CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Opera – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"05bf9f13-edbf-4fe2-8acc-79d2df7b64d5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Opera","wgTitle":"Opera","wgCurRevisionId":75102590,"wgRevisionId":75102590,"wgArticleId":335903,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Opera"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Opera","wgRelevantArticleId":335903,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId" :75102590,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1344","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready", "ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/1200px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="810"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/800px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="540"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/640px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="432"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Opera – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Opera"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Opera&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Opera"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Opera rootpage-Opera skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Opera" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Opera" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Opera" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Opera" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia_opery" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_opery"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia opery</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_opery-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia opery</span> </button> <ul id="toc-Historia_opery-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Opera_w_baroku" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opera_w_baroku"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Opera w baroku</span> </div> </a> <ul id="toc-Opera_w_baroku-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Najważniejsze_ośrodki_rozwoju_opery" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Najważniejsze_ośrodki_rozwoju_opery"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Najważniejsze ośrodki rozwoju opery</span> </div> </a> <ul id="toc-Najważniejsze_ośrodki_rozwoju_opery-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rzym" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Rzym"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.1</span> <span>Rzym</span> </div> </a> <ul id="toc-Rzym-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wenecja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Wenecja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.2</span> <span>Wenecja</span> </div> </a> <ul id="toc-Wenecja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Neapol" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Neapol"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.3</span> <span>Neapol</span> </div> </a> <ul id="toc-Neapol-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Francja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Francja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.4</span> <span>Francja</span> </div> </a> <ul id="toc-Francja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hiszpania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiszpania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.5</span> <span>Hiszpania</span> </div> </a> <ul id="toc-Hiszpania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Anglia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Anglia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1.6</span> <span>Anglia</span> </div> </a> <ul id="toc-Anglia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Opera_w_klasycyzmie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opera_w_klasycyzmie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Opera w klasycyzmie</span> </div> </a> <ul id="toc-Opera_w_klasycyzmie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Reformy_Glucka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Reformy_Glucka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Reformy Glucka</span> </div> </a> <ul id="toc-Reformy_Glucka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opera_w_twórczości_Mozarta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Opera_w_twórczości_Mozarta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Opera w twórczości Mozarta</span> </div> </a> <ul id="toc-Opera_w_twórczości_Mozarta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Opera_w_romantyzmie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opera_w_romantyzmie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Opera w romantyzmie</span> </div> </a> <ul id="toc-Opera_w_romantyzmie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Forma_operowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Forma_operowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>Forma operowa</span> </div> </a> <ul id="toc-Forma_operowa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Francja_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Francja_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1.1</span> <span>Francja</span> </div> </a> <ul id="toc-Francja_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Włochy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Włochy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1.2</span> <span>Włochy</span> </div> </a> <ul id="toc-Włochy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Niemcy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-4"> <a class="vector-toc-link" href="#Niemcy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1.3</span> <span>Niemcy</span> </div> </a> <ul id="toc-Niemcy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Dalsze_losy_opery" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dalsze_losy_opery"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Dalsze losy opery</span> </div> </a> <ul id="toc-Dalsze_losy_opery-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opera_w_Polsce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opera_w_Polsce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Opera w Polsce</span> </div> </a> <ul id="toc-Opera_w_Polsce-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Opera</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 138 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-138" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">138 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Opera" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Oper" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Gl%C4%ABwpleg" title="Glīwpleg – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Glīwpleg" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%A7" title="أوبرا – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أوبرا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Opera" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ópera" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ópera" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Opera" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اوپرا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اوپرا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A7%80%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%9F%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="গীতিনাট্য – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গীতিনাট্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Opera" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Опера" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Опера" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B0" title="Опэра – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Опэра" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Opera" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Опера" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Oper" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Opera" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/C%27hoarigan" title="C'hoarigan – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="C'hoarigan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%83%D1%80%D0%B8" title="Дуури – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Дуури" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/%C3%92pera" title="Òpera – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Òpera" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Опера" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Opera" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Opera" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Opera" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Oper" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ooper" title="Ooper – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Ooper" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%8C%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B1" title="Όπερα – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Όπερα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Opera" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Ópera" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Opero" title="Opero – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Opero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Opera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اپرا – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اپرا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Opera" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Op%C3%A9ra" title="Opéra – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Opéra" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Opera" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ceoldr%C3%A1ma" title="Ceoldráma – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ceoldráma" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Kiaulldramey" title="Kiaulldramey – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Kiaulldramey" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Opra" title="Opra – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Opra" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ópera" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%8C%E5%8A%87" title="歌劇 – gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="歌劇" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%98%A4%ED%8E%98%EB%9D%BC" title="오페라 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="오페라" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Opera" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1" title="Օպերա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օպերա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%93%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE_(%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A4%95)" title="ओपेरा (गीतिनाटक) – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ओपेरा (गीतिनाटक)" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Opera" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Opero" title="Opero – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Opero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – ilokano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Opera" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Opera" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Opera_(musica)" title="Opera (musica) – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Opera (musica)" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%C3%A6" title="Оперæ – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Оперæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Ópera" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Opera" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A4%D7%A8%D7%94" title="אופרה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="אופרה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Opera" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Opera" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%92%E0%B2%AA%E0%B3%87%E0%B2%B0" title="ಒಪೇರ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಒಪೇರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90" title="ოპერა – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ოპერა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0_(%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0)" title="Опера (музыка) – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Опера (музыка)" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – kornijski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Opera" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornijski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Opera" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Op%C3%A9ra_(lamizik)" title="Opéra (lamizik) – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Opéra (lamizik)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Opera_(muz%C3%AEk)" title="Opera (muzîk) – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Opera (muzîk)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Опера" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Melodrama_(musica)" title="Melodrama (musica) – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Melodrama (musica)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Opera" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Oper" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Opera" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Opera" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Ouperu" title="Ouperu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Ouperu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Opera_(sz%C3%ADnm%C5%B1)" title="Opera (színmű) – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Opera (színmű)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Опера" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%B1" title="ഓപ്പറ – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഓപ്പറ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%91%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="ऑपेरा – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="ऑपेरा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90" title="ოპერა – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოპერა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%B1%D8%A7" title="اوبرا – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اوبرا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="medal"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Opera" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%83%D1%80%D1%8C" title="Дуурь – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дуурь" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%87%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BD%E1%80%B2" title="အော်ပရာဇာတ်ပွဲ – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="အော်ပရာဇာတ်ပွဲ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Opera" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Opera_(muziek)" title="Opera (muziek) – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Opera (muziek)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%93%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="ओपेरा – newarski" lang="new" hreflang="new" data-title="ओपेरा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newarski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%9A%E3%83%A9" title="オペラ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オペラ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Opera" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Opera" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Op%C3%A8ra" title="Opèra – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Opèra" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Опера" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Opera" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%93%E0%A8%AA%E0%A9%87%E0%A8%B0%E0%A8%BE" title="ਓਪੇਰਾ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਓਪੇਰਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7" title="اوپیرا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اوپیرا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Ópera" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اوپرا – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اوپرا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Apra" title="Apra – jamajski" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Apra" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="jamajski" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Op%C3%A9ra" title="Opéra – pikardyjski" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Opéra" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="pikardyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Oper" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%93pera" title="Ópera – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ópera" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Oper%C4%83" title="Operă – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Operă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Taki_aranway" title="Taki aranway – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Taki aranway" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Опера" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Опера" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – samoański" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Opera" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoański" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Opera" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Oper" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Opera" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Cantanti_l%C3%ACrici" title="Cantanti lìrici – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Cantanti lìrici" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%94%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%BB%E0%B7%8F" title="ඔපෙරා – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ඔපෙරා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Opera" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%8A%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%BD%DA%AA_(%D8%A7%D9%88%D9%BE%D9%8A%D8%B1%D8%A7)" title="سنگيت ناٽڪ (اوپيرا) – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سنگيت ناٽڪ (اوپيرا)" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Opera" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Opera" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Uopera" title="Uopera – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Uopera" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%86%D9%BE%DB%8E%D8%B1%D8%A7" title="ئۆپێرا – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئۆپێرا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Опера" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Opera" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Opera" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ooppera" title="Ooppera – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ooppera" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Opera" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Opera" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%B0%E0%AE%BE" title="ஆப்பெரா – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆப்பெரா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Опера" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BE" title="ఒపెరా – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ఒపెరా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="อุปรากร – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="อุปรากร" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – tadżycki" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Опера" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadżycki" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Opera" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Опера – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Опера" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%A7" title="اوپرا – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="اوپرا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Oper" title="Oper – wepski" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Oper" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="wepski" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Opera" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lop" title="Lop – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lop" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Oper%C3%A5" title="Operå – waloński" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Operå" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="waloński" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Opera" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%8C%E5%89%A7" title="歌剧 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="歌剧" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Opera" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%A2" title="אפערע – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אפערע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%8C%E5%8A%87" title="歌劇 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="歌劇" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Opera" title="Opera – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Opera" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uopera" title="Uopera – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uopera" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%8C%E5%89%A7" title="歌剧 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="歌剧" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1344#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Opera" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Opera" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Opera"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Opera"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Opera" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Opera" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&oldid=75102590" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Opera&id=75102590&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOpera"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FOpera"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Opera"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Opera&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Opera&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Opera" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Opera" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1344" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy formy muzycznej. Zobacz też: <a href="/wiki/Opera_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Opera (ujednoznacznienie)">inne znaczenia tego słowa</a>.</span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/240px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg" decoding="async" width="240" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/360px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg/480px-Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg 2x" data-file-width="2178" data-file-height="1470" /></a><figcaption>Wnętrze opery <a href="/wiki/Teatro_La_Fenice" title="Teatro La Fenice">La Fenice</a> w <a href="/wiki/Wenecja" title="Wenecja">Wenecji</a> w 1837 roku</figcaption></figure> <p><b>Opera</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_w%C5%82oski" title="Język włoski">wł.</a> <em lang="it">opera</em> < <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <em lang="la">opera</em> „dzieło”, „utwór”, „praca”, „wysiłek”<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>) – sceniczne dzieło muzyczne wokalno-instrumentalne, w którym <a href="/wiki/Muzyka" title="Muzyka">muzyka</a> współdziała z akcją dramatyczną (<a href="/wiki/Libretto" title="Libretto">libretto</a>). Istotą tego gatunku muzycznego jest synteza sztuk, czyli połączenie słowa, muzyki, plastyki, ruchu, gestu oraz gry aktorskiej. Podobnie jak <a href="/wiki/Balet" title="Balet">balet</a>, wywodzi się z włoskich <a href="/wiki/Renesans" title="Renesans">renesansowych</a> maskarad karnawałowych, które przerodziły się w <a href="/w/index.php?title=Widowiska_dramatyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Widowiska dramatyczne (strona nie istnieje)">widowiska dramatyczne</a>. Opera składa się z aktów, które podzielone są na sceny. </p><p>Opera złożona jest z: </p> <ul><li>partii wokalnych: <ul><li>solowych (<a href="/wiki/Recytatyw" title="Recytatyw">recytatywy</a>, <a href="/wiki/Aria" title="Aria">arie</a>);</li> <li>zespołowych (<a href="/wiki/Ansambl" title="Ansambl">ansamble</a>);</li> <li>chóralnych;</li></ul></li> <li>partii <a href="/wiki/Orkiestra" title="Orkiestra">orkiestrowych</a>: <ul><li><a href="/wiki/Uwertura" title="Uwertura">uwertura</a>;</li> <li><a href="/wiki/Intermezzo" title="Intermezzo">intermezzo</a>;</li></ul></li> <li>wstawek <a href="/wiki/Balet" title="Balet">baletowych</a>;</li> <li>czasami również z partii mówionych.</li></ul> <p>Od XVII wieku mianem tym określa się dzieło sceniczno-muzyczne wykonywane z udziałem <a href="/wiki/Orkiestra" title="Orkiestra">orkiestry</a>. Istnieje kilka rodzajów opery: </p> <ul><li><a href="/wiki/Opera_seria" title="Opera seria">opera seria</a> – poważna (wyłącznie śpiewana)</li> <li><a href="/wiki/Opera_buffa" title="Opera buffa">opera buffa</a> – komiczna</li> <li><a href="/wiki/Opera_semiseria" title="Opera semiseria">opera semiseria</a> – poważna z elementami komicznymi</li> <li><a href="/wiki/Opera_balladowa" title="Opera balladowa">opera balladowa</a> – inaczej śpiewogra</li> <li><a href="/wiki/Wodewil" title="Wodewil">opera wodewilowa</a> – lekki muzyczny utwór sceniczny o cechach <a href="/wiki/Farsa" title="Farsa">farsy</a>, ze śpiewami, tańcami i pantomimą</li> <li><a href="/wiki/Operetka" title="Operetka">operetka</a> – dzieło operowe o tematyce rozrywkowej</li> <li><a href="/wiki/Burletta" title="Burletta">burletta</a> – krótka opera z elementami <a href="/wiki/Burleska" title="Burleska">burleski</a></li></ul> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_opery">Historia opery</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia opery" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia opery"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opera_w_baroku">Opera w baroku</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Opera w baroku" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opera w baroku"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Powstanie opery związane jest z działalnością grupy kompozytorów, filozofów, poetów i muzyków włoskich, zwanej <a href="/wiki/Camerata_florencka" title="Camerata florencka">Cameratą florencką</a>. Postulowali oni skonstruowanie przedstawienia z udziałem muzyki, ale było to niemożliwe, dopóki w muzyce panowała <a href="/wiki/Polifonia" title="Polifonia">polifonia</a>. Wielogłosowość polifoniczna nie pozwalała na czytelne i wyraziste prezentowanie tekstu i poprowadzenie dramaturgii przedstawienia. </p><p>Marzenia i postulaty Cameraty florenckiej mogły zostać zrealizowane wówczas, kiedy pojawiła się nowa technika kompozytorska – <a href="/w/index.php?title=Seconda_pratica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Seconda pratica (strona nie istnieje)">seconda pratica</a>, a wraz z nią <a href="/wiki/Monodia_akompaniowana" title="Monodia akompaniowana">monodia akompaniowana</a>. </p><p>Autorem pierwszej kompozycji, w której poezja dominuje nad muzyką, w której deklamacyjny <a href="/wiki/%C5%9Apiew" title="Śpiew">śpiew</a> wsparty jest harmonicznym <a href="/wiki/Akompaniament" title="Akompaniament">akompaniamentem</a>, był <a href="/wiki/Vincenzo_Galilei" title="Vincenzo Galilei">Vincenzo Galilei</a>. Tym samym dał przykład, jak można zastosować tę technikę w teatrze. </p><p>W <a href="/w/index.php?title=1597_w_muzyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="1597 w muzyce (strona nie istnieje)">1597</a> roku powstała pierwsza <i><a href="/wiki/Dramma_per_musica" title="Dramma per musica">dramma per musica</a></i> (tak nazywano pierwsze opery włoskie) <a href="/wiki/Jacopo_Peri" title="Jacopo Peri">Jacopo Periego</a> do libretta <a href="/wiki/Ottavio_Rinuccini" title="Ottavio Rinuccini">Ottavio Rinucciniego</a>, członków Cameraty florenckiej, pod tytułem <i><a href="/wiki/Dafne_(opera_Jacopa_Periego)" title="Dafne (opera Jacopa Periego)">Dafne</a></i> (<a href="/wiki/Partytura" title="Partytura">partytura</a> tego dzieła zaginęła). W <a href="/w/index.php?title=1600_w_muzyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="1600 w muzyce (strona nie istnieje)">1600</a> roku pojawiły się dwa kolejne dzieła, napisane także do libretta Ottavio Rinucciniego, pt. <i>Eurydyka</i>, skomponowane przez dwóch kompozytorów florenckich: Jacopo Periego i <a href="/wiki/Giulio_Caccini" title="Giulio Caccini">Giulio Cacciniego</a> (obie się zachowały). Dzieła te zostały napisane w stylu recytatywnym. Premiera <i>Eurydyki</i> była wielkim wydarzeniem artystycznym, które odbiło się silnym echem w ówczesnych <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włoszech</a>. Początki opery związane były z teatrem dworskim, dlatego kolejne premiery odbywały się na dworach książęcych. Ogromne koszty związane z wystawieniem <i>dramma per musica</i> decydowały o niewielkiej liczbie przedstawień, a miejsca wystawień wpływały na elitarny charakter opery na początku jej istnienia. </p><p>Kolejną ważną postacią była <a href="/wiki/Francesca_Caccini" title="Francesca Caccini">Francesca Caccini</a>, córka <a href="/wiki/Giulio_Caccini" title="Giulio Caccini">Giulia Caccini</a>, autorka <i>dramma per musica</i> pt. <i>Wyzwolenie Ruggiera z wyspy Alcyny</i>. </p><p>Duży wpływ na dalszy rozwój opery miała twórczość <a href="/wiki/Claudio_Monteverdi" title="Claudio Monteverdi">Claudio Monteverdiego</a>. Jego największe dzieło to opera <i><a href="/wiki/Orfeusz_(opera)" title="Orfeusz (opera)">Orfeusz</a></i>, wystawiona w <a href="/w/index.php?title=1607_w_muzyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="1607 w muzyce (strona nie istnieje)">1607</a> roku w Mantui. W oparciu o wzory stworzone we Florencji skomponował dzieło wyjątkowe pod względem zarówno ukształtowania przedstawienia, jak i pod względem muzycznym, dlatego też uważany jest dziś za twórcę gatunku operowego. </p><p>Nowatorstwo <i>Orfeusza</i> Claudio Monteverdiego polegało na: </p> <ul><li>wyraźnym wzbogaceniu <a href="/wiki/Melodyka" title="Melodyka">melodyki</a> dzieła i jego formy;</li> <li>nadaniu nowej roli muzyce instrumentalnej, która nie tylko towarzyszy śpiewakom, ale także pojawia się jako element samodzielny;</li> <li>powiększeniu orkiestry;</li> <li>wprowadzeniu <a href="/wiki/Duet" title="Duet">duetów</a> i <a href="/wiki/Tercet" title="Tercet">tercetów</a>;</li> <li>urozmaiceniu przedstawienia poprzez dodanie fragmentów nawiązujących do <a href="/wiki/Madryga%C5%82" title="Madrygał">stylu madrygałowego</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Najważniejsze_ośrodki_rozwoju_opery"><span id="Najwa.C5.BCniejsze_o.C5.9Brodki_rozwoju_opery"></span>Najważniejsze ośrodki rozwoju opery</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Najważniejsze ośrodki rozwoju opery" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Najważniejsze ośrodki rozwoju opery"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Rzym">Rzym</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Rzym" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rzym"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ośrodek ten rozwijał się dzięki działalności rodziny Barberinich. Specjalnością opery rzymskiej, która pod względem nawiązań muzycznych przejęła wzory florenckie, było nadanie przedstawieniom wspaniałej scenografii. W Rzymie narodziła się tradycja przepychu wystawy teatralnej, bogactwa kostiumów i dekoracji, pojawiła się maszyneria teatralna. Autorem tego barokowego stylu był <a href="/wiki/Giovanni_Lorenzo_Bernini" title="Giovanni Lorenzo Bernini">Gian Lorenzo Bernini</a>. </p><p>Głównym przedstawicielem dramatu rzymskiego był <a href="/wiki/Stefano_Landi" title="Stefano Landi">Stefano Landi</a>, natomiast jego największym dziełem była opera <i>Śmierć Orfeusza</i> z <a href="/w/index.php?title=1619_w_muzyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="1619 w muzyce (strona nie istnieje)">1619</a> roku. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Wenecja">Wenecja</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Wenecja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wenecja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Wenecji w 1637 powstał pierwszy publiczny <a href="/wiki/Opera_(budynek)" title="Opera (budynek)">teatr operowy</a> – Teatro San Cassiano. Otwarcie teatru publicznego w istotny sposób wpłynęło na formę i znaczenie opery. Gusta publiczności, jej umiłowanie pięknego śpiewu zdecydowały, że rozwój opery nie podążał w kierunku pogłębienia dramaturgii przedstawienia, ale koncentrował się na prezentacji bardzo trudnych do wykonania <a href="/wiki/Aria" title="Aria">arii</a> i duetów. Publiczność przybywająca tłumnie do teatrów nie interesowała się wciąż powracającymi wątkami mitów, przychodziła słuchać śpiewu swoich idoli. Rozplanowanie przebiegu przedstawienia było podporządkowane partiom <a href="/wiki/Primadonna" title="Primadonna">primadonn</a> i <a href="/wiki/Kastrat" title="Kastrat">kastratów</a>. Gra aktorska zeszła na drugi plan. Ze względów ekonomicznych zaczęto usuwać partie chóralne z przedstawień, gdyż zmniejszało to koszty wystawienia opery. </p><p>Mimo tych negatywnych zmian, dokonały się jednak ważne reformy w języku muzyki operowej i należą do nich: </p> <ul><li>wyraźne rozgraniczenie między <a href="/wiki/Recytatyw" title="Recytatyw">recytatywami</a> a <a href="/wiki/Aria" title="Aria">ariami</a></li> <li>rozbudowa scen <a href="/wiki/Ansambl" title="Ansambl">ansamblowych</a></li> <li>kunsztowna rozbudowa arii, która coraz częściej miała <a href="/wiki/Wirtuoz" title="Wirtuoz">wirtuozowski</a> charakter</li> <li>zwiększenie roli orkiestry</li> <li>wzbogacenie wystawy teatralnej</li></ul> <p>W Wenecji po raz pierwszy zostaje użyta nazwa „opera” przez <a href="/wiki/Francesco_Cavalli" title="Francesco Cavalli">Francesco Cavallego</a> w operze <i>Wesele Tetydy i Peleasa</i> w <a href="/w/index.php?title=1639_w_muzyce&action=edit&redlink=1" class="new" title="1639 w muzyce (strona nie istnieje)">1639</a> roku. </p><p>Najważniejsi kompozytorzy weneccy tego czasu to: </p> <ul><li><a href="/wiki/Claudio_Monteverdi" title="Claudio Monteverdi">Claudio Monteverdi</a></li> <li><a href="/wiki/Francesco_Cavalli" title="Francesco Cavalli">Francesco Cavalli</a></li> <li><a href="/wiki/Pietro_Antonio_Cesti" title="Pietro Antonio Cesti">Pietro Antonio Cesti</a></li> <li><a href="/wiki/Giovanni_Legrenzi" title="Giovanni Legrenzi">Giovanni Legrenzi</a></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Vivaldi" title="Antonio Vivaldi">Antonio Vivaldi</a></li> <li><a href="/wiki/Tomaso_Albinoni" title="Tomaso Albinoni">Tomaso Albinoni</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Neapol">Neapol</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Neapol" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Neapol"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tradycje Neapolu w muzyce operowej sięgają XVII wieku. Największy wpływ na rozwój opery miała <a href="/wiki/Szko%C5%82a_neapolita%C5%84ska" title="Szkoła neapolitańska">szkoła neapolitańska</a>, składająca się z kilku pokoleń kompozytorów. Założycielem tej szkoły był <a href="/wiki/Francesco_Provenzale" title="Francesco Provenzale">Francesco Provenzale</a>. W twórczości jej kompozytorów, w pierwszej połowie XVIII wieku dokonał się podział na <a href="/wiki/Opera_buffa" title="Opera buffa">operę buffa</a> i <a href="/wiki/Opera_seria" title="Opera seria">operę seria</a>. </p><p>W II połowie XVII wieku głównym przedstawicielem szkoły był kompozytor <a href="/wiki/Alessandro_Scarlatti" title="Alessandro Scarlatti">Alessandro Scarlatti</a>. Stał się on twórcą nowego stylu operowego, który zreformował ten gatunek. Konsekwentnie przeciwstawił się wpływom <a href="/wiki/Szko%C5%82a_wenecka" title="Szkoła wenecka">szkoły weneckiej</a>. Odwołał się do idei syntezy sztuk i swoją reformą podporządkował muzykę dramaturgii teatralnej. </p><p>Nowe rozwiązania muzyczne zastosowane przez Alessandro Scarlattiego to: </p> <ul><li>ograniczenie wirtuozowstwa partii solowych</li> <li>wprowadzenie układu recytatyw-aria, RA, RA itd., recytatyw stał się wprowadzeniem do arii</li> <li>rozwinięcie i zróżnicowanie formy arii, od prostych arii zwrotkowych, po rozbudowane <a href="/wiki/Aria" title="Aria">arie da cappo</a></li> <li>wprowadzenie arii z instrumentami koncertującymi (<a href="/wiki/Skrzypce" title="Skrzypce">skrzypce</a>, lutnia, <a href="/wiki/Tr%C4%85bka" title="Trąbka">trąbka</a>)</li> <li>przywrócenie partii chóralnych, chór stał się bohaterem zbiorowym</li> <li>stworzenie nowego typu <a href="/wiki/Uwertura" title="Uwertura">uwertury</a>, tzw. uwertury włoskiej</li> <li>poszerzenie składu orkiestry</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Francja">Francja</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Francja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Francja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Popularność opery weneckiej stała się inspiracją dla prób przeniesienia opery do innych krajów Europy. Do Paryża opera włoska dotarła u schyłku lat dwudziestych XVII wieku, ale nie podbiła lokalnej publiczności. Francuzi nie tylko mieli znakomity teatr dramatyczny, co nie pozwoliło im zaakceptować słabej pod względem dramatycznym opery włoskiej, ale także rozmiłowani byli w dworskim <a href="/wiki/Balet" title="Balet">balecie</a> – <i>ballet de cour</i>, bardzo efektownym widowisku, które łączyło świetny <a href="/wiki/Taniec" title="Taniec">taniec</a> ze znakomitą <a href="/wiki/Choreografia" title="Choreografia">choreografią</a>, muzyką i śpiewem. </p><p>Największy wpływ na rozwój opery we Francji miał <a href="/wiki/Jean-Baptiste_Lully" title="Jean-Baptiste Lully">Jean-Baptiste Lully</a>. Stworzył on narodową operę francuską, którą nazwał <i><a href="/wiki/Trag%C3%A9die_lyrique" title="Tragédie lyrique">tragédie lyrique</a></i>. W swojej operze Jean-Baptiste Lully połączył elementy opery włoskiej z tradycjami francuskimi. Powstało wielkie, rozbudowane, 5-aktowe przedstawienie o monumentalnym charakterze. Rozpoczynała je uwertura, której forma nosi nazwę <a href="/wiki/Uwertura" title="Uwertura">uwertury francuskiej</a>. Opera francuska zbudowana była z partii śpiewanych, chóralnych, scen baletowych kończących każdy akt, fragmentów instrumentalnych oraz partii mówionych. Całość przedstawienia miała intensywny przebieg dramatyczny. </p><p>Tradycje Jean-Baptiste’a Lully’ego w dziedzinie tragedii lirycznej znalazły kontynuację w twórczości <a href="/wiki/Jean-Philippe_Rameau" title="Jean-Philippe Rameau">Jeana-Philippe’a Rameau</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Hiszpania">Hiszpania</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Hiszpania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Hiszpania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Opera włoska nie przyjęła się w tym kraju, choć na dworze królewskim sporadycznie była wystawiana. Powstała hiszpańska odmiana opery, zwana <a href="/wiki/Zarzuela" title="Zarzuela">zarzuelą</a>. Składała się z partii mówionych, śpiewanych, tańczonych i instrumentalnych. Do XVII wieku stanowiła popularną formę hiszpańskiego dworskiego teatru muzycznego. Przedstawiciele tego gatunku to m.in. <a href="/w/index.php?title=Francisco_Juan_de_Navas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Francisco Juan de Navas (strona nie istnieje)">Francisco Juan de Navas</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_de_Nebra&action=edit&redlink=1" class="new" title="José de Nebra (strona nie istnieje)">José de Nebra</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Anglia">Anglia</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Anglia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Anglia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W Anglii opera włoska nie znalazła również większego zainteresowania. Anglicy mieli świetny teatr dramatyczny, który reprezentował <a href="/wiki/William_Shakespeare" title="William Shakespeare">William Szekspir</a>, stąd słaba pod względem dramaturgii opera włoska nie mogła liczyć na akceptację. W Anglii ogromną popularnością cieszyła się <a href="/wiki/Masque" title="Masque">masque</a>, forma teatru muzycznego będącego połączeniem pantomimy, tańca, śpiewu i dialogów mówionych. </p><p>Dopiero w II poł. XVII w. nastąpił rozkwit muzyki dramatycznej w Anglii za sprawą największego angielskiego kompozytora barokowego – <a href="/wiki/Henry_Purcell" title="Henry Purcell">Henry’ego Purcella</a>. Stworzył on angielską operę narodową. Jego najważniejszym dziełem jest opera <i><a href="/wiki/Dydona_i_Eneasz" title="Dydona i Eneasz">Dydona i Eneasz</a></i>. Pisząc to dzieło, Henry Purcell skorzystał z tradycji oper: </p> <ul><li>francuskiej: <ul><li>uwertura;</li> <li>liczne partie chóralne;</li></ul></li> <li>włoskiej: <ul><li>arie i recytatywy oparte na <a href="/wiki/Basso_continuo" title="Basso continuo">basso continuo</a>;</li></ul></li> <li>angielskiej: <ul><li>elementy tradycyjnej ludowej muzyki angielskiej;</li> <li>partie chóralne nawiązujące do <a href="/wiki/Anthem" title="Anthem">anthems</a>, rodzaju kantaty.</li></ul></li></ul> <p>W wieku XVIII do Londynu przyjechał <a href="/wiki/Georg_Friedrich_H%C3%A4ndel" title="Georg Friedrich Händel">Georg Friedrich Händel</a>, twórca między innymi wielu znakomitych oper, pisanych w stylu włoskim. Z rodzimych twórców operowych w XVIII wieku wyróżnił się <a href="/wiki/Thomas_Arne" title="Thomas Arne">Thomas Augustine Arne</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opera_w_klasycyzmie">Opera w klasycyzmie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Opera w klasycyzmie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opera w klasycyzmie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwsze próby zmian, zmierzające do reformy opery w klasycyzmie, podjęli nie kompozytorzy, ale libreciści – m.in. <a href="/wiki/Apostolo_Zeno" title="Apostolo Zeno">Apostolo Zeno</a> i <a href="/wiki/Pietro_Metastasio" title="Pietro Metastasio">Pietro Metastasio</a>. Rozbudowali oni akcję dramatyczną tak, aby miała pierwszy i drugi plan, zadbali także o jakość tekstów, które były podstawą opracowania muzycznego. Kompozytorzy otrzymali dobrze skonstruowane libretta, które dawały szansę powrotu do idei dramatu greckiego. </p><p>Zmiany muzyczne jako pierwsi wprowadzili kompozytorzy szkoły neapolitańskiej, działający w połowie XVIII w., tzn. <a href="/wiki/Niccol%C3%B2_Jommelli" title="Niccolò Jommelli">Niccolò Jommelli</a> i <a href="/wiki/Tommaso_Traetta" title="Tommaso Traetta">Tommaso Traetta</a>. </p><p>Zmiany, które wprowadzili, to: </p> <ul><li>ograniczenie roli <a href="/wiki/Sopran_koloraturowy" title="Sopran koloraturowy">arii koloraturowych</a> do specjalnych celów wyrazowych;</li> <li>rozbudowa i zwiększenie roli orkiestry;</li> <li>powiększenie ilości partii chóralnych, które brały udział w rozwijającej się akcji;</li> <li>nowa forma jednoczęściowej uwertury, która nawiązuje do materiału muzycznego przedstawienia.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Reformy_Glucka">Reformy Glucka</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Reformy Glucka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Reformy Glucka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Te pierwsze próby reformy opery zastał <a href="/wiki/Christoph_Willibald_Gluck" title="Christoph Willibald Gluck">Christoph Willibald Gluck</a>, który przy współpracy z librecistą <a href="/wiki/Ranieri_de%E2%80%99_Calzabigi" title="Ranieri de’ Calzabigi">Ranierim de’ Calzabigim</a> dokonał kolejnej reformy. Nawiązał on do tradycji francuskiej, rozwinął doświadczenia klasycyzujących kompozytorów włoskich i stworzył w zasadzie nową formę. Jego pierwszym nowym dziełem była opera <i><a href="/wiki/Orfeusz_i_Eurydyka_(opera)" title="Orfeusz i Eurydyka (opera)">Orfeusz i Eurydyka</a></i>, później <i><a href="/wiki/Ifigenia_na_Taurydzie" title="Ifigenia na Taurydzie">Ifigenia na Taurydzie</a></i>. </p><p>Celem reformy Glucka było wzmocnienie akcji dramatycznej poprzez: </p> <ul><li>powrót do idei <i>dramma per musica</i>, tzn. muzyka w operze ma służyć rozgrywającej się akcji, charakterystyce bohaterów, a nie powinna być jej treścią samą w sobie;</li> <li>uwertura stała się pierwszym elementem przedstawienia, była jednoczęściowa, miała formę sonatową i oparta była na materiale muzycznym opery, co wprowadzało słuchacza w nastrój dzieła;</li> <li>budowa aktu zależała od akcji, aby przebieg był prosty i sensowny;</li> <li>zastąpienie następstwa aria–recytatyw podziałem na sceny;</li> <li>wzrost roli chórów zgodnie z ideą grecką: <ul><li>dramatycznych (chór jest bohaterem zbiorowym);</li> <li>komentujących;</li> <li>obrzędowych (rytualne, błagalne);</li></ul></li> <li>wprowadzenie współdziałania partii chóralnych z solistą;</li> <li>zwrócenie uwagi na partię orkiestrową, która miała wpływ na dramaturgię przedstawienia;</li> <li>wprowadzenie scen baletowych;</li> <li>użycie języka klasycznego;</li> <li>usunięcie popisowych arii, a w partiach solowych ograniczenie ornamentyki;</li> <li>stworzenie nowego typu arii: <a href="/wiki/Aria" title="Aria">aria dal segno</a>;</li> <li>powrót do tematyki starożytnej i moralizatorskiej;</li> <li>wprowadzenie postaci z mitologii greckiej, które posiadały głębię psychologiczną i wymiar ponadczasowy.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Opera_w_twórczości_Mozarta"><span id="Opera_w_tw.C3.B3rczo.C5.9Bci_Mozarta"></span>Opera w twórczości Mozarta</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Opera w twórczości Mozarta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opera w twórczości Mozarta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Wolfgang_Amadeus_Mozart" title="Wolfgang Amadeus Mozart">Wolfgang Amadeus Mozart</a> w swojej twórczości rozwinął i wzbogacił język muzyczny zarówno w operze seria, jak i buffa. </p><p>Do najważniejszych jego oper seria należą: <i><a href="/wiki/%C5%81askawo%C5%9B%C4%87_Tytusa" title="Łaskawość Tytusa">Łaskawość Tytusa</a></i> i <i><a href="/wiki/Idomeneusz,_kr%C3%B3l_Krety_(KV_366)" title="Idomeneusz, król Krety (KV 366)">Idomeneusz, król Krety</a></i>. Te dwa dzieła, jak i inne opery seria utrzymane są jeszcze w konwencji opery barokowej, ale ukazują niezwykły zmysł teatralny, wyczucie dramaturgii, umiejętność charakterystyki postaci i sytuacji muzyką, a więc szczególne uzdolnienia Mozarta dla muzyki dramatycznej. </p><p>Natomiast największe znaczenie i największą wartość artystyczną mają opery Mozarta o treści komediowej, w której łamiąc konwencję barokową i wprowadzając wiele ważnych rozwiązań formalnych i muzycznych, stworzył wielkie dzieła sztuki. Najważniejsze opery komediowe W.A. Mozarta to <i><a href="/wiki/Wesele_Figara_(opera)" title="Wesele Figara (opera)">Wesele Figara</a></i>, <i><a href="/wiki/Don_Giovanni" title="Don Giovanni">Don Giovanni</a></i>, <i><a href="/wiki/Cos%C3%AC_fan_tutte_(KV_588)" title="Così fan tutte (KV 588)">Così fan tutte</a></i>, <i><a href="/wiki/Uprowadzenie_z_seraju" title="Uprowadzenie z seraju">Uprowadzenie z seraju</a></i> oraz <i><a href="/wiki/Czarodziejski_flet_(KV_620)" title="Czarodziejski flet (KV 620)">Czarodziejski flet</a></i>. </p><p>Mistrzostwo W.A. Mozarta w gatunku operowym polegało na: </p> <ul><li>wspaniałym współdziałaniu słowa i muzyki;</li> <li>niezwykłej dynamice rozwijającej się akcji, sposobie umuzycznienia zależnym od sytuacji;</li> <li>zlikwidowaniu sztucznego podziału na recytatyw-aria, RA, RA itd.;</li> <li>znakomitej charakterystyce postaci przy pomocy melodyki;</li> <li>znakomitej charakterystyce sytuacji dramatycznych;</li> <li>ogromnej różnorodności arii - od prostej canzony poprzez cavattiny, arie zwrotkowe, aż po rozbudowane arie da capo;</li> <li>zwiększeniu roli recytatywu, który wiązał muzycznie poszczególne fragmenty;</li> <li>powiększeniu ilości i funkcji ensambli;</li> <li>świetnym rozgrywaniu dramaturgii każdego aktu poprzez stopniowe zwiększanie napięcia prowadzące do finału;</li> <li>zwiększeniu roli orkiestry w prowadzeniu akcji muzycznej;</li> <li>wzbogaceniu instrumentacji, wprowadzeniu instrumentów charakterystycznych (<a href="/wiki/Mandolina" title="Mandolina">mandolina</a> w <i>Don Giovannim</i>, <a href="/wiki/Dzwonki" title="Dzwonki">dzwonki</a> w <i>Czarodziejskim flecie</i>);</li> <li>powiększeniu aparatu wykonawczego.</li></ul> <p>Natomiast jego szczęście polegało na współpracy z niezłymi librecistami, z których niewątpliwie największym był <a href="/wiki/Lorenzo_Da_Ponte" title="Lorenzo Da Ponte">Lorenzo Da Ponte</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opera_w_romantyzmie">Opera w romantyzmie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Opera w romantyzmie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opera w romantyzmie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Opera w XIX wieku była gatunkiem popularnym i rozwijała się dynamicznie. Rozwój ten był intensywny, ponieważ opera realizowała postulaty romantyzmu. Z tego powodu zmieniła się treść oper – zaczęła być inspirowana przez tematykę romantyczną. </p><p>Tematy oper: </p> <ol><li>narodowość – patriotyzm i ludowość <ul><li><a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Moniuszko" title="Stanisław Moniuszko">Stanisław Moniuszko</a> – <i><a href="/wiki/Straszny_dw%C3%B3r" title="Straszny dwór">Straszny dwór</a></i>, <i><a href="/wiki/Flis_(opera)" title="Flis (opera)">Flis</a></i>, <i><a href="/wiki/Hrabina_(opera)" title="Hrabina (opera)">Hrabina</a></i></li> <li><a href="/wiki/Piotr_Czajkowski" title="Piotr Czajkowski">Piotr Czajkowski</a> – <i><a href="/wiki/Eugeniusz_Oniegin_(opera)" title="Eugeniusz Oniegin (opera)">Eugeniusz Oniegin</a></i>, <a href="/wiki/Jolanta_(opera)" title="Jolanta (opera)">Jolanta</a></li> <li><a href="/wiki/Bed%C5%99ich_Smetana" title="Bedřich Smetana">Bedřich Smetana</a> – <i><a href="/wiki/Sprzedana_narzeczona" title="Sprzedana narzeczona">Sprzedana narzeczona</a></i></li> <li><a href="/wiki/Giuseppe_Verdi" title="Giuseppe Verdi">Giuseppe Verdi</a> – <i><a href="/wiki/Nabucco" title="Nabucco">Nabucco</a></i></li> <li><a href="/wiki/Gioacchino_Rossini" title="Gioacchino Rossini">Gioacchino Rossini</a> – <i><a href="/wiki/Wilhelm_Tell_(opera)" title="Wilhelm Tell (opera)">Wilhelm Tell</a></i></li></ul></li> <li>fantastyka, baśniowość <ul><li><a href="/wiki/Carl_Maria_von_Weber" title="Carl Maria von Weber">Carl Maria von Weber</a> – <i><a href="/wiki/Wolny_strzelec_(opera)" title="Wolny strzelec (opera)">Wolny strzelec</a></i></li> <li><a href="/wiki/Michai%C5%82_Glinka" title="Michaił Glinka">Michaił Glinka</a> – <i><a href="/wiki/Rus%C5%82an_i_Ludmi%C5%82a_(opera)" title="Rusłan i Ludmiła (opera)">Rusłan i Ludmiła</a></i></li> <li><a href="/wiki/Giacomo_Meyerbeer" title="Giacomo Meyerbeer">Giacomo Meyerbeer</a> – <i><a href="/wiki/Robert_Diabe%C5%82_(opera)" title="Robert Diabeł (opera)">Robert Diabeł</a></i></li> <li><a href="/wiki/Richard_Wagner" title="Richard Wagner">Richard Wagner</a></li></ul></li> <li>synteza sztuk <ul><li><a href="/wiki/Giuseppe_Verdi" title="Giuseppe Verdi">Giuseppe Verdi</a> – <i><a href="/wiki/Otello_(opera_Giuseppe_Verdiego)" title="Otello (opera Giuseppe Verdiego)">Otello</a></i>, <i><a href="/wiki/Makbet_(opera)" title="Makbet (opera)">Makbet</a></i>, <i><a href="/wiki/Falstaff_(opera)" title="Falstaff (opera)">Falstaff</a></i>, <i> <a href="/wiki/Traviata" title="Traviata">La Traviata</a></i>, <i><a href="/wiki/Don_Carlos_(opera)" title="Don Carlos (opera)">Don Carlos</a></i></li> <li><a href="/wiki/Charles_Gounod" title="Charles Gounod">Charles Gounod</a> – <i><a href="/wiki/Faust_(opera_Charles%E2%80%99a_Gounoda)" title="Faust (opera Charles’a Gounoda)">Faust</a></i></li> <li><a href="/wiki/Piotr_Czajkowski" title="Piotr Czajkowski">Piotr Czajkowski</a> – <i><a href="/wiki/Eugeniusz_Oniegin_(opera)" title="Eugeniusz Oniegin (opera)">Eugeniusz Oniegin</a></i></li></ul></li> <li>ruchy społeczne, hasła wolnościowe, patriotyczne <ul><li><a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Moniuszko" title="Stanisław Moniuszko">Stanisław Moniuszko</a> – <i><a href="/wiki/Halka_(opera)" title="Halka (opera)">Halka</a></i></li> <li><a href="/wiki/Daniel_Auber" title="Daniel Auber">Daniel Auber</a> – <i><a href="/wiki/Niema_z_Portici" title="Niema z Portici">Niema z Portici</a></i></li></ul></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Forma_operowa">Forma operowa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Forma operowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Forma operowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W epoce romantyzmu nastąpiło pogłębienie wyrazu formy operowej. Zmieniły się układ i relacja jej podstawowych elementów. Znikają zamknięte numery (<a href="/wiki/Recytatyw" title="Recytatyw">recytatywy</a> i <a href="/wiki/Aria" title="Aria">arie</a>), wszystko zmierza do wielkiej formy. Harmonika pełni funkcję coraz ważniejszą i służy pogłębieniu elementów wyrazowych. Rośnie ilość chromatyzmów. Rola orkiestry jest coraz ważniejsza, staje się ona równoprawnym partnerem w stosunku do tego, co dzieje się na scenie. Pojawia się wielka orkiestra romantyczna. </p><p>Rozwój opery rozgrywał się we Francji, Włoszech, Niemczech i w innych <a href="/wiki/Szko%C5%82y_narodowe_w_muzyce" title="Szkoły narodowe w muzyce">szkołach narodowych</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Francja_2">Francja</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Francja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Francja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Powstaje tam <a href="/wiki/Grand_op%C3%A9ra" title="Grand opéra">grand opéra</a>. Jej przedstawicielami byli: <a href="/wiki/Giacomo_Meyerbeer" title="Giacomo Meyerbeer">Giacomo Meyerbeer</a>, <a href="/wiki/Daniel_Auber" title="Daniel Auber">Daniel Auber</a>, <a href="/wiki/Jacques_Fromental_Hal%C3%A9vy" title="Jacques Fromental Halévy">Jacques Fromental Halévy</a>. Pozostali twórcy oper: <a href="/wiki/Jacques_Offenbach" title="Jacques Offenbach">Jacques Offenbach</a>, <a href="/wiki/Charles_Gounod" title="Charles Gounod">Charles Gounod</a>, <a href="/wiki/Gaspare_Spontini" title="Gaspare Spontini">Gaspare Spontini</a>, <a href="/wiki/Fran%C3%A7ois-Adrien_Boieldieu" title="François-Adrien Boieldieu">François-Adrien Boieldieu</a>, <a href="/wiki/Adolphe_Adam" title="Adolphe Adam">Adolphe Charles Adam</a>, <a href="/wiki/F%C3%A9licien_David" title="Félicien David">Félicien David</a>, <a href="/wiki/Ambroise_Thomas" title="Ambroise Thomas">Ambroise Thomas</a>, <a href="/wiki/Georges_Bizet" title="Georges Bizet">Georges Bizet</a>, <a href="/wiki/Jules_Massenet" title="Jules Massenet">Jules Massenet</a>, <a href="/wiki/Camille_Saint-Sa%C3%ABns" title="Camille Saint-Saëns">Camille Saint-Saëns</a>, <a href="/wiki/Ernest_Reyer" title="Ernest Reyer">Ernest Reyer</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Włochy"><span id="W.C5.82ochy"></span>Włochy</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Włochy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Włochy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Romantyczną operę włoską otwiera twórczość <a href="/wiki/Gioacchino_Rossini" title="Gioacchino Rossini">Gioacchino Rossiniego</a>. Był jednym z największych mistrzów <a href="/wiki/Opera_buffa" title="Opera buffa">opery buffa</a>. W swoich dziełach opiera się na tradycji <a href="/wiki/Wolfgang_Amadeus_Mozart" title="Wolfgang Amadeus Mozart">mozartowskiej</a> (proste motywy, wesoły, lekki charakter, wyrazisty rytm). </p><p>Cechy stylu G. Rossiniego: </p> <ul><li>wirtuozeria wokalna – rozwinięcie tradycji włoskiej;</li> <li>lekkość, wdzięk, finezja;</li> <li>różnorodność melodii;</li> <li>dynamiczne budowanie finału;</li> <li>różnorakie ukształtowanie arii, duetów, ensambli;</li> <li>muzyczna charakterystyka postaci;</li> <li>przejrzysta orkiestra, będąca równoprawnym elementem rozwijania akcji.</li></ul> <p>Ważnym nurtem muzyki włoskiej XIX wieku było <a href="/wiki/Bel_canto" title="Bel canto">bel canto</a>. Kompozytorzy tego nurtu łączyli elementy opery włoskiej i <a href="/wiki/Grand_op%C3%A9ra" title="Grand opéra">grand opéra</a>. Ich opery charakteryzowały się rozbudowaną partią orkiestrową, wirtuozowskim śpiewem, świetną dramaturgią. </p><p>Najważniejsi kompozytorzy operowi nurtu bel canto to <a href="/wiki/Gaetano_Donizetti" title="Gaetano Donizetti">Gaetano Donizetti</a> i <a href="/wiki/Vincenzo_Bellini" title="Vincenzo Bellini">Vincenzo Bellini</a>. </p><p>Inni kompozytorzy: <a href="/wiki/Giuseppe_Verdi" title="Giuseppe Verdi">Giuseppe Verdi</a>, <a href="/wiki/Giacomo_Puccini" title="Giacomo Puccini">Giacomo Puccini</a>, <a href="/wiki/Pietro_Mascagni" title="Pietro Mascagni">Pietro Mascagni</a>, <a href="/wiki/Johann_Simon_Mayr" title="Johann Simon Mayr">Johann Simon Mayr</a>, <a href="/wiki/Ferdinando_Pa%C3%ABr" title="Ferdinando Paër">Ferdinando Paër</a>, <a href="/wiki/Saverio_Mercadante" title="Saverio Mercadante">Saverio Mercadante</a>, <a href="/wiki/Giovanni_Pacini" title="Giovanni Pacini">Giovanni Pacini</a>, <a href="/wiki/Arrigo_Boito" title="Arrigo Boito">Arrigo Boito</a>, <a href="/wiki/Amilcare_Ponchielli" title="Amilcare Ponchielli">Amilcare Ponchielli</a>, <a href="/wiki/Ruggero_Leoncavallo" title="Ruggero Leoncavallo">Ruggero Leoncavallo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Niemcy">Niemcy</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Niemcy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Niemcy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Przedstawiciele opery niemieckiej, to m.in. <a href="/wiki/E.T.A._Hoffmann" title="E.T.A. Hoffmann">E.T.A. Hoffmann</a>, <a href="/wiki/Carl_Maria_von_Weber" title="Carl Maria von Weber">Carl Maria von Weber</a>, <a href="/wiki/Heinrich_Marschner" title="Heinrich Marschner">Heinrich Marschner</a>, <a href="/wiki/Albert_Lortzing" title="Albert Lortzing">Albert Lortzing</a>, <a href="/wiki/Otto_Nicolai" title="Otto Nicolai">Otto Nicolai</a>, <a href="/wiki/Franz_Schubert" title="Franz Schubert">Franz Schubert</a>, <a href="/wiki/Louis_Spohr" title="Louis Spohr">Louis Spohr</a>, <a href="/wiki/Robert_Schumann" title="Robert Schumann">Robert Schumann</a>, <a href="/wiki/Peter_Cornelius_(kompozytor)" title="Peter Cornelius (kompozytor)">Peter Cornelius</a>, <a href="/wiki/Engelbert_Humperdinck_(kompozytor)" title="Engelbert Humperdinck (kompozytor)">Engelbert Humperdinck</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dalsze_losy_opery">Dalsze losy opery</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Dalsze losy opery" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dalsze losy opery"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Opera romantyczna ewoluowała do <a href="/wiki/Opera_werystyczna" title="Opera werystyczna">opery werystycznej</a>, równolegle kompozytorzy pisali <a href="/wiki/Operetka" title="Operetka">operetki</a>. Następnie u schyłku XIX wieku powstał <a href="/wiki/Dramat_muzyczny" title="Dramat muzyczny">dramat muzyczny</a>, którego przedstawicielami są np. <a href="/wiki/Richard_Wagner" title="Richard Wagner">Richard Wagner</a>, <a href="/wiki/Modest_Musorgski" title="Modest Musorgski">Modest Musorgski</a> czy <a href="/wiki/Niko%C5%82aj_Rimski-Korsakow" title="Nikołaj Rimski-Korsakow">Nikołaj Rimski-Korsakow</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opera_w_Polsce">Opera w Polsce</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Opera w Polsce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opera w Polsce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Polska_opera" class="mw-redirect" title="Polska opera">Polska opera</a>.</i></div> <p>Pierwszą znaną operą wystawioną w Polsce jest <i>Galatea</i>. Muzykę napisał rzymianin z pochodzenia, <a href="/wiki/Marco_Scacchi" title="Marco Scacchi">Marco Scacchi</a>, zaś utorem libretta był <a href="/wiki/Gabriello_Chiabrera" title="Gabriello Chiabrera">Gabriello Chiabrera</a>. Została wystawiona w roku 1628 na prywatny koszt i z inicjatywy <a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_IV_Waza" title="Władysław IV Waza">Władysława IV Wazy</a>, trzy lata po jego powrocie z podróży po Europie. Zainicjował on operę w Polsce tuż po jej narodzinach we Włoszech, zanim jeszcze poznała ją reszta Europy<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. Przekaz o niej pozostawił nuncjusz papieski <a href="/wiki/Antonio_Santacroce" title="Antonio Santacroce">Antonio Santacroce</a>. Natomiast pierwszą znaną polską operą jest anonimowa jednoaktowa <a href="/wiki/Barok" title="Barok">barokowa</a> opera <a href="/wiki/Opera_buffa" title="Opera buffa">komiczna</a> <i><a href="/wiki/Heca_albo_polowanie_na_zaj%C4%85ca" title="Heca albo polowanie na zająca">Heca albo polowanie na zająca</a>,</i> datowana na przełom XVII/XVIII w.<sup id="cite_ref-nemrod_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-nemrod-4">[4]</a></sup> Najsławniejszą polską operą z muzyką <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Moniuszko" title="Stanisław Moniuszko">Stanisława Moniuszki</a> do libretta <a href="/wiki/W%C5%82odzimierz_Wolski" title="Włodzimierz Wolski">Włodzimierza Wolskiego</a> jest <i><a href="/wiki/Halka_(opera)" title="Halka (opera)">Halka</a></i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Opera?uselang=pl"><strong>Zobacz multimedia</strong> związane z tematem: <em>Opera</em></a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/opera" class="extiw" title="wikt:opera"><strong>Zobacz hasło</strong> <em>opera</em> w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Opera" class="extiw" title="q:Opera"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>związanych z operą</em> w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Musical" title="Musical">musical</a></li> <li><a href="/wiki/Polskie_teatry_operowe" title="Polskie teatry operowe">polskie teatry operowe</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_mydlana" title="Opera mydlana">opera mydlana</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_rockowa" title="Opera rockowa">opera rockowa</a></li> <li><a href="/wiki/Camerata_florencka" title="Camerata florencka">Camerata florencka</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>Słownik wyrazów obcych</i>. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=S%C5%82ownik+wyraz%C3%B3w+obcych&rft.date=2000&rft.pub=Wydawnictwo+Naukowe+PWN&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Charlton T. Lewis, Charles Short: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://logeion.uchicago.edu/opera">Latin Dictionary</a></i>. Oxford: Clarendon Press, 1879.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Latin+Dictionary&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Charlton+T.&rft.date=1879&rft.pub=Clarendon+Press&rft.place=Oxford&rft_id=https%3A%2F%2Flogeion.uchicago.edu%2Fopera"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Barbara Przybyszewska-Jarmińska: <i>Muzyczne dwory polskich Wazów</i>. Warszawa: 2007.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Muzyczne+dwory+polskich+Waz%C3%B3w&rft.aulast=Przybyszewska-Jarmi%C5%84ska&rft.aufirst=Barbara&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-nemrod-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nemrod_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://old.mysliwska.pl/2004/index.php?dz=7&i2=112">Heca – odkrycie dawnej opery polskiej</a>. Nemrod Zespół Pieśni Myśliwskiej. [dostęp 2012-08-12]. <span class="lang-list tylko-pl">(<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Opera&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Opera&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ryszard_Daniel_Golianek" title="Ryszard Daniel Golianek">Ryszard Daniel Golianek</a>, <i>Zrozumieć operę</i>. Łódź, Akademia Muzyczna, 2009.</li> <li><a href="/wiki/Lorenzo_Da_Ponte" title="Lorenzo Da Ponte">Lorenzo da Ponte</a>, <i>Pamiętniki</i>. Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987</li> <li><a href="/wiki/Jaros%C5%82aw_Mianowski" title="Jarosław Mianowski">Jarosław Mianowski</a>, <i>Semantyka tonacji w niemieckich dziełach operowych XVIII–XIX wieku</i>, Toruń, Adam Marszałek, 2000, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8371742460" title="Specjalna:Książki/8371742460">ISBN <span class="isbn">83-7174-246-0</span></a>, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8373223347" title="Specjalna:Książki/8373223347">ISBN <span class="isbn">83-7322-334-7</span></a>.</li> <li>Piotr Kamiński, <i>Tysiąc i jedna opera</i>, tom I i II, Kraków PWM 2008</li> <li>Grzegorz Wiśniewski, <i>Leksykon postaci operowych</i>, Kraków PWM 2006</li> <li>Karol Stromenger, <i>Iskier przewodnik operowy.</i> Warszawa, Iskry, 1964, 483 str. Słowniczek, spis ilustracji, wykaz alfabetyczny oper.</li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Opera" title="Szablon:Opera"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Opera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Opera (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Opera&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Terminy operowe</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Rodzaje <a class="mw-selflink selflink">oper</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">poważne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Opera_seria" title="Opera seria">opera seria</a></li> <li><a href="/wiki/Grand_op%C3%A9ra" title="Grand opéra">grand opéra</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_werystyczna" title="Opera werystyczna">opera werystyczna</a></li> <li><a href="/wiki/Dramat_muzyczny" title="Dramat muzyczny">dramat muzyczny</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">mieszane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Dramma_giocoso" title="Dramma giocoso">dramma giocoso</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_semiseria" title="Opera semiseria">opera semiseria</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">komiczne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Singspiel" title="Singspiel">singspiel</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_balladowa" title="Opera balladowa">opera balladowa</a></li> <li><a href="/wiki/Opera_buffa" title="Opera buffa">opera buffa</a></li> <li><a href="/wiki/Wodewil" title="Wodewil">wodewil</a></li> <li><a href="/wiki/Operetka" title="Operetka">operetka</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Rodzaje <a href="/wiki/G%C5%82os_ludzki" title="Głos ludzki">głosów</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Alt_(g%C5%82os)" title="Alt (głos)">alt</a></li> <li><a href="/wiki/Baryton" title="Baryton">baryton</a></li> <li><a href="/wiki/Bas_(g%C5%82os)" title="Bas (głos)">bas</a></li> <li><a href="/wiki/Basso_profondo" title="Basso profondo">basso profondo</a></li> <li><a href="/wiki/Bas-baryton" title="Bas-baryton">bas-baryton</a></li> <li><a href="/wiki/Dyszkant" title="Dyszkant">dyszkant</a></li> <li><a href="/wiki/Falset" title="Falset">falset</a></li> <li><a href="/wiki/Kontralt" title="Kontralt">kontralt</a></li> <li><a href="/wiki/Kontratenor" title="Kontratenor">kontratenor</a></li> <li><a href="/wiki/Mezzosopran" title="Mezzosopran">mezzosopran</a></li> <li><a href="/wiki/Tenor" title="Tenor">tenor</a></li> <li><a href="/wiki/Tenore_di_grazia" title="Tenore di grazia">tenore di grazia</a></li> <li><a href="/wiki/Sopran" title="Sopran">sopran</a></li> <li><a href="/wiki/Sopran_dramatyczny" title="Sopran dramatyczny">sopran dramatyczny</a></li> <li><a href="/wiki/Sopran_koloraturowy" title="Sopran koloraturowy">sopran koloraturowy</a></li> <li><a href="/wiki/Sopran_liryczny" title="Sopran liryczny">sopran liryczny</a></li> <li><a href="/wiki/Sopran_spinto" title="Sopran spinto">sopran spinto</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne pojęcia związane z operą</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Akt_(teatr)" title="Akt (teatr)">akt</a></li> <li><a href="/wiki/Aria" title="Aria">aria</a></li> <li><a href="/wiki/Arietta" title="Arietta">arietta</a></li> <li><a href="/wiki/Arioso" title="Arioso">arioso</a></li> <li><a href="/wiki/Recytatyw" title="Recytatyw">recytatyw</a></li> <li><a href="/wiki/Kastrat" title="Kastrat">kastrat</a></li> <li><a href="/wiki/Libretto" title="Libretto">libretto</a></li> <li><a href="/wiki/Partytura" title="Partytura">partytura</a></li> <li><a href="/wiki/Prapremiera" title="Prapremiera">prapremiera</a></li> <li><a href="/wiki/Premiera" title="Premiera">premiera</a></li> <li><a href="/wiki/Primadonna" title="Primadonna">primadonna</a></li> <li><a href="/wiki/Subretka" title="Subretka">subretka</a></li> <li><a href="/wiki/Stretta" title="Stretta">stretta</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pojęcia pokrewne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Balet" title="Balet">balet</a></li> <li><a href="/wiki/Musical" title="Musical">musical</a></li> <li><a href="/wiki/Masque" title="Masque">masque</a></li> <li><a href="/wiki/Rewia_(przedstawienie)" title="Rewia (przedstawienie)">rewia</a></li> <li><a href="/wiki/Burleska" title="Burleska">burleska</a></li> <li><a href="/wiki/Music-hall" title="Music-hall">music-hall</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-s"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Gatunek_muzyczny" title="Gatunek muzyczny">gatunek muzyczny</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85094900">sh85094900</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4043582-9">4043582-9</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00564452">00564452</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119367643">119367643</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=1946">1946</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph123748">ph123748</a></span>, <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph123760">ph123760</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007548587605171">987007548587605171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3951278.html">3951278</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/opera-music">art/opera-music</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/opera">opera</a></span></li> <li><a href="/wiki/Uppslagsverket_Finland" title="Uppslagsverket Finland">Uppslagsverket Finland</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://uppslagsverket.fi/sv/sok/view-170045-Opera">Opera</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nacion%C4%81l%C4%81_enciklop%C4%93dija" title="Nacionālā enciklopēdija">Nacionālā enciklopēdija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://enciklopedija.lv/skirklis/148176">148176</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=opera">opera</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0235296.xml">0235296</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=opera">opera</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=45231">45231</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Opera&oldid=75102590">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Opera&oldid=75102590</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Opera" title="Kategoria:Opera">Opera</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 31 paź 2024, 22:42.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Opera&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-66c5b56c76-9w7sk","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.454","walltime":"0.752","ppvisitednodes":{"value":2716,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":28121,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2341,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":12711,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":10,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 550.359 1 -total"," 32.68% 179.880 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 29.91% 164.610 1 Szablon:Opera"," 24.94% 137.250 2 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 11.30% 62.176 1 Szablon:Przypisy"," 9.51% 52.322 3 Szablon:Projekt_siostrzany"," 9.24% 50.851 1 Szablon:Wikicytaty"," 8.28% 45.595 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 6.16% 33.890 1 Szablon:Inne_znaczenia"," 5.95% 32.720 3 Szablon:Cytuj_książkę"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.278","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3667381,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-2zdpw","timestamp":"20241128121126","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Opera","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Opera","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1344","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1344","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-30T09:17:31Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/1d\/Interior_of_La_Fenice_in_1837._Original_at_Museo_Correr.jpg","headline":"sceniczne dzie\u0142o muzyczne wokalno-instrumentalne"}</script> </body> </html>