CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Cộng hòa – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"66878931-5817-437b-9ac9-c4750b03be5a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Cộng_hòa","wgTitle":"Cộng hòa","wgCurRevisionId":71869294,"wgRevisionId":71869294,"wgArticleId":51204,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Bài cơ bản","Trang sử dụng thanh bên có tham số con","Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin","Trang có bản mẫu cổng thông tin trống","Bài viết có trích dẫn không khớp","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài viết chứa nhận dạng BNE","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND", "Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng LNB","Bài viết chứa nhận dạng NARA","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài cơ bản dài trung bình","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Chế độ chính trị","Chính thể","Cộng hòa","Chủ nghĩa cộng hòa"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Cộng_hòa","wgRelevantArticleId":51204,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Cộng_hoà","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby": true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7270","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Cộng hòa – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Cộng_hòa rootpage-Cộng_hòa skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=C%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=C%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=C%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=C%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Các_đặc_điểm_của_các_thể_chế_cộng_hòa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_đặc_điểm_của_các_thể_chế_cộng_hòa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Các đặc điểm của các thể chế cộng hòa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Các_đặc_điểm_của_các_thể_chế_cộng_hòa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Các đặc điểm của các thể chế cộng hòa</span> </button> <ul id="toc-Các_đặc_điểm_của_các_thể_chế_cộng_hòa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Người_đứng_đầu_nhà_nước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Người_đứng_đầu_nhà_nước"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Người đứng đầu nhà nước</span> </div> </a> <ul id="toc-Người_đứng_đầu_nhà_nước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vai_trò_của_tôn_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vai_trò_của_tôn_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Vai trò của tôn giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Vai_trò_của_tôn_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_nền_cộng_hòa_giảm_đi_ảnh_hưởng_của_tôn_giáo_vào_nhà_nước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_nền_cộng_hòa_giảm_đi_ảnh_hưởng_của_tôn_giáo_vào_nhà_nước"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Các nền cộng hòa giảm đi ảnh hưởng của tôn giáo vào nhà nước</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_nền_cộng_hòa_giảm_đi_ảnh_hưởng_của_tôn_giáo_vào_nhà_nước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Những_khái_niệm_của_dân_chủ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_khái_niệm_của_dân_chủ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Những khái niệm của dân chủ</span> </div> </a> <ul id="toc-Những_khái_niệm_của_dân_chủ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ảnh_hưởng_của_chủ_nghĩa_cộng_hòa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ảnh_hưởng_của_chủ_nghĩa_cộng_hòa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng hòa</span> </div> </a> <ul id="toc-Ảnh_hưởng_của_chủ_nghĩa_cộng_hòa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trong_thời_cổ_đại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_thời_cổ_đại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.1</span> <span>Trong thời cổ đại</span> </div> </a> <ul id="toc-Trong_thời_cổ_đại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trong_thời_Phục_hưng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Trong_thời_Phục_hưng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.2</span> <span>Trong thời Phục hưng</span> </div> </a> <ul id="toc-Trong_thời_Phục_hưng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chủ_nghĩa_cộng_hòa_khai_sáng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chủ_nghĩa_cộng_hòa_khai_sáng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.3</span> <span>Chủ nghĩa cộng hòa khai sáng</span> </div> </a> <ul id="toc-Chủ_nghĩa_cộng_hòa_khai_sáng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chủ_nghĩa_cộng_hòa_vô_sản" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chủ_nghĩa_cộng_hòa_vô_sản"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5.4</span> <span>Chủ nghĩa cộng hòa vô sản</span> </div> </a> <ul id="toc-Chủ_nghĩa_cộng_hòa_vô_sản-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_yếu_tố_kinh_tế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_yếu_tố_kinh_tế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Các yếu tố kinh tế</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_yếu_tố_kinh_tế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sự_sáp_nhập_của_các_nhà_nước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_sáp_nhập_của_các_nhà_nước"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Sự sáp nhập của các nhà nước</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_sáp_nhập_của_các_nhà_nước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_nền_cộng_hòa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_nền_cộng_hòa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Các nền cộng hòa</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_nền_cộng_hòa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cộng_hòa_trong_lý_thuyết_chính_trị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cộng_hòa_trong_lý_thuyết_chính_trị"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Cộng hòa trong lý thuyết chính trị</span> </div> </a> <ul id="toc-Cộng_hòa_trong_lý_thuyết_chính_trị-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ý_nghĩa_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ý_nghĩa_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Ý nghĩa khác</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ý_nghĩa_khác-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Ý nghĩa khác</span> </button> <ul id="toc-Ý_nghĩa_khác-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Triết_học_chính_trị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Triết_học_chính_trị"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Triết học chính trị</span> </div> </a> <ul id="toc-Triết_học_chính_trị-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo_và_chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo_và_chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Tham khảo và chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo_và_chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Cộng hòa</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 181 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-181" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">181 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Республик – Tiếng Adyghe" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Республик" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Tiếng Adyghe" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%8D" title="Республикэ – Tiếng Kabardian" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Республикэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Tiếng Kabardian" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Republiek" title="Republiek – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Republiek" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Republik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AA%E1%8D%90%E1%89%A5%E1%88%8A%E1%8A%AD" title="ሪፐብሊክ – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="ሪፐብሊክ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Cynew%C4%ABse" title="Cynewīse – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Cynewīse" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="جمهورية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جمهورية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Republica" title="Republica – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Republica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A9%DC%98%DC%9B%DC%A2%DC%9D%DC%98%DC%AC%DC%90" title="ܩܘܛܢܝܘܬܐ – Tiếng Aramaic" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܩܘܛܢܝܘܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Tiếng Aramaic" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Հանրապետութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հանրապետութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="República" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tavakuairet%C3%A3" title="Tavakuairetã – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tavakuairetã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D1%83%D0%BC%D0%B3%D1%8C%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Жумгьурият – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Жумгьурият" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Respublika" title="Respublika – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Respublika" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="جومهوریت – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="جومهوریت" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Republik" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Republik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0" title="প্রজাতন্ত্র – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রজাতন্ত্র" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ki%C5%8Dng-h%C3%B4-kok" title="Kiōng-hô-kok – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kiōng-hô-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Республика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Рэспубліка – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Рэспубліка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Рэспубліка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рэспубліка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="रिपब्लिक – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="रिपब्लिक" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Republika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Republik" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Republika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Republik" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Република – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Република" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%AF%D0%B3%D1%8D%D0%B4%D1%8D_%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%85%D0%B0_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Бүгэдэ найрамдаха улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Бүгэдэ найрамдаха улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="República" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Republika" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Республика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Republika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Nyika_yeRudhende" title="Nyika yeRudhende – Tiếng Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Nyika yeRudhende" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Tiếng Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gweriniaeth" title="Gweriniaeth – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gweriniaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Republik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Republihkka" title="Republihkka – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Republihkka" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Republik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="गणतन्त्र – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="गणतन्त्र" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vabariik" title="Vabariik – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Vabariik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_(%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B1)" title="Πολιτεία (έννοια) – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Πολιτεία (έννοια)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%B9blica" title="Repùblica – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Repùblica" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Republic" title="Republic – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Republic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Республика" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="República" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Respubliko" title="Respubliko – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Respubliko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Errepublika" title="Errepublika – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Errepublika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="جمهوری – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جمهوری" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ganrajya" title="Ganrajya – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ganrajya" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Forsetaskipan" title="Forsetaskipan – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Forsetaskipan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9publique" title="République – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="République" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Republyk" title="Republyk – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Republyk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Ndenndaandi" title="Ndenndaandi – Tiếng Fulah" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Ndenndaandi" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="Tiếng Fulah" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Republiche" title="Republiche – Tiếng Friulian" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Republiche" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Tiếng Friulian" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Poblacht" title="Poblacht – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Poblacht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Pobblaght" title="Pobblaght – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Pobblaght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Poblachd" title="Poblachd – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Poblachd" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="República" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Ingush" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Республика" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Tiếng Ingush" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Khiung-f%C3%B2-koet" title="Khiung-fò-koet – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Khiung-fò-koet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%B5%ED%99%94%EC%A0%9C" title="공화제 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="공화제" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հանրապետություն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հանրապետություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="गणराज्य – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="गणराज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Republika" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Republika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Republiko" title="Republiko – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Republiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Republika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Republica" title="Republica – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Republica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%C3%A6" title="Республикæ – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Республикæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-Republic" title="I-Republic – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-Republic" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/L%C3%BD%C3%B0veldi" title="Lýðveldi – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Lýðveldi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Repubblica" title="Repubblica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Repubblica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%A4%D7%95%D7%91%D7%9C%D7%99%D7%A7%D7%94" title="רפובליקה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="רפובליקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9publik" title="Républik – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Républik" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%97%E0%B2%A3%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಗಣರಾಜ್ಯ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಗಣರಾಜ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Karachay-Balkar" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Республика" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Tiếng Karachay-Balkar" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="რესპუბლიკა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="რესპუბლიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Республика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Repoblek" title="Repoblek – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Repoblek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Республика" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Jamhuri" title="Jamhuri – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Jamhuri" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Республика" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="Tiếng Komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Repiblik" title="Repiblik – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Repiblik" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Komar" title="Komar – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Komar" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Republica" title="Republica – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Republica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Repuvlika" title="Repuvlika – Tiếng Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Repuvlika" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Tiếng Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%97%E0%BA%B2%E0%BA%A5%E0%BA%B0%E0%BA%99%E0%BA%B0%E0%BA%A5%E0%BA%B1%E0%BA%94" title="ສາທາລະນະລັດ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ສາທາລະນະລັດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Res_publica" title="Res publica – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Res publica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Republika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Republik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Respublika" title="Respublika – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Respublika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Rippebliek" title="Rippebliek – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Rippebliek" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Republ%C3%ADki" title="Republíki – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Republíki" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Republega" title="Republega – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Republega" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6zt%C3%A1rsas%C3%A1g" title="Köztársaság – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Köztársaság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Република – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Република" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Repoblika" title="Repoblika – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Repoblika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%A3%E0%B4%A4%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഗണതന്ത്രം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഗണതന്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="प्रजासत्ताक – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्रजासत्ताक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="რესპუბლიკა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რესპუბლიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%87" title="جمهوريه – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="جمهوريه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="جومبوری – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="جومبوری" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="República" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C" title="Республикась – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Республикась" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%AF%D0%B3%D0%B4_%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%85_%D0%A3%D0%BB%D1%81" title="Бүгд Найрамдах Улс – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Бүгд Найрамдах Улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="သမ္မတနိုင်ငံ – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="သမ္မတနိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Republiek" title="Republiek – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Republiek" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Rippebliek" title="Rippebliek – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Rippebliek" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="गणतन्त्र – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="गणतन्त्र" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="गणतन्त्र – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="गणतन्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%88%B6" title="共和制 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="共和制" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Repubbreca" title="Repubbreca – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Repubbreca" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Республика" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Republiik" title="Republiik – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Republiik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Republikk" title="Republikk – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Republikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Republikk" title="Republikk – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Republikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9publyique" title="Républyique – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Républyique" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Republica" title="Republica – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Republica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA" title="Республик – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Республик" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B8%E0%AC%BE%E0%AC%A7%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%A3%E0%AC%A4%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AD%8D%E0%AC%B0" title="ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ସାଧାରଣତନ୍ତ୍ର" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Respublika" title="Respublika – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Respublika" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%97%E0%A8%A3%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C" title="ਗਣਰਾਜ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਗਣਰਾਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%DB%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%DB%81" title="جمہوریہ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جمہوریہ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblika" title="Repúblika – Tiếng Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Repúblika" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Tiếng Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%84%D8%B3%D9%85%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="ولسمشریزه – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ولسمشریزه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%8E%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B" title="សាធារណរដ្ឋ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="សាធារណរដ្ឋ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%B9blica" title="Repùblica – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Repùblica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Republiek" title="Republiek – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Republiek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Republika" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BAblica" title="República – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="República" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Respublika" title="Respublika – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Respublika" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Cumhuriyet" title="Cumhuriyet – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Cumhuriyet" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ Crimean" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Republic%C4%83" title="Republică – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Republică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Ketnepen" title="Ketnepen – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Ketnepen" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Republica" title="Republica – Tiếng Romansh" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Republica" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Tiếng Romansh" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ripuwlika" title="Ripuwlika – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ripuwlika" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Републіка – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Републіка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Республика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D1%80%D3%A9%D1%81%D0%BF%D2%AF%D2%AF%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D2%AF%D0%BA%D1%8D" title="Өрөспүүбүлүкэ – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Өрөспүүбүлүкэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Republic" title="Republic – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Republic" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Republik" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Republika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Rip%C3%B9bbrica" title="Ripùbbrica – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ripùbbrica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Republic" title="Republic – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Republic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%8A%D9%BE%D8%A8%D9%84%DA%AA" title="ريپبلڪ – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ريپبلڪ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Republika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Republika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Republika" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Jamhuriyadda" title="Jamhuriyadda – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Jamhuriyadda" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DB%86%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="کۆمار – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کۆمار" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Република – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Република" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Republika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9publik" title="Républik – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Républik" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tasavalta" title="Tasavalta – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tasavalta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Republik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Republika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="குடியரசு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="குடியரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tagduda" title="Tagduda – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tagduda" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%96%D3%A9%D0%BC%D2%BB%D2%AF%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Җөмһүрият – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Җөмһүрият" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="గణతంత్ర రాజ్యం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="గణతంత్ర రాజ్యం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" title="สาธารณรัฐ – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="สาธารณรัฐ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AA%E1%8D%93%E1%89%A5%E1%88%8A%E1%8A%AD" title="ሪፓብሊክ – Tiếng Tigrinya" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ሪፓብሊክ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tiếng Tigrinya" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D1%83%D0%BC%D2%B3%D1%83%D1%80%D3%A3" title="Ҷумҳурӣ – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷумҳурӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Cumhuriyet" title="Cumhuriyet – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Cumhuriyet" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Республіка – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Республіка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%85%DB%81%D9%88%D8%B1%DB%8C%DB%81" title="جمہوریہ – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جمہوریہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%DB%87%D9%85%DA%BE%DB%87%D8%B1%D9%89%D9%8A%DB%95%D8%AA_%D8%AA%DB%88%D8%B2%DB%88%D9%85%D9%89" title="جۇمھۇرىيەت تۈزۈمى – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="جۇمھۇرىيەت تۈزۈمى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%B9blega" title="Repùblega – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Repùblega" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Rep%C3%BCblik%C3%A4n" title="Repüblikän – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Repüblikän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C" title="共和 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="共和" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Republiek" title="Republiek – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Republiek" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Republika" title="Republika – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Republika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%88%B6" title="共和制 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="共和制" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%A2%D7%A4%D7%95%D7%91%D7%9C%D7%99%D7%A7" title="רעפובליק – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="רעפובליק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Or%C3%ADl%E1%BA%B9%CC%80-%C3%A8d%C3%A8_ol%C3%B3m%C3%ACnira" title="Orílẹ̀-èdè olómìnira – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Orílẹ̀-èdè olómìnira" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%88%B6" title="共和制 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="共和制" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Cumhuriyet" title="Cumhuriyet – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Cumhuriyet" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Respobl%C4%97ka" title="Respoblėka – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Respoblėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%85%B1%E5%92%8C%E5%88%B6" title="共和制 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="共和制" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Kiblik" title="Kiblik – Tiếng Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Kiblik" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Tiếng Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Republik" title="Republik – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Republik" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7270#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&oldid=71869294" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&id=71869294&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FC%25E1%25BB%2599ng_h%25C3%25B2a"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FC%25E1%25BB%2599ng_h%25C3%25B2a"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=C%E1%BB%99ng+h%C3%B2a"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Republic" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" hreflang="vi"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7270" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Đổi hướng từ <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_ho%C3%A0&redirect=no" class="mw-redirect" title="Cộng hoà">Cộng hoà</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_H%C3%B2a" class="mw-redirect mw-disambig" title="Cộng Hòa">Cộng Hòa</a>.</div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="vertical-navbox nowraplinks hlist" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;width:22.0em;"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em">Một phần của <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Thể loại:Chính trị">loạt bài về Chính trị</a></td></tr><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em;border-top:1px #fafafa solid; border-bottom:1px #fafafa solid; background:#efefef;padding:0.2em;"><a href="/wiki/C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Các dạng chính phủ">Các dạng chính phủ</a></th></tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;display:block; margin-bottom:0.5em; background:transparent;"> <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các dạng chính phủ (trang không tồn tại)">Danh sách các dạng chính phủ</a></td></tr><tr><td style="padding:0.1em 0 0.2em;text-align:left;text-align:center;"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#efefef; border-top:1px solid;">Nguồn gốc quyền lực</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table class="vertical-navbox-subgroup" style="width:100%;margin:0px;border-spacing:0px"><tbody><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Dân chủ">Dân chủ</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144546">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><span class="nobold">(nhiều người cai trị)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Demarchy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Demarchy (trang không tồn tại)">Demarchy</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tr%E1%BB%B1c_ti%E1%BA%BFp" title="Dân chủ trực tiếp">Trực tiếp</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%B1_do" title="Dân chủ tự do">Tự do</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" title="Dân chủ đại nghị">Đại nghị</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Dân chủ xã hội">Xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Dân chủ xã hội chủ nghĩa">Xã hội chủ nghĩa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các dạng dân chủ (trang không tồn tại)">Khác</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_quy%E1%BB%81n_l%E1%BB%B1c_t%E1%BA%ADp_trung" title="Chế độ quyền lực tập trung">Đầu sỏ</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(ít người cai trị)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=B%C3%A1n_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bán dân chủ (trang không tồn tại)">Bán dân chủ</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" title="Chế độ quý tộc">Chế độ quý tộc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_l%C3%A3o_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ lão nhân (trang không tồn tại)">Lão nhân</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%91%E1%BA%A1o_t%E1%BA%B7c" title="Chế độ đạo tặc">Đạo tặc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kritarchy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kritarchy (trang không tồn tại)">Kritarchy</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_nh%C3%A2n_t%C3%A0i" title="Chế độ nhân tài">Nhân tài</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Noocracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noocracy (trang không tồn tại)">Noocracy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%91%E1%BA%A3ng_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ đảng trị (trang không tồn tại)">Đảng trị</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_t%C3%A0i_phi%E1%BB%87t" title="Chế độ tài phiệt">Tài phiệt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ quân trị (trang không tồn tại)">Quân trị</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_k%E1%BB%B9_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Chế độ kỹ trị">Kỹ trị</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%A7n_quy%E1%BB%81n" title="Thần quyền">Thần quyền</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_chuy%C3%AAn_quy%E1%BB%81n" title="Chế độ chuyên quyền">Chuyên quyền</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(một người cai trị)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_chuy%C3%AAn_quy%E1%BB%81n_(despotism)" title="Chế độ chuyên quyền (despotism)">Despotism</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%A0i" class="mw-redirect" title="Độc tài">Độc tài</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%A0i_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1" class="mw-redirect" title="Độc tài quân sự">Độc tài quân sự</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A1o_ch%C3%BAa" title="Bạo chúa">Bạo chúa</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/V%C3%B4_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Vô trị">Vô trị</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(không ai cai trị)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%B4_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Vô trị">Vô trị</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_kh%C3%B4ng_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Xã hội không nhà nước">Không nhà nước</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.1em 0 0.2em;text-align:left;text-align:center;"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#efefef; border-top:1px solid;">Tư tưởng quyền lực</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table class="vertical-navbox-subgroup" style="width:100%;margin:0px;border-spacing:0px"><tbody><tr><th style="padding:0.1em"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">Quân chủ</a></li><li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_ho%C3%A0" class="mw-redirect" title="Cộng hoà">Cộng hoà</a></li></ul></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(các hệ tư tưởng xã hội–chính trị)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tuy%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%91i" class="mw-redirect" title="Quân chủ tuyệt đối">Tuyệt đối</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">Lập hiến</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_gia" title="Pháp gia">Pháp gia</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_%C4%91%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" title="Cộng hòa đại nghị">Đại nghị</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Cộng hòa lập hiến">Cộng hòa lập hiến</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_t%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Hệ thống tổng thống">Tổng thống</a></li> <li><a href="/wiki/B%C3%A1n_t%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Bán tổng thống">Bán tổng thống</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" title="Hệ thống xã hội chủ nghĩa">Xã hội chủ nghĩa</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_chuy%C3%AAn_ch%E1%BA%BF" title="Chủ nghĩa chuyên chế">Chuyên chế</a></li><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_do" title="Chủ nghĩa tự do">Tự do</a></li></ul></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(các hệ tư tưởng xã hội–kinh tế)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/V%C3%B4_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Vô trị">Vô trị</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Thực dân">Thực dân</a></li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_s%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Cộng sản">Cộng sản</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_chuy%C3%AAn_quy%E1%BB%81n_(despotism)" title="Chế độ chuyên quyền (despotism)">Despotism</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1t_x%C3%ADt" class="mw-redirect" title="Phát xít">Phát xít</a></li> <li><a href="/wiki/Phong_ki%E1%BA%BFn_(ch%C3%A2u_%C3%82u)" title="Phong kiến (châu Âu)">Phong kiến châu Âu</a></li> <li><a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Xã hội chủ nghĩa">Xã hội chủ nghĩa</a></li> <li><a href="/wiki/To%C3%A0n_tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Toàn trị">Toàn trị</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li>Tôn giáo</li><li>Phi tôn giáo</li></ul></div></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" title="Quốc giáo">Quốc giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_th%E1%BA%BF_t%E1%BB%A5c" title="Nhà nước thế tục">Nhà nước thế tục</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính phủ quốc tế (trang không tồn tại)">Quốc tế</a></li><li><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_quy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%8Ba_ph%C6%B0%C6%A1ng" title="Chính quyền địa phương">Địa phương</a></li></ul></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144546"><span class="nobold">(các hệ tư tưởng văn hoá–địa lý)</span></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Th%C3%A0nh_bang" title="Thành bang">Thành bang</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Tổ chức quốc tế">Tổ chức quốc tế</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c" title="Quốc gia dân tộc">Quốc gia dân tộc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính phủ thế giới (trang không tồn tại)">Chính phủ thế giới</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c" title="Chủ nghĩa dân tộc">Chủ nghĩa dân tộc</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Chủ nghĩa quốc tế">Chủ nghĩa quốc tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_to%C3%A0n_c%E1%BA%A7u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa toàn cầu (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa toàn cầu</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.1em 0 0.2em;text-align:left;text-align:center;"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#efefef; border-top:1px solid;">Cấu trúc quyền lực</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table class="vertical-navbox-subgroup" style="width:100%;margin:0px;border-spacing:0px"><tbody><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_%C4%91%C6%A1n_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa đơn nhất (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa đơn nhất</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C4%91%C6%A1n_nh%E1%BA%A5t" title="Nhà nước đơn nhất">Nhà nước đơn nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">Đế quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c" title="Thân vương quốc">Thân vương quốc</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_ph%E1%BB%A5_thu%E1%BB%99c" title="Quốc gia phụ thuộc">Quốc gia phụ thuộc</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Quốc gia liên kết">Quốc gia liên kết</a></li> <li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_ph%E1%BB%A5_thu%E1%BB%99c" title="Danh sách lãnh thổ phụ thuộc">Danh sách lãnh thổ phụ thuộc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=N%C6%B0%E1%BB%9Bc_t%E1%BB%B1_tr%E1%BB%8B_(Anh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nước tự trị (Anh) (trang không tồn tại)">Nước tự trị (Anh)</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_h%E1%BB%99" title="Bảo hộ">Bảo hộ</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_b%C3%B9_nh%C3%ACn" title="Chính phủ bù nhìn">Chính phủ bù nhìn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_v%C6%B0%C6%A1ng_b%C3%B9_nh%C3%ACn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân vương bù nhìn (trang không tồn tại)">Quân vương bù nhìn</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_v%E1%BB%87_tinh" title="Quốc gia vệ tinh">Quốc gia vệ tinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba_t%E1%BB%B1_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuộc địa tự trị (trang không tồn tại)">Thuộc địa tự trị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_gia_ph%E1%BB%A5_l%C6%B0u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc gia phụ lưu (trang không tồn tại)">Quốc gia phụ lưu</a></li> <li><i><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_gia_%C4%91%E1%BB%87m" title="Quốc gia đệm">Quốc gia đệm</a></i></li> <li><a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_ch%C6%B0_h%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Nước chư hầu">Nước chư hầu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B3_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phó vương quốc (trang không tồn tại)">Phó vương quốc</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_l%C3%BD_ph%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" title="Định lý phân quyền">Chủ nghĩa liên bang</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/Bang_li%C3%AAn" title="Bang liên">Bang liên</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_quy%E1%BB%81n" class="mw-redirect" title="Phân quyền">Phân quyền</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang" title="Liên bang">Liên bang</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/C%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c" title="Cường quốc">Quan hệ quốc tế</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c_nh%E1%BB%8F" title="Cường quốc nhỏ">Cường quốc nhỏ</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c_v%C3%B9ng" title="Cường quốc vùng">Cường quốc vùng</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_c%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c" title="Trung cường quốc">Trung cường quốc</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_c%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c" title="Đại cường quốc">Đại cường quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Si%C3%AAu_c%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c" title="Siêu cường quốc">Siêu cường quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C6%B0%E1%BB%9Dng_qu%E1%BB%91c_si%C3%AAu_c%E1%BA%A5p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cường quốc siêu cấp (trang không tồn tại)">Cường quốc siêu cấp</a></li></ul> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh" title="Đơn vị hành chính">Đơn vị hành chính</a></th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <hr /></td> </tr><tr><th style="padding:0.1em"> Liên quan</th></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_lai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ lai (trang không tồn tại)">Chế độ lai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_th%E1%BB%A5t_l%C3%B9i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dân chủ thụt lùi (trang không tồn tại)">Dân chủ thụt lùi</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_h%C3%B3a" title="Dân chủ hóa">Dân chủ hoá</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;background:#efefef;"></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Bản mẫu:Các dạng chính phủ"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Thảo luận Bản mẫu:Các dạng chính phủ"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:C%C3%A1c_d%E1%BA%A1ng_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Cộng hòa</b> (<a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a>: 共和) dựa trên cụm từ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latinh</a> <i>res publica</i> ('công vụ'), là một quốc gia mà <a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_l%E1%BB%B1c_ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Quyền lực chính trị">quyền lực chính trị</a> nằm trong tay của <a href="/wiki/Nh%C3%A2n_d%C3%A2n" title="Nhân dân">nhân dân</a> thông qua những người đại diện cho họ—ngược lại với chế độ <a href="/wiki/Vua" title="Vua">quân chủ</a>.<sup id="cite_ref-OED_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-OED-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-M-W_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-M-W-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Quyền đại diện trong một nước cộng hòa có thể hoặc không thể được bầu lên một cách tự do bởi toàn thể công dân. Ở nhiều nước cộng hòa trong lịch sử, quyền đại diện dựa trên địa vị cá nhân và vai trò của bầu cử bị hạn chế. Điều này vẫn đúng cho đến ngày nay; trong số 159 quốc gia sử dụng từ cộng hòa trong tên chính thức của họ tính đến năm 2017<sup class="plainlinks noprint asof-tag cập nhật" style="display:none;"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit">[cập nhật]</a></sup> và các quốc gia khác được thành lập chính thức là nước cộng hòa thì có những nước hạn chế chặt chẽ cả quyền đại diện và quy trình bầu cử. </p><p>Thuật ngữ này phát triển ý nghĩa hiện đại dựa trên hiến pháp của <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a> cổ đại, kéo dài từ khi các vị vua bị lật đổ vào năm 509 trước Công nguyên cho đến khi thành lập Đế chế vào năm 27 trước Công nguyên. Hiến pháp này có đặc điểm là Thượng viện gồm các quý tộc giàu có có ảnh hưởng đáng kể; một số <a href="/wiki/H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng_nh%C3%A2n_d%C3%A2n" title="Hội đồng nhân dân">hội đồng nhân dân</a> của tất cả các công dân tự do, có quyền bầu ra các quan tòa từ dân chúng và thông qua luật pháp; và một loạt các <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_ph%C3%A1n" title="Thẩm phán">thẩm phán</a> với các loại <a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_h%C3%A0nh" title="Quyền hành">thẩm quyền</a> dân sự và chính trị khác nhau. </p><p>Thông thường, một nước cộng hòa là một quốc gia có <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_quy%E1%BB%81n" title="Chủ quyền">chủ quyền</a> duy nhất, nhưng cũng có những thực thể nhà nước địa phương được gọi là nước cộng hòa hoặc có các chính phủ được mô tả là có tính chất cộng hòa. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_đặc_điểm_của_các_thể_chế_cộng_hòa"><span id="C.C3.A1c_.C4.91.E1.BA.B7c_.C4.91i.E1.BB.83m_c.E1.BB.A7a_c.C3.A1c_th.E1.BB.83_ch.E1.BA.BF_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a"></span>Các đặc điểm của các thể chế cộng hòa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Các đặc điểm của các thể chế cộng hòa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các đặc điểm của các thể chế cộng hòa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Người_đứng_đầu_nhà_nước"><span id="Ng.C6.B0.E1.BB.9Di_.C4.91.E1.BB.A9ng_.C4.91.E1.BA.A7u_nh.C3.A0_n.C6.B0.E1.BB.9Bc"></span>Người đứng đầu nhà nước</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Người đứng đầu nhà nước”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Người đứng đầu nhà nước"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong hầu hết nền cộng hòa hiện đại ở các nước <a href="/wiki/T%C6%B0_b%E1%BA%A3n_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Tư bản chủ nghĩa">tư bản chủ nghĩa</a>, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7_qu%E1%BB%91c_gia" title="Nguyên thủ quốc gia">người đứng đầu nhà nước</a> được gọi là <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng" title="Tổng thống">tổng thống</a> còn các nước theo đuổi ý tưởng xây dựng <a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Xã hội chủ nghĩa">xã hội chủ nghĩa</a> là <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%8Bch_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Chủ tịch nước">chủ tịch nước</a>. Những danh xưng khác được sử dụng là <a href="/wiki/Consul" class="mw-redirect" title="Consul">consul</a>, <a href="/wiki/Doge" class="mw-redirect mw-disambig" title="Doge">doge</a>, <a href="/wiki/Archon" title="Archon">archon</a> và nhiều danh xưng khác. Trong các nền cộng hòa và cũng là <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Dân chủ">dân chủ</a> người đứng đầu nhà nước được xác định theo kết quả của một cuộc bầu cử. Cuộc bầu cử này có thể là <a href="/wiki/B%E1%BA%A7u_c%E1%BB%AD_gi%C3%A1n_ti%E1%BA%BFp" title="Bầu cử gián tiếp">gián tiếp</a>, chẳng hạn như nếu một hội đồng theo một dạng nào đó được bầu lên bởi người dân, và hội đồng này sau đó sẽ bầu ra người đứng đầu nhà nước hoặc là <a href="/wiki/B%E1%BA%A7u_c%E1%BB%AD_tr%E1%BB%B1c_ti%E1%BA%BFp" title="Bầu cử trực tiếp">trực tiếp</a>. Trong các nền cộng hòa này, nhiệm kì thông thường của tổng thống kéo dài trong khoảng bốn đến sáu năm. Trong một số nước, <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFn_ph%C3%A1p" title="Hiến pháp">hiến pháp</a> giới hạn số nhiệm kì một người có thể được bầu lên vị trí tổng thống. </p><p>Nếu như người đứng đầu nhà nước của một cộng hòa đồng thời là <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Người đứng đầu chính phủ">người đứng đầu chính phủ</a>, thể chế này được gọi là <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Tổng thống chế">tổng thống chế</a> (ví dụ: <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kì</a>). Trong <a href="/wiki/B%C3%A1n_t%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Bán tổng thống chế">bán tổng thống chế</a>, người đứng đầu nhà nước không phải là cùng một người với <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Người đứng đầu chính phủ">người đứng đầu chính phủ</a>, người sau thường được gọi là <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Thủ tướng">thủ tướng</a> (ví dụ: <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a>). Tùy theo nghĩa vụ cụ thể của tổng thống (ví dụ, vai trò cố vấn trong việc thành lập chính phủ sau một cuộc bầu cử), và các quy ước khác nhau, vai trò của tổng thống có thể dao động từ chỉ mang tính lễ nghi và phi chính trị cho đến ảnh hưởng lớn và đầy tính <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Chính trị">chính trị</a>. Thủ tướng thường có trách nhiệm trong việc điều hành các chính sách và nhà nước trung ương. Có những quy định cho việc chỉ định tổng thống và người đứng đầu chính phủ, một số nền cộng hòa cho phép sự chỉ định một tổng thống và một thủ tướng thuộc 2 đảng đối lập: ở <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a>, khi những thành viên của <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Chính phủ">chính phủ</a> đương nhiệm và tổng thống thuộc các đảng phái đối lập nhau, tình huống này gọi là <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%91ng_chung_ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sống chung chính trị (trang không tồn tại)">sống chung chính trị</a>. Tuy nhiên trong một số nước như <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đức">Đức</a> và <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>, tổng thống bắt buộc phải là không theo đảng phái nào. </p><p>Trong một số nước, như <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Thụy Sĩ">Thụy Sĩ</a> và <a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a>, đứng đầu nhà nước không phải là một người mà là một ủy ban hoặc hội đồng của một vài người đang nắm văn phòng đó - họ được gọi là <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7_t%E1%BA%ADp_th%E1%BB%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên thủ tập thể (trang không tồn tại)">nguyên thủ tập thể</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vai_trò_của_tôn_giáo"><span id="Vai_tr.C3.B2_c.E1.BB.A7a_t.C3.B4n_gi.C3.A1o"></span>Vai trò của tôn giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Vai trò của tôn giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vai trò của tôn giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trước khi một số phong trào <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%95i_m%E1%BB%9Bi" title="Đổi mới">Cải cách</a> đem lại ảnh hưởng ở châu Âu, những thay đổi trong địa hạt tôn giáo hiếm khi có liên hệ đến dạng nhà nước đang được sử dụng ở nước đó. Ví dụ sự chuyển đổi từ <a href="/wiki/%C4%90a_th%E1%BA%A7n_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Đa thần giáo">đa thần giáo</a> sang <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa_gi%C3%A1o" title="Thiên Chúa giáo">Thiên Chúa giáo</a> trong <a href="/wiki/La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="La Mã cổ đại">La Mã cổ đại</a> có thể tạo ra tầng lớp thống trị mới, nhưng không gây ra thay đổi trong ý nghĩ rằng <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">Chế độ quân chủ</a> là một cách thức hiển nhiên để quản lý đất nước. Một cách tương tự, các chế độ cộng hòa <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">thời trung cổ</a> sau này, như <a href="/wiki/Venezia" title="Venezia">Venezia</a>, nổi lên mà không chất vấn những tiêu chuẩn về tôn giáo đưa ra bởi <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_R%C3%B4ma" class="mw-redirect" title="Giáo hội Công giáo Rôma">Giáo hội Công giáo Rôma</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Điều này đã thay đổi, chẳng hạn như, bởi <i><a href="/w/index.php?title=Cuius_regio,_eius_religio&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuius regio, eius religio (trang không tồn tại)">cuius regio, eius religio</a></i> từ <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Augsburg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Augsburg (trang không tồn tại)">Hiệp ước Augsburg</a> (<a href="/wiki/1555" title="1555">1555</a>): hiệp ước này, áp dụng trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">Đế chế La Mã</a> và ảnh hưởng đến nhiều bang khác của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đức">Đức</a>, buộc công dân phải đi theo tôn giáo của người thống trị, bất kì nhánh nào của Thiên chúa giáo được nhà thống trị chọn - ngoại trừ <a href="/w/index.php?title=T%C3%B4ng_ph%C3%A1i_Calvin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tông phái Calvin (trang không tồn tại)">tông phái Calvin</a> (bị cấm bởi cùng một hiệp ước). Ở Pháp nhà vua bãi bỏ những thỏa hiệp tương đối đối với các tôn giáo không phải là Công giáo kết quả từ <a href="/w/index.php?title=S%E1%BA%AFc_l%E1%BB%87nh_Nantes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sắc lệnh Nantes (trang không tồn tại)">Sắc lệnh Nantes</a> (<a href="/wiki/1598" title="1598">1598</a>), <a href="/w/index.php?title=S%E1%BA%AFc_l%E1%BB%87nh_Fontainebleau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sắc lệnh Fontainebleau (trang không tồn tại)">Sắc lệnh Fontainebleau</a> (<a href="/wiki/1685" title="1685">1685</a>). Ở <a href="/wiki/Anh" title="Anh">Anh</a> và ở <a href="/wiki/T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a> những triều đình tương ứng đã thiết lập nhánh Thiên chúa giáo được ưa thích nhất của họ, do vậy vào thời điểm của <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Khai_s%C3%A1ng" class="mw-redirect" title="Thời kỳ Khai sáng">thời đại Khai sáng</a> ở châu Âu (bao gồm luôn cả các <a href="/wiki/Thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Thuộc địa">thuộc địa</a>) không có một <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">chế độ quân chủ</a> tuyệt đối nào chấp nhận một tôn giáo khác với tôn giáo chính thức của nước đó. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_nền_cộng_hòa_giảm_đi_ảnh_hưởng_của_tôn_giáo_vào_nhà_nước"><span id="C.C3.A1c_n.E1.BB.81n_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_gi.E1.BA.A3m_.C4.91i_.E1.BA.A3nh_h.C6.B0.E1.BB.9Fng_c.E1.BB.A7a_t.C3.B4n_gi.C3.A1o_v.C3.A0o_nh.C3.A0_n.C6.B0.E1.BB.9Bc"></span>Các nền cộng hòa giảm đi ảnh hưởng của tôn giáo vào nhà nước</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Các nền cộng hòa giảm đi ảnh hưởng của tôn giáo vào nhà nước”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các nền cộng hòa giảm đi ảnh hưởng của tôn giáo vào nhà nước"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Một lý do quan trọng tại sao người dân chọn xã hội của họ được tổ chức như là một "cộng hòa" là khả năng được tự do khỏi <a href="/w/index.php?title=T%C3%B4n_gi%C3%A1o_c%E1%BB%A7a_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tôn giáo của nhà nước (trang không tồn tại)">tôn giáo của nhà nước</a>: trong cách tiếp cận này sống dưới một chế độ quân chủ được xem là dễ tạo ra một tôn giáo thuần nhất. Tất cả các chế độ quân chủ lớn đều có tôn giáo của nhà nước, kể cả trường hợp của các <a href="/wiki/Pharaon" title="Pharaon">pharaoh</a> và một số hoàng đế điều này có thể dẫn đến một tôn giáo mà quốc vương (hoặc hoàng gia) được phong cho một địa vị giống như thượng đế (xem ví dụ như <a href="/w/index.php?title=S%C3%B9ng_b%C3%A1i_Ho%C3%A0ng_gia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sùng bái Hoàng gia (trang không tồn tại)">Sùng bái Hoàng gia</a>). Trên một mức độ khác, các nền quân chủ có thể vướng vào một dạng đặc biệt nào đó của tôn giáo: <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Công giáo">Công giáo</a> ở <a href="/wiki/B%E1%BB%89" title="Bỉ">Bỉ</a>, <a href="/wiki/Anh_gi%C3%A1o" title="Anh giáo">Anh giáo</a> ở Anh, <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_Th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_%C4%90%C3%B4ng_ph%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chính Thống giáo Đông phương">Chính Thống giáo Đông phương</a> ở <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a> dưới chế độ <a href="/wiki/Sa_ho%C3%A0ng" title="Sa hoàng">Nga hoàng</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A1o" title="Thần đạo">Thần đạo</a> ở <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>,... </p><p>Trong sự vắng mặt của chế độ quân chủ, sẽ không có một vị vua nào thúc đẩy về một tôn giáo duy nhất. Bởi vì điều này là cảm nhận chung vào thời gian của thời đại <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Khai_s%C3%A1ng" class="mw-redirect" title="Thời kỳ Khai sáng">Khai sáng</a>, không là điều đáng ngạc nhiên khi các cộng hòa được nhận thấy bởi các nhà tư tưởng thời Khai sáng như là một dạng tổ chức nhà nước thích hợp nhất, nếu như người ta muốn tránh những điều xuống cấp bởi việc sống dưới một tôn giáo nhà nước có ảnh hưởng quá lớn. </p><p><a href="/wiki/Jean-Jacques_Rousseau" title="Jean-Jacques Rousseau">Jean-Jacques Rousseau</a>, một ngoại lệ, tiên liệu một nền cộng hòa với một "tôn giáo dân sự" với nhiều đòi hỏi: </p><p>Ví dụ ở <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a>: những vị <a href="/wiki/Nh%C3%B3m_l%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Nhóm lập quốc Hoa Kỳ">Nhóm lập quốc Hoa Kỳ</a>, nhận thấy rằng sẽ không có một tôn giáo duy nhất nào sẽ được theo bởi tất cả người Mỹ, đã theo một nguyên tắc là nhà nước liên bang sẽ không ủng hộ một tôn giáo truyền thống nào, như <a href="/wiki/Massachusetts" title="Massachusetts">Massachusetts</a> và <a href="/wiki/Connecticut" title="Connecticut">Connecticut</a> đã theo<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Những_khái_niệm_của_dân_chủ"><span id="Nh.E1.BB.AFng_kh.C3.A1i_ni.E1.BB.87m_c.E1.BB.A7a_d.C3.A2n_ch.E1.BB.A7"></span>Những khái niệm của dân chủ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Những khái niệm của dân chủ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những khái niệm của dân chủ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các cộng hòa thường liên hệ với <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Dân chủ">dân chủ</a>, có vẻ là lẽ tự nhiên nếu như người ta thừa nhận ý nghĩa của cụm từ bắt nguồn của từ "cộng hòa" (xem: <a href="/w/index.php?title=Res_publica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Res publica (trang không tồn tại)">res publica</a>). Tuy nhiên sự liên kết giữa "cộng hòa" và "dân chủ" này là rất xa đối với hiểu biết chung, ngay cả nếu như đã thừa nhận là có một vài dạng khác nhau của dân chủ<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Phần này cố gắng đưa ra những tóm tắt về các khái niệm dân chủ nào liên hệ với kiểu cộng hòa nào. </p><p>Chú ý rằng khái niệm "một phiếu bầu bằng nhau cho mỗi người trưởng thành" đã không được chấp nhận rộng rãi trong các nền dân chủ cho đến khoảng giữa <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20" title="Thế kỷ 20">thế kỉ 20</a>: trước đó trong tất cả các nền dân chủ <a href="/w/index.php?title=Quy%E1%BB%81n_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_b%E1%BA%A7u_c%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quyền được bầu cử (trang không tồn tại)">quyền được bầu cử</a> của một người phụ thuộc vào điều kiện tài chính, <a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_t%C3%ADnh" title="Giới tính">giới tính</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7ng_t%E1%BB%99c" title="Chủng tộc">Chủng tộc</a>, hay là một tổ hợp những thứ đó và những yếu tố khác. Nhiều dạng nhà nhà nước trong các thời đại trước được mệnh danh là "dân chủ", bao gồm ví dụ như <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Athena" title="Dân chủ Athena">Dân chủ Athena</a>, khi đem vào đầu thế kỉ 21 sẽ được liệt kê là <a href="/w/index.php?title=Plutocracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plutocracy (trang không tồn tại)">plutocracy</a> hay là một dạng <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_%C4%91%E1%BA%A7u_s%E1%BB%8F" class="mw-redirect" title="Chính trị đầu sỏ">quả đầu chế</a> (quyền lực nắm bởi thiểu số) mở rộng, bởi vì những luật lệ về những phiều bầu được đếm như thế nào. </p><p>Trong cách tiếp cận <i>phương Tây</i>, được khuyến cáo về những nguy hiểm có thể xảy ra và sự không thực tế của <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tr%E1%BB%B1c_ti%E1%BA%BFp" title="Dân chủ trực tiếp">dân chủ trực tiếp</a> mô tả từ thời cổ đại<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, có một sự hội tụ về phía <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" title="Dân chủ đại nghị">dân chủ đại diện</a>, cho các thể chế cộng hòa cũng như các thể chế quân chủ, từ thời <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Khai_s%C3%A1ng" class="mw-redirect" title="Thời kỳ Khai sáng">Khai sáng</a> trở đi. Một phương tiện dân chủ như là <a href="/wiki/Tr%C6%B0ng_c%E1%BA%A7u_d%C3%A2n_%C3%BD" title="Trưng cầu dân ý">Trưng cầu dân ý</a> vẫn về cơ bản là không đáng tin cậy trong nhiều nước theo kiểu dân chủ đại diện. Tuy vậy, một số nước cộng hòa như <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Thụy Sĩ">Thụy Sĩ</a> có một phần lớn dân chủ trực tiếp trong cách tổ chức nhà nước của họ, với thông thường một vài vấn đề được đưa ra trước nhân dân bằng trưng cầu dân ý hàng năm. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ảnh_hưởng_của_chủ_nghĩa_cộng_hòa"><span id=".E1.BA.A2nh_h.C6.B0.E1.BB.9Fng_c.E1.BB.A7a_ch.E1.BB.A7_ngh.C4.A9a_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a"></span>Ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng hòa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng hòa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ảnh hưởng của chủ nghĩa cộng hòa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Chủ nghĩa cộng hòa">Chủ nghĩa cộng hòa</a></div> <p>Cũng giống như chủ nghĩa chống quân chủ và khác biệt tôn giáo, <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Chủ nghĩa cộng hòa">chủ nghĩa cộng hòa</a> không đóng vai trò bằng nhau trong sự nổi lên của nhiều nền cộng hòa thực sự. Cho đến các cộng hòa bắt nguồn từ cuối thời trung cổ, ngay cả nếu như, từ những gì chúng ta biết về họ, họ cũng có thể đạt tiêu chuẩn "cộng hòa" trong cách hiểu hiện đại của từ này, thiết lập loại và lượng của "chủ nghĩa cộng hòa" dẫn đến sự nổi lên của họ thường giới hạn vào các phỏng đoán mang tính giáo dục, dựa trên những nguồn nhìn chung là được công nhận như có một phần chỉ là xây dựng hư cấu<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Qua thời gian có một pha trộn các loại chủ nghĩa cộng hòa khác nhau theo cùng với các lý thuyết dân chủ của các quyền cá nhân, mà chúng (chẳng hạn trong <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Khai_s%C3%A1ng" class="mw-redirect" title="Thời kỳ Khai sáng">Thời Khai sáng</a>) sẽ tìm thấy biểu diễn trong sự hình thành của các đảng tự do và đảng xã hội. Thứ mà <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%E1%BB%B1_do" title="Chủ nghĩa tự do">Chủ nghĩa tự do</a> và <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Chủ nghĩa xã hội">chủ nghĩa xã hội</a> cùng chia sẻ là niềm tin vào sự tự quyết của con người, và niềm tin vào danh dự cá nhân từng người. Nhưng họ không đồng ý và tiếp tục không đồng ý liệu là thứ này có cần thiết cho một nền cộng hòa hay không, thế nào sử dụng "chính xác" của từ "cộng hòa", và đời sống kinh tế nên được tổ chức như thế nào. Mâu thuẫn này thường được diễn tả theo ngôn ngữ của chủ nghĩa xã hội (như là một hệ thống kinh tế) đối chọi với <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_t%C6%B0_b%E1%BA%A3n" title="Chủ nghĩa tư bản">Chủ nghĩa tư bản</a> (hệ thống kinh tế được khuếch trương bởi người theo chủ nghĩa tự do). Sự hòa hoãn giữa dân chủ và có một người đứng đầu nhà nước cha truyền con nối được gọi là <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">Quân chủ lập hiến</a>. </p><p>Tuy nhiên, chẳng hạn không ai nghi ngờ là chủ nghĩa cộng hòa là lý tưởng thành lập Hoa Kỳ và vẫn còn là cốt lõi của những giá trị chính trị Mỹ. Xem <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_%E1%BB%9F_M%E1%BB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa cộng hòa ở Mỹ (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa cộng hòa ở Mỹ</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trong_thời_cổ_đại"><span id="Trong_th.E1.BB.9Di_c.E1.BB.95_.C4.91.E1.BA.A1i"></span>Trong thời cổ đại</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Trong thời cổ đại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong thời cổ đại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa cổ đại (trang không tồn tại)">Cộng hòa cổ đại</a></div> <p>Hình thái"Cộng hòa"đã manh nha ở tại nước <a href="/wiki/Trung_Hoa" class="mw-redirect" title="Trung Hoa">Trung Hoa</a> thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">nhà Chu</a> với chế độ <a href="/wiki/Chu_Thi%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Chu Thiệu cộng hòa">Chu Thiệu cộng hòa</a> từ năm 841 tới năm 828 TCN. Trong <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Ấn Độ cổ đại">Ấn Độ cổ đại</a>, một số <a href="/w/index.php?title=Mahajanapadas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahajanapadas (trang không tồn tại)">Maha Janapadas</a> được thiết lập như là những <i>Cộng hòa</i> vào <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%89_th%E1%BB%A9_6_tr%C6%B0%E1%BB%9Bc_C%C3%B4ng_nguy%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế kỉ thứ 6 trước Công nguyên (trang không tồn tại)">Thế kỉ thứ 6 trước Công nguyên</a><sup><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.nipissingu.ca/department/history/MUHLBERGER/HISTDEM/INDIADEM.HTM">[1]</a></sup>. <a href="/wiki/Vaishali" class="mw-redirect" title="Vaishali">Vaishali</a>, cổ xưa nhất trong các cộng hòa đó, được xem như là nền cộng hòa đầu tiên ở trên thế giới<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy.">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup>. Trong vùng <a href="/wiki/C%E1%BA%ADn_%C4%90%C3%B4ng" title="Cận Đông">Cận Đông</a> cổ đại, một số thành phố của <a href="/wiki/Levant" title="Levant">Levant</a> đã được một cách điều hành tập thể. <a href="/wiki/Arwad" title="Arwad">Arwad</a> đã được dẫn ra<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> như là một ví dụ khác về nước cộng hòa xưa nhất được biết, trong đó người dân, chứ không phải vua, được miêu tả là có quyền tự chủ. </p><p>Những bản sách quan trọng về triết học chính trị thời cổ đại sống sót cho đến thời trung cổ hiếm khi có một ảnh hưởng nào lên sự nổi lên hay làm mạnh thêm những nền cộng hòa vào thời điểm mà chúng được viết ra. Khi <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Plato</a> viết những <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%91i_tho%E1%BA%A1i_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Đối thoại (định hướng)">đối thoại</a> mà sau này, trong các nước nói tiếng Anh, trở nên được biết đến như là <i><a href="/w/index.php?title=Republic_(Plato)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republic (Plato) (trang không tồn tại)">The Republic</a></i> (một bản dịch không chính xác theo một số người), nền dân chủ xứ Athena đã được thiết lập, và không bị ảnh hưởng bởi luận thuyết đó (nếu nó đã bị ảnh hưởng, nó sẽ trở nên "ít" bản chất cộng hòa hơn theo hiểu biết hiện đại). Những thí nghiệm của Plato với những nguyên tắc chính trị của ông ở vùng <a href="/wiki/Syracuse,_%C3%9D" class="mw-redirect" title="Syracuse, Ý">Syracuse</a> là một thất bại. <i><a href="/w/index.php?title=De_re_publica&action=edit&redlink=1" class="new" title="De re publica (trang không tồn tại)">De re publica</a></i> của <a href="/wiki/Cicero" title="Cicero">Cicero</a>, rất xa trong khả năng định nghĩa lại nhà nước Cộng Hòa La Mã cổ đại trong việc củng cố dạng nhà nước cộng hòa của họ, mà đúng hơn nên được xem là tiền thân của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">Đế chế La Mã</a> thật sự đã thành hình sau khi Cicero qua đời. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Trong_thời_Phục_hưng"><span id="Trong_th.E1.BB.9Di_Ph.E1.BB.A5c_h.C6.B0ng"></span>Trong thời Phục hưng</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Trong thời Phục hưng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trong thời Phục hưng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sự nổi lên của thời <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_H%C6%B0ng" title="Phục Hưng">Phục hưng</a>, mặt khác, được đánh dấu bằng sự chấp thuận của nhiều tác phẩm từ thời Cổ đại này, không nhiều thì ít dẫn đến một quan điểm chặt chẽ, quay lại với "<a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa cộng hòa cổ điển (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa cộng hòa cổ điển</a>". Tuy nhiên những khác biệt vẫn tồn tại về việc loại "hỗn hợp" nào trong một kiểu <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_h%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà nước hỗn hợp (trang không tồn tại)">nhà nước hỗn hợp</a> của một nước lý tưởng sẽ được gọi là "cộng hòa". Đối với những thể chế cộng hòa nổi lên sau sự xuất bản của các triết lý Phục hưng về cộng hòa, như là <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_c%C3%A1c_t%E1%BB%89nh_H%C3%A0_Lan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên hiệp các tỉnh Hà Lan (trang không tồn tại)">Liên hiệp các tỉnh Hà Lan</a>, luôn luôn không rõ ràng là vai trò chính xác của chủ nghĩa cộng hòa - trong một loạt các lý do khác - dẫn đến chọn lựa "cộng hòa" như là một dạng nhà nước ("các lý do khác" đã được nói đến đâu đó trong bài này, không tìm được người kế vị xứng đáng cho ngôi vua, chống lại Catholicism; Một tầng lớp trung lưu cố gắng có ảnh hưởng chính trị). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chủ_nghĩa_cộng_hòa_khai_sáng"><span id="Ch.E1.BB.A7_ngh.C4.A9a_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_khai_s.C3.A1ng"></span>Chủ nghĩa cộng hòa khai sáng</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chủ nghĩa cộng hòa khai sáng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chủ nghĩa cộng hòa khai sáng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg/220px-Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg/330px-Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg/440px-Place_de_la_R%C3%A9publique_-_Marianne.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Biểu tượng nền Cộng hòa ở Paris</figcaption></figure> <p>Thời đại Khai sáng đã đem lại một thế hệ các nhà tư tưởng chính trị mới, cho thấy rằng, giữa nhiều thứ khác, "triết học" chính trị đang ở trong quá trình tập trung trở lại vào "khoa học" chính trị. Lần này thì ảnh hưởng của những nhà tư tưởng chính trị, như <a href="/wiki/John_Locke" title="John Locke">John Locke</a>, vào sự nổi lên của những nền cộng hòa ở Mỹ và Pháp sớm xảy ra sau đó là không thể sai được: <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ph%C3%A2n_t%C3%A1ch_c%E1%BB%A7a_quy%E1%BB%81n_l%E1%BB%B1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phân tách của quyền lực (trang không tồn tại)">sự phân tách của quyền lực</a>, <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_ph%C3%A2n_t%C3%A1ch_c%E1%BB%A7a_nh%C3%A0_th%E1%BB%9D_v%C3%A0_nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự phân tách của nhà thờ và nhà nước (trang không tồn tại)">sự phân tách của nhà thờ và nhà nước</a>, v.v. được giới thiệu với một mức thành công nào đó trong các nước cộng hòa mới, cùng với những tư tưởng khác của nhà chính trị lớn khác của thời đại đó. </p><p>Thật ra, thời Khai sáng đã đặt ra tiêu chuẩn cho những nền cộng hòa, cũng như là nhiều trường hợp khác cho các chế độ quân chủ, trong thế kỉ tiếp theo. Những nguyên tắc quan trọng nhất được thiết lập lúc kết thúc thời Khai sáng là <a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_ph%C3%A1p" title="Luật pháp">Luật pháp</a>, là điều kiện rằng các nhà nước phản ánh <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%A3i_%C3%ADch_c%C3%A1_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lợi ích cá nhân (trang không tồn tại)">Lợi ích cá nhân</a> phải theo pháp luật, rằng các nhà nước hành xử theo <a href="/wiki/L%E1%BB%A3i_%C3%ADch_qu%E1%BB%91c_gia" title="Lợi ích quốc gia">lợi ích quốc gia</a>, trong những cách thức hiểu được bởi đại chúng, rằng phải có một số phương tiện cho quyền <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%B1_quy%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8Bnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tự quyết định (trang không tồn tại)">tự quyết định</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chủ_nghĩa_cộng_hòa_vô_sản"><span id="Ch.E1.BB.A7_ngh.C4.A9a_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_v.C3.B4_s.E1.BA.A3n"></span>Chủ nghĩa cộng hòa vô sản</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Chủ nghĩa cộng hòa vô sản”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chủ nghĩa cộng hòa vô sản"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Phân nhánh chính tiếp theo trong tư tưởng chính trị được <a href="/wiki/Karl_Marx" title="Karl Marx">Karl Marx</a> thúc đẩy đó là ông cho rằng các giai cấp (vô sản, tư sản,...), chứ không phải là toàn bộ quốc gia là có những ưu thế về quyền và lợi ích trong mỗi nước. Marx tranh luận rằng các chính phủ nên là đại diện cho quyền lợi của giai cấp thống trị, và vì vậy cuối cùng thì các quốc gia trong thời đại của ông trong tương lai sẽ bị thống trị bởi <a href="/wiki/Giai_c%E1%BA%A5p_c%C3%B4ng_nh%C3%A2n" title="Giai cấp công nhân">giai cấp vô sản</a> <sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Một lần nữa hình thành nên nền cộng hòa theo đường lối triết lý chính trị mới nhanh chóng theo sau sự nổi lên của thuyết duy vật, thuyết vô thần, tư tưởng Marx-Lenin... Từ đầu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_20" title="Thế kỷ 20">Thế kỷ 20</a>, gần 100 nước có nền cộng hòa dạng "cộng sản" được thiết lập tuy nhiên đến hiện nay chỉ có 5 nước như vậy còn tồn tại. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_yếu_tố_kinh_tế"><span id="C.C3.A1c_y.E1.BA.BFu_t.E1.BB.91_kinh_t.E1.BA.BF"></span>Các yếu tố kinh tế</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Các yếu tố kinh tế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các yếu tố kinh tế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg/220px-Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg" decoding="async" width="220" height="95" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg/330px-Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg/440px-Giambattista_Tiepolo_-_Venezia_riceve_l%27omaggio_di_Nettuno_-_1745-50.jpg 2x" data-file-width="12882" data-file-height="5567" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Giovan_Battista_Tiepolo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giovan Battista Tiepolo (trang không tồn tại)">Giovan Battista Tiepolo</a>, <i><a href="/wiki/Neptune_(th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i)" title="Neptune (thần thoại)">Neptune</a> ban tặng sự giàu có của biển cả đến Venezia</i>, 1748–50. Tác phẩm này là một biểu tượng quyền lực của Cộng hòa Venezia.</figcaption></figure> <p>Khái niệm cổ xưa của <a href="/w/index.php?title=Res_publica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Res publica (trang không tồn tại)">Res publica</a>, khi áp dụng vào chính trị, luôn luôn suy diễn rằng công dân trên một mức độ nào đó "tham gia" vào việc điều hành đất nước: ít nhất là công dân không thờ ơ với những quyết định được quyết bởi những người đứng đầu điều hành đất nước, và có thể tham gia tranh luận vào các vấn đề của chính trị - xã hội. Một ý thường được theo đuổi bởi các sử gia là<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> các công dân, dưới những hoàn cảnh thông thường, chỉ trở nên hoạt động về chính trị nếu như họ có thời gian rãnh rỗi trên và vượt khỏi những cố gắng thường ngày chỉ để duy trì sự tồn tại. Nói một cách khác, một lớp trung lưu đủ đông (mà không bị ảnh hưởng về mặt chính trị bởi một vị vua như tầng lớp quý tộc đã bị) thường được xem là những điều kiện cần trước khi thành lập một dạng nhà nước cộng hòa. Trong cách suy luận này, trong những thành phố của <a href="/w/index.php?title=Hanseatic_League&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanseatic League (trang không tồn tại)">Hanseatic League</a>, lẫn <a href="/wiki/Catalunya" title="Catalunya">Catalonia</a> của thế kỉ 19, cũng như <a href="/wiki/H%C3%A0_Lan" title="Hà Lan">Hà Lan</a> trong thời hoàng kim của họ, sự hình thành của một nền cộng hòa không là điều đáng ngạc nhiên, bởi tất cả họ đều ở mức đỉnh của tài sản tích lũy được qua thương mại và những xã hội với một tầng lớp trung lưu giàu có và nhiều ảnh hưởng. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_sáp_nhập_của_các_nhà_nước"><span id="S.E1.BB.B1_s.C3.A1p_nh.E1.BA.ADp_c.E1.BB.A7a_c.C3.A1c_nh.C3.A0_n.C6.B0.E1.BB.9Bc"></span>Sự sáp nhập của các nhà nước</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Sự sáp nhập của các nhà nước”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự sáp nhập của các nhà nước"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Khi một nước hay nhiều bang được tổ chức trên nhiều tầng khác nhau (nghĩa là: một vài nước "liên kết" với nhau trong một "cấu trúc lớn hơn", hay một nước được chia ra thành nhiều tiểu bang với một dạng độc lập tương đối) một vài khuôn mẫu tồn tại: </p> <ul><li>Cả cấu trúc phía trên và các tiểu bang phía dưới đều có dạng cộng hòa (ví dụ: <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a>)</li> <li>Cấu trúc phía trên là một cộng hòa, trong khi các nước thành viên không nhất thiết là cộng hòa (Ví dụ: <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Liên minh châu Âu">Liên minh châu Âu</a>);</li> <li>Cấu trúc phía trên không phải là một cộng hòa, trong khi các nước thành viên có thể là cộng hòa (Ví dụ: <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">Đế chế La mã Thần thánh</a> (<i>Holy Roman Empire</i>), sau sự nổi lên của các nền cộng hòa, như là của <a href="/wiki/Hanse" class="mw-redirect" title="Hanse">Liên minh Hanse</a>, bên trong đế chế).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_nền_cộng_hòa"><span id="C.C3.A1c_n.E1.BB.81n_c.E1.BB.99ng_h.C3.B2a"></span>Các nền cộng hòa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Các nền cộng hòa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các nền cộng hòa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Republicas_mundiales.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Republicas_mundiales.png/400px-Republicas_mundiales.png" decoding="async" width="400" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Republicas_mundiales.png/600px-Republicas_mundiales.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Republicas_mundiales.png/800px-Republicas_mundiales.png 2x" data-file-width="1350" data-file-height="625" /></a><figcaption>Các nền cộng hòa trên thế giới. <b><span style="color:#ff0000">Đỏ</span></b> – <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Tổng thống chế">Cộng hòa tổng thống</a>. <b><span style="color:#008000"> Xanh lá cây</span></b> – <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Tổng thống chế">tổng thống hành pháp</a> liên quan đến <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_ch%E1%BA%BF_%C4%90%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Thể chế Đại nghị">Thể chế Đại nghị</a>. <b><span style="color:#9acd32">Ôliu</span></b> – <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_th%E1%BB%91ng_ch%E1%BA%BF" title="Tổng thống chế">cộng hòa bán tổng thống</a>. <b><span style="color:#ffa000">Da cam</span></b> – cộng hòa <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_ch%E1%BA%BF_%C4%90%E1%BA%A1i_ngh%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Thể chế Đại nghị">đại nghị</a>. <b><span style="color:#964b00">Nâu</span></b> – <b>cộng hòa</b> trong đó <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFn_ph%C3%A1p" title="Hiến pháp">Hiến pháp</a> quy định chỉ <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_%C4%91%C6%A1n_%C4%91%E1%BA%A3ng" title="Hệ thống đơn đảng">một đảng</a> theo hệ phái <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" title="Hệ thống xã hội chủ nghĩa">xã hội chủ nghĩa</a> được phép cầm quyền. <b><span style="color:grey"> Xám</span></b> – <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Quân chủ">quân chủ </a></figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Danh sách các nước cộng hòa">Danh sách các nước cộng hòa</a></div> <p>Trong đầu <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_21" title="Thế kỷ 21">thế kỷ 21</a>, hầu hết các nước không <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Quân chủ">quân chủ</a> đều tự gọi là cộng hòa hoặc là trong tên chính thức hoặc là trong <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFn_ph%C3%A1p" title="Hiến pháp">Hiến pháp</a>. Có một vài ngoại lệ: nước <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a> Ả Rập <a href="/wiki/Jamahiriya" title="Jamahiriya">Jamahiriya</a>, Nhà nước <a href="/wiki/Israel" title="Israel">Israel</a>, Nhà nước <i><a href="/wiki/Palestine" class="mw-redirect" title="Palestine">Palestine</a></i>, <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a> và <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Liên bang Nga</a>. <a href="/wiki/Israel" title="Israel">Israel</a>, <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a>, ngay cả <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a> và <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a>, tuy vậy vẫn thỏa mãn nhiều <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_ngh%C4%A9a" title="Định nghĩa">Định nghĩa</a> của từ "cộng hòa". </p><p>Bởi vì từ "cộng hòa" bản thân là mơ hồ, rất nhiều nước cảm thấy cần thêm vào những từ hạn định (<i>qualifiers</i>) để làm rõ loại cộng hòa nào mà họ đang có để xưng hiệu quốc gia. Đây là danh sách của các từ hạn định đó và các dạng khác nhau của từ "cộng hòa": </p> <ul><li>Không cần thêm vào từ hạn định nào ngoài "Cộng hòa" - ví dụ <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Cộng hòa Pháp</a>...</li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_li%C3%AAn_bang" title="Cộng hòa liên bang">Cộng hòa liên bang</a> - một liên bang của tiểu bang nhỏ với một dạng nhà nước cộng hòa – <a href="/wiki/Hoa_K%E1%BB%B3" title="Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a>, <a href="/wiki/%C3%9Ac" title="Úc">Úc</a>, <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đức">Đức</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> là những nước cộng hòa được điều hành bởi một nền dân chủ đại diện, trong đó các <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_bang" class="mw-redirect" title="Tiểu bang">tiểu bang</a> đóng một vai trò quan trọng.</li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Hi%E1%BA%BFn_ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa Hiến pháp (trang không tồn tại)">Cộng hòa Hiến pháp</a> – một dạng của <a href="/wiki/D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%B1_do" title="Dân chủ tự do">dân chủ tự do</a> nơi mà công dân bầu lên người đứng đầu <a href="/wiki/Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nhà nước">nhà nước</a> cũng như các đại diện điều hành nhà nước (lựa chọn theo quyết định của người đứng đầu nhà nước) theo luật định trong hiến pháp hiện hành có bảo vệ quyền lợi cá nhân của người cầm quyền. Hoa Kỳ là một ví dụ. (So sánh với <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">Quân chủ lập hiến</a> và dạng dân chủ tự do gọi là <a href="/w/index.php?title=D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_trong_ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dân chủ trong chế độ quân chủ (trang không tồn tại)">dân chủ trong chế độ quân chủ</a>)<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (ngày 6 tháng 1 năm 2013)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Confederation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confederation (trang không tồn tại)">Confederation</a> (Một hội đồng) quyền lực được trao cho các <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Đơn vị">đơn vị</a> thành viên trong hội đồng VD: <a href="/wiki/Serbia_v%C3%A0_Montenegro" title="Serbia và Montenegro">Serbia và Montenegro</a> (không còn tồn tại) và <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Thụy Sĩ">Thụy Sĩ</a>.</li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang" title="Liên bang">Liên bang</a> – nhiều quyền lực hơn được trao cho nhà nước <a href="/wiki/Li%C3%AAn_bang" title="Liên bang">liên bang</a>, ví dụ <a href="/wiki/Nga" title="Nga">Nga</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa Hồi giáo (trang không tồn tại)">Cộng hòa Hồi giáo</a> – những nước như <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>, <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> là những cộng hòa được điều hành theo những luật <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>. (Ghi chú: <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> là một ngoại lệ khác và không được đưa vào danh sách này; trong khi dân số chủ yếu là <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>, nhà nước là cộng hòa <a href="/wiki/Kh%C3%B4ng_t%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Không tôn giáo">không tôn giáo</a>).</li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa Ả Rập (trang không tồn tại)">Cộng hòa Ả Rập</a> – ví dụ, <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a> phản ánh trong tên nước là một nhà nước theo lý thuyết pan-Arab <a href="/w/index.php?title=Ba%27athist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ba'athist (trang không tồn tại)">Ba'athist</a>.</li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_nh%C3%A2n_d%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Cộng hòa nhân dân">Cộng hòa nhân dân</a> – Những nước như <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên">CHDCND Triều Tiên</a>,... Ý nghĩa là chính quyền do dân và vì dân.</li> <li><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_x%C3%A3_h%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a" class="mw-redirect" title="Cộng hòa xã hội chủ nghĩa">Cộng hòa xã hội chủ nghĩa</a> – Chỉ có 2 nước theo hệ thống này là nước <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam</a> và <a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Dân chủ Sri Lanka</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dân chủ cộng hòa (trang không tồn tại)">Dân chủ cộng hòa</a> – thường được sử dụng bởi các nước với các mong muốn nhấn mạnh tuyên bố của họ là các nước dân chủ; Những nước này thường là các nước cộng sản hoặc trước là thuộc địa. Các ví dụ bao gồm <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Cộng hòa Dân chủ Đức">Cộng hòa dân chủ Đức</a> (không còn tồn tại), <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_Congo" title="Cộng hòa Dân chủ Congo">Cộng hòa Dân chủ Congo</a>, <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam_D%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Việt Nam Dân chủ Cộng hòa">Việt Nam Dân chủ Cộng hòa</a> .</li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bnh_v%C6%B0%E1%BB%A3ng_chung" title="Thịnh vượng chung">Thịnh vượng chung</a> (<i>Commonwealth</i>, <i>Rzeczpospolita</i>) – sử dụng ở <a href="/wiki/Ba_Lan" title="Ba Lan">Ba Lan</a> cho nước <a href="/wiki/Ba_Lan" title="Ba Lan">Cộng hòa Ba Lan</a> hiện tại, và Rzeczpospolita của các quý tộc trong lịch sử.</li> <li><a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_t%E1%BB%B1_do" title="Nước tự do">Nước tự do</a> – đôi khi được sử dụng như một nhãn để chỉ sự thi hành, hoặc là chuyển tiếp từ một nước quân chủ sang một dạng nhà nước cộng hòa. Sử dụng cho <a href="/w/index.php?title=N%C6%B0%E1%BB%9Bc_t%E1%BB%B1_do_Ireland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nước tự do Ireland (trang không tồn tại)">Nước tự do Ireland</a> dưới nhà nước cộng hòa <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Ireland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa cộng hòa Ireland (trang không tồn tại)">Ireland</a>, trong khi vẫn là một phần của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Anh" title="Đế quốc Anh">Đế quốc Anh</a>.</li> <li>Các từ hạn lượng khác có gốc trong truyền thống và lịch sử thường là không có ý nghĩa thực sự về chính trị. <a href="/wiki/San_Marino" title="San Marino">San Marino</a>, ví dụ, là "Cộng hòa bình yên nhất" trong khi <a href="/wiki/Uruguay" title="Uruguay">Uruguay</a> là "Cộng hòa phía Đông".</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cộng_hòa_trong_lý_thuyết_chính_trị"><span id="C.E1.BB.99ng_h.C3.B2a_trong_l.C3.BD_thuy.E1.BA.BFt_ch.C3.ADnh_tr.E1.BB.8B"></span>Cộng hòa trong lý thuyết chính trị</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Cộng hòa trong lý thuyết chính trị”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cộng hòa trong lý thuyết chính trị"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết chính trị (trang không tồn tại)">lý thuyết chính trị</a> và khoa học chính trị, từ "cộng hòa" nhìn chung được áp dụng cho một nước nơi mà sức mạnh chính trị của nhà nước chỉ phụ thuộc vào sự đồng ý, bất kì trên danh nghĩa nào, của người dân bị cai trị. Việc sử dụng này dẫn đến hai tập hợp phân loại đều có vấn đề. Thứ nhất là các nước được cầm quyền bởi một nhóm thiểu số, nhưng không phải là cha truyền con nối, giống như nhiều nước <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%A0i" class="mw-redirect" title="Độc tài">độc tài</a>, thứ hai là các nước mà tất cả, hay là gần như tất cả, quyền lực chính trị thực sự được nắm bởi các thể chế dân chủ, nhưng vẫn có một vua/nữ hoàng như người đứng đầu nhà nước trên danh nghĩa, được biết chung như là <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">Quân chủ lập hiến</a>. Trường hợp thứ nhất làm cho nhiều người bên ngoài từ chối xem nước đó như là một nước cộng hòa thực sự. Trong nhiều nước loại thứ hai có một số phong trào "cộng hòa" vẫn hoạt động để khuếch trương việc kết thúc một chế độ quân chủ chỉ tồn tại trên danh nghĩa, và vấn đế ngữ nghĩa thường được giải quyết bằng cách gọi đó là một nước dân chủ. </p><p>Nhìn chung, các nhà khoa học chính trị cố gắng phân tích hiện thực ẩn bên trong hệ thống, chứ không phải bằng danh nghĩa mà nước đó tự xưng: mặc cho một lãnh tụ chính trị tự xưng là "hoàng đế" hay "tổng thống", và nhà nước ông ta đang lãnh đạo được gọi là một nhà nước "quân chủ" hay "cộng hòa" không phải là đặc điểm quan trọng, liệu là ông ta sử dụng quyền lực như người chuyên quyền hay là không mới là quan trọng. Trong nghĩa này những phân tích gia về chính trị có thể nói rằng <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh thế giới thứ nhất">Chiến tranh thế giới thứ nhất</a>, trong nhiều khía cạnh, là điểm cáo chung cho chế độ quân chủ, và sự thiết lập của chủ nghĩa cộng hòa, hoặc là <i><a href="/wiki/De_facto" title="De facto">trên thực tế</a></i> hay là <i><a href="/wiki/De_jure" title="De jure">de jure</a></i>, như là những thiết yếu cho một nhà nước hiện đại. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o-Hung" title="Đế quốc Áo-Hung">Đế chế Áo-Hung</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đế quốc Đức">Đế chế Đức</a> cả hai đều bị xóa bỏ bởi những điều khoản trong hiệp định hòa bình ký kết sau đó, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Đế quốc Nga</a> bị lật đổ bởi <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga_(1917)" title="Cách mạng Nga (1917)">Cách mạng Nga năm 1917</a>. Ngay cả trong các nước thắng trận, các hoàng gia đã dần dần bị tước bỏ quyền lực và đặc quyền, và càng nhiều hơn nhà nước là ở trong tay của các cơ quan được bầu lên và các đảng chiếm đa số nắm quyền hành pháp. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ý_nghĩa_khác"><span id=".C3.9D_ngh.C4.A9a_kh.C3.A1c"></span>Ý nghĩa khác</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Ý nghĩa khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ý nghĩa khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Triết_học_chính_trị"><span id="Tri.E1.BA.BFt_h.E1.BB.8Dc_ch.C3.ADnh_tr.E1.BB.8B"></span>Triết học chính trị</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Triết học chính trị”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Triết học chính trị"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Chủ nghĩa cộng hòa">Chủ nghĩa cộng hòa</a></div></dd></dl> <p>Thuật ngữ <i>cộng hòa</i> có nguồn gốc từ những tác giả của thời <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_H%C6%B0ng" title="Phục Hưng">Phục hưng</a> như một thuật ngữ mô tả về về một quốc gia không có chế độ quân chủ. Những tác giả này, như Machiavelli, cũng đã viết những tác phẩm quan trọng mô tả làm thế nào để các chính phủ như vậy thực hiện chức năng của mình. Những ý tưởng về việc một chính phủ và xã hội nên được xây dựng như thế nào là cơ sở cho một hệ tư tưởng được gọi là <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chủ nghĩa cộng hòa cổ điển (trang không tồn tại)">Chủ nghĩa cộng hòa cổ điển</a>. Tư tưởng này dựa trên <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a> và các thành bang của <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Hy Lạp cổ đại</a> và tập trung vào những ý tưởng như đạo đức công dân, quy định của luật pháp và chính phủ hỗn hợp.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo_và_chú_thích"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o_v.C3.A0_ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Tham khảo và chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Tham khảo và chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo và chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-OED-1"><b><a href="#cite_ref-OED_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.oed.com/view/Entry/163158">“Republic | Definition of Republic by the Oxford English Dictionary”</a>. <i>Oxford English Dictionary</i> (bằng tiếng Anh)<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2022</span>. <q>A state in which power rests with the people or their representatives; specifically a state without a monarchy. Also: a government, or system of government, of such a state; a period of government of this type. The term is often (especially in the 18th and 19th centuries) taken to imply a state with a democratic or representative constitution and without a hereditary nobility, but more recently it has also been used of autocratic or dictatorial states not ruled by a monarch. It is now chiefly used to denote any non-monarchical state headed by an elected or appointed president.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Oxford+English+Dictionary&rft.atitle=Republic+%7C+Definition+of+Republic+by+the+Oxford+English+Dictionary&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.oed.com%2Fview%2FEntry%2F163158&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AC%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-M-W-2"><b><a href="#cite_ref-M-W_2-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.merriam-webster.com/dictionary/republic">“Definition of Republic”</a>. <i>Merriam-Webster Dictionary</i> (bằng tiếng Anh)<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 2 năm 2017</span>. <q>a government having a chief of state who is not a monarch</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Merriam-Webster+Dictionary&rft.atitle=Definition+of+Republic&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.merriam-webster.com%2Fdictionary%2Frepublic&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AC%E1%BB%99ng+h%C3%B2a" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">This section draws from, among others, <i>Geschiedenis der nieuwe tijden</i> by J. Warichez and L. Brounts, 1946, Standaard Boekhandel (Antwerp/Brussels/Ghent/Louvain) and <i>Cultuurgetijden</i> (history books for secondary school in 6 volumes), Dr. J. A. Van Houtte et. al., several editions and reprints in 1960s through 1970s, Van In (Lier).</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">However, the Catholic Church itself briefly adopted a republican institution when it was offered by the Conciliarist movement as a solution to the Great Schism (rival papacies) during the late 14th century. The ecumenical Council of Constance in 1415 deposed three of the rival popes, elected a fourth, and extracted a promise from him that future such councils would continue to be called by future popes at regular intervals. (The Pope's concession to conciliarism did not last very long, but the English Parliament would not extract anything like it from its kings until the Puritan Revolution of the 1640s.)</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">At first the states remained free to establish religions, but they had all disestablished their churches by 1836, and any residual option was eliminated in the 20th century by federal courts applying the First Amendment.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">See for example <i><a href="/w/index.php?title=Federalist_No._10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federalist No. 10 (trang không tồn tại)">Federalist No. 10</a></i> by <a href="/wiki/James_Madison" title="James Madison">James Madison</a> - An original framer of the U.S. Constitution advocates a <i>republic</i> over a "democracy," or rather, an aristocratic republic over a democratic one. See <a href="/w/index.php?title=Republicanism_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republicanism in the United States (trang không tồn tại)">Republicanism in the United States</a> for the <a href="/w/index.php?title=Connotation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Connotation (trang không tồn tại)">connotations</a> of the terms "democracy" and "republic" in the <a href="/wiki/1787" title="1787">1787</a> context when this article was written. Further clarification of this "democracy" vs "republic" idea in the US can be found in <a href="/w/index.php?title=Republicanism_in_the_United_States&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republicanism in the United States (trang không tồn tại)">Republicanism in the United States#A typical definition of democracy vs republic</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Some of the earliest warnings in this sense came from <a href="/wiki/Sokrates" title="Sokrates">Socrates</a>' pupils <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Plato</a> và <a href="/wiki/Xenophon" title="Xenophon">Xenophon</a> around 400 BC: indeed their friend Socrates had been condemned to death in an entirely "democratic" system at <a href="/wiki/Athena" class="mw-redirect" title="Athena">Athens</a>, hence they preferred the <i>less democratic</i> <a href="/wiki/Sparta" title="Sparta">Spartan</a> system of government. See also <a href="/w/index.php?title=Trial_of_Socrates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trial of Socrates (trang không tồn tại)">Trial of Socrates</a> - <a href="/w/index.php?title=Laws_(dialogue)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laws (dialogue) (trang không tồn tại)">Laws (dialogue)</a>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text">For example, what is known about the origins of the Roman Republic is based on works by <a href="/wiki/Polybius" title="Polybius">Polybius</a>, <a href="/wiki/Titus_Livius" title="Titus Livius">Livy</a>, <a href="/wiki/Plutarchus" title="Plutarchus">Plutarch</a>, and others, all of which wrote at least some centuries after the emergence of that Republic — without exception all these authors have historical exactitude issues, including relative uncertainty over the year when the Roman Republic would have emerged.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Martin Bernal, <i>Black Athena Writes Back</i> (Durham: Duke University Press, 2001), 359.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">See for instance <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" title="Chủ nghĩa Marx">Marxism</a>, <a href="/w/index.php?title=Paris_Commune&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paris Commune (trang không tồn tại)">Paris Commune</a>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">For instance, <i>Historia</i> series of history books, chief editor prof. dr. M. Dierickx sj, published by De Nederlandse Boekhandel (Antwerpen/Amsterdam) in several editions from 1955 to the late 1970s studies these links between the presence of a wealthy middle class and the republics that emerged throughout history.</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/republicanism/">Republicanism</a>" <i>Stanford Encyclopedia of Philosophy.</i> 19 tháng 6 năm 2006</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Jean-Jacques_Rousseau" title="Jean-Jacques Rousseau">Jean-Jacques Rousseau</a>, <i><a href="/w/index.php?title=The_Social_Contract,_Or_Principles_of_Political_Right&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Social Contract, Or Principles of Political Right (trang không tồn tại)">Du Contrat Social, ou Principes de Droit Politique</a></i> (1762)</li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Everdell&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Everdell (trang không tồn tại)">William R. Everdell</a>, The End of Kings: A History of Republics and Republicans, 1983, 2nd ed., Chicago: U. of Chicago Press, 2000</li> <li>Martin van Gelderen & <a href="/w/index.php?title=Quentin_Skinner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quentin Skinner (trang không tồn tại)">Quentin Skinner</a>, eds., Republicanism: A Shared European Heritage, v1, Republicanism and Constitutionalism in Early Modern Europe, Cambridge: Cambridge U.P., 2002</li> <li>Martin van Gelderen & Quentin Skinner, eds., Republicanism: A Shared European Heritage, v2, The Values of Republicanism in Early Modern Europe, Cambridge: Cambridge U.P., 2002</li> <li>Philip Pettit, Republicanism: A Theory of Freedom and Government, NY: Oxford U.P., 1997, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0198290837" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-829083-7</a>; Oxford: Clarendon Press, 1997.</li> <li>Frédéric Monera, L'idée de République et la jurisprudence du Conseil constitutionnel - Paris: L.G.D.J., 2004 <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.fnac.com/Shelf/article.asp?PRID=1601897&Mn=2&Ra=-1&To=0&Nu=2&Fr=3">[2]</a>-<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.lgdj.fr/rech_rapide.php?_Sess=c22f5de9dee93f9554d169596caad970&_Mots=monera&_TypeCode=">[3]</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060923201826/http://www.lgdj.fr/rech_rapide.php?_Sess=c22f5de9dee93f9554d169596caad970&_Mots=monera&_TypeCode=">Lưu trữ</a> 2006-09-23 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>;</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/Wikiquote" title="Wikiquote">Wikiquote</a> có sưu tập danh ngôn về: <div style="margin-left: 10px;"><i><b><a href="https://vi.wikiquote.org/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Search/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="extiw" title="q:Đặc biệt:Search/Cộng hòa">Cộng hòa</a></b></i> </div></div></div> </div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wiktionary_small.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/16px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/24px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/32px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> Định nghĩa của <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/Special:Search/c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="extiw" title="wikt:Special:Search/cộng hòa">cộng hòa</a> tại <a href="/wiki/Wiktionary" title="Wiktionary">Wiktionary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=William_Everdell&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Everdell (trang không tồn tại)">Everdell, William R. Everdell</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.reasoninrevolt.net.au/objects/pdf/a000109.pdf">"From State to Freestate: The Meaning of the Word Republic from Jean Bodin to John Adams"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190324141847/http://www.reasoninrevolt.net.au/objects/pdf/a000109.pdf">Lưu trữ</a> 2019-03-24 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (7th ISECS, Budapest, 7/31/87). <i>Valley Forge Journal</i>. June 1991.</li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7270#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7270#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7270#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX526814">XX526814</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb133186466">cb133186466</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb133186466">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4177823-6">4177823-6</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/009925">009925</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85112978">sh85112978</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_qu%E1%BB%91c_gia_Latvia" title="Thư viện quốc gia Latvia">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000051383&P_CON_LNG=ENG">000051383</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NARA_(identifier)" class="extiw" title="en:NARA (identifier)">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10644306">10644306</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph125146&CON_LNG=ENG">ph125146</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Cộng_hòa&oldid=71869294">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Cộng_hòa&oldid=71869294</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Thể loại:Chế độ chính trị">Chế độ chính trị</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%83" title="Thể loại:Chính thể">Chính thể</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Thể loại:Cộng hòa">Cộng hòa</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" title="Thể loại:Chủ nghĩa cộng hòa">Chủ nghĩa cộng hòa</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_thanh_b%C3%AAn_c%C3%B3_tham_s%E1%BB%91_con" title="Thể loại:Trang sử dụng thanh bên có tham số con">Trang sử dụng thanh bên có tham số con</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8F_%C4%91%E1%BA%BFn_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Thể loại:Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin">Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_tr%E1%BB%91ng" title="Thể loại:Trang có bản mẫu cổng thông tin trống">Trang có bản mẫu cổng thông tin trống</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_kh%C3%B4ng_kh%E1%BB%9Bp" title="Thể loại:Bài viết có trích dẫn không khớp">Bài viết có trích dẫn không khớp</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LNB" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LNB">Bài viết chứa nhận dạng LNB</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NARA" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NARA">Bài viết chứa nhận dạng NARA</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_d%C3%A0i_trung_b%C3%ACnh" title="Thể loại:Bài cơ bản dài trung bình">Bài cơ bản dài trung bình</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 16 tháng 10 năm 2024, 20:05.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-c6tgp","wgBackendResponseTime":147,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.376","walltime":"0.485","ppvisitednodes":{"value":1486,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":62840,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7426,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":29826,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 374.850 1 -total"," 25.20% 94.460 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 23.74% 88.979 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 19.44% 72.881 2 Bản_mẫu:Cite_web"," 18.63% 69.836 1 Bản_mẫu:Các_dạng_chính_phủ"," 17.95% 67.286 1 Bản_mẫu:Politics_series_sidebar"," 17.30% 64.851 1 Bản_mẫu:Sidebar_with_collapsible_lists"," 9.21% 34.535 4 Bản_mẫu:Hlist"," 7.91% 29.652 1 Bản_mẫu:1000_bài_cơ_bản"," 7.42% 27.810 1 Bản_mẫu:Top_icon"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.188","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3880124,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-zcwrk","timestamp":"20241125064249","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"C\u1ed9ng h\u00f2a","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7270","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7270","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-08-05T04:09:44Z","dateModified":"2024-10-16T20:05:28Z","headline":"h\u00ecnh th\u1ee9c t\u1ed5 ch\u1ee9c nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc"}</script> </body> </html>