CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Điện – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"e33a934d-070c-48cb-830a-08173a3e3119","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Điện","wgTitle":"Điện","wgCurRevisionId":71804994,"wgRevisionId":71804994,"wgArticleId":78327,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1: giá trị quyển dài","Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Bài cơ bản","Bản mẫu cổng thông tin có hình ảnh mặc định","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài cơ bản dài","Điện học","Điện trường và từ trường trong vật chất"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Điện","wgRelevantArticleId":78327, "wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12725","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM", "ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/1200px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1409"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/800px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="939"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/640px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="751"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Điện – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Điện rootpage-Điện skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Trình đơn chính </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z">Trang Chính</a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc">Nội dung chọn lọc</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x">Bài viết ngẫu nhiên</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r">Thay đổi gần đây</a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt">Báo lỗi nội dung</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn">Hướng dẫn</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây">Cộng đồng</a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn">Thảo luận chung</a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia">Giúp sử dụng</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc">Liên lạc</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin">Tải lên tập tin</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> Tìm kiếm </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Giao diện </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class="">Quyên góp</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%90i%E1%BB%87n" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class="">Tạo tài khoản</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%90i%E1%BB%87n" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class="">Đăng nhập</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Công cụ cá nhân </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi">Quyên góp</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%90i%E1%BB%87n" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"> Tạo tài khoản</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%90i%E1%BB%87n" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"> Đăng nhập</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi">tìm hiểu thêm</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y">Đóng góp</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n">Thảo luận cho địa chỉ IP này</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> 1 Lịch sử </div> </a> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_khái_niệm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_khái_niệm"> <div class="vector-toc-text"> 2 Các khái niệm </div> </a> <button aria-controls="toc-Các_khái_niệm-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Các khái niệm </button> <ul id="toc-Các_khái_niệm-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Điện_tích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Điện_tích"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Điện tích </div> </a> <ul id="toc-Điện_tích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dòng_điện" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dòng_điện"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Dòng điện </div> </a> <ul id="toc-Dòng_điện-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Điện_trường" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Điện_trường"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Điện trường </div> </a> <ul id="toc-Điện_trường-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Điện_thế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Điện_thế"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Điện thế </div> </a> <ul id="toc-Điện_thế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nam_châm_điện" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nam_châm_điện"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Nam châm điện </div> </a> <ul id="toc-Nam_châm_điện-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mạch_điện" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mạch_điện"> <div class="vector-toc-text"> 2.6 Mạch điện </div> </a> <ul id="toc-Mạch_điện-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Công_suất_điện" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Công_suất_điện"> <div class="vector-toc-text"> 2.7 Công suất điện </div> </a> <ul id="toc-Công_suất_điện-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Điện_tử_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Điện_tử_học"> <div class="vector-toc-text"> 2.8 Điện tử học </div> </a> <ul id="toc-Điện_tử_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vô_tuyến" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vô_tuyến"> <div class="vector-toc-text"> 2.9 Vô tuyến </div> </a> <ul id="toc-Vô_tuyến-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sản_xuất_và_ứng_dụng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sản_xuất_và_ứng_dụng"> <div class="vector-toc-text"> 3 Sản xuất và ứng dụng </div> </a> <button aria-controls="toc-Sản_xuất_và_ứng_dụng-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Sản xuất và ứng dụng </button> <ul id="toc-Sản_xuất_và_ứng_dụng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sản_xuất_và_truyền_tải" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sản_xuất_và_truyền_tải"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Sản xuất và truyền tải </div> </a> <ul id="toc-Sản_xuất_và_truyền_tải-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Truyền_tải_và_dự_trữ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Truyền_tải_và_dự_trữ"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Truyền tải và dự trữ </div> </a> <ul id="toc-Truyền_tải_và_dự_trữ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ứng_dụng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ứng_dụng"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Ứng dụng </div> </a> <ul id="toc-Ứng_dụng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Điện_trong_tự_nhiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Điện_trong_tự_nhiên"> <div class="vector-toc-text"> 4 Điện trong tự nhiên </div> </a> <button aria-controls="toc-Điện_trong_tự_nhiên-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Điện trong tự nhiên </button> <ul id="toc-Điện_trong_tự_nhiên-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hiệu_ứng_sinh_lý_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiệu_ứng_sinh_lý_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Hiệu ứng sinh lý học </div> </a> <ul id="toc-Hiệu_ứng_sinh_lý_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hiệu_ứng_điện_trong_tự_nhiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiệu_ứng_điện_trong_tự_nhiên"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Hiệu ứng điện trong tự nhiên </div> </a> <ul id="toc-Hiệu_ứng_điện_trong_tự_nhiên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Trong_văn_hóa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_văn_hóa"> <div class="vector-toc-text"> 5 Trong văn hóa </div> </a> <ul id="toc-Trong_văn_hóa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_đại_lượng_vật_lý" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_đại_lượng_vật_lý"> <div class="vector-toc-text"> 6 Các đại lượng vật lý </div> </a> <ul id="toc-Các_đại_lượng_vật_lý-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> 7 Chú thích </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 8 Tham khảo </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 9 Liên kết ngoài </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Đóng mở mục lục </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Điện</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 170 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-170" aria-hidden="true" > 170 ngôn ngữ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Elektrisiteit" title="Elektrisiteit – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Elektrisiteit" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Elektrizit%C3%A4t" title="Elektrizität – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Elektrizität" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%88%A8%E1%8A%95%E1%89%B2" title="ኮረንቲ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ኮረንቲ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4" title="विद्युत – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="विद्युत" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%A1" title="كهرباء – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كهرباء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Electricidat" title="Electricidat – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Electricidat" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%9F%DC%97%DC%AA%DC%92%DC%90" title="ܟܗܪܒܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܟܗܪܒܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Ելեկտրականութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ելեկտրականութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A7%8E" title="বিদ্যুৎ – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="বিদ্যুৎ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lletricid%C3%A1" title="Lletricidá – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lletricidá" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4" title="विद्युत – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="विद्युत" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tendyry" title="Tendyry – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tendyry" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Elektrik" title="Elektrik – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Elektrik" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%DA%A9" title="الکتریک – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="الکتریک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Listrik" title="Listrik – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Listrik" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Elektrik" title="Elektrik – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Elektrik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/K%C3%B9ran" title="Kùran – Tiếng Bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Kùran" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="Tiếng Bambara" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%A1%E0%A6%BC%E0%A6%BF%E0%A7%8E" title="তড়িৎ – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তড়িৎ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Lestr%C3%A9k" title="Lestrék – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Lestrék" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target">Banjar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ti%C4%81n-kh%C3%AC" title="Tiān-khì – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tiān-khì" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Электр – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Электр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Электрычнасць – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Электрычнасць" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C" title="Электрычнасьць – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Электрычнасьць" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="बिजली – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बिजली" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Elektrisidad" title="Elektrisidad – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Elektrisidad" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Elektricitet" title="Elektricitet – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Elektricitet" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tredan" title="Tredan – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Tredan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Електричество – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Електричество" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%85%D0%B8%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Сахилгаан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Сахилгаан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Electricitat" title="Electricitat – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Electricitat" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Elektrisidad" title="Elektrisidad – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Elektrisidad" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE" title="Электро – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Электро" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Elekt%C5%99ina" title="Elektřina – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Elektřina" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Magetsi" title="Magetsi – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Magetsi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Trydan" title="Trydan – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Trydan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Elektricitet" title="Elektricitet – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Elektricitet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%AA%D9%8A" title="تريسينتي – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="تريسينتي" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Elektrizit%C3%A4t" title="Elektrizität – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Elektrizität" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Elekter" title="Elekter – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Elekter" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ηλεκτρισμός – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Ηλεκτρισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Electricity" title="Electricity – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Electricity" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%8C" title="Цитерь – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Цитерь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Electricidad" title="Electricidad – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Electricidad" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Elektro" title="Elektro – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Elektro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Eletricid%C3%A1" title="Eletricidá – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Eletricidá" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Elektrizitate" title="Elektrizitate – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Elektrizitate" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="الکتریسیته – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="الکتریسیته" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Electricity" title="Electricity – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Electricity" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Ravmagn" title="Ravmagn – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ravmagn" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lectricit%C3%A9" title="Électricité – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Électricité" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Elektrisiteit" title="Elektrisiteit – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Elektrisiteit" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Eletricit%C3%A2t" title="Eletricitât – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Eletricitât" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target">Furlan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Leictreachas" title="Leictreachas – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Leictreachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Dealan" title="Dealan – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Dealan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Electricidade" title="Electricidade – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Electricidade" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB%E6%B0%A3" title="電氣 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="電氣" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B5%E0%AB%80%E0%AA%9C%E0%AA%B3%E0%AB%80" title="વીજળી – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="વીજળી" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%9C" title="वीज – Tiếng Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="वीज" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Tiếng Goan Konkani" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%84%EA%B8%B0" title="전기 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="전기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Էլեկտրականություն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էլեկտրականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4" title="विद्युत – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="विद्युत" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Elektricitet" title="Elektricitet – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Elektricitet" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Elektro" title="Elektro – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Elektro" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Electricitate" title="Electricitate – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Electricitate" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%93%B4%E1%95%95%E1%92%90%E1%90%85%E1%94%AD%E1%96%85/ikumautit" title="ᓴᕕᒐᐅᔭᖅ/ikumautit – Tiếng Inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᓴᕕᒐᐅᔭᖅ/ikumautit" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="Tiếng Inuktitut" class="interlanguage-link-target">ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D1%85" title="Электрондых – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Электрондых" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Amazuba" title="Amazuba – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Amazuba" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Rafmagn" title="Rafmagn – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Rafmagn" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Elettricit%C3%A0" title="Elettricità – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Elettricità" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%A9%D7%9E%D7%9C" title="חשמל – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="חשמל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Listrik" title="Listrik – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Listrik" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Laatriki_mi%C5%8B" title="Laatriki miŋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Laatriki miŋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%9A%E0%B3%8D%E0%B2%9B%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%BF" title="ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ელექტრობა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ელექტრობა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Электр – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Электр" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Tredan" title="Tredan – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Tredan" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Электр – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Электр" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Umeme" title="Umeme – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Umeme" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Elektrisite" title="Elektrisite – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Elektrisite" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/%C3%89lektrisit%C3%A9" title="Élektrisité – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Élektrisité" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Elektr%C3%AEk" title="Elektrîk – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Elektrîk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Electricitas" title="Electricitas – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Electricitas" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Elektr%C4%ABba" title="Elektrība – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Elektrība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Elektrizit%C3%A9it" title="Elektrizitéit – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Elektrizitéit" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Elektra" title="Elektra – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Elektra" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Elettri%C3%A7it%C3%A6" title="Elettriçitæ – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Elettriçitæ" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Elektricit%C3%A8%C3%A8t" title="Elektricitèèt – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Elektricitèèt" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Lotil%C3%ADki" title="Lotilíki – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Lotilíki" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Amasannyalaze" title="Amasannyalaze – Tiếng Ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Amasannyalaze" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="Tiếng Ganda" class="interlanguage-link-target">Luganda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Eletricit%C3%A0" title="Eletricità – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Eletricità" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Elektromoss%C3%A1g" title="Elektromosság – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Elektromosság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Електрицитет – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Електрицитет" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Aratra" title="Aratra – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Aratra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%88%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B4%BF" title="വൈദ്യുതി – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വൈദ്യുതി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%9C" title="वीज – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वीज" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7" title="كهربا – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كهربا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Listrik" title="Listrik – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Listrik" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Di%C3%AAng" title="Diêng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Diêng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Eilatricidade" title="Eilatricidade – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Eilatricidade" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%BB%E1%80%BE%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%93%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%B8" title="လျှပ်စစ်ဓာတ်အား – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="လျှပ်စစ်ဓာတ်အား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Elektriciteit" title="Elektriciteit – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Elektriciteit" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4" title="विद्युत – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="विद्युत" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4" title="विद्युत – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="विद्युत" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB%E6%B0%97" title="電気 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="電気" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Elettric%C3%ACt%C3%A0" title="Elettricìtà – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Elettricìtà" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Elektritsiteet" title="Elektritsiteet – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Elektritsiteet" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Elektrisitet" title="Elektrisitet – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Elektrisitet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Elektrisitet" title="Elektrisitet – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Elektrisitet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/%C3%8Atricita%C3%A9" title="Êtricitaé – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Êtricitaé" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Electricitat" title="Electricitat – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Electricitat" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%A6%E0%AD%8D%E0%AD%9F%E0%AD%81%E0%AC%A4" title="ବିଦ୍ୟୁତ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ବିଦ୍ୟୁତ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Elektirikii" title="Elektirikii – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Elektirikii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Elektr" title="Elektr – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Elektr" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A8%BF%E0%A8%9C%E0%A8%B2%E0%A9%80" title="ਬਿਜਲੀ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬਿਜਲੀ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%AC%D9%84%DB%8C" title="بجلی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بجلی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%DB%90%DA%9A%D9%86%D8%A7" title="برېښنا – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="برېښنا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ilekchrixiti" title="Ilekchrixiti – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ilekchrixiti" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Elektrizit%C3%A4t" title="Elektrizität – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Elektrizität" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Elektryczno%C5%9B%C4%87" title="Elektryczność – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Elektryczność" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Eletricidade" title="Eletricidade – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Eletricidade" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Elektrik" title="Elektrik – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Elektrik" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Electricitate" title="Electricitate – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Electricitate" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Pinchikilla" title="Pinchikilla – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Pinchikilla" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Електрика – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Електрика" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Электричество – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Электричество" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D2%95%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D0%BC%D0%B0" title="Чаҕылыма – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Чаҕылыма" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Electricity" title="Electricity – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Electricity" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Elektrizit%C3%A4t" title="Elektrizität – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Elektrizität" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Mohlakase" title="Mohlakase – Tiếng Sotho Miền Nam" lang="st" hreflang="st" data-title="Mohlakase" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Nam" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Mohlakase" title="Mohlakase – Tiếng Sotho Miền Bắc" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Mohlakase" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="Tiếng Sotho Miền Bắc" class="interlanguage-link-target">Sesotho sa Leboa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Motlakase" title="Motlakase – Tiếng Tswana" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Motlakase" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="Tiếng Tswana" class="interlanguage-link-target">Setswana</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Elektriciteti" title="Elektriciteti – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Elektriciteti" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Elettricitati" title="Elettricitati – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Elettricitati" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%AD%E0%B6%BA" title="විද්‍යුතය – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="විද්‍යුතය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Electricity" title="Electricity – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Electricity" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="برقييات – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="برقييات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Elektrina" title="Elektrina – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Elektrina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Elektrika" title="Elektrika – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Elektrika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Koronto" title="Koronto – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Koronto" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%A8%D8%A7" title="کارەبا – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کارەبا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Електрицитет – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Електрицитет" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Elektricitet" title="Elektricitet – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Elektricitet" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Listrik" title="Listrik – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Listrik" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4hk%C3%B6" title="Sähkö – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sähkö" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Elektricitet" title="Elektricitet – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Elektricitet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Elektrisidad" title="Elektrisidad – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Elektrisidad" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="மின்சாரம் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மின்சாரம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Trisiti" title="Trisiti – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Trisiti" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80" title="Электр – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Электр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%81" title="విద్యుత్తు – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="విద్యుత్తు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Manyw%C3%AB%C3%ABth" title="Manywëëth – Tiếng Dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Manywëëth" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="Tiếng Dinka" class="interlanguage-link-target">Thuɔŋjäŋ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="ไฟฟ้า – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ไฟฟ้า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektrik" title="Elektrik – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Elektrik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/%C6%90l%C9%9Bktrisiti" title="Ɛlɛktrisiti – Tiếng Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Ɛlɛktrisiti" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Tiếng Twi" class="interlanguage-link-target">Twi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Long_a%CC%B1gwomnati" title="Long a̱gwomnati – Tiếng Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Long a̱gwomnati" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tiếng Tyap" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Електрика – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Електрика" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%82" title="برق – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="برق" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%90%D9%84%DB%90%D9%83%D8%AA%D8%B1" title="ئېلېكتر – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئېلېكتر" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Elektruz" title="Elektruz – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Elektruz" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Eelektri" title="Eelektri – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Eelektri" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Elektrisidad" title="Elektrisidad – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Elektrisidad" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Mb%C3%ABj" title="Mbëj – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Mbëj" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%B5" title="电 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="电" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Gezi" title="Gezi – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Gezi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target">Xitsonga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%9C%D7%A2%D7%A7%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%A2" title="עלעקטריע – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="עלעקטריע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ctann%C3%A1" title="Ìtanná – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìtanná" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB" title="電 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="電" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Elektrik" title="Elektrik – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Elektrik" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Alektra" title="Alektra – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Alektra" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9B%BB" title="電 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="電" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target">中文</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12725#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c">Bài viết</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:%C4%90i%E1%BB%87n" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t">Thảo luận</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tiếng Việt </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n">Đọc</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Công cụ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n">Đọc</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=history">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/%C4%90i%E1%BB%87n" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j">Các liên kết đến đây</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/%C4%90i%E1%BB%87n" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k">Thay đổi liên quan</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q">Trang đặc biệt</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&oldid=71804994" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang">Liên kết thường trực</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này">Thông tin trang</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=%C4%90i%E1%BB%87n&id=71804994&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này">Trích dẫn trang này</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590i%25E1%25BB%2587n">Lấy URL ngắn gọn</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590i%25E1%25BB%2587n">Tải mã QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=%C4%90i%E1%BB%87n">Tạo một quyển sách</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=%C4%90i%E1%BB%87n&action=show-download-screen">Tải dưới dạng PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p">Bản để in ra</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Electricity" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12725" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g">Khoản mục Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài này viết về một hiện tượng vật lý. Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điện (định hướng) (trang không tồn tại)">Điện (định hướng)</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Multiple lightning strikes on a city at night" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/260px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg" decoding="async" width="260" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/390px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg/520px-London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg 2x" data-file-width="2469" data-file-height="2898" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">Tia sét</a> và <a href="/wiki/%C4%90%C3%A8n_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Đèn đường">chiếu sáng đô thị</a> là hai trong những hiện tượng ấn tượng nhất của điện.</figcaption></figure> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em">Bài viết về</td></tr><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Điện từ học</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:VFPt_Solenoid_correct2.svg" class="mw-file-description" title="Solenoid"><img alt="Solenoid" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/VFPt_Solenoid_correct2.svg/190px-VFPt_Solenoid_correct2.svg.png" decoding="async" width="190" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/VFPt_Solenoid_correct2.svg/285px-VFPt_Solenoid_correct2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/VFPt_Solenoid_correct2.svg/380px-VFPt_Solenoid_correct2.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="200" /></a></td></tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Điện</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">Từ học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử lý thuyết điện từ (trang không tồn tại)">Lịch sử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_gi%C3%A1o_tr%C3%ACnh_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách giáo trình điện từ học (trang không tồn tại)">Giáo trình</a></li></ul></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh điện học">Tĩnh điện</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_c%C3%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Chất cách điện">Chất cách điện</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_d%E1%BA%ABn_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Chất dẫn điện">Chất dẫn điện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_t%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cảm ứng tĩnh điện (trang không tồn tại)">Cảm ứng tĩnh điện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n_ma_s%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điện ma sát (trang không tồn tại)">Điện ma sát</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n_th%C3%B4ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điện thông (trang không tồn tại)">Điện thông</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Điện thế">Điện thế</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">Điện trường</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">Điện tích</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Coulomb" class="mw-redirect" title="Định luật Coulomb">Định luật Coulomb</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Gauss" title="Định luật Gauss">Định luật Gauss</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%A9m" title="Độ điện thẩm">Độ điện thẩm</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B4men_l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%E1%BB%B1c_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mômen lưỡng cực điện">Mômen lưỡng cực điện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_ph%C3%A2n_c%E1%BB%B1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mật độ phân cực (trang không tồn tại)">Mật độ phân cực</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_%C4%91i%E1%BB%87n_t%C3%ADch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mật độ điện tích (trang không tồn tại)">Mật độ điện tích</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B3ng_t%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phóng tĩnh điện (trang không tồn tại)">Phóng tĩnh điện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_n%C4%83ng_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế năng điện (trang không tồn tại)">Thế năng điện</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/T%C4%A9nh_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh từ học">Tĩnh từ</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Amp%C3%A8re" title="Định luật Ampère">Định luật Ampère</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Biot%E2%80%93Savart" title="Định luật Biot–Savart">Định luật Biot–Savart</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Gauss_cho_t%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" class="mw-redirect" title="Định luật Gauss cho từ trường">Định luật Gauss cho từ trường</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_t%E1%BB%AB_th%E1%BA%A9m" title="Độ từ thẩm">Độ từ thẩm</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_t%E1%BB%AB_%C4%91%E1%BB%99ng" class="mw-redirect" title="Lực từ động">Lực từ động</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B4men_l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%E1%BB%B1c_t%E1%BB%AB" title="Mômen lưỡng cực từ">Mômen lưỡng cực từ</a></li> <li><a href="/wiki/Quy_t%E1%BA%AFc_b%C3%A0n_tay_ph%E1%BA%A3i" title="Quy tắc bàn tay phải">Quy tắc bàn tay phải</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%C3%B3a" title="Từ hóa">Từ hóa</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_th%C3%B4ng" title="Từ thông">Từ thông</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_th%E1%BA%BF_vect%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ thế vectơ (trang không tồn tại)">Từ thế vectơ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_th%E1%BA%BF_v%C3%B4_h%C6%B0%E1%BB%9Bng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ thế vô hướng (trang không tồn tại)">Từ thế vô hướng</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">Từ trường</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Điện từ học cổ điển">Điện động</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">Bức xạ điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Cảm ứng điện từ">Cảm ứng điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_Foucault" title="Dòng điện Foucault">Dòng điện Foucault</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_d%E1%BB%8Bch_chuy%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng điện dịch chuyển (trang không tồn tại)">Dòng điện dịch chuyển</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_c%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_Faraday" title="Định luật cảm ứng Faraday">Định luật Faraday</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Lenz" title="Định luật Lenz">Định luật Lenz</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_Lorentz" title="Lực Lorentz">Lực Lorentz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_t%E1%BA%A3_to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%A7a_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô tả toán học của trường điện từ (trang không tồn tại)">Mô tả toán học của trường điện từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Jefimenko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương trình Jefimenko (trang không tồn tại)">Phương trình Jefimenko</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_London&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương trình London (trang không tồn tại)">Phương trình London</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Maxwell" title="Phương trình Maxwell">Phương trình Maxwell</a></li> <li><a href="/wiki/Tenx%C6%A1_%E1%BB%A9ng_su%E1%BA%A5t_Maxwell" title="Tenxơ ứng suất Maxwell">Tenxơ ứng suất Maxwell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_Li%C3%A9nard%E2%80%93Wiechert&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế Liénard–Wiechert (trang không tồn tại)">Thế Liénard–Wiechert</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Trường điện từ">Trường điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/Vect%C6%A1_Poynting" title="Vectơ Poynting">Vectơ Poynting</a></li> <li><a href="/wiki/Xung_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Xung điện từ">Xung điện từ</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mạch điện">Mạch điện</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99_c%E1%BB%99ng_h%C6%B0%E1%BB%9Fng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bộ cộng hưởng (trang không tồn tại)">Bộ cộng hưởng</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">Dòng điện</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_m%E1%BB%99t_chi%E1%BB%81u" class="mw-redirect" title="Dòng điện một chiều">Dòng điện một chiều</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_xoay_chi%E1%BB%81u" class="mw-redirect" title="Dòng điện xoay chiều">Dòng điện xoay chiều</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_dung" title="Điện dung">Điện dung</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_ph%C3%A2n" title="Điện phân">Điện phân</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F_v%C3%A0_%C4%91i%E1%BB%87n_d%E1%BA%ABn" title="Điện trở và điện dẫn">Điện trở</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Ohm" title="Định luật Ohm">Định luật Ohm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gia_nhi%E1%BB%87t_Joule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gia nhiệt Joule (trang không tồn tại)">Gia nhiệt Joule</a></li> <li><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87n_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%B1_c%E1%BA%A3m" class="mw-redirect" title="Hiện tượng tự cảm">Hiện tượng tự cảm</a></li> <li><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Hiệu điện thế">Hiệu điện thế</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_%C4%91i%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Lực điện động">Lực điện động</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_n%E1%BB%91i_ti%E1%BA%BFp_v%C3%A0_song_song" title="Mạch nối tiếp và song song">Mạch nối tiếp</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_n%E1%BB%91i_ti%E1%BA%BFp_v%C3%A0_song_song" title="Mạch nối tiếp và song song">Mạch song song</a></li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_d%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Mật độ dòng điện">Mật độ dòng điện</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%BB%90ng_d%E1%BA%ABn_s%C3%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Ống dẫn sóng điện từ">Ống dẫn sóng điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BB%9F_kh%C3%A1ng" title="Trở kháng">Trở kháng</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1t_bi%E1%BB%83u_hi%E1%BB%87p_ph%C6%B0%C6%A1ng_sai_cho_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phát biểu hiệp phương sai cho điện từ học cổ điển (trang không tồn tại)">Phát biểu hiệp phương sai</a></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><div style="padding:0.2em 0.4em; line-height:1.2em;"><a href="/w/index.php?title=Tenx%C6%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenxơ điện từ (trang không tồn tại)">Tenxơ điện từ</a> (<a href="/w/index.php?title=Tenx%C6%A1_%E1%BB%A9ng_su%E1%BA%A5t-n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenxơ ứng suất-năng lượng điện từ (trang không tồn tại)">tenxơ ứng suất–năng lượng</a>)</div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_b%E1%BB%91n_chi%E1%BB%81u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng bốn chiều (trang không tồn tại)">Dòng bốn chiều</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_b%E1%BB%91n_chi%E1%BB%81u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế điện từ bốn chiều (trang không tồn tại)">Thế điện từ bốn chiều</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="hlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:transparent;border-top:1px solid #aaa;text-align:center;">Các nhà khoa học</div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/wiki/Andr%C3%A9-Marie_Amp%C3%A8re" title="André-Marie Ampère">Ampère</a></li> <li><a href="/wiki/Jean-Baptiste_Biot" class="mw-redirect" title="Jean-Baptiste Biot">Biot</a></li> <li><a href="/wiki/Charles-Augustin_de_Coulomb" title="Charles-Augustin de Coulomb">Coulomb</a></li> <li><a href="/wiki/Humphry_Davy" title="Humphry Davy">Davy</a></li> <li><a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Einstein</a></li> <li><a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Faraday</a></li> <li><a href="/wiki/Hippolyte_Fizeau" title="Hippolyte Fizeau">Fizeau</a></li> <li><a href="/wiki/Carl_Friedrich_Gauss" class="mw-redirect" title="Carl Friedrich Gauss">Gauss</a></li> <li><a href="/wiki/Oliver_Heaviside" title="Oliver Heaviside">Heaviside</a></li> <li><a href="/wiki/Joseph_Henry" title="Joseph Henry">Henry</a></li> <li><a href="/wiki/Heinrich_Hertz" title="Heinrich Hertz">Hertz</a></li> <li><a href="/wiki/James_Prescott_Joule" title="James Prescott Joule">Joule</a></li> <li><a href="/wiki/Emil_Lenz" class="mw-redirect" title="Emil Lenz">Lenz</a></li> <li><a href="/wiki/Hendrik_Lorentz" title="Hendrik Lorentz">Lorentz</a></li> <li><a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">Maxwell</a></li> <li><a href="/wiki/Hans_Christian_%C3%98rsted" title="Hans Christian Ørsted">Ørsted</a></li> <li><a href="/wiki/Georg_Ohm" class="mw-redirect" title="Georg Ohm">Ohm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Ritchie_(nh%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Ritchie (nhà vật lý) (trang không tồn tại)">Ritchie</a></li> <li><a href="/wiki/F%C3%A9lix_Savart" class="mw-redirect" title="Félix Savart">Savart</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=George_Singer&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Singer (trang không tồn tại)">Singer</a></li> <li><a href="/wiki/Nikola_Tesla" title="Nikola Tesla">Tesla</a></li> <li><a href="/wiki/Alessandro_Volta" title="Alessandro Volta">Volta</a></li> <li><a href="/wiki/Wilhelm_Eduard_Weber" title="Wilhelm Eduard Weber">Weber</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Điện từ học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Điện từ học (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> Điện là tập hợp các hiện tượng <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">vật lý</a> đi kèm với sự có mặt và <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">chuyển động</a> của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a> mang <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a>. Điện có mối liên hệ với <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ tính</a>, cả hai cùng nằm trong khuôn khổ của hiệu ứng <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ</a>, như được mô tả bởi các <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Maxwell" title="Phương trình Maxwell">phương trình Maxwell</a>. Có một số hiện tượng thường gặp liên quan đến điện, ví dụ như <a href="/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">sét</a>, <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tĩnh điện">tĩnh điện</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%A8n_s%C6%B0%E1%BB%9Fi" title="Đèn sưởi">sưởi điện</a> và <a href="/wiki/Ph%C3%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Phóng điện">phóng điện</a>. Sự tồn tại một <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a> dương hoặc âm sẽ sinh ra <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">điện trường</a>. Sự di chuyển hay dòng các hạt điện tích được gọi là <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">dòng điện</a> và tạo ra <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a>. Trong hầu hết trường hợp, một lực tác dụng lên điện tích với độ lớn được cho bởi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Coulomb" class="mw-redirect" title="Định luật Coulomb">định luật Coulomb</a>. <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Điện thế">Điện thế</a> là khả năng của điện trường sinh <a href="/wiki/C%C3%B4ng_c%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Công cơ học">công</a> lên một hạt điện tích, được đo bằng <a href="/wiki/V%C3%B4n" title="Vôn">vôn</a>. Điện là thành phần chủ chốt của nhiều công nghệ hiện đại, được ứng dụng trong <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_l%E1%BB%B1c" title="Điện lực">điện lực</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc" title="Điện tử học">điện tử học</a>. Người ta đã biết đến và nghiên cứu các hiện tượng điện từ thời cổ đại, mặc dù lý thuyết về điện vẫn còn phát triển chậm cho đến thế kỷ 17 và 18. Lý thuyết điện từ được phát triển vào thế kỷ 19, và giai đoạn cuối thế kỷ này chứng kiến sự bùng nổ của ngành <a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Kỹ thuật điện">kỹ thuật điện</a> đưa nó vào ứng dụng trong <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Công nghiệp">công nghiệp</a> và sinh hoạt hàng ngày. Sự phát triển nhanh chóng của kỹ thuật và công nghệ điện đã làm thay đổi nền công nghiệp cũng như xã hội loài người, trở thành động lực của cuộc <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Cách mạng công nghiệp lần thứ hai">cách mạng công nghiệp lần thứ hai</a>. Tính linh hoạt của điện cho phép con người có thể ứng dụng nó vào vô số lĩnh vực như <a href="/wiki/Giao_th%C3%B4ng" title="Giao thông">giao thông</a>, ứng dụng <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t" title="Nhiệt">nhiệt</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%A8n_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Đèn điện">chiếu sáng</a>, <a href="/wiki/Vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng" title="Viễn thông">viễn thông</a>, và <a href="/wiki/M%C3%A1y_t%C3%ADnh_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Máy tính điện tử">máy tính điện tử</a>. Năng lượng điện ngày nay là xương sống của xã hội công nghiệp hiện đại.<a href="#cite_note-1">[1]</a> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử">Lịch sử</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Thales.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A bust of a bearded man with dishevelled hair" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Thales.jpg/170px-Thales.jpg" decoding="async" width="170" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Thales.jpg/255px-Thales.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Thales.jpg/340px-Thales.jpg 2x" data-file-width="361" data-file-height="463" /></a><figcaption><a href="/wiki/Thales" title="Thales">Thales</a>, được cho là người đầu tiên nghiên cứu các hiện tượng điện.</figcaption></figure><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử lý thuyết điện từ (trang không tồn tại)">Lịch sử lý thuyết điện từ</a> và <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử kỹ thuật điện (trang không tồn tại)">Lịch sử kỹ thuật điện</a></div> Một thời gian dài trước khi có kiến thức về điện, <a href="/wiki/Con_ng%C6%B0%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Con người">con người</a> đã nhận thức được những cú <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_gi%E1%BA%ADt" title="Điện giật">điện giật</a> gây ra từ <a href="/wiki/C%C3%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Cá điện">cá điện</a>. Các văn liệu của người <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Ai Cập cổ đại">Ai Cập cổ đại</a> có niên đại từ năm 2750 <a href="/wiki/TCN" class="mw-redirect" title="TCN">TCN</a> đã đề cập đến những loài <a href="/wiki/C%C3%A1" title="Cá">cá</a> này với tên gọi "thiên lôi của <a href="/wiki/S%C3%B4ng_Nin" title="Sông Nin">sông Nin</a>" và mô tả chúng là "kẻ bảo vệ" mọi loài cá khác. Cá điện được nhắc lại một ngàn năm sau bởi các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Nhà tự nhiên học">nhà tự nhiên học</a> và thầy thuốc <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Hy Lạp cổ đại</a>, <a href="/wiki/La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="La Mã">La Mã</a> và <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Ả Rập">Ả Rập</a>.<a href="#cite_note-2">[2]</a> Nhiều nhà văn cổ đại như <a href="/wiki/Pliny_the_Elder" class="mw-redirect" title="Pliny the Elder">Pliny the Elder</a> và <a href="/w/index.php?title=Scribonius_Largus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scribonius Largus (trang không tồn tại)">Scribonius Largus</a> đã chứng thực tác dụng làm tê liệt của <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_gi%E1%BA%ADt" title="Điện giật">điện giật</a> phát ra từ <a href="/wiki/C%C3%A1_da_tr%C6%A1n" class="mw-redirect" title="Cá da trơn">cá da trơn</a> phát điện và <a href="/wiki/C%C3%A1_%C4%91u%E1%BB%91i_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Cá đuối điện">cá đuối điện</a>, và biết rằng các cú giật này có thể truyền qua những <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_d%E1%BA%ABn_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Vật dẫn điện">vật dẫn điện</a>.<a href="#cite_note-Electroreception-3">[3]</a> Bệnh nhân bị <a href="/wiki/G%C3%BAt" class="mw-redirect" title="Gút">gút</a> hoặc <a href="/wiki/%C4%90au_%C4%91%E1%BA%A7u" title="Đau đầu">đau đầu</a> được chỉ định chạm vào cá điện để mong rằng những cú giật có thể chữa được bệnh cho họ.<a href="#cite_note-morris-4">[4]</a> Các nền văn minh cổ đại quanh <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_Trung_H%E1%BA%A3i" title="Địa Trung Hải">Địa Trung Hải</a> đã biết một số vật, như miếng <a href="/wiki/H%E1%BB%95_ph%C3%A1ch" title="Hổ phách">hổ phách</a>, khi chà xát với lông <a href="/wiki/M%C3%A8o" title="Mèo">mèo</a> có thể hút được những vật nhẹ như da động vật. <a href="/wiki/Thales" title="Thales">Thales</a> của <a href="/wiki/Miletos" class="mw-redirect" title="Miletos">Miletos</a> đã thực hiện những khảo cứu về hiện tượng tĩnh điện vào khoảng năm 600 TCN, mà ông cho rằng gây <a href="/wiki/Ma_s%C3%A1t" title="Ma sát">ma sát</a> lên thanh hổ phách làm sinh ra <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m" title="Nam châm">nam châm</a>, ngược lại với một số khoáng vật như <a href="/wiki/Magnetit" title="Magnetit">magnetit</a> vốn không cần chà xát.<a href="#cite_note-stewart-5">[5]</a><a href="#cite_note-6">[6]</a><a href="#cite_note-7">[7]</a><a href="#cite_note-8">[8]</a> Thales đã không đúng khi cho rằng lực hút là do hiệu ứng tương tự như nam châm, nhưng sau này khoa học đã chứng minh giữa <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ học</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Điện học">điện học</a> có mối liên hệ với nhau. Theo một lý thuyết gây tranh cãi, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Parthia" title="Người Parthia">người Parthia</a> đã có những hiểu biết về kỹ thuật <a href="/wiki/M%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mạ điện">mạ điện</a>, dựa trên một khám phá vào năm 1936 về khối <a href="/wiki/Pin_Baghdad" title="Pin Baghdad">pin Baghdad</a> có đặc tính giống như <a href="/wiki/Pin_Galvani" class="mw-redirect" title="Pin Galvani">pin Galvani</a>, mặc dù người ta không chắc liệu khối pin này có bản chất liên quan đến điện hay không.<a href="#cite_note-9">[9]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg/170px-Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg" decoding="async" width="170" height="208" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg/255px-Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg/340px-Benjamin_Franklin_by_Joseph_Duplessis_1778.jpg 2x" data-file-width="613" data-file-height="750" /></a><figcaption><a href="/wiki/Benjamin_Franklin" title="Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a> thực hiện nhiều nghiên cứu về điện trong <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18" title="Thế kỷ 18">thế kỷ 18</a>, như được <a href="/wiki/Joseph_Priestley" title="Joseph Priestley">Joseph Priestley</a> (1767) miêu tả trong cuốn History and Present Status of Electricity, người đã có nhiều thư từ qua lại với Franklin.</figcaption></figure> Hiểu biết về điện vẫn chỉ là sự tò mò trí tuệ trong hàng nghìn năm cho đến tận giai đoạn 1600, khi nhà khoa học người Anh <a href="/w/index.php?title=William_Gilbert_(nh%C3%A0_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Gilbert (nhà thiên văn học) (trang không tồn tại)">William Gilbert</a> viết cuốn De Magnete, trong đó ông nghiên cứu chi tiết về điện học và từ học, tách bạch hiệu ứng từ <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%A1_nam_ch%C3%A2m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đá nam châm (trang không tồn tại)">đá nam châm</a> <a href="/w/index.php?title=Lodestone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lodestone (trang không tồn tại)">lodestone</a> với hiệu ứng tĩnh điện từ <a href="/wiki/H%E1%BB%95_ph%C3%A1ch" title="Hổ phách">hổ phách</a> bị chà xát.<a href="#cite_note-stewart-5">[5]</a> Ông đưa ra thuật ngữ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh_m%E1%BB%9Bi" class="mw-redirect" title="Tiếng Latinh mới">Latinh mới</a> electricus ("của hổ phách" hay "giống với hổ phách", xuất phát từ ήλεκτρον [elektron], tiếng Hy Lạp có nghĩa là "hổ phách") cho những vật có tính chất hút những vật nhỏ sau khi bị chà xát.<a href="#cite_note-10">[10]</a> Từ này là nguồn gốc của <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a> cho từ "electric" và "electricity", xuất hiện đầu tiên trong bản in Pseudodoxia Epidemica của <a href="/wiki/Thomas_Browne" title="Thomas Browne">Thomas Browne</a> năm 1646.<a href="#cite_note-11">[11]</a> Các nhà khoa học <a href="/wiki/Otto_von_Guericke" title="Otto von Guericke">Otto von Guericke</a>, <a href="/wiki/Robert_Boyle" title="Robert Boyle">Robert Boyle</a>, <a href="/w/index.php?title=Stephen_Gray_(scientist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stephen Gray (scientist) (trang không tồn tại)">Stephen Gray</a> và <a href="/w/index.php?title=C._F._du_Fay&action=edit&redlink=1" class="new" title="C. F. du Fay (trang không tồn tại)">C. F. du Fay</a> tiếp tục có những nghiên cứu sâu hơn về điện vào thế kỷ 17 và đầu thế kỷ 18.<a href="#cite_note-guarnieri_7-1-12">[12]</a> Trong thế kỷ 18, <a href="/wiki/Benjamin_Franklin" title="Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a> đã bán tài sản của mình để ông có thể thực hiện nhiều cuộc nghiên cứu về điện. Tháng 6 năm 1752, ông thực hiện một thí nghiệm nổi tiếng khi gắn một chìa khóa <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a> vào cuối dây bị ướt của một cái <a href="/wiki/Di%E1%BB%81u_(%C4%91%E1%BB%93_ch%C6%A1i)" title="Diều (đồ chơi)">diều</a> và thả nó vào trong một cơn <a href="/wiki/B%C3%A3o" title="Bão">bão</a>.<a href="#cite_note-13">[13]</a> Mục đích của ông trong thí nghiệm này nhằm tìm ra sự liên hệ giữa hiện tượng sét và điện.<a href="#cite_note-14">[14]</a> Ông cũng giải thích một nghịch lý kỳ lạ vào thời đó<a href="#cite_note-15">[15]</a> của <a href="/wiki/Chai_Leyden" class="mw-redirect" title="Chai Leyden">chai Leyden</a> khi cho rằng nó là thiết bị lưu trữ lượng lớn các điện tích.<a href="#cite_note-guarnieri_7-1-12">[12]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Half-length portrait oil painting of a man in a dark suit" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg/172px-M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg" decoding="async" width="172" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg/258px-M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg/344px-M_Faraday_Th_Phillips_oil_1842.jpg 2x" data-file-width="1110" data-file-height="1437" /></a><figcaption><a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> thiết lập lên cơ sở của động cơ điện.</figcaption></figure> Năm 1775, Hugh Williamson trình báo cáo khoa học cho Hội Hoàng gia về một loạt thí nghiệm liên quan đến các cú giật do <a href="/wiki/C%C3%A1_ch%C3%ACnh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Cá chình điện">cá chình điện</a> sinh ra;<a href="#cite_note-16">[16]</a> cùng năm, bác sĩ ngoại khoa và nhà giải phẫu học John Hunter đã mô tả cấu trúc các <a href="/wiki/C%C6%A1_quan_ph%C3%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Cơ quan phóng điện">cơ quan phóng điện</a> của cá.<a href="#cite_note-Edwards_2021-17">[17]</a><a href="#cite_note-Hunter_1775-18">[18]</a> Năm 1791, <a href="/wiki/Luigi_Galvani" title="Luigi Galvani">Luigi Galvani</a> công bố khám phá ra hiện tượng <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ sinh học">điện từ sinh học</a>, chứng minh dòng điện là môi trường giúp cho các <a href="/wiki/N%C6%A1ron" class="mw-redirect" title="Nơron">tế bào thần kinh</a> truyền tín hiệu đến các cơ.<a href="#cite_note-guarnieri_7-1-12">[12]</a><a href="#cite_note-guarnieri_7-2-19">[19]</a><a href="#cite_note-kirby-20">[20]</a> Đến năm 1800, <a href="/wiki/Alessandro_Volta" title="Alessandro Volta">Alessandro Volta</a> phát minh ra <a href="/wiki/Pin_Volta" title="Pin Volta">pin Volta</a>, làm từ các tấm <a href="/wiki/K%E1%BA%BDm" title="Kẽm">kẽm</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng" title="Đồng">đồng</a> xếp đan xen nhau, mang lại cho các nhà khoa học một nguồn điện duy trì lâu hơn so với các nguồn tĩnh điện trước đó.<a href="#cite_note-guarnieri_7-2-19">[19]</a><a href="#cite_note-kirby-20">[20]</a> Sự công nhận thuyết <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a>, trong đó thống nhất giữa các hiện tượng điện và từ, là nhờ các đóng góp của <a href="/wiki/Hans_Christian_%C3%98rsted" title="Hans Christian Ørsted">Hans Christian Ørsted</a> và <a href="/wiki/Andr%C3%A9-Marie_Amp%C3%A8re" title="André-Marie Ampère">André-Marie Ampère</a> trong giai đoạn 1819–1820. <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> phát minh ra <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Động cơ điện">động cơ điện</a> vào năm 1821, và <a href="/wiki/Georg_Ohm" class="mw-redirect" title="Georg Ohm">Georg Ohm</a> đã thực hiện phân tích bằng <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a> về <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mạch điện">mạch điện</a> vào năm 1827.<a href="#cite_note-kirby-20">[20]</a> Điện học và từ học (và cả <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a>) cuối cùng được <a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">James Clerk Maxwell</a> thống nhất lại với nhau bằng lý thuyết ông miêu tả trong tác phẩm "<a href="/w/index.php?title=On_Physical_Lines_of_Force&action=edit&redlink=1" class="new" title="On Physical Lines of Force (trang không tồn tại)">On Physical Lines of Force</a>" năm 1861 và 1862.<a href="#cite_note-berkson2-21">[21]</a>(tr148) Trong khi đầu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_19" title="Thế kỷ 19">thế kỷ 19</a> chứng kiến tiến trình phát triển nhanh chóng của khoa học về điện, thì giai đoạn cuối thế kỷ này chứng kiến sự thúc đẩy mạnh mẽ của <a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Kỹ thuật điện">kỹ thuật điện</a>. Gắn với tên tuổi của các nhà nghiên cứu như <a href="/wiki/Alexander_Graham_Bell" title="Alexander Graham Bell">Alexander Graham Bell</a>, <a href="/w/index.php?title=Ott%C3%B3_Bl%C3%A1thy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ottó Bláthy (trang không tồn tại)">Ottó Bláthy</a>, <a href="/wiki/Thomas_Edison" title="Thomas Edison">Thomas Edison</a>, <a href="/w/index.php?title=Galileo_Ferraris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Galileo Ferraris (trang không tồn tại)">Galileo Ferraris</a>, <a href="/wiki/Oliver_Heaviside" title="Oliver Heaviside">Oliver Heaviside</a>, <a href="/w/index.php?title=%C3%81nyos_Jedlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ányos Jedlik (trang không tồn tại)">Ányos Jedlik</a>, <a href="/wiki/William_Thomson" title="William Thomson">William Thomson</a>, <a href="/w/index.php?title=Charles_Algernon_Parsons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Algernon Parsons (trang không tồn tại)">Sir Charles Parsons</a>, <a href="/wiki/Ernst_Werner_von_Siemens" class="mw-redirect" title="Ernst Werner von Siemens">Ernst Werner von Siemens</a>, <a href="/wiki/Joseph_Swan" title="Joseph Swan">Joseph Swan</a>, <a href="/wiki/Nikola_Tesla" title="Nikola Tesla">Nikola Tesla</a> và <a href="/wiki/George_Westinghouse" title="George Westinghouse">George Westinghouse</a>, điện đã chuyển từ lý thuyết khoa học sang công cụ cơ bản cho nền văn minh hiện đại.<a href="#cite_note-22">[22]</a> Năm 1887, <a href="/wiki/Heinrich_Hertz" title="Heinrich Hertz">Heinrich Hertz</a><a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr843–844)<a href="#cite_note-Hertz18872-24">[24]</a> phát hiện ra rằng khi chiếu <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i" title="Tử ngoại">tia cực tím</a> vào tấm <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_c%E1%BB%B1c" title="Điện cực">điện cực</a> sẽ dễ dàng tạo ra <a href="/wiki/Tia_l%E1%BB%ADa_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tia lửa điện">sự phóng tia điện</a> (electric spark) từ nó. Năm 1905 <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> công bố một bài báo nhằm giải thích các kết quả thực nghiệm từ <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_quang_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Hiệu ứng quang điện">hiệu ứng quang điện</a> do Hertz khám phá khi cho rằng <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a> bị lượng tử hóa thành các gói rời rạc, và những gói này truyền năng lượng cho electron bật ra. Bài báo này là một trong những đột phát khai sinh ra lý thuyết cách mạng <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>. Einstein được trao <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_Nobel_V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Giải Nobel Vật lý">Giải Nobel Vật lý</a> năm 1921 cho "sự khám phá của ông về hiệu ứng quang điện cũng như những nghiên cứu nền tảng cho vật lý học".<a href="#cite_note-25">[25]</a> Hiệu ứng quang điện là cơ sở cho sự hoạt động của <a href="/wiki/Pin_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" class="mw-redirect" title="Pin Mặt Trời">pin Mặt Trời</a>, <a href="/wiki/C%E1%BA%A3m_bi%E1%BA%BFn_CCD" title="Cảm biến CCD">cảm biến CCD</a> trong <a href="/wiki/M%C3%A1y_%E1%BA%A3nh_s%E1%BB%91" title="Máy ảnh số">máy ảnh số</a> và nhiều ứng dụng khác. Thiết bị sử dụng vật liệu trạng thái <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn" title="Rắn">rắn</a> đầu tiên là thiết bị dò sợi râu <a href="/wiki/M%C3%A8o" title="Mèo">mèo</a> ("cat's whisker" detector), dùng để thu tín hiệu vô tuyến trong thập niên 1930. Sợi râu tiếp xúc nhẹ với một tinh thể rắn (như tinh thể <a href="/wiki/Germanium" class="mw-redirect" title="Germanium">germanium</a>) nhằm phát hiện ra tín hiệu <a href="/wiki/Radio" class="mw-disambig" title="Radio">radio</a> thông qua hiệu ứng mối nối tiếp xúc.<a href="#cite_note-26">[26]</a> Trong linh kiện <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Chất rắn">chất rắn</a>, <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">dòng điện</a> bị hạn chế bởi các linh kiện <a href="/wiki/B%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" class="mw-redirect" title="Bán dẫn">bán dẫn</a> và tổ hợp linh kiện nhằm bật tắt hay <a href="/wiki/Khu%E1%BA%BFch_%C4%91%E1%BA%A1i" class="mw-redirect mw-disambig" title="Khuếch đại">khuếch đại</a> chúng. Dòng điện có thể biểu hiện dưới hai dạng: các <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> mang điện âm, và các <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a> dương bị thiếu electron gọi là các <a href="/wiki/L%E1%BB%97_tr%E1%BB%91ng_electron" title="Lỗ trống electron">lỗ trống electron</a>. Các điện tích và lỗ trống này được giải thích theo ngôn ngữ của cơ học lượng tử, và chúng là cơ sở cho sự hoạt động của các <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">chất bán dẫn</a>.<a href="#cite_note-27">[27]</a><a href="#cite_note-28">[28]</a> Điện tử học thể rắn ra đời cùng với sự xuất hiện của công nghệ <a href="/wiki/Transistor" title="Transistor">transistor</a>. Loại transistor hoạt động đầu tiên là <a href="/w/index.php?title=Transistor_c%C3%B3_ti%E1%BA%BFp_%C4%91i%E1%BB%83m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Transistor có tiếp điểm (trang không tồn tại)">transistor có tiếp điểm</a> với cấu tạo từ <a href="/wiki/Germani" title="Germani">germani</a>, do <a href="/wiki/John_Bardeen" title="John Bardeen">John Bardeen</a> và <a href="/wiki/Walter_Houser_Brattain" title="Walter Houser Brattain">Walter Houser Brattain</a> phát minh tại <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Bell" title="Phòng thí nghiệm Bell">phòng thí nghiệm Bell</a> năm 1947,<a href="#cite_note-29">[29]</a> tiếp đó là <a href="/wiki/Transistor_l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%E1%BB%B1c" title="Transistor lưỡng cực">transistor lưỡng cực</a> vào năm 1948.<a href="#cite_note-30">[30]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_khái_niệm">Các khái niệm</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Các khái niệm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các khái niệm">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Điện_tích">Điện tích</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Điện tích”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điện tích">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">Điện tích</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">Proton</a>, và <a href="/wiki/Ion" title="Ion">Ion</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Electroscope.svg" class="mw-file-description"><img alt="A clear glass dome has an external electrode which connects through the glass to a pair of gold leaves. A charged rod touches the external electrode and makes the leaves repel." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Electroscope.svg/170px-Electroscope.svg.png" decoding="async" width="170" height="226" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Electroscope.svg/255px-Electroscope.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Electroscope.svg/340px-Electroscope.svg.png 2x" data-file-width="811" data-file-height="1077" /></a><figcaption>Điện tích cùng dấu trên lá vàng của điện nghiệm làm cho hai lá vàng đẩy nhau.</figcaption></figure> Sự có mặt của điện tích kéo theo xuất hiện lực điện từ: các điện tích tác dụng <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực">lực</a> lên lẫn nhau, một hiệu ứng đã được biết tới từ thời cổ đại, mặc dù lúc đó người ta chưa hiểu bản chất của nó.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr457) Một quả cầu nhẹ treo trên một sợi dây có thể được tích điện bằng cách dùng một thanh thủy tinh mang điện tích - sau khi chà vào áo - chạm vào quả cầu. Nếu một quả cầu khác giống với nó cũng được tích điện bằng cùng thanh <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_tinh" title="Thủy tinh">thủy tinh</a>, kết quả là hai quả cầu sẽ đẩy nhau khi đưa lại gần nhau: các điện tích đã tác dụng lực lên mỗi quả cầu. Hai quả cầu được tích điện bởi cùng một mẫu hổ phách cũng đẩy nhau. Tuy nhiên, nếu một quả được tích điện từ một thanh thủy tinh, còn quả kia được tích điện từ mẫu hổ phách, thì khi đưa lại gần chúng sẽ hút nhau. Những hiện tượng này đã được khảo cứu từ cuối thế kỷ 18 bởi <a href="/wiki/Charles-Augustin_de_Coulomb" title="Charles-Augustin de Coulomb">Charles-Augustin de Coulomb</a>, người đã khám phá ra các điện tích tác dụng theo hai cách khác nhau: các vật tích điện cùng dấu sẽ đẩy nhau và các vật tích điện trái dấu sẽ hút nhau.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a> Lực điện từ tác dụng lên chính các hạt mang điện, nên điện tích thường có xu hướng tự lan truyền đều nhau nhất có thể trên một bề mặt dẫn điện. Độ lớn của lực điện từ, cho dù là lực đẩy hay lực hút, sẽ tuân theo <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Coulomb" class="mw-redirect" title="Định luật Coulomb">định luật Coulomb</a>, một công thức liên hệ độ lớn của lực với tích của độ lớn các điện tích và có quan hệ <a href="/wiki/B%C3%ACnh_ph%C6%B0%C6%A1ng" title="Bình phương">bình phương</a> nghịch đảo với khoảng cách giữa chúng.<a href="#cite_note-31">[31]</a><a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr35) Lực điện từ rất mạnh, có cường độ chỉ xếp sau <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">tương tác mạnh</a>,<a href="#cite_note-33">[33]</a> nhưng có phạm vi tác dụng tới vô hạn trên lý thuyết.<a href="#cite_note-Umashankar-34">[34]</a> Khi so sánh với lực yếu nhất là <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" class="mw-redirect" title="Lực hấp dẫn">lực hấp dẫn</a>, lực điện từ đẩy hai electron với độ lớn gấp 1042 lần so với lực hấp dẫn hút giữa chúng ở cùng một khoảng cách.<a href="#cite_note-hawking-35">[35]</a> Điện tích có nguồn gốc từ một số dạng <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">hạt hạ nguyên tử</a> nhất định, trong đó <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> và <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> là hai loại hạt mang điện quen thuộc nhất. Điện tích làm xuất hiện cũng như tương tác với <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">lực điện từ</a>, một trong bốn <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Tương tác cơ bản">tương tác cơ bản</a> của <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Tự nhiên">tự nhiên</a>. Kết quả thực nghiệm cho thấy nó là một <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A1i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_b%E1%BA%A3o_to%C3%A0n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đại lượng bảo toàn (trang không tồn tại)">đại lượng bảo toàn</a>, có nghĩa là tổng điện tích của một hệ cô lập luôn không đổi bất kể có sự thay đổi nào diễn ra trong hệ đó.<a href="#cite_note-36">[36]</a> Trong hệ, điện tích có thể truyền giữa các vật, hoặc bởi tiếp xúc trực tiếp, hoặc bởi truyền qua vật trung gian, chẳng hạn như một sợi dây.<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr2–5) Thuật ngữ <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tĩnh điện">tĩnh điện</a> liên quan đến sự có mặt (hoặc 'mất cân bằng') điện tích của một vật thể, thường xảy ra khi vật liệu bị chà xát với nhau, dẫn đến truyền điện tích từ vật này sang vật kia. Các electron và proton mang điện tích trái dấu, lần lượt là điện tích âm và điện tích dương. <a href="/wiki/Benjamin_Franklin" title="Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a> là người đầu tiên đã quy ước ra điện tích âm và điện tích dương cho các vật mà ông thí nghiệm.<a href="#cite_note-37">[37]</a> Lượng điện tích trên mỗi vật hay hạt được ký hiệu là Q có đơn vị đo bằng <a href="/wiki/Coulomb" class="mw-redirect" title="Coulomb">coulomb</a>;<a href="#cite_note-38">[38]</a> mỗi electron mang lượng điện tích như nhau và bằng −1,6022×10−19 <a href="/wiki/Coulomb" class="mw-redirect" title="Coulomb">coulomb</a>. Proton có cùng giá trị điện tích như vậy nhưng trái dấu, và bằng +1,6022×10−19  coulomb. Điện tích là thuộc tính không chỉ ở <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a>, mà còn ở <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Phản vật chất">phản vật chất</a>, mỗi <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_h%E1%BA%A1t" title="Phản hạt">phản hạt</a> mang cùng giá trị điện tích nhưng trái dấu so với hạt tương ứng của nó.<a href="#cite_note-39">[39]</a> Có một số dụng cụ để đo điện tích, như ban đầu các nhà khoa học sử dụng <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n_nghi%E1%BB%87m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điện nghiệm (trang không tồn tại)">điện nghiệm</a> lá vàng, vốn vẫn còn được dùng trong các trường học ngày nay, và đã được thay thế bằng các điện kế điện tử chính xác hơn.<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr2–5) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dòng_điện">Dòng điện</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Dòng điện”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Dòng điện">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">Dòng điện</a></div> Dòng điện xuất hiện khi có sự di chuyển của các điện tích, với cường độ của dòng điện được đo bằng <a href="/wiki/Ampere" class="mw-redirect" title="Ampere">ampere</a>. Dòng điện có thể chứa bất kỳ loại điện tích di chuyển nào, mà thường gặp đó là electron, nhưng bất kỳ điện tích nào chuyển động cũng tạo nên dòng điện.<a href="#cite_note-40">[40]</a> Vì lý do quy ước trong lịch sử, chiều dương của dòng điện được định nghĩa có cùng chiều với hướng di chuyển của các điện tích dương chứa trong nó, hoặc là hướng truyền từ phần cực dương trong mạch sang phần cực âm. Dòng điện định nghĩa theo cách này gọi là <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_quy_%C6%B0%E1%BB%9Bc" class="mw-redirect" title="Dòng điện quy ước">dòng điện quy ước</a>. Trong các <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" title="Mạch điện tử">mạch điện tử</a>, chiều dương của dòng điện là chiều ngược với hướng chuyển động của các electron trong mạch.<a href="#cite_note-41">[41]</a> Tuy vậy phụ thuộc vào từng điều kiện, dòng điện có thể gồm dòng các hạt điện tích chạy theo một trong hai hướng, hay thậm chí cả hai hướng cùng một lúc. Quy ước chiều dương, chiều âm chỉ là cho đơn giản hóa trong các trường hợp. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lichtbogen_3000_Volt.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Two metal wires form an inverted V shape. A blindingly bright orange-white electric arc flows between their tips." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Lichtbogen_3000_Volt.jpg/220px-Lichtbogen_3000_Volt.jpg" decoding="async" width="220" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Lichtbogen_3000_Volt.jpg/330px-Lichtbogen_3000_Volt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Lichtbogen_3000_Volt.jpg/440px-Lichtbogen_3000_Volt.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="520" /></a><figcaption><a href="/wiki/H%E1%BB%93_quang_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Hồ quang điện">Hồ quang điện</a> là một trong những biểu hiện của dòng điện năng lượng cao.</figcaption></figure> <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F_su%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Điện trở suất">Sự dẫn điện</a> là quá trình dòng điện truyền qua một vật liệu hay môi trường, và bản chất của nó thay đổi theo loại hạt điện tích và môi trường dòng điện truyền qua. Ví dụ của sự truyền điện bao gồm sự dẫn diện trong kim loại, khi các electron chạy trong <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_d%E1%BA%ABn_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Chất dẫn điện">chất dẫn</a> như <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a>, và quá trình <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_ph%C3%A2n" title="Điện phân">điện phân</a>, khi các <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a> chạy trong chất lỏng, hoặc sự xuất hiện <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a> như trong tia lửa điện. Trong khi các hạt tự chúng có thể di chuyển rất nhanh, đôi khi <a href="/wiki/V%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c_tr%C3%B4i" title="Vận tốc trôi">vận tốc trôi</a> (drift velocity) trung bình chỉ bằng vài phần của 1 milimét trên giây,<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr17) trong khi <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">điện trường</a> phát sinh từ các hạt điện tích lan truyền với vận tốc xấp xỉ <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">tốc độ ánh sáng</a>, cho phép tín hiệu điện truyền một cách nhanh chóng qua sợi dây.<a href="#cite_note-42">[42]</a> Dòng điện gây ra một vài hiệu ứng quan sát được, mà về mặt lịch sử thông qua các hiệu ứng này mà các nhà khoa học có thể biết đến sự có mặt của nó và nghiên cứu nó. Năm 1800, <a href="/w/index.php?title=William_Nicholson_(nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Nicholson (nhà hóa học) (trang không tồn tại)">Nicholson</a> và <a href="/w/index.php?title=Anthony_Carlisle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Carlisle (trang không tồn tại)">Carlisle</a> khám phá ra sự phân ly của nước khi cho dòng điện xuất phát từ pin vônta chạy qua, quá trình này đã dẫn tới sự phát hiện ra quá trình điện phân. Công trình của họ đã được <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> mở rộng nghiên cứu vào năm 1833. Dòng điện chạy qua <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Điện trở">điện trở</a> sẽ làm nóng cục bộ vật đó lên, một hiệu ứng được <a href="/wiki/James_Prescott_Joule" title="James Prescott Joule">James Prescott Joule</a> nghiên cứu và mô tả bằng toán học vào năm 1840.<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr23–24) Một trong những khám phá quan trọng nhất, xảy ra trong tình huống bất ngờ vào năm 1820, khi <a href="/wiki/Hans_Christian_%C3%98rsted" title="Hans Christian Ørsted">Hans Christian Ørsted</a> đang chuẩn bị bài giảng, ông đã thấy sợi dây điện làm chuyển động kim la bàn đặt gần nó.<a href="#cite_note-berkson2-21">[21]</a>(tr370)<a href="#cite_note-43">[a]</a> Ông khai phá ra ngành <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">điện từ học</a> với phát hiện về mối liên hệ mật thiết giữa từ học và điện học. Ngoài ra, các sóng điện từ phát ra từ hồ quang điện là đủ lớn để gây ra sự giao thoa sóng điện từ, và có thể làm ảnh hưởng đến sự hoạt động của các thiết bị đặt gần đó.<a href="#cite_note-44">[43]</a> Trong kỹ thuật công nghiệp hoặc ứng dụng đời sống hàng ngày, dòng điện thường được miêu tả bằng <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_m%E1%BB%99t_chi%E1%BB%81u" class="mw-redirect" title="Dòng điện một chiều">dòng điện một chiều</a> (DC) hoặc <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n_xoay_chi%E1%BB%81u" class="mw-redirect" title="Dòng điện xoay chiều">dòng điện xoay chiều</a> (AC). Những thuật ngữ này liên quan đến tính chất biến đổi của dòng điện theo thời gian. Dòng điện một chiều, tạo ra từ <a href="/wiki/Pin_(%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc)" class="mw-redirect" title="Pin (điện học)">pin</a> và cung cấp năng lượng cho đa số các thiết bị điện tử, là dòng đơn hướng, với hướng truyền từ cực dương của mạch điện sang cực âm của mạch đó.<a href="#cite_note-bird4-45">[44]</a>(tr11) Nếu, và trong đa số các trường hợp, dòng này chứa các electron, thì các electron sẽ di chuyển theo hướng ngược lại. Dòng điện xoay chiều là dòng có chiều dòng điện đảo liên tục tuần hoàn tương tự như <a href="/wiki/S%C3%B3ng_sin" title="Sóng sin">sóng sin</a>.<a href="#cite_note-bird4-45">[44]</a>(tr206–207) Do vậy dòng xoay chiều di chuyển tới lui trong dây dẫn mà các hạt điện tích không hề di chuyển được một quãng đường nào theo thời gian. Giá trị trung bình theo thời gian của dòng điện xoay chiều là bằng không, nhưng nó mang năng lượng truyền đi theo một hướng, và sau đó là ngược lại. Dòng xoay chiều bị ảnh hưởng bởi các tính chất điện mà không xuất hiện hay xảy ra ở dòng điện một chiều trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_d%E1%BB%ABng" title="Trạng thái dừng">trạng thái dừng</a>, như <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99_t%E1%BB%B1_c%E1%BA%A3m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độ tự cảm (trang không tồn tại)">độ tự cảm</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_dung" title="Điện dung">điện dung</a>.<a href="#cite_note-bird4-45">[44]</a>(tr223–225) Những tính chất này trở lên quan trọng đối với mạch điện khi nó ở trạng thái <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%A1p_%E1%BB%A9ng_nh%E1%BA%A5t_th%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đáp ứng nhất thời (trang không tồn tại)">đáp ứng nhất thời</a>, như lần đầu tiên được nạp năng lượng hay bật công tắc. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Điện_trường">Điện trường</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Điện trường”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điện trường">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">Điện trường</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh điện học">Tĩnh điện học</a></div> <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> là người đầu tiên nêu ra khái niệm điện <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Trường (vật lý)">trường</a>. Vật thể mang điện sẽ tạo ra trong không gian xung quanh nó một điện trường, và làm tác động lực lên những vật thể mang điện khác nằm trong trường này. Điện trường tác dụng giữa hai điện tích theo cách tương tự như trường hấp dẫn tác dụng giữa hai <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Khối lượng">khối lượng</a>: chúng được coi là có tầm tác dụng xa vô hạn và tỷ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa hai vật.<a href="#cite_note-Umashankar-34">[34]</a> Tuy nhiên có một sự khác biệt quan trọng giữa hai trường này. Trường hấp dẫn luôn luôn hút mọi vật về phía nhau, trong khi điện trường có thể tác dụng lực đẩy hoặc lực hút lên các điện tích, tùy thuộc vào điện tích đó là dương hay âm. Do những vật thể lớn như các <a href="/wiki/H%C3%A0nh_tinh" title="Hành tinh">hành tinh</a> nói chung về tổng thể trung hòa về điện, do đó điện trường của nó ở khoảng cách lớn coi như bằng 0. Do đó trường hấp dẫn thống trị ở thang khoảng cách lớn trong vũ trụ, mặc dù nó là tương tác yếu nhất trong các tương tác cơ bản.<a href="#cite_note-hawking-35">[35]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg/220px-VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg.png" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg/330px-VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg/440px-VFPt_image_charge_plane_horizontal.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="500" /></a><figcaption>Các đường sức trường đi ra khỏi điện tích dương.</figcaption></figure> Điện trường nói chung biến đổi trong không gian,<a href="#cite_note-46">[b]</a> và cường độ của nó tại một điểm bất kỳ được định nghĩa là lực (trên đơn vị điện tích) tác dụng lên một vật đứng yên có điện tích không đáng kể đặt tại điểm đó.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr469–470) Khái niệm điện tích điểm, theo đó vật mang điện tích đủ nhỏ để điện trường tạo ra bởi điện tích điểm không gây ảnh hưởng đến điện trường khảo sát và nó phải đứng yên để tránh khỏi hiệu ứng sinh ra <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a>. Khi điện trường được định nghĩa theo phương pháp <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c" title="Lực">lực</a>, mà lực là một đại lượng <a href="/wiki/Vect%C6%A1" title="Vectơ">vectơ</a>, do vậy điện trường là một <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_vect%C6%A1" title="Trường vectơ">trường vectơ</a> có độ lớn và hướng.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr469–470) Nhánh nghiên cứu điện trường tạo ra từ điện tích đứng yên gọi là <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Tĩnh điện học">tĩnh điện học</a>. Trường tĩnh điện có thể được minh họa bằng tập hợp những đường cong liên tục tưởng tượng mà hướng tại một điểm bất kỳ trên đường cong chính là hướng của điện trường tại điểm đó. Khái niệm này bắt nguồn từ Faraday,<a href="#cite_note-elec_princ_p73-47">[45]</a> mà thuật ngữ "các đường sức" đôi khi vẫn còn được sử dụng. Các đường sức trường là quỹ đạo của một hạt điện tích điểm mà nó buộc phải chuyển động theo trong điện trường; tuy vậy các đường sức không tồn tại thực tế mà chỉ là khái niệm để cho dễ hình dung, và trường thấm vào mọi khoảng không gian giữa những đường sức này.<a href="#cite_note-elec_princ_p73-47">[45]</a> Các đường sức có một số đặc điểm quan trọng: chúng bắt đầu từ điện tích dương và kết thúc tại điện tích âm; thứ hai chúng phải đi vào bất kỳ một vật dẫn nào dưới một <a href="/wiki/G%C3%B3c_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Góc vuông">góc vuông</a>, và thứ ba chúng không bao giờ cắt nhau hoặc tạo thành một vòng kín.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr479) Mọi điện tích sẽ tồn tại ở mặt phía ngoài của một vật rỗng. Do đó điện trường sẽ bằng không tại mọi điểm bên trong vật dẫn.<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr88) Đây chính là nguyên lý hoạt động của <a href="/wiki/L%E1%BB%93ng_Faraday" title="Lồng Faraday">lồng Faraday</a>, một vỏ kim loại dẫn điện cho phép cô lập mọi thứ bên trong nó tránh khỏi ảnh hưởng của điện trường bên ngoài. Các nguyên lý của tĩnh điện học là cơ sở quan trọng trong thiết kế các thiết bị <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n_%C3%A1p_cao&action=edit&redlink=1" class="new" title="Điện áp cao (trang không tồn tại)">điện áp cao</a>. Có một ngưỡng giới hạn đối với cường độ điện trường mà một môi trường có thể chịu được. Vượt khỏi ngưỡng này, hiện tượng <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_%C4%91%C3%A1nh_th%E1%BB%A7ng_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự đánh thủng điện (trang không tồn tại)">đánh thủng điện</a> xuất hiện và <a href="/wiki/H%E1%BB%93_quang_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Hồ quang điện">hồ quang điện</a> gây ra các tia lửa giữa các phần tích điện. Ví dụ đối với không khí, hồ quang điện giữa những khoảng nhỏ với cường độ điện trường vượt hơn 30 kV trên centimét. Trên những khoảng cách lớn hơn, cường độ trở lên nhỏ hơn, xuống còn 1 kV trên centimét.<a href="#cite_note-hv_eng2-48">[46]</a>(tr2) Hiện tượng này hay gặp trong tự nhiên nhất chính là <a href="/wiki/Tia_s%C3%A9t" title="Tia sét">tia sét</a>, khi các hạt điện tích bị tách ra trong các đám mây do sự dâng cao của cột khí, làm tăng điện trường trong không khí lớn hớn ngưỡng giới hạn mà nó có thể chịu được. Điện áp của các đám mây có tia sét có thể cao tới 100 MV và năng lượng giải phóng tới 250 kWh.<a href="#cite_note-hv_eng2-48">[46]</a>(tr201–202) Cường độ điện trường bị ảnh hưởng lớn bởi các vật dẫn điện gần nó, và nó đặc biệt mạnh khi nó bị buộc phải lượn theo những vật sắc nhọn. Nguyên lý này được ứng dụng trong các <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99t_thu_s%C3%A9t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cột thu sét (trang không tồn tại)">cột thu sét</a>, cột nhọn nhằm thu hút sét đánh về phía nó hơn là đánh xuống các công trình xây dựng mà nó bảo vệ.<a href="#cite_note-Nahin2002-49">[47]</a>(tr155) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Điện_thế">Điện thế</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Điện thế”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điện thế">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Panasonic-oxyride.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Two AA batteries each have a plus sign marked at one end." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Panasonic-oxyride.jpg/220px-Panasonic-oxyride.jpg" decoding="async" width="220" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Panasonic-oxyride.jpg/330px-Panasonic-oxyride.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Panasonic-oxyride.jpg/440px-Panasonic-oxyride.jpg 2x" data-file-width="618" data-file-height="768" /></a><figcaption>Cặp <a href="/wiki/Pin_AA" title="Pin AA">pin AA</a>. Dấu + và - lần lượt là cực dương và cực âm của pin.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Điện thế">Điện thế</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Hiệu điện thế">Hiệu điện thế</a> và <a href="/wiki/Pin_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Pin điện">Pin điện</a></div> Khái niệm điện thế liên hệ mật thiết với điện trường. Một điện tích điểm đật trong điện trường sẽ chịu một lực tác dụng, và cần <a href="/wiki/C%C3%B4ng_c%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Công cơ học">công</a> để di chuyển hạt từ vị trí này đến vị trí khác trong điện trường. Điện thế tại một điểm bất kỳ được định nghĩa bằng năng lượng cần thiết để đưa một hạt mang điện tích đơn vị từ xa vô tận đi chậm dần đến điểm đó. Đơn vị đo của điện thế thường bằng <a href="/wiki/V%C3%B4n" title="Vôn">vôn</a>, và 1 vôn tại một điểm là điện thế mà công bằng 1 <a href="/wiki/Joule" title="Joule">joule</a> cần thiết để đưa điện tích điểm có giá trị 1 <a href="/wiki/Coulomb" class="mw-redirect" title="Coulomb">coulomb</a> từ xa vô tận đến điểm đó.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr494–498) Định nghĩa chính thức này về điện thế trong thực tế lại có ít ứng dụng, và các nhà vật lý sử dụng khái niệm hữu ích hơn là <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Hiệu điện thế">hiệu điện thế</a>, là năng lượng cần thiết để di chuyển một điện tích đơn vị giữa hai điểm xác định trong điện trường. Điện trường có một tính chất đặc biệt đó là tính <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_b%E1%BA%A3o_to%C3%A0n" title="Lực bảo toàn">bảo toàn</a>, có nghĩa là năng lượng để di chuyển hạt giữa hai điểm trong điện trường là đại lượng không đổi bất kể quỹ đạo của hạt giữa hai điểm đó là như thế nào chăng nữa.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr494–498) Đơn vị vôn cũng được sử dụng cho khái niệm hiệu điện thế thường sử dụng trong thực tế. Vì mục đích ứng dụng, sẽ có ích khi định nghĩa một điểm tham chiếu chung cho tính toán và so sánh điện thế. Trong khi điểm này có thể là ở xa vô hạn, một điểm tham chiếu ích lợi hơn đó là bề mặt <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>, mà được giả sử là có điện thế bằng nhau tại khắp mọi nơi. Điểm tham chiếu này do vậy mà có tên gọi <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFp_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Tiếp địa">tiếp địa</a>. Các nhà vật lý giả sử bề mặt Trái Đất chứa vô hạn các điện tích âm và điện tích dương, và do đó nó không <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_t%C3%ADch" title="Thể tích">thể tích</a> điện và xả điện thêm.<a href="#cite_note-50">[48]</a> Điện thế là một đại lượng <a href="/w/index.php?title=V%C3%B4_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vô hướng (vật lý học) (trang không tồn tại)">vô hướng</a>, có nghĩa là nó chỉ có độ lớn và không có hướng. Điều này tương tự như định nghĩa <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_cao" class="mw-disambig" title="Độ cao">độ cao</a>: giống như thả một vật rơi giữa hai độ cao trong trường hấp dẫn, do vậy một điện tích sẽ 'rơi' qua điện thế trong điện trường.<a href="#cite_note-51">[49]</a> Giống như bình đồ với các <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91%E1%BB%93ng_m%E1%BB%A9c" title="Đường đồng mức">đường đồng mức</a> nối các điểm có cùng độ cao, tập hợp các đường nối các điểm có cùng điện thế (gọi là đường <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đẳng điện thế (trang không tồn tại)">đẳng điện thế</a>) có thể vẽ ra xung quanh một vật tĩnh điện. Các đường đẳng điện thế cắt vuông góc các đường sức điện trường. Chúng cũng phải song song với bề mặt của vật dẫn điện, nếu không điều này sẽ sinh ra một lực làm di chuyển các điện tích tới những vị trí không đều về điện thế. Điện trường được định nghĩa một cách hình thức bằng lực tác dụng lên một đơn vị điện tích điểm, nhưng khái niệm điện thế đem lại cách định nghĩa điện trường tương đương và hữu ích hơn đó là: điện trường là <a href="/wiki/Gradien" class="mw-redirect" title="Gradien">gradien</a> cục bộ của điện thế. Với đơn vị điện trường là vôn trên mét, hướng vectơ điện trường là hướng theo đường có độ dốc lớn nhất của điện thế, và nơi các đường đẳng thế nằm gần nhau nhất.<a href="#cite_note-Duffin-32">[32]</a>(tr60) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nam_châm_điện">Nam châm điện</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Nam châm điện”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nam châm điện">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Nam châm điện">Nam châm điện</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Electromagnetism.svg" class="mw-file-description"><img alt="A wire carries a current towards the reader. Concentric circles representing the magnetic field circle anticlockwise around the wire, as viewed by the reader." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Electromagnetism.svg/220px-Electromagnetism.svg.png" decoding="async" width="220" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Electromagnetism.svg/330px-Electromagnetism.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Electromagnetism.svg/440px-Electromagnetism.svg.png 2x" data-file-width="651" data-file-height="709" /></a><figcaption>Từ trường bao quanh dây dẫn điện.</figcaption></figure> Khám phá của Ørsted năm 1821 về <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a> tồn tại xung quanh mọi phía của một dây dẫn mang dòng điện cho thấy có một mối liên hệ trực tiếp giữa điện và từ. Hơn nữa, sự tương tác dường như khác so với lực hấp dẫn và lực tĩnh điện, hai lực được biết đến thời đó. Lực tác dụng lên kim la bàn không hướng vào hay ra xa dây dẫn điện, mà thay vào đó là tác dụng vuông góc với kim la bàn.<a href="#cite_note-berkson2-21">[21]</a>(tr370) Ørsted đã hiểu sai khi cho rằng điện tác dụng theo chiều xoay tròn. Lực cũng phụ thuộc vào hướng của dòng điện, nếu dòng điện đảo chiều, thì lực tác dụng cũng đảo ngược chiều.<a href="#cite_note-52">[50]</a> Ørsted không hiểu đầy đủ khám phá của ông, nhưng ông đã quan sát thấy hiệu ứng một cách tương hỗ: dòng điện tác dụng lực lên nam châm, và từ trường cũng tác dụng lực lên dòng điện. Hiệu ứng được khảo sát kỹ hơn bởi <a href="/wiki/Andr%C3%A9-Marie_Amp%C3%A8re" title="André-Marie Ampère">Ampère</a>, người khám phá ra rằng hai dây dẫn đặt song song và gần nhau cũng tác dụng lực lên lẫn nhau: nếu hai dây mang dòng điện cùng chiều nhau thì sẽ hút nhau, trong khi dòng điện chạy trong hai dây ngược chiều nhau thì hai dây sẽ đẩy nhau.<a href="#cite_note-elec_princ_92-93-53">[51]</a> Tương tác được truyền bởi từ trường do mỗi dòng điện tạo ra và là cơ sở cho định nghĩa đơn vị đo <a href="/wiki/Ampe" title="Ampe">Ampe</a>.<a href="#cite_note-elec_princ_92-93-53">[51]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Electric_motor_cycle_3.png" class="mw-file-description"><img alt="A cut-away diagram of a small electric motor" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electric_motor_cycle_3.png/220px-Electric_motor_cycle_3.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electric_motor_cycle_3.png/330px-Electric_motor_cycle_3.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Electric_motor_cycle_3.png/440px-Electric_motor_cycle_3.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a><figcaption>Động cơ điện hoạt động dựa trên nguyên lý quan trọng của điện từ học: dòng điện chạy qua một từ trường sẽ chịu một lực tác dụng vuông góc với từ trường và dòng điện.</figcaption></figure> Mối liên hệ giữa từ trường và dòng điện là cực kỳ quan trọng, nó dẫn Michael Faraday tới phát minh ra <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Động cơ điện">động cơ điện</a> vào năm 1821. Động cơ một cực của Faraday gồm một <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m_v%C4%A9nh_c%E1%BB%ADu" title="Nam châm vĩnh cửu">nam châm vĩnh cửu</a> đặt trong bình chứa <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_ng%C3%A2n" title="Thủy ngân">thủy ngân</a>. Một dòng điện chạy qua sợi dây có treo một thanh đứng nhúng vào thủy ngân. Nam châm đặt trong bình thủy ngân tác dụng một lực tiếp tuyến lên thanh đứng và sợi dây, làm cho nó quay tròn quanh nam châm cho tới khi còn duy trì dòng điện chạy qua sợi dây đó.<a href="#cite_note-iet_faraday-54">[52]</a> Năm 1831 Faraday thực hiện thí nghiệm khi cho sợi dây di chuyển theo hướng vuông góc với từ trường thì hai điểm đầu và cuối của sợi dây sẽ xuất hiện một hiệu điện thế. Phân tích sâu hơn thí nghiệm này, mà ngày nay biết đến là hiện tượng <a href="/wiki/C%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Cảm ứng điện">cảm ứng điện</a>, cho phép ông phát biểu thành <a href="/wiki/C%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Cảm ứng điện">định luật cảm ứng điện từ Faraday</a>, rằng hiệu điện thế cảm ứng trong một mạch kín tỷ lệ với tốc độ thay đổi của <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_th%C3%B4ng" title="Từ thông">từ thông</a> đi qua mạch kín đó. Khám phá này cho phép ông là người đầu tiên phát minh ra <a href="/wiki/M%C3%A1y_ph%C3%A1t_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Máy phát điện">máy phát điện</a> vào năm 1831, theo đó nó biến đổi cơ năng từ một đĩa đồng quay thành điện năng.<a href="#cite_note-iet_faraday-54">[52]</a> Mặc dù <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C4%A9a_Faraday&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đĩa Faraday (trang không tồn tại)">đĩa Faraday</a> có hiệu suất thấp và không được ứng dụng thực tế, nhưng nó chỉ ra khả năng phát điện bằng sử dụng nam châm, một khả năng được hiện thực hóa nhờ công trình của các nhà vật lý và kỹ thuật sau này.<a href="#cite_note-55">[53]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mạch_điện">Mạch điện</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Mạch điện”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mạch điện">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mạch điện">Mạch điện</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ohms_law_voltage_source.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Ohms_law_voltage_source.svg/220px-Ohms_law_voltage_source.svg.png" decoding="async" width="220" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Ohms_law_voltage_source.svg/330px-Ohms_law_voltage_source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Ohms_law_voltage_source.svg/440px-Ohms_law_voltage_source.svg.png 2x" data-file-width="285" data-file-height="209" /></a><figcaption>Một <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Mạch điện">mạch điện</a> cơ bản. <a href="/w/index.php?title=Ngu%E1%BB%93n_hi%E1%BB%87u_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguồn hiệu điện thế (trang không tồn tại)">Nguồn hiệu điện thế</a> V phía trái hướng <a href="/wiki/D%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Dòng điện">dòng điện</a> I chạy quanh mạch, truyền tải <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Năng lượng điện">năng lượng điện</a> qua <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Điện trở">điện trở</a> R. Từ điện trở, dòng điện trở lại nguồn hiệu điện thế, kết thúc một chu trình trong mạch điện.</figcaption></figure> Mạch điện là tập hợp các linh kiện điện tử kết nối với nhau cho phép điện tích chạy quanh một vòng kín (mạch), để thực hiện nhiều chức năng hữu ích khác nhau.<a href="#cite_note-56">[54]</a> Có nhiều dạng linh kiện điện tử trong mạch điện, như <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Điện trở">điện trở</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%A5_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tụ điện">tụ điện</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_t%E1%BA%AFc" title="Công tắc">công tắc</a>, <a href="/wiki/M%C3%A1y_bi%E1%BA%BFn_%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Máy biến áp">máy biến áp</a> và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc" title="Điện tử học">các linh kiện khác</a>. <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" title="Mạch điện tử">Mạch điện tử</a> chứa các <a href="/w/index.php?title=Linh_ki%E1%BB%87n_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%99ng_(%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linh kiện chủ động (điện tử học) (trang không tồn tại)">linh kiện chủ động</a>, thường là <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">linh kiện bán dẫn</a>, đặc biệt tính chất hoạt động của chúng thể hiện tính <a href="/wiki/Phi_tuy%E1%BA%BFn" class="mw-redirect" title="Phi tuyến">phi tuyến</a>, đòi hỏi những phương pháp phân tích mạch phức tạp. Các linh kiện điện đơn giản nhất được gọi là <a href="/wiki/Linh_ki%E1%BB%87n_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_th%E1%BB%A5_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Linh kiện điện tử thụ động">linh kiện điện tử thụ động</a> và <a href="/wiki/Tuy%E1%BA%BFn_t%C3%ADnh" title="Tuyến tính">tuyến tính</a>: chúng có thể tạm thời tích trữ năng lượng nhưng không phải là nguồn điện, và thể hiện hoạt động và tính chất tuyến tính khi bị kích thích.<a href="#cite_note-Alexander-57">[55]</a>(tr15–16) <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Điện trở">Điện trở</a> là linh kiện điện tử thụ động đơn giản nhất: như tên gọi của nó, nó <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F_su%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Điện trở suất">cản trở</a> dòng điện chạy qua, biến năng lượng điện thành <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_n%C4%83ng" title="Nhiệt năng">nhiệt năng</a>. Điện trở suất là hệ quả của điện tích chuyển động bên trong vật dẫn: ví dụ trong kim loại, điện trở là do sự va chạm giữa các electron và các ion. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Ohm" title="Định luật Ohm">Định luật Ohm</a> là định luật cơ bản trong <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_m%E1%BA%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết mạch điện (trang không tồn tại)">lý thuyết mạch điện</a>, phát biểu rằng dòng điện chạy qua một điện trở tỷ lệ thuận với hiệu điện thế giữa hai đầu điện trở. Điện trở suất của hầu hết các vật liệu ít thay đổi trong một phạm vi nhiệt độ và cường độ dòng điện; và những vật liệu tuân theo các tính chất này được gọi là 'ohmic'. Đơn vị của điện trở là <a href="/wiki/Ohm" title="Ohm">ohm</a>, đặt tên để vinh danh nhà vật lý <a href="/wiki/Georg_Ohm" class="mw-redirect" title="Georg Ohm">Georg Ohm</a>, và ký hiệu bằng chữ cái Hy Lạp Ω. 1 Ω là điện trở khi áp một hiệu điện thế bằng 1 vôn giữa hai đầu điện trở bằng dòng điện 1 ampe chạy qua.<a href="#cite_note-Alexander-57">[55]</a>(tr30–35) <a href="/wiki/T%E1%BB%A5_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tụ điện">Tụ điện</a> là linh kiện có nguồn gốc từ bình Leyden và nó có thể lưu được điện tích, do vậy tích trữ được năng lượng điện và tạo ra điện trường. Nó gồm hai bản cực với một lớp <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_m%C3%B4i" title="Điện môi">điện môi</a> <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_c%C3%A1ch_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Chất cách điện">cách điện</a> ở giữa; trong ứng dụng thực tế, các lá kim loại mỏng cuộn lại với nhau, làm tăng diện tích bề mặt trên một đơn vị thể tích và do đó làm tăng <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_dung" title="Điện dung">điện dung</a>. Đơn vị của điện dung là <a href="/wiki/Farad" title="Farad">farad</a>, đặt tên theo Michael Faraday, và có ký hiệu là F: ở đây 1 farad là điện dung giữa hai bản cực kim loại tích điện 1 coulomb khi áp hiệu điện thế 1 vôn vào giữa hai bản. Tụ điện nối với nguồn hiệu điện thế ban đầu sẽ làm cho hai bản cực tích điện trái dấu; tuy vậy giá trị điện tích này theo thời gian sẽ giảm dần về 0. Vì thế tụ điện không duy trì một dòng điện 1 chiều ổn định, mày thay vào đó là ngăn chặn nó.<a href="#cite_note-Alexander-57">[55]</a>(tr216–220) <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99n_c%E1%BA%A3m" title="Cuộn cảm">Cuộn cảm</a> là một vật dẫn điện, thường bằng dây dẫn điện với vài vòng quấn. Nó lưu trữ năng lượng trong từ trường khi có một dòng điện chạy qua. Khi dòng điện biến đổi, từ trường do nó sinh ra cũng biến đổi theo, sinh ra hiệu điện thế <a href="/wiki/C%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Cảm ứng điện từ">cảm ứng</a> giữa hai đầu cuộn cảm. Hiệu điện thế này tỷ lệ với sự thay đổi theo thời gian của dòng điện. Hằng số tỷ lệ này gọi là <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99_t%E1%BB%B1_c%E1%BA%A3m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độ tự cảm (trang không tồn tại)">độ tự cảm</a>. Đơn vị của độ tự cảm là <a href="/wiki/Henry_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Henry (đơn vị)">henry</a>, đặt tên theo <a href="/wiki/Joseph_Henry" title="Joseph Henry">Joseph Henry</a> nhà vật lý cùng thời với Faraday. 1 henry là độ tự cảm sẽ cảm ứng ra một hiệu điện thế 1 vôn nếu dòng điện chạy qua cuộn cảm với tốc độ biến đổi bằng 1 ampe trên <a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">giây</a>. Sự hoạt động của cuộn cảm có thể coi là ngược với sự hoạt động của tụ điện: nó sẽ cho dòng điện 1 chiều tự do chạy qua, nhưng sẽ chống lại sự biến đổi nhanh chóng của dòng điện (dòng xoay chiều chẳng hạn).<a href="#cite_note-Alexander-57">[55]</a>(tr226–229) <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Công_suất_điện">Công suất điện</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Công suất điện”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Công suất điện">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_l%E1%BB%B1c" title="Điện lực">Điện lực</a></div> Công suất điện là tốc độ mà <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Năng lượng điện">năng lượng điện</a> được truyền tải bởi một mạch điện. Đơn vị <a href="/wiki/SI" class="mw-redirect" title="SI">SI</a> của <a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t" title="Công suất">công suất</a> là <a href="/wiki/Watt" title="Watt">watt</a>, bằng 1 <a href="/wiki/Joule" title="Joule">joule</a> trên <a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">giây</a>. Công suất điện, giống như <a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t" title="Công suất">công suất cơ học</a>, là tốc độ sinh công với đơn vị đo là watt, được ký hiệu bằng chữ P. Công suất điện theo đơn vị watt tạo ra bởi 1 dòng điện I chứa điện tích Q trong thời gian t duy trì bởi hiệu điện thế V là <dl><dd><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle P={\frac {QV}{t}}=IV\,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>P</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi>Q</mi> <mi>V</mi> </mrow> <mi>t</mi> </mfrac> </mrow> <mo>=</mo> <mi>I</mi> <mi>V</mi> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle P={\frac {QV}{t}}=IV\,}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b97a4a1c28771e796fbfc274f25a23826c1dc91e" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.838ex; width:15.75ex; height:5.343ex;" alt="{\displaystyle P={\frac {QV}{t}}=IV\,}"></dd></dl> với <dl><dd>Q là điện tích đo bằng <a href="/wiki/Coulomb" class="mw-redirect" title="Coulomb">coulomb</a></dd> <dd>t là thời gian đo bằng <a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">giây</a></dd> <dd>I là cường độ dòng điện đo bằng <a href="/wiki/Ampe" title="Ampe">ampe</a></dd> <dd>V là hiệu điện thế đo bằng <a href="/wiki/V%C3%B4n" title="Vôn">vôn</a></dd></dl> Điện năng nói chung được cung cấp đến doanh nghiệp và hộ gia đình bởi ngành <a href="/wiki/C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_%C4%91i%E1%BB%87n_l%E1%BB%B1c" title="Công nghiệp điện lực">công nghiệp điện lực</a>. Điện thường được bán theo số <a href="/wiki/Kilowatt_gi%E1%BB%9D" class="mw-redirect" title="Kilowatt giờ">kilowatt giờ</a> (3,6 MJ) chính bằng tích của công suất đo theo kilowatt nhân với thời gian tiêu thụ tính bằng giờ. Các hãng phân phối và bán điện thường dùng <a href="/wiki/C%C3%B4ng_t%C6%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Công tơ điện">công tơ điện</a> nhằm đo lượng điện năng mà khách hàng sử dụng. Do là một dạng năng lượng có <a href="/wiki/Entropy" title="Entropy">entropy</a> thấp, điện có thể biến đổi thành chuyển động và nhiều dạng năng lượng khác với hiệu suất cao.<a href="#cite_note-58">[56]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Điện_tử_học">Điện tử học</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Điện tử học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điện tử học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc" title="Điện tử học">Điện tử học</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Arduino_ftdi_chip-1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Arduino_ftdi_chip-1.jpg/250px-Arduino_ftdi_chip-1.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Arduino_ftdi_chip-1.jpg/375px-Arduino_ftdi_chip-1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Arduino_ftdi_chip-1.jpg/500px-Arduino_ftdi_chip-1.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a><figcaption>Các linh kiện điện tử được <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_d%C3%A1n_b%E1%BB%81_m%E1%BA%B7t" title="Công nghệ dán bề mặt">dán lên bo mạch</a>.</figcaption></figure> Điện tử học nghiên cứu và ứng dụng mạch điện chứa các linh kiện điện chủ động như <a href="/wiki/%C4%90%C3%A8n_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_ch%C3%A2n_kh%C3%B4ng" title="Đèn điện tử chân không">đèn điện tử chân không</a>, <a href="/wiki/Transistor" title="Transistor">transistor</a>, <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%91t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" class="mw-redirect" title="Điốt bán dẫn">điốt bán dẫn</a> và <a href="/wiki/Vi_m%E1%BA%A1ch" title="Vi mạch">vi mạch</a>, cũng như công nghệ kết hợp với các linh kiện bị động.<a href="#cite_note-HH2015-59">[57]</a>(tr1–5, 71) Đặc tính <a href="/wiki/Phi_tuy%E1%BA%BFn" class="mw-redirect" title="Phi tuyến">phi tuyến</a> của các linh kiện chủ động và khả năng kiểm soát dòng electron của chúng tạo nên tính khả thi cho <a href="/wiki/C%C3%B4ng_t%E1%BA%AFc" title="Công tắc">công tắc</a> kỹ thuật số,<a href="#cite_note-HH2015-59">[57]</a>(tr75) và điện tử học được ứng dụng rộng rãi trong công nghệ <a href="/wiki/X%E1%BB%AD_l%C3%BD_th%C3%B4ng_tin" title="Xử lý thông tin">xử lý thông tin</a>, <a href="/wiki/Vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng" title="Viễn thông">viễn thông</a>, và <a href="/wiki/X%E1%BB%AD_l%C3%BD_t%C3%ADn_hi%E1%BB%87u" title="Xử lý tín hiệu">xử lý tín hiệu</a>. Công nghệ liên kết các linh kiện như các <a href="/wiki/M%E1%BA%A1ch_in" title="Mạch in">mạch in</a>, công nghệ đóng gói điện tử, và những hạ tầng viễn thông khác hoàn chỉnh tính năng của mạch và kết hợp các linh kiện với nhau thành một hệ thống làm việc theo chức năng của nó. Ngày nay, đa số các thiết bị điện tử sử dụng các linh kiện <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_b%C3%A1n_d%E1%BA%ABn" title="Chất bán dẫn">bán dẫn</a> để điều khiển các electron. Khoa học nghiên cứu các thiết bị bán dẫn và công nghệ liên quan được xem là một nhánh của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_r%E1%BA%AFn" class="mw-redirect" title="Vật lý trạng thái rắn">vật lý trạng thái rắn</a>,<a href="#cite_note-60">[58]</a> trong khi lĩnh vực thiết kế và chế tạo các mạch điện tử nhằm giải quyết các vấn đề thực tế được nghiên cứu trong <a href="/wiki/K%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" title="Kỹ thuật điện tử">kỹ thuật điện tử</a>.<a href="#cite_note-61">[59]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vô_tuyến">Vô tuyến</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Vô tuyến”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vô tuyến">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%C3%B4_tuy%E1%BA%BFn" class="mw-disambig" title="Vô tuyến">Vô tuyến</a></div> Các nghiên cứu của Faraday và Ampère chứng minh rằng từ trường biến đổi theo thời gian hoạt động như là nguồn của điện trường, và điện trường biến đổi theo thời gian trở thành nguồn của từ trường. Do vậy khi một trong hai trường này biến đổi thì trường kia sẽ xuất hiện một cách cảm ứng.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr696–700) Hiện tượng này hình thành lên dạng <a href="/wiki/S%C3%B3ng" title="Sóng">sóng</a> gọi là <a href="/wiki/S%C3%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Sóng điện từ">sóng điện từ</a>. Sóng điện từ được <a href="/wiki/James_Clerk_Maxwell" title="James Clerk Maxwell">James Clerk Maxwell</a> phân tích về mặt lý thuyết vào năm 1864. Maxwell phát triển một hệ phương trình cho phép miêu tả mối quan hệ qua lại giữa điện trường, từ trường, điện tích và dòng điện. Ông thậm chí còn chứng minh được sóng điện từ lan truyền với <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">tốc độ ánh sáng</a>, và do đó ánh sáng cũng là một dạng sóng điện từ. <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Maxwell" title="Phương trình Maxwell">Lý thuyết Maxwell</a>, trong đó thống nhất ánh sáng, các trường, và điện tích là một trong những thành tựu lớn của vật lý lý thuyết.<a href="#cite_note-uniphysics2-23">[23]</a>(tr696–700) Cũng với các nghiên cứu của nhiều nhà khoa học khác dẫn đến việc sử dụng các thiết bị điện tử nhằm biến đổi tín hiệu thành dòng điện dao động với <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_s%E1%BB%91_v%C3%B4_tuy%E1%BA%BFn" title="Tần số vô tuyến">tần số cao</a>, và thông qua các ăng ten thu và phát, điện cho phép truyền và nhận các tín hiệu vô tuyến trên khoảng cách toàn cầu và liên hành tinh.<a href="#cite_note-62">[60]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sản_xuất_và_ứng_dụng">Sản xuất và ứng dụng</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Sản xuất và ứng dụng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sản xuất và ứng dụng">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sản_xuất_và_truyền_tải">Sản xuất và truyền tải</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Sản xuất và truyền tải”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sản xuất và truyền tải">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/S%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Sản xuất điện">Sản xuất điện</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=Truy%E1%BB%81n_t%E1%BA%A3i_%C4%91i%E1%BB%87n_n%C4%83ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Truyền tải điện năng (trang không tồn tại)">Truyền tải điện năng</a> và <a href="/wiki/Ngu%E1%BB%93n_%C4%91i%E1%BB%87n_th%C6%B0%C6%A1ng_d%E1%BB%A5ng" title="Nguồn điện thương dụng">Nguồn điện thương dụng</a></div><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gorskii_04414u.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Gorskii_04414u.jpg/320px-Gorskii_04414u.jpg" decoding="async" width="320" height="289" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Gorskii_04414u.jpg/480px-Gorskii_04414u.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Gorskii_04414u.jpg/640px-Gorskii_04414u.jpg 2x" data-file-width="3329" data-file-height="3010" /></a><figcaption>Bên trong một tổ máy <a href="/wiki/Nh%C3%A0_m%C3%A1y_th%E1%BB%A7y_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Nhà máy thủy điện">thủy điện</a>, <a href="/wiki/Budapest" title="Budapest">Budapest</a>, <a href="/wiki/Hungary" title="Hungary">Hungary</a>, đầu thế kỉ 20</figcaption></figure> Thí nghiệm của Thales với thanh hổ phách là nghiên cứu đầu tiên liên quan đến việc sản xuất ra điện. Dù phương pháp này, còn gọi là <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n_ma_s%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng điện ma sát (trang không tồn tại)">hiệu ứng điện ma sát</a>, có thể hút được vật nhẹ và tạo ra tia điện, nhưng nó lại là phương pháp rất ít hiệu quả.<a href="#cite_note-batteries2-63">[61]</a> Các nguồn điện đáng kể chỉ xuất hiện cho đến tận khi phát minh ra pin Volta vào thế kỷ 18. Pin Volta, và các thế hệ hiện đại của nó, như <a href="/wiki/Pin_(%C4%91i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc)" class="mw-redirect" title="Pin (điện học)">pin điện</a>, có thể tích trữ được năng lượng hóa học và đáp ứng được những nhu cầu tiêu thụ điện năng của các thiết bị.<a href="#cite_note-batteries2-63">[61]</a> Điện năng thường được sản xuất từ các <a href="/wiki/M%C3%A1y_ph%C3%A1t_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Máy phát điện">máy phát</a> cơ – điện quay bởi các <a href="/w/index.php?title=Tuabin_h%C6%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuabin hơi (trang không tồn tại)">tuabin hơi</a> được đun nóng từ việc đốt <a href="/wiki/Nhi%C3%AAn_li%E1%BB%87u_h%C3%B3a_th%E1%BA%A1ch" title="Nhiên liệu hóa thạch">nhiên liệu hóa thạch</a>, hoặc từ nhiệt giải phóng ra từ các <a href="/wiki/L%C3%B2_ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Lò phản ứng hạt nhân">lò phản ứng hạt nhân</a>; hoặc từ những nguồn khác như thu <a href="/wiki/C%C6%A1_n%C4%83ng" title="Cơ năng">cơ năng</a> từ gió hoặc dòng chảy của nước. Tuabin hơi hiện đại đầu tiên được <a href="/w/index.php?title=Charles_Algernon_Parsons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Algernon Parsons (trang không tồn tại)">Sir Charles Parsons</a> phát minh ra vào năm 1884. Các máy phát điện ngày nay không giống như máy phát của Faraday chế tạo năm 1831, nhưng cơ sở hoạt động của chúng vẫn dựa trên nguyên lý cảm ứng điện từ đó là khi có một từ trường biến đổi cắt qua giữa hai đầu của một vẫn dẫn thì giữa hai điểm đó sẽ xuất hiện một hiệu điện thế cảm ứng.<a href="#cite_note-64">[62]</a> Điện tạo ra bằng <a href="/wiki/T%E1%BA%A5m_quang_n%C4%83ng" title="Tấm quang năng">tấm quang năng</a> lại dựa trên một cơ chế khác: <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Bức xạ Mặt Trời">bức xạ Mặt Trời</a> được chuyển hóa trực tiếp thành điện năng nhờ hiệu ứng quang điện.<a href="#cite_note-65">[63]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A wind farm of about a dozen three-bladed white wind turbines." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg/220px-Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg/330px-Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg/440px-Parque_e%C3%B3lico_La_Muela.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_gi%C3%B3" title="Năng lượng gió">Năng lượng gió</a> đã tăng đáng kể ở nhiều quốc gia.</figcaption></figure> Nhu cầu tiêu thụ điện năng tăng một cách nhanh chóng tại các quốc gia hiện đại có nền kinh tế phát triển.<a href="#cite_note-66">[64]</a> Tại Hoa Kỳ, nhu cầu này tăng 12% trong mỗi năm của ba thập kỷ đầu trong thế kỷ 20,<a href="#cite_note-67">[65]</a> tốc độ tăng trưởng này cũng bằng với mức mà ngày nay các nền kinh tế mới nổi cần phải đáp ứng như Ấn Độ hay Trung Quốc.<a href="#cite_note-68">[66]</a><a href="#cite_note-69">[67]</a> Về mặt lịch sử, tốc độ tăng trưởng trong nhu cầu tiêu thụ điện năng đã vượt qua mọi nhu cầu tiêu thụ các dạng năng lượng khác.<a href="#cite_note-70">[68]</a> <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%A5n_%C4%91%E1%BB%81_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_s%E1%BA%A3n_xu%E1%BA%A5t_%C4%91i%E1%BB%87n_n%C4%83ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vấn đề môi trường liên quan đến sản xuất điện năng (trang không tồn tại)">Vấn đề môi trường liên quan đến sản xuất điện năng</a> đã dẫn đến sự tập trung nghiên cứu và phát triển việc sản xuất điện từ các nguồn <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%C3%A1i_t%E1%BA%A1o" title="Năng lượng tái tạo">năng lượng tái tạo</a>, đặc biệt là <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_gi%C3%B3" title="Năng lượng gió">năng lượng gió</a> và <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Năng lượng Mặt Trời">năng lượng Mặt Trời</a>. Trong khi nhiều quốc gia và tổ chức vẫn còn tranh luận về những tác động môi trường từ việc sản xuất điện năng từ các nguồn năng lượng hóa thạch cũng như năng lượng tái sinh, nhưng rõ ràng việc sử dụng năng lượng tái sinh là khá sạch.<a href="#cite_note-71">[69]</a> Ngày nay trong lĩnh vực sản xuất điện năng, năng lượng gió và Mặt Trời đã trở nên tiết kiệm chi phí, giúp đẩy nhanh công cuộc <a href="/w/index.php?title=Chuy%E1%BB%83n_d%E1%BB%8Bch_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chuyển dịch năng lượng (trang không tồn tại)">chuyển dịch năng lượng</a> tránh sử dụng nhiên liệu hóa thạch.<a href="#cite_note-72">[70]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Truyền_tải_và_dự_trữ">Truyền tải và dự trữ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Truyền tải và dự trữ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Truyền tải và dự trữ">sửa mã nguồn</a>]</div> <a href="/wiki/M%C3%A1y_bi%E1%BA%BFn_%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Máy biến áp">Máy biến áp</a> phát minh vào cuối thế kỷ 19 cho phép năng lượng điện được truyền tải đi xa một cách hiệu quả hơn ở mức dòng điện cao thế nhưng với cường độ dòng điện nhỏ. Hiệu suất truyền tải điện năng cao cũng có nghĩa là cho phép điện năng được sản xuất một cách tập trung tại các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_m%C3%A1y_ph%C3%A1t_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Nhà máy phát điện">nhà máy phát điện</a>, mang lại hiệu quả kinh tế, cũng như có thể truyền tại điện đi xa nếu cần thiết.<a href="#cite_note-Patterson_p44-48-73">[71]</a><a href="#cite_note-74">[72]</a> Năng lượng điện thường không thể dễ dàng tích trữ, do vậy điện năng phải được sản xuất đủ lớn để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ.<a href="#cite_note-Patterson_p44-48-73">[71]</a> Cần phải luôn luôn tạo ra một lượng điện năng để duy trì trong lưới điện quốc gia nhằm tránh tổn thất và những tình huống bất ngờ không tránh khỏi.<a href="#cite_note-75">[73]</a> Với việc năng lượng tái tạo biến đổi (năng lượng gió và năng lượng Mặt Trời) chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong lưới điện, việc cân bằng giữa cung và cầu điện năng đang gặp phải nhiều thách thức. Nguồn dự trữ đang đóng vai trò ngày càng lớn trong việc thu hẹp khoảng cách cung–cầu. Có bốn loại công nghệ dự trữ năng lượng, mỗi loại có mức độ sẵn sàng về công nghệ khác nhau: <a href="/wiki/Pin_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Pin điện">pin</a> (dự trữ điện hóa), dự trữ hóa học (ví dụ như <a href="/wiki/Hydro" title="Hydro">hydro</a>), nhiệt hoặc cơ (ví dụ như <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_%C4%91i%E1%BB%87n_t%C3%ADch_n%C4%83ng" title="Thủy điện tích năng">thủy điện tích năng</a>).<a href="#cite_note-76">[74]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ứng_dụng">Ứng dụng</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Ứng dụng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ứng dụng">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gluehlampe_01_KMJ.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gluehlampe_01_KMJ.png/170px-Gluehlampe_01_KMJ.png" decoding="async" width="170" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gluehlampe_01_KMJ.png/255px-Gluehlampe_01_KMJ.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gluehlampe_01_KMJ.png/340px-Gluehlampe_01_KMJ.png 2x" data-file-width="768" data-file-height="1276" /></a><figcaption><a href="/wiki/B%C3%B3ng_%C4%91%C3%A8n_s%E1%BB%A3i_%C4%91%E1%BB%91t" class="mw-redirect" title="Bóng đèn sợi đốt">Bóng đèn sợi đốt</a>, một trong những ứng dụng sớm của điện, hoạt động theo <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng_nhi%E1%BB%87t_Joule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng giải phóng nhiệt Joule (trang không tồn tại)">hiệu ứng giải phóng nhiệt Joule</a>: khi có một dòng điện truyền qua điện trở hoặc vật dẫn thì vật đó sẽ bị nung nóng.</figcaption></figure> Điện là một dạng năng lượng rất thuận tiện cho truyền tải đi xa, và đã được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.<a href="#cite_note-77">[75]</a> Việc phát minh ra <a href="/wiki/B%C3%B3ng_%C4%91%C3%A8n_s%E1%BB%A3i_%C4%91%E1%BB%91t" class="mw-redirect" title="Bóng đèn sợi đốt">bóng đèn sợi đốt</a> trong thập niên 1870 dẫn tới kỹ thuật <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFu_s%C3%A1ng" title="Chiếu sáng">chiếu sáng</a> trở thành một trong những ứng dụng đầu tiên của năng lượng điện. Mặc dù dòng điện cũng mang lại những nguy hiểm, nhưng các thiết bị điện thay thế cho các <a href="/wiki/L%C3%B2_s%C6%B0%E1%BB%9Fi" title="Lò sưởi">lò sưởi</a> hay thiết bị thắp sáng bằng khí gas cũng đã giảm thiểu rất nhiều những nguy hiểm của các thiết bị cũ trong nhà ở và nhà máy.<a href="#cite_note-78">[76]</a> Các tiện ích công cộng đã được thiết lập ở nhiều thành phố nhằm vào thị trường chiếu sáng điện đang phát triển. Vào cuối thế kỷ 20 và trong thời hiện đại, xu hướng đã bắt đầu chuyển sang hướng bãi bỏ quy định các quản lý trong lĩnh vực năng lượng điện.<a href="#cite_note-79">[77]</a> Hiệu ứng giải phóng <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_Joule%E2%80%93Lenz" title="Định luật Joule–Lenz">nhiệt Joule</a> ứng dụng trong bóng đèn sợi đốt cũng được ứng dụng trực tiếp trong việc sưởi bằng điện. Trong khi việc giải phóng nhiệt là không thể tránh khỏi và có thể kiểm soát, dưới góc độ khác có thể coi hiệu ứng này lại gây ra sự lãng phí điện năng, do đa số các nhà máy phát điện đều đòi hỏi nhiệt năng để sản xuất ra điện.<a href="#cite_note-80">[78]</a> Tại một số nước, như Đan Mạch, đã có các đạo luật nhằm giới hạn hoặc ngăn cấm việc sử dụng điện để sưởi ấm trong các tòa nhà xây mới.<a href="#cite_note-81">[79]</a> Điện cũng là một nguồn năng lượng thiết thực cho sưởi ấm và <a href="/wiki/T%E1%BB%A7_l%E1%BA%A1nh" title="Tủ lạnh">làm lạnh</a>,<a href="#cite_note-82">[80]</a> trong đó <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%81u_h%C3%B2a_kh%C3%B4ng_kh%C3%AD" title="Điều hòa không khí">điều hòa không khí</a> và <a href="/wiki/M%C3%A1y_b%C6%A1m_nhi%E1%BB%87t" title="Máy bơm nhiệt">máy bơm nhiệt</a> thể hiện sự tăng nhu cầu tiêu thụ điện cho hai mục đích này, ảnh hưởng đến các công ty cung cấp điện năng ngày càng có nghĩa vụ phải đáp ứng.<a href="#cite_note-83">[81]</a><a href="#cite_note-84">[82]</a> Điện khí hóa dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình giảm thiểu carbon của các ngành phụ thuộc vào việc đốt nhiên liệu hóa thạch trực tiếp, chẳng hạn như giao thông (sử dụng <a href="/wiki/Xe_ch%E1%BA%A1y_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Xe chạy điện">xe chạy điện</a>) và sưởi ấm (sử dụng <a href="/wiki/M%C3%A1y_b%C6%A1m_nhi%E1%BB%87t" title="Máy bơm nhiệt">máy bơm nhiệt</a>).<a href="#cite_note-85">[83]</a><a href="#cite_note-86">[84]</a> Các hiệu ứng điện từ học được ứng dụng rõ ràng nhất là trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_c%C6%A1_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Động cơ điện">động cơ điện</a>, với hiệu suất hoạt động và thân thiện với môi trường hơn các động cơ truyền thống. Một động cơ cố định như cái <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tời (trang không tồn tại)">tời</a> có thể dễ dàng được cung cấp điện, nhưng một động cơ di chuyển chung với vật sử dụng nó, ví dụ như <a href="/wiki/Xe_ch%E1%BA%A1y_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Xe chạy điện">xe chạy điện</a>, là cần thiết để mang theo một nguồn điện cung cấp đủ lâu như pin, hoặc để thu dòng điện từ một tiếp điểm trượt chẳng hạn như <a href="/w/index.php?title=M%C3%A1y_v%E1%BA%BD_truy%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Máy vẽ truyền (trang không tồn tại)">máy vẽ truyền</a>. Phương tiện chạy bằng điện đã được ứng dụng trong <a href="/wiki/Giao_th%C3%B4ng_c%C3%B4ng_c%E1%BB%99ng" title="Giao thông công cộng">giao thông công cộng</a>, bao gồm xe buýt điện và tàu điện ngầm,<a href="#cite_note-87">[85]</a> cùng với <a href="/wiki/Xe_ch%E1%BA%A1y_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Xe chạy điện">xe chạy điện</a> năng lượng pin sở hữu cá nhân. Một trong những ứng dụng sớm nhất của điện đó là <a href="/wiki/Vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng" title="Viễn thông">viễn thông</a>, như <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADn" class="mw-redirect" title="Điện tín">điện tín</a>, khi ngành này đi vào hoạt động thương mại vào năm 1837 bởi <a href="/w/index.php?title=William_Fothergill_Cooke&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Fothergill Cooke (trang không tồn tại)">Cooke</a> và <a href="/wiki/Charles_Wheatstone" title="Charles Wheatstone">Wheatstone</a>.<a href="#cite_note-88">[86]</a> Với việc xây dựng hệ thống điện tín xuyên lục địa đầu tiên, và sau đó là hệ thống điện tín xuyên đại dương trong thập niên 1860, điện đã cho phép con người liên lạc được với nhau chỉ trong vòng vài phút trên phạm vi toàn cầu. Công nghệ <a href="/wiki/S%E1%BB%A3i_quang_h%E1%BB%8Dc" title="Sợi quang học">sợi quang học</a> và <a href="/wiki/V%E1%BB%87_tinh_vi%E1%BB%85n_th%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Vệ tinh viễn thông">vệ tinh viễn thông</a> đã dẫn thay thế hệ thống điện tín cũ, nhưng điện vẫn giữ vai trò quan trọng trong lĩnh vực thông tin ngày nay. Các thiết bị điện tử ngày nay sử dụng <a href="/wiki/Transistor" title="Transistor">transistor</a>, được coi là một trong những sáng chế quan trọng nhất của thế kỷ 20, và là một thành phần cơ bản trong các mạch điện tử hiện đại.<a href="#cite_note-89">[87]</a> Ngày nay, một <a href="/wiki/Vi_m%E1%BA%A1ch" title="Vi mạch">mạch tích hợp</a> có thể chứa tới vài tỷ transitor trong phạm vi vài centimét vuông.<a href="#cite_note-90">[88]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Điện_trong_tự_nhiên">Điện trong tự nhiên</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Điện trong tự nhiên”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Điện trong tự nhiên">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hiệu_ứng_sinh_lý_học">Hiệu ứng sinh lý học</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Hiệu ứng sinh lý học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hiệu ứng sinh lý học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_gi%E1%BA%ADt" title="Điện giật">Điện giật</a></div> Khi áp một hiệu điện thế vào cơ thể người sẽ có một dòng điện chạy qua các <a href="/wiki/M%C3%B4" title="Mô">mô tế bào</a>, và tuy mối quan hệ không phải là tuyến tính, với hiệu điện thế lớn hơn thì dòng điện chạy qua cũng lớn hơn.<a href="#cite_note-tleis-91">[89]</a> Có một ngưỡng giới hạn cho con người có thể cảm nhận dòng điện chạy qua cơ thể, mà ngưỡng này phụ thuộc vào tần số và đường đi của dòng điện. Ngưỡng này nằm trong khoảng 0,1 mA đến 1 mA đối với điện dân dụng, mặc dù những dòng cỡ microamp vẫn có thể phát hiện ra thông qua hiệu ứng điện rung (electrovibration) dưới những điều kiện cụ thể.<a href="#cite_note-92">[90]</a> Khi dòng điện đủ lớn nó sẽ gây ra sự co cơ, co cơ sợi (fibrillation) của <a href="/wiki/Tim" title="Tim">tim</a>, và <a href="/wiki/B%E1%BB%8Fng" title="Bỏng">bỏng da</a>.<a href="#cite_note-tleis-91">[89]</a> Do không có bất kỳ một dấu hiệu rõ ràng nào cho thấy một vật dẫn (dây điện) đang có điện (ngoại trừ các đèn báo...) khiến cho việc điện hở là một mối nguy hiểm. Sự đau đớn gây ra bởi điện giật là rất lớn, do đó mà có những nơi sử dụng điện trong các phương thức <a href="/wiki/Tra_t%E1%BA%A5n" title="Tra tấn">tra tấn</a> và có thể gây chết.<a href="#cite_note-93">[91]</a> Một số tiểu bang của Hoa Kỳ vẫn còn áp dụng <a href="/wiki/T%E1%BB%AD_h%C3%ACnh" title="Tử hình">tử hình</a> bằng điện giật, mặc dù hình thức này đã trở nên hiếm gặp vào cuối thế kỷ 20.<a href="#cite_note-94">[92]</a> Một số ít người được cho là có khả năng đặc biệt như cơ thể tự phát ra điện, không cảm thấy gì khi có dòng điện chạy qua, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường của họ cũng như sự hiếu kỳ của xã hội,<a href="#cite_note-95">[93]</a><a href="#cite_note-96">[94]</a> mặc dù hiện tượng trên có thể được giải thích một cách hợp lý dưới góc nhìn khoa học.<a href="#cite_note-97">[95]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hiệu_ứng_điện_trong_tự_nhiên">Hiệu ứng điện trong tự nhiên</h3>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Hiệu ứng điện trong tự nhiên”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hiệu ứng điện trong tự nhiên">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Electric-eel2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Electric-eel2.jpg/220px-Electric-eel2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Electric-eel2.jpg/330px-Electric-eel2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Electric-eel2.jpg/440px-Electric-eel2.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>Cá chình điện, Electrophorus electricus</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_%C4%91i%E1%BB%87n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng điện (trang không tồn tại)">Hiệu ứng điện</a></div> Điện không phải là phát minh của loài người và có thể quan sát ở nhiều dạng khác nhau trong tự nhiên, điển hình là <a href="/wiki/S%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Sét">sét</a>. Nhiều tương tác quen biết ở tầm vĩ mô, như <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A1m" title="Chạm">chạm</a>, <a href="/wiki/Ma_s%C3%A1t" title="Ma sát">ma sát</a> hay <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a> là tương tác giữa các điện trường trên quy mô nguyên tử. <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Từ trường Trái Đất">Từ trường Trái Đất</a> có nguồn gốc từ <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_dynamo" title="Thuyết dynamo">cơ chế thủy từ</a> bởi dòng điện chạy qua lõi hành tinh.<a href="#cite_note-98">[96]</a> Có những tinh thể như <a href="/wiki/Th%E1%BA%A1ch_anh" title="Thạch anh">thạch anh</a>, hay thậm chí <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_(ch%E1%BA%A5t)" class="mw-redirect" title="Đường (chất)">đường</a>, khi tác dụng một ngoại lực lên chúng thì sẽ xuất hiện một hiệu điện thế giữa hai bề mặt.<a href="#cite_note-crystallography-99">[97]</a> Hiện tượng <a href="/wiki/%C3%81p_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Áp điện">áp điện</a> này do hai nhà khoa học <a href="/wiki/Pierre_Curie" title="Pierre Curie">Pierre</a> và <a href="/wiki/Jacques_Curie" title="Jacques Curie">Jacques Curie</a> phát hiện ra vào năm 1880. Hiệu ứng này có tính tương hỗ, tức là khi vật liệu áp điện chịu tác dụng của một điện trường ngoài thì hình dạng của nó sẽ chịu sự thay đổi nhỏ.<a href="#cite_note-crystallography-99">[97]</a> Một số loài, như <a href="/wiki/C%C3%A1_m%E1%BA%ADp" title="Cá mập">cá mập</a>, có khả năng phát hiện và đáp ứng lại sự thay đổi điện trường, hiện tượng tiếp điện (electroreception),<a href="#cite_note-Biodynamics-100">[98]</a> trong khi những loại khác có thể tự phát ra điện (electrogenic) dùng để săn mồi hoặc phòng vệ.<a href="#cite_note-Electroreception-3">[3]</a> <a href="/wiki/B%E1%BB%99_C%C3%A1_ch%C3%ACnh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Bộ Cá chình điện">Bộ Cá chình điện</a>, mà hay gặp là <a href="/wiki/C%C3%A1_ch%C3%ACnh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Cá chình điện">cá chình điện</a>, phát hiện hoặc phóng điện vào con mồi thông qua các tế bào cơ sửa đổi gọi là electrocytes.<a href="#cite_note-Electroreception-3">[3]</a><a href="#cite_note-morris-4">[4]</a> Hệ thống thần kinh của mọi động vật truyền thông tin giữa các màng tế bào bằng xung điện gọi là thế tác động (action potential), với chức năng trong hệ thần kinh là giao tiếp giữa các <a href="/wiki/N%C6%A1ron" class="mw-redirect" title="Nơron">nơron</a> và <a href="/wiki/C%C6%A1_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Cơ (sinh học)">cơ</a>.<a href="#cite_note-neural_science-101">[99]</a> Khi có điện giật sẽ làm kích thích hệ thống này làm cho cơ co lại.<a href="#cite_note-102">[100]</a> Thế tác động cũng xuất hiện ở một số loài thực vật trong hoạt động điều phối giữa các thực vật với nhau.<a href="#cite_note-neural_science-101">[99]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trong_văn_hóa">Trong văn hóa</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Trong văn hóa”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong văn hóa">sửa mã nguồn</a>]</div> Theo giai thoại, năm 1850, chính trị gia người Anh <a href="/w/index.php?title=William_Gladstone&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Gladstone (trang không tồn tại)">William Gladstone</a> hỏi nhà khoa học <a href="/wiki/Michael_Faraday" title="Michael Faraday">Michael Faraday</a> vì sao điện lại có giá trị. Faraday trả lời: "Một ngày nào đó, thưa ngài, ngài có thể đánh thuế nó."<a href="#cite_note-The_Conversation-103">[101]</a><a href="#cite_note-104">[102]</a><a href="#cite_note-105">[103]</a> Tuy nhiên, theo Snopes, "giai thoại này nên được coi là ngụy tạo bởi vì nó không được đề cập trong bất kỳ ghi chép nào (thư, báo hoặc tự truyện) của Faraday hoặc những người cùng thời với ông và chỉ xuất hiện rất lâu sau khi Faraday qua đời".<a href="#cite_note-106">[104]</a> Trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, điện chưa phải là một phần thiết yếu và có mặt trong đời sống thường ngày của đa số mọi người, ngay cả ở những nước công nghiệp <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" title="Thế giới phương Tây">phương Tây</a>. <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a_%C4%91%E1%BA%A1i_ch%C3%BAng" title="Văn hóa đại chúng">Văn hóa đại chúng</a> thời đó thường minh họa nó như là một hiện tượng bí ẩn, có thể cướp đi mạng sống, khôi phục lại sự sống hoặc làm biến đổi các định luật trong tự nhiên.<a href="#cite_note-Van_Riper-107">[105]</a>(tr69) Quan điểm này bắt đầu từ thí nghiệm năm 1771 của <a href="/wiki/Luigi_Galvani" title="Luigi Galvani">Luigi Galvani</a> với chân của những con ếch đã chết có thể động đậy được khi có dòng điện chạy qua nó. "Sự tái sinh" hoặc phụ hồi cái chết của một người đã được công bố trong các tài liệu y học ngay sau thí nghiệm của Galvani. Những kết quả này đã được <a href="/wiki/Mary_Shelley" title="Mary Shelley">Mary Shelley</a> đưa vào tiểu thuyết <a href="/wiki/Frankenstein" title="Frankenstein">Frankenstein</a> (1819), mặc dù bà không đặt tên cho các phương pháp tái sinh các quái vật trong tiểu thuyết này. Các quái vật tái sinh đã xuất hiện trong nhiều phim kinh dị và khoa học viễn tưởng sau này. Khi xã hội bắt đầu quen với việc điện trở thành phần cốt lõi trong cuộc <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_c%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Cách mạng công nghiệp lần thứ hai">cách mạng công nghiệp lần thứ hai</a>, những người sử dụng điện thường được nhìn nhận theo hướng tích cực hơn, chẳng hạn như các công nhân "làm chết những ngón tay ở đầu găng tay khi họ cắt và nối lại những sợi dây sống" trong bài thơ Sons of Martha của <a href="/wiki/Rudyard_Kipling" title="Rudyard Kipling">Rudyard Kipling</a> năm 1907. Các thiết bị và xe chạy điện nhanh chóng được miêu tả trong các tiểu thuyết như của <a href="/wiki/Jules_Verne" title="Jules Verne">Jules Verne</a> và trong sách về <a href="/wiki/Tom_Swift" title="Tom Swift">Tom Swift</a>. Các nhà khoa học và kỹ thuật nghiên cứu về điện thời đó như <a href="/wiki/Thomas_Edison" title="Thomas Edison">Thomas Edison</a>, <a href="/w/index.php?title=Charles_Steinmetz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Steinmetz (trang không tồn tại)">Charles Steinmetz</a> hay <a href="/wiki/Nikola_Tesla" title="Nikola Tesla">Nikola Tesla</a> được công chúng coi như là những pháp sư về năng lượng.<a href="#cite_note-Van_Riper-107">[105]</a>(tr71) Khi điện mất đi tính lạ thường và trở nên quá quen thuộc đối với con người trong nửa cuối thế kỷ 20, văn hóa đại chúng chỉ thật sự chú ý đến nó khi nó ngừng chạy, một sự kiện thường gây ra các thiệt hại lớn về kinh tế. Những người giữ cho dòng điện luôn chạy, chẳng hạn như nhân vật chính không tên trong ca khúc "Wichita Lineman" (1968) của <a href="/w/index.php?title=Jimmy_Webb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jimmy Webb (trang không tồn tại)">Jimmy Webb</a>, vẫn thường được xem là hình tượng anh hùng, tựa như pháp sư.<a href="#cite_note-Van_Riper-107">[105]</a>(tr71) <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_đại_lượng_vật_lý">Các đại lượng vật lý</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Các đại lượng vật lý”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các đại lượng vật lý">sửa mã nguồn</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">Điện tích</a> Q (<a href="/wiki/Coulomb_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Coulomb (đơn vị)">C</a>)</li> <li><a href="/wiki/C%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91%E1%BB%99_d%C3%B2ng_%C4%91i%E1%BB%87n" class="mw-redirect" title="Cường độ dòng điện">Cường độ dòng điện</a> I (<a href="/wiki/Ampe" title="Ampe">A</a>)</li> <li><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%C4%91i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Hiệu điện thế">Hiệu điện thế</a> U (<a href="/wiki/V%C3%B4n" title="Vôn">V</a>)</li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%E1%BB%9F" class="mw-redirect" title="Điện trở">Điện trở</a> R (<a href="/wiki/Ohm" title="Ohm">Ω</a>)</li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t" title="Công suất">Công suất</a>: <a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t_hi%E1%BB%87u_d%E1%BB%A5ng" title="Công suất hiệu dụng">P</a> (<a href="/wiki/Watt" title="Watt">W</a>), <a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t_ph%E1%BA%A3n_kh%C3%A1ng" title="Công suất phản kháng">Q</a> (<a href="/wiki/Var" class="mw-disambig" title="Var">var</a>), <a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t_bi%E1%BB%83u_ki%E1%BA%BFn" class="mw-redirect" title="Công suất biểu kiến">S</a> (<a href="/wiki/Volt-Ampere" title="Volt-Ampere">VA</a>)</li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng" class="mw-disambig" title="Công">Công</a> W: WP, WQ, WS</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích">Chú thích</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-43"><a href="#cite_ref-43">^</a> Có nhiều tường thuật khác nhau về việc hiện tượng này xảy ra trước, trong hoặc sau bài giảng. </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">^</a> Hầu hết điện trường đều biến đổi trong không gian. Có một ngoại lệ đó là điện trường xung quanh một mặt phẳng dẫn điện có diện tích rộng vô hạn, và điện trường nó tạo ra được coi là đều. </li> </ol></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFJones1991" class="citation cs2">Jones, D.A. (1991), “Electrical engineering: the backbone of society”, Proceedings of the IEE: Science, Measurement and Technology, 135.9 (1~2): 1–10.9, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1049%2Fip-a-3.1991.0001">10.1049/ip-a-3.1991.0001</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+IEE%3A+Science%2C+Measurement+and+Technology&rft.atitle=Electrical+engineering%3A+the+backbone+of+society&rft.volume=135.9&rft.issue=1~2&rft.pages=1-10.9&rft.date=1991&rft_id=info%3Adoi%2F10.1049%2Fip-a-3.1991.0001&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=D.A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMollerKramer1991" class="citation cs2">Moller, Peter; Kramer, Bernd (tháng 12 năm 1991), “Review: Electric Fish”, BioScience, American Institute of Biological Sciences, 41 (11): 794–6 [794], <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1311732">10.2307/1311732</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1311732">1311732</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BioScience&rft.atitle=Review%3A+Electric+Fish&rft.volume=41&rft.issue=11&rft.pages=794-6+794&rft.date=1991-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1311732&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1311732%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Moller&rft.aufirst=Peter&rft.au=Kramer%2C+Bernd&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Electroreception-3">^ <a href="#cite_ref-Electroreception_3-0">a</a> <a href="#cite_ref-Electroreception_3-1">b</a> <a href="#cite_ref-Electroreception_3-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBullock2005" class="citation cs2">Bullock, Theodore H. (2005), Electroreception, Springer, tr. 5–7, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-387-23192-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-387-23192-7"><bdi>0-387-23192-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electroreception&rft.pages=5-7&rft.pub=Springer&rft.date=2005&rft.isbn=0-387-23192-7&rft.aulast=Bullock&rft.aufirst=Theodore+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-morris-4">^ <a href="#cite_ref-morris_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-morris_4-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMorris2003" class="citation cs2">Morris, Simon C. (2003), Life's Solution: Inevitable Humans in a Lonely Universe, Cambridge University Press, tr. 182–185, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-82704-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-82704-3"><bdi>0-521-82704-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Life%27s+Solution%3A+Inevitable+Humans+in+a+Lonely+Universe&rft.pages=182-185&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-521-82704-3&rft.aulast=Morris&rft.aufirst=Simon+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-stewart-5">^ <a href="#cite_ref-stewart_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-stewart_5-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStewart2001" class="citation cs2">Stewart, Joseph (2001), Intermediate Electromagnetic Theory, World Scientific, tr. 50, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/981-02-4471-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/981-02-4471-1"><bdi>981-02-4471-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Intermediate+Electromagnetic+Theory&rft.pages=50&rft.pub=World+Scientific&rft.date=2001&rft.isbn=981-02-4471-1&rft.aulast=Stewart&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSimpson2003" class="citation cs2">Simpson, Brian (2003), Electrical Stimulation and the Relief of Pain, Elsevier Health Sciences, tr. 6–7, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-444-51258-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-444-51258-6"><bdi>0-444-51258-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electrical+Stimulation+and+the+Relief+of+Pain&rft.pages=6-7&rft.pub=Elsevier+Health+Sciences&rft.date=2003&rft.isbn=0-444-51258-6&rft.aulast=Simpson&rft.aufirst=Brian&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDiogenes_Laertius" class="citation cs2">Diogenes Laertius, R.D. Hicks (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0004.tlg001.perseus-eng1:1.1">“Lives of Eminent Philosophers, Book 1 Chapter 1 [24]”</a>, Perseus Digital Library, Tufts University, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220730093513/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0004.tlg001.perseus-eng1:1.1">lưu trữ</a> bản gốc ngày 30 tháng 7 năm 2022, truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2017, <q>Aristotle and Hippias affirm that, arguing from the magnet and from amber, he attributed a soul or life even to inanimate objects.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Perseus+Digital+Library&rft.atitle=Lives+of+Eminent+Philosophers%2C+Book+1+Chapter+1+%5B24%5D&rft.au=Diogenes+Laertius&rft_id=http%3A%2F%2Fdata.perseus.org%2Fcitations%2Furn%3Acts%3AgreekLit%3Atlg0004.tlg001.perseus-eng1%3A1.1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAristotle" class="citation cs2">Aristotle, Daniel C. Stevenson (biên tập), J.A. Smith biên dịch, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://classics.mit.edu/Aristotle/soul.1.i.html#244">“De Animus (On the Soul) Book 1 Part 2 (B4 verso)”</a>, The Internet Classics Archive, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170226025346/http://classics.mit.edu/Aristotle/soul.1.i.html#244">lưu trữ</a> bản gốc ngày 26 tháng 2 năm 2017, truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2017, <q>Thales, too, to judge from what is recorded about him, seems to have held soul to be a motive force, since he said that the magnet has a soul in it because it moves the iron.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Internet+Classics+Archive&rft.atitle=De+Animus+%28On+the+Soul%29+Book+1+Part+2+%28B4+verso%29&rft.au=Aristotle&rft_id=http%3A%2F%2Fclassics.mit.edu%2FAristotle%2Fsoul.1.i.html%23244&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrood2003" class="citation cs2">Frood, Arran (27 tháng 2 năm 2003), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170903033419/http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/2804257.stm">Riddle of 'Baghdad's batteries'</a>, BBC, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/sci/tech/2804257.stm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 9 năm 2017, truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2008</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Riddle+of+%27Baghdad%27s+batteries%27&rft.pub=BBC&rft.date=2003-02-27&rft.aulast=Frood&rft.aufirst=Arran&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2Fsci%2Ftech%2F2804257.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-10"><a href="#cite_ref-10">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBaigrie2006" class="citation cs2">Baigrie, Brian (2006), Electricity and Magnetism: A Historical Perspective, Greenwood Press, tr. 7–8, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-313-33358-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-313-33358-0"><bdi>0-313-33358-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+and+Magnetism%3A+A+Historical+Perspective&rft.pages=7-8&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2006&rft.isbn=0-313-33358-0&rft.aulast=Baigrie&rft.aufirst=Brian&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChalmers1937" class="citation cs2">Chalmers, Gordon (1937), “The Lodestone and the Understanding of Matter in Seventeenth Century England”, Philosophy of Science, 4 (1): 75–95, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F286445">10.1086/286445</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophy+of+Science&rft.atitle=The+Lodestone+and+the+Understanding+of+Matter+in+Seventeenth+Century+England&rft.volume=4&rft.issue=1&rft.pages=75-95&rft.date=1937&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F286445&rft.aulast=Chalmers&rft.aufirst=Gordon&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-guarnieri_7-1-12">^ <a href="#cite_ref-guarnieri_7-1_12-0">a</a> <a href="#cite_ref-guarnieri_7-1_12-1">b</a> <a href="#cite_ref-guarnieri_7-1_12-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGuarnieri2014" class="citation cs2">Guarnieri, M. (2014), “Electricity in the age of Enlightenment”, IEEE Industrial Electronics Magazine, 8 (3): 60–63, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1109%2FMIE.2014.2335431">10.1109/MIE.2014.2335431</a>, <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:34246664">34246664</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=IEEE+Industrial+Electronics+Magazine&rft.atitle=Electricity+in+the+age+of+Enlightenment&rft.volume=8&rft.issue=3&rft.pages=60-63&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1109%2FMIE.2014.2335431&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A34246664%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Guarnieri&rft.aufirst=M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSrodes2002" class="citation cs2">Srodes, James (2002), Franklin: The Essential Founding Father, Regnery Publishing, tr. 92–94, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-89526-163-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-89526-163-4"><bdi>0-89526-163-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Franklin%3A+The+Essential+Founding+Father&rft.pages=92-94&rft.pub=Regnery+Publishing&rft.date=2002&rft.isbn=0-89526-163-4&rft.aulast=Srodes&rft.aufirst=James&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> Tuy không chắc chắn liệu Franklin có thực hiện thí nghiệm này một mình hay không, nhưng đa số đều tán thành thí nghiệm này thuộc về ý tưởng của ông. </li> <li id="cite_note-14"><a href="#cite_ref-14">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUman1987" class="citation cs2">Uman, Martin (1987), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ira.usf.edu/CAM/exhibitions/1998_12_McCollum/supplemental_didactics/23.Uman1.pdf">All About Lightning</a> (PDF), Dover Publications, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-486-25237-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-486-25237-X"><bdi>0-486-25237-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=All+About+Lightning&rft.pub=Dover+Publications&rft.date=1987&rft.isbn=0-486-25237-X&rft.aulast=Uman&rft.aufirst=Martin&rft_id=http%3A%2F%2Fira.usf.edu%2FCAM%2Fexhibitions%2F1998_12_McCollum%2Fsupplemental_didactics%2F23.Uman1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-15"><a href="#cite_ref-15">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRiskin1998" class="citation cs2">Riskin, Jessica (1998), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stanford.edu/dept/HPS/poorrichard.pdf">Poor Richard's Leyden Jar: Electricity and economy in Franklinist France</a> (PDF), tr. 327, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140512220545/http://www.stanford.edu/dept/HPS/poorrichard.pdf">lưu trữ</a> (PDF) bản gốc ngày 12 tháng 5 năm 2014, truy cập ngày 11 tháng 5 năm 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Poor+Richard%27s+Leyden+Jar%3A+Electricity+and+economy+in+Franklinist+France&rft.pages=327&rft.date=1998&rft.aulast=Riskin&rft.aufirst=Jessica&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.stanford.edu%2Fdept%2FHPS%2Fpoorrichard.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-16"><a href="#cite_ref-16">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWilliamson1775" class="citation cs2">Williamson, Hugh (1775), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://royalsocietypublishing.org/doi/epdf/10.1098/rstl.1775.0011">“Experiments and observations on the Gymnotus electricus, or electric eel”</a>, Philosophical Transactions of the Royal Society, 65 (65): 94–101, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frstl.1775.0011">10.1098/rstl.1775.0011</a>, <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:186211272">186211272</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220730093501/https://royalsocietypublishing.org/doi/epdf/10.1098/rstl.1775.0011">lưu trữ</a> bản gốc ngày 30 tháng 7 năm 2022, truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2022</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Transactions+of+the+Royal+Society&rft.atitle=Experiments+and+observations+on+the+Gymnotus+electricus%2C+or+electric+eel&rft.volume=65&rft.issue=65&rft.pages=94-101&rft.date=1775&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frstl.1775.0011&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A186211272%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Williamson&rft.aufirst=Hugh&rft_id=https%3A%2F%2Froyalsocietypublishing.org%2Fdoi%2Fepdf%2F10.1098%2Frstl.1775.0011&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Edwards_2021-17"><a href="#cite_ref-Edwards_2021_17-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdwards2021" class="citation cs2">Edwards, Paul (10 tháng 11 năm 2021), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-03423498/document">A Correction to the Record of Early Electrophysiology Research on the 250th Anniversary of a Historic Expedition to Île de Ré</a>, HAL open-access archive</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Correction+to+the+Record+of+Early+Electrophysiology+Research+on+the+250th+Anniversary+of+a+Historic+Expedition+to+%C3%8Ele+de+R%C3%A9&rft.pub=HAL+open-access+archive&rft.date=2021-11-10&rft.aulast=Edwards&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Fhal.archives-ouvertes.fr%2Fhal-03423498%2Fdocument&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Hunter_1775-18"><a href="#cite_ref-Hunter_1775_18-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHunter1775" class="citation cs2">Hunter, John (1775), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/philtrans01229060">“An account of the Gymnotus electricus”</a>, Philosophical Transactions of the Royal Society of London (65): 395–407</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Transactions+of+the+Royal+Society+of+London&rft.atitle=An+account+of+the+Gymnotus+electricus&rft.issue=65&rft.pages=395-407&rft.date=1775&rft.aulast=Hunter&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fphiltrans01229060&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-guarnieri_7-2-19">^ <a href="#cite_ref-guarnieri_7-2_19-0">a</a> <a href="#cite_ref-guarnieri_7-2_19-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGuarnieri2014" class="citation cs2">Guarnieri, M. (2014), “The Big Jump from the Legs of a Frog”, IEEE Industrial Electronics Magazine, 8 (4): 59–61, 69, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1109%2FMIE.2014.2361237">10.1109/MIE.2014.2361237</a>, <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:39105914">39105914</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=IEEE+Industrial+Electronics+Magazine&rft.atitle=The+Big+Jump+from+the+Legs+of+a+Frog&rft.volume=8&rft.issue=4&rft.pages=59-61%2C+69&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1109%2FMIE.2014.2361237&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A39105914%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Guarnieri&rft.aufirst=M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-kirby-20">^ <a href="#cite_ref-kirby_20-0">a</a> <a href="#cite_ref-kirby_20-1">b</a> <a href="#cite_ref-kirby_20-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKirby1990" class="citation cs2">Kirby, Richard S. (1990), Engineering in History, Courier Dover Publications, tr. 331–333, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-486-26412-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-486-26412-2"><bdi>0-486-26412-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Engineering+in+History&rft.pages=331-333&rft.pub=Courier+Dover+Publications&rft.date=1990&rft.isbn=0-486-26412-2&rft.aulast=Kirby&rft.aufirst=Richard+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-berkson2-21">^ <a href="#cite_ref-berkson2_21-0">a</a> <a href="#cite_ref-berkson2_21-1">b</a> <a href="#cite_ref-berkson2_21-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBerkson1974" class="citation cs2">Berkson, William (1974), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/fieldsofforcedev0000berk/page/370">Fields of Force: The Development of a World View from Faraday to Einstein</a>, Routledge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7100-7626-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7100-7626-6"><bdi>0-7100-7626-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fields+of+Force%3A+The+Development+of+a+World+View+from+Faraday+to+Einstein&rft.pub=Routledge&rft.date=1974&rft.isbn=0-7100-7626-6&rft.aulast=Berkson&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffieldsofforcedev0000berk%2Fpage%2F370&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-22"><a href="#cite_ref-22">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNigel_MasonN.J._MasonPeter_HughesRandall_McMullan2001" class="citation book cs1">Nigel Mason; N.J. Mason; Peter Hughes; Randall McMullan (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=m02DqlNQxqAC&pg=PA130">Introduction to Environmental Physics</a>. <a href="/wiki/Taylor_%26_Francis" title="Taylor & Francis">Taylor & Francis</a>. tr. 130. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780748407651" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780748407651"><bdi>9780748407651</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Environmental+Physics&rft.pages=130&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.date=2001&rft.isbn=9780748407651&rft.au=Nigel+Mason&rft.au=N.J.+Mason&rft.au=Peter+Hughes&rft.au=Randall+McMullan&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dm02DqlNQxqAC%26pg%3DPA130&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-uniphysics2-23">^ <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-0">a</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-1">b</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-2">c</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-3">d</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-4">e</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-5">f</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-6">g</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-7">h</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-8">i</a> <a href="#cite_ref-uniphysics2_23-9">j</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSears1982" class="citation cs2">Sears, Francis; và đồng nghiệp (1982), University Physics, Sixth Edition, Addison Wesley, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-201-07199-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-201-07199-1"><bdi>0-201-07199-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics%2C+Sixth+Edition&rft.pub=Addison+Wesley&rft.date=1982&rft.isbn=0-201-07199-1&rft.aulast=Sears&rft.aufirst=Francis&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Hertz18872-24"><a href="#cite_ref-Hertz18872_24-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHertz1887" class="citation cs2">Hertz, Heinrich (1887), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zenodo.org/record/1423827">“Ueber den Einfluss des ultravioletten Lichtes auf die electrische Entladung”</a>, <a href="/wiki/Annalen_der_Physik" title="Annalen der Physik">Annalen der Physik</a>, 267 (8): S. 983–1000, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1887AnP...267..983H">1887AnP...267..983H</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fandp.18872670827">10.1002/andp.18872670827</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200611081356/https://zenodo.org/record/1423827">lưu trữ</a> bản gốc ngày 11 tháng 6 năm 2020, truy cập ngày 25 tháng 8 năm 2019</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annalen+der+Physik&rft.atitle=Ueber+den+Einfluss+des+ultravioletten+Lichtes+auf+die+electrische+Entladung&rft.volume=267&rft.issue=8&rft.pages=S.+983-1000&rft.date=1887&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fandp.18872670827&rft_id=info%3Abibcode%2F1887AnP...267..983H&rft.aulast=Hertz&rft.aufirst=Heinrich&rft_id=https%3A%2F%2Fzenodo.org%2Frecord%2F1423827&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-25"><a href="#cite_ref-25">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130203134047/http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/index.html">“The Nobel Prize in Physics 1921”</a>. Nobel Foundation. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/index.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2013. Truy cập ngày 16 tháng 3 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Physics+1921&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1921%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-26"><a href="#cite_ref-26">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180721043608/http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/solid+state">“Solid state”</a>, The Free Dictionary, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/solid+state">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 21 tháng 7 năm 2018</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Free+Dictionary&rft.atitle=Solid+state&rft_id=http%3A%2F%2Fencyclopedia2.thefreedictionary.com%2Fsolid%2Bstate&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-27"><a href="#cite_ref-27">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBlakemore1985" class="citation cs2">Blakemore, John Sydney (1985), Solid state physics, Cambridge University Press, tr. 1–3, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-31391-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-31391-0"><bdi>0-521-31391-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Solid+state+physics&rft.pages=1-3&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1985&rft.isbn=0-521-31391-0&rft.aulast=Blakemore&rft.aufirst=John+Sydney&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-28"><a href="#cite_ref-28">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJaegerBlalock2003" class="citation cs2">Jaeger, Richard C.; Blalock, Travis N. (2003), Microelectronic circuit design, McGraw-Hill Professional, tr. 46–47, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-07-250503-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-07-250503-6"><bdi>0-07-250503-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Microelectronic+circuit+design&rft.pages=46-47&rft.pub=McGraw-Hill+Professional&rft.date=2003&rft.isbn=0-07-250503-6&rft.aulast=Jaeger&rft.aufirst=Richard+C.&rft.au=Blalock%2C+Travis+N.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-29"><a href="#cite_ref-29">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.computerhistory.org/siliconengine/invention-of-the-point-contact-transistor/">“1947: Invention of the Point-Contact Transistor”</a>, Computer History Museum, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210930151529/https://www.computerhistory.org/siliconengine/invention-of-the-point-contact-transistor/">lưu trữ</a> bản gốc ngày 30 tháng 9 năm 2021, truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2019</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Computer+History+Museum&rft.atitle=1947%3A+Invention+of+the+Point-Contact+Transistor&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.computerhistory.org%2Fsiliconengine%2Finvention-of-the-point-contact-transistor%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-30"><a href="#cite_ref-30">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.computerhistory.org/siliconengine/conception-of-the-junction-transistor/">“1948: Conception of the Junction Transistor”</a>, The Silicon Engine, Computer History Museum, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200730232353/https://www.computerhistory.org/siliconengine/conception-of-the-junction-transistor/">lưu trữ</a> bản gốc ngày 30 tháng 7 năm 2020, truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2019</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Silicon+Engine&rft.atitle=1948%3A+Conception+of+the+Junction+Transistor&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.computerhistory.org%2Fsiliconengine%2Fconception-of-the-junction-transistor%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-31"><a href="#cite_ref-31">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCoulomb1785" class="citation cs2">Coulomb, Charles-Augustin de (1785), Histoire de l'Academie Royal des Sciences, Paris, <q>The repulsive force between two small spheres charged with the same type of electricity is inversely proportional to the square of the distance between the centres of the two spheres.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Histoire+de+l%27Academie+Royal+des+Sciences&rft.place=Paris&rft.date=1785&rft.aulast=Coulomb&rft.aufirst=Charles-Augustin+de&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Duffin-32">^ <a href="#cite_ref-Duffin_32-0">a</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-1">b</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-2">c</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-3">d</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-4">e</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-5">f</a> <a href="#cite_ref-Duffin_32-6">g</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDuffin1980" class="citation cs2">Duffin, W.J. (1980), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/electricitymagn00duff">Electricity and Magnetism, 3rd edition</a>, McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-07-084111-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-07-084111-X"><bdi>0-07-084111-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+and+Magnetism%2C+3rd+edition&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=1980&rft.isbn=0-07-084111-X&rft.aulast=Duffin&rft.aufirst=W.J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Felectricitymagn00duff&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-33"><a href="#cite_ref-33">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNational_Research_Council1998" class="citation cs2">National Research Council (1998), Physics Through the 1990s, National Academies Press, tr. 215–216, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-309-03576-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-309-03576-7"><bdi>0-309-03576-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+Through+the+1990s&rft.pages=215-216&rft.pub=National+Academies+Press&rft.date=1998&rft.isbn=0-309-03576-7&rft.au=National+Research+Council&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Umashankar-34">^ <a href="#cite_ref-Umashankar_34-0">a</a> <a href="#cite_ref-Umashankar_34-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUmashankar1989" class="citation cs2">Umashankar, Korada (1989), Introduction to Engineering Electromagnetic Fields, World Scientific, tr. 77–79, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9971-5-0921-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9971-5-0921-0"><bdi>9971-5-0921-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Engineering+Electromagnetic+Fields&rft.pages=77-79&rft.pub=World+Scientific&rft.date=1989&rft.isbn=9971-5-0921-0&rft.aulast=Umashankar&rft.aufirst=Korada&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hawking-35">^ <a href="#cite_ref-hawking_35-0">a</a> <a href="#cite_ref-hawking_35-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHawking1988" class="citation cs2">Hawking, Stephen (1988), A Brief History of Time, Bantam Press, tr. 77, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-553-17521-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-553-17521-1"><bdi>0-553-17521-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Brief+History+of+Time&rft.pages=77&rft.pub=Bantam+Press&rft.date=1988&rft.isbn=0-553-17521-1&rft.aulast=Hawking&rft.aufirst=Stephen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-36"><a href="#cite_ref-36">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTrefil2003" class="citation cs2">Trefil, James (2003), The Nature of Science: An A–Z Guide to the Laws and Principles Governing Our Universe, Houghton Mifflin Books, tr. 74, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-618-31938-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-618-31938-7"><bdi>0-618-31938-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nature+of+Science%3A+An+A%E2%80%93Z+Guide+to+the+Laws+and+Principles+Governing+Our+Universe&rft.pages=74&rft.pub=Houghton+Mifflin+Books&rft.date=2003&rft.isbn=0-618-31938-7&rft.aulast=Trefil&rft.aufirst=James&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShectman2003" class="citation cs2">Shectman, Jonathan (2003), Groundbreaking Scientific Experiments, Inventions, and Discoveries of the 18th Century, Greenwood Press, tr. 87–91, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-313-32015-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-313-32015-2"><bdi>0-313-32015-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Groundbreaking+Scientific+Experiments%2C+Inventions%2C+and+Discoveries+of+the+18th+Century&rft.pages=87-91&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-313-32015-2&rft.aulast=Shectman&rft.aufirst=Jonathan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-38"><a href="#cite_ref-38">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSewell1902" class="citation cs2">Sewell, Tyson (1902), The Elements of Electrical Engineering, Lockwood, tr. 18</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Elements+of+Electrical+Engineering&rft.pages=18&rft.pub=Lockwood&rft.date=1902&rft.aulast=Sewell&rft.aufirst=Tyson&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988">. Ký hiệu Q có nguồn gốc từ 'quantity of electricity' (lượng điện), và thuật ngữ 'điện' ngày nay được biểu diễn một cách thông dụng hơn là 'điện tích' (charge). </li> <li id="cite_note-39"><a href="#cite_ref-39">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFClose2007" class="citation cs2">Close, Frank (2007), The New Cosmic Onion: Quarks and the Nature of the Universe, CRC Press, tr. 51, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-58488-798-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-58488-798-2"><bdi>1-58488-798-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+New+Cosmic+Onion%3A+Quarks+and+the+Nature+of+the+Universe&rft.pages=51&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2007&rft.isbn=1-58488-798-2&rft.aulast=Close&rft.aufirst=Frank&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAl-Khalili" class="citation cs2">Al-Khalili, Jim, “Shock and Awe: The Story of Electricity”, BBC Horizon</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+Horizon&rft.atitle=Shock+and+Awe%3A+The+Story+of+Electricity&rft.aulast=Al-Khalili&rft.aufirst=Jim&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-41"><a href="#cite_ref-41">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWard1960" class="citation cs2">Ward, Robert (1960), Introduction to Electrical Engineering, Prentice-Hall, tr. 18</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Electrical+Engineering&rft.pages=18&rft.pub=Prentice-Hall&rft.date=1960&rft.aulast=Ward&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-42"><a href="#cite_ref-42">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSolymar1984" class="citation cs2">Solymar, L. (1984), Lectures on electromagnetic theory, Oxford University Press, tr. 140, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-856169-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-856169-5"><bdi>0-19-856169-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lectures+on+electromagnetic+theory&rft.pages=140&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1984&rft.isbn=0-19-856169-5&rft.aulast=Solymar&rft.aufirst=L.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-44"><a href="#cite_ref-44">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arcsuppressiontechnologies.com/arc-suppression-facts/lab-app-notes/">“Lab Note #105 EMI Reduction - Unsuppressed vs. Suppressed”</a>. Arc Suppression Technologies. tháng 4 năm 2011. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305123758/http://www.arcsuppressiontechnologies.com/arc-suppression-facts/lab-app-notes/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 5 tháng 3 năm 2016. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lab+Note+%23105+EMI+Reduction+-+Unsuppressed+vs.+Suppressed&rft.pub=Arc+Suppression+Technologies&rft.date=2011-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.arcsuppressiontechnologies.com%2Farc-suppression-facts%2Flab-app-notes%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bird4-45">^ <a href="#cite_ref-bird4_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-bird4_45-1">b</a> <a href="#cite_ref-bird4_45-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBird2007" class="citation cs2">Bird, John (2007), Electrical and Electronic Principles and Technology, 3rd edition, Newnes, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781417505432" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781417505432"><bdi>9781417505432</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electrical+and+Electronic+Principles+and+Technology%2C+3rd+edition&rft.pub=Newnes&rft.date=2007&rft.isbn=9781417505432&rft.aulast=Bird&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-elec_princ_p73-47">^ <a href="#cite_ref-elec_princ_p73_47-0">a</a> <a href="#cite_ref-elec_princ_p73_47-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMorely_&_Hughes" class="citation cs2">Morely & Hughes, Principles of Electricity, Fifth edition, tr. 73, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-582-42629-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-582-42629-4"><bdi>0-582-42629-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Electricity%2C+Fifth+edition&rft.pages=73&rft.isbn=0-582-42629-4&rft.au=Morely+%26+Hughes&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hv_eng2-48">^ <a href="#cite_ref-hv_eng2_48-0">a</a> <a href="#cite_ref-hv_eng2_48-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNaiduKamataru1982" class="citation cs2">Naidu, M.S.; Kamataru, V. (1982), High Voltage Engineering, Tata McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-07-451786-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-07-451786-4"><bdi>0-07-451786-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=High+Voltage+Engineering&rft.pub=Tata+McGraw-Hill&rft.date=1982&rft.isbn=0-07-451786-4&rft.aulast=Naidu&rft.aufirst=M.S.&rft.au=Kamataru%2C+V.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Nahin2002-49"><a href="#cite_ref-Nahin2002_49-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPaul_J._Nahin2002" class="citation cs2">Paul J. Nahin (9 tháng 10 năm 2002), Oliver Heaviside: The Life, Work, and Times of an Electrical Genius of the Victorian Age, JHU Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8018-6909-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8018-6909-9"><bdi>978-0-8018-6909-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Oliver+Heaviside%3A+The+Life%2C+Work%2C+and+Times+of+an+Electrical+Genius+of+the+Victorian+Age&rft.pub=JHU+Press&rft.date=2002-10-09&rft.isbn=978-0-8018-6909-9&rft.au=Paul+J.+Nahin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-50"><a href="#cite_ref-50">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSerway2006" class="citation cs2">Serway, Raymond A. (2006), Serway's College Physics, Thomson Brooks, tr. 500, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-534-99724-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-534-99724-4"><bdi>0-534-99724-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Serway%27s+College+Physics&rft.pages=500&rft.pub=Thomson+Brooks&rft.date=2006&rft.isbn=0-534-99724-4&rft.aulast=Serway&rft.aufirst=Raymond+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSaeliMacIsaac2007" class="citation cs2">Saeli, Sue; MacIsaac, Dan (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsed.buffalostate.edu/pubs/PHY690/Saeli2004GEModels/older/ElectricAnalogies1Nov.doc">“Using Gravitational Analogies To Introduce Elementary Electrical Field Theory Concepts”</a>, The Physics Teacher, 45 (2): 104, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007PhTea..45..104S">2007PhTea..45..104S</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1119%2F1.2432088">10.1119/1.2432088</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080216100859/http://physicsed.buffalostate.edu/pubs/PHY690/Saeli2004GEModels/older/ElectricAnalogies1Nov.doc">lưu trữ</a> bản gốc ngày 16 tháng 2 năm 2008, truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Physics+Teacher&rft.atitle=Using+Gravitational+Analogies+To+Introduce+Elementary+Electrical+Field+Theory+Concepts&rft.volume=45&rft.issue=2&rft.pages=104&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1119%2F1.2432088&rft_id=info%3Abibcode%2F2007PhTea..45..104S&rft.aulast=Saeli&rft.aufirst=Sue&rft.au=MacIsaac%2C+Dan&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsed.buffalostate.edu%2Fpubs%2FPHY690%2FSaeli2004GEModels%2Folder%2FElectricAnalogies1Nov.doc&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThompson2004" class="citation cs2">Thompson, Silvanus P. (2004), Michael Faraday: His Life and Work, Elibron Classics, tr. 79, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-4212-7387-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-4212-7387-X"><bdi>1-4212-7387-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Michael+Faraday%3A+His+Life+and+Work&rft.pages=79&rft.pub=Elibron+Classics&rft.date=2004&rft.isbn=1-4212-7387-X&rft.aulast=Thompson&rft.aufirst=Silvanus+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-elec_princ_92-93-53">^ <a href="#cite_ref-elec_princ_92-93_53-0">a</a> <a href="#cite_ref-elec_princ_92-93_53-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMorely_&_Hughes" class="citation cs2">Morely & Hughes, Principles of Electricity, Fifth edition, tr. 92–93</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Electricity%2C+Fifth+edition&rft.pages=92-93&rft.au=Morely+%26+Hughes&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-iet_faraday-54">^ <a href="#cite_ref-iet_faraday_54-0">a</a> <a href="#cite_ref-iet_faraday_54-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFInstitution_of_Engineering_and_Technology" class="citation cs2">Institution of Engineering and Technology, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070703063432/http://www.iee.org/TheIEE/Research/Archives/Histories%26Biographies/Faraday.cfm">Michael Faraday: Biography</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iee.org/TheIEE/Research/Archives/Histories&Biographies/Faraday.cfm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 7 năm 2007, truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Michael+Faraday%3A+Biography&rft.au=Institution+of+Engineering+and+Technology&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iee.org%2FTheIEE%2FResearch%2FArchives%2FHistories%26Biographies%2FFaraday.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-55"><a href="#cite_ref-55">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLees2017" class="citation book cs1">Lees, James (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=EV4wDwAAQBAJ&pg=PT98">Physics in 50 Milestone Moments: A Timeline of Scientific Landmarks</a> (bằng tiếng Anh). Quad Books. 1831: Michael Faraday creates the Faraday disc. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-85762-762-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-85762-762-9"><bdi>978-0-85762-762-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+in+50+Milestone+Moments%3A+A+Timeline+of+Scientific+Landmarks&rft.pages=1831%3A+Michael+Faraday+creates+the+Faraday+disc&rft.pub=Quad+Books&rft.date=2017&rft.isbn=978-0-85762-762-9&rft.aulast=Lees&rft.aufirst=James&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DEV4wDwAAQBAJ%26pg%3DPT98&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFUrone2023" class="citation book cs1">Urone, Paul Peter; và đồng nghiệp (2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://openstax.org/books/physics/pages/19-2-series-circuits">“19.2: Series Circuits”</a>. Physics. OpenStax. tr. 612. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-951693-21-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-951693-21-3"><bdi>978-1-951693-21-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=19.2%3A+Series+Circuits&rft.btitle=Physics&rft.pages=612&rft.pub=OpenStax&rft.date=2023&rft.isbn=978-1-951693-21-3&rft.aulast=Urone&rft.aufirst=Paul+Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fopenstax.org%2Fbooks%2Fphysics%2Fpages%2F19-2-series-circuits&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Alexander-57">^ <a href="#cite_ref-Alexander_57-0">a</a> <a href="#cite_ref-Alexander_57-1">b</a> <a href="#cite_ref-Alexander_57-2">c</a> <a href="#cite_ref-Alexander_57-3">d</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAlexanderSadiku2006" class="citation cs2">Alexander, Charles; Sadiku, Matthew (2006), Fundamentals of Electric Circuits , McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780073301150" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780073301150"><bdi>9780073301150</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fundamentals+of+Electric+Circuits&rft.edition=3%2C+revised&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=2006&rft.isbn=9780073301150&rft.aulast=Alexander&rft.aufirst=Charles&rft.au=Sadiku%2C+Matthew&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmith2001" class="citation cs2">Smith, Clare (2001), Environmental Physics, tr. 50, 57, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-20191-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-20191-8"><bdi>0-415-20191-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Environmental+Physics&rft.pages=50%2C+57&rft.date=2001&rft.isbn=0-415-20191-8&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=Clare&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-HH2015-59">^ <a href="#cite_ref-HH2015_59-0">a</a> <a href="#cite_ref-HH2015_59-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHorowitzHill2015" class="citation book cs1">Horowitz, Paul; Hill, Winfield (2015). The Art of Electronics (ấn bản thứ 3). Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-80926-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-80926-9"><bdi>978-0-521-80926-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Art+of+Electronics&rft.edition=3rd&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2015&rft.isbn=978-0-521-80926-9&rft.aulast=Horowitz&rft.aufirst=Paul&rft.au=Hill%2C+Winfield&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSingleton2001" class="citation book cs1">Singleton, John (30 tháng 8 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=9SLSBAAAQBAJ">Band Theory and Electronic Properties of Solids</a> (bằng tiếng Anh). Oxford University Press. tr. 49. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-105746-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-105746-5"><bdi>978-0-19-105746-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Band+Theory+and+Electronic+Properties+of+Solids&rft.pages=49&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2001-08-30&rft.isbn=978-0-19-105746-5&rft.aulast=Singleton&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D9SLSBAAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAgarwalLang2005" class="citation book cs1">Agarwal, Anant; Lang, Jeffrey (1 tháng 7 năm 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=lGgP7FDEv3AC">Foundations of Analog and Digital Electronic Circuits</a> (bằng tiếng Anh). Elsevier. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-08-050681-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-08-050681-4"><bdi>978-0-08-050681-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Foundations+of+Analog+and+Digital+Electronic+Circuits&rft.pub=Elsevier&rft.date=2005-07-01&rft.isbn=978-0-08-050681-4&rft.aulast=Agarwal&rft.aufirst=Anant&rft.au=Lang%2C+Jeffrey&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DlGgP7FDEv3AC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-62"><a href="#cite_ref-62">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCharles_LeGeyt_Fortescue1913" class="citation book cs1">Charles LeGeyt Fortescue (1913). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=XCaOycMZ6_0C">Wireless Telegraphy</a>. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" class="mw-redirect" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>. tr. 17.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Wireless+Telegraphy&rft.pages=17&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1913&rft.au=Charles+LeGeyt+Fortescue&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXCaOycMZ6_0C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-batteries2-63">^ <a href="#cite_ref-batteries2_63-0">a</a> <a href="#cite_ref-batteries2_63-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDellRand2001" class="citation cs2">Dell, Ronald; Rand, David (2001), “Understanding Batteries”, NASA Sti/Recon Technical Report N, Royal Society of Chemistry, 86: 2–4, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1985STIN...8619754M">1985STIN...8619754M</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-85404-605-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-85404-605-4"><bdi>0-85404-605-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=NASA+Sti%2FRecon+Technical+Report+N&rft.atitle=Understanding+Batteries&rft.volume=86&rft.pages=2-4&rft.date=2001&rft_id=info%3Abibcode%2F1985STIN...8619754M&rft.isbn=0-85404-605-4&rft.aulast=Dell&rft.aufirst=Ronald&rft.au=Rand%2C+David&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-64"><a href="#cite_ref-64">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcLaren1984" class="citation cs2">McLaren, Peter G. (1984), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/elementaryelectr0000mcla/page/182">Elementary Electric Power and Machines</a>, Ellis Horwood, tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/elementaryelectr0000mcla/page/182">182–83</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-85312-269-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-85312-269-5"><bdi>0-85312-269-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Elementary+Electric+Power+and+Machines&rft.pages=182-83&rft.pub=Ellis+Horwood&rft.date=1984&rft.isbn=0-85312-269-5&rft.aulast=McLaren&rft.aufirst=Peter+G.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Felementaryelectr0000mcla%2Fpage%2F182&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eia.gov/energyexplained/electricity/how-electricity-is-generated.php">“How electricity is generated”</a>. U.S. Energy Information Administration (EIA). 9 tháng 11 năm 2022. Truy cập ngày 19 tháng 2 năm 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=U.S.+Energy+Information+Administration+%28EIA%29&rft.atitle=How+electricity+is+generated&rft.date=2022-11-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eia.gov%2Fenergyexplained%2Felectricity%2Fhow-electricity-is-generated.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBryce2020" class="citation cs2">Bryce, Robert (2020), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.publicaffairsbooks.com/titles/robert-bryce/a-question-of-power/9781610397490/">A Question of Power: Electricity and the Wealth of Nations</a>, PublicAffairs, tr. 352, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1610397490" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1610397490"><bdi>978-1610397490</bdi></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211107190916/https://www.publicaffairsbooks.com/titles/robert-bryce/a-question-of-power/9781610397490/">lưu trữ</a> bản gốc ngày 7 tháng 11 năm 2021, truy cập ngày 7 tháng 11 năm 2021</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Question+of+Power%3A+Electricity+and+the+Wealth+of+Nations&rft.pages=352&rft.pub=PublicAffairs&rft.date=2020&rft.isbn=978-1610397490&rft.aulast=Bryce&rft.aufirst=Robert&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.publicaffairsbooks.com%2Ftitles%2Frobert-bryce%2Fa-question-of-power%2F9781610397490%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdison_Electric_Institute" class="citation cs2">Edison Electric Institute, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eia.doe.gov/cneaf/electricity/chg_stru_update/appa.html">History of the U.S. Electric Power Industry, 1882–1991</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101206094624/http://www.eia.doe.gov/cneaf/electricity/chg_stru_update/appa.html">lưu trữ</a> bản gốc ngày 6 tháng 12 năm 2010, truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+the+U.S.+Electric+Power+Industry%2C+1882%E2%80%931991&rft.au=Edison+Electric+Institute&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eia.doe.gov%2Fcneaf%2Felectricity%2Fchg_stru_update%2Fappa.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCarbon_Sequestration_Leadership_Forum" class="citation cs2">Carbon Sequestration Leadership Forum, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071205080916/http://www.cslforum.org/india.htm">An Energy Summary of India</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cslforum.org/india.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 12 năm 2007, truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Energy+Summary+of+India&rft.au=Carbon+Sequestration+Leadership+Forum&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cslforum.org%2Findia.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-69"><a href="#cite_ref-69">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFIndexMundi" class="citation cs2">IndexMundi, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.indexmundi.com/china/electricity_consumption.html">China Electricity – consumption</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190617183052/https://www.indexmundi.com/china/electricity_consumption.html">lưu trữ</a> bản gốc ngày 17 tháng 6 năm 2019, truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=China+Electricity+%E2%80%93+consumption&rft.au=IndexMundi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.indexmundi.com%2Fchina%2Felectricity_consumption.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNational_Research_Council1986" class="citation cs2"><a href="/wiki/United_States_National_Research_Council" class="mw-redirect" title="United States National Research Council">National Research Council</a> (1986), Electricity in Economic Growth, National Academies Press, tr. 16, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-309-03677-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-309-03677-1"><bdi>0-309-03677-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+in+Economic+Growth&rft.pages=16&rft.pub=National+Academies+Press&rft.date=1986&rft.isbn=0-309-03677-1&rft.au=National+Research+Council&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-71"><a href="#cite_ref-71">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNational_Research_Council1986" class="citation cs2"><a href="/wiki/United_States_National_Research_Council" class="mw-redirect" title="United States National Research Council">National Research Council</a> (1986), Electricity in Economic Growth, National Academies Press, tr. 89, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-309-03677-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-309-03677-1"><bdi>0-309-03677-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+in+Economic+Growth&rft.pages=89&rft.pub=National+Academies+Press&rft.date=1986&rft.isbn=0-309-03677-1&rft.au=National+Research+Council&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKutscherMilfordKreith2019" class="citation book cs1">Kutscher, C.F.; Milford, J.B.; Kreith, F. (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=wQhpDwAAQBAJ">Principles of Sustainable Energy Systems</a>. Mechanical and Aerospace Engineering Series (ấn bản thứ 3). CRC Press. tr. 5. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-429-93916-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-429-93916-7"><bdi>978-0-429-93916-7</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200606195825/https://books.google.com/books?id=wQhpDwAAQBAJ">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 6 tháng 6 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Sustainable+Energy+Systems&rft.series=Mechanical+and+Aerospace+Engineering+Series&rft.pages=5&rft.edition=3rd&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2019&rft.isbn=978-0-429-93916-7&rft.aulast=Kutscher&rft.aufirst=C.F.&rft.au=Milford%2C+J.B.&rft.au=Kreith%2C+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DwQhpDwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Patterson_p44-48-73">^ <a href="#cite_ref-Patterson_p44-48_73-0">a</a> <a href="#cite_ref-Patterson_p44-48_73-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPatterson1999" class="citation cs2">Patterson, Walter C. (1999), Transforming Electricity: The Coming Generation of Change, Earthscan, tr. 44–48, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-85383-341-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-85383-341-X"><bdi>1-85383-341-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Transforming+Electricity%3A+The+Coming+Generation+of+Change&rft.pages=44-48&rft.pub=Earthscan&rft.date=1999&rft.isbn=1-85383-341-X&rft.aulast=Patterson&rft.aufirst=Walter+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdison_Electric_Institute" class="citation cs2">Edison Electric Institute, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071113132557/http://www.eei.org/industry_issues/industry_overview_and_statistics/history">History of the Electric Power Industry</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eei.org/industry_issues/industry_overview_and_statistics/history">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 11 năm 2007, truy cập ngày 8 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+the+Electric+Power+Industry&rft.au=Edison+Electric+Institute&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eei.org%2Findustry_issues%2Findustry_overview_and_statistics%2Fhistory&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCastilloGayme2014" class="citation journal cs1">Castillo, Anya; Gayme, Dennice F. (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0196890414007018">“Grid-scale energy storage applications in renewable energy integration: A survey”</a>. Energy Conversion and Management (bằng tiếng Anh). 87: 885–894. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.enconman.2014.07.063">10.1016/j.enconman.2014.07.063</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0196-8904">0196-8904</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Energy+Conversion+and+Management&rft.atitle=Grid-scale+energy+storage+applications+in+renewable+energy+integration%3A+A+survey&rft.volume=87&rft.pages=885-894&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.enconman.2014.07.063&rft.issn=0196-8904&rft.aulast=Castillo&rft.aufirst=Anya&rft.au=Gayme%2C+Dennice+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS0196890414007018&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-76"><a href="#cite_ref-76">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://energy.mit.edu/wp-content/uploads/2022/05/The-Future-of-Energy-Storage.pdf">The Future of Energy Storage</a> (PDF). Massachusetts Institute of Technology. 2022. tr. xi–xvi. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-578-29263-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-578-29263-2"><bdi>978-0-578-29263-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Future+of+Energy+Storage&rft.pages=xi-xvi&rft.pub=Massachusetts+Institute+of+Technology&rft.date=2022&rft.isbn=978-0-578-29263-2&rft_id=https%3A%2F%2Fenergy.mit.edu%2Fwp-content%2Fuploads%2F2022%2F05%2FThe-Future-of-Energy-Storage.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWald1990" class="citation cs2">Wald, Matthew (21 tháng 3 năm 1990), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CE6DD1F3AF932A15750C0A966958260">“Growing Use of Electricity Raises Questions on Supply”</a>, New York Times, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080108022330/http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CE6DD1F3AF932A15750C0A966958260">lưu trữ</a> bản gốc ngày 8 tháng 1 năm 2008, truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+York+Times&rft.atitle=Growing+Use+of+Electricity+Raises+Questions+on+Supply&rft.date=1990-03-21&rft.aulast=Wald&rft.aufirst=Matthew&rft_id=https%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fgst%2Ffullpage.html%3Fres%3D9C0CE6DD1F3AF932A15750C0A966958260&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFd'Alroy_Jones" class="citation cs2">d'Alroy Jones, Peter, The Consumer Society: A History of American Capitalism, Penguin Books, tr. 211</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Consumer+Society%3A+A+History+of+American+Capitalism&rft.pages=211&rft.pub=Penguin+Books&rft.aulast=d%27Alroy+Jones&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-79"><a href="#cite_ref-79">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.en-powered.com/blog/the-bumpy-road-to-energy-deregulation">“The Bumpy Road to Energy Deregulation”</a>, EnPowered, 28 tháng 3 năm 2016, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170407145323/https://www.en-powered.com/blog/the-bumpy-road-to-energy-deregulation">lưu trữ</a> bản gốc ngày 7 tháng 4 năm 2017, truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2017</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Bumpy+Road+to+Energy+Deregulation&rft.pub=EnPowered&rft.date=2016-03-28&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.en-powered.com%2Fblog%2Fthe-bumpy-road-to-energy-deregulation&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFReVelle1992" class="citation cs2">ReVelle, Charles and Penelope (1992), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/globalenvironmen0000reve/page/298">The Global Environment: Securing a Sustainable Future</a>, Jones & Bartlett, tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/globalenvironmen0000reve/page/298">298</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-86720-321-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-86720-321-8"><bdi>0-86720-321-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Global+Environment%3A+Securing+a+Sustainable+Future&rft.pages=298&rft.pub=Jones+%26+Bartlett&rft.date=1992&rft.isbn=0-86720-321-8&rft.aulast=ReVelle&rft.aufirst=Charles+and+Penelope&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fglobalenvironmen0000reve%2Fpage%2F298&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDanish_Ministry_of_Environment_and_Energy" class="citation cs2">Danish Ministry of Environment and Energy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080308144244/http://glwww.mst.dk/udgiv/Publications/1997/87-7810-983-3/html/annexf.htm">“F.2 The Heat Supply Act”</a>, Denmark's Second National Communication on Climate Change, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://glwww.mst.dk/udgiv/Publications/1997/87-7810-983-3/html/annexf.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 8 tháng 3 năm 2008, truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Denmark%27s+Second+National+Communication+on+Climate+Change&rft.atitle=F.2+The+Heat+Supply+Act&rft.au=Danish+Ministry+of+Environment+and+Energy&rft_id=http%3A%2F%2Fglwww.mst.dk%2Fudgiv%2FPublications%2F1997%2F87-7810-983-3%2Fhtml%2Fannexf.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-82"><a href="#cite_ref-82">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrown2002" class="citation cs2">Brown, Charles E. (2002), Power resources, Springer, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3-540-42634-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/3-540-42634-5"><bdi>3-540-42634-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Power+resources&rft.pub=Springer&rft.date=2002&rft.isbn=3-540-42634-5&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Charles+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHojjatiBattles" class="citation cs2">Hojjati, B.; Battles, S., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080216100857/http://www.eia.doe.gov/emeu/efficiency/2005_USAEE.pdf">The Growth in Electricity Demand in U.S. Households, 1981–2001: Implications for Carbon Emissions</a> (PDF), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eia.doe.gov/emeu/efficiency/2005_USAEE.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2008, truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Growth+in+Electricity+Demand+in+U.S.+Households%2C+1981%E2%80%932001%3A+Implications+for+Carbon+Emissions&rft.aulast=Hojjati&rft.aufirst=B.&rft.au=Battles%2C+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eia.doe.gov%2Femeu%2Fefficiency%2F2005_USAEE.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-84"><a href="#cite_ref-84">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.economist.com/graphic-detail/2021/08/10/demand-for-air-conditioning-is-set-to-surge-by-2050">“Demand for air conditioning is set to surge by 2050”</a>. The Economist. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0013-0613">0013-0613</a>. Truy cập ngày 13 tháng 3 năm 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economist&rft.atitle=Demand+for+air+conditioning+is+set+to+surge+by+2050&rft.issn=0013-0613&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fgraphic-detail%2F2021%2F08%2F10%2Fdemand-for-air-conditioning-is-set-to-surge-by-2050&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPathakSladeShuklaSkea" class="citation book cs1">Pathak, M.; Slade, R.; Shukla, P.R.; Skea, J.; và đồng nghiệp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ipcc.ch/report/ar6/wg3/downloads/report/IPCC_AR6_WGIII_TechnicalSummary.pdf">“Technical Summary”</a> (PDF). Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. tr. 91. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2F9781009157926.002">10.1017/9781009157926.002</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-92-9169-160-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-92-9169-160-9"><bdi>978-92-9169-160-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Technical+Summary&rft.btitle=Climate+Change+2022%3A+Mitigation+of+Climate+Change.+Contribution+of+Working+Group+III+to+the+Sixth+Assessment+Report+of+the+Intergovernmental+Panel+on+Climate+Change&rft.pages=91&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2F9781009157926.002&rft.isbn=978-92-9169-160-9&rft.aulast=Pathak&rft.aufirst=M.&rft.au=Slade%2C+R.&rft.au=Shukla%2C+P.R.&rft.au=Skea%2C+J.&rft_id=https%3A%2F%2Fipcc.ch%2Freport%2Far6%2Fwg3%2Fdownloads%2Freport%2FIPCC_AR6_WGIII_TechnicalSummary.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWatsonCrawleyLomasBuswell2023" class="citation journal cs1">Watson, S.D.; Crawley, J.; Lomas, K.J.; Buswell, R.A. (2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2023.112917">“Predicting future GB heat pump electricity demand”</a>. Energy and Buildings. 286: 112917. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.enbuild.2023.112917">10.1016/j.enbuild.2023.112917</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0378-7788">0378-7788</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Energy+and+Buildings&rft.atitle=Predicting+future+GB+heat+pump+electricity+demand&rft.volume=286&rft.pages=112917&rft.date=2023&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.enbuild.2023.112917&rft.issn=0378-7788&rft.aulast=Watson&rft.aufirst=S.D.&rft.au=Crawley%2C+J.&rft.au=Lomas%2C+K.J.&rft.au=Buswell%2C+R.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%2Fj.enbuild.2023.112917&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alternative-energy-news.info/technology/transportation/public-transit/">“Public Transportation”</a>, Alternative Energy News, 10 tháng 3 năm 2010, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101204204748/http://www.alternative-energy-news.info/technology/transportation/public-transit/">lưu trữ</a> bản gốc ngày 4 tháng 12 năm 2010, truy cập ngày 2 tháng 12 năm 2010</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Alternative+Energy+News&rft.atitle=Public+Transportation&rft.date=2010-03-10&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.alternative-energy-news.info%2Ftechnology%2Ftransportation%2Fpublic-transit%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLiffen2010" class="citation journal cs1">Liffen, John (tháng 7 năm 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1179/175812110X12714133353911">“The Introduction of the Electric Telegraph in Britain, a Reappraisal of the Work of Cooke and Wheatstone”</a>. The International Journal for the History of Engineering & Technology (bằng tiếng Anh). 80 (2): 268–299. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1179%2F175812110X12714133353911">10.1179/175812110X12714133353911</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1758-1206">1758-1206</a>. <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:110320981">110320981</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+International+Journal+for+the+History+of+Engineering+%26+Technology&rft.atitle=The+Introduction+of+the+Electric+Telegraph+in+Britain%2C+a+Reappraisal+of+the+Work+of+Cooke+and+Wheatstone&rft.volume=80&rft.issue=2&rft.pages=268-299&rft.date=2010-07&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A110320981%23id-name%3DS2CID&rft.issn=1758-1206&rft_id=info%3Adoi%2F10.1179%2F175812110X12714133353911&rft.aulast=Liffen&rft.aufirst=John&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tandfonline.com%2Fdoi%2Ffull%2F10.1179%2F175812110X12714133353911&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHerrick2003" class="citation cs2">Herrick, Dennis F. (2003), Media Management in the Age of Giants: Business Dynamics of Journalism, Blackwell Publishing, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8138-1699-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8138-1699-8"><bdi>0-8138-1699-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Media+Management+in+the+Age+of+Giants%3A+Business+Dynamics+of+Journalism&rft.pub=Blackwell+Publishing&rft.date=2003&rft.isbn=0-8138-1699-8&rft.aulast=Herrick&rft.aufirst=Dennis+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDas2007" class="citation cs2">Das, Saswato R. (15 tháng 12 năm 2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.latimes.com/news/opinion/la-oe-das15dec15,0,4782957.story?coll=la-opinion-rightrail">“The tiny, mighty transistor”</a>, Los Angeles Times, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081011191958/http://www.latimes.com/news/opinion/la-oe-das15dec15,0,4782957.story?coll=la-opinion-rightrail">lưu trữ</a> bản gốc ngày 11 tháng 10 năm 2008, truy cập ngày 12 tháng 1 năm 2008</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Los+Angeles+Times&rft.atitle=The+tiny%2C+mighty+transistor&rft.date=2007-12-15&rft.aulast=Das&rft.aufirst=Saswato+R.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.latimes.com%2Fnews%2Fopinion%2Fla-oe-das15dec15%2C0%2C4782957.story%3Fcoll%3Dla-opinion-rightrail&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-tleis-91">^ <a href="#cite_ref-tleis_91-0">a</a> <a href="#cite_ref-tleis_91-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTleis2008" class="citation cs2">Tleis, Nasser (2008), Power System Modelling and Fault Analysis, Elsevier, tr. 552–554, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7506-8074-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7506-8074-5"><bdi>978-0-7506-8074-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Power+System+Modelling+and+Fault+Analysis&rft.pages=552-554&rft.pub=Elsevier&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-7506-8074-5&rft.aulast=Tleis&rft.aufirst=Nasser&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGrimnes2000" class="citation cs2">Grimnes, Sverre (2000), Bioimpedance and Bioelectricity Basic, Academic Press, tr. 301–309, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-12-303260-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-12-303260-1"><bdi>0-12-303260-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bioimpedance+and+Bioelectricity+Basic&rft.pages=301-309&rft.pub=Academic+Press&rft.date=2000&rft.isbn=0-12-303260-1&rft.aulast=Grimnes&rft.aufirst=Sverre&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLipschultzHilt2002" class="citation cs2">Lipschultz, J.H.; Hilt, M.L.J.H. (2002), Crime and Local Television News, Lawrence Erlbaum Associates, tr. 95, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8058-3620-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8058-3620-9"><bdi>0-8058-3620-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Crime+and+Local+Television+News&rft.pages=95&rft.pub=Lawrence+Erlbaum+Associates&rft.date=2002&rft.isbn=0-8058-3620-9&rft.aulast=Lipschultz&rft.aufirst=J.H.&rft.au=Hilt%2C+M.L.J.H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLindersKansalShupeOakley2021" class="citation cs2">Linders, Annulla; Kansal, Shobha Pai; Shupe, Kyle; Oakley, Samuel (2021), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0160597620932892">“The Promises and Perils of Technological Solutions to the Troubles with Capital Punishment”</a>, Humanity & Society (bằng tiếng Anh), 45 (3): 384–413, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177%2F0160597620932892">10.1177/0160597620932892</a>, <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0160-5976">0160-5976</a>, <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:225595301">225595301</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Humanity+%26+Society&rft.atitle=The+Promises+and+Perils+of+Technological+Solutions+to+the+Troubles+with+Capital+Punishment&rft.volume=45&rft.issue=3&rft.pages=384-413&rft.date=2021&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A225595301%23id-name%3DS2CID&rft.issn=0160-5976&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F0160597620932892&rft.aulast=Linders&rft.aufirst=Annulla&rft.au=Kansal%2C+Shobha+Pai&rft.au=Shupe%2C+Kyle&rft.au=Oakley%2C+Samuel&rft_id=http%3A%2F%2Fjournals.sagepub.com%2Fdoi%2F10.1177%2F0160597620932892&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTrung_HàoNam_Phương2012" class="citation web cs1">Trung Hào; Nam Phương (16 tháng 5 năm 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://vnexpress.net/nhung-nguoi-co-kha-nang-phat-dien-bi-an-2283703.html">“Những người có khả năng 'phát điện bí ẩn'”</a>. <a href="/wiki/VnExpress" title="VnExpress">VnExpress</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120519033345/http://vnexpress.net/gl/doi%2Dsong/cau%2Dchuyen%2Dcuoc%2Dsong/2012/05/nhung%2Dnguoi%2Dco%2Dkha%2Dnang%2Dphat%2Ddien%2Dbi%2Dan/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 19 tháng 5 năm 2012. Truy cập ngày 2 tháng 8 năm 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=VnExpress&rft.atitle=Nh%E1%BB%AFng+ng%C6%B0%E1%BB%9Di+c%C3%B3+kh%E1%BA%A3+n%C4%83ng+%27ph%C3%A1t+%C4%91i%E1%BB%87n+b%C3%AD+%E1%BA%A9n%27&rft.date=2012-05-16&rft.au=Trung+H%C3%A0o&rft.au=Nam+Ph%C6%B0%C6%A1ng&rft_id=https%3A%2F%2Fvnexpress.net%2Fnhung-nguoi-co-kha-nang-phat-dien-bi-an-2283703.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-96"><a href="#cite_ref-96">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201125073143/https://vtc.vn/nguoi-dan-ong-khong-dam-gan-vo-vi-co-the-phat-dien-ar120121.html">“Người đàn ông không dám gần vợ vì cơ thể... phát điện”</a>. <a href="/wiki/VTC_News" title="VTC News">VTC News</a>. 27 tháng 6 năm 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://vtc.vn/nguoi-dan-ong-khong-dam-gan-vo-vi-co-the-phat-dien-ar120121.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 11 năm 2020. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2015.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=VTC+News&rft.atitle=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di+%C4%91%C3%A0n+%C3%B4ng+kh%C3%B4ng+d%C3%A1m+g%E1%BA%A7n+v%E1%BB%A3+v%C3%AC+c%C6%A1+th%E1%BB%83...+ph%C3%A1t+%C4%91i%E1%BB%87n&rft.date=2013-06-27&rft_id=https%3A%2F%2Fvtc.vn%2Fnguoi-dan-ong-khong-dam-gan-vo-vi-co-the-phat-dien-ar120121.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFĐỗ_Kiên_Cường2015" class="citation web cs1">Đỗ Kiên Cường (23 tháng 5 năm 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://congan.com.vn/tin-chinh/tai-sao-nguoi-nam-cham-khong-so-dien-v_1164.html">“Tại sao 'người nam châm' không sợ điện 220V?”</a>. Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170907005104/https://congan.com.vn/tin-chinh/tai-sao-nguoi-nam-cham-khong-so-dien-v_1164.html">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 7 tháng 9 năm 2017. Truy cập ngày 2 tháng 8 năm 2024.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=B%C3%A1o+C%C3%B4ng+an+Th%C3%A0nh+ph%E1%BB%91+H%E1%BB%93+Ch%C3%AD+Minh&rft.atitle=T%E1%BA%A1i+sao+%27ng%C6%B0%E1%BB%9Di+nam+ch%C3%A2m%27+kh%C3%B4ng+s%E1%BB%A3+%C4%91i%E1%BB%87n+220V%3F&rft.date=2015-05-23&rft.au=%C4%90%E1%BB%97+Ki%C3%AAn+C%C6%B0%E1%BB%9Dng&rft_id=https%3A%2F%2Fcongan.com.vn%2Ftin-chinh%2Ftai-sao-nguoi-nam-cham-khong-so-dien-v_1164.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEncrenaz2004" class="citation cs2">Encrenaz, Thérèse (2004), The Solar System, Springer, tr. 217, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3-540-00241-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/3-540-00241-3"><bdi>3-540-00241-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Solar+System&rft.pages=217&rft.pub=Springer&rft.date=2004&rft.isbn=3-540-00241-3&rft.aulast=Encrenaz&rft.aufirst=Th%C3%A9r%C3%A8se&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-crystallography-99">^ <a href="#cite_ref-crystallography_99-0">a</a> <a href="#cite_ref-crystallography_99-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLima-de-FariaBuerger1990" class="citation cs2">Lima-de-Faria, José; Buerger, Martin J. (1990), Historical Atlas of Crystallography, Springer, tr. 67, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7923-0649-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7923-0649-X"><bdi>0-7923-0649-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historical+Atlas+of+Crystallography&rft.pages=67&rft.pub=Springer&rft.date=1990&rft.isbn=0-7923-0649-X&rft.aulast=Lima-de-Faria&rft.aufirst=Jos%C3%A9&rft.au=Buerger%2C+Martin+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Biodynamics-100"><a href="#cite_ref-Biodynamics_100-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFIvancevic2005" class="citation cs2">Ivancevic, Vladimir & Tijana (2005), Natural Biodynamics, World Scientific, tr. 602, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/981-256-534-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/981-256-534-5"><bdi>981-256-534-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Natural+Biodynamics&rft.pages=602&rft.pub=World+Scientific&rft.date=2005&rft.isbn=981-256-534-5&rft.aulast=Ivancevic&rft.aufirst=Vladimir+%26+Tijana&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-neural_science-101">^ <a href="#cite_ref-neural_science_101-0">a</a> <a href="#cite_ref-neural_science_101-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKandelSchwartzJessell2000" class="citation cs2">Kandel, E.; Schwartz, J.; Jessell, T. (2000), Principles of Neural Science, McGraw-Hill Professional, tr. 27–28, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8385-7701-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8385-7701-6"><bdi>0-8385-7701-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Neural+Science&rft.pages=27-28&rft.pub=McGraw-Hill+Professional&rft.date=2000&rft.isbn=0-8385-7701-6&rft.aulast=Kandel&rft.aufirst=E.&rft.au=Schwartz%2C+J.&rft.au=Jessell%2C+T.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavidovits2007" class="citation cs2">Davidovits, Paul (2007), Physics in Biology and Medicine, Academic Press, tr. 204–205, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-12-369411-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-12-369411-9"><bdi>978-0-12-369411-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+in+Biology+and+Medicine&rft.pages=204-205&rft.pub=Academic+Press&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-12-369411-9&rft.aulast=Davidovits&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-The_Conversation-103"><a href="#cite_ref-The_Conversation_103-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJackson2013" class="citation cs2">Jackson, Mark (4 tháng 11 năm 2013), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://theconversation.com/theoretical-physics-like-sex-but-with-no-need-to-experiment-19409">“Theoretical physics – like sex, but with no need to experiment”</a>, The Conversation, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140404034009/http://theconversation.com/theoretical-physics-like-sex-but-with-no-need-to-experiment-19409">lưu trữ</a> bản gốc ngày 4 tháng 4 năm 2014, truy cập ngày 26 tháng 3 năm 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Conversation&rft.atitle=Theoretical+physics+%E2%80%93+like+sex%2C+but+with+no+need+to+experiment&rft.date=2013-11-04&rft.aulast=Jackson&rft.aufirst=Mark&rft_id=http%3A%2F%2Ftheconversation.com%2Ftheoretical-physics-like-sex-but-with-no-need-to-experiment-19409&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-104"><a href="#cite_ref-104">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPolymenis2010" class="citation journal cs1">Polymenis, Michael (tháng 12 năm 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/468634d">“Faraday on the fiscal benefits of science”</a>. Nature (bằng tiếng Anh). 468 (7324): 634. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F468634d">10.1038/468634d</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-4687">1476-4687</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21124439">21124439</a>. <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:4420175">4420175</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Faraday+on+the+fiscal+benefits+of+science&rft.volume=468&rft.issue=7324&rft.pages=634&rft.date=2010-12&rft.issn=1476-4687&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A4420175%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F21124439&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F468634d&rft.aulast=Polymenis&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2F468634d&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHeuer2011" class="citation journal cs1">Heuer, Rolf (14 tháng 2 năm 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170613172112/https://cds.cern.ch/journal/CERNBulletin/2011/07/News%20Articles/1327614">“One Day, Sir, You May Tax It”</a>. CERN Bulletin (7–08/2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cds.cern.ch/journal/CERNBulletin/2011/07/News%20Articles/1327614">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 6 năm 2017. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CERN+Bulletin&rft.atitle=One+Day%2C+Sir%2C+You+May+Tax+It&rft.issue=7%E2%80%9308%2F2011&rft.date=2011-02-14&rft.aulast=Heuer&rft.aufirst=Rolf&rft_id=https%3A%2F%2Fcds.cern.ch%2Fjournal%2FCERNBulletin%2F2011%2F07%2FNews%2520Articles%2F1327614&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMikkelson2000" class="citation web cs1">Mikkelson, David (25 tháng 11 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.snopes.com/fact-check/long-ago-and-faraday/">“Michael Faraday 'Tax' Quote”</a>. Snopes (bằng tiếng Anh). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211105044833/https://www.snopes.com/fact-check/long-ago-and-faraday/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 5 tháng 11 năm 2021. Truy cập ngày 27 tháng 7 năm 2023.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Snopes&rft.atitle=Michael+Faraday+%27Tax%27+Quote&rft.date=2000-11-25&rft.aulast=Mikkelson&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.snopes.com%2Ffact-check%2Flong-ago-and-faraday%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Van_Riper-107">^ <a href="#cite_ref-Van_Riper_107-0">a</a> <a href="#cite_ref-Van_Riper_107-1">b</a> <a href="#cite_ref-Van_Riper_107-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVan_Riper2002" class="citation cs2">Van Riper, A. Bowdoin (2002), Science in popular culture: a reference guide, Westport: Greenwood Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-313-31822-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-313-31822-0"><bdi>0-313-31822-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+in+popular+culture%3A+a+reference+guide&rft.place=Westport&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2002&rft.isbn=0-313-31822-0&rft.aulast=Van+Riper&rft.aufirst=A.+Bowdoin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo">Tham khảo</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo">sửa mã nguồn</a>]</div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBird2010" class="citation cs2">Bird, John (2010), Electrical and Electronic Principles and Technology (ấn bản thứ 4), Newnes, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0080890562" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0080890562"><bdi>978-0080890562</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electrical+and+Electronic+Principles+and+Technology&rft.edition=4th&rft.pub=Newnes&rft.date=2010&rft.isbn=978-0080890562&rft.aulast=Bird&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDuffin1980" class="citation cs2">Duffin, W.J. (1980), Electricity and Magnetism (ấn bản thứ 3), McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-07-084111-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-07-084111-X"><bdi>0-07-084111-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electricity+and+Magnetism&rft.edition=3rd&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=1980&rft.isbn=0-07-084111-X&rft.aulast=Duffin&rft.aufirst=W.J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdminister1995" class="citation cs2">Edminister, Joseph (1995), Electric Circuits (ấn bản thứ 3), McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0070189997" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0070189997"><bdi>978-0070189997</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electric+Circuits&rft.edition=3rd&rft.pub=McGraw-Hill&rft.date=1995&rft.isbn=978-0070189997&rft.aulast=Edminister&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHammond1981" class="citation cs2">Hammond, Percy (1981), “Electromagnetism for Engineers”, Nature, Pergamon, 168 (4262): 4, <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1951Natur.168....4G">1951Natur.168....4G</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F168004b0">10.1038/168004b0</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-08-022104-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-08-022104-1"><bdi>0-08-022104-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Electromagnetism+for+Engineers&rft.volume=168&rft.issue=4262&rft.pages=4&rft.date=1981&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F168004b0&rft_id=info%3Abibcode%2F1951Natur.168....4G&rft.isbn=0-08-022104-1&rft.aulast=Hammond&rft.aufirst=Percy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMorelyHughes1994" class="citation cs2">Morely, A.; Hughes, E. (1994), Principles of Electricity (ấn bản thứ 5), Longman, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-582-22874-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-582-22874-3"><bdi>0-582-22874-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Principles+of+Electricity&rft.edition=5th&rft.pub=Longman&rft.date=1994&rft.isbn=0-582-22874-3&rft.aulast=Morely&rft.aufirst=A.&rft.au=Hughes%2C+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNaiduKamataru1982" class="citation cs2">Naidu, M.S.; Kamataru, V. (1982), High Voltage Engineering, Tata McGraw-Hill, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-07-451786-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-07-451786-4"><bdi>0-07-451786-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=High+Voltage+Engineering&rft.pub=Tata+McGraw-Hill&rft.date=1982&rft.isbn=0-07-451786-4&rft.aulast=Naidu&rft.aufirst=M.S.&rft.au=Kamataru%2C+V.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNilssonRiedel2007" class="citation cs2">Nilsson, James; Riedel, Susan (2007), Electric Circuits, Prentice Hall, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-13-198925-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-13-198925-2"><bdi>978-0-13-198925-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Electric+Circuits&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-13-198925-2&rft.aulast=Nilsson&rft.aufirst=James&rft.au=Riedel%2C+Susan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPatterson1999" class="citation cs2">Patterson, Walter C. (1999), Transforming Electricity: The Coming Generation of Change, Earthscan, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-85383-341-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-85383-341-X"><bdi>1-85383-341-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Transforming+Electricity%3A+The+Coming+Generation+of+Change&rft.pub=Earthscan&rft.date=1999&rft.isbn=1-85383-341-X&rft.aulast=Patterson&rft.aufirst=Walter+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSears1982" class="citation cs2">Sears, Francis W. (1982), University Physics (ấn bản thứ 6), Addison Wesley, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-201-07199-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-201-07199-1"><bdi>0-201-07199-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=University+Physics&rft.edition=6th&rft.pub=Addison+Wesley&rft.date=1982&rft.isbn=0-201-07199-1&rft.aulast=Sears&rft.aufirst=Francis+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90i%E1%BB%87n" class="Z3988"></li> <li>Benjamin, P. (1898). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=VLsKAAAAIAAJ">A history of electricity (The intellectual rise in electricity) from antiquity to the days of Benjamin Franklin</a>. New York: J. Wiley & Sons.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài">Liên kết ngoài</h2>[<a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71922045">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:175px;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}</style><ul role="navigation" aria-label="Cổng thông tin" class="noprint portalbox portalborder portalright"><li class="portalbox-entry"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/25px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png" decoding="async" width="25" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/37px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg/49px-Stylised_atom_with_three_Bohr_model_orbits_and_stylised_nucleus.svg.png 2x" data-file-width="530" data-file-height="600" /></a><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Cổng thông tin:Vật lý học">Cổng thông tin Vật lý học</a></li><li class="portalbox-entry"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="32" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/48px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/64px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Cổng thông tin:Tự nhiên">Cổng thông tin Tự nhiên</a></li></ul> <a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> Tư liệu liên quan tới <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Electricity" class="extiw" title="commons:Category:Electricity">Electricity</a> tại <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=n-MDAAAAMBAJ&pg=PA772&dq=Popular+Mechanics+1931+curtiss#v=onepage&q&f=true">"One-Hundred Years of Electricity", May 1931, Popular Mechanics</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hometips.com/hyhw/electrical/electric.html">Illustrated view of how an American home's electrical system works</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://users.pandora.be/worldstandards/electricity.htm">Electricity around the world</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://amasci.com/miscon/elect.html">Electricity Misconceptions</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.micro.magnet.fsu.edu/electromag/java/diode/index.html">Electricity and Magnetism</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151201064159/http://www.micro.magnet.fsu.edu/electromag/java/diode/index.html">Lưu trữ</a> 2015-12-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://steverose.com/Articles/UnderstandingBasicElectri.html">Understanding Electricity and Electronics in about 10 Minutes</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://water.worldbank.org/water/publications/water-electricity-and-poor-who-benefits-utility-subsidies/">World Bank report on Water, Electricity and Utility subsidies</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Thảo luận Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các ngành của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">vật lý học</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center">Phạm vi</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">Vật lý thực nghiệm</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">Vật lý lý thuyết</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">Năng lượng</a>, <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">Chuyển động</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Lagrange" title="Cơ học Lagrange">Cơ học Lagrange</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Hamilton" title="Cơ học Hamilton">Cơ học Hamilton</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">Cơ học môi trường liên tục</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Cơ học thiên thể">Cơ học thiên thể</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">Cơ học thống kê</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">Nhiệt động lực học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Cơ học chất lưu">Cơ học chất lưu</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/S%C3%B3ng" title="Sóng">Sóng</a> và <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Trường (vật lý)">Trường</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">Trường hấp dẫn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Trường điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">Thuyết tương đối</a> <ul><li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">Thuyết tương đối hẹp</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Khoa học vật lý và <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_m%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" title="Vật lý máy gia tốc">Vật lý máy gia tốc</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Vật lý Mặt Trời">Vật lý Mặt Trời</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý thiên văn hạt nhân">Vật lý thiên văn hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%B4ng_gian" title="Vật lý không gian">Vật lý không gian</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_sao" class="mw-redirect" title="Vật lý sao">Vật lý sao</a></li></ul></li> <li>Vật lý <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Nguyên tử">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, và <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">Vật lý tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_s%E1%BB%91" title="Vật lý kỹ thuật số">Vật lý kỹ thuật số</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Vật lý vật liệu</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_to%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Vật lý toán">Vật lý toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a> <ul><li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_phi_tuy%E1%BA%BFn" title="Quang học phi tuyến">Quang học phi tuyến</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">Quang học lượng tử</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý hạt thiên văn">Vật lý hạt thiên văn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phenomenology_(particle_physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phenomenology (particle physics) (trang không tồn tại)">Phenomenology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Plasma</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_polymer" title="Vật lý polymer">Vật lý polymer</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Vật lý thống kê">Vật lý thống kê</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Vật lý / <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> / <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">Địa chất học</a> / <a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc" title="Kinh tế học">Kinh tế học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ học sinh học (trang không tồn tại)">Cơ học sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_y_khoa" title="Vật lý y khoa">Vật lý y khoa</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Vật lý thần kinh">Vật lý thần kinh</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_n%C3%B4ng_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý nông học (trang không tồn tại)">Vật lý nông học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý đất (trang không tồn tại)">Vật lý đất</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n" title="Vật lý khí quyển">Vật lý khí quyển</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%C3%A1m_m%C3%A2y" title="Vật lý đám mây">Vật lý đám mây</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kinh_t%E1%BA%BF" title="Vật lý kinh tế">Vật lý kinh tế</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Vật lý xã hội">Vật lý xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">Địa vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Tâm vật lý học">Tâm vật lý học</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Điện&oldid=71804994">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Điện&oldid=71804994</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90i%E1%BB%87n_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Điện học">Điện học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_v%C3%A0_t%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_trong_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Thể loại:Điện trường và từ trường trong vật chất">Điện trường và từ trường trong vật chất</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:CS1:_gi%C3%A1_tr%E1%BB%8B_quy%E1%BB%83n_d%C3%A0i" title="Thể loại:CS1: giá trị quyển dài">CS1: giá trị quyển dài</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_c%C3%B3_h%C3%ACnh_%E1%BA%A3nh_m%E1%BA%B7c_%C4%91%E1%BB%8Bnh" title="Thể loại:Bản mẫu cổng thông tin có hình ảnh mặc định">Bản mẫu cổng thông tin có hình ảnh mặc định</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i" title="Thể loại:Bài cơ bản dài">Bài cơ bản dài</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 25 tháng 9 năm 2024, 00:24.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90i%E1%BB%87n&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-flmxm","wgBackendResponseTime":179,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.372","walltime":"1.561","ppvisitednodes":{"value":7422,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":298726,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1399,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":375572,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1210.987 1 -total"," 63.01% 763.012 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 46.80% 566.682 90 Bản_mẫu:Citation"," 7.26% 87.891 1 Bản_mẫu:Vật_lý"," 6.85% 82.998 1 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 4.39% 53.195 10 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 4.17% 50.521 8 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 3.42% 41.446 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 3.06% 37.029 1 Bản_mẫu:Top_icon"," 3.03% 36.708 1 Bản_mẫu:Về"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.753","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4475857,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-ww5bp","timestamp":"20241128033752","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0110i\u1ec7n","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/%C4%90i%E1%BB%87n","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12725","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12725","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-02-21T07:51:50Z","dateModified":"2024-09-25T00:24:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/20\/London_MMB_%C2%BB1E6_Lightning.jpg","headline":"C\u00e1c hi\u1ec7n t\u01b0\u1ee3ng v\u1eadt l\u00fd \u0111i k\u00e8m v\u1edbi s\u1ef1 c\u00f3 m\u1eb7t v\u00e0 d\u1ecbch chuy\u1ec3n c\u1ee7a d\u00f2ng \u0111i\u1ec7n t\u00edch"}</script> </body> </html>