CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Rak płuca – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"f7167d3a-adac-45eb-ad27-5caa159afb68","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Rak_płuca","wgTitle":"Rak płuca","wgCurRevisionId":73729179,"wgRevisionId":73729179,"wgArticleId":851803,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia","Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony","Szablon cytowania nie zawiera wszystkich autorów","Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Wyróżnione artykuły","Dobre Artykuły","Rak płuca","Choroby układu oddechowego"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Rak_płuca","wgRelevantArticleId":851803, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73729179,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q47912","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform", "platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges": "ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/1200px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1833"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/800px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1222"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/640px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="977"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Rak płuca – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Rak_p%C5%82uca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rak_p%C5%82uca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Rak_płuca rootpage-Rak_płuca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Rak+p%C5%82uca" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Rak+p%C5%82uca" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Rak+p%C5%82uca" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Rak+p%C5%82uca" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Epidemiologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Epidemiologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Epidemiologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Epidemiologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Etiologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Etiologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Etiologia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Etiologia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Etiologia</span> </button> <ul id="toc-Etiologia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Palenie_tytoniu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Palenie_tytoniu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Palenie tytoniu</span> </div> </a> <ul id="toc-Palenie_tytoniu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Inne</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Radon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Radon</span> </div> </a> <ul id="toc-Radon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Azbest" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Azbest"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Azbest</span> </div> </a> <ul id="toc-Azbest-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wirusy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wirusy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Wirusy</span> </div> </a> <ul id="toc-Wirusy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Patofizjologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Patofizjologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Patofizjologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Patofizjologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klasyfikacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasyfikacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Klasyfikacja</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Klasyfikacja-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Klasyfikacja</span> </button> <ul id="toc-Klasyfikacja-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Podział_histologiczny_według_WHO" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_histologiczny_według_WHO"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Podział histologiczny według WHO</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział_histologiczny_według_WHO-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podział_kliniczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_kliniczny"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Podział kliniczny</span> </div> </a> <ul id="toc-Podział_kliniczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przerzuty" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przerzuty"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Przerzuty</span> </div> </a> <ul id="toc-Przerzuty-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ocena_zaawansowania_choroby" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ocena_zaawansowania_choroby"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ocena zaawansowania choroby</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ocena_zaawansowania_choroby-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Ocena zaawansowania choroby</span> </button> <ul id="toc-Ocena_zaawansowania_choroby-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Klasyfikacja_TNM" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasyfikacja_TNM"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Klasyfikacja TNM</span> </div> </a> <ul id="toc-Klasyfikacja_TNM-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stopień_zaawansowania_klinicznego_niedrobnokomórkowego_raka_płuca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stopień_zaawansowania_klinicznego_niedrobnokomórkowego_raka_płuca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Stopień zaawansowania klinicznego niedrobnokomórkowego raka płuca</span> </div> </a> <ul id="toc-Stopień_zaawansowania_klinicznego_niedrobnokomórkowego_raka_płuca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histologiczne_stopnie_złośliwości_niedrobnokomórkowego_raka_płuca_(ang._grading)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Histologiczne_stopnie_złośliwości_niedrobnokomórkowego_raka_płuca_(ang._grading)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Histologiczne stopnie złośliwości niedrobnokomórkowego raka płuca (ang. <i>grading</i>)</span> </div> </a> <ul id="toc-Histologiczne_stopnie_złośliwości_niedrobnokomórkowego_raka_płuca_(ang._grading)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Objawy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Objawy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Objawy</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Objawy-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Objawy</span> </button> <ul id="toc-Objawy-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Objawy_podmiotowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Objawy_podmiotowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Objawy podmiotowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Objawy_podmiotowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Objawy_w_badaniu_przedmiotowym" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Objawy_w_badaniu_przedmiotowym"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Objawy w badaniu przedmiotowym</span> </div> </a> <ul id="toc-Objawy_w_badaniu_przedmiotowym-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Badania_dodatkowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Badania_dodatkowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Badania dodatkowe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Badania_dodatkowe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Badania dodatkowe</span> </button> <ul id="toc-Badania_dodatkowe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Diagnostyka_obrazowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diagnostyka_obrazowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Diagnostyka obrazowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Diagnostyka_obrazowa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Badanie_RTG_klatki_piersiowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Badanie_RTG_klatki_piersiowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.1</span> <span>Badanie RTG klatki piersiowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Badanie_RTG_klatki_piersiowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tomografia_komputerowa_klatki_piersiowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Tomografia_komputerowa_klatki_piersiowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.2</span> <span>Tomografia komputerowa klatki piersiowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Tomografia_komputerowa_klatki_piersiowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pozytonowa_tomografia_emisyjna_(PET_i_PET-CT)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pozytonowa_tomografia_emisyjna_(PET_i_PET-CT)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1.3</span> <span>Pozytonowa tomografia emisyjna (PET i PET-CT)</span> </div> </a> <ul id="toc-Pozytonowa_tomografia_emisyjna_(PET_i_PET-CT)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bronchoskopia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronchoskopia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Bronchoskopia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronchoskopia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Badania_morfologiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Badania_morfologiczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Badania morfologiczne</span> </div> </a> <ul id="toc-Badania_morfologiczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Badania_laboratoryjne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Badania_laboratoryjne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Badania laboratoryjne</span> </div> </a> <ul id="toc-Badania_laboratoryjne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Leczenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Leczenie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Leczenie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Leczenie</span> </button> <ul id="toc-Leczenie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Leczenie_niedrobnokomórkowego_raka_płuca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_niedrobnokomórkowego_raka_płuca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_niedrobnokomórkowego_raka_płuca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Leczenie_operacyjne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_operacyjne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.1</span> <span>Leczenie operacyjne</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_operacyjne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Radioterapia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Radioterapia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.2</span> <span>Radioterapia</span> </div> </a> <ul id="toc-Radioterapia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chemioterapia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chemioterapia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.3</span> <span>Chemioterapia</span> </div> </a> <ul id="toc-Chemioterapia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Leczenie_skojarzone" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_skojarzone"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.4</span> <span>Leczenie skojarzone</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_skojarzone-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Inne_metody_terapii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Inne_metody_terapii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.5</span> <span>Inne metody terapii</span> </div> </a> <ul id="toc-Inne_metody_terapii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Leczenie_przerzutów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_przerzutów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.6</span> <span>Leczenie przerzutów</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_przerzutów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Leczenie_drobnokomórkowego_raka_płuca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_drobnokomórkowego_raka_płuca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Leczenie drobnokomórkowego raka płuca</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_drobnokomórkowego_raka_płuca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Leczenie_postaci_ograniczonej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_postaci_ograniczonej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.1</span> <span>Leczenie postaci ograniczonej</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_postaci_ograniczonej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Leczenie_postaci_rozsianej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Leczenie_postaci_rozsianej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2.2</span> <span>Leczenie postaci rozsianej</span> </div> </a> <ul id="toc-Leczenie_postaci_rozsianej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Rokowanie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Rokowanie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Rokowanie</span> </div> </a> <ul id="toc-Rokowanie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Profilaktyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Profilaktyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Profilaktyka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Profilaktyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Profilaktyka</span> </button> <ul id="toc-Profilaktyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Profilaktyka_pierwotna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Profilaktyka_pierwotna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Profilaktyka pierwotna</span> </div> </a> <ul id="toc-Profilaktyka_pierwotna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Profilaktyka_wtórna,_screening" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Profilaktyka_wtórna,_screening"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Profilaktyka wtórna, screening</span> </div> </a> <ul id="toc-Profilaktyka_wtórna,_screening-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klasyfikacja_ICD10" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Klasyfikacja_ICD10"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Klasyfikacja ICD10</span> </div> </a> <ul id="toc-Klasyfikacja_ICD10-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Rak płuca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 93 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-93" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">93 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D8%A9" title="سرطان الرئة – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سرطان الرئة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ncanu_de_pulm%C3%B3n" title="Cáncanu de pulmón – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Cáncanu de pulmón" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91e%27%C3%A3vev%C3%BAi_akyt%C3%A3%27ai" title="Ñe'ãvevúi akytã'ai – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñe'ãvevúi akytã'ai" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Fciy%C9%99r_x%C9%99r%C3%A7%C9%99ngi" title="Ağciyər xərçəngi – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Ağciyər xərçəngi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%BA%E2%80%8C%D8%AC%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آغ‌جییر سرطانی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آغ‌جییر سرطانی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%AB%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="ফুসফুসের ক্যান্সার – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ফুসফুসের ক্যান্সার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/H%C3%AC-g%C3%A2m" title="Hì-gâm – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hì-gâm" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BB%D1%91%D0%B3%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Рак лёгкага – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Рак лёгкага" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BB%D1%91%D0%B3%D0%BA%D1%96%D1%85" title="Рак лёгкіх – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рак лёгкіх" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%8F_%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B1" title="Рак на белия дроб – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Рак на белия дроб" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rak_plu%C4%87a" title="Rak pluća – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rak pluća" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/C%C3%A0ncer_de_pulm%C3%B3" title="Càncer de pulmó – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Càncer de pulmó" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D3%B2%D0%BF%D0%BA%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D0%BA%C4%95" title="Ӳпке ракĕ – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ӳпке ракĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Karcinom_plic" title="Karcinom plic – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Karcinom plic" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Canser_yr_ysgyfaint" title="Canser yr ysgyfaint – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Canser yr ysgyfaint" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Lungekr%C3%A6ft" title="Lungekræft – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Lungekræft" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Geahpesboras" title="Geahpesboras – północnolapoński" lang="se" hreflang="se" data-title="Geahpesboras" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="północnolapoński" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bronchialkarzinom" title="Bronchialkarzinom – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Bronchialkarzinom" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%8A%DE%AA%DE%87%DE%B0%DE%95%DE%A7%DE%89%DE%AD%DE%8E%DE%AC_%DE%86%DE%AC%DE%82%DE%B0%DE%90%DE%A6%DE%83%DE%AA" title="ފުއްޕާމޭގެ ކެންސަރު – malediwski" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ފުއްޕާމޭގެ ކެންސަރު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="malediwski" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Ats%CA%BCiis_naa%C5%82dzid" title="Atsʼiis naałdzid – nawaho" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Atsʼiis naałdzid" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="nawaho" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kopsuv%C3%A4hk" title="Kopsuvähk – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Kopsuvähk" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%80%CE%BD%CE%B5%CF%8D%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B1" title="Καρκίνος του πνεύμονα – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Καρκίνος του πνεύμονα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Lung_cancer" title="Lung cancer – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Lung cancer" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ncer_de_pulm%C3%B3n" title="Cáncer de pulmón – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Cáncer de pulmón" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Pulma_kancero" title="Pulma kancero – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Pulma kancero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Birikako_minbizi" title="Birikako minbizi – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Birikako minbizi" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سرطان ریه – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سرطان ریه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Cancer_du_poumon" title="Cancer du poumon – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Cancer du poumon" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Cancro_de_pulm%C3%B3n" title="Cancro de pulmón – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Cancro de pulmón" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8F%90%EC%95%94" title="폐암 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="폐암" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ciwon_Huhun_Daji" title="Ciwon Huhun Daji – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ciwon Huhun Daji" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%84%D5%AB_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D6%81%D5%AF%D5%A5%D5%B2" title="Թոքի քաղցկեղ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Թոքի քաղցկեղ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%B8_%E0%A4%95%E0%A5%88%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B0" title="फुफ्फुस कैन्सर – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="फुफ्फुस कैन्सर" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rak_plu%C4%87a" title="Rak pluća – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rak pluća" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kanker_paru-paru" title="Kanker paru-paru – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Kanker paru-paru" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Lungnakrabbamein" title="Lungnakrabbamein – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Lungnakrabbamein" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Carcinoma_del_polmone" title="Carcinoma del polmone – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Carcinoma del polmone" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%A8%D7%98%D7%9F_%D7%94%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%94" title="סרטן הריאה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="סרטן הריאה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kangker_paru" title="Kangker paru – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kangker paru" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B6%E0%B2%A6_%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಶ್ವಾಸಕೋಶದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BA%D0%BF%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%80%D1%8B" title="Өкпе обыры – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Өкпе обыры" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Kanseri_yo_mu_bihaha" title="Kanseri yo mu bihaha – kinya-ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Kanseri yo mu bihaha" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinya-ruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Saratani_ya_mapafu" title="Saratani ya mapafu – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Saratani ya mapafu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A1%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%AE%E0%BA%B1%E0%BA%87%E0%BA%9B%E0%BA%AD%E0%BA%94" title="ມະເຮັງປອດ – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ມະເຮັງປອດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Cancer_pulmonis" title="Cancer pulmonis – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Cancer pulmonis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Plau%C5%A1u_v%C4%93zis" title="Plaušu vēzis – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Plaušu vēzis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Plau%C4%8Di%C5%B3_v%C4%97%C5%BEys" title="Plaučių vėžys – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Plaučių vėžys" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCd%C5%91r%C3%A1k" title="Tüdőrák – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tüdőrák" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B8" title="Рак на белите дробови – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Рак на белите дробови" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B6%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="ശ്വാസകോശാർബുദം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ശ്വാസകോശാർബുദം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E2%80%8D%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="फुफ्‍फुसाचा कर्करोग – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="फुफ्‍फुसाचा कर्करोग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%87" title="سرطان الرئه – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سرطان الرئه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Barah_peparu" title="Barah peparu – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Barah peparu" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Longkanker" title="Longkanker – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Longkanker" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%8B%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A5%8B_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B0" title="फोक्सो क्यान्सर – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="फोक्सो क्यान्सर" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%82%BA%E7%99%8C" title="肺癌 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="肺癌" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Lungekreft" title="Lungekreft – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Lungekreft" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Lungekreft" title="Lungekreft – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Lungekreft" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AB%E0%AD%81%E0%AC%B8%E0%AC%AB%E0%AD%81%E0%AC%B8_%E0%AC%95%E0%AC%B0%E0%AD%8D%E0%AC%95%E0%AC%9F" title="ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ – orija" lang="or" hreflang="or" data-title="ଫୁସଫୁସ କର୍କଟ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="orija" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/O%CA%BBpka_saratoni" title="Oʻpka saratoni – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oʻpka saratoni" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AB%E0%A9%87%E0%A8%AB%E0%A9%9C%E0%A9%87_%E0%A8%A6%E0%A8%BE_%E0%A8%95%E0%A9%88%E0%A8%82%E0%A8%B8%E0%A8%B0" title="ਫੇਫੜੇ ਦਾ ਕੈਂਸਰ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਫੇਫੜੇ ਦਾ ਕੈਂਸਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%B3%DA%96%D9%88_%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="د سږو سرطان – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د سږو سرطان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/C%C3%A2ncer_de_pulm%C3%A3o" title="Câncer de pulmão – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Câncer de pulmão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Cancer_pulmonar" title="Cancer pulmonar – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Cancer pulmonar" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Surq%27an_phiru_unquy" title="Surq'an phiru unquy – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Surq'an phiru unquy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BB%D1%91%D0%B3%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Рак лёгкого – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Рак лёгкого" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kanceri_n%C3%AB_mushk%C3%ABri" title="Kanceri në mushkëri – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kanceri në mushkëri" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%84%E0%B7%85%E0%B7%94_%E0%B6%B4%E0%B7%92%E0%B7%85%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%8F" title="පෙනහළු පිළිකා – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="පෙනහළු පිළිකා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Lung_cancer" title="Lung cancer – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Lung cancer" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Karcin%C3%B3m_p%C4%BE%C3%BAc" title="Karcinóm pľúc – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Karcinóm pľúc" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Plju%C4%8Dni_rak" title="Pljučni rak – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Pljučni rak" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8E%D8%B1%D9%BE%DB%95%D9%86%D8%AC%DB%95%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="شێرپەنجەی سییەکان – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شێرپەنجەی سییەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Rak_plu%C4%87a" title="Rak pluća – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Rak pluća" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rak_plu%C4%87a" title="Rak pluća – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rak pluća" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Kangker_bayah" title="Kangker bayah – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Kangker bayah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Keuhkosy%C3%B6p%C3%A4" title="Keuhkosyöpä – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Keuhkosyöpä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Lungcancer" title="Lungcancer – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Lungcancer" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kanser_sa_baga" title="Kanser sa baga – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kanser sa baga" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AF%80%E0%AE%B0%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%A8%E0%AF%8B%E0%AE%AF%E0%AF%8D" title="நுரையீரல் புற்றுநோய் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நுரையீரல் புற்றுநோய்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%BF%D0%BA%D3%99_%D1%8F%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D1%88%D0%B5%D1%88%D0%B5" title="Үпкә яман шеше – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Үпкә яман шеше" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%8A%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="ఊపిరితిత్తుల కాన్సర్ – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ఊపిరితిత్తుల కాన్సర్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="มะเร็งปอด – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="มะเร็งปอด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B6%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B8%E0%B2%A6_%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="ಶ್ವಾಸಕೋಸದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್ – tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಶ್ವಾಸಕೋಸದ ಕ್ಯಾನ್ಸರ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Akci%C4%9Fer_kanseri" title="Akciğer kanseri – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Akciğer kanseri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%96" title="Рак легені – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Рак легені" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%BE%DB%8C%D9%BE%DA%BE%DA%91%D9%88%DA%BA_%DA%A9%D8%A7_%D8%B3%D8%B1%D8%B7%D8%A7%D9%86" title="پھیپھڑوں کا سرطان – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پھیپھڑوں کا سرطان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Aizcwng_Bwt" title="Aizcwng Bwt – czuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Aizcwng Bwt" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="czuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ung_th%C6%B0_ph%E1%BB%95i" title="Ung thư phổi – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Ung thư phổi" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kanser_han_baga" title="Kanser han baga – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Kanser han baga" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%82%BA%E7%99%8C" title="肺癌 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="肺癌" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%A0%D7%92%D7%A2%D7%9F_%D7%A7%D7%A2%D7%A0%D7%A1%D7%A2%D7%A8" title="לונגען קענסער – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לונגען קענסער" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%82%BA%E7%99%8C" title="肺癌 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="肺癌" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%82%BA%E7%99%8C" title="肺癌 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="肺癌" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47912#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Rak_p%C5%82uca" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Rak_p%C5%82uca" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Rak_p%C5%82uca"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Rak_p%C5%82uca"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Rak_p%C5%82uca" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Rak_p%C5%82uca" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&oldid=73729179" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Rak_p%C5%82uca&id=73729179&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRak_p%25C5%2582uca"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRak_p%25C5%2582uca"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Rak+p%C5%82uca"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Rak_p%C5%82uca&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cancers_of_bronchus_and_lung" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47912" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Dobrego Artykułu”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="To jest dobry artykuł" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/20px-Propozycja_DA.svg.png" decoding="async" width="20" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/30px-Propozycja_DA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/40px-Propozycja_DA.svg.png 2x" data-file-width="586" data-file-height="642" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#EAECF0; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Rak płuca</div> </caption> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); text-align:center; font-size:90%; border:1px solid #aaa;">Carcinoma pulmonis </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Pathology_of_the_lung_(cancer).jpg" class="mw-file-description" title="Przekrój przez płuca. Biały fragment w górnym płacie to rak. Czarne zabarwienia w pozostałych miejscach wskazują, że pacjent był palaczem."><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/157px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg" decoding="async" width="157" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/236px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg/314px-Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg 2x" data-file-width="1768" data-file-height="2700" /></a></span><br />Przekrój przez <a href="/wiki/P%C5%82uco" title="Płuco">płuca</a>. Biały fragment w górnym płacie to <a href="/wiki/Rak_(choroba)" title="Rak (choroba)">rak</a>. Czarne zabarwienia w pozostałych miejscach wskazują, że pacjent był palaczem. </td></tr> <tr style="text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;"> <td colspan="2">Klasyfikacje </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a> </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34">C34</a><br />Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Diseases_Database" title="Diseases Database">DiseasesDB</a> </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diseasesdatabase.com/ddb7616.htm">7616</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/MedlinePlus" title="MedlinePlus">MedlinePlus</a> </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/007194.htm">007194</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Medical_Subject_Headings" title="Medical Subject Headings">MeSH</a> </th> <td> <p><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D002283">D002283</a> </p> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Rak płuca</b> (inaczej <b>rak oskrzela</b>) – najczęstszy <a href="/wiki/Nowotw%C3%B3r_z%C5%82o%C5%9Bliwy" title="Nowotwór złośliwy">nowotwór złośliwy</a>, na który umiera rocznie na całym świecie 1,6 mln osób<sup id="cite_ref-WHO_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-WHO-1">[1]</a></sup>. Jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów. Stanowi on najczęstszą przyczynę zgonów z powodu raka u mężczyzn i jest na 2. miejscu pod tym względem u kobiet<sup id="cite_ref-WHO2_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-WHO2-2">[2]</a></sup><sup id="cite_ref-NLCP_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-NLCP-3">[3]</a></sup>. Obecny stan wiedzy wskazuje na to, że największy wpływ na ryzyko zachorowania na raka płuca ma długotrwałe narażenie na wdychane <a href="/wiki/Czynnik_rakotw%C3%B3rczy" title="Czynnik rakotwórczy">karcynogeny</a>, a zwłaszcza <a href="/wiki/Dym_tytoniowy" title="Dym tytoniowy">dym tytoniowy</a><sup id="cite_ref-Samet2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Samet2-4">[4]</a></sup>. Wydaje się, że w rzadkich przypadkach zachorowań na raka płuca u osób, które nigdy nie paliły tytoniu, do zachorowania dochodzi najczęściej przez połączenie czynników genetycznych<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup> oraz ekspozycji na <a href="/wiki/Bierne_palenie_tytoniu" title="Bierne palenie tytoniu">bierne palenie</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. Poza tym <a href="/wiki/Radon" title="Radon">radon</a><sup id="cite_ref-Catelinois_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Catelinois-8">[8]</a></sup> oraz <a href="/wiki/Zanieczyszczenie_powietrza" title="Zanieczyszczenie powietrza">zanieczyszczenie powietrza</a><sup id="cite_ref-Kabir_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kabir-9">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-Coyle_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Coyle-10">[10]</a></sup><sup id="cite_ref-Chiu_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chiu-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-srodowisko1_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-srodowisko1-12">[12]</a></sup><sup id="cite_ref-srodowisko2_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-srodowisko2-13">[13]</a></sup> także mają wpływ na powstawanie raka płuca. </p><p>Głównymi objawami choroby przy rozpoznaniu są: <a href="/wiki/Kaszel" title="Kaszel">kaszel</a>, <a href="/wiki/Duszno%C5%9B%C4%87" title="Duszność">duszność</a>, ból w klatce piersiowej i <a href="/wiki/Krwioplucie" title="Krwioplucie">krwioplucie</a>. Podstawą rozpoznania jest ocena histopatologiczna pobranych wycinków guza, np. podczas <a href="/wiki/Bronchoskopia" title="Bronchoskopia">bronchoskopii</a>. Leczenie i rokowanie zależy od typu histologicznego raka oraz stopnia klinicznego zaawansowania i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W leczeniu stosuje się przede wszystkim metody operacyjne (wybrane postacie raka płuc) oraz <a href="/wiki/Og%C3%B3lnoustrojowe_leczenie_nowotwor%C3%B3w" title="Ogólnoustrojowe leczenie nowotworów">leczenie ogólnoustrojowe</a> (<a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">radioterapię</a> i <a href="/wiki/Chemioterapia_nowotwor%C3%B3w" title="Chemioterapia nowotworów">chemioterapię</a>)<sup id="cite_ref-Harrison_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Harrison-14">[14]</a></sup>. Efekty leczenia raka płuca są niezadowalające i najważniejsze znaczenie w zmniejszeniu śmiertelności z jego powodu ma zwalczanie nałogu palenia tytoniu i innych zagrożeń środowiskowych, w tym reżimu <a href="/wiki/Bezpiecze%C5%84stwo_i_higiena_pracy" title="Bezpieczeństwo i higiena pracy">BHP</a>, np. podczas utylizacji <a href="/wiki/Azbest" title="Azbest">azbestu</a><sup id="cite_ref-Peto_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Peto-15">[15]</a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Epidemiologia">Epidemiologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Epidemiologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Epidemiologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg/250px-Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg" decoding="async" width="250" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg/375px-Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg/500px-Nowotw%C3%B3r_p%C5%82uca_i_oskrzela_-_wykres_zachorowalno%C5%9Bci.jpg 2x" data-file-width="937" data-file-height="588" /></a><figcaption>Liczba nowo odnotowanych przypadków nowotworów złośliwych płuca i oskrzela w Polsce w 2010 roku<sup id="cite_ref-stat1_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-stat1-16">[16]</a></sup>.</figcaption></figure> <p>Jest najczęstszym nowotworem złośliwym w Polsce i na świecie<sup id="cite_ref-WHO_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-WHO-1">[1]</a></sup>. Według danych z 2002 roku zachorowania na raka płuca stanowią 12,3% wszystkich nowych przypadków raka w ciągu roku<sup id="cite_ref-encr_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-encr-17">[17]</a></sup>. Rak płuca występuje kilka razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. W 2002 roku podawano, że rak płuca jest pierwszym pod względem <a href="/wiki/Umieralno%C5%9B%C4%87" title="Umieralność">umieralności</a> z powodu <a href="/wiki/Nowotw%C3%B3r" title="Nowotwór">chorób nowotworowych</a> wśród mężczyzn i drugim wśród kobiet<sup id="cite_ref-stat1_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-stat1-16">[16]</a></sup>. Od połowy lat osiemdziesiątych XX wieku obserwuje się zahamowanie <a href="/wiki/Zapadalno%C5%9B%C4%87" title="Zapadalność">zachorowalności</a> wśród mężczyzn. Wśród kobiet liczba zachorowań nadal rośnie<sup id="cite_ref-Jemal_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jemal-18">[18]</a></sup>. Najwięcej zachorowań na raka płuc występuje w wieku około 60-70 lat<sup id="cite_ref-stat1_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-stat1-16">[16]</a></sup>. </p> <table style="text-align:center;font-size:90%;width:40%;margin-center:1em" align="center"> <tbody><tr> <td colspan="2">Kraje europejskie o największej zachorowalności na raka płuc wśród mężczyzn i kobiet w 2000 roku (według: <i>Lung Cancer In Europe</i>, ENCR Cancer Fact Sheets, vol.1, Marzec 2002): </td></tr> <tr> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG/250px-Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG" decoding="async" width="250" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG/375px-Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Zachorowalnosc_rak_pluc_mezczyzni_2.PNG 2x" data-file-width="386" data-file-height="300" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG/250px-Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG" decoding="async" width="250" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG/375px-Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/de/Zachorowalnosc_rak_pluc_kobiety_2.PNG 2x" data-file-width="387" data-file-height="301" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etiologia">Etiologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Etiologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Etiologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Palenie_tytoniu">Palenie tytoniu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Palenie tytoniu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Palenie tytoniu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable floatright" border="1" cellspacing="0" cellpadding="4" style="font-size:90%"> <caption>Procent raków płuca przypisywanych wpływowi palenia tytoniu w krajach rozwiniętych </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th>35-69 lat </th> <th>70 lat+ </th> <th>Wszyscy </th></tr> <tr> <th align="center" width="80">Mężczyźni </th> <td align="center" width="80">93,9% </td> <td align="center" width="80">90,3% </td> <td align="center" width="80">92,5% </td></tr> <tr> <th align="center" width="80">Kobiety </th> <td align="center" width="80">68,8% </td> <td align="center" width="80">68,9% </td> <td align="center" width="80">68,8% </td></tr> <tr> <th align="center" width="80">Wszyscy </th> <td align="center" width="80">88,7% </td> <td align="center" width="80">84,3% </td> <td align="center" width="80">86,6% </td></tr></tbody></table> <p>Najbardziej znanym czynnikiem ryzyka zachorowania na raka płuc jest <a href="/wiki/Dym_tytoniowy" title="Dym tytoniowy">palenie tytoniu</a><sup id="cite_ref-Samet2_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Samet2-4">[4]</a></sup>. Uważa się, że ponad 90% przypadków tej choroby związanych jest z <a href="/wiki/Czynniki_rakotw%C3%B3rcze" class="mw-redirect" title="Czynniki rakotwórcze">kancerogennym</a> działaniem <a href="/wiki/Dym_tytoniowy" title="Dym tytoniowy">dymu tytoniowego</a>. Ryzyko zachorowania podnosi także <a href="/wiki/Bierne_palenie_tytoniu" title="Bierne palenie tytoniu">palenie bierne</a>. W dymie tytoniowym występuje ponad 3000 rakotwórczych substancji, należą do nich <a href="/wiki/Chlorek_winylu" title="Chlorek winylu">chlorek winylu</a>, <a href="/wiki/Metan" title="Metan">metan</a>, <a href="/wiki/Chinolina" title="Chinolina">chinolina</a>, <a href="/wiki/Hydrazyna" title="Hydrazyna">hydrazyna</a>, <a href="/wiki/Alkaloidy" title="Alkaloidy">alkaloidy</a>, <a href="/wiki/Akroleina" title="Akroleina">akroleina</a>, <a href="/wiki/W%C4%99glowodory_aromatyczne" title="Węglowodory aromatyczne">węglowodory aromatyczne</a>, <a href="/wiki/Metale_ci%C4%99%C5%BCkie" title="Metale ciężkie">metale ciężkie</a> (np. <a href="/wiki/Kadm" title="Kadm">kadm</a>, <a href="/wiki/O%C5%82%C3%B3w" title="Ołów">ołów</a>, <a href="/wiki/Nikiel" title="Nikiel">nikiel</a>, <a href="/wiki/Polon" title="Polon">polon</a>) oraz szereg różnorodnych <a href="/wiki/Aminy" title="Aminy">amin</a>, <a href="/wiki/Fenol" title="Fenol">fenoli</a>, <a href="/wiki/Alkohole" title="Alkohole">alkoholi</a>, <a href="/wiki/Estry" title="Estry">estrów</a>, <a href="/wiki/Etery" title="Etery">eterów</a>, <a href="/wiki/Aldehydy" title="Aldehydy">aldehydów</a> czy <a href="/wiki/Amidy" title="Amidy">amidów</a>. Ponadto w skład dymu wchodzą toksyczne gazy takie jak <a href="/wiki/Tlenek_w%C4%99gla" title="Tlenek węgla">tlenek węgla</a>, <a href="/wiki/Cyjanowod%C3%B3r" title="Cyjanowodór">cyjanowodór</a>, <a href="/wiki/Aldehyd_mr%C3%B3wkowy" title="Aldehyd mrówkowy">formaldehyd</a>, <a href="/wiki/Amoniak" title="Amoniak">amoniak</a>, dwutlenek azotu<sup id="cite_ref-iarc_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-iarc-19">[19]</a></sup>. Głównymi kancerogenami są węglowodory aromatyczne (<a href="/wiki/Benzopireny" title="Benzopireny">benzopiren</a>, dibenzoantracen), które powodują mutacje <a href="/wiki/Antyonkogen" title="Antyonkogen">antyonkogenu p-53</a><sup id="cite_ref-p-53_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-53-20">[20]</a></sup>. Ryzyko wystąpienia raka płuca jest zależne od liczby wypalanych papierosów w ciągu doby, a także od czasu trwania nałogu<sup id="cite_ref-doll_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-doll-21">[21]</a></sup><sup id="cite_ref-juszko2_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-juszko2-22">[22]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Inne">Inne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Inne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Innym istotnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na raka płuca jest narażenie zawodowe na szkodliwe substancje m.in.<sup id="cite_ref-zawodowe_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-zawodowe-23">[23]</a></sup> </p> <ul><li><a href="/wiki/Azbest" title="Azbest">azbest</a></li> <li><a href="/wiki/Chrom" title="Chrom">chrom</a></li> <li><a href="/wiki/Arsen" title="Arsen">arsen</a></li> <li><a href="/wiki/Ditlenek_krzemu" title="Ditlenek krzemu">krzemionkę</a></li> <li><a href="/wiki/Radon" title="Radon">radon</a></li> <li>węglowodory aromatyczne, a szczególnie <a href="/wiki/Wielopier%C5%9Bcieniowe_w%C4%99glowodory_aromatyczne" title="Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne">wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne</a></li> <li><a href="/wiki/Promieniowanie_jonizuj%C4%85ce" title="Promieniowanie jonizujące">promieniowanie jonizujące</a></li></ul> <p>Znaczenie mają ponadto: </p> <ul><li>zanieczyszczenie środowiska, a zwłaszcza powietrza<sup id="cite_ref-Kabir_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kabir-9">[9]</a></sup><sup id="cite_ref-Coyle_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Coyle-10">[10]</a></sup><sup id="cite_ref-Chiu_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-Chiu-11">[11]</a></sup><sup id="cite_ref-autonazwa1_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-24">[24]</a></sup><sup id="cite_ref-autonazwa3_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa3-25">[25]</a></sup></li> <li>czynniki dziedziczne<sup id="cite_ref-gen_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-gen-26">[26]</a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Radon">Radon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Radon" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Radon"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Radon jest bezbarwnym i bezzapachowym <a href="/wiki/Gaz" title="Gaz">gazem</a> powstającym w wyniku rozpadu radioaktywnego <a href="/wiki/Rad_(pierwiastek)" title="Rad (pierwiastek)">radu</a>, który z kolei jest produktem rozpadu <a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)">uranu</a> znajdującego się w <a href="/wiki/Skorupa_ziemska" title="Skorupa ziemska">skorupie ziemskiej</a>. Produkty rozpadu promieniotwórczego jonizują materiał genetyczny, co wywołuje mutacje które czasami mogą doprowadzić do powstania nowotworu. Ekspozycja na radon jest po paleniu tytoniu drugim głównym czynnikiem sprawczym raka płuc<sup id="cite_ref-Catelinois-2006_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Catelinois-2006-27">[27]</a></sup>. </p><p>Stężenia radonu wahają się miejscowo w zależności od składu miejscowej gleby i skał. Przykładowo w <a href="/wiki/Kornwalia" title="Kornwalia">Kornwalii</a> (w Wielkiej Brytanii), gdzie pod warstwą gleby występuje <a href="/wiki/Granit" title="Granit">granit</a>, radon jest poważnym problemem i budynki muszą być dobrze wentylowane, aby obniżyć stężenie radonu. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) podaje, że jeden na 15 domów w USA ma podniesiony poziom radonu powyżej normy wyznaczonej na 4 <a href="/wiki/Kiur_(jednostka_miary)" title="Kiur (jednostka miary)">pikokiury</a> na litr (pCi/l)<sup id="cite_ref-EPA_radon_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-EPA_radon-28">[28]</a></sup>. Stan <a href="/wiki/Iowa" title="Iowa">Iowa</a> ma najwyższe średnie stężenia radonu w Stanach Zjednoczonych. Wykonane tam badania wykazały o 50% większe ryzyko wystąpienia raka płuca przy dłuższej ekspozycji na aktywność promieniotwórczą ponad wyznaczone przez EPA 4 pCi/l<sup id="cite_ref-Field_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Field-29">[29]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Azbest">Azbest</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Azbest" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Azbest"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Azbest może powodować różne choroby płuc, zwiększa także ryzyko raka płuc. Azbest i palenie papierosów działają synergistycznie w wywoływaniu raka płuca<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>. </p><p>Azbest może także wywoływać nowotwór złośliwy opłucnej, zwany <a href="/wiki/Mi%C4%99dzyb%C5%82oniak_op%C5%82ucnej" title="Międzybłoniak opłucnej">międzybłoniakiem opłucnej</a>. </p><p>Niektóre badania naukowe wykluczają azbest chryzotylowy jako przyczynę zwiększenia śmiertelności z powodu raka płuc i międzybłoniaka opłucnej<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wirusy">Wirusy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Wirusy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wirusy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wirusy są znanymi czynnikami sprawczymi raka płuc u zwierząt<sup id="cite_ref-Leroux_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Leroux-32">[32]</a></sup><sup id="cite_ref-Palmarini-2001_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Palmarini-2001-33">[33]</a></sup>, a niedawne badania sugerują podobny potencjał u ludzkich wirusów. Do podejrzewanych wirusów należą: <a href="/wiki/Wirus_brodawczaka_ludzkiego" title="Wirus brodawczaka ludzkiego">ludzki wirus brodawczaka</a><sup id="cite_ref-Cheng-2001_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cheng-2001-34">[34]</a></sup>, <a href="/w/index.php?title=Wirus_JC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wirus JC (strona nie istnieje)">wirus JC</a><sup id="cite_ref-Zheng_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zheng-35">[35]</a></sup>, <a href="/wiki/SV40" title="SV40">simian virus 40</a> (SV40), <a href="/w/index.php?title=Wirus_BK&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wirus BK (strona nie istnieje)">wirus BK</a> oraz <a href="/wiki/Cytomegalowirus" title="Cytomegalowirus">cytomegalowirus</a><sup id="cite_ref-Giuliani_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Giuliani-36">[36]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Patofizjologia">Patofizjologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Patofizjologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Patofizjologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podobnie jak w przypadku innych raków, rak płuca jest inicjowany przez aktywację <a href="/wiki/Onkogeny" title="Onkogeny">onkogenów</a> lub inaktywację <a href="/wiki/Antyonkogen" title="Antyonkogen">genów supresorowych</a><sup id="cite_ref-Fong_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fong-37">[37]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Karcynogeneza" title="Karcynogeneza">Karcynogeneza</a>.</i></div> <p>Onkogeny to jedne z genów odpowiedzialnych za powstanie nowotworu. <a href="/wiki/Protoonkogen" title="Protoonkogen">Protoonkogeny</a> przekształcają się w onkogeny w wyniku ekspozycji na określone <a href="/wiki/Czynniki_rakotw%C3%B3rcze" class="mw-redirect" title="Czynniki rakotwórcze">karcynogeny</a><sup id="cite_ref-Salgia_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Salgia-38">[38]</a></sup>. Mutacje protoonkogenu <a href="/wiki/Ras" title="Ras">K-ras</a> są odpowiedzialne za 20-30% niedrobnokomórkowych raków płuca<sup id="cite_ref-Aviel-Ronen_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Aviel-Ronen-39">[39]</a></sup>. </p><p>Uszkodzenia chromosomów mogą doprowadzić do utraty heterozygotyczności. To z kolei może spowodować inaktywację genów supresorowych. Uszkodzone chromosomy 3p, 5q, 13q i 17p są szczególnie powszechne w raku drobnokomórkowym płuca. Gen supresorowy <a href="/wiki/P53" title="P53">TP53</a>, zlokalizowany na chromosomie 17p jest często nieprawidłowy (zmutowany)<sup id="cite_ref-Devereux-1996_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Devereux-1996-40">[40]</a></sup>. </p><p>Mutacje genów skutkują zmianami ekspresji białek takich jak: p53, <a href="/wiki/Bcl-2" title="Bcl-2">Bcl-2</a> czy <a href="/w/index.php?title=Bax_(medycyna)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bax (medycyna) (strona nie istnieje)">Bax</a>, które to zmiany według niektórych autorów mają wpływ na rokowanie u chorych na raka płuca<sup id="cite_ref-Faran_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Faran-41">[41]</a></sup>. </p><p>Z rakiem płuca jest powiązanych kilka <a href="/wiki/Polimorfizm_(genetyka)" title="Polimorfizm (genetyka)">polimorfizmów genetycznych</a>. Dotyczą one m.in. genu kodującego <a href="/wiki/Interleukina_1" title="Interleukina 1">interleukinę 1</a><sup id="cite_ref-Engels_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Engels-42">[42]</a></sup>, <a href="/wiki/Cytochrom_P450" title="Cytochrom P450">cytochrom P450</a><sup id="cite_ref-Wenzlaff_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wenzlaff-43">[43]</a></sup>, promotory <a href="/wiki/Apoptoza" title="Apoptoza">apoptozy</a>, takie jak <a href="/wiki/Kaspazy" title="Kaspazy">kaspaza</a>-8<sup id="cite_ref-Son_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Son-44">[44]</a></sup>. oraz cząsteczki naprawiające DNA, jak <a href="/w/index.php?title=XRCC1&action=edit&redlink=1" class="new" title="XRCC1 (strona nie istnieje)">XRCC1</a><sup id="cite_ref-Yin_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Yin-45">[45]</a></sup>. Ludzie posiadający pewne formy tych genów mają zwiększone ryzyko wystąpienia raka płuca po wystąpieniu ekspozycji na karcynogeny. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Klasyfikacja">Klasyfikacja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Klasyfikacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klasyfikacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rak płuca wywodzi się z nabłonka oskrzelowego. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Podział_histologiczny_według_WHO"><span id="Podzia.C5.82_histologiczny_wed.C5.82ug_WHO"></span>Podział histologiczny według WHO</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Podział histologiczny według WHO" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział histologiczny według WHO"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable floatright" style="text-align:center;font-size:90%;width:45%;margin-left:1em"> <tbody><tr> <td colspan="13" style="text-align:center;font-size:90%;background:#E5AFAA;"><b>Częstość występowania nowotworów złośliwych płuca</b><sup id="cite_ref-Travis_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup> </td></tr> <tr style="background: #E5AFAA;text-align:center;font-size:90%;"> <th>Typ histologiczny </th> <th>Częstość (%) </th></tr> <tr> <td>Niedrobnokomórkowy rak płuca </td> <td>80,4 </td></tr> <tr> <td>Drobnokomórkowy rak płuca </td> <td>16,8 </td></tr> <tr> <td>Rakowiak<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47">[47]</a></sup> </td> <td>0,8 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99sak" title="Mięsak">Mięsak</a><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48">[48]</a></sup> </td> <td>0,1 </td></tr> <tr> <td>Nieokreślony rak płuca </td> <td>1,9 </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable floatright" style="text-align:center;font-size:90%;width:45%;margin-left:1em"> <tbody><tr> <td colspan="13" style="text-align:center;font-size:90%;background:#E5AFAA;"><b>Podtypy niedrobnokomórkowego raka płuc</b><sup id="cite_ref-Travis_46-1" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup> </td></tr> <tr style="background: #E5AFAA;text-align:center;font-size:90%;"> <th colspan="2">Podtyp histologiczny</th> <th>Częstość występowania pośród wszystkich nowotworów złośliwych płuca (%) </th></tr> <tr> <td colspan="2">Rak płaskonabłonkowy płuca </td> <td>31,1 </td></tr> <tr> <td rowspan="7" valign="top">Gruczolakorak </td> <td>Gruczolakorak (nieokreślony) </td> <td>23,2 </td></tr> <tr> <td>Rak oskrzelikowo-pęcherzykowy </td> <td>3,0 </td></tr> <tr> <td>Rak gruczołowo-płaskonabłonkowy </td> <td>1,2 </td></tr> <tr> <td>Gruczolakorak brodawkowaty </td> <td>0,7 </td></tr> <tr> <td>Rak mukoepidermoidny<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49">[49]</a></sup> </td> <td>0,1 </td></tr> <tr> <td>Rak gruczołowy, torbielowaty<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50">[50]</a></sup> </td> <td>0,04 </td></tr> <tr> <td>Inne określone gruczolakoraki </td> <td>1,1 </td></tr> <tr> <td colspan="2">Rak wielkokomórkowy </td> <td>10,7 </td></tr> <tr> <td colspan="2">Rak olbrzymio- i wrzecionowatokomórkowy </td> <td>0,4 </td></tr> <tr> <td colspan="2">Inny/nieokreślony niedrobnokomórkowy rak płuca </td> <td>8,9 </td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Lung_small_cell_carcinoma_(1)_by_core_needle_biopsy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg/250px-Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg/375px-Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg/500px-Lung_small_cell_carcinoma_%281%29_by_core_needle_biopsy.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="452" /></a><figcaption>Obraz histopatologiczny drobnokomórkowego raka płuca – materiał biopsyjny</figcaption></figure> <ol><li>Rak płaskonabłonkowy brodawkowy, jasnokomórkowy, drobnokomórkowy, bazaloidny</li> <li>Rak anaplastyczny drobnokomórkowy <ul><li>mieszany</li></ul></li> <li>Rak gruczołowy <ul><li>zrazikowy</li> <li>brodawkowy</li> <li>oskrzelikowo-pęcherzykowy</li> <li>lity, z produkcją śluzu</li> <li>mieszany + warianty: <ul><li>wysokozróżnicowany płodowy</li> <li>śluzowy</li> <li>torbielowaty śluzowy</li> <li>z komórek sygnetowatych</li> <li>z komórek jasnych</li></ul></li></ul></li> <li>Rak anaplastyczny wielokomórkowy + warianty: <ul><li>neuroendokrynny</li> <li>bazaloidny</li> <li>typu lymphoepithelioma</li> <li>z komórek jasnych</li> <li>rabdoidny</li></ul></li> <li>Rak mieszany (gruczołowo-płaskonabłonkowy)</li> <li><a href="/wiki/Rakowiak" title="Rakowiak">Rakowiak</a> (typowy i atypowy)</li> <li>Raki gruczołów oskrzelowych (śluzowo-naskórkowy, gruczołowo-torbielowaty i inne)</li> <li>Inne typy</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Podział_kliniczny"><span id="Podzia.C5.82_kliniczny"></span>Podział kliniczny</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Podział kliniczny" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział kliniczny"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Klinicznie wyróżniamy dwa typy pierwotnych nowotworów złośliwych płuc: </p> <ol><li><b><a href="/w/index.php?title=Rak_drobnokom%C3%B3rkowy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rak drobnokomórkowy (strona nie istnieje)">Rak drobnokomórkowy</a></b> (SCLC) – nienadający się do leczenia operacyjnego, nieco lepiej poddający się leczeniu <a href="/wiki/Chemioterapia_nowotwor%C3%B3w" title="Chemioterapia nowotworów">chemicznemu</a> i (lub) <a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">napromienianiu</a> (około 17%<sup id="cite_ref-Travis_46-2" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup> – 25%). Charakteryzuje się ponadto szybkim wzrostem i wczesnym tworzeniem <a href="/wiki/Przerzuty_nowotworowe" class="mw-redirect" title="Przerzuty nowotworowe">przerzutów</a>.</li> <li><b>Rak niedrobnokomórkowy</b> (NSCLC) – oporny na <a href="/wiki/Chemioterapia_nowotwor%C3%B3w" title="Chemioterapia nowotworów">chemioterapię</a>, natomiast nadający się do leczenia operacyjnego (około 75% – 80%<sup id="cite_ref-Travis_46-3" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup>) i <a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">radioterapii</a>. <ul><li><b>Rak płaskonabłonkowy</b> (SCC) (około 31%<sup id="cite_ref-Travis_46-4" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup> – 40%, według Harrisona 29%<sup id="cite_ref-Harrison_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-Harrison-14">[14]</a></sup>)</li> <li><b>Gruczolakorak</b> (AC) (około 25% – 29%<sup id="cite_ref-Travis_46-5" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup>), w tym rak pęcherzykowokomórkowy oskrzeli</li> <li><b>Rak wielkokomórkowy</b> (LCC) (około 10%<sup id="cite_ref-Travis_46-6" class="reference"><a href="#cite_note-Travis-46">[46]</a></sup>)</li></ul></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przerzuty">Przerzuty</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Przerzuty" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przerzuty"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Płuca są miejscem, gdzie często <a href="/wiki/Przerzuty_nowotworowe" class="mw-redirect" title="Przerzuty nowotworowe">przerzutują</a> nowotwory z innych części ciała. Można określić miejsce ich pochodzenia i dlatego przerzut raka sutka do płuca jest dalej nazywany rakiem sutka. Posiadają one charakterystyczny okrągły kształt na zdjęciach rentgenowskich<sup id="cite_ref-Seo_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Seo-51">[51]</a></sup>. </p><p>Pierwotne nowotwory płuca najczęściej przerzutują do <a href="/wiki/Nadnercze" title="Nadnercze">nadnerczy</a>, wątroby, mózgu i kości. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ocena_zaawansowania_choroby">Ocena zaawansowania choroby</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Ocena zaawansowania choroby" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ocena zaawansowania choroby"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klasyfikacja_TNM">Klasyfikacja TNM</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Klasyfikacja TNM" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klasyfikacja TNM"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Od 2010 roku międzynarodową <a href="/wiki/Klasyfikacja_TNM" title="Klasyfikacja TNM">klasyfikację TNM</a> zaleca się stosować w ocenie stopnia zaawansowania zarówno niedrobnokomórkowego, jak i drobnokomórkowego raka płuca, a ponadto <a href="/wiki/Rakowiak" title="Rakowiak">rakowiaków</a>. W klasyfikacji tej bierze się pod uwagę cechy guza pierwotnego w płucu, obecność przerzutów w <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_ch%C5%82onny" title="Węzeł chłonny">węzłach chłonnych</a> oraz obecność przerzutów odległych. W poprzedniej wersji, obowiązującej do 2010 roku, klasyfikację tę stosowano jedynie do oceny zaawansowania raka niedrobnokomórkowego<sup id="cite_ref-Watanabe_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Watanabe-52">[52]</a></sup><sup id="cite_ref-Labadebe_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Labadebe-53">[53]</a></sup>. </p> <table class="wikitable" cellspacing="0" cellpadding="4" style="font-size:90%;"> <tbody><tr> <th align="center" bgcolor="EEEEEE" colspan="3">guz pierwotny (cecha T) </th></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>Tx</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">nie można ocenić pierwotnego guza lub guz stwierdzony na podstawie wykazania obecności <a href="/wiki/Kom%C3%B3rka_nowotworowa" title="Komórka nowotworowa">komórek nowotworowych</a> w ślinie albo <a href="/wiki/P%C5%82ukanie_oskrzelowo-p%C5%82ucne" title="Płukanie oskrzelowo-płucne">popłuczynach oskrzelowych</a>, ale nie uwidoczniony w <a href="/wiki/Bronchoskopia" title="Bronchoskopia">badaniu bronchoskopowym</a> lub <a href="/wiki/Zdj%C4%99cie_rentgenowskie" title="Zdjęcie rentgenowskie">radiologicznym</a> </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T0</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">brak cech guza pierwotnego </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>Tis</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2"><a href="/w/index.php?title=Rak_przedinwazyjny&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rak przedinwazyjny (strona nie istnieje)">rak przedinwazyjny</a> (<i>in situ</i>) </td></tr> <tr> <td align="center" width="30" rowspan="3"><b>T1</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">guz o największym wymiarze ≤ 3 cm, otoczony tkanką płuc lub <a href="/wiki/Op%C5%82ucna" title="Opłucna">opłucną trzewną</a>, w bronchoskopii nie nacieka oskrzeli głównych </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T1a</b> </td> <td>największy wymiar guza ≤ 2 cm<sup id="cite_ref-dodatek1_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-dodatek1-54">[54]</a></sup> </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T1b</b> </td> <td>największy wymiar guza ≥ 2 cm i ≤ 3 cm </td></tr> <tr> <td align="center" width="30" rowspan="3"><b>T2</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">guz posiadający jedną z cech: <ul><li>największy wymiar > 3 cm i ≤ 7 cm</li> <li>naciekający oskrzele główne w odległości ≥ 2 cm od <a href="/wiki/Tchawica" title="Tchawica">ostrogi tchawicy</a></li> <li>naciekający opłucną płucną</li> <li>powodujący <a href="/wiki/Niedodma" title="Niedodma">niedodmę</a> lub <a href="/wiki/Zapalenie_p%C5%82uc" title="Zapalenie płuc">zapalenie płuca</a> wywołane przez <a href="/wiki/Obturacja" title="Obturacja">obturację</a> oskrzela i sięgające do wnęki płuca, lecz nie obejmujące go całego</li></ul> </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T2a</b> </td> <td>największy wymiar guza > 3 cm i ≤ 5 cm </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T2b</b> </td> <td>największy wymiar guza ≥ 5 cm i ≤ 7 cm </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T3</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">gdy guz posiada jedną z cech: <ul><li>największy wymiar guza > 7 cm</li> <li>guz nacieka opłucną ścienną, w tym <a href="/wiki/Guz_Pancoasta" title="Guz Pancoasta">guz Pancoasta</a> niezakwalifikowany do grupy z cechą T4<sup id="cite_ref-dodatek2_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-dodatek2-55">[55]</a></sup>, albo guz nacieka przeponę, nerw błędny, opłucną śródpiersiową bądź osierdzie</li> <li>guz oskrzela głównego leżący w odległości < 2 cm od ostrogi tchawicy, ale jej nienaciekający</li> <li>guz, któremu towarzyszy <a href="/wiki/Niedodma" title="Niedodma">niedodma</a> lub zapalenie całego płuca wywołane obturacją oskrzela</li> <li>obecne jest odrębne ognisko/ogniska nowotworu w tym samym płacie płuca</li></ul> </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>T4</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">gdy występuje jedna z cech: <ul><li>guz każdej wielkości naciekający śródpiersie, <a href="/wiki/Serce" title="Serce">serce</a>, duże naczynia, tchawicę i jej ostrogę, <a href="/wiki/Prze%C5%82yk" title="Przełyk">przełyk</a>, <a href="/wiki/Kr%C4%99gos%C5%82up" title="Kręgosłup">trzon kręgu</a>, <a href="/wiki/Nerw_krtaniowy_wsteczny" title="Nerw krtaniowy wsteczny">nerw krtaniowy wsteczny</a></li> <li>guz z obecnością innych odrębnych ognisk raka w innym płacie tego samego płuca</li></ul> </td></tr> <tr> <th align="center" bgcolor="EEEEEE" colspan="3">przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych (cecha N) </th></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>Nx</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">ocena regionalnych węzłów chłonnych jest niemożliwa </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>N0</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">nie stwierdza się przerzutów do okolicznych węzłów chłonnych </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>N1</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">przerzuty do węzłów okołooskrzelowych, wnękowych lub wewnątrzpłucnych po tej samej stronie co guz lub ich naciekanie </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>N2</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">przerzuty do węzłów śródpiersiowych po stronie guza i węzłów pod ostrogą tchawicy </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>N3</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">gdy spełniona jest jedna z cech: <ul><li>przerzuty do węzłów wnękowych lub śródpiersiowych po stronie przeciwnej niż guz</li> <li>przerzuty do węzłów nadobojczykowych</li> <li>przerzuty do węzłów chłonnych wzdłuż mięśni pochyłych po tej samej lub przeciwnej stronie co guz</li></ul> </td></tr> <tr> <th align="center" bgcolor="EEEEEE" colspan="3">przerzuty odległe (cecha M) </th></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>Mx</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">ocena obecności przerzutów odległych niemożliwa </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>M0</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">nie stwierdza się przerzutów odległych </td></tr> <tr> <td align="center" width="30" rowspan="3"><b>M1</b> </td> <td align="left" width="900" colspan="2">przerzuty odległe obecne </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>M1a</b> </td> <td>odrębne ognisko nowotworu w przeciwległym płucu niż guz pierwotny, guzki opłucnowe lub nowotworowy wysięk w opłucnej albo osierdziu<sup id="cite_ref-dodatek3_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-dodatek3-56">[56]</a></sup> </td></tr> <tr> <td align="center" width="30"><b>M1b</b> </td> <td>stwierdza się przerzuty odległe poza klatką piersiową </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stopień_zaawansowania_klinicznego_niedrobnokomórkowego_raka_płuca"><span id="Stopie.C5.84_zaawansowania_klinicznego_niedrobnokom.C3.B3rkowego_raka_p.C5.82uca"></span>Stopień zaawansowania klinicznego niedrobnokomórkowego raka płuca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Stopień zaawansowania klinicznego niedrobnokomórkowego raka płuca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Stopień zaawansowania klinicznego niedrobnokomórkowego raka płuca"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stopień zaawansowania klinicznego (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">ang.</a> <i>staging</i>) zależy od stopnia poszczególnych cech w klasyfikacji TNM i ma znaczenie w wyborze metody leczenia choroby, a szczególnie w kwalifikacji pacjenta do leczenia operacyjnego. </p> <table class="wikitable" cellspacing="0" cellpadding="4" style="font-size:90%;"> <tbody><tr> <th align="center" bgcolor="EEEEEE">stopień </th> <th align="center" bgcolor="EEEEEE">T </th> <th align="center" bgcolor="EEEEEE">N </th> <th align="center" bgcolor="EEEEEE">M </th></tr> <tr> <td align="center" width="80">rak utajony </td> <td align="center" width="80">x </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">is </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">IA </td> <td align="center" width="80">1a, 1b </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">IB </td> <td align="center" width="80">2a </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80" rowspan="2">IIA </td> <td align="center" width="80">2b </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">1a, 1b, 2a </td> <td align="center" width="80">1 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80" rowspan="2">IIB </td> <td align="center" width="80">2b </td> <td align="center" width="80">1 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">3 </td> <td align="center" width="80">0 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80" rowspan="3">IIIA </td> <td align="center" width="80">1a, 1b, 2a, 2b </td> <td align="center" width="80">2 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">3 </td> <td align="center" width="80">1, 2 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">4 </td> <td align="center" width="80">0, 1 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80" rowspan="2">IIIB </td> <td align="center" width="80">4 </td> <td align="center" width="80">2 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">każdy </td> <td align="center" width="80">3 </td> <td align="center" width="80">0 </td></tr> <tr> <td align="center" width="80">IV </td> <td align="center" width="80">każdy </td> <td align="center" width="80">każdy </td> <td align="center" width="80">1 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Histologiczne_stopnie_złośliwości_niedrobnokomórkowego_raka_płuca_(ang._grading)"><span id="Histologiczne_stopnie_z.C5.82o.C5.9Bliwo.C5.9Bci_niedrobnokom.C3.B3rkowego_raka_p.C5.82uca_.28ang._grading.29"></span>Histologiczne stopnie złośliwości niedrobnokomórkowego raka płuca (ang. <a href="/wiki/Z%C5%82o%C5%9Bliwo%C5%9B%C4%87_histologiczna" title="Złośliwość histologiczna"><i>grading</i></a>)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Histologiczne stopnie złośliwości niedrobnokomórkowego raka płuca (ang. grading)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Histologiczne stopnie złośliwości niedrobnokomórkowego raka płuca (ang. grading)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>GX</b> – nie można ocenić stopnia zróżnicowania</li> <li><b>G1</b> – rak dobrze zróżnicowany</li> <li><b>G2</b> – rak średnio zróżnicowany</li> <li><b>G3</b> – rak słabo zróżnicowany</li> <li><b>G4</b> – rak niezróżnicowany</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Objawy">Objawy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Objawy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Objawy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Objawy_podmiotowe"><a href="/wiki/Anamneza_(medycyna)" title="Anamneza (medycyna)">Objawy podmiotowe</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Objawy podmiotowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Objawy podmiotowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Objawy raka płuca pojawiają się często dopiero w zaawansowanym stadium choroby; w większości przypadków są to objawy niecharakterystyczne. </p> <ul><li><b>Objawy związane z naciekaniem oskrzeli, tkanki płucnej i innych struktur klatki piersiowej</b> <ul><li>przewlekły kaszel (najczęstszy objaw)</li> <li>duszność</li> <li>ból w klatce piersiowej</li> <li><a href="/wiki/Krwioplucie" title="Krwioplucie">krwioplucie</a></li> <li>powtarzające się zapalenie płuc</li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_%C5%BCy%C5%82y_g%C5%82%C3%B3wnej_g%C3%B3rnej" title="Zespół żyły głównej górnej">zespół żyły głównej górnej</a></li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Hornera" title="Zespół Hornera">zespół Hornera</a> (przy guzie Pancoasta)</li> <li><a href="/wiki/Zaburzenia_rytmu_serca" title="Zaburzenia rytmu serca">zaburzenia rytmu serca</a> (świadczą o naciekaniu serca)</li> <li><a href="/wiki/Chrypka" title="Chrypka">chrypka</a> (związana z naciekaniem <a href="/wiki/Nerw_krtaniowy_wsteczny" title="Nerw krtaniowy wsteczny">nerwu krtaniowego wstecznego</a>)</li></ul></li></ul> <ul><li><b>Objawy przerzutów odległych</b> <ul><li>objawy przerzutów do kości – ból kości, <a href="/wiki/Z%C5%82amanie_patologiczne" title="Złamanie patologiczne">złamania patologiczne</a></li> <li>objawy przerzutów do mózgu – ból głowy, drgawki, zaburzenia równowagi, zaburzenia czucia, niedowłady, zaburzenia osobowości</li> <li>objawy przerzutów do wątroby – ból brzucha, nudności, spadek masy ciała, <a href="/wiki/%C5%BB%C3%B3%C5%82taczka_(medycyna)" title="Żółtaczka (medycyna)">żółtaczka</a></li></ul></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_paraneoplastyczny" title="Zespół paraneoplastyczny">Zespoły paraneoplastyczne</a> (paranowotworowe)</b><sup id="cite_ref-standarty_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-standarty-57">[57]</a></sup>. <ul><li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Cushinga" title="Zespół Cushinga">zespół Cushinga</a></li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Schwartza-Barttera" title="Zespół Schwartza-Barttera">zespół Schwartza-Barttera</a></li> <li><a href="/wiki/Hiperkalcemia" title="Hiperkalcemia">hiperkalcemia</a></li> <li><a href="/wiki/Ginekomastia" title="Ginekomastia">ginekomastia</a></li> <li>wzrost stężenia <a href="/wiki/Kalcytonina" title="Kalcytonina">kalcytoniny</a> we krwi</li> <li>zwiększone stężenie <a href="/wiki/Hormon_luteinizuj%C4%85cy" class="mw-redirect" title="Hormon luteinizujący">LSH</a> i <a href="/wiki/Hormon_folikulotropowy" title="Hormon folikulotropowy">FH</a></li> <li><a href="/wiki/Hipoglikemia" title="Hipoglikemia">hipoglikemia</a></li> <li><a href="/wiki/Nadczynno%C5%9B%C4%87_tarczycy" title="Nadczynność tarczycy">nadczynność tarczycy</a></li> <li>zespół rakowiaka</li> <li><a href="/wiki/Zapalenie_wielomi%C4%99%C5%9Bniowe" title="Zapalenie wielomięśniowe">zapalenie wielomięśniowe</a> i <a href="/wiki/Zapalenie_sk%C3%B3rno-mi%C4%99%C5%9Bniowe" title="Zapalenie skórno-mięśniowe">skórno-mięśniowe</a></li> <li><a href="/wiki/Tocze%C5%84_rumieniowaty_uk%C5%82adowy" title="Toczeń rumieniowaty układowy">toczeń rumieniowaty układowy</a></li> <li><a href="/wiki/Twardzina" title="Twardzina">twardzina układowa</a></li> <li><a href="/wiki/Encefalopatia" title="Encefalopatia">encefalopatia</a></li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_Lamberta-Eatona" title="Zespół Lamberta-Eatona">zespół Lamberta-Eatona</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Osteodystrofia_przerostowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osteodystrofia przerostowa (strona nie istnieje)">osteodystrofia przerostowa</a> (osteoartropatia przerostowa)</li> <li><a href="/wiki/Palce_pa%C5%82eczkowate" title="Palce pałeczkowate">palce pałeczkowate</a></li> <li><a href="/wiki/Objaw_Trousseau_(%C5%BCylny)" title="Objaw Trousseau (żylny)">objaw Trousseau</a></li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_rozsianego_wykrzepiania_wewn%C4%85trznaczyniowego" title="Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego">DIC</a></li> <li><a href="/wiki/Niedokrwisto%C5%9B%C4%87" title="Niedokrwistość">niedokrwistość</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82%C4%99buszkowe_zapalenie_nerek" title="Kłębuszkowe zapalenie nerek">kłębuszkowe zapalenie nerek</a></li> <li><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_nerczycowy" title="Zespół nerczycowy">zespół nerczycowy</a></li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Objawy_w_badaniu_przedmiotowym">Objawy w <a href="/wiki/Badanie_fizykalne" title="Badanie fizykalne">badaniu przedmiotowym</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Objawy w badaniu przedmiotowym" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Objawy w badaniu przedmiotowym"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>osłuchowe i opukowe cechy niedodmy, nacieku, płynu w jamie opłucnowej</li> <li>powiększenie węzłów chłonnych</li> <li>powiększenie wątroby</li> <li>nieprawidłowości w badaniu neurologicznym</li> <li>palce pałeczkowate</li> <li>cechy <a href="/wiki/Wyniszczenie" title="Wyniszczenie">wyniszczenia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Badania_dodatkowe">Badania dodatkowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Badania dodatkowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Badania dodatkowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg/250px-Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg" decoding="async" width="250" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg/375px-Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg/500px-Thorax_pa_peripheres_Bronchialcarcinom_li_OF_markiert.jpg 2x" data-file-width="1030" data-file-height="976" /></a><figcaption>Położony obwodowo guz płuca lewego w klasycznym radiogramie klatki piersiowej</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg/250px-Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg" decoding="async" width="250" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg/375px-Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg/500px-Thorax_CT_peripheres_Brronchialcarcinom_li_OF.jpg 2x" data-file-width="506" data-file-height="366" /></a><figcaption>Powyższy guz w badaniu tomokomputerowym</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diagnostyka_obrazowa">Diagnostyka obrazowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Diagnostyka obrazowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Diagnostyka obrazowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W rozpoznawaniu i monitorowaniu przebiegu raka płuca wykorzystuje się następujące badania obrazowe: </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Badanie_RTG_klatki_piersiowej">Badanie <a href="/wiki/RTG" class="mw-redirect" title="RTG">RTG</a> klatki piersiowej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Badanie RTG klatki piersiowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Badanie RTG klatki piersiowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zmiany radiologiczne w raku płuca: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cie%C5%84_okr%C4%85g%C5%82y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cień okrągły (strona nie istnieje)">cień okrągły</a> w miąższu płuca</li> <li>niedodma</li> <li>powiększenie węzłów chłonnych wnęk lub śródpiersia</li> <li>obecność płynu w jamie opłucnowej</li> <li>przerzuty do kości i zmiany związane z bezpośrednim nacieczeniem kości przez guz</li> <li>uniesienie kopuły przepony po stronie guza związane z porażeniem <a href="/wiki/Nerw_przeponowy" title="Nerw przeponowy">nerwu przeponowego</a></li></ul> <p>Prawidłowy obraz RTG klatki piersiowej nie wyklucza raka płuca. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Tomografia_komputerowa_klatki_piersiowej"><a href="/wiki/Tomografia_komputerowa" title="Tomografia komputerowa">Tomografia komputerowa</a> klatki piersiowej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Tomografia komputerowa klatki piersiowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tomografia komputerowa klatki piersiowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>spiralna wielorzędowa tomografia komputerowa</li> <li>tomografia komputerowa sekwencyjna wysokiej rozdzielczości (HRCT) – badanie wykorzystywane tylko w ocenie śródmiąższu płuc</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pozytonowa_tomografia_emisyjna_(PET_i_PET-CT)"><span id="Pozytonowa_tomografia_emisyjna_.28PET_i_PET-CT.29"></span><a href="/wiki/Pozytonowa_emisyjna_tomografia_komputerowa" class="mw-redirect" title="Pozytonowa emisyjna tomografia komputerowa">Pozytonowa tomografia emisyjna (PET i PET-CT)</a></h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Pozytonowa tomografia emisyjna (PET i PET-CT)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pozytonowa tomografia emisyjna (PET i PET-CT)"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Badanie szczególnie przydatne w: </p> <ul><li>ocenie przerzutów do węzłów chłonnych śródpiersia,</li> <li>ocenie zasięgu nowotworu w ognisku niedodmy,</li> <li>poszukiwaniu przerzutów poza klatką piersiową,</li> <li>w kwalifikacji do leczenia operacyjnego,</li> <li>w określaniu obszaru napromieniania guza<sup id="cite_ref-info_wroclaw_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-info_wroclaw-58">[58]</a></sup><sup id="cite_ref-bunyaviroch_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-bunyaviroch-59">[59]</a></sup>.</li></ul> <p>Istotnym problemem w wykorzystaniu badania jest zagadnienie interpretacji wyników PET, która będąc metodą bardzo czułą potrafi stwarzać problemy diagnostyczne (zdarzają się niekiedy wyniki fałszywie dodatnie). Ponadto ta metoda diagnostyczna obarczona jest wysokim kosztem<sup id="cite_ref-puls_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-puls-60">[60]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bronchoskopia">Bronchoskopia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Bronchoskopia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bronchoskopia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Bronchoskopia" title="Bronchoskopia">Badanie bronchoskopowe</a> umożliwia m.in.: </p> <ul><li>ocenę zasięgu guza na ekranie monitora,</li> <li>pobranie wycinków do <a href="/wiki/Badanie_histopatologiczne" title="Badanie histopatologiczne">badań histopatologicznych</a>,</li> <li>pobranie popłuczyn oskrzelowych do badania cytologicznego,</li> <li>wykonanie wewnątrzoskrzelowego <a href="/wiki/Ultrasonografia" title="Ultrasonografia">badania ultrasonograficznego</a> z <a href="/wiki/Biopsja" title="Biopsja">biopsją</a> okołooskrzelowych węzłów chłonnych.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Badania_morfologiczne">Badania morfologiczne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Badania morfologiczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Badania morfologiczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Badania te służą wykrywaniu komórek nowotworowych w różnego typu materiale tkankowym: </p> <ul><li><a href="/wiki/Plwocina" title="Plwocina">plwocina</a>,</li> <li>płyn z jamy opłucnej,</li> <li>materiał uzyskany z biopsji przezskórnej płuca,</li> <li>materiał uzyskany z biopsji wykonanych podczas <a href="/wiki/Endoskopia" title="Endoskopia">badań endoskopowych</a> (bronchoskopia, <a href="/wiki/Mediastinoskopia" title="Mediastinoskopia">mediastinoskopia</a>, <a href="/wiki/Videotorakoskopia" class="mw-redirect" title="Videotorakoskopia">wideotorakoskopia</a>),</li> <li>materiał z biopsji obwodowych węzłów chłonnych.</li></ul> <p>Wykorzystanie badań morfologicznych ma też znaczenie w opracowaniu metod wczesnego wykrywania raka płuca. Prowadzone były między innymi badania, na podstawie których uznano, że wykazana metodami <a href="/wiki/Immunohistochemia" title="Immunohistochemia">immunohistochemicznymi</a> nadekspresja białka p-53 w ogniskach <a href="/wiki/Dysplazja_(zmiana_przedrakowa)" title="Dysplazja (zmiana przedrakowa)">dysplazji</a>, w materiale pobranym z nabłonka oskrzela w trakcie bronchoskopii, może być wykorzystywanym klinicznie markerem wczesnego raka<sup id="cite_ref-ponticiello_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-ponticiello-61">[61]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Badania_laboratoryjne">Badania laboratoryjne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Badania laboratoryjne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Badania laboratoryjne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Znaczenie tych badań w diagnostyce raka płuca jest niewielkie. Wykonuje się: </p> <ul><li>podstawowe badania laboratoryjne takie jak: <a href="/wiki/Morfologia_krwi" title="Morfologia krwi">morfologia krwi</a> z <a href="/wiki/Rozmaz_krwi" title="Rozmaz krwi">rozmazem</a>, badanie aktywności <a href="/wiki/Aminotransferazy" title="Aminotransferazy">transaminaz</a>, badanie wydolności nerek, parametry <a href="/wiki/Zapalenie" title="Zapalenie">stanu zapalnego</a> np. <a href="/wiki/Bia%C5%82ko_C-reaktywne" title="Białko C-reaktywne">CRP</a></li> <li><a href="/wiki/Markery_nowotworowe" title="Markery nowotworowe">markery nowotworowe</a><sup id="cite_ref-Pastor_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pastor-62">[62]</a></sup><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63">[63]</a></sup> (korzyści z tego badania są ograniczone) <ul><li><a href="/wiki/Antygen_rakowo-p%C5%82odowy" title="Antygen rakowo-płodowy">CEA</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Enolaza_swoista&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enolaza swoista (strona nie istnieje)">NSE</a> (w raku drobnokomórkowym)</li> <li><a href="/w/index.php?title=SCC_(medycyna)&action=edit&redlink=1" class="new" title="SCC (medycyna) (strona nie istnieje)">SCC</a> (w raku płaskonabłonkowym)</li> <li><a href="/w/index.php?title=CYFRA21.1&action=edit&redlink=1" class="new" title="CYFRA21.1 (strona nie istnieje)">CYFRA21.1</a> (w raku płaskonabłonkowym)</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Leczenie">Leczenie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Leczenie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Leczenie_niedrobnokomórkowego_raka_płuca"><span id="Leczenie_niedrobnokom.C3.B3rkowego_raka_p.C5.82uca"></span>Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie niedrobnokomórkowego raka płuca"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Metoda leczenia zależy od: </p> <ul><li>stopnia zaawansowania <ul><li>stopień I i II – leczenie operacyjne i chemioterapia po operacji</li> <li>stopień IIIA – leczenie operacyjne oraz ewentualnie chemioterapia lub radioterapia przed operacją</li> <li>stopień IIIB – radioterapia ewentualnie połączona z chemioterapią</li> <li>stopień IV – chemioterapia <a href="/wiki/Medycyna_paliatywna" title="Medycyna paliatywna">paliatywna</a> lub leczenie objawowe</li></ul></li> <li>wydolności narządów organizmu człowieka</li> <li>ogólnego stanu pacjenta</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Leczenie_operacyjne">Leczenie operacyjne</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Leczenie operacyjne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie operacyjne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Jest to podstawowa metoda terapii w stopniu I i II zaawansowania oraz w niektórych przypadkach stopnia IIIA (stopień ten stanowi tzw. granicę operacyjności, uważa się, że bardziej zaawansowane stadia choroby w zdecydowanej większości przypadków nie kwalifikują się już do leczenia chirurgicznego). Zabieg operacyjny polega na doszczętnej <a href="/w/index.php?title=Resekcja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resekcja (strona nie istnieje)">resekcji</a> guza wraz z otaczającym miąższem płucnym. Wyróżnia się zabiegi operacyjne o różnym zakresie: </p> <ul><li><a href="/wiki/Lobektomia" title="Lobektomia">lobektomia</a> – usunięcie <a href="/wiki/P%C5%82uco" title="Płuco">płata płuca</a> (najczęstszy zabieg),</li> <li><a href="/w/index.php?title=Pneumonektomia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pneumonektomia (strona nie istnieje)">pneumonektomia</a> – usunięcie całego płuca,</li> <li><a href="/w/index.php?title=Segmentektomia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segmentektomia (strona nie istnieje)">segmentektomia</a> – usunięcie <a href="/wiki/P%C5%82uco" title="Płuco">segmentu płuca</a> (wykonywana najrzadziej, głównie u chorych z guzem w stopniu T1 lub T2 i jednocześnie N0).</li></ul> <p><b>Ocena stopnia doszczętności resekcji:</b> </p> <ul><li><b>R0</b> – doszczętność makroskopowa oraz mikroskopowa</li> <li><b>R1</b> – brak doszczętności w badaniu mikroskopowym</li> <li><b>R2</b> – brak doszczętności w badaniu makroskopowym</li></ul> <p>Doszczętność makroskopowa oznacza pewność co do usunięcia całego guza na podstawie oceny dokonanej za pomocą wzroku. Oceny tej dokonuje chirurg w czasie operacji lub <a href="/wiki/Patomorfologia" title="Patomorfologia">patomorfolog</a> podczas wstępnego oglądania materiału operacyjnego. Natomiast doszczętność mikroskopowa oznacza brak stwierdzenia komórek nowotworowych w badaniu histopatologicznym w linii wycięcia usuniętej tkanki z zachowaniem odpowiedniego marginesu tkanki zdrowej między nowotworem a linią cięcia. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Radioterapia">Radioterapia</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: Radioterapia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Radioterapia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Metoda leczenia u chorych niezakwalifikowanych z różnych względów do operacji. Stosuje się <b>radioterapię radykalną</b>, której celem jest całkowite zniszczenie komórek nowotworowych oraz <b>radioterapię paliatywną</b> służącą zmniejszeniu wymiarów guza, a przez to poprawie komfortu życia pacjenta przez zmniejszenie nasilenia dolegliwości. </p><p>Zastosowanie w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca mają następujące typy radioterapii radykalnej: </p> <ul><li><a href="/wiki/Teleradioterapia" title="Teleradioterapia">teleradioterapia</a> z zastosowaniem dodatkowych metod <ul><li>radioterapia konformalna – polega na dopasowaniu za pomocą specjalnych programów komputerowych obszaru napromieniania do kształtu i położenia guza</li> <li>hiperfrakcjonowanie – podawanie kilku dawek promieniowania w ciągu doby</li></ul></li> <li><a href="/wiki/Brachyterapia" title="Brachyterapia">brachyterapia</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chemioterapia">Chemioterapia</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: Chemioterapia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Chemioterapia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Leki stosowane w monoterapii lub leczeniu skojarzonym raka płuca to między innymi: <a href="/wiki/Cisplatyna" title="Cisplatyna">cisplatyna</a>, <a href="/wiki/Karboplatyna" title="Karboplatyna">karboplatyna</a>, <a href="/wiki/Mitomycyna" title="Mitomycyna">mitomycyna</a>, <a href="/wiki/Ifosfamid" title="Ifosfamid">ifosfamid</a>, <a href="/wiki/Winblastyna" title="Winblastyna">winblastyna</a>, <a href="/wiki/Erlotynib" title="Erlotynib">erlotynib</a>. </p><p>Chemioterapeutyki nowej generacji stosowane w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca to <a href="/wiki/Taksany" title="Taksany">taksany</a> (<a href="/wiki/Paklitaksel" title="Paklitaksel">paklitaksel</a> oraz <a href="/wiki/Docetaksel" title="Docetaksel">docetaksel</a>), <a href="/wiki/Winorelbina" title="Winorelbina">winorelbina</a> i <a href="/wiki/Gemcytabina" title="Gemcytabina">gemcytabina</a>. Stosowane nawet w monoterapii wykazują większą siłę działania niż leki starsze podawane w skojarzonych schematach leczenia. Winorelbina oraz gemcytabina są ponadto lepiej tolerowane przez <a href="/wiki/Pacjent" title="Pacjent">pacjentów</a>. Uważa się, że wzrost skuteczności nowoczesnych leków może wiązać się nie tylko z ich właściwościami, ale również z możliwością indywidualnego doboru programu leczenia w zależności od oceny czynników molekularnych, lepszą niż w przeszłości diagnostyką, dobrym leczeniem wspomagającym<sup id="cite_ref-nowe_leki_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-nowe_leki-64">[64]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Leczenie_skojarzone">Leczenie skojarzone</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: Leczenie skojarzone" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie skojarzone"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Łączy się chemioterapię z radioterapią co wydłuża przeżycie, ale zwiększa toksyczność leczenia. Chemioterapię lub radioterapię można również łączyć z leczeniem operacyjnym. </p><p>Pewne nadzieje są wiązane z uzupełnieniem chemioterapii zastosowaniem zmiennego pola elektrycznego (ang. <i>tumor-treating fields</i>)<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65">[65]</a></sup> </p><p>W maju 2018 roku w ramach aktualizacji listy leków refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia polscy pacjenci zyskali dostęp w ramach programu lekowego do leczenia immunoterapią (niwolumab, pembrolizumab) zaawansowanego niedrobnokomórkowego raka płuca<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66">[66]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Inne_metody_terapii">Inne metody terapii</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Inne metody terapii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Inne metody terapii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Laseroterapia" title="Laseroterapia">laseroterapia</a></li> <li><a href="/wiki/Krioterapia" title="Krioterapia">krioterapia</a></li> <li><a href="/wiki/Fototerapia" title="Fototerapia">fototerapia</a></li> <li><a href="/wiki/Immunoterapia_nowotwor%C3%B3w" title="Immunoterapia nowotworów">immunoterapia nowotworów</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Leczenie_przerzutów"><span id="Leczenie_przerzut.C3.B3w"></span>Leczenie przerzutów</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Leczenie przerzutów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie przerzutów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>przerzuty do kości – napromienianie okolicy guza przerzutowego</li> <li>przerzuty do mózgu – naświetlanie lub leczenie <a href="/wiki/Neurochirurgia" title="Neurochirurgia">neurochirurgiczne</a></li> <li>zespół żyły głównej górnej – radioterapia</li> <li>rozsiew nowotworu do wielu narządów drogą krwi – chemioterapia</li></ul> <p>W każdym przypadku należy pamiętać o stosowaniu <a href="/wiki/Leki_przeciwb%C3%B3lowe" class="mw-redirect" title="Leki przeciwbólowe">leków przeciwbólowych</a> zgodnie z zasadami leczenia bólu nowotworowego. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Leczenie_drobnokomórkowego_raka_płuca"><span id="Leczenie_drobnokom.C3.B3rkowego_raka_p.C5.82uca"></span>Leczenie drobnokomórkowego raka płuca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Leczenie drobnokomórkowego raka płuca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie drobnokomórkowego raka płuca"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podstawą leczenia tej najbardziej agresywnej postaci raka płuca jest chemioterapia. Najczęściej stosuje się następujące, silnie działające <a href="/wiki/Leki_cytostatyczne" title="Leki cytostatyczne">cytostatyki</a>: cisplatyna, <a href="/wiki/Etopozyd" title="Etopozyd">etopozyd</a>, <a href="/wiki/Cyklofosfamid" title="Cyklofosfamid">cyklofosfamid</a>, <a href="/wiki/Doksorubicyna" title="Doksorubicyna">doksorubicyna</a>, <a href="/wiki/Winkrystyna" title="Winkrystyna">winkrystyna</a>. Ważną rolę odgrywa lek pomocniczy – <a href="/wiki/Ondansetron" title="Ondansetron">ondansetron</a>, który hamując odruchy wymiotne poprawia komfort chorego. W wielu przypadkach konieczne jest podanie <a href="/wiki/G-CSF" class="mw-redirect" title="G-CSF">czynnika wzrostu granulocytów</a>, celem zwalczenia <a href="/wiki/Neutropenia" title="Neutropenia">neutropenii</a>. Chemioterapeutyki zwykle podaje się w skojarzeniu przez kilka miesięcy. Pomimo dobrej odpowiedzi na leczenie rokowanie jest poważne. Wiąże się to ze znacznym stopniem złośliwości nowotworu i działaniem ubocznym cytostatyków, szczególnie ich <a href="/w/index.php?title=Mielotoksyczno%C5%9B%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mielotoksyczność (strona nie istnieje)">mielotoksyczności</a>. </p><p>Istnieją hipotezy o możliwym, korzystnym wpływie <a href="/wiki/Heparyna" title="Heparyna">heparyny drobnocząsteczkowej</a><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67">[67]</a></sup> u chorych na drobnokomórkowego raka płuca, przyjmujące taką biologiczną przesłankę, że te leki mogą mieć większą skuteczność przeciwnowotworową w zakresie hamowania angiogenezy i szerzenia się nowotworu na wcześniejszych etapach choroby. </p><p><br />Oceny skuteczności chemioterapii dokonuje się za pomocą systemu <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:RECIST" class="extiw" title="w:en:RECIST">RECIST</a> wyróżniając <a href="/wiki/Remisja" title="Remisja">remisję</a> całkowitą, częściową, stabilizację lub progresję choroby: </p> <ul><li><b>remisja całkowita</b> – ustąpienie wszystkich zmian nowotworowych,</li> <li><b>remisja częściowa</b> – zmniejszenie wymiarów wszystkich zmian nowotworowych o ≥ 30% przez ≥ niż 4 tygodnie,</li> <li><b>progresja</b> – powiększenie się przynajmniej jednej zmiany o > 20% lub pojawienie się nowej zmiany,</li> <li><b>stabilizacja</b> – wszystkie pozostałe przypadki.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Leczenie_postaci_ograniczonej">Leczenie postaci ograniczonej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Leczenie postaci ograniczonej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie postaci ograniczonej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>chemioterapia</li> <li><a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">napromienianie</a> ogniska pierwotnego nowotworu wraz z regionalnymi węzłami chłonnymi</li> <li>leczenie skojarzone: chemioterapia i radioterapia</li> <li>profilaktyczne napromienianie mózgu w przypadku remisji całkowitej</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Leczenie_postaci_rozsianej">Leczenie postaci rozsianej</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Leczenie postaci rozsianej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Leczenie postaci rozsianej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Stosuje się chemioterapię paliatywną, o ile nie ma przeciwwskazań. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rokowanie">Rokowanie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=39" title="Edytuj sekcję: Rokowanie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rokowanie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rak płuca jest nowotworem rokującym źle. Wynika to głównie z powodu wykrycia choroby w zaawansowanym stadium i dużej złośliwości samego nowotworu. Odsetek przeżyć 5-letnich jest niższy niż 10%. W przypadku <b>raka niedrobnokomórkowego</b> za jedyną, dającą szansę na całkowite wyleczenie metodę terapii, uznaje się prawidłowo przeprowadzony zabieg operacyjny. W stopniu I odsetek 5-letnich przeżyć wśród pacjentów operowanych sięga 70%, ale chorzy z tak niskim stopniem zaawansowania choroby stanowią mniejszość. W stopniu IIIA (granica operacyjności) wspomniany odsetek wynosi maksymalnie 30%. W stopniu IV przeżycia 5-letnie się nie zdarzają. <b>Rak drobnokomórkowy</b> od samego początku rokuje bardzo źle, 5 lat przeżywa około 2% chorych. Nawet w przypadku pomyślnego rokowania skutkiem agresywnego leczenia jest poważne upośledzenie wydolności organizmu, co rodzi niepełnosprawność i niezdolność do pracy. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Profilaktyka">Profilaktyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=40" title="Edytuj sekcję: Profilaktyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Profilaktyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Profilaktyka_pierwotna">Profilaktyka pierwotna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=41" title="Edytuj sekcję: Profilaktyka pierwotna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=41" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Profilaktyka pierwotna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Profilaktyka pierwotna polega na wszelkich działaniach, które zapobiegają rozwojowi raka płuca. Zwalczanie raka płuca na szeroką skalę przez politykę zdrowotną państw i organizacji o zasięgu ponadnarodowym polega przede wszystkim na <b>zwalczaniu palenia tytoniu i narażania na działanie dymu tytoniowego (palenie bierne) w środowisku pracy i w miejscach publicznych</b>. Jedną z metod walki z <a href="/wiki/Nikotynizm" title="Nikotynizm">nikotynizmem</a> jest ograniczenie, bądź też zakaz reklamy wyrobów tytoniowych obowiązujący między innymi w <a href="/wiki/Unia_Europejska" title="Unia Europejska">Unii Europejskiej</a><sup id="cite_ref-zakaz_reklamy_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-zakaz_reklamy-68">[68]</a></sup>. Zakaz reklamy oraz obowiązek umieszczania napisów ostrzegawczych na opakowaniach wyrobów tytoniowych reguluje również obowiązująca od 27 lutego 2005 roku Ramowa Konwencja o Ograniczaniu Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu (ang. Framework Convention on Tobacco Control – FCTC) przygotowana przez Światową Organizację Zdrowia<sup id="cite_ref-konwencja1_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-konwencja1-69">[69]</a></sup><sup id="cite_ref-konwencja2_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-konwencja2-70">[70]</a></sup>. Niektóre kraje, w tym i kraje <a href="/wiki/Unia_Europejska" title="Unia Europejska">UE</a> wprowadzają coraz bardziej ostre restrykcje związane z paleniem w miejscach publicznych (np. puby i restauracje)<sup id="cite_ref-restrykcje1_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-restrykcje1-71">[71]</a></sup><sup id="cite_ref-restrykcje2_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-restrykcje2-72">[72]</a></sup><sup id="cite_ref-restrykcje3_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-restrykcje3-73">[73]</a></sup>. </p><p>Do działań mających na celu ograniczenie liczby zachorowań na nowotwory płuc należy również zakaz produkcji wyrobów z azbestu oraz usuwanie ze środowiska wytworzonych w przeszłości. W Polsce działania takie prowadzone są na podstawie ustawy z dnia 19 czerwca 1997 roku o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest oraz uchwały <a href="/wiki/Rada_Ministr%C3%B3w_w_Polsce" title="Rada Ministrów w Polsce">Rady Ministrów RP</a> z dnia 14 lipca 2009 w sprawie sposobów bezpiecznego użytkowania oraz warunków usuwania wyrobów zawierających azbest<sup id="cite_ref-monitor_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-monitor-74">[74]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Profilaktyka_wtórna,_screening"><span id="Profilaktyka_wt.C3.B3rna.2C_screening"></span>Profilaktyka wtórna, screening</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=42" title="Edytuj sekcję: Profilaktyka wtórna, screening" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=42" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Profilaktyka wtórna, screening"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Są to wszelkie działania polegające na wykrywaniu wczesnych stadiów nowotworu u osób zdrowych, bez objawów: </p> <ul><li>okresowe badania <a href="/wiki/RTG" class="mw-redirect" title="RTG">rtg</a> klatki piersiowej</li> <li>okresowe badania <a href="/wiki/Tomografia_komputerowa" title="Tomografia komputerowa">TK</a> klatki piersiowej</li> <li>cytologiczne badanie plwociny.</li></ul> <p>W badaniu naukowym z 2006 przeprowadzonym przez Presbyterian Hospital i Weill Medical College z Cornell University w Nowym Jorku wykazano przydatność wykonywania przesiewowych badań profilaktycznych za pomocą <a href="/wiki/Spiralna_tomografia_komputerowa" title="Spiralna tomografia komputerowa">spiralnej tomografii komputerowej</a> o niskiej dawce promieniowania<sup id="cite_ref-nyc_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-nyc-75">[75]</a></sup>. Badanie to wykazało, że wykonywanie tego typu badań screeningowych jest tak samo lub bardziej uzasadnione jak wykonywanie <a href="/wiki/Mammografia" title="Mammografia">mammografii</a> piersi w celu wykrywania <a href="/wiki/Rak_sutka" title="Rak sutka">raka sutka</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=43" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=43" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rak płuca był bardzo rzadki przed pojawieniem się palenia papierosów. W 1878 raki płuc stanowiły 1% wszystkich nowotworów złośliwych, jakie spotykano w <a href="/wiki/Sekcja_zw%C5%82ok" title="Sekcja zwłok">sekcji zwłok</a>, ale procent ten wzrósł do 10-15% na początku XX wieku<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76">[76]</a></sup>. Liczba przypadków znanych w literaturze medycznej w 1912 wyniosła tylko 374 przypadki na całym świecie<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77">[77]</a></sup>. Badanie wśród brytyjskich lekarzy przeprowadzone w latach 1950. jako pierwsze dostarczyło dobry dowód na związek pomiędzy paleniem a rakiem płuca<sup id="cite_ref-Doll_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-Doll-78">[78]</a></sup>. </p><p>Radon powiązano z rakiem płuca po raz pierwszy w związku z przypadkami wśród górników z <a href="/wiki/Rudawy" title="Rudawy">Rudaw</a> niedaleko <a href="/wiki/Schneeberg_(Saksonia)" title="Schneeberg (Saksonia)">Schneebergu</a> w Saksonii. Wydobywano tam srebro od 1470, jednakże złoża są bogate w <a href="/wiki/Uran_(pierwiastek)" title="Uran (pierwiastek)">uran</a> i <a href="/wiki/Rad_(pierwiastek)" title="Rad (pierwiastek)">rad</a>, w chodnikach jest wysokie stężenie radonu. U górników rozwijała się nieproporcjonalna liczba chorób płuc, które zostały ostatecznie rozpoznane jako rak w latach 1870. Około 75% górników zmarło z powodu raka płuc. Pomimo odkrycia kontynuowano wydobycie do lat 1950 z powodu zapotrzebowania <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">ZSRR</a> na uran<sup id="cite_ref-Greaves_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-Greaves-79">[79]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Klasyfikacja_ICD10">Klasyfikacja ICD10</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=44" title="Edytuj sekcję: Klasyfikacja ICD10" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=44" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klasyfikacja ICD10"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>kod ICD10</th> <th>nazwa choroby </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34">C34</a></td> <td>Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.0">C34.0</a></td> <td>oskrzele główne </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.1">C34.1</a></td> <td>płat górny płuca lub oskrzele płatowe górne </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.2">C34.2</a></td> <td>płat środkowy płuca lub oskrzele płatowe środkowe </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.3">C34.3</a></td> <td>płat dolny płuca lub oskrzele płatowe dolne </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.8">C34.8</a></td> <td>zmiany przekraczające granice oskrzela i płuca </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowa_Klasyfikacja_Chor%C3%B3b_ICD-10" title="Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób ICD-10">ICD-10</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/C34.9">C34.9</a></td> <td>oskrzele lub płuco, nieokreślone </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=45" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=45" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-WHO-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-WHO_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-WHO_1-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.drugsandalcohol.ie/28525/1/World%20Cancer%20Report.pdf">World Cancer Report 2014</a>. <a href="/wiki/%C5%9Awiatowa_Organizacja_Zdrowia" title="Światowa Organizacja Zdrowia">World Health Organization</a>, Feb 2014. [dostęp 2018-07-18]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-WHO2-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-WHO2_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.who.int/whr/2004/annex/topic/en/annex_2_en.pdf">Deaths by cause, sex and mortality stratum</a>. World Health Organization, 2004. [dostęp 2007-06-01].</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-NLCP-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NLCP_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070709065209/http://www.nationallungcancerpartnership.org/page.cfm?l=factsWomen">Lung Cancer Facts (Women)</a>. National Lung Cancer Partnership, 2006. [dostęp 2007-05-26]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationallungcancerpartnership.org/page.cfm?l=factsWomen">tego adresu</a> (2007-07-09)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Samet2-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Samet2_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Samet2_4-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">JM Samet, Wiggins CL, Humble CG, Pathak DR. <em>Cigarette smoking and lung cancer in New Mexico</em>. „American Review of Respiratory Disease”. 137 (5), s. 1110-1113, May 1988. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3264122">3264122</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cigarette+smoking+and+lung+cancer+in+New+Mexico&rft.jtitle=American+Review+of+Respiratory+Disease&rft.date=May+1988&rft.volume=137&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Samet&rft.aufirst=JM&rft.pages=1110-1113&rft_id=info:pmid/3264122"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">OY. Gorlova, SF. Weng, Y. Zhang, CI. Amos i inni. <em>Aggregation of cancer among relatives of never-smoking lung cancer patients</em>. „Int J Cancer”. 121 (1), s. 111-8, Jul 2007. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002/ijc.22615">10.1002/ijc.22615</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17304511">17304511</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Aggregation+of+cancer+among+relatives+of+never-smoking+lung+cancer+patients&rft.jtitle=Int+J+Cancer&rft.date=2007&rft.volume=121&rft.issue=1&rft.aulast=Gorlova&rft.aufirst=OY.&rft.pages=111-8&rft_id=info:pmid/17304511&rft_id=info:doi/10.1002%2Fijc.22615"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">AJ. Sasco, MB. Secretan, K. Straif. <em>Tobacco smoking and cancer: a brief review of recent epidemiological evidence</em>. „Lung Cancer”. 45 Suppl 2, s. S3-9, Aug 2004. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/j.lungcan.2004.07.998">10.1016/j.lungcan.2004.07.998</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15552776">15552776</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Tobacco+smoking+and+cancer%3A+a+brief+review+of+recent+epidemiological+evidence&rft.jtitle=Lung+Cancer&rft.date=2004&rft.volume=45+Suppl+2&rft.aulast=Sasco&rft.aufirst=AJ.&rft.pages=S3-9&rft_id=info:pmid/15552776&rft_id=info:doi/10.1016%2Fj.lungcan.2004.07.998"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">AK. Hackshaw, MR. Law, NJ. Wald. <em>The accumulated evidence on lung cancer and environmental tobacco smoke</em>. „BMJ”. 315 (7114), s. 980-8, Oct 1997. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9365295">9365295</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+accumulated+evidence+on+lung+cancer+and+environmental+tobacco+smoke&rft.jtitle=BMJ&rft.date=1997&rft.volume=315&rft.issue=7114&rft.aulast=Hackshaw&rft.aufirst=AK.&rft.pages=980-8&rft_id=info:pmid/9365295"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Catelinois-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Catelinois_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">O Catelinois, Rogel A, Laurier D et al.. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pubmed&pubmedid=16966089"><em>Lung Cancer Attributable to Indoor Radon Exposure in France: Impact of the Risk Models and Uncertainty Analysis</em></a>. „Environmental Health Perspectives”. 114 (9), s. 1361-1366, 2006. National Institute of Environmental Health Science.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+Cancer+Attributable+to+Indoor+Radon+Exposure+in+France%3A+Impact+of+the+Risk+Models+and+Uncertainty+Analysis&rft.jtitle=Environmental+Health+Perspectives&rft.date=2006&rft.volume=114&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Catelinois&rft.aufirst=O&rft.pages=1361-1366&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.pubmedcentral.nih.gov%2Farticlerender.fcgi%3Ftool%3Dpubmed%26pubmedid%3D16966089"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Kabir-9"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kabir_9-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kabir_9-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Z Kabir, Bennett K, Clancy L. <em>Lung cancer and urban air-pollution in dublin: a temporal association?</em>. „Irish Medical Journal”. 100 (2), s. 367-369, 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17432813">17432813</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer+and+urban+air-pollution+in+dublin%3A+a+temporal+association%3F&rft.jtitle=Irish+Medical+Journal&rft.date=2007&rft.volume=100&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Kabir&rft.aufirst=Z&rft.pages=367-369&rft_id=info:pmid/17432813"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Coyle-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Coyle_10-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Coyle_10-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">YM Coyle, Minahjuddin AT, Hynan LS, Minna JD. <em>An ecological study of the association of metal air pollutants with lung cancer incidence in Texas</em>. „Journal of Thoracic Oncology”. 1 (7), s. 654-661, 2006. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17409932">17409932</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=An+ecological+study+of+the+association+of+metal+air+pollutants+with+lung+cancer+incidence+in+Texas&rft.jtitle=Journal+of+Thoracic+Oncology&rft.date=2006&rft.volume=1&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Coyle&rft.aufirst=YM&rft.pages=654-661&rft_id=info:pmid/17409932"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Chiu-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Chiu_11-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Chiu_11-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">HF Chiu, Cheng MH, Tsai SS, Wu TN, Kuo HW, Yang CY. <em>Outdoor air pollution and female lung cancer in Taiwan</em>. „Inhal Toxicol”. 18 (13), s. 1025-1031, Dec 2006. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16966302">16966302</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Outdoor+air+pollution+and+female+lung+cancer+in+Taiwan&rft.jtitle=Inhal+Toxicol&rft.date=Dec+2006&rft.volume=18&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Chiu&rft.aufirst=HF&rft.pages=1025-1031&rft_id=info:pmid/16966302"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-srodowisko1-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-srodowisko1_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Juszko-Piekut M, Kołosza Z, Moździerz A. The influence of selected environmental factorc on lung cancer incidence in immigrant population of industrial areas. <a href="/wiki/Polish_Journal_of_Environmental_Studies" title="Polish Journal of Environmental Studies">Polish Journal of Environmental Studies</a>. Vol.13, Supplement II (2004), 174-180.</span> </li> <li id="cite_note-srodowisko2-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-srodowisko2_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Zemła B, Zielonka I, Skalska-Vorbrodt J, Kołosza Z, Banasik R. Rak płuca wśród autochtonów i imigrantów Górnego Śląska a palenie tytoniu, narażenia w mikrośrodowiskach pracy i zanieczyszczenia atmosfery. Wiad. Lek. 45. 9-10 (1992), 349-353.</span> </li> <li id="cite_note-Harrison-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Harrison_14-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Harrison_14-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">John D Minna: <i>Harrison's Principle's of Internal Medicine</i>. 2005, s. 506. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1036/0071402357">10.1036/0071402357</a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Harrison%27s+Principle%27s+of+Internal+Medicine&rft.aulast=Minna&rft.aufirst=John+D&rft.date=2005&rft.pages=506&rft_id=info:doi/10.1036%2F0071402357"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-Peto-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Peto_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><em>Peto R, Darby S, Deo H i wsp. Smoking, smoking cessation and lung cancer in the UK since 1950: combination of national statistics with two case-control studies</em>. „BMJ”. 321, s. 323-329, 2000.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Peto+R%2C+Darby+S%2C+Deo+H+i+wsp.+Smoking%2C+smoking+cessation+and+lung+cancer+in+the+UK+since+1950%3A+combination+of+national+statistics+with+two+case-control+studies&rft.jtitle=BMJ&rft.date=2000&rft.volume=321&rft.pages=323-329"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-stat1-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-stat1_16-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-stat1_16-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-stat1_16-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121003061211/http://85.128.14.124/krn/">Raporty na podstawie danych Centrum Onkologii</a>. Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów Centrum Onkologii – Instytut w Warszawie. [dostęp 2007-07-21]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://85.128.14.124/krn/">tego adresu</a> (2012-10-03)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-encr-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-encr_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Jerzy E. Tyczyński, Freddie Bray, D. Maxwell Parkin. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.encr.eu/sites/default/files/factsheets/lung-factsheets.pdf"><em>Lung cancer in Europe</em></a>. „ENCR Cancer Fact Sheets”. 1, March 2002. International Agency for Research on Cancer. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer+in+Europe&rft.jtitle=ENCR+Cancer+Fact+Sheets&rft.date=March+2002&rft.volume=1&rft.au=Jerzy+E.+Tyczy%C5%84ski%2C+Freddie+Bray%2C+D.+Maxwell+Parkin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.encr.eu%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ffactsheets%2Flung-factsheets.pdf"><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></span> </li> <li id="cite_note-Jemal-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jemal_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">A. Jemal, R. Siegel, E. Ward, T. Murray i inni. <em>Cancer statistics, 2007</em>. „CA Cancer J Clin”. 57 (1). s. 43-66. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17237035">17237035</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Cancer+statistics%2C+2007&rft.jtitle=CA+Cancer+J+Clin&rft.volume=57&rft.issue=1&rft.aulast=Jemal&rft.aufirst=A.&rft.pages=43-66&rft_id=info:pmid/17237035"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-iarc-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-iarc_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>IARC monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to humans. Tobacco smoking</i>, IARC, Lyon, France 1986, vol. 38.</span> </li> <li id="cite_note-p-53-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-p-53_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Vineis P et al. Tobacco and cancer: recent epidemiological evidence. J Natl Cancer Inst 96(2), 99-106, 2004.</span> </li> <li id="cite_note-doll-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-doll_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">R. Doll, R. Peto, J. Boreham, I. Sutherland. <em>Mortality in relation to smoking: 50 years' observations on male British doctors</em>. „BMJ”. 328 (7455), s. 1519, Jun 2004. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136/bmj.38142.554479.AE">10.1136/bmj.38142.554479.AE</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15213107">15213107</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mortality+in+relation+to+smoking%3A+50+years%27+observations+on+male+British+doctors&rft.jtitle=BMJ&rft.date=2004&rft.volume=328&rft.issue=7455&rft.aulast=Doll&rft.aufirst=R.&rft.pages=1519&rft_id=info:pmid/15213107&rft_id=info:doi/10.1136%2Fbmj.38142.554479.AE"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-juszko2-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-juszko2_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Juszko-Piekut M, Olczyk D. Palenie papierosów jako czynnik ryzyka w etiologii raka płuca wśród mieszkańców Górnego Śląska. Medycyna Środowiskowa. 2003. 6(1), 25-30</span> </li> <li id="cite_note-zawodowe-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-zawodowe_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Szydłowska-Stańczyk I., Szeszenia-Dąbrowska N., <i>Zawodowe uwarunkowania raka płuca w badaniach epidemiologicznych</i>, Medycyna Pracy 2001, 51; 1; 27-34.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autonazwa1_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Juszko-Piekut M., Kołosza Z., Moździerz A., <i>The influence of selected environmental factorc on lung cancer incidence in immigrant population of industrial areas</i>, Polish Journal of Environmental Studies Vol.13, Supplement II (2004), 174-180.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa3-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autonazwa3_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Zemła B., Zielonka I., Skalska-Vorbrodt J., Kołosza Z., Banasik R., <i>Rak płuca wśród autochtonów i imigrantów Górnego Śląska a palenie tytoniu, narażenia w mikrośrodowiskach pracy i zanieczyszczenia atmosfery</i>, Wiad. Lek. 45. 9-10 (1992), 349-353.</span> </li> <li id="cite_note-gen-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-gen_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Krasińska L., <i>Niestabilność mikrosatelitarna w raku płuca</i>, Nowotwory – Journal of Oncology (2002), T. 52, 45-51.</span> </li> <li id="cite_note-Catelinois-2006-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Catelinois-2006_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">O. Catelinois, A. Rogel, D. Laurier, S. Billon i inni. <em>Lung cancer attributable to indoor radon exposure in France: impact of the risk models and uncertainty analysis</em>. „Environ Health Perspect”. 114 (9), s. 1361-6, Sep 2006. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16966089">16966089</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer+attributable+to+indoor+radon+exposure+in+France%3A+impact+of+the+risk+models+and+uncertainty+analysis&rft.jtitle=Environ+Health+Perspect&rft.date=2006&rft.volume=114&rft.issue=9&rft.aulast=Catelinois&rft.aufirst=O.&rft.pages=1361-6&rft_id=info:pmid/16966089"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-EPA_radon-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-EPA_radon_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.ph/20121212005318/http://www.epa.gov/rpdweb00/radionuclides/radon.html">Radiation information: radon</a>. Environmental Protection Agency, Oct 2006. [dostęp 2007-05-25].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Field-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Field_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">RW Field, Steck DJ, Smith BJ et al.. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://academic.oup.com/aje/article/151/11/1091/87328"><em>Residential radon gas exposure and lung cancer: the Iowa Radon Lung Cancer Study</em></a>. „American Journal of Epidemiology”. 151 (11), s. 1091-1102, Jun 2000. Oxford Journals.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Residential+radon+gas+exposure+and+lung+cancer%3A+the+Iowa+Radon+Lung+Cancer+Study&rft.jtitle=American+Journal+of+Epidemiology&rft.date=Jun+2000&rft.volume=151&rft.issue=11&rft.aulast=Field&rft.aufirst=RW&rft.pages=1091-1102&rft_id=https%3A%2F%2Facademic.oup.com%2Faje%2Farticle%2F151%2F11%2F1091%2F87328"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">EC. Hammond, IJ. Selikoff, H. Seidman. <em>Asbestos exposure, cigarette smoking and death rates</em>. „Ann N Y Acad Sci”. 330, s. 473-90, 1979. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/294198">294198</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Asbestos+exposure%2C+cigarette+smoking+and+death+rates&rft.jtitle=Ann+N+Y+Acad+Sci&rft.date=1979&rft.volume=330&rft.aulast=Hammond&rft.aufirst=EC.&rft.pages=473-90&rft_id=info:pmid/294198"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100806150345/http://www.chrysotile.com/en/sc_publi/">Science and publications</a>. www.chrysotile.com. [dostęp 2010-07-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chrysotile.com/en/sc_publi/">tego adresu</a> (2010-08-06)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-Leroux-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Leroux_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">C Leroux, Girard N, Cottin V et al.. <em>Jaagsiekte Sheep Retrovirus (JSRV): from virus to lung cancer in sheep</em>. „Veterinary Research”. 38 (2), s. 211-228, Mar-Apr 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17257570">17257570</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jaagsiekte+Sheep+Retrovirus+%28JSRV%29%3A+from+virus+to+lung+cancer+in+sheep&rft.jtitle=Veterinary+Research&rft.date=Mar-Apr+2007&rft.volume=38&rft.issue=2&rft.aulast=Leroux&rft.aufirst=C&rft.pages=211-228&rft_id=info:pmid/17257570"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Palmarini-2001-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Palmarini-2001_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">M. Palmarini, H. Fan. <em>Retrovirus-induced ovine pulmonary adenocarcinoma, an animal model for lung cancer.</em>. „J Natl Cancer Inst”. 93 (21), s. 1603-14, Nov 2001. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11698564">11698564</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Retrovirus-induced+ovine+pulmonary+adenocarcinoma%2C+an+animal+model+for+lung+cancer.&rft.jtitle=J+Natl+Cancer+Inst&rft.date=2001&rft.volume=93&rft.issue=21&rft.aulast=Palmarini&rft.aufirst=M.&rft.pages=1603-14&rft_id=info:pmid/11698564"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Cheng-2001-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cheng-2001_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">YW. Cheng, HL. Chiou, GT. Sheu, LL. Hsieh i inni. <em>The association of human papillomavirus 16/18 infection with lung cancer among nonsmoking Taiwanese women.</em>. „Cancer Res”. 61 (7), s. 2799-803, Apr 2001. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11306446">11306446</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+association+of+human+papillomavirus+16%2F18+infection+with+lung+cancer+among+nonsmoking+Taiwanese+women.&rft.jtitle=Cancer+Res&rft.date=2001&rft.volume=61&rft.issue=7&rft.aulast=Cheng&rft.aufirst=YW.&rft.pages=2799-803&rft_id=info:pmid/11306446"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Zheng-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Zheng_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">H Zheng, Aziz HA, Nakanishi Y et al.. <em>Oncogenic role of JC virus in lung cancer</em>. „Journal of Pathology”. 212 (3), s. 306-315, May 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17534844">17534844</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Oncogenic+role+of+JC+virus+in+lung+cancer&rft.jtitle=Journal+of+Pathology&rft.date=May+2007&rft.volume=212&rft.issue=3&rft.aulast=Zheng&rft.aufirst=H&rft.pages=306-315&rft_id=info:pmid/17534844"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Giuliani-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Giuliani_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">L Giuliani, Jaxmar T, Casadio C et al.. <em>Detection of oncogenic viruses (SV40, BKV, JCV, HCMV, HPV) and p53 codon 72 polymorphism in lung carcinoma</em>. „Lung Cancer”, Mar 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17400331">17400331</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Detection+of+oncogenic+viruses+%28SV40%2C+BKV%2C+JCV%2C+HCMV%2C+HPV%29+and+p53+codon+72+polymorphism+in+lung+carcinoma&rft.jtitle=Lung+Cancer&rft.date=Mar+2007&rft.aulast=Giuliani&rft.aufirst=L&rft_id=info:pmid/17400331"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Fong-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Fong_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">KM Fong, Sekido Y, Gazdar AF, Minna JD. <em>Lung cancer. 9: Molecular biology of lung cancer: clinical implications</em>. „Thorax”. 58 (10), s. 892-900, Oct 2003. BMJ Publishing Group Ltd.. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14514947">14514947</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer.+9%3A+Molecular+biology+of+lung+cancer%3A+clinical+implications&rft.jtitle=Thorax&rft.date=Oct+2003&rft.volume=58&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Fong&rft.aufirst=KM&rft.pages=892-900&rft_id=info:pmid/14514947"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Salgia-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Salgia_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">R Salgia, Skarin AT. <em>Molecular abnormalities in lung cancer</em>. „Journal of Clinical Oncology”. 16 (3), s. 1207-1217, Mar 1998. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9508209">9508209</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Molecular+abnormalities+in+lung+cancer&rft.jtitle=Journal+of+Clinical+Oncology&rft.date=Mar+1998&rft.volume=16&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Salgia&rft.aufirst=R&rft.pages=1207-1217&rft_id=info:pmid/9508209"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Aviel-Ronen-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Aviel-Ronen_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">S Aviel-Ronen, Blackhall FH, Shepherd FA, Tsao MS. <em>K-ras mutations in non-small-cell lung carcinoma: a review</em>. „Clinical Lung Cancer”. 8 (1), s. 30-38, lipiec 2006. Cancer Information Group. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16870043">16870043</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=K-ras+mutations+in+non-small-cell+lung+carcinoma%3A+a+review&rft.jtitle=Clinical+Lung+Cancer&rft.date=lipiec+2006&rft.volume=8&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Aviel-Ronen&rft.aufirst=S&rft.pages=30-38&rft_id=info:pmid/16870043"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Devereux-1996-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Devereux-1996_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">TR. Devereux, JA. Taylor, JC. Barrett. <em>Molecular mechanisms of lung cancer. Interaction of environmental and genetic factors. Giles F. Filley Lecture.</em>. „Chest”. 109 (3 Suppl), s. 14S-19S, Mar 1996. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8598134">8598134</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Molecular+mechanisms+of+lung+cancer.+Interaction+of+environmental+and+genetic+factors.+Giles+F.+Filley+Lecture.&rft.jtitle=Chest&rft.date=1996&rft.volume=109&rft.issue=3+Suppl&rft.aulast=Devereux&rft.aufirst=TR.&rft.pages=14S-19S&rft_id=info:pmid/8598134"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Faran-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Faran_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Faran G., Dworakowska D., Jassem E.. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.termedia.pl/magazine.php?magazine_id=3&article_id=2582&magazine_subpage=ABSTRACT"><em>Kliniczne znaczenie immunohistochemicznej ekspresji białek p53, Bcl-2 i Bax u chorych na niedrobnokomórkowego raka płuca.</em></a>. „Współczesna Onkologia”. 8 (7), s. 328-337, 2004.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Kliniczne+znaczenie+immunohistochemicznej+ekspresji+bia%C5%82ek+p53%2C+Bcl-2+i+Bax+u+chorych+na+niedrobnokom%C3%B3rkowego+raka+p%C5%82uca.&rft.jtitle=Wsp%C3%B3%C5%82czesna+Onkologia&rft.date=2004&rft.volume=8&rft.issue=7&rft.au=Faran+G.%2C+Dworakowska+D.%2C+Jassem+E.&rft.pages=328-337&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.termedia.pl%2Fmagazine.php%3Fmagazine_id%3D3%26article_id%3D2582%26magazine_subpage%3DABSTRACT"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Engels-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Engels_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">EA Engels, Wu X, Gu J et al.. <em>Systematic evaluation of genetic variants in the inflammation pathway and risk of lung cancer</em>. „Cancer Research”. 67 (13), s. 6520–6527, Jul 2007. American Association for Cancer Research. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17596594">17596594</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Systematic+evaluation+of+genetic+variants+in+the+inflammation+pathway+and+risk+of+lung+cancer&rft.jtitle=Cancer+Research&rft.date=Jul+2007&rft.volume=67&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Engels&rft.aufirst=EA&rft.pages=6520%E2%80%936527&rft_id=info:pmid/17596594"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Wenzlaff-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wenzlaff_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">AS Wenzlaff, Cote ML, Bock CH et al.. <em>CYP1A1 and CYP1B1 polymorphisms and risk of lung cancer among never smokers: a population-based study</em>. „Carcinogenesis”. 26 (12), s. 2207–2212, Dec 2005. Oxford University Press. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16051642">16051642</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=CYP1A1+and+CYP1B1+polymorphisms+and+risk+of+lung+cancer+among+never+smokers%3A+a+population-based+study&rft.jtitle=Carcinogenesis&rft.date=Dec+2005&rft.volume=26&rft.issue=12&rft.aulast=Wenzlaff&rft.aufirst=AS&rft.pages=2207%E2%80%932212&rft_id=info:pmid/16051642"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Son-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Son_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">JW Son, Kang HK, Chae MH et al.. <em>Polymorphisms in the caspase-8 gene and the risk of lung cancer</em>. „Cancer Genetics and Cytogenetics”. 169 (2), s. 121–127, Sep 2006. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16938569">16938569</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Polymorphisms+in+the+caspase-8+gene+and+the+risk+of+lung+cancer&rft.jtitle=Cancer+Genetics+and+Cytogenetics&rft.date=Sep+2006&rft.volume=169&rft.issue=2&rft.aulast=Son&rft.aufirst=JW&rft.pages=121%E2%80%93127&rft_id=info:pmid/16938569"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Yin-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Yin_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">J Yin, Vogel U, Ma Y et al.. <em>The DNA repair gene XRCC1 and genetic susceptibility of lung cancer in a northeastern Chinese population</em>. „Lung Cancer”. 56 (2), s. 153–160, May 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17316890">17316890</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+DNA+repair+gene+XRCC1+and+genetic+susceptibility+of+lung+cancer+in+a+northeastern+Chinese+population&rft.jtitle=Lung+Cancer&rft.date=May+2007&rft.volume=56&rft.issue=2&rft.aulast=Yin&rft.aufirst=J&rft.pages=153%E2%80%93160&rft_id=info:pmid/17316890"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Travis-46"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Travis_46-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">WD. Travis, LB. Travis, SS. Devesa. <em>Lung cancer</em>. „Cancer”. 75 (1 Suppl), s. 191-202, Jan 1995. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8000996">8000996</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer&rft.jtitle=Cancer&rft.date=1995&rft.volume=75&rft.issue=1+Suppl&rft.aulast=Travis&rft.aufirst=WD.&rft.pages=191-202&rft_id=info:pmid/8000996"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">U. Morandi, C. Casali, G. Rossi. <em>Bronchial typical carcinoid tumors.</em>. „Semin Thorac Cardiovasc Surg”. 18 (3), s. 191-8, 2006. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1053/j.semtcvs.2006.08.005">10.1053/j.semtcvs.2006.08.005</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17185178">17185178</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bronchial+typical+carcinoid+tumors.&rft.jtitle=Semin+Thorac+Cardiovasc+Surg&rft.date=2006&rft.volume=18&rft.issue=3&rft.aulast=Morandi&rft.aufirst=U.&rft.pages=191-8&rft_id=info:pmid/17185178&rft_id=info:doi/10.1053%2Fj.semtcvs.2006.08.005"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">B. Etienne-Mastroianni, L. Falchero, L. Chalabreysse, R. Loire i inni. <em>Primary sarcomas of the lung: a clinicopathologic study of 12 cases.</em>. „Lung Cancer”. 38 (3), s. 283-9, Dec 2002. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12445750">12445750</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Primary+sarcomas+of+the+lung%3A+a+clinicopathologic+study+of+12+cases.&rft.jtitle=Lung+Cancer&rft.date=2002&rft.volume=38&rft.issue=3&rft.aulast=Etienne-Mastroianni&rft.aufirst=B.&rft.pages=283-9&rft_id=info:pmid/12445750"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">N Sánchez-Mora, Parra-Blanco V, Cebollero-Presmanes M et al.. <em>Mucoepidermoid tumors of the bronchus. Ultrastructural and immunohistochemical study</em>. „Histology and Histopathology”. 22 (1), s. 9–13, styczeń 2007. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17128406">17128406</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mucoepidermoid+tumors+of+the+bronchus.+Ultrastructural+and+immunohistochemical+study&rft.jtitle=Histology+and+Histopathology&rft.date=stycze%C5%84+2007&rft.volume=22&rft.issue=1&rft.aulast=S%C3%A1nchez-Mora&rft.aufirst=N&rft.pages=9%E2%80%9313&rft_id=info:pmid/17128406"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">CA Moran, Suster S, Koss MN. <em>Primary adenoid cystic carcinoma of the lung. A clinicopathologic and immunohistochemical study of 16 cases</em>. „Cancer”. 73 (5), s. 1390–1397, marzec 1994. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/7509254">7509254</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Primary+adenoid+cystic+carcinoma+of+the+lung.+A+clinicopathologic+and+immunohistochemical+study+of+16+cases&rft.jtitle=Cancer&rft.date=marzec+1994&rft.volume=73&rft.issue=5&rft.aulast=Moran&rft.aufirst=CA&rft.pages=1390%E2%80%931397&rft_id=info:pmid/7509254"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Seo-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Seo_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">JB Seo, Im JG, Goo JM et al.. <em>Atypical pulmonary metastases: spectrum of radiologic findings</em>. „Radiographics”. 21 (2), s. 403–417, 2001. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1148/radiographics.21.2.g01mr17403">10.1148/radiographics.21.2.g01mr17403</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11259704">11259704</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Atypical+pulmonary+metastases%3A+spectrum+of+radiologic+findings&rft.jtitle=Radiographics&rft.date=2001&rft.volume=21&rft.issue=2&rft.aulast=Seo&rft.aufirst=JB&rft.pages=403%E2%80%93417&rft_id=info:pmid/11259704&rft_id=info:doi/10.1148%2Fradiographics.21.2.g01mr17403"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Watanabe-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Watanabe_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Y. Watanabe. <em>TNM classification for lung cancer.</em>. „Ann Thorac Cardiovasc Surg”. 9 (6), s. 343-50, Dec 2003. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15003094">15003094</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=TNM+classification+for+lung+cancer.&rft.jtitle=Ann+Thorac+Cardiovasc+Surg&rft.date=2003&rft.volume=9&rft.issue=6&rft.aulast=Watanabe&rft.aufirst=Y.&rft.pages=343-50&rft_id=info:pmid/15003094"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Labadebe-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Labadebe_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">O. Lababede, MA. Meziane, TW. Rice. <em>TNM staging of lung cancer: a quick reference chart.</em>. „Chest”. 115 (1), s. 233-5, Jan 1999. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9925089">9925089</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=TNM+staging+of+lung+cancer%3A+a+quick+reference+chart.&rft.jtitle=Chest&rft.date=1999&rft.volume=115&rft.issue=1&rft.aulast=Lababede&rft.aufirst=O.&rft.pages=233-5&rft_id=info:pmid/9925089"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-dodatek1-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dodatek1_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Jako stopień T1a klasyfikuje się również dowolnej wielkości, szerzący się powierzchownie guz, który nacieka tylko ścianę oskrzela i sięga do oskrzela głównego. Tego typu sytuacja występuje rzadko.</span> </li> <li id="cite_note-dodatek2-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dodatek2_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Jako stopień T4 klasyfikuje się guz Pancoasta naciekający trzony kręgów, kanał kręgowy, naczynia krwionośne podobojczykowe, lub gałęzie <a href="/wiki/Splot_ramienny" title="Splot ramienny">splotu ramiennego</a> na poziomie C8 i wyższych.</span> </li> <li id="cite_note-dodatek3-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-dodatek3_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Jeśli mimo obecności płynu w opłucnej bądź w osierdziu, w wielokrotnie wykonywanych badaniach cytologicznych płynu nie można stwierdzić komórek nowotworowych i płyn nie jest krwisty ani nie ma cech płynu wysiękowego, a ponadto na podstawie klinicznej oceny pacjenta nie należy podejrzewać obecności wysięku o charakterze nowotworowym, taki stan klasyfikuje się jako stopień M0.</span> </li> <li id="cite_note-standarty-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-standarty_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/artykuly/?aid=25350">Postępowanie w raku płuca. Aktualne wytyczne American College of Chest Physicians</a>. Medycyna Praktyczna Chirurgia 2004/05</span> </li> <li id="cite_note-info_wroclaw-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-info_wroclaw_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180614064158/http://www.petct.pl/pdf/zastosowanie_w_onkologii.pdf">Zastosowanie badań PET/CT w onkologii</a>. PET/CT to wiedza. [dostęp 2018-11-03]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.petct.pl/pdf/zastosowanie_w_onkologii.pdf">tego adresu</a> (2018-06-14)].</cite></span> </li> <li id="cite_note-bunyaviroch-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bunyaviroch_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">T. Bunyaviroch, RE. Coleman. <em>PET evaluation of lung cancer.</em>. „J Nucl Med”. 47 (3), s. 451-69, Mar 2006. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16513615">16513615</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=PET+evaluation+of+lung+cancer.&rft.jtitle=J+Nucl+Med&rft.date=2006&rft.volume=47&rft.issue=3&rft.aulast=Bunyaviroch&rft.aufirst=T.&rft.pages=451-69&rft_id=info:pmid/16513615"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-puls-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-puls_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pulsmedycyny.pl/rynek-tomografow-pet-ct-895442">Rynek tomografów PET-CT</a>. pulsmedycyny.com.pl, 2008-09-17. [dostęp 2011-10-29].</cite></span> </li> <li id="cite_note-ponticiello-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ponticiello_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Ponticiello A, Barra E, Giani U, et al.: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.erj.ersjournals.com/cgi/reprint/15/3/547">p53 immunohistochemistry can identify bronchial dysplastic lesions proceeding to lung cancer: a prospective study</a>. <i>Eur Respir J</i> 2000; 15: 547-552</span> </li> <li id="cite_note-Pastor-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Pastor_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">A Pastor, Menendez R, Cremades MJ, Pastor V, Llopis R, Aznar J. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.erj.ersjournals.com/cgi/content/abstract/10/3/603"><em>Diagnostic value of SCC, CEA and CYFRA 21.1 in lung cancer: a Bayesian analysis</em></a>. „European Respiratory Journal”. 1997 (10), s. 603-609, 1997. ERS Journals Ltd. 1997.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Diagnostic+value+of+SCC%2C+CEA+and+CYFRA+21.1+in+lung+cancer%3A+a+Bayesian+analysis&rft.jtitle=European+Respiratory+Journal&rft.date=1997&rft.volume=1997&rft.issue=10&rft.aulast=Pastor&rft.aufirst=A&rft.pages=603-609&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.erj.ersjournals.com%2Fcgi%2Fcontent%2Fabstract%2F10%2F3%2F603"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">F. Tas, A. Aydiner, E. Topuz, V. Yasasever i inni. <em>Utility of the serum tumor markers: CYFRA 21.1, carcinoembryonic antigen (CEA), and squamous cell carcinoma antigen (SCC) in squamous cell lung cancer.</em>. „J Exp Clin Cancer Res”. 19 (4), s. 477-81, Dec 2000. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11277326">11277326</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Utility+of+the+serum+tumor+markers%3A+CYFRA+21.1%2C+carcinoembryonic+antigen+%28CEA%29%2C+and+squamous+cell+carcinoma+antigen+%28SCC%29+in+squamous+cell+lung+cancer.&rft.jtitle=J+Exp+Clin+Cancer+Res&rft.date=2000&rft.volume=19&rft.issue=4&rft.aulast=Tas&rft.aufirst=F.&rft.pages=477-81&rft_id=info:pmid/11277326"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-nowe_leki-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nowe_leki_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Kowalski D.M., Krzakowski M., <i>Nowe leki w chemioterapii niedrobnokomórkowego raka płuca w stadium uogólnienia – rzeczywiste korzyści</i>, Współczesna Onkologia (2001), vol. 5, 6, 278-284.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Pless</span><span class="cite-name-initials" title="Pless" style="display:none">P.</span> </span><span class="cite-lastname">M.</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Pless</span><span class="cite-name-initials" title="Pless">P.</span></span> i inni, <i>A phase II study of tumor treating fields (TTFIELDS) in combination with pemetrexed for advanced non small cell lung cancer (NSCLC)</i><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Pless&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=A+phase+II+study+of+tumor+treating+fields+%28TTFIELDS%29+in+combination+with+pemetrexed+for+advanced++non+small+cell+lung+cancer+%28NSCLC%29&rft.aulast=M." style="display:none"> </span>.<span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">i inni</span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zwrotnikraka.pl/immunoterapia-raka/"><i>Immunoterapia nowotworów - przeciwciała anty-PD-1 i anty-PD-L1 - Zwrotnikraka.pl</i></a>, „Zwrotnikraka.pl”, 5 października 2018<span class="accessdate"> [dostęp 2018-11-20]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2018-10-05&rft.jtitle=Zwrotnikraka.pl&rft.atitle=Immunoterapia+nowotwor%C3%B3w+-+przeciwcia%C5%82a+anty-PD-1+i+anty-PD-L1+-+Zwrotnikraka.pl&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zwrotnikraka.pl%2Fimmunoterapia-raka%2F" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text">James D, Douketis MD, Nancy S, Lloyd MSc. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/artykuly/?aid=36230">Czy heparyny są lekami przeciwnowotworowymi?</a>, <i>Medycyna Praktyczna</i> 2008/01, str. 34-40</span> </li> <li id="cite_note-zakaz_reklamy-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-zakaz_reklamy_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/w/index.php?title=Kurier_Elektroniczny_Medycyny_Praktycznej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej (strona nie istnieje)">Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/kurier/?aid=26599">Wchodzi w życie zakaz reklamy tytoniu w całej UE</a>. Medycyna Praktyczna, 01.08.2005.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-konwencja1-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-konwencja1_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/w/index.php?title=Kurier_Elektroniczny_Medycyny_Praktycznej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej (strona nie istnieje)">Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/kurier/?aid=25822">Weszła w życie konwencja antynikotynowa</a>. Medycyna Praktyczna, 01.03.2005.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-konwencja2-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-konwencja2_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20080501115330/http://www.who.int/tobacco/framework/countrylist/en/">Updated status of the WHO Framework Convention on Tobacco Control</a>. WHO. [dostęp 2010-05-02].</cite></span> </li> <li id="cite_note-restrykcje1-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-restrykcje1_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/w/index.php?title=Kurier_Elektroniczny_Medycyny_Praktycznej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej (strona nie istnieje)">Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/kurier/?aid=25399">Włochy wolne od dymu</a>. Medycyna Praktyczna, 10.01.2005.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-restrykcje2-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-restrykcje2_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/w/index.php?title=Kurier_Elektroniczny_Medycyny_Praktycznej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej (strona nie istnieje)">Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/kurier/?aid=16364">Irlandia bez papierosa</a>. Medycyna Praktyczna, 29.03.2004.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-restrykcje3-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-restrykcje3_73-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a href="/w/index.php?title=Kurier_Elektroniczny_Medycyny_Praktycznej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej (strona nie istnieje)">Kurier Elektroniczny Medycyny Praktycznej</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mp.pl/kurier/?aid=31760">Niemiecki rząd ogranicza prawa palaczy</a>. Medycyna Praktyczna, 28.02.2007.</cite><span class="problemy problemy-w-cytuj" aria-hidden="true" data-nosnippet="">Sprawdź autora:1.</span></span> </li> <li id="cite_note-monitor-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-monitor_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20090500735">M.P. z 2009 r. nr 50, poz. 735</a></span></span> </li> <li id="cite_note-nyc-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nyc_75-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">International Early Lung Cancer Action Program Investigators, Henschke CI, Yankelevitz DF, Libby DM. <em>Survival of patients with stage I lung cancer detected on CT screening</em>. „N Engl J Med.”. Oct 26;355(17), s. 1763-71, 2006.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Survival+of+patients+with+stage+I+lung+cancer+detected+on+CT+screening&rft.jtitle=N+Engl+J+Med.&rft.date=2006&rft.volume=Oct+26%3B355%2817%29&rft.au=International+Early+Lung+Cancer+Action+Program+Investigators%2C+Henschke+CI%2C+Yankelevitz+DF%2C+Libby+DM&rft.pages=1763-71"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">H. Witschi. <em>A short history of lung cancer.</em>. „Toxicol Sci”. 64 (1), s. 4-6, Nov 2001. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11606795">11606795</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+short+history+of+lung+cancer.&rft.jtitle=Toxicol+Sci&rft.date=2001&rft.volume=64&rft.issue=1&rft.aulast=Witschi&rft.aufirst=H.&rft.pages=4-6&rft_id=info:pmid/11606795"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">SG. Spiro, GA. Silvestri. <em>One hundred years of lung cancer.</em>. „Am J Respir Crit Care Med”. 172 (5), s. 523-9, Sep 2005. <a href="/wiki/DOI_(identyfikator_cyfrowy)" title="DOI (identyfikator cyfrowy)">DOI</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1164/rccm.200504-531OE">10.1164/rccm.200504-531OE</a>. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15961694">15961694</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=One+hundred+years+of+lung+cancer.&rft.jtitle=Am+J+Respir+Crit+Care+Med&rft.date=2005&rft.volume=172&rft.issue=5&rft.aulast=Spiro&rft.aufirst=SG.&rft.pages=523-9&rft_id=info:pmid/15961694&rft_id=info:doi/10.1164%2Frccm.200504-531OE"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Doll-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Doll_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">R Doll, Hill AB. <em>Lung cancer and other causes of death in relation to smoking; a second report on the mortality of British doctors</em>. „British Medical Journal”. 2 (5001), s. 1071–1081, listopad 1956. <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/13364389">13364389</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Lung+cancer+and+other+causes+of+death+in+relation+to+smoking%3B+a+second+report+on+the+mortality+of+British+doctors&rft.jtitle=British+Medical+Journal&rft.date=listopad+1956&rft.volume=2&rft.issue=%7B%7B%7Bnumer%7D%7D%7D&rft.aulast=Doll&rft.aufirst=R&rft.pages=1071%E2%80%931081&rft_id=info:pmid/13364389"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Greaves-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Greaves_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">M Greaves: <i>Cancer: the Evolutionary Legacy</i>. Oxford University Press, 2000, s. 196–197. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0192628356" title="Specjalna:Książki/0192628356">ISBN <span class="isbn">0-19-262835-6</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cancer%3A+the+Evolutionary+Legacy&rft.aulast=Greaves&rft.aufirst=M&rft.date=2000&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.pages=196%E2%80%93197&rft.isbn=0-19-262835-6"></span></cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=46" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=46" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl"><i>Choroby wewnętrzne</i>, <a href="/wiki/Andrzej_Szczeklik" title="Andrzej Szczeklik"><span class="cite-name-full">Andrzej</span><span class="cite-name-initials" title="Andrzej" style="display:none">A.</span> <span class="cite-lastname">Szczeklik</span></a> (red.), <span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy" style="display:none">J.</span> <span class="cite-lastname">Alkiewicz</span>, t. 1, Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8374300310" title="Specjalna:Książki/8374300310">ISBN <span class="isbn">83-7430-031-0</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/830805120">830805120</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Choroby+wewn%C4%99trzne&rft.isbn=83-7430-031-0&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pub=Wydawnictwo+Medycyna+Praktyczna&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F830805120" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Stachura</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Jerzy</span><span class="cite-name-initials" title="Jerzy">J.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Wenancjusz</span><span class="cite-name-initials" title="Wenancjusz" style="display:none">W.</span> </span><span class="cite-lastname">Domagała</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Wenancjusz</span><span class="cite-name-initials" title="Wenancjusz">W.</span></span>, <i>Patologia znaczy słowo o chorobie</i>, Kraków: Wydawnictwo PAU, 2003, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8388857657" title="Specjalna:Książki/8388857657">ISBN <span class="isbn">83-88857-65-7</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/749316041">749316041</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.aufirst=Jerzy&rft.aulast=Stachura&rft.date=2003&rft.isbn=83-88857-65-7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Patologia+znaczy+s%C5%82owo+o+chorobie&rft.pub=Wydawnictwo+PAU&rft_id=info%3Aoclcnum%2F749316041" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li>Radzisław Kordek, Jacek Jassem, Maciej Krzakowski, Arkadiusz Jeziorski, <i>Onkologia. Podręcznik dla studentów i lekarzy</i>, Medical Press, <a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a>, <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8387404659" title="Specjalna:Książki/8387404659">ISBN <span class="isbn">83-87404-65-9</span></a></li> <li>LH. Sobin (Editor), Ch. Wittekind (Editor), <i>TNM Classification of Malignant Tumours, 6th Edition</i>, John Wiley & Sons, Hoboken, <a href="/wiki/New_Jersey" title="New Jersey">New Jersey</a>, <a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9780471222880" title="Specjalna:Książki/9780471222880">ISBN <span class="isbn">978-0-471-22288-0</span></a></li> <li><cite class="citation journal">Joanna Wysocka, Andrzej Komorowski, Jarosław Kużdżał. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mp.pl/onkologia/nowotwory/rak-pluca/54062,rak-pluca-klasyfikacja-tnm"><em>Rak płuca. Nowa klasyfikacja TNM (2010 r.)</em></a>. „Medycyna Praktyczna Onkologia”. 4, s. 75–8, 2010. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1896-4214">1896-4214</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Rak+p%C5%82uca.+Nowa+klasyfikacja+TNM+%282010+r.%29&rft.jtitle=Medycyna+Praktyczna+Onkologia&rft.date=2010&rft.volume=4&rft.aulast=Wysocka&rft.aufirst=Joanna&rft.pages=75%E2%80%938&rft.issn=1896-4214&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mp.pl%2Fonkologia%2Fnowotwory%2Frak-pluca%2F54062%2Crak-pluca-klasyfikacja-tnm"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite class="citation journal">Anna Wrona, Jacek Jassem. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.opk.viamedica.pl/darmowy_pdf.phtml?indeks=37&indeks_art=201&VSID=7c9b88bfdf3c55cc5565ff529a59b6bd"><em>Nowa klasyfikacja TNM w raku płuca</em></a>. „Onkologia w Praktyce Klinicznej”. 5 (6), s. 250–60, 2009. Via Medica. <span class="issn"><a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1734-3542">1734-3542</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Nowa+klasyfikacja+TNM+w+raku+p%C5%82uca&rft.jtitle=Onkologia+w+Praktyce+Klinicznej&rft.date=2009&rft.volume=5&rft.issue=6&rft.aulast=Wrona&rft.aufirst=Anna&rft.pages=250%E2%80%9360&rft.issn=1734-3542&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.opk.viamedica.pl%2Fdarmowy_pdf.phtml%3Findeks%3D37%26indeks_art%3D201%26VSID%3D7c9b88bfdf3c55cc5565ff529a59b6bd"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&veaction=edit&section=47" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&action=edit&section=47" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/rak_p%C5%82uca" class="extiw" title="wikt:rak płuca"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>rak płuca</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120827002632/http://www.brachyterapia.coi.pl/html/pluca.html"><i>Napromienianie doodskrzelowe chorych na zaawansowanego miejscowo, niedrobnokomórkowego raka płuca</i></a>. Zakład Brachyterapii COI w Warszawie. [dostęp 2009-03-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brachyterapia.coi.pl/html/pluca.html">tego adresu</a> (2012-08-27)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cancer.gov/cancertopics/types/lung">Witryna internetowa National Cancer Institute</a></li></ul> <div style="border-top: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); color:inherit; background:var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); margin-top: 10px; padding: 7px 10px 4px 15px; text-align:left; font-size:95%; clear:both;" class="zastrzezenia"> <p><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg/20px-Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg/30px-Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg/40px-Medical_Alert_Symbol_Star_of_life.svg.png 2x" data-file-width="198" data-file-height="192" /></span></span> <a href="/wiki/Wikipedia:Zastrze%C5%BCenia_dotycz%C4%85ce_poj%C4%99%C4%87_medycznych" title="Wikipedia:Zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych">Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii</a>. </p> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">rzadka choroba</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85078900">sh85078900</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4008343-3">4008343-3</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00562782">00562782</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph138679">ph138679</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph138680">ph138680</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007538669605171">987007538669605171</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_%C5%81otwy" title="Biblioteka Narodowa Łotwy">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000085575&P_CON_LNG=ENG">000085575</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/lung-cancer">science/lung-cancer</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=lungekr%C3%A6ft">lungekræft</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rak_płuca&oldid=73729179">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rak_płuca&oldid=73729179</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Kategoria:Dobre Artykuły">Dobre Artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Rak_p%C5%82uca" title="Kategoria:Rak płuca">Rak płuca</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Choroby_uk%C5%82adu_oddechowego" title="Kategoria:Choroby układu oddechowego">Choroby układu oddechowego</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytuj_stron%C4%99_%E2%80%93_autorzy_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia">Szablon cytuj stronę – autorzy do sprawdzenia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_czasopisma_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony">Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_nie_zawiera_wszystkich_autor%C3%B3w" title="Kategoria:Szablon cytowania nie zawiera wszystkich autorów">Szablon cytowania nie zawiera wszystkich autorów</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 8 maj 2024, 08:45.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Rak_p%C5%82uca&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lzhrf","wgBackendResponseTime":201,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.793","walltime":"1.158","ppvisitednodes":{"value":27118,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":153532,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":49719,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":78605,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":3,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 792.692 1 -total"," 57.38% 454.857 1 Szablon:Przypisy"," 32.98% 261.424 46 Szablon:Cytuj_pismo"," 18.59% 147.347 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 13.39% 106.131 15 Szablon:Cytuj_stronę"," 8.64% 68.461 1 Szablon:Choroba_infobox"," 6.35% 50.345 46 Szablon:Cytuj_pismo/tytuł"," 5.65% 44.814 4 Szablon:Cytuj"," 3.83% 30.396 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 3.38% 26.766 1 Szablon:Wyróżnienie"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.301","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4403672,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Zwrotnikraka pl\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7f58d5dcf5-pv4hr","timestamp":"20241110165202","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Rak p\u0142uca","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Rak_p%C5%82uca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47912","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47912","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-03-11T11:33:19Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/75\/Pathology_of_the_lung_%28cancer%29.jpg","headline":"nowotw\u00f3r z\u0142o\u015bliwy"}</script> </body> </html>