CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Led - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"af4bbfd5-40ee-4f68-a065-6436bb8eb288","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Led","wgTitle":"Led","wgCurRevisionId":68345804,"wgRevisionId":68345804,"wgArticleId":82667,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2013","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds december 2013","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2021","Halfgeleidercomponent"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Led","wgRelevantArticleId":82667,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25504","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/RBG-LED.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="890"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/RBG-LED.jpg/800px-RBG-LED.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="593"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/RBG-LED.jpg/640px-RBG-LED.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="474"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Led - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Led"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Led&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Led"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Led rootpage-Led skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/28_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Led" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Led" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Led" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Led" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Naam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Naam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Naam</span> </div> </a> <ul id="toc-Naam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Werking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Werking"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Werking</span> </div> </a> <ul id="toc-Werking-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kleuren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kleuren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kleuren</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kleuren-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kleuren-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Kleuren-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Blauwe_led" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Blauwe_led"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Blauwe led</span> </div> </a> <ul id="toc-Blauwe_led-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Witte_led" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Witte_led"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Witte led</span> </div> </a> <ul id="toc-Witte_led-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Infraroodled" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Infraroodled"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Infraroodled</span> </div> </a> <ul id="toc-Infraroodled-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Meerkleuren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Meerkleuren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Meerkleuren</span> </div> </a> <ul id="toc-Meerkleuren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Energieverbruik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Energieverbruik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Energieverbruik</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Energieverbruik-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Energieverbruik-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Energieverbruik-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Optische_eigenschappen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Optische_eigenschappen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Optische eigenschappen</span> </div> </a> <ul id="toc-Optische_eigenschappen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hogehelderheidsled" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hogehelderheidsled"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Hogehelderheidsled</span> </div> </a> <ul id="toc-Hogehelderheidsled-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rendement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rendement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Rendement</span> </div> </a> <ul id="toc-Rendement-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lichtstroom_vergeleken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Lichtstroom_vergeleken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3.1</span> <span>Lichtstroom vergeleken</span> </div> </a> <ul id="toc-Lichtstroom_vergeleken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Levensduur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Levensduur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Levensduur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Levensduur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Levensduur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Levensduur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Branduren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Branduren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Branduren</span> </div> </a> <ul id="toc-Branduren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Halfwaardetijd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Halfwaardetijd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Halfwaardetijd</span> </div> </a> <ul id="toc-Halfwaardetijd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-L70_en_L50" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#L70_en_L50"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>L70 en L50</span> </div> </a> <ul id="toc-L70_en_L50-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Toepassingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Toepassingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Toepassingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Toepassingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Led_met_geïntegreerde_elektronica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Led_met_geïntegreerde_elektronica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Led met geïntegreerde elektronica</span> </div> </a> <ul id="toc-Led_met_geïntegreerde_elektronica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elektrische_eigenschappen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Elektrische_eigenschappen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Elektrische eigenschappen</span> </div> </a> <ul id="toc-Elektrische_eigenschappen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Typen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Typen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Typen</span> </div> </a> <ul id="toc-Typen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trivia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trivia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Trivia</span> </div> </a> <ul id="toc-Trivia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Led</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 78 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-78" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">78 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AB%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%AB_%D9%84%D9%84%D8%B6%D9%88%D8%A1" title="ثنائي باعث للضوء – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ثنائي باعث للضوء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8B%E0%A6%B9%E0%A7%B0_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A6%95_%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%27%E0%A6%A1" title="পোহৰ নিৰ্গতক ডায়'ড – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="পোহৰ নিৰ্গতক ডায়'ড" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Led" title="Led – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Led" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0%C5%9F%C4%B1q_diodu" title="İşıq diodu – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="İşıq diodu" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%8B%D1%91%D0%B4" title="Святлодыёд – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Святлодыёд" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%8B%D1%91%D0%B4" title="Сьвятлодыёд – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сьвятлодыёд" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="Светодиод – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Светодиод" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B2%E0%A7%8B%E0%A6%95_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%83%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%80_%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%8B%E0%A6%A1" title="আলোক নিঃসারী ডায়োড – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আলোক নিঃসারী ডায়োড" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Svijetle%C4%87a_dioda" title="Svijetleća dioda – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Svijetleća dioda" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/D%C3%ADode_emissor_de_llum" title="Díode emissor de llum – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Díode emissor de llum" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8E%DA%B5_%D8%A6%DB%8C_%D8%AF%DB%8C" title="ئێڵ ئی دی – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئێڵ ئی دی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="LED" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Deuod_allyrru_golau" title="Deuod allyrru golau – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Deuod allyrru golau" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Lysdiode" title="Lysdiode – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Lysdiode" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Leuchtdiode" title="Leuchtdiode – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Leuchtdiode" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AF%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AE%CF%82_%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Δίοδος εκπομπής φωτός – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Δίοδος εκπομπής φωτός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Light-emitting_diode" title="Light-emitting diode – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Light-emitting diode" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Lum-eliganta_diodo" title="Lum-eliganta diodo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Lum-eliganta diodo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Led" title="Led – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Led" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Valgusdiood" title="Valgusdiood – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Valgusdiood" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="LED" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C" title="ال‌ئی‌دی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ال‌ئی‌دی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="LED" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Diode_%C3%A9lectroluminescente" title="Diode électroluminescente – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Diode électroluminescente" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/J%C3%A5chtdioode" title="Jåchtdioode – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Jåchtdioode" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9-%C3%B3id_sholasasta%C3%ADoch" title="Dé-óid sholasastaíoch – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Dé-óid sholasastaíoch" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="LED" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="LED" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B6_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9C%E0%A4%95_%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%A1" title="प्रकाश उत्सर्जक डायोड – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रकाश उत्सर्जक डायोड" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Svjetle%C4%87a_dioda" title="Svjetleća dioda – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Svjetleća dioda" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vil%C3%A1g%C3%ADt%C3%B3_di%C3%B3da" title="Világító dióda – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Világító dióda" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dioda_pemancar_cahaya" title="Dioda pemancar cahaya – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Dioda pemancar cahaya" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="LED" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Lj%C3%B3stvistur" title="Ljóstvistur – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Ljóstvistur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="LED" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BA%E5%85%89%E3%83%80%E3%82%A4%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%89" title="発光ダイオード – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="発光ダイオード" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="მანათობელი დიოდები – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მანათობელი დიოდები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%80%D1%8B%D2%9B_%D1%88%D1%8B%D2%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%BD_%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="Жарық шығаратын диод – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Жарық шығаратын диод" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%8E%E0%B2%B2%E0%B3%8D.%E0%B2%87.%E0%B2%A1%E0%B2%BF" title="ಎಲ್.ಇ.ಡಿ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಎಲ್.ಇ.ಡಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%9C%EA%B4%91_%EB%8B%A4%EC%9D%B4%EC%98%A4%EB%93%9C" title="발광 다이오드 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="발광 다이오드" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="LED" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Diod_emissor_de_lus" title="Diod emissor de lus – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Diod emissor de lus" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/%C5%A0viesos_diodas" title="Šviesos diodas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Šviesos diodas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Gaismas_diode" title="Gaismas diode – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Gaismas diode" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Светлечка диода – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Светлечка диода" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%8E%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%A1%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D" title="ലൈറ്റ് എമിറ്റിങ്ങ് ഡയോഡ് – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ലൈറ്റ് എമിറ്റിങ്ങ് ഡയോഡ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B2%E0%A4%88%E0%A4%A1%E0%A5%80" title="एलईडी – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="एलईडी" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Diod_pemancar_cahaya" title="Diod pemancar cahaya – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Diod pemancar cahaya" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Lysdiode" title="Lysdiode – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Lysdiode" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Lysdiode" title="Lysdiode – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Lysdiode" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="LED" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dioda_elektroluminescencyjna" title="Dioda elektroluminescencyjna – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dioda elektroluminescencyjna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%86%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7_%DA%88%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%88%DA%88" title="چانن والا ڈائیوڈ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="چانن والا ڈائیوڈ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Diodo_emissor_de_luz" title="Diodo emissor de luz – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Diodo emissor de luz" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="LED" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="Светодиод – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Светодиод" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Licht-emittin_diode" title="Licht-emittin diode – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Licht-emittin diode" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Svetle%C4%87a_dioda" title="Svetleća dioda – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Svetleća dioda" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%86%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%B8%E0%B7%9D%E0%B6%A0%E0%B6%9A_%E0%B6%AF%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%9D%E0%B6%A9%E0%B6%BA" title="ආලෝක විමෝචක දියෝඩය – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="ආලෝක විමෝචක දියෝඩය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Light-emitting_diode" title="Light-emitting diode – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Light-emitting diode" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Luminiscen%C4%8Dn%C3%A1_di%C3%B3da" title="Luminiscenčná dióda – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Luminiscenčná dióda" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svetle%C4%8Da_dioda" title="Svetleča dioda – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svetleča dioda" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B5%D1%9B%D0%B0_%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Светлећа диода – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Светлећа диода" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Ljoachtdiode" title="Ljoachtdiode – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Ljoachtdiode" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Lysdiod" title="Lysdiod – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Lysdiod" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%92%E0%AE%B3%E0%AE%BF_%E0%AE%89%E0%AE%AE%E0%AE%BF%E0%AE%B4%E0%AF%8D_%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%A9%E0%AF%88%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="ஒளி உமிழ் இருமுனையம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஒளி உமிழ் இருமுனையம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="Светодиод – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Светодиод" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%87" title="ไดโอดเปล่งแสง – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ไดโอดเปล่งแสง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="LED" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="LED" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%96%D0%BE%D0%B4" title="Світлодіод – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Світлодіод" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="LED" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/LED" title="LED – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="LED" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Light-emitting_diode" title="Light-emitting diode – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Light-emitting diode" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%91%E5%85%89%E4%BA%8C%E6%9E%81%E7%AE%A1" title="发光二极管 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="发光二极管" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%9B%D7%98-%D7%90%D7%A8%D7%95%D7%99%D7%A1%D7%92%D7%A2%D7%91%D7%A0%D7%93%D7%99%D7%A7%D7%A2%D7%A8_%D7%93%D7%99%D7%90%D7%93" title="ליכט-ארויסגעבנדיקער דיאד – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ליכט-ארויסגעבנדיקער דיאד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BC%E5%85%89%E4%BA%8C%E6%A5%B5%E7%AE%A1" title="發光二極管 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="發光二極管" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%99%BC%E5%85%89%E4%BA%8C%E6%A5%B5%E7%AE%A1" title="發光二極管 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="發光二極管" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25504#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Led" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Led" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Led"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Led"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Led" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Led" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&oldid=68345804" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Led&id=68345804&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLed"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLed"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Led"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Led&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Led&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/LED" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25504" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:RBG-LED.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/RBG-LED.jpg/260px-RBG-LED.jpg" decoding="async" width="260" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/RBG-LED.jpg/390px-RBG-LED.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/RBG-LED.jpg/520px-RBG-LED.jpg 2x" data-file-width="897" data-file-height="665" /></a><figcaption>Leds in verschillende kleuren</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Diod_LED_symbol.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Diod_LED_symbol.png" decoding="async" width="256" height="256" class="mw-file-element" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a><figcaption>Elektrisch symbool van een led, met links de <a href="/wiki/Anode" title="Anode">anode</a> (+) en rechts de <a href="/wiki/Kathode" title="Kathode">kathode</a> (-)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:LED,_5mm,_green_(int).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg/260px-LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg.png" decoding="async" width="260" height="371" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg/390px-LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg/520px-LED%2C_5mm%2C_green_%28int%29.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="500" /></a><figcaption>Opbouw van een led <br />1. <a href="/wiki/Epoxy" title="Epoxy">epoxyharslens</a> (behuizing) <br />2. draadverbinding <br />3. <a href="/wiki/Reflector_(fysica)" title="Reflector (fysica)">reflector</a> <br />4. <a href="/wiki/Halfgeleider_(elektronica)" title="Halfgeleider (elektronica)">halfgeleiderkristal</a> <br />5. aambeeld <br />6. ondersteuning <br />7. frame <br />8. afgeplatte zijde <br />A. <a href="/wiki/Anode" title="Anode">anode</a> <br />B. <a href="/wiki/Kathode" title="Kathode">kathode</a></figcaption></figure> <p>Een <b>led</b> (van het Engelse <i><b>l</b>ight-<b>e</b>mitting <b>d</b>iode</i>) is een <a href="/wiki/Elektronische_component" title="Elektronische component">elektronische</a> <a href="/wiki/Halfgeleider_(elektronica)" title="Halfgeleider (elektronica)">halfgeleidercomponent</a> opgebouwd als een <a href="/wiki/Diode" title="Diode">diode</a> die bij <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">stroomdoorgang</a> in de doorlaatrichting licht uitstraalt. Dit kan zichtbaar licht in diverse kleuren zijn, maar ook infraroodstraling of ultraviolette straling. Na de uitvinding ervan in 1962 werden leds aanvankelijk alleen gebruikt als indicatorlampje en voor signaaloverdracht. Als gevolg van technologische verbeteringen is de lichtopbrengst toegenomen en aan het eind van de jaren 1990 konden leds geproduceerd worden die geschikt waren als lichtbron voor het gewone dagelijkse gebruik. Meestal is een led ingebouwd in een kleine doorzichtige behuizing van een paar millimeter groot, die tevens als lens fungeert. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naam">Naam</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Naam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Naam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het woord <i>led</i> is een <a href="/wiki/Acroniem" title="Acroniem">afkorting</a> van <i>light-emitting diode</i>, in het Nederlands: 'licht-emitterende diode' of 'lichtuitstralende diode'. Vandaag de dag is het woord in het Nederlands zo ingeburgerd dat het niet meer als een acroniem (letterwoord) gevoeld wordt. De Nederlandse Taalunie heeft om die reden besloten dat het woord zonder hoofdletters geschreven moet worden en zonder apostrof in het meervoud (vergelijkbaar met <a href="/wiki/Radar" title="Radar">radar</a> en <a href="/wiki/Laser_(licht)" title="Laser (licht)">laser</a>). In het Engels, daarentegen, schrijft men <i>LED</i>, wat wordt uitgesproken als "<i>el-ie-die</i>". </p><p>In vertalingen, onder andere uit het <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a>, leest men vaak 'lichtdiode'. </p><p>Behalve de eigenlijke diode wordt ook het geheel van de halfgeleider met reflector, contactpunten en behuizing/lens (zie de tekening) led of ledje genoemd. Worden verscheidene van zulke leds gecombineerd in een grotere behuizing, dan spreekt men van een <a href="/wiki/Ledlamp" title="Ledlamp">ledlamp</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In 1907 ontdekte de Britse radiopioneer <a href="/w/index.php?title=Henry_Joseph_Round&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Joseph Round (de pagina bestaat niet)">Henry Joseph Round</a> dat het contactpunt van een <a href="/wiki/Kristaldetector" title="Kristaldetector">kristaldetector</a> licht kan geven, ook merkte hij dat verschillende materialen en spanningen verschillende kleuren kunnen leveren.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 1927 publiceerde de <a href="/wiki/Rusland" title="Rusland">Russische</a> wetenschapper <a href="/wiki/Oleg_Losev" title="Oleg Losev">Oleg Losev</a> in een Russisch tijdschrift details over wat men zou kunnen beschouwen als de eerste LED en vroeg een octrooi aan.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Losevs werk bleef echter onopgemerkt en hij kwam in 1942 tijdens het <a href="/wiki/Beleg_van_Leningrad" title="Beleg van Leningrad">Beleg van Leningrad</a> om. Daarbij waren de materialen die hij gebruikte, niet bijzonder geschikt voor een goede lichtopbrengst en zo duurde het tot 1962 voordat de led echt doorbrak. In dat jaar ontwikkelde <a href="/wiki/Nick_Holonyak" title="Nick Holonyak">Nick Holonyak</a> een werkende led. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Werking">Werking</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Werking" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Werking"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het halfgeleidermateriaal van een led bestaat uit een <a href="/wiki/Pn-overgang" title="Pn-overgang">pn-overgang</a> waarin een <a href="/wiki/Uitputtingszone" title="Uitputtingszone">uitputtingszone</a> ontstaat. Deze zone geleidt geen elektriciteit. Als de led in doorlaatrichting wordt aangesloten, d.w.z. de minpool van een <a href="/wiki/Spanningsbron" title="Spanningsbron">spanningsbron</a> wordt aangesloten op het n-type materiaal en de pluspool aan het p-type materiaal, gaat er een stroom lopen. De uitputtingszone in het midden wordt kleiner en verdwijnt. Zodra een negatief elektron recombineert met een positief deeltje, een zogenaamd '<a href="/wiki/Elektronengat" title="Elektronengat">gat</a>', verliest het elektron energie in de vorm van een foton. Deze fotonen vormen de lichtstraal. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kleuren">Kleuren</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Kleuren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Kleuren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De kleur van het opgewekte licht is afhankelijk van de aard van de materialen waaruit de led is opgebouwd, meer specifiek de breedte van de <i>verboden zone</i> tussen de <a href="/wiki/Halfgeleider_(vastestoffysica)" title="Halfgeleider (vastestoffysica)">valentieband</a> en de <a href="/wiki/Halfgeleider_(vastestoffysica)" title="Halfgeleider (vastestoffysica)">geleidingsband</a>. Dit verklaart ook waardoor een led met een lange golflengte een lagere doorlaatspanning heeft dan een met een korte golflengte, bijvoorbeeld rood 1,7 à 1,9 <a href="/wiki/Volt_(eenheid)" title="Volt (eenheid)">V</a> en blauw 2,8 à 4,6 V. Dit heeft ook consequenties voor de aansluitspanning en voor het eventueel toevoegen van <a href="/wiki/Weerstand_(component)" title="Weerstand (component)">weerstanden</a> om de <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">stroom</a> door een led-circuit te stabiliseren. De kleur van de behuizing is niet bepalend voor de kleur die een led uitstraalt. Een transparante behuizing kan ook rood, blauw, groen, geel of enig ander monochromatische kleur doorlaten. </p><p>Doordat de spanning over de led ook een beetje stijgt bij een grotere stroom, zal de kleur iets naar een kortere golflengte opschuiven. Een blauwe led zal bij lage stroom meer groenig schijnen en een rode led wordt bij te veel stroom heel even geel maar gaat dan stuk. </p> <dl><dd><table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>materiaal</th> <th>kleur </th></tr> <tr> <td>Galliumaluminiumarsenide AlGaAs</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: red; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Rood_(kleur)" title="Rood (kleur)">rood</a></span></div> en <a href="/wiki/Infrarood" title="Infrarood">infrarood</a> </td></tr> <tr> <td>Aluminiumindiumgalliumfosfide AlInGaP<sub>2</sub></td> <td>donkerrood <div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: red; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">rood</span></div> rood oranje en <div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #FFC000; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Amber_(kleur)" title="Amber (kleur)">amber</a></span></div> </td></tr> <tr> <td>Galliumarseenfosfide GaAsP</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: red; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">rood</span></div><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #FFA500; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Oranje_(kleur)" title="Oranje (kleur)">oranje</a></span></div><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: #FFFF00; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Geel_(kleur)" title="Geel (kleur)">geel</a></span></div> </td></tr> <tr> <td>Galliumfosfide GaP</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: green; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Groen_(kleur)" title="Groen (kleur)">groen</a></span></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Galliumnitride" title="Galliumnitride">Galliumnitride</a> GaN</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: blue; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;"><a href="/wiki/Blauw_(kleur)" title="Blauw (kleur)">blauw</a></span></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zinkselenide" title="Zinkselenide">Zinkselenide</a> ZnSe</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: blue; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">blauw</span></div> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Siliciumcarbide" title="Siliciumcarbide">Siliciumcarbide</a> SiC</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: blue; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">blauw</span></div> </td></tr> <tr> <td>Indiumgalliumnitride InGaN</td> <td><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: green; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">groen</span></div><div style="display: flex;"><span style="display: inline-block; min-width: 1.2em; height: 1.2em; line-height: 1.1; margin: 2px 0 0; border-radius: 2px; box-sizing: border-box; color-adjust: exact;background-color: blue; color: transparent;border: 1px solid gray;">■</span> <span style="margin:0;">blauw</span></div> of <a href="/wiki/Ultraviolet" title="Ultraviolet">ultraviolet</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Diamant" title="Diamant">Diamant</a> C</td> <td>ultraviolet </td></tr></tbody></table></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Blauwe_led">Blauwe led</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Blauwe led" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Blauwe led"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De ontwikkeling van de blauwe led heeft lang op zich laten wachten. Blauwe en witte leds gebaseerd op halfgeleidende <a href="/wiki/Galliumnitride" title="Galliumnitride">galliumnitride</a> zijn door <a href="/wiki/Shuji_Nakamura" title="Shuji Nakamura">Shuji Nakamura</a> uitgevonden. Er zijn pas in de <a href="/wiki/1990-1999" title="1990-1999">jaren 90</a> betaalbare uitvoeringen met een redelijke helderheid op de markt. De blauwe led doet sinds <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a> nauwelijks onder voor de groene led. Met het beschikbaar komen van de blauwe led is volledige <a href="/wiki/RGB-kleursysteem" title="RGB-kleursysteem">RGB-kleurmenging</a> mogelijk geworden. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Witte_led_close_up.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Witte_led_close_up.jpg/260px-Witte_led_close_up.jpg" decoding="async" width="260" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Witte_led_close_up.jpg/390px-Witte_led_close_up.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Witte_led_close_up.jpg/520px-Witte_led_close_up.jpg 2x" data-file-width="781" data-file-height="796" /></a><figcaption>Led die wit licht uitzendt</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Witte_led">Witte led</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Witte led" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Witte led"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een witte led is een blauwe led met een <a href="/wiki/Fluorescentie" title="Fluorescentie">fluorescerende</a> laag, soms verkeerd fosfor genoemd. De fluorescerende laag zet een deel van het blauwe licht in geel licht om. Het mengsel van blauw en geel licht wordt ervaren als wit licht. </p><p>Driekleurenleds of RGB-leds kunnen ook wit licht uitzenden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Infraroodled">Infraroodled</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Infraroodled" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Infraroodled"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vrijwel alle <a href="/wiki/Afstandsbediening" title="Afstandsbediening">afstandsbedieningen</a> voor elektronische apparatuur zenden hun <a href="/wiki/Signaal_(algemeen)" title="Signaal (algemeen)">signalen</a> met behulp van IR-leds over. Deze kunnen een relatief hoog <a href="/wiki/Vermogen_(natuurkunde)" title="Vermogen (natuurkunde)">vermogen</a> verwerken. Infraroodleds worden ook veel toegepast als geïntegreerde zender in <a href="/wiki/Optocoupler" title="Optocoupler">optocouplers</a>, veiligheidscomponenten waarbij de zendende zijde en de ontvangende zijde optisch zijn verbonden maar elektrisch onderling zijn geïsoleerd. IR-leds kunnen ook als hulpverlichting worden toegepast voor analoge en digitale video-camera's met <a href="/wiki/Nachtfotografie" title="Nachtfotografie">nachtopname</a> aangezien de <a href="/wiki/Charge-coupled_device" title="Charge-coupled device">CCD-sensor</a> ook gevoelig is voor de golflengte van een IR-led. Deze eigenschap kan ook worden gebruikt om te controleren of een afstandsbediening nog werkt, bij kijken door een elektronische zoeker van video- of fotocamera moet het licht te zien zijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Meerkleuren">Meerkleuren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Meerkleuren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Meerkleuren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er bestaan ook tweekleurenleds. Dit zijn normale ledbehuizingen waarin twee leds zijn geïntegreerd die een verschillende kleur, meestal rood en groen, hebben. Door beide kleuren te laten oplichten ontstaat geel. Tweekleurenleds kunnen twee of drie pootjes hebben. </p><p>Een tweekleurenled met twee pootjes wordt wel heen-en-weerled genoemd, de kleur verandert door de polariteit van de stroom om te keren. Door de led op wisselstroom aan te sluiten ontstaat een mengkleur. </p><p>Met drie pootjes kan elke mengkleur van rood en groen gemaakt worden door de stroom door de twee leds apart te regelen, te sturen. </p><p>Verder zijn er leds met meer dan twee kleuren op de markt, waaronder de <i>full-colour</i> RGB-led, een ledbehuizing die een rode, een groene en meestal twee blauwe leds bevat. Met deze <a href="/wiki/Primaire_kleur" title="Primaire kleur">primaire kleuren</a> van het <a href="/wiki/Additieve_kleurmenging" title="Additieve kleurmenging">additieve kleurensysteem</a> kunnen alle kleuren van het spectrum worden samengesteld. Zulke leds worden onder andere toegepast in grote lichtkranten, beeldschermen en in bepaalde designmeubelen. Door het <a href="/wiki/Monochroom" title="Monochroom">monochromatische</a> karakter van de individuele leds is de <a href="/wiki/Kleurweergave-index" title="Kleurweergave-index">kleurweergave</a> van tot wit licht gemengde RGB-leds nogal slecht, vooral gele pigmenten zien er door het ontbreken van golflengtes in het gele gebied onnatuurlijk uit. Om dit te ondervangen zijn er ook RGBA-leds waarbij nog een gele led, in amber, is toegevoegd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Energieverbruik">Energieverbruik</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Energieverbruik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Energieverbruik"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Monochromatische leds hebben meestal een aanzienlijke <a href="/wiki/Energie-effici%C3%ABntie" title="Energie-efficiëntie">energie-efficiëntie</a> en slijten nauwelijks door gebruik. Er bestaan diverse gangbare formaten, variërend van 1,8 mm tot 20 mm, waarvan 3 en 5 mm de gangbaarste zijn. Ze kunnen door pootjes of aansluitcontacten op een <a href="/wiki/Printplaat" title="Printplaat">printplaat</a> worden vastgesoldeerd of met behulp van de <i><a href="/wiki/Surface-mounted_device" title="Surface-mounted device">surface-mounted device</a></i>-techniek (SMD) direct op de printplaat gemonteerd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Optische_eigenschappen">Optische eigenschappen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Optische eigenschappen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Optische eigenschappen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Openingshoek.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Openingshoek.png/260px-Openingshoek.png" decoding="async" width="260" height="362" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Openingshoek.png/390px-Openingshoek.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Openingshoek.png 2x" data-file-width="518" data-file-height="722" /></a><figcaption>Verschillende openingshoeken</figcaption></figure> <p>Door de halfgeleiderconstructie van een led wordt het uitgezonden licht al enigszins gebundeld. Deze bundeling wordt doelbewust vergroot door het kristal in een reflector te monteren om met een kleinere <a href="/wiki/Openingshoek" title="Openingshoek">openingshoek</a> een grotere lichtintensiteit te bereiken. De allerfelste leds (anno 2005: meer dan 20 <a href="/wiki/Candela_(eenheid)" title="Candela (eenheid)">cd</a> ofwel 20.000 mcd) hebben een zeer smalle openingshoek (minder dan 20 graden). Een rekenvoorbeeld: een led van 25.000 mcd met openingshoek van 20 graden straalt een hoeveelheid licht uit van: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle 25.000\times 2\pi \left(1-\cos \left({\frac {20\pi }{360}}\right)\right)=2386\,{\text{mlm}}\approx 2{,}4\,{\text{lm}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mn>25.000</mn> <mo>×</mo> <mn>2</mn> <mi>π</mi> <mrow> <mo>(</mo> <mrow> <mn>1</mn> <mo>−</mo> <mi>cos</mi> <mo>⁡</mo> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mn>20</mn> <mi>π</mi> </mrow> <mn>360</mn> </mfrac> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mo>=</mo> <mn>2386</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>mlm</mtext> </mrow> <mo>≈</mo> <mn>2</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>,</mo> </mrow> <mn>4</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>lm</mtext> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle 25.000\times 2\pi \left(1-\cos \left({\frac {20\pi }{360}}\right)\right)=2386\,{\text{mlm}}\approx 2{,}4\,{\text{lm}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/88a144347807e923b8bb66fb1e516450a8083168" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.505ex; width:52.324ex; height:6.176ex;" alt="{\displaystyle 25.000\times 2\pi \left(1-\cos \left({\frac {20\pi }{360}}\right)\right)=2386\,{\text{mlm}}\approx 2{,}4\,{\text{lm}}}"></span></dd></dl> <p>Ter vergelijking: een 100W-gloeilamp haalt ca. 1200 lumen. Dus om een 100W-gloeilamp te vervangen zijn 1200/2,4 = 500 leds nodig. Afhankelijk van de toepassing kan de behuizing mat, gekleurd transparant of helder transparant worden gekozen. Een matte led licht door een grote openingshoek als geheel vrij gelijkmatig op en is daarmee geschikt als <a href="/wiki/Controlelamp" title="Controlelamp">indicatorlampje</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hogehelderheidsled">Hogehelderheidsled</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Hogehelderheidsled" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Hogehelderheidsled"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Leds hebben in eerste instantie schaalverlichtingslampjes en controlelampjes vervangen. Door een ontwikkeling die rond het jaar 2000 plaatsvond, kunnen nu ook leds worden geproduceerd met een zeer hoge helderheid, zogenaamde <a href="/wiki/Hogehelderheidsled" title="Hogehelderheidsled">hogehelderheidsleds</a>. Hierdoor zijn deze halfgeleiders nu gestaag in opmars om <a href="/wiki/Gloeilamp" title="Gloeilamp">gloeilampen</a>, bijvoorbeeld in <a href="/wiki/Verkeerslicht" title="Verkeerslicht">verkeerslichten</a>, waarschuwingslichten bij overwegen en in straatlantaarns te vervangen.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Door hun veel langere levensduur, grote (mechanische) schokbestendigheid, veel geringere energiebehoefte en daardoor veel minder warmte-ontwikkeling zijn zij een goedkoop en <a href="/wiki/Milieu" title="Milieu">milieuvriendelijk</a> alternatief. Nieuwere typen zijn in opmars ter vervanging van <a href="/wiki/Halogeen" title="Halogeen">halogeenlampen</a>. Ze verbruiken in verhouding minder energie, en zijn niet veel duurder. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rendement">Rendement</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Rendement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Rendement"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Er is een belangrijk verschil in het <a href="/wiki/Rendement_(energie)" title="Rendement (energie)">rendement</a> voor gekleurde, monochromatische leds aan de ene kant, en witte leds aan de andere kant. Een monochromatische led, vooral een rode, kan bijzonder efficiënt zijn (tot wel 50% van de elektrische energie wordt omgezet in licht). Het loont heel duidelijk om zulke leds te gebruiken om gloeilampen in rode verkeerslichten te vervangen: de gloeilamp heeft een totaal rendement van wit licht van zo'n 5 procent, en zelfs daarvan wordt maar een klein deel gebruikt (het grootste deel wordt tegengehouden door het rode glasfilter). Ook de beperkte openingshoek van een led komt hier van pas. </p><p>Het rendement van een witte led is kleiner dan dat van een rode led. Dat komt doordat een witte led is opgebouwd uit een blauwe led waarvan een gedeelte van het licht door een fosfor wordt omgezet in geel licht en warmte. Het geel in combinatie met blauw geeft een witte indruk. Aanvankelijk waren witte leds door dit principe niet of nauwelijks efficiënter dan grote gloeilampen. Maar inmiddels is het door technische ontwikkelingen gelukt om ook het rendement van witte leds aanzienlijk te verhogen. In april 2012 werd een record bereikt van 254 lumen per watt.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Led1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a0/Led1.jpg" decoding="async" width="74" height="78" class="mw-file-element" data-file-width="74" data-file-height="78" /></a><figcaption>Een felle, witte led</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Lichtstroom_vergeleken">Lichtstroom vergeleken</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Lichtstroom vergeleken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Lichtstroom vergeleken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Type</th> <th>Opbrengst (lumen/watt)</th> <th>Opmerkingen </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Gloeilamp" title="Gloeilamp">Gloeilamp</a></td> <td>12–15</td> <td>afhankelijk van het vermogen van de lamp </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Halogeenlamp" title="Halogeenlamp">Halogeenspot</a></td> <td>20</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Spaarlamp" title="Spaarlamp">Spaarlamp</a> (16 W)</td> <td>55–60</td> <td> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Fluorescentielamp" title="Fluorescentielamp">Tl-buis</a></td> <td>100</td> <td>met een Colour Rendering Index van 95 (Philips) </td></tr> <tr> <td>Led</td> <td>24–254</td> <td>De modernste (2012) koelwitte leds (bv <a href="/w/index.php?title=Cree_Inc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cree Inc (de pagina bestaat niet)">Creetype</a> XPEHEW) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Natriumlamp" title="Natriumlamp">Natriumlamp</a></td> <td>120–200</td> <td>straatverlichting </td></tr></tbody></table></dd></dl> <p>De nieuwste ledlampen (type Superflux) zijn dus iets efficiënter dan de moderne spaarlampen (60-100 tegen 55-60 lumen/watt). Deze leds verslaan dus ook de ouderwetse gloeilamp en de halogeenspot, maar nog niet de tl-buizen. Lumen is alleen het lichtspectrum dat mensen kunnen zien. Een led gaat gemakkelijk 50.000 uur mee en zelfs de modernste tl-buizen en natrium- of kwiklampen halen niet meer dan 18.000 uur. Een uitzondering hierop zijn de zogenaamde "long life"-tl-buizen. Deze kunnen, afhankelijk van het toegepaste <a href="/wiki/Voorschakelapparaat" title="Voorschakelapparaat">voorschakelapparaat</a> wel tot ca. 84.000 uur meegaan. Deze levensduur is gebaseerd op een technische uitval van maximaal 10% en een maximale lichtterugval van 10%. Bij de meeste leds met hoog vermogen neemt de lichtopbrengst gedurende de levensduur langzaam af. Bovendien neemt de levensduur (en lichtopbrengst) snel af als de led (te) heet wordt. Een goede koeling is nodig, en dat maakt hem weer groter en zwaarder. Harde schriftelijke garanties over levensduur en lichtopbrengst geeft echter bijna geen enkel bedrijf.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 22 augustus 2013 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> </p><p>Leds met een hoog vermogen zijn minder efficiënt qua lichtopbrengst per watt (bijvoorbeeld, Luxeon K2 van Philips: 24 lumen per watt [2008]) in vergelijking met kleinere leds (bijvoorbeeld, superflux 4 chip-leds: 44 lumen per watt [2008]). Een kleinere led is wel heel efficiënt in lichtopbrengst per watt, maar geeft maar weinig licht (3 à 5 lumen) doordat de maximale elektrische stroom door de led niet groot mag zijn. </p><p>Leds hebben de unieke eigenschap dat bij dimmen (minder stroom door de led) het rendement toeneemt. Ook in de kou neemt het rendement toe, in tegenstelling tot de op fluorescentielampen gebaseerde spaarlampen, die in de kou juist minder licht gaan geven.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Levensduur">Levensduur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Levensduur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Levensduur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Branduren">Branduren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Branduren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Branduren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een led kan veel meer uren licht geven dan een spaarlamp voordat hij kapot gaat. Vaak staat op verpakking van ledverlichting dat deze zeker 30.000-50.000 uur zou moeten meegaan. Van cruciaal belang bij een ledlamp is dat de warmte goed afgevoerd wordt. Gebeurt dat niet, dan gaat de levensduur van de led aanzienlijk achteruit. Ook de kwaliteit van de elektronica is van belang. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Halfwaardetijd">Halfwaardetijd</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Halfwaardetijd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Halfwaardetijd"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De halfwaardetijd (L50) is het aantal uren dat een led kan branden totdat hij nog maar de helft van de oorspronkelijke lichtsterkte uitstraalt. Bij eenvoudige gekleurde leds is deze tijd ook maar zeer beperkt,<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 4 december 2013 een bronvermelding gewenst. Motivering: Ik dacht dat de levensduur juist lang was">[bron?]</span></a></sup> bij leds die fel wit licht uitstralen kan die tijd tussen 5000 en 150.000 uur liggen. Dat betekent dat wanneer een goedkope witte led als achtergrondverlichting constant aan staat, deze na zekere tijd nog maar half zo fel is. De halfwaardetijd hangt af van de gekozen materialen en constructie van de led. Er zijn tegenwoordig leds die bij een junctietemperatuur van 80 °C een halfwaardetijd van meer dan 150.000 uur hebben. De halfwaardetijd wordt door sommige fabrikanten opgegeven, of er worden testresultaten gemeld, zie de links onderaan. Dit betreft zonder uitzondering leds die een <i><a href="/wiki/Thermisch_geleidende_pad" title="Thermisch geleidende pad">thermal pad</a></i> hebben waarmee ze op een koelplaat gesoldeerd moeten worden. Op die wijze kan de totale warmteweerstand van de junctie naar de omgeving zeer laag gemaakt worden, bijvoorbeeld totaal 15 °C/W, waardoor bij 2 watt de temperatuurstijging van de ledjunctie tot 30 °C beperkt blijft. Het lijkt<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 01 augustus 2021 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> echter alsof de meeste ledlamp- of ledarmatuurconstructeurs zich niet bewust zijn van het belang van een goede ledkoeling, niet alleen voor de levensduur maar ook voor de efficiëntie (lumen/watt) die bij hoge <a href="/wiki/Pn-overgang" title="Pn-overgang">junctietemperatuur</a> wezenlijk daalt. Een led kan bewust op een lagere stroom gezet worden, zodat de junctietemperatuur lager blijft, om de halfwaardetijd te verlengen. De junctietemperatuur, de interne opbouw van de led (gebruikte materialen, procescontrole gedurende fabricage) en in mindere mate de stroom door de led en de omgevingstemperatuur in het geval van <i>single chip</i> witte leds zijn bepalend voor L70 en L50. Er wordt op dit punt nog steeds vooruitgang geboekt, maar voor zeer lange levensduur moet de led altijd goed gekoeld worden en mag er niet te veel stroom door de led gestuurd worden, een wezenlijk verschil met andere lichtbronnen. Overigens wordt meestal 30% lichtafname als einde van de levensduur voor een led beschouwd (L70). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="L70_en_L50">L70 en L50</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: L70 en L50" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: L70 en L50"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het document <i>LED Life for General Lighting: Definition of Life</i><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> wil een definitie voorstellen van nuttige levensduur voor een led en definieert onder andere L70 en L50. L70 geeft aan na hoeveel branduren de lichtopbrengst met 30 procent is teruggevallen, waarbij het document aangeeft dat de led aan het einde van zijn levensduur is. De L70-waarde ligt voor kleine leds gebruikt op hun maximum stroomwaarde op 1000 uur en voor gekoelde kwaliteitsleds op 150.000 uur, afhankelijk van de interne ledconstructie en de junctietemperatuur van de led in bedrijf. Een goede kwaliteit led gebruiken, zeer goed koelen en niet te veel stroom door de led sturen is de manier om een lange levensduur te verkrijgen. De L50-waarde ligt ongeveer een factor 2 hoger dan de L70-waarde. Voor kwalitatief hoogwaardige toepassingen wordt doorgaans de L70-waarde en soms zelfs de L80-waarde gehanteerd. </p><p>De huidige tests schrijven een eerste inbrandperiode voor van 1000 uur. De lichtresultaten in die periode tellen niet mee voor de meting. Gedurende de inbrandtijd tijd kan de lichtopbrengst van de led zelfs nog toenemen. Dan volgt een meetinterval tussen 1000 en 6000 uur, waarbij bijvoorbeeld elke 1000 uur de lichtopbrengst (zeer precies) wordt gemeten. Gedurende de test moeten de temperatuur van en de stroom door de led zeer constant gehouden worden. Er wordt aanbevolen bij verschillende stromen en verschillende temperaturen te meten. Hoewel de lichtafname in principe exponentieel is in de stabiele periode, kan voor L70 zonder te grote fouten lineair worden <a href="/wiki/Extrapolatie" title="Extrapolatie">geëxtrapoleerd</a> (dit geeft een iets te pessimistisch resultaat). </p><p>Als in de 5000 uur durende meetperiode een afname van 3% wordt geconstateerd, zou de L70 50.000 uur zijn. Voor langere levensduren zou langer gemeten moeten worden. Om 150.000 uur aan te tonen zou bijvoorbeeld gedurende 15.000 uur gemeten moeten worden, waarbij dan een lichtafname van maximaal 3% zou mogen optreden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toepassingen">Toepassingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Toepassingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Toepassingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ledbeeldscherm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Ledbeeldscherm.jpg/260px-Ledbeeldscherm.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Ledbeeldscherm.jpg/390px-Ledbeeldscherm.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Ledbeeldscherm.jpg/520px-Ledbeeldscherm.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>Een beeldscherm met afzonderlijke rode, groene en blauwe leds</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:A6_avant_c6_led.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/A6_avant_c6_led.jpg/260px-A6_avant_c6_led.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/A6_avant_c6_led.jpg/390px-A6_avant_c6_led.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/A6_avant_c6_led.jpg/520px-A6_avant_c6_led.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption>Leds in de achterlichten van een <a href="/wiki/Audi_A6" title="Audi A6">Audi A6</a></figcaption></figure> <p>Vanouds werden leds toegepast als vervanging voor indicatielampjes en in <a href="/wiki/Zevensegmentendisplay" title="Zevensegmentendisplay">zevensegmentendisplays</a>. Leds worden tegenwoordig alom toegepast in consumentenelektronica als infraroodzender in <a href="/wiki/Afstandsbediening" title="Afstandsbediening">afstandsbedieningen</a> en spannings- of signaal<a href="/wiki/Controlelamp" title="Controlelamp">indicators</a>, maar ook steeds vaker in lichtkranten en platte beeldschermen. Vooral door de vrij recent ontwikkelde mogelijkheid om leds blauw of (door combinaties van leds) wit licht uit te laten stralen is het potentiële toepassingsgebied aanzienlijk toegenomen. </p><p>Een serie leds op rij wordt ook gebruikt als derde remlicht; gemonteerd achter de achterruit van een auto. <a href="/wiki/Audi" title="Audi">Audi</a> en General Motors waren bij de eerste autoproducenten die leds grootschalig toepasten in hun productiemodellen. Zo was in het jaar 2000 de Cadillac Deville voorzien van volledige ledverlichting aan de achterzijde en was de <a href="/wiki/Audi_R8" title="Audi R8">Audi R8</a> de eerste auto waarbij de <a href="/wiki/Koplamp" title="Koplamp">koplampen</a> volledig uit leds bestaan. Ook de nieuwe zwaailichten voor ambulances, politie, brandweer enz. zijn meestal ledlichten. De laatste tijd zien we ook veel leds verschijnen in tuinverlichting met ingebouwde <a href="/wiki/Zonnecel" title="Zonnecel">zonnecel</a> die uit zonlicht elektrische energie genereert, die wordt opgeslagen in een <a href="/wiki/Batterij_(elektrisch)" title="Batterij (elektrisch)">oplaadbare batterij</a>. </p><p>Verdere toepassingen zijn compacte <a href="/wiki/Zaklantaarn" title="Zaklantaarn">zaklampen</a> en <a href="/wiki/Fietsverlichting" title="Fietsverlichting">fietslampen</a>, zowel vast gemonteerd op de fiets, of als losse clip-on-units. </p><p>Met een bijzondere optische constructie kan van de led een halfgeleider<a href="/wiki/Laser_(licht)" title="Laser (licht)">laser</a> gemaakt worden. Zo'n led geeft sterk gebundeld <a href="/wiki/Coherentie_(natuurkunde)" title="Coherentie (natuurkunde)">coherent</a> licht af met een zeer specifieke <a href="/wiki/Golflengte" title="Golflengte">golflengte</a>, waardoor hij geschikt is om te worden toegepast in <a href="/wiki/Compact_disc" title="Compact disc">cd</a>- en <a href="/wiki/Dvd" title="Dvd">dvd</a>-opname- en afspeelapparatuur. Deze leds hebben wel een beperkte levensduur. Bij gebruik van enkele uren per dag, zal zo'n led ruwweg 8 jaar meegaan. </p><p>Er worden ook leds gebruikt in nieuwe <a href="/wiki/Verkeerslicht" title="Verkeerslicht">verkeerslichten</a> en bij <a href="/wiki/Overweg" title="Overweg">spoorwegovergangen</a>. Voordelen daarvan zijn dat ze lang meegaan, vrijwel niet gevoelig zijn voor mechanische trillingen, en minder energie verbruiken dan de vroeger gebruikte gloeilampen. </p><p>Ook voor <a href="/wiki/Straatverlichting" title="Straatverlichting">straatverlichting</a> worden leds op steeds grotere schaal gebruikt. Vrijwel alle grote leveranciers van straatverlichting hebben inmiddels een of meerdere led-armaturen in hun assortiment opgenomen. De meerderheid van deze armaturen geeft wit of koelwit licht. De Nederlandse fabrikant Innolumis maakt echter gebruik van groene en rode leds, wat een goudgroen schijnsel oplevert. Deze spectrale verdeling sluit beter aan bij de fysiologische eigenschappen van het menselijk oog in het donker (het <a href="/wiki/Purkinje-effect" title="Purkinje-effect">Purkinje-effect</a>), waardoor er minder licht nodig is om toch goed te kunnen zien. Op termijn worden leds gezien als een goed alternatief voor andere soorten verlichting waarbij een langere levensduur en een lager energieverbruik bereikt wordt dan met andere lichtbronnen. </p><p>Een andere toepassing van leds in consumentenelektronica is het gebruik van leds als backlight in televisietoestellen – ook wel <a href="/wiki/Ledtelevisie" title="Ledtelevisie">ledtelevisie</a> genoemd – en computermonitoren. Traditionele beeldschermen gebruiken <a href="/wiki/CCFL" title="CCFL">CCFL's</a> als backlight om de verscheidene pixels te verlichten. Een verschijnsel dat vaak optreedt bij deze methode van verlichten is "backlight bleeding." Omdat elke CCFL afzonderlijk een groot gebied verlicht komt het vaak voor dat de CCFL-gebieden belicht die niet zouden moeten worden verlicht. Dit is vooral zichtbaar bij een volledig zwarte afbeelding. Aan de randen van het scherm is de kleur dan lichter dan op de rest van het scherm. Dit kan als storend worden ervaren. Door het gebruik van leds als backlight wordt dit verschijnsel minder en mits goed geplaatst verbannen. Door elke led een klein doelgebied te geven en de optie te installeren om elke afzonderlijke led wel of niet te laten branden lekt er minder licht weg aan de zijkanten en kunnen zwarte afbeeldingen beter worden weergegeven. <a href="/wiki/Samsung_Electronics" title="Samsung Electronics">Samsung</a> kwam als eerste op de markt met een ledtelevisie in 2006. </p><p>Ook in de <a href="/wiki/Tuinbouw" title="Tuinbouw">tuinbouw</a> wordt al veel ledverlichting gebruikt, voor zowel meerlagenteelt als voor <a href="/wiki/Assimilatieverlichting" title="Assimilatieverlichting">assimilatieverlichting</a>. Ook hier speelt de spectrale verdeling van de lichtbron een rol: planten maken niet van het volledige lichtspectrum gebruik voor hun <a href="/wiki/Fotosynthese" title="Fotosynthese">fotosynthese</a>. Er kan daarom energie bespaard worden door met ledverlichting alleen die lichtfrequenties aan te bieden waar de plant wat mee kan en geen energie te steken in lichtfrequenties die onbelangrijk zijn voor de ontwikkeling van het gewas. Kassen die van deze techniek gebruikmaken, zijn in het donker te herkennen aan een vage roodblauwe gloed, in tegenstelling tot de veel sterkere oranje 'halo' van <a href="/wiki/Natriumlamp" title="Natriumlamp">natrium</a> en SON-T-lampen in andere kassen. </p><p>De laatste tijd is er ook een grote opmars van ledverlichting in de evenementenbranche en als <a href="/wiki/Theaterbelichting" class="mw-redirect" title="Theaterbelichting">theaterbelichting</a>. Door het aanzienlijk lagere energieverbruik en goede aanstuurbaarheid is dit een uitermate geschikte oplossing. Veelal wordt deze toepassing gebruikt als videowall, grote ledbakken waar beeld over loopt, maar ook floodlights in de vorm van <a href="/wiki/PAR-schijnwerper" title="PAR-schijnwerper">PAR-behuizing</a> komen voor. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Led_met_geïntegreerde_elektronica"><span id="Led_met_ge.C3.AFntegreerde_elektronica"></span>Led met geïntegreerde elektronica</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Led met geïntegreerde elektronica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Led met geïntegreerde elektronica"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een knipperled is een led waarin een kleine elektronische schakeling is geïntegreerd die de led afwisselend aan en uit doet gaan. Deze led heeft vaak dezelfde spanning nodig als een witte of blauwe led, er zijn ook knipperleds met geïntegreerde <a href="/wiki/Spanningsregelaar" title="Spanningsregelaar">spanningsregelaar</a> die werken op een spanning van 5-15 V. </p><p>Ook bestaan er leds die gaan branden als de spanning onder een bepaalde waarde zakt, om aan te geven dat de batterijspanning te laag is. </p><p>In allerlei <a href="/wiki/Speelgoed" title="Speelgoed">speelgoed</a> worden RGB-leds toegepast die voorzien zijn van elektronica die de uitgezonden kleuren doorlopend in elkaar laat overlopen. Dit wordt ook wel <i>faden</i> genoemd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Elektrische_eigenschappen">Elektrische eigenschappen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Elektrische eigenschappen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Elektrische eigenschappen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ledkarakteristieken.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Ledkarakteristieken.png/300px-Ledkarakteristieken.png" decoding="async" width="300" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Ledkarakteristieken.png/450px-Ledkarakteristieken.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Ledkarakteristieken.png/600px-Ledkarakteristieken.png 2x" data-file-width="1183" data-file-height="815" /></a><figcaption>Typische karakteristieken van diverse leds</figcaption></figure> <p>In elektronisch opzicht zijn leds en andere halfgeleiderdiodes interessante componenten omdat er een nagenoeg constante spanningsval over de aansluitingen optreedt, anders dan bij <a href="/wiki/Elektrische_weerstand_(eigenschap)" title="Elektrische weerstand (eigenschap)">ohmse weerstanden</a>. Een IR-led gedraagt zich bijvoorbeeld als een superieure <a href="/wiki/Zenerdiode" title="Zenerdiode">zenerdiode</a> van ca. 1,1 V. </p><p>Een led mag daarom nooit zonder meer op een <a href="/wiki/Spanningsbron" title="Spanningsbron">spanningsbron</a> worden aangesloten. Er dient altijd een stroombegrenzer aanwezig te zijn, zoals een <a href="/wiki/Transistor" title="Transistor">transistor</a> of een eenvoudige <a href="/wiki/Weerstand_(component)" title="Weerstand (component)">weerstand</a>, omdat een led in feite een diode is. Over de led zal een <a href="/wiki/Spanningsval" title="Spanningsval">spanning</a> vallen, afhankelijk van het type led zo'n 1,1 <a href="/wiki/Volt_(eenheid)" title="Volt (eenheid)">V</a> voor infrarode leds tot wel 3,5 V bij witte en blauwe leds (zie grafieken hiernaast). </p><p>De <a href="/wiki/Elektrische_stroom" title="Elektrische stroom">standaardstroom</a> door een led is 20 mA continu, maar de meeste leds kunnen 10-30 mA verwerken. Het is overigens heel goed mogelijk om pulsvormige stromen tot wel 1 A te gebruiken als de gemiddelde stroom maar binnen de veilige grenzen blijft. In een dergelijke schakeling zal de led gemiddeld minder energie verbruiken bij gelijke ervaring van intensiteit. In het geval van constante gelijkstroom laat de grootte van de <a href="/wiki/Spanningsdeler#Voorschakelweerstand" title="Spanningsdeler">stroombegrenzende weerstand</a> zich volgens de <a href="/wiki/Wet_van_Ohm" title="Wet van Ohm">wet van Ohm</a> als volgt berekenen: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle R={\frac {U_{s}-U_{l}}{I}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>R</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <msub> <mi>U</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>s</mi> </mrow> </msub> <mo>−</mo> <msub> <mi>U</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>l</mi> </mrow> </msub> </mrow> <mi>I</mi> </mfrac> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle R={\frac {U_{s}-U_{l}}{I}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/316695d102ed1e13399a539ce6d1dd3a110de88b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:13.44ex; height:5.176ex;" alt="{\displaystyle R={\frac {U_{s}-U_{l}}{I}}}"></span></dd></dl> <p>waarin </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>I</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/535ea7fc4134a31cbe2251d9d3511374bc41be9f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.172ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle I}"></span> de stroomsterkte is,</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle U_{s}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>U</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>s</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle U_{s}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e61d1a3cbea2c02997c2a9416a0bd82fed911f75" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.591ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle U_{s}}"></span> de voedingsspanning en</dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle U_{l}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>U</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>l</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle U_{l}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f53e16b0b55bada3e179b785270f2d45f0c20ed9" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.31ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle U_{l}}"></span> de werkspanning van de led</dd></dl> <p>Voor een rode led met <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle I=20\ {\text{mA}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>I</mi> <mo>=</mo> <mn>20</mn> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtext>mA</mtext> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle I=20\ {\text{mA}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/53d6b69a1d715b61bb2accb4d6b092e32fcde1ca" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:10.855ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle I=20\ {\text{mA}}}"></span>, 1,6 V werkspanning en 5 V voedingsspanning moet de voorschakelweerstand: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\frac {5{,}0-1{,}6}{0{,}02}}=170\Omega }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mn>5</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>,</mo> </mrow> <mn>0</mn> <mo>−</mo> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>,</mo> </mrow> <mn>6</mn> </mrow> <mrow> <mn>0</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>,</mo> </mrow> <mn>02</mn> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mn>170</mn> <mi mathvariant="normal">Ω</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\frac {5{,}0-1{,}6}{0{,}02}}=170\Omega }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1771a147fe4b34760f2745eeac9361db6b552cf2" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -2.338ex; width:17.884ex; height:5.843ex;" alt="{\displaystyle {\frac {5{,}0-1{,}6}{0{,}02}}=170\Omega }"></span></dd></dl> <p>zijn; kies 180 Ω uit de <a href="/wiki/E-reeks" title="E-reeks">E12-reeks</a>. </p><p>Voor de zwakstroomleds, die een standaardstroom van 3 mA vragen, geldt een soortgelijke berekening. </p><p>Zonder voorschakelweerstand kan een led aangestuurd worden door gebruik te maken van stroomsturing met een <a href="/wiki/Stroombron" title="Stroombron">stroombron</a>, zoals een <a href="/wiki/Widlar-stroombron" title="Widlar-stroombron">Widlar-stroombron</a> (dus geen <a href="/wiki/Spanningsbron" title="Spanningsbron">spanningsbron</a>). Deze levert, bij variaties van de ingangsspanning, een stabiele stroom die door de led zal vloeien. De serieregelaar (transistor of FET) in de stroombron vervangt de voorschakelweerstand en <a href="/wiki/Dissipatie" title="Dissipatie">dissipeert</a>, ter vervanging van de voorschakelweerstand, het "nutteloos" vermogen. </p><p>In bovenstaand voorbeeld gaat er 64 mW verloren aan 'warmte' in de weerstand en slechts 29 mW zal worden uitgestraald door de led. (Verliezen binnen in de led buiten beschouwing gelaten.) Er gaat dus slechts ongeveer 33% van het door de voeding geleverde vermogen naar de led. Bij hogere voedingsspanningen zal deze verhouding schever komen te liggen tot het conventionele gebruik van de led niet meer economisch is. Bij netspanningstoepassingen kan men beter een seriecondensator gebruiken. Een kleine serieweerstand wordt dan toegevoegd om grote inschakel- of stoorpieken te dempen. </p><p>Om de led te kunnen dimmen wordt gebruikgemaakt van <a href="/wiki/Multiplexing" title="Multiplexing">multiplexing</a> of <a href="/wiki/Pulsbreedtemodulatie" title="Pulsbreedtemodulatie">pulsbreedtemodulatie</a> (PWM-stroomsturing). Deze sturing maakt gebruik van het feit dat een led hoge piekstromen kan verduren als de effectieve stroom maar de normale waarde heeft. Pulsbreedtesturing kan efficiënter zijn als een groter gedeelte van het effectieve vermogen naar de led gaat. Tijdens de aan-tijd loopt er door de led een hogere stroom dan tijdens normaal bedrijf. De ledspanning zal hierdoor iets hoger zijn. De voorschakelweerstand (of geleidingsweerstand van de serietransistor) is lager en het vermogen hierin, dat kwadratisch toeneemt met de stroom, zal hoger zijn. Middeling tussen aan- en uit-tijd kan een lager verlies opleveren. </p><p>De lichtsterkte wordt uitgedrukt in "mcd" (<a href="/wiki/Millicandela" title="Millicandela">millicandela</a>) en varieert van 1,6 tot meer dan 25.000 mcd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Typen">Typen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Typen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Typen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Verschiedene_LEDs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Verschiedene_LEDs.jpg/260px-Verschiedene_LEDs.jpg" decoding="async" width="260" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Verschiedene_LEDs.jpg/390px-Verschiedene_LEDs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Verschiedene_LEDs.jpg/520px-Verschiedene_LEDs.jpg 2x" data-file-width="3392" data-file-height="1193" /></a><figcaption>Verschillende typen led</figcaption></figure> <p>Leds worden geproduceerd in een verscheidenheid van vormen en maten. De rode led in cilindrische 5mm-behuizing, vijfde van links, is de meest voorkomende, geraamd op 80% van de wereldproductie. De kleur van de plastic lens is vaak hetzelfde als de werkelijke kleur van het uitgestraalde licht, maar niet altijd. Bijvoorbeeld, paars kunststof wordt vaak gebruikt voor infrarood-leds, en de meeste apparaten zijn voorzien van duidelijke blauwe behuizing. Er zijn ook leds in <a href="/wiki/Surface-mount_technology" title="Surface-mount technology">SMT</a>-behuizingen, zoals die gevonden op mobiele telefoons en op toetsenborden. </p> <div style="clear:left;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trivia">Trivia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Trivia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Trivia"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:TorenOpZuid.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/TorenOpZuid.jpg/260px-TorenOpZuid.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/TorenOpZuid.jpg/390px-TorenOpZuid.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/TorenOpZuid.jpg/520px-TorenOpZuid.jpg 2x" data-file-width="1704" data-file-height="2272" /></a><figcaption>KPN Toren op Zuid Rotterdam</figcaption></figure> <ul><li>Net als bij andere <a href="/wiki/Halfgeleider_(elektronica)" title="Halfgeleider (elektronica)">halfgeleider</a><a href="/wiki/Diode" title="Diode">diodes</a> kan een led <a href="/wiki/Licht" title="Licht">licht</a> in stroom omzetten. Het principe is hetzelfde als bij een <a href="/wiki/Fotodiode" title="Fotodiode">fotodiode</a>. De led is echter niet geoptimaliseerd voor deze eigenschap.</li> <li>In veel goedkope ledzaklampjes wordt de voorschakelweerstand uit kostenoverwegingen weggelaten, omdat knoopcellen een uitgangsspanning hebben die nooit hoger is dan de maximale spanning die een led kan verdragen. Bedenk dat een kleine toename van de spanning een enorme toename in stroom kan betekenen waardoor de led onherstelbaar wordt beschadigd. Dit heeft te maken met de stroom die exponentieel toeneemt als de spanning stijgt (diodevergelijking van Shockley).</li> <li>Net als bij veel andere elektronicacomponenten wordt bij een led de negatieve aansluiting <a href="/wiki/Kathode" title="Kathode">kathode</a> genoemd, en de positieve aansluiting <a href="/wiki/Anode" title="Anode">anode</a>.</li> <li>Meestal is de langste aansluitpoot van een led (ìn de led de kleinste elektrode met de bonddraad) de positieve aansluiting.</li> <li>In de regel is dan de aansluiting het dichtst bij het platte kantje van de ronde kunststofrand van de led de negatieve aansluiting.</li> <li>De honderd meter hoge koeltoren van <a href="/wiki/Electrabel" class="mw-redirect" title="Electrabel">Electrabel</a> in <a href="/wiki/Drogenbos" title="Drogenbos">Drogenbos</a>, nabij <a href="/wiki/Brussel_(stad)" title="Brussel (stad)">Brussel</a>, wordt sinds begin december 2005 verlicht met bijna 100.000 leds. Deze zijn verspreid over 57 lichtlijnen van lampjes in rode, groene en blauwe kleuren.</li> <li>De KPN "<a href="/wiki/Toren_op_Zuid" title="Toren op Zuid">Toren op Zuid</a>" in Rotterdam heeft een scheve voorkant die is ontworpen als een 90 × 40 meter groot billboard. In een raster zijn ongeveer 1000 groene ledlampen aangebracht waardoor de gevel een lichtkrant is geworden waarop beelden worden vertoond.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Charlieplexing" title="Charlieplexing">Charlieplexing</a></li> <li><a href="/wiki/Oled" title="Oled">Oled</a></li> <li><a href="/wiki/Wet_van_Haitz" title="Wet van Haitz">Wet van Haitz</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Led&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Led&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111122190327/http://www.lightingresearch.org/programs/solidstate/pdf/guSPIE.pdf">Levensduurexperiment kleine leds</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Dr. Thomas Scherer, Elektor, januari 2016</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Tom Simonite, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newscientist.com/blog/technology/2007/04/led-older-than-we-thought.html"><i>The LED - older than we thought</i></a>, New Scientist blog, 11 april 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171201081407/https://www.newscientist.com/blog/technology/2007/04/led-older-than-we-thought.html">Gearchiveerd</a> op 1 december 2017.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Nikolay Zheludev, "<i>The life and times of the LED — a 100-year history</i>", <i>Nature Photonics</i> <b>1</b>, 189 - 192 (2007)</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">De gemeente <a href="/wiki/Huizen" title="Huizen">Huizen</a> was in 2016 de eerste gemeente in Nederland, die alle openbare verlichting door ledverlichting heeft vervangen.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130509093146/http://www.elektor.nl/nieuws/nieuw-led-rendementsrecord-231-lumen-per-watt.1819537.lynkx">Nieuw LED-rendementsrecord: 231 lumen per watt</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2011"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lamptech.co.uk/Documents/FL%20Temperature.htm">Effect of Ambient Temperature</a>. Lamptech (2011-X-30). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210516222905/http://www.lamptech.co.uk/Documents/FL%20Temperature.htm">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2021-11-28">28 november 2021</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-09-14">14 september 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lrc.rpi.edu/programs/solidstate/assist/pdf/ASSIST-LEDLife-revised2007.pdf">lrc.rpi.edu</a></span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/LED" class="extiw" title="commons:LED">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/LED" class="extiw" title="commons:LED">LED</a></b></i> op <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a>.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Lampen"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_lichtbronnen" title="Sjabloon:Navigatie lichtbronnen"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_lichtbronnen&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Lampen" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Lamp" title="Lamp">Lampen</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Argandse_lamp" title="Argandse lamp">argandse lamp</a> · <a href="/wiki/Booglamp" title="Booglamp">booglamp</a> · <a href="/wiki/Carbidlamp" title="Carbidlamp">carbidlamp</a> · <a href="/wiki/CCFL" title="CCFL">CCFL</a> · <a href="/wiki/Davylamp" title="Davylamp">davylamp</a> · <a href="/wiki/EEFL" title="EEFL">EEFL</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Elektrodeloze_lamp" title="Elektrodeloze lamp">elektrodeloze lamp</a></span> · <a href="/wiki/Elektronenflitser" title="Elektronenflitser">elektronenflitser</a> · <a href="/w/index.php?title=Filmzon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Filmzon (de pagina bestaat niet)">filmzon</a> · <a href="/wiki/Flitser" title="Flitser">flitser</a> · <a href="/wiki/Fluorescentielamp" title="Fluorescentielamp">fluorescentielamp</a> · <a href="/wiki/Gaslicht" title="Gaslicht">gaslicht</a> · <a href="/wiki/Gasontladingslamp" title="Gasontladingslamp">gasontladingslamp</a> · <a href="/wiki/Gloeilamp" title="Gloeilamp">gloeilamp</a> · <a href="/wiki/Halogeenlamp" title="Halogeenlamp">halogeenlamp</a> · <a href="/wiki/Hefnerlamp" title="Hefnerlamp">hefnerlamp</a> · <a href="/wiki/Hogehelderheidsled" title="Hogehelderheidsled">hogehelderheidsled</a> · <span class="nowrap"><a href="/wiki/Jablochkoff-kaars" title="Jablochkoff-kaars">jablochkoff-kaars</a></span> · <a href="/wiki/Kaars" title="Kaars">kaars</a> · <a href="/wiki/Kalklicht" title="Kalklicht">kalklicht</a> · <a href="/wiki/Knijpkat" title="Knijpkat">knijpkat</a> · <a href="/wiki/Kwiklamp" title="Kwiklamp">kwiklamp</a> · <a href="/wiki/Lantaarn" title="Lantaarn">lantaarn</a> · <a href="/wiki/Ledlamp" title="Ledlamp">ledlamp</a> · <a href="/wiki/Menglichtlamp" title="Menglichtlamp">menglichtlamp</a> · <a href="/wiki/Metaalhalidelamp" title="Metaalhalidelamp">metaalhalidelamp</a> · <a href="/wiki/Natriumlamp" title="Natriumlamp">natriumlamp</a> · <a href="/wiki/Neonlamp" title="Neonlamp">neonlamp</a> · <a href="/wiki/Nernstlamp" title="Nernstlamp">nernstlamp</a> · <a href="/wiki/Olielamp" title="Olielamp">olielamp</a> · <a href="/wiki/Petroleumlamp" title="Petroleumlamp">petroleumlamp</a> · <a href="/wiki/Spaarlamp" title="Spaarlamp">spaarlamp</a> · <a href="/wiki/Fluorescentielamp" title="Fluorescentielamp">tl-buis</a> · <a href="/wiki/Xenonlamp" title="Xenonlamp">xenonlamp</a> · <a href="/wiki/Zaklantaarn" title="Zaklantaarn">zaklantaarn</a> </p> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Led&oldid=68345804">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Led&oldid=68345804</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Halfgeleidercomponent" title="Categorie:Halfgeleidercomponent">Halfgeleidercomponent</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_augustus_2013" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2013">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2013</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_december_2013" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds december 2013">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds december 2013</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_augustus_2021" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2021">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds augustus 2021</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 6 nov 2024 om 12:50.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Led&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-whdxt","wgBackendResponseTime":426,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.189","walltime":"0.368","ppvisitednodes":{"value":1340,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":15648,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2381,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5786,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 115.317 1 -total"," 55.00% 63.424 1 Sjabloon:Appendix"," 52.57% 60.620 1 Sjabloon:References"," 29.32% 33.806 1 Sjabloon:Citeer_web"," 25.61% 29.530 1 Sjabloon:Navigatie_lichtbronnen"," 22.15% 25.539 1 Sjabloon:Navigatie"," 11.09% 12.791 1 Sjabloon:Taal-en"," 9.37% 10.804 1 Sjabloon:Taalaanduiding"," 7.25% 8.363 1 Sjabloon:Commons"," 3.97% 4.583 12 Sjabloon:Legenda"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":636452,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-688fc9465-7bhvz","timestamp":"20241125174630","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Led","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Led","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25504","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25504","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-08-26T20:59:18Z","dateModified":"2024-11-06T11:50:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/cb\/RBG-LED.jpg","headline":"diode die voornamelijk gebruikt wordt als lichtbron"}</script> </body> </html>