CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>X-Men: Ostatni bastion – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"57ce2243-308b-4d85-85a0-1b03382ce7ce","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"X-Men:_Ostatni_bastion","wgTitle":"X-Men: Ostatni bastion","wgCurRevisionId":73431498,"wgRevisionId":73431498,"wgArticleId":831871,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wyróżnione artykuły","Dobre Artykuły","Amerykańskie filmy akcji","Amerykańskie filmy fantastycznonaukowe","Amerykańskie filmy przygodowe","Brytyjskie filmy akcji","Brytyjskie filmy fantastycznonaukowe","Brytyjskie filmy przygodowe","Amerykańskie filmy z 2006 roku","Brytyjskie filmy z 2006 roku","Filmy w reżyserii Bretta Ratnera","Sequele amerykańskich filmów","Filmy wytwórni 20th Century Fox", "Filmy wytwórni Ingenious Film Partners","Filmy fantastyczne z 2006 roku","Filmy o X-Menach","Sequele brytyjskich filmów","Filmy superbohaterskie z 2006 roku","Franczyza filmowa X-Men"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"X-Men:_Ostatni_bastion","wgRelevantArticleId":831871,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73431498,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[], "wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q221168","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler", "ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="X-Men: Ostatni bastion – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Ostatni_bastion"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Ostatni_bastion"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-X-Men_Ostatni_bastion rootpage-X-Men_Ostatni_bastion skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=X-Men%3A+Ostatni+bastion" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=X-Men%3A+Ostatni+bastion" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=X-Men%3A+Ostatni+bastion" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=X-Men%3A+Ostatni+bastion" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Streszczenie_fabuły" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Streszczenie_fabuły"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Streszczenie fabuły</span> </div> </a> <ul id="toc-Streszczenie_fabuły-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Obsada" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Obsada"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Obsada</span> </div> </a> <ul id="toc-Obsada-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Produkcja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Produkcja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Produkcja</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Produkcja-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Produkcja</span> </button> <ul id="toc-Produkcja-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rozwój_projektu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_projektu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Rozwój projektu</span> </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_projektu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Casting" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Casting"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Casting</span> </div> </a> <ul id="toc-Casting-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zdjęcia_i_postprodukcja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zdjęcia_i_postprodukcja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Zdjęcia i postprodukcja</span> </div> </a> <ul id="toc-Zdjęcia_i_postprodukcja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Muzyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzyka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Muzyka</span> </div> </a> <ul id="toc-Muzyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wydanie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wydanie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Wydanie</span> </div> </a> <ul id="toc-Wydanie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Odbiór" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Odbiór"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Odbiór</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Odbiór-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Odbiór</span> </button> <ul id="toc-Odbiór-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Box_office" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Box_office"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Box office</span> </div> </a> <ul id="toc-Box_office-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Krytyka_w_mediach" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Krytyka_w_mediach"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Krytyka w mediach</span> </div> </a> <ul id="toc-Krytyka_w_mediach-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nagrody_i_nominacje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nagrody_i_nominacje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Nagrody i nominacje</span> </div> </a> <ul id="toc-Nagrody_i_nominacje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kontynuacje,_anulowane_projekty_i_reboot_Filmowego_Uniwersum_Marvela" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kontynuacje,_anulowane_projekty_i_reboot_Filmowego_Uniwersum_Marvela"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Kontynuacje, anulowane projekty i reboot Filmowego Uniwersum Marvela</span> </div> </a> <ul id="toc-Kontynuacje,_anulowane_projekty_i_reboot_Filmowego_Uniwersum_Marvela-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">X-Men: Ostatni bastion</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 52 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-52" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">52 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84-%D8%A5%D9%83%D8%B3:_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AE%D9%8A%D8%B1%D8%A9" title="رجال-إكس: الوقفة الأخيرة – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="رجال-إكس: الوقفة الأخيرة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0ks-adamlar:_Son_m%C3%BCqavim%C9%99t" title="İks-adamlar: Son müqavimət – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="İks-adamlar: Son müqavimət" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5-%D0%9C%D0%B5%D0%BD:_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D1%82_%D1%81%D0%B1%D0%BB%D1%8A%D1%81%D1%8A%D0%BA" title="Х-Мен: Последният сблъсък – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Х-Мен: Последният сблъсък" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/X-Men:_La_decisi%C3%B3_final" title="X-Men: La decisió final – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="X-Men: La decisió final" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Posledn%C3%AD_vzdor" title="X-Men: Poslední vzdor – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="X-Men: Poslední vzdor" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Der_letzte_Widerstand" title="X-Men: Der letzte Widerstand – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="X-Men: Der letzte Widerstand" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/X-Men:_%CE%97_%CE%A4%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7" title="X-Men: Η Τελική Αναμέτρηση – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="X-Men: Η Τελική Αναμέτρηση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D8%B3:_%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="مردان ایکس: آخرین ایستادگی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مردان ایکس: آخرین ایستادگی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/X-Men_:_L%27Affrontement_final" title="X-Men : L'Affrontement final – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="X-Men : L'Affrontement final" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%97%91%EC%8A%A4%EB%A7%A8:_%EC%B5%9C%ED%9B%84%EC%9D%98_%EC%A0%84%EC%9F%81" title="엑스맨: 최후의 전쟁 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="엑스맨: 최후의 전쟁" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D6%84%D5%BD_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D6%89_%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A8" title="Իքս մարդիկ։ Վերջին մարտը – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իքս մարդիկ։ Վերջին մարտը" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8-%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8:_%E0%A4%A6_%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%88%E0%A4%82%E0%A4%A1_(%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AE)" title="एक्स-मेन: द लास्ट स्टैंड (फ़िल्म) – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="एक्स-मेन: द लास्ट स्टैंड (फ़िल्म)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/X-Men_-_Conflitto_finale" title="X-Men - Conflitto finale – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="X-Men - Conflitto finale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A7%D7%A1-%D7%9E%D7%9F_3:_%D7%94%D7%9E%D7%A4%D7%9C%D7%98_%D7%94%D7%90%D7%97%D7%A8%D7%95%D7%9F" title="אקס-מן 3: המפלט האחרון – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="אקס-מן 3: המפלט האחרון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98:_%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%99%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90" title="იქს-ადამიანები: უკანასკნელი ბრძოლა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="იქს-ადამიანები: უკანასკნელი ბრძოლა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/X-cilv%C4%93ki:_P%C4%93d%C4%93j%C4%81_sadursme" title="X-cilvēki: Pēdējā sadursme – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="X-cilvēki: Pēdējā sadursme" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Az_ellen%C3%A1ll%C3%A1s_v%C3%A9ge" title="X-Men: Az ellenállás vége – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="X-Men: Az ellenállás vége" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A1-%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98:_%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%9A%E1%83%B7%E1%83%9B%E1%83%90" title="იქს-ადამიერეფი: ეკონია ლჷმა – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="იქს-ადამიერეფი: ეკონია ლჷმა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D9%83%D8%B3:_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AE%D9%8A%D8%B1%D9%87" title="رجال اكس: الوقفه الاخيره – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="رجال اكس: الوقفه الاخيره" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8-%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8:_%E0%A4%A6_%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1" title="एक्स-मेन: द लास्ट स्टेन्ड – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="एक्स-मेन: द लास्ट स्टेन्ड" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/X-MEN:%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%AB_%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%B7%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3" title="X-MEN:ファイナルディシジョン – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="X-MEN:ファイナルディシジョン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Ultima_%C3%AEnfruntare_(film)" title="X-Men: Ultima înfruntare (film) – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="X-Men: Ultima înfruntare (film)" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B8_%D0%98%D0%BA%D1%81:_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Люди Икс: Последняя битва – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Люди Икс: Последняя битва" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%DA%A9%D8%B3-%D9%85%DB%8E%D9%86:_%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D9%88%DB%95%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئێکس-مێن: دوایین وەستان – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێکس-مێن: دوایین وەستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BA%D1%81-%D0%BC%D0%B5%D0%BD_3:_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D1%9A%D0%B5_%D1%83%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%88%D1%82%D0%B5" title="Икс-мен 3: Последње упориште – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Икс-мен 3: Последње упориште" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Viimeinen_kohtaaminen" title="X-Men: Viimeinen kohtaaminen – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="X-Men: Viimeinen kohtaaminen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8E%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%B8%E0%AF%8D-%E0%AE%AE%E0%AF%86%E0%AE%A9%E0%AF%8D_3" title="எக்ஸ்-மென் 3 – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="எக்ஸ்-மென் 3" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/X-%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B9%87%E0%B8%99_%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="X-เม็น รวมพลังประจัญบาน – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="X-เม็น รวมพลังประจัญบาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/X-Men:_Son_Direni%C5%9F" title="X-Men: Son Direniş – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="X-Men: Son Direniş" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B8_%D0%86%D0%BA%D1%81:_%D0%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Люди Ікс: Остання битва – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Люди Ікс: Остання битва" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/X-Men:_The_Last_Stand" title="X-Men: The Last Stand – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="X-Men: The Last Stand" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%AE%8A%E7%A8%AE%E7%89%B9%E6%94%BB%EF%BC%9A%E5%85%A9%E6%A5%B5%E7%88%AD%E9%9C%B8" title="變種特攻：兩極爭霸 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="變種特攻：兩極爭霸" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/X%E6%88%B0%E8%AD%A6%EF%BC%9A%E6%9C%80%E5%BE%8C%E6%88%B0%E5%BD%B9" title="X戰警：最後戰役 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="X戰警：最後戰役" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q221168#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/X-Men:_Ostatni_bastion" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:X-Men:_Ostatni_bastion" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/X-Men:_Ostatni_bastion"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/X-Men:_Ostatni_bastion"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/X-Men:_Ostatni_bastion" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/X-Men:_Ostatni_bastion" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&oldid=73431498" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=X-Men%3A_Ostatni_bastion&id=73431498&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FX-Men%3A_Ostatni_bastion"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FX-Men%3A_Ostatni_bastion"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=X-Men%3A+Ostatni+bastion"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=X-Men%3A_Ostatni_bastion&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:X-Men:_The_Last_Stand" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q221168" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-good-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Dobrego Artykułu”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="To jest dobry artykuł" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/20px-Propozycja_DA.svg.png" decoding="async" width="20" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/30px-Propozycja_DA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Propozycja_DA.svg/40px-Propozycja_DA.svg.png 2x" data-file-width="586" data-file-height="642" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#EAECF0; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">X-Men: Ostatni bastion</div><div class="iboxt-2">X-Men: The Last Stand</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png" class="mw-file-description" title="Logo filmu"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png/240px-X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png" decoding="async" width="240" height="57" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png/360px-X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b1/X-Men_%E2%80%93_The_Last_Stand_Logo.png 2x" data-file-width="407" data-file-height="96" /></a></span><br />Logo filmu </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Gatunek_filmowy" title="Gatunek filmowy">Gatunek</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Film_superbohaterski" title="Film superbohaterski">superbohaterski</a><br /><a href="/wiki/Film_fantastycznonaukowy" title="Film fantastycznonaukowy">fantastyka naukowa</a><br /><a href="/wiki/Film_akcji" title="Film akcji">akcja</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Rok produkcji </th> <td> <p><a href="/wiki/2006_w_filmie" title="2006 w filmie">2006</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data premiery </th> <td> <p>22 maja 2006<br />26 maja 2006 <small>(Polska)</small> </p> </td></tr> <tr> <th>Kraj produkcji </th> <td> <p><a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a><br /><a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielka Brytania</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Język </th> <td> <p><a href="/wiki/J%C4%99zyk_angielski" title="Język angielski">angielski</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Czas trwania </th> <td> <p>105 minut<sup id="cite_ref-Variety_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety-1">[1]</a></sup> </p> </td></tr> <tr> <th>Reżyseria </th> <td> <p><a href="/wiki/Brett_Ratner" title="Brett Ratner">Brett Ratner</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Scenariusz </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Simon_Kinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Kinberg (strona nie istnieje)">Simon Kinberg</a><br /><a href="/wiki/Zak_Penn" title="Zak Penn">Zak Penn</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Główne role </th> <td> <p><a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackman</a><br /><a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a><br /><a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a><br /><a href="/wiki/Famke_Janssen" title="Famke Janssen">Famke Janssen</a><br /><a href="/wiki/Anna_Paquin" title="Anna Paquin">Anna Paquin</a><br /><a href="/wiki/Kelsey_Grammer" title="Kelsey Grammer">Kelsey Grammer</a><br /><a href="/wiki/James_Marsden" title="James Marsden">James Marsden</a><br /><a href="/wiki/Rebecca_Romijn" title="Rebecca Romijn">Rebecca Romijn</a><br /><a href="/wiki/Shawn_Ashmore" title="Shawn Ashmore">Shawn Ashmore</a><br /><a href="/wiki/Aaron_Stanford" title="Aaron Stanford">Aaron Stanford</a><br /><a href="/wiki/Vinnie_Jones" title="Vinnie Jones">Vinnie Jones</a><br /><a href="/wiki/Patrick_Stewart" title="Patrick Stewart">Patrick Stewart</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Muzyka </th> <td> <p><a href="/wiki/John_Powell_(kompozytor)" title="John Powell (kompozytor)">John Powell</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Zdjęcia </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Dante_Spinotti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dante Spinotti (strona nie istnieje)">Dante Spinotti</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Scenografia </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Edward_Verreaux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Verreaux (strona nie istnieje)">Edward Verreaux</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Kostiumy </th> <td> <p><a href="/wiki/Judianna_Makovsky" title="Judianna Makovsky">Judianna Makovsky</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Montaż </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Mark_Helfrich_(operator_filmowy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Helfrich (operator filmowy) (strona nie istnieje)">Mark Helfrich</a><br /><a href="/w/index.php?title=Mark_Goldblatt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Goldblatt (strona nie istnieje)">Mark Goldblatt</a><br /><a href="/w/index.php?title=Julia_Wong_(operator_filmowy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julia Wong (operator filmowy) (strona nie istnieje)">Julia Wong</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Produkcja </th> <td> <p><a href="/w/index.php?title=Lauren_Shuler_Donner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lauren Shuler Donner (strona nie istnieje)">Lauren Shuler Donner</a><br /><a href="/w/index.php?title=Ralph_Winter_(producent)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ralph Winter (producent) (strona nie istnieje)">Ralph Winter</a><br /><a href="/w/index.php?title=Avi_Arad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avi Arad (strona nie istnieje)">Avi Arad</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Wytwórnia </th> <td> <p><a href="/wiki/20th_Century_Studios" title="20th Century Studios">20th Century Fox</a><br /><a href="/w/index.php?title=Dune_Entertainment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dune Entertainment (strona nie istnieje)">Dune Entertainment</a><br /><a href="/wiki/Marvel_Entertainment" title="Marvel Entertainment">Marvel Entertainment</a><br /><a href="/w/index.php?title=Lauren_Shuler_Donner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lauren Shuler Donner (strona nie istnieje)">The Donners’ Company</a><br /><a href="/w/index.php?title=Ingenious_Film_Partners&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ingenious Film Partners (strona nie istnieje)">Ingenious Film Partners</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Dystrybucja </th> <td> <p>20th Century Fox </p> </td></tr> <tr> <th>Budżet </th> <td> <p>210 000 000 <a href="/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski" title="Dolar amerykański">USD</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Przychody brutto </th> <td> <p>459 359 555 USD </p> </td></tr> <tr> <th>Poprzednik </th> <td> <p><i><a href="/wiki/X-Men_2" title="X-Men 2">X-Men 2</a></i> (2003) </p> </td></tr> <tr> <th>Kontynuacja </th> <td> <p><i><a href="/wiki/X-Men:_Pierwsza_klasa" title="X-Men: Pierwsza klasa">X-Men: Pierwsza klasa</a></i> (2011) </p> </td></tr> </tbody></table> <p><b>X-Men: Ostatni bastion</b> (oryg. <i>X-Men: The Last Stand</i>) – <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">amerykańsko</a>–<a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">brytyjski</a> <a href="/wiki/Film_fantastycznonaukowy" title="Film fantastycznonaukowy">fantastycznonaukowy</a> film <a href="/wiki/Film_akcji" title="Film akcji">akcji</a> z 2006 roku na podstawie serii komiksów o grupie <a href="/wiki/Superbohater" title="Superbohater">superbohaterów</a> <a href="/wiki/X-Men" title="X-Men">o tej samej nazwie</a> wydawnictwa <a href="/wiki/Marvel_Comics" title="Marvel Comics">Marvel Comics</a>. Za reżyserię odpowiadał <a href="/wiki/Brett_Ratner" title="Brett Ratner">Brett Ratner</a> na podstawie scenariusza <a href="/wiki/David_Hayter" title="David Hayter">Davida Haytera</a>. W rolach głównych wystąpili: <a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackman</a>, <a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a>, <a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a>, <a href="/wiki/Famke_Janssen" title="Famke Janssen">Famke Janssen</a>, <a href="/wiki/Anna_Paquin" title="Anna Paquin">Anna Paquin</a>, <a href="/wiki/Kelsey_Grammer" title="Kelsey Grammer">Kelsey Grammer</a>, <a href="/wiki/James_Marsden" title="James Marsden">James Marsden</a>, <a href="/wiki/Rebecca_Romijn" title="Rebecca Romijn">Rebecca Romijn</a>, <a href="/wiki/Shawn_Ashmore" title="Shawn Ashmore">Shawn Ashmore</a>, <a href="/wiki/Aaron_Stanford" title="Aaron Stanford">Aaron Stanford</a>, <a href="/wiki/Vinnie_Jones" title="Vinnie Jones">Vinnie Jones</a> i <a href="/wiki/Patrick_Stewart" title="Patrick Stewart">Patrick Stewart</a>. </p><p>Fabuła filmu oparta jest na komiksach z cyklu „The Dark Phoenix Saga” i „<a href="/wiki/Astonishing_X-Men" title="Astonishing X-Men">Astonishing X-Men</a>: <a href="/wiki/Obdarowani" title="Obdarowani">Obdarowani</a>”. Koncentruje się ona wokół lekarstwa dla mutantów, które doprowadziło do walk między grupami mutantów oraz zmartwychwstania <a href="/wiki/Jean_Grey" title="Jean Grey">Jean Grey</a> i odrodzenia się jej jako Phoenix. </p><p>Światowa premiera <i>Ostatniego bastionu</i> odbyła się 22 maja 2006 roku podczas <a href="/wiki/59._Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Filmowy_w_Cannes" title="59. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes">59. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes</a>. W Polsce film zadebiutował 26 maja tego samego roku. Film zarobił prawie 460 milionów <a href="/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski" title="Dolar amerykański">dolarów</a> przy budżecie 210 milionów, lecz spotkał się z mieszanymi reakcjami krytyków. <i>Ostatni bastion</i> jest kontynuacją filmów <i><a href="/wiki/X-Men_(film)" title="X-Men (film)">X-Men</a></i> z 2000 i <i><a href="/wiki/X-Men_2" title="X-Men 2">X-Men 2</a></i> z 2003 roku i trzecią produkcją wchodzącą w skład <a href="/wiki/Franczyza_(media)" title="Franczyza (media)">franczyzy</a> <a href="/wiki/Uniwersum_X-Men_(franczyza_20th_Century_Fox)" title="Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)">uniwersum filmowego osadzonego w świecie <i>X-Men</i></a>. W 2009 roku swoją premierę miał spin-off trylogii <i><a href="/wiki/X-Men_Geneza:_Wolverine" title="X-Men Geneza: Wolverine">X-Men Geneza: Wolverine</a></i>, a w 2011 – <a href="/wiki/Prequel" title="Prequel">prequel</a> oryginalnej trylogii <i><a href="/wiki/X-Men:_Pierwsza_klasa" title="X-Men: Pierwsza klasa">X-Men: Pierwsza klasa</a></i>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Streszczenie_fabuły"><span id="Streszczenie_fabu.C5.82y"></span>Streszczenie fabuły</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Streszczenie fabuły" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Streszczenie fabuły"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W 1986 roku profesor Charles Xavier i Erik Lehnsherr odwiedzają młodą Jean Grey w domu jej rodziców, aby zaprosić ją do szkoły dla mutantów mieszczącej się w posiadłości Xaviera. Dziesięć lat później, ojciec Warrena Worthingtona III odkrywa, że jego syn jest mutantem, kiedy ten próbuje odciąć sobie skrzydła. Współcześnie Worthington Labs ogłasza, że opracowało szczepionkę w celu stłumienia genu X odpowiedzialnego za mutacje i oferuje „lekarstwo” każdemu mutantowi, który tego chce. Lekarstwo jest tworzone z genomu młodego mutanta imieniem Jimmy, który mieszka w ośrodku Worthingtona na wyspie Alcatraz. Część mutantów, w tym Rogue, jest zainteresowanych lekarstwem, jednak znaczna część jest przerażona tą ofertą. Magneto odnawia swoje Bractwo z tymi, którzy sprzeciwiają się lekarstwu, ostrzegając ich, że zostanie ono użyte siłą do eksterminacji rasy mutantów<sup id="cite_ref-Bastion_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p><p>Z pomocą Pyro Magneto rekrutuje Callisto i kilku innych. Atakują więzienie, w którym przetrzymywana jest Mystique, by ją uwolnić. Przy okazji uwalniają Juggernauta i Multiple Mana. Mystique, która zasłania Magneto przed strzałą z lekarstwem, zostaje trafiona i traci swoje zdolności, a w następstwie Magneto ją porzuca. W międzyczasie Scott Summers, który nadal opłakuje stratę swojej narzeczonej Jean Grey, jedzie do miejsca jej śmierci nad jeziorem Alkali. Jean pojawia się przed Scottem i go zabija. Wyczuwając kłopoty, Xavier wysyła Logana i Storm, aby zbadali sprawę. Kiedy przybywają, odkrywają unoszące się skały, okulary Scotta i nieprzytomną Jean<sup id="cite_ref-Bastion_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p><p>Po powrocie Logana i Storm do posiadłości, Xavier wyjaśnia Loganowi, że kiedy Jean poświęciła się, by ich ocalić, uwolniła także „Feniksa”, mroczną i niezwykle potężną alternatywną osobowość, którą Xavier telepatycznie stłumił. Logan jest oburzony tym, że Xavier manipulował umysłem Jean. Kiedy Jean się budzi, Logan odkrywa, że zabiła ona Scotta i nie jest tą samą Jean Grey, którą znał. Pojawia się Feniks, nokautuje Logana i ucieka<sup id="cite_ref-Bastion_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p><p>Magneto dowiaduje się od Callisto o zmartwychwstaniu Jean, a X-Meni pojawiają się w domu Greyów w tym samym czasie, co Bractwo. Magneto i Xavier wchodzą do środka i obaj walczą o Jean, zanim Feniks powróci. Kiedy się pojawia, niszczy dom i dezintegruje Xaviera. Magneto i Logan powstrzymują dalszą destrukcję. Jean odchodzi z Magneto. Po przesłuchaniu Mystique, <a href="/wiki/Federalne_Biuro_%C5%9Aledcze" title="Federalne Biuro Śledcze">FBI</a> odkrywa, że baza Magneto znajduje się w lesie. Jednak okazuje się, że formy życia w obozie to podstęp, kopie Multiple Mana. Magneto i Bractwo wyruszyli do Alcatraz. Magneto użył swojej mocy, aby przekierować most <a href="/wiki/Golden_Gate" title="Golden Gate">Golden Gate</a> na wyspę. X-Meni rozpoczynają z nimi walkę<sup id="cite_ref-Bastion_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p><p>Podczas walki Kitty Pryde ratuje Jimmy’ego przed Juggernautem, który został wysłany przez Magneto, aby go zabić. Logan prosi Colossusa, aby ten odwrócił uwagę Magneto, aby Hank McCoy mógł mu wstrzyknąć „lekarstwo”, które pozbawi go mocy. Przybywają posiłki wojskowe i zaczynają strzelać do Jean w momencie, kiedy Loganowi udaje się ją uspokoić. Feniks odpowiada atakiem na atak i rozbija wojsko, następnie zaczyna niszczyć Alcatraz i każdego w zasięgu jej mocy. Logan zdaje sobie sprawę, że tylko on może ją powstrzymać. Kiedy dociera do niej, Jean na chwilę przejmuje kontrolę i błaga go, aby uratował ją i wszystkich innych, zabijając ją. Logan to robi<sup id="cite_ref-Bastion_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p><p>Później mutanci uzyskują prawa, a szkoła Xaviera nadal działa. Storm zostaje jej dyrektorem. McCoy zostaje mianowany ambasadorem przy ONZ przez <a href="/wiki/Prezydent_Stan%C3%B3w_Zjednoczonych" title="Prezydent Stanów Zjednoczonych">prezydenta</a>. Rogue wyjawia Bobby’emu Drake’owi, że wzięła lekarstwo, jednak on jest tym rozczarowany. W tym czasie Magneto gra w szachy w <a href="/wiki/San_Francisco" title="San Francisco">San Francisco</a>. Przesuwa nieznacznie metalowy pionek, sugerując, że działanie lekarstwa jest tymczasowe. Moira MacTaggert sprawdza pacjenta w śpiączce, który wita ją głosem Xaviera<sup id="cite_ref-Bastion_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-Bastion-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Obsada">Obsada</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Obsada" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Obsada"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Lista_obsady_w_filmach_uniwersum_X-Men_(franczyzy_20th_Century_Fox)" title="Lista obsady w filmach uniwersum X-Men (franczyzy 20th Century Fox)">Lista obsady w filmach uniwersum X-Men (franczyzy 20th Century Fox)</a>.</i></div> <ul><li><a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackman</a> jako James „Logan” Howlett / Wolverine, mutant posiadający szpony w rękach, wyostrzone zmysły oraz umiejętność regeneracji. W wyniku eksperymentu jego szkielet, w tym również szpony, został pokryty niezniszczalnym <a href="/wiki/Adamantium" title="Adamantium">adamantium</a><sup id="cite_ref-Obsada_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a> jako Ororo Munroe / Storm, mutantka potrafiąca kontrolować pogodę. Jest nauczycielką w Szkole Xaviera dla Utalentowanych Dzieci oraz należy do X-Menów<sup id="cite_ref-Obsada_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a> jako Eric Lensherr / Magneto, mutant posiadający umiejętność manipulowania <a href="/wiki/Pole_magnetyczne" title="Pole magnetyczne">polem magnetycznym</a> oraz metalem, który dowodzi Braterstwem Mutantów<sup id="cite_ref-Obsada_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Famke_Janssen" title="Famke Janssen">Famke Janssen</a> jako Jean Grey, mutantka posiadająca zdolności telekinetyczne i telepatyczne. Jest nauczycielką w Szkole Xaviera dla Utalentowanych Dzieci oraz należy do X-Menów<sup id="cite_ref-Obsada2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Anna_Paquin" title="Anna Paquin">Anna Paquin</a> jako Marie D’Ancanto / Rogue, nastoletnia mutantka, która uciekła z domu po tym jak po pocałowaniu chłopaka zapadł on w śpiączkę. Poprzez fizyczny kontakt potrafi odebrać siły życiowe, poznać czyjeś wspomnienia, a w przypadku mutantów – używać ich mocy<sup id="cite_ref-Obsada2_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Kelsey_Grammer" title="Kelsey Grammer">Kelsey Grammer</a> jako Henry „Hank” McCoy / Beast, mutant pokryty futrem, mający chwytne stopy i nadludzkie zdolności fizyczne<sup id="cite_ref-Obsada_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/James_Marsden" title="James Marsden">James Marsden</a> jako Scott Summers / Cyclops, mutant posiadający zdolność generowania wiązek energii z oczu, który w związku z tym nosi specjalne okulary. Jest nauczycielem w Szkole Xaviera dla Utalentowanych Dzieci oraz należy do X-Menów<sup id="cite_ref-Mardsen_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mardsen-5">[5]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Rebecca_Romijn" title="Rebecca Romijn">Rebecca Romijn-Stamos</a> jako Raven Darkholme / Mystique, mutantka posiadająca zdolność zmiany swojego wyglądu, należąca do Braterstwa Mutantów<sup id="cite_ref-Romijn_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Romijn-6">[6]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Shawn_Ashmore" title="Shawn Ashmore">Shawn Ashmore</a> jako Bobby Drake / Iceman, uczeń szkoły Charlesa Xaviera potrafiący kontrolować lód<sup id="cite_ref-Obsada2_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Aaron_Stanford" title="Aaron Stanford">Aaron Stanford</a> jako John Allerdyce / Pyro, były uczeń szkoły Charlesa Xaviera potrafiący kontrolować ogień, który dołączył do Braterstwa Mutantów<sup id="cite_ref-Obsada_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Vinnie_Jones" title="Vinnie Jones">Vinnie Jones</a> jako Cain Marko / Juggernaut, mutant i przestępca zrekrutowany przez Braterstwo Mutantów; posiada nadludzką siłę<sup id="cite_ref-Obsada2_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup>.</li> <li><a href="/wiki/Patrick_Stewart" title="Patrick Stewart">Patrick Stewart</a> jako Charles Xavier / Profesor X, mutant, który posiada zdolność <a href="/wiki/Telepatia" title="Telepatia">telepatii</a>, <a href="/wiki/Pacyfizm" title="Pacyfizm">pacyfista</a>. Założyciel Szkoły Xaviera dla Utalentowanych Dzieci oraz X-Menów<sup id="cite_ref-Obsada_3-5" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup>.</li></ul> <p>W filmie ponadto wystąpili: <a href="/wiki/Daniel_Cudmore" title="Daniel Cudmore">Daniel Cudmore</a> jako Peter Rasputin / Colossus<sup id="cite_ref-Cudmore_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cudmore-7">[7]</a></sup>, <a href="/wiki/Elliot_Page" title="Elliot Page">Elliot Page</a> jako Kitty Pryde<sup id="cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Page,_Kain,_Gibson-8">[8]</a></sup>, Bryce Hodgson jako Artie Maddicks<sup id="cite_ref-Hodgson_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hodgson-9">[9]</a></sup>, Shauna Kain jako Theresa Cassidy / Siryn<sup id="cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Page,_Kain,_Gibson-8">[8]</a></sup> i Kea Wong jako Jubilation Lee / Jubilee<sup id="cite_ref-Wong_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wong-10">[10]</a></sup> – uczniowie w szkole Charlesa Xaviera; <a href="/wiki/Olivia_Williams" title="Olivia Williams">Olivia Williams</a> jako Moira McTaggert<sup id="cite_ref-Williams_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Williams-11">[11]</a></sup>; <a href="/wiki/Shohreh_Aghdashloo" title="Shohreh Aghdashloo">Shohreh Aghdashloo</a> jako Kavita Rao, naukowiec, która pracuje w Worthington Labs nad lekarstwem dla mutantów<sup id="cite_ref-Obsada3_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada3-12">[12]</a></sup>; <a href="/wiki/Ben_Foster_(aktor)" title="Ben Foster (aktor)">Ben Foster</a> jako Warren Kenneth Worthington III / Angel, mutant, który posiada skrzydła umożliwiające mu latanie<sup id="cite_ref-Obsada2_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup>; <a href="/wiki/Michael_Murphy_(aktor)" title="Michael Murphy (aktor)">Michael Murphy</a> jako Warren Worthington II, właściciel Worthington Labs, ojciec Worthingtona III, który za pomocą lekarstwa chce się pozbyć mutacji u syna<sup id="cite_ref-Obsada3_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada3-12">[12]</a></sup>; <a href="/wiki/Eric_Dane" title="Eric Dane">Eric Dane</a> jako Jamie Madrox / Multiple Man, mutant potrafiący się multiplikować, zwerbowany przez Braterstwo Mutantów<sup id="cite_ref-Dane_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dane-13">[13]</a></sup>; Lance Gibson jako Spike, mutant również zwerbowany przez Braterstwo<sup id="cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-Page,_Kain,_Gibson-8">[8]</a></sup>; <a href="/wiki/Dania_Ramirez" title="Dania Ramirez">Dania Ramirez</a> jako Callisto<sup id="cite_ref-Ramirez_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ramirez-14">[14]</a></sup>, przywódczyni The Omegas, mutanka potrafiąca wyczuć innych mutantów i ich zdolności; Omahyra Mota jako Arclight<sup id="cite_ref-Mota_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mota-15">[15]</a></sup>, <a href="/wiki/Ken_Leung" title="Ken Leung">Ken Leung</a> jako Kid Omega<sup id="cite_ref-Leung_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Leung-16">[16]</a></sup> i Meiling Melançon jako Psylocke – mutanci należący do The Omegas<sup id="cite_ref-Melançon_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Melançon-17">[17]</a></sup>; <a href="/wiki/Cameron_Bright" title="Cameron Bright">Cameron Bright</a> jako Jimmy / Leech, mutant blokujący zdolności innych mutantów<sup id="cite_ref-Obsada2_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada2-4">[4]</a></sup> oraz <a href="/wiki/Bill_Duke" title="Bill Duke">Bill Duke</a> jako Bolivar Trask, szef Departamentu Bezpieczeństwa<sup id="cite_ref-Obsada3_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada3-12">[12]</a></sup>. </p><p>W rolach <a href="/wiki/Cameo" title="Cameo">cameo</a> wystąpili: <a href="/w/index.php?title=Chris_Claremont&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chris Claremont (strona nie istnieje)">Chris Claremont</a> i <a href="/wiki/Stan_Lee" title="Stan Lee">Stan Lee</a>, twórcy komiksów <a href="/wiki/Marvel_Comics" title="Marvel Comics">Marvel Comics</a> jako sąsiedzi nastoletniej Jean Grey<sup id="cite_ref-Cameo_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cameo-18">[18]</a></sup>. </p> <div class="thumb tmulti tnone center"><div class="thumbinner" style="width:693px;max-width:693px"><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:124px;max-width:124px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg/122px-Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg" decoding="async" width="122" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg/183px-Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg/244px-Hugh_Jackman_-_SDCC13.jpg 2x" data-file-width="2440" data-file-height="3039" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Hugh Jackman<br />(James „Logan” Howlett / Wolverine)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:103px;max-width:103px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:HalleBerryHSFeb07.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/HalleBerryHSFeb07.jpg/101px-HalleBerryHSFeb07.jpg" decoding="async" width="101" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/HalleBerryHSFeb07.jpg/152px-HalleBerryHSFeb07.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/HalleBerryHSFeb07.jpg/202px-HalleBerryHSFeb07.jpg 2x" data-file-width="410" data-file-height="618" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Halle Berry<br />(Ororo Munroe / Storm)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:108px;max-width:108px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg/106px-SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg" decoding="async" width="106" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg/159px-SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg/212px-SDCC13_-_Ian_McKellen.jpg 2x" data-file-width="1799" data-file-height="2580" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Ian McKellen<br />(Eric Lensherr / Magneto)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:124px;max-width:124px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg/122px-Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg" decoding="async" width="122" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg/183px-Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg/244px-Famke_Janssen_WonderCon_2013.jpg 2x" data-file-width="1777" data-file-height="2218" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Famke Janssen<br />(Jean Grey)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:110px;max-width:110px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Anna_Paquin.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Anna_Paquin.jpg/108px-Anna_Paquin.jpg" decoding="async" width="108" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Anna_Paquin.jpg/162px-Anna_Paquin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Anna_Paquin.jpg/216px-Anna_Paquin.jpg 2x" data-file-width="884" data-file-height="1238" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Anna Paquin<br />(Marie D’Ancanto / Rogue)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:112px;max-width:112px"><div class="thumbimage" style="height:151px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Kelsey_Grammer_May_2010_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg/110px-Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="110" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg/165px-Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg/220px-Kelsey_Grammer_May_2010_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1087" data-file-height="1502" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Kelsey Grammer<br />(Henry „Hank” McCoy / Beast)</div></div><div style="clear:left"></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:108px;max-width:108px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg/106px-James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg" decoding="async" width="106" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg/159px-James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg/212px-James_Marsden_by_Gage_Skidmore.jpg 2x" data-file-width="1656" data-file-height="2400" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">James Marsden<br />(Scott Summers / Cyclops)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:128px;max-width:128px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg/126px-Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg" decoding="async" width="126" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg/189px-Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg/252px-Rebecca_Romijn_by_Gage_Skidmore.jpg 2x" data-file-width="1547" data-file-height="1887" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Rebecca Romijn-Stamos<br />(Raven Darkholme / Mystique)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:116px;max-width:116px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg/114px-Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg" decoding="async" width="114" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg/171px-Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg/228px-Shawn_Ashmore_SDCC_2014.jpg 2x" data-file-width="2080" data-file-height="2805" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Shawn Ashmore<br />(Bobby Drake / Iceman)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:103px;max-width:103px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg/101px-Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg" decoding="async" width="101" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg/152px-Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg/202px-Aaron_Stanford_en_octobre_2007.jpg 2x" data-file-width="1066" data-file-height="1621" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Aaron Stanford<br />(John Allerdyce / Pyro)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:108px;max-width:108px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Vinnie_Jones_ComicCon_(cropped2).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg/106px-Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg" decoding="async" width="106" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg/159px-Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg/212px-Vinnie_Jones_ComicCon_%28cropped2%29.jpg 2x" data-file-width="277" data-file-height="402" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Vinnie Jones<br />(Cain Marko / Juggernaut)</div></div><div class="tsingle" style="float:left;margin:1px;width:116px;max-width:116px"><div class="thumbimage" style="height:154px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:PatrickStewart2004-08-03.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/PatrickStewart2004-08-03.jpg/114px-PatrickStewart2004-08-03.jpg" decoding="async" width="114" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/PatrickStewart2004-08-03.jpg/171px-PatrickStewart2004-08-03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/PatrickStewart2004-08-03.jpg/228px-PatrickStewart2004-08-03.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="813" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">Patrick Stewart<br />(Charles Xavier / Profesor X)</div></div><div style="clear:left"></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Produkcja">Produkcja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Produkcja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Produkcja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rozwój_projektu"><span id="Rozw.C3.B3j_projektu"></span>Rozwój projektu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Rozwój projektu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój projektu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg/190px-Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg" decoding="async" width="190" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg/285px-Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg/380px-Brett_Ratner_cropped_by_David_Shankbone.jpg 2x" data-file-width="786" data-file-height="836" /></a><figcaption>Brett Ratner, reżyser filmu</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Bryan_Singer" title="Bryan Singer">Bryan Singer</a>, który wyreżyserował dwa pierwsze filmy, zrezygnował z pracy nad trzecim na rzecz filmu <i><a href="/wiki/Superman:_Powr%C3%B3t" title="Superman: Powrót">Superman: Powrót</a></i><sup id="cite_ref-Singer_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Singer-19">[19]</a></sup>. W marcu 2005 roku <a href="/wiki/20th_Century_Studios" title="20th Century Studios">20th Century Fox</a> zatrudniło <a href="/wiki/Matthew_Vaughn" title="Matthew Vaughn">Matthew Vaughna</a> na tym stanowisku<sup id="cite_ref-Vaughn_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Vaughn-20">[20]</a></sup>. Jednak po trzech miesiącach Vaughn zrezygnował z powodów rodzinnych<sup id="cite_ref-Vaughn_rezygnacja_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Vaughn_rezygnacja-21">[21]</a></sup>. Studio rozważało na miejsce Vaughna dwóch reżyserów: <a href="/wiki/John_Moore_(re%C5%BCyser)" title="John Moore (reżyser)">Johna Moore’a</a> i <a href="/wiki/Brett_Ratner" title="Brett Ratner">Bretta Ratnera</a><sup id="cite_ref-Moore,_Ratner_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Moore,_Ratner-22">[22]</a></sup>. Ostatecznie Ratner został nowym reżyserem filmu<sup id="cite_ref-Ratner_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ratner-23">[23]</a></sup>. </p><p><a href="/w/index.php?title=Simon_Kinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Kinberg (strona nie istnieje)">Simon Kinberg</a> został zatrudniony do napisania scenariusza w sierpniu 2004 roku<sup id="cite_ref-Kinberg_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kinberg-24">[24]</a></sup>. Kinberg i <a href="/wiki/Zak_Penn" title="Zak Penn">Zak Penn</a> osobno pracowali nad innymi wersjami scenariusza. Ostatecznie obydwaj połączyli siły w styczniu 2005 roku<sup id="cite_ref-Penn_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Penn-25">[25]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Casting">Casting</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Casting" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Casting"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W listopadzie 2000 roku ujawniono, że <a href="/wiki/Patrick_Stewart" title="Patrick Stewart">Patrick Stewart</a> i <a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a> podpisali kontrakty na udział w trzech filmach<sup id="cite_ref-Kontrakt_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kontrakt-26">[26]</a></sup>. W czerwcu 2004 roku <a href="/wiki/James_Marsden" title="James Marsden">James Marsden</a> poinformował, że powinna powrócić większość obsady z drugiej części<sup id="cite_ref-Marsden_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Marsden-27">[27]</a></sup>. W lutym 2005 <a href="/wiki/Famke_Janssen" title="Famke Janssen">Famke Janssen</a>, której postać zginęła w poprzedniej części, ujawniła, że zagra również w trzecim filmie<sup id="cite_ref-Janssen_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Janssen-28">[28]</a></sup>. W kwietniu negocjacje rozpoczął <a href="/wiki/Vinnie_Jones" title="Vinnie Jones">Vinnie Jones</a> do roli Juggernauta. Wtedy potwierdzono również powrót Stewarta, McKellena, <a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackmana</a> i <a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a><sup id="cite_ref-Jones_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jones-29">[29]</a></sup>. </p><p>W maju 2005 roku <a href="/wiki/Kelsey_Grammer" title="Kelsey Grammer">Kelsey Grammer</a> dołączył do obsady jako Beast<sup id="cite_ref-Grammer_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-Grammer-30">[30]</a></sup>. W czerwcu 2005 poinformowano, że <a href="/wiki/Alan_Cumming" title="Alan Cumming">Alan Cumming</a> nie powróci jako Nightcrawler<sup id="cite_ref-Cumming_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cumming-31">[31]</a></sup>. W lipcu obsadzono <a href="/wiki/Ben_Foster_(aktor)" title="Ben Foster (aktor)">Bena Fostera</a> jako Angela, <a href="/wiki/Michael_Murphy_(aktor)" title="Michael Murphy (aktor)">Michaela Murphy’ego</a> jako jego ojca, Warrena Worthingtona II<sup id="cite_ref-Foster_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Foster-32">[32]</a></sup> i <a href="/wiki/Elliot_Page" title="Elliot Page">Elliot Page</a> jako Kitty Pryde<sup id="cite_ref-Page_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Page-33">[33]</a></sup>. W sierpniu do obsady dołączyli <a href="/wiki/Bill_Duke" title="Bill Duke">Bill Duke</a> jako Bolivar Trask<sup id="cite_ref-Duke_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Duke-34">[34]</a></sup> i <a href="/wiki/Olivia_Williams" title="Olivia Williams">Olivia Williams</a> jako Moira MacTaggert<sup id="cite_ref-Williams_2005_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Williams_2005-35">[35]</a></sup>. W grudniu poinformowano, że Meiling Melançon zagra Psylocke<sup id="cite_ref-Melançon_2005_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Melançon_2005-36">[36]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zdjęcia_i_postprodukcja"><span id="Zdj.C4.99cia_i_postprodukcja"></span>Zdjęcia i postprodukcja</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Zdjęcia i postprodukcja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zdjęcia i postprodukcja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w sierpniu 2005, a zakończyły się w styczniu 2006 roku<sup id="cite_ref-Zdjęcia_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zdjęcia-37">[37]</a></sup>. Film był kręcony w <a href="/wiki/Vancouver" title="Vancouver">Vancouver</a> w <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanadzie</a><sup id="cite_ref-Kanada_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kanada-38">[38]</a></sup>. Za zdjęcia odpowiadał <a href="/w/index.php?title=Dante_Spinotti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dante Spinotti (strona nie istnieje)">Dante Spinotti</a>, scenografią zajął się <a href="/w/index.php?title=Edward_Verreaux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Verreaux (strona nie istnieje)">Edward Verreaux</a>, a kostiumy zaprojektowała <a href="/wiki/Judianna_Makovsky" title="Judianna Makovsky">Judianna Makovsky</a><sup id="cite_ref-Variety_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Variety-1">[1]</a></sup>. </p><p>Montażem zajęli się <a href="/w/index.php?title=Mark_Helfrich_(operator_filmowy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Helfrich (operator filmowy) (strona nie istnieje)">Mark Helfrich</a>, <a href="/w/index.php?title=Mark_Goldblatt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mark Goldblatt (strona nie istnieje)">Mark Goldblatt</a> i <a href="/w/index.php?title=Julia_Wong_(operator_filmowy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Julia Wong (operator filmowy) (strona nie istnieje)">Julia Wong</a><sup id="cite_ref-Variety_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-Variety-1">[1]</a></sup>. Efekty specjalne przygotowały studia: <a href="/w/index.php?title=Cinesite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cinesite (strona nie istnieje)">Cinesite</a>, <a href="/w/index.php?title=W%C4%93t%C4%81_FX&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wētā FX (strona nie istnieje)">Weta Digital</a>, Kleiser–Walczak Construction, <a href="/w/index.php?title=Framestore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Framestore (strona nie istnieje)">Framestore</a>, Soho VFX, CIS Hollywood, Rhythm & Hues, New Deal Studios, <a href="/w/index.php?title=Hydraulx&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hydraulx (strona nie istnieje)">Hydraulx</a>, <a href="/w/index.php?title=Lola_VFX&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lola VFX (strona nie istnieje)">Lola VFX</a> i Moving Picture Company, a odpowiadał za nie <a href="/w/index.php?title=John_Bruno_(efekty_specjalne)&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Bruno (efekty specjalne) (strona nie istnieje)">John Bruno</a><sup id="cite_ref-Efekty_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Efekty-39">[39]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Muzyka">Muzyka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Muzyka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzyka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/John_Powell_(kompozytor)" title="John Powell (kompozytor)">John Powell</a> został zatrudniony do skomponowania muzyki do filmu<sup id="cite_ref-Variety_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-Variety-1">[1]</a></sup>. <i>X-Men: The Last Stand (Original Motion Picture Soundtrack)</i> z muzyką Powella został wydany 23 maja 2006 roku przez <a href="/wiki/Var%C3%A8se_Sarabande" title="Varèse Sarabande">Varèse Sarabande</a><sup id="cite_ref-Soundtrack_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Soundtrack-40">[40]</a></sup>. </p> <table class="wikitable szablon-lista_utworow_2 mw-collapsible mw-collapsed" style="width:95%"><tbody><tr><th colspan="4">X-Men: The Last Stand (Original Motion Picture Soundtrack) – <a href="/wiki/2006_w_muzyce" title="2006 w muzyce">2006</a></th></tr><tr><th style="width:40px">Nr<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74693760">.mw-parser-output .szablon-lista_utworow_2{margin:1em 0}.mw-parser-output .szablon-lista_utworow_2+.szablon-lista_utworow_2{margin-top:-1em;border-top:none}.mw-parser-output .szablon-lista_utworow_2+.szablon-lista_utworow_2 tr:first-child th{border-top:none}</style></th><th>Tytuł utworu</th><th>Autor</th><th style="width:40px">Długość</th></tr><tr><td style="text-align:right">1.</td><td>„20 Years Ago”</td><td><a href="/wiki/John_Powell_(kompozytor)" title="John Powell (kompozytor)">J. Powell</a></td><td style="text-align:right">1:10</td></tr><tr><td style="text-align:right">2.</td><td>„Bathroom Titles”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:08</td></tr><tr><td style="text-align:right">3.</td><td>„The Church of Magneto/Raven is My Slavename”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:40</td></tr><tr><td style="text-align:right">4.</td><td>„Meet Leech Then Off to the Lake”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:38</td></tr><tr><td style="text-align:right">5.</td><td>„Whirlpool of Love”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:02</td></tr><tr><td style="text-align:right">6.</td><td>„Examining Jean”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:12</td></tr><tr><td style="text-align:right">7.</td><td>„Dark Phoenix”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:28</td></tr><tr><td style="text-align:right">8.</td><td>„Angels Cure”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:32</td></tr><tr><td style="text-align:right">9.</td><td>„Jean and Logan”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:39</td></tr><tr><td style="text-align:right">10.</td><td>„Dark Phoenix Awakes”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:44</td></tr><tr><td style="text-align:right">11.</td><td>„Rejection is Never Easy”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:08</td></tr><tr><td style="text-align:right">12.</td><td>„Magneto Plots”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:05</td></tr><tr><td style="text-align:right">13.</td><td>„Entering the House”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:18</td></tr><tr><td style="text-align:right">14.</td><td>„Dark Phoenix’s Tragedy”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">3:13</td></tr><tr><td style="text-align:right">15.</td><td>„Farewell to X”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">0:30</td></tr><tr><td style="text-align:right">16.</td><td>„The Funeral”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:52</td></tr><tr><td style="text-align:right">17.</td><td>„Skating on the Pond”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:12</td></tr><tr><td style="text-align:right">18.</td><td>„Cure Wars”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">2:59</td></tr><tr><td style="text-align:right">19.</td><td>„Fight in the Woods”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">3:04</td></tr><tr><td style="text-align:right">20.</td><td>„St. Lupus Day”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">3:02</td></tr><tr><td style="text-align:right">21.</td><td>„Building Bridges”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:16</td></tr><tr><td style="text-align:right">22.</td><td>„Shock and No Oars”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">1:16</td></tr><tr><td style="text-align:right">23.</td><td>„Attack on Alcatraz”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">4:37</td></tr><tr><td style="text-align:right">24.</td><td>„Massacre”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">0:31</td></tr><tr><td style="text-align:right">25.</td><td>„The Battle of the Cure”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">4:21</td></tr><tr><td style="text-align:right">26.</td><td>„Phoenix Rises”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">4:21</td></tr><tr><td style="text-align:right">27.</td><td>„The Last Stand”</td><td>J. Powell</td><td style="text-align:right">5:29</td></tr><tr><td colspan="3"></td><td style="text-align:right"><b>1:01:27</b></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wydanie">Wydanie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Wydanie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wydanie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Światowa premiera <i>Ostatniego bastionu</i> odbyła się 22 maja 2006 roku podczas <a href="/wiki/59._Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Filmowy_w_Cannes" title="59. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes">59. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes</a>. Film był pokazywany poza konkursem<sup id="cite_ref-Premiera_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Premiera-41">[41]</a></sup>. W <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanach Zjednoczonych</a>, <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanadzie</a> i Polsce film zadebiutował 26 maja tego samego roku<sup id="cite_ref-Obsada_3-6" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada-3">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-Obsada3_12-3" class="reference"><a href="#cite_note-Obsada3-12">[12]</a></sup>. </p><p>Film został wydany na <a href="/wiki/DVD" title="DVD">DVD</a> w Stanach Zjednoczonych 3 października 2006 roku<sup id="cite_ref-Wydanie_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wydanie-42">[42]</a></sup>. 14 listopada 2006 roku został wydany na <a href="/wiki/Blu-ray" title="Blu-ray">Blu-ray</a><sup id="cite_ref-Wydanie_BD_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wydanie_BD-43">[43]</a></sup>. W Polsce został wydany na DVD 2 października 2006 roku<sup id="cite_ref-Wydanie_PL_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wydanie_PL-44">[44]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Odbiór"><span id="Odbi.C3.B3r"></span>Odbiór</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Odbiór" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Odbiór"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Box_office">Box office</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Box office" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Box office"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Film, przy budżecie 210 milionów <a href="/wiki/Dolar_ameryka%C5%84ski" title="Dolar amerykański">dolarów</a>, zarobił w <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanach Zjednoczonych</a> i <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanadzie</a> w weekend otwarcia 102,7 miliona. Łącznie <i>Ostatni bastion</i> zarobił w Ameryce Północnej ponad 234 miliony dolarów, a na całym świecie uzyskał wynik prawie 460 milionów<sup id="cite_ref-Box_office_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-Box_office-45">[45]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Krytyka_w_mediach">Krytyka w mediach</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Krytyka w mediach" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Krytyka w mediach"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Film spotkał się z mieszanymi opiniami krytyków. W serwisie <a href="/wiki/Rotten_Tomatoes" title="Rotten Tomatoes">Rotten Tomatoes</a> 58% z 234 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 5,9 na 10<sup id="cite_ref-Rotten_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rotten-46">[46]</a></sup>. Na portalu <a href="/wiki/Metacritic" title="Metacritic">Metacritic</a> <a href="/wiki/%C5%9Arednia_wa%C5%BCona" title="Średnia ważona">średnia ważona</a> ocen z 38 recenzji wyniosła 58 punktów na 100<sup id="cite_ref-Metacritic_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Metacritic-47">[47]</a></sup>. Natomiast według serwisu <a href="/w/index.php?title=CinemaScore&action=edit&redlink=1" class="new" title="CinemaScore (strona nie istnieje)">CinemaScore</a>, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę A- w skali od F do A+<sup id="cite_ref-CinemaScore_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-CinemaScore-48">[48]</a></sup>. </p><p>Justin Chang z „<a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>” stwierdził, że film jest „wyraźnie pozbawiony popowej powagi, nastrojowej atmosfery i ciężaru emocjonalnego, dzięki którym pierwsze dwie adaptacje komiksów Marvela były tak porywająco udane”<sup id="cite_ref-Variety_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-Variety-1">[1]</a></sup>. Frank Lovece z „Film Journal International” stwierdził: „Ryzykowny scenariusz naprawdę konsekwentnie nadaje rangę miernej reżyserii Bretta Ratnera, którego rzetelna chałtura skutecznie, ale niemal bezdusznie prowadzi historię”<sup id="cite_ref-Film_Journal_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Film_Journal-49">[49]</a></sup>. Manohla Dargis z „<a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Timesa</a>” napisała: „Jak można się było spodziewać, <i>Ostatni bastion</i> wygląda i działa tak samo jak pierwsze filmy, chociaż może bardziej hałaśliwie i wyzywająco oraz nieco mniej posępnie”<sup id="cite_ref-New_York_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-New_York-50">[50]</a></sup>. </p><p>Marcin Kamiński z portalu <a href="/wiki/Filmweb" title="Filmweb">Filmweb</a> stwierdził: „<i>X-Men: Ostatni bastion</i> sprawdza się jako letnia produkcja, zapewniając widzom nieco ponad 100 minut szybkiej i okraszonej niesamowitymi efektami specjalnymi akcji. Co prawda fabularnie nie dorównuje poprzedniej części, a powierzchowne potraktowanie przez scenarzystów niektórych wątków i sporej części obecnych na ekranie mutantów może zirytować fanów, ale ja wyszedłem z kina zadowolony”<sup id="cite_ref-Filmweb_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Filmweb-51">[51]</a></sup>. Maria Zelno z <a href="/wiki/Onet.pl" title="Onet.pl">Onetu</a> napisała: „Ratner dał się poznać jako dobrze przygotowany kontynuator. Dzięki jego filmowi z niecierpliwością można czekać na kolejny film z serii <i>X-Men</i>”<sup id="cite_ref-Onet_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Onet-52">[52]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nagrody_i_nominacje">Nagrody i nominacje</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Nagrody i nominacje" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nagrody i nominacje"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Rok </th> <th>Ceremonia </th> <th>Kategoria </th> <th>Nominowani </th> <th>Rezultat </th> <th>Przypis </th></tr> <tr> <td rowspan="18">2006 </td> <td rowspan="7">Teen Choice Awards </td> <td>Ulubiony film dramatyczny / akcji / przygodowy </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td> <td rowspan="7"><sup id="cite_ref-Teen_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-Teen-53">[53]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Ulubiony dramatyczny / akcji film lata </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiona aktorka dramatu / filmu akcji </td> <td><a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiony aktor dramatu / filmu akcji </td> <td><a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackman</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiony pocałunek </td> <td><a href="/wiki/Famke_Janssen" title="Famke Janssen">Famke Janssen</a>, Hugh Jackman </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiona filmowa scena walki </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiony czarny charakter </td> <td><a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td rowspan="2">Golden Schmoes Awards </td> <td>Najlepsze rozczarowanie </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td><b>Wygrana</b> </td> <td rowspan="2"><sup id="cite_ref-Schmoes_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schmoes-54">[54]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Najlepsze efekty sepcjalne </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td rowspan="5">Scream Awards </td> <td rowspan="2">Najlepszy superbohater </td> <td>Famke Janssen </td> <td>Nominacja </td> <td rowspan="5"><sup id="cite_ref-Scream_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-Scream-55">[55]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Hugh Jackman </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Najlepsza adaptacja komiksu </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td><b>Wygrana</b> </td></tr> <tr> <td>Najlepszy złoczyńca </td> <td>Ian McKellen </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Najlepsze efekty sepcjalne </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td rowspan="4"><a href="/wiki/Nagroda_Satelita" title="Nagroda Satelita">Satellite Awards</a> </td> <td>Najlepszy montaż </td> <td>Julia Wong, Mark Goldblatt, Mark Helfrich </td> <td><b>Wygrana</b> </td> <td rowspan="4"><sup id="cite_ref-Satelita_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-Satelita-56">[56]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Najlepsze zdjęcia </td> <td>Dante Spinotti </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Najlepszy dźwięk </td> <td>Doug Hemphill, John A. Larsen, Rick Klein, Steve Maslow </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Najlepsze efekty specjalne </td> <td>John Bruno </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td rowspan="15">2007 </td> <td rowspan="6"><a href="/wiki/Nagroda_Saturn" title="Nagroda Saturn">Saturn Awards</a> </td> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepszy_film_science_fiction" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepszy film science fiction">Najlepszy film science fiction</a> </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td> <td rowspan="6"><sup id="cite_ref-Saturn_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-Saturn-57">[57]</a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepsza_aktorka_drugoplanowa" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa">Najlepsza aktorka drugoplanowa</a> </td> <td>Famke Janssen </td> <td><b>Wygrana</b> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepszy_aktor_drugoplanowy" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy">Najlepszy aktor drugoplanowy</a> </td> <td><a href="/wiki/Kelsey_Grammer" title="Kelsey Grammer">Kelsey Grammer</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepsze_kostiumy" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepsze kostiumy">Najlepsze kostiumy</a> </td> <td><a href="/wiki/Judianna_Makovsky" title="Judianna Makovsky">Judianna Makovsky</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepsze_efekty_specjalne" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepsze efekty specjalne">Najlepsze efekty specjalne</a> </td> <td>John Bruno, Eric Saindon, Craig Lyn </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nagroda_Saturn_w_kategorii_najlepsza_muzyka" title="Nagroda Saturn w kategorii najlepsza muzyka">Najlepsza muzyka</a> </td> <td><a href="/wiki/John_Powell_(kompozytor)" title="John Powell (kompozytor)">John Powell</a> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nickelodeon_Kids%E2%80%99_Choice_Awards" title="Nickelodeon Kids’ Choice Awards">Kids’ Choice Awards</a> </td> <td>Ulubiona aktorka filmowa </td> <td>Halle Berry </td> <td>Nominacja </td> <td><sup id="cite_ref-Kids_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kids-58">[58]</a></sup> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">Empire Awards </td> <td>Najlepszy film science fiction / fantasy </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td> <td rowspan="2"><sup id="cite_ref-Empire_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-Empire-59">[59]</a></sup><sup id="cite_ref-Empire2_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Empire2-60">[60]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Najlepszy scena filmowa </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Amerykańska Gildia Kostiumologów </td> <td>Najlepsze kostiumy w filmie współczesnym </td> <td>Judianna Makovsky </td> <td>Nominacja </td> <td><sup id="cite_ref-Kostiumy_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kostiumy-61">[61]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Irish Film & Television Awards </td> <td>Najlepszy aktor zagraniczny </td> <td>Ian McKellen </td> <td>Nominacja </td> <td><sup id="cite_ref-Irish_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-Irish-62">[62]</a></sup> </td></tr> <tr> <td rowspan="3"><a href="/wiki/People%E2%80%99s_Choice_Award" title="People’s Choice Award">People’s Choice Awards</a> </td> <td>Ulubiony film </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td> <td rowspan="3"><sup id="cite_ref-People_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-People-63">[63]</a></sup> </td></tr> <tr> <td>Ulubiony film dramatyczny </td> <td><i>X-Men: Ostatni bastion</i> </td> <td>Nominacja </td></tr> <tr> <td>Ulubiona aktorka w filmie akcji </td> <td>Halle Berry </td> <td><b>Wygrana</b> </td></tr> <tr> <td>Young Artist Awards </td> <td>Najlepszy drugoplanowy występ młodego aktora w filmie </td> <td><a href="/wiki/Cameron_Bright" title="Cameron Bright">Cameron Bright</a> </td> <td>Nominacja </td> <td><sup id="cite_ref-Young_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-Young-64">[64]</a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kontynuacje,_anulowane_projekty_i_reboot_Filmowego_Uniwersum_Marvela"><span id="Kontynuacje.2C_anulowane_projekty_i_reboot_Filmowego_Uniwersum_Marvela"></span>Kontynuacje, anulowane projekty i reboot Filmowego Uniwersum Marvela</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Kontynuacje, anulowane projekty i reboot Filmowego Uniwersum Marvela" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kontynuacje, anulowane projekty i reboot Filmowego Uniwersum Marvela"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Uniwersum_X-Men_(franczyza_20th_Century_Fox)" title="Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)">Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)</a>.</i></div> <p>W 2008 roku ujawniono, że <a href="/wiki/20th_Century_Studios" title="20th Century Studios">20th Century Fox</a> pracuje nad <a href="/wiki/Prequel" title="Prequel">prequelem</a> <i><a href="/wiki/X-Men:_Pierwsza_klasa" title="X-Men: Pierwsza klasa">X-Men: Pierwsza klasa</a></i><sup id="cite_ref-Prequel_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-Prequel-65">[65]</a></sup>. W marcu 2010 roku poinformowano, że studio planuje rozpocząć tym filmem nową trylogię<sup id="cite_ref-Trylogia1_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-Trylogia1-66">[66]</a></sup>. <a href="/wiki/Matthew_Vaughn" title="Matthew Vaughn">Matthew Vaughn</a> zajął się reżyserią, a także razem z <a href="/w/index.php?title=Ashley_Miller&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashley Miller (strona nie istnieje)">Ashley Miller</a>, <a href="/w/index.php?title=Zack_Stentz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zack Stentz (strona nie istnieje)">Zackiem Stentzem</a> i <a href="/wiki/Jane_Goldman" title="Jane Goldman">Jane Goldman</a> napisał scenariusz. Film miał premierę w 2011 roku. W młodszych wersjach Charlesa Xaviera, Magneto, Hanka McCoya i Mystique zostali obsadzeni <a href="/wiki/James_McAvoy" title="James McAvoy">James McAvoy</a>, <a href="/wiki/Michael_Fassbender" title="Michael Fassbender">Michael Fassbender</a>, <a href="/wiki/Jennifer_Lawrence" title="Jennifer Lawrence">Jennifer Lawrence</a> i <a href="/wiki/Nicholas_Hoult" title="Nicholas Hoult">Nicholas Hoult</a><sup id="cite_ref-Variety_Klasa_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Klasa-67">[67]</a></sup>. </p><p>Kolejny film, <i><a href="/wiki/X-Men:_Przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87,_kt%C3%B3ra_nadejdzie" title="X-Men: Przeszłość, która nadejdzie">X-Men: Przeszłość, która nadejdzie</a></i> zadebiutował w 2014 roku. <a href="/wiki/Bryan_Singer" title="Bryan Singer">Bryan Singer</a>, który wyreżyserował dwa pierwsze filmy <a href="/wiki/Franczyza_(media)" title="Franczyza (media)">franczyzy</a> zajął się ponownie reżyserią na podstawie scenariusza <a href="/w/index.php?title=Simon_Kinberg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon Kinberg (strona nie istnieje)">Simona Kinberga</a>. W filmie powróciła obsada zarówno z <i>Pierwszej klasy</i>, jak i z oryginalnej trylogii. Swoje role powtórzyli między innymi: <a href="/wiki/Hugh_Jackman" title="Hugh Jackman">Hugh Jackman</a>, McAvoy, Fassbender, Lawrence, Hoult, <a href="/wiki/Halle_Berry" title="Halle Berry">Halle Berry</a>, <a href="/wiki/Elliot_Page" title="Elliot Page">Elliot Page</a>, <a href="/wiki/Ian_McKellen" title="Ian McKellen">Ian McKellen</a> i <a href="/wiki/Patrick_Stewart" title="Patrick Stewart">Patrick Stewart</a><sup id="cite_ref-Variety_Przyszłość_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Przyszłość-68">[68]</a></sup>. Jeszcze w grudniu 2013 roku Singer zapowiedział kontynuację<sup id="cite_ref-Apocalypse_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-Apocalypse-69">[69]</a></sup>. Ponownie zajął się reżyserią, a scenariusz napisał Kinberg. <i><a href="/wiki/X-Men:_Apocalypse" title="X-Men: Apocalypse">X-Men: Apocalypse</a></i> miał premierę w 2016 roku. Swoje role powtórzyli McAvoy, Fassbender, Lawrence, Hoult, <a href="/wiki/Rose_Byrne" title="Rose Byrne">Rose Byrne</a> i <a href="/wiki/Lucas_Till" title="Lucas Till">Lucas Till</a>. Do obsady dołączył <a href="/wiki/Oscar_Isaac" title="Oscar Isaac">Oscar Isaac</a> jako Apocalypse oraz <a href="/wiki/Tye_Sheridan" title="Tye Sheridan">Tye Sheridan</a>, <a href="/wiki/Sophie_Turner" title="Sophie Turner">Sophie Turner</a> i <a href="/wiki/Alexandra_Shipp" title="Alexandra Shipp">Alexandra Shipp</a> jako młodsze wersje Cyclopsa, Jean Grey i Storm<sup id="cite_ref-Variety_Apocalypse_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Apocalypse-70">[70]</a></sup>. </p><p>W maju 2016 roku Kinberg zapowiedział, że 20th Century Fox planuje kolejną trylogię, która tym razem ma się koncentrować na młodych mutantach<sup id="cite_ref-Trylogia_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-Trylogia-71">[71]</a></sup>. W lutym 2017 roku poinformowano, że Kinberg rozpoczął negocjacje ze studiem dotyczące wyreżyserowania kontynuacji na podstawie własnego scenariusza inspirowanego komiksami <i>Dark Phoenix Saga</i><sup id="cite_ref-Kinberg_2017_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kinberg_2017-72">[72]</a></sup>. <i><a href="/wiki/X-Men:_Mroczna_Phoenix" title="X-Men: Mroczna Phoenix">X-Men: Mroczna Phoenix</a></i> miała premierę w 2019 roku. W głównych rolach powrócili McAvoy, Fassbender, Lawrence, Hoult, Turner, Sheridan i Shipp. Dołączyła do nich <a href="/wiki/Jessica_Chastain" title="Jessica Chastain">Jessica Chastain</a> jako Vuk<sup id="cite_ref-Mroczna_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mroczna-73">[73]</a></sup>. </p><p>Studio rozwijało też kilka <a href="/wiki/Spin-off_(mass_media)" title="Spin-off (mass media)">spin-offów</a> franczyzy <a href="/wiki/Uniwersum_X-Men_(franczyza_20th_Century_Fox)" title="Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)">filmowej o X-Menach</a>. W 2009 roku premierę miał <i><a href="/wiki/X-Men_Geneza:_Wolverine" title="X-Men Geneza: Wolverine">X-Men Geneza: Wolverine</a></i> z Jackmanem w tytułowej roli<sup id="cite_ref-Variety_Geneza_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Geneza-74">[74]</a></sup>. Doczekał się on dwóch kontynuacji: <i><a href="/wiki/Wolverine_(film)" title="Wolverine (film)">Wolverine</a></i> (2013)<sup id="cite_ref-Variety_W2_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_W2-75">[75]</a></sup> i <i><a href="/wiki/Logan:_Wolverine" title="Logan: Wolverine">Logan: Wolverine</a></i> (2017)<sup id="cite_ref-Logan_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-Logan-76">[76]</a></sup> oraz dwóch części jego spin-offu: <i><a href="/wiki/Deadpool_(film)" title="Deadpool (film)">Deadpool</a></i><sup id="cite_ref-Variety_Deadpool_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Deadpool-77">[77]</a></sup> i <i><a href="/wiki/Deadpool_2" title="Deadpool 2">Deadpool 2</a></i> z <a href="/wiki/Ryan_Reynolds" title="Ryan Reynolds">Ryanem Reynoldsem</a> w głównej roli z 2016 i 2018 roku<sup id="cite_ref-Variety_Deadpool2_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-Variety_Deadpool2-78">[78]</a></sup>. Wśród niezrealizowanych projektów studia znalazły się między innymi: <i>Gambit</i> z <a href="/wiki/Channing_Tatum" title="Channing Tatum">Channingiem Tatumem</a> w głównej roli, <i>Multiple Man</i> z <a href="/wiki/James_Franco" title="James Franco">Jamesem Franco</a>, <i>Kitty Pryde</i> z Elliotem Pagem oraz filmy o Alpha Flight i o Exiles<sup id="cite_ref-Anulowane_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-Anulowane-79">[79]</a></sup>. </p><p>W 2019 roku <a href="/wiki/The_Walt_Disney_Company" title="The Walt Disney Company">The Walt Disney Company</a> sfinalizował transakcję zakupu <a href="/wiki/21st_Century_Fox" title="21st Century Fox">21st Century Fox</a>, wskutek czego wszystkie filmy Foxa związane z franczyzą zostały anulowane, w tym planowane spin-offy i kontynuacje <i>Mrocznej Phoenix</i>, a <a href="/wiki/Marvel_Studios" title="Marvel Studios">Marvel Studios</a> przejęło kontrolę nad postaciami<sup id="cite_ref-Anulowane_79-1" class="reference"><a href="#cite_note-Anulowane-79">[79]</a></sup>. Prezes Disneya, <a href="/wiki/Robert_Iger" title="Robert Iger">Robert Iger</a>, poinformował, że X-Meni zostaną włączeni do <a href="/wiki/Filmowe_Uniwersum_Marvela" title="Filmowe Uniwersum Marvela">Filmowego Uniwersum Marvela</a><sup id="cite_ref-Iger_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-Iger-80">[80]</a></sup>. W lipcu 2019 roku, podczas <a href="/wiki/San_Diego_Comic-Con" title="San Diego Comic-Con">San Diego Comic-Conu</a>, <a href="/wiki/Kevin_Feige" title="Kevin Feige">Kevin Feige</a> zapowiedział, że studio pracuje nad <a href="/wiki/Reboot_(film)" title="Reboot (film)">rebootem</a> filmu o mutantach<sup id="cite_ref-MCU_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-MCU-81">[81]</a></sup>. </p><p>W 2020 roku premierę miał ostatni film franczyzy filmowej o X-Menach, samodzielny spin-off, <i><a href="/wiki/Nowi_mutanci" title="Nowi mutanci">Nowi mutanci</a></i><sup id="cite_ref-Nowi_mutanci_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nowi_mutanci-82">[82]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Variety-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Variety_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Variety_1-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Variety_1-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Variety_1-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Variety_1-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justin Chang: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151009140140/https://variety.com/2006/film/awards/x-men-the-last-stand-1200516077/">X-Men: The Last Stand</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2006-05-22]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2006/film/awards/x-men-the-last-stand-1200516077/">tego adresu</a> (2015-10-09)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Bastion-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Bastion_2-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>X-Men: Ostatni bastion</i>, reż. <a href="/wiki/Brett_Ratner" title="Brett Ratner">Brett Ratner</a></span> </li> <li id="cite_note-Obsada-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-5">f</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada_3-6">g</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Daniel Fienberg: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171107022840/http://www.latimes.com/zap-aaronstanfordxmenpreview-story.html">X-Man Pyro's Fired Up for 'Last Stand'</a>. <a href="/wiki/Los_Angeles_Times" title="Los Angeles Times">Los Angeles Times</a>. [dostęp 2006-03-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.latimes.com/zap-aaronstanfordxmenpreview-story.html">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Obsada2-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada2_4-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Dan Jolin: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191029081132/https://www.empireonline.com/movies/reviews/x-men-last-stand-review/">X-Men: The Last Stand Review</a>. Empire. [dostęp 2006-05-20]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.empireonline.com/movies/x-men-last-stand/review/">tego adresu</a> (2019-10-29)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Mardsen-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mardsen_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jen Yamato: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190707173022/http://movieline.com/2011/03/31/hops-james-marsden-on-x-men-sequels-three-stooges-and-hollywood-typecasting/">Hop's James Marsden on X-Men Sequels, Three Stooges, Nailed and Typecasting</a>. Movie Line. [dostęp 2011-03-31]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://movieline.com/2011/03/31/hops-james-marsden-on-x-men-sequels-three-stooges-and-hollywood-typecasting/">tego adresu</a> (2019-07-07)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Romijn-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Romijn_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190722204329/http://www.bbc.co.uk/newsbeat/article/32029727/jennifer-lawrence-ending-role-as-mystique-after-x-men-apocalypse">Jennifer Lawrence ending role as Mystique after X-Men: Apocalypse</a>. <a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a>. [dostęp 2015-03-24]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/newsbeat/article/32029727/jennifer-lawrence-ending-role-as-mystique-after-x-men-apocalypse">tego adresu</a> (2019-07-22)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Cudmore-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cudmore_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Kevin Melrose: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190814194654/https://www.cbr.com/x-men-days-of-future-past-adds-x2s-daniel-cudmore-and-two-others/">“X-Men: Days of Future Past” Adds “X2’s” Daniel Cudmore and Two Others</a>. CBR.com. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbr.com/x-men-days-of-future-past-adds-x2s-daniel-cudmore-and-two-others/">tego adresu</a> (2019-08-14)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Page,_Kain,_Gibson-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Page,_Kain,_Gibson_8-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paul Young: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181001030907/https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/6/">X-Men Movies: The Complete Mutant Character Guide</a>. Screen Rant. [dostęp 2014-04-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/6/">tego adresu</a> (2018-10-01)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Hodgson-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Hodgson_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paul Young: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190215215645/https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/">X-Men Movies: The Complete Mutant Character Guide</a>. Screen Rant. [dostęp 2014-04-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/">tego adresu</a> (2019-02-15)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wong-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wong_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Albert Ching: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823105701/https://www.cbr.com/bryan-singer-announces-jubilee-as-latest-addition-to-x-men-apocalypse/">Bryan Singer announces Jubilee as latest addition to „X-Men: Apocalypse”</a>. CBR.com. [dostęp 2015-03-25]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.comicbookresources.com/article/bryan-singer-announces-jubilee-as-latest-addition-to-x-men-apocalypse">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Williams-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Williams_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Daniel Semper: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171225111931/http://www.aeromental.net/2011/06/06/dr-moira-cameo-in-x-men-3-the-after-credits-scene/">Dr. Moira cameo in X-Men 3 (the after credits scene)</a>. aeromental.net. [dostęp 2011-06-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aeromental.net/2011/06/06/dr-moira-cameo-in-x-men-3-the-after-credits-scene/">tego adresu</a> (2017-12-25)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Obsada3-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Obsada3_12-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada3_12-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada3_12-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Obsada3_12-3">d</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171107055729/http://film.interia.pl/news-x-men-ostatni-bastion-czolowka,nId,1767750">„X-MEN: OSTATNI BASTION”: CZOŁÓWKA</a>. <a href="/wiki/Interia" title="Interia">interia.pl</a>. [dostęp 2006-12-02]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://film.interia.pl/news-x-men-ostatni-bastion-czolowka,nId,1767750">tego adresu</a> (2017-11-07)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Dane-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dane_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paul Young: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190215155941/https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/4/">X-Men Movies: The Complete Mutant Character Guide</a>. Screen Rant. [dostęp 2014-04-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/4/">tego adresu</a> (2019-02-15)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Ramirez-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ramirez_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paul Young: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190210211338/https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/2/">X-Men Movies: The Complete Mutant Character Guide</a>. Screen Rant. [dostęp 2014-04-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/x-men-movies-characters-mutants/2/">tego adresu</a> (2019-02-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Mota-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mota_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191117012438/https://aux.avclub.com/arclight-1798260524">The Supermanual Arclight</a>. AV Club. [dostęp 2017-04-13]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aux.avclub.com/arclight-1798260524">tego adresu</a> (2019-11-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Leung-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Leung_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Chris Arrant: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171107030659/https://www.newsarama.com/33415-lost-alum-hired-as-marvel-s-karnak.html">Lost & X-Men Alum Hired as Marvel’s Karnak</a>. Newsarama. [dostęp 2017-03-02]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newsarama.com/33415-lost-alum-hired-as-marvel-s-karnak.html">tego adresu</a> (2017-11-07)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Melançon-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Melançon_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Josh Wilding: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190406024858/https://www.comicbookmovie.com/x-men/x-men-3-star-mei-melancon-talks-about-playing-psylocke-a23015">X-Men 3 Star Mei Melancon Talks About Playing Psylocke!</a>. Comic Book Movie. [dostęp 2010-09-24]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.comicbookmovie.com/x-men/x-men-3-star-mei-melancon-talks-about-playing-psylocke-a23015">tego adresu</a> (2019-04-06)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Cameo-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cameo_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bryan Enk: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120728023008/http://www.ugo.com/therush/x-men-the-last-stand-mutants-you-may-have-m">X-Men: The Last Stand – Mutants You May Have Missed</a>. ugo.com. [dostęp 2009-07-14]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ugo.com/therush/x-men-the-last-stand-mutants-you-may-have-m">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Singer-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Singer_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Cathy Dunkley, Michael Fleming: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190611222632/https://variety.com/2004/film/news/supe-s-on-with-x-man-1117907948/">Supe’s on with ‘X’ man</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2004-07-18]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2004/film/news/supe-s-on-with-x-man-1117907948/">tego adresu</a> (2019-06-11)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Vaughn-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Vaughn_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Dave McNary: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160412140041/http://variety.com/2005/film/markets-festivals/next-x-men-firms-up-1117919936/">Next ‘X-Men’ firms up</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2005-03-21]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2005/film/markets-festivals/next-x-men-firms-up-1117919936/">tego adresu</a> (2016-04-12)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Vaughn_rezygnacja-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Vaughn_rezygnacja_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200610004001/http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4600291.stm">Director quits X-Men 3 for family</a>. <a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a>. [dostęp 2005-06-01]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/entertainment/film/4600291.stm">tego adresu</a> (2020-06-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Moore,_Ratner-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Moore,_Ratner_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Daniel Saney: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823223238/https://www.digitalspy.com/movies/a21569/x-men-3-close-to-finding-director/">'X-Men 3' close to finding director</a>. Digital Spy. [dostęp 2005-06-03]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.digitalspy.com/movies/a21569/x-men-3-close-to-finding-director/">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Ratner-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ratner_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Michael Fleming, Claude Brodesser: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190716194508/https://variety.com/2005/film/markets-festivals/new-master-for-mutants-1117923934/">New master for mutants</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2005-06-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2005/film/markets-festivals/new-master-for-mutants-1117923934/">tego adresu</a> (2019-07-16)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kinberg-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kinberg_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Chris Gardner: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041019074119/https://www.reuters.com/newsArticle.jhtml?type=filmNews&storyID=6384986">Fox, Marvel Tap Kinberg to Draw 'X3'</a>. <a href="/wiki/The_Hollywood_Reporter" title="The Hollywood Reporter">The Hollywood Reporter</a>. [dostęp 2004-10-01]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/newsArticle.jhtml?type=filmNews&storyID=6384986">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Penn-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Penn_25-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Sean Elliott: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080617005244/http://www.ifmagazine.com/feature.asp?article=1525">Exclusive Interview: SCREENWRITER SIMON KINBERG TALKS X-MEN: THE LAST STAND – PART 1</a>. If Magazine. [dostęp 2006-06-08]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ifmagazine.com/feature.asp?article=1525">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kontrakt-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kontrakt_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rick DeMott: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823220124/https://www.awn.com/news/singer-could-mark-x-men-sequel">Singer Could Mark X-Men Sequel</a>. AWM. [dostęp 2000-11-14]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.awn.com/news/singer-could-mark-x-men-sequel">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Marsden-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Marsden_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823224159/https://toynewsi.com/189-3427">James Marsden Talks X-Men 3</a>. Toy News International. [dostęp 2004-06-14]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://toynewsi.com/189-3427">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Janssen-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Janssen_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Brad Brevet: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823223755/https://www.comingsoon.net/movies/news/503885-janssen_returns_for_x_men_3">Janssen Returns for ‘X-Men 3’</a>. Coming Soon. [dostęp 2005-02-07]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.comingsoon.net/movies/news/503885-janssen_returns_for_x_men_3">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Jones-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jones_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823224619/https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/vinnie-jones-jako-juggernaut/deq76wc">Vinnie Jones jako Juggernaut</a>. <a href="/wiki/Onet.pl" title="Onet.pl">Onet.pl</a>. [dostęp 2005-04-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kultura.onet.pl/film/wiadomosci/vinnie-jones-jako-juggernaut/deq76wc">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Grammer-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Grammer_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jay Cochran: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823224431/https://toynewsi.com/190-7144">Kelsey Grammer To Play The X-Men’s Beast In X3</a>. Toy News International. [dostęp 2005-05-18]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://toynewsi.com/190-7144">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Cumming-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cumming_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Larry Carroll: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190911022304/http://www.mtv.com/news/1504386/alan-cumming-not-returning-for-x3/">Alan Cumming not Returning for 'X3'</a>. <a href="/wiki/MTV" title="MTV">MTV</a>. [dostęp 2005-06-20]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mtv.com/news/1504386/alan-cumming-not-returning-for-x3/">tego adresu</a> (2019-09-11)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Foster-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Foster_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180604165900/http://www.superherohype.com/features/89187-ben-foster-to-play-angel-in-x-men-3">Ben Foster to Play Angel in X-Men 3</a>. Superhero Hype. [dostęp 2005-07-17]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.superherohype.com/features/89187-ben-foster-to-play-angel-in-x-men-3">tego adresu</a> (2018-06-04)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Page-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Page_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.vn/nTooi">Ellen Page Is Kitty Pryde In X-Men 3</a>. Toy News International. [dostęp 2005-07-27]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://toynewsi.com/190-7453">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Duke-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Duke_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Evan Jacobs: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/3tm2p">Bill Duke Joins the Cast of X-Men 3</a>. Movie Web. [dostęp 2005-08-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://movieweb.com/bill-duke-joins-the-cast-of-x-men-3/">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Williams_2005-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Williams_2005_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823224315/https://toynewsi.com/190-7642">The List Of Actors For 'X-Men 3' Keeps Growing</a>. Toy News International. [dostęp 2005-08-16]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://toynewsi.com/190-7642">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Melançon_2005-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Melançon_2005_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Brian B.: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823223523/https://movieweb.com/mei-melancon-is-psylocke-in-x-men-3/">Mei Melancon is 'Psylocke' in X-Men 3</a>. Movie Web. [dostęp 2005-12-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://movieweb.com/mei-melancon-is-psylocke-in-x-men-3/">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Zdjęcia-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Zdjęcia_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">George A. Tramountanas: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060322212644/http://www.comicbookresources.com/news/newsitem.cgi?id=6747">"X-Men: The Last Stand" – Dave Gorder – The Super-Associate Producer</a>. CBR.com. [dostęp 2006-02-23]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.comicbookresources.com/news/newsitem.cgi?id=6747">tego adresu</a> (2006-03-22)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kanada-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kanada_38-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Don Townson: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200610004002/https://variety.com/2005/film/features/tax-credit-creation-1117918085/">Tax credit creation</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2005-02-16]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2005/film/features/tax-credit-creation-1117918085/">tego adresu</a> (2020-06-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Efekty-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Efekty_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Tara DiLullo: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210813065428/https://www.awn.com/vfxworld/x-men-last-vfx-stand">'X-Men': The Last VFX Stand</a>. Animation World Network. [dostęp 2006-06-01]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.awn.com/vfxworld/x-men-last-vfx-stand">tego adresu</a> (2021-08-13)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Soundtrack-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Soundtrack_40-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200118014159/http://www.soundtrackinfo.com/OST/xmen3/">X-Men The Last Stand (X3) (2006)</a>. soundtrackinfo.com. [dostęp 2020-08-22]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.soundtrackinfo.com/OST/xmen3/">tego adresu</a> (2020-01-18)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Premiera-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Premiera_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Richard Corlis, Mary Corliss: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160313025732/http://content.time.com/time/arts/article/0,8599,1620697,00.html">X-Men, Keanu and Other Mutants</a>. <a href="/wiki/Time_(tygodnik)" title="Time (tygodnik)">Time</a>. [dostęp 2006-05-26]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://content.time.com/time/arts/article/0,8599,1620697,00.html">tego adresu</a> (2016-03-13)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wydanie-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wydanie_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170910064254/http://www.dvdsreleasedates.com/movies/3057/X-Men:-The-Last-Stand-(2006).html">X-Men: The Last Stand (2006)</a>. dvdsreleasedates.com. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dvdsreleasedates.com/movies/3057/X-Men:-The-Last-Stand-(2006).html">tego adresu</a> (2017-09-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wydanie_BD-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wydanie_BD_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180817051317/http://www.blu-ray.com/movies/X-Men-The-Last-Stand-Blu-ray/208/">X-Men: The Last Stand Blu-ray</a>. blu-ray.com. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.blu-ray.com/movies/X-Men-The-Last-Stand-Blu-ray/208/">tego adresu</a> (2018-08-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Wydanie_PL-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Wydanie_PL_44-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200823225047/https://film.interia.pl/film-x-men-ostatni-bastion,fId,377">X-Men: Ostatni bastion</a>. <a href="/wiki/Interia" title="Interia">interia.pl</a>. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://film.interia.pl/film-x-men-ostatni-bastion,fId,377">tego adresu</a> (2020-08-23)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Box_office-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Box_office_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.boxofficemojo.com/movies/?id=x3.htm">X-Men: The Last Stand</a>. <a href="/wiki/Box_Office_Mojo" title="Box Office Mojo">Box Office Mojo</a>. [dostęp 2018-09-30]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Rotten-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Rotten_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rottentomatoes.com/m/x_men_3_the_last_stand/">X-Men: The Last Stand (2006)</a>. <a href="/wiki/Rotten_Tomatoes" title="Rotten Tomatoes">Rotten Tomatoes</a>. [dostęp 2018-09-30]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Metacritic-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Metacritic_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.metacritic.com/movie/x-men-the-last-stand">X-Men: The Last Stand 2006</a>. <a href="/wiki/Metacritic" title="Metacritic">Metacritic</a>. [dostęp 2018-09-30]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-CinemaScore-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CinemaScore_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Matt Singer: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210120121304/https://screencrush.com/dark-phoenix-worst-reviewed-xmen-cinemascore/">'Dark Phoenix' Is the Worst Reviewed X-Men Movie in History</a>. Sreen Crush. [dostęp 2019-06-08]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screencrush.com/dark-phoenix-worst-reviewed-xmen-cinemascore/">tego adresu</a> (2021-01-20)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Film_Journal-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Film_Journal_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Frank Lovece: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080626055900/http://www.filmjournal.com/filmjournal/reviews/article_display.jsp?vnu_content_id=1002576127">X-Men: The Last Stand</a>. Film Journal International. [dostęp 2006-05-22]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filmjournal.com/filmjournal/reviews/article_display.jsp?vnu_content_id=1002576127">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-New_York-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-New_York_50-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Manohla Dargis: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190717162515/https://www.nytimes.com/2006/05/26/movies/26xmen.html">'X-Men: The Last Stand' Asks Are Mutants Born or Made, and Should They Be Cured?</a>. <a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a>. [dostęp 2006-05-26]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2006/05/26/movies/26xmen.html">tego adresu</a> (2019-07-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Filmweb-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Filmweb_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Marcin Kamiński: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200903223139/https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-X-Men:+Ostatni+bastion-2985">Dark Phoenix Saga</a>. <a href="/wiki/Filmweb" title="Filmweb">Filmweb</a>. [dostęp 2006-05-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.filmweb.pl/reviews/recenzja-filmu-X-Men%3A+Ostatni+bastion-2985">tego adresu</a> (2020-09-03)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Onet-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Onet_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Maria Zelno: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200903223550/https://kultura.onet.pl/film/recenzje/x-men-ostatni-bastion/63le73f">X-Men: Ostatni bastion</a>. <a href="/wiki/Onet.pl" title="Onet.pl">Onet.pl</a>. [dostęp 2006-05-29]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kultura.onet.pl/film/recenzje/x-men-ostatni-bastion/63le73f">tego adresu</a> (2020-09-03)]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Teen-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Teen_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150603062215/http://www.chicagotribune.com/zap-teenchoicenominees-story.html">Teen Choice Awards Spread the Love</a>. <a href="/wiki/Chicago_Tribune" title="Chicago Tribune">Chicago Tribune</a>. [dostęp 2006-06-15]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chicagotribune.com/zap-teenchoicenominees-story.html">tego adresu</a> (2015-06-03)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Schmoes-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Schmoes_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150213133611/https://www.joblo.com/goldenschmoes/results/golden-schmoes-winners-and-nominees-2006/">Golden Schmoes Winners and Nominees (2006)</a>. joblo.com. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.joblo.com/goldenschmoes/results/golden-schmoes-winners-and-nominees-2006/">tego adresu</a> (2015-02-13)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Scream-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Scream_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.is/B9OpN">Get Yer Scream On! Categories and Nominees Announced for Spike TV's Scream Awards 2006</a>. The Futon Critic. [dostęp 2006-07-21]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thefutoncritic.com/news/2006/07/21/get-yer-scream-on-categories-and-nominees-announced-for-spike-tvs-scream-awards-2006--21857/20060721spiketv01/">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Satelita-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Satelita_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071202121119/http://www.pressacademy.com/satawards/awards2006.shtml">11th Annual Satellite Awards</a>. Satellite Awards. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pressacademy.com/satawards/awards2006.shtml">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Saturn-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Saturn_57-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">David S.Cohen: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070614162729/http://www.variety.com/awardcentral_article/VR1117964717.html?nav=news&categoryid=1983&cs=1">'Superman' tops Saturns</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2007-05-10]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.variety.com/awardcentral_article/VR1117964717.html?nav=news&categoryid=1983&cs=1">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kids-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kids_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200603143411/http://www.nickkcapress.com/2007KCA/nominees.php">Justin Timberlake to Host Nickelodeon's Milestone 20th Anniversary Kids' Choice Awards Breaking the Slime Barrier Live from Los Angeles on Saturday, March 31</a>. nickkcapress.com. [dostęp 2007-02-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nickkcapress.com/2007KCA/nominees.php">tego adresu</a> (2020-06-03)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Empire-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Empire_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070428151219/http://www.empireonline.com/awards/scifi.asp">The Winners – Best Sci-fi / Fantasy</a>. Empire. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.empireonline.com/awards/scifi.asp">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Empire2-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Empire2_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080827224105/http://www.empireonline.com/awards/scene_shortlist.asp">The Winners – Scene Of The Year</a>. Empire. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.empireonline.com/awards/scene_shortlist.asp">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kostiumy-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kostiumy_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110124235856/http://www.costumedesignersguild.com/cdg-magazine/the-costume-designer-winter-07.pdf">CDG Awards:Excellence in Film Fantasy</a>. costumedesignersguild.com. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.costumedesignersguild.com/cdg-magazine/the-costume-designer-winter-07.pdf">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Irish-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Irish_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101107032122/http://www.ifta.ie/winners/iftawinners2007.html">The 4th Annual Irish Film & Television Awards Winners</a>. Irish Film & Television Awards. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ifta.ie/winners/iftawinners2007.html">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-People-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-People_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091027010802/http://www.peopleschoice.com/pca/awards/nominees/index.jsp?year=2007">People’s Choice Awards 2007 Nominees</a>. People’s Choice Awards. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.peopleschoice.com/pca/awards/nominees/index.jsp?year=2007">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Young-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Young_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6PyCb3Cq4?url=http://www.youngartistawards.org/noms28.htm">Young Artist Awards 28th nominations</a>. Young Artist Awards. [dostęp 2018-09-30]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.youngartistawards.org/noms28.htm">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Prequel-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Prequel_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Tatiana Siegel, Marc Graser: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190810183219/https://variety.com/2008/film/news/fox-josh-schwartz-mutate-x-men-1117996099/">Fox, Josh Schwartz mutate ‘X-Men’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2008-11-18]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2008/film/news/fox-josh-schwartz-mutate-x-men-1117996099/">tego adresu</a> (2019-08-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Trylogia1-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Trylogia1_66-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mike Fleming Jr: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190823123828/https://deadline.com/2010/03/singer-to-producex-men-first-class-29669/">Bryan Singer Producing 'X-Men: First Class'</a>. Deadline Hollywood. [dostęp 2010-03-26]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://deadline.com/2010/03/singer-to-producex-men-first-class-29669/">tego adresu</a> (2019-08-23)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Klasa-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Klasa_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justin Chang: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130406123234/http://variety.com/2011/film/reviews/x-men-first-class-1117945347/">X-Men: First Class</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2011-05-29]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2011/film/reviews/x-men-first-class-1117945347/">tego adresu</a> (2013-04-06)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Przyszłość-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Przyszłość_68-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justin Chang: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200817223809/https://variety.com/2014/film/reviews/film-review-x-men-days-of-future-past-1201177971/">Film Review: ‘X-Men: Days of Future Past’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2014-05-12]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2014/film/reviews/film-review-x-men-days-of-future-past-1201177971/">tego adresu</a> (2020-08-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Apocalypse-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Apocalypse_69-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rebecca Ford, Borys Kit: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190812185642/https://www.hollywoodreporter.com/news/release-date-announced-x-men-663154">Release Date Announced for 'X-Men: Apocalypse'</a>. <a href="/wiki/The_Hollywood_Reporter" title="The Hollywood Reporter">The Hollywood Reporter</a>. [dostęp 2013-12-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hollywoodreporter.com/news/release-date-announced-x-men-663154">tego adresu</a> (2019-08-12)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Apocalypse-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Apocalypse_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Geoff Berkshire: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191212194920/https://variety.com/2016/film/reviews/x-men-apocalypse-review-jennifer-lawrence-michael-fassbender-oscar-isaac-1201768577/">Film Review: ‘X-Men: Apocalypse’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2016-05-09]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2016/film/reviews/x-men-apocalypse-review-jennifer-lawrence-michael-fassbender-oscar-isaac-1201768577/">tego adresu</a> (2019-12-12)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Trylogia-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Trylogia_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Hilary Lewis: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200820141024/https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/x-men-apocalypse-james-mcavoy-898091">James McAvoy, 'X-Men: Apocalypse' Cast Talk Future Franchise Films</a>. <a href="/wiki/The_Hollywood_Reporter" title="The Hollywood Reporter">The Hollywood Reporter</a>. [dostęp 2016-05-27]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hollywoodreporter.com/heat-vision/x-men-apocalypse-james-mcavoy-898091">tego adresu</a> (2020-08-20)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Kinberg_2017-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Kinberg_2017_72-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Steve Weintraub: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200817020601/https://collider.com/x-men-7-director-simon-kinberg/">Exclusive: Simon Kinberg in Talks to Write and Direct the Next ‘X-Men’ Movie</a>. Collider. [dostęp 2017-02-21]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://collider.com/x-men-7-director-simon-kinberg/">tego adresu</a> (2020-08-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Mroczna-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Mroczna_73-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Tim Grierson: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190730005940/https://www.screendaily.com/reviews/x-men-dark-phoenix-review/5140103.article">'X-Men: Dark Phoenix': Review</a>. Screen Daily. [dostęp 2019-06-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.screendaily.com/reviews/x-men-dark-phoenix-review/5140103.article">tego adresu</a> (2019-07-30)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Geneza-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Geneza_74-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justin Chang: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200829002031/https://variety.com/2009/film/markets-festivals/x-men-origins-wolverine-1200474340/">Film Review: ‘X-Men Origins: Wolverine’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2009-04-29]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2009/film/markets-festivals/x-men-origins-wolverine-1200474340/">tego adresu</a> (2020-08-29)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_W2-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_W2_75-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Peter Debruge: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200702063802/https://variety.com/2013/film/reviews/film-review-the-wolverine-1200566296/">Film Review: ‘The Wolverine’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2013-07-23]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2013/film/reviews/film-review-the-wolverine-1200566296/">tego adresu</a> (2020-07-02)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Logan-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Logan_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Brett White: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190630024518/https://www.cbr.com/extended-logan-synopsis-hints-at-x-23s-secret/">Updated: 20th Century Fox Refutes Extended Logan Synopsis</a>. CBR.com. [dostęp 2017-02-03]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbr.com/extended-logan-synopsis-hints-at-x-23s-secret/">tego adresu</a> (2019-06-30)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Deadpool-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Deadpool_77-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Justin Chang: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200818032633/https://variety.com/2016/film/reviews/deadpool-review-ryan-reynolds-1201695367/">Film Review: ‘Deadpool’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2016-02-06]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2016/film/reviews/deadpool-review-ryan-reynolds-1201695367/">tego adresu</a> (2020-08-18)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Variety_Deadpool2-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Variety_Deadpool2_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Andrew Barker: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191210234131/https://variety.com/2018/film/reviews/deadpool-2-film-review-1202810071/">Film Review: ‘Deadpool 2’</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2018-05-14]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2018/film/reviews/deadpool-2-film-review-1202810071/">tego adresu</a> (2019-12-10)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Anulowane-79"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Anulowane_79-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Anulowane_79-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Allie Gemmill: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200528134108/https://screenrant.com/xmen-movies-fox-planned-cancelled-disney/">X-Men Movies Fox Had Planned (That Won’t Happen At Disney)</a>. Screen Rant. [dostęp 2019-07-05]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/xmen-movies-fox-planned-cancelled-disney/">tego adresu</a> (2020-05-28)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Iger-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Iger_80-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Peter White, Dade Hayes: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200817150923/https://deadline.com/2017/12/disney-fox-deal-bob-iger-digital-future-hulu-and-2b-cost-savings-1202226884/">Disney-Fox Deal: Bob Iger Discusses Digital Future, James Murdoch, Hulu and $2B Cost Savings</a>. Deadline Hollywood. [dostęp 2017-12-14]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://deadline.com/2017/12/disney-fox-deal-bob-iger-digital-future-hulu-and-2b-cost-savings-1202226884/">tego adresu</a> (2020-08-17)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-MCU-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MCU_81-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Hannah Shaw-Williams: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190929144451/https://screenrant.com/marvel-blade-mcu-phase-5-movie/">Blade Is Officially An MCU Phase 5 Movie</a>. Screen Rant. [dostęp 2019-07-21]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://screenrant.com/marvel-blade-mcu-phase-5-movie/">tego adresu</a>]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Nowi_mutanci-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nowi_mutanci_82-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Peter Debruge: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200831065420/https://variety.com/2020/film/reviews/the-new-mutants-review-x-men-1234752077/">‘The New Mutants’ Review: Orphaned X-Men Spinoff an Off-Brand Remix of 1980s Teen and Horror Movie Clichés</a>. <a href="/wiki/Variety" title="Variety">Variety</a>. [dostęp 2020-08-28]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://variety.com/2020/film/reviews/the-new-mutants-review-x-men-1234752077/">tego adresu</a> (2020-08-31)]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.filmweb.pl/Film?id=106411"><i>X-Men: Ostatni bastion</i></a> w bazie <a href="/wiki/Filmweb" title="Filmweb">Filmweb</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imdb.com/title/tt0376994/"><i>X-Men: Ostatni bastion</i></a> w bazie <a href="/wiki/IMDb" title="IMDb">IMDb</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:X-Men" title="Szablon:X-Men"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:X-Men&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:X-Men (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:X-Men&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Uniwersum_X-Men_(franczyza_20th_Century_Fox)" title="Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)">Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Filmy</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">2000 – 2014</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/X-Men_(film)" title="X-Men (film)">X-Men</a></i> (2000)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men_2" title="X-Men 2">X-Men 2</a></i> (2003)</li> <li><i><a class="mw-selflink selflink">X-Men: Ostatni bastion</a></i> (2006)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men_Geneza:_Wolverine" title="X-Men Geneza: Wolverine">X-Men Geneza: Wolverine</a></i> (2009)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Pierwsza_klasa" title="X-Men: Pierwsza klasa">X-Men: Pierwsza klasa</a></i> (2011)</li> <li><i><a href="/wiki/Wolverine_(film)" title="Wolverine (film)">Wolverine</a></i> (2013)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87,_kt%C3%B3ra_nadejdzie" title="X-Men: Przeszłość, która nadejdzie">X-Men: Przeszłość, która nadejdzie</a></i> (2014)</li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">2016 – 2020</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Deadpool_(film)" title="Deadpool (film)">Deadpool</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Apocalypse" title="X-Men: Apocalypse">X-Men: Apocalypse</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/Logan:_Wolverine" title="Logan: Wolverine">Logan</a></i> (2017)</li> <li><i><a href="/wiki/Deadpool_2" title="Deadpool 2">Deadpool 2</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Mroczna_Phoenix" title="X-Men: Mroczna Phoenix">X-Men: Mroczna Phoenix</a></i> (2019)</li> <li><i><a href="/wiki/Nowi_mutanci" title="Nowi mutanci">Nowi mutanci</a></i> (2020)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pozostałe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Lista_obsady_w_filmach_uniwersum_X-Men_(franczyzy_20th_Century_Fox)" title="Lista obsady w filmach uniwersum X-Men (franczyzy 20th Century Fox)">lista obsady</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Wikiprojekt:Fantastyka" title="Wikiprojekt:Fantastyka">Wikiprojekt:Fantastyka</a></li> <li><a href="/wiki/Wikiprojekt:Filmy" title="Wikiprojekt:Filmy">Wikiprojekt:Filmy</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Filmy_na_podstawie_publikacji_Marvel_Comics" title="Szablon:Filmy na podstawie publikacji Marvel Comics"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Filmy_na_podstawie_publikacji_Marvel_Comics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Filmy na podstawie publikacji Marvel Comics (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Filmy_na_podstawie_publikacji_Marvel_Comics&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Lista_film%C3%B3w_na_podstawie_publikacji_Marvel_Comics" title="Lista filmów na podstawie publikacji Marvel Comics">Filmy fabularne na podstawie publikacji Marvel Comics</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pojedyncze<br />filmy</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Kaczor_Howard" title="Kaczor Howard">Kaczor Howard</a></i> (1986)</li> <li><i><a href="/wiki/Daredevil_(film)" title="Daredevil (film)">Daredevil</a></i> (2003)</li> <li><i><a href="/wiki/Elektra_(film_2005)" title="Elektra (film 2005)">Elektra</a></i> (2005)</li> <li><i><a href="/wiki/Man-Thing" title="Man-Thing">Man-Thing</a></i> (2005)</li> <li><i><a href="/wiki/Nowi_mutanci" title="Nowi mutanci">Nowi mutanci</a></i> (2020)</li> <li><i><a href="/wiki/Czarna_Wdowa_(film_2021)" title="Czarna Wdowa (film 2021)">Czarna Wdowa</a></i> (2021)</li> <li><i><a href="/wiki/Shang-Chi_i_legenda_dziesi%C4%99ciu_pier%C5%9Bcieni" title="Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni">Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni</a></i> (2021)</li> <li><i><a href="/wiki/Eternals_(film)" title="Eternals (film)">Eternals</a></i> (2021)</li> <li><i><a href="/wiki/Morbius_(film)" title="Morbius (film)">Morbius</a></i> (2022)</li> <li><i><a href="/wiki/Madame_Web_(film)" title="Madame Web (film)">Madame Web</a></i> (2024)</li> <li><i><a href="/wiki/Kraven_%C5%81owca_(film)" title="Kraven Łowca (film)">Kraven Łowca</a></i> (2024)</li> <li><i><a href="/wiki/Thunderbolts*" title="Thunderbolts*">Thunderbolts*</a></i> (2025)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ant-Man" title="Ant-Man">Ant-Man</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Ant-Man_(film)" title="Ant-Man (film)">Ant-Man</a></i> (2015)</li> <li><i><a href="/wiki/Ant-Man_i_Osa" title="Ant-Man i Osa">Ant-Man i Osa</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/Ant-Man_i_Osa:_Kwantomania" title="Ant-Man i Osa: Kwantomania">Ant-Man i Osa: Kwantomania</a></i> (2023)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Avengers_(film_2012)" title="Avengers (film 2012)">Avengers</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Avengers_(film_2012)" title="Avengers (film 2012)">Avengers</a></i> (2012)</li> <li><i><a href="/wiki/Avengers:_Czas_Ultrona" title="Avengers: Czas Ultrona">Avengers: Czas Ultrona</a></i> (2015)</li> <li><i><a href="/wiki/Avengers:_Wojna_bez_granic" title="Avengers: Wojna bez granic">Avengers: Wojna bez granic</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/Avengers:_Koniec_gry" title="Avengers: Koniec gry">Avengers: Koniec gry</a></i> (2019)</li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Blade_(posta%C4%87)" title="Blade (postać)">Blade</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Blade:_Wieczny_%C5%82owca" title="Blade: Wieczny łowca">Blade: Wieczny łowca</a></i> (1998)</li> <li><i><a href="/wiki/Blade:_Wieczny_%C5%82owca_II" title="Blade: Wieczny łowca II">Blade: Wieczny łowca II</a></i> (2002)</li> <li><i><a href="/wiki/Blade:_Mroczna_tr%C3%B3jca" title="Blade: Mroczna trójca">Blade: Mroczna trójca</a></i> (2004)</li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Czarna_Pantera_(Marvel)" title="Czarna Pantera (Marvel)">Czarna Pantera</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Czarna_Pantera_(film_2018)" title="Czarna Pantera (film 2018)">Czarna Pantera</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/Czarna_Pantera:_Wakanda_w_moim_sercu" title="Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu">Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu</a></i> (2022)</li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Doktor_Strange" title="Doktor Strange">Doktor Strange</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Doktor_Strange_(film)" title="Doktor Strange (film)">Doktor Strange</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/Doktor_Strange_w_multiwersum_ob%C5%82%C4%99du" title="Doktor Strange w multiwersum obłędu">Doktor Strange w multiwersum obłędu</a></i> (2022)</li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka" title="Kapitan Ameryka">Kapitan Ameryka</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka_(film_1990)" title="Kapitan Ameryka (film 1990)">Kapitan Ameryka</a></i> (1990)</li> <li><i><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka:_Pierwsze_starcie" title="Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie">Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie</a></i> (2011)</li> <li><i><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka:_Zimowy_%C5%BCo%C5%82nierz" title="Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz">Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz</a></i> (2014)</li> <li><i><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka:_Wojna_bohater%C3%B3w" title="Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów">Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/Kapitan_Ameryka:_Nowy_wspania%C5%82y_%C5%9Bwiat" title="Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat">Kapitan Ameryka: Nowy wspaniały świat</a></i> (2025)</li></ul> </td></tr><tr class="a8"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/w/index.php?title=Kapitan_Marvel_(Marvel_Comics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kapitan Marvel (Marvel Comics) (strona nie istnieje)">Kapitan Marvel</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Kapitan_Marvel_(film)" title="Kapitan Marvel (film)">Kapitan Marvel</a></i> (2019)</li> <li><i><a href="/wiki/Marvels_(film)" title="Marvels (film)">Marvels</a></i> (2023)</li></ul> </td></tr><tr class="a9"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/X-Men#Deadpool" title="X-Men">Deadpool</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Deadpool_(film)" title="Deadpool (film)">Deadpool</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/Deadpool_2" title="Deadpool 2">Deadpool 2</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/Deadpool_%26_Wolverine" title="Deadpool & Wolverine">Deadpool & Wolverine</a></i> (2024)</li></ul> </td></tr><tr class="a10"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Fantastyczna_Czw%C3%B3rka" title="Fantastyczna Czwórka">Fantastyczna Czwórka</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Fantastyczna_Czw%C3%B3rka_(film_niewydany)" title="Fantastyczna Czwórka (film niewydany)">Fantastyczna Czwórka</a></i> (1994)</li> <li><i><a href="/wiki/Fantastyczna_Czw%C3%B3rka_(film_2005)" title="Fantastyczna Czwórka (film 2005)">Fantastyczna Czwórka</a></i> (2005)</li> <li><i><a href="/wiki/Fantastyczna_Czw%C3%B3rka:_Narodziny_Srebrnego_Surfera" title="Fantastyczna Czwórka: Narodziny Srebrnego Surfera">Fantastyczna Czwórka: Narodziny Srebrnego Surfera</a></i> (2007)</li> <li><i><a href="/wiki/Fantastyczna_Czw%C3%B3rka_(film_2015)" title="Fantastyczna Czwórka (film 2015)">Fantastyczna Czwórka</a></i> (2015)</li></ul> </td></tr><tr class="a11"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ghost_Rider_(komiks)" title="Ghost Rider (komiks)">Ghost Rider</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Ghost_Rider_(film_2007)" title="Ghost Rider (film 2007)">Ghost Rider</a></i> (2007)</li> <li><i><a href="/wiki/Ghost_Rider_2" title="Ghost Rider 2">Ghost Rider 2</a></i> (2012)</li></ul> </td></tr><tr class="a12"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hulk_(komiks)" title="Hulk (komiks)">Hulk</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Hulk_(film)" title="Hulk (film)">Hulk</a></i> (2003)</li> <li><i><a href="/wiki/Incredible_Hulk" title="Incredible Hulk">The Incredible Hulk</a></i> (2008)</li></ul> </td></tr><tr class="a13"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Iron_Man" title="Iron Man">Iron Man</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Iron_Man_(film)" title="Iron Man (film)">Iron Man</a></i> (2008)</li> <li><i><a href="/wiki/Iron_Man_2" title="Iron Man 2">Iron Man 2</a></i> (2010)</li> <li><i><a href="/wiki/Iron_Man_3" title="Iron Man 3">Iron Man 3</a></i> (2013)</li></ul> </td></tr><tr class="a14"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Punisher" title="Punisher">Punisher</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Punisher_(film_1989)" title="Punisher (film 1989)">Punisher</a></i> (1989)</li> <li><i><a href="/wiki/Punisher_(film_2004)" title="Punisher (film 2004)">Punisher</a></i> (2004)</li> <li><i><a href="/wiki/Punisher:_Strefa_wojny" title="Punisher: Strefa wojny">Punisher: Strefa wojny</a></i> (2008)</li></ul> </td></tr><tr class="a15"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Spider-Man_w_filmie" title="Spider-Man w filmie">Spider-Man</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Spider-Man_(film_2002)" title="Spider-Man (film 2002)">Spider-Man</a></i> (2002)</li> <li><i><a href="/wiki/Spider-Man_2" title="Spider-Man 2">Spider-Man 2</a></i> (2004)</li> <li><i><a href="/wiki/Spider-Man_3" title="Spider-Man 3">Spider-Man 3</a></i> (2007)</li> <li><i><a href="/wiki/Niesamowity_Spider-Man" title="Niesamowity Spider-Man">Niesamowity Spider-Man</a></i> (2012)</li> <li><i><a href="/wiki/Niesamowity_Spider-Man_2" title="Niesamowity Spider-Man 2">Niesamowity Spider-Man 2</a></i> (2014)</li> <li><i><a href="/wiki/Spider-Man:_Homecoming" title="Spider-Man: Homecoming">Spider-Man: Homecoming</a></i> (2017)</li> <li><i><a href="/wiki/Spider-Man:_Daleko_od_domu" title="Spider-Man: Daleko od domu">Spider-Man: Daleko od domu</a></i> (2019)</li> <li><i><a href="/wiki/Spider-Man:_Bez_drogi_do_domu" title="Spider-Man: Bez drogi do domu">Spider-Man: Bez drogi do domu</a></i> (2021)</li></ul> </td></tr><tr class="a16"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Stra%C5%BCnicy_Galaktyki_(grupa_superbohater%C3%B3w_2008)" title="Strażnicy Galaktyki (grupa superbohaterów 2008)">Strażnicy Galaktyki</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Stra%C5%BCnicy_Galaktyki_(film)" title="Strażnicy Galaktyki (film)">Strażnicy Galaktyki</a></i> (2014)</li> <li><i><a href="/wiki/Stra%C5%BCnicy_Galaktyki_vol._2" title="Strażnicy Galaktyki vol. 2">Strażnicy Galaktyki vol. 2</a></i> (2017)</li> <li><i><a href="/wiki/Stra%C5%BCnicy_Galaktyki_vol._3" title="Strażnicy Galaktyki vol. 3">Strażnicy Galaktyki vol. 3</a></i> (2023)</li></ul> </td></tr><tr class="a17"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Thor" title="Thor">Thor</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Thor_(film)" title="Thor (film)">Thor</a></i> (2011)</li> <li><i><a href="/wiki/Thor:_Mroczny_%C5%9Bwiat" title="Thor: Mroczny świat">Thor: Mroczny świat</a></i> (2013)</li> <li><i><a href="/wiki/Thor:_Ragnarok" title="Thor: Ragnarok">Thor: Ragnarok</a></i> (2017)</li> <li><i><a href="/wiki/Thor:_Mi%C5%82o%C5%9B%C4%87_i_grom" title="Thor: Miłość i grom">Thor: Miłość i grom</a></i> (2022)</li></ul> </td></tr><tr class="a18"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Venom_(posta%C4%87_komiksowa)" title="Venom (postać komiksowa)">Venom</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Venom_(film_2018)" title="Venom (film 2018)">Venom</a></i> (2018)</li> <li><i><a href="/wiki/Venom_2:_Carnage" title="Venom 2: Carnage">Venom 2: Carnage</a></i> (2021)</li> <li><i><a href="/wiki/Venom_3:_Ostatni_taniec" title="Venom 3: Ostatni taniec">Venom 3: Ostatni taniec</a></i> (2024)</li></ul> </td></tr><tr class="a19"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Wolverine_(Marvel)" title="Wolverine (Marvel)">Wolverine</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/X-Men_Geneza:_Wolverine" title="X-Men Geneza: Wolverine">X-Men Geneza: Wolverine</a></i> (2009)</li> <li><i><a href="/wiki/Wolverine_(film)" title="Wolverine (film)">Wolverine</a></i> (2013)</li> <li><i><a href="/wiki/Logan:_Wolverine" title="Logan: Wolverine">Logan: Wolverine</a></i> (2017)</li></ul> </td></tr><tr class="a20"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/X-Men" title="X-Men">X-Men</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/X-Men_(film)" title="X-Men (film)">X-Men</a></i> (2000)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men_2" title="X-Men 2">X-Men 2</a></i> (2003)</li> <li><i><a class="mw-selflink selflink">X-Men: Ostatni bastion</a></i> (2006)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Pierwsza_klasa" title="X-Men: Pierwsza klasa">X-Men: Pierwsza klasa</a></i> (2011)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Przesz%C5%82o%C5%9B%C4%87,_kt%C3%B3ra_nadejdzie" title="X-Men: Przeszłość, która nadejdzie">X-Men: Przeszłość, która nadejdzie</a></i> (2014)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Apocalypse" title="X-Men: Apocalypse">X-Men: Apocalypse</a></i> (2016)</li> <li><i><a href="/wiki/X-Men:_Mroczna_Phoenix" title="X-Men: Mroczna Phoenix">X-Men: Mroczna Phoenix</a></i> (2019)</li></ul> </td></tr><tr class="a21"><th class="navbox-group opis" scope="row">Na podstawie<br />imprintów</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a21_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Faceci_w_czerni" title="Faceci w czerni">Faceci w czerni</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Faceci_w_czerni" title="Faceci w czerni">Faceci w czerni</a></i> (1997)</li> <li><i><a href="/wiki/Faceci_w_czerni_II" title="Faceci w czerni II">Faceci w czerni II</a></i> (2002)</li> <li><i><a href="/wiki/Faceci_w_czerni_III" title="Faceci w czerni III">Faceci w czerni III</a></i> (2012)</li> <li><i><a href="/wiki/Men_in_Black:_International" title="Men in Black: International">Men in Black: International</a></i> (2019)</li></ul> </td></tr><tr class="a21_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kick-Ass_(seria_komiks%C3%B3w)" title="Kick-Ass (seria komiksów)">Kick-Ass</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Kick-Ass_(film)" title="Kick-Ass (film)">Kick-Ass</a></i> (2010)</li> <li><i><a href="/wiki/Kick-Ass_2_(film)" title="Kick-Ass 2 (film)">Kick-Ass 2</a></i> (2013)</li></ul> </td></tr><tr class="a21_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Kingsman</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Kingsman:_Tajne_s%C5%82u%C5%BCby" title="Kingsman: Tajne służby">Kingsman: Tajne służby</a></i> (2014)</li> <li><i><a href="/wiki/Kingsman:_Z%C5%82oty_kr%C4%85g" title="Kingsman: Złoty krąg">Kingsman: Złoty krąg</a></i> (2017)</li> <li><i><a href="/wiki/King%E2%80%99s_Man:_Pierwsza_misja" title="King’s Man: Pierwsza misja">King’s Man: Pierwsza misja</a></i> (2021)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="hlist navbox-below below"> <ul><li><a href="/wiki/Marvel_Comics" title="Marvel Comics">Marvel Comics</a></li> <li><a href="/wiki/Marvel_Entertainment" title="Marvel Entertainment">Marvel Entertainment</a></li> <li><a href="/wiki/Marvel_Studios" title="Marvel Studios">Marvel Studios</a></li> <li><a href="/wiki/Filmowe_Uniwersum_Marvela" title="Filmowe Uniwersum Marvela">Filmowe Uniwersum Marvela</a></li> <li><a href="/wiki/Sony%E2%80%99s_Spider-Man_Universe" title="Sony’s Spider-Man Universe">Sony’s Spider-Man Universe</a></li> <li><a href="/wiki/Uniwersum_X-Men_(franczyza_20th_Century_Fox)" title="Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)">Uniwersum X-Men (franczyza 20th Century Fox)</a></li></ul> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Brett_Ratner" title="Szablon:Brett Ratner"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Brett_Ratner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Brett Ratner (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Brett_Ratner&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Filmy w reżyserii <a href="/wiki/Brett_Ratner" title="Brett Ratner">Bretta Ratnera</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">1990-99</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/KasaMowa" title="KasaMowa">KasaMowa</a></i> (<a href="/wiki/1997_w_filmie" title="1997 w filmie">1997</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Godziny_szczytu" title="Godziny szczytu">Godziny szczytu</a></i> (<a href="/wiki/1998_w_filmie" title="1998 w filmie">1998</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">2000-09</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><i><a href="/wiki/Family_Man_(film)" title="Family Man (film)">Family Man</a></i> (<a href="/wiki/2000_w_filmie" title="2000 w filmie">2000</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Godziny_szczytu_2" title="Godziny szczytu 2">Godziny szczytu 2</a></i> (<a href="/wiki/2001_w_filmie" title="2001 w filmie">2001</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Czerwony_smok_(film)" title="Czerwony smok (film)">Czerwony smok</a></i> (<a href="/wiki/2002_w_filmie" title="2002 w filmie">2002</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Po_zachodzie_s%C5%82o%C5%84ca" title="Po zachodzie słońca">Po zachodzie słońca</a></i> (<a href="/wiki/2004_w_filmie" title="2004 w filmie">2004</a>)</li> <li><i><a class="mw-selflink selflink">X-Men: Ostatni bastion</a></i> (<a href="/wiki/2006_w_filmie" title="2006 w filmie">2006</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Godziny_szczytu_3" title="Godziny szczytu 3">Godziny szczytu 3</a></i> (<a href="/wiki/2007_w_filmie" title="2007 w filmie">2007</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Zakochany_Nowy_Jork" title="Zakochany Nowy Jork">Zakochany Nowy Jork</a></i> (<a href="/wiki/2009_w_filmie" title="2009 w filmie">2009</a>, segment)</li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">2010-19</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><i><a href="/wiki/Tower_Heist:_Zemsta_cieci%C3%B3w" title="Tower Heist: Zemsta cieciów">Tower Heist: Zemsta cieciów</a></i> (<a href="/wiki/2011_w_filmie" title="2011 w filmie">2011</a>)</li> <li><i><a href="/wiki/Herkules_(film_2014)" title="Herkules (film 2014)">Herkules</a></i> (<a href="/wiki/2014_w_filmie" title="2014 w filmie">2014</a>)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg/70px-Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg" decoding="async" width="70" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg/105px-Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg/140px-Brett_Ratner_by_David_Shankbone_cropped.jpg 2x" data-file-width="592" data-file-height="856" /></a></span> </p> </div></div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&oldid=73431498">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&oldid=73431498</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Dobre_Artyku%C5%82y" title="Kategoria:Dobre Artykuły">Dobre Artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_filmy_akcji" title="Kategoria:Amerykańskie filmy akcji">Amerykańskie filmy akcji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_filmy_fantastycznonaukowe" title="Kategoria:Amerykańskie filmy fantastycznonaukowe">Amerykańskie filmy fantastycznonaukowe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_filmy_przygodowe" title="Kategoria:Amerykańskie filmy przygodowe">Amerykańskie filmy przygodowe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brytyjskie_filmy_akcji" title="Kategoria:Brytyjskie filmy akcji">Brytyjskie filmy akcji</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brytyjskie_filmy_fantastycznonaukowe" title="Kategoria:Brytyjskie filmy fantastycznonaukowe">Brytyjskie filmy fantastycznonaukowe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brytyjskie_filmy_przygodowe" title="Kategoria:Brytyjskie filmy przygodowe">Brytyjskie filmy przygodowe</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Ameryka%C5%84skie_filmy_z_2006_roku" title="Kategoria:Amerykańskie filmy z 2006 roku">Amerykańskie filmy z 2006 roku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Brytyjskie_filmy_z_2006_roku" title="Kategoria:Brytyjskie filmy z 2006 roku">Brytyjskie filmy z 2006 roku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_w_re%C5%BCyserii_Bretta_Ratnera" title="Kategoria:Filmy w reżyserii Bretta Ratnera">Filmy w reżyserii Bretta Ratnera</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Sequele_ameryka%C5%84skich_film%C3%B3w" title="Kategoria:Sequele amerykańskich filmów">Sequele amerykańskich filmów</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_wytw%C3%B3rni_20th_Century_Fox" title="Kategoria:Filmy wytwórni 20th Century Fox">Filmy wytwórni 20th Century Fox</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_wytw%C3%B3rni_Ingenious_Film_Partners" title="Kategoria:Filmy wytwórni Ingenious Film Partners">Filmy wytwórni Ingenious Film Partners</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_fantastyczne_z_2006_roku" title="Kategoria:Filmy fantastyczne z 2006 roku">Filmy fantastyczne z 2006 roku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_o_X-Menach" title="Kategoria:Filmy o X-Menach">Filmy o X-Menach</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Sequele_brytyjskich_film%C3%B3w" title="Kategoria:Sequele brytyjskich filmów">Sequele brytyjskich filmów</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Filmy_superbohaterskie_z_2006_roku" title="Kategoria:Filmy superbohaterskie z 2006 roku">Filmy superbohaterskie z 2006 roku</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Franczyza_filmowa_X-Men" title="Kategoria:Franczyza filmowa X-Men">Franczyza filmowa X-Men</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 6 kwi 2024, 18:15.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=X-Men:_Ostatni_bastion&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-6fnml","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.174","walltime":"1.411","ppvisitednodes":{"value":31117,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":298609,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":94030,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":14,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":106124,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1200.750 1 -total"," 53.38% 641.019 81 Szablon:Cytuj_stronę"," 13.26% 159.215 1 Szablon:Film_infobox"," 11.39% 136.787 5 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 11.39% 136.736 1 Szablon:X-Men"," 8.05% 96.649 163 Szablon:Lang"," 6.22% 74.723 108 Szablon:R"," 5.78% 69.409 3 Szablon:Infobox_nagłówek_dodaj"," 5.76% 69.160 1 Szablon:Infobox_www"," 2.78% 33.393 1 Szablon:Infobox_tytuł"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.545","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4177991,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n#prop B = 0\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67876799fc-cdhdw","timestamp":"20241127195457","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"X-Men: Ostatni bastion","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/X-Men:_Ostatni_bastion","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q221168","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q221168","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-22T21:37:33Z","headline":"fantastycznonaukowy film akcji z 2006 roku"}</script> </body> </html>