CINXE.COM

三重点 - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>三重点 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja","wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"73fe217e-2171-4ff5-9b49-2cd762490759","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"三重点","wgTitle":"三重点","wgCurRevisionId":103983762,"wgRevisionId":103983762,"wgArticleId":126081,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["温度","圧力","相転移"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"三重点","wgRelevantArticleId":126081,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q106410","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="三重点 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-三重点 rootpage-三重点 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する [z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧 [r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む [x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7"><span>特別ページ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索 [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ja.wikipedia.org&amp;uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&amp;returnto=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&amp;returnto=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ja.wikipedia.org&amp;uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&amp;returnto=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&amp;returnto=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。 [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧 [y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論 [n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-相律と相図" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#相律と相図"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>相律と相図</span> </div> </a> <ul id="toc-相律と相図-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-水の三重点" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#水の三重点"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>水の三重点</span> </div> </a> <ul id="toc-水の三重点-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-温度定点" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#温度定点"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>温度定点</span> </div> </a> <ul id="toc-温度定点-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-硫黄の三重点" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#硫黄の三重点"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>硫黄の三重点</span> </div> </a> <ul id="toc-硫黄の三重点-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ヘリウムのλ点と三重点" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ヘリウムのλ点と三重点"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>ヘリウムのλ点と三重点</span> </div> </a> <ul id="toc-ヘリウムのλ点と三重点-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">三重点</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語68件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-68" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">68の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Drievoudpunt" title="アフリカーンス語: Drievoudpunt" lang="af" hreflang="af" data-title="Drievoudpunt" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Punto_triple" title="アラゴン語: Punto triple" lang="an" hreflang="an" data-title="Punto triple" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="アラゴン語" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%D8%A9_%D8%AB%D9%84%D8%A7%D8%AB%D9%8A%D8%A9" title="アラビア語: نقطة ثلاثية" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نقطة ثلاثية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Puntu_triple" title="アストゥリアス語: Puntu triple" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Puntu triple" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%BA%D1%82" title="ベラルーシ語: Трайны пункт" lang="be" hreflang="be" data-title="Трайны пункт" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="ブルガリア語: Тройна точка" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тройна точка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A7%88%E0%A6%A7_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81" title="ベンガル語: ত্রৈধ বিন্দু" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ত্রৈধ বিন্দু" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Poent_tric%27hement" title="ブルトン語: Poent tric&#039;hement" lang="br" hreflang="br" data-title="Poent tric&#039;hement" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Trojna_ta%C4%8Dka" title="ボスニア語: Trojna tačka" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Trojna tačka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ボスニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Punt_triple" title="カタロニア語: Punt triple" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Punt triple" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Trojn%C3%BD_bod" title="チェコ語: Trojný bod" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Trojný bod" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%C3%A7%C3%A7%C4%95%D0%BB%D0%BB%D0%B5_%D0%BF%C4%83%D0%BD%D1%87%C4%83" title="チュヴァシ語: Виççĕлле пăнчă" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Виççĕлле пăнчă" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Tripelpunkt" title="デンマーク語: Tripelpunkt" lang="da" hreflang="da" data-title="Tripelpunkt" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tripelpunkt" title="ドイツ語: Tripelpunkt" lang="de" hreflang="de" data-title="Tripelpunkt" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Triple_point" title="英語: Triple point" lang="en" hreflang="en" data-title="Triple point" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Triobla_punkto" title="エスペラント語: Triobla punkto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Triobla punkto" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Punto_triple" title="スペイン語: Punto triple" lang="es" hreflang="es" data-title="Punto triple" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kolmikpunkt" title="エストニア語: Kolmikpunkt" lang="et" hreflang="et" data-title="Kolmikpunkt" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Puntu_hirukoitz" title="バスク語: Puntu hirukoitz" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Puntu hirukoitz" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87_%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ペルシア語: نقطه سه‌گانه" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نقطه سه‌گانه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kolmoispiste" title="フィンランド語: Kolmoispiste" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kolmoispiste" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Point_triple" title="フランス語: Point triple" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Point triple" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Punto_triplo" title="ガリシア語: Punto triplo" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Punto triplo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%A7%D7%95%D7%93%D7%94_%D7%9E%D7%A9%D7%95%D7%9C%D7%A9%D7%AA" title="ヘブライ語: נקודה משולשת" lang="he" hreflang="he" data-title="נקודה משולשת" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81" title="ヒンディー語: त्रिक बिन्दु" lang="hi" hreflang="hi" data-title="त्रिक बिन्दु" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Trojna_to%C4%8Dka" title="クロアチア語: Trojna točka" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Trojna točka" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1rmaspont" title="ハンガリー語: Hármaspont" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hármaspont" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D5%BC%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%AF%D5%A5%D5%BF" title="アルメニア語: Եռակի կետ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Եռակի կետ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Puncto_triple" title="インターリングア: Puncto triple" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Puncto triple" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="インターリングア" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Titik_tripel" title="インドネシア語: Titik tripel" lang="id" hreflang="id" data-title="Titik tripel" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%9Er%C3%ADpunktur" title="アイスランド語: Þrípunktur" lang="is" hreflang="is" data-title="Þrípunktur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Punto_triplo" title="イタリア語: Punto triplo" lang="it" hreflang="it" data-title="Punto triplo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D1%88%D1%82%D1%96%D0%BA_%D0%BD%D2%AF%D0%BA%D1%82%D0%B5" title="カザフ語: Үштік нүкте" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Үштік нүкте" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%BC%EC%A4%91%EC%A0%90" title="韓国語: 삼중점" lang="ko" hreflang="ko" data-title="삼중점" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Punctum_triplex" title="ラテン語: Punctum triplex" lang="la" hreflang="la" data-title="Punctum triplex" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tr%C4%ABsk%C4%81r%C5%A1ais_punkts" title="ラトビア語: Trīskāršais punkts" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Trīskāršais punkts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="マケドニア語: Тројна точка" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Тројна точка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95_%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%81" title="マラヤーラム語: ത്രിക ബിന്ദു" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ത്രിക ബിന്ദു" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="マラヤーラム語" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%83%D1%80%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D1%84%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BD_%D1%86%D1%8D%D0%B3" title="モンゴル語: Гурван фазын цэг" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Гурван фазын цэг" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="モンゴル語" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Tripelpunkt" title="低地ドイツ語: Tripelpunkt" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Tripelpunkt" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="低地ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tripelpunt_(natuurkunde)" title="オランダ語: Tripelpunt (natuurkunde)" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tripelpunt (natuurkunde)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Trippelpunkt" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Trippelpunkt" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Trippelpunkt" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Trippelpunkt" title="ノルウェー語(ブークモール): Trippelpunkt" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Trippelpunkt" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ponch_triple" title="オック語: Ponch triple" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ponch triple" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Punkt_potr%C3%B3jny" title="ポーランド語: Punkt potrójny" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Punkt potrójny" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Pont_tripl" title="ピエモンテ語: Pont tripl" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Pont tripl" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="ピエモンテ語" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%A7_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%B9" title="Western Punjabi: تگنا پوانٹ" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تگنا پوانٹ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ponto_triplo" title="ポルトガル語: Ponto triplo" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ponto triplo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Punct_triplu" title="ルーマニア語: Punct triplu" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Punct triplu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="ロシア語: Тройная точка" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тройная точка" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Trojna_ta%C4%8Dka" title="セルボ・クロアチア語: Trojna tačka" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Trojna tačka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B6%9A_%E0%B6%BD%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%82%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%BA" title="シンハラ語: ත්‍රික ලක්ෂ්‍යය" lang="si" hreflang="si" data-title="ත්‍රික ලක්ෂ්‍යය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="シンハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Triple_point" title="シンプル英語: Triple point" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Triple point" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Trojn%C3%BD_bod" title="スロバキア語: Trojný bod" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Trojný bod" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Trojna_to%C4%8Dka" title="スロベニア語: Trojna točka" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Trojna točka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="セルビア語: Тројна тачка" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Тројна тачка" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Trippelpunkt" title="スウェーデン語: Trippelpunkt" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Trippelpunkt" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiwango_utatu" title="スワヒリ語: Kiwango utatu" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kiwango utatu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%88%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B3%E0%AF%8D%E0%AE%B3%E0%AE%BF" title="タミル語: மும்மைப் புள்ளி" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மும்மைப் புள்ளி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="タミル語" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="タイ語: จุดร่วมสาม" lang="th" hreflang="th" data-title="จุดร่วมสาม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9C%C3%A7l%C3%BC_nokta" title="トルコ語: Üçlü nokta" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Üçlü nokta" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%82%D1%80%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="ウクライナ語: Потрійна точка" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Потрійна точка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%DB%82_%D8%AB%D9%84%D8%A7%D8%AB%DB%8C%DB%81" title="ウルドゥー語: نقطۂ ثلاثیہ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نقطۂ ثلاثیہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_ba" title="ベトナム語: Điểm ba" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Điểm ba" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E7%9B%B8%E7%82%B9" title="呉語: 三相点" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="三相点" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E7%9B%B8%E7%82%B9" title="中国語: 三相点" lang="zh" hreflang="zh" data-title="三相点" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sam-si%C3%B2ng-ti%C3%A1m" title="閩南語: Sam-siòng-tiám" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sam-siòng-tiám" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%89%E7%9B%B8%E9%BB%9E" title="広東語: 三相點" lang="yue" hreflang="yue" data-title="三相點" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q106410#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="本文を閲覧 [c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="本文ページについての議論 (存在しないページ) [t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=history" title="このページの過去の版 [h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit" title="このページのソースコードを編集する [e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧 [j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新 [k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする [u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;oldid=103983762" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&amp;page=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;id=103983762&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E4%25B8%2589%25E9%2587%258D%25E7%2582%25B9"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E4%25B8%2589%25E9%2587%258D%25E7%2582%25B9"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&amp;page=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;printable=yes" title="このページの印刷用ページ [p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Triple_point" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q106410" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク [g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><p><a href="/wiki/%E7%B4%94%E7%89%A9%E8%B3%AA" title="純物質">純物質</a>の<b>三重点</b>(さんじゅうてん、<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英</a>&#58; <span lang="en">triple point</span>)とは、その物質の三つの<a href="/wiki/%E7%9B%B8_(%E7%89%A9%E8%B3%AA)" title="相 (物質)">相</a>が共存して<a href="/wiki/%E7%86%B1%E5%8A%9B%E5%AD%A6%E7%9A%84%E5%B9%B3%E8%A1%A1" title="熱力学的平衡">熱力学的平衡</a>状態にある<a href="/wiki/%E6%B8%A9%E5%BA%A6" title="温度">温度</a>と<a href="/wiki/%E5%9C%A7%E5%8A%9B" title="圧力">圧力</a>である<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。三相を指定しないで単に三重点というときには、<a href="/wiki/%E6%B0%97%E7%9B%B8" class="mw-redirect" title="気相">気相</a>、<a href="/wiki/%E6%B6%B2%E7%9B%B8" class="mw-redirect" title="液相">液相</a>、<a href="/wiki/%E5%9B%BA%E7%9B%B8" class="mw-redirect" title="固相">固相</a>の三相が共存して平衡状態にあるときの三重点を指す。<a href="/wiki/%E6%B0%B4" title="水">水</a>を例にとるならば、<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E8%92%B8%E6%B0%97" title="水蒸気">水蒸気</a>、水、<a href="/wiki/%E6%B0%B7" title="氷">氷</a>が共存する温度、圧力が水の三重点である。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="相律と相図"><span id=".E7.9B.B8.E5.BE.8B.E3.81.A8.E7.9B.B8.E5.9B.B3"></span>相律と相図</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=1" title="節を編集: 相律と相図"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right skin-invert-image" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Phase-diag-ja.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Phase-diag-ja.png/250px-Phase-diag-ja.png" decoding="async" width="240" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Phase-diag-ja.png/500px-Phase-diag-ja.png 1.5x" data-file-width="1150" data-file-height="886" /></a><figcaption>相図の例。</figcaption></figure> <p>三重点にある純物質は1成分3相系なので、<a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%96%E3%82%BA%E3%81%AE%E7%9B%B8%E5%BE%8B" title="ギブズの相律">ギブズの相律</a>により<a href="/wiki/%E8%87%AA%E7%94%B1%E5%BA%A6#熱力学" title="自由度">自由度</a>は 0 となる。そのため、1成分2相系である<a href="/wiki/%E6%B2%B8%E7%82%B9" title="沸点">沸点</a>や<a href="/wiki/%E8%9E%8D%E7%82%B9" title="融点">融点</a>とは異なり、純物質の三重点はただ1点に決まる。すなわち三重点は、その物質に固有の温度および圧力となる。右図のように温度 &#8212; 圧力で表した<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E5%9B%B3" title="相図">相図</a>上では、蒸気圧曲線(青)、融解曲線(緑)、昇華曲線(赤)の3本の線が合致する点が三重点である。蒸気圧曲線と昇華曲線に注目すると、液体と固体の<a href="/wiki/%E8%92%B8%E6%B0%97%E5%9C%A7" title="蒸気圧">蒸気圧</a>が一致する温度が三重点の温度であることが分かる。また、蒸気圧曲線と融解曲線に注目すると、沸点が<a href="/wiki/%E5%87%9D%E5%9B%BA%E7%82%B9" title="凝固点">凝固点</a>に等しくなる圧力が三重点の圧力であることが分かる。 </p><p>液相は、三重点圧力より低い圧力では、熱力学的に安定な相としては存在しえない。ただし<a href="/wiki/%E6%BA%96%E5%AE%89%E5%AE%9A%E7%9B%B8" class="mw-redirect" title="準安定相">準安定相</a>としては存在しうる。例えば<a href="/wiki/%E9%81%8E%E5%86%B7%E5%8D%B4%E6%B0%B4" class="mw-redirect" title="過冷却水">過冷却水</a>は、水の準安定相である。過冷却水の<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E8%92%B8%E6%B0%97%E5%9C%A7" class="mw-redirect" title="水蒸気圧">水蒸気圧</a>は水の三重点圧力より低いので、<a href="/wiki/%E6%B0%97%E6%B6%B2%E5%B9%B3%E8%A1%A1" title="気液平衡">気液平衡</a>を保ったまま水を<a href="/wiki/%E9%81%8E%E5%86%B7%E5%8D%B4" title="過冷却">過冷却</a>することで、三重点圧力より低圧の液相を準安定相として実現することができる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="水の三重点"><span id=".E6.B0.B4.E3.81.AE.E4.B8.89.E9.87.8D.E7.82.B9"></span>水の三重点</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=2" title="節を編集: 水の三重点"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>2019年まで、<a href="/wiki/%E6%B0%B4" title="水">水</a>の三重点は、<a href="/wiki/%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%8D%98%E4%BD%8D%E7%B3%BB" title="国際単位系">国際単位系</a>(SI)において、<a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3" title="ケルビン">ケルビン</a>の定義に用いられていた。ケルビン(K)は、水の三重点の<a href="/wiki/%E7%86%B1%E5%8A%9B%E5%AD%A6%E6%B8%A9%E5%BA%A6" title="熱力学温度">熱力学温度</a>の <sup>1</sup>/<sub>273.16</sub> と定義されていた。この定義により、水の三重点は、厳密に 0.01 <a href="/wiki/%E3%82%BB%E3%83%AB%E3%82%B7%E3%82%A6%E3%82%B9%E5%BA%A6" title="セルシウス度">&#176;C</a> (273.16 <a href="/wiki/%E3%82%B1%E3%83%AB%E3%83%93%E3%83%B3" title="ケルビン">K</a>)である。このときの圧力は 611.657 ± 0.010 <a href="/wiki/%E3%83%91%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%AB_(%E5%8D%98%E4%BD%8D)" title="パスカル (単位)">Pa</a> (約 0.006 <a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%BA%96%E6%B0%97%E5%9C%A7" title="標準気圧">気圧</a>)である<sup id="cite_ref-PtpH2O_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-PtpH2O-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。なお、この定義に用いられる水は、厳密に<a href="/wiki/%E5%90%8C%E4%BD%8D%E4%BD%93" title="同位体">同位体</a>組成が定められた<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%A8%99%E6%BA%96%E5%B9%B3%E5%9D%87%E6%B5%B7%E6%B0%B4" title="ウィーン標準平均海水">ウィーン標準平均海水</a> (VSMOW) である<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>三重点セルと呼ばれるガラス製の容器に高純度の水を封入したセルを用いると、水の三重点を再現性よく実現できる。<a href="/wiki/%E7%94%A3%E6%A5%AD%E6%8A%80%E8%A1%93%E7%B7%8F%E5%90%88%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80" title="産業技術総合研究所">産業技術総合研究所</a>計量標準総合センターの研究によれば、水の三重点温度の<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E7%A2%BA%E3%81%8B%E3%81%95_(%E6%B8%AC%E5%AE%9A)" title="不確かさ (測定)">不確かさ</a>は 0.1 mK である<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>なお<a href="/wiki/%E7%81%AB%E6%98%9F" title="火星">火星</a>の"<a href="/wiki/%E6%A8%99%E9%AB%98" title="標高">標高</a> 0 m"は水の三重点における圧力と同じ気圧を示す<a href="/wiki/%E9%AB%98%E5%BA%A6" title="高度">高度</a>と決められている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="温度定点"><span id=".E6.B8.A9.E5.BA.A6.E5.AE.9A.E7.82.B9"></span>温度定点</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=3" title="節を編集: 温度定点"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>水を含めたいくつかの純物質の三重点は、<a href="/wiki/%E6%B8%A9%E5%BA%A6#国際温度目盛(ITS-90)" title="温度">国際温度目盛(ITS-90)</a>の温度定点として用いられている。これらの物質の三重点温度はITS-90の定義値であるが、三重点圧力は測定に基づく値である。そのため、三重点圧力の値は文献により多少のばらつきがある。 </p> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <caption>ITS-90で温度定点に用いられる物質の三重点 </caption> <tbody><tr> <th>物質</th> <th>温度 / K</th> <th>圧力 / Pa </th></tr> <tr> <th>平衡水素<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>注 1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </th> <td>13.8033</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7003704100000000000♠"></span>7.041<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>3</sup></span><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E3%83%8D%E3%82%AA%E3%83%B3" title="ネオン">ネオン</a> </th> <td>24.5561</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7004433800000000000♠"></span>4.338<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>4</sup></span><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E9%85%B8%E7%B4%A0" title="酸素">酸素</a> </th> <td>54.3584</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7002146330000000000♠"></span>1.4633<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>2</sup></span><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%B4%E3%83%B3" title="アルゴン">アルゴン</a> </th> <td>83.8058</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7004688910000000000♠"></span>6.8891<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>4</sup></span><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E9%8A%80" title="水銀">水銀</a> </th> <td>234.3156</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6996300000000000000♠"></span>3.0<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−4</sup></span><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>水 </th> <td>273.16</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7002611657000000000♠"></span>6.116<span style="margin-left:.25em;">57</span><span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>2</sup></span><sup id="cite_ref-PtpH2O_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-PtpH2O-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="硫黄の三重点"><span id=".E7.A1.AB.E9.BB.84.E3.81.AE.E4.B8.89.E9.87.8D.E7.82.B9"></span>硫黄の三重点</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=4" title="節を編集: 硫黄の三重点"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size skin-invert-image" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg/220px-%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg.png" decoding="async" width="220" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg/330px-%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg/440px-%D0%A4%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%8B.svg.png 2x" data-file-width="729" data-file-height="835" /></a><figcaption>硫黄の相図の模式図。S<span lang="ru">р</span> は斜方硫黄、S<span lang="ru">м</span> は単斜硫黄、S<span lang="ru">ж</span> は液相、S<span lang="ru">п</span> は気相。</figcaption></figure> <p>大気圧下で安定な<a href="/wiki/%E7%A1%AB%E9%BB%84" title="硫黄">硫黄</a>の<a href="/wiki/%E5%90%8C%E7%B4%A0%E4%BD%93" title="同素体">同素体</a>として、斜方硫黄と単斜硫黄が知られている。固相が二つあるので、共存する三相として斜方-単斜-気、単斜-液-気、斜方-単斜-液、斜方-液-気の4通りが考えられる。図と表に示したように、これら4つの三重点は全て観測されている。 </p> <ul><li>斜方硫黄の昇華曲線(図中の DA)と単斜硫黄の昇華曲線 AC の交わる点 A が、斜方硫黄-単斜硫黄-気相の三重点である。この三重点温度は、大気圧下で斜方硫黄と単斜硫黄が二相平衡となる温度とほぼ等しい。</li> <li>単斜硫黄の昇華曲線 AC と液体硫黄の蒸気圧曲線 CF の交わる点 C が、単斜硫黄-液相-気相の三重点である。この三重点温度は、大気圧下での単斜硫黄の融点とほぼ等しい。</li> <li>単斜硫黄の密度は斜方硫黄の密度よりも小さいので、この二つの固相が相平衡となる温度(二相の<a href="/wiki/%E3%82%AE%E3%83%96%E3%82%BA%E3%82%A8%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="ギブズエネルギー">ギブズエネルギー</a>が等しくなる温度)は、高圧ほど高くなる(図中の AB)。この曲線 AB と単斜硫黄の融解曲線 CB の交わる点 B が斜方硫黄-単斜硫黄-液相の三重点である。この三重点圧力は、千気圧を越える高圧である。</li> <li>斜方硫黄の昇華曲線 DO と過冷却液体硫黄の蒸気圧曲線 OC の交わる点 O が斜方硫黄-液相-気相の三重点である。この三重点 O は、単斜硫黄が最安定な相となる温度・圧力領域 ABC の中にある。この領域内では斜方硫黄、液相、気相のいずれも準安定相であるが、斜方硫黄から単斜硫黄への相転移速度がきわめて遅いため、準安定な三相の間の三重点が観測できる<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。この三重点温度は、大気圧下での斜方硫黄の融点とほぼ等しい。</li></ul> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <caption>硫黄の三重点 </caption> <tbody><tr> <th>相</th> <th>温度 / K</th> <th>圧力 / Pa </th></tr> <tr> <th>斜方硫黄-単斜硫黄-気相 </th> <td>368.5</td> <td>1.1 </td></tr> <tr> <th>単斜硫黄-液相-気相 </th> <td>393.0</td> <td>3.7 </td></tr> <tr> <th>斜方硫黄-単斜硫黄-液相 </th> <td>424</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7008137000000000000♠"></span>137<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>6</sup></span> </td></tr> <tr> <th>斜方硫黄-液相-気相 </th> <td>387.1</td> <td>3.4 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ヘリウムのλ点と三重点"><span id=".E3.83.98.E3.83.AA.E3.82.A6.E3.83.A0.E3.81.AE.CE.BB.E7.82.B9.E3.81.A8.E4.B8.89.E9.87.8D.E7.82.B9"></span>ヘリウムのλ点と三重点</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=5" title="節を編集: ヘリウムのλ点と三重点"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size skin-invert-image" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Phase_diagram_of_4He_01.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Phase_diagram_of_4He_01.svg/250px-Phase_diagram_of_4He_01.svg.png" decoding="async" width="220" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Phase_diagram_of_4He_01.svg/330px-Phase_diagram_of_4He_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Phase_diagram_of_4He_01.svg/500px-Phase_diagram_of_4He_01.svg.png 2x" data-file-width="721" data-file-height="572" /></a><figcaption>ヘリウムの相図。He-I が常流動相で He-II が超流動相。蒸気圧曲線(vapor pressure)と横軸に挟まれた領域が気相。λ線(λ-line)と蒸気圧曲線の交点がλ点。融解曲線(melting curve)の左上の領域が固相。</figcaption></figure> <p>1気圧における<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%AA%E3%82%A6%E3%83%A0" title="ヘリウム">ヘリウム</a>の沸点は 4.2 K である。この温度で気液平衡にあるヘリウムを徐々に排気していくと、蒸気圧曲線に沿ってヘリウムは 4.2 K から徐々に冷却されていく。温度が 2.1768 K に達すると、<a href="/wiki/%E6%B6%B2%E4%BD%93%E3%83%98%E3%83%AA%E3%82%A6%E3%83%A0" title="液体ヘリウム">液体ヘリウム</a>は<a href="/wiki/%E8%B6%85%E6%B5%81%E5%8B%95" title="超流動">超流動</a>相に<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E8%BB%A2%E7%A7%BB" title="相転移">相転移</a>する。このときの圧力は 5042 Pa<sup id="cite_ref-HeLow_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-HeLow-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> で、この温度・圧力を<a href="/wiki/%E3%83%98%E3%83%AA%E3%82%A6%E3%83%A04" class="mw-redirect" title="ヘリウム4">ヘリウム4</a>の<a href="/wiki/%CE%9B%E7%82%B9" title="Λ点">λ点</a>という。このλ点は、相図上では気相と常流動相(He-I)と超流動相(He-II)の三相に囲まれているので、ヘリウムの三重点のひとつとみなされることがある<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。ただし、<a href="/wiki/IUPAC" class="mw-redirect" title="IUPAC">IUPAC</a>の定義によれば、λ点は三重点ではない。なぜなら常流動相から超流動相への相転移は連続相転移(<a href="/wiki/%E7%9B%B8%E8%BB%A2%E7%A7%BB#第二種相転移" title="相転移">二次相転移</a>)なので、常流動相と超流動相は<a href="/wiki/%E7%9B%B8_(%E7%89%A9%E8%B3%AA)" title="相 (物質)">相</a>として共存することがないからである。 </p><p>常流動相から超流動相への相転移温度は、相図では He-I と He-II の境界線で表される。これをλ線という。λ線と融解曲線の交点もヘリウム4のλ点という。このλ点の温度と圧力は 1.762 K, 30.11 <a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%AB_(%E5%8D%98%E4%BD%8D)" title="バール (単位)">bar</a> である<sup id="cite_ref-HeHigh_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-HeHigh-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>。 </p><p>相図から分かるように、ヘリウムは25気圧以上に加圧しないと結晶化しない。そのため、ヘリウムには気相-液相-固相の三重点は存在しない。 </p><p>右の相図では略されているが、ヘリウムの固相として、<a href="/wiki/%E5%85%AD%E6%96%B9%E6%9C%80%E5%AF%86%E6%A7%8B%E9%80%A0" class="mw-redirect" title="六方最密構造">六方最密構造</a>(hcp)の相と<a href="/wiki/%E4%BD%93%E5%BF%83%E7%AB%8B%E6%96%B9%E6%A7%8B%E9%80%A0" class="mw-redirect" title="体心立方構造">体心立方構造</a>(bcc)の相が知られている。hcpは低温高圧で安定な相であり、図に示されている固相のほとんどの領域で安定な相である。それに対してbccは、λ線と融解曲線の交点付近の狭い温度圧力領域で安定な相である。これら二つの固相は液相とあわせて三相共存できるので、ヘリウムには固相-固相-液相の三重点が二つ知られている。 </p> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <caption>ヘリウム4のλ点と三重点 </caption> <tbody><tr> <th>相</th> <th>温度 / K</th> <th>圧力 / Pa </th></tr> <tr> <th>He-I/He-II/気相<sup id="cite_ref-HeLow_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-HeLow-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </th> <td>2.1768</td> <td>5042 </td></tr> <tr> <th>He-I/He-II/bcc<sup id="cite_ref-HeHigh_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-HeHigh-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </th> <td>1.762</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7006301100000000000♠"></span>3.011<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>6</sup></span> </td></tr> <tr> <th>hcp/bcc/He-I<sup id="cite_ref-HeHigh_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-HeHigh-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </th> <td>1.772</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7006304100000000000♠"></span>3.041<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>6</sup></span> </td></tr> <tr> <th>hcp/bcc/He-II<sup id="cite_ref-HeHigh_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-HeHigh-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </th> <td>1.463</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7006263800000000000♠"></span>2.638<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>6</sup></span> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=6" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=7" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%E6%B0%B4%E7%B4%A0#オルト水素とパラ水素" title="水素">オルト水素とパラ水素</a>が平衡にある水素。ただし三重点ではほぼ 100&#160;% パラ水素である。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=8" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:auto; -webkit-column-count:auto; column-count:auto; -moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#GoldBook">GoldBook</a> (1994) triple point.</span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Atkins">Atkins</a> (2006) p. 151.</span> </li> <li id="cite_note-PtpH2O-3">^ <a href="#cite_ref-PtpH2O_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-PtpH2O_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#R10-06(2009)">R10-06(2009)</a> Table 1. 同じ表に計算値として 611.654 771 007 894 Pa が与えられている。</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#SI第8版">SI第8版</a> p. 85, p. 92.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#山澤,_丹波(2013)">山澤, 丹波(2013)</a> p. 160.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Leachman_et_al._(2009)">Leachman et al. (2009)</a> Table 7.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Katti_et_al._(1986)">Katti et al. (1986)</a> Table 4.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Stewart_et_al._(1991)">Stewart et al. (1991)</a> p. 919.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Tegeler_et_al._(1999)">Tegeler et al. (1999)</a> p. 787.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#Huber_et_al._(2006)">Huber et al. (2006)</a> 式 (4) より計算。</span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#ムーア第4版">ムーア第4版</a> p. 227.</span> </li> <li id="cite_note-HeLow-13">^ <a href="#cite_ref-HeLow_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HeLow_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#Donnelly_et_al._(1997)">Donnelly et al. (1997)</a> Table 17.1 より計算。</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">例えば <a href="#Atkins">Atkins</a> (2001) p.153.</span> </li> <li id="cite_note-HeHigh-15">^ <a href="#cite_ref-HeHigh_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HeHigh_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HeHigh_15-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HeHigh_15-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#Hoffer_et_al._(1975)">Hoffer et al. (1975)</a> Table V. <i>P</i><sub>0</sub> = 24.995 atm として計算。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;action=edit&amp;section=9" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation web" style="font-style:normal" id="GoldBook">“<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1351/goldbook.T06502">triple point</a>”.&#32; <a href="/wiki/IUPAC" class="mw-redirect" title="IUPAC">IUPAC</a>.&#32;<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%B8%E3%82%BF%E3%83%AB%E3%82%AA%E3%83%96%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90" title="デジタルオブジェクト識別子">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1351%2Fgoldbook.T06502">10.1351/goldbook.T06502</a>.&#32;<span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</cite></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="Atkins">Atkins, P. W.『アトキンス物理化学(上) 第6版』千原秀昭・中村亘男訳、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%90%8C%E4%BA%BA" title="東京化学同人">東京化学同人</a>、2001年。<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101121245">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation.cs-ja1 q,.mw-parser-output .citation.cs-ja2 q{quotes:"「""」""『""』"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-8079-0529-5" title="特別:文献資料/4-8079-0529-5">4-8079-0529-5</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E3%82%A2%E3%83%88%E3%82%AD%E3%83%B3%E3%82%B9%E7%89%A9%E7%90%86%E5%8C%96%E5%AD%A6%EF%BC%88%E4%B8%8A%EF%BC%89+%E7%AC%AC6%E7%89%88&amp;rft.aulast=Atkins%2C+P.+W.&amp;rft.au=Atkins%2C+P.+W.&amp;rft.date=2001&amp;rft.pub=%5B%5B%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%90%8C%E4%BA%BA%5D%5D&amp;rft.isbn=4-8079-0529-5&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal" id="R10-06(2009)">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iapws.org/relguide/Ice-Rev2009.pdf">Revised Release on the Equation of State 2006 for H2O Ice Ih</a>”.&#32; <span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E6%B0%B4%E3%83%BB%E8%92%B8%E6%B0%97%E6%80%A7%E8%B3%AA%E5%8D%94%E4%BC%9A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="国際水・蒸気性質協会 (存在しないページ)">国際水・蒸気性質協会</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/IAPWS" class="extiw" title="en:IAPWS">英語版</a>)</span></span>.&#32;<span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</cite></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="山澤,_丹波(2013)">山澤一彰、丹波純「<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.netsu.org/JSCTANetsuSokutei/pdfs/40/40-4-158.pdf">温度標準の現状</a>」(PDF)『Netsu Sokutei』第40巻第4号、日本熱測定学会、2013年、158-164頁、<span class="reference-accessdate"><span title="">2017年8月31日</span>閲覧</span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E6%B8%A9%E5%BA%A6%E6%A8%99%E6%BA%96%E3%81%AE%E7%8F%BE%E7%8A%B6&amp;rft.jtitle=Netsu+Sokutei&amp;rft.aulast=%E5%B1%B1%E6%BE%A4%E4%B8%80%E5%BD%B0&amp;rft.au=%E5%B1%B1%E6%BE%A4%E4%B8%80%E5%BD%B0&amp;rft.au=%E4%B8%B9%E6%B3%A2%E7%B4%94&amp;rft.volume=40&amp;rft.issue=4&amp;rft.pages=158-164%E9%A0%81&amp;rft.pub=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E7%86%B1%E6%B8%AC%E5%AE%9A%E5%AD%A6%E4%BC%9A&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.netsu.org%2FJSCTANetsuSokutei%2Fpdfs%2F40%2F40-4-158.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="SI第8版">独立行政法人産業技術総合研究所 計量標準総合センター『<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nmij.jp/library/units/si/R8/SI8J.pdf">国際文書 国際単位系 (SI)</a>』(第 8 版日本語版)、2006年<span style="display:none;">。<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.nmij.jp/library/units/si/R8/SI8J.pdf">http://www.nmij.jp/library/units/si/R8/SI8J.pdf</a></span>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E6%96%87%E6%9B%B8+%E5%9B%BD%E9%9A%9B%E5%8D%98%E4%BD%8D%E7%B3%BB+%28SI%29&amp;rft.aulast=%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E8%A1%8C%E6%94%BF%E6%B3%95%E4%BA%BA%E7%94%A3%E6%A5%AD%E6%8A%80%E8%A1%93%E7%B7%8F%E5%90%88%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80+%E8%A8%88%E9%87%8F%E6%A8%99%E6%BA%96%E7%B7%8F%E5%90%88%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC&amp;rft.au=%E7%8B%AC%E7%AB%8B%E8%A1%8C%E6%94%BF%E6%B3%95%E4%BA%BA%E7%94%A3%E6%A5%AD%E6%8A%80%E8%A1%93%E7%B7%8F%E5%90%88%E7%A0%94%E7%A9%B6%E6%89%80+%E8%A8%88%E9%87%8F%E6%A8%99%E6%BA%96%E7%B7%8F%E5%90%88%E3%82%BB%E3%83%B3%E3%82%BF%E3%83%BC&amp;rft.date=2006&amp;rft.edition=%E7%AC%AC+8+%E7%89%88%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%AA%9E%E7%89%88&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nmij.jp%2Flibrary%2Funits%2Fsi%2FR8%2FSI8J.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Leachman_et_al._(2009)">J. W. Leachman&#59;&#32;R. T Jacobsen&#59;&#32;S. G. Penoncello&#59;&#32;E. W. Lemmon&#32;(2009).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://ws680.nist.gov/publication/get_pdf.cfm?pub_id=832374">“Fundamental Equations of State for Parahydrogen, Normal Hydrogen, and Orthohydrogen”</a>&#32;(PDF).&#32;<i>Journal of Physical and Chemical Reference Data</i>&#32;<b>38</b>&#32;(3): 721-748.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.3160306">10.1063/1.3160306</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="http://ws680.nist.gov/publication/get_pdf.cfm?pub_id=832374">http://ws680.nist.gov/publication/get_pdf.cfm?pub_id=832374</a></span>&#32;<span class="reference-accessdate"><span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Fundamental+Equations+of+State+for+Parahydrogen%2C+Normal+Hydrogen%2C+and+Orthohydrogen&amp;rft.jtitle=Journal+of+Physical+and+Chemical+Reference+Data&amp;rft.aulast=J.+W.+Leachman&amp;rft.au=J.+W.+Leachman&amp;rft.au=R.+T+Jacobsen&amp;rft.au=S.+G.+Penoncello&amp;rft.au=E.+W.+Lemmon&amp;rft.date=2009&amp;rft.volume=38&amp;rft.issue=3&amp;rft.pages=721-748&amp;rft_id=info:doi/10.1063%2F1.3160306&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fws680.nist.gov%2Fpublication%2Fget_pdf.cfm%3Fpub_id%3D832374&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Katti_et_al._(1986)">R. Katti&#59;&#32;R. T Jacobsen&#59;&#32;R. B. Stewart&#59;&#32;M. Jahangiri&#32;(1986).&#32;“Thermodynamic Properties for Neon for Temperatures from the Triple Point to 700 K at Pressures to 700 MPa”.&#32;<i>Advances in Cryogenic Engineering</i>&#32;<b>31</b>: 1189-1197.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-1-4613-2213-9_132">10.1007/978-1-4613-2213-9_132</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Thermodynamic+Properties+for+Neon+for+Temperatures+from+the+Triple+Point+to+700+K+at+Pressures+to+700+MPa&amp;rft.jtitle=Advances+in+Cryogenic+Engineering&amp;rft.aulast=R.+Katti&amp;rft.au=R.+Katti&amp;rft.au=R.+T+Jacobsen&amp;rft.au=R.+B.+Stewart&amp;rft.au=M.+Jahangiri&amp;rft.date=1986&amp;rft.volume=31&amp;rft.pages=1189-1197&amp;rft_id=info:doi/10.1007%2F978-1-4613-2213-9_132&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Stewart_et_al._(1991)">Richard B. Stewart&#59;&#32;Richard T. Jacobsen&#59;&#32;W. Wagner&#32;(1991).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd423.pdf">“Thermodynamic Properties of Oxygen from the Triple Point to 300 K with Pressures to 80 MPa”</a>&#32;(PDF).&#32;<i>Journal of Physical and Chemical Reference Data</i>&#32;<b>20</b>&#32;(5): 917-1021.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.555897">10.1063/1.555897</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd423.pdf">https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd423.pdf</a></span>&#32;<span class="reference-accessdate"><span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Thermodynamic+Properties+of+Oxygen+from+the+Triple+Point+to+300+K+with+Pressures+to+80+MPa&amp;rft.jtitle=Journal+of+Physical+and+Chemical+Reference+Data&amp;rft.aulast=Richard+B.+Stewart&amp;rft.au=Richard+B.+Stewart&amp;rft.au=Richard+T.+Jacobsen&amp;rft.au=W.+Wagner&amp;rft.date=1991&amp;rft.volume=20&amp;rft.issue=5&amp;rft.pages=917-1021&amp;rft_id=info:doi/10.1063%2F1.555897&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nist.gov%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fdocuments%2Fsrd%2Fjpcrd423.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Tegeler_et_al._(1999)">Ch. Tegeler&#59;&#32;Roland Span&#59;&#32;Wolfgang Wagner&#32;(1999).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd561.pdf">“A New Equation of State for Argon Covering the Fluid Region for Temperatures From the Melting Line to 700 K at Pressures up to 1000 MPa”</a>&#32;(PDF).&#32;<i>Journal of Physical and Chemical Reference Data</i>&#32;<b>28</b>&#32;(3): 779-850.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.556037">10.1063/1.556037</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd561.pdf">https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd561.pdf</a></span>&#32;<span class="reference-accessdate"><span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=A+New+Equation+of+State+for+Argon+Covering+the+Fluid+Region+for+Temperatures+From+the+Melting+Line+to+700+K+at+Pressures+up+to+1000+MPa&amp;rft.jtitle=Journal+of+Physical+and+Chemical+Reference+Data&amp;rft.aulast=Ch.+Tegeler&amp;rft.au=Ch.+Tegeler&amp;rft.au=Roland+Span&amp;rft.au=Wolfgang+Wagner&amp;rft.date=1999&amp;rft.volume=28&amp;rft.issue=3&amp;rft.pages=779-850&amp;rft_id=info:doi/10.1063%2F1.556037&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nist.gov%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fdocuments%2Fsrd%2Fjpcrd561.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Huber_et_al._(2006)">Marcia L. Huber&#59;&#32;Arno Laesecke&#59;&#32;Daniel G. Friend&#32;(2006).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://netl.doe.gov/File%20Library/research/coal/ewr/Hg-vapor-pressure-temperature-2006.pdf">“Correlation for the Vapor Pressure of Mercury”</a>&#32;(PDF).&#32;<i>Industrial &amp; Engineering Chemistry Research</i>&#32;<b>45</b>&#32;(21): 7351-7361.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Fie060560s">10.1021/ie060560s</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="https://netl.doe.gov/File%20Library/research/coal/ewr/Hg-vapor-pressure-temperature-2006.pdf">https://netl.doe.gov/File%20Library/research/coal/ewr/Hg-vapor-pressure-temperature-2006.pdf</a></span>&#32;<span class="reference-accessdate"><span title="">2017年8月31日</span>閲覧。</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Correlation+for+the+Vapor+Pressure+of+Mercury&amp;rft.jtitle=Industrial+%26+Engineering+Chemistry+Research&amp;rft.aulast=Marcia+L.+Huber&amp;rft.au=Marcia+L.+Huber&amp;rft.au=Arno+Laesecke&amp;rft.au=Daniel+G.+Friend&amp;rft.date=2006&amp;rft.volume=45&amp;rft.issue=21&amp;rft.pages=7351-7361&amp;rft_id=info:doi/10.1021%2Fie060560s&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnetl.doe.gov%2FFile%2520Library%2Fresearch%2Fcoal%2Fewr%2FHg-vapor-pressure-temperature-2006.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation book" id="ムーア第4版">W. J. ムーア『ムーア物理化学』&#32;上、藤代亮一 訳(第4版)、<a href="/wiki/%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%90%8C%E4%BA%BA" title="東京化学同人">東京化学同人</a>、1974年。<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r101121245" /><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4-8079-0002-1" title="特別:文献資料/4-8079-0002-1">4-8079-0002-1</a>。</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%82%A2%E7%89%A9%E7%90%86%E5%8C%96%E5%AD%A6&amp;rft.aulast=W.+J.+%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%82%A2&amp;rft.au=W.+J.+%E3%83%A0%E3%83%BC%E3%82%A2&amp;rft.date=1974&amp;rft.edition=%E7%AC%AC4%E7%89%88&amp;rft.pub=%5B%5B%E6%9D%B1%E4%BA%AC%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%90%8C%E4%BA%BA%5D%5D&amp;rft.isbn=4-8079-0002-1&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Donnelly_et_al._(1997)">Donnelly,&#32;Russell J.&#59;&#32;Barenghi,&#32;Carlo F.&#32;(1997).&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd551.pdf">“The Observed Properties of Liquid Helium at the Saturated Vapor Pressure”</a>&#32;(PDF).&#32;<i>Journal of Physical and Chemical Reference Data</i>&#32;<b>27</b>&#32;(6): 1217–1274.&#32;<a href="/wiki/Bibcode_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Bibcode (識別子)">Bibcode</a>:&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998JPCRD..27.1217D/abstract">1998JPCRD..27.1217D</a>.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.556028">10.1063/1.556028</a><span style="display:none;">.&#32;<a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd551.pdf">https://www.nist.gov/sites/default/files/documents/srd/jpcrd551.pdf</a></span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=The+Observed+Properties+of+Liquid+Helium+at+the+Saturated+Vapor+Pressure&amp;rft.jtitle=Journal+of+Physical+and+Chemical+Reference+Data&amp;rft.aulast=Donnelly&amp;rft.aufirst=Russell+J.&amp;rft.au=Donnelly%2C%26%2332%3BRussell+J.&amp;rft.au=Barenghi%2C%26%2332%3BCarlo+F.&amp;rft.date=1997&amp;rft.volume=27&amp;rft.issue=6&amp;rft.pages=1217%E2%80%931274&amp;rft_id=info:bibcode/1998JPCRD..27.1217D&amp;rft_id=info:doi/10.1063%2F1.556028&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nist.gov%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fdocuments%2Fsrd%2Fjpcrd551.pdf&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li> <li><cite style="font-style:normal" class="citation journal" id="Hoffer_et_al._(1975)">Hoffer,&#32;J. K.&#59;&#32;Gardner,&#32;W. R.&#59;&#32;Waterfield,&#32;C. G.&#59;&#32;Phillips,&#32;N. E.&#32;(1975).&#32;“Thermodynamic properties of <sup>4</sup>He. II. The bcc phase and the P-T and VT phase diagrams below 2 K”.&#32;<i>Journal of Low Temperature Physics</i>&#32;<b>23</b>&#32;(1): 63–102.&#32;<a href="/wiki/Bibcode_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Bibcode (識別子)">Bibcode</a>:&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1976JLTP...23...63H/abstract">1976JLTP...23...63H</a>.&#32;<a href="/wiki/Doi_(%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90)" class="mw-redirect" title="Doi (識別子)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2FBF00117245">10.1007/BF00117245</a>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Thermodynamic+properties+of+%3Csup%3E4%3C%2Fsup%3EHe.+II.+The+bcc+phase+and+the+P-T+and+VT+phase+diagrams+below+2+K&amp;rft.jtitle=Journal+of+Low+Temperature+Physics&amp;rft.aulast=Hoffer&amp;rft.aufirst=J.+K.&amp;rft.au=Hoffer%2C%26%2332%3BJ.+K.&amp;rft.au=Gardner%2C%26%2332%3BW.+R.&amp;rft.au=Waterfield%2C%26%2332%3BC.+G.&amp;rft.au=Phillips%2C%26%2332%3BN.+E.&amp;rft.date=1975&amp;rft.volume=23&amp;rft.issue=1&amp;rft.pages=63%E2%80%93102&amp;rft_id=info:bibcode/1976JLTP...23...63H&amp;rft_id=info:doi/10.1007%2FBF00117245&amp;rfr_id=info:sid/ja.wikipedia.org:%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9"><span style="display: none;">&#160;</span></span></li></ul> <div class="skin-invert" style="color: black;"><div class="navbox" aria-labelledby="物質の状態" style="border-collapse:collapse;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="background:transparent;color:inherit;min-width:100%;border-spacing:0px;border-collapse:separate"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left;width:6em;text-align:left"><div class="noprint plainlinks navbar hlist" style="white-space:nowrap;font-size:60%;font-weight:normal;background-color:transparent;padding:0;color:#000;;border:none;"><ul style="display:inline"><li><a href="/wiki/Template:%E7%89%A9%E8%B3%AA%E3%81%AE%E7%8A%B6%E6%85%8B" title="Template:物質の状態"><span title="このテンプレートを表示します" style="font-size:125%;;;border:none;">表</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Template%E2%80%90%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E7%89%A9%E8%B3%AA%E3%81%AE%E7%8A%B6%E6%85%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Template‐ノート:物質の状態 (存在しないページ)"><span title="このテンプレートのノートを表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">話</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%89%A9%E8%B3%AA%E3%81%AE%E7%8A%B6%E6%85%8B&amp;action=edit"><span title="このテンプレートを編集します。保存の前にプレビューを忘れずに。" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">編</span></a></li><li><a class="external text" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=Template%3A%E7%89%A9%E8%B3%AA%E3%81%AE%E7%8A%B6%E6%85%8B&amp;action=history"><span title="このテンプレートの過去の版を表示します" style="font-size:125%;color:#002bb8;;;border:none;">歴</span></a></li></ul></div></div><div id="物質の状態" style="font-size:110%;margin:0 6em"><a href="/wiki/%E7%89%A9%E8%B3%AA%E3%81%AE%E7%8A%B6%E6%85%8B" title="物質の状態">物質の状態</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">物質の状態</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E5%9B%BA%E4%BD%93" title="固体">固体</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B6%B2%E4%BD%93" title="液体">液体</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B0%97%E4%BD%93" title="気体">気体</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%BA%E3%83%9E" title="プラズマ">プラズマ</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Phase_change_-_ja.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Phase_change_-_ja.svg/200px-Phase_change_-_ja.svg.png" decoding="async" width="200" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Phase_change_-_ja.svg/300px-Phase_change_-_ja.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Phase_change_-_ja.svg/400px-Phase_change_-_ja.svg.png 2x" data-file-width="429" data-file-height="425" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">低温</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%9C%E3%83%BC%E3%82%B9%EF%BC%9D%E3%82%A2%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%82%BF%E3%82%A4%E3%83%B3%E5%87%9D%E7%B8%AE" title="ボース=アインシュタイン凝縮">ボース=アインシュタイン凝縮</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%9F%E5%87%9D%E7%B8%AE" title="フェルミ凝縮">フェルミ凝縮</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%87%8F%E5%AD%90%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%83%AB%E5%8A%B9%E6%9E%9C" title="量子ホール効果">量子ホール</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%AA%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%83%89%E3%83%99%E3%83%AA%E3%83%BC%E7%8A%B6%E6%85%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="リュードベリー状態 (存在しないページ)">リュードベリー状態</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rydberg_matter" class="extiw" title="en:Rydberg matter">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AC%E3%83%B3%E3%82%B8%E7%89%A9%E8%B3%AA" title="ストレンジ物質">ストレンジ物質</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%85%E6%B5%81%E5%8B%95" title="超流動">超流動</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%85%E5%9B%BA%E4%BD%93" title="超固体">超固体</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">高エネルギー</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AB%E3%83%9F%E7%B8%AE%E9%80%80" title="フェルミ縮退">フェルミ縮退</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%AF%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%82%AF%E7%89%A9%E8%B3%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="クォーク物質 (存在しないページ)">クォーク物質</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/QCD_matter" class="extiw" title="en:QCD matter">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AF%E3%82%A9%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%82%B0%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%AA%E3%83%B3%E3%83%97%E3%83%A9%E3%82%BA%E3%83%9E" title="クォークグルーオンプラズマ">クォークグルーオンプラズマ</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%85%E8%87%A8%E7%95%8C%E6%B5%81%E4%BD%93" title="超臨界流体">超臨界流体</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%83%89" title="コロイド">コロイド</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%B5%90%E6%99%B6" title="結晶">結晶</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B6%B2%E6%99%B6" title="液晶">液晶</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A2%E3%83%AB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%B9" title="アモルファス">アモルファス</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%AC%E3%83%A9%E3%82%B9" title="ガラス">ガラス</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%A0%E7%8A%B6%E6%85%8B" title="ゴム状態">ゴム状態</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E6%BA%96%E7%B5%90%E6%99%B6" title="準結晶">準結晶</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%9F%94%E7%B2%98%E6%80%A7%E7%B5%90%E6%99%B6" title="柔粘性結晶">柔粘性結晶</a></li> <li>磁気秩序 <ul><li><a href="/wiki/%E5%8F%8D%E5%BC%B7%E7%A3%81%E6%80%A7" title="反強磁性">反強磁性</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%AA%E7%A3%81%E6%80%A7" title="フェリ磁性">フェリ磁性</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BC%B7%E7%A3%81%E6%80%A7" title="強磁性">強磁性</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=String-net_liquid&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="String-net liquid (存在しないページ)">String-net liquid</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%85%E3%82%AC%E3%83%A9%E3%82%B9" title="超ガラス">超ガラス</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E7%9B%B8%E8%BB%A2%E7%A7%BB" title="相転移">転移</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E6%B2%B8%E7%82%B9" title="沸点">沸点</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E8%87%A8%E7%95%8C%E7%B7%9A_(%E7%86%B1%E5%8A%9B%E5%AD%A6)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="臨界線 (熱力学) (存在しないページ)">臨界線</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Critical_line_(thermodynamics)" class="extiw" title="en:Critical line (thermodynamics)">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E8%87%A8%E7%95%8C%E7%82%B9" title="臨界点">臨界点</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%87%9D%E7%B8%AE" title="凝縮">凝縮</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%87%9D%E8%8F%AF" title="凝華">凝華</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%92%B8%E7%99%BA" title="蒸発">蒸発</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%B7%E3%83%A5%E8%92%B8%E7%99%BA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="フラッシュ蒸発 (存在しないページ)">フラッシュ蒸発</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Flash_evaporation" class="extiw" title="en:Flash evaporation">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%CE%9B%E7%82%B9" title="Λ点">&#955;点</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%9E%8D%E7%82%B9" title="融点">融点</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%BE%A9%E6%B0%B7" title="復氷">復氷</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E9%A3%BD%E5%92%8C%E6%B5%81%E4%BD%93&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="飽和流体 (存在しないページ)">飽和流体</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vapor%E2%80%93liquid_equilibrium" class="extiw" title="en:Vapor–liquid equilibrium">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E6%98%87%E8%8F%AF_(%E5%8C%96%E5%AD%A6)" title="昇華 (化学)">昇華</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">三重点</a></li> <li><a href="/wiki/%E4%B8%89%E9%87%8D%E8%87%A8%E7%95%8C%E7%82%B9" title="三重臨界点">三重臨界点</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%B6%B2%E7%9B%B8%E7%B7%9A%E3%81%A8%E5%9B%BA%E7%9B%B8%E7%B7%9A" title="液相線と固相線">液相線と固相線</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">量</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E8%9E%8D%E8%A7%A3%E7%86%B1" title="融解熱">融解熱</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%92%B8%E7%99%BA%E7%86%B1" title="蒸発熱">昇華熱</a></li> <li><a href="/wiki/%E8%92%B8%E7%99%BA%E7%86%B1" title="蒸発熱">蒸発熱</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%BD%9C%E7%86%B1" title="潜熱">潜熱</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E6%BD%9C%E5%9C%A8%E5%86%85%E9%83%A8%E3%82%A8%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%82%AE%E3%83%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="潜在内部エネルギー (存在しないページ)">潜在内部エネルギー</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Latent_internal_energy" class="extiw" title="en:Latent internal energy">英語版</a>)</span></span></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%88%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%B3%E6%AF%94&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="トルートン比 (存在しないページ)">トルートン比</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trouton%27s_ratio" class="extiw" title="en:Trouton&#39;s ratio">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E6%8F%AE%E7%99%BA%E6%80%A7_(%E5%8C%96%E5%AD%A6)" title="揮発性 (化学)">揮発性</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">概念</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%90%E3%82%A4%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%80%E3%83%AB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="バイノーダル (存在しないページ)">バイノーダル</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Binodal" class="extiw" title="en:Binodal">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%9C%A7%E7%B8%AE%E6%B5%81%E4%BD%93&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="圧縮流体 (存在しないページ)">圧縮流体</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Compressed_fluid" class="extiw" title="en:Compressed fluid">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E5%86%B7%E5%8D%B4%E6%9B%B2%E7%B7%9A" title="冷却曲線">冷却曲線</a></li> <li><a href="/wiki/%E7%8A%B6%E6%85%8B%E6%96%B9%E7%A8%8B%E5%BC%8F_(%E7%86%B1%E5%8A%9B%E5%AD%A6)" title="状態方程式 (熱力学)">状態方程式</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%95%B7%E8%B7%9D%E9%9B%A2%E7%A7%A9%E5%BA%8F" title="長距離秩序">長距離秩序</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%B9%E3%83%94%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%80%E3%83%AB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="スピノーダル (存在しないページ)">スピノーダル</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Spinodal" class="extiw" title="en:Spinodal">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E8%B6%85%E4%BC%9D%E5%B0%8E" title="超伝導">超伝導</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%8E%E5%86%B7%E5%8D%B4" title="過冷却">過冷却</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%8E%E7%86%B1%E8%92%B8%E6%B0%97" title="過熱蒸気">過熱蒸気</a></li> <li><a href="/wiki/%E9%81%8E%E7%86%B1_(%E7%9B%B8%E8%BB%A2%E7%A7%BB)" title="過熱 (相転移)">過熱</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%86%B1%E8%AA%98%E9%9B%BB%E4%BD%93%E5%8A%B9%E6%9E%9C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="熱誘電体効果 (存在しないページ)">熱誘電体効果</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Thermo-dielectric_effect" class="extiw" title="en:Thermo-dielectric effect">英語版</a>)</span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐779c5f569f‐4hnl8 Cached time: 20250328211333 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.271 seconds Real time usage: 0.355 seconds Preprocessor visited node count: 12370/1000000 Post‐expand include size: 121162/2097152 bytes Template argument size: 24555/2097152 bytes Highest expansion depth: 24/100 Expensive parser function count: 12/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 9996/5000000 bytes Lua time usage: 0.045/10.000 seconds Lua memory usage: 3653650/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 295.628 1 -total 26.89% 79.508 8 Template:Cite_journal 26.84% 79.348 3 Template:Cite_book 25.43% 75.171 3 Template:Citation/core-ja-jp 19.56% 57.817 11 Template:Citation/identifier 19.12% 56.531 7 Template:Citation/core 15.50% 45.814 2 Template:ISBN2 12.97% 38.349 1 Template:物質の状態 12.25% 36.202 1 Template:Navbox_with_columns 11.36% 33.586 10 Template:Val --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:126081:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250328211333 and revision id 103983762. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=三重点&amp;oldid=103983762">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=三重点&amp;oldid=103983762</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E6%B8%A9%E5%BA%A6" title="Category:温度">温度</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%9C%A7%E5%8A%9B" title="Category:圧力">圧力</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%9B%B8%E8%BB%A2%E7%A7%BB" title="Category:相転移">相転移</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年3月4日 (火) 20:54 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">三重点</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>68の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題を追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-56486f98c9-p9bcw","wgBackendResponseTime":123,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.271","walltime":"0.355","ppvisitednodes":{"value":12370,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":121162,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":24555,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9996,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 295.628 1 -total"," 26.89% 79.508 8 Template:Cite_journal"," 26.84% 79.348 3 Template:Cite_book"," 25.43% 75.171 3 Template:Citation/core-ja-jp"," 19.56% 57.817 11 Template:Citation/identifier"," 19.12% 56.531 7 Template:Citation/core"," 15.50% 45.814 2 Template:ISBN2"," 12.97% 38.349 1 Template:物質の状態"," 12.25% 36.202 1 Template:Navbox_with_columns"," 11.36% 33.586 10 Template:Val"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.045","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3653650,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-779c5f569f-4hnl8","timestamp":"20250328211333","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u4e09\u91cd\u70b9","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E4%B8%89%E9%87%8D%E7%82%B9","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q106410","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q106410","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-08-18T02:58:36Z","dateModified":"2025-03-04T20:54:13Z","headline":"\u6c17\u4f53\u30fb\u6db2\u4f53\u30fb\u56fa\u4f53\u304c\u5171\u5b58\u3059\u308b\u6e29\u5ea6\u30fb\u5727\u529b"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10