CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Էկոլոգիա - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"78dadfca-4dbb-4db8-aa10-08e0e697f7b6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Էկոլոգիա","wgTitle":"Էկոլոգիա","wgCurRevisionId":9750967,"wgRevisionId":9750967,"wgArticleId":47716,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 սպաս․ location missing publisher","CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list","CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն","Webarchive template wayback links","Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից","Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից", "Pages using ISBN magic links","Բնապահպանություն","Էկոլոգիա"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Էկոլոգիա","wgRelevantArticleId":47716,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7150", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP", "ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/1200px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1201"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/800px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="801"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/640px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Էկոլոգիա - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Էկոլոգիա rootpage-Էկոլոգիա skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Սահմանումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Սահմանումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Սահմանումներ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Սահմանումներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Սահմանումներ subsection</span> </button> <ul id="toc-Սահմանումներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Էկոլոգիայի_սահմանման_բարդությունները" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Էկոլոգիայի_սահմանման_բարդությունները"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Էկոլոգիայի սահմանման բարդությունները</span> </div> </a> <ul id="toc-Էկոլոգիայի_սահմանման_բարդությունները-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Գիտության_պատմությունը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գիտության_պատմությունը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Գիտության պատմությունը</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Գիտության_պատմությունը-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Գիտության պատմությունը subsection</span> </button> <ul id="toc-Գիտության_պատմությունը-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հնագիտություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հնագիտություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Հնագիտություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Հնագիտություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Նոր_ժամանակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Նոր_ժամանակներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Նոր ժամանակներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Նոր_ժամանակներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-XIX_դարի_առաջին_կես" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#XIX_դարի_առաջին_կես"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>XIX դարի առաջին կես</span> </div> </a> <ul id="toc-XIX_դարի_առաջին_կես-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կենդանիների_էկոլոգիան_Դարվինից_և_Հեկկելից_հետո" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Կենդանիների_էկոլոգիան_Դարվինից_և_Հեկկելից_հետո"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Կենդանիների էկոլոգիան Դարվինից և Հեկկելից հետո</span> </div> </a> <ul id="toc-Կենդանիների_էկոլոգիան_Դարվինից_և_Հեկկելից_հետո-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ժամանակակից_դասական_էկոլոգիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ժամանակակից_դասական_էկոլոգիա"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Ժամանակակից դասական էկոլոգիա</span> </div> </a> <ul id="toc-Ժամանակակից_դասական_էկոլոգիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Էկոլոգիայի_կապը_այլ_գիտությունների_հետ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Էկոլոգիայի_կապը_այլ_գիտությունների_հետ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Էկոլոգիայի կապը այլ գիտությունների հետ</span> </div> </a> <ul id="toc-Էկոլոգիայի_կապը_այլ_գիտությունների_հետ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Էկոլոգիայի_մեթոդաբանությունը" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Էկոլոգիայի_մեթոդաբանությունը"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Էկոլոգիայի մեթոդաբանությունը</span> </div> </a> <ul id="toc-Էկոլոգիայի_մեթոդաբանությունը-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գիտնականներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գիտնականներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Գիտնականներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Գիտնականներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Տես նաև</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Էկոլոգիա</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 176 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-176" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">176 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B0" title="Аекологиа – աբխազերեն" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аекологиа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="աբխազերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ekologie" title="Ekologie – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Ekologie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/%C3%96kologie" title="Ökologie – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Ökologie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8A%90_%E1%88%9D%E1%88%85%E1%8B%B3%E1%88%AD" title="ስነ ምህዳር – ամհարերեն" lang="am" hreflang="am" data-title="ስነ ምህዳር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ամհարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ecoloch%C3%ADa" title="Ecolochía – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Ecolochía" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BF-%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="परिस्थिति-विज्ञान – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="परिस्थिति-विज्ञान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9" title="علم البيئة – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="علم البيئة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8A%D9%83%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="ايكولوجيا – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ايكولوجيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="խորհուրդ տրվող հոդված"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BF_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="পৰিস্থিতি বিজ্ঞান – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="পৰিস্থিতি বিজ্ঞান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ecolox%C3%ADa" title="Ecoloxía – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ecoloxía" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ekologiya" title="Ekologiya – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Ekologiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="اکولوژی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اکولوژی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Экология" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Ekologie" title="Ekologie – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Ekologie" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ekuoluog%C4%97j%C4%97" title="Ekuoluogėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Ekuoluogėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Ekolohiya" title="Ekolohiya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Ekolohiya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Экалогія – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Экалогія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Экалёгія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Экалёгія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Екология – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Екология" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%89%E0%A4%9C%E0%A5%80" title="इकोलॉजी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="इकोलॉजी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%B1%E1%80%9F%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဂေဟဗေဒ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဂေဟဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Kungodon" title="Kungodon – բամբարա" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Kungodon" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="բամբարա" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="বাস্তুবিজ্ঞান – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বাস্তুবিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Ekologiezh" title="Ekologiezh – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Ekologiezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ekologija" title="Ekologija – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ekologija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Ekologi" title="Ekologi – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Ekologi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Экологи – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Экологи" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ecologia" title="Ecologia – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ecologia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-t%C3%A1i" title="Sĕng-tái – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-tái" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Экологи – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Экологи" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Ekolohiya" title="Ekolohiya – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Ekolohiya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A1%E1%8E%A7%E1%8E%B6%E1%8E%A9" title="ᎡᎧᎶᎩ – չերոկի" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎡᎧᎶᎩ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="չերոկի" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%98%DB%8C%D9%86%DA%AF%DB%95%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ژینگەناسی – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ژینگەناسی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Eculugia" title="Eculugia – կորսիկերեն" lang="co" hreflang="co" data-title="Eculugia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="կորսիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ekologie" title="Ekologie – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ekologie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Экологи – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Экологи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ecoleg" title="Ecoleg – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ecoleg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/%C3%98kologi" title="Økologi – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Økologi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/%C3%96kologie" title="Ökologie – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Ökologie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ekolociye" title="Ekolociye – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ekolociye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A8%DE%86%DE%AE%DE%8D%DE%AE%DE%96%DE%A9" title="އިކޮލޮޖީ – դիվեհի" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އިކޮލޮޖީ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="դիվեհի" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Οικολογία – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Οικολογία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ecology" title="Ecology – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Ecology" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ekologio" title="Ekologio – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ekologio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ecolog%C3%ADa" title="Ecología – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Ecología" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/%C3%96koloogia" title="Ökoloogia – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Ökoloogia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ekologia" title="Ekologia – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ekologia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بوم‌شناسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ekologia" title="Ekologia – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ekologia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/%C3%96koloogia" title="Ökoloogia – վորո" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Ökoloogia" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="վորո" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Vistfr%C3%B8%C3%B0i" title="Vistfrøði – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Vistfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cologie" title="Écologie – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Écologie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Ecologjie" title="Ecologjie – ֆրիուլիերեն" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Ecologjie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ֆրիուլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ekology" title="Ekology – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ekology" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%89iceola%C3%ADocht" title="Éiceolaíocht – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Éiceolaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/%C3%89koloji" title="Ékoloji – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Ékoloji" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Eag-e%C3%B2las" title="Eag-eòlas – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Eag-eòlas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Ecolox%C3%ADa" title="Ecoloxía – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Ecoloxía" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tekohakuaa" title="Tekohakuaa – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tekohakuaa" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Ekologi" title="Ekologi – գորոնտալո" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Ekologi" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="գորոնտալո" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Eggoaylleeaght" title="Eggoaylleeaght – մեներեն" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Eggoaylleeaght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="մեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ecology" title="Ecology – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ecology" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/S%C3%A2ng-thai-ho%CC%8Dk" title="Sâng-thai-ho̍k – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sâng-thai-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/K%C4%81laikaiaola" title="Kālaikaiaola – հավայիերեն" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kālaikaiaola" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="հավայիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A7%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="אקולוגיה – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="אקולוגיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%80" title="पारिस्थितिकी – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पारिस्थितिकी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Ecology" title="Ecology – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Ecology" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ekologija" title="Ekologija – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ekologija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ekoloji" title="Ekoloji – խառնակերտ հայիթերեն" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ekoloji" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="խառնակերտ հայիթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%96kol%C3%B3gia" title="Ökológia – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ökológia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Ecologia" title="Ecologia – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Ecologia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Ekologi" title="Ekologi – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Ekologi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ecologie" title="Ecologie – ինտերլինգուե" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ecologie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ինտերլինգուե" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Ekolohia" title="Ekolohia – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Ekolohia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Экологи – ինգուշերեն" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Экологи" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ինգուշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ekologio" title="Ekologio – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Ekologio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Vistfr%C3%A6%C3%B0i" title="Vistfræði – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Vistfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ecologia" title="Ecologia – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Ecologia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E6%85%8B%E5%AD%A6" title="生態学 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="生態学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ikalaji" title="Ikalaji – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ikalaji" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/%C3%89kologi" title="Ékologi – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Ékologi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ეკოლოგია – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ეკოლოგია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ekologiya" title="Ekologiya – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ekologiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tusnazdu%C9%A3t" title="Tusnazduɣt – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tusnazduɣt" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/%C6%89%C9%A9ja%C9%A3y%C9%9B_kp%C9%9Bl%C9%9Bk%CA%8A%CA%8A" title="Ɖɩjaɣyɛ kpɛlɛkʊʊ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Ɖɩjaɣyɛ kpɛlɛkʊʊ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Экология" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/%C3%98kologi" title="Økologi – կալաալիսուտ" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Økologi" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="կալաալիսուտ" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%9A%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="បរិស្ថានវិទ្យា – քմերերեն" lang="km" hreflang="km" data-title="បរិស្ថានវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="քմերերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%83%9D%ED%83%9C%ED%95%99" title="생태학 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="생태학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ekoloj%C3%AE" title="Ekolojî – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ekolojî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Ekologieth" title="Ekologieth – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Ekologieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Экология" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Oecologia" title="Oecologia – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Oecologia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Ekolojiya" title="Ekolojiya – լադինո" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Ekolojiya" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="լադինո" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Ekologie" title="Ekologie – լյուքսեմբուրգերեն" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Ekologie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="լյուքսեմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – լեզգիերեն" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Экология" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="լեզգիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Ecolojia" title="Ecolojia – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Ecolojia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Entababutonde" title="Entababutonde – գանդա" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Entababutonde" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="գանդա" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ecologie" title="Ecologie – լիմբուրգերեն" lang="li" hreflang="li" data-title="Ecologie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="լիմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Eculugia" title="Eculugia – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Eculugia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%99%E0%BA%B4%E0%BB%80%E0%BA%A7%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ນິເວດສາດ – լաոսերեն" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ນິເວດສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="լաոսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ekologija" title="Ekologija – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ekologija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ltg mw-list-item"><a href="https://ltg.wikipedia.org/wiki/Apleiczineiba" title="Apleiczineiba – Latgalian" lang="ltg" hreflang="ltg" data-title="Apleiczineiba" data-language-autonym="Latgaļu" data-language-local-name="Latgalian" class="interlanguage-link-target"><span>Latgaļu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ekolo%C4%A3ija" title="Ekoloģija – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ekoloģija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A5%80" title="इकोलोजी – մայթիլի" lang="mai" hreflang="mai" data-title="इकोलोजी" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="մայթիլի" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8C" title="Экологиясь – մոկշայերեն" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Экологиясь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="մոկշայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ekolojia" title="Ekolojia – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ekolojia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B9" title="Экологий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Экологий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/M%C4%81tauranga_taupuhi_kaiao" title="Mātauranga taupuhi kaiao – մաորի" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Mātauranga taupuhi kaiao" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="մաորի" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Екологија – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Екологија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B8_%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="ആവാസ വിജ്ഞാനം – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ആവാസ വിജ്ഞാനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Экологи – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Экологи" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ekologi" title="Ekologi – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ekologi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Ekolo%C4%A1ija" title="Ekoloġija – մալթայերեն" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Ekoloġija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="մալթայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%B1%E1%80%9F%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဂေဟဗေဒ – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="ဂေဟဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/%C3%96kologie" title="Ökologie – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Ökologie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Ekology" title="Ekology – ստորին սաքսոներեն" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Ekology" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ստորին սաքսոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A5%80" title="इकोलोजी – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="इकोलोजी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A5%80" title="इकोलोजी – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="इकोलोजी" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ecologie" title="Ecologie – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ecologie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/%C3%98kologi" title="Økologi – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Økologi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C3%98kologi" title="Økologi – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Økologi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Ekologia" title="Ekologia – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Ekologia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/%C3%8Acologie" title="Êcologie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Êcologie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ecologia" title="Ecologia – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ecologia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Xiinnaannoo" title="Xiinnaannoo – օրոմո" lang="om" hreflang="om" data-title="Xiinnaannoo" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="օրոմո" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%B5%E0%A8%B0%E0%A8%A8_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਗਿਆਨ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਾਤਾਵਰਨ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Ekolojii" title="Ekolojii – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Ekolojii" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ekologia" title="Ekologia – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ekologia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="ایکولوجی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ایکولوجی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%BE%DB%90%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%84%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="چاپېريالپوهنه – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="چاپېريالپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Ecologia" title="Ecologia – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Ecologia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kawsay_pacha_yachay" title="Kawsay pacha yachay – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kawsay pacha yachay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ecologie" title="Ecologie – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ecologie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Экология" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D2%91%D1%96%D1%8F" title="Еколоґія – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Еколоґія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="परिसरविज्ञानम् – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="परिसरविज्ञानम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Экология" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ecolugg%C3%ACa" title="Ecoluggìa – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ecoluggìa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ecologie" title="Ecologie – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ecologie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AD%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="ماحوليات – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ماحوليات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ekologija" title="Ekologija – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ekologija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%BB_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="පරිසර විද්‍යාව – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="පරිසර විද්‍යාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ecology" title="Ecology – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ecology" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ekol%C3%B3gia" title="Ekológia – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ekológia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ekologija" title="Ekologija – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ekologija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ruambanhanga" title="Ruambanhanga – շոնա" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ruambanhanga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="շոնա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Ekologjia" title="Ekologjia – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Ekologjia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Екологија – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Екологија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/%C3%89kologi" title="Ékologi – սունդաներեն" lang="su" hreflang="su" data-title="Ékologi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="սունդաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ekologi" title="Ekologi – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ekologi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ekolojia" title="Ekolojia – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ekolojia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%82%E0%AE%B4%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="சூழலியல் – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சூழலியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="జీవావరణ శాస్త్రము – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="జీవావరణ శాస్త్రము" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Экология" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="นิเวศวิทยา – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="นิเวศวิทยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Ekologi%C3%BDa" title="Ekologiýa – թուրքմեներեն" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Ekologiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="թուրքմեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ekolohiya" title="Ekolohiya – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ekolohiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Ekolosi" title="Ekolosi – տոկ փիսին" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Ekolosi" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="տոկ փիսին" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ekoloji" title="Ekoloji – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ekoloji" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Экология – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Экология" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Екологія – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Екологія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AD%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85)" title="ماحولیات(نظام) – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ماحولیات(نظام)" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ekologiya" title="Ekologiya – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ekologiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ekologii" title="Ekologii – վեպսերեն" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Ekologii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="վեպսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sinh_th%C3%A1i_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh thái học – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sinh thái học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6olog" title="Köolog – վոլապյուկ" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Köolog" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="վոլապյուկ" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Ecolodjeye" title="Ecolodjeye – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Ecolodjeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ekolohiya" title="Ekolohiya – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Ekolohiya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E6%80%81%E5%AD%A6" title="生态学 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="生态学" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-ecology" title="I-ecology – քոսա" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-ecology" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="քոսա" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="ეკოლოგია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ეკოლოგია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%A7%D7%90%D7%9C%D7%90%D7%92%D7%99%D7%A2" title="עקאלאגיע – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="עקאלאגיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E6%80%81%E5%AD%A6" title="生态学 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="生态学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Seng-th%C3%A0i-ha%CC%8Dk" title="Seng-thài-ha̍k – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Seng-thài-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%94%9F%E6%85%8B%E5%AD%B8" title="生態學 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="生態學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7150#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին (դեռ գրված չէ) [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&oldid=9750967" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&id=9750967&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B7%25D5%25AF%25D5%25B8%25D5%25AC%25D5%25B8%25D5%25A3%25D5%25AB%25D5%25A1"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B7%25D5%25AF%25D5%25B8%25D5%25AC%25D5%25B8%25D5%25A3%25D5%25AB%25D5%25A1"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ecology" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7150" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><p><b>Էկոլոգիա</b> (<a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Հունարեն">հուն․</a>՝ <span lang="el"><span style="font-family: palatino linotype, new athena unicode, athena, gentium, code2000, serif; font-size: 109%;">οἶκος</span></span>, «տուն» կամ «միջավայր», -λογία «գիտություն» կամ «հետազոտություն»)<sup id="ref_A_1" class="reference"><a href="#cnote_A">[A]</a></sup>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կենսաբանություն">կենսաբանության</a> բաժին<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որն ուսումնասիրում է <a href="/wiki/%D5%95%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Օրգանիզմ">կենդանի օրգանիզմները</a>, կենդանի օրգանիզմների և <a href="/wiki/%D5%87%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80" title="Շրջակա միջավայր">շրջակա միջավայրի</a> միջև եղած փոխհարաբերությունները։ Էկոլոգիայի ուսումնասիրության առարկան օրգանիզմների, ինչպես նաև օրգանիզմների և միջավայրի աբիոտիկ (անկենդան) բաղադրիչների միջև գործող փոխհարաբերություններն են։ Հետաքրքրությունների առարկա են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կենսաբազմազանություն">կենսաբազմազանությունը</a>, տարածվածությունը, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Կենսազանգված">կենսազանգվածը</a> և օրգանիզմների <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Պոպուլյացիա">պոպուլյացիաները</a>, նույն կամ տարբեր տեսակների միջև գործող համագործակցությունն ու մրցակցությունը։ Էկոհամակարգերը օրգանիզմների՝ դինամիկ փոխհարաբերվող համակարգեր են՝ օրգանիզմների կազմած համայնքները և միջավայրի անկենդան բաղադրիչները։ Էկոհամակարգերում ընթացող գործընթացները՝ առաջնային արտադրությունը, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A5%D5%A4%D5%B8%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պեդոգենեզ (դեռ գրված չէ)">պեդոգենեզը</a>, սննդանյութերի շրջապտույտը և <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B7" title="Էկոլոգիական խորշ">էկոլոգիական խորշի</a> կառուցումը կարգավորում է շրջակա միջավայրի միջով ընթացող էներգիայի և նյութի հոսքը։ Այս գործընթացները իրականացնում են էվոլյուցիայի ընթացքում տարբեր հատկանիշներ ձեռք բերած օրգանիզմները։ Կենսաբազմազանությունը <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Տեսակ">տեսակների</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%B6" title="Գեն">գեների</a> և <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Էկոհամակարգ">էկոհամակարգերի</a> բազմազանությունն է, որը նպաստում է որոշ էկոհամակարգային ծառայությունների իրականացմանը։ </p><p>Էկոլոգիան <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միջավայրապաշտպանություն (դեռ գրված չէ)">միջավայրապաշտպանության</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բնագիտություն">բնագիտության</a> կամ <a href="/wiki/%D5%87%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Շրջակա միջավայրի պահպանություն">շրջակա միջավայրի պահպանության</a> հոմանիշը չէ։ Այն կապված է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BE%D5%B8%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%AB%D5%B8%D5%B6_%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Էվոլյուցիոն կենսաբանություն">էվոլյուցիոն կենսաբանության</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Գենետիկա">գենետիկայի</a> և <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A9%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Էթոլոգիա">էթոլոգիայի</a> հետ։ Էկոլոգների համար կարևոր է հասկանալ, թե ինչպես է կենսաբազմազանությունը ազդում էկոլոգիական գործընթացների վրա։ Էկոլոգները ուսումնասիրում են՝ </p> <ul><li>Կենսական գործընթացները, կենդանի ձևերի փոխհարաբերությունները և <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հարմարողականություն (դեռ գրված չէ)">հարմարողականությունը</a>։</li> <li>Օրգանիզմների համայնքներում տեղի ունեցող նյութի և էներգիայի շարժումը։</li> <li>Էկոհամակարգերի <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BB%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_(%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1)" title="Հաջորդականություն (էկոլոգիա)">հաջորդական</a> զարգացումը՝ սուկցեսիաները։</li> <li>Կենդանի օրգանիզմների բազմազանությունը և տարածումը, շրջակա միջավայրի և կենսաբազմազանության փոխհարաբերությունը։</li></ul> <p>Էկոլոգիան կիրառվում է <a href="/wiki/%D4%B8%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D6%80%D6%84%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ընդերքի պահպանություն">ընդերքի պահպանության</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8B%D6%80%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D5%B0%D5%B3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ջրաճահճային հանդակներ (դեռ գրված չէ)">ջրաճահճային հանդակների</a> կառավարման, բնական ռեսուրսների կառավարման (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Ագրոէկոլոգիա">ագրոէկոլոգիա</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գյուղատնտեսություն">գյուղատնտեսություն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անտառաբուծության (դեռ գրված չէ)">անտառաբուծության</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D6%80%D5%AC%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ագրոանտառաբարլավում (դեռ գրված չէ)">ագրոանտառաբարլավում</a>, <a href="/wiki/%D5%81%D5%AF%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ձկնաբուծություն">ձկնաբուծություն</a> և այլն), քաղաքների նախագծման (<a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քաղաքային էկոլոգիա (դեռ գրված չէ)">քաղաքային էկոլոգիա</a>), համայնքների առողջության, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B9_%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կանաչ տնտեսագիտություն">կանաչ տնտեսագիտության</a> տեսական և կիրառական բնագավառներում և մարդու սոցիալական փոխհարաբերություններում (<a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Մարդու էկոլոգիա">մարդու էկոլոգիա</a>)։ Օրինակ՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կայուն զարգացում">կայուն զարգացման</a> մոտեցման համաձայն, էկոլոգիան ավելին է քան շրջակա միջավայրը, այն մարդուց անջատ չէ։ Կենդանի օրգանիզմները (այդ թվում՝ մարդը) և ռեսուրսները ձևավորում են էկոհամակարգեր, որոնք իրենց հերթին ապահովում են Երկրի կենդանի և անկենդան բաղադրիչները կառավարող կենսաֆիզիկական հետադարձ կապի մեխանիզմները։ Էկոհամակարգերը ապահովում են կյանքն ու կենսական գործընթացները, արտադրում <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բնական պաշարներ">բնական ռեսուրսներ</a>, կարգավորում <a href="/wiki/%D4%BF%D5%AC%D5%AB%D5%B4%D5%A1" title="Կլիմա">կլիման</a>, գլոբալ կենսաերկրաքիմիական շրջապտույտները, ջրի ֆիլտրումը, <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հողագոյացում (դեռ գրված չէ)">հողագոյացումը</a>, <a href="/wiki/%D4%B7%D6%80%D5%B8%D5%A6%D5%AB%D5%A1" title="Էրոզիա">էրոզիան</a> և շատ բնական երևույթներ, որոնք ունեն գիտական, պատմական, տնտեսական կամ այլ նշանակություն։ </p><p> Էկոլոգիա բառը («Ökologie») առաջին անգամ կիրառել է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BC%D5%B6%D5%BD%D5%BF_%D5%80%D5%A5%D5%AF%D5%AF%D5%A5%D5%AC" title="Էռնստ Հեկկել">Էռնստ Հեկկելը</a>՝ «Օրգանիզմների ընդհանուր մորֆոլոգիա» գրքում (<a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Գերմաներեն">գերմաներեն</a>՝ «Generelle Morphologie der Organismen») 1866 թվականին։ Էկոլոգիական միտքը ներկայիս փիլիսոփայության, հատկապես՝ <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A9%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Էթիկա">էթիկայի</a> և <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քաղաքականություն">քաղաքականության</a> արգասիքն է<sup id="cite_ref-LaferrièreStoett2003_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-LaferrièreStoett2003-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հին հույն փիլիսոփաները՝ <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%BA%D5%B8%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF" title="Հիպոկրատ">Հիպոկրատը</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%AC" title="Արիստոտել">Արիստոտելը</a> իրենց բնագիտական հետազոտություններում նկարագրել են էկոլոգիայի հիմնական գաղափարները։ Ժամանակակից էկոլոգիան ձևավորվել և իր զարգացումն է ապրել 19-րդ դարի վերջին։ Հարմարողականության և բնական ընտրության էվոլյուցիոն պատկերացումները դարձել են էկոլոգիական տեսության հիմնաքարերը։</p><table class="infobox" style="width:22em"><caption>Էկոլոգիա</caption><tbody><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/250px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/375px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/500px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3002" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hawk_eating_prey.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Hawk_eating_prey.jpg/119px-Hawk_eating_prey.jpg" decoding="async" width="119" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Hawk_eating_prey.jpg/179px-Hawk_eating_prey.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Hawk_eating_prey.jpg/238px-Hawk_eating_prey.jpg 2x" data-file-width="1967" data-file-height="1714" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:European_honey_bee_extracts_nectar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/European_honey_bee_extracts_nectar.jpg/131px-European_honey_bee_extracts_nectar.jpg" decoding="async" width="131" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/European_honey_bee_extracts_nectar.jpg/197px-European_honey_bee_extracts_nectar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/European_honey_bee_extracts_nectar.jpg/262px-European_honey_bee_extracts_nectar.jpg 2x" data-file-width="1620" data-file-height="1280" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bufo_boreas.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Bufo_boreas.jpg/160px-Bufo_boreas.jpg" decoding="async" width="160" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Bufo_boreas.jpg/240px-Bufo_boreas.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Bufo_boreas.jpg/320px-Bufo_boreas.jpg 2x" data-file-width="604" data-file-height="453" /></a></span><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Blue_Linckia_Starfish.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Blue_Linckia_Starfish.JPG/90px-Blue_Linckia_Starfish.JPG" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Blue_Linckia_Starfish.JPG/135px-Blue_Linckia_Starfish.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Blue_Linckia_Starfish.JPG/180px-Blue_Linckia_Starfish.JPG 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">Էկոլոգիան անդրադառնում է ամբողջ կյանքի վրա, փոքրիկ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Բակտերիա">բակտերիաներից</a> մինչև գործընթացները, որոնք տարածվում են ամբողջ <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF" title="Մոլորակ">մոլորակի</a> վրա։ Էկոլոգները ուսումնասիրում են շատ բազմազան ու միջտեսակային հարաբերություններ։</td></tr></tbody></table> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Սահմանումներ"><span id=".D5.8D.D5.A1.D5.B0.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Սահմանումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Սահմանումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Սահմանումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Էկոլոգիա</i> տերմինը ժամանակակից պայմաններում ավելի լայն նշանակություն ունի, քան այդ գիտության զարգացման առաջին տասնամյակների ընթացքում։ Ներկայումս ավելի հաճախ էկոլոգիական հարցեր ասելով հասկացվում են, նախ և առաջ, <a href="/wiki/%D5%87%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Շրջակա միջավայրի պահպանություն">շրջակա միջավայրի պահպանությանը</a> վերաբերող հարցերը(նայի’ր նաև <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էնվայրոնմենտալիզմ (դեռ գրված չէ)">էնվայրոնմենտալիզմ</a>)։ Մեծ մասամբ իմաստի այդպիսի աղավաղումը կատարվել է մարդու կողմից <a href="/wiki/%D5%87%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%AF%D5%A1_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D6%80" title="Շրջակա միջավայր">շրջակա միջավայրի</a> վրա առավել շոշափելի ազդեցության հետևանքով։ Սակայն անհրաժեշտ է միմյանցից տարբերել ecological («որը վերաբերում է էկոլոգիա գիտությանը») և environmental («որը վերաբերում է շրջակա միջավայրին») հասկացությունները։ Էկոլոգիայի նկատմամբ համընդհանուր ուշադրությունը հանգեցրել է նրան, որ այդ գիտության վերաբերյալ նախկինում <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BC%D5%B6%D5%BD%D5%BF_%D5%80%D5%A5%D5%AF%D5%AF%D5%A5%D5%AC" title="Էռնստ Հեկկել">Հեկկելի</a> կողմից (բացառապես կենսաբանական) տրված առաջնային, բավականին հստակ բնորոշումը ընդլայնվել է, և այն ներառում է նաև այլ բնագիտական և նույնիսկ հումանիտար գիտությունների ոլորտները։ Էկոլոգիայի դասական սահմանումները։ Էկոլոգիան գիտություն է, որն ուսումնասիրում է կենդանի և անկենդան բնության միջև փոխհարաբերությունները։ Այդ գիտության երկու այլընտրանքային սահմանումներն են. </p> <ul><li>Էկոլոգիան բնության էկոնոմիկայի ճանաչումն է, կենդանի օրգանիզմների և շրջակա միջավայրի օրգանական և անօրգանական բաղադրիչների միջև բոլոր տեսակի փոխհարաբերությունների միաժամանակյա հետազոտությունն է . . .Այսպիսով, էկոլոգիան գիտություն է, որն ուսումնասիրում է բնության մեջ գոյություն ունեցող բոլոր բարդ փոխադարձ կապերը, որոնք <a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%80%D5%AC%D5%A6_%D4%B4%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%AB%D5%B6" title="Չարլզ Դարվին">Դարվինի</a> կողմից դիտարկվել են որպես գոյության պայքարի պայմաններ։</li> <li>Էկոլոգիան կենսաբանական գիտություն է, որը հետազոտում է վերօրգանիզմային մակարդակի համակարգերի (պոպուլյացիաներ, նոր համակեցություններ, էկոհամակարգեր ) կառուցվածքը և գործառույթները տարածության ու ժամանակի մեջ՝ բնական և մարդու կողմից փոխակերպված պայմաններում։</li></ul> <p>Էկոլոգիայի երկրորդ բնորոշումը տրվել է 5-րդ Միջազգային էկոլոգիական կոնգրեսում(1990)` նպատակ ունենալով հակազդել էկոլոգիա տերմինի իմաստի աղավաղմանը, որը դիտվում է ներկայումս։ Սակայն այդ սահմանումը լիովին բացառում է էկոլոգիայի կառուցվածքից աուտոէկոլոգիայի` որպես գիտության բացառումը, ինչը արմատապես սխալ է։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Էկոլոգիայի_սահմանման_բարդությունները"><span id=".D4.B7.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D5.BD.D5.A1.D5.B0.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.B4.D5.A1.D5.B6_.D5.A2.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.A8"></span>Էկոլոգիայի սահմանման բարդությունները</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Էկոլոգիայի սահմանման բարդությունները" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Էկոլոգիայի սահմանման բարդությունները"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Դիսցիպլինի սահմանների և հարակից դիսցիպլինների հետ փոխհարաբերությունների անորոշությունը</li> <li>Դիսցիպլինի կառուցվածքի մասին չկայացած պատկերացումները</li> <li>Էկոլոգիայի բաժանումը ընդհանուր և մասնավոր էկոլոգիայի</li> <li>Էկոլոգիայի ստորաբաժանումը երեք մակարդակների՝ առանձնյակների, պոպուլյացիաների և կենացենոզների էկոլոգիա</li> <li>Պոպուլյացիաների էկոլոգիայի տեղը աուտոէկոլոգիայի և սինէկոլոգիայի բաժանման ժամանակ</li> <li>Բույսերի և կենդանիների էկոլոգիայի միջև տերմինաբանության տարբերակումը</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գիտության_պատմությունը"><span id=".D4.B3.D5.AB.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8"></span>Գիտության պատմությունը</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Գիտության պատմությունը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Գիտության պատմությունը"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Դեռևս վաղ ժամանակներից մարդիկ սկսել են նկատել կենդանիների և նրանց ու շրջակա միջավայրի միջև փոխհարաբերությունների տարբեր օրինաչափություններ։ Սակայն, այն ժամանակ էկոլոգիան նույնիսկ չի եղել որպես առանձին գիտություն, այլ հանդես է եկել որպես փիլիսոփայության մի մաս։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հնագիտություն"><span id=".D5.80.D5.B6.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Հնագիտություն</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Հնագիտություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Հնագիտություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Կենդանիների էկոլոգիայի առաջին բնորոշումը կարելի է վերագրել հնդկական և հին հունական ակնարկներում։ </p> <ul><li><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Ռամայանա">«Ռամայանայի»</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%A2%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մախաբխարատ (դեռ գրված չէ)">«Մախաբխարատի»</a> ( մ. թ. ա. VI - I դդ. ) հնդկական ակնարկները՝ գազանների կենսակերպի (մոտ 50 տեսակի), բնակության վայրի, սննդի, բազմացման, օրական ակտիվության, բնության փոփոխված իրավիճակներում վարքի վերաբերյալ.</li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D5%AC" title="Արիստոտել">Արիստոտել</a> - «Կենդանիների պատմությունը» - կենդանիների էկոլոգիական դասակարգումը, բնակության միջավայրը, շարժման ձևը, բնակության վայրը, սեզոնային ակտիվությունը, հասարակական կյանքը, ապաստարանի առկայությունը, ձայնի օգտագործումը.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A5%D5%B8%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թեոֆրաստ (դեռ գրված չէ)">Թեոֆրաստ</a> - տրված են էկաբասաբանության հիմունքները, ինչպես նաև նկարագրված է կենդանիների գույնի փոփոխության հարմարեցման նշանակության նկարագրումը.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BE%D5%A1%D5%A3_%D5%8A%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ավագ Պլինիյ (դեռ գրված չէ)">Ավագ Պլինիյ</a> - «Իրական պատմություն» - ներկայացված են կենդանական էկոլոգիական պատկերացումների տնտեսական բնութագրերը.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Նոր_ժամանակներ"><span id=".D5.86.D5.B8.D6.80_.D5.AA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Նոր ժամանակներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Նոր ժամանակներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Նոր ժամանակներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Նոր ժամանակներում, որը բնութագրվում է գիտության ասպարեզում վերելքով, էկոլոգիական օրինաչափությունները վերծանվում են սանրագիտաբանագետների կողմից, որոնք հաճախ սեփական հետազոտություններում բավականին հեռանում էին կենսաբանությունից. </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%8C._%D4%B2%D5%B8%D5%B5%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռ. Բոյլ (դեռ գրված չէ)">Ռ. Բոյլ</a> - նրա կողմից է անցկացվել առաջին էկոլոգիական գիտափորձերից մեկը - կենդանիների վրա մթնոլորտային ճնշման ազդեցությունները, ջրային, ջրացամաքային և այլ պոյկիլոտերմ կենդանիների վակուումին.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%8E%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%A5%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անտոնի Վան Լեվենհուկ (դեռ գրված չէ)">Անտոնի Վան Լեվենհուկ</a> - սննդային շղթայի նկարագրությունը, պոպուլյացիաների թվաքանակի կարգավորումը.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B4%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Դերեմ (դեռ գրված չէ)">Դերեմ</a> - «ֆիզիկո-կրոնագիտություն» (1713), այս աշխատության մեջ առաջին անգամ նկարագրված է “հաշվեկշիռ” տերմինը կենդանիների թվաքանակի կարգավորման իմաստով.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8C._%D4%B2%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%AC%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռ. Բրեդլի (դեռ գրված չէ)">Ռ. Բրեդլի</a> - առաջին անգամ Էկոլոգիան նկարագրվում է քանակապես - ճնճղուկների դերը վտանգավոր միջատների ոչնչացման հարցում.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%A5_%D5%8C%D5%A5%D5%B8%D5%B4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռենե Ռեոմյուր (դեռ գրված չէ)">Ռենե Ռեոմյուր</a> - «Միջատների իրական պատմության հուշերը» - դիտարկվում են քանակական կլիմայական գործոնները - օրգանիզմների կյանքում սեզոնային շրջանի համար ստվերում միջին ցերեկային ջերմաստիճանի գումարի անընդհատությունը.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF._%D4%BC%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կ. Լիննեյ (դեռ գրված չէ)">Կ. Լիննեյ</a> - «Բնության էկոնոմիկա», «Բնության համընդհանուր մեխանիզմը» - նկարագրված է բնության մեջ հավասարակշռության հայեցակարգը, օգտագործվել է բնության նկատմամբ համակարգային մոտեցումը, գնահատված է կլիմայական պայմանների առաջնային ազդեցությունը, նկարագրված են ֆենոլոգիական դիտարկումները - մեկ տեսակի օրգանիզմների մահը որպես միջոց այլ օրգանիզմների գոյութան համար բնութան համեմատութունը մարդկային համայնքի հետ.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BA._%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%86%D6%86%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժ. Բյուֆֆոն (դեռ գրված չէ)">Ժ. Բյուֆֆոն</a> - «Իրական պատմություն» - նկարագրված է շրջակա միջավայրի գործոնների ազդեցությունը, պոպուլյացիաների էկոլոգիայի հետազոտությունները – պոպուլյացիաների վրա կլիմայի, տեղայնքի և այլ արտաքին պայմանների ազդեցությունը։ Նկարագրված է որոշ կենդանիների թվաքանակի աճը երկրաչափական պրոգրեսիայի տեսքով.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8D._%D5%8A._%D4%BF%D6%80%D5%A1%D5%B7%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ս. Պ. Կրաշենիննիկով (դեռ գրված չէ)">Ս. Պ. Կրաշենիննիկով</a> (1713 - 1755) «Կամչատկա երկրի նկարագրությունը» (1755), կենդանիների մասնավոր էկոլոգիա, բույսերի նկարագրությունը, կենսակերպը.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BB.%D4%BB._%D4%BC%D5%A5%D5%BA%D5%B5%D5%B8%D5%AD%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ի.Ի. Լեպյոխին (դեռ գրված չէ)">Ի.Ի. Լեպյոխին</a> «Գիտությունների ազգային ակադեմիայի դոկտոր Իվան Լեպյոխինի ՌԴ-ի տարբեր գավառներով ճանապարհորդության ցերեկային գրառումները», որը թարգմանվել է Բյուֆֆոնի կողմից։ Կենդանիների և թռչունների կենսաբանական բնութագրերը։ Կենդանիների գոյության և աշխարհագրական տեղաբաշխման կախվածությունը կյիմայական պայմաններից և բուսականությունից։ Սկյուռների, մայրահավերի և այլ կենդանիների թվաքանակի, տեղաբաշխման, պտղաբերության և միգրացիայի կախվածությունը ընկույզի բերքից և այլ փշատերև բույսերից։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D6%80_%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%AC%D5%A1%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պիտեր Սիմոն Պալլաս (դեռ գրված չէ)">Պիտեր Սիմոն Պալլաս</a> «Ճանապարհորդություն ՌԴ-ի տարբեր մարզերով», «Zoographia rosso-asiatica» - կենդանիների ուսումնասիրման նկատմամբ էկոլոգիական մոտեցում (արտաքին պայմանների ազդեցությունը կենդանիների կյանքի վրա)։ Կլիմայագիտություն և ֆիզիկական աշխարհագրություն, կրծողների մասնավոր էկոլոգիայի նկարագրությունը։ Կենդանիների պոպուլյացիաներում պարբերական երևույթների դիտարկման ծրագիր</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%8E._%D5%96._%D4%B6%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A5%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վ. Ֆ. Զույեվ (դեռ գրված չէ)">Վ. Ֆ. Զույեվ</a> (Պ. Ս. Պալլասի աշակերտը) «իրական պատմության գրություններ» - ռուսական առաջին դպրոցական դասագիրքը։ Սկյուռների էկոլոգիայի նկարագրությունը։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B7._%D5%91%D5%AB%D5%B4%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Է. Ցիմմերման (դեռ գրված չէ)">Է. Ցիմմերման</a> - կենդանական աշխարհագրություն(1777), Կաթնասունների տեղաբաշխման կախվածությունը կլիմայից, ինչպես նրա անմիջական ազդեցության պատճառով, այնպես էլ բուսականության միջոցով, ինչը կենդանիների համար սննդի հիմնական աղբյուր է։</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="XIX_դարի_առաջին_կես"><span id="XIX_.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.AB_.D5.A1.D5.BC.D5.A1.D5.BB.D5.AB.D5.B6_.D5.AF.D5.A5.D5.BD"></span>XIX դարի առաջին կես</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. XIX դարի առաջին կես" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: XIX դարի առաջին կես"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ժ. Բ. <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AF.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լամարկ. (դեռ գրված չէ)">Լամարկ.</a> - «Կենդանաբանության փիլիսոփայություն» - նկարագրված են օրգանիզմների և շրջակա միջավայրի միջև փոխներգործությունները։</li> <li>Տ. Ֆաբեր - «Հեռավոր հյուսիսային թռչունների կյանքի մասին» (1825), թռչունների էկոլոգիա.</li> <li>Կոնստանտին Գլոգեր - 1833, Գլոգերի կանոնը (տաք և խոնավ շրջաններում կենդանիների աշխարհագրական ցեղերը ավելի պիգմենտավորված են, քան ցուրտ և չոր շրջաններում), որը դրեց ժամանակակից կենդանական աշխարհագրության սկիզբը։ Թռչունների վրա կլիմայի ազդեցությունը - վարքը, դրանց ապրելավայրի ընտրությունը, կարգավորման աստիճանը, գույնը։</li> <li>Վ. Էդվարդս - «Ֆիզիկական ազդակների ազդեցությունը կյանքի վրա» (1824), համեմատական էկոլոգիական ֆիզիոլոգիա։ Ջերմաստիճանի, խոնավության, լույսի և այլնի ազդեցությունը ձկների, երկկենցաղների, թռչունների, կենդանիների, սողունների և մարդու շնչառության, արյան շրջանառության, ջերմաստիճանի, մարմնի աճի վրա։ Գորտերի շերեփուկների զարգացման վրա ջերմաստիճանի և ջրային միջավայրի ազդեցության գիտափորձեր։</li> <li>Սպեյն (1802), գիտական փորձեր՝ նվիրված լայացիկ օրի տևողության և հավի ձվատվության փոխկապվածությունը։</li> <li>Ե. Պ. <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B5%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մենետրիյե (դեռ գրված չէ)">Մենետրիյե</a> - Կովկասի սարերում կենդանիների ուղղահայաց տեղաբաշխման ուսումնասիրությունը։</li> <li>Գ. Բերգխաուս - «Ընդհանուր կենդանաբանական ատլաս» (1851), կլիմայական պայմանների և բիոտիկ հարաբերությունների համադրություն։ Կենդանական աշխարհագրական շրջանների բաժանում գիշատիչ կաթնասունների տեղաբաշխման հիման վրա ( գիշատիչները ինտեգրում են բնության տարրերի համատեղ ազդեցությունը).</li> <li>Շ.Մորրան (1840), «Ֆենոլոգիա» տերմինի ամրապնդում.</li> <li>Կ. Խոյզինգեր (1822), Կենդանաբանության բաժանումը կենդանագրաֆիայի և կենդանանոմիայի։ Առանձին կենդանիների և ամբողջ կենդանական աշխարհի ծագման և գոյության պատճառների ու օրենքների ուսումնասիրում։</li> <li>Գ. Բրոնն (1850), «Կենդանիների էկոնոմիա»</li> <li>Է. Ա. Էվերսմանն (1794 - 1860), Մ. Ն. Բոգդանով - «Օրենբուրգի շրջանի իրական պատմությունը» (1840 - 1866), Լանդշաֆտների հերթափոխման աշխարհագրական գոտիավորումը հողի բնույթի փոփոխության հիման վրա։ Կենդանիների միջև բկենացենոտիկ հարաբերությունները, կենդանիների տնտեսական նշանակության գնահատականը, անապատային էկոհամակարգերի բնույթը՝ ֆաունայի աղքատությունը առանձնյակների առատության պայմաններում։ Նախատիպ Կրծողների ` որպես R-ռազմավարների ներկայացուցիչների նկարագրության նախատիպ։ Բնակության պայմաններին մորֆոլոգիական հարմարվողականությունը – տարբեր հողերում ճագարամկները, փայտփորիկների հարմարվողացված կառուցվածքը և սննդի հայթայթումը։</li> <li>Կ. Մ. <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բեր (դեռ գրված չէ)">Բեր</a> — Նոր տարածքների արշավախումբ, ձկների պոպուլյացիաների դինամիկայի ժամանակակից տեսության հիմքերը.</li> <li>Ա. Ֆ. <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%A4%D5%A4%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%80%D6%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միդդենդորֆ (դեռ գրված չէ)">Միդդենդորֆ</a> — «Ճանապարհորդություն դեպի Սիբիրի հյուսիս և արևելք», «Սիբիրյան ֆաունա» - կենդանաբանական աշխարհագրություն։ Բնությունը, որպես մեկ ամբողջություն։ Լանդշաֆտային- էկոլոգիական մոտեցումը։ Էկոմորֆոլոգիա և նրա հարմարվողական նշանակությունը, իզոպիպտեզներ, թոչունների սեզոնային միգրացիա, չվող թռչունների և կենդանիների նշանակությունը, լեմմինգների էկոլոգիա, բևեռային օրերի ազդեցությունը մորֆոֆիզիոլոգիական գործառույթների վրա, գույնի թաքնված դերը, արեալների կապակցում։</li></ul> <dl><dd><dl><dd>Կ. Ֆ. <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B5%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռուլյե (դեռ գրված չէ)">Ռուլյե</a> և Ն. Ա. <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D5%BE%D5%A5%D6%80%D6%81%D5%B8%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սեվերցով (դեռ գրված չէ)">Սեվերցով</a> — կենդանիների ռուսական էկոլոգիայի հիմնադիրները.</dd></dl></dd></dl> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC_%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B9_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B5%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարլ Ֆրանցեվիչ Ռուլյե (դեռ գրված չէ)">Կարլ Ֆրանցեվիչ Ռուլյե</a> - «Կենդանիների կյանքը արտաքին պայմաններից կախված» (1852) դասախոսությունը։ Էկոլոգիական հայեցակարգ, կենդանիների էկոլոգիական ուսումնասիրության մեթոդ։</li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd>Կյանքի ուղիղ և հակադարձ երևույթները։ Կենդանիների միջտեսակային և ներտեսակային հարաբերությունները, պոպուլյացիաների գոյությունը, հարմարվողականության խնդիրը, մորֆոլոգիական առանձնահատկությունները։ Կենդանիների կենսական ձևերը, էկոլոգիական մորֆոլոգիա, կենդանաբանական հոգեբանություն։ Տերմիններն են` կենդանական էթիկա- զոոգնոզիա, զոոբիոլոգիա – էտոլոգիա Սենտ- Իլերայի (Միլյայից)։</dd></dl></dd></dl></dd></dl> <ul><li>Ն. Ա. <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A5%D5%BE%D5%A5%D6%80%D6%81%D5%B8%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սեվերցով (դեռ գրված չէ)">Սեվերցով</a>- «Վորոնեժ մարզի կենդանիների, թռչունների և սողունների կյանքում պարբերական երևույթները» - սինէկոլոգիական տեսակետ։ Մեթոդական տեսակետ – էկոլոգո-աշխարհագրական մեթոդ։ «Տեղական մանր ֆաունաների» կենսացենոլոգիական մոտեցման անհրաժեշտությունը։ «Ամեն մի երևույթ մենք ուսումնասիրում ենք բոլոր կենդանիների մոտ, որոնց մոտ դրանք նկատվել են։ Երևույթների նկարագրման կարգը որոշվում է նրանց բնական հաջորդականությամբ` գարունից գարուն, միայն գունաթափման երևույթը առանձնացված է մյուսներից»։</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BA%D5%B8%D6%86%D6%86%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D5%8D%D5%A5%D5%B6%D5%BF-_%D4%BB%D5%AC%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ժոֆֆրուա Սենտ- Իլեր (դեռ գրված չէ)">Ժոֆֆրուա Սենտ- Իլեր</a> «Սահմանափակ աշխարհի իրական պատմությունը» - Էտոլոգիա= կենդանական հոգեբանություն + էկոլոգիա.</li> <li><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%80%D5%AC%D5%A6_%D4%B4%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%AB%D5%B6" title="Չարլզ Դարվին">Չարլզ Դարվին</a> -</li></ul> <dl><dd><dl><dd>«Բնախույզի ճանապարհորդությունը աշխարհի շուրջ»։ Բնության էկոնոմիա. Կկվի մակաբուծության բացատրությունը, հզոր կենդանիների մահը աղետալի պատճառներից. Մարջանի խութի ծագման տեսությունը։</dd> <dd><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AE%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A8" title="Տեսակների ծագումը">«Տեսակների ծագումը»</a>. Սինէկոլոգիական փոխհարաբերությունները որպես առավել կարևորներ, օրգանիզմների փոխհարաբերությունների դասակարգում, համակեցությունների մթերատվություն և կազմ, «ամուր արմատավորված մոլորությունը համարել ֆիզիկական պայմանները, որպես առավել կարևորներ», պոպուլյացիաների դեմոգրաֆիա։ Սինէկոլոգիա. Կատու- մուկ- իշամեղու-երեքնուկ և նրա արեալի միջև փոխադարձ կապը։ Թռչունների դերը սերնդի տարածման մեջ- քանակական հետազոտություններ։ Միջատաբանական խոլորձի ծաղկի ադապտացվող կառուցվածքը։ Սագանմանների ծնոտային ապարատի էկոլոգ- մորֆոլոգիկ վերլուծություն։</dd></dl></dd></dl> <ul><li>Է. Հեկկել և էկոլոգիայի ձևավորումը որպես գիտության առանձնահատուկ ոլորտ.</li></ul> <dl><dd><dl><dd>«Օրգանիզմների համընդհանուր մորֆոլոգիա»։ Կենսաբանությունը բաժանվում է մորֆոլոգիայի (կենսաստատիկա) և ֆիզիոլոգիայի(կենսադինամիկա), իսկ կենսաբանություն տերմինի նեղ պատկերացման համար մենք մտցնում ենք էկոլոգիա տերմինը, որը կենսանոմիայի հոմանիշն է. «Գիտության ընդհանուր հիմունքները սահմանափակ ձևերի վերաբերյալ, մեխանիկորեն հիմնված էվոլյուցիայի տեսության վրա` ձևավորված Չարլզ Դարվինի կողմից»։</dd> <dd>Էկոլոգիան գիտություն է էկոնոմիկայի, կենսակերպի, օրգանիզմների միջև արտաքին կենսական հարաբերությունների մասին և այլն (1 գլուխ) = Սենտ- Իլերի էթոլոգիա, չնայած դրա մասին ինքը` Հեկկելը, չգիտեր։</dd> <dd>Էկոլոգիայի տակ մենք հասկանում ենք ընդհանուր գիտություն շրջակա միջավայրի հետ օրգանիզմների հարաբերությունների մասին, որտեղ լայն իմաստով ներառվում են գոյության բոլոր պայմանները (19 գլուխ)։ Էկոլոգիան ֆիզիոլոգիական դիսցիպլին է։ Ֆորոնոմիա (ընդհանուր ֆիզիոլոգիա), Էռգոլոգիա (գործառույթների ֆիզիոլոգիա) և պերիլոգիա (հարաբերությունների ֆիզիոլոգիա), էկոլոգիա և խորոլոգիա։ Պտղաբերության, քանակի և աշխարհագրական տեղաբաշխման մասշտաբների միջև պարտադիր կոռելյացիայի բացակայությունը (հյուսիսային ջրահավի և այլ պտղաբեր տեսակներ)։ Բնության էկոնոմիկայի մեջ յուրաքանչյուր առանձին տեսակի համար գոյություն ունի միմիայն որոշակի սահմանված տեղերի թիվ (=Էլտոնի էկոլոգիական խորշեր)։ Միևնույն տեղում կարող են գոյություն ունենալ այնքան մեծ թվով կենդանի անհատներ, որքան բազմազան է նրանց բնությունը։</dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Կենդանիների_էկոլոգիան_Դարվինից_և_Հեկկելից_հետո"><span id=".D4.BF.D5.A5.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D5.B6.D5.AB.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A7.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.B6_.D4.B4.D5.A1.D6.80.D5.BE.D5.AB.D5.B6.D5.AB.D6.81_.D6.87_.D5.80.D5.A5.D5.AF.D5.AF.D5.A5.D5.AC.D5.AB.D6.81_.D5.B0.D5.A5.D5.BF.D5.B8"></span>Կենդանիների էկոլոգիան Դարվինից և Հեկկելից հետո</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Կենդանիների էկոլոգիան Դարվինից և Հեկկելից հետո" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Կենդանիների էկոլոգիան Դարվինից և Հեկկելից հետո"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ֆորբս (1895), Էկոլոգիա գիտության տերմինի մասին դիտողություն։ Սահմանում. Գիտություն կենդանիների և բույսերի հարաբերությունների մասին այլ կենդանի օրգանիզմների ու նրանց շրջապատող ամեն ինչի հետ։</li> <li>Կ. Ա. <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տիմիրյազեվ (դեռ գրված չէ)">Տիմիրյազեվ</a>. Էկոլոգիա տերմինի հակառակորդ (կենսանոմիա, կենսաբանություն նեղ իմաստով).</li> <li>Մ. Ա. <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A6%D5%A2%D5%AB%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մենզբիր (դեռ գրված չէ)">Մենզբիր</a>. «Ռուսաստանի թռչունները» - կենսաբանության մեջ հեղաշրջում։ Էկոլոգիական մոտեցում համակարգված կենդանաբանական կրճատումների կազմմանը.</li> <li>Մ. Ն. Բոգդանով(1841 - 1888) «Վոլգայի տարածաշրջանի Չերնոզեմ գոտու, Վոլգայի միջին և ստորին հովիտների թռչունները և կենդանիները» («կենսաաշխարհագրական նյութեր» 1871), լայնորեն օգտագործվում է կենսացենոզ հասկացությունը (ներկայացվել է Մյոբիուսի կողմից 1877)։ Պետերբուրգի համալսարանում կենդանաբանության դասախոսության կուրս՝ կենսաբանական լայն տեսանկյունից, ներկայացված է կենսացենոզի ինքնակարգավորման հայեցակարգը։</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ժամանակակից_դասական_էկոլոգիա"><span id=".D4.BA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.AF.D5.AB.D6.81_.D5.A4.D5.A1.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A7.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1"></span>Ժամանակակից դասական էկոլոգիա</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Ժամանակակից դասական էկոլոգիա" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Ժամանակակից դասական էկոլոգիա"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ժամանակակից էկոլոգիան բարդ, ճյուղավորված գիտություն է։ Չ. Էլտոնը օգտագործել է տրոֆիկական (պարենային շղթայի), թվաքանակի բուրգերի, թվաքանակի դինամիկայի հայեցակարգերը։ Ենթադրվում է, որ ժամանակակից էկոլոգիայի տեսական հիմունքների մեջ ներդրում է կատարել Բ. Կոմմոները՝ ձևակերպելով էկոլոգիայի 4 օրենքները. </p> <ol><li>Ամեն ինչը կապված է միմյանց</li> <li>Ամեն ինչը ինչ-որ մի տեղ պետք է անհետանա</li> <li>Բնությունը ավելի լավ գիտի - օրենքը ունի երկակի իմաստ - միաժամանակ կոչ է անում և’ մոտ լինել բնությանը, և’ չափազանց զգույշ վարվել բնական համակարգերի հետ</li> <li>Ոչինչ չի տրվում ձրիաբար (ինքնուրույն թարգմանություն՝ իրականում, այսպես ասած, «Անվճար ընթրիք չի լինում»)</li></ol> <p>Երկրորդ և չորրորդ օրենքները իրականում հանդիսանում են ֆիզիկայի հիմնարար օրենքը, այլ խոսքերով ասված՝ նյութի և էներգիայի պահպանման օրենքները։ Առաջին և երրորդ օրենքները էկոլոգիայի հիմնական օրենքներն են, որոնց վրա պետք է կառուցվի տվյալ գիտության պարադիգմը։ Հիմնականը առաջին օրենքն է, որը կարող է համարվել էկոլոգիական փիլիսոփայության հիմքը։ Մասնավորապես, այս փիլիսոփայությունը դրված է Ֆրիտյոֆ Կապրայի «Կյանքի սարդոստայն» գրքի «Խորը էկոլոգիա» հասկացության հիմքում։ Դասական էկոլոգիան բաժանվում է երեք ենթաբաժինների. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Աուտէկոլոգիա">Աուտէկոլոգիա</a> - Գիտության մասնաճյուղ, որն ուսումնասիրում է անհատական օրգանիզմի կամ տեսակի փոխներգործությունը շրջակա միջավայրի հետ (<a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF%D5%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կենսացիկլ (դեռ գրված չէ)">կենսացիկլերը</a> և <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%80%D6%84" title="Վարք">վարքը</a>` որպես միջոց հարմարվելու շրջակա միջավայրին)։</li> <li><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%B4%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Դեմէկոլոգիա">Դեմէկոլոգիա</a> — Գիտության մասնաճյուղ, որն ուսումնասիրում է առանձնյակների մեկ տեսակի փոխներգործությունը պոպուլյացիայի ներսում և շրջակա միջավայրի հետ։</li> <li><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B6%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Սինէկոլոգիա">Սինէկոլոգիա</a> — Գիտության մասնաճյուղ, որն ուսումնասիրում է համակեցությունների գործառնությունը և նրանց փոխներգործությունը բիոտիկ և աբիոտիկ գործոնների հետ։</li></ul> <p>Էկոլոգիան միջդիսցիպլինար գիտություն է, որն արտացոլվում է գիտությունների շփման եզրում կատարված աշխատություններում, այդ թվում` քիմիայի և կենսաքիմիայի։ Էկոլոգիան բնության պահպանության և կենսաբազմազանության պահպանության միջոցներից մեկն է։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Էկոլոգիայի_կապը_այլ_գիտությունների_հետ"><span id=".D4.B7.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D5.AF.D5.A1.D5.BA.D5.A8_.D5.A1.D5.B5.D5.AC_.D5.A3.D5.AB.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.B0.D5.A5.D5.BF"></span>Էկոլոգիայի կապը այլ գիտությունների հետ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Էկոլոգիայի կապը այլ գիտությունների հետ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Էկոլոգիայի կապը այլ գիտությունների հետ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Էկոլոգիան, սովորաբար, համարվում է կենսաբանության շրջանակներում ձևավորված գիտության ենթաճյուղ ընդհանուր գիտություն կենդանի օրգանիզմների մասին։ Կենդանի օրգանիզմները կարող են ուսումնասիրվել տարբեր մակարդակներում՝ սկսած առանձին ատոմներից ու մոլեկուլներից, մինչև պոպուլյացիաներ, կենսացենոզներ և կենսոլորտը ամբողջովին։ Էկոլոգիան ուսումնասիրում է նաև այն միջավայրը, որտեղ նրանք ապրում են, և նրանց հիմնախնդիրները։ Էկոլոգիան կապված է բազմաթիվ այլ գիտությունների հետ հենց այն պատճառով, որ այն ուսումնասիրում է կենդանի օրգանիզմների կազմակերպումը շատ բարձր մակարդակում, հետազոտում է կապերը օրգանիզմների միջև և նրանց բնակության միջավայրի միջև։ Էկոլոգիան սերտորեն կապված է այնպիսի գիտությունների հետ, ինչպիսիք են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կենսաբանություն">կենսաբանությունը</a>, <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Քիմիա">քիմիան</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Մաթեմատիկա">մաթեմատիկան</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Աշխարհագրություն">աշխարհագրությունը</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ֆիզիկա">ֆիզիկան</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Համաճարակաբանություն">համաճարակաբանությունը</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D5%A5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Կենսաերկրաքիմիա">կենսաերկրաքիմիան</a>։ Վերջին ժամանակներում ակտիվորեն իրենց մասին հայտարարում են հետազոտության միջդիսցիպլինար համալիր ոլորտները։ Մասնավորապես, էկոլոգիայի և դասական էթիկայի շփման գծում ձևավորվել է էկոլոգիական <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A9%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Էթիկա">էթիկան</a>, իսկ <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էթնոգրաֆի (դեռ գրված չէ)">էթնոգրաֆիայի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մշակույթաբանության (դեռ գրված չէ)">մշակույթաբանության</a> և էկոլոգիայի հետաքրքրությունների հատման դեպքում՝ <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%A7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էթնոէկոլոգի (դեռ գրված չէ)">էթնոէկոլոգիան</a>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Էկոլոգիայի_մեթոդաբանությունը"><span id=".D4.B7.D5.AF.D5.B8.D5.AC.D5.B8.D5.A3.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D5.B4.D5.A5.D5.A9.D5.B8.D5.A4.D5.A1.D5.A2.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8"></span>Էկոլոգիայի մեթոդաբանությունը</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Էկոլոգիայի մեթոդաբանությունը" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Էկոլոգիայի մեթոդաբանությունը"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ecologia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ecologia.jpg/200px-Ecologia.jpg" decoding="async" width="200" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ecologia.jpg/300px-Ecologia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ecologia.jpg/400px-Ecologia.jpg 2x" data-file-width="853" data-file-height="1000" /></a><figcaption></figcaption></figure> <ol><li>Էկոլոգիայի՝ որպես գիտության նկատմամբ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A5%D5%A9%D5%B8%D5%A4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մեթոդաբանական (դեռ գրված չէ)">մեթոդաբանություն</a> մոտեցումը հնարավորություն է տալիս առանձնացնել հետազոտությունների <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Առարկա (դեռ գրված չէ)">առարկան</a>, խնդիրները և մեթոդները։ Էկոլոգիայի <i><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A6%D5%B8%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%A2%D5%B5%D5%A5%D5%AF%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հետազոտության օբյեկտ (դեռ գրված չէ)">հետազոտության օբյեկտները</a>, հիմնականում, անհատական օրգանիզմների բարձր մակարդակի համակարգեր են` <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Պոպուլյացիա"><b>պոպուլյացիաներ</b></a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%A1%D6%81%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%A6" title="Կենսացենոզ">կենսացենոզներ</a>, <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Էկոհամակարգ">էկոհամակարգեր</a>, ինչպես նաև ամբողջ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%BF" title="Կենսոլորտ">կենսոլորտը</a>։ Ուսումնասիրության առարկան այդպիսի համակարգերի կազմակերպումն ու գործառնություններն են։ </i> Կիրառական էկոլոգիայի հիմնական խնդիրը բնական ռեսուրսների ռացիոնալ օգտագործման սկզբունքների մշակումն է` կյանքի կազմակերպման ընդհանուր ձևավորված օրինաչափությունների հիման վրա։ Հետազոտության մեթոդները էկոլոգիայում բաժանվում են <i>դաշտայինի</i>, <i>փորձարարականի</i> և մոդելավորման մեթոդների։ Դաշտային մեթոդները իրենցից ներկայացնում են օրգանիզմների գործառնության դիտարկումը նրանց բնակեցման բնական միջավայրում։ Փորձարարական մեթոդները իրենց մեջ ներառում են տարատեսակ <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Էկոլոգիական գործոններ">էկոլոգիական գործոնների</a> փոփոխությունը, որոնք ազդում են օրգանիզմի վրա՝ մշակված ստացիոնար լաբորատոր պայմաններում։ Մոդելավորման մեթոդները հնարավորություն են տալիս կանխատեսել կենդանի համակարգերի միջև և նրանց ու շրջակա միջավայրի միջև փոխներգործության տարբեր գործընթացների զարգացումը։</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գիտնականներ"><span id=".D4.B3.D5.AB.D5.BF.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Գիտնականներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Գիտնականներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Գիտնականներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D4%B7%D5%BC%D5%B6%D5%BD%D5%BF_%D5%80%D5%A5%D5%AF%D5%AF%D5%A5%D5%AC" title="Էռնստ Հեկկել">Էռնստ Հեկկել</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%BD%D5%AF%D5%AB,_%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%AB" class="mw-redirect" title="Վերնադսկի, Վլադիմիր Իվանի">Վլադիմիր Վերնադսկի</a> <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B4%D5%B4%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոմմոներ Բարրի (դեռ գրված չէ)">Կոմմոներ Բարրի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%B8%D6%80%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D5%BE,_%D5%8E%D5%AB%D5%AF%D5%BF%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D5%A5%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գորշկով, Վիկտոր Գեորգեվիչ (դեռ գրված չէ)">Վիկտոր Գորշկով</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D5%95%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յուջին Օդում (դեռ գրված չէ)">Օդում Յուջին</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D5%B4%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A3,_%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%80%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լոմբորգ, Բյորն (դեռ գրված չէ)">Բյորն Լոմբորգ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%BD,_%D5%8E%D5%A1%D5%AC%D5%A4%D5%A1%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադամկուս, Վալդաս (դեռ գրված չէ)">Վալդաս Ադամկուս</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%AC%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%BD,_%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կլեմենտս, Ֆրեդերիկ (դեռ գրված չէ)">Ֆրեդերիկ Կլեմենտս</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8E%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%AF%D5%AB_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D4%B7%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Վիգովսկի Ալեքսանդր Էդվինովիչ (դեռ գրված չէ)">Վիգովսկի Ալեքսանդր Էդվինովիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B9%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D4%BB%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոչուրով Բորիս Իվանովիչ (դեռ գրված չէ)">Կոչուրով Բորիս Իվանովիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A1%D5%B9%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%BE_%D4%B4%D5%B4%D5%AB%D5%BF%D6%80%D5%AB_%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լաչինով Դմիտրի Ալեքսանդրովիչ (դեռ գրված չէ)">Լաչինով Դմիտրի Ալեքսանդրովիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B5%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC_%D4%B1%D5%BE%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մյոբիուս Կարլ Ավգուստ (դեռ գրված չէ)">Մյոբիուս Կարլ Ավգուստ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB_%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%AC%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF-%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մյուրի Ադալբերտ-Ադոլֆ (դեռ գրված չէ)">Մյուրի Ադալբերտ-Ադոլֆ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D5%BE_%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%AB_%D5%8E%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Մալիշեվ Արտեմի Վադիմիրովիչ (դեռ գրված չէ)">Մալիշեվ Արտեմի Վադիմիրովիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%BE_%D5%96%D5%B5%D5%B8%D5%A4%D6%80_%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պանայեվ Ֆյոդր Նիկոլայեվիչ (դեռ գրված չէ)">Պանայեվ Ֆյոդր Նիկոլայեվիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AF%D5%AB_%D4%BC%D5%A5%D5%B8%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B5_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռամենսկի Լեոնտիյ Գրիգորյեվիչ (դեռ գրված չէ)">Ռամենսկի Լեոնտիյ Գրիգորյեվիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%BD_%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5_%D5%96%D5%B5%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռեյմերս Նիկոլայ Ֆյոդորովիչ (դեռ գրված չէ)">Ռեյմերս Նիկոլայ Ֆյոդորովիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AF%D5%B8%D5%B5_%D5%85%D5%B8%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%B4_%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սկոյ Յոակիմ Ֆրեդերիկ (դեռ գրված չէ)">Սկոյ Յոակիմ Ֆրեդերիկ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D5%BE_%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սուկաչյով Վլադիմիր Նիկոլայեվիչ (դեռ գրված չէ)">Սուկաչյով Վլադիմիր Նիկոլայեվիչ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%BF%D5%BF%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D6%80_%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D4%BD%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուիտտեկեր Ռոբերտ Խարդինգ (դեռ գրված չէ)">Ուիտտեկեր Ռոբերտ Խարդինգ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%BE%D5%A1%D6%80%D6%81_%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%BE_%D5%8D%D5%A5%D5%B4%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շվարց Ստանիսլավ Սեմենովիչ (դեռ գրված չէ)">Շվարց Ստանիսլավ Սեմենովիչ</a>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.B6.D5.A1.D6.87"></span>Տես նաև</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Տես նաև"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բնական պաշարներ">Բնական պաշարներ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բնապահպանական քաղաքականություն">Բնապահպանական քաղաքականություն</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%A6%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կայուն զարգացում">Կայուն զարգացում</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dictionary.com/browse/ecology">«the definition of ecology»</a>. <i>Dictionary.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180221095929/http://www.dictionary.com/browse/ecology">Արխիվացված</a> օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 21-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 20-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Dictionary.com&rft.atitle=the+definition+of+ecology&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dictionary.com%2Fbrowse%2Fecology&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-LaferrièreStoett2003-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-LaferrièreStoett2003_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFEric_LaferrièrePeter_J._Stoett" class="citation book cs1">Eric Laferrière; Peter J. Stoett (2003 թ․ սեպտեմբերի 2). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=HWtncHw7ErIC&pg=PA25"><i>International Relations Theory and Ecological Thought: Towards a Synthesis</i></a>. Routledge. էջեր 25–. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1-134-71068-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1-134-71068-3"><bdi>978-1-134-71068-3</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160624045150/https://books.google.am/books?id=HWtncHw7ErIC&pg=PA25">Արխիվացված</a> օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 24-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=International+Relations+Theory+and+Ecological+Thought%3A+Towards+a+Synthesis&rft.pages=25-&rft.pub=Routledge&rft.isbn=978-1-134-71068-3&rft.au=Eric+Laferri%C3%A8re&rft.au=Peter+J.+Stoett&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2Fbooks%3Fid%3DHWtncHw7ErIC%26pg%3DPA25&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գրականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Одум Ю. Основы экологии. - М., 1975 - 740 с. Пер. с англ. изд., 1971.</li> <li>Будыко М.И. Глобальная экология. - М., 1972. - 327 с.</li> <li>Пианка Э. Эволюционная экология. - М.։ Мир, 1981. - 399 с.</li> <li>Begon, M.; Townsend, C. R., Harper, J. L. (2006). Ecology։ From individuals to ecosystems. (4th ed.). - Blackwell. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/1405111178" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-4051-1117-8</a>.</li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%93%D0%B0%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%85%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахатов, Айдар Габдулхаевич (դեռ գրված չէ)">Ахатов А. Г.</a> Экология: Энциклопедический словарь = Akhatov A.G. Ecology. Encyclopaedic Dictionary. — Казань=Kazan: ТКИ, Экополис, 1995. — 368 с. — Тираж 5000 экз. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5298006000" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-298-00600-0</a>.</li> <li>Ахатов А. Г. Экология и международное право = Ecology & International Law. — М.: АСТ-ПРЕСС, 1996. — 512 с. — Тираж 1000 экз. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5214002254" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-214-00225-4</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B4%D1%83%D0%BC,_%D0%AE%D0%B4%D0%B6%D0%B8%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Одум, Юджин (դեռ գրված չէ)">Одум Ю.</a> Экология. В 2 т. — М.: Мир, 1986.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Шимкевич_В._М.,1907" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B8%D0%BC%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шимкевич, Владимир Михайлович (դեռ գրված չէ)">Шимкевич В. М.</a>, (1890–1907). <a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/s:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="ru:s:ЭСБЕ/Экология">«Экология»</a>. <i><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%84%D5%B0%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%AB_%D6%87_%D4%B5%D6%86%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան">Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան</a>: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)</i>. Սանկտ Պետերբուրգ.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F&rft.btitle=%D4%B2%D6%80%D5%B8%D6%84%D5%B0%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%AB+%D6%87+%D4%B5%D6%86%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%AB+%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6+%D5%A2%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%3A+86+%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%80+%2882+%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%80+%D6%87+4+%D5%AC%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%AB%D5%B9+%D5%B0%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%29&rft.place=%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%BF+%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3&rft.date=1890%2F1907&rft.au=%D0%A8%D0%B8%D0%BC%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87+%D0%92.+%D0%9C.%2C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_book" title="Կաղապար:Cite book">cite book</a>}}</code>: CS1 սպաս․ location missing publisher (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_location_missing_publisher" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ location missing publisher">link</a>) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">link</a>) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն">link</a>)</span></li> <li>Саблин Р. Зелёный Драйвер — Код к экологичной жизни в городе. — Зелёная Книга. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9785990359123" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-9903591-2-3</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/entries/ecology/">Ecology (Stanford Encyclopedia of Philosophy)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/scitable/knowledge/ecology-102">The Nature Education Knowledge Project: Ecology</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ekolojinet.com/journals.html">Ecology Journals List of ecological scientific journals</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170429105512/http://ekolojinet.com/journals.html">Արխիվացված</a> 2017-04-29 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080803065656/http://www.ecologydictionary.org/">Ecology Dictionary – Explanation of Ecological Terms</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130621010455/http://www.gereon.es/theory/ecology/">Basic Terms of Ecology</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecoevo.ca/en/index.htm">Canadian Society for Ecology and Evolution</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esa.org/">Ecological Society of America</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ecology.com/">Ecology Global Network</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecolsoc.org.au/">Ecological Society of Australia</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britishecologicalsociety.org/">British Ecological Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://english.rcees.cas.cn/sp/zgstxxh/">Ecological Society of China</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.isecoeco.org/">International Society for Ecological Economics</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.europeanecology.org/">European Ecological Federation</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110423003943/http://www.maweb.org/en/index.aspx">UN Millennium Ecosystem Assessment</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eoearth.org/topics/view/49660/">The Encyclopedia of Earth – Wilderness: Biology & Ecology</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecologyandsociety.org/">Ecology and Society – A journal of integrative science for resilience and sustainability</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090522104711/http://scienceaid.co.uk/biology/ecology/index.html">Science Aid: Ecology, U.K. High School (GCSE, Alevel) Ecology</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.farbas.it/">study and research – environmental observatory foundation</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190311210628/http://www.farbas.it/">Արխիվացված</a> 2019-03-11 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ecology" class="extiw" title="commons:Category:Ecology">«Էկոլոգիա»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Բառարաններ և հանրագիտարաններ</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/ecology">Բրիտանիկա</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Экология">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%AD%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Экология">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://esu.com.ua/search_articles.php?id=18695">Ժամանակակից Ուկրաինայի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/écologie/45580">Լարուսի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/biologiya/EKOLOGIYA.html">Կրուգոսվետ</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0100177.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/økologi">Մեծ նորվեգական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F008428.php">Շվեյցարական կենսագրական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D004463">MESH ID</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/ecologie/">Universalis</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6688061">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;width:6em"> </span><div class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իսպանիայի ազգային գրադարան">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX4576235">XX4576235</a> · <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119319304">119319304</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4043207-5">4043207-5</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh99005735">sh99005735</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85040752">sh85040752</a> · <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լատվիայի ազգային գրադարան">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000059127">000059127</a> · <span title="Microsoft Academic" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">Microsoft</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://academic.microsoft.com/#/detail/18903297">18903297</a> · <span title="Ազգային խորհրդարանական գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00570449">00570449</a> · <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Չեխիայի ազգային գրադարան">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph114418">ph114418</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:0.1em; margin-bottom:0.1em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td><i>Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հայկական սովետական հանրագիտարան">Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a>  (<a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_4.djvu/39" class="extiw" title="s:Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 4.djvu/39">հ․ 4, էջ 39</a>)։</i> <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a></span> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էկոլոգիա&oldid=9750967">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Էկոլոգիա&oldid=9750967</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Բնապահպանություն">Բնապահպանություն</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Կատեգորիա:Էկոլոգիա">Էկոլոգիա</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_location_missing_publisher" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ location missing publisher">CS1 սպաս․ location missing publisher</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն">CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից">Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից">Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Կատեգորիա:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 5 Ապրիլի 2024-ի ժամը 18:14-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6dfcdd5ff5-9n4gv","wgBackendResponseTime":221,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.263","walltime":"0.401","ppvisitednodes":{"value":545,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":24115,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":601,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":4,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9228,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 307.124 1 -total"," 47.03% 144.432 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 34.61% 106.297 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 23.73% 72.885 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 22.21% 68.213 1 Կաղապար:Cite_web"," 7.23% 22.212 1 Կաղապար:Infobox"," 3.73% 11.449 2 Կաղապար:Webarchive"," 3.50% 10.745 2 Կաղապար:Cite_book"," 2.41% 7.395 1 Կաղապար:ВТ-ЭСБЕ"," 1.66% 5.084 1 Կաղապար:Lang-el"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.138","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6049755,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6d555f5f66-jq2p7","timestamp":"20241202111809","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0537\u056f\u0578\u056c\u0578\u0563\u056b\u0561","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B7%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7150","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7150","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-02-09T17:18:42Z","dateModified":"2024-04-05T18:14:45Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/97\/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg"}</script> </body> </html>