CINXE.COM

Irak — Wikipédia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Irak — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"6a4e9a11-7612-4c01-ade2-1c679623ba8f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Irak","wgTitle":"Irak","wgCurRevisionId":223759361,"wgRevisionId":223759361,"wgArticleId":470872,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Article contenant un lien mort","Article géolocalisé en Irak","Article utilisant une Infobox","Article avec section à recycler","Article à référence nécessaire","Article contenant un appel à traduction en anglais","Article à mettre à jour","Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata","Page utilisant P5698","Page pointant vers des bases externes","Page pointant vers des bases relatives au vivant","Page utilisant P486","Page pointant vers des bases relatives à la santé","Page utilisant P5905","Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée","Page utilisant P9346","Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel","Page utilisant P982","Page pointant vers des bases relatives à la musique","Page utilisant P1417","Page utilisant P5019","Page utilisant P8313","Page utilisant P902","Page utilisant P6404","Page utilisant P4223","Page utilisant P6706","Page utilisant P3021","Page utilisant P4613","Page utilisant P1296","Page utilisant P7982","Page utilisant P7305","Page utilisant P3222","Page utilisant P8349","Page utilisant P4342","Page utilisant P3365","Page utilisant P3219","Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes","Article de Wikipédia avec notice d'autorité","Article contenant un appel à traduction en arabe","Portail:Irak/Articles liés","Portail:Moyen-Orient/Articles liés","Portail:Monde arabe/Articles liés","Portail:Asie/Articles liés","Bon article en bachkir","Article de qualité en ourdou","Article de qualité en arabe","Bon article en tchèque","Page avec des cartes","Irak"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Irak","wgRelevantArticleId":470872,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgCoordinates":{"lat":33,"lon":44},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q796","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.link","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.kartographer.style%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.20"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/1200px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/800px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/640px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Irak — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Irak"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Irak"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Irak rootpage-Irak skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact"><span>Contact</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales"><span>Pages spéciales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l&#039;encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l&#039;apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Irak" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Irak" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fr.wikipedia.org&amp;uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&amp;returnto=Irak" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&amp;returnto=Irak" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Étymologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Étymologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Étymologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Étymologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Graphie_en_français" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Graphie_en_français"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Graphie en français</span> </div> </a> <ul id="toc-Graphie_en_français-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Géographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Géographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Géographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Géographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Histoire-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Histoire</span> </button> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-De_l&#039;Antiquité_à_l&#039;époque_moderne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_l&#039;Antiquité_à_l&#039;époque_moderne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>De l'Antiquité à l'époque moderne</span> </div> </a> <ul id="toc-De_l&#039;Antiquité_à_l&#039;époque_moderne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Période_sumérienne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Période_sumérienne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Période sumérienne</span> </div> </a> <ul id="toc-Période_sumérienne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Période_babylonienne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Période_babylonienne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Période babylonienne</span> </div> </a> <ul id="toc-Période_babylonienne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Perses_et_Lakhmides" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Perses_et_Lakhmides"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.3</span> <span>Perses et Lakhmides</span> </div> </a> <ul id="toc-Perses_et_Lakhmides-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Période_islamique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Période_islamique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.4</span> <span>Période islamique</span> </div> </a> <ul id="toc-Période_islamique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Époque_contemporaine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Époque_contemporaine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.5</span> <span>Époque contemporaine</span> </div> </a> <ul id="toc-Époque_contemporaine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Indépendance" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Indépendance"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Indépendance</span> </div> </a> <ul id="toc-Indépendance-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Saddam_Hussein_au_pouvoir" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Saddam_Hussein_au_pouvoir"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Saddam Hussein au pouvoir</span> </div> </a> <ul id="toc-Saddam_Hussein_au_pouvoir-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1980-1988_:_la_guerre_Iran-Irak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1980-1988_:_la_guerre_Iran-Irak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>1980-1988 : la guerre Iran-Irak</span> </div> </a> <ul id="toc-1980-1988_:_la_guerre_Iran-Irak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1990-1991_:_la_guerre_Irak-Koweït,_guerre_du_Golfe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1990-1991_:_la_guerre_Irak-Koweït,_guerre_du_Golfe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>1990-1991 : la guerre Irak-Koweït, guerre du Golfe</span> </div> </a> <ul id="toc-1990-1991_:_la_guerre_Irak-Koweït,_guerre_du_Golfe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Après-guerre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Après-guerre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Après-guerre</span> </div> </a> <ul id="toc-Après-guerre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-2003_:_la_guerre_d&#039;Irak,_seconde_guerre_du_Golfe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#2003_:_la_guerre_d&#039;Irak,_seconde_guerre_du_Golfe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>2003 : la guerre d'Irak, seconde guerre du Golfe</span> </div> </a> <ul id="toc-2003_:_la_guerre_d&#039;Irak,_seconde_guerre_du_Golfe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-2013_:_la_seconde_guerre_civile_irakienne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#2013_:_la_seconde_guerre_civile_irakienne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>2013 : la seconde guerre civile irakienne</span> </div> </a> <ul id="toc-2013_:_la_seconde_guerre_civile_irakienne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-À_partir_de_2018" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#À_partir_de_2018"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.9</span> <span>À partir de 2018</span> </div> </a> <ul id="toc-À_partir_de_2018-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Politique</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politique-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Politique</span> </button> <ul id="toc-Politique-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gouvernement_provisoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gouvernement_provisoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Gouvernement provisoire</span> </div> </a> <ul id="toc-Gouvernement_provisoire-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Élections_législatives_de_janvier_2005" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Élections_législatives_de_janvier_2005"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Élections législatives de janvier 2005</span> </div> </a> <ul id="toc-Élections_législatives_de_janvier_2005-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Élections_législatives_de_décembre_2005" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Élections_législatives_de_décembre_2005"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Élections législatives de décembre 2005</span> </div> </a> <ul id="toc-Élections_législatives_de_décembre_2005-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Élections_législatives_de_2010" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Élections_législatives_de_2010"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Élections législatives de 2010</span> </div> </a> <ul id="toc-Élections_législatives_de_2010-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Géographie_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Géographie_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Géographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Géographie_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Administration" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Administration"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Administration</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Administration-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Administration</span> </button> <ul id="toc-Administration-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Provinces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Provinces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Provinces</span> </div> </a> <ul id="toc-Provinces-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Principales_villes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Principales_villes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Principales villes</span> </div> </a> <ul id="toc-Principales_villes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Économie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Économie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Économie</span> </div> </a> <ul id="toc-Économie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Démographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Démographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Démographie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Démographie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Démographie</span> </button> <ul id="toc-Démographie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Religions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Religions</span> </div> </a> <ul id="toc-Religions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Langues" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Langues"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Langues</span> </div> </a> <ul id="toc-Langues-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Culture" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Culture"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Culture</span> </div> </a> <ul id="toc-Culture-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Société" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Société"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Société</span> </div> </a> <ul id="toc-Société-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enseignement" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Enseignement"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Enseignement</span> </div> </a> <ul id="toc-Enseignement-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.2</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liens_externes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Liens_externes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3</span> <span>Liens externes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liens_externes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bases_de_données_et_notices" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bases_de_données_et_notices"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3.1</span> <span>Bases de données et notices</span> </div> </a> <ul id="toc-Bases_de_données_et_notices-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Notes_et_références-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Notes et références</span> </button> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Notes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.1</span> <span>Notes</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.2</span> <span>Références</span> </div> </a> <ul id="toc-Références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Irak</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 266 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-266" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">266 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%9F" title="Ираҟ – abkhaze" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Ираҟ" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abkhaze" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – aceh" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Irak" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="aceh" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – adyguéen" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Ирак" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adyguéen" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Irak" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – alémanique" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Irak" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alémanique" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A2%E1%88%AB%E1%89%85" title="ኢራቅ – amharique" lang="am" hreflang="am" data-title="ኢራቅ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharique" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Iraq" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – aragonais" lang="an" hreflang="an" data-title="Iraq" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonais" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Irac" title="Irac – ancien anglais" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Irac" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ancien anglais" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%A2k" title="Irâk – obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Irâk" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="इराक" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="العراق – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العراق" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%9D%DC%AA%DC%90%DC%A9" title="ܥܝܪܐܩ – araméen" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܝܪܐܩ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="araméen" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="لعراق – arabe marocain" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لعراق" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabe marocain" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="العراق – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="العراق" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95" title="ইৰাক – assamais" lang="as" hreflang="as" data-title="ইৰাক" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamais" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Iraq" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%8A" title="ГӀиракъ – avar" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀиракъ" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Iraka" title="Iraka – kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Iraka" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="ईराक – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="ईराक" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0raq" title="İraq – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="İraq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="عراق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D2%A1" title="Ираҡ – bachkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ираҡ" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bachkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – balinais" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Irak" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinais" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bavarois" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Irak" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bavarois" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Iraks" title="Iraks – samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Iraks" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Iraq" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ірак – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Ірак" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ірак – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ірак" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Irak" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – bulgare" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ирак" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgare" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="ईराक – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ईराक" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bichelamar" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Irak" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bichelamar" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AE%E1%80%9B%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%81%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%91%E1%80%AE" title="အီရတ်ခမ်းထီ – Pa&#039;O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အီရတ်ခမ်းထီ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa&#039;O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95" title="ইরাক – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইরাক" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A1%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%A0%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%BC%E0%BC%8D" title="ཡི་ལའ་ཁོ། – tibétain" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཡི་ལའ་ཁོ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibétain" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%95" title="ইরাক – bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="ইরাক" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Irak" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bosniaque" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Irak" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaque" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Irak" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%95%E1%A8%97%E1%A8%91%E1%A8%80" title="ᨕᨗᨑᨀ – bugi" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨕᨗᨑᨀ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="bugi" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ирак" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Iraq" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Iraq" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Iraq" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D3%80%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%8A" title="Ӏиракъ – tchétchène" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Ӏиракъ" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="tchétchène" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Iraq" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A2%E1%8E%B3%E1%8E%A9" title="ᎢᎳᎩ – cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎢᎳᎩ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="cherokee" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8E%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عێراق – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="عێراق" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Iraccu" title="Iraccu – corse" lang="co" hreflang="co" data-title="Iraccu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="corse" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – tatar de Crimée" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Iraq" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="tatar de Crimée" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bon article"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%A1k" title="Irák – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Irák" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – kachoube" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Irak" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kachoube" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – tchouvache" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Ирак" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="tchouvache" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Irac" title="Irac – gallois" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Irac" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallois" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Irak" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Iraq" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Irak" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0raq" title="İraq – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İraq" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bas-sorabe" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Irak" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="bas-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – dusun central" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Iraq" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="dusun central" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="इराक" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%A2%DE%A8%DE%83%DE%A7%DE%A4%DE%AA" title="ޢިރާޤު – maldivien" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ޢިރާޤު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="maldivien" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%81%CE%AC%CE%BA" title="Ιράκ – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Ιράκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Iraq" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Irako" title="Irako – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Irako" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Irak" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Iraak" title="Iraak – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Iraak" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Irak" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – estrémègne" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Iraq" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estrémègne" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="عراق" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – peul" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Irak" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="peul" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Irak" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Iraak" title="Iraak – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Iraak" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – féroïen" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Irak" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="féroïen" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – francoprovençal" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Iraq" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="francoprovençal" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Iraak" title="Iraak – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Iraak" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – frison occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Irak" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frison occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Iar%C3%A1ic" title="An Iaráic – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Iaráic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/%C4%B0rak" title="İrak – gagaouze" lang="gag" hreflang="gag" data-title="İrak" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="gagaouze" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B" title="伊拉克 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="伊拉克" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – créole guyanais" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Irak" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="créole guyanais" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Ior%C3%A0c" title="Ioràc – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Ioràc" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Iraq" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%A1ke" title="Iráke – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Iráke" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe&#039;ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="इराक" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BA" title="𐌹𐍂𐌰𐌺 – gotique" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌹𐍂𐌰𐌺" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="gotique" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%88%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%95" title="ઈરાક – goudjarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઈરાક" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="goudjarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Earack" title="Yn Earack – mannois" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Earack" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="mannois" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ira%C6%99i" title="Iraƙi – haoussa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Iraƙi" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="haoussa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Iraq" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIlaka" title="ʻIlaka – hawaïen" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻIlaka" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawaïen" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%99%D7%A8%D7%90%D7%A7" title="עיראק – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="עיראק" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BC" title="इराक़ – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इराक़" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – hindi fidjien" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Iraq" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidjien" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Irak" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – haut-sorabe" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Irak" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="haut-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – créole haïtien" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Irak" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="créole haïtien" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – hongrois" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Irak" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="hongrois" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%84" title="Իրաք – arménien" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Իրաք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménien" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D6%84" title="Իրաք – arménien occidental" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Իրաք" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="arménien occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Irak" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Iraq" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – indonésien" lang="id" hreflang="id" data-title="Irak" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésien" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Irak" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Irak" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – ingouche" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Ирак" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingouche" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Irak" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%8Drak" title="Írak – islandais" lang="is" hreflang="is" data-title="Írak" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandais" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Iraq" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%90%83%E1%95%89%E1%92%83" title="ᐃᕉᒃ – inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᐃᕉᒃ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%A9%E3%82%AF" title="イラク – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イラク" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – créole jamaïcain" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Irak" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="créole jamaïcain" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/raksygu%27e" title="raksygu&#039;e – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="raksygu&#039;e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – javanais" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Irak" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanais" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%98" title="ერაყი – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ერაყი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – karakalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Irak" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/%C6%90iraq" title="Ɛiraq – kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ɛiraq" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA%D1%8A" title="Иракъ – kabarde" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Иракъ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabarde" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Irak%C9%A9" title="Irakɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Irakɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Irak" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – kikongo" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Iraq" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="kikongo" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Irak" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Iraq" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ирак" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%9A%E1%9F%89%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%8B" title="អ៊ីរ៉ាក់ – khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="អ៊ីរ៉ាក់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B3%8D" title="ಇರಾಕ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇರಾಕ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-knc mw-list-item"><a href="https://knc.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Central Kanuri" lang="knc" hreflang="knc" data-title="Iraq" data-language-autonym="Yerwa Kanuri" data-language-local-name="Central Kanuri" class="interlanguage-link-target"><span>Yerwa Kanuri</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EB%9D%BC%ED%81%AC" title="이라크 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이라크" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%90%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عِراق – cachemiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="عِراق" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="cachemiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – kurde" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Iraq" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurde" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Ирак" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – cornique" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Irak" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornique" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – kirghize" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ирак" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghize" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Iraca" title="Iraca – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Iraca" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Irak" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – luxembourgeois" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Irak" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxembourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – lezghien" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Ирак" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezghien" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Irac" title="Irac – lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Irac" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – limbourgeois" lang="li" hreflang="li" data-title="Irak" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limbourgeois" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – ligure" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Iraq" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligure" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Irach" title="Irach – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Irach" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Irak" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Irak" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Irakas" title="Irakas – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Irakas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ir%C4%81ka" title="Irāka – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Irāka" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – madurais" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Irak" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="madurais" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – maïthili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="इराक" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maïthili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Irak" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – mokcha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Ирак" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="mokcha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ir%C3%A0ka" title="Iràka – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Iràka" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Ирак" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/%C4%AAr%C4%81ki" title="Īrāki – maori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Īrāki" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Irak" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – macédonien" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ирак" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macédonien" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%96%E0%B5%8D%E2%80%8C" title="ഇറാഖ്‌ – malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇറാഖ്‌" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – mongol" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Ирак" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongol" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8F%EA%AF%94%EA%AF%A5%EA%AF%9B" title="ꯏꯔꯥꯛ – manipuri" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯏꯔꯥꯛ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipuri" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इराक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – malais" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Iraq" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malais" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – maltais" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Iraq" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltais" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Eiraque" title="Eiraque – mirandais" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Eiraque" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandais" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AE%E1%80%9B%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အီရတ်နိုင်ငံ – birman" lang="my" hreflang="my" data-title="အီရတ်နိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Ирак Мастор – erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Ирак Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عیراق – mazandérani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="عیراق" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandérani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bas-allemand" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Irak" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bas-allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – bas-saxon néerlandais" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Irak" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="bas-saxon néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – népalais" lang="ne" hreflang="ne" data-title="इराक" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="népalais" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="इराक – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="इराक" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Irak" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Irak" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Irak" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Irak" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Honooj%C3%ADtah_Tooh_Dine%CA%BC%C3%A9_Bik%C3%A9yah" title="Honoojítah Tooh Dineʼé Bikéyah – navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Honoojítah Tooh Dineʼé Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Iraq" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Irak" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Iraaq" title="Iraaq – oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Iraaq" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%87%E0%AC%B0%E0%AC%BE%E0%AC%95" title="ଇରାକ – odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଇରାକ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – ossète" lang="os" hreflang="os" data-title="Ирак" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ossète" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%87%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%95%E0%A8%BC" title="ਇਰਾਕ਼ – pendjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਇਰਾਕ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – pampangan" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Irak" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampangan" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Irak" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Irak" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Iraek" title="Iraek – pennsilfaanisch" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Iraek" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="pennsilfaanisch" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="ईराक – pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="ईराक" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Eraak" title="Eraak – Pitcairn-Norfolk" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Eraak" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Pitcairn-Norfolk" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Irak" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – piémontais" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Irak" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piémontais" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="عراق" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – pachto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="عراق" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pachto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Iraque" title="Iraque – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Iraque" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Iraq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Irak" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Irac" title="Irac – aroumain" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Irac" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aroumain" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Iraq" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ирак" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ірак – ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ірак" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Irake" title="Irake – kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Irake" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%8D" title="इराक् – sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="इराक्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%B0%D0%BA" title="Ираак – iakoute" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Ираак" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iakoute" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A4%E1%B1%A8%E1%B1%9F%E1%B1%A0" title="ᱤᱨᱟᱠ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱤᱨᱟᱠ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – sarde" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Iraq" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sarde" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – sicilien" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Iraq" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilien" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Iraq" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="عراق" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – same du Nord" lang="se" hreflang="se" data-title="Irak" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="same du Nord" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Irak" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%80%AE%E1%82%87%E1%80%9B%E1%81%A2%E1%81%B5%E1%80%BA%E1%82%88" title="မိူင်းဢီႇရၢၵ်ႈ – shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢီႇရၢၵ်ႈ" data-language-autonym="တႆး" data-language-local-name="shan" class="interlanguage-link-target"><span>တႆး</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%89%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%9A_%E0%B6%A2%E0%B6%B1%E0%B6%BB%E0%B6%A2%E0%B6%BA" title="ඉරාක ජනරජය – cingalais" lang="si" hreflang="si" data-title="ඉරාක ජනරජය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalais" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Iraq" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – slovaque" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Irak" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovaque" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="عراق" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Irak" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Iraki" title="Iraki – samoan" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Iraki" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoan" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – same d’Inari" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Irak" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="same d’Inari" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Iraki" title="Iraki – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Iraki" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Ciraaq" title="Ciraaq – somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Ciraaq" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Iraku" title="Iraku – albanais" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Iraku" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanais" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ирак" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/I-Irakhi" title="I-Irakhi – swati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="I-Irakhi" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="swati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Irak" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – soundanais" lang="su" hreflang="su" data-title="Irak" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="soundanais" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Irak" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Iraq" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – silésien" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Irak" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="silésien" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Iraq" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%88%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81" title="ஈராக்கு – tamoul" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஈராக்கு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamoul" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Iraq" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="ఇరాక్ – télougou" lang="te" hreflang="te" data-title="ఇరాక్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="télougou" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Irake" title="Irake – tétoum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Irake" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tétoum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BE%D2%9B" title="Ироқ – tadjik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ироқ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadjik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="ประเทศอิรัก – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอิรัก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Yrak" title="Yrak – turkmène" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Yrak" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmène" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Iraq" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Irag" title="Irag – talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Irag" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBIlaaki" title="ʻIlaaki – tongien" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻIlaaki" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="tongien" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Irak" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Irak" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Iraq" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8B%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Гыйрак – tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Гыйрак" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Iraq" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Irak" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ирак – oudmourte" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Ирак" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="oudmourte" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%89%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="ئىراق – ouïghour" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئىراق" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ouïghour" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%80%D0%B0%D0%BA" title="Ірак – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ірак" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="article de qualité"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="عراق – ourdou" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عراق" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ourdou" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Iroq" title="Iroq – ouzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Iroq" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ouzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – vénitien" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Irak" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vénitien" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – vepse" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Irak" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="vepse" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Iraq" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – flamand occidental" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Irak" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="flamand occidental" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lirak%C3%A4n" title="Lirakän – volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lirakän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – wallon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Irak" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="wallon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Irak" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Iraak" title="Iraak – wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Iraak" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B" title="伊拉克 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="伊拉克" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A7%E1%83%98" title="ერაყი – mingrélien" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ერაყი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrélien" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%90%D7%A7" title="איראק – yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="איראק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Irak" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Iraq" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Irak" title="Irak – zélandais" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Irak" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zélandais" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B" title="伊拉克 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="伊拉克" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B" title="伊拉克 – chinois littéraire" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="伊拉克" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chinois littéraire" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Iraq" title="Iraq – minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Iraq" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BC%8A%E6%8B%89%E5%85%8B" title="伊拉克 – cantonais" lang="yue" hreflang="yue" data-title="伊拉克" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonais" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/I-Iraki" title="I-Iraki – zoulou" lang="zu" hreflang="zu" data-title="I-Iraki" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zoulou" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q796#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Irak" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Irak" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Irak"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Irak"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Irak" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Irak" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;oldid=223759361" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&amp;page=Irak&amp;id=223759361&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIrak"><span>Obtenir l&#039;URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIrak"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Irak"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&amp;page=Irak&amp;action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://fr.wikinews.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Irak" hreflang="fr"><span>Wikinews</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://fr.wikivoyage.org/wiki/Iraq" hreflang="fr"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q796" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/6/33/44/fr" data-zoom="6" data-lat="33" data-lon="44" data-overlays="[&quot;_9a6fb25a53d617b5aab64680265dc6d99db49741&quot;]">33°&#160;N, 44°&#160;E</a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l&#039;encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Logo_disambig-homophone.svg/20px-Logo_disambig-homophone.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Logo_disambig-homophone.svg/30px-Logo_disambig-homophone.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Logo_disambig-homophone.svg/40px-Logo_disambig-homophone.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Pour l’article ayant un titre homophone, voir <a href="/wiki/Hirak" class="mw-disambig" title="Hirak">Hirak</a>. </p> </div></div> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/20px-Confusion_colour.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/30px-Confusion_colour.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/40px-Confusion_colour.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Ne doit pas être confondu avec l'<a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>. </p> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive" style="width:23em"> <div class="entete" style="background-color: #e3e3e3;"> <div><p>République d'Irak</p><p><small><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : arabe">(ar)</abbr>&#160;<span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl"><span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">جمهورية العراق</span></span>&#x20;/ <i>jumhūriyyatu l-ʿirāq</i> </small></p><p><small><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : kurde">(ku)</abbr>&#160;<span class="lang-ku" lang="ku">كۆماری عێراق</span>&#x20;/ <i>Komarê ʿIraq</i> </small></p></div> </div><table style="width:100%"><tbody><tr><td colspan="1" align="center"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau"><img alt="Drapeau" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/110px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/165px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/220px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><br /><small><a href="/wiki/Drapeau_de_l%27Irak" title="Drapeau de l&#39;Irak">Drapeau de l'Irak</a> </small></td> <td colspan="1" align="center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coat_of_arms_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="Blason"><img alt="Blason" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/88px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="88" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/132px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Iraq.svg/176px-Coat_of_arms_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="570" data-file-height="787" /></a></span><br /><small><a href="/wiki/Armoiries_de_l%27Irak" title="Armoiries de l&#39;Irak">Armoiries de l'Irak</a> </small></td> </tr><tr class="mw-empty-elt"></tr></tbody></table><table><caption class="hidden" style=""> </caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_devises_nationales" title="Liste des devises nationales">Devise</a></th> <td> en <a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a>&#160;:&#x20;<span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">الله أكبر</span>&#x20;(«&#160;<a href="/wiki/Allahu_akbar" title="Allahu akbar">Dieu est le plus grand</a>&#160;»)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Hymne_national" title="Hymne national">Hymne</a></th> <td> en <a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a>&#160;:&#x20;موطني&#x20;(<i><a href="/wiki/Mawtini" title="Mawtini">Mawtini</a></i>, «&#160;Mon pays&#160;»)<br /><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="130" style="width:130px;" data-durationhint="106" data-mwtitle="United_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Fichier:United_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/United_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg" type="audio/ogg; codecs=&quot;vorbis&quot;" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/16/United_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg/United_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=aa&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="aa" label="Qafár af ‪(aa)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=ar&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=as&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="as" label="অসমীয়া ‪(as)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=en&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=es&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=fa&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=id&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="id" label="Bahasa Indonesia ‪(id)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=vi&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="vi" label="Tiếng Việt ‪(vi)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=zh-hk&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-HK" label="中文(香港) ‪(zh-hk)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&amp;title=File%3AUnited_States_Navy_Band_-_Mawtini.ogg&amp;lang=zh-tw&amp;trackformat=vtt&amp;origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hant-TW" label="中文(臺灣) ‪(zh-tw)‬" data-dir="ltr" /></audio></span><figcaption></figcaption></figure></td> </tr></tbody></table><div class="hr" style="background-color:#e3e3e3; height:1px;"></div> <div class="images"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/w/index.php?title=Fichier:Iraq_(orthographic).svg&amp;lang=fr" class="mw-file-description"><img alt="Description de l&#39;image Iraq (orthographic).svg." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/langfr-220px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/langfr-330px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Iraq_%28orthographic%29.svg/langfr-440px-Iraq_%28orthographic%29.svg.png 2x" data-file-width="553" data-file-height="553" /></a></span> </div><div class="hr" style="background-color:#e3e3e3; height:1px;"></div> <div class="images"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Iraq_carte.png" class="mw-file-description"><img alt="Description de l&#39;image Iraq carte.png." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Iraq_carte.png/220px-Iraq_carte.png" decoding="async" width="220" height="237" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ef/Iraq_carte.png 1.5x" data-file-width="328" data-file-height="353" /></a></span> </div><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Administration</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;">Forme de l'État</th> <td> <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ralisme" title="Fédéralisme">République fédérale parlementaire</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Pr%C3%A9sident_de_la_R%C3%A9publique_d%27Irak" class="mw-redirect" title="Président de la République d&#39;Irak">Président de la République</a></th> <td> <a href="/wiki/Abdel_Latif_Rachid" title="Abdel Latif Rachid">Abdel Latif Rachid</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_Premiers_ministres_d%27Irak" title="Liste des Premiers ministres d&#39;Irak">Premier ministre</a></th> <td> <a href="/wiki/Mohammed_Chia_al-Soudani" title="Mohammed Chia al-Soudani">Mohammed Chia al-Soudani</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Parlement" title="Parlement">Parlement</a></th> <td> <a href="/wiki/Conseil_des_repr%C3%A9sentants_(Irak)" title="Conseil des représentants (Irak)">Conseil des représentants</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Langue_officielle" title="Langue officielle">Langues officielles</a></th> <td> <a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">Arabe</a> et <a href="/wiki/Kurde" title="Kurde">kurde</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_capitales_du_monde" title="Liste des capitales du monde">Capitale</a></th> <td> <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a><p style="font-size:89%;"><a class="mw-kartographer-maplink" data-mw-kartographer="maplink" data-style="osm-intl" href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/9/33.34056/44.417667/fr" data-zoom="9" data-lat="33.34056" data-lon="44.417667" data-overlays="[&quot;_87a1494d1ad6de26ef69ce31f238e2a851b2e24f&quot;]">33°&#160;20′&#160;26″&#160;N, 44°&#160;25′&#160;03,6″&#160;E</a></p></td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Géographie</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_de_villes_d%27Irak" title="Liste de villes d&#39;Irak">Plus grande ville</a></th> <td> <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;">Superficie totale</th> <td> 435&#160;052&#160;<a href="/wiki/Kilom%C3%A8tre_carr%C3%A9" title="Kilomètre carré">km<sup>2</sup></a><br />(<a href="/wiki/Liste_des_pays_et_territoires_par_superficie" title="Liste des pays et territoires par superficie">classé <abbr class="abbr" title="Cinquante-septième">57<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;">Superficie en eau</th> <td> Négligeable</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Fuseau_horaire" title="Fuseau horaire">Fuseau horaire</a></th> <td> <a href="/wiki/Temps_universel_coordonn%C3%A9" title="Temps universel coordonné">UTC</a> +3</td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Histoire</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;">Entité précédente</th> <td> <ul> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Iraq_(2004%E2%80%932008).svg" class="mw-file-description" title="Gouvernement intérimaire irakien"><img alt="Gouvernement intérimaire irakien" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg/20px-Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg/30px-Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg/40px-Flag_of_Iraq_%282004%E2%80%932008%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Gouvernement_int%C3%A9rimaire_irakien" title="Gouvernement intérimaire irakien">Gouvernement intérimaire irakien</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> </ul></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Ind%C3%A9pendance_(politique)" title="Indépendance (politique)">Indépendance</a></th> <td> <span class="datasortkey" data-sort-value="Royaume uni"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Royaume-Uni"><img alt="Drapeau du Royaume-Uni" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/20px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/30px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/40px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a></span></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;">Date</th> <td> <time class="nowrap" datetime="1932-10-03" data-sort-value="1932-10-03">3 octobre 1932</time></td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Démographie</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Gentil%C3%A9" title="Gentilé">Gentilé</a></th> <td> Irakien, Irakienne</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_pays_par_population" title="Liste des pays par population">Population totale</a> <span style="font-weight:normal;">(2020<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>)</span></th> <td> 38&#160;872&#160;655&#160;<abbr class="abbr" title="habitant"><abbr class="abbr" title="habitants">hab.</abbr></abbr><br />(<a href="/wiki/Liste_des_pays_par_population" title="Liste des pays par population">classé <abbr class="abbr" title="Trente-sixième">36<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Densit%C3%A9_de_population" title="Densité de population">Densité</a></th> <td> 89&#160;<abbr class="abbr" title="habitants">hab.</abbr>/km<sup>2</sup></td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Économie</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB nominal</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 297,341 milliards de <a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">$</a><br />+ 41,92&#160;%<sup id="cite_ref-fmi_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-fmi-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> <a href="/wiki/Parit%C3%A9_de_pouvoir_d%27achat" title="Parité de pouvoir d&#39;achat">(PPA)</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 512,926 milliards de <a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">$</a><br />+ 16,39&#160;%<sup id="cite_ref-fmi_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-fmi-2"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB nominal</a> <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut_par_habitant" title="Produit intérieur brut par habitant">par hab.</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 7&#160;038,242&#160;<abbr class="abbr" title="dollar"><a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">$</a></abbr><br />+ 38,32&#160;%<sup id="cite_ref-FMI_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FMI-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> <a href="/wiki/Parit%C3%A9_de_pouvoir_d%27achat" title="Parité de pouvoir d&#39;achat">(PPA)</a> <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut_par_habitant" title="Produit intérieur brut par habitant">par hab.</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 12&#160;141,299&#160;<abbr class="abbr" title="dollar"><a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">$</a></abbr><br />+ 13,44&#160;%<sup id="cite_ref-FMI_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-FMI-3"><span class="cite_crochet">[</span>3<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Dette_publique" title="Dette publique">Dette publique brute</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <b>Nominale</b><br /><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/10px-Decrease_Positive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/15px-Decrease_Positive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/20px-Decrease_Positive.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 151&#160;079,556&#160;milliards de <a href="/wiki/Dinar_irakien" title="Dinar irakien">IQD</a><br />- 16,20&#160;%<br /><b>Relative</b><br /><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/10px-Decrease_Positive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/15px-Decrease_Positive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/20px-Decrease_Positive.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 35,042&#160;% du PIB<br />- 40,95&#160;%</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Monnaie" title="Monnaie">Monnaie</a></th> <td> <a href="/wiki/Dinar_irakien" title="Dinar irakien">Dinar irakien</a> (<a href="/wiki/ISO_4217" title="ISO 4217"><code>IQD</code></a>)</td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Développement</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Indice_de_d%C3%A9veloppement_humain" title="Indice de développement humain">IDH</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2021" title="2021">2021</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 0,686<sup id="cite_ref-hdr2021-22_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-hdr2021-22-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (moyen&#160;; <a href="/wiki/Liste_des_pays_par_IDH" title="Liste des pays par IDH"><abbr class="abbr" title="Cent vingt et unième">121<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_pays_par_IDH_ajust%C3%A9_selon_les_in%C3%A9galit%C3%A9s" title="Liste des pays par IDH ajusté selon les inégalités">IDHI</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2021" title="2021">2021</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en augmentation"><img alt="en augmentation" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 0,554<sup id="cite_ref-hdr2021-22_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-hdr2021-22-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Liste_des_pays_par_IDH_ajust%C3%A9_selon_les_in%C3%A9galit%C3%A9s" title="Liste des pays par IDH ajusté selon les inégalités"><abbr class="abbr" title="Quatre-vingt-treizième (nonante-troisième)">93<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_pays_par_%C3%A9galit%C3%A9_de_revenus" title="Liste des pays par égalité de revenus">Coefficient de Gini</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a>)</span></th> <td> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Increase_Negative.svg/10px-Increase_Negative.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Increase_Negative.svg/15px-Increase_Negative.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Increase_Negative.svg/20px-Increase_Negative.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 29,5&#160;%<sup id="cite_ref-Gini_BM_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gini_BM-5"><span class="cite_crochet">[</span>5<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Indice_d%27in%C3%A9galit%C3%A9_de_genre" title="Indice d&#39;inégalité de genre">Indice d'inégalité de genre</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2021" title="2021">2021</a>)</span></th> <td> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/10px-Decrease_Positive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/15px-Decrease_Positive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Decrease_Positive.svg/20px-Decrease_Positive.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 0,558<sup id="cite_ref-hdr2021-22_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-hdr2021-22-4"><span class="cite_crochet">[</span>4<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Indice_d%27in%C3%A9galit%C3%A9_de_genre" title="Indice d&#39;inégalité de genre"><abbr class="abbr" title="Cent quarante-cinquième">145<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Indice_de_performance_environnementale" title="Indice de performance environnementale">Indice de performance <span style="word-wrap:normal;">environnementale</span></a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/2022" title="2022">2022</a>)</span></th> <td> <span data-sort-value=""><span typeof="mw:File"><span title="en diminution"><img alt="en diminution" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/11px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/17px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/22px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 27,8<sup id="cite_ref-IPE2022_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-IPE2022-6"><span class="cite_crochet">[</span>6<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Indice_de_performance_environnementale" title="Indice de performance environnementale"><abbr class="abbr" title="Cent soixante-neuvième">169<sup>e</sup></abbr></a>)</td> </tr></tbody></table><table><caption style="background-color:#e3e3e3;">Divers</caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/ISO_3166-1" title="ISO 3166-1">Code ISO 3166-1</a></th> <td> <code>IRQ, IQ</code></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Domaine_de_premier_niveau" title="Domaine de premier niveau">Domaine Internet</a></th> <td> <a href="/wiki/.iq" title=".iq">.iq</a></td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Liste_des_indicatifs_t%C3%A9l%C3%A9phoniques_internationaux_par_pays" title="Liste des indicatifs téléphoniques internationaux par pays">Indicatif téléphonique</a></th> <td> +964</td> </tr><tr> <th scope="row" style="width:9em;"><a href="/wiki/Organisation_internationale" title="Organisation internationale">Organisations internationales</a></th> <td> <span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_Nations.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau des Nations unies"><img alt="Drapeau des Nations unies" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_United_Nations.svg/20px-Flag_of_the_United_Nations.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_United_Nations.svg/30px-Flag_of_the_United_Nations.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_the_United_Nations.svg/40px-Flag_of_the_United_Nations.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span><a href="/wiki/Organisation_des_nations_unies" class="mw-redirect" title="Organisation des nations unies">ONU</a><div class="clear" style="clear:both;"></div><span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_OPEC.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Organisation des pays exportateurs de pétrole"><img alt="Drapeau de l&#39;Organisation des pays exportateurs de pétrole" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_OPEC.svg/20px-Flag_of_OPEC.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_OPEC.svg/30px-Flag_of_OPEC.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Flag_of_OPEC.svg/40px-Flag_of_OPEC.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="300" /></a></span></span> <a href="/wiki/Organisation_des_pays_exportateurs_de_p%C3%A9trole" title="Organisation des pays exportateurs de pétrole">OPEP</a><div class="clear" style="clear:both;"></div><a href="/wiki/Forum_des_pays_exportateurs_de_gaz" title="Forum des pays exportateurs de gaz">FPEG</a> (observateur)</td> </tr></tbody></table><p class="navbar bordered noprint" style="border-color:#e3e3e3;"><span class="plainlinks navigation-not-searchable"><a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit">modifier</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Pays" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/18px-Info_Simple.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/24px-Info_Simple.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></p></div> <p>L’<b>Irak</b><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite_crochet">[</span>N 1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, en forme longue la <b>république d'Irak</b> ou <b>république d'Iraq</b><sup id="cite_ref-CNIG_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-CNIG-8"><span class="cite_crochet">[</span>7<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite_crochet">[</span>N 2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, est un pays du <a href="/wiki/Proche-Orient" title="Proche-Orient">Proche-Orient</a>, situé en <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a>, au nord de la <a href="/wiki/Arabie" title="Arabie">péninsule arabique</a>. L’Irak est parfois appelé «&#160;le pays des deux fleuves&#160;» en arabe (<span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">بلاد الرافدين</span> / <i>Bilād ar-Rāfidayn</i>, en grec ancien Μεσοποταμία / <i>Mesopotamía</i>, littéralement pays «&#160;entre les fleuves&#160;», en référence au <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a> et à l'<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a>). <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> en est la capitale et la plus grande ville. </p><p>D’une superficie de 435&#160;052&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr>, cet État a pour voisin la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> au nord, l’<a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> à l'est, le <a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a> au sud-est, l’<a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a> au sud-sud-ouest, la <a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a> à l'extrême ouest et la <a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a> au nord-ouest. L’Irak détient les quatrièmes plus grandes <a href="/wiki/R%C3%A9serve_p%C3%A9troli%C3%A8re" title="Réserve pétrolière">réserves de pétrole</a>, et il est membre de l’<a href="/wiki/Organisation_des_pays_exportateurs_de_p%C3%A9trole" title="Organisation des pays exportateurs de pétrole">OPEP</a>. </p><p>L’Irak actuel couvre une grande partie de la <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a>, berceau de grandes <a href="/wiki/Civilisation" title="Civilisation">civilisations</a> parmi les plus anciennes. C’est sur les berges du Tigre, passant par Bagdad, que l’<a href="/wiki/%C3%89criture" title="Écriture">écriture</a> est née, il y a 5&#160;000&#160;ans. Aux époques <a href="/wiki/Ach%C3%A9m%C3%A9nides" title="Achéménides">achéménide</a>, <a href="/wiki/Empire_parthe" title="Empire parthe">parthe</a> et <a href="/wiki/Sassanides" title="Sassanides">sassanide</a>, le territoire de l’Irak (l'empire <a href="/wiki/S%C3%A9mites" title="Sémites">sémite</a> de <a href="/wiki/Empire_n%C3%A9o-babylonien" title="Empire néo-babylonien">Babylone</a>) est intégré à l’<a href="/wiki/Iran" title="Iran">Empire perse</a>, formant, peu avant sa conquête et son peuplement par les <a href="/wiki/Arabes" title="Arabes">Arabes</a> (au <abbr class="abbr" title="2ᵉ siècle"><span class="romain">II</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr> par les <a href="/wiki/Charac%C3%A8ne" title="Characène">Arabes de Characène</a> et au <abbr class="abbr" title="3ᵉ siècle"><span class="romain">III</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle par la tribu des <a href="/wiki/Lakhmides" title="Lakhmides">Banu Lakhm</a>) et son <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islamisation</a> au <abbr class="abbr" title="7ᵉ siècle"><span class="romain">VII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, la province sassanide du <a href="/wiki/Khvarvaran" title="Khvarvaran">Khvarvaran</a>. </p><p>Ce territoire fit longtemps partie de l’<a href="/wiki/Empire_ottoman" title="Empire ottoman">Empire ottoman</a>. Il fut occupé par le <a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Royaume-Uni</a> après la <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a>, puis placé sous un régime de <a href="/wiki/Mandat_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_des_Nations" title="Mandat de la Société des Nations">mandat de la Société des Nations</a>. Durant la période du <a href="/wiki/Mandat_britannique_de_M%C3%A9sopotamie" title="Mandat britannique de Mésopotamie">mandat britannique de Mésopotamie</a>, l’occupant britannique fit face en 1920 à une violente <a href="/wiki/Insurrection" title="Insurrection">insurrection</a>. Proclamé en 1921, le <a href="/wiki/Royaume_d%27Irak" title="Royaume d&#39;Irak">royaume d'Irak</a> obtint sa pleine indépendance en 1932. La <a href="/wiki/Monarchie" title="Monarchie">monarchie</a> dure jusqu'en 1958, puis plusieurs gouvernements se succèdent par des <a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat" title="Coup d&#39;État">coups d'État</a>, l’Irak oscillant entre les influences antagonistes occidentales et anti-occidentales dans le contexte de la <a href="/wiki/Guerre_froide" title="Guerre froide">guerre froide</a>. Le <a href="/wiki/Parti_Baas" title="Parti Baas">parti Baas</a> prend de plus en plus d’importance et permet l’arrivée au pouvoir de <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a> en 1979. </p><p>Depuis, l’Irak a connu trois guerres meurtrières, des répressions sanglantes (dont celles des <a href="/wiki/Kurdes" title="Kurdes">Kurdes</a> et des <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiites</a>) et plus de dix ans d’<a href="/wiki/Embargo" title="Embargo">embargo</a>. Son régime, fondé à la fin des années 1960 par le Baas, a été aboli par l’invasion de la coalition menée par les États-Unis en 2003. Ce régime, en dépit de son caractère dictatorial présent dans la majorité des États du <a href="/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient">Moyen-Orient</a>, semble avoir été populaire chez la plupart des <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">sunnites</a>, traditionnellement <a href="/wiki/Nationalisme" title="Nationalisme">nationalistes</a>, mais minoritaires au sein de la population irakienne. Depuis <a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Libert%C3%A9_irakienne" class="mw-redirect" title="Opération Liberté irakienne">l’invasion américaine</a>, l’Irak a été <i><a href="/wiki/De_facto" title="De facto">de facto</a></i> sous <a href="/wiki/Tutelle_en_France" title="Tutelle en France">tutelle</a> de la coalition internationale, les <a href="/wiki/Kurdes" title="Kurdes">Kurdes</a> ont obtenu l’<a href="/wiki/Autonomie" title="Autonomie">autonomie</a> d’une <a href="/wiki/Kurdistan_irakien" title="Kurdistan irakien">région au nord du pays</a>, la <a href="/wiki/La%C3%AFcit%C3%A9" title="Laïcité">laïcité</a> a disparu et la politique a été dominée par les affrontements intercommunautaires, ponctués de nombreux <a href="/wiki/Attentat" title="Attentat">attentats</a> et cause de l’<a href="/wiki/Migration_humaine" title="Migration humaine">émigration</a> des <a href="/wiki/Christianisme_oriental" title="Christianisme oriental">minorités chrétiennes</a> et <a href="/wiki/Juifs" title="Juifs">juives</a>. </p><p>Le gouvernement est actuellement dirigé par <a href="/wiki/Mohammed_Chia_al-Soudani" title="Mohammed Chia al-Soudani">Mohammed Chia al-Soudani</a>, à la tête d'une coalition dominée par les partis <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiites</a>. Dans un effort de répartition des rôles entre les trois principales communautés, l'exécutif est partagé entre trois personnes&#160;: le président <a href="/wiki/Abdel_Latif_Rachid" title="Abdel Latif Rachid">Abdel Latif Rachid</a> est kurde sunnite, le Premier ministre est <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiite</a>, et le président du parlement arabe <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">sunnite</a>. Chacune de ces têtes est entourée de deux adjoints, appartenant aux deux autres communautés. On note l'influence déterminante de deux personnalités religieuses issues de la communauté chiite&#160;: l’<a href="/wiki/Ayatollah" title="Ayatollah">ayatollah</a> <a href="/wiki/Ali_al-Sistani" title="Ali al-Sistani">Ali al-Sistani</a> et <a href="/wiki/Moqtada_al-Sadr" title="Moqtada al-Sadr">Moqtada al-Sadr</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Étymologie"><span id=".C3.89tymologie"></span>Étymologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifier la section : Étymologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier le code source de la section : Étymologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le terme «&#160;Irak&#160;», adopté le <time class="nowrap" datetime="1921-08-23" data-sort-value="1921-08-23">23 août 1921</time> pour dénommer le pays, viendrait de l'<a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a> <i>'araqa</i>, qui signifie «&#160;fertile&#160;» ou «&#160;bien arrosé&#160;», faisant probablement référence à la fertilité des terres de la Mésopotamie<sup id="cite_ref-:3_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-10"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce nom pourrait aussi être influencé par le terme sumérien <i><a href="/wiki/Uruk" title="Uruk">Uruk</a></i><sup id="cite_ref-:3_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-10"><span class="cite_crochet">[</span>8<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, l'une des plus puissantes cités de l'ancienne civilisation mésopotamienne. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Persia_1814.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Persia_1814.jpg/250px-Persia_1814.jpg" decoding="async" width="220" height="184" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Persia_1814.jpg/330px-Persia_1814.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Persia_1814.jpg/500px-Persia_1814.jpg 2x" data-file-width="2931" data-file-height="2448" /></a><figcaption>L'Empire perse sous la <a href="/wiki/Dynastie_Kadjar" class="mw-redirect" title="Dynastie Kadjar">dynastie Kadjar</a> en 1814 par le géographe anglais Thompson, avec à l'ouest le haut-plateau perse nommé <i>Irak</i>.</figcaption></figure> <p>Le terme <i><a href="/wiki/Sawad" title="Sawad">Sawad</a></i> a également été utilisé au début de la période islamique pour désigner la région de la plaine alluviale du <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a> et de l'<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a>, par contraste avec le <a href="/wiki/D%C3%A9sert_d%27Arabie" title="Désert d&#39;Arabie">désert arabique</a>. </p><p>En arabe, le mot <i>Irak</i> (<span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">العراق</span>) peut aussi signifier «&#160;rivage, rive&#160;» ou «&#160;bord&#160;», de sorte que le nom, par étymologie populaire, en est venu à être interprété comme «&#160;escarpement&#160;» ou «&#160;haut-plateau&#160;», pouvant dénommer soit la région appelée <i>al-'Iraq</i> au sud et à l'est du plateau de la <a href="/wiki/Haute_M%C3%A9sopotamie" title="Haute Mésopotamie">Jazira</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite_crochet">[</span>9<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, soit le haut-plateau <a href="/wiki/Iran" title="Iran">perse</a> au sud de <a href="/wiki/T%C3%A9h%C3%A9ran" title="Téhéran">Téhéran</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite_crochet">[</span>10<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Graphie_en_français"><span id="Graphie_en_fran.C3.A7ais"></span>Graphie en français</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifier la section : Graphie en français" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier le code source de la section : Graphie en français"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En français deux graphies sont correctes pour ce pays&#160;: </p> <ul><li><i>Iraq</i>, utilisé par l’<a href="/wiki/ISO_3166-1" title="ISO 3166-1">ISO</a>, l’<a href="/wiki/Liste_des_%C3%89tats_membres_de_l%27Organisation_des_Nations_unies" title="Liste des États membres de l&#39;Organisation des Nations unies">ONU</a>, l'<a href="/wiki/Organisation_internationale_du_travail" title="Organisation internationale du travail">OIT</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite_crochet">[</span>11<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, l'<a href="/wiki/Union_europ%C3%A9enne" title="Union européenne">Union européenne</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite_crochet">[</span>12<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, et le <a href="/wiki/Code_officiel_g%C3%A9ographique" title="Code officiel géographique">Code officiel géographique (français)</a><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite_crochet">[</span>13<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. <i>Iraq</i> est «&#160;recommandé&#160;» en France par l'<a href="/wiki/Arr%C3%AAt%C3%A9_fran%C3%A7ais_du_4_novembre_1993_relatif_%C3%A0_la_terminologie_des_noms_d%27%C3%89tats_et_de_capitales" title="Arrêté français du 4 novembre 1993 relatif à la terminologie des noms d&#39;États et de capitales">arrêté français du <time class="nowrap" datetime="1993-11-04" data-sort-value="1993-11-04">4 novembre 1993</time> relatif à la terminologie des noms d'États et de capitales</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite_crochet">[</span>14<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le dictionnaire de l'<a href="/wiki/Acad%C3%A9mie_fran%C3%A7aise" title="Académie française">Académie française</a>, quant à lui, privilégie la forme <i>Iraq</i>, et son gentilé, <i>iraquien</i>&#160;;</li> <li><i>Irak</i>, utilisé par la diplomatie irakienne, la diplomatie française (<i>Irak</i> est «&#160;recommandé&#160;» à ses agents par le ministère des Affaires étrangères et européennes<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite_crochet">[</span>15<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la diplomatie suisse<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite_crochet">[</span>16<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> et l'<a href="/wiki/Institut_national_de_l%27information_g%C3%A9ographique_et_foresti%C3%A8re" title="Institut national de l&#39;information géographique et forestière">IGN</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite_crochet">[</span>17<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Géographie"><span id="G.C3.A9ographie"></span>Géographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifier la section : Géographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier le code source de la section : Géographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Carte_du_Moyen-Orient2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Carte_du_Moyen-Orient2.svg/440px-Carte_du_Moyen-Orient2.svg.png" decoding="async" width="440" height="423" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Carte_du_Moyen-Orient2.svg/660px-Carte_du_Moyen-Orient2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Carte_du_Moyen-Orient2.svg/880px-Carte_du_Moyen-Orient2.svg.png 2x" data-file-width="936" data-file-height="900" /></a><figcaption>Carte du Moyen-Orient moderne</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg/250px-Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg" decoding="async" width="220" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg/330px-Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg/500px-Cheekha_Dar_seen_from_Halgurd.jpg 2x" data-file-width="3472" data-file-height="2794" /></a><figcaption><a href="/wiki/Cheekha_Dar" title="Cheekha Dar">Cheekha Dar</a>, 3&#160;611&#160;<abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr>, point culminant de l'Irak</figcaption></figure> <p>L'Irak se situe entre les <a href="/wiki/Latitudes" class="mw-redirect" title="Latitudes">latitudes</a> 29° et 38° N et les <a href="/wiki/Longitude" title="Longitude">longitudes</a> 39° et 49° E (une petite zone se trouve à l'ouest de 39°). S'étendant sur 437&#160;072&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr>, c'est le 58<sup>e</sup> plus grand pays du monde. </p><p>L'Irak a un littoral mesurant 58&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr> sur le nord du <a href="/wiki/Golfe_Persique" title="Golfe Persique">golfe Persique</a>. Deux grands fleuves, le <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a> et l'<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a>, coulent vers le sud à travers l'Irak et dans le <a href="/wiki/Chatt-el-Arab" title="Chatt-el-Arab">Chatt-el-Arab</a>, puis le golfe Persique. Flanquant cet estuaire se trouvent des <a href="/wiki/Marais" title="Marais">marais</a>, semi-agricoles. Beaucoup ont été drainés dans les années 1990. Entre les deux fleuves principaux se trouvent des <a href="/wiki/Plaines_alluviales" class="mw-redirect" title="Plaines alluviales">plaines alluviales</a> fertiles, car les fleuves transportent environ 60&#160;000&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="mètre cube">m<sup>3</sup></abbr> de <a href="/wiki/Limon_(roche)" title="Limon (roche)">limon</a> annuellement au <a href="/wiki/Delta" title="Delta">delta</a>. La partie centrale du sud, qui s'amincit légèrement au profit des autres pays, est couverte d'une végétation naturelle marécageuse mélangée à des <a href="/wiki/Rizi%C3%A8res" class="mw-redirect" title="Rizières">rizières</a> et elle est humide, par rapport au reste des <a href="/wiki/Plaines" class="mw-redirect" title="Plaines">plaines</a>. </p><p>L'Irak occupe l'extrémité nord-ouest de la chaîne de <a href="/wiki/Monts_Zagros" title="Monts Zagros">montagnes Zagros</a> et la partie orientale du <a href="/wiki/D%C3%A9sert_de_Syrie" title="Désert de Syrie">désert syrien</a>. </p><p>Les <a href="/wiki/D%C3%A9sert" title="Désert">déserts</a> rocheux couvrent environ 40&#160;% de l'Irak. 30&#160;% du territoire est montagneux avec des hivers très froids. Le nord du pays est majoritairement composé de <a href="/wiki/Montagnes" class="mw-redirect" title="Montagnes">montagnes</a>&#160;; le point culminant étant à 3&#160;611&#160;<abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr>, connu localement sous le nom de Cheekah Dar (tente noire). </p><p>L'Irak abrite sept <a href="/wiki/%C3%89cor%C3%A9gion" title="Écorégion">écorégions</a> terrestres&#160;: la steppe forestière des monts Zagros, la <a href="/wiki/Steppe" title="Steppe">steppe</a> du Moyen-Orient, les marais mésopotamiens, les <a href="/wiki/For%C3%AAts_de_conif%C3%A8res_tropicales_et_subtropicales" title="Forêts de conifères tropicales et subtropicales">forêts de conifères</a>, de sclérophylles et de feuillus de la Méditerranée orientale, le désert d'Arabie, le désert d'arbustes mésopotamiens et le désert et le semi-désert nubo-sindien du sud de l'Iran. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Emojione_267B.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/17px-Emojione_267B.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/26px-Emojione_267B.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/34px-Emojione_267B.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section a besoin d'être <b><a href="/wiki/Aide:Recyclage" title="Aide:Recyclage">recyclée</a></b><small>&#160;(juillet 2017)</small>.<br /> Une réorganisation et une clarification du contenu sont nécessaires. <span class="navigation-only"><span class="noprint plainlinks"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Irak" title="Spécial:EditPage/Irak">Améliorez-la</a></span> ou <a href="/wiki/Discussion:Irak" title="Discussion:Irak">discutez des points à améliorer</a>.</span></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_l'Antiquité_à_l'époque_moderne"><span id="De_l.27Antiquit.C3.A9_.C3.A0_l.27.C3.A9poque_moderne"></span>De l'Antiquité à l'époque moderne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifier la section : De l&#39;Antiquité à l&#39;époque moderne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier le code source de la section : De l&#39;Antiquité à l&#39;époque moderne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Histoire_de_l%27Irak" title="Histoire de l&#39;Irak">Histoire de l'Irak</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Période_sumérienne"><span id="P.C3.A9riode_sum.C3.A9rienne"></span>Période sumérienne</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifier la section : Période sumérienne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier le code source de la section : Période sumérienne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Taureau.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Taureau.jpg/250px-Taureau.jpg" decoding="async" width="220" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Taureau.jpg/330px-Taureau.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Taureau.jpg/500px-Taureau.jpg 2x" data-file-width="598" data-file-height="600" /></a><figcaption>Taureau androcéphale ailé gardien du palais de <a href="/wiki/Sargon_II" title="Sargon II">Sargon II</a>, en Assyrie, <abbr class="abbr" title="8ᵉ siècle"><span class="romain">VIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr></figcaption></figure> <p>L’Irak est un des <a href="/wiki/Berceau_de_la_civilisation" title="Berceau de la civilisation">berceaux de la civilisation</a>. La période historique en Irak commence réellement à partir de la <a href="/wiki/P%C3%A9riode_d%27Uruk" title="Période d&#39;Uruk">période d'Uruk</a> (4000 av. J.-C. à 3100 av. J.-C.), avec la fondation d’un certain nombre de villes sumériennes et l’utilisation de pictogrammes, de sceaux-cylindres et la productions de diverses marchandises<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite_crochet">[</span>18<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Au <abbr class="abbr" title="4ᵉ millénaire">IV<sup>e</sup></abbr>&#160;millénaire&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>, la civilisation mésopotamienne est la civilisation qui a inventé le plus ancien système d’écriture connu, le <a href="/wiki/Cun%C3%A9iforme" title="Cunéiforme">cunéiforme</a>. </p><p>Les Sumériens dominent la <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a> jusqu’à la montée en puissance de l’<a href="/wiki/Empire_d%27Akkad" title="Empire d&#39;Akkad">Empire d'Akkad</a> (2335-2124 av. J.-C.), basé autour de la ville d’<a href="/wiki/Akkad_(ville)" title="Akkad (ville)">Akkad</a> dans le centre de l’Irak. <a href="/wiki/Sargon_d%27Akkad" title="Sargon d&#39;Akkad">Sargon d’Akkad</a>, le fondateur de l’empire, mène la conquête de toutes les cités-États du sud et du centre de l’Irak, subjuguant les rois d’Assyrie et unissant ainsi les Sumériens et les Akkadiens dans un seul État. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Période_babylonienne"><span id="P.C3.A9riode_babylonienne"></span>Période babylonienne</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifier la section : Période babylonienne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier le code source de la section : Période babylonienne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>À partir du <abbr class="abbr" title="2ᵉ millénaire">II<sup>e</sup></abbr>&#160;millénaire&#160;<abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>, les <a href="/wiki/Amorrites" title="Amorrites">Amorrites</a> de <a href="/wiki/Langues_canan%C3%A9ennes" title="Langues cananéennes">langue cananéenne</a> ont commencé à migrer vers le sud de la Mésopotamie et à y établir de petits royaumes ainsi qu’à usurper les trônes des cités-États existantes telles que <a href="/wiki/Isin" title="Isin">Isin</a>, <a href="/wiki/Larsa" title="Larsa">Larsa</a> et <a href="/wiki/Eshnunna" title="Eshnunna">Eshnunna</a>. En 1792 av. J.-C., <a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hammurabi</a>, un roi amorrite de <a href="/wiki/Babylone" title="Babylone">Babylone</a> entrepris la conquête de <a href="/wiki/Sumer" title="Sumer">Sumer</a>, d'<a href="/wiki/Akkad_(ville)" title="Akkad (ville)">Akkad</a>, d’<a href="/wiki/%C3%89lam" title="Élam">Élam</a> ainsi que de l'<a href="/wiki/Assyrie" title="Assyrie">Assyrie</a>, créant le premier empire babylonien. </p><p>Après sa prise par les <a href="/wiki/Hittites" title="Hittites">Hittites</a> en 1595 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>, Babylone passa sous l'autorité d'une dynastie d'origine <a href="/wiki/Kassites" title="Kassites">kassite</a> qui stabilisa le royaume pendant environ quatre siècles. Cette période vit le début de la rivalité avec le royaume voisin situé au nord, l'<a href="/wiki/Assyrie" title="Assyrie">Assyrie</a>, qui marqua les siècles suivants. Après une longue période d'instabilité entre 1100 et 800 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>, la <a href="/wiki/Babylone_(civilisation)" title="Babylone (civilisation)">Babylonie</a> passa sous la coupe de l'<a href="/wiki/Empire_n%C3%A9o-assyrien" title="Empire néo-assyrien">Empire néo-Assyrien</a> pendant plus d'un siècle (728-626 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>), avant d'initier une réaction qui aboutit à la destruction de l'Assyrie et à la formation de l'<a href="/wiki/Empire_n%C3%A9o-babylonien" title="Empire néo-babylonien">Empire néo-babylonien</a> (626-539 <abbr class="abbr nowrap" title="avant Jésus-Christ">av. J.-C.</abbr>) par les rois <a href="/wiki/Nabopolassar" title="Nabopolassar">Nabopolassar</a> et <a href="/wiki/Nabuchodonosor_II" title="Nabuchodonosor II">Nabuchodonosor II</a>. </p><p>Cette période marque le sommet de la puissance babylonienne et le retour de la prospérité économique en Mésopotamie, caractérisée par le développement de l'économie agricole et un dynamisme culturel important, sous les auspices des souverains. C'est durant cette période que Babylone devient une vaste cité disposant de plusieurs monuments passés à la postérité (ses murailles, ses palais, sa <a href="/wiki/Ziggurat" title="Ziggurat">ziggurat</a> et ses <a href="/wiki/Jardins_suspendus_de_Babylone" title="Jardins suspendus de Babylone">jardins suspendus</a>)<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite_crochet">[</span>19<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 586 avant l'ère commune, <a href="/wiki/Nabuchodonosor_II" title="Nabuchodonosor II">Nabuchodonosor II</a>, souverain de Babylone, y déporte, après la prise de <a href="/wiki/J%C3%A9rusalem" title="Jérusalem">Jérusalem</a>, 20&#160;000&#160;Juifs <sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire"><span title="Ce passage nécessite une référence ; voir l&#39;aide.">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</span></a></sup> qui forment le noyau de la plus vieille diaspora juive au monde. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Histoire_des_Juifs_en_Irak#L&#39;exil_de_Babylone" title="Histoire des Juifs en Irak">L'exil des Juifs de Babylone</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Perses_et_Lakhmides">Perses et Lakhmides</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifier la section : Perses et Lakhmides" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier le code source de la section : Perses et Lakhmides"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les vallées du <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a> et de l’<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a> appartiennent ensuite à une succession d'empires&#160;: empires <a href="/wiki/Ach%C3%A9m%C3%A9nides" title="Achéménides">achéménide</a> (qui apportent le zoroastrisme, religion encore présente dans certaines provinces), grec (à travers les conquêtes d’Alexandre le Grand), <a href="/wiki/Sassanides" title="Sassanides">sassanide</a>, <a href="/wiki/Omeyyades" title="Omeyyades">Omeyyade</a>, <a href="/wiki/Abbassides" title="Abbassides">Abbasside</a>. </p><p>À l’époque <a href="/wiki/Arabie_pr%C3%A9islamique" title="Arabie préislamique">pré-islamique</a>, cette région est divisé entre l'empire sassanide d'un côté, qui domine le <a href="/wiki/Khvarvaran" title="Khvarvaran">Khvarvaran</a>, et le royaume arabe <a href="/wiki/Lakhmides" title="Lakhmides">Lakhmide</a> de l'autre, fondé par la tribu des Banu Lakhm qui a émigré du <a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a> au <abbr class="abbr" title="2ᵉ siècle"><span class="romain">II</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle et dont la capitale décorée de palais et de châteaux, <a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hîra</a>, sur la rive droite de l'<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a>, est un important centre de la <a href="/wiki/Culture_arabe" title="Culture arabe">culture arabe</a>, de la <a href="/wiki/Po%C3%A9sie_arabe" title="Poésie arabe">poésie arabe</a> et du <a href="/wiki/Christianisme" title="Christianisme">christianisme</a><sup id="cite_ref-:5_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-22"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/170px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/255px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg/340px-Kamal-ud-din_Bihzad_-_Construction_of_the_fort_of_Kharnaq.jpg 2x" data-file-width="3676" data-file-height="4906" /></a><figcaption>Miniature du <abbr class="abbr" title="15ᵉ siècle"><span class="romain">XV</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, réalisée par <a href="/wiki/Behzad" title="Behzad">Behzad</a> et décrivant la construction du palais <a href="/wiki/Lakhmides" title="Lakhmides">Lakhmide</a>, Al-Khawarnaq, à <a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hîra</a>.</figcaption></figure> <p>Les <a href="/wiki/Lakhmides" title="Lakhmides">Lakhmides</a> ont eu une grande influence <a href="/wiki/Politique" title="Politique">politique</a>, <a href="/wiki/Religion" title="Religion">religieuse</a> et <a href="/wiki/Culture" title="Culture">culturelle</a> dans la région et sont restés influents jusqu'au <abbr class="abbr" title="5ᵉ siècle"><span class="romain">V</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle. Le roi al-Nuʿman I (390-418), appelé al-Aʿwar (Le Borgne) était réputé pour être un roi bâtisseur<sup id="cite_ref-:6_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-23"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ce dernier avait notamment fait construire deux palais près d'<a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hira</a>, le Khawarnaq et le Sadir, qui étaient considérés à l'époque médiévale comme des «&#160;merveilles du monde&#160;»<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite_crochet">[</span>22<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Son fils, al-Mundhir I (418-462), est célèbre pour avoir combattu les <a href="/wiki/Empire_byzantin" title="Empire byzantin">Byzantins</a> et joué un rôle important dans les affaires politiques internes sassanides<sup id="cite_ref-:6_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-23"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le prince sassanide <a href="/wiki/Vahram_V" title="Vahram V">Vahram V</a> avait été élevé à la cour d'<a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Ḥira</a> par al-Mundhir I<sup id="cite_ref-:7_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-25"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-:8_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-26"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, où il apprit le <a href="/wiki/Droit" title="Droit">droit</a>, le <a href="/wiki/Tir_%C3%A0_l%27arc" title="Tir à l&#39;arc">tir à l’arc</a> et les <a href="/wiki/%C3%89quitation" title="Équitation">arts équestres</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite_crochet">[</span>25<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Après l'assassinat de son frère aîné <a href="/wiki/Ch%C3%A2hp%C3%BBhr_de_Perse" class="mw-redirect" title="Châhpûhr de Perse">Chapour</a>, <a href="/wiki/Vahram_V" title="Vahram V">Vahram V</a> s'est emparé du trône sassanide face à <a href="/wiki/Khosro_l%27Usurpateur" title="Khosro l&#39;Usurpateur">Khosro l'Usurpateur</a> et aux grands de <a href="/wiki/Empire_perse" title="Empire perse">Perse</a> grâce à l’aide des <a href="/wiki/Lakhmides" title="Lakhmides">Lakhmides</a><sup id="cite_ref-:6_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-:6-23"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-:7_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-25"><span class="cite_crochet">[</span>23<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-:8_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-26"><span class="cite_crochet">[</span>24<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hira</a> fut un centre majeur de piété et d’apprentissage chrétiens <a href="/wiki/Nestorianisme" title="Nestorianisme">nestoriens</a> dans le centre de l’Irak<sup id="cite_ref-:6_23-3" class="reference"><a href="#cite_note-:6-23"><span class="cite_crochet">[</span>21<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> avec ses <a href="/wiki/%C3%89v%C3%AAque" title="Évêque">évêques</a>, ses nombreuses <a href="/wiki/%C3%89glise_(%C3%A9difice)" title="Église (édifice)">églises</a> et <a href="/wiki/Monast%C3%A8re" title="Monastère">monastères</a> et sa célèbre population alphabétisée de chrétiens arabes, les ʿIbād<sup id="cite_ref-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH-28"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les ʿIbād (<a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a>&#160;: عِباد), furent un groupe <a href="/wiki/Arabes" title="Arabes">arabe</a> chrétien <a href="/wiki/Nestorianisme" title="Nestorianisme">nestorien</a> aux origines tribales diverses (principalement <a href="/wiki/Banu_Tamim" title="Banu Tamim">Tamīm</a>, <a href="/wiki/Arabes_du_Nord" title="Arabes du Nord">Rabīʿa</a> et <a href="/wiki/Arabes_du_Nord" title="Arabes du Nord">Muḍar</a>, <a href="/wiki/Banu_Azd" title="Banu Azd">Azd</a>, <a href="/wiki/Arabes_du_sud" title="Arabes du sud">Iyād</a> et <a href="/wiki/Arabes_du_sud" title="Arabes du sud">Lakhm</a>)<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite_crochet">[</span>27<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ces derniers ont joué un rôle important dans le développement des <a href="/wiki/Science" title="Science">sciences</a><sup id="cite_ref-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH-28"><span class="cite_crochet">[</span>26<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En tant que siège d’un évêché pour les chrétiens <a href="/wiki/Nestorianisme" title="Nestorianisme">nestoriens</a>, <a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hira</a> exerça une forte influence sur la vie religieuse de l’<a href="/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient">Orient</a>, aidant le <a href="/wiki/Christianisme" title="Christianisme">monothéisme chrétien</a> à pénétrer dans la <a href="/wiki/Arabie" title="Arabie">péninsule Arabique</a><sup id="cite_ref-:5_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-22"><span class="cite_crochet">[</span>20<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Période_islamique"><span id="P.C3.A9riode_islamique"></span>Période islamique</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifier la section : Période islamique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier le code source de la section : Période islamique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Avec la <a href="/wiki/Conqu%C3%AAte_musulmane_de_la_Perse" title="Conquête musulmane de la Perse">conquête arabe</a> au <abbr class="abbr" title="7ᵉ siècle"><span class="romain">VII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, le centre de la culture arabe en Irak est déplacé d'<a href="/wiki/Al-Hira" title="Al-Hira">Al-Hîra</a> vers <a href="/wiki/Koufa" title="Koufa">Koufa</a> dans un premier temps, puis <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a>, qui devient la capitale du <a href="/wiki/Califat_abbasside" title="Califat abbasside">Califat abbasside</a>, une des plus grandes villes du monde et une ville au grand rayonnement intellectuel<sup id="cite_ref-:10_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-:10-30"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Sous la dynastie <a href="/wiki/Califat_abbasside" title="Califat abbasside">Abbasside</a>, l'économie est prospère&#160;; les villes se développent&#160;; l’industrie, les arts et les lettres atteignent leur apogée<sup id="cite_ref-:10_30-1" class="reference"><a href="#cite_note-:10-30"><span class="cite_crochet">[</span>28<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. L'Irak produit alors de nombreux <a href="/wiki/Astronome" title="Astronome">astronomes</a>, <a href="/wiki/Math%C3%A9maticien" title="Mathématicien">mathématiciens</a>, <a href="/wiki/Intellectuel" title="Intellectuel">penseurs</a>, <a href="/wiki/Fonctionnaire_%C3%A9rudit" title="Fonctionnaire érudit">lettrés</a> et <a href="/wiki/Traduction" title="Traduction">traducteurs</a> tels que <a href="/wiki/Al-Khwarizmi" class="mw-redirect" title="Al-Khwarizmi">Al Khwarizmi</a>, <a href="/wiki/Al_Jahiz" class="mw-redirect" title="Al Jahiz">Al Jahiz</a>, <a href="/wiki/Al-Kindi_(philosophe)" class="mw-redirect" title="Al-Kindi (philosophe)">Al Kindi</a>, <a href="/wiki/Al-Hajjaj_ibn_Yusuf_ibn_Matar" title="Al-Hajjaj ibn Yusuf ibn Matar">Al-Hajjaj ibn Yusuf ibn Matar</a> et <a href="/wiki/Th%C4%81bit_ibn_Qurra" title="Thābit ibn Qurra">Thābit ibn Qurra</a><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite_crochet">[</span>29<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Irak_sous_l%27Empire_ottoman" title="Irak sous l&#39;Empire ottoman">Irak sous l'Empire ottoman</a>.</div></div> <p>Au <abbr class="abbr" title="13ᵉ siècle"><span class="romain">XIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, la Mésopotamie passe sous le contrôle mongol après la <a href="/wiki/Bataille_de_Bagdad_(1258)" title="Bataille de Bagdad (1258)">prise de Bagdad en 1258</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Iraq_1624.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Iraq_1624.png/170px-Iraq_1624.png" decoding="async" width="170" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Iraq_1624.png/255px-Iraq_1624.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Iraq_1624.png/340px-Iraq_1624.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="815" /></a><figcaption>Protectorat portugais du sud de l'Irak</figcaption></figure> <p>À partir du <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle, l'<a href="/wiki/Empire_ottoman" title="Empire ottoman">Empire ottoman</a> contrôle le territoire. </p><p>Au cours des <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#32;et&#32;<abbr class="abbr" title="17ᵉ siècle"><span class="romain">XVII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècles, le sud de l'Irak et l'actuel Koweït étaient un État sous protectorat portugais. Cela est né de l'invitation de la ville de Basorá, qui a préféré la protection des Portugais qui garantissaient le commerce avec l'Orient. </p><p>La présence des Occidentaux a permis la défense du sud de l'Irak contre les incursions de l'Empire safavide de l'Iran actuel. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Époque_contemporaine"><span id=".C3.89poque_contemporaine"></span>Époque contemporaine</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifier la section : Époque contemporaine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier le code source de la section : Époque contemporaine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au cours de la <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a>, l’Irak est conquis par les <a href="/wiki/Royaume-Uni" title="Royaume-Uni">Britanniques</a> et est déclaré indépendant de l’Empire ottoman le <time class="nowrap" datetime="1919-10-01" data-sort-value="1919-10-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> octobre 1919</time>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1920-04-25" data-sort-value="1920-04-25">25 avril 1920</time>, la <a href="/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_Nations" title="Société des Nations">Société des Nations</a> (ancêtre de l’<a href="/wiki/Organisation_des_Nations_unies" title="Organisation des Nations unies">ONU</a>) confie un <a href="/wiki/Mandat_de_la_Soci%C3%A9t%C3%A9_des_Nations" title="Mandat de la Société des Nations">mandat</a> au Royaume-Uni pour administrer la <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a>. Le <a href="/wiki/Mandat_britannique_de_M%C3%A9sopotamie" title="Mandat britannique de Mésopotamie">mandat britannique de Mésopotamie</a>, durant lequel la monarchie irakienne est proclamée, assure la transition du pays vers l'indépendance. Un mois plus tard, l'administration britannique doit déjà faire face à une importante révolte. Le clergé chiite est durement réprimé, ce qui le conduit à retourner à son apolitisme premier. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg/220px-DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg/330px-DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg/440px-DiezAlbumsFallOfBaghdad.jpg 2x" data-file-width="4429" data-file-height="2786" /></a><figcaption>Le <a href="/wiki/Bataille_de_Bagdad_(1258)" title="Bataille de Bagdad (1258)">siège de Bagdad</a> par les <a href="/wiki/Empire_mongol" title="Empire mongol">Mongols</a> en 1258.</figcaption></figure><p>Face au repli et au déclin de leur clergé, les chiites irakiens se rallient en nombre à des courants socialisants et laïcs à partir de la fin des années 1930. Très bien structuré et très actif sous la monarchie, le Parti communiste tient un rôle important dans les protestations des paysans qui demandaient des droits et qui s’opposaient aux mesures de répression de la part des propriétaires terriens, Les habitants des nouveaux quartiers populaires de Bagdad, qui se construisent sous la pression de l'exode rural, s’intéressent rapidement aux idées d’égalité et de justice que prône le Parti communiste<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite_crochet">[</span>30<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Indépendance"><span id="Ind.C3.A9pendance"></span>Indépendance</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifier la section : Indépendance" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier le code source de la section : Indépendance"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le <a href="/wiki/Royaume_d%27Irak" title="Royaume d&#39;Irak">royaume d'Irak</a> devient réellement indépendant le <time class="nowrap" datetime="1932-10-03" data-sort-value="1932-10-03">3 octobre 1932</time>, même si les Britanniques y conservent des bases militaires. Le <time class="nowrap" datetime="1941-04-01" data-sort-value="1941-04-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> avril 1941</time>, le régent <a href="/wiki/Abdelilah_ben_Ali_el-Hachemi" title="Abdelilah ben Ali el-Hachemi">Abdelilah ben Ali el-Hachemi</a>, jugé trop dévoué aux intérêts du Royaume-Uni, est démis de ses fonctions à la suite d'un <a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat_de_1941_en_Irak" title="Coup d&#39;État de 1941 en Irak">coup d'État</a>, et remplacé par le gouvernement nationaliste de <a href="/wiki/Rachid_Ali_al-Gillani" title="Rachid Ali al-Gillani">Rachid Ali al-Gillani</a>, qui oriente alors la politique du royaume vers un rapprochement avec l'<a href="/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> dans le but d’obtenir son soutien à l'indépendance des États arabes. Les Britanniques <a href="/wiki/Guerre_anglo-irakienne" title="Guerre anglo-irakienne">interviennent</a> rapidement. Le <time class="nowrap" datetime="1941-06-02" data-sort-value="1941-06-02">2 juin 1941</time> leurs forces entrent dans Bagdad où elles réinstallent le régent et mettent en place un gouvernement pro-britannique. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Farhud_mass_grave.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Farhud_mass_grave.jpg/220px-Farhud_mass_grave.jpg" decoding="async" width="220" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Farhud_mass_grave.jpg/330px-Farhud_mass_grave.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Farhud_mass_grave.jpg/440px-Farhud_mass_grave.jpg 2x" data-file-width="501" data-file-height="295" /></a><figcaption>Monument recouvrant le <a href="/wiki/Charnier_(tombe)" title="Charnier (tombe)">charnier</a> du <a href="/wiki/Farhoud" title="Farhoud">Farhoud</a> de 1941</figcaption></figure> <p>Pendant ce temps, les partisans de Rachid Ali al-Gillani lancent un <a href="/wiki/Histoire_des_Juifs_en_Irak#Le_Farhoud" title="Histoire des Juifs en Irak">pogrom</a> contre la communauté juive qui, outre les pillages et les viols, fait 135&#160;à 180&#160;victimes juives et plus de <span class="nowrap">500 blessés</span><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite_crochet">[</span>31<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cinq des instigateurs du coup d'État furent pendus et de nombreux autres emprisonnés dont <a href="/wiki/Khairallah_Talfah" title="Khairallah Talfah">Khairallah Talfah</a>, un oncle de <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite_crochet">[</span>32<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Après la <a href="/wiki/D%C3%A9claration_d%27ind%C3%A9pendance_de_l%27%C3%89tat_d%27Isra%C3%ABl" title="Déclaration d&#39;indépendance de l&#39;État d&#39;Israël">proclamation de l'État d'Israël</a>, la communauté juive irakienne d'environ 125&#160;000&#160;personnes se réfugie massivement en Israël, à la suite du climat d'insécurité qu'elle subit alors en Irak. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Histoire_des_Juifs_en_Irak" title="Histoire des Juifs en Irak">Histoire des Juifs en Irak</a>.</div></div> <p>En 1946, d'importantes grèves secouent <a href="/wiki/Kirkouk" title="Kirkouk">Kirkouk</a>. Les protestataires dénoncent les conditions de travail ainsi que la domination britannique sur l’entreprise pétrolière. Les chefs politiques des partis progressistes sont emprisonnés. En 1948, lorsque le gouvernement signe un nouveau traité d’alliance avec le Royaume-Uni, des manifestations massives se produisent. La monarchie perd pendant quelques jours le contrôle des rues. La loi d’état d’urgence est aussitôt appliquée et <a href="/wiki/Nouri_Sa%C3%AFd" title="Nouri Saïd">Nouri Saïd</a>, vétéran de la monarchie qui a déjà assumé de nombreuses fois la direction du gouvernement, revient au pouvoir et verrouille la scène publique autour de lois anticommunistes. Le secrétaire général du <a href="/wiki/Parti_communiste_irakien" title="Parti communiste irakien">Parti communiste irakien</a>, Youssouf Salman, est pendu et les journaux sont censurés. Dès 1954, appartenir au Parti communiste entraine la déchéance de nationalité<sup id="cite_ref-:1_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-35"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'immense pauvreté des campagnes pousse nombre de paysans à rejoindre les banlieues urbaines et entraine quelques tensions sociales. Dans le contexte de la <a href="/wiki/Guerre_froide" title="Guerre froide">guerre froide</a>, le <a href="/wiki/Royaume_d%27Irak" title="Royaume d&#39;Irak">royaume d'Irak</a> entre dans le <a href="/wiki/Pacte_de_Bagdad" title="Pacte de Bagdad">pacte de Bagdad</a> en 1955 et se lie aux États-Unis. L'alliance du gouvernement avec les États occidentaux favorise le développement de l'armée<sup id="cite_ref-:1_35-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-35"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/R%C3%A9publique_d%27Irak_(1958-1968)" title="République d&#39;Irak (1958-1968)">République d'Irak (1958-1968)</a>.</div></div> <p>Le <time class="nowrap" datetime="1958-07-14" data-sort-value="1958-07-14">14 juillet 1958</time>, la monarchie hachémite est renversée et le général <a href="/wiki/Abdel_Karim_Kassem" title="Abdel Karim Kassem">Kassem</a> prend le pouvoir par un coup d’État. Le Comité des officiers libres proclame la République lors du premier coup d’État du parti Baas, parti de la Renaissance arabe et socialiste, allié avec un groupe d’officiers nationalistes. Le nouveau gouvernement bénéficie du soutien des exilés kurdes (dont il avait permis le retour) et du Parti communiste. Nombre de réformes sont adoptées dans les semaines qui suivent&#160;: réforme agraire, aides aux familles pauvres, plans urbains,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr><sup id="cite_ref-:1_35-2" class="reference"><a href="#cite_note-:1-35"><span class="cite_crochet">[</span>33<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le gouvernement comprend <a href="/wiki/Naziha_al-Dulaimi" title="Naziha al-Dulaimi">Naziha al-Dulaimi</a>, la première femme ministre de l'histoire de l'Irak et du monde arabe, qui participe à l'élaboration de la loi de 1959 sur les affaires civiles, laquelle est très en avance sur son temps dans la libéralisation des lois sur le mariage et l'héritage au profit des <a href="/wiki/Condition_des_femmes_en_Irak" title="Condition des femmes en Irak">femmes irakiennes</a><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite_crochet">[</span>34<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><time class="nowrap" datetime="1961-09-11" data-sort-value="1961-09-11">11 septembre 1961</time>&#160;: nouvelle révolte <a href="/wiki/Kurdistan_irakien" title="Kurdistan irakien">kurde</a> en Irak. L'insurrection s'amplifie au fil des années. Le régime militaire d'Aref, issu du coup d'État de 1963, ne parvient pas à l'écraser militairement. En 1964, un cessez-le-feu est signé&#160;; il est refusé par une partie du mouvement kurde. La révolte reprend en 1965. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1963-02-08" data-sort-value="1963-02-08">8 février 1963</time>&#160;: les militants du Baas renversent le gouvernement du général Abdel Karim Kassem. Saddam Hussein, qui poursuivait des études de droit au Caire, revient en Irak et devient, à <span class="nowrap">26 ans</span>, secrétaire général du parti. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1963-11-18" data-sort-value="1963-11-18">18 novembre 1963</time>, la révolution du Baas est renversée par Abdel Salam Aref, qui s'installe au pouvoir et fait arrêter et éliminer plusieurs têtes dirigeantes du parti Baas soupçonnées de comploter contre lui. Saddam Hussein est arrêté et emprisonné. Pendant ces années de détention, il sera torturé et interrogé par la police du régime en place. </p><p>En 1965, Saddam Hussein, toujours en prison, est élu membre du commandement panarabe du parti Baas. Lentement, il accroît son influence et dirige des coups d'éclat tels que l'évasion de plusieurs membres du parti Baas, après avoir gagné la sympathie des geôliers. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1966-04-14" data-sort-value="1966-04-14">14 avril 1966</time>, après la mort accidentelle ou criminelle du colonel Abdel Salam Aref, son frère, le maréchal Abd al-Rahman Aref s'impose en tant que président de la république d'Irak. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Saddam_Hussein_au_pouvoir">Saddam Hussein au pouvoir</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifier la section : Saddam Hussein au pouvoir" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier le code source de la section : Saddam Hussein au pouvoir"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/R%C3%A9publique_d%27Irak_(1968-2003)" title="République d&#39;Irak (1968-2003)">République d'Irak (1968-2003)</a> et <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:1975_Algiers_Agreement.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/1975_Algiers_Agreement.jpg/250px-1975_Algiers_Agreement.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/1975_Algiers_Agreement.jpg/330px-1975_Algiers_Agreement.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/1975_Algiers_Agreement.jpg/500px-1975_Algiers_Agreement.jpg 2x" data-file-width="644" data-file-height="448" /></a><figcaption>Saddam Hussein (à droite) avec <a href="/wiki/Houari_Boum%C3%A9di%C3%A8ne" title="Houari Boumédiène">Houari Boumédiène</a> et le chah d'Iran <a href="/wiki/Mohammad_Reza_Chah" class="mw-redirect" title="Mohammad Reza Chah">Mohammad Reza Chah</a> pendant les <a href="/wiki/Accords_d%27Alger_(1975)" title="Accords d&#39;Alger (1975)">accords d'Alger de 1975</a>.</figcaption></figure> <p>Le <time class="nowrap" datetime="1968-07-17" data-sort-value="1968-07-17">17 juillet 1968</time>&#160;: second coup d’État baasiste. <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a> rejoint à Bagdad son cousin le général <a href="/wiki/Ahmed_Hassan_al-Bakr" title="Ahmed Hassan al-Bakr">Ahmed Hassan al-Bakr</a>, chef du Baas et nouveau président de la République. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1970-03-11" data-sort-value="1970-03-11">11 mars 1970</time>&#160;: accord kurdo-irakien sur l'autonomie du <a href="/wiki/Kurdistan" title="Kurdistan">Kurdistan</a>. Il prévoit une participation des Kurdes aux instances suprêmes de l'État et un recensement destiné à délimiter la région autonome. Des institutions autonomes sont censées être mises en place dans un délai de quatre ans. Pendant cette période de «&#160;ni guerre, ni paix&#160;», l'URSS commence à soutenir l'Irak, tandis que l'Iran, conseillé par Washington, apporte son aide aux Kurdes. </p><p>En 1970 une nouvelle constitution est adoptée, renforçant notamment les droits des femmes&#160;: les droits de vote et d'éligibilité leur sont reconnus, ainsi que l'accès à l'éducation et à la propriété<sup id="cite_ref-:0_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-37"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1972-04-09" data-sort-value="1972-04-09">9 avril 1972</time>&#160;: traité d'amitié et de coopération entre l'<a href="/wiki/Union_des_r%C3%A9publiques_socialistes_sovi%C3%A9tiques" title="Union des républiques socialistes soviétiques">URSS</a> et l'Irak. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1972-06-01" data-sort-value="1972-06-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juin 1972</time>&#160;: Saddam Hussein nationalise le pétrole irakien. </p><p>En <time class="nowrap" datetime="1974-03" data-sort-value="1974-03">mars 1974</time>, Bagdad promulgue unilatéralement une «&#160;loi sur l'autonomie du Kurdistan&#160;»&#160;; très en retrait sur les accords de 1970, elle est rejetée par les Kurdes. La révolte reprend et revêt la forme d'une guerre généralisée. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1975-03-05" data-sort-value="1975-03-05">5 mars 1975</time>&#160;: <a href="/wiki/Accords_d%27Alger_(1975)" title="Accords d&#39;Alger (1975)">accord d'Alger</a> entre le Chah et Saddam Hussein. L'Iran obtient gain de cause sur les différends frontaliers qui l'opposent à l'Irak et retire son appui aux Kurdes. La révolte s'effondre pour reprendre sous la forme de guérilla en 1976. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Saddam_Hussein_1979_(3x4_cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg/165px-Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg" decoding="async" width="165" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg/248px-Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg/330px-Saddam_Hussein_1979_%283x4_cropped%29.jpg 2x" data-file-width="780" data-file-height="1039" /></a><figcaption>Saddam Hussein, président de l'Irak ( 1979-2003)</figcaption></figure> <p>Le <time class="nowrap" datetime="1975-09-06" data-sort-value="1975-09-06">6 septembre 1975</time>&#160;: Jacques Chirac, alors Premier ministre, fait visiter <a href="/wiki/Centre_CEA_de_Cadarache" title="Centre CEA de Cadarache">Cadarache</a> à Saddam Hussein, alors vice-président irakien. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1979-04-06" data-sort-value="1979-04-06">6 avril 1979</time>&#160;: sabotage du double cœur d'<i><a href="/wiki/Osirak" title="Osirak">Osirak</a></i> dans le hangar <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;3 des Constructions navales et industrielles de la Méditerranée, à <a href="/wiki/La_Seyne-sur-Mer" title="La Seyne-sur-Mer">La Seyne-sur-Mer</a>. Le «&#160;groupe écologiste français&#160;» revendique l'attentat, mais le <a href="/wiki/Mossad" title="Mossad">Mossad</a> est suspecté<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite_crochet">[</span>36<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite_crochet">[</span>37<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1979-07-16" data-sort-value="1979-07-16">16 juillet 1979</time>, Saddam Hussein met Hassan al-Bakr à la retraite. Ce même jour, date d'anniversaire de la révolution de 1968, Saddam Hussein accède à la présidence à l'âge de <span class="nowrap">42 ans</span>. Rompant avec le Parti communiste, il procède à des purges massives au sein du Parti Baas - un parti nationaliste arabe, laïc et socialiste, dont les dirigeants sont souvent originaires de la ville de Tikrit - et renoue avec les monarchies du Golfe ainsi qu’avec les pays occidentaux. Le pouvoir de Saddam Hussein s'est donc constitué au départ autour de l'idéologie baasiste, relativement laïque et républicaine. Par ailleurs, il considère l'Islam comme une composante essentielle de la culture arabe. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1979-11-30" data-sort-value="1979-11-30">30 novembre 1979</time>&#160;: à la suite de nombreuses ingérences du gouvernement révolutionnaire iranien sur le territoire irakien visant à déstabiliser et renverser le régime de Saddam Hussein, jugé «&#160;impie&#160;» par Khomeini, - lequel avait pourtant bénéficié de son hospitalité pendant près de quatorze ans -, le gouvernement irakien demande une révision des traités signés en 1975, ce que refuse le gouvernement iranien. En 1980, Bagdad prend l’initiative militaire&#160;: il veut récupérer le <a href="/wiki/Chatt-el-Arab" title="Chatt-el-Arab">Chatt-el-Arab</a> et le <a href="/wiki/Khouzistan" title="Khouzistan">Khouzistan</a> iranien. De plus, il veut mettre un point final à la révolution islamique, qu’il juge prête à tomber et qui menace directement la stabilité du pays. Saddam Hussein voyant que les <a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_iraniennes" title="Forces armées iraniennes">forces armées iraniennes</a> sont affaiblies par la révolution islamique, en profite pour déclencher la guerre. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1980-1988_:_la_guerre_Iran-Irak">1980-1988&#160;: la guerre Iran-Irak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifier la section : 1980-1988&#160;: la guerre Iran-Irak" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier le code source de la section : 1980-1988&#160;: la guerre Iran-Irak"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Guerre_Iran-Irak" title="Guerre Iran-Irak">Guerre Iran-Irak</a>.</div></div> <p>Le <time class="nowrap" datetime="1980-09-22" data-sort-value="1980-09-22">22 septembre 1980</time>, contrairement à ce que pense Saddam Hussein, l’Iran offre une résistance surprenante, et une guerre de tranchée de huit ans s’engage. L'Irak utilise pendant cette guerre des armes chimiques, mais aussi des armes plus conventionnelles. Le conflit change certaines alliances établies depuis très longtemps au Proche-Orient. Le <time class="nowrap" datetime="1981-06-07" data-sort-value="1981-06-07">7 juin 1981</time>, vers <span class="nowrap">17&#160;<abbr class="abbr" title="heures">h</abbr>&#160;30</span>, a lieu l'<a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Op%C3%A9ra" title="Opération Opéra">opération <i>Opéra</i></a>&#160;: l'aviation israélienne avec quatorze chasseurs bombardiers F-16 Falcon détruit le <a href="/wiki/R%C3%A9acteur_nucl%C3%A9aire" title="Réacteur nucléaire">réacteur nucléaire</a> irakien <i><a href="/wiki/Osirak" title="Osirak">Osirak</a></i> en cours de construction avec l'aide de la France, ainsi que les laboratoires et le réacteur nucléaire irakiens situés à Al Tuwaïtha, à une vingtaine de kilomètres de Bagdad. Il s'agissait d'un réacteur expérimental acheté en France par l'Irak, et géré grâce à la collaboration ouverte de la France et de l'Italie, et aussi grâce à la non-hostilité des États-Unis. </p><p>Les 17 et <time class="nowrap" datetime="1988-03-18" data-sort-value="1988-03-18">18 mars 1988</time>, Saddam Hussein ordonne à l’armée d’utiliser l’arme chimique contre la ville kurde de Halabja. Le <time class="nowrap" datetime="1988-07-18" data-sort-value="1988-07-18">18 juillet 1988</time>, Téhéran accepte la résolution de l’ONU sur le cessez-le-feu et le retour aux frontières. Le <time class="nowrap" datetime="1988-08-08" data-sort-value="1988-08-08">8 août 1988</time>, l'annonce officielle de la fin de la guerre est émise. Le conflit a fait un million de morts et des centaines de milliers de blessés. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1990-1991_:_la_guerre_Irak-Koweït,_guerre_du_Golfe"><span id="1990-1991_:_la_guerre_Irak-Kowe.C3.AFt.2C_guerre_du_Golfe"></span>1990-1991&#160;: la guerre Irak-Koweït, guerre du Golfe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifier la section : 1990-1991&#160;: la guerre Irak-Koweït, guerre du Golfe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier le code source de la section : 1990-1991&#160;: la guerre Irak-Koweït, guerre du Golfe"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Invasion_du_Kowe%C3%AFt" title="Invasion du Koweït">Invasion du Koweït</a> et <a href="/wiki/Guerre_du_Golfe" title="Guerre du Golfe">Guerre du Golfe</a>.</div></div> <p>Au cours de l’été 1990, les finances de l'État sont au bord de la banqueroute. Le Koweït exige le remboursement immédiat de la dette contractée par l’Irak et commence à se rembourser en exploitant le gisement de Rumaila qui s’étend sur les deux territoires. Il porte ainsi préjudice à l’Irak, sorti de la guerre avec une dette extérieure de plus de <span class="nowrap">70 milliards</span> de dollars, dont 40 dus au Koweït et à l'<a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a>. Saddam Hussein pense sortir de l’impasse en se «&#160;ré-annexant&#160;» le territoire koweïtien qui, sur la base des frontières tracées en 1922 par le proconsul britannique Sir Percy Cox, barre l’accès de l’Irak au Golfe. Washington laisse croire à Bagdad qu’il veut rester en dehors du contentieux&#160;; l’ambassadrice des États-Unis à Bagdad, April Glaspie, assure à Saddam Hussein que les États-Unis désirent avoir les meilleures relations avec l’Irak et n’entendent pas interférer dans les conflits inter-arabes. L'Irak <a href="/wiki/Invasion_du_Kowe%C3%AFt" title="Invasion du Koweït">envahit le Koweït</a>. Commence alors la <a href="/wiki/Guerre_du_Golfe" title="Guerre du Golfe">guerre du Golfe</a>, menée sous l'égide de l'ONU. Des <a href="/wiki/Insurrection_irakienne_de_1991" title="Insurrection irakienne de 1991">insurrections</a> éclatent dans plusieurs régions chiites étalées dans le temps. L’ONU vote un <a href="/wiki/Sanctions_contre_l%27Irak" title="Sanctions contre l&#39;Irak">embargo qui dura douze ans</a>. Selon un rapport du <a href="/wiki/Conseil_%C3%A9conomique_et_social_des_Nations_unies" title="Conseil économique et social des Nations unies">Conseil économique et social des Nations unies</a>, il cause entre 500&#160;000 et 1,5&#160;million de morts, dont une majorité d'enfants<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite_crochet">[</span>38<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Cependant ces chiffres sont contestés&#160;; l'ONU réfute par la suite ses propres enquêtes qui, selon un rapport du <i><a href="/wiki/London_School_of_Economics" title="London School of Economics">London School of Economics</a></i> — rédigés par les chercheurs Tim Dyson et Valerie Cetorelli et publié en <time class="nowrap" datetime="2017-08" data-sort-value="2017-08">août 2017</time> — se basaient sur des bilans fournis et manipulés par le gouvernement irakien<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite_crochet">[</span>39<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1990-08-08" data-sort-value="1990-08-08">8 août 1990</time>, l’Irak occupe le Koweït&#160;: Premières sanctions de l’ONU, conduisant à un embargo et à une coalition de plus de trente pays contre Bagdad. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1991-01-17" data-sort-value="1991-01-17">17 janvier 1991</time>, «&#160;Tempête du désert&#160;»&#160;: la coalition internationale, à la demande de l'ONU, intervient militairement en Irak et au Koweït. Objectif&#160;: la destruction du potentiel militaire et de l'infrastructure économique de l'Irak, ainsi que l'évacuation du Koweït. Pendant <span class="nowrap">43 jours</span> l’aviation américaine et alliée effectue, avec 2&#160;800&#160;avions, plus de 110&#160;000&#160;sorties, larguant 250&#160;000&#160;bombes, dont celles à fragmentation qui diffusent <span class="nowrap">10 millions</span> de sous-munitions, quantitativement autant que l'Allemagne pendant toute la Seconde Guerre mondiale. À la suite de ces bombardements, des milliers de familles sont forcées de fuir le pays. Plus de 100&#160;000&#160;soldats irakiens ont été tués et 20&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="victimes civiles"><a href="/wiki/Victimes_civiles" class="mw-redirect" title="Victimes civiles">victimes civiles</a></abbr> ont péri sous les bombardements<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite_crochet">[</span>40<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Le <time class="nowrap" datetime="1991-02-26" data-sort-value="1991-02-26">26 février 1991</time>, Saddam Hussein annonce son retrait du Koweït. Les combats cessent le <time class="nowrap" datetime="02-28" data-sort-value="02-28">28 février</time>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Après-guerre"><span id="Apr.C3.A8s-guerre"></span>Après-guerre</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifier la section : Après-guerre" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=15" title="Modifier le code source de la section : Après-guerre"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Insurrection_irakienne_de_1991" title="Insurrection irakienne de 1991">Insurrection irakienne de 1991</a> et <a href="/wiki/Armes_de_destruction_massive_en_Irak" title="Armes de destruction massive en Irak">Armes de destruction massive en Irak</a>.</div></div> <p>Le <time class="nowrap" datetime="1991-04-03" data-sort-value="1991-04-03">3 avril 1991</time>, la résolution 687 du Conseil de sécurité de l'ONU fixe un cessez-le-feu définitif et impose à l'Irak, notamment, l'<a href="/wiki/Armes_de_destruction_massive_en_Irak" title="Armes de destruction massive en Irak">élimination de toutes ses armes de destruction massive</a>. Création de la Commission spéciale des Nations unies chargée du désarmement, l'Unscom. Le <time class="nowrap" datetime="1991-04-05" data-sort-value="1991-04-05">5 avril 1991</time>, après l'insurrection kurde dans le Nord irakien et chiite dans le Sud, le Conseil de sécurité adopte la résolution 688 qui condamne la répression des populations civiles irakiennes et appelle à une aide humanitaire. Le <time class="nowrap" datetime="1991-12-20" data-sort-value="1991-12-20">20 décembre 1991</time>, L'ONU décide de maintenir l'<a href="/wiki/Sanctions_contre_l%27Irak" title="Sanctions contre l&#39;Irak">embargo total contre l'Irak</a>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="1995-04-14" data-sort-value="1995-04-14">14 avril 1995</time>, la résolution 986, dite «&#160;pétrole contre nourriture&#160;», autorise Bagdad pour des raisons humanitaires à procéder à des ventes limitées de pétrole. En <time class="nowrap" datetime="1998-10" data-sort-value="1998-10">octobre 1998</time>, Bagdad décide de rompre totalement la coopération avec l'Unscom, affirmant qu'il n'a plus aucun espoir de voir l'ONU recommander une levée des sanctions. Bill Clinton lance en décembre, et sans mandat de l'ONU, l'<a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Desert_Fox" title="Opération Desert Fox">opération Desert Fox</a> pour obliger Bagdad à coopérer. Dans les années suivantes, les États-Unis et la Grande-Bretagne lancent des opérations quotidiennes dans les zones d'exclusion aérienne. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="2003_:_la_guerre_d'Irak,_seconde_guerre_du_Golfe"><span id="2003_:_la_guerre_d.27Irak.2C_seconde_guerre_du_Golfe"></span>2003&#160;: la guerre d'Irak, seconde guerre du Golfe</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Modifier la section : 2003&#160;: la guerre d&#39;Irak, seconde guerre du Golfe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=16" title="Modifier le code source de la section : 2003&#160;: la guerre d&#39;Irak, seconde guerre du Golfe"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Articles détaillés&#160;: <a href="/wiki/Op%C3%A9ration_Libert%C3%A9_irakienne" class="mw-redirect" title="Opération Liberté irakienne">Opération Liberté irakienne</a>, <a href="/wiki/Guerre_d%27Irak" title="Guerre d&#39;Irak">Guerre d'Irak</a>, <a href="/wiki/Cons%C3%A9quences_de_la_guerre_d%27Irak" class="mw-redirect" title="Conséquences de la guerre d&#39;Irak">Conséquences de la guerre d'Irak</a>, <a href="/wiki/Liste_d%27attentats_de_la_guerre_d%27Irak" title="Liste d&#39;attentats de la guerre d&#39;Irak">Liste d'attentats de la guerre d'Irak</a>, <a href="/wiki/Gu%C3%A9rilla_irakienne" title="Guérilla irakienne">Guérilla irakienne</a> et <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_guerre_civile_irakienne" title="Première guerre civile irakienne">Première guerre civile irakienne</a>.</div></div> <p>Le <time class="nowrap" datetime="2003-03-20" data-sort-value="2003-03-20">20 mars 2003</time>&#160;: l’Irak est attaqué par une coalition alliée des États-Unis et du Royaume-Uni, sans mandat de l'ONU et soutenue par plusieurs dizaines de pays dont le <a href="/wiki/Japon" title="Japon">Japon</a>, la <a href="/wiki/Cor%C3%A9e_du_Sud" title="Corée du Sud">Corée du Sud</a>, la <a href="/wiki/Pologne" title="Pologne">Pologne</a>, l’<a href="/wiki/Espagne" title="Espagne">Espagne</a> et l’<a href="/wiki/Italie" title="Italie">Italie</a>. Le régime de Saddam Hussein est renversé trois semaines après l’entrée des troupes de la coalition dans le pays. Cette <a href="/wiki/Guerre_d%27Irak" title="Guerre d&#39;Irak">deuxième guerre du Golfe</a> s’achève officiellement le <time class="nowrap" datetime="2003-05-01" data-sort-value="2003-05-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> mai 2003</time>. Le pays est ensuite occupé par la coalition. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Falloujah_soldat.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Falloujah_soldat.png/220px-Falloujah_soldat.png" decoding="async" width="220" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Falloujah_soldat.png/330px-Falloujah_soldat.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Falloujah_soldat.png/440px-Falloujah_soldat.png 2x" data-file-width="483" data-file-height="367" /></a><figcaption>Un soldat américain à Falloujah en 2003.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Fallujah_2004.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Fallujah_2004.JPG/220px-Fallujah_2004.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Fallujah_2004.JPG/330px-Fallujah_2004.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Fallujah_2004.JPG/440px-Fallujah_2004.JPG 2x" data-file-width="3000" data-file-height="1996" /></a><figcaption><a href="/wiki/Deuxi%C3%A8me_bataille_de_Falloujah" title="Deuxième bataille de Falloujah">Bataille de Falloujah</a>.</figcaption></figure> <p>Le <time class="nowrap" datetime="2004-06-28" data-sort-value="2004-06-28">28 juin 2004</time>&#160;: le pouvoir a été remis entre les mains d’un gouvernement intérimaire, au pouvoir inexistant, dirigé par <a href="/wiki/Iyad_Allaoui" title="Iyad Allaoui">Iyad Allaoui</a>. Ce transfert concerne aussi bien l'autorité civile que militaire. Les troupes de la coalition doivent «&#160;demander&#160;» l'autorisation du gouvernement irakien avant toute opération militaire offensive<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite_crochet">[</span>41<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;; toutefois, seule l'armée américaine et, jusqu'en 2007, les troupes britanniques, participent à de telles opérations. (Tous les contingents étrangers en Irak, à l'exception de celui des États-Unis et, à une certaine époque, du contingent britannique, ne peuvent se servir de leurs armes qu'en état de «&#160;<a href="/wiki/L%C3%A9gitime_d%C3%A9fense" title="Légitime défense">légitime défense</a>&#160;»). </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2005-01-30" data-sort-value="2005-01-30">30 janvier 2005</time> ont lieu les premières élections réellement démocratiques de l'histoire du pays, dans un climat de terreur. Les chiites et kurdes d’Irak se sont malgré tout massivement rendus aux urnes, malgré des menaces terroristes. Le <time class="nowrap" datetime="2005-04-06" data-sort-value="2005-04-06">6 avril 2005</time>, l’Irak s'est choisi pour la première fois de son histoire un président kurde, <a href="/wiki/Jalal_Talabani" title="Jalal Talabani">Jalal Talabani</a>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2006-02-22" data-sort-value="2006-02-22">22 février 2006</time><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite_crochet">[</span>42<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite_crochet">[</span>43<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, un attentat contre le <a href="/wiki/Sanctuaire_Al-Askari" title="Sanctuaire Al-Askari">sanctuaire Al-Askari</a> à <a href="/wiki/Samarra" title="Samarra">Samarra</a>, un des hauts lieux saints du chiisme irakien, provoque une vague de représailles et le début de la <a href="/wiki/Premi%C3%A8re_guerre_civile_irakienne" title="Première guerre civile irakienne">première guerre civile irakienne</a>, entre les groupes insurgés <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">sunnites</a> et <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiites</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite_crochet">[</span>44<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2006-12-30" data-sort-value="2006-12-30">30 décembre 2006</time>, Saddam Hussein est exécuté à Bagdad, le jour de l'<a href="/wiki/A%C3%AFd_al-Adha" title="Aïd al-Adha">Aïd al-Adha</a> par pendaison pour crimes contre l'humanité, à la suite d'une procédure judiciaire, «&#160;supervisée&#160;» ou «&#160;dirigée&#160;» par les autorités américaines (le procès se déroula sans avocat pour l'accusé, les trois avocats devant assurer sa défense ayant tour à tour été assassinés dans les premiers jours du procès, et Saddam Hussein ayant refusé les avocats commis d'office qui lui avaient alors été proposés en remplacement par le <a href="/wiki/Tribunal_sp%C3%A9cial_irakien" title="Tribunal spécial irakien">Tribunal spécial irakien</a>). Ces deux «&#160;incidents&#160;», s'ajoutant à celui de la diffusion des photographies de Saddam Husein que les Américains avaient prises lors de sa «&#160;capture&#160;» et qui avaient été «&#160;très diversement perçues&#160;» en Irak, ont beaucoup contribué à déterminer l'attitude finale des sunnites vis-à-vis de l'occupant et du nouveau régime). </p><p>Des années après la fin officielle de la guerre, le gouvernement de l’Irak est très fragile. Les violences sont quotidiennes, résultant des attaques de soldats et de convois de l'armée américaine par des <a href="/wiki/Insurrection" title="Insurrection">insurgés</a>, de la <a href="/wiki/Guerre_civile" title="Guerre civile">guerre civile</a> entre les chiites, sunnites <a href="/wiki/Parti_Baas" title="Parti Baas">baasistes</a> et les sunnites <a href="/wiki/Salafisme" title="Salafisme">salafistes</a>, et entre le pouvoir en place et des groupuscules islamistes qui opéreraient actuellement en Irak, tels qu'<a href="/w/index.php?title=Jamaat_Ansar_al-Sunna&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jamaat Ansar al-Sunna (page inexistante)">Ansar al-Sunna</a>&#160;<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jamaat_Ansar_al-Sunna" class="extiw" title="en:Jamaat Ansar al-Sunna"><span class="indicateur-langue" title="Article en anglais&#160;: «&#160;Jamaat Ansar al-Sunna&#160;»">(en)</span></a>, ou <a href="/wiki/Al-Qa%C3%AFda" title="Al-Qaïda">Al-Qaïda</a>. </p><p>À partir de fin 2008, les États-Unis se désengagent progressivement en finançant notamment les milices sunnites <a href="/wiki/Sahwa" title="Sahwa">Sahwa</a> afin d'affronter l'<a href="/wiki/%C3%89tat_islamique_(organisation)" title="État islamique (organisation)">État islamique d'Irak</a> et commencent à se retirer à partir du <time class="nowrap" datetime="2009-06-30" data-sort-value="2009-06-30">30 juin 2009</time>, date à laquelle la première guerre civile irakienne prend fin<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite_crochet">[</span>45<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite_crochet">[</span>46<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les violences enregistrent une nette diminution&#160;: 2010 serait l'année la moins meurtrière pour les civils irakiens 3&#160;976&#160;morts depuis le début de la guerre. À Bagdad, où l'on enregistrait en moyenne un attentat toutes les deux semaines en 2006 ou en 2007, les attaques terroristes se font moins fréquentes, même si la communauté chrétienne a connu un «&#160;décembre noir&#160;» en 2010. Même si les menaces d'attentats ou de kidnappings planent toujours sur la capitale irakienne, les fêtards s'enhardissent de plus en plus tard dans les rues, en dépit des couvre-feux. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2011-12-18" data-sort-value="2011-12-18">18 décembre 2011</time>, les derniers soldats américains quittent l'Irak, mettant fin à la <a href="/wiki/Guerre_d%27Irak" title="Guerre d&#39;Irak">guerre d'Irak</a>. Ne reste qu'un contingent chargé de protéger l'ambassade américaine, et une centaine d'instructeurs pour l'armée irakienne. Faute d'accord d'immunité avec le gouvernement irakien, aucune force antiterroriste ne reste sur place. </p><p>L’échec des négociations avec le premier ministre <a href="/wiki/Nouri_al-Maliki" title="Nouri al-Maliki">Nouri al-Maliki</a> sur l'immunité des <a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_des_%C3%89tats-Unis" title="Forces armées des États-Unis">soldats américains</a> font que le <a href="/wiki/Pentagone_(%C3%89tats-Unis)" title="Pentagone (États-Unis)">Pentagone</a> a abandonné l'idée d'une force antiterroriste permanente sur le sol irakien. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="2013_:_la_seconde_guerre_civile_irakienne">2013&#160;: la seconde guerre civile irakienne</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Modifier la section : 2013&#160;: la seconde guerre civile irakienne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=17" title="Modifier le code source de la section : 2013&#160;: la seconde guerre civile irakienne"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Seconde_guerre_civile_irakienne" title="Seconde guerre civile irakienne">Seconde guerre civile irakienne</a>.</div></div> <p>Le <time class="nowrap" datetime="2013-12-30" data-sort-value="2013-12-30">30 décembre 2013</time>, une insurrection de tribus sunnites éclate dans la province d'<a href="/wiki/Al-Anbar_(province)" title="Al-Anbar (province)">Al-Anbar</a> et engendre la <a href="/wiki/Seconde_guerre_civile_irakienne" title="Seconde guerre civile irakienne">seconde guerre civile irakienne</a><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite_crochet">[</span>47<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite_crochet">[</span>48<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Des djihadistes créent l'<a href="/wiki/%C3%89tat_islamique_(organisation)" title="État islamique (organisation)">État Islamique</a> (EI) à cheval sur l'est de la Syrie et l'ouest de l'Irak et persécutent des <a href="/wiki/Chr%C3%A9tien" title="Chrétien">chrétiens</a> et des <a href="/wiki/Y%C3%A9zidisme" title="Yézidisme">yézidis</a> qui sont obligés de fuir au <a href="/wiki/Kurdistan_irakien" title="Kurdistan irakien">Kurdistan</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="À_partir_de_2018"><span id=".C3.80_partir_de_2018"></span>À partir de 2018</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Modifier la section : À partir de 2018" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=18" title="Modifier le code source de la section : À partir de 2018"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les tensions sont toujours extrêmement présentes surtout à cause du <a href="/wiki/Conflit_kurde_en_Turquie" title="Conflit kurde en Turquie">conflit entre la Turquie et les Kurdes</a> ou de Daech qui organise toujours des <a href="/wiki/Gu%C3%A9rilla" title="Guérilla">guérillas</a> et des <a href="/wiki/Attentat" title="Attentat">attentats</a>. En janvier 2021, un attentat perpétré par deux kamikazes sur un marché de Bagdad fait <span class="nowrap">32 morts</span>. En juillet de la même année, un autre attentat revendiqué par Daech à la veille de l’Aïd, fait au moins <span class="nowrap">36 morts</span>, en majorité des femmes et des enfants, à Sadr City banlieue populaire de la capitale&#160;; fief du puissant leader chiite <a href="/wiki/Moqtada_Sadr" class="mw-redirect" title="Moqtada Sadr">Moqtada Sadr</a>. Officiellement vaincu, l'État islamique conserve des cellules toujours présentes dans le pays, notamment dans les zones montagneuses et désertiques, et revendique ces attaques ponctuelles<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite_crochet">[</span>49<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Selon un rapport onusien publié début 2021, l'organisation djihadiste continue de mener une insurrection soutenue de part et d'autre de la frontière entre l'Irak et la Syrie. Dans ces deux pays, l'organisation djihadiste conserverait «&#160;en tout 10&#160;000 combattants actifs&#160;»<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite_crochet">[</span>50<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 2023, le poids des milices paramilitaires reste prépondérant. Il y a environ 80 milices importantes dans le pays, réunies dans une coalition nommée le <i><a href="/wiki/Hachd_al-Chaabi" title="Hachd al-Chaabi">Hachd al-Chaabi</a></i> «&#160;Unités de mobilisation populaire&#160;». Elles émargent au budget du ministère de la défense et sont payées par l'État irakien. Chaque milice contrôle un territoire y compris l'activité économique afférente<sup id="cite_ref-cfri202305_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-cfri202305-53"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politique">Politique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Modifier la section : Politique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=19" title="Modifier le code source de la section : Politique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Politique_en_Irak" title="Politique en Irak">Politique en Irak</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Iraq-election2005-V.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Iraq-election2005-V.jpg/170px-Iraq-election2005-V.jpg" decoding="async" width="170" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Iraq-election2005-V.jpg/255px-Iraq-election2005-V.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Iraq-election2005-V.jpg/340px-Iraq-election2005-V.jpg 2x" data-file-width="1960" data-file-height="3008" /></a><figcaption>Un Irakien faisant le signe de la victoire en montrant son doigt marqué par l'encre indélébile, en janvier 2005.</figcaption></figure> <p>Jusqu'en 2003, l'Irak était officiellement une <a href="/wiki/R%C3%A9publique" title="République">république</a> depuis le début des années 1960, gouvernée par <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a> depuis le <time class="nowrap" datetime="1979-07-16" data-sort-value="1979-07-16">16 juillet 1979</time>. </p><p>L'<a href="/wiki/Guerre_d%27Irak" title="Guerre d&#39;Irak">attaque</a> menée par les États-Unis et le Royaume-Uni soutenue par plusieurs dizaines de pays a entraîné le renversement du gouvernement de <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a> et la présence des armées étrangères coalisées. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gouvernement_provisoire">Gouvernement provisoire</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Modifier la section : Gouvernement provisoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=20" title="Modifier le code source de la section : Gouvernement provisoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>D'<time class="nowrap" datetime="2005-04" data-sort-value="2005-04">avril 2005</time> à <time class="nowrap" datetime="2006-05" data-sort-value="2006-05">mai 2006</time>, le pouvoir est détenu par le <a href="/wiki/Gouvernement_int%C3%A9rimaire_irakien" title="Gouvernement intérimaire irakien">gouvernement de transition</a> dirigé par le chiite <a href="/wiki/Ibrahim_al-Jaafari" title="Ibrahim al-Jaafari">Ibrahim al-Jaafari</a>. <a href="/wiki/Jalal_Talabani" title="Jalal Talabani">Jalal Talabani</a>, le nouveau président irakien intérimaire, est un important dirigeant <a href="/wiki/Kurdes" title="Kurdes">kurde</a>, favorable à la scission de l'Irak en trois entités distinctes, idée considérée comme totalement inacceptable par la minorité sunnite. Les chiites ont toutefois une position intermédiaire, préférant quant à eux créer un État fédéral. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Élections_législatives_de_janvier_2005"><span id=".C3.89lections_l.C3.A9gislatives_de_janvier_2005"></span>Élections législatives de janvier 2005</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Modifier la section : Élections législatives de janvier 2005" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=21" title="Modifier le code source de la section : Élections législatives de janvier 2005"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_irakiennes_de_janvier_2005" title="Élections législatives irakiennes de janvier 2005">Élections législatives de janvier 2005</a>.</div></div> <p>Le scrutin du <time class="nowrap" datetime="2005-01-30" data-sort-value="2005-01-30">30 janvier 2005</time> proposait l'<a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_irakiennes_de_janvier_2005" title="Élections législatives irakiennes de janvier 2005">élection d'une assemblée nationale constituante</a>, composée de <span class="nowrap">275 sièges</span>. La journée du vote fut marquée par des attentats ayant tué <span class="nowrap">36 personnes</span> dont 30 civils. Le taux de participation s'établit à 58&#160;% (8&#160;456&#160;266 votants). </p><p>La Commission de rédaction de la <a href="/wiki/Constitution" title="Constitution">Constitution</a>, qui a écrit la loi fondamentale de l'Irak avant le <time class="nowrap" datetime="2005-08-15" data-sort-value="2005-08-15">15 août 2005</time>, réunit <span class="nowrap">55 membres</span> dont <span class="nowrap">25 sunnites</span>. Elle est proposée à l'approbation du peuple le <time class="nowrap" datetime="2005-10-15" data-sort-value="2005-10-15">15 octobre 2005</time>&#160;: 61&#160;% des citoyens ont participé à cette consultation démocratique, malgré les tentatives d'intimidation qui ont fait quatre morts dans tout le pays. Les résultats sont connus le <time class="nowrap" datetime="2005-10-24" data-sort-value="2005-10-24">24 octobre 2005</time>&#160;: la Constitution est acceptée par 78&#160;% des suffrages exprimés. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Élections_législatives_de_décembre_2005"><span id=".C3.89lections_l.C3.A9gislatives_de_d.C3.A9cembre_2005"></span>Élections législatives de décembre 2005</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Modifier la section : Élections législatives de décembre 2005" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=22" title="Modifier le code source de la section : Élections législatives de décembre 2005"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_irakiennes_de_d%C3%A9cembre_2005" title="Élections législatives irakiennes de décembre 2005">Élections législatives de décembre 2005</a>.</div></div> <p>Une fois la constitution approuvée, l'élection de la chambre basse (<a href="/wiki/Conseil_des_repr%C3%A9sentants_(Irak)" title="Conseil des représentants (Irak)">Conseil des représentants</a>), en <time class="nowrap" datetime="2005-12" data-sort-value="2005-12">décembre 2005</time> devait mettre en place une assemblée nationale permanente et un gouvernement qui ne soit plus de transition. </p><p>Les élections de <time class="nowrap" datetime="2005-12" data-sort-value="2005-12">décembre 2005</time> sont marquées par la victoire de l'<a href="/wiki/Alliance_irakienne_unifi%C3%A9e" title="Alliance irakienne unifiée">Alliance irakienne unifiée</a>, avec un taux de participation de près de 80&#160;%. En <time class="nowrap" datetime="2006-05" data-sort-value="2006-05">mai 2006</time>, <a href="/wiki/Nouri_al-Maliki" title="Nouri al-Maliki">Nouri al-Maliki</a> est investi Premier ministre à la tête d'un gouvernement de coalition. Le mandat des députés est de <span class="nowrap">4 ans</span> et devait se terminer fin 2009. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Élections_législatives_de_2010"><span id=".C3.89lections_l.C3.A9gislatives_de_2010"></span>Élections législatives de 2010</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Modifier la section : Élections législatives de 2010" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=23" title="Modifier le code source de la section : Élections législatives de 2010"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_irakiennes_de_2010" title="Élections législatives irakiennes de 2010">Élections législatives de 2010</a>.</div></div> <p>Les élections législatives de 2010 sont marquées par un taux de participation de près de 63&#160;%, malgré des menaces d'attentats contre les bureaux de vote, et une série d'attentats faisant <span class="nowrap">40 morts</span> le jour du scrutin. Les résultats montrent l'importante remontée des sunnites par la victoire de la coalition laïque du <a href="/wiki/Mouvement_national_irakien" title="Mouvement national irakien">Mouvement national irakien</a> (25,8&#160;%), suivie de près par la <a href="/wiki/Coalition_de_l%27%C3%89tat_de_droit" title="Coalition de l&#39;État de droit">Coalition de l'État de droit</a> du Premier ministre <a href="/wiki/Nouri_al-Maliki" title="Nouri al-Maliki">Nouri al-Maliki</a> (25,7&#160;%), et le déclin relatif de l'<a href="/wiki/Alliance_irakienne_unifi%C3%A9e" title="Alliance irakienne unifiée">Alliance irakienne unifiée</a> (19&#160;%). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Géographie_2"><span id="G.C3.A9ographie_2"></span>Géographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Modifier la section : Géographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=24" title="Modifier le code source de la section : Géographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/G%C3%A9ographie_de_l%27Irak" title="Géographie de l&#39;Irak">Géographie de l'Irak</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg/170px-Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg" decoding="async" width="170" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg/255px-Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg/340px-Satellite_image_of_Iraq_in_August_2003.jpg 2x" data-file-width="3639" data-file-height="3778" /></a><figcaption>Image satellite de l'Irak en septembre 2003.</figcaption></figure> <p>D’une superficie de 437&#160;052&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr> (dont 4&#160;910&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre carré">km<sup>2</sup></abbr> d'eau), il partage ses frontières terrestres de 3&#160;650&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr> avec la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> (352&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>), l’<a href="/wiki/Fronti%C3%A8re_entre_l%27Irak_et_l%27Iran" title="Frontière entre l&#39;Irak et l&#39;Iran">Iran</a> (1&#160;458&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>), le <a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a> (240&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>), l’<a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a> (814&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>), la <a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a> (181&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>) et la <a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a> (605&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr>). </p><p>L’Irak est majoritairement composé de plaines désertiques dans la partie occidentale du pays, fertiles à l’est de l’<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a> et du <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a>&#160;; des marais bordent, au sud, la frontière iranienne&#160;; une zone de montagnes s’étend au nord-est le long des frontières avec la Turquie et l’Iran. Le climat est désertique à l’ouest, chaud et humide dans la partie est. Le Nord possède un climat montagnard avec des hivers froids et enneigés et des étés cléments du fait de l’altitude. </p><p>Le pays est dominé par la vaste plaine de la <a href="/wiki/M%C3%A9sopotamie" title="Mésopotamie">Mésopotamie</a> où coulent, en direction du Golfe persique, le Tigre (1&#160;718&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr> dont 1&#160;419 en Irak) et l'Euphrate (2&#160;330&#160;<abbr class="abbr" title="kilomètre">km</abbr> dont 1&#160;200 en Irak). </p><p>Le Nord est occupé par les hautes montagnes du <a href="/wiki/Kurdistan_irakien" title="Kurdistan irakien">Kurdistan</a> qui, avec des sommets dépassant ou approchant les 3&#160;000&#160;mètres (<a href="/wiki/Cheekha_Dar" title="Cheekha Dar">Cheekha Dar</a>, <a href="/wiki/Halgurd" title="Halgurd">Halgurd</a>, Shax-î Ḧesarost, ce dernier atteignant 2&#160;874&#160;mètres) prolongent le Taurus turc ou le Zagros iranien. </p><p>Les plateaux steppiques s'abaissent en pente douce vers la Mésopotamie. Aux confins de la Turquie et de la Syrie, le plateau de la Chamiyé est coupé par l'<a href="/wiki/Euphrate" title="Euphrate">Euphrate</a> qui est bordé par des talus abrupts ('irâq). En aval de Hit et de Samara, les vallées du <a href="/wiki/Tigre_(fleuve)" title="Tigre (fleuve)">Tigre</a> et de l'Euphrate forment une large plaine alluviale&#160;: la Mésopotamie proprement dite. Aux environs de Bagdad, les deux fleuves se rapprochent puis s'étalent dans une basse plaine marécageuse, avant de former le Chatt-el-Arab débouchant sur le Golfe persique par un vaste delta. La violence des crues a rendu nécessaire la construction de barrages qui distribuent les surplus d'eau par exemple vers le lac Habbaniyya, vers des dépressions, des réservoirs artificiels, des canaux, afin de mettre villes et campagnes à l'abri des inondations. </p><p>L'Irak est vulnérable face au changement climatique. Une augmentation d’un mètre du niveau des mers forcerait à l’exil les deux millions d’habitants de <a href="/wiki/Bassorah" title="Bassorah">Bassorah</a>, tandis qu’une augmentation de trois mètres irait jusqu’à <span class="nowrap">150 kilomètres</span> à l’intérieur des terres et submergerait des millions d’autres personnes dans un marais géant. La <a href="/wiki/Banque_mondiale" title="Banque mondiale">Banque mondiale</a> prévoit une baisse de près de 10&#160;% des précipitations annuelles d’ici 2050, ce qui aggraverait les problèmes d’évaporation et ferait basculer l’Irak de la précarité dans une véritable crise de l'eau<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite_crochet">[</span>52<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Bien que connu pendant des siècles comme faisant partie du «&#160;<a href="/wiki/Croissant_fertile" title="Croissant fertile">Croissant fertile</a>&#160;», avec ses riches civilisations arrosées par le Tigre et l'Euphrate, le pays a vu la situation de l'eau se dégrader en raison des changements climatiques, de sa mauvaise gestion et de la pollution. Le débit des fleuves irakiens a chuté de 1&#160;350&#160;<abbr class="abbr" title="mètre cube par seconde">m<sup>3</sup>/s</abbr> en 1920 à moins de 150&#160;<abbr class="abbr" title="mètre cube par seconde">m<sup>3</sup>/s</abbr> en 2020<sup id="cite_ref-:4_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-55"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. La construction de barrages en amont par la <a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a> et l'<a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> a coupé l'approvisionnement en eau de ces rivières vitales et de leurs affluents, tout en donnant à <a href="/wiki/Ankara" title="Ankara">Ankara</a> et à <a href="/wiki/T%C3%A9h%C3%A9ran" title="Téhéran">Téhéran</a> un pouvoir considérable sur leur voisin. Plus de 90&#160;% de l'eau irakienne provient de l'extérieur du pays. Le contrôle de ce qui reste d'eau alimente les tensions internes en Irak, les barrages et réservoirs locaux étant de plus en plus l'objet de l'attention des groupes armés<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite_crochet">[</span>54<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <a href="/wiki/Groupe_d%27experts_intergouvernemental_sur_l%27%C3%A9volution_du_climat" title="Groupe d&#39;experts intergouvernemental sur l&#39;évolution du climat">Groupe d'experts intergouvernemental sur l'évolution du climat</a> (GIEC) prévoit une augmentation des températures moyennes de 2° Celsius au cours des prochaines années. Les incendies et les tempêtes de sable et de poussière sont de plus en plus fréquents dans le pays<sup id="cite_ref-:4_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-55"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Administration">Administration</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Modifier la section : Administration" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=25" title="Modifier le code source de la section : Administration"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Provinces">Provinces</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Modifier la section : Provinces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=26" title="Modifier le code source de la section : Provinces"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Gouvernorats_de_l%27Irak" title="Gouvernorats de l&#39;Irak">Gouvernorats de l'Irak</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Iraqi_Governorates_(numbered).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Iraqi_Governorates_%28numbered%29.png/220px-Iraqi_Governorates_%28numbered%29.png" decoding="async" width="220" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Iraqi_Governorates_%28numbered%29.png 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="301" /></a><figcaption>Provinces d'Irak avec leur numéro.</figcaption></figure> <div style="column-width:19em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ol><li><a href="/wiki/Bagdad_(province)" title="Bagdad (province)">Bagdad</a></li> <li><a href="/wiki/Salah_ad-Din_(province)" title="Salah ad-Din (province)">Salah ad-Din</a></li> <li><a href="/wiki/Diyala_(province)" title="Diyala (province)">Diyala</a></li> <li><a href="/wiki/Wasit_(province)" class="mw-redirect" title="Wasit (province)">Wasit</a></li> <li><a href="/wiki/Maysan" title="Maysan">Maysan</a></li> <li><a href="/wiki/Al-Basra_(province)" title="Al-Basra (province)">Al-Basra</a></li> <li><a href="/wiki/Dhi_Qar" title="Dhi Qar">Dhi Qar</a></li> <li><a href="/wiki/Al-Muthanna" title="Al-Muthanna">Al-Muthanna</a></li> <li><a href="/wiki/Al-Qadisiyya_(province)" title="Al-Qadisiyya (province)">Al-Qadisiyya</a></li> <li><a href="/wiki/Babil_(province)" class="mw-redirect" title="Babil (province)">Babil</a></li> <li><a href="/wiki/Karbala_(province)" title="Karbala (province)">Karbala</a></li> <li><a href="/wiki/An-Najaf_(province)" title="An-Najaf (province)">An-Najaf</a></li> <li><a href="/wiki/Al-Anbar_(province)" title="Al-Anbar (province)">Al-Anbâr</a></li> <li><a href="/wiki/Ninive_(province)" title="Ninive (province)">Ninive</a></li> <li><a href="/wiki/Dahuk_(province)" title="Dahuk (province)">Dahuk</a></li> <li><a href="/wiki/Erbil_(province)" title="Erbil (province)">Erbil</a></li> <li><a href="/wiki/Kirkouk_(province)" title="Kirkouk (province)">Kirkouk</a> (At-Tâ'mîm)</li> <li><a href="/wiki/As-Sulaymaniya" title="As-Sulaymaniya">As-Sulaymaniya</a></li> <li><a href="/wiki/Halabja_(province)" title="Halabja (province)">Halabja</a></li></ol> </div> <p>Cette liste de subdivisions a été établie en 1976. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Principales_villes">Principales villes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Modifier la section : Principales villes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=27" title="Modifier le code source de la section : Principales villes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Irak_karte.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Irak_karte.png/220px-Irak_karte.png" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Irak_karte.png/330px-Irak_karte.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Irak_karte.png/440px-Irak_karte.png 2x" data-file-width="1260" data-file-height="1279" /></a><figcaption>Carte des villes de l'Irak.</figcaption></figure> <div style="column-width:18em;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Erbil" title="Erbil">Erbil</a></li> <li><a href="/wiki/Bakouba" title="Bakouba">Baaquba</a></li> <li><a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C3%AFji" title="Baïji">Bayjî</a></li> <li><a href="/wiki/Bassorah" title="Bassorah">Bassorah</a></li> <li><a href="/wiki/Dohuk" title="Dohuk">Dohuk</a></li> <li><a href="/wiki/Falloujah" title="Falloujah">Falloujah</a></li> <li><a href="/wiki/Kerbala" title="Kerbala">Kerbala</a></li> <li><a href="/wiki/Kirkouk" title="Kirkouk">Kirkûk</a></li> <li><a href="/wiki/Mossoul" title="Mossoul">Mossoul</a></li> <li><a href="/wiki/Nadjaf" title="Nadjaf">Nadjaf</a></li> <li><a href="/wiki/Nassiriya" class="mw-redirect" title="Nassiriya">Nassiriya</a></li> <li><a href="/wiki/Samarra" title="Samarra">Samarra</a></li> <li><a href="/wiki/Souleimaniye" title="Souleimaniye">Sulaymaniya</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Économie"><span id=".C3.89conomie"></span>Économie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Modifier la section : Économie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=28" title="Modifier le code source de la section : Économie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Emojione_267B.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/17px-Emojione_267B.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/26px-Emojione_267B.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Emojione_267B.svg/34px-Emojione_267B.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section a besoin d'être <b><a href="/wiki/Aide:Recyclage" title="Aide:Recyclage">recyclée</a></b><small>&#160;(juillet 2017)</small>.<br /> Une réorganisation et une clarification du contenu sont nécessaires. <span class="navigation-only"><span class="noprint plainlinks"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Irak" title="Spécial:EditPage/Irak">Améliorez-la</a></span> ou <a href="/wiki/Discussion:Irak" title="Discussion:Irak">discutez des points à améliorer</a>.</span></div></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span class="mw-valign-text-top noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_clock-warning.svg" class="mw-file-description"><img alt="Icône d&#39;horloge obsolète." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/OOjs_UI_icon_clock-warning.svg/17px-OOjs_UI_icon_clock-warning.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/OOjs_UI_icon_clock-warning.svg/26px-OOjs_UI_icon_clock-warning.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/OOjs_UI_icon_clock-warning.svg/34px-OOjs_UI_icon_clock-warning.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div><div class="bandeau-cell"><b>Cette section doit être <a href="/wiki/Aide:Articles_%C3%A0_v%C3%A9rifier" title="Aide:Articles à vérifier">actualisée</a>.</b> <br /> Des passages de cette section sont obsolètes ou annoncent des événements désormais passés. <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Irak" title="Spécial:EditPage/Irak">Améliorez-la</a> ou <a href="/wiki/Discussion:Irak" title="Discussion:Irak">discutez-en</a>.</div></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/%C3%89conomie_de_l%27Irak" title="Économie de l&#39;Irak">Économie de l'Irak</a>.</div></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg/250px-Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg/330px-Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg/500px-Historical_economic_growth_of_Iraq.jpg 2x" data-file-width="1027" data-file-height="655" /></a><figcaption>Évolution historique du PIB par habitant de l'Irak</figcaption></figure> <p>Le PIB par habitant s’élève en 2017 à 4&#160;990&#160;dollars, contre 7&#160;000&#160;dollars en 1990<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite_crochet">[</span>55<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'économie du pays a surmonté les conséquences immédiates de l’invasion et connaît, après l'effondrement total de celle-ci en 1991, davantage aggravée par l'embargo, une croissance prometteuse, malgré les innombrables difficultés actuelles avec 17&#160;% de croissance en 2005 et une estimation de 13&#160;% de croissance en 2006<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite_crochet">[</span>56<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>&#160;: </p> <ul><li>18,4&#160;milliards de <a href="/wiki/Dollar_am%C3%A9ricain" title="Dollar américain">$</a> de <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">produit intérieur brut</a> et un revenu par habitant de 780&#160;<abbr class="abbr" title="dollar">$</abbr> en 2002</li> <li>25,7&#160;milliards de $ de PIB en 2004, 949&#160;<abbr class="abbr" title="dollar">$</abbr> par habitant</li> <li>29,3&#160;milliards de $ de <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> en 2005</li> <li>~ <span class="nowrap">47 milliards</span> en 2006 de PIB, 1&#160;635&#160;<abbr class="abbr" title="dollar">$</abbr> par <abbr class="abbr" title="habitants">hab.</abbr></li> <li>Une projection de <span class="nowrap">71 milliards</span> $ de <a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> en 2008 avec un revenu de 2&#160;319&#160;<abbr class="abbr" title="dollar">$</abbr> par <abbr class="abbr" title="habitants">hab.</abbr></li></ul> <p>Le nombre d'<a href="/wiki/Entreprise" title="Entreprise">entreprises</a> privées en Irak est passé de 8&#160;000 en 2003 à 35&#160;000 en 2006, bien que le taux de chômage n'ait pas sensiblement varié (plus de la moitié des Irakiens sont soit au chômage, soit en sous-emploi). Une moyenne de 60 sociétés est créée chaque semaine<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite_crochet">[</span>57<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le <a href="/wiki/P%C3%A9trole" title="Pétrole">pétrole</a> est la principale ressource du pays, avec une production en <a href="/wiki/Novembre_2006" title="Novembre 2006">novembre 2006</a> de 2,05&#160;millions de barils par jour, malgré l'insécurité&#160;; soit&#160;: <span class="nowrap">41 milliards</span> de dollars de revenus pétroliers et des concessions étrangères pour 2006. Ceci fait alors de l'Irak le sixième plus gros producteur au sein de l'OPEP. En 2008 la production a retrouvé son niveau du temps de l'<a href="/wiki/Embargo_des_%C3%89tats-Unis_sur_les_exportations_de_produits_p%C3%A9troliers" title="Embargo des États-Unis sur les exportations de produits pétroliers">embargo</a> (2,4&#160;millions de barils par jour en mars, et 2,9&#160;millions espéré fin 2018)<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite_crochet">[</span>58<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 2004, ses <a href="/wiki/R%C3%A9serve_p%C3%A9troli%C3%A8re" title="Réserve pétrolière">réserves</a> estimées étaient de <span class="nowrap">115 milliards</span> de <a href="/wiki/Baril" title="Baril">barils</a> (chiffres suspects selon quelques spécialistes (voir <a href="/wiki/Pic_p%C3%A9trolier" title="Pic pétrolier">Pic pétrolier</a>). Classé quatrième après l'<a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a>, le Venezuela et l'<a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> en termes de réserves, ce pays a pris la deuxième place au <a href="/wiki/Histoire_du_p%C3%A9trole#L&#39;évolution_des_grands_producteurs_OPEP_sur_la_décennie_2010" title="Histoire du pétrole">palmarès des producteurs OPEP pendant la décennie 2010</a>, derrière l'Arabie saoudite, mais devant l'Iran et les Émirats.<br />Début 2019, selon l'<a href="/wiki/Agence_internationale_de_l%27%C3%A9nergie" title="Agence internationale de l&#39;énergie">AIE</a> le pays est <abbr class="abbr" title="Cinquième">5<sup>e</sup></abbr> producteur et exportateur mondial, et le <abbr class="abbr" title="Deuxième">2<sup>e</sup></abbr> producteur au sein de l'OPEP<sup id="cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-ConnEnerg2019Prospect-61"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Sa capacité de production serait de 4,6 Mb/j, mais en <time class="nowrap" datetime="2019-03" data-sort-value="2019-03">mars 2019</time>, seuls 3,4 Mb/j ont été exportés, afin de soutenir le cours du pétrole (qui pourrait aussi remonter à cause des sanctions américaines sur le pétrole iranien)<sup id="cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-ConnEnerg2019Prospect-61"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Toujours selon l'Agence, si les investissements étrangers se font, si une stabilité géopolitique du pays le permet et que le pays gère ses pénuries d'eau, il pourrait devenir en 2030 le <abbr class="abbr" title="Quatrième">4<sup>e</sup></abbr> producteur mondial de pétrole en produisant alors environ <span class="nowrap">6 millions</span> de barils/jour, dont 4,4 destinés à l'export<sup id="cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-ConnEnerg2019Prospect-61"><span class="cite_crochet">[</span>59<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Sa population adopte rapidement et avec enthousiasme les techniques de communication modernes, également utilisées par les insurgés et les terroristes (4,5&#160;millions d’abonnés au <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9phone" title="Téléphone">téléphone</a> – fixe et mobile – en <time class="nowrap" datetime="2005-08" data-sort-value="2005-08">août 2005</time> contre 833&#160;000 avant l’invasion&#160;; 147&#160;000&#160;abonnés à <a href="/wiki/Internet" title="Internet">Internet</a> en <time class="nowrap" datetime="2005-03" data-sort-value="2005-03">mars 2005</time> contre 4&#160;500 en 2002&#160;; 7,1&#160;millions de <a href="/wiki/T%C3%A9l%C3%A9phone_mobile" title="Téléphone mobile">téléphone portable</a> fin 2006). </p><p>Il y a toujours un énorme fossé entre la demande et la production d'électricité (5&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="mégawatts"><a href="/wiki/Ordres_de_grandeur_de_puissance#Mégawatt_(106_watts)" title="Ordres de grandeur de puissance">mégawatts</a></abbr> produits pour 9&#160;200 demandés en 2006&#160;; 6&#160;020&#160;<abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr> produits en <time class="nowrap" datetime="2009-05" data-sort-value="2009-05">mai 2009</time><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite_crochet">[</span>60<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>) avec l'immense augmentation de cette dernière depuis 2003, date à laquelle cette production était pratiquement tombée à zéro par suite des bombardements alors qu'elle était de 4&#160;000&#160;<abbr class="abbr" title="mégawatt">MW</abbr> avant guerre. En 2023, un tiers de l'électricité irakienne vient d’Iran<sup id="cite_ref-cfri202305_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-cfri202305-53"><span class="cite_crochet">[</span>51<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Le chômage touche en 2006 officiellement de 13,4 à 18&#160;% de la population, et le sous-emploi en touche encore 30&#160;%&#160;; cela pousserait un nombre non négligeable d'Irakiens à travailler plus ou moins régulièrement pour différents groupes armés, indépendamment de leurs propres convictions politiques (les membres permanents de ces groupes armés ne réaliseraient pratiquement pas d'actions à caractère militaire ou terroriste par eux-mêmes, étant avant tout des «&#160;financiers&#160;», la location des armes et la vente des munitions se faisant pas d'autres réseaux, moins «&#160;nobles&#160;», susceptibles d'alimenter dans certains cas des factions rivales, ce qui rendrait la détection et le démantèlement de ces réseaux extrêmement difficiles&#160;; l'importance exacte de cette «&#160;économie souterraine&#160;» n'est pas connue). </p><p>Malgré la rente pétrolière, près d'un Irakien sur quatre vit sous le <a href="/wiki/Seuil_de_pauvret%C3%A9" title="Seuil de pauvreté">seuil de pauvreté</a> de 2,20&#160;dollars par jour.<sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:Quand" title="Aide:Quand"><span title="Ce passage devrait préciser au minimum la décennie ou l&#39;année (demandé le 12 novembre 2021) ; voir l&#39;aide.">&#91;Quand&#160;?&#93;</span></a></sup> </p><p>L'<a href="/wiki/Inflation" title="Inflation">inflation</a> elle est passée de 32&#160;% en 2006 à 17&#160;% en 2007 et 10&#160;% en 2008<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite_crochet">[</span>61<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> contre 120&#160;% en 2001<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite_crochet">[</span>62<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les lois sociales du régime baasiste n'ont pas été modifiées, à l'exception de celles qui touchent à la <a href="/wiki/La%C3%AFcit%C3%A9" title="Laïcité">laïcité</a>. La <a href="/wiki/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_g%C3%A9n%C3%A9rale_des_syndicats" title="Confédération générale des syndicats">Confédération générale des syndicats</a>, syndicat unique dans le (petit) secteur privé, a été interdite et a été remplacée dans ce rôle par la <a href="/w/index.php?title=F%C3%A9d%C3%A9ration_irakienne_des_syndicats&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fédération irakienne des syndicats (page inexistante)">Fédération irakienne des syndicats</a>, seule reconnue par l'État. Cette fédération est également présente dans le secteur public, bien que les syndicats y soient toujours légalement interdits. Le principal syndicat libre, interdit, est la <a href="/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_des_comit%C3%A9s_et_syndicats_de_travailleurs_d%27Irak" title="Fédération des comités et syndicats de travailleurs d&#39;Irak">Fédération des comités et syndicats de travailleurs d'Irak</a>. Il existe également des syndicats de branches autonomes, également interdits, notamment chez les enseignants et dans le secteur pétrolier. </p><p>Le changement climatique, la diminution de l'accès à l'eau et les conflits armés ont généré une crise du secteur agricole, dont la production a chuté de 40% entre 2014 et 2021. Les estimations du gouvernement indiquent que le changement climatique a également causé la perte de 75&#160;% du bétail (moutons, chèvres et buffles)<sup id="cite_ref-:4_55-2" class="reference"><a href="#cite_note-:4-55"><span class="cite_crochet">[</span>53<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 2022, l'Irak est classé en <abbr class="abbr" title="Cent trente et unième">131<sup>e</sup></abbr>&#160;position pour l'<a href="/wiki/Indice_mondial_de_l%27innovation" title="Indice mondial de l&#39;innovation">indice mondial de l'innovation</a><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite_crochet">[</span>63<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Démographie"><span id="D.C3.A9mographie"></span>Démographie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Modifier la section : Démographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=29" title="Modifier le code source de la section : Démographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Iraq-demography.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Iraq-demography.png/220px-Iraq-demography.png" decoding="async" width="220" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Iraq-demography.png/330px-Iraq-demography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Iraq-demography.png/440px-Iraq-demography.png 2x" data-file-width="725" data-file-height="426" /></a><figcaption>Évolution de la démographie entre 1961 et 2003 (chiffre de la <a href="/wiki/Organisation_des_Nations_unies_pour_l%27alimentation_et_l%27agriculture" title="Organisation des Nations unies pour l&#39;alimentation et l&#39;agriculture">FAO</a>, 2005). Population en millions d'habitants.</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/D%C3%A9mographie_de_l%27Irak" title="Démographie de l&#39;Irak">Démographie de l'Irak</a>.</div></div> <p>La population de l'Irak lors de sa création en 1920 est estimée à <span class="nowrap">3 millions</span> d'habitants, les estimations actuelles sont 38&#160;146&#160;025&#160;habitants en <time class="nowrap" datetime="2016-07" data-sort-value="2016-07">juillet 2016</time> selon le <a href="/wiki/The_World_Factbook" title="The World Factbook">The World Factbook</a> de la CIA<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite_crochet">[</span>64<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. En 2009, le <a href="/wiki/Fonds_mon%C3%A9taire_international" title="Fonds monétaire international">Fonds monétaire international</a> estimait sa population à 31&#160;234&#160;000<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite_crochet">[</span>65<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <ul><li>Arabes (88&#160;%) (sunnites&#160;: 17&#160;%, chiites&#160;: 77&#160;%, minorité chrétienne)</li> <li>Kurdes (11&#160;%, sunnites en majorité et minorité <a href="/wiki/Y%C3%A9zidisme" title="Yézidisme">yézidie</a>)<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite_crochet">[</span>66<span class="cite_crochet">]</span></a></sup></li> <li>Turkmènes, Assyriens et autres (1&#160;%)</li></ul> <p>Un recensement devait avoir lieu en <time class="nowrap" datetime="2009-10" data-sort-value="2009-10">octobre 2009</time> (le premier depuis <span class="nowrap">22 ans</span>) mais il a été reporté à une date ultérieure non précisée<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite_crochet">[</span>67<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png/220px-R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png" decoding="async" width="220" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png/330px-R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png/440px-R%C3%A9pratition_des_d%C3%A9plac%C3%A9s_internes_en_Irak.png 2x" data-file-width="787" data-file-height="947" /></a><figcaption>Répartition des déplacés internes <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://data.unhcr.org/en/country/irq">[1]</a></figcaption></figure> <p>Le nombre d'Irakiens ayant quitté leur pays à la suite de la guerre d'Irak (depuis 2003) est estimé à deux millions début 2007<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite_crochet">[</span>68<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, même chiffre pour l’ambassade de France au Danemark<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite_crochet">[</span>69<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> (1,8&#160;million fin 2006)<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite_crochet">[</span>70<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>En 2024, l'UNHCR compte 1&#160;098&#160;913&#160;déplacés intérieurs<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite_crochet">[</span>71<span class="cite_crochet">]</span></a></sup> répartis en large majorité au nord du pays, dans les gouvernorats de Ninewa, Duhok et Erbil (voir carte ci-contre). </p><p>Parmi les ethnies minoritaires&#160;: Afro-Irakiens, Ajam (Perses), <a href="/wiki/Arabes_des_marais" title="Arabes des marais">Arabes des marais</a>, Arméniens, <a href="/wiki/Assyriens" title="Assyriens">Assyriens</a>, <a href="/wiki/Baha%C3%AFsme" title="Bahaïsme">Baha'is</a>, <a href="/wiki/B%C3%A9douins" title="Bédouins">Bédouins</a>, <a href="/wiki/%C3%89glise_catholique_chald%C3%A9enne" title="Église catholique chaldéenne">Chaldéens</a>, <a href="/wiki/Chr%C3%A9tiens_dans_le_monde_arabe" class="mw-redirect" title="Chrétiens dans le monde arabe">Chrétiens arabes</a>, <a href="/wiki/Circassie" title="Circassie">Circassiens</a>, <a href="/wiki/Doms" title="Doms">Doms</a>, Juifs, <a href="/wiki/Y%C3%A2rs%C3%A2nisme" title="Yârsânisme">Kaka'is</a>, Kurdes, Kurdes <a href="/wiki/Feyli%C3%A9n" title="Feylién">Feylién</a>, <a href="/wiki/Lors_irakiens" title="Lors irakiens">Lors</a>, <a href="/wiki/Mand%C3%A9ens" title="Mandéens">Mandéens</a>, Palestiniens, <a href="/wiki/Roms" title="Roms">Roms</a>, <a href="/wiki/Sab%C3%A9isme" title="Sabéisme">Sabéens</a>, <a href="/wiki/Shabak_(peuple)" title="Shabak (peuple)">Shabaks</a>, <a href="/wiki/Turkm%C3%A8nes" title="Turkmènes">Turkmènes</a>, <a href="/wiki/Y%C3%A9zidisme" title="Yézidisme">Yezidis</a>,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religions">Religions</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Modifier la section : Religions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=30" title="Modifier le code source de la section : Religions"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Imam_Ali_Shrine_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg/220px-Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg/330px-Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg/440px-Imam_Ali_Shrine_%281%29.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="402" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mausol%C3%A9e_de_l%27imam_Ali" title="Mausolée de l&#39;imam Ali">Mausolée de l'imam Ali</a>.</figcaption></figure> <p>L'Irak est un pays majoritairement <a href="/wiki/Islam" title="Islam">musulman</a>. Les <a href="/wiki/Chiisme" title="Chiisme">chiites</a> constituent plus que la moitié la population (55%), présente surtout dans le sud et dans le quartier de <a href="/wiki/Sadr_City" title="Sadr City">Sadr City</a> à Bagdad. Le représentant le plus important de la communauté chiite est l'ayatollah <a href="/wiki/Ali_al-Sistani" title="Ali al-Sistani">Ali al-Sistani</a> particulièrement influent depuis le renversement du gouvernement de Saddam Hussein<sup id="cite_ref-Girard_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-Girard-74"><span class="cite_crochet">[</span>72<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les <a href="/wiki/Sunnisme" title="Sunnisme">sunnites</a> sont présents quant à eux dans le centre (région de Bagdad ainsi qu'en Assyrie), auxquels il faut rajouter des groupes plus ou moins nombreux <a href="/wiki/Y%C3%A9zidisme" title="Yézidisme">yézidites</a> et <a href="/wiki/Mand%C3%A9isme" title="Mandéisme">mandéistes</a>. </p><p>Les <a href="/wiki/Christianisme" title="Christianisme">chrétiens</a> (notamment la communauté <a href="/wiki/%C3%89glise_catholique_chald%C3%A9enne" title="Église catholique chaldéenne">chaldéenne</a>), estimés à plus d'<span class="nowrap">1 million</span> avant 2003, sont depuis l'objet de nombreuses persécutions, et les deux tiers d'entre eux ont émigré dans la décennie suivante<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite_crochet">[</span>73<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>, la tendance se poursuivant avec l'émergence de l'<a href="/wiki/%C3%89tat_islamique_(organisation)" title="État islamique (organisation)">État islamique</a><sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite_crochet">[</span>74<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Ainsi, alors qu'ils étaient 1,5 million sous la présidence de <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a>, ils ne seraient plus que 150 000 en 2024<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite_crochet">[</span>75<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p><span class="need_ref" title="Ce passage nécessite une référence (demandé le octobre 2020)." style="cursor:help;">Les Yézidis étaient environ 550&#160;000 avant 2016, mais avec le passage de l'État islamique, 100&#160;000 se seraient exilés en d'autres pays, et environ 10&#160;000 seraient portés disparus. De nos jours, les Yézidis seraient environ 430&#160;000 en Irak, surtout dans le Sinjar, au Kurdistan. Avant 2003, sous le régime de Saddam Hussein, il était difficile d'avoir des estimations sur le nombre de Yézidis en Irak. Le chiffre de 60&#160;000&#160;Yézidis pratiquants circulaient régulièrement, mais le régime de Saddam Hussein indiquait des chiffres très bas. Il avait indiqué, par exemple, qu'il ne restait plus que moins de 3&#160;500 adeptes du yézidisme en Irak&#160;: cette estimation était cependant jugée peu crédible. Avec l'arrivée de l'armée américaine, en 2003, lors de la seconde guerre du Golfe, et l'installation d'un régime démocratique en Irak, il sera avéré, après de nombreuses vérifications, que les adeptes de la religion Yézidie seraient plusieurs centaines de milliers de personnes en Irak, une estimation qui surprendra les historiens, les spécialistes des religions du Moyen-Orient,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> Il y a aussi des <a href="/wiki/Baha%C3%AFsme" title="Bahaïsme">Baha'is</a>, mais on ignore le nombre de croyants de ce courant religieux en Irak.</span><sup class="need_ref_tag" style="padding-left:2px;"><a href="/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Aide:Référence nécessaire">&#91;réf.&#160;nécessaire&#93;</a></sup>. Il y a aussi un groupe très réduit d'Ahmadis, concentrés surtout à Bagdad, dont on ignore le nombre d'adeptes. </p><p>L’<a href="/wiki/Ath%C3%A9isme" title="Athéisme">athéisme</a> tend à progresser ces dernières années<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite_crochet">[</span>76<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. Les <a href="/wiki/Agnosticisme" title="Agnosticisme">agnostiques</a> seraient aussi nombreux, du fait de la lassitude de nombreux citoyens Irakiens lassés des conflits depuis la fin des années 1970, et fatigués des querelles entre Chiites et Sunnites, des attentats des extrémistes des deux courants religieux, de l'insécurité,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> Aussi, le pays est très marqué par l'histoire du Socialisme Arabe, depuis surtout les années 1950, et le Panarabisme, avec le <a href="/wiki/Parti_Baas" title="Parti Baas">parti Baath</a>, avec des idées laïques très ancrées, qui viennent en parties du Kémalisme Turc, ce qui explique chez de nombreux Irakiens un Islam très modéré, et un rejet de l'Islam politique, comme il est appliqué en Iran, pays voisin. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Langues">Langues</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=31" title="Modifier la section : Langues" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=31" title="Modifier le code source de la section : Langues"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Langues_en_Irak" title="Langues en Irak">Langues en Irak</a>.</div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Culture">Culture</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=32" title="Modifier la section : Culture" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=32" title="Modifier le code source de la section : Culture"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article détaillé&#160;: <a href="/wiki/Culture_irakienne" title="Culture irakienne">Culture irakienne</a>.</div></div> <p>La culture irakienne est fondée sur un grand nombre de juxtapositions à la suite des apports des différentes civilisations qui se sont développées en Irak (<a href="/wiki/Sum%C3%A9rien" title="Sumérien">sumériennes</a>, <a href="/wiki/Assyrien" title="Assyrien">assyriennes</a>, <a href="/wiki/Ninive" title="Ninive">ninivites</a> et <a href="/wiki/Musulman" title="Musulman">musulmanes</a>, sans compter les multiples influences <a href="/wiki/Iran" title="Iran">perses</a>, <a href="/wiki/Gr%C3%A8ce_antique" title="Grèce antique">grecques</a>, <a href="/wiki/Rome_antique" title="Rome antique">romaines</a>, <a href="/wiki/Mongolie" title="Mongolie">mongoles</a>, ottomanes, <a href="/wiki/Europe" title="Europe">européennes</a>, etc.) ainsi qu'une mosaïque de religions (chrétiennes, juives, et musulmanes, etc.). </p><p>L'Irak fut au cours de son histoire un carrefour exceptionnel où se créèrent et se rencontrèrent de nombreuses civilisations. Cela apporta de nombreuses superpositions de <i>couches culturelles</i> à cet État. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG/220px-Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG/330px-Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG/440px-Loewenjagd_-645-635_Niniveh.JPG 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Scène de la chasse au lion du palais nord-est d'<a href="/wiki/Assurbanipal" title="Assurbanipal">Assurbanipal</a>.</figcaption></figure> <p>Sa culture est donc imprégnée fortement de cette mosaïque culturelle. <a href="/wiki/Nabuchodonosor_II" title="Nabuchodonosor II">Nabuchodonosor II</a> apporta une certaine forme de <a href="/wiki/Monoth%C3%A9isme" title="Monothéisme">monothéisme</a>. On trouve toujours en Irak des <a href="/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme">zoroastriens</a>, traces de la lointaine présence perse. Les Arabes apportèrent la religion musulmane,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> </p><p>La société irakienne possède différents niveaux de clivages culturels, politiques, religieux et claniques d'une très grande complexité, qu'il est au minimum indispensable de connaître pour pouvoir un peu comprendre l'évolution de la situation dans ce pays. </p><p>L'Irak moderne du <abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr>&#160;siècle a été très productif intellectuellement et artistiquement&#160;: œuvres de M'aruf al-Rusafi et de Jabra Ibrahim Jabra, création des Beaux-Arts par Faiq Hassan en 1939, œuvres révolutionnaires du peintre et sculpteur <a href="/wiki/Jawad_Saleem" title="Jawad Saleem">Jawad Saleem</a>, architectures modernes de Rifat Chadirji, Qahtan Madfai, Qahtan Awni, Jaafar Allawi, Midhat et Ali Madhloom,&#160;<abbr class="abbr" title="et cetera">etc.</abbr> Creuset du modernisme au Moyen-Orient dans les années 1950, Bagdad a attiré les plus grands architectes internationaux et compte notamment aujourd'hui des réalisations de <a href="/wiki/Walter_Gropius" title="Walter Gropius">Walter Gropius</a>, <a href="/wiki/Gio_Ponti" title="Gio Ponti">Gio Ponti</a>, <a href="/wiki/Werner_March" title="Werner March">Werner March</a>, <a href="/wiki/Le_Corbusier" title="Le Corbusier">Le Corbusier</a>, <a href="/wiki/Josep_Llu%C3%ADs_Sert" title="Josep Lluís Sert">Josep Lluís Sert</a>. Bagdad est aussi la ville natale de l'architecte irako-britannique <a href="/wiki/Zaha_Hadid" title="Zaha Hadid">Zaha Hadid</a>, figure du mouvement déconstructiviste et première femme à obtenir le <a href="/wiki/Prix_Pritzker" title="Prix Pritzker">prix Pritzker</a> en 2004<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite_crochet">[</span>77<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite_crochet">[</span>78<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span class="cite_crochet">[</span>79<span class="cite_crochet">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite_crochet">[</span>80<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Société"><span id="Soci.C3.A9t.C3.A9"></span>Société</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=33" title="Modifier la section : Société" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=33" title="Modifier le code source de la section : Société"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'Irak se dote en 1959, à la suite de la <a href="/wiki/R%C3%A9volution_irakienne_du_14_juillet_1958" class="mw-redirect" title="Révolution irakienne du 14 juillet 1958">révolution irakienne</a> qui a renversé la <a href="/wiki/Monarchie_irakienne" class="mw-redirect" title="Monarchie irakienne">monarchie</a>, d'un code du statut personnel (CSP) qui régit les mariages, les divorces et les héritages. Particulièrement progressiste pour l'époque, il réunit les jurisprudences sunnites et chiites, permet les unions interconfessionnelles, protège des interférences religieuses et tribales, fixe à <span class="nowrap">18 ans</span> l’âge minimal pour se marier, limite le droit à la polygamie et reconnait une égalité partielle en matière d’héritage<sup id="cite_ref-:2_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-83"><span class="cite_crochet">[</span>81<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Les droits des femmes seront ensuite progressivement mis à mal. Le régime de <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a>, fragilisé par la <a href="/wiki/Guerre_du_Golfe" title="Guerre du Golfe">guerre du Golfe</a> de 1991 et l'embargo qui a suivi, pactise avec les chefs tribaux et les religieux conservateurs pour survivre. La deuxième <a href="/wiki/Invasion_de_l%27Irak" class="mw-redirect" title="Invasion de l&#39;Irak">invasion de l’Irak</a> en 2003 par les États-Unis conduit à la création d'un système politique ethno-confessionnel et accentue les tensions religieuses. Des groupes terroristes et milices confessionnelles attaquent les droits des femmes, tandis que certaines autorités religieuses supervisent les unions et obéissent à des lois tribales qui ne respectent pas le CSP, cherchant parfois à légaliser le mariage des filles dès <span class="nowrap">9 ans</span><sup id="cite_ref-:2_83-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-83"><span class="cite_crochet">[</span>81<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>L'usage massif de munitions à base d'<a href="/wiki/Uranium_appauvri" title="Uranium appauvri">uranium appauvri</a> par les États-Unis et leurs alliés en 1991 et 2003 a fortement affecté la santé de la population irakienne. Entre 1994 et 2003, le nombre de <a href="/wiki/Malformations_cong%C3%A9nitales" class="mw-redirect" title="Malformations congénitales">malformations congénitales</a> pour 1&#160;000&#160;naissances vivantes à la maternité de <a href="/wiki/Bassorah" title="Bassorah">Bassorah</a> avait été multiplié par 17, passant de 1,37 à 23 dans le même hôpital. En 2004, l’Irak présentait les plus hauts taux de <a href="/wiki/Leuc%C3%A9mie" title="Leucémie">leucémie</a> et <a href="/wiki/Lymphome" title="Lymphome">lymphome</a> au monde<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite_crochet">[</span>82<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enseignement">Enseignement</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=34" title="Modifier la section : Enseignement" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=34" title="Modifier le code source de la section : Enseignement"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Saddam1970s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Saddam1970s.jpg/220px-Saddam1970s.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Saddam1970s.jpg/330px-Saddam1970s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a2/Saddam1970s.jpg 2x" data-file-width="366" data-file-height="272" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Saddam_Hussein" title="Saddam Hussein">Saddam Hussein</a> promouvant l'alphabétisation et l'éducation des femmes dans les années 1970.</figcaption></figure> <p>Le système éducatif irakien est dirigé et contrôlé par l’État qui finance en totalité tous les domaines de l’éducation. L’arabe est la première langue d’enseignement dans tous les établissements publics, tandis que le kurde est considéré comme la première langue d’enseignement dans les régions kurdes. <br />À Mossoul, l’enseignement du français a commencé en 1991 dans la mesure où les élèves étaient libres de choisir son apprentissage. </p><p>L'Irak reçoit en 1982 le prix de l'<a href="/wiki/Organisation_des_Nations_unies_pour_l%27%C3%A9ducation,_la_science_et_la_culture" title="Organisation des Nations unies pour l&#39;éducation, la science et la culture">UNESCO</a> pour ses efforts dans la lutte contre l'analphabétisme (le taux d’alphabétisation des femmes, de 87&#160;% en 1986, est alors le plus élevé de la région). Celui-ci s'étend pourtant à nouveau dans les années 1990 en raison du poids des sanctions économiques<sup id="cite_ref-:0_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-37"><span class="cite_crochet">[</span>35<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p><p>Selon un rapport de l’<a href="/wiki/Fonds_des_Nations_unies_pour_l%27enfance" title="Fonds des Nations unies pour l&#39;enfance">UNICEF</a> paru en 2018, la majorité des enfants défavorisés ne reçoivent «&#160;aucune aide gouvernementale&#160;», ce qui tend à creuser les écarts et les inégalités. En matière d’éducation notamment, où les besoins restent «&#160;immenses&#160;» après des années de conflit. La moitié des écoles publiques irakiennes nécessitent une sérieuse réhabilitation et le pays aurait besoin de 7&#160;500&#160;écoles supplémentaires. En outre, «&#160;une école sur trois fonctionne par quarts multiples, ce qui réduit le temps d’apprentissage des enfants&#160;». 92&#160;% des enfants sont inscrits à l’école primaire, mais seuls un peu plus de la moitié des enfants défavorisés finiront le cycle primaire. L’écart se creuse plus encore dans l’enseignement secondaire et supérieur, «&#160;où moins d’un quart obtiennent leur diplôme (23&#160;%), contre les trois quarts des enfants issus de milieux plus aisés (73&#160;%)&#160;». D'autre part, seuls 40&#160;% des enfants sont entièrement vaccinés, et moins de 40&#160;% de la population a accès à l’eau potable à domicile, ce qui expose les enfants à un risque grave de maladies d’origine hydrique<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite_crochet">[</span>83<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=35" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=35" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia&#160;:</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Iraq?uselang=fr">L'Irak</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li><li class="wiktionary"><a href="https://fr.wiktionary.org/wiki/Irak" class="extiw" title="wikt:Irak">Irak</a>, <span class="nowrap">sur le <span class="project">Wiktionnaire</span></span></li><li class="wikinews"><a href="https://fr.wikinews.org/wiki/Page:Irak" class="extiw" title="n:Page:Irak">L'Irak</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikinews</span></span></li><li class="wikivoyage"><a href="https://fr.wikivoyage.org/wiki/Irak" class="extiw" title="voy:Irak">Irak</a>, <span class="nowrap">sur <span class="project">Wikivoyage</span></span></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=36" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=36" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Samir Amin, <i>Irak et Syrie, 1960-1980 - du projet national à la transnationalisation</i>, Editions de Minuit, 1982.</li> <li><a href="/wiki/Charles_Saint-Prot" title="Charles Saint-Prot">Charles Saint-Prot</a>. <i>Saddam Hussein - un gaullisme arabe?</i>, Paris, Albin Michel, 1987 (traduit en arabe, Bagdad).</li> <li><a href="/wiki/Charles_Saint-Prot" title="Charles Saint-Prot">Charles Saint-Prot</a>. <i>Histoire de l'Irak</i>. Paris, Ellipse, 1999.</li> <li>Pierre-Jean Luizard, <i>La question irakienne</i>, Fayard, 2002, Paris.</li> <li>Bernard Vernier, <i>L'Irak D'Aujourd'hui</i>, Paris, Librairie Armand Colin, 1963, 494 pp.</li> <li><a href="/wiki/Patrick_Denaud" title="Patrick Denaud">Patrick Denaud</a>, <i>Irak, la guerre permanente</i>, traduit en portugais Ed du Félin, 2003.</li> <li>Revue Géostratégiques, <i>Irak</i> (numéro spécial), <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;7, <time class="nowrap" datetime="2005-02" data-sort-value="2005-02">février 2005</time>, 240 p, Paris.</li> <li><a href="/wiki/Chris_Kutschera" title="Chris Kutschera">Chris Kutschera</a> (sous la direction de), <a href="/wiki/Bernard_Kouchner" title="Bernard Kouchner">Bernard Kouchner</a> (Préface), <i>Le Livre noir de Saddam Hussein</i>, Oh! éditions, 2005, Paris <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2915056269" title="Spécial:Ouvrages de référence/2915056269"><span class="nowrap">2915056269</span></a>)</small>.</li> <li>Nicolas Dessaux dir., <i>Résistances irakiennes</i>, L’échappée, 2006.</li> <li>Revue <a href="/wiki/Maghreb-Machrek" title="Maghreb-Machrek">Maghreb-Machrek</a>, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;190, texte de la constitution irakienne traduit de l'arabe par J.-P. Milelli, Éditions Choiseul, 2007, Paris.</li> <li>Alexandra de Hoop Scheffer, <i>Hamlet en Irak</i>, CNRS Éditions, 2007, Paris.</li> <li>«&#160;L'Irak: violence et incertitudes&#160;», <i>Critique internationale</i> <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;34, janvier-<time class="nowrap" datetime="2007-03" data-sort-value="2007-03">mars 2007</time>.</li> <li>Fanny Lafourcade. <i>Le chaos irakien</i>. La Découverte&#160;: Paris, 2007, 123 p.</li> <li>Témoignage de <abbr class="abbr" title="Monseigneur">M<sup>gr</sup></abbr>&#160;Rabban, évêque chaldéen d'Erbil, in L<i>e Figaro,</i> <time class="nowrap" datetime="2008-03-22" data-sort-value="2008-03-22">22 mars 2008</time>.</li> <li>Collectif, <i>Saddam Hussein, la chute - Interrogatoires par le FBI,</i> éditions Inculte, 2010.</li> <li>Myriam Benraad, <i>Irak, la revanche de l’histoire De l’occupation étrangère à l’État islamique,</i> Vendémiaire, 2015.</li> <li>Adel Bakawan, <i>L'Irak, un siècle de faillite - de 1921 à nous jours-</i>, Tallandier, 2021.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=37" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=37" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="column-count:2;column-gap:1em;" class="colonnes"> <ul><li><a href="/wiki/Guerre_Iran-Irak" title="Guerre Iran-Irak">Guerre Iran-Irak</a> (1980-1988)</li> <li><a href="/wiki/Guerre_du_Golfe" title="Guerre du Golfe">Guerre du Golfe</a></li> <li><a href="/wiki/Guerre_d%27Irak" title="Guerre d&#39;Irak">Guerre d'Irak</a> (2003-2011)</li> <li><a href="/wiki/Premi%C3%A8re_guerre_civile_irakienne" title="Première guerre civile irakienne">Première guerre civile irakienne</a></li> <li><a href="/wiki/Seconde_guerre_civile_irakienne" title="Seconde guerre civile irakienne">Seconde guerre civile irakienne</a></li> <li><a href="/wiki/Kurdistan_irakien" title="Kurdistan irakien">Kurdistan irakien</a></li> <li><a href="/wiki/Liste_des_agglom%C3%A9rations_du_Moyen-Orient" title="Liste des agglomérations du Moyen-Orient">Liste des agglomérations du Moyen-Orient</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_France_et_l%27Irak" title="Relations entre la France et l&#39;Irak">Relations entre la France et l'Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Relations_entre_la_Cor%C3%A9e_du_Nord_et_l%27Irak" title="Relations entre la Corée du Nord et l&#39;Irak">Relations entre la Corée du Nord et l'Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Armes_de_destruction_massive_en_Irak" title="Armes de destruction massive en Irak">Armes de destruction massive en Irak</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89tat_islamique_(organisation)" title="État islamique (organisation)">État islamique</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Liens_externes">Liens externes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=38" title="Modifier la section : Liens externes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=38" title="Modifier le code source de la section : Liens externes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langues : arabe, anglais et kurde">(ar&#160;+&#160;en&#160;+&#160;ku)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://presidency.iq/">Site officiel de la Présidence d'Iraq</a></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brookings.edu/iraqindex">Iraq Index&#160;: Compilations par l'institut Brookings de statistiques économiques, sécuritaires, de sondages d'opinion</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/index2.php?url=http%3A%2F%2Fwww.un.org%2Ffrench%2FDepts%2Foip%2Findex.html#federation=archive.wikiwix.com&amp;tab=url">Bureau chargé du programme Irak <i>Pétrole contre nourriture</i></a></li> <li><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icrc.org/Web/eng/siteeng0.nsf/htmlall/iraq-report-110407/$File/Iraq-report-icrc.pdf">Rapport du CICR sur les victimes civiles de la violence (avril 2007)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mom.fr/guides/irak/irak.htm">Guide d'Irak sur web par Fanny Lafourcade</a> un guide des ressources sur l'Irak disponibles sur le Net</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bases_de_données_et_notices"><span id="Bases_de_donn.C3.A9es_et_notices"></span>Bases de données et notices</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=39" title="Modifier la section : Bases de données et notices" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=39" title="Modifier le code source de la section : Bases de données et notices"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative au vivant<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cabi.org/isc/datasheet/108461"><span class="lang-en" lang="en">Invasive Species Compendium</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la santé<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D007493"><span class="lang-en" lang="en">Medical Subject Headings</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la bande dessinée<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://comicvine.gamespot.com/wd/4020-55948/"><span class="lang-en" lang="en">Comic Vine</span></a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à l'audiovisuel<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.france24.com/fr/tag/irak/">France 24</a></li> </ul></span></li> <li><span class="liste-horizontale noarchive"><span class="wd_identifiers">Ressource relative à la musique<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/b0525ccb-15e9-3c56-81fa-471db3b31cfa"><span class="lang-en" lang="en">MusicBrainz</span></a></li> </ul></span></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers">Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes<span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Iraq"><i>Britannica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/irak"><i>Brockhaus</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://denstoredanske.lex.dk//Irak/"><i>Den Store Danske Encyklopædi</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F003409.php"><i>Dictionnaire historique de la Suisse</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/iraq_(Dizionario-di-Storia)/"><i>Dizionario di Storia</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/iraq_(Enciclopedia-Italiana)/"><i>Enciclopedia italiana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sapere.it/enciclopedia/Iraq.html"><i>Enciclopedia De Agostini</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/iraq"><i>Encyclopædia Iranica</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=12588"><i>Encyclopédie de l'Ukraine moderne</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/EC-GEC-0033852.xml"><i>Gran Enciclopèdia Catalana</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=27805"><i>Hrvatska Enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;4169055"><i>Internetowa encyklopedia PWN</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/irak"><i>Nationalencyklopedin</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://proleksis.lzmk.hr/28202"><i>Proleksis enciklopedija</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Irak"><i>Store norske leksikon</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/enciclopedia/iraq"><i>Treccani</i></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/irak/"><i>Universalis</i></a></li> </ul></div></li> <li><div class="liste-horizontale"><span class="wd_identifiers"><a href="/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information)" title="Autorité (sciences de l&#39;information)">Notices d'autorité</a><span class="noprint wikidata-linkback skin-invert"><span class="mw-valign-baseline noviewer" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q796?uselang=fr#identifiers" title="Voir et modifier les données sur Wikidata"><img alt="Voir et modifier les données sur Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></span>&#160;: <ul><li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/8055148947783454950004">VIAF</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000121814095">ISNI</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118646205">BnF</a></span> (<span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb118646205">données</a></span>)</li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/026389428">IdRef</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n79077342">LCCN</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4072920-5">GND</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564211">Japon</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX450598">Espagne</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007547811705171">Israël</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://opac.vatlib.it/auth/detail/497_192">Vatican</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an35236339">Australie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/16863">Norvège</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ge129392">Tchéquie</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://urn.bn.pt/nca/unimarc-authorities/txt?id=128719">Portugal</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://acervo.bn.br/sophia_web/autoridade/detalhe/000642201">Brésil</a></span></li> <li><span class="nowrap uid noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/identities/lccn-n79-077342">WorldCat</a></span></li> </ul></div></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=40" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=40" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Notes">Notes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=41" title="Modifier la section : Notes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=41" title="Modifier le code source de la section : Notes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000019509867&amp;dateTexte="><i>Irak</i></a> est la transcription recommandée par la <a href="/wiki/Commission_d%27enrichissement_de_la_langue_fran%C3%A7aise" title="Commission d&#39;enrichissement de la langue française">Commission d'enrichissement de la langue française</a> dans un avis publié au <a href="/wiki/Journal_officiel_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise" title="Journal officiel de la République française">Journal officiel de la République française</a> le 24 septembre 2008&#160;; cependant, on utilise parfois <i>Iraq</i> pour transcrire plus fidèlement la <a href="/wiki/Consonne_occlusive_uvulaire_sourde" title="Consonne occlusive uvulaire sourde">consonne correspondante</a> de la langue arabe.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a> </span><span class="reference-text">en <a href="/wiki/Arabe" title="Arabe">arabe</a> <span class="lang-ar" lang="ar" dir="ltr"><i>ʿIrāq</i></span>, <span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">العراق</span> et <span class="lang-ar" lang="ar" dir="ltr"><i>jumhūrīyatu-l-ʿIrāq</i></span> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r216827669">.mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8a/Loudspeaker.svg")center left no-repeat;background-size:11px 11px;padding-left:15px;font-size:smaller}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .prononciation>a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Antu_audio-volume-medium.svg/11px-Antu_audio-volume-medium.svg.png")center left no-repeat}}</style><sup class="prononciation noprint"><a href="/w/index.php?title=Fichier:Jumhuriyatu-l_Iraq.ogg&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fichier:Jumhuriyatu-l Iraq.ogg (page inexistante)">Écouter</a></sup>, <span class="lang-ar" lang="ar" dir="rtl">جمهورية العراق</span>, en <a href="/wiki/Kurde" title="Kurde">kurde</a> <span class="lang-ku" lang="ku" dir="ltr"><i>ʿIraq</i></span>, <span class="lang-ku" lang="ku">عێراق</span> et <span class="lang-ku" lang="ku" dir="ltr"><i>Komarê ʿIraq</i></span>, <span class="lang-ku" lang="ku">كۆماری عێراق</span>.</span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Références</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;veaction=edit&amp;section=42" title="Modifier la section : Références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Irak&amp;action=edit&amp;section=42" title="Modifier le code source de la section : Références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r222998893">@media screen{body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:30em;overflow:auto;padding:3px;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin-top:0.3em}body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre .references-small{margin-top:0}}@media screen and (prefers-reduced-motion:reduce){body:not(.mw-mf) .mw-parser-output .reference-cadre{height:auto;padding:0;border:0 none}}</style><div class="reference-cadre" tabindex="0"> <div class="references-small decimal" style="column-width:30em;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/iraq"><cite style="font-style:normal;" lang="en">The World Factbook — Central Intelligence Agency</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">cia.gov</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-04-12" data-sort-value="2018-04-12">12 avril 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-fmi-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-fmi_2-0">a</a> et <a href="#cite_ref-fmi_2-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Produit_int%C3%A9rieur_brut" title="Produit intérieur brut">PIB</a> à <a href="/wiki/Parit%C3%A9_de_pouvoir_d%27achat" title="Parité de pouvoir d&#39;achat">parité de pouvoir d'achat</a>, d'après le <a href="/wiki/Fonds_mon%C3%A9taire_international" title="Fonds monétaire international">Fonds monétaire international</a> (FMI).</span> </li> <li id="cite_note-FMI-3"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-FMI_3-0">a</a> et <a href="#cite_ref-FMI_3-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a href="/wiki/Fonds_mon%C3%A9taire_international" title="Fonds monétaire international">Fonds monétaire international</a>, World Economic Outlook Database - <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2022/April/weo-report">Données pour l'année 2022.</a></span> </li> <li id="cite_note-hdr2021-22-4"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-hdr2021-22_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-hdr2021-22_4-1">b</a> et <a href="#cite_ref-hdr2021-22_4-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2022"><cite class="italique">Rapport sur le développement humain 2021/2022&#160;: Temps incertains, vies bouleversées&#160;: façonner notre avenir dans un monde en mutation</cite>, <a href="/wiki/New_York" title="New York">New York</a>, <a href="/wiki/Programme_des_Nations_unies_pour_le_d%C3%A9veloppement" title="Programme des Nations unies pour le développement">Programme des Nations unies pour le développement</a>, <time class="nowrap" datetime="2022-09" data-sort-value="2022-09">septembre 2022</time>, 337&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-92-1-126452-4" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-92-1-126452-4"><span class="nowrap">978-92-1-126452-4</span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdr.undp.org/content/human-development-report-2021-22">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Rapport+sur+le+d%C3%A9veloppement+humain+2021%2F2022&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pub=Programme+des+Nations+unies+pour+le+d%C3%A9veloppement&amp;rft.stitle=Temps+incertains%2C+vies+boulevers%C3%A9es+%3A+fa%C3%A7onner+notre+avenir+dans+un+monde+en+mutation&amp;rft.date=2022-09&amp;rft.tpages=337&amp;rft.isbn=978-92-1-126452-4&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span>..</span> </li> <li id="cite_note-Gini_BM-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gini_BM_5-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?most_recent_value_desc=false"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Gini index</cite></a>&#160;», sur <span class="italique"><a href="/wiki/Banque_mondiale" title="Banque mondiale">Banque mondiale</a></span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-04-24" data-sort-value="2023-04-24">24 avril 2023</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-IPE2022-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-IPE2022_6-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="WolfEmersonEstyde_Sherbinin2022"><span class="ouvrage" id="Martin_J._WolfJohn_W._EmersonDaniel_C._EstyAlex_de_Sherbinin2022"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Martin J. Wolf, John W. Emerson, Daniel C. Esty, Alex de Sherbinin, Zachary A. Wendling <i><abbr class="abbr" title="et alii (et d’autres)">et al.</abbr></i>, <cite class="italique" lang="en">2022 Environmental Performance Index</cite>, New Haven, Connecticut, États-Unis, Yale Center for Environmental Law &amp; Policy, <time>2022</time>, 192&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://epi.yale.edu/downloads/epi2022report06062022.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=2022+Environmental+Performance+Index&amp;rft.place=New+Haven%2C+Connecticut%2C+%C3%89tats-Unis&amp;rft.pub=Yale+Center+for+Environmental+Law+%26+Policy&amp;rft.aulast=Wolf&amp;rft.aufirst=Martin+J.&amp;rft.au=John+W.+Emerson&amp;rft.au=Daniel+C.+Esty&amp;rft.au=Alex+de+Sherbinin&amp;rft.au=Zachary+A.+Wendling&amp;rft.date=2022&amp;rft.tpages=192&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-CNIG-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CNIG_8-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Commission_nationale_de_toponymie,_conseil_national_de_l&#39;information_géographique2021"><span class="nom_auteur">Commission nationale de toponymie, conseil national de l'information géographique</span>, <cite class="italique">Pays, territoires et villes du monde juillet 2021</cite>, <time class="nowrap" datetime="2021-07-01" data-sort-value="2021-07-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juillet 2021</time>, 34&#160;<abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://cnig.gouv.fr/ressources-toponymie-a10578.html">présentation en ligne</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cnig.gouv.fr/IMG/pdf/ptvm_1er-juillet-2021_ok.pdf">lire en ligne</a> <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;18<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Pays%2C+territoires+et+villes+du+monde+juillet+2021&amp;rft.aulast=Commission+nationale+de+toponymie%2C+conseil+national+de+l%27information+g%C3%A9ographique&amp;rft.date=2021-07-01&amp;rft.pages=18&amp;rft.tpages=34&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-:3-10"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_10-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:3_10-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.etymonline.com/search?q=iraq"><cite style="font-style:normal;">iraq | Search Online Etymology Dictionary</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">etymonline.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-10-15" data-sort-value="2021-10-15">15 octobre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Hans_H1939"><span class="ouvrage" id="Boesch,_Hans_H1939">Boesch, Hans H, <cite class="italique">Economic Geography</cite>, <time class="nowrap" datetime="1939-10-01" data-sort-value="1939-10-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> octobre 1939</time>, "El-'Iraq"<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Economic+Geography&amp;rft.au=Boesch%2C+Hans+H&amp;rft.date=1939-10-01&amp;rft.pages=%22El-%27Iraq%22&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a> </span><span class="reference-text">M. A. Oraizi, Amérique, pétrole, domination&#160;: Une stratégie globalisée, tome II&#160;: Hégémonie anglo-saxonne et duels des empires pétroliers, Paris, L'Harmattan, 2012, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;29.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ilo.org/public/french/standards/relm/ctry-ndx.htm">Dénominations des pays et des zones et règles d'emploi et numéros de référence utilisés à DOSCOM</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://publications.eu.int/code/fr/fr-5000500.htm">Office des publications — Code de rédaction inter-institutionnel — Annexe A5 — Liste des États</a></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.insee.fr/fr/nom_def_met/nomenclatures/cog/dbf/2005/txt/pays2005.txt">Nomenclature des Pays et territoires étrangers</a> du <a href="/wiki/Code_officiel_g%C3%A9ographique" title="Code officiel géographique">Code officiel géographique</a> de l'<a href="/wiki/Institut_national_de_la_statistique_et_des_%C3%A9tudes_%C3%A9conomiques" title="Institut national de la statistique et des études économiques">INSEE</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://legifrance.gouv.fr/jopdf/common/jo_pdf.jsp?numJO=0&amp;dateJO=19940125&amp;pageDebut=01288&amp;pageFin=19940125&amp;pageCourante=01291">JORF du 25 janvier 1994 <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;1291</a>, mentionnant <i>Iraq</i>, l'article 2 alinéa 3 stipulant «&#160;Les noms de pays et de villes étant des noms propres, il est recommandé de respecter la graphie locale en usage, translittérée ou non.&#160;»</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000019509867&amp;dateTexte=">Recommandation parue au Journal Officiel du 24 septembre 2008</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eda.admin.ch/eda/fr/home/reps/asia/virq/stairk.html">La République d’Irak en bref</a> sur le site du <a href="/wiki/D%C3%A9partement_f%C3%A9d%C3%A9ral_des_affaires_%C3%A9trang%C3%A8res" title="Département fédéral des affaires étrangères">Département fédéral des affaires étrangères (Suisse)</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><span class="noarchive">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://education.ign.fr/DISPLAY/000/526/725/5267254/pays_capitales.pdf"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);">Pays et capitales du monde, Commission de toponymie</cite></a>&#160;»<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/http://education.ign.fr/DISPLAY/000/526/725/5267254/pays_capitales.pdf">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=http://education.ign.fr/DISPLAY/000/526/725/5267254/pays_capitales.pdf">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/http://education.ign.fr/DISPLAY/000/526/725/5267254/pays_capitales.pdf">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&amp;q=cache:http://education.ign.fr/DISPLAY/000/526/725/5267254/pays_capitales.pdf">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J&#39;ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire&#160;?</a>)</sup></span></span>, <a href="/wiki/Institut_national_de_l%27information_g%C3%A9ographique_et_foresti%C3%A8re" title="Institut national de l&#39;information géographique et forestière">IGN</a></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Harriet_E._W._(2004)"><span class="ouvrage" id="Crawford,_Harriet_E._W._(2004)"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Crawford, Harriet E. W. (2004), <cite class="italique" lang="en">Sumer and the Sumerians</cite>, Cambridge University Press, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;75<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Sumer+and+the+Sumerians&amp;rft.pub=Cambridge+University+Press&amp;rft.au=Crawford%2C+Harriet+E.+W.+%282004%29&amp;rft.pages=75&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Heather_D2012"><span class="ouvrage" id="Baker,_Heather_D2012"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Baker, Heather D, <cite class="italique" lang="en">The Neo-Babylonian Empire</cite>, In Potts, D. T., <time>2012</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;923<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Neo-Babylonian+Empire&amp;rft.pub=In+Potts%2C+D.+T.&amp;rft.au=Baker%2C+Heather+D&amp;rft.date=2012&amp;rft.pages=923&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:5-22"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:5_22-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:5_22-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/al-Hirah"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Al-Ḥīrah | ancient city, Iraq</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Encyclopedia Britannica</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-10-15" data-sort-value="2021-10-15">15 octobre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:6-23"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:6_23-0">a</a> <a href="#cite_ref-:6_23-1">b</a> <a href="#cite_ref-:6_23-2">c</a> et <a href="#cite_ref-:6_23-3">d</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/lakhmids"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">LAKHMIDS</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">iranicaonline.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-12-29" data-sort-value="2021-12-29">29 décembre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/kawarnaq"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">ḴAWARNAQ</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">iranicaonline.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-12-29" data-sort-value="2021-12-29">29 décembre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:7-25"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:7_25-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:7_25-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Lakhmid-dynasty"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Lakhmid Dynasty | Arabian dynasty</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">britannica.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-12-29" data-sort-value="2021-12-29">29 décembre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:8-26"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:8_26-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:8_26-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/bahram-05"><cite style="font-style:normal;" lang="en-us">Bahrām V Gōr</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">iranicaonline.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-12-29" data-sort-value="2021-12-29">29 décembre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Al-Tabari">Al-Tabari, <cite class="italique">The History of Al-Ṭabarī. Vol 5</cite>, Albany, NY&#160;: State University of New York Press, Ehsan Yar-Shater, (1985–2007), <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;84<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+History+of+Al-%E1%B9%ACabar%C4%AB.+Vol+5&amp;rft.place=Albany%2C+NY+%3A+State+University+of+New+York+Press&amp;rft.pub=Ehsan+Yar-Shater%2C+%281985%E2%80%932007%29&amp;rft.au=Al-Tabari&amp;rft.pages=84&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH-28"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH_28-0">a</a> et <a href="#cite_ref-1983_Clifford_Edmund_BOSWORTH_28-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Edmund_Bosworth1983"><span class="ouvrage" id="Clifford_Edmund_Bosworth1983">Clifford Edmund Bosworth, <cite class="italique">Iran and the Arabs before Islam. The Cambridge History of Iran, Vol III</cite>, Cambridge University Press, <time>1983</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">598-99</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Iran+and+the+Arabs+before+Islam.+The+Cambridge+History+of+Iran%2C+Vol+III&amp;rft.pub=Cambridge+University+Press&amp;rft.au=Clifford+Edmund+Bosworth&amp;rft.date=1983&amp;rft.pages=598-99&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Trimingham1979"><span class="ouvrage" id="Spencer_Trimingham1979"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Spencer Trimingham, <cite class="italique" lang="en">Christianity Among the Arabs in Pre-Islamic Times</cite>, Londres, Longman, <time>1979</time>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;171<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Christianity+Among+the+Arabs+in+Pre-Islamic+Times&amp;rft.place=Londres&amp;rft.pub=Longman&amp;rft.aulast=Trimingham&amp;rft.aufirst=Spencer&amp;rft.date=1979&amp;rft.pages=171&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:10-30"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:10_30-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:10_30-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Baghdad/History"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Baghdad - History</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">britannica.com</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2021-12-29" data-sort-value="2021-12-29">29 décembre 2021</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bachir_Diagne2001"><span class="ouvrage" id="Souleymane_Bachir_Diagne2001">Souleymane Bachir Diagne, <cite class="italique">Islam et société ouverte&#160;: la fidélité et le mouvement dans la philosophie de Muhammad Iqbal</cite>, Maisonneuve &amp; Larose, <time>2001</time><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Islam+et+soci%C3%A9t%C3%A9+ouverte+%3A+la+fid%C3%A9lit%C3%A9+et+le+mouvement+dans+la+philosophie+de+Muhammad+Iqbal&amp;rft.pub=Maisonneuve+%26+Larose&amp;rft.au=Souleymane+Bachir+Diagne&amp;rft.date=2001&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientxxi.info/spip.php?action=ia_nojs&amp;retour=%2Fmagazine%2Fcomment-le-communisme-a-faconne-le-chiisme-politique-irakien%2C3043"><cite style="font-style:normal;">Comment le communisme a façonné le chiisme politique irakien</cite></a>&#160;», <i>Orient XXI</i>, <time class="nowrap" datetime="2019-04-25" data-sort-value="2019-04-25">25 avril 2019</time></span>.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Alexander"><span class="ouvrage" id="Ari_Alexander"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Ari Alexander, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://users.ox.ac.uk/~metheses/Alexander.pdf"><cite style="font-style:normal;" lang="en">The Jews of Baghdad and Zionism: 1920-1948</cite></a>&#160;» <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF) d&#39;Adobe">&#91;PDF&#93;</abbr></span></span>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr>&#160;<span class="nowrap">86-103</span>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Robert Fisk: <i>The Great War for Civilisation: The Conquest of the Middle East</i>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;148, <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9781400075171" title="Spécial:Ouvrages de référence/9781400075171"><span class="nowrap">9781400075171</span></a>)</small>.</span> </li> <li id="cite_note-:1-35"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_35-0">a</a> <a href="#cite_ref-:1_35-1">b</a> et <a href="#cite_ref-:1_35-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Rey2018"><span class="ouvrage" id="Matthieu_Rey2018">Matthieu Rey, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientxxi.info/spip.php?action=ia_nojs&amp;retour=%2Fmagazine%2F1958-quand-l-irak-decouvrait-l-esperance-revolutionnaire%2C2550"><cite style="font-style:normal;">1958. Quand l’Irak découvrait l’espérance révolutionnaire</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Orientxxi.info</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-07-13" data-sort-value="2018-07-13">13 juillet 2018</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Ali2017"><span class="ouvrage" id="Zahra_Ali2017"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais américain">(en-US)</abbr> Zahra <span class="nom_auteur">Ali</span>, «&#160;<cite style="font-style:normal" lang="en-us">Analysis | Women's rights are under threat in Iraq</cite>&#160;», <i><span class="lang-en-us" lang="en-us">Washington Post</span></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2017-11-20" data-sort-value="2017-11-20">20 novembre 2017</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/0190-8286">0190-8286</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2017/11/20/womens-rights-are-under-threat-in-iraq/">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Analysis+%7C+Women%27s+rights+are+under+threat+in+Iraq&amp;rft.jtitle=Washington+Post&amp;rft.aulast=Ali&amp;rft.aufirst=Zahra&amp;rft.date=2017-11-20&amp;rft.issn=0190-8286&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:0-37"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_37-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:0_37-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2013"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<cite style="font-style:normal" lang="en">Was Life for Iraqi Women Better Under Saddam?</cite>&#160;», <i><span class="lang-en" lang="en">Muftah</span></i>,&#8206; <time class="nowrap" datetime="2013-03-19" data-sort-value="2013-03-19">19 mars 2013</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://muftah.org/was-life-for-iraqi-women-better-under-saddam/#.Wc_dCDtpGM8">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2017-09-30" data-sort-value="2017-09-30">30 septembre 2017</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Was+Life+for+Iraqi+Women+Better+Under+Saddam%3F&amp;rft.jtitle=Muftah&amp;rft.date=2013-03-19&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Scott_Ford2004"><span class="ouvrage" id="Peter_Scott_Ford2004"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Peter Scott Ford, <cite class="italique" lang="en">Israel’s attack on Osiraq: A model for future preventive strikes?</cite>, Monterey, Californie, Naval Postgraduate school, <time>2004</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fas.org/man/eprint/ford.pdf">lire en ligne</a>)</small>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;16<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Israel%E2%80%99s+attack+on+Osiraq%3A+A+model+for+future+preventive+strikes%3F&amp;rft.place=Monterey%2C+Californie&amp;rft.pub=Naval+Postgraduate+school&amp;rft.au=Peter+Scott+Ford&amp;rft.date=2004&amp;rft.pages=16&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3AIrak"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/middle_east/article4791158.ece">http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/middle_east/article4791158.ece</a> «&#160;The secret life of Tzipi Livni&#160;», par James Hider, Charles Bremner et Fran Yeoman. 20 septembre 2008. TimesOnLine</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bossuyt2000"><span class="ouvrage" id="Marc_Bossuyt2000">Marc Bossuyt, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://repositories.lib.utexas.edu/bitstream/handle/2152/5563/2265.pdf?sequence=1"><cite style="font-style:normal;">Conséquences néfastes des sanctions économiques pour la jouissance des droits de l'homme</cite></a>&#160;», <a href="/wiki/Conseil_%C3%A9conomique_et_social_des_Nations_unies" title="Conseil économique et social des Nations unies">Conseil économique et social des Nations unies</a>, <time class="nowrap" datetime="2000-06-21" data-sort-value="2000-06-21">21 juin 2000</time></span></span> (voir archive) <abbr class="abbr indicateur-format format-pdf" title="Document au format Portable Document Format (PDF)">[PDF]</abbr>.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a> </span><span class="reference-text">Liz Sly, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/news/worldviews/wp/2017/08/04/saddam-hussein-said-sanctions-killed-500000-children-that-was-a-spectacular-lie/">Saddam Hussein said sanctions killed 500,000 children. That was ‘a spectacular lie.’</a>, <i>The Washington Post</i>, 4 août 2017.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.comw.org/pda/0310rm8ap2.html#1.%20Iraqi%20civilian%20fatalities%20in%20the%201991%20Gulf"><cite style="font-style:normal;">Wages of War -- Appendix 2: Iraqi Combatant and Noncombatant Fatalities in the 1991 Gulf War</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">comw.org</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-05-19" data-sort-value="2016-05-19">19 mai 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a> </span><span class="reference-text"><i><a href="/wiki/Paris_Match" title="Paris Match">Paris Match</a></i>, 8-15 novembre 2006</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/proche-orient/article/2006/02/22/l-attentat-contre-le-mausolee-de-samarra_743778_3218.html">: Affrontements entre chiites et sunnites en Irak après l'attaque du mausolée de Samarra</a>, <i>Le Monde</i>, 22 février 2006</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tempsreel.nouvelobs.com/monde/20060222.OBS7824/emeutes-apres-la-destruction-d-une-mosquee.html">: Emeutes après la destruction d'une mosquée</a>, <i>L'Obs</i>, 22 février 2006</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/proche-orient/article/2014/06/14/liberte-en-irak-retour-sur-le-fiasco-de-l-invasion-americaine_4438289_3218.html">:«&#160;Liberté en Irak&#160;», retour sur le fiasco de l'invasion américaine</a>, <i>Le Monde</i>, 14 juin 2006</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lefigaro.fr/international/2009/06/30/01003-20090630ARTFIG00011-irak-l-armee-americaine-se-retire-des-villes-.php">: Irak&#160;: l'armée américaine se retire des villes</a>, <i>Le Figaro</i>, 30 juin 2009</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/proche-orient/article/2009/06/29/irak-l-armee-americaine-quitte-les-rues-de-bagdad_1212949_3218.html">:Les Irakiens retrouvent le contrôle de leurs villes</a>, <i>Le Monde</i>, 29 juin 2009</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tempsreel.nouvelobs.com/monde/20131230.REU9299/demantelement-d-un-camp-sunnite-en-irak-13-morts.html">Démantèlement d'un camp sunnite en Irak, <span class="nowrap">13 morts</span></a>, <i>L'Obs</i>, 30 décembre 2009.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.huffingtonpost.fr/myriam-benraad/fallouja-irak-sunnites_b_4549351.html">Révolte sunnite et impasse de la violence: l'Irak au bord de l'implosion?</a>, <i>HuffingtonPost avec Le Monde</i>, 6 janvier 2014.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nouvelobs.com/moyen-orient/20210720.OBS46738/au-moins-36-morts-dans-un-attentat-revendique-par-daech-sur-un-marche-de-bagdad-a-la-veille-de-l-aid.html">Au moins <span class="nowrap">36 morts</span> à Bagdad dans un attentat revendiqué par Daech, à la veille de l’Aïd</a>, nouvelobs.com, 20 juillet 2021</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lefigaro.fr/flash-actu/irak-une-nouvelle-attaque-imputee-a-l-ei-fait-10-morts-dont-des-civils-20211203">Irak&#160;: une nouvelle attaque imputée à l'EI fait au moins <span class="nowrap">12 morts</span> dont des civils</a>, lefigaro.fr, 3 décembre 2021</span> </li> <li id="cite_note-cfri202305-53"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-cfri202305_53-0">a</a> et <a href="#cite_ref-cfri202305_53-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cfri-irak.com/article/entretien-de-fabrice-balanche-la-situation-economique-irakienne-2023-05-12">L'économie irakienne&#160;: dépendance pétrolière, corruption structurelle et influence étrangère</a>, cfri-irak.com, 12 mai 2023.</span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Harling2019"><span class="ouvrage" id="Peter_Harling2019">Peter <span class="nom_auteur">Harling</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientxxi.info/magazine/l-irak-assoiffe-par-la-folie-humaine,3279"><cite style="font-style:normal;">L'Irak assoiffé par la folie humaine</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Orient XXI</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-09-12" data-sort-value="2019-09-12">12 septembre 2019</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-:4-55"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:4_55-0">a</a> <a href="#cite_ref-:4_55-1">b</a> et <a href="#cite_ref-:4_55-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Khalaf2021"><span class="ouvrage" id="Safaa_Khalaf2021">Safaa <span class="nom_auteur">Khalaf</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientxxi.info/magazine/irak-sans-eau-nous-n-avons-pas-de-vie,5173"><cite style="font-style:normal;">Irak. «&#160;Sans eau nous n'avons pas de vie&#160;»</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Orient XXI</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-11-11" data-sort-value="2021-11-11">11 novembre 2021</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Jonathan Gorvett, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://asiatimes.com/2021/08/iraq-the-big-loser-of-middle-east-water-wars/">Iraq the big loser of Middle East water wars</a>, asiatimes.com, 30 août 2021</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Khalaf2019"><span class="ouvrage" id="Safaa_Khalaf2019">Safaa <span class="nom_auteur">Khalaf</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://orientxxi.info/magazine/l-irak-pays-riche-peuple-de-pauvres,2992"><cite style="font-style:normal;">L'Irak, pays riche peuplé de pauvres - Un budget 2019 exsangue</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Orient XXI</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-04-01" data-sort-value="2019-04-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> avril 2019</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.msnbc.msn.com/id/16241340/site/newsweek/"><i>Iraq Economy is Booming</i>, MSNBC, 01/01/2007</a></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kuwaittimes.net/Navariednews.asp?dismode=article&amp;artid=1839729411"><i>Iraq on the right path</i>, <abbr class="abbr" title="Docteur">D<sup>r</sup></abbr> Sami Alrabaa, Kuweit times</a></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lemoci.com/articles/20080319203528.Irak-cinq-ans-apres-l-argent-du-petrole-coule-a-flot.html"><i>Irak&#160;: cinq ans après, l’argent du pétrole coule à flots</i>, 19 mars 2008</a></span> </li> <li id="cite_note-ConnEnerg2019Prospect-61"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-0">a</a> <a href="#cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-1">b</a> et <a href="#cite_ref-ConnEnerg2019Prospect_61-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.connaissancedesenergies.org/afp/en-2030-lirak-deviendrait-le-3e-exportateur-de-petrole-du-monde-190425"><i>En 2030, l'Irak deviendrait le <abbr class="abbr" title="Troisième">3<sup>e</sup></abbr> exportateur de pétrole au monde selon l'AIE</i></a>&#160;; AFP&#160;; Brève publiée le 25 avril 2019</span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/imagepages/2009/06/18/opinion/18ohanlon.html">The States of Iraq and Afghanistan</a>, <a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a>, 18 juin 2009</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a> </span><span class="reference-text">Chiffres de la <a href="/wiki/Banque_mondiale" title="Banque mondiale">banque mondiale</a> et <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.defenselink.mil/pubs/pdfs/9010Quarterly-Report-20061216.pdf">Rapport Baker de novembre 2006</a></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>L'année stratégique 2002</i>, <a href="/wiki/Institut_de_relations_internationales_et_strat%C3%A9giques" title="Institut de relations internationales et stratégiques">IRIS</a>, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr>&#160;379.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="WIPO"><span class="nom_auteur">WIPO</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wipo.int/global_innovation_index/fr/2022/index.html"><cite style="font-style:normal;">Indice mondial de l'innovation 2022</cite></a>&#160;», sur <span class="italique"><a href="/wiki/Organisation_mondiale_de_la_propri%C3%A9t%C3%A9_intellectuelle" title="Organisation mondiale de la propriété intellectuelle">Organisation mondiale de la propriété intellectuelle</a></span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2022-11-16" data-sort-value="2022-11-16">16 novembre 2022</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <span class="noarchive">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ag.html"><cite style="font-style:normal; color:var(--color-link-red, #d73333);" lang="en">The World Factbook</cite></a>&#160;»<sup class="plainlinks">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/*/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ag.html">Archive.org</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.wikiwix.com/cache/?url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ag.html">Wikiwix</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ag.html">Archive.is</a> • <a rel="nofollow" class="external text" href="https://webcache.googleusercontent.com/search?hl=fr&amp;q=cache:https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/ag.html">Google</a> • <a href="/wiki/Projet:Correction_des_liens_externes#J&#39;ai_trouvé_un_lien_mort,_que_faire_?" title="Projet:Correction des liens externes">Que faire&#160;?</a>)</sup></span>, sur <span class="italique">cia.gov</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-10-26" data-sort-value="2018-10-26">26 octobre 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2009"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2006&amp;ey=2009&amp;scsm=1&amp;ssd=1&amp;sort=country&amp;ds=.&amp;br=1&amp;c=433&amp;s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&amp;grp=0&amp;a=&amp;pr.x=83&amp;pr.y=17"><cite style="font-style:normal;" lang="en">World Economic Outlook Database, April 2009</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">imf.org</span>, <a href="/wiki/Fonds_mon%C3%A9taire_international" title="Fonds monétaire international">Fonds monétaire international</a>, <time>2009</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2009-07-07" data-sort-value="2009-07-07">7 juillet 2009</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/iraq"><cite style="font-style:normal;" lang="en">The World Factbook</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">cia.gov</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2018-10-26" data-sort-value="2018-10-26">26 octobre 2018</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.lejdd.fr/International/Moyen-Orient/Depeches/Irak-Report-du-recensement-a-2010-130084/">http://www.lejdd.fr/International/Moyen-Orient/Depeches/Irak-Report-du-recensement-a-2010-130084/</a></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.infosud.org/article.php3?id_article=1227">Les Irakiens quittent le navire</a>, <i>InfoSud Tribune des droits humains</i>, 7 mars 2007.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ambafrance-dk.org/Lundi-22-janvier-2007.html">lundi 22 janvier 2007</a>, <i>Ambassade de France au Danemark</i>, 22 janvier 2007.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amnesty.be/doc/article9613.html">Amnesty international</a></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="UNHCR"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> UNHCR, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.unhcr.org/en/country/irq"><cite style="font-style:normal;" lang="en">Operational Data Portal</cite></a>&#160;»</span></span> </li> <li id="cite_note-Girard-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Girard_74-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lefigaro.fr/vox/monde/2016/10/28/31002-20161028ARTFIG00387-renaud-girard-apres-daech-comment-sauver-le-moyen-orient.php">Renaud Girard&#160;: après Daech, comment sauver le Moyen-Orient&#160;?</a>, entretien, lefigaro.fr, 28 octobre 2016</span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2011">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lepoint.fr/monde/les-chretiens-d-irak-pris-entre-deux-feux-inquiets-apres-le-retrait-americain-24-12-2011-1412174_24.php"><cite style="font-style:normal;">Les chrétiens d'Irak pris entre deux feux, inquiets après le retrait américain</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">lepoint.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2011-12-24" data-sort-value="2011-12-24">24 décembre 2011</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-12-30" data-sort-value="2016-12-30">30 décembre 2016</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Imbert2011"><span class="ouvrage" id="Louis_Imbert2011">Louis Imbert, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lemonde.fr/moyen-orient-irak/article/2016/12/27/en-irak-l-amertume-des-chretiens-de-karakoch_5054466_1667109.html"><cite style="font-style:normal;">Les chrétiens d'Irak pris entre deux feux, inquiets après le retrait américain</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">lepoint.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2011-12-24" data-sort-value="2011-12-24">24 décembre 2011</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2016-12-30" data-sort-value="2016-12-30">30 décembre 2016</time>)</small></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-77">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2024">«&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.france24.com/fr/%C3%A9missions/reporters/20241206-reporters-avec-les-chr%C3%A9tiens-orient-exil%C3%A9s-retour-au-kurdistan-irakien"><cite style="font-style:normal;">Reporters - Avec les chrétiens d’Orient exilés, de retour au Kurdistan irakien</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">France 24</span>, <time class="nowrap" datetime="2024-12-06" data-sort-value="2024-12-06">6 décembre 2024</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-12-18" data-sort-value="2024-12-18">18 décembre 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.middleeasteye.net/news/new-survey-reveals-drop-religiousity-across-arab-world-especially-north-africa"><cite style="font-style:normal;" lang="en">New survey reveals drop-off in religiosity across Arab world, especially North Africa</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">middleeasteye.net</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2020-06-04" data-sort-value="2020-06-04">4 juin 2020</time>)</small></span>.</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a> </span><span class="reference-text">Caecilia Pieri, "Bagdad Arts Déco, architectures de brique 1920-1950", Paris, L'Archange Minotaure, 2008.</span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.gremmo.mom.fr/pieri/Pieri-Recensions%20-PDF/_1_English-Recension-Pieri2009.TAARII.pdf">http://www.gremmo.mom.fr/pieri/Pieri-Recensions%20-PDF/_1_English-Recension-Pieri2009.TAARII.pdf</a></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a> </span><span class="reference-text">Mina Marefat, "1950s Baghdad, Modern and International", "TAARII Newsletter, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr>&#160;2-2, Automne 2007.</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a> </span><span class="reference-text">P.Azara (ed.), "City of Mirages: Baghdad, from Wright to Venturi", Barcelone, 2008.</span> </li> <li id="cite_note-:2-83"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_83-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:2_83-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Azzouzi2021"><span class="ouvrage" id="Rachida_El_Azzouzi2021">Rachida El <span class="nom_auteur">Azzouzi</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mediapart.fr/journal/international/110621/en-irak-le-corps-des-femmes-est-un-champ-de-bataille"><cite style="font-style:normal;">En Irak, le corps des femmes est un champ de bataille</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Mediapart</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-06-11" data-sort-value="2021-06-11">11 juin 2021</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Azzouzi2021"><span class="ouvrage" id="Rachida_El_Azzouzi2021">Rachida El <span class="nom_auteur">Azzouzi</span>, «&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mediapart.fr/journal/international/070621/bassorah-en-irak-le-cauchemar-des-bebes-monstres-et-des-cancers"><cite style="font-style:normal;">À Bassorah, en Irak, le cauchemar des «&#160;bébés monstres&#160;» et des cancers</cite></a>&#160;», sur <span class="italique">Mediapart</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-06-07" data-sort-value="2021-06-07">7 juin 2021</time></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Tain2018"><span class="ouvrage" id="Stanislas_Tain2018">Stanislas <span class="nom_auteur">Tain</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lemonde-arabe.fr/26/11/2018/de-profondes-inegalites-faconnent-la-vie-des-enfants-en-irak/"><cite style="font-style:normal;">«&#160;De profondes inégalités façonnent la vie des enfants en Irak&#160;»</cite></a>, sur <span class="italique">lemonde-arabe.fr</span>, <time class="nowrap" datetime="2018-11-26" data-sort-value="2018-11-26">26 novembre 2018</time></span></span>.</span> </li> </ol> </div> </div> <div class="navbox-container" style="clear:both;"> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pays_d%27Asie" title="Modèle:Palette Pays d&#39;Asie"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Pays_d%27Asie&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Liste_des_pays_du_monde" title="Liste des pays du monde">États souverains</a> d'<a href="/wiki/Asie" title="Asie">Asie</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="" colspan="2"><table class="wikitable" style="text-align:left;margin:0px;width:100%;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_centrale" title="Asie centrale">Asie centrale</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Map_Central_Asia.PNG" class="mw-file-description" title="Asie centrale."><img alt="Asie centrale." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Map_Central_Asia.PNG/110px-Map_Central_Asia.PNG" decoding="async" width="110" height="51" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Map_Central_Asia.PNG/165px-Map_Central_Asia.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Map_Central_Asia.PNG/220px-Map_Central_Asia.PNG 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Kazakhstan" title="Kazakhstan">Kazakhstan</a><sup>1</sup></li> <li><a href="/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan">Kirghizistan</a></li> <li><a href="/wiki/Ouzb%C3%A9kistan" title="Ouzbékistan">Ouzbékistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tadjikistan" title="Tadjikistan">Tadjikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Turkm%C3%A9nistan" title="Turkménistan">Turkménistan</a></li></ul> </div> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_de_l%27Est" title="Asie de l&#39;Est">Asie de l’Est</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Map-World-East-Asia.png" class="mw-file-description" title="Asie de l’Est."><img alt="Asie de l’Est." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Map-World-East-Asia.png/120px-Map-World-East-Asia.png" decoding="async" width="110" height="51" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Map-World-East-Asia.png/250px-Map-World-East-Asia.png 1.5x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Chine" title="Chine">Chine</a></li> <li><a href="/wiki/Cor%C3%A9e_du_Nord" title="Corée du Nord">Corée du Nord</a></li> <li><a href="/wiki/Cor%C3%A9e_du_Sud" title="Corée du Sud">Corée du Sud</a></li> <li><a href="/wiki/Japon" title="Japon">Japon</a></li> <li><a href="/wiki/Mongolie" title="Mongolie">Mongolie</a></li> <li><a href="/wiki/Ta%C3%AFwan" title="Taïwan">Taïwan</a></li></ul> </div> </div></td></tr><tr style="vertical-align:top;"><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_de_l%27Ouest" title="Asie de l&#39;Ouest">Asie de l'Ouest</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:LocationWestAsia.PNG" class="mw-file-description" title="Asie de l&#39;Ouest."><img alt="Asie de l&#39;Ouest." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/LocationWestAsia.PNG/110px-LocationWestAsia.PNG" decoding="async" width="110" height="51" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/LocationWestAsia.PNG/165px-LocationWestAsia.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/LocationWestAsia.PNG/220px-LocationWestAsia.PNG 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/R%C3%A9publique_d%27Abkhazie" title="République d&#39;Abkhazie">Abkhazie</a></li> <li><a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a></li> <li><a href="/wiki/Arm%C3%A9nie" title="Arménie">Arménie</a></li> <li><a href="/wiki/Azerba%C3%AFdjan" title="Azerbaïdjan">Azerbaïdjan</a></li> <li><a href="/wiki/Bahre%C3%AFn" title="Bahreïn">Bahreïn</a></li> <li><a href="/wiki/Chypre_(pays)" title="Chypre (pays)">Chypre</a></li> <li><a href="/wiki/Chypre_du_Nord" title="Chypre du Nord">Chypre du Nord</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a><sup>2</sup></li> <li><a href="/wiki/%C3%89mirats_arabes_unis" title="Émirats arabes unis">Émirats arabes unis</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%A9orgie_(pays)" title="Géorgie (pays)">Géorgie</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%A9publique_du_Haut-Karabagh" title="République du Haut-Karabagh">Haut-Karabagh</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a></li> <li><a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a></li> <li><a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><a href="/wiki/Oss%C3%A9tie_du_Sud-Alanie" title="Ossétie du Sud-Alanie">Ossétie du Sud-Alanie</a></li> <li><a href="/wiki/Palestine_(%C3%89tat)" title="Palestine (État)">Palestine</a></li> <li><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></li> <li><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a><sup>1</sup></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a></li></ul> </div> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_du_Sud-Est" title="Asie du Sud-Est">Asie du Sud-Est</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:LocationSoutheastAsia.PNG" class="mw-file-description" title="Asie du Sud-Est."><img alt="Asie du Sud-Est." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/LocationSoutheastAsia.PNG/110px-LocationSoutheastAsia.PNG" decoding="async" width="110" height="48" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/LocationSoutheastAsia.PNG/165px-LocationSoutheastAsia.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/LocationSoutheastAsia.PNG/220px-LocationSoutheastAsia.PNG 2x" data-file-width="1425" data-file-height="625" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Birmanie" title="Birmanie">Birmanie</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Cambodge" title="Cambodge">Cambodge</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%8Ele_Christmas_(Australie)" title="Île Christmas (Australie)">Île Christmas</a><sup>3</sup> <small>(Australie)</small></li> <li><a href="/wiki/%C3%8Eles_Cocos" title="Îles Cocos">Îles Cocos</a><sup>3</sup> <small>(Australie)</small></li> <li><a href="/wiki/Indon%C3%A9sie" title="Indonésie">Indonésie</a><sup>3</sup></li> <li><a href="/wiki/Laos" title="Laos">Laos</a></li> <li><a href="/wiki/Malaisie" title="Malaisie">Malaisie</a></li> <li><a href="/wiki/Philippines" title="Philippines">Philippines</a></li> <li><a href="/wiki/Singapour" title="Singapour">Singapour</a></li> <li><a href="/wiki/Tha%C3%AFlande" title="Thaïlande">Thaïlande</a></li> <li><a href="/wiki/Timor_oriental" title="Timor oriental">Timor oriental</a><sup>3</sup></li> <li><a href="/wiki/Vi%C3%AAt_Nam" title="Viêt Nam">Viêt Nam</a></li></ul> </div> </div></td></tr><tr style="vertical-align:top;"><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_du_Sud" title="Asie du Sud">Asie du Sud</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Map-World-South-Asia.png" class="mw-file-description" title="Sous continent indien."><img alt="Sous continent indien." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Map-World-South-Asia.png/110px-Map-World-South-Asia.png" decoding="async" width="110" height="51" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Map-World-South-Asia.png/165px-Map-World-South-Asia.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Map-World-South-Asia.png/220px-Map-World-South-Asia.png 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a></li> <li><a href="/wiki/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a></li> <li><a href="/wiki/Bhoutan" title="Bhoutan">Bhoutan</a></li> <li><a href="/wiki/Inde" title="Inde">Inde</a></li> <li><a href="/wiki/Maldives" title="Maldives">Maldives</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%A9pal" title="Népal">Népal</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/wiki/Territoire_britannique_de_l%27oc%C3%A9an_Indien" title="Territoire britannique de l&#39;océan Indien">Territoire britannique de l'océan Indien</a><sup>2</sup> <small>(Royaume-Uni)</small></li></ul> </div> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <p><b><a href="/wiki/Asie_du_Nord" title="Asie du Nord">Asie du Nord</a></b><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:LocationNorthAsia.PNG" class="mw-file-description" title="Asie du Nord."><img alt="Asie du Nord." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/LocationNorthAsia.PNG/110px-LocationNorthAsia.PNG" decoding="async" width="110" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/LocationNorthAsia.PNG/165px-LocationNorthAsia.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/LocationNorthAsia.PNG/220px-LocationNorthAsia.PNG 2x" data-file-width="840" data-file-height="426" /></a></span> </p> </div></td><td rowspan="" colspan="" style="padding:0px;vertical-align:middle;text-align:center;;;width:10em;"><div> <div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Russie" title="Russie">Russie</a><sup>1</sup> (<a href="/wiki/Sib%C3%A9rie" title="Sibérie">Sibérie</a>, <a href="/wiki/Extr%C3%AAme-Orient_russe" title="Extrême-Orient russe">Extrême-Orient russe</a>)</li></ul> </div> </div></td></tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><sup>1</sup> Partiellement européen</li> <li><sup>2</sup> Partiellement africain</li> <li><sup>3</sup> Partiellement océanien</li></ul> </div></td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pays_et_territoires_du_Moyen-Orient" title="Modèle:Palette Pays et territoires du Moyen-Orient"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Pays_et_territoires_du_Moyen-Orient&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Pays" title="Pays">Pays</a> et <a href="/wiki/Territoire" title="Territoire">territoires</a> du <a href="/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient">Moyen-Orient</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="text-align:center;;" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a></li> <li><a href="/wiki/Bahre%C3%AFn" title="Bahreïn">Bahreïn</a></li> <li><a href="/wiki/Chypre_(pays)" title="Chypre (pays)">Chypre</a></li> <li><i><a href="/wiki/Chypre_du_Nord" title="Chypre du Nord">Chypre du Nord</a></i></li> <li><a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89mirats_arabes_unis" title="Émirats arabes unis">Émirats arabes unis</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a></li> <li><a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a></li> <li><a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><i><a href="/wiki/Territoires_palestiniens_occup%C3%A9s" title="Territoires palestiniens occupés">Palestine</a></i> (<i><a href="/wiki/Bande_de_Gaza" title="Bande de Gaza">Bande de Gaza</a></i> et <i><a href="/wiki/Cisjordanie" title="Cisjordanie">Cisjordanie</a></i>)</li> <li><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></li> <li><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Ligue_arabe" title="Modèle:Palette Ligue arabe"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Ligue_arabe&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><span class="flagicon" data-sort-value=""><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_Arab_League.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Ligue arabe"><img alt="Drapeau de la Ligue arabe" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_the_Arab_League.svg/20px-Flag_of_the_Arab_League.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_the_Arab_League.svg/30px-Flag_of_the_Arab_League.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Flag_of_the_Arab_League.svg/40px-Flag_of_the_Arab_League.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Ligue_arabe" title="Ligue arabe">Ligue des États arabes</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Institutions</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Conseil_de_la_Ligue_arabe" title="Conseil de la Ligue arabe">Conseil</a></li> <li><a href="/wiki/Parlement_arabe" title="Parlement arabe">Parlement</a></li> <li><a href="/wiki/Conseil_de_d%C3%A9fense_de_la_Ligue_arabe" title="Conseil de défense de la Ligue arabe">Conseil de défense</a></li> <li><a href="/wiki/Conseil_%C3%A9conomique_et_social_de_la_Ligue_arabe" title="Conseil économique et social de la Ligue arabe">Conseil économique et social</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="4" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Emblem_of_the_Arab_League.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_the_Arab_League.svg/75px-Emblem_of_the_Arab_League.svg.png" decoding="async" width="75" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_the_Arab_League.svg/113px-Emblem_of_the_Arab_League.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_the_Arab_League.svg/150px-Emblem_of_the_Arab_League.svg.png 2x" data-file-width="420" data-file-height="450" /></a></span></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">États membres</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Alg%C3%A9rie" title="Algérie">Algérie</a></li> <li><a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a></li> <li><a href="/wiki/Bahre%C3%AFn" title="Bahreïn">Bahreïn</a></li> <li><a href="/wiki/Comores_(pays)" title="Comores (pays)">Comores</a></li> <li><a href="/wiki/Djibouti" title="Djibouti">Djibouti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89mirats_arabes_unis" title="Émirats arabes unis">Émirats arabes unis</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a></li> <li><a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Libye" title="Libye">Libye</a></li> <li><a href="/wiki/Maroc" title="Maroc">Maroc</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritanie" title="Mauritanie">Mauritanie</a></li> <li><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><a href="/wiki/Palestine_(%C3%89tat)" title="Palestine (État)">Palestine</a></li> <li><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><a href="/wiki/Somalie" title="Somalie">Somalie</a></li> <li><a href="/wiki/Soudan" title="Soudan">Soudan</a></li> <li><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></li> <li><a href="/wiki/Tunisie" title="Tunisie">Tunisie</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Secrétaires généraux</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Abdul_Rahman_Hassan_Azzam" title="Abdul Rahman Hassan Azzam">Abdul Rahman Hassan Azzam</a> (1949–1952)</li> <li><a href="/wiki/Mohamed_Abdul_Khalek_Hassouna" title="Mohamed Abdul Khalek Hassouna">Mohamed Abdul Khalek Hassouna</a> (1952–1972)</li> <li><a href="/wiki/Mahmoud_Riad" title="Mahmoud Riad">Mahmoud Riad</a> (1972–1979)</li> <li><a href="/wiki/Chedli_Klibi" title="Chedli Klibi">Chedli Klibi</a> (1979–1990)</li> <li><a href="/wiki/Ahmed_Asmat_Abdel-Megid" title="Ahmed Asmat Abdel-Megid">Ahmed Asmat Abdel-Megid</a> (1991–2001)</li> <li><a href="/wiki/Amr_Moussa" title="Amr Moussa">Amr Moussa</a> (2001–2011)</li> <li><a href="/wiki/Nabil_el-Arabi" title="Nabil el-Arabi">Nabil el-Arabi</a> (2011-2016)</li> <li><a href="/wiki/Ahmed_Aboul_Gheit" title="Ahmed Aboul Gheit">Ahmed Aboul Gheit</a> (depuis 2016)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Sommets</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1946" title="Sommet de la Ligue arabe de 1946">Premier sommet en Égypte (1946)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1956&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1956 (page inexistante)">Second sommet au Liban (1956)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1956_(%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1956 (لبنان)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1956 (لبنان)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1964_au_Caire&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1964 au Caire (page inexistante)">Caire (1964)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1964_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1964 (القاهرة)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1964 (القاهرة)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1964_en_Alexandrie&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1964 en Alexandrie (page inexistante)">Alexandrie (1964)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A4%D8%AA%D9%85%D8%B1_%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1964_(%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D9%83%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%A9)" class="extiw" title="ar:مؤتمر قمة الدول العربية 1964 (الإسكندرية)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;مؤتمر قمة الدول العربية 1964 (الإسكندرية)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1965&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1965 (page inexistante)">Casablanca (1965)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1965_(%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1965 (الدار البيضاء)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1965 (الدار البيضاء)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1967" title="Sommet de la Ligue arabe de 1967">Khartoum (1967)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1969&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1969 (page inexistante)">Rabat (1969)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1969_(%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1969 (الرباط)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1969 (الرباط)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1970&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1970 (page inexistante)">Caire (1970)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1970_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1970 (القاهرة)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1970 (القاهرة)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1973&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1973 (page inexistante)">Alger (1973)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1973_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1973 (الجزائر)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1973 (الجزائر)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1974&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1974 (page inexistante)">Rabat (1974)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1974_(%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1974 (الرباط)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1974 (الرباط)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1976_%C3%A0_Riyad&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1976 à Riyad (page inexistante)">Riyad (1976)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1976_(%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1976 (الرياض)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1976 (الرياض)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1976_au_Caire&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1976 au Caire (page inexistante)">Caire (1976)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1976_(%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%87%D8%B1%D8%A9)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1976 (القاهرة)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1976 (القاهرة)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1978&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1978 (page inexistante)">Bagdad (1978)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1978_(%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1978 (بغداد)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1978 (بغداد)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1979&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1979 (page inexistante)">Tunis (1979)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1979_(%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1979 (تونس)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1979 (تونس)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1980&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1980 (page inexistante)">Amman (1980)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1980_(%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1980 (عمان)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1980 (عمان)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1981&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1981 (page inexistante)">Fès (1981)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1981_(%D9%81%D8%A7%D8%B3)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1981 (فاس)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1981 (فاس)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1982&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1982 (page inexistante)">Fès (1982)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1982" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1982"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1982&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1985&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1985 (page inexistante)">Casablanca (1985)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1985_(%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1985 (الدار البيضاء)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1985 (الدار البيضاء)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1987&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1987 (page inexistante)">Amman (1987)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1987_(%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1987 (عمان)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1987 (عمان)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1988&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1988 (page inexistante)">Alger (1988)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1988_(%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1988 (الجزائر)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1988 (الجزائر)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1989&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1989 (page inexistante)">Casablanca (1989)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1989_(%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1989 (الدار البيضاء)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1989 (الدار البيضاء)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1990_%C3%A0_Bagdad&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1990 à Bagdad (page inexistante)">Bagdad (1990)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1990_(%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1990 (بغداد)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1990 (بغداد)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1990_au_Caire&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1990 au Caire (page inexistante)">Caire (1990)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_1996&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 1996 (page inexistante)">Caire (1996)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_1996" class="extiw" title="ar:القمة العربية 1996"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 1996&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2000&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2000 (page inexistante)">Caire (2000)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2000" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2000"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2000&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2001&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2001 (page inexistante)">Amman (2001)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2001_(%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%86)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2001 (عمان)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2001 (عمان)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2002" title="Sommet de la Ligue arabe de 2002">Beyrouth (2002)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2003" title="Sommet de la Ligue arabe de 2003">Charm el-Cheikh (2003)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2004&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2004 (page inexistante)">Tunis (2004)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2004_(%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%B3)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2004 (تونس)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2004 (تونس)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2005" title="Sommet de la Ligue arabe de 2005">Alger (2005)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2006&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2006 (page inexistante)">Khartoum (2006)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2006_(%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D8%B7%D9%88%D9%85)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2006 (الخرطوم)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2006 (الخرطوم)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2007&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2007 (page inexistante)">Riyad (2007)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2007_(%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2007 (الرياض)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2007 (الرياض)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2008&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2008 (page inexistante)">Damas (2008)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2008_(%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2008 (دمشق)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2008 (دمشق)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2009_(%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AD%D8%A9)-fr%3DSommet_de_la_Ligue_arabe_de_2009&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="القمة العربية 2009 (الدوحة)-fr=Sommet de la Ligue arabe de 2009 (page inexistante)">Doha (2009)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2009_(%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D8%AD%D8%A9)-fr%3DSommet_de_la_Ligue_arabe_de_2009" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2009 (الدوحة)-fr=Sommet de la Ligue arabe de 2009"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2009 (الدوحة)-fr=Sommet de la Ligue arabe de 2009&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2010&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2010 (page inexistante)">Syrte (2010)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2010_(%D8%B3%D8%B1%D8%AA)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2010 (سرت)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2010 (سرت)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2012&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2012 (page inexistante)">Bagdad (2012)</a>&#160;<a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_2012_(%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF)" class="extiw" title="ar:القمة العربية 2012 (بغداد)"><span class="indicateur-langue" title="Article en arabe&#160;: «&#160;القمة العربية 2012 (بغداد)&#160;»">(ar)</span></a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2013" title="Sommet de la Ligue arabe de 2013">Doha (2013)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2014" title="Sommet de la Ligue arabe de 2014">Koweït (2014)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2015" title="Sommet de la Ligue arabe de 2015">Charm el-Cheikh (2015)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2016" title="Sommet de la Ligue arabe de 2016">Nouakchott (2016)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2017" title="Sommet de la Ligue arabe de 2017">Mer Morte (2017)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_2018" title="Sommet de la Ligue arabe 2018">Dhahran (2018)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2019" title="Sommet de la Ligue arabe de 2019">Tunis (2019)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2019_%C3%A0_la_Mecque&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sommet de la Ligue arabe de 2019 à la Mecque (page inexistante)">La Mecque (2019)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2022" title="Sommet de la Ligue arabe de 2022">Alger (2022)</a></li> <li><a href="/wiki/Sommet_de_la_Ligue_arabe_de_2023" title="Sommet de la Ligue arabe de 2023">Djeddah (2023)</a></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="3" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_de_la_coop%C3%A9ration_islamique" title="Modèle:Palette Organisation de la coopération islamique"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_de_la_coop%C3%A9ration_islamique&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Organisation_de_la_coop%C3%A9ration_islamique" title="Organisation de la coopération islamique">Organisation de la coopération islamique</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">États membres</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a></li> <li><a href="/wiki/Albanie" title="Albanie">Albanie</a></li> <li><a href="/wiki/Alg%C3%A9rie" title="Algérie">Algérie</a></li> <li><a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a></li> <li><a href="/wiki/Azerba%C3%AFdjan" title="Azerbaïdjan">Azerbaïdjan</a></li> <li><a href="/wiki/Bahre%C3%AFn" title="Bahreïn">Bahreïn</a></li> <li><a href="/wiki/Bangladesh" title="Bangladesh">Bangladesh</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A9nin" title="Bénin">Bénin</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Cameroun" title="Cameroun">Cameroun</a></li> <li><a href="/wiki/Comores_(pays)" title="Comores (pays)">Comores</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4te_d%27Ivoire" title="Côte d&#39;Ivoire">Côte d'Ivoire</a></li> <li><a href="/wiki/Djibouti" title="Djibouti">Djibouti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%89mirats_arabes_unis" title="Émirats arabes unis">Émirats arabes unis</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a href="/wiki/Gambie" title="Gambie">Gambie</a></li> <li><a href="/wiki/Guin%C3%A9e" title="Guinée">Guinée</a></li> <li><a href="/wiki/Guin%C3%A9e-Bissau" title="Guinée-Bissau">Guinée-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/Guyana" title="Guyana">Guyana</a></li> <li><a href="/wiki/Indon%C3%A9sie" title="Indonésie">Indonésie</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a></li> <li><a href="/wiki/Kazakhstan" title="Kazakhstan">Kazakhstan</a></li> <li><a href="/wiki/Kirghizistan" title="Kirghizistan">Kirghizistan</a></li> <li><a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Libye" title="Libye">Libye</a></li> <li><a href="/wiki/Malaisie" title="Malaisie">Malaisie</a></li> <li><a href="/wiki/Maldives" title="Maldives">Maldives</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/Maroc" title="Maroc">Maroc</a></li> <li><a href="/wiki/Mauritanie" title="Mauritanie">Mauritanie</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambique" title="Mozambique">Mozambique</a></li> <li><a href="/wiki/Niger" title="Niger">Niger</a></li> <li><a href="/wiki/Nigeria" title="Nigeria">Nigeria</a></li> <li><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><a href="/wiki/Ouganda" title="Ouganda">Ouganda</a></li> <li><a href="/wiki/Ouzb%C3%A9kistan" title="Ouzbékistan">Ouzbékistan</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Palestine_(%C3%89tat)" title="Palestine (État)">Palestine</a></li> <li><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal" title="Sénégal">Sénégal</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Somalie" title="Somalie">Somalie</a></li> <li><a href="/wiki/Soudan" title="Soudan">Soudan</a></li> <li><a href="/wiki/Suriname" title="Suriname">Suriname</a></li> <li><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></li> <li><a href="/wiki/Tadjikistan" title="Tadjikistan">Tadjikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tchad" title="Tchad">Tchad</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Turkm%C3%A9nistan" title="Turkménistan">Turkménistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tunisie" title="Tunisie">Tunisie</a></li> <li><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a></li></ul> </div></td> <td class="navbox-image" rowspan="1" style="vertical-align:middle;padding-left:7px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:OIC_Logo_since_2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OIC_Logo_since_2011.jpg/130px-OIC_Logo_since_2011.jpg" decoding="async" width="130" height="71" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OIC_Logo_since_2011.jpg/195px-OIC_Logo_since_2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/OIC_Logo_since_2011.jpg/260px-OIC_Logo_since_2011.jpg 2x" data-file-width="368" data-file-height="200" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint collapsed" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_des_pays_arabes_exportateurs_de_p%C3%A9trole" title="Modèle:Palette Organisation des pays arabes exportateurs de pétrole"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Organisation_des_pays_arabes_exportateurs_de_p%C3%A9trole&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/Organisation_des_pays_arabes_exportateurs_de_p%C3%A9trole" title="Organisation des pays arabes exportateurs de pétrole">Organisation des pays arabes exportateurs de pétrole</a></div></th> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Pays membres</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><span class="datasortkey" data-sort-value="Arabie saoudite"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Arabie saoudite"><img alt="Drapeau de l&#39;Arabie saoudite" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/20px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/30px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/40px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Arabie_saoudite" title="Arabie saoudite">Arabie saoudite</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Koweit"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Kuwait.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Koweït"><img alt="Drapeau du Koweït" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/20px-Flag_of_Kuwait.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/30px-Flag_of_Kuwait.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/40px-Flag_of_Kuwait.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Kowe%C3%AFt" title="Koweït">Koweït</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Libye"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Libya.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Libye"><img alt="Drapeau de la Libye" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/20px-Flag_of_Libya.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/30px-Flag_of_Libya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/40px-Flag_of_Libya.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="480" /></a></span> </span><a href="/wiki/Libye" title="Libye">Libye</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Algérie"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Algeria.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Algérie"><img alt="Drapeau de l&#39;Algérie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/20px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/30px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/40px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Alg%C3%A9rie" title="Algérie">Algérie</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Bahreïn"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Bahrain.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de Bahreïn"><img alt="Drapeau de Bahreïn" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/20px-Flag_of_Bahrain.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/30px-Flag_of_Bahrain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/40px-Flag_of_Bahrain.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Bahre%C3%AFn" title="Bahreïn">Bahreïn</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Émirats arabes unis"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau des Émirats arabes unis"><img alt="Drapeau des Émirats arabes unis" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/20px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/30px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/40px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%C3%89mirats_arabes_unis" title="Émirats arabes unis">Émirats arabes unis</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Qatar"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Qatar.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Qatar"><img alt="Drapeau du Qatar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/20px-Flag_of_Qatar.svg.png" decoding="async" width="20" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/30px-Flag_of_Qatar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/40px-Flag_of_Qatar.svg.png 2x" data-file-width="1400" data-file-height="550" /></a></span> </span><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Irak"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Irak"><img alt="Drapeau de l&#39;Irak" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/20px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/30px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/40px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Syrie"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_the_Syrian_revolution.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Syrie"><img alt="Drapeau de la Syrie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Flag_of_the_Syrian_revolution.svg/20px-Flag_of_the_Syrian_revolution.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Flag_of_the_Syrian_revolution.svg/30px-Flag_of_the_Syrian_revolution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Flag_of_the_Syrian_revolution.svg/40px-Flag_of_the_Syrian_revolution.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Égypte"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Egypt.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de l&#39;Égypte"><img alt="Drapeau de l&#39;Égypte" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/20px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/30px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/40px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%C3%89gypte" title="Égypte">Égypte</a></span></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Ancien pays membre</th> <td class="navbox-list navbox-even" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><span class="datasortkey" data-sort-value="Tunisie"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Tunisia.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Tunisie"><img alt="Drapeau de la Tunisie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/20px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/30px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/40px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> </span><a href="/wiki/Tunisie" title="Tunisie">Tunisie</a></span> (1982-1986)</li></ul> </div></td> </tr> <tr> <th class="navbox-group" style="">Pays membres potentiels</th> <td class="navbox-list" style=""><div class="liste-horizontale"> <ul><li><span class="datasortkey" data-sort-value="Mauritanie"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Mauritania.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau de la Mauritanie"><img alt="Drapeau de la Mauritanie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/20px-Flag_of_Mauritania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/30px-Flag_of_Mauritania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/40px-Flag_of_Mauritania.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> </span><a href="/wiki/Mauritanie" title="Mauritanie">Mauritanie</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Oman"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Oman.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau d&#39;Oman"><img alt="Drapeau d&#39;Oman" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/20px-Flag_of_Oman.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/30px-Flag_of_Oman.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/40px-Flag_of_Oman.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></span></li> <li><span class="datasortkey" data-sort-value="Yemen"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Flag_of_Yemen.svg" class="mw-file-description" title="Drapeau du Yémen"><img alt="Drapeau du Yémen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/20px-Flag_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/30px-Flag_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/40px-Flag_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/Y%C3%A9men" title="Yémen">Yémen</a></span></li></ul> </div></td> </tr> </tbody></table> <table class="navbox collapsible noprint autocollapse" style=""> <tbody><tr><th class="navbox-title" colspan="2" style=""><div style="float:left; width:6em; text-align:left"><div class="noprint plainlinks nowrap tnavbar" style="padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-emphasized, #000000);"><a href="/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Croissant_fertile" title="Modèle:Palette Croissant fertile"><abbr class="abbr" title="Voir ce modèle.">v</abbr></a>&#160;· <a class="external text" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Croissant_fertile&amp;action=edit"><abbr class="abbr" title="Modifier ce modèle. Merci de prévisualiser avant de sauvegarder.">m</abbr></a></div></div><div style="font-size:110%">États dans la région du <a href="/wiki/Croissant_fertile" title="Croissant fertile">Croissant fertile</a></div></th> </tr> <tr> <td class="navbox-list" style="text-align:center;;" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/Turquie" title="Turquie">Turquie</a></li> <li><a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a></li> <li><a href="/wiki/Syrie" title="Syrie">Syrie</a></li> <li><a href="/wiki/Jordanie" title="Jordanie">Jordanie</a></li> <li><a href="/wiki/Territoires_palestiniens_occup%C3%A9s" title="Territoires palestiniens occupés">Palestine</a></li> <li><a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a></li></ul> </div></td> </tr> <tr> <td class="navbox-banner" style="" colspan="2"><div class="liste-horizontale"> <ul><li><a href="/wiki/Proche-Orient" title="Proche-Orient">Proche-Orient</a></li> <li><a href="/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient">Moyen-Orient</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table> </div> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Irak" title="Portail de l’Irak"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/33px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="33" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/50px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/66px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Irak" title="Portail:Irak">Portail de l’Irak</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Asie" title="Portail de l’Asie"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Asian_states_map.jpg/30px-Asian_states_map.jpg" decoding="async" width="30" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Asian_states_map.jpg/45px-Asian_states_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Asian_states_map.jpg/60px-Asian_states_map.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1200" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Asie" title="Portail:Asie">Portail de l’Asie</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Moyen-Orient" title="Portail du Moyen-Orient"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/27px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png" decoding="async" width="27" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/41px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Moyen_Orient_drapeaux.svg/55px-Moyen_Orient_drapeaux.svg.png 2x" data-file-width="1222" data-file-height="1076" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Moyen-Orient" title="Portail:Moyen-Orient">Portail du Moyen-Orient</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7fd96bd568‐gmlbb Cached time: 20250317001748 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 1.314 seconds Real time usage: 1.651 seconds Preprocessor visited node count: 17566/1000000 Post‐expand include size: 462182/2097152 bytes Template argument size: 113361/2097152 bytes Highest expansion depth: 21/100 Expensive parser function count: 38/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 79156/5000000 bytes Lua time usage: 0.516/10.000 seconds Lua memory usage: 15082577/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1268.077 1 -total 17.40% 220.639 1 Modèle:Infobox_Pays 13.49% 171.002 1 Modèle:Palette 13.16% 166.818 2 Modèle:Références 13.07% 165.794 2 Modèle:Coord 11.75% 148.997 6 Modèle:Méta_palette_de_navigation 11.14% 141.211 1 Modèle:Références_nombreuses 8.06% 102.208 18 Modèle:Liste_horizontale 7.07% 89.715 1 Modèle:Bases 6.50% 82.473 72 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:470872:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250317001748 and revision id 223759361. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de «&#160;<a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Irak&amp;oldid=223759361">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Irak&amp;oldid=223759361</a>&#160;».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégorie</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Irak" title="Catégorie:Irak">Irak</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_lien_mort" title="Catégorie:Article contenant un lien mort">Article contenant un lien mort</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_en_Irak" title="Catégorie:Article géolocalisé en Irak">Article géolocalisé en Irak</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_section_%C3%A0_recycler" title="Catégorie:Article avec section à recycler">Article avec section à recycler</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire" title="Catégorie:Article à référence nécessaire">Article à référence nécessaire</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais">Article contenant un appel à traduction en anglais</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_mettre_%C3%A0_jour" title="Catégorie:Article à mettre à jour">Article à mettre à jour</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_diff%C3%A9rent_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5698" title="Catégorie:Page utilisant P5698">Page utilisant P5698</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes" title="Catégorie:Page pointant vers des bases externes">Page pointant vers des bases externes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_au_vivant" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives au vivant">Page pointant vers des bases relatives au vivant</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P486" title="Catégorie:Page utilisant P486">Page utilisant P486</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_sant%C3%A9" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la santé">Page pointant vers des bases relatives à la santé</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5905" title="Catégorie:Page utilisant P5905">Page utilisant P5905</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_bande_dessin%C3%A9e" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée">Page pointant vers des bases relatives à la bande dessinée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P9346" title="Catégorie:Page utilisant P9346">Page utilisant P9346</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l&#039;audiovisuel">Page pointant vers des bases relatives à l&#039;audiovisuel</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P982" title="Catégorie:Page utilisant P982">Page utilisant P982</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_musique" title="Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la musique">Page pointant vers des bases relatives à la musique</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417" title="Catégorie:Page utilisant P1417">Page utilisant P1417</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5019" title="Catégorie:Page utilisant P5019">Page utilisant P5019</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8313" title="Catégorie:Page utilisant P8313">Page utilisant P8313</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P902" title="Catégorie:Page utilisant P902">Page utilisant P902</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6404" title="Catégorie:Page utilisant P6404">Page utilisant P6404</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4223" title="Catégorie:Page utilisant P4223">Page utilisant P4223</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P6706" title="Catégorie:Page utilisant P6706">Page utilisant P6706</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3021" title="Catégorie:Page utilisant P3021">Page utilisant P3021</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4613" title="Catégorie:Page utilisant P4613">Page utilisant P4613</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1296" title="Catégorie:Page utilisant P1296">Page utilisant P1296</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7982" title="Catégorie:Page utilisant P7982">Page utilisant P7982</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P7305" title="Catégorie:Page utilisant P7305">Page utilisant P7305</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3222" title="Catégorie:Page utilisant P3222">Page utilisant P3222</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8349" title="Catégorie:Page utilisant P8349">Page utilisant P8349</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4342" title="Catégorie:Page utilisant P4342">Page utilisant P4342</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3365" title="Catégorie:Page utilisant P3365">Page utilisant P3365</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3219" title="Catégorie:Page utilisant P3219">Page utilisant P3219</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes" title="Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes">Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9" title="Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité">Article de Wikipédia avec notice d&#039;autorité</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_arabe" title="Catégorie:Article contenant un appel à traduction en arabe">Article contenant un appel à traduction en arabe</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Irak/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Irak/Articles liés">Portail:Irak/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Moyen-Orient/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Moyen-Orient/Articles liés">Portail:Moyen-Orient/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_arabe/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Monde arabe/Articles liés">Portail:Monde arabe/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Asie/Articles liés">Portail:Asie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_bachkir" title="Catégorie:Bon article en bachkir">Bon article en bachkir</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_ourdou" title="Catégorie:Article de qualité en ourdou">Article de qualité en ourdou</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_qualit%C3%A9_en_arabe" title="Catégorie:Article de qualité en arabe">Article de qualité en arabe</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Bon_article_en_tch%C3%A8que" title="Catégorie:Bon article en tchèque">Bon article en tchèque</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_des_cartes" title="Catégorie:Page avec des cartes">Page avec des cartes</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 10 mars 2025 à 14:50.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a>&#160;: les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a>&#160;; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Irak" title="Spécial:Citer/Irak">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Irak&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Irak</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>266 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-554c98fbf9-8pt2s","wgBackendResponseTime":315,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.314","walltime":"1.651","ppvisitednodes":{"value":17566,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":462182,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":113361,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":21,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":38,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":79156,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1268.077 1 -total"," 17.40% 220.639 1 Modèle:Infobox_Pays"," 13.49% 171.002 1 Modèle:Palette"," 13.16% 166.818 2 Modèle:Références"," 13.07% 165.794 2 Modèle:Coord"," 11.75% 148.997 6 Modèle:Méta_palette_de_navigation"," 11.14% 141.211 1 Modèle:Références_nombreuses"," 8.06% 102.208 18 Modèle:Liste_horizontale"," 7.07% 89.715 1 Modèle:Bases"," 6.50% 82.473 72 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.516","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15082577,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7fd96bd568-gmlbb","timestamp":"20250317001748","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Irak","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Irak","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q796","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q796","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-02-22T21:38:36Z","dateModified":"2025-03-10T13:50:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5c\/Iraq_%28orthographic%29.svg","headline":"\u00c9tat du Moyen-Orient, situ\u00e9 au nord de la p\u00e9ninsule arabique"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10