CINXE.COM
ハザール - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ハザール - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"bf88e051-1184-4892-a5dc-cb88c04ad051","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ハザール","wgTitle":"ハザール","wgCurRevisionId":103090211,"wgRevisionId":103090211,"wgArticleId":303832,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBNマジックリンクを使用しているページ","日本語版記事がリダイレクトの仮リンクを含む記事","出典を必要とする節のある記事/2009年1月-6月","出典を必要とする記述のある記事/2012年11月","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","NKC識別子が指定されている記事","ハザール","7世紀に成立した国家・領域","10世紀に消滅した国家・領域","テュルク系民族"], "wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ハザール","wgRelevantArticleId":303832,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q173282","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform" ,"platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.17"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/1200px-Chasaren.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="975"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/800px-Chasaren.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="650"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/640px-Chasaren.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="520"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ハザール - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ハザール rootpage-ハザール skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-歴史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#歴史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>歴史</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-歴史-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>歴史サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-歴史-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-起源" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#起源"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>起源</span> </div> </a> <ul id="toc-起源-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-サビル" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#サビル"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>サビル</span> </div> </a> <ul id="toc-サビル-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-西突厥の支配下" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#西突厥の支配下"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>西突厥の支配下</span> </div> </a> <ul id="toc-西突厥の支配下-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザール・カガン国" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザール・カガン国"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>ハザール・カガン国</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザール・カガン国-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザールとイスラーム" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザールとイスラーム"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>ハザールとイスラーム</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザールとイスラーム-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザールと東ローマ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザールと東ローマ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>ハザールと東ローマ</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザールと東ローマ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザールとユダヤ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザールとユダヤ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>ハザールとユダヤ</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザールとユダヤ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザールの滅亡" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザールの滅亡"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>ハザールの滅亡</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザールの滅亡-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-政治" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#政治"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>政治</span> </div> </a> <ul id="toc-政治-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-経済" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#経済"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>経済</span> </div> </a> <ul id="toc-経済-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-宗教" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#宗教"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>宗教</span> </div> </a> <ul id="toc-宗教-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-影響" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#影響"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>影響</span> </div> </a> <ul id="toc-影響-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ハザールの研究" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザールの研究"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>ハザールの研究</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ハザールの研究-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ハザールの研究サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-ハザールの研究-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-史料" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#史料"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>史料</span> </div> </a> <ul id="toc-史料-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ソ連・ロシアでの研究" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ソ連・ロシアでの研究"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>ソ連・ロシアでの研究</span> </div> </a> <ul id="toc-ソ連・ロシアでの研究-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-「アシュケナジム・ハザール起源説」について" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#「アシュケナジム・ハザール起源説」について"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>「アシュケナジム・ハザール起源説」について</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-「アシュケナジム・ハザール起源説」について-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>「アシュケナジム・ハザール起源説」についてサブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-「アシュケナジム・ハザール起源説」について-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状</span> </div> </a> <ul id="toc-ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-遺伝学的研究" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#遺伝学的研究"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>遺伝学的研究</span> </div> </a> <ul id="toc-遺伝学的研究-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-イディッシュ語スラブ系説" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#イディッシュ語スラブ系説"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>イディッシュ語スラブ系説</span> </div> </a> <ul id="toc-イディッシュ語スラブ系説-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-関連作品" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連作品"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>関連作品</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-関連作品-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>関連作品サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-関連作品-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-文学" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#文学"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>文学</span> </div> </a> <ul id="toc-文学-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ボードゲーム" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ボードゲーム"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>ボードゲーム</span> </div> </a> <ul id="toc-ボードゲーム-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ハザール</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語86件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-86" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">86の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Chasare" title="アフリカーンス語: Chasare" lang="af" hreflang="af" data-title="Chasare" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Chasaren" title="スイスドイツ語: Chasaren" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Chasaren" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="スイスドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%BB%E1%8B%9B%E1%88%AD_%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5" title="アムハラ語: የኻዛር መንግሥት" lang="am" hreflang="am" data-title="የኻዛር መንግሥት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="アムハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Gazaros" title="アラゴン語: Gazaros" lang="an" hreflang="an" data-title="Gazaros" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="アラゴン語" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="アラビア語: خزر" lang="ar" hreflang="ar" data-title="خزر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="エジプト・アラビア語: خزر" lang="arz" hreflang="arz" data-title="خزر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="エジプト・アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1zaros" title="アストゥリアス語: Jázaros" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Jázaros" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="アヴァル語: Хазарал" lang="av" hreflang="av" data-title="Хазарал" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="アヴァル語" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/X%C9%99z%C9%99rl%C9%99r" title="アゼルバイジャン語: Xəzərlər" lang="az" hreflang="az" data-title="Xəzərlər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D9%84%D8%B1" title="South Azerbaijani: خزرلر" lang="azb" hreflang="azb" data-title="خزرلر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D2%99%D0%B0%D1%80" title="バシキール語: Хазарҙар" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Хазарҙар" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="バシキール語" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="ベラルーシ語: Хазары" lang="be" hreflang="be" data-title="Хазары" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Belarusian (Taraškievica orthography): Хазары" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Хазары" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="ブルガリア語: Хазари" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хазари" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Kh%C3%A0zars" title="カタロニア語: Khàzars" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Khàzars" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B9" title="チェチェン語: ГӀазарой" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ГӀазарой" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="チェチェン語" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%95%D8%B2%DB%95%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="中央クルド語: خەزەرەکان" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خەزەرەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="チュヴァシ語: Хасарсем" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Хасарсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Khazariaid" title="ウェールズ語: Khazariaid" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Khazariaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ウェールズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="おすすめ記事"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Khazarere" title="デンマーク語: Khazarere" lang="da" hreflang="da" data-title="Khazarere" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="良質な記事"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Chasaren" title="ドイツ語: Chasaren" lang="de" hreflang="de" data-title="Chasaren" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%AC%CE%B6%CE%B1%CF%81%CE%BF%CE%B9" title="ギリシャ語: Χάζαροι" lang="el" hreflang="el" data-title="Χάζαροι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khazars" title="英語: Khazars" lang="en" hreflang="en" data-title="Khazars" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%A4azaroj" title="エスペラント語: Ĥazaroj" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ĥazaroj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/J%C3%A1zaros" title="スペイン語: Jázaros" lang="es" hreflang="es" data-title="Jázaros" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kasaarid" title="エストニア語: Kasaarid" lang="et" hreflang="et" data-title="Kasaarid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Khazariar" title="バスク語: Khazariar" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Khazariar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="ペルシア語: خزرها" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خزرها" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kasaarit" title="フィンランド語: Kasaarit" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kasaarit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Khazars" title="フランス語: Khazars" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Khazars" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/X%C3%A1zaro" title="ガリシア語: Xázaro" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Xázaro" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9E%D7%9C%D7%9B%D7%AA_%D7%94%D7%9B%D7%95%D7%96%D7%A8%D7%99%D7%9D" title="ヘブライ語: ממלכת הכוזרים" lang="he" hreflang="he" data-title="ממלכת הכוזרים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%BC%E0%A4%9C%E0%A4%BC%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="ヒンディー語: ख़ज़र लोग" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ख़ज़र लोग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hazari" title="クロアチア語: Hazari" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hazari" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Kaz%C3%A1rok" title="ハンガリー語: Kazárok" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kazárok" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="アルメニア語: Խազարներ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Խազարներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Orang_Khazar" title="インドネシア語: Orang Khazar" lang="id" hreflang="id" data-title="Orang Khazar" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Hazari" title="イド語: Hazari" lang="io" hreflang="io" data-title="Hazari" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="イド語" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kasarar" title="アイスランド語: Kasarar" lang="is" hreflang="is" data-title="Kasarar" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Cazari" title="イタリア語: Cazari" lang="it" hreflang="it" data-title="Cazari" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ジョージア語: ხაზარები" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ხაზარები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ジョージア語" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="カザフ語: Хазарлар" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Хазарлар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%96%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B2%BC%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D" title="カンナダ語: ಖಾಜ಼ಾರ್" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಖಾಜ಼ಾರ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="カンナダ語" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%95%98%EC%9E%90%EB%A5%B4" title="韓国語: 하자르" lang="ko" hreflang="ko" data-title="하자르" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Xezer" title="クルド語: Împeratoriya Xezer" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Xezer" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="キルギス語: Хазарлар" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Хазарлар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="キルギス語" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Chazari" title="ラテン語: Chazari" lang="la" hreflang="la" data-title="Chazari" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80" title="ラク語: Хазар" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Хазар" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="ラク語" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%80" title="レズギ語: Хазарар" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Хазарар" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="レズギ語" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Hazares" title="リングア・フランカ・ノバ: Hazares" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Hazares" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="リングア・フランカ・ノバ" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Chazarai" title="リトアニア語: Chazarai" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Chazarai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Haz%C4%81ri" title="ラトビア語: Hazāri" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Hazāri" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Kazara_(vahoaka)" title="マダガスカル語: Kazara (vahoaka)" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kazara (vahoaka)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="マダガスカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bangso_Khazar" title="ミナンカバウ語: Bangso Khazar" lang="min" hreflang="min" data-title="Bangso Khazar" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="ミナンカバウ語" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="マケドニア語: Хазари" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хазари" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Khazar" title="マレー語: Khazar" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Khazar" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86" title="マーザンダラーン語: خزرون" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="خزرون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="マーザンダラーン語" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Chazaren" title="オランダ語: Chazaren" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Chazaren" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Khazarar" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Khazarar" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Khazarar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Khazarer" title="ノルウェー語(ブークモール): Khazarer" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Khazarer" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Cazars" title="オック語: Cazars" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Cazars" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%9C%E0%A8%BC%E0%A8%B0" title="パンジャブ語: ਖ਼ਜ਼ਰ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਖ਼ਜ਼ਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="パンジャブ語" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Chazarowie" title="ポーランド語: Chazarowie" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Chazarowie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="Western Punjabi: خزر سلطنت" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خزر سلطنت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Cazares" title="ポルトガル語: Cazares" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Cazares" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Khazari" title="ルーマニア語: Khazari" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Khazari" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="ロシア語: Хазары" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Хазары" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="サハ語: Хазардар" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Хазардар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="サハ語" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hazari" title="セルボ・クロアチア語: Hazari" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hazari" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Khazars" title="シンプル英語: Khazars" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Khazars" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Chazari" title="スロバキア語: Chazari" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Chazari" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Hazari" title="スロベニア語: Hazari" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Hazari" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="セルビア語: Хазари" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хазари" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Khazarer" title="スウェーデン語: Khazarer" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Khazarer" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Wakhazari" title="スワヒリ語: Wakhazari" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Wakhazari" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hazarlar" title="トルコ語: Hazarlar" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hazarlar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/X%C3%A4z%C3%A4rl%C3%A4r" title="タタール語: Xäzärlär" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Xäzärlär" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="タタール語" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%B7%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="ウクライナ語: Хозари" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хозари" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1" title="ウルドゥー語: خزر" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خزر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Xazarlar" title="ウズベク語: Xazarlar" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Xazarlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ウズベク語" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Khazar" title="ベトナム語: Khazar" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Khazar" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%AF%E8%90%A8%E4%BA%BA" title="呉語: 可萨人" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="可萨人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="メグレル語: ხაზარეფი" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ხაზარეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="メグレル語" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%95%D7%96%D7%A8%D7%99%D7%9D" title="イディッシュ語: כוזרים" lang="yi" hreflang="yi" data-title="כוזרים" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="イディッシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%AF%E8%90%A8%E4%BA%BA" title="中国語: 可萨人" lang="zh" hreflang="zh" data-title="可萨人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%AF%E8%96%A9%E6%B1%97%E5%9C%8B" title="広東語: 可薩汗國" lang="yue" hreflang="yue" data-title="可薩汗國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173282#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" rel="discussion" title="本文ページについての議論 [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&oldid=103090211" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&id=103090211&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E3%2583%258F%25E3%2582%25B6%25E3%2583%25BC%25E3%2583%25AB"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E3%2583%258F%25E3%2582%25B6%25E3%2583%25BC%25E3%2583%25AB"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Khazars" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q173282" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101443328">.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry{clear:right;float:right;width:300px;margin-left:0.5em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dt.infoboxCountryNameJa{font-size:1.36em;margin:0 0 0.13em;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dt.infoboxCountryName{font-size:1.13em;font-weight:normal;margin:0 0 0.13em;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataA{margin:0;padding:0;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid solid none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryPrevSucc{width:298px;border-collapse:collapse;font-size:0.95em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryPrevSucc td{margin:0;padding:4px;text-align:center}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountryPrev{text-align:left;width:60px}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySucc{text-align:right;width:60px}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia{width:298px;border-collapse:collapse;font-size:0.95em;text-align:center;border-top:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia th{padding:4px;width:50%;border:none}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table.infoboxCountryInsignia td{padding:4px;font-size:0.85em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAdd,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMotto,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAnthem,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMap{text-align:center;width:290px;margin:0;padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid solid none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAdd,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMotto,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryAnthem{font-size:0.8em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryMap{}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB{margin:0;padding:0;border:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB table{width:298px;border-collapse:collapse;border-color:#a2a9b1;font-size:0.9em;line-height:1.3}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB tr{border-color:#a2a9b1;vertical-align:top}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB th{padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;text-align:left;font-weight:normal;width:50%}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryDataB td{padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;width:50%}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome{padding:0}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dd{margin:0;padding:0}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dt{margin:0;padding:4px;font-weight:normal;border-top:1px solid #a2a9b1}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl dt.infoboxCountryLeader{border-top:none}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl table{width:100%;font-size:100%;border-collapse:collapse}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl th{width:50%;padding:4px;text-indent:0.75em}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry td.infoboxCountrySome dl td{width:50%;padding:4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:solid none none solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after{width:298px;margin:0;padding:0;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:none solid solid solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after table{border-collapse:collapse;width:100%;background:transparent}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th{width:50%;padding:0 4px}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th.infoboxCountryPrev{border-right:1px solid #ccc}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after th.infoboxCountrySucc{border-left:#ccc 1px solid}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after td.infoboxCountryPrev{width:50%;padding:2px 4px;font-size:80%;text-align:left;vertical-align:top;border-color:#ccc;border-width:1px;border-style:solid solid none none}.mw-parser-output dd/**/#Infobox_before-after td.infoboxCountrySucc{width:50%;padding:2px 4px;font-size:80%;text-align:right;vertical-align:top;border-color:#ccc;border-width:1px;border-style:solid none none solid}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd.infoboxCountryNote{font-size:0.75em;width:290px;margin:0;padding:2px 4px;border-color:#a2a9b1;border-width:1px;border-style:none solid solid}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry{float:none!important;margin:0!important;width:100%!important}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry dd{width:auto!important}.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry,.mw-parser-output dl/**/#infoboxCountry table{display:table}}</style><dl id="infoboxCountry"> <dt class="infoboxCountryNameJa">ハザール・カガン国</dt> <dt class="infoboxCountryName">Xazar</dt> <dd class="infoboxCountryDataA"> <table class="infoboxCountryPrevSucc"> <tbody><tr> <td class="infoboxCountryPrev"><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E7%AA%81%E5%8E%A5" title="西突厥">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description" title="西突厥"><img alt="西突厥" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/25px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/38px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/50px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E6%9F%94%E7%84%B6" title="柔然">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description" title="柔然"><img alt="柔然" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/25px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/38px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/50px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span><br /><a href="/wiki/%E5%A4%A7%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2_(%E4%B8%AD%E4%B8%96)" title="大ブルガリア (中世)">←</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description" title="大ブルガリア (中世)"><img alt="大ブルガリア (中世)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/25px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/38px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/50px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/650%E5%B9%B4" title="650年">650年</a> - <a href="/wiki/969%E5%B9%B4" title="969年">969年</a> </td> <td class="infoboxCountrySucc"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description" title="キエフ大公国"><img alt="キエフ大公国" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/25px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/38px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/50px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">→</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Flag_of_None.svg" class="mw-file-description" title="ペチェネグ"><img alt="ペチェネグ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/25px-Flag_of_None.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/38px-Flag_of_None.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Flag_of_None.svg/50px-Flag_of_None.svg.png 2x" data-file-width="225" data-file-height="150" /></a></span> <a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%8D%E3%82%B0" title="ペチェネグ">→</a> </td></tr></tbody></table> </dd><dd class="infoboxCountryMap"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Chasaren.jpg" class="mw-file-description" title="ハザールの位置"><img alt="ハザールの位置" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/250px-Chasaren.jpg" decoding="async" width="250" height="203" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/375px-Chasaren.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Chasaren.jpg/500px-Chasaren.jpg 2x" data-file-width="1394" data-file-height="1133" /></a></span><br /><small>ハザール・カガン国の版図(650年頃が赤、750年頃が橙、850年頃が薄い橙)</small></dd><dd class="infoboxCountryDataB"> <table border="1" frame="void" rules="all" cellspacing="0"> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/%E5%85%AC%E7%94%A8%E8%AA%9E" title="公用語">公用語</a> </th> <td><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%AA%9E" title="ハザール語">ハザール語</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E9%A6%96%E9%83%BD" title="首都">首都</a> </th> <td><a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%AB" title="イティル">イティル</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="infoboxCountrySome" style="padding:0"><dl><dt class="infoboxCountryLeader"> </dt></dl></td></tr> <tr> <td colspan="2" class="infoboxCountrySome" style="padding:0"><dl><dt class="infoboxCountryLeader"> <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%B3" title="カガン">カガン</a></dt> <dd> <table> <tbody><tr> <th>730年 - 740年 </th> <td><a href="/w/index.php?title=%E3%83%96%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ブラン・カガン (存在しないページ)">ブラン・カガン</a> </td></tr><tr> <th>xxxx年 - xxxx年</th><td>ヨシフ・カガン </td></tr> </tbody></table> </dd><dt>変遷</dt><dd> <table> <tbody><tr> <th>建国 </th> <td><a href="/wiki/650%E5%B9%B4" title="650年">650年</a> </td></tr><tr> <th>滅亡</th><td><a href="/wiki/969%E5%B9%B4" title="969年">969年</a> </td></tr> </tbody></table></dd></dl> </td></tr> </tbody></table> </dd> </dl> <p><b>ハザール</b>(<a href="/wiki/%E7%AA%81%E5%8E%A5%E6%96%87%E5%AD%97" title="突厥文字">突厥文字</a>:<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Old_Turkic_letter_R1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Old_Turkic_letter_R1.svg/10px-Old_Turkic_letter_R1.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Old_Turkic_letter_R1.svg/15px-Old_Turkic_letter_R1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Old_Turkic_letter_R1.svg/20px-Old_Turkic_letter_R1.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Old_Turkic_letter_A.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/10px-Old_Turkic_letter_A.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/15px-Old_Turkic_letter_A.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/20px-Old_Turkic_letter_A.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Old_Turkic_letter_Z.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Old_Turkic_letter_Z.svg/10px-Old_Turkic_letter_Z.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Old_Turkic_letter_Z.svg/15px-Old_Turkic_letter_Z.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Old_Turkic_letter_Z.svg/20px-Old_Turkic_letter_Z.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Old_Turkic_letter_A.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/10px-Old_Turkic_letter_A.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/15px-Old_Turkic_letter_A.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Old_Turkic_letter_A.svg/20px-Old_Turkic_letter_A.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="200" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Old_Turkic_letter_G2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_Turkic_letter_G2.svg/10px-Old_Turkic_letter_G2.svg.png" decoding="async" width="10" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_Turkic_letter_G2.svg/15px-Old_Turkic_letter_G2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Old_Turkic_letter_G2.svg/20px-Old_Turkic_letter_G2.svg.png 2x" data-file-width="151" data-file-height="201" /></a></span>、<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英</a>: <span lang="en"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/wikt:Khazar" class="extiw" title="en:wikt:Khazar">Khazar</a></span>、<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%A4%E8%AA%9E" title="ヘブライ語">ヘブライ語</a>:הכוזרים)は、<a href="/wiki/7%E4%B8%96%E7%B4%80" title="7世紀">7世紀</a>から<a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>にかけて<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7" title="カスピ海">カスピ海</a>の北から<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="コーカサス">コーカサス</a>、<a href="/wiki/%E9%BB%92%E6%B5%B7" title="黒海">黒海</a>沿いに栄えた<a href="/wiki/%E9%81%8A%E7%89%A7%E6%B0%91%E6%97%8F" class="mw-redirect" title="遊牧民族">遊牧民族</a>およびその国家。 </p><p>支配者層は<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF%E7%B3%BB%E6%B0%91%E6%97%8F" title="テュルク系民族">テュルク系民族</a>と推測されており、支配者層が9世紀頃に<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E6%95%99" title="ユダヤ教">ユダヤ教</a>に改宗したことは有名である<sup id="cite_ref-FOOTNOTE高崎通浩1997163_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE高崎通浩1997163-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。交易活動を通じて繁栄した。 </p><p><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アラビア語">アラビア語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ペルシア語">ペルシア語</a>資料では <span lang="fa">خزر</span> Khazar と書かれている。日本語では<b>ハザル</b>、<b>ハザリア</b>、<b>ホザール</b>あるいは<b>カザール</b>と表記されることもある。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="歴史"><span id=".E6.AD.B4.E5.8F.B2"></span>歴史</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=1" title="節を編集: 歴史"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="起源"><span id=".E8.B5.B7.E6.BA.90"></span>起源</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=2" title="節を編集: 起源"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ハザールは謎の多い遊牧民であり、起源はもとより系統もはっきりしないが、おそらく<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF%E7%B3%BB" class="mw-redirect" title="テュルク系">テュルク系</a>と考えられている<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990156_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990156-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>中国の歴史書である『<a href="/wiki/%E6%97%A7%E5%94%90%E6%9B%B8" title="旧唐書">旧唐書</a>』,『<a href="/wiki/%E6%96%B0%E5%94%90%E6%9B%B8" title="新唐書">新唐書</a>』に出てくる波斯(ペルシア)国(<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%9C%9D" title="サーサーン朝">サーサーン朝</a>)に北隣する「突厥<b>可薩</b>部」がこの「ハザール」のことと考えられている。 </p><p><a href="/wiki/8%E4%B8%96%E7%B4%80" title="8世紀">8世紀</a> - <a href="/wiki/9%E4%B8%96%E7%B4%80" title="9世紀">9世紀</a>の年代記作者<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%AA%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%8D%E3%82%B9" class="mw-disambig" title="テオファネス">テオファネス</a>によれば、ハザールの故郷はベルシリア(アルメニア史料のバルシリ)であるという<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>の<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ペルシア語">ペルシア語</a>の地理書『世界境域誌』(<span lang="fa-Latn">Ḥudūd al-'Ālam</span>)に書かれているハザール人たちの諸都市の項目(首都<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%AB" title="イティル">イティル</a>(アーティル <span lang="fa">آتل</span> <span lang="fa-Latn">Ātil</span>)の条)によれば、ハザールのハーカーン(後述)は「アンサーの子孫に属す( <span lang="fa">از فرزندان انسا است</span> <span lang="fa-Latn">az farzandān-i Ansā' ast</span>)」と書かれており、この「アンサー」とは突厥王家である<a href="/wiki/%E9%98%BF%E5%8F%B2%E9%82%A3%E6%B0%8F" title="阿史那氏">阿史那氏</a>の訛音ではないかとも言われている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="サビル"><span id=".E3.82.B5.E3.83.93.E3.83.AB"></span>サビル</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=3" title="節を編集: サビル"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ハザールは<a href="/wiki/6%E4%B8%96%E7%B4%80" title="6世紀">6世紀</a>の東ローマ史料において、<b><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B5%E3%83%93%E3%83%AB%E4%BA%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="サビル人 (存在しないページ)">サビル</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sabir_people" class="extiw" title="en:Sabir people">英語版</a>)</span></span></b>(サベイロイ)と呼ばれており、『<a href="/wiki/%E6%88%A6%E5%8F%B2_(%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B3%E3%83%94%E3%82%AA%E3%82%B9)" title="戦史 (プロコピオス)">戦史</a>』の著者<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B3%E3%83%94%E3%82%AA%E3%82%B9" title="プロコピオス">プロコピオス</a>によれば、「サビルは<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%B3%E6%97%8F" title="フン族">フン</a>の一族であり、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%82%B9" class="mw-redirect" title="カフカス">カフカス</a>あたりに居住し、多数の首長のもとに適当に分かれている」という。このサビルとハザールがまったく同一の民族であったか否かは確定できないが、少なくとも10世紀のアラブの歴史家<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%82%A6%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%BC" title="マスウーディー">マスウーディー</a>は『黄金の牧場』の中で、ハザールをテュルク系サビルとしている。また、サビルの名が6世紀末からほとんど現れなくなるのは、サビルと呼ばれる部族連合の中にハザールが含まれていたことを示すからであろう<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="西突厥の支配下"><span id=".E8.A5.BF.E7.AA.81.E5.8E.A5.E3.81.AE.E6.94.AF.E9.85.8D.E4.B8.8B"></span>西突厥の支配下</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=4" title="節を編集: 西突厥の支配下"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ハザールはおそらく6世紀末に<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7" title="カスピ海">カスピ海</a>沿岸およびカフカスから<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%BE%E3%83%95%E6%B5%B7" title="アゾフ海">アゾフ海</a>のステップに進出したが、その時期はまだ<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E7%AA%81%E5%8E%A5" title="西突厥">西突厥</a>の勢力が強大で、その宗主権のもとに置かれていた。<a href="/wiki/626%E5%B9%B4" title="626年">626年</a>、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="東ローマ帝国">東ローマ帝国</a>の<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%A9%E3%82%AF%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%82%AA%E3%82%B91%E4%B8%96" class="mw-redirect" title="ヘラクレイオス1世">ヘラクレイオス1世</a>は帝国の北東国境を守るために「東のテュルク」と同盟を結んだ。この「東のテュルク」の主力をなしていたのがハザールであり、東ローマ帝国は彼らと共にペルシア(<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%9C%9D" title="サーサーン朝">サーサーン朝</a>)支配下にあったカフカスを攻め(<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%93%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%81%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%88%A6%E4%BA%89_(602%E5%B9%B4_-_628%E5%B9%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ビザンチン・サーサーン戦争 (602年 - 628年) (存在しないページ)">ビザンチン・サーサーン戦争</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Byzantine%E2%80%93Sassanid_War_of_602%E2%80%93628" class="extiw" title="en:Byzantine–Sassanid War of 602–628">英語版</a>)</span></span>、<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%89%E6%AC%A1%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%82%BD%E3%83%BB%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF%E6%88%A6%E4%BA%89" title="第三次ペルソ・テュルク戦争">第三次ペルソ・テュルク戦争</a>)、大きな戦果をあげた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザール・カガン国"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.83.BB.E3.82.AB.E3.82.AC.E3.83.B3.E5.9B.BD"></span>ハザール・カガン国</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=5" title="節を編集: ハザール・カガン国"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/7%E4%B8%96%E7%B4%80" title="7世紀">7世紀</a>の中ごろ、西突厥の衰退と共にハザールはその後継国家<b>ハザール・カガン国</b>を形成し、独立を果たす。一方、南ロシアのステップでは、オノグル・ブルガールの部族連合「<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%82%A2_(%E4%B8%AD%E4%B8%96)" title="大ブルガリア (中世)">古き大ブルガリア</a>」が成立した(<a href="/wiki/635%E5%B9%B4" title="635年">635年</a>)。<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%88%A6%E4%BA%89" title="アラブ・ハザール戦争">アラブ・ハザール戦争</a>(<a href="/wiki/642%E5%B9%B4" title="642年">642年</a> - <a href="/wiki/799%E5%B9%B4" title="799年">799年</a>)が始まる。ハザールが西進すると古き大ブルガリアは崩壊し(<a href="/wiki/653%E5%B9%B4" title="653年">653年</a>)、一部はハザールにとりこまれ(黒ブルガール)、残りは各地に散らばって<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ヴォルガ・ブルガール">ヴォルガ・ブルガール</a>,<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8A%E3%82%A6%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" class="mw-redirect" title="ドナウ・ブルガール">ドナウ・ブルガール</a>を形成した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザールとイスラーム"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.81.A8.E3.82.A4.E3.82.B9.E3.83.A9.E3.83.BC.E3.83.A0"></span>ハザールとイスラーム</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=6" title="節を編集: ハザールとイスラーム"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%88%A6%E4%BA%89" title="アラブ・ハザール戦争">アラブ・ハザール戦争</a>」を参照</div> <p>以前、ハザールはカフカスをめぐってサーサーン朝ペルシアと対立していたが、サーサーン朝が新興の<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0%E5%85%B1%E5%90%8C%E4%BD%93" class="mw-redirect" title="イスラーム共同体">イスラーム共同体</a>(ウンマ)によって滅ぼされると(<a href="/wiki/651%E5%B9%B4" title="651年">651年</a>)、代わってイスラーム共同体とカフカスをめぐって争うようになった。イスラーム共同体は<a href="/wiki/654%E5%B9%B4" title="654年">654年</a>に南カフカスの<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アルメニア">アルメニア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="グルジア">グルジア</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%8B%E3%82%A2%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="カフカス・アルバニア王国">アルバニア</a>を占領し、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%95%E3%82%AB%E3%82%B9%E5%B1%B1%E8%84%88" class="mw-redirect" title="カフカス山脈">カフカス山脈</a>を越えてハザールの領有する北カフカスに侵入、カスピ海沿岸の要塞デルベントを陥落させ、ハザールの中心都市ベレンジェルに迫った。ハザールはベレンジェルでイスラーム軍を追い返したが、しばらく一進一退の攻防が続いた。イスラーム共同体で内紛が起こったため、一時はその侵攻が止んだが、<a href="/wiki/661%E5%B9%B4" title="661年">661年</a>に<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%A4%E6%9C%9D" title="ウマイヤ朝">ウマイヤ朝</a>が成立すると、再びハザールに攻撃をかけてきた。<a href="/wiki/735%E5%B9%B4" title="735年">735年</a>、ウマイヤ朝の<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%95" title="カリフ">カリフ</a>である<a href="/wiki/%E3%83%92%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%96%E3%83%89%E3%82%A5%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%AA%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="ヒシャーム・イブン・アブドゥルマリク">ヒシャーム・イブン・アブドゥルマリク</a>は従兄弟の<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%83%AF%E3%83%BC%E3%83%B32%E4%B8%96" title="マルワーン2世">マルワーン・イブン・ムハンマド</a>(のちのマルワーン2世)を派遣し、麾下のウマイヤ朝軍1万5千が逆にヴォルガ河畔まで進撃した。これに窮したカガンは司令官マルワーンに和睦を申し入れ、イスラーム改宗を約束した。この遠征を受けてハザールはウマイヤ朝カリフの宗主権を一時的に認めさせられるが、属国にはならなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990158_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990158-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザールと東ローマ"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.81.A8.E6.9D.B1.E3.83.AD.E3.83.BC.E3.83.9E"></span>ハザールと東ローマ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=7" title="節を編集: ハザールと東ローマ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>一方、東ローマ帝国とは共通の敵がペルシア(サーサーン朝)とアラブ(イスラーム)と一緒であったため、利害が一致していたが、<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E5%8D%8A%E5%B3%B6" title="クリミア半島">クリミア半島</a>の領有に関しては争いが生じた。西進を続けるハザールはまず<a href="/w/index.php?title=%E3%83%9C%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%AD%E3%82%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ボスポロス (存在しないページ)">ボスポロス</a>(<a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%AB%E3%83%81%E6%B5%B7%E5%B3%A1" title="ケルチ海峡">ケルチ海峡</a>)を占領すると、クリミア半島南端のヘルソン(<a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%AB%E3%82%BD%E3%83%8D%E3%82%BD%E3%82%B9" title="ケルソネソス">ケルソネソス</a>)に迫った。東ローマ帝国にとっては古来のギリシア植民都市であったヘルソンを黒海における橋頭堡として死守すべきであったため、皇帝<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%82%B9%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8B%E3%82%A2%E3%83%8E%E3%82%B92%E4%B8%96" title="ユスティニアノス2世">ユスティニアノス2世</a>は自治都市であったヘルソンに遠征軍を差し向けた。しかし遠征は失敗に終わり、ヘルソンはハザールに占領されてしまうが(<a href="/wiki/705%E5%B9%B4" title="705年">705年</a>)、まもなくしてヘルソンは帝国の手に戻り、クリミア南部は帝国領、それ以外はハザール領ということで、両国の友好関係が約200年にわたって続いた<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990159–160_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990159–160-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>比較的友好な関係にあったハザールと東ローマ帝国は婚戚関係も結んでいる。ユスティニアノス2世は軍人の<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%AA%E3%82%B9" title="レオンティオス">レオンティオス</a>によって帝位を奪われ、クリミア半島のヘルソンに逃れ、ハザール・カガン国に亡命した。その際、カガンの姉妹と結婚し、ユスティニアヌス1世の妃にちなんでテオドラと改名させた。また、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B3%E3%83%8E%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%B9%E3%83%A0" title="イコノクラスム">イコノクラスム</a>最盛期の皇帝<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8E%E3%82%B95%E4%B8%96" title="コンスタンティノス5世">コンスタンティノス5世</a>の妻もビハール・カガンの娘<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%AF" title="チチャク">イレーネー</a>であり、その子<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%83%B34%E4%B8%96" title="レオーン4世">レオーン4世</a>は「ハザロス(ハザール人)」と仇名された。その他、帝国で活躍した官吏や知識人のなかにもハザール出身者が少なくなかった<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990160_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990160-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザールとユダヤ"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.81.A8.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4"></span>ハザールとユダヤ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=8" title="節を編集: ハザールとユダヤ"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Sarkel.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Sarkel.jpg/300px-Sarkel.jpg" decoding="async" width="300" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Sarkel.jpg/450px-Sarkel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Sarkel.jpg/600px-Sarkel.jpg 2x" data-file-width="2079" data-file-height="1581" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%AB%E3%82%B1%E3%83%AB" title="サルケル">サルケル遺跡</a>は830年代にハザールが建てたかつての都市。写真は1930年代のもので、現在は<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%89%E3%83%B3%E9%81%8B%E6%B2%B3" title="ヴォルガ・ドン運河">ヴォルガ・ドン運河</a>運用のため<a href="/wiki/1952%E5%B9%B4" title="1952年">1952年</a>に造られた<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A0%E3%83%AA%E3%83%A3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%AF%E6%B9%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="チムリャンスク湖 (存在しないページ)">チムリャンスク湖</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tsimlyansk_Reservoir" class="extiw" title="en:Tsimlyansk Reservoir">英語版</a>)</span></span>の底に沈んでいる。</figcaption></figure> <p>ハザールのユダヤ教受容は非常に有名であるが、改宗に関する史料は少なく、その時期と実態は謎に包まれており、さまざまな論争を呼んでいる。西欧では<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%AF%E3%82%A4%E3%82%BF%E3%83%8B%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="アクイタニア">アクイタニア</a>(アキテーヌ)のドルトマルが<a href="/wiki/864%E5%B9%B4" title="864年">864年</a>に書いた<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%BF%E3%82%A4%E4%BC%9D" class="mw-redirect" title="マタイ伝">マタイ伝</a>の注釈の中で、ハザールの改宗にふれているので、864年以前であることは確実であろう。アラブの<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%B9%E3%82%A6%E3%83%BC%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%BC" title="マスウーディー">マスウーディー</a>はハザールの王(ベク)が<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%83%EF%BC%9D%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%89" title="ハールーン・アッ=ラシード">ハールーン・アッ=ラシード</a>(在位:<a href="/wiki/786%E5%B9%B4" title="786年">786年</a> - <a href="/wiki/809%E5%B9%B4" title="809年">809年</a>)の時代に、ユダヤ教を受け入れ、ビザンツ帝国やムスリム諸国から迫害を受けて逃れてきたユダヤ教徒がハザール国に集まったと記している。10世紀の<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%89%E3%83%90_(%E3%82%B9%E3%83%9A%E3%82%A4%E3%83%B3)" title="コルドバ (スペイン)">コルドバ</a>のユダヤ人ハスダイ・イブン・シャプルトがハザールのヨシフ・カガンに宛てた手紙、いわゆる『<a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%9B%B8%E7%B0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハザール書簡 (存在しないページ)">ハザール書簡</a>』において、「ブラン・カガンが夢の中で天使に会ってユダヤ教に改宗したが、民衆が新しい宗教を信じなかったので、ベクが尽力してユダヤ教の普及をはかった」という記述がある。ブラン・カガンの時代だとすると、730年 - 740年頃ということになる。以上のように、改宗の時期や理由は断定することはできないが、9世紀初頭と考えるのが妥当なところであろう<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990166–169_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990166–169-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/735%E5%B9%B4" title="735年">735年</a>にマルワーン率いるウマイヤ朝軍に敗れたハザールは一時的にイスラム教に改宗したものの、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B9%E9%9D%A9%E5%91%BD" class="mw-redirect" title="アッバース革命">アッバース革命</a>に前後する<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0%E5%B8%9D%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="イスラーム帝国">イスラーム帝国</a>内部の混乱を機に、<a href="/wiki/799%E5%B9%B4" title="799年">799年</a>にオバデア・カガンは再びユダヤ教を公的に受容した。こうして9世紀までに、ハザールの支配者層は<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E6%95%99" title="ユダヤ教">ユダヤ教</a>を受容したが、住民はイスラム教徒が多かったと考えられている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザールの滅亡"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.81.AE.E6.BB.85.E4.BA.A1"></span>ハザールの滅亡</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=9" title="節を編集: ハザールの滅亡"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ハザール・カガン国は<a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>になると衰退し始め、<a href="/wiki/%E8%B2%A2%E7%B4%8D%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="貢納国">貢納国</a>であったヴォルガ・ブルガールの離反や、キエフ・ルーシ(<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">キエフ大公国</a>)、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%8D%E3%82%B0" title="ペチェネグ">ペチェネグ</a>といった外敵の脅威にさらされていった。<a href="/wiki/965%E5%B9%B4" title="965年">965年</a>、キエフ・ルーシの大公<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%B4%E3%83%A3%E3%83%88%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%951%E4%B8%96" title="スヴャトスラフ1世">スヴャトスラフ1世</a>の遠征で、サルケルおよびイティルが攻略され、ハザール・カガン国は事実上崩壊した<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="政治"><span id=".E6.94.BF.E6.B2.BB"></span>政治</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=10" title="節を編集: 政治"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>当初は<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%B3" title="カガン">カガン</a>(<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アラビア語">アラビア語</a>:<span lang="ar">الخاقان</span> <span lang="ar-Latn">al-Khāqān</span> ハーカーン、<a href="/wiki/%E6%BC%A2%E8%AA%9E" title="漢語">漢語</a>:可汗)が権力の頂点にあったが、次第にその地位は名目的なものになった。そのため、宗教的権威を有するカガンと、事実上の支配をおこなうベクやシャドが並び立つ統治体制へと移行した(二重王権制)<sup id="cite_ref-FOOTNOTE小松久男200581_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE小松久男200581-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。10世紀の東ローマ皇帝<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8E%E3%82%B97%E4%B8%96" title="コンスタンティノス7世">コンスタンティノス7世</a>は『<a href="/w/index.php?title=%E5%B8%9D%E5%9B%BD%E7%B5%B1%E6%B2%BB%E8%AB%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="帝国統治論 (存在しないページ)">帝国統治論</a>』のなかでハザールの内乱にふれているが、その内乱は明らかにカガンとベクのそれぞれの関係者間の戦闘であった。この年代を833年から843年の間とすれば、ハザールのカガンは内乱によって<a href="/wiki/843%E5%B9%B4" title="843年">843年</a>までに実質的な権力を奪われ、名目的存在となったと思われる。ただし、聖者伝の『<a href="/w/index.php?title=%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8E%E3%82%B9%E4%BC%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="コンスタンティノス伝 (存在しないページ)">コンスタンティノス伝</a>』によると、コンスタンティノスがハザールを訪れた<a href="/wiki/860%E5%B9%B4" title="860年">860年</a>頃ではカガンがまだ最高権力者であるかのように描かれている。しかしながら、ハザール・カガン国においてカガンの権威が時代と共に限定されてゆき、ベクが権力を掌握していったことは確かである<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990164_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990164-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>支配者層は、多くの遊牧国家と同様季節移動する豪華な<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%B3%E3%83%88" title="テント">テント</a>群を宮廷とし、夏の間は草原地帯での生活を送り、冬は都イティルの周辺などで過ごした。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="経済"><span id=".E7.B5.8C.E6.B8.88"></span>経済</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=11" title="節を編集: 経済"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>9世紀以降<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="ノルマン人">ノルマン人</a>の活動が盛んになり、<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E6%B5%B7" title="バルト海">バルト海</a>から<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B9%E3%83%94%E6%B5%B7" title="カスピ海">カスピ海</a>北岸にかけて交易活動(<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E4%BA%A4%E6%98%93%E8%B7%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヴォルガ交易路 (存在しないページ)">ヴォルガ交易路</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Volga_trade_route" class="extiw" title="en:Volga trade route">英語版</a>)</span></span>)で活躍した。当時のカスピ海は、イスラム側からは「ハザルの海」(<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%93%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="アラビア語">アラビア語</a> بحر الخزر <span lang="ar-Latn">baḥr al-Khazar</span>、<a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%AA%9E" title="ペルシア語">ペルシア語</a> <span lang="fa">درياى خزر</span> <span lang="fa-Latn">daryā-yi Khazar</span>)と称されていた。ノルマン人は<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="北ヨーロッパ">北欧</a>・<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="ロシア">ロシア</a>から<a href="/wiki/%E6%AF%9B%E7%9A%AE" title="毛皮">毛皮</a>・<a href="/wiki/%E5%A5%B4%E9%9A%B7" title="奴隷">奴隷</a>などをもたらした。ハザルは、魚の<a href="/wiki/%E3%82%BC%E3%83%A9%E3%83%81%E3%83%B3" title="ゼラチン">ゼラチン</a>を輸出した。その他、ユダヤ商人、ムスリム商人など様々な商人が訪れたことで、各地の商業ネットワークが結びついていた。南のカスピ海や黒海から、北のバルト海や北欧へと、ヴォルガ川や<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8B%E3%82%A8%E3%83%97%E3%83%AB%E5%B7%9D" title="ドニエプル川">ドニエプル川</a>や<a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%83%B4%E3%82%A1%E5%B7%9D" title="ネヴァ川">ネヴァ川</a>や<a href="/wiki/%E3%83%80%E3%82%A6%E3%82%AC%E3%83%B4%E3%82%A1%E5%B7%9D" title="ダウガヴァ川">ダウガヴァ川</a>で結ぶ内陸水路による交易路を、「<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%AA%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%82%B0%E3%81%8B%E3%82%89%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%81%AE%E9%81%93" title="ヴァリャーグからギリシアへの道">ヴァリャーギからギリシャへの道</a>」と呼ぶ。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="宗教"><span id=".E5.AE.97.E6.95.99"></span>宗教</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=12" title="節を編集: 宗教"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ハザールの元来の宗教は<a href="/wiki/%E5%A4%9A%E7%A5%9E%E6%95%99" title="多神教">多神教</a>と<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%83%9F%E3%82%BA%E3%83%A0" title="アニミズム">アニミズム</a>であり、<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%83%AA" title="テングリ">テングル・カガン</a>(天帝)が最も重要視された。しかしながら遊牧民の特徴として他の宗教には寛容であるため、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%A0%E6%95%99" title="イスラム教">イスラム教</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99" title="キリスト教">キリスト教</a>、<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E6%95%99" title="ユダヤ教">ユダヤ教</a>なども信仰された<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990163–165_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990163–165-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/9%E4%B8%96%E7%B4%80" title="9世紀">9世紀</a>に支配者層はユダヤ教に改宗し、一部の一般住民もそれに続いた。断定はできないがその理由として、東に位置する<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%A0" class="mw-redirect" title="イスラーム">イスラーム</a>の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%9C%9D" title="アッバース朝">アッバース朝</a>と、西に位置する<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="正教会">正教会</a>の<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="東ローマ帝国">東ローマ帝国</a>の双方から等距離を図るための選択という説がある<sup id="cite_ref-FOOTNOTE小松久男200582_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE小松久男200582-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="影響"><span id=".E5.BD.B1.E9.9F.BF"></span>影響</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=13" title="節を編集: 影響"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>黒海及びカスピ海の北にあったハザールがイスラーム帝国の北進に抵抗したことは、結果的にヨーロッパの東部からイスラーム化が進むのを防ぐ役割を果たした。もし、ステップのさまざまな遊牧民とスラヴ人が早い時期にイスラーム化していたとするならば、世界史の流れは一変していたはずである<sup id="cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ハザールの研究"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E3.81.AE.E7.A0.94.E7.A9.B6"></span>ハザールの研究</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=14" title="節を編集: ハザールの研究"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="史料"><span id=".E5.8F.B2.E6.96.99"></span>史料</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=15" title="節を編集: 史料"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Okurum-Khazar.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Okurum-Khazar.png/200px-Okurum-Khazar.png" decoding="async" width="200" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Okurum-Khazar.png/300px-Okurum-Khazar.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Okurum-Khazar.png/400px-Okurum-Khazar.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="706" /></a><figcaption>「キエフ文書」、<a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%B8%E5%A4%A7%E5%AD%A6" title="ケンブリッジ大学">ケンブリッジ大学</a>図書館蔵</figcaption></figure> <p>ハザールが衰える一方で<a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB%E4%BA%BA" title="ブルガール人">ブルガール</a>が勢力を回復させ、首長アルミシュは<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%83%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B9%E6%9C%9D" title="アッバース朝">アッバース朝</a>に接近してハザールからの自立を図った。この際の922年に<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%95" title="カリフ">カリフ</a>・<a href="/wiki/%E3%83%A0%E3%82%AF%E3%82%BF%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%AB" title="ムクタディル">ムクタディル</a>の使節に随伴した<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3" class="mw-redirect" title="イブン・ファドラーン">イブン・ファドラーン</a>による記録が『<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ヴォルガ・ブルガール">ヴォルガ・ブルガール</a>紀行』として残されている。また954年から961年にかけて、<a href="/wiki/%E5%BE%8C%E3%82%A6%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%83%A4%E6%9C%9D" title="後ウマイヤ朝">後ウマイヤ朝</a>のユダヤ教徒出身の<a href="/wiki/%E3%83%AF%E3%82%BA%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ワズィール">ワズィール</a>(宰相)<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%82%B9%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%97%E3%83%AB%E3%83%88" title="ハスダイ・イブン・シャプルト">ハスダイ・イブン・シャプルト</a>とハザールの<a href="/w/index.php?title=%E3%83%A8%E3%82%BB%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%AC%E3%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヨセフ・カガン (存在しないページ)">ヨセフ・カガン</a>との間で交わされた往復書簡『<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%9B%B8%E7%B0%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハザール書簡 (存在しないページ)">ハザール書簡</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Khazar_Correspondence" class="extiw" title="en:Khazar Correspondence">英語版</a>)</span></span>』が残されている。さらに<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A4%E3%83%AD" title="カイロ">カイロ</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%8A%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%82%B0" title="シナゴーグ">シナゴーグ</a>のゲニザ(文書秘蔵室)で発見された<a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>以降(<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%BC%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%9E%E6%9C%9D" title="ファーティマ朝">ファーティマ朝</a>時代)の文書(<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%A4%E3%83%AD%E3%83%BB%E3%82%B2%E3%83%8B%E3%82%B6" title="カイロ・ゲニザ">カイロ・ゲニザ</a>)からも幾つかのハザール関連資料が発見された。ハザールのユダヤ教化の経緯等が書かれた無名のハザール人のハスダイ宛書簡(<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B7%E3%82%A7%E3%83%95%E3%82%BF%E3%83%BC%E6%96%87%E6%9B%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="シェフター文書 (存在しないページ)">シェフター文書</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Schechter_Letter" class="extiw" title="en:Schechter Letter">英語版</a>)</span></span>)や<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95" class="mw-redirect" title="キエフ">キエフ</a>の<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF" class="mw-redirect mw-disambig" title="テュルク">テュルク</a>系ユダヤ教徒の紹介状かつ寄付の呼び掛け状(<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E6%96%87%E6%9B%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="キエフ文書 (存在しないページ)">キエフ文書</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kievian_Letter" class="extiw" title="en:Kievian Letter">英語版</a>)</span></span>)など。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ソ連・ロシアでの研究"><span id=".E3.82.BD.E9.80.A3.E3.83.BB.E3.83.AD.E3.82.B7.E3.82.A2.E3.81.A7.E3.81.AE.E7.A0.94.E7.A9.B6"></span>ソ連・ロシアでの研究</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=16" title="節を編集: ソ連・ロシアでの研究"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="ソビエト連邦">ソ連</a>の学者はハザールを<a href="/wiki/%E5%8C%97%E3%82%B3%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%82%B5%E3%82%B9" title="北コーカサス">北コーカサス</a>の先住民とした。1930年代のソ連ではハザール帝国の遺跡発掘作業が活発化、<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%BF%E3%83%A2%E3%83%8E%E3%83%95" title="ミハイル・アルタモノフ">ミハイル・アルタモノフ</a>は<a href="/wiki/%E5%8A%B4%E5%83%8D%E8%B5%A4%E6%97%97%E5%8B%B2%E7%AB%A0" title="労働赤旗勲章">労働赤旗勲章</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%B3%E5%8B%B2%E7%AB%A0" title="レーニン勲章">レーニン勲章</a>を受章する。ロシアの歴史学会では、中世のカスピ海の水位上昇が、ハザール王国のカスピ海沿いの町に大洪水を起こさせたともされている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="「アシュケナジム・ハザール起源説」について"><span id=".E3.80.8C.E3.82.A2.E3.82.B7.E3.83.A5.E3.82.B1.E3.83.8A.E3.82.B8.E3.83.A0.E3.83.BB.E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E8.B5.B7.E6.BA.90.E8.AA.AC.E3.80.8D.E3.81.AB.E3.81.A4.E3.81.84.E3.81.A6"></span>「アシュケナジム・ハザール起源説」について</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=17" title="節を編集: 「アシュケナジム・ハザール起源説」について"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101304250">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%;font-size:90%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-出典の明記 plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content ambox-出典の明記" role="presentation" style="width:auto;"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/50px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/75px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/100px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></span></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>この節は<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">検証可能</a>な<a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BF%A1%E9%A0%BC%E3%81%A7%E3%81%8D%E3%82%8B%E6%83%85%E5%A0%B1%E6%BA%90" title="Wikipedia:信頼できる情報源">参考文献や出典</a>が全く示されていないか、不十分です。</b><span class="hide-when-compact"> <a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B" title="Wikipedia:出典を明記する">出典を追加</a>して記事の信頼性向上にご協力ください。<small>(<a href="/wiki/Template:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%81%AE%E6%98%8E%E8%A8%98/doc" title="Template:出典の明記/doc">このテンプレートの使い方</a>)</small><br /><small><span class="plainlinks">出典検索<a href="/wiki/Template:Find_sources_mainspace" title="Template:Find sources mainspace"><sup>?</sup></a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&as_eq=wikipedia&q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22&num=50">"ハザール"</a> – <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22&tbm=nws">ニュース</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.google.co.jp/search?hl=ja&tbs=bks:1&q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">書籍</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="//scholar.google.co.jp/scholar?num=100&hl=ja&q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">スカラー</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ci.nii.ac.jp/opensearch/search?lang=ja&q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22&range=2&count=200&sortorder=1&type=0">CiNii</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/result/global/-char/ja?globalSearchKey=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">J-STAGE</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ndlsearch.ndl.go.jp/api/openurl?any=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">NDL</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dlib.jp/?q=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">dlib.jp</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://jpsearch.go.jp/csearch/jps-cross?csid=jps-cross&keyword=%22%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%22">ジャパンサーチ</a> <b>·</b> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/">TWL</a></span></small></span> <span class="date-container"><i>(<span class="date"><span title="2009年1月">2009年1月</span></span>)</i></span></div></td></tr></tbody></table> <p>中世西ヨーロッパのユダヤ人口は数万人に過ぎなかったのに17世紀東欧のユダヤ人口が数十万あったことは西方からの移民では説明できない、などの傍証から、今日ユダヤ教徒の大半を占める<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B1%E3%83%8A%E3%82%B8%E3%83%A0" title="アシュケナジム">アシュケナジム</a>は、このハザール系ユダヤ教徒の子孫であるという説(つまりパレスチナに住んでいたユダヤ人の子孫ではなく、ハザール人やスラブ人の子孫であるという説)がある。テルアビブ大学のユダヤ史の教授<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=A%E3%83%BBN%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%83%E3%82%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="A・N・ポリアック (存在しないページ)">A. N. ポリアック</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%91%D7%A8%D7%94%D7%9D_%D7%A4%D7%95%D7%9C%D7%A7" class="extiw" title="he:אברהם פולק">ヘブライ語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Abraham_Polak" class="extiw" title="en:Abraham Polak">英語版</a>)</span></span>が提唱した学説に依拠し、<a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC" title="ハンガリー">ハンガリー</a>出身の<a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA" title="ユダヤ人">ユダヤ人</a><a href="/wiki/%E4%BD%9C%E5%AE%B6" title="作家">作家</a><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC" title="アーサー・ケストラー">アーサー・ケストラー</a>の『第十三支族』によって、東欧ユダヤ人ハザール起源説は広く知られるようになり、近年では、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%89" title="シュロモー・ザンド">シュロモー・ザンド</a>によって書かれた『ユダヤの起源』でも、この説について説明されている。 </p><p>一方で、反論も多い。<a href="/wiki/13%E4%B8%96%E7%B4%80" title="13世紀">13世紀</a>の<a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%AC%E3%82%B9%E3%83%AF%E3%83%955%E4%B8%96" title="ボレスワフ5世">ボレスワフ5世</a>や<a href="/wiki/14%E4%B8%96%E7%B4%80" title="14世紀">14世紀</a>の<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%82%B8%E3%83%9F%E3%82%A7%E3%82%B7%E3%83%A53%E4%B8%96_(%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%8E%8B)" title="カジミェシュ3世 (ポーランド王)">カジミェシュ3世</a>、14世紀~<a href="/wiki/15%E4%B8%96%E7%B4%80" title="15世紀">15世紀</a>の<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%82%BF%E3%82%A6%E3%82%BF%E3%82%B9" class="mw-redirect" title="ヴィタウタス">ヴィタウタス</a>のユダヤ人保護政策による、<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="ポーランド王国">ポーランド王国</a>や<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="リトアニア大公国">リトアニア大公国</a>への西欧からのユダヤ流入はハザール衰退よりかなり後のことである。また通常<a href="/wiki/16%E4%B8%96%E7%B4%80" title="16世紀">16世紀</a>初頭のポーランド(<a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド・リトアニア共和国">ポーランド・リトアニア共和国</a>)のユダヤ人口は数万人と見積もられ、<a href="/wiki/17%E4%B8%96%E7%B4%80" title="17世紀">17世紀</a>半ばの数十万人への増加を旧ハザール地域からの移民で説明しようとすると<a href="/wiki/10%E4%B8%96%E7%B4%80" title="10世紀">10世紀</a>以降のハザール国家解体から<a href="/wiki/13%E4%B8%96%E7%B4%80" title="13世紀">13世紀</a>の<a href="/wiki/%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%82%B4%E3%83%AB%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="モンゴル帝国">モンゴル帝国</a>の攻撃・支配、<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%81%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ジョチ・ウルス">ジョチ・ウルス</a>やその後継諸国の統治に至るまで500年以上にわたって数十万人の人口を維持し続け、16~17世紀にポーランド・リトアニアに移住したことになる。だがジョチ・ウルスやジョチ裔諸国に、人口比からすれば東欧を凌ぐほどの巨大なユダヤ社会が在り、16~17世紀にそれが崩壊したという話は伝わっていない。また、『<a href="/wiki/%E5%85%83%E6%9C%9D%E7%A7%98%E5%8F%B2" title="元朝秘史">元朝秘史</a>』、『<a href="/wiki/%E5%85%83%E5%8F%B2" title="元史">元史</a>』、『<a href="/wiki/%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%BE%81%E6%9C%8D%E8%80%85%E5%8F%B2" class="mw-redirect" title="世界征服者史">世界征服者史</a>』、『<a href="/wiki/%E9%9B%86%E5%8F%B2" title="集史">集史</a>』などのモンゴル帝国の資料では、<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%88%E3%82%A5" title="バトゥ">バトゥ</a>の西方遠征軍によるブルガールや<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%97%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%AF" title="キプチャク">キプチャク</a>諸部族、ルースィ諸国、カフカス方面のアス(イラン系<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="アラン人">アラン人</a>)などの征服については書かれているが、ハザールについてはこれらの地域に存在していたような形跡や情報が全く出て来ない。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状"><span id=".E3.83.8F.E3.82.B6.E3.83.BC.E3.83.AB.E4.BA.BA.E3.81.A8.E3.83.A6.E3.83.80.E3.83.A4.E4.BA.BA.E3.82.92.E3.82.80.E3.81.99.E3.81.B3.E3.81.A4.E3.81.91.E3.82.8B.E7.90.86.E8.AB.96.E3.81.AE.E7.8F.BE.E7.8A.B6"></span>ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=18" title="節を編集: ハザール人とユダヤ人をむすびつける理論の現状"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>アラブ世界では、反シオニズム主義者<sup id="cite_ref-FOOTNOTELewis199948_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTELewis199948-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、<a href="/wiki/%E5%8F%8D%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="反ユダヤ主義">反ユダヤ主義</a>者たち<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>注 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>の間におけるこの理論への支持は高い。 </p><p>こうした賛同者たちの議論では、もしアシュケナジーたちがかつてのハザール人であってセム系の起源を持たないのであれば、イスラエルへの歴史的権利もなく、神による、聖書やクルアーンに見える、イスラエル人へのカナンの地の約束の主体でもなく、それゆえ、宗教的シオニストとキリスト教シオニストの双方の理論的基盤が葬りさられるという。 </p><p>1970年代と80年代には、ハザール人理論はロシアの排外的反ユダヤ主義者たちにまで広がり、とくに歴史家<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%95%E3%83%BB%E3%82%B0%E3%83%9F%E3%83%AA%E3%83%A7%E3%83%95" title="レフ・グミリョフ">レフ・グミリョフ</a>は「ユダヤ系ハザール人」を、7世紀以来、ロシアの発展を繰り返し妨害してきたものとして描き出している<sup id="cite_ref-CDI_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-CDI-15"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B9" title="バーナード・ルイス">バーナード・ルイス</a>は1999年につぎのように述べた。 </p> <blockquote><p>この理論…はいかなる証拠からも支持されていない。専門分野において、すべてのまじめな学者たちから放棄されて久しい。それは、ハザール人理論が、ときおり、政治的な論争において用いられるアラブ諸国においても同じである<sup id="cite_ref-FOOTNOTELewis199948_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTELewis199948-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。</p></blockquote> <p>イスラエルの歴史家<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%89" title="シュロモー・ザンド">シュロモー・ザンド</a>は、アシュケナジー・ユダヤ人たちのハザール人祖先という主題を、その論争的な書物、『The Invention of the Jewish People』(2008年刊、日本語題:『ユダヤ人の起源 歴史はどのように創作されたのか』)において扱った<sup id="cite_ref-FOOTNOTESand2009218–250_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESand2009218–250-16"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Segev_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Segev-17"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>ザンドが主張するところでは、イスラエルの歴史家たちは、ハザール人を祖先とするテーゼを傍流に追いやり、1951年から現在まで無視し続け、ヘブライ語でのハザール人についての一冊の歴史書も刊行されていないという<sup id="cite_ref-FOOTNOTESand2009235_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESand2009235-18"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>歴史家たちからは、ザンドの調査の質に対する批判が行われている。 <span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B5%E3%82%A4%E3%83%A2%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="サイモン・シャーマ (存在しないページ)">サイモン・シャーマ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Schama" class="extiw" title="en:Simon Schama">英語版</a>)</span></span>は、ザンドの著書への批評で、つぎのように書いている<sup id="cite_ref-Schama_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schama-19"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <blockquote><p>アシュケナジーのユダヤ人の全体が、必ずハザール人の子孫に違いないと主張するのは、ちょうどまさに、中断のない系譜を無批判に主張することであり、ザンドは、ユダヤ人の歴史のより広い文脈にこのんで逆らおうとしている。</p></blockquote> <p><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%BF%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%94%E3%83%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="アニタ・シャピラ (存在しないページ)">アニタ・シャピラ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%98%D7%94_%D7%A9%D7%A4%D7%99%D7%A8%D7%90" class="extiw" title="he:אניטה שפירא">ヘブライ語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anita_Shapira" class="extiw" title="en:Anita Shapira">英語版</a>)</span></span>は「ザンドはほとんど異端的で、議論を呼ぶような翻訳にかれの議論の基礎をおいており、さらには、重要な学者たちの信頼性を、彼らの結論を何ら証拠もなく否定することで、損なおうと試みている」と書いた<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShapira2009_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShapira2009-20"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="遺伝学的研究"><span id=".E9.81.BA.E4.BC.9D.E5.AD.A6.E7.9A.84.E7.A0.94.E7.A9.B6"></span>遺伝学的研究</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=19" title="節を編集: 遺伝学的研究"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>遺伝学の立場からは、この説を否定する研究結果が出されている。ただしこれらの議論は「アシュケナジー=ハザール系」説を否定するもので、少数の「ハザール系アシュケナジー・ユダヤ人」が現存する可能性の是非については明らかでない(もちろん、ハザール系アシュケナジーが少数いたことが証明されても、それは全てのアシュケナジーに適用されるものではないので、いわゆるハザール起源説は否定される)。 </p><p>1999年のHammerらの研究(<a href="/wiki/%E7%B1%B3%E5%9B%BD%E7%A7%91%E5%AD%A6%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%83%87%E3%83%9F%E3%83%BC%E7%B4%80%E8%A6%81" title="米国科学アカデミー紀要">米国科学アカデミー紀要</a>掲載)はアシュケナジム、ローマ系、北アフリカ系、クルド系、近東系、イエメン系、エチオピア系のユダヤ人を、それぞれの近接した地域の非ユダヤ人集団と比較した。それによると「異なった国々への長期の居住にもかかわらず、そして互いと隔離されていたにもかかわらず、ほとんどのユダヤ系住民たちは、遺伝子レベルでは、互いと大幅な差異は示さなかった。この結果は、ヨーロッパ、北アフリカ、そして中東のユダヤ人コミュニティの父系の遺伝子プールが、共通の中東の祖先集団の子孫であるという仮説を支持し、かつ、ほとんどのユダヤ人コミュニティが、隣接した非ユダヤ人集団からディアスポラ以降も、相対的に隔離されていることを示唆している」<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHammer_et_al.2000_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHammer_et_al.2000-21"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。Nicholas Wade によれば、「この結果は、ユダヤ人の歴史と伝統と一致し、ユダヤ人共同体の大半が改宗者からなるとか、ハザール人や、ユダヤ教に改宗した中世トルコ部族の子孫であるといった理論を反証している」という<sup id="cite_ref-New_York_Times2000_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-New_York_Times2000-22"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>2001年のNebelらの<a href="/wiki/Y%E6%9F%93%E8%89%B2%E4%BD%93%E3%83%8F%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%97" title="Y染色体ハプログループ">Y染色体ハプログループ</a>の研究によると、R1aハプログループの染色体(論文内では Eu 19 と呼称)は、東欧の住民の間では非常に高率(54%-60%)で出現するものだが、これがアシュケナジー・ユダヤ人の間では高い頻度(12.7%)を示す。 </p><p>著者らは、これらの染色体グループは周囲の東欧の住民からアシュケナジムへの低レベルでの遺伝子の流入を反映しているか、あるいは、ハプログループ R1a を持つアシュケナジーと、ほとんどすべての東欧住民の両方が、ハザール人の祖先をも部分的に持つことを示すと仮定している<sup id="cite_ref-FOOTNOTENebel_et_al.2001_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENebel_et_al.2001-23"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>2003年のBeharらによるY染色体の研究によると、アシュケナジーの<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%93%E6%97%8F" title="レビ族">レビ氏族</a>(かれらはアシュケナジー全体のおよそ4%を構成する)のあいだでは、ハプログループR1a1の所有率は 50% 以上だった。 このハプログループは、他のユダヤ人のグループでは珍しく、東欧住民の間では高い頻度を示す。 </p><p>彼らの論じるところでは「R1a1 NRYの高頻度での所有をアシュケナジーのレビ氏族にもたらした出来事は、非常に少数の、そしておそらくは単一の始祖に関わるものである可能性が高い」。 彼らは、この遺伝子群の源泉であると思われる、「非ユダヤ系のヨーロッパ住民である、一人または複数の始祖がいて、その子孫がレビ氏族の成員となった」のだと仮定した。そして、同時に、その代案としての「魅力的な源泉は、8世紀から9世紀にその支配階層がユダヤ教に改宗したと考えられているハザール王国だろう」という。 </p><p>彼らの結論としては「アシュケナジー・ユダヤ人の多数派のNRYハプログループの構成も、アシュケナジーのレビ氏族の間のR1a1ハプログループのマイクロサテライト・ハプロタイプの構成も、幾人かの著者たち(Baron 1957; Dunlop 1967; Ben-Sasson 1976; Keys 1999)が推測したような、多数のハザール人やその他のヨーロッパを起源とするものではないが、現在のアシュケナジーのレビ氏族に、ひとり、または複数の、そうした始祖による重要な貢献がある、ということを否定することはできない」というものであった<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBehar_et_al.2003_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBehar_et_al.2003-24"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>2005年のNebelらによるY染色体多態マーカーに基づく研究は、アシュケナジー・ユダヤ人は、他のユダヤ人や中東の諸集団に、ヨーロッパでの隣接住民よりも近いことを示した。しかし、アシュケナジー男性の11.5%は、東ヨーロッパで支配的なY染色体ハプログループである、ハプログループR1a1(R-M17)に属することが判明し、これは、この二つの集団の間に、遺伝子の流れが存在することを示唆している。著者たちは、「アシュケナジムのR-M17染色体は神秘的なハザール人の名残を表す」という仮説を立てた。かれらの結論するところでは、「しかしアシュケナジー・ユダヤ人の間でのR-M17染色体が実際に、神秘的なハザール人の名残を意味するとしても、我々のデータに従えば、この貢献は、単一の始祖あるいは数人の非常に近い血縁の男性たちに限定され、現在のアシュケナジーの12%を超えることはない」<sup id="cite_ref-FOOTNOTENebel_et_al.2005_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTENebel_et_al.2005-25"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>2010年のAtzmonらによるユダヤ人の祖先の研究では、「主要な成分、系統、そして家系上の同一性(IBD)の分析から、二つの主要グループ、中東のユダヤ人とヨーロッパ・シリアのユダヤ人が識別された」 ヨーロッパ・ユダヤ人たちが互いと、そして、南欧の住民達と、IBDセグメントを共有し、近接しているということは、ヨーロッパのユダヤ人たちが共通の起源を持つことを示唆しており、中東欧のあるいはスラブ系の住民が、アシュケナジーのユダヤ人の形成に大きな遺伝的貢献をしたことを反証している<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAtzmon_et_al.2010_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAtzmon_et_al.2010-26"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="イディッシュ語スラブ系説"><span id=".E3.82.A4.E3.83.87.E3.82.A3.E3.83.83.E3.82.B7.E3.83.A5.E8.AA.9E.E3.82.B9.E3.83.A9.E3.83.96.E7.B3.BB.E8.AA.AC"></span>イディッシュ語スラブ系説</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=20" title="節を編集: イディッシュ語スラブ系説"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>通説によれば<sup class="noprint Template-Fact">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%80%8C%E8%A6%81%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%80%8D%E3%82%92%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%83%E3%82%AF%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E6%96%B9%E3%81%B8" title="Wikipedia:「要出典」をクリックされた方へ"><span title="この記述には信頼できる情報源の提示が求められています。(2012年11月)">要出典</span></a></i>]</sup>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5%E8%AA%9E" title="イディッシュ語">イディッシュ語</a>は<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%B3%E5%B7%9D" title="ライン川">ライン川</a>地方に起源をもち、変形した<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E8%AA%9E" title="ドイツ語">ドイツ語</a>を基礎に、<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%96%E8%AB%B8%E8%AA%9E" class="mw-redirect" title="スラブ諸語">スラブ諸語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%A4%E8%AA%9E" title="ヘブライ語">ヘブライ語</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%A0%E8%AA%9E" title="アラム語">アラム語</a>、<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%82%B9%E8%AB%B8%E8%AA%9E" title="ロマンス諸語">ロマンス諸語</a>からの<a href="/wiki/%E5%80%9F%E7%94%A8%E8%AA%9E" title="借用語">借用語</a>を交えたものとされてきた。 </p><p>1993年、テルアビブ大学の教授である言語学者<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%BC_(%E8%A8%80%E8%AA%9E%E5%AD%A6%E8%80%85)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ポール・ウェクスラー (言語学者) (存在しないページ)">ポール・ウェクスラー</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%90%D7%95%D7%9C_%D7%95%D7%A7%D7%A1%D7%9C%D7%A8" class="extiw" title="he:פאול וקסלר">ヘブライ語版</a>、<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paul_Wexler_(linguist)" class="extiw" title="en:Paul Wexler (linguist)">英語版</a>)</span></span>は<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5%E8%AA%9E" title="イディッシュ語">イディッシュ語</a>がスラブ系言語に起源を持ち、後にドイツ語の語彙を取り入れたものであることを示し、東欧のアシュケナジムはユダヤ教に改宗したスラブ系およびトルコ系民族にごくわずかの中東系ユダヤ人が合流したものであるとする『The Ashkenazic 'Jews': A Slavo-Turkic People in Search of a Jewish Identity』<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>を発表している。 </p><p>ポール・ウェクスラーの説は、<a href="/wiki/12%E4%B8%96%E7%B4%80" title="12世紀">12世紀</a>以前にユダヤ人との接触やキリスト教化への反発を背景に、ユダヤ教に改宗した<a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E4%BA%BA" title="スラヴ人">スラヴ人</a>がアシュケナジムの主体となったと説明しており<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>、ハザール起源説と言うよりスラヴ起源説の色がある。 </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連作品"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E4.BD.9C.E5.93.81"></span>関連作品</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=21" title="節を編集: 関連作品"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="文学"><span id=".E6.96.87.E5.AD.A6"></span>文学</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=22" title="節を編集: 文学"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>『ハザール事典』(<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%81" title="ミロラド・パヴィチ">ミロラド・パヴィチ</a>著)…架空の「ハザールに関する事典」の形をとった小説。日本語訳も存在し、東京創元社よりハードカバー版(男性版:<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4488013597" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4488013597</a>、女性版:<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4488013600" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4488013600</a>)が1993年に、文庫版(男性版:<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4488070752" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4488070752</a>、女性版:<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4488070760" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4488070760</a>。が2015年に出版されている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ボードゲーム"><span id=".E3.83.9C.E3.83.BC.E3.83.89.E3.82.B2.E3.83.BC.E3.83.A0"></span>ボードゲーム</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=23" title="節を編集: ボードゲーム"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>『Strategy&Tactics183号 Byzantium』…8世紀から12世紀のビザンチン帝国を扱う多人数ゲームだが、4つのシナリオすべての多人数プレイでハザールが登場する。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=24" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=25" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHarkabi1987">Harkabi 1987</a>, p. 424によると、"Arab anti-Semitism might have been expected to be free from the idea of racial odium, since Jews and Arabs are both regarded by race theory as Semites, but the odium is directed, not against the Semitic race, but against the Jews as a historical group. The main idea is that the Jews, racially, are a mongrel community, most of them being not Semites, but of Khazar and European origin." </span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=26" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTE高崎通浩1997163-1"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE高崎通浩1997163_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF高崎通浩1997">高崎通浩 1997</a>, p. 163.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990156-2"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990156_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 156.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157-3">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990157_3-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 157.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990158-4"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990158_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 158.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990159–160-5"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990159–160_5-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, pp. 159–160.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990160-6"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990160_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 160.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990166–169-7"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990166–169_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, pp. 166–169.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169-8">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990169_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 169.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE小松久男200581-9"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE小松久男200581_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF小松久男2005">小松久男 2005</a>, p. 81.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990164-10"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990164_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, p. 164.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990163–165-11"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE護雅夫岡田英弘1990163–165_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF護雅夫岡田英弘1990">護雅夫 & 岡田英弘 1990</a>, pp. 163–165.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTE小松久男200582-12"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTE小松久男200582_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREF小松久男2005">小松久男 2005</a>, p. 82.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELewis199948-13">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTELewis199948_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELewis199948_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLewis1999">Lewis 1999</a>, p. 48.</span> </li> <li id="cite_note-CDI-15"><b><a href="#cite_ref-CDI_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110829010047/http://www.cdi.org/russia/johnson/5425.html#10">Johnson's Russia List #5425 - September 4, 2001</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2011年8月29日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESand2009218–250-16"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTESand2009218–250_16-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSand2009">Sand 2009</a>, pp. 218–250.</span> </li> <li id="cite_note-Segev-17"><b><a href="#cite_ref-Segev_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal" id="CITEREFSegev2008-02-29"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tom_Segev" class="extiw" title="en:Tom Segev">Segev, Tom</a> (2008年2月29日). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.haaretz.com/2008-02-28/ty-article/an-invention-called-the-jewish-people/0000017f-f104-d497-a1ff-f3849fcb0000">An invention called 'the Jewish people'</a>”. <i><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%AC%E3%83%84" class="mw-redirect" title="ハーレツ">Haaretz</a></i>. <span title="">2023年7月1日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESand2009235-18"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTESand2009235_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSand2009">Sand 2009</a>, p. 235.</span> </li> <li id="cite_note-Schama-19"><b><a href="#cite_ref-Schama_19-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Simon_Schama" class="extiw" title="en:Simon Schama">Schama, Simon</a> (November 13, 2009). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ft.com/cms/s/2/b74fdfd2-cfe1-11de-a36d-00144feabdc0.html">The Invention of the Jewish People</a>”. <i><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%8A%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A3%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%BF%E3%82%A4%E3%83%A0%E3%82%BA" title="フィナンシャル・タイムズ">Financial Times</a></i>. <span title="">December 29, 2009</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShapira2009-20"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShapira2009_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFShapira2009">Shapira 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHammer_et_al.2000-21"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHammer_et_al.2000_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHammer_et_al.2000">Hammer et al. 2000</a>.</span> </li> <li id="cite_note-New_York_Times2000-22"><b><a href="#cite_ref-New_York_Times2000_22-0">^</a></b> <span class="reference-text"><cite style="font-style:normal" class="citation journal">Nicholas Wade (May 9 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2000/05/09/science/y-chromosome-bears-witness-to-story-of-the-jewish-diaspora.html">“Y Chromosome Bears Witness to Story of the Jewish Diaspora”</a>. <i>New York Times</i><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nytimes.com/2000/05/09/science/y-chromosome-bears-witness-to-story-of-the-jewish-diaspora.html">https://www.nytimes.com/2000/05/09/science/y-chromosome-bears-witness-to-story-of-the-jewish-diaspora.html</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Y+Chromosome+Bears+Witness+to+Story+of+the+Jewish+Diaspora&rft.jtitle=New+York+Times&rft.aulast=Nicholas+Wade&rft.au=Nicholas+Wade&rft.date=May+9+2000&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2000%2F05%2F09%2Fscience%2Fy-chromosome-bears-witness-to-story-of-the-jewish-diaspora.html&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENebel_et_al.2001-23"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTENebel_et_al.2001_23-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNebel_et_al.2001">Nebel et al. 2001</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBehar_et_al.2003-24"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBehar_et_al.2003_24-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBehar_et_al.2003">Behar et al. 2003</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENebel_et_al.2005-25"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTENebel_et_al.2005_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNebel_et_al.2005">Nebel et al. 2005</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAtzmon_et_al.2010-26"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAtzmon_et_al.2010_26-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAtzmon_et_al.2010">Atzmon et al. 2010</a>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9780893572419" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-089357241-9</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160623163154/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos1.html">Wexler's Bombshells - Part 1 (Forward, June 4, 1993)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年6月23日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160623163426/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos2.html">Wexler's Conversions - Part 2 (Forward, June 11, 1993)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年6月23日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180817130017/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos3.html">Wexler's Conversions - Part 3 (Forward, June 18, 1993)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2018年8月17日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160623161052/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos4.html">Wexler's Conversions - Part 4 (Forward, June 25, 1993)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年6月23日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305190710/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos5.html">Vocal Minority (Forward, November 22, 1996)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年3月5日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304083427/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos6.html">The Case of Ladino (Forward, November 29, 1996)</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年3月4日アーカイブ分)</span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160623162357/http://www.users.cloud9.net/~recross/israel-watch/Khazars/Philologos7.html">Redrawing the Yiddish Map, Forward, December 6, 1996</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2016年6月23日アーカイブ分)</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=27" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFイブン・ファドラーン1969"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%9E%E3%83%89%E3%83%BB%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3" title="アフマド・イブン・ファドラーン">イブン・ファドラーン</a>『イブン・ファドラーンの<a href="/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ヴォルガ・ブルガール">ヴォルガ・ブルガール</a>旅行記』東京外国語大学アジア・アフリカ言語文化研究所〈アジア・アフリカ言語文化双書〉、1969年3月。<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.15026%2F81482">10.15026/81482</a>。<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E7%AB%8B%E5%9B%BD%E4%BC%9A%E5%9B%B3%E6%9B%B8%E9%A4%A8#書誌データの提供" title="国立国会図書館">全国書誌番号</a>:<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a rel="nofollow" class="external text" href="//id.ndl.go.jp/jpno/73003814">73003814</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%81%AE%5B%5B%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB%5D%5D%E6%97%85%E8%A1%8C%E8%A8%98&rft.aulast=%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3&rft.au=%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3&rft.date=1969-03&rft.series=%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E8%A8%80%E8%AA%9E%E6%96%87%E5%8C%96%E5%8F%8C%E6%9B%B8&rft.pub=%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%A4%96%E5%9B%BD%E8%AA%9E%E5%A4%A7%E5%AD%A6%E3%82%A2%E3%82%B8%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E8%A8%80%E8%AA%9E%E6%96%87%E5%8C%96%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80&rft_id=info:doi/10.15026%2F81482&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span> <ul><li>再刊:<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFイブン・ファドラーン2009">イブン・ファドラーン『ヴォルガ・ブルガール旅行記』平凡社〈平凡社東洋文庫〉、2009年9月。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4582807895" title="特別:文献資料/4582807895">4582807895</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%97%85%E8%A1%8C%E8%A8%98&rft.aulast=%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3&rft.au=%E3%82%A4%E3%83%96%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%83%B3&rft.date=2009-09&rft.series=%E5%B9%B3%E5%87%A1%E7%A4%BE%E6%9D%B1%E6%B4%8B%E6%96%87%E5%BA%AB&rft.pub=%E5%B9%B3%E5%87%A1%E7%A4%BE&rft.isbn=4582807895&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFHarkabi1987"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yehoshafat_Harkabi" class="extiw" title="en:Yehoshafat Harkabi">Harkabi, Yehoshafat</a> (1987). “Contemporary Arab Anti-Semitism: its Causes and Roots”. In <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Helen_Fein" class="extiw" title="en:Helen Fein">Helen Fein</a>. <i>The Persisting Question: Sociological Perspectives and Social Contexts of Modern Antisemitism</i>. de Gruyter. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/311010170X" title="特別:文献資料/311010170X">311010170X</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=Contemporary+Arab+Anti-Semitism%3A+its+Causes+and+Roots&rft.atitle=The+Persisting+Question%3A+Sociological+Perspectives+and+Social+Contexts+of+Modern+Antisemitism&rft.aulast=Harkabi&rft.aufirst=Yehoshafat&rft.au=Harkabi%2C%26%2332%3BYehoshafat&rft.date=1987&rft.pub=de+Gruyter&rft.isbn=311010170X&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span> <ul><li>原著:<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFHarkabi1972"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%94%D7%95%D7%A9%D7%A4%D7%98_%D7%94%D7%A8%D7%9B%D7%91%D7%99" class="extiw" title="he:יהושפט הרכבי">Harkabi, Yehoshafat</a> Louvish, Misha訳 (1972). <i>Arab attitudes to Israel</i>. Vallentine Mitchell. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/0853031576" title="特別:文献資料/0853031576">0853031576</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Arab+attitudes+to+Israel&rft.aulast=Harkabi&rft.aufirst=Yehoshafat&rft.au=Harkabi%2C%26%2332%3BYehoshafat&rft.date=1972&rft.pub=Vallentine+Mitchell&rft.isbn=0853031576&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span>より5章を簡約再録したもの。</li></ul></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFアーサー・ケストラー1990"><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC" title="アーサー・ケストラー">アーサー・ケストラー</a> 著、<a href="/wiki/%E5%AE%87%E9%87%8E%E6%AD%A3%E7%BE%8E" title="宇野正美">宇野正美</a> 訳『ユダヤ人とは誰か-第十三支族・カザール王国の謎』三交社、1990年5月1日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-87919-102-7" title="特別:文献資料/4-87919-102-7">4-87919-102-7</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA%E3%81%A8%E3%81%AF%E8%AA%B0%E3%81%8B%EF%BC%8D%E7%AC%AC%E5%8D%81%E4%B8%89%E6%94%AF%E6%97%8F%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E7%8E%8B%E5%9B%BD%E3%81%AE%E8%AC%8E&rft.aulast=%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC&rft.au=%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%BC&rft.date=1990-05-01&rft.pub=%E4%B8%89%E4%BA%A4%E7%A4%BE&rft.isbn=4-87919-102-7&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF護雅夫岡田英弘1990"><a href="/wiki/%E8%AD%B7%E9%9B%85%E5%A4%AB" title="護雅夫">護雅夫</a>、<a href="/wiki/%E5%B2%A1%E7%94%B0%E8%8B%B1%E5%BC%98" title="岡田英弘">岡田英弘</a>『民族の世界史4 中央ユーラシアの世界』山川出版社、1990年7月1日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4634440407" title="特別:文献資料/4634440407">4634440407</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%B0%91%E6%97%8F%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%8F%B24+%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%B8%96%E7%95%8C&rft.aulast=%E8%AD%B7%E9%9B%85%E5%A4%AB&rft.au=%E8%AD%B7%E9%9B%85%E5%A4%AB&rft.au=%E5%B2%A1%E7%94%B0%E8%8B%B1%E5%BC%98&rft.date=1990-07-01&rft.pub=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rft.isbn=4634440407&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFS・A・プリェートニェヴァ1996"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0,_%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0" class="extiw" title="ru:Плетнёва, Светлана Александровна">S・A・プリェートニェヴァ</a> 著、<a href="/w/index.php?title=%E5%9F%8E%E7%94%B0%E4%BF%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="城田俊 (存在しないページ)">城田俊</a> 訳『ハザール謎の帝国』新潮社、1996年3月。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-1053-2301-6" title="特別:文献資料/4-1053-2301-6">4-1053-2301-6</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E8%AC%8E%E3%81%AE%E5%B8%9D%E5%9B%BD&rft.aulast=S%E3%83%BBA%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%AA%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A1&rft.au=S%E3%83%BBA%E3%83%BB%E3%83%97%E3%83%AA%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%A7%E3%83%B4%E3%82%A1&rft.date=1996-03&rft.pub=%E6%96%B0%E6%BD%AE%E7%A4%BE&rft.isbn=4-1053-2301-6&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF高崎通浩1997"><a href="/w/index.php?title=%E9%AB%98%E5%B4%8E%E9%80%9A%E6%B5%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="高崎通浩 (存在しないページ)">高崎通浩</a>『改訂版 世界の民族地図』作品社、1997年12月20日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-87893-291-0" title="特別:文献資料/4-87893-291-0">4-87893-291-0</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E6%94%B9%E8%A8%82%E7%89%88+%E4%B8%96%E7%95%8C%E3%81%AE%E6%B0%91%E6%97%8F%E5%9C%B0%E5%9B%B3&rft.aulast=%E9%AB%98%E5%B4%8E%E9%80%9A%E6%B5%A9&rft.au=%E9%AB%98%E5%B4%8E%E9%80%9A%E6%B5%A9&rft.date=1997-12-20&rft.pub=%E4%BD%9C%E5%93%81%E7%A4%BE&rft.isbn=4-87893-291-0&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFLewis1999"><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%A4%E3%82%B9" title="バーナード・ルイス">Lewis, Bernard</a> (1999) (英語). <i>Semites and Anti-Semites</i>. W.W. Norton and Company. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/0-393-31839-7" title="特別:文献資料/0-393-31839-7">0-393-31839-7</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Semites+and+Anti-Semites&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Bernard&rft.au=Lewis%2C%26%2332%3BBernard&rft.date=1999&rft.pub=W.W.+Norton+and+Company&rft.isbn=0-393-31839-7&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFHammer_et_al.2000">Hammer, M. F.; A. J. Redd; E. T. Wood; M. R. Bonner; H. Jarjanazi; T. Karafet; S. Santachiara-Benerecetti; A. Oppenheim; M. A. Jobling; T. Jenkins; H. Ostrer; B. Bonné-Tamir (2000-05-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC18733/">“Jewish and Middle Eastern non-Jewish populations share a common pool of Y-chromosome biallelic haplotypes”</a>. <i>Proceedings of the National Academy of Sciences</i> <b>97</b> (12): 6769. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.100115997">10.1073/pnas.100115997</a>. <a href="/wiki/PMC_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="PMC (識別子)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC18733/">18733</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/PMID_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="PMID (識別子)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10801975/">10801975</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC18733/">https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC18733/</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Jewish+and+Middle+Eastern+non-Jewish+populations+share+a+common+pool+of+Y-chromosome+biallelic+haplotypes&rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences&rft.aulast=Hammer&rft.aufirst=M.+F.&rft.au=Hammer%2C%26%2332%3BM.+F.&rft.date=2000-05-09&rft.volume=97&rft.issue=12&rft.pages=6769&rft_id=info:doi/10.1073%2Fpnas.100115997&rft_id=info:pmc/18733&rft_id=info:pmid/10801975&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC18733%2F&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFNebel_et_al.2001">Nebel, Almut; Dvora Filon; Bernd Brinkmann; Partha P. Majumder; Marina Faerman; Ariella Oppenheim (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002929707613251">“The Y Chromosome Pool of Jews as Part of the Genetic Landscape of the Middle East”</a>. <i>The American Journal of Human Genetics</i> (ScienceDirect.com by Elsevier) <b>69</b> (5). <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F324070">10.1086/324070</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002929707613251">https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002929707613251</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Y+Chromosome+Pool+of+Jews+as+Part+of+the+Genetic+Landscape+of+the+Middle+East&rft.jtitle=The+American+Journal+of+Human+Genetics&rft.aulast=Nebel&rft.aufirst=Almut&rft.au=Nebel%2C%26%2332%3BAlmut&rft.date=2001&rft.volume=69&rft.issue=5&rft.pub=ScienceDirect.com+by+Elsevier&rft_id=info:doi/10.1086%2F324070&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS0002929707613251&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFBehar_et_al.2003"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q28468776" class="extiw" title="d:Q28468776">Behar, Doron M.</a> (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S000292970763626X">“Multiple Origins of Ashkenazi Levites: Y Chromosome Evidence for Both Near Eastern and European Ancestries”</a>. <i>The American Journal of Human Genetics</i> (ScienceDirect.com by Elsevier) <b>73</b> (4): 768–779. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F378506">10.1086/378506</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S000292970763626X">https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S000292970763626X</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">2023年7月1日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Multiple+Origins+of+Ashkenazi+Levites%3A+Y+Chromosome+Evidence+for+Both+Near+Eastern+and+European+Ancestries&rft.jtitle=The+American+Journal+of+Human+Genetics&rft.aulast=Behar&rft.aufirst=Doron+M.&rft.au=Behar%2C%26%2332%3BDoron+M.&rft.date=2003&rft.volume=73&rft.issue=4&rft.pages=768%E2%80%93779&rft.pub=ScienceDirect.com+by+Elsevier&rft_id=info:doi/10.1086%2F378506&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS000292970763626X&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFNebel_et_al.2005">Nebel, Almut (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/ejhg/journal/v13/n3/full/5201319a.html">“Y chromosome evidence for a founder effect in Ashkenazi Jews”</a>. <i>European Journal of Human Genetics</i> <b>2005</b> (13): 388–391. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fsj.ejhg.5201319">10.1038/sj.ejhg.5201319</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.nature.com/ejhg/journal/v13/n3/full/5201319a.html">http://www.nature.com/ejhg/journal/v13/n3/full/5201319a.html</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">2023年7月1日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Y+chromosome+evidence+for+a+founder+effect+in+Ashkenazi+Jews&rft.jtitle=European+Journal+of+Human+Genetics&rft.aulast=Nebel&rft.aufirst=Almut&rft.au=Nebel%2C%26%2332%3BAlmut&rft.date=2005&rft.volume=2005&rft.issue=13&rft.pages=388%E2%80%93391&rft_id=info:doi/10.1038%2Fsj.ejhg.5201319&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fejhg%2Fjournal%2Fv13%2Fn3%2Ffull%2F5201319a.html&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span>(Published online 3 November 2004)</li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF栗本慎一郎2005"><a href="/wiki/%E6%A0%97%E6%9C%AC%E6%85%8E%E4%B8%80%E9%83%8E" title="栗本慎一郎">栗本慎一郎</a>『パンツを脱いだサル-ヒトは、どうして生きていくのか』現代書館、2005年4月1日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-7684-6898-5" title="特別:文献資料/4-7684-6898-5">4-7684-6898-5</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%91%E3%83%B3%E3%83%84%E3%82%92%E8%84%B1%E3%81%84%E3%81%A0%E3%82%B5%E3%83%AB%EF%BC%8D%E3%83%92%E3%83%88%E3%81%AF%E3%80%81%E3%81%A9%E3%81%86%E3%81%97%E3%81%A6%E7%94%9F%E3%81%8D%E3%81%A6%E3%81%84%E3%81%8F%E3%81%AE%E3%81%8B&rft.aulast=%E6%A0%97%E6%9C%AC%E6%85%8E%E4%B8%80%E9%83%8E&rft.au=%E6%A0%97%E6%9C%AC%E6%85%8E%E4%B8%80%E9%83%8E&rft.date=2005-04-01&rft.pub=%E7%8F%BE%E4%BB%A3%E6%9B%B8%E9%A4%A8&rft.isbn=4-7684-6898-5&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREF小松久男2005"><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E6%9D%BE%E4%B9%85%E7%94%B7" title="小松久男">小松久男</a> 編『世界各国史4 中央ユーラシア史』山川出版社、2005年10月1日。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/463441340X" title="特別:文献資料/463441340X">463441340X</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E4%B8%96%E7%95%8C%E5%90%84%E5%9B%BD%E5%8F%B24%E3%80%80%E4%B8%AD%E5%A4%AE%E3%83%A6%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%8F%B2&rft.date=2005-10-01&rft.pub=%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E5%87%BA%E7%89%88%E7%A4%BE&rft.isbn=463441340X&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFShapira2009"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Anita_Shapira" class="extiw" title="en:Anita Shapira">Shapira, Anita</a> (2009-03). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171209105212/http://www.isracampus.org.il/Extra%20Files/Anita%20Shapira%20-%20Shlomo%20Sand%20book%20review.pdf">“REVIEW ESSAY The Jewish-people deniers”</a>. <i>The Journal of Israeli History</i> <b>28</b> (1): 63-72.  <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isracampus.org.il/Extra%20Files/Anita%20Shapira%20-%20Shlomo%20Sand%20book%20review.pdf">オリジナル</a>の2023-07-01時点におけるアーカイブ。<span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20171209105212/http://www.isracampus.org.il/Extra%20Files/Anita%20Shapira%20-%20Shlomo%20Sand%20book%20review.pdf">https://web.archive.org/web/20171209105212/http://www.isracampus.org.il/Extra%20Files/Anita%20Shapira%20-%20Shlomo%20Sand%20book%20review.pdf</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=REVIEW+ESSAY+The+Jewish-people+deniers&rft.jtitle=The+Journal+of+Israeli+History&rft.aulast=Shapira&rft.aufirst=Anita&rft.au=Shapira%2C%26%2332%3BAnita&rft.date=2009-03&rft.volume=28&rft.issue=1&rft.pages=63-72&rft_id=https%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20171209105212%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.isracampus.org.il%2FExtra%2520Files%2FAnita%2520Shapira%2520-%2520Shlomo%2520Sand%2520book%2520review.pdf&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFシュロモー・サンド2010"><a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B6%E3%83%B3%E3%83%89" title="シュロモー・ザンド">シュロモー・サンド</a>『ユダヤ人の起源 歴史はどのように創作されたのか』<a href="/wiki/%E9%AB%98%E6%A9%8B%E6%AD%A6%E6%99%BA" title="高橋武智">高橋武智</a>監訳、<a href="/w/index.php?title=%E4%BD%90%E3%80%85%E6%9C%A8%E5%BA%B7%E4%B9%8B_(%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9%E8%AA%9E%E5%AD%A6%E8%80%85)&action=edit&redlink=1" class="new" title="佐々木康之 (フランス語学者) (存在しないページ)">佐々木康之</a>・<a href="/w/index.php?title=%E6%9C%A8%E6%9D%91%E9%AB%98%E5%AD%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="木村高子 (存在しないページ)">木村高子</a>訳、浩気社、武田ランダムハウスジャパン、2010年3月。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-4-2700-0573-6" title="特別:文献資料/978-4-2700-0573-6">978-4-2700-0573-6</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA%E3%81%AE%E8%B5%B7%E6%BA%90+%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E3%81%AF%E3%81%A9%E3%81%AE%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%AB%E5%89%B5%E4%BD%9C%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%9F%E3%81%AE%E3%81%8B&rft.aulast=%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89&rft.au=%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89&rft.date=2010-03&rft.pub=%E6%B5%A9%E6%B0%97%E7%A4%BE%E3%80%81%E6%AD%A6%E7%94%B0%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%80%E3%83%A0%E3%83%8F%E3%82%A6%E3%82%B9%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%91%E3%83%B3&rft.isbn=978-4-2700-0573-6&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span> <ul><li>上記の日本語版の翻訳元の仏語版:<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFSand2008">Sand, Sholomo (2008) (フランス語). <i><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Comment_le_peuple_juif_fut_invent%C3%A9" class="extiw" title="fr:Comment le peuple juif fut inventé">Comment le peuple juif fut inventé : de la Bible au sionisme</a></i>. Cohen-Wiesenfeld, Sivan; Frenk, Levana. Fayard. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9782213637785" title="特別:文献資料/9782213637785">9782213637785</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/CRID_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="CRID (識別子)">CRID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cir.nii.ac.jp/crid/1130000796216858624">1130000796216858624</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%5B%5B%3Afr%3AComment+le+peuple+juif+fut+invent%C3%A9+%7CComment+le+peuple+juif+fut+invent%C3%A9+%3A+de+la+Bible+au+sionisme%5D%5D&rft.aulast=Sand&rft.aufirst=Sholomo&rft.au=Sand%2C%26%2332%3BSholomo&rft.date=2008&rft.pub=Fayard&rft.isbn=9782213637785&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span> <ul><li>上記の仏語版の翻訳元の原著:<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFשלמה2008"><span class="script-hebrew" style="font-size: 115%; font-family: 'Ezra SIL', 'Ezra SIL SR', 'Keter Aram Tsova', 'Taamey Ashkenaz', 'Taamey David CLM', 'Taamey Frank CLM', 'Frank Ruehl CLM', 'Keter YG', 'Shofar', 'David CLM', 'Hadasim CLM', 'Simple CLM', 'Nachlieli', 'SBL BibLit', 'SBL Hebrew', Cardo, Alef, 'Noto Serif Hebrew', 'Noto Sans Hebrew', 'David Libre', David, 'Times New Roman', Gisha, Arial, FreeSerif, FreeSans;" dir="rtl">שלמה</span>, <span class="script-hebrew" style="font-size: 115%; font-family: 'Ezra SIL', 'Ezra SIL SR', 'Keter Aram Tsova', 'Taamey Ashkenaz', 'Taamey David CLM', 'Taamey Frank CLM', 'Frank Ruehl CLM', 'Keter YG', 'Shofar', 'David CLM', 'Hadasim CLM', 'Simple CLM', 'Nachlieli', 'SBL BibLit', 'SBL Hebrew', Cardo, Alef, 'Noto Serif Hebrew', 'Noto Sans Hebrew', 'David Libre', David, 'Times New Roman', Gisha, Arial, FreeSerif, FreeSans;" dir="rtl">זנד</span> (2008) (ヘブライ語). <i><span class="script-hebrew" style="font-size: 115%; font-family: 'Ezra SIL', 'Ezra SIL SR', 'Keter Aram Tsova', 'Taamey Ashkenaz', 'Taamey David CLM', 'Taamey Frank CLM', 'Frank Ruehl CLM', 'Keter YG', 'Shofar', 'David CLM', 'Hadasim CLM', 'Simple CLM', 'Nachlieli', 'SBL BibLit', 'SBL Hebrew', Cardo, Alef, 'Noto Serif Hebrew', 'Noto Sans Hebrew', 'David Libre', David, 'Times New Roman', Gisha, Arial, FreeSerif, FreeSans;" dir="rtl"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%AA%D7%99_%D7%95%D7%90%D7%99%D7%9A_%D7%94%D7%95%D7%9E%D7%A6%D7%90_%D7%94%D7%A2%D7%9D_%D7%94%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%3F" class="extiw" title="he:מתי ואיך הומצא העם היהודי?">מתי ואיך הומצא העם היהודי?</a></span></i>. <span class="script-hebrew" style="font-size: 115%; font-family: 'Ezra SIL', 'Ezra SIL SR', 'Keter Aram Tsova', 'Taamey Ashkenaz', 'Taamey David CLM', 'Taamey Frank CLM', 'Frank Ruehl CLM', 'Keter YG', 'Shofar', 'David CLM', 'Hadasim CLM', 'Simple CLM', 'Nachlieli', 'SBL BibLit', 'SBL Hebrew', Cardo, Alef, 'Noto Serif Hebrew', 'Noto Sans Hebrew', 'David Libre', David, 'Times New Roman', Gisha, Arial, FreeSerif, FreeSans;" dir="rtl">רסלינג</span>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/OCLC_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="OCLC (識別子)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/226281813">226281813</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%5B%5B%3Ahe%3A%D7%9E%D7%AA%D7%99+%D7%95%D7%90%D7%99%D7%9A+%D7%94%D7%95%D7%9E%D7%A6%D7%90+%D7%94%D7%A2%D7%9D+%D7%94%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%3F%7C%D7%9E%D7%AA%D7%99+%D7%95%D7%90%D7%99%D7%9A+%D7%94%D7%95%D7%9E%D7%A6%D7%90+%D7%94%D7%A2%D7%9D+%D7%94%D7%99%D7%94%D7%95%D7%93%D7%99%3F%5D%5D%3C%2Fspan%3E&rft.aulast=%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%D7%A9%D7%9C%D7%9E%D7%94%3C%2Fspan%3E&rft.aufirst=%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%D7%96%D7%A0%D7%93%3C%2Fspan%3E&rft.au=%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%D7%A9%D7%9C%D7%9E%D7%94%3C%2Fspan%3E%2C%26%2332%3B%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%D7%96%D7%A0%D7%93%3C%2Fspan%3E&rft.date=2008&rft.pub=%3Cspan+class%3D%22script-hebrew%22+style%3D%22font-size%3A+115%25%3B+font-family%3A+%27Ezra+SIL%27%2C+%27Ezra+SIL+SR%27%2C+%27Keter+Aram+Tsova%27%2C+%27Taamey+Ashkenaz%27%2C+%27Taamey+David+CLM%27%2C+%27Taamey+Frank+CLM%27%2C+%27Frank+Ruehl+CLM%27%2C+%27Keter+YG%27%2C+%27Shofar%27%2C+%27David+CLM%27%2C+%27Hadasim+CLM%27%2C+%27Simple+CLM%27%2C+%27Nachlieli%27%2C+%27SBL+BibLit%27%2C+%27SBL+Hebrew%27%2C+Cardo%2C+Alef%2C+%27Noto+Serif+Hebrew%27%2C+%27Noto+Sans+Hebrew%27%2C+%27David+Libre%27%2C+David%2C+%27Times+New+Roman%27%2C+Gisha%2C+Arial%2C+FreeSerif%2C+FreeSans%3B+%22+dir%3D%22rtl%22%3E%D7%A8%D7%A1%D7%9C%D7%99%D7%A0%D7%92%3C%2Fspan%3E&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li> <li>日本語では上記の浩気社版が一部改訂され筑摩書房より2017年にちくま学芸文庫の文庫版(<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9784480097996" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9784480097996</a>)として出版されている。改訂に際し上記の仏語版に加え2010年1月にフランスのフラマリオン社から出版されたポケット版(<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/9782081228825" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9782081228825</a>)を差異のある部分について優先的に参照した旨が「文庫版への訳者まえがき」として佐々木康之の名で記されている。</li> <li>英語版:<cite style="font-style:normal" class="citation book" id="CITEREFSand2009">Sand, Sholomo (2009) (英語). <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Invention_of_the_Jewish_People" class="extiw" title="en:The Invention of the Jewish People">The Invention of the Jewish People</a></i>. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Yael_Lotan_(writer)" class="extiw" title="en:Yael Lotan (writer)">Lotan, Yael</a>. Verso Books. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/978-1-84467-422-0" title="特別:文献資料/978-1-84467-422-0">978-1-84467-422-0</a>. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245"><a href="/wiki/OCLC_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="OCLC (識別子)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/317919518">317919518</a></cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%5B%5B%3Aen%3AThe+Invention+of+the+Jewish+People+%7CThe+Invention+of+the+Jewish+People%5D%5D&rft.aulast=Sand&rft.aufirst=Sholomo&rft.au=Sand%2C%26%2332%3BSholomo&rft.date=2009&rft.pub=Verso+Books&rft.isbn=978-1-84467-422-0&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="CITEREFAtzmon_et_al.2010">Atzmon, G.; L.Hao; I. Pe'er; C.Velez; A. Pearlman; P. F. Palamara; B. Morrow; E. Friedman; C. Oddoux; E. Burns; H. Ostrer (2010-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3032072/">“Abraham's Children in the Genome Era: Major Jewish Diaspora Populations Comprise Distinct Genetic Clusters with Shared Middle Eastern Ancestry”</a>. <i>The American Journal of Human Genetics</i> <b>86</b> (6): 850–859. <a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.ajhg.2010.04.015">10.1016/j.ajhg.2010.04.015</a><span style="display:none;">. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3032072/">https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3032072/</a></span> <span class="reference-accessdate"><span title="">2023年7月1日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Abraham%27s+Children+in+the+Genome+Era%3A+Major+Jewish+Diaspora+Populations+Comprise+Distinct+Genetic+Clusters+with+Shared+Middle+Eastern+Ancestry&rft.jtitle=The+American+Journal+of+Human+Genetics&rft.aulast=Atzmon&rft.aufirst=G.&rft.au=Atzmon%2C%26%2332%3BG.&rft.date=2010-06&rft.volume=86&rft.issue=6&rft.pages=850%E2%80%93859&rft_id=info:doi/10.1016%2Fj.ajhg.2010.04.015&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3032072%2F&rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB"><span style="display: none;"> </span></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=28" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="div-col columns column-count column-count-" style="-moz-column-count:; -webkit-column-count:; column-count:; -moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em;"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E7%AA%81%E5%8E%A5" title="西突厥">西突厥</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%B3%E6%97%8F" title="フン族">フン族</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%83%AB%E4%BA%BA" title="ブルガール人">ブルガール人</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B4%E3%82%A1%E3%83%BC%E3%83%AB" title="アヴァール">アヴァール</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="アラン人">アラン人</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9A%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%8D%E3%82%B0" title="ペチェネグ">ペチェネグ</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="東ローマ帝国">東ローマ帝国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">キエフ大公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E6%95%99%E3%81%B8%E3%81%AE%E6%94%B9%E5%AE%97%E8%80%85%E3%81%AE%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="ユダヤ教への改宗者の一覧">ユダヤ教への改宗者の一覧</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A6%E3%83%80%E3%83%A4%E4%BA%BA" title="ユダヤ人">ユダヤ人</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%A4%E6%B4%BE" title="カライ派">カライ派</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%A0%E4%BA%BA" class="mw-redirect" title="カライム人">カライム人</a>、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%A0%E8%AA%9E" title="カライム語">カライム語</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%8A%E3%82%A2%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="クナアン語">クナアン語</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%A0%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%AF%E4%BA%BA" title="クリムチャク人">クリムチャク人</a>(信仰は<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%90%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%88" class="mw-redirect" title="ラバナイト">ラバナイト</a>) <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%A0%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%AF%E8%AA%9E" title="クリムチャク語">クリムチャク語</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E9%BB%92%E6%B5%B7%E6%B4%AA%E6%B0%B4%E8%AA%AC" title="黒海洪水説">黒海洪水説</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%AD%E3%83%A9%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%81" title="ミロラド・パヴィチ">ミロラド・パヴィチ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%81%E3%83%A3%E3%82%AF" title="チチャク">チチャク</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&action=edit&section=29" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b>ハザール</b>に関連する<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Khazars?uselang=ja">メディア</a></span></b>および<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Khazars?uselang=ja">カテゴリ</a></span></b>があります。</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://inri.client.jp/hexagon/floorA4F_ha/a4fhb100.html">東欧ユダヤ人のルーツ 〜「出ドイツ仮説」の検証〜</a>(「ヘブライの館」)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://1000ya.isis.ne.jp/0946.html">松岡正剛の千夜千冊 『ユダヤ人とは誰か』 アーサー・ケストラー</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060615152712/http://www.geocities.co.jp/Outdoors-River/7540/b101.html">ユダヤ人は彼らの書物において、自分たちは古代イスラエル人の末裔ではないと認めている</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2006年6月15日アーカイブ分)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jca.apc.org/~altmedka/2003aku/aku1015.html">英米イスラエルの遺伝学者がユダヤ(レヴィ)人の遺伝的起源を調べ半数以上が中央アジア起源</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2003/09/27/world/geneticists-report-finding-central-asian-link-to-levites.html#:~:text=A%20team%20of%20geneticists%20studying,the%20ancestral%20home%20of%20Jews.">Geneticists Report Finding Central Asian Link to Levites</a><span class="tmpl-language-icon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555">(英語)</span> - The New York Times - 上記リンクの元ネタ。<a href="/wiki/%E3%83%AC%E3%83%93%E6%97%8F" title="レビ族">レヴィ族</a>(レビ人、レビ族)は古代に祭司を行っていた一族。記事によればアシュケナジム系レビ族の52%に中央アジア起源とみられる<a href="/wiki/Y%E6%9F%93%E8%89%B2%E4%BD%93" title="Y染色体">Y染色体</a>上の特徴があったらしい。ハザールの可能性が示唆されている。なお、先行研究では<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B1%E3%83%8A%E3%82%B8%E3%83%A0" title="アシュケナジム">アシュケナジム</a>と<a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%AB%E3%83%87%E3%82%A3%E3%83%A0" title="セファルディム">セファルディム</a>の<a href="/wiki/Y%E6%9F%93%E8%89%B2%E4%BD%93" title="Y染色体">Y染色体</a>に共通性があったらしい。</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khazaria.com/genetics/abstracts-cohen-levite.html">Jewish Genetics: Abstracts and Summaries Part 2: Cohens and Levites</a><span class="tmpl-language-icon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555">(英語)</span> - 上記レビ族遺伝子関連</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.khazaria.com/genetics/abstracts-jews.html">Jewish Genetics: Abstracts and Summaries Part 1: Jewish Populations</a><span class="tmpl-language-icon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555">(英語)</span> - ユダヤ遺伝子関連。上記の先行研究など。Y染色体はセファルディムもアシュケナジムも共通性が高く、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A9%E3%83%96%E4%BA%BA" title="アラブ人">アラブ人</a>とも共通性があり<a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AB%E3%83%89%E4%BA%BA" title="クルド人">クルド人</a>とはいっそう共通性が高いらしい。一方<a href="/wiki/%E3%83%9F%E3%83%88%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AA%E3%82%A2DNA" title="ミトコンドリアDNA">ミトコンドリアDNA</a>は地域によって大きく異なるらしい。</li> <li>『<a rel="nofollow" class="external text" href="//kotobank.jp/word/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB">ハザール</a>』 - <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a></li> <li>『<a rel="nofollow" class="external text" href="//kotobank.jp/word/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB%E6%97%8F">ハザール族</a>』 - <a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%88%E3%83%90%E3%83%B3%E3%82%AF" title="コトバンク">コトバンク</a></li></ul> <div class="navbox" aria-labelledby="ウクライナの歴史" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:#3A75C4;color:#FFD83C;"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;background:#3A75C4;color:#FFD83C;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="Template:ウクライナの歴史"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;background:#3A75C4;color:#FFD83C;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:ウクライナの歴史 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#3A75C4;color:#FFD83C;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#3A75C4;color:#FFD83C;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;background:#3A75C4;color:#FFD83C;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="ウクライナの歴史" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="ウクライナの歴史"><span style="color: #FFD83C"><b>ウクライナの歴史</b></span></a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">原始・古代<br />(紀元前300年以前)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%97%A7%E7%9F%B3%E5%99%A8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウクライナの旧石器時代 (存在しないページ)">旧石器時代</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E4%B8%AD%E7%9F%B3%E5%99%A8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウクライナの中石器時代 (存在しないページ)">中石器時代</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%96%B0%E7%9F%B3%E5%99%A8%E6%99%82%E4%BB%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウクライナの新石器時代 (存在しないページ)">新石器時代</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%88%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%94%E3%83%83%E3%83%AA%E3%83%A3%E6%96%87%E5%8C%96" class="mw-redirect" title="トルィピッリャ文化">トルィピッリャ文化</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A4%E3%83%A0%E3%83%8A%E6%96%87%E5%8C%96" title="ヤムナ文化">ヤムナ文化</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%B3%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="キンメリア人">キンメリオイ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%82%AD%E3%82%BF%E3%82%A4" title="スキタイ">スキタイ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%82%BF%E3%82%A4" title="サルマタイ">サルマタイ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%82%A6%E3%83%AA%E3%82%AB" title="タウリカ">黒海北岸の都市国家</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%AD%E3%82%B9%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="ボスポロス王国">ボスポロス王国</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B6%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3%E3%83%84%E3%82%A3%E6%96%87%E5%8C%96" title="ザルビンツィ文化">ザルビンツィ文化</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8B%E3%83%A3%E3%82%B3%E3%83%B4%E3%82%A9%E6%96%87%E5%8C%96" title="チェルニャコヴォ文化">チェルニャコヴォ文化</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg/80px-Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="80" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg/120px-Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg/160px-Lesser_Coat_of_Arms_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="330" data-file-height="461" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">中世前期<br />(300年 - 1240年)</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%BC%E3%83%88%E6%97%8F" title="ゴート族">ゴート族</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%88%E6%97%8F" class="mw-redirect" title="アント族">アント族</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%B3%E6%97%8F" title="フン族">フン族</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%8D%E3%83%89%E6%97%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヴェネド族 (存在しないページ)">ヴェネド族</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9D%B1%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%83%B4%E4%BA%BA" title="東スラヴ人">東スラヴ人</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">ハザール</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" class="mw-redirect" title="キエフ大公国">キエフ・ルーシ</a></b></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="クマン人">クマン人</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%AA%E3%83%89%E3%83%AD%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="テオドロ公国">テオドロ公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%AB%E3%82%BD%E3%83%8D%E3%82%BD%E3%82%B9" class="mw-redirect" title="ヘルソネソス">ヘルソネソス</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">中世後期<br />(1240年 - 1569年)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E3%83%8F%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%81%E3%83%BB%E3%83%B4%E3%82%A9%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%8B%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="ハールィチ・ヴォルィーニ大公国">ハールィチ・ヴォルィーニ大公国</a></b></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%82%A8%E3%83%95%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="キエフ公国">キエフ公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%A4%A7%E5%85%AC%E5%9B%BD" title="リトアニア大公国">リトアニア大公国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="ポーランド王国">ポーランド王国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%81%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ジョチ・ウルス">ジョチ・ウルス</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="バトゥ・ウルス">バトゥ・ウルス</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%B3%E5%9B%BD" title="クリミア・ハン国">クリミア・ハン国</a></b></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">近世 <br />(1569年 - 1775年)</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%82%B5%E3%83%83%E3%82%AF" title="ウクライナ・コサック">ウクライナ・コサック</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B6%E3%83%9D%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%81%AE%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ザポロージャのシーチ (存在しないページ)">ザポロージャのシーチ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zaporozhian_Sich" class="extiw" title="en:Zaporozhian Sich">英語版</a>)</span></span></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%BB%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%82%A2%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ポーランド・リトアニア共和国">ポーランド・リトアニア共和国</a></b></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%83%8B%E3%83%84%E3%82%AD%E3%83%BC%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="フメリニツキーの乱">フメリニツキーの乱</a></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%BC%E3%83%81%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%9B%BD%E5%AE%B6" title="ヘーチマン国家">ヘーチマン国家</a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%A4%E3%83%80%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%82%A3%E3%81%AE%E4%B9%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ハイダマークィの乱 (存在しないページ)">ハイダマークィの乱</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%82%A4%E3%81%AE%E4%B9%B1" title="コリーイの乱">コリーイの乱</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">近代<br />(1775年 - 1917年)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="ロシア帝国">ロシア帝国</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E5%B0%8F%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" title="小ロシア">小ロシア</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%AD%E3%83%9C%E3%83%80%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="スロボダ・ウクライナ">スロボダ・ウクライナ</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%96%B0%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="新ロシア">新ロシア</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B" title="クバーニ">クバーニ</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%B9%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="オスマン帝国">オスマン帝国</a></b> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%81%E3%83%A7%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%A0%E3%83%AB%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%81%AE%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="チョルトムルィークのシーチ (存在しないページ)">チョルトムルィークのシーチ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Chortomlyk_Sich" class="extiw" title="en:Chortomlyk Sich">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AA%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%B3%E3%81%AE%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="オレーシュコのシーチ (存在しないページ)">オレーシュコのシーチ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%8A%E3%82%A6%E5%B7%9D%E3%81%AE%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%81" title="ドナウ川のシーチ">ドナウ川のシーチ</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AA%E3%82%A2%EF%BC%9D%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BC%E5%B8%9D%E5%9B%BD" title="オーストリア=ハンガリー帝国">オーストリア=ハンガリー帝国</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%84%E3%82%A3%E3%82%A2" title="ガリツィア">ハルィチナー</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%96%E3%82%B3%E3%83%93%E3%83%8A" class="mw-redirect" title="ブコビナ">ブコヴィーナ</a></li></ul></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E3%81%AE%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%82%B9%E3%83%9D%E3%83%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウクライナ人のディアスポラ (存在しないページ)">ウクライナ人のディアスポラ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ukrainian_diaspora" class="extiw" title="en:Ukrainian diaspora">英語版</a>)</span></span> <ul><li><a href="/wiki/%E7%B7%91%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="緑ウクライナ">緑ウクライナ</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">現代<br />(1917年 - 1991年)</th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E9%9D%A9%E5%91%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ウクライナ革命 (存在しないページ)">ウクライナ革命</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ人民共和国">ウクライナ人民共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%9B%BD" title="ウクライナ国">ウクライナ国</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="西ウクライナ人民共和国">西ウクライナ人民共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%8B%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クバーニ人民共和国">クバーニ人民共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%95%E3%83%8E%E3%83%95%E3%82%B7%E3%83%81%E3%83%8A" title="マフノフシチナ">マフノフシチナ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E4%BA%BA%E6%B0%91%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="クリミア人民共和国">クリミア人民共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8D%97%E9%83%A8%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E6%94%BF%E5%BA%9C" title="南部ロシア政府">南部ロシア政府</a>・<a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E8%BB%8D_(%E7%99%BD%E8%BB%8D)" title="ロシア軍 (白軍)">ロシア軍 (白軍)</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6" title="ソビエト連邦">ソ連</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ソビエト・ウクライナ戦争">ソビエト・ウクライナ戦争</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%83%BB%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E7%A4%BE%E4%BC%9A%E4%B8%BB%E7%BE%A9%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD" title="ウクライナ・ソビエト社会主義共和国">ウクライナ・ソビエト社会主義共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%9B%E3%83%AD%E3%83%89%E3%83%A2%E3%83%BC%E3%83%AB" title="ホロドモール">ホロドモール</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%91%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="カルパト・ウクライナ">カルパト・ウクライナ</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E8%9C%82%E8%B5%B7%E8%BB%8D" title="ウクライナ蜂起軍">ウクライナ蜂起軍</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%BF%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%AB%E4%BA%BA%E8%BF%BD%E6%94%BE" title="クリミア・タタール人追放">クリミア・タタール人追放</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%81%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%8E%E3%83%96%E3%82%A4%E3%83%AA%E5%8E%9F%E5%AD%90%E5%8A%9B%E7%99%BA%E9%9B%BB%E6%89%80%E4%BA%8B%E6%95%85" title="チェルノブイリ原子力発電所事故">チェルノブイリ原子力発電所事故</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#81A5DA;color:#FFDD53;">現在<br />(1991年以降)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-pipe" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A" title="ウクライナ">ウクライナ</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%9B%BD_(1991%E5%B9%B4-1996%E5%B9%B4)" title="ウクライナ共和国 (1991年-1996年)">ウクライナ共和国</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B8%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="オレンジ革命">オレンジ革命</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B0%8A%E5%8E%B3%E3%81%AE%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="尊厳の革命">尊厳の革命</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%8D%B1%E6%A9%9F" class="mw-redirect" title="ロシア・ウクライナ危機">ロシア・ウクライナ危機</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E7%B4%9B%E4%BA%89_(2014%E5%B9%B4-)" title="ウクライナ紛争 (2014年-)">ウクライナ紛争 (2014年-)</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%82%88%E3%82%8B%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%9F%E3%82%A2%E3%81%AE%E4%BD%B5%E5%90%88" title="ロシアによるクリミアの併合">ロシアによるクリミアの併合</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%B3%E3%83%90%E3%82%B9%E6%88%A6%E4%BA%89" title="ドンバス戦争">ドンバス戦争</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%83%BB%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E5%8D%B1%E6%A9%9F_(2021%E5%B9%B4-2022%E5%B9%B4)" title="ロシア・ウクライナ危機 (2021年-2022年)">危機2021-2022年</a> <ul><li><a href="/wiki/2022%E5%B9%B4%E3%83%AD%E3%82%B7%E3%82%A2%E3%81%AE%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E4%BE%B5%E6%94%BB" title="2022年ロシアのウクライナ侵攻">2022年ロシアのウクライナ侵攻</a></li></ul></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="background:#3A75C4;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="カテゴリ"><img alt="カテゴリ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/Category:%E3%82%A6%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2" title="Category:ウクライナの歴史"><span style="color:#FFD83C">カテゴリ</span></a></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-label="Navbox" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a>: 国立図書館 <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q173282#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4009796-1">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007543434705171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Chazaři"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph174209&CON_LNG=ENG">チェコ</a></abbr></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐775cfc968‐jck66 Cached time: 20250211174714 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.755 seconds Real time usage: 0.933 seconds Preprocessor visited node count: 26568/1000000 Post‐expand include size: 265752/2097152 bytes Template argument size: 66619/2097152 bytes Highest expansion depth: 31/100 Expensive parser function count: 20/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 59428/5000000 bytes Lua time usage: 0.169/10.000 seconds Lua memory usage: 4174879/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 753.993 1 -total 31.45% 237.095 15 Template:Cite_book 20.68% 155.915 9 Template:Citation/core-ja-jp 18.17% 136.976 13 Template:Citation/core 12.10% 91.208 21 Template:Citation/identifier 10.40% 78.379 1 Template:出典の明記 10.23% 77.124 2 Template:Reflist 10.17% 76.663 13 Template:ISBN2 9.53% 71.861 7 Template:Cite_journal 8.99% 67.799 1 Template:Ambox --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:303832:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250211174714 and revision id 103090211. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=ハザール&oldid=103090211">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=ハザール&oldid=103090211</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB" title="Category:ハザール">ハザール</a></li><li><a href="/wiki/Category:7%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AB%E6%88%90%E7%AB%8B%E3%81%97%E3%81%9F%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E3%83%BB%E9%A0%98%E5%9F%9F" title="Category:7世紀に成立した国家・領域">7世紀に成立した国家・領域</a></li><li><a href="/wiki/Category:10%E4%B8%96%E7%B4%80%E3%81%AB%E6%B6%88%E6%BB%85%E3%81%97%E3%81%9F%E5%9B%BD%E5%AE%B6%E3%83%BB%E9%A0%98%E5%9F%9F" title="Category:10世紀に消滅した国家・領域">10世紀に消滅した国家・領域</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E3%83%86%E3%83%A5%E3%83%AB%E3%82%AF%E7%B3%BB%E6%B0%91%E6%97%8F" title="Category:テュルク系民族">テュルク系民族</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:ISBN%E3%83%9E%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:ISBNマジックリンクを使用しているページ">ISBNマジックリンクを使用しているページ</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%AA%9E%E7%89%88%E8%A8%98%E4%BA%8B%E3%81%8C%E3%83%AA%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%AC%E3%82%AF%E3%83%88%E3%81%AE%E4%BB%AE%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E5%90%AB%E3%82%80%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:日本語版記事がリダイレクトの仮リンクを含む記事">日本語版記事がリダイレクトの仮リンクを含む記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E7%AF%80%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2009%E5%B9%B41%E6%9C%88-6%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする節のある記事/2009年1月-6月">出典を必要とする節のある記事/2009年1月-6月</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E5%BF%85%E8%A6%81%E3%81%A8%E3%81%99%E3%82%8B%E8%A8%98%E8%BF%B0%E3%81%AE%E3%81%82%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B/2012%E5%B9%B411%E6%9C%88" title="Category:出典を必要とする記述のある記事/2012年11月">出典を必要とする記述のある記事/2012年11月</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NKC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NKC識別子が指定されている記事">NKC識別子が指定されている記事</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2024年12月28日 (土) 00:08 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">ハザール</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>86の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-fd9f956dc-kccv7","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.755","walltime":"0.933","ppvisitednodes":{"value":26568,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":265752,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":66619,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":31,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":20,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":59428,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 753.993 1 -total"," 31.45% 237.095 15 Template:Cite_book"," 20.68% 155.915 9 Template:Citation/core-ja-jp"," 18.17% 136.976 13 Template:Citation/core"," 12.10% 91.208 21 Template:Citation/identifier"," 10.40% 78.379 1 Template:出典の明記"," 10.23% 77.124 2 Template:Reflist"," 10.17% 76.663 13 Template:ISBN2"," 9.53% 71.861 7 Template:Cite_journal"," 8.99% 67.799 1 Template:Ambox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.169","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4174879,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-775cfc968-jck66","timestamp":"20250211174714","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u30cf\u30b6\u30fc\u30eb","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E3%83%8F%E3%82%B6%E3%83%BC%E3%83%AB","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173282","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q173282","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-08-07T14:43:56Z","dateModified":"2024-12-28T00:08:07Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a9\/Chasaren.jpg","headline":"\u30ab\u30b9\u30d4\u6d77\u306e\u5317\u3001\u30ab\u30d5\u30ab\u30b9\u3001\u9ed2\u6d77\u6cbf\u5cb8\u306b\u5b58\u5728\u3057\u305f\u904a\u7267\u6c11\u65cf(7\u4e16\u7d00-10\u4e16\u7d00)"}</script> </body> </html>