CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Rotterdam - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"758abdbc-5dce-4d90-a97e-1d96124a552a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Rotterdam","wgTitle":"Rotterdam","wgCurRevisionId":68412061,"wgRevisionId":68412061,"wgArticleId":1689238,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken","Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten","Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2024","Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen","Wikipedia:Coördinaten op Wikidata","Plaats in Zuid-Holland","Rotterdam"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Rotterdam","wgRelevantArticleId":1689238,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Rotterdam_(hoofdbetekenis)","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/Rotterdam","wgCoordinates":{"lat":51.916666666666664,"lon":4.5},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q34370","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness", "fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","ext.phonos.init","ext.tmh.player", "mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/1200px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/800px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/640px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Rotterdam - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Rotterdam"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Rotterdam rootpage-Rotterdam skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/27_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Rotterdam" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Rotterdam" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Rotterdam" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Rotterdam" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ontstaan_en_opkomst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontstaan_en_opkomst"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Ontstaan en opkomst</span> </div> </a> <ul id="toc-Ontstaan_en_opkomst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Periode_1800-1940" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Periode_1800-1940"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Periode 1800-1940</span> </div> </a> <ul id="toc-Periode_1800-1940-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Stadsgroei_1860-1914" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsgroei_1860-1914"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Stadsgroei 1860-1914</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadsgroei_1860-1914-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Spionage_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Spionage_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Spionage_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stadsgroei_1914-1940" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsgroei_1914-1940"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.3</span> <span>Stadsgroei 1914-1940</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadsgroei_1914-1940-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tweede_Wereldoorlog_1940-1945" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tweede_Wereldoorlog_1940-1945"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Tweede Wereldoorlog 1940-1945</span> </div> </a> <ul id="toc-Tweede_Wereldoorlog_1940-1945-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Na_de_Tweede_Wereldoorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Na_de_Tweede_Wereldoorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Na de Tweede Wereldoorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Na_de_Tweede_Wereldoorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Geografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Topografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Topografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Topografie</span> </div> </a> <ul id="toc-Topografie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimaat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimaat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Klimaat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimaat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Maasstad" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Maasstad"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Maasstad</span> </div> </a> <ul id="toc-Maasstad-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Demografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Demografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Demografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bevolkingsontwikkeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bevolkingsontwikkeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Bevolkingsontwikkeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Bevolkingsontwikkeling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bevolkingsafkomst" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bevolkingsafkomst"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Bevolkingsafkomst</span> </div> </a> <ul id="toc-Bevolkingsafkomst-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Religie</span> </div> </a> <ul id="toc-Religie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Leeftijdsgroepen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Leeftijdsgroepen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Leeftijdsgroepen</span> </div> </a> <ul id="toc-Leeftijdsgroepen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Stadsbeeld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsbeeld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Stadsbeeld</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Stadsbeeld-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Stadsbeeld-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Stadsbeeld-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hoogbouw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hoogbouw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Hoogbouw</span> </div> </a> <ul id="toc-Hoogbouw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Straten,_pleinen,_buurten_en_bouwwerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Straten,_pleinen,_buurten_en_bouwwerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Straten, pleinen, buurten en bouwwerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Straten,_pleinen,_buurten_en_bouwwerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kunst_in_de_openbare_ruimte" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kunst_in_de_openbare_ruimte"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Kunst in de openbare ruimte</span> </div> </a> <ul id="toc-Kunst_in_de_openbare_ruimte-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Groen_in_Rotterdam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Groen_in_Rotterdam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Groen in Rotterdam</span> </div> </a> <ul id="toc-Groen_in_Rotterdam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Brandgrens_van_Rotterdam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Brandgrens_van_Rotterdam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Brandgrens van Rotterdam</span> </div> </a> <ul id="toc-Brandgrens_van_Rotterdam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Politiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Politiek-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Politiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Stadsbestuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stadsbestuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Stadsbestuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Stadsbestuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bestuurlijke_indeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bestuurlijke_indeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Bestuurlijke indeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Bestuurlijke_indeling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stedenbanden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stedenbanden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Stedenbanden</span> </div> </a> <ul id="toc-Stedenbanden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Regionale_indeling" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Regionale_indeling"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Regionale indeling</span> </div> </a> <ul id="toc-Regionale_indeling-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Economie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Economie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Economie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Economie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Economie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Economie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Haven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Haven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Haven</span> </div> </a> <ul id="toc-Haven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bedrijfsleven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bedrijfsleven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Bedrijfsleven</span> </div> </a> <ul id="toc-Bedrijfsleven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Winkels_en_markten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Winkels_en_markten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Winkels en markten</span> </div> </a> <ul id="toc-Winkels_en_markten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Verkeer_en_vervoer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Verkeer_en_vervoer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Verkeer en vervoer</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Verkeer_en_vervoer-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Verkeer en vervoer-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Verkeer_en_vervoer-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wegverkeer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wegverkeer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Wegverkeer</span> </div> </a> <ul id="toc-Wegverkeer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Watertransport_en_oeververbindingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Watertransport_en_oeververbindingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Watertransport en oeververbindingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Watertransport_en_oeververbindingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Luchthaven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Luchthaven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Luchthaven</span> </div> </a> <ul id="toc-Luchthaven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Openbaar_vervoer" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Openbaar_vervoer"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Openbaar vervoer</span> </div> </a> <ul id="toc-Openbaar_vervoer-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stichting_RoMeO_(Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stichting_RoMeO_(Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Stichting RoMeO (Rotterdams Openbaar Vervoer Museum)</span> </div> </a> <ul id="toc-Stichting_RoMeO_(Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cultuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Cultuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cultuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Cultuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Cultuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kunst_en_cultuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kunst_en_cultuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Kunst en cultuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Kunst_en_cultuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uitgaansleven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitgaansleven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Uitgaansleven</span> </div> </a> <ul id="toc-Uitgaansleven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Media</span> </div> </a> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Onderwijs" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderwijs"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Onderwijs</span> </div> </a> <ul id="toc-Onderwijs-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Volksgezondheid_en_sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Volksgezondheid_en_sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Volksgezondheid en sport</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Volksgezondheid_en_sport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Volksgezondheid en sport-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Volksgezondheid_en_sport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gezondheidszorg" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gezondheidszorg"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Gezondheidszorg</span> </div> </a> <ul id="toc-Gezondheidszorg-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Sport</span> </div> </a> <ul id="toc-Sport-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bekende_Rotterdammers" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bekende_Rotterdammers"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Bekende Rotterdammers</span> </div> </a> <ul id="toc-Bekende_Rotterdammers-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Onderscheidingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Onderscheidingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Onderscheidingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Onderscheidingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Naamgeving" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Naamgeving"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Naamgeving</span> </div> </a> <ul id="toc-Naamgeving-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_links" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_links"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Externe links</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_links-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Panorama" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Panorama"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Panorama</span> </div> </a> <ul id="toc-Panorama-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Rotterdam</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 139 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-139" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">139 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%89%B0%E1%88%AD%E1%8B%B3%E1%88%9D" title="ሮተርዳም – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ሮተርዳም" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="روتردام – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="روتردام" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%AA%DC%98%DC%9B%DC%AA%DC%95%DC%90%DC%A1" title="ܪܘܛܪܕܐܡ – Aramees" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܪܘܛܪܕܐܡ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramees" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="روتردام – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="روتردام" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Balinees" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Balinees" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Ротэрдам – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Ротэрдам" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Ратэрдам – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Ратэрдам" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Ротердам – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ротердам" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B0%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%BE%E0%A6%AE" title="রটার্ডাম – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="রটার্ডাম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Rotterdam_(lungsod_sa_Olandres)" title="Rotterdam (lungsod sa Olandres) – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Rotterdam (lungsod sa Olandres)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%86%D8%AA%DB%95%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="ڕۆتەردام – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕۆتەردام" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BC" title="Ρότερνταμ – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρότερνταμ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Roterdamo" title="Roterdamo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Roterdamo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/R%C3%B3terdam" title="Róterdam – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Róterdam" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="روتردام – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="روتردام" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Fijisch" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Fijisch" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Rot%C3%A8rdame" title="Rotèrdame – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Rotèrdame" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%95%D7%98%D7%A8%D7%93%D7%9D" title="רוטרדם – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="רוטרדם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A4%AE" title="रॉटर्डम – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="रॉटर्डम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Oppersorbisch" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Oppersorbisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B4" title="Ռոտերդամ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռոտերդամ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%86%E3%83%AB%E3%83%80%E3%83%A0" title="ロッテルダム – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ロッテルダム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98" title="როტერდამი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="როტერდამი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A1%9C%ED%85%8C%EB%A5%B4%EB%8B%B4" title="로테르담 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="로테르담" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Roterodamum" title="Roterodamum – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Roterodamum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="uitgelicht artikel"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Roterdamas" title="Roterdamas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Roterdamas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Roterdama" title="Roterdama – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Roterdama" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A4%A1%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%AE" title="रोटरड्याम – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="रोटरड्याम" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттэрдам – Moksja" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Роттэрдам" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Moksja" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Ротердам – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ротердам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A4%A1%E0%A5%85%E0%A4%AE" title="रॉटरडॅम – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="रॉटरडॅम" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%AC%E1%80%92%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B7" title="ရော်တာဒမ်မြို့ – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="ရော်တာဒမ်မြို့" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%BE%D1%88" title="Роттердам ош – Erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Роттердам ош" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Erzja" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6tterdaam" title="Rötterdaam – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Rötterdaam" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%B9%D8%B1%DA%88%DB%8C%D9%85" title="راٹرڈیم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="راٹرڈیم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="روتردام – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="روتردام" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Roterd%C3%A3o" title="Roterdão – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Roterdão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Roterdami" title="Roterdami – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Roterdami" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Ротердам – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ротердам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Sranantongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranantongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Silezisch" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%87%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="ராட்டர்டேம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ராட்டர்டேம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="รอตเทอร์ดาม – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="รอตเทอร์ดาม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="Twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/Rott%C3%A9rdam" title="Rottérdam – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="Rottérdam" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B0%D0%BC" title="Роттердам – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Роттердам" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%B9%D8%B1%DA%88%D9%85" title="روٹرڈم – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="روٹرڈم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Wepsisch" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Wepsisch" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%BF%E7%89%B9%E4%B8%B9" title="鹿特丹 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="鹿特丹" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%90%D7%98%D7%A2%D7%A8%D7%93%D7%90%D7%9D" title="ראטערדאם – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ראטערדאם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%BF%E7%89%B9%E4%B8%B9" title="鹿特丹 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="鹿特丹" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%B9%BF%E7%89%B9%E4%B8%B9" title="鹿特丹 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="鹿特丹" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Rotterdam" title="Rotterdam – Zoeloe" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Rotterdam" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Zoeloe" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q34370#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Rotterdam" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Rotterdam" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Rotterdam"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Rotterdam"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Rotterdam" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Rotterdam" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&oldid=68412061" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Rotterdam&id=68412061&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRotterdam"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRotterdam"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Rotterdam"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Rotterdam&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Rotterdam" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Rotterdam" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Rotterdam" hreflang="nl"><span>Wikisource</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Rotterdam" hreflang="nl"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q34370" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="tpl_Coordinaten"><span class="plainlinks" title="Klik op de coördinaten om een plattegrond of satellietfoto te bekijken" style="font-size:87%;"> <span typeof="mw:File"><span title="Coördinaten"><img alt="Coördinaten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/23px-Internet-web-browser.svg.png" decoding="async" width="23" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/35px-Internet-web-browser.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Internet-web-browser.svg/46px-Internet-web-browser.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span> <a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=51_55_0_N_4_30_0_E_type:city(600000)_region:NL&pagename=Rotterdam">51° 55′ NB, 4° 30′ OL</a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Doorverwezen vanaf <a href="/w/index.php?title=Rotterdam_(hoofdbetekenis)&redirect=no" class="mw-redirect" title="Rotterdam (hoofdbetekenis)">Rotterdam (hoofdbetekenis)</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Dit artikel gaat over de stad Rotterdam. Voor de gemeente Rotterdam, zie <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam (gemeente)</a>. Zie <a href="/wiki/Rotterdam_(doorverwijspagina)" class="mw-disambig" title="Rotterdam (doorverwijspagina)">Rotterdam (doorverwijspagina)</a> voor andere betekenissen.</i> </div> <table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1"> <caption class="notheme" style="font-size:large; margin-bottom:0.5em;"><b>Rotterdam</b> </caption> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="text-align:center;" colspan="2">Stad in <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/20px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/40px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67813444/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:640px){.mw-parser-output .tmulti .tright{margin:unset}.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tnone center"><div class="multiimageinner" style="width:258px;max-width:258px;border:none"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:256px;max-width:256px"><div style="height:169px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:A_view_of_Rotterdam,_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo,_Rotterdam,_The_Netherlands.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/254px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg" decoding="async" width="254" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/381px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg/508px-A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg 2x" data-file-width="5493" data-file-height="3661" /></a></span></div><div class="text-align-center">Hoogbouw in Rotterdam</div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:80px;max-width:80px"><div style="height:109px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Laurenskerk,_Rotterdam.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg/78px-Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg" decoding="async" width="78" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg/117px-Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg/156px-Laurenskerk%2C_Rotterdam.jpg 2x" data-file-width="5062" data-file-height="7087" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Grote_of_Sint-Laurenskerk_(Rotterdam)" title="Grote of Sint-Laurenskerk (Rotterdam)">Laurenskerk</a></div></div><div class="tsingle" style="width:92px;max-width:92px"><div style="height:109px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg/90px-Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg" decoding="async" width="90" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg/135px-Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg/180px-Rotterdam_Kijk-Kubus_12.jpg 2x" data-file-width="3439" data-file-height="4170" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Kubuswoningen_(Rotterdam)" title="Kubuswoningen (Rotterdam)">Kubuswoningen</a></div></div><div class="tsingle" style="width:80px;max-width:80px"><div style="height:109px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg/78px-Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg" decoding="async" width="78" height="109" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg/117px-Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg/156px-Overzicht_-_Rotterdam_-_20358120_-_RCE.jpg 2x" data-file-width="776" data-file-height="1087" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a></div></div></div><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:134px;max-width:134px"><div style="height:88px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_(21458216300).jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg/132px-Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg" decoding="async" width="132" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg/198px-Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg/264px-Erasmus_bridge_and_Rotterdam_skyline_%2821458216300%29.jpg 2x" data-file-width="4842" data-file-height="3228" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Erasmusbrug" title="Erasmusbrug">Erasmusbrug</a></div></div><div class="tsingle" style="width:120px;max-width:120px"><div style="height:88px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg/118px-Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg" decoding="async" width="118" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg/177px-Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg/236px-Rotterdam_aelbrechtskolk_wallekant.jpg 2x" data-file-width="2472" data-file-height="1851" /></a></span></div><div class="text-align-center"><a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a></div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <div style="display:grid; grid-template-columns:auto 50%; align-items:center; text-align:center;"> <div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Rotterdam.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Rotterdam"><img alt="Vlag van Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/110px-Flag_of_Rotterdam.svg.png" decoding="async" width="110" height="73" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/165px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/220px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span></div> <div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_wapen.svg" class="mw-file-description" title="Wapen van Rotterdam"><img alt="Wapen van Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Rotterdam_wapen.svg/85px-Rotterdam_wapen.svg.png" decoding="async" width="85" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Rotterdam_wapen.svg/128px-Rotterdam_wapen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Rotterdam_wapen.svg/170px-Rotterdam_wapen.svg.png 2x" data-file-width="1190" data-file-height="738" /></a></span></div> <div><small>(<a href="/wiki/Vlag_van_Rotterdam" title="Vlag van Rotterdam">Details</a>)</small></div> <div><small>(<a href="/wiki/Wapen_van_Rotterdam" title="Wapen van Rotterdam">Details</a>)</small></div></div> </td></tr> <tr> <td style="background:white; color:inherit; padding:0;" class="center" colspan="2"><div style="margin-left:auto; margin-right:auto; width: 260px; max-width: 260px; float:none; clear:both;"><div style="position: relative;border: 1px solid none; padding: 0px; width: 260px; max-width: 260px;"><span class="notpageimage noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png" class="mw-file-description" title="Rotterdam (Zuid-Holland)"><img alt="Rotterdam (Zuid-Holland)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png/260px-P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png" decoding="async" width="260" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png/390px-P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png/520px-P08-ZH-positiekaart2-gemlabels.png 2x" data-file-width="1348" data-file-height="1166" /></a></span><br /><div style="position: absolute; z-index: 2; top: 59.5%; left: 49.9%; height: 0; width: 0; margin: 0; padding: 0;"><div style="position: relative; text-align: center; left: -4px; top: -4px; width: 8px; font-size: 8px; line-height:0;"><span typeof="mw:File"><span title="Rotterdam"><img alt="Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/8px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="8" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/16px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></div><div style="font-size: 90%; line-height: 110%; position: relative; top: -1.5em; width: 6em; top:-2.65em; left:-3em; text-align: center;"><span style="padding: 1px;"></span></div></div></div><div style="font-size: 90%"> </div></div> </td></tr> <tr> <td style="background:white; color:inherit;" class="center" colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:LocatieRotterdam-2010.png" class="mw-file-description" title="Locatie van Rotterdam"><img alt="Locatie van Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/LocatieRotterdam-2010.png/250px-LocatieRotterdam-2010.png" decoding="async" width="250" height="116" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/98/LocatieRotterdam-2010.png 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="130" /></a></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Situering </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Provincies_van_Nederland" title="Provincies van Nederland">Provincie</a> </th> <td><span class="sortkey" style="display: none;">Zuid-Holland</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Zuid-Holland"><img alt="Vlag Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/20px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/40px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span> <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></span></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Nederlandse_gemeente" title="Nederlandse gemeente">Gemeente</a> </th> <td><span class="sortkey" style="display: none;">Rotterdam</span><span class="sorttext"><span class="nowrap"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Rotterdam.svg" class="mw-file-description" title="Vlag Rotterdam"><img alt="Vlag Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/20px-Flag_of_Rotterdam.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/30px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/40px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam</a></span></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Geografische_co%C3%B6rdinaten" title="Geografische coördinaten">Coördinaten</a> </th> <td><span class="plainlinks"><span class="coordinates plainlinks"><span id="text_coordinates"><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?language=nl&params=51_055_00_N_4_030_00_E_type:city_scale:25000_region:NL&pagename=Rotterdam">51° 55′ NB, 4° 30′ OL</a></span></span></span> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Algemeen </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Oppervlakte" title="Oppervlakte">Oppervlakte</a> </th> <td>132,08<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> km² </td></tr> <tr> <th>- land </th> <td>113,12<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> km² </td></tr> <tr> <th>- water </th> <td>18,96<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> km² </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Bevolking" title="Bevolking">Inwoners</a> <br /><small class="nowrap">(2023-01-01)</small> </th> <td>600.015<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <br />(4.543 inw./km²) </td></tr> <tr> <th>Woningvoorraad </th> <td>291.224 woningen<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-2" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Burgemeester </th> <td><a href="/wiki/Carola_Schouten" title="Carola Schouten">Carola Schouten</a> (<a href="/wiki/ChristenUnie" title="ChristenUnie">ChristenUnie</a>) </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" colspan="2">Overig </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Postcode" title="Postcode">Postcode</a> </th> <td>3000-3099<br />3196-3199 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Netnummer" title="Netnummer">Netnummer</a> </th> <td>010 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Woonplaats_in_Nederland" title="Woonplaats in Nederland"><abbr style="border-bottom: none;" title="Een door het Kadaster (beheerder van de Landelijke Voorziening BAG) toegekende woonplaatscode">Woonplaatscode</abbr></a> </th> <td>3086 </td></tr> <tr> <th>Belangrijke verkeersaders </th> <td><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_4" title="Rijksweg 4"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/33px-NL-A4.svg.png" decoding="async" width="33" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/49px-NL-A4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/65px-NL-A4.svg.png 2x" data-file-width="411" data-file-height="253" /></a></span> (deel <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ring_Rotterdam" title="Ring Rotterdam"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/45px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png" decoding="async" width="45" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/68px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/90px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="282" /></a></span>)<br /><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_13" title="Rijksweg 13"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/38px-NL-A13.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/57px-NL-A13.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/76px-NL-A13.svg.png 2x" data-file-width="476" data-file-height="253" /></a></span><br /><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_15" title="Rijksweg 15"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/38px-NL-A15.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/57px-NL-A15.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/75px-NL-A15.svg.png 2x" data-file-width="473" data-file-height="253" /></a></span> (deel <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ring_Rotterdam" title="Ring Rotterdam"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/45px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png" decoding="async" width="45" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/68px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/90px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="282" /></a></span>)<br /><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_16" title="Rijksweg 16"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/38px-NL-A16.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/57px-NL-A16.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/75px-NL-A16.svg.png 2x" data-file-width="473" data-file-height="253" /></a></span> (deel <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ring_Rotterdam" title="Ring Rotterdam"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/45px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png" decoding="async" width="45" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/68px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/90px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="282" /></a></span>)<br /><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_20" title="Rijksweg 20"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/43px-NL-A20.svg.png" decoding="async" width="43" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/64px-NL-A20.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/86px-NL-A20.svg.png 2x" data-file-width="538" data-file-height="253" /></a></span> (deel <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ring_Rotterdam" title="Ring Rotterdam"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/45px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png" decoding="async" width="45" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/68px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg/90px-Nederlands_verkeerssymbool_-_binnenstedelijke_ring.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="282" /></a></span>)<br /><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_29" title="Rijksweg 29"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/42px-NL-A29.svg.png" decoding="async" width="42" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/63px-NL-A29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/84px-NL-A29.svg.png 2x" data-file-width="531" data-file-height="253" /></a></span> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stadsrechten" title="Stadsrechten">Stadsrechten</a> </th> <td>1299/1340 (→ <i><a href="#Geschiedenis">Geschiedenis</a></i>) </td></tr> <tr> <th>Website </th> <td><span class="url"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rotterdam.nl/">www<wbr />.rotterdam<wbr />.nl</a></span> </td></tr> <tr> <td class="infobox-kop notheme center" colspan="2"> <table style="border-collapse:collapse;" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;"><b>Portaal</b>  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><b><a href="/wiki/Portaal:Nederland" title="Portaal:Nederland">Nederland</a></b> <br /><b><a href="/wiki/Portaal:Rotterdam" title="Portaal:Rotterdam">Rotterdam</a></b> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Rotterdam</b> (<span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="ext-phonos-PhonosButton noexcerpt oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/0\/09\/353_Rotterdam.ogg\/353_Rotterdam.ogg.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"<small>uitspraak<\/small>"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"nl","wikibase":"","file":"353 Rotterdam.ogg"},"classes":["ext-phonos-PhonosButton","noexcerpt"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/09/353_Rotterdam.ogg/353_Rotterdam.ogg.mp3" rel="nofollow" aria-label="Geluid afspelen" title="Geluid afspelen" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label"><small>uitspraak</small></span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/Bestand:353_Rotterdam.ogg" title="Bestand:353 Rotterdam.ogg">ⓘ</a></sup></span>) is een <a href="/wiki/Havenstad" title="Havenstad">havenstad</a> in het westen van <a href="/wiki/Nederland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nederland (hoofdbetekenis)">Nederland</a>, in de provincie <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a>. Met 600.015 inwoners (1 januari 2023)<sup id="cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-5" class="reference"><a href="#cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> is het de op een na grootste stad van Nederland qua inwoneraantal, na <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a>. De gehele <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">gemeente Rotterdam</a> telt 671.125 inwoners en de nog grotere <a href="/wiki/Metropoolregio_Rotterdam_Den_Haag" title="Metropoolregio Rotterdam Den Haag">metropoolregio Rotterdam Den Haag</a> telt meer dan 2,4 miljoen inwoners. Qua oppervlakte is Rotterdam met een omvang van 319,4 km² de grootste stad van Nederland. </p><p>Rotterdam dankt zijn naam aan een dam in de rivier de <a href="/wiki/Rotte_(rivier)" title="Rotte (rivier)">Rotte</a>. De stad ligt aan de rivier de <a href="/wiki/Nieuwe_Maas" title="Nieuwe Maas">Nieuwe Maas</a>, die gevoed wordt door water van de <a href="/wiki/Rijn" title="Rijn">Rijn</a>. De <a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">haven van Rotterdam</a> was lange tijd <a href="/wiki/Lijst_van_drukste_zeehavens_naar_totale_cargo-tonnage" title="Lijst van drukste zeehavens naar totale cargo-tonnage">de grootste ter wereld</a> en is nog altijd de grootste en belangrijkste van <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a>. Het havengebied strekt zich uit over een lengte van 40 kilometer en is een belangrijk logistiek en economisch centrum.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mede vanwege de havenindustrie heeft Rotterdam het imago van een arbeidersstad en kent de stad een zeer diverse bevolking. </p><p>Nadat de historische binnenstad grotendeels verwoest werd door een <a href="/wiki/Bombardement_op_Rotterdam" title="Bombardement op Rotterdam">Duits oorlogsbombardement</a> in 1940, is Rotterdam een bakermat geworden voor vernieuwende <a href="/wiki/Architectuur" title="Architectuur">architectuur</a>, waaronder de <a href="/wiki/Erasmusbrug" title="Erasmusbrug">Erasmusbrug</a>, de <a href="/wiki/Kubuswoningen_(Rotterdam)" title="Kubuswoningen (Rotterdam)">Kubuswoningen</a> en <a href="/wiki/Lijst_van_hoogste_gebouwen_van_Rotterdam" title="Lijst van hoogste gebouwen van Rotterdam">een groot aantal wolkenkrabbers</a>. Bekendheid geniet de stad daarnaast vanwege de <a href="/wiki/Erasmus_Universiteit_Rotterdam" title="Erasmus Universiteit Rotterdam">Erasmus Universiteit</a>, de kunstcollecties van <a href="/wiki/Museum_Boijmans_Van_Beuningen" title="Museum Boijmans Van Beuningen">Museum Boijmans Van Beuningen</a> en de <a href="/wiki/Kunsthal_Rotterdam" title="Kunsthal Rotterdam">Kunsthal</a> en voetbalclubs <a href="/wiki/Sparta_Rotterdam" title="Sparta Rotterdam">Sparta</a>, <a href="/wiki/Excelsior_Rotterdam" title="Excelsior Rotterdam">Excelsior</a> en <a href="/wiki/Feyenoord" title="Feyenoord">Feyenoord</a>. In januari 1948 kreeg Rotterdam van <a href="/wiki/Wilhelmina_der_Nederlanden" title="Wilhelmina der Nederlanden">koningin Wilhelmina</a> toestemming de spreuk <a href="/wiki/Sterker_door_strijd" title="Sterker door strijd">Sterker door strijd</a> onder het gemeentewapen te voeren. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geschiedenis">Geschiedenis</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Geschiedenis" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Geschiedenis"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Rotterdam" title="Geschiedenis van Rotterdam">geschiedenis van Rotterdam</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ontstaan_en_opkomst">Ontstaan en opkomst</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Ontstaan en opkomst" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontstaan en opkomst"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sinds de negende eeuw lag op de plaats van het huidige stadscentrum van Rotterdam de nederzetting <a href="/wiki/Rotta_(nederzetting)" title="Rotta (nederzetting)">Rotta</a>. Deze werd in de twaalfde eeuw onbewoonbaar door overstromingen van de rivier Rotte. Omstreeks 1270 werd in de Rotte een <a href="/wiki/Dam_(waterkering)" title="Dam (waterkering)">dam</a> gelegd op de plek waar de <a href="/wiki/Hoogstraat_(Rotterdam)" title="Hoogstraat (Rotterdam)">Hoogstraat</a> de Rotte kruist. Hieraan ontleent Rotterdam zijn naam. Rond deze dam ontstond een nederzetting waar men in eerste instantie leefde van visserij. Al snel werd het ook een handelsplaats en ontstonden de eerste <a href="/wiki/Haven_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Haven (hoofdbetekenis)">havens</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg/260px-Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg" decoding="async" width="260" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg/390px-Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg/520px-Stadsrechtencharter_Rotterdam_7_juni_1340.jpg 2x" data-file-width="5502" data-file-height="3543" /></a><figcaption>Stadsrechtencharter van Rotterdam van 1340</figcaption></figure> <p>Op 17 maart 1299 kreeg Rotterdam van graaf <a href="/wiki/Jan_I_van_Holland" title="Jan I van Holland">Jan I van Holland</a> stadsrechten. In het verleden werd er algemeen van uitgegaan dat die nog datzelfde jaar, na de dood van <a href="/wiki/Wolfert_I_van_Borselen" title="Wolfert I van Borselen">Wolfert I van Borselen</a> (de voogd van Jan I) en Jan I zelf, werden herroepen, maar die visie is niet meer algemeen gangbaar.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hoe het ook zij, op 7 juni 1340 verleende graaf <a href="/wiki/Willem_IV_van_Holland" title="Willem IV van Holland">Willem IV van Holland</a> (opnieuw) stadsrechten. In 1358 kreeg de stad toestemming van <a href="/wiki/Albrecht_van_Beieren_(1336-1404)" title="Albrecht van Beieren (1336-1404)">Albrecht van Beieren</a> om <a href="/w/index.php?title=Vestingwerken_van_Rotterdam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vestingwerken van Rotterdam (de pagina bestaat niet)">verdedigingswerken rondom Rotterdam</a> te bouwen. Als eerste waren dat <a href="/wiki/Singel_(gracht)" title="Singel (gracht)">vestingsingels</a> en houten <a href="/wiki/Palissade" title="Palissade">palissades</a>, die geleidelijk werden vervangen door een stenen <a href="/wiki/Stadsmuur" title="Stadsmuur">stadsmuur</a>. Begin 16de eeuw was de stenen stadsmuur rondom de hele stad voltooid.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Frans_van_Brederode" title="Frans van Brederode">Jonker Frans van Brederode</a> speelde tijdens de <a href="/wiki/Hoekse_en_Kabeljauwse_twisten" title="Hoekse en Kabeljauwse twisten">Hoekse en Kabeljauwse twisten</a> tussen 1488 en 1490 voor Rotterdam een belangrijke rol. Door de oorlogen was de positie van Rotterdam als zijn uitvalsbasis in vergelijking met de omliggende steden enorm versterkt. Zo had het nabijgelegen <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a> door hem vrijwel al zijn schepen verloren en <a href="/wiki/Gouda_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gouda (hoofdbetekenis)">Gouda</a> de helft van de huizen. Dankzij jonker Frans werd Rotterdam definitief een stad van betekenis<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Bronvermelding#Bron_gevraagd" title="Wikipedia:Bronvermelding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 03 september 2024 een bronvermelding gewenst.">[bron?]</span></a></sup> in <a href="/wiki/Graafschap_Holland" title="Graafschap Holland">Holland</a>. </p><p> Tussen 1449 en 1525 bouwde men de laat-<a href="/wiki/Gotiek_(bouwkunst)" title="Gotiek (bouwkunst)">gotische</a> <a href="/wiki/Grote_of_Sint-Laurenskerk_(Rotterdam)" title="Grote of Sint-Laurenskerk (Rotterdam)">Sint-Laurenskerk</a>. In het middeleeuwse Rotterdam was dit het enige stenen gebouw. Het was een ambitieus project: Rotterdam bestond destijds uit ongeveer 1200 huizen.</p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg/260px-Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg/390px-Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg/520px-Bestorming_van_Rotterdam_door_Spanjaarden_en_Boussu_1572.jpg 2x" data-file-width="3521" data-file-height="2637" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Bestorming_van_Rotterdam_(1572)" title="Bestorming van Rotterdam (1572)">bestorming van Rotterdam</a> in 1572, tijdens de <a href="/wiki/Tachtigjarige_Oorlog" title="Tachtigjarige Oorlog">Tachtigjarige Oorlog</a></figcaption></figure><p>In 1572 <a href="/wiki/Bestorming_van_Rotterdam_(1572)" title="Bestorming van Rotterdam (1572)">werd Rotterdam geplunderd</a> door troepen van de <a href="/wiki/Stadhouder" title="Stadhouder">stadhouder</a> van de Spaanse koning, de <a href="/wiki/Graafschap_Henegouwen" title="Graafschap Henegouwen">Henegouwer</a> <a href="/wiki/Maximiliaan_van_H%C3%A9nin-Li%C3%A9tard" title="Maximiliaan van Hénin-Liétard">Maximiliaan van Hénin-Liétard</a>. In 1573 koos de stad de kant van de <a href="/wiki/Nederlandse_Opstand" title="Nederlandse Opstand">Nederlandse Opstand</a>. De stad had toen ongeveer 10.000 inwoners. Aan het eind van de 16e eeuw liet <a href="/wiki/Johan_van_Oldenbarnevelt" title="Johan van Oldenbarnevelt">Johan van Oldenbarnevelt</a>, die van 1576 tot 1586 <a href="/wiki/Raadpensionaris" title="Raadpensionaris">raadpensionaris</a> van de stad was, de Rotterdamse haven verder uitbouwen, waarmee de grondslag werd gelegd voor de belangrijke plaats die deze stad zich in de zeehandel zou verwerven. Bij de volkstelling van 1622 was het aantal inwoners gegroeid tot ongeveer 20.000. Tegen het eind van de 17e eeuw zouden het er zelfs 50.000 zijn.</p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg/260px-Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg" decoding="async" width="260" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg/390px-Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg/520px-Stadsgezicht_Rotterdam_1660.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1664" /></a><figcaption>Stadsgezicht met op de achtergrond de toren van de Laurenskerk (ca. 1660)</figcaption></figure><p>Desondanks breidde de stad zich niet uit buiten zijn wallen en singels. De min of meer driehoekige ruimte tussen <a href="/wiki/Coolsingel" title="Coolsingel">Coolsingel</a>, <a href="/wiki/Goudsesingel" title="Goudsesingel">Goudsesingel</a> en de <a href="/wiki/Nieuwe_Maas" title="Nieuwe Maas">Nieuwe Maas</a> bedroeg niet meer dan 140 hectare, dus de stad raakte overbevolkt. Pas na 1825 zou zij zich buiten deze enge grenzen gaan uitbreiden. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM,_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten,_objectnr_67509.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG/260px-Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG" decoding="async" width="260" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG/390px-Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG/520px-Witte_schotel_%E2%80%9CU.S.A._BICENTENNIAL_TOWN_OF_ROTTERDAM%2C_N.Y._1776_1976%E2%80%9D_met_in_zwart_wapen_en_stadsgezichten%2C_objectnr_67509.JPG 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Witte schotel <i>U.S.A. BICENTENNIAL TOWN OF ROTTERDAM, N.Y. 1776-1976</i> met in zwart wapen en stadsgezichten</figcaption></figure> <p>In 1661 stichtten landverhuizers onder leiding van <a href="/wiki/Arent_van_Corlaer" title="Arent van Corlaer">Arant Van Curler</a>, die vanuit Rotterdam vertrokken waren, de stad <a href="/wiki/Rotterdam_(New_York)" title="Rotterdam (New York)">Rotterdam</a> in Schenectady County in de staat <a href="/wiki/New_York_(staat)" title="New York (staat)">New York</a> in de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten van Amerika</a>. In 1942 nam zij het wapen over van het oorspronkelijke Rotterdam, samen met het motto 'Sterker door strijd'.<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Relevantie" title="Wikipedia:Relevantie"><span title="Van het voorgaande stuk(je) tekst is de relevantie betwijfeld.">[relevant?]</span></a></sup> </p><p>Van de 17e tot de 19e eeuw voeren vele Nederlandse schepen met slaven van Afrika naar Suriname en de Nederlandse Antillen, waar deze werden geruild voor goederen die onder meer naar Rotterdam werden verscheept.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In deze <a href="/wiki/Trans-Atlantische_slavenhandel" title="Trans-Atlantische slavenhandel">trans-Atlantische slavenhandel</a> speelde onder andere de Rotterdamse firma <a href="/wiki/Coopstad_en_Rochussen" title="Coopstad en Rochussen">Coopstad en Rochussen</a>, na de <a href="/wiki/Middelburgsche_Commercie_Compagnie" title="Middelburgsche Commercie Compagnie">Middelburgsche Commercie Compagnie</a> de grootste slavenhandelsmaatschappij van Nederland, een rol.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Periode_1800-1940">Periode 1800-1940</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Periode 1800-1940" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Periode 1800-1940"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)#Groei" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam (gemeente)#Groei</a></i></div> <p>In de 19e eeuw werd de positie van Rotterdam als internationale <a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">haven</a> bedreigd door de verzanding van de voornaamste verbindingen met zee, eerst het <a href="/wiki/Scheur_(rivier)" title="Scheur (rivier)">Scheur</a> en daarna de <a href="/wiki/Brielse_Maas" title="Brielse Maas">Brielse Maas</a>. Om dit probleem het hoofd te bieden werd tussen 1827 en 1830 onder koning <a href="/wiki/Willem_I_der_Nederlanden" title="Willem I der Nederlanden">Willem I</a> (waarschijnlijk aanvankelijk "om met deze verbinding tusschen de marinewerf te Rotterdam en de oorlogshaven Hellevoetsluis de belangen van de oorlogsvloot te dienen")<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> door het eiland <a href="/wiki/Voorne_(Zuid-Holland)" title="Voorne (Zuid-Holland)">Voorne</a> het <a href="/wiki/Kanaal_door_Voorne" title="Kanaal door Voorne">Voornse kanaal</a> gegraven, tussen Rotterdam en <a href="/wiki/Hellevoetsluis_(plaats)" title="Hellevoetsluis (plaats)">Hellevoetsluis</a>. Naarmate de grootte der zeeschepen in de 19e eeuw meer en meer toenam, bleek dit kanaal evenwel niet aan de behoeften te voldoen. Ingenieur <a href="/wiki/Pieter_Caland" title="Pieter Caland">Pieter Caland</a> ontwierp een ambitieus plan voor een nieuwe verbinding met de Noordzee. In 1866 werd begonnen met de uitvoering hiervan. Tussen 1866 en 1872 werd de <a href="/wiki/Nieuwe_Waterweg" title="Nieuwe Waterweg">Nieuwe Waterweg</a> gegraven. Hierdoor ontstond samen met het Scheur en de Nieuwe Maas, een directe scheepvaartverbinding tussen Rotterdam en de Noordzee bij de <a href="/wiki/Hoek_van_Holland" title="Hoek van Holland">Hoek van Holland</a>. Na het openstellen van de Nieuwe Waterweg begon de onstuimige groei van Rotterdam. Er werden verschillende nieuwe havens aangelegd, waardoor de werkgelegenheid enorm toenam. Dit trok arbeiders uit alle windstreken aan. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stadsgroei_1860-1914">Stadsgroei 1860-1914</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Stadsgroei 1860-1914" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsgroei 1860-1914"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg/260px-Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg" decoding="async" width="260" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg/390px-Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg/520px-Rotterdam_-_Delfsevaart_1900.jpg 2x" data-file-width="3243" data-file-height="2358" /></a><figcaption>Delftsevaart met op de achtergrond de Laurenskerk (1890-1905)</figcaption></figure> <p>De stad werd op twee manieren uitgebreid: door annexatie van een aantal omliggende gemeenten en door de bouw van veel nieuwe wijken. De eerste golf van annexaties vond plaats aan het einde van de negentiende eeuw met <a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a> (1886), <a href="/wiki/Kralingen" title="Kralingen">Kralingen</a>, een deel van <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Overschie" title="Geschiedenis van Overschie">Overschie</a> en <a href="/wiki/Charlois" title="Charlois">Charlois</a> in 1895. </p><p>De havens werden in hoog tempo uitgebreid, onder invloed van mensen als <a href="/wiki/Lodewijk_Pincoffs" title="Lodewijk Pincoffs">Lodewijk Pincoffs</a> en <a href="/wiki/Gerrit_de_Jongh" title="Gerrit de Jongh">G.J. de Jongh</a>. Steeds meer havens werden aangelegd, zoals de <a href="/wiki/Rijnhaven_(Rotterdam)" title="Rijnhaven (Rotterdam)">Rijn</a>-, de <a href="/wiki/Maashaven" title="Maashaven">Maas</a>-, en de <a href="/wiki/Waalhaven_(Rotterdam)" title="Waalhaven (Rotterdam)">Waalhaven</a>. Aangetrokken door de werkgelegenheid die hieruit voortvloeide, verhuisden veel boeren, vooral uit <a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a>, naar de stad. De heersende landbouwcrisis versterkte dit effect. Voor de nieuwkomers werden snel rijen goedkope woningen in elkaar gezet, vooral op zuid, op de linker-Maasoever, die daardoor al snel de <i>boerenzij</i> werd genoemd. Tussen 1880 en 1900 groeide de bevolking snel van 160.000 naar 315.000. </p><p>Het centrum van Rotterdam kreeg ondertussen steeds meer allure. De stadswallen waren al enige tijd daarvoor afgebroken, maar de <a href="/wiki/Singel_(gracht)" title="Singel (gracht)">vesten en singels</a>, die eveneens deel uitmaakten van vroegere verdedigingswerken, lagen er nog. Deze werden rond deze tijd grotendeels gedempt om meer ruimte te maken, onder meer voor het sterk toegenomen verkeer. Ook de Binnenrotte wordt gedempt, voor de aanleg van het <a href="/wiki/Luchtspoor" title="Luchtspoor">Luchtspoor</a>. Havenbaronnen en gemeente investeerden in prestigieuze gebouwen. Zo werd in 1879 werd de luxe winkelgalerij <a href="/wiki/Passage_(Rotterdam)" title="Passage (Rotterdam)">De Passage</a> geopend. En in 1908 opent het bijzondere <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Hofplein" title="Station Rotterdam Hofplein">Station Hofplein</a> en <a href="/wiki/Caf%C3%A9_Loos" title="Café Loos">Café Loos</a> aan het drukke vooroorlogse Hofplein. Ook de stadsuitbreiding gaat door. Aan het einde van de 19e eeuw begon de bouw van het <a href="/wiki/Oude_Westen" title="Oude Westen">Oude Westen</a>, het <a href="/wiki/Oude_Noorden" title="Oude Noorden">Oude Noorden</a> en <a href="/wiki/Crooswijk" title="Crooswijk">Crooswijk</a>. Vanaf 1900 begint de bouw van <a href="/wiki/Middelland" title="Middelland">Middelland</a> en het <a href="/wiki/Nieuwe_Westen" title="Nieuwe Westen">Nieuwe Westen</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Spionage_tijdens_de_Eerste_Wereldoorlog">Spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Spionage tijdens de Eerste Wereldoorlog"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gedurende de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a> (1914-1918) was Rotterdam een spionnenstad vanwege de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog_in_Nederland" title="Eerste Wereldoorlog in Nederland">Nederlandse neutraliteit</a> en de gunstige ligging tussen Engeland, Duitsland en bezet België.<sup id="cite_ref-Ruis_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ruis-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Al voor de oorlog begon hadden buitenlandse geheime diensten Rotterdam als basis gekozen. De Britse geheime dienst hield kantoor op de burelen van de Uranium Steamship Company aan de Boompjes. De Duitse geheime diensten werden geleid vanuit het Keizerlijke Duitse consulaat-generaal in het Witte Huis. Er waren heel wat Nederlanders actief op het gebied van (contra)spionage. De Nederlandse regering kon dan wel neutraal zijn, niet iedere burger trok zich daar iets van aan. Een gedoogbeleid, gecombineerd met de eerder genoemde gunstige ligging, maakten van Rotterdam het grootste spionnennest van de Eerste Wereldoorlog.<sup id="cite_ref-Ruis_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ruis-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Stadsgroei_1914-1940">Stadsgroei 1914-1940</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Stadsgroei 1914-1940" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsgroei 1914-1940"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vanaf ongeveer 1914 begon de verdere uitbreiding naar het westen, met achtereenvolgens <a href="/wiki/Spangen_(Rotterdam)" title="Spangen (Rotterdam)">Spangen</a>, het <a href="/wiki/Witte_Dorp_(Rotterdam)" title="Witte Dorp (Rotterdam)">Witte Dorp</a> en <a href="/wiki/Oud-Mathenesse" title="Oud-Mathenesse">Oud-Mathenesse</a>. Ook wordt in 1914 wordt Hoek van Holland ingelijfd. In 1920 zou de bevolking zelfs al iets boven de 500.000 inwoners bedragen. In 1933 worden <a href="/wiki/Pernis" title="Pernis">Pernis</a> en <a href="/wiki/Hoogvliet_(stadsdeel)" title="Hoogvliet (stadsdeel)">Hoogvliet</a> geannexeerd, in 1934 volgt de gemeente Hoogvliet. </p><p>Ook de vernieuwing van het centrum gaat door. Tussen 1913 en 1921 wordt de Coolvest gedempt en de <a href="/w/index.php?title=Zandstraatbuurt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zandstraatbuurt (de pagina bestaat niet)">Zandstraatbuurt</a> gesloopt. Hier wordt de ruime <a href="/wiki/Coolsingel" title="Coolsingel">Coolsingel-boulevard</a> gerealiseerd. Met een nieuw <a href="/wiki/Stadhuis_van_Rotterdam" title="Stadhuis van Rotterdam">stadhuis</a> en een monumentaal <a href="/wiki/Hoofdpostkantoor_(Rotterdam)" title="Hoofdpostkantoor (Rotterdam)">hoofdpostkantoor</a>. In 1930 opent het zeer moderne <a href="/wiki/De_Bijenkorf_(Rotterdam_1930)" title="De Bijenkorf (Rotterdam 1930)">Bijenkorf-gebouw</a> van de architect <a href="/wiki/Willem_Dudok" title="Willem Dudok">Dudok</a>. En tussen 1936 en 1940 wordt het modernistische nieuwe <a href="/wiki/Beurs_World_Trade_Center_Rotterdam" title="Beurs World Trade Center Rotterdam">Beurs</a> gebouw gerealiseerd. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Standbeeld_Maagd_van_Nederland,_Nieuwe_Markt,_Rotterdam,_1915.jpg" class="mw-file-description" title="Nieuwe Markt, 1915"><img alt="Nieuwe Markt, 1915" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg/120px-Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg" decoding="async" width="120" height="78" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg/180px-Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg/240px-Standbeeld_Maagd_van_Nederland%2C_Nieuwe_Markt%2C_Rotterdam%2C_1915.jpg 2x" data-file-width="4759" data-file-height="3074" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Nieuwe Markt, 1915</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv/120px--Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="120" height="98" data-durationhint="94" data-mwtitle="Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f5/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/f5/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv/Vliegen_boven_het_besneeuwde_landschap_Weeknummer_27-27_-_Open_Beelden_-_51113.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="294" data-height="240" /></video></span></span></div> <div class="gallerytext">Luchtopnames uit 1927 van de Rotterdamse buitenwijken en havens.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv/120px--Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="120" height="98" data-durationhint="73" data-mwtitle="Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/4e/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="352" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/4e/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="176" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/4/4e/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv/Ontdekt_uw_stad_tentoonstelling.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="294" data-height="240" /></video></span></span></div> <div class="gallerytext">Tentoonstelling "Ontdek uw stad" uit 1937, met bouwplannen van Rotterdam.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tweede_Wereldoorlog_1940-1945">Tweede Wereldoorlog 1940-1945</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Tweede Wereldoorlog 1940-1945" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Tweede Wereldoorlog 1940-1945"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><span id="Bombardement_en_bezetting"></span> </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Nederland_in_de_Tweede_Wereldoorlog" title="Nederland in de Tweede Wereldoorlog">Nederland in de Tweede Wereldoorlog</a> en <a href="/wiki/Duitse_aanval_op_Nederland_in_1940" title="Duitse aanval op Nederland in 1940">Duitse aanval op Nederland in 1940</a> voor de hoofdartikelen over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif/lossy-page1-260px-The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif.jpg" decoding="async" width="260" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif/lossy-page1-390px-The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif/lossy-page1-520px-The_German_ultimatum_ordering_the_Dutch_commander_of_Rotterdam_to_cease_fire_was_delivered_to_him_at_10-30_a.m._on..._-_NARA_-_535917.tif.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2278" /></a><figcaption>Centrum van Rotterdam na het puinruimen</figcaption></figure> <p>Alles veranderde op 14 mei 1940. Nederland was op dat moment al vijf dagen in <a href="/wiki/Tweede_Wereldoorlog" title="Tweede Wereldoorlog">oorlog</a>. Reeds op de eerste dag landden er vele <a href="/wiki/Nazi-Duitsland" title="Nazi-Duitsland">Duitse</a> <a href="/wiki/Parachute" title="Parachute">parachutisten</a> en luchtlandingstroepen rond Rotterdam-Zuid. Ook het <a href="/wiki/Noordereiland_(Rotterdam)" title="Noordereiland (Rotterdam)">Noordereiland</a> was bezet. Het Nederlandse garnizoen, aangevoerde infanterie en onderdelen van het Korps Mariniers hielden echter de Maasoever en Maasbruggen voortdurend onder schot, waardoor het de Duitsers niet lukte om het centrum te bereiken. Na enkele dagen hevige gevechten rond de brug stuurden de Duitsers in de ochtend van 14 mei een onderhandelaar. Er werd gedreigd met de vernietiging van de stad. De Duitsers bleken weinig geduld te hebben: om het verzet te breken besloten de <a href="/wiki/Nazi" title="Nazi">nazi</a>'s hun dreigement uit te voeren. </p><p>Het <a href="/wiki/Bombardement_op_Rotterdam" title="Bombardement op Rotterdam">bombardement op Rotterdam</a>, dat vroeg in de middag plaatsvond, duurde slechts een kwartier, maar de vernietigende uitwerking, mede door de brand die ontstond, was gigantisch. Meer dan 24.000 woningen werden in de as gelegd. Ongeveer 800 mensen vonden de dood en 80.000 Rotterdammers werden dakloos. Toen de Duitsers nog diezelfde middag dreigden om op dezelfde manier ook <a href="/wiki/Utrecht_(stad)" title="Utrecht (stad)">Utrecht</a> plat te gooien, was dit reden voor de Nederlandse opperbevelhebber Winkelman tot capitulatie.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In Rotterdam was vrijwel het gehele centrum, het hart van de stad, veranderd in een smeulende puinhoop. Tegelijk met de bezetting begon ook het puinruimen. De <a href="/wiki/Schie" title="Schie">Schie</a>, ter hoogte van de huidige Schiekade, de <a href="/wiki/Blaak_(water)" title="Blaak (water)">Blaak</a> en de <a href="/wiki/Kolk_(Rotterdam)" title="Kolk (Rotterdam)">Kolk</a> werden gedempt met het vele puin. Ook werd het puin gebruikt voor de aanleg van de eilandjes in het zuidoosten van de Kralingse Plas en voor de bouw van het talud van de huidige Willem Ruyslaan. </p><p>Omdat de Maasbruggen, bestaande uit de oude <a href="/wiki/Willemsbrug_(Rotterdam)" title="Willemsbrug (Rotterdam)">Willemsbrug</a> en de daarnaast gelegen spoorbrug, niet vernield waren, bleven de weg- en spoorwegverbindingen tussen beide stadsdelen intact. Op 14 februari 1942 werd daarnaast de <a href="/wiki/Maastunnel" title="Maastunnel">Maastunnel</a>, waarvan de bouw was begonnen in 1937, geopend. Het was de eerste auto<a href="/wiki/Tunnel" title="Tunnel">tunnel</a> van Nederland. </p><p>Tijdens de bezettingstijd volgde ook de laatste grote annexatieronde. In 1941 werden in één klap de gemeenten <a href="/wiki/Hillegersberg" title="Hillegersberg">Hillegersberg</a>, <a href="/wiki/Schiebroek" title="Schiebroek">Schiebroek</a>, het resterende deel van <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Overschie" title="Geschiedenis van Overschie">Overschie</a>, <a href="/wiki/Kralingseveer" title="Kralingseveer">Kralingseveer</a> en <a href="/wiki/IJsselmonde_(deelgemeente)" class="mw-redirect" title="IJsselmonde (deelgemeente)">IJsselmonde</a> bij Rotterdam gevoegd. </p><p>Op 31 maart 1943 bombardeerden de geallieerden bij vergissing een deel van <a href="/wiki/Delfshaven_(deelgemeente)" class="mw-redirect" title="Delfshaven (deelgemeente)">Delfshaven</a>, waarbij nog eens 417 mensen stierven en 400 gewond raakten.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook de <a href="/wiki/Hongerwinter" title="Hongerwinter">Hongerwinter</a> (1944-1945) kostte in Rotterdam vele levens. </p><p>De gevolgen van de Jodenvervolging in Rotterdam zijn door de gemeentelijke herindelingen, de bombardementen en de vele rondtrekkende vluchtelingen moeilijk cijfermatig in kaart te brengen. Geschat wordt dat van de meer dan 11.000 'volljuden' en 'halbjuden' die bij aanvang van de bezetting werden geteld er slechts 1.400 de vervolging en het overige oorlogsgeweld hebben overleefd.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tussen 30 juli 1942 en 22 april 1943 werden in acht transporten 6.790 mensen via <a href="/wiki/Loods_24" title="Loods 24">Loods 24</a> gedeporteerd. In 1993 werd door burgemeester <a href="/wiki/Bram_Peper" title="Bram Peper">Bram Peper</a> bij de herinneringsmuur aan de Stieltjesstraat hiervoor een <a href="/wiki/Plaquette_(kunst)" title="Plaquette (kunst)">plaquette</a> onthuld en in 2013 werd het <a href="/wiki/Joods_Kindermonument_(Rotterdam)" title="Joods Kindermonument (Rotterdam)">Joods Kindermonument</a> onthuld. </p><p>Op 10 en 11 november 1944 werd een <a href="/wiki/Razzia_van_Rotterdam" title="Razzia van Rotterdam">grote razzia</a> gehouden, waarbij circa 50.000 mannen tussen 17 en 40 werden weggevoerd. Op de avond voor de razzia werd Rotterdam omsingeld door 8000 Duitse soldaten en werden alle belangrijke bruggen en pleinen bezet en het telefoonverkeer afgesloten. Een belangrijke verzamelplaats was <a href="/wiki/Stadion_Feijenoord" title="Stadion Feijenoord">De Kuip</a>. De razzia werd systematisch uitgevoerd, waardoor ontsnappen nauwelijks mogelijk was. Van de opgepakte Rotterdamse en Schiedamse mannen vertrokken er circa 20.000 te voet richting Utrecht, 20.000 werden met <a href="/wiki/Groot_Rijnschip" class="mw-redirect" title="Groot Rijnschip">rijnaken</a> afgevoerd en 10.000 per trein. Van hen werden circa 10.000 man tewerkgesteld in het oosten van Nederland, de rest ging naar <a href="/wiki/Concentratiekamp" title="Concentratiekamp">arbeitslagers</a> in Duitsland. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Na_de_Tweede_Wereldoorlog">Na de Tweede Wereldoorlog</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Na de Tweede Wereldoorlog" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Na de Tweede Wereldoorlog"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Na de oorlog begon de <a href="/wiki/Wederopbouw" title="Wederopbouw">wederopbouw</a> langs de lijnen van het <a href="/wiki/Basisplan_voor_de_Wederopbouw_van_Rotterdam" title="Basisplan voor de Wederopbouw van Rotterdam">Basisplan voor de Wederopbouw van Rotterdam</a>. In een drang naar vernieuwing en modernisering werden veel beschadigde gebouwen niet hersteld, maar gesloopt, zoals het gebouw van de <a href="/wiki/De_Bijenkorf_(Rotterdam)" title="De Bijenkorf (Rotterdam)">Bijenkorf</a> van <a href="/wiki/Willem_Dudok" title="Willem Dudok">Willem Dudok</a>. </p><p>In de jaren vijftig was de wederopbouw in volle gang. Rotterdam kreeg het imago van 'werkstad' en ontwikkelde zich tot een toonbeeld van moderniteit. In 1953 vond de opening van de <a href="/wiki/Lijnbaan_(Rotterdam)" title="Lijnbaan (Rotterdam)">Lijnbaan</a> plaats, de eerste autovrije winkelstraat in Europa. Het vooruitstrevende ontwerp trok internationaal veel aandacht. Het nieuwe <a href="/wiki/Rotterdam_Centraal" class="mw-redirect" title="Rotterdam Centraal">Centraal Station</a> kwam in 1957 gereed, met ernaast het op dat ogenblik hypermoderne <a href="/wiki/Groothandelsgebouw" title="Groothandelsgebouw">Groothandelsgebouw</a> uit 1953. </p><p>Ter leniging van de woningnood stampte de gemeente in hoog tempo enkele nieuwe wijken met veel flats uit de grond, zoals <a href="/wiki/Pendrecht" title="Pendrecht">Pendrecht</a>, <a href="/wiki/Zuidwijk_(Rotterdam)" title="Zuidwijk (Rotterdam)">Zuidwijk</a>, <a href="/wiki/Lombardijen" title="Lombardijen">Lombardijen</a>, <a href="/wiki/Ommoord" title="Ommoord">Ommoord</a> en <a href="/wiki/Zevenkamp_(Rotterdam)" title="Zevenkamp (Rotterdam)">Zevenkamp</a>. </p><p> Nadat de oorlogsschade aan de havens is hersteld, ontstaan snel plannen voor nieuwe havengebieden. Die worden vooral steeds dichter bij de zee aangelegd. Achtereenvolgens realiseerde men het <a href="/wiki/Botlek" title="Botlek">Botlekgebied</a>, <a href="/wiki/Europoort" title="Europoort">Europoort</a> en de <a href="/wiki/Maasvlakte" title="Maasvlakte">Maasvlakte</a>. Onder andere met enorme tankopslagcapaciteit voor ruwe olie. In Pernis, <a href="/wiki/Rozenburg_(eiland)" title="Rozenburg (eiland)">Rozenburg</a> en verder westwaarts verrezen grote raffinaderijen. De havenactiviteiten groeien zo snel dat de Rotterdamse haven in 1962 de grootste haven van de wereld werd. </p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam,_Bestanddeelnr_910-5314.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg/260px-Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg" decoding="async" width="260" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg/390px-Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg/520px-Afwerken_van_restaurant_in_de_Euromast_te_Rotterdam%2C_Bestanddeelnr_910-5314.jpg 2x" data-file-width="3876" data-file-height="3304" /></a><figcaption>De bouw van de <a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a>, symbool van de Rotterdamse wederopbouw</figcaption></figure><p>In 1960 begon de aanleg van de <a href="/wiki/Rotterdamse_metro" title="Rotterdamse metro">Rotterdamse metro</a>, die in 1968 geopend werd als eerste metro in Nederland. Hiermee werden de wijken 'op zuid' verbonden met het centrum. Ter gelegenheid van de <a href="/wiki/Floriade_(Nederland)" title="Floriade (Nederland)">Floriade</a> richtte men in 1960 de <a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a> op. Samen met het beroemde beeld '<a href="/wiki/De_verwoeste_stad" title="De verwoeste stad">De verwoeste stad</a>' van <a href="/wiki/Ossip_Zadkine" title="Ossip Zadkine">Ossip Zadkine</a> werd de Euromast een symbool van het naoorlogse Rotterdam. In 1970 werd de Euromast verhoogd door de toevoeging van een <i>Space Tower</i>, waarmee de totale hoogte op 185 meter kwam. In 1970 vond ook de opening van de nieuwe <a href="/wiki/Ahoy_Rotterdam" class="mw-redirect" title="Ahoy Rotterdam">Ahoy</a>-hallen plaats, naast <a href="/wiki/Winkelcentrum_Zuidplein" title="Winkelcentrum Zuidplein">winkelcentrum Zuidplein</a>. </p><p>Mede door nieuwe bebouwing op het Weena kreeg Rotterdam in de jaren negentig een <a href="/wiki/Skyline_(stad)" title="Skyline (stad)">skyline</a> met diverse <a href="/wiki/Wolkenkrabber" title="Wolkenkrabber">wolkenkrabbers</a>. Het in 1991 geopende <a href="/wiki/Gebouw_Delftse_Poort" class="mw-redirect" title="Gebouw Delftse Poort">gebouw Delftse Poort</a> werd met 151 meter de <a href="/wiki/Lijst_van_hoogste_wolkenkrabbers_van_Nederland" title="Lijst van hoogste wolkenkrabbers van Nederland">hoogste wolkenkrabber van Nederland</a>. In 1993 verdween door de opening van de <a href="/wiki/Willemsspoortunnel" title="Willemsspoortunnel">Willemsspoortunnel</a> het <a href="/wiki/Luchtspoor" title="Luchtspoor">Luchtspoor</a> uit het centrum van Rotterdam. Met de voltooiing van de <a href="/wiki/Erasmusbrug" title="Erasmusbrug">Erasmusbrug</a> in 1996 kreeg Rotterdam een nieuw symbool. </p><p>Ook de haven blijft doorgroeien, met de opening van de <a href="/wiki/Tweede_Maasvlakte" title="Tweede Maasvlakte">Tweede Maasvlakte</a> in 2013. Nieuwbouw in de stad gaat ook door. Zo opent in 2021 <a href="/wiki/Depot_Boijmans_Van_Beuningen" title="Depot Boijmans Van Beuningen">Depot Boijmans Van Beuningen</a>, het eerste voor het publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld. En in 2022 opent de <a href="/wiki/De_Zalmhaven" title="De Zalmhaven">Zalmhaventoren</a>, met 215 meter nu de hoogste wolkenkrabber van Nederland. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografie">Geografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Geografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Geografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de categorie <a href="/wiki/Categorie:Geografie_van_Rotterdam" title="Categorie:Geografie van Rotterdam">Geografie van Rotterdam</a></i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Topografie">Topografie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Topografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Topografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdamse_wijken.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Rotterdamse_wijken.PNG/260px-Rotterdamse_wijken.PNG" decoding="async" width="260" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Rotterdamse_wijken.PNG/390px-Rotterdamse_wijken.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Rotterdamse_wijken.PNG/520px-Rotterdamse_wijken.PNG 2x" data-file-width="890" data-file-height="606" /></a><figcaption>Wijken en buurten</figcaption></figure> <div style="overflow-x:auto;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg/680px-Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg" decoding="async" width="680" height="287" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg/1020px-Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg/1360px-Gem-Rotterdam-OpenTopo.jpg 2x" data-file-width="15230" data-file-height="6425" /></a></span></div> <p><i>Topografisch kaartbeeld van de Gemeente Rotterdam, per september 2018 (terrein op basis van luchtfoto medio 2015; gebouwen en wegen november 2016).</i> </p><p>Rotterdam ligt centraal in de <a href="/wiki/Stadsregio_Rotterdam" title="Stadsregio Rotterdam">Stadsregio Rotterdam</a> en grenst met de klok mee aan de gemeenten <a href="/wiki/Westland_(gemeente)" title="Westland (gemeente)">Westland</a>, <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a>, <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a>, <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a>, <a href="/wiki/Midden-Delfland" title="Midden-Delfland">Midden-Delfland</a>, Delft, <a href="/wiki/Pijnacker-Nootdorp" title="Pijnacker-Nootdorp">Pijnacker-Nootdorp</a>, <a href="/wiki/Lansingerland" title="Lansingerland">Lansingerland</a>, <a href="/wiki/Zuidplas_(gemeente)" title="Zuidplas (gemeente)">Zuidplas</a>, <a href="/wiki/Capelle_aan_den_IJssel" title="Capelle aan den IJssel">Capelle aan den IJssel</a>, <a href="/wiki/Krimpen_aan_den_IJssel" title="Krimpen aan den IJssel">Krimpen aan den IJssel</a>, <a href="/wiki/Ridderkerk" title="Ridderkerk">Ridderkerk</a>, <a href="/wiki/Barendrecht" title="Barendrecht">Barendrecht</a>, <a href="/wiki/Albrandswaard" title="Albrandswaard">Albrandswaard</a>, <a href="/wiki/Nissewaard" title="Nissewaard">Nissewaard</a>, <a href="/wiki/Brielle" title="Brielle">Brielle</a> en <a href="/wiki/Westvoorne" title="Westvoorne">Westvoorne</a>. </p><p>Grote plaatsen in de directe omgeving zijn <a href="/wiki/Dordrecht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Dordrecht (hoofdbetekenis)">Dordrecht</a>, <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a>, <a href="/wiki/Zoetermeer" title="Zoetermeer">Zoetermeer</a> en <a href="/wiki/Spijkenisse" title="Spijkenisse">Spijkenisse</a>. Het metropolitane gebied telt zo'n 1,6 miljoen inwoners. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimaat">Klimaat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Klimaat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Klimaat"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zoals heel het vasteland van Nederland, heeft ook Rotterdam een <a href="/wiki/Zeeklimaat" title="Zeeklimaat">gematigd zeeklimaat</a> met koele zomers en zachte winters. In de zomer liggen de gemiddelde temperaturen veelal onder de 20 graden, terwijl de gemiddelde temperatuur 's winters niet vaak onder het vriespunt zal duiken. De nabijgelegen <a href="/wiki/Noordzee" title="Noordzee">Noordzee</a> tempert de temperatuur, waardoor er zelden extremen voorkomen. Wel zorgt de Noordzee voor een vochtig klimaat. Neerslag valt er in elk jaargetijde, maar het voorjaar is duidelijk droger dan het najaar. </p> <table class="wikitable" style="text-align:center;"> <caption>Weergemiddelden voor Rotterdam </caption> <tbody><tr style="font-size:90%;"> <th>Maand </th> <th title="januari" style="width:3em">jan </th> <th title="februari" style="width:3em">feb </th> <th title="maart" style="width:3em">mrt </th> <th title="april" style="width:3em">apr </th> <th title="mei" style="width:3em">mei </th> <th title="juni" style="width:3em">jun </th> <th title="juli" style="width:3em">jul </th> <th title="augustus" style="width:3em">aug </th> <th title="september" style="width:3em">sep </th> <th title="oktober" style="width:3em">okt </th> <th title="november" style="width:3em">nov </th> <th title="december" style="width:3em">dec </th> <th style="width:4em; border-left-width:medium;">Jaar </th></tr> <tr> <th style="text-align:left; font-size:90%; white-space:nowrap;">Hoogste maximum (°C) </th> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">14,1 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">16,7 </td> <td style="background: #FF6000; color:#000000; font-size:85%;">23,8 </td> <td style="background: #FF4000; color:#000000; font-size:85%;">27,1 </td> <td style="background: #FF2000; color:#000000; font-size:85%;">30,9 </td> <td style="background: #FF0000; color:#000000; font-size:85%;">33,0 </td> <td style="background: #E00000; color:#FFFFFF; font-size:85%;">37,2 </td> <td style="background: #E00000; color:#000000; font-size:85%;">34,9 </td> <td style="background: #FF0000; color:#000000; font-size:85%;">32,1 </td> <td style="background: #FF4000; color:#000000; font-size:85%;">26,0 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">19,3 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">15,1 </td> <td style="background: #E00000; color:#FFFFFF; font-size:85%;; border-left-width:medium;"><b>37,2</b> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap; text-align:left; font-size:90%;">Gemiddeld maximum (°C) </th> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">6,4 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">7,1 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">10,3 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">14,3 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">17,9 </td> <td style="background: #FF8000; color:#000000; font-size:85%;">20,6 </td> <td style="background: #FF6000; color:#000000; font-size:85%;">22,7 </td> <td style="background: #FF6000; color:#000000; font-size:85%;">22,6 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">19,3 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">14,9 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">10,2 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">7,0 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;; border-left-width:medium;"><b>14,5 </b> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap; text-align:left; font-size:90%;">Gemiddelde temperatuur (°C) </th> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">4,0 </td> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">4,3 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">6,7 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">9,7 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">13,2 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">16,0 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">18,2 </td> <td style="background: #FFA020; color:#000000; font-size:85%;">18,0 </td> <td style="background: #FFC040; color:#000000; font-size:85%;">15,1 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">11,4 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">7,5 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">4,7 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;; border-left-width:medium;"><b>10,8 </b> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap; text-align:left; font-size:90%;">Gemiddeld minimum (°C) </th> <td style="background: #FFFFFF; color:#000000; font-size:85%;">1,3 </td> <td style="background: #FFFFFF; color:#000000; font-size:85%;">1,1 </td> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">2,7 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">4,8 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">8,1 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">11,0 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">13,4 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">13,2 </td> <td style="background: #FFE060; color:#000000; font-size:85%;">10,7 </td> <td style="background: #FFFF80; color:#000000; font-size:85%;">7,6 </td> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">4,4 </td> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">1,9 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;; border-left-width:medium;"><b>6,7 </b> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap; text-align:left; font-size:90%;">Laagste minimum (°C) </th> <td style="background: #0080FF; color:#000000; font-size:85%;">−17,1 </td> <td style="background: #00A0FF; color:#000000; font-size:85%;">−16,5 </td> <td style="background: #20C0FF; color:#000000; font-size:85%;">−13,4 </td> <td style="background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;">−6,0 </td> <td style="background: #FFFFFF; color:#000000; font-size:85%;">−1,4 </td> <td style="background: #FFFFFF; color:#000000; font-size:85%;">0,5 </td> <td style="background: #FFFFC0; color:#000000; font-size:85%;">3,6 </td> <td style="background: #FFFFA0; color:#000000; font-size:85%;">4,6 </td> <td style="background: #FFFFFF; color:#000000; font-size:85%;">0,4 </td> <td style="background: #80FFFF; color:#000000; font-size:85%;">−5,1 </td> <td style="background: #40E0FF; color:#000000; font-size:85%;">−9,0 </td> <td style="background: #20C0FF; color:#000000; font-size:85%;">−13,3 </td> <td style="background: #0080FF; color:#000000; font-size:85%;; border-left-width:medium;"><b>−17,1</b> </td></tr> <tr> <td colspan="14" height="5"> </td></tr> <tr> <th style="white-space:nowrap; text-align:left; font-size:90%;"><a href="/wiki/Neerslag_(atmosfeer)" title="Neerslag (atmosfeer)">Neerslag</a> (mm) </th> <td style="text-align:center; background: #788CFF; color:#000000; font-size:85%;">69,1 </td> <td style="text-align:center; background: #8CA0FF; color:#000000; font-size:85%;">57,9 </td> <td style="text-align:center; background: #788CFF; color:#000000; font-size:85%;">64,9 </td> <td style="text-align:center; background: #A0B4FF; color:#000000; font-size:85%;">42,6 </td> <td style="text-align:center; background: #8CA0FF; color:#000000; font-size:85%;">58,3 </td> <td style="text-align:center; background: #788CFF; color:#000000; font-size:85%;">65,2 </td> <td style="text-align:center; background: #6478FF; color:#000000; font-size:85%;">74,0 </td> <td style="text-align:center; background: #5064FF; color:#000000; font-size:85%;">81,0 </td> <td style="text-align:center; background: #5064FF; color:#000000; font-size:85%;">87,1 </td> <td style="text-align:center; background: #3C50FF; color:#000000; font-size:85%;">90,1 </td> <td style="text-align:center; background: #5064FF; color:#000000; font-size:85%;">87,1 </td> <td style="text-align:center; background: #6478FF; color:#000000; font-size:85%;">78,3 </td> <th style="text-align:center; background-color: #6478FF; color:#FFFFFF; font-size:85%; border-left-width:medium;">855,6 </th></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center; font-size:88%;"><i>Bron: KNMI<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Maasstad">Maasstad</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Maasstad" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Maasstad"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rotterdam wordt vaak aangeduid als Maasstad, en in de stad treft men vele verwijzingen naar de rivier de <a href="/wiki/Maas_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Maas (hoofdbetekenis)">Maas</a> (<a href="/wiki/Maasboulevard_(Rotterdam)" title="Maasboulevard (Rotterdam)">Maasboulevard</a>, Maasgebouw, Maasbrug, Maastunnel, <a href="/wiki/Maastoren" title="Maastoren">Maastoren</a>). Dit zijn historische verwijzingen, want de Maas die bij <a href="/wiki/Maastricht" title="Maastricht">Maastricht</a> stroomt, stroomt niet meer door Rotterdam. </p><p>Tot ongeveer 1870 stroomde de Maas via wat nu de <a href="/wiki/Afgedamde_Maas" title="Afgedamde Maas">Afgedamde Maas</a> is naar de <a href="/wiki/Waal_(rivier)" title="Waal (rivier)">Waal</a> bij <a href="/wiki/Woudrichem_(plaats)" title="Woudrichem (plaats)">Woudrichem</a>, om zo samen de <a href="/wiki/Merwede" title="Merwede">Merwede</a> te vormen. De Merwede stroomde via de <a href="/wiki/Beneden-Merwede" title="Beneden-Merwede">Beneden-Merwede</a> naar <a href="/wiki/Dordrecht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Dordrecht (hoofdbetekenis)">Dordrecht</a> en splitste zich daar in <a href="/wiki/Oude_Maas" title="Oude Maas">Oude Maas</a> en <a href="/wiki/Noord_(rivier)" title="Noord (rivier)">Noord</a>, deze laatste wordt later samen met de <a href="/wiki/Lek_(rivier)" title="Lek (rivier)">Lek</a> de <a href="/wiki/Nieuwe_Maas" title="Nieuwe Maas">Nieuwe Maas</a>. Ten westen van Rotterdam kwamen (en komen) Oude en Nieuwe Maas samen om zo via een dubbele monding rondom het eiland <a href="/wiki/Rozenburg_(eiland)" title="Rozenburg (eiland)">Rozenburg</a> als <a href="/wiki/Scheur_(rivier)" title="Scheur (rivier)">Scheur</a> en <a href="/wiki/Brielse_Maas" title="Brielse Maas">Brielse Maas</a> in de <a href="/wiki/Noordzee" title="Noordzee">Noordzee</a> te komen. Het water dat toen door het centrum van Rotterdam stroomde, bevatte meer dan de helft van het totale Maaswater en op basis daarvan kan Rotterdam zich best Maasstad noemen. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg/600px-Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg" decoding="async" width="600" height="243" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg/900px-Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg/1200px-Erasmusbrug_seen_from_Euromast.jpg 2x" data-file-width="4174" data-file-height="1692" /></a><figcaption>De skyline van Rotterdam, uitkijkend vanaf de <a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a> over de Maas</figcaption></figure> <p>In de periode 1861-1874 werd de <a href="/wiki/Nieuwe_Merwede" title="Nieuwe Merwede">Nieuwe Merwede</a> gegraven voor een betere afvoer van de Waal, en daarmee ging het merendeel van het water van de Merwede, en dus van de Maas, niet meer via Dordrecht en Rotterdam naar zee, maar via het <a href="/wiki/Haringvliet_(zeearm)" title="Haringvliet (zeearm)">Haringvliet</a>. De Nieuwe Maas werd hierdoor voornamelijk afvoer van de Lek. </p><p>Uiteindelijk werd in verband met regelmatige overstromingen in het <a href="/wiki/Land_van_Heusden" title="Land van Heusden">Land van Heusden</a> in 1904 de <a href="/wiki/Bergsche_Maas" title="Bergsche Maas">Bergsche Maas</a> gegraven en de vroegere Maas tussen <a href="/wiki/Heusden_(vestingstad)" title="Heusden (vestingstad)">Heusden</a> en Woudrichem afgedamd. Hierdoor kon in principe het Maaswater Rotterdam niet meer bereiken en wordt sindsdien de Nieuwe Maas alleen door Rijnwater gevoed, terwijl het Maaswater geheel via het Haringvliet naar zee gaat.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografie">Demografie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Demografie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Demografie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bevolkingsontwikkeling">Bevolkingsontwikkeling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Bevolkingsontwikkeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Bevolkingsontwikkeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Begin 2021 telde Rotterdam een kleine 600.000 inwoners. Begin jaren zestig van de vorige eeuw waren dat er nog ruim 730.000. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bevolkingsafkomst">Bevolkingsafkomst</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Bevolkingsafkomst" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Bevolkingsafkomst"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit,_Bestanddeelnr_930-6194.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg/260px-Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg/390px-Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg/520px-Demonstratie_buitenlandse_arbeiders_in_Rotterdam_tegen_de_Nieuwe_Wet_Arbeid_Buit%2C_Bestanddeelnr_930-6194.jpg 2x" data-file-width="3682" data-file-height="2445" /></a><figcaption>De groei van de Rotterdamse haven bracht veel buitenlandse arbeiders naar de stad</figcaption></figure> <p>Na het openstellen van de Nieuwe Waterweg in 1875 begon de onstuimige, en diverse, groei van de haven en bevolking van Rotterdam: in 25 jaar tijd groeide de bevolking met circa 200.000 inwoners. De meeste "bootwerkers" kwamen uit <a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a>, <a href="/wiki/Zeeland_(provincie)" title="Zeeland (provincie)">Zeeland</a> en <a href="/wiki/Belgi%C3%AB_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="België (hoofdbetekenis)">België</a> om in de snel groeiende haven te werken. In de jaren zestig en zeventig van de 20e eeuw kwamen veel immigranten (toen nog gastarbeiders genoemd) uit <a href="/wiki/Itali%C3%AB" title="Italië">Italië</a>, <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a>, <a href="/wiki/Marokko_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Marokko (hoofdbetekenis)">Marokko</a>, <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a>, <a href="/wiki/Joegoslavi%C3%AB" title="Joegoslavië">Joegoslavië</a> en <a href="/wiki/Griekenland" title="Griekenland">Griekenland</a>. Ook woont er een grote bevolkingsgroep van <a href="/wiki/Offici%C3%ABle_etnische_groepen_van_de_Volksrepubliek_China" title="Officiële etnische groepen van de Volksrepubliek China">Chinezen</a>, <a href="/wiki/Antillianen" title="Antillianen">Antillianen</a>, <a href="/wiki/Surinamers" title="Surinamers">Surinamers</a>, mensen van de <a href="/wiki/Grote_Antillen" title="Grote Antillen">Grote Antillen</a> en <a href="/wiki/Kaapverdi%C3%AB" title="Kaapverdië">Kaapverdianen</a> in de stad. Op 1 januari 2020 had 52,3% van de inwoners een migratieachtergrond. In 2008 was dat nog 46%.<sup id="cite_ref-COS_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-COS-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De bewoners van Rotterdam vormen een bont geschakeerde cultuur: zo waren er op 1 januari 2020 55.885 mensen ingeschreven met een Surinaamse, 49.699 met een Turkse, 45.676 met een Marokkaanse, 25.562 met een Antilliaanse en 15.971 met een Kaapverdische migratieachtergrond.<sup id="cite_ref-COS_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-COS-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In 2009 leefden 173 verschillende <a href="/wiki/Nationaliteit" title="Nationaliteit">nationaliteiten</a> in Rotterdam. Een groot deel van de bewoners met een Nederlandse achtergrond heeft Brabantse en Zeeuwse voorouders; deze trokken vanaf de 19e eeuw als arbeiders naar de haven van Rotterdam. </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>Afkomst<sup id="cite_ref-Buurtmonitor_Rotterdam_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Buurtmonitor_Rotterdam-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>1995 </th> <th>2000 </th> <th>2005 </th> <th>2010 </th> <th>2015 </th> <th>2019 </th> <th>2023 </th></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel autochtonen </td> <td>64,5% </td> <td>59,4% </td> <td>54,9% </td> <td>52,3% </td> <td>50,6% </td> <td>48,5% </td> <td>44,5% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Surinamers </td> <td>7,8% </td> <td>8,5% </td> <td>8,8% </td> <td>8,9% </td> <td>8,4% </td> <td>8,2% </td> <td>7,8% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Turken </td> <td>6,0% </td> <td>6,8% </td> <td>7,5% </td> <td>7,9% </td> <td>7,7% </td> <td>7,4% </td> <td>7,3% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Marokkanen </td> <td>4,1% </td> <td>5,1% </td> <td>6,1% </td> <td>6,6% </td> <td>6,8% </td> <td>7,0% </td> <td>7,0% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Antillianen </td> <td>2,0% </td> <td>2,7% </td> <td>3,4% </td> <td>3,6% </td> <td>3,8% </td> <td>4,0% </td> <td>4,4% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Kaapverdianen </td> <td> </td> <td> </td> <td>2,5% </td> <td>2,6% </td> <td>2,5% </td> <td>2,4% </td> <td>2,3% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Overig niet-westers </td> <td> </td> <td> </td> <td>6,8% </td> <td>7,4% </td> <td>8,2% </td> <td>9,6% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Overig Europese Unie </td> <td> </td> <td> </td> <td>5,3% </td> <td>6,1% </td> <td>7,3% </td> <td>8,3% </td></tr> <tr style="text-align:right;"> <td>aandeel Overig westers </td> <td> </td> <td> </td> <td>4,6% </td> <td>4,7% </td> <td>4,7% </td> <td>4,7% </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religie">Religie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Religie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Religie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Volgens het CBS hing in 2013 53,3% van de Rotterdammers een geloof aan: 36,3% was <a href="/wiki/Christelijk" class="mw-redirect" title="Christelijk">christelijk</a> (18,7% was <a href="/wiki/Katholicisme" title="Katholicisme">katholiek</a>, 10,5% was <a href="/wiki/Protestantisme" title="Protestantisme">protestants</a> en andere denominaties), 13,3% <a href="/wiki/Islam_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Islam (hoofdbetekenis)">islamitisch</a>, 3,3% was <a href="/wiki/Hindoe%C3%AFsme" title="Hindoeïsme">hindoeïstisch</a>, terwijl ongeveer de helft van de bevolking <a href="/wiki/Irreligie" title="Irreligie">irreligieus</a> is. </p><p>Rotterdam is de zetel van het <a href="/wiki/Bisdom_Rotterdam" title="Bisdom Rotterdam">bisdom Rotterdam</a>. Volgens de katholieken is de beschermheilige van Rotterdam <a href="/wiki/Laurentius_van_Rome" title="Laurentius van Rome">Laurentius van Rome</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Leeftijdsgroepen">Leeftijdsgroepen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=17" title="Bewerk dit kopje: Leeftijdsgroepen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Leeftijdsgroepen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th><sup id="cite_ref-Buurtmonitor_Rotterdam_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-Buurtmonitor_Rotterdam-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th> <th>2005 </th> <th>2010 </th> <th>2015 </th> <th>2017 </th></tr> <tr> <td>Inwoners 0 t/m 3 jaar </td> <td>4,8% </td> <td>4,8% </td> <td>4,8% </td> <td>4,7% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 4 t/m 12 jaar </td> <td>9,9% </td> <td>9,6% </td> <td>9,5% </td> <td>9,6% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 13 t/m 17 jaar </td> <td>5,8% </td> <td>5,2% </td> <td>5,1% </td> <td>5,0% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 18 t/m 22 jaar </td> <td>7,0% </td> <td>7,3% </td> <td>6,9% </td> <td>6,9% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 23 t/m 54 jaar </td> <td>47,8% </td> <td>47,7% </td> <td>47,3% </td> <td>47,1% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 55 t/m 64 jaar </td> <td>10,3% </td> <td>11,2% </td> <td>11,2% </td> <td>11,5% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 65 t/m 67 jaar </td> <td>2,4% </td> <td>2,3% </td> <td>2,9% </td> <td>2,8% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 68 t/m 79 jaar </td> <td>7,7% </td> <td>7,5% </td> <td>8,1% </td> <td>8,4% </td></tr> <tr> <td>Inwoners 80+ </td> <td>4,3% </td> <td>4,3% </td> <td>4,2% </td> <td>4,0% </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stadsbeeld">Stadsbeeld</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=18" title="Bewerk dit kopje: Stadsbeeld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsbeeld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hoogbouw">Hoogbouw</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=19" title="Bewerk dit kopje: Hoogbouw" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Hoogbouw"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg/450px-Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg" decoding="async" width="450" height="393" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg/675px-Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg/900px-Rotterdam-centrum-OpenTopo.jpg 2x" data-file-width="1750" data-file-height="1528" /></a><figcaption>Centrumkaart van Rotterdam, met bezienswaardigheden. De rood gemarkeerde gebouwen geven hoogbouw aan.</figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Lijst_van_hoogste_gebouwen_van_Rotterdam" title="Lijst van hoogste gebouwen van Rotterdam">Lijst van hoogste gebouwen van Rotterdam</a></i></div> <p>Doordat het centrum van Rotterdam op enkele historische gebouwen na in de Tweede Wereldoorlog grotendeels is verwoest, was en is er veel ruimte voor nieuwbouw. Rotterdam is dan ook, in tegenstelling tot veel andere oude Nederlandse steden, een moderne stad. De stad profileert zich als internationale architectuurstad met veel wolkenkrabbers, ook wel aangeduid als <i><a href="/wiki/Manhattan_(New_York)" title="Manhattan (New York)">Manhattan</a> aan de Maas</i>. Reeds in 1928 had men al een idee hoe hoogbouw in de toekomst er uit zou zie, zoals blijkt uit de voorkant van de krant <i>Groot Rotterdam</i> van 27 juli 1928 (6e jaarg. No. 19).<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nog steeds wordt er gebouwd in het gebied rond de Nieuwe Maas. Een voorbeeld hiervan is de <a href="/wiki/Kop_van_Zuid" title="Kop van Zuid">Kop van Zuid</a> inclusief de <a href="/wiki/Wilhelminapier" title="Wilhelminapier">Wilhelminapier</a>. Op deze plaats werden de hoogste wolkenkrabbers van Nederland gerealiseerd: kantoorgebouw <a href="/wiki/De_Rotterdam" title="De Rotterdam">De Rotterdam</a> (149 meter), de woontoren <a href="/wiki/New_Orleans_(gebouw)" title="New Orleans (gebouw)">New Orleans</a> (160 meter) en het kantoorgebouw <a href="/wiki/Maastoren" title="Maastoren">Maastoren</a> (164 meter). In de toekomst moeten hier ook <a href="/wiki/Havana_(toren)" class="mw-redirect" title="Havana (toren)">Havana</a> (170 meter) en Philadelphia (70 meter) verrijzen. Vlak naast de New Orleans wordt er gebouwd aan twee 70 meter hoge woontorens: Boston en Seattle. </p><p>Ook in Rotterdam-Centrum zullen er volgens de plannen nieuwe wolkenkrabbers herrijzen. Van 2005-2014 is, nadat eerst het oude station gesloopt werd, een nieuw <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Centraal" title="Station Rotterdam Centraal">centraal station</a> gebouwd. Het eerste deel, de reizigerspassage, werd in november 2012 in gebruik genomen.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De rest van het station was begin 2014 klaar en werd op 13 maart van dat jaar officieel door de koning geopend. In de omgeving van het nieuwe Rotterdam Centraal zijn meerdere complexen gepland. Hierin zullen zich naar verwachting torens bevinden waarvan de hoogte kan oplopen tot zo'n 180 meter. In het centrum van Rotterdam is naast <a href="/wiki/De_Bijenkorf_(warenhuis)" title="De Bijenkorf (warenhuis)">De Bijenkorf</a> aan het eind van de <a href="/wiki/Beurstraverse" title="Beurstraverse">Koopgoot</a> en de Lijnbaan de 70 meter hoge B’Tower. In het Baankwartier, achter de Schiedamsedijk, komen twee torens van 150 meter hoog, de <a href="/wiki/Cooltoren" title="Cooltoren">Cooltoren</a> en de Baantoren. Tussenin zijn plannen voor een woontoren van 70 meter. </p><p>Aan de rechter Maasoever, naast de Erasmusbrug, wordt gebouwd aan de <a href="/wiki/Zalmhaven_(complex)" class="mw-redirect" title="Zalmhaven (complex)">Zalmhaventoren</a> (220 meter), die in 2022 werd opgeleverd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Straten,_pleinen,_buurten_en_bouwwerken"><span id="Straten.2C_pleinen.2C_buurten_en_bouwwerken"></span>Straten, pleinen, buurten en bouwwerken</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=20" title="Bewerk dit kopje: Straten, pleinen, buurten en bouwwerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Straten, pleinen, buurten en bouwwerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg/260px-Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg" decoding="async" width="260" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg/390px-Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg/520px-Rotterdam_Blick_vom_Euromast_auf_Kop_van_Zuid_1.jpg 2x" data-file-width="4564" data-file-height="2284" /></a><figcaption>Wolkenkrabbers op de <a href="/wiki/Kop_van_Zuid" title="Kop van Zuid">Kop van Zuid</a>, gezien vanaf de Euromast</figcaption></figure> <p>Door de grote schade die de stad in de Tweede Wereldoorlog heeft opgelopen, heeft Rotterdam in het centrum beperkt historische panden. (Vrijwel alle wijken en buurten om de stad heen hebben daarentegen een grote hoeveelheid historische panden) De stad heeft daarentegen meer recente als modern te typeren bezienswaardigheden. De volgende plaatsen en bouwwerken zijn bepalend voor het stadsbeeld van Rotterdam of op andere wijze belangrijk voor de stad. </p><p>Het beeld van het centrum van de stad wordt bepaald door een aantal grote straten en pleinen, met name de <a href="/wiki/Coolsingel" title="Coolsingel">Coolsingel</a>, het <a href="/wiki/Hofplein" title="Hofplein">Hofplein</a>, het <a href="/wiki/Weena" title="Weena">Weena</a>, het <a href="/wiki/Schouwburgplein_(Rotterdam)" title="Schouwburgplein (Rotterdam)">Schouwburgplein</a>, winkelcentrum <a href="/wiki/Lijnbaan_(Rotterdam)" title="Lijnbaan (Rotterdam)">Lijnbaan</a>, <a href="/wiki/Meent_(Rotterdam)" title="Meent (Rotterdam)">Meent</a>, het <a href="/wiki/Beursplein_(Rotterdam)" title="Beursplein (Rotterdam)">Beursplein</a> met de <a href="/wiki/Beurstraverse" title="Beurstraverse">Koopgoot</a>. In dit gebied bevinden zich onder andere het <a href="/wiki/Stadhuis_van_Rotterdam" title="Stadhuis van Rotterdam">stadhuis</a> en de <a href="/wiki/Beurs_World_Trade_Center_Rotterdam" title="Beurs World Trade Center Rotterdam">beurs</a> aan de Coolsingel en de Laurenskerk en de <a href="/wiki/Markthal_(Rotterdam)" title="Markthal (Rotterdam)">Markthal</a> aan de <a href="/wiki/Binnenrotte" title="Binnenrotte">Binnenrotte</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Oude_Haven_(Rotterdam)_2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg/260px-Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg/390px-Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg/520px-Oude_Haven_%28Rotterdam%29_2011.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Witte_Huis_(Rotterdam)" title="Witte Huis (Rotterdam)">Witte Huis</a>, bij opening het hoogste kantoorgebouw van Europa</figcaption></figure> <p>Delfshaven is een van de overgebleven vooroorlogse pittoreske buurten met onder meer het <i>Zakkendragershuisje</i>, het geboortehuis van <a href="/wiki/Piet_Hein_(zeevaarder)" title="Piet Hein (zeevaarder)">Piet Hein</a> en museum <a href="/wiki/De_Dubbelde_Palmboom" title="De Dubbelde Palmboom">De Dubbelde Palmboom</a>. Uit de <a href="/wiki/Oude_of_Pelgrimvaderskerk" title="Oude of Pelgrimvaderskerk">Oude of Pelgrimvaderskerk</a> aan de haven van Delfshaven vertrokken de eerste kolonisten, via Engeland, naar het Noord-Amerikaanse continent. In Delfshaven bevindt zich ook de <a href="/wiki/Westzeedijk" title="Westzeedijk">Westzeedijk</a>. </p><p>Overige buurten/wijken zoals <a href="/wiki/Cool_(wijk)" title="Cool (wijk)">Cool</a>, Het <a href="/wiki/Scheepvaartkwartier" class="mw-redirect" title="Scheepvaartkwartier">Scheepvaartkwartier</a>, het <a href="/wiki/Oude_Westen" title="Oude Westen">Oude</a> en <a href="/wiki/Nieuwe_Westen" title="Nieuwe Westen">Nieuwe Westen</a>, <a href="/wiki/Kralingen" title="Kralingen">Kralingen</a>, <a href="/wiki/Crooswijk" title="Crooswijk">Crooswijk</a>, het <a href="/wiki/Oude_Noorden" title="Oude Noorden">Oude Noorden</a> en <a href="/wiki/Hillegersberg" title="Hillegersberg">Hillegersberg</a> zijn nog grotendeels vooroorlogse wijken met veel vooroorlogse panden en bebouwing. Het Scheepvaartkwartier en Kralingen zijn hiervan de chicste wijken van de stad, met grote, rijk gedetailleerde historische panden of (kantoor)villa's. </p><p>Langs de oevers van de <a href="/wiki/Nieuwe_Maas" title="Nieuwe Maas">Nieuwe Maas</a> bevinden zich de <a href="/wiki/Maasboulevard_(Rotterdam)" title="Maasboulevard (Rotterdam)">Maasboulevard</a>, het <a href="/wiki/Witte_Huis_(Rotterdam)" title="Witte Huis (Rotterdam)">Witte Huis</a> en de <a href="/wiki/Oude_Haven_(Rotterdam)" title="Oude Haven (Rotterdam)">Oude Binnenhaven</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Potlood-kubus2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Potlood-kubus2.jpg/260px-Potlood-kubus2.jpg" decoding="async" width="260" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Potlood-kubus2.jpg/390px-Potlood-kubus2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Potlood-kubus2.jpg/520px-Potlood-kubus2.jpg 2x" data-file-width="716" data-file-height="662" /></a><figcaption>Vernieuwende architectuur (v.l.n.r.): De <a href="/wiki/Bibliotheek_Rotterdam" title="Bibliotheek Rotterdam">Bibliotheek</a> (<i>Stofzuiger</i>), de <a href="/wiki/Blaaktoren" title="Blaaktoren">Blaaktoren</a> (<i>Het Potlood</i>) en de <a href="/wiki/Kubuswoningen_(Rotterdam)" title="Kubuswoningen (Rotterdam)">kubuswoningen</a> (<i>Het Blaakbos</i>)</figcaption></figure> <p>De Nieuwe Maas wordt overbrugd door enkele grote bruggen, waarvan de Erasmusbrug de bekendste is. Tevens is er een anderhalf kilometer lange tunnel, de Maastunnel, die beide oevers verbindt. Ook de Nieuwe Maas zelf is een belangrijke verkeersaders, voor vracht- en passagiersschepen. Toeristen maken graag gebruik van de <a href="/wiki/Spido" title="Spido">Spido</a>-havenrondvaartboten. Deze vertrekken vanaf het <a href="/wiki/Willemsplein_(Rotterdam)" title="Willemsplein (Rotterdam)">Willemsplein</a> in het Scheepvaartkwartier naar allerlei bezienswaardigheden in het gehele havengebied. </p><p>Op <i>Zuid</i>, aan de andere zijde van de Nieuwe Maas, bevindt zich het voetbalstadion De Kuip. Begin jaren dertig besloot een groep zakenlieden dat Rotterdam een eigen stadion moest bezitten, als antwoord op het <a href="/wiki/Olympisch_Stadion_(Amsterdam)" title="Olympisch Stadion (Amsterdam)">Olympisch Stadion</a> in Amsterdam. Uiteindelijk werd voor een constructie gekozen waarbij de tweede ring met zitplaatsen aan een stalen constructie hing. Daarmee was het Stadion Feyenoord het eerste stadion in Europa dat deze nieuwe bouw toepaste. Als voorbeeld diende het <a href="/wiki/Yankee_Stadium_(1923)" title="Yankee Stadium (1923)">stadion</a> van de Amerikaanse honkbalclub <a href="/wiki/New_York_Yankees" title="New York Yankees">New York Yankees</a>. </p><p>Op Zuid liggen verder nog het Winkelcentrum Zuidplein, met OV-knooppunt, en de <a href="/wiki/Oranjeboomstraat_(Rotterdam)" title="Oranjeboomstraat (Rotterdam)">Oranjeboomstraat</a>, een doorgaande verkeersroute van <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Zuid" title="Station Rotterdam Zuid">Station Rotterdam Zuid</a> tot aan de <a href="/wiki/Maasbruggen_(Rotterdam)" title="Maasbruggen (Rotterdam)">Maasbruggen</a>. </p><p>Bepaalde delen van Rotterdam zijn uitgeroepen tot <a href="/wiki/Beschermd_stadsgezicht" title="Beschermd stadsgezicht">beschermd stadsgezicht</a>: <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Blijdorp_/_Bergpolder" title="Rijksbeschermd gezicht Blijdorp / Bergpolder">Blijdorp / Bergpolder</a>, Delfshaven (met <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Rotterdam_-_Delfshaven_Uitbreiding" title="Rijksbeschermd gezicht Rotterdam - Delfshaven Uitbreiding">uitbreiding</a>), <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Heemraadssingel-Mathenesserlaan" title="Rijksbeschermd gezicht Heemraadssingel-Mathenesserlaan">Heemraadssingel-Mathenesserlaan</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Kralingen_-_Midden" title="Rijksbeschermd gezicht Kralingen - Midden">Kralingen-Midden</a>, het <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Rotterdam_-_Scheepvaartkwartier" title="Rijksbeschermd gezicht Rotterdam - Scheepvaartkwartier">Scheepvaartkwartier</a>, het <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Noordereiland" title="Rijksbeschermd gezicht Noordereiland">Noordereiland</a>, <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Tuindorp_Vreewijk" title="Rijksbeschermd gezicht Tuindorp Vreewijk">Tuindorp Vreewijk</a> en <a href="/wiki/Rijksbeschermd_gezicht_Rotterdam_-_Waterproject" title="Rijksbeschermd gezicht Rotterdam - Waterproject">Waterproject</a>. </p><p>Rotterdammers hebben de gewoonte bepaalde gebouwen eigen namen te geven, bijv. <i>Koopgoot</i> voor de <a href="/wiki/Beurstraverse" title="Beurstraverse">Beurstraverse</a>, <i>Het Blaakse bos</i> voor <a href="/wiki/Kubuswoningen_(Rotterdam)" title="Kubuswoningen (Rotterdam)">de Kubuswoningen</a>, <i>De Banaan</i> voor de opslagruimte van het <a href="/wiki/Nederlands_Architectuurinstituut" title="Nederlands Architectuurinstituut">Nederlands Architectuurinstituut</a>, <i>De fluitketel</i> voor <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Blaak" title="Station Rotterdam Blaak">Station Blaak</a>, <i>De gasfabriek</i>, <i>De stofzuiger</i> of <i>De Waterval</i> voor de <a href="/wiki/Centrale_Bibliotheek_Rotterdam" title="Centrale Bibliotheek Rotterdam">Centrale Bibliotheek</a>, <i>De harp</i> of <i>De zwaan</i> voor de Erasmusbrug, <i>Het potlood</i> voor de <a href="/wiki/Blaaktoren" title="Blaaktoren">Blaaktoren</a>, etc.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kunst_in_de_openbare_ruimte">Kunst in de openbare ruimte</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=21" title="Bewerk dit kopje: Kunst in de openbare ruimte" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Kunst in de openbare ruimte"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook het artikel <a href="/wiki/Beelden_in_Rotterdam" title="Beelden in Rotterdam">Beelden in Rotterdam</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg/260px-Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg" decoding="async" width="260" height="580" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg/390px-Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg/520px-Jorge_Kata_Nu%C3%B1ez_-_El_Trotamundos_2019_-_0.jpg 2x" data-file-width="2106" data-file-height="4698" /></a><figcaption><i>El trotamundos</i> van Jorge Kata Núñez (maart 2019)</figcaption></figure> <ul><li>Het beeld van <a href="/wiki/Johan_van_Oldenbarnevelt" title="Johan van Oldenbarnevelt">Johan van Oldenbarnevelt</a> voor het <a href="/wiki/Stadhuis_van_Rotterdam" title="Stadhuis van Rotterdam">stadhuis</a>.</li> <li>De beelden van <a href="/wiki/Johan_de_Wit" title="Johan de Wit">Johan de Wit</a> en <a href="/wiki/Christiaan_Huygens" title="Christiaan Huygens">Christiaan Huygens</a> bij het gebouw van de voormalige <a href="/wiki/NN_Group" title="NN Group">Nationale Levensverzekering-Bank</a> aan de <a href="/wiki/Schiekade_(Rotterdam)" title="Schiekade (Rotterdam)">Schiekade</a>.</li> <li>Het beeld van <a href="/wiki/Gerrit_de_Jongh" title="Gerrit de Jongh">Gerrit de Jongh</a>, havenbouwer van Rotterdam (1845-1917), in het <a href="/wiki/Museumpark" title="Museumpark">Museumpark</a>.</li> <li>Het beeld van <a href="/wiki/Desiderius_Erasmus" title="Desiderius Erasmus">Erasmus</a>, oftewel "Erasmus van Rotterdam", nabij de <a href="/wiki/Grote_of_Sint-Laurenskerk_(Rotterdam)" title="Grote of Sint-Laurenskerk (Rotterdam)">Laurenskerk</a>, het oudste standbeeld van een seculier persoon in Nederland.</li> <li>Het beeld van <a href="/wiki/Piet_Hein_(zeevaarder)" title="Piet Hein (zeevaarder)">Piet Hein</a> in <a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a>.</li> <li>Het beeld <i><a href="/wiki/De_verwoeste_stad" title="De verwoeste stad">De verwoeste stad</a></i> van <a href="/wiki/Ossip_Zadkine" title="Ossip Zadkine">Ossip Zadkine</a>, ter herdenking van de bombardementen, een <a href="/wiki/Rijksmonument" title="Rijksmonument">Rijksmonument</a> op het <a href="/wiki/Plein_1940_(Rotterdam)" title="Plein 1940 (Rotterdam)">Plein 1940</a>, aan de <a href="/wiki/Leuvehaven" title="Leuvehaven">Leuvehaven</a>.</li> <li><a href="/wiki/Loods_24" title="Loods 24">Loods 24</a>, Stieltjesstraat, Rotterdam-Zuid, een oude, ommuurde havenloods waar van 1942 tot en met 1945 meer dan 12.000 Joodse Rotterdammers werden samengebracht om via <a href="/wiki/Kamp_Westerbork" title="Kamp Westerbork">Kamp Westerbork</a> naar Duitse concentratiekampen te worden gebracht. Sinds 2013 is dit verrijkt met het <a href="/wiki/Joods_Kindermonument_(Rotterdam)" title="Joods Kindermonument (Rotterdam)">Joods Kindermonument (Rotterdam)</a>.</li> <li>De Directiekeet van architect <a href="/wiki/Jacobus_Johannes_Pieter_Oud" title="Jacobus Johannes Pieter Oud">J.J.P. Oud</a>, vertegenwoordiger van <a href="/wiki/De_Stijl" title="De Stijl">De Stijl</a> bij het <a href="/wiki/Witte_Dorp_(Rotterdam)" title="Witte Dorp (Rotterdam)">Witte Dorp</a>, een bekend voorbeeld van de sociale woningbouw uit 1922-'23.</li> <li>Een reconstructie in staal van de <a href="/wiki/Delftsche_Poort_(stadspoort)" title="Delftsche Poort (stadspoort)">Delftsche Poort</a> aan het <a href="/wiki/Pompenburg" title="Pompenburg">Pompenburg</a>.</li> <li><a href="/wiki/Mariniersmonument" title="Mariniersmonument">Mariniersmonument</a>, <a href="/wiki/Oostplein" title="Oostplein">Oostplein</a>, ter herdenking van de gesneuvelde mariniers in de meidagen van 1940.</li> <li><a href="/wiki/Beeldenroute_Westersingel" title="Beeldenroute Westersingel">Beeldenroute Westersingel</a>, die loopt van de Kruiskade tot de Westzeedijk, staan 17 beelden die op drie na alle deel uitmaken van de <a href="/wiki/Internationale_Beelden_Collectie" title="Internationale Beelden Collectie">Internationale Beelden Collectie</a> (IBC) van Rotterdam.</li></ul> <p>Zoals vele steden heeft ook Rotterdam vele <a href="/wiki/Muurschildering" title="Muurschildering">muurschilderingen</a>, die op vele gebouwen zijn aangebracht. Enige bekende zijn: </p> <ul><li><i><a href="/wiki/El_trotamundos" title="El trotamundos">El trotamundos</a></i> (De wereldreiziger) door de Chileense kunstenaar Jorge Kata Núñez op de Zwarte Paardenstraat.</li> <li><i>Madre Tierra</i> door Timon de Laat op de <a href="/wiki/Bergweg" title="Bergweg">Bergweg</a>.</li> <li><i>Symmetric square</i> door Astro op de Westkruiskade, die in 2017 werd benoemd tot 'Rotterdam Street Art Museum'.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbkrotterdam.nl/nieuws/cbk-rdam-maakt-mogelijk-5/"><i>Zeus Faber</i></a> (<a href="/wiki/Zonnevis" title="Zonnevis">Zonnevis</a>) door de Amsterdamse kunstenaar Amok Island in 2017 in samenwerking met Rotterdam en <a href="/wiki/Centrum_Beeldende_Kunst" title="Centrum Beeldende Kunst">CBK</a> Rotterdam op de Erasmusstraat.</li> <li>De mythe van Aphrodite, dat deel uitmaakt van de serie 'Modern Mythology series' door de Zuid-Afrikaanse <a href="/wiki/Streetart" title="Streetart">streetart</a>-kunstenaar Mr Copy op de hoek Dordtsestraatweg en Vinkenbaan.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:RotterdamJulesDeelder01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/RotterdamJulesDeelder01.jpg/260px-RotterdamJulesDeelder01.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/RotterdamJulesDeelder01.jpg/390px-RotterdamJulesDeelder01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/RotterdamJulesDeelder01.jpg/520px-RotterdamJulesDeelder01.jpg 2x" data-file-width="2074" data-file-height="1382" /></a><figcaption>Jules Deelder op de Nieuwe Binnenweg</figcaption></figure> <p>En ook zijn er veel muurteksten, zoals die van stadsdichter <a href="/wiki/Jules_Deelder" title="Jules Deelder">Jules Deelder</a>, <a href="/wiki/Ester_Naomi_Perquin" title="Ester Naomi Perquin">Ester Naomi Perquin</a> op de Librijesteeg, <a href="/wiki/Jacob_Cats_(dichter)" title="Jacob Cats (dichter)">Jacob Cats</a> op de Jacob Catsstraat, <a href="/wiki/Rien_Vroegindeweij" title="Rien Vroegindeweij">Rien Vroegindeweij</a> op de hoek Schietbaanlaan-Heemraadsingel, <a href="/wiki/Cornelis_Petrus_Tiele" title="Cornelis Petrus Tiele">Cornelis Petrus Tiele</a> op de C.P. Tielestraat, <a href="/wiki/Godfried_Bomans" title="Godfried Bomans">Godfried Bomans</a> op de <a href="/wiki/Hofpleinlijnviaduct" title="Hofpleinlijnviaduct">Hofbogen</a> en Marja Boet op de hoek Karel Doormanstraat-Kruiskade. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Groen_in_Rotterdam">Groen in Rotterdam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=22" title="Bewerk dit kopje: Groen in Rotterdam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=22" title="De broncode bewerken van de sectie: Groen in Rotterdam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Het_Park,_Rotterdam_(DSC_0442).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg/260px-Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg/390px-Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg/520px-Het_Park%2C_Rotterdam_%28DSC_0442%29.jpg 2x" data-file-width="5999" data-file-height="3999" /></a><figcaption>Het Park, Rotterdam, met op de achtergrond het interactieve kunstwerk <i>De Verloren Parel</i> van <a href="/wiki/Madeleine_Berkhemer" title="Madeleine Berkhemer">Madeleine Berkhemer</a></figcaption></figure> <p>Een aantal bekende parken in Rotterdam zijn: </p> <ul><li><a href="/wiki/Trompenburg_Tuinen_%26_Arboretum" title="Trompenburg Tuinen & Arboretum">Trompenburg Tuinen & Arboretum</a> in <a href="/wiki/Kralingen" title="Kralingen">Kralingen</a>. De aanleg dateert van 1820, maar pas na de openstelling voor publiek in 1958, is het park, dat generaties lang beheerd werd door de familie (Van Hoey) Smith, breder in de belangstelling gekomen. Het park, ca. 8 hectaren groot, bevat circa 4.000 verschillende soorten bomen, struiken en vaste planten.</li> <li><a href="/wiki/Het_Park_(Rotterdam)" title="Het Park (Rotterdam)">Het Park</a> (28,4 ha) aan de Maas ten zuiden van de Westzeedijk bij de <a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a>. De oostelijke helft werd tussen 1852 en 1863 naar een ontwerp van de firma <a href="/wiki/Jan_David_Zocher" title="Jan David Zocher">Jan David Zocher</a> aangelegd. Het westelijk deel werd in 1866 met enige aanpassingen toegevoegd. <a href="/wiki/Rijksmonument" title="Rijksmonument">Rijksmonument</a> sinds 2011.</li> <li><a href="/wiki/Park_Schoonoord_(Rotterdam)" title="Park Schoonoord (Rotterdam)">Park Schoonoord</a> (1,2 ha) ligt in het <a href="/wiki/Scheepvaartkwartier" class="mw-redirect" title="Scheepvaartkwartier">Scheepvaartkwartier</a> en is in de huidige vorm in 1860 ontworpen door <a href="/wiki/Jan_David_Zocher" title="Jan David Zocher">Jan David Zocher</a>.</li> <li>Het <a href="/wiki/Kralingse_Bos" title="Kralingse Bos">Kralingse Bos</a> (ca. 200 ha) met de <a href="/wiki/Kralingse_Plas" title="Kralingse Plas">Kralingse Plas</a> (100 ha) ligt in de wijk <a href="/wiki/Kralingen" title="Kralingen">Kralingen</a> en is vanaf 1928 gebaseerd op een ontwerp van <a href="/wiki/Marinus_Jan_Granpr%C3%A9_Moli%C3%A8re" title="Marinus Jan Granpré Molière">Marinus Jan Granpré Molière</a>. In <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a> werd het Kralingse Bos eindelijk officieel geopend.</li> <li>Het <a href="/wiki/Vroesenpark" title="Vroesenpark">Vroesenpark</a> in <a href="/wiki/Rotterdam-Noord" title="Rotterdam-Noord">Rotterdam-Noord</a> werd vanaf <a href="/wiki/1929" title="1929">1929</a> aangelegd naar een plan van stadsarchitect <a href="/wiki/Willem_Gerrit_Witteveen" title="Willem Gerrit Witteveen">W.G. Witteveen</a>.</li> <li>Het <a href="/wiki/Zuiderpark_(Rotterdam)" title="Zuiderpark (Rotterdam)">Zuiderpark</a> ligt in de deelgemeente <a href="/wiki/Charlois" title="Charlois">Charlois</a>. Het park werd vanaf <a href="/wiki/1952" title="1952">1952</a> aangelegd als gebruikspark en niet als sierpark.</li></ul> <p>Sinds 28 mei 1994 kent Rotterdam het fenomeen <a href="/wiki/Opzoomeren" title="Opzoomeren">Opzoomeren</a>, 15% van de Rotterdammers (zo’n 100.000 bewoners) zegt deel te nemen aan het opzoomeren.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Eind 2020 telde de stad een recordaantal van 2.503 Opzoomerstraten,<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> wat zich voornamelijk uit in de aanleg van <a href="/wiki/Geveltuin" title="Geveltuin">geveltuinen</a>. Er kwam in 1994 ook een Stichting Opzoomer Mee Rotterdam, die tot taak heeft het opzoomeren in Rotterdam levend te houden, het belang ervan in stad en land uit de dragen en straten en hun initiatieven te ondersteunen.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Dakpark_Rotterdam.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Dakpark_Rotterdam.jpg/260px-Dakpark_Rotterdam.jpg" decoding="async" width="260" height="347" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Dakpark_Rotterdam.jpg/390px-Dakpark_Rotterdam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Dakpark_Rotterdam.jpg/520px-Dakpark_Rotterdam.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Dakpark Rotterdam</figcaption></figure> <p>Gemeente Rotterdam stimuleert de aanleg van <a href="/wiki/Groen_dak" title="Groen dak">groene daken</a>. Zo is er een aantrekkelijke subsidie voor dakeigenaren en heeft de stad inmiddels een aantal gemeentelijke gebouwen voorzien van een groen dak. Per 1 januari 2020 is de eis van het waterbergend vermogen verhoogd naar 30 liter waterbergend vermogen per vierkante meter. Hierdoor wordt het rioolsysteem bij hevige regenval minder belast en is de kans op wateroverlast op straat kleiner.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Het grootste groene dak van de stad ligt bovenop het <a href="/wiki/Groothandelsgebouw" title="Groothandelsgebouw">Groothandelsgebouw</a> naast het Centraal Station.</li> <li>De Dakakker is de grootste dakboerderij van Europa bovenop het Schieblok.</li> <li>Het <a href="/wiki/Dakpark_(Rotterdam)" title="Dakpark (Rotterdam)">Dakpark</a> is een langgerekt, smal park in de wijk <a href="/wiki/Bospolder/Tussendijken" class="mw-redirect" title="Bospolder/Tussendijken">Bospolder/Tussendijken</a> in <a href="/wiki/Rotterdam-West" title="Rotterdam-West">Rotterdam-West</a>. Het is op ongeveer negen meter hoogte aangelegd, is ongeveer 85 meter breed en strekt zich over ongeveer een kilometer uit van het Hudsonplein tot vlak bij het <a href="/wiki/Marconiplein" title="Marconiplein">Marconiplein</a>.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>De gemeente Rotterdam gaat het platte dak van congres- en concertgebouw <a href="/wiki/De_Doelen" title="De Doelen">De Doelen</a> voorzien van groen en waterberging. Het ontwerp voor het dak is gemaakt door <a href="/wiki/Kraaijvanger_Architects" title="Kraaijvanger Architects">Kraaijvanger Architects</a>.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Brandgrens_van_Rotterdam">Brandgrens van Rotterdam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=23" title="Bewerk dit kopje: Brandgrens van Rotterdam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=23" title="De broncode bewerken van de sectie: Brandgrens van Rotterdam"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Brandgrens_Rotterdam" title="Brandgrens Rotterdam">Brandgrens Rotterdam</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg/260px-HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg" decoding="async" width="260" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg/390px-HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg/520px-HerdenkingVuurgrensRotterdam1940_2007_edit1.jpg 2x" data-file-width="1936" data-file-height="1309" /></a><figcaption>Rotterdam licht op tijdens het <a href="/wiki/Brandgrens_Rotterdam" title="Brandgrens Rotterdam">Brandgrensproject</a></figcaption></figure> <p>De omtrek van het door de Duitse aanval en de daaropvolgende branden verwoeste gebied, staat in Rotterdam bekend als de <a href="/wiki/Brandgrens_Rotterdam" title="Brandgrens Rotterdam">brandgrens</a>. Rotterdam heeft na de oorlog gekozen voor vernieuwing van de binnenstad in plaats van herbouw. Lange tijd werd in Rotterdam de wederopbouw gevierd op 18 mei, de dag waarop de stadsarchitect opdracht kreeg een ontwerp voor de wederopbouw te maken. </p><p>Het oude centrum is verdwenen en anders dan in de meeste steden is de band met het verleden nauwelijks zichtbaar in de bebouwde omgeving. Het gemeentebestuur besloot in 2006 dat de brandgrens blijvend zou worden gemarkeerd met behulp van fraai vormgegeven lampjes in het plaveisel: de brandgrens als <i>plaats van herinnering</i>. Voor de markering werd een prijsvraag uitgeschreven. In mei 2009 is het eerste deel van de markering opgeleverd. In mei 2010 was het ruim 12 km lange lint voltooid. </p><p>In 2007 en 2008 werd de brandgrens incidenteel verlicht met reusachtige schijnwerpers. Meer dan honderd lampen schenen omhoog en gaven de skyline van Rotterdam een extra dimensie. Het exacte tracé van de brandgrens is in kaart gebracht door ir. Koos Hage.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politiek">Politiek</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=24" title="Bewerk dit kopje: Politiek" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=24" title="De broncode bewerken van de sectie: Politiek"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_stadhuis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rotterdam_stadhuis.jpg/260px-Rotterdam_stadhuis.jpg" decoding="async" width="260" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rotterdam_stadhuis.jpg/390px-Rotterdam_stadhuis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rotterdam_stadhuis.jpg/520px-Rotterdam_stadhuis.jpg 2x" data-file-width="2452" data-file-height="2300" /></a><figcaption>Het <a href="/wiki/Stadhuis_van_Rotterdam" title="Stadhuis van Rotterdam">stadhuis van Rotterdam</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stadsbestuur">Stadsbestuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=25" title="Bewerk dit kopje: Stadsbestuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=25" title="De broncode bewerken van de sectie: Stadsbestuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor meer politiek, zie <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam (gemeente)</a>.</i></div> <p>De <a href="/wiki/Gemeenteraad" title="Gemeenteraad">gemeenteraad</a> van Rotterdam bestaat uit 45 leden. <a href="/wiki/Leefbaar_Rotterdam" title="Leefbaar Rotterdam">Leefbaar Rotterdam</a> is de grootste politieke partij in Rotterdam met 10 zetels. De <a href="/wiki/Volkspartij_voor_Vrijheid_en_Democratie" title="Volkspartij voor Vrijheid en Democratie">VVD</a> heeft zes zetels, <a href="/wiki/Democraten_66" title="Democraten 66">D66</a> en <a href="/wiki/GroenLinks" title="GroenLinks">GroenLinks</a> hebben elk vijf zetels, de <a href="/wiki/Partij_van_de_Arbeid_(Nederland)" title="Partij van de Arbeid (Nederland)">Partij van de Arbeid</a> en <a href="/wiki/DENK" title="DENK">DENK</a> hebben beide vier zetels; <a href="/wiki/Volt_Nederland" title="Volt Nederland">Volt</a>, de <a href="/wiki/Partij_voor_de_Dieren" title="Partij voor de Dieren">Partij voor de Dieren</a> en <a href="/wiki/BIJ1" title="BIJ1">BIJ1</a> hebben elk twee zetels; de <a href="/wiki/Socialistische_Partij_(Nederland)" title="Socialistische Partij (Nederland)">SP</a>, het <a href="/wiki/Christen-Democratisch_App%C3%A8l" title="Christen-Democratisch Appèl">CDA</a>, <a href="/wiki/50PLUS" title="50PLUS">50PLUS</a>, de <a href="/wiki/ChristenUnie" title="ChristenUnie">CU</a> en <a href="/wiki/Forum_voor_Democratie" title="Forum voor Democratie">FVD</a> hebben elk één zetel.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Het <a href="/wiki/College_van_burgemeester_en_wethouders" title="College van burgemeester en wethouders">college van burgemeester en wethouders</a> bestaat sinds 2022 uit de VVD, D66, Leefbaar Rotterdam en DENK. Er zijn acht wethouders. <a href="/wiki/Carola_Schouten" title="Carola Schouten">Carola Schouten</a> (CU) is sinds oktober 2024 burgemeester van Rotterdam. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bestuurlijke_indeling">Bestuurlijke indeling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=26" title="Bewerk dit kopje: Bestuurlijke indeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=26" title="De broncode bewerken van de sectie: Bestuurlijke indeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de <a href="/wiki/Lijst_van_wijken_in_Rotterdam" title="Lijst van wijken in Rotterdam">lijst van wijken in Rotterdam</a>.</i></div> <p>Rotterdam bestond tot 2014 uit 14 <a href="/wiki/Deelgemeente_(Nederland)" title="Deelgemeente (Nederland)">deelgemeentes</a> met gezamenlijk 272 deelraadsleden en 49 bestuurders, maar als gevolg van een wetswijziging zijn deze – net als de stadsdelen in Amsterdam – na 28 jaar opgeheven in het kader van het terugbrengen van de "bestuurlijke druk". Hiervoor in de plaats zijn 14 gebiedscommissies gekomen, die het gemeentebestuur adviseren over buitenruimte, veiligheid en voorzieningen in de wijk. De commissies beschikken over een beperkt budget om bewonersinitiatieven te ondersteunen. De gebiedscommissies worden tegelijk met de gemeenteraad gekozen door de kiesgerechtigden in het gebied. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stedenbanden">Stedenbanden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=27" title="Bewerk dit kopje: Stedenbanden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=27" title="De broncode bewerken van de sectie: Stedenbanden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> Rotterdam heeft meerdere partner- en zustersteden en zusterhavens.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tevens heeft het een Pact van Eeuwige Vriendschap met het Franse dorp <a href="/wiki/Carla-Bayle" title="Carla-Bayle">Carla-Bayle</a>. Sinds 2008 gaat Rotterdam nadrukkelijk geen nieuwe zusterbanden meer aan.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bestaande zuster- en partnerbanden hebben geen prioriteit in het internationale beleid.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68437638">.mw-parser-output .kolommen{display:flex;flex-wrap:wrap;column-gap:1em;row-gap:0.3em;margin-top:0.3em;clear:left}.mw-parser-output .kolom{flex:1 1 15em}.mw-parser-output .infobox .kolom,.mw-parser-output .thumbcaption .kolom{flex-basis:0}.mw-parser-output .kolommen-auto>.kolom{flex-basis:auto}.mw-parser-output .kolommen-compact>.kolom{flex-grow:0}.mw-parser-output .kolom .mw-heading{display:flex;flex-direction:column;padding:0}.mw-parser-output .kolom .mw-heading:first-of-type{margin-top:0}.mw-parser-output .kolom .mw-editsection{margin:0 0 0.5em 0;line-height:unset}body.skin-minerva .mw-parser-output .kolom .mw-heading{flex-direction:row}body.skin-minerva .mw-parser-output .kolom .mw-editsection{margin:inherit}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .kolommen:not(.kolommen-compact){flex-direction:column}.mw-parser-output .kolom{flex:1 1 auto!important}.mw-parser-output .kolommen-compact>.kolom{flex:0 1 auto!important}.mw-parser-output .kolom .wikitable{display:table;min-width:100%;table-layout:fixed}}</style></p><div class="kolommen"><div class="kolom"> <p><b>13 zustersteden</b> </p> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Verenigde Staten"><img alt="Vlag van Verenigde Staten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/30px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/40px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span> <a href="/wiki/Baltimore_(Maryland)" title="Baltimore (Maryland)">Baltimore</a> (Verenigde Staten), sinds 1985</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Bulgaria.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Bulgarije"><img alt="Vlag van Bulgarije" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/20px-Flag_of_Bulgaria.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/30px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Flag_of_Bulgaria.svg/40px-Flag_of_Bulgaria.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Boergas_(stad)" title="Boergas (stad)">Boergas</a> (Bulgarije), sinds 1976</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Romania.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Roemenië"><img alt="Vlag van Roemenië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/20px-Flag_of_Romania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/30px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/40px-Flag_of_Romania.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Constan%C8%9Ba_(stad)" title="Constanța (stad)">Constanța</a> (Roemenië), sinds 1976</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Dresden_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Dresden (hoofdbetekenis)">Dresden</a> (Duitsland), sinds 1988</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Luxembourg.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Luxemburg"><img alt="Vlag van Luxemburg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Flag_of_Luxembourg.svg/20px-Flag_of_Luxembourg.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Flag_of_Luxembourg.svg/30px-Flag_of_Luxembourg.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Flag_of_Luxembourg.svg/40px-Flag_of_Luxembourg.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="307" /></a></span> <a href="/wiki/Esch-sur-Alzette" title="Esch-sur-Alzette">Esch-sur-Alzette</a> (Luxemburg), sinds 1958</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Poland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Polen"><img alt="Vlag van Polen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/20px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/30px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/40px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /></a></span> <a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a> (Polen), sinds 1977</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Cuba.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Cuba"><img alt="Vlag van Cuba" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/20px-Flag_of_Cuba.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/30px-Flag_of_Cuba.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Flag_of_Cuba.svg/40px-Flag_of_Cuba.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Havana_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Havana (hoofdbetekenis)">Havana</a> (Cuba), sinds 1983</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Keulen_(stad)" class="mw-redirect" title="Keulen (stad)">Keulen</a> (Duitsland), sinds 1958<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Belgium_(civil).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van België"><img alt="Vlag van België" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/20px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/30px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/40px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Luik_(stad)" title="Luik (stad)">Luik</a> (België), sinds 1958</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_France.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Frankrijk"><img alt="Vlag van Frankrijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/30px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/40px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Rijsel" title="Rijsel">Rijsel/Lille</a> (Frankrijk), sinds 1958</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van China"><img alt="Vlag van China" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/20px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/30px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/40px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Shanghai_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Shanghai (hoofdbetekenis)">Shanghai</a> (China), sinds 1979</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Rusland"><img alt="Vlag van Rusland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/20px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/30px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/40px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Sint-Petersburg" title="Sint-Petersburg">Sint-Petersburg</a> (Rusland), sinds 1984</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Italy.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Italië"><img alt="Vlag van Italië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/20px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/30px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/40px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></a></span> <a href="/wiki/Turijn_(stad)" title="Turijn (stad)">Turijn</a> (Italië), sinds 1958</li></ul> </div><div class="kolom"> <p><b>12 partnersteden</b> </p> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Belgium_(civil).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van België"><img alt="Vlag van België" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/20px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/30px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg/40px-Flag_of_Belgium_%28civil%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Antwerpen_(stad)" title="Antwerpen (stad)">Antwerpen</a> (België), sinds 1940</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Switzerland_(Pantone).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zwitserland"><img alt="Vlag van Zwitserland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/16px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/24px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg/32px-Flag_of_Switzerland_%28Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <a href="/wiki/Bazel_(Zwitserland)" title="Bazel (Zwitserland)">Bazel</a> (Zwitserland), sinds 1945</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Hungary.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Hongarije"><img alt="Vlag van Hongarije" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/20px-Flag_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/30px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/40px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Boedapest" title="Boedapest">Boedapest</a> (Hongarije), sinds 1991</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Slovakia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Slowakije"><img alt="Vlag van Slowakije" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/20px-Flag_of_Slovakia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/30px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/40px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Bratislava" title="Bratislava">Bratislava</a> (Slowakije), sinds 1991</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Duisburg" title="Duisburg">Duisburg</a> (Duitsland), sinds 1950</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_South_Africa.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Afrika"><img alt="Vlag van Zuid-Afrika" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/20px-Flag_of_South_Africa.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/30px-Flag_of_South_Africa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/40px-Flag_of_South_Africa.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Durban_(Zuid-Afrika)" title="Durban (Zuid-Afrika)">Durban</a> (Zuid-Afrika), sinds 1991</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van het Verenigd Koninkrijk"><img alt="Vlag van Verenigd Koninkrijk" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/20px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/30px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/40px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Kingston_upon_Hull" title="Kingston upon Hull">Hull</a> (Verenigd Koninkrijk), sinds 1936</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Indonesia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Indonesië"><img alt="Vlag van Indonesië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/20px-Flag_of_Indonesia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/30px-Flag_of_Indonesia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Flag_of_Indonesia.svg/40px-Flag_of_Indonesia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Jakarta" title="Jakarta">Jakarta</a> (Indonesië), sinds 1983</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Germany.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Duitsland"><img alt="Vlag van Duitsland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/20px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/30px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/40px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Neurenberg" title="Neurenberg">Neurenberg</a> (Duitsland), sinds 1961</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Japan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Japan"><img alt="Vlag van Japan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/20px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/30px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/40px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Osaka_(stad)" title="Osaka (stad)">Osaka</a> (Japan), sinds 1984</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Norway.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Noorwegen"><img alt="Vlag van Noorwegen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/20px-Flag_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/30px-Flag_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/40px-Flag_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="372" /></a></span> <a href="/wiki/Oslo_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Oslo (hoofdbetekenis)">Oslo</a> (Noorwegen), sinds 1945</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Czech_Republic.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Tsjechië"><img alt="Vlag van Tsjechië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/20px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/30px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/40px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Praag" title="Praag">Praag</a> (Tsjechië), sinds 1991</li></ul> </div><div class="kolom"> <p><b>4 zusterhavens</b> </p> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_South_Korea.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Korea"><img alt="Vlag van Zuid-Korea" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/20px-Flag_of_South_Korea.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/30px-Flag_of_South_Korea.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/Flag_of_South_Korea.svg/40px-Flag_of_South_Korea.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Busan" title="Busan">Busan</a> (Zuid-Korea), sinds 1987</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Japan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Japan"><img alt="Vlag van Japan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/20px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/30px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/40px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Kobe" title="Kobe">Kobe</a> (Japan), sinds 1967</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Verenigde Staten"><img alt="Vlag van Verenigde Staten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/30px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/40px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span> <a href="/wiki/Seattle_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Seattle (hoofdbetekenis)">Seattle</a> (Verenigde Staten), sinds 1969</li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Japan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Japan"><img alt="Vlag van Japan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/20px-Flag_of_Japan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/30px-Flag_of_Japan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Flag_of_Japan.svg/40px-Flag_of_Japan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Tokio" title="Tokio">Tokio</a> (Japan), sinds 1989</li></ul> </div></div> <p>De Turkse president <a href="/wiki/Recep_Tayyip_Erdo%C4%9Fan" title="Recep Tayyip Erdoğan">Recep Tayyip Erdoğan</a> eiste op 15 maart 2017 dat <a href="/wiki/Istanboel_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Istanboel (hoofdbetekenis)">Istanboel</a> de stedenband met Rotterdam zou verbreken. Een woordvoerder van de gemeente Rotterdam verklaarde daarop dat die twee steden geen officiële stedenband hebben, hoewel ze wel vaak hebben samengewerkt.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Zoals in bovenstaand overzicht staat vermeld, heeft Rotterdam sinds 1984 een stedenband met Sint-Petersburg, waarbij in de jaren voor 2022 de focus nadrukkelijk lag op dialoog een ‘mens-tot-menscontacten’ door culturele en maatschappelijke uitwisseling. Nadat <a href="/wiki/Russische_invasie_van_Oekra%C3%AFne_sinds_2022" title="Russische invasie van Oekraïne sinds 2022">Rusland in 2022 Oekraïne binnenviel</a> heeft burgemeester Aboutaleb de gouverneur van Sint-Petersburg een brief gestuurd om hem op te roepen de invasie en het geweld vanuit Rusland in Oekraïne te veroordelen. Toen deze veroordeling uitbleef heeft Rotterdam per 1 april 2022 de zusterstadrelatie met Sint-Petersburg bevroren. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Regionale_indeling">Regionale indeling</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=28" title="Bewerk dit kopje: Regionale indeling" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=28" title="De broncode bewerken van de sectie: Regionale indeling"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rotterdam is in ten minste 23 regionale samenwerkingen vertegenwoordigd, die elk een andere samenstelling hebben.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Economie">Economie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=29" title="Bewerk dit kopje: Economie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=29" title="De broncode bewerken van de sectie: Economie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Haven">Haven</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=30" title="Bewerk dit kopje: Haven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=30" title="De broncode bewerken van de sectie: Haven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">Haven van Rotterdam</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:MSC_JULIA_R_,_MSC_GISELLE_,_MSC_DITTA._(37328308365).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg/260px-MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg" decoding="async" width="260" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg/390px-MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg/520px-MSC_JULIA_R_%2C_MSC_GISELLE_%2C_MSC_DITTA._%2837328308365%29.jpg 2x" data-file-width="3458" data-file-height="1752" /></a><figcaption>Havenkranen en vrachtschepen in de <a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">haven van Rotterdam</a></figcaption></figure> <p>Rotterdam ligt centraal ten opzichte van het achterland en heeft zich mede daardoor kunnen ontwikkelen tot de grootste <a href="/wiki/Havenstad" title="Havenstad">havenstad</a> van <a href="/wiki/Europa_(continent)" class="mw-redirect" title="Europa (continent)">Europa</a> op het gebied van overslag van massagoederen, ook wel <i>bulkoverslag</i> genoemd. <a href="/wiki/Aardolie" title="Aardolie">Aardolie</a> neemt daarbij de eerste plaats in. Verder is Rotterdam met afstand de belangrijkste containerhaven van Europa. De havenactiviteiten zijn geleidelijk verschoven naar de oevers van de <a href="/wiki/Nieuwe_Waterweg" title="Nieuwe Waterweg">Nieuwe Waterweg</a> en met name de <a href="/wiki/Maasvlakte" title="Maasvlakte">Maasvlakte</a>; sinds 1985 zijn ze niet meer in het centrum van de stad te vinden. Het <a href="/wiki/Havenbedrijf_Rotterdam_N.V." class="mw-redirect" title="Havenbedrijf Rotterdam N.V.">Havenbedrijf Rotterdam</a> is verzelfstandigd. </p><p>Rotterdam is zijn positie als grootste haven ter wereld sinds 2004 kwijt. De explosief groeiende economie van China bracht <a href="/wiki/Haven_van_Shanghai" title="Haven van Shanghai">Shanghai</a> op nummer één en <a href="/wiki/Haven_van_Singapore" title="Haven van Singapore">Singapore</a> op nummer twee. De positie van Rotterdam ten opzichte van concurrenten <a href="/wiki/Haven_van_Antwerpen" title="Haven van Antwerpen">Antwerpen</a> en <a href="/wiki/Haven_van_Hamburg" title="Haven van Hamburg">Hamburg</a> als 'Gateway to Europe' bleef echter ruimschoots onaangetast. De haven verwerkte 2017 een recordhoeveelheid van 467 miljoen ton. Shanghai haalde 705,4 miljoen ton en Singapore 628 miljoen ton.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De <a href="/wiki/Tweede_Maasvlakte" title="Tweede Maasvlakte">Tweede Maasvlakte</a> is in ontwikkeling, omdat in het bestaande haven- en industriegebied geen plaats meer is voor grootschalige activiteiten. Door in de Noordzee nieuw land te creëren kan de Rotterdamse haven zich verder ontwikkelen, hetgeen van belang is voor de regionale en Nederlandse economie. Op 22 mei 2013 werd de Tweede Maasvlakte officieel in gebruik genomen, waarmee 2.000 ha havenbekken werd toegevoegd tot een totaal van 12.500 ha. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bedrijfsleven">Bedrijfsleven</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=31" title="Bewerk dit kopje: Bedrijfsleven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=31" title="De broncode bewerken van de sectie: Bedrijfsleven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rotterdam is de vestigingsplaats van een groot aantal bedrijven, waarvan de bekendste zijn: <a href="/wiki/Unilever" title="Unilever">Unilever</a>, <a href="/wiki/Mittal_Steel" class="mw-redirect" title="Mittal Steel">Mittal Steel</a>, <a href="/wiki/Nationale-Nederlanden" class="mw-redirect" title="Nationale-Nederlanden">Nationale-Nederlanden</a> en <a href="/wiki/Robeco" title="Robeco">Robeco</a>. Gerelateerd aan de haven zijn er handelscentra gericht op één land gevestigd zoals het Korean Trade & Distribution Center. De nieuwe vestiging van het European China Center wordt bij de Rijnhaven gebouwd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Winkels_en_markten">Winkels en markten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=32" title="Bewerk dit kopje: Winkels en markten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=32" title="De broncode bewerken van de sectie: Winkels en markten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg/260px-Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg/390px-Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg/520px-Markthal_-_City_of_Rotterdam.jpg 2x" data-file-width="4232" data-file-height="3174" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Markthal_(Rotterdam)" title="Markthal (Rotterdam)">Markthal</a> op de Binnenrotte</figcaption></figure> <p>In het centrum van Rotterdam is een groot winkelgebied met onder andere de <a href="/wiki/Beurstraverse" title="Beurstraverse">Koopgoot</a>, de <a href="/wiki/Lijnbaan_(Rotterdam)" title="Lijnbaan (Rotterdam)">Lijnbaan</a>, de Hoogstraat en het winkelcentrum Central Plaza. Verder heeft Rotterdam het winkelcentrum <a href="/wiki/Winkelcentrum_Zuidplein" title="Winkelcentrum Zuidplein">Zuidplein</a> in <a href="/wiki/Rotterdam-Zuid" title="Rotterdam-Zuid">Rotterdam-Zuid</a>, de winkel- en woonmall <a href="/wiki/Winkelcentrum_Alexandrium" title="Winkelcentrum Alexandrium">Alexandrium</a> in <a href="/wiki/Prins_Alexander_(stadsdeel)" title="Prins Alexander (stadsdeel)">Prins Alexander</a> en vele kleinere winkelcentra verspreid over de gehele stad. </p><p>De <a href="/wiki/Koopavond" title="Koopavond">koopavonden</a> zijn op vrijdag. In het centrum van Rotterdam zijn de winkels iedere zondagmiddag geopend. </p><p>In Rotterdam zijn veertien <a href="/wiki/Markt_(winkel)" title="Markt (winkel)">weekmarkten</a>. De twee grootste zijn die op de <a href="/wiki/Binnenrotte" title="Binnenrotte">Binnenrotte</a> in het centrum (op dinsdag en zaterdag) en die bij het <a href="/wiki/Afrikaanderwijk" title="Afrikaanderwijk">Afrikaanderplein</a> in Rotterdam-Zuid (op woensdag en zaterdag). In 2014 is bij de Binnenrotte de dagelijks geopende, overdekte <a href="/wiki/Markthal_(Rotterdam)" title="Markthal (Rotterdam)">Markthal</a> geopend. Op de begane grond en de eerste verdieping van bevinden zich horeca en winkels, op verdiepingen twee tot en met elf luxeappartementen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verkeer_en_vervoer">Verkeer en vervoer</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=33" title="Bewerk dit kopje: Verkeer en vervoer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=33" title="De broncode bewerken van de sectie: Verkeer en vervoer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wegverkeer">Wegverkeer</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=34" title="Bewerk dit kopje: Wegverkeer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=34" title="De broncode bewerken van de sectie: Wegverkeer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:De_Groene_Verbinding_(Netkous).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png/260px-De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png" decoding="async" width="260" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png/390px-De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png/520px-De_Groene_Verbinding_%28Netkous%29.png 2x" data-file-width="4240" data-file-height="2848" /></a><figcaption>De <a href="/w/index.php?title=Groene_Verbinding&action=edit&redlink=1" class="new" title="Groene Verbinding (de pagina bestaat niet)">Groene Verbinding</a> (ook De Netkous genoemd), een fietsbrug tussen <a href="/wiki/Rotterdam-Zuid" title="Rotterdam-Zuid">Rotterdam-Zuid</a> en <a href="/wiki/Rhoon" title="Rhoon">Rhoon</a> naar ontwerp van <a href="/wiki/Marc_Verheijen" title="Marc Verheijen">Marc Verheijen</a></figcaption></figure> <p>Rotterdam is bereikbaar via diverse <a href="/wiki/Autosnelweg" title="Autosnelweg">autosnelwegen</a>. </p> <ul><li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_4" title="Rijksweg 4"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/33px-NL-A4.svg.png" decoding="async" width="33" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/49px-NL-A4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/NL-A4.svg/65px-NL-A4.svg.png 2x" data-file-width="411" data-file-height="253" /></a></span> <a href="/wiki/Pernis" title="Pernis">Pernis</a> - <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> - <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a> - <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a> - <a href="/wiki/Den_Haag" title="Den Haag">Den Haag</a> - <a href="/wiki/Luchthaven_Schiphol" title="Luchthaven Schiphol">Schiphol</a> - <a href="/wiki/Amsterdam_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Amsterdam (hoofdbetekenis)">Amsterdam</a></li> <li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_13" title="Rijksweg 13"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/38px-NL-A13.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/57px-NL-A13.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/NL-A13.svg/76px-NL-A13.svg.png 2x" data-file-width="476" data-file-height="253" /></a></span> <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Delft_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Delft (hoofdbetekenis)">Delft</a> - <a href="/wiki/Den_Haag" title="Den Haag">Den Haag</a></li> <li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_15" title="Rijksweg 15"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/38px-NL-A15.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/57px-NL-A15.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/NL-A15.svg/75px-NL-A15.svg.png 2x" data-file-width="473" data-file-height="253" /></a></span> <a href="/wiki/Rozenburg_(Zuid-Holland)" title="Rozenburg (Zuid-Holland)">Rozenburg</a> - <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Ridderkerk" title="Ridderkerk">Ridderkerk</a> - <a href="/wiki/Nijmegen_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Nijmegen (hoofdbetekenis)">Nijmegen</a></li> <li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_16" title="Rijksweg 16"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/38px-NL-A16.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/57px-NL-A16.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/NL-A16.svg/75px-NL-A16.svg.png 2x" data-file-width="473" data-file-height="253" /></a></span> <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Dordrecht_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Dordrecht (hoofdbetekenis)">Dordrecht</a> - <a href="/wiki/Breda_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Breda (hoofdbetekenis)">Breda</a> (- <a href="/wiki/Antwerpen_(stad)" title="Antwerpen (stad)">Antwerpen</a> via <a href="/wiki/A1_(Belgi%C3%AB)" title="A1 (België)"><span style="white-space:nowrap; font-style:normal; text-decoration:none; letter-spacing:1px; color:#2a2d2f; background:#f7fbf5; padding:0 2px 0 4px; border:#2a2d2f solid 1px; margin: 0 1px 0 0;">A1</span></a>) (<a href="/wiki/Europese_weg_19" title="Europese weg 19"><span style="white-space:nowrap; background:#308446; color:inherit; padding:2px 1px; margin: 0 1px 0 0;"><span style="white-space:nowrap; font-style:normal; text-decoration:none; letter-spacing:1px; color:#f7fbf5; background:#308446; padding:0 2px 0 4px; border:#f7fbf5 solid 1px;">E19</span></span></a>)</li> <li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_20" title="Rijksweg 20"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/43px-NL-A20.svg.png" decoding="async" width="43" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/64px-NL-A20.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/NL-A20.svg/86px-NL-A20.svg.png 2x" data-file-width="538" data-file-height="253" /></a></span> <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a> - <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Gouda_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Gouda (hoofdbetekenis)">Gouda</a> (- <a href="/wiki/Utrecht_(stad)" title="Utrecht (stad)">Utrecht</a> via <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_12" title="Rijksweg 12"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/38px-NL-A12.svg.png" decoding="async" width="38" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/57px-NL-A12.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/NL-A12.svg/76px-NL-A12.svg.png 2x" data-file-width="475" data-file-height="253" /></a></span>)</li> <li><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Rijksweg_29" title="Rijksweg 29"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/42px-NL-A29.svg.png" decoding="async" width="42" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/63px-NL-A29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/NL-A29.svg/84px-NL-A29.svg.png 2x" data-file-width="531" data-file-height="253" /></a></span> <i>Rotterdam</i> - <a href="/wiki/Barendrecht" title="Barendrecht">Barendrecht</a> - <a href="/wiki/Knooppunt_Hellegatsplein" title="Knooppunt Hellegatsplein">Hellegatsplein</a> - <a href="/wiki/Knooppunt_Sabina" title="Knooppunt Sabina">Knooppunt Sabina</a></li></ul> <p>Sinds 2010 is de gemeente bezig met de realisering van <a href="/wiki/Rotterdamse_stadsroutes" title="Rotterdamse stadsroutes">stadsroutes in Rotterdam en omstreken</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Watertransport_en_oeververbindingen">Watertransport en oeververbindingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=35" title="Bewerk dit kopje: Watertransport en oeververbindingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=35" title="De broncode bewerken van de sectie: Watertransport en oeververbindingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:ENI_02325213_JAMES_COOK_(11).JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG/260px-ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG" decoding="async" width="260" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG/390px-ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG/520px-ENI_02325213_JAMES_COOK_%2811%29.JPG 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption>Een <a href="/wiki/Spido" title="Spido">Spido</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdamse_bruggen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Rotterdamse_bruggen.jpg/260px-Rotterdamse_bruggen.jpg" decoding="async" width="260" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Rotterdamse_bruggen.jpg/390px-Rotterdamse_bruggen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Rotterdamse_bruggen.jpg/520px-Rotterdamse_bruggen.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="512" /></a><figcaption>Drie bekende Rotterdamse bruggen: <a href="/wiki/De_Hef" title="De Hef">De Hef</a>, de <a href="/wiki/Willemsbrug_(Rotterdam)" title="Willemsbrug (Rotterdam)">Willemsbrug</a> en de <a href="/wiki/Erasmusbrug" title="Erasmusbrug">Erasmusbrug</a></figcaption></figure> <p>Voor het vervoer over water speelt de <a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">haven van Rotterdam</a> een niet te overschatten rol (<a href="#Haven">zie boven</a>), naast goederen worden ook personen vervoerd. Reeds in de middeleeuwen werd met veerdiensten overgezet, roeiend en zeilend. In 1901 werden twee rederijen opgericht, die de verbinding met stoomponten gingen verzorgen. Behalve de <a href="/wiki/Heen_en_Weer_(rederij)" title="Heen en Weer (rederij)">gemeentelijke Rotterdamse Reederij Heen en Weer</a>, met de voetveren <i>Heen en Weer I t/m III</i>, was er de firma K. Bohré & Co. Maatschappij tot Exploitatie van Overzetdiensten te Rotterdam, met de voetveren <i>Padang 1 t/m 10</i>. Naar verluidt nam deze firma het niet zo nauw met de verzorging van de schepen en het financieel bewind. In 1909 werd de pachtvergunning van Bohré ingetrokken en per 1 januari 1909 werden de diensten en de 10 schepen van Bohré overgenomen en toegevoegd aan die van de Rotterdamse gemeentelijke rederij. Daarbij kregen de schepen de namen <i>Heen en Weer IV t/m XIII</i>. Daarna liet de gemeente nog drie voetveren bouwen met de namen <i>Heen en Weer XIV t/m XVI</i> en vijf <a href="/wiki/Wagenveer" title="Wagenveer">wagenveren</a>. De eerste twee, uit 1911, bleken niet goed te werken en er werden drie betere gebouwd. Na de oorlog werden de stoomponten gemoderniseerd en van dieselmotoren voorzien. Een aantal daarvan is nog in gebruik: de <a href="/wiki/Heen_en_Weer_III" class="mw-redirect" title="Heen en Weer III">Heen en Weer III</a> (als wachtschip <i>Fram</i> voor Scouting in <a href="/wiki/Barendrecht" title="Barendrecht">Barendrecht</a>), de <a href="/wiki/Heen_en_Weer_X" class="mw-redirect" title="Heen en Weer X">Heen en Weer X</a> (als wachtschip <i>Boekanier</i> voor Scouting in Rotterdam) en de <a href="/wiki/Heen_en_Weer_XV" class="mw-redirect" title="Heen en Weer XV">Heen en Weer XV</a> (als varend woonschip in <a href="/wiki/Hitland_(Nieuwerkerk_aan_den_IJssel)" title="Hitland (Nieuwerkerk aan den IJssel)">Hitland</a>, sinds mei 2016 weer onder de oorspronkelijke naam). </p><p>Veerdiensten voeren tot in de jaren 60 van de twintigste eeuw onder meer tussen de Boompjes en de Nassaukade, Willemsplein en Wilhelminakade, en Veerkade en Linkerveerdam, en zo door tot aan Maassluis. De <a href="/wiki/Rotterdamse_metro" title="Rotterdamse metro">Rotterdamse metro</a> werd geopend op 9 februari 1968 en verving de veren en de tramlijnen over de <a href="/wiki/Maasbruggen_(Rotterdam)" title="Maasbruggen (Rotterdam)">Maasbruggen</a>. De gemeentelijke veren werden die dag opgeheven en de schepen opgelegd in de <a href="/wiki/Dokhaven_(Charlois)" title="Dokhaven (Charlois)">Dokhaven</a>, <a href="/wiki/Charlois" title="Charlois">Charlois</a>. </p><p>Moderne veerdiensten varen met snellere schepen. Zo kennen we in Rotterdam de <a href="/wiki/Aqualiner" title="Aqualiner">Aqualiner</a>, die een verbinding tussen de stad en de <a href="/wiki/Heijplaat" title="Heijplaat">Heijplaat</a> verzorgt. Beeldbepalend op de rivier zijn de <a href="/wiki/Watertaxi" title="Watertaxi">watertaxi's</a> en de <a href="/wiki/Waterbus_Rotterdam-Drechtsteden" title="Waterbus Rotterdam-Drechtsteden">waterbussen</a>. Ook de schepen van de <a href="/wiki/Spido" title="Spido">Spido</a> en <a href="/wiki/Koninklijke_Roeiers_Vereeniging_Eendracht" title="Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht">Koninklijke Roeiers Vereeniging Eendracht</a> halen en brengen zo nodig mensen over de rivier. </p><p>De plaats van de veerdiensten is ingenomen door bruggen en tunnels. Aanvankelijk werd het bouwen van bruggen vermeden in verband met de inherente hinder van de scheepvaart. In 1870 werd de <a href="/wiki/Koninginnebrug_(Rotterdam)" title="Koninginnebrug (Rotterdam)">Koninginnebrug</a> over de <a href="/wiki/Koningshaven" title="Koningshaven">Koningshaven</a> aangelegd. Pas in 1878 werd de eerste oeververbinding over de <a href="/wiki/Nieuwe_Maas" title="Nieuwe Maas">Nieuwe Maas</a> geopend: de (oude) Willemsbrug. Tot de bouw van de Erasmusbrug, ruim een eeuw later, lagen er geen bruggen over de Nieuwe Maas ten westen van de locatie van deze brug. In het verlengde van de oude Willemsbrug, iets ten oosten van de Koninginnebrug, lag (en ligt) <a href="/wiki/De_Hef" title="De Hef">De Hef</a>, oorspronkelijk eveneens geopend in 1878 maar in de jaren twintig van de volgende eeuw ingrijpend verbouwd. </p><p>Sinds 1996 worden de oevers van de Nieuwe Maas door drie bruggen verbonden. De oudste is de <a href="/wiki/Van_Brienenoordbrug" title="Van Brienenoordbrug">Van Brienenoordbrug</a>, geopend in 1964 en in 1990 verdubbeld. De 'nieuwe' <a href="/wiki/Willemsbrug_(Rotterdam)" title="Willemsbrug (Rotterdam)">Willemsbrug</a> ligt iets oostelijk van de locatie van de 'oude' Willemsbrug, die na de opening van de nieuwe brug gesloopt werd, en werd geopend in 1981. De opening was de eerste officiële handeling van prins <a href="/wiki/Willem-Alexander_der_Nederlanden" title="Willem-Alexander der Nederlanden">Willem-Alexander</a>. De bekendste brug is de <a href="/wiki/Erasmusbrug" title="Erasmusbrug">Erasmusbrug</a> ontworpen door architect <a href="/wiki/Ben_van_Berkel" title="Ben van Berkel">Ben van Berkel</a> en geopend in 1996. Over de <a href="/wiki/Oude_Maas" title="Oude Maas">Oude Maas</a> ligt de oude <a href="/wiki/Botlekbrug" title="Botlekbrug">Botlekbrug</a> uit 1955. De nieuwe <a href="/wiki/Botlekbrug" title="Botlekbrug">Botlekbrug</a> werd in 2015 in gebruik genomen, maar levert nog hinder op voor de scheepvaart. </p><p>Onder de Maas bevinden zich de <a href="/wiki/Maastunnel" title="Maastunnel">Maastunnel</a> (in gebruik genomen 1942; geopend tijdens de Duitse bezetting), de <a href="/wiki/Beneluxtunnel" title="Beneluxtunnel">Beneluxtunnel</a> (in gebruik genomen 1967, 2002), de <a href="/wiki/Botlektunnel" title="Botlektunnel">Botlektunnel</a> (in gebruik genomen 1980), de <a href="/wiki/Burgemeester_Thomassentunnel" title="Burgemeester Thomassentunnel">Burgemeester Thomassentunnel</a> (in gebruik genomen 2004), de <a href="/wiki/Rotterdamse_metro" title="Rotterdamse metro">metrotunnels</a> (in gebruik genomen vanaf 1968) en de <a href="/wiki/Willemsspoortunnel" title="Willemsspoortunnel">Willemsspoortunnel</a> (in gebruik genomen 1993). Door de in aanleg zijnde <a href="/wiki/Maasdeltatunnel" title="Maasdeltatunnel">Maasdeltatunnel</a> als onderdeel van de <a href="/wiki/Rijksweg_24" title="Rijksweg 24">A24</a> ontstaat er - volgens planning in 2024 - een vaste verbinding tussen <a href="/wiki/Rozenburg_(Zuid-Holland)" title="Rozenburg (Zuid-Holland)">Rozenburg</a> en <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> onder <a href="/wiki/Het_Scheur" class="mw-redirect" title="Het Scheur">Het Scheur</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Luchthaven">Luchthaven</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=36" title="Bewerk dit kopje: Luchthaven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=36" title="De broncode bewerken van de sectie: Luchthaven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Rotterdam heeft ook een eigen luchthaven: <a href="/wiki/Rotterdam_The_Hague_Airport" title="Rotterdam The Hague Airport">Rotterdam The Hague Airport</a>, in de volksmond Zestienhoven, naar de polder waarin zij ligt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Openbaar_vervoer">Openbaar vervoer</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=37" title="Bewerk dit kopje: Openbaar vervoer" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=37" title="De broncode bewerken van de sectie: Openbaar vervoer"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg/260px-Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg" decoding="async" width="260" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg/390px-Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg/520px-Metrostation_Rotterdam_Centraal.jpg 2x" data-file-width="3380" data-file-height="2136" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Rotterdamse_metro" title="Rotterdamse metro">Rotterdamse metro</a></figcaption></figure> <p>Het stadsvervoerbedrijf <a href="/wiki/Rotterdamse_Elektrische_Tram" class="mw-redirect" title="Rotterdamse Elektrische Tram">RET</a> exploiteert (sinds 1927) in Rotterdam e.o. <a href="/wiki/Rotterdamse_tram" title="Rotterdamse tram">trams</a> en <a href="/wiki/Autobus" title="Autobus">bussen</a> en sinds 1968 ook <a href="/wiki/Rotterdamse_metro" title="Rotterdamse metro">metro's</a>. De metro heeft inmiddels vijf lijnen: <a href="/wiki/Lijn_A_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn A (metro van Rotterdam)">A</a>, <a href="/wiki/Lijn_B_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn B (metro van Rotterdam)">B</a>, <a href="/wiki/Lijn_C_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn C (metro van Rotterdam)">C</a>, <a href="/wiki/Lijn_D_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn D (metro van Rotterdam)">D</a> en <a href="/wiki/Lijn_E_(metro_van_Rotterdam)" title="Lijn E (metro van Rotterdam)">E</a>. Deze laatste lijn rijdt via een geboorde <a href="/wiki/Statenwegtrac%C3%A9" title="Statenwegtracé">tunnel</a> en de voormalige <a href="/wiki/Hofpleinlijn" class="mw-redirect" title="Hofpleinlijn">Hofpleinlijn</a> tussen Rotterdam en station <a href="/wiki/Den_Haag_Centraal" class="mw-redirect" title="Den Haag Centraal">Den Haag Centraal</a> en is onderdeel van <a href="/wiki/RandstadRail" title="RandstadRail">RandstadRail</a>. De RET heeft 9 <a href="/wiki/Rotterdamse_tram" title="Rotterdamse tram">tramlijnen</a>: 2, 4, 7, 8, 20, 21, 23, 24 en 25. De lijnen 2, 20, 21, 23, 24 en 25 zijn <a href="/wiki/Tramplus" class="mw-redirect" title="Tramplus">trampluslijnen</a>, deze zijn sneller en de trams rijden veelal op vrije banen. </p><p>Per trein is Rotterdam vanaf diverse stations rechtstreeks te bereiken. Rechtstreekse bestemmingen zijn onder andere <a href="/wiki/Den_Haag_Centraal" class="mw-redirect" title="Den Haag Centraal">Den Haag</a>, <a href="/wiki/Leiden_Centraal" class="mw-redirect" title="Leiden Centraal">Leiden</a>, <a href="/wiki/Station_Haarlem" title="Station Haarlem">Haarlem</a>, <a href="/wiki/Luchthaven_Schiphol" title="Luchthaven Schiphol">Schiphol</a>, <a href="/wiki/Station_Amsterdam_Centraal" title="Station Amsterdam Centraal">Amsterdam</a>, <a href="/wiki/Utrecht_Centraal" class="mw-redirect" title="Utrecht Centraal">Utrecht</a>, <a href="/wiki/Station_Amersfoort_Centraal" title="Station Amersfoort Centraal">Amersfoort</a>, <a href="/wiki/Station_Enschede" title="Station Enschede">Enschede</a>, <a href="/wiki/Station_Groningen" title="Station Groningen">Groningen</a>, <a href="/wiki/Station_Leeuwarden" title="Station Leeuwarden">Leeuwarden</a>, <a href="/wiki/Station_Dordrecht" title="Station Dordrecht">Dordrecht</a>, <a href="/wiki/Station_Breda" title="Station Breda">Breda</a>, <a href="/wiki/Station_Eindhoven" class="mw-redirect" title="Station Eindhoven">Eindhoven</a>, <a href="/wiki/Station_Roosendaal" title="Station Roosendaal">Roosendaal</a>, <a href="/wiki/Station_Vlissingen" title="Station Vlissingen">Vlissingen</a>, <a href="/wiki/Station_Antwerpen-Centraal" title="Station Antwerpen-Centraal">Antwerpen</a>, <a href="/wiki/Station_Brussel-Zuid" title="Station Brussel-Zuid">Brussel</a> en <a href="/wiki/Station_Paris_Nord" class="mw-redirect" title="Station Paris Nord">Parijs</a>. </p><p>Rotterdam ligt aan de <a href="/wiki/HSL-Zuid" class="mw-redirect" title="HSL-Zuid">HSL-Zuid</a>, de hogesnelheidslijn die Amsterdam en Schiphol met Antwerpen verbindt. De <a href="/wiki/Intercity_direct" title="Intercity direct">Intercity direct</a> rijdt op dit traject in de richtingen <a href="/wiki/Schiphol" class="mw-redirect" title="Schiphol">Schiphol</a> - <a href="/wiki/Amsterdam_Centraal" class="mw-redirect" title="Amsterdam Centraal">Amsterdam Centraal</a> en <a href="/wiki/Breda_(stad)" class="mw-redirect" title="Breda (stad)">Breda</a>. Met de <a href="/wiki/Eurostar" title="Eurostar">Eurostar</a> kan <a href="/wiki/Parijs_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Parijs (hoofdbetekenis)">Parijs</a> tienmaal per dag in 2:37 bereikt worden. 's Zomers is het ook mogelijk om rechtstreeks naar bestemmingen zoals <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a> en <a href="/wiki/Marseille" title="Marseille">Marseille</a> te reizen. 's Winters is <a href="/wiki/Bourg-Saint-Maurice" title="Bourg-Saint-Maurice">Bourg-Saint-Maurice</a> rechtstreeks bereikbaar. Deze bestemmingen zijn in de genoemde periode één keer per week op zaterdag te bereiken met de Eurostar. </p><p>Internationaal busvervoer wordt aangeboden door het bedrijf <a href="/wiki/Flixbus" class="mw-redirect" title="Flixbus">Flixbus</a> vanaf Rotterdam Centraal en Rotterdam Zuidpein. </p><p>Het meeste treinverkeer komt van en naar station <a href="/wiki/Rotterdam_Centraal" class="mw-redirect" title="Rotterdam Centraal">Rotterdam Centraal</a> aan het Stationsplein. Rotterdam Centraal werd tussen 2007 en 2013 vervangen door een nieuwe OV-terminal. In deze OV-terminal komen alle soorten van openbaar vervoer bij elkaar, te weten tram, bus, metro, Randstadrail en trein. De nieuwe terminal is gebouwd voor het verwachte reizigersaantal van 300.000 in 2030. Andere stations in Rotterdam zijn <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Alexander" title="Station Rotterdam Alexander">Rotterdam Alexander</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Blaak" title="Station Rotterdam Blaak">Blaak</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Lombardijen" title="Station Rotterdam Lombardijen">Lombardijen</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Noord" title="Station Rotterdam Noord">Noord</a>, <a href="/wiki/Station_Rotterdam_Zuid" title="Station Rotterdam Zuid">Zuid</a> en de <a href="/wiki/Halte_Rotterdam_Stadion" title="Halte Rotterdam Stadion">halte Rotterdam Stadion</a> (alleen bij evenementen). Binnen de Rotterdamse gemeentegrenzen lagen tot 1 april 2017 ook nog de stations <a href="/wiki/Station_Hoek_van_Holland_Haven" class="mw-redirect" title="Station Hoek van Holland Haven">Hoek van Holland Haven</a> en <a href="/wiki/Station_Hoek_van_Holland_Strand" title="Station Hoek van Holland Strand">Hoek van Holland Strand</a>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:RET491Kootsekade.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RET491Kootsekade.jpg/260px-RET491Kootsekade.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RET491Kootsekade.jpg/390px-RET491Kootsekade.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/RET491Kootsekade.jpg/520px-RET491Kootsekade.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Remise Hillegersberg</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stichting_RoMeO_(Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum)"><span id="Stichting_RoMeO_.28Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum.29"></span><a href="/wiki/Rotterdamse_museumtrams" title="Rotterdamse museumtrams">Stichting RoMeO</a> (Rotterdams Openbaar Vervoer Museum)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=38" title="Bewerk dit kopje: Stichting RoMeO (Rotterdams Openbaar Vervoer Museum)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=38" title="De broncode bewerken van de sectie: Stichting RoMeO (Rotterdams Openbaar Vervoer Museum)"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De Stichting RoMeO (Rotterdams Openbaar Vervoer museum en Exploitatie van Oldtimers) is in 1997 opgericht om verschillende historische transportcollecties samen te brengen in één collectie. Momenteel bestaat de gezamenlijke collectie uit ruim zestig trams, twintig bussen en een ondergrondse metro uit 1967. Een deel van de collectie wordt rijdend in de stad getoond. Sinds 2010 is het <a href="/wiki/Rotterdams_Openbaar_Vervoer_Museum" title="Rotterdams Openbaar Vervoer Museum">Rotterdams Openbaar Vervoer Museum</a> gehuisvest in de monumentale <a href="/wiki/Remise_Hillegersberg" title="Remise Hillegersberg">Remise Hillegersberg</a> uit 1923.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultuur">Cultuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=39" title="Bewerk dit kopje: Cultuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=39" title="De broncode bewerken van de sectie: Cultuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kunst_en_cultuur">Kunst en cultuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=40" title="Bewerk dit kopje: Kunst en cultuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=40" title="De broncode bewerken van de sectie: Kunst en cultuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Kunst_en_cultuur_in_Rotterdam" title="Kunst en cultuur in Rotterdam">Kunst en cultuur in Rotterdam</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uitgaansleven">Uitgaansleven</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=41" title="Bewerk dit kopje: Uitgaansleven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=41" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitgaansleven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG/260px-Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG/390px-Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG/520px-Stadhuisplein_by_night_DSCF3153.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption>Uitgaansgelegenheden aan het Stadhuisplein</figcaption></figure> <p>Het Rotterdamse uitgaansleven telt vele cafés, voornamelijk rond het <a href="/wiki/Stadhuisplein_(Rotterdam)" title="Stadhuisplein (Rotterdam)">Stadhuisplein</a>, de <a href="/wiki/Oude_Haven_(Rotterdam)" title="Oude Haven (Rotterdam)">Oude Haven</a>, de <a href="/wiki/Witte_de_Withstraat_(Rotterdam)" title="Witte de Withstraat (Rotterdam)">Witte de Withstraat</a> en het <a href="/wiki/Schouwburgplein_(Rotterdam)" title="Schouwburgplein (Rotterdam)">Schouwburgplein</a>. De stad telt ook een toenemend aantal gerenommeerde restaurants, waaronder <a href="/wiki/Parkheuvel" title="Parkheuvel">Parkheuvel</a>, <a href="/wiki/Fred_(restaurant)" title="Fred (restaurant)">Fred</a>, <a href="/wiki/FG_Restaurant" title="FG Restaurant">FG Restaurant</a> met twee Michelinsterren. Onderscheiden met een Michelinster zijn: <a href="/wiki/Joelia" title="Joelia">Joelia</a>, <a href="/wiki/The_Mill%C3%A8n" title="The Millèn">The Millèn</a>, <a href="/wiki/FG_Food_Labs" title="FG Food Labs">FG Food Labs</a>, <a href="/wiki/Amarone_(restaurant)" title="Amarone (restaurant)">Amarone</a>, <a href="/wiki/Fitzgerald_(restaurant)" title="Fitzgerald (restaurant)">Fitzgerald</a> en <a href="/wiki/Zeezout_(restaurant)" title="Zeezout (restaurant)">Zeezout</a>. Daarnaast zijn er een aantal clubs en discotheken, waaronder bijvoorbeeld <a href="/wiki/Maassilo" title="Maassilo">Maassilo</a> en <a href="/wiki/Poppodium_Annabel" title="Poppodium Annabel">Poppodium Annabel</a>. Enkele andere vroegere discotheken zijn <a href="/wiki/Now%26Wow" title="Now&Wow">Now&Wow</a>, <a href="/wiki/Hollywood_Music_Hall" title="Hollywood Music Hall">Hollywood Music Hall</a>, <a href="/wiki/Nighttown" title="Nighttown">Nighttown</a> en <a href="/wiki/Parkzicht" title="Parkzicht">Parkzicht</a>. </p><p>Buiten deze vaste locaties is Rotterdam een echte evenementenstad. Grote evenementen die jaarlijks onderdeel zijn van de agenda zijn: <a href="/wiki/Wereldhavendagen" title="Wereldhavendagen">Wereldhavendagen</a>, <a href="/wiki/Marathon_Rotterdam" title="Marathon Rotterdam">Marathon Rotterdam</a> en <a href="/wiki/North_Sea_Jazz_Festival" title="North Sea Jazz Festival">North Sea Jazz Festival</a>. </p><p>De <a href="/wiki/Homohoreca#Rotterdam" title="Homohoreca">homohoreca</a> is vanouds geconcentreerd in en rondom de <a href="/wiki/Van_Oldenbarneveltstraat_(Rotterdam)" title="Van Oldenbarneveltstraat (Rotterdam)">Van Oldebarneveldtstraat</a>. Na de sluiting van Gay Palace in 2014 is er geen aparte homodiscotheek meer, wel kent de stad nog een <a href="/wiki/Homosauna" class="mw-redirect" title="Homosauna">homosauna</a> onder de naam Finland. </p><p>Vanaf de jaren zeventig tot aan zijn overlijden in 2019 gold dichter en schrijver <a href="/wiki/Jules_Deelder" title="Jules Deelder">Jules Deelder</a> als de <a href="/wiki/Nachtburgemeester#Rotterdam" title="Nachtburgemeester">nachtburgemeester</a> van Rotterdam. </p><p>De <a href="/wiki/Prostitutie_in_Rotterdam" title="Prostitutie in Rotterdam">prostitutie in Rotterdam</a> omvat hoofdzakelijk seksbedrijven, waarvan vele gevestigd zijn aan de <a href="/wiki/%27s-Gravendijkwal" title="'s-Gravendijkwal">'s-Gravendijkwal</a> tussen <a href="/wiki/Middelland" title="Middelland">Middelland</a> en <a href="/wiki/Oude_Westen" title="Oude Westen">Oude Westen</a>. De <a href="/wiki/Keileweg" title="Keileweg">Keileweg</a> was een centrum van de tippelprostitutie, maar dit werd in 2005 verboden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Media">Media</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=42" title="Bewerk dit kopje: Media" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=42" title="De broncode bewerken van de sectie: Media"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In Rotterdam is er <a href="/wiki/Lokale_omroep_in_Nederland" title="Lokale omroep in Nederland">regionale radio</a> en <a href="/wiki/Regionale_omroep" title="Regionale omroep">televisie</a>, zoals <a href="/wiki/Regio_TV_Rotterdam" title="Regio TV Rotterdam">Regio TV Rotterdam</a>, <a href="/wiki/RTV_Rijnmond" class="mw-redirect" title="RTV Rijnmond">RTV Rijnmond</a> en <a href="/wiki/OPEN_Rotterdam" title="OPEN Rotterdam">OPEN Rotterdam</a>. De lokale jongerenzender is <a href="/wiki/FunX" class="mw-redirect" title="FunX">FunX</a>. </p><p>Daarnaast zijn de volgende kranten in Rotterdam gevestigd: <a href="/wiki/Algemeen_Dagblad" title="Algemeen Dagblad">AD Rotterdams Dagblad</a>, <a href="/wiki/Maasstad_(krant)" title="Maasstad (krant)">Maasstad</a>, <a href="/wiki/De_Havenloods" title="De Havenloods">De Havenloods</a>, <a href="/w/index.php?title=De_Botlek&action=edit&redlink=1" class="new" title="De Botlek (de pagina bestaat niet)">De Botlek</a>, <a href="/wiki/Metro_International" title="Metro International">Metro (editie Rotterdam)</a>, <a href="/wiki/De_Echo_(weekblad)" title="De Echo (weekblad)">De Echo</a> en <a href="/wiki/De_Oud-Rotterdammer" title="De Oud-Rotterdammer">De Oud-Rotterdammer</a>. </p><p>De hoofdredactie van de landelijke editie van het <a href="/wiki/Algemeen_Dagblad" title="Algemeen Dagblad">Algemeen Dagblad</a> bevindt zich eveneens in Rotterdam. De landelijke kranten <a href="/wiki/NRC_Handelsblad" class="mw-redirect" title="NRC Handelsblad">NRC Handelsblad</a> en <a href="/wiki/Nrc.next" title="Nrc.next">nrc.next</a> van NRC Media, deels voortgekomen uit de <a href="/wiki/Nieuwe_Rotterdamse_Courant" class="mw-redirect" title="Nieuwe Rotterdamse Courant">Nieuwe Rotterdamse Courant</a>, waren tot december 2012 in Rotterdam gevestigd, maar verhuisden naar Amsterdam. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onderwijs">Onderwijs</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=43" title="Bewerk dit kopje: Onderwijs" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=43" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderwijs"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg/260px-Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg" decoding="async" width="260" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg/390px-Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg/520px-Rotterdam_universiteit_faculteitsgebouw.jpg 2x" data-file-width="2191" data-file-height="2479" /></a><figcaption>Gebouw van de <a href="/wiki/Erasmus_Universiteit_Rotterdam" title="Erasmus Universiteit Rotterdam">Erasmus Universiteit</a></figcaption></figure> <p>Studeren in Rotterdam kan op verschillende onderwijsniveaus. Het loopt uiteen van <a href="/wiki/Middelbaar_beroepsonderwijs" title="Middelbaar beroepsonderwijs">MBO</a>, <a href="/wiki/Hoger_beroepsonderwijs" title="Hoger beroepsonderwijs">HBO</a> tot <a href="/wiki/Universiteit" title="Universiteit">Universiteit</a>. In Rotterdam studeren 58.668 studenten.<sup id="cite_ref-Snelvergelijker_Studiesteden_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Snelvergelijker_Studiesteden-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De onderwijsinstellingen die te vinden zijn in Rotterdam zijn: </p> <dl><dt>Wetenschappelijk</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Erasmus_Universiteit_Rotterdam" title="Erasmus Universiteit Rotterdam">Erasmus Universiteit Rotterdam</a></li></ul> <dl><dt>Hoger en speciaal onderwijs</dt></dl> <ul><li>Rotterdamse Academie voor Bouwkunst (onderdeel van de <a href="/wiki/Hogeschool_Rotterdam" title="Hogeschool Rotterdam">Hogeschool Rotterdam</a>)</li> <li><a href="/wiki/Codarts" title="Codarts">Codarts</a> (Rotterdamse Dansacademie)</li> <li>EuroCollege Hogeschool</li> <li><a href="/wiki/Hogeschool_Inholland" title="Hogeschool Inholland">Hogeschool Inholland</a></li> <li><a href="/wiki/Hogeschool_Tio" title="Hogeschool Tio">Hogeschool Tio</a></li> <li><a href="/wiki/Hogeschool_Rotterdam" title="Hogeschool Rotterdam">Hogeschool Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Koninklijke_Auris_Groep" title="Koninklijke Auris Groep">Koninklijke Auris Groep</a> (instituut voor onderzoek en speciaal onderwijs voor doven en slechthorenden)</li> <li><a href="/wiki/Rotterdams_Conservatorium" title="Rotterdams Conservatorium">Rotterdams Conservatorium</a> (codarts)</li> <li>Thomas More Hogeschool (<a href="/wiki/Pedagogische_academie_voor_het_basisonderwijs" title="Pedagogische academie voor het basisonderwijs">pabo</a>)</li> <li><a href="/wiki/Willem_de_Kooning_Academie" title="Willem de Kooning Academie">Willem de Kooning Academie</a> (Academie voor beeldende kunsten en onderdeel van de Hogeschool Rotterdam)</li></ul> <dl><dt>Overige bekende onderwijsinstellingen</dt></dl> <ul><li>LMC Voortgezet Onderwijs</li> <li><a href="/wiki/Albeda_College" title="Albeda College">Albeda College</a></li> <li><a href="/wiki/Erasmiaans_Gymnasium" title="Erasmiaans Gymnasium">Erasmiaans Gymnasium</a></li> <li><a href="/wiki/Montessori_Lyceum_Rotterdam" title="Montessori Lyceum Rotterdam">Montessori Lyceum Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Grafisch_Lyceum_Rotterdam" title="Grafisch Lyceum Rotterdam">Grafisch Lyceum Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Koninklijke_Auris_Groep" title="Koninklijke Auris Groep">Koninklijke Auris Groep</a></li> <li><a href="/wiki/Marnix_Gymnasium" title="Marnix Gymnasium">Marnix Gymnasium</a></li> <li><a href="/wiki/ROC_Zadkine" class="mw-redirect" title="ROC Zadkine">ROC Zadkine</a></li> <li><a href="/wiki/STC-Group" title="STC-Group">Scheepvaart en Transport College</a></li> <li>Hout- en Meubileringscollege</li> <li><a href="/wiki/Libanon_Lyceum" title="Libanon Lyceum">Libanon Lyceum</a></li> <li><a href="/wiki/Hoornbeeck_College" title="Hoornbeeck College">Hoornbeeck College</a></li> <li>Montfort College (onderdeel van LMC Voortgezet Onderwijs)</li> <li>Lyceum Kralingen (onderdeel van LMC Voortgezet Onderwijs)</li> <li>Wellantcollege Rotterdam</li> <li>Wolfert van Borselen scholengroep</li> <li><a href="/wiki/Het_Lyceum_Rotterdam" title="Het Lyceum Rotterdam">Het Lyceum Rotterdam</a> (onderdeel van LMC Voortgezet Onderwijs)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Volksgezondheid_en_sport">Volksgezondheid en sport</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=44" title="Bewerk dit kopje: Volksgezondheid en sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=44" title="De broncode bewerken van de sectie: Volksgezondheid en sport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gezondheidszorg">Gezondheidszorg</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=45" title="Bewerk dit kopje: Gezondheidszorg" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=45" title="De broncode bewerken van de sectie: Gezondheidszorg"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie: <a href="/wiki/Categorie:Ziekenhuis_in_Rotterdam" title="Categorie:Ziekenhuis in Rotterdam">Ziekenhuizen in Rotterdam-Rijnmond</a></i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sport">Sport</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=46" title="Bewerk dit kopje: Sport" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=46" title="De broncode bewerken van de sectie: Sport"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Detail,_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg/260px-Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg/390px-Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg/520px-Detail%2C_belettering_Stadion_Feijenoord_-_Rotterdam_-_20349852_-_RCE.jpg 2x" data-file-width="3092" data-file-height="2318" /></a><figcaption><a href="/wiki/Stadion_Feijenoord" title="Stadion Feijenoord">Stadion Feijenoord</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_2" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm/260px-seek%3D8-Veldloop_pro_patria.webm.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="260" height="195" data-durationhint="64" data-mwtitle="Veldloop_pro_patria.webm" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Bestand:Veldloop_pro_patria.webm"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm/Veldloop_pro_patria.webm.480p.vp9.webm#t=00:00:02" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm#t=00:00:02" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-width="768" data-height="576" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm/Veldloop_pro_patria.webm.240p.vp9.webm#t=00:00:02" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm/Veldloop_pro_patria.webm.360p.vp9.webm#t=00:00:02" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/f/fb/Veldloop_pro_patria.webm/Veldloop_pro_patria.webm.360p.webm#t=00:00:02" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /></video></span><figcaption><a href="/wiki/Polygoonjournaal" title="Polygoonjournaal">Bioscoopjournaal</a> uit december 1945. <a href="/wiki/Veldloop" class="mw-redirect" title="Veldloop">Veldloop</a> in Rotterdam.</figcaption></figure> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de categorie <a href="/wiki/Categorie:Sport_in_Rotterdam" title="Categorie:Sport in Rotterdam">Sport in Rotterdam</a></i></div> <p>Rotterdam organiseert enkele belangrijke sporttoernooien en -evenementen: </p> <ul><li><a href="/wiki/Marathon_van_Rotterdam" class="mw-redirect" title="Marathon van Rotterdam">Marathon van Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Rotterdam_on_Wheels" title="Rotterdam on Wheels">Rotterdam on Wheels</a></li> <li><a href="/wiki/ATP-toernooi_van_Rotterdam" title="ATP-toernooi van Rotterdam">ABN AMRO - World Tennis Tournament</a></li> <li><a href="/wiki/World_Port_Tournament" title="World Port Tournament">World Port Tournament</a> (honkbal)</li> <li><a href="/wiki/Port_of_Rotterdam_Tournament" title="Port of Rotterdam Tournament">Port of Rotterdam Tournament</a> (voetbal)</li> <li><a href="/wiki/Bavaria_City_Racing" class="mw-redirect" title="Bavaria City Racing">Bavaria City Racing</a></li> <li><a href="/wiki/Red_Bull_Air_Race_Rotterdam" title="Red Bull Air Race Rotterdam">Red Bull Air Race Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Europees_kampioenschap_voetbal_2000" title="Europees kampioenschap voetbal 2000">EK voetbal</a> van 2000 in <a href="/wiki/Stadion_Feijenoord" title="Stadion Feijenoord">De Kuip</a></li> <li><a href="/wiki/Ronde_van_Frankrijk_2010/Proloog" title="Ronde van Frankrijk 2010/Proloog">Proloog</a> en start van de <a href="/wiki/Ronde_van_Frankrijk_2010/Eerste_etappe" title="Ronde van Frankrijk 2010/Eerste etappe">eerste etappe</a> van de <a href="/wiki/Ronde_van_Frankrijk_2010" title="Ronde van Frankrijk 2010">Tour de France 2010</a></li> <li><a href="/wiki/Europees_kampioenschap_vrouwenboksen_2011" class="mw-redirect" title="Europees kampioenschap vrouwenboksen 2011">EK vrouwenboksen 2011</a> in het <a href="/wiki/Topsportcentrum_Rotterdam" title="Topsportcentrum Rotterdam">Topsportcentrum Rotterdam</a>. Dit is het eerste internationale boksevenement in Nederland.</li></ul> <p>Rotterdam is de enige stad in Nederland met drie betaaldvoetbalclubs en de enige stad met meerdere clubs in de Eredivisie. </p> <ul><li><a href="/wiki/Feyenoord" title="Feyenoord">Feyenoord</a></li> <li><a href="/wiki/Excelsior_Rotterdam" title="Excelsior Rotterdam">Excelsior</a></li> <li><a href="/wiki/Sparta_Rotterdam" title="Sparta Rotterdam">Sparta Rotterdam</a></li></ul> <p>Verder is Rotterdam ook met andere sporten goed vertegenwoordigd op landelijk niveau. </p> <ul><li><a href="/wiki/ARSR_Skadi" class="mw-redirect" title="ARSR Skadi">ARSR Skadi</a>, roeivereniging met meerdere Varsity-overwinningen en (inter)nationaal blikkende roeiers.</li> <li><a href="/wiki/DOOR_Neptunus" class="mw-redirect" title="DOOR Neptunus">DOOR Neptunus</a>, honkbalclub uitkomend in de <a href="/wiki/Honkbal_hoofdklasse" title="Honkbal hoofdklasse">honkbal hoofdklasse</a>, geldt ook voor <a href="/wiki/Sparta/Feyenoord" title="Sparta/Feyenoord">Sparta/Feyenoord</a>.</li> <li><a href="/wiki/VC_Nesselande" class="mw-redirect" title="VC Nesselande">VC Nesselande</a>, volleybalploeg bij de mannen, maar ook de vrouwen komen uit in de <a href="/wiki/A-League_(volleybal)" class="mw-redirect" title="A-League (volleybal)">A-League</a>.</li> <li><a href="/wiki/HC_Rotterdam" title="HC Rotterdam">HC Rotterdam</a>, hockeyclub waarbij de mannen uitkomen in de <a href="/wiki/Hoofdklasse_hockey" title="Hoofdklasse hockey">Hoofdklasse hockey</a>.</li> <li><a href="/wiki/VOC_(sportclub)" title="VOC (sportclub)">VOC (sportclub)</a>, voetbal- en cricketclub waarvan het cricketteam goed presteert in de <a href="/wiki/Hoofdklasse_cricket" title="Hoofdklasse cricket">Hoofdklasse cricket</a>.</li> <li><a href="/wiki/Rotterdam_Trojans" class="mw-redirect" title="Rotterdam Trojans">Rotterdam Trojans</a>, American-footballclub uitkomende in de hoogste divisie.</li> <li><a href="/wiki/Feyenoord_Basketbal" title="Feyenoord Basketbal">Feyenoord Basketbal</a>, basketbalploeg uitkomend in de <a href="/wiki/Eredivisie_(basketbal)" title="Eredivisie (basketbal)">eredivisie basketbal</a>.</li> <li><a href="/wiki/Feijenoord_van_Teylingen" title="Feijenoord van Teylingen">Feijenoord van Teylingen</a>, meervoudig landskampioen tafeltennis.</li> <li><a href="/wiki/Rotterdam_Atletiek" title="Rotterdam Atletiek">Rotterdam Atletiek</a>, atletiekvereniging succesvol in de eredivisie bij zowel de mannen als de vrouwen.</li></ul> <p>In december 2008 onthulde burgemeester <a href="/wiki/Ivo_Opstelten" title="Ivo Opstelten">Opstelten</a> de plannen voor een "nieuwe Kuip", een project dat in 2013 werd afgevoerd. Er zijn ook plannen voor een nieuw Spartastadion. Dit moet komen in de <a href="/wiki/Spaanse_Polder" title="Spaanse Polder">Spaanse Polder</a>, een industrieterrein, maar deze plannen zijn nog niet concreet. </p><p>Sportlocaties die te vinden zijn in Rotterdam zijn: </p> <ul><li><a href="/wiki/Sportpark_Hazelaarweg" title="Sportpark Hazelaarweg">Sportcomplex Hazelaarweg</a></li> <li>Sportcomplex Duivesteyn</li> <li><a href="/wiki/Sportcomplex_Varkenoord" title="Sportcomplex Varkenoord">Sportcomplex Varkenoord</a></li> <li><a href="/wiki/Trainingscomplex_1908" title="Trainingscomplex 1908">Trainingcomplex 1908</a></li> <li><a href="/wiki/Sportcomplex_Olympia" title="Sportcomplex Olympia">Sportcomplex Olympia</a></li> <li><a href="/wiki/Willem-Alexander_Baan" title="Willem-Alexander Baan">Willem-Alexander Baan</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bekende_Rotterdammers">Bekende Rotterdammers</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=47" title="Bewerk dit kopje: Bekende Rotterdammers" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=47" title="De broncode bewerken van de sectie: Bekende Rotterdammers"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Lijst_van_Rotterdammers" title="Lijst van Rotterdammers">Lijst van Rotterdammers</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Onderscheidingen">Onderscheidingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=48" title="Bewerk dit kopje: Onderscheidingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=48" title="De broncode bewerken van de sectie: Onderscheidingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>De <a href="/wiki/Van_Oldenbarneveltpenning" title="Van Oldenbarneveltpenning">Van Oldenbarneveltpenning</a>, is de hoogste gemeentelijke onderscheiding voor mensen die zeer grote verdiensten hebben gehad voor de wetenschap, de economie, de kunst en cultuur of voor het bestuur in Rotterdam. Deze penning wordt hooguit eenmaal per jaar uitgereikt.</li> <li>De <a href="/wiki/Wolfert_van_Borselenpenning" title="Wolfert van Borselenpenning">Wolfert van Borselenpenning</a> is bedoeld voor personen die activiteiten hebben ontplooid in een leidinggevende functie op verschillende terreinen van de Rotterdamse samenleving.</li> <li>De <a href="/wiki/Erasmusspeld" title="Erasmusspeld">Erasmusspeld</a> kan worden uitgereikt aan personen die zich lange tijd op sociaal, cultureel, economisch of sportief gebied verdienstelijk hebben gemaakt voor de Rotterdamse samenleving.</li> <li>Het <a href="/w/index.php?title=Oog_van_Rotterdam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oog van Rotterdam (de pagina bestaat niet)">Oog van Rotterdam</a> kan worden uitgereikt aan Rotterdammers die bijgedragen hebben aan de verbetering van de veiligheid en de leefbaarheid in Rotterdam. Zij moeten actie hebben ondernomen om te voorkomen dat anderen schade opliepen en zonder zichzelf daarbij in gevaar te brengen. Ook moet het optreden in Rotterdam op straat zijn gebeurd. Verder mogen de kandidaten geen agent, brandweerman of bijvoorbeeld ambulancemedewerker van beroep zijn.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naamgeving">Naamgeving</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=49" title="Bewerk dit kopje: Naamgeving" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=49" title="De broncode bewerken van de sectie: Naamgeving"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de huidige <a href="/wiki/Straattaal" title="Straattaal">straattaal</a> wordt Rotterdam ook wel aangeduid met <i>Roffa</i>. Van eerdere datum is de benaming <i>Rotjeknar</i>. Hierop ontstond het (voornamelijk door niet-Rotterdammers gebruikte) enigszins neerbuigende <i>Rotjeknor</i>.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Rotterdam is naamgever van de plaatsen <a href="/wiki/Rotterdam_(New_York)" title="Rotterdam (New York)">Rotterdam</a> (<a href="/wiki/New_York_(staat)" title="New York (staat)">New York</a>, <a href="/wiki/Verenigde_Staten_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Verenigde Staten (hoofdbetekenis)">Verenigde Staten</a>), <a href="/w/index.php?title=Rotterdam_(Limpopo)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotterdam (Limpopo) (de pagina bestaat niet)">Rotterdam</a> (<a href="/wiki/Limpopo_(provincie)" title="Limpopo (provincie)">Limpopo</a>, <a href="/wiki/Zuid-Afrika" title="Zuid-Afrika">Zuid-Afrika</a>) en <a href="/w/index.php?title=Rotterdam_(Oostelijke_Kaap)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotterdam (Oostelijke Kaap) (de pagina bestaat niet)">Rotterdam</a> (<a href="/wiki/Oost-Kaap" title="Oost-Kaap">Oost-Kaap</a>, Zuid-Afrika). </p><p>In de voormalige <a href="/wiki/Nederlands_West-Indi%C3%AB" title="Nederlands West-Indië">westelijke koloniën</a> bestonden enkele plantages vernoemd naar de stad: <a href="/wiki/Koffieplantage" title="Koffieplantage">koffieplantage</a> <a href="/w/index.php?title=Rotterdam_(Berbice)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotterdam (Berbice) (de pagina bestaat niet)">Rotterdam</a> in <a href="/wiki/Berbice" title="Berbice">Berbice</a><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en koffie- en <a href="/wiki/Katoenplantage" title="Katoenplantage">katoenplantage</a> <a href="/w/index.php?title=Rotterdam_(Suriname)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rotterdam (Suriname) (de pagina bestaat niet)">Rotterdam</a> aan de <a href="/wiki/Cottica_(rivier)" title="Cottica (rivier)">Cotticarivier</a> in <a href="/wiki/Suriname_(kolonie)" title="Suriname (kolonie)">Suriname</a>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De kolonie Suriname kende ook het plaatsje <a href="/wiki/Nieuw-Rotterdam" title="Nieuw-Rotterdam">Nieuw-Rotterdam</a>. Dit is overstroomd en in de oceaan verdwenen; later is 30 kilometer zuidelijker <a href="/wiki/Nieuw-Nickerie" title="Nieuw-Nickerie">Nieuw-Nickerie</a> gebouwd. </p><p>De <i><a href="/wiki/Rotterdam_(schip,_1959)" title="Rotterdam (schip, 1959)">Rotterdam</a></i> is een van de grootste en bekendste schepen van de <a href="/wiki/Holland-Amerika_Lijn" title="Holland-Amerika Lijn">Holland-Amerika Lijn</a>, in de vaart genomen in 1959. Sinds 2008 ligt het schip in <a href="/wiki/Katendrecht" title="Katendrecht">Katendrecht</a> afgemeerd om onder andere als hotel dienst te doen. </p><p>De <a href="/wiki/Zr.Ms._Rotterdam_(1998)" title="Zr.Ms. Rotterdam (1998)"><i>Zr.Ms. Rotterdam</i></a> is een van de twee LPD's (landing platform dock) die in het bezit zijn van de Nederlandse <a href="/wiki/Koninklijke_Marine" title="Koninklijke Marine">Koninklijke Marine</a>. Het schip wordt gebruikt voor embarkatie van eenheden van het <a href="/wiki/Korps_Mariniers" title="Korps Mariniers">Korps Mariniers</a>. Met zijn 166 meter en 10 dekken is het een van de grotere schepen van de Nederlandse vloot. </p><p>In november 2013 is het gebouw <a href="/wiki/De_Rotterdam" title="De Rotterdam">De Rotterdam</a> opgeleverd. Dit gebouw, met de slogan "The Vertical City" is een ontwerp van <a href="/wiki/Rem_Koolhaas" title="Rem Koolhaas">Rem Koolhaas</a>, van het ontwerpbureau <a href="/wiki/Office_for_Metropolitan_Architecture" title="Office for Metropolitan Architecture">Office for Metropolitan Architecture</a> (OMA). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=50" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=50" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_(stedelied)%E2%80%9D,_objectnr_16229.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG/260px-Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG" decoding="async" width="260" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG/390px-Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG/520px-Lied_met_tekst_en_noten_%E2%80%9CAan_Rotterdam_%28stedelied%29%E2%80%9D%2C_objectnr_16229.JPG 2x" data-file-width="2212" data-file-height="2094" /></a><figcaption>Lied met tekst en noten “Aan Rotterdam (stedelied)”</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Lijst_van_bouwwerken_in_Rotterdam" title="Lijst van bouwwerken in Rotterdam">Lijst van bouwwerken in Rotterdam</a>, de belangrijkste bouwwerken op rij</li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_burgemeesters_van_Rotterdam" title="Lijst van burgemeesters van Rotterdam">Lijst van burgemeesters van Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_rijksmonumenten_in_Rotterdam_(stad)" class="mw-redirect" title="Lijst van rijksmonumenten in Rotterdam (stad)">Lijst van rijksmonumenten in Rotterdam (stad)</a>, de circa 500 rijksmonumenten in de stad</li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_gemeentelijke_monumenten_in_Rotterdam" title="Lijst van gemeentelijke monumenten in Rotterdam">Lijst van gemeentelijke monumenten in Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_oorlogsmonumenten_in_Rotterdam" title="Lijst van oorlogsmonumenten in Rotterdam">Lijst van oorlogsmonumenten in Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_beelden_in_Rotterdam" title="Lijst van beelden in Rotterdam">Lijst van beelden in Rotterdam</a>, oude en nieuwe kunst in de openbare ruimte</li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_verklaringen_van_Rotterdamse_straatnamen" class="mw-redirect" title="Lijst van verklaringen van Rotterdamse straatnamen">Lijst van verklaringen van Rotterdamse straatnamen</a>, per wijk op alfabet</li> <li><a href="/wiki/Rotterdam_van_A_tot_Z" title="Rotterdam van A tot Z">Rotterdam van A tot Z</a></li> <li><a href="/wiki/Lijst_van_molens_in_Rotterdam" title="Lijst van molens in Rotterdam">Lijst van molens in Rotterdam</a></li> <li><a href="/wiki/Aan_Rotterdam_(Stedelied)" title="Aan Rotterdam (Stedelied)">Aan Rotterdam (Stedelied)</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_links">Externe links</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=51" title="Bewerk dit kopje: Externe links" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=51" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe links"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rotterdam#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Rotterdam">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Rotterdam#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Rotterdam"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/Rotterdam" class="extiw" title="wikt:Rotterdam">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/Rotterdam" class="extiw" title="wikt:Rotterdam"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li><div class="interProject wikinews mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Rotterdam" class="extiw" title="n:Categorie:Rotterdam">Wikinieuws</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Rotterdam" class="extiw" title="n:Categorie:Rotterdam"><i><b>Nieuws</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikinieuws</div></div></li><div class="interProject wikivoyage mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Rotterdam" class="extiw" title="voy:Rotterdam">Wikivoyage</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/21px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="21" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/32px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Rotterdam" class="extiw" title="voy:Rotterdam"><i><b>Reisgids</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikivoyage</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rotterdam.nl/">Officiële website</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rotterdam.nl/het_ontstaan_van_rotterdam/">Het ontstaan van Rotterdam – rotterdam.nl</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://allecijfers.nl/gemeente/rotterdam/">Statistieken gemeente Rotterdam</a></li></ul> <div style="clear:both;"></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Panorama">Panorama</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&veaction=edit&section=52" title="Bewerk dit kopje: Panorama" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Rotterdam&action=edit&section=52" title="De broncode bewerken van de sectie: Panorama"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="thumb" style="margin-top:1em;"><div class="thumbinner" style="max-width:1280px; margin:0 auto;"><div class="noresize" style="overflow-x:auto;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg" class="mw-file-description" title="Rotterdam gezien vanaf de Euromast (2019). Panorama van 360 graden."><img alt="Rotterdam gezien vanaf de Euromast (2019). Panorama van 360 graden." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg/1280px-Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg" decoding="async" width="1280" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg/1920px-Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg/2560px-Rotterdam_Panorama_Euromast_5_July_2019.jpg 2x" data-file-width="31241" data-file-height="3798" /></a></span></div><div class="thumbcaption" style="text-align:center;">Rotterdam gezien vanaf de <a href="/wiki/Euromast" title="Euromast">Euromast</a> (2019). Panorama van 360 graden.</div></div></div> <p><br /> </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-CBS_Kerncijfers_wijken_en_buurten_2023_1-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2024/11/kerncijfers-wijken-en-buurten-2023">Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen</a>, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span typeof="mw:File"><span title="Pdf-document"><img alt="Pdf-document" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/16px-Icons-mini-file_pdf.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/24px-Icons-mini-file_pdf.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/32px-Icons-mini-file_pdf.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></span></span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140912140438/http://www.rotterdam.nl/Stadsontwikkeling/Document/Economie%20en%20Arbeidsmarkt/Economische%20kerngegevens%20Rotterdam%202012.pdf">Economische kerngegevens Rotterdam 2012</a> rotterdam.nl</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Een soortgelijke situatie deed zich voor in Beverwijk. Ook Rotterdam wordt expliciet behandeld in G.P. Alders, J.G. Kruisheer, A. Schweitzer, J. van Venetien, <i>Het ontstaan van Beverwijk als stedelijke nederzetting</i>, Verloren, Hilversum, 1998, p. 41-42</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFGroenendijk2022"><span style="font-variant:small-caps;">Groenendijk, Wouter</span>, <span style="font-variant:small-caps;">G.F.H.M. Kempenaar</span> (2022). <cite><i>Rotterdam in de verdediging. De laatmiddeleeuwse en vroegmoderne stadsverdediging van Rotterdam (1300-1940). Archeologisch, historisch en cartografisch onderzoek.</i></cite>. Archeologie Rotterdam (BOOR).</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161009174254/https://versbeton.nl/2015/06/slavernijmonument-zwaar-onderwerp-licht-materiaal/">Slavernijmonument: zwaar onderwerp, licht materiaal</a>, 24 juni 2015</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161009174310/http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/binnenland/rotterdamse-slavenhandel-in-de-18e-eeuw/">Rotterdamse slavenhandel in de 18e eeuw</a>, 17 juni 2013</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Gedenkboek van de Kamer van Koophandel en Fabrieken Rotterdam 1803-1928</span> </li> <li id="cite_note-Ruis-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Ruis_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ruis_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Edwin Ruis, <i>Spionnennest 1914-1918</i> (Meppel 2012)</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Het nieuw deed al snel de ronde. In de <i>Herald Tribune</i>, Los Angeles, wordt reeds op 14 mei 1940 op de pagina <i>7th war extra</i> bericht: <i>HOLLAND SURRENDERS</i>, <i>Rotterdam Bombed Into Submission</i>, <i>Dutch chief orders army 'cease firing' </i>. Zie afbeelding bij: Christi de Roo. Sellotape verwijderen. In: <i>Oud papier!</i>. Thoth, 2006, p. 100-101.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2018_284,_436-439"><span style="font-variant:small-caps;">Jac. J. Baart</span>, <span style="font-variant:small-caps;">Lennart van Oudheusden</span> (2018). <cite><i>Target Rotterdam. De geallieerde bombardementen op Rotterdam en omgeving, 1940-1945</i></cite>. Boom Uitgevers Amsterdam, 284, 436-439. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789024420452" title="Speciaal:Boekbronnen/9789024420452">ISBN 9789024420452</a></span>.</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Pinkas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pinkas (de pagina bestaat niet)">Pinkas</a> (1999), blz. 530</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161003063007/https://weerstatistieken.nl/rotterdam">Weerstatistieken Rotterdam</a> (geraadpleegd op 2 oktober 2016)</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Dennis Waterman, Spijkenisse in <a href="/wiki/Het_Parool" title="Het Parool">Het Parool</a>, 3 juni 2008.</span> </li> <li id="cite_note-COS-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-COS_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-COS_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rotterdam.nl/COS/publicaties/Vanaf%202005/08-2765.Kerncijfers%20Rotterdam%202008.pdf">Kerncijfers Rotterdam 2008</a>, p. 15. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306192846/http://www.rotterdam.nl/COS/publicaties/Vanaf%202005/08-2765.Kerncijfers%20Rotterdam%202008.pdf">Gearchiveerde versie</a>, geraadpleegd 28 juni 2020</span> </li> <li id="cite_note-Buurtmonitor_Rotterdam-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Buurtmonitor_Rotterdam_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Buurtmonitor_Rotterdam_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070613060019/http://rotterdam.buurtmonitor.nl/">Buurtmonitor Rotterdam</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rotterdam.buurtmonitor.nl/jive/JiveTable.aspx?&wsguid=f0e19d11-4af8-41d5-a3fd-f41ccac1d755&ps=-28124">Buurtmonitor voor jaren 2005 en later</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSARO01:003283019:00001">Hoe Rotterdam er binnen enkele jaren uit zal zien</a>, <i>Groot-Rotterdam</i>, 27 juli 1928. "Elk jaar worden de gebouwen in de Rottestad grootscher en hooger. Wanneer straks het Driehavenplan geheel gereed is, zullen we het nog beleven, dat de stoute wolkenkrabbers van Rotterdamsche firma's met een werelnaam aan de oevers van de Maas verrijzen."</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121215011731/http://www.nu.nl/binnenland/2955145/passage-in-station-rotterdam-centraal-geopend.html">Passage in station Rotterdam Centraal geopend</a>, NU.nl, 10 november 2012</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.engelfriet.net/Alie/Hans/bijnamen.htm">De bijnamen van Rotterdamse gebouwen</a>.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rotterdammerdagblad.nl/regio/mythische-muurschildering-in-rotterdam">Mythische muurschildering in Rotterdam</a>, <i>Rotterdammerdagblad.nl</i>, 11 november 2020</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Gegevens Omnibusenquête 2016 van de gemeente Rotterdam.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.opzoomermee.nl/over-opzoomeren/">Een geschiedenis van het Opzoomeren</a>.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.opzoomermee.nl">Stichting Opzoomer Mee Rotterdam</a></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/groene-daken/">Groene daken</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161230161647/http://www.nederlandwordtanders.nl/projecten/dakpark-rotterdam/">Artikel over Dakpark op Nederlandwordtanders.nl</a></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Robert Muis (red.). De Doelen Rotterdam krijgt een groen dak met waterberging. Op: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=49365">Architectenweb</a>, 1 juni 2021.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Het onderzoek is verantwoord in de publicatie ‘Rotterdam De brandgrens van 14 mei 1940’ (Veenman Publishers, 2008).</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220331194449/https://www.rotterdam.nl/gemeenteraad/fracties-en-raadsleden/">Fracties gemeenteraad Rotterdam</a> rotterdam.nl</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150629134252/http://www.rotterdam.nl/CMO/Document/Merkstrategie%20NL%20nov%202008.pdf">"Rotterdam een sterk internationaal merk"</a> Gemeente Rotterdam, 2008. Blz. 37</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131219235619/http://www.rotterdam.nl/BSD/Document/BJI/RWW03-v10.pdf">"Rotterdam Wereldwijd: jaarverslag Internationale en Europese Activiteiten 2009"</a> Gemeente Rotterdam, 2010. Blz. 17</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200728131735/http://archief12.archiefweb.eu/archives/archiefweb/20160301131037/http://www.rotterdam.nl/BSD/Document/05cBijlage_ProgInternatWEuropActiv_09gr746a.pdf">"Rotterdam Wereldstad: Vaste koers, nieuwe ambitities"</a> <span typeof="mw:File"><span title="Pdf-document"><img alt="Pdf-document" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/16px-Icons-mini-file_pdf.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/24px-Icons-mini-file_pdf.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Icons-mini-file_pdf.svg/32px-Icons-mini-file_pdf.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></span></span> Gemeente Rotterdam, 2009. Blz. 5</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20130703130626/http://www.rotterdam.nl/tekstduitslandhandelspartnernr1">Duitsland, handelspartner nr 1</a>, gemeentelijke website Rotterdam</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170316024956/http://www.ad.nl/dossier-rel-met-turkije/erdogan-wil-af-van-stedenband-met-rotterdam~a445b397/">Erdogan wil af van stedenband met Rotterdam</a>, <a href="/wiki/Algemeen_Dagblad" title="Algemeen Dagblad">Algemeen Dagblad</a>, 15 maart 2017 (laatst opgeroepen 15 maart 2017)</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200512062529/https://www.regioatlas.nl/gemeenten/gemeenten_item/t/rotterdam">de regioatlas</a> (geraadpleegd 19 september 2020), een uitgave van <a href="/wiki/BZK" class="mw-redirect" title="BZK">BZK</a>. BRZO-DCMR Milieudienst Rijnmond, DCMR Milieudienst Rijnmond, Den Haag, GGD Rotterdam-Rijnmond, Groot-Rijnmond, Haaglanden Midden-Holland Rotterdam, PO-28-06, RIEC Rotterdam, Regio Rijnmond - Rotterdam, Regio Rotterdam-Den Haag, Rijnmond, Rotterdam, Rotterdam-Rijnmond, SoZaWe / Roteb / Robedrijf, VO-28-10, Veiligheidshuis, Rotterdam-Rijnmond, West-Nederland, Zilveren, Zilveren Kruis, Zorgkantoor Rotterdam, Zuid-Holland, Zuidvleugel, Zuidwest</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Haven_van_Rotterdam" title="Haven van Rotterdam">Haven van Rotterdam</a>, Op- en overslag. <a href="/wiki/Haven_van_Shanghai" title="Haven van Shanghai">Haven van Shanghai</a>, Overslagcijfers. <a href="/wiki/Haven_van_Singapore" title="Haven van Singapore">Haven van Singapore</a>, Overslag data.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stichtingromeo.nl/nl/">Stichting RoMeO</a></span> </li> <li id="cite_note-Snelvergelijker_Studiesteden-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Snelvergelijker_Studiesteden_37-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120305062429/http://www.studiekeuze123.nl/Snelvergelijker/Snelvergelijker+Steden.aspx?v=Studiesteden&s=KAoyAA%3D%3D">Snelvergelijker Studiesteden</a></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Ewoud Sanders, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211104182926/https://www.nrc.nl/nieuws/2002/11/04/rotjeknor-7612687-a1132005"><i>Rotjeknor</i></a>, 4 november 2002, op webstek van <a href="/wiki/NRC_Handelsblad" class="mw-redirect" title="NRC Handelsblad">NRC Handelsblad</a></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREF2015"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cbg.nl/documents/55/Berbice-Demerara-Essequebo.pdf">Lijst van eigenaren van plantages, en houders van hypotheken op plantages in Berbice, Demerara en Essequebo, 1818-1819.</a>. <i>cbg.nl</i> p. 4 (<span class="mw-formatted-date" title="2015-02-14">14 februari 2015</span>). </span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.surinameplantages.com/archief/r/rotterdam">Plantages Rotterdam</a>. <i>surinameplantages</i>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2024-02-04">4 februari 2024</span>. </span></span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style><div class="navigatie mw-collapsible mw-collapsed" role="navigation" aria-labelledby="Bibliografische informatie" data-collapsetext="Inklappen" data-expandtext="Uitklappen"><div id="Bibliografische_informatie" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Wikipedia:Bibliografische_informatie" title="Wikipedia:Bibliografische informatie">Bibliografische informatie</a></div><div class="navigatie-inhoud mw-collapsible-content plainlist ta-left"><ul style="column-width:36em"><li><b><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a" title="Biblioteca Nacional de España">Biblioteca Nacional de España</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX452928">XX452928</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">Gemeinsame Normdatei</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4050739-7">4050739-7</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">Library of Congress Control Number</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79015636">n79015636</a></span></li><li><b><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MusicBrainz</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/755982fa-fbbe-4049-9939-ecfd7fda430b">755982fa-fbbe-4049-9939-ecfd7fda430b</a></span></li><li><b><a href="/wiki/National_Archives_and_Records_Administration" title="National Archives and Records Administration">National Archives and Records Administration</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10045344">10045344</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Bibliotheek_van_het_Japanse_parlement" title="Bibliotheek van het Japanse parlement">Bibliotheek van het Japanse parlement</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00947190">00947190</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Tsjechi%C3%AB" title="Nationale Bibliotheek van Tsjechië">Nationale Bibliotheek van Tsjechië</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge285949&CON_LNG=ENG">ge285949</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Nationale_Bibliotheek_van_Isra%C3%ABl" title="Nationale Bibliotheek van Israël">Nationale Bibliotheek van Israël</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007554961005171">987007554961005171</a></span></li><li><b><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/158345">158345</a></span></li><li><b><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">Virtual International Authority File</a>:</b> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/123139768">123139768</a></span></li><li><b></b> <b><a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a></b> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/123139768">123139768</a></li></ul></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Bestuurscommissiegebieden_van_Rotterdam"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_gemeente_Rotterdam" title="Sjabloon:Navigatie gemeente Rotterdam"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/nl:Overleg_sjabloon:Navigatie_gemeente_Rotterdam" title="Overleg sjabloon"><img alt="Overleg sjabloon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_gemeente_Rotterdam&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Rotterdam.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de gemeente Rotterdam"><img alt="Vlag van de gemeente Rotterdam" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/30px-Flag_of_Rotterdam.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/45px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Flag_of_Rotterdam.svg/60px-Flag_of_Rotterdam.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="300" /></a></span></div> <div id="Bestuurscommissiegebieden_van_Rotterdam" class="navigatie-titel">Bestuurscommissiegebieden van <a href="/wiki/Rotterdam_(gemeente)" title="Rotterdam (gemeente)">Rotterdam</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Rotterdam_Centrum" title="Rotterdam Centrum">Centrum</a> · <a href="/wiki/Charlois" title="Charlois">Charlois</a> · <a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a> · <a href="/wiki/Feijenoord_(stadsdeel)" title="Feijenoord (stadsdeel)">Feijenoord</a> · <a href="/wiki/Hillegersberg-Schiebroek" title="Hillegersberg-Schiebroek">Hillegersberg-Schiebroek</a> · <a href="/wiki/Hoek_van_Holland" title="Hoek van Holland">Hoek van Holland</a> · <a href="/wiki/Hoogvliet_(stadsdeel)" title="Hoogvliet (stadsdeel)">Hoogvliet</a> · <a href="/wiki/IJsselmonde_(stadsdeel)" title="IJsselmonde (stadsdeel)">IJsselmonde</a> · <a href="/wiki/Kralingen-Crooswijk" title="Kralingen-Crooswijk">Kralingen-Crooswijk</a> · <a href="/wiki/Rotterdam-Noord" title="Rotterdam-Noord">Noord</a> · <a href="/wiki/Overschie_(stadsdeel)" title="Overschie (stadsdeel)">Overschie</a> · <a href="/wiki/Pernis" title="Pernis">Pernis</a> · <a href="/wiki/Prins_Alexander_(stadsdeel)" title="Prins Alexander (stadsdeel)">Prins Alexander</a> · <a href="/wiki/Rozenburg_(Zuid-Holland)" title="Rozenburg (Zuid-Holland)">Rozenburg</a> </p> </div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67837862"> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_de_provincie_Zuid-Holland"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Netherlands.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Nederland"><img alt="Vlag van Nederland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/30px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/45px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/60px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_Zuid-Holland" title="Sjabloon:Navigatie Plaatsen met historische stadsrechten in Zuid-Holland"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_Zuid-Holland&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div class="navigatie-afb-rechts noviewer"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Zuid-Holland.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Zuid-Holland"><img alt="Vlag van Zuid-Holland" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/30px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/45px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Flag_of_Zuid-Holland.svg/60px-Flag_of_Zuid-Holland.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="666" /></a></span></div> <div id="Plaatsen_met_historische_stadsrechten_in_de_provincie_Zuid-Holland" class="navigatie-titel">Plaatsen met <a href="/wiki/Lijst_van_Nederlandse_plaatsen_met_stadsrechten" title="Lijst van Nederlandse plaatsen met stadsrechten">historische stadsrechten</a> in de provincie <a href="/wiki/Zuid-Holland" title="Zuid-Holland">Zuid-Holland</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Ammerstol" title="Ammerstol">Ammerstol</a> (1322, onbenut) · <a href="/wiki/Brielle" title="Brielle">Brielle</a> (1306) · <a href="/wiki/Delfshaven_(stadsdeel)" title="Delfshaven (stadsdeel)">Delfshaven</a> (1825) · <a href="/wiki/Delft" title="Delft">Delft</a> (1246) · <a href="/wiki/Dordrecht" title="Dordrecht">Dordrecht</a> (1220) · <a href="/wiki/Geervliet" title="Geervliet">Geervliet</a> (1381) · <a href="/wiki/Goedereede" title="Goedereede">Goedereede</a> (1312) · <a href="/wiki/Gorinchem" title="Gorinchem">Gorinchem</a> (1382) · <a href="/wiki/Gouda" title="Gouda">Gouda</a> (1272) · <a href="/wiki/Den_Haag" title="Den Haag">'s-Gravenhage</a> (1806) · <a href="/wiki/%27s-Gravenzande" title="'s-Gravenzande">'s-Gravenzande</a> (1246) · <a href="/wiki/Haastrecht" title="Haastrecht">Haastrecht</a> (1296) · <a href="/wiki/Heenvliet" title="Heenvliet">Heenvliet</a> (1469) · <a href="/wiki/Leiden" title="Leiden">Leiden</a> (1266) · <a href="/wiki/Maassluis" title="Maassluis">Maassluis</a> (1811) · <a href="/wiki/Nieuwpoort_(Zuid-Holland)" title="Nieuwpoort (Zuid-Holland)">Nieuwpoort</a> (1283) · <a class="mw-selflink selflink">Rotterdam</a> (1340) · <a href="/wiki/Schiedam" title="Schiedam">Schiedam</a> (1275) · <a href="/wiki/Schoonhoven" title="Schoonhoven">Schoonhoven</a> (1280) · <a href="/wiki/Vlaardingen" title="Vlaardingen">Vlaardingen</a> (1273)<br /> </p> </div></div> <p class="mw-empty-elt"> </p>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotterdam&oldid=68412061">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotterdam&oldid=68412061</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Plaats_in_Zuid-Holland" title="Categorie:Plaats in Zuid-Holland">Plaats in Zuid-Holland</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Rotterdam" title="Categorie:Rotterdam">Rotterdam</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_die_Phonos_gebruiken" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken">Wikipedia:Pagina's die Phonos gebruiken</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Pagina%27s_met_niet-numerieke_formatnum-argumenten" title="Categorie:Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten">Wikipedia:Pagina's met niet-numerieke formatnum-argumenten</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_referentie_sinds_september_2024" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2024">Wikipedia:Artikel mist referentie sinds september 2024</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Alle_artikelen_die_een_referentie_missen" title="Categorie:Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen">Wikipedia:Alle artikelen die een referentie missen</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Co%C3%B6rdinaten_op_Wikidata" title="Categorie:Wikipedia:Coördinaten op Wikidata">Wikipedia:Coördinaten op Wikidata</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 21 nov 2024 om 13:45.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Rotterdam&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6bb4bcc5b5-8v8fq","wgBackendResponseTime":225,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.140","walltime":"1.360","ppvisitednodes":{"value":76184,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":148849,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":44971,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":26,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":21,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":38675,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1009.639 1 -total"," 60.03% 606.133 1 Sjabloon:Infobox_plaats_in_Nederland"," 59.77% 603.488 1 Sjabloon:Infobox_plaats_in_land"," 59.42% 599.885 1 Sjabloon:Infobox_plaats"," 25.49% 257.362 30 Sjabloon:Array_Nederland_woonplaatsen_kerngebieden_2023"," 15.06% 152.049 10 Sjabloon:Statistiek_woonplaats_Nederland_inwoners"," 9.75% 98.390 10 Sjabloon:Statistiek_kerngebieden_Nederland_inwoners_2023"," 8.00% 80.782 3 Sjabloon:Statistiek_woonplaats_Nederland_oppervlakten"," 6.35% 64.149 3 Sjabloon:Statistiek_woonplaats_Nederland_woningvoorraad"," 6.35% 64.076 3 Sjabloon:Statistiek_woonplaats_Nederland_oppervlakten_land"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.119","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":11936814,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-669b4ddb54-r52ff","timestamp":"20241127094609","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Rotterdam","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Rotterdam","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q34370","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q34370","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-01-27T17:25:39Z","dateModified":"2024-11-21T12:45:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e3\/A_view_of_Rotterdam%2C_taken_from_the_roof_of_the_Maassilo%2C_Rotterdam%2C_The_Netherlands.jpg","headline":"havenstad in Zuid-Holland, Nederland"}</script> </body> </html>