CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="mr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>स्वामी विवेकानंद - विकिपीडिया</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "०\t१\t२\t३\t४\t५\t६\t७\t८\t९"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","जानेवारी","फेब्रुवारी","मार्च","एप्रिल","मे","जून","जुलै","ऑगस्ट","सप्टेंबर","ऑक्टोबर","नोव्हेंबर","डिसेंबर"],"wgRequestId":"68cb1c3d-a220-4b31-b753-ad052d981df4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"स्वामी_विवेकानंद","wgTitle":"स्वामी विवेकानंद","wgCurRevisionId":2494499,"wgRevisionId":2494499,"wgArticleId":15962,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 इंग्रजी-भाषा स्रोत (en)","CS1 maint: unrecognized language","पुरुष चरित्रलेख", "अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता असलेले लेख","पासून अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता आहे","इ.स. १८६३ मधील जन्म","इ.स. १९०२ मधील मृत्यू","हिंदू संत","हिंदू आचार्य","भारतीय तत्त्वज्ञ","हिंदू आध्यात्मिक गुरू","पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती","बंगाली व्यक्ती"],"wgPageViewLanguage":"mr","wgPageContentLanguage":"mr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"स्वामी_विवेकानंद","wgRelevantArticleId":15962,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive": true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q47478","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.17"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready", "ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.ProtectionIndicators","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth", "ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1646"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg/800px-Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1098"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg/640px-Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="878"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="स्वामी विवेकानंद - विकिपीडिया"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="लिहा" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="विकिपीडिया (mr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="विकिपीडिया अ‍ॅटम रसद (Atom Feed)" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-स्वामी_विवेकानंद rootpage-स्वामी_विवेकानंद skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Main menu" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Main menu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">hide</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> सुचालन </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" title="मुखपृष्ठाला भेट द्या [z]" accesskey="z"><span>मुखपृष्ठ</span></a></li><li id="n-धूळपाटी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A7%E0%A5%82%E0%A4%B3%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%B3_%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80"><span>धूळपाटी</span></a></li><li id="n-कार्यशाळा" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%BE"><span>कार्यशाळा</span></a></li><li id="n-साहाय्य/मदतकेंद्र" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%AF"><span>साहाय्य/मदतकेंद्र</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2" title="विकिवरील अलीकडील बदलांची यादी [r]" accesskey="r"><span>अलीकडील बदल</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A5%87%E0%A4%B9%E0%A5%80" title="कोणतेही पान पाहा [x]" accesskey="x"><span>अविशिष्ट लेख</span></a></li><li id="n-चावडी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80"><span>चावडी</span></a></li><li id="n-दूतावास-(Embassy)" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF_%E0%A4%A6%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8"><span>दूतावास (Embassy)</span></a></li><li id="n-ऑनलाइन-शब्दकोश" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA/%E0%A4%91%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8_%E0%A4%B6%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ऑनलाइन शब्दकोश</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87"><span>विशेष पृष्ठे</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="मराठी विकिपीडिया" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hi.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="एक मुक्त ज्ञानकोश" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mr.svg" width="79" height="18" style="width: 4.9375em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%BE" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>शोध</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="शोधा विकिपीडिया" aria-label="शोधा विकिपीडिया" autocapitalize="sentences" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="विशेष:शोधा"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">शोधा</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="वैयक्तिक साधने"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=mr.wikipedia.org&uselang=mr" class=""><span>दान</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही." class=""><span>नवीन खाते तयार करा</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o" class=""><span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="वैयक्तिक साधने" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">वैयक्तिक साधने</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=mr.wikipedia.org&uselang=mr"><span>दान</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>योगदान करा</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>नवीन खाते तयार करा</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE" title="या अंकपत्त्यापासून झालेल्या संपादनांबद्दल चर्चा [n]" accesskey="n"><span>चर्चा पान</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eपुसा\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"mr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"border: 2px dotted #800000; border-radius: 6px;\"\u003E\n\u003Ctable width=\"100%\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr align=\"center\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%BF_%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A5%A8%E0%A5%A6%E0%A5%A8%E0%A5%AB\" title=\"विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२५\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/FNF_2025_Mr_logo.png/300px-FNF_2025_Mr_logo.png\" decoding=\"async\" width=\"300\" height=\"71\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/FNF_2025_Mr_logo.png/450px-FNF_2025_Mr_logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/FNF_2025_Mr_logo.png/600px-FNF_2025_Mr_logo.png 2x\" data-file-width=\"2400\" data-file-height=\"566\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003C/td\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003E\u003Cb\u003Eस्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२५\u003C/b\u003E सुरू झाला आहे!\u003Cbr /\u003Eचला विकिपीडियावर महिला व लोकसाहित्य विषयी लेख वाढवू या..\u003C/big\u003E\u003Cbr /\u003E\u003Ci\u003E\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%BF_%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A5%A8%E0%A5%A6%E0%A5%A8%E0%A5%AB\" title=\"विकिपीडिया:स्त्रीवाद आणि लोकसाहित्य २०२५\"\u003E\u003Csmall\u003Eकृपया सामील होण्यापूर्वी अटी वाचा.\u003C/small\u003E\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E\u003C/i\u003E\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">hide</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Beginning</div> </a> </li> <li id="toc-बालपण" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#बालपण"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१</span> <span>बालपण</span> </div> </a> <ul id="toc-बालपण-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-शिक्षण" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#शिक्षण"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२</span> <span>शिक्षण</span> </div> </a> <ul id="toc-शिक्षण-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-गुरू_रामकृष्ण_यांची_भेट" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#गुरू_रामकृष्ण_यांची_भेट"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">३</span> <span>गुरू रामकृष्ण यांची भेट</span> </div> </a> <ul id="toc-गुरू_रामकृष्ण_यांची_भेट-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नरेंद्राची_साधना" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नरेंद्राची_साधना"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">४</span> <span>नरेंद्राची साधना</span> </div> </a> <ul id="toc-नरेंद्राची_साधना-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-गुरुभेट_व_संन्यासदीक्षा" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#गुरुभेट_व_संन्यासदीक्षा"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">५</span> <span>गुरुभेट व संन्यासदीक्षा</span> </div> </a> <ul id="toc-गुरुभेट_व_संन्यासदीक्षा-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-धर्मप्रसार" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#धर्मप्रसार"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६</span> <span>धर्मप्रसार</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-धर्मप्रसार-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle धर्मप्रसार subsection</span> </button> <ul id="toc-धर्मप्रसार-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-शिकागोतील_सर्वधर्मपरिषद" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#शिकागोतील_सर्वधर्मपरिषद"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६.१</span> <span>शिकागोतील सर्वधर्मपरिषद</span> </div> </a> <ul id="toc-शिकागोतील_सर्वधर्मपरिषद-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-समाधी" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#समाधी"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७</span> <span>समाधी</span> </div> </a> <ul id="toc-समाधी-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-तत्त्वविचार_आणि_शिकवण" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#तत्त्वविचार_आणि_शिकवण"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८</span> <span>तत्त्वविचार आणि शिकवण</span> </div> </a> <ul id="toc-तत्त्वविचार_आणि_शिकवण-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-आत्मसाक्षात्काराचे_ध्येय_व_ते_गाठण्याच्या_पद्धती" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#आत्मसाक्षात्काराचे_ध्येय_व_ते_गाठण्याच्या_पद्धती"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">९</span> <span>आत्मसाक्षात्काराचे ध्येय व ते गाठण्याच्या पद्धती</span> </div> </a> <ul id="toc-आत्मसाक्षात्काराचे_ध्येय_व_ते_गाठण्याच्या_पद्धती-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-कर्मयोग" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#कर्मयोग"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१०</span> <span>कर्मयोग</span> </div> </a> <ul id="toc-कर्मयोग-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ब्रह्म_संंकल्पना" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ब्रह्म_संंकल्पना"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">११</span> <span>ब्रह्म संंकल्पना</span> </div> </a> <ul id="toc-ब्रह्म_संंकल्पना-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-भक्तियोग" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#भक्तियोग"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१२</span> <span>भक्तियोग</span> </div> </a> <ul id="toc-भक्तियोग-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-शिक्षण_संदर्भातील_विचार" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#शिक्षण_संदर्भातील_विचार"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१३</span> <span>शिक्षण संदर्भातील विचार</span> </div> </a> <ul id="toc-शिक्षण_संदर्भातील_विचार-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-प्रकाशित_चरित्रे_आणि_अन्य_पुस्तके" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#प्रकाशित_चरित्रे_आणि_अन्य_पुस्तके"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१४</span> <span>प्रकाशित चरित्रे आणि अन्य पुस्तके</span> </div> </a> <ul id="toc-प्रकाशित_चरित्रे_आणि_अन्य_पुस्तके-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१५</span> <span>नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार</span> </div> </a> <ul id="toc-नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-भारतावर_व_जगावर_विवेकानंदांचा_प्रभाव" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#भारतावर_व_जगावर_विवेकानंदांचा_प्रभाव"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१६</span> <span>भारतावर व जगावर विवेकानंदांचा प्रभाव</span> </div> </a> <ul id="toc-भारतावर_व_जगावर_विवेकानंदांचा_प्रभाव-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-संदर्भ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#संदर्भ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१७</span> <span>संदर्भ</span> </div> </a> <ul id="toc-संदर्भ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-बाह्य_दुवे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#बाह्य_दुवे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१८</span> <span>बाह्य दुवे</span> </div> </a> <ul id="toc-बाह्य_दुवे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table of Contents" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">स्वामी विवेकानंद</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in ९१ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-91" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">९१ languages</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – अफ्रिकान्स" lang="af" hreflang="af" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="अफ्रिकान्स" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – स्विस जर्मन" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="स्विस जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D9%81%D9%8A%D9%81%D9%8A_%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="سوامي فيفي كاناندا – अरबी" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سوامي فيفي كاناندا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="अरबी" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%89_%D8%A8%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="سوامى بيبيكاناندا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="سوامى بيبيكاناندا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6" title="স্বামী বিবেকানন্দ – आसामी" lang="as" hreflang="as" data-title="স্বামী বিবেকানন্দ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="आसामी" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – अस्तुरियन" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="अस्तुरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वामी विवेकानन्द – अवधी" lang="awa" hreflang="awa" data-title="स्वामी विवेकानन्द" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="अवधी" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – अझरबैजानी" lang="az" hreflang="az" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="अझरबैजानी" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Вивекананда – बष्किर" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Вивекананда" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="बष्किर" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Свами Вивекананда – बल्गेरियन" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Свами Вивекананда" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="बल्गेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="विवेकानंद – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="विवेकानंद" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="संपादन"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%80_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6" title="স্বামী বিবেকানন্দ – बंगाली" lang="bn" hreflang="bn" data-title="স্বামী বিবেকানন্দ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="बंगाली" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – कातालान" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="कातालान" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Sv%C3%A1m%C3%AD_Viv%C3%A9k%C3%A1nanda" title="Svámí Vivékánanda – झेक" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Svámí Vivékánanda" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="झेक" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – वेल्श" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="वेल्श" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – डॅनिश" lang="da" hreflang="da" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="डॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – जर्मन" lang="de" hreflang="de" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वामी विवेकानन्द – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="स्वामी विवेकानन्द" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CF%85%CE%AC%CE%BC%CE%B9_%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%B5%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B1" title="Σουάμι Βιβεκανάντα – ग्रीक" lang="el" hreflang="el" data-title="Σουάμι Βιβεκανάντα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ग्रीक" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="संपादन"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – इंग्रजी" lang="en" hreflang="en" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="English" data-language-local-name="इंग्रजी" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – एस्परान्टो" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="एस्परान्टो" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – स्पॅनिश" lang="es" hreflang="es" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="स्पॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – इस्टोनियन" lang="et" hreflang="et" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="इस्टोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – बास्क" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="बास्क" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="ویوکاناندا – फारसी" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ویوکاناندا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="फारसी" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – फिनिश" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="फिनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – फ्रेंच" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="फ्रेंच" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – गॅलिशियन" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="गॅलिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AB%80_%E0%AA%B5%E0%AA%BF%E0%AA%B5%E0%AB%87%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%82%E0%AA%A6" title="સ્વામી વિવેકાનંદ – गुजराती" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સ્વામી વિવેકાનંદ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="गुजराती" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – हौसा" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="हौसा" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9E%D7%99_%D7%95%D7%99%D7%95%D7%95%D7%A7%D7%90%D7%A0%D7%A0%D7%93%D7%94" title="סוואמי ויווקאננדה – हिब्रू" lang="he" hreflang="he" data-title="סוואמי ויווקאננדה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="हिब्रू" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वामी विवेकानन्द – हिंदी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="स्वामी विवेकानन्द" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="हिंदी" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Viv%C3%A9k%C3%A1nanda" title="Vivékánanda – हंगेरियन" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vivékánanda" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="हंगेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%BE%D5%A1%D5%B4%D5%AB_%D5%8E%D5%AB%D5%BE%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1" title="Սվամի Վիվեկանանդա – अर्मेनियन" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սվամի Վիվեկանանդա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="अर्मेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – इंडोनेशियन" lang="id" hreflang="id" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="इंडोनेशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – इटालियन" lang="it" hreflang="it" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="इटालियन" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%B4%E3%82%A7%E3%83%BC%E3%82%AB%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%83%B3%E3%83%80" title="ヴィヴェーカーナンダ – जपानी" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヴィヴェーカーナンダ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="जपानी" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – जावानीज" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="जावानीज" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%90" title="ვივეკანანდა – जॉर्जियन" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ვივეკანანდა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="जॉर्जियन" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Вивекананда – कझाक" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Вивекананда" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="कझाक" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%BF_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B3%87%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%82%E0%B2%A6" title="ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ – कन्नड" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="कन्नड" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B9%84%EB%B2%A0%EC%B9%B4%EB%82%9C%EB%8B%A4" title="비베카난다 – कोरियन" lang="ko" hreflang="ko" data-title="비베카난다" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="कोरियन" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Вивекананда – किरगीझ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Вивекананда" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="किरगीझ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vivek%C4%81nanda" title="Vivekānanda – लॅटिन" lang="la" hreflang="la" data-title="Vivekānanda" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="लॅटिन" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – लिथुआनियन" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="लिथुआनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vivek%C4%81nanda" title="Vivekānanda – लात्व्हियन" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vivekānanda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="लात्व्हियन" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वामी विवेकानन्द – मैथिली" lang="mai" hreflang="mai" data-title="स्वामी विवेकानन्द" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="मैथिली" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – मलागसी" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="मलागसी" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%BB" title="വിവേകാനന്ദൻ – मल्याळम" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വിവേകാനന്ദൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="मल्याळम" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – मलय" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="मलय" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="मुखपृष्ठ सदर लेख"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वामी विवेकानन्द – नेपाळी" lang="ne" hreflang="ne" data-title="स्वामी विवेकानन्द" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="नेपाळी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वमी विवेकानन्द – नेवारी" lang="new" hreflang="new" data-title="स्वमी विवेकानन्द" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="नेवारी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – डच" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="डच" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – नॉर्वेजियन न्योर्स्क" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="नॉर्वेजियन न्योर्स्क" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – नॉर्वेजियन बोकमाल" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="नॉर्वेजियन बोकमाल" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AD%B1%E0%AC%BE%E0%AC%AE%E0%AD%80_%E0%AC%AC%E0%AC%BF%E0%AC%AC%E0%AD%87%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A6" title="ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ – उडिया" lang="or" hreflang="or" data-title="ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="उडिया" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%AE%E0%A9%80_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%B5%E0%A9%87%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%B0%E0%A8%A6" title="ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ – पंजाबी" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="पंजाबी" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – पाम्पान्गा" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="पाम्पान्गा" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6" title="स्वमी विवेकानन्द – पाली" lang="pi" hreflang="pi" data-title="स्वमी विवेकानन्द" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="पाली" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wiwekananda" title="Wiwekananda – पोलिश" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wiwekananda" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="पोलिश" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%88%DA%A9_%D8%A2%D9%86%D9%86%D8%AF" title="سوامی ویوک آنند – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سوامی ویوک آنند" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%8A_%D9%88%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86%DA%89%D8%A7" title="سوامي ویوکانانډا – पश्तो" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سوامي ویوکانانډا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="पश्तो" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – पोर्तुगीज" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="पोर्तुगीज" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – रोमानियन" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="रोमानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Вивекананда – रशियन" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вивекананда" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="रशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="मुखपृष्ठ सदर लेख"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%83" title="स्वामी विवेकानन्दः – संस्कृत" lang="sa" hreflang="sa" data-title="स्वामी विवेकानन्दः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="संस्कृत" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Свами Вивекананда – साखा" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Свами Вивекананда" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="साखा" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%A3%E1%B1%9F%E1%B1%A2%E1%B1%A4_%E1%B1%B5%E1%B1%A4%E1%B1%B5%E1%B1%AE%E1%B1%A0%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%9A%E1%B1%B1%E1%B1%AB%E1%B1%9A" title="ᱥᱣᱟᱢᱤ ᱵᱤᱵᱮᱠᱟᱱᱚᱱᱫᱚ – संताली" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱣᱟᱢᱤ ᱵᱤᱵᱮᱠᱟᱱᱚᱱᱫᱚ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="संताली" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – स्कॉट्स" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="स्कॉट्स" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Vivekananda" title="Vivekananda – सर्बो-क्रोएशियन" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Vivekananda" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="सर्बो-क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Viv%C3%A9k%C3%A1nanda" title="Vivékánanda – स्लोव्हाक" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vivékánanda" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="स्लोव्हाक" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – स्लोव्हेनियन" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="स्लोव्हेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Svami_Vivekananda" title="Svami Vivekananda – सर्बियन" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Svami Vivekananda" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="सर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – स्वीडिश" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="स्वीडिश" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B5%E0%AF%87%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="விவேகானந்தர் – तामिळ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விவேகானந்தர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="तामिळ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%BF_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%B5%E0%B3%87%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%82%E0%B2%A6" title="ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಸ್ವಾಮಿ ವಿವೇಕಾನಂದ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%A6" title="స్వామి వివేకానంద – तेलगू" lang="te" hreflang="te" data-title="స్వామి వివేకానంద" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="तेलगू" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B5_%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%8C" title="สวามี วิเวกานันท์ – थाई" lang="th" hreflang="th" data-title="สวามี วิเวกานันท์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="थाई" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" title="Swami Vivekananda – टागालोग" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Swami Vivekananda" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="टागालोग" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Svami_Vivekananda" title="Svami Vivekananda – तुर्की" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Svami Vivekananda" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%92%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Свами Вивекананда – तातर" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Свами Вивекананда" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="तातर" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B0%D0%BC%D1%96_%D0%92%D1%96%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Свамі Вівекананда – युक्रेनियन" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Свамі Вівекананда" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="युक्रेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D9%88%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF" title="سوامی ویویکانند – उर्दू" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سوامی ویویکانند" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="उर्दू" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Svami_Vivekananda" title="Svami Vivekananda – उझ्बेक" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Svami Vivekananda" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="उझ्बेक" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sv%C4%81m%C4%AB_Vivek%C4%81nanda" title="Svāmī Vivekānanda – व्हिएतनामी" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Svāmī Vivekānanda" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="व्हिएतनामी" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E7%93%A6%E7%B1%B3%C2%B7%E7%BB%B4%E9%9F%A6%E5%8D%A1%E5%8D%97%E8%BE%BE" title="斯瓦米·维韦卡南达 – व्हू चिनी" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="斯瓦米·维韦卡南达" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="व्हू चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%AF%E7%93%A6%E7%B1%B3%C2%B7%E7%B6%AD%E9%9F%8B%E5%8D%A1%E5%8D%97%E9%81%94" title="斯瓦米·維韋卡南達 – चीनी" lang="zh" hreflang="zh" data-title="斯瓦米·維韋卡南達" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="चीनी" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%BE%A8%E5%96%9C" title="辨喜 – कँटोनीज" lang="yue" hreflang="yue" data-title="辨喜" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="कँटोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47478#sitelinks-wikipedia" title="आंतरभाषिक दुवे संपादा" class="wbc-editpage">दुवे संपादा</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="नामविश्वे"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="आशयाचे पान पहा [c]" accesskey="c"><span>लेख</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="आशय पानाबद्दलची चर्चा (पान अस्तित्वात नाही) [t]" accesskey="t"><span>चर्चा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">मराठी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="दृष्ये"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=history" title="या पानाच्या जुन्या आवृत्या. [h]" accesskey="h"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="साधनपेटी" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">साधनपेटी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tools</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">hide</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=history"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%A5%E0%A5%87_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%B9%E0%A5%87/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" title="येथे जोडलेल्या सर्व विकिपानांची यादी [j]" accesskey="j"><span>येथे काय जोडले आहे</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" rel="nofollow" title="येथुन जोडलेल्या सर्व पानांवरील अलीकडील बदल [k]" accesskey="k"><span>या पृष्ठासंबंधीचे बदल</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=mr" title="चित्रे किंवा माध्यम संचिका चढवा [u]" accesskey="u"><span>संचिका चढवा</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&oldid=2494499" title="पानाच्या या आवर्तनाचा शाश्वत दुवा"><span>शाश्वत दुवा</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=info" title="या पानाबाबत अधिक माहिती"><span>पानाबद्दलची माहिती</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&page=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&id=2494499&wpFormIdentifier=titleform" title="हे पृष्ठ उद्धृत कसे करावे याची माहिती"><span>लेखाचा संदर्भ द्या</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25A6"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25B8%25E0%25A5%258D%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25AE%25E0%25A5%2580_%25E0%25A4%25B5%25E0%25A4%25BF%25E0%25A4%25B5%25E0%25A5%2587%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25BE%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%2582%25E0%25A4%25A6"><span>Download QR code</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//mr.wikipedia.org/s/9jz" title="Copy this short link for sharing"><span>लघु यूआरएल(Short URL)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> छापा/ निर्यात करा </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6"><span>ग्रंथ तयार करा</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=show-download-screen"><span>PDF म्हणून उतरवा</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&printable=yes" title="या पानाची छापण्यायोग्य आवृत्ती [p]" accesskey="p"><span>छापण्यायोग्य आवृत्ती</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> इतर प्रकल्पात </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" hreflang="en"><span>विकिमिडिया कॉमन्स</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47478" title="माहिती भांडारात जोडलेल्या कलमाचा दुवा [g]" accesskey="g"><span>विकिडाटा कलम</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">hide</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2142980">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Question_book-new.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">या लेखात <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Verifiability" class="extiw" title="en:Wikipedia:Verifiability">सत्यापनासाठी</a> <b>अतिरिक्त संदर्भ किंवा स्रोतांची आवश्यकता आहे.</b><br /><small>कृपया <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A4" title="विकिपीडिया:विश्वसनीय स्रोत">विश्वसनीय</a> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या">संदर्भ</a> जोडून <a class="external text" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit">हा लेख</a> सुधारण्यात मदत करा. स्रोतहीन सामग्रीला आव्हान दिले जाऊ शकते आणि <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B5%E0%A4%97%E0%A4%B3%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A4%AF%E0%A5%80%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%A7%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="विकिपीडिया:वगळण्याविषयीचे धोरण">काढले</a> सुद्धा जाऊ शकते. </small></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox vcard plainlist" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background-color: #F19CBB">स्वामी विवेकानंद</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg/220px-Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg" decoding="async" width="220" height="302" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg/330px-Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg/440px-Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg 2x" data-file-width="933" data-file-height="1280" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row">जन्म</th><td> नरेंद्रनाथ दत्त<br /><a href="/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%A8_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="१२ जानेवारी">१२ जानेवारी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AC%E0%A5%A9" title="इ.स. १८६३">१८६३</a><span style="display:none"> (<span class="bday">1863-01-12</span>)</span><br />कोलकाता, बंगाल प्रेसिडेन्सी, तत्कालीन ब्रिटिश भारत</td></tr><tr><th scope="row">मृत्यू</th><td> <a href="/wiki/%E0%A5%AA_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%88" class="mw-redirect" title="४ जुलै">४ जुलै</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%A6%E0%A5%A8" title="इ.स. १९०२">१९०२</a> (वय ३९)<br />बेलूर मठ, बंगाल प्रेसिडेन्सी, तत्कालीन ब्रिटिश भारत</td></tr><tr><th scope="row">राष्ट्रीयत्व</th><td class="category"> भारतीय</td></tr><tr><th scope="row">नागरिकत्व</th><td class="category"> ब्रिटिश भारत</td></tr><tr><th scope="row">शिक्षण</th><td> कला शाखेत पदवीधर</td></tr><tr><th scope="row">प्रशिक्षणसंस्था</th><td> कलकत्ता विद्यापीठ</td></tr><tr><th scope="row">धर्म</th><td> हिंदू</td></tr><tr><th scope="row">वडील</th><td> विश्वनाथ दत्त</td></tr><tr><th scope="row">आई</th><td> भुवनेश्वरीदेवी दत्त</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <b>स्वाक्षरी</b><div style="padding-top:0.3em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png" class="mw-file-description"><img alt="स्वामी विवेकानंदांची स्वाक्षरी" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png/128px-Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png" decoding="async" width="128" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png/192px-Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png/256px-Swami-Vivekanda-Signature-transparent.png 2x" data-file-width="333" data-file-height="71" /></a></span></div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <b>संकेतस्थळ</b><br /><a rel="nofollow" class="external free" href="https://belurmath.org/">https://belurmath.org/</a></td></tr></tbody></table> <p><br /> <b>स्वामी विवेकानंद</b> (<a href="/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%A8_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="१२ जानेवारी">१२ जानेवारी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AC%E0%A5%A9" title="इ.स. १८६३">१८६३</a> - <a href="/wiki/%E0%A5%AA_%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%88" class="mw-redirect" title="४ जुलै">४ जुलै</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%A6%E0%A5%A8" title="इ.स. १९०२">१९०२</a>, नरेंद्रनाथ दत्त) हे एक <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF" class="mw-redirect" title="भारतीय">भारतीय</a> <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%80" title="संन्यासी">संन्यासी</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E" title="तत्त्वज्ञ">तत्त्वज्ञ</a> होते. <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%82%E0%A4%B8" title="रामकृष्ण परमहंस">रामकृष्ण परमहंस</a> यांचे ते शिष्य होते.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>१<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>२<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ते पाश्चात्य गूढवादाने प्रभावित झाले.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>३<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> तसेच त्यांनी पाश्चात्य जगाला <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="वेदान्त">वेदांत</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग">योगाच्या</a> भारतीय दर्शनांचा (शिकवण, पद्धती) परिचय करून देण्यात प्रमुख भूमिका निभावली.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>४<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>१९ व्या शतकाच्या उत्तरार्धात <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="हिंदू धर्म">हिंदू धर्माला</a> प्रमुख जागतिक धर्माच्या दर्जात आणून आंतरधर्मीय जागरूकता वाढवण्याचे श्रेय विवेकानंदांना दिले जाते.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>५<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> भारतातील हिंदू सुधारणा चळवळींमध्ये ते प्रमुख होते. त्यांनी ब्रिटिशशासित भारतात राष्ट्रवाद आणण्यात योगदान दिले. </p><p>विवेकानंदांनी रामकृष्ण मठ आणि <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3_%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A4%A8" title="रामकृष्ण मिशन">रामकृष्ण मिशनची</a> स्थापना केली.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>६<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> "<i>माझ्या अमेरिकेच्या बहिणी आणि बंधूंनो</i>...", या शब्दांनी सुरू झालेल्या त्यांच्या भाषणासाठी ते फार प्रसिद्ध आहेत<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>७<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, ज्यामध्ये त्यांनी १८९३ मध्ये <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A5%8B" title="शिकागो">शिकागो</a> येथील जागतिक धर्माच्या परिषदेत हिंदू धर्माचा परिचय दिला. </p><p>विवेकानंद हे त्यांच्या समकालीन <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत">भारतातील</a> सर्वात प्रभावशाली तत्त्वज्ञ आणि <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%95" title="समाजसुधारक">समाजसुधारकांपैकी</a> एक होते आणि पाश्चात्य जगामध्ये वेदांताचे सर्वात यशस्वी मिशनरी होते.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>८<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> समकालीन हिंदू सुधारणा चळवळींमध्येही ते एक प्रमुख शक्ती होते आणि त्यांनी वसाहतवादी भारतातील राष्ट्रवादाच्या संकल्पनेत योगदान दिले. आधुनिक भारतातील सर्वात प्रभावशाली व्यक्ती आणि देशभक्त संत म्हणून त्यांना आता व्यापकपणे ओळखले जाते. त्यांचा जन्मदिवस भारतात राष्ट्रीय युवा दिन म्हणून साजरा केला जातो. <sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>९<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="बालपण"><span id=".E0.A4.AC.E0.A4.BE.E0.A4.B2.E0.A4.AA.E0.A4.A3"></span>बालपण</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=1" title="विभाग: बालपण संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg/220px-Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg" decoding="async" width="220" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg/330px-Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg/440px-Bhuvaneshwari-Devi-1841-1911.jpg 2x" data-file-width="458" data-file-height="557" /></a><figcaption>माता भुवनेश्वरी देवी</figcaption></figure> <p>उत्तर <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="कोलकत्ता">कोलकत्ता</a> सिमलापल्ली येथे <a href="/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%A8_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="१२ जानेवारी">१२ जानेवारी</a> <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AC%E0%A5%A9" title="इ.स. १८६३">१८६३</a>, सोमवारी सकाळी ६:३२ वा. (पौष कृष्ण सप्तमी, संक्रांतीच्या दिवशी) विवेकानंदांचा जन्म झाला. त्यांचे नाव नरेंद्र ठेवण्यात आले. वडील <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5_%E0%A4%A6%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="विश्वनाथ दत्त">विश्वनाथ दत्त हे</a> <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="कोलकाता">कोलकाता</a> उच्च न्यायालयात (<a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%B2" title="वकील">वकील</a>) अ‍ॅटर्नी होते. ते सामाजिक आणि धार्मिक बाबीत पुरोगामी विचाराचे आणि दयाळू स्वभावाचे होते. <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6" title="वेद">वेद</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A4%A6%E0%A5%87" class="mw-redirect" title="उपनिषदे">उपनिषदे</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A3" title="रामायण">रामायण</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="महाभारत">महाभारत</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AD%E0%A4%97%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%A4%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="भगवतगीता (पान अस्तित्वात नाही)">भगवतगीता</a> आदि धार्मिक साहित्यात त्याने विशेष आवड दाखवली. किशोरावस्थेपासूनच तो <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AE" title="व्यायाम">व्यायाम</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%96%E0%A5%87%E0%A4%B3" title="खेळ">खेळ</a> आदी उपक्रमांमध्ये सक्रिय सहभाग घेई. त्यांना वाचन, <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AE" title="व्यायाम">व्यायाम</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="कुस्ती">कुस्ती</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" class="mw-redirect" title="मुष्टियुद्ध">मुष्टियुद्ध</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%B9%E0%A4%A3%E0%A5%87" title="पोहणे">पोहणे</a>, होडी वल्हवणे, <a href="/wiki/%E0%A4%98%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="घोडेस्वारी">घोडेस्वारी</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="लाठियुद्ध (पान अस्तित्वात नाही)">लाठियुद्ध</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8" title="गायन">गायन</a> आणि <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="वादन (पान अस्तित्वात नाही)">वादन</a> इत्यादी छंद होते.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="शिक्षण"><span id=".E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.A3"></span>शिक्षण</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=2" title="विभाग: शिक्षण संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नरेंद्रनाथांनी आपल्या घरीच शिक्षणाची सुरुवात केली. नंतर त्यांनी १८७१ साली <a href="/wiki/%E0%A4%88%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="ईश्वरचंद्र विद्यासागर">ईश्वरचंद्र विद्यासागर</a> यांच्या मेट्रोपॉलिटन इन्स्टिट्यूशनमध्ये प्रवेश घेतला आणि ते १८७९ मध्ये प्रेसिडेन्सी कॉलेजची प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण झाले. काही दिवस या संस्थेत राहिल्यानंतर पुढे त्यांनी जनरल असेम्ब्लीज इन्स्टिट्यूशनमध्ये प्रवेश घेतला. येथे त्यांनी <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="तर्कशास्त्र">तर्कशास्त्र</a>, पाश्चात्त्य <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="तत्त्वज्ञान">तत्त्वज्ञान</a>, आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA" title="युरोप">युरोपचा</a> इतिहास यांचा अभ्यास केला. १८८१ साली ते फाइन आर्टची आणि १८८४ मध्ये <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%80.%E0%A4%8F." class="mw-redirect" title="बी.ए.">बी.ए.ची</a> परीक्षा उत्तीर्ण झाले.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p><p>नरेंद्रनाथांनी डेविड ह्युम, इम्यानुल कँट, गोत्तिलेब फित्शे, बारूच स्पिनोझा, जॉर्ज हेगेल, आर्थर शोपेनहायर, ऑगस्ट कोम्ट, <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%9F_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A4%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="हर्बट स्पेंसर (पान अस्तित्वात नाही)">हर्बट स्पेंसर</a>,<a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%81%E0%A4%85%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F_%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B2" title="जॉन स्टुअर्ट मिल">जॉन स्टुअर्ट मिल</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8_%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A8" title="चार्ल्स डार्विन">चार्ल्स डार्विन</a> इत्यादी विचारवंतांच्या लेखनाचा अभ्यास केला होता. हर्बर्ट स्पेन्सरच्या उत्क्रांतिवादाने ते प्रभावित झाले होते. <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%9A%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="गुरुदास चटोपाध्याय (पान अस्तित्वात नाही)">गुरुदास चटोपाध्याय</a> या बंगाली प्रकाशकासाठी त्यांनी स्पेन्सरच्या ‘एज्युकेशन’ या पुस्तकाचा अनुवादही केला होता. काही काळ त्यांनी स्पेन्सर यांच्याशी संपर्कही स्थापन केला होता. पाश्चात्त्य तत्त्वज्ञानाच्या अभ्यासासोबत त्यांनी प्राचीन <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4" class="mw-redirect" title="संस्कृत">संस्कृत</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80" class="mw-redirect mw-disambig" title="बंगाली">बंगाली</a> ग्रंथांचाही गाढ अभ्यास केला होता. त्यांच्या प्राध्यापकांच्या मते नरेंद्र एक प्रतिभावान विद्यार्थी होते. १८८१-८४ मध्ये ते जेथे शिकले त्या स्कॉटिश चर्च कॉलेजचे प्राचार्य डॉ. विल्यम हेस्टी यांनी म्हणले आहे की, "नरेंद्र खरोखरच बुद्धिमान आहे. मी खूप फिरलो, जग पाहिले परंतु त्याच्यासारखी प्रतिभा आणि बुद्धिसामर्थ्य असलेला मुलगा अगदी <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A8" class="mw-redirect" title="जर्मन">जर्मन</a> विद्यापीठातल्या तत्त्वज्ञानाच्या विद्यार्थ्यांमध्येही मला बघायला मिळाला नाही. "<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> त्यांना ‘श्रुतिधारा’ (विलक्षण स्मरणशक्ती असलेला) म्हणले जात असे. “एवढ्या तरुण मुलाने एवढे वाचले असेल असे मला वाटले नव्हते.” असे महेंद्रलाल सरकारांनी त्यांच्याशी चर्चा केल्यावर म्हणले होते.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="गुरू_रामकृष्ण_यांची_भेट"><span id=".E0.A4.97.E0.A5.81.E0.A4.B0.E0.A5.82_.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A4.95.E0.A5.83.E0.A4.B7.E0.A5.8D.E0.A4.A3_.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A5.80_.E0.A4.AD.E0.A5.87.E0.A4.9F"></span>गुरू रामकृष्ण यांची भेट</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=3" title="विभाग: गुरू रामकृष्ण यांची भेट संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>कोलकात्यात शिमला नामक मोहल्ल्यात सुरेंद्रनाथ मित्र यांनी <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%82%E0%A4%B8" title="रामकृष्ण परमहंस">रामकृष्ण परमहंस</a> यांना आपल्या घरी एका समारंभासाठी बोलविले होते. त्यावेळी कुणी चांगला गायक न मिळू शकल्याने त्यांना आपल्या शेजारी राहणाऱ्या नरेंद्रला बोलावून आणले. इ.स. १८८१ च्या नोव्हेंबर महिन्यात श्री रामकृष्ण पहिल्यांदाच नरेंद्रला भेटले आणि त्याचे गायन ऐकून संतुष्ट झाले. त्यांनी त्याला दक्षिणेश्वर येथे येण्याचे आमंत्रण दिले. सूक्ष्म योगदृष्टीच्या साहाय्याने श्रीरामकृष्ण नरेंद्रनाथांचा महिमामय अति उज्ज्वल भावी काल पाहू शकले होते म्हणूनच ते नरेंद्राकडे आकृष्ट झाले, असे दिसते.<sup id="cite_ref-ReferenceA_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-10"><span class="cite-bracket">[</span>१०<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नरेंद्राची_साधना"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.B0.E0.A5.87.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.80_.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A7.E0.A4.A8.E0.A4.BE"></span>नरेंद्राची साधना</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=4" title="विभाग: नरेंद्राची साधना संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>अनन्यचित्त होऊन गुरूने सांगितलेल्या मार्गाने साधना करीत नरेंद्र उन्नती साधत होता. रामकृष्णांच्या पवित्र सहवासात नरेंद्रात आमूलाग्र बदल झाले. त्यांच्यासह असलेल्या अन्य तरुण साधकांनी रामकृष्णांच्या आदर्शांना स्वीकारून काशीपूरच्या उद्यानात तपश्चर्या केली. रामकृष्णांच्या सेवेत हे सर्व तरुण सतत राहिल्याने त्या सर्वांच्यात अपूर्व आध्यात्मिक प्रेमसंबंध जोपासले गेले. येथे या ठिकाणीच भावी 'रामकृष्ण संघाची' पायाभरणी झाली.<sup id="cite_ref-ReferenceA_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-10"><span class="cite-bracket">[</span>१०<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="गुरुभेट_व_संन्यासदीक्षा"><span id=".E0.A4.97.E0.A5.81.E0.A4.B0.E0.A5.81.E0.A4.AD.E0.A5.87.E0.A4.9F_.E0.A4.B5_.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.A8.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.BE"></span>गुरुभेट व संन्यासदीक्षा</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=5" title="विभाग: गुरुभेट व संन्यासदीक्षा संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>याच ठिकाणी एका शुभ दिवशी रामकृष्ण यांनी आपल्या यास सर्व शिष्यांना भगवी वस्त्रे देऊन संन्यासदीक्षा दिली. संन्यासग्रहणानंतर गतकालीन युगप्रवर्तक संन्यासी मंडळींचे जीवन आणि उपदेश यांचे अनुशीलन करणे हेच नरेंद्राचे लक्ष्य बनले. नरेंद्राच्या घरी लहानाचे मोठे झालेले त्यांचे नातेवाईक डॉ. रामचंद्र दत्त हे रामकृष्णांचे भक्‍त होते. धर्मभावनेने प्रेरित होऊन नरेंद्राच्या मनात लहानपणीच तीव्र वैराग्य उत्पन्न झालेले पाहून डॉ. दत्त एकदा त्यांना म्हणाले, "भाई, धर्मलाभ हेच जर तुझ्या जीवनाचे उद्दिष्ट असेल, तर तू ब्राह्मोसमाज वगैरेंच्या भानगडीत पडू नकोस. तू दक्षिणेश्‍वरीला श्रीरामकृष्णांकडे जा." एके दिवशी त्यांचे शेजारी सुरेंद्रनाथ यांच्याकडेच रामकृष्ण परमहंसांचे त्यांना दर्शन झाले. सुरुवातीचे काही दिवस रामकृष्ण नरेंद्रनाथांना आपल्यापासून क्षणभरही दूर ठेवू इच्छित नसत. त्यांना जवळ बसवून अनेक उपदेश करत. ते दोघेच असतांना त्यांची आपापसांत खूप चर्चा होत असे. रामकृष्ण त्यांच्या अपूर्ण राहिलेल्या कार्याचा भार नरेंद्रनाथांवर सोपवणार होते. एके दिवशी रामकृष्णांनी एका कागदाच्या कपट्यावर लिहिले, `नरेंद्र लोकशिक्षणाचे कार्य करील.’ काहीसे आढेवेढे घेत नरेंद्रनाथ त्यांना म्हणाले, "हे सारे माझ्याने होणार नाही." रामकृष्ण त्यांना लगेच दृढपणे म्हणाले, होणार नाही? अरे तुझी हाडं हे काम करतील.” पुढे रामकृष्णांनी नरेंद्रनाथांना संन्यासदीक्षा देऊन त्यांचे नामकरण `स्वामी विवेकानंद’ असे केले.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="धर्मप्रसार"><span id=".E0.A4.A7.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.B0"></span>धर्मप्रसार</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=6" title="विभाग: धर्मप्रसार संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>रामकृष्ण मठाची स्थापना श्री रामकृष्णांच्या महासमाधीनंतर स्वामी विवेकानंदांनी आपले एक गुरुबंधू तारकनाथ यांच्या मदतीने कोलकात्याजवळील वराहनगर या भागात एक पडक्या इमारतीत मठाची स्थापना केली. तत्पूर्वी त्या जागेत भुतांचा वावर आहे, असा लोकप्रवाद होता. विवेकानंदांनी रामकृष्णांनी वापरलेल्या वस्तू आणि त्यांच्या भस्मास्थींचा कलश त्या ठिकाणी नेऊन ठेवला आणि त्यांचे भक्‍त तेथे राहू लागले.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p><p>रामकृष्ण यांच्या समाधीनंतर स्वामी विवेकानंद भारत भ्रमण करण्यास बाहेर पडले. अखेरीस ते कन्याकुमारी या भारताच्या दक्षिण टोकाला जाऊन पोहोचले. तेव्हा त्यांनी समुद्रात उडी मारली आणि शिलाखंडावर जाऊन ध्यानात बसले. त्यावेळी भारतातील दैन्य पाहून त्यांचे कासावीस झालेले मन अधिकच हळवे झाले. भारताच्या कल्याणासाठी, येथील जनतेच्या उद्धारासाठी आयुष्य समर्पित करणे आणि त्यासाठी या मातृभूमीचा सेवक बनून झटणे असा दृढ संकल्प स्वामीजींनी केला. <a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%A4_%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="अद्वैत वेदान्त">अद्वैत वेदान्त</a> विचार जगभरात पोचविणे आणि माणसातील सुप्त मनुष्यत्व जागे करणे यासाठी त्यांनी भारताच्या सीमा ओलांडून पाश्चिमात्य जगात जाण्याचेही ठरविले.<sup id="cite_ref-ReferenceA_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-10"><span class="cite-bracket">[</span>१०<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="शिकागोतील_सर्वधर्मपरिषद"><span id=".E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.97.E0.A5.8B.E0.A4.A4.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.B8.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.B5.E0.A4.A7.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.AA.E0.A4.B0.E0.A4.BF.E0.A4.B7.E0.A4.A6"></span>शिकागोतील सर्वधर्मपरिषद</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=7" title="विभाग: शिकागोतील सर्वधर्मपरिषद संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg/220px-Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg/330px-Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg/440px-Swami_Vivekananda_at_Parliament_of_Religions.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1123" /></a><figcaption>सर्वधर्मपरिषदेतील विवेकानंद</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%B0_%E0%A5%A7%E0%A5%A7" title="सप्टेंबर ११">सप्टेंबर ११</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AF%E0%A5%A9" title="इ.स. १८९३">१८९३</a> रोजी <a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने">अमेरिकेतील</a> <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A5%8B" title="शिकागो">शिकागो</a> शहरातील शिकागो - आर्ट इन्स्टिट्यूट येथे सर्वधर्मीय परिषद भरली होती. त्या सभेला विवेकानंद गेले. तेथे त्यांनी "अमेरिकेतील माझ्या बंधू आणि भगिनींनो" अशी भाषणास सुरुवात केली आणि सभेसाठी जमलेल्या सुमारे सात हजार लोकांनी टाळ्यांचा कडकडाट केला, जो दोन मिनिटे अखंड चालू होता. "जिने जगाला सहिष्णुता आणि वैश्विकतेचा स्वीकार करण्याची शिकवण दिली आहे, अशा सर्वात प्राचीन असणाऱ्या संन्याशांच्या वैदिक परंपरेच्या वतीने, मी जगातील नवनिर्मित राष्ट्रांचे स्वागत करतो" या शब्दात त्यांनी आपले व्याख्यान पुढे चालू केले. ह्या परिषदेत विवेकानंदांनी सनातन धर्माचे प्रतिनिधित्व करताना, वेदान्तावर व <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4" title="भारत">भारतीय</a> <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="संस्कृती">संस्कृतीवर</a> व्याख्यान दिले. जगातील सर्व धर्मांचे सारतत्त्व एकच आहे असे प्रतिपादन त्यांनी केले. त्यांनी फारच सुंदर वक्तृत्व करून अमेरिकन नागरिकांची मने जिंकली. आपल्या अल्पशा व्याख्यानात जणू त्यांनी विश्वधर्म परिषदेचे प्राणतत्त्वच विशद केले. काही दिवसांतच आपल्या विचारांनी त्यांनी अमेरिकेतील वृत्तपत्रांचे लक्ष वेधून घेतले. या वृत्तपत्रांनी स्वामींचे वर्णन 'भारतातून आलेला एक वादळी व्यक्तिमत्त्वाचा संन्यासी' असे केले. 'न्यू यॉर्क क्रिटिक'ने त्यांच्याबद्दल लिहिले आहे की "ते दैवी वक्तृत्वाचे धनी तर आहेतच परंतु त्यांचे धीरगंभीर उद्‌गार देखील त्यांच्या काषाय वस्त्रात शोभून दिसणाऱ्या तेजस्वी मुखमंडलाहून काही कमी आकर्षक नाहीत." <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="वेदान्त">वेदान्त</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग">योग</a> या विषयावर त्यांनी अमेरिका, इंग्लंड आणि इतर काही युरोपीय देशांमध्ये जाहीर तसेच खाजगी व्याख्याने दिली. अमेरिका आणि इंग्लंड देशांमध्ये त्यांनी <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4" title="वेदान्त">वेदान्त</a> सोसायटी स्थापली.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="समाधी"><span id=".E0.A4.B8.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.A7.E0.A5.80"></span>समाधी</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=8" title="विभाग: समाधी संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>शुक्रवार, <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%88_%E0%A5%AA" title="जुलै ४">जुलै ४</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%A6%E0%A5%A8" title="इ.स. १९०२">१९०२</a> ह्या दिवशी त्यांनी <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A4%BE" title="कोलकाता">कोलकात्याजवळील</a> <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%82%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%A0" title="बेलूर मठ">बेलूर मठात</a> समाधी घेतली. समाधी घेण्याच्या दिवशी त्यांनी पहाटे बेलूर मठात परिव्राजकांना शुक्ल यजुर्वेदाचा पाठ शिकवला. आणि स्वामी प्रेमानंद या गुरुबंधूंसमवेत काही काळ फिरत असता त्यांना रामकृष्ण मठाच्या भविष्यासंबंधात काही सूचना केल्या. ध्यान करत असतांना रात्री नऊ वाजून दहा मिनिटांनी त्यांनी समाधी घेतली आणि चाळीस वर्षापर्यंत जगणार नाही ही स्वतःची भविष्यवाणी खरी केली. <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="कन्याकुमारी">कन्याकुमारी</a> येथे समुद्रात काही अंतरावर त्यांचे <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%95" title="विवेकानंद स्मारक">विवेकानंद स्मारक</a> विवेकानंद केंद्र या संस्थेच्या पुढाकाराने उभे राहिले आहे आहे.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="तत्त्वविचार_आणि_शिकवण"><span id=".E0.A4.A4.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.9A.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.86.E0.A4.A3.E0.A4.BF_.E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.B5.E0.A4.A3"></span>तत्त्वविचार आणि शिकवण</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=9" title="विभाग: तत्त्वविचार आणि शिकवण संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Ramakrishna.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Ramakrishna.jpg/220px-Ramakrishna.jpg" decoding="async" width="220" height="275" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Ramakrishna.jpg/330px-Ramakrishna.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Ramakrishna.jpg/440px-Ramakrishna.jpg 2x" data-file-width="1340" data-file-height="1675" /></a><figcaption>गुरू रामकृष्ण परमहंस</figcaption></figure> <p>स्वामी हे हिंदू तत्त्वज्ञानाच्या 'वेदान्त' शाखेचे पुरस्कर्ते होते. <a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B6%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="आद्य शंकराचार्य">आद्य शंकराचार्य</a> यांच्या विचारांना पुढे नेत त्यांनी हे तत्त्वज्ञान प्रतिपादित केले.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <ul><li>त्यांच्या मते सर्व प्राणिमात्र शिवाचे अंश आहेत, त्यामुळेच 'शिवभावे जीवसेवा' हे रामकृष्ण यांचे वचन त्यांनी शिरोधार्य मानले.</li> <li>प्रत्येक जीव हा मूळ रूपातच ईश्वरी/दैवी आहे.</li> <li>अंतर्गत आणि बाह्य स्वभावावर नियंत्रण मिळवून त्याच्यातील दैवी अंशास जागृत करणे हे आपले ध्येय आहे.</li> <li>कर्म किंवा पूजा किंवा मानसिक नियंत्रण किंवा <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="तत्त्वज्ञान">तत्त्वज्ञान</a> यापैकी एक किंवा अनेक मार्गांचा उपयोग करून मुक्ति मिळवली पाहिजे.</li> <li>उठा, जागे व्हा, आणि आपले ध्येय प्राप्त होईपर्यंत थांबू नका.</li> <li>'दरिद्री नारायण' हा शब्द विवेकानंदानी जगाला दिला.</li></ul> <p>त्यांचे <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="बंगाली भाषा">बंगालीतील</a> <b>সখার প্রতি</b> (लिप्यंतरण: 'सखार प्रति') (या मथळ्याचा अर्थ : मराठी -"मित्रास"; ,इंग्लिश - "To a Friend") नावाच्या कवितेतील एक अंश: </p><p>मूळ बंगाली उतारा: </p> <dl><dd>বহুরূপে সম্মুখে তোমার, ছাড়ি কোথা খুঁজিছ ঈশ্বর?</dd> <dd>জীবে প্রেম করে যেই জন, সেই জন সেবিছে ঈশ্বর।</dd></dl> <p>देवनागरी लिप्यंतरण: </p><p><b>बहुरुपे सम्मुखे तोमार छाडि<br /> कोथाय खूंजिछो ईश्वर<br /> जीवे प्रेम करे जेई जन<br /> सेई जन सेविछे ईश्वर</b> </p><p><b>अर्थ:</b> ईश्वर अनेक रूपाने तुझ्या समोर उभा आहे. ते सोडून तू कुठे ईश्वराला शोधतोस? जे कोणी प्राणिमात्रांवर प्रेम करतात, तेच ईश्वराची (खरी) सेवा करतात. <sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>११<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="आत्मसाक्षात्काराचे_ध्येय_व_ते_गाठण्याच्या_पद्धती"><span id=".E0.A4.86.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.BE.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.A7.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A5.87.E0.A4.AF_.E0.A4.B5_.E0.A4.A4.E0.A5.87_.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.A0.E0.A4.A3.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE_.E0.A4.AA.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.A7.E0.A4.A4.E0.A5.80"></span>आत्मसाक्षात्काराचे ध्येय व ते गाठण्याच्या पद्धती</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=10" title="विभाग: आत्मसाक्षात्काराचे ध्येय व ते गाठण्याच्या पद्धती संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ज्याप्रमाणे प्रत्येक शास्राच्या स्वतःच्या पद्धती असतात त्याप्रमाणे धर्माच्याही विशिष्ट पद्धती असतात. धर्माचे ध्येय गाठण्याच्या पद्धतींना आम्ही '<a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="योग">योग</a>' म्हणतो, आणि आम्ही जे योग शिकवतो ते वेगवेगळ्या स्वभावांना व मनोधर्मांना जुळणारे असतात, यांचे वर्गीकरण असे— </p><p>१.<a href="/w/index.php?title=%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="कर्मयोग (पान अस्तित्वात नाही)">कर्मयोग</a>— या पद्धतीनुसार कर्म व कर्तव्य यांच्या द्वारे मनुष्य र दिव्य स्वरूपाचा साक्षात्कार करून घेतो. २.<a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AD%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="भक्तियोग (पान अस्तित्वात नाही)">भक्तियोग</a>— यानुसार सगुण ईश्वरावर प्रेम करून व त्याची भक्ती करून मनुष्य आपल्या दिव्य स्वरूपाचा साक्षात्कार करून घेतो. ३.<a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="राजयोग">राजयोग</a>— यानुसार मनःसंयमाच्या द्वारे मनुष्य आपल्या दिव्य जीवनाचा साक्षात्कार करून घेतो. ४.<a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="ज्ञानयोग">ज्ञानयोग</a>— ज्ञानाच्या द्वारे मनुष्य साक्षात्कार करून घेतो. </p><p>त्या एकमेव केंद्रस्थानाकडे म्हणजे ईश्वराकडे जाण्याचे हे भिन्न भिन्न मार्ग होत. (ग्रंथावली खं.८,पृ.३८६)<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>१२<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="कर्मयोग"><span id=".E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.AF.E0.A5.8B.E0.A4.97"></span>कर्मयोग</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=11" title="विभाग: कर्मयोग संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>अखिल मानवजातीचे चरम वा अंतिम लक्ष्य ज्ञान हे होय. संसारामध्ये आम्हाला भोगाव्या लागणाऱ्या एकूणेक दुःख-क्लेशांचे कारण हेच की आम्ही मोहग्रस्त होऊन सुखालाच आपल्या जीवनाचे अंतिम लक्ष्य ठरवून त्यासाठी सारखी धडपड करीत असतो. माणसाला आयुष्यात जेवढ्या म्हणून शक्तींना हाताळावे लागते, त्यापैकी मानवी चारित्र्य घडविणारी कर्म शक्ती हीच सर्वांपेक्षा अधिक प्रबल होय. आपल्याला कर्म हे करावेच लागेल पण त्याचबरोबर त्या कर्माच्या पाठीशी लपलेला कोणता हेतू आपल्याला कार्यास प्रवृत्त करीत आहे हेही आपण हुडकून काढले पाहिजे, आणि मग सुरुवातीला आपले बहुतेक सारेच्या सारे हेतू स्वार्थाने लडबडलेले असल्याचे आपल्याला आढळून येईल. परंतु चिकाटी धरल्यास ती स्वार्थमलिनता कमी होत जाऊन अखेरीस समय येईल ज्यावेळी आपण अधून मधून निःस्वार्थ कर्म करण्यास समर्थ होऊ. ज्या मंगल क्षणी आपण संपूर्ण निःस्वार्थ होऊ, त्याच क्षणी आपली समस्त शक्ती एके जागी केंद्रीभूत होईल आणि आपल्यातील अंतरस्थ ज्ञान प्रकाशित होईल.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>१३<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ब्रह्म_संंकल्पना"><span id=".E0.A4.AC.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.B9.E0.A5.8D.E0.A4.AE_.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.82.E0.A4.95.E0.A4.B2.E0.A5.8D.E0.A4.AA.E0.A4.A8.E0.A4.BE"></span>ब्रह्म संंकल्पना</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=12" title="विभाग: ब्रह्म संंकल्पना संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%A4" class="mw-redirect" title="अद्वैत">अद्वैत</a> तत्त्वज्ञानानुसार ह्या विश्वात एकच गोष्ट सत्य आहे. आणि तिलाच तत्त्वज्ञानात ‘ब्रह्म’ म्हणले आहे; बाकी सर्वकाही असत्य असून ते मायेच्या शक्तीने ब्रह्मातून व्यक्त व तयार झाले आहे. परत त्या ब्रह्माप्रत जाऊन पोहोचणे हेच आपले लक्ष्य आहे.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>१४<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="भक्तियोग"><span id=".E0.A4.AD.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A4.BF.E0.A4.AF.E0.A5.8B.E0.A4.97"></span>भक्तियोग</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=13" title="विभाग: भक्तियोग संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>भक्तियोग म्हणजे खऱ्या, अकृत्रिम भावाने भगवंताचे अनुसंधान. ह्या अनुसंधानाची उत्पती प्रेमातून, प्रेमानेच त्याचा परिपोष आणि त्याची परिसमाप्तीही प्रेमातच. अत्युत्कट भगवत प्रेमाचा क्षणभराचा दिव्योन्मादही आपल्याला कायमचे मुक्त करू शकतो.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="शिक्षण_संदर्भातील_विचार"><span id=".E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B7.E0.A4.A3_.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AD.E0.A4.BE.E0.A4.A4.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.9A.E0.A4.BE.E0.A4.B0"></span>शिक्षण संदर्भातील विचार</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=14" title="विभाग: शिक्षण संदर्भातील विचार संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A4%A3" title="शिक्षण">शिक्षण</a> म्हणजे एखाद्याच्या अंगी अगोदरपासून असलेल्या पूर्णत्वाचा आविष्कार होय. विधार्थी जर शाळेत येत नसेल तर शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांकडे गेले पाहिजे.<sup class="noprint">[ <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD_%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="विकिपीडिया:संदर्भ द्या"><i><span title="या खूणपताके जवळच्या मजकुर/माहितीस खात्रीलायक,विश्वासार्ह संदर्भ हवा आहे." style="white-space: nowrap;">संदर्भ हवा </span></i></a>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="प्रकाशित_चरित्रे_आणि_अन्य_पुस्तके"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B6.E0.A4.BF.E0.A4.A4_.E0.A4.9A.E0.A4.B0.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A5.87_.E0.A4.86.E0.A4.A3.E0.A4.BF_.E0.A4.85.E0.A4.A8.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.AA.E0.A5.81.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A4.95.E0.A5.87"></span>प्रकाशित चरित्रे आणि अन्य पुस्तके</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=15" title="विभाग: प्रकाशित चरित्रे आणि अन्य पुस्तके संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>विवेकानंदांचे चरित्र सर्वप्रथम इ.स. १८९८ साली, विवेकानंदांच्या हयातीत प्रकाशित झाले. ते चरित्र मराठीत होते. त्याशिवायची चरित्रे :- </p> <ul><li>अमृतपुत्र विवेकानंद (बालसाहित्य, दत्ता टोळ)</li> <li>मानवतेचा महापुजारी (<a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="सुनील चिंचोलकर">सुनील चिंचोलकर</a>)</li> <li>राष्टद्रष्टे विवेकानंंद : (वि.वि. पेंंडसे, ज्ञान प्रबोधिनी प्रकाशन)</li> <li>शोध स्वामी विवेकानंदांचा (<a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A5%8B%E0%A4%B3%E0%A4%95%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="दत्तप्रसाद दाभोळकर">दत्तप्रसाद दाभोळकर</a>)</li> <li>संन्याशाची सावली (विवेकानंदांच्या जीवनावरील कादंबरी, लेखक - <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4_%E0%A4%96%E0%A5%8B%E0%A4%A4" title="चंद्रकांत खोत">चंद्रकांत खोत</a>))</li> <li>स्वामी विवेकानंद (संदीप जावळे) (२०१५)</li> <li>स्वामी विवेकानंद आणि २१वे शतक (श्रीपाद कोठे)</li> <li>स्वामी विवेकानंद : भारतातील गुरु-शिष्य परंपरेची मशाल (सरश्री)</li> <li>युगनायक (स्वर्णलता भिशीकर, विवेकानंद केंद्र मराठी प्रकाशन विभाग)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार"><span id=".E0.A4.A8.E0.A5.83.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.9F.E0.A4.BF.E0.A4.95.E0.A4.BE.2F.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.9F.E0.A4.95.2F.E0.A4.9A.E0.A4.B0.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.95.E0.A4.A5.E0.A4.A8.2F.E0.A4.AA.E0.A5.81.E0.A4.B0.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B0"></span>नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=16" title="विभाग: नृत्यनाटिका/नाटक/चरित्रकथन/पुरस्कार संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>पुण्याच्या सुवर्णा कुलकर्णी या स्वामी विवेकानंद यांच्या जीवनावर ’परिव्राजक स्वामी विवेकानंद’ नावाची <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE_(%E0%A4%AC%E0%A5%85%E0%A4%B2%E0%A5%87)" title="नृत्यनाटिका (बॅले)">नृत्यनाटिका</a> सादर करतात. (इ.स. २०१३)</li> <li>पुण्यातीलच <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="ज्ञानप्रबोधिनी">ज्ञानप्रबोधिनीचा</a> युवक विभाग ’परिव्राजक नरेंद्र’ नावाचे दोन अंकी नाटक रंगमंचावर सादर करतो. (इ.स. २०१३)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%85%E0%A4%AD%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="शंकर अभ्यंकर">शंकर अभ्यंकर</a> हे ’स्वामी विवेकानंद’ या नावाचा चरित्र कथाकथनाचा कार्यक्रम करतात. (इ.स. २०१३)</li> <li>पुण्याची स्व-रूपवर्धिनी नावाची संस्था ’स्वामी विवेकानंद मातृभूमी पुरस्कार’ या नावाचा पुरस्कार देते. पुरस्कारार्थी : <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="निनाद बेडेकर">निनाद बेडेकर</a> (२०१३)</li> <li>विवेकानंदांच्या १५०व्या जयंतीनिमित्त <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0" title="सोलापूर">सोलापूर</a> येथे ९-१० नोव्हेंबर २०१३ या तारखांना <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%A8" title="विवेकानंद साहित्य संमेलन">विवेकानंद साहित्य संमेलन</a> भरले होते.</li> <li>स्वामी विवेकानंद यांच्या जीवनावरचे एक दोन अंकी हिंदी नाटक राधिका क्रिएशन्स ही संस्था सादर करते. संस्थेच्या प्रमुख राधिका देशपांडे, लेखिका <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%A1%E0%A4%AD%E0%A4%A1%E0%A5%87" title="शुभांगी भडभडे">शुभांगी भडभडे</a> आणि दिग्दर्शिका सारिका पेंडसे यांनी अनेक राज्यांत फिरून नाटकाचे प्रयोग केले आहेत. १७-७-२०१६ रोजी पुण्यात या नाटकाचा १३९वा प्रयोग झाला. या नाटकात ३४ व्यक्तिरेखा असून एकूण ५० कलावंत काम करतात.</li> <li>विवेकानंदांच्या जन्म दिवशी महाराष्ट्रातील अनेक संस्था वक्तृत्व स्पर्धा, गीता पठण स्पर्धा, चित्रकला स्पर्धा आदी आयोजित करतात. काही ठिकाणी सामुदायिक सूर्यनमस्कारांचा, योगासनांचा कार्यक्रम असतो. विविध शहरात जुलूस निघतात. काही संस्था स्वच्छता अभियान, छायाचित्र प्रदर्शन किंवा प्रश्नोत्तर स्पर्धा यांतला एखादा कार्यक्रम करतात.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="भारतावर_व_जगावर_विवेकानंदांचा_प्रभाव"><span id=".E0.A4.AD.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A4.A4.E0.A4.BE.E0.A4.B5.E0.A4.B0_.E0.A4.B5_.E0.A4.9C.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.B5.E0.A4.B0_.E0.A4.B5.E0.A4.BF.E0.A4.B5.E0.A5.87.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.A8.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.BE_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AD.E0.A4.BE.E0.A4.B5"></span>भारतावर व जगावर विवेकानंदांचा प्रभाव</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=17" title="विभाग: भारतावर व जगावर विवेकानंदांचा प्रभाव संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%89._%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%87%E0%A4%AC_%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%A1%E0%A4%95%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर">डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर</a> <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A5%82" title="जवाहरलाल नेहरू">नेहरूंचे</a> पीए एम.ओ. मथाई यांना म्हणाले होते की, "अलीकडच्या शतकात भारताने निर्माण केलेला सर्वात मोठा माणूस म्हणजे विवेकानंद आहेत, <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%80" title="महात्मा गांधी">गांधी</a> नव्हे."</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B8" title="सुभाषचंद्र बोस">सुभाषचंद्र बोस</a> म्हणाले होते, "जोपर्यंत बंगालचा संबंध आहे, आम्ही विवेकानंदांना आधुनिक राष्ट्रीय चळवळीचे 'आध्यात्मिक पिता' म्हणू शकतो."<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>१५<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>स्वामी विवेकानंदांच्या कार्याचा प्रभाव तत्कालीन समाजावर व स्वामीजींच्या अनुयायांवर दोन वेगवेगळ्या प्रकारे पडला. काही विषय, व्यक्ती आणि प्रसंग यांवर त्यांनी कडाडून तोफ डागली. तर काही बाबतीत वाऱ्याच्या मंद झुळकीने फुलाची पाकळी ज्या हळुवारपणे उमलते तसा त्यांचा प्रभाव होता. </p><p><b>मानवी जीवनावर स्वामीजींच्या एकूण झालेल्या प्रभावाची खालीलप्रमाणे वर्गवारी करता येईल -</b> </p> <ol><li>त्यांनी वेदान्ताकडे पाहण्याची नवी दृष्टी दिली .</li> <li>निस्वार्थी मानवसेवा हाच खरा धर्म होय, असे त्यांनी आग्रहपूर्वक प्रतिपादन केले .</li> <li>भारतातील राष्ट्रीय चळवळी, आध्यात्मिक चळवळी व इतर सामाजिक सेवाकार्ये या सगळ्यांच्या मागे प्रत्यक्ष - अप्रत्यक्षरीत्या स्वामीजींची प्रेरणा होती व आहे.</li> <li>पाश्चिमात्य जगात त्यांनी भारताचे आध्यात्मिक व सांस्कृतिक क्षेत्रातील दूत म्हणून भूमिका बजावली.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="संदर्भ"><span id=".E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AD"></span>संदर्भ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=18" title="विभाग: संदर्भ संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1954978">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFStaff2016" class="citation web">Staff (2016-01-12). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oneindia.com/feature/swami-vivekananda-a-short-biography-1980622.html">"Swami Vivekananda: A short biography"</a>. <i>oneindia.com</i> (इंग्रजी भाषेत)<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2022-01-12</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=oneindia.com&rft.atitle=Swami+Vivekananda%3A+A+short+biography&rft.date=2016-01-12&rft.au=Staff&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.oneindia.com%2Ffeature%2Fswami-vivekananda-a-short-biography-1980622.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2448300">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.culturalindia.net/reformers/vivekananda.html">"Life History & Teachings of Swami Vivekanand"</a>. <i>www.culturalindia.net</i> (इंग्रजी भाषेत)<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2022-01-12</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.culturalindia.net&rft.atitle=Life+History+%26+Teachings+of+Swami+Vivekanand&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.culturalindia.net%2Freformers%2Fvivekananda.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text">Michelis 2004, p. 19-90, 97-100.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://indianexpress.com/article/research/international-yoga-day-2017-how-swami-vivekananda-helped-popularise-the-ancient-indian-regimen-in-the-west-4715411/">"International Yoga Day: How Swami Vivekananda helped popularise the ancient Indian regimen in the West"</a>. <i>The Indian Express</i> (इंग्रजी भाषेत). 2017-06-21<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2022-01-12</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Indian+Express&rft.atitle=International+Yoga+Day%3A+How+Swami+Vivekananda+helped+popularise+the+ancient+Indian+regimen+in+the+West&rft.date=2017-06-21&rft_id=https%3A%2F%2Findianexpress.com%2Farticle%2Fresearch%2Finternational-yoga-day-2017-how-swami-vivekananda-helped-popularise-the-ancient-indian-regimen-in-the-west-4715411%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text">Clarke 2006, p. 209</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text">Feuerstein 2002, p. 600</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text">Dutt 2005, p. 121</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFNEWS2024" class="citation web">NEWS, SA (2024-01-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.jagatgururampalji.org/national-youth-day/">"National Youth Day 2024: History & Quotes | Swami Vivekananda"</a>. <i>SA News Channel</i> (इंग्रजी भाषेत)<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2024-06-11</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SA+News+Channel&rft.atitle=National+Youth+Day+2024%3A+History+%26+Quotes+%7C+Swami+Vivekananda&rft.date=2024-01-11&rft.aulast=NEWS&rft.aufirst=SA&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.jagatgururampalji.org%2Fnational-youth-day%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFNEWS2024" class="citation web">NEWS, SA (2024-01-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.jagatgururampalji.org/national-youth-day/">"National Youth Day 2024: History & Quotes | Swami Vivekananda"</a>. <i>SA News Channel</i> (इंग्रजी भाषेत)<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2024-06-11</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SA+News+Channel&rft.atitle=National+Youth+Day+2024%3A+History+%26+Quotes+%7C+Swami+Vivekananda&rft.date=2024-01-11&rft.aulast=NEWS&rft.aufirst=SA&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.jagatgururampalji.org%2Fnational-youth-day%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-10"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-ReferenceA_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_10-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">मुजुमदार सत्येंद्रनाथ, स्वामी विवेकानंद यांचे चरित्र, रामकृष्ण मठ नागपूर प्रकाशन आवृत्ती अकरावी, सन २०००</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b></span> <span class="reference-text">ज्ञानयोग, स्वामी विवेकानंद, आवृत्ती तेरावी, रामकृष्ण मठ नागपूर प्रकाशन सन २०००</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b></span> <span class="reference-text">ध्यान आणि त्याच्या पद्धती, स्वामी विवेकानंद, संपादक - स्वामी चेतनानंद, रामकृष्ण मठ नागपूर प्रकाशन सन २०१२</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b></span> <span class="reference-text">कर्मयोग, स्वामी विवेकानंद, रामकृष्ण मठ नागपूर प्रकाशन, आवृत्ती चौदावी, सन २०००</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b></span> <span class="reference-text">ज्ञानयोग, स्वामी विवेकानंद, आवृत्ती दहावी, रामकृष्ण मठ नागपूर प्रकाशन सन २०००</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFग्रोवर2003" class="citation book">ग्रोवर, डॉ. बी.एल. (२००३). <i>आधुनिक भारताचा इतिहास</i> (मराठी/इंग्लिश भाषेत). नवी दिल्ली: एस. चंद. pp. ३२९.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%E0%A4%86%E0%A4%A7%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95+%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE+%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8&rft.place=%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A5%80+%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%80&rft.pages=%E0%A5%A9%E0%A5%A8%E0%A5%AF&rft.pub=%E0%A4%8F%E0%A4%B8.+%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6&rft.date=2003&rft.aulast=%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%B0&rft.aufirst=%E0%A4%A1%E0%A5%89.+%E0%A4%AC%E0%A5%80.%E0%A4%8F%E0%A4%B2.&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80+%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: unrecognized language (<a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:CS1_maint:_unrecognized_language" title="वर्ग:CS1 maint: unrecognized language">link</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="बाह्य_दुवे"><span id=".E0.A4.AC.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.A6.E0.A5.81.E0.A4.B5.E0.A5.87"></span>बाह्य दुवे</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&section=19" title="विभाग: बाह्य दुवे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox sisterproject"> <tbody><tr> <td style="width:50px; height:67px;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="50" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/75px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/100px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td style="padding-left:5px;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" class="extiw" title="commons:मुखपृष्ठ">विकिमीडिया कॉमन्सवर</a> खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत: <div style="margin-left: 10px;"> <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Swami_Vivekananda" class="extiw" title="commons:Swami Vivekananda">स्वामी विवेकानंद</a></b></i></div> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vkendra.org">www.vkendra.org विवेकानंद केंद्राचे संकेतस्थळ</a></li></ul> <div class="navbox-styles nomobile"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2510598">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="हिंदू_धर्मामधील_पंथ_आणि_संप्रदाय" style="background:#fdfdfd; width:100%; vertical-align:middle;;padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:orange;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2144925">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-बघा"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%A5_%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%BF_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF" title="साचा:हिंदू धर्मामधील पंथ आणि संप्रदाय"><abbr title="हे साचा पाहा" style=";background:orange;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ब</abbr></a></li><li class="nv-चर्चा"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%A5_%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%BF_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF" title="साचा चर्चा:हिंदू धर्मामधील पंथ आणि संप्रदाय"><abbr title="या साच्याची चर्चा करा" style=";background:orange;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">च</abbr></a></li><li class="nv-संपादन"><a class="external text" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%A5_%E0%A4%86%E0%A4%A3%E0%A4%BF_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF&action=edit"><abbr title="हे साचा संपादित करा" style=";background:orange;;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">सं</abbr></a></li></ul></div><div id="हिंदू_धर्मामधील_पंथ_आणि_संप्रदाय" style="font-size:114%;margin:0 4em"><big><b>हिंदू धर्मामधील पंथ आणि संप्रदाय</b></big></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">नाथ संप्रदाय</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%9B%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="मच्छिंद्रनाथ">मच्छिंद्रनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%96%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="गोरखनाथ">गोरखनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="गहिनीनाथ">गहिनीनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="जालिंदरनाथ">जालिंदरनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AB%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="कानिफनाथ">कानिफनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" class="mw-redirect" title="भर्तरीनाथ">भर्तरीनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%A3%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="रेवणनाथ">रेवणनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="नागनाथ">नागनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A4%9F%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="चरपटीनाथ">चरपटीनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5_%E0%A4%95%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="नवनाथ कथासार">नवनाथ कथासार</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">वारकरी संत</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="निवृत्तिनाथ">निवृत्तिनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="ज्ञानेश्वर">ज्ञानेश्वर</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5" title="सोपानदेव">सोपानदेव</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="मुक्ताबाई">मुक्ताबाई</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5" title="नामदेव">नामदेव</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%82%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="गोरा कुंभार">गोरा कुंभार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%B5%E0%A4%9A%E0%A5%88%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="केशवचैतन्य">केशवचैतन्य</a> •<a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE" class="mw-redirect" title="तुकाराम">तुकाराम</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5" title="एकनाथ">एकनाथ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A5%8B%E0%A4%96%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B3%E0%A4%BE" title="चोखामेळा">चोखामेळा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A4_%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BE" title="संत बंका">संत बंका</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B3%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A4%BE" title="निळोबा">निळोबा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="पुंडलिक">पुंडलिक</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%80" title="सावता माळी">सावता माळी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88_%E0%A4%9A%E0%A5%8B%E0%A4%96%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B3%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="सोयराबाई चोखामेळा">सोयराबाई चोखामेळा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE" title="कान्होपात्रा">कान्होपात्रा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A4_%E0%A4%AC%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88" class="mw-redirect" title="संत बहिणाबाई">संत बहिणाबाई</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88" class="mw-redirect" title="जनाबाई">जनाबाई</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5" title="चांगदेव">चांगदेव</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="महिपती ताहराबादकर">महिपती ताहराबादकर</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_(%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%9F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="गंगागिरीजी महाराज (सराला बेट) (पान अस्तित्वात नाही)">गंगागिरीजी महाराज (सराला बेट)</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A3%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_(%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%9F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="नारायणगिरीजी महाराज (सराला बेट) (पान अस्तित्वात नाही)">नारायणगिरीजी महाराज (सराला बेट)</a> •<a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A5%81%E0%A4%AC%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A4%BE_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%97" title="विष्णुबुवा जोग">विष्णुबुवा जोग</a> •<a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%9F%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="बंकटस्वामी">बंकटस्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%97%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE" title="भगवानबाबा">भगवानबाबा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%8A" title="वामनभाऊ">वामनभाऊ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%B9_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="भीमसिंह महाराज">भीमसिंह महाराज</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_(%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%9F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="रामगिरीजी महाराज (सराला बेट) (पान अस्तित्वात नाही)">रामगिरीजी महाराज (सराला बेट)</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AA" title="नामदेवशास्त्री सानप">नामदेवशास्त्री सानप</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_(%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5)" title="दयानंद महाराज (शेलगाव)">दयानंद महाराज (शेलगाव)</a> •</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">मराठी संत</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%88%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE" title="साईबाबा">साईबाबा</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A5" class="mw-redirect" title="श्रीस्वामी समर्थ">श्रीस्वामी समर्थ</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="गजानन महाराज">गजानन महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%97%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="गाडगे महाराज">गाडगे महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%97%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="गगनगिरी महाराज">गगनगिरी महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%80" title="मोरया गोसावी">मोरया गोसावी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="जंगली महाराज">जंगली महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="तुकडोजी महाराज">तुकडोजी महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A5%82_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="दासगणू महाराज">दासगणू महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A4_%E0%A4%85%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A4_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" class="mw-redirect" title="श्री संत अच्युत महाराज">अच्युत महाराज </a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A5%88%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%97%E0%A4%B2%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="चैतन्य महाराज देगलूरकर">चैतन्य महाराज देगलूरकर</a>;</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">समर्थ संप्रदाय</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A5_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="समर्थ रामदास स्वामी">समर्थ रामदास स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A3_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="कल्याण स्वामी">कल्याण स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%B5_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A5%82_%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%87" title="केशव विष्णू बेलसरे">केशव विष्णू बेलसरे</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%97%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="जगन्नाथ स्वामी">जगन्नाथ स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="दिनकर स्वामी">दिनकर स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="दिवाकर स्वामी">दिवाकर स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%80%E0%A4%AE_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="भीम स्वामी">भीम स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" class="mw-redirect" title="मसुरकर महाराज">मसुरकर महाराज</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A5%81_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="मेरु स्वामी (पान अस्तित्वात नाही)">मेरु स्वामी</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="रंगनाथ स्वामी">रंगनाथ स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B8" class="mw-redirect" title="आचार्य गोपालदास">आचार्य गोपालदास</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="वासुदेव स्वामी">वासुदेव स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="वेणाबाई">वेणाबाई</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A5%88%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B5%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" class="mw-redirect" title="श्रीब्रह्मचैतन्य गोंदवलेकर महाराज">गोंदवलेकर महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%96%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%B5%E0%A5%80" title="सखा कवी">सखा कवी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A7%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="गिरिधर स्वामी">गिरिधर स्वामी</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">लिंगायत संप्रदाय</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%A3%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="रेणुकाचार्य">रेणुकाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="एकोरामाध्य शिवाचार्य">एकोरामाध्य शिवाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="विश्वाराध्य शिवाचार्य">विश्वाराध्य शिवाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="बसवेश्वर">बसवेश्वर</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="पंडिताचार्य">पंडिताचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AD%E0%A5%81" title="अल्लमप्रभु">अल्लमप्रभु</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="सिद्धरामेश्वर">सिद्धरामेश्वर</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BF_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="उमापति शिवाचार्य">उमापति शिवाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%AC%E0%A4%B8%E0%A4%B5" title="चन्नबसव">चन्नबसव</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B6_%E0%A4%AA%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" class="mw-redirect" title="वागिश पंडिताराध्य शिवाचार्य">वागिश पंडिताराध्य शिवाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="सिद्धेश्वर स्वामी">सिद्धेश्वर स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%A2_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="सिद्धारूढ स्वामी">सिद्धारूढ स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="शिवकुमार स्वामी">शिवकुमार स्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%96%E0%A4%B0_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="चंद्रशेखर शिवाचार्य">चंद्रशेखर शिवाचार्य</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B0_%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="वीरसोमेश्वर शिवाचार्य">वीरसोमेश्वर शिवाचार्य</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">महानुभाव पंथ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AD%E0%A5%82" class="mw-redirect" title="गोविंद प्रभू">गोविंद प्रभू</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" title="चक्रधरस्वामी">चक्रधरस्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B8" title="केशिराज बास">केशिराज बास</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="लीळाचरित्र"> लीळाचरित्र (ग्रंथ)</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">तमिळ संत</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%88%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%B2_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="तोंडैमंडल मुदलियार">तोंडैमंडल मुदलियार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नायनार">नायनार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="सेक्किळार">सेक्किळार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नंदनार">नंदनार</a>• <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="पेरियपुराण (पान अस्तित्वात नाही)">पेरियपुराण</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B3%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="आळवार">आळवार</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%86%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="कुलसेकर आळ्वार् (पान अस्तित्वात नाही)">कुलसेकर आळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%B3" title="आंडाळ">आंडाळ</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D" class="mw-redirect" title="तिरुप्पाणाळ्वार्">तिरुप्पाणाळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%88%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D" class="mw-redirect" title="तिरुमंगैयाळ्वार्">तिरुमंगैयाळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A4%B3%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%88%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D" class="mw-redirect" title="तिरुमळिसैयाळ्वार्">तिरुमळिसैयाळ्वार्</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%B0%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D" class="mw-redirect" title="तोंडरडिप्पोडियाळ्वार्">तोंडरडिप्पोडियाळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%88%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%B2_%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="तोंडैमंडल मुदलियार">तोंडैमंडल मुदलियार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D" class="mw-redirect" title="नम्माळ्वार्">नम्माळ्वार्</a>• <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="पुत्तदाळ्वार् (पान अस्तित्वात नाही)">पुत्तदाळ्वार्</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="पेयरळ्वार् (पान अस्तित्वात नाही)">पेयरळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="पेरियाळ्वार">पेरियाळ्वार</a>• <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%88%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="पोय्गैयाळ्वार् (पान अस्तित्वात नाही)">पोय्गैयाळ्वार्</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B5%E0%A4%BF_%E0%A4%86%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="मदुरकवि आळ्वार् (पान अस्तित्वात नाही)">मदुरकवि आळ्वार्</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%AE" title="दिव्य प्रबंधम">दिव्य प्रबंधम</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">दत्त संप्रदाय</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A6_%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%AD" class="mw-redirect" title="श्रीपाद श्रीवल्लभ">श्रीपाद श्रीवल्लभ </a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A5%83%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%B9%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="श्रीनृसिंहसरस्वती">श्रीनृसिंहसरस्वती</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A5" class="mw-redirect" title="श्रीस्वामी समर्थ">श्रीस्वामी समर्थ</a> •<a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%97%E0%A4%A8%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" class="mw-redirect" title="श्री गगनगिरी महाराज">श्री गगनगिरी महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="टेंबेस्वामी">टेंबेस्वामी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="पद्मनाभाचार्य स्वामी महाराज">पद्मनाभाचार्य स्वामी महाराज</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#ddddff; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:right;width:10%;font-weight:bold;">आधुनिक संत</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent; text-align:left/center; border-left:0px solid gray;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B5_%E0%A4%AA%E0%A5%88" title="वामनराव पै">वामनराव पै</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5" title="रामदेव">रामदेव</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="अनिरुद्ध बापू (पान अस्तित्वात नाही)">अनिरुद्ध बापू</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="दयानंद सरस्वती">दयानंद सरस्वती</a>• <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" title="भक्तराज महाराज">भक्तराज महाराज</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%B2%E0%A4%BE_%E0%A4%A0%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="विमला ठकार">विमला ठकार</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%89._%E0%A4%95%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%9F%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="डॉ. कुर्तकोटी">डॉ. कुर्तकोटी</a> • <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%B5%E0%A4%95%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C" class="mw-redirect" title="श्री पाचलेगांवकर महाराज">श्री पाचलेगांवकर महाराज</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="स्वामी असीमानंद (पान अस्तित्वात नाही)">स्वामी असीमानंद</a> * <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B6%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C&action=edit&redlink=1" class="new" title="स्वामी शुकदास महाराज (पान अस्तित्वात नाही)">स्वामी शुकदास महाराज</a> • <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%88%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%A5_%E0%A4%AE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%96%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="भाईनाथ महाराज कारखानीस (पान अस्तित्वात नाही)">भाईनाथ महाराज कारखानीस</a>; <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%A6%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%AF_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A1%E0%A5%87" title="रामचंद्र दत्तात्रेय रानडे">रामचंद्र दत्तात्रेय रानडे</a>; <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A5%81_%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%87" title="रामचंद्र विष्णु गोडबोले">रामचंद्र विष्णु गोडबोले</a></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=स्वामी_विवेकानंद&oldid=2494499">https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=स्वामी_विवेकानंद&oldid=2494499</a>" पासून हुडकले</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="विशेष:वर्ग">वर्ग</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%85%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%86%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96" title="वर्ग:अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता असलेले लेख">अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता असलेले लेख</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A8_%E0%A4%85%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%86%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%86%E0%A4%B9%E0%A5%87" title="वर्ग:पासून अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता आहे">पासून अतिरिक्त संदर्भांची आवश्यकता आहे</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AE%E0%A5%AC%E0%A5%A9_%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="वर्ग:इ.स. १८६३ मधील जन्म">इ.स. १८६३ मधील जन्म</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%87.%E0%A4%B8._%E0%A5%A7%E0%A5%AF%E0%A5%A6%E0%A5%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82" title="वर्ग:इ.स. १९०२ मधील मृत्यू">इ.स. १९०२ मधील मृत्यू</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="वर्ग:हिंदू संत">हिंदू संत</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%86%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="वर्ग:हिंदू आचार्य">हिंदू आचार्य</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%A4%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E" title="वर्ग:भारतीय तत्त्वज्ञ">भारतीय तत्त्वज्ञ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%82_%E0%A4%86%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%82" title="वर्ग:हिंदू आध्यात्मिक गुरू">हिंदू आध्यात्मिक गुरू</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AA%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%9F_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वर्ग:पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती">पोस्टाचे तिकीट असलेल्या व्यक्ती</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AC%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वर्ग:बंगाली व्यक्ती">बंगाली व्यक्ती</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">लपविलेले वर्ग: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:CS1_%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A5%80-%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE_%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A4_(en)" title="वर्ग:CS1 इंग्रजी-भाषा स्रोत (en)">CS1 इंग्रजी-भाषा स्रोत (en)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:CS1_maint:_unrecognized_language" title="वर्ग:CS1 maint: unrecognized language">CS1 maint: unrecognized language</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B7_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96" title="वर्ग:पुरुष चरित्रलेख">पुरुष चरित्रलेख</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> या पानातील शेवटचा बदल ८ नोव्हेंबर २०२४ रोजी १४:१५ वाजता केला गेला.</li> <li id="footer-info-copyright">येथील मजकूर हा <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">क्रियेटीव्ह कॉमन्स अट्रीब्युशन-शेअरअलाईक लायसन्स</a> अंतर्गत उपलब्ध आहे; अतिरिक्त अटी लागू असू शकतात. हे संकेतस्थळ वापरुन आपण याच्या <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">वापरण्याच्या अटी</a> आणि <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गोपनीयता धोरणांचे</a> पालन करण्यास आपली सहमती देत आहात. Wikipedia® हे <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> एक ना-नफा ना-तोटा संस्थेचे नोंदणीकृत ट्रेडमार्क आहे.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गुप्तता नीती</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0">विकिपीडिया बद्दल</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0">उत्तरदायित्वास नकार</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">विकसक</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mr.wikipedia.org">Statistics</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">कुकिंचा तक्ता</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">भ्रमणध्वनी-दृश्य</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>शोध</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="शोधा विकिपीडिया"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="विशेष:शोधा"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">शोधा</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">स्वामी विवेकानंद</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>९१ languages</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>विषय जोडा</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5f46f78fdb-wc586","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.386","walltime":"0.496","ppvisitednodes":{"value":14992,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":69202,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3350,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29458,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 406.133 1 -total"," 37.97% 154.220 1 साचा:माहितीचौकट_व्यक्ती"," 36.99% 150.248 1 साचा:Infobox"," 28.85% 117.185 1 साचा:संदर्भयादी"," 19.65% 79.796 5 साचा:संकेतस्थळ_स्रोत"," 17.59% 71.427 1 साचा:जन्म_दिनांक"," 17.36% 70.511 1 साचा:संदर्भ_कमी"," 13.51% 54.857 4 साचा:YearEN2DEV"," 13.38% 54.357 1 साचा:मृत्यू_दिनांक_आणि_वय"," 11.91% 48.356 3 साचा:YearEN2DEV2"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.136","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3365097,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-55d995bd96-sqksw","timestamp":"20250119074819","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0938\u094d\u0935\u093e\u092e\u0940 \u0935\u093f\u0935\u0947\u0915\u093e\u0928\u0902\u0926","url":"https:\/\/mr.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%82%E0%A4%A6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47478","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47478","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-12-23T20:04:16Z","dateModified":"2024-11-08T08:45:33Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0b\/Swami_Vivekananda-1893-09-signed.jpg"}</script> </body> </html>