CINXE.COM

Hirup - Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="su" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hirup - Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )suwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Januari","Pébruari","Maret","April","Méi","Juni","Juli","Agustus","Séptémber","Oktober","Nopémber","Désémber"],"wgRequestId":"ea55cc87-b953-4494-8f93-43553f8d3535","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hirup","wgTitle":"Hirup","wgCurRevisionId":665598,"wgRevisionId":665598,"wgArticleId":977,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Sadaya artikel kalawan tumbu luar nonaktip","Artikel perlu ditarjamahkeun tina basa Inggris","Webarchive template wayback links","Hirup-hurip","Manusa","Alam"],"wgPageViewLanguage":"su","wgPageContentLanguage":"su","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hirup","wgRelevantArticleId":977,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"su","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"su"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":9000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.CurIDLink","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=su&amp;modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=su&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=su&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hirup - Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//su.m.wikipedia.org/wiki/Hirup"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Édit" href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (su)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//su.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://su.wikipedia.org/wiki/Hirup"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.su"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Eupan Atom Wikipedia" href="/w/index.php?title=Husus:AnyarRobah&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Hirup rootpage-Hirup skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Lompat ke isi</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Situs"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu utama" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu utama" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu utama</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu utama</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">pindah ke bilah sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sumputkeun</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Pituduh </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Tepas" title="Sindang ka Tepas [z]" accesskey="z"><span>Tepas</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Panglawungan" title="Ngeunaan proyékna, naon nu bisa dipigawé, di mana néanganana"><span>Panglawungan</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Keur_lumangsung" title="Panggihan iber ngeunaan naon baé nu keur lumangsung"><span>Keur lumangsung</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:AnyarRobah" title="Béréndélan nu anyar robah dina wiki [r]" accesskey="r"><span>Anyar robah</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:Acak" title="Muatkeun kaca acak [x]" accesskey="x"><span>Kaca acak</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Pitulung" title="Tempat pikeun néangan pitulung"><span>Pitulung</span></a></li><li id="n-Sawala" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Sawala"><span>Sawala</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:KacaHusus"><span>Kaca husus</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Tepas" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Énsiklopédi Bébas" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-su.svg" width="110" height="16" style="width: 6.875em; height: 1em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Husus:Sungsi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Sungsi wiki ieu [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Paluruh</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Paluruh Wikipedia" aria-label="Paluruh Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Sungsi wiki ieu [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Husus:Sungsi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Paluruh</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Parabot pribadi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Pidangan"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pidangan" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Pidangan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=su.wikipedia.org&amp;uselang=su" class=""><span>Derma</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Husus:NyieunRekening&amp;returnto=Hirup" title="Najan henteu kudu, Anjeun leuwih hadé nyieun akun sarta asup log" class=""><span>Jieun akun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Husus:AsupLog&amp;returnto=Hirup" title="Leuwih hadé asup log, sok sanajan teu wajib [o]" accesskey="o" class=""><span>Asup log</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Opsi lainnya" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Parabot pribadi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Parabot pribadi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="Menu pengguna" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=su.wikipedia.org&amp;uselang=su"><span>Derma</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>Berkontribusi</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:NyieunRekening&amp;returnto=Hirup" title="Najan henteu kudu, Anjeun leuwih hadé nyieun akun sarta asup log"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Jieun akun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:AsupLog&amp;returnto=Hirup" title="Leuwih hadé asup log, sok sanajan teu wajib [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Asup log</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Halaman penyunting yang telah keluar log <a href="/wiki/Pitulung:Pengantar" aria-label="Pelajari lebih lanjut tentang menyunting"><span>pelajari lebih lanjut</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:ObrolanKuring" title="Sawala ngeunaan éditan ti alamat IP ieu [n]" accesskey="n"><span>Obrolan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Situs"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Eusi" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Eusi</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">pindah ke bilah sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sumputkeun</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Mimiti</div> </a> </li> <li id="toc-Ngahartikeun_konsép_hirup" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ngahartikeun_konsép_hirup"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ngahartikeun konsép hirup</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ngahartikeun_konsép_hirup-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Gulingkan subbagian Ngahartikeun konsép hirup</span> </button> <ul id="toc-Ngahartikeun_konsép_hirup-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Harti_konvénsional" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Harti_konvénsional"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Harti konvénsional</span> </div> </a> <ul id="toc-Harti_konvénsional-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Other_definitions" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Other_definitions"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Other definitions</span> </div> </a> <ul id="toc-Other_definitions-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Descent_with_modification:_a_&quot;useful&quot;_characteristic" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Descent_with_modification:_a_&quot;useful&quot;_characteristic"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Descent with modification: a "useful" characteristic</span> </div> </a> <ul id="toc-Descent_with_modification:_a_&quot;useful&quot;_characteristic-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Exceptions_to_the_common_definition" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Exceptions_to_the_common_definition"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Exceptions to the common definition</span> </div> </a> <ul id="toc-Exceptions_to_the_common_definition-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Asal-usul_hirup" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Asal-usul_hirup"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Asal-usul hirup</span> </div> </a> <ul id="toc-Asal-usul_hirup-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-The_possibility_of_extraterrestrial_life" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#The_possibility_of_extraterrestrial_life"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>The possibility of extraterrestrial life</span> </div> </a> <ul id="toc-The_possibility_of_extraterrestrial_life-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Artikel_patali" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Artikel_patali"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Artikel patali</span> </div> </a> <ul id="toc-Artikel_patali-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rujukan" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Rujukan"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Rujukan</span> </div> </a> <ul id="toc-Rujukan-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Eusi" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Daftar Isi" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Gulingkan daftar isi" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Gulingkan daftar isi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hirup</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Pergi ke artikel dalam bahasa lain. Terdapat 168 bahasa" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-168" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">168 basa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Lewe" title="Lewe – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Lewe" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Leben" title="Leben – Jerman (Swiss)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Leben" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Jerman (Swiss)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%85%E1%8B%AD%E1%8B%88%E1%89%B5" title="ህይወት – Amharik" lang="am" hreflang="am" data-title="ህይወት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharik" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Vida" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/L%C4%ABf" title="Līf – Inggris Kuno" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Līf" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Inggris Kuno" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="حياة – Arab" lang="ar" hreflang="ar" data-title="حياة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arab" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="حياة – Arab Maroko" lang="ary" hreflang="ary" data-title="حياة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Arab Maroko" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A7%B1%E0%A6%A8" title="জীৱন – Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="জীৱন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assam" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Asturia" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Vida" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturia" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Jaka%C3%B1a" title="Jakaña – Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Jakaña" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/H%C9%99yat" title="Həyat – Azerbaijani" lang="az" hreflang="az" data-title="Həyat" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%B4" title="یاشاییش – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="یاشاییش" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%88" title="Тормош – Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Тормош" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/G%C4%ABv%C4%ABb%C4%97" title="Gīvībė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Gīvībė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Buhay" title="Buhay – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Buhay" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%86%D1%86%D1%91" title="Жыццё – Belarusia" lang="be" hreflang="be" data-title="Жыццё" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusia" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D1%86%D1%8C%D1%86%D1%91" title="Жыцьцё – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Жыцьцё" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82" title="Живот – Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Живот" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A5%80" title="जिनगी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="जिनगी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%A8" title="জীবন – Bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জীবন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A0%E0%BD%9A%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BC%8D" title="འཚོ་བ། – Tibet" lang="bo" hreflang="bo" data-title="འཚོ་བ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibet" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Buhez" title="Buhez – Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Buhez" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivot" title="Život – Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Život" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Ngolu" title="Ngolu – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Ngolu" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%88%E1%A8%98%E1%A8%93%E1%A8%9A" title="ᨈᨘᨓᨚ – Bugis" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨈᨘᨓᨚ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Bugis" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Амидарал – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Амидарал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Katalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Vida" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-m%C3%AAng" title="Sĕng-mêng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-mêng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Дахар – Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дахар" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kinabuhi" title="Kinabuhi – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kinabuhi" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%98%DB%8C%D9%86" title="ژین – Kurdi Sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ژین" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Kurdi Sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivot" title="Život – Ceko" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Život" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Ceko" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Bywyd" title="Bywyd – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Bywyd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Liv" title="Liv – Dansk" lang="da" hreflang="da" data-title="Liv" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Dansk" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Ny%C9%9Bvili" title="Nyɛvili – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Nyɛvili" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Leben" title="Leben – Jérman" lang="de" hreflang="de" data-title="Leben" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Jérman" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%96%CF%89%CE%AE" title="Ζωή – Yunani" lang="el" hreflang="el" data-title="Ζωή" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunani" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artikel bagus"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Life" title="Life – Inggris" lang="en" hreflang="en" data-title="Life" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Inggris" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Vivo" title="Vivo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Vivo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Spanyol" lang="es" hreflang="es" data-title="Vida" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spanyol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Elu" title="Elu – Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Elu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Bizi" title="Bizi – Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Bizi" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/V%C3%ADa" title="Vía – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Vía" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زندگی – Persia" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زندگی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Persia" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/El%C3%A4m%C3%A4" title="Elämä – Suomi" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Elämä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Suomi" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Bula_(kilanibula)" title="Bula (kilanibula) – Fiji" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Bula (kilanibula)" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vie" title="Vie – Prancis" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Prancis" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Leewent" title="Leewent – Frisia Utara" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Leewent" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Frisia Utara" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Libben" title="Libben – Frisia Barat" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Libben" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Frisia Barat" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Beatha" title="Beatha – Irlandia" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Beatha" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Irlandia" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lavi" title="Lavi – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lavi" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Beatha" title="Beatha – Gaelik Skotlandia" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Beatha" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Gaelik Skotlandia" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Galisia" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Vida" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galisia" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tekove" title="Tekove – Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tekove" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe&#039;ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2ng-miang" title="Sâng-miang – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sâng-miang" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%99%D7%99%D7%9D" title="חיים – Ibrani" lang="he" hreflang="he" data-title="חיים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Ibrani" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="जीवन – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जीवन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Zindagi" title="Zindagi – Hindi Fiji" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Zindagi" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Hindi Fiji" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivot" title="Život – Kroasia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Život" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroasia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lavi" title="Lavi – Kreol Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lavi" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Kreol Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%89let" title="Élet – Hungaria" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Élet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hungaria" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D6%84" title="Կյանք – Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կյանք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Vita" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Pengidup" title="Pengidup – Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Pengidup" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kehidupan" title="Kehidupan – Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Kehidupan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Vive" title="Vive – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Vive" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Biag" title="Biag – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Biag" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Вахар – Ingushetia" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Вахар" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Ingushetia" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADf" title="Líf – Islandia" lang="is" hreflang="is" data-title="Líf" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Islandia" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Italia" lang="it" hreflang="it" data-title="Vita" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italia" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="artikel bagus"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD" title="生命 – Jepang" lang="ja" hreflang="ja" data-title="生命" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Jepang" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Laif" title="Laif – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Laif" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/lo_kamji%27e" title="lo kamji&#039;e – Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="lo kamji&#039;e" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Urip" title="Urip – Jawa" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Urip" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Jawa" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%9A%E1%83%94" title="სიცოცხლე – Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სიცოცხლე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%8A%D0%B0%D1%89%D3%80%D1%8D" title="ГъащӀэ – Kabardi" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="ГъащӀэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Kabardi" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Тіршілік – Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Тіршілік" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9C%E0%B3%80%E0%B2%B5%E0%B2%A8" title="ಜೀವನ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಜೀವನ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%9D%EB%AA%85" title="생명 – Korea" lang="ko" hreflang="ko" data-title="생명" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korea" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%83" title="Джашау – Karachai Balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Джашау" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karachai Balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%90%D9%86%D9%9B%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زِنٛدگی – Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="زِنٛدگی" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Kashmir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Jiyan" title="Jiyan – Kurdi" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Jiyan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kurdi" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Bewnans" title="Bewnans – Kornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Bewnans" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Тиричилик – Kirgiz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Тиричилик" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgiz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Vita" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Vive" title="Vive – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Vive" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Leve" title="Leve – Limburgia" lang="li" hreflang="li" data-title="Leve" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgia" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Vitta" title="Vitta – Liguria" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Vitta" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Liguria" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Vita" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Bom%C9%94i" title="Bomɔi – Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Bomɔi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%8A%E0%BA%B5%E0%BA%A7%E0%BA%B4%E0%BA%94" title="ຊີວິດ – Lao" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຊີວິດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Gyvyb%C4%97" title="Gyvybė – Lituania" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Gyvybė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Lituania" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dz%C4%ABv%C4%ABba" title="Dzīvība – Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dzīvība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Kao%E1%B8%8Di%C3%A2n" title="Kaoḍiân – Madura" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Kaoḍiân" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Madura" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiainana" title="Fiainana – Malagasi" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiainana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagasi" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Hiduik" title="Hiduik – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Hiduik" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82" title="Живот – Makedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Живот" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B5%BB" title="ജീവൻ – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജീവൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%8C%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Амьдрал – Mongolia" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Амьдрал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongolia" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="जीवन – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जीवन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hidupan" title="Hidupan – Melayu" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hidupan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Melayu" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Bida" title="Bida – Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Bida" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AD" title="သက်ရှိ – Burma" lang="my" hreflang="my" data-title="သက်ရှိ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Burma" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Leven" title="Leven – Jerman Rendah" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Leven" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Jerman Rendah" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="जीवन – Nepali" lang="ne" hreflang="ne" data-title="जीवन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepali" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Leven" title="Leven – Belanda" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Leven" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Belanda" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Livet" title="Livet – Nynorsk Norwegia" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Livet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Nynorsk Norwegia" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Liv" title="Liv – Bokmål Norwegia" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Liv" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Bokmål Norwegia" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Ositania" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Vida" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Ositania" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A9%80%E0%A8%B5%E0%A8%A8" title="ਜੀਵਨ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜੀਵਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Bida" title="Bida – Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Bida" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBycie" title="Życie – Polski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Życie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Polski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Vita" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%88%D9%86" title="جیون – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جیون" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D9%88%D9%86%D8%AF" title="ژوند – Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ژوند" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Vida" title="Vida – Portugis" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Vida" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugis" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kawsay" title="Kawsay – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kawsay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Via%C8%9B%C4%83" title="Viață – Rumania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Viață" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C" title="Жизнь – Rusia" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Жизнь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusia" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%8B%D0%B2%D0%BE%D1%82" title="Жывот – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Жывот" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Ubuzima" title="Ubuzima – Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Ubuzima" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%BE%D1%85" title="Олох – Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Олох" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%A4%E1%B1%AD%E1%B1%9A%E1%B1%B1" title="ᱡᱤᱭᱚᱱ – Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱤᱭᱚᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Sisilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Vita" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sisilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Life" title="Life – Skotlandia" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Life" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Skotlandia" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%8A" title="زندگي – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="زندگي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivot" title="Život – Serbo-Kroasia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Život" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Serbo-Kroasia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A2%E0%B7%93%E0%B7%80%E0%B6%BA" title="ජීවය – Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ජීවය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Life" title="Life – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Life" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivot" title="Život – Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Život" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زندگی – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="زندگی" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/%C5%BDivljenje" title="Življenje – Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Življenje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Hupenyu" title="Hupenyu – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Hupenyu" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Nolosha" title="Nolosha – Somalia" lang="so" hreflang="so" data-title="Nolosha" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalia" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Jeta" title="Jeta – Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Jeta" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82" title="Живот – Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Живот" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Liv" title="Liv – Swedia" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Liv" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Swedia" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Uhai" title="Uhai – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Uhai" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBycie" title="Życie – Silesia" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Życie" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesia" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/uzip" title="uzip – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="uzip" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%89%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="உயிர் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="உயிர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="జీవం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="జీవం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D3%A3" title="Зиндагӣ – Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Зиндагӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="ชีวิต – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ชีวิต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/%C3%9Da%C5%9Fa%C3%BDy%C5%9F" title="Ýaşaýyş – Turkmen" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ýaşaýyş" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmen" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Buhay" title="Buhay – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Buhay" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/Mo%27ui" title="Mo&#039;ui – Tonga" lang="to" hreflang="to" data-title="Mo&#039;ui" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tonga" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ya%C5%9Fam" title="Yaşam – Turki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Yaşam" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Vutomi" title="Vutomi – Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Vutomi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BA" title="Тереклек – Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Тереклек" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D1%82%D1%82%D1%8F" title="Життя – Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Життя" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="حیات – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="حیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hayot" title="Hayot – Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hayot" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Vita" title="Vita – Venesia" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Vita" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venesia" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Elo" title="Elo – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Elo" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%E1%BB%B1_s%E1%BB%91ng" title="Sự sống – Vietnam" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sự sống" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnam" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lif" title="Lif – Volapuk" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lif" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapuk" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Veye_(biyolodjeye)" title="Veye (biyolodjeye) – Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Veye (biyolodjeye)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kinabuhi" title="Kinabuhi – Warai" lang="war" hreflang="war" data-title="Kinabuhi" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Warai" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD" title="生命 – Wu Tionghoa" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="生命" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Tionghoa" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Life" title="Life – Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Life" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%90" title="თელარა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="თელარა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%A2%D7%91%D7%9F" title="לעבן – Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לעבן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Sengmingh" title="Sengmingh – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Sengmingh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD" title="生命 – Tiongkok" lang="zh" hreflang="zh" data-title="生命" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiongkok" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8%E2%81%BF-mi%C4%81" title="Sèⁿ-miā – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sèⁿ-miā" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD" title="生命 – Kanton" lang="yue" hreflang="yue" data-title="生命" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kanton" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Impilo" title="Impilo – Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Impilo" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3#sitelinks-wikipedia" title="Édit tutumbu antarbasa" class="wbc-editpage">Édit tutumbu</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ngaranspasi"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hirup" title="Témbongkeun eusi kaca [c]" accesskey="c"><span>Kaca</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Obrolan:Hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Sawala ngeunaan eusi kaca (kaca can aya) [t]" accesskey="t"><span>Sawala</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ubah varian bahasa" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Sunda</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Témbongan"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hirup"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit" title="Édit ieu kaca [v]" accesskey="v"><span>Édit</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit" title="Sunting kode sumber halaman ini [e]" accesskey="e"><span>Édit sumber</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=history" title="Vérsi heubeul ieu kaca [h]" accesskey="h"><span>Témbongkeun jujutan</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Peralatan halaman"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Parabot" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Parabot</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Parabot</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">pindah ke bilah sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sumputkeun</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Opsi lainnya" > <div class="vector-menu-heading"> Tindakan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Hirup"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit" title="Édit ieu kaca [v]" accesskey="v"><span>Édit</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit" title="Sunting kode sumber halaman ini [e]" accesskey="e"><span>Édit sumber</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=history"><span>Témbongkeun jujutan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umum </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:NumbuKaDieu/Hirup" title="Béréndélan sakabéh kaca wiki anu nutumbu ka dieu [j]" accesskey="j"><span>Anu nutumbu ka dieu</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Husus:ParobahanPatali/Hirup" rel="nofollow" title="Anu anyar robah dina kaca-kaca anu nutumbu ti dieu [k]" accesskey="k"><span>Parobahan nu patali</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=su" title="Unjal berkas [u]" accesskey="u"><span>Unjal berkas</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;oldid=665598" title="Tutumbu permanén ka ieu ieu vérsi"><span>Tutumbu permanén</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=info" title="Informasi leuwih jero ngeunaan ieu kaca"><span>Émbaran kaca</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:Kutip&amp;page=Hirup&amp;id=665598&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Émbaran ngeunaan cara ngarujuk kaca ieu"><span>Cutat ieu artikel</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fsu.wikipedia.org%2Fwiki%2FHirup"><span>URL pondok</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fsu.wikipedia.org%2Fwiki%2FHirup"><span>Unduh kode QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Citak/ékspor </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:Buku&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Hirup"><span>Jieun hiji pustaka</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Husus:DownloadAsPdf&amp;page=Hirup&amp;action=show-download-screen"><span>Undeur minangka PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;printable=yes" title="Vérsi citakeun ieu kaca [p]" accesskey="p"><span>Vérsi citakeun</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Di proyék lianna </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Life" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3" title="Tutumbu ka item gudang data anu nyambung [g]" accesskey="g"><span>Butir di Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Peralatan halaman"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Pidangan"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pidangan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">pindah ke bilah sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sumputkeun</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Ti Wikipédia Sunda, énsiklopédi bébas</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="su" dir="ltr"><table align="center" style="border: 1px solid #79b; background: #FFFFDD; width: 80%; margin: 0 auto 1em auto; padding: .2em; text-align: justify;"> <tbody><tr><td width="1%"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Gambar:Panneau_travaux.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Panneau_travaux.png/40px-Panneau_travaux.png" decoding="async" width="40" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Panneau_travaux.png/60px-Panneau_travaux.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Panneau_travaux.png/80px-Panneau_travaux.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="88" /></a></span></td> <td align="center"><b>Artikel ieu keur dikeureuyeuh, <a href="/wiki/Wikipedia:Pitulung_narjamahkeun" class="mw-disambig" title="Wikipedia:Pitulung narjamahkeun">ditarjamahkeun</a> tina <a href="/wiki/Basa_Inggris" title="Basa Inggris">basa Inggris</a>.</b><br /> <small>Bantuanna didagoan pikeun <a class="external text" href="https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit">narjamahkeun</a>.</small></td> </tr> </tbody></table> <p><b>Hirup</b> mangrupa konsép multiharti tanpa dadaran nu basajan, sabab mindeng dilarapkeun kana rupa-rupa hal. <i><a href="/w/index.php?title=WordNet&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="WordNet (kaca can aya)">WordNet</a></i> méré opat welas harti pikeun kecap "life", sedengkeun Kamus Wéb <a href="/w/index.php?title=Longman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Longman (kaca can aya)">Longman</a> méré 35 harti. </p><p>Artikel ieu ngadadarkeun harti utama dina <a href="/w/index.php?title=%C3%89lmu_hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Élmu hirup (kaca can aya)">élmu hirup</a>; tumbu ka harti séjén bisa ditempo di bagian <a class="mw-selflink-fragment" href="#Artikel_nu_patali">artikel nu patali</a> di handap. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ngahartikeun_konsép_hirup"><span id="Ngahartikeun_kons.C3.A9p_hirup"></span>Ngahartikeun konsép hirup</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Édit bab: Ngahartikeun konsép hirup" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=1" title="Sunting kode sumber bagian: Ngahartikeun konsép hirup"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Hirup</b> mibanda sababaraha harti dina jihat biologi — </p> <ul><li>"hirup" nu nujul ka prosés nu keur lumangsung nu nu patali jeung mahluk hirup;</li> <li>"hirup" nu nujul ka mangsa antara <a href="/wiki/Babar" title="Babar">wedal</a> jeung <a href="/wiki/Pa%C3%A9h" title="Paéh">paéhna</a> hiji <a href="/wiki/Organisme" class="mw-redirect" title="Organisme">organisme</a>;</li> <li>"hirup" nu nujul ka <i>kaayaan/wujud</i> nalika geus dilahirkeun saméméh paéh.</li></ul> <p>Sésa bagian ieu museur ka harti nu ahir — naon nu jadi dasar pikeun nyebutkeun yén hiji éntitas téh hirup (mahluk hirup)? </p><p>It would be relatively straightforward to offer a practical set of guidelines if one's only concern were life on <a href="/wiki/Earth" class="mw-redirect" title="Earth">Earth</a> as we know it (see <a href="/w/index.php?title=Biosphere&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Biosphere (kaca can aya)">biosphere</a>), but as soon as one considers questions about life's <a href="/w/index.php?title=Origin_of_life_(disambiguation)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Origin of life (disambiguation) (kaca can aya)">origins</a> on éarth, or the possibility of <a href="/w/index.php?title=Extraterrestrial_life&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Extraterrestrial life (kaca can aya)">extraterrestrial life</a>, or the concept of <a href="/w/index.php?title=Artificial_life&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Artificial life (kaca can aya)">artificial life</a>, it becomes cléar that the question is fundamentally difficult and comparable in many respects to the problem of defining <a href="/w/index.php?title=Intelligence_(trait)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Intelligence (trait) (kaca can aya)">intelligence</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Harti_konvénsional"><span id="Harti_konv.C3.A9nsional"></span>Harti konvénsional</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Édit bab: Harti konvénsional" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=2" title="Sunting kode sumber bagian: Harti konvénsional"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dina <a href="/wiki/Biologi" title="Biologi">biologi</a>, hiji <a href="/w/index.php?title=%C3%89ntitas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Éntitas (kaca can aya)">éntitas</a> dianggap hirup mun némbongkeun sakabéh peta di handap ieu: </p> <ol><li><a href="/w/index.php?title=Kamekaran&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kamekaran (kaca can aya)">Kamekaran</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A9tabolisme" title="Métabolisme">Métabolisme</a>, 'barang hakan', ngarobah, sarta neundeun <a href="/w/index.php?title=%C3%89n%C3%A9rgi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Énérgi (kaca can aya)">énérgi</a>/<a href="/wiki/Massa" title="Massa">massa</a>; tumuwuh ku jalan nyerep jeung nata massa; miceun</li> <li>Ojah, boh dirina atawa di jero ragana</li> <li><a href="/wiki/Baranahan" title="Baranahan">Baranahan</a>, boga kabisa nyiptakeun éntitas nu sarupa jeung dirina</li> <li>Némbal <a href="/w/index.php?title=Stimulus&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stimulus (kaca can aya)">rangsangan</a> - kabisa ngukur pasipatan <a href="/wiki/Lingkungan" title="Lingkungan">lingkungan</a> sabundeureunana, sarta ojah atawa meta nalika nyanghareupan hiji kaayaan.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Other_definitions">Other definitions</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Édit bab: Other definitions" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=3" title="Sunting kode sumber bagian: Other definitions"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Other definitions include: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Francisco_Varela&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Francisco Varela (kaca can aya)">Francisco Varela</a> and <a href="/w/index.php?title=Humberto_Maturana&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Humberto Maturana (kaca can aya)">Humberto Maturana</a>'s definition of life (also widely used by <a href="/w/index.php?title=Lynn_Margulis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lynn Margulis (kaca can aya)">Lynn Margulis</a>) as an <a href="/w/index.php?title=Autopoiesis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Autopoiesis (kaca can aya)">autopoietic</a> (self-producing), <a href="/wiki/Cai" title="Cai">water</a> based, <a href="/wiki/Lipid" title="Lipid">lipid</a>-<a href="/wiki/Protein" class="mw-redirect" title="Protein">protein</a> bound, <a href="/w/index.php?title=Carbon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carbon (kaca can aya)">carbon</a> metabolic, <a href="/w/index.php?title=Nucleic_acid&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nucleic acid (kaca can aya)">nucleic acid</a> replicated, protein réadout <a href="/w/index.php?title=System&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="System (kaca can aya)">system</a></li> <li>"a system of inferior negative feedbacks subordinated to a superior positive <a href="/w/index.php?title=Feedback&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Feedback (kaca can aya)">feedback</a>" (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mol.uj.edu.pl/~benio/cyber_def_life.pdf">J. theor Biol. 2001</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040720082357/http://www.mol.uj.edu.pl/~benio/cyber_def_life.pdf">Archived</a> 2004-07-20 di <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>)</li> <li>Tom Kinch's definition of life as a highly organized auto-cannibalizing system naturally emerging from conditions common on planetary bodies, and consisting of a population of replicators capable of mutation, around éach set of which a homéostatic metabolizing organism, which actively helps reproduce and/or protect the replicator(s), has evolved</li> <li><a href="/w/index.php?title=Stuart_Kauffman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stuart Kauffman (kaca can aya)">Stuart Kauffman</a>'s definition of life as an <a href="/w/index.php?title=Autonomous_agent&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Autonomous agent (kaca can aya)">autonomous agent or autonomous agents</a> capable of reproducing itself or themselves, and of completing at léast one <a href="/w/index.php?title=Thermodynamic_work_cycle&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thermodynamic work cycle (kaca can aya)">thermodynamic work cycle</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Descent_with_modification:_a_&quot;useful&quot;_characteristic"><span id="Descent_with_modification:_a_.22useful.22_characteristic"></span>Descent with modification: a "useful" characteristic</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Édit bab: Descent with modification: a &quot;useful&quot; characteristic" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=4" title="Sunting kode sumber bagian: Descent with modification: a &quot;useful&quot; characteristic"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A useful characteristic upon which to base a definition of life is that of <a href="/w/index.php?title=Common_descent&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Common descent (kaca can aya)">descent</a> with modification: the ability of a life form to produce offspring that are like its parent or parents, but with the possibility of some variation due to <a href="/w/index.php?title=Chance&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chance (kaca can aya)">chance</a>. Descent with modification is sufficient by itself to allow <a href="/w/index.php?title=Evolution&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Evolution (kaca can aya)">evolution</a>, assuming that the variations in the offspring allow for differential survival. The study of this form of heritability is called <a href="/w/index.php?title=Genetics&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genetics (kaca can aya)">genetics</a>. In all known life forms (assuming <a href="/w/index.php?title=Prion&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Prion (kaca can aya)">prions</a> are not counted as such), the genetic material is primarily <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> or the related molecule, <a href="/wiki/RNA" title="RNA">RNA</a>. Another exception might be the <a href="/w/index.php?title=Software&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Software (kaca can aya)">software</a> code of certain forms of <a href="/w/index.php?title=Computer_virus_(computing)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Computer virus (computing) (kaca can aya)">viruses</a> and programs créated through <a href="/w/index.php?title=Genetic_programming&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Genetic programming (kaca can aya)">genetic programming</a>, but whether <a href="/wiki/Computer" class="mw-redirect" title="Computer">computer</a> programs can be alive even by this definition is still a matter of some contention. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Exceptions_to_the_common_definition">Exceptions to the common definition</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Édit bab: Exceptions to the common definition" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=5" title="Sunting kode sumber bagian: Exceptions to the common definition"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Note that many individual organisms are incapable of reproduction and yet are still generally considered to be "alive"; see <a href="/w/index.php?title=Mule&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mule (kaca can aya)">mules</a> and <a href="/w/index.php?title=Ant&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ant (kaca can aya)">ants</a> for examples. However, these exceptions can be accounted for by applying the definition of life on the level of entire <a href="/w/index.php?title=Species&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Species (kaca can aya)">species</a> or of individual <a href="/w/index.php?title=Gene&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gene (kaca can aya)">genes</a>. (For example, see <i><a href="/w/index.php?title=Kin_selection&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kin selection (kaca can aya)">kin selection</a></i> for information about one way by which non-reproducing individuals can still enhance the spréad of their genes and the survival of their species.) </p><p>Viruses reproduce, flames grow, some software programs mutate and evolve, future software programs will probably evince (even high-order) behavior, machines move, and proto-life, consisting of metabolizing cells without reproduction apparatus, can have existed. Still, some would not call these entities alive. Generally, all five characteristics are required for a population to be considered alive. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Asal-usul_hirup">Asal-usul hirup</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Édit bab: Asal-usul hirup" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=6" title="Sunting kode sumber bagian: Asal-usul hirup"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Artikel utama: <a href="/w/index.php?title=Asal-usul_hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Asal-usul hirup (kaca can aya)">Asal-usul hirup</a></i> </p><p>euweuh modél "baku" pikeun asal-usul hirup, tapi nu kiwari ditampa sacara umum diwangun dumasar papanggihan di handap ieu: </p> <ol><li>Kaayaan nu ngarojong prabiotik ngahasilkeun kaciptana molekul leutik dasar kahirupan. Ieu dipetakeun dina <a href="/w/index.php?title=Percobaan_Miller&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Percobaan Miller (kaca can aya)">percobaan Urey-Miller</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Fosfolipid&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fosfolipid (kaca can aya)">Fosfolipid</a> sacara spontan ngawangun <a href="/w/index.php?title=Lapis_ganda_lipid&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lapis ganda lipid (kaca can aya)">lapis ganda lipid</a>, struktur dasar <a href="/wiki/M%C3%A9mbran_s%C3%A9l" title="Mémbran sél">mémbran sél</a>.</li> <li>Procedures for producing random <a href="/wiki/RNA" title="RNA">RNA</a> molecules can produce "<a href="/w/index.php?title=Ribozyme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ribozyme (kaca can aya)">ribozymes</a>", which are able to produce more of themselves under very specific conditions.</li></ol> <p>There are many different hypotheses regarding the path that might have been taken from simple organic molecules to protocells and metabolism. Many of the possibilities have tended to fall into either "<a href="/w/index.php?title=Gene&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gene (kaca can aya)">genes</a>-first" or "<a href="/w/index.php?title=Metabolism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Metabolism (kaca can aya)">metabolism</a>-first", a recent trend is the emergence of hybrid modéls that combine aspects of both. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="The_possibility_of_extraterrestrial_life">The possibility of extraterrestrial life</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Édit bab: The possibility of extraterrestrial life" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=7" title="Sunting kode sumber bagian: The possibility of extraterrestrial life"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=As_of_2004&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="As of 2004 (kaca can aya)">As of 2004</a>, <a href="/wiki/Earth" class="mw-redirect" title="Earth">Earth</a> is the only planet in the <a href="/w/index.php?title=Universe&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Universe (kaca can aya)">universe</a> known by humans to support life. The question of whether life exists elsewhere in the universe remains open, but analyses such as the <a href="/w/index.php?title=Drake_equation&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Drake equation (kaca can aya)">Drake equation</a> have been used to estimate the probability of such life existing. There have been a number of false alarms of life elsewhere in the universe, but none of these apparent discoveries have so far survived scientific scrutiny. </p><p>Currently, the closest that scientists have come to finding extraterrestrial life is fossil evidence of possible <a href="/w/index.php?title=Bacteria&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bacteria (kaca can aya)">bacterial</a> life on <a href="/w/index.php?title=Mars_(planet)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mars (planet) (kaca can aya)">Mars</a> (via the <a href="/w/index.php?title=ALH84001&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ALH84001 (kaca can aya)">ALH84001</a> metéorite). Séarches for extraterrestrial life are presently focusing on planets and moons believed to possess liquid water, presently or in the past. Recent evidence from the NASA rovers <a href="/w/index.php?title=MER-A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MER-A (kaca can aya)">Spirit</a> and <a href="/w/index.php?title=MER-B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="MER-B (kaca can aya)">Opportunity</a> supports the théory that Mars once had surface water. See <b><a href="/w/index.php?title=Life_on_Mars&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Life on Mars (kaca can aya)">Life on Mars</a></b> for further discussion. </p><p><a href="/w/index.php?title=Jupiter_(planet)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jupiter (planet) (kaca can aya)">Jupiter</a>'s moons are also considered good candidates for extraterrestrial life, especially <a href="/w/index.php?title=Europa_(moon)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Europa (moon) (kaca can aya)">Europa</a>, which seems to possess océans of liquid water. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Artikel_patali">Artikel patali</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Édit bab: Artikel patali" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=8" title="Sunting kode sumber bagian: Artikel patali"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hirup_sanggeus_maot&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hirup sanggeus maot (kaca can aya)">Hirup sanggeus maot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Biologi_daur_hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Biologi daur hirup (kaca can aya)">Biologi daur hirup</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Harepan_hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Harepan hirup (kaca can aya)">Harepan hirup</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asuransi_jiwa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Asuransi jiwa (kaca can aya)">Asuransi jiwa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Materialisme&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Materialisme (kaca can aya)">Materialisme</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Asal-usul_Hirup&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Asal-usul Hirup (kaca can aya)">Asal-usul Hirup</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kahirupan_pribadi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kahirupan pribadi (kaca can aya)">Kahirupan pribadi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%A9inkarnasi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Réinkarnasi (kaca can aya)">Réinkarnasi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tangkal_kahirupan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tangkal kahirupan (kaca can aya)">Tangkal kahirupan</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rujukan">Rujukan</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Édit bab: Rujukan" class="mw-editsection-visualeditor"><span>édit</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Hirup&amp;action=edit&amp;section=9" title="Sunting kode sumber bagian: Rujukan"><span>édit sumber</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>Stuart Kauffman</b>. <i>The Adjacent Possible: a talk with Stuart Kauffman</i>. Disalin 30 Nov. 2003 ti <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.edge.org/3rd">culture/kauffman03/kauffman index.html</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title="&#160;ti April 2023" style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/w/index.php?title=Wikipedia:Tumbu_luar_nonaktip&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Wikipedia:Tumbu luar nonaktip (kaca can aya)">tumbu nonaktif</a></i>&#93;</span></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.all-insurancequotes.com/Term-Life-Insurance.php">Term life insurance</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070708180405/http://www.all-insurancequotes.com/Term-Life-Insurance.php">Archived</a> 2007-07-08 di <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐7dbbdd594f‐g78xh Cached time: 20250406014146 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.037 seconds Real time usage: 0.056 seconds Preprocessor visited node count: 227/1000000 Post‐expand include size: 2714/2097152 bytes Template argument size: 519/2097152 bytes Highest expansion depth: 7/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 0/5000000 bytes Lua time usage: 0.006/10.000 seconds Lua memory usage: 723391/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 28.027 1 -total 75.47% 21.152 2 Citakan:Webarchive 13.17% 3.692 1 Citakan:Tarjamahkeun 10.25% 2.874 1 Citakan:Dead_link 7.51% 2.105 1 Citakan:Info 5.09% 1.427 1 Citakan:Fix --> <!-- Saved in parser cache with key suwiki:pcache:977:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250406014146 and revision id 665598. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Dicomot ti "<a dir="ltr" href="https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Hirup&amp;oldid=665598">https://su.wikipedia.org/w/index.php?title=Hirup&amp;oldid=665598</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Husus:Kategori" title="Husus:Kategori">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Artikel_perlu_ditarjamahkeun_tina_basa_Inggris" title="Kategori:Artikel perlu ditarjamahkeun tina basa Inggris">Artikel perlu ditarjamahkeun tina basa Inggris</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Kategori:Webarchive_template_wayback_links&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Kategori:Webarchive template wayback links (kaca can aya)">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Hirup-hurip" title="Kategori:Hirup-hurip">Hirup-hurip</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Manusa" title="Kategori:Manusa">Manusa</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Alam" title="Kategori:Alam">Alam</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Kategori nyumput: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Sadaya_artikel_kalawan_tumbu_luar_nonaktip" title="Kategori:Sadaya artikel kalawan tumbu luar nonaktip">Sadaya artikel kalawan tumbu luar nonaktip</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Kaca ieu panungtungan diédit 22 Maret 2024, jam 17.54.</li> <li id="footer-info-copyright">Téks sadia dina <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">Lisénsi Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>; katangtuan tambahan kamungkinan lumaku. Témbong <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Katangtuan pamakéan</a> pikeun detailna.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Kawijakan privasi</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Ngeunaan">Ngeunaan Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Bantahan_umum">Bantahan</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kode Etik</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Pamekar</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/su.wikipedia.org">Statistik</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Pernyataan réréméh</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//su.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Hirup&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Pidangan sélulér</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Paluruh</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Paluruh Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Husus:Sungsi"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Paluruh</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Eusi" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Gulingkan daftar isi" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Gulingkan daftar isi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Hirup</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>168 basa</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Tambah jejer</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7dbbdd594f-g78xh","wgBackendResponseTime":238,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.037","walltime":"0.056","ppvisitednodes":{"value":227,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2714,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":519,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 28.027 1 -total"," 75.47% 21.152 2 Citakan:Webarchive"," 13.17% 3.692 1 Citakan:Tarjamahkeun"," 10.25% 2.874 1 Citakan:Dead_link"," 7.51% 2.105 1 Citakan:Info"," 5.09% 1.427 1 Citakan:Fix"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":723391,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-7dbbdd594f-g78xh","timestamp":"20250406014146","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Hirup","url":"https:\/\/su.wikipedia.org\/wiki\/Hirup","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3","author":{"@type":"Organization","name":"Kontributor dari proyek Wikimedia."},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-07-22T03:06:45Z","dateModified":"2024-03-22T17:54:24Z"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10