CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"/> <title>Rijksbegroting - Wikikids</title> <script>document.documentElement.className="client-js";RLCONF={"wgBreakFrames":!1,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"d5a2db10df90bd00ba76465c","wgCSPNonce":!1,"wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":!1,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Rijksbegroting","wgTitle":"Rijksbegroting","wgCurRevisionId":924411,"wgRevisionId":924411,"wgArticleId":175497,"wgIsArticle":!0,"wgIsRedirect":!1,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Economie"],"wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Rijksbegroting","wgRelevantArticleId":175497,"wgIsProbablyEditable":!1,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":!1,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl", "pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgEditSubmitButtonLabelPublish":!1};RLSTATE={"site.styles":"ready","noscript":"ready","user.styles":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.startup","mediawiki.page.ready","skins.vector.legacy.js","ext.gadget.EditCount2","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.implement("user.options@1hzgi",function($,jQuery,require,module){/*@nomin*/mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"variant":"nl"}); });});</script> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cskins.vector.styles.legacy&only=styles&skin=vector"/> <script async="" src="/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""/> <link rel="stylesheet" href="/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"/> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.35.13"/> <link rel="shortcut icon" href="/favicon.ico"/> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/opensearch_desc.php" title="Wikikids (nl)"/> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="https://wikikids.nl/api.php?action=rsd"/> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikikids Atom-feed" href="/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"/>  </head> <body class="mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Rijksbegroting rootpage-Rijksbegroting skin-vector action-view skin-vector-legacy"> <div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice" class="mw-body-content"><div id="localNotice" lang="nl" dir="ltr"><p><span class="plainlinks"><b><a href="/Speciaal:GebruikerAanmaken" title="Speciaal:GebruikerAanmaken">Verbeter WikiKids vandaag nog!</a></b></span> </p></div></div> <div class="mw-indicators mw-body-content"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading" lang="nl">Rijksbegroting</h1> <div id="bodyContent" class="mw-body-content"> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikikids</div> <div id="contentSub"></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Naar navigatie springen</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Naar zoeken springen</a> <div id="mw-content-text" lang="nl" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div class="mw-parser-output"><div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:302px;"><a href="/Bestand:Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg" class="image"><img alt="" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg/300px-Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg" decoding="async" width="300" height="226" class="thumbimage" srcset="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg/450px-Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg 1.5x, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg/600px-Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg 2x" /></a> <div class="thumbcaption"><div class="magnify"><a href="/Bestand:Aanbieden_koffertje_Tweede_Kamer.jpg" class="internal" title="Groter"></a></div>Aanbieden van het koffertje in de <a href="/Tweede_Kamer" title="Tweede Kamer">Tweede Kamer</a> door toenmalig <a href="/Minister_van_Financi%C3%ABn" class="mw-redirect" title="Minister van Financi毛n">minister van Financi毛n</a> Dijsselbloem.</div></div></div> <p>De <b>rijksbegroting</b> is een uitgebreid document waarin de financi毛n van de staat jaarlijks staan vermeld. In dit document staan de <a href="/Begroting" title="Begroting">begrotingen</a> waarin de ontvangsten en uitgaven per begrotingshoofdstuk staan aangegeven. Het gaat hierbij om de plannen van de verschillende ministeries en daarbij wat de desbetreffende minister aangeeft wat die plannen gaan kosten. </p><p>De rijksbegroting wordt in de volksmond ook wel de miljoenennota (ook wel: miljardennota) genoemd, formeel de "Nota over de toestand van 's Rijks Financi毛n". Toch bestaat er een verschil tussen de rijksbegroting en de miljoennota: de miljoennota is eigenlijk alleen de uitleg die bij de rijksbegroting wordt gevoegd en dus niet de rijksbegroting zelf. </p><p>Elk jaar presenteert de <a href="/Minister_van_Financi%C3%ABn" class="mw-redirect" title="Minister van Financi毛n">minister van Financi毛n</a> op <a href="/Prinsjesdag" title="Prinsjesdag">Prinsjesdag</a> (derde dinsdag van september) de rijksbegroting aan de <a href="/Tweede_Kamer" title="Tweede Kamer">Tweede Kamer</a>. Dit gebeurt in het welbekende koffertje. Het pakket van plannen wordt vervolgens in de Tweede Kamer besproken. De leden van de Tweede Kamer mogen er dan commentaar op leveren en eventueel een tegenbegroting indienen. Eventueel kan de begroting dan worden bijgesteld. Tijdens deze bespreking wordt ook de algehele economie van het land besproken en gekeken wat de invloed van de plannen op de burgers en het bedrijfsleven zal zijn. Naast de uitgaven (voor de plannen) wordt er ook gekeken wat er al is uitgegeven en wat er nog moet gebeuren. Ook wordt er naar de eigen bezittingen gekeken (goudvoorraad en dergelijke) en de inkomsten uit belastingen. Er kan gekozen worden voor het verhogen van de belastingen om zo meer geld binnen te krijgen. Dat zal de belastingbetaler natuurlijk niet leuk vinden, want die moet ook op zijn of haar huishoudportemonnee letten en zien rond te komen. </p> <h2><span class="mw-headline" id="Ter_vergelijking">Ter vergelijking</span></h2> <p>Net als bij je spaarpot of de huishoudportemonnee moet je kijken wat wel en wat niet kan. Als je een mooi ding hebt gezien wat je graag wilt kopen, dan moet je daar wel genoeg geld voor in je spaarpot hebben zitten. Kom je geld tekort, dan zou je van je ouders geld kunnen lenen om het toch te kopen. Dan krijg je echter wel een schuld bij je ouders. Zit er niet genoeg in je spaarpot, dan heb je zeg maar een (begrotings)tekort en je kunt je plan niet uitvoeren zonder de hulp van je ouders. </p><p>Een overheid kan ook geld lenen. Dit doet ze door <a href="/Obligatie" title="Obligatie">staatsobligaties</a> uit te geven. Dat neemt niet weg dat er dan nog steeds een begrotingstekort is. Als die leenmogelijkheid er niet was, dan zouden delen van de plannen niet door kunnen gaan. Maar stel je voor dat bruggen en dijken vanwege de veiligheid toch echt vervangen moeten worden. Dan is er een groot probleem. dan kan de overheid dus gaan lenen. Maar ook de overheid moet dus zuinig zijn en als het even kan sparen. </p> <h3><span class="mw-headline" id="Staatsschuld">Staatsschuld</span></h3> <p>Een belangrijk verschil tussen je eigen spaarpot of de huishoudportemonnee, is dat eigenlijk alle overheden schulden maken om grote uitgaven te kunnen doen. De totale schuld van een overheid heet ook wel de <a href="/Staatsschuld" title="Staatsschuld">staatsschuld</a>. </p><p>Deze uitgaven zijn vaak in het belang van de <a href="/Maatschappij" title="Maatschappij">maatschappij</a>, zoals een <a href="/Investering" title="Investering">investering</a> om <a href="/Spoorweg" class="mw-redirect" title="Spoorweg">spoorwegen</a> aan te leggen of om maatschappelijke problemen op te lossen (denk aan de <a href="/Stikstofcrisis" title="Stikstofcrisis">stikstofcrisis</a> of de <a href="/Toeslagenaffaire" title="Toeslagenaffaire">toeslagenaffaire</a>). Als overheden deze uitgaven niet zouden doen, dan zou dat ten koste gaan van de maatschappij. Een overheid moet deze schulden echter wel in toom houden: zodra een overheid veel schulden maakt, moet zij meer <a href="/Rente" title="Rente">rente</a> daarover betalen. Dat gaat uiteindelijk ten koste van de belastingbetaler van wie de overheid vaak meer geld vraagt om haar schulden af te kunnen lossen. </p><p>Als het slecht gaat met de <a href="/Economie" title="Economie">economie</a>, is het ook niet onverstandig als een overheid schulden maakt. Dat geld kan de overheid namelijk gebruiken om ervoor te zorgen dat burgers meer geld te besteden hebben, zodat de economie weer wordt aangewakkerd. Een goed voorbeeld daarvan zijn de steunpakketten voor burgers en <a href="/Ondernemer" title="Ondernemer">ondernemers</a> tijdens de <a href="/COVID-19-pandemie" title="COVID-19-pandemie">coronacrisis</a>. In goede economische tijden kan de overheid die schulden aflossen door hogere <a href="/Belasting" title="Belasting">belastingen</a> in te voeren of minder geld uit te geven aan inkomenssteun (belastingkortingen, <a href="/Toeslag" title="Toeslag">toeslagen</a> en <a href="/Uitkering" title="Uitkering">uitkeringen</a>). </p>    </div></div><div class="printfooter">Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "<a dir="ltr" href="https://wikikids.nl/index.php?title=Rijksbegroting&oldid=924411">https://wikikids.nl/index.php?title=Rijksbegroting&oldid=924411</a>"</div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/Speciaal:Categorie%C3%ABn" title="Speciaal:Categorie毛n">Categorie</a>: <ul><li><a href="/Categorie:Economie" title="Categorie:Economie">Economie</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Navigatiemenu</h2> <div id="mw-head">  <nav id="p-personal" class="vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" role="navigation" > <h3 id="p-personal-label"> <span>Persoonlijke hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="pt-createaccount"><a href="/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Rijksbegroting" title="Registreer je om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids.">Account aanmaken</a></li><li id="pt-login"><a href="/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Rijksbegroting" title="Meld je aan om een bijdrage toe te voegen aan WikiKids. [o]" accesskey="o">Inloggen</a></li></ul> </div> </nav> <div id="left-navigation">  <nav id="p-namespaces" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-namespaces-label" role="navigation" > <h3 id="p-namespaces-label"> <span>Naamruimten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-nstab-main" class="selected"><a href="/Rijksbegroting" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c">Artikel</a></li><li id="ca-talk" class="new"><a href="/index.php?title=Overleg:Rijksbegroting&action=edit&redlink=1" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t">Overleg</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-variants" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-variants-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-variants-label" /> <h3 id="p-variants-label"> <span>Varianten</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation">  <nav id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs vectorTabs" aria-labelledby="p-views-label" role="navigation" > <h3 id="p-views-label"> <span>Weergaven</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="ca-view" class="collapsible selected"><a href="/Rijksbegroting">Lezen</a></li><li id="ca-viewsource" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Rijksbegroting&action=edit" title="Deze pagina is beveiligd.
U kunt wel de broncode bekijken. [e]" accesskey="e">Brontekst bekijken</a></li><li id="ca-history" class="collapsible"><a href="/index.php?title=Rijksbegroting&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h">Geschiedenis</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-cactions" class="vector-menu-empty emptyPortlet vector-menu vector-menu-dropdown vectorMenu" aria-labelledby="p-cactions-label" role="navigation" > <input type="checkbox" class="vector-menu-checkbox vectorMenuCheckbox" aria-labelledby="p-cactions-label" /> <h3 id="p-cactions-label"> <span>Meer</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="menu vector-menu-content-list"></ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search"> <h3 > <label for="searchInput">Zoeken</label> </h3> <form action="/index.php" id="searchform"> <div id="simpleSearch"> <input type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikikids" title="Doorzoek Wikikids [f]" accesskey="f" id="searchInput"/> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> <input type="submit" name="fulltext" value="Zoeken" title="Alle pagina's op deze tekst doorzoeken" id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton"/> <input type="submit" name="go" value="OK" title="Naar een pagina met deze naam gaan als deze bestaat" id="searchButton" class="searchButton"/> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel"> <div id="p-logo" role="banner"> <a title="Naar de hoofdpagina gaan" class="mw-wiki-logo" href="/Hoofdpagina"></a> </div>  <nav id="p-Knoppen" class="vector-menu vector-menu-portal portal portal-first" aria-labelledby="p-Knoppen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Knoppen-label"> <span>Knoppen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-De-Boomhut"><a href="/Wikikids:Boomhut">De Boomhut</a></li><li id="n-Help"><a href="/Wikikids:Alarm">Hulp</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Kids" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Kids-label" role="navigation" > <h3 id="p-Kids-label"> <span>Kids</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-KidsPortaal"><a href="/Portaal:Kids">KidsPortaal</a></li><li id="n-Nieuw-artikel-maken"><a href="/Wikikids:Meehelpen-NieuwePagina">Nieuw artikel maken</a></li><li id="n-Plaatje-uploaden"><a href="/Wikikids:Uploaden">Plaatje uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Volwassenen" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Volwassenen-label" role="navigation" > <h3 id="p-Volwassenen-label"> <span>Volwassenen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-HulpPortaal"><a href="/Portaal:Hulp">HulpPortaal</a></li><li id="n-Nieuwe-artikelen"><a href="/Speciaal:NieuwePaginas">Nieuwe artikelen</a></li><li id="n-Recente-Wijzigingen"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingen">Recente Wijzigingen</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-Moderators" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-Moderators-label" role="navigation" > <h3 id="p-Moderators-label"> <span>Moderators</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="n-Controleer-wijzigingen"><a href="https://wikikids.nl/index.php?hidebots=1&reviewStatus=unpatrolled&limit=50&days=90&tagfilter__Filter%3A+Experimenteren_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Leeghalen_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Onjuist+blokverzoek_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Schuttingtaal_color=c5&tagfilter__Filter%3A+Weghalen+categorie%C3%ABn+_color=c5&title=Speciaal:RecenteWijzigingen&urlversion=2" rel="nofollow">Controleer wijzigingen</a></li><li id="n-Filterlogboek"><a href="https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek?wpSearchUser=&wpSearchTitle=&wpSearchFilter=1%7C2%7C3%7C4%7C5%7C6%7C7%7C8%7C9%7C11%7C12%7C13%7C15%7C16%7C18%7C20%7C21%7C22%7C23%7C24%7C25%7C26%7C28%7C34" rel="nofollow">Filterlogboek</a></li><li id="n-Richtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren">Richtlijnen</a></li><li id="n-Blokkaderichtlijnen"><a href="/Wikikids:Richtlijnen_voor_moderatoren/blokkades">Blokkaderichtlijnen</a></li><li id="n-CheckUser-verzoek"><a href="/Wikikids:CUVerzoek">CheckUser-verzoek</a></li><li id="n-Blokverzoek"><a href="/Wikikids:Blokverzoek">Blokverzoek</a></li><li id="n-Uploaden"><a href="/Speciaal:WizardUploaden">Uploaden</a></li></ul> </div> </nav>  <nav id="p-tb" class="vector-menu vector-menu-portal portal" aria-labelledby="p-tb-label" role="navigation" > <h3 id="p-tb-label"> <span>Hulpmiddelen</span> </h3>  <div class="body vector-menu-content">  <ul class="vector-menu-content-list"><li id="t-whatlinkshere"><a href="/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Rijksbegroting" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j">Links naar deze pagina</a></li><li id="t-recentchangeslinked"><a href="/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Rijksbegroting" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k">Gerelateerde wijzigingen</a></li><li id="t-specialpages"><a href="/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q">Speciale pagina's</a></li><li id="t-print"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p">Afdrukversie</a></li><li id="t-permalink"><a href="/index.php?title=Rijksbegroting&oldid=924411" title="Permanente koppeling naar deze versie van de pagina">Permanente koppeling</a></li><li id="t-info"><a href="/index.php?title=Rijksbegroting&action=info" title="Meer informatie over deze pagina">Paginagegevens</a></li></ul> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" role="contentinfo" > <ul id="footer-info" > <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 9 mrt 2025 om 00:31.</li> </ul> <ul id="footer-places" > <li id="footer-places-privacy"><a href="/Wikikids:Privacybeleid" title="Wikikids:Privacybeleid">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/Wikikids:Info" title="Wikikids:Info">Over Wikikids</a></li> <li id="footer-places-disclaimer"><a href="/Wikikids:Algemene_disclaimer" class="mw-redirect" title="Wikikids:Algemene disclaimer">Disclaimers</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/"><img src="/resources/assets/poweredby_mediawiki_88x31.png" alt="Powered by MediaWiki" srcset="/resources/assets/poweredby_mediawiki_132x47.png 1.5x, /resources/assets/poweredby_mediawiki_176x62.png 2x" width="88" height="31" loading="lazy"/></a></li> </ul> <div style="clear: both;"></div> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.006","walltime":"0.007","ppvisitednodes":{"value":11,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":0,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":40},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":100},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"timestamp":"20250309003910","ttl":3600,"transientcontent":false}}});});</script> <script> (function(i,s,o,g,r,a,m){i['GoogleAnalyticsObject']=r;i[r]=i[r]||function(){ (i[r].q=i[r].q||[]).push(arguments)},i[r].l=1*new Date();a=s.createElement(o), m=s.getElementsByTagName(o)[0];a.async=1;a.src=g;m.parentNode.insertBefore(a,m) })(window,document,'script','//www.google-analytics.com/analytics.js','ga'); ga('create', 'UA-383337-35', 'auto'); ga('set', 'anonymizeIp', true); ga('send', 'pageview'); </script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgBackendResponseTime":28});});</script></body> </html>