CINXE.COM

<!doctype html> <html class="client-nojs mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0" lang="my" dir="ltr"> <head> <base href="https://my.m.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA"> <meta charset="UTF-8"> <title>စာအုပ် - ဝီကီပီးဒီးယား</title> <script>(function(){var className="client-js mf-expand-sections-clientpref-0 mf-font-size-clientpref-small mw-mf-amc-clientpref-0";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9","၀\t၁\t၂\t၃\t၄\t၅\t၆\t၇\t၈\t၉"],"wgDefaultDateFormat":"my normal","wgMonthNames":["","ဇန်နဝါရီ","ဖေဖော်ဝါရီ","မတ်","ဧပြီ","မေ","ဇွန်","ဇူလိုင်","ဩဂုတ်","စက်တင်ဘာ","အောက်တိုဘာ","နိုဝင်ဘာ","ဒီဇင်ဘာ"],"wgRequestId":"577b4394-ee69-49dc-931d-160c6b4de043", "wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"စာအုပ်","wgTitle":"စာအုပ်","wgCurRevisionId":705704,"wgRevisionId":705704,"wgArticleId":16047,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgPageViewLanguage":"my","wgPageContentLanguage":"my","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"စာအုပ်","wgRelevantArticleId":16047,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"my","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"my"},"wgMFMode":"stable","wgMFAmc":false,"wgMFAmcOutreachActive":false,"wgMFAmcOutreachUserEligible":false,"wgMFLazyLoadImages":true,"wgMFEditNoticesFeatureConflict":false, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgMFIsSupportedEditRequest":true,"wgMFScriptPath":"","wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgSectionTranslationMissingLanguages":[{"lang":"ace","autonym":"Acèh","dir":"ltr"},{"lang":"ady","autonym":"адыгабзэ","dir":"ltr"},{"lang":"alt","autonym":"алтай тил","dir":"ltr"},{"lang":"ang","autonym":"Ænglisc","dir":"ltr"},{"lang":"ann","autonym":"Obolo","dir":"ltr"},{"lang":"anp","autonym":"अंगिका","dir":"ltr"},{"lang":"ary","autonym":"الدارجة","dir":"rtl"},{"lang":"av","autonym":"авар","dir":"ltr"},{"lang":"avk","autonym":"Kotava","dir":"ltr"},{"lang":"awa","autonym":"अवधी","dir":"ltr"},{"lang":"ban","autonym":"Basa Bali","dir":"ltr"},{"lang":"bbc","autonym":"Batak Toba","dir":"ltr"},{"lang":"bew","autonym":"Betawi","dir":"ltr"},{"lang":"bho", "autonym":"भोजपुरी","dir":"ltr"},{"lang":"bi","autonym":"Bislama","dir":"ltr"},{"lang":"blk","autonym":"ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ","dir":"ltr"},{"lang":"bo","autonym":"བོད་ཡིག","dir":"ltr"},{"lang":"bpy","autonym":"বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী","dir":"ltr"},{"lang":"btm","autonym":"Batak Mandailing","dir":"ltr"},{"lang":"bug","autonym":"Basa Ugi","dir":"ltr"},{"lang":"ceb","autonym":"Cebuano","dir":"ltr"},{"lang":"ch","autonym":"Chamoru","dir":"ltr"},{"lang":"co","autonym":"corsu","dir":"ltr"},{"lang":"cr","autonym":"Nēhiyawēwin / ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ","dir":"ltr"},{"lang":"cu","autonym":"словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ","dir":"ltr"},{"lang":"dga","autonym":"Dagaare","dir":"ltr"},{"lang":"din","autonym":"Thuɔŋjäŋ","dir":"ltr"},{"lang":"dsb","autonym":"dolnoserbski","dir":"ltr"},{"lang":"dv","autonym":"ދިވެހިބަސް","dir":"rtl"},{"lang":"dz","autonym":"ཇོང་ཁ","dir": "ltr"},{"lang":"ee","autonym":"eʋegbe","dir":"ltr"},{"lang":"eml","autonym":"emiliàn e rumagnòl","dir":"ltr"},{"lang":"fat","autonym":"mfantse","dir":"ltr"},{"lang":"ff","autonym":"Fulfulde","dir":"ltr"},{"lang":"fo","autonym":"føroyskt","dir":"ltr"},{"lang":"fon","autonym":"fɔ̀ngbè","dir":"ltr"},{"lang":"fur","autonym":"furlan","dir":"ltr"},{"lang":"gag","autonym":"Gagauz","dir":"ltr"},{"lang":"glk","autonym":"گیلکی","dir":"rtl"},{"lang":"gom","autonym":"गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni","dir":"ltr"},{"lang":"gor","autonym":"Bahasa Hulontalo","dir":"ltr"},{"lang":"gpe","autonym":"Ghanaian Pidgin","dir":"ltr"},{"lang":"gu","autonym":"ગુજરાતી","dir":"ltr"},{"lang":"gur","autonym":"farefare","dir":"ltr"},{"lang":"guw","autonym":"gungbe","dir":"ltr"},{"lang":"haw","autonym":"Hawaiʻi","dir":"ltr"},{"lang":"hsb","autonym":"hornjoserbsce","dir":"ltr"},{"lang":"ig","autonym":"Igbo","dir":"ltr"},{"lang":"igl","autonym":"Igala","dir":"ltr"},{ "lang":"kaa","autonym":"Qaraqalpaqsha","dir":"ltr"},{"lang":"kbd","autonym":"адыгэбзэ","dir":"ltr"},{"lang":"kg","autonym":"Kongo","dir":"ltr"},{"lang":"kge","autonym":"Kumoring","dir":"ltr"},{"lang":"ki","autonym":"Gĩkũyũ","dir":"ltr"},{"lang":"kl","autonym":"kalaallisut","dir":"ltr"},{"lang":"km","autonym":"ភាសាខ្មែរ","dir":"ltr"},{"lang":"koi","autonym":"перем коми","dir":"ltr"},{"lang":"krc","autonym":"къарачай-малкъар","dir":"ltr"},{"lang":"kus","autonym":"Kʋsaal","dir":"ltr"},{"lang":"lad","autonym":"Ladino","dir":"ltr"},{"lang":"lg","autonym":"Luganda","dir":"ltr"},{"lang":"lij","autonym":"Ligure","dir":"ltr"},{"lang":"lld","autonym":"Ladin","dir":"ltr"},{"lang":"ltg","autonym":"latgaļu","dir":"ltr"},{"lang":"mai","autonym":"मैथिली","dir":"ltr"},{"lang":"map-bms","autonym":"Basa Banyumasan","dir":"ltr"},{"lang":"mdf","autonym":"мокшень","dir":"ltr"},{"lang":"mi","autonym":"Māori","dir":"ltr"},{"lang": "min","autonym":"Minangkabau","dir":"ltr"},{"lang":"mnw","autonym":"ဘာသာမန်","dir":"ltr"},{"lang":"mos","autonym":"moore","dir":"ltr"},{"lang":"mrj","autonym":"кырык мары","dir":"ltr"},{"lang":"mt","autonym":"Malti","dir":"ltr"},{"lang":"nan","autonym":"閩南語 / Bân-lâm-gú","dir":"ltr"},{"lang":"nb","autonym":"norsk bokmål","dir":"ltr"},{"lang":"nia","autonym":"Li Niha","dir":"ltr"},{"lang":"nr","autonym":"isiNdebele seSewula","dir":"ltr"},{"lang":"nso","autonym":"Sesotho sa Leboa","dir":"ltr"},{"lang":"ny","autonym":"Chi-Chewa","dir":"ltr"},{"lang":"om","autonym":"Oromoo","dir":"ltr"},{"lang":"or","autonym":"ଓଡ଼ିଆ","dir":"ltr"},{"lang":"pag","autonym":"Pangasinan","dir":"ltr"},{"lang":"pam","autonym":"Kapampangan","dir":"ltr"},{"lang":"pap","autonym":"Papiamentu","dir":"ltr"},{"lang":"pcd","autonym":"Picard","dir":"ltr"},{"lang":"pcm","autonym":"Naijá","dir":"ltr"},{"lang":"pms","autonym":"Piemontèis","dir":"ltr"},{"lang":"ps","autonym": "پښتو","dir":"rtl"},{"lang":"pwn","autonym":"pinayuanan","dir":"ltr"},{"lang":"rm","autonym":"rumantsch","dir":"ltr"},{"lang":"rn","autonym":"ikirundi","dir":"ltr"},{"lang":"rsk","autonym":"руски","dir":"ltr"},{"lang":"rup","autonym":"armãneashti","dir":"ltr"},{"lang":"sa","autonym":"संस्कृतम्","dir":"ltr"},{"lang":"sc","autonym":"sardu","dir":"ltr"},{"lang":"sg","autonym":"Sängö","dir":"ltr"},{"lang":"sgs","autonym":"žemaitėška","dir":"ltr"},{"lang":"shi","autonym":"Taclḥit","dir":"ltr"},{"lang":"shn","autonym":"ၽႃႇသႃႇတႆး ","dir":"ltr"},{"lang":"skr","autonym":"سرائیکی","dir":"rtl"},{"lang":"sm","autonym":"Gagana Samoa","dir":"ltr"},{"lang":"smn","autonym":"anarâškielâ","dir":"ltr"},{"lang":"srn","autonym":"Sranantongo","dir":"ltr"},{"lang":"st","autonym":"Sesotho","dir":"ltr"},{"lang":"stq","autonym":"Seeltersk","dir":"ltr"},{"lang":"szl","autonym":"ślůnski","dir":"ltr"},{"lang":"tcy","autonym":"ತುಳು","dir": "ltr"},{"lang":"tdd","autonym":"ᥖᥭᥰ ᥖᥬᥲ ᥑᥨᥒᥰ","dir":"ltr"},{"lang":"tet","autonym":"tetun","dir":"ltr"},{"lang":"ti","autonym":"ትግርኛ","dir":"ltr"},{"lang":"tly","autonym":"tolışi","dir":"ltr"},{"lang":"to","autonym":"lea faka-Tonga","dir":"ltr"},{"lang":"trv","autonym":"Seediq","dir":"ltr"},{"lang":"ts","autonym":"Xitsonga","dir":"ltr"},{"lang":"tum","autonym":"chiTumbuka","dir":"ltr"},{"lang":"tw","autonym":"Twi","dir":"ltr"},{"lang":"ty","autonym":"reo tahiti","dir":"ltr"},{"lang":"udm","autonym":"удмурт","dir":"ltr"},{"lang":"ve","autonym":"Tshivenda","dir":"ltr"},{"lang":"vls","autonym":"West-Vlams","dir":"ltr"},{"lang":"vro","autonym":"võro","dir":"ltr"},{"lang":"wo","autonym":"Wolof","dir":"ltr"},{"lang":"xal","autonym":"хальмг","dir":"ltr"},{"lang":"yue","autonym":"粵語","dir":"ltr"}],"wgSectionTranslationTargetLanguages":["ace","ady","alt","am","ami","an","ang","ann","anp","ar","ary","arz","as","ast","av","avk","awa","ay","az","azb", "ba","ban","bar","bbc","bcl","bdr","be","bew","bg","bho","bi","bjn","blk","bm","bn","bo","bpy","br","bs","btm","bug","ca","cdo","ce","ceb","ch","chr","ckb","co","cr","crh","cs","cu","cy","da","dag","de","dga","din","diq","dsb","dtp","dv","dz","ee","el","eml","eo","es","et","eu","fa","fat","ff","fi","fj","fo","fon","fr","frp","frr","fur","fy","gag","gan","gcr","gl","glk","gn","gom","gor","gpe","gu","guc","gur","guw","gv","ha","hak","haw","he","hi","hif","hr","hsb","ht","hu","hy","hyw","ia","iba","ie","ig","igl","ilo","io","is","it","iu","ja","jam","jv","ka","kaa","kab","kbd","kbp","kcg","kg","kge","ki","kk","kl","km","kn","ko","koi","krc","ks","ku","kus","kv","kw","ky","lad","lb","lez","lg","li","lij","lld","lmo","ln","lo","lt","ltg","lv","mad","mai","map-bms","mdf","mg","mhr","mi","min","mk","ml","mn","mni","mnw","mos","mr","mrj","ms","mt","mwl","my","myv","mzn","nah","nan","nap","nb","nds","nds-nl","ne","new","nia","nl","nn","nqo","nr","nso","ny","oc","om","or","os","pa","pag","pam", "pap","pcd","pcm","pdc","pl","pms","pnb","ps","pt","pwn","qu","rm","rn","ro","rsk","rue","rup","rw","sa","sah","sat","sc","scn","sco","sd","se","sg","sgs","sh","shi","shn","si","sk","skr","sl","sm","smn","sn","so","sq","sr","srn","ss","st","stq","su","sv","sw","szl","ta","tay","tcy","tdd","te","tet","tg","th","ti","tk","tl","tly","tn","to","tpi","tr","trv","ts","tt","tum","tw","ty","tyv","udm","ur","uz","ve","vec","vep","vi","vls","vo","vro","wa","war","wo","wuu","xal","xh","xmf","yi","yo","yue","za","zgh","zh","zu"],"isLanguageSearcherCXEntrypointEnabled":true,"mintEntrypointLanguages":["ace","ast","azb","bcl","bjn","bh","crh","ff","fon","ig","is","ki","ks","lmo","min","sat","ss","tn","vec"],"wgWikibaseItemId":"Q571","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled": false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgMinervaPermissions":{"watchable":true,"watch":false},"wgMinervaFeatures":{"beta":false,"donate":true,"mobileOptionsLink":true,"categories":false,"pageIssues":true,"talkAtTop":false,"historyInPageActions":false,"overflowSubmenu":false,"tabsOnSpecials":true,"personalMenu":false,"mainMenuExpanded":false,"echo":true,"nightMode":false},"wgMinervaDownloadNamespaces":[0]};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.minerva.styles":"ready","skins.minerva.content.styles.images":"ready","mediawiki.hlist":"ready","skins.minerva.codex.styles":"ready","skins.minerva.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","mobile.init.styles":"ready","ext.relatedArticles.styles":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","skins.minerva.scripts","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.switcher","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","mobile.init","ext.echo.centralauth","ext.relatedArticles.readMore.bootstrap","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.entrypoints.mffrequentlanguages","ext.cx.entrypoints.languagesearcher.init","mw.externalguidance.init","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=my&modules=ext.cite.styles%7Cext.relatedArticles.styles%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.hlist%7Cmobile.init.styles%7Cskins.minerva.codex.styles%7Cskins.minerva.content.styles.images%7Cskins.minerva.icons%2Cstyles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=minerva"> <script async src="/w/load.php?lang=my&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=minerva"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=my&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=minerva"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="theme-color" content="#eaecf0"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/1200px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1645"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/800px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1096"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/640px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="877"> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1.0, user-scalable=yes, minimum-scale=0.25, maximum-scale=5.0"> <meta property="og:title" content="စာအုပ် - ဝီကီပီးဒီးယား"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="manifest" href="/w/api.php?action=webapp-manifest"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ပြင်ဆင်ရန်" href="/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ဝီကီပီးဒီးယား (my)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//my.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.my"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> <meta http-equiv="X-Translated-By" content="Google"> <meta http-equiv="X-Translated-To" content="en"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=corsproxy" data-sourceurl="https://my.m.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA"></script> <link href="https://fonts.googleapis.com/css2?family=Material+Symbols+Outlined:opsz,wght,FILL,GRAD@20..48,100..700,0..1,-50..200" rel="stylesheet"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy/ed=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=phishing_protection" data-phishing-protection-enabled="false" data-forms-warning-enabled="true" data-source-url="https://my.m.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA"></script> <meta name="robots" content="none"> </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-စာအုပ် rootpage-စာအုပ် stable issues-group-B skin-minerva action-view skin--responsive mw-mf-amc-disabled mw-mf"> <script type="text/javascript" src="https://www.gstatic.com/_/translate_http/_/js/k=translate_http.tr.en_GB.omlEigW4xY8.O/am=DgY/d=1/exm=corsproxy,phishing_protection/ed=1/rs=AN8SPfpjsL9kUWY0h-sp7Ilu7hZWGwEmeg/m=navigationui" data-environment="prod" data-proxy-url="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog" data-proxy-full-url="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-source-url="https://my.m.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA" data-source-language="auto" data-target-language="en" data-display-language="en-GB" data-detected-source-language="my" data-is-source-untranslated="false" data-source-untranslated-url="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://my.m.wikipedia.org/wiki/%25E1%2580%2585%25E1%2580%25AC%25E1%2580%25A1%25E1%2580%25AF%25E1%2580%2595%25E1%2580%25BA&anno=2" data-client="tr"></script> <div id="mw-mf-viewport"> <div id="mw-mf-page-center"><a class="mw-mf-page-center__mask" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#"></a> <header class="header-container header-chrome"> <div class="minerva-header"> <nav class="navigation-drawer toggle-list view-border-box"><input type="checkbox" id="main-menu-input" class="toggle-list__checkbox" role="button" aria-haspopup="true" aria-expanded="false" aria-labelledby="mw-mf-main-menu-button"> <label role="button" for="main-menu-input" id="mw-mf-main-menu-button" aria-hidden="true" data-event-name="ui.mainmenu" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet toggle-list__toggle"> <span class="minerva-icon minerva-icon--menu"></span> <span></span> </label> <div id="mw-mf-page-left" class="menu view-border-box"> <ul id="p-navigation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--home" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--home"></span> <span class="toggle-list-item__label">ပင်မ</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--random" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%B0%E1%80%B8:%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%95%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--die"></span> <span class="toggle-list-item__label">ကျပန်း</span> </a></li> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--nearby" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%B0%E1%80%B8:Nearby?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.nearby" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--mapPin"></span> <span class="toggle-list-item__label">အနီးအနား</span> </a></li> </ul> <ul id="p-personal" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--login" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%B0%E1%80%B8:UserLogin&returnto=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.login" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--logIn"></span> <span class="toggle-list-item__label">အကောင့်ဝင်ရန်</span> </a></li> </ul> <ul id="pt-preferences" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item skin-minerva-list-item-jsonly"><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--settings" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%B0%E1%80%B8:MobileOptions&returnto=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.settings" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--settings"></span> <span class="toggle-list-item__label">အပြင်အဆင်များ</span> </a></li> </ul> <ul id="p-donation" class="toggle-list__list"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--donate" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://donate.wikimedia.org/?wmf_source%3Ddonate%26wmf_medium%3Dsidebar%26wmf_campaign%3Dmy.wikipedia.org%26uselang%3Dmy%26wmf_key%3Dminerva" data-event-name="menu.donate" data-mw="interface"> <span class="minerva-icon minerva-icon--heart"></span> <span class="toggle-list-item__label">လှူဒါန်းမှု</span> </a></li> </ul> <ul class="hlist"> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--about" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%9D%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AE%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8:%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%AC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">ဝီကီပီးဒီးယား အကြောင်း</span> </a></li> <li class="toggle-list-item "><a class="toggle-list-item__anchor menu__item--disclaimers" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%9D%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AE%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8:%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%B1_%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%AF%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-mw="interface"> <span class="toggle-list-item__label">သတိပြုစရာများ</span> </a></li> </ul> </div><label class="main-menu-mask" for="main-menu-input"></label> </nav> <div class="branding-box"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%97%E1%80%9F%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <span><img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-my.svg" alt="ဝီကီပီးဒီးယား" width="120" height="23" style="width: 7.5em; height: 1.4375em;"> </span> </a> </div> <form action="/w/index.php" method="get" class="minerva-search-form"> <div class="search-box"><input type="hidden" name="title" value="အထူး:ရှာဖွေရန်"> <input class="search skin-minerva-search-trigger" id="searchInput" type="search" name="search" placeholder="ဝီကီပီးဒီးယား တွင် ရှာဖွေရန်" aria-label="ဝီကီပီးဒီးယား တွင် ရှာဖွေရန်" autocapitalize="sentences" title="ဝီကီပီးဒီးယားတွင် ရှာဖွေရန် [f]" accesskey="f"> <span class="search-box-icon-overlay"><span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> </span> </div><button id="searchIcon" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet skin-minerva-search-trigger"> <span class="minerva-icon minerva-icon--search"></span> <span>ရှာဖွေရန်</span> </button> </form> <nav class="minerva-user-navigation" aria-label="အသုံးပြုသူ အညွှန်း"> </nav> </div> </header> <main id="content" class="mw-body"> <div class="banner-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="pre-content heading-holder"> <div class="page-heading"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">စာအုပ်</span></h1> <div class="tagline"> ရေးသားခြင်းသို့မဟုတ်ပုံသွင်းခြင်းတို့ဖြင့်အချက်အလက်များစုစည်းသည့်ဝတ္ထု </div> </div> <nav class="page-actions-menu"> <ul id="p-views" class="page-actions-menu__list"> <li id="language-selector" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#p-lang" data-mw="interface" data-event-name="menu.languages" title="ဘာသာစကား" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet language-selector"> <span class="minerva-icon minerva-icon--language"></span> <span>ဘာသာစကား</span> </a></li> <li id="page-actions-watch" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-watch" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%B0%E1%80%B8:UserLogin&returnto=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.watch" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet menu__item--page-actions-watch"> <span class="minerva-icon minerva-icon--star"></span> <span>စောင့်ကြည့်ရန်</span> </a></li> <li id="page-actions-edit" class="page-actions-menu__list-item"><a role="button" id="ca-edit" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" data-event-name="menu.edit" data-mw="interface" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet edit-page menu__item--page-actions-edit"> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>ပြင်ဆင်ရန်</span> </a></li> </ul> </nav> <div id="mw-content-subtitle"></div> </div> <div id="bodyContent" class="content"> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"> <script>function mfTempOpenSection(id){var block=document.getElementById("mf-section-"+id);block.className+=" open-block";block.previousSibling.className+=" open-block";}</script> <div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="my" dir="ltr"> <section class="mf-section-0" id="mf-section-0"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r824514">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style> <div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r823765">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Wiktionary-logo-en-v2.svg/40px-Wiktionary-logo-en-v2.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Wiktionary-logo-en-v2.svg/60px-Wiktionary-logo-en-v2.svg.png 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Wiktionary-logo-en-v2.svg/80px-Wiktionary-logo-en-v2.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512"></span></span> </div> <div class="side-box-text plainlist"> ဝစ်ရှင်နရီ၊ အခမဲ့အဘိဓာန်တွင် <i><b><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wiktionary.org/wiki/my:Special:Search/%25E1%2580%2585%25E1%2580%25AC%25E1%2580%25A1%25E1%2580%25AF%25E1%2580%2595%25E1%2580%25BA" class="extiw" title="wiktionary:my:Special:Search/စာအုပ်">စာအုပ်</a></b></i> ကို ရှာဖွေကြည့်ရှုပါ။ </div> </div> </div> <p>ပုံနှိပ်ပြီး စာအုပ်တစ်အုပ်၏ အံ့ဩဖွယ် ရှေးအခါက ပပိုင်းရပ် <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%9B%E1%80%BD%E1%80%80%E1%80%BA&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="ကျူရွက် (စာမျက်နှာ မရှိသေးပါ)">ကျူရွက်</a>များ၊ <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%B1?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="သားရေ">သားရေပြား</a>ပေါ်တွင် စာရေးသားကာ၊ စာအုပ်ပြုလုပ်သည်မှစကာ ပုံနှိပ်စာအုပ် ဖြစ်ပေါ်ထုတ်ဝေသည်အထိ စာအုပ်သမိုင်းသည် စိတ်ဝင်စားဖွယ် ဖြစ်သည်။ ယခုခေတ်တွင် စာအုပ်အမျိုးမျိုး ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိ၏။ ထိုကဲ့သို့ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်ခြင်းမှာ စာအုပ်ဖက်ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို တစ်ဆင့်ထက်တစ်ဆင့် ကောင်းမွန်သည်ထက် ကောင်းမွန်လာအောင် ပြုပြင်ပေးနိုင်သောကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ပုံနှိပ်စက်မပေါ်မီက စာအုပ်များ ရှိခဲ့သော်လည်း စာအုပ်အမြောက်အမြား ထုတ်ဝေနိုင်ခြင်းမှာ စာပုံနှိပ်စက်ပေါ်တွင် တည်သည်။ စာပုံနှိပ်စက်များကို ကောင်းမွန်လာအောင် ပြုပြင်ပေးနိုင်သောကြောင့် စာအုပ်ကောင်း မြောက်မြားစွာ ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ ရှေးပဝေဏီကဆိုလျှင် စာအုပ်များ မပေါ်သေးချေ။ ရှေးခေတ်လူများသည် ရွှံ့စေးပြား၊ သစ်ခေါက်၊ သားရေ၊ ပျဉ်ပြား စသော မပျက်စီးလွယ်သည့် ပစ္စည်းများပေါ်၌ စာအုပ်များကို ရေးသားကြသည်။ ကျောက်ပြားများပေါ်တွင် စာလုံးများကို ထွင်းကြသည်။ ဆင်စွယ်ပြား၊ ကြေးညိုပြား၊ ခဲပြားများပေါ်တွင် ပြည်သူ အများနှင့်ဆိုင်သော မှတ်တမ်းများကို ရေးခဲ့ကြသည်။ ယင်းတို့ကို နံဘေးတဖက်၌ တွဲထားလေ့ရှိရာ စာအုပ်ခပ်ဆင်ဆင် ဖြစ်လာ၏။</p> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%96%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA:Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/250px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg" decoding="async" width="250" height="343" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/375px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg/500px-Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg 2x" data-file-width="1976" data-file-height="2708"></a> <figcaption> အနားထောင့်တွင် ဘောင်ကွပ်ထားသော ၁၅ ရာစုက စာအုပ်။ </figcaption> </figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"> <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%96%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA:Celsus-Bibliothek2.jpg?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Celsus-Bibliothek2.jpg/250px-Celsus-Bibliothek2.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Celsus-Bibliothek2.jpg/375px-Celsus-Bibliothek2.jpg 1.5x,https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Celsus-Bibliothek2.jpg/500px-Celsus-Bibliothek2.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944"></a> <figcaption> ၁၃၅ အေဒီက ဆဲလ်ဆပ်စ် စာကြည့်တိုက်သည် စာလိပ်ပေါင်း သောင်းနှစ်ထောင်ကို သိမ်းဆည်းနိုင်သည်။ </figcaption> </figure> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"> <input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none"> <div class="toctitle" lang="my" dir="ltr"> <h2 id="mw-toc-heading">မာတိကာ</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span> </div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%81%8F%E1%80%A1%E1%80%93%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%B9%E1%80%95%E1%80%AC%E1%80%9A%E1%80%BA"><span class="tocnumber">၁</span> <span class="toctext">စာအုပ်၏အဓိပ္ပာယ်</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#%E1%80%95%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%95%E1%80%BA_%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8"><span class="tocnumber">၂</span> <span class="toctext">ပပိုင်းရပ် စာလိပ်များ</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%8A%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BD%E1%80%AC%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8"><span class="tocnumber">၃</span> <span class="toctext">အခြားကြည့်ရန်စီးပွားရေး</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%B8"><span class="tocnumber">၄</span> <span class="toctext">ကိုးကား</span></a></li> </ul> </div> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(1)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="စာအုပ်၏အဓိပ္ပာယ်"><span id=".E1.80.85.E1.80.AC.E1.80.A1.E1.80.AF.E1.80.95.E1.80.BA.E1.81.8F.E1.80.A1.E1.80.93.E1.80.AD.E1.80.95.E1.80.B9.E1.80.95.E1.80.AC.E1.80.9A.E1.80.BA"></span>စာအုပ်၏အဓိပ္ပာယ်</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit&section=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ဤအပိုင်းကို တည်းဖြတ်ရန် - စာအုပ်၏အဓိပ္ပာယ်" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>ပြင်ဆင်ရန်</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-1 collapsible-block" id="mf-section-1"> <p>မည်သည့်ပုံနှိပ်စာကို "စာအုပ်"ဟု ခေါ်သနည်းဟူသော မေးခွန်းကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ်၌ အမျိုးမျိုး ဖြေဆိုထားသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အိုက်စလန်ပြည်၌ စာမျက်နှာ ၁၇ ရှိလျှင် "စာအုပ်"ဟု သတ်မှတ်၍ အိုင်ယာလန်နှင့် <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="မိုနာကိုနိုင်ငံ">မိုနာကိုနိုင်ငံ</a>များကမူ စာမျက်နှာ ၁၀၀ ထက်မနည်း ရှိမှ စာအုပ်ဟု သတ်မှတ်သည်။ သို့ဖြင့်ရာ စာအုပ်ကို အောက်ပါအတိုင်း အမျိုးမျိုး သတ်မှတ်ထားသည်ကို တွေ့ရ၏။</p> <p>အိုက်စလန် ၁၇ မျက်နှာ</p> <p>အိုင်ယာလန်နှင့် မော်နာကို ၁၀၀ ကျော်</p> <p>ဒိန်းမတ် ၆၀ ကျော်</p> <p>အမေရိကန်နှင့် ဟန်ဂေရီ ၆၄ မျက်နှာကျော်</p> <p>ချက်ကိုစလိုဗားကီးယား ၃၂ မျက်နှာကျော်</p> <p>ဗြိတိန် (အထူအပါးမပြ၊ ခြောက်ပဲနိ တန်ဖိုး ရှိရမည်။)</p> <p>စာအုပ်ဟူ၍ သတ်မှတ်ရာ၌ ယင်းသို့ အမျိုးမျိုးကွဲပြားနေသဖြင့် ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်တွင် ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ ပညာသိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ (ယူနက်စကို)က "စာအုပ်ဆိုသည်မှာ အတွင်းစာမျက်နှာ ၄၉ မျက်နှာထက်မနည်း ရှိ၍ အချိန်မှန် ထွက်ရန် မလိုသည့် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော စာပေ ဖြစ်ရမည်"ဟု သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>၁<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(2)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="ပပိုင်းရပ်_စာလိပ်များ"><span id=".E1.80.95.E1.80.95.E1.80.AD.E1.80.AF.E1.80.84.E1.80.BA.E1.80.B8.E1.80.9B.E1.80.95.E1.80.BA_.E1.80.85.E1.80.AC.E1.80.9C.E1.80.AD.E1.80.95.E1.80.BA.E1.80.99.E1.80.BB.E1.80.AC.E1.80.B8"></span>ပပိုင်းရပ် စာလိပ်များ</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit&section=2&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ဤအပိုင်းကို တည်းဖြတ်ရန် - ပပိုင်းရပ် စာလိပ်များ" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>ပြင်ဆင်ရန်</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-2 collapsible-block" id="mf-section-2"> <p>ထိုနောက် ပပိုင်းရပ်ဟုခေါ်သော ကျူပင်တစ်မျိုးမှရသည့် အရွက်များပေါ်တွင် စာများကိုရေးသား၍ စာအုပ်သဘော ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ပပိုင်းရပ်အရွက်များကို ယခုခေတ် စာအုပ်ချုပ် သကဲ့သို့ မချုပ်ဘဲ ကော်ဖြင့်သာ တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ပပိုင်းရပ်ရွက်များကို ယှဉ်၍ ကော်ကပ်လိုက်ရာ အလိပ်ရှည်ကြီး ဖြစ်လာသည်။ ပပိုင်းရပ်ရွက်၏ အလျားကိုလိုက်၍ အလိပ်များမှာ ပြက် ၅ လက်မမှ ၁၂ လက်မအထိ ရှိသည်။ ပပိုင်းရပ်ရွက်များ၏ အရေအတွက်လိုက်၍ အလိပ်များမှ ၁၅ ပေမှ ပေ ၄ဝ အထိ ရှိသည်။ ပပိုင်းရပ်ရွက်များပေါ်တွင် တစ်ဖက်သာ စာရေးလေ့ ရှိ၏။ ပပိုင်းရပ်ရွက်များကို ဆေးခြယ်(သို့) ရွှေချထားသော တုတ်တံတစ်ချောင်း ပတ်၍ထား၏။ ထိုတုတ်တံ၏ အစွန်းနှစ်ဖက်၌ ဖုများ တပ်ထားသည်။ စာဖတ်လိုသော အခါ စာဖတ်သူသည် ညာဘက်လက်ဖြင့် ပပိုင်းရပ်အလိပ်ကိုကိုင်၍ ဖြန့်ကာဖြန့်ကာ တစ်ရွက်ပြီးတစ်ရွက် ဖတ်ပြီးလျှင် ဗယ်ဖက် လက်ဖြင့် အခြားတုတ်တံတစ်ခုပေါ်တွင် ပြန်လိပ်သွားသည်။ တစ်လိပ်လုံးကို ဖတ်ပြီးလျှင် ပြန်၍ ပထမတုတ်တံပေါ်တွင် လိပ်ထားရသည်။ ပပိုင်းရပ် စာလိပ်များမှာ ရှေးအီဂျစ်ခေတ်မှစ၍ ပေါ်ခဲ့သည်။</p> <p>ကမ္ဘာ့အရှေ့တိုင်းများတွင် ပုရပိုက်နှင့် ပေစာများ အသုံးပြုခဲ့ရာ ပုရပိုက်မှာ စာအုပ်သဘောသက်ဝင်၍ ပေစာများကိုမူ ပေထုပ်ပြု၍ စာပလွေဖြင့် ရစ်ပတ်ကာ သိမ်းဆည်းထားလေ့ရှိ၏။</p> <p>ရှေးဂရိနှင့် ရောမလူမျိုးများသည် ရှည်လျားသော စာမူများအတွက် ပပိုင်းရပ်စာလိပ်များကို အသုံးပြုသော်လည်း အတိုအထွာ မှတ်စရာအတွက်မူ ဖယောင်းအမည်းသုတ်ထားသော ပျဉ်ပြားကလေးများကို သုံးကြသည်။ စတိုင်းလပ်ခေါ် သံချောင်းချွန်ဖြင့် ဖယောင်းပေါ်တွင် စာလုံးများကို ရေးခြစ်ကြသည်။ ထိုစတိုင်းလပ်မှာ မြန်မာစာပေများကို ရေးသားသော ကညစ်နှင့် သဘောချင်းတူသည်။ အထက်ဖော်ပြရာပါ ပျဉ်ကလေးများကို အလျားတစ်ဖက်၌ အပေါက်များဖောက်၍ သားရေကြိုး၊ သံကွင်း စသည်ဖြင့် တွဲထားတတ်ရာ စာအုပ် သဘော ဖြစ်ပေါ်လာပြန်သည်။</p> <p>ရှေးခေတ်က စာအုပ် (ဝါ) စာလိပ်များအတွက် ပပိုင်းရပ်ကို အသုံးများသော်လည်း အရေးကြီးသော စာမူများကို 'ဗယ်လမ်' ခေါ် နွားကလေးသားရေပေါ်၌ ဖြစ်စေ 'ပတ်ချမင့်'ခေါ် သိုး သို့မဟုတ် ဆိတ်သားရေဖြစ်စေ ကူးယူ၍ စာအုပ် ပြုလုပ်ထားလေ့ရှိ၏။ သိုးနှင့်ဆိတ်သားရေးတို့မှာ နွားကလေးသားရေလောက် ချောမွှတ် နူးညံ့ခြင်း မရှိပေ။</p> <p>စာရေးသားရန် သားရေးမှာ နယ်ပြီးသားဖြစ်သော သားရေ မဟုတ်ချေ ရေနှင့်ဆေး၍ အမွေးများကျွတ်အောင် ထုံးနှင့် ပွတ်တိုက်၍သာ ထားသော သားရေဖြစ်သည်။ အမွေးကျွတ်သွားသောအခါ သစ်သားဘောင်တွင် ကြက်၍ သားရေကို ခြစ်သည်။ မြေဖြူမှုန့်များနှင့် လိမ်းကျံသည်။ ပြောင်လာအောင် ကျောက်ပွနှင့် ပွတ်တိုက်ပေးရသည်။ ထိုအခါမှ စာရေးသား၍ရသော 'ဗယ် လမ်'နှင့် 'ပတ်ချမင့်'ခေါ် သားရေဖြစ်လာသည်။ နွားကလေး သားရေသည် စာအုပ်ပြုလုပ်သည့် ပစ္စည်းများထဲတွင် ကြာရှည် အခံဆုံး၊ အလှပဆုံးပစ္စည်းဖြစ်လေသည်။ သို့ရာတွင် ဈေးကြီး သဖြင့် အခါတိုင်း စာအုပ်ပြုလုပ်ရာတွင် မသုံးနိုင်ပေ။ ပုံနှိပ် ရာ၌လည်း အလွယ်တကူ ကိုင်တွယ်၍ မရပေ။</p> <p>နွားကလေးသားရေနှင့် သိုး၊ ဆိတ်တို့၏ သားရေများကို စာရေးရန်၊ စာအုပ်ပြုလုပ်ရန်အတွက် ခရစ်မပေါ်မီ နှစ်ပေါင်း ၅ဝဝ ခန့်မှစ၍ အသုံးပြုခဲ့သည်။ ခရစ်တော်ပေါ်သည့် အချိန်လောက်မှစ၍ နွားကလေးသားရေ၊ သိုးဆိတ် သားရေများကို ပပိုင်းရပ် အရွက်များအစား တဖြည်းဖြည်း ပိုမိုသုံးလာကြသည်။ ခရစ်တော်ပေါ်ပြီး အနှစ် ၄၅ဝ ခန့်ကြာသောအခါ စာအုပ်များအတွက် သားရေများကိုသာ သုံးလေ့ရှိတော့၏။ သားရေချပ်များကို အရွယ်ညီအောင်ဖြတ်၍ သားရေကြိုးများဖြင့် စုစည်း ချုပ်လုပ်လိုက်သောအခါ စာအုပ်ဖြစ်လာ၏။</p> <p>ရောမအင်ပိုင်ယာကြီး ပျက်စီးသွားပြီးသည့်နောက် နှစ်ပေါင်း တစ်ထောင်အတွင်းတွင် စာအုပ်များကို လက်ဖြင့်သာရေးသာ ချုပ်လုပ်ခဲ့ကြရသည်။ စာရေးသားရာ၌ ကျူရိုးနှင့် ငှက်တောင်များကို ကလောင်အဖြစ်ဖြင့် အသုံးပြုကြသည်။</p> <p>ပပိုင်းရပ်ပေါ်တွင် အများအားဖြင့် မီးခွက်မှိုင်းမှသော မင်ဖြင့် ရေးခဲ့၏။ သားရေများပေါ်၌လည်း ထိုမင်ဖြင့် ဆက်လက် ရေးသားကြ၏။ ထိုနောက် မင်အသစ်တစ်မျိုး ပေါ်လာ၏။ သံမှုန့်များနှင့် ဝက်သစ်ချခေါက်ဖြစ်စေ၊ ပဉ္စကာနီသီး ဖြစ်စေ၊ ရောစပ်၍ ရှရကာရည်ဖြင့် ကျိုလိုက်ရာ မင်ဖြစ်လာသည်။ မင်တွင် ထနောင်းစေးကို ထည့်ထားသဖြင့် သားရေ၌ မင်မှုန့်များ စွဲကပ်နေစေ၍ ပျက်ပြယ်ခြင်း မရှိပေ။ စာမရေးသားမီ သားရေပေါ်၌ စာများကို ရေးသားရန် မျဉ်းများကို ချွန်ထက်သော ခဲချောင်းဖြင့် သားလေ့ကြသည်။</p> <p>ဥရောပ အလယ်ခေတ်တွင် စာအုပ်များကို ကူးယူရေးသား ကြသည်မှာ အများအားဖြင့် ခရစ်ယန် ဘုန်းကြီးကျောင်းများ တွင် ဖြစ်သည်။ သားရေလေးချပ်ကို ထပ်ပြီးလျှင် တစ်ခေါက် ချိုး လိုက်သောအခါ အရွက်ရှစ်ရွက်ပါ စာအုပ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်လာသည်။ စာကူးသူသည် တစ်ရွက်စီခွဲ၍ ရေးသည်။ စာမျက်နှာ နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ရေးသည်။ ခေါင်းစဉ်များကို မင်နီနှင့်ရေး၍ အစစာလုံးများကို လှပစွာ ရေးထည့်သည်။ တစ်ပိုင်းပြီးတစ်ပိုင်း ရေးသားပြီးသောအခါ ပြန်လည် ဖတ်ရှု၍ အမှားများကို ပြင်ပြီး လျှင် စာအုပ်ချုပ်သူထံသို့ စာအုပ်ချုပ်ရန် စာအုပ်အပိုင်းများကို ပေးပို့ကြရသည်။ စာအုပ်ချုပ်သူသည် သားရေချပ်ခေါက်များကို ခေါက်ရိုးနားတွင်ဖေါက်၍ ကြိုးများ ဖြင့် သိပြီးလျှင် သစ်သား ပြားများကို စာအုပ်အဖုံးပြုလုပ်ရန် အပေါက်ဖေါက်ကာ တစ်ပါ တည်း ချုပ်လိုက်၏။ ထိုနောက် သစ်သားပြားများနှင့် စာအုပ်ကျောကို သားရေပြားကြီး တစ်ချပ်ဖြင့် ကော်ကပ်ရန် ဖုံးလိုက်၏။ ထိုသားရေဖုံးကို လှပအောင် သံပူထိုး၍ ခြယ်လယ်လေ့ရှိကြ၏။ ဘာသာရေး ကျမ်းစာအုပ်များကို အထူးသဖြင့် လှပအောင် ခြယ်ထားလေ့ ရှိ ကြသည်။ စာမျက်နှာတိုင်းလိုလိုပင် လှပစွာ ရောင်စုံဖြစ်စေ ရွှေမှုန့်ချ၍ဖြစ်စေ ရေးဆွဲထားသောပုံများ ပါ လေ့ရှိသည်။</p> <p>အလယ်ခေတ်တွင် ဘာသာရေး ကျမ်းစာအုပ်များကိုသာ အများအပြား ရေးခဲ့သည်။ သို့သော် တရားဥပဒေ၊ ဆေးပညာ၊ သဘာဝသမိုင်း၊ ဗေဒင် စသည့် စာအုပ်စာတမ်းများကိုလည်း ရေးသားခဲ့ကြသေး၏။ အသုံးပြုသော ဘာသာမှာ လက်တင် ဘာသာ ဖြစ်သည်။</p> <p>လက်ရေးနှင့် ရေးသားသော စာအုပ်များတွင် ခရစ်တော် မပေါ်ထွန်းမီခေတ်က လက်တင် လက‡ာရေးဆရာ ဗာဂျီရေး သားခဲ့သော ကဗျာလက‡ာများကို ခရစ် ၃ ရာစုနှစ်အတွင်းတွင် တစ်စုံတစ်ယောက်က ကူးယူ၍ လက်ရေးစာအုပ်များ ပြုလုပ်ခဲ့ ရာ ယခုထက်တိုင် မပျောက်မပျက်သေးသော စာအုပ်များအနက် ရှေးအကျဆုံး စာအုပ်များ ဖြစ်နေသည်။ ယင်းကို ဗက်တီကင် စာကြည့်တိုက်၌ တွေ့နိုင်ပေသည်။</p> <p>ခရစ် ၁၂ဝဝ ပြည့်နှစ် ကျော်လွန်သောအခါတွင် စာပေ လိုက်စားခြင်း၊ ကျမ်းပြုခြင်း ပညာသင်ကြားခြင်း စသည့် ကိစ္စ များမှာ ဘုန်းကြီးကျောင်းများမှာထက် တက္ကသိုလ်များတွင် ပိုမို ထွန်းကားလာလေသည်။ ခရစ်ယန်ဘုန်းကြီးများ ရေးသားကူးယူ ချုပ်လုပ်သော စာအုပ်များအပြင် တက္ကသိုလ် အမှုထမ်းလူပုဂ္ဂိုလ် စာကူးဆရာများ ရေးကူးချုပ်လုပ်သော လက်ရေးစာအုပ်များ ပေါ်ထွက်လာလေသည်။ တက္ကသိုလ်များနှင့် တွဲဖက်၍ စာအုပ် ဌာနများ ပေါ်လာလေသည်။ ကျောင်းသားများသည် စာအုပ်ဌာန များမှ စာအုပ်များကို ငှားဖတ်ရသည်။ စာအုပ်များကို ကိုယ်ပိုင် ပစ္စည်းအဖြစ်ဖြင့် အခြားသို့ ယူသွားခွင့် မရှိချေ။ တဖြည်းဖြည်း နှင့် စာအုပ်များကို အပိုင်ရောင်းချသော အလေ့အထ ပေါ်လာ လေရာ စာအုပ်ဌာနမှ စာအုပ်ဆိုင်အဖြစ်သို့ ရောက်သွားလေ သည်။</p> <p>ထိုနောက်၌မူ စာရေးစက္ကူ ပေါ်ပေါက်လာသည်နှင့် စာအုပ် များ ကျဆင်းသွားသည်။ ၁၁ ရာစုနှစ်မှစ၍ ဥရောပတိုက်တွင် <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%B9%E1%80%80%E1%80%B0?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="စက္ကူ">စက္ကူ</a>ကို အများအပြား အသုံးပြုလာကြသည်။</p> <p>စက္ကူပေါ်လာသော်လည်း စာအုပ်များ မြောက်မြားစွာ မဖြစ်ပေါ်နိုင်သေးချေ။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် စာပုံနှိပ်စက် များ မပေါ်ပေါက်သေးခြင်းကြောင့် ဖြစ်သည်။ စာပုံနှိပ်စက်များ မပေါ်ပေါက်မီ သစ်သားဗလောက်များနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ကျမ်းစာအုပ်ငယ်များနှင့် ရိုက်နှိပ်ကြသည်။ ဗလောက်များဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော စာအုပ်များကို ဗလောက်စာအုပ်များဟု ခေါ် ကြသည်။ ထိုစာအုပ်များတွင် စာတစ်မျက်နှာအတွက် သစ်သား ဗလောက်တစ်ခုထွင်း၍ ရိုက်ရသည်။ ဗလောက်နှင့် ရိုက်ပြီး နောက်လက်ဖြင့် ဆေးရောင်စုံ ရေးခြယ်သွင်းလေ့ရှိ၏။</p> <p>ထိုနောက် <a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%95%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA&action=edit&redlink=1&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" class="new" title="ပုံနှိပ်စက် (စာမျက်နှာ မရှိသေးပါ)">ပုံနှိပ်စက်</a> ပေါ်လာလေသည်။ ပုံနှိပ်စက်ပေါ်တွင် စာလုံးတစ်လုံးစီအတွက် ခဲတစ်ခုစီဖြစ်၍ ရိုက်နိုင်လာလေသည်။ ပုံနှိပ်စက်ဖြင့်ရိုက်သော စာအုပ်များမှာ ရောင်စုံမဖြစ်နိုင် တော့ချေ။</p> <p>၁၅၅ဝ ပြည့်နှစ်လောက် ရောက်သောအခါ ယခုခေတ် စာအုပ်များ၏ ပုံသဏ္ဌာန်အတိုင်း စာအုပ်များ ပေါ်ပေါက် လာပေပြီ။ စာအုပ်၏ အစမျက်နှာတွင် စာအုပ်၏အမည်၊ စာရေးသူ၏ အမည်နှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေသူ၏အမည်၊ သူ၏ လုပ်ငန်းတည်ရာမြို့၊ စာအုပ်ထုတ်ဝေသည့်နှစ် စသည်များကို ဖော်ပြပါရှိလေ့ရှိသည်။ ကျောဖက်တွင် မူပိုင်ကျေညာချက်နှင့် ပုံနှိပ်သူ၏ အမည်ပါရှိ၏။ ယင်း၏ နောက်မျက်နှာများတွင် လေးစားဂုဏ်ယူပြုခြင်း အနေဖြင့် ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးသီးအား မှတ် တမ်းတင် ရည်စူးချက်၊ ပဏာမ၊ နိဒါန်း စသည်တို့ ပါရှိသည်။ ဗဟုသုတပေးသည့် စာအုပ်မျိုးတွင် စာသားနောက်၌ကြောင်း ခြင်းရာ အညွှန်း ပါလေ့ရှိ၏။</p> <p>စက္ကူကို လက်ဖြင့်ပြုလုပ်သည့် ခေတ်က စာအုပ်အတွက် အသုံးပြုသည့် စက္ကူများမှာ အရွယ်တစ်စားတည်းဖြစ်၍ စက္ကူ တစ်ခေါက်ချိုး၊ နှစ်ခေါက်ချိုး စသည်ကိုလိုက်၍ စာအုပ်များ၏ အရွယ်ကို ခေါ်ဝေါ်သတ်မှတ်ခဲ့ကြ၏။ သို့ရာတွင် စက္ကူများကို စက်ဖြင့်ပြုလုပ်သောအခါ စက္ကူ အရွယ်အစားစား ရှိသလာဖြင့် စာအုပ်များ၏ အရွယ်အစားစားကိုလည်း စက္ကူ အရွယ်လိုက်၍ ခေါ်ဝေါ် သတ်မှတ်ကြ၏။ သို့သော် ယခုခေတ်တွင် စာအုပ် အရွယ်များကို အမည်အားဖြင့် မဖော်ပြကြဘဲ အလျား၊ အနံ၊ လက်မအားဖြင့်သာ ဖော်ပြကြသည်မှာ များလေသည်။</p> <p>စာအုပ်ပြုလုပ်ရာတွင် ပါဝင်သောအချက်များ စာအုပ်တစ်အုပ်ကို စတင် မရိုက်နှိပ်မီ အသုံးပြုမည့် စက္ကူ အမျိုးအစား၊ အရွယ်အစား၊ စာအုပ်အထူ၊ စာအုပ်အဖုံး အမျိုး အစားနှင့် သုံးမည့်ခဲစာလုံးတို့၏ အနေအထားတို့ကို လျာထား သော 'ဒမ်မီ'ခေါ် ပုံစံစာအုပ်ကို ကြိုတင် စီစဉ်လေ့ရှိကြ၏။ စာစီရာ၌ မြန်မာနိုင်ငံရှိ ပုံနှိပ်တိုက်များတွင် ခဲစာလုံးများကို လက်ဖြင့်စီသည်မှာ များပြားသည်။ အနောက်နိုင်ငံများတွင်မူ မိုနိုတိုက်၊ သို့မဟုတ် လိုင်နိုတိုက် စာစီစက်များဖြင့် စီလေ့ ရှိ၏။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း ဘာသာပြန် စာပေအသင်းပိုင် ပုံနှိပ်တိုက်၊ နိုင်ငံတော် ဗုဒ္ဓသာသနာအဖွဲ့ပိုင် ပုံနှိပ်တိုက်နှင့် အခြားသတင်းစာ၊ မဂ္ဂဇင်းတိုက် အနည်းငယ်တို့တွင် မြန်မာလို စီသော မိုနိုတိုက်၊ စာစီစက်များကို ယခုအခါ အသုံးပြုနေကြ ပြီ။</p> <p>စာစီပြီးလျှင် စာမျက်နှာများကို အကြမ်းရိုက်ထားသော ပရုခေါ် ပုံနှိပ်စာကြမ်းကို ဖတ်ရှုပြင်ဆင်ပြီးသောအခါ မြန်မာ နိုင်ငံတွင် ပုံနှိပ်စက်များဖြင့် အချောတစ်ခါတည်း ရိုက်ကြ၏။ အနောက်နိုင်ငံများတွင်မူ စာအုပ်တစ်အုပ်လျှင် အုပ်ရေ သိန်း သောင်းချီ၍ ပုံနှိပ်ရသည်ဖြစ်ရကား အမှားများ ပြင်ဆင်ပြီးသော အခါ စာမျက်နှာမျာိုး ကြေးနီပြားပေါ်တွင် အီလက်ထရိုတိုက် ခေါ် လျှပ်စစ်ပုံသွင်းနည်းဖြင့် ကူးယူ၍ ပုံနှိပ်ခြင်းပြုသည်။</p> <p>ထိုသို့ တစ်ဆင့်ကူးယူရခြင်း အကြောင်းမှာ ရိုးရိုး ခဲစာလုံးများနှင့် စီဖွဲ့ထားသော စာမျက် နှာများကို အခါပေါင်း ထောင်သောင်းမက ရိုက်နှိပ်ပါလျှင် ခဲစာလုံးများမှာ ပျော့သဖြင့် ပျက်စီးလွယ်သောကြောင့် ပုံနှိပ်ပြီး စာသားမှာ ကြည်လင်ပြတ်သွားစွာ ထင်နိုင်မည် ထင်နိုင်မည် မဟုတ်တော့ပေ။ ထိုကြောင့် ထပ်ကာထပ်ကာ ပြန်လည် စီရ ပေမည်။ လျှပ်စစ်ပုံသွင်းနည်း၊ စတီရီယို ပုံသွင်းနည်းဖြင့် ခဲ စာမျက်နှာကို တစ်ဆင့်ပုံသွင်း၍နှိပ်ပါမူ ပုံနှိပ်ချက် အခါပေါင်း ထောင်သောင်းရှိသော်လည်း မပျက်စီးနိုင်ပေ။ ခဲစာလုံးများ စီထားသော စာမျက်နှာများ အတိုင်း ဖြစ်စေ၊ လျှပ်စစ်ပုံသွင်းနည်း၊ စတီရီယိုပုံသွင်းနည်း အရ တစ်ဆင့် ပုံသွင်းထားသော အချပ်များဖြစ်စေ၊ ယင်း စာမျက်နှာများ (ဝါ) အချပ်များကို တွဲဖက်စီစဉ်၍ သံဘောင် တစ်ခုတွင် ထည့်ကာ ကျွတ်မကျ အောင် စို့များဖြင့် တင်းကြပ် ထားသည်။ ဤသို့ စာမျက်နှာများကို တစ်ပြင်တည်း တစ်သား တည်းဖြစ်အောင် သံဘောင်တွင် တင်းကြပ်စွာ ထည့်ထားသော အခါ ယင်းတစ်ခုလုံးကို 'စာ ဖေါင်'ဟု ခေါ်သည်။ စာဖေါင် တစ်ခုတွင် ခဲစာမျက်နှာ (ဝါ) စတီရီယို အချပ်ပေါင်း ၄ မျက်နှာမှ ၆၄ မျက်နှာအထိ ရွယ် အစားလိုက်၍ သွင်းနိုင် သည်။ မြန်မာဝတ္ထုများ ရိုက်လေ့ရှိသော အရွယ်အတွက် တစ်ဖေါင်လျှင် ၁၆ မျက်နှာပါသည်။ မြန်မာ တရားစာအုပ်များ အရွယ်မှာ၊ တစ်ဖေါင်လျှင် တစ်ဖေါင်လျှင် ၈ မျက်နှာပါသည်။ စာဖေါင်များ တင်၍ ရိုက်ပြီးသော စာရွက် များကြီးများကို ခေါက်လျက် ထိုစာရွက်ခေါက်များကို အစဉ် လိုက်စု၍ ချုပ်လိုက်သောအခါ စာအုပ်ကြမ်း ဖြစ်လာသည်။ နံဘေးသား များကို ဖြတ်ရန်နှင့် အဖုံးဖုံးရန်သာ လိုတော့သည်။</p> <p>စာအုပ်တအုပ်ကိုဖွင့်၍ ဖတ်ရှုရာတွင် စာမျက်နှာအစီအစဉ် နှင့် စာများကို တစ်ဆက်တည်း ဖတ်ရှုနိုင်ပေသည်။ သို့ရာတွင် စာပုံနှိပ်ရာ၌ ထိုကဲ့သို့ မပြုလုပ်နိုင်ပေ။ စာမျက်နှာ အမျိုးမျိုး ကိုတွဲ၍ ပုံနှိပ်ရသည်။ စာဖေါင်များပေါ်တွင် ရိုက်လိုက်သော စာရွက်များကို ချိုးခေါက်၍ စာမျက်နှာ အစီအစဉ် ပြုလုပ်ပြီး သောအခါတွင်မှ စာအုပ်ချုပ်ရသည်။</p> <p>စာအုပ်ပြုလုပ်ရာတွင် ပထမ၌ စာရွက်များကို စာပုံနှိပ်စက် တွင် ရိုက်နှိပ်ရသည်။ စာပုံနှိပ်ခြင်း၏သဘောမှာ စာရွက် လွတ် သည် ဒလိမ့်တုံးနှင့် ရစ်ပတ်၍ပါသွားပြီးလျှင် ဒလိမ့်တုံးအောက် တွင်ရှိသော စာဖောင်တွင် ဖိပေးခြင်းငြဖ့် ဖြစ်သည်။ စာဖောင် ကို ချိတ်ခွက်ခေါ် အောက်ခံသံပြားခွက်တစ်ခုပေါ်တွင် ထည့်၍ စက်ပေါ်တင်လိုက်သောအခါ စက်သည် စာဖောင်ကို အဆက် မပြတ် ရှေ့တိုးနောက်ငင် ရွေ့ပေးလေသည်။ စာဖောင်သည် နောက်ဖက်သို့ ရွေ့သွားခိုက်တွင် ဒလိမ့်တုံးသည် အပေါ်မြောက် နေသည်။ နောက်ဖက်သို့ ရွှေ့သွားသော စာဖာင်ကို မင်ဆွတ် ပေးသည့် ဒလိမ့်များက ညီညာစွာ မင်ဆွတ်ပေးပြီးလျှင် စာ ဖောင်ရှေ့သို့ ရွှေ့လာသောအခါတွင် စာရွက်ပါလာသည့် အပေါ် မှ ဒလိမ့်တုံးက စာရွက်ကို စာဖောင်ပေါ် ဖြန့်ကာ နှိပ်ပေးလေ သည်။ ထိုအခါ၌ စာဖောင်မှစာသည် စာရွက်ပေါ်တွင် ထင်လာ ၏။ စာရွက်တွင် စာများ ထင်ပေါ်လာသော်လည်း စာရွက်၌ မင်စိုနေသေးသဖြင့် မင်ခြောက်မှသာလျှင် စာရွက်၏ ကျန် တစ်ဖက်ကို ပုံနှိပ်ရပြန်သည်။</p> <p>စာရွက်များကို ပုံနှိပ်ပြီးသောအခါ စက်ဖြင့် စာရွက်များကို ခေါက်၍ စာမျက်နှာများကို ဖြတ်ပေးပြီးလျှင် စာရွက်များကို စီ၍ စာအုပ်ချုပ်ယူသည်။ စာအုပ်၏ မျက်နှာစာဖက်နှင့် ကျော ဖက်တွင် ကော်သုတ်၍ စာအုပ်မျက်နှာဖုံးကို တပ်သည်။ စာအုပ် ဖြစ်၍ အစွန်းများ မညီလျှင်ညီအောင် စက်ဓားဖြင့် ဖြတ်ရ သည်။ အနောက်နိုင်ငံများ၌ စက်များဖြင့် စာအုပ်ချုပ်ခြင်း၊ အဖုံးဖုံး ခြင်း ပြုလုပ်ကြ၏။ အဖိုးထိုက်တန်သည့် စာအုပ်များကိုသာ လက်ဖြင့် အထူးတလည် ချုပ်လေ့ရှိ၏။ မြန်မာနိုင်ငံ အစရှိ သော အရှေ့တစ်လွှား တိုင်းပြည်များတွင် စာအုပ်များကို လက်ချုပ် ချုပ်သည်က များလေသည်။ ယခုခေတ် လက်ဖြင့် စာအုပ်ချုပ်နည်းသည် လွန်ခဲ့သည့်နှစ်ပေါင်း ၅ဝဝ လောက်က ပေါ်ခဲ့သောနည်းပင် ဖြစ်၏။ စာအုပ်ချုပ်ရန်အတွက် ချုပ်ခွက်ရှိ ရန် အရေးကြီးသည်။ ချုပ်ခွက်သည် ခေါက်ထားသော စာရွက် များကို ဖိထားရန်စြဖ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ဖိပြီးမှ စာအုပ်ချုပ်ခြင်းကို စတင်ပြုလုပ်ရသည်။ စာအုပ်ကို ချုပ်ပြီးသောအခါ အဝတ်ဖုံး ဖြစ်စေ၊ သားရေဖုံးဖြစ်စေ၊ အဖုံးပေါ်တွင်တင်၍ ချုပ်နိုင်သည်။</p> <p>ရှေးနှစ်ပေါင်း ၅ဝဝ ခန့်က စာအုပ်ချုပ်ရာတွင် ဝက်သစ်ချသား ကို စာအုပ်ဖုံးအဖြစ်ဖြင့် ချုပ်လေ့ရှိခဲ့ကြသည်။ ယခုခေတ်တွင် စာအုပ်မျက်နှာဖုံးများ ဖြစ်စေရန် စက္ကူချပ်အထူများကို အသုံး ပြုကြသည်။ ထိုစက္ကူချပ် အထူပေါ်တွင် စက္ကူကိုသော်လည်းကောင်း၊ အဝတ်ကိုသော်လည်းကောင်း၊ သားရေကိုသော်လည်းကောင်း ကော်နှင့် ကပ်ထားနိုင် ပေသည်။ စာအုပ်ဖုံးအဖြစ် အသုံးပြုရန်အတွက် အဝတ်သည် သားရေထက် လွယ်ကူ၍ ထင်ရှားသော စာလုံးများကို အဝတ် ပေါ်၌ အလွယ်တကူနှင့် ရိုက်နှိပ်နိုင်ပေသည်။</p> <p>၁၅ ရာစုနှစ် နောက်ပိုင်းလောက်တွင် စာအုပ်ဖုံးများကို ရွှေချပေးလေ့ ရှိခဲ့ကြသည်။ စာအုပ်ဖုံးများကို အမျိုးမျိုး ရွှေချ ထားသဖြင့် လှပသော စာအုပ်အမျိုးမျိုး ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။ စာအုပ်များကို ရွှေချသောနည်း ခေတ်စားလာသော်လည်း ဂျာမနီ နိုင်ငံတွင် ၁၈ ရာစုနှစ်တိုင်အောင် စာအုပ်မျက်နှာဖုံးများကို ရိုးရိုးသာ ချုပ်လိုပ်ခဲ့ကြသည်။ အီတလီ၊ ပြင်သစ်နှင့် အင်္ဂလန် တို့တွင် ရွှေချထားသော သားရေများကို မျက်နှာဖုံးတွင်ကပ်၍ တန်ဆာဆင်ထားလေ့ရှိကြသည်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတွင် လှပသော စာအုပ်များ ထွက်ပေါ်ရေးအတွက် ဘုရင်မှစ၍ မှူးကြီးမတ်ကြီး တို့က စာအုပ်ချုပ်သူများအား ငွေဖြင့် ထောက်ပံ့ခဲ့ကြသည်။ ထွက်ပေါ်လာသော လှပသည့်စာအုပ်များကို ပြတိုက်များနှင့် ပိဋတိုက်များတွင် ထားလေ့ရှိကြသည်။</p> <p>၁၉ ရာစုနှစ် အကုန်လောက်တွင် စာအုပ်ချုပ်နည်းများ၌ အသစ်ထွင်ချက်များ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ စာအုပ်မျက်နှာ ဖုံးများကို စာအုပ်နှင့် အချိုးအစားကိုက်အောင် ပြုပြင်ပေးခြင်း၊ စာအုပ် မျက်နှာဖုံးကို မြင်ရုံနှင့် စာအုပ်ကို လိုချင် ဝယ်ချင်စေ အောင် ပြုပြင်ပေးနည်းများကို ပြုလုပ်လာကြသည်။ ယခုခေတ် တွင် ထွက်ပေါ်သည့် စာအုပ်အမျိုးမျိုး၌ စာအုပ်နှင့် လိုက်လျော သော မျက်နှာဖုံးများ တပ်ဆင်ထားသည်ဖြစ်၍ စာအုပ်တိုင်း သည် လှပတင့်တယ် ဖတ်ချင့်စဖွယ် ဖြစ်ပေသည်။<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>၂<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(3)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="အခြားကြည့်ရန်စီးပွားရေး"><span id=".E1.80.A1.E1.80.81.E1.80.BC.E1.80.AC.E1.80.B8.E1.80.80.E1.80.BC.E1.80.8A.E1.80.B7.E1.80.BA.E1.80.9B.E1.80.94.E1.80.BA.E1.80.85.E1.80.AE.E1.80.B8.E1.80.95.E1.80.BD.E1.80.AC.E1.80.B8.E1.80.9B.E1.80.B1.E1.80.B8"></span>အခြားကြည့်ရန်စီးပွားရေး</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit&section=3&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ဤအပိုင်းကို တည်းဖြတ်ရန် - အခြားကြည့်ရန်စီးပွားရေး" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>ပြင်ဆင်ရန်</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-3 collapsible-block" id="mf-section-3"> <ul> <li><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%81%8F_%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A6%E1%80%B8?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="စာအုပ်၏ သမိုင်းဦး">စာအုပ်၏ သမိုင်းဦး</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> </ul> </section> <div class="mw-heading mw-heading2 section-heading" onclick="mfTempOpenSection(4)"> <span class="indicator mf-icon mf-icon-expand mf-icon--small"></span> <h2 id="ကိုးကား"><span id=".E1.80.80.E1.80.AD.E1.80.AF.E1.80.B8.E1.80.80.E1.80.AC.E1.80.B8"></span>ကိုးကား</h2><span class="mw-editsection"> <a role="button" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=edit&section=4&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB" title="ဤအပိုင်းကို တည်းဖြတ်ရန် - ကိုးကား" class="cdx-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--icon-only cdx-button--weight-quiet "> <span class="minerva-icon minerva-icon--edit"></span> <span>ပြင်ဆင်ရန်</span> </a> </span> </div> <section class="mf-section-4 collapsible-block" id="mf-section-4"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r723126">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style> <div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFဦးသိုက်ထွန်း1980" class="citation book cs1">ဦးသိုက်ထွန်း (၁၉၈၀)။ <i>သုတစာပေစာတမ်းများ</i>။ စာပေဗိမာန်။ p. ၁၅၉။</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E1%80%9E%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AC%E1%80%B8&rft.pages=%E1%81%81%E1%81%85%E1%81%89&rft.pub=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%B1%E1%80%97%E1%80%AD%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%BA&rft.date=1980&rft.au=%E1%80%A6%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8&rfr_id=info%3Asid%2Fmy.wikipedia.org%3A%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r567839">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style></span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၃)</span></li> </ol> </div> </div>   </section> </div> <noscript> <img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=mobile" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"> </noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet=""> "<a dir="ltr" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://my.wikipedia.org/w/index.php?title%3D%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%26oldid%3D705704">https://my.wikipedia.org/w/index.php?title=စာအုပ်&oldid=705704</a>" မှ ရယူရန် </div> </div> </div> <div class="post-content" id="page-secondary-actions"> </div> </main> <footer class="mw-footer minerva-footer" role="contentinfo"><a class="last-modified-bar" href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/w/index.php?title=%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA&action=history&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB"> <div class="post-content last-modified-bar__content"><span class="minerva-icon minerva-icon-size-medium minerva-icon--modified-history"></span> <span class="last-modified-bar__text modified-enhancement" data-user-name="Bhonebsm" data-user-gender="unknown" data-timestamp="1633622798"> <span>၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁၊ ၁၆:၀၆ အချိန်တွင် နောက်ဆုံး တည်းဖြတ်ခဲ့သည်။</span> </span> <span class="minerva-icon minerva-icon-size-small minerva-icon--expand"></span> </div></a> <div class="post-content footer-content"> <div id="mw-data-after-content"> <div class="read-more-container"></div> </div> <div id="p-lang"> <h4>ဘာသာစကားများ</h4> <section> <ul id="p-variants" class="minerva-languages"></ul> <ul class="minerva-languages"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://af.wikipedia.org/wiki/Boek" title="Boek – အာဖရိကန်" lang="af" hreflang="af" data-title="Boek" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="အာဖရိကန်" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://als.wikipedia.org/wiki/Buch" title="Buch – ဆွစ် ဂျာမန်" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Buch" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="ဆွစ် ဂျာမန်" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://am.wikipedia.org/wiki/%25E1%2588%2598%25E1%258C%25BD%25E1%2588%2590%25E1%258D%258D" title="መጽሐፍ – အမ်ဟာရစ်ခ်" lang="am" hreflang="am" data-title="መጽሐፍ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="အမ်ဟာရစ်ခ်" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ami.wikipedia.org/wiki/Codad" title="Codad – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Codad" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://an.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အာရာဂွန်" lang="an" hreflang="an" data-title="Libro" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="အာရာဂွန်" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ar.wikipedia.org/wiki/%25D9%2583%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="كتاب – အာရဗီ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كتاب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="အာရဗီ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arc.wikipedia.org/wiki/%25DC%259F%25DC%25AC%25DC%2592%25DC%2590_(%25DC%25A3%25DC%25A6%25DC%25AA%25DC%2590)" title="ܟܬܒܐ (ܣܦܪܐ) – Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܟܬܒܐ (ܣܦܪܐ)" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://arz.wikipedia.org/wiki/%25D9%2583%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="كتاب – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كتاب" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://as.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%2595%25E0%25A6%25BF%25E0%25A6%25A4%25E0%25A6%25BE%25E0%25A6%25AA" title="কিতাপ – အာသံ" lang="as" hreflang="as" data-title="কিতাপ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="အာသံ" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ast.wikipedia.org/wiki/Llibru" title="Llibru – အက်စ်တိုးရီးယား" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Llibru" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="အက်စ်တိုးရီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://atj.wikipedia.org/wiki/Masinahikan" title="Masinahikan – အာတီကမဲကု" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Masinahikan" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="အာတီကမဲကု" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ay.wikipedia.org/wiki/Panka" title="Panka – အိုင်မာရ" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Panka" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="အိုင်မာရ" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://az.wikipedia.org/wiki/Kitab" title="Kitab – အဇာဘိုင်ဂျန်" lang="az" hreflang="az" data-title="Kitab" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="အဇာဘိုင်ဂျန်" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://azb.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25DB%258C%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="کیتاب – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کیتاب" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ba.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BF" title="Китап – ဘက်ရှ်ကာ" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Китап" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ဘက်ရှ်ကာ" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bar.wikipedia.org/wiki/Buach" title="Buach – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Buach" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Kninga" title="Kninga – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Kninga" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bcl.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Libro" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bdr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bdr.wikipedia.org/wiki/Buk" title="Buk – West Coast Bajau" lang="bdr" hreflang="bdr" data-title="Buk" data-language-autonym="Bajau Sama" data-language-local-name="West Coast Bajau" class="interlanguage-link-target"><span>Bajau Sama</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D1%2596%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Кніга – ဘီလာရုစ်" lang="be" hreflang="be" data-title="Кніга" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ဘီလာရုစ်" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D1%2596%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Кніга – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кніга" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bg.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – ဘူလ်ဂေးရီးယား" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Книга" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ဘူလ်ဂေးရီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bh.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25AC" title="किताब – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="किताब" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bjn.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Buku" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bm.wikipedia.org/wiki/Gaf%25C9%259B" title="Gafɛ – ဘန်ဘာရာ" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Gafɛ" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="ဘန်ဘာရာ" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bn.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A6%25AC%25E0%25A6%2587" title="বই – ဘင်္ဂါလီ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বই" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ဘင်္ဂါလီ" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://br.wikipedia.org/wiki/Levr" title="Levr – ဘရီတွန်" lang="br" hreflang="br" data-title="Levr" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ဘရီတွန်" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bs.wikipedia.org/wiki/Knjiga" title="Knjiga – ဘော့စ်နီးယား" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Knjiga" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ဘော့စ်နီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://bxr.wikipedia.org/wiki/%25D0%259D%25D0%25BE%25D0%25BC_(%25D0%25B1%25D1%258D%25D1%2588%25D1%258D%25D0%25B3)" title="Ном (бэшэг) – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ном (бэшэг)" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ca.wikipedia.org/wiki/Llibre" title="Llibre – ကတ်တလန်" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Llibre" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="ကတ်တလန်" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cdo.wikipedia.org/wiki/C%25E1%25B9%25B3%25CC%2586" title="Cṳ̆ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Cṳ̆" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ce.wikipedia.org/wiki/%25D0%2596%25D0%25B0%25D0%25B9%25D0%25BD%25D0%25B0" title="Жайна – ချက်ချန်း" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Жайна" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ချက်ချန်း" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://chr.wikipedia.org/wiki/%25E1%258E%25AA%25E1%258F%25AA%25E1%258E%25B5" title="ᎪᏪᎵ – ချာရိုကီ" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎪᏪᎵ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="ချာရိုကီ" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ckb.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25AA%25DB%258E%25D8%25A8" title="کتێب – ဗဟိုဒေသသုံး ကဒ်ဘာသာ" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کتێب" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="ဗဟိုဒေသသုံး ကဒ်ဘာသာ" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://crh.wikipedia.org/wiki/Kitap" title="Kitap – Crimean Tatar" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Kitap" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Crimean Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cs.wikipedia.org/wiki/Kniha" title="Kniha – ချက်" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Kniha" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ချက်" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25C4%2595%25D0%25BD%25D0%25B5%25D0%25BA%25D0%25B5" title="Кĕнеке – ချူဗက်ရှ်" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кĕнеке" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ချူဗက်ရှ်" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://cy.wikipedia.org/wiki/Llyfr" title="Llyfr – ဝေလ" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llyfr" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ဝေလ" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://da.wikipedia.org/wiki/Bog" title="Bog – ဒိန်းမတ်" lang="da" hreflang="da" data-title="Bog" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ဒိန်းမတ်" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dag.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Buku" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://de.wikipedia.org/wiki/Buch" title="Buch – ဂျာမန်" lang="de" hreflang="de" data-title="Buch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ဂျာမန်" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://diq.wikipedia.org/wiki/K%25C4%25B1tab" title="Kıtab – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Kıtab" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dtp.wikipedia.org/wiki/B%25CC%25A0uuk" title="B̠uuk – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="B̠uuk" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://dty.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25AA%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%2595" title="पुस्तक – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="पुस्तक" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://el.wikipedia.org/wiki/%25CE%2592%25CE%25B9%25CE%25B2%25CE%25BB%25CE%25AF%25CE%25BF" title="Βιβλίο – ဂရိ" lang="el" hreflang="el" data-title="Βιβλίο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ဂရိ" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://en.wikipedia.org/wiki/Book" title="Book – အင်္ဂလိပ်" lang="en" hreflang="en" data-title="Book" data-language-autonym="English" data-language-local-name="အင်္ဂလိပ်" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eo.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အက်စ်ပရန်တို" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Libro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="အက်စ်ပရန်တို" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://es.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – စပိန်" lang="es" hreflang="es" data-title="Libro" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="စပိန်" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://et.wikipedia.org/wiki/Raamat" title="Raamat – အက်စ်တိုးနီးယား" lang="et" hreflang="et" data-title="Raamat" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="အက်စ်တိုးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://eu.wikipedia.org/wiki/Liburu" title="Liburu – ဘာစ်ခ်" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Liburu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ဘာစ်ခ်" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ext.wikipedia.org/wiki/Libru" title="Libru – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Libru" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fa.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="کتاب – ပါရှန်" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کتاب" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ပါရှန်" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fi.wikipedia.org/wiki/Kirja" title="Kirja – ဖင်လန်" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kirja" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ဖင်လန်" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fj.wikipedia.org/wiki/Ivola" title="Ivola – ဖီဂျီ" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Ivola" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ဖီဂျီ" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fr.wikipedia.org/wiki/Livre_(document)" title="Livre (document) – ပြင်သစ်" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Livre (document)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ပြင်သစ်" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://frp.wikipedia.org/wiki/L%25C3%25A9vro" title="Lévro – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Lévro" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://frr.wikipedia.org/wiki/Buk" title="Buk – မြောက် ဖရီစီရန်" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Buk" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="မြောက် ဖရီစီရန်" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://fy.wikipedia.org/wiki/Boek" title="Boek – အနောက် ဖရီစီရန်" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Boek" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="အနောက် ဖရီစီရန်" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ga.wikipedia.org/wiki/Leabhar" title="Leabhar – အိုင်းရစ်ရှ်" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Leabhar" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="အိုင်းရစ်ရှ်" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gan.wikipedia.org/wiki/%25E6%259B%25B8" title="書 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="書" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gcr.wikipedia.org/wiki/Liv_(dokouman)" title="Liv (dokouman) – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Liv (dokouman)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gd.wikipedia.org/wiki/Leabhar" title="Leabhar – စကော့တစ်ရှ် ဂေးလစ်ခ်" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Leabhar" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="စကော့တစ်ရှ် ဂေးလစ်ခ်" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gl.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – ဂါလီစီယာ" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Libro" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ဂါလီစီယာ" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gn.wikipedia.org/wiki/Aranduka" title="Aranduka – ဂူအာရာနီ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Aranduka" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="ဂူအာရာနီ" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://got.wikipedia.org/wiki/%25F0%2590%258C%25B1%25F0%2590%258D%2589%25F0%2590%258C%25BA%25F0%2590%258D%2589%25F0%2590%258D%2583" title="𐌱𐍉𐌺𐍉𐍃 – Gothic" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌱𐍉𐌺𐍉𐍃" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothic" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://guc.wikipedia.org/wiki/Karalo%2527uta" title="Karalo'uta – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Karalo'uta" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://gv.wikipedia.org/wiki/Lioar" title="Lioar – မန်းဇ်" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Lioar" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="မန်းဇ်" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ha.wikipedia.org/wiki/Littafi" title="Littafi – ဟာဥစာ" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Littafi" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="ဟာဥစာ" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hak.wikipedia.org/wiki/S%25C3%25BB" title="Sû – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sû" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://he.wikipedia.org/wiki/%25D7%25A1%25D7%25A4%25D7%25A8" title="ספר – ဟီဘရူး" lang="he" hreflang="he" data-title="ספר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ဟီဘရူး" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hi.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25AA%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%2595" title="पुस्तक – ဟိန်ဒူ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पुस्तक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ဟိန်ဒူ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hif.wikipedia.org/wiki/Kitaab" title="Kitaab – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Kitaab" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hr.wikipedia.org/wiki/Knjiga" title="Knjiga – ခရိုအေးရှား" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Knjiga" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ခရိုအေးရှား" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ht.wikipedia.org/wiki/Liv_(pou_li)" title="Liv (pou li) – ဟေတီ" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Liv (pou li)" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ဟေတီ" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hu.wikipedia.org/wiki/K%25C3%25B6nyv" title="Könyv – ဟန်ဂေရီ" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Könyv" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ဟန်ဂေရီ" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hy.wikipedia.org/wiki/%25D4%25B3%25D5%25AB%25D6%2580%25D6%2584" title="Գիրք – အာမေးနီးယား" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գիրք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="အာမေးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://hyw.wikipedia.org/wiki/%25D4%25B3%25D5%25AB%25D6%2580%25D6%2584" title="Գիրք – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Գիրք" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ia.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အင်တာလင်ဂွါ" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Libro" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="အင်တာလင်ဂွါ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://iba.wikipedia.org/wiki/Bup" title="Bup – အီဗန်" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Bup" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="အီဗန်" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://id.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – အင်ဒိုနီးရှား" lang="id" hreflang="id" data-title="Buku" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="အင်ဒိုနီးရှား" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ie.wikipedia.org/wiki/Libre" title="Libre – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Libre" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ilo.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အီလိုကို" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Libro" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="အီလိုကို" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://inh.wikipedia.org/wiki/%25D0%2594%25D0%25B5%25D1%2588%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B3" title="Дешарг – အင်ဂုရှ်" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Дешарг" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="အင်ဂုရှ်" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://io.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အီဒို" lang="io" hreflang="io" data-title="Libro" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="အီဒို" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://is.wikipedia.org/wiki/B%25C3%25B3k" title="Bók – အိုက်စ်လန်" lang="is" hreflang="is" data-title="Bók" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="အိုက်စ်လန်" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://it.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – အီတလီ" lang="it" hreflang="it" data-title="Libro" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="အီတလီ" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://iu.wikipedia.org/wiki/%25E1%2595%25BF%25E1%2592%25A5%25E1%2595%2590%25E1%2595%2588%25E1%2590%258A%25E1%2591%25A6/qimirruat" title="ᕿᒥᕐᕈᐊᑦ/qimirruat – အီနုခ်တီတု" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᕿᒥᕐᕈᐊᑦ/qimirruat" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="အီနုခ်တီတု" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ja.wikipedia.org/wiki/%25E6%259C%25AC" title="本 – ဂျပန်" lang="ja" hreflang="ja" data-title="本" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ဂျပန်" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jam.wikipedia.org/wiki/Buk" title="Buk – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Buk" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jbo.wikipedia.org/wiki/cukta" title="cukta – လိုဂျ်ဘန်" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="cukta" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="လိုဂျ်ဘန်" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://jv.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – ဂျာဗား" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Buku" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ဂျာဗား" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ka.wikipedia.org/wiki/%25E1%2583%25AC%25E1%2583%2598%25E1%2583%2592%25E1%2583%259C%25E1%2583%2598" title="წიგნი – ဂျော်ဂျီယာ" lang="ka" hreflang="ka" data-title="წიგნი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ဂျော်ဂျီယာ" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kab.wikipedia.org/wiki/Adlis" title="Adlis – ကဘိုင်လ်" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Adlis" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="ကဘိုင်လ်" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kbp.wikipedia.org/wiki/Takaya%25C9%25A3" title="Takayaɣ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Takayaɣ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kcg.wikipedia.org/wiki/Kwaa%25CC%25B1mbwat" title="Kwaa̱mbwat – တိုင်အပ်" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Kwaa̱mbwat" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="တိုင်အပ်" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%2596%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BF" title="Кітап – ကာဇာချ" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кітап" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ကာဇာချ" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kn.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B2%25AA%25E0%25B3%2581%25E0%25B2%25B8%25E0%25B3%258D%25E0%25B2%25A4%25E0%25B2%2595" title="ಪುಸ್ತಕ – ကန်နာဒါ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪುಸ್ತಕ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="ကန်နာဒါ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ko.wikipedia.org/wiki/%25EC%25B1%2585" title="책 – ကိုရီးယား" lang="ko" hreflang="ko" data-title="책" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="ကိုရီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ks.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="کتاب – ကက်ရှ်မီးယား" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کتاب" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="ကက်ရှ်မီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ksh.wikipedia.org/wiki/Boch_(z_l%25C3%25A4%25C3%25A4se)" title="Boch (z lääse) – ကိုလိုနီယန်း" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Boch (z lääse)" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="ကိုလိုနီယန်း" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ku.wikipedia.org/wiki/Pirt%25C3%25BBk" title="Pirtûk – ကဒ်" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pirtûk" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="ကဒ်" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259D%25D0%25B5%25D0%25B1%25D3%25A7%25D0%25B3" title="Небӧг – ကိုမီ" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Небӧг" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="ကိုမီ" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://kw.wikipedia.org/wiki/Lyver" title="Lyver – ခိုနီရှ်" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Lyver" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="ခိုနီရှ်" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ky.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D1%2582%25D0%25B5%25D0%25BF" title="Китеп – ကာဂျစ်" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Китеп" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ကာဂျစ်" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-la badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="အထူးဆောင်းပါးတံဆိပ်"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://la.wikipedia.org/wiki/Liber" title="Liber – လက်တင်" lang="la" hreflang="la" data-title="Liber" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="လက်တင်" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lb.wikipedia.org/wiki/Buch" title="Buch – လူဇင်ဘတ်" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Buch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="လူဇင်ဘတ်" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lez.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A3%25D0%25BB%25D1%2583%25D0%25B1" title="Улуб – လက်ဇ်ဂီးယား" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Улуб" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="လက်ဇ်ဂီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://li.wikipedia.org/wiki/Book" title="Book – လင်ဘာဂစ်ရှ်" lang="li" hreflang="li" data-title="Book" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="လင်ဘာဂစ်ရှ်" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lmo.wikipedia.org/wiki/Liber" title="Liber – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Liber" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ln.wikipedia.org/wiki/B%25C3%25BAku" title="Búku – လင်ဂါလာ" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Búku" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="လင်ဂါလာ" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lo.wikipedia.org/wiki/%25E0%25BA%259B%25E0%25BA%25B6%25E0%25BB%2589%25E0%25BA%25A1" title="ປຶ້ມ – လာအို" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປຶ້ມ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="လာအို" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lt.wikipedia.org/wiki/Knyga" title="Knyga – လစ်သူဝေးနီးယား" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Knyga" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="လစ်သူဝေးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://lv.wikipedia.org/wiki/Gr%25C4%2581mata" title="Grāmata – လတ်ဗီးယား" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Grāmata" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="လတ်ဗီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mad.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – မဒူရာ" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Buku" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="မဒူရာ" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mg.wikipedia.org/wiki/Boky" title="Boky – မာလဂက်စီ" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Boky" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="မာလဂက်စီ" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mhr.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Книга" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – မက်ဆီဒိုးနီးယား" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Книга" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="မက်ဆီဒိုးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ml.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B4%25AA%25E0%25B5%2581%25E0%25B4%25B8%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25A4%25E0%25B4%2595%25E0%25B4%2582" title="പുസ്തകം – မလေယာလမ်" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പുസ്തകം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="မလေယာလမ်" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mn.wikipedia.org/wiki/%25D0%259D%25D0%25BE%25D0%25BC" title="Ном – မွန်ဂိုလီးယား" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Ном" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="မွန်ဂိုလီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mni.wikipedia.org/wiki/%25EA%25AF%2582%25EA%25AF%25A5%25EA%25AF%258F%25EA%25AF%2582%25EA%25AF%25A4%25EA%25AF%259B" title="ꯂꯥꯏꯂꯤꯛ – မနိပူရ" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯂꯥꯏꯂꯤꯛ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="မနိပူရ" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mr.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25AA%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%2595" title="पुस्तक – မာရသီ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पुस्तक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="မာရသီ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ms.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – မလေး" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Buku" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="မလေး" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mwl.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – မီရန်ဒီးဇ်" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Libro" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="မီရန်ဒီးဇ်" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://myv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Кинига – အီဇယာ" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Кинига" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="အီဇယာ" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://mzn.wikipedia.org/wiki/%25D9%2586%25D9%2588%25D9%2585%25D9%2587" title="نومه – မာဇန်ဒါရန်နီ" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="نومه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="မာဇန်ဒါရန်နီ" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nah.wikipedia.org/wiki/Amoxtli" title="Amoxtli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Amoxtli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nap.wikipedia.org/wiki/Libbro" title="Libbro – နပိုလီတန်" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Libbro" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="နပိုလီတန်" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nds.wikipedia.org/wiki/Book" title="Book – အနိမ့် ဂျာမန်" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Book" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="အနိမ့် ဂျာမန်" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Boek_(literetuur)" title="Boek (literetuur) – ဂျာမန် (နယ်သာလန်)" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Boek (literetuur)" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ဂျာမန် (နယ်သာလန်)" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ne.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25AA%25E0%25A5%2581%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A4%25E0%25A4%2595" title="पुस्तक – နီပေါ" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पुस्तक" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="နီပေါ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://new.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25B8%25E0%25A4%25AB%25E0%25A5%2582" title="सफू – နီဝါရီ" lang="new" hreflang="new" data-title="सफू" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="နီဝါရီ" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nl.wikipedia.org/wiki/Boek" title="Boek – ဒတ်ခ်ျ" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Boek" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ဒတ်ခ်ျ" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nn.wikipedia.org/wiki/Bok" title="Bok – နော်ဝေ နီးနောစ်" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Bok" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="နော်ဝေ နီးနောစ်" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://no.wikipedia.org/wiki/Bok" title="Bok – နော်ဝေ ဘွတ်ခ်မော်လ်" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Bok" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="နော်ဝေ ဘွတ်ခ်မော်လ်" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://nqo.wikipedia.org/wiki/%25DF%259E%25DF%258A%25DF%25AC%25DF%259D%25DF%258A" title="ߞߊ߬ߝߊ – အွန်ကို" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߞߊ߬ߝߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="အွန်ကို" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://oc.wikipedia.org/wiki/Libre" title="Libre – အိုစီတန်" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Libre" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="အိုစီတန်" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://olo.wikipedia.org/wiki/Kirju" title="Kirju – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kirju" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://os.wikipedia.org/wiki/%25D0%25A7%25D0%25B8%25D0%25BD%25D1%258B%25D0%25B3" title="Чиныг – အိုဆဲတစ်ခ်" lang="os" hreflang="os" data-title="Чиныг" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="အိုဆဲတစ်ခ်" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pa.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A8%2595%25E0%25A8%25BF%25E0%25A8%25A4%25E0%25A8%25BE%25E0%25A8%25AC" title="ਕਿਤਾਬ – ပန်ချာပီ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕਿਤਾਬ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="ပန်ချာပီ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pdc.wikipedia.org/wiki/Buch" title="Buch – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Buch" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pi.wikipedia.org/wiki/%25E0%25A4%25AA%25E0%25A5%258B%25E0%25A4%25A4%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25A5%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%2582" title="पोत्थकं – ပါဠိ" lang="pi" hreflang="pi" data-title="पोत्थकं" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="ပါဠိ" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pl.wikipedia.org/wiki/Ksi%25C4%2585%25C5%25BCka" title="Książka – ပိုလန်" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Książka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ပိုလန်" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pnb.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="کتاب – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کتاب" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://pt.wikipedia.org/wiki/Livro" title="Livro – ပေါ်တူဂီ" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Livro" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ပေါ်တူဂီ" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://qu.wikipedia.org/wiki/Liwru" title="Liwru – ခီချူဝါအိုဝါ" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Liwru" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ခီချူဝါအိုဝါ" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ro.wikipedia.org/wiki/Carte" title="Carte – ရိုမေနီယား" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Carte" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ရိုမေနီယား" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Carti" title="Carti – အာရိုမန်းနီးယန်း" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Carti" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="အာရိုမန်းနီးယန်း" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ru.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – ရုရှ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Книга" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ရုရှ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rue.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Книга" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://rw.wikipedia.org/wiki/Igitabo" title="Igitabo – ကင်ရာဝန်ဒါ" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Igitabo" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="ကင်ရာဝန်ဒါ" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sah.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D1%258D" title="Кинигэ – ဆခါ" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Кинигэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="ဆခါ" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sat.wikipedia.org/wiki/%25E1%25B1%25AF%25E1%25B1%25A9%25E1%25B1%259B%25E1%25B1%25B7%25E1%25B1%25A4" title="ᱯᱩᱛᱷᱤ – ဆန်တာလီ" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱯᱩᱛᱷᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="ဆန်တာလီ" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://scn.wikipedia.org/wiki/Libbru" title="Libbru – စစ္စလီ" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Libbru" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="စစ္စလီ" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sco.wikipedia.org/wiki/Beuk" title="Beuk – စကော့တ်" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Beuk" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="စကော့တ်" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sd.wikipedia.org/wiki/%25DA%25AA%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="ڪتاب – စင်ဒီ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪتاب" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="စင်ဒီ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://se.wikipedia.org/wiki/Girji" title="Girji – မြောက် ဆာမိ" lang="se" hreflang="se" data-title="Girji" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="မြောက် ဆာမိ" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sh.wikipedia.org/wiki/Knjiga" title="Knjiga – Serbo-Croatian" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Knjiga" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Croatian" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://si.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B6%25B4%25E0%25B7%259C%25E0%25B6%25AD%25E0%25B7%258A" title="පොත් – စင်ဟာလာ" lang="si" hreflang="si" data-title="පොත්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="စင်ဟာလာ" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://simple.wikipedia.org/wiki/Book" title="Book – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Book" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sk.wikipedia.org/wiki/Kniha" title="Kniha – ဆလိုဗက်" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Kniha" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="ဆလိုဗက်" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sl.wikipedia.org/wiki/Knjiga" title="Knjiga – ဆလိုဗေးနီးယား" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Knjiga" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="ဆလိုဗေးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sn.wikipedia.org/wiki/Bhuku" title="Bhuku – ရှိုနာ" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Bhuku" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="ရှိုနာ" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://so.wikipedia.org/wiki/Shafad_(Buug)" title="Shafad (Buug) – ဆိုမာလီ" lang="so" hreflang="so" data-title="Shafad (Buug)" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="ဆိုမာလီ" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sq.wikipedia.org/wiki/Libri" title="Libri – အယ်လ်ဘေးနီးယား" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Libri" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="အယ်လ်ဘေးနီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sr.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D1%259A%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Књига – ဆားဘီးယား" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Књига" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="ဆားဘီးယား" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ss.wikipedia.org/wiki/%25C3%258Dncwadz%25C3%25AD" title="Íncwadzí – ဆွာဇီလန်" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Íncwadzí" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="ဆွာဇီလန်" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://su.wikipedia.org/wiki/Buku" title="Buku – ဆူဒန်" lang="su" hreflang="su" data-title="Buku" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="ဆူဒန်" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sv.wikipedia.org/wiki/Bok" title="Bok – ဆွီဒင်" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Bok" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="ဆွီဒင်" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://sw.wikipedia.org/wiki/Kitabu" title="Kitabu – ဆွာဟီလီ" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kitabu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="ဆွာဟီလီ" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://szy.wikipedia.org/wiki/cudad" title="cudad – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="cudad" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ta.wikipedia.org/wiki/%25E0%25AE%25A8%25E0%25AF%2582%25E0%25AE%25B2%25E0%25AF%258D_(%25E0%25AE%258E%25E0%25AE%25B4%25E0%25AF%2581%25E0%25AE%25A4%25E0%25AF%258D%25E0%25AE%25A4%25E0%25AF%2581%25E0%25AE%25AA%25E0%25AF%258D_%25E0%25AE%25AA%25E0%25AE%259F%25E0%25AF%2588%25E0%25AE%25AA%25E0%25AF%258D%25E0%25AE%25AA%25E0%25AF%2581)" title="நூல் (எழுத்துப் படைப்பு) – တမီးလ်" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நூல் (எழுத்துப் படைப்பு)" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="တမီးလ်" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tay.wikipedia.org/wiki/biru" title="biru – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="biru" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://te.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B0%25AA%25E0%25B1%2581%25E0%25B0%25B8%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25A4%25E0%25B0%2595%25E0%25B0%2582" title="పుస్తకం – တီလီဂူ" lang="te" hreflang="te" data-title="పుస్తకం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="တီလီဂူ" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tg.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D1%2582%25D0%25BE%25D0%25B1" title="Китоб – တာဂျစ်" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Китоб" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="တာဂျစ်" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://th.wikipedia.org/wiki/%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%2599%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2587%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B7%25E0%25B8%25AD" title="หนังสือ – ထိုင်း" lang="th" hreflang="th" data-title="หนังสือ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="ထိုင်း" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tk.wikipedia.org/wiki/Kitap" title="Kitap – တာ့ခ်မင်နစ္စတန်" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Kitap" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="တာ့ခ်မင်နစ္စတန်" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tl.wikipedia.org/wiki/Aklat" title="Aklat – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Aklat" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tn.wikipedia.org/wiki/Buka" title="Buka – တီဆဝါနာ" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Buka" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="တီဆဝါနာ" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tpi.wikipedia.org/wiki/Buk" title="Buk – တော့ခ် ပိစင်" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Buk" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="တော့ခ် ပိစင်" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tr.wikipedia.org/wiki/Kitap" title="Kitap – တူရကီ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kitap" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="တူရကီ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tt.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25B8%25D1%2582%25D0%25B0%25D0%25BF" title="Китап – တာတာ" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Китап" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="တာတာ" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://tyv.wikipedia.org/wiki/%25D0%259D%25D0%25BE%25D0%25BC" title="Ном – တူဗန်" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Ном" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="တူဗန်" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://uk.wikipedia.org/wiki/%25D0%259A%25D0%25BD%25D0%25B8%25D0%25B3%25D0%25B0" title="Книга – ယူကရိန်း" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Книга" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ယူကရိန်း" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://ur.wikipedia.org/wiki/%25DA%25A9%25D8%25AA%25D8%25A7%25D8%25A8" title="کتاب – အူရ်ဒူ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کتاب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="အူရ်ဒူ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://uz.wikipedia.org/wiki/Kitob" title="Kitob – ဥဇဘတ်" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kitob" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ဥဇဘတ်" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vec.wikipedia.org/wiki/%25C5%2581ibro" title="Łibro – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łibro" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vep.wikipedia.org/wiki/Kirj" title="Kirj – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kirj" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vi.wikipedia.org/wiki/S%25C3%25A1ch" title="Sách – ဗီယက်နမ်" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sách" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ဗီယက်နမ်" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://vo.wikipedia.org/wiki/Buk" title="Buk – ဗိုလာပိုက်" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Buk" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ဗိုလာပိုက်" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wa.wikipedia.org/wiki/Live_(po_l%25C3%25A9re)" title="Live (po lére) – ဝါလူးန်" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Live (po lére)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="ဝါလူးန်" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://war.wikipedia.org/wiki/Libro" title="Libro – ဝါရေး" lang="war" hreflang="war" data-title="Libro" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ဝါရေး" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://wuu.wikipedia.org/wiki/%25E5%259B%25BE%25E4%25B9%25A6" title="图书 – ဝူ တရုတ်" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="图书" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ဝူ တရုတ်" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://xh.wikipedia.org/wiki/Incwadi" title="Incwadi – ဇိုစာ" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Incwadi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="ဇိုစာ" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://xmf.wikipedia.org/wiki/%25E1%2583%2599%25E1%2583%25B7%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2591%25E1%2583%2598" title="კჷრბი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კჷრბი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://yi.wikipedia.org/wiki/%25D7%2591%25D7%2595%25D7%259A" title="בוך – ရဟူဒီ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="בוך" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ရဟူဒီ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://yo.wikipedia.org/wiki/%25C3%258Cw%25C3%25A9" title="Ìwé – ယိုရူဘာ" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ìwé" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ယိုရူဘာ" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://za.wikipedia.org/wiki/Saw" title="Saw – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Saw" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zgh.wikipedia.org/wiki/%25E2%25B4%25B0%25E2%25B4%25B7%25E2%25B5%258D%25E2%25B5%2589%25E2%25B5%2599" title="ⴰⴷⵍⵉⵙ – မိုရိုကို တမဇိုက်" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴷⵍⵉⵙ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="မိုရိုကို တမဇိုက်" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh.wikipedia.org/wiki/%25E5%259B%25BE%25E4%25B9%25A6" title="图书 – တရုတ်" lang="zh" hreflang="zh" data-title="图书" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="တရုတ်" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%25E6%259B%25B8" title="書 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="書" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chheh" title="Chheh – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chheh" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%25E6%259B%25B8" title="書 – ကွမ်းတုံ" lang="yue" hreflang="yue" data-title="書" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="ကွမ်းတုံ" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> <li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://zu.wikipedia.org/wiki/Incwadi" title="Incwadi – ဇူးလူး" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Incwadi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ဇူးလူး" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> </section> </div> <div class="minerva-footer-logo"> <img src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-my.svg" alt="ဝီကီပီးဒီးယား" width="120" height="23" style="width: 7.5em; height: 1.4375em;"> </div> <ul id="footer-info" class="footer-info hlist hlist-separated"> <li id="footer-info-lastmod">ဤစာမျက်နှာကို ၇ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၁၊ ၁၆:၀၆ အချိန်တွင် နောက်ဆုံး ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။</li> <li id="footer-info-copyright">အကြောင်းအရာများကို အခြားမှတ်ချက်မရှိပါက <a class="external" rel="nofollow" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.my">CC BY-SA 4.0</a> အောက်တွင် ရရှိနိုင်ပါသည်။</li> </ul> <ul id="footer-places" class="footer-places hlist hlist-separated"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">ကိုယ်ပိုင်ရေးရာ မူဝါဒ</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%9D%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AE%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8:%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%AC?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">ဝီကီပီးဒီးယား အကြောင်း</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="https://my-m-wikipedia-org.translate.goog/wiki/%E1%80%9D%E1%80%AE%E1%80%80%E1%80%AE%E1%80%95%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8:%E1%80%A1%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%91%E1%80%BD%E1%80%B1_%E1%80%9E%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%AF%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%9A%E1%80%BA?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=en&_x_tr_hl=en-GB">သတိပြုစရာများ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://developer.wikimedia.org">ဆော့ဖ်ဝဲလ်တီထွင်ရေးသားသူများ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://stats.wikimedia.org/%23/my.wikipedia.org">စာရင်းအင်း</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ကွတ်ကီး ထုတ်ပြန်ချက်</a></li> <li id="footer-places-terms-use"><a href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://foundation.m.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များ</a></li> <li id="footer-places-desktop-toggle"><a id="mw-mf-display-toggle" href="https://translate.google.com/website?sl=auto&tl=en&hl=en-GB&u=https://my.wikipedia.org/w/index.php?title%3D%25E1%2580%2585%25E1%2580%25AC%25E1%2580%25A1%25E1%2580%25AF%25E1%2580%2595%25E1%2580%25BA%26mobileaction%3Dtoggle_view_desktop" data-event-name="switch_to_desktop">စားပွဲတင်ကွန်ပျူတာ</a></li> </ul> </div> </footer> </div> </div> <div class="mw-notification-area" data-mw="interface"></div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-jbnw5","wgBackendResponseTime":180,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.112","walltime":"0.380","ppvisitednodes":{"value":211,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":4479,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":235,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5808,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 119.556 1 -total"," 66.22% 79.170 1 တမ်းပလိတ်:Reflist"," 56.10% 67.076 1 တမ်းပလိတ်:Cite_book"," 31.96% 38.211 1 တမ်းပလိတ်:Wiktionary"," 29.38% 35.130 1 တမ်းပလိတ်:Sister_project"," 26.84% 32.090 1 တမ်းပလိတ်:Side_box"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.060","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1843109,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.canary-c88f79bc4-qzwvl","timestamp":"20241126133200","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u1005\u102c\u1021\u102f\u1015\u103a","url":"https:\/\/my.wikipedia.org\/wiki\/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q571","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q571","author":{"@type":"Organization","name":"\u101d\u102e\u1000\u102e\u1019\u102e\u1012\u102e\u101a\u102c \u1015\u101b\u1031\u102c\u1002\u103b\u1000\u103a\u1019\u103b\u102c\u1038\u101e\u102d\u102f\u1037 \u1015\u1036\u1037\u1015\u102d\u102f\u1038\u101e\u1030\u1019\u103b\u102c\u1038"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-06-05T03:07:18Z","dateModified":"2021-10-07T16:06:38Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/87\/Bucheinband.15.Jh.r.Inkunabel.jpg","headline":"\u101b\u1031\u1038\u101e\u102c\u1038\u1001\u103c\u1004\u103a\u1038\u101e\u102d\u102f\u1037\u1019\u101f\u102f\u1010\u103a\u1015\u102f\u1036\u101e\u103d\u1004\u103a\u1038\u1001\u103c\u1004\u103a\u1038\u1010\u102d\u102f\u1037\u1016\u103c\u1004\u1037\u103a\u1021\u1001\u103b\u1000\u103a\u1021\u101c\u1000\u103a\u1019\u103b\u102c\u1038\u1005\u102f\u1005\u100a\u103a\u1038\u101e\u100a\u1037\u103a\u101d\u1010\u1039\u1011\u102f"}</script> <script>(window.NORLQ=window.NORLQ||[]).push(function(){var ns,i,p,img;ns=document.getElementsByTagName('noscript');for(i=0;i<ns.length;i++){p=ns[i].nextSibling;if(p&&p.className&&p.className.indexOf('lazy-image-placeholder')>-1){img=document.createElement('img');img.setAttribute('src',p.getAttribute('data-src'));img.setAttribute('width',p.getAttribute('data-width'));img.setAttribute('height',p.getAttribute('data-height'));img.setAttribute('alt',p.getAttribute('data-alt'));p.parentNode.replaceChild(img,p);}}});</script> <script>function gtElInit() {var lib = new google.translate.TranslateService();lib.translatePage('my', 'en', function () {});}</script> <script src="https://translate.google.com/translate_a/element.js?cb=gtElInit&hl=en-GB&client=wt" type="text/javascript"></script> </body> </html>