CINXE.COM

Morelos - Wikipedia, la enciclopedia libre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="es" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Morelos - Wikipedia, la enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","enero","febrero","marzo","abril","mayo","junio","julio","agosto","septiembre","octubre","noviembre","diciembre"],"wgRequestId":"5786ab7b-dac6-4282-a85a-7ed84bd0044c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Morelos","wgTitle":"Morelos","wgCurRevisionId":165766665,"wgRevisionId":165766665,"wgArticleId":3810585,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páginas con argumentos formatnum no numéricos","Wikipedia:Artículos que necesitan referencias adicionales","Wikipedia:Referenciar (aún sin clasificar)","Wikipedia:Artículos con ficha sin actualizar","Wikipedia:Artículos con identificadores VIAF","Wikipedia:Artículos con identificadores GND","Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN","Wikipedia:Artículos con identificadores Relación OSM","Wikipedia:Artículos con identificadores TGN","Wikipedia:Páginas con mapas","Estado de Morelos","Estados y territorios fundados en 1869","Epónimos de José María Morelos"],"wgPageViewLanguage":"es","wgPageContentLanguage":"es","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Morelos","wgRelevantArticleId":3810585,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"es","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"es"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgCoordinates":{"lat":18.7475,"lon":-99.070277777778},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q66117","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.imagenesinfobox":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.staticframe","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.a-commons-directo","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.quicksurveys.init","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.kartographer.style%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=es&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=ext.gadget.imagenesinfobox&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&amp;modules=noscript&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG/1200px-Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG/960px-Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Morelos - Wikipedia, la enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//es.m.wikipedia.org/wiki/Morelos"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (es)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//es.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Morelos"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.es"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Canal Atom de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:CambiosRecientes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Morelos rootpage-Morelos skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Ir al contenido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menú principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portada" title="Visitar la página principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Comunidad" title="Acerca del proyecto, lo que puedes hacer, dónde encontrar información"><span>Portal de la comunidad</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Actualidad" title="Encuentra información de contexto sobre acontecimientos actuales"><span>Actualidad</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosRecientes" title="Lista de cambios recientes en la wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recientes</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasNuevas"><span>Páginas nuevas</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleatoria" title="Cargar una página al azar [x]" accesskey="x"><span>Página aleatoria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ayuda:Contenidos" title="El lugar para aprender"><span>Ayuda</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Informes_de_error"><span>Notificar un error</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasEspeciales"><span>Páginas especiales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-specialpages-url|specialpages" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-specialpages-url_specialpages emptyPortlet" > <div class="vector-menu-heading"> specialpages-url|specialpages </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="La enciclopedia libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-es.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Buscar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia" aria-label="Buscar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Herramientas personales"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambiar la apariencia del tamaño, ancho y color de la fuente de la página" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apariencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apariencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es" class=""><span>Donaciones</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=Morelos" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio" class=""><span>Crear una cuenta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Morelos" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Más opciones" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas personales" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas personales</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=es.wikipedia.org&amp;uselang=es"><span>Donaciones</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&amp;returnto=Morelos" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear una cuenta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Morelos" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores desconectados <a href="/wiki/Ayuda:Introducci%C3%B3n" aria-label="Obtenga más información sobre editar"><span>más información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MisContribuciones" title="Una lista de modificaciones hechas desde esta dirección IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuciones</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MiDiscusi%C3%B3n" title="Discusión sobre ediciones hechas desde esta dirección IP [n]" accesskey="n"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contenidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contenidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Toponimia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Toponimia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Toponimia</span> </div> </a> <ul id="toc-Toponimia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Época_prehispánica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Época_prehispánica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Época prehispánica</span> </div> </a> <ul id="toc-Época_prehispánica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Conquista_y_Época_Colonial" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Conquista_y_Época_Colonial"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Conquista y Época Colonial</span> </div> </a> <ul id="toc-Conquista_y_Época_Colonial-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Creación_del_Estado_de_Morelos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Creación_del_Estado_de_Morelos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Creación del Estado de Morelos</span> </div> </a> <ul id="toc-Creación_del_Estado_de_Morelos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Escudo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Escudo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Escudo</span> </div> </a> <ul id="toc-Escudo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Geografía</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografía-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Geografía</span> </button> <ul id="toc-Geografía-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Localización" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Localización"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Localización</span> </div> </a> <ul id="toc-Localización-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Extensión" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Extensión"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Extensión</span> </div> </a> <ul id="toc-Extensión-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Climas_y_regiones_geográficas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Climas_y_regiones_geográficas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Climas y regiones geográficas</span> </div> </a> <ul id="toc-Climas_y_regiones_geográficas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hidrografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hidrografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Hidrografía</span> </div> </a> <ul id="toc-Hidrografía-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ríos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ríos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4.1</span> <span>Ríos</span> </div> </a> <ul id="toc-Ríos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Subcuencas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Subcuencas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Subcuencas</span> </div> </a> <ul id="toc-Subcuencas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Relieve" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Relieve"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5.1</span> <span>Relieve</span> </div> </a> <ul id="toc-Relieve-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Flora_y_fauna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Flora_y_fauna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Flora y fauna</span> </div> </a> <ul id="toc-Flora_y_fauna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Áreas_naturales_protegidas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Áreas_naturales_protegidas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Áreas naturales protegidas</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Áreas_naturales_protegidas-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Áreas naturales protegidas</span> </button> <ul id="toc-Áreas_naturales_protegidas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sierra_Monte_Negro" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sierra_Monte_Negro"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Sierra Monte Negro</span> </div> </a> <ul id="toc-Sierra_Monte_Negro-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Las_Estacas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Las_Estacas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Las Estacas</span> </div> </a> <ul id="toc-Las_Estacas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-El_Texcal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#El_Texcal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>El Texcal</span> </div> </a> <ul id="toc-El_Texcal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cerro_de_la_Tortuga" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cerro_de_la_Tortuga"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Cerro de la Tortuga</span> </div> </a> <ul id="toc-Cerro_de_la_Tortuga-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Barranca_de_Chapultepec" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Barranca_de_Chapultepec"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Barranca de Chapultepec</span> </div> </a> <ul id="toc-Barranca_de_Chapultepec-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Los_Sabinos-Santa_Rosa,_San_Cristóbal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Los_Sabinos-Santa_Rosa,_San_Cristóbal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Los Sabinos-Santa Rosa, San Cristóbal</span> </div> </a> <ul id="toc-Los_Sabinos-Santa_Rosa,_San_Cristóbal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Demografía</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografía-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Demografía</span> </button> <ul id="toc-Demografía-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Población" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Población"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Población</span> </div> </a> <ul id="toc-Población-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Municipios_más_poblados" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Municipios_más_poblados"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Municipios más poblados</span> </div> </a> <ul id="toc-Municipios_más_poblados-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religión" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religión"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Religión</span> </div> </a> <ul id="toc-Religión-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Regionalización" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Regionalización"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Regionalización</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Regionalización-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Regionalización</span> </button> <ul id="toc-Regionalización-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Municipios" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Municipios"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Municipios</span> </div> </a> <ul id="toc-Municipios-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histórica_o_cultural" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Histórica_o_cultural"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Histórica o cultural</span> </div> </a> <ul id="toc-Histórica_o_cultural-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Económica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Económica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Económica</span> </div> </a> <ul id="toc-Económica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Diputaciones_locales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Diputaciones_locales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Diputaciones locales</span> </div> </a> <ul id="toc-Diputaciones_locales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Educación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Educación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Educación</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Educación-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Educación</span> </button> <ul id="toc-Educación-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Escolaridad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Escolaridad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Escolaridad</span> </div> </a> <ul id="toc-Escolaridad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Instituciones_de_educación_superior" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Instituciones_de_educación_superior"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Instituciones de educación superior</span> </div> </a> <ul id="toc-Instituciones_de_educación_superior-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Economía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Economía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Economía</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Economía-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Economía</span> </button> <ul id="toc-Economía-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Unidades_económicas_y_personal_ocupado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Unidades_económicas_y_personal_ocupado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Unidades económicas y personal ocupado</span> </div> </a> <ul id="toc-Unidades_económicas_y_personal_ocupado-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Salud" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Salud"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Salud</span> </div> </a> <ul id="toc-Salud-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Servicios_públicos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Servicios_públicos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Servicios públicos</span> </div> </a> <ul id="toc-Servicios_públicos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Medios_de_comunicación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Medios_de_comunicación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Medios de comunicación</span> </div> </a> <ul id="toc-Medios_de_comunicación-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vías_de_comunicación" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vías_de_comunicación"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Vías de comunicación</span> </div> </a> <ul id="toc-Vías_de_comunicación-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Turismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Turismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Turismo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Turismo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Turismo</span> </button> <ul id="toc-Turismo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Monumentos_históricos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Monumentos_históricos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.1</span> <span>Monumentos históricos</span> </div> </a> <ul id="toc-Monumentos_históricos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rutas_turísticas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rutas_turísticas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.2</span> <span>Rutas turísticas</span> </div> </a> <ul id="toc-Rutas_turísticas-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ruta_de_los_conventos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ruta_de_los_conventos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14.2.1</span> <span>Ruta de los conventos</span> </div> </a> <ul id="toc-Ruta_de_los_conventos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Actividades_económicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Actividades_económicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Actividades económicas</span> </div> </a> <ul id="toc-Actividades_económicas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gastronomía" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gastronomía"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Gastronomía</span> </div> </a> <ul id="toc-Gastronomía-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Música_popular" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Música_popular"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Música popular</span> </div> </a> <ul id="toc-Música_popular-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Deportes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Deportes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>Deportes</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Deportes-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Deportes</span> </button> <ul id="toc-Deportes-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fútbol" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fútbol"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18.1</span> <span>Fútbol</span> </div> </a> <ul id="toc-Fútbol-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Relaciones_internacionales" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Relaciones_internacionales"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>Relaciones internacionales</span> </div> </a> <ul id="toc-Relaciones_internacionales-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Véase_también" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Véase_también"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>Véase también</span> </div> </a> <ul id="toc-Véase_también-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>Referencias</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enlaces_externos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Enlaces_externos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>Enlaces externos</span> </div> </a> <ul id="toc-Enlaces_externos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Tabla de contenidos" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Morelos</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artículo en otro idioma. Disponible en 92 idiomas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-92" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">92 idiomas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – afrikáans" lang="af" hreflang="af" data-title="Morelos" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikáans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Morelos" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%84%D9%88%D8%B3" title="ولاية موريلوس – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ولاية موريلوس" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Morelos_Istadu" title="Morelos Istadu – aimara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Morelos Istadu" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aimara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – azerbaiyano" lang="az" hreflang="az" data-title="Morelos" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaiyano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – balinés" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Morelos" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinés" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Марэлас – bielorruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Марэлас" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%BB%D1%8F%D1%81" title="Марэляс – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Марэляс" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Морелос" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – bretón" lang="br" hreflang="br" data-title="Morelos" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretón" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Estat_de_Morelos" title="Estat de Morelos – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estat de Morelos" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – checheno" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Морелос" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="checheno" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Estado_de_Morelos" title="Estado de Morelos – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Estado de Morelos" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – cheyene" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Morelos" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="cheyene" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Morelos" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – galés" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Morelos" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galés" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – danés" lang="da" hreflang="da" data-title="Morelos" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Morelos" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Morelos" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Μορέλος – griego" lang="el" hreflang="el" data-title="Μορέλος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="griego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Morelos" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Morelos" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Morelose_osariik" title="Morelose osariik – estonio" lang="et" hreflang="et" data-title="Morelose osariik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonio" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – euskera" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Morelos" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="euskera" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%B3" title="ایالت مورلوس – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایالت مورلوس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Morelos" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Morelos" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Morelos_(Bundesstoot)" title="Morelos (Bundesstoot) – frisón septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Morelos (Bundesstoot)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisón septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Morelos" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – gallego" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Morelos" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="gallego" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Morelos" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe&#039;ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%95%D7%A8%D7%9C%D7%95%D7%A1" title="מורלוס – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="מורלוס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Morelos" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Morelos_(%C3%A1llam)" title="Morelos (állam) – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Morelos (állam)" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D5%BD_(%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3)" title="Մորելոս (նահանգ) – armenio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մորելոս (նահանգ)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Morelos" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Morelos" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – ilocano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Morelos" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilocano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="Morelos" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Morelos" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A2%E3%83%AC%E3%83%AD%E3%82%B9%E5%B7%9E" title="モレロス州 – japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="モレロス州" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98" title="მორელოსი – georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მორელოსი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AA%A8%EB%A0%90%EB%A1%9C%EC%8A%A4%EC%A3%BC" title="모렐로스주 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="모렐로스주" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – córnico" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Morelos" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="córnico" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Morelum" title="Morelum – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Morelum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Morelos" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Morelosas" title="Morelosas – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Morelosas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Morelosa" title="Morelosa – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Morelosa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Morelos" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Морелос" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%B8" title="मोरेलोस – maratí" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मोरेलोस" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="maratí" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – malayo" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Morelos" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malayo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="مورلوس ایالت – mazandaraní" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="مورلوس ایالت" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandaraní" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – bajo alemán" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Morelos" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="bajo alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Morelos" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – noruego nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Morelos" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruego nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – noruego bokmal" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Morelos" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruego bokmal" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Morelos" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – osético" lang="os" hreflang="os" data-title="Морелос" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osético" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%B2%E0%A9%8B%E0%A8%B8" title="ਮੋਰੇਲੋਸ – punyabí" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੋਰੇਲੋਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punyabí" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Morelos" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Morelos" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Morelos" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="مورلاس – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مورلاس" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Morelos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Morelos_suyu" title="Morelos suyu – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Morelos suyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – rumano" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Morelos" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumano" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Морелос" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – escocés" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Morelos" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="escocés" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Morelos" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%9C%E0%B6%BB%E0%B7%99%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B7%83%E0%B7%8A_%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%BA,_%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%9A%E0%B7%9D%E0%B7%80" title="මොරෙලෝස් ප්‍රාන්තය, මෙක්සිකෝව – cingalés" lang="si" hreflang="si" data-title="මොරෙලෝස් ප්‍රාන්තය, මෙක්සිකෝව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="cingalés" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Morelos" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Morelos" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Morelos" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Морелос" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Morelos" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – suajili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Morelos" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suajili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%91%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Иёлати Морелос – tayiko" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Иёлати Морелос" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tayiko" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%AA" title="รัฐโมเรโลส – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="รัฐโมเรโลส" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Morelos" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Morelos" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81_(%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82)" title="Морелос (штат) – tártaro" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Морелос (штат)" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tártaro" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81" title="Морелос – ucraniano" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Морелос" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraniano" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B3" title="موریلوس – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="موریلوس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – uzbeko" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Morelos" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeko" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – veneciano" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Morelos" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="veneciano" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Morelos" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Morelos" title="Morelos – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Morelos" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%AB%E9%9B%B7%E6%B4%9B%E6%96%AF%E5%B7%9E" title="莫雷洛斯州 – chino wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="莫雷洛斯州" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="chino wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%AB%E9%9B%B7%E6%B4%9B%E6%96%AF%E5%B7%9E" title="莫雷洛斯州 – chino" lang="zh" hreflang="zh" data-title="莫雷洛斯州" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chino" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Morelos_Chiu" title="Morelos Chiu – chino min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Morelos Chiu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="chino min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%8E%AB%E9%9B%B7%E6%B4%9B%E6%96%AF%E5%B7%9E" title="莫雷洛斯州 – cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="莫雷洛斯州" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q66117#sitelinks-wikipedia" title="Editar enlaces interlingüísticos" class="wbc-editpage">Editar enlaces</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacios de nombres"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Morelos" title="Ver la página de contenido [c]" accesskey="c"><span>Artículo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discusi%C3%B3n:Morelos" rel="discussion" title="Discusión acerca de la página [t]" accesskey="t"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar variante de idioma" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">español</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Morelos"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=history" title="Versiones anteriores de esta página [h]" accesskey="h"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Herramientas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Más opciones" > <div class="vector-menu-heading"> Acciones </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Morelos"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=history"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:LoQueEnlazaAqu%C3%AD/Morelos" title="Lista de todas las páginas de la wiki que enlazan aquí [j]" accesskey="j"><span>Lo que enlaza aquí</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosEnEnlazadas/Morelos" rel="nofollow" title="Cambios recientes en las páginas que enlazan con esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios en enlazadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=es" title="Subir archivos [u]" accesskey="u"><span>Subir archivo</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;oldid=165766665" title="Enlace permanente a esta versión de la página"><span>Enlace permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=info" title="Más información sobre esta página"><span>Información de la página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&amp;page=Morelos&amp;id=165766665&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre cómo citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Acortador_de_URL&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FMorelos"><span>Obtener URL acortado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FMorelos"><span>Descargar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Morelos"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=Morelos&amp;action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;printable=yes" title="Versión imprimible de esta página [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En otros proyectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Morelos" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://es.wikivoyage.org/wiki/Morelos" hreflang="es"><span>Wikiviajes</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q66117" title="Enlace al elemento conectado del repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apariencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" style="font-size:small"><a href="/wiki/Coordenadas_geogr%C3%A1ficas" title="Coordenadas geográficas">Coordenadas</a>: <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=es&amp;pagename=Morelos&amp;params=18.7475_N_-99.070277777778_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapas, fotos y otros datos de 18°44′51″N 99°04′13″O"><span class="latitude">18°44′51″N </span><span class="longitude">99°04′13″O</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Mapas, fotos y otros datos de 18.7475 -99.070277777778"><span class="geo"><span class="latitude">18.7475, </span><span class="longitude">-99.070277777778</span></span></span></span></a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">De Wikipedia, la enciclopedia libre</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="es" dir="ltr"><table style="" class="noprint plainlinks ambox ambox-content"> <tbody><tr> <td class="ambox-image" width="40"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Commons-emblem-question_book_orange.svg/45px-Commons-emblem-question_book_orange.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Commons-emblem-question_book_orange.svg/68px-Commons-emblem-question_book_orange.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Commons-emblem-question_book_orange.svg/90px-Commons-emblem-question_book_orange.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></td> <td class="ambox-text"><div class="ambox-text-div"><strong>Este artículo o sección tiene <a href="/wiki/Wikipedia:VER" class="mw-redirect" title="Wikipedia:VER">referencias</a>, pero necesita más para complementar su <a href="/wiki/Wikipedia:FF" class="mw-redirect" title="Wikipedia:FF">verificabilidad</a>.</strong> <span class="hide-when-compact"><br /> <span style="font-size: smaller;"><i>Busca fuentes:</i> <span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.google.com/search?as_eq=wikipedia&amp;q=%22Morelos%22&amp;num=50">«Morelos»</a> &#8211; <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.google.com/search?tbm=nws&amp;&amp;as_src=-newswire+-wire+-presswire+-PR+-press+-release+-wikipedia&amp;q=%22Morelos%22">noticias</a>&#160;· <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?as_brr=0&amp;as_pub=-icon&amp;q=%22Morelos%22">libros</a>&#160;· <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scholar.google.com/scholar?q=%22Morelos%22">académico</a>&#160;· <a rel="nofollow" class="external text" href="http://images.google.com/images?safe=off&amp;as_rights=(cc_publicdomain%7ccc_attribute%7ccc_sharealike%7ccc_noncommercial%7ccc_nonderived)&amp;q=%22Morelos%22">imágenes</a></span></span></span></div><div class="hide-when-compact"><small><div>Este aviso fue puesto el 10 de diciembre de 2017.</div></small></div></td> </tr> </tbody></table> <div class="rellink noprint hatnote"> Para otros usos de este término, véase <a href="/wiki/Morelos_(desambiguaci%C3%B3n)" class="mw-disambig" title="Morelos (desambiguación)">Morelos (desambiguación)</a>.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r157776694">.mw-parser-output .infobox .imagen{max-width:100%;margin:0 auto}.mw-parser-output .infobox .imagen img{max-width:100%;height:auto}.mw-parser-output .infobox .mw-kartographer-container .thumbinner,.mw-parser-output .infobox .mw-kartographer-map{box-sizing:border-box;width:100%!important}body.skin-timeless .mw-parser-output .infobox .imagen a.image>img{max-width:100%!important;height:auto!important}</style><table class="infobox geography vcard" style="width:22.7em; line-height: 1.4em; text-align:left; padding:.23em;"><tbody><tr><th colspan="3" class="cabecera mapa fn org" style="text-align:center;background-color:transparent;color:inherit;">Morelos</th></tr><tr><td colspan="3" style="text-align:center;font-size:100%; font-weight:bold; background-color:#cddeff;"> <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_M%C3%A9xico" title="Organización territorial de México">Estado</a></td></tr><tr><td colspan="3" class="imagen" style="text-align:center;"> <table style="border:1px solid white" bgcolor="white" cellspacing="0" align="right"> <tbody><tr><td style="padding:1px 0px 0px 1px"> <table style="border:0px" bgcolor="white" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td style="padding:0px 1px 1px 0px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG/250px-Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG" decoding="async" width="137" height="103" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG/330px-Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG 2x" data-file-width="4320" data-file-height="3240" /></a></span></td> <td style="padding:0px 1px 1px 0px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Zocalo_Jiutepec.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/137px-Zocalo_Jiutepec.jpg" decoding="async" width="137" height="103" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/206px-Zocalo_Jiutepec.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/274px-Zocalo_Jiutepec.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <table style="border:0px" bgcolor="white" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td style="padding:0px 1px 1px 0px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Xochicalco_-_panoramio.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Xochicalco_-_panoramio.jpg/330px-Xochicalco_-_panoramio.jpg" decoding="async" width="275" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Xochicalco_-_panoramio.jpg/500px-Xochicalco_-_panoramio.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Xochicalco_-_panoramio.jpg/960px-Xochicalco_-_panoramio.jpg 2x" data-file-width="4928" data-file-height="3264" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> <table style="border:0px" bgcolor="white" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td style="padding:0px 1px 1px 0px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Tepoztl%C3%A1n._M%C3%A9xico.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Tepoztl%C3%A1n._M%C3%A9xico.jpg/250px-Tepoztl%C3%A1n._M%C3%A9xico.jpg" decoding="async" width="137" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Tepoztl%C3%A1n._M%C3%A9xico.jpg/330px-Tepoztl%C3%A1n._M%C3%A9xico.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="405" /></a></span></td> <td style="padding:0px 1px 1px 0px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg/137px-Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg" decoding="async" width="137" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg/206px-Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg/274px-Vista_panor%C3%A1mica_del_Palacio_de_Cort%C3%A9s.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="2268" /></a></span></td> </tr> </tbody></table> </td></tr> </tbody></table><br /><div style="display:inline;font-size:smaller; font-weight:normal;"><b>De arriba hacia la izquierda:</b> Palacio Municipal de Tlayacapan, Zócalo de Jiutepec, Zona arqueológica de Xochicalco, Catedral de Tepoztlán y Palacio de Cortés.</div> </td></tr><tr><td colspan="3" style="text-align:center;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Coat_of_arms_of_Morelos.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/70px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png" decoding="async" width="70" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/104px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/139px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="379" /></a></span><br /><div style="display:inline;font-size:smaller;;"><a href="/wiki/Escudo_de_Morelos" title="Escudo de Morelos">Escudo</a></div><br /></td></tr><tr><td colspan="3" class="imagen" style="text-align:center;padding:0.8em 0.7em; text-align:center;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Morelos_in_Mexico_(location_map_scheme).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg/240px-Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg.png" decoding="async" width="240" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg/360px-Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg/480px-Morelos_in_Mexico_%28location_map_scheme%29.svg.png 2x" data-file-width="2029" data-file-height="1326" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="3" class="imagen" style="text-align:center;padding:0.8em 0.7em; text-align:center;"> <div class="mw-kartographer-container thumb tnone center"><div class="thumbinner" style="width: 275px;"><a class="mw-kartographer-map notheme" style="width: 275px; height: 275px;" data-mw-kartographer="mapframe" data-style="osm-intl" data-width="275" data-height="275" data-zoom="8" data-lat="18.7475" data-lon="-99.0703" data-overlays="[&quot;_8ba696fc3c0062d5d20f82e0ab6b6c6411c5452c&quot;]" href="/wiki/Especial:Map/8/18.7475/-99.0703/es"><img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,8,18.7475,-99.0703,275x275.png?lang=es&amp;domain=es.wikipedia.org&amp;title=Morelos&amp;revid=165766665&amp;groups=_8ba696fc3c0062d5d20f82e0ab6b6c6411c5452c" width="275" height="275" decoding="async" srcset="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,8,18.7475,-99.0703,275x275@2x.png?lang=es&amp;domain=es.wikipedia.org&amp;title=Morelos&amp;revid=165766665&amp;groups=_8ba696fc3c0062d5d20f82e0ab6b6c6411c5452c 2x" alt="Mapa" /></a></div></div><br /><div style="display:inline;font-size:smaller;;">Mapa interactivo</div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Coordenadas_geogr%C3%A1ficas" title="Coordenadas geográficas">Coordenadas</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="http://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=es&amp;pagename=Morelos&amp;params=18.7475_N_-99.070277777778_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapas, fotos y otros datos de 18°44′51″N 99°04′13″O"><span class="latitude">18°44′51″N </span><span class="longitude">99°04′13″O</span></span></span><span class="geo-multi-punct">&#xfeff; / &#xfeff;</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Mapas, fotos y otros datos de 18.7475 -99.070277777778"><span class="geo"><span class="latitude">18.7475, </span><span class="longitude">-99.070277777778</span></span></span></span></a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Capital_(pol%C3%ADtica)" title="Capital (política)">Capital</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Escudo_Oficial_Cuernavaca.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Escudo_Oficial_Cuernavaca.gif/20px-Escudo_Oficial_Cuernavaca.gif" decoding="async" width="20" height="31" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Escudo_Oficial_Cuernavaca.gif/40px-Escudo_Oficial_Cuernavaca.gif 1.5x" data-file-width="150" data-file-height="230" /></a></span> <a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Idioma_oficial" title="Idioma oficial">Idioma oficial</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> Ninguno</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Otros idiomas</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/Idioma_espa%C3%B1ol" title="Idioma español">Español</a>, <a href="/wiki/N%C3%A1huatl" title="Náhuatl">náhuatl</a> y <a href="/wiki/Lenguas_mixtecas" title="Lenguas mixtecas">mixteco</a><sup id="cite_ref-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Entidad_subnacional" class="mw-redirect" title="Entidad subnacional">Entidad</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_M%C3%A9xico" title="Organización territorial de México">Estado</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• <a href="/wiki/Anexo:Pa%C3%ADses" title="Anexo:Países">País</a></th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Flag_of_Mexico.svg" class="mw-file-description" title="Bandera de México"><img alt="Bandera de México" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/20px-Flag_of_Mexico.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Flag_of_Mexico.svg/40px-Flag_of_Mexico.svg.png 1.5x" data-file-width="980" data-file-height="560" /></a></span>&#160;</span><a href="/wiki/M%C3%A9xico" title="México">México</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Gobernador_de_Morelos" title="Gobernador de Morelos">Gobernadora</a><br /><a href="/wiki/Congreso_del_Estado_de_Morelos" title="Congreso del Estado de Morelos">Congreso estatal</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Morena_(partido_pol%C3%ADtico)" title="Morena (partido político)"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Morena_logo_%28alt%29.svg/20px-Morena_logo_%28alt%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Morena_logo_%28alt%29.svg/30px-Morena_logo_%28alt%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Morena_logo_%28alt%29.svg/40px-Morena_logo_%28alt%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <a href="/wiki/Margarita_Gonz%C3%A1lez_Saravia" title="Margarita González Saravia">Margarita González Saravia</a><br /><a href="/wiki/Anexo:LVI_Legislatura_del_Congreso_del_Estado_de_Morelos" title="Anexo:LVI Legislatura del Congreso del Estado de Morelos">LVI Legislatura</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;">Subdivisiones</th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/Anexo:Municipios_de_Morelos" title="Anexo:Municipios de Morelos">36 municipios</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;">Eventos históricos</th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> &#160;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Fundación</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> 16 de abril de 1869 (155&#160;años)<sup id="cite_ref-2" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/%C3%81rea" title="Área">Superficie</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> Puesto <a href="/wiki/Anexo:Estados_de_M%C3%A9xico_por_superficie" class="mw-redirect" title="Anexo:Estados de México por superficie">30</a>.º&#160;de 32</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Total</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> 4 950 <a href="/wiki/Kil%C3%B3metro_cuadrado" title="Kilómetro cuadrado">km²</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Altitud" title="Altitud">Altitud</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> &#160;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Media</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> 1169 <a href="/wiki/Msnm" class="mw-redirect" title="Msnm">m s. n. m.</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Máxima</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> (<a href="/wiki/Popocat%C3%A9petl" title="Popocatépetl">Volcán Popocatépetl</a>)<br />5 500 m&#160;s.&#160;n.&#160;m.</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Poblaci%C3%B3n" title="Población">Población</a>&#160;(2023)</th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> Puesto <a href="/wiki/Anexo:Estados_de_M%C3%A9xico_por_poblaci%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Anexo:Estados de México por población">23</a>.º&#160;de 32</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Total</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> 2 030 857&#160;hab.</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• <a href="/wiki/Densidad_de_poblaci%C3%B3n" title="Densidad de población">Densidad</a></th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> 410,28 hab./km²</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Gentilicio" title="Gentilicio">Gentilicio</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> morelense</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;">PIB (<a href="/wiki/Paridad_de_poder_adquisitivo" title="Paridad de poder adquisitivo">PPA</a>)</th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> Puesto <a href="/wiki/Anexo:Entidades_federativas_de_M%C3%A9xico_por_PIB#PIB_(PPA)_por_estado_en_2019" title="Anexo:Entidades federativas de México por PIB">27</a>.º&#160;de 32</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• Total<span style="font-size:90%">&#160;(2019)</span></th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/D%C3%B3lar_estadounidense" title="Dólar estadounidense">USD</a> 30&#160;302 millones</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;border:0;padding:1px 7px;font-weight:100;">&#160;• PIB per cápita</th><td colspan="2" style="border:0;padding:1px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/D%C3%B3lar_estadounidense" title="Dólar estadounidense">USD</a> 16&#160;679</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/%C3%8Dndice_de_Desarrollo_Humano" class="mw-redirect" title="Índice de Desarrollo Humano">IDH</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <span title="Crecimiento"><span typeof="mw:File"><span><img alt="Crecimiento" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/20px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/40px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></span> 0.775&#160;(<a href="/wiki/Anexo:Entidades_federativas_de_M%C3%A9xico_por_IDH" title="Anexo:Entidades federativas de México por IDH">18</a>.º&#160;de 32)&#160;– <font color="green&quot;"><b>Alto</b></font></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/Huso_horario" title="Huso horario">Huso horario</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/UTC-06:00" title="UTC-06:00">UTC−6</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/C%C3%B3digo_postal_mexicano" title="Código postal mexicano">Código postal</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <span class="postal-code">62</span><sup id="cite_ref-3" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;"><a href="/wiki/ISO_3166-2" title="ISO 3166-2">ISO 3166-2</a></th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> MX-MOR<sup id="cite_ref-4" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;padding:2px 7px; width:30%;;">Orden</th><td colspan="2" style="padding:2px 7px 1px 1px;"> <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_M%C3%A9xico#Datos_generales_de_los_estados_de_la_Federación" title="Organización territorial de México">27.º</a> Decretado en Palacio Nacional por Benito Juárez con la porción de territorio del antiguo Estado de México.<sup id="cite_ref-morelos_1_5-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-morelos_1-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</td></tr><tr><td colspan="3" style="text-align:center;padding:2px 7px 1px 1px;"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.morelos.gob.mx">Sitio web oficial </a></td></tr><tr><td class="noprint" colspan="3" style="text-align:left;"><div class="plainlinks wikidata-link" style="font-size: 0.85em">&#x5b;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q66117" class="extiw" title="d:Q66117">editar datos en Wikidata</a>&#x5d;</div></td></tr></tbody></table> <p><b>Morelos</b>, oficialmente <b>Estado Libre y Soberano de Morelos</b>, es uno de los <a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_M%C3%A9xico" title="Organización territorial de México">treinta y un estados</a> que, junto con la <a href="/wiki/Ciudad_de_M%C3%A9xico" title="Ciudad de México">Ciudad de México</a>, conforman <a href="/wiki/M%C3%A9xico" title="México">México</a>.<sup id="cite_ref-6" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-7" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; Su capital y ciudad más poblada es <a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a>. Está dividido en <a href="/wiki/Anexo:Municipios_de_Morelos" title="Anexo:Municipios de Morelos">treinta y seis municipios</a>. </p><p>Está ubicado en la <a href="/wiki/Regiones_de_M%C3%A9xico" title="Regiones de México">región</a> <a href="/wiki/Centrosur_de_M%C3%A9xico" title="Centrosur de México">centrosur</a> del país, limitando al norte con la <a href="/wiki/Ciudad_de_M%C3%A9xico" title="Ciudad de México">Ciudad de México</a>, al este con <a href="/wiki/Puebla" title="Puebla">Puebla</a>, al sur con <a href="/wiki/Estado_de_Guerrero" title="Estado de Guerrero">Guerrero</a> y al oeste con el <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a>. Con 4893 km² representa el 0.2% del territorio nacional, siendo la tercera entidad federativa menos extensa del país —por delante de <a href="/wiki/Tlaxcala" title="Tlaxcala">Tlaxcala</a> y <a href="/wiki/Ciudad_de_M%C3%A9xico" title="Ciudad de México">Ciudad de México</a>—. </p><p>Su población en 2023 fue de 2,030,857 habitantes,<sup id="cite_ref-8" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; lo que representa el 1.6% de la población total del país.<sup id="cite_ref-9" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; Es el tercero más <a href="/wiki/Densidad_de_poblaci%C3%B3n" title="Densidad de población">densamente poblado</a>, por detrás de la <a href="/wiki/Ciudad_de_M%C3%A9xico" title="Ciudad de México">Ciudad de México</a> y el <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a>. </p><p>Fue fundado el 16 de abril de 1869 con la escisión de territorio del Estado de México.<sup id="cite_ref-10" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Al norte de la entidad, bordeando y sirviendo de frontera natural con la <a href="/wiki/Ciudad_de_M%C3%A9xico" title="Ciudad de México">Ciudad de México</a> se localiza una porción del <a href="/wiki/Eje_Neovolc%C3%A1nico" title="Eje Neovolcánico">Eje Neovolcánico</a>, de la cual se desprenden las sierras de Zempoala, Tres Marías, Tepoztlán, Tlayacapan y Tlalnepantla, la mayor parte del territorio del estado se encuentra comprendido en la <a href="/wiki/Depresi%C3%B3n_del_Balsas" title="Depresión del Balsas">Depresión del Balsas</a>. En el noreste se encuentra la sierra Nevada, cuya principal elevación es el volcán <a href="/wiki/Popocat%C3%A9petl" title="Popocatépetl">Popocatépetl</a>, de la que parten las sierras de Chalma y <a href="/wiki/Ocuilan" class="mw-redirect" title="Ocuilan">Ocuilan</a>, que se enlazan con las montañas del estado de <a href="/wiki/Estado_de_Guerrero" title="Estado de Guerrero">Guerrero</a>. Los principales ríos son el <a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Grande_(Morelos)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Grande (Morelos) (aún no redactado)">río Grande</a>, el <a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Tepalcingo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Tepalcingo (aún no redactado)">río Tepalcingo</a> (ambos afluentes del <a href="/wiki/R%C3%ADo_Atoyac_(Puebla)" title="Río Atoyac (Puebla)">Atoyac</a> que fluye por el estado de <a href="/wiki/Puebla" title="Puebla">Puebla</a>) y el <a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Amacuzac&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Amacuzac (aún no redactado)">río Amacuzac</a> que baña los campos de <a href="/wiki/Tehuixtla" title="Tehuixtla">Tehuixtla</a>. Entre las principales lagunas sobresalen la <a href="/wiki/Laguna_El_Rodeo" title="Laguna El Rodeo">laguna El Rodeo</a>, <a href="/wiki/Lagunas_de_Zempoala" class="mw-redirect" title="Lagunas de Zempoala">lagunas de Zempoala</a>, la <a href="/w/index.php?title=Laguna_Coatetelco&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Laguna Coatetelco (aún no redactado)">laguna Coatetelco</a> y la <a href="/wiki/Laguna_de_Tequesquitengo" title="Laguna de Tequesquitengo">laguna de Tequesquitengo</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Toponimia">Toponimia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=1" title="Editar sección: Toponimia"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El nombre del estado proviene de <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Mar%C3%ADa_Morelos_y_Pav%C3%B3n" class="mw-redirect" title="José María Morelos y Pavón">José María Morelos y Pavón</a>, destacado militar insurgente durante la <a href="/wiki/Independencia_de_M%C3%A9xico" title="Independencia de México">Guerra de Independencia</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=2" title="Editar sección: Historia"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Historia_del_estado_de_Morelos" title="Historia del estado de Morelos"> Historia del estado de Morelos</a></i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Época_prehispánica"><span id=".C3.89poca_prehisp.C3.A1nica"></span>Época prehispánica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=3" title="Editar sección: Época prehispánica"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Del año 200 d.&#160;C. a 500 d.&#160;C. La cultura <a href="/wiki/Olmeca" class="mw-redirect" title="Olmeca">olmeca</a> habitó el territorio hoy conocido como estado de Morelos. La gran influencia de esta cultura se dejó sentir en todo <a href="/wiki/Mesoam%C3%A9rica" title="Mesoamérica">Mesoamérica</a>. Tiempo después, a partir del año 650 d.&#160;C. la cultura del altiplano central, resultado de las influencias <a href="/wiki/Cultura_maya" title="Cultura maya">maya</a>, <a href="/wiki/Teotihuacan" class="mw-redirect" title="Teotihuacan">teotihuacana</a> y <a href="/wiki/Cultura_mixteca" title="Cultura mixteca">mixteca</a>-<a href="/wiki/Cultura_zapoteca" title="Cultura zapoteca">zapoteca</a>. </p><p>En el siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XIII</span> los <a href="/wiki/Xochimilcas" title="Xochimilcas">xochimilcas</a> fundaron <a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a>, <a href="/wiki/Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a>, <a href="/w/index.php?title=Hueyacapan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hueyacapan (aún no redactado)">Hueyacapan</a> y Xumiltepec. En el norte los <a href="/wiki/Tlahuica" title="Tlahuica">tlahuicas</a> fundaron <a href="/wiki/Cuauhnahuac" class="mw-redirect" title="Cuauhnahuac">Cuauhnahuac</a>, la actual Cuernavaca. Sin embargo con el florecimiento del imperio <a href="/wiki/Mexica" class="mw-redirect" title="Mexica">mexica</a>, estos comenzaron a extender su dominio y el territorio comprendido por estas tribus fue sometido a tributación del gran imperio controlado por <a href="/wiki/Tenochtitl%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Tenochtitlán">Tenochtitlán</a>. </p><p>La conquista del territorio que comprende Morelos por parte de los conquistadores al mando de <a href="/wiki/Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s" title="Hernán Cortés">Hernán Cortés</a> era parte de la estrategia para conseguir el fin último, la caída de la Gran Tenochtitlán. Y tal como fue previsto, después de algunas cruentas luchas y otras pacíficas entregas, el territorio cayó en manos españolas y sirvió de corredor hacia la capital del imperio mexica en 1521. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Conquista_y_Época_Colonial"><span id="Conquista_y_.C3.89poca_Colonial"></span>Conquista y Época Colonial</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=4" title="Editar sección: Conquista y Época Colonial"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>A la llegada de los españoles los grupos indígenas de la región se dividían en dos cacicazgos: El de Cuernavaca y el de Oaxtepec. </p><p>Para formalizar el sitio de Tenochtitlán era necesario no contar con enemigos, por tanto el conquistador mandó una expedición para tomar el pueblo de Ocuituco; más tarde <a href="/wiki/Gonzalo_de_Sandoval" title="Gonzalo de Sandoval">Gonzalo de Sandoval</a> fue enviado y pasó a <a href="/wiki/Yecapixtla" title="Yecapixtla">Yecapixtla</a>. En 1521, un año después, <a href="/wiki/Hern%C3%A1n_Cort%C3%A9s" title="Hernán Cortés">Cortés</a> exploró las tierras sometidas por Sandoval, entonces se dirigió a Tlalmanalco, Oaxtepec y Acapatringo. </p><p>Ese mismo año tomo Cuauhnáhuac y con esto sometió por completo a los Tlahuicas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Creación_del_Estado_de_Morelos"><span id="Creaci.C3.B3n_del_Estado_de_Morelos"></span>Creación del Estado de Morelos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=5" title="Editar sección: Creación del Estado de Morelos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Con la llegada a México de <a href="/wiki/Maximiliano_I_de_M%C3%A9xico" class="mw-redirect" title="Maximiliano I de México">Maximiliano I</a>, el presidente <a href="/wiki/Benito_Ju%C3%A1rez" title="Benito Juárez">Benito Juárez</a> se vio obligado a trasladar la capital del país a diferentes regiones. Dividió -por decreto de 7 de junio de 1862- el territorio original del <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a> en tres distritos militares: el actual <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a> y los territorios que ahora comprenden los estados de <a href="/wiki/Estado_de_Hidalgo" title="Estado de Hidalgo">Hidalgo</a> y Morelos. </p><p>Durante cinco años cada uno de ellos tuvo vida autónoma, gobernador militar, tribunal y jueces designados por las mismas autoridades militares. </p><p>Una vez restablecida la paz en la República en 1867, se hicieron al presidente de México y al Consejo Federal considerable número de solicitudes para que el distrito de Morelos conservara su autonomía. </p><p>Después de una ardua lucha en las Cámaras de Diputados (tanto la federal como la del Estado de México), nació el Estado de Morelos, como una nueva entidad de la federación mexicana. </p><p>El decreto de fundación de 15 de abril de 1869, dado en Palacio Nacional por <a href="/wiki/Benito_Ju%C3%A1rez" title="Benito Juárez">Benito Juárez</a>, estableció la creación del Estado Libre y Soberano de Morelos, con la porción de territorio del antiguo <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a> constituida por los distritos de Cuernavaca, Cuautla, Jonacatepec, Tetecala y Yautepec, que habían formado el Tercer Distrito Militar. Su primer gobernador fue el general <a href="/wiki/Francisco_Leyva_(militar)" class="mw-redirect" title="Francisco Leyva (militar)">Francisco Leyva</a>. </p><p>Durante la <a href="/wiki/Revoluci%C3%B3n_mexicana" title="Revolución mexicana">Revolución mexicana</a> se distinguió por ser la sede del ejército comandado por <a href="/wiki/Emiliano_Zapata" title="Emiliano Zapata">Emiliano Zapata</a>.<sup id="cite_ref-morelos_1_5-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-morelos_1-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Escudo">Escudo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=6" title="Editar sección: Escudo"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Coat_of_arms_of_Morelos.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/135px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png" decoding="async" width="135" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/203px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Coat_of_arms_of_Morelos.svg/270px-Coat_of_arms_of_Morelos.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="379" /></a><figcaption>Escudo del Estado Libre y Soberano de Morelos</figcaption></figure> <p>Se observa una terraza verde de la que crece una mata de maíz color oro; entre ella y la estrella en la corona puede leerse el lema "Tierra y Libertad" en una franja color plata, del mismo tono, enmarcado el emblema, está una banda con la leyenda "La tierra volverá a quienes la trabajan con sus manos."; este marco se complementa con un filo verde al interior y otro rojo al exterior del escudo. En él se sintetiza la fuerza de los ideales revolucionarios al servicio de mejores condiciones de vida para el pueblo. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografía"><span id="Geograf.C3.ADa"></span>Geografía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=7" title="Editar sección: Geografía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Localización"><span id="Localizaci.C3.B3n"></span>Localización</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=8" title="Editar sección: Localización"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El estado de Morelos se localiza en la parte central del país, en la vertiente del sur de la serranía del Ajusco y dentro de la cuenca del <a href="/wiki/R%C3%ADo_Balsas" title="Río Balsas">río Balsas</a>. </p><p>Variadas son las alturas en el estado, desde 5,432 metros sobre el nivel del mar, en la cima del volcán Popocatépetl, hasta los 720 metros en la parte sur, cerca del poblado de Huaxtla. Colinda al norte con Ciudad de México y el Estado de México; al sur con Guerrero; al este con Puebla; y al oeste con el Estado de México y Guerrero. </p> <table class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="35%" style="float:center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left; clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"> <tbody><tr> <td colspan="6" style="background:#black; color:white;" align="center" bgcolor="black"><b>&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;&#160;Coordenadas geográficas</b> </td></tr> <tr> <td colspan="6"> </td></tr> <tr bgcolor="black" style="color:white;"> <th width="65">Municipio </th> <th width="70">Latitud norte </th> <th width="70">Longitud oeste </th> <th width="55">Altitud msnm </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Amacuzac" title="Amacuzac">Amacuzac</a></td> <td>18° 32'</td> <td>99° 22'</td> <td>982 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Atlatlahucan" title="Atlatlahucan">Atlatlahucan</a></td> <td>18° 56'</td> <td>98° 54'</td> <td>1656 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Axochiapan" title="Axochiapan">Axochiapan</a></td> <td>18° 30'</td> <td>98° 45'</td> <td>1030 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ayala_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Ayala (Morelos)">Ayala</a></td> <td>18° 46'</td> <td>98° 59'</td> <td>1220 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Coatl%C3%A1n_del_R%C3%ADo_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Coatlán del Río (Morelos)">Coatlán del Río</a></td> <td>18° 45’ 5’’</td> <td>99° 26’ 8’’</td> <td>1010 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cuautla_(Morelos)" title="Cuautla (Morelos)">Cuautla</a></td> <td>18° 49’’</td> <td>99° 01’</td> <td>1330 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a></td> <td>19° 02"</td> <td>99° 20"</td> <td>1480 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Emiliano_Zapata_(Morelos)" title="Emiliano Zapata (Morelos)">Emiliano Zapata</a></td> <td>19° 07′ 20″</td> <td>99° 10′ 20″</td> <td>1,213 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jantetelco" title="Jantetelco">Jantetelco</a></td> <td>18° 42′ 30″</td> <td>98° 46′ 12″</td> <td>1160 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a></td> <td>18° 53’</td> <td>99° 10′</td> <td>1350 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jojutla" class="mw-redirect" title="Jojutla">Jojutla de Juárez</a></td> <td>18° 41′</td> <td>99° 09′</td> <td>890 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jonacatepec" title="Jonacatepec">Jonacatepec</a></td> <td>18° 41’</td> <td>98° 48′</td> <td>1290 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mazatepec" class="mw-redirect" title="Mazatepec">Mazatepec</a></td> <td>18° 43′ 37″</td> <td>99° 21′ 43″</td> <td>980 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Miacatl%C3%A1n" title="Miacatlán">Miacatlán</a></td> <td>18° 45’</td> <td>99° 21′</td> <td>1054 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ocuituco" title="Ocuituco">Ocuituco</a></td> <td>18° 52′ 03″</td> <td>98° 46′</td> <td>1920 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Puente_de_Ixtla" title="Puente de Ixtla">Puente de Ixtla</a></td> <td>18° 43′</td> <td>99° 22′</td> <td>900 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a></td> <td>18° 51’</td> <td>99° 14′</td> <td>1280 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Temoac" class="mw-redirect" title="Temoac">Temoac</a></td> <td>18° 50′ 23″</td> <td>99° 10′ 32″</td> <td>1760 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tepalcingo" title="Tepalcingo">Tepalcingo</a></td> <td>18° 36’</td> <td>--</td> <td>1160 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a></td> <td>18° 59’</td> <td>--</td> <td>1700 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tetecala" title="Tetecala">Tetecala</a></td> <td>18° 43’</td> <td>--</td> <td>980 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a></td> <td>18° 53'</td> <td>--</td> <td>1920 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlalnepantla_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Tlalnepantla (Morelos)">Tlalnepantla</a></td> <td>19° 00'</td> <td>--</td> <td>2060 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlaltizap%C3%A1n" title="Tlaltizapán">Tlaltizapán</a></td> <td>18° 41'</td> <td>99°</td> <td>940 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlaquiltenango" title="Tlaquiltenango">Tlaquiltenango</a></td> <td>18° 37'</td> <td>99°</td> <td>911 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlayacapan" title="Tlayacapan">Tlayacapan</a></td> <td>18° 57'</td> <td>--</td> <td>1640 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Totolapan" class="mw-disambig" title="Totolapan">Totolapan</a></td> <td>18° 59'</td> <td>--</td> <td>1900 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Municipio_de_Xochitepec" title="Municipio de Xochitepec">Xochitepec</a></td> <td>18° 47'</td> <td>--</td> <td>1110 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yautepec" class="mw-redirect" title="Yautepec">Yautepec</a></td> <td>18° 58'</td> <td>--</td> <td>1210 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yecapixtla" title="Yecapixtla">Yecapixtla</a></td> <td>18° 53'</td> <td>--</td> <td>1580 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zacatepec_de_Hidalgo" class="mw-redirect" title="Zacatepec de Hidalgo">Zacatepec de Hidalgo</a></td> <td>18° 40'</td> <td>99°</td> <td>910 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a></td> <td>18° 47'</td> <td>--</td> <td>1640 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Extensión"><span id="Extensi.C3.B3n"></span>Extensión</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=9" title="Editar sección: Extensión"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La superficie del estado es de 4958 kilómetros cuadrados, cifra que representa el 0,25 por ciento del total nacional, ocupando el 30.º lugar con relación a los demás estados. </p> <table class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="200px" style="float:right; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left; clear:all; margin-left:3px; font-size:90%"> <tbody><tr> <td colspan="2" style="background:#black; color:white;" align="center" bgcolor="black"><b>Extensión territorial de los municipios de Morelos</b> </td></tr> <tr> <th style="background:#efefef;">Municipio </th> <th style="background:#efefef;">Extensión km² </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Amacuzac" title="Amacuzac">Amacuzac</a> </td> <td align="right">125,037 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Atlatlahucan" title="Atlatlahucan">Atlatlahucan</a> </td> <td align="right">47,07 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Axochiapan" title="Axochiapan">Axochiapan</a> </td> <td align="right">172,935 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ayala_(Municipio)" class="mw-redirect" title="Ayala (Municipio)">Ayala</a> </td> <td align="right">345,688 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Coatl%C3%A1n_del_R%C3%ADo_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Coatlán del Río (Morelos)">Coatlán del Río</a> </td> <td align="right">102,60 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cuautla_(Morelos)" title="Cuautla (Morelos)">Cuautla</a> </td> <td align="right">153,651 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a> </td> <td align="right">151,20 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Emiliano_Zapata_(Morelos)" title="Emiliano Zapata (Morelos)">Emiliano Zapata</a> </td> <td align="right">64,983 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Huitzilac" title="Huitzilac">Huitzilac</a> </td> <td align="right">190,175 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jantetelco" title="Jantetelco">Jantetelco</a> </td> <td align="right">165,84 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a> </td> <td align="right">49,236 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jojutla" class="mw-redirect" title="Jojutla">Jojutla de Juárez</a> </td> <td align="right">142,633 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jonacatepec" title="Jonacatepec">Jonacatepec</a> </td> <td align="right">97,79 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mazatepec" class="mw-redirect" title="Mazatepec">Mazatepec</a> </td> <td align="right">45,922 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Miacatl%C3%A1n" title="Miacatlán">Miacatlán</a> </td> <td align="right">233,644 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ocuituco" title="Ocuituco">Ocuituco</a> </td> <td align="right">112 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Puente_de_Ixtla" title="Puente de Ixtla">Puente de Ixtla</a> </td> <td align="right">299,172 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a> </td> <td align="right">87,689 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Temoac" class="mw-redirect" title="Temoac">Temoac</a> </td> <td align="right">86,66 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tepalcingo" title="Tepalcingo">Tepalcingo</a> </td> <td align="right">360,05 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a> </td> <td align="right">242,646 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tetecala" title="Tetecala">Tetecala</a> </td> <td align="right">53,259 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a> </td> <td align="right">80 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlalnepantla_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Tlalnepantla (Morelos)">Tlalnepantla</a> </td> <td align="right">124,09 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlaltizap%C3%A1n" title="Tlaltizapán">Tlaltizapán</a> </td> <td align="right">236,659 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlaquiltenango" title="Tlaquiltenango">Tlaquiltenango</a> </td> <td align="right">543.59 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tlayacapan" title="Tlayacapan">Tlayacapan</a> </td> <td align="right">52,13 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Totolapan" class="mw-disambig" title="Totolapan">Totolapan</a> </td> <td align="right">67,80 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Municipio_de_Xochitepec" title="Municipio de Xochitepec">Xochitepec</a> </td> <td align="right">89,142 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yautepec" class="mw-redirect" title="Yautepec">Yautepec</a> </td> <td align="right">202 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Yecapixtla" title="Yecapixtla">Yecapixtla</a> </td> <td align="right">170 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zacatepec_de_Hidalgo" class="mw-redirect" title="Zacatepec de Hidalgo">Zacatepec de Hidalgo</a> </td> <td align="right">28,531 </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a> </td> <td align="right">105,90 </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#e9e9e9;" align="center"> </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Climas_y_regiones_geográficas"><span id="Climas_y_regiones_geogr.C3.A1ficas"></span>Climas y regiones geográficas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=10" title="Editar sección: Climas y regiones geográficas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El territorio morelense se encuentra dentro de dos provincias fisiográficas: el Eje Neovolcánico al norte, la otra provincia es la Depresión del Balsas. </p><p>Ubicado en un entorno más amplio, Morelos se encuentra en la parte más alta de la Cuenca del Río Balsas, la cual limita al norte con la Sierra Ajusco - Chichinautzin y el Volcán Popocatépetl. Desde ahí hacia el sur, se inicia un suave pero continuo descenso, interrumpido por las sierras de Tlaltizapan y Yautepec en el centro del estado y por la de Huautla en el extremo sur. </p><p>Los fuertes contrastes de clima y vegetación conforme disminuye la altitud permiten disfrutar dentro de los límites del estado paisajes tan distintos como el pastizal de alta montaña y nieves perpetuas en el volcán Popocatépetl en el norte, hasta la selva baja caducifolia en el sur. En general predomina un clima húmedo y semicálido en Cuernavaca, Tepoztlán, Oaxtepec y Yautepec. </p><p>El clima que predomina es el cálido subhúmedo ya que se presenta en el 87&#160;% de la superficie del estado, el 11&#160;% está representado por el clima templado húmedo, localizado en la parte norte del estado, el 2&#160;% está representado por clima templado subhúmedo, el cual se localiza hacia la parte noreste y también se presenta una pequeña zona con clima frío. </p><p>La temperatura media anual del estado es de 21,5&#160;°C, la temperatura mínima promedio es de 10&#160;°C que se presenta en el mes de enero y la máxima promedio es alrededor de 32&#160;°C se presenta en los meses de abril y mayo. </p><p>Las lluvias se presentan durante el verano en los meses de junio a octubre, la precipitación media del estado es alrededor de 900&#160;mm anuales. </p><p>El clima cálido subhúmedo del estado favorece el cultivo de: caña de azúcar, arroz, sorgo, maíz, jitomate, algodón, cacahuate, cebolla y frijol, entre otros; sus frutos son: melón, mango, limón agrio, papaya y plátano. Como producto de exportación se encuentran las flores y plantas de ornato, orquídeas, nochebuenas, rosas, claveles y geranios. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hidrografía"><span id="Hidrograf.C3.ADa"></span>Hidrografía</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=11" title="Editar sección: Hidrografía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En Morelos existen corrientes fluviales de tipo intermitente en la cuenca del Río Balsas; el río Amacuzac, tributario de la misma cuenca, se origina en las faldas del Nevado de Toluca y recoge el caudal de los ríos Calcáceo y Zempoala, en los límites con el <a href="/wiki/Estado_de_M%C3%A9xico" title="Estado de México">Estado de México</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ríos"><span id="R.C3.ADos"></span>Ríos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=12" title="Editar sección: Ríos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Laguna_de_Zempoala.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Laguna_de_Zempoala.jpg/250px-Laguna_de_Zempoala.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Laguna_de_Zempoala.jpg/330px-Laguna_de_Zempoala.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Laguna_de_Zempoala.jpg/500px-Laguna_de_Zempoala.jpg 2x" data-file-width="1280" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Laguna de Zempoala, ubicada en los límites de Morelos y el Estado de México.</figcaption></figure><p><br /> </p><p>Los ríos que existen en el estado de Morelos son los siguientes: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Chalma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Chalma (aún no redactado)">río Chalma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Amacuzac&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Amacuzac (aún no redactado)">río Amacuzac</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Amatzinac&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Amatzinac (aún no redactado)">río Amatzinac</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Cuautla&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Cuautla (aún no redactado)">río Cuautla</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%ADo_Yautepec" title="Río Yautepec">río Yautepec</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%ADo_Apatlaco" title="Río Apatlaco">río Apatlaco</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%ADo_Tembembe" title="Río Tembembe">río Tembembe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_San_Miguel_Chalma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río San Miguel Chalma (aún no redactado)">río San Miguel Chalma</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%ADo_Salado" class="mw-disambig" title="Río Salado">río Salado</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_El_Sabino&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río El Sabino (aún no redactado)">río El Sabino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Tejaltepec&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Tejaltepec (aún no redactado)">río Tejaltepec</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Tepalcingo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Tepalcingo (aún no redactado)">río Tepalcingo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C3%ADo_Grande_(Morelos)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Río Grande (Morelos) (aún no redactado)">río Grande</a></li> <li><a href="/wiki/R%C3%ADo_Agua_Dulce" class="mw-redirect" title="Río Agua Dulce">río Agua Dulce</a></li></ul> <p><b>Lagos:</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Tequesquitengo" title="Tequesquitengo">Tequesquitengo</a></li> <li><a href="/wiki/Laguna_El_Rodeo" title="Laguna El Rodeo">El Rodeo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lago_de_Coatetelco&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lago de Coatetelco (aún no redactado)">Coatetelco</a></li> <li><a href="/wiki/Zempoala" class="mw-disambig" title="Zempoala">Zempoala</a></li></ul> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Atardecer_en_Coatetelco.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Atardecer_en_Coatetelco.jpg/220px-Atardecer_en_Coatetelco.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Atardecer_en_Coatetelco.jpg/330px-Atardecer_en_Coatetelco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Atardecer_en_Coatetelco.jpg/440px-Atardecer_en_Coatetelco.jpg 2x" data-file-width="630" data-file-height="354" /></a><figcaption>Atardecer en la Laguna de Coatetelco</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Subcuencas">Subcuencas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=13" title="Editar sección: Subcuencas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El estado de Morelos esta completamente dentro de la <a href="/w/index.php?title=Cuenca_del_r%C3%ADo_Balsas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cuenca del río Balsas (aún no redactado)">cuenca del río Balsas</a> y en él se encuentran las siguientes subcuencas: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Amacuzac&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Amacuzac (aún no redactado)">Subcuenca del río Amacuzac</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Apatlaco&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Apatlaco (aún no redactado)">Subcuenca del río Apatlaco</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Yautepec&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Yautepec (aún no redactado)">Subcuenca del río Yautepec</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Cuautla&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Cuautla (aún no redactado)">Subcuenca del río Cuautla</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Tembembe&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Tembembe (aún no redactado)">Subcuenca del río Tembembe</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_r%C3%ADo_Nexapa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del río Nexapa (aún no redactado)">Subcuenca del río Nexapa</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Subcuenca_del_lago_de_Tequesquitengo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Subcuenca del lago de Tequesquitengo (aún no redactado)">Subcuenca del lago de Tequesquitengo</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Relieve">Relieve</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=14" title="Editar sección: Relieve"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En Morelos se encuentra el <a href="/wiki/Sistema_Volc%C3%A1nico_Transversal" class="mw-redirect" title="Sistema Volcánico Transversal">Sistema Volcánico Transversal</a>, que forma un gran escalón hacia la llanura; en el Norte y el Noreste, en las serranías del Ajusco y la Sierra Nevada, se alternan precipicios y cañadas con pequeños altiplanos y valles, con el Popocatépel a 5500 metros. </p><p>Al norte del estado de la parte de <a href="/wiki/Tres_Mar%C3%ADas" class="mw-redirect" title="Tres Marías">Tres Marías</a> inicia en dirección sur las serranías de Ocuilan y <a href="/wiki/Miacatlan" class="mw-redirect" title="Miacatlan">Miacatlan</a> serranías que forman la <a href="/wiki/Sierra_Madre_del_Sur" title="Sierra Madre del Sur">Sierra Madre del Sur</a> que pasa por toda la parte poniente y se dirige al sur para penetrar en el estado de Guerrero. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Flora_y_fauna">Flora y fauna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=15" title="Editar sección: Flora y fauna"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En la parte montañosa y del Norte, donde predomina el clima semifrío, existen bosques de encino, pino, oyamel, madroño, tila, trompillo y chichicaule, entre otros. En el sur del Estado predomina la selva baja caducifolia. Las especies más representativas son: El casahuate, tepehuaje, guaje, palo dulce, amate blanco, copal y pochote, entre otros. </p><p>Entre los principales animales de la región montañosa del norte del Estado, están los venados cola blanca, coyotes, lobos, tejones, conejos, ardillas, tlacuaches, zorros y víboras. Al sur de la entidad, se pueden encontrar tejones, zorros, armadillos, tlacuaches, conejos, ratones, culebras, aves y una gran variedad de insectos. </p> <div align="center"> <table class="toc" cellpadding="0" cellspacing="2" width="800px" style="float:center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e"> <tbody><tr> <td colspan="8" style="background:#green; color:white; font-size:100%" align="center" bgcolor="green"><b>Flora y fauna del estado de Morelos</b> </td></tr> <tr> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Armadillo2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Armadillo2.jpg/125px-Armadillo2.jpg" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Armadillo2.jpg/188px-Armadillo2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Armadillo2.jpg/250px-Armadillo2.jpg 2x" data-file-width="2077" data-file-height="1385" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG/125px-Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG" decoding="async" width="125" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG/188px-Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG/250px-Crotalus_vegrandis-Cascabel_de_Uracoan.JPG 2x" data-file-width="2410" data-file-height="2186" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Canis_latrans.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Canis_latrans.jpg/250px-Canis_latrans.jpg" decoding="async" width="125" height="110" class="mw-file-element" data-file-width="600" data-file-height="526" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Anas_platyrhynchos_male_female_quadrat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Anas_platyrhynchos_male_female_quadrat.jpg/250px-Anas_platyrhynchos_male_female_quadrat.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" data-file-width="2384" data-file-height="2384" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Romerolagus_diazi_(dispale)_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Romerolagus_diazi_%28dispale%29_001.jpg/250px-Romerolagus_diazi_%28dispale%29_001.jpg" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Dasypodidae" title="Dasypodidae">Dasypodidae</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Crotalus" title="Crotalus">Crotalus</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Canis_latrans" title="Canis latrans">Canis latrans</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Anatinae" title="Anatinae">Anatinae</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Romerolagus_diazi" title="Romerolagus diazi">Romerolagus diazi</a> </td></tr> <tr> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg/120px-Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg/180px-Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg/240px-Bobcat_at_Fort_Worth_Zoo.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Great_blue_heron02_-_natures_pics.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Great_blue_heron02_-_natures_pics.jpg/120px-Great_blue_heron02_-_natures_pics.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Great_blue_heron02_-_natures_pics.jpg/250px-Great_blue_heron02_-_natures_pics.jpg 1.5x" data-file-width="1439" data-file-height="960" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Mimus_polyglottos_adult_02_cropped.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Mimus_polyglottos_adult_02_cropped.jpg/120px-Mimus_polyglottos_adult_02_cropped.jpg" decoding="async" width="120" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Mimus_polyglottos_adult_02_cropped.jpg/250px-Mimus_polyglottos_adult_02_cropped.jpg 1.5x" data-file-width="2800" data-file-height="1700" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Young_Possum.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Young_Possum.jpg/120px-Young_Possum.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Young_Possum.jpg/250px-Young_Possum.jpg 1.5x" data-file-width="1280" data-file-height="960" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg/120px-Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg/180px-Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg/240px-Iguana_Aquarium_Barcelona.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Lynx_rufus" title="Lynx rufus">Lynx rufus</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Ardeidae" title="Ardeidae">Ardeidae</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Mimus_polyglottos" title="Mimus polyglottos">Mimus polyglottos</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Didelphis_marsupialis" title="Didelphis marsupialis">Didelphis marsupialis</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Iguana" class="mw-redirect" title="Iguana">Iguana</a> </td></tr> <tr> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Nopal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Nopal.jpg/120px-Nopal.jpg" decoding="async" width="120" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Nopal.jpg/180px-Nopal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Nopal.jpg/240px-Nopal.jpg 2x" data-file-width="1746" data-file-height="1194" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Field-pines-mountain.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Field-pines-mountain.jpg/120px-Field-pines-mountain.jpg" decoding="async" width="120" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Field-pines-mountain.jpg/180px-Field-pines-mountain.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Field-pines-mountain.jpg/240px-Field-pines-mountain.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1000" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg/120px-Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg/180px-Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg/240px-Singapore_Botanic_Gardens_Cactus_Garden_2.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Tronco-Detalles-%C3%81rbol-del-Tule-Oaxaca-Mexico.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Tronco-Detalles-%C3%81rbol-del-Tule-Oaxaca-Mexico.jpg/120px-Tronco-Detalles-%C3%81rbol-del-Tule-Oaxaca-Mexico.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Tronco-Detalles-%C3%81rbol-del-Tule-Oaxaca-Mexico.jpg/250px-Tronco-Detalles-%C3%81rbol-del-Tule-Oaxaca-Mexico.jpg 1.5x" data-file-width="2580" data-file-height="1932" /></a></span> </td> <td align="center" valign="center" bgcolor="white"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Agave_americana_R01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Agave_americana_R01.jpg/120px-Agave_americana_R01.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Agave_americana_R01.jpg/250px-Agave_americana_R01.jpg 1.5x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Opuntia_ficus_indica" class="mw-redirect" title="Opuntia ficus indica">Opuntia ficus indica</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Abies_religiosa" title="Abies religiosa">Abies religiosa</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Kroenleinia_grusonii" title="Kroenleinia grusonii">Kroenleinia grusonii</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Taxodium_mucronatum" title="Taxodium mucronatum">Taxodium mucronatum</a> </td> <td style="background:#e9e9e9;" align="center"><a href="/wiki/Agave" title="Agave">Agave</a> </td></tr> </tbody></table> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Áreas_naturales_protegidas"><span id=".C3.81reas_naturales_protegidas"></span>Áreas naturales protegidas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=16" title="Editar sección: Áreas naturales protegidas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sierra_Monte_Negro">Sierra Monte Negro</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=17" title="Editar sección: Sierra Monte Negro"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es una Reserva estatal desde 2008, localizada en los municipios de Jiutepec, Yautepec, Emiliano Zapata y Tlaltizapán. Cuenta con una superficie de 7,724.85 ha. En su mayoría es Selva baja Caducifolia y en la parte norte tiene un área de bosque de encino. Entre la vegetación con la que cuenta se encuentran: Valeriana, amate, encino, orquídea, cactus columnar, entre otras. La fauna cuenta con venado cola blanca, armadillo, escorpión, pájaro reloj y tortuga casquito, entre otras. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Las_Estacas">Las Estacas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=18" title="Editar sección: Las Estacas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es reserva estatal desde mayo de 2008. Localizada en el municipio de Tlaltizapán cuenta con una superficie de 652.17 ha. Cuenta con un clima subtropical y húmedo caluroso. Vegetación predominante de la Selva Baja Caducifolia, las especies dominantes son guayacán, mauto, tepehuaje, guaje, entre otras. Entre la fauna se encuentran el venado cola blanca, iguana negra, chupaflor barbón, semillero azul, papamoscas pardo oscuro, molly repotete, sardinita y mojarrita. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="El_Texcal">El Texcal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=19" title="Editar sección: El Texcal"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es una reserva estatal desde 2010, localizada en el municipio de Jiutepec, cuenta con una superficie de 258.93 ha. Cuenta con: clima semicálido, subhúmedo con lluvias en verano. La vegetación de la selva baja caducifolia: Clavellino, pochote, cazahuate, guamúchil, palo lechón, amate prieto, amate amarillo. Su fauna es: tlacuaches, cacomixtles y mamimeros pequeños, correcaminos, zopilote, entre otros; rana de árbol, chintete e iguana negra. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cerro_de_la_Tortuga">Cerro de la Tortuga</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=20" title="Editar sección: Cerro de la Tortuga"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es un parque estatal desde 2012, localizado en los municipios de Zacatepec y Puente de Ixtla, cuenta con una superficie de 319.19 ha. El clima es cálido subhúmedo con lluvias en verano. La vegetación consta de matarrata, casahuate, uña de gato, cuachalalate, huizache, cubata, entre otras. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Barranca_de_Chapultepec">Barranca de Chapultepec</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=21" title="Editar sección: Barranca de Chapultepec"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es un parque estatal urbano desde 1965, localizado en el municipio de Cuernavaca cuenta con 11 ha. La vegetación representativa es el ahuehuete, amate prieto y amate amarillo. La fauna natural es tlacuache, cacomixtle, carpintero enmascarado, chintete y pájaro reloj. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Los_Sabinos-Santa_Rosa,_San_Cristóbal"><span id="Los_Sabinos-Santa_Rosa.2C_San_Crist.C3.B3bal"></span>Los Sabinos-Santa Rosa, San Cristóbal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=22" title="Editar sección: Los Sabinos-Santa Rosa, San Cristóbal"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es una Zona Sujeta a Conservación Ecológica desde 1993, localizada en los municipios de Cuautla, Ciudad Ayala y Yecapixtla, cuenta con una superficie de 152.31ha. Cuenta con un clima cálido subhúmedo. La vegetación predominante es selva baja caducifolia y cuenta con pastizales y áreas de agricultura, cuenta con ahuehuete, amates, sauces y laurel de la india. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografía"><span id="Demograf.C3.ADa"></span>Demografía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=23" title="Editar sección: Demografía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Población"><span id="Poblaci.C3.B3n"></span>Población</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=24" title="Editar sección: Población"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Según los datos que arrojó el <i>XIV Censo de Población y Vivienda</i> realizado por el <a href="/wiki/Instituto_Nacional_de_Estad%C3%ADstica_y_Geograf%C3%ADa" title="Instituto Nacional de Estadística y Geografía">Instituto Nacional de Estadística y Geografía</a> (INEGI) con fecha censal del 27 de marzo de 2020, el estado de Morelos contaba para dicho censo año con un total de 1,971,520 habitantes, de dicha cantidad, 950,847 eran hombres y 1,020,673 eran mujeres. La tasa de crecimiento anual para la entidad durante el período 2015-2020 fue del 1.09%.<sup id="cite_ref-11" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;<sup id="cite_ref-12" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Municipios_más_poblados"><span id="Municipios_m.C3.A1s_poblados"></span>Municipios más poblados</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=25" title="Editar sección: Municipios más poblados"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox" style="text-align:center; width:100%; margin-left:0px; font-size:85%"> <tbody><tr> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Núm. </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/wiki/Municipios_de_Morelos" class="mw-redirect" title="Municipios de Morelos">Municipio</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Pob. </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Núm. </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;"><a href="/wiki/Municipios_de_Morelos" class="mw-redirect" title="Municipios de Morelos">Municipio</a> </th> <th align="center" style="background:#f5f5f5;">Pob. </th> <th align="center" rowspan="11"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Palacio_de_cortes.jpg" class="mw-file-description" title="Cuernavaca"><img alt="Cuernavaca" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Palacio_de_cortes.jpg/108px-Palacio_de_cortes.jpg" decoding="async" width="108" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Palacio_de_cortes.jpg/162px-Palacio_de_cortes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Palacio_de_cortes.jpg/216px-Palacio_de_cortes.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a></span><br /><a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:MonumentoaMorelos.png" class="mw-file-description" title="Cuautla"><img alt="Cuautla" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/MonumentoaMorelos.png/120px-MonumentoaMorelos.png" decoding="async" width="100" height="82" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/MonumentoaMorelos.png/250px-MonumentoaMorelos.png 1.5x" data-file-width="695" data-file-height="570" /></a></span><br /><a href="/wiki/Cuautla_(Morelos)" title="Cuautla (Morelos)">Cuautla</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Zocalo_Jiutepec.jpg" class="mw-file-description" title="Jiutepec"><img alt="Jiutepec" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/108px-Zocalo_Jiutepec.jpg" decoding="async" width="108" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/162px-Zocalo_Jiutepec.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Zocalo_Jiutepec.jpg/216px-Zocalo_Jiutepec.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span><br /><a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a><br /><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa,_Temixco.jpg" class="mw-file-description" title="Temixco"><img alt="Temixco" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg/100px-Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg" decoding="async" width="100" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg/150px-Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg/200px-Mirador_del_Cerro_de_las_3_Cruces_Acatlipa%2C_Temixco.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1125" /></a></span><br /><a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a> </th></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">1</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Cuernavaca" title="Municipio de Cuernavaca">Cuernavaca</a></b></td> <td>378,476</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">8</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Xochitepec" title="Municipio de Xochitepec">Xochitepec</a></b></td> <td>73,539 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">2</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a></b></td> <td>215,357</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">9</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Jojutla" title="Municipio de Jojutla">Jojutla de Juárez</a></b></td> <td>57,682 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">3</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Cuautla_(Morelos)" title="Municipio de Cuautla (Morelos)">Cuautla</a></b></td> <td>187,118</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">10</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Yecapixtla" title="Municipio de Yecapixtla">Yecapixtla</a> </b></td> <td>56,083 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">4</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Temixco" title="Municipio de Temixco">Temixco</a></b></td> <td>122,263</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">11</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a></b></td> <td>54,987 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">5</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Emiliano_Zapata_(Morelos)" title="Emiliano Zapata (Morelos)">Emiliano Zapata</a></b></td> <td>107,053</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">12</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Tlaltizap%C3%A1n" title="Tlaltizapán">Tlaltizapán de Zapata</a></b></td> <td>52,399 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">6</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Yautepec" title="Municipio de Yautepec">Yautepec de Zaragoza</a></b></td> <td>105,780</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">13</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Puente_de_Ixtla" title="Municipio de Puente de Ixtla">Puente de Ixtla</a></b></td> <td>40,018 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">7</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Ayala" title="Municipio de Ayala">Ayala</a></b></td> <td>89,834</td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">14</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Municipio_de_Axochiapan" title="Municipio de Axochiapan">Axochiapan</a></b></td> <td>39,174 </td></tr> <tr> <td colspan="11" align="center" style="background:#f5f5f5;"> </td> <td><b>Fuente:<sup id="cite_ref-13" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</b> </td></tr></tbody></table><div style="clear: both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religión"><span id="Religi.C3.B3n"></span>Religión</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=26" title="Editar sección: Religión"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Predomina la religión cristiana católica, es de un total de 1.116.040 habitantes mayores de 5 años que la profesan, seguida por la protestante o evangélica con 50.860 habitantes, la judaica con 1788 habitantes, y concentradas en "Testigos de Jehová" un total de 119.204 habitantes. La única <a href="/wiki/Di%C3%B3cesis" title="Diócesis">diócesis</a> católica que hay en todo el estado es la de <a href="/wiki/Di%C3%B3cesis_de_Cuernavaca" title="Diócesis de Cuernavaca">Cuernavaca</a>, que es sufragánea de la <a href="/wiki/Arquidi%C3%B3cesis_de_Toluca" title="Arquidiócesis de Toluca">Arquidiócesis de Toluca</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Regionalización"><span id="Regionalizaci.C3.B3n"></span>Regionalización</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=27" title="Editar sección: Regionalización"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Municipios">Municipios</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=28" title="Editar sección: Municipios"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El Estado de Morelos esta constituido por 36 municipios; los tres más recientes se incorporaron el 1 de enero de 2019: </p> <ol><li><a href="/wiki/Municipio_de_Amacuzac" title="Municipio de Amacuzac">Amacuzac</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Atlatlahucan" title="Municipio de Atlatlahucan">Atlatlahucan</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Axochiapan" title="Municipio de Axochiapan">Axochiapan</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Ayala" title="Municipio de Ayala">Ayala</a></li> <li><a href="/wiki/Coatl%C3%A1n_del_R%C3%ADo" title="Coatlán del Río">Coatlán del Río</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Cuautla_(Morelos)" title="Municipio de Cuautla (Morelos)">Cuautla</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Cuernavaca" title="Municipio de Cuernavaca">Cuernavaca</a></li> <li><a href="/wiki/Emiliano_Zapata_(Morelos)" title="Emiliano Zapata (Morelos)">Emiliano Zapata</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Huitzilac" title="Municipio de Huitzilac">Huitzilac</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Jantetelco" title="Municipio de Jantetelco">Jantetelco</a></li> <li><a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Jojutla" title="Municipio de Jojutla">Jojutla de Juárez</a></li> <li><a href="/wiki/Jonacatepec" title="Jonacatepec">Jonacatepec de Leandro Valle</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Mazatepec" title="Municipio de Mazatepec">Mazatepec</a></li> <li><a href="/wiki/Miacatl%C3%A1n" title="Miacatlán">Miacatlán</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Ocuituco" title="Municipio de Ocuituco">Ocuituco</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Puente_de_Ixtla" title="Municipio de Puente de Ixtla">Puente de Ixtla</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Temixco" title="Municipio de Temixco">Temixco</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Temoac" title="Municipio de Temoac">Temoac</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Tepalcingo" title="Municipio de Tepalcingo">Tepalcingo</a></li> <li><a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a></li> <li><a href="/wiki/Tetecala" title="Tetecala">Tetecala</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Municipio de Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a></li> <li><a href="/wiki/Tlalnepantla_(Morelos)" class="mw-redirect" title="Tlalnepantla (Morelos)">Tlalnepantla</a></li> <li><a href="/wiki/Tlaltizapan" class="mw-redirect" title="Tlaltizapan">Tlaltizapán de Zapata</a></li> <li><a href="/wiki/Tlaquiltenango" title="Tlaquiltenango">Tlaquiltenango</a></li> <li><a href="/wiki/Tlayacapan" title="Tlayacapan">Tlayacapan</a></li> <li><a href="/wiki/Totolapan_(Morelos)" title="Totolapan (Morelos)">Totolapan</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Xochitepec" title="Municipio de Xochitepec">Xochitepec</a></li> <li><a href="/wiki/Yautepec_de_Zaragoza" class="mw-redirect" title="Yautepec de Zaragoza">Yautepec de Zaragoza</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Yecapixtla" title="Municipio de Yecapixtla">Yecapixtla</a></li> <li><a href="/wiki/Zacatepec_de_Hidalgo" class="mw-redirect" title="Zacatepec de Hidalgo">Zacatepec de Hidalgo</a></li> <li><a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Coatetelco" title="Municipio de Coatetelco">Coatetelco</a></li> <li><a href="/wiki/Xoxocotla_(Morelos)" title="Xoxocotla (Morelos)">Xoxocotla</a></li> <li><a href="/wiki/Municipio_de_Hueyapan_(Morelos)" title="Municipio de Hueyapan (Morelos)">Hueyapan</a></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Histórica_o_cultural"><span id="Hist.C3.B3rica_o_cultural"></span>Histórica o cultural</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=29" title="Editar sección: Histórica o cultural"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La regionalización cultural del estado de Morelos está basada en la zonificación de cuatro grandes áreas de influencia cultural, como son: </p> <ul><li><b>Zona Norte:</b></li></ul> <p>Vinculada con el valle de México. Los municipios son: Cuernavaca, Huitzilac,Tepoztlán, Tlalnepantla, Totolapan, Atlatlahucan, Yecapixtla, Ocuituco y <a href="/wiki/Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a>. </p> <ul><li><b>Zona Oriente:</b></li></ul> <p>Relacionada con Puebla y los municipios son: <a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a>, Jantetelco, Jonacatepec, Tepalcingo y Axochiapan. </p> <ul><li><b>Zona Sur Oeste:</b></li></ul> <p>Tlaquiltenango, <a href="/wiki/Jojutla" class="mw-redirect" title="Jojutla">Jojutla de Juárez</a>, Zacatepec, Puente de Ixtla, Amacuzac, Coatlán del Río, Tetecala, Mazatepec y Miacatlán. </p> <ul><li><b>Zona Centro:</b></li></ul> <p>Temixco, Yautepec, Jiutepec, Emiliano Zapata, Ayala, Tlaltizapán y Cuautla. </p><p>En donde se subdividen en zonas urbanas y semiurbanas y poblaciones de perfil indígena, 19 en total. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Económica"><span id="Econ.C3.B3mica"></span>Económica</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=30" title="Editar sección: Económica"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El estado se encuentra conformado por 33 municipios los cuales, para fines de ordenamiento y planeación del desarrollo urbano y económico de la entidad, se han dividido en 7 regiones con municipios colindantes y con similares características de desarrollo. </p> <ul><li><b>Región Valle de Cuahunahuac:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a>, <a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a>, <a href="/wiki/Emiliano_Zapata_(Morelos)" title="Emiliano Zapata (Morelos)">Emiliano Zapata</a>, <a href="/wiki/Jiutepec" title="Jiutepec">Jiutepec</a> y <a href="/wiki/Municipio_de_Xochitepec" title="Municipio de Xochitepec">Xochitepec</a>. </p> <ul><li><b>Región Altos de Morelos:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Huitzilac" title="Huitzilac">Huitzilac</a>, <a href="/wiki/Tepoztl%C3%A1n" title="Tepoztlán">Tepoztlán</a>, <a href="/wiki/Tlalnepantla" class="mw-disambig" title="Tlalnepantla">Tlalnepantla</a> y <a href="/wiki/Totolapan" class="mw-disambig" title="Totolapan">Totolapan</a>. </p> <ul><li><b>Región Tierra Grande:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Atlatlahucan" title="Atlatlahucan">Atlatlahucan</a>, <a href="/wiki/Ayala" class="mw-disambig" title="Ayala">Ayala</a>, <a href="/wiki/Cuautla" class="mw-disambig" title="Cuautla">Cuautla</a>, <a href="/wiki/Tlayacapan" title="Tlayacapan">Tlayacapan</a>, <a href="/wiki/Yautepec" class="mw-redirect" title="Yautepec">Yautepec</a> y <a href="/wiki/Yecapixtla" title="Yecapixtla">Yecapixtla</a>. </p> <ul><li><b>Región del Volcán:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Ocuituco" title="Ocuituco">Ocuituco</a>, <a href="/wiki/Temoac" class="mw-redirect" title="Temoac">Temoac</a>, <a href="/wiki/Tetela_del_Volc%C3%A1n" title="Tetela del Volcán">Tetela del Volcán</a> y <a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a>. </p> <ul><li><b>Región Sureste:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Axochiapan" title="Axochiapan">Axochiapan</a>, <a href="/wiki/Jantetelco" title="Jantetelco">Jantetelco</a>, <a href="/wiki/Jonacatepec" title="Jonacatepec">Jonacatepec</a> y <a href="/wiki/Tepalcingo" title="Tepalcingo">Tepalcingo</a>. </p> <ul><li><b>Región Valles Cañeros:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Amacuzac" title="Amacuzac">Amacuzac</a>, <a href="/wiki/Jojutla" class="mw-redirect" title="Jojutla">Jojutla</a>, <a href="/wiki/Puente_de_Ixtla" title="Puente de Ixtla">Puente de Ixtla</a>, <a href="/wiki/Tlaltizapan" class="mw-redirect" title="Tlaltizapan">Tlaltizapan</a>, <a href="/wiki/Tlaquiltenango" title="Tlaquiltenango">Tlaquiltenango</a> y <a href="/wiki/Zacatepec_de_Hidalgo" class="mw-redirect" title="Zacatepec de Hidalgo">Zacatepec de Hidalgo</a>. </p> <ul><li><b>Región Poniente:</b></li></ul> <p><a href="/wiki/Coatl%C3%A1n_del_R%C3%ADo" title="Coatlán del Río">Coatlán del Río</a>, <a href="/wiki/Mazatepec" class="mw-redirect" title="Mazatepec">Mazatepec</a>, <a href="/wiki/Miacatl%C3%A1n" title="Miacatlán">Miacatlán</a> y <a href="/wiki/Tetecala" title="Tetecala">Tetecala</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Diputaciones_locales">Diputaciones locales</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=31" title="Editar sección: Diputaciones locales"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Distritación electoral vigente hasta 2018</i>: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr style="background:#efefef;"> <th colspan="2"><b>Distrito Local </b></th> <th><b>Cabecera distrital</b></th> <th><b>Municipios</b> </th></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito I</td> <td>Cuernavaca Norte</td> <td>Norte de Cuernavaca y Huitzilac. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito II</td> <td>Cuernavaca Oriente</td> <td>Oriente de Cuernavaca. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito III</td> <td>Cuernavaca Poniente</td> <td>Poniente de Cuernavaca. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito IV</td> <td>Cuernavaca Sur</td> <td>Sur de Cuernavaca. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito V</td> <td>Temixco</td> <td>Temixco y Emiliano Zapata. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VI</td> <td>Jiutepec Norte</td> <td>Norte de Jiutepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VII</td> <td>Jiutepec Sur</td> <td>Sur de Jiutepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VIII</td> <td>Tetecala</td> <td>Xochitepec, Miacatlan, Mazatepec, Tetecala y Coatlan del Río. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito IX</td> <td>Puente de Ixtla</td> <td>Amacuzac y Puente de Ixtla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito X</td> <td>Zacatepec</td> <td>Tlaltizapan y Zacatepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XI</td> <td>Jojutla</td> <td>Tlaquiltenango y Jojutla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XII</td> <td>Yautepec Poniente</td> <td>Tepoztlan y Poniente de Yautepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XIII</td> <td>Yautepec Oriente</td> <td>Atlatlahucan, Tlanepantla, Tlayacapan, Totolapan y Oriente de Yautepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XIV</td> <td>Cuautla Norte</td> <td>Norte de Cuautla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XV</td> <td>Cuautla Sur</td> <td>Sur de Cuautla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XVI</td> <td>Ayala</td> <td>Ayala. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XVII</td> <td>Yacapixtla</td> <td>Ocuituco, Tetela del Volcán, Zacualpan y Yecapixtla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XVIII</td> <td>Jonacatepec</td> <td>Tepalcingo, Jantetelco, Axochiapan, Jonacatepec y Temoac. </td></tr></tbody></table> <p><i>Distritación electoral vigente a partir 2018</i>: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr style="background:#efefef;"> <th colspan="2"><b>Distrito Local </b></th> <th><b>Cabecera distrital</b></th> <th><b>Municipios</b> </th></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito I</td> <td>Cuernavaca</td> <td>Cuernavaca. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito II</td> <td>Cuernavaca</td> <td>Cuernavaca. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito III</td> <td>Tepoztlán</td> <td>Cuernavaca, Huitzilac, Tepoztlán, Amacuzac, Coatlán del Río, Tlayacapan, Tlalnepantla y Totolapan. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito IV</td> <td>Yecapixtla</td> <td>Atlatlahucan, Cuautla, Ocuituco, Tetela del Volcán, Ayala, Jantetelco, Yecapixtla, Zacualpan y Temoac. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito V</td> <td>Temixco</td> <td>Temixco, Cuernavaca y Miacatlán. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VI</td> <td>Jiutepec</td> <td>Jiutepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VII</td> <td>Cuautla</td> <td>Cuautla. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito VIII</td> <td>Xochitepec</td> <td>Xochitepec y Emiliano Zapata. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito IX</td> <td>Puente de Ixtla</td> <td>Puente de Ixtla, Amacuzac, Coatlán del Río, Mazatepec, Tetecala y Zacatepec. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito X</td> <td>Ayala</td> <td>Ayala, Jantetelco, Jonacatepec y Tlaltizapan. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XI</td> <td>Jojutla</td> <td>Jojutla, Axochiapan, Tepalcingo y Tlaquiltenango. </td></tr> <tr> <td></td> <td>Distrito XII</td> <td>Yautepec</td> <td>Yautepec y Jiutepec. </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Educación"><span id="Educaci.C3.B3n"></span>Educación</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=32" title="Editar sección: Educación"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La Ley de Educación del Estado de Morelos destaca en su capítulo I que la educación tiene prioridad en el desarrollo integral del estado y es un derecho de todos los habitantes de la entidad; el Gobierno del Estado, los municipios, y sus organismos descentralizados establecerán los mecanismos para que todos los individuos tengan las mismas oportunidades de acceso al Sistema Educativo Estatal, sin más limitaciones que los requisitos previstos por las normas aplicables. </p><p>Los gobiernos estatal y municipal, en el ámbito de sus respectivas competencias y atribuciones y las instituciones en que el propio estado descentralice funciones educativas, están obligados a prestar servicios educativos para que todos los habitantes del estado puedan cursar la educación preescolar, la primaria y la secundaria; asimismo, están facultados para prestar servicios de educación normal, y los de formación, actualización, capacitación y superación profesional para los maestros. </p><p>Todos los habitantes del estado deben cursar la educación primaria y secundaria. Asimismo, la educación básica que imparte el Gobierno del Estado, los municipios y sus organismos descentralizados será gratuita, laica y obligatoria. </p><p>El Gobierno del Estado promoverá y atenderá todos los tipos y modalidades educativas, incluidas la educación superior, la investigación científica y tecnológica, y alentará el fortalecimiento de la cultura universal, nacional y regional. De entre los fines establecidos para la educación morelense, destaca el de fomentar el desarrollo integral y armónico del individuo, resaltando los valores éticos y espirituales de la persona, así como los de solidaridad y bien común para que ejerza en plenitud su capacidad humana. </p><p>Actualmente, el Sistema Educativo Estatal comprende la educación básica, elemental terminal, media superior y superior. La educación básica está constituida por la educación inicial, especial, preescolar, primaria y secundaria; la educación elemental terminal por la capacitación para el trabajo; la educación media superior por la educación profesional media y bachillerato; y la educación superior por los niveles de técnico superior, licenciatura, especialidad, maestría y doctorado. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Escolaridad">Escolaridad</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=33" title="Editar sección: Escolaridad"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En Morelos, la población de 15 años y más en promedio, ha concluido dos grados de secundaria (grado promedio de escolaridad 8.4). El estado ocupa el 13.<span style="font-size:75%; vertical-align:0.3em; line-height: initial">er</span> lugar de acuerdo a la lista de Grado Promedio de Escolaridad por entidad federativa (año 2005). </p><p>Al igual que en Morelos, en todo el país, la población de 15 años y más en promedio, ha terminado dos grados de secundaria (grado promedio de escolaridad 8.1). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Instituciones_de_educación_superior"><span id="Instituciones_de_educaci.C3.B3n_superior"></span>Instituciones de educación superior</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=34" title="Editar sección: Instituciones de educación superior"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint AP rellink"><span style="font-size:88%">Artículo principal:</span>&#32;<i><a href="/wiki/Anexo:Universidades_del_estado_de_Morelos" title="Anexo:Universidades del estado de Morelos"> Anexo:Universidades del estado de Morelos</a></i></div> <p>Existen actualmente 18 universidades de eduacion superior, de las cuales todas están certificadas por la <a href="/wiki/Secretar%C3%ADa_de_Educaci%C3%B3n_P%C3%BAblica_(M%C3%A9xico)" class="mw-redirect" title="Secretaría de Educación Pública (México)">Secretaría de Educación Pública</a> (S.E.P). Entre las instituciones de importancia se encuentran: </p> <ul><li><a href="/wiki/Universidad_Aut%C3%B3noma_del_Estado_de_Morelos" title="Universidad Autónoma del Estado de Morelos">Universidad Autónoma del Estado de Morelos</a> (UAEM)</li> <li><a href="/w/index.php?title=El_Colegio_de_Morelos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="El Colegio de Morelos (aún no redactado)">El Colegio de Morelos</a> (COLMOR)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Instituto_Tecnol%C3%B3gico_de_Cuautla&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Instituto Tecnológico de Cuautla (aún no redactado)">Instituto Tecnológico de Cuautla</a> (ITC-TecNM)</li> <li><a href="/wiki/Universidad_Polit%C3%A9cnica_del_Estado_de_Morelos" title="Universidad Politécnica del Estado de Morelos">Universidad Politécnica del Estado de Morelos</a> (UPEMOR)</li> <li><a href="/wiki/Universidad_Tecnol%C3%B3gica_Emiliano_Zapata_del_Estado_de_Morelos" class="mw-redirect" title="Universidad Tecnológica Emiliano Zapata del Estado de Morelos">Universidad Tecnológica Emiliano Zapata del Estado de Morelos</a> (UTEZ)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Centro_Nacional_de_Investigaci%C3%B3n_y_Desarrollo_Tecnol%C3%B3gico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Centro Nacional de Investigación y Desarrollo Tecnológico (aún no redactado)">Centro Nacional de Investigación y Desarrollo Tecnológico</a> (CENIDET-TecNM)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Escuela_Normal_Urbana_Federal_Cuautla&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Escuela Normal Urbana Federal Cuautla (aún no redactado)">Escuela Normal Urbana Federal Cuautla</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Escuela_Normal_Rural_%22Emiliano_Zapata%22&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Escuela Normal Rural &quot;Emiliano Zapata&quot; (aún no redactado)">Escuela Normal Rural "Emiliano Zapata"</a></li> <li><a href="/wiki/Instituto_Tecnol%C3%B3gico_y_de_Estudios_Superiores_de_Monterrey,_Campus_Cuernavaca" title="Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey, Campus Cuernavaca">Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey</a> (campus Cuernavaca)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Universidad_La_Salle_Cuernavaca&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Universidad La Salle Cuernavaca (aún no redactado)">Universidad La Salle Cuernavaca</a></li> <li><a href="/wiki/Instituto_Tecnol%C3%B3gico_de_Zacatepec" title="Instituto Tecnológico de Zacatepec">Instituto Tecnológico de Zacatepec</a> (ITR-TecNM)</li> <li>Universidad Tecnológica del Sur del Estado de Morelos (UTSEM)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Centro_Morelense_de_las_Artes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Centro Morelense de las Artes (aún no redactado)">Centro Morelense de las Artes</a> (CMAEM)</li> <li>Universidad Pedagógica Nacional</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Economía"><span id="Econom.C3.ADa"></span>Economía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=35" title="Editar sección: Economía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Morelos es el primer lugar en producción de higo, ejote y durazno.<sup id="cite_ref-14" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; Morelos es el segundo lugar en producción de rosa a nivel nacional.<sup id="cite_ref-15" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Unidades_económicas_y_personal_ocupado"><span id="Unidades_econ.C3.B3micas_y_personal_ocupado"></span>Unidades económicas y personal ocupado</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=36" title="Editar sección: Unidades económicas y personal ocupado"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Morelos cuenta con 63&#160;686 unidades económicas, el 2.1&#160;% del país. Emplea 230&#160;715 personas, el 1.4&#160;% del personal ocupado de México. </p><p>Del total del personal ocupado en la entidad, el 56.4&#160;% (130&#160;154) son hombres y el 43.6&#160;% (100&#160;561) son mujeres. La remuneración que recibe anualmente en promedio cada trabajador en Morelos es de $ 67&#160;834.00, inferiores al promedio nacional de $ 79 551.00. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Salud">Salud</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=37" title="Editar sección: Salud"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Los sistemas de salud que atienden población abierta, seguridad social e iniciativa privada en el Estado de Morelos, son cinco: los Servicios de Salud de Morelos (SSM), el Instituto Mexicano del Seguro Social (IMSS), el Instituto de Seguridad Social al Servicio de los Trabajadores del Estado (ISSSTE), la Secretaría de la Defensa Nacional (SDN) y la Iniciativa Privada (IP). </p><p>En la entidad, en forma institucional, existen dos sectores básicos de salud: El primero, corresponde al sector público y el segundo a la iniciativa privada. El sector público opera con diversas instituciones bajo dos esquemas de atención, uno denominado Población Abierta y el otro de Seguridad Social. </p><p>En el esquema de población abierta, la única institución que administra el funcionamiento de ésta, son los SSM, y en la modalidad de seguridad social son el IMSS, ISSSTE, y la SDN. Existiendo en el estado una unidad médica del tercer nivel de atención perteneciente a los SSM. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Servicios_públicos"><span id="Servicios_p.C3.BAblicos"></span>Servicios públicos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=38" title="Editar sección: Servicios públicos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En la actualidad la entidad morelense se encuentra electrificada casi en su totalidad; el alumbrado público no ha llegado a las colonias más marginadas de las ciudades y en los pueblos campesinos se han realizado obras de iluminación en las calles principales, sin embargo aún hay calles sub-rurales que aún no cuentan con iluminación. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Medios_de_comunicación"><span id="Medios_de_comunicaci.C3.B3n"></span>Medios de comunicación</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=39" title="Editar sección: Medios de comunicación"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En materia de telecomunicaciones este estado recibe los servicios de telégrafo, correo, teléfono, telefonía rural, estación de televisión vía satélite, internet, télex, telepac e infonet. </p><p>En televisión se cuenta con una estación terrena receptora de señales televisivas vía satélite, videocromático y audioasociado; se encuentra ubicada a cinco kilómetros al norte del poblado de Tres Marías y su función es entregar señales televisivas de cadenas nacionales. </p><p>Así como el sistema de Televisión por Cable, con Cablemás en el norte del estado, y con Cadena Sur, que cubre la región sur del estado de Morelos. </p><p>La telefonía rural Morelos I, proporcionada a 26 localidades de los municipios de Amacuzac, Ayala, Puente de Ixtla, Jojutla de Juárez, Tlaltizapán y Tlaquiltenango beneficia a más de 25&#160;000 habitantes. </p><p>El servicio telegráfico se presta a localidades que incluyen la totalidad de las cabeceras municipales, también a poblaciones y colonias en las que hay administración de telégrafos. Por lo que respecta al correo, el servicio se presta a través de administraciones, sucursales y agencias que cubren casi la totalidad del estado. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vías_de_comunicación"><span id="V.C3.ADas_de_comunicaci.C3.B3n"></span>Vías de comunicación</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=40" title="Editar sección: Vías de comunicación"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Morelos es el estado mejor comunicado de toda la República, su red carretera llega a todas y cada una de sus comunidades. Cuenta actualmente con una densidad de carreteras de las más extensas en proporción a la superficie de la entidad del orden de 0,4 kilómetros de caminos por kilómetro cuadrado de territorio, esto hace posible el desarrollo de las actividades sociales y productivas, así como la distribución de bienes y servicios. </p><p>El aeropuerto internacional de Cuernavaca, cuenta con una pista de 2.8 kilómetros de longitud por lo que permite la operación de modernos aviones de pasajeros y de carga, dando oportunidad y facilitando la exportación de productos morelenses a destinos internacionales. Este aeropuerto está localizado al poniente de la ciudad de Cuernavaca, en el municipio de Temixco, y a muy corta distancia de la misma. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turismo">Turismo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=41" title="Editar sección: Turismo"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg/200px-Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg" decoding="async" width="200" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg/300px-Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg/400px-Cuernavaca_Morelos_Mexico.jpg 2x" data-file-width="1597" data-file-height="1038" /></a><figcaption>Ciudad de Cuernavaca.</figcaption></figure> <p>Entre los principales atractivos turísticos del estado sobresale el parque nacional del <a href="/wiki/Tepozteco" class="mw-redirect" title="Tepozteco">Tepozteco</a>, donde se ubica la <a href="/wiki/Pir%C3%A1mide_del_Tepozteco" class="mw-redirect" title="Pirámide del Tepozteco">Pirámide del Tepozteco</a>, el <a href="/wiki/Museo_Ex_Convento_de_Tepoztl%C3%A1n" title="Museo Ex Convento de Tepoztlán">Antiguo Convento de Tepoztlán</a> y la <a href="/wiki/Zona_arqueol%C3%B3gica_de_Coatetelco" title="Zona arqueológica de Coatetelco">zona arqueológica de Coatetelco</a>, además de <a href="/wiki/Las_Pilas_(Zona_Arqueol%C3%B3gica)" class="mw-redirect" title="Las Pilas (Zona Arqueológica)">Las Pilas</a>, <a href="/wiki/Xochicalco" title="Xochicalco">Xochicalco</a> en <a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a> y <a href="/wiki/Miacatlan" class="mw-redirect" title="Miacatlan">Miacatlan</a>, y La Hacienda de Cortés. </p><p>En Cuernavaca se encuentran la Catedral, el Jardín Borda (antigua casa de Maximiliano y Carlota), el Palacio de Cortés, todas estas ubicadas en el centro de la ciudad; el Jardín Etnobotánico y las ruinas de Teopanzolco. </p><p>También cabe destacar el municipio <a href="/wiki/Cuautla_(Morelos)" title="Cuautla (Morelos)">Cuautla</a>, conocido por sus balnearios de aguas sulfurosas y demás sitios históricos prehispánicos que también son un gran atractivo turístico nacional. </p><p><a href="/wiki/Temixco" class="mw-redirect" title="Temixco">Temixco</a> cuenta con el parque acuático Antigua Hacienda de Temixco, el cual recibe un gran afluente de visitantes al año, tanto del interior de la república como extranjeros. </p><p>En la Zona Oriente del estado se encuentran lugares muy atractivos para el turismo entre los que destacan las <a href="/w/index.php?title=Aguas_Termales&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aguas Termales (aún no redactado)">Aguas Termales</a> de <a href="/w/index.php?title=Atotonilco_(Morelos)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Atotonilco (Morelos) (aún no redactado)">Atotonilco</a>, <a href="/w/index.php?title=Huazulco&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Huazulco (aún no redactado)">Huazulco</a> y sus dulces típicos y en el municipio de <a href="/wiki/Zacualpan_de_Amilpas" title="Zacualpan de Amilpas">Zacualpan de Amilpas</a>, entre la tranquilidad y el clima envidiable, podemos disfrutar de recorridos al <a href="/w/index.php?title=Convento_de_la_Inmaculada_Concepci%C3%B3n_de_Zacualpan_de_Amilpas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Convento de la Inmaculada Concepción de Zacualpan de Amilpas (aún no redactado)">Convento de la Inmaculada Concepción de Zacualpan de Amilpas</a> del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVIII</span>, proclamado <a href="/wiki/Patrimonio_de_la_Humanidad" title="Patrimonio de la Humanidad">Patrimonio de la Humanidad</a> por la <a href="/wiki/UNESCO" class="mw-redirect" title="UNESCO">UNESCO</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Monumentos_históricos"><span id="Monumentos_hist.C3.B3ricos"></span>Monumentos históricos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=42" title="Editar sección: Monumentos históricos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La época colonial dejó en esta región un rastro bello y austero en sus conventos e iglesias. Los más antiguos conventos son del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>. Uno de los más imponentes es el de Nuestra Señora de la Asunción, edificado en el año 1525; venerable monumento franciscano que hoy es la Catedral de Cuernavaca. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG/140px-2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG" decoding="async" width="140" height="187" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG/210px-2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG/280px-2006_03_19_Tepoztlan_21.JPG 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Convento de Nuestra Señora de la Natividad en Tepoztlán.</figcaption></figure> <p>Asimismo, es interesante visitar el Convento de Nuestra Señora de la Natividad, levantado en 1560, por la orden de los dominicos en Tepoztlán, y en Tlayacapan el convento de San Juan Bautista, fundado en 1554, por los agustinos. </p><p>De considerable significación en el marco postcolonial del estado de Morelos fueron las haciendas, estrados laborales, en los que se desarrollaron diversas actividades económicas, agrícolas y ganaderas que predominaron durante 300 años, y que a la postre habían de heredar sus históricas instalaciones, bellos caserones e interesantes factorías, constituyendo en la actualidad centros de recreo y descanso. </p><p>Se puede visitar la iglesia parroquial de Nuestra Señora de Guadalupe, ubicada en el Centro Histórico de la ciudad muy cerca de la Catedral de Cuernavaca. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rutas_turísticas"><span id="Rutas_tur.C3.ADsticas"></span>Rutas turísticas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=43" title="Editar sección: Rutas turísticas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Morelos cuenta con tres importantes rutas que son: La Ruta Zapata, La Ruta de las Haciendas y La Ruta de los Conventos. Esta última fue galardonada en el 2012 dentro del marco de la Feria Internacional de Turismo (FITUR) de España, en Madrid, como el “Mejor Producto Turístico al Aire Libre”. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ruta_de_los_conventos">Ruta de los conventos</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=44" title="Editar sección: Ruta de los conventos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Compuesta por 11 santuarios, la ruta de los conventos nos transporta a un viaje exquisito donde podremos descubrir una gran arquitectura colonial. Reconocidos por la UNESCO como Patrimonio Mundial de la Humanidad; historia y cultura expresadas en estas edificaciones del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>, con frescos ancestrales, retablos barrocos, rosetones góticos de una arquitectura concebida al otro lado del Atlántico.<sup id="cite_ref-MorelosTravel_16-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-MorelosTravel-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; <i>(Véase <a href="/wiki/Primeros_monasterios_del_siglo_XVI_en_las_faldas_del_Popocat%C3%A9petl" class="mw-redirect" title="Primeros monasterios del siglo XVI en las faldas del Popocatépetl">Primeros monasterios del siglo XVI en las faldas del Popocatépetl</a>)</i> </p><p>La mayor parte de estos conventos fueron construidos durante el primer siglo de la colonia, estos recintos fueron impulsados por franciscanos, dominicos y agustinos al inicio de su construcción. </p><p><b>Ex Convento de Nuestra Señora de la Asunción<br /></b> <i>(Véase <a href="/wiki/Catedral_de_Cuernavaca" title="Catedral de Cuernavaca">Catedral de Cuernavaca</a>)</i><br /> Dedicada a Nuestra Señora de la Asunción, este convento fue construido en un principio como convento de la localidad, fundada por frailes franciscanos, tiene 400 años de antigüedad. El complejo está constituido por Atrio, Capilla Abierta, Capilla de la Santa Cruz, Capilla de los Dolores, Capilla del Carmen, Capilla de la Tercera Orden y Templo de Nuestra Señora del Carmen. Fue a finales del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XIX</span> que el papa León XIII emitió un decreto para la creación del obispado de Cuernavaca, de este modo La Parroquia de la Asunción se convierte en Catedral. Tras la restauración de 1957, se retiró la capa de cal que cubría las paredes y con ello se descubrieron restos de pintura mural del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVIII</span> que representan la llegada a Japón y el martirio del santo mexicano Felipe de Jesús y sus compañeros. Otros frescos de inigualable belleza muestran al papa Inocencio II bendiciendo a los misioneros, y motivos florales y geométricos en blanco y negro.<sup id="cite_ref-17" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de Nuestra Señora de la Natividad de María en Tepoztlán.<br /></b> Esta antigua edificación se construyó bajo las órdenes de los frailes dominicos, entre los años 1560 y 1570, que llegaron a Tepoztlán a evangelizar a los indígenas de la región. </p><p>La fachada del templo está presidida por la Virgen María, a la que la acompañan santos, ángeles y querubines, escudos emblemáticos de la orden dominica, Santa Catalina de Siena y Santo Domingo de Guzmán fundador de la orden. </p><p>La parroquia cuenta con un amplio atrio en el que se pueden observar los restos de cuatro capillas posas, una cruz atrial cuyas puntas terminan en forma de flor de lis y las bardas que lo circundan están rematadas con almenas., así como los sepulcros que hablan de cuando era utilizado como camposanto.<sup id="cite_ref-18" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de Santo Domingo de Guzmán en Oaxtepec.<br /></b> A las faldas del volcán Popocatépetl, rodeado de amates, ahuehuetes, geranios, azaleas y bugambilias, se encuentra el Ex Convento de Santo Domingo de Guzmán de Oaxtepec, en Yautepec, al norte del estado de Morelos. </p><p>El convento de Santo Domingo fue el primer convento edificado por la orden de los dominicos alrededor de 1535. Tiene la particularidad de estar elevado unos ocho metros por encima del nivel del poblado. Hay dos teorías que lo explican, la primera se cree que fue edificado sobre una construcción prehispánica y la segunda supone la calidad de los terrenos circundantes. </p><p>El convento está compuesto por el templo, el claustro y la portería. El techo cuenta con nervaduras góticas formando estrellas y los arcos laterales forman nichos de poca profundidad en los cuales se colocaron objetos como un nicho tallado. </p><p>En la sacristía hay una representación de Santa Rosa de Lima, religiosa peruana y la primera santa americana hacia los cuales los criollos de México le dieron un valor emblemático. El claustro está ricamente ornamentado con pintura mural. En los extremos de los andadores hay nichos con escenas narrativas como tema central: La Pasión. La Portería conocida como Portal de Peregrinos, está de lado izquierdo de la fachada del templo, decorada con casetones de vivos colores y escenas que aluden a la vida de Santo Domingo.<sup id="cite_ref-19" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de San Juan Bautista en Tlayacapan.<br /></b> Este convento fue fundado en el año de 1554 por la orden de los agustinos. La fachada está coronada por una impresionante espadaña; el atrio es de proporciones considerable y la entrada norte ha conservado sus partes y elementos originales en comparación con los otros accesos y paredes. </p><p>Desde el inicio de la nave hay partes de la Asunción y la virgen niña junto a sus padres. El templo de lado izquierdo tiene una capilla abierta. </p><p>El convento es de dos niveles, el primer nivel tiene arcos de cantera tallada y en el nivel superior arcos sencillos. En la galería del claustro se puede observar un techo con bóvedas decoradas en casetones florales y cruces en color blanco algunas y otras en negro. </p><p>El refectorio aloja hoy un museo con piezas como la figura de Cristo hecha con argamasa de caña de maíz y la pintura de San Agustín, posiblemente la más antigua del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>. En el museo de sitio se exhiben momias encontradas durante las restauraciones del piso del convento. Además se poseen pinturas destacables son el retablo de la Virgen de la Soledad y un lienzo barroco guadalupano del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVIII</span>.<sup id="cite_ref-20" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de San Guillermo en Totolapan.<br /></b> Fundado en 1534 por la orden de los agustinos, este convento muestra en su fachada una singular decoración, con sillares simulados de estuco y con los medallones de la orden agustina, IHS y XPS. Esta decoración lo hace inigualable para el siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span> que ha logrado conservar su atrio limpiamente delimitado. En los exteriores se puede apreciar restos de murales geométricos pintados en rojo. Los muros de la capilla se rematan con almenas y el techo con una bóveda en pico. La espadaña que remata la fachada es de estuco y resalta un cristo tallado en piedra. </p><p>Las capillas posas del convento de San Guillermo conservan su mesa de altar, en donde se colocaba el cáliz con el Santísimo en las procesiones. Sobre el costado sur de la iglesia se abre la puerta que conduce al claustro del convento, con una gran pintura mural que representa a San Cristóbal. En el nicho sobre la puerta de acceso, está una pequeña escultura posiblemente representando a Guillermo de Malaval, santo titular de la iglesia. </p><p>La obra más notable con decoraciones de motivos geométricos y vegetales es el guardapolvo de la escalera que sube al claustro alto hecha al esgrafiado, una técnica poco usual.<sup id="cite_ref-21" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de San Mateo en Atlatlaucan.<br /></b> Este convento fue fundado por la orden de los agustinos, comenzando su construcción en 1570. Es majestuoso por la verticalidad reinante en todo el conjunto, está formado por un atrio perfectamente delimitado, capillas posas y el claustro de dos niveles. </p><p>Se conservan tres capillas posas coronadas con almenas en sus bardas. En una de las capillas posas se venera al Señor de Tepalcingo y su interior está decorado con la técnica de esgrafiado con motivos vegetales y geométricos. </p><p>La fachada posee una bella espadaña y una torre campanario tan alta que fue edificada en el siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>. Al centro un cuerpo más reciente donde está instalado un reloj de la época porfiriana, ajena a la arquitectura original. </p><p>Sobre el altar mayor se tiene La Última Cena que parece estar repintada. En la portería, sobre el muro sur destaca un fresco representando el árbol genealógico de los agustinos. En la bóveda se ven preciosas lacerías de vivo trazo geométrico, pintadas en cálidos rojo oscuro, con imágenes de soles, estrellas y corazones. </p><p>Los dos niveles del claustro están reforzados con contrafuertes. Por el claustro bajo se accede a una capilla cuya bóveda está pintada con lacerías combinadas con estrellas.<sup id="cite_ref-22" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de San Juan Bautista en Yecapixtla.<br /></b> El convento fue fundado por la orden de los agustinos en los años de 1535 a 1541. Al entrar al convento se puede apreciar su enorme atrio. En cada esquina hay capillas posas almenadas. </p><p>Las características de este convento en sus recios muros y las almenas lo denominan convento-fortaleza. </p><p>Destaca el magnífico rosetón gótico elaborado en cantera con el centro calado de cerca de 3 metros de diámetro. </p><p>En el interior del claustro y del templo se puede observar pintura mural, así como, varias piezas elaboradas en piedra de cantera como el púlpito, el barandal del coro y las nervaduras del sotocoro. </p><p>En el patio del convento se pueden observar dos relojes solares, el del lado izquierdo marca de las siete de la mañana a las doce del día y el del lado derecho marca de la una del día a las seis de la tarde. </p><p>En el gran muro lateral del templo se aprecian tres ventanas góticas y la correspondiente portada lateral que es otra joya de arte renacentista. La entrada principal a la iglesia es por el sotocoro, con su hermosa bóveda gótica de crucería. Las pinturas murales que lo ornamentan son de gran calidad y riqueza formal. Los frisos con preciosos motivos pintados en negro, corren por debajo y por encima de la moldura del arco que cierra el muro posterior del sotocoro. Es admirable la balaustrada del coro, con sus crestas de flor de lis.<sup id="cite_ref-23" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de Santiago Apóstol en Ocuituco.<br /></b> Fue fundado por los agustinos en 1534. El monasterio de Ocuituco es el primero que los agustinos fundaron en América. El convento les fue quitado a los agustinos, después regresado y finalmente secularizado. Esto hace que el proyecto inicial de esta fachada esté muy oculto: se le anexó una torre, la espadaña fue rasurada y la capilla abierta se transformó en una capilla lateral. </p><p>La fachada se divide en dos partes, la primera es la puerta con decoración de estilo renacentista formado por un arco de medio punto flanqueado por falsas columnas adosadas al muro; la segunda parte es la ventana del coro decorada con un arco de medio punto y un alfiz labrado como si fuera un cordón. Por arriba del alfiz la decoración concluye con una cornisa que enmarca y protege la ventana. Es de notarse que no tiene esta fachada ningún elemento decorativo que la asocie con los agustinos. </p><p>Es el único convento cuya fuente del claustro es notable, pues destaca porque tiene seis leones labrados. Hubo otra fuente colonial en la plaza principal llamada de Las Sirenas, también realizada por artistas locales. Las sirenas, todavía existen: dos están en las escaleras para subir al atrio conventual y otras dos están cerca del claustro. Se puede admirar un bello atrio con varios desniveles, con una capilla anexa del lado derecho del templo en lo que fue el pórtico de peregrinos. En las escaleras de la entrada principal, se pueden observar cuatro antiguas figuras antropomorfas de piedra de una sola pieza.<sup id="cite_ref-24" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de San Juan Bautista en Tetela del Volcán.<br /></b> Fue fundado por los dominicos en 1563 y concluido por la orden de los agustinos en los años de 1580 y 1581. La pintura mural dentro del claustro del convento es admirable así como su gran atrio en desnivel hacia el oriente y sus contrafuertes lo hacen una construcción de tipo fortaleza. </p><p>La pintura mural del claustro bajo es uno de sus componentes más notables. En el claustro bajo los temas pictóricos son: representaciones de los doce apóstoles, de los fundadores de órdenes religiosas y de dominicos venerados, todos ellos pintados en los machones de la arcada. En los muros perimetrales se conservan representaciones de “La Visitación”, de “El Bautismo” y cuatro santas mártires. La bóveda está decorada con casetones en grisalla. </p><p>Las representaciones, pueden clasificarse estilísticamente como renacentistas, enmarcadas por elementos ornamentales platerescos. El resultado plástico logrado es de gran calidad. </p><p>En la celda del claustro alto, se ha conservado parcialmente una muy interesante pintura mural cuyo tema es la Virgen del Rosario. A diferencia de las pinturas de proporciones y composición renacentistas de los personajes del claustro bajo, la representación de la Virgen del Rosario, consiste en la imagen de la Virgen rodeada de pequeñas figuras, también realizadas con buen dibujo, que integran distintas escenas ordenadas en una composición narrativa y simbólica.<sup id="cite_ref-25" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento De Santo Domingo De Guzmán en Hueyapan.<br /></b> <i>(Véase <a href="/wiki/Templo_y_exconvento_de_Santo_Domingo_de_Guzm%C3%A1n_(Hueyapan)" title="Templo y exconvento de Santo Domingo de Guzmán (Hueyapan)">Templo y exconvento de Santo Domingo de Guzmán (Hueyapan)</a>)</i><br /> Hueyapan se localiza dentro de la jurisdicción del municipio de Tetela del Volcán, en el extremo noreste del estado de Morelos. Limita al norte con el Estado de México, al este con el estado de Puebla, al sur con Zacualpan de Amilpas y al oeste con Ocuituco. </p><p>“Hueyapan” se compone de las raíces mexicanas huye, que quiere decir “grande”; atl, que quiere decir “agua”; y apan, “sobre”, que en conjunto significan: “junto o sobre el río grande”. El ex convento de Santo Domingo de Guzmán, fue fundado en el siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>, aproximadamente en el año 1539 por el fraile dominico Juan de la Cruz, en las faldas del Popocatépetl, en Hueyapan. A diferencia de otros más ostentosos, en su construcción se utilizaron el adobe y la teja. No posee segundo piso, como los otros diez conventos, lo que denota su austeridad, y por su lejana ubicación es uno de los que más conservan sus características originales. </p><p>Los conventos de los dominicos, se caracterizan por la compleja planta basilical que puede ser hasta de cuatro diseños: de una sola nave sin crucero, planta cruciforme, con capillas laterales, y planta basilical de tres naves. Los templos están orientados de poniente a oriente, hacia Jerusalén. Además presentan claustros con pilastras y contrafuertes en el patio. Ejemplos de este estilo arquitectónico son La Natividad en el Pueblo Mágico de Tepoztlán (1560), en Santo Domingo de Guzmán en Oaxtepec (1535), y Santo Domingo en Hueyapan (1539), y en San Juan Bautista en Tetela del Volcán (1563). </p><p>La obra más importante de este convento es el nicho de madera tallado en una sola pieza, creación del maestro de arte sacro Higinio López vecino del municipio de Zacualpan de Amilpas, perteneciente a la época del virreinato en los años de 1828, que en la actualidad se puede apreciar dentro de uno de los cuartos de la sacristía.<sup id="cite_ref-26" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p><b>Ex Convento de la Inmaculada Concepción en Zacualpan de Amilpas.<br /></b> Fue fundado por los agustinos en 1535 y terminado en 1567. Su atrio está totalmente bardeado. El claustro es la más antigua de las áreas y asemeja una fortaleza medieval con puertas y ventanas en la parte alta, en lugar de los tradicionales arcos que enmarcan el patio. </p><p>El templo, con muchas intervenciones posteriores a su fundación, presenta la característica de tener una capilla lateral hacia el norte, dedicada a la Virgen del Rosario y edificada en pleno siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XIX</span>. El monasterio de Zacualpan alberga en sus espacios varios bienes muebles de gran valor histórico y artístico. Entre ellos, rematando la entrada del templo, un reloj decimonónico y en la nave del coro un órgano de fina talla de estilo barroco, traído ex profeso para las festividades de la fiesta de la Virgen del Rosario en 1812. </p><p>En esta obra arquitectónica del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span> se pueden apreciar sus arcos de cantera con rasgos de la mano indígena, pinturas de santos agustinos y el retablo principal atribuido al indígena Higinio López. La capilla del Rosario cuenta con una puerta de madera monumental tallada con motivos florales que combinan la pintura al óleo con adornos de laminilla de plata, aunado a una profusa guía de vid de la cual se desprenden racimos de uvas, cuya realización se refiere al siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVIII</span>. Al lado derecho de la nave principal del templo se ubica la Capilla de las Ánimas, que alberga en su interior desde 1968 una pila bautismal que data del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XVI</span>.<sup id="cite_ref-27" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Actividades_económicas"><span id="Actividades_econ.C3.B3micas"></span>Actividades económicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=45" title="Editar sección: Actividades económicas"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El municipio por sus condiciones orográficas permiten la formación de valles hacia el S, esto coadyuva a las actividades agrícolas. Los productos cultivados son: caña de azúcar, sorgo, maíz, arroz, algodón, cacahuete y gran variedad de frutas tales como el aguacate, mango, cítricos, plátano, papa y algunos otros frutos. Además se cría ganado bovino, porcino caprino, ovino. La industria automotriz, la química, textil, de papel, del cemento y la alimentaria constituyen el sector económico primario. El turismo atraído por la riqueza cultural e histórica, por la arquitectura colonial o zonas arqueológicas (Xochicalco y Oaxtepec), los balnearios y los paisajes, se ha convertido en una importante actividad económica del estado. </p><p>En Morelos destacan los servicios no financieros, la industria manufacturera, el comercio floricultura ha ganado espacio como actividad económica, al igual que el cultivo de nopal, localizado en el centro norte del estado. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Zacatepec.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Zacatepec.JPG/200px-Zacatepec.JPG" decoding="async" width="200" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Zacatepec.JPG/300px-Zacatepec.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Zacatepec.JPG/400px-Zacatepec.JPG 2x" data-file-width="953" data-file-height="733" /></a><figcaption>Ingenio azucarero de Zacatepec.</figcaption></figure> <p>En el aspecto industrial, el estado se ha desarrollado en gran medida durante la segunda mitad del siglo&#160;<span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XX</span>, a partir de una extensa red carretera, ferroviaria y de diversos medios de comunicación. </p><p><b>Ciudad Industrial del Valle de Cuernavaca</b> ubicada al oriente de la capital estatal y el PINC (Parque Industrial de Cuautla), al sureste de esta ciudad. Los establecimientos industriales corresponden al ramo químico, farmacéutico, metal-mecánico, automotriz y textil. Existe también un nuevo parque industrial en el municipio de Emiliano Zapata denominado Ciudad de la confección, donde se asientan empresas del sector textil de la rama de la confección. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gastronomía"><span id="Gastronom.C3.ADa"></span>Gastronomía</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=46" title="Editar sección: Gastronomía"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Los <a href="/wiki/Taco" title="Taco">tacos</a> acorazados son un clásico taco formado por una tortilla con arroz y con diversos guisos, entre los que más destacan son: de milanesa, pechuga de pollo, chicharrón de puerco con salsa, huevo hervido, <a href="/wiki/Mole" title="Mole">mole</a> rojo, rajas con crema, <a href="/wiki/Chile_(pimiento)" class="mw-redirect" title="Chile (pimiento)">chile</a> relleno, torta de papa. </p><p>Otras comidas típicas son: el <a href="/wiki/Pipi%C3%A1n" class="mw-disambig" title="Pipián">pipián</a> verde con carne o las famosas <i>orejitas en pipián</i> (que son setas guisadas en pipián verde), la <a href="/wiki/Cecina" title="Cecina">cecina</a> de puente de Ixtla y Yecapixtla con queso, crema y salsa picante, la barbacoa de chivo al sur del Estado en lugares como Puente de Ixtla, Jojutla de Juárez y Amacuzac, y de borrego al norte en lugares como Huitzilac y Tepoztlán, el <a href="/wiki/Bagre" class="mw-disambig" title="Bagre">bagre</a> en <a href="/wiki/Mixiote" title="Mixiote">mixiotes</a>, los <a href="/wiki/Tamal" title="Tamal">tamales</a> típicos picantes y dulces, así también como el tamal de <a href="/wiki/Mojarra" class="mw-redirect" title="Mojarra">mojarra</a> típico de Coatetelco, el <a href="/wiki/Clemole" title="Clemole">clemole</a> rojo de pollo o espinazo de puerco, así como el clemole verde de res o de <a href="/wiki/Bagre" class="mw-disambig" title="Bagre">bagre</a>, los frijoles chinos y el puerco en salsa con ciruela criolla típicos de Jojutla de Juárez, el conejo y pollo en <a href="/wiki/Chileajo" title="Chileajo">chileajo</a>, tortas de flor de colorín en caldillo y las famosas <a href="/wiki/Quesadilla" class="mw-disambig" title="Quesadilla">quesadillas</a> de Tepoztlan de chapulines, flor de calabaza, <a href="/wiki/Huitlacoche" class="mw-redirect mw-disambig" title="Huitlacoche">huitlacoche</a>, setas, adobo de puerco, chicharrón prensado, flor de colorin o también llamada tzompantle o pititos, y demás guisos tradicionales. Sin olvidar mencionar el tradicional <a href="/wiki/Rompope" title="Rompope">rompope</a> de Tehuixtla. Los "tlaxcales" o galletas de maíz de la Zona Sur Oeste del estado. Las gordas de Jojutla, que son de chorizo, pollo, requesón, etc., son de masa acompañadas con crema, queso y salsa picante. </p><p>Y el <a href="/wiki/Arroz_con_frijoles" title="Arroz con frijoles">arroz de Morelos con frijoles</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Música_popular"><span id="M.C3.BAsica_popular"></span>Música popular</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=47" title="Editar sección: Música popular"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En todo el estado se escuchan bandas de viento, y los muy rítmicos tambores, así como los sones; los cuales tienen sus matices diversos en cada región dentro de cada municipio y corridos llamadas "bolas". Una danza muy de Morelos es la "Danza de los Chinelos" que se acostumbra a bailar en los carnavales, y también en los festejos de graduación de escuela; denotando gran algarabía y que se ha convertido en el baile más popular y más representativo no nada más en el estado, sino también en el ámbito internacional. A lo largo del territorio morelense existen bailes con interpretaciones de pastoras, vaqueritos, concheros y de moros y cristianos. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Chinelos1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Chinelos1.jpg/250px-Chinelos1.jpg" decoding="async" width="220" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Chinelos1.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="373" /></a><figcaption>Traje folklórico de Chinelos del estado de Morelos.</figcaption></figure> <p>Dentro de la tradición musical del Estado de Morelos, destaca por su excepcional calidad, historia y trayectoria, <i>La Banda de Tlayacapan</i> (premiada en 1998 por CONACULTA), cuyos integrantes, generación tras generación han dedicado todo su esfuerzo al rescate, difusión, conservación y defensa de la música morelense, así como de las manifestaciones de la cultura popular, especialmente de su natal Tlayacapan. </p><p>La Banda realiza frecuentemente conciertos y presentaciones en foros nacionales y extranjeros, interpretando parte de su repertorio, formado lo mismo por los famosos sones del Chinelo que por los sones y jarabes, marchas fúnebres, cantos y alabanzas tradicionales, música popular o para animar los toros. </p><p><b>Pastorelas</b> </p><p>Fue en <a href="/wiki/Cuernavaca" title="Cuernavaca">Cuernavaca</a> el primer lugar de México donde se llevó a cabo una representación del nacimiento de Cristo o <a href="/wiki/Pastorela" title="Pastorela">pastorela</a> en el año 1527.<sup id="cite_ref-28" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>La Pastorela "<i>La Comedia de los Reyes</i>" se representó a manera de vehículo para ayudar a evangelizar a los naturales de la región. En la actualidad se realizan pastorelas en la época navideña en el lugar original, el atrio de la Catedral, en el <a href="/wiki/Jard%C3%ADn_Borda" title="Jardín Borda">Jardín Borda</a> y en la palazuela de Pepsi. </p><p><b> Carnaval </b> </p><p>En algunas poblaciones de Morelos se practica la danza tradicional llamada "El Brinco del <a href="/wiki/Chinelo" title="Chinelo">Chinelo</a>", que se realiza utilizando trajes muy ricos y decorados con máscaras barbadas de mentón prominente. Los participantes salen a danzar a las calles.<sup id="cite_ref-29" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203; </p><p>Las poblaciones de Tlayacapan, Tepoztlán, Yautepec y Jiutepec son las que más resaltan por esta tradición. </p><p>En la actualidad se han adoptado también como parte de las festividades religiosas de algunas colonias de Cuernavaca, tales como: La feria de Tlaltenango, San Antón, Amatitlán y Chapultepec entre otras. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Deportes">Deportes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=48" title="Editar sección: Deportes"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Fútbol"><span id="F.C3.BAtbol"></span>Fútbol</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=49" title="Editar sección: Fútbol"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Club_Zacatepec" class="mw-redirect" title="Club Zacatepec">Club Zacatepec</a> jugaba en la <a href="/wiki/Liga_de_Ascenso_de_M%C3%A9xico" title="Liga de Ascenso de México">Liga de Ascenso de México</a>, y en <a href="/wiki/Segunda_Divisi%C3%B3n_de_M%C3%A9xico" title="Segunda División de México">Segunda División</a>.</li> <li><a href="/wiki/Escorpiones_F%C3%BAtbol_Club" class="mw-redirect" title="Escorpiones Fútbol Club">Escorpiones</a> en <a href="/wiki/Segunda_Divisi%C3%B3n_de_M%C3%A9xico" title="Segunda División de México">Segunda División</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Relaciones_internacionales">Relaciones internacionales</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=50" title="Editar sección: Relaciones internacionales"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El estado de Morelos está <a href="/wiki/Hermanamiento_de_ciudades" title="Hermanamiento de ciudades">hermanada</a> con los siguientes estados: </p> <ul><li><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Archivo:Flag_of_Argentina.svg" class="mw-file-description" title="Bandera de Argentina"><img alt="Bandera de Argentina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/20px-Flag_of_Argentina.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/30px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/40px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Ciudad_Aut%C3%B3noma_de_Buenos_Aires" class="mw-redirect" title="Ciudad Autónoma de Buenos Aires">Ciudad Autónoma de Buenos Aires</a>, <a href="/wiki/Argentina" title="Argentina">Argentina</a> (2012).<sup id="cite_ref-diariodemorelos.com_30-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-diariodemorelos.com-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>&#8203;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véase_también"><span id="V.C3.A9ase_tambi.C3.A9n"></span>Véase también</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=51" title="Editar sección: Véase también"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Portal:Morelos" title="Portal:Morelos">Portal:Morelos</a></li> <li><a href="/wiki/Organizaci%C3%B3n_territorial_de_M%C3%A9xico" title="Organización territorial de México">Organización territorial de México</a></li> <li><a href="/wiki/Anexo:Municipios_de_Morelos" title="Anexo:Municipios de Morelos">Anexo:Municipios de Morelos</a></li> <li><a href="/wiki/Escudo_de_armas_de_Morelos" class="mw-redirect" title="Escudo de armas de Morelos">Escudo de armas de Morelos</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencias">Referencias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=52" title="Editar sección: Referencias"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="listaref" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cuentame.inegi.org.mx/monografias/informacion/mor/poblacion/diversidad.aspx?tema=me&amp;e=17">«Diversidad. Morelos»</a>. <i>cuentame.inegi.org.mx</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 9 de junio de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=Diversidad.+Morelos&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=cuentame.inegi.org.mx&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcuentame.inegi.org.mx%2Fmonografias%2Finformacion%2Fmor%2Fpoblacion%2Fdiversidad.aspx%3Ftema%3Dme%26e%3D17&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation noticia"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelos.gob.mx/?q=historial">«Historia del Estado de Morelos»</a>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Historia+del+Estado+de+Morelos&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelos.gob.mx%2F%3Fq%3Dhistorial&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Worldpostalcodes.org, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldpostalcodes.org/es/mexico/codigo-postal/62">código postal n.º 62</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFStatoids" class="citation web">Statoids. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statoids.com/umx.html">«Mexico States»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 16 de marzo de 2012</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.au=Statoids&amp;rft.aulast=Statoids&amp;rft.btitle=Mexico+States&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.statoids.com%2Fumx.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-morelos_1-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-morelos_1_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-morelos_1_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://morelos.gob.mx/?q=historial">http://morelos.gob.mx/?q=historial</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFVíctor_Chávez22_de_enero_de_2016" class="citation web">Víctor Chávez (22 de enero de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elfinanciero.com.mx/nacional/df-no-es-el-estado-32-aclaran-legisladores">«DF no es el estado 32, aclaran legisladores»</a>. El Financiero<span class="reference-accessdate">. Consultado el 8 de mayo de 2020</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.au=V%C3%ADctor+Ch%C3%A1vez&amp;rft.aulast=V%C3%ADctor+Ch%C3%A1vez&amp;rft.btitle=DF+no+es+el+estado+32%2C+aclaran+legisladores&amp;rft.date=22+de+enero+de+2016&amp;rft.genre=book&amp;rft.pub=El+Financiero&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.elfinanciero.com.mx%2Fnacional%2Fdf-no-es-el-estado-32-aclaran-legisladores&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scjn.gob.mx/sites/default/files/cpeum/documento/2017-03/CPEUM-044.pdf">«Artículo 44 de la Constitución Política de los Estados Unidos Mexicanos»</a>. <i>Suprema Corte de Justicia de la Nación</i>. 29 de enero de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 8 de mayo de 2020</span>. «Texto vigente a la última reforma publicada en el Diario Oficial de la Federación el 29 de enero de 2016. La reforma a este artículo, así como al 43 y 122 de la misma constitución, y el texto vigente del Art. 1º de la Constitución local, afirman su carácter de entidad federativa, más no de estado, en virtud de su condición de capital de la república.»</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=Art%C3%ADculo+44+de+la+Constituci%C3%B3n+Pol%C3%ADtica+de+los+Estados+Unidos+Mexicanos&amp;rft.date=29+de+enero+de+2016&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Suprema+Corte+de+Justicia+de+la+Naci%C3%B3n&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scjn.gob.mx%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fcpeum%2Fdocumento%2F2017-03%2FCPEUM-044.pdf&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://es.statista.com/estadisticas/575948/numero-de-personas-en-mexico-por-entidad-federativa/#:~:text=En%202023,%20alrededor%20de%2017,9,2%20millones%20de%20habitantes.">«Población en México por estado 2023»</a>. <i>Statista</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 14 de septiembre de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=Poblaci%C3%B3n+en+M%C3%A9xico+por+estado+2023&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Statista&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fes.statista.com%2Festadisticas%2F575948%2Fnumero-de-personas-en-mexico-por-entidad-federativa%2F%23%3A~%3Atext%3DEn%25202023%2C%2520alrededor%2520de%252017%2C9%2C2%2520millones%2520de%2520habitantes.&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cuentame.inegi.org.mx/monografias/informacion/mor/poblacion/">«Número de habitantes. Morelos»</a>. <i>cuentame.inegi.org.mx</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de abril de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=N%C3%BAmero+de+habitantes.+Morelos&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=cuentame.inegi.org.mx&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcuentame.inegi.org.mx%2Fmonografias%2Finformacion%2Fmor%2Fpoblacion%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFPesquera" class="citation web">Pesquera, Servicio de Información Agroalimentaria y. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gob.mx/siap/articulos/fundacion-del-estado-de-morelos">«Fundación del estado de Morelos»</a>. <i>gob.mx</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 23 de abril de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=Fundaci%C3%B3n+del+estado+de+Morelos&amp;rft.au=Pesquera%2C+Servicio+de+Informaci%C3%B3n+Agroalimentaria+y&amp;rft.aufirst=Servicio+de+Informaci%C3%B3n+Agroalimentaria+y&amp;rft.aulast=Pesquera&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=gob.mx&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gob.mx%2Fsiap%2Farticulos%2Ffundacion-del-estado-de-morelos&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFInstituto_Nacional_de_Estadística_y_Geografía2020" class="citation web">Instituto Nacional de Estadística y Geografía, ed. (2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cuentame.inegi.org.mx/monografias/informacion/mor/poblacion/">«Número de habitantes: Morelos»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 16 de enero de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=N%C3%BAmero+de+habitantes%3A+Morelos&amp;rft.date=2020&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcuentame.inegi.org.mx%2Fmonografias%2Finformacion%2Fmor%2Fpoblacion%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFInstituto_Nacional_de_Estadística_y_Geografía2010" class="citation web">Instituto Nacional de Estadística y Geografía, ed. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110420205746/http://www.inegi.org.mx/sistemas/sisept/Default.aspx?t=mdemo09&amp;s=est&amp;c=17511">«Tasa de crecimiento media anual de la población por entidad federativa, 1990 a 2010»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inegi.org.mx/sistemas/sisept/Default.aspx?t=mdemo09&amp;s=est&amp;c=17511">el original</a> el 20 de abril de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado el 16 de enero de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Tasa+de+crecimiento+media+anual+de+la+poblaci%C3%B3n+por+entidad+federativa%2C+1990+a+2010&amp;rft.date=2010&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.inegi.org.mx%2Fsistemas%2Fsisept%2FDefault.aspx%3Ft%3Dmdemo09%26s%3Dest%26c%3D17511&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.inegi.org.mx/app/cpv/2020/resultadosrapidos/default.html?texto=Cuautla">«¿Cuántos habitantes tiene... - Censo de Población y Vivienda 2020»</a>. <i>www.inegi.org.mx</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 16 de enero de 2024</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=%C2%BFCu%C3%A1ntos+habitantes+tiene...+-+Censo+de+Poblaci%C3%B3n+y+Vivienda+2020&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=www.inegi.org.mx&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.inegi.org.mx%2Fapp%2Fcpv%2F2020%2Fresultadosrapidos%2Fdefault.html%3Ftexto%3DCuautla&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://delarosaric.wordpress.com/tag/morelos/">«Un rincon de la expresión..Palabras que forman un pensamiento.»</a>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Un+rincon+de+la+expresi%C3%B3n..Palabras+que+forman+un+pensamiento.&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fdelarosaric.wordpress.com%2Ftag%2Fmorelos%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://morelos.gob.mx/?q=prensa/nota/morelos-segundo-productor-nacional-de-rosas-sedagro">«Morelos, segundo productor nacional de rosas: Sedagro»</a>. <i>Morelos, segundo productor nacional de rosas: Sedagro | MORELOS</i>. 9 de febrero de 2020<span class="reference-accessdate">. Consultado el 5 de enero de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.atitle=Morelos%2C+segundo+productor+nacional+de+rosas%3A+Sedagro&amp;rft.date=2020-02-09&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Morelos%2C+segundo+productor+nacional+de+rosas%3A+Sedagro+%7C+MORELOS&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fmorelos.gob.mx%2F%3Fq%3Dprensa%2Fnota%2Fmorelos-segundo-productor-nacional-de-rosas-sedagro&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-MorelosTravel-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-MorelosTravel_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150415124252/http://morelostravel.com/producto/ruta-de-los-conventos">«Copia archivada»</a>. morelostravel. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/producto/ruta-de-los-conventos/">el original</a> el 15 de abril de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 12 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Copia+archivada&amp;rft.genre=book&amp;rft.pub=morelostravel&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fproducto%2Fruta-de-los-conventos%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151019073157/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-nuestra-senora-de-la-asuncion-cuernavaca?lang=es">«Ex Convento de Nuestra Señora de la Asunción»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-nuestra-senora-de-la-asuncion-cuernavaca?lang=es">el original</a> el 19 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+Nuestra+Se%C3%B1ora+de+la+Asunci%C3%B3n&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-nuestra-senora-de-la-asuncion-cuernavaca%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-la-natividad-tepoztlan?lang=es">«Ex Convento de la Natividad de María»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+la+Natividad+de+Mar%C3%ADa&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-la-natividad-tepoztlan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151018203612/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-santo-domingo-oaxtepec?lang=es">«Ex Convento de Santo Domingo»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-santo-domingo-oaxtepec?lang=es">el original</a> el 18 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+Santo+Domingo&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-santo-domingo-oaxtepec%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-juan-bautista-tlayacapan?lang=es">«Ex Convento de San Juan Bautista»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+San+Juan+Bautista&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-san-juan-bautista-tlayacapan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-guillermo-totolapan?lang=es">«Ex Convento de San Guillermo»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+San+Guillermo&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-san-guillermo-totolapan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151019073110/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-mateo-atlatlahucan?lang=es">«Ex Convento de San Mateo»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-mateo-atlatlahucan?lang=es">el original</a> el 19 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+San+Mateo&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-san-mateo-atlatlahucan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151018190906/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-juan-bautista-yecapixtla?lang=es">«Ex Convento de San Juan Bautista»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-juan-bautista-yecapixtla?lang=es">el original</a> el 18 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+San+Juan+Bautista&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-san-juan-bautista-yecapixtla%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-santiago-apostol?lang=es">«Ex Convento de Santiago Apóstol»</a><span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+Santiago+Ap%C3%B3stol&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-santiago-apostol%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151018190856/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-juan-bautista-tetela-del-volcan?lang=es">«Ex Convento de San Juan Bautista»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-san-juan-bautista-tetela-del-volcan?lang=es">el original</a> el 18 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+San+Juan+Bautista&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-san-juan-bautista-tetela-del-volcan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151019073229/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-santo-domingo-hueyapan?lang=es">«Ex Convento de Santo Domingo»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-santo-domingo-hueyapan?lang=es">el original</a> el 19 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+Santo+Domingo&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-santo-domingo-hueyapan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151019012236/http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-la-inmaculada-concepcion-zacualpan?lang=es">«Ex Convento de la Inmaculada Concepción»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelostravel.com/que-hacer/empresas/ex-convento-de-la-inmaculada-concepcion-zacualpan?lang=es">el original</a> el 19 de octubre de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de abril de 2015</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Ex+Convento+de+la+Inmaculada+Concepci%C3%B3n&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmorelostravel.com%2Fque-hacer%2Fempresas%2Fex-convento-de-la-inmaculada-concepcion-zacualpan%3Flang%3Des&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090406030210/http://morelos.me/2008/12/03/fue-en-cuernavaca-donde-se-represento-la-primera-pastorela/">Informativo Morelos</a></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://morelos.me/2009/02/09/carnavales-en-morelos/">Informativo Morelos</a></span> </li> <li id="cite_note-diariodemorelos.com-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-diariodemorelos.com_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160426194916/http://www.diariodemorelos.com/article/pactan-hermanamiento-morelos-y-buenos-aires/">«Copia archivada»</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diariodemorelos.com/article/pactan-hermanamiento-morelos-y-buenos-aires/">el original</a> el 26 de abril de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 3 de noviembre de 2013</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3AMorelos&amp;rft.btitle=Copia+archivada&amp;rft.genre=book&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.diariodemorelos.com%2Farticle%2Fpactan-hermanamiento-morelos-y-buenos-aires%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enlaces_externos">Enlaces externos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Morelos&amp;action=edit&amp;section=53" title="Editar sección: Enlaces externos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> alberga una galería multimedia sobre <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Estado_de_Morelos" class="extiw" title="commons:Estado de Morelos">Morelos</a></b>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.morelos.gob.mx">Gobierno del Estado de Morelos</a> — sitio web oficial.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190403142508/http://morelostravel.com/">Sitio de turismo del estado de Morelos.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inegi.gob.mx/geo/default.asp?e=17&amp;c=124">INEGI: Información geográfica del estado de Morelos.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inegi.gob.mx/est/default.asp?e=17&amp;c=4327">INEGI: Estadísticas sociodemográficas del estado de Morelos.</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diariodemorelos.com">Diario de Morelos, últimas noticias de todo Morelos</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r161257576">.mw-parser-output .mw-authority-control{margin-top:1.5em}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox table{margin:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox hr:last-child{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox+.mw-mf-linked-projects{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{display:flex;padding:0.5em;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral,#eaecf0);color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects ul li{margin-bottom:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#eeeeff}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d);background-color:var(--background-color-neutral,#27292d);color:var(--color-base,#eaecf0)}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral,#27292d)!important;color:var(--color-base,#eaecf0)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}}</style><div class="mw-authority-control"><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Navbox" style="width: inherit;padding:3px"><table class="hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Control_de_autoridades" title="Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Proyectos Wikimedia</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q66117" class="extiw" title="wikidata:Q66117">Q66117</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Morelos">Morelos</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q66117%22">Q66117</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikiviajes" title="Wikivoyage"><img alt="Wikivoyage" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/15px-Wikivoyage-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/23px-Wikivoyage-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/30px-Wikivoyage-logo.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> Guía turística:</span> <span class="uid"><a href="https://es.wikivoyage.org/wiki/Morelos" class="extiw" title="voy:Morelos">Morelos</a></span></li></ul> <hr /> <ul><li><b>Identificadores</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/identities/viaf-134834149">WorldCat</a></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fichero_de_Autoridades_Virtual_Internacional" title="Fichero de Autoridades Virtual Internacional">VIAF</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/134834149">134834149</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4288075-0">4288075-0</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n50007542">n50007542</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional de la República Checa">NKC</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ge1118800">ge1118800</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Israel" title="Biblioteca Nacional de Israel">NLI</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007554831605171">987007554831605171</a></span></li> <li><b>Diccionarios y enciclopedias</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Brit%C3%A1nica" title="Enciclopedia Británica">Britannica</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Morelos">url</a></span></li> <li><b>Lugares</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/OpenStreetMap" title="OpenStreetMap">OSM</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.openstreetmap.org/relation/1376332">1376332</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Getty_Thesaurus_of_Geographic_Names" class="mw-redirect" title="Getty Thesaurus of Geographic Names">TGN</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://vocab.getty.edu/page/tgn/7005588">7005588</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div class="mw-mf-linked-projects hlist"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q66117" class="extiw" title="wikidata:Q66117">Q66117</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Morelos">Morelos</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&amp;search=%22Q66117%22">Q66117</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikiviajes" title="Wikivoyage"><img alt="Wikivoyage" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/15px-Wikivoyage-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/23px-Wikivoyage-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikivoyage-logo.svg/30px-Wikivoyage-logo.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a></span> Guía turística:</span> <span class="uid"><a href="https://es.wikivoyage.org/wiki/Morelos" class="extiw" title="voy:Morelos">Morelos</a></span></li></ul> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.eqiad.main‐7c8f4c4b86‐lvbq2 Cached time: 20250328000025 Cache expiry: 86386 Reduced expiry: true Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.657 seconds Real time usage: 0.982 seconds Preprocessor visited node count: 8607/1000000 Post‐expand include size: 103175/2097152 bytes Template argument size: 13041/2097152 bytes Highest expansion depth: 23/100 Expensive parser function count: 9/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 35907/5000000 bytes Lua time usage: 0.271/10.000 seconds Lua memory usage: 7243355/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 10/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 651.008 1 -total 41.09% 267.528 1 Plantilla:Ficha_de_entidad_subnacional 38.36% 249.734 1 Plantilla:Ficha 28.61% 186.251 1 Plantilla:Control_de_autoridades 16.14% 105.091 1 Plantilla:Listaref 13.14% 85.560 20 Plantilla:Propiedad 12.67% 82.467 25 Plantilla:Cita_web 6.45% 42.002 1 Plantilla:Referencias_adicionales 4.30% 27.972 1 Plantilla:Aviso 3.27% 21.304 2 Plantilla:Problemas_artículo/validar --> <!-- Saved in parser cache with key eswiki:pcache:3810585:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250328000025 and revision id 165766665. Rendering was triggered because: unknown --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtenido de «<a dir="ltr" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Morelos&amp;oldid=165766665">https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Morelos&amp;oldid=165766665</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categorías</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Estado_de_Morelos" title="Categoría:Estado de Morelos">Estado de Morelos</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Estados_y_territorios_fundados_en_1869" title="Categoría:Estados y territorios fundados en 1869">Estados y territorios fundados en 1869</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ep%C3%B3nimos_de_Jos%C3%A9_Mar%C3%ADa_Morelos" title="Categoría:Epónimos de José María Morelos">Epónimos de José María Morelos</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_argumentos_formatnum_no_num%C3%A9ricos" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con argumentos formatnum no numéricos">Wikipedia:Páginas con argumentos formatnum no numéricos</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_que_necesitan_referencias_adicionales" title="Categoría:Wikipedia:Artículos que necesitan referencias adicionales">Wikipedia:Artículos que necesitan referencias adicionales</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Referenciar_(a%C3%BAn_sin_clasificar)" title="Categoría:Wikipedia:Referenciar (aún sin clasificar)">Wikipedia:Referenciar (aún sin clasificar)</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_ficha_sin_actualizar" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con ficha sin actualizar">Wikipedia:Artículos con ficha sin actualizar</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_VIAF" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores VIAF">Wikipedia:Artículos con identificadores VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_GND" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores GND">Wikipedia:Artículos con identificadores GND</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_LCCN" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN">Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_Relaci%C3%B3n_OSM" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores Relación OSM">Wikipedia:Artículos con identificadores Relación OSM</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_TGN" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores TGN">Wikipedia:Artículos con identificadores TGN</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_con_mapas" title="Categoría:Wikipedia:Páginas con mapas">Wikipedia:Páginas con mapas</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página se editó por última vez el 28 feb 2025 a las 23:30.</li> <li id="footer-info-copyright">El texto está disponible bajo la <a href="/wiki/Wikipedia:Texto_de_la_Licencia_Creative_Commons_Atribuci%C3%B3n-CompartirIgual_4.0_Internacional" title="Wikipedia:Texto de la Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0 Internacional">Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0</a>; pueden aplicarse cláusulas adicionales. Al usar este sitio aceptas nuestros <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/es">términos de uso</a> y nuestra <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/es">política de privacidad</a>.<br />Wikipedia&#174; es una marca registrada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/es/">Fundación Wikimedia</a>, una organización sin ánimo de lucro.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/es">Política de privacidad</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Limitaci%C3%B3n_general_de_responsabilidad">Limitación de responsabilidad</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desarrolladores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/es.wikipedia.org">Estadísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement/es">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//es.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Morelos&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versión para móviles</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Morelos</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>92 idiomas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Añadir tema</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-779c5f569f-ffcjt","wgBackendResponseTime":172,"wgKartographerLiveData":{"_8ba696fc3c0062d5d20f82e0ab6b6c6411c5452c":[{"type":"ExternalData","service":"geoshape","url":"https://maps.wikimedia.org/geoshape?getgeojson=1\u0026ids=Q66117","properties":{"fill-opacity":0.1,"title":"geoshape1","fill":"#4D87CA"}}]},"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.657","walltime":"0.982","ppvisitednodes":{"value":8607,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":103175,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13041,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":35907,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":10,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 651.008 1 -total"," 41.09% 267.528 1 Plantilla:Ficha_de_entidad_subnacional"," 38.36% 249.734 1 Plantilla:Ficha"," 28.61% 186.251 1 Plantilla:Control_de_autoridades"," 16.14% 105.091 1 Plantilla:Listaref"," 13.14% 85.560 20 Plantilla:Propiedad"," 12.67% 82.467 25 Plantilla:Cita_web"," 6.45% 42.002 1 Plantilla:Referencias_adicionales"," 4.30% 27.972 1 Plantilla:Aviso"," 3.27% 21.304 2 Plantilla:Problemas_artículo/validar"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.271","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7243355,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.eqiad.main-7c8f4c4b86-lvbq2","timestamp":"20250328000025","ttl":86386,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Morelos","url":"https:\/\/es.wikipedia.org\/wiki\/Morelos","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q66117","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q66117","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores de los proyectos Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-01-29T01:41:02Z","dateModified":"2025-02-28T23:30:09Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f0\/Palacio_Municipal_Tlayacapan_-_08436.JPG","headline":"estado de M\u00e9xico"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10