CINXE.COM
ソビエト連邦 - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ソビエト連邦 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"c03a10ce-f80d-40cf-826f-d1c35b1d805c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ソビエト連邦","wgTitle":"ソビエト連邦","wgCurRevisionId":103707692,"wgRevisionId":103707692,"wgArticleId":4209,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBNマジックリンクを使用しているページ","出典を必要とする記述のある記事/2021年3月","書きかけの節のある項目","正確性","出典を必要とする節のある記事/2024年2月","Reflistで3列を指定しているページ","解消済み仮リンクを含む記事","FAST識別子が指定されている記事","ISNI識別子が指定されている記事","VIAF識別子が指定されている記事","BNF識別子が指定されている記事", "BNFdata識別子が指定されている記事","CANTICN識別子が指定されている記事","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","Libris識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","NKC識別子が指定されている記事","NLA識別子が指定されている記事","NLG識別子が指定されている記事","PLWABN識別子が指定されている記事","PortugalA識別子が指定されている記事","MusicBrainz地域識別子が指定されている記事","Trove識別子が指定されている記事","UKPARL識別子が指定されている記事","NARA識別子が指定されている記事","SUDOC識別子が指定されている記事","TDVİA識別子が指定されている記事","ソビエト社会主義共和国連邦","過去の国際連合加盟国","連邦制国家"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage": "ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ソビエト連邦","wgRelevantArticleId":4209,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":300000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15180","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/1200px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/800px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/640px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ソビエト連邦 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ソビエト連邦 rootpage-ソビエト連邦 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-概要" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#概要"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>概要</span> </div> </a> <ul id="toc-概要-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国名・象徴" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#国名・象徴"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>国名・象徴</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-国名・象徴-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>国名・象徴サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-国名・象徴-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-国名の由来" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#国名の由来"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>国名の由来</span> </div> </a> <ul id="toc-国名の由来-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-国名の表記" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#国名の表記"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>国名の表記</span> </div> </a> <ul id="toc-国名の表記-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-象徴" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#象徴"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>象徴</span> </div> </a> <ul id="toc-象徴-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-歴史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#歴史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>歴史</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-歴史-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>歴史サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-歴史-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ロシア革命" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ロシア革命"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>ロシア革命</span> </div> </a> <ul id="toc-ロシア革命-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ロシア内戦" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ロシア内戦"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>ロシア内戦</span> </div> </a> <ul id="toc-ロシア内戦-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ソビエト連邦の成立" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ソビエト連邦の成立"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>ソビエト連邦の成立</span> </div> </a> <ul id="toc-ソビエト連邦の成立-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-一国社会主義と五カ年計画" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#一国社会主義と五カ年計画"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>一国社会主義と五カ年計画</span> </div> </a> <ul id="toc-一国社会主義と五カ年計画-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-農業集団化とクラーク撲滅" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#農業集団化とクラーク撲滅"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>農業集団化とクラーク撲滅</span> </div> </a> <ul id="toc-農業集団化とクラーク撲滅-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-戦間期の外交" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#戦間期の外交"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.6</span> <span>戦間期の外交</span> </div> </a> <ul id="toc-戦間期の外交-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-大粛清" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#大粛清"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.7</span> <span>大粛清</span> </div> </a> <ul id="toc-大粛清-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-第二次世界大戦" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#第二次世界大戦"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8</span> <span>第二次世界大戦</span> </div> </a> <ul id="toc-第二次世界大戦-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-大祖国戦争" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#大祖国戦争"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8.1</span> <span>大祖国戦争</span> </div> </a> <ul id="toc-大祖国戦争-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-終戦" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#終戦"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.8.2</span> <span>終戦</span> </div> </a> <ul id="toc-終戦-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-冷戦の開始とフルシチョフ時代" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#冷戦の開始とフルシチョフ時代"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.9</span> <span>冷戦の開始とフルシチョフ時代</span> </div> </a> <ul id="toc-冷戦の開始とフルシチョフ時代-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-停滞の時代" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#停滞の時代"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.10</span> <span>停滞の時代</span> </div> </a> <ul id="toc-停滞の時代-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ペレストロイカ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ペレストロイカ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.11</span> <span>ペレストロイカ</span> </div> </a> <ul id="toc-ペレストロイカ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-民族問題の再燃と連邦制の動揺" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#民族問題の再燃と連邦制の動揺"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.12</span> <span>民族問題の再燃と連邦制の動揺</span> </div> </a> <ul id="toc-民族問題の再燃と連邦制の動揺-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-冷戦終結" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#冷戦終結"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.13</span> <span>冷戦終結</span> </div> </a> <ul id="toc-冷戦終結-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-崩壊" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#崩壊"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.14</span> <span>崩壊</span> </div> </a> <ul id="toc-崩壊-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-地理" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#地理"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>地理</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-地理-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>地理サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-地理-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-概要_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#概要_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>概要</span> </div> </a> <ul id="toc-概要_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-汚染地域" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#汚染地域"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>汚染地域</span> </div> </a> <ul id="toc-汚染地域-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-環境破壊" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#環境破壊"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>環境破壊</span> </div> </a> <ul id="toc-環境破壊-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-地方行政区分" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#地方行政区分"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>地方行政区分</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-地方行政区分-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>地方行政区分サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-地方行政区分-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ソビエト社会主義共和国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ソビエト社会主義共和国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>ソビエト社会主義共和国</span> </div> </a> <ul id="toc-ソビエト社会主義共和国-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-憲法上の地位" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#憲法上の地位"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1.1</span> <span>憲法上の地位</span> </div> </a> <ul id="toc-憲法上の地位-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-自治ソビエト社会主義共和国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#自治ソビエト社会主義共和国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>自治ソビエト社会主義共和国</span> </div> </a> <ul id="toc-自治ソビエト社会主義共和国-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-憲法上の地位_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#憲法上の地位_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2.1</span> <span>憲法上の地位</span> </div> </a> <ul id="toc-憲法上の地位_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-自治区・自治管区" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#自治区・自治管区"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>自治区・自治管区</span> </div> </a> <ul id="toc-自治区・自治管区-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-都市" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#都市"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>都市</span> </div> </a> <ul id="toc-都市-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-代表する都市" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#代表する都市"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4.1</span> <span>代表する都市</span> </div> </a> <ul id="toc-代表する都市-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-政治" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#政治"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>政治</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-政治-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>政治サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-政治-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-一党独裁制" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#一党独裁制"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>一党独裁制</span> </div> </a> <ul id="toc-一党独裁制-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ソビエト連邦の指導者" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ソビエト連邦の指導者"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>ソビエト連邦の指導者</span> </div> </a> <ul id="toc-ソビエト連邦の指導者-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ウラジーミル・レーニン" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ウラジーミル・レーニン"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>ウラジーミル・レーニン</span> </div> </a> <ul id="toc-ウラジーミル・レーニン-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ヨシフ・スターリン" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ヨシフ・スターリン"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.2</span> <span>ヨシフ・スターリン</span> </div> </a> <ul id="toc-ヨシフ・スターリン-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ニキータ・フルシチョフ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ニキータ・フルシチョフ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.3</span> <span>ニキータ・フルシチョフ</span> </div> </a> <ul id="toc-ニキータ・フルシチョフ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-レオニード・ブレジネフ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#レオニード・ブレジネフ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.4</span> <span>レオニード・ブレジネフ</span> </div> </a> <ul id="toc-レオニード・ブレジネフ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ユーリ・アンドロポフ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ユーリ・アンドロポフ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.5</span> <span>ユーリ・アンドロポフ</span> </div> </a> <ul id="toc-ユーリ・アンドロポフ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-コンスタンティン・チェルネンコ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#コンスタンティン・チェルネンコ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.6</span> <span>コンスタンティン・チェルネンコ</span> </div> </a> <ul id="toc-コンスタンティン・チェルネンコ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ミハイル・ゴルバチョフ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ミハイル・ゴルバチョフ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.7</span> <span>ミハイル・ゴルバチョフ</span> </div> </a> <ul id="toc-ミハイル・ゴルバチョフ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-司法裁判" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#司法裁判"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>司法裁判</span> </div> </a> <ul id="toc-司法裁判-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-外交関係" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#外交関係"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>外交関係</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-外交関係-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>外交関係サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-外交関係-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-概要_3" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#概要_3"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>概要</span> </div> </a> <ul id="toc-概要_3-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-対社会主義陣営(東側)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#対社会主義陣営(東側)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>対社会主義陣営(東側)</span> </div> </a> <ul id="toc-対社会主義陣営(東側)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-中華人民共和国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#中華人民共和国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.1</span> <span>中華人民共和国</span> </div> </a> <ul id="toc-中華人民共和国-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-キューバ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#キューバ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2.2</span> <span>キューバ</span> </div> </a> <ul id="toc-キューバ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-対資本主義陣営(西側)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#対資本主義陣営(西側)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>対資本主義陣営(西側)</span> </div> </a> <ul id="toc-対資本主義陣営(西側)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-日本" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#日本"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.1</span> <span>日本</span> </div> </a> <ul id="toc-日本-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-東三省・満洲国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#東三省・満洲国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.2</span> <span>東三省・満洲国</span> </div> </a> <ul id="toc-東三省・満洲国-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-イギリス" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#イギリス"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.3</span> <span>イギリス</span> </div> </a> <ul id="toc-イギリス-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-アメリカ合衆国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#アメリカ合衆国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3.4</span> <span>アメリカ合衆国</span> </div> </a> <ul id="toc-アメリカ合衆国-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-外国渡航制限" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#外国渡航制限"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>外国渡航制限</span> </div> </a> <ul id="toc-外国渡航制限-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-例外" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#例外"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>例外</span> </div> </a> <ul id="toc-例外-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ユダヤ人" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ユダヤ人"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5.1</span> <span>ユダヤ人</span> </div> </a> <ul id="toc-ユダヤ人-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国外追放" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#国外追放"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5.2</span> <span>国外追放</span> </div> </a> <ul id="toc-国外追放-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-軍事" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#軍事"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>軍事</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-軍事-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>軍事サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-軍事-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-強力な軍事力" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#強力な軍事力"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>強力な軍事力</span> </div> </a> <ul id="toc-強力な軍事力-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-軍事支援" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#軍事支援"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>軍事支援</span> </div> </a> <ul id="toc-軍事支援-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-情報機関" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#情報機関"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>情報機関</span> </div> </a> <ul id="toc-情報機関-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-科学技術" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#科学技術"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>科学技術</span> </div> </a> <ul id="toc-科学技術-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-交通" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#交通"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>交通</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-交通-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>交通サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-交通-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-航空" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#航空"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1</span> <span>航空</span> </div> </a> <ul id="toc-航空-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-アエロフロート" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#アエロフロート"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1.1</span> <span>アエロフロート</span> </div> </a> <ul id="toc-アエロフロート-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-国内線" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#国内線"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1.1.1</span> <span>国内線</span> </div> </a> <ul id="toc-国内線-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国際線" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#国際線"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.1.1.2</span> <span>国際線</span> </div> </a> <ul id="toc-国際線-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-鉄道" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#鉄道"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.2</span> <span>鉄道</span> </div> </a> <ul id="toc-鉄道-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-自動車" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#自動車"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11.3</span> <span>自動車</span> </div> </a> <ul id="toc-自動車-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-経済" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#経済"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>経済</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-経済-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>経済サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-経済-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-計画経済" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#計画経済"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>計画経済</span> </div> </a> <ul id="toc-計画経済-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-農業" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#農業"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>農業</span> </div> </a> <ul id="toc-農業-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-消費財の流通" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#消費財の流通"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>消費財の流通</span> </div> </a> <ul id="toc-消費財の流通-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-貿易" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#貿易"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.4</span> <span>貿易</span> </div> </a> <ul id="toc-貿易-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-輸入消費財" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#輸入消費財"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.5</span> <span>輸入消費財</span> </div> </a> <ul id="toc-輸入消費財-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-会計監査" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#会計監査"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.6</span> <span>会計監査</span> </div> </a> <ul id="toc-会計監査-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-アメリカ合衆国との比較" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#アメリカ合衆国との比較"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.7</span> <span>アメリカ合衆国との比較</span> </div> </a> <ul id="toc-アメリカ合衆国との比較-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-国民" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#国民"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>国民</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-国民-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>国民サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-国民-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-家族" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#家族"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>家族</span> </div> </a> <ul id="toc-家族-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-人口統計" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#人口統計"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.2</span> <span>人口統計</span> </div> </a> <ul id="toc-人口統計-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-言語" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#言語"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3</span> <span>言語</span> </div> </a> <ul id="toc-言語-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-公教育" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#公教育"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.4</span> <span>公教育</span> </div> </a> <ul id="toc-公教育-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ピオネール" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ピオネール"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.4.1</span> <span>ピオネール</span> </div> </a> <ul id="toc-ピオネール-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-保健" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#保健"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.5</span> <span>保健</span> </div> </a> <ul id="toc-保健-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-宗教" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#宗教"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>宗教</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-宗教-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>宗教サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-宗教-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-正教弾圧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#正教弾圧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.1</span> <span>正教弾圧</span> </div> </a> <ul id="toc-正教弾圧-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-イスラム弾圧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#イスラム弾圧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.2</span> <span>イスラム弾圧</span> </div> </a> <ul id="toc-イスラム弾圧-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.3</span> <span>ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義</span> </div> </a> <ul id="toc-ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-その他の宗教弾圧" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#その他の宗教弾圧"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.4</span> <span>その他の宗教弾圧</span> </div> </a> <ul id="toc-その他の宗教弾圧-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-創価学会との交流" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#創価学会との交流"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.5</span> <span>創価学会との交流</span> </div> </a> <ul id="toc-創価学会との交流-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-社会問題" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#社会問題"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>社会問題</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-社会問題-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>社会問題サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-社会問題-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-戦災・貧困孤児" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#戦災・貧困孤児"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.1</span> <span>戦災・貧困孤児</span> </div> </a> <ul id="toc-戦災・貧困孤児-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-民族不和" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#民族不和"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.2</span> <span>民族不和</span> </div> </a> <ul id="toc-民族不和-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.2.1</span> <span>ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義</span> </div> </a> <ul id="toc-ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.2.1.1</span> <span>ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動</span> </div> </a> <ul id="toc-ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-治安" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#治安"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>治安</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-治安-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>治安サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-治安-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-公安・警察" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#公安・警察"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.1</span> <span>公安・警察</span> </div> </a> <ul id="toc-公安・警察-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-人権" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#人権"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16.2</span> <span>人権</span> </div> </a> <ul id="toc-人権-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-言論・報道" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#言論・報道"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>言論・報道</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-言論・報道-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>言論・報道サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-言論・報道-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-報道統制" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#報道統制"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.1</span> <span>報道統制</span> </div> </a> <ul id="toc-報道統制-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-国内" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#国内"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.1.1</span> <span>国内</span> </div> </a> <ul id="toc-国内-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-国外" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#国外"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.1.2</span> <span>国外</span> </div> </a> <ul id="toc-国外-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-「クレムリノロジー」" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#「クレムリノロジー」"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.2</span> <span>「クレムリノロジー」</span> </div> </a> <ul id="toc-「クレムリノロジー」-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-プロパガンダ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#プロパガンダ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17.3</span> <span>プロパガンダ</span> </div> </a> <ul id="toc-プロパガンダ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-文化" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#文化"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>文化</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-文化-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>文化サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-文化-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-食文化・料理" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#食文化・料理"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.1</span> <span>食文化・料理</span> </div> </a> <ul id="toc-食文化・料理-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-文学" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#文学"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.2</span> <span>文学</span> </div> </a> <ul id="toc-文学-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-音楽" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#音楽"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.3</span> <span>音楽</span> </div> </a> <ul id="toc-音楽-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-芸術" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#芸術"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.4</span> <span>芸術</span> </div> </a> <ul id="toc-芸術-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-映画" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#映画"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.5</span> <span>映画</span> </div> </a> <ul id="toc-映画-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-建築" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#建築"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.6</span> <span>建築</span> </div> </a> <ul id="toc-建築-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-祝祭日" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#祝祭日"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.7</span> <span>祝祭日</span> </div> </a> <ul id="toc-祝祭日-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-その他" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#その他"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.8</span> <span>その他</span> </div> </a> <ul id="toc-その他-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-外来文化" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#外来文化"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.8.1</span> <span>外来文化</span> </div> </a> <ul id="toc-外来文化-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ソビエトを描いた作品" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ソビエトを描いた作品"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.8.2</span> <span>ソビエトを描いた作品</span> </div> </a> <ul id="toc-ソビエトを描いた作品-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-スポーツ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#スポーツ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>スポーツ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-スポーツ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>スポーツサブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-スポーツ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ステート・アマチュア" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ステート・アマチュア"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19.1</span> <span>ステート・アマチュア</span> </div> </a> <ul id="toc-ステート・アマチュア-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1980年モスクワオリンピック" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1980年モスクワオリンピック"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19.2</span> <span>1980年モスクワオリンピック</span> </div> </a> <ul id="toc-1980年モスクワオリンピック-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-頭脳スポーツ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#頭脳スポーツ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19.3</span> <span>頭脳スポーツ</span> </div> </a> <ul id="toc-頭脳スポーツ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-サッカー" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#サッカー"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19.4</span> <span>サッカー</span> </div> </a> <ul id="toc-サッカー-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-連邦の遺産" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#連邦の遺産"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>連邦の遺産</span> </div> </a> <ul id="toc-連邦の遺産-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-役職" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#役職"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21.1</span> <span>役職</span> </div> </a> <ul id="toc-役職-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21.2</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21.3</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">24</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ソビエト連邦</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語215件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-215" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">215の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%82%D3%99_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%82%D3%99_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D2%9B%D3%99%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%B8%D0%B4%D0%B3%D1%8B%D0%BB%D0%B0" title="アブハズ語: Асоветтә Социалисттә Республикақәа Реидгыла" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Асоветтә Социалисттә Республикақәа Реидгыла" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="アブハズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Uni_Soviet" title="アチェ語: Uni Soviet" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Uni Soviet" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="アチェ語" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Sowjetunie" title="アフリカーンス語: Sowjetunie" lang="af" hreflang="af" data-title="Sowjetunie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Sowjetunion" title="スイスドイツ語: Sowjetunion" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Sowjetunion" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="スイスドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B6%E1%89%AA%E1%8B%AC%E1%89%B5_%E1%88%95%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5" title="アムハラ語: ሶቪዬት ሕብረት" lang="am" hreflang="am" data-title="ሶቪዬት ሕብረት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="アムハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3n_de_Republicas_Socialistas_Sovieticas" title="アラゴン語: Unión de Republicas Socialistas Sovieticas" lang="an" hreflang="an" data-title="Unión de Republicas Socialistas Sovieticas" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="アラゴン語" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Sofiet_Gesamnung" title="古英語: Sofiet Gesamnung" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Sofiet Gesamnung" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="古英語" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D9%8A" title="アラビア語: الاتحاد السوفيتي" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الاتحاد السوفيتي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%A5%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%DA%A4%D9%8A%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="モロッコ・アラビア語: لإتحاد السوڤياتي" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لإتحاد السوڤياتي" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="モロッコ・アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%88%DA%A4%D9%8A%D8%AA%D9%89" title="エジプト・アラビア語: اتحاد سوڤيتى" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اتحاد سوڤيتى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="エジプト・アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9B%27%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%9F_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%98" title="アッサム語: ছ'ভিয়েট সংঘ" lang="as" hreflang="as" data-title="ছ'ভিয়েট সংঘ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="アッサム語" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Xuni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="アストゥリアス語: Xunión Soviética" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Xunión Soviética" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%8A%D1%83%D0%BB_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D1%8F%D0%BB%D1%8A%D1%83%D0%BB_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B1%D0%B8" title="アヴァル語: Советияб Союзалъул Социялизмаялъул Республикаби" lang="av" hreflang="av" data-title="Советияб Союзалъул Социялизмаялъул Республикаби" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="アヴァル語" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/TSSS" title="コタヴァ: TSSS" lang="avk" hreflang="avk" data-title="TSSS" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="コタヴァ" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/SSR%C4%B0" title="アゼルバイジャン語: SSRİ" lang="az" hreflang="az" data-title="SSRİ" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="South Azerbaijani: شوروی" lang="azb" hreflang="azb" data-title="شوروی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D1%8B" title="バシキール語: Совет Социалистик Республикалар Союзы" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Совет Социалистик Республикалар Союзы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="バシキール語" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Uni_Soviet" title="バリ語: Uni Soviet" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Uni Soviet" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="バリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Sowjetunion" title="バイエルン・オーストリア語: Sowjetunion" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Sowjetunion" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="バイエルン・オーストリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Tar%C4%ABbu_S%C4%81jonga" title="サモギティア語: Tarību Sājonga" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Tarību Sājonga" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="サモギティア語" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%A1%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="ベラルーシ語: Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік" lang="be" hreflang="be" data-title="Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%A1%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Belarusian (Taraškievica orthography): Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8A%D1%8E%D0%B7_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%8A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="ブルガリア語: Съюз на съветските социалистически републики" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Съюз на съветските социалистически републики" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A8" title="Bhojpuri: सोवियत यूनियन" lang="bh" hreflang="bh" data-title="सोवियत यूनियन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A4_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="ベンガル語: সোভিয়েত ইউনিয়ন" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সোভিয়েত ইউনিয়ন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BD%A0%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%BA%E0%BD%93%E0%BC%8B" title="チベット語: སུའུ་ལེན་" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སུའུ་ལེན་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="チベット語" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A4_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8" title="ビシュヌプリヤ・マニプリ語: সোভিয়েত ইউনিয়ন" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="সোভিয়েত ইউনিয়ন" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="ビシュヌプリヤ・マニプリ語" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Unaniezh_ar_Republiko%C3%B9_Sokialour_Soviedel" title="ブルトン語: Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel" lang="br" hreflang="br" data-title="Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sovjetski_Savez" title="ボスニア語: Sovjetski Savez" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sovjetski Savez" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ボスニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D2%AF%D0%B1%D0%BB%D1%8D%D0%BB%D1%82%D1%8D_%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="ブリヤート語: Зүблэлтэ холбоото улас" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Зүблэлтэ холбоото улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="ブリヤート語" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3_de_Rep%C3%BAbliques_Socialistes_Sovi%C3%A8tiques" title="カタロニア語: Unió de Repúbliques Socialistes Soviètiques" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Unió de Repúbliques Socialistes Soviètiques" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C5%AD-li%C3%A8ng" title="閩東語: Sŭ-lièng" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sŭ-lièng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="閩東語" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="チェチェン語: Советийн Социалистийн Республикийн Союз" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Советийн Социалистийн Республикийн Союз" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="チェチェン語" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Unyong_Sobyet" title="セブアノ語: Unyong Sobyet" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Unyong Sobyet" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="セブアノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%DB%95%DA%A9%DB%8E%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DB%86%DA%A4%DB%8C%DB%95%D8%AA" title="中央クルド語: یەکێتیی سۆڤیەت" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="یەکێتیی سۆڤیەت" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C5%9Euralar_Sotsialistik_Cumhuriyetleri_Birligi" title="クリミア・タタール語: Şuralar Sotsialistik Cumhuriyetleri Birligi" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Şuralar Sotsialistik Cumhuriyetleri Birligi" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="クリミア・タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sov%C4%9Btsk%C3%BD_svaz" title="チェコ語: Sovětský svaz" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sovětský svaz" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8A%D0%B2%D1%A3%D1%82%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8A_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%8A_%D0%94%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%97%D0%B8_%D0%A1%D1%8A%D0%B2%D1%AB%EA%99%81%D1%8A" title="教会スラブ語: Съвѣтьскъ Социалистичьскъ Димократїи Съвѫꙁъ" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Съвѣтьскъ Социалистичьскъ Димократїи Съвѫꙁъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="教会スラブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BD_%D0%9F%C4%95%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%88%C4%95%D0%B2%C4%95" title="チュヴァシ語: Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Совет Социализм Республикисен Пĕрлешĕвĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Undeb_Sofietaidd" title="ウェールズ語: Yr Undeb Sofietaidd" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Undeb Sofietaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ウェールズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="おすすめ記事"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionen" title="デンマーク語: Sovjetunionen" lang="da" hreflang="da" data-title="Sovjetunionen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sowjetunion" title="ドイツ語: Sowjetunion" lang="de" hreflang="de" data-title="Sowjetunion" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Yewiya_Sovyetan" title="ザザキ語: Yewiya Sovyetan" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Yewiya Sovyetan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="ザザキ語" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Sowjetski_zw%C4%9Bzk" title="低地ソルブ語: Sowjetski zwězk" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Sowjetski zwězk" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="低地ソルブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Koisaan_Soviet" title="中央ドゥスン語: Koisaan Soviet" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Koisaan Soviet" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="中央ドゥスン語" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%90%DE%AF%DE%88%DE%A8%DE%87%DE%AC%DE%93%DE%B0_%DE%87%DE%A8%DE%87%DE%B0%DE%8C%DE%A8%DE%80%DE%A7%DE%8B%DE%AA" title="ディベヒ語: ސޯވިއެޓް އިއްތިހާދު" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ސޯވިއެޓް އިއްތިހާދު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="ディベヒ語" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%A3%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CF%8E%CE%BD" title="ギリシャ語: Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών" lang="el" hreflang="el" data-title="Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Soviet_Union" title="英語: Soviet Union" lang="en" hreflang="en" data-title="Soviet Union" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sovetunio" title="エスペラント語: Sovetunio" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sovetunio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="スペイン語: Unión Soviética" lang="es" hreflang="es" data-title="Unión Soviética" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/N%C3%B5ukogude_Liit" title="エストニア語: Nõukogude Liit" lang="et" hreflang="et" data-title="Nõukogude Liit" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sobietar_Errepublika_Sozialisten_Batasuna" title="バスク語: Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sobietar Errepublika Sozialisten Batasuna" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="エストレマドゥーラ語: Unión Soviética" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Unión Soviética" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="エストレマドゥーラ語" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="ペルシア語: اتحاد جماهیر شوروی" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اتحاد جماهیر شوروی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Neuvostoliitto" title="フィンランド語: Neuvostoliitto" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Neuvostoliitto" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/N%C3%B5vvokogoliit" title="ヴォロ語: Nõvvokogoliit" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Nõvvokogoliit" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="ヴォロ語" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Sovjetsamveldi%C3%B0" title="フェロー語: Sovjetsamveldið" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Sovjetsamveldið" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="フェロー語" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="フランス語: Union des républiques socialistes soviétiques" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Union des républiques socialistes soviétiques" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Sowjetunioon" title="北フリジア語: Sowjetunioon" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Sowjetunioon" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="北フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Union_Sovietiche" title="フリウリ語: Union Sovietiche" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Union Sovietiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="フリウリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Sovjet-Uny" title="西フリジア語: Sovjet-Uny" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sovjet-Uny" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="西フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_tAontas_S%C3%B3iv%C3%A9adach" title="アイルランド語: An tAontas Sóivéadach" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An tAontas Sóivéadach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="アイルランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF" title="贛語: 蘇聯" lang="gan" hreflang="gan" data-title="蘇聯" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="贛語" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Inyon_di_s%C3%A9_r%C3%A9piblik_sosyalis_sovy%C3%A9tik" title="Guianan Creole: Inyon di sé répiblik sosyalis sovyétik" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Inyon di sé répiblik sosyalis sovyétik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_t-Aonadh_Sobhiatach" title="スコットランド・ゲール語: An t-Aonadh Sobhiatach" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An t-Aonadh Sobhiatach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="スコットランド・ゲール語" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="ガリシア語: Unión Soviética" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Unión Soviética" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A4%D8%B1%D9%88%D9%8A" title="ギラキ語: شؤروي" lang="glk" hreflang="glk" data-title="شؤروي" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="ギラキ語" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Joaty_Sovi%C3%A9tiko" title="グアラニー語: Joaty Soviétiko" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Joaty Soviétiko" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="グアラニー語" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B8" title="ゴート語: 𐌲𐌲𐌲𐌸" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌲𐌲𐌲𐌸" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="ゴート語" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AB%8B%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AB%87%E0%AA%A4_%E0%AA%AF%E0%AB%81%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%AF%E0%AA%A8" title="グジャラート語: સોવિયેત યુનિયન" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સોવિયેત યુનિયન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="グジャラート語" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Unnaneys_ny_Pobblaghtyn_Soveidjagh_Soshiallagh" title="マン島語: Unnaneys ny Pobblaghtyn Soveidjagh Soshiallagh" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Unnaneys ny Pobblaghtyn Soveidjagh Soshiallagh" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="マン島語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Tarayyar_Sobiyet" title="ハウサ語: Tarayyar Sobiyet" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Tarayyar Sobiyet" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="ハウサ語" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%BB-li%C3%A8n" title="客家語: Sû-lièn" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sû-lièn" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="客家語" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%A2%D7%A6%D7%95%D7%AA" title="ヘブライ語: ברית המועצות" lang="he" hreflang="he" data-title="ברית המועצות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98" title="ヒンディー語: सोवियत संघ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सोवियत संघ" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Soviet_Union" title="フィジー・ヒンディー語: Soviet Union" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Soviet Union" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="フィジー・ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sovjetski_Savez" title="クロアチア語: Sovjetski Savez" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sovjetski Savez" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Sowjetski_zwjazk" title="高地ソルブ語: Sowjetski zwjazk" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Sowjetski zwjazk" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="高地ソルブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Inyon_Repiblik_Sosyalis_Sovyetik" title="ハイチ・クレオール語: Inyon Repiblik Sosyalis Sovyetik" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Inyon Repiblik Sosyalis Sovyetik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ハイチ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szovjetuni%C3%B3" title="ハンガリー語: Szovjetunió" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szovjetunió" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="アルメニア語: Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Western Armenian: Խորհրդային Միութիւն" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Խորհրդային Միութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Union_Sovietic" title="インターリングア: Union Sovietic" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Union Sovietic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="インターリングア" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Uni_Soviet" title="インドネシア語: Uni Soviet" lang="id" hreflang="id" data-title="Uni Soviet" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Soviet-Union" title="インターリング: Soviet-Union" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Soviet-Union" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="インターリング" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Suviatam_Nunaa" title="イヌピアック語: Suviatam Nunaa" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Suviatam Nunaa" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="イヌピアック語" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Kappon_ti_Sobiet" title="イロカノ語: Kappon ti Sobiet" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Kappon ti Sobiet" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="イロカノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="イングーシ語: Советий Социализма Республикай Союз" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Советий Социализма Республикай Союз" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="イングーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Soviet-Uniono" title="イド語: Soviet-Uniono" lang="io" hreflang="io" data-title="Soviet-Uniono" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="イド語" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sov%C3%A9tr%C3%ADkin" title="アイスランド語: Sovétríkin" lang="is" hreflang="is" data-title="Sovétríkin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Unione_Sovietica" title="イタリア語: Unione Sovietica" lang="it" hreflang="it" data-title="Unione Sovietica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Suoviet_Yuunian" title="ジャマイカ・クレオール語: Suoviet Yuunian" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Suoviet Yuunian" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="ジャマイカ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/sofygu%27e" title="ロジバン語: sofygu'e" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="sofygu'e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="ロジバン語" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Uni_Sovy%C3%A8t" title="ジャワ語: Uni Sovyèt" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Uni Sovyèt" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ジャワ語" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%AD%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%98" title="ジョージア語: საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი" lang="ka" hreflang="ka" data-title="საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ジョージア語" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tadukli_n_Tegdudiwin_Tinemlayin_Tisuvyitiyin" title="カビル語: Tadukli n Tegdudiwin Tinemlayin Tisuvyitiyin" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tadukli n Tegdudiwin Tinemlayin Tisuvyitiyin" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="カビル語" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%8D_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB_%D0%97%D1%8D%D0%B3%D1%83%D1%8D%D1%82%D1%85%D1%8D%D1%80" title="カバルド語: Республикэ Совет Социал Зэгуэтхэр" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Республикэ Совет Социал Зэгуэтхэр" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="カバルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Muna%CC%B1pyia%CC%B1_Soviyet" title="カタブ語: Muna̱pyia̱ Soviyet" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Muna̱pyia̱ Soviyet" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="カタブ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%9E%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B" title="カザフ語: Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%A0%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%96%E1%9E%9F%E1%9E%BC%E1%9E%9C%E1%9F%80%E1%9E%8F" title="クメール語: សហភាពសូវៀត" lang="km" hreflang="km" data-title="សហភាពសូវៀត" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="クメール語" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8A%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%AF%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B3%8D_%E0%B2%92%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B3%82%E0%B2%9F" title="カンナダ語: ಸೊವಿಯೆಟ್ ಒಕ್ಕೂಟ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸೊವಿಯೆಟ್ ಒಕ್ಕೂಟ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="カンナダ語" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%8C%EB%A0%A8" title="韓国語: 소련" lang="ko" hreflang="ko" data-title="소련" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%8B_%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%B8%D1%83" title="カラチャイ・バルカル語: Совет Социалист Республикаланы Бирлешиу" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Совет Социалист Республикаланы Бирлешиу" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="カラチャイ・バルカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D8%A4%D9%88%D9%90%D8%AA_%D8%A7%D9%90%D8%AA%D9%90%D9%81%D8%A7%D9%82" title="カシミール語: صؤوِت اِتِفاق" lang="ks" hreflang="ks" data-title="صؤوِت اِتِفاق" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="カシミール語" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Yek%C3%AEtiya_Komar%C3%AAn_Sovyet_%C3%AAn_Sosyal%C3%AEst" title="クルド語: Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%A7%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D3%A7%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D3%A7%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8F%D1%81%D0%BB%D3%A7%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="コミ語: Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Сӧветскӧй Социалистическӧй Республикаяслӧн Союз" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="コミ語" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/URSS" title="コーンウォール語: URSS" lang="kw" hreflang="kw" data-title="URSS" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="コーンウォール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D2%A3%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80_%D0%91%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8" title="キルギス語: Кеңештер Бирлиги" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Кеңештер Бирлиги" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="キルギス語" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Unio_Rerum_Publicarum_Sovieticarum_Socialisticarum" title="ラテン語: Unio Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum" lang="la" hreflang="la" data-title="Unio Rerum Publicarum Sovieticarum Socialisticarum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Union_Sovyetika" title="ラディノ語: Union Sovyetika" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Union Sovyetika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ラディノ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Sowjetunioun" title="ルクセンブルク語: Sowjetunioun" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Sowjetunioun" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ルクセンブルク語" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B4%D0%B8%D0%BD_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D3%80" title="レズギ語: Советрин Социализмдин Республикайрин ГалкӀ" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Советрин Социализмдин Республикайрин ГалкӀ" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="レズギ語" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Uni_de_Republicas_Sosialiste_Soviet" title="リングア・フランカ・ノバ: Uni de Republicas Sosialiste Soviet" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Uni de Republicas Sosialiste Soviet" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="リングア・フランカ・ノバ" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Sovjet-Unie" title="リンブルフ語: Sovjet-Unie" lang="li" hreflang="li" data-title="Sovjet-Unie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="リンブルフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Union_Sovietica" title="リグリア語: Union Sovietica" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Union Sovietica" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="リグリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Union_Sovietica" title="Ladin: Union Sovietica" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Union Sovietica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Union_di_Republegh_Socialista_Sovietegh" title="ロンバルド語: Union di Republegh Socialista Sovietegh" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Union di Republegh Socialista Sovietegh" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ロンバルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%AB%E0%BA%B0%E0%BA%9E%E0%BA%B2%E0%BA%9A%E0%BB%82%E0%BA%8A%E0%BA%A7%E0%BA%BD%E0%BA%94" title="ラオ語: ສະຫະພາບໂຊວຽດ" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສະຫະພາບໂຊວຽດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="ラオ語" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Soviet%C5%B3_S%C4%85junga" title="リトアニア語: Sovietų Sąjunga" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sovietų Sąjunga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Padomju_Savien%C4%ABba" title="ラトビア語: Padomju Savienība" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Padomju Savienība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%98" title="マイティリー語: सोभियत सङ्घ" lang="mai" hreflang="mai" data-title="सोभियत सङ्घ" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="マイティリー語" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D0%A1%D0%BE%D1%82%D0%BA%D1%81" title="モクシャ語: Советонь Соткс" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Советонь Соткс" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="モクシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Firaisan%27_ny_Repoblika_S%C3%B4sialista_S%C3%B4vietika" title="マダガスカル語: Firaisan' ny Repoblika Sôsialista Sôvietika" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Firaisan' ny Repoblika Sôsialista Sôvietika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="マダガスカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA-%D0%B2%D0%BB%D0%B0%D0%BA_%D0%A3%D1%88%D0%B5%D0%BC" title="東部マリ語: Совет Социализм Республик-влак Ушем" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Совет Социализм Республик-влак Ушем" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="東部マリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Hononga_Howete" title="マオリ語: Hononga Howete" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Hononga Howete" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="マオリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Uni_Soviet" title="ミナンカバウ語: Uni Soviet" lang="min" hreflang="min" data-title="Uni Soviet" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="ミナンカバウ語" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="マケドニア語: Советски Сојуз" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Советски Сојуз" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB" title="マラヤーラム語: സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="マラヤーラム語" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D3%A9%D0%B2%D0%BB%D3%A9%D0%BB%D1%82_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B1%D0%BE%D0%BE%D1%82_%D0%A3%D0%BB%D1%81" title="モンゴル語: Зөвлөлт Холбоот Улс" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Зөвлөлт Холбоот Улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="モンゴル語" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%8F%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98" title="マラーティー語: सोव्हिएत संघ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सोव्हिएत संघ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="マラーティー語" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kesatuan_Soviet" title="マレー語: Kesatuan Soviet" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kesatuan Soviet" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Unjoni_Sovjetika" title="マルタ語: Unjoni Sovjetika" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Unjoni Sovjetika" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="マルタ語" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Ounion_Sobi%C3%A9tica" title="ミランダ語: Ounion Sobiética" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Ounion Sobiética" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="ミランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%97%E1%80%AE%E1%80%9A%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AF_%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ミャンマー語: ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု သမ္မတနိုင်ငံ" lang="my" hreflang="my" data-title="ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု သမ္မတနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ミャンマー語" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="マーザンダラーン語: شوروی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="شوروی" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="マーザンダラーン語" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Aunione_Sovieteca" title="ナポリ語: Aunione Sovieteca" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Aunione Sovieteca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="ナポリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Sowjetunion" title="低地ドイツ語: Sowjetunion" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Sowjetunion" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="低地ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Sovjetuny" title="オランダ低ザクセン語: Sovjetuny" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Sovjetuny" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="オランダ低ザクセン語" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%98" title="ネパール語: सोभियत सङ्घ" lang="ne" hreflang="ne" data-title="सोभियत सङ्घ" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ネパール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Sovjet-Unie" title="オランダ語: Sovjet-Unie" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sovjet-Unie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionen" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Sovjetunionen" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sovjetunionen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionen" title="ノルウェー語(ブークモール): Sovjetunionen" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sovjetunionen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Unnion_Sovi%C3%A9tique" title="ノルマン語: Unnion Soviétique" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Unnion Soviétique" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="ノルマン語" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Union_de_las_Republicas_Socialistas_Sovieticas" title="オック語: Union de las Republicas Socialistas Sovieticas" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Union de las Republicas Socialistas Sovieticas" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Nevvostoliitto" title="Livvi-Karelian: Nevvostoliitto" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Nevvostoliitto" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%A6%C3%A6%D0%B4%D0%B8%D1%81" title="オセット語: Советон Цæдис" lang="os" hreflang="os" data-title="Советон Цæдис" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="オセット語" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%8B%E0%A8%B5%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%A4_%E0%A8%AF%E0%A9%82%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%85%E0%A8%A8" title="パンジャブ語: ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="パンジャブ語" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Union_Sovietiko" title="パピアメント語: Union Sovietiko" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Union Sovietiko" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="パピアメント語" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/URSS" title="ピカルディ語: URSS" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="URSS" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="ピカルディ語" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Soviet_Union" title="ペンシルベニア・ドイツ語: Soviet Union" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Soviet Union" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="ペンシルベニア・ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="ポーランド語: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Union_Sovi%C3%A9tica" title="ピエモンテ語: Union Soviética" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Union Soviética" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="ピエモンテ語" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="Western Punjabi: سویت یونین" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سویت یونین" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%8A_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF" title="パシュトゥー語: شوروي اتحاد" lang="ps" hreflang="ps" data-title="شوروي اتحاد" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="パシュトゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%A3o_Sovi%C3%A9tica" title="ポルトガル語: União Soviética" lang="pt" hreflang="pt" data-title="União Soviética" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Susyalista_Suwit_Ripuwlikakunap_Hu%C3%B1un" title="ケチュア語: Susyalista Suwit Ripuwlikakunap Huñun" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Susyalista Suwit Ripuwlikakunap Huñun" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ケチュア語" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Uniun_sovietica" title="ロマンシュ語: Uniun sovietica" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Uniun sovietica" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="ロマンシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Uniunea_Republicilor_Sovietice_Socialiste" title="ルーマニア語: Uniunea Republicilor Sovietice Socialiste" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Uniunea Republicilor Sovietice Socialiste" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="ロシア語: Союз Советских Социалистических Республик" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Союз Советских Социалистических Республик" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%82%D1%81%D0%BA%D1%8B%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D1%96%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="ルシン語: Союз Совітскых Соціалістічных Републик" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Союз Совітскых Соціалістічных Републик" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ルシン語" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8D%D0%B1%D0%B8%D1%8D%D1%81%D0%BA%D1%8D%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%8B_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%A1%D0%BE%D0%B9%D1%83%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="サハ語: Сэбиэскэй Социалистыы Республикалар Сойуустара" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Сэбиэскэй Социалистыы Республикалар Сойуустара" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="サハ語" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%9A%E1%B1%B5%E1%B1%B7%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%AE%E1%B1%B4_%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%B6%E1%B1%9B%E1%B1%9F" title="サンターリー語: ᱥᱚᱵᱷᱤᱭᱮᱴ ᱥᱟᱶᱛᱟ" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱚᱵᱷᱤᱭᱮᱴ ᱥᱟᱶᱛᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="サンターリー語" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Unione_Sovietica" title="サルデーニャ語: Unione Sovietica" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Unione Sovietica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="サルデーニャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Unioni_Suvi%C3%A8tica" title="シチリア語: Unioni Suviètica" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Unioni Suviètica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="シチリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Soviet_Union" title="スコットランド語: Soviet Union" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Soviet Union" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="スコットランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D9%8A%D8%AA_%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%86" title="シンド語: سوويت يونين" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سوويت يونين" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="シンド語" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Sovjetlihttu" title="北サーミ語: Sovjetlihttu" lang="se" hreflang="se" data-title="Sovjetlihttu" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="北サーミ語" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sovjetski_Savez" title="セルボ・クロアチア語: Sovjetski Savez" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sovjetski Savez" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%82%81%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BA%E1%82%88%E1%80%90%E1%80%AF%E1%80%99%E1%80%BA_%E1%80%9E%E1%80%B0%E1%80%9D%E1%80%BA%E1%82%87%E1%80%9D%E1%80%AE%E1%82%87%E1%80%9A%E1%82%85%E1%80%90%E1%80%BA%E1%82%89" title="シャン語: မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သူဝ်ႇဝီႇယႅတ်ႉ" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သူဝ်ႇဝီႇယႅတ်ႉ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="シャン語" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%9D%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B6%A7%E0%B7%8A_%E0%B7%83%E0%B6%82%E0%B6%9C%E0%B6%B8%E0%B6%BA" title="シンハラ語: සෝවියට් සංගමය" lang="si" hreflang="si" data-title="සෝවියට් සංගමය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="シンハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Soviet_Union" title="シンプル英語: Soviet Union" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Soviet Union" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sovietsky_zv%C3%A4z" title="スロバキア語: Sovietsky zväz" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sovietsky zväz" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="Saraiki: سوویت یونین" lang="skr" hreflang="skr" data-title="سوویت یونین" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sovjetska_zveza" title="スロベニア語: Sovjetska zveza" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sovjetska zveza" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Sovjetlitto" title="イナリ・サーミ語: Sovjetlitto" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Sovjetlitto" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="イナリ・サーミ語" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Midowga_Sofiyet" title="ソマリ語: Midowga Sofiyet" lang="so" hreflang="so" data-title="Midowga Sofiyet" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="ソマリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bashkimi_Sovjetik" title="アルバニア語: Bashkimi Sovjetik" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bashkimi Sovjetik" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="アルバニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B7" title="セルビア語: Совјетски Савез" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Совјетски Савез" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Sowjetunion" title="ザーターフリジア語: Sowjetunion" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Sowjetunion" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="ザーターフリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Uni_Sovi%C3%A9t" title="スンダ語: Uni Soviét" lang="su" hreflang="su" data-title="Uni Soviét" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="スンダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionen" title="スウェーデン語: Sovjetunionen" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sovjetunionen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Umoja_wa_Kisovyeti" title="スワヒリ語: Umoja wa Kisovyeti" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Umoja wa Kisovyeti" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Sojusz_Socjalistycznych_Sowjeckich_Republik" title="シレジア語: Sojusz Socjalistycznych Sowjeckich Republik" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Sojusz Socjalistycznych Sowjeckich Republik" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="シレジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%8B%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%A4%E0%AF%8D_%E0%AE%92%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="タミル語: சோவியத் ஒன்றியம்" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சோவியத் ஒன்றியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="タミル語" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="テルグ語: సోవియట్ యూనియన్" lang="te" hreflang="te" data-title="సోవియట్ యూనియన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="テルグ語" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%82%D1%82%D0%B8%D2%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8_%D0%A8%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B2%D3%A3" title="タジク語: Иттиҳоди Шуравӣ" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Иттиҳоди Шуравӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="タジク語" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95" title="タイ語: สหภาพโซเวียต" lang="th" hreflang="th" data-title="สหภาพโซเวียต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Unyong_Sobyetiko" title="タガログ語: Unyong Sobyetiko" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Unyong Sobyetiko" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="タガログ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Sovet_Sosialist_Respublikon_Ibemon" title="タリシュ語: Sovet Sosialist Respublikon Ibemon" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Sovet Sosialist Respublikon Ibemon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="タリシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="トルコ語: Sovyetler Birliği" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sovyetler Birliği" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5" title="タタール語: Совет Социалистик Республикалар Берлеге" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Совет Социалистик Республикалар Берлеге" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A0%D0%AD" title="トゥヴァ語: ССРЭ" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="ССРЭ" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="トゥヴァ語" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BE%D1%81%D0%BB%D1%8D%D0%BD_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B7%D1%8B" title="ウドムルト語: Советской Социалистической Республикаослэн Союззы" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Советской Социалистической Республикаослэн Союззы" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="ウドムルト語" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DB%8B%DB%90%D8%AA_%D8%B3%D9%88%D8%AA%D8%B3%D9%89%D9%8A%D8%A7%D9%84%D9%89%D8%B3%D8%AA%D9%89%D9%83_%D8%AC%DB%87%D9%85%DA%BE%DB%87%D8%B1%D9%89%D9%8A%DB%95%D8%AA%D9%84%DB%95%D8%B1_%D8%A6%D9%89%D8%AA%D8%AA%D9%89%D9%BE%D8%A7%D9%82%D9%89" title="ウイグル語: سوۋېت سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيەتلەر ئىتتىپاقى" lang="ug" hreflang="ug" data-title="سوۋېت سوتسىيالىستىك جۇمھۇرىيەتلەر ئىتتىپاقى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ウイグル語" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="ウクライナ語: Союз Радянських Соціалістичних Республік" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Союз Радянських Соціалістичних Республік" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF" title="ウルドゥー語: سوویت اتحاد" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سوویت اتحاد" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sovet_Sotsialistik_Respublikalari_Ittifoqi" title="ウズベク語: Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ウズベク語" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Union_Sovi%C3%A8tega" title="ヴェネト語: Union Soviètega" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Union Soviètega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="ヴェネト語" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Nevondkundali%C5%BEiden_Socialisti%C5%BEiden_Tazovaldkundoiden_%C3%9Chti%C5%A1tuz" title="ヴェプス語: Nevondkundaližiden Socialistižiden Tazovaldkundoiden Ühtištuz" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Nevondkundaližiden Socialistižiden Tazovaldkundoiden Ühtištuz" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="ヴェプス語" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4" title="ベトナム語: Liên Xô" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Liên Xô" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Sovjet-Unie" title="西フラマン語: Sovjet-Unie" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Sovjet-Unie" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="西フラマン語" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Sovy%C3%A4tabalatam" title="ヴォラピュク語: Sovyätabalatam" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Sovyätabalatam" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ヴォラピュク語" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/U.R.S.S." title="ワロン語: U.R.S.S." lang="wa" hreflang="wa" data-title="U.R.S.S." data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="ワロン語" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Unyon_Sovyetika" title="ワライ語: Unyon Sovyetika" lang="war" hreflang="war" data-title="Unyon Sovyetika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ワライ語" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Soviet_Yi_Benno" title="ウォロフ語: Soviet Yi Benno" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Soviet Yi Benno" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ウォロフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94" title="呉語: 苏联" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="苏联" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Isoviet_Union" title="コサ語: Isoviet Union" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Isoviet Union" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="コサ語" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%AE%E1%83%A3" title="メグレル語: სხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკეფიშ რსხუ" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სხუნუეფიშ სოციალისტური რესპუბლიკეფიშ რსხუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="メグレル語" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%90%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%98%D7%9F_%D7%A4%D7%90%D7%A8%D7%91%D7%90%D7%A0%D7%93" title="イディッシュ語: סאוועטן פארבאנד" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סאוועטן פארבאנד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="イディッシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Cs%E1%BB%8D%CC%80kan_S%C3%B3f%C3%AC%E1%BA%B9%CC%80t%C3%AC" title="ヨルバ語: Ìsọ̀kan Sófìẹ̀tì" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìsọ̀kan Sófìẹ̀tì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ヨルバ語" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Suhlienz" title="チワン語: Suhlienz" lang="za" hreflang="za" data-title="Suhlienz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="チワン語" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94" title="中国語: 苏联" lang="zh" hreflang="zh" data-title="苏联" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF" title="漢文: 蘇聯" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="蘇聯" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="漢文" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/So%CD%98-li%C3%A2n" title="閩南語: So͘-liân" lang="nan" hreflang="nan" data-title="So͘-liân" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF" title="広東語: 蘇聯" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蘇聯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15180#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" rel="discussion" title="本文ページについての議論 [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&oldid=103707692" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&id=103707692&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E3%2582%25BD%25E3%2583%2593%25E3%2582%25A8%25E3%2583%2588%25E9%2580%25A3%25E9%2582%25A6"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E3%2582%25BD%25E3%2583%2593%25E3%2582%25A8%25E3%2583%2588%25E9%2580%25A3%25E9%2582%25A6"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://ja.wikibooks.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" hreflang="ja"><span>ウィキブックス</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15180" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101346560">.mw-parser-output .hatnote{margin:0.5em 0;padding:3px 2em;background-color:transparent;border-bottom:1px solid #a2a9b1;font-size:90%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .hatnote>table{color:inherit}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .hatnote>table{color:inherit}}</style><div class="hatnote dablink noprint"><table style="width:100%; background:transparent;"> <tbody><tr><td style="width:25px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Disambig_gray.svg" class="mw-file-description" title="曖昧さ回避"><img alt="曖昧さ回避" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/25px-Disambig_gray.svg.png" decoding="async" width="25" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/38px-Disambig_gray.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Disambig_gray.svg/50px-Disambig_gray.svg.png 2x" data-file-width="220" data-file-height="168" /></a></span></td> <td>「<b>USSR</b>」はこの項目へ<a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%AA%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%83%88" title="Wikipedia:リダイレクト">転送</a>されています。その他の用法については「<a href="/wiki/USSR_(%E6%9B%96%E6%98%A7%E3%81%95%E5%9B%9E%E9%81%BF)" class="mw-disambig" title="USSR (曖昧さ回避)">USSR (曖昧さ回避)</a>」をご覧ください。</td> </tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101443328">.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry{clear:right;float:right;width:300px;margin-left:0.5em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dt.infoboxCountryNameJa{font-size:1.36em;margin:0 0 0.13em;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dt.infoboxCountryName{font-size:1.13em;font-weight:normal;margin:0 0 0.13em;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataA{margin:0;padding:0;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid solid none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryPrevSucc{width:298px;border-collapse:collapse;font-size:0.95em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryPrevSucc td{margin:0;padding:4px;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountryPrev{text-align:left;width:60px}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySucc{text-align:right;width:60px}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia{width:298px;border-collapse:collapse;font-size:0.95em;text-align:center;border-top:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia th{padding:4px;width:50%;border:none}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia td{padding:4px;font-size:0.85em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAdd,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMotto,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAnthem,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMap{text-align:center;width:290px;margin:0;padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid solid none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAdd,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMotto,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAnthem{font-size:0.8em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMap{}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB{margin:0;padding:0;border:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB table{width:298px;border-collapse:collapse;border-color:#a2a9b1;font-size:0.9em;line-height:1.3}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB tr{border-color:#a2a9b1;vertical-align:top}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB th{padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;text-align:left;font-weight:normal;width:50%}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB td{padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;width:50%}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome{padding:0}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dd{margin:0;padding:0}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dt{margin:0;padding:4px;font-weight:normal;border-top:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dt.infoboxCountryLeader{border-top:none}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl table{width:100%;font-size:100%;border-collapse:collapse}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl th{width:50%;padding:4px;text-indent:0.75em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl td{width:50%;padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid none none solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after{width:298px;margin:0;padding:0;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:none solid solid solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after table{border-collapse:collapse;width:100%;background:transparent}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th{width:50%;padding:0 4px}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th.infoboxCountryPrev{border-right:1px solid #ccc}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th.infoboxCountrySucc{border-left:#ccc 1px solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after td.infoboxCountryPrev{width:50%;padding:2px 4px;font-size:80%;text-align:left;vertical-align:top;border-color:#ccc;border-width:1px;border-style:solid solid none none}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after td.infoboxCountrySucc{width:50%;padding:2px 4px;font-size:80%;text-align:right;vertical-align:top;border-color:#ccc;border-width:1px;border-style:solid none none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryNote{font-size:0.75em;width:290px;margin:0;padding:2px 4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:none solid solid}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry{float:none!important;margin:0!important;width:100%!important}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd{width:auto!important}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table{display:table}}</style><dl id="infoboxCountry"> <dt class="infoboxCountryNameJa">ソビエト社会主義共和国連邦</dt> <dt class="infoboxCountryName"><span lang="ru"><b>Союз Советских Социалистических Республик</b></span></dt> <dd class="infoboxCountryDataA"> <table class="infoboxCountryPrevSucc"> <tbody><tr> <td class="infoboxCountryPrev"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1918%E2%80%931925).svg" class="mw-file-description" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国"><img alt="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/25px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/38px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/50px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1929%E2%80%931937).svg" class="mw-file-description" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国"><img alt="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/25px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/38px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/50px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="300" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_(1919%E2%80%931927).svg" class="mw-file-description" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国"><img alt="白ロシア・ソビエト社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/25px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/38px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/50px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="150" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg" class="mw-file-description" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国"><img alt="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/25px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/38px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/50px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a> - <a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a> </td> <td class="infoboxCountrySucc"><a href="#Infobox_before-after">↓</a> </td></tr></tbody></table><table class="infoboxCountryInsignia"> <tbody><tr> <th style="padding-top:10px"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Soviet_Union.svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の国旗"><img alt="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の国旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/125px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/188px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/250px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </th><th style="padding-top:10px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_(1956%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の国章"><img alt="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の国章" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/85px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="85" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/128px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/170px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="587" data-file-height="605" /></a></span> </th></tr><tr> <td>(<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E6%97%97" title="ソビエト連邦の国旗">国旗</a>) </td><td>(<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ソビエト連邦の国章">国章</a>) </td></tr></tbody></table> </dd><dd class="infoboxCountryMotto">国の標語: <span lang="ru">Пролетарии всех стран, соединяйтесь!</span><br />(<a href="/wiki/%E4%B8%87%E5%9B%BD%E3%81%AE%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E3%82%88%E3%80%81%E5%9B%A3%E7%B5%90%E3%81%9B%E3%82%88!" title="万国の労働者よ、団結せよ!">万国の労働者よ、団結せよ!</a>)</dd><dd class="infoboxCountryAnthem"><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="国歌">国歌</a>: <a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%8A%E3%83%AB_(%E6%AD%8C)" title="インターナショナル (歌)"><span lang="ru">Интернационал</span></a><span class="tmpl-language-icon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555">(ロシア語)</span><br /><i>インターナショナル</i><br /><small><i>(1922–1944)</i></small><br /><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="239" data-mwtitle="Internationale-ru.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/69/Internationale-ru.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/69/Internationale-ru.ogg/Internationale-ru.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch(de)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English(en)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español(es)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français(fr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=lzh&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="lzh" label="文言(lzh)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=nl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="nl" label="Nederlands(nl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil(pt-br)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português(pt)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский(ru)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=sr-ec&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sr-Cyrl" label="српски (ћирилица)(sr-ec)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe(tr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська(uk)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt(vi)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文(中国大陆)(zh-cn)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文(简体)(zh-hans)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AInternationale-ru.ogg&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文(繁體)(zh-hant)" data-dir="ltr" /></audio></span></span><hr /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="ソビエト連邦の国歌"><span lang="ru">Государственный гимн СССР</span></a><span class="tmpl-language-icon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555">(ロシア語)</span><br /><i>初代 ソビエト連邦国歌</i><br /><small><i>(1944–1955)</i></small> <sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_1" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="193" data-mwtitle="Gimn_Sovetskogo_Soyuza_(1944_Stalinist_lyrics).oga" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9c/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English(en)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=fi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fi" label="suomi(fi)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語(ja)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어(ko)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=pl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pl" label="polski(pl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский(ru)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt(vi)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文(中国大陆)(zh-cn)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281944_Stalinist_lyrics%29.oga&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文(繁體)(zh-hant)" data-dir="ltr" /></audio></span></span><hr /><i>2代目 ソビエト連邦国歌</i><br /><small><i>(1955–1977)<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i></small><br /><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_2" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="82" data-mwtitle="Soviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/55/Soviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/5/55/Soviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg/Soviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=az&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="az" label="azərbaycanca(az)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English(en)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español(es)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=fi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fi" label="suomi(fi)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=gl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="gl" label="galego(gl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia(id)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어(ko)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=nl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="nl" label="Nederlands(nl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil(pt-br)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português(pt)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский(ru)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental_1955.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt(vi)" data-dir="ltr" /></audio></span></span><hr /><i>3代目 ソビエト連邦国歌</i><br /><small><i>(1977–1991) <sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i></small><br /><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_3" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="209" data-mwtitle="Gimn_Sovetskogo_Soyuza_(1977_Vocal).oga" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/db/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Gimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga" type="audio/ogg; codecs="flac"" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية(ar)" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=av&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="av" label="авар(av)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=be&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="be" label="беларуская(be)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=bs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bs" label="bosanski(bs)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ceb&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ceb" label="Cebuano(ceb)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština(cs)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=cy&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cy" label="Cymraeg(cy)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch(de)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=en-ca&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en-CA" label="Canadian English(en-ca)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English(en)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español(es)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=et&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="et" label="eesti(et)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=eu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eu" label="euskara(eu)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی(fa)" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français(fr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=hr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="hr" label="hrvatski(hr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=id&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia(id)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=it&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="it" label="italiano(it)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ja&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ja" label="日本語(ja)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ka&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ka" label="ქართული(ka)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ko&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ko" label="한국어(ko)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=nl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="nl" label="Nederlands(nl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=pl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pl" label="polski(pl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português(pt)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский(ru)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=sl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sl" label="slovenščina(sl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=sr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sr" label="српски / srpski(sr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog(tl)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe(tr)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=uk&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="uk" label="українська(uk)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt(vi)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文(中国大陆)(zh-cn)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文(简体)(zh-hans)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=zh-hant&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant" label="中文(繁體)(zh-hant)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3AGimn_Sovetskogo_Soyuza_%281977_Vocal%29.oga&lang=zh&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh" label="中文(zh)" data-dir="ltr" /></audio></span></span></div><hr /><i>3代目 ソビエト連邦国歌 (演奏版)</i><br /><small><i>(1977–1991)<br /><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_4" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="205" data-mwtitle="Soviet_Anthem_Instrumental.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Soviet_Anthem_Instrumental.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/2/23/Soviet_Anthem_Instrumental.ogg/Soviet_Anthem_Instrumental.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASoviet_Anthem_Instrumental.ogg&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português(pt)" data-dir="ltr" /></audio></span></span></i></small></dd><dd class="infoboxCountryMap"><i><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Union_of_Soviet_Socialist_Republics_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の位置"><img alt="ソビエト連邦、ソビエト聯邦、ソ連、ソ聯、ソビエト、ソ連邦、ソ聯邦、ソ、蘇の位置" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg/250px-Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg/375px-Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg/500px-Union_of_Soviet_Socialist_Republics_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span><br /><small>1945年以後のソビエト連邦領(実効支配地域含む)</small></i></dd><dd class="infoboxCountryDataB"> <table border="1" frame="void" rules="all" cellspacing="0"> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/%E5%85%AC%E7%94%A8%E8%AA%9E" title="公用語">公用語</a> </th> <td><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">ロシア語</a>(事実上) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E9%A6%96%E9%83%BD" title="首都">首都</a> </th> <td><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%83%A9" title="サマーラ">クイビシェフ</a>(1941年-1943年、<a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%99%82%E9%A6%96%E9%83%BD" title="臨時首都">臨時首都</a>) </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="infoboxCountrySome" style="padding:0"><dl><dt class="infoboxCountryLeader"> </dt><dt><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%8C%87%E5%B0%8E%E8%80%85%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ソビエト連邦の指導者の一覧">最高指導者</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>役職 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dt><dd> <table> <tbody><tr><th><a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a> - <a href="/wiki/1924%E5%B9%B4" title="1924年">1924年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>役職 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1924%E5%B9%B4" title="1924年">1924年</a> - <a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>役職 3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a> - <a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a></th><td>(<a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B3%E3%83%95" title="ゲオルギー・マレンコフ">ゲオルギー・マレンコフ</a>)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>役職 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a> - <a href="/wiki/1964%E5%B9%B4" title="1964年">1964年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>役職 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1964%E5%B9%B4" title="1964年">1964年</a> - <a href="/wiki/1982%E5%B9%B4" title="1982年">1982年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>役職 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1982%E5%B9%B4" title="1982年">1982年</a> - <a href="/wiki/1984%E5%B9%B4" title="1984年">1984年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">ユーリ・アンドロポフ</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>役職 7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1984%E5%B9%B4" title="1984年">1984年</a> - <a href="/wiki/1985%E5%B9%B4" title="1985年">1985年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">コンスタンティン・チェルネンコ</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>役職 8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1985%E5%B9%B4" title="1985年">1985年</a> - <a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>役職 9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table></dd> </dl></td></tr> <tr> <td colspan="2" class="infoboxCountrySome" style="padding:0"><dl><dt class="infoboxCountryLeader"> <a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%B9%B9%E9%83%A8%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%95%B7" title="ソビエト連邦最高会議幹部会議長">国家元首</a></dt> <dd> <table> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a> - <a href="/wiki/1946%E5%B9%B4" title="1946年">1946年</a> </th> <td><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ミハイル・カリーニン">ミハイル・カリーニン</a>(初代)<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>役職 10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1988%E5%B9%B4" title="1988年">1988年</a> - <a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>(最後)<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>役職 11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> </tbody></table></dd><dt><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="ソビエト連邦の首相">首相</a></dt><dd> <table> <tbody><tr><th><a href="/wiki/1923%E5%B9%B4" title="1923年">1923年</a> - <a href="/wiki/1924%E5%B9%B4" title="1924年">1924年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a>(初代)<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>役職 12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a> - <a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a></th><td><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%A8%E3%83%95" title="イワン・シラーエフ">イワン・シラーエフ</a>(最後)<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>役職 13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table></dd><dt>面積</dt><dd> <table> <tbody><tr><th>1922年</th><td>19,553,129<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%96%B9%E3%82%AD%E3%83%AD%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%AB" title="平方キロメートル">km²</a> </td></tr><tr> <th>1933年</th><td>21,352,572km² </td></tr><tr> <th>第二次世界大戦後</th><td>22,402,200km² </td></tr></tbody></table></dd><dt>人口</dt><dd> <table> <tbody><tr><th>1933年</th><td>163,166,100人 </td></tr><tr> <th>1970年</th><td>242,768,000人 </td></tr><tr> <th>1991年</th><td>293,047,571人 </td></tr></tbody></table></dd> <dt>変遷</dt><dd> <table> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a> </th> <td><a href="/wiki/1917%E5%B9%B4" title="1917年">1917年</a><a href="/wiki/11%E6%9C%887%E6%97%A5" title="11月7日">11月7日</a> </td></tr><tr> <th>建国</th><td><a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a><a href="/wiki/12%E6%9C%8830%E6%97%A5" title="12月30日">12月30日</a> </td></tr><tr> <th>承認</th><td><a href="/wiki/1924%E5%B9%B4" title="1924年">1924年</a><a href="/wiki/2%E6%9C%881%E6%97%A5" title="2月1日">2月1日</a> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%85%9A%E7%8B%AC%E8%A3%81%E5%88%B6" title="一党独裁制">一党独裁体制</a>の放棄</th><td><a href="/wiki/1990%E5%B9%B4" title="1990年">1990年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%8814%E6%97%A5" title="3月14日">3月14日</a> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A38%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="ソ連8月クーデター">8月クーデター</a></th><td><a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a><a href="/wiki/8%E6%9C%8819%E6%97%A5" title="8月19日">8月19日</a> - <a href="/wiki/8%E6%9C%8822%E6%97%A5" title="8月22日">22日</a> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソビエト共産党</a>の解散勧告</th><td><a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a><a href="/wiki/8%E6%9C%8824%E6%97%A5" title="8月24日">8月24日</a> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">解体</a>消滅</th><td><a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a><a href="/wiki/12%E6%9C%8826%E6%97%A5" title="12月26日">12月26日</a> </td></tr> </tbody></table></dd></dl> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E9%80%9A%E8%B2%A8" title="通貨">通貨</a></th><td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%AB" title="ソビエト連邦・ルーブル">ソビエト連邦・ルーブル</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E6%99%82" title="標準時">時間帯</a></th><td><a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a> +2 - +13(<a href="/wiki/%E5%A4%8F%E6%99%82%E9%96%93" title="夏時間">DST</a>: なし) </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%88%A5%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%88%E3%83%83%E3%83%97%E3%83%AC%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3" title="国別コードトップレベルドメイン">ccTLD</a></th><td><a href="/wiki/.su" title=".su">.su</a> </td></tr><tr> <th><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%9B%BB%E8%A9%B1%E7%95%AA%E5%8F%B7%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="国際電話番号の一覧">国際電話番号</a></th><td>+7 </td></tr> <tr> <th>現在</th><td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="ロシアの旗"><img alt="ロシアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/25px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/38px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/50px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/25px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/38px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/50px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/25px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/38px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/50px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description" title="モルドバの旗"><img alt="モルドバの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/25px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/38px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/50px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90" title="モルドバ">モルドバ</a>(<span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Transnistria_(state).svg" class="mw-file-description" title="沿ドニエストル共和国の旗"><img alt="沿ドニエストル共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/25px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/38px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg/50px-Flag_of_Transnistria_%28state%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><a href="/wiki/%E6%B2%BF%E3%83%89%E3%83%8B%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="沿ドニエストル共和国">沿ドニエストル共和国</a>を含む) <br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="ジョージア (国)の旗"><img alt="ジョージア (国)の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/25px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/38px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/50px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A2_(%E5%9B%BD)" title="ジョージア (国)">ジョージア</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="アルメニアの旗"><img alt="アルメニアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/25px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/38px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/50px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルメニア">アルメニア</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="アゼルバイジャンの旗"><img alt="アゼルバイジャンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/25px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/38px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/50px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3" title="アゼルバイジャン">アゼルバイジャン</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="カザフスタンの旗"><img alt="カザフスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/25px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/38px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/50px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="ウズベキスタンの旗"><img alt="ウズベキスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/25px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/38px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/50px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="ウズベキスタン">ウズベキスタン</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="トルクメニスタンの旗"><img alt="トルクメニスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/25px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/38px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/50px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="トルクメニスタン">トルクメニスタン</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="キルギスの旗"><img alt="キルギスの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/25px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/38px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/50px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9" title="キルギス">キルギス</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Tajikistan.svg" class="mw-file-description" title="タジキスタンの旗"><img alt="タジキスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/25px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/38px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/50px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="タジキスタン">タジキスタン</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/25px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/38px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/50px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2" title="エストニア">エストニア</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/25px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/38px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/50px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2" title="ラトビア">ラトビア</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/25px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/38px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/50px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="リトアニア">リトアニア</a> </td></tr> </tbody></table> </dd> <dd id="Infobox_before-after"> <table> <tbody><tr><th class="infoboxCountryPrev" scope="col"><span style="font-size:90%">先代</span></th><th class="infoboxCountrySucc" scope="col"><span style="font-size:90%">次代</span> </th></tr><tr> <td class="infoboxCountryPrev"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1918%E2%80%931925).svg" class="mw-file-description" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国"><img alt="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/20px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/30px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg/40px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281918%E2%80%931925%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1929%E2%80%931937).svg" class="mw-file-description" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国"><img alt="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/20px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/30px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg/40px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281929%E2%80%931937%29.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ・ソビエト社会主義共和国</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_(1919%E2%80%931927).svg" class="mw-file-description" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国"><img alt="白ロシア・ソビエト社会主義共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/20px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/30px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg/40px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281919%E2%80%931927%29.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="150" /></a></span> <a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">白ロシア・ソビエト社会主義共和国</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg" class="mw-file-description" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国"><img alt="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/20px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/30px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg/40px-Flag_of_the_Transcaucasian_SFSR.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国</a> </td><td class="infoboxCountrySucc"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Russia_(1991%E2%80%931993).svg" class="mw-file-description" title="ロシア"><img alt="ロシア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg/20px-Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg/30px-Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg/40px-Flag_of_Russia_%281991%E2%80%931993%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Belarus_(1918,_1991%E2%80%931995).svg" class="mw-file-description" title="ベラルーシ"><img alt="ベラルーシ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg/20px-Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg/30px-Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg/40px-Flag_of_Belarus_%281918%2C_1991%E2%80%931995%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="256" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1991%E5%B9%B4-1996%E5%B9%B4)" title="ウクライナ共和国 (1991年-1996年)">ウクライナ</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Ukraine_(Soviet_colors).jpg" class="mw-file-description" title="ウクライナ"><img alt="ウクライナ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg/20px-Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg/30px-Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg/40px-Flag_of_Ukraine_%28Soviet_colors%29.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="400" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90" title="モルドバ">モルドバ</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description" title="モルドバ"><img alt="モルドバ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/20px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/30px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/40px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A2_(%E5%9B%BD)" title="ジョージア (国)">グルジア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Georgia_(1990%E2%80%932004).svg" class="mw-file-description" title="グルジア"><img alt="グルジア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/20px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/30px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg/40px-Flag_of_Georgia_%281990%E2%80%932004%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルメニア">アルメニア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="アルメニア"><img alt="アルメニア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/20px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/30px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/40px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3" title="アゼルバイジャン">アゼルバイジャン</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="アゼルバイジャン"><img alt="アゼルバイジャン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/20px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/30px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/40px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931991);_Flag_of_Kazakhstan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="カザフスタン"><img alt="カザフスタン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/20px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/30px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/40px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="ウズベキスタン">ウズベキスタン</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="ウズベキスタン"><img alt="ウズベキスタン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/20px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/30px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/40px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="トルクメニスタン">トルクメニスタン</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_(1973%E2%80%931991);_Flag_of_Turkmenistan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="トルクメニスタン"><img alt="トルクメニスタン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/20px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/30px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/40px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9" title="キルギス">キルギス</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991);_Flag_of_Kyrgyzstan_(1991%E2%80%931992)_(reverse).svg" class="mw-file-description" title="キルギス"><img alt="キルギス" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/20px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/30px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/40px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="タジキスタン">タジキスタン</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931991);_Flag_of_Tajikistan_(1991%E2%80%931992)_(reverse).svg" class="mw-file-description" title="タジキスタン"><img alt="タジキスタン" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/20px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/30px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg/40px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29_%28reverse%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2" title="エストニア">エストニア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Estonia.svg" class="mw-file-description" title="エストニア"><img alt="エストニア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/20px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/30px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/40px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2" title="ラトビア">ラトビア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Latvia.svg" class="mw-file-description" title="ラトビア"><img alt="ラトビア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/20px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/30px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/40px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="リトアニア">リトアニア</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Lithuania_(1988%E2%80%932004).svg" class="mw-file-description" title="リトアニア"><img alt="リトアニア" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg/20px-Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg/30px-Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg/40px-Flag_of_Lithuania_%281988%E2%80%932004%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </td></tr></tbody></table></dd></dl> <p><b>ソビエト連邦</b>は、<a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a>から<a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a>まで<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2#ユーラシア大陸" title="ユーラシア">ユーラシア大陸</a>北部に存在した<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%9B%BD" title="社会主義国">社会主義国家</a>。正式な国家名は<b>ソビエト社会主義共和国連邦</b>(ソビエトしゃかいしゅぎきょうわこくれんぽう、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">ロシア語</a>: <span lang="ru">Союз Советских Социалистических Республик</span> <span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ru-%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA.ogg" title="Ru-Союз Советских Социалистических Республик.ogg"><img alt="Ru-Союз Советских Социалистических Республик.ogg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/12px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/18px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/24px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Ru-%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA.ogg" class="internal" title="Ru-Союз Советских Социалистических Республик.ogg">発音</a></span>、通称:Советский Союз, Союз ССР、<a href="/wiki/%E9%A0%AD%E5%AD%97%E8%AA%9E" title="頭字語">頭字語</a>: <span lang="ru">СССР</span><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>)。複数の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%A7%8B%E6%88%90%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦構成共和国">ソビエト社会主義共和国</a>から構成される<a href="/wiki/%E9%80%A3%E9%82%A6" title="連邦">連邦国家</a>であった。<a href="/wiki/%E9%A6%96%E9%83%BD" title="首都">首都</a>は<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>。略称は<b>ソ連</b>、<b>ソ連邦</b><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>国土面積は約2,240万<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%96%B9%E3%82%AD%E3%83%AD%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%AB" title="平方キロメートル">km<sup>2</sup></a>で、世界最大の面積を有していた。国土の南西では<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="アジア">アジア</a>と<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="ヨーロッパ">ヨーロッパ</a>の各国と国境を接しており、一方の北東部では、海を挟んで<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="北アメリカ大陸">北アメリカ大陸</a>と向かい合っていた。人口は<a href="/wiki/1991%E5%B9%B4" title="1991年">1991年</a>時点で2億9,010万人に達し、当時の世界において<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中国</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89" title="インド">インド</a>に次ぐ第3位であった<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>後、解体するまでの40年以上に渡り、米国と並ぶ世界の<a href="/wiki/%E8%B6%85%E5%A4%A7%E5%9B%BD" title="超大国">超大国</a>の地位を維持していた。「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ソビエト帝国">ソビエト帝国</a>」とも呼ばれ、軍事力や経済力、<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E7%90%86%E6%88%A6%E4%BA%89" title="代理戦争">代理戦争</a>、<a href="/wiki/%E9%96%8B%E7%99%BA%E9%80%94%E4%B8%8A%E5%9B%BD" title="開発途上国">発展途上国</a>への影響力、<a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E6%8A%80%E8%A1%93" title="宇宙技術">宇宙技術</a>や兵器を中心とした科学研究への資金提供などで、東中欧をはじめ世界的に<a href="/wiki/%E8%A6%87%E6%A8%A9" title="覇権">覇権</a>を行使していた<sup id="cite_ref-auto_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-20"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-auto2_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto2-21"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="概要"><span id=".E6.A6.82.E8.A6.81"></span>概要</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=1" title="節を編集: 概要"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%A6%82%E8%A6%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の概要 (存在しないページ)">ソビエト連邦の概要</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Outline_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Outline of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」も参照</div> <p>ソビエト連邦は、1917年に<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a>率いる<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a>が、<a href="/wiki/2%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD_(1917%E5%B9%B4)" title="2月革命 (1917年)">二月革命</a>により成立した<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア臨時政府">ロシア臨時政府</a>を転覆した<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>を起源とする。ボリシェヴィキは<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%86%B2%E6%B3%95" title="ソビエト連邦の憲法">憲法</a>で保障された世界初の<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%9B%BD" title="社会主義国">社会主義国家</a>である<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア社会主義ソビエト共和国</a>を樹立したが、十月革命がもたらした緊張はボリシェヴィキの<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>と、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E8%BB%8D" title="白軍">白軍</a>に代表される反<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a>の諸勢力との間で行われる<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a>へと発展した。 </p><p>ボリシェヴィキを脅威と見る<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%95%86%E5%9B%BD%E3%81%AE%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6%E3%81%B8%E3%81%AE%E4%BB%8B%E5%85%A5" title="協商国のロシア内戦への介入">協商国による干渉</a>を受けつつも、赤軍は1920年までに内戦での勝利を決定的なものとし、十月革命後ロシア共和国からの分離独立を果たしていた諸地域(ウクライナなど)を1921年までに占領して、各地にボリシェヴィキが支配するソビエト共和国を樹立した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-br1_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ボリシェヴィキは旧<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a>領の再統合を企図し、1922年12月30日にロシア、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース</a>、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">白ロシア(ベラルーシ)</a>の4つのソビエト共和国から成るソビエト連邦(以下ソ連)を成立させた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-br1_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1924年のレーニンの死後に党内闘争を経て<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>が政権を掌握し<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、共産党内外で反対派を<a href="/wiki/%E5%BC%BE%E5%9C%A7" title="弾圧">弾圧</a>し、<a href="/wiki/%E8%A8%88%E7%94%BB%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="計画経済">計画経済</a>体制を確立した。その結果、急速な工業化と<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%BA" title="コルホーズ">強制的な集団化</a>の時期を迎え、著しい<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%88%90%E9%95%B7" title="経済成長">経済成長</a>を遂げたが、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%A4%A7%E9%A3%A2%E9%A5%89_(1932%E5%B9%B4-1933%E5%B9%B4)" title="ソビエト大飢饉 (1932年-1933年)">1932年から1933年にかけて人為的な飢饉</a>を引き起こした。また、収容所制度もこの時期に拡大した。スターリンはまた、政治的パラノイアを煽り、軍事指導者、共産党員、一般市民を問わず大勢逮捕し、強制労働場に送るか死刑を宣告することによって、自分の実際の敵、認識上の敵を党から排除する<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="大粛清">大粛清</a>を実施した。 </p><p>1939年8月23日、<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="西側諸国">西側諸国</a>との反<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%B7%E3%82%BA%E3%83%A0" title="ファシズム">ファシスト</a>同盟の構築に失敗した後、ソ連は<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%81%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="ナチス・ドイツ">ナチス・ドイツ</a>と<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="独ソ不可侵条約">不可侵条約</a>を締結した。<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BE%B5%E6%94%BB" title="ポーランド侵攻">第二次世界大戦の開戦</a>後、中立国だったソ連は、<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="ポーランド">ポーランド</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="リトアニア">リトアニア</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2" title="ラトビア">ラトビア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2" title="エストニア">エストニア</a>の東部地域を含む<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="東ヨーロッパ">東欧</a>諸国に侵攻し、領土を併合した。1941年6月、<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E5%9B%BD%E9%98%B2%E8%BB%8D" title="ドイツ国防軍">ドイツ軍</a>が<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B5%E4%BD%9C%E6%88%A6" title="バルバロッサ作戦">バルバロッサ作戦</a>によりソ連領を侵略し、<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E6%88%A6" title="独ソ戦">独ソ戦</a>が幕を開けた。<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E6%94%BB%E9%98%B2%E6%88%A6" title="スターリングラード攻防戦">スターリングラード攻防戦</a>などで<a href="/wiki/%E6%9E%A2%E8%BB%B8%E5%9B%BD" title="枢軸国">枢軸国</a>と交戦する過程で、ソ連の戦死者が<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD_(%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6)" title="連合国 (第二次世界大戦)">連合国</a>の死傷者の大半を占めた。ソ連軍は最終的に<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="ベルリンの戦い">ベルリンを占領</a>し、1945年5月9日、ヨーロッパでの第二次世界大戦に勝利した。赤軍が制圧した地域は、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="東側諸国">東側諸国</a>の<a href="/wiki/%E8%A1%9B%E6%98%9F%E5%9B%BD" title="衛星国">衛星国</a>となった。1947年、東西<a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦</a>が勃発し、東側諸国は西側諸国と対峙し、西側諸国は1949年には<a href="/wiki/%E5%8C%97%E5%A4%A7%E8%A5%BF%E6%B4%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="北大西洋条約機構">NATO</a>に統合されることになる。 </p><p>1953年3月5日、スターリンの死後、<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a>の指導のもと、<a href="/wiki/%E9%9D%9E%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E5%8C%96" title="非スターリン化">非スターリン化</a>、<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E9%9B%AA%E3%81%A9%E3%81%91_(%E5%86%B7%E6%88%A6%E6%9C%9F%E3%81%AE%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%96%A2%E4%BF%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="雪どけ (冷戦期の国際関係) (存在しないページ)">雪どけ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khrushchev_Thaw" class="extiw" title="en:Khrushchev Thaw">英語版</a>)</span></span>と呼ばれる時期が訪れた。何百万人もの農民が工業化された都市に移動し、国は急速に発展した。ソ連は、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%97%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%AF1%E5%8F%B7" title="スプートニク1号">史上初の人工衛星</a>と<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF1%E5%8F%B7" title="ボストーク1号">人類初の宇宙飛行</a>、他の惑星である<a href="/wiki/%E9%87%91%E6%98%9F" title="金星">金星</a>への<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%8D%E3%83%A97%E5%8F%B7" title="ベネラ7号">初の探査機の着陸</a>により、<a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%96%8B%E7%99%BA%E7%AB%B6%E4%BA%89" title="宇宙開発競争">宇宙開発競争</a>で早くから主導権を握った。1970年代、米国との関係は一時的に<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%88" title="デタント">デタント</a>状態になったが、1979年に<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%B4%9B%E4%BA%89_(1978%E5%B9%B4-1989%E5%B9%B4)" title="アフガニスタン紛争 (1978年-1989年)">ソ連がアフガニスタンに軍を展開</a>すると緊張が再開された。この戦争で経済資源が枯渇し、それに合わせるように<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ</a>の<a href="/wiki/%E3%83%A0%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%92%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%B3" title="ムジャーヒディーン">ムジャヒディン</a>戦闘員への軍事援助がエスカレートしていった。 </p><p>1980年代半ばに、ソ連最後の指導者<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>が、<i><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%8E%E3%82%B9%E3%83%81" title="グラスノスチ">グラスノスチ</a></i>と<i><a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">ペレストロイカ</a></i>という政策で、さらなる改革と経済の自由化を目指した。その目的は、共産党を維持しつつ、経済の停滞を逆転させることだった。彼の在任中に冷戦が終結し、1989年には<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="中央ヨーロッパ">中</a>・東欧の<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>諸国がそれぞれの<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%AC%A7%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="東欧革命">マルクス・レーニン主義体制を打破</a>した。ソ連全土で強力な民族主義・分離主義運動が勃発した。ゴルバチョフは、リトアニア、ラトビア、エストニア、アルメニア、グルジア、モルドバがボイコットした国民投票を実施し、過半数の国民がソ連を<a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="新連邦条約">新たな連邦</a>として存続することを支持する結果となった。1991年8月、共産党の強硬派による<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A38%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="ソ連8月クーデター">クーデター</a>が発生したが、ロシア共和国大統領<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%AA%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%B3" title="ボリス・エリツィン">エリツィン</a>を中心に阻止され、失敗に終わった。その結果、共産党への信頼は失墜し、ロシアとウクライナを中心とする共和国が独立を宣言した。1991年12月25日、ゴルバチョフが辞任した。<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソビエト連邦の崩壊</a>により、すべての共和国が<a href="/wiki/NIS%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="NIS諸国">ポストソビエトの独立国</a>として誕生した。<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア連邦</a>はソビエト連邦の権利と義務を引き受け、世界情勢においてその継続的な法的人格として認識されている。 </p><p>ソ連は、社会的・技術的に多くの重要な成果を上げ、軍事力に関しても革新的なものを生み出した。日本やイギリス、西ドイツに抜かれるまでは世界第2位の経済力と世界最大の<a href="/wiki/%E5%B8%B8%E5%82%99%E8%BB%8D" title="常備軍">常備軍</a>を誇り、<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E4%BF%9D%E6%9C%89%E5%9B%BD%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="核保有国の一覧">公式核保有国</a>である5か国の1つとして<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E6%8B%A1%E6%95%A3%E9%98%B2%E6%AD%A2%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="核拡散防止条約">認識</a>されていた。<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E7%90%86%E4%BA%8B%E4%BC%9A" title="国際連合安全保障理事会">国連安全保障理事会</a>の創設<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E7%90%86%E4%BA%8B%E4%BC%9A%E5%B8%B8%E4%BB%BB%E7%90%86%E4%BA%8B%E5%9B%BD" title="国際連合安全保障理事会常任理事国">常任理事国</a>であり、<a href="/wiki/%E6%AC%A7%E5%B7%9E%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E5%8D%94%E5%8A%9B%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="欧州安全保障協力機構">OSCE</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%8A%B4%E5%83%8D%E7%B5%84%E5%90%88%E9%80%A3%E7%9B%9F" title="世界労働組合連盟">WFTU</a>、<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="経済相互援助会議">経済相互援助会議</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>の主要国であった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="国名・象徴"><span id=".E5.9B.BD.E5.90.8D.E3.83.BB.E8.B1.A1.E5.BE.B4"></span>国名・象徴</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=2" title="節を編集: 国名・象徴"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="国名の由来"><span id=".E5.9B.BD.E5.90.8D.E3.81.AE.E7.94.B1.E6.9D.A5"></span>国名の由来</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=3" title="節を編集: 国名の由来"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト(<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">露</a>: <span lang="ru">Совет</span>)という<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">ロシア語</a>は「<a href="/wiki/%E8%A9%95%E8%AD%B0%E4%BC%9A" class="mw-disambig" title="評議会">評議会</a>」の意味<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>をもち、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E7%A5%96%E8%AA%9E" title="スラヴ祖語">スラヴ祖語</a>のvět-iti(「知らせる」)の動詞語幹から派生したものである。労働者の代表による評議会としての「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88" title="ソビエト">ソビエト</a>」は、1905年の<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%AC%AC%E4%B8%80%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア第一革命">ロシア第一革命</a>の中で初めて出現した<sup id="cite_ref-FOOTNOTEPons2010763_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPons2010763-26"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEMccauley2014487_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMccauley2014487-27"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。それらのソビエトは帝国政府によって速やかに解散させられたが、1917年の<a href="/wiki/2%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD_(1917%E5%B9%B4)" title="2月革命 (1917年)">二月革命</a>による帝政の崩壊後、ロシア各地で労働者や兵士がソビエトを組織し、首都ペトログラードの労働者・兵士代表ソビエトはロシア臨時政府に対抗し得る権力を有した<sup id="cite_ref-FOOTNOTEPons2010763_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPons2010763-26"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-br1_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この二重権力状態の中で、ボリシェヴィキは「全権力をソビエトへ」のスローガンを掲げて臨時政府と対立し、1917年10月(旧暦)にはソビエトの名の下に武装蜂起を実行して臨時政府から権力を奪取した(<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>)<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1918年1月、ボリシェヴィキは「ロシア社会主義連邦ソビエト共和国」の建国を宣言し、1922年12月30日には同国と他のソビエト共和国を統合する連邦国家として「<b>ソビエト社会主義共和国連邦</b>」を成立させた<sup id="cite_ref-br1_23-3" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソビエト連邦の政治基盤は人民の代表によるソビエトと<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%86%B2%E6%B3%95" title="ソビエト連邦の憲法">憲法</a>で定められていたが、実際の政治的権力はボリシェヴィキの後継である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">共産党</a>によって掌握されていた<sup id="cite_ref-br1_23-4" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201113–14_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201113–14-30"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。(<a class="mw-selflink-fragment" href="#政治">ソビエト連邦#政治</a>も参照) </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="国名の表記"><span id=".E5.9B.BD.E5.90.8D.E3.81.AE.E8.A1.A8.E8.A8.98"></span>国名の表記</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=4" title="節を編集: 国名の表記"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ロシア語表記の正式名称は<b><span lang="ru">Союз Советских Социалистических Республик</span></b><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。通称は<b><span lang="ru">Советский Союз</span></b><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<b>Союз ССР</b> 。略称は<b><span lang="ru"><a href="https://ja.wiktionary.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="wikt:СССР">СССР</a></span></b>、またはラテン文字でSSSRとなるが、これは正式名称を音訳すると「Soyuz Sovietskikh Sotsialisticheskikh Respublik」となるためである。英語表記の正式名称は、<b><span lang="en">Union of Soviet Socialist Republics</span></b>、通称は<b><span lang="en">Soviet Union</span></b>、略称は<b>USSR</b>が用いられる。 </p><p><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%AA%9E" title="日本語">日本語</a>表記では「<b>ソビエト社会主義共和国連邦</b>」が用いられる。通称は、<b>ソビエト連邦</b>(「ソビエト」は「蘇維埃」「ソヴィエト」「ソヴィエット」「ソヴェト<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソヴエト」「ソヴェート」「ソベート<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソブイエト<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソウエト<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソウェート」「ソウエート<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソウエット<sup id="cite_ref-sov_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-sov-38"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「ソウエツト<sup id="cite_ref-sov_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-sov-38"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「サウエト<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「サウェート<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「サウエート<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「サウエット<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」「サウィエート<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」、より原語に近づけて「サヴィェート」とも)。略称は<b>ソ連邦</b>、<b><a href="https://ja.wiktionary.org/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3" class="extiw" title="wikt:ソ連">ソ連</a></b>、または単に<b>ソビエト</b>や<b>ソヴィエト</b>ともする。<a href="/wiki/%E5%A4%96%E5%9B%BD%E5%9C%B0%E5%90%8D%E3%81%8A%E3%82%88%E3%81%B3%E5%9B%BD%E5%90%8D%E3%81%AE%E6%BC%A2%E5%AD%97%E8%A1%A8%E8%A8%98%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="外国地名および国名の漢字表記一覧">漢字</a>では<b>蘇聯邦</b>、<b>蘇聯</b>などと表記され、<b>蘇</b>と略される。 </p><p>第二次世界大戦後、少なくとも<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>が1953年に死去するまでの日本では<b>ソヴェト同盟</b>の表記が主流であり、<b>ソビエト連邦</b>の表記は前者に比べれば劣勢であった。しかし、ソ連が「<span lang="ru">Союз</span> とは <span lang="ru">Федерация</span>(連邦)である」と説明し、在日ソ連大使館も戦前から一貫して「連邦」の訳語を使用したことから<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、1950年代後半から現在まで、「連邦」が優勢となっている。 </p><p>構成共和国の<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国</a>の国名にも「連邦」の文字が含まれるが、こちらは <span lang="ru">Союз</span> ではなく <span lang="ru">Федерация</span> の訳である。旧ソ連圏の統合を目指している<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E5%90%88" title="ユーラシア連合">ユーラシア連合</a>や<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%B5%8C%E6%B8%88%E9%80%A3%E5%90%88" title="ユーラシア経済連合">ユーラシア経済連合</a>の <span lang="ru">Союз</span> は「連合」と訳されている。日本語読みでは <span lang="ru">Союз</span> は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%82%BA_(%E5%8D%98%E8%AA%9E)" title="ソユーズ (単語)">ソユーズ</a>で知られる。ソ連を構成した<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国</a>と、その後継国家<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア連邦</a>は「<span lang="ru">Федерация</span>(連邦)」である。 </p><p>ソビエト連邦は、国名に<a href="/wiki/%E5%90%8D%E8%A9%9E" title="名詞">固有名詞</a>(<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%90%8D" title="地名">地名</a>)を含まない世界でも希有な例であるが、連邦を構成する各共和国の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%90%8D" title="国名">国名</a>には「ロシア・ソビエト連邦共和国」など地名が含まれている。 </p><p>一部の西側諸国ではソビエト連邦全体を指して「ロシア」(Russia)と呼び続ける例も多かった。日本では<b>労農ロシア</b><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>や<b>赤露</b><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>などとも呼ばれたが、「ソ連」「ソビエト」(<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E6%94%BE%E9%80%81%E5%8D%94%E4%BC%9A" title="日本放送協会">NHK</a>等)「ソビエト連邦」が一般化した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="象徴"><span id=".E8.B1.A1.E5.BE.B4"></span>象徴</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=5" title="節を編集: 象徴"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg/250px-Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg/375px-Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg/500px-Sormovo-Lenin-monument-0303.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>ロシア・<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B8%E3%83%8B%E3%83%BB%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%89%E5%B7%9E" title="ニジニ・ノヴゴロド州">ニジニ・ノヴゴロド州</a>の州都<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B8%E3%83%8B%E3%83%BB%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%89" title="ニジニ・ノヴゴロド">ニジニ・ノヴゴロド</a>の<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%AB%E3%83%A2%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC%E5%9C%B0%E5%8C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソルモフスキー地区 (存在しないページ)">ソルモフスキー地区</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%BD" class="extiw" title="ru:Сормовский район">ロシア語版</a>)</span></span>にある<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%81%AE%E8%A8%98%E5%BF%B5%E5%83%8F%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウラジーミル・レーニンの記念像の一覧 (存在しないページ)">レーニン記念碑</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_statues_of_Vladimir_Lenin" class="extiw" title="en:List of statues of Vladimir Lenin">英語版</a>)</span></span>の台座に刻印された<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ソビエト連邦の国章">連邦の徽章</a>。</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%B1%A1%E5%BE%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の象徴 (存在しないページ)">ソビエト連邦の象徴</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Советская символика">ロシア語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>ソビエト連邦における国家の象徴として用いられたのは、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E3%81%84%E6%98%9F" title="赤い星">赤い星</a>ならび<a href="/wiki/%E9%8E%8C%E3%81%A8%E6%A7%8C" title="鎌と槌">鎌と槌</a>をベースとした<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ソビエト連邦の国章">国章</a>であった。これはソビエト国家ならびに<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>を体現する構成国家と共産革命における特徴的な記号として大きな意味を持つものとなっていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="歴史"><span id=".E6.AD.B4.E5.8F.B2"></span>歴史</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=6" title="節を編集: 歴史"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="ソビエト連邦の歴史">ソビエト連邦の歴史</a>」を参照</div> <table class="infobox" style="width:22em; width:16em; padding: 0px;"><tbody><tr><th colspan="2" class="vcard" style="text-align:center; font-size:125%; font-weight:bold; padding:0.25em 0; background:#ccf; font-size:135%;" itemprop=""><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="ロシアの歴史"><span class="fn org label">ロシア</span>の歴史</a></th></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center;" itemprop=""> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg/200px-Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg.png" decoding="async" width="200" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg/300px-Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg/400px-Greater_Coat_of_Arms_of_the_Russian_Empire.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="569" /></a></span><br /><small>この記事は<a href="/wiki/Category:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="Category:ロシア"><b>シリーズ</b></a>の一部です。</small><hr /></td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ヴォルガ・ブルガール">ヴォルガ・ブルガール</a> (7c–13c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ハザール">ハザール</a> (7c–10c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">キエフ大公国</a> (9c–12c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%82%BA%E3%83%80%E3%83%AA%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="ウラジーミル・スーズダリ大公国">ウラジーミル・スーズダリ大公国</a> (12c–14c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%89%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="ノヴゴロド公国">ノヴゴロド公国</a> (12c–15c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%81%AE%E3%81%8F%E3%81%B3%E3%81%8D" title="タタールのくびき">タタールの軛</a> (13c–15c)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="モスクワ大公国">モスクワ大公国</a> (1340–1547)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%84%E3%82%A1%E3%83%BC%E3%83%AA%E5%9B%BD" title="ロシア・ツァーリ国">ロシア・ツァーリ国</a> (1547–1721)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a> (1721–1917)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア臨時政府">ロシア臨時政府 / ロシア共和国</a> (1917)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%99%82%E5%85%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="臨時全ロシア政府">臨時全ロシア政府</a> / <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1920%E5%B9%B4)" title="ロシア国 (1918年-1920年)">ロシア国 (1918年-1920年)</a> / <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国</a> / <a class="mw-selflink selflink">ソビエト社会主義共和国連邦</a> (1917–1991)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア連邦</a> (1991–現在)</td></tr><tr class="" style="" itemprop=""><td colspan="2" class="" style="text-align:center; line-height:1em;; font-weight:normal;" itemprop=""> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%8F%B2_(1991%E5%B9%B4-%E7%8F%BE%E5%9C%A8)" title="ロシア史 (1991年-現在)">ロシア史 (1991年-現在)</a></td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; text-align:right;"><hr /><b><a href="/wiki/Portal:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="Portal:ロシア">ロシア ポータル</a></b><br /> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r103358373">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline-block;word-break:keep-all}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd:after,.mw-parser-output .hlist li:after{content:" ·\a0 ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist-pipe dd:after,.mw-parser-output .hlist-pipe li:after{content:" |\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-hyphen dd:after,.mw-parser-output .hlist-hyphen li:after{content:" -\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-comma dd:after,.mw-parser-output .hlist-comma li:after{content:"、";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist-slash dd:after,.mw-parser-output .hlist-slash li:after{content:" /\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child:before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child:after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child:after{content:")\a0 ";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li:before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child:before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child:before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r96787822">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:75%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:88%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:88%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/Template:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="Template:ロシアの歴史"><abbr title="参照先のページを表示します。">表</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:ロシアの歴史 (存在しないページ)"><abbr title="参照先のノートを表示します。">話</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit"><abbr title="参照先のページを編集します。">編</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ロシア革命"><span id=".E3.83.AD.E3.82.B7.E3.82.A2.E9.9D.A9.E5.91.BD"></span>ロシア革命</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=7" title="節を編集: ロシア革命"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア革命">ロシア革命</a>」および「<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg/220px-19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg/330px-19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg/440px-19191107-lenin_second_anniversary_october_revolution_moscow.jpg 2x" data-file-width="2528" data-file-height="1820" /></a><figcaption>十月革命2周年を祝う<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">レーニン</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・トロツキー">トロツキー</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%A1%E3%83%8D%E3%83%95" title="レフ・カーメネフ">カーメネフ</a>(1919年)。</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1917%E5%B9%B4" title="1917年">1917年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%888%E6%97%A5" title="3月8日">3月8日</a>(<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%AA%E3%82%A6%E3%82%B9%E6%9A%A6" title="ユリウス暦">ロシア暦</a>2月23日)に首都<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89" class="mw-redirect" title="ペトログラード">ペトログラード</a>で起こった<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%A2%E6%B4%BB%E5%8B%95" title="デモ活動">デモ</a>に端を発する<a href="/wiki/2%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD_(1917%E5%B9%B4)" title="2月革命 (1917年)">二月革命</a>により、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a>は崩壊して漸進的な改革を志向する<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア臨時政府">ロシア臨時政府</a>が成立した<sup id="cite_ref-FOOTNOTELe_Blanc201712_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTELe_Blanc201712-47"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。臨時政府は<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第一次世界大戦">第一次世界大戦</a>への参戦継続を決定したが、<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E8%BB%8D" title="ドイツ軍">ドイツ軍</a>との戦線はすでに破綻しており、国内の政治的混乱にも収拾のめどはついていなかった。他方、二月革命の中で労働者・兵士の代表による<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88" title="ソビエト">ソビエト</a>(会議、評議会)がロシア各地で組織され、中でも最大の影響力を持つ<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9A%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ペトログラード・ソビエト (存在しないページ)">ペトログラード労働者・兵士代表ソビエト</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Petrograd_Soviet" class="extiw" title="en:Petrograd Soviet">英語版</a>)</span></span>と臨時政府の間では「二重権力」状態が生じた<sup id="cite_ref-br1_23-5" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1917年8月、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%95" title="ラーヴル・コルニーロフ">ラーヴル・コルニーロフ</a>将軍が臨時政府に対する反乱を起こし、それがソビエトの力によって鎮圧されると、ソビエト内では<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a>率いる<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a>に対する支持が高まった<sup id="cite_ref-RR_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-RR-48"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ボリシェヴィキは、かねてよりソビエトへの全権力の集中を訴え、戦争継続を主張する臨時政府との対決姿勢を露わにしていた<sup id="cite_ref-RR_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-RR-48"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。同年10月、ボリシェヴィキは武装蜂起の方針を決め、11月7日(ユリウス暦10月25日)に首都ペトログラードのほぼ全域を制圧し、臨時政府から権力を奪取した(十月革命)。この11月7日が、ロシア革命記念日である。同日に開催された第2回全ロシア・ソビエト大会では、ソビエトによる体制の成立と、新政府である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦人民委員会議">人民委員会議</a>の成立が宣言された。<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="ロシアの首相">首相</a>にあたる人民委員会議議長にはレーニン、外務人民委員には<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・トロツキー">レフ・トロツキー</a>、<a href="/wiki/%E6%B0%91%E6%97%8F%E5%95%8F%E9%A1%8C%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%A7%94%E5%93%A1" class="mw-redirect" title="民族問題人民委員">民族問題人民委員</a>に<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>が就任している<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199648–51_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199648–51-49"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソビエト政権は<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>近郊を制圧し、11月10日には<a href="/wiki/%E5%B7%A6%E7%BF%BC" title="左翼">左派</a><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%85%9A" title="社会革命党">社会革命党</a>を政権に取り込んだ。1918年1月10日からは第3回全ロシア・ソビエト大会が開催され、ロシアが<a href="/wiki/%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85" title="労働者">労働者</a>・<a href="/wiki/%E5%85%B5%E5%A3%AB" title="兵士">兵士</a>・<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E6%B0%91" title="農民">農民</a>のソビエトの共和国であると宣言され、連邦制をとるとした宣言が採択された(<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア社会主義連邦ソビエト共和国</a>)<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199652_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199652-50"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1918年3月、ボリシェヴィキは<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ドイツ帝国">ドイツ帝国</a>を含む<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%90%8C%E7%9B%9F%E5%9B%BD" title="中央同盟国">中央同盟国</a>と<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%EF%BC%9D%E3%83%AA%E3%83%88%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="ブレスト=リトフスク条約">ブレスト=リトフスク条約</a>を締結し、第一次世界大戦から離脱したが、以降は<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD_(%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6)" title="連合国 (第一次世界大戦)">連合国</a>による<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%87%BA%E5%85%B5" title="シベリア出兵">シベリア出兵</a>の干渉戦争や、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E8%BB%8D" title="白軍">白軍</a>など反革命勢力との<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a> (1917-22) に対処することになった<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方で、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E6%B4%BE)" title="ウクライナ人民共和国 (ソビエト派)">ウクライナ人民共和国</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3" title="アゼルバイジャン">アゼルバイジャン</a>の<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="バクー・コミューン">バクー・コミューン</a>などボリシェヴィキ派のソビエト政権も各地で次々に樹立された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199660–65_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199660–65-52"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これらの各政権は独立国であったが、ロシア・ソビエト政府の一部であると自らを定義することもあった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199675_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199675-53"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ロシア内戦"><span id=".E3.83.AD.E3.82.B7.E3.82.A2.E5.86.85.E6.88.A6"></span>ロシア内戦</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=8" title="節を編集: ロシア内戦"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a>」を参照</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg/200px-Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg" decoding="async" width="200" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg/300px-Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg/400px-Vladimir_Lenin_and_Lev_Kamenev.jpg 2x" data-file-width="762" data-file-height="674" /></a><figcaption>左にウラジーミル・レーニンと右にレフ・カーメネフ。</figcaption></figure> <p>十月革命の直後から始まった<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a>は、1918年5月の<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B3%E8%BB%8D%E5%9B%A3" class="mw-redirect" title="チェコ軍団">チェコ軍団</a>の反乱を契機に本格化した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201114_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201114-54"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソビエト政府は内戦中に経済政策として<a href="/wiki/%E6%88%A6%E6%99%82%E5%85%B1%E7%94%A3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="戦時共産主義">戦時共産主義</a>を導入したが、これは農業と工業の崩壊を招き、数百万人の餓死者を出した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199667_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199667-55"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。土地の国有化によって<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%BB" title="地主">地主</a>階級も<a href="/wiki/%E8%87%AA%E4%BD%9C%E8%BE%B2" title="自作農">自作農</a>(フートル農、オートルプ農)も消滅し、<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%9C%83%E5%88%B6" class="mw-redirect" title="三圃制">三圃制</a>にもとづく農村共同体が復活したが、農業生産には重大な打撃が生じた<sup id="cite_ref-p-r303-8_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-r303-8-56"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1918年5月の<a href="/w/index.php?title=%E9%A3%9F%E6%96%99%E7%8B%AC%E8%A3%81%E4%BB%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="食料独裁令 (存在しないページ)">食料独裁令</a>で農産物は国家専売とされ、自由取引は禁止された<sup id="cite_ref-p-r303-8_56-1" class="reference"><a href="#cite_note-p-r303-8-56"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第一次世界大戦">第一次世界大戦</a>後、経済復興のために農民は、十分な食料供給と生産が義務化された<sup id="cite_ref-p-r303-8_56-2" class="reference"><a href="#cite_note-p-r303-8-56"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1920年は凶作となり、重い負担に不満をもった農民は西シベリアや<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%9C%E3%83%95%E5%B7%9E" title="タンボフ州">タンボフ県</a>で反乱を起こした<sup id="cite_ref-p-r309-12_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-r309-12-57"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1921-1922年には<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%A3%A2%E9%A5%89_(1921%E5%B9%B4-1922%E5%B9%B4)" title="ロシア飢饉 (1921年-1922年)">ロシア飢饉</a>が発生し、農民反乱の拡大が政権を脅かすことを懸念したレーニンは、1921年より戦時共産主義に代わる新経済政策(<a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%97" title="ネップ">ネップ</a>)を導入し、穀物の強制徴収は廃止され、部分的に市場経済が取り入れられた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1920年、ロシア内戦におけるボリシェヴィキの勝利は決定的となった<sup id="cite_ref-br1_23-6" class="reference"><a href="#cite_note-br1-23"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1921年までに、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>は十月革命後ロシアから分離独立を果たしていた<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ人民共和国">ウクライナ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ベラルーシ人民共和国">ベラルーシ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%B0%91%E4%B8%BB%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース民主連邦共和国">ザカフカース</a>の民族国家を侵攻し、占領することに成功した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。同時に、ボリシェヴィキはそれらの地域(<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ</a>、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">ベラルーシ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア</a>など)でソビエト政権を樹立した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199660–65_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199660–65-52"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ソビエト連邦の成立"><span id=".E3.82.BD.E3.83.93.E3.82.A8.E3.83.88.E9.80.A3.E9.82.A6.E3.81.AE.E6.88.90.E7.AB.8B"></span>ソビエト連邦の成立</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=9" title="節を編集: ソビエト連邦の成立"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Soviet_Union_-_Russian_SFSR_(1922).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg/220px-Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg/330px-Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg/440px-Soviet_Union_-_Russian_SFSR_%281922%29.svg.png 2x" data-file-width="592" data-file-height="376" /></a><figcaption>1922年におけるソビエト連邦の一部としての<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシアSFSR</a></figcaption></figure><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg/220px-A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg" decoding="async" width="220" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg/330px-A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg/440px-A_commemorative_plaque_on_the_building_of_the_Bolshoi_Theater_on_the_establishment_of_the_Congress_of_Soviets_and_the_proclamation_of_the_USSR.jpg 2x" data-file-width="2034" data-file-height="2219" /></a><figcaption>ソ連邦の結成を確定させた全連合第一回ソビエト大会の開かれた<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%82%A4%E5%8A%87%E5%A0%B4" title="ボリショイ劇場">ボリショイ劇場</a>には、このようなプレートが付けられている。</figcaption></figure> <p>ロシア内戦が収束に向かうと、各地のソビエト政権の間では統合への動きが強まった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199670_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199670-58"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ロシア共産党の手によって各地の革命政権との統合が進行し、1920年にはロシア連邦共和国と<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン社会主義ソビエト共和国</a>の間で、緊密な軍事的・政治的な同盟条約が締結され、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ</a>、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">白ロシア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア</a>とも同様の条約が結ばれた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199674_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199674-59"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。これらの国々は憲法を持つ主権国家ではあったが、最高機関は全ロシア・ソビエト大会と全ロシア中央執行委員会であり、ロシア連邦共和国の主導権は明確であった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199674–75_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199674–75-60"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/1921%E5%B9%B4" title="1921年">1921年</a>1月には、燃料危機、運輸危機、食糧難が連鎖的に発生し、3月には<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%BF%E3%83%83%E3%83%88%E3%81%AE%E5%8F%8D%E4%B9%B1" title="クロンシュタットの反乱">クロンシュタットの反乱</a>も起き、党内でも党内の民主化を求められた<sup id="cite_ref-p-r309-12_57-1" class="reference"><a href="#cite_note-p-r309-12-57"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。党指導部は党員が過剰であるとの理由で「党の総粛清」を開始、党歴の長さに応じてヒエラルヒーがつくられ、古参党員による<a href="/wiki/%E5%AF%A1%E9%A0%AD%E5%88%B6" title="寡頭制">寡頭支配</a>が成立していった<sup id="cite_ref-p-r309-12_57-2" class="reference"><a href="#cite_note-p-r309-12-57"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a>5月にはレーニンが脳出血で倒れ、一命は取り留めたものの影響力は急速に低下した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199677-61"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。4月にはスターリンがロシア共産党の書記長に就任、党組織を掌握し始めた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199678-62"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。8月にはソビエト政権の統合のための委員会が設置され、スターリンが主導者の一人となった。スターリンは9月に各政権が<a href="/wiki/%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="自治共和国">自治共和国</a>として、ロシア・ソビエト社会主義共和国連邦に加入するという統合形式を発表した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199675_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199675-53"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この意見はグルジア以外のソビエト共和国の賛成を得て採択されたものの、各共和国にとっては不満の残るものであり、レーニンの指導によって10月の中央委員会では、各共和国が対等な共和国として連邦に加入するという形式が定められた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199676-63"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、この修正ではザカフカースの3共和国がいったん連邦となってから加入することが定められたため、グルジアでの猛反発を招いた(<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="グルジア問題">グルジア問題</a>)<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676_63-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199676-63"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。反対派は次第に追い詰められ、これによって<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国</a>が成立している<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676–77_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199676–77-64"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1922年12月には<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%AC%AC1%E5%9B%9E%E5%85%A8%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%A4%A7%E4%BC%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="第1回全連邦ソビエト大会 (存在しないページ)">第1回ソビエト連邦全連邦ソビエト大会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/I_%D0%92%D1%81%D0%B5%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B7%D0%B4_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2" class="extiw" title="ru:I Всесоюзный съезд Советов">ロシア語版</a>)</span></span>が開催され、12月30日にロシア社会主義連邦ソビエト共和国、ウクライナ社会主義ソビエト共和国、白ロシア社会主義ソビエト共和国、ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国の4国が平等な立場で加盟するとした<b>ソビエト社会主義共和国連邦</b>の樹立を宣言する<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199677-61"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E7%B5%90%E6%88%90%E3%81%AB%E9%96%A2%E3%81%99%E3%82%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の結成に関する条約 (存在しないページ)">連邦結成条約</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Treaty_on_the_Creation_of_the_USSR" class="extiw" title="en:Treaty on the Creation of the USSR">英語版</a>、<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%BE%D0%B1_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Договор об образовании СССР">ロシア語版</a>)</span></span>が調印された。この連邦には各国が自由な意志で参加・脱退できると定められており、新たな最高機関の設立も決定された。 </p><p><a href="/wiki/1923%E5%B9%B4" title="1923年">1923年</a>、スターリンら党内主流派は、ソ連体制の正当性を工場労働者からの支持に見出し、労働者の入党キャンペーンを展開したが、さらに党内対立を招いた<sup id="cite_ref-p-r313-7_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-r313-7-65"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。工場労働者を支持母体とみなす一方で、農民は潜在的には「敵」(反革命分子)とみなされた<sup id="cite_ref-p-r309-12_57-3" class="reference"><a href="#cite_note-p-r309-12-57"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/1924%E5%B9%B4" title="1924年">1924年</a>1月31日には最初の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95_(1924%E5%B9%B4)" class="mw-redirect" title="ソビエト社会主義共和国連邦憲法 (1924年)">ソビエト連邦憲法</a>が成立した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199677-61"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1924年にレーニンが死亡したが、生前にはスターリンと<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・トロツキー">トロツキー</a>の対立を憂い、スターリンを警戒するようになっていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199678-62"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。スターリンはまずトロツキーを孤立させ、次いでレーニンの側近だった<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%B4%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B8%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A8%E3%83%95" title="グリゴリー・ジノヴィエフ">グリゴリー・ジノヴィエフ</a>や、レフ・カーメネフ、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%87%E3%83%83%E3%82%AF" title="カール・ラデック">カール・ラデック</a>らを攻撃した。1927年にはトロツキー、ジノヴィエフ、カーメネフを党から除名したことで、明らかな優越者としての地位を確保し、<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199678-62"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>スターリンは正式に最高指導者になった。 </p><p>外交面では連合国の直接干渉自体はなくなったものの、ソビエト政権が旧ロシア帝国の債務支払いを拒否したため、関係改善は進まなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199688_66-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199688-66"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方で国際的に孤立していた<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%9E%E3%83%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E6%94%BF" title="ヴァイマル共和政">ヴァイマル共和政</a>下のドイツはソ連と接近し、賠償の相互放棄を定めた<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%91%E3%83%83%E3%83%AD%E6%9D%A1%E7%B4%84_(1922%E5%B9%B4)" title="ラパッロ条約 (1922年)">ラパッロ条約</a>の締結となった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199689_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199689-67"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ドイツ軍はソビエト領内で軍事開発を秘密裏に行い、ソ連はそれによって情報を取得するという関係も築かれた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199689_67-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199689-67"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この後、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東">中東</a>諸国や<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD_(1912%E5%B9%B4-1949%E5%B9%B4)" title="中華民国 (1912年-1949年)">中華民国</a>との国交が成立したものの、1925年には<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%8E%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="ロカルノ条約">ロカルノ条約</a>の成立によってドイツが<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="西ヨーロッパ">西欧</a>諸国側になったと受け止められた。これに対してソ連は東欧諸国やフランスと不可侵条約を締結することで対抗しようとした。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="一国社会主義と五カ年計画"><span id=".E4.B8.80.E5.9B.BD.E7.A4.BE.E4.BC.9A.E4.B8.BB.E7.BE.A9.E3.81.A8.E4.BA.94.E3.82.AB.E5.B9.B4.E8.A8.88.E7.94.BB"></span>一国社会主義と五カ年計画</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=10" title="節を編集: 一国社会主義と五カ年計画"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%BA%94%E3%82%AB%E5%B9%B4%E8%A8%88%E7%94%BB" title="第一次五カ年計画">第一次五カ年計画</a>」を参照</div> <p>一方で<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%B3" title="コミンテルン">コミンテルン</a>は各国の<a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%94%A3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="共産主義">共産主義</a>運動を支援する<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%9D%A9%E5%91%BD%E8%AB%96" title="世界革命論">世界革命</a>を目指していたが、<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%9B%BD%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" class="mw-redirect" title="一国社会主義">一国社会主義</a>を唱えるスターリンの勝利によって、その運動はソ連を守るためのものとなった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199691_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199691-68"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/1925%E5%B9%B4" title="1925年">1925年</a>5月スターリンは「ロシアのような後進国でも完全な社会主義を実現できる」とする一国社会主義論を唱え、金属工業を重視した<sup id="cite_ref-p-r313-7_65-1" class="reference"><a href="#cite_note-p-r313-7-65"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、1925年には「商品飢饉」が起きると、スターリン政権は、穀物や木材の輸出による利益(差益)による解決を決定し、農民から穀物を安く買い上げた<sup id="cite_ref-p-r313-7_65-2" class="reference"><a href="#cite_note-p-r313-7-65"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>ネップで農業生産は拡大したが、商品価値の高い生産に集中するようになり、穀物の供給が滞るようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199692_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199692-69"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。スターリンはネップを終わらせ、計画経済への転換によるソ連の工業化をはかった。1928年から<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%BA%94%E3%82%AB%E5%B9%B4%E8%A8%88%E7%94%BB" title="第一次五カ年計画">第一次五カ年計画</a>が始まり、鉄鋼生産の増強、農業の集団化、電化や機械化に重点を置いた工業化が達成された。1928年と1937年を比較すると、石炭は3倍強、粗鋼は4倍強の生産高に達しており<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996107_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996107-70"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、工業全体では第一次で2倍、<a href="/w/index.php?title=%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%BA%94%E3%82%AB%E5%B9%B4%E8%A8%88%E7%94%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="第二次五カ年計画 (存在しないページ)">第二次五カ年計画</a>で2.2倍に達したといわれる<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996108_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996108-71"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。同時期に欧米諸国が<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%81%90%E6%85%8C" title="世界恐慌">世界恐慌</a>によって多数の失業者を出し、経済を縮小させたのと比較して、ソ連の経済成長率は世界最高を記録した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="農業集団化とクラーク撲滅"><span id=".E8.BE.B2.E6.A5.AD.E9.9B.86.E5.9B.A3.E5.8C.96.E3.81.A8.E3.82.AF.E3.83.A9.E3.83.BC.E3.82.AF.E6.92.B2.E6.BB.85"></span>農業集団化とクラーク撲滅</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=11" title="節を編集: 農業集団化とクラーク撲滅"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E8%BE%B2%E6%A5%AD%E9%9B%86%E5%9B%A3%E5%8C%96" title="ソビエト連邦における農業集団化">ソビエト連邦における農業集団化</a>」および「<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%AD%E3%83%89%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ホロドモール">ホロドモール</a>」を参照</div> <p>1927年秋には、農産物を安く買い取る国への販売を農民がしぶったため、穀物の調達難が起こり、都市の食糧難が発生し、これはスターリンの構想を崩壊させかねない危機となった<sup id="cite_ref-p-r320-4_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-r320-4-72"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。スターリンは穀物調達難の原因を「<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%AF_(%E8%BE%B2%E5%AE%B6)" title="クラーク (農家)">クラーク(富農)</a>」にあると決めつけ弾圧を強め<sup id="cite_ref-p-r320-4_72-1" class="reference"><a href="#cite_note-p-r320-4-72"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-nakai_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-nakai-73"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、1929年12月には「クラーク階級の抹殺」を宣言した<sup id="cite_ref-s-62-6_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-s-62-6-74"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また、農民を集団農場<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%BA" title="コルホーズ">コルホーズ</a>へ編入させ、強引な<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E8%BE%B2%E6%A5%AD%E9%9B%86%E5%9B%A3%E5%8C%96" title="ソビエト連邦における農業集団化">農業集団化</a>を推進した<sup id="cite_ref-p-r320-4_72-2" class="reference"><a href="#cite_note-p-r320-4-72"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。餓死者の報告に対して、スターリンは集団化による飢饉は「作り話」で「悪意ある噂」であるとみなし<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、1932年8月の社会主義的財産保護法で穀物を「横領」した者には全財産の没収をともなう死刑、または10年の自由剥奪に処された<sup id="cite_ref-p-r328-330_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-p-r328-330-76"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1932年末から1933年初めに<a href="/wiki/%E6%97%85%E5%88%B8" class="mw-redirect" title="旅券">国内パスポート</a>が義務づけられたが、農民には交付されなかったため、農民は仕事をもとめて都市に行くこともできなくなった<sup id="cite_ref-p-r328-330_76-1" class="reference"><a href="#cite_note-p-r328-330-76"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1932年から1934年にかけて<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a>、北カフカース、ヴォルガ流域、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a>で飢饉が発生し、数百万人が犠牲となった<sup id="cite_ref-p-r320-4_72-3" class="reference"><a href="#cite_note-p-r320-4-72"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。カザフスタンでは農業集団化による100万人が死亡し<sup id="cite_ref-con495-509_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-con495-509-77"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、30%の農民が中国に逃亡した。ウクライナでは400万から600万人が飢饉の犠牲となった<sup id="cite_ref-nakai_73-1" class="reference"><a href="#cite_note-nakai-73"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%AD%E3%83%89%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ホロドモール">ホロドモール</a>)<sup id="cite_ref-oka_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-oka-78"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="北コーカサス">北カフカース</a>でも100万人が犠牲になった<sup id="cite_ref-con495-509_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-con495-509-77"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連全体の餓死者は600万人から700万人ともいわれ<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996104_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996104-79"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、犠牲者数は諸説ある。さらに工業賃金も上昇せず、労働者の実質賃金も12%近く減少した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996108_71-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996108-71"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%AF_(%E8%BE%B2%E5%AE%B6)" title="クラーク (農家)">クラーク(富農)</a>と認定された農民は何百万人も極北やシベリアの<a href="/wiki/%E5%BC%B7%E5%88%B6%E5%8F%8E%E5%AE%B9%E6%89%80" title="強制収容所">強制収容所</a>(<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%82%B0" class="mw-redirect" title="グラグ">グラグ</a>)に強制移住させられた<sup id="cite_ref-p-r320-4_72-4" class="reference"><a href="#cite_note-p-r320-4-72"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E7%99%BD%E6%B5%B7%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E6%B5%B7%E9%81%8B%E6%B2%B3" title="白海・バルト海運河">白海・バルト海運河</a>計画などの大規模インフラの建設には、クラークや弾圧された共産党員ら囚人労働者が動員された。レーニンから「党の寵児」と呼ばれ、穏健な計画を唱えた<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ニコライ・ブハーリン">ニコライ・ブハーリン</a>はこの時期に失脚した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199694_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199694-80"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1930年代の富農撲滅運動では650万人が犠牲となり、<a href="/wiki/%E5%BC%B7%E5%88%B6%E5%8F%8E%E5%AE%B9%E6%89%80" title="強制収容所">強制収容所</a>では350万人が死亡した<sup id="cite_ref-con495-509_77-2" class="reference"><a href="#cite_note-con495-509-77"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="戦間期の外交"><span id=".E6.88.A6.E9.96.93.E6.9C.9F.E3.81.AE.E5.A4.96.E4.BA.A4"></span>戦間期の外交</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=12" title="節を編集: 戦間期の外交"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>外交面では、コミンテルンは当初<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%B7%E3%82%BA%E3%83%A0%E8%AB%96" title="社会ファシズム論">社会ファシズム論</a>を唱え、<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会民主主義">社会民主主義</a>勢力への批判を強めていたが、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%B7%E3%82%BA%E3%83%A0" title="ファシズム">ファシズム</a>や<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%81%E3%82%BA%E3%83%A0" title="ナチズム">ナチズム</a>についてはむしろ容認していた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199691_68-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮199691-68"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、<a href="/wiki/%E3%83%92%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC%E5%86%85%E9%96%A3" title="ヒトラー内閣">ヒトラー内閣</a>成立後、1933年11月にアメリカと国交を樹立。1934年9月には<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E7%9B%9F" title="国際連盟">国際連盟</a>に加盟し、<a href="/wiki/%E5%B8%B8%E4%BB%BB%E7%90%86%E4%BA%8B%E5%9B%BD_(%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E7%9B%9F)" title="常任理事国 (国際連盟)">常任理事国</a>となった。折りしもドイツではナチ党政権が成立し(<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%81%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="ナチス・ドイツ">ナチス・ドイツ</a>)、1935年には<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E5%86%8D%E8%BB%8D%E5%82%99%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="ドイツ再軍備宣言">再軍備を宣言</a>した。ソ連はこれに対抗するために、フランスと手を結ぶ<a href="/w/index.php?title=%E6%9D%B1%E6%96%B9%E3%83%AD%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%8E%E6%94%BF%E7%AD%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="東方ロカルノ政策 (存在しないページ)">東方ロカルノ政策</a>で対抗しようとし、1935年に<a href="/w/index.php?title=%E4%BB%8F%E3%82%BD%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E6%9D%A1%E7%B4%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="仏ソ相互援助条約 (存在しないページ)">仏ソ相互援助条約</a>が締結された<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。コミンテルン第7回大会においても<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%B7%E3%82%BA%E3%83%A0%E7%B5%B1%E4%B8%80%E6%88%A6%E7%B7%9A" title="反ファシズム統一戦線">反ファシズム統一戦線</a>の方針が確認され、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E6%B0%91%E6%88%A6%E7%B7%9A" title="人民戦線">人民戦線</a>戦術がとられるようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996114_82-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996114-82"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。赤軍は1934年には60万人から94万人、1935年には130万人に拡大され、1937年に<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%B5%B7%E8%BB%8D" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦海軍">ソビエト連邦海軍</a>の設置が行われるなど急速な拡大が続けられた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996115_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996115-83"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>しかしながら、イギリス・アメリカ・フランスなど<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="資本主義">資本主義</a>陣営の中で、ファシズムより共産主義に対する懸念は依然として強く、むしろファシズムを共産主義に対する防波堤として利用しようとする向きもあった。特にそのソ連敵視が如実に表れたのが<a href="/wiki/1936%E5%B9%B4" title="1936年">1936年</a>の<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E3%82%A8%E3%83%81%E3%82%AA%E3%83%94%E3%82%A2%E6%88%A6%E4%BA%89" title="第二次エチオピア戦争">第二次エチオピア戦争</a>であり、ファシズムのイタリアによる<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%81%E3%82%AA%E3%83%94%E3%82%A2%E4%BE%B5%E6%94%BB" class="mw-redirect" title="エチオピア侵攻">エチオピア侵攻</a>という事態に対して、ソ連は<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="イタリア王国">イタリア</a>に対する非難を行うも、イギリス・フランスはイタリアとの戦争を懸念して何ら制裁を課すことはしなかった。英仏の態度に失望したスターリンは、さらに<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%B3%E3%83%98%E3%83%B3%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="ミュンヘン会談">ミュンヘン会談</a>における両国のナチスに対する譲歩がソ連への侵攻を容認しているのではないかという疑惑を深めていく<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2021年3月23日)">要出典</span></a></i>]</sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="大粛清"><span id=".E5.A4.A7.E7.B2.9B.E6.B8.85"></span>大粛清</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=13" title="節を編集: 大粛清"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="大粛清">大粛清</a>」を参照</div> <p>急進する集団化と工業化については、党内の<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B2%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%95" title="セルゲイ・キーロフ">セルゲイ・キーロフ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%B4%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BC" title="グリゴリー・オルジョニキーゼ">グリゴリー・オルジョニキーゼ</a>らといった勢力が穏健化を求めるようになった。その最中に起こった1934年のキーロフ暗殺事件以降、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">スターリン</a>により党内の粛清が激化し、ブハーリン、<a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%94%E3%83%A3%E3%82%BF%E3%82%B3%E3%83%95" title="ゲオルギー・ピャタコフ">ゲオルギー・ピャタコフ</a>、レーニンの後継人民会議議長であった<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%BB%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B3%E3%83%95" title="アレクセイ・ルイコフ">アレクセイ・ルイコフ</a>、ジノヴィエフ、カーメネフらといった有力党員、<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%8F%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC" title="ミハイル・トゥハチェフスキー">ミハイル・トゥハチェフスキー</a>らといった軍人が次々と処刑された。その他多くの党員や軍人、一般国民が<a href="/wiki/%E6%AD%BB%E5%88%91" title="死刑">死刑</a>もしくは<a href="/wiki/%E6%B5%81%E7%BD%AA" title="流罪">流罪</a>などにより<a href="/wiki/%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="粛清">粛清</a>された。この粛清はスターリンの配下である粛清の実行者ですらその対象となり、<a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%83%B3%E3%83%AA%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%80" title="ゲンリフ・ヤゴーダ">ゲンリフ・ヤゴーダ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニコライ・エジョフ">ニコライ・エジョフ</a>らもその犠牲となっている。 </p><p>流罪の受け入れ先として大規模な<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%B2%E3%83%AA" title="ラーゲリ">強制収容所</a>(<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シベリア">シベリア</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%9E%E9%89%B1%E5%B1%B1" title="コルィマ鉱山">コルィマ鉱山</a>など)が整備された。大粛清による犠牲者数には諸説があるが、当時行われた正式な報告によると、1930年代に「<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="反革命">反革命罪</a>」で死刑判決を受けたものは約72万人とされる。この粛清によりスターリンの体制はより強固なものとなった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996118_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996118-84"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1938年以降、スターリンが1953年に死去するまで党大会は1回、中央委員会は数回しか開かれず、重要決定は全てスターリンによって行われた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996159_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996159-85"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="第二次世界大戦"><span id=".E7.AC.AC.E4.BA.8C.E6.AC.A1.E4.B8.96.E7.95.8C.E5.A4.A7.E6.88.A6"></span>第二次世界大戦</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=14" title="節を編集: 第二次世界大戦"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1938年の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%B9" title="アンシュルス">アンシュルス</a>後、ソ連は「明日ではもう遅すぎるかも知れない」と、英仏に対してファシスト勢力への具体的な集団的行動による対応を求めた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996122_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996122-86"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%B3%E3%83%98%E3%83%B3%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="ミュンヘン会談">ミュンヘン会談</a>によるドイツへの宥和政策は、英仏がドイツの矛先をソ連に向けようとしているというソ連側の疑念を強めさせた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996122_86-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996122-86"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>ソ連は軍事の拡大を急ぎ、世界最初の<a href="/wiki/%E8%A3%85%E7%94%B2%E9%83%A8%E9%9A%8A" title="装甲部隊">機甲部隊</a>の整備を行うなどしていたが、大粛清で赤軍の幹部を失ったことでそのスピードは明らかに低下していた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996124_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996124-87"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。このため当時のソ連首脳はこの時期のソ連は経済建設期にあり、深刻な戦争には耐えられないと考えており、大戦争の先延ばしを基本政策としていた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996125_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996125-88"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1939年、外相が<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%83%A3%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%A2%E3%83%AD%E3%83%88%E3%83%95" title="ヴャチェスラフ・モロトフ">ヴャチェスラフ・モロトフ</a>に交代した。ポーランド危機が切迫する中、英仏と同時進行してドイツとも提携交渉を行い、8月23日には<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="独ソ不可侵条約">独ソ不可侵条約</a>を締結した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996128-89"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この条約にはポーランドとバルト3国の分割が付属秘密議定書において取り決められていた<sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>9月<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E5%9B%BD%E9%98%B2%E8%BB%8D" title="ドイツ国防軍">ドイツ軍</a>の<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BE%B5%E6%94%BB" title="ポーランド侵攻">ポーランド侵攻</a>の際には<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="ソ連・ポーランド不可侵条約">ソ連・ポーランド不可侵条約</a>を一方的に破棄するとともに<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%82%88%E3%82%8B%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BE%B5%E6%94%BB" title="ソビエト連邦によるポーランド侵攻">侵攻</a>し、ポーランドの東半分を占領した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996128-89"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連側は<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%BE%E3%83%B3%E7%B7%9A" title="カーゾン線">カーゾン線</a>に沿った範囲であり、ウクライナ人・ベラルーシ人が多数居住する地方であると主張している<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996128-89"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg/220px-RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg/330px-RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg/440px-RIAN_archive_601181_In_a_street_of_Leningrad_after_German_air_raid.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="805" /></a><figcaption>ドイツ軍の爆撃を受けるレニングラード(1942年)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Teheran_conference-1943.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Teheran_conference-1943.jpg/220px-Teheran_conference-1943.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Teheran_conference-1943.jpg/330px-Teheran_conference-1943.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Teheran_conference-1943.jpg/440px-Teheran_conference-1943.jpg 2x" data-file-width="5680" data-file-height="4544" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%98%E3%83%A9%E3%83%B3%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="テヘラン会談">1943年のテヘラン会談</a>にて、左から、ヨシフ・スターリン・ソ連議長、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%BA%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%88" title="フランクリン・ルーズベルト">フランクリン・ルーズベルト</a>米大統領、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%81%E3%83%AB" title="ウィンストン・チャーチル">ウィンストン・チャーチル</a>英首相</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>」および「<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E6%88%A6" title="独ソ戦">独ソ戦</a>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E4%B8%89%E5%9B%BD" title="バルト三国">バルト三国</a>に圧力をかけ、赤軍の通過と親ソ政権の樹立を要求し、その回答を待たずに<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E8%AB%B8%E5%9B%BD%E5%8D%A0%E9%A0%98" title="バルト諸国占領">侵攻、傀儡政権を成立させて併合した</a><sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129_91-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996129-91"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。同時にソ連は<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2" title="ルーマニア">ルーマニア</a>に<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="ベッサラビア">ベッサラビア</a>を割譲するように圧力をかけ、1940年6月にはソ連軍がベッサラビアと北<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%82%B3%E3%83%93%E3%83%8A" class="mw-redirect" title="ブコビナ">ブコビナ</a>に進駐し、割譲させた。さらに隣国の<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="フィンランド">フィンランド</a>を<a href="/wiki/%E5%86%AC%E6%88%A6%E4%BA%89" title="冬戦争">冬戦争</a>により侵略して<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2" title="カレリア">カレリア</a>地方を併合した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129–130_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996129–130-92"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかしフィンランドの抵抗で思わぬ損害を招き、国際連盟からも追放された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129–130_92-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996129–130-92"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="大祖国戦争"><span id=".E5.A4.A7.E7.A5.96.E5.9B.BD.E6.88.A6.E4.BA.89"></span>大祖国戦争</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=15" title="節を編集: 大祖国戦争"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ドイツとの関係は一定の協調関係となっていたが、細部ではきしみが生じていた。ソ連側はドイツ側を刺激しないよう対応し、ドイツ側の侵攻を警戒する情報は放擲された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996133_93-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996133-93"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1941年6月にドイツは<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B5%E4%BD%9C%E6%88%A6" title="バルバロッサ作戦">バルバロッサ作戦</a>を発動し、独ソ戦が勃発した。これをまったく予期していなかったスターリンはきわめて動転した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996131_94-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996131-94"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。英ソはドイツ打倒のために接近し、7月12日に英ソ両国の代表はモスクワに集まって<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anglo-Soviet_Agreement" class="extiw" title="en:Anglo-Soviet Agreement">英ソ軍事同盟</a>を締結した。8月25日には<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%9B%9E%E5%BB%8A" title="ペルシア回廊">ペルシア回廊</a>といわれる<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%83%B3%E9%80%B2%E9%A7%90_(1941%E5%B9%B4)" title="イラン進駐 (1941年)">補給線を確保するためイランに侵攻、その後占領下に置いた</a>。 </p><p>ドイツ軍の猛攻で首都モスクワに数十<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AD%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%AB" title="キロメートル">キロメートル</a>にまで迫られ、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E5%8C%85%E5%9B%B2%E6%88%A6" title="レニングラード包囲戦">レニングラード攻防戦</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="クルスクの戦い">クルスクの戦い</a>などにより軍民あわせて数百万人の死傷者を出したが、スターリンは戦争を「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%A5%96%E5%9B%BD%E6%88%A6%E4%BA%89" title="大祖国戦争">大祖国戦争</a>」と位置づけて国民の愛国心に訴え、ドイツの占領地で民衆を中心とした<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%AB%E3%83%81%E3%82%B6%E3%83%B3" class="mw-disambig" title="パルチザン">パルチザン</a>を組織し敵の補給線を攪乱した。味方が撤退する際には<a href="/wiki/%E7%84%A6%E5%9C%9F%E4%BD%9C%E6%88%A6" title="焦土作戦">焦土作戦</a>と呼ばれる住民を強制疎開させたうえで家屋、畑などを破壊して焼却する作戦を行い、ドイツ軍の手には何も渡らないようにさせた。<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD_(%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6)" title="連合国 (第二次世界大戦)">連合国</a>側であり西部戦線でドイツ軍と戦うアメリカやイギリスによる膨大な軍事支援(<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%B3%95" title="レンドリース法">レンドリース法</a>)、また極東における日本による参戦がなかったこともあり、対ドイツ戦に専念できたソ連軍は気候や補給難に苦しむドイツ軍を押し返していった。熾烈な攻防戦の末、1943年2月に<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E6%94%BB%E9%98%B2%E6%88%A6" title="スターリングラード攻防戦">スターリングラードの戦い</a>に勝利すると、これを契機にしてソ連は次第に戦局を有利に進めるようになる。1943年5月には<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%B3" title="コミンテルン">コミンテルン</a>を解散した。 </p><p>やがてドイツ軍の後退とともにソ連軍は東欧各国を占領した。東欧各国の民衆は、ドイツ軍の占領に対して抵抗の最前線に立った共産主義者たちを支持した。東欧各国の共産党は、赤軍の圧力と民衆の支持を背景に、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9E%8B%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="ソ連型社会主義">ソ連型社会主義</a>をモデルにした<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会主義">社会主義</a>政権を各地で樹立した。1945年5月、ソ連軍はドイツの首都である<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ベルリン">ベルリン</a>を陥落させ、ドイツ軍を降伏に追い込んだ。 </p><p>1945年8月8日、ソ連は<a href="/wiki/%E6%97%A5%E3%82%BD%E4%B8%AD%E7%AB%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="日ソ中立条約">日ソ中立条約</a>を一方的に破棄して<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%AF%BE%E6%97%A5%E5%AE%A3%E6%88%A6%E5%B8%83%E5%91%8A" title="ソ連対日宣戦布告">日本に宣戦布告</a>した。これは連合国首脳による<a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%AB%E3%82%BF%E4%BC%9A%E8%AD%B0" class="mw-redirect" title="ヤルタ会議">ヤルタ会議</a>における密約(<a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%AB%E3%82%BF%E5%8D%94%E5%AE%9A" class="mw-redirect" title="ヤルタ協定">ヤルタ協定</a>)に基づくものであったが、ソ連軍は日本の<a href="/wiki/%E5%8D%83%E5%B3%B6%E5%88%97%E5%B3%B6" title="千島列島">千島列島</a>や<a href="/wiki/%E6%A8%BA%E5%A4%AA" title="樺太">南樺太</a>、<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E5%8D%8A%E5%B3%B6" title="朝鮮半島">朝鮮半島</a>北部、そして日本の同盟国の<a href="/wiki/%E6%BA%80%E6%B4%B2%E5%9B%BD" title="満洲国">満洲国</a>に対し侵攻した。この際のソ連軍の行動は、中立条約の破棄や日本の民間人に対する暴虐、そして戦後の捕虜の<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%8A%91%E7%95%99" title="シベリア抑留">シベリア抑留</a>や<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%96%B9%E9%A0%98%E5%9C%9F%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="北方領土問題">北方領土問題</a>など、戦後の日ソ関係に大きなしこりを生む原因となった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="終戦"><span id=".E7.B5.82.E6.88.A6"></span>終戦</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=16" title="節を編集: 終戦"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>第二次世界大戦の期間中に2700万以上のソ連国民が死亡するなど大きな犠牲を出した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996141_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996141-95"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方でその勝利に大きく貢献したことで国家の威信を高め、世界における超大国の地位を確立した。大戦期間中にはヤルタ会談などの戦後秩序構築にあたっての会議にも深く関与している。<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88" title="国際連合">国際連合</a>創設にも大きく関与し、<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E7%90%86%E4%BA%8B%E4%BC%9A" title="国際連合安全保障理事会">安全保障理事会</a>の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E7%90%86%E4%BA%8B%E4%BC%9A%E5%B8%B8%E4%BB%BB%E7%90%86%E4%BA%8B%E5%9B%BD" title="国際連合安全保障理事会常任理事国">常任理事国</a>となっている。さらに占領地域であった東欧諸国への影響を強め、衛星国化していった。その一方、ドイツ、ポーランド、チェコスロバキアからそれぞれ領土を獲得し、西方へ大きく領土を拡大した。 開戦前に併合した<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2" title="エストニア">エストニア</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2" title="ラトビア">ラトビア</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="リトアニア">リトアニア</a>のバルト三国の併合、ルーマニアから獲得したベッサラビア(現在の<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90" title="モルドバ">モルドバ</a>)の領有を承認させ、これらの新領土から多くの住民を追放あるいはシベリアなどに強制移住させ、代わりに<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="ロシア人">ロシア人</a>を移住させた。 </p><p><a href="/wiki/%E6%A5%B5%E6%9D%B1" title="極東">極東</a>では日本の領土であった南樺太および千島列島を占領し、領有を宣言した。さらに、1945年8月14日に連合国の一国にあたる中華民国との間に<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%8F%8B%E5%A5%BD%E5%90%8C%E7%9B%9F%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="中ソ友好同盟条約">中ソ友好同盟条約</a>を締結し、日本が旧<a href="/wiki/%E6%BA%80%E6%B4%B2" title="満洲">満洲</a>に持っていた各種権益のうち、<a href="/wiki/%E9%96%A2%E6%9D%B1%E5%B7%9E" title="関東州">関東州</a>の<a href="/wiki/%E6%97%85%E9%A0%86%E5%8F%A3%E5%8C%BA" title="旅順口区">旅順</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%80%A3%E5%B8%82" title="大連市">大連</a>の両港の<a href="/wiki/%E7%A7%9F%E5%80%9F%E5%9C%B0" title="租借地">租借権</a>や旧<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%B8%85%E9%89%84%E9%81%93" title="東清鉄道">東清鉄道</a>(<a href="/wiki/%E5%8D%97%E6%BA%80%E6%B4%B2%E9%89%84%E9%81%93" title="南満洲鉄道">南満洲鉄道</a>の一部)の管理権の継承を中華民国に認めさせた(中華人民共和国建国後に返還)。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="冷戦の開始とフルシチョフ時代"><span id=".E5.86.B7.E6.88.A6.E3.81.AE.E9.96.8B.E5.A7.8B.E3.81.A8.E3.83.95.E3.83.AB.E3.82.B7.E3.83.81.E3.83.A7.E3.83.95.E6.99.82.E4.BB.A3"></span>冷戦の開始とフルシチョフ時代</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=17" title="節を編集: 冷戦の開始とフルシチョフ時代"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Soviet_empire_1960.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Soviet_empire_1960.png/220px-Soviet_empire_1960.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Soviet_empire_1960.png/330px-Soviet_empire_1960.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Soviet_empire_1960.png/440px-Soviet_empire_1960.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a><figcaption>1959年の<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="キューバ革命">キューバ革命</a>以後および1961年の<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%AF%BE%E7%AB%8B" title="中ソ対立">中ソ対立</a>以前における、ソ連およびソ連をモデルとした政府下のその他国々</figcaption></figure><p> 戦後ソ連はドイツの支配からソ連の支配圏とした東ヨーロッパ諸国の反対派を粛清し、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%8B%E3%82%BA%E3%83%A0" title="スターリニズム">スターリン主義</a>的な社会主義政権を導入しこれらをソ連の衛星国とした。ワルシャワ条約機構などにおける東側諸国のリーダーとして、アメリカ合衆国をリーダーとする資本主義(西側諸国)陣営に対抗した。スターリン政権下では<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%B3%E5%B0%81%E9%8E%96" title="ベルリン封鎖">ベルリン封鎖</a>などの行動や<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%88%A6%E4%BA%89" title="朝鮮戦争">朝鮮戦争</a>などの世界各地での<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E7%90%86%E6%88%A6%E4%BA%89" title="代理戦争">代理戦争</a>という形で冷戦と呼ばれる対立関係が形成された。</p><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%88%A6%E5%BE%8C%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="戦後におけるスターリン主義 (存在しないページ)">戦後におけるスターリン主義</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" class="extiw" title="ru:Послевоенный сталинизм">ロシア語版</a>)</span></span>」も参照</div> <p>1953年、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%81%AE%E6%AD%BB%E3%81%A8%E5%9B%BD%E8%91%AC" title="ヨシフ・スターリンの死と国葬">スターリンが死去</a>し、ゲオルギー・マレンコフとニキータ・フルシチョフによる共同指導体制が始まった。スターリン体制下で<a href="/wiki/%E6%81%90%E6%80%96%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="恐怖政治">恐怖政治</a>の主導者となった<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B4%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%A4" title="ラヴレンチー・ベリヤ">ラヴレンチー・ベリヤ</a>は処刑され、スターリン路線の行き過ぎた独裁政策が大幅に緩和された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996159_85-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996159-85"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1955年にはマレンコフが失脚し、フルシチョフによる指導体制が確立した。1956年には<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E6%89%B9%E5%88%A4" title="スターリン批判">スターリン批判</a>を行い、大粛清への告発と、スターリン体制からの決別が表明された。これは東欧諸国にも強い衝撃を与え、各国では政治改革の動きや反体制運動(<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%82%BA%E3%83%8A%E3%83%B3%E6%9A%B4%E5%8B%95" title="ポズナン暴動">ポズナン暴動</a>など)が発生したが、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E5%8B%95%E4%B9%B1" title="ハンガリー動乱">ハンガリー動乱</a>には武力介入してこれを鎮圧した。反対派を殺害・処刑・投獄し、各国政権に圧力をかけ収拾させた。一方で、スターリン批判は<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>の反発を招き、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%AF%BE%E7%AB%8B" title="中ソ対立">中ソ対立</a>が進行することになった。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルバニア">アルバニア</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%9B%E3%83%83%E3%82%B8%E3%83%A3" title="エンヴェル・ホッジャ">エンヴェル・ホッジャ</a>もスターリン批判を行ったソ連を非難し、<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>を脱退することに至る。<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">朝鮮民主主義人民共和国</a>ではソ連型の社会主義体制を目指す<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E6%B4%BE_(%E6%9C%9D%E9%AE%AE)" title="ソ連派 (朝鮮)">ソ連派</a>が<a href="/wiki/%E9%87%91%E6%97%A5%E6%88%90" title="金日成">金日成</a>排除のクーデターを画策するが、失敗し、勢力が一掃された。 </p><p>フルシチョフ時代にも軍拡は推し進められており、<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E5%85%B5%E5%99%A8" title="核兵器">核兵器</a>とミサイル兵器の配備が進んでいた。1962年のキューバ危機は<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E6%88%A6%E4%BA%89" title="核戦争">核戦争</a>の危機を世界に知らしめることになり、その後はアメリカとの関係は改善が進んだ(<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E9%9B%AA%E3%81%A9%E3%81%91_(%E5%86%B7%E6%88%A6%E6%9C%9F%E3%81%AE%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%96%A2%E4%BF%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="雪どけ (冷戦期の国際関係) (存在しないページ)">雪解け</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khrushchev_Thaw" class="extiw" title="en:Khrushchev Thaw">英語版</a>)</span></span>)。しかし<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ベトナム戦争">ベトナム戦争</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB" title="アフリカ">アフリカ</a>・<a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="南アメリカ">南アメリカ</a>での、代理戦争と呼ばれる紛争は継続していた。 </p><p>フルシチョフは食料生産に力を注ぎ一時的には大きな成功を収めるものの、あまりにも急な農業生産の拡大により農地の非栄養化、<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E5%8C%96" title="砂漠化">砂漠化</a>が進んだ結果、ソ連は食料を国外から輸入しなければならない事態に追い込まれた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="停滞の時代"><span id=".E5.81.9C.E6.BB.9E.E3.81.AE.E6.99.82.E4.BB.A3"></span>停滞の時代</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=18" title="節を編集: 停滞の時代"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg/220px-Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg/330px-Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg/440px-Carter_Brezhnev_sign_SALT_II.jpg 2x" data-file-width="630" data-file-height="425" /></a><figcaption>1979年6月18日、<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E6%88%A6%E7%95%A5%E5%85%B5%E5%99%A8%E5%88%B6%E9%99%90%E4%BA%A4%E6%B8%89" title="第二次戦略兵器制限交渉">第二次戦略兵器制限交渉 (SALT II)</a> の調印を行うレオニード・ブレジネフ・ソ連書記長およびジミー・カーター米大統領</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2_(1964%E5%B9%B4-1982%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の歴史 (1964年-1982年) (存在しないページ)">ソビエト連邦の歴史 (1964年-1982年)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Soviet_Union_(1964%E2%80%9382)" class="extiw" title="en:History of the Soviet Union (1964–82)">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>1964年に、フルシチョフは農業政策の失敗と西側諸国に対して寛容な政策をとったことを理由に失脚させられた。代わってレオニード・ブレジネフが指導者となった。しかし中華人民共和国とは、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%AF%BE%E7%AB%8B" title="中ソ対立">中ソ対立</a>が激化したことによって、両国の関係はほぼ断絶状態に近くなり、1970年代には米中国交正常化による中華人民共和国の西側への接近を許すことになった。ソ連は東欧諸国を勢力圏下に置き続けるため、1968年には「<a href="/wiki/%E5%88%B6%E9%99%90%E4%B8%BB%E6%A8%A9%E8%AB%96" title="制限主権論">制限主権論</a>(いわゆるブレジネフ・ドクトリン)」の名の下に<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%90%E3%82%AD%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="チェコスロバキア社会主義共和国">チェコスロバキア社会主義共和国</a>の民主的改革(<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%81%AE%E6%98%A5" title="プラハの春">プラハの春</a>)に対して介入し、ソ連は強い国際社会の批判を浴びるようになった。この状況でソ連は西側諸国との協調を図るようになり(<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%88" title="デタント">デタント</a>)、<a href="/wiki/%E6%88%A6%E7%95%A5%E5%85%B5%E5%99%A8%E5%88%B6%E9%99%90%E4%BA%A4%E6%B8%89" title="戦略兵器制限交渉">戦略兵器制限交渉</a>などが行われた。 </p><p>プラハの春を武力で弾圧した事実は、同じ共産主義陣営の中にも動揺を生んだ。中華人民共和国はソ連を「<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会帝国主義">社会帝国主義</a>」と批判し、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ルーマニア社会主義共和国">ルーマニア社会主義共和国</a>の<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%A6%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ニコラエ・チャウシェスク">ニコラエ・チャウシェスク</a>も同様にソ連を批判して西側諸国に接近し、独自外交を展開。1973年の<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="チリ・クーデター">チリ・クーデター</a>後に誕生した<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A6%E3%82%B0%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%94%E3%83%8E%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%88" title="アウグスト・ピノチェト">アウグスト・ピノチェト</a>政権に対してソ連を中心とした東側諸国が国交断絶を行う中で、中国とルーマニアは関係を維持し続けた。西側諸国の共産党においても<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="イタリア共産党">イタリア共産党</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="スペイン共産党">スペイン共産党</a>がソ連型社会主義と決別する<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%82%BA%E3%83%A0" title="ユーロコミュニズム">ユーロコミュニズム</a>を採択するなど、国際共産主義運動は分裂状態に陥った。 </p><p>1963年2月、仏ソ通商条約。1965年、仏ソ原子力平和利用協定。そして<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ベトナム戦争">ベトナム戦争</a>で<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%BB%E3%83%9F%E3%83%B3" title="ホー・チ・ミン">ホー・チ・ミン</a>率いる<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ベトナム民主共和国">北ベトナム</a>を支援した(旧<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9%E9%A0%98%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%82%B7%E3%83%8A" title="フランス領インドシナ">フランス領インドシナ</a>)。<a href="/wiki/1969%E5%B9%B4" title="1969年">1969年</a>にはかねて対立していた中華人民共和国と<a href="/wiki/%E7%8F%8D%E5%AE%9D%E5%B3%B6" title="珍宝島">珍宝島</a>/<a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC%E5%B3%B6" class="mw-redirect" title="ダマンスキー島">ダマンスキー島</a>をめぐって<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%9B%BD%E5%A2%83%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="中ソ国境紛争">中ソ国境紛争</a>を戦った。1970年1月に<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2" title="イタリア">イタリア</a>と、2月には<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="西ドイツ">西ドイツ</a>と貿易協定。1971年3月、仏ソ<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%B3" title="ウラン">ウラン</a>協定。10月、仏ソ共同宣言・仏ソ新経済協力協定。1972年、ソ連は凶作のため<a href="/wiki/%E7%A9%80%E7%89%A9%E3%83%A1%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%BC" title="穀物メジャー">穀物メジャー</a>を頼った。1974年5月、英ソ経済協力協定。12月、仏ソ首脳会談で経済協力5カ年協定。1975年1月、米ソ通商協定破棄を通告。10月、米ソ穀物協定。1976年3月、日米ソ3か国が<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%8F%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="サハ共和国">ヤクート</a>天然ガス探査協定。11月、米ソ漁業協定。1977年3月、<a href="/wiki/%E6%8E%92%E4%BB%96%E7%9A%84%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%B0%B4%E5%9F%9F" title="排他的経済水域">排他的経済水域</a>を実施<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1979年12月、ソ連は<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="アフガニスタン">アフガニスタン</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アフガニスタン民主共和国">共産主義政権</a>がソ連と距離を取ろうとしていると見なして、アフガニスタンへの侵攻を行った。これは<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="パキスタン">パキスタン</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="サウジアラビア">サウジアラビア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%83%B3" title="イラン">イラン</a>などといった一部の<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0%E4%B8%96%E7%95%8C" title="イスラム世界">イスラム諸国</a>および西側諸国、中華人民共和国による猛反発を受け、翌年に行われた<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1980年モスクワオリンピック">モスクワオリンピック</a>の大量ボイコットを招き、デタントの流れは終焉した。アメリカは<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%BA%E3%83%BB%E3%83%8D%E3%82%B9%E3%83%93%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AB%E3%82%BD%E3%83%B3" title="チャールズ・ネスビット・ウィルソン">チャーリー・ウィルソン</a>ら<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E6%83%85%E5%A0%B1%E5%B1%80" title="中央情報局">CIA</a>の支援の下でイスラム・ゲリラに対して支援を行い、アフガニスタンでの戦闘は泥沼化して1989年まで続き、国際社会からの孤立を招いただけでなく、多大な人命と戦費の損失を招いた。さらにソ連を「<a href="/wiki/%E6%82%AA%E3%81%AE%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="悪の帝国">悪の帝国</a>」と名指しで批判する<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%AC%E3%83%B3" title="ロナルド・レーガン">ロナルド・レーガン</a>大統領政権下のアメリカとの軍拡競争がさらに激化するようになった。1983年9月には<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%9F%93%E8%88%AA%E7%A9%BA%E6%A9%9F%E6%92%83%E5%A2%9C%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="大韓航空機撃墜事件">大韓航空機撃墜事件</a>が発生したことで西側諸国との緊張はさらに増した。 </p><p>ブレジネフ政権は18年にわたった長期政権だった。停滞しつつも安定し、ソ連の歴史上、初めて飢餓も騒擾事件も粛清もなくなった。その代わり、改革はまるで行われず<a href="/wiki/%E5%AE%98%E5%83%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" class="mw-redirect" title="官僚主義">官僚主義</a>による党官僚の特権階級化(<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%BC%E3%83%A9" title="ノーメンクラトゥーラ">ノーメンクラトゥーラ</a>)、ブレジネフ一族の<a href="/wiki/%E7%B8%81%E6%95%85%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="縁故主義">縁故主義</a>など体制の腐敗が進んだ。経済面でも、1960年代ごろまで10%を誇った成長率は次第に鈍化していった。そのツケは国民生活に回り、食料や燃料、生活必需品の<a href="/wiki/%E9%85%8D%E7%B5%A6_(%E7%89%A9%E8%B3%87)" title="配給 (物資)">配給</a>や販売が滞るようになった。<a href="/wiki/%E6%94%B9%E9%9D%A9%E9%96%8B%E6%94%BE" title="改革開放">改革開放</a>を始めた中華人民共和国を除き、東側諸国全体の経済も1970年代後半から停滞していく事になる。1980年代に入り西側諸国の豊かな生活の情報がソ連国内で入手できるようになると、国民は体制への不満と自由な西側への憧れを強めていくことになる。小麦の生産量は世界一だった農業も慢性的な不振となり、小麦をアメリカから輸入することが恒常化した。しかしデタントの終焉後は穀物輸入も逼迫し、さらに経済の悪化を招いた。技術競争でもアメリカや日本に大きな遅れをとるようになり、ソ連崩壊の直前は<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%86%85%E7%B7%8F%E7%94%9F%E7%94%A3" title="国内総生産">GNP</a>も日本に抜かれて3位となる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ペレストロイカ"><span id=".E3.83.9A.E3.83.AC.E3.82.B9.E3.83.88.E3.83.AD.E3.82.A4.E3.82.AB"></span>ペレストロイカ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=19" title="節を編集: ペレストロイカ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva,_Switzerland.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg/220px-President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg/330px-President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg/440px-President_Ronald_Reagan_and_Soviet_General_Secretary_Mikhail_Gorbachev_at_the_first_Summit_in_Geneva%2C_Switzerland.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="2651" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%8A%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%AC%E3%83%B3" title="ロナルド・レーガン">ロナルド・レーガン</a>米大統領と1対1で会談を行う<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>書記長</figcaption></figure> <p>1982年に死去したブレジネフの後継者となった<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">ユーリ・アンドロポフ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">コンスタンティン・チェルネンコ</a>と老齢の指導者が相次いで政権の座に就いた。しかし、共に就任後間もなく闘病生活に入りそのまま病死したため、経済問題を中心とした内政のみならず、外交やアフガニスタン問題についてさえも具体的な政策をほとんど実行に移せず、ブレジネフ体制以来の<a href="/wiki/%E9%95%B7%E8%80%81%E6%94%AF%E9%85%8D" title="長老支配">長老支配</a>を内外に印象づけることになった。 </p><p>その後、この両名の時代においてますます深刻化した経済的危機を打開すべく、1985年3月に誕生した<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>政権は社会主義体制の改革・刷新を掲げ、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">ペレストロイカ</a>(改革)を推し進めた。ゴルバチョフの選出は一晩かけての会議で決定された。 </p><p>これにより長きにわたった一党独裁体制下で腐敗した<a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB%E4%BD%93%E5%88%B6" title="政治体制">政治体制</a>の改革が進められた。1988年にはそれまでのソ連<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">最高会議</a>に代わり<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BA%BA%E6%B0%91%E4%BB%A3%E8%AD%B0%E5%93%A1%E5%A4%A7%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦人民代議員大会">人民代議員大会</a>創設が決定され、翌年3月26日にはソ連初の民主的選挙である第1回人民代議員大会選挙が実施された。ゴルバチョフは人民代議員を国民の直接選挙で選ばせることによって、改革の支障となっていた<a href="/wiki/%E5%85%9A%E5%AE%98%E5%83%9A" title="党官僚">保守官僚</a>(アパラチキ)を一掃しようと試みた。1986年4月に発生した<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原子力発電所事故</a>の対応の遅れと隠蔽によってソ連の深刻な<a href="/wiki/%E5%AE%98%E5%83%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" class="mw-redirect" title="官僚主義">官僚主義</a>体質が露呈すると、ゴルバチョフはグラスノスチを本格化させ、<a href="/wiki/%E6%83%85%E5%A0%B1%E7%B5%B1%E5%88%B6" class="mw-redirect" title="情報統制">情報統制</a>の緩和を進めた。これを受けて、ソ連国民の間では歴史の見直しや、活発な政治討論などが行われるようになった。 </p><p>グラスノスチの進展にともない国民の間では民主化要求が拡大、それを受けて<a href="/wiki/%E5%85%9A%E3%81%AE%E6%8C%87%E5%B0%8E%E6%80%A7" title="党の指導性">ソ連共産党の指導的役割</a>を定めたソ連憲法第6条は削除され、1990年には<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソ連共産党</a>による<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%85%9A%E7%8B%AC%E8%A3%81%E5%88%B6" title="一党独裁制">一党独裁制</a>の放棄、そして<a href="/wiki/%E8%A4%87%E6%95%B0%E6%94%BF%E5%85%9A%E5%88%B6" title="複数政党制">複数政党制</a>と<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E5%88%B6" title="大統領制">大統領制</a>の導入が決定された。同年3月15日、人民代議員による<a href="/wiki/1990%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E9%81%B8%E6%8C%99" title="1990年ソビエト連邦大統領選挙">間接選挙</a>によって、ゴルバチョフが<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="ソビエト連邦大統領">初代ソ連大統領</a>に選出された。同時期に当局の<a href="/wiki/%E6%A4%9C%E9%96%B2" title="検閲">検閲</a>を廃止した<a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%81%9E%E6%B3%95" title="新聞法">新聞法</a>が制定された。 </p><p>しかし、これらの一連の政治経済改革は一定の成果を上げた反面、改革の範囲やスピードをめぐってソ連共産党内の内部抗争を激化させた。特に保守派は、改革の進展により<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E7%94%A3%E8%A4%87%E5%90%88%E4%BD%93" title="軍産複合体">軍産複合体</a>など自らの既得権益が失われることに強く反発した。そして、共産党はエリツィンら急進改革派とゴルバチョフら穏健改革派、そして保守派のグループに分裂した。党内の分裂もあって国内の経済改革は遅々としたものとなり、経済危機を一層深刻化させた。こうした状況の中で<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%AA%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%B3" title="ボリス・エリツィン">エリツィン</a>は保守派が幅を利かせる共産党に見切りをつけ、1990年7月のソ連共産党第28回大会を機に離党し、<a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%9D%E3%83%95" title="ガブリール・ポポフ">ポポフ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8A%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%97%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%82%AF" title="アナトリー・サプチャーク">サプチャーク</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%95" title="ユーリ・アファナーシェフ">アファナーシェフ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%AD%E3%83%95" title="アンドレイ・サハロフ">サハロフ</a>らとともに非共産党系の政治組織である<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%9F%9F%E9%96%93%E4%BB%A3%E8%AD%B0%E5%93%A1%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%97" title="地域間代議員グループ">地域間代議員グループ</a>を結成、共産党に対抗した。一方、穏健改革派のゴルバチョフは保守派と急進改革派の板挟みになり、抜本的な改革を推進できなかった。 </p><p>従来の中央集権型の指令経済を破棄し、市場メカニズムを導入することが図られたが、保守派の抵抗などで経済改革は遅れ、国内では<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%95%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3" title="インフレーション">インフレ</a>と物不足が深刻化した。市民の間では、事態を打開できないゴルバチョフらソ連共産党に対する批判が高まった。こうした国民の不満を吸収したのがエリツィンら急進改革派である。1991年6月12日には<a href="/wiki/1991%E5%B9%B4%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E9%81%B8%E6%8C%99" title="1991年ロシア大統領選挙">ロシア共和国大統領選挙</a>が実施されてエリツィン・<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア連邦最高会議 (存在しないページ)">ロシア共和国最高会議</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="ru:Верховный совет России">ロシア語版</a>)</span></span>議長が当選し、7月10日に就任した。ロシア共和国大統領選挙と同日にモスクワ市長選挙、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%9A%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AF" title="サンクトペテルブルク">レニングラード</a>市長選挙がそれぞれ実施され、ポポフがモスクワ市長に、サプチャークがレニングラード市長に当選した。こうした急進改革派の躍進は保守派を焦らせ、のちの<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A38%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="ソ連8月クーデター">8月クーデター</a>へと駆り立てる要因の一つとなった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="民族問題の再燃と連邦制の動揺"><span id=".E6.B0.91.E6.97.8F.E5.95.8F.E9.A1.8C.E3.81.AE.E5.86.8D.E7.87.83.E3.81.A8.E9.80.A3.E9.82.A6.E5.88.B6.E3.81.AE.E5.8B.95.E6.8F.BA"></span>民族問題の再燃と連邦制の動揺</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=20" title="節を編集: 民族問題の再燃と連邦制の動揺"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ペレストロイカは東西の緊張緩和や東欧<a href="/wiki/%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%8C%96" title="民主化">民主化</a>、そしてソ連国内の政治改革において大きな成果を上げたものの、改革が進むにつれて共産党権力の弱体化と、連邦政府の各共和国に対する統制力の低下という事態を招いた。こうした中で、国内では封印されていた民族問題の先鋭化と各共和国の<a href="/wiki/%E4%B8%BB%E6%A8%A9" title="主権">主権</a>拡大を要求する動きが生まれた。 </p><p>1986年12月にはペレストロイカ開始後初めての民族暴動である<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%82%A2%E3%82%BF%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="アルマアタ事件">アルマアタ事件</a>が<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カザフ・ソビエト社会主義共和国">カザフ共和国</a>で発生した。1988年からは<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%90%E3%83%95%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="ナゴルノ・カラバフ自治州">ナゴルノ・カラバフ自治州</a>の帰属をめぐって<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア共和国</a>とアゼルバイジャン共和国との間に大規模な紛争が発生、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア</a>や<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルダヴィア・ソビエト社会主義共和国">モルダヴィア共和国</a>でも民族間の衝突が起きた。 </p><p>1990年3月11日には反ソ連の急先鋒と見られていた<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E4%B8%89%E5%9B%BD" title="バルト三国">バルト3国</a>の<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="リトアニア・ソビエト社会主義共和国">リトアニア共和国</a>が連邦からの独立を宣言、ゴルバチョフ政権は<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%88%B6%E8%A3%81" title="経済制裁">経済制裁</a>を実施し、宣言を撤回させたものの、同年3月30日には<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="エストニア・ソビエト社会主義共和国">エストニア共和国</a>が、5月4日には<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ラトビア・ソビエト社会主義共和国">ラトビア共和国</a>が独立を宣言した。1990年5月29日にはロシア連邦共和国最高会議議長に急進改革派のエリツィンが当選、同年6月12日にはロシア連邦共和国が、7月16日には<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a>が共和国の主権は連邦の主権に優越するという国家主権宣言を行い、各共和国もこれに続いた。こうした民族運動の高揚と連邦からの自立を求める各共和国の動きは、ゴルバチョフ自身が推進したペレストロイカとグラスノスチによって引き起こされたと言える半面、連邦最高会議で保守派との抗争に敗れた急進改革派が各共和国の最高会議に移り、そこでそれらの運動を指揮しているという側面もあった。特にソ連の全面積の76%、全人口の51%、そして他の共和国と比較して圧倒的な経済力を擁するロシア共和国の元首に急進改革派のエリツィンが就任したことは大きな意味を持っていた。 </p><p>従来の中央集権型の連邦制が動揺する中でゴルバチョフは連邦が有していた権限を各共和国へ大幅に移譲し、<a href="/wiki/%E4%B8%BB%E6%A8%A9%E5%9B%BD%E5%AE%B6" class="mw-redirect" title="主権国家">主権国家</a>の連合として連邦を再編するという新構想を明らかにした。その上でまず枠組みとなる<a href="/wiki/%E6%96%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="新連邦条約">新連邦条約</a>を締結するため各共和国との調整を進めた。1991年3月17日には新連邦条約締結の布石として連邦制維持の賛否を問う<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%B0%91%E6%8A%95%E7%A5%A8" title="国民投票">国民投票</a>が各共和国で行われ、投票者の76.4%が連邦制維持に賛成票を投じることとなった<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この国民投票の結果を受け4月23日、ゴルバチョフ・ソ連大統領と国民投票に参加した9共和国の元首が集まり、その後、各共和国との間に新連邦条約を締結し、連邦を構成する各共和国への大幅な権限委譲と連邦の再編を行うことで合意した。その際、国名をそれまでの「ソビエト社会主義共和国連邦」から社会主義の文字を廃止し、「ソビエト主権共和国連邦」に変更することも決定された。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="冷戦終結"><span id=".E5.86.B7.E6.88.A6.E7.B5.82.E7.B5.90"></span>冷戦終結</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=21" title="節を編集: 冷戦終結"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Cold_War_border_changes.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Cold_War_border_changes.png/220px-Cold_War_border_changes.png" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Cold_War_border_changes.png/330px-Cold_War_border_changes.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Cold_War_border_changes.png/440px-Cold_War_border_changes.png 2x" data-file-width="599" data-file-height="436" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦</a>終結後の国境の変化</figcaption></figure> <p>1987年12月にはアメリカとの間で<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%B7%9D%E9%9B%A2%E6%A0%B8%E6%88%A6%E5%8A%9B%E5%85%A8%E5%BB%83%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="中距離核戦力全廃条約">中距離核戦力全廃条約</a>が締結され、翌1988年5月からは<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%BB%8D" title="ソビエト連邦軍">ソ連軍</a>がアフガニスタンから撤退を開始した。同時に東欧各国に駐留していたソ連軍の一部も、本国への引き上げを行った。 </p><p>ゴルバチョフは1988年3月の<a href="/wiki/%E6%96%B0%E3%83%99%E3%82%AA%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89%E5%AE%A3%E8%A8%80" title="新ベオグラード宣言">新ベオグラード宣言</a>の中で<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="ブレジネフ・ドクトリン">ブレジネフ・ドクトリン</a>の否定、東欧諸国へのソ連の内政不干渉を表明していたが、これを受け1989年から1990年にかけて<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドイツ民主共和国">ドイツ民主共和国</a>(東ドイツ)や<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ハンガリー人民共和国">ハンガリー人民共和国</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド人民共和国">ポーランド人民共和国</a>やチェコスロバキアなどの衛星国が相次いで民主化を達成した。そのほとんどは事実上の無血革命であったが、ルーマニアでは一時的に体制派と改革派の間で戦闘状態となり、長年独裁体制を強いてきた<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%A6%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ニコラエ・チャウシェスク">ニコラエ・チャウシェスク</a>大統領が処刑され、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD_(1989%E5%B9%B4)" title="ルーマニア革命 (1989年)">流血の革命</a>となった。ソビエト連邦はかつてのハンガリー動乱やプラハの春の時とは異なり、これらの衛星国における改革に対して不介入を表明し、これらの政府による国民に対する武力行使に対しては明確に嫌悪感を示した。 </p><p>このような流れの中で、ソビエト連邦を含む東側諸国の相次ぐ民主化により東西の冷戦構造は事実上崩壊し、これらの動きを受けて1989年12月2日から12月3日にかけて<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%AD%E6%B5%B7" title="地中海">地中海</a>の<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%BF" title="マルタ">マルタ</a>でゴルバチョフと<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="アメリカ合衆国大統領">アメリカ大統領</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%BBH%E3%83%BBW%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5" title="ジョージ・H・W・ブッシュ">ジョージ・H・W・ブッシュ</a>が会談し、正式に冷戦の終結を宣言した(<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%BF%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="マルタ会談">マルタ会談</a>)。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="崩壊"><span id=".E5.B4.A9.E5.A3.8A"></span>崩壊</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=22" title="節を編集: 崩壊"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソビエト連邦の崩壊</a>」を参照</div> <p>国内では1991年8月20日の新連邦条約締結に向けて準備が進められていた。しかし、新連邦条約締結が各共和国の独立と自らの権力基盤の喪失に結びつくことを危惧した<a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%83%B3%E3%83%8A%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%82%A8%E3%83%95" title="ゲンナジー・ヤナーエフ">ゲンナジー・ヤナーエフ</a>副大統領、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%A5%E3%83%81%E3%82%B3%E3%83%95" title="ウラジーミル・クリュチコフ">ウラジーミル・クリュチコフ</a>KGB議長、<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%9F%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%82%BE%E3%83%95" title="ドミトリー・ヤゾフ">ドミトリー・ヤゾフ</a>国防相ら8人の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦共産党中央委員会">ソ連共産党中央委員会</a>メンバーらによって条約締結を目前に控えた8月19日に<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A38%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="ソ連8月クーデター">クーデター</a>が発生、ゴルバチョフを軟禁して条約締結阻止を試みたものの、ボリス・エリツィンら改革派がこれに抵抗し、さらに軍や国民の多く、加えてアメリカやフランス、日本やイギリスなどの<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="西側諸国">西側諸国</a>の大半もクーデターを支持しなかったことから完全に失敗に終わった。 </p><p>クーデターの失敗によって新連邦条約締結は挫折、クーデターを起こしたソ連共産党中央委員会メンバーらは逮捕された。クーデターを起こしたメンバーはいずれも共産党の主要幹部でゴルバチョフの直属の部下だったこともあり、共産党とゴルバチョフの権威は失墜した。8月24日、ゴルバチョフは共産党書記長を辞任し、同時に共産党中央委員会の解散を勧告、8月28日、ソ連最高会議はソ連共産党の活動を全面的に禁止する決議を採択し、同党は事実上の解体に追い込まれた。 </p><p>連邦政府の中核を担い、そして連邦を一つにまとめ上げてきたソ連共産党が解体されたことにより、各共和国を統制することができる政府組織は存在しなくなり、各共和国の元首が独自に権力を持つようになった。そしてこれ以後、実権は各共和国の元首から構成される<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E8%A9%95%E8%AD%B0%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦国家評議会">国家評議会</a>に移っていくことになる。 </p><p>9月6日、国家評議会はバルト三国の独立を<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E3%81%AE%E6%89%BF%E8%AA%8D" title="国家の承認">承認</a>した。新連邦条約締結に失敗したゴルバチョフ・ソ連大統領はこの間も連邦制維持に奔走し、11月14日、ロシア共和国とベラルーシ共和国、そして<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="中央アジア">中央アジア</a>の五つの共和国の元首との間で主権国家連邦を創設することで合意、また連邦への加盟を拒んでいる残りの共和国への説得を続けた。しかし12月1日にはウクライナ共和国で独立の是非を問う国民投票が実施され、投票者の90.3%が独立を支持、当初は連邦制維持に賛成していたエリツィン・ロシア連邦共和国大統領も、5000万の人口を擁しソ連第2位の工業国であるウクライナが加盟しない主権国家連邦に、ロシア共和国が加入することは利益にならないとして、12月3日にウクライナ独立を承認しソ連崩壊の流れを決定づけた。 </p><p>同年12月8日の<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AD%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%82%B7%E5%90%88%E6%84%8F" title="ベロヴェーシ合意">ベロヴェーシ合意</a>において、ロシア、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a>、白ロシア(<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a>)が連邦を離脱して、新たに<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E5%85%B1%E5%90%8C%E4%BD%93" title="独立国家共同体">独立国家共同体</a>(CIS)を創設し、残る諸国もそれにならってCISに加入した。12月17日、ゴルバチョフ大統領は1991年中に連邦政府が活動を停止することを宣言。12月21日、グルジアとすでに独立したバルト三国を除く11のソ連構成共和国元首がCIS発足やソ連解体を決議した<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%82%BF%E5%AE%A3%E8%A8%80_(1991%E5%B9%B4)" title="アルマ・アタ宣言 (1991年)">アルマアタ宣言</a>を採択、これを受けて12月25日にゴルバチョフはソ連大統領を辞任し、翌日には最高会議も連邦の解体を宣言、ソビエト連邦は崩壊した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="地理"><span id=".E5.9C.B0.E7.90.86"></span>地理</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=23" title="節を編集: 地理"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="概要_2"><span id=".E6.A6.82.E8.A6.81_2"></span>概要</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=24" title="節を編集: 概要"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r103029389">.mw-parser-output .sidebar{width:auto;max-width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:107%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:640px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r96156032">.mw-parser-output .sidebar-ussr{font-size:70%}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-top-image{border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-topcaption{padding-bottom:0.3em}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em}.mw-parser-output .side-divider .side-divider-title-with-image{border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-image{padding-top:0.3em;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-caption{padding-bottom:0.3em}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-heading{padding:0.2em 0.4em 0}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-content{padding:0 0.4em 0.6em;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-above{padding:0.4em 0.4em 0.6em;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-below{padding:0.4em 0.4em 0.6em;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .side-divider .sidebar-navbar{padding-top:0.4em}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks side-divider sidebar-ussr"><tbody><tr><th class="sidebar-title side-divider-title-with-image"><b><a class="mw-selflink selflink">ソビエト連邦</a></b></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_(1956%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦の国章"><img alt="ソビエト連邦の国章" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/80px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="80" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/120px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg/160px-Coat_of_arms_of_the_Soviet_Union_%281956%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="587" data-file-height="605" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%8C%87%E5%B0%8E%E8%80%85%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ソビエト連邦の指導者の一覧">最高指導者</a></b><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9B%B8%E8%A8%98%E9%95%B7" title="ソビエト連邦共産党書記長">共産党書記長</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">レーニン</a> · <a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">スターリン</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B3%E3%83%95" title="ゲオルギー・マレンコフ">マレンコフ</a> · <a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">フルシチョフ</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">ブレジネフ</a> · <a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">アンドロポフ</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">チェルネンコ</a> · <a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ゴルバチョフ</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>標章</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E6%97%97" title="ソビエト連邦の国旗">ソビエト連邦の国旗</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ソビエト連邦の国章">ソビエト連邦の国章</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="ソビエト連邦の国歌">ソビエト連邦の国歌</a><br /><a href="/wiki/%E9%8E%8C%E3%81%A8%E6%A7%8C" title="鎌と槌">鎌と槌</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>政治</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a> · <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="メンシェヴィキ">メンシェヴィキ</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソビエト連邦共産党</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%86%B2%E6%B3%95" title="ソビエト連邦の憲法">ソビエト連邦の憲法</a>· <a href="/wiki/%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="最高会議">最高会議</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%83%BC" title="チェーカー">チェーカー</a> · <a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E6%94%BF%E6%B2%BB%E4%BF%9D%E5%AE%89%E9%83%A8" title="国家政治保安部">国家政治保安部</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソ連国家保安委員会">ソ連国家保安委員会</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>軍事</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a> · <a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%BB%8D" title="ソビエト連邦軍">ソビエト連邦軍</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9C%B0%E4%B8%8A%E8%BB%8D" title="ソ連地上軍">ソビエト連邦地上軍</a> · <a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%B5%B7%E8%BB%8D" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦海軍">ソビエト連邦海軍</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E7%A9%BA%E8%BB%8D" title="ソ連空軍">ソビエト連邦空軍</a> · <a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E9%98%B2%E7%A9%BA%E8%BB%8D" title="ソ連防空軍">ソビエト連邦防空軍</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E6%88%A6%E7%95%A5%E3%83%AD%E3%82%B1%E3%83%83%E3%83%88%E8%BB%8D" class="mw-redirect" title="ソ連戦略ロケット軍">戦略ロケット軍</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>場所</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a> · <a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%9A%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AF" title="サンクトペテルブルク">レニングラード</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89" class="mw-redirect" title="スターリングラード">スターリングラード</a><br />·<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AC%E3%83%A0%E3%83%AA%E3%83%B3" title="クレムリン">クレムリン</a> · <a href="/wiki/%E8%B5%A4%E3%81%AE%E5%BA%83%E5%A0%B4" title="赤の広場">赤の広場</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>イデオロギー</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%94%A3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="共産主義">共産主義</a> · <a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会主義">社会主義</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="マルクス・レーニン主義">マルクス・レーニン主義</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" class="mw-redirect" title="スターリン主義">スターリン主義</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <b>歴史</b></th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア革命">ロシア革命</a> ·<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a> ·<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="大粛清">大粛清</a>·<br /><a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="独ソ不可侵条約">独ソ不可侵条約</a>· <a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E8%AB%B8%E5%9B%BD%E5%8D%A0%E9%A0%98" title="バルト諸国占領">バルト諸国占領</a>·<a href="/wiki/%E5%86%AC%E6%88%A6%E4%BA%89" title="冬戦争">冬戦争</a>·<br /><a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E6%88%A6" title="独ソ戦">独ソ戦</a> ·<a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦</a> · <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%AF%BE%E7%AB%8B" title="中ソ対立">中ソ対立</a> · <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E5%8D%B1%E6%A9%9F" title="キューバ危機">キューバ危機</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ベトナム戦争">ベトナム戦争</a> · <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%9B%BD%E5%A2%83%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="中ソ国境紛争">中ソ国境紛争</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%B4%9B%E4%BA%89_(1978%E5%B9%B4-1989%E5%B9%B4)" title="アフガニスタン紛争 (1978年-1989年)">アフガニスタン紛争</a> · <a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">ペレストロイカ</a><br />·<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原子力発電所事故</a>·<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%BF%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="マルタ会談">マルタ会談</a> · <a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A38%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" title="ソ連8月クーデター">8月クーデター</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソビエト連邦の崩壊</a></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r103358373"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r96787822"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/Template:USSR" class="mw-redirect" title="Template:USSR"><abbr title="参照先のページを表示します。">表</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:USSR" class="mw-redirect" title="Template‐ノート:USSR"><abbr title="参照先のノートを表示します。">話</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:USSR&action=edit"><abbr title="参照先のページを編集します。">編</abbr></a></li><li class="nv-hist"><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:USSR&action=history"><abbr title="参照先のページの履歴を表示します。">歴</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p>ソビエト社会主義共和国連邦は<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%9C%9F" title="国土">国土</a>が22,402,200<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E6%96%B9%E3%82%AD%E3%83%AD%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%AB" title="平方キロメートル">km<sup>2</sup></a>であり、当時において世界一の広さを誇った国であった。そのために隣接していた国は<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="東ヨーロッパ">東ヨーロッパ</a>、<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="北ヨーロッパ">北ヨーロッパ</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="中央アジア">中央アジア</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="東アジア">東アジア</a>、など幅が広い。 </p> <table class="wikitable"> <caption>ソビエト連邦との陸上国境を共有した諸国(1960年時点) </caption> <tbody><tr> <th>国名 </th> <th>地域 </th> <th>備考 </th></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Afghanistan_(1931%E2%80%931973).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg/25px-Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg/38px-Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg/50px-Flag_of_Afghanistan_%281931%E2%80%931973%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="アフガニスタン王国">アフガニスタン王国</a> </td> <td>アジア </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:State_flag_of_Iran_(1933%E2%80%931964).svg" class="mw-file-description" title="イランの旗"><img alt="イランの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg/25px-State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg/38px-State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg/50px-State_flag_of_Iran_%281933%E2%80%931964%29.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%BC%E6%9C%9D" title="パフラヴィー朝">イラン</a> </td> <td>アジア </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_North_Korea.svg" class="mw-file-description" title="朝鮮民主主義人民共和国の旗"><img alt="朝鮮民主主義人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/25px-Flag_of_North_Korea.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/38px-Flag_of_North_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/50px-Flag_of_North_Korea.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">北朝鮮</a> </td> <td>アジア </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Czech_Republic.svg" class="mw-file-description" title="チェコスロバキアの旗"><img alt="チェコスロバキアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/25px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/38px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/50px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%90%E3%82%AD%E3%82%A2" title="チェコスロバキア">チェコスロバキア</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="中華人民共和国の旗"><img alt="中華人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a> </td> <td>アジア </td> <td>ソ連との領土問題有 </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="トルコの旗"><img alt="トルコの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/25px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/38px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/50px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B3" title="トルコ">トルコ</a> </td> <td>アジア </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/25px-Flag_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="25" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/38px-Flag_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/50px-Flag_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="372" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%AB%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC" title="ノルウェー">ノルウェー</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Hungary_(1949-1956).svg" class="mw-file-description" title="ハンガリーの旗"><img alt="ハンガリーの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/25px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/38px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg/50px-Flag_of_Hungary_%281949-1956%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ハンガリー人民共和国">ハンガリー</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/25px-Flag_of_Finland.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/38px-Flag_of_Finland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Finland.svg/50px-Flag_of_Finland.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1100" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="フィンランド">フィンランド</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Bulgaria_(1946%E2%80%931948).svg" class="mw-file-description" title="ブルガリアの旗"><img alt="ブルガリアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg/25px-Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg/38px-Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg/50px-Flag_of_Bulgaria_%281946%E2%80%931948%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブルガリア人民共和国">ブルガリア</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Poland_(1928%E2%80%931980).svg" class="mw-file-description" title="ポーランドの旗"><img alt="ポーランドの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/25px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/38px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/50px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド人民共和国">ポーランド</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_(1945%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="モンゴル人民共和国の旗"><img alt="モンゴル人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/25px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/38px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/50px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モンゴル人民共和国">モンゴル</a> </td> <td>アジア </td> <td> </td></tr> <tr> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Romania_(1952%E2%80%931965).svg" class="mw-file-description" title="ルーマニアの旗"><img alt="ルーマニアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg/25px-Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg/38px-Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg/50px-Flag_of_Romania_%281952%E2%80%931965%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ルーマニア社会主義共和国">ルーマニア</a> </td> <td>ヨーロッパ </td> <td> </td></tr></tbody></table> <p>陸続きで隣接した国は、西は<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%AB%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC" title="ノルウェー">ノルウェー</a>、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="フィンランド">フィンランド</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="ポーランド">ポーランド</a>、<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%90%E3%82%AD%E3%82%A2" title="チェコスロバキア">チェコスロバキア</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC" title="ハンガリー">ハンガリー</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2" title="ルーマニア">ルーマニア</a>、南は<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B3" title="トルコ">トルコ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%83%B3" title="イラン">イラン</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="アフガニスタン">アフガニスタン</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB" class="mw-redirect" title="モンゴル">モンゴル</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD_(1912%E5%B9%B4-1949%E5%B9%B4)" title="中華民国 (1912年-1949年)">中華民国</a>(1949年以降は<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>)、<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">北朝鮮</a>(1948年以降)であり、海を挟んで南は<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="日本">日本</a>(1945年以前は<a href="/wiki/%E6%A8%BA%E5%A4%AA" title="樺太">樺太</a>および当時<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%B5%B1%E6%B2%BB%E6%99%82%E4%BB%A3%E3%81%AE%E6%9C%9D%E9%AE%AE" title="日本統治時代の朝鮮">日本領だった朝鮮</a>で国境を接していた)、東は<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>である。全域で<a href="/wiki/%E5%AF%92%E6%B3%A2" title="寒波">寒波</a>の影響が非常に強力なため、冬季は<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%A5%B5%E6%B5%B7" title="北極海">北極海</a>に面したところや内陸部を中心に、極寒である。そのためなかなか開発が進まず、<a href="/wiki/%E5%9B%9A%E4%BA%BA" title="囚人">囚人</a>を酷使した<a href="/wiki/%E5%BC%B7%E5%88%B6%E5%8A%B4%E5%83%8D" title="強制労働">強制労働</a>で多くの命が失われた。 </p><p><a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%8B%95%E8%BB%8A%E9%81%93" title="自動車道">自動車道</a>の開発は遅れたが雪に強い<a href="/wiki/%E9%89%84%E9%81%93" title="鉄道">鉄道</a>が発達しており、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E9%89%84%E9%81%93" title="シベリア鉄道">シベリア鉄道</a>は超長距離路線であるにもかかわらず「<a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%94%A3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="共産主義">共産主義</a>はソビエト権力+全国の電化である」という<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">レーニン</a>以来の方針により<a href="/wiki/%E9%9B%BB%E5%8C%96" class="mw-disambig" title="電化">電化</a>が進んでおり、軍事輸送や貨物輸送に大いに役立った。 </p><p>長い<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%A2%83" title="国境">国境</a>のうちにはいくつかの<a href="/wiki/%E9%A0%98%E5%9C%9F%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="領土問題">領土問題</a>を抱えており、1960年代には軍事紛争(中華人民共和国との間における<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%9B%BD%E5%A2%83%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="中ソ国境紛争">ダマンスキー島事件</a>など)になったケースもある。海を隔てた隣国の一つである日本とは、第二次世界大戦から<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%96%B9%E9%A0%98%E5%9C%9F%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="北方領土問題">北方領土問題</a>を持っており、この問題はロシア連邦になった現在も解決されていない。フィンランドにも<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2" title="カレリア">カレリア</a>地域の問題が残されている。 </p><p>また、ソ連はヨーロッパとアジアの2区域で11の<a href="/wiki/%E6%99%82%E9%96%93%E5%B8%AF_(%E6%A8%99%E6%BA%96%E6%99%82)" class="mw-redirect" title="時間帯 (標準時)">時間帯 (標準時)</a>をまたぐ、世界最大規模の<a href="/wiki/%E5%9B%BD" title="国">国</a>であったことから、現在では<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ユーラシア">ユーラシア</a>や<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="北アジア">北アジア</a>と呼ばれることが多い。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC" title="サッカー">サッカー</a>で<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a>は欧州の連盟に参加していることからヨーロッパとする見方があるが、<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B3" title="トルコ">トルコ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B9" title="キプロス">キプロス</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル">イスラエル</a>などの西アジアの国々も加盟しており、まったくこれは論拠にならない。 </p><p>ソ連時代にいわゆる<a href="/wiki/%E5%85%AC%E7%94%A8%E8%AA%9E" title="公用語">公用語</a>も存在しなかった。すなわちロシア語はソ連の公用語ではなかった。レーニンが<a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%82%BA%E3%83%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="オーストロ・マルキシズム (存在しないページ)">オーストロ・マルキシズム</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="カウツキー">カウツキー</a>の影響のもと、<a href="/wiki/1914%E5%B9%B4" title="1914年">1914年</a>の論文『強制的な国家語は必要か?(<span lang="ru">Нужен ли обязательный государственный язык?</span>)』において国家語の制定を批判し、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">スターリン</a>も民族問題の専門家として民族語奨励政策を採用している。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="汚染地域"><span id=".E6.B1.9A.E6.9F.93.E5.9C.B0.E5.9F.9F"></span>汚染地域</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=25" title="節を編集: 汚染地域"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト連邦は超大国であったが軍事や核兵器以外の産業は遅れており、エネルギーの効率や環境対策も遅れていた。そのため汚染地域が多く、<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ジェルジンスク">ジェルジンスク</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%AA%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ノリリスク">ノリリスク</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A0%E3%82%AC%E3%82%A4%E3%83%88" title="スムガイト">スムガイト</a>(現在は<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3" title="アゼルバイジャン">アゼルバイジャン</a>)、<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA" class="mw-redirect" title="チェルノブイリ">チェルノブイリ</a>(同<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a>)はきわめて汚染が酷かった。 </p><p> 特に<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原子力発電所事故</a>では<a href="/wiki/%E5%BA%83%E5%B3%B6%E5%9E%8B%E5%8E%9F%E7%88%86" class="mw-redirect" title="広島型原爆">広島型原爆</a>の約500発分の<a href="/wiki/%E6%94%BE%E5%B0%84%E6%80%A7%E9%99%8D%E4%B8%8B%E7%89%A9" title="放射性降下物">放射性降下物</a>がまき散らされ、多くの被災者が出た。<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E5%AE%9F%E9%A8%93" title="核実験">核実験</a>場のあった<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%9F%E3%83%91%E3%83%A9%E3%83%81%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF%E6%A0%B8%E5%AE%9F%E9%A8%93%E5%A0%B4" title="セミパラチンスク核実験場">セミパラチンスク</a>(現在は<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a>・<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%A1%E3%82%A4" title="セメイ">セメイ</a>)では120万人がいわゆる<a href="/wiki/%E6%AD%BB%E3%81%AE%E7%81%B0" class="mw-redirect" title="死の灰">死の灰</a>を受け、30万人が後遺症の深刻な被害を受けている。</p><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原発事故</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="環境破壊"><span id=".E7.92.B0.E5.A2.83.E7.A0.B4.E5.A3.8A"></span>環境破壊</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=26" title="節を編集: 環境破壊"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1948年にソビエト連邦は「<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%84%B6%E6%94%B9%E9%80%A0%E8%A8%88%E7%94%BB" title="自然改造計画">自然改造計画</a>」を実行し、綿花栽培のために大規模な灌漑を始めた結果、1960年を境に<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%AB%E6%B5%B7" title="アラル海">アラル海</a>の面積は急激に縮小し干上がることで、1979年には塩分濃度の上昇により魚がほとんど死滅し漁業が潰滅した。砂と塩を巻き上げる砂嵐には塩がたっぷりと含まれており、残留農薬や化学肥料、細菌兵器の残滓など人体に有害な物質が含まれておりぜんそくなどの呼吸疾患が大流行、植物は育たず死の砂漠となり人が住めず農業も成り立たなくなり、多くの村や町が消えていった。 ソ連崩壊後の2005年、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a>政府はアラル海の消滅を食い止めようと、世界銀行などからの支援によって<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%AB%E5%A0%A4%E9%98%B2" title="コカラル堤防">コカラル堤防</a>を建設するなど取り組み北アラル海は回復傾向にあるが、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="ウズベキスタン">ウズベキスタン</a>の領有する南アラル海は、干上がった湖底で石油・ガスの採掘を行う計画を立てている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="地方行政区分"><span id=".E5.9C.B0.E6.96.B9.E8.A1.8C.E6.94.BF.E5.8C.BA.E5.88.86"></span>地方行政区分</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=27" title="節を編集: 地方行政区分"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="clear:both;"></div> <table style="border-spacing: 0px; border-collapse: separate; margin: 0 auto;"> <tbody><tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em">ソビエト連邦</td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア共和国</a></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="border-right:1px solid;border-bottom:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%A7%8B%E6%88%90%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦構成共和国">構成共和国</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td style="border-right:1px solid;border-bottom:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:2em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td colspan="2" style="height:1em;width:2em"></td><td style="border-right:1px dashed;height:1em;width:1em"></td></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦の自治共和国">自治共和国</a></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="ロシアの地方">地方</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px dashed;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td style="border-right:1px solid;border-bottom:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td style="height:1em;border-bottom:1px solid;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td style="height:1em;width:1em"></td><td style="border-right:1px solid;height:1em;width:1em"></td></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px dashed;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦の自治共和国">自治共和国</a></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="ソビエト連邦の自治州">自治州</a></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Oblasts_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Oblasts of the Soviet Union">州</a></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px dashed;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px solid;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td rowspan="2" style="border-right:1px dashed;height:2em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Oblasts_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Oblasts of the Soviet Union">州</a></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"></tr> <tr style="height:1px;text-align:center"><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="2" rowspan="2" style="height:2em;width:2em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E7%AE%A1%E5%8C%BA" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦の自治管区">自治管区</a></td><td style="border-right:1px solid;border-bottom:1px solid;height:1em;width:1em"></td><td rowspan="2" style="height:2em;width:1em"></td><td colspan="6" rowspan="2" style="border:2px solid;padding:0.2em"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="ソビエト連邦の自治州">自治州</a></td></tr><tr style="height:1px;text-align:center"><td style="height:1em;width:1em"></td></tr> </tbody></table> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ソビエト社会主義共和国"><span id=".E3.82.BD.E3.83.93.E3.82.A8.E3.83.88.E7.A4.BE.E4.BC.9A.E4.B8.BB.E7.BE.A9.E5.85.B1.E5.92.8C.E5.9B.BD"></span>ソビエト社会主義共和国</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=28" title="節を編集: ソビエト社会主義共和国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%A7%8B%E6%88%90%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦構成共和国">ソビエト連邦構成共和国</a>」を参照</div><p>ソビエト連邦は、ソビエト社会主義共和国(<span lang="ru">Советская Социалистическая Республика</span> <small>通称 <span lang="ru">ССР</span></small>)の<b>連合体</b>として成立したという特異な事情が存在し、そのためソ連邦の領土というのはソ連邦の領土であると同時にソビエト社会主義共和国(以下「構成国」)の領土でもあった。 </p><table class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto"> <tbody><tr> <th> </th> <th>ソビエト社会主義共和国(1955年) </th> <th>首都 </th> <th>加盟 </th> <th>離脱<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>現在 </th> <th>首都 </th></tr> <tr> <td><b>1</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア</a></b><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">・ソビエト連邦社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a> </td> <td>1922年<sup id="cite_ref-:2_99-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-99"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="ロシアの旗"><img alt="ロシアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/25px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/38px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/50px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア</a> </td> <td>モスクワ </td></tr> <tr> <td><b>2</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ</a></b><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95" class="mw-redirect" title="キエフ">キエフ</a> </td> <td>1922年<sup id="cite_ref-:2_99-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-99"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/25px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/38px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/50px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a> </td> <td>キーウ<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><b>3</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Byelorussian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">白ロシア</a></b><a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ミンスク">ミンスク</a> </td> <td>1922年<sup id="cite_ref-:2_99-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-99"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/25px-Flag_of_Belarus.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/38px-Flag_of_Belarus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Flag_of_Belarus.svg/50px-Flag_of_Belarus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a> </td> <td>ミンスク </td></tr> <tr> <td><b>4</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">ウズベク</a></b><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B1%E3%83%B3%E3%83%88" title="タシュケント">タシュケント</a> </td> <td>1924年<sup id="cite_ref-:3_101-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-101"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="ウズベキスタンの旗"><img alt="ウズベキスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/25px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/38px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/50px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="ウズベキスタン">ウズベキスタン</a> </td> <td>タシケント </td></tr> <tr> <td><b>5</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931991);_Flag_of_Kazakhstan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/18px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/27px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/36px-Flag_of_the_Kazakh_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kazakhstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カザフ・ソビエト社会主義共和国">カザフ</a></b><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カザフ・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%88%E3%82%A4" title="アルマトイ">アルマトイ</a> </td> <td>1936年<sup id="cite_ref-:4_102-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-102"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="カザフスタンの旗"><img alt="カザフスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/25px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/38px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/50px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="カザフスタン">カザフスタン</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%8A" title="アスタナ">アスタナ</a> </td></tr> <tr> <td><b>6</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア</a></b><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%93%E3%83%AA%E3%82%B7" title="トビリシ">トビリシ</a> </td> <td>1936年<sup id="cite_ref-:5_103-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-103"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="ジョージア (国)の旗"><img alt="ジョージア (国)の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/25px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/38px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/50px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A2_(%E5%9B%BD)" title="ジョージア (国)">ジョージア</a> </td> <td>トビリシ </td></tr> <tr> <td><b>7</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン</a></b><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%AF%E3%83%BC" title="バクー">バクー</a> </td> <td>1936年<sup id="cite_ref-:5_103-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-103"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="アゼルバイジャンの旗"><img alt="アゼルバイジャンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/25px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/38px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/50px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3" title="アゼルバイジャン">アゼルバイジャン</a> </td> <td>バクー </td></tr> <tr> <td><b>8</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931988).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg/18px-Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg/27px-Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg/36px-Flag_of_the_Lithuanian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931988%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="リトアニア・ソビエト社会主義共和国">リトアニア</a></b><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="リトアニア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%82%B9" title="ヴィリニュス">ヴィリニュス</a> </td> <td>1940年<sup id="cite_ref-:6_104-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-104"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/25px-Flag_of_Lithuania.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/38px-Flag_of_Lithuania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Flag_of_Lithuania.svg/50px-Flag_of_Lithuania.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="リトアニア">リトアニア</a> </td> <td>ヴィリニュス </td></tr> <tr> <td><b>9</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Moldavian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルダヴィア・ソビエト社会主義共和国">モルダヴィア</a></b><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルダヴィア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%83%8A%E3%82%A6" title="キシナウ">キシニョフ</a> </td> <td>1940年<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Moldova.svg" class="mw-file-description" title="モルドバの旗"><img alt="モルドバの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/25px-Flag_of_Moldova.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/38px-Flag_of_Moldova.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_Moldova.svg/50px-Flag_of_Moldova.svg.png 2x" data-file-width="1800" data-file-height="900" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90" title="モルドバ">モルドバ</a> </td> <td>キシナウ </td></tr> <tr> <td><b>10</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Latvian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ラトビア・ソビエト社会主義共和国">ラトビア</a></b><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ラトビア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%82%AC" title="リガ">リガ</a> </td> <td>1940年<sup id="cite_ref-:6_104-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-104"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/25px-Flag_of_Latvia.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/38px-Flag_of_Latvia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Latvia.svg/50px-Flag_of_Latvia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2" title="ラトビア">ラトビア</a> </td> <td>リガ </td></tr> <tr> <td><b>11</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991);_Flag_of_Kyrgyzstan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/18px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/27px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg/36px-Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Kyrgyzstan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="キルギス・ソビエト社会主義共和国">キルギス</a></b><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="キルギス・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%93%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B1%E3%82%AF" title="ビシュケク">フルンゼ</a> </td> <td>1936年<sup id="cite_ref-:4_102-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-102"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="キルギスの旗"><img alt="キルギスの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/25px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/38px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/50px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9" title="キルギス">キルギス</a> </td> <td>ビシュケク </td></tr> <tr> <td><b>12</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931991),_Flag_of_Tajikistan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/18px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/27px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/36px-Flag_of_the_Tajik_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931991%29%2C_Flag_of_Tajikistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タジク・ソビエト社会主義共和国">タジク</a></b><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タジク・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A5%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%99" title="ドゥシャンベ">ドゥシャンベ</a> </td> <td>1929年<sup id="cite_ref-:4_102-2" class="reference"><a href="#cite_note-:4-102"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Tajikistan.svg" class="mw-file-description" title="タジキスタンの旗"><img alt="タジキスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/25px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/38px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/50px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="560" data-file-height="280" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="タジキスタン">タジキスタン</a> </td> <td>ドゥシャンベ </td></tr> <tr> <td><b>13</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア</a></b><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AC%E3%83%90%E3%83%B3" title="エレバン">エレバン</a> </td> <td>1936年<sup id="cite_ref-:5_103-2" class="reference"><a href="#cite_note-:5-103"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="アルメニアの旗"><img alt="アルメニアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/25px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/38px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/50px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルメニア">アルメニア</a> </td> <td>エレバン </td></tr> <tr> <td><b>14</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_(1973%E2%80%931991);_Flag_of_Turkmenistan_(1991%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/18px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/27px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg/36px-Flag_of_the_Turkmen_Soviet_Socialist_Republic_%281973%E2%80%931991%29%3B_Flag_of_Turkmenistan_%281991%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トルクメン・ソビエト社会主義共和国">トルクメン</a></b><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トルクメン・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%82%AC%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88" title="アシガバート">アシガバート</a> </td> <td>1924年<sup id="cite_ref-:3_101-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-101"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="トルクメニスタンの旗"><img alt="トルクメニスタンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/25px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/38px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/50px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="トルクメニスタン">トルクメニスタン</a> </td> <td>アシガバート </td></tr> <tr> <td><b>15</b> </td> <td align="left"><b><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_(1953%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Estonian_Soviet_Socialist_Republic_%281953%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="エストニア・ソビエト社会主義共和国">エストニア</a></b><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="エストニア・ソビエト社会主義共和国">・ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%83%B3" title="タリン">タリン</a> </td> <td>1940年<sup id="cite_ref-:6_104-2" class="reference"><a href="#cite_note-:6-104"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td>1991年 </td> <td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/25px-Flag_of_Estonia.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/38px-Flag_of_Estonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Flag_of_Estonia.svg/50px-Flag_of_Estonia.svg.png 2x" data-file-width="990" data-file-height="630" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2" title="エストニア">エストニア</a> </td> <td>タリン </td></tr></tbody></table> <p>当初のソビエト連邦は、ロシア、ウクライナ、白ロシア、そして<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9" class="mw-redirect" title="カフカース">カフカース</a>に位置した<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース連邦共和国</a>の4共和国で構成されており<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、その後の中央アジア民族境界策定作業や、1936年のザカフカース連邦共和国廃止、また第二次世界大戦前後のバルト三国併合とモルダヴィア共和国の置かれる<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="ベッサラビア">ベッサラビア地域</a>の再領有、<a href="/wiki/%E5%86%AC%E6%88%A6%E4%BA%89" title="冬戦争">冬戦争</a>での<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2" title="カレリア">カレリア</a>獲得は十数以上の構成国を擁する要因となった。しかし、ザカフカースの解体によって共和国になったアゼルバイジャン、アルメニア、グルジアの3カ国と対照的に、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AD%EF%BC%9D%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カレロ=フィン・ソビエト社会主義共和国">共和国</a>から<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カレリア自治ソビエト社会主義共和国">自治共和国</a>へと降ろされたカレリアの例もある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="憲法上の地位"><span id=".E6.86.B2.E6.B3.95.E4.B8.8A.E3.81.AE.E5.9C.B0.E4.BD.8D"></span>憲法上の地位</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=29" title="節を編集: 憲法上の地位"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> 構成国という存在は、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%86%B2%E6%B3%95" title="ソビエト連邦の憲法">憲法</a>で明記されており、例えば<a href="/wiki/1936%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="1936年ソビエト連邦憲法">1936年の連邦憲法</a>では、構成国をこのように明記している。</p><blockquote><p>...<b>第13条</b> ソビエト社会主義共和国連邦は、平等の権利をもつ下記のソビエト社会主義共和国の自由意志による結合に基づいて形成された同盟国家である。 </p><p>...<b>第15条</b> 連邦構成諸共和国は、それぞれ共和国の特殊性を考慮し、かつ連邦憲法の適合する範疇において固有の憲法を有する </p><p> ...<b>第17条</b> すべての連邦構成共和国に対して、連邦からの脱退の権利が留保される。</p></blockquote><p>これらの規定は、およそ40年後の1977年に制定された<a href="/wiki/1977%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="1977年ソビエト連邦憲法">ブレジネフ憲法</a>においても明記される。しかし、構成国に保障された権利の大部分は終始形骸化しており、特に連邦からの脱退を明記した第17条では、脱退に向けた詳細な手続きが定まっていないなど、共和国の平等というものはもはや存在しないようなものであった。 </p><p>国際社会では、ウクライナ共和国と白ロシア共和国が一国として<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88" title="国際連合">国際連合</a>に加盟するなど、構成国としての外交もごく一部で行われていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="自治ソビエト社会主義共和国"><span id=".E8.87.AA.E6.B2.BB.E3.82.BD.E3.83.93.E3.82.A8.E3.83.88.E7.A4.BE.E4.BC.9A.E4.B8.BB.E7.BE.A9.E5.85.B1.E5.92.8C.E5.9B.BD"></span>自治ソビエト社会主義共和国</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=30" title="節を編集: 自治ソビエト社会主義共和国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦の自治共和国">ソビエト連邦の自治共和国</a>」を参照</div> <p>構成国内には、自治ソビエト社会主義共和国(<span lang="ru">Автономная Советская Социалистическая Республика</span> <small>通称 <span lang="ru">АССР</span></small>)が存在する場合があり、こちらはソビエト連邦を直接に構成するものではないものの、ソ連邦中央と現地との協議によって成立した。 </p> <table class="wikitable" style="margin:1em auto 1em auto"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>自治ソビエト社会主義共和国(1987年現在) </th> <th>成立 </th> <th>場所 </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%B7%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="バシキール自治ソビエト社会主義共和国">バシキール自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1919年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブリヤート自治ソビエト社会主義共和国">ブリヤート自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1956年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%BC%E3%82%B7%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="チェチェン・イングーシ自治ソビエト社会主義共和国">チェチェン・イングーシ自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1936年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%82%B7%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="チュヴァシ自治ソビエト社会主義共和国">チュヴァシ自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1925年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%82%B2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ダゲスタン自治ソビエト社会主義共和国">ダゲスタン自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1921年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%82%AB%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カバルダ・バルカル自治ソビエト社会主義共和国">カバルダ・バルカル自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1936年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%AF%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カルムイク自治ソビエト社会主義共和国">カルムイク自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1935年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カレリア自治ソビエト社会主義共和国">カレリア自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1923年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%9F%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="コミ自治ソビエト社会主義共和国">コミ自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1936年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AA%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="マリ自治ソビエト社会主義共和国">マリ自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1936年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルドヴィア自治ソビエト社会主義共和国">モルドヴィア自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1934年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%AA%E3%82%BB%E3%83%81%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="北オセチア自治ソビエト社会主義共和国">北オセチア自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1934年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タタール自治ソビエト社会主義共和国">タタール自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1920年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トゥヴァ自治ソビエト社会主義共和国">トゥヴァ自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1961年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%89%E3%83%A0%E3%83%AB%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウドムルト自治ソビエト社会主義共和国">ウドムルト自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1934年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ヤクート自治ソビエト社会主義共和国">ヤクート自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1922年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span>ロシア連邦共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%92%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ナヒチェヴァン自治ソビエト社会主義共和国">ナヒチェヴァン自治ソビエト社会主義共和国</a> </td> <td>1931年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン共和国</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%8F%E3%82%BA%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アブハズ自治ソビエト社会主義共和国">アブハズASSR</a> </td> <td>1931年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア共和国</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アジャリア自治ソビエト社会主義共和国">アジャリアASSR</a> </td> <td>1921年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> グルジア共和国 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%91%E3%82%AF%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カラカルパク自治ソビエト社会主義共和国">カラカルパクASSR</a> </td> <td>1932年 </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">ウズベク共和国</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="憲法上の地位_2"><span id=".E6.86.B2.E6.B3.95.E4.B8.8A.E3.81.AE.E5.9C.B0.E4.BD.8D_2"></span>憲法上の地位</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=31" title="節を編集: 憲法上の地位"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1977年憲法では、第10章でこれが定められ、独自の憲法を制定する権利などが明記された。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="自治区・自治管区"><span id=".E8.87.AA.E6.B2.BB.E5.8C.BA.E3.83.BB.E8.87.AA.E6.B2.BB.E7.AE.A1.E5.8C.BA"></span>自治区・自治管区</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=32" title="節を編集: 自治区・自治管区"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="都市"><span id=".E9.83.BD.E5.B8.82"></span>都市</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=33" title="節を編集: 都市"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト連邦の都市の起源は、中央アジアやカフカース地方では紀元前からの歴史をもつが、ルーシの歴史においては早くとも6世紀ごろからとなっている。しかし、ソ連時代に直結する都市の発展は帝政時代の19世紀、特に19世紀後半の改革によって成長を遂げたと言える。都市の年平均人口増加率は、1811年から1867年の56年間で1.5パーセントであったのに対し、1868年から1913年の45年間では2.3パーセントと増加<sup id="cite_ref-:7_107-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-107"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、その結果、1811年時点での都市人口277万人(全人口の7%)から、1867年で740万人(全人口の10%)、1914年になると2,328万人(12.5%)へと上昇した<sup id="cite_ref-:7_107-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-107"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。都市の規模に注目するなら、1811年時点で人口10万人以上の都市がペテルブルクとモスクワの2都市、1万人以上の人口を擁する都市が77<sup id="cite_ref-:7_107-2" class="reference"><a href="#cite_note-:7-107"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>だけであったのが、1897年には人口10万都市が17、1万都市は356にも増えたことが明確にしてくれる。この凄まじい発展には帝政当時の鉄道建設、穀物移出、炭鉱、採油、繊維業などの全体的な産業の発展によるところが大きい。 </p><p>これらの都市も、二度の革命と国内戦を経て荒廃し、1917年から1920年にはマイナス5.7パーセントの人口減を記録した。この数値は都市人口がおよそ500万人減少したことを示す<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし、ネップが功を収めたことにより1920年から1926年の都市人口増加率は年間3.7パーセントと、若干でありながらも回復傾向にあった<sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1926年から1939年のソ連は国内戦の復興からも脱却し、ソビエト国家の発展に全力を注げた。この間に都市人口は倍近くに増加し、都市人口比率は30パーセントとなる<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。この急速な発展が成功した理由としては、都市化自体に未発達が存在していたという面も存在するが、同時期の工業化政策によるところが大きいとされる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="代表する都市"><span id=".E4.BB.A3.E8.A1.A8.E3.81.99.E3.82.8B.E9.83.BD.E5.B8.82"></span>代表する都市</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=34" title="節を編集: 代表する都市"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ここで列挙する都市は、主に構成国の首都であったり、革命期の<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%AD%E8%A8%88%E7%94%BB" title="ゴエルロ計画">ゴエルロ計画</a>で地域都市と定められたり、あるいは第二次世界大戦(特に独ソ戦)において<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E9%9B%84%E9%83%BD%E5%B8%82" title="英雄都市">英雄都市</a>に指定されたりした都市である。構成国だと、ロシア共和国が大多数を占め、その次にウクライナ共和国となる。構成国の首都である6都市(モスクワ、キエフ、タシケント、トビリシ、エレバン、バクー)、また、英雄都市に指定された4都市(モスクワ、レニングラード、キエフ、オデッサ)すべてがロシア共和国とウクライナ共和国に点在する。 </p> <table class="wikitable.org" style="text-align:center;width:100%;margin-right:10px;font-size:90%"> <tbody><tr> <th align="center" style="background:#f5f5f5"> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5">名称 </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5"><a class="mw-selflink-fragment" href="#ソビエト社会主義共和国">構成共和国</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5">人口(1981年) </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5"> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5">名称 </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9C%B0%E6%96%B9%E5%8C%BA%E5%88%86" title="ロシア連邦の地方区分">行政区分</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5">人口(人) </th></tr> <tr> <td align="center"><b>1</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td align="right">8,015,000人 </td> <td align="center"><b>11</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%93%E3%83%AA%E3%82%B7" title="トビリシ">トビリシ</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_(1951%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Georgian_Soviet_Socialist_Republic_%281951%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア共和国</a> </td> <td align="right">1,095,000 </td></tr> <tr> <td align="center"><b>2</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%9A%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AF" title="サンクトペテルブルク">レニングラード</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td align="right">4,156,000人 </td> <td align="center"><b>12</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%87%E3%83%83%E3%82%B5" title="オデッサ">オデッサ</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a> </td> <td align="right">1,072,000 </td></tr> <tr> <td><b>3</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95" class="mw-redirect" title="キエフ">キエフ</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a> </td> <td>2,248,000人 </td> <td><b>13</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AA%E3%83%A3%E3%83%93%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF" title="チェリャビンスク">チェリャビンスク</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,055,000 </td></tr> <tr> <td><b>4</b> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B1%E3%83%B3%E3%83%88" title="タシュケント"><b>タシケント</b></a> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Uzbek_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">ウズベク共和国</a> </td> <td>1,858,000人 </td> <td><b>14</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AC%E3%83%90%E3%83%B3" title="エレバン">エレバン</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/18px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/27px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg/36px-Flag_of_the_Armenian_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア共和国</a> </td> <td>1,055,000 </td></tr> <tr> <td><b>5</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%AA%E3%82%B3%E3%83%95" class="mw-redirect" title="ハリコフ">ハリコフ</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a> </td> <td>1,485,000人 </td> <td><b>15</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%AF%E3%83%BC" title="バクー">バクー</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_(1952%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Azerbaijan_Soviet_Socialist_Republic_%281952%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン共和国</a> </td> <td>1,046,000 </td></tr> <tr> <td><b>6</b> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B8%E3%83%8B%E3%83%BB%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%89" title="ニジニ・ノヴゴロド"><b>ゴーリキー</b></a> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,367,000人 </td> <td><b>16</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%A0%E3%82%B9%E3%82%AF" title="オムスク">オムスク</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,044,000 </td></tr> <tr> <td align="center"><b>7</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%82%B7%E3%83%93%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ノヴォシビルスク">ノヴォシビルスク</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td align="right">1,343,000人 </td> <td align="center"><b>17</b> </td> <td align="left"><b><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8D%E3%83%84%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="ドネツク">ドネツク</a></b> </td> <td align="left"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a> </td> <td align="right">1,040,000 </td></tr> <tr> <td><b>8</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="スベルドロフスク">スベルドロフスク</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,239,000人 </td> <td><b>18</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%83%9F" title="ペルミ">ペルミ</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,018,000 </td></tr> <tr> <td><b>9</b> </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%83%A9" title="サマーラ"><b>クイビシェフ</b></a> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_(1954%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Russian_Soviet_Federative_Socialist_Republic_%281954%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a> </td> <td>1,238,000人 </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr> <tr> <td><b>10</b> </td> <td><b><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8D%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%9A%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="ドネプロペトロフスク">ドネプロペトロフスク</a></b> </td> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_(1949%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/18px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="18" height="9" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/27px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg/36px-Flag_of_the_Ukrainian_Soviet_Socialist_Republic_%281949%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a> </td> <td>1,100,000人 </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="政治"><span id=".E6.94.BF.E6.B2.BB"></span>政治</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=35" title="節を編集: 政治"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <caption>ソビエト連邦の国家構造 </caption> <tbody><tr> <th> </th> <th><a href="/wiki/1924%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="1924年ソビエト連邦憲法">1924年憲法</a> </th> <th><a href="/wiki/1936%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="1936年ソビエト連邦憲法">1936年憲法</a> </th> <th colspan="3"><a href="/wiki/1977%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="1977年ソビエト連邦憲法">1977年憲法</a><sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <th>最高決定機関 </th> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%A4%A7%E4%BC%9A_(%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6)" title="ソビエト大会 (ソビエト連邦)">ソビエト大会</a> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">最高会議</a> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議連邦院 (存在しないページ)">連邦院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Союза Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議民族院 (存在しないページ)">民族院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Национальностей Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li></ul> </td> <td colspan="2"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BA%BA%E6%B0%91%E4%BB%A3%E8%AD%B0%E5%93%A1%E5%A4%A7%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦人民代議員大会">人民代議員大会</a> </td></tr> <tr> <th>最高立法機関 </th> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%9F%B7%E8%A1%8C%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦中央執行委員会">中央執行委員会</a> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議連邦院 (存在しないページ)">連邦院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Союза Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議民族院 (存在しないページ)">民族院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Национальностей Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li></ul> </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%B9%B9%E9%83%A8%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦最高会議幹部会">最高会議幹部会</a><sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">最高会議</a> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議連邦院 (存在しないページ)">連邦院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Союза Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議民族院 (存在しないページ)">民族院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Национальностей Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li></ul> </td> <td colspan="2" rowspan="2"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">最高会議</a><sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議連邦院 (存在しないページ)">連邦院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Союза Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議民族院 (存在しないページ)">民族院</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9_%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет Национальностей Верховного Совета СССР">ロシア語版</a>)</span></span><sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </td></tr> <tr> <th>臨時立法機関 </th> <td>中央執行委員会幹部会<sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>最高行政機関 </th> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦人民委員会議">人民委員会議</a> </td> <td colspan="3"><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦人民委員会議">人民委員会議</a><sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%96%A3%E5%83%9A%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦閣僚会議">閣僚会議</a><sup id="cite_ref-119" class="reference"><a href="#cite_note-119"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </td> <td><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%96%A3%E5%83%9A%E5%86%85%E9%96%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦閣僚内閣 (存在しないページ)">閣僚内閣</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%82_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Кабинет министров СССР">ロシア語版</a>)</span></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="一党独裁制"><span id=".E4.B8.80.E5.85.9A.E7.8B.AC.E8.A3.81.E5.88.B6"></span>一党独裁制</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=36" title="節を編集: 一党独裁制"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Supreme_Soviet_1982.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Supreme_Soviet_1982.jpg/220px-Supreme_Soviet_1982.jpg" decoding="async" width="220" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Supreme_Soviet_1982.jpg/330px-Supreme_Soviet_1982.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Supreme_Soviet_1982.jpg/440px-Supreme_Soviet_1982.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="728" /></a><figcaption>1982年、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">ソビエト連邦最高会議</a>議事堂の<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AC%E3%83%A0%E3%83%AA%E3%83%B3" title="クレムリン">大クレムリン宮殿</a></figcaption></figure> <p>ソビエト連邦は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%A7%8B%E6%88%90%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦構成共和国">複数のソビエト共和国</a>から成立する<a href="/wiki/%E9%80%A3%E9%82%A6" title="連邦">連邦国家</a>として誕生した国家連邦であったが、実態として<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E9%9B%86%E6%A8%A9" title="中央集権">中央集権</a>の様相を呈することとなり、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">一連の改革</a>の終盤の<a href="/wiki/1990%E5%B9%B4" title="1990年">1990年</a>までは<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソビエト連邦共産党</a>による<a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%85%9A%E7%8B%AC%E8%A3%81%E5%88%B6" title="一党独裁制">一党独裁</a>国家であった。 </p><p>間接代表制を拒否し、労働者の組織「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88" title="ソビエト">ソビエト</a>」(協議会、評議会)が各職場の最下位単位から最高議決単位(<a href="/wiki/%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="最高会議">最高会議</a>)まで組織されることで国家が構成されていた。 </p><p>ただし、こうしたソビエト制度が有効に機能した期間はほとんどないに等しく、実際にはソビエトの最小単位から最高単位まですべてに浸透した私的組織(非・国家組織)である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソビエト連邦共産党</a>がすべてのソビエトを支配しており、事実上、一党独裁制の国家となっていた(ただし、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア革命">ロシア革命</a>直後のレーニン時代初期とゴルバチョフ時代は複数政党制であった)。こうした党による国家の各単位把握およびその二重権力体制はしばしば「党-国家体制」と呼ばれている。 </p><p>この<a href="/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E_(%E6%94%BF%E5%85%9A)" title="細胞 (政党)">細胞</a>を張り巡らせる<a href="/wiki/%E6%B0%91%E4%B8%BB%E9%9B%86%E4%B8%AD%E5%88%B6" title="民主集中制">民主集中制</a>と<a href="/wiki/%E8%A8%88%E7%94%BB%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="計画経済">計画経済</a>を基礎とするいわゆる<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9E%8B%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="ソ連型社会主義">ソ連型社会主義</a>と呼ばれる体制は、アパラチキ(「器官」の意)による抑圧的な体制であり、言論などの表現や集会、結社の自由は事実上、存在しなかった。指導者選出のための<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%BC%E3%83%A9" title="ノーメンクラトゥーラ">ノーメンクラトゥーラ</a>制度は縁故主義の温床となり、新たな階級を生み出した。一般の労働者や農民にとっては支配者が<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%9E%E3%83%8E%E3%83%95%E6%9C%9D" title="ロマノフ朝">ロマノフ朝</a>の<a href="/wiki/%E7%9A%87%E5%B8%9D" title="皇帝">皇帝</a>から<a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="共産党">共産党</a>に代わっただけで、政治的には何の解放もされておらず、むしろロマノフ朝時代より抑圧的で非民主的な一党独裁体制であった。そのため実質的に最高指導者である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9B%B8%E8%A8%98%E9%95%B7" title="ソビエト連邦共産党書記長">ソビエト連邦共産党書記長</a>は「赤色皇帝」(<a href="/wiki/%E8%B5%A4" title="赤">赤</a>は共産主義を表す色)とも呼ばれる。 </p><p>スターリン時代からゴルバチョフが<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E5%88%B6" title="大統領制">大統領制</a>を導入するまで、名目上の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E5%85%83%E9%A6%96" class="mw-redirect" title="国家元首">国家元首</a>は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%B9%B9%E9%83%A8%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%95%B7" title="ソビエト連邦最高会議幹部会議長">最高会議幹部会議長</a>であったが、実権は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9B%B8%E8%A8%98%E9%95%B7" title="ソビエト連邦共産党書記長">ソビエト連邦共産党書記長</a>が握っていた。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">ブレジネフ</a>以降は共産党書記長が最高会議幹部会議長を兼務するようになったが、最高会議幹部会議長の権限は儀礼的・名誉的なものであり、彼らの権力の源泉は支配政党である共産党の書記長職であった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ソビエト連邦の指導者"><span id=".E3.82.BD.E3.83.93.E3.82.A8.E3.83.88.E9.80.A3.E9.82.A6.E3.81.AE.E6.8C.87.E5.B0.8E.E8.80.85"></span>ソビエト連邦の指導者</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=37" title="節を編集: ソビエト連邦の指導者"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%8C%87%E5%B0%8E%E8%80%85%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ソビエト連邦の指導者の一覧">ソビエト連邦の指導者の一覧</a>」を参照</div> <table class="wikitable"> <caption> </caption> <tbody><tr> <th>国家元首 </th> <th>政府の長(首相) </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%9F%B7%E8%A1%8C%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦中央執行委員会"><b>中央執行委員会幹部会共同議長</b></a> <ul><li><b><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア連邦共和国</a>代表</b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ミハイル・カリーニン">ミハイル・カリーニン</a>(<a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a><a href="/wiki/12%E6%9C%8830%E6%97%A5" title="12月30日">12月30日</a> - <a href="/wiki/1938%E5%B9%B4" title="1938年">1938年</a><a href="/wiki/1%E6%9C%8812%E6%97%A5" title="1月12日">1月12日</a>)</li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ共和国</a>代表</b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%B4%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC_(%E6%94%BF%E6%B2%BB%E5%AE%B6)" title="グリゴリー・ペトロフスキー (政治家)">グリゴリー・ペトロフスキー</a>(1922年12月30日 - 1938年1月12日)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国"><b>白ロシア共和国</b></a><b>代表</b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%B4%E3%83%A3%E3%82%B3%E3%83%95" title="アレクサンドル・チェルヴャコフ">アレクサンドル・チェルヴャコフ</a>(1922年12月30日 - 1937年6月16日)</li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース連邦共和国</a>代表</b> <ol><li><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%AA%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%8A%E3%83%AA%E3%83%9E%E3%83%8E%E3%83%95" title="ナリマン・ナリマノフ">ナリマン・ナリマノフ</a>(1922年12月30日 - 1925年3月19日)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%A0%E3%82%B5%E3%83%99%E3%82%B3%E3%83%95" title="ガザンファル・ムサベコフ">ガザンファル・ムサベコフ</a>(1925年5月21日 - 1937年6月)</li></ol></li></ul> <ul><li><b><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トルクメン・ソビエト社会主義共和国">トルクメン共和国</a>代表</b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%82%B3%E3%83%95" title="ネディルバイ・アイタコフ">ネディルバイ・アイタコフ</a>(1925年5月21日 - 1937年7月21日)</li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">ウズベク共和国</a>代表</b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%82%BA%E3%83%83%E3%83%A9%E3%83%BB%E3%83%9B%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%82%A8%E3%83%95" title="ファイズッラ・ホジャエフ">ファイズッラ・ホジャエフ</a>(1925年5月21日 - 1937年6月17日)</li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タジク・ソビエト社会主義共和国">タジク共和国</a>代表</b> <ol><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8C%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%83%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヌスラトゥッロ・マクスム (存在しないページ)">ヌスラトゥッロ・マクスム</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D1%83%D0%BC,_%D0%9D%D1%83%D1%81%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%BE" class="extiw" title="ru:Максум, Нусратулло">ロシア語版</a>)</span></span>(1931年3月18日 - 1934年1月4日)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%83%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%92%E3%83%B3%E3%83%90%E3%82%A8%E3%83%95" title="アブドゥッロ・ラヒンバエフ">アブドゥッロ・ラヒンバエフ</a>(1934年1月4日 - 1937年9月)</li></ol></li></ul> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%B9%B9%E9%83%A8%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%95%B7" title="ソビエト連邦最高会議幹部会議長"><b>最高会議幹部会議長</b></a> </p> <ol><li>ミハイル・カリーニン(1938年<a href="/wiki/1%E6%9C%8817%E6%97%A5" title="1月17日">1月17日</a> - <a href="/wiki/1946%E5%B9%B4" title="1946年">1946年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%8819%E6%97%A5" title="3月19日">3月19日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8B%E3%82%AF" title="ニコライ・シュヴェルニク">ニコライ・シュヴェルニク</a>(1946年3月19日 - <a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%8815%E6%97%A5" title="3月15日">3月15日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%95" title="クリメント・ヴォロシーロフ">クリメント・ヴォロシーロフ</a>(1953年3月15日 - <a href="/wiki/1960%E5%B9%B4" title="1960年">1960年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%887%E6%97%A5" title="5月7日">5月7日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a>(1960年5月7日 - <a href="/wiki/1964%E5%B9%B4" title="1964年">1964年</a><a href="/wiki/7%E6%9C%8815%E6%97%A5" title="7月15日">7月15日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8A%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%9F%E3%82%B3%E3%83%A4%E3%83%B3" title="アナスタス・ミコヤン">アナスタス・ミコヤン</a>(1964年7月15日 - <a href="/wiki/1965%E5%B9%B4" title="1965年">1965年</a><a href="/wiki/12%E6%9C%889%E6%97%A5" title="12月9日">12月9日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%89%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%8C%E3%82%A4" title="ニコライ・ポドゴルヌイ">ニコライ・ポドゴルヌイ</a>(1965年12月9日 - <a href="/wiki/1977%E5%B9%B4" title="1977年">1977年</a><a href="/wiki/6%E6%9C%8816%E6%97%A5" title="6月16日">6月16日</a>)</li> <li>レオニード・ブレジネフ(1977年6月16日 - <a href="/wiki/1982%E5%B9%B4" title="1982年">1982年</a><a href="/wiki/11%E6%9C%8810%E6%97%A5" title="11月10日">11月10日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%82%BA%E3%83%8D%E3%83%84%E3%82%A9%E3%83%95" title="ヴァシリー・クズネツォフ">ヴァシリー・クズネツォフ</a>(1982年11月10日 - <a href="/wiki/1983%E5%B9%B4" title="1983年">1983年</a><a href="/wiki/6%E6%9C%8816%E6%97%A5" title="6月16日">6月16日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">ユーリ・アンドロポフ</a>(1983年6月16日 - <a href="/wiki/1984%E5%B9%B4" title="1984年">1984年</a><a href="/wiki/2%E6%9C%889%E6%97%A5" title="2月9日">2月9日</a>)</li> <li>ヴァシリー・クズネツォフ(1984年2月9日 - 1984年<a href="/wiki/4%E6%9C%8811%E6%97%A5" title="4月11日">4月11日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">コンスタンティン・チェルネンコ</a>(1984年4月11日 - <a href="/wiki/1985%E5%B9%B4" title="1985年">1985年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%8810%E6%97%A5" title="3月10日">3月10日</a>)</li> <li>ヴァシリー・クズネツォフ(1985年3月10日 - 1985年<a href="/wiki/7%E6%9C%882%E6%97%A5" title="7月2日">7月2日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%83%AD%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%B3" title="アンドレイ・グロムイコ">アンドレイ・グロムイコ</a>(1985年7月2日 - <a href="/wiki/1988%E5%B9%B4" title="1988年">1988年</a><a href="/wiki/10%E6%9C%881%E6%97%A5" title="10月1日">10月1日</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>(1988年10月1日 - <a href="/wiki/1989%E5%B9%B4" title="1989年">1989年</a><a href="/wiki/5%E6%9C%8825%E6%97%A5" title="5月25日">5月25日</a>)</li></ol> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E8%AD%B0%E9%95%B7" title="ソビエト連邦最高会議議長"><b>最高会議議長</b></a> </p> <ul><li>ミハイル・ゴルバチョフ(1989年5月25日 - 1990年3月15日)</li></ul> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="ソビエト連邦大統領"><b>連邦大統領</b></a> </p> <ul><li>ミハイル・ゴルバチョフ(1990年3月15日 - 1991年12月25日)</li></ul> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="ロシアの首相"><b>人民委員会議議長</b></a> <ol><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a>(1922年 - 1924年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%BB%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B3%E3%83%95" title="アレクセイ・ルイコフ">アレクセイ・ルイコフ</a>(1924年 - 1930年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%83%A3%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%A2%E3%83%AD%E3%83%88%E3%83%95" title="ヴャチェスラフ・モロトフ">ヴャチェスラフ・モロトフ</a>(1930年 - 1941年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>(1941年 - 1953年)</li></ol> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%96%A3%E5%83%9A%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E8%AD%B0%E9%95%B7" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦閣僚会議議長"><b>閣僚会議議長</b></a> </p> <ol><li><a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B3%E3%83%95" title="ゲオルギー・マレンコフ">ゲオルギー・マレンコフ</a>(1953年 - 1955年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ニコライ・ブルガーニン">ニコライ・ブルガーニン</a>(1955年 - 1958年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a>(1958年 - 1964年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%BB%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%B3" title="アレクセイ・コスイギン">アレクセイ・コスイギン</a>(1964年 - 1980年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%BC%E3%83%9B%E3%83%8E%E3%83%95" title="ニコライ・チーホノフ">ニコライ・チーホノフ</a>(1980年 - 1985年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%95" title="ニコライ・ルイシコフ">ニコライ・ルイシコフ</a>(1985年 - 1991年)</li></ol> <p><b>閣僚内閣議長</b> </p> <ol><li><a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%95" title="ヴァレンチン・パヴロフ">ヴァレンチン・パヴロフ</a>(1991年)</li></ol> <p><b>国民経済管理委員会委員長</b> </p> <ol><li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%A8%E3%83%95" title="イワン・シラーエフ">イワン・シラーエフ</a>(1991年)</li></ol> </td></tr></tbody></table> <p>ソビエト連邦の指導者というのは、その政権当時のソ連内政、そしてその政権の特異を象徴するように、その地位も名称も幾多となく変更された。1922年の結成から解体までの1991年までの69年間、一貫して存続した最高職というのは存在せず、ソ連最高指導者の代名詞に相応しい<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9B%B8%E8%A8%98%E9%95%B7" title="ソビエト連邦共産党書記長">書記長</a>というのも、初代最高指導者であるレーニンはこの書記長職に就いたことが名実ともになく、ましてやこの書記長という役職は、ソビエト連邦という国家における職ではなく共産党という一政党の役職に過ぎなかったのである。このように、ソビエト連邦の歴史では一貫して明確に最高指導者といえる役職が存在せず、その区別というのは様々な論争を呼ぶが、本記事では一般に通用される指導者のみを列挙していく。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ウラジーミル・レーニン"><span id=".E3.82.A6.E3.83.A9.E3.82.B8.E3.83.BC.E3.83.9F.E3.83.AB.E3.83.BB.E3.83.AC.E3.83.BC.E3.83.8B.E3.83.B3"></span>ウラジーミル・レーニン</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=38" title="節を編集: ウラジーミル・レーニン"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" title="ウラジーミル・レーニン">ウラジーミル・レーニン</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Lenin_1920.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Lenin_1920.jpg/220px-Lenin_1920.jpg" decoding="async" width="220" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Lenin_1920.jpg/330px-Lenin_1920.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Lenin_1920.jpg/440px-Lenin_1920.jpg 2x" data-file-width="2112" data-file-height="3200" /></a><figcaption>ウラジーミル・レーニン</figcaption></figure> <p>ロシア革命を指導し、一般的にソビエト連邦の建国者として知られるウラジーミル・レーニンは、<a href="/wiki/1870%E5%B9%B4" title="1870年">1870年</a><a href="/wiki/4%E6%9C%8822%E6%97%A5" title="4月22日">4月22日</a>に誕生した。本名は<b>ウラジーミル・イリイチ・ウリヤノフ</b>(<span lang="ru">Влади́мир Ильи́ч Улья́нов</span>)であり、レーニン(<span lang="ru">Ленин</span>)という名は150を超えるペンネームの一つに過ぎない。なお、レーニンの名の由来は定かではく、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%8A%E5%B7%9D" title="レナ川">レナ川</a>から由来するという説や、ロシア語で「怠け者」を意味するレニーヴィ(<span lang="ru">Ленивцын</span>)からという説などがある<sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。そんなレーニンは、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%AF%E4%BA%BA" title="カルムイク人">カルムイク系</a>の父<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%BB%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%81%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%8E%E3%83%95" title="イリヤ・ニコラエヴィチ・ウリヤノフ">イリヤ</a>に、<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E4%BA%BA" title="ドイツ人">ドイツ</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%87%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="スウェーデン人">スウェーデン</a>の血が入る母マリアとの間に生まれた。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AB3%E4%B8%96_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%9A%87%E5%B8%9D)" title="アレクサンドル3世 (ロシア皇帝)">皇帝</a>暗殺計画へ関与した兄アレクサンドルが処刑されたことを契機に革命思想に傾倒し、学生運動への参加など、積極的な活動を行なった。レーニンが在学していた<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%B3%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="カザン大学">カザン大学</a>からは放校され、1897年には扇動罪で逮捕される。逮捕後、レーニンはシベリアに送られるが、のちにレーニンの妻となる<a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%87%E3%82%B8%E3%83%80%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%AB%E3%83%97%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%A4" title="ナデジダ・クルプスカヤ">ナデジダ・クルプスカヤ</a>とはここで出会う。刑期を終えたのちにレーニンは西欧に拠点を置き、ロシア社会民主労働党の幹部として頭角を現し始める<sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア革命">ロシア革命</a>の報を聞きつけロシアに帰国したレーニンはボリシェヴィキを指導し、<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%EF%BC%9D%E3%83%AA%E3%83%88%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="ブレスト=リトフスク条約">ブレスト=リトフスク条約</a>の締結、反対派の排除のための<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%89%B2%E3%83%86%E3%83%AD" title="赤色テロ">赤色テロ</a>、国際的共産主義枠組みである<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%B3" title="コミンテルン">コミンテルン</a>の創設など、後の世界を左右する出来事に関与した。<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="ロシア内戦">ロシア内戦</a>で<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>が勝利したのち、レーニンは西欧への革命の波及を試みたが、失敗に終わり、また、同時期のロシアで発生した<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%A3%A2%E9%A5%89_(1921%E5%B9%B4-1922%E5%B9%B4)" title="ロシア飢饉 (1921年-1922年)">大飢饉</a>からの反発への妥協として<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%B5%8C%E6%B8%88%E6%94%BF%E7%AD%96" class="mw-redirect" title="新経済政策">新経済政策</a>(ネップ)への転換を進め、経済は戦前の水準までに回復することとなった。 </p><p>1920年代に入ると、レーニンの身体はあらゆる部分で悪化しはじめ、療養のために職務から離れることが増えたが、病状が悪化する中でもレーニンはソビエト連邦(ソ連)の構想への意見交換など、政治への関与を弱めることはなく、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E5%95%8F%E9%A1%8C" title="グルジア問題">グルジア問題</a>を巡っては<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">スターリン</a>と公論までに発展するなど、とても病人とは思わせないような振る舞いを側近にみせた。1923年に3度目の脳卒中を起こすと、もはやまともな意思疎通は不可能となり、1924年1月21日、54歳で死去。遺体は防腐処理を施した上、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E5%BB%9F" title="レーニン廟">レーニン廟</a>に安置される。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ヨシフ・スターリン"><span id=".E3.83.A8.E3.82.B7.E3.83.95.E3.83.BB.E3.82.B9.E3.82.BF.E3.83.BC.E3.83.AA.E3.83.B3"></span>ヨシフ・スターリン</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=39" title="節を編集: ヨシフ・スターリン"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Stalin_in_1934.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Stalin_in_1934.jpg/220px-Stalin_in_1934.jpg" decoding="async" width="220" height="310" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Stalin_in_1934.jpg/330px-Stalin_in_1934.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Stalin_in_1934.jpg/440px-Stalin_in_1934.jpg 2x" data-file-width="2516" data-file-height="3544" /></a><figcaption>ヨシフ・スターリン</figcaption></figure> <p>本名<b>ヨシフ・ヴィッサリオノヴィチ・ジュガシヴィリ</b>。1878年12月18日、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E4%B8%8B%E3%81%AE%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2" title="ロシア帝国下のグルジア">グルジア(ジョージア)</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%AA_(%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A2)" class="mw-redirect" title="ゴリ (ジョージア)">ゴリ</a>に生まれる。父<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%AA%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%82%AC%E3%82%B7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%AA" title="ヴィッサリオン・ジュガシヴィリ">ヴィッサリオン・ジュガシヴィリ</a>はゴリに工房を構えるグルジア靴職人、母<a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%86%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B2%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%BC" title="ケテワン・ゲラーゼ">ケテワン・ゲラーゼ</a>は、レンガ職人の娘であり、共に<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E5%A5%B4%E5%88%B6" title="農奴制">農奴</a>の家系の出身であった<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKotkin201415–16_122-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKotkin201415–16-122"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEService200813–17_123-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEService200813–17-123"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。生まれ故郷ゴリは、周辺の他の都市と比べて<a href="/wiki/%E6%B2%BB%E5%AE%89" title="治安">治安</a>の悪い地域であったが<sup id="cite_ref-Young_Stalin_124-0" class="reference"><a href="#cite_note-Young_Stalin-124"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、父ヴィッサリオンは靴職人として成功を収めており、一時は十数人の従業員を雇うほどの経済的余裕があった<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMontefiore201022–25_125-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMontefiore201022–25-125"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。しかし事業は行き詰りを見せ始め<sup id="cite_ref-FOOTNOTEService200816–17_126-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEService200816–17-126"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、次第に<a href="/wiki/%E9%85%92" title="酒">酒</a>に心身を支配されるようになった父ヴィッサリオンは、妻や幼い息子(スターリン)への暴力を日常的に振るうようになる<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMontefiore201022–25_125-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMontefiore201022–25-125"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>母ケテワンはスターリンを引き連れ、1886年、ある司祭の家に居候を始める<sup id="cite_ref-FOOTNOTEConquest199112Montefiore200731Kotkin201420–21_128-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEConquest199112Montefiore200731Kotkin201420–21-128"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また、母ケテワンは、息子スターリンに学校教育を受けさせることを強く熱望していたという<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMontefiore200731–32_129-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMontefiore200731–32-129"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。その司祭の計らいによりゴリの教会付属学校に入学を許されたスターリンは、同級生たちと頻繁に争いながらも学業の面では極めて優秀な成績を残した<sup id="cite_ref-FOOTNOTEConquest199111Service200420Montefiore200732–34Kotkin201421_130-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEConquest199111Service200420Montefiore200732–34Kotkin201421-130"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEConquest199112Service200430Montefiore200744Kotkin201426_131-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEConquest199112Service200430Montefiore200744Kotkin201426-131"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。一方で、幼少期のスターリンは病気や怪我に苦しめられ1884年には<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%84%B6%E7%97%98" title="天然痘">天然痘</a>に罹患し、命は助かったものの顔面の皮膚には一生の目立つ痘痕を残した。 </p><p>首都<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%93%E3%83%AA%E3%82%B7" title="トビリシ">トビリシ</a>の神学校に入学したスターリンは<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDeutscher196628Montefiore200751–53Khlevniuk201515_132-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDeutscher196628Montefiore200751–53Khlevniuk201515-132"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、ここでも優秀な成績を収めたが、いつしか神学に対する興味は失い、成績も下がっていった。この頃には<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9" title="カール・マルクス">カール・マルクス</a>の著作である『<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC%E8%AB%96" title="資本論">資本論</a>』に影響され<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDeutscher196638Montefiore200764_133-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDeutscher196638Montefiore200764-133"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、熱心な<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="マルクス主義">マルクス主義</a>者となったとされており<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMontefiore200769_134-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMontefiore200769-134"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、スターリンが自らを<a href="/wiki/%E7%84%A1%E7%A5%9E%E8%AB%96" title="無神論">無神論者</a>だと宣言していた時期と重なることから、ここでの生活が彼に何らしらの影響を及ぼし、活動家の道を志すようになったと思われる。結局スターリンは、トビリシ神学校を去り、戻ることはなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTEService200441Montefiore200771_135-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEService200441Montefiore200771-135"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ニキータ・フルシチョフ"><span id=".E3.83.8B.E3.82.AD.E3.83.BC.E3.82.BF.E3.83.BB.E3.83.95.E3.83.AB.E3.82.B7.E3.83.81.E3.83.A7.E3.83.95"></span>ニキータ・フルシチョフ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=40" title="節を編集: ニキータ・フルシチョフ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Nikita_Khrushchev_1959.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Nikita_Khrushchev_1959.jpg/220px-Nikita_Khrushchev_1959.jpg" decoding="async" width="220" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Nikita_Khrushchev_1959.jpg/330px-Nikita_Khrushchev_1959.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Nikita_Khrushchev_1959.jpg/440px-Nikita_Khrushchev_1959.jpg 2x" data-file-width="2266" data-file-height="2310" /></a><figcaption>ニキータ・フルシチョフ</figcaption></figure> <p>1894年4月17日、生まれる。炭鉱労働者と農民との子であったフルシチョフは、幼少期より十分な教育を受けることができなかった。ロシア革命以前より労働運動に参加したことが切っ掛けとなり、1918年にロシア共産党に入党。内戦中、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>政治委員として参加し、1921年に帰郷。 </p><p>1925年、ユゾフカのペトロフスコ・マリインスク地区党書記に就任して以後は党活動に専従することとなる。現地で得た広範な知識で台頭し、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>の側近であった<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%B6%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%81" title="ラーザリ・カガノーヴィチ">カガノーヴィチ</a>に注目されることになる。1931年にモスクワ党専従となり、モスクワ地下鉄の建設を指揮する。この功績がスターリンの目に留まり、<a href="/wiki/1934%E5%B9%B4" title="1934年">1934年</a>1月の第17回ソ連共産党大会で中央委員に選出され、翌年の<a href="/wiki/1935%E5%B9%B4" title="1935年">1935年</a>3月にはモスクワ党第一書記となる。<a href="/wiki/1938%E5%B9%B4" title="1938年">1938年</a>4月に政治局員候補となり、粛清された<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B7%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%AB" title="スタニスラフ・コシオール">スタニスラフ・コシオール</a>の後任として、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ウクライナ共産党">ウクライナ共産党</a>第一書記となった。1939年3月、第18回党大会で政治局員に昇格する。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%81%AE%E6%AD%BB%E3%81%A8%E5%9B%BD%E8%91%AC" title="ヨシフ・スターリンの死と国葬">スターリンの死後</a>、共産党内ではスターリンの後任としてフルシチョフ、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B3%E3%83%95" class="mw-redirect" title="マレンコフ">マレンコフ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%A4" class="mw-redirect" title="ベリヤ">ベリヤ</a>が注目されることになった。ただ、マレンコフはあまりにも人気があまりなく、フルシチョフとの協力関係を築き上げる。党内で<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%A4" class="mw-redirect" title="ベリヤ">ベリヤ</a>への攻勢を仕掛け、処刑までに追い込むと、9月に第一書記へと就任。1957年には<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E5%85%9A%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%97%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="反党グループ事件">中央委員会幹部会にて一度は解任が決まるも</a>、中央委員会総会によって見送りとなった。 </p><p>しかし、7年後の1964年、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a>らはフルシチョフの確実な解任を目途み、これはフルシチョフの<b>自発的</b>な辞任によって功を収める。第一書記の就任中、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E6%89%B9%E5%88%A4" title="スターリン批判">スターリン批判</a>を皮切りとした内政改革の推進、外交での<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E5%8D%B1%E6%A9%9F" title="キューバ危機">キューバ危機</a>を引き起こすなど、とても感情的な人物であったとされる。また、フルシチョフの時期には<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%97%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%AF1%E5%8F%B7" title="スプートニク1号">スプートニク1号</a>の打ち上げを成功させるなど、まさにソビエト連邦の黄金期であった。 </p><p>引退後のフルシチョフは<a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%BC%E3%83%81%E3%83%A3" title="ダーチャ">ダーチャ</a>(別荘)での生活を半ば強いられた。ダーチャの至るところに<a href="/wiki/%E7%9B%97%E8%81%B4%E5%99%A8" class="mw-redirect" title="盗聴器">盗聴器</a>が仕掛けられており、生活はKGBが把握下していたため、実質上の<a href="/wiki/%E8%BB%9F%E7%A6%81" title="軟禁">軟禁</a>状態にあり、回想録の出版では、当局の妨害を受けつつもこれを実現させた。7年間の年金生活の後、1971年9月11日に<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>の病院で死去した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="レオニード・ブレジネフ"><span id=".E3.83.AC.E3.82.AA.E3.83.8B.E3.83.BC.E3.83.89.E3.83.BB.E3.83.96.E3.83.AC.E3.82.B8.E3.83.8D.E3.83.95"></span>レオニード・ブレジネフ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=41" title="節を編集: レオニード・ブレジネフ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Staatshoofden,_portretten,_Bestanddeelnr_925-6563.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg/220px-Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg/330px-Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg/440px-Staatshoofden%2C_portretten%2C_Bestanddeelnr_925-6563.jpg 2x" data-file-width="2438" data-file-height="1697" /></a><figcaption>レオニード・ブレジネフ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1906%E5%B9%B4" title="1906年">1906年</a><a href="/wiki/12%E6%9C%8819%E6%97%A5" title="12月19日">12月19日</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%AB%E3%83%86%E3%83%AA%E3%83%8E%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E7%9C%8C" title="エカテリノスラフ県">エカテリノスラフ県</a><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5" class="extiw" title="ru:Каменское">カメンスコエ</a>(現在の<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a>の<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%A4%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%82%B1" title="カーミヤンシケ">カーミヤンシケ</a>市)で生まれた。父イリヤは祖父の代以来の金属工場の労働者であり、レオニードも15歳で製鉄所に勤務する。<a href="/wiki/1921%E5%B9%B4" title="1921年">1921年</a>、一家で<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AF" title="クルスク">クルスク</a>に転居。<a href="/wiki/1923%E5%B9%B4" title="1923年">1923年</a>には<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%A0%E3%82%BD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="コムソモール">コムソモール</a>に加わる。1924年から1927年までクルスクの職業技術学校に学び、初級農業技師となって<a href="/wiki/%E5%9C%9F%E5%A3%8C%E6%94%B9%E8%89%AF" title="土壌改良">土壌改良</a>業務に就く。<a href="/wiki/1930%E5%B9%B4" title="1930年">1930年</a>に生まれ故郷カメンスコエに戻り、1931年10月に共産党に入党した。入党後、冶金大学に在学し、<a href="/wiki/1935%E5%B9%B4" title="1935年">1935年</a>5月に卒業して東ウクライナの製鉄所技師になった。 </p><p>同年10月、<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>に入隊し、<a href="/wiki/%E6%88%A6%E8%BB%8A" title="戦車">戦車</a>訓練校を修了すると<a href="/wiki/%E8%A3%85%E7%94%B2%E9%83%A8%E9%9A%8A" title="装甲部隊">戦車部隊</a>の<a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB%E5%B0%86%E6%A0%A1" title="政治将校">政治委員</a>となった。<a href="/wiki/1936%E5%B9%B4" title="1936年">1936年</a>末にはドニエプロジェルジンスク冶金大学の校長になった。1937年に<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ウクライナ共産党">ウクライナ共産党</a>幹部、モルダヴィア(後の<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルダヴィア・ソビエト社会主義共和国">モルダヴィア・ソビエト社会主義共和国</a>、現・<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90" title="モルドバ">モルドバ</a>)党委員会第一書記、<a href="/wiki/1939%E5%B9%B4" title="1939年">1939年</a>5月にドニエプロペトロフスク州党委員会書記になり、<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E9%9C%80%E7%94%A3%E6%A5%AD" title="軍需産業">防衛産業</a>の組織を行った。 </p><p><a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E6%88%A6" title="独ソ戦">大祖国戦争</a>では、ブレジネフのドニエプロペトロフスクは8月26日にドイツ軍の手に落ちるも、ブレジネフらの努力によって市の産業を<a href="/wiki/%E7%96%8E%E9%96%8B" title="疎開">疎開</a>させたことにより壊滅の惨状は免れた。<a href="/wiki/1943%E5%B9%B4" title="1943年">1943年</a>4月に第18軍政治部長、1945年5月の時点で第4ウクライナ方面軍政治指導部部長として<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%8F" title="プラハ">プラハ</a>入城。<a href="/wiki/1946%E5%B9%B4" title="1946年">1946年</a>8月、ブレジネフは少将の階級で赤軍を退役。 </p><p><a href="/wiki/1950%E5%B9%B4" title="1950年">1950年</a>3月に<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦最高会議">最高会議</a>代議員に選出され、6月、モルダヴィア共産党中央委員会第一書記に就任し、<a href="/wiki/1952%E5%B9%B4" title="1952年">1952年</a>10月に共産党中央委員会及び最高会議幹部会議員となった。<a href="/wiki/1953%E5%B9%B4" title="1953年">1953年</a>3月に党幹部会が廃止され、より小さな政治局が再構成されると、政治局員にこそならなかったが、その代わりに中将の階級と共にソ連軍政治総局長第一代理に任命された。<a href="/wiki/1954%E5%B9%B4" title="1954年">1954年</a>に<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD#カザフスタン共産党" title="カザフ・ソビエト社会主義共和国">カザフ共産党</a>中央委員会第二書記となり、<a href="/wiki/1955%E5%B9%B4" title="1955年">1955年</a>5月にカザフ共産党中央委員会第一書記として、カザフ・ソビエト共和国の開拓事業を指導した。<a href="/wiki/1956%E5%B9%B4" title="1956年">1956年</a>2月、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>へ呼び戻され、共産党中央委員会政治局員候補兼書記として防衛産業・宇宙画・重工業及び首都建設を指揮する。 </p><p><a href="/wiki/1960%E5%B9%B4" title="1960年">1960年</a>5月には最高会議幹部会議長に就任し、名目としての国家元首となった。そして1964年10月、フルシチョフの失脚によって第一書記へ就任。<a href="/wiki/1966%E5%B9%B4" title="1966年">1966年</a>4月には第一書記をスターリンの肩書きであった書記長へと改称し、フルシチョフとは逆の道を進む。1970年代の経済停滞に書記長であったブレジネフの国内的な権力は、次第に虚栄を表す。1982年11月死去。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ユーリ・アンドロポフ"><span id=".E3.83.A6.E3.83.BC.E3.83.AA.E3.83.BB.E3.82.A2.E3.83.B3.E3.83.89.E3.83.AD.E3.83.9D.E3.83.95"></span>ユーリ・アンドロポフ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=42" title="節を編集: ユーリ・アンドロポフ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">ユーリ・アンドロポフ</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:RIAN_archive_101740_Yury_Andropov,_Chairman_of_KGB.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg/220px-RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg" decoding="async" width="220" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg/330px-RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg/440px-RIAN_archive_101740_Yury_Andropov%2C_Chairman_of_KGB.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="926" /></a><figcaption>ユーリ・アンドロポフ</figcaption></figure> <p>1914年6月15日、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%AA%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="スタヴロポリ地方">スタヴロポリ州</a>に生まれる。鉄道職員の父をもち、16歳より<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%A0%E3%82%BD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="コムソモール">コムソモール</a>に参加<sup id="cite_ref-solovyov_P22_136-0" class="reference"><a href="#cite_note-solovyov_P22-136"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-solovyov_P113_137-0" class="reference"><a href="#cite_note-solovyov_P113-137"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。その後、職を転々とし、1932年、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%83%93%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ルイビンスク">ルイビンスク</a>水上輸送技術専門学校に入学。卒業後の1936年には同都市におかれた造船所内のコムソモール専従書記となり、この頃、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソ連国家保安委員会">KGB</a>に所属した。1938年までに<a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%AD%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E3%83%AA%E5%B7%9E" title="ヤロスラヴリ州">ヤロスラヴリ州</a>の党委員会のコムソモール第一書記に昇進し、1939年ソ連共産党に入党。1940年には、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AD%EF%BC%9D%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カレロ=フィン・ソビエト社会主義共和国">カレロ=フィン・ソビエト社会主義共和国</a>の<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%9B%B8%E8%A8%98" title="第一書記">第一書記</a>となる。なぜここまでの出世を成し遂げたかについては、当時の大粛清が影響されていると考えられており、戦後には第二書記へ降格となった。しかし、同地のソ連化を推し進めたことが評価され、1951年、党中央委員会に転属する。1953年に駐<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC" title="ハンガリー">ハンガリー</a>参事官、翌年アンドロポフは同国大使に昇進する。一見順調に見えるアンドロポフのキャリアであるが、中央委員会に在属した者の大使館配属というのは、ほとんどの場合、出世の道を閉ざされることを意味した。しかしアンドロポフが<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC" title="ハンガリー">ハンガリー</a>に赴任することになったのは、当時の<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a>第一書記(書記長)が脱スターリン政策の一環として党員配置転換を行なっており、それに巻き添えを受けたためである。 </p><p>1967年5月、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソ連国家保安委員会">KGB</a>議長に就任、同時期に政治局員候補へと選出される。秘密警察組織であるKGBの長が政治局員候補へ選出されるのは、スターリン政権に手腕を振るった<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%B4%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%A4" title="ラヴレンチー・ベリヤ">ラヴレンチー・ベリヤ</a>以来となり、これには西側には激震が走った。KGB議長というのは軍人という名目に置かれるため、その階級は<a href="/wiki/%E4%B8%8A%E7%B4%9A%E5%A4%A7%E5%B0%86_(%E3%82%BD%E9%80%A3)" title="上級大将 (ソ連)">上級大将</a>であったが、書記長になることを見据えたアンドロポフは必要以外に軍服を着用することは滅多になく、精力的に活動した。就任後は数百人もの外国人をKGBのネットワークに組み込み、1万件以上の技術情報をソ連中央に提供するなどの成果を上げ、また、この頃のソ連で横行していた汚職や賄賂を徹底的に対処することを決意し、1969年、ブレジネフの意向を汲まずKGB職員の<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%82%A4%E3%83%80%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%A8%E3%83%95" title="ヘイダル・アリエフ">ヘイダル・アリエフ</a>をアゼルバイジャン共産党中央委員会第一書記に任命する。その後もアンドロポフは、KGBという脈をあらゆる手段で駆使し、レニングラード州第一書記、グルジア第一書記を解任に追いやり、ブレジネフの周辺にも手加減をかけなかった。このソ連全土での汚職摘発には<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ゴルバチョフ</a>すらも関与しており、クラスノダール地区書記でありブレジネフの旧友であったメドノフは、このゴルバチョフの手柄によって処分された。 </p><p>1982年11月には、ブレジネフの死去に伴い書記長に就任。今後の改革を約束し、内政面では労働規律の強化、汚職摘発など、多種にわたってブレジネフ時代の弊害を取り除こうと躍起になった。しかし外交面では、<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%88" title="デタント">デタント</a>崩壊、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%9F%93%E8%88%AA%E7%A9%BA%E6%A9%9F%E6%92%83%E5%A2%9C%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="大韓航空機撃墜事件">大韓航空機撃墜事件</a>など、ブレジネフ政権以上の緊張を深めさせた。かねて健康がすぐれなかったアンドロポフだが、書記長に就任してからはより一層の多忙によって悪化を極めた。フィンランド大統領<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%A6%E3%83%8E%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%A4%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%B9%E3%83%88" title="マウノ・コイヴィスト">マウノ・コイヴィスト</a>との接見では、通常の接見会場である空港では行われずクレムリンで行われ、この時のアンドロポフはボディーガードに両腕を支えられている様であった。こうして、アンドロポフは姿を見せないまま、腎不全により1984年2月9日死去。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="コンスタンティン・チェルネンコ"><span id=".E3.82.B3.E3.83.B3.E3.82.B9.E3.82.BF.E3.83.B3.E3.83.86.E3.82.A3.E3.83.B3.E3.83.BB.E3.83.81.E3.82.A7.E3.83.AB.E3.83.8D.E3.83.B3.E3.82.B3"></span>コンスタンティン・チェルネンコ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=43" title="節を編集: コンスタンティン・チェルネンコ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">コンスタンティン・チェルネンコ</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:KonstantinChernenko2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/KonstantinChernenko2.jpg/220px-KonstantinChernenko2.jpg" decoding="async" width="220" height="239" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/KonstantinChernenko2.jpg/330px-KonstantinChernenko2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/47/KonstantinChernenko2.jpg 2x" data-file-width="412" data-file-height="448" /></a><figcaption>コンスタンティン・チェルネンコ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/1911%E5%B9%B4" title="1911年">1911年</a><a href="/wiki/9%E6%9C%8824%E6%97%A5" title="9月24日">9月24日</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%8E%E3%83%A4%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AF" title="クラスノヤルスク">クラスノヤルスク</a>にて生まれる。鉱山労働に従事する父と農作業で働く母とのあいだに生まれた<sup id="cite_ref-138" class="reference"><a href="#cite_note-138"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>チェルネンコは、幼少時より積極的に働き、<a href="/wiki/1930%E5%B9%B4" title="1930年">1930年</a>には<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>に入隊。ソ連と<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD_(1912%E5%B9%B4-1949%E5%B9%B4)" title="中華民国 (1912年-1949年)">中華民国</a>の国境警備隊に配属される。 </p><p><a href="/wiki/1931%E5%B9%B4" title="1931年">1931年</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソビエト連邦共産党</a>への入党を果たし、軍を除隊した後はクラスノヤルスク地方党宣伝部副部長となる。<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>中にクラスノヤルスク地方党書記を務め、それと同時にモルドバの<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%83%8B%E3%83%A7%E3%83%95" class="mw-redirect" title="キシニョフ">キシニョフ</a>教育大学を卒業。<a href="/wiki/1945%E5%B9%B4" title="1945年">1945年</a>に<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%B3%E3%82%B6%E5%B7%9E" title="ペンザ州">ペンザ州</a>党委員会書記を経て、<a href="/wiki/1948%E5%B9%B4" title="1948年">1948年</a>にモルダビア共産党中央委員会宣伝扇動部長となる。当時モルダビア第一書記を務めていた<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a>とは、この頃に親交を深めたとされる。 </p><p>モスクワへの階段を駆け上がるブレジネフと並列して、チェルネンコもまたブレジネフの右腕として昇進し続けた。<a href="/wiki/1960%E5%B9%B4" title="1960年">1960年</a>にブレジネフはチェルネンコを首席補佐官に任命し、ブレジネフが第一書記へ就任した翌年の<a href="/wiki/1965%E5%B9%B4" title="1965年">1965年</a>には、ソ連共産党総務部長への就任が決まり、その後もチェルネンコは、<a href="/wiki/1971%E5%B9%B4" title="1971年">1971年</a>に中央委員会委員、<a href="/wiki/1976%E5%B9%B4" title="1976年">1976年</a>の中央委員会書記、<a href="/wiki/1977%E5%B9%B4" title="1977年">1977年</a>の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%94%BF%E6%B2%BB%E5%B1%80" title="ソ連共産党政治局">政治局員候補</a>に就任し、<a href="/wiki/1978%E5%B9%B4" title="1978年">1978年</a>には政治局員へ抜擢される。チェルネンコはブレジネフの右腕として振る舞い、1982年にブレジネフが死去するまで、彼のすべてを庇い続けた。ブレジネフ逝去の報が伝わってすぐに開会された中央委員会でチェルネンコは、アンドロポフに対し、チェルネンコがアンドロポフを書記長に推薦することを引き換えに、アンドロポフはチェルネンコを第二書記に任命することを持ちかけ、見事チェルネンコは第二書記としてアンドロポフ政権の始動を見守った。 </p><p><a href="/wiki/1984%E5%B9%B4" title="1984年">1984年</a><a href="/wiki/2%E6%9C%88" title="2月">2月</a>にアンドロポフが死去するにあたり新たに書記長に就任したチェルネンコは、病に侵され、書記長就任からの数ヶ月を最後に書記長の職務を満足できずにいた。そして<a href="/wiki/1985%E5%B9%B4" title="1985年">1985年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%88" title="3月">3月</a>、チェルネンコは長い闘病の末、73歳で死去するのであった。書記長に在任した期間はおよそ1年であり、最も短命なソ連の政権であった。しかしチェルネンコの1年は、冷戦の激化による軍事費の増大、西側諸国に向けた<a href="/wiki/1984%E5%B9%B4%E3%83%AD%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1984年ロサンゼルスオリンピック">1984年ロサンゼルスオリンピック</a>への報復的ボイコットなど、今日も知られる事象が行われた時期でもあった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ミハイル・ゴルバチョフ"><span id=".E3.83.9F.E3.83.8F.E3.82.A4.E3.83.AB.E3.83.BB.E3.82.B4.E3.83.AB.E3.83.90.E3.83.81.E3.83.A7.E3.83.95"></span>ミハイル・ゴルバチョフ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=44" title="節を編集: ミハイル・ゴルバチョフ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ミハイル・ゴルバチョフ">ミハイル・ゴルバチョフ</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:GorbachevMS.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/GorbachevMS.jpg/220px-GorbachevMS.jpg" decoding="async" width="220" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/GorbachevMS.jpg/330px-GorbachevMS.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/GorbachevMS.jpg/440px-GorbachevMS.jpg 2x" data-file-width="2800" data-file-height="4050" /></a><figcaption>ミハイル・ゴルバチョフ</figcaption></figure> <p>最後のソ連最高指導者として名を誇るミハイル・ゴルバチョフは<a href="/wiki/1931%E5%B9%B4" title="1931年">1931年</a><a href="/wiki/3%E6%9C%882%E6%97%A5" title="3月2日">3月2日</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%AA%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="スタヴロポリ地方">スタヴロポリ地方</a>の貧しい家庭に生を受けた<sup id="cite_ref-:42_139-0" class="reference"><a href="#cite_note-:42-139"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ヨシフ・スターリン">ヨシフ・スターリン</a>の<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="大粛清">大粛清</a>の旋風が吹き荒れる幼少時代を過ごし、少年期には<a href="/wiki/%E9%9B%86%E5%9B%A3%E8%BE%B2%E5%A0%B4" title="集団農場">集団農場</a>においてその功績が当局によって評価され、1950年には当局の推薦のもとソ連学術界の権威、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="モスクワ大学">モスクワ大学</a>へと入学した。在学中の1952年にはソビエト連邦共産党へ入党し、1970年、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%AA%E5%9C%B0%E6%96%B9" title="スタヴロポリ地方">スタヴロポリ地方</a>党委員会の第一書記に就任する。 </p><p>第一書記時代のゴルバチョフは、スタヴロポリ大運河の建設を指揮するなど、後年の指導者時代を彷彿とさせる積極ぶりを発揮した。1978年、チェルネンコによって農業担当として<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソビエト連邦共産党中央委員会">党中央委員会</a>書記に抜擢され、2年後の1980年には<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%94%BF%E6%B2%BB%E5%B1%80" title="ソ連共産党政治局">党政治局員</a>となる。18年の長期政権を築き上げた<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%B8%E3%83%8D%E3%83%95" title="レオニード・ブレジネフ">レオニード・ブレジネフ</a>の亡き後、<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%95" title="ユーリ・アンドロポフ">ユーリ・アンドロポフ</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8D%E3%83%B3%E3%82%B3" title="コンスタンティン・チェルネンコ">コンスタンティン・チェルネンコ</a>の時代を経て、1985年、ついに共産党書記長へと上り詰めた。このとき55歳のゴルバチョフは、前任の3人とはまるで対照的に活動することとなる。 </p><p>1986年11月に開かれたソ連共産党大会を境に、ゴルバチョフはソ連のその閉鎖的な体制を根本から見直しに動き始め、それぞれ「立て直し」「情報公開」を意味する<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">ペレストロイカ</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%8E%E3%82%B9%E3%83%81" title="グラスノスチ">グラスノスチ</a>を提唱した。また外交では新冷戦以降に悪化した西側諸国との関係改善、中ソ対立の解消、日本との領土問題の協議を進め、その成果として<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%81%AE%E5%A3%81%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ベルリンの壁崩壊">ベルリンの壁崩壊</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%BF%E4%BC%9A%E8%AB%87" title="マルタ会談">冷戦終結の宣言</a><sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>があげられる。 </p><p>1990年に新設のソビエト連邦大統領に就任し、低下しつつあった求心力を取り戻そうと試みるが、当時のソ連各地の混乱を抑えることは失敗に終わり、保守派らの引き起こした1991年の<a href="/wiki/8%E6%9C%88%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%BF%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="8月クーデター">8月クーデター</a>の失敗後、ゴルバチョフの権威はもはや存在しないようなもだった。1991年12月の<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E5%85%B1%E5%90%8C%E4%BD%93" title="独立国家共同体">独立国家共同体</a>の創設と同時にソ連邦大統領を辞任、これと同時にソビエト連邦は消滅した。 </p><p>大統領辞任後はそのままロシアに住み、政治活動に専念した時期はあるものの、全体として熱心な政治活動を行うことはなかった。その代わり、超大国最後の指導者として世界各国、とりわけ西側諸国での講演やインタビューなどに応じ、緊迫する国際情勢や、長期的な政権と化すプーチン政権への意見を求められた。2022年8月30日モスクワにて死去、歴代ソ連最高指導者の中では最長寿の91歳であった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="司法裁判"><span id=".E5.8F.B8.E6.B3.95.E8.A3.81.E5.88.A4"></span>司法裁判</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=45" title="節を編集: 司法裁判"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>建国者のレーニンは<a href="/wiki/%E7%A7%98%E5%AF%86%E8%AD%A6%E5%AF%9F" title="秘密警察">秘密警察</a>の<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%83%BC" title="チェーカー">チェーカー</a>を設立し、即座に容疑者の<a href="/wiki/%E9%80%AE%E6%8D%95" title="逮捕">逮捕</a>、<a href="/wiki/%E6%8A%95%E7%8D%84" class="mw-redirect" title="投獄">投獄</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%BB%E5%88%91" title="死刑">処刑</a>などを行う権限を与えられ、これが<a href="/wiki/%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="粛清">粛清</a>の引き金となった。チェーカーは建前上、党に所属するものとされていたが、実際にはレーニン個人の直属であったといっても過言ではない。チェーカーの無差別な処刑は、反体制派はともかく無関係の者までも日常的に処刑しており、時には罪状をでっち上げてまで処刑していた。レーニンは「<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A42%E4%B8%96_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%9A%87%E5%B8%9D)" title="ニコライ2世 (ロシア皇帝)">ニコライ</a>の手は血に塗れているのだから裁判は必要ない」という理由で皇帝一家ともども処刑を行うなど法に対する姿勢がずさんであったために、歴史家<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%9F%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%8E%E3%83%95" title="ドミトリー・ヴォルコゴーノフ">ドミトリー・ヴォルコゴーノフ</a>は「ボリシェビキが法を守るふりさえしなくなった」契機だと批判した。 </p><p>スターリン時代には<a href="/wiki/%E5%AF%86%E5%91%8A" title="密告">密告</a>が奨励されるなど、<a href="/wiki/%E8%AD%A6%E5%AF%9F%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="警察国家">警察国家</a>・<a href="/wiki/%E5%85%A8%E4%BD%93%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="全体主義">全体主義</a>国家としての色合いが強くなった。<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E8%A3%81%E5%88%A4" title="モスクワ裁判">モスクワ裁判</a>など形式的な裁判により多くの人々が有罪の判決を言い渡され、処刑されるか各地の<a href="/wiki/%E5%BC%B7%E5%88%B6%E5%8F%8E%E5%AE%B9%E6%89%80" title="強制収容所">強制収容所</a>へ送られることになった。スターリンは、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・トロツキー">トロツキー</a>や<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B2%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%95" title="セルゲイ・キーロフ">キーロフ</a>などの政敵たちや党内反対派を殺すためにチェーカーを改名した<a href="/wiki/%E3%82%B2%E3%83%BC%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%A6%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="ゲーペーウー">GPU</a>(ゲーペーウー)を用いた。 </p> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%B2%9B%E6%B8%85" title="大粛清">大粛清</a>」を参照</div> <p>スターリン批判後には、このような抑圧的なシステムは幾分か緩和されることになったが、秘密警察のGPUが改編された<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソ連国家保安委員会">KGB</a>として存続し国民生活を強く監視する体制は残った。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外交関係"><span id=".E5.A4.96.E4.BA.A4.E9.96.A2.E4.BF.82"></span>外交関係</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=46" title="節を編集: 外交関係"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%A4%96%E4%BA%A4%E9%96%A2%E4%BF%82" title="ソビエト連邦の外交関係">ソビエト連邦の外交関係</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="概要_3"><span id=".E6.A6.82.E8.A6.81_3"></span>概要</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=47" title="節を編集: 概要"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:CommunistBlock.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/CommunistBlock.png/300px-CommunistBlock.png" decoding="async" width="300" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/CommunistBlock.png/450px-CommunistBlock.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/CommunistBlock.png/600px-CommunistBlock.png 2x" data-file-width="1357" data-file-height="633" /></a><figcaption>赤は社会主義国、薄い赤はその影響下にある国</figcaption></figure> <p>外交関係では、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="東側諸国">東側諸国</a>の<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会主義">社会主義</a>陣営(<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>)の盟主として、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>を筆頭とする<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="西側諸国">西側</a>の<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="資本主義">資本主義</a>陣営(<a href="/wiki/%E5%8C%97%E5%A4%A7%E8%A5%BF%E6%B4%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="北大西洋条約機構">北大西洋条約機構</a>)と対決していた(いわゆる<a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦</a>)。 </p><p>成立当初は<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9" title="フランス">フランス</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>、アメリカ合衆国など大国の承認を得られず孤立したうえ、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%87%BA%E5%85%B5" title="シベリア出兵">シベリア出兵</a>等も行われ、またソビエト政府は<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E4%B8%89%E5%9B%BD" title="バルト三国">バルト三国</a>を攻撃した。その後、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB" class="mw-redirect" title="モンゴル">モンゴル</a>や<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="東トルキスタン">東トルキスタン</a>を衛星国とした。この頃からソ連は各国に承認されていく。特にアメリカはソ連経済への介入をはかりいち早く承認した。 </p><p><a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>始めにはバルト三国やフィンランドにも侵攻した。<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E6%88%A6" title="独ソ戦">独ソ戦</a>で侵攻してきたドイツを撃退・打倒した第二次世界大戦後に、東ドイツやチェコスロバキア、<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2" title="ブルガリア">ブルガリア</a>などの<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="東ヨーロッパ">東ヨーロッパ</a>諸国を<a href="/wiki/%E8%A1%9B%E6%98%9F%E5%9B%BD" title="衛星国">衛星国</a>化させた。さらに<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%82%B4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="ユーゴスラビア">ユーゴスラビア</a>が主導する<a href="/wiki/%E9%9D%9E%E5%90%8C%E7%9B%9F" class="mw-redirect" title="非同盟">非同盟</a>諸国と呼ばれる中華人民共和国・<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89" title="インド">インド</a>・<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90" title="キューバ">キューバ</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%81%E3%82%AA%E3%83%94%E3%82%A2" title="エチオピア">エチオピア</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B8%E3%83%97%E3%83%88" title="エジプト">エジプト</a>・<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%82%AF" title="イラク">イラク</a>・<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シリア">シリア</a>などのいわゆる<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E4%B8%96%E7%95%8C" title="第三世界">第三世界</a>と友好協力条約を結び、関係を持つ。 </p><p><a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="経済相互援助会議">経済相互援助会議</a>(コメコン)では<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%82%B3" title="メキシコ">メキシコ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%93%E3%83%BC%E3%82%AF" title="モザンビーク">モザンビーク</a>、フィンランドといった非社会主義協力国もあった。<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="東アジア">東アジア</a>(<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0" title="ベトナム">ベトナム</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%AA%E3%82%B9" title="ラオス">ラオス</a>、北朝鮮など)、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="ラテンアメリカ">中南米</a>(<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%AA" title="チリ">チリ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%B0%E3%82%A2" title="ニカラグア">ニカラグア</a>など)、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB" title="アフリカ">アフリカ</a>(<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アンゴラ人民共和国">アンゴラ</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E3%83%AA%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%83%92%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%A4%E5%9B%BD" title="大リビア・アラブ社会主義人民ジャマーヒリーヤ国">リビア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B4%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="コンゴ人民共和国">コンゴ</a>など)などでも「民族解放」「反<a href="/wiki/%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="帝国主義">帝国主義</a>」「植民地独立」を唱える共産主義政権(<a href="/wiki/%E5%B0%82%E5%88%B6%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="専制政治">専制政治</a>が行われた政権もある)の成立に協力し、アメリカや<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="西ドイツ">西ドイツ</a>、イギリスやフランスなどの西ヨーロッパ諸国、日本などの資本主義国と対峙した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="対社会主義陣営(東側)"><span id=".E5.AF.BE.E7.A4.BE.E4.BC.9A.E4.B8.BB.E7.BE.A9.E9.99.A3.E5.96.B6.EF.BC.88.E6.9D.B1.E5.81.B4.EF.BC.89"></span>対社会主義陣営(東側)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=48" title="節を編集: 対社会主義陣営(東側)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="東側諸国">東側諸国</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="中華人民共和国"><span id=".E4.B8.AD.E8.8F.AF.E4.BA.BA.E6.B0.91.E5.85.B1.E5.92.8C.E5.9B.BD"></span>中華人民共和国</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=49" title="節を編集: 中華人民共和国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト連邦の軍事支援により、<a href="/wiki/%E8%94%A3%E4%BB%8B%E7%9F%B3" title="蔣介石">蔣介石</a>率いる<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E5%9B%BD%E6%B0%91%E5%85%9A" title="中国国民党">中国国民党</a>(<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%B0%91%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="国民政府">国民政府</a>)との<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%85%B1%E5%86%85%E6%88%A6" title="国共内戦">国共内戦</a>に勝利した<a href="/wiki/%E6%AF%9B%E6%B2%A2%E6%9D%B1" title="毛沢東">毛沢東</a>率いる<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="中国共産党">中国共産党</a>によって<a href="/wiki/1949%E5%B9%B4" title="1949年">1949年</a>に建国された<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>とは、当初「<a href="/wiki/%E5%90%91%E3%82%BD%E4%B8%80%E8%BE%BA%E5%80%92" title="向ソ一辺倒">向ソ一辺倒</a>」を掲げ<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%8F%8B%E5%A5%BD%E5%90%8C%E7%9B%9F%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="中ソ友好同盟相互援助条約">中ソ友好同盟相互援助条約</a>により同盟関係にあったが、1960年代の後半には領土問題による軍事衝突(<a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC%E5%B3%B6%E4%BA%8B%E4%BB%B6" class="mw-redirect" title="ダマンスキー島事件">ダマンスキー島事件</a>などの<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%9B%BD%E5%A2%83%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="中ソ国境紛争">中ソ国境紛争</a>)や指導層の思想的な相違の問題から<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E5%AF%BE%E7%AB%8B" title="中ソ対立">中ソ対立</a>が表面化する。両国間のこのような対立関係はその後、中華人民共和国における事実上の内乱である<a href="/wiki/%E6%96%87%E5%8C%96%E5%A4%A7%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="文化大革命">文化大革命</a>が終結する1970年代後半まで続くことになる。 </p><p>そのような対立関係を見たアメリカ合衆国は、ソ連を牽制する意図で1970年代に入り急速に中華人民共和国に接近し、1979年には<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E4%BA%A4" title="国交">国交</a>樹立(一方で<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD" title="中華民国">中華民国</a>とは国交断絶)に至ることになる。一方、中華人民共和国もアメリカの接近に応える形で、東側陣営にもかかわらず当時の<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1980年モスクワオリンピック">モスクワオリンピック</a>のボイコットと<a href="/wiki/1984%E5%B9%B4%E3%83%AD%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1984年ロサンゼルスオリンピック">ロサンゼルスオリンピック</a>の参加という、西側と歩調を合わせる行動を取ることとなる。<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%9C%E3%82%B8%E3%82%A2%E5%86%85%E6%88%A6" title="カンボジア内戦">カンボジア内戦</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%A9%E5%86%85%E6%88%A6" title="アンゴラ内戦">アンゴラ内戦</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%AC%E3%83%87%E3%83%B3%E6%88%A6%E4%BA%89" title="オガデン戦争">オガデン戦争</a>などのように米中ソ三つ巴となる<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E7%90%86%E6%88%A6%E4%BA%89" title="代理戦争">代理戦争</a>も発生した。 </p><p>その後は、独裁体制を敷きソ連と対立していた<a href="/wiki/%E6%AF%9B%E6%B2%A2%E6%9D%B1" title="毛沢東">毛沢東</a>の死去と文化大革命の終焉、ゴルバチョフの訪中といった要因により、ソ連と中華人民共和国の関係も再び改善に向かった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="キューバ"><span id=".E3.82.AD.E3.83.A5.E3.83.BC.E3.83.90"></span>キューバ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=50" title="節を編集: キューバ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1959年1月に、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="キューバ革命">キューバ革命</a>でアメリカの支援を受けていた独裁者の<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%AB%E3%83%98%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%82%AA%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%B9%E3%82%BF" title="フルヘンシオ・バティスタ">フルヘンシオ・バティスタ</a>を政権の座から引きずり下ろした<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%87%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD" title="フィデル・カストロ">フィデル・カストロ</a>は、当初米ソ両国との間で比較的中立な立場を取っていたものの、アメリカの<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%AF%E3%82%A4%E3%83%88%E3%83%BBD%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%82%BC%E3%83%B3%E3%83%8F%E3%83%AF%E3%83%BC" title="ドワイト・D・アイゼンハワー">ドワイト・D・アイゼンハワー</a>政権は<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="キューバ革命">キューバ革命</a>後に産業の国営化を進めたカストロを「社会主義者的」と警戒し距離を置いた。同時にソ連が「アメリカの裏庭」にあるキューバの最高指導者となったカストロに援助を申し出たことから両国は急接近し、南北アメリカ大陸における唯一のソ連の友好国となる。 </p><p>その後、<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BBF%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%83%8D%E3%83%87%E3%82%A3" title="ジョン・F・ケネディ">ジョン・F・ケネディ</a>政権下でアメリカはキューバ侵攻を画策し、<a href="/wiki/1961%E5%B9%B4" title="1961年">1961年</a>に「<a href="/wiki/%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%B0%E3%82%B9%E6%B9%BE%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="ピッグス湾事件">ピッグス湾事件</a>」を起こしたことから、カストロはアメリカのキューバ侵攻に備えてソ連に武器の供与を要求しはじめた。しかしソ連は表立った武器の供与はアメリカを刺激しすぎると考え、キューバ軍への武器提供の代わりに軍事顧問団を置くほか、ソ連の<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E3%83%9F%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%AB" title="核ミサイル">核ミサイル</a>をキューバ国内に配備する「アナディル作戦」を可決し、<a href="/wiki/1962%E5%B9%B4" title="1962年">1962年</a>にソ連製の核ミサイルをキューバに配備した。しかし、このことを察知したアメリカは、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E6%B5%B7%E8%BB%8D" title="アメリカ海軍">海軍</a>艦艇によりキューバ海域を海上封鎖し、キューバに近づくソ連船舶に対する<a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%A4%9C" class="mw-disambig" title="臨検">臨検</a>を行うなど、キューバを舞台にしたアメリカとの軍事的緊張を引き起こした(いわゆる<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E5%8D%B1%E6%A9%9F" title="キューバ危機">キューバ危機</a>)。 </p><p>その後もソ連はその崩壊まで、キューバに対する軍事的支援のみならず経済的支援も活発に行い、キューバの主要産業である<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%88%E3%82%A6%E3%82%AD%E3%83%93" title="サトウキビ">サトウキビ</a>を破格の価格で買い取り、その見返りにキューバがその供給を完全に輸入に頼っている<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B2%B9" title="石油">石油</a>を与えるなどさまざまな支援を行い続けた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="対資本主義陣営(西側)"><span id=".E5.AF.BE.E8.B3.87.E6.9C.AC.E4.B8.BB.E7.BE.A9.E9.99.A3.E5.96.B6.EF.BC.88.E8.A5.BF.E5.81.B4.EF.BC.89"></span>対資本主義陣営(西側)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=51" title="節を編集: 対資本主義陣営(西側)"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="日本"><span id=".E6.97.A5.E6.9C.AC"></span>日本</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=52" title="節を編集: 日本"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E5%B8%9D%E6%94%BF%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="帝政ロシア">帝政ロシア</a>時代に行っていた<a href="/wiki/%E5%8D%97%E4%B8%8B%E6%94%BF%E7%AD%96" title="南下政策">南下政策</a>により日本やイギリスと衝突し、イギリスと<a href="/wiki/%E6%97%A5%E8%8B%B1%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="日英同盟">日英同盟</a>を結んでいた日本との間に<a href="/wiki/%E6%97%A5%E9%9C%B2%E6%88%A6%E4%BA%89" title="日露戦争">日露戦争</a>が起きて敗北した。<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第一次世界大戦">第一次世界大戦</a>時、<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a>政権の成立後に、他の連合国(<a href="/wiki/%E4%B8%89%E5%9B%BD%E5%8D%94%E5%95%86" title="三国協商">三国協商</a>)を無視して対独単独講和を行ったため、ドイツ兵の通過を許可するのではないかとして、日本および<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD_(1912%E5%B9%B4-1949%E5%B9%B4)" title="中華民国 (1912年-1949年)">中華民国</a>(<a href="/wiki/%E5%8C%97%E4%BA%AC%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="北京政府">北京政府</a>)から警戒されることとなった(<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%94%AF%E5%85%B1%E5%90%8C%E9%98%B2%E6%95%B5%E8%BB%8D%E4%BA%8B%E5%8D%94%E5%AE%9A" title="日支共同防敵軍事協定">日支共同防敵軍事協定</a>)。ドイツへ資源供与するのではないかとして、イギリスおよびフランスからも警戒され、両国によって<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%87%BA%E5%85%B5" title="シベリア出兵">シベリア出兵</a>を打診され、実際に出兵した日米と直接衝突することとなった。その後、連合国の擁護する<a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%99%82%E5%85%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="臨時全ロシア政府">臨時全ロシア政府</a>を打ち負かしたものの、そのときに日本へと亡命した白系ロシア人らによって反ソ宣伝を広められた(<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E5%85%B1%E4%B8%BB%E7%BE%A9#歴史" title="反共主義">反共主義#歴史</a>)。 </p><p>日本の<a href="/wiki/%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E8%AD%B0%E4%BC%9A" title="帝国議会">帝国議会</a>は1922年の政変を受け、「露西亜政変及ビ西比利亜事変ノ為ヲ被リタル者等ノ救恤ニ関スル法律(ロシア政変及びシベリア事変の為を被りしたる者等の救恤に関する法律)」を成立させ、ロシアとシベリアからの引揚者に<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%82%B5" title="国債">国債</a>や現金を支給する措置をとった<sup id="cite_ref-141" class="reference"><a href="#cite_note-141"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。救恤(きゅうじゅつ)とは、金品などを与えて救済するという意味である。 </p><p>ソビエト連邦の成立後、コミンテルン支部の中国共産党によって<a href="/wiki/%E6%BC%A2%E5%8F%A3%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="漢口事件">漢口事件</a>を起こしたが、その後に<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E6%97%A5" title="反日">反日</a>運動を停止する方向で動いていた。しかし、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="中ソ紛争">中ソ紛争</a>勝利後に、中国共産党によって朝鮮共産党に対し満洲にある日本領事館などへの襲撃を行わせた(<a href="/wiki/%E9%96%93%E5%B3%B6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9A%B4%E5%8B%95" title="間島共産党暴動">間島共産党暴動</a>)ほか、中国共産党によって満洲のソビエト化を計画していたが、<a href="/wiki/%E9%96%A2%E6%9D%B1%E5%B7%9E" title="関東州">関東州</a>の日本警察によって計画を暴かれてしまう<sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-143" class="reference"><a href="#cite_note-143"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。その後、日本によって<a href="/wiki/%E6%BA%80%E6%B4%B2%E4%BA%8B%E5%A4%89" title="満洲事変">満洲事変</a>を起こされ、<a href="/wiki/%E6%BA%80%E6%B4%B2%E5%9B%BD" title="満洲国">満洲国</a>が建国されてしまい、満洲国との国境などでたびたび日本と軍事的衝突を起こしていた(<a href="/wiki/%E6%97%A5%E3%82%BD%E5%9B%BD%E5%A2%83%E7%B4%9B%E4%BA%89" title="日ソ国境紛争">日ソ国境紛争</a>)。中国共産党が朝鮮地方の普天堡を襲撃したり(<a href="/wiki/%E6%99%AE%E5%A4%A9%E5%A0%A1%E3%81%AE%E6%88%A6%E3%81%84" title="普天堡の戦い">普天堡の戦い</a>)と、日本に対し赤色テロ活動を続けたりしていた。 </p><p>第二次世界大戦中の1941年4月に<a href="/wiki/%E6%97%A5%E3%82%BD%E4%B8%AD%E7%AB%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="日ソ中立条約">日ソ中立条約</a>が締結され、独ソ戦開始後は<a href="/wiki/%E9%80%A3%E5%90%88%E5%9B%BD_(%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6)" title="連合国 (第二次世界大戦)">連合国</a>に所属した。アメリカ軍は<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%AB%E7%A9%BA%E8%A5%B2" title="ドーリットル空襲">ドーリットル空襲</a>の際には<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E3%82%AF" title="ウラジオストク">ウラジオストク</a>を避難場所とすることを検討してソ連に提案したが、日本と中立条約を結んでいた同国は拒否している<sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%AB%E3%82%BF%E4%BC%9A%E8%AD%B0" class="mw-redirect" title="ヤルタ会議">ヤルタ会議</a>において連合国間で結ばれた密約を元に、1945年8月にこれを一方的に破棄し日本に宣戦布告し(<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%AF%BE%E6%97%A5%E5%AE%A3%E6%88%A6%E5%B8%83%E5%91%8A" title="ソ連対日宣戦布告">ソ連対日宣戦布告</a>)、日本が連合国に降伏したにもかかわらず侵略を続け<a href="/wiki/%E5%8D%83%E5%B3%B6%E5%88%97%E5%B3%B6" title="千島列島">千島列島</a>・<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%96%B9%E5%9C%B0%E5%9F%9F" title="北方地域">北方地域</a>なども占拠した。そのうえ、多くの日本人<a href="/wiki/%E6%8D%95%E8%99%9C" title="捕虜">捕虜</a>を戦後の長い間シベリアなどに拘留して強制労働に処し、全収容者の一割以上が病気・事故により死亡している(<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%8A%91%E7%95%99" title="シベリア抑留">シベリア抑留</a>)。 </p><p>このような経緯による日本の反ソ感情に加え、第二次世界大戦後に<a href="/wiki/%E5%90%89%E7%94%B0%E8%8C%82" title="吉田茂">吉田茂</a>首相がアメリカとの同盟関係(<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%9B%BD%E3%81%A8%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD%E3%81%A8%E3%81%AE%E9%96%93%E3%81%AE%E7%9B%B8%E4%BA%92%E5%8D%94%E5%8A%9B%E5%8F%8A%E3%81%B3%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="日本国とアメリカ合衆国との間の相互協力及び安全保障条約">日米同盟</a>)を主軸とした外交を採用したことから、日ソ関係はしばらく進展がなかった。その後、西側諸国以外の国も重視した独自外交を模索する<a href="/wiki/%E9%B3%A9%E5%B1%B1%E4%B8%80%E9%83%8E" title="鳩山一郎">鳩山一郎</a>へ政権が交代したことで、日ソ間での国交正常化の機運が生まれ、1956年に<a href="/wiki/%E6%97%A5%E3%82%BD%E5%85%B1%E5%90%8C%E5%AE%A3%E8%A8%80" class="mw-redirect" title="日ソ共同宣言">日ソ共同宣言</a>を出して国交を回復し、ソ連が反対し続けていたために実現しなかった日本の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88" title="国際連合">国際連合</a>加盟が実現した。 </p><p>しかし、その後もソ連が北方領土を不法占拠し続けたことや、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E5%85%9A" title="日本社会党">日本社会党</a>などの<a href="/wiki/%E5%B7%A6%E7%BF%BC" title="左翼">左翼</a>政党や反政府組織に資金援助を行うなど<a href="/wiki/%E5%86%85%E6%94%BF%E5%B9%B2%E6%B8%89" class="mw-redirect" title="内政干渉">内政干渉</a>を行っていたこと、さらに日本がアメリカの同盟国で連合国軍による占領の終了後もアメリカ軍の駐留が続いたこともあり(<a href="/wiki/%E5%9C%A8%E6%97%A5%E7%B1%B3%E8%BB%8D" title="在日米軍">在日米軍</a>)、関係改善は進展しないまま推移した。その一方で、与党の<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%94%B1%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%9A_(%E6%97%A5%E6%9C%AC)" title="自由民主党 (日本)">自由民主党</a>所属の一部の議員は、自主的にソ連とのパイプを持ち日ソ関係が完全に断絶することはなかった。<a href="/wiki/%E5%8C%97%E6%B4%8B%E6%BC%81%E6%A5%AD" title="北洋漁業">北洋漁業</a>や北洋材の輸入、機械や鉄鋼製品の輸出など両国の経済関係は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソ連の崩壊</a>に至るまで続いた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="東三省・満洲国"><span id=".E6.9D.B1.E4.B8.89.E7.9C.81.E3.83.BB.E6.BA.80.E6.B4.B2.E5.9B.BD"></span>東三省・満洲国</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=53" title="節を編集: 東三省・満洲国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>亡命した白系ロシア人が満洲の<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3%E5%B8%82" title="ハルビン市">ハルビン市</a>を中心に居住していた。崩壊した<a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%99%82%E5%85%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="臨時全ロシア政府">臨時全ロシア政府</a>(オムスク政府)や<a href="/wiki/%E7%99%BD%E8%BB%8D" title="白軍">白軍</a>と関わりのある者によって、<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%83%AA%E3%83%A4" title="ザリヤ">ザリヤ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%B3%E3%83%90%E3%82%AA" title="グンバオ">グンバオ</a>などのソ連に批判的な白系露字新聞が執筆されており、白系ロシア人が中国や日本とともに反革命を計画していたため、ソ連は満洲に住む白系ロシア人に手を焼いていた(たとえば、中ソ紛争における<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E3%82%BD%E7%B4%9B%E4%BA%89#ハバロフスク議定書" title="中ソ紛争">ハバロフスク議定書</a>には、白系ロシア人に対する条項が含まれている)。 </p><p>大戦末期の1945年にソ連は満洲国に攻め込み(<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%AF%BE%E6%97%A5%E5%8F%82%E6%88%A6" title="ソ連対日参戦">ソ連対日参戦</a>)、満洲国を崩壊させ、満洲を共産化させて白系ロシア人を満洲の表舞台から追い出した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="イギリス"><span id=".E3.82.A4.E3.82.AE.E3.83.AA.E3.82.B9"></span>イギリス</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=54" title="節を編集: イギリス"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101304250">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%;font-size:90%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <p>1924年の<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A8%E3%83%95%E6%9B%B8%E7%B0%A1" title="ジノヴィエフ書簡">ジノヴィエフ書簡</a>事件により、イギリスから警戒される。さらに1927年の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%82%B9%E4%BA%8B%E4%BB%B6" class="mw-redirect" title="アルコス事件">アルコス事件</a>によって、秘密文書がイギリスに漏れてしまう。その一方で、1941年7月には独ソ戦を受けて軍事同盟の条約を結ぶ。しかし、1960年にはイギリスに暗号文解読のためのアメリカの<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%8E%E3%83%8A" title="ベノナ">ベノナ</a>計画へと参加されてしまった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="アメリカ合衆国"><span id=".E3.82.A2.E3.83.A1.E3.83.AA.E3.82.AB.E5.90.88.E8.A1.86.E5.9B.BD"></span>アメリカ合衆国</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=55" title="節を編集: アメリカ合衆国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E3%82%BD%E9%96%A2%E4%BF%82" title="米ソ関係">米ソ関係</a>」を参照</div> <p>アメリカ合衆国とは、第二次世界大戦においては連合国軍における同盟国として協力関係にあり、武器の提供を受けるなど親密な関係にあった。 </p><p> しかし、第二次世界大戦後は東側の共産主義陣営の盟主として、対する西側の資本主義の事実上の盟主となっていたアメリカ合衆国と、いわゆる「冷戦」という形で対立することになった。</p><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦</a>」を参照</div> <p>このような関係の変化を受けて、1950年代における<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%88%A6%E4%BA%89" title="朝鮮戦争">朝鮮戦争</a>や1960年代における<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ベトナム戦争">ベトナム戦争</a>など、いわゆる<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E7%90%86%E6%88%A6%E4%BA%89" title="代理戦争">代理戦争</a>という間接的な形で軍事的対立をしたが、全面的な<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E6%88%A6%E4%BA%89" title="核戦争">核戦争</a>に対する恐怖が双方の抑止力となったこともあり、直接的かつ全面的な軍事的対立はなかった。しかし<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%B3%E5%B0%81%E9%8E%96" title="ベルリン封鎖">ベルリン封鎖</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90%E5%8D%B1%E6%A9%9F" title="キューバ危機">キューバ危機</a>などでは全面的な軍事的対立の一歩手前まで行ったほか、<a href="/wiki/U-2%E6%92%83%E5%A2%9C%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="U-2撃墜事件">U-2撃墜事件</a>における<a href="/wiki/%E9%A0%98%E7%A9%BA%E4%BE%B5%E7%8A%AF" title="領空侵犯">領空侵犯</a>を行った<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E8%BB%8D" title="アメリカ軍">アメリカ軍</a>機の撃墜など、限定的な軍事的対立があったのも事実である。 </p><p>このような対立関係にあったにもかかわらず、冷戦下においても正式な国交が途絶えることはなく、双方の首都に対する民間機の乗り入れが行われていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="外国渡航制限"><span id=".E5.A4.96.E5.9B.BD.E6.B8.A1.E8.88.AA.E5.88.B6.E9.99.90"></span>外国渡航制限</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=56" title="節を編集: 外国渡航制限"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>外国、特に西側諸国への個人的理由での渡航は、<a href="/wiki/%E4%BA%A1%E5%91%BD" title="亡命">亡命</a>とそれに伴う<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E6%A9%9F%E5%AF%86" title="国家機密">国家機密</a>の流出や<a href="/wiki/%E5%A4%96%E8%B2%A8" title="外貨">外貨</a>流出などを防止することを主な理由として原則的に禁止されており、渡航先の国と国交があるか否かに関わらず当局の許可がない限り渡航は不可能であった。許可が下りた場合でもさまざまな制限があり、少なくとも個人単位の自由な旅行は不可能であった。これはソ連社会、および東側の社会主義体制の閉鎖性の象徴として西側の資本主義陣営から批判された。 </p><p>さらに、外国から帰国した旅行者は必ずといっていいほどに諜報部から尋問を受けるため、本人にはその意思がなくても外国で見たことを洗いざらい喋らねばならず、結果的に<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%91%E3%82%A4" title="スパイ">スパイ</a>をしてしまうというケースが多かった。他にも、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A8%E3%83%AD%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%88" class="mw-redirect" title="アエロフロート">アエロフロート</a>のような民間航空会社や乗客が実際にスパイとしての役割を兼ねている場合もあった<sup id="cite_ref-145" class="reference"><a href="#cite_note-145"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ただし、<a href="/wiki/%E7%B5%8C%E6%B8%88%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="経済相互援助会議">経済相互援助会議</a>(コメコン)加盟国同士での海外渡航は容易に可能であり、観光や就労、留学などさまざまな目的にて人的交流は存在した。 </p><p>西側諸国人との交際や<a href="/wiki/%E7%B5%90%E5%A9%9A" title="結婚">結婚</a>は多くの障害があり、特に幅広く指定された「国益に直接関係する者」や「国家機密に関わる者」の婚姻は禁じられていた。それでも一応、結婚自体は可能であったが(<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E4%BA%95%E7%B4%98%E5%9F%BA" title="石井紘基">石井紘基</a>のナターシャ夫人や<a href="/wiki/%E5%B7%9D%E6%9D%91%E3%82%AB%E3%82%AA%E3%83%AA" title="川村カオリ">川村カオリ</a>の母親のエレーナのように)、その時点でソ連社会での出世の道は途絶えたうえに、今度は配偶者の母国に出国するための<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%88" title="パスポート">パスポート</a>発給に長い年月を要した。これは西側の資本主義国に限らず、<a href="/wiki/%E8%A1%9B%E6%98%9F%E5%9B%BD" title="衛星国">衛星国</a>の人との結婚でさえも当局からさまざまな妨害を受けたといわれている。 </p><p>外国航路を運行する船舶や外国で演奏旅行をする<a href="/wiki/%E6%A5%BD%E5%9B%A3" class="mw-redirect" title="楽団">楽団</a>のみならず、海軍艦艇に至るまで、乗務員や楽団員の亡命を阻止し、外国における言論を監視するために必ず<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A" title="ソビエト連邦共産党">ソ連共産党</a>の<a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB%E5%B0%86%E6%A0%A1" title="政治将校">政治将校</a>が同行していた。それでもスポーツ大会や演奏会などでの亡命は個人や集団を問わず絶えなかった。しかし運よく移住できた場合でも、移住先の国家や社会からは「ソ連のスパイ」という疑念を持たれることが多く、決して安住の地とは言えなかった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="例外"><span id=".E4.BE.8B.E5.A4.96"></span>例外</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=57" title="節を編集: 例外"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ユダヤ人"><span id=".E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E4.BA.BA"></span>ユダヤ人</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=58" title="節を編集: ユダヤ人"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>例外として、1950年代までの<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA" title="ユダヤ人">ユダヤ人</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル">イスラエル</a>出国がある。ソ連政府は<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%81%E3%83%8A" title="パレスチナ">パレスチナ</a>でのイスラエル建国(1948年)を支持し、大戦からの復興途上にある自国からユダヤ人を平和的に減らせるこの移住政策を積極的に推進した。しかし、間もなくイスラエルがアメリカの強い支援を受け、対抗した<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E4%B8%96%E7%95%8C" title="アラブ世界">アラブ諸国</a>がソ連との関係を深めると、このユダヤ人移住も徐々に減っていった。1967年の<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E4%B8%AD%E6%9D%B1%E6%88%A6%E4%BA%89" title="第三次中東戦争">第三次中東戦争</a>で両国の国交は断絶し、以後、冷戦の終結まで集団出国はほとんど行われなかった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="国外追放"><span id=".E5.9B.BD.E5.A4.96.E8.BF.BD.E6.94.BE"></span>国外追放</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=59" title="節を編集: 国外追放"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>もう一つの例外として、ソ連政府の意に沿わない人間に対する国外追放があった。国家の安定や社会主義体制の発展の害となり、かつ国外での知名度が高いために国内での粛清や拘禁が困難な場合には、対象者の市民権やパスポートを奪い、西側諸国に強制追放した。これにより<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・トロツキー">レフ・トロツキー</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%B3" title="アレクサンドル・ソルジェニーツィン">アレクサンドル・ソルジェニーツィン</a>はソ連から出国したが、追放者の帰国を認めない点では、外国渡航禁止と同一の発想に立った政策であった。しかし政府の意に沿わない人間であっても、物理学者の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%8F%E3%83%AD%E3%83%95" title="アンドレイ・サハロフ">アンドレイ・サハロフ</a>のような、軍事機密や技術の流出につながる人物は国外追放せずに、国内で軟禁したり流刑を科したりする形を取った。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="軍事"><span id=".E8.BB.8D.E4.BA.8B"></span>軍事</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=60" title="節を編集: 軍事"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%BB%8D" title="ソビエト連邦軍">ソビエト連邦軍</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="強力な軍事力"><span id=".E5.BC.B7.E5.8A.9B.E3.81.AA.E8.BB.8D.E4.BA.8B.E5.8A.9B"></span>強力な軍事力</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=61" title="節を編集: 強力な軍事力"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:October_Revolution_celebration_1983_3.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/October_Revolution_celebration_1983_3.png/220px-October_Revolution_celebration_1983_3.png" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/October_Revolution_celebration_1983_3.png/330px-October_Revolution_celebration_1983_3.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/October_Revolution_celebration_1983_3.png/440px-October_Revolution_celebration_1983_3.png 2x" data-file-width="1812" data-file-height="1222" /></a><figcaption>ソ連の軍事パレード(1983年)</figcaption></figure> <p>アメリカ合衆国を筆頭とする<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="西側諸国">西側諸国</a>への対抗上、<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E5%85%B5%E5%99%A8" title="核兵器">核兵器</a>やそれらを搭載可能な超音速<a href="/wiki/%E7%88%86%E6%92%83%E6%A9%9F" title="爆撃機">爆撃機</a>、ICBM(<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%99%B8%E9%96%93%E5%BC%BE%E9%81%93%E3%83%9F%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%AB" title="大陸間弾道ミサイル">大陸間弾道ミサイル</a>)や大陸間弾道ミサイルを搭載可能な<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E6%BD%9C%E6%B0%B4%E8%89%A6" title="原子力潜水艦">原子力潜水艦</a>、超音速<a href="/wiki/%E6%88%A6%E9%97%98%E6%A9%9F" title="戦闘機">戦闘機</a>や<a href="/wiki/%E6%88%A6%E8%BB%8A" title="戦車">戦車</a>などを配備し、強力な軍事力を保持していた。 </p><p>1960年代に入り、東西間で核開発競争が過激化する中でソ連は超大型<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E7%B4%A0%E7%88%86%E5%BC%BE" title="水素爆弾">水素爆弾</a>・AN602を製造する。通称「<a href="/wiki/%E3%83%84%E3%82%A1%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%83%9C%E3%83%B3%E3%83%90" title="ツァーリ・ボンバ">ツァーリ・ボンバ</a>」と呼ばれるこの<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E7%B4%A0%E7%88%86%E5%BC%BE" title="水素爆弾">水素爆弾</a>は<a href="/wiki/%E5%BA%83%E5%B3%B6%E5%B8%82%E3%81%B8%E3%81%AE%E5%8E%9F%E5%AD%90%E7%88%86%E5%BC%BE%E6%8A%95%E4%B8%8B" title="広島市への原子爆弾投下">広島型原爆</a>の約3300倍の威力といわれ、第二次世界大戦中に全世界で使われた総爆薬量の約10倍の威力ともいわれる単一兵器としては人類史上最大の威力を有していた。この時期にソ連が運用を開始した自動報復システムは、一つの些細な判断ミスでも世界規模の<a href="/wiki/%E6%A0%B8%E6%88%A6%E4%BA%89" title="核戦争">核戦争</a>を引き起こしかねないことから「<a href="/wiki/%E7%B5%82%E6%9C%AB%E5%85%B5%E5%99%A8" title="終末兵器">終末兵器</a>」と呼ばれた。その危険性を示す実例として、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%95#核戦争未遂事件" title="スタニスラフ・ペトロフ">1983年に監視システムのコンピュータが核ミサイル発射を誤報した事件</a>がある。 </p><p>しかし、こうした強力な軍事力の維持は軍事費の増大をもたらして国家予算を圧迫し、その分、民生向けの<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%95%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC" title="インフラストラクチャー">インフラ</a>や流通システムなどの整備に遅れをきたし、結果的に国民経済を疲弊させた。1979年から10年続いた<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E7%B4%9B%E4%BA%89_(1978%E5%B9%B4-1989%E5%B9%B4)" title="アフガニスタン紛争 (1978年-1989年)">アフガニスタン侵攻</a>は泥沼化し、何の成果も得られずに失敗した。多大な戦費を費やし多数の兵士の人命を失ったのみならず、ソビエト連邦の威信をも低下させ、結果的に<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソビエト連邦の崩壊</a>を早めたとされる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="軍事支援"><span id=".E8.BB.8D.E4.BA.8B.E6.94.AF.E6.8F.B4"></span>軍事支援</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=62" title="節を編集: 軍事支援"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="東側諸国">東側陣営</a>の<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>の中心国となり、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="東ヨーロッパ">東ヨーロッパ諸国</a>に基地を置き、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E5%8B%95%E4%B9%B1" title="ハンガリー動乱">ハンガリー動乱</a>や<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%8F%E3%81%AE%E6%98%A5" title="プラハの春">プラハの春</a>など<a href="/wiki/%E8%A1%9B%E6%98%9F%E5%9B%BD" title="衛星国">衛星国</a>での改革運動を武力鎮圧し、<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>の加盟国のみならず、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>や<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">北朝鮮</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90" title="キューバ">キューバ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ベトナム民主共和国">北ベトナム</a>など、世界中の<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E7%B1%B3" title="反米">反米</a>的な<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会主義">社会主義</a>、<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%9B%BD" title="社会主義国">共産主義国</a>に対して<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E9%8A%83" title="小銃">小銃</a>から<a href="/wiki/%E7%88%86%E6%92%83%E6%A9%9F" title="爆撃機">爆撃機</a>に至るまで各種の武器を輸出した。現在でも<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E4%B8%96%E7%95%8C" title="第三世界">第三世界</a>には旧ソ連製の武器が大量に流通している。 </p><p>それだけでなく、自らの軍事技術をこれらの国に輸出したほかにも、<a href="/wiki/%E5%B0%86%E6%A0%A1" title="将校">将校</a>などを派遣して軍事訓練を行い、これらの国における軍事技術の向上に寄与し、その中には、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>の<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%83%A0%E3%83%B3%E3%83%90%E5%90%8D%E7%A7%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E5%8F%8B%E5%A5%BD%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="パトリス・ルムンバ名称民族友好大学">パトリス・ルムンバ名称民族友好大学</a>や各種軍施設などにおける<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%91%E3%82%A4" title="スパイ">スパイ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%AD%E3%83%AA%E3%82%BA%E3%83%A0" title="テロリズム">テロリスト</a>の養成や資金供与、武器の供与なども含まれている。<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%88%A6%E4%BA%89" title="朝鮮戦争">朝鮮戦争</a>や<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ベトナム戦争">ベトナム戦争</a>などの<a href="/wiki/%E4%BB%A3%E7%90%86%E6%88%A6%E4%BA%89" title="代理戦争">代理戦争</a>の際には、友好国側を積極的に支援した。 </p><p><a href="/wiki/%E5%86%B7%E6%88%A6" title="冷戦">冷戦期間</a>を通じて、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>や<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="西ヨーロッパ">ヨーロッパ諸国</a>などの<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E5%81%B4%E8%AB%B8%E5%9B%BD" title="西側諸国">西側諸国</a>や、<a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB" title="南アメリカ">南アメリカ</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東">中東</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="アジア">アジア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB" title="アフリカ">アフリカ</a>諸国の非社会主義政権国における社会主義政党や反政府勢力、非合法団体やテロ組織を含む<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%9A%84%E5%8B%A2%E5%8A%9B" title="反社会的勢力">反社会的勢力</a>、反戦運動団体(その多くが事実上の<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E7%B1%B3" title="反米">反米</a>運動であった)に対する支援を行い、その中には上記と同じく各種軍施設などにおけるスパイやテロリストの養成や資金供与、武器の供与なども含まれていた。 </p> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E6%9C%8D_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E9%80%A3)" title="軍服 (ロシア・ソ連)">軍服 (ロシア・ソ連)</a>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="情報機関"><span id=".E6.83.85.E5.A0.B1.E6.A9.9F.E9.96.A2"></span>情報機関</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=63" title="節を編集: 情報機関"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦国家保安委員会">ソビエト連邦国家保安委員会</a>」および「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E7%90%86%E4%BA%8B%E4%BC%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦安全保障理事会 (存在しないページ)">ソビエト連邦安全保障理事会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Совет безопасности СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Security_Council_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Security Council of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="科学技術"><span id=".E7.A7.91.E5.AD.A6.E6.8A.80.E8.A1.93"></span>科学技術</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=64" title="節を編集: 科学技術"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev,_Valentina_Tereshkova,_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg/220px-RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg/330px-RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg/440px-RIAN_archive_159271_Nikita_Khrushchev%2C_Valentina_Tereshkova%2C_Pavel_Popovich_and_Yury_Gagarin_at_Lenin_Mausoleum.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="712" /></a><figcaption>ソ連初の女性宇宙飛行士<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%83%86%E3%83%AC%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%AF" title="ワレンチナ・テレシコワ">ワレンチナ・テレシコワ</a>(中央の女性)。<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" title="ニキータ・フルシチョフ">ニキータ・フルシチョフ</a>(右)らと共に(1963年)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Sputnik-stamp-ussr.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Sputnik-stamp-ussr.jpg/170px-Sputnik-stamp-ussr.jpg" decoding="async" width="170" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Sputnik-stamp-ussr.jpg/255px-Sputnik-stamp-ussr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Sputnik-stamp-ussr.jpg/340px-Sputnik-stamp-ussr.jpg 2x" data-file-width="1267" data-file-height="1836" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%97%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%AF1%E5%8F%B7" title="スプートニク1号">スプートニク1号</a>の軌道を示すソ連の切手</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E7%A7%91%E5%AD%A6%E6%8A%80%E8%A1%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の科学技術 (存在しないページ)">ソビエト連邦の科学技術</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Science_and_technology_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Science and technology in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E8%88%AA%E7%A9%BA%E5%AE%87%E5%AE%99%E5%B7%A5%E5%AD%A6" title="航空宇宙工学">航空宇宙技術</a>では、アメリカとの対抗上、国の威信をかけた開発が行われた(<a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%96%8B%E7%99%BA%E7%AB%B6%E4%BA%89" title="宇宙開発競争">宇宙開発競争</a>)。人類初の<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%B7%A5%E8%A1%9B%E6%98%9F" title="人工衛星">人工衛星</a>「スプートニク1号」の打ち上げ成功、<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="ユーリ・ガガーリン">ユーリ・ガガーリン</a>による人類初の<a href="/wiki/%E6%9C%89%E4%BA%BA%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%A3%9B%E8%A1%8C" title="有人宇宙飛行">有人宇宙飛行</a>の成功、<a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3" title="宇宙ステーション">宇宙ステーション</a>「<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ミール">ミール</a>」の長期間に渡る運用の成功などの宇宙開発のほか、世界初の<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80" title="原子力発電所">原子力発電所</a><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%96%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80" title="オブニンスク原子力発電所">オブニンスク</a>を建設するなど、ソ連は人類の<a href="/wiki/%E5%B7%A8%E5%A4%A7%E7%A7%91%E5%AD%A6" title="巨大科学">巨大科学</a>に偉大な足跡を残している。現代のロケット工学や宇宙開発の基礎は、ソ連の<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%84%E3%82%A3%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC" title="コンスタンチン・ツィオルコフスキー">コンスタンチン・ツィオルコフスキー</a>が築いたものである。 </p> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%8D%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%AF%E3%82%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦におけるサイバネティクス (存在しないページ)">ソビエト連邦におけるサイバネティクス</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cybernetics_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Cybernetics in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E8%88%AA%E7%A9%BA%E6%A9%9F" title="航空機">航空機</a>でもミコヤン・グレビッチ設計局(<a href="/wiki/MiG" title="MiG">ミグ</a>)、<a href="/wiki/S%E3%83%BBV%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%AA%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%B3%E8%A8%98%E5%BF%B5%E8%88%AA%E7%A9%BA%E8%A4%87%E5%90%88%E4%BD%93" title="S・V・イリユーシン記念航空複合体">イリューシン</a>設計局、<a href="/wiki/%E3%83%84%E3%83%9D%E3%83%AC%E3%83%95" title="ツポレフ">ツポレフ</a>設計局などによって独創的な機構が開発され、自国での軍用機調達を可能とした他、衛星国への販売にも成功し、ソ連崩壊後にも保守部品販売による収益をもたらした。一方で経済効率や品質の向上には無頓着なままで、国内と衛星国以外ではほとんど採用されず、特に採算性を重視する民間機の採用は皆無であった。これらの宇宙研究や原子力研究は、関係者以外の立ち入りを許さず、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%9B%B3" title="地図">地図</a>にも記載されない<a href="/wiki/%E9%96%89%E9%8E%96%E9%83%BD%E5%B8%82" title="閉鎖都市">閉鎖都市</a>で行われることがあった。 </p><p>一方で、航空宇宙、土木、建築など国が推進する分野以外では遅れが目立った。特にスターリン時代では、科学的見地よりイデオロギーが優先されることがしばしばであり、特に<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%B3" title="トロフィム・ルイセンコ">トロフィム・ルイセンコ</a>の提唱した<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%B3%E8%AB%96%E4%BA%89" title="ルイセンコ論争">ルイセンコ理論</a>などにより、ソ連の農業は壊滅的な被害を受け、輸入国に転落した。計画経済による工場の建設や開発は、時として実情を無視したものとなり、利益面や環境面で失敗することもたびたびであった。このため、地域によっては土壌や河川に深刻な環境破壊が発生し、多くの人が健康被害を受けることになった。さらに<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原子力発電所事故</a>に代表されるような官僚的な隠蔽体質はこれらの被害を表面上は覆い隠し、被害を拡大させた。特に<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%AB%E6%B5%B7" title="アラル海">アラル海</a>の開発計画は20世紀最大の環境破壊と呼ばれる事態を引き起こした。時には土木工事などに「<a href="/wiki/%E5%B9%B3%E5%92%8C%E7%9A%84%E6%A0%B8%E7%88%86%E7%99%BA" title="平和的核爆発">国家経済のための核爆発</a>」が使用されることすらあった。 </p><p><a href="/wiki/%E5%8E%9F%E6%B2%B9" title="原油">原油</a>など資源に依存する構造から<a href="/wiki/%E9%87%8D%E5%8E%9A%E9%95%B7%E5%A4%A7" title="重厚長大">重厚長大</a>産業を重視したために「軽薄短小産業」に対応できず、<a href="/wiki/%E5%8D%8A%E5%B0%8E%E4%BD%93" title="半導体">半導体</a>や<a href="/wiki/%E9%9B%86%E7%A9%8D%E5%9B%9E%E8%B7%AF" title="集積回路">集積回路</a>、<a href="/wiki/%E6%B6%B2%E6%99%B6" title="液晶">液晶</a>技術でも大幅に遅れを取り、西側のようにコンピュータの急速な進歩と一般生活に至る本格的普及を実現することはできず、ハイテク分野で決定的に立ち遅れることとなった。軍事利用目的で<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E8%8A%9D" title="東芝">東芝</a>や<a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%AB%8B%E8%A3%BD%E4%BD%9C%E6%89%80" title="日立製作所">日立製作所</a>などの日本の民間メーカーから製品や技術を導入することもあった(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E8%8A%9D%E6%A9%9F%E6%A2%B0%E3%82%B3%E3%82%B3%E3%83%A0%E9%81%95%E5%8F%8D%E4%BA%8B%E4%BB%B6" title="東芝機械ココム違反事件">東芝機械ココム違反事件</a>)。特に半導体分野は2023年時点(ロシア連邦)でもアメリカやアジアに後れをとり、輸入頼みとなっている<sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%A3%9F" title="宇宙食">宇宙食</a>など国が推進する分野と関連がある研究テーマには資金が拠出されていた<sup id="cite_ref-:0_147-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-147"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>ソ連では研究開発のために国立の研究機関が設立されたが、崩壊により資金不足に陥り、特許や技術を西側の企業に売却した例もある<sup id="cite_ref-:0_147-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-147"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また科学者や技術者が仕事を求め西側へ移住する頭脳流出により後の研究開発に支障を来した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="交通"><span id=".E4.BA.A4.E9.80.9A"></span>交通</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=65" title="節を編集: 交通"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E4%BA%A4%E9%80%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の交通 (存在しないページ)">ソビエト連邦の交通</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Transport_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Transport in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>国民は自分の在住している地域以外への遠距離移動が事実上限られていただけでなく、国外からの旅行者のソビエト国内における移動に大幅な制限があったため、国内外の交通に対する需要は非常に限られていた。鉄道網は、長距離や近距離を問わず軍事転用が容易なことから比較的整備が進んでいたが、西側諸国と違い個人所有の自動車の数が限られていたことから、<a href="/wiki/%E9%AB%98%E9%80%9F%E9%81%93%E8%B7%AF" title="高速道路">高速道路</a>や<a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%82%BD%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%89" title="ガソリンスタンド">ガソリンスタンド</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%82%AB%E3%83%BC" title="レンタカー">レンタカー</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%AF%E3%82%B7%E3%83%BC" title="タクシー">タクシー</a>などの自動車インフラは貧弱なままであった。 </p><p>外国、特に西側諸国への個人的理由での渡航は、亡命と外貨流出を防ぐということを主な理由に原則的に禁止されており、また国交がある国であろうがなかろうが、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%96%A3%E5%83%9A%E4%BC%9A%E8%AD%B0" title="ソビエト連邦閣僚会議">当局</a>の許可がない限り渡航は不可能であった。許可が下りた場合でもさまざまな制限があり、個人単位の自由な旅行は不可能であった。しかしながら、国力と友好関係を誇示することと外貨獲得を目的に、国外への<a href="/wiki/%E8%88%AA%E7%A9%BA%E6%A9%9F" title="航空機">航空機</a>や<a href="/wiki/%E8%88%B9%E8%88%B6" class="mw-redirect" title="船舶">船舶</a>による定期便は比較的整備されていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="航空"><span id=".E8.88.AA.E7.A9.BA"></span>航空</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=66" title="節を編集: 航空"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="アエロフロート"><span id=".E3.82.A2.E3.82.A8.E3.83.AD.E3.83.95.E3.83.AD.E3.83.BC.E3.83.88"></span>アエロフロート</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=67" title="節を編集: アエロフロート"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="国内線"><span id=".E5.9B.BD.E5.86.85.E7.B7.9A"></span>国内線</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=68" title="節を編集: 国内線"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Aeroflot.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_the_Aeroflot.svg/220px-Flag_of_the_Aeroflot.svg.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_the_Aeroflot.svg/330px-Flag_of_the_Aeroflot.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_the_Aeroflot.svg/440px-Flag_of_the_Aeroflot.svg.png 2x" data-file-width="1406" data-file-height="703" /></a><figcaption>ソ連時代の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A8%E3%83%AD%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="アエロフロート・ロシア航空">アエロフロート</a>の旗</figcaption></figure> <p>広大な国土は主に航空機によって結ばれていた。国内の航空路線網は、唯一にして最大の<a href="/wiki/%E8%88%AA%E7%A9%BA%E4%BC%9A%E7%A4%BE" title="航空会社">航空会社</a>で、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%B0%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%A3%E3%83%AA%E3%82%A2" title="フラッグ・キャリア">ナショナル・フラッグ・キャリア</a>である<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%96%B6%E4%BC%81%E6%A5%AD" class="mw-redirect" title="国営企業">国営</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A8%E3%83%AD%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="アエロフロート・ロシア航空">アエロフロート・ソビエト航空</a>によって運行されており、長距離国際線から国内幹線、航空機によってのみアクセスが可能な僻地や、舗装された<a href="/wiki/%E6%BB%91%E8%B5%B0%E8%B7%AF" title="滑走路">滑走路</a>が整備されていない地方<a href="/wiki/%E7%A9%BA%E6%B8%AF" title="空港">空港</a>への運行が可能なように、<a href="/wiki/%E8%B6%85%E9%9F%B3%E9%80%9F%E6%97%85%E5%AE%A2%E6%A9%9F" class="mw-redirect" title="超音速旅客機">超音速旅客機</a>を含む大型<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%83%E3%83%88%E6%A9%9F" title="ジェット機">ジェット機</a>から<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9C%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%97" class="mw-redirect" title="ターボプロップ">ターボプロップ</a>機、小型<a href="/wiki/%E8%A4%87%E8%91%89%E6%A9%9F" title="複葉機">複葉機</a>や大型貨物機までさまざまな機材を運行していた。 </p><p>使用機材のほとんどは、<a href="/wiki/S%E3%83%BBV%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%AA%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%B3%E8%A8%98%E5%BF%B5%E8%88%AA%E7%A9%BA%E8%A4%87%E5%90%88%E4%BD%93" title="S・V・イリユーシン記念航空複合体">イリューシン</a>や<a href="/wiki/%E3%83%84%E3%83%9D%E3%83%AC%E3%83%95" title="ツポレフ">ツポレフ</a>、<a href="/wiki/A%E3%83%BBS%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%82%B3%E3%83%B4%E3%83%AC%E3%83%95%E8%A8%98%E5%BF%B5%E8%A9%A6%E4%BD%9C%E8%A8%AD%E8%A8%88%E5%B1%80" title="A・S・ヤコヴレフ記念試作設計局">ヤコブレフ</a>などの国産機材であったが、一部はチェコスロバキアやポーランドなど東側友好国の機材も導入されていた。有事にはそのまま軍事利用できるように、一部の機材は銃座が残されたまま運航されていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="国際線"><span id=".E5.9B.BD.E9.9A.9B.E7.B7.9A"></span>国際線</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=69" title="節を編集: 国際線"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:CCCP86874_(7110631507).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/CCCP86874_%287110631507%29.jpg/220px-CCCP86874_%287110631507%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/CCCP86874_%287110631507%29.jpg/330px-CCCP86874_%287110631507%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/CCCP86874_%287110631507%29.jpg/440px-CCCP86874_%287110631507%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="667" /></a><figcaption>尾部に銃座を残したアエロフロートのイリューシン<a href="/wiki/Il-76" class="mw-redirect" title="Il-76">Il-76</a></figcaption></figure> <p>同じく国際線もアエロフロートによってのみ運行されていたが、ソビエト国民の海外渡航や国外からの旅行者のソビエト国内における移動には大幅な制限があった。一方で、国力と友好関係を誇示することと、外貨獲得を目的に、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>、<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC" title="日本">日本</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ</a>などの西側の主要国や<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドイツ民主共和国">東ドイツ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド人民共和国">ポーランド</a>、<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブルガリア人民共和国">ブルガリア</a>などの東欧の衛星国、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90" title="キューバ">キューバ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%A9" title="アンゴラ">アンゴラ</a>、<a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">北朝鮮</a>などの友好国をはじめとする世界各国に乗り入れを行っていた。 </p><p>しかし、国力と友好関係を誇示することという主な目的から、完全に採算度外視で運行していたこともあり格安な航空料金で提供していたものの、その空港、機内サービスは西側諸国のものには遠く及ばなかったことから、西側諸国の多くでは格安な料金と劣悪なサービスでのみ知られていた。 </p><p>海外からは多くの友好国の航空会社がモスクワやハバロフスクなどの大都市を中心に乗り入れていたほか、アメリカ、イギリス、日本、西ドイツなどの西側諸国からも、<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%B3%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E3%83%B3%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="パンアメリカン航空">パンアメリカン航空</a>、<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E5%9B%BD%E6%B5%B7%E5%A4%96%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="英国海外航空">英国海外航空</a>や<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="日本航空">日本航空</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%95%E3%83%88%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%B6%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E8%88%AA%E7%A9%BA" class="mw-redirect" title="ルフトハンザ・ドイツ航空">ルフトハンザ・ドイツ航空</a>などのナショナル・フラッグ・キャリア航空会社が乗り入れていた。 </p><p>西側諸国に乗り入れた際には、航路から外れて軍事基地や港湾施設の近くを飛ぶことも多々あったと報告されており、そのため日本でも<a href="/wiki/%E8%88%AA%E7%A9%BA%E8%87%AA%E8%A1%9B%E9%9A%8A" title="航空自衛隊">航空自衛隊</a>の基地と併設している千歳空港への乗り入れを拒否されていた。さらにイリューシンIL-76などは尾部に銃座を残したまま(銃は取り外されていた)運航されていた機材もある。 </p><p>日本との間は<a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="日本航空">日本航空</a>と<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A8%E3%83%AD%E3%83%95%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%88%AA%E7%A9%BA" title="アエロフロート・ロシア航空">アエロフロート</a>が<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC" title="東京">東京</a>(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E7%A9%BA%E6%B8%AF" title="東京国際空港">羽田空港</a>、<a href="/wiki/%E6%88%90%E7%94%B0%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E7%A9%BA%E6%B8%AF" title="成田国際空港">成田空港</a>)、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%BD%9F%E5%B8%82" title="新潟市">新潟</a>(<a href="/wiki/%E6%96%B0%E6%BD%9F%E7%A9%BA%E6%B8%AF" title="新潟空港">新潟空港</a>)と<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF" title="モスクワ">モスクワ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%90%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AF" title="ハバロフスク">ハバロフスク</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%AF" title="イルクーツク">イルクーツク</a>との間に定期便を運行しており、一部路線においては日本航空との<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%89%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="コードシェア">コードシェア</a>運航も行われていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="鉄道"><span id=".E9.89.84.E9.81.93"></span>鉄道</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=70" title="節を編集: 鉄道"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG/220px-%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG/330px-%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG/440px-%D0%AD%D0%A0200_%D0%B2_%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%B8.JPG 2x" data-file-width="1728" data-file-height="1152" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E9%81%8B%E8%BC%B8%E7%9C%81ER200%E5%BD%A2%E9%9B%BB%E8%BB%8A" title="ソ連運輸省ER200形電車">ソ連運輸省ER200形電車</a></figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E9%89%84%E9%81%93" title="ソビエト連邦の鉄道">ソビエト連邦の鉄道</a>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E9%89%84%E9%81%93" title="シベリア鉄道">シベリア鉄道</a>を代表とする鉄道網によって各都市が結ばれていたほか、衛星国を中心とした近隣諸国に<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%88%97%E8%BB%8A" title="国際列車">国際列車</a>も運行されていた。モスクワやレニングラード(現在のサンクトペテルブルク)などのいくつかの大都市には防空壕を兼ねた<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%8B%E9%89%84" title="地下鉄">地下鉄</a>網が整備されており、社会主義建設の成功を誇示する目的で、スターリン時代に建設された一部の駅構内は<a href="/wiki/%E5%AE%AE%E6%AE%BF" title="宮殿">宮殿</a>のような豪華な装飾が施されていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="自動車"><span id=".E8.87.AA.E5.8B.95.E8.BB.8A"></span>自動車</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=71" title="節を編集: 自動車"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>個人による自動車の所有だけでなく、自分の在住している地域以外への遠距離移動が事実上限られていたこともあり、西側諸国で行われていたような高速道路による国民の自由な移動は一般的なものではなかった。大都市の市街地には<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%90%E3%82%B9" title="トロリーバス">トロリーバス</a>を含む<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%B9_(%E4%BA%A4%E9%80%9A%E6%A9%9F%E9%96%A2)" title="バス (交通機関)">バス</a>路線網が張り巡らされていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="経済"><span id=".E7.B5.8C.E6.B8.88"></span>経済</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=72" title="節を編集: 経済"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:DneproGES_1947.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/DneproGES_1947.JPG/220px-DneproGES_1947.JPG" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/DneproGES_1947.JPG/330px-DneproGES_1947.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/DneproGES_1947.JPG/440px-DneproGES_1947.JPG 2x" data-file-width="1338" data-file-height="845" /></a><figcaption>ソ連において数ある<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB" title="水力発電">水力発電</a>所のうちの一つである<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dnieper_Hydroelectric_Station" class="extiw" title="en:Dnieper Hydroelectric Station">ドニエプル水力発電所</a></figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="ソビエト連邦の経済">ソビエト連邦の経済</a>」および「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9E%8B%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="ソ連型社会主義">ソ連型社会主義</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="計画経済"><span id=".E8.A8.88.E7.94.BB.E7.B5.8C.E6.B8.88"></span>計画経済</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=73" title="節を編集: 計画経済"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E8%A8%88%E7%94%BB%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="計画経済">計画経済</a>」を参照</div> <p>経済面では計画経済体制が敷かれ、農民の集団化が図られた(<a href="/wiki/%E9%9B%86%E5%9B%A3%E8%BE%B2%E5%A0%B4" title="集団農場">集団農場</a>)。医療費などが無料で税がまったくないことでも知られた。1930年代に世界恐慌で資本主義国が軒並み不況に苦しむ中、ソ連はその影響を受けずに非常に高い経済成長を達成したため、世界各国に大きな影響を与えた。しかし、その経済成長は<a href="/wiki/%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%8A%AF" title="政治犯">政治犯</a>や思想犯を中心とした強制労働に支えられ、その富は共産党の上層部に集中して配分されていた実態がその後に明らかになった。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%83%8D%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%83%AB%E3%83%96%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%82%B9" title="ジョン・ケネス・ガルブレイス">ジョン・ケネス・ガルブレイス</a>は「資本主義諸国が1930年代に大恐慌と不況にあえいでいたとき、ソ連の社会主義経済は躍進に躍進を続け、アメリカに次ぐ世界第二の工業国になった。そして<a href="/wiki/%E5%AE%8C%E5%85%A8%E9%9B%87%E7%94%A8" title="完全雇用">完全雇用</a>と<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%BF%9D%E9%9A%9C" title="社会保障">社会保障</a>をやってのけた」としながらも、1970年代には崩壊し始めたと総括している(しかし、1930年代当時のソ連経済の躍進の裏には、数百万人といわれる規模の強制労働従事者のほぼ無償の労働による貢献があった点を、ガルブレイスは見落としているか故意に無視していることに注意が必要である)。実際、1960年代以降は計画経済の破綻が決定的なものとなり、消費財の不足などで国民の生活は窮乏した。 </p><p>流通の整備が遅れたため、農製品の生産が十分にあったとしても、それが消費者の手元に届けられるまでに腐敗してしまうこともあった。そのために闇市場のような<a href="/wiki/%E9%97%87%E7%B5%8C%E6%B8%88" class="mw-redirect" title="闇経済">闇経済</a>や汚職が蔓延し、そのような中で<a href="/wiki/%E5%85%B1%E7%94%A3%E8%B2%B4%E6%97%8F" title="共産貴族">共産貴族</a>がはびこるという結果になった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="農業"><span id=".E8.BE.B2.E6.A5.AD"></span>農業</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=74" title="節を編集: 農業"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Agriculture_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Agriculture in the Soviet Union">en:Agriculture in the Soviet Union</a>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Armenian_cotton.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Armenian_cotton.jpg/220px-Armenian_cotton.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Armenian_cotton.jpg/330px-Armenian_cotton.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Armenian_cotton.jpg/440px-Armenian_cotton.jpg 2x" data-file-width="878" data-file-height="600" /></a><figcaption>1930年代の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア</a>にて、綿花の収穫</figcaption></figure> <p>ソ連の<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E6%A5%AD" title="農業">農業</a>は、気候条件の厳しさから農業に適した地域は比較的限られており、また各共和国に<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%8E%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%81%E3%83%A5%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="モノカルチュア">モノカルチュア</a>的な生産を割り振ってきた結果、ウクライナやベラルーシ、ロシアの黒土地帯・コーカサス地帯などでは主要な<a href="/wiki/%E4%BD%9C%E7%89%A9" class="mw-redirect" title="作物">作物</a>は<a href="/wiki/%E5%B0%8F%E9%BA%A6" class="mw-redirect" title="小麦">小麦</a>等の<a href="/wiki/%E7%A9%80%E9%A1%9E" class="mw-redirect" title="穀類">穀類</a>や<a href="/wiki/%E9%A3%BC%E6%96%99" title="飼料">飼料</a>作物(<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%BC%E3%83%88" title="テーブルビート">ビート</a>など)、<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%82%AC%E3%82%A4%E3%83%A2" title="ジャガイモ">ジャガイモ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%92%E3%83%9E%E3%83%AF%E3%83%AA" title="ヒマワリ">ヒマワリ</a>、<a href="/wiki/%E6%9E%9C%E6%A8%B9" class="mw-redirect" title="果樹">果樹</a>、<a href="/wiki/%E9%87%8E%E8%8F%9C" title="野菜">野菜</a>、シベリアでは穀類が中心、極東では<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%B1%86" class="mw-redirect" title="大豆">大豆</a>、中央アジアは<a href="/wiki/%E7%B6%BF%E8%8A%B1" class="mw-redirect" title="綿花">綿花</a><sup id="cite_ref-149" class="reference"><a href="#cite_note-149"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>であった。農業労働者たちは、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%BA" title="コルホーズ">集団農場</a>と<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%95%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%BA" title="ソフホーズ">国営農場</a>で計画経済のもとで定められた賃金でノルマを満たすだけの作業のみ従事させられていた。農作物の価格は国家が決定し、価格を調整するために補助金を支給していた。これらが労働意欲を減退させ、農業生産性を極端に低くし、1970年代からは<a href="/wiki/%E8%82%89" class="mw-disambig" title="肉">肉</a>類、穀物の恒常的な輸入国になり農業はソ連のアキレス腱になった。 </p><p>ロシア革命時、農村は人口の80%を占めていた発などを含む「戦時共産主義」によって<sup class="noprint Inline-Template nowrap">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E6%AD%A3%E7%A2%BA%E6%80%A7%E3%81%AB%E7%96%91%E5%95%8F%E3%81%8C%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Wikipedia:正確性に疑問がある記事"><span title="この記述の正確性に疑問が呈されています。議論はノートを参照してください。(2022年4月)">疑問点</span></a><span class="metadata"> – <a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6#疑問点" title="ノート:ソビエト連邦">ノート</a></span></i>]</sup>、荒廃し特にウクライナで数百万人ともいわれる餓死者を出した。そのため1921年に穀物の強制徴発を廃止した新経済政策「ネップ」により、農業は戦前の水準を回復したが穀物の調達は困難になっていった。そこで1928年、スターリンは、農業集団化を実施し低賃金で酷使される集団農場と国営農場に改編された。<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%AF_(%E8%BE%B2%E5%AE%B6)" title="クラーク (農家)">クラーク</a>とされた勤勉な農民900万人は追放され、半数は処刑され残りは強制収容所に送られた。穀物の調達量は増加したが生産は低下し、1931年から1933年にかけて700万人が餓死した。抵抗した農民たちも最終的には工業労働者となったり集団農場に組織されたりした。 </p><p>1941年に独ソ戦が始まると農村は壊滅的な打撃を受け、戦後も戦前と同様の経済体制を維持しながら戦後復興に着手したため、1946年から1947年かけて100万人以上が餓死し、多くが離農した。1953年、スターリンの死後、フルシチョフは、カザフスタンや西シベリアなどの未開墾地、耕作放棄地の開拓事業を提案し、処女地からの穀物の収穫が試みられた。1955年から数年の間は処女地の収穫物によって穀物の不足は一時的に解消されたが、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%B3%E8%AB%96%E4%BA%89" title="ルイセンコ論争">ルイセンコ理論</a>や<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E5%9C%B0" title="農地">農地</a>の<a href="/wiki/%E7%A0%82%E6%BC%A0%E5%8C%96" title="砂漠化">砂漠化</a>で処女地が不作に陥ると穀物は再び欠乏し国外から輸入するようになった。フルシチョフ失脚後も集団農場の生産性は上がらず、1980年代には集団請負制を導入するも、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%82%BA" title="コルホーズ">コルホーズ</a>内のわずかな自留地では支えきれない大量の食料をアメリカから輸入していた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="消費財の流通"><span id=".E6.B6.88.E8.B2.BB.E8.B2.A1.E3.81.AE.E6.B5.81.E9.80.9A"></span>消費財の流通</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=75" title="節を編集: 消費財の流通"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>東西対立の世界構造の中で、<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E9%9C%80%E7%94%A3%E6%A5%AD" title="軍需産業">軍需産業</a>に高い技術と莫大な資金を投じることで<a href="/wiki/%E8%BB%8D%E6%B0%91%E8%BB%A2%E6%8F%9B" title="軍民転換">軍民転換</a>が遅れ、<a href="/wiki/%E5%86%B7%E8%94%B5%E5%BA%AB" title="冷蔵庫">冷蔵庫</a>や<a href="/wiki/%E6%B4%97%E6%BF%AF%E6%A9%9F" title="洗濯機">洗濯機</a>、<a href="/wiki/%E4%B9%BE%E9%9B%BB%E6%B1%A0" title="乾電池">乾電池</a>や<a href="/wiki/%E9%9B%BB%E5%AD%90%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B8" title="電子レンジ">電子レンジ</a>などの国民生活に必要な電化製品や、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E9%B9%B8" title="石鹸">石鹸</a>や<a href="/wiki/%E6%B4%97%E5%89%A4" title="洗剤">洗剤</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%97%E3%83%BC" title="シャンプー">シャンプー</a>や<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%82%A4%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%83%91%E3%83%BC" title="トイレットペーパー">トイレットペーパー</a>、<a href="/wiki/%E9%89%9B%E7%AD%86" title="鉛筆">鉛筆</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%9A%E3%83%B3" title="ボールペン">ボールペン</a>などの一般消費財、<a href="/wiki/%E3%81%9F%E3%81%B0%E3%81%93" title="たばこ">たばこ</a>や<a href="/wiki/%E6%B8%85%E6%B6%BC%E9%A3%B2%E6%96%99%E6%B0%B4" title="清涼飲料水">清涼飲料水</a>などの嗜好品の開発と生産、物流の整備は疎かにされ、西側諸国に比べ技術、品質ともに比べ物にならない低レベルの電化製品でさえ、入手するために数年待たなければいけないというような惨憺たる状態であり、これは<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%8B%E3%82%AF%E3%82%BD%E3%83%B3" title="リチャード・ニクソン">リチャード・ニクソン</a>との<a href="/wiki/%E5%8F%B0%E6%89%80%E8%AB%96%E4%BA%89" title="台所論争">台所論争</a>でもアメリカから槍玉にされた。 </p><p>さらにほとんどの電化製品や<a href="/wiki/%E8%87%AA%E5%8B%95%E8%BB%8A" title="自動車">自動車</a>の技術は、西側諸国の技術より数十年遅れていたといわれているうえ、その多くが<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%88" title="フィアット">フィアット</a>(<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%83%E3%83%81" title="トリヤッチ">トリヤッチ</a>を参照)や<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%89" title="パッカード">パッカード</a>などの西側の企業と提携し、旧型製品の技術供与を受けたもの、もしくは西側製品の無断コピーや、第二次世界大戦時にドイツ国内から接収、略奪した<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%9A%E3%83%AB" title="オペル">オペル</a>の生産工場施設からの技術の流用であった。 </p><p>電化製品や一般消費財、嗜好品や自動車は、市場における競争に勝ち残るために西側諸国では頻繁に行われていた新製品の開発や市場投入、改良や価格改定はほとんど行われず、なにも改良されないまま30年以上にわたり同じ製品が製造されていた。 </p><p>自動車の個人所有は共産党幹部などの限られた階級の人間に限られ、それ以外の階級のものが手にするためには、電化製品同様数年待たなければいけない状態であった。まして労働者階級が<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%AB_(%E8%87%AA%E5%8B%95%E8%BB%8A)" title="ジル (自動車)">ジル</a>や<a href="/wiki/GAZ" title="GAZ">ヴォルガ</a>などの<a href="/wiki/%E9%AB%98%E7%B4%9A%E8%BB%8A" title="高級車">高級車</a>や、レオニード・ブレジネフなどが愛用した<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A8%E3%83%B3" title="シトロエン">シトロエン</a>などの西側諸国からの輸入車を所有することは事実上不可能であった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="貿易"><span id=".E8.B2.BF.E6.98.93"></span>貿易</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=76" title="節を編集: 貿易"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>上記のように、<a href="/wiki/%E9%9B%BB%E5%8C%96%E8%A3%BD%E5%93%81" class="mw-redirect" title="電化製品">電化製品</a>や消費財、工作機械や自動車などの技術や品質が西側諸国のそれに対して決定的に劣っていたことから、西側諸国に対しての輸出は、<a href="/wiki/%E8%BE%B2%E7%94%A3%E7%89%A9" title="農産物">農産物</a>や<a href="/wiki/%E9%AD%9A%E4%BB%8B%E9%A1%9E" title="魚介類">魚介類</a>などの<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E7%94%A3%E6%A5%AD" title="第一次産業">第一次産品</a>や、<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E6%B2%B9" title="原油">原油</a>や<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%84%B6%E3%82%AC%E3%82%B9" title="天然ガス">天然ガス</a>などの<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC%E8%B3%87%E6%BA%90" title="エネルギー資源">エネルギー資源</a>が主であった。<a href="/wiki/%E9%80%9A%E8%B2%A8" title="通貨">通貨</a>の<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%AB" title="ルーブル">ルーブル</a>自体が、国外で通貨としての価値が低かったこともあり、エネルギー資源の貿易がある国を除いては、西側諸国との貿易収支はおおむね赤字であったか非常に少ないものであった。また農産物などとの物々交換の形式とした例もあった。農産物により外貨獲得のため食料輸出輸入公団(S.P.I. Groupの前身)が西側にも輸出していたが、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%83%E3%82%AB" title="ウォッカ">ウォトカ</a>は西側諸国では<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%AF%E3%83%86%E3%83%AB" title="カクテル">カクテル</a>ベースとして人気があったことから、アメリカでの<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%81%E3%83%8A%E3%83%A4" title="ストリチナヤ">ストリチナヤ</a>の販売権を得た<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%97%E3%82%B7%E3%82%B3" title="ペプシコ">ペプシコ</a>は、ソ連国内で販売される<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%97%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%A9" title="ペプシコーラ">ペプシコーラ</a>の濃縮液との物々交換で支払っていた<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>衛星国や社会主義国との間の貿易は、それらの多くの国の外貨が乏しかったことや、<a href="/wiki/%E5%AF%BE%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%9C%8F%E8%BC%B8%E5%87%BA%E7%B5%B1%E5%88%B6%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="対共産圏輸出統制委員会">ココム</a>などの貿易規制により西側諸国からの貿易品目が制限されていたことから、一次産品やエネルギー資源はもとより、西側諸国では相手にされなかった電化製品や消費財、工作機械から自動車、航空機などの軍事物資に至るまでが輸出された。1975年の国別工作機械生産額でもソ連は世界3位である。その多くが事実上の援助品とあるいは、相手国の一次産品とのバーター貿易など無償に近い形で供給された。1930年からペレストロイカ実施まで、商業手形が廃止されていたので流通・割引がなく、取引は<a href="/w/index.php?title=VIP%E9%8A%80%E8%A1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="VIP銀行 (存在しないページ)">ゴスバンク</a>(国有銀行)で集中決済された<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="輸入消費財"><span id=".E8.BC.B8.E5.85.A5.E6.B6.88.E8.B2.BB.E8.B2.A1"></span>輸入消費財</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=77" title="節を編集: 輸入消費財"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>西側諸国の電化製品や<a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%B2%A7%E5%93%81" title="化粧品">化粧品</a>、衣類などの消費財の輸入、流通は原則禁止されていたものの、モスクワなどの大都市のみに設けられた「<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A0" class="mw-redirect" title="グム">グム</a>」などの外貨専用の高級<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%88" class="mw-redirect" title="デパート">デパート</a>で入手することが可能であった。しかし実際にそれらを購入することができるのは外国人か共産党の上層部とその家族だけであった。そのため、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%9C%E3%83%AD_(%E3%81%9F%E3%81%B0%E3%81%93)" title="マールボロ (たばこ)">マールボロ</a>の<a href="/wiki/%E3%81%9F%E3%81%B0%E3%81%93" title="たばこ">たばこ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B9" title="リーバイス">リーバイス</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%82%BA" title="ジーンズ">ジーンズ</a>など多くの西側製品が闇ルートで流通していた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="会計監査"><span id=".E4.BC.9A.E8.A8.88.E7.9B.A3.E6.9F.BB"></span>会計監査</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=78" title="節を編集: 会計監査"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>会計も社会主義に基づいて進められ、会計士は計画経済を進める最高国民経済会議のために働くこととなった。国営企業の会計責任者は、貸借対照表と会計報告書を作成して会計を組織する責任を負った。中央集権化と集団農場化が進んだ1930年代からは、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" class="mw-redirect" title="スターリン主義">スターリン主義者</a>によって会計学は個別企業のみを対象にしていると批判され、スターリン主義に批判的な会計士は活動の場を奪われ、ソ連財務省と中央統計局が会計の指導と監督を行うようになった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE森1983176–186_152-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE森1983176–186-152"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE齊藤20131_153-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE齊藤20131-153"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>会計人は中央省庁の計画をもとに実務を行う簿記係と、上級機関に責任を持つ会計担当者に分かれた。経営の改善や専門家としてのイニシアティブを発揮する余地はなくなり、会計は硬直化した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE森1991256_154-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE森1991256-154"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1960年代からは経済改革による分権化が始まり、計画経済や企業管理において利潤・原価・価格・利子なども評価されるようになり、会計士は科学技術協会(HTO)に所属して専門家として活動した。HTOでは資本主義諸国の会計の取り入れも検討された<sup id="cite_ref-156" class="reference"><a href="#cite_note-156"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTE森1983189–194_157-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE森1983189–194-157"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1980年代後半の<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%AB" title="ペレストロイカ">ペレストロイカ</a>から民営化や市場経済化が始まり、西側諸国との合弁企業で市場経済の会計が部分的に導入され、企業の営業秘密が認められた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE森2004104–105_158-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE森2004104–105-158"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1991年のソ連の崩壊後は市場経済化がさらに進み、ロシアでは公認会計士にあたる監査士が国家資格化された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE齊藤20031–2_159-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE齊藤20031–2-159"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="アメリカ合衆国との比較"><span id=".E3.82.A2.E3.83.A1.E3.83.AA.E3.82.AB.E5.90.88.E8.A1.86.E5.9B.BD.E3.81.A8.E3.81.AE.E6.AF.94.E8.BC.83"></span>アメリカ合衆国との比較</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=79" title="節を編集: アメリカ合衆国との比較"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" border="1" style="border:1px black; float:right; margin-left:1em"> <tbody><tr> <th style="background:#d3d3d3;" colspan="3">1989年時点における米ソの比較<br />1990年の<a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%83%BB%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF" title="ザ・ワールド・ファクトブック">ザ・ワールド・ファクトブック</a>に基づくデータ<sup id="cite_ref-160" class="reference"><a href="#cite_note-160"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </th></tr> <tr> <th></th> <th><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Soviet_Union.svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦の旗"><img alt="ソビエト連邦の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/25px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/38px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/50px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> ソビエト連邦</th> <th><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="アメリカ合衆国の旗"><img alt="アメリカ合衆国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/25px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/38px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/50px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%86%85%E7%B7%8F%E7%94%9F%E7%94%A3" title="国内総生産">GDP</a>(PPP,1989年 – million $)</td> <td>2兆6,595億ドル</td> <td>5兆2,333億ドル </td></tr> <tr> <td>人口(1990年7月)</td> <td>約2億9,093万人</td> <td>約2億5,041万人 </td></tr> <tr> <td>1人あたりのGDP(PPP,$)</td> <td>9,211ドル</td> <td>21,082ドル </td></tr> <tr> <td>労働力(1989年)</td> <td>約1億5,230万人</td> <td>約1億2,555万人 </td></tr></tbody></table> <p>ソビエト連邦はアメリカとは同レベルのGDPでなかったが、アメリカ以上に巨大な面積と資源で超大国としての地位を得ていた。アメリカと対等レベルの核兵器を保有しているとみられていたために、直接対決だと共倒れを招くために自国の軍事行動にアメリカを介入させることはできなかった。国内総生産、また1人あたりのGDPもアメリカの2分の1から3分の1ほどであった。 </p><p>国民の生活レベルを犠牲にして、ひたすら重工業投資と、軍事支出に資源を集中していた。<a href="/wiki/1950%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1950年代">1950年代</a>に約15%だったソ連の投資率は、<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1980年代">1980年代</a>には30%に達し、軍事費率もある推定では1980年代中頃には16%に達していた。<a href="/wiki/1970%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1970年代">1970年代</a>以降、コンピュータや半導体といったハイテク部門の重要性が増すと、重工業優先のソ連ではその技術を導入するのが困難となり、技術進歩率は停滞、ついには設備の老朽化と相まって1980年代には技術進歩率はマイナスに陥ってしまった。 </p><p>ソ連の経済は1950年代から1960年代の初頭まで目覚しいペースでアメリカの国力を追い上げており、「20年以内にアメリカを追い抜く」というフルシチョフの強気の発言も信じられていたが、1960年代に入るとそのペースは一服したものの、<a href="/wiki/1975%E5%B9%B4" title="1975年">1975年</a>にソ連の相対的な国力は対米比45%と頂点に達した。しかしその後は衰退局面に入り、逆にアメリカとの相対的な国力の差は拡大していった。 </p><p>ソ連崩壊後、ロシアの軍事力と経済力は急激に衰え、アメリカとは1人当たりのGDPと軍事費において大きく差をつけられた。さらに経済混乱の影響で、国民は<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%BF%9D%E9%9A%9C" title="社会保障">社会保障</a>を破壊されて苦しんだため、<a href="/wiki/%E8%A6%AA%E7%B1%B3" title="親米">親米</a>的でペレストロイカを行ったゴルバチョフを、「アメリカに魂を売った<a href="/wiki/%E5%A3%B2%E5%9B%BD%E5%A5%B4" title="売国奴">売国奴</a>」や「<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%9B%8A" title="国益">国益</a>を損ねた裏切り者」と酷評する者も少なくない<sup id="cite_ref-161" class="reference"><a href="#cite_note-161"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="国民"><span id=".E5.9B.BD.E6.B0.91"></span>国民</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=80" title="節を編集: 国民"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg/220px-Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg.png" decoding="async" width="220" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg/330px-Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg/440px-Soviet_Union_1989_Population_pyramid.svg.png 2x" data-file-width="2552" data-file-height="2068" /></a><figcaption>年代別の人口(1989年)。ロシア内戦期に誕生した70歳、大祖国戦争中に誕生した45歳の前後では、出生数が大きく減少している。</figcaption></figure> <p>ソビエト連邦は150もの民族を擁する<a href="/wiki/%E5%A4%9A%E6%B0%91%E6%97%8F%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="多民族国家">多民族国家</a>であり、それぞれの地域に基幹民族が存在した。民族共和国の内部に自治共和国や自治州が置かれたのはこのためである<sup id="cite_ref-162" class="reference"><a href="#cite_note-162"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。また、国民の多くは差異あれど<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">ロシア語</a>を解し、モスクワやレニングラード、ロシア人が古来より定住する地域を除いてはこのロシア語と現地語の併用<sup id="cite_ref-163" class="reference"><a href="#cite_note-163"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>が見られた。 </p><p>また、国民は帝政期より文化交流を盛んとしており、ロシア人の間で<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E6%96%99%E7%90%86" class="mw-redirect" title="グルジア料理">グルジア料理</a>が親しまれたり、<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%81" title="ボルシチ">ボルシチ</a>といったスラヴ料理はソビエト連邦の国民食として世界に紹介される。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="家族"><span id=".E5.AE.B6.E6.97.8F"></span>家族</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=81" title="節を編集: 家族"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%8B%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E5%AE%B6%E6%97%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦下における家族 (存在しないページ)">ソビエト連邦下における家族</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Family_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Family in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="人口統計"><span id=".E4.BA.BA.E5.8F.A3.E7.B5.B1.E8.A8.88"></span>人口統計</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=82" title="節を編集: 人口統計"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E4%BA%BA%E5%8F%A3%E7%B5%B1%E8%A8%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の人口統計 (存在しないページ)">ソビエト連邦の人口統計</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Demographics_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Demographics of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="言語"><span id=".E8.A8.80.E8.AA.9E"></span>言語</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=83" title="節を編集: 言語"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E8%A8%80%E8%AA%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における言語 (存在しないページ)">ソビエト連邦における言語</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Languages_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Languages of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」および「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%83%AC%E3%83%8B%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="コレニザーツィヤ (存在しないページ)">コレニザーツィヤ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:Коренизация">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Korenizatsiia" class="extiw" title="en:Korenizatsiia">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="公教育"><span id=".E5.85.AC.E6.95.99.E8.82.B2"></span>公教育</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=84" title="節を編集: 公教育"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%85%AC%E6%95%99%E8%82%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の公教育 (存在しないページ)">ソビエト連邦の公教育</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Образование в СССР">ロシア語版</a>)</span></span>」を参照</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg/220px-%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg/330px-%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg/440px-%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0.jpg 2x" data-file-width="1278" data-file-height="843" /></a><figcaption>学校の様子(1930年代)。</figcaption></figure> <p>ソビエト連邦において公教育は、少年少女に基礎教育を施すだけではなく、青年への分野別の専門教育を保証した。1918年の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E3%81%A8%E6%95%99%E4%BC%9A%E3%81%8A%E3%82%88%E3%81%B3%E6%95%99%E4%BC%9A%E3%81%A8%E5%AD%A6%E6%A0%A1%E3%81%AE%E5%88%86%E9%9B%A2%E3%81%AB%E9%96%A2%E3%81%99%E3%82%8B%E5%B8%83%E5%91%8A" title="国家と教会および教会と学校の分離に関する布告">教会分離布告</a>以降に発展したソ連の公教育は、16歳未満の教育に対する学費を撤廃し、母国語での教育体制の確保し、その発展に大きく寄与した。また同時に公教育は国家方針を浸透させる場所としても機能し、後述する<a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%AA%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ピオネール">ピオネール</a>と<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%A0%E3%82%BD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="コムソモール">コムソモール</a>は、共産党直属の組織であった。 </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg/220px-RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg" decoding="async" width="220" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg/330px-RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg/440px-RIAN_archive_569465_Komsomol_Members_Greeted_by_Pioneers.jpg 2x" data-file-width="1019" data-file-height="1024" /></a><figcaption>ピオネール</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ピオネール"><span id=".E3.83.94.E3.82.AA.E3.83.8D.E3.83.BC.E3.83.AB"></span>ピオネール</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=85" title="節を編集: ピオネール"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%AA%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ピオネール">ピオネール</a>」を参照</div> <p>学校で成績な優秀を収める15歳以下の生徒はピオネールに所属した。正式名称は<b>ヴェ・イ・レーニン名称全連合ピオネール</b>(<span lang="ru">Всесоюзная пионерская организация имени В. И. Ленина</span>)、1922年に創設し、主として課外授業を実施する組織であった。赤い<a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%81%E3%83%BC%E3%83%95" title="ネッカチーフ">ネッカチーフ</a>を身につけ、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%83%E3%83%91" title="ラッパ">ラッパ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%A0" class="mw-disambig" title="ドラム">ドラム</a>を演奏しながら行進することが多かった。入団は、自由意志の参加に基づくがその門は狭く、児童の二割程に許された所属であったのである。そのためピオネールには品行方正が要求され、「ポケットに手を入れてはならない」や「指を舐めない」、「握手をしてはならない<sup id="cite_ref-164" class="reference"><a href="#cite_note-164"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>」など、禁止事項は100にのぼった<sup id="cite_ref-165" class="reference"><a href="#cite_note-165"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>スローガンである<b>「備えは常にあり!(<span lang="ru">Всегда готов!</span>)</b>は、ピオネールによる大号令でもあった。80年代には日ソ交流の一環として、日本の児童がピオネール・キャンプ(多くはナホトカ、ウラジオストク、ハバロフスク、イルクーツク)に参加した。 </p><p>ソビエト連邦の消滅後には、各地に小規模ながらも酷似した組織が存在し、その中でも<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a>は30万人が在籍する<sup id="cite_ref-166" class="reference"><a href="#cite_note-166"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="保健"><span id=".E4.BF.9D.E5.81.A5"></span>保健</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=86" title="節を編集: 保健"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%9E%E3%83%BB%E3%82%BB%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%82%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="システマ・セマシコ (存在しないページ)">ソビエト連邦の医療</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE" class="extiw" title="ru:Система Семашко">ロシア語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>ソビエト連邦の医療制度は、1918年に<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BF%9D%E5%81%A5%E7%9C%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦保健省 (存在しないページ)">保健人民委員部</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ministry_of_Health_(Soviet_Union)" class="extiw" title="en:Ministry of Health (Soviet Union)">英語版</a>)</span></span>によって考案された。革命前の1917年時、人々の保健は他の先進国に比べてかなり遅れていたが、革命後に制定された医療制度により、すべての年齢層の平均寿命が延びるなど大幅な改善が見込めた。連邦における医療制度の原案は当時の政治家であり医師でもあった<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%BB%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%82%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ニコライ・セマシコ (存在しないページ)">ニコライ・セマシコ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="ru:Семашко, Николай Александрович">ロシア語版</a>)</span></span>によって打ち立てられたものでもあった。 同連邦の医療は無料で提供され、国の全人口が適切な医療を受けられるように定められていた。 </p><p>しかし、その後の1980年代後半になると<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%95" class="mw-redirect" title="ゴルバチョフ">ゴルバチョフ</a>による社会保証費の削減により無料制度は揺らぎ初め、ソ連崩壊後は経済不況や資本主義化などによりその制度はなくなっていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="宗教"><span id=".E5.AE.97.E6.95.99"></span>宗教</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=87" title="節を編集: 宗教"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E5%AE%97%E6%95%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における宗教 (存在しないページ)">ソビエト連邦における宗教</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Religion_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Religion in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="正教弾圧"><span id=".E6.AD.A3.E6.95.99.E5.BC.BE.E5.9C.A7"></span>正教弾圧</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=88" title="節を編集: 正教弾圧"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg/200px-Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg" decoding="async" width="200" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg/300px-Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg/400px-Ivan_Vladimirov_confiscation-of-church-property-in-petrograd-1922.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="745" /></a><figcaption>ロシア・ボリシェヴィキによる教会財産の接収。 <span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=Ivan_Vladimirov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Vladimirov (存在しないページ)">Ivan Vladimirov</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="ru:Владимиров, Иван Алексеевич">ロシア語版</a>)</span></span>作。</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg!HD.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg/200px-Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg" decoding="async" width="200" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg/300px-Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg/400px-Ivan_Vladimirov_questioning-in-the-committee-of-poor.jpg%21HD.jpg 2x" data-file-width="1635" data-file-height="1200" /></a><figcaption>ロシア・革命派によって死刑を宣告される聖職者と地主。 <span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=Ivan_Vladimirov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Vladimirov (存在しないページ)">Ivan Vladimirov</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="ru:Владимиров, Иван Алексеевич">ロシア語版</a>)</span></span>作。</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg/200px-Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg" decoding="async" width="200" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg/300px-Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg/400px-Ivan_Vladimirov_russian-clergy-on-forced-labor-1919.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="745" /></a><figcaption>ロシア・ボリシェヴィキの命令で強制労働に従事する聖職者。 <span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=Ivan_Vladimirov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Vladimirov (存在しないページ)">Ivan Vladimirov</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" class="extiw" title="ru:Владимиров, Иван Алексеевич">ロシア語版</a>)</span></span>作。</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Christ_saviour_explosion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Christ_saviour_explosion.jpg/220px-Christ_saviour_explosion.jpg" decoding="async" width="220" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Christ_saviour_explosion.jpg/330px-Christ_saviour_explosion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Christ_saviour_explosion.jpg/440px-Christ_saviour_explosion.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="610" /></a><figcaption>1931年のモスクワにて、爆破される<a href="/wiki/%E6%95%91%E4%B8%96%E4%B8%BB%E3%83%8F%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E3%82%B9%E5%A4%A7%E8%81%96%E5%A0%82" title="救世主ハリストス大聖堂">救世主ハリストス大聖堂</a></figcaption></figure> <p>ロシア革命によって<a href="/wiki/%E4%B8%96%E4%BF%97%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="世俗主義">世俗主義</a>、<a href="/wiki/%E7%84%A1%E7%A5%9E%E8%AB%96" title="無神論">無神論</a>、<a href="/wiki/%E5%94%AF%E7%89%A9%E8%AB%96" title="唯物論">唯物論</a>を奉じるソビエト連邦が成立すると、ロシア帝国の<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E5%AE%97%E6%95%99" class="mw-redirect" title="国家宗教">国教</a>であった<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="正教会">正教</a>(組織としては<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="ロシア正教会">ロシア正教会</a>のほか、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" class="mw-disambig" title="ウクライナ正教会">ウクライナ正教会</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="グルジア正教会">グルジア正教会</a>などを含む)は多数の聖堂や<a href="/wiki/%E4%BF%AE%E9%81%93%E9%99%A2" title="修道院">修道院</a>が閉鎖され、財産が没収された。のちに<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3" title="ロシアの世界遺産">世界遺産</a>となる<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%AD%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC%E8%AB%B8%E5%B3%B6" title="ソロヴェツキー諸島">ソロヴェツキー諸島</a>の修道院群は強制収容所に転用された。 </p><p>聖職者や信者が外国のスパイなどの嫌疑で逮捕され、多数の者が処刑され<a href="/wiki/%E6%AE%89%E6%95%99" title="殉教">致命</a>した。初代の京都主教を務めた大主教<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AD%E3%83%8B%E3%82%AF_(%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%82%A4)" title="アンドロニク (ニコリスキイ)">アンドロニク・ニコリスキイ</a>は生き埋めの上で銃殺されるという特異な致命で知られる。<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E7%B7%8F%E4%B8%BB%E6%95%99" title="モスクワ総主教">モスクワ総主教</a><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%9B%E3%83%B3_(%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E7%B7%8F%E4%B8%BB%E6%95%99)" title="ティーホン (モスクワ総主教)">ティーホン</a>は当初、無神論を標榜するボリシェヴィキに対して強硬な反発を示していたが、想像以上に苛烈な弾圧が教会に対して行われていく情勢に対して現実的姿勢に転換し、ソヴィエト政権をロシアの正当な政府と認め一定の協力を行ったが、教会の活動はなお著しく抑圧された。 </p><p>1921年から1923年にかけてだけで、主教28人、妻帯司祭2691人、修道士1962人、修道女3447人、その他信徒多数が処刑された<sup id="cite_ref-167" class="reference"><a href="#cite_note-167"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1918年から1930年にかけてみれば、およそ4万2000人の聖職者が殺され、1930年代にも3万から3万5000の<a href="/wiki/%E5%8F%B8%E7%A5%AD" title="司祭">司祭</a>が銃殺もしくは投獄された<sup id="cite_ref-168" class="reference"><a href="#cite_note-168"><span class="cite-bracket">[</span>128<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。1937年と1938年には52人の<a href="/wiki/%E4%B8%BB%E6%95%99" title="主教">主教</a>のうち40人が銃殺された<sup id="cite_ref-169" class="reference"><a href="#cite_note-169"><span class="cite-bracket">[</span>129<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>政府の迫害を恐れ多数の亡命者も出た。亡命者たちの中からは<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B2%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%82%B3%E3%83%95" title="セルゲイ・ブルガーコフ">セルゲイ・ブルガーコフ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%82%A4" title="ウラジーミル・ロースキイ">ウラジーミル・ロースキイ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%95%E3%83%89%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%A2%E3%83%95" title="パーヴェル・エフドキーモフ">パーヴェル・エフドキーモフ</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%A2" title="イリア・メリア">イリア・メリア</a>(メリアは<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="グルジア人">グルジア人</a>)など世界的に著名な<a href="/wiki/%E7%A5%9E%E5%AD%A6%E8%80%85" title="神学者">神学者</a>が輩出され、20世紀初頭まであまり知られていなかった正教の伝統が海外に知られるきっかけとなった。 </p><p>1931年にはスターリンの命令によって<a href="/wiki/%E6%95%91%E4%B8%96%E4%B8%BB%E3%83%8F%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E3%82%B9%E5%A4%A7%E8%81%96%E5%A0%82" title="救世主ハリストス大聖堂">救世主ハリストス大聖堂</a>が爆破された。 </p><p>1940年代に入ると、独ソ戦におけるドイツの侵攻に対して国民の士気を鼓舞する必要に駆られたスターリンは、それまでの物理的破壊を伴った正教会への迫害を方向転換して教会活動の一定の復興を認め、1925年に総主教ティーホンが永眠して以降、空位となっていたモスクワ総主教の選出を認めた(1943年)。この際にそれまで禁止されていた教会関連の出版物がきわめて限定されたものではあったものの認められ、1918年から閉鎖されていたモスクワ神学アカデミーは再開を許可された。 </p><p>ただし1940年代半ばには<a href="/wiki/%E7%B6%99%E7%B6%9A%E6%88%A6%E4%BA%89" title="継続戦争">ソ芬戦争</a>以後、<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0%E4%BF%AE%E9%81%93%E9%99%A2" title="ヴァラーム修道院">ヴァラーム修道院</a>のある地域がソ連領となったため、ヴァラーム修道院の修道士達はフィンランドに亡命し、この結果<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="フィンランド正教会">フィンランド正教会</a>で<a href="/wiki/%E6%96%B0%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0%E4%BF%AE%E9%81%93%E9%99%A2" class="mw-redirect" title="新ヴァラーム修道院">新ヴァラーム修道院</a>が設立されるなど、ソ連における正教弾圧は亡命者が出ることがないほどにまで緩和されたわけではない。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%82%B7%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%81%AE%E6%AD%BB%E3%81%A8%E5%9B%BD%E8%91%AC" title="ヨシフ・スターリンの死と国葬">スターリンの死</a>後、フルシチョフは再度、正教会への統制を強化。緩やかかつ細々とした回復基調にあったロシア正教会は再度打撃を蒙り、教会数は半分以下に減少。以降、ソ連崩壊に至るまでロシア正教会の教勢が回復することはなかった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="イスラム弾圧"><span id=".E3.82.A4.E3.82.B9.E3.83.A9.E3.83.A0.E5.BC.BE.E5.9C.A7"></span>イスラム弾圧</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=89" title="節を編集: イスラム弾圧"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>広大な国土の中でも、中央アジア地域では<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0%E6%95%99" title="イスラム教">イスラム教</a>が大きな勢力を持っていたが、ソビエト連邦の成立とともに正教など他の宗教とともに弾圧されることとなり、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%83%A0%E3%82%B9%E3%83%AA%E3%83%A0%E5%AE%97%E5%8B%99%E5%B1%80" title="中央ムスリム宗務局">ムスリム宗務局</a>によって国家統制された。しかし人々の心の中の信仰心までは抑えることができず、他の宗教と同じくソ連崩壊後は教勢が回復した。 </p><p>信仰されていた地域に偏りはあったものの、全ソビエト連邦領内におけるイスラム教徒の人口は最終的に7000万人前後にも達し、総人口の実に4人に1人がイスラム教徒(もしくはイスラムを文化的背景に持つ人)で占められていた。この数字はイラン、トルコ、エジプトなどの総人口にも匹敵し、ソビエト連邦は総人口においても、国民に占める割合においても、非イスラム教国家としては最大級のムスリム人口を抱える国家となっていた。 </p><p>イスラムが多数派の地域以外のロシア連邦などの諸州においても、イスラムを背景に持った諸民族、特に<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E4%BA%BA" class="mw-redirect" title="タタール人">タタール人</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="アゼルバイジャン人">アゼルバイジャン人</a>が全土に居住し、ソビエト連邦内のどの地域においても一定数のイスラム社会が存在していた。この点は同じ非イスラム教国でありながら全土にイスラム社会を内包しているインドや中国とも共通していた。 </p><p>ただソビエト連邦におけるイスラムは、中国やインドとは異なり、多数派民族と、文化、言語、血統、形質などを共有する集団、具体的に言えば、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E7%B3%BB" class="mw-redirect" title="スラヴ系">スラヴ系</a>のロシア人などと文化や言語を共有する集団の間にはあまり広まらなかった。ソビエト連邦内のイスラムはあくまで<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF%E7%B3%BB%E6%B0%91%E6%97%8F" title="テュルク系民族">テュルク系</a>や<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%83%B3%E7%B3%BB%E6%B0%91%E6%97%8F" title="イラン系民族">イラン系</a>、コーカサス系などの、(多数派民族であるロシア人から見た)異民族の間で主に信仰されていた。全土に幅広く分散していたイスラム系民族のうちタタール人の間には<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%B3%E3%83%8A%E6%B4%BE" title="スンナ派">スンナ派</a>が多く、アゼルバイジャン人の間には<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%82%A2%E6%B4%BE" title="シーア派">シーア派</a>が多いため、両派が近い比率で全土に散らばっていたこともユニークである。この点はソビエト連邦崩壊後も、ロシア連邦において引き継がれている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義"><span id=".E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E6.95.99.E5.BC.BE.E5.9C.A7.E3.83.BB.E6.B0.91.E8.A1.86.E3.81.AB.E3.82.88.E3.82.8B.E5.8F.8D.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E4.B8.BB.E7.BE.A9"></span>ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=90" title="節を編集: ユダヤ教弾圧・民衆による反ユダヤ主義"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>社会主義のソ連政府は他の宗教と同様にユダヤ教も弾圧し、同国民の反ユダヤ感情も強かった<sup id="cite_ref-:1_170-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-170"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>民衆の間ではソ連という共産主義国家の誕生で国内における宗教活動制限された影響で、ソ連の低迷は同国内の人々の中にロシア正教に救いを求めた人々が増加した一方で反ユダヤ主義も台頭した<sup id="cite_ref-:8_171-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-171"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連誕生直後の指導部には多くのユダヤ人がいたことから「社会主義革命はユダヤ人の陰謀」とのデマも拡散し、第2次大戦中にもナチスによるユダヤ人迫害に加わる住民さえもいた<sup id="cite_ref-172" class="reference"><a href="#cite_note-172"><span class="cite-bracket">[</span>132<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1939年の<a href="/wiki/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="独ソ不可侵条約">独ソ不可侵条約</a>で東欧諸国の分割支配を決めると、東欧のユダヤ人は独ソ間に挟まれて行き場を失った。当時の<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD(%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD)" class="mw-redirect" title="ポーランド共和国(第二共和国)">ポーランド共和国</a>(現<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">ベラルーシ</a>含)から逃亡したユダヤ人は、ソ連が併合手前であったリトアニアから日本経由で第三国に逃れようとし、彼等を<a href="/wiki/%E6%9D%89%E5%8E%9F%E5%8D%83%E7%95%9D" title="杉原千畝">杉原千畝</a>や<a href="/wiki/%E6%A0%B9%E4%BA%95%E4%B8%89%E9%83%8E" title="根井三郎">根井三郎</a>が救っている<sup id="cite_ref-:1_170-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-170"><span class="cite-bracket">[</span>130<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連の民衆はソ連への不満を「ユダヤ人が作った共産主義」のせいだと噂し、ソ連右翼団体等がユダヤ人襲撃などしていた。そのため、ソ連崩壊後にロシア人からユダヤ人への憎悪が高まると、多くのユダヤ人がイスラエルに移住している<sup id="cite_ref-:8_171-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-171"><span class="cite-bracket">[</span>131<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="その他の宗教弾圧"><span id=".E3.81.9D.E3.81.AE.E4.BB.96.E3.81.AE.E5.AE.97.E6.95.99.E5.BC.BE.E5.9C.A7"></span>その他の宗教弾圧</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=91" title="節を編集: その他の宗教弾圧"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>正教のみならず、他の<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99" title="キリスト教">キリスト教</a>である<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E6%95%99%E4%BC%9A" title="カトリック教会">カトリック教会</a>(<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E6%96%B9%E5%85%B8%E7%A4%BC%E3%82%AB%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E6%95%99%E4%BC%9A" title="東方典礼カトリック教会">東方典礼カトリック教会</a>を含む)、<a href="/wiki/%E8%81%96%E5%85%AC%E4%BC%9A" title="聖公会">聖公会</a>、<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%86%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%88" title="プロテスタント">プロテスタント</a>も弾圧を受けた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="創価学会との交流"><span id=".E5.89.B5.E4.BE.A1.E5.AD.A6.E4.BC.9A.E3.81.A8.E3.81.AE.E4.BA.A4.E6.B5.81"></span>創価学会との交流</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=92" title="節を編集: 創価学会との交流"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>日本の<a href="/wiki/%E5%89%B5%E4%BE%A1%E5%AD%A6%E4%BC%9A" title="創価学会">創価学会</a>(<a href="/wiki/%E6%97%A5%E8%93%AE" title="日蓮">日蓮</a><a href="/wiki/%E4%BB%8F%E6%95%99" title="仏教">仏教</a>系)に関しては、ソ連国内における布教活動自体は認めなかったが<sup id="cite_ref-173" class="reference"><a href="#cite_note-173"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、外交的および経済的見地から友好関係を保っていた。とりわけ<a href="/wiki/%E6%B1%A0%E7%94%B0%E5%A4%A7%E4%BD%9C" title="池田大作">池田大作</a>会長(のちに<a href="/wiki/%E5%90%8D%E8%AA%89%E4%BC%9A%E9%95%B7" title="名誉会長">名誉会長</a>)が1974年以降にソ連訪問を繰り返すようになると、政府や党の要人が面会に応じるのが慣例だった。1974年、1975年の訪ソでは<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%BB%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%B3" title="アレクセイ・コスイギン">アレクセイ・コスイギン</a>、1981年の訪ソでは<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%81%E3%83%BC%E3%83%9B%E3%83%8E%E3%83%95" title="ニコライ・チーホノフ">ニコライ・チーホノフ</a>、1987年の訪ソでは<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%95" title="ニコライ・ルイシコフ">ニコライ・ルイシコフ</a>、1990年の訪ソではゴルバチョフと面会している。池田名誉会長と最高指導者との面会が行われたのはゴルバチョフ政権時代の1990年だった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="社会問題"><span id=".E7.A4.BE.E4.BC.9A.E5.95.8F.E9.A1.8C"></span>社会問題</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=93" title="節を編集: 社会問題"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="戦災・貧困孤児"><span id=".E6.88.A6.E7.81.BD.E3.83.BB.E8.B2.A7.E5.9B.B0.E5.AD.A4.E5.85.90"></span>戦災・貧困孤児</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=94" title="節を編集: 戦災・貧困孤児"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%8B%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E5%AD%A4%E5%85%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦下における孤児 (存在しないページ)">ソビエト連邦下における孤児</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Orphans_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Orphans in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>ソビエト連邦では国家連邦の歴史が始まった当初から多くの混乱が生じていたため、多数の<a href="/wiki/%E6%88%A6%E7%81%BD%E5%AD%A4%E5%85%90" title="戦災孤児">戦災孤児</a>やその他の<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%81%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%AC%E3%83%B3" title="ストリートチルドレン">ストリートチルドレン</a>に対処しなければならなかった。また、その後独ソ戦が始まると戦災孤児も増えていき、戦後の<a href="/wiki/1945%E5%B9%B4" title="1945年">1945年</a>から<a href="/wiki/1950%E5%B9%B4%E4%BB%A3" title="1950年代">1950年代</a>にかけてはソビエト連邦にとって大きな社会問題となっていたが、その後の1960年代から1991年までは終戦からの時間的経過により戦争孤児も日に日に少なくなっていった。そのため、1922年から1991年にかけて孤児に絡む問題は大きく変動している。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="民族不和"><span id=".E6.B0.91.E6.97.8F.E4.B8.8D.E5.92.8C"></span>民族不和</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=95" title="節を編集: 民族不和"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ethnic_map_USSR_1941.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Ethnic_map_USSR_1941.jpg/200px-Ethnic_map_USSR_1941.jpg" decoding="async" width="200" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Ethnic_map_USSR_1941.jpg/300px-Ethnic_map_USSR_1941.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Ethnic_map_USSR_1941.jpg/400px-Ethnic_map_USSR_1941.jpg 2x" data-file-width="3560" data-file-height="2194" /></a><figcaption>1941年時におけるソビエト連邦の民族誌地図</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png/200px-Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png" decoding="async" width="200" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png/300px-Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png/400px-Map_of_the_ethnic_groups_of_the_Soviet_Union.png 2x" data-file-width="1343" data-file-height="933" /></a><figcaption>1970年時におけるソビエト連邦の民族誌地図</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%B4%9B%E4%BA%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における民族紛争 (存在しないページ)">ソビエト連邦における民族紛争</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ethnic_conflicts_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Ethnic conflicts in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義"><span id=".E3.82.BD.E9.80.A3.E3.81.AB.E3.81.8A.E3.81.91.E3.82.8B.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E7.B3.BB.E3.83.BB.E5.8F.8D.E3.82.BD.E6.84.9F.E6.83.85.E3.81.AB.E3.82.88.E3.82.8B.E5.8F.8D.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E4.B8.BB.E7.BE.A9"></span>ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=96" title="節を編集: ソ連におけるユダヤ系・反ソ感情による反ユダヤ主義"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%A8%98%E8%80%85%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%96" title="日本記者クラブ">日本記者クラブ</a>によるとソ連時代だけでなく、革命前のロシア帝国でも、ユダヤ人迫害はたびたび起きていたこと<sup id="cite_ref-:82_174-0" class="reference"><a href="#cite_note-:82-174"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、ロシア帝政下で、ロシア帝国はユダヤ人はウクライナに定住させ、移動を禁止するなどの政策をとってきたこと、多くのユダヤ人がロシア帝国に不満を持っていたため、若いユダヤ人たちが<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ロシア革命">ロシア革命</a>に参加したことは事実であると指摘している<sup id="cite_ref-:82_174-1" class="reference"><a href="#cite_note-:82-174"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>1948年の<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB" title="イスラエル">イスラエル</a>建国まで、反ソ連(親ロシア帝国又は自民族国家独立活動家)の人々に反ユダヤ的立場を取る人が多かった背景には、ロシア帝国時代からロシア人からも差別されていた上に、当時自民族国家を持たなかったユダヤ人にはソ連の掲げた共産主義思想に共感する者が多く、彼らが共産主義者となったこと、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9" title="カール・マルクス">マルクス</a>だけでなく、ソ連の幹部にユダヤ人が多数いたことがある。そのため、<a href="/wiki/%E7%99%BD%E7%B3%BB%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="白系ロシア人">白系ロシア人</a>などのようにソ連に対する敵対行動せずとも反ソ連感情を持っていた非共産主義者の一般ロシア人は「ユダヤ人に母国を乗っ取られた」、ソ連に侵略された地域・国家の人々は「ユダヤ人に自国を侵略された」として、反ユダヤの思想となっていた。ソ連政府指導層におけるユダヤ人の割合は当時の他国を圧倒し、国内外のユダヤ人も資本主義を支持する富裕層以外はソ連にシンパシーを持つほどであった。ただし、1948年にイスラエルが建国されると、裕福でもないユダヤ人もソ連からイスラエルへ心が移っている<sup id="cite_ref-175" class="reference"><a href="#cite_note-175"><span class="cite-bracket">[</span>134<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 更には、『<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%9C%AC%E8%AB%96" title="資本論">資本論</a>』を書いたマルクスはユダヤ人であり、第二次ロシア革命である<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>でロシア帝国からソ連になり、成立した当初の<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="レーニン">レーニン</a>の<b>内閣のメンバーは半分以上がユダヤ系</b>だった<sup id="cite_ref-:82_174-2" class="reference"><a href="#cite_note-:82-174"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動"><span id=".E3.83.AD.E3.82.B7.E3.82.A2.E6.AD.A3.E6.95.99.E3.81.AE.E5.BE.A9.E6.A8.A9.E3.83.BB.E3.82.BD.E9.80.A3.E5.B4.A9.E5.A3.8A.E5.BE.8C.E3.81.AE.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E4.BA.BA.E5.A4.A7.E7.A7.BB.E5.8B.95"></span>ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=97" title="節を編集: ロシア正教の復権・ソ連崩壊後のユダヤ人大移動"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>更にソ連という共産主義国家の誕生で、ソ連国内では宗教活動が制限された。そのため、ソ連が行き詰まると、ソ連国内の人々は再び<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%AD%A3%E6%95%99" class="mw-redirect" title="ロシア正教">ロシア正教</a>に救いを求めた一方で反ユダヤ主義が台頭した。ソ連の人々は経済の不満を「ユダヤ人が作った共産主義」のせいだと噂し、ソ連右翼団体等がユダヤ人襲撃さえ起こしていた。ソ連崩壊後にロシア人からユダヤ人への憎悪が高まると、多くのユダヤ人がイスラエルに移住している<sup id="cite_ref-:82_174-3" class="reference"><a href="#cite_note-:82-174"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連崩壊前後のロシアにおける反ユダヤ主義の台頭のため、イスラエルへの大移動がおこり、2016年4月時点イスラエルの人口は現在840万人に増えているが、そのうちロシアからの移民は120万人にも達し、人口の15%を占めるほどになっている<sup id="cite_ref-:82_174-4" class="reference"><a href="#cite_note-:82-174"><span class="cite-bracket">[</span>133<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="治安"><span id=".E6.B2.BB.E5.AE.89"></span>治安</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=98" title="節を編集: 治安"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E7%8A%AF%E7%BD%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における犯罪 (存在しないページ)">ソビエト連邦における犯罪</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Crime_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Crime in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>ソビエト連邦における<a href="/wiki/%E5%BC%B7%E7%9B%97" title="強盗">強盗</a>、<a href="/wiki/%E6%AE%BA%E4%BA%BA" title="殺人">殺人</a>、その他の暴力犯罪は米国ほど蔓延しておらず、薬物乱用の発生率も低かったとされる。だが反面で<a href="/wiki/%E6%B1%9A%E8%81%B7" title="汚職">汚職</a>や<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%94%BF%E6%B2%BB%E8%85%90%E6%95%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="政治腐敗 (存在しないページ)">国家腐敗</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Political_corruption" class="extiw" title="en:Political corruption">英語版</a>)</span></span>は日常茶飯事であった<sup id="cite_ref-176" class="reference"><a href="#cite_note-176"><span class="cite-bracket">[</span>135<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="公安・警察"><span id=".E5.85.AC.E5.AE.89.E3.83.BB.E8.AD.A6.E5.AF.9F"></span>公安・警察</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=99" title="節を編集: 公安・警察"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソ連における警察機関は『<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9F%E3%83%AA%E3%83%84%E3%82%A3%E3%82%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ミリツィア (存在しないページ)">ミリツィア</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:Милиция">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Militsiya" class="extiw" title="en:Militsiya">英語版</a>)</span></span>』と呼ばれていた。この組織は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%86%85%E5%8B%99%E7%9C%81" title="ソビエト連邦内務省">ソビエト連邦内務省</a>の下部機関で、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%A7%8B%E6%88%90%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ソビエト連邦構成共和国">ソ連構成国</a>および<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AF%E6%9D%A1%E7%B4%84%E6%A9%9F%E6%A7%8B" title="ワルシャワ条約機構">ワルシャワ条約機構</a>加盟国を中心とした社会主義諸国の治安において絶大ともいえる影響力を示していた。 </p> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%B3%E7%8F%BE%E8%B1%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="カザン現象 (存在しないページ)">カザン現象</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kazan_phenomenon" class="extiw" title="en:Kazan phenomenon">英語版</a>)</span></span>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="人権"><span id=".E4.BA.BA.E6.A8.A9"></span>人権</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=100" title="節を編集: 人権"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BA%BA%E6%A8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における人権 (存在しないページ)">ソビエト連邦における人権</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Права человека в СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Human_rights_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Human rights in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」および「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BA%BA%E6%A8%A9%E9%81%8B%E5%8B%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における人権運動 (存在しないページ)">ソビエト連邦における人権運動</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Human_rights_movement_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Human rights movement in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <p>ソビエト連邦の人権概念は国際法とは大きく異なっていた。ソ連の法理論によれば、「個人に対して主張されるべき人権の受益者は政府である」<sup id="cite_ref-177" class="reference"><a href="#cite_note-177"><span class="cite-bracket">[</span>136<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、即ち「ソビエト国家は人権の源である」と考えられていたのである<sup id="cite_ref-178" class="reference"><a href="#cite_note-178"><span class="cite-bracket">[</span>137<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>同連邦における人権は厳しく制限されたものとなっていた。言論の自由は抑圧され、反対意見は容赦なく処罰されるといった状態が連邦の崩壊まで長きに亘って続いていた。これに伴い、独立した政治活動は 自由労働組合、民間企業、独立教会、野党への参加に関係なく容認されておらず、国民の移動の自由は国内外で制限されていた。 </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="言論・報道"><span id=".E8.A8.80.E8.AB.96.E3.83.BB.E5.A0.B1.E9.81.93"></span>言論・報道</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=101" title="節を編集: 言論・報道"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22&num=50">"ソビエト連邦"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2024年2月">2024年2月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E3%83%A1%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦のメディア (存在しないページ)">ソビエト連邦のメディア</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Средства массовой информации СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Media_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Media in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="報道統制"><span id=".E5.A0.B1.E9.81.93.E7.B5.B1.E5.88.B6"></span>報道統制</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=102" title="節を編集: 報道統制"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E6%A4%9C%E9%96%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における検閲 (存在しないページ)">ソビエト連邦における検閲</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Цензура в СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Censorship_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Censorship in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="国内"><span id=".E5.9B.BD.E5.86.85"></span>国内</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=103" title="節を編集: 国内"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>上記のように外国の放送の傍受が禁止されていたうえ、<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%AC%E3%83%93" title="テレビ">テレビ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%82%AA" title="ラジオ">ラジオ</a>、<a href="/wiki/%E6%96%B0%E8%81%9E" title="新聞">新聞</a>などの<a href="/wiki/%E5%A0%B1%E9%81%93%E6%A9%9F%E9%96%A2" title="報道機関">マスコミ</a>による報道は共産党の管制下に置かれ、国家や党にとってマイナスとなる報道は、1986年にグラスノスチが始まるまで流れることはなかった。 </p><p>このような規制は外国の事件や、チェルノブイリ事故や大韓航空機撃墜事件のような国際的に影響がある事件に対してだけでなく、国内の政治、経済的な事件も、党幹部の粛清や地下鉄事故、炭鉱事故のような事件に至るまで、それが国家や党に対してマイナスの影響を与えると判断されたものはほとんど報道されることがなかったか、仮に報道されても国家や党に対して有利な内容になるよう歪曲されていた。そのため、西側の国でオリンピックなどがあると、そこで初めて真実を知ったソ連の選手や関係者がそのまま亡命希望するケースが頻発した。 </p><p>ロシア革命以前の支配者の<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%82%A42%E4%B8%96_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%9A%87%E5%B8%9D)" title="ニコライ2世 (ロシア皇帝)">ニコライ2世</a>やその家族を<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%9E%E3%83%8E%E3%83%95%E5%AE%B6%E3%81%AE%E5%87%A6%E5%88%91" title="ロマノフ家の処刑">裁判なしに銃殺した</a>真実を明らかにしようと、1979年に地質調査隊が皇帝一家の遺骨の発掘を行ったが、KGBに逮捕された事例がある。しかしソ連崩壊後にロシアでは70年以上も隠蔽されたこの事実が明らかになり、ロシア革命から80年を経た1998年に葬儀が行われた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="国外"><span id=".E5.9B.BD.E5.A4.96"></span>国外</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=104" title="節を編集: 国外"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>西側諸国の報道機関の特派員は基本的に国内を自由に取材、報道することは禁じられており、事前に申請が必要であったがその多くは却下され、たとえ許されたとしても取材先の人選や日程はすべてお膳立てされたものに沿わなければならなかった。モスクワオリンピックなどの国際的<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%99%E3%83%B3%E3%83%88" title="イベント">イベント</a>や、西側諸国の首脳陣の公式訪問が行われる際にソ連を訪れた報道陣に対しては、このようなお膳立てされた取材スケジュールが必ず提供された。 </p><p>西側諸国の報道機関で働くソビエト人従業員も自主的に選択することは許されず、当局からあてがわれた者を受け入れるのみとされ、その多くが西側諸国の報道機関やその特派員の行動を当局に報告する義務を負っていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="「クレムリノロジー」"><span id=".E3.80.8C.E3.82.AF.E3.83.AC.E3.83.A0.E3.83.AA.E3.83.8E.E3.83.AD.E3.82.B8.E3.83.BC.E3.80.8D"></span>「クレムリノロジー」</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=105" title="節を編集: 「クレムリノロジー」"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AC%E3%83%A0%E3%83%AA%E3%83%8E%E3%83%AD%E3%82%B8%E3%83%BC" title="クレムリノロジー">クレムリノロジー</a>」を参照</div> <p>国内における報道管制の一環として、共産党書記長などの党の要人が死去した際には、党による正式発表に先立ち、テレビやラジオが通常の番組を急遽停止し、<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%83%83%E3%82%AF%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="クラシック音楽">クラシック音楽</a>もしくは第二次世界大戦戦史などの歴史の映像に切り替わり、<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AC%E3%83%A0%E3%83%AA%E3%83%B3" title="クレムリン">クレムリン</a>などの要所に掲揚されている国旗が<a href="/wiki/%E5%8D%8A%E6%97%97" title="半旗">半旗</a>になるのが慣わしであった。このため、国民(と西側の報道機関)の多くは、テレビやラジオの番組が変更され、要所に掲揚されている国旗が半旗になるたびに、モスクワ市内の政府の建物や病院、軍施設などを訪れ情報収集に努めたうえに、これらの対応を見てどの階層の要人が死去したかを推測しあっていたといわれている。 </p><p>さらに党の要人が<a href="/wiki/%E5%A4%B1%E8%84%9A" title="失脚">失脚</a>した(もしくは粛清された)際にはその事実が即座に政府より正式発表されることはまれで、このため西側諸国の情報機関員や報道機関の特派員は、<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%87%E3%83%BC" title="メーデー">メーデー</a>などをはじめとする記念日のパレードの際にクレムリンの<a href="/wiki/%E8%B5%A4%E3%81%AE%E5%BA%83%E5%A0%B4" title="赤の広場">赤の広場</a>の台の上に並ぶ要人の立ち位置の変化や、新聞やテレビ、ラジオニュースでの扱い回数や順番を観測し、失脚などによる党中央における要人の序列の変化を推測し、これを「<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kremlinology" class="extiw" title="en:Kremlinology">クレムリノロジー</a>」と呼んでいた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="プロパガンダ"><span id=".E3.83.97.E3.83.AD.E3.83.91.E3.82.AC.E3.83.B3.E3.83.80"></span>プロパガンダ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=106" title="節を編集: プロパガンダ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト連邦の<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%91%E3%82%AC%E3%83%B3%E3%83%80" title="プロパガンダ">プロパガンダ</a>は現代の手法を先駆けるものであり、ソ連は世界初の宣伝国家と呼ばれる(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Kenez" class="extiw" title="en:Peter Kenez">en:Peter Kenez</a>のThe Birth of the Propaganda State;Soviet Methods of Mass Mobilization 1985)。映画ではレーニンの「すべての芸術の中で、もっとも重要なものは映画である」との考えから世界初の国立映画学校が作られ、<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B2%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%82%A4%E3%82%BC%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%86%E3%82%A4%E3%83%B3" title="セルゲイ・エイゼンシュテイン">セルゲイ・エイゼンシュテイン</a>が<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%A5" title="モンタージュ">モンタージュ</a>を編み出したことにより、当時としては極めて斬新なものになり、その精巧さは各国の著名な映画人や、後に<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%B0%91%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E5%85%9A" title="国民社会主義ドイツ労働者党">ナチス</a>政権下のドイツの宣伝相となる<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%82%BC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B2%E3%83%83%E3%83%99%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ヨーゼフ・ゲッベルス">ヨーゼフ・ゲッベルス</a>を絶賛させた。宣伝映画を地方上映できるよう、移動可能な映写設備として映画館を備えた列車・船舶・航空機が製造・活用された(例:<a href="/wiki/ANT-20_(%E8%88%AA%E7%A9%BA%E6%A9%9F)" title="ANT-20 (航空機)">マクシム・ゴーリキー号</a>)。看板やポスターでは<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%B3%E3%82%AE%E3%83%A3%E3%83%AB%E3%83%89" title="ロシア・アヴァンギャルド">ロシア・アヴァンギャルド</a>から発展した力強い構図・強烈なインパクトの<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%88%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%A5" title="フォトモンタージュ">フォトモンタージュ</a>が生まれ、これは世界各国で模倣された。 </p><p>特に<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%99%E3%83%AB%E3%81%AE%E5%A1%94" title="バベルの塔">バベルの塔</a>にも例えられる世界最大最高層の超巨大建築物を目指した<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%AE%AE%E6%AE%BF" title="ソビエト宮殿">ソビエト・パレス</a>は後世の建築家だけでなく、形態的には<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2" title="イタリア">イタリア</a>やドイツ、日本などの建築に大きな影響を与えた。日本でもソビエト・パレスの計画を見て<a href="/wiki/%E4%B8%B9%E4%B8%8B%E5%81%A5%E4%B8%89" title="丹下健三">丹下健三</a>が建築家を目指すに至った。当時世界一高い建造物であった<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%82%AD%E3%83%8E%E3%83%BB%E3%82%BF%E3%83%AF%E3%83%BC" title="オスタンキノ・タワー">オスタンキノ・タワー</a>も完成させた。スターリンはモスクワを<a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ニューヨーク">ニューヨーク</a>のような<a href="/wiki/%E6%91%A9%E5%A4%A9%E6%A5%BC" class="mw-disambig" title="摩天楼">摩天楼</a>にするため、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E6%A7%98%E5%BC%8F" title="スターリン様式">スターリン様式</a>の建物を多く建設した。ソ連のプロパガンダは<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%95" class="mw-redirect" title="イワン・パヴロフ">イワン・パヴロフ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%B4%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC" title="レフ・ヴィゴツキー">レフ・ヴィゴツキー</a>などの<a href="/wiki/%E5%BF%83%E7%90%86%E5%AD%A6" title="心理学">心理学</a>者の理論に基づいていた点で先駆的だったと評するものもいる。ほかにも<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%B3%E3%82%B0" title="ボリス・ロージング">ボリス・ロージング</a>が<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%A6%E3%83%B3%E7%AE%A1" title="ブラウン管">ブラウン管</a>を使ったテレビを世界で初めて発案するなど、テレビの研究も活発だった。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="文化"><span id=".E6.96.87.E5.8C.96"></span>文化</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=107" title="節を編集: 文化"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%96%87%E5%8C%96" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦の文化">ソビエト連邦の文化</a>」を参照</div><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E7%94%9F%E6%B4%BB%E6%A7%98%E5%BC%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における生活様式 (存在しないページ)">ソビエト連邦における生活様式</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7_%D0%B6%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D0%B8" class="extiw" title="ru:Советский образ жизни">ロシア語版</a>)</span></span>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="食文化・料理"><span id=".E9.A3.9F.E6.96.87.E5.8C.96.E3.83.BB.E6.96.99.E7.90.86"></span>食文化・料理</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=108" title="節を編集: 食文化・料理"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ソビエト連邦における食文化は、社会主義体制の影響から壊滅的な打撃を受けていたものが散見される。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%83%E3%82%AB" title="ウォッカ">ウォッカ</a>は輸出品として貴重な外貨をもたらした。 </p><p>西側の嗜好品に対しても社会主義のイデオロギーによる排除が行われていたが、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%82%AB%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%A9" title="コカ・コーラ">コカ・コーラ</a>に「反共的な飲み物」というレッテルを貼った一方で<sup id="cite_ref-sta_179-0" class="reference"><a href="#cite_note-sta-179"><span class="cite-bracket">[</span>138<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%97%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%A9" title="ペプシコーラ">ペプシ</a>の流通は許可されるなど一様ではなかった。 </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E9%A3%9F%E4%BA%8B%E6%83%85" title="ソビエト連邦の食事情">ソビエト連邦の食事情</a>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="文学"><span id=".E6.96.87.E5.AD.A6"></span>文学</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=109" title="節を編集: 文学"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E6%96%87%E5%AD%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト文学 (存在しないページ)">ソビエト文学</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="ru:Советская литература">ロシア語版</a>)</span></span>」を参照</div><p>ソビエト連邦では上述されているように<a href="/wiki/%E8%A8%80%E8%AB%96%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1" title="言論の自由">言論の自由</a>や<a href="/wiki/%E8%A1%A8%E7%8F%BE%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1" title="表現の自由">表現の自由</a>がなかったため、文学者の中には亡命を余儀なくされた者や、<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%99%E3%83%AB%E6%96%87%E5%AD%A6%E8%B3%9E" title="ノーベル文学賞">ノーベル文学賞</a>受賞の<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%91%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ボリス・パステルナーク">ボリス・パステルナーク</a>のように受賞辞退を余儀なくされたもの、同じくノーベル文学賞受賞の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="ソルジェニーツィン">ソルジェニーツィン</a>のように国外追放された者がいるなど、文化人にとっては受難が相次ぐ上に言論と表現の封殺が慢性化した状況が続いていた。 <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"></p><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BD%9C%E5%AE%B6%E5%90%8C%E7%9B%9F" title="ソビエト連邦作家同盟">ソビエト連邦作家同盟</a>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="音楽"><span id=".E9.9F.B3.E6.A5.BD"></span>音楽</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=110" title="節を編集: 音楽"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_5" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="182" data-mwtitle="Марш_энтузиастов.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/8d/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English(en)" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3A%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%88_%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2.ogg&lang=vi&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt(vi)" data-dir="ltr" /></audio></span><figcaption>1930年代のソ連の流行歌である<i>Enthusiast's March</i></figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E9%9F%B3%E6%A5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の音楽 (存在しないページ)">ソビエト連邦の音楽</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Музыка СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Music_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Music of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div><p>ソビエト連邦では音楽教育制度が創設され、多くの才能ある作曲家や演奏家が輩出されていたが、その大部分はロシア人で占められていた。しかしながらウクライナ人やベラルーシ人、ユダヤ人、コーカサスエリアの出身者も音楽分野において重要な貢献を果たしており、それらの人物は主に<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%83%83%E3%82%AF%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="クラシック音楽">クラシック音楽</a>などで名曲を遺している。 <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"></p><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="芸術"><span id=".E8.8A.B8.E8.A1.93"></span>芸術</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=111" title="節を編集: 芸術"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%BE%8E%E8%A1%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト美術 (存在しないページ)">ソビエト美術</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Советское изобразительное искусство">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Soviet_art" class="extiw" title="en:Soviet art">英語版</a>)</span></span>」を参照</div><p>革命直後のソ連では革命的な<a href="/wiki/%E5%89%8D%E8%A1%9B%E7%BE%8E%E8%A1%93" title="前衛美術">前衛芸術</a>が流行し、<a href="/wiki/%E6%8A%BD%E8%B1%A1%E7%B5%B5%E7%94%BB" title="抽象絵画">抽象芸術</a>や<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%A7%8B%E6%88%90%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="ロシア構成主義">構成主義</a>が生まれ、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%B3%E3%82%AE%E3%83%A3%E3%83%AB%E3%83%89" title="ロシア・アヴァンギャルド">ロシア・アヴァンギャルド</a>は共産党のいわば公認芸術として革命思想を宣伝する<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%91%E3%82%AC%E3%83%B3%E3%83%80" title="プロパガンダ">プロパガンダ</a>ポスターに広く採用された。当時のソ連は世界初の<a href="/wiki/%E9%9B%BB%E5%AD%90%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="電子音楽">電子音楽</a>機器<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%9F%E3%83%B3" title="テルミン">テルミン</a>が作られ、モンタージュ理論が生まれるなど前衛芸術の一大中心地と化しており、不遇であった多くの外国出身の前衛芸術家がソビエト連邦の建設に参加した。たとえば、前述したソビエト・パレスの計画には<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%A5%E3%82%B8%E3%82%A8" title="ル・コルビュジエ">ル・コルビュジエ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AB%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%83%AD%E3%83%94%E3%82%A6%E3%82%B9" title="ヴァルター・グロピウス">ヴァルター・グロピウス</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%92%E3%83%BB%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%87%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%BE%E3%83%BC%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="エーリヒ・メンデルスゾーン">エーリヒ・メンデルスゾーン</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%AE%E3%83%A5%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%AC" title="オーギュスト・ペレ">オーギュスト・ペレ</a>、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%83%84%E3%82%A3%E3%83%92" title="ハンス・ペルツィヒ">ハンス・ペルツィヒ</a>といった新進気鋭の<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%80%E3%83%8B%E3%82%BA%E3%83%A0%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="モダニズム建築">モダニズム建築</a>家たちが関わった。レーニン自身も<a href="/wiki/%E3%83%80%E3%83%80%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%88" class="mw-redirect" title="ダダイスト">ダダイスト</a>であったという学説もある(塚原史『言葉のアヴァンギャルド』)。<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%BB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AD%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%9B%E3%83%AA%E3%83%89" title="フセヴォロド・メイエルホリド">フセヴォロド・メイエルホリド</a>がアジ・プロ演劇手法の確立、古典の斬新的解釈に基づく演出、コメディア・デラルテ、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B9" title="サーカス">サーカス</a>などの動きと機械的イメージを組み合わせた身体訓練法「<a href="/wiki/%E3%83%93%E3%82%AA%E3%83%A1%E3%83%8F%E3%83%8B%E3%82%AB" title="ビオメハニカ">ビオメハニカ</a>」の提唱などを次々と行い、1920年代におけるソビエト・<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%BC%94%E5%8A%87" title="ロシア演劇">ロシア演劇</a>はもとより20世紀前半の国際演劇に大きな影響を与えた(スターリン政権期には<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%95%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="スタニスラフスキー・システム">スタニスラフスキー・システム</a>があった)。 </p><p>スターリン政権下の1932年に行われたソ連共産党中央委員会にて「<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%BA%E3%83%A0" title="社会主義リアリズム">社会主義リアリズム</a>」の方針が提唱されて以降は、1930年代前半のうちに文学や彫刻、絵画などあらゆる芸術分野の作家大会で公式に採用されるに至り、これにそぐわぬものは制限され、次第に衰退することを余儀なくされた。 </p><p> 一方で<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AC%E3%82%A8" title="バレエ">バレエ</a>などのロシアの伝統的な芸術は政府により潤沢な予算が投じられたことで高い水準を維持し、クラシック音楽でも、当局による制限を受けながら<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%9F%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%81" title="ドミートリイ・ショスタコーヴィチ">ドミートリイ・ショスタコーヴィチ</a>らが作品を残し、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%95%E3%82%B2%E3%83%8B%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%A0%E3%83%A9%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC" title="エフゲニー・ムラヴィンスキー">エフゲニー・ムラヴィンスキー</a>率いる<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%9A%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%AB%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%A2%E3%83%8B%E3%83%BC%E4%BA%A4%E9%9F%BF%E6%A5%BD%E5%9B%A3" title="サンクトペテルブルク・フィルハーモニー交響楽団">レニングラード・フィルハーモニー交響楽団</a>などが演奏を残している。バレエ団やオーケストラは共産主義の理想を広めるためとして海外公演を行っていたが、実際には外貨の獲得が主目的であったとされる。ソ連崩壊後は存続が難しくなり、オーケストラが改名したり団員が独立したりするなどして<a href="/wiki/%E5%B9%BD%E9%9C%8A%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B1%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9" title="幽霊オーケストラ">幽霊オーケストラ</a>が多数誕生した。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8A%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%87%E3%83%AB%E3%83%8B%E3%82%B3%E3%83%95" title="アナトリー・ヴェデルニコフ">アナトリー・ヴェデルニコフ</a>のように当局に迎合しない演奏家は海外公演を制限された。</p><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%8A%B8%E8%A1%93%E5%AE%B6%E5%90%8C%E7%9B%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦芸術家同盟 (存在しないページ)">ソビエト連邦芸術家同盟</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D1%85%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Союз художников СССР">ロシア語版</a>)</span></span>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="映画"><span id=".E6.98.A0.E7.94.BB"></span>映画</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=112" title="節を編集: 映画"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%98%A0%E7%94%BB" title="ソビエト連邦の映画">ソビエト連邦の映画</a>」および「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E6%AD%B4%E4%BB%A3%E8%88%88%E8%A1%8C%E5%8F%8E%E5%85%A5%E4%B8%8A%E4%BD%8D%E3%81%AE%E6%98%A0%E7%94%BB%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ソ連歴代興行収入上位の映画一覧">ソ連歴代興行収入上位の映画一覧</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="建築"><span id=".E5.BB.BA.E7.AF.89"></span>建築</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=113" title="節を編集: 建築"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%BB%BA%E7%AF%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト建築 (存在しないページ)">ソビエト建築</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" class="extiw" title="ru:Советская архитектура">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Soviet_architecture" class="extiw" title="en:Soviet architecture">英語版</a>)</span></span>」を参照</div><div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%BB%BA%E7%AF%89%E5%AE%B6%E9%80%A3%E5%90%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦建築家連合 (存在しないページ)">ソビエト連邦建築家連合</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Союз архитекторов СССР">ロシア語版</a>)</span></span>」も参照</div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="祝祭日"><span id=".E7.A5.9D.E7.A5.AD.E6.97.A5"></span>祝祭日</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=114" title="節を編集: 祝祭日"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E7%A5%9D%E6%97%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の祝日 (存在しないページ)">ソビエト連邦の祝日</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Праздники СССР">ロシア語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Public holidays in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」を参照</div><p>ソビエト連邦における祝日は、以下の通りである。 </p><table class="wikitable"> <caption>ソビエト連邦の祝日 </caption> <tbody><tr> <th>日付 </th> <th>名称 </th> <th>概説 </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1%E6%9C%881%E6%97%A5" title="1月1日">1月1日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%B9%B4" title="新年">新年</a>(<span lang="ru">Новый год</span>) </td> <td><a href="/wiki/1930%E5%B9%B4" title="1930年">1930年</a>から<a href="/wiki/1947%E5%B9%B4" title="1947年">1947年</a>までは非休業日であった </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/1%E6%9C%8822%E6%97%A5" title="1月22日">1月22日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E8%A1%80%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9B%9C%E6%97%A5%E4%BA%8B%E4%BB%B6_(1905%E5%B9%B4)" title="血の日曜日事件 (1905年)">血みどろの日</a>(<span lang="ru">Кровавое воскрессенье</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" class="mw-redirect mw-disambig" title="二月革命">二月革命</a>の直前に起きた<a href="/wiki/%E8%A1%80%E3%81%AE%E6%97%A5%E6%9B%9C%E6%97%A5%E4%BA%8B%E4%BB%B6_(1905%E5%B9%B4)" title="血の日曜日事件 (1905年)">血の日曜日事件</a>の犠牲者を追悼する日として定められた。<a href="/wiki/1951%E5%B9%B4" title="1951年">1951年</a>廃止 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2%E6%9C%8823%E6%97%A5" title="2月23日">2月23日</a> </td> <td><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%A5%96%E5%9B%BD%E9%98%B2%E8%A1%9B%E8%80%85%E3%81%AE%E6%97%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="祖国防衛者の日 (存在しないページ)">ソビエト陸軍と海軍の日</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%B7%D0%B0%D1%89%D0%B8%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9E%D1%82%D0%B5%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="extiw" title="ru:День защитника Отечества">ロシア語版</a>)</span></span>(<span lang="ru">День Советской Армии и Военно-морского флота СССР</span>) </td> <td><a href="/wiki/1918%E5%B9%B4" title="1918年">1918年</a>の<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%82%B9%E3%82%B3%E3%83%95" title="プスコフ">プスコフ</a>付近にて<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E8%BB%8D" title="ドイツ軍">ドイツ軍</a>に勝利したことを記念して<a href="/wiki/1922%E5%B9%B4" title="1922年">1922年</a>に制定。<a href="/wiki/1949%E5%B9%B4" title="1949年">1949年</a>までは<b><a href="/wiki/%E8%B5%A4%E8%BB%8D" title="赤軍">赤軍</a>と<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E6%B5%B7%E8%BB%8D" title="ソ連海軍">海軍</a>の日</b>と明記され、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%B4%A9%E5%A3%8A" class="mw-redirect" title="ソ連崩壊">ソ連崩壊</a>後の<a href="/wiki/1993%E5%B9%B4" title="1993年">1993年</a>以降は<b>祖国防衛者の日</b>に変更された。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/3%E6%9C%888%E6%97%A5" title="3月8日">3月8日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%A5%B3%E6%80%A7%E3%83%87%E3%83%BC" title="国際女性デー">国際女性デー</a>(<span lang="ru">Международный женский день</span>) </td> <td><a href="/wiki/1965%E5%B9%B4" title="1965年">1965年</a>以降は非休業日。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/3%E6%9C%8812%E6%97%A5" title="3月12日">3月12日</a> </td> <td>専制打倒の日(<span lang="ru">Низвержение самодержавия</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E4%BA%8C%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" class="mw-redirect mw-disambig" title="二月革命">二月革命</a>を記念して制定、モスクワなどの都市部では<a href="/wiki/1929%E5%B9%B4" title="1929年">1929年</a>、地方では<a href="/wiki/1940%E5%B9%B4" title="1940年">1940年</a>に廃止となった。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/3%E6%9C%8818%E6%97%A5" title="3月18日">3月18日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%91%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%B3" title="パリ・コミューン">パリ・コミューン</a>の日(<span lang="ru">День Парижском комуны</span>) </td> <td>1918年制定、1929年に廃止されたが、地方では1940年頃まで存在した。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/4%E6%9C%8812%E6%97%A5" title="4月12日">4月12日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%A3%9B%E8%A1%8C%E5%A3%AB%E3%81%AE%E6%97%A5" title="宇宙飛行士の日">宇宙飛行士の日</a>(<span lang="ru">День космонавтки</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%AC%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3" title="ユーリイ・ガガーリン">ユーリイ・ガガーリン</a>が世界初の有人宇宙飛行を成し遂げた日。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/5%E6%9C%881%E6%97%A5" title="5月1日">5月1日</a>、<a href="/wiki/5%E6%9C%882%E6%97%A5" title="5月2日">5月2日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%87%E3%83%BC" title="メーデー">メーデー</a>(<span lang="ru">День интернационала</span>、<span lang="ru">День международной солидарности трудящихся</span>) </td> <td>休業日。1917年(十月革命以前)に制定され、1918年に名称が「国際労働者の日」に変更するのと同時に休業日となった。1928年からは5月2日もメーデーに追加され、1970年には「国際労働者連帯の日」に名称が変わり、ソ連崩壊後の1992年にはロシアで「春と労働の日」に名称が再再度変更された。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/5%E6%9C%889%E6%97%A5" title="5月9日">5月9日</a> </td> <td><a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%8B%9D%E8%A8%98%E5%BF%B5%E6%97%A5_(5%E6%9C%889%E6%97%A5)" title="戦勝記念日 (5月9日)">戦勝記念日</a>(<span lang="ru">День Поведы</span>) </td> <td>休業日。<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E7%A5%96%E5%9B%BD%E6%88%A6%E4%BA%89" title="大祖国戦争">大祖国戦争</a>におけるソ連の勝利を記念して1965年に制定、それ以前は一応の記念日であったものの、休業日ではなかった。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/5%E6%9C%8819%E6%97%A5" title="5月19日">5月19日</a> </td> <td>ピオネールの日(<span lang="ru">День пионерии</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E3%83%94%E3%82%AA%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ピオネール">ピオネール</a>創設日 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/9%E6%9C%883%E6%97%A5" title="9月3日">9月3日</a> </td> <td>対日戦勝記念日(<span lang="ru">День победы над Японией</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%A4%A7%E6%88%A6" title="第二次世界大戦">第二次世界大戦</a>の終結(日本の降伏文書の調印)を記念して制定された。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/10%E6%9C%887%E6%97%A5" title="10月7日">10月7日</a> </td> <td>ソ連憲法記念日 </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95_(1977%E5%B9%B4)" class="mw-redirect" title="ソビエト社会主義共和国連邦憲法 (1977年)">1977年の憲法改正</a>を記念して制定。1978年から1991年までは休業日であった。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/10%E6%9C%8829%E6%97%A5" title="10月29日">10月29日</a> </td> <td>コムソモールの日(<span lang="ru">День рождения Комсомола</span>) </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%A0%E3%82%BD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="コムソモール">コムソモール</a>創設日 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/11%E6%9C%887%E6%97%A5" title="11月7日">11月7日</a>、<a href="/wiki/11%E6%9C%888%E6%97%A5" title="11月8日">11月8日</a> </td> <td>十月社会主義大革命の日(<span lang="ru">Годовщина Великой Октябрьской социалистической революции</span>) </td> <td>休業日。1917年の<a href="/wiki/%E5%8D%81%E6%9C%88%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="十月革命">十月革命</a>を記念して1918年に制定、ソ連崩壊後の旧ソ連諸国では、ベラルーシが11月7日のみを祝日としている<sup id="cite_ref-180" class="reference"><a href="#cite_note-180"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/12%E6%9C%885%E6%97%A5" title="12月5日">12月5日</a> </td> <td>ソ連憲法記念日 </td> <td><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95_(1936%E5%B9%B4)" class="mw-redirect" title="ソビエト社会主義共和国連邦憲法 (1936年)">1936年の憲法改正</a>を記念して制定。1977年以降は10月7日に移動した。 </td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="その他"><span id=".E3.81.9D.E3.81.AE.E4.BB.96"></span>その他</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=115" title="節を編集: その他"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="外来文化"><span id=".E5.A4.96.E6.9D.A5.E6.96.87.E5.8C.96"></span>外来文化</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=116" title="節を編集: 外来文化"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>西側諸国で人気のあった<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%B3%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ロックンロール">ロックンロール</a>や<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%A1%E3%82%BF%E3%83%AB" title="ヘヴィメタル">ヘヴィメタル</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%82%BA" title="ジャズ">ジャズ</a>などの音楽や、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%AA%E3%82%A6%E3%83%83%E3%83%89%E6%98%A0%E7%94%BB" class="mw-redirect" title="ハリウッド映画">ハリウッド映画</a>などの大衆文化は「商業的で、退廃を招く幼稚なもの」として規制され、わずかに<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="北ヨーロッパ">北ヨーロッパ</a>諸国や西ドイツなどの<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%A9%E3%83%BC%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="ポピュラー音楽">ポピュラー音楽</a>や、衛星国や日本、イタリアなどの芸術的要素の高い<a href="/wiki/%E6%98%A0%E7%94%BB" title="映画">映画</a>のみが上映を許されていた。これに伴い、外国の<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%82%AA%E6%94%BE%E9%80%81" title="ラジオ放送">ラジオ放送</a>を<a href="/wiki/%E5%82%8D%E5%8F%97" title="傍受">傍受</a>することも禁止されていた。 </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ソビエトを描いた作品"><span id=".E3.82.BD.E3.83.93.E3.82.A8.E3.83.88.E3.82.92.E6.8F.8F.E3.81.84.E3.81.9F.E4.BD.9C.E5.93.81"></span>ソビエトを描いた作品</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=117" title="節を編集: ソビエトを描いた作品"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>映画</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%E6%88%A6%E8%89%A6%E3%83%9D%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%A0%E3%82%AD%E3%83%B3" title="戦艦ポチョムキン">戦艦ポチョムキン</a>(1925年、ソ連)</li> <li><a href="/wiki/%E5%83%95%E3%81%AE%E6%9D%91%E3%81%AF%E6%88%A6%E5%A0%B4%E3%81%A0%E3%81%A3%E3%81%9F" title="僕の村は戦場だった">僕の村は戦場だった</a>(1962年、ソ連)</li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83%E7%88%86%E7%A0%B4%E4%BD%9C%E6%88%A6" title="地球爆破作戦">地球爆破作戦</a>(1970年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E3%81%AF%E6%B6%99%E3%82%92%E4%BF%A1%E3%81%98%E3%81%AA%E3%81%84" title="モスクワは涙を信じない">モスクワは涙を信じない</a>(1979年、ソ連)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%95%E3%82%A9%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9_(%E6%98%A0%E7%94%BB)" title="ファイヤーフォックス (映画)">ファイヤーフォックス</a>(1982年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ゴーリキー・パーク">ゴーリキー・パーク</a>(1983年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%AD%E3%83%BC4/%E7%82%8E%E3%81%AE%E5%8F%8B%E6%83%85" title="ロッキー4/炎の友情">ロッキー4/炎の友情</a>(1985年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%89%E3%83%96%E3%83%AB_(%E6%98%A0%E7%94%BB)" title="レッドブル (映画)">レッドブル</a>(1988年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%94%E3%82%AA%E3%83%B3" title="レッド・スコルピオン">レッド・スコルピオン</a>(1989年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%AA%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%BC%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%92%E8%BF%BD%E3%81%88!" title="レッド・オクトーバーを追え!">レッド・オクトーバーを追え!</a>(1990年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%8D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%BC2" title="ターミネーター2">ターミネーター2</a>(1991年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%89_(2001%E5%B9%B4%E3%81%AE%E6%98%A0%E7%94%BB)" title="スターリングラード (2001年の映画)">スターリングラード</a>(2001年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%AB_%E3%83%A9%E3%83%83%E3%83%97%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AE%E5%A6%96%E7%B2%BE" title="ククーシュカ ラップランドの妖精">ククーシュカ ラップランドの妖精</a>(2002年、ロシア)</li> <li><a href="/wiki/K-19_(%E6%98%A0%E7%94%BB)" title="K-19 (映画)">K-19</a>(2002年、アメリカ)</li> <li><a href="/wiki/007" class="mw-redirect" title="007">007</a>シリーズ</li></ul> <p><b>ゲーム</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%BF%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%A2%E3%82%BD%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%893" title="メタルギアソリッド3">メタルギアソリッド3</a>(日本)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%AB_%E3%82%AA%E3%83%96_%E3%83%87%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%86%E3%82%A3_%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="コール オブ デューティ ワールド・アット・ウォー">コール オブ デューティ ワールド・アット・ウォー</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%89%26%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%AB%E3%83%BC" title="コマンド&コンカー">コマンド&コンカー</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%89%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%883&action=edit&redlink=1" class="new" title="レッドアラート3 (存在しないページ)">レッドアラート3</a></li> <li>Soviet Republic</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%AB_%E3%82%AA%E3%83%96_%E3%83%87%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%86%E3%82%A3_%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%AA%E3%83%97%E3%82%B9_%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%BC" title="コール オブ デューティ ブラックオプス コールドウォー">コール オブ デューティ ブラックオプス コールドウォー</a></li></ul> <p><b>アニメ</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%B5%E3%83%93%E3%83%83%E3%83%81" title="ウサビッチ">ウサビッチ</a>(日本)</li> <li><a href="/wiki/Axis_powers_%E3%83%98%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="Axis powers ヘタリア">Axis powers ヘタリア</a>(作中では時代がまちまちなため「ロシア」として扱われ、ソ連は「皆で住んでいた家」となっている)</li></ul> <p><b>社会主義体制が描かれている作品</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/007%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%BA" class="mw-redirect" title="007シリーズ">007シリーズ</a>や<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%82%B413" title="ゴルゴ13">ゴルゴ13</a>など、40年代から90年代までの世界情勢を背景とするフィクション作品において、ソビエト連邦は頻繁に描かれている。特に諜報機関<a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="ソ連国家保安委員会">KGB</a>の暗躍や、政府高官や科学者の亡命事件等がよく題材となる。作成された国が西側諸国であるためと、ソビエト連邦の内部が不明であったために、ソビエト連邦の関係者は悪役として描かれることも多い。</li> <li>アメリカとソ連の緊張が緩和した冷戦終結前後には、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%89%E3%83%96%E3%83%AB_(%E6%98%A0%E7%94%BB)" title="レッドブル (映画)">レッドブル</a>(1988年)のように単なる悪役ではなく堅物で西側文化に戸惑うキャラクターとして描かれる例も増えた。</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A9%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BB%E3%82%BF%E3%82%A4%E3%83%A0" title="ウォッカ・タイム">ウォッカ・タイム</a>(<a href="/wiki/%E7%89%87%E5%B1%B1%E3%81%BE%E3%81%95%E3%82%86%E3%81%8D" title="片山まさゆき">片山まさゆき</a>)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="スポーツ"><span id=".E3.82.B9.E3.83.9D.E3.83.BC.E3.83.84"></span>スポーツ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=118" title="節を編集: スポーツ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦におけるスポーツ (存在しないページ)">ソビエト連邦におけるスポーツ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sport_en_URSS" class="extiw" title="fr:Sport en URSS">フランス語版</a>)</span></span>」および「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E7%89%A9%E7%90%86%E7%9A%84%E6%96%87%E5%8C%96%E3%81%A8%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における物理的文化とスポーツ (存在しないページ)">ソビエト連邦における物理的文化とスポーツ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Физическая культура и спорт в СССР">ロシア語版</a>)</span></span>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ステート・アマチュア"><span id=".E3.82.B9.E3.83.86.E3.83.BC.E3.83.88.E3.83.BB.E3.82.A2.E3.83.9E.E3.83.81.E3.83.A5.E3.82.A2"></span>ステート・アマチュア</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=119" title="節を編集: ステート・アマチュア"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>運動競技では国の威信をかけた強化策がとられ、選手育成プログラムによって育成させられた選手が、<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%BB%A3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="近代オリンピック">オリンピック</a>で数多くのメダルを獲得していた。<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%B0" title="レスリング">レスリング</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%9B%E3%83%83%E3%82%B1%E3%83%BC" title="アイスホッケー">アイスホッケー</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC" title="サッカー">サッカー</a>、<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%9C%E3%83%BC%E3%83%AB" title="バレーボール">バレーボール</a>、<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%B9%E3%82%B1%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%9C%E3%83%BC%E3%83%AB" title="バスケットボール">バスケットボール</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%83%E3%82%B1%E3%83%BC" title="ホッケー">ホッケー</a>、<a href="/wiki/%E4%BD%93%E6%93%8D%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="体操競技">体操競技</a>の強豪国として知られ、オリンピックや世界選手権で多くの<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%80%E3%83%AB" title="メダル">メダル</a>を獲得した(オリンピック初参加後の<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%AB%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="メルボルンオリンピック">メルボルンオリンピック</a>から)。しかし崩壊後にそれらの選手の多くが人権を無視したトレーニングのみの生活と違法<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%BC%E3%83%94%E3%83%B3%E3%82%B0" title="ドーピング">ドーピング</a>によるものだったことが当事者の告白により明らかになった。それらの記録はいまもなお剥奪されずに現存している。 </p><p>共産主義というシステム上、すべてのスポーツ選手が国家の管理下における<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%9E" title="ステート・アマ">ステート・アマ</a>であるという位置づけであり、よって資本主義諸国のような<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%8A%E3%83%AB" title="プロフェッショナル">プロ</a>スポーツおよびプロ選手は存在しなかった。尚、プロ級の選手は大勢いた。 </p> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%87%AA%E4%B8%BB%E7%9A%84%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%84%E5%8D%94%E4%BC%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の自主的スポーツ協会 (存在しないページ)">ソビエト連邦の自主的スポーツ協会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Voluntary_Sports_Societies_of_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:Voluntary Sports Societies of the Soviet Union">英語版</a>)</span></span>」も参照</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1980年モスクワオリンピック"><span id="1980.E5.B9.B4.E3.83.A2.E3.82.B9.E3.82.AF.E3.83.AF.E3.82.AA.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.83.94.E3.83.83.E3.82.AF"></span>1980年モスクワオリンピック</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=120" title="節を編集: 1980年モスクワオリンピック"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1980年に、ソビエト連邦の歴史上唯一の<a href="/wiki/%E5%A4%8F%E5%AD%A3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="夏季オリンピック">夏季オリンピック</a>である<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1980年モスクワオリンピック">モスクワオリンピック</a>が行われた。冷戦下ということもあり、国の総力を挙げて<a href="/wiki/%E8%BF%91%E4%BB%A3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="近代オリンピック">オリンピック</a>の成功を目指したものの、前年に行われたアフガニスタン侵攻に対する抗議という名目で、日本や<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="西ドイツ">西ドイツ</a>、アメリカなどの西側諸国、東側諸国の中でも、ソ連と対立の最中であった<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>がボイコットを行った。 </p><p>クレムリンの時計塔であるスパスカヤ塔の時報とともに始まった開会式では、<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%A0" title="ルジニキ・スタジアム">レーニン・スタジアム</a>の中央の<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%82%B2%E3%83%BC%E3%83%A0" title="マスゲーム">マスゲーム</a>が<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ソビエト連邦の国章">国章</a>や、マスコットキャラクターである<a href="/wiki/%E3%81%93%E3%81%90%E3%81%BE%E3%81%AE%E3%83%9F%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A3" title="こぐまのミーシャ">こぐまのミーシャ</a>、さらにソビエト連邦を構成する15の共和国の基幹民族の衣装模様を体現するなど、まさに多種多様な画を体現したのである。 </p><p>そして、1984年に開催された次回の<a href="/wiki/1984%E5%B9%B4%E3%83%AD%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%82%B9%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="1984年ロサンゼルスオリンピック">ロサンゼルスオリンピック</a>では、1983年のアメリカ軍による<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%8A%E3%83%80%E4%BE%B5%E6%94%BB" title="グレナダ侵攻">グレナダ侵攻</a>への抗議という名目で、ソビエト連邦と<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドイツ民主共和国">東ドイツ</a>をはじめ、ソ連の衛星国である東側諸国の多くが報復ともいえる一斉ボイコットを表明した。しかしソ連は、その代替ともいえる<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%89%E3%82%B7%E3%83%83%E3%83%97%E3%83%BB%E3%82%B2%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%82%BA" title="フレンドシップ・ゲームズ">フレンドシップ・ゲームズ</a>(<span lang="ru">Дружва-84</span>)の開催を決定し、東側諸国の一流選手が参加した。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="頭脳スポーツ"><span id=".E9.A0.AD.E8.84.B3.E3.82.B9.E3.83.9D.E3.83.BC.E3.83.84"></span>頭脳スポーツ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=121" title="節を編集: 頭脳スポーツ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E8%AD%98%E5%AD%97" title="識字">識字率</a>が30%であった革命直後から数十年で87%に改善させ、戦後にほぼ100%を達成させるなど基礎教育は充実していた。さらに国威発揚のため専門のトレーニングへの公的な補助が行われたが、第1回<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E6%95%B0%E5%AD%A6%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF" title="国際数学オリンピック">国際数学オリンピック</a>は「下から2番目の6位」をという結果に指導部から叱責を受け、3年後の1962年からは高い成績を誇るようになる強豪国となった。参加者は国内の大学を卒業後に科学者や技術者として活動した。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%84" title="マインドスポーツ">マインドスポーツ</a>の中でも特に<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9" title="チェス">チェス</a>は伝統的に盛んで、国民にとっても公認されている数少ない娯楽であったが、ソ連時代には国が管理するチェス学校が各地に建設され、体制が崩壊するまでは世界最高の水準を保っていた。国内選手権の開催や書籍の出版なども盛んだった。<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9" title="コンピュータチェス">コンピュータチェス</a>の研究も盛んで、第1回<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9#世界コンピュータチェス選手権" title="コンピュータチェス">世界コンピュータチェス選手権</a>でもソ連のプログラムが優勝し、<a href="/wiki/%E4%BA%BA%E5%B7%A5%E7%9F%A5%E8%83%BD" title="人工知能">人工知能</a>の権威<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%BC" title="ジョン・マッカーシー">ジョン・マッカーシー</a>と<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%83%E3%82%AF" title="アラン・コトック">アラン・コトック</a>率いる<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B5%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BB%E3%83%83%E3%83%84%E5%B7%A5%E7%A7%91%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="マサチューセッツ工科大学">マサチューセッツ工科大学</a>とソ連のモスクワ理論実験物理研究所によって行われた世界初のコンピュータ同士のチェス対戦でも勝っている。 </p><p>チェス界ではプロとアマの区別がないため、<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%BF%E3%83%AA" title="ミハイル・タリ">ミハイル・タリ</a>や<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%9C%E3%83%88%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%8B%E3%82%AF" title="ミハイル・ボトヴィニク">ミハイル・ボトヴィニク</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%AB%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%91%E3%83%AD%E3%83%95" title="ガルリ・カスパロフ">ガルリ・カスパロフ</a>など、ソ連出身の選手が世界王者を長期にわたって<sup id="cite_ref-181" class="reference"><a href="#cite_note-181"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>独占していた。一時期は国際大会に出られなかった<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC" title="グランドマスター">グランドマスター</a>級の国内選手に対し、ソ連のチェス協会が「ソ連邦グランドマスター」という独自のタイトルを創設したこともあったが、次第にトップ選手ならば試合渡航も許可されるようになった。西側の大会で優勝し国威発揚に貢献するだけでなく、大会の賞金、指導対局の謝礼、執筆した棋書の印税など多くはないが貴重な外貨をもたらした。しかし有力選手がこれを利用して亡命することもあった。特に<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%81%E3%83%8E%E3%82%A4" title="ヴィクトール・コルチノイ">ヴィクトール・コルチノイ</a>は亡命後「西側の選手」として<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8A%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%9D%E3%83%95" title="アナトリー・カルポフ">アナトリー・カルポフ</a>らソ連代表と国際大会で対戦したことがあり、ソ連側から非難を受けることとなった。 </p><p>ソ連代表と西側の選手がチームで対戦することもあったが、特に<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%91%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%83%BC" title="ボリス・スパスキー">ボリス・スパスキー</a>とアメリカ人の<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%93%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC" title="ボビー・フィッシャー">ボビー・フィッシャー</a>が対戦した1972年の世界王者決定戦は試合の進行をめぐり、クレムリンやホワイトハウスが介入するなど、政治的な問題にまで発展することがあった。敗れたスパスキーはその後の待遇悪化などで、1975年にはフランスへ亡命した。 </p><p>体制崩壊後は西側へ拠点を移す選手もいたが、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%83%A0%E3%83%8B%E3%82%AF" title="ウラジーミル・クラムニク">ウラジーミル・クラムニク</a>など、ソ連時代のチェス学校で教育を受けた選手が多数活躍している。旧東ドイツや近隣の東欧諸国でもソ連と似た状況にあった。 </p><p><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a>ではスポーツの管理に関してソ連を手本としたため、半官半民の組織(<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E5%85%A8%E5%9B%BD%E4%BD%93%E8%82%B2%E7%B7%8F%E4%BC%9A" title="中華全国体育総会">中華全国体育総会</a>)による統括やマインドスポーツを<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BD%93%E8%82%B2%E7%B7%8F%E5%B1%80" title="国家体育総局">国家体育総局</a>が管轄するなど影響が大きい。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="サッカー"><span id=".E3.82.B5.E3.83.83.E3.82.AB.E3.83.BC"></span>サッカー</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=122" title="節を編集: サッカー"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>サッカーはソビエト連邦で最も人気のあるスポーツの1つであった。<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BB%A3%E8%A1%A8" title="サッカーソビエト連邦代表">サッカーソビエト連邦代表</a>は1950年代から1960年代にかけて黄金期を迎えており、ステート・アマを採用した<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="オリンピックのサッカー競技">オリンピック</a>での活躍は目覚ましかった。<a href="/wiki/1956%E5%B9%B4" title="1956年">1956年</a>の<a href="/wiki/1956%E5%B9%B4%E3%83%A1%E3%83%AB%E3%83%9C%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="1956年メルボルンオリンピックのサッカー競技">メルボルン</a>で金メダル、<a href="/wiki/1972%E5%B9%B4" title="1972年">1972年</a>の<a href="/wiki/1972%E5%B9%B4%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%B3%E3%83%98%E3%83%B3%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="1972年ミュンヘンオリンピックのサッカー競技">ミュンヘン</a>、<a href="/wiki/1976%E5%B9%B4" title="1976年">1976年</a>の<a href="/wiki/1976%E5%B9%B4%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="1976年モントリオールオリンピックのサッカー競技">モントリオール</a>、<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4" title="1980年">1980年</a>の<a href="/wiki/1980%E5%B9%B4%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="1980年モスクワオリンピックのサッカー競技">モスクワ</a>では銅メダルを獲得した。<a href="/wiki/1988%E5%B9%B4" title="1988年">1988年</a>の<a href="/wiki/1988%E5%B9%B4%E3%82%BD%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC%E7%AB%B6%E6%8A%80" title="1988年ソウルオリンピックのサッカー競技">ソウル</a>はプロ解禁が行われた後であったが、金メダルを獲得しソ連代表の有終の美を飾った。 </p><p><a href="/wiki/FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="FIFAワールドカップ">FIFAワールドカップ</a>では、オリンピックほどの目立った活躍はないものの、<a href="/wiki/1966_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1966 FIFAワールドカップ">1966 FIFAワールドカップ</a>ではベスト4に進出するなど、しばしば上位に進出する強豪国として知られていた。またソ連の伝説的な選手であり、史上最高の<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%91%E3%83%BC_(%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AB%E3%83%BC)" title="ゴールキーパー (サッカー)">ゴールキーパー</a>とされる<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%82%B7%E3%83%B3" title="レフ・ヤシン">レフ・ヤシン</a>は世界年間最優秀ゴールキーパーに与えられる賞である<a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%82%B7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%BC" title="ヤシン・トロフィー">ヤシン・トロフィー</a>にその名を残しており往時の強さを偲ばせている。 </p><p><a href="/wiki/UEFA%E6%AC%A7%E5%B7%9E%E9%81%B8%E6%89%8B%E6%A8%A9" title="UEFA欧州選手権">UEFA欧州選手権</a>での活躍も目覚ましく、1960年の第1回大会で優勝。その後も1964年、1972年、1988年で準優勝の成績を収めている。1988年の準優勝は同年のオリンピック金メダルと並んで、ソ連代表の有終の美を飾った。 </p> <table class="wikitable"> <caption>ソビエト社会主義共和国連邦におけるサッカーの結果 </caption> <tbody><tr> <th></th> <th>開催国</th> <th>結果 </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1958_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1958 FIFAワールドカップ">1958 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Sweden.svg" class="mw-file-description" title="スウェーデンの旗"><img alt="スウェーデンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/25px-Flag_of_Sweden.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/38px-Flag_of_Sweden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/50px-Flag_of_Sweden.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%87%E3%83%B3%E7%8E%8B%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="スウェーデン王国">スウェーデン王国</a></td> <td>ベスト8 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1960_%E6%AC%A7%E5%B7%9E%E3%83%8D%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%82%BA%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1960 欧州ネイションズカップ">1960 欧州ネイションズカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_France.svg" class="mw-file-description" title="フランスの旗"><img alt="フランスの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/25px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/38px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/50px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9" title="フランス">フランス</a></td> <td>優勝 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1962_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1962 FIFAワールドカップ">1962 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description" title="チリの旗"><img alt="チリの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/25px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/38px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/50px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%AA%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="チリ共和国">チリ共和国</a></td> <td>ベスト8 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1964_%E6%AC%A7%E5%B7%9E%E3%83%8D%E3%82%A4%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%82%BA%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1964 欧州ネイションズカップ">1964 欧州ネイションズカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Spain.svg" class="mw-file-description" title="スペインの旗"><img alt="スペインの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/25px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/38px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/50px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3" title="スペイン">スペイン</a></td> <td>準優勝 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1966_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1966 FIFAワールドカップ">1966 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_England.svg" class="mw-file-description" title="イングランドの旗"><img alt="イングランドの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Flag_of_England.svg/25px-Flag_of_England.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Flag_of_England.svg/38px-Flag_of_England.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Flag_of_England.svg/50px-Flag_of_England.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="480" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="イングランド">イングランド</a></td> <td>4位 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1970_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1970 FIFAワールドカップ">1970 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="メキシコの旗"><img alt="メキシコの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/25px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/38px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/50px-Flag_of_Mexico.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%82%B3%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="メキシコ合衆国">メキシコ合衆国</a></td> <td>4位 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1974_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1974 FIFAワールドカップ">1974 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="西ドイツの旗"><img alt="西ドイツの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/25px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/38px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/50px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84" title="西ドイツ">ドイツ</a></td> <td>4位 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1978_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1978 FIFAワールドカップ">1978 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="アルゼンチンの旗"><img alt="アルゼンチンの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/25px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/38px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/50px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%BC%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%B3%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="アルゼンチン共和国">アルゼンチン共和国</a></td> <td>予選敗退 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1982_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1982 FIFAワールドカップ">1982 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Spain.svg" class="mw-file-description" title="スペインの旗"><img alt="スペインの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/25px-Flag_of_Spain.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/38px-Flag_of_Spain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Spain.svg/50px-Flag_of_Spain.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3%E7%8E%8B%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="スペイン王国">スペイン王国</a></td> <td>2次リーグ敗退 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1985_FIFA_U-16%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%B8%E6%89%8B%E6%A8%A9" title="1985 FIFA U-16世界選手権">1985 FIFA U-16世界選手権</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="中華人民共和国の旗"><img alt="中華人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a></td> <td>不参加 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1986_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1986 FIFAワールドカップ">1986 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="メキシコの旗"><img alt="メキシコの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/25px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/38px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/50px-Flag_of_Mexico.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%82%B3%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="メキシコ合衆国">メキシコ合衆国</a></td> <td>ベスト16 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1987_FIFA_U-16%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%B8%E6%89%8B%E6%A8%A9" title="1987 FIFA U-16世界選手権">1987 FIFA U-16世界選手権</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Canada.svg" class="mw-file-description" title="カナダの旗"><img alt="カナダの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/25px-Flag_of_Canada.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/38px-Flag_of_Canada.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/50px-Flag_of_Canada.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%8A%E3%83%80" title="カナダ">カナダ</a></td> <td>優勝 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1989_FIFA_U-16%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%B8%E6%89%8B%E6%A8%A9" title="1989 FIFA U-16世界選手権">1989 FIFA U-16世界選手権</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Scotland.svg" class="mw-file-description" title="スコットランドの旗"><img alt="スコットランドの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Scotland.svg/25px-Flag_of_Scotland.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Scotland.svg/38px-Flag_of_Scotland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Scotland.svg/50px-Flag_of_Scotland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%B3%E3%83%83%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="スコットランド">スコットランド</a></td> <td>不参加 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1990_FIFA%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%89%E3%82%AB%E3%83%83%E3%83%97" title="1990 FIFAワールドカップ">1990 FIFAワールドカップ</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="イタリアの旗"><img alt="イタリアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/25px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/38px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/50px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="イタリア共和国">イタリア共和国</a></td> <td>グループリーグ敗退 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/1991_FIFA_U-17%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%B8%E6%89%8B%E6%A8%A9" title="1991 FIFA U-17世界選手権">1991 FIFA U-17世界選手権</a> </th> <td><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="イタリアの旗"><img alt="イタリアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/25px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/38px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/50px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%AA%E3%82%A2" title="イタリア">イタリア</a></td> <td>不参加 </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="連邦の遺産"><span id=".E9.80.A3.E9.82.A6.E3.81.AE.E9.81.BA.E7.94.A3"></span>連邦の遺産</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=123" title="節を編集: 連邦の遺産"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E6%96%B0%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="新ソビエト主義">新ソビエト主義</a>」および「<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%B8%E3%81%AE%E9%83%B7%E6%84%81" title="ソビエト連邦への郷愁">ソビエト連邦への郷愁</a>」を参照</div> <p>ソビエト連邦のような共産主義国家の社会経済的性質、特にスターリンのもとで実施されてきた政策では、官僚的集産主義、国家資本主義、国家社会主義、あるいは全く特異な生産様式の一形態など、様々なレッテルを貼られ、多くの議論が交わされてきた<sup id="cite_ref-182" class="reference"><a href="#cite_note-182"><span class="cite-bracket">[</span>139<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。ソ連は長期間にわたって幅広い政策を実施し、様々な指導者によって大量の相反する政策が実施されてきたため、肯定的な見方をする人がいれば「抑圧的な寡頭政治」として同連邦に未だ批判的な人も存在する<sup id="cite_ref-183" class="reference"><a href="#cite_note-183"><span class="cite-bracket">[</span>140<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。現在においてソ連に関する意見は複雑な状況であり、時間の経過とともに変化している。そのため、世代が異なれば、この問題やそれらの歴史の異なる期間に対応するソビエトの政策についても異なる見解を持ち合わせる現状が続いている<sup id="cite_ref-184" class="reference"><a href="#cite_note-184"><span class="cite-bracket">[</span>141<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101304250"><table class="box-節スタブ plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">この節の<a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit">加筆</a>が望まれています。</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=124" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="役職"><span id=".E5.BD.B9.E8.81.B7"></span>役職</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=125" title="節を編集: 役職"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">人民委員会議議長</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト連邦においては、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95_(1936%E5%B9%B4)#共産党の指導的役割" class="mw-redirect" title="ソビエト社会主義共和国連邦憲法 (1936年)">1936年憲法126条</a>で「<a href="/wiki/%E5%85%9A%E3%81%AE%E6%8C%87%E5%B0%8E%E6%80%A7" title="党の指導性">党の指導的役割</a>」が明記されており、<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E5%85%83%E9%A6%96" class="mw-redirect" title="国家元首">国家元首</a>である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%B9%B9%E9%83%A8%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E9%95%B7" title="ソビエト連邦最高会議幹部会議長">最高会議幹部会議長</a>や、行政の長(<a href="/wiki/%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="首相">首相</a>格)である<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="ソビエト連邦の首相">人民委員会議議長</a>ではなく、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E7%94%A3%E5%85%9A%E6%9B%B8%E8%A8%98%E9%95%B7" title="ソビエト連邦共産党書記長">ソビエト連邦共産党書記長</a>が<a href="/wiki/%E6%9C%80%E9%AB%98%E6%8C%87%E5%B0%8E%E8%80%85" class="mw-disambig" title="最高指導者">最高指導者</a>であった。</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党書記長、人民委員会議議長→閣僚会議議長</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">閣僚会議議長</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党第一書記、閣僚会議議長</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党第一書記→書記長、最高会議幹部会議長</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党書記長、最高会議幹部会議長</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党書記長、最高会議幹部会議長</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト共産党書記長、<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="ソビエト連邦大統領">ソビエト連邦大統領</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">中央執行委員会議長(ロシア代表)→最高会議幹部会議長</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">最高会議幹部会議長→最高会議議長→<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="ソビエト連邦大統領">ソビエト連邦大統領</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">人民委員会議議長</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">国民経済管理委員会委員長</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=126" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> </div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">ソビエト連邦では1922年の建国時から革命歌である『<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%8A%E3%83%AB_(%E6%AD%8C)" title="インターナショナル (歌)">インターナショナル</a>』が<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="国歌">国歌</a>とされていたが、第二次世界大戦中の1944年には新たに『<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%9B%BD%E6%AD%8C" class="mw-redirect" title="ソビエト連邦国歌">ソビエト連邦国歌</a>』が制定され、この曲は1991年の<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">ソビエト崩壊</a>まで国歌として使用された。なお、2001年に制定された<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="ロシア連邦国歌">ロシア連邦の国歌</a>は『ソビエト連邦国歌』の旋律を受け継いだものである。</span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">1944年に制定された歌詞はスターリン崇拝や戦時色が強いとして、スターリン死後の1955年から1977年までは歌詞なしで演奏されたが、ソビエト連邦の法律上では1944年版の歌詞のままで変更は無かった。</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">1977年に新しい歌詞が定められ、1991年のソビエト崩壊までこの国歌が使用された。</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E%E3%81%AE%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E6%96%87%E5%AD%97%E8%A1%A8%E8%A8%98%E6%B3%95" title="ロシア語のラテン文字表記法">ロシア語のラテン文字表記法</a>においては『SSSR』</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text">それとは別に<span lang="ru">совет</span>には「助言」(<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英</a>: <span lang="en">advice</span>)という意味もある。</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E6%96%87%E5%AD%97%E5%8C%96" title="ラテン文字化">ラテン文字表記</a>の例:<span lang="ru-Latn">Sojúz Sovétskikh Sotsyalistícheskikh Respúblik</span>、<span title="国際音声記号 (IPA)"><span title="国際音声記号(IPA)における表記" class="IPA">[sɐˈjus sɐˈvʲetskʲɪx sətsɨəlʲɪˈstʲitɕɪskʲɪx rʲɪsˈpublʲɪk]</span></span>、<span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ru-CCCP.ogg" title="Ru-CCCP.ogg"><img alt="Ru-CCCP.ogg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/12px-Loudspeaker.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/18px-Loudspeaker.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Loudspeaker.svg/24px-Loudspeaker.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> <a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/78/Ru-CCCP.ogg" class="internal" title="Ru-CCCP.ogg">発音</a></span><span class="noprint" lang="ja"><sup>[<a href="/wiki/Help:%E9%9F%B3%E5%A3%B0%E3%83%BB%E5%8B%95%E7%94%BB%E3%81%AE%E5%86%8D%E7%94%9F" title="Help:音声・動画の再生"><span style="cursor:help">ヘルプ</span></a>/<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ru-CCCP.ogg" title="ファイル:Ru-CCCP.ogg"><span style="cursor:help">ファイル</span></a>]</sup></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><span lang="ru-Latn">Sovétskij Sojúz</span> サヴィェーツキイ・サユース</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jacar.archives.go.jp/aj/meta/result?IS_KEY_S1=C11080444900&SUM_KIND=SimpleSummary&IS_KIND=detail&IS_SCH=META&IS_STYLE=default&IS_START=1&IS_EXTSCH=&DEF_XSL=default&IS_SORT_KND=ASC&IS_SORT_FLD=&IS_TAG_S1=InD&IS_LYD_DIV=&LIST_VIEW=&ON_LYD=on">大正15年6月17日 長門招待礼状</a>」 <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E8%B3%87%E6%96%99%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC" title="アジア歴史資料センター">アジア歴史資料センター</a> Ref.C11080444900 、「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jacar.archives.go.jp/aj/meta/result?IS_KEY_S1=B04120003800&SUM_KIND=SimpleSummary&IS_KIND=detail&IS_SCH=META&IS_STYLE=default&IS_START=1&IS_EXTSCH=&DEF_XSL=default&IS_SORT_KND=ASC&IS_SORT_FLD=&IS_TAG_S1=InD&IS_LYD_DIV=&LIST_VIEW=&ON_LYD=on">4.蘇連邦大使館関税免除ノ件</a>」 <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E8%B3%87%E6%96%99%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC" title="アジア歴史資料センター">アジア歴史資料センター</a> Ref.B04120003800 など</span> </li> <li id="cite_note-97"><b><a href="#cite_ref-97">^</a></b> <span class="reference-text">共和国別ではロシア連邦共和国で71%、ウクライナ共和国で70%、白ロシア共和国で83%、カザフ共和国で94%、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウズベク・ソビエト社会主義共和国">ウズベク共和国</a>で90%、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="キルギス・ソビエト社会主義共和国">キルギス共和国</a>で95%、<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タジク・ソビエト社会主義共和国">タジク共和国</a>で96%、<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トルクメン・ソビエト社会主義共和国">トルクメン共和国</a>で98%、アゼルバイジャン共和国で93%が連邦制維持に賛成票を投じた。ただし独立志向を強めていたバルト三国、グルジア共和国、アルメニア共和国、モルダビア共和国の6共和国では投票はボイコットされた</span> </li> <li id="cite_note-98"><b><a href="#cite_ref-98">^</a></b> <span class="reference-text">連邦からの離脱を宣言した年に基づく</span> </li> <li id="cite_note-100"><b><a href="#cite_ref-100">^</a></b> <span class="reference-text">キエフと同都市</span> </li> <li id="cite_note-105"><b><a href="#cite_ref-105">^</a></b> <span class="reference-text">ウクライナ・ソビエト社会主義共和国からの分離により創設</span> </li> <li id="cite_note-106"><b><a href="#cite_ref-106">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="https://ja.wikisource.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E6%88%90%E7%AB%8B%E3%81%AB%E9%96%A2%E3%81%99%E3%82%8B%E6%9D%A1%E7%B4%84" class="extiw" title="s:ソビエト社会主義共和国連邦の成立に関する条約">ソ連邦結成条約</a>には、これらの4カ国が調印している。</span> </li> <li id="cite_note-109"><b><a href="#cite_ref-109">^</a></b> <span class="reference-text">1926年の都市人口は、1917年当時の人口を少し超えた2,600万人。全人口からの都市人口率は18パーセントとなった。</span> </li> <li id="cite_note-110"><b><a href="#cite_ref-110">^</a></b> <span class="reference-text">このような驚異的な発展は他の先進諸国にも見られる現象で、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>では1900年から1930年の間に倍増、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>では1871年から1931年の60年間に都市人口が倍増した。しかしソビエト連邦は十数年で都市人口を倍増させたことから、世界的にも稀な事例とされる。</span> </li> <li id="cite_note-114"><b><a href="#cite_ref-114">^</a></b> <span class="reference-text">最高会議の会期を除いて、その所管を代行した。</span> </li> <li id="cite_note-115"><b><a href="#cite_ref-115">^</a></b> <span class="reference-text">1990年、権能の一部が人民代議員大会に移された。</span> </li> <li id="cite_note-116"><b><a href="#cite_ref-116">^</a></b> <span class="reference-text">1991年10月をもって<a href="/w/index.php?title=%E6%9C%80%E9%AB%98%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%99%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="最高会議共和国院 (存在しないページ)">最高会議共和国院</a>に置き換わった。</span> </li> <li id="cite_note-117"><b><a href="#cite_ref-117">^</a></b> <span class="reference-text">中央執行委員会の会期を除いて、その所管を代行した。</span> </li> <li id="cite_note-121"><b><a href="#cite_ref-121">^</a></b> <span class="reference-text">同党は1903年にレーニン派のボリシェヴィキと<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%95" title="ユーリー・マルトフ">マルトフ</a>派の<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="メンシェヴィキ">メンシェヴィキ</a>に分裂した。</span> </li> <li id="cite_note-140"><b><a href="#cite_ref-140">^</a></b> <span class="reference-text">しかし、その場に同席した<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%BBH%E3%83%BBW%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5" title="ジョージ・H・W・ブッシュ">ジョージ・H・W・ブッシュ米大統領</a>は冷戦の終結を明確にせず、ゴルバチョフのみが冷戦の終結を明確に宣言した。</span> </li> <li id="cite_note-145"><b><a href="#cite_ref-145">^</a></b> <span class="reference-text">西側で同様の役割を与えられていた航空会社として<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E6%B0%91%E5%9B%BD" title="中華民国">中華民国</a>の<a href="/wiki/%E6%B0%91%E8%88%AA%E7%A9%BA%E9%81%8B%E5%85%AC%E5%8F%B8" title="民航空運公司">民航空運公司</a>がある。</span> </li> <li id="cite_note-149"><b><a href="#cite_ref-149">^</a></b> <span class="reference-text">皮肉にもその栽培計画により、ソ連は<a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊">連邦の崩壊</a>を加速させる結果となった<sup id="cite_ref-148" class="reference"><a href="#cite_note-148"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-156"><b><a href="#cite_ref-156">^</a></b> <span class="reference-text">検討項目としては、標準原価計算、直接原価計算、操業度と原価との関連、固定費と変動費の分類、損益分岐点、責任制と対応した原価設定、コストセンター、原価差異の許容限度、差異分析の利用、製造原価設定と標準修正、諸勘定から得られる設備投資の情報、自製・外注選択などがあった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE森1983194_155-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE森1983194-155"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</span> </li> <li id="cite_note-162"><b><a href="#cite_ref-162">^</a></b> <span class="reference-text">自治共和国や自治州というのは、こうした民族共和国内の少数民族のために置かれた。民族共和国と同じように独自の憲法などを制定できた自治共和国と自治州であったが、連邦離脱権などの権利は明記されず、ソ連崩壊前夜でも自治共和国のほとんどは主権宣言の採択のみにとどまった。</span> </li> <li id="cite_note-163"><b><a href="#cite_ref-163">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E8%AA%9E" title="ウクライナ語">ウクライナ語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E8%AA%9E" title="ベラルーシ語">ベラルーシ語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="エストニア語">エストニア語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ラトビア語">ラトビア語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="リトアニア語">リトアニア語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90%E8%AA%9E" title="モルドバ語">モルドバ語</a>(実質的には<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ルーマニア語">ルーマニア語</a>)、<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%BA%E3%83%99%E3%82%AF%E8%AA%9E" title="ウズベク語">ウズベク語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%B8%E3%82%AF%E8%AA%9E" title="タジク語">タジク語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%A1%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="トルクメン語">トルクメン語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%95%E8%AA%9E" title="カザフ語">カザフ語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9%E8%AA%9E" title="キルギス語">キルギス語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アルメニア語">アルメニア語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="アゼルバイジャン語">アゼルバイジャン語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="グルジア語">グルジア語</a>が用いられていた他、いくつかの少数民族の言語が話されていた。</span> </li> <li id="cite_note-164"><b><a href="#cite_ref-164">^</a></b> <span class="reference-text">独自の敬礼があるため</span> </li> <li id="cite_note-173"><b><a href="#cite_ref-173">^</a></b> <span class="reference-text">布教活動が認められたのは、連邦崩壊後の<a href="/wiki/1994%E5%B9%B4" title="1994年">1994年</a></span> </li> <li id="cite_note-180"><b><a href="#cite_ref-180">^</a></b> <span class="reference-text">ロシアでは2005年以降、<b>民族統一の日</b>に移動し、キルギスでは名称を変更した祝日となっている。</span> </li> <li id="cite_note-181"><b><a href="#cite_ref-181">^</a></b> <span class="reference-text">1927年〜1935年、1948年〜1972年、1975年〜1999年、2000年〜2007年</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=127" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">日本国外務省 ロシア連邦外務省 (2001年1月16日). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mofa.go.jp/mofaj/area/hoppo/2001.pdf">序文</a>”. <i>www.mofa.go.jp</i>. <span title="">2024年12月31日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation encyclopaedia" id="CITEREFkotobank-ソビエト連邦">高野明ほか「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6">ソビエト連邦</a>」『日本大百科全書(ニッポニカ)』<span style="display:none;">。<a rel="nofollow" class="external free" href="https://kotobank.jp/word/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6">https://kotobank.jp/word/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6</a></span>。<span class="reference-accessdate"><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a>より<span title="">2024年8月18日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%85%A8%E6%9B%B8%EF%BC%88%E3%83%8B%E3%83%83%E3%83%9D%E3%83%8B%E3%82%AB%EF%BC%89&rft.aulast=%E9%AB%98%E9%87%8E%E6%98%8E%E3%81%BB%E3%81%8B&rft.au=%E9%AB%98%E9%87%8E%E6%98%8E%E3%81%BB%E3%81%8B&rft_id=https%3A%2F%2Fkotobank.jp%2Fword%2F%25E3%2582%25BD%25E3%2583%2593%25E3%2582%25A8%25E3%2583%2588%25E9%2580%25A3%25E9%2582%25A6&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-auto-20"><b><a href="#cite_ref-auto_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170915012329/http://www.loc.gov/exhibits/archives/sovi.html">The Soviet Union and the United States – Revelations from the Russian Archives | Exhibitions – Library of Congress</a>”. <i>www.loc.gov</i> (15 June 1992). 15 September 2017時点の<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/exhibits/archives/sovi.html">オリジナル</a>よりアーカイブ。<span title="">12 November 2017</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-auto2-21"><b><a href="#cite_ref-auto2_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">Wheatcroft, S. G.; Davies, R. W.; Cooper, J. M. (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=m-voAAAAIAAJ"><i>Soviet Industrialization Reconsidered: Some Preliminary Conclusions about Economic Development between 1926 and 1941</i></a>. <b>39</b>. <a href="/w/index.php?title=Economic_History_Review&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic History Review (存在しないページ)">Economic History Review</a>. pp. 30–2. <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-0-7190-4600-1" title="特別:文献資料/978-0-7190-4600-1">978-0-7190-4600-1</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://books.google.com/books?id=m-voAAAAIAAJ">https://books.google.com/books?id=m-voAAAAIAAJ</a></span></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Soviet+Industrialization+Reconsidered%3A+Some+Preliminary+Conclusions+about+Economic+Development+between+1926+and+1941&rft.aulast=Wheatcroft%2C+S.+G.&rft.au=Wheatcroft%2C+S.+G.&rft.au=Davies%2C+R.+W.&rft.au=Cooper%2C+J.+M.&rft.date=1986&rft.volume=39&rft.issue=2&rft.pages=pp.%26nbsp%3B30%E2%80%932&rft.pub=%5B%5BEconomic+History+Review%5D%5D&rft.isbn=978-0-7190-4600-1&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dm-voAAAAIAAJ&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE下斗米201125–28-22">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201125–28_22-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF下斗米2011">下斗米 2011</a>, pp. 25–28.</span> </li> <li id="cite_note-br1-23">^ <a href="#cite_ref-br1_23-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-br1_23-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><cite id="CITEREFDewdneyConquestPipesMcCauley" class="citation encyclopaedia cs1">Dewdney, John C.; Conquest, Robert; Pipes, Richard E.; McCauley, Martin. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Soviet-Union">"Soviet Union"</a>. <i>Encyclopædia Britannica</i><span class="reference-accessdate">. 2022年12月29日閲覧</span>。</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Soviet+Union&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft.aulast=Dewdney&rft.aufirst=John+C.&rft.au=Conquest%2C+Robert&rft.au=Pipes%2C+Richard+E.&rft.au=McCauley%2C+Martin&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FSoviet-Union&rfr_id=info%3Asid%2Fja.wikipedia.org%3A%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.com/topics/russia/joseph-stalin">Joseph Stalin - Biography, World War II & Facts - History</a>” (12 November 2009). <span title="">6 December 2021</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPons2010763-26">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPons2010763_26-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPons2010763_26-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFPons2010">Pons 2010</a>, p. 763.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMccauley2014487-27"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMccauley2014487_27-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMccauley2014">Mccauley 2014</a>, p. 487.</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/April-Theses">"April Thesis"</a>. <i>Encyclopædia Britannica</i><span class="reference-accessdate">. 2022年12月30日閲覧</span>。</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=April+Thesis&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fevent%2FApril-Theses&rfr_id=info%3Asid%2Fja.wikipedia.org%3A%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">Service, Robert (2005). <i>A History of Modern Russia from Nicholas II to Vladimir Putin</i>. Harvard University Press. pp. 84, 132. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9780674018013" title="特別:文献資料/9780674018013">9780674018013</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Modern+Russia+from+Nicholas+II+to+Vladimir+Putin&rft.aulast=Service&rft.aufirst=Robert&rft.au=Service%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2005&rft.pages=pp.%26nbsp%3B84%2C+132&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.isbn=9780674018013&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE下斗米201113–14-30"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201113–14_30-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF下斗米2011">下斗米 2011</a>, pp. 13–14.</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『マルクス=エンゲルス全集』<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E6%9C%88%E6%9B%B8%E5%BA%97" title="大月書店">大月書店</a>、1959年10月23日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9%3D%E3%82%A8%E3%83%B3%E3%82%B2%E3%83%AB%E3%82%B9%E5%85%A8%E9%9B%86&rft.date=1959%E5%B9%B410%E6%9C%8823%E6%97%A5&rft.pub=%5B%5B%E5%A4%A7%E6%9C%88%E6%9B%B8%E5%BA%97%5D%5D&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『哈爾濱商品陳列館パンフレット』露満蒙通信購読会。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%93%88%E7%88%BE%E6%BF%B1%E5%95%86%E5%93%81%E9%99%B3%E5%88%97%E9%A4%A8%E3%83%91%E3%83%B3%E3%83%95%E3%83%AC%E3%83%83%E3%83%88&rft.pub=%E9%9C%B2%E6%BA%80%E8%92%99%E9%80%9A%E4%BF%A1%E8%B3%BC%E8%AA%AD%E4%BC%9A&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『終戦記録 議会への報告書並に重要公文書輯』朝日新聞社、1945年11月。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E7%B5%82%E6%88%A6%E8%A8%98%E9%8C%B2+%E8%AD%B0%E4%BC%9A%E3%81%B8%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A%E6%9B%B8%E4%B8%A6%E3%81%AB%E9%87%8D%E8%A6%81%E5%85%AC%E6%96%87%E6%9B%B8%E8%BC%AF&rft.date=1945-11&rft.pub=%E6%9C%9D%E6%97%A5%E6%96%B0%E8%81%9E%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">高橋輝正『ソウエト財政金融論』新京 大学書房、1933年10月。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%BD%E3%82%A6%E3%82%A8%E3%83%88%E8%B2%A1%E6%94%BF%E9%87%91%E8%9E%8D%E8%AB%96&rft.aulast=%E9%AB%98%E6%A9%8B%E8%BC%9D%E6%AD%A3&rft.au=%E9%AB%98%E6%A9%8B%E8%BC%9D%E6%AD%A3&rft.date=1933-10&rft.pub=%E6%96%B0%E4%BA%AC+%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『ソウエート政府の聯盟加入問題 : 平和のためか?政治的取引?』国際思想研究会事務室。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%BD%E3%82%A6%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%88%E6%94%BF%E5%BA%9C%E3%81%AE%E8%81%AF%E7%9B%9F%E5%8A%A0%E5%85%A5%E5%95%8F%E9%A1%8C+%3A+%E5%B9%B3%E5%92%8C%E3%81%AE%E3%81%9F%E3%82%81%E3%81%8B%3F%E6%94%BF%E6%B2%BB%E7%9A%84%E5%8F%96%E5%BC%95%3F&rft.pub=%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E6%80%9D%E6%83%B3%E7%A0%94%E7%A9%B6%E4%BC%9A%E4%BA%8B%E5%8B%99%E5%AE%A4&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-sov-38">^ <a href="#cite_ref-sov_38-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-sov_38-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『ソウエット土地法』国立国会図書館調査立法考査局。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%BD%E3%82%A6%E3%82%A8%E3%83%83%E3%83%88%E5%9C%9F%E5%9C%B0%E6%B3%95&rft.pub=%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E4%BC%9A%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8%E8%AA%BF%E6%9F%BB%E7%AB%8B%E6%B3%95%E8%80%83%E6%9F%BB%E5%B1%80&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『戦旗. 3(4)』戦旗社。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%88%A6%E6%97%97.+3%284%29&rft.pub=%E6%88%A6%E6%97%97%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">他和律『C.C.C.P : サウェート社会主義共和国聯邦』アルス、1930年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=C.C.C.P+%3A+%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E8%81%AF%E9%82%A6&rft.aulast=%E4%BB%96%E5%92%8C%E5%BE%8B&rft.au=%E4%BB%96%E5%92%8C%E5%BE%8B&rft.date=1930&rft.pub=%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B9&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">米野豊実『サウエート経済の実体』千倉書房、1930年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%88%E7%B5%8C%E6%B8%88%E3%81%AE%E5%AE%9F%E4%BD%93&rft.aulast=%E7%B1%B3%E9%87%8E%E8%B1%8A%E5%AE%9F&rft.au=%E7%B1%B3%E9%87%8E%E8%B1%8A%E5%AE%9F&rft.date=1930&rft.pub=%E5%8D%83%E5%80%89%E6%9B%B8%E6%88%BF&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『社會主義サウエット共和國聯邦商工銀行と聯邦の工業』横濱正金銀行、1925年12月。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E7%A4%BE%E6%9C%83%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%A8%E3%83%83%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9C%8B%E8%81%AF%E9%82%A6%E5%95%86%E5%B7%A5%E9%8A%80%E8%A1%8C%E3%81%A8%E8%81%AF%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B7%A5%E6%A5%AD&rft.date=1925-12&rft.pub=%E6%A8%AA%E6%BF%B1%E6%AD%A3%E9%87%91%E9%8A%80%E8%A1%8C&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">小池四郎 訳『五ケ年計画立往生 : サウィエート・ロシアの革命的実験は成功したか?』カール・カウツキー、1931年。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%BA%94%E3%82%B1%E5%B9%B4%E8%A8%88%E7%94%BB%E7%AB%8B%E5%BE%80%E7%94%9F+%3A+%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%A8%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%9D%A9%E5%91%BD%E7%9A%84%E5%AE%9F%E9%A8%93%E3%81%AF%E6%88%90%E5%8A%9F%E3%81%97%E3%81%9F%E3%81%8B%3F&rft.date=1931&rft.pub=%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E9%9D%92%E6%9C%A8%E7%AF%80%E4%B8%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="青木節一 (存在しないページ)">青木節一</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dl.ndl.go.jp/info:ndljp/pid/2390925/30">『国際聯盟年鑑 1929 昭和4年版』</a>(国立国会図書館デジタルコレクション)、朝日新聞社、25頁</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://shashi.shibusawa.or.jp/details_nenpyo.php?sid=15320&page=160">(株)読売新聞社『読売新聞百年史. 資料・年表』(1976.11)</a>”.  <a href="/wiki/%E6%B8%8B%E6%B2%A2%E6%A0%84%E4%B8%80%E8%A8%98%E5%BF%B5%E8%B2%A1%E5%9B%A3" title="渋沢栄一記念財団">渋沢栄一記念財団</a>. <span title="">2020年7月27日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELe_Blanc201712-47"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTELe_Blanc201712_47-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLe_Blanc2017">Le Blanc 2017</a>, p. 12.</span> </li> <li id="cite_note-RR-48">^ <a href="#cite_ref-RR_48-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-RR_48-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation encyclopaedia" id="CITEREFkotobank-ロシア革命">「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD">ロシア革命</a>」『日本大百科全書(ニッポニカ)』<span style="display:none;">。<a rel="nofollow" class="external free" href="https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD">https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD</a></span>。<span class="reference-accessdate"><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a>より<span title="">2022年8月14日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%85%A8%E6%9B%B8%28%E3%83%8B%E3%83%83%E3%83%9D%E3%83%8B%E3%82%AB%29&rft_id=https%3A%2F%2Fkotobank.jp%2Fword%2F%25E3%2583%25AD%25E3%2582%25B7%25E3%2582%25A2%25E9%259D%25A9%25E5%2591%25BD&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199648–51-49"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199648–51_49-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 48–51.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199652-50"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199652_50-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 52.</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation encyclopaedia" id="CITEREFkotobank-ロシア革命">「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD">ロシア革命</a>」『日本大百科全書(ニッポニカ)』<span style="display:none;">。<a rel="nofollow" class="external free" href="https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD">https://kotobank.jp/word/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD</a></span>。<span class="reference-accessdate"><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a>より<span title="">2022年8月13日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E5%A4%A7%E7%99%BE%E7%A7%91%E5%85%A8%E6%9B%B8%28%E3%83%8B%E3%83%83%E3%83%9D%E3%83%8B%E3%82%AB%29&rft_id=https%3A%2F%2Fkotobank.jp%2Fword%2F%25E3%2583%25AD%25E3%2582%25B7%25E3%2582%25A2%25E9%259D%25A9%25E5%2591%25BD&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199660–65-52">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199660–65_52-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199660–65_52-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 60–65.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199675-53">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199675_53-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199675_53-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 75.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE下斗米201114-54"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE下斗米201114_54-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF下斗米2011">下斗米 2011</a>, p. 14.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199667-55"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199667_55-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 67.</span> </li> <li id="cite_note-p-r303-8-56">^ <a href="#cite_ref-p-r303-8_56-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r303-8_56-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r303-8_56-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『世界各国史22 ロシア史』p.303-8</span> </li> <li id="cite_note-p-r309-12-57">^ <a href="#cite_ref-p-r309-12_57-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r309-12_57-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r309-12_57-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r309-12_57-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『世界各国史22 ロシア史』p.309-12</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199670-58"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199670_58-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 70.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199674-59"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199674_59-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 74.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199674–75-60"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199674–75_60-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 74–75.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199677-61">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199677_61-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 77.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199678-62">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199678_62-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 78.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199676-63">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676_63-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676_63-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 76.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199676–77-64"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199676–77_64-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 76–77.</span> </li> <li id="cite_note-p-r313-7-65">^ <a href="#cite_ref-p-r313-7_65-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r313-7_65-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r313-7_65-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『世界各国史22 ロシア史』p.313-7.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199688-66"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199688_66-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 88.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199689-67">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199689_67-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199689_67-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 89.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199691-68">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199691_68-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199691_68-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 91.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199692-69"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199692_69-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 92.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996107-70"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996107_70-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 107.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996108-71">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996108_71-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996108_71-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 108.</span> </li> <li id="cite_note-p-r320-4-72">^ <a href="#cite_ref-p-r320-4_72-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r320-4_72-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r320-4_72-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r320-4_72-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r320-4_72-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『世界各国史22 ロシア史』p.320-324.</span> </li> <li id="cite_note-nakai-73">^ <a href="#cite_ref-nakai_73-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-nakai_73-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E4%BA%95%E5%92%8C%E5%A4%AB" title="中井和夫">中井和夫</a>他『ポーランド・ウクライナ・バルト史』p318-321</span> </li> <li id="cite_note-s-62-6-74"><b><a href="#cite_ref-s-62-6_74-0">^</a></b> <span class="reference-text">ティモシー・スナイダー『ブラッドランド 上』pp. 62-66</span> </li> <li id="cite_note-75"><b><a href="#cite_ref-75">^</a></b> <span class="reference-text">ティモシー・スナイダー『ブラッドランド 上』p82-93</span> </li> <li id="cite_note-p-r328-330-76">^ <a href="#cite_ref-p-r328-330_76-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-p-r328-330_76-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">『世界各国史22 ロシア史』p.328-330.</span> </li> <li id="cite_note-con495-509-77">^ <a href="#cite_ref-con495-509_77-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-con495-509_77-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-con495-509_77-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88" title="ロバート・コンクエスト">ロバート・コンクエスト</a>『悲しみの収穫』恵雅堂出版、2007年,p495-509.</span> </li> <li id="cite_note-oka-78"><b><a href="#cite_ref-oka_78-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E5%B2%A1%E9%83%A8%E8%8A%B3%E5%BD%A6" title="岡部芳彦">岡部芳彦</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200916211928/https://www.eb.kobegakuin.ac.jp/~keizai/v02/data/WP-No28.pdf">「日本人の目から見たホロドモール」 Kobe Gakuin University Working Paper Series No.28 2020年.</a></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996104-79"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996104_79-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 104.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮199694-80"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮199694_80-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 94.</span> </li> <li id="cite_note-81"><b><a href="#cite_ref-81">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E4%BB%8F%E3%82%BD%E7%9B%B8%E4%BA%92%E6%8F%B4%E5%8A%A9%E6%9D%A1%E7%B4%84-125212">「仏ソ相互援助条約」</a> ブリタニカ国際大百科事典 小項目事典</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996114-82"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996114_82-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 114.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996115-83"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996115_83-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 115.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996118-84"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996118_84-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 118.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996159-85">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996159_85-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996159_85-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 159.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996122-86">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996122_86-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996122_86-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 122.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996124-87"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996124_87-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 124.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996125-88"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996125_88-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 125.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996128-89">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996128_89-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 128.</span> </li> <li id="cite_note-90"><b><a href="#cite_ref-90">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kotobank.jp/word/%E7%8B%AC%E3%82%BD%E4%B8%8D%E5%8F%AF%E4%BE%B5%E6%9D%A1%E7%B4%84-104814">独ソ不可侵条約 (ブリタニカ国際大百科事典)</a></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996129-91"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129_91-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 129.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996129–130-92">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129–130_92-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996129–130_92-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 129–130.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996133-93"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996133_93-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 133.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996131-94"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996131_94-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 131.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE木村英亮1996141-95"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE木村英亮1996141_95-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF木村英亮1996">木村英亮 1996</a>, pp. 141.</span> </li> <li id="cite_note-96"><b><a href="#cite_ref-96">^</a></b> <span class="reference-text">『標準世界史年表』 吉川弘文館</span> </li> <li id="cite_note-:2-99">^ <a href="#cite_ref-:2_99-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_99-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_99-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">1922年連邦結成条約により加盟</span> </li> <li id="cite_note-:3-101">^ <a href="#cite_ref-:3_101-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:3_101-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">1924年中央アジア領界策定により創設</span> </li> <li id="cite_note-:4-102">^ <a href="#cite_ref-:4_102-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_102-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:4_102-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">自治共和国からの昇進により創設</span> </li> <li id="cite_note-:5-103">^ <a href="#cite_ref-:5_103-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_103-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:5_103-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国</a>の解体に伴い創設</span> </li> <li id="cite_note-:6-104">^ <a href="#cite_ref-:6_104-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_104-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:6_104-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">自発的な加盟とされているが、ソ連離脱後の現在では半ば強制された併合と考えられている。</span> </li> <li id="cite_note-:7-107">^ <a href="#cite_ref-:7_107-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_107-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:7_107-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><span lang="ru">Рашин А.Т., Население России за 100 лет, М. с 21, 88.</span></span> </li> <li id="cite_note-108"><b><a href="#cite_ref-108">^</a></b> <span class="reference-text">Harris C.D. Cities in the Soviet Union, Chicago. 1970, p 232.</span> </li> <li id="cite_note-111"><b><a href="#cite_ref-111">^</a></b> <span class="reference-text">1988年12月01日改正</span> </li> <li id="cite_note-112"><b><a href="#cite_ref-112">^</a></b> <span class="reference-text">1990年3月14日改正により</span> </li> <li id="cite_note-113"><b><a href="#cite_ref-113">^</a></b> <span class="reference-text">1990年3月26日改正により</span> </li> <li id="cite_note-118"><b><a href="#cite_ref-118">^</a></b> <span class="reference-text">1946年以前</span> </li> <li id="cite_note-119"><b><a href="#cite_ref-119">^</a></b> <span class="reference-text">1946年以降</span> </li> <li id="cite_note-120"><b><a href="#cite_ref-120">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">『レーニン・セレクション』平凡社、2024年1月10日。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BB%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%82%B7%E3%83%A7%E3%83%B3&rft.date=2024%E5%B9%B41%E6%9C%8810%E6%97%A5&rft.pub=%E5%B9%B3%E5%87%A1%E7%A4%BE&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKotkin201415–16-122"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKotkin201415–16_122-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKotkin2014">Kotkin 2014</a>, pp. 15–16.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200813–17-123"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200813–17_123-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFService2008">Service 2008</a>, pp. 13–17.</span> </li> <li id="cite_note-Young_Stalin-124"><b><a href="#cite_ref-Young_Stalin_124-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BB%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B0%E3%83%BB%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%86%E3%83%95%E3%82%A3%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%AA" title="サイモン・セバーグ・モンテフィオーリ">サイモン・セバーグ・モンテフィオーリ</a>. <i>Young Stalin</i>. 2007. <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9780297850687" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9780297850687</a></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMontefiore201022–25-125">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMontefiore201022–25_125-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEMontefiore201022–25_125-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMontefiore2010">Montefiore 2010</a>, pp. 22–25.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200816–17-126"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200816–17_126-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFService2008">Service 2008</a>, pp. 16–17.</span> </li> <li id="cite_note-127"><b><a href="#cite_ref-127">^</a></b> <span class="reference-text">Ludwig, Arnold M., <i>King of the Mountain:The Nature of Political Leadership</i>, University Press of Kentucky, 2002, <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/0813190681" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0813190681</a> p.152</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEConquest199112Montefiore200731Kotkin201420–21-128"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEConquest199112Montefiore200731Kotkin201420–21_128-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFConquest1991">Conquest 1991</a>, p. 12; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, p. 31; <a href="#CITEREFKotkin2014">Kotkin 2014</a>, pp. 20–21.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMontefiore200731–32-129"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMontefiore200731–32_129-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, pp. 31–32.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEConquest199111Service200420Montefiore200732–34Kotkin201421-130"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEConquest199111Service200420Montefiore200732–34Kotkin201421_130-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFConquest1991">Conquest 1991</a>, p. 11; <a href="#CITEREFService2004">Service 2004</a>, p. 20; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, pp. 32–34; <a href="#CITEREFKotkin2014">Kotkin 2014</a>, p. 21.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEConquest199112Service200430Montefiore200744Kotkin201426-131"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEConquest199112Service200430Montefiore200744Kotkin201426_131-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFConquest1991">Conquest 1991</a>, p. 12; <a href="#CITEREFService2004">Service 2004</a>, p. 30; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, p. 44; <a href="#CITEREFKotkin2014">Kotkin 2014</a>, p. 26.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDeutscher196628Montefiore200751–53Khlevniuk201515-132"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDeutscher196628Montefiore200751–53Khlevniuk201515_132-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDeutscher1966">Deutscher 1966</a>, p. 28; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, pp. 51–53; <a href="#CITEREFKhlevniuk2015">Khlevniuk 2015</a>, p. 15.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDeutscher196638Montefiore200764-133"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDeutscher196638Montefiore200764_133-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDeutscher1966">Deutscher 1966</a>, p. 38; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, p. 64.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMontefiore200769-134"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMontefiore200769_134-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, p. 69.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEService200441Montefiore200771-135"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEService200441Montefiore200771_135-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFService2004">Service 2004</a>, p. 41; <a href="#CITEREFMontefiore2007">Montefiore 2007</a>, p. 71.</span> </li> <li id="cite_note-solovyov_P22-136"><b><a href="#cite_ref-solovyov_P22_136-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a class="mw-selflink-fragment" href="#ソロビヨフ">ソロビヨフ(1984年)</a>、22頁</span> </li> <li id="cite_note-solovyov_P113-137"><b><a href="#cite_ref-solovyov_P113_137-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a class="mw-selflink-fragment" href="#ソロビヨフ">ソロビヨフ(1984年)</a>、113頁</span> </li> <li id="cite_note-138"><b><a href="#cite_ref-138">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation book">Jessup, John E. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.questia.com/read/106899354/an-encyclopedic-dictionary-of-conflict-and-conflict"><i>An Encyclopedic Dictionary of Conflict and Conflict Resolution, 1945-1996</i></a>. Westport, CT: Greenwood Press. p. 121<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.questia.com/read/106899354/an-encyclopedic-dictionary-of-conflict-and-conflict">https://www.questia.com/read/106899354/an-encyclopedic-dictionary-of-conflict-and-conflict</a></span></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Encyclopedic+Dictionary+of+Conflict+and+Conflict+Resolution%2C+1945-1996&rft.aulast=Jessup&rft.aufirst=John+E.&rft.au=Jessup%2C%26%2332%3BJohn+E.&rft.date=1998&rft.pages=p.%26nbsp%3B121&rft.place=Westport%2C+CT&rft.pub=Greenwood+Press&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.questia.com%2Fread%2F106899354%2Fan-encyclopedic-dictionary-of-conflict-and-conflict&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span> <span style="font-size:0.95em; font-size: 90%; color: #555">(<span typeof="mw:File"><span title="要購読契約"><img alt="Paid subscription required" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Lock-red.svg/9px-Lock-red.svg.png" decoding="async" width="9" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Lock-red.svg/14px-Lock-red.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Lock-red.svg/18px-Lock-red.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="813" /></span></span>要購読契約)</span></span> </li> <li id="cite_note-:42-139"><b><a href="#cite_ref-:42_139-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation news" style="font-style:normal">「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/japanese/features-and-analysis-62733812">ゴルバチョフ氏、どんな人生を歩んだのか</a>」『BBCニュース』。<span title="">2022年9月1日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-141"><b><a href="#cite_ref-141">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E4%BA%95%E7%AB%BF%E5%AF%8C%E9%9B%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="井竿富雄 (存在しないページ)">井竿富雄</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.l.yamaguchi-pu.ac.jp/archives/2008/internationalstudies/01_izao.pdf">『シベリア引揚者への「救恤」、1923年 Relief of the Japanese People Retreating from Siberia in 1923』</a>、2008年。山口県立大学付属図書館。同「救恤」は、日露戦争を勃発させた日本政府の賠償責任を認めたものではないとされている。</span> </li> <li id="cite_note-142"><b><a href="#cite_ref-142">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/20.500.14094/0100286484">満洲の主要都市を暴動化の大陰謀 撫順を中心とする中国共産党二十四名検挙さる</a> 京城日報 1931年3月21日</span> </li> <li id="cite_note-143"><b><a href="#cite_ref-143">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jacar.go.jp/DAS/meta/image_B04013014300?IS_STYLE=default&IS_LGC_S32=&IS_TAG_S32=&IS_KEY_S1=%E6%9D%8E%E5%BE%97%E7%A5%BF&IS_TAG_S1=InfoD&IS_KIND=SimpleSummary&">「JACAR(アジア歴史資料センター)Ref.B04013014300、各国共産党関係雑件/中国ノ部 /附属物 第一巻 (I-4-5-2-011)(外務省外交史料館)」 1.撫順ニ於ケル中国人共産運動者逮捕ニ関スル件 分割1</a></span> </li> <li id="cite_note-144"><b><a href="#cite_ref-144">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#柴田&原2003">柴田&原 2003</a>、16頁</span> </li> <li id="cite_note-146"><b><a href="#cite_ref-146">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://mainichi.jp/articles/20221015/k00/00m/030/226000c">ロシア、制裁で武器作れずソ連時代の在庫使用 北朝鮮にも供給依存</a>”. <i>毎日新聞</i>. <span title="">2023年2月28日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-147">^ <a href="#cite_ref-:0_147-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_147-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">【START up X】虫テック 世界に羽ばたけ/コオロギ・蚕・ハエ…無視できない栄養価/効率飼育・味もアップ「たんぱく質危機」に福音『<a href="/wiki/%E6%97%A5%E7%B5%8C%E7%94%A3%E6%A5%AD%E6%96%B0%E8%81%9E" title="日経産業新聞">日経産業新聞</a>』2020年2月21日1面</span> </li> <li id="cite_note-148"><b><a href="#cite_ref-148">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jp.rbth.com/multimedia/pictures/2017/08/09/816640">ソ連崩壊の一因になった綿</a> 2017年8月09日 ロシア・ビヨンド</span> </li> <li id="cite_note-150"><b><a href="#cite_ref-150">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">ボリス・エゴロフ (4月 01, 2019). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://jp.rbth.com/history/81814-pepushiko-to-kokakora-soren-de-haken-wo-arasotta">ペプシコとコカ・コーラがソ連でいかに覇権を争ったか</a>”. <i>Russia Beyond 日本語版</i>. <span title="">2023年3月11日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-151"><b><a href="#cite_ref-151">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%E7%94%B0%E4%B8%AD%E5%A3%BD%E9%9B%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="田中壽雄 (存在しないページ)">田中壽雄</a> 『ソ連・東欧の金融ペレストロイカ』 東洋経済新報社 1990年 p.42.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE森1983176–186-152"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE森1983176–186_152-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF森1983">森 1983</a>, pp. 176–186.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE齊藤20131-153"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE齊藤20131_153-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF齊藤2013">齊藤 2013</a>, p. 1.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE森1991256-154"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE森1991256_154-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF森1991">森 1991</a>, p. 256.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE森1983194-155"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE森1983194_155-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF森1983">森 1983</a>, p. 194.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE森1983189–194-157"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE森1983189–194_157-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF森1983">森 1983</a>, pp. 189–194.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE森2004104–105-158"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE森2004104–105_158-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF森2004">森 2004</a>, pp. 104–105.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE齊藤20031–2-159"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE齊藤20031–2_159-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF齊藤2003">齊藤 2003</a>, pp. 1–2.</span> </li> <li id="cite_note-160"><b><a href="#cite_ref-160">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.umsl.edu/services/govdocs/wofact90/world12.txt">THE WORLD FACTBOOK 1990 ELECTRONIC VERSION</a>” (英語).  <a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E6%83%85%E5%A0%B1%E5%B1%80" title="中央情報局">アメリカ中央情報局</a> (1990年). <span title="">2010年9月5日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-161"><b><a href="#cite_ref-161">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ceodata.com/tools/cw1947-1991.html">米ソの興亡1947〜1991</a>”. <span title="">2010年9月5日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-165"><b><a href="#cite_ref-165">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://jp.rbth.com/lifestyle/85322-soren-pioner-kinshi-sareteita-mono">ソ連のピオネールが禁止されていたものとは?</a>”. <span title="">2024年1月27日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-166"><b><a href="#cite_ref-166">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rri.kyoto-u.ac.jp/NSRG/Chernobyl/etc/RFERL/b0304-06.htm">ベラルーシ・ウクライナニュース 2003年4-6月</a>”. <span title="">2024年1月27日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-167"><b><a href="#cite_ref-167">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%A9%8B%E4%BF%9D%E8%A1%8C" title="高橋保行">高橋保行</a>『迫害下のロシア正教会 無神論国家における正教の70年』83頁、教文館、1996年 <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4764263254" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4764263254</a></span> </li> <li id="cite_note-168"><b><a href="#cite_ref-168">^</a></b> <span class="reference-text">前掲『迫害下のロシア正教会 無神論国家における正教の70年』125頁</span> </li> <li id="cite_note-169"><b><a href="#cite_ref-169">^</a></b> <span class="reference-text">前掲『迫害下のロシア正教会 無神論国家における正教の70年』126頁</span> </li> <li id="cite_note-:1-170">^ <a href="#cite_ref-:1_170-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_170-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tokyo-np.co.jp/article/267137">ナチスもソ連も恐れたユダヤ難民…「命のビザ」がウクライナ侵攻で再び注目される理由とは:東京新聞 TOKYO Web</a>”. <i>東京新聞 TOKYO Web</i>. <span title="">2023年9月28日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:8-171">^ <a href="#cite_ref-:8_171-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:8_171-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jnpc.or.jp/journal/interviews/33074">崩壊前後のソ連からイスラエルにユダヤ人が大移動 | 取材ノート | 日本記者クラブ JapanNationalPressClub (JNPC)</a>”. <i>日本記者クラブ JapanNationalPressClub (JNPC)</i>. <span title="">2022年4月8日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-172"><b><a href="#cite_ref-172">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tokyo-np.co.jp/article/225281">「非ナチ化」を掲げウクライナ侵攻を続けるロシアから、ユダヤ人が逃げ出す背景は 12%のユダヤ系住民が脱出:東京新聞 TOKYO Web</a>”. <i>東京新聞 TOKYO Web</i>. <span title="">2023年9月28日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-:82-174">^ <a href="#cite_ref-:82_174-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:82_174-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:82_174-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:82_174-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:82_174-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jnpc.or.jp/journal/interviews/33074">崩壊前後のソ連からイスラエルにユダヤ人が大移動 | 取材ノート | 日本記者クラブ JapanNationalPressClub (JNPC)</a>”. <i>日本記者クラブ JapanNationalPressClub (JNPC)</i>. <span title="">2022年4月8日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-175"><b><a href="#cite_ref-175">^</a></b> <span class="reference-text">「ロシアとユダヤ人: 苦悩の歴史と現在」p49, 高尾千津子, ユーラシア研究所</span> </li> <li id="cite_note-176"><b><a href="#cite_ref-176">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-12927.html">Soviet Union: Nonpolitical Crime and Punishment</a>”.  country-data.com. <span title="">10 February 2024</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-177"><b><a href="#cite_ref-177">^</a></b> <span class="reference-text">Lambelet, Doriane. "The Contradiction Between Soviet and American Human Rights Doctrine: Reconciliation Through Perestroika and Pragmatism." 7 <i>Boston University International Law Journal</i>. 1989. pp. 61–62.</span> </li> <li id="cite_note-178"><b><a href="#cite_ref-178">^</a></b> <span class="reference-text">Shiman, David (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.umn.edu/humanrts/edumat/hreduseries/tb1b/Section1/tb1-2.htm%7C">Economic and Social Justice: A Human Rights Perspective. Amnesty International</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-0-9675334-0-7" title="特別:文献資料/978-0-9675334-0-7">978-0-9675334-0-7</a>.</span> </li> <li id="cite_note-sta-179"><b><a href="#cite_ref-sta_179-0">^</a></b> <span class="reference-text">スタンデージ『世界を変えた6つの飲み物』、270-273頁</span> </li> <li id="cite_note-182"><b><a href="#cite_ref-182">^</a></b> <span class="reference-text">Sandle, Mark (1999). <i>A Short History of Soviet Socialism</i>. London: UCL Press. pp. 265–266. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4324%2F9780203500279">10.4324/9780203500279</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-1-85728-355-6" title="特別:文献資料/978-1-85728-355-6">978-1-85728-355-6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-183"><b><a href="#cite_ref-183">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal">Wesson, Robert G. (26 June 1972). “The USSR: Oligarchy or Dictatorship?”. <i>Slavic Review</i> <b>31</b> (2): 314-322. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2494336">10.2307/2494336</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://search.worldcat.org/ja/search?fq=x0:jrnl&q=n2:0037-6779">0037-6779</a>. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/2494336">2494336</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+USSR%3A+Oligarchy+or+Dictatorship%3F&rft.jtitle=Slavic+Review&rft.aulast=Wesson&rft.aufirst=Robert+G.&rft.au=Wesson%2C%26%2332%3BRobert+G.&rft.date=26+June+1972&rft.volume=31&rft.issue=2&rft.pages=314-322&rft_id=info:doi/10.2307%2F2494336&rft.issn=0037-6779&rft.jstor=2494336&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-184"><b><a href="#cite_ref-184">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal">Tetlock, Philip E. (December 1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220424221555/https://www.researchgate.net/publication/232446718_Integrative_Complexity_of_American_and_Soviet_Foreign_Policy_Rhetoric_A_Time-Series_Analysis">“Integrative Complexity of American and Soviet Foreign Policy Rhetoric: A Time Series Analysis”</a>. <i>Journal of Personality and Social Psychology</i> <b>49</b> (6): 1565–1585. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1037%2F0022-3514.49.6.1565">10.1037/0022-3514.49.6.1565</a>.  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.researchgate.net/publication/232446718">オリジナル</a>の24 April 2022時点におけるアーカイブ。<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20220424221555/https://www.researchgate.net/publication/232446718_Integrative_Complexity_of_American_and_Soviet_Foreign_Policy_Rhetoric_A_Time-Series_Analysis">https://web.archive.org/web/20220424221555/https://www.researchgate.net/publication/232446718_Integrative_Complexity_of_American_and_Soviet_Foreign_Policy_Rhetoric_A_Time-Series_Analysis</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">10 February 2024</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Integrative+Complexity+of+American+and+Soviet+Foreign+Policy+Rhetoric%3A+A+Time+Series+Analysis&rft.jtitle=Journal+of+Personality+and+Social+Psychology&rft.aulast=Tetlock&rft.aufirst=Philip+E.&rft.au=Tetlock%2C%26%2332%3BPhilip+E.&rft.date=December+1985&rft.volume=49&rft.issue=6&rft.pages=1565%E2%80%931585&rft_id=info:doi/10.1037%2F0022-3514.49.6.1565&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20220424221555%2Fhttps%3A%2F%2Fwww.researchgate.net%2Fpublication%2F232446718_Integrative_Complexity_of_American_and_Soviet_Foreign_Policy_Rhetoric_A_Time-Series_Analysis&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=128" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dt>単行本</dt></dl> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF木村英亮1996"><a href="/w/index.php?title=%E6%9C%A8%E6%9D%91%E8%8B%B1%E4%BA%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="木村英亮 (存在しないページ)">木村英亮</a>『増補版 ソ連の歴史』山川出版社、1996年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/463464200X" title="特別:文献資料/463464200X">463464200X</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%A2%97%E8%A3%9C%E7%89%88+%E3%82%BD%E9%80%A3%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.aulast=%E6%9C%A8%E6%9D%91%E8%8B%B1%E4%BA%AE&rft.au=%E6%9C%A8%E6%9D%91%E8%8B%B1%E4%BA%AE&rft.date=1996&rft.pub=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rft.isbn=463464200X&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF齊藤2013"><a href="/w/index.php?title=%E9%BD%8A%E8%97%A4%E4%B9%85%E7%BE%8E%E5%AD%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="齊藤久美子 (存在しないページ)">齊藤久美子</a>「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://anears.net/member/conf/2013/C12.pdf">ロシアにおける会計の変遷と現代の課題</a>」(PDF)、Working paper series 13、2013年、<span class="reference-accessdate"><span title="">2020年7月4日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BC%9A%E8%A8%88%E3%81%AE%E5%A4%89%E9%81%B7%E3%81%A8%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%AA%B2%E9%A1%8C&rft.aulast=%5B%5B%E9%BD%8A%E8%97%A4%E4%B9%85%E7%BE%8E%E5%AD%90%5D%5D&rft.au=%5B%5B%E9%BD%8A%E8%97%A4%E4%B9%85%E7%BE%8E%E5%AD%90%5D%5D&rft.pub=Working+paper+series+13&rft_id=https%3A%2F%2Fanears.net%2Fmember%2Fconf%2F2013%2FC12.pdf&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%A2%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%80%E3%83%BC" title="ティモシー・スナイダー">ティモシー・スナイダー</a>、布施由紀子訳『ブラッドランド:ヒトラーとスターリン 大虐殺の真実(上・下)』(2015)</li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88" title="ロバート・コンクエスト">ロバート・コンクエスト</a>著、<a href="/w/index.php?title=%E7%99%BD%E7%9F%B3%E6%B2%BB%E6%9C%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="白石治朗 (存在しないページ)">白石治朗</a>訳『悲しみの収穫 ウクライナ大飢饉-スターリンの農業集団化と飢饉テロ-』東京:恵雅堂出版、2007年。<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784874300336" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4-87430-033-6</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%BC%8A%E6%9D%B1%E5%AD%9D%E4%B9%8B" title="伊東孝之">伊東孝之</a>、井内敏夫、<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E4%BA%95%E5%92%8C%E5%A4%AB" title="中井和夫">中井和夫</a>著『ポーランド・ウクライナ・バルト史 』新版世界各国史20 、<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE" title="山川出版社">山川出版社</a>、1998年.P.318-321. <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784634415003" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-4634415003</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%92%8C%E7%94%B0%E6%98%A5%E6%A8%B9" title="和田春樹">和田春樹</a>編『世界各国史22 ロシア史』<a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE" title="山川出版社">山川出版社</a>, 2002年、 <ul><li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E4%BA%95%E8%A6%8F%E8%A1%9B" title="石井規衛">石井規衛</a>・<a href="/wiki/%E5%92%8C%E7%94%B0%E6%98%A5%E6%A8%B9" title="和田春樹">和田春樹</a>「第八章 ロシア革命とソ連邦の成立」p276-308.</li> <li><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E4%BA%95%E8%A6%8F%E8%A1%9B" title="石井規衛">石井規衛</a>「「第九章 スターリンと社会主義体制の発展」p309-360.</li></ul></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF下斗米2011"><a href="/wiki/%E4%B8%8B%E6%96%97%E7%B1%B3%E4%BC%B8%E5%A4%AB" title="下斗米伸夫">下斗米伸夫</a>『図説 ソ連の歴史』<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E5%87%BA%E6%9B%B8%E6%88%BF%E6%96%B0%E7%A4%BE" title="河出書房新社">河出書房新社</a>〈ふくろうの本/世界の歴史〉、2011年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-4309761633" title="特別:文献資料/978-4309761633">978-4309761633</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E5%9B%B3%E8%AA%AC+%E3%82%BD%E9%80%A3%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.aulast=%E4%B8%8B%E6%96%97%E7%B1%B3%E4%BC%B8%E5%A4%AB&rft.au=%E4%B8%8B%E6%96%97%E7%B1%B3%E4%BC%B8%E5%A4%AB&rft.date=2011&rft.series=%E3%81%B5%E3%81%8F%E3%82%8D%E3%81%86%E3%81%AE%E6%9C%AC%EF%BC%8F%E4%B8%96%E7%95%8C%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.pub=%5B%5B%E6%B2%B3%E5%87%BA%E6%9B%B8%E6%88%BF%E6%96%B0%E7%A4%BE%5D%5D&rft.isbn=978-4309761633&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li>下斗米伸夫『ソビエト連邦史―1917-1991』<a href="/wiki/%E8%AC%9B%E8%AB%87%E7%A4%BE%E5%AD%A6%E8%A1%93%E6%96%87%E5%BA%AB" title="講談社学術文庫">講談社学術文庫</a>, 2017年。改訂版</li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFLe_Blanc2017">Le Blanc, Paul (2017). <i>October Song</i>. Haymarket Books. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9781608468782" title="特別:文献資料/9781608468782">9781608468782</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=October+Song&rft.aulast=Le+Blanc&rft.aufirst=Paul&rft.au=Le+Blanc%2C%26%2332%3BPaul&rft.date=2017&rft.pub=Haymarket+Books&rft.isbn=9781608468782&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFMccauley2014">Mccauley, Martin (2014). <i>The Rise and Fall of the Soviet Union</i>. Taylor & Francis. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9781317867838" title="特別:文献資料/9781317867838">9781317867838</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Rise+and+Fall+of+the+Soviet+Union&rft.aulast=Mccauley&rft.aufirst=Martin&rft.au=Mccauley%2C%26%2332%3BMartin&rft.date=2014&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.isbn=9781317867838&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFPons2010">Pons, Silvio; Service, Robert (2010). <i>A Dictionary of 20th-Century Communism</i>. Princeton University Press. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9781400834525" title="特別:文献資料/9781400834525">9781400834525</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Dictionary+of+20th-Century+Communism&rft.aulast=Pons&rft.aufirst=Silvio&rft.au=Pons%2C%26%2332%3BSilvio&rft.au=Service%2C%26%2332%3BRobert&rft.date=2010&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.isbn=9781400834525&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <dl><dt>論文</dt></dl> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF齊藤2018">齊藤久美子「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://anears.net/member/conf/2013/C12.pdf">ロシアにおける企業会計と現代の課題</a>」(PDF)『第24回北東アジア学会全国大会予稿集』、立命館大学、2018年9月、1-5頁、<span class="reference-accessdate"><span title="">2020年7月4日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BC%81%E6%A5%AD%E4%BC%9A%E8%A8%88%E3%81%A8%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E3%81%AE%E8%AA%B2%E9%A1%8C&rft.jtitle=%E7%AC%AC24%E5%9B%9E%E5%8C%97%E6%9D%B1%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2%E5%AD%A6%E4%BC%9A%E5%85%A8%E5%9B%BD%E5%A4%A7%E4%BC%9A%E4%BA%88%E7%A8%BF%E9%9B%86&rft.aulast=%E9%BD%8A%E8%97%A4%E4%B9%85%E7%BE%8E%E5%AD%90&rft.au=%E9%BD%8A%E8%97%A4%E4%B9%85%E7%BE%8E%E5%AD%90&rft.pages=1-5%E9%A0%81&rft.pub=%E7%AB%8B%E5%91%BD%E9%A4%A8%E5%A4%A7%E5%AD%A6&rft_id=https%3A%2F%2Fanears.net%2Fmember%2Fconf%2F2013%2FC12.pdf&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF森1991"><a href="/w/index.php?title=%E6%A3%AE%E7%AB%A0_(%E4%BC%9A%E8%A8%88%E5%AD%A6%E8%80%85)&action=edit&redlink=1" class="new" title="森章 (会計学者) (存在しないページ)">森章</a>「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/10291/5579">社会主義諸国における会計制度の比較研究</a>」(PDF)『明治大学社会科学研究所紀要』第29巻第2号、明治大学、1991年、25-267頁、<span class="reference-accessdate"><span title="">2020年8月8日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E8%AB%B8%E5%9B%BD%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%BC%9A%E8%A8%88%E5%88%B6%E5%BA%A6%E3%81%AE%E6%AF%94%E8%BC%83%E7%A0%94%E7%A9%B6&rft.jtitle=%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%A7%91%E5%AD%A6%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80%E7%B4%80%E8%A6%81&rft.aulast=%5B%5B%E6%A3%AE%E7%AB%A0+%28%E4%BC%9A%E8%A8%88%E5%AD%A6%E8%80%85%29%7C%E6%A3%AE%E7%AB%A0%5D%5D&rft.au=%5B%5B%E6%A3%AE%E7%AB%A0+%28%E4%BC%9A%E8%A8%88%E5%AD%A6%E8%80%85%29%7C%E6%A3%AE%E7%AB%A0%5D%5D&rft.volume=29&rft.issue=2&rft.pages=25-267%E9%A0%81&rft.pub=%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%A4%A7%E5%AD%A6&rft_id=https%3A%2F%2Fhdl.handle.net%2F10291%2F5579&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREF森2004">森章「<a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdl.handle.net/10291/5941">ロシアの市場経済化 と会計改革</a>」(PDF)『明治大学社会科学研究所紀要』第2巻第60号、明治大学、2004年、103-116頁、<span class="reference-accessdate"><span title="">2020年8月8日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%B8%82%E5%A0%B4%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%8C%96+%E3%81%A8%E4%BC%9A%E8%A8%88%E6%94%B9%E9%9D%A9&rft.jtitle=%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E7%A7%91%E5%AD%A6%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80%E7%B4%80%E8%A6%81&rft.aulast=%E6%A3%AE%E7%AB%A0&rft.au=%E6%A3%AE%E7%AB%A0&rft.volume=2&rft.issue=60&rft.pages=103-116%E9%A0%81&rft.pub=%E6%98%8E%E6%B2%BB%E5%A4%A7%E5%AD%A6&rft_id=https%3A%2F%2Fhdl.handle.net%2F10291%2F5941&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <p>学研漫画世界の歴史 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=129" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA?uselang=ja">ソビエト連邦</a></span></b>に関連するメディアがあります。</div></div> </div> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%96%A2%E4%BF%82%E8%A8%98%E4%BA%8B%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ソビエト連邦関係記事の一覧">ソビエト連邦関係記事の一覧</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E9%80%A3%E5%9E%8B%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="ソ連型社会主義">ソ連型社会主義</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Index_of_Soviet_Union-related_articles" class="extiw" title="en:Index of Soviet Union-related articles">Index of Soviet Union-related articles</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="新ソビエト主義">新ソビエト主義</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦におけるユダヤ人の歴史 (存在しないページ)">ソビエト連邦におけるユダヤ人の歴史</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_the_Jews_in_the_Soviet_Union" class="extiw" title="en:History of the Jews in the Soviet Union">英語版</a>)</span></span></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="マルクス・レーニン主義">マルクス・レーニン主義</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%9B%86%E5%9B%A3%E5%AE%89%E5%85%A8%E4%BF%9D%E9%9A%9C%E6%9D%A1%E7%B4%84" title="集団安全保障条約">集団安全保障条約</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%B5%8C%E6%B8%88%E9%80%A3%E5%90%88" title="ユーラシア経済連合">ユーラシア経済連合</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ソビエト帝国">ソビエト帝国</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B2%BF%E3%83%89%E3%83%8B%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="沿ドニエストル共和国">沿ドニエストル共和国</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%8F%8D%E4%BD%93%E5%88%B6%E6%B4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦の反体制派 (存在しないページ)">ソビエト連邦の反体制派</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Диссидентское движение в СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E6%A4%9C%E9%96%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ソビエト連邦における検閲 (存在しないページ)">ソビエト連邦における検閲</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D0%B7%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="extiw" title="ru:Цензура в СССР">ロシア語版</a>)</span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&section=130" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="//worldcat.org/identities/lccn-n80-126312/">図書館にあるソビエト連邦に関係する蔵書一覧</a> - <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a>カタログ</li></ul> <div class="navbox" aria-labelledby="ロシア革命後に誕生した国家組織(1917年_-_1922年)" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#03E; color:#FB0;"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background:#03E; color:#FB0;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%BE%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="Template:ロシア革命後の国家"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background:#03E; color:#FB0;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/wiki/Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%BE%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="Template‐ノート:ロシア革命後の国家"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#03E; color:#FB0;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%BE%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%B6&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#03E; color:#FB0;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%BE%8C%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%B6&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#03E; color:#FB0;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="ロシア革命後に誕生した国家組織(1917年_-_1922年)" style="font-size:110%;margin:0 6em">ロシア革命後に誕生した国家組織(1917年 - 1922年)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ヨーロッパロシア">ヨーロッパロシア</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%AD" title="ボリシェヴィキ">ボリシェヴィキ</a>系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a class="mw-selflink selflink">ソビエト社会主義共和国連邦</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア臨時政府">ロシア共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;">北部<br /><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E4%B8%89%E5%9B%BD" title="バルト三国">沿バルト海</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7" title="ベラルーシ">白ロシア</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="ポーランド">ポーランド</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="フィンランド社会主義労働者共和国">フィンランド社会主義労働者共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%8A%B4%E5%83%8D%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%B3" title="カレリア労働コミューン">カレリア労働コミューン</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%8A%B4%E5%83%8D%E3%82%B3%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%83%8A" title="エストニア労働コムーナ">エストニア労働コミューン</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E5%85%B5%E3%83%BB%E5%BB%BA%E8%A8%AD%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="水兵・建設労働者ソビエト共和国">水兵・建設労働者ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%82%B3%E3%83%A9%E3%83%88" title="イスコラト">ラトビア労働者・兵士・小作農代表ソビエト執行委員会</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ラトビア社会主義ソビエト共和国">ラトビア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1919%E5%B9%B4)" title="リトアニア・ソビエト社会主義共和国 (1918年-1919年)">リトアニア・ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1919%E5%B9%B4)" title="白ロシア社会主義ソビエト共和国 (1919年)">白ロシア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%EF%BC%9D%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="リトアニア=白ロシア・ソビエト社会主義共和国">リトアニア=白ロシア・ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%AB%E3%83%81%E3%82%B6%E3%83%B3%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ルドベリ・パルチザン共和国 (存在しないページ)">ルドベリ・パルチザン共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Рудобельская партизанская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E7%99%BD%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="白ロシア・ソビエト社会主義共和国">白ロシア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E8%87%A8%E6%99%82%E9%9D%A9%E5%91%BD%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ポーランド臨時革命委員会 (存在しないページ)">ポーランド臨時革命委員会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tymczasowy_Komitet_Rewolucyjny_Polski" class="extiw" title="pl:Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski">ポーランド語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%9B%BD" title="北カレリア国">北カレリア国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%97%E9%83%A8%E5%B7%9E_(1918%E5%B9%B4-1920%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="北部州 (1918年-1920年) (存在しないページ)">北ロシア</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_(1918%E2%80%941920)" class="extiw" title="ru:Северная область (1918—1920)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%A5%BF%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="西ロシア政府 (存在しないページ)">西ロシア政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE-%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Западно-русское правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%A5%BF%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E4%BC%9A%E8%AD%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="西ロシア会議 (存在しないページ)">西ロシア会議</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="ru:Совет Западной России">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%94%BF%E6%B2%BB%E4%BC%9A%E8%AD%B0_(%E3%83%A6%E3%83%87%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%81%E6%B4%BE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="政治会議 (ユデーニチ派) (存在しないページ)">政治会議 (ユデーニチ派)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_(%D0%BF%D1%80%D0%B8_%D0%AE%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5)" class="extiw" title="ru:Политическое совещание (при Юдениче)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="北イングリア共和国">北イングリア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="フィンランド王国">フィンランド王国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="フィンランド">フィンランド共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E9%80%A3%E5%90%88%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="バルト連合公国">バルト連合公国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%AD%E3%83%8D%E3%83%84%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="オロネツ政府 (存在しないページ)">オロネツ政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Олонецкое правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%B5%B1%E4%B8%80%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="カレリア統一政府 (存在しないページ)">カレリア統一政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Карельское объединённое правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%BC%E3%83%A0%E3%82%AC%E3%83%AC%E3%83%B3%E5%85%AC%E5%9B%BD_(1918)" title="クールラント・ゼムガレン公国 (1918)">クールラント・ゼムガレン公国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E8%A5%BF%E9%83%A8%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="北西部政府">北西部政府</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="エストニア自治政府">エストニア自治政府</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1940%E5%B9%B4)" title="エストニア共和国 (1918年-1940年)">エストニア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%88%E3%83%93%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1940%E5%B9%B4)" title="ラトビア共和国 (1918年-1940年)">ラトビア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%8E%8B%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4)" title="リトアニア王国 (1918年)">リトアニア王国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1940%E5%B9%B4)" title="リトアニア共和国 (1918年-1940年)">リトアニア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E9%83%A8%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中部リトアニア共和国">中部リトアニア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%83%AD%E3%83%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ペルロヤ (存在しないページ)">ペルロヤ共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Perloja" class="extiw" title="en:Perloja">英語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%82%A4%E3%83%80%E3%83%8A%E3%82%A6%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="コイダナウ独立共和国 (存在しないページ)">コイダナウ独立共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Койдановская независимая республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ベラルーシ人民共和国">ベラルーシ人民共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド第二共和国">ポーランド共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a><br /><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2" title="ベッサラビア">ベッサラビア</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E5%8D%8A%E5%B3%B6" title="クリミア半島">クリミア</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E8%87%A8%E6%99%82%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E3%83%BB%E8%BE%B2%E6%B0%91%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ウクライナ臨時労働者・農民政府">ウクライナ臨時労働者・農民政府</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E6%B4%BE)" title="ウクライナ人民共和国 (ソビエト派)">ウクライナ人民共和国 (ソビエト派)</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8D%E3%83%84%E3%82%AF%EF%BC%9D%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドネツク=クリヴォーイ・ローク・ソビエト共和国">ドネツク=クリヴォーイ・ローク・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%87%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="オデッサ・ソビエト共和国">オデッサ・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%B4%E3%83%AA%E3%83%80%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タヴリダ・ソビエト社会主義共和国">タヴリダ・ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="チギリン・ソビエト共和国 (存在しないページ)">チギリン・ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Чигиринская советская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト共和国">ウクライナ・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%90%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%82%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="バシュタンカ共和国 (存在しないページ)">バシュタンカ共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Баштанская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%B9%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヴィスンスク共和国 (存在しないページ)">ヴィスンスク共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%81%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Висунская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クリミア・ソビエト社会主義共和国">クリミア・ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クリミア自治ソビエト社会主義共和国">クリミア自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%99%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ベッサラビア・ソビエト社会主義共和国 (存在しないページ)">ベッサラビア・ソビエト社会主義共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Republica_Socialist%C4%83_Sovietic%C4%83_Basarabean%C4%83" class="extiw" title="ro:Republica Socialistă Sovietică Basarabeană">ルーマニア語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ人民共和国">ウクライナ人民共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%9B%BD" title="ウクライナ国">ウクライナ国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%B3%E5%8F%8D%E4%B9%B1" title="メードヴィン反乱">メードヴィン共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クリミア人民共和国">クリミア人民共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E5%9C%B0%E6%96%B9%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="第一次クリミア地方政府 (存在しないページ)">第一次クリミア地方政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B8%D0%B9_%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D1%80%D1%8F%D0%B4" class="extiw" title="uk:Перший Кримський крайовий уряд">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%AC%AC%E4%BA%8C%E6%AC%A1%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E5%9C%B0%E6%96%B9%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="第二次クリミア地方政府 (存在しないページ)">第二次クリミア地方政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B8%D0%B9_%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D1%80%D1%8F%D0%B4" class="extiw" title="uk:Другий Кримський крайовий уряд">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9B%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%8C%E3%82%A3%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ホロードヌィイ・ヤール共和国 (存在しないページ)">ホロードヌィイ・ヤール共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%8F%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Холодноярская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%95%E3%83%8E%E3%83%95%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%8A" title="マフノフシチナ">マフノフシチナ</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%A2%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モルダヴィア民主共和国">モルダヴィア民主共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%B3%E5%B7%9D" title="ドン川">ドン</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B" title="クバーニ">クバーニ</a><br /><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="北コーカサス">北カフカース</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドン・ソビエト共和国">ドン・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クバーニ・ソビエト共和国">クバーニ・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E9%BB%92%E6%B5%B7%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="黒海ソビエト共和国">黒海ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B%EF%BC%9D%E9%BB%92%E6%B5%B7%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クバーニ=黒海ソビエト共和国">クバーニ=黒海ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B4%E3%83%AD%E3%83%9D%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="スタヴロポリ・ソビエト共和国">スタヴロポリ・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="テレク・ソビエト共和国">テレク・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="北カフカース・ソビエト共和国">北カフカース・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%AF%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="カルムイク自治州">カルムイク労働人民自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%B2%EF%BC%88%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%B1%E3%82%B9%EF%BC%89%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="アディゲ(チェルケス)自治州 (存在しないページ)">チェルケス(アディゲ)自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D1%8B%D0%B3%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_(%D0%A7%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F)_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Адыгейская (Черкесская) автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%89%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="カバルド自治州 (存在しないページ)">カバルド自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Кабардинская автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%90%E3%83%AB%E3%82%AB%E3%83%AB%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%AE%A1%E5%8C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="バルカル民族管区 (存在しないページ)">バルカル民族管区</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3" class="extiw" title="ru:Балкарский национальный округ">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%82%AB%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="カバルダ・バルカル自治州 (存在しないページ)">カバルダ・バルカル自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE-%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Кабардино-Балкарская автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%A4%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%AE%A1%E5%8C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="カラチャイ民族管区 (存在しないページ)">カラチャイ民族管区</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3" class="extiw" title="ru:Карачаевский национальный округ">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%B1%E3%82%B9%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="カラチャイ・チェルケス自治州">カラチャイ・チェルケス自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B2%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="山岳自治ソビエト社会主義共和国">山岳自治ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AF%E7%AE%A1%E5%8C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="スンジャ・コサック管区 (存在しないページ)">スンジャ・コサック管区</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3" class="extiw" title="ru:Сунженский казачий округ">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%B3%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%AE%A1%E5%8C%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="チェチェン民族管区 (存在しないページ)">チェチェン民族管区</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3" class="extiw" title="ru:Чеченский национальный округ">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%82%B2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ダゲスタン自治ソビエト社会主義共和国">ダゲスタン自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%B3%E5%85%A8%E5%A4%A7%E8%BB%8D" title="ドン全大軍">ドン全大軍</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クバーニ人民共和国">クバーニ人民共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%97%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%83%80%E3%82%B2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E5%B1%B1%E5%B2%B3%E6%B0%91%E6%97%8F%E7%B5%B1%E4%B8%80%E9%80%A3%E5%90%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="北カフカース・ダゲスタン山岳民族統一連合 (存在しないページ)">北カフカース・ダゲスタン山岳民族統一連合</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0_%D0%B8_%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0" class="extiw" title="ru:Союз объединённых горцев Северного Кавказа и Дагестана">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AF%E8%BB%8D%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E5%B1%B1%E5%B2%B3%E6%B0%91%E6%97%8F%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%97%E8%87%AA%E7%94%B1%E6%B0%91%E5%8D%97%E6%9D%B1%E9%80%A3%E5%90%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="コサック軍・カフカース山岳民族・ステップ自由民南東連合 (存在しないページ)">コサック軍・カフカース山岳民族・ステップ自由民南東連合</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3%D0%BE-%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D1%8C%D0%B8%D1%85_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA,_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B2_%D0%9A%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0_%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2_%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BF%D0%B5%D0%B9" class="extiw" title="ru:Юго-Восточный союз казачьих войск, горцев Кавказа и вольных народов степей">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E5%B1%B1%E5%B2%B3%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="北カフカース山岳共和国">北カフカース山岳共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E9%A6%96%E9%95%B7%E5%9B%BD" title="北カフカース首長国">北カフカース首長国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E6%99%82%E3%83%86%E3%83%AC%E3%82%AF%EF%BC%9D%E3%83%80%E3%82%B2%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="臨時テレク=ダゲスタン政府 (存在しないページ)">臨時テレク=ダゲスタン政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%A2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%94%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Временное Терско-Дагестанское правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8D%97%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="南ロシア政府 (存在しないページ)">南ロシア政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B6%D0%BD%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Южнорусское правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8D%97%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%BB%8D%E7%B7%8F%E5%8F%B8%E4%BB%A4%E5%AE%98%E9%99%84%E5%B1%9E%E8%87%A8%E6%99%82%E4%BC%9A%E8%AD%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="南ロシア軍総司令官附属臨時会議 (存在しないページ)">南ロシア軍総司令官附属臨時会議</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%89%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B8_%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B5%D0%BC_%D0%92%D0%A1%D0%AE%D0%A0" class="extiw" title="ru:Особое совещание при главнокомандующем ВСЮР">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8D%97%E9%83%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="南部ロシア政府">南部ロシア政府</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8D%97%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2_(1919%E5%B9%B4-1920%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="南ロシア (1919年-1920年) (存在しないページ)">南ロシア(デニーキア)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%B3_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="ru:Юг России">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E7%B7%91%E3%81%AE%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="緑の共和国">緑の共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%A0%E3%82%A4%E3%82%AF%E8%BB%8D%E4%BA%8B%E6%94%BF%E6%A8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="カルムイク軍事政権 (存在しないページ)">カルムイク軍事政権</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B8%D1%86%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D1%80%D1%8F%D0%B4" class="extiw" title="uk:Калмицький військовий уряд">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9D%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ポヴォールジエ (存在しないページ)">ポヴォールジエ</a><br />(<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E5%B7%9D" title="ヴォルガ川">ヴォルガ川</a>流域)<br /><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%AB%E5%B7%9D" title="ウラル川">ウラル</a><br /><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シベリア">シベリア</a><br /><a href="/wiki/%E6%A5%B5%E6%9D%B1%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="極東ロシア">極東</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%B0%8F%E3%83%90%E3%82%B7%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="小バシキリア (存在しないページ)">バシキール・ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%8F_%D0%91%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:Малая Башкирия">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%B7%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="バシキール自治ソビエト社会主義共和国">バシキール自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タタール自治ソビエト社会主義共和国">タタール自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%B2%BF%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E4%BA%BA%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="沿ヴォルガ・ドイツ人自治州 (存在しないページ)">沿ヴォルガ・ドイツ人州労働コミューン</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%BD%D0%B5%D0%BC%D1%86%D0%B5%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D1%8C%D1%8F" class="extiw" title="ru:Автономная область немцев Поволжья">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ヤクート自治ソビエト社会主義共和国">ヤクート自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%83%89%E3%83%A0%E3%83%AB%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウドムルト自治州 (存在しないページ)">ヴォート自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Удмуртская автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AA%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="マリ自治州">マリ自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%82%B7%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" title="チュヴァシ自治州">チュヴァシ自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%83%9F%EF%BC%88%E3%82%BA%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%83%A3%E3%83%B3%EF%BC%89%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="コミ(ズィリャン)自治州 (存在しないページ)">コミ(ズィリャン)自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%B8_(%D0%97%D1%8B%D1%80%D1%8F%D0%BD)" class="extiw" title="ru:Автономная область Коми (Зырян)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="モンゴル・ブリヤート自治州 (存在しないページ)">モンゴル・ブリヤート自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE-%D0%91%D1%83%D1%80%D1%8F%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Монголо-Бурятская автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="ブリヤート・モンゴル自治州 (存在しないページ)">ブリヤート・モンゴル自治州</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D1%8F%D1%82-%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" class="extiw" title="ru:Бурят-Монгольская автономная область">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A4%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%88%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" class="mw-redirect" title="オイロート自治州">オイラート自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E6%A5%B5%E6%9D%B1%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="極東共和国">極東共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="アムール社会主義ソビエト共和国 (存在しないページ)">アムール社会主義ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Амурская социалистическая советская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%80%85%E3%83%BB%E8%BE%B2%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="カザン・ソビエト労働者・農民共和国 (存在しないページ)">カザン・ソビエト労働者・農民共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B5-%D0%BA%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Казанская советская рабоче-крестьянская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="カルーガ・ソビエト共和国 (存在しないページ)">カルーガ・ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%83%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Калужская советская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トゥヴァ人民共和国">トゥヴァ人民共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%87%E3%83%AB%EF%BC%9D%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%AB%E5%9B%BD" title="イデル=ウラル国">イデル=ウラル国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%83%90%E3%82%B7%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%88%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="自治バシコルトスタン (存在しないページ)">自治バシコルトスタン</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" class="extiw" title="ba:Башҡортостан автономияһы">バシキール語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%A4%E3%83%BC%E3%83%88%EF%BC%9D%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E5%9B%BD" title="ブリヤート=モンゴル国">ブリヤート=モンゴル国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%92%E3%83%B3%E3%82%B8%E3%83%BB%E3%83%90%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%82%B5%E3%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="コドゥナイ・エルヒンジ・バルガサン (存在しないページ)">コドゥナイ・エルヒンジ・バルガサン</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D1%8D%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B4%D0%B6_%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD" class="extiw" title="ru:Кодунай эрхидж балгасан">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E6%86%B2%E6%B3%95%E5%88%B6%E5%AE%9A%E8%AD%B0%E4%BC%9A%E8%AD%B0%E5%93%A1%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A" title="憲法制定議会議員委員会">憲法制定議会議員委員会</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%AB%E8%87%A8%E6%99%82%E5%B7%9E%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウラル臨時州政府 (存在しないページ)">ウラル臨時州政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B0" class="extiw" title="ru:Временное областное правительство Урала">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E6%99%82%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C_(%E3%83%87%E3%83%AB%E3%83%99%E3%83%AB%E6%B4%BE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="臨時シベリア政府 (デルベル派) (存在しないページ)">臨時シベリア政府 (デルベル派)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_(%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B0)" class="extiw" title="ru:Временное Сибирское правительство (Дербера)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E6%99%82%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C_(%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AD%E3%82%B4%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC%E6%B4%BE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="臨時シベリア政府 (ヴォロゴツキー派) (存在しないページ)">臨時シベリア政府 (ヴォロゴツキー派)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_(%D0%92%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE)" class="extiw" title="ru:Временное Сибирское правительство (Вологодского)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1920%E5%B9%B4)" title="ロシア国 (1918年-1920年)">ロシア国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E8%87%A8%E6%99%82%E5%85%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="臨時全ロシア政府">臨時全ロシア政府</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%AB%E3%83%AB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザバイカル共和国">ザバイカル共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%94%BF%E6%B2%BB%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC_(%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%AF)&action=edit&redlink=1" class="new" title="政治センター (イルクーツク) (存在しないページ)">政治センター</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80" class="extiw" title="ru:Политический центр">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%A5%B5%E6%9D%B1%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C%E2%80%95%E6%B2%BF%E6%B5%B7%E5%B7%9E%E3%82%BC%E3%83%A0%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%B4%E3%82%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="極東臨時政府―沿海州ゼムストヴォ (存在しないページ)">極東臨時政府―沿海州ゼムストヴォ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0_%E2%80%94_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" class="extiw" title="ru:Временное правительство Дальнего Востока — Приморская областная земская управа">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%B2%BF%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%83%AB%E5%9C%B0%E6%96%B9%E8%87%AA%E6%B2%BB%E4%BC%9A%E5%9C%B0%E6%96%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="沿アムール地方自治会地方 (存在しないページ)">沿アムール地方自治会地方</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BC%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B9" class="extiw" title="ru:Приамурский земский край">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E7%B7%91%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="緑ウクライナ">極東ウクライナ共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%9D%B1%E6%96%B9%E8%BE%BA%E5%A2%83" title="ロシア東方辺境">ロシア東方辺境</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="シベリア共和国">シベリア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AF%E8%BB%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="オレンブルク・コサック軍 (存在しないページ)">オレンブルク・コサック軍</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3" class="extiw" title="ru:Оренбургский казачий круг">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%82%B7%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E4%BC%9A%E8%AD%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="チュヴァシ中央会議 (存在しないページ)">チュヴァシ中央会議</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" class="extiw" title="uk:Чуваська центральна рада">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%B2%BF%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E5%B0%91%E6%95%B0%E6%B0%91%E6%97%8F%E9%80%A3%E5%90%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="沿ヴォルガ少数民族連合 (存在しないページ)">沿ヴォルガ少数民族連合</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%8E%D0%B7_%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%85_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%96%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B6%D1%8F" class="extiw" title="uk:Союз малих народів Поволжя">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%84%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%BC%E3%82%B9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ツングース共和国 (存在しないページ)">ツングース共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%83%D0%BD%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Тунгусская Республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A4%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%81%E3%82%A2_(1918%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヤクーチア (1918年) (存在しないページ)">ヤクーチア (1918年)</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yakutia_(1918)" class="extiw" title="en:Yakutia (1918)">英語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E6%99%82%E3%83%A4%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%84%E3%82%AF%E5%B7%9E%E4%BA%BA%E6%B0%91%E6%94%BF%E5%BA%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="臨時ヤクーツク州人民政庁 (存在しないページ)">臨時ヤクーツク州人民政庁</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%AF%D0%BA%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" class="extiw" title="ru:Временное Якутское областное народное управление">ロシア語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="南コーカサス">ザカフカージエ</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/26%E4%BA%BA%E3%81%AE%E3%83%90%E3%82%AF%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%83%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%AB#背景" title="26人のバクー・コミッサール">バクー・コミューン</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A0%E3%82%AC%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ムガン・ソビエト共和国 (存在しないページ)">ムガン・ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="ru:Муганская советская республика">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン・ソビエト社会主義共和国">アゼルバイジャン社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア・ソビエト社会主義共和国">グルジア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アジャリア自治ソビエト社会主義共和国">アジャリスタン自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%8F%E3%82%B8%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アブハジア社会主義ソビエト共和国">アブハジア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%8D%97%E3%82%AA%E3%82%BB%E3%83%81%E3%82%A2%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%B7%9E" class="mw-redirect" title="南オセチア自治州">南オセチア自治州</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア・ソビエト社会主義共和国">アルメニア社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%8A%E3%83%92%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ナヒチェヴァン自治ソビエト社会主義共和国">ナヒチェヴァン社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国">ザカフカース社会主義連邦ソビエト共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8D%97%E8%A5%BF%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="南西カフカース共和国 (存在しないページ)">南西カフカース共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/South_West_Caucasian_Government" class="extiw" title="en:South West Caucasian Government">英語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%9F%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="バトゥミ共和国">バトゥミ共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7%E8%89%A6%E9%9A%8A%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A%E7%8B%AC%E8%A3%81%E6%94%BF%E6%A8%A9" title="カスピ海艦隊中央委員会独裁政権">カスピ海艦隊中央委員会独裁政権</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E7%89%B9%E5%88%A5%E5%A7%94%E5%93%A1%E4%BC%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ザカフカース特別委員会 (存在しないページ)">ザカフカース特別委員会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Special_Transcaucasian_Committee" class="extiw" title="en:Special Transcaucasian Committee">英語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E5%A7%94%E5%93%A1%E9%83%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ザカフカース委員部 (存在しないページ)">ザカフカース委員部</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%82" class="extiw" title="ru:Закавказский комиссариат">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%B0%91%E4%B8%BB%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ザカフカース民主連邦共和国">ザカフカース民主連邦共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A0%E3%82%AC%E3%83%B3%E8%87%A8%E6%99%82%E8%BB%8D%E4%BA%8B%E7%8B%AC%E8%A3%81%E6%94%BF%E6%A8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ムガン臨時軍事独裁政権 (存在しないページ)">ムガン臨時軍事独裁政権</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8" class="extiw" title="ru:Временная военная диктатура Мугани">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="グルジア民主共和国">グルジア民主共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BC%E3%83%AB%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アゼルバイジャン民主共和国">アゼルバイジャン民主共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%AC%AC%E4%B8%80%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルメニア第一共和国">アルメニア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E5%B1%B1%E5%B2%B3%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="山岳アルメニア共和国">山岳アルメニア共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%82%B9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アラス共和国">アラス共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;"><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="中央アジア">中央アジア</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%AD%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トルキスタン自治ソビエト社会主義共和国">トルキスタン自治社会主義ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AD%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%82%B9%E8%87%AA%E6%B2%BB%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1920%E5%B9%B4%E2%80%941925%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="キルギス自治社会主義ソビエト共和国 (1920年—1925年) (存在しないページ)">キルギス自治社会主義ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_(1920%E2%80%941925)" class="extiw" title="ru:Киргизская Автономная Социалистическая Советская Республика (1920—1925)">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%8F%E3%83%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブハラ人民ソビエト共和国">ブハラ人民ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%A9%E3%82%BA%E3%83%A0%E4%BA%BA%E6%B0%91%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ホラズム人民ソビエト共和国">ホラズム人民ソビエト共和国</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%83%A5%E8%87%AA%E6%B2%BB%E5%9B%BD" title="アラシュ自治国">アラシュ自治国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B6%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ザカスピ臨時政府 (存在しないページ)">ザカスピ臨時政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Закаспийское временное правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%AA%E6%B2%BB%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="自治コーカンド (存在しないページ)">自治コーカンド</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:Кокандская автономия">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E6%99%82%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%8A%E6%94%BF%E5%BA%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="臨時フェルガナ政府 (存在しないページ)">臨時フェルガナ政府</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="extiw" title="ru:Временное Ферганское правительство">ロシア語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA; text-align:center;">旧<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a>領外</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-slash" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%84%E3%82%A3%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ガリツィア社会主義ソビエト共和国 (存在しないページ)">ガリツィア社会主義ソビエト共和国</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%86%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D1%86%D1%96%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" class="extiw" title="uk:Галицька Соціалістична Радянська Республіка">ウクライナ語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%82%AB%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ルーシカ・クライナ (存在しないページ)">ルーシカ・クライナ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="extiw" title="ru:Руська Краина">ロシア語版</a>)</span></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ギーラーン共和国">イラン・ソビエト社会主義共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%82%B0%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%94%BF%E6%A8%A9" title="ボグド・ハーン政権">大モンゴル国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%86%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="バイエルン・レーテ共和国">バイエルン・レーテ共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%A1%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%86%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブレーメン・レーテ共和国">ブレーメン・レーテ共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B6%E3%82%B9%EF%BC%9D%E3%83%AD%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8C%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルザス=ロレーヌ共和国">アルザス=ロレーヌ共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E8%A9%95%E8%AD%B0%E4%BC%9A%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ハンガリー評議会共和国">ハンガリー社会主義連邦ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%90%E3%82%AD%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="スロバキア・ソビエト共和国">スロバキア・ソビエト共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="タルノブジェク共和国">タルノブジェク共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%93%E3%83%B3%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ラビン共和国">ラビン共和国</a></span></li> <li><span class="nowrap"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハルビン・ソビエト (存在しないページ)">ハルビン・ソビエト</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82" class="extiw" title="ru:Харбинский совет">ロシア語版</a>)</span></span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">非ボリシェヴィキ系</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="オーストリア革命">オーストリア革命</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="ドイツ革命">ドイツ革命</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%B3%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="トルコ革命">トルコ革命</a> などの影響を受けた諸政権</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#81A5DA;"> 国号がない場合は統治機関の名称を示す。</td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="各国の社会主義" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E5%90%84%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="Template:各国の社会主義"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%90%84%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:各国の社会主義 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%90%84%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E5%90%84%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="各国の社会主義" style="font-size:110%;margin:0 6em">各国の<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="社会主義">社会主義</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;;padding:0px;;;;"><div><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";;"><div style="float:left;width:6em"> </div><div id="歴史と異形" style="font-size:110%;margin:0 6em">歴史と異形</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;;;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" class="mw-redirect" title="社会主義の歴史">歴史</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%AB%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ブラジルの社会主義 (存在しないページ)">ブラジル</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AB%E3%83%8A%E3%83%80%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="カナダの社会主義 (存在しないページ)">カナダ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="フランスの社会主義 (存在しないページ)">フランス</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="インドの社会主義 (存在しないページ)">インド</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="イギリスの社会主義 (存在しないページ)">イギリス</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="オランダの社会主義 (存在しないページ)">オランダ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ニュージーランドの社会主義 (存在しないページ)">ニュージーランド</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="アメリカ合衆国の社会主義 (存在しないページ)">アメリカ合衆国</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">異形</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E4%B8%80%E5%9B%BD%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E8%AB%96" title="一国社会主義論">一国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="アフリカ社会主義">アフリカ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="アラブ社会主義">アラブ</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8A%B4%E5%83%8D%E3%82%B7%E3%82%AA%E3%83%8B%E3%82%BA%E3%83%A0" title="労働シオニズム">労働シオニズム</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%83%A9%E3%83%8D%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="メラネシア社会主義">メラネシア</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%9B%BD%E3%81%AE%E7%89%B9%E8%89%B2%E3%81%82%E3%82%8B%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="中国の特色ある社会主義">中国特色</a></li> <li><a href="/wiki/21%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AE%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="21世紀の社会主義">21世紀</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%BB%E4%BD%93%E6%80%9D%E6%83%B3" title="主体思想">主体(チュチェ)思想</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;;padding:0px;;;;;;"><div><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style=";;"><div style="float:left;width:6em"> </div><div id="社会主義国の一覧" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%9B%BD" title="社会主義国">社会主義国</a>の<a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%9B%BD%E4%B8%80%E8%A6%A7" class="mw-redirect" title="社会主義国一覧">一覧</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;;;;;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB" title="アフリカ">アフリカ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Angola.svg" class="mw-file-description" title="アンゴラの旗"><img alt="アンゴラの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/25px-Flag_of_Angola.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/38px-Flag_of_Angola.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Flag_of_Angola.svg/50px-Flag_of_Angola.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アンゴラ人民共和国">アンゴラ人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Benin_(1975%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description" title="ベナン人民共和国の旗"><img alt="ベナン人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/25px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/38px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg/50px-Flag_of_Benin_%281975%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%8A%E3%83%B3%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ベナン人民共和国">ベナン人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg" class="mw-file-description" title="コンゴ人民共和国の旗"><img alt="コンゴ人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_the_Congo.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B4%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="コンゴ人民共和国">コンゴ人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Ethiopia_(1987%E2%80%931991).svg" class="mw-file-description" title="エチオピア人民民主共和国の旗"><img alt="エチオピア人民民主共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/25px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/38px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg/50px-Flag_of_Ethiopia_%281987%E2%80%931991%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%81%E3%82%AA%E3%83%94%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="エチオピア人民民主共和国">エチオピア人民民主共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Mozambique_(1975%E2%80%931983).svg" class="mw-file-description" title="モザンビーク人民共和国の旗"><img alt="モザンビーク人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg/25px-Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg/38px-Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg/50px-Flag_of_Mozambique_%281975%E2%80%931983%29.svg.png 2x" data-file-width="1023" data-file-height="614" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%93%E3%83%BC%E3%82%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モザンビーク人民共和国">モザンビーク人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Somalia.svg" class="mw-file-description" title="ソマリアの旗"><img alt="ソマリアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/25px-Flag_of_Somalia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/38px-Flag_of_Somalia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/50px-Flag_of_Somalia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%9E%E3%83%AA%E3%82%A2#独立後" title="ソマリア">ソマリア民主共和国</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="アジア">アジア</a>・<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%BB%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="オセアニア">オセアニア</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Afghanistan_(1987%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="アフガニスタン共和国の旗"><img alt="アフガニスタン共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/25px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/38px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/50px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アフガニスタン民主共和国">アフガニスタン民主共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="中華人民共和国の旗"><img alt="中華人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <b><a href="/wiki/%E4%B8%AD%E8%8F%AF%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="中華人民共和国">中華人民共和国</a></b></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg" class="mw-file-description" title="民主カンプチアの旗"><img alt="民主カンプチアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg/25px-Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg/38px-Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg/50px-Flag_of_Democratic_Kampuchea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E6%B0%91%E4%B8%BB%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%97%E3%83%81%E3%82%A2" title="民主カンプチア">民主カンプチア</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg" class="mw-file-description" title="カンボジア人民共和国の旗"><img alt="カンボジア人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_Kampuchea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%97%E3%83%81%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="カンプチア人民共和国">カンプチア人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_North_Korea.svg" class="mw-file-description" title="朝鮮民主主義人民共和国の旗"><img alt="朝鮮民主主義人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/25px-Flag_of_North_Korea.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/38px-Flag_of_North_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Flag_of_North_Korea.svg/50px-Flag_of_North_Korea.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="800" /></a></span> <b><a href="/wiki/%E6%9C%9D%E9%AE%AE%E6%B0%91%E4%B8%BB%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="朝鮮民主主義人民共和国">朝鮮民主主義人民共和国</a></b></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Laos.svg" class="mw-file-description" title="ラオスの旗"><img alt="ラオスの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/25px-Flag_of_Laos.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/38px-Flag_of_Laos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/50px-Flag_of_Laos.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <b><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%AA%E3%82%B9" title="ラオス">ラオス人民民主共和国</a></b></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Myanmar_(1974%E2%80%932010).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg/25px-Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg/38px-Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg/50px-Flag_of_Myanmar_%281974%E2%80%932010%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%93%E3%83%AB%E3%83%9E%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ビルマ連邦社会主義共和国">ビルマ連邦社会主義共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_(1945%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="モンゴル人民共和国の旗"><img alt="モンゴル人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/25px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/38px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg/50px-Flag_of_the_Mongolian_People%27s_Republic_%281945%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="モンゴル人民共和国">モンゴル人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Vietnam.svg" class="mw-file-description" title="ベトナムの旗"><img alt="ベトナムの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/25px-Flag_of_Vietnam.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/38px-Flag_of_Vietnam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/50px-Flag_of_Vietnam.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <b><a href="/wiki/%E3%83%99%E3%83%88%E3%83%8A%E3%83%A0" title="ベトナム">ベトナム社会主義共和国</a></b></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_(1943-1944).svg" class="mw-file-description" title="トゥヴァ人民共和国の旗"><img alt="トゥヴァ人民共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg/25px-Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg/38px-Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg/50px-Flag_of_the_Tuvan_People%27s_Republic_%281943-1944%29.svg.png 2x" data-file-width="780" data-file-height="390" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%B4%E3%82%A1%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="トゥヴァ人民共和国">トゥヴァ人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_South_Yemen.svg" class="mw-file-description" title="イエメン人民民主共和国の旗"><img alt="イエメン人民民主共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/25px-Flag_of_South_Yemen.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/38px-Flag_of_South_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Flag_of_South_Yemen.svg/50px-Flag_of_South_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="341" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%A8%E3%83%A1%E3%83%B3%E4%BA%BA%E6%B0%91%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="イエメン人民民主共和国">イエメン人民民主共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Vanuatu.svg" class="mw-file-description" title="バヌアツの旗"><img alt="バヌアツの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Vanuatu.svg/25px-Flag_of_Vanuatu.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Vanuatu.svg/38px-Flag_of_Vanuatu.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Vanuatu.svg/50px-Flag_of_Vanuatu.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="360" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%8C%E3%82%A2%E3%83%84" title="バヌアツ">バヌアツ共和国(ウォルター・リニ政権)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="ヨーロッパ">ヨーロッパ</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Albania_(1946%E2%80%931992).svg" class="mw-file-description" title="アルバニアの旗"><img alt="アルバニアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/25px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/38px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg/50px-Flag_of_Albania_%281946%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="980" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="アルバニア社会主義人民共和国">アルバニア社会主義人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Bulgaria_(1971%E2%80%931990).svg" class="mw-file-description" title="ブルガリアの旗"><img alt="ブルガリアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg/25px-Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg/38px-Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg/50px-Flag_of_Bulgaria_%281971%E2%80%931990%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ブルガリア人民共和国">ブルガリア人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Czech_Republic.svg" class="mw-file-description" title="チェコスロバキアの旗"><img alt="チェコスロバキアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/25px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/38px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/50px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B3%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%90%E3%82%AD%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="チェコスロバキア社会主義共和国">チェコスロバキア社会主義共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_East_Germany.svg" class="mw-file-description" title="東ドイツの旗"><img alt="東ドイツの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/25px-Flag_of_East_Germany.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/38px-Flag_of_East_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_East_Germany.svg/50px-Flag_of_East_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E6%B0%91%E4%B8%BB%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ドイツ民主共和国">ドイツ民主共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Civil_Ensign_of_Hungary.svg" class="mw-file-description" title="ハンガリーの旗"><img alt="ハンガリーの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Civil_Ensign_of_Hungary.svg/25px-Civil_Ensign_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Civil_Ensign_of_Hungary.svg/38px-Civil_Ensign_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Civil_Ensign_of_Hungary.svg/50px-Civil_Ensign_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ハンガリー人民共和国">ハンガリー人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Poland_(1928%E2%80%931980).svg" class="mw-file-description" title="ポーランドの旗"><img alt="ポーランドの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/25px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/38px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg/50px-Flag_of_Poland_%281928%E2%80%931980%29.svg.png 2x" data-file-width="1280" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド人民共和国">ポーランド人民共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Romania_(1965%E2%80%931989).svg" class="mw-file-description" title="ルーマニアの旗"><img alt="ルーマニアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg/25px-Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg/38px-Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg/50px-Flag_of_Romania_%281965%E2%80%931989%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ルーマニア社会主義共和国">ルーマニア社会主義共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_the_Soviet_Union.svg" class="mw-file-description" title="ソビエト連邦の旗"><img alt="ソビエト連邦の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/25px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/38px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/50px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a class="mw-selflink selflink">ソビエト社会主義共和国連邦</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Yugoslavia_(1946-1992).svg" class="mw-file-description" title="ユーゴスラビア社会主義連邦共和国の旗"><img alt="ユーゴスラビア社会主義連邦共和国の旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/25px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/38px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg/50px-Flag_of_Yugoslavia_%281946-1992%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%82%B4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ユーゴスラビア社会主義連邦共和国">ユーゴスラビア社会主義連邦共和国</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%B7%9E" title="アメリカ州">アメリカ州</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Cuba.svg" class="mw-file-description" title="キューバの旗"><img alt="キューバの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/25px-Flag_of_Cuba.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/38px-Flag_of_Cuba.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/50px-Flag_of_Cuba.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <b><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%90" title="キューバ">キューバ共和国</a></b></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Grenada.svg" class="mw-file-description" title="グレナダの旗"><img alt="グレナダの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Grenada.svg/25px-Flag_of_Grenada.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Grenada.svg/38px-Flag_of_Grenada.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_Grenada.svg/50px-Flag_of_Grenada.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AC%E3%83%8A%E3%83%80#独立以降" title="グレナダ">グレナダ人民革命政権</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Nicaragua.svg" class="mw-file-description" title="ニカラグアの旗"><img alt="ニカラグアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Nicaragua.svg/25px-Flag_of_Nicaragua.svg.png" decoding="async" width="25" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Nicaragua.svg/38px-Flag_of_Nicaragua.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Nicaragua.svg/50px-Flag_of_Nicaragua.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%8B%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%B0%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="ニカラグア共和国">ニカラグア共和国</a></li> <li><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Chile.svg" class="mw-file-description" title="チリの旗"><img alt="チリの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/25px-Flag_of_Chile.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/38px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/50px-Flag_of_Chile.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%AA%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="チリ共和国">チリ共和国</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <b>太字</b>は現存する社会主義国家。</td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox" aria-labelledby="border&#124;25x20px&#124;ロシアの旗_ロシア関連の主要項目" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist hlist-pipe mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6" title="Template:ロシア連邦"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:ロシア連邦 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="border&#124;25x20px&#124;ロシアの旗_ロシア関連の主要項目" style="font-size:110%;margin:0 6em"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="ロシアの旗"><img alt="ロシアの旗" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/25px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/38px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/50px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア</a>関連の主要項目</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="ロシアの歴史">歴史</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:#f7f7f7;;padding:0;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%B9%B4%E8%A1%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの年表 (存在しないページ)">年表</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_Russian_history" class="extiw" title="en:Timeline of Russian history">英語版</a>)</span></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E7%A5%96%E6%97%8F" title="インド・ヨーロッパ祖族">インド・ヨーロッパ祖族</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%82%BF%E3%82%A4" title="スキタイ">スキタイ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%82%BF%E3%82%A4" title="サルマタイ">サルマタイ</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%88%9D%E6%9C%9F%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E4%BA%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="初期スラヴ人 (存在しないページ)">初期スラヴ人</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Early_Slavs" class="extiw" title="en:Early Slavs">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E4%BA%BA" title="東スラヴ人">東スラヴ人</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%B3%E5%9B%BD" title="ルーシ・カガン国">ルーシ・カガン国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">キエフ大公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%B4%E3%82%B4%E3%83%AD%E3%83%89%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="ノヴゴロド公国">ノヴゴロド公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%82%BA%E3%83%80%E3%83%AA%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="ウラジーミル・スーズダリ大公国">ウラジーミル・スーズダリ大公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%81%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ジョチ・ウルス">ジョチ・ウルス</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%82%B9%E3%82%AF%E3%83%AF%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="モスクワ大公国">モスクワ大公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%84%E3%82%A1%E3%83%BC%E3%83%AA%E5%9B%BD" title="ロシア・ツァーリ国">ロシア・ツァーリ国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%87%A8%E6%99%82%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア臨時政府">ロシア臨時政府</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" class="mw-disambig" title="ロシア共和国">ロシア共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%9B%BD_(1918%E5%B9%B4-1920%E5%B9%B4)" title="ロシア国 (1918年-1920年)">ロシア国</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国">ロシア・ソビエト連邦社会主義共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6" class="mw-redirect" title="ソビエト社会主義共和国連邦">ソビエト社会主義共和国連邦</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6" class="mw-redirect" title="ロシア連邦">ロシア連邦</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%99%E3%83%A9%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E9%80%A3%E7%9B%9F%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="ロシア・ベラルーシ連盟国">ロシア・ベラルーシ連盟国</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">テーマ別</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E8%BB%8D%E4%BA%8B%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア連邦の軍事史 (存在しないページ)">軍事史</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Military_history_of_the_Russian_Federation" class="extiw" title="en:Military history of the Russian Federation">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア連邦の経済史 (存在しないページ)">経済史</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Economic_history_of_the_Russian_Federation" class="extiw" title="en:Economic history of the Russian Federation">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%A0%B1%E9%81%93%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの報道史 (存在しないページ)">報道史</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Russian_journalism" class="extiw" title="en:History of Russian journalism">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%88%87%E6%89%8B%E3%81%A8%E9%83%B5%E4%BE%BF%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの切手と郵便の歴史 (存在しないページ)">郵便史</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Postage_stamps_and_postal_history_of_Russia" class="extiw" title="en:Postage stamps and postal history of Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><span style="line-height:1.1em;"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9C%B0%E7%90%86" title="ロシアの地理">地理</a></span></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:transparent;;padding:0; background:transparent;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">一覧</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%A5%B5%E3%81%A8%E7%AB%AF%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの極と端の一覧 (存在しないページ)">極と端</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_extreme_points_of_Russia" class="extiw" title="en:List of extreme points of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%A2%83" title="ロシアの国境">国境</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B2%B3%E5%B7%9D%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ロシアの河川の一覧">河川</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%B3%B6%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ロシアの島の一覧">島</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%83%BD%E5%B8%82%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ロシアの都市の一覧">都市</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの地質学 (存在しないページ)">地質学</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Geology_of_Russia" class="extiw" title="en:Geology of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9C%B0%E9%9C%87%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの地震の一覧 (存在しないページ)">地震</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_earthquakes_in_Russia" class="extiw" title="en:List of earthquakes in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%B7%E6%B2%B3%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの氷河一覧 (存在しないページ)">氷河</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_glaciers_in_Russia" class="extiw" title="en:List of glaciers in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%B1%B1%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの山の一覧 (存在しないページ)">山</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_glaciers_in_Russia" class="extiw" title="en:List of glaciers in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%81%AB%E5%B1%B1%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの火山の一覧 (存在しないページ)">火山</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_volcanoes_in_Russia" class="extiw" title="en:List of volcanoes in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">山・川・海</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7" title="カスピ海">カスピ海</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9%E5%B1%B1%E8%84%88" title="コーカサス山脈">コーカサス山脈</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%83%AB%E5%B1%B1%E8%84%88" title="ウラル山脈">ウラル山脈</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">地域</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%A4%A7%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%9C%B0%E5%9F%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="大ロシア地域 (存在しないページ)">大ロシア地域</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Great_Russian_Regions" class="extiw" title="en:Great Russian Regions">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ヨーロッパロシア">ヨーロッパロシア</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2" title="北アジア">北アジア</a> <ul><li><a href="/wiki/%E6%A5%B5%E6%9D%B1%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="極東ロシア">極東ロシア</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シベリア">シベリア</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="北コーカサス">北コーカサス</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%97%E5%80%99" title="ロシアの気候">気候</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9C%B0%E6%96%B9%E5%8C%BA%E5%88%86" title="ロシア連邦の地方区分">ロシア連邦の地方区分</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%94%BF%E6%B2%BB" title="ロシアの政治">政治</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E5%BA%9C" title="ロシア大統領府">ロシア大統領府</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98" title="ロシア連邦大統領">ロシア連邦大統領</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="ロシア連邦政府">行政</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%A6%96%E7%9B%B8" title="ロシアの首相">ロシアの首相</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%BB%8D" title="ロシア連邦軍">ロシア連邦軍</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%99%B8%E8%BB%8D" title="ロシア陸軍">陸軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%B5%B7%E8%BB%8D" title="ロシア海軍">海軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%88%AA%E7%A9%BA%E5%AE%87%E5%AE%99%E8%BB%8D" title="ロシア航空宇宙軍">航空宇宙軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E7%A9%BA%E6%8C%BA%E8%BB%8D" title="ロシア空挺軍">空挺軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%88%A6%E7%95%A5%E3%83%AD%E3%82%B1%E3%83%83%E3%83%88%E8%BB%8D" title="ロシア戦略ロケット軍">戦略ロケット軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%89%B9%E6%AE%8A%E4%BD%9C%E6%88%A6%E8%BB%8D_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6)" title="特殊作戦軍 (ロシア連邦)">特殊作戦群</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%BB%8D%E5%8F%82%E8%AC%80%E6%9C%AC%E9%83%A8%E6%83%85%E5%A0%B1%E7%B7%8F%E5%B1%80" title="ロシア連邦軍参謀本部情報総局">GRU</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%BE%B4%E5%85%B5%E5%88%B6%E5%BA%A6" title="ロシアの徴兵制度">徴兵制</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%BF%9D%E5%AE%89%E5%BA%81" title="ロシア連邦保安庁">FSB</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E8%AD%B0%E4%BC%9A" title="ロシア連邦議会">立法</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E9%80%A3%E9%82%A6%E9%99%A2_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2)" title="連邦院 (ロシア)">上院</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E9%99%A2_(%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2)" title="国家院 (ロシア)">下院</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%94%BF%E5%85%9A" title="ロシアの政党">ロシアの政党</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%8F%B8%E6%B3%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの司法 (存在しないページ)">司法</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Judiciary_of_Russia" class="extiw" title="en:Judiciary of Russia">英語版</a>)</span></span></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E6%86%B2%E6%B3%95" title="ロシア連邦憲法">ロシア連邦憲法</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%AD%A6%E5%AF%9F" title="ロシアの警察">警察</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%88%91%E5%8B%99%E6%89%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの刑務所 (存在しないページ)">刑務所</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prisons_in_Russia" class="extiw" title="en:Prisons in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B3%95%E5%BE%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの法律 (存在しないページ)">法律</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Law_of_Russia" class="extiw" title="en:Law of Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1%E4%B8%BB%E7%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの自由主義 (存在しないページ)">自由主義</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Liberalism_in_Russia" class="extiw" title="en:Liberalism in Russia">英語版</a>)</span></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%81%B8%E6%8C%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの選挙 (存在しないページ)">選挙</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Elections_in_Russia" class="extiw" title="en:Elections in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%9B%86%E4%BC%9A%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの集会の自由 (存在しないページ)">集会の自由</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Freedom_of_assembly_in_Russia" class="extiw" title="en:Freedom of assembly in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%A0%B1%E9%81%93%E3%81%AE%E8%87%AA%E7%94%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの報道の自由 (存在しないページ)">報道の自由</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Media_freedom_in_Russia" class="extiw" title="en:Media freedom in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%A6%E3%83%A9%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%9F%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%BC%E3%83%81%E3%83%B3%E5%8F%8D%E5%AF%BE%E6%B4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのウラジーミル・プーチン反対派 (存在しないページ)">反対派</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Opposition_to_Vladimir_Putin_in_Russia" class="extiw" title="en:Opposition to Vladimir Putin in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%88%92%E5%8E%B3%E4%BB%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの戒厳令 (存在しないページ)">戒厳令</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Martial_law_in_Russia" class="extiw" title="en:Martial law in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%85%AC%E5%8B%99%E5%93%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア連邦の公務員 (存在しないページ)">公務員</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Civil_Service_of_the_Russian_Federation" class="extiw" title="en:Civil Service of the Russian Federation">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E4%BA%88%E7%AE%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア連邦の国家予算 (存在しないページ)">予算</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Federal_budget_of_Russia" class="extiw" title="en:Federal budget of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%96%A2%E4%BF%82" title="ロシアの国際関係">ロシアの国際関係</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%B5%8C%E6%B8%88" title="ロシアの経済">経済</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:transparent;"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">産業</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%A8%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのエネルギー (存在しないページ)">エネルギー</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Energy_in_Russia" class="extiw" title="en:Energy in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%AE%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのギャンブル (存在しないページ)">ギャンブル</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gambling_in_Russia" class="extiw" title="en:Gambling in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%AE%87%E5%AE%99%E7%94%A3%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの宇宙産業 (存在しないページ)">宇宙産業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Space_industry_of_Russia" class="extiw" title="en:Space industry of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%A6%B3%E5%85%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの観光 (存在しないページ)">観光</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tourism_in_Russia" class="extiw" title="en:Tourism in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%BB%8D%E4%BA%8B%E7%94%A3%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの軍事産業 (存在しないページ)">軍事産業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Defense_industry_of_Russia" class="extiw" title="en:Defense industry of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%88%AA%E7%A9%BA%E7%94%A3%E6%A5%AD" title="ロシアの航空産業">航空産業</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%89%B1%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの鉱業 (存在しないページ)">鉱業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mining_industry_of_Russia" class="extiw" title="en:Mining industry of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%87%AA%E5%8B%95%E8%BB%8A%E7%94%A3%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの自動車産業 (存在しないページ)">自動車産業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Automotive_industry_in_Russia" class="extiw" title="en:Automotive industry in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%B4%E7%94%A3%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの水産業 (存在しないページ)">水産業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fishing_industry_in_Russia" class="extiw" title="en:Fishing industry in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%9F%B3%E6%B2%B9%E7%94%A3%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの石油産業 (存在しないページ)">石油産業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Petroleum_industry_in_Russia" class="extiw" title="en:Petroleum industry in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%80%A0%E8%88%B9%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの造船業 (存在しないページ)">造船業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shipbuilding_in_Russia" class="extiw" title="en:Shipbuilding in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%BE%B2%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの農業 (存在しないページ)">農業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Agriculture_in_Russia" class="extiw" title="en:Agriculture in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%9E%97%E6%A5%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの林業 (存在しないページ)">林業</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forestry_in_Russia" class="extiw" title="en:Forestry in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">金融</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E9%8A%80%E8%A1%8C" title="ロシア連邦中央銀行">中央銀行</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%8A%80%E8%A1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの銀行 (存在しないページ)">銀行</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Banking_in_Russia" class="extiw" title="en:Banking in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%96%E3%83%AB" title="ロシア・ルーブル">通貨</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%A7%9F%E7%A8%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの租税 (存在しないページ)">租税</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Taxation_in_Russia" class="extiw" title="en:Taxation in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">技術</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%A7%91%E5%AD%A6%E6%8A%80%E8%A1%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの科学技術 (存在しないページ)">科学技術</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Science_and_technology_in_Russia" class="extiw" title="en:Science and technology in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%80%9A%E4%BF%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの通信 (存在しないページ)">通信</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Telecommunications_in_Russia" class="extiw" title="en:Telecommunications in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%BA%A4%E9%80%9A" title="ロシアの交通">交通</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">衛生</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%BB%83%E6%A3%84%E7%89%A9%E7%AE%A1%E7%90%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの廃棄物管理 (存在しないページ)">廃棄物管理</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Waste_management_in_Russia" class="extiw" title="en:Waste management in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%B4%E4%BE%9B%E7%B5%A6%E3%81%A8%E8%A1%9B%E7%94%9F%E7%8A%B6%E6%85%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの水供給と衛生状態 (存在しないページ)">水供給と衛生状態</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Water_supply_and_sanitation_in_Russia" class="extiw" title="en:Water supply and sanitation in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%AA%E3%83%AA%E3%82%AC%E3%83%AB%E3%83%92" title="ロシアのオリガルヒ">オリガルヒ</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B1%9A%E8%81%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの汚職 (存在しないページ)">汚職</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Corruption_in_Russia" class="extiw" title="en:Corruption in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%B5%8C%E6%B8%88%E5%9C%B0%E5%8C%BA" title="ロシアの経済地区">経済地区</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%8A%B4%E5%83%8D%E7%B5%84%E5%90%88%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの労働組合の一覧 (存在しないページ)">労働組合</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_trade_unions_in_Russia" class="extiw" title="en:List of trade unions in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%A4%BE%E4%BC%9A" title="社会">社会</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%B6%88%E8%B2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのアルコール消費 (存在しないページ)">アルコール消費</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Alcohol_consumption_in_Russia" class="extiw" title="en:Alcohol consumption in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%A7%BB%E6%B0%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの移民 (存在しないページ)">移民</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Immigration_to_Russia" class="extiw" title="en:Immigration to Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%8C%BB%E7%99%82" title="ロシアの医療">ロシアの医療</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%A8%80%E8%AA%9E" title="ロシアの言語">ロシアの言語</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%95%99%E8%82%B2" title="ロシアの教育">ロシアの教育</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%B1%8D%E6%B3%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの国籍法 (存在しないページ)">国籍法</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_nationality_law" class="extiw" title="en:Russian nationality law">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E8%87%AA%E6%AE%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの自殺 (存在しないページ)">自殺</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Suicide_in_Russia" class="extiw" title="en:Suicide in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%AE%97%E6%95%99" title="ロシアの宗教">ロシアの宗教</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%A5%B3%E6%80%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの女性 (存在しないページ)">女性</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Women_in_Russia" class="extiw" title="en:Women in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%BA%BA%E6%A8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの人権 (存在しないページ)">人権</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Human_rights_in_Russia" class="extiw" title="en:Human rights in Russia">英語版</a>)</span></span> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AELGBT%E3%81%AE%E6%A8%A9%E5%88%A9" class="mw-redirect" title="ロシアのLGBTの権利">LGBT</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%BA%BA%E5%8F%A3%E7%B5%B1%E8%A8%88" title="ロシアの人口統計">人口統計</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%BA%BA%E7%A8%AE%E5%B7%AE%E5%88%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの人種差別 (存在しないページ)">人種差別</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Racism_in_Russia" class="extiw" title="en:Racism in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%A6%8A%E5%A8%A0%E4%B8%AD%E7%B5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの妊娠中絶 (存在しないページ)">妊娠中絶</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Abortion_in_Russia" class="extiw" title="en:Abortion in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%A3%B2%E6%98%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの売春 (存在しないページ)">売春</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Prostitution_in_Russia" class="extiw" title="en:Prostitution in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%8A%AF%E7%BD%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの犯罪 (存在しないページ)">犯罪</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Crime_in_Russia" class="extiw" title="en:Crime in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%91%E6%97%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの民族 (存在しないページ)">民族</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ethnic_groups_in_Russia" class="extiw" title="en:Ethnic groups in Russia">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding:0 0.75em;"><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%96%87%E5%8C%96" title="ロシア文化">文化</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8D%E3%83%83%E3%83%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのインターネット (存在しないページ)">インターネット</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Internet_in_Russia" class="extiw" title="en:Internet in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%98%A0%E7%94%BB" title="ロシアの映画">映画</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%BC%94%E5%8A%87" title="ロシア演劇">演劇</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E9%9F%B3%E6%A5%BD" title="ロシアの音楽">音楽</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9B%BD%E7%AB%A0" title="ロシアの国章">国章</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E5%9B%BD%E6%97%97" title="ロシアの国旗">国旗</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%86%E3%82%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのグラフィティ (存在しないページ)">グラフィティ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Graffiti_in_Russia" class="extiw" title="en:Graffiti in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%BB%BA%E7%AF%89" title="ロシア建築">建築</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ロシア語">ロシア語</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのスポーツ (存在しないページ)">スポーツ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sport_in_Russia" class="extiw" title="en:Sport in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C%E9%81%BA%E7%94%A3" title="ロシアの世界遺産">世界遺産</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%83%86%E3%83%AC%E3%83%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのテレビ (存在しないページ)">テレビ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Television_in_Russia" class="extiw" title="en:Television in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%96%87%E5%AD%A6" title="ロシア文学">文学</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%A5%9D%E6%97%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの祝日 (存在しないページ)">祝日</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Public_holidays_in_Russia" class="extiw" title="en:Public holidays in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%8A%80%E8%A1%93%E9%9D%A9%E6%96%B0%E3%81%AE%E5%B9%B4%E8%A1%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの技術革新の年表 (存在しないページ)">技術革新</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_Russian_innovation" class="extiw" title="en:Timeline of Russian innovation">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E7%BE%8E%E8%A1%93%E5%AE%B6%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの美術家の一覧 (存在しないページ)">美術家</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Russian_artists" class="extiw" title="en:List of Russian artists">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%B0%91%E4%BF%97%E5%AD%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアの民俗学 (存在しないページ)">民俗学</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Folklore_of_Russia" class="extiw" title="en:Folklore of Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%90%E3%83%AC%E3%82%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアバレエ (存在しないページ)">バレエ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_ballet" class="extiw" title="en:Russian ballet">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%AD%A6%E8%A1%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシア武術 (存在しないページ)">武術</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Russian_martial_arts" class="extiw" title="en:Russian martial arts">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%83%A1%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ロシアのマスメディア (存在しないページ)">メディア</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mass_media_in_Russia" class="extiw" title="en:Mass media in Russia">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%96%99%E7%90%86" title="ロシア料理">料理</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%9B%BD%E6%AD%8C" title="ロシア連邦国歌">国歌</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Portal.svg" class="mw-file-description" title="ポータル"><img alt="ポータル" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/16px-Portal.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/24px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/32px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> <a href="/wiki/Portal:%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="Portal:ロシア">ウィキポータル</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA%E3%83%84%E3%83%AA%E3%83%BC/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="特別:カテゴリツリー/ロシア">カテゴリ</a></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Symbol_list_class.svg" class="mw-file-description" title="一覧記事"><img alt="一覧記事" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/16px-Symbol_list_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/23px-Symbol_list_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Symbol_list_class.svg/31px-Symbol_list_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA%E3%83%84%E3%83%AA%E3%83%BC/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E9%96%A2%E9%80%A3%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="特別:カテゴリツリー/ロシア関連一覧">関連する一覧</a></li></ul></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q15180#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q15180#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q15180#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">全般</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1210281/">FAST</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000123751518">ISNI</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/134262032">VIAF</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">国立図書館</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11865668d">フランス</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11865668d">BnF data</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cantic.bnc.cat/registre/981058511964106706">カタルーニャ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4077548-3">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007559777305171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n80126312">アメリカ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/sq466dbb4qsk383">スウェーデン</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00743732">日本</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Sovětský svaz"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge128583&CON_LNG=ENG">チェコ</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an36332432">オーストラリア</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nlg.gr/resource/authority/record103944">ギリシャ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810581124605606">ポーランド</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.bnportugal.gov.pt/aut/catbnp/304050">ポルトガル</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">地理</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/32f90933-b4b4-3248-b98c-e573d5329f57">MusicBrainz地域</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">人物</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trove_(identifier)" class="extiw" title="en:Trove (identifier)">Trove(オーストラリア)</a> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/1247506">1</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/1130030">2</a></span></li></ul></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.parliament.uk/Z0wwDIiw">英国議会</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10046553">公文書館(アメリカ)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/026402629">IdRef</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/sovyetler-birligi">İslâm Ansiklopedisi</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐b766959bd‐g7l55 Cached time: 20250217044047 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 2.186 seconds Real time usage: 2.673 seconds Preprocessor visited node count: 53550/1000000 Post‐expand include size: 969222/2097152 bytes Template argument size: 127697/2097152 bytes Highest expansion depth: 41/100 Expensive parser function count: 210/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 177123/5000000 bytes Lua time usage: 0.578/10.000 seconds Lua memory usage: 8521606/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1791.777 1 -total 25.01% 448.087 4 Template:Reflist 18.38% 329.384 4 Template:Navbox 15.71% 281.515 190 Template:仮リンク 13.24% 237.238 13 Template:Navbox_subgroup 11.01% 197.206 20 Template:Cite_book 8.70% 155.961 1 Template:ロシア革命後の国家 7.25% 129.891 1 Template:基礎情報_過去の国 7.18% 128.704 1 Template:ロシア連邦 6.90% 123.642 173 Template:Nowrap --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:4209:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250217044047 and revision id 103707692. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=ソビエト連邦&oldid=103707692">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=ソビエト連邦&oldid=103707692</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD%E9%80%A3%E9%82%A6" title="Category:ソビエト社会主義共和国連邦">ソビエト社会主義共和国連邦</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%81%8E%E5%8E%BB%E3%81%AE%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E9%80%A3%E5%90%88%E5%8A%A0%E7%9B%9F%E5%9B%BD" title="Category:過去の国際連合加盟国">過去の国際連合加盟国</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%80%A3%E9%82%A6%E5%88%B6%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="Category:連邦制国家">連邦制国家</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:ISBN%E3%83%9E%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:ISBNマジックリンクを使用しているページ">ISBNマジックリンクを使用しているページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2021%E5%B9%B43%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2021年3月">出典を必要とする記述のある記事/2021年3月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%9B%B8%E3%81%8D%E3%81%8B%E3%81%91%E3%81%AE%E7%AF%80%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E9%A0%85%E7%9B%AE" title="Category:書きかけの節のある項目">書きかけの節のある項目</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%AD%A3%E7%A2%BA%E6%80%A7" title="Category:正確性">正確性</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E7%AF%80%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2024%E5%B9%B42%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする節のある記事/2024年2月">出典を必要とする節のある記事/2024年2月</a></li><li><a href="/wiki/Category:Reflist%E3%81%A73%E5%88%97%E3%82%92%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:Reflistで3列を指定しているページ">Reflistで3列を指定しているページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E8%A7%A3%E6%B6%88%E6%B8%88%E3%81%BF%E4%BB%AE%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E5%90%AB%E3%82%80%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:解消済み仮リンクを含む記事">解消済み仮リンクを含む記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:FAST%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:FAST識別子が指定されている記事">FAST識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:ISNI%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:ISNI識別子が指定されている記事">ISNI識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:VIAF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:VIAF識別子が指定されている記事">VIAF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNF識別子が指定されている記事">BNF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNFdata%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNFdata識別子が指定されている記事">BNFdata識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:CANTICN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:CANTICN識別子が指定されている記事">CANTICN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:Libris%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:Libris識別子が指定されている記事">Libris識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NKC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NKC識別子が指定されている記事">NKC識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NLA%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NLA識別子が指定されている記事">NLA識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NLG%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NLG識別子が指定されている記事">NLG識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:PLWABN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:PLWABN識別子が指定されている記事">PLWABN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:PortugalA%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:PortugalA識別子が指定されている記事">PortugalA識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:MusicBrainz%E5%9C%B0%E5%9F%9F%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:MusicBrainz地域識別子が指定されている記事">MusicBrainz地域識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:Trove%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:Trove識別子が指定されている記事">Trove識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:UKPARL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:UKPARL識別子が指定されている記事">UKPARL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NARA%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NARA識別子が指定されている記事">NARA識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:SUDOC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:SUDOC識別子が指定されている記事">SUDOC識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:TDV%C4%B0A%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:TDVİA識別子が指定されている記事">TDVİA識別子が指定されている記事</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年2月11日 (火) 12:33 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">ソビエト連邦</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>215の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-sz5ct","wgBackendResponseTime":202,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.186","walltime":"2.673","ppvisitednodes":{"value":53550,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":969222,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":127697,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":41,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":210,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":177123,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1791.777 1 -total"," 25.01% 448.087 4 Template:Reflist"," 18.38% 329.384 4 Template:Navbox"," 15.71% 281.515 190 Template:仮リンク"," 13.24% 237.238 13 Template:Navbox_subgroup"," 11.01% 197.206 20 Template:Cite_book"," 8.70% 155.961 1 Template:ロシア革命後の国家"," 7.25% 129.891 1 Template:基礎情報_過去の国"," 7.18% 128.704 1 Template:ロシア連邦"," 6.90% 123.642 173 Template:Nowrap"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.578","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8521606,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-g7l55","timestamp":"20250217044047","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u30bd\u30d3\u30a8\u30c8\u9023\u90a6","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15180","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15180","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-03-16T07:38:34Z","dateModified":"2025-02-11T12:33:57Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a9\/Flag_of_the_Soviet_Union.svg","headline":"\u304b\u3064\u3066\u30e6\u30fc\u30e9\u30b7\u30a2\u306b\u3042\u3063\u305f\u793e\u4f1a\u4e3b\u7fa9\u56fd"}</script> </body> </html>