CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>อาณาจักรอยุธยา - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"92605bb9-a86f-4158-b13f-d93180aac6ac","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"อาณาจักรอยุธยา","wgTitle":"อาณาจักรอยุธยา","wgCurRevisionId":12150296,"wgRevisionId":12150296,"wgArticleId":2358,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย","บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่ธันวาคม 2024","บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร","CS1 errors: dates","Pages using infobox country or infobox former country with the flag caption or type parameters","Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters","บทความที่มีข้อความภาษาพม่า","บทความที่มีข้อความภาษาเปอร์เซีย","บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ","หน้าที่ใช้แม่แบบ small ที่พารามิเตอร์นำเข้าว่างเปล่า","อาณาจักรอยุธยา","อาณาจักรสยาม","รัฐสิ้นสภาพในทวีปเอเชีย","รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 1894","สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 18","ราชอาณาจักรในอดีต","รัฐสิ้นสภาพในประเทศไทย","รัฐสิ้นสภาพในประเทศพม่า","รัฐสิ้นสภาพในประเทศกัมพูชา","รัฐสิ้นสภาพในประเทศมาเลเซีย","รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน","รัฐพุทธ","กลุ่มราชาธิปไตย","ราชาธิปไตยในอดีต"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"อาณาจักรอยุธยา","wgRelevantArticleId":2358,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q841364","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.19"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/1200px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/800px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/640px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="อาณาจักรอยุธยา - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-อาณาจักรอยุธยา rootpage-อาณาจักรอยุธยา skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="เมนูหลัก" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="เปลี่ยนหน้าตาของขนาดอักษร ความกว้าง และสีของหน้า" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-ศัพทมูลวิทยา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ศัพทมูลวิทยา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ศัพทมูลวิทยา</span> </div> </a> <ul id="toc-ศัพทมูลวิทยา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-นามอาณาจักร" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#นามอาณาจักร"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>นามอาณาจักร</span> </div> </a> <ul id="toc-นามอาณาจักร-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ที่ตั้ง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ที่ตั้ง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ที่ตั้ง</span> </div> </a> <ul id="toc-ที่ตั้ง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประวัติ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ประวัติ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>ประวัติ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ประวัติ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ประวัติ subsection</span> </button> <ul id="toc-ประวัติ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-การกำเนิด" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การกำเนิด"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>การกำเนิด</span> </div> </a> <ul id="toc-การกำเนิด-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การขยายอาณาเขต" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การขยายอาณาเขต"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>การขยายอาณาเขต</span> </div> </a> <ul id="toc-การขยายอาณาเขต-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง</span> </div> </a> <ul id="toc-การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การฟื้นตัว" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การฟื้นตัว"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>การฟื้นตัว</span> </div> </a> <ul id="toc-การฟื้นตัว-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การล่มสลาย" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#การล่มสลาย"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>การล่มสลาย</span> </div> </a> <ul id="toc-การล่มสลาย-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-รายพระนามพระมหากษัตริย์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#รายพระนามพระมหากษัตริย์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>รายพระนามพระมหากษัตริย์</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-รายพระนามพระมหากษัตริย์-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle รายพระนามพระมหากษัตริย์ subsection</span> </button> <ul id="toc-รายพระนามพระมหากษัตริย์-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-กรุงอโยธยา_(ไม่ปรากฏ_–_พ.ศ._1893)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#กรุงอโยธยา_(ไม่ปรากฏ_–_พ.ศ._1893)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>กรุงอโยธยา (ไม่ปรากฏ – พ.ศ. 1893)</span> </div> </a> <ul id="toc-กรุงอโยธยา_(ไม่ปรากฏ_–_พ.ศ._1893)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา_(พ.ศ._1893_–_2310)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา_(พ.ศ._1893_–_2310)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1893 – 2310)</span> </div> </a> <ul id="toc-หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา_(พ.ศ._1893_–_2310)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-การปกครอง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#การปกครอง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>การปกครอง</span> </div> </a> <ul id="toc-การปกครอง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-พัฒนาการ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#พัฒนาการ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>พัฒนาการ</span> </div> </a> <ul id="toc-พัฒนาการ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-พัฒนาการทางสังคมและการเมือง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#พัฒนาการทางสังคมและการเมือง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>พัฒนาการทางสังคมและการเมือง</span> </div> </a> <ul id="toc-พัฒนาการทางสังคมและการเมือง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ศิลปะและวัฒนธรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ศิลปะและวัฒนธรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>ศิลปะและวัฒนธรรม</span> </div> </a> <ul id="toc-ศิลปะและวัฒนธรรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ประชากรศาสตร์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ประชากรศาสตร์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>ประชากรศาสตร์</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ประชากรศาสตร์-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ประชากรศาสตร์ subsection</span> </button> <ul id="toc-ประชากรศาสตร์-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-กลุ่มชาติพันธุ์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#กลุ่มชาติพันธุ์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>กลุ่มชาติพันธุ์</span> </div> </a> <ul id="toc-กลุ่มชาติพันธุ์-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ภาษา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ภาษา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>ภาษา</span> </div> </a> <ul id="toc-ภาษา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ</span> </div> </a> <ul id="toc-ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ดูเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ดูเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>ดูเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-ดูเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-อ้างอิง-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle อ้างอิง subsection</span> </button> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-บรรณานุกรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#บรรณานุกรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>บรรณานุกรม</span> </div> </a> <ul id="toc-บรรณานุกรม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#แหล่งข้อมูลอื่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>แหล่งข้อมูลอื่น</span> </div> </a> <ul id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="สารบัญ" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">อาณาจักรอยุธยา</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 49 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-49" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">49 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A3%D9%8A%D9%88%D8%AB%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="مملكة أيوثايا – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مملكة أيوثايا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Reinu_d%27Ayutthaya" title="Reinu d'Ayutthaya – อัสตูเรียส" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Reinu d'Ayutthaya" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="อัสตูเรียส" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ayutiya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ayutiya krallığı – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Ayutiya krallığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%A7_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%84%DB%8C%D8%BA%DB%8C" title="آیوتتهایا شاهلیغی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آیوتتهایا شاهلیغی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8E%D1%82%D0%B8%D1%8F_(%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82)" title="Аютия (дәүләт) – บัชคีร์" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Аютия (дәүләт)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="บัชคีร์" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%81%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE_%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অয়ুধ্যা রাজ্য – บังกลา" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অয়ুধ্যা রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="บังกลา" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Regne_d%27Ayutthaya" title="Regne d'Ayutthaya – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Regne d'Ayutthaya" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ajutthajsk%C3%A9_kr%C3%A1lovstv%C3%AD" title="Ajutthajské království – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ajutthajské království" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nigreich_Ayutthaya" title="Königreich Ayutthaya – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Königreich Ayutthaya" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ayutthaya_Kingdom" title="Ayutthaya Kingdom – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Ayutthaya Kingdom" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/A%C4%9Duthaja" title="Aĝuthaja – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Aĝuthaja" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Ayutthaya" title="Reino de Ayutthaya – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Reino de Ayutthaya" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ayutthayako_Erresuma" title="Ayutthayako Erresuma – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ayutthayako Erresuma" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A7" title="پادشاهی آیوتایا – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پادشاهی آیوتایا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ayutthayan_kuningaskunta" title="Ayutthayan kuningaskunta – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ayutthayan kuningaskunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Royaume_d%27Ayutthaya" title="Royaume d'Ayutthaya – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Royaume d'Ayutthaya" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9E%D7%9C%D7%9B%D7%AA_%D7%90%D7%99%D7%95%D7%98%D7%94%D7%90%D7%99%D7%94" title="ממלכת איוטהאיה – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="ממלכת איוטהאיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="अयुध्या राज्य – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अयुध्या राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Ayutthaya" title="Kerajaan Ayutthaya – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Kerajaan Ayutthaya" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Konungsr%C3%ADki%C3%B0_Ayutthaya" title="Konungsríkið Ayutthaya – ไอซ์แลนด์" lang="is" hreflang="is" data-title="Konungsríkið Ayutthaya" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ไอซ์แลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Regno_di_Ayutthaya" title="Regno di Ayutthaya – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Regno di Ayutthaya" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A6%E3%82%BF%E3%83%A4%E7%8E%8B%E6%9C%9D" title="アユタヤ王朝 – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アユタヤ王朝" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Krajan_Ayutthaya" title="Krajan Ayutthaya – ชวา" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Krajan Ayutthaya" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ชวา" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%A2%E1%9E%99%E1%9E%BB%E1%9E%92%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="អាណាចក្រអយុធ្យា – เขมร" lang="km" hreflang="km" data-title="អាណាចក្រអយុធ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="เขมร" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EC%9C%A0%ED%83%80%EC%95%BC_%EC%99%95%EA%B5%AD" title="아유타야 왕국 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아유타야 왕국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AD%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%B2%E0%BA%88%E0%BA%B1%E0%BA%81%E0%BA%AD%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B8%E0%BA%94%E0%BA%97%E0%BA%B0%E0%BA%8D%E0%BA%B2" title="ອານາຈັກອະຍຸດທະຍາ – ลาว" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ອານາຈັກອະຍຸດທະຍາ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="ลาว" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Ajutajos_karalyst%C4%97" title="Ajutajos karalystė – ลิทัวเนีย" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ajutajos karalystė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ลิทัวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="അയുത്തായ രാജ്യം – มาลายาลัม" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അയുത്തായ രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="มาลายาลัม" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Ayutthaya" title="Kerajaan Ayutthaya – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kerajaan Ayutthaya" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninkrijk_Ayutthaya" title="Koninkrijk Ayutthaya – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Koninkrijk Ayutthaya" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Konged%C3%B8mmet_Ayutthaya" title="Kongedømmet Ayutthaya – นอร์เวย์บุคมอล" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kongedømmet Ayutthaya" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="นอร์เวย์บุคมอล" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%AA%DA%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7" title="مملکت ایوتھایا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مملکت ایوتھایا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Aiutaia" title="Reino de Aiutaia – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Reino de Aiutaia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8E%D1%82%D0%B8%D1%8F_(%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Аютия (государство) – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Аютия (государство)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kraljevstvo_Ayutthaya" title="Kraljevstvo Ayutthaya – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kraljevstvo Ayutthaya" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ayutthaya_Kingdom" title="Ayutthaya Kingdom – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ayutthaya Kingdom" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Kraljevstvo_Ajutaja" title="Kraljevstvo Ajutaja – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Kraljevstvo Ajutaja" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Karajaan_Ayutthaya" title="Karajaan Ayutthaya – ซุนดา" lang="su" hreflang="su" data-title="Karajaan Ayutthaya" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="ซุนดา" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ayutthaya_(kungarike)" title="Ayutthaya (kungarike) – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ayutthaya (kungarike)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%AF%E0%AF%82%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE_%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="அயூத்தியா இராச்சியம் – ทมิฬ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அயூத்தியா இராச்சியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ทมิฬ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ayutthaya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Ayutthaya Krallığı – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ayutthaya Krallığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%8E%D1%82%D1%82%D1%85%D0%B0%D1%8F_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Аюттхая (королівство) – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Аюттхая (королівство)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D8%AA%DA%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7" title="مملکت ایوتھایا – อูรดู" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مملکت ایوتھایا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="อูรดู" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ayutthaya" title="Vương quốc Ayutthaya – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vương quốc Ayutthaya" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%91%9C%E9%99%80%E8%80%B6%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="阿瑜陀耶王国 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="阿瑜陀耶王国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%91%9C%E9%99%80%E8%80%B6%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="阿瑜陀耶王国 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="阿瑜陀耶王国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E7%91%9C%E9%99%80%E8%80%B6%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="阿瑜陀耶王國 – จีนคลาสสิก" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="阿瑜陀耶王國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="จีนคลาสสิก" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ayutthaya_%C3%94ng-kok" title="Ayutthaya Ông-kok – จีนมินหนาน" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ayutthaya Ông-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="จีนมินหนาน" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E5%9F%8E%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="大城王國 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="大城王國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q841364#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//th.wikipedia.org/wiki/วิกิพีเดีย:อัปโหลด" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&oldid=12150296" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&id=12150296&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2598%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25B2"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrCode&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2593%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%2588%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2598%25E0%25B8%25A2%25E0%25B8%25B2"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ayutthaya_Kingdom" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q841364" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9751016">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"กรุงศรีอยุธยา" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับธนาคาร ดูที่ <a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ธนาคารกรุงศรีอยุธยา">ธนาคารกรุงศรีอยุธยา</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ระวังสับสนกับ <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="อโยธยา">อโยธยา</a></div> <table class="infobox geography vcard" style="width:22em;font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="adr" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">อาณาจักรอยุธยา</div><br /><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;">กรุงไทย<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, เมืองไท<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Flag_of_Thailand_(Ayutthaya_period).svg" class="mw-file-description" title="ธงชาติ"><img alt="ธงชาติ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/125px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png" decoding="async" width="125" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/188px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/250px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="ธงในประเทศไทย">ธงค้าขาย (พ.ศ. 2223–2310)</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Seal_of_Ayutthaya_(King_Narai)_goldStamp_bgred.png" class="mw-file-description" title="ตราประจำพระองค์สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชของ"><img alt="ตราประจำพระองค์สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชของ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/85px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png" decoding="async" width="85" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/128px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/170px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></div> <div>ตราประจำพระองค์สมัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png" class="mw-file-description" title="แผนที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประมาณปี พ.ศ. 2083: สีม่วงน้ำเงิน: อยุธยา สีชมพู: ล้านช้าง สีน้ำเงิน: ล้านนา สีเขียวอ่อน: กัมพูชา สีม่วง:ไดเวียต สีชมพู:จามปา"><img alt="แผนที่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ประมาณปี พ.ศ. 2083: สีม่วงน้ำเงิน: อยุธยา สีชมพู: ล้านช้าง สีน้ำเงิน: ล้านนา สีเขียวอ่อน: กัมพูชา สีม่วง:ไดเวียต สีชมพู:จามปา" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png/250px-Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png" decoding="async" width="250" height="394" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png/375px-Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png/500px-Southeast_Asian_history_-_Around_1540.png 2x" data-file-width="755" data-file-height="1189" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">แผนที่<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" title="เอเชียตะวันออกเฉียงใต้">เอเชียตะวันออกเฉียงใต้</a>ประมาณปี พ.ศ. 2083:<br /> <b>สีม่วงน้ำเงิน:</b> อยุธยา<br /><b>สีชมพู:</b> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="อาณาจักรล้านช้าง">ล้านช้าง</a><br /><b>สีน้ำเงิน:</b> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา">ล้านนา</a><br /><b>สีเขียวอ่อน:</b> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%81" title="สมัยละแวก">กัมพูชา</a><br /><b>สีม่วง:</b><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%84%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="ไดเวียต (ไม่มีหน้านี้)">ไดเวียต</a><br /><b>สีชมพู:</b><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%B2" title="จามปา">จามปา</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Ayutthaya_Kingdom,_1699,_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png" class="mw-file-description" title="อาณาจักรอยุธยาในปี พ.ศ. 2142 ในรัชสมัย สมเด็จพระนเรศวรมหาราช"><img alt="อาณาจักรอยุธยาในปี พ.ศ. 2142 ในรัชสมัย สมเด็จพระนเรศวรมหาราช" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png/250px-Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png" decoding="async" width="250" height="367" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png/375px-Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png/500px-Ayutthaya_Kingdom%2C_1699%2C_the_reign_of_King_Naresuan_the_Great.png 2x" data-file-width="977" data-file-height="1434" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">อาณาจักรอยุธยาในปี พ.ศ. 2142 ในรัชสมัย <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนเรศวรมหาราช">สมเด็จพระนเรศวรมหาราช</a></div></td></tr><tr><th scope="row">สถานะ</th><td>ราชอาณาจักร</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="เมืองหลวง">เมืองหลวง</a></th><td>อยุธยา <small>(1893–2006, 2031–2209, 2231–2310)</small><br />พิษณุโลก <small>(2006–2031)</small><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br />ลพบุรี <small>(2209–2231)</small></td></tr><tr><th scope="row">ภาษาทั่วไป</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาษาไทย">ไทย</a></td></tr><tr><th scope="row">การปกครอง</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2" title="ราชาธิปไตย">ราชาธิปไตย</a>แบบ<a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="ศักดินา">ศักดินา</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row">พระมหากษัตริย์</th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1893–1913<br />1931–1952 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์อู่ทอง">ราชวงศ์อู่ทอง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1913–1931<br />1952–2112 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="ราชวงศ์สุพรรณภูมิ">ราชวงศ์สุพรรณภูมิ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2112–2173 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุโขทัย">ราชวงศ์สุโขทัย</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2173–2231 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ปราสาททอง">ราชวงศ์ปราสาททอง</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2231–2310 </div></th><td><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="ราชวงศ์บ้านพลูหลวง">ราชวงศ์บ้านพลูหลวง</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row">ยุคประวัติศาสตร์</th><td><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="สมัยกลาง">สมัยกลาง</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9F%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%B9%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา">สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• สถาปนา </div></th><td>4 มีนาคม พ.ศ. 1893 (นับแบบปฏิทินไทยสากล 12 มีนาคม พ.ศ. 1894)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• รัฐร่วมประมุขกับ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">อาณาจักรสุโขทัย</a> </div></th><td>พ.ศ. 2011</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• เริ่มติดต่อกับโปรตุเกส </div></th><td>พ.ศ. 2054</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">เสียกรุงครั้งที่หนึ่ง</a> </div></th><td>พ.ศ. 2112</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระนเรศวร">สมเด็จพระนเรศวร</a>ประกาศอิสรภาพ </div></th><td>พ.ศ. 2127</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2231" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2231">การยึดอำนาจโดยพระเพทราชา</a> </div></th><td>พ.ศ. 2231</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">เสียกรุงครั้งที่สอง</a> </div></th><td>7 เมษายน พ.ศ. 2310</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>ก่อนหน้า</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>ถัดไป</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A7%E0%B9%89" title="อาณาจักรละโว้">อาณาจักรละโว้</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="แคว้นสุพรรณภูมิ">แคว้นสุพรรณภูมิ</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/1/17/Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png/20px-Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/1/17/Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png/30px-Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/1/17/Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png/40px-Seal_of_Siamese_Podduang_6directionDharmaChakra.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="400" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">อาณาจักรสุโขทัย</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="อาณาจักรนครศรีธรรมราช">อาณาจักรนครศรีธรรมราช</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="อาณาจักรธนบุรี">อาณาจักรธนบุรี</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/20px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/30px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg/40px-Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์โก้นบอง">ราชวงศ์โก้นบอง</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg/20px-National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg/30px-National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg/40px-National_flag_of_Third_Burmese_Empire_%28Konbaung_Dynasty%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row">ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ</th><td><span data-sort-value="ไทย"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/23px-Flag_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/35px-Flag_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/45px-Flag_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประเทศไทย">ไทย</a></span><br /><span data-sort-value="กัมพูชา"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_Cambodia.svg/23px-Flag_of_Cambodia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_Cambodia.svg/35px-Flag_of_Cambodia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_Cambodia.svg/46px-Flag_of_Cambodia.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="640" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="ประเทศกัมพูชา">กัมพูชา</a></span><br /><span data-sort-value="มาเลเซีย"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/23px-Flag_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/35px-Flag_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/46px-Flag_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ประเทศมาเลเซีย">มาเลเซีย</a></span><br /><span data-sort-value="พม่า"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Myanmar.svg/23px-Flag_of_Myanmar.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Myanmar.svg/35px-Flag_of_Myanmar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Flag_of_Myanmar.svg/45px-Flag_of_Myanmar.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ประเทศพม่า">พม่า</a></span><br /><span data-sort-value="ลาว"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/23px-Flag_of_Laos.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/35px-Flag_of_Laos.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Flag_of_Laos.svg/45px-Flag_of_Laos.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7" title="ประเทศลาว">ลาว</a></span><br /><span data-sort-value="เวียดนาม"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/23px-Flag_of_Vietnam.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/35px-Flag_of_Vietnam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/45px-Flag_of_Vietnam.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ประเทศเวียดนาม">เวียดนาม</a></span><br /><span data-sort-value="จีน"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/23px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/35px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/45px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ประเทศจีน">จีน</a></span></td></tr></tbody></table> <p><b>กรุงศรีอยุธยา</b> หรือ <b>อาณาจักรอยุธยา</b> เป็นอาณาจักรของชนชาติ<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ไทยสยาม">ไทยสยาม (ไทยภาคกลาง)</a> ในลุ่ม<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แม่น้ำเจ้าพระยา">แม่น้ำเจ้าพระยา</a>ในช่วง พ.ศ. 1893 ถึง <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">พ.ศ. 2310</a> มีกรุงศรีอยุธยาเป็นศูนย์กลางอำนาจหรือราชธานี ทั้งยังมีความสัมพันธ์ทางการค้ากับหลายชาติ จนถือได้ว่าเป็นศูนย์กลางการค้าในระดับนานาชาติ<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เช่น <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="จีน">จีน</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="เวียดนาม">เวียดนาม</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="อินเดีย">อินเดีย</a> <a href="/wiki/%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ญี่ปุ่น">ญี่ปุ่น</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="เปอร์เซีย">เปอร์เซีย</a> รวมทั้งชาติตะวันตก เช่น <a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="โปรตุเกส">โปรตุเกส</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="สเปน">สเปน</a> <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="เนเธอร์แลนด์">เนเธอร์แลนด์</a> (ฮอลันดา) <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" class="mw-redirect" title="อังกฤษ">อังกฤษ</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="ฝรั่งเศส">ฝรั่งเศส</a> ซึ่งในช่วงเวลาหนึ่งเคยสามารถขยายอาณาเขตประเทศราชถึง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="รัฐชาน">รัฐชาน</a>ของ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="พม่า">พม่า</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา">อาณาจักรล้านนา</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="มณฑลยูนนาน">มณฑลยูนนาน</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="อาณาจักรล้านช้าง">อาณาจักรล้านช้าง</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="อาณาจักรขอม">อาณาจักรขอม</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B9" title="คาบสมุทรมลายู">คาบสมุทรมลายู</a>ในปัจจุบัน<sup id="cite_ref-malaystates_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-malaystates-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ศัพทมูลวิทยา"><span id=".E0.B8.A8.E0.B8.B1.E0.B8.9E.E0.B8.97.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.97.E0.B8.A2.E0.B8.B2"></span>ศัพทมูลวิทยา</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: ศัพทมูลวิทยา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ชื่อของอาณาจักรอยุธยามาจากคำว่า <b>อโยธยา</b> หรือ <b>สุริอโยทยา</b> (จารึกลานทองวัดส่องคบ ๑ จังหวัดชัยนาท พ.ศ. 1951) <b>อโยชฌ</b> หรือ <b>อโยชฌปุระ</b> (จารึกวัดพระศรีรัตนมหาธาตุสุพรรณบุรี ลานที่ ๑) <b>อายุทธิยา</b> หรือ <b>โยธิยา</b> (ตำนานพระธาตุดอยสุเทพ) <b>ศรีโยทญา</b> (สมุดภาพไตรภูมิ ฉบับกรุงศรีอยุธยา) <b>สรียุทธยา</b> (จารึกพระราชมุนี หลักที่ 314) หมายถึง เมืองที่ศัตรูไม่อาจรบชนะได้ เป็นชื่อมาจากชื่อเมืองของพระรามในนิทานอินเดียเรื่อง <i>รามายณะ</i> ต่อมา ประเสริฐ ณ นคร ได้เสนอแก้เป็น อยุธยา จึงใช้คำว่า อยุธยา มาโดยตลอด<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 13">: 13 </span></sup> ส่วนนักประวัติศาสตร์รุ่นต่อมาสันนิษฐานว่า <i>อโยธยา</i> มาจากจารึกเขากบ จังหวัดนครสวรรค์ คำจารึกปรากฏชื่อว่า <i>อโยธยาศรีรามเทพนคร</i><sup id="cite_ref-:1_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 125">: 125 </span></sup> ส่วนชื่ออาณาจักรอยุธยาในพระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา และพระราชพงศาวดารพม่าในการรับรู้ของชาวพม่าปรากฏชื่อ <b>โยเดีย</b> <b>โยธยา</b> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ภาษาพม่า">พม่า</a>: <span lang="my">ယိုးဒယား</span>, <small>อักษรโรมัน: </small><span title="การถอดภาษาพม่าเป็นอักษรโรมัน"><i lang="my-Latn">Yodayá, Yòdəyá</i></span>, <small><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7" title="การแปลตรงตัว">แปลตรงตัว</a> </small>'ชาวสยาม (Siamese), ชาวไทย ประเทศไทย (Thai, Thailand)')<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <b>อโยชะ</b> (Ayoja)<sup id="cite_ref-hmannan-1923_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-hmannan-1923-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <b>คฺยวน</b> (Gywan)<sup id="cite_ref-hmannan-1923_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-hmannan-1923-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> กร่อนมาจากคำว่า <i>อโยธยา</i> หมายถึง ชาวไทยจากภาคกลาง และภาคใต้ของไทย (ไม่รวม<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88" title="ไทใหญ่">ไทใหญ่</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา">ล้านนา</a>) และยังหมายถึง ราชธานีและอาณาจักรทวารวดีศรีอยุธยาซึ่งสถาปนาขึ้นใน พ.ศ. 1893<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 122">: 122 </span></sup> คำว่า <b>คฺยวน</b> (Gywan)<sup id="cite_ref-hmannan-1923_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-hmannan-1923-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ยังหมายรวมถึงลูกหลานของชาว<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ไทยวน">ไทยวน</a> ที่ติดตาม<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="พระเจ้าพรหมมหาราช">พระเจ้าพรหมมหาราช</a>กษัตริย์<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%99" title="โยนกนครไชยบุรีราชธานีศรีช้างแส่น">โยนกนครไชยบุรีราชธานีศรีช้างแส่น</a> ทำสงครามจนมีชัยเหนือพวกขอมลงมาทางใต้ถึงกำแพงแสน </p><p>ศาสตราจารย์<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%8A_%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ยอร์ช เซเดส์">ยอร์ช เซเดส์</a> กล่าวว่า <i>Arawsa</i> หรือ <i>Ayoja</i> ใน <i><a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7" title="มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว">มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว</a></i> หมายถึง อยุธยา (Ayudhya) = สยาม<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ชื่ออาณาจักรอยุธยาในบันทึกต่างชาติฝั่งเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ พบในบันทึกของราชทูตเปอร์เซียชื่อ <i>The Ship of Sulaiman</i> ที่เข้ามาในรัชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราชว่า <b>ชะฮฺริ เนาว์</b><sup id="cite_ref-:2_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 118">: 118 </span></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 118">: 118 </span></sup> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ภาษาเปอร์เซีย">เปอร์เซีย</a>: <span lang="fa" dir="rtl">شهر نو</span><sup id="cite_ref-oliver1904_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-oliver1904-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 168">: 168 </span></sup>; <a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">อังกฤษ</a>: <span lang="en">Shahr-i Nau<sup id="cite_ref-oliver1904_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-oliver1904-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 168">: 168 </span></sup>, shahr i nâv<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 132">: 132 </span></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, Shahr-i-Nao<sup id="cite_ref-:1_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 125">: 125 </span></sup></span>) <i>ชะฮฺริ</i> หรือ <i>ชะฮฺร์</i> หมายถึง เมือง <i>เนาว์</i> หมายถึง เมืองใหม่ หรือ เรือ<sup id="cite_ref-:2_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 118:เชิงอรรถ ๑">: 118:เชิงอรรถ ๑ </span></sup> เมื่อรวมกันจึงหมายถึง เมืองใหม่อันเป็นเมืองแห่งนาวา มีเรือ และแม่น้ำลำคลองมากมาย <sup id="cite_ref-:2_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 146">: 146 </span></sup> นักประวัติศาสตร์ศิลป์และนักโบราณคดีของไทยมีความเห็นว่า บริเวณฝั่งตะวันออกของเกาะอยุธยาอาจเคยเป็นที่ตั้งของเมืองเก่ามาก่อนที่จะสถาปนาอาณาจักรอยุธยาขึ้นราว ค.ศ. 1350<sup id="cite_ref-:1_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 74:เชิงอรรถ ๒">: 74:เชิงอรรถ ๒ </span></sup> </p><p>ชื่อของอาณาจักรอยุธยาในบันทึกของชาวตะวันตกอื่นๆ เพี้ยนมาจาก <i>ชะฮฺริ เนาว์</i> ในภาษาเปอร์เซีย เช่น <b>แชร์นอเนิม (Cernonem)</b><sup id="cite_ref-:3_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> พบใน <i>บันทึกการเดินทางของนิกโกโล เด คงติ (Niccolò de’ Giovanni Conti)</i> ที่เดินมาเข้ามายังอุษาคเนย์ราว ค.ศ. 1425-1430 <b>ชิแอร์โน (Scierno)</b><sup id="cite_ref-:3_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในภาษาอิตาลีพบในแผนที่โลก <i>Il Mappamondo di Fra Mauro</i> เขียนโดย <i>ฟรา เมาโร</i> เมื่อ ค.ศ. 1450 ส่วนเอกสารโปรตุเกสชื่อ <b>ซาร์เนาซ์ (Xarnauz)</b><sup id="cite_ref-:3_18-2" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เพี้ยนมาจากภาษาเปอร์เซียเช่นกัน พบใน <i>จดหมายเหตุการเดินทางสู่อินเดียครั้งที่ 1 ของวาสโก ดา กามา ค.ศ. 1497-1499 (Roteiro da primeira viagem de Vasco da Gama à Índia, 1497-1499)</i> เข้าใจว่าจดหมายเหตุนี้เขียนโดย <i>เวลญู (Álvaro Velho)</i> เป็นต้น ชื่ออื่นๆ ในเอกสารสเปนยังปรากฏว่า <b>โอเดีย</b> (Odia, Iudua, Iudiad, Iudia) หรือ <b>ยูเดีย</b> (Judia, Juthia, Yuthia)<sup id="cite_ref-:1_8-3" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 125">: 125 </span></sup> หรือ <b>พระมหานครโยเดีย</b><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> บันทึกของ<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%B2_%E0%B9%81%E0%B8%8C%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%8B" title="นีกอลา แฌร์แวซ">นีกอลา แฌร์แวซ</a> ซึ่งเดินทางเข้ามาเมื่อปลายรัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a> มีชื่อว่า <b>Meüang Sijouthia (Ayut'ia)</b><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 15">: 15 </span></sup> ส่วนชาวญี่ปุ่นเรียกอยุธยาว่า <b>ชามโร (Shamro)</b><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 153">: 153 </span></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="นามอาณาจักร"><span id=".E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3"></span>นามอาณาจักร</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: นามอาณาจักร"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>พระราชสาส์นถึงพระเจ้าดอนฟิลิปแห่งโปรตุเกส</i> พ.ศ. 2161 รัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม">สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม</a> ต้นฉบับอักษรไทย ภาษาไทยสมัยอยุธยา ระบุนามว่า:– </p> <ul><li>กรุงพระมหาณคอรทวารวดี ศรีอยุธยามหาดิลก ภพนพรัตนราชธานีบุรีรมย์ อุดมสวามีศรีสุพรรณคฤหรัตน<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (คำปริวรรตโดย <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%90_%E0%B8%93_%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3" title="ประเสริฐ ณ นคร">ประเสริฐ ณ นคร</a> และวินัย พงศ์ศรีเพียร)</li> <li>เ - - - - - - - - - - ดี ศรีอยุธยามหาดิลก ภพนพรัตนราชธานีบุรีรมย์ อุดมสวามีศรีสุพรรณคฤหรัตน<sup id="cite_ref-boonprakong.2503_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-boonprakong.2503-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (คำปริวรรตโดย <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3_%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%8D%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประสาร บุญประครอง (ไม่มีหน้านี้)">ประสาร บุญประครอง</a>)</li> <li>กรุงพระมหานครทวารวดีศรีอยุธยา<sup id="cite_ref-boonprakong.2503_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-boonprakong.2503-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (คำปริวรรตโดย ประสาร บุญประครอง)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ที่ตั้ง"><span id=".E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B9.89.E0.B8.87"></span>ที่ตั้ง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: ที่ตั้ง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>กรุงศรีอยุธยาเป็นเกาะซึ่งมีแม่น้ำสามสายล้อมรอบอยู่ ได้แก่ <a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="แม่น้ำป่าสัก">แม่น้ำป่าสัก</a>ทางทิศตะวันออก, <a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แม่น้ำเจ้าพระยา">แม่น้ำเจ้าพระยา</a>ทางทิศตะวันตกและทิศใต้ และ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="แม่น้ำลพบุรี">แม่น้ำลพบุรี</a>ทางทิศเหนือ เดิมทีบริเวณนี้ไม่ได้มีสภาพเป็นเกาะ แต่<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง">สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง</a>ทรงดำริให้ขุดคูเชื่อมแม่น้ำทั้งสามสาย เพื่อให้เป็นปราการธรรมชาติป้องกันข้าศึก ที่ตั้งกรุงศรีอยุธยายังอยู่ห่างจาก<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="อ่าวไทย">อ่าวไทย</a>ไม่มากนัก ทำให้กรุงศรีอยุธยาเป็นศูนย์กลางการค้ากับชาวต่างประเทศ และอาจถือว่าเป็น "เมืองท่าตอนใน" เนื่องจากเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจของภูมิภาค มีสินค้ากว่า 40 ชนิดจากสงครามและรัฐบรรณาการ แม้ว่าตัวเมืองจะไม่ติดทะเลก็ตาม </p><p>มีการประเมินว่า ราว พ.ศ. 2143 กรุงศรีอยุธยามีประชากรประมาณ 300,000 คน และอาจสูงถึง 1,000,000 คน ราว พ.ศ. 2243 <sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> บางครั้งมีผู้เรียกกรุงศรีอยุธยาว่า "เวนิสแห่งตะวันออก"<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ayutthaya:_Venice_of_the_East_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ayutthaya:_Venice_of_the_East-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ปัจจุบันบริเวณนี้เป็นส่วนหนึ่งของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A0%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="อำเภอพระนครศรีอยุธยา">อำเภอพระนครศรีอยุธยา</a> <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="จังหวัดพระนครศรีอยุธยา">จังหวัดพระนครศรีอยุธยา</a> พื้นที่ที่เคยเป็นเมืองหลวงของไทยนั้น คือ <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา">อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา</a><sup id="cite_ref-Thailands_World.com-2011-09-22_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Thailands_World.com-2011-09-22-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>ตัวนครปัจจุบันถูกตั้งขึ้นใหม่ห่างจากกรุงเก่าไปเพียงไม่กี่กิโลเมตร </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ประวัติ"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.B4"></span>ประวัติ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: ประวัติ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การกำเนิด"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.81.E0.B8.B3.E0.B9.80.E0.B8.99.E0.B8.B4.E0.B8.94"></span>การกำเนิด</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: การกำเนิด"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ความเป็นมาก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีของอาณาจักรอยุธยานั้นมีปรากฏว่าดินแดนแถบนี้เป็นที่ตั้งเมืองมาแต่โบราณมีมาอยู่ก่อน หรือมีอยู่ร่วมสมัยกับ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">อาณาจักรสุโขทัย</a> เพราะปรากฏว่ามีแหล่งชุมชนคับคั่งในดินแดนดังกล่าว<sup id="cite_ref-yupho-2503_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-yupho-2503-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ปรากฏในจารึกวัดเขากบ (นว.2) หลักที่ 11 อายุพุทธศตวรรษที่ 20 ว่า <b>อโยธยาศรีรามเทพนคร</b><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ใน <i><a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7" title="มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว">มหาราชวงศ์ ฉบับหอแก้ว</a></i> (The Hmannan Yazawin) ฉบับแปลโดยหม่องทินและลูซ มีบันทึกเหตุการณ์ในรัชสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B9" title="พระเจ้าอลองสิธู">พระเจ้าอลองสิธู</a> พ.ศ. 1632 กล่าวถึงดินแดนทิศตะวันออกเฉียงใต้ที่เป็นดินแดนของ <b>คฺยวน</b> (Gywans) ที่เคยยกทัพไปตีกรุงสะเทิม <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="อาณาจักรสุธรรมวดี">อาณาจักรสุธรรมวดี</a>เมื่อ พ.ศ. 1599 จากบันทึกในศิลาจารึกพม่า ณ สักกาลัมปะเจดีย์<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> คือ <a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="ขอม">ขอม</a>จากแคว้นอโยธยา<sup id="cite_ref-matichon-19-25-2566_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-matichon-19-25-2566-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีชื่อว่า <b>อโยชะ</b> (Ayoja)<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หรือ <b>อะรอซา</b> (Arawsa)<sup id="cite_ref-yupho-2503_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-yupho-2503-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หมายถึง อโยชชะ ในรูปคำบาลีของชื่อ อโยธยา หรืออยุธยา และ คฺยวน เป็นลูกหลานของชาว<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ไทยวน">ไทยวน</a><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ที่ติดตาม<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="พระเจ้าพรหมมหาราช">พระเจ้าพรหมมหาราช</a> กษัตริย์<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%99" title="โยนกนครไชยบุรีราชธานีศรีช้างแส่น">โยนกนครไชยบุรีราชธานีศรีช้างแส่น</a>ทำสงครามจนมีชัยเหนือพวกขอมลงมาทางใต้ถึงกำแพงแสน ต่อมา <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3_%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C" title="จิตร ภูมิศักดิ์">จิตร ภูมิศักดิ์</a>ตรวจสอบหลักฐานพบว่าเมืองอโยธยามีอายุเก่าแก่กว่า<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">กรุงสุโขทัย</a><sup id="cite_ref-matichon-19-25-2566_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-matichon-19-25-2566-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เรื่องราวของกองทัพคฺยวน (Gywans) ยกทัพไปตีเมืองมอญมีมาก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาถึง 295 ปี </p><p>กฎหมายเก่าชื่อ <i>พระอัยการเบ็ดเสร็จ (อายการเบดเสรจ) มหาศักราช ๑๑๔๖ ปีมะแม</i> (พ.ศ. 1768) ระบุพระนามกษัตริย์เมืองอโยธยาเดิมว่า "<i>พระบาทสมเดจ์พระรามาธิบดีศรีวิสุทธิบุรุโสดมบรมจักรพรรดิธรรมิกกราชเดโชไชเทพาดิเทพตรีภูวนาธิเบศ บรมบพิตรพระพุทธิเจ้าอยู่หัว</i>"<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ปรากฏใน <i><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="กฎหมายตราสามดวง">กฎหมายตราสามดวง</a></i> ฉบับตัวเขียนจาก<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="สำนักหอสมุดแห่งชาติ">หอสมุดแห่งชาติ</a> ชำระในสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" class="mw-redirect" title="รัชกาลที่ 1">รัชกาลที่ 1</a> ว่า:- </p> <blockquote><p>ศุภมัสดุ ๑๑๔๖ ศกมแมนักสัตวเจตมาศปัญจมีดิถีรวิวาร พระบาทสมเดจ์พระรามาธิบดีศรีสิทธิวิสุทธิบุรโสดมบรมจักรพรรดิธรรมิกกราช เดโชไชยาเทพาดิเทพตรีภูวนาธิเบศบรมบพิตร พระพุทธิเจ้าอยู่หัว เสด็จ ณ พระที่นั่งมังคลาพิเศกโดยบุรรพาภิมุขเบื้องไพชมะหาปราสาท มีพระราชโองการมานพระบันทูลสุรสิงหนาทพระราชประยัษคำนับไว้แก่ผู้รั้ง กรมการ ผู้พิจารณาความฉมบ จะกละ กระสือกระหาง ถ้าเป็นสัจแล้วอย่าให้เจ้าเมือง กรมการ เอา ฉะมบ จะกละ กระสือ กระหางไปฆ่าเสีย ให้บอกส่งเข้าไปยังกรุง ให้ไว้แต่นอกขนอน จะให้พิจารณาก่อนถ้าเจ้าเมือง กรมการ มิบอกส่งเข้าไปแลฆ่าเสียแล้ว จึ่งบอกเข้าไปยังกรุงต่อพายหลังให้มีโทษสิ้นชีวิตร<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <p><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3_%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C" title="จิตร ภูมิศักดิ์">จิตร ภูมิศักดิ์</a> และศาสตราภิชาน<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1_%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%A7" title="ล้อม เพ็งแก้ว">ล้อม เพ็งแก้ว</a> ตรวจสอบคำนวณวันที่ตรากฎหมาย <i>พระอัยการเบ็ดเสร็จ (อายการเบดเสรจ) มหาศักราช ๑๑๔๖</i> พบว่าตรงกับวันอาทิตย์ ขึ้น 5 ค่ำเดือนห้า ตรงกับสุริยคติวันที่ 25 มีนาคม พ.ศ. 1768 ตราขึ้นก่อนการสถาปนาอาณาจักรอยุธยา 125 ปี<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>และใน <i><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%90" title="พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ">พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์</a></i> มีความบันทึกกล่าวถึงการสร้าง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="วัดพนัญเชิงวรวิหาร">วัดพนัญเชิงวรวิหาร</a>ว่า:- </p> <blockquote><p>จุลศักราช ๖๘๖ ชวดศก (พ.ศ. ๑๘๖๗) แรกสถาปนาพระพุทธเจ้า เจ้าพแนงเชิง<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <p>ความในพระราชพงศาวดารกรุงเก่าข้างต้นหมายความว่า <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="วัดพนัญเชิงวรวิหาร">วัดพนัญเชิงวรวิหาร</a>สร้างเมื่อ พ.ศ. 1868 ก่อนการสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีถึง 26 ปี<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ส่วนเอกสารของทั้งฝ่ายไทยและต่างประเทศ อาทิ <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" title="พงศาวดารเหนือ">พงศาวดารเหนือ</a>ในส่วนที่เกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%9C%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%87" title="พระเจ้าสายน้ำผึ้ง">พระเจ้าสายน้ำผึ้ง</a> พงศาวดารล้านช้างที่ว่า<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ขุนบรม">ขุนบรม</a>ได้ให้กำเนิดบุตรเจ็ดคนไปครองเมืองต่าง ๆ โดยคนที่ห้าคือ "งัวอิน" ได้ครองเมืองอโยธยา<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และพงศาวดาร<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ราชวงศ์หยวน">ราชวงศ์หยวน</a>ที่แม้ไม่ปรากฏชื่อ "อโยธยา" แต่ปรากฏชื่อแคว้น "เซียม" และ "หลอโว้ก" ที่อาจหมายถึงแคว้นสุพรรณบุรีและละโว้<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การกำเนิดอาณาจักรอยุธยาที่ได้รับการยอมรับกว้างขวางที่สุด คือ เป็นรัฐที่มีศูนย์กลางอยู่ที่กรุงศรีอยุธยาใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="ที่ราบลุ่มแม่น้ำ">ที่ราบลุ่ม</a><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แม่น้ำเจ้าพระยา">แม่น้ำเจ้าพระยา</a> โดยเป็นการรวมอำนาจกันระหว่าง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A7%E0%B9%89" title="อาณาจักรละโว้">อาณาจักรละโว้</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="แคว้นสุพรรณภูมิ">อาณาจักรสุพรรณภูมิ</a> โดยช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 19 อาจจะเพราะภัยโรคระบาดคุกคาม <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง">สมเด็จพระเจ้าอู่ทอง</a>จึงทรงย้ายราชสำนักมายังที่ราบลุ่มน้ำท่วมถึงอันอุดมสมบูรณ์ของ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แม่น้ำเจ้าพระยา">แม่น้ำเจ้าพระยา</a> บริเวณ<a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%AA%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="หนองโสน">หนองโสน</a>บนเกาะที่ล้อมรอบด้วยแม่น้ำซึ่งในอดีตเคยเป็นนครท่าเรือเดินทะเล ชื่อ <i>อโยธยา</i> นครใหม่นี้ได้รับการขนานนามว่า <i>กรุงพระนครศรีอยุธยา</i><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หรือ <i>กรุงเทพมหานครบวรทวาราวดีศรีอยุทธยา มหาดิลกภพนพรัตน ราชธานีบุรีรมย์</i><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หรือ <i>อโยธยาศรีรามเทพนคร</i><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งภายหลังมักเรียกว่า กรุงศรีอยุธยา แปลความหมายว่า นครที่ไม่อาจทำลายได้<sup id="cite_ref-history_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-history-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>พระบริหารเทพธานี อธิบายว่า ชาวไทยเริ่มตั้งถิ่นฐานบริเวณตอนกลาง และตอนล่างของลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยามาตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 18 แล้ว ทั้งยังเคยเป็นที่ตั้งของเมืองสังขบุรี อโยธยา เสนาราชนคร และกัมโพชนคร<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ต่อมา ราวปลายพุทธศตวรรษที่ 19 <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="อาณาจักรขอม">อาณาจักรขอม</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">สุโขทัย</a>เริ่มเสื่อมอำนาจลง พระเจ้าอู่ทองทรงดำริจะย้ายเมืองและก่อสร้างเมืองขึ้นมาใหม่โดยส่งคณะช่างก่อสร้างไปยัง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="อินเดีย">อินเดีย</a>และได้ลอกเลียนแบบผังเมือง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="อโยธยา">อโยธยา</a>มาสร้างและสถาปนาให้มีชื่อว่า กรุงศรีอยุธยา<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในส่วนวันสถาปนากรุงศรีอยุธยา ที่ผ่านมาได้มีการคำนวณปรับเทียบวันเดือนปีทาง<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="ปฏิทินจันทรคติ">จันทรคติ</a>ที่มีระบุใน<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%90" title="พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ">พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</a> ความว่า <i>"ศักราช 712 ขาลศก วันศุกร์ ขึ้น 6 ค่ำ เดือนห้า....."</i> ว่าตรงกับวันศุกร์ที่ <i>"4 มีนาคม จ.ศ. 712"</i> จากนั้นบวก 1181 เข้าไปเพื่อแปลง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="จุลศักราช">จุลศักราช</a>ให้เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="พุทธศักราช">พุทธศักราช</a> จึงได้ว่า ตรงกับวันศุกร์ที่ <i>"4 มีนาคม พ.ศ. 1893"</i> และเผยแพร่กันโดยทั่วไปนั้น หากพิจารณาและปรับแก้ให้สอดคล้องกับ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ปฏิทินสุริยคติไทย">ปฏิทินไทยสากล</a>ที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบันซึ่งขึ้นปีใหม่ในวันที่ 1 มกราคม วันสถาปนาจะตรงกับ วันศุกร์ที่ <b>"12 มีนาคม พ.ศ. 1894 (ค.ศ. 1351)"</b> <sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg/250px-B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg/375px-B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg/500px-B26055948F_-_Indiae_orientalis_insvlarvmqve_adiacientivm_typvs.jpg 2x" data-file-width="6058" data-file-height="4266" /></a><figcaption>SIAN (กรุงศรีอยุธยา) ในแผนที่<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%A1_%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AA" title="อับราฮัม ออร์ทีเลียส">อับราฮัม ออร์ทีเลียส</a> วาดขึ้นระหว่าง พ.ศ. 2107–2111 รัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ">สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ</a> ตีพิมพ์เผยแพร่เมื่อ ค.ศ. 1569 (ตรงกับ พ.ศ. 2112 รัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหินทราธิราช">สมเด็จพระมหินทราธิราช</a>)<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การขยายอาณาเขต"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.82.E0.B8.A2.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B9.80.E0.B8.82.E0.B8.95"></span>การขยายอาณาเขต</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: การขยายอาณาเขต"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:View_of_Iudea_(Ayutthaya),_Capital_of_Siam_ca._1662_(SK-A-4477).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg/250px-View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg" decoding="async" width="250" height="172" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg/375px-View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg/500px-View_of_Iudea_%28Ayutthaya%29%2C_Capital_of_Siam_ca._1662_%28SK-A-4477%29.jpg 2x" data-file-width="7354" data-file-height="5074" /></a><figcaption>กรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. 2209) วาดโดย<a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์">บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์</a></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Topography_of_Ayutthaya_(1696)_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg/250px-Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg" decoding="async" width="250" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg/375px-Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg/500px-Topography_of_Ayutthaya_%281696%29_by_Vincenzo_M._Coronelli.jpg 2x" data-file-width="3100" data-file-height="1963" /></a><figcaption>แผนที่กรุงศรีอยุธยา ฉบับพิมพ์ปี ค.ศ. 1696 (พ.ศ. 2239) กรุงเวนิส วาดโดย <i>วินเช็งโซ มารีอา โคโลเนลลี</i> นักภูมิศาสตร์ ช่างวาดแผนที่ และช่างทำลูกโลกชาวอิตาลีที่มีชื่อเสียงที่สุดในยุโรปในคริสต์ศตวรรษที่ 17 (SIAM, ó IUDIA, Dedicata Dal P. Cosmografo Coronelli, All'Illustriſsimo Sig: Giovanni Emo, Figliuolo dell'Eccellentissimo S. Pietro.)</figcaption></figure> <p>ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20 อาณาจักรอยุธยาได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งในชาติมหาอำนาจที่สุดแห่งหนึ่งในอุษาคเนย์แผ่นดินใหญ่ และได้เริ่มครองความเป็นใหญ่โดยเริ่มจากการพิชิตราชอาณาจักรและ<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90" title="นครรัฐ">นครรัฐ</a>ทางเหนือ อาทิ สุโขทัย <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="กำแพงเพชร">กำแพงเพชร</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="พิษณุโลก">พิษณุโลก</a> มีการโจมตี<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3" title="เมืองพระนคร">เมืองพระนคร</a>แห่ง<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="อาณาจักรขอม">อาณาจักรขอม</a>ซึ่งเป็นมหาอำนาจของภูมิภาคในขณะนั้น จนอิทธิพลของอาณาจักรขอมค่อย ๆ จางหายไปจากลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา และอยุธยากลายมาเป็นมหาอำนาจใหม่แทน </p><p>อย่างไรก็ดี อาณาจักรอยุธยามิได้เป็นรัฐที่รวมเป็นหน่วยเดียวกัน หากเป็นการปะติดปะต่อกันของอาณาเขต (principality) ที่ปกครองตนเอง และประเทศราชที่สวามิภักดิ์ต่อพระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยาภายใต้ปริมณฑลแห่งอำนาจ (Circle of Power) หรือระบบมณฑล (mandala) ดังที่นักวิชาการบางฝ่ายเสนอ<sup id="cite_ref-higham_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-higham-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อาณาเขตเหล่านี้อาจปกครองโดยพระบรมวงศานุวงศ์กรุงศรีอยุธยา หรือผู้ปกครองท้องถิ่นที่มีกองทัพอิสระของตนเอง ที่มีหน้าที่ให้การสนับสนุนแก่เมืองหลวงยามสงครามก็ได้ อย่างไรก็ดีมีหลักฐานว่า บางครั้งที่เกิดการกบฏท้องถิ่นที่นำโดยเจ้าหรือพระมหากษัตริย์ท้องถิ่นขึ้นเพื่อตั้งตนเป็นเอกราช อยุธยาก็จำต้องปราบปราม </p><p>ด้วยไร้ซึ่งกฎการสืบราชสันติวงศ์และมโนทัศน์<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="คุณธรรมนิยม">คุณธรรมนิยม</a> (ในบางสมัย) (meritocracy) อันรุนแรง ทำให้เมื่อใดก็ตามที่การสืบราชสันติวงศ์เป็นที่พิพาท เจ้าปกครองหัวเมืองหรือผู้สูงศักดิ์ (dignitary) ที่ทรงอำนาจจะอ้างคุณความดีของตนรวบรวมไพร่พลและยกทัพมายังเมืองหลวงเพื่อกดดันตามข้อเรียกร้อง จนลงเอยด้วย<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="รัฐประหาร">รัฐประหาร</a>อันนองเลือดหลายครั้ง<sup id="cite_ref-succ_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-succ-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 21 อยุธยาแสดงความสนใจในคาบสมุทรมลายู ที่ซึ่ง<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="มะละกา">มะละกา</a>เมืองท่าสำคัญ อยุธยาพยายามยกทัพไปตีมะละกาหลายครั้งแต่ไร้ผล มะละกามีความเข้มแข็งทั้งทางการทูตและทางเศรษฐกิจ ด้วยได้รับการสนับสนุนทางทหารจาก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์หมิง">ราชวงศ์หมิง</a>ของจีน หนึ่งในนั้นคือการที่แม่ทัพเรือ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="เจิ้งเหอ">เจิ้งเหอ</a>แห่งราชวงศ์หมิงได้สถาปนาฐานปฏิบัติการแห่งหนึ่งขึ้นที่มะละกา เป็นเหตุให้จีนไม่อาจยอมสูญเสียตำแหน่งยุทธศาสตร์นี้แก่รัฐอื่น ๆ ภายใต้การคุ้มครองนี้ มะละกาจึงเจริญรุ่งเรืองขึ้นเป็นหนึ่งในคู่แข่งทางการค้าที่ยิ่งใหญ่ของอยุธยา กระทั่งถูกโปรตุเกสพิชิตเมื่อ พ.ศ. 2054<sup id="cite_ref-malacca_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-malacca-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.AA.E0.B8.B5.E0.B8.A2.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.B8.E0.B8.87.E0.B8.A8.E0.B8.A3.E0.B8.B5.E0.B8.AD.E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B8.98.E0.B8.A2.E0.B8.B2.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.B1.E0.B9.89.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.B5.E0.B9.88.E0.B8.AB.E0.B8.99.E0.B8.B6.E0.B9.88.E0.B8.87"></span><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>เริ่มตั้งแต่ปลายพุทธศตวรรษที่ 21 อาณาจักรอยุธยาถูก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B9" title="ราชวงศ์ตองอู">ราชวงศ์ตองอู</a>โจมตีหลายครั้ง สงครามครั้งแรกคือ <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B9%89" title="สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้">สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้</a> เมื่อ พ.ศ. 2091-92 แต่ล้มเหลว การรุกรานครั้งที่สองของราชวงศ์ตองอู หรือเรียกว่า "<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="สงครามช้างเผือก">สงครามช้างเผือก</a>"สมัย<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" class="mw-redirect" title="พระมหาจักรพรรดิ">พระมหาจักรพรรดิ</a> เมื่อ พ.ศ. 2106 <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="พระเจ้าบุเรงนอง">พระเจ้าบุเรงนอง</a>ทรงให้<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ">สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ</a>ยอมจำนน พระบรมวงศานุวงศ์บางส่วนถูกพาไปยังกรุงหงสาวดี และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหินทราธิราช">สมเด็จพระมหินทราธิราช</a> พระราชโอรสองค์โต ทรงได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าประเทศราช<sup id="cite_ref-app-111_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-app-111-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-geh-167_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-geh-167-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เมื่อ พ.ศ. 2112 ราชวงศ์ตองอูรุกรานอีกเป็นครั้งที่สาม และสามารถ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">ยึดกรุงศรีอยุธยา</a>ได้ในปีต่อมา หนนี้พระเจ้าบุเรงนองทรงแต่งตั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช">สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช</a>เป็นเจ้าประเทศราช<sup id="cite_ref-geh-167_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-geh-167-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การฟื้นตัว"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9F.E0.B8.B7.E0.B9.89.E0.B8.99.E0.B8.95.E0.B8.B1.E0.B8.A7"></span>การฟื้นตัว</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: การฟื้นตัว"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ภายหลังที่พระเจ้าบุเรงนองสวรรคตเมื่อ พ.ศ. 2124 <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนเรศวรมหาราช">สมเด็จพระนเรศวรมหาราช</a>ทรงประกาศเอกราชแก่กรุงศรีอยุธยาอีกสามปีให้หลัง อยุธยาต่อสู้ป้องกันการรุกรานของรัฐหงสาวดีหลายครั้ง จนในครั้งสุดท้าย สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงปลงพระชนม์เมงจีสวา (Mingyi Swa) อุปราชาของราชวงศ์ตองอูได้ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B5" title="สงครามยุทธหัตถี">สงครามยุทธหัตถี</a>เมื่อ พ.ศ. 2135 จากนั้นอยุธยากลับเป็นฝ่ายบุกโดยยึดชายฝั่ง<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="ตะนาวศรี">ตะนาวศรี</a>ทั้งหมดขึ้นไปจนถึง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%B0" title="เมาะตะมะ">เมาะตะมะ</a>ใน พ.ศ. 2138 และ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" class="mw-disambig" title="ล้านนา">ล้านนา</a>ใน พ.ศ. 2145 สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกทัพเข้าไปในพม่าลึกถึง<a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B9" title="ตองอู">ตองอู</a>ใน พ.ศ. 2143 แต่ทรงถูกขับกลับมา หลังสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเสด็จสวรรคตเมื่อ พ.ศ. 2148 ตะนาวศรีตอนเหนือและล้านนาก็ตกเป็นของอาณาจักรตองอูอีกครั้งใน พ.ศ. 2157<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อยุธยาพยายามยึครองล้านนาและตะนาวศรีตอนเหนือกลับคืนระหว่าง พ.ศ. 2205-07 แต่ล้มเหลว<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การค้าขายกับต่างชาติไม่เพียงแต่ให้อยุธยามีสินค้าฟุ่มเฟือยเท่านั้น แต่ยังได้รับอาวุธยุทโธปกรณ์ใหม่ ๆ ด้วย โดยเฉพาะในรัชสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a> อยุธยามีความเจริญรุ่งเรืองมาก<sup id="cite_ref-wyatt2_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-wyatt2-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แต่กลับสูญเสียการควบคุมเหนือหัวเมืองรอบนอก ผู้ปกครองท้องถิ่นใช้อำนาจของตนอย่างอิสระ และเริ่มกบฏต่อเมืองหลวงมากขึ้น </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="การล่มสลาย"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.A5.E0.B8.B2.E0.B8.A2"></span>การล่มสลาย</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: การล่มสลาย"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>หลังจากยุคสมัยอันนองเลือดแห่งการต่อสู้ของราชวงศ์ กรุงศรีอยุธยาเข้าสู่ "ยุคทอง" เมื่อศิลปะ วรรณกรรมและการเรียนรู้เฟื่องฟู ยังมีสงครามกับต่างชาติ กรุงศรีอยุธยาสู้รบกับเจ้าเหงียน (Nguyễn Lords) ซึ่งเป็นผู้ปกครองเวียดนามใต้ เพื่อการควบคุมกัมพูชา เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2258 แต่ภัยคุกคามที่ใหญ่กว่ามาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="ราชวงศ์อลองพญา">ราชวงศ์อลองพญา</a>ซึ่งได้ผนวก<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="รัฐชาน">รัฐชาน</a>เข้ามาอยู่ในอำนาจ </p><p>ช่วง 50 ปีสุดท้ายของราชอาณาจักรมีการสู้รบอันนองเลือดระหว่างเจ้านาย โดยมีพระราชบัลลังก์เป็นเป้าหมายหลัก เกิดการกวาดล้างข้าราชสำนักและแม่ทัพนายกองที่มีความสามารถตามมา <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์">สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์</a> (พระเจ้าเอกทัศ) พระมหากษัตริย์พระองค์สุดท้าย บังคับให้<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร">สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร</a> พระอนุชาธิราช ซึ่งเป็นพระมหากษัตริย์อยู่ขณะนั้นสละราชสมบัติและขึ้นครองราชย์แทน </p><p>พ.ศ. 2303 <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="พระเจ้าอลองพญา">พระเจ้าอลองพญา</a>ทรงยกทัพ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="สงครามพระเจ้าอลองพญา">รุกรานอาณาจักรอยุธยา</a> หลังจากอยุธยาว่างเว้นศึกภายนอกมานานกว่า 150 ปี จะมีก็เพียงการนำไพร่พลเข้าต่อตีกันเองเพื่อแย่งชิงอำนาจเท่านั้น<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งในขณะนั้น อยุธยาเกิดการแย่งชิงบัลลังก์ระหว่าง<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระเจ้าเอกทัศ">เจ้าฟ้าเอกทัศ</a>กับ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร">เจ้าฟ้าอุทุมพร</a> อย่างไรก็ดี พระเจ้าอลองพญาไม่อาจหักเอากรุงศรีอยุธยาได้ในการทัพครั้งนั้น </p><p>แต่ใน พ.ศ. 2308 <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B0" title="พระเจ้ามังระ">พระเจ้ามังระ</a> พระราชโอรสแห่งพระเจ้าอลองพญา ทรงแบ่งกำลังออกเป็นสองส่วน และเตรียมการกว่าสามปี มุ่งเข้าตีอาณาจักรอยุธยาพร้อมกันทั้งสองด้าน ฝ่ายอยุธยาต้านทาน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2_(2309%E2%80%932310)" class="mw-redirect" title="การล้อมอยุธยา (2309–2310)">การล้อมของทัพพม่า</a>ไว้ได้ 14 เดือน แต่ก็ไม่อาจหยุดยั้งการกองทัพรัฐอังวะได้ เนื่องจากมีกำลังมาก และต้องการทำลายศูนย์อำนาจอย่างอยุธยาลงเพื่อป้องกันการกลับมามีอำนาจ อีกทั้งกองทัพอังวะยังติดศึกกับจีนราชวงศ์ชิงอยู่เนือง ๆ หากปล่อยให้เกิดการสู้รบยืดเยื้อต่อไปอีก ก็จะเป็นภัยแก่อังวะ และมีสงครามไม่จบสิ้น ในที่สุดกองทัพอังวะสามารถเข้าพระนครได้ในวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2310<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> ในช่วงปี พ.ศ. 2303-2310 มีเหตุการณ์เผาทำลายเมืองและปล้นเมืองไปส่วนใหญ่ โดยในปี พ.ศ. 2310 พม่าได้เผาทำลายกรุงศรีอยุธยาตาม<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A8_(%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%A1)" title="พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม)">พงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทุมาศ (เจิม)</a> ฉบับสมเด็จพระพนรัตน์วัดพระเชตุพน หลักฐานอื่น ๆ เช่น คำให้การขุนหลวงหาวัด <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C" title="สังคีติยวงศ์">หนังสือสังคีติยวงศ์</a> และบันทึกของชาวต่างชาติเช่น โรแบรต์ โกสเต (Robert Goste), <a href="/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B1%E0%B8%A7-%E0%B8%AD%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B5_%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%87" title="ฟร็องซัว-อ็องรี ตูร์แป็ง">ฟร็องซัว-อ็องรี ตูร์แป็ง</a>, และ คุณพ่อกอร์ ที่อาศัยอยู่ในราชอาณาจักรและได้บันทึกเหตุการณ์เอาไว้<sup id="cite_ref-bamar_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-bamar-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยตูร์แป็งได้บันทึกไว้ว่า<sup id="cite_ref-bamar_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-bamar-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 149">: 149 </span></sup> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r11715920">.mw-parser-output .templatequote p{text-indent:0}.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 40px;border-left:none}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:left;padding-left:1.6em;margin-top:0}</style></p><blockquote class="templatequote"><p>วันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2310 บ้านเมืองถูกข้าศึกบุกเข้าโจมตีทรัพย์สมบัติในพระราชวังและวัดวาอารามต่าง ๆ แทบไม่เหลือสิ่งใดนอกจากซากปรักหักพังและเถ้าถ่าน พระพุทธรูปถูกข้าศึกเผาจนหลอมละลาย เปลวเพลิงที่ลุกลามทำให้ผู้ชนะที่ป่าเถื่อนต้องสูญเสียสิ่งของที่ปล้นชิงมา ซึ่งก่อนหน้านี้ได้กระตุ้นให้พวกเขาเกิดความละโมบ พวกพม่ายังได้ระบายความโกรธแค้นของพวกเขาจากการสูญเสียในครั้งนี้ไปยังหัวเมืองต่าง ๆ</p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="รายพระนามพระมหากษัตริย์"><span id=".E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.A2.E0.B8.9E.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.9E.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.A1.E0.B8.AB.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.A9.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.A3.E0.B8.B4.E0.B8.A2.E0.B9.8C"></span>รายพระนามพระมหากษัตริย์</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: รายพระนามพระมหากษัตริย์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="กรุงอโยธยา_(ไม่ปรากฏ_–_พ.ศ._1893)"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.B8.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B9.82.E0.B8.A2.E0.B8.98.E0.B8.A2.E0.B8.B2_.28.E0.B9.84.E0.B8.A1.E0.B9.88.E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.8F_.E2.80.93_.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1893.29"></span>กรุงอโยธยา (ไม่ปรากฏ – พ.ศ. 1893)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: กรุงอโยธยา (ไม่ปรากฏ – พ.ศ. 1893)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="เจ้าแผ่นดิน">พระมหากษัตริย์</a>แห่งกรุงอโยธยามีทั้งสิ้น 10 พระองค์ โดยมีรายพระนามดังต่อไปนี้<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable" style="text-align: center;font-size:90%;width:100%"> <tbody><tr> <th colspan="3">พระมหากษัตริย์ </th> <th colspan="2">ครองราชย์ </th></tr> <tr> <th style="width=">รัชกาล </th> <th style="width=">พระรูป </th> <th style="width=">พระนาม </th> <th style="width=">ระหว่าง </th> <th style="width=">หมายเหตุ </th></tr> <tr style="background-color:#F0DC82;: bold"> <td colspan="5"><b>กรุงอโยธยา<br /><span style="font-size:85%;">(<i>ไม่ปรากฏ</i> – พ.ศ. 1893)</span></b> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระนารายณ์</b> </td> <td>พ.ศ. 1625 – 1630<br /><span style="font-size:85%;">(5 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระเจ้าหลวง</b> </td> <td>พ.ศ. 1632 – 1654<br /><span style="font-size:85%;">(22 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระเจ้าสายน้ำผึ้ง</b> </td> <td>พ.ศ. 1654 – 1708<br /><span style="font-size:85%;">(54 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระเจ้าธรรมิกราชา</b> </td> <td>พ.ศ. 1708 – 1748<br /><span style="font-size:85%;">(40 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระเจ้าอู่ทอง</b> </td> <td>พ.ศ. 1748 – 1796<br /><span style="font-size:85%;">(48 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระบาทสมเดจ์พระรามาธิบดีศรีวิสุทธิบุรุโสดมบรมจักรพรรดิธรรมิกกราชเดโชไชเทพาดิเทพตรีภูวนาธิเบศ บรมบพิตรพระพุทธิเจ้าอยู่หัว</b> ตามกฏหมาย <i>พระอัยการเบ็ดเสร็จ (อายการเบดเสรจ) มหาศักราช ๑๑๔๖ ปีมะแม</i> (พ.ศ. 1768)<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>พระเจ้าชัยเสน</b> </td> <td>พ.ศ. 1796 – 1823<br /><span style="font-size:85%;">(36 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>สมเด็จพระเจ้าสุวรรณราชา</b> </td> <td>พ.ศ. 1823 – 1844<br /><span style="font-size:85%;">(21 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b>สมเด็จพระเจ้าธรรมราชา</b> </td> <td>พ.ศ. 1844 – 1853<br /><span style="font-size:85%;">(9 ปี)</span> </td> <td> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2_(%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2)" title="สมเด็จพระเจ้าบรมราชา (กรุงอโยธยา)">สมเด็จพระเจ้าบรมราชา</a></b> </td> <td>พ.ศ. 1853 – 1887<br /><span style="font-size:85%;">(34 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระบาทสมเดจ์พระเจ้ารามาธิบดีศรีวิสุทธิสุริยวงษองคบุริโสดมบรมจักรพรรดิ ราชาธิราชตรีภูวะนาธิเบศบรมบพิตรพระพุทธิเจ้าอยู่หัว</b><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ใน <i>พระอายการเบดเสรจ มหาศักราช ๑๒๖๓ ปีมะแม</i> (พ.ศ. 1886)</span> </td></tr> <tr> <td>10<br />(1) </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/60px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg" decoding="async" width="60" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/90px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/120px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg 2x" data-file-width="2312" data-file-height="2985" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1">สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(3 เมษายน พ.ศ. 1857 – พ.ศ. 1912; 55 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1887 – พ.ศ. 1893<br /><span style="font-size:85%;">(6 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระเจ้าอู่ทอง</b> หรือ <b>สมเดจพระบรมบพิตรพระพุทธิเจ้าอยู่หัว</b><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ใน <i>พระไอยการทาษ มหาศักราช ๑๒๖๗ ปีกุน</i> (พ.ศ. 1888)<br />ครองราชย์ครั้งที่ 1</span> </td></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="กัมพูชาในช่วงการปฏิวัติขอม">กัมพูชาในช่วงการปฏิวัติขอม</a> (พ.ศ. 1879) </td></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5">สถาปนาอาณาจักรกรุงศรีอยุธยา (พ.ศ. 1893) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา_(พ.ศ._1893_–_2310)"><span id=".E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B8.B1.E0.B8.87.E0.B8.AA.E0.B8.96.E0.B8.B2.E0.B8.9B.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.AD.E0.B8.B2.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.AD.E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B8.98.E0.B8.A2.E0.B8.B2_.28.E0.B8.9E..E0.B8.A8._1893_.E2.80.93_2310.29"></span>หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1893 – 2310)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: หลังสถาปนาอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1893 – 2310)"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>พระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรอยุธยา มีทั้งสิ้น 33 พระองค์ โดยมีรายพระนามดังต่อไปนี้ </p> <table class="wikitable" style="text-align: center;font-size:90%;width:100%"> <tbody><tr> <th colspan="3">พระมหากษัตริย์ </th> <th colspan="2">ครองราชย์ </th></tr> <tr> <th style="width=">รัชกาล </th> <th style="width=">พระรูป </th> <th style="width=">พระนาม </th> <th style="width=">ระหว่าง </th> <th style="width=">หมายเหตุ </th></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="กัมพูชาในช่วงการปฏิวัติขอม">กัมพูชาในช่วงการปฏิวัติขอม</a> (พ.ศ. 1879) </td></tr> <tr style="background-color:#F0DC82;: bold"> <td colspan="5"><b><a class="mw-selflink selflink">อาณาจักรอยุธยา</a><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1894 – 2310)</span></b> </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์อู่ทอง">ราชวงศ์อู่ทอง ครั้งที่ 1</a> (พ.ศ. 1894 – 1913) </td></tr> <tr> <td>11<br />(2) </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/60px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg" decoding="async" width="60" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/90px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg/120px-%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87342.jpg 2x" data-file-width="2312" data-file-height="2985" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1">สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(3 เมษายน พ.ศ. 1857 – พ.ศ. 1912; 55 พรรษา)</span> </td> <td>12 มีนาคม พ.ศ. 1893<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> – พ.ศ. 1912<br /><span style="font-size:85%;">(20 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระเจ้าอู่ทอง</b> เป็นปฐมกษัตริย์แห่ง<a class="mw-selflink selflink">อาณาจักรอยุธยา</a><sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์อู่ทอง<br />ครองราชย์ครั้งที่ 2</span> </td></tr> <tr> <td>12<br />(1) </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระราเมศวร">สมเด็จพระราเมศวร</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1882 – 1938; 56 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1912 – 1913<br /><span style="font-size:85%;">(1 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">ครองราชย์ครั้งที่ 1</span> </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="ราชวงศ์สุพรรณภูมิ">ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ครั้งที่ 1</a> (พ.ศ. 1913 – 1931) </td></tr> <tr> <td>13 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Borommarachathirat_I.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Borommarachathirat_I.jpg/40px-Borommarachathirat_I.jpg" decoding="async" width="40" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Borommarachathirat_I.jpg/60px-Borommarachathirat_I.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Borommarachathirat_I.jpg/80px-Borommarachathirat_I.jpg 2x" data-file-width="2384" data-file-height="3194" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1">สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1853 – 1931; 78 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1913 – 1931<br /><span style="font-size:85%;">(18 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>ขุนหลวงพะงั่ว</b> เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิ</span> </td></tr> <tr> <td>14 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สมเด็จพระเจ้าทองลัน">สมเด็จพระเจ้าทองลัน</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1917 – 1931; 14 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1931<br /><span style="font-size:85%;">(7 วัน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>เจ้าทองจันทร์</b> หรือ <b>เจ้าทองลั่น</b> หรือ <b>เจ้าทองจัน</b> หรือ <b>เจ้าทองลันทร์</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์อู่ทอง">ราชวงศ์อู่ทอง ครั้งที่ 2</a> (พ.ศ. 1931 – 1952) </td></tr> <tr> <td>12<br />(2) </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระราเมศวร">สมเด็จพระราเมศวร</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1882 – 1938; 56 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1931 – 1938<br /><span style="font-size:85%;">(7 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">ครองราชย์ ครั้งที่ 2</span> </td></tr> <tr> <td>15 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระเจ้ารามราชา">สมเด็จพระเจ้ารามราชา</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1899 – 1952; 53 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1938 – 1952<br /><span style="font-size:85%;">(14 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพญารามเจ้า</b> หรือ <b>สมเด็จพระเจ้ารามราชาธิราช</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="ราชวงศ์สุพรรณภูมิ">ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ครั้งที่ 2</a> (พ.ศ. 1952 – 2112) </td></tr> <tr> <td>16 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg/40px-King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg" decoding="async" width="40" height="53" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg/60px-King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg/80px-King_Intharacha_of_Ayutthaya.jpg 2x" data-file-width="2915" data-file-height="3879" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระอินทราชา">สมเด็จพระอินทราชา</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1902 – 1967; 65 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1952 – 1967<br /><span style="font-size:85%;">(15 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>เจ้านครอินทร์</b> หรือ <b>สมเด็จพระนครินทราธิราช</b></span> </td></tr> <tr> <td>17 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2">สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1929 – 1991; 62 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1967 – 1991<br /><span style="font-size:85%;">(24 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>เจ้าสามพระยา</b></span> </td></tr> <tr> <td>18 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/61px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/81px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%96" title="สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ">สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 1974 – 2031; 57 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 1991 – 2031<br /><span style="font-size:85%;">(40 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือกฎมนเทียรบาล ออกพระนามว่า <b>สมเด็จพระรามาธิบดีบรมไตรโลกนาถ มหามงกุฎเทพยมนุษย์ บริสุทธิสุริยวงศ์ องค์พุทธางกูรบรมบพิตร</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5">ปฏิรูปการปกครอง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B9%8C" title="จตุสดมภ์">จตุสดมภ์</a> (พ.ศ. 2006) </td></tr> <tr> <td>19 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_3" title="สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3">สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2005 – 2034; 29 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2031 – 2034<br /><span style="font-size:85%;">(3 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระบรมราชา</b></span> </td></tr> <tr> <td>20 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2">สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2015 – 10 ตุลาคม <p>พ.ศ. 2072; 57 พรรษา) </p> </span></td> <td>พ.ศ. 2034 – 10 ตุลาคม <p>พ.ศ. 2072<br /><span style="font-size:85%;">(38 ปี)</span> </p> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระเชษฐา</b> หรือครั้งทรงดำรงพระยศเป็นอุปราชทรงพระนามว่า <b>พระเอกสัตราช</b><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td>21 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_4" title="สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4">สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2031 –2076; 45 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2072 – 2076<br /><span style="font-size:85%;">(4 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>หน่อพุทธางกูร</b></span> </td></tr> <tr> <td>22 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระรัษฎาธิราช">สมเด็จพระรัษฎาธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2072 – 2077; 5 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2077<br /><span style="font-size:85%;">(5 เดือน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;"></span> </td></tr> <tr> <td>23 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระไชยราชาธิราช">สมเด็จพระไชยราชาธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2042 – 2089; 47 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2077 – 2089<br /><span style="font-size:85%;">(13 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;"></span> </td></tr> <tr> <td>24 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:King_Kaeofa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/King_Kaeofa.jpg/60px-King_Kaeofa.jpg" decoding="async" width="60" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/King_Kaeofa.jpg/90px-King_Kaeofa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/King_Kaeofa.jpg/120px-King_Kaeofa.jpg 2x" data-file-width="1619" data-file-height="2227" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระยอดฟ้า">สมเด็จพระยอดฟ้า</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2078 – 10 มิถุนายน <p>พ.ศ. 2091; 13 พรรษา) </p> </span></td> <td>พ.ศ. 2089 – 10 มิถุนายน <p>พ.ศ. 2091<br /><span style="font-size:85%;">(2 ปี)</span> </p> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระแก้วฟ้า</b></span> </td></tr> <tr> <td>– </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="ขุนวรวงศาธิราช">ขุนวรวงศาธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2046 – 2091; 45 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2091<br /><span style="font-size:85%;">(42 วัน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">นักประวัติศาสตร์ไทยบางท่านไม่นับว่าพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์เพราะถือว่าเป็นกบฏสมคบกับ<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แม่หยัวศรีสุดาจันทร์">แม่หยัวศรีสุดาจันทร์</a>แย่งชิงราชบัลลังก์จาก<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระยอดฟ้า">สมเด็จพระยอดฟ้า</a>อย่างไรก็ตามในพงศาวดารได้ระบุว่าพระองค์ได้ผ่าน<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A9%E0%B8%81" title="พระราชพิธีบรมราชาภิเษก">พระราชพิธีบรมราชาภิเษก</a>แล้ว</span> </td></tr> <tr> <td>25 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4" title="สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ">สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2048 – 2111; 63 พรรษา)</span> </td> <td>29 กรกฎาคม พ.ศ. 2091 – 2111<br /><span style="font-size:85%;">(20 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>พระเจ้าช้างเผือก</b></span> </td></tr> <tr> <td>26 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหินทราธิราช">สมเด็จพระมหินทราธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2082 – 2112; 30 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2111 – 7 สิงหาคม พ.ศ. 2112<br /><span style="font-size:85%;">(1 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;"></span> </td></tr> <tr style="background-color:#FFC0CB;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง</a> (พ.ศ. 2112) </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุโขทัย">ราชวงศ์สุโขทัย</a> (พ.ศ. 2112 – 2172) </td></tr> <tr> <td>27 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Maha_Dhammarajadhiraj.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/f/ff/Maha_Dhammarajadhiraj.jpg/60px-Maha_Dhammarajadhiraj.jpg" decoding="async" width="60" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/f/ff/Maha_Dhammarajadhiraj.jpg/90px-Maha_Dhammarajadhiraj.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/f/ff/Maha_Dhammarajadhiraj.jpg/120px-Maha_Dhammarajadhiraj.jpg 2x" data-file-width="283" data-file-height="380" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช">สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2057 – 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133; 76 พรรษา)</span> </td> <td>7 สิงหาคม พ.ศ. 2112 – 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133<br /><span style="font-size:85%;">(21 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 1</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B5" title="สงครามยุทธหัตถี">กอบกู้เอกราช</a>หลุดพ้นจากการปกครองของ<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B9" class="mw-redirect" title="อาณาจักรตองอู">อาณาจักรตองอู</a> (พ.ศ. 2135) </td></tr> <tr> <td>28 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:KingNU.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/KingNU.jpg/60px-KingNU.jpg" decoding="async" width="60" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/KingNU.jpg/90px-KingNU.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/KingNU.jpg/120px-KingNU.jpg 2x" data-file-width="463" data-file-height="699" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนเรศวรมหาราช">สมเด็จพระนเรศวรมหาราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2098 – 25 เมษายน พ.ศ. 2148; 50 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2133 – พ.ศ. 2148<br /><span style="font-size:85%;">(15 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 2</b> หรือ <b>พระองค์ดำ</b></span> </td></tr> <tr> <td>29 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Ekatotsarotwpamok06.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Ekatotsarotwpamok06.jpg/60px-Ekatotsarotwpamok06.jpg" decoding="async" width="60" height="107" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Ekatotsarotwpamok06.jpg/90px-Ekatotsarotwpamok06.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Ekatotsarotwpamok06.jpg/120px-Ekatotsarotwpamok06.jpg 2x" data-file-width="604" data-file-height="1073" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%96" title="สมเด็จพระเอกาทศรถ">สมเด็จพระเอกาทศรถ</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2103 – 2153; 50 พรรษา)</span> </td> <td>25 เมษายน พ.ศ. 2148 – 2153<br /><span style="font-size:85%;">(5 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 3</b> หรือ <b>พระองค์ขาว</b></span> </td></tr> <tr> <td>30 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์">สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2128 – 2154; 26 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2153 <br /><span style="font-size:85%;">(1 ปี 2 เดือน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 4</b></span> </td></tr> <tr> <td>31 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:King_Songtham.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/King_Songtham.jpg/60px-King_Songtham.jpg" decoding="async" width="60" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/King_Songtham.jpg/90px-King_Songtham.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/King_Songtham.jpg/120px-King_Songtham.jpg 2x" data-file-width="794" data-file-height="1243" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม">สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2135 – 12 ธันวาคม พ.ศ. 2171; 36 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2153-พ.ศ. 2171<br /><span style="font-size:85%;">(17 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระบรมราชาที่ 1</b></span> </td></tr> <tr> <td>32 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระเชษฐาธิราช">สมเด็จพระเชษฐาธิราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2155 – 2173; 18 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2171 – 2172<br /><span style="font-size:85%;">(1 ปี 7 เดือน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระบรมราชาที่ 2</b></span> </td></tr> <tr> <td>33 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C" title="สมเด็จพระอาทิตยวงศ์">สมเด็จพระอาทิตยวงศ์</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2161 – 2178; 17 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2172<br /><span style="font-size:85%;">(36 วัน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;"></span> </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ปราสาททอง">ราชวงศ์ปราสาททอง</a> (พ.ศ. 2172 – 2231) </td></tr> <tr> <td>34 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg/60px-Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg" decoding="async" width="60" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg/90px-Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg/120px-Portrait_of_King_Prasat_Thong.jpeg 2x" data-file-width="224" data-file-height="308" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง">สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2143 – 2199; 56 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2172– 2199<br /><span style="font-size:85%;">(27ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 5</b></span> </td></tr> <tr> <td>35 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%8A%E0%B8%A2" title="สมเด็จเจ้าฟ้าไชย">สมเด็จเจ้าฟ้าไชย</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2173 – 2199; 26 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2199<br /><span style="font-size:85%;">(9 เดือน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 6</b></span> </td></tr> <tr> <td>36 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Emblem_of_Thailand.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/40px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/60px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/80px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา">สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2143 – 26 ตุลาคม พ.ศ. 2199; 56 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2199 – 26 ตุลาคม พ.ศ. 2199<br /><span style="font-size:85%;">(2 เดือน 20 วัน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 7</b></span> </td></tr> <tr> <td>37 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Narai.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Narai.JPG/60px-Narai.JPG" decoding="async" width="60" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Narai.JPG/90px-Narai.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Narai.JPG/120px-Narai.JPG 2x" data-file-width="399" data-file-height="599" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2175 – 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231; 56 พรรษา)</span> </td> <td>26 ตุลาคม พ.ศ. 2199 – 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231<br /><span style="font-size:85%;">(32 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#E0FFFF;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2231" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2231">การปฏิวัติสยาม</a> (พ.ศ. 2231) </td></tr> <tr style="background-color:#DCDCDC;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="ราชวงศ์บ้านพลูหลวง">ราชวงศ์บ้านพลูหลวง</a> (พ.ศ. 2231 – 2310) </td></tr> <tr> <td>38 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg/60px-PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg" decoding="async" width="60" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg/90px-PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg/120px-PITERA_TJAY_Rex_Siam_by_Gaspar_Bouttat_1690.jpg 2x" data-file-width="722" data-file-height="1031" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระเพทราชา">สมเด็จพระเพทราชา</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2175 – 6 กุมภาพันธ์ <p>พ.ศ. 2246; 71 พรรษา) </p> </span></td> <td>11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231 – 6 กุมภาพันธ์ <p>พ.ศ. 2246<br /><span style="font-size:85%;">(15 ปี)</span> </p> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระมหาบุรุษ วิสุทธิเดชอุดม</b></span> </td></tr> <tr> <td>39 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg/60px-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg" decoding="async" width="60" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg/90px-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg/120px-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B_%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A3.jpg 2x" data-file-width="632" data-file-height="905" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="สมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี">สมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2204 – 9 กุมภาพันธ์ <p>พ.ศ. 2251; 47 พรรษา) </p> </span></td> <td>6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2246 – 9 กุมภาพันธ์ <p>พ.ศ. 2251<br /><span style="font-size:85%;">(5 ปี)</span> </p> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8</b> หรือ <b>พระเจ้าเสือ</b></span> </td></tr> <tr> <td>40 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Ang_Thong_-_Pa_Mok_(2024)_-_King_Si_Sanphet_IX_(King_Thai_Sa)_statue_Wat_Pa_Mok_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B0_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%81_-_img_04.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Ang_Thong_-_Pa_Mok_%282024%29_-_King_Si_Sanphet_IX_%28King_Thai_Sa%29_statue_Wat_Pa_Mok_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B0_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%81_-_img_04.jpg/60px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="60" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Ang_Thong_-_Pa_Mok_%282024%29_-_King_Si_Sanphet_IX_%28King_Thai_Sa%29_statue_Wat_Pa_Mok_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B0_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%81_-_img_04.jpg/90px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Ang_Thong_-_Pa_Mok_%282024%29_-_King_Si_Sanphet_IX_%28King_Thai_Sa%29_statue_Wat_Pa_Mok_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B0_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B8%81_-_img_04.jpg/120px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="2254" data-file-height="3020" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B0" title="สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ">สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2221 – 2275; 54 พรรษา)</span> </td> <td>9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2251 – พ.ศ. 2275<br /><span style="font-size:85%;">(24 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9</b> หรือ <b>พระเจ้าท้ายสระ</b></span> </td></tr> <tr> <td>41 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Boromkot_wat_hantra_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Boromkot_wat_hantra_1.jpg/60px-Boromkot_wat_hantra_1.jpg" decoding="async" width="60" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Boromkot_wat_hantra_1.jpg/90px-Boromkot_wat_hantra_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Boromkot_wat_hantra_1.jpg/120px-Boromkot_wat_hantra_1.jpg 2x" data-file-width="3468" data-file-height="4624" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A8" title="สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ">สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2223 – 26 เมษายน <p>พ.ศ. 2301; 78 พรรษา) </p> </span></td> <td>พ.ศ. 2275 – 26 เมษายน <p>พ.ศ. 2301<br /><span style="font-size:85%;">(26 ปี)</span> </p> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชที่ 2</b></span> </td></tr> <tr> <td>42 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg/60px-Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg" decoding="async" width="60" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg/90px-Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg/120px-Burmese_Depiction_of_an_Ayutthaya_King.jpg 2x" data-file-width="696" data-file-height="642" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร">สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2265 – 2339; 74 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2301<br /><span style="font-size:85%;">(2 เดือน)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชที่ 3</b> หรือ <b>ขุนหลวงหาวัด</b></span> </td></tr> <tr> <td>43 </td> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg/60px-KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="60" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg/90px-KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg/120px-KingEkkathat_Wat_Lamud_Ayutthaya_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="1393" data-file-height="2558" /></a></span> </td> <td><b><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์">สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์</a></b><br /><span style="font-size:85%;">(พ.ศ. 2252 – 2310; 58 พรรษา)</span> </td> <td>พ.ศ. 2301 – 7 เมษายน พ.ศ. 2310<br /><span style="font-size:85%;">(9 ปี)</span> </td> <td><span style="font-size:85%;">หรือพระนาม <b>สมเด็จพระบรมราชาที่ 3</b> หรือ <b>พระเจ้าเอกทัศ</b> หรือ <b>ขุนหลวงขี้เรื้อน</b></span> </td></tr> <tr style="background-color:#FFC0CB;: bold"> <td colspan="5"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง</a> (พ.ศ. 2310) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="การปกครอง"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9B.E0.B8.81.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.AD.E0.B8.87"></span>การปกครอง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: การปกครอง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9909451">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:#f8f9fa;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประวัติศาสตร์ไทย">ประวัติศาสตร์ไทย</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Carte_des_royaumes_de_Siam,_de_Tunquin,_Pegu,_Ava_Aracan,_etc._LOC_2008621653.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg/250px-Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg/375px-Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg/500px-Carte_des_royaumes_de_Siam%2C_de_Tunquin%2C_Pegu%2C_Ava_Aracan%2C_etc._LOC_2008621653.jpg 2x" data-file-width="7114" data-file-height="5002" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ยุคก่อนประวัติศาสตร์ในไทย">ยุคก่อนประวัติศาสตร์</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r12093835">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul style="align:center"><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ประวัติศาสตร์ไทยช่วงต้น">ประวัติศาสตร์ช่วงต้น</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="การเข้ามาอยู่อาศัยในประเทศไทย (ไม่มีหน้านี้)">การเข้ามาอยู่อาศัย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%84%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97" title="แนวคิดเกี่ยวกับถิ่นกำเนิดของชนชาติไท">แนวคิดถิ่นกำเนิดชนชาติไท</a></li></ul></div> <table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง">บ้านเชียง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(ประมาณ 2500 ปีก่อน พ.ศ.)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94" title="แหล่งโบราณคดีบ้านโนนวัด">บ้านโนนวัด</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(ประมาณ 2500 ปีก่อน พ.ศ.)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4_%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ บ้านเก่า">บ้านเก่า</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(ประมาณ 2000 ปีก่อน พ.ศ.)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">อาณาจักรมอญ-เขมร</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9F%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="อาณาจักรฟูนาน">ฟูนาน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(611–1093)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="ทวารวดี">ทวารวดี</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 12–16)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A7%E0%B9%89" title="อาณาจักรละโว้">ละโว้</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 12–1630)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3" class="mw-redirect" title="จักรวรรดิเขมร">เขมร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1345–1974)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B8%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรหริภุญชัย">หริภุญชัย</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 13–1835)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C" title="อาณาจักรตามพรลิงค์">ตามพรลิงค์</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 13–14)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title">อาณาจักรของคนไท</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="เงินยาง"> หิรัญเงินยางเชียงเเสน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1181-1805)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88" title="นครรัฐแพร่">แพร่</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1371–1986)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แคว้นพะเยา">พะเยา</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1637–1881)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A7%E0%B9%89" title="อาณาจักรละโว้">ลพบุรี</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1648–1931)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">กรุงสุโขทัย</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1781–1981)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%AD%E0%B8%94" title="เมืองฉอด">ฉอด</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(ก่อนพุทธศตวรรษที่ 18)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="แคว้นสุพรรณภูมิ">สุพรรณภูมิ</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 18–1952)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="อาณาจักรล้านนา">ล้านนา</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1835–2101)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="นครรัฐน่าน">น่าน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 18–1992)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="อาณาจักรนครศรีธรรมราช">นครศรีธรรมราช</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(พุทธศตวรรษที่ 18–2325)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a class="mw-selflink selflink">กรุงศรีอยุธยา</a> <span style="font-weight:normal;">(1893–2310)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="การสถาปนาอาณาจักรอยุธยา (ไม่มีหน้านี้)">สถาปนาอาณาจักร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1893)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="การผนวกอาณาจักรสุโขทัย (ไม่มีหน้านี้)">ผนวกสุโขทัย</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(1981)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B9%89" title="สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้">สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2091)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="สงครามช้างเผือก">สงครามช้างเผือก</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2106-2107)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">เสียกรุงครั้งที่ 1</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2112)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2127&action=edit&redlink=1" class="new" title="สงครามหลังการประกาศอิสรภาพ พ.ศ. 2127 (ไม่มีหน้านี้)">ประกาศอิสรภาพ</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2127)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B5" title="สงครามยุทธหัตถี">สงครามยุทธหัตถี</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2135)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B9%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9B%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2229)" title="ราชทูตสยามไปฝรั่งเศส (พ.ศ. 2229)">ราชทูตสยามไปฝรั่งเศส</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2229)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9-%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="สงครามอังกฤษ-สยาม">สงครามอังกฤษ-สยาม</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2230-2231)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2231" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2231">การปฏิวัติ พ.ศ. 2231</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2231)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="สงครามพระเจ้าอลองพญา">สงครามพระเจ้าอลองพญา</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2302-2303)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">เสียกรุงครั้งที่ 2</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2310)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88" class="mw-redirect" title="เชียงใหม่">เชียงใหม่</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2101%E2%80%932317)" title="ประวัติศาสตร์เชียงใหม่ (พ.ศ. 2101–2317)">ประเทศราชเชียงใหม่</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;"><span style="font-weight:normal;">(2101–2317)</span></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88" title="นครเชียงใหม่">เชียงใหม่</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2317–2437)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="นครลำปาง">ลำปาง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2270–2442)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%99" title="นครลำพูน">ลำพูน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2270–2442)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88" title="นครแพร่">แพร่</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2270–2442)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="นครน่าน">น่าน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2270–2442)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="อาณาจักรธนบุรี">กรุงธนบุรี</a> <span style="font-weight:normal;">(2310–2325)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%81" title="การกอบกู้เอกราชของเจ้าตาก">กอบกู้เอกราช</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2310)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%88%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%A5%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สภาพจลาจลหลังการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">จลาจลเสียกรุงครั้งที่ 2</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2310)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%89" title="สงครามอะแซหวุ่นกี้"> สงครามอะแซหวุ่นกี้</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2318-2319)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B9%8C_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2321" title="สงครามเวียงจันทน์ พ.ศ. 2321"> สงครามเวียงจันทน์</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2321)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B9%8C)" title="อาณาจักรรัตนโกสินทร์ (สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์)">กรุงรัตนโกสินทร์</a> <span style="font-weight:normal;">(2325–2475)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E" title="สงครามเก้าทัพ">สงครามเก้าทัพ</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2328)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" title="อานามสยามยุทธ">อานามสยามยุทธ</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2374–2377, <br />2384–2388)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C" title="กบฏเจ้าอนุวงศ์">กบฏเจ้าอนุวงศ์</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2369–2371)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="สนธิสัญญาเบาว์ริง">สนธิสัญญาเบาว์ริง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2398)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C_%E0%B8%A3.%E0%B8%A8._112" title="วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112">วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2436)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="การผนวกนครเชียงใหม่ของสยาม">ผนวกเชียงใหม่</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2416-2445)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ประเทศสยามในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง">ประเทศสยามในสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2461)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2475%E2%80%932516)" title="ประวัติศาสตร์ไทย (พ.ศ. 2475–2516)">ประเทศสยาม</a> <span style="font-weight:normal;">(2475–2516)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8.2475" class="mw-redirect" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ.2475"> การปฏิวัติสยาม</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2475)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%8A" title="กบฏบวรเดช">กบฏบวรเดช</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2476)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="รัฐนิยม">รัฐนิยม</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2482–2485)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="กรณีพิพาทอินโดจีน">กรณีพิพาทอินโดจีน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2483–2484)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ประเทศไทยในสงครามโลกครั้งที่สอง">ประเทศไทยในสงครามโลกครั้งที่สอง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2484–2488)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2490" title="รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490"> รัฐประหาร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2490)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="กบฏวังหลวง">กบฏวังหลวง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2492)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%AE%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="กบฏแมนฮัตตัน">กบฏแมนฮัตตัน</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2494)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2500" title="รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2500">รัฐประหาร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2500)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2501" title="รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2501">รัฐประหาร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2501)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย">การก่อการกำเริบคอมมิวนิสต์</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2508–2526)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C_14_%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="เหตุการณ์ 14 ตุลา">เหตุการณ์ 14 ตุลา</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2516)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2516%E2%80%932544)" title="ประวัติศาสตร์ไทย (พ.ศ. 2516–2544)">ประเทศไทย</a> <span style="font-weight:normal;">(2516–2544)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C_6_%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="เหตุการณ์ 6 ตุลา">เหตุการณ์ 6 ตุลา</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2519)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81" title="กบฏยังเติร์ก">กบฏยังเติร์ก</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2524)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A4%E0%B8%A9%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%AC" title="พฤษภาทมิฬ">พฤษภาทมิฬ</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2535)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B3%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="วิกฤตต้มยำกุ้ง">วิกฤตต้มยำกุ้ง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2540)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2544" title="ประวัติศาสตร์ไทยหลัง พ.ศ. 2544">ประเทศไทย</a> <span style="font-weight:normal;">(2544–ปัจจุบัน)</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><table class="infobox" style="width:22em;border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2548%E2%80%932553" title="วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2548–2553">วิกฤตการณ์การเมือง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2548–2553)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2556%E2%80%932557" title="วิกฤตการณ์การเมืองไทย พ.ศ. 2556–2557">วิกฤตการณ์การเมือง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2556–2557)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2557" title="รัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2557">รัฐประหาร</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2557)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94-19_%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย">การระบาดของโควิด-19</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2562-ปัจจุบัน)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2563%E2%80%932564" title="การประท้วงในประเทศไทย พ.ศ. 2563–2564">การประท้วง</a></th><td style="text-align:right;white-space:nowrap;">(2563–2564)</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><span style="font-weight:normal;">รายภูมิภาค</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย (ไม่มีหน้านี้)">ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์พิษณุโลก (ไม่มีหน้านี้)">พิษณุโลก</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ประวัติศาสตร์กรุงเทพมหานคร (ไม่มีหน้านี้)">กรุงเทพมหานคร</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5" title="ปตานี">ปัตตานี</a></li></ul></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title"><span style="font-weight:normal;">ตามหัวข้อ</span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="text-align:left; border-top:#aaa 1px solid;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประวัติศาสตร์หน่วยเงินในประเทศไทย">หน่วยเงิน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อสงครามในประเทศไทย">สงคราม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาพุทธในประเทศไทย">ศาสนาพุทธ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="ศักดินา">ศักดินา</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย">ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="พระมหากษัตริย์ไทย">พระมหากษัตริย์</a></li></ul></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below" style="background:#EEEEEE;"> <span style="font-weight:normal;"><span style="font-size:85%;"><i>ตัวเลขในวงเล็บ หมายถึง ปี<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="พุทธศักราช">พุทธศักราช</a></i></span></span></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r12093841">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ไทย"><abbr title="ดูแม่แบบนี้">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ประวัติศาสตร์ไทย"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ไทย"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้">ก</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p>ช่วงแรกมีการปกครองคล้ายคลึงกับในสมัยสุโขทัย พระมหากษัตริย์มีสิทธิ์ปกครองโดยตรงในราชธานี หากทรงใช้อำนาจผ่านข้าราชการและขุนนางเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีระบบการปกครองภายในราชธานีที่เรียกว่า <a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B9%8C" title="จตุสดมภ์">จตุสดมภ์</a> ตามการเรียกของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD_%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3_%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิศวรกุมาร กรมพระยาดำรงราชานุภาพ">สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ</a><sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อันได้แก่ กรมเวียง กรมวัง กรมคลัง และกรมนา </p><p>การปกครองนอกราชธานี ประกอบด้วย เมืองหน้าด่าน เมืองชั้นใน เมืองพระยามหานคร และเมืองประเทศราช โดยมีรูปแบบกระจายอำนาจออกจากศูนย์กลางค่อนข้างมาก<sup id="cite_ref-โกวิท6_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท6-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เมืองหน้าด่าน ได้แก่ ลพบุรี นครนายก พระประแดง และสุพรรณบุรี ตั้งอยู่รอบราชธานีทั้งสี่ทิศ ระยะเดินทางจากราชธานีสองวัน พระมหากษัตริย์ทรงส่งเชื้อพระวงศ์ที่ไว้วางพระทัยไปปกครอง แต่รูปแบบนี้นำมาซึ่งปัญหาการแย่งชิงราชสมบัติอยู่บ่อยครั้ง เมืองชั้นในทรงปกครองโดยผู้รั้ง ถัดออกไปเป็นเมืองพระยามหานครหรือหัวเมืองชั้นนอก ปกครองโดยเจ้าเมืองที่สืบเชื้อสายมาแต่เดิม มีหน้าที่จ่ายภาษีและเกณฑ์ผู้คนในราชการสงคราม<sup id="cite_ref-โกวิท6_70-1" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท6-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และสุดท้ายคือเมืองประเทศราช พระมหากษัตริย์ปล่อยให้ปกครองกันเอง เพียงแต่ต้องส่งเครื่องบรรณาการมาให้ราชธานีทุกปี </p><p>ต่อมา <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%96" title="สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ">สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ</a> (ครองราชย์ พ.ศ. 1991–2031) ทรงยกเลิกระบบเมืองหน้าด่านเพื่อขจัดปัญหาการแย่งชิงราชสมบัติ และขยายอำนาจของราชธานีโดยการกลืนเมืองรอบข้างเข้าเป็นส่วนหนึ่งของราชธานี<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> สำหรับระบบจตุสดมภ์ ทรงแยกกิจการพลเรือนออกจากกิจการทหารอย่างชัดเจน ให้อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของสมุหนายกและสมุหกลาโหมตามลำดับ นอกจากนี้ยังมีการเปลี่ยนชื่อกรมและชื่อตำแหน่งเสนาบดี แต่ยังคงไว้ซึ่งหน้าที่ความรับผิดชอบเดิม </p><p>ส่วนการปกครองส่วนภูมิภาคมีลักษณะเปลี่ยนไปในทางการรวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางให้มากที่สุด โดยให้เมืองชั้นนอกเข้ามาอยู่ภายใต้อำนาจของราชธานี มีระบบการปกครองที่ลอกมาจากราชธานี<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีการลำดับความสำคัญของหัวเมืองออกเป็นชั้นเอก โท ตรี สำหรับหัวเมืองประเทศราชนั้นส่วนใหญ่ไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลงการปกครองมากนัก หากแต่พระมหากษัตริย์จะมีวิธีการควบคุมความจงรักภักดีต่อราชธานีหลายวิธี เช่น การเรียกเจ้าเมืองประเทศราชมาปรึกษาราชการ หรือมาร่วมพระราชพิธีบรมราชาภิเษกหรือถวายพระเพลิงพระบรมศพในราชธานี การอภิเษกสมรสโดยการให้ส่งราชธิดามาเป็นสนม และการส่งข้าราชการไปปกครองเมืองใกล้เคียงกับเมืองประเทศราชเพื่อคอยส่งข่าว ซึ่งเมืองที่มีหน้าที่ดังกล่าว เช่น พิษณุโลกและนครศรีธรรมราช<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในรัชสมัยสมเด็จพระเพทราชา (ครองราชย์ พ.ศ. 2231–2246) ทรงกระจายอำนาจทางทหารซึ่งเดิมขึ้นอยู่กับสมุหกลาโหมแต่ผู้เดียวออกเป็นสามส่วน โดยให้สมุหกลาโหมเปลี่ยนไปควบคุมกิจการทหารในราชธานี กิจการทหารและพลเรือนของหัวเมืองทางใต้ ให้สมุหนายกควบคุมกิจการพลเรือนในราชธานี กิจการทหารและพลเรือนของหัวเมืองทางเหนือ และพระโกษาธิบดี ให้ดูแลกิจการทหารและพลเรือนของหัวเมืองตะวันออก ต่อมา สมัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A8" title="สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ">สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ</a> (2275-2301) ทรงลดอำนาจของสมุหกลาโหมเหลือเพียงที่ปรึกษาราชการ และให้หัวเมืองทางใต้ไปขึ้นกับพระโกษาธิบดีด้วย<sup id="cite_ref-โกวิท11_74-0" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท11-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>นอกจากนี้ ในสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช">สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช</a> (ครองราชย์ พ.ศ. 2112–2133) ยังได้จัดกำลังป้องกันราชธานีออกเป็นสามวัง ได้แก่ วังหลวง มีหน้าที่ป้องกันพระนครทางเหนือ วังหน้า มีหน้าที่ป้องกันพระนครทางตะวันออก และวังหลัง มีหน้าที่ป้องกันพระนครทางตะวันตก ระบบดังกล่าวใช้มาจนถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว<sup id="cite_ref-โกวิท11_74-1" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท11-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="พัฒนาการ"><span id=".E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3"></span>พัฒนาการ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: พัฒนาการ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>คนไทยไม่เคยขาดแคลนเสบียงอาหารอันอุดมสมบูรณ์ ชาวนาปลูกข้าวเพื่อการบริโภคของตนเองและเพื่อจ่ายภาษี ผลผลิตส่วนที่เหลืออยู่ใช้สนับสนุนสถาบันศาสนา อย่างไรก็ดี ตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 13 ถึง 15 มีการเปลี่ยนแปลงที่น่าสังเกตในการปลูกข้าวของไทย บนที่สูง ซึ่งปริมาณฝนไม่เพียงพอ ต้องได้รับน้ำเพิ่มจากระบบชลประทานที่ควบคุมระดับน้ำในที่นาน้ำท่วม คนไทยหว่านเมล็ดข้าวเหนียวที่ยังเป็นสินค้าโภคภัณฑ์หลักในภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือปัจจุบัน แต่ในที่ราบน้ำท่วมถึงเจ้าพระยา ชาวนาหันมาปลูกข้าวหลายชนิด ที่เรียกว่า <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B8%B6%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ข้าวขึ้นน้ำ (ไม่มีหน้านี้)">ข้าวขึ้นน้ำ</a>หรือข้าวนาเมือง (floating rice) ซึ่งเป็นสายพันธุ์ยาวเรียว ไม่เหนียวที่รับมาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="ประเทศบังกลาเทศ">เบงกอล</a> ซึ่งจะเติบโตอย่างรวดเร็วทันพร้อมกับการเพิ่มขึ้นของระดับน้ำใน<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="ที่ราบลุ่มแม่น้ำ">ที่ลุ่ม</a><sup id="cite_ref-dopa_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-dopa-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สายพันธุ์ใหม่นี้เติบโตอย่างง่ายดายและอุดมสมบูรณ์ ทำให้มีผลผลิตส่วนเกินที่สามารถขายต่างประเทศได้ในราคาถูก ฉะนั้น กรุงศรีอยุธยา ซึ่งตั้งอยู่ใต้สุดของที่ราบน้ำท่วมถึง จึงกลายเป็นศูนย์กลางกิจกรรมทางเศรษฐกิจ ภายใต้การอุปถัมภ์ของพระมหากษัตริย์ แรงงานกอร์เวขุดคลองซึ่งจะมีการนำข้าวจากนาไปยังเรือของหลวงเพื่อส่งออกไปยังจีน ในขบวนการนี้ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="สามเหลี่ยมปากแม่น้ำเจ้าพระยา (ไม่มีหน้านี้)">สามเหลี่ยมปากแม่น้ำเจ้าพระยา</a> หาดโคลนระหว่างทะเลและดินแน่นซึ่งถูกมองว่าไม่เหมาะแก่การอยู่อาศัย ถูกถมและเตรียมดินสำหรับเพาะปลูก ตามประเพณี พระมหากษัตริย์มีหน้าที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาเพื่อประสาทพรการปลูกข้าว<sup id="cite_ref-dopa_75-1" class="reference"><a href="#cite_note-dopa-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>แม้ข้าวจะอุดมสมบูรณ์ในกรุงศรีอยุธยา แต่การส่งออกข้าวก็ถูกห้ามเป็นบางครั้งเมื่อเกิด<a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="ทุพภิกขภัย">ทุพภิกขภัย</a> เพราะภัยพิบัติธรรมชาติหรือสงคราม โดยปกติขาวถูกแลกเปลี่ยนกับสินค้าฟุ่มเฟือยและอาวุธยุทธภัณฑ์จากชาวตะวันตก แต่การปลูกข้าวนั้นมีเพื่อตลาดภายในประเทศเป็นหลัก และการส่งออกข้าวนั้นเชื่อถือไม่ได้อย่างชัดเจน การค้ากับชาวยุโรปคึกคักในคริสต์ศตวรรษที่ 17 อันที่จริง พ่อค้ายุโรปขายสินค้าของตน ซึ่งเป็นอาวุธสมัยใหม่ เช่น <a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7" title="ปืนเล็กยาว">ไรเฟิล</a>และปืนใหญ่ เป็นหลัก กับผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นจากป่าในแผ่นดิน เช่น ไม้สะพาน หนังกวางและข้าว <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B9%80%E0%B8%A1_%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="โทเม ปิเรส (ไม่มีหน้านี้)">โทเม ปิเรส</a> นักเดินเรือชาวโปรตุเกส กล่าวถึงในคริสต์ศตวรรษที่ 16 ว่า กรุงศรีอยุธยานั้น "อุดมไปด้วยสินค้าดี ๆ" พ่อค้าต่างชาติส่วนมากที่มายังกรุงศรีอยุธยาเป็นชาวยุโรปและชาวจีน และถูกทางการเก็บภาษี ราชอาณาจักรมีข้าว เกลือ ปลาแห้ง เหล้าโรง (arrack) และพืชผักอยู่ดาษดื่น<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การค้ากับชาวต่างชาติ ซึ่งเป็นชาวฮอลันดาเป็นหลัก ถึงระดับสูงสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 17 กรุงศรีอยุธยากลายมาเป็นจุดหมายปลายทางหลักสำหรับพ่อค้าจากจีนและญี่ปุ่น ชัดเจนว่า ชาวต่างชาติเริ่มเข้ามามีส่วนในการเมืองของราชอาณาจักร พระมหากษัตริย์กรุงศรีอยุธยาวางกำลังทหารรับจ้างต่างด้าวซึ่งบางครั้งก็เข้าร่วมรบกับอริราชศัตรูในศึกสงคราม อย่างไรก็ดี หลังจากการกวาดล้างชาวฝรั่งเศสในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 17 ผู้ค้าหลักของกรุงศรีอยุธยาเป็นชาวจีน ฮอลันดาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์">บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์</a>ยังมีการค้าขายอยู่ เศรษฐกิจของอาณาจักรเสื่อมลงอย่างรวดเร็วในคริสต์ศตวรรษที่ 18<sup id="cite_ref-dopa_75-2" class="reference"><a href="#cite_note-dopa-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="พัฒนาการทางสังคมและการเมือง"><span id=".E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.97.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.87.E0.B8.84.E0.B8.A1.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.80.E0.B8.A1.E0.B8.B7.E0.B8.AD.E0.B8.87"></span>พัฒนาการทางสังคมและการเมือง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: พัฒนาการทางสังคมและการเมือง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg/170px-Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg" decoding="async" width="170" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg/255px-Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg/340px-Kosa_Pan_Ambassador_of_Siam_Portrait_1686_Crop.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="3142" /></a><figcaption>ขุนนางสมัยอยุธยาสวม<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="ลอมพอก">ลอมพอก</a></figcaption></figure> <p>นับแต่การปฏิรูปของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%96" title="สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ">สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ</a> พระมหากษัตริย์อยุธยาทรงอยู่ ณ ศูนย์กลางแห่งลำดับชั้นทางสังคมและการเมืองที่จัดช่วงชั้นอย่างสูง ซึ่งแผ่ไปทั่ว<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="ราชอาณาจักร">ราชอาณาจักร</a> ด้วยขาดหลักฐาน จึงเชื่อกันว่า หน่วยพื้นฐานของการจัดระเบียบสังคมในราชอาณาจักรอยุธยา คือ ชุมชนหมู่บ้าน ที่ประกอบด้วยครัวเรือนครอบครัวขยาย กรรมสิทธิ์ในที่ดินอยู่กับผู้นำ ที่ถือไว้ในนามของชุมชน แม้ชาวนาเจ้าของทรัพย์สินจะพอใจการใช้ที่ดินเฉพาะเท่าที่ใช้เพาะปลูกเท่านั้น<sup id="cite_ref-apex_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ขุนนางค่อย ๆ กลายไปเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="ข้าราชสำนัก">ข้าราชสำนัก</a> (หรืออำมาตย์) และผู้ปกครองบรรณาการ (tributary ruler) ในนครที่สำคัญรองลงมา ท้ายที่สุด พระมหากษัตริย์ทรงได้รับการยอมรับว่าเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B0" title="พระศิวะ">พระศิวะ</a> (หรือ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B8" title="พระวิษณุ">พระวิษณุ</a>) ลงมาจุติบนโลก และทรงกลายมาเป็นสิ่งมงคลแก่พิธีปฏิบัติในทางการเมือง-ศาสนา ที่มี<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="พราหมณ์">พราหมณ์</a>เป็นผู้ประกอบพิธี ซึ่งเป็นข้าราชบริพารในราชสำนัก ในบริบทศาสนาพุทธ เทวราชาเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C" title="พระโพธิสัตว์">พระโพธิสัตว์</a> ความเชื่อในเทวราชย์ (divine kingship) คงอยู่ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 18 แม้ถึงขณะนั้น นัยทางศาสนาของมันจะมีผลกระทบจำกัดก็ตาม </p><p>เมื่อมีที่ดินสำรองเพียงพอสำหรับการกสิกรรม ราชอาณาจักรจึงอาศัยการได้มาและการควบคุมกำลังคนอย่างพอเพียงเพื่อเป็นผู้ใช้แรงงานในไร่นาและการป้องกันประเทศ การเติบโตอย่างรวดเร็วของอยุธยานำมาซึ่งการสงครามอย่างต่อเนื่อง และเนื่องจากไม่มีแว่นแคว้นใดในภูมิภาคมีความได้เปรียบทางเทคโนโลยี ผลแห่งยุทธการจึงมักตัดสินด้วยขนาดของกองทัพ หลังจากการทัพที่ได้รับชัยชนะในแต่ละครั้ง อยุธยาได้กวาดต้อนผู้คนที่ถูกพิชิตกลับมายังราชอาณาจักรจำนวนหนึ่ง ที่ซึ่งพวกเขาจะถูกกลืนและเพิ่มเข้าไปในกำลังแรงงาน <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2">สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2</a> ทรงสถาปนาระบบ<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="กอร์เว">กอร์เว</a> (Corvée) แบบไทยขึ้น ซึ่งเสรีชนทุกคนจำต้องขึ้นทะเบียนเป็นข้า (หรือ<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B9%88" title="ไพร่">ไพร่</a>) กับเจ้านายท้องถิ่น เป็นการใช้แรงงานโดยไม่ได้รับค่าตอบแทนใด ๆ ไพร่ชายต้องถูกเกณฑ์ในยามเกิดศึกสงคราม เหนือกว่าไพร่คือนาย ผู้รับผิดชอบต่อราชการทหาร แรงงานกอร์เวในการโยธาสาธารณะ และบนที่ดินของข้าราชการที่เขาสังกัด ไพร่ส่วยจ่ายภาษีแทนการใช้แรงงาน หากเขาเกลียดการใช้แรงงานแบบบังคับภายใต้นาย เขาสามารถขายตัวเป็นทาสแก่นายหรือเจ้าที่น่าดึงดูดกว่า ผู้จะจ่ายค่าตอบแทนแก่การสูญเสียแรงงานกอร์เว จนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19 กำลังคนกว่าหนึ่งในสามเป็นไพร่<sup id="cite_ref-apex_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ระบบไพร่เป็นการลิดรอนสิทธิเสรีภาพของประชาชนอย่างมากเมื่อเทียบกับสมัยสุโขทัย<sup id="cite_ref-โกวิท12_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท12-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยกำหนดให้ชายทุกคนที่สูงตั้งแต่ 1.25 เมตรขึ้นไปต้องลงทะเบียนไพร่<sup id="cite_ref-โกวิท12_78-1" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท12-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ระบบไพร่มีความสำคัญต่อการรักษาอำนาจทางการเมืองของพระมหากษัตริย์ เพราะหากเจ้านายหรือขุนนางเบียดบังไพร่ไว้เป็นจำนวนมากแล้ว ย่อมส่งผลต่อเสถียรภาพของราชบัลลังก์ ตลอดจนส่งผลให้กำลังในการป้องกันอาณาจักรอ่อนแอ ไม่เป็นปึกแผ่น นอกจากนี้ ระบบไพร่ยังเป็นการเกณฑ์แรงงานเพื่อใช้ประโยชน์ในโครงการก่อสร้างต่าง ๆ ซึ่งล้วนแต่เกี่ยวข้องกับมาตรฐานชีวิตและความมั่นคงของอาณาจักร<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>79<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ความมั่งคั่ง สถานภาพ และอิทธิพลทางการเมืองสัมพันธ์ร่วมกัน พระมหากษัตริย์ทรงแบ่งสรรนาข้าวให้แก่ข้าราชสำนัก ผู้ว่าราชการท้องถิ่น ผู้บัญชาการทหาร เป็นการตอบแทนความดีความชอบที่มีต่อพระองค์ ตามระบบ<a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="ศักดินา">ศักดินา</a> ขนาดของการแบ่งสรรแก่ข้าราชการแต่ละคนนั้นตัดสินจากจำนวนไพร่หรือสามัญชนที่เขาสามารถบัญชาให้ทำงานได้ จำนวนกำลังคนที่ผู้นำหรือข้าราชการสามารถบัญชาได้นั้น ขึ้นอยู่กับสถานภาพของผู้นั้นเทียบกับผู้อื่นในลำดับขั้นและความมั่งคั่งของเขา ที่ยอดของลำดับขั้น พระมหากษัตริย์เป็นเสมือนผู้ถือครองที่ดินรายใหญ่ที่สุดในราชอาณาจักร ตามทฤษฎีแล้วทรงบัญชาไพร่จำนวนมากที่สุด เรียกว่า ไพร่หลวง ที่มีหน้าที่จ่ายภาษี รับราชการในกองทัพ และทำงานบนที่ดินของพระมหากษัตริย์<sup id="cite_ref-apex_77-2" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>อย่างไรก็ดี การเกณฑ์กองทัพขึ้นอยู่กับมูลนาย ที่บังคับบัญชาไพร่สมของตนเอง มูลนายเหล่านี้จำต้องส่งไพร่สมให้อยู่ภายใต้บังคับบัญชาของพระมหากษัตริย์ในยามศึกสงคราม ฉะนั้น มูลนายจึงเป็นบุคคลสำคัญในการเมืองของอยุธยา มีมูลนายอย่างน้อยสองคนก่อรัฐประหารยึดราชบัลลังก์มาเป็นของตน ขณะที่การสู้รบนองเลือดระหว่างพระมหากษัตริย์กับมูลนายหลังจากการกวาดล้างข้าราชสำนัก พบเห็นได้บ่อยครั้ง<sup id="cite_ref-apex_77-3" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถทรงกำหนดการแบ่งสรรที่ดินและไพร่ที่แน่นอนให้แก่ข้าราชการแต่ละขั้นในลำดับชั้นบังคับบัญชา ซึ่งกำหนดโครงสร้างสังคมของประเทศกระทั่งมีการนำระบบเงินเดือนมาใช้แก่ข้าราชการในสมัยรัตนโกสินทร์<sup id="cite_ref-apex_77-4" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%86%E0%B9%8C" title="พระสงฆ์">พระสงฆ์</a>อยู่นอกระบบนี้ ซึ่งชายไทยทุกชนชั้นสามารถเข้าสู่ชนชั้นนี้ได้ รวมถึงชาวจีนด้วย <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94" title="วัด">วัด</a>กลายมาเป็นศูนย์กลางการศึกษาและวัฒนธรรม ระหว่างช่วงนี้ ชาวจีนเริ่มเข้ามาตั้งถิ่นฐานในอยุธยา และไม่นานก็เริ่มควบคุมชีวิตเศรษฐกิจของประเทศ อันเป็นปัญหาสังคมที่เกิดขึ้นช้านานอีกประการหนึ่ง<sup id="cite_ref-apex_77-5" class="reference"><a href="#cite_note-apex-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ทรงเป็นผู้รวบรวม<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ธรรมศาสตร์ (อินเดีย) (ไม่มีหน้านี้)">ธรรมศาสตร์</a> (Dharmashastra) ประมวลกฎหมายที่อิงที่มาในภาษาฮินดูและธรรมเนียมไทยแต่โบราณ ธรรมศาสตรายังเป็นเครื่องมือสำหรับกฎหมายไทยกระทั่งปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 มีการนำระบบข้าราชการประจำที่อิงลำดับชั้นบังคับบัญชาของข้าราชการที่มีชั้นยศและบรรดาศักดิ์มาใช้ และมีการจัดระเบียบสังคมในแบบที่สอดคล้องกัน แต่ไม่มีการนำ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B9" class="mw-redirect" title="ระบบวรรณะในศาสนาฮินดู">ระบบวรรณะในศาสนาฮินดู</a>มาใช้<sup id="cite_ref-usstate_80-0" class="reference"><a href="#cite_note-usstate-80"><span class="cite-bracket">[</span>80<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หลังสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพจากราชวงศ์ตองอู พระองค์ทรงจัดการรวมการปกครองประเทศอยู่ใต้ราชสำนักที่กรุงศรีอยุธยาโดยตรง เพื่อป้องกันมิให้ซ้ำรอย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช">พระราชบิดา</a>ที่แปรพักตร์เข้ากับฝ่ายราชวงศ์ตองอูเมื่อครั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง</a> พระองค์ทรงยุติการเสนอชื่อเจ้านายไปปกครองหัวเมืองของราชอาณาจักร แต่แต่งตั้งข้าราชสำนักที่คาดว่าจะดำเนินนโยบายที่พระมหากษัตริย์ส่งไป ฉะนั้น เจ้านายทั้งหลายจึงถูกจำกัดอยู่ในพระนคร การช่วงชิงอำนาจยังคงมีต่อไป แต่อยู่ใต้สายพระเนตรที่คอยระวังของพระมหากษัตริย์<sup id="cite_ref-tring_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-tring-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>เพื่อประกันการควบคุมของพระองค์เหนือชนชั้นผู้ว่าราชการใหม่นี้ สมเด็จพระนเรศวรมหาราชมีกฤษฎีกาให้เสรีชนทุกคนที่อยู่ในระบบไพร่มาเป็นไพร่หลวง ขึ้นตรงต่อพระมหากษัตริย์โดยตรง ซึ่งจะเป็นผู้แจกจ่ายการใช้งานแก่ข้าราชการ วิธีการนี้ให้พระมหากษัตริย์ผู้ขาดแรงงานทั้งหมดในทางทฤษฎี และเนื่องจากพระมหากษัตริย์ทรงเป็นเจ้าของกำลังของทุกคน พระองค์ก็ทรงครอบครองที่ดินทั้งหมดด้วย ตำแหน่งรัฐมนตรีและผู้ว่าราชการ และศักดินาที่อยู่กับพวกเขา โดยปกติเป็นตำแหน่งที่ตกทอดถึงทายาทในไม่กี่ตระกูลที่มักมีความสัมพันธ์กับพระมหากษัตริย์โดยการแต่งงาน อันที่จริง พระมหากษัตริย์ไทยใช้การแต่งงานบ่อยครั้งเพื่อเชื่อมพันธมิตรระหว่างพระองค์กับตระกูลที่ทรงอำนาจ ซึ่งเป็นธรรมเนียมที่ปฏิบัติสืบต่อมาถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ผลของนโยบายนี้ทำให้พระมเหสีในพระมหากษัตริย์มักมีหลายสิบพระองค์<sup id="cite_ref-tring_81-1" class="reference"><a href="#cite_note-tring-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หากแม้จะมีการปฏิรูปโดยสมเด็จพระนเรศวรมหาราชก็ตาม ประสิทธิภาพของรัฐบาลอีก 150 ปีถัดมาก็ยังไม่มั่นคง พระราชอำนาจนอกที่ดินของพระมหากษัตริย์ แม้จะเด็ดขาดในทางทฤษฎี แต่ในทางปฏิบัติถูกจำกัดโดยความหละหลวมของการปกครองพลเรือน อิทธิพลของรัฐบาลกลางและพระมหากษัตริย์อยู่ไม่เกินพระนคร เมื่อเกิดสงครามกับพม่า หัวเมืองต่าง ๆ ทิ้งพระนครอย่างง่ายดาย เนื่องจากกำลังที่บังคับใช้ไม่สามารถเกณฑ์มาป้องกันพระนครได้โดยง่าย กรุงศรีอยุธยาจึงไม่อาจต้านทานผู้รุกรานได้<sup id="cite_ref-tring_81-2" class="reference"><a href="#cite_note-tring-81"><span class="cite-bracket">[</span>81<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ศิลปะและวัฒนธรรม"><span id=".E0.B8.A8.E0.B8.B4.E0.B8.A5.E0.B8.9B.E0.B8.B0.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.92.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>ศิลปะและวัฒนธรรม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=16" title="แก้ไขส่วน: ศิลปะและวัฒนธรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9751016" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">ดูเพิ่ม: <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8F%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2#สมัยอยุธยา" title="นาฏศิลป์ไทย">นาฏศิลป์ไทย § สมัยอยุธยา</a></div> <p>การแสดง<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%99" title="โขน">โขน</a> และศิลปะนาฏศิลป์สยามประเภทต่างๆนั้นมีหลักฐานอย่างชัดเจนว่า มีการให้จัดแสดงขึ้นในพระราชวังหลวงของกรุงศรีอยุธยาในลักษณะที่กล่าวได้ว่าเกือบจะเหมือนกับรูปแบบของ<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8F%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="นาฏศิลป์ไทย">นาฏศิลป์ไทย</a>ที่ปรากฏอยู่ในประเทศไทยในปัจจุบัน และที่แพร่หลายไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ทำให้สันนิษฐานได้ว่าศิลปะการ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3" title="ละคร">ละคร</a>ของไทยน่าจะต้องถูกพัฒนาขึ้นจนสมบูรณ์ มาตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 ตามสมัยคริสตกาลเป็นอย่างน้อย โดยในระหว่างที่ราชอาณาจักรอยุธยายังมีสัมพันธ์ทางการทูตโดยตรงกับฝรั่งเศส <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_14" class="mw-redirect" title="พระเจ้าหลุยส์ที่ 14">พระเจ้าหลุยส์ที่ 14</a> สุริยะกษัตริย์ (Sun King) แห่ง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" title="ราชอาณาจักรฝรั่งเศส">ราชอาณาจักรฝรั่งเศส</a> ได้ส่งราชทูต ชื่อ <a href="/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A1%E0%B8%87_%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD_%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="ซีมง เดอ ลาลูแบร์">ซีมง เดอ ลาลูแบร์</a> มายังประเทศสยาม ในปี ค.ศ. 1687 และพำนักอยู่ในกรุงศรีอยุธยาเป็นเวลา 3 เดือน เพื่อให้จดบันทึกทุกอย่างเกี่ยวกับประเทศสยาม ตั้งแต่การปกครอง ภาษา ตลอดจนวัฒนธรรมประเพณี โดย ลา ลูแบร์ ได้มีโอกาสได้สังเกตการแสดงนาฏศิลป์ประเภทต่างๆในราชสำนักไทย และจดบันทึกไว้โดยละเอียดดังนี้: </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11715920" /><blockquote class="templatequote"><p>"ชาวสยามมีศิลปะการเวทีอยู่สามประเภท: ประเภทที่เรียกว่า "<b><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%99" title="โขน">โขน</a>"</b> นั้น เป็นการร่ายรำเข้า ๆ ออก ๆ หลายคำรบ ตามจังหวะซอและเครื่องดนตรีอย่างอื่นอีก ผู้แสดงนั้นสวมหน้ากาก และถืออาวุธ แสดงบทหนักไปในทางสู้รบกันมากกว่าจะเป็นการร่ายรำ และมาตรว่าการแสดงส่วนใหญ่จะหนักไปในทางโลดเต้นเผ่นโผนโจนทะยาน และวางท่าอย่างเกินสมควร แต่ก็มีการหยุดเจรจาออกมาสักคำสองคำอยู่ไม่ได้ขาด หน้ากาก (หัวโขน) ส่วนใหญ่นั้นน่าเกลียด เป็นหน้าสัตว์ที่มีรูปพรรณวิตถาร หรือไม่เป็นหน้าอสูร<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%88" class="mw-redirect" title="ปีศาจ">ปีศาจ</a> " ส่วนการแสดงประเภทที่เรียกว่า "<b><a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3" title="ละคร">ละคร</a>"</b> นั้นเป็นบทกวีที่ผสมผสานกัน ระหว่างมหากาพย์ และบทละครพูด ซึ่งแสดงกันยืดยาวไปสามวันเต็มๆ ตั้งแต่ ๘ โมงเช้า จนถึง ๑ ทุ่ม ละครเหล่านี้เป็น ประวัติศาสตร์ที่ร้อยเรียงเป็นบทกลอนที่เคร่งครึม และขับร้องโดยผู้แสดงหลายคนที่อยู่ในฉากพร้อมๆกัน และเพียงแต่ร้องโต้ตอบกันเท่านั้น โดยมีคนหนึ่งขับร้องในส่วนเนื้อเรื่อง ส่วนที่เหลือจะกล่าวบทพูด แต่ทั้งหมดที่ขับร้องล้วนเป็นผู้ชาย ไม่มีผู้หญิงเลย ... ส่วน <b>"ระบำ"</b> นั้นเป็นการรำคู่ของหญิงชาย ซึ่งแสดงออกอย่างอาจหาญ ... นักเต้นทั้งหญิงและชายจะสวมเล็บปลอมซึ่งยาวมาก และทำจากทองแดง นักแสดงจะขับร้องไปด้วยรำไปด้วย พวกเขาสามารถรำได้โดยไม่เข้าพัวพันกัน เพราะลักษณะการเต้นเป็นการเดินไปรอบๆ อย่างช้าๆ โดยไม่มีการเคลื่อนไหวที่รวดเร็ว แต่เต็มไปด้วยการบิดและดัดลำตัว และท่อนแขน"</p><div class="templatequotecite">— <cite>ซีมง เดอ ลาลูแบร์, จดหมายเหตุว่าด้วยราชอาณาจักรสยาม (ค.ศ. 1693), หน้า 49<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>82<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></cite></div></blockquote> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Siamese_(Thai)_State_Officials_Envoys_1759.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg/150px-Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg" decoding="async" width="150" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg/225px-Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg/300px-Siamese_%28Thai%29_State_Officials_Envoys_1759.jpg 2x" data-file-width="1803" data-file-height="3092" /></a><figcaption>ภาพชนชั้นสูงชาวสยาม จากสมุดภาพ <i><a href="/w/index.php?title=Portraits_of_Periodical_Offering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portraits of Periodical Offering (ไม่มีหน้านี้)">Portraits of Periodical Offering</a></i> สมัย<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8A%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ชิง">ราชวงศ์ชิง</a> แล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2294 </figcaption></figure> <p>ในส่วนที่เกี่ยวกับการแต่งกายของนักแสดงโขน ลา ลูแบร์ ได้บันทึกไว้ว่า: "นักเต้นใน "<b>ระบำ</b>" และ "<b>โขน</b>" จะสวม<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%8E%E0%B8%B2" title="ชฎา">ชฎา</a>ปลายแหลมทำด้วยกระดาษมีลวดลายสีทอง ซึ่งดูคล้ายๆหมวกของพวกข้าราชการสยามที่ใส่ในงานพิธี แต่จะหุ้มตลอดศีรษะด้านข้างไปจนถึงใต้หู และตกแต่งด้วยหินอัญมณีเลียนแบบ โดยมีห้อยพู่สองข้างเป็นไม้ฉาบสีทอง"<sup id="cite_ref-La_Loubère_1693,_at_49_83-0" class="reference"><a href="#cite_note-La_Loubère_1693,_at_49-83"><span class="cite-bracket">[</span>83<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>เนื่องจากในสมัยอยุธยามีการสร้างสรรค์วรรณคดีไว้มาก วัตถุดิบวรรณคดีเหล่านั้นส่งผลให้การนาฏศิลป์ และการละครของสยาม ได้รับพัฒนาขึ้นจนมีความสมบูรณ์แบบทั้งในการแต่งกาย และการแสดงออกในระดับสูง และมีอิทธิพลต่ออาณาจักรข้างเคียงมาก ดังที่ กัปตันเจมส์ โลว์ นักวิชาการอังกฤษผู้เชี่ยวชาญด้านวัฒนธรรมเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้บันทึกไว้ในช่วงต้นรัตนโกสินทร์: </p><p>"พวกชาวสยามได้พัฒนาศิลปะการแสดงละครของตนจนเข้าถึงความสมบูรณ์แบบในระดับสูง -- และในแง่นี้ศิลปะของสยามจึงเผยแพร่ไปสู่ประเทศเพื่อนบ้าน ทั้งในพม่า ลาว และกัมพูชา ซึ่งล้วนแต่เสาะหานักรำละครของสยามทั้งสิ้น"<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span class="cite-bracket">[</span>84<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ประชากรศาสตร์"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.8A.E0.B8.B2.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A8.E0.B8.B2.E0.B8.AA.E0.B8.95.E0.B8.A3.E0.B9.8C"></span>ประชากรศาสตร์</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=17" title="แก้ไขส่วน: ประชากรศาสตร์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="กลุ่มชาติพันธุ์"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.A5.E0.B8.B8.E0.B9.88.E0.B8.A1.E0.B8.8A.E0.B8.B2.E0.B8.95.E0.B8.B4.E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B8.B8.E0.B9.8C"></span>กลุ่มชาติพันธุ์</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=18" title="แก้ไขส่วน: กลุ่มชาติพันธุ์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg/225px-La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg" decoding="async" width="225" height="405" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg/338px-La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg/450px-La_Loubere_Kingdom_of_Siam.jpg 2x" data-file-width="475" data-file-height="856" /></a><figcaption>ภาพชาวสยามจากจดหมายเหตุลาลูแบร์ พ.ศ. 2236</figcaption></figure> <p>ในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 20 อาณาจักรอยุธยามีประชากรประมาณ 1,900,000 คน ซึ่งนับชายหญิงและเด็กอย่างครบถ้วน<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span class="cite-bracket">[</span>85<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แต่ลาลูแบร์กล่าวว่า ตัวเลขดังกล่าวน่าจะไม่ถูกต้องเนื่องจากมีผู้หนีการเสียภาษีอากรไปอยู่ตามป่าตามดงอีกมาก<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span class="cite-bracket">[</span>86<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> แอนโธนี เรด นักวิชาการด้านอุษาคเนย์เทียบหลักฐานจากคำบอกเล่าต่างๆ แล้วประมาณว่า กรุงศรีอยุธยามีประชากร ในช่วงคริสต์ศตวรรษ ที่ 17 ราว 200,000 ถึง 240,000 คน<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span class="cite-bracket">[</span>87<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มีกลุ่มชาติพันธุ์หลักคือ<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ไทยสยาม">ไทยสยาม</a>ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์หนึ่งที่ใช้<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%82%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2-%E0%B9%84%E0%B8%97" class="mw-redirect" title="ภาษาตระกูลขร้า-ไท">ภาษาตระกูลขร้า-ไท</a> ซึ่งบรรพบุรุษของไทยสยามปรากฏหลักแหล่งของกลุ่มคนที่ใช้ภาษาตระกูลขร้า-ไทเก่าแก่ที่สุดอายุกว่า 3,000 ปี ซึ่งมีหลักแหล่งแถบ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="เขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง">กว่างซี</a> คาบเกี่ยวไปถึง<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%87" title="มณฑลกวางตุ้ง">กวางตุ้ง</a>และแถบลุ่มแม่น้ำดำ-แดงใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1" class="mw-redirect" title="เวียดนาม">เวียดนาม</a>ตอนบน ซึ่งกลุ่มชนนี้มีความเคลื่อนไหวไปมากับดินแดนไทยในปัจจุบันทั้งทางบกและทางทะเลและมีการเคลื่อนไหวไปมาอย่างไม่ขาดสาย<sup id="cite_ref-อัก_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-อัก-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในยุค<a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="อาณาจักรทวารวดี">อาณาจักรทวารวดี</a>ในแถบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาช่วงหลังปี พ.ศ. 1100 ก็มีประชากรตระกูลไทย-ลาว เป็นประชากรพื้นฐานรวมอยู่ด้วย<sup id="cite_ref-อัก_88-1" class="reference"><a href="#cite_note-อัก-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งเป็นกลุ่มชนอพยพลงมาจากบริเวณสองฝั่งโขงลงทางลุ่มน้ำน่านแล้วลงสู่ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยาฟากตะวันตกแถบ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="สุพรรณบุรี">สุพรรณบุรี</a> <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="ราชบุรี">ราชบุรี</a> ถึง<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="เพชรบุรี">เพชรบุรี</a>และเกี่ยวข้องไปถึง<a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" class="mw-redirect" title="นครศรีธรรมราช">เมืองนครศรีธรรมราช</a><sup id="cite_ref-ไทย_89-0" class="reference"><a href="#cite_note-ไทย-89"><span class="cite-bracket">[</span>89<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งในส่วนนี้ลาลูแบร์ เอกอัครราชทูตฝรั่งเศสในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ได้ให้ความเห็นส่วนตัวว่า <i>ชาวลาวกับชาวสยามเกือบจะเป็นชาติเดียวกัน</i><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>90<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนี้ลาลูแบร์ยังอธิบายเพิ่มว่าตามธรรมเนียมแต่โบราณแล้ว ทั้งสองฝ่ายอ้างว่าตนรับกฎหมายของตนมาจากอีกฝ่าย กล่าวคือฝ่ายสยามเชื่อว่ากฎหมาย และเชื้อสายกษัตริย์ของตนมาจากลาว และฝ่ายลาวก็เชื่อว่ากฎหมาย และกษัตริย์ของตนมาจากสยาม<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>91<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนี้ลาลูแบร์สังเกตเห็นว่าสังคมอยุธยานั้นมีคนปะปนกันหลายชนชาติ และ "เป็นที่แน่ว่าสายเลือดสยามนั้นผสมกับของชาติอื่น"<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span class="cite-bracket">[</span>92<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เนื่องจากมีคนต่างชาติต่างภาษาจำนวนมากอพยบเข้ามาอยู่ในอยุธยาเพราะทราบถึงชื่อเสียงเรื่องเสรีภาพทางการค้า<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span class="cite-bracket">[</span>93<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>เอกสารจีนที่บันทึกโดยหม่าฮวนได้กล่าวไว้ว่า ชาวเมืองพระนครศรีอยุธยาพูดจาด้วยภาษาอย่างเดียวกับกลุ่มชนทางตะวันออกเฉียงใต้ของจีน<sup id="cite_ref-อัก_88-2" class="reference"><a href="#cite_note-อัก-88"><span class="cite-bracket">[</span>88<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> คือพวกที่อยู่ในมณฑลกวางตุ้งกับกว่างซี และด้วยความที่ดินแดนแถบอุษาคเนย์เป็นดินแดนที่อุดมสมบูรณ์จึงมีกลุ่มชาติพันธุ์หลากหลายตั้งหลักแหล่งอยู่ปะปนกันจึงเกิดการประสมประสานทางเผ่าพันธุ์ วัฒนธรรม และภาษาจนไม่อาจแยกออกจากกันได้อย่างชัดเจน<sup id="cite_ref-ษร_94-0" class="reference"><a href="#cite_note-ษร-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และด้วยการผลักดันของ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%A7%E0%B9%89" class="mw-redirect" title="ละโว้">รัฐละโว้</a> ทำให้เกิดรัฐอโยธยาศรีรามเทพนคร ภายหลังปี พ.ศ. 1700 ก็ได้มีการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมหลายอย่าง<sup id="cite_ref-ษร_94-1" class="reference"><a href="#cite_note-ษร-94"><span class="cite-bracket">[</span>94<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ด้วยเหตุที่กรุงศรีอยุธยาเป็นอาณาจักรที่มีความเจริญรุ่งเรือง กลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มอื่น ๆ ได้อพยพเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร เชลยที่ถูกกวาดต้อน ตลอดจนถึงชาวเอเชียและชาวตะวันตกที่เข้ามาเพื่อการค้าขาย ในกฎมนเทียรบาลยุคต้นกรุงศรีอยุธยาได้เรียกชื่อชนพื้นเมืองต่าง ๆ ได้แก่ <i>"<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%82%E0%B8%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="แขก (ไม่มีหน้านี้)">แขก</a><a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="ขอม">ขอม</a><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="ชาวลาว">ลาว</a><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="พม่า">พม่า</a><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%8D" title="ชาวมอญ">เมง</a><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%8D" title="ชาวมอญ">มอญ</a>มสุมแสง<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="ชาวจีน">จีน</a><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ชาวจาม">จาม</a><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B2" title="ชาวชวา">ชวา</a>..."</i><sup id="cite_ref-กรุง_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-กรุง-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งมีการเรียกชนพื้นเมืองที่อาศัยปะปนกันโดยไม่จำแนกว่า <i>ชาวสยาม</i><sup id="cite_ref-กรุง_95-1" class="reference"><a href="#cite_note-กรุง-95"><span class="cite-bracket">[</span>95<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในจำนวนนี้มี<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%8D" title="ชาวมอญ">ชาวมอญ</a>อพยพเข้ามาในสมัย<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="สมเด็จพระมหาธรรมราชา">สมเด็จพระมหาธรรมราชา</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนเรศวรมหาราช">สมเด็จพระนเรศวรมหาราช</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง">สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A8" title="สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ">สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ</a> เนื่องจากชาวมอญไม่สามารถทนการบีบคั้นจากการปกครองของพม่าในช่วง<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B9" title="ราชวงศ์ตองอู">ราชวงศ์ตองอู</a> จนในปี พ.ศ. 2295 พม่าได้ปราบชาวมอญอย่างรุนแรง จึงมีการลี้ภัยเข้ามาในกรุงศรีอยุธยาจำนวนมาก<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span class="cite-bracket">[</span>96<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยชาวมอญในกรุงศรีอยุธยาตั้งถิ่นฐานอยู่ริมแม่น้ำ เช่น บ้านขมิ้นริมวัดขุนแสน ตำบลบ้านหลังวัดนก ตำบลสามโคก และวัดท่าหอย<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span class="cite-bracket">[</span>97<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ชาวเขมรอยู่วัดค้างคาว<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span class="cite-bracket">[</span>98<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ชาวพม่าอยู่ข้างวัดมณเฑียร<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span class="cite-bracket">[</span>99<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วนชาวตังเกี๋ยและชาวโคชินไชน่า (ญวน) ก็มีหมู่บ้านเช่นกัน<sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span class="cite-bracket">[</span>100<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เรียกว่าหมู่บ้านโคชินไชน่า<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span class="cite-bracket">[</span>101<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนี้ชาวลาวและชาวไทยวนก็มีจำนวนมากเช่นกัน โดยในรัชสมัยของ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%A7%E0%B8%A3" title="สมเด็จพระราเมศวร">สมเด็จพระราเมศวร</a>ครองราชย์ครั้งที่สอง ได้กวาดต้อนครัว<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ไทยวน">ไทยวน</a>จากเชียงใหม่ส่งไปไว้ยัง<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%87" title="จังหวัดพัทลุง">จังหวัดพัทลุง</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%A5%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="สงขลา">สงขลา</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" class="mw-redirect" title="นครศรีธรรมราช">นครศรีธรรมราช</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="จันทบุรี">จันทบุรี</a><sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span class="cite-bracket">[</span>102<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราชที่ทรงยกทัพไปตีล้านนาในปี พ.ศ. 2204 ได้<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ลำปาง">เมืองลำปาง</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ลำพูน">ลำพูน</a>, <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88" class="mw-redirect" title="เชียงใหม่">เชียงใหม่</a>, <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AA%E0%B8%99" class="mw-disambig" title="เชียงแสน">เชียงแสน</a> และได้กวาดต้อนมาจำนวนหนึ่ง<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span class="cite-bracket">[</span>103<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>เป็นต้น โดยเหตุผลที่กวาดต้อนเข้ามา ก็เพื่อวัตถุประสงค์ทางด้านเศรษฐกิจและการทหาร<sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span class="cite-bracket">[</span>104<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และนอกจากกลุ่มประชาชนแล้วกลุ่มเชื้อพระวงศ์ที่เป็นเชลยสงครามและผู้ที่เข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร มีทั้งเชื้อพระวงศ์ลาว, เชื้อพระวงศ์เชียงใหม่ (Chiamay), เชื้อพระวงศ์พะโค (Banca), และเชื้อพระวงศ์กัมพูชา<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span class="cite-bracket">[</span>105<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>นอกจากชุมชนชาวเอเชียที่ถูกกวาดต้อนมาแล้วก็ยังมีชุมชนของกลุ่มผู้ค้าขายและผู้เผยแผ่ศาสนาทั้งชาวเอเชียจากส่วนอื่นและชาวตะวันตก เช่น ชุมชน<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" title="ชาวฝรั่งเศส">ชาวฝรั่งเศส</a>ที่บ้านปลาเห็ด<sup id="cite_ref-106" class="reference"><a href="#cite_note-106"><span class="cite-bracket">[</span>106<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ปัจจุบันอยู่ทางทิศใต้นอกเกาะอยุธยาใกล้กับ<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B9%84%E0%B8%98%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B9%8C" class="mw-redirect" title="วัดพุทไธสวรรย์">วัดพุทไธสวรรย์</a> ซึ่งภายหลังบ้านปลาเห็ตได้เปลี่ยนชื่อเป็นบ้านเซนต์โยเซฟ<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span class="cite-bracket">[</span>107<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> หมู่บ้านญี่ปุ่นอยู่ริมแม่น้ำระหว่างหมู่บ้านชาวมอญและโรงกลั่นสุราของชาวจีน ถัดไปเป็นชุมชนชาวฮอลันดา<sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span class="cite-bracket">[</span>108<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ทางใต้ของชุมชนฮอลันดาเป็นถิ่นพำนักของ<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ชาวอังกฤษ">ชาวอังกฤษ</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%B9" class="mw-disambig" title="มลายู">มลายู</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%8D" class="mw-redirect" title="มอญ">มอญ</a>จาก<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B0%E0%B9%82%E0%B8%84" title="พะโค">พะโค</a><sup id="cite_ref-109" class="reference"><a href="#cite_note-109"><span class="cite-bracket">[</span>109<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนี้ก็ยังมีชุมชนของชาวอาหรับ เปอร์เซีย และกลิงก์ (คนจากแคว้นกลิงคราษฎร์จากอินเดีย)<sup id="cite_ref-110" class="reference"><a href="#cite_note-110"><span class="cite-bracket">[</span>110<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วน<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AA" title="ไทยเชื้อสายโปรตุเกส">ชุมชนชาวโปรตุเกส</a>ตั้งอยู่ตรงข้ามชุมชนญี่ปุ่น ชาวโปรตุเกสส่วนใหญ่มักสมรสข้ามชาติพันธุ์กับชาวสยาม จีน และมอญ<sup id="cite_ref-111" class="reference"><a href="#cite_note-111"><span class="cite-bracket">[</span>111<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วนชุมชน<a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ชาวจาม">ชาวจาม</a> มีหลักแหล่งแถบคลองตะเคียนทางใต้ของเกาะเมืองพระนครศรีอยุธยาเรียกว่า <i>ปทาคูจาม</i> มีบทบาทสำคัญด้านการค้าทางทะเล และตำแหน่งในกองทัพเรือ เรียกว่า <i> อาษาจาม</i> และเรียกตำแหน่งหัวหน้าว่า <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="พระราชวังสัน (ไม่มีหน้านี้)">พระราชวังสัน</a><sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span class="cite-bracket">[</span>112<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>นักวิชาการด้านอุษาเคนย์ ให้ข้อสังเกตว่า ในขณะที่อยุธยามีความหลายหลายทางเชื้อชาติสูงด้วยเหตุผลทางการค้าขาย และการเทครัวประชากรจากภูมิภาคอื่น แต่ประชากรทั้งในและรอบนอกอยุธยาก็แสดงออกว่ามีใจฝักใฝ่ และสวามิภักดิ์ต่ออยุธยาสูง<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span class="cite-bracket">[</span>113<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อยุธยาจึงมิได้มีปัญหาความขัดแย้งทางชาติพันธุ์เหมือนอย่างในแถบลุ่ม<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B5" title="แม่น้ำอิรวดี">แม่น้ำอิรวดี</a> เอกสารจากฝั่งพม่าในคริสต์ ศ.ที่ 16 อ้างถึงผู้คนทางตอนใต้ลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยารวม ๆ ว่า "ชาวอยุธยา" หรือ "ทหารอยุธยา"<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span class="cite-bracket">[</span>114<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นอกจากนี้สำนึกในความเป็นชาติ หรือความเป็นสยาม ก็ได้เริ่มปรากฏรูปร่างแล้วตั้งแต่สมัยอยุธยา ในบันทึกของ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95" class="mw-redirect" title="วันวลิต">วันวลิต</a> (ฟาน วลีต) พ่อค้าชาวเนเธอร์แลนด์ ที่เข้ามาค้าขายในรัชกาล<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง">สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง</a>ระบุว่า ชาวสยามมีความโดดเด่นในเรื่องความภาคภูมิใจในชาติของตน โดยชาวสยาม "<i>เชื่อว่าไม่มีชาติอื่นที่จะเทียบกับตนได้ และเห็นว่ากฎหมาย ขนบธรรมเนียม และความรู้ของตนนั้นดีกว่าที่ไหนทุกแห่งในโลก</i>"<sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span class="cite-bracket">[</span>115<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> วิกเตอร์ ลีเบอร์แมน เชื่อว่าสาเหตุที่ราชอาณาจักรอยุธยา มีความขัดแย้งระหว่างชาติพันธุ์ค่อนข้างน้อยนั้น ก็เนื่องมาจากมูลเหตุ 4 ประการ<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span class="cite-bracket">[</span>116<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ได้แก่ </p> <ol><li>สัดส่วนของจำนวนประชากรชาวสยาม ต่อประชากรชาติพันธุ์อื่นนั้นค่อนข้างต่ำ</li> <li>ชาวสยามมีชนชาติอื่นที่อพยพเข้ามาเพราะสงครามในพม่า เช่น ชาวมอญ และชาว<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%99" title="ไทยวน">ไทยวน</a>ซึ่งมีใจฝักใฝ่สยามมากกว่าพม่า</li> <li>ความเป็นนานาชาติพันธุ์ของบรรยากาศการค้าขายในอยุธยา ทำให้การเลือกปฏิบัติทางชาติพันธุ์มีความเบาบางลง นอกจากนี้ยังมีคนต่างชาติรับราชการในกรุงศรีอยุธยาอยู่เป็นจำนวนมาก</li> <li>สงครามระหว่างสยามกับชาติเพื่อนบ้าน ไม่ยืดเยื้อยาวนานเท่าฝั่งพม่า ทำให้แนวคิดขัดแย้งทางชาติพันธุ์ไม่ฝังรากลึก ในสมัยพระเจ้าอลองพญาแม้จะตีเอาเมืองท่าสำคัญของมอญ เช่น นครย่างกุ้ง ได้ แต่ก็ปกครองเมืองท่าเหล่านี้อยู่ห่างๆ ไม่ย้ายเมืองหลวงลงมา เนื่องจากอาจเป็นจุดล่อแหลมต่อการถูกโจมตีจากทางทะเล<sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span class="cite-bracket">[</span>117<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ภาษา"><span id=".E0.B8.A0.E0.B8.B2.E0.B8.A9.E0.B8.B2"></span>ภาษา</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=19" title="แก้ไขส่วน: ภาษา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>สำเนียงดั้งเดิมของกรุงศรีอยุธยามีความเชื่อมโยงกับชนพื้นเมืองตั้งแต่ลุ่มน้ำยมที่<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="สุโขทัย">เมืองสุโขทัย</a>ลงมาทางลุ่มน้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตกในแถบ<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="สุพรรณบุรี">สุพรรณบุรี</a>, <a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="ราชบุรี">ราชบุรี</a>, <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="เพชรบุรี">เพชรบุรี</a> ซึ่งสำเนียงดังกล่าวมีความใกล้ชิดกับสำเนียงหลวงพระบาง โดยเฉพาะสำเนียงเหน่อของสุพรรณบุรีมีความใกล้เคียงกับสำเนียงหลวงพระบาง<sup id="cite_ref-มา_118-0" class="reference"><a href="#cite_note-มา-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งสำเนียงเหน่อดังกล่าวเป็นสำเนียงหลวงของกรุงศรีอยุธยา ประชาชนชาวกรุงศรีอยุธยาทั้งพระเจ้าแผ่นดินจนถึงไพร่ฟ้าราษฏรก็ล้วนตรัสและพูดจาในชีวิตประจำวัน ซึ่งปัจจุบันเป็น<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="ขนบ (ไม่มีหน้านี้)">ขนบ</a>อยู่ในการละเล่น<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%99" title="โขน">โขน</a>ที่ต้องใช้สำเนียงเหน่อ โดยหากเปรียบเทียบกับสำเนียงกรุงเทพฯ ในปัจจุบันนี้ ที่ในสมัยนั้นถือว่าเป็นสำเนียงบ้านนอกถิ่นเล็ก ๆ ของราชธานีที่แปร่งและเยื้องจากสำเนียงมาตรฐานของกรุงศรีอยุธยา<sup id="cite_ref-จาก_119-0" class="reference"><a href="#cite_note-จาก-119"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และถือว่าผิดขนบ<sup id="cite_ref-มา_118-1" class="reference"><a href="#cite_note-มา-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ภาษาดั้งเดิมของกรุงศรีอยุธยาปรากฏอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" class="mw-redirect" title="โองการแช่งน้ำ">โองการแช่งน้ำ</a> ซึ่งเป็นร้อยกรองที่เต็มไปด้วยฉันทลักษณ์ที่แพร่หลายแถบแว่นแคว้นสองฝั่งลุ่มแม่น้ำโขงมาแต่ดึกดำบรรพ์<sup id="cite_ref-ไหน_120-0" class="reference"><a href="#cite_note-ไหน-120"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และภายหลังได้พากันเรียกว่า <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="โคลงมณฑกคติ (ไม่มีหน้านี้)">โคลงมณฑกคติ</a> เนื่องจากเข้าใจว่าได้รับแบบแผนมาจากอินเดีย<sup id="cite_ref-ไหน_120-1" class="reference"><a href="#cite_note-ไหน-120"><span class="cite-bracket">[</span>120<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ซึ่งแท้จริงคือโคลงลาว หรือ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="โคลงห้า (ไม่มีหน้านี้)">โคลงห้า</a> ที่เป็นต้นแบบของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="โคลงดั้น (ไม่มีหน้านี้)">โคลงดั้น</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E" title="โคลงสี่สุภาพ">โคลงสี่สุภาพ</a><sup id="cite_ref-มา_118-2" class="reference"><a href="#cite_note-มา-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยในโองการแช่งน้ำเต็มไปด้วยศัพท์แสงพื้นเมืองของ<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาษาไทย">ไทย</a>-<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A7" title="ภาษาลาว">ลาว</a> ส่วนคำที่มาจาก<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B5" title="ภาษาบาลี">บาลี</a>-<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95" title="ภาษาสันสกฤต">สันสกฤต</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%A1%E0%B8%A3" title="ภาษาเขมร">เขมร</a>อยู่น้อย<sup id="cite_ref-มา_118-3" class="reference"><a href="#cite_note-มา-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> โดยหากอ่านเปรียบเทียบก็จะพบว่าสำนวนภาษาใกล้เคียงกับข้อความในจารึกสมัยสุโขทัย และ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="พงศาวดารล้านช้าง (ไม่มีหน้านี้)">พงศาวดารล้านช้าง</a><sup id="cite_ref-มา_118-4" class="reference"><a href="#cite_note-มา-118"><span class="cite-bracket">[</span>118<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ด้วยเหตุที่กรุงศรีอยุธยาตั้งอยู่ใกล้ทะเลและเป็นศูนย์กลางการค้านานาชาติทำให้สังคมและวัฒนธรรมเปลี่ยนไปอย่างรวดเร็ว ต่างกับบ้านเมืองแถบสองฝั่งโขงที่ห่างทะเล อันเป็นเหตุที่ทำให้มีลักษณะที่ล้าหลังกว่าจึงสืบทอดสำเนียงและระบบความเชื่อแบบดั้งเดิมไว้ได้เกือบทั้งหมด<sup id="cite_ref-จาก_119-1" class="reference"><a href="#cite_note-จาก-119"><span class="cite-bracket">[</span>119<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ส่วนภาษาในกรุงศรีอยุธยาก็ได้รับอิทธิพลของภาษาจากต่างประเทศจึงรับคำในภาษาต่าง ๆ มาใช้ เช่นคำว่า <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9A" title="กุหลาบ">กุหลาบ</a> ที่ยืมมาจากคำว่า <i>กุล้อบ</i> ใน<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ภาษาเปอร์เซีย">ภาษาเปอร์เซีย</a> ที่มีความหมายเดิมว่า <i>น้ำดอกไม้</i><sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span class="cite-bracket">[</span>121<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และยืมคำว่า <i>ปาดรื</i> (Padre) จาก<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AA" title="ภาษาโปรตุเกส">ภาษาโปรตุเกส</a> แล้วออกเสียงเรียกเป็น <a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="บาทหลวง">บาทหลวง</a><sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span class="cite-bracket">[</span>122<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เป็นต้น </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ"><span id=".E0.B8.84.E0.B8.A7.E0.B8.B2.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.A1.E0.B8.9E.E0.B8.B1.E0.B8.99.E0.B8.98.E0.B9.8C.E0.B8.81.E0.B8.B1.E0.B8.9A.E0.B8.95.E0.B9.88.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B9.80.E0.B8.97.E0.B8.A8"></span>ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=20" title="แก้ไขส่วน: ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg/220px-SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg" decoding="async" width="220" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg/330px-SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg/440px-SiameseEmbassyToLouisXIV1686NicolasLarmessin.jpg 2x" data-file-width="2322" data-file-height="2044" /></a><figcaption>ราชทูตไทยที่ถูกส่งไปเข้าเฝ้าพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 เมื่อ พ.ศ. 2229</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:OkKhunChamnan.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/OkKhunChamnan.JPG/150px-OkKhunChamnan.JPG" decoding="async" width="150" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/OkKhunChamnan.JPG/225px-OkKhunChamnan.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/OkKhunChamnan.JPG/300px-OkKhunChamnan.JPG 2x" data-file-width="948" data-file-height="1467" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%87" title="ออกขุนชำนาญใจจง">ออกขุนชำนาญใจจง</a> นักการทูต<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="สยาม">สยาม</a>ที่เดินทางเยือน<a href="/wiki/%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" class="mw-redirect" title="ฝรั่งเศส">ฝรั่งเศส</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="โรม">โรม</a>ในปี ค.ศ. 1688 วาดโดย <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%A5_%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="คาร์โล มารัตตา (ไม่มีหน้านี้)">คาร์โล มารัตตา</a></figcaption></figure> <p>อาณาจักรอยุธยามักส่งเครื่องราชบรรณาการไปถวายจักรพรรดิจีนเป็นประจำทุกสามปี เครื่องบรรณาการนี้เรียกว่า "จิ้มก้อง" นักประวัติศาสตร์เชื่อว่าการส่งเครื่องราชบรรณาการดังกล่าวแฝงจุดประสงค์ทางธุรกิจไว้ด้วย คือ เมื่ออาณาจักรอยุธยาได้ส่งเครื่องราชบรรณาการไปถวายแล้วก็จะได้เครื่องราชบรรณาการกลับมาเป็นมูลค่าสองเท่า<sup id="cite_ref-โกวิท14_123-0" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท14-123"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ทั้งยังเป็นธุรกิจที่ไม่มีความเสี่ยง จึงมักจะมีขุนนางและพ่อค้าเดินทางไปพร้อมกับการนำเครื่องราชบรรณาการไปถวายด้วย </p><p>พ.ศ. 2054 ทันทีหลังจากที่ยึดครองมะละกา โปรตุเกสได้ส่งผู้แทนทางการทูต นำโดย ดูอาร์เต เฟอร์นันเดส (Duarte Fernandes) มายังราชสำนัก<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2">สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2</a> หลังได้มีการสถาปนาความสัมพันธ์ฉันท์มิตรระหว่างราชอาณาจักรโปรตุเกสและราชอาณาจักรอยุธยาแล้ว ผู้แทนทางการทูตโปรตุเกสก็ได้กลับประเทศแม่ไปพร้อมกับผู้แทนทางทูตของอยุธยา ซึ่งมีของกำนัลและพระราชสาส์นถึงพระเจ้าโปรตุเกสด้วย<sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span class="cite-bracket">[</span>124<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ผู้แทนทางการทูตโปรตุเกสชุดนี้อาจเป็นชาวยุโรปกลุ่มแรกที่เดินทางเข้ามาในประเทศไทยก็เป็นได้ ห้าปีให้หลังการติดต่อครั้งแรก ทั้งสองได้บรรลุสนธิสัญญาซึ่งอนุญาตให้โปรตุเกสเข้ามาค้าขายในราชอาณาจักรอยุธยา สนธิสัญญาที่คล้ายกันใน พ.ศ. 2135 ได้ให้พวกดัตช์มีฐานะเอกสิทธิ์ในการค้าข้าว </p><p>ในรัชกาลสมเด็จพระเอกาทศรถ บันทึกของฮอลันดาระบุว่ามีการส่งคณะทูตานุทูตไปยังฮอลันดาจำนวน 20 คน ไปในเรือลำเดียวกันกับพ่อค้าชาวฮอลันดา ในแบบอย่างเต็มยศ คือมีพระราชสาส์น ตลอดจนเครื่องราชบรรณาการต่าง ๆ ที่มีค่าตามแบบแผนประเพณีของการเจริญพระราชไมตรีสมัยกรุงศรีอยุธยา โดยได้เดินทางไปถึง<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%81" class="mw-redirect" title="กรุงเฮก">กรุงเฮก</a> เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2151 ซึ่งคณะทูตานุทูตคณะนี้ถือเป็นการส่งคณะทูตครั้งแรกไปเจริญทางสัมพันธไมตรีกับประเทศในยุโรป อย่างไรก็ตามในบันทึกไม่ได้ระบุชื่อราชทูตหรือบุคคลใดๆ ในคณะทูต ทราบเพียงแต่จำนวนว่ามีหัวหน้าสองท่าน (ราชทูตและอุปทูต) พนักงานรักษาเครื่องราชบรรณาการ เจ้าพนักงานพระราชสาส์น และอื่นๆ ซึ่งได้เข้าเฝ้า<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA_%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เจ้าชายมอร์ริส เจ้าชายแห่งออเรนจ์ (ไม่มีหน้านี้)">เจ้าชายมอร์ริส เจ้าชายแห่งออเรนจ์</a>ในวันถัดจากที่เดินทางมาถึง<sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span class="cite-bracket">[</span>125<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ชาวต่างชาติได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นที่ราชสำนัก<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A" title="สมเด็จพระนารายณ์มหาราช">สมเด็จพระนารายณ์มหาราช</a> ผู้ทรงมีทัศนะสากลนิยม (cosmopolitan) และทรงตระหนักถึงอิทธิพลจากภายนอก ได้มีการสถาปนาความสัมพันธ์เชิงพาณิชย์ที่สำคัญกับญี่ปุ่น บริษัทการค้าของเนเธอร์แลนด์และอังกฤษได้รับอนุญาตให้จัดตั้งโรงงาน และมีการส่งคณะผู้แทนทางการทูตของอยุธยาไปยังกรุง<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA" title="ปารีส">ปารีส</a>และ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%81" title="เดอะเฮก">กรุงเฮก</a> ด้วยการธำรงไว้ซึ่งความสัมพันธ์เหล่านี้ ราชสำนักอยุธยาได้ใช้เนเธอร์แลนด์คานอำนาจกับอังกฤษและฝรั่งเศสอย่างชำนาญ ทำให้สามารถเลี่ยงมิให้ชาติใดชาติหนึ่งเข้ามามีอิทธิพลมากเกินไป<sup id="cite_ref-francethai_126-0" class="reference"><a href="#cite_note-francethai-126"><span class="cite-bracket">[</span>126<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในปี พ.ศ. 2207 เนเธอร์แลนด์ใช้กำลังบังคับเพื่อให้ได้สนธิสัญญาที่ให้<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95" class="mw-redirect" title="สิทธิสภาพนอกอาณาเขต">สิทธิสภาพนอกอาณาเขต</a> เช่นเดียวกับการเข้าถึงการค้าอย่างเสรี <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99_%E0%B8%9F%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99)" class="mw-redirect" title="เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน)">คอนสแตนติน ฟอลคอน</a> นักผจญภัยชาวกรีกผู้เข้ามาเป็นเสนาบดีต่างประเทศในราชสำนักสมเด็จพระนารายณ์มหาราช กราบทูลให้พระองค์หันไปพึ่งความช่วยเหลือจากฝรั่งเศส วิศวกรฝรั่งเศสก่อสร้างป้อมค่ายแก่คนไทย และสร้างพระราชวังแห่งใหม่ที่<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%9E%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" class="mw-redirect" title="ลพบุรี">ลพบุรี</a> นอกเหนือจากนี้ มิชชันนารีชาวฝรั่งเศสเข้ามามีบทบาทในการศึกษาและการแพทย์ ตลอดจนนำแท่นพิมพ์เครื่องแรกเข้ามาในราชอาณาจักรด้วย <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_14" class="mw-redirect" title="พระเจ้าหลุยส์ที่ 14">พระเจ้าหลุยส์ที่ 14</a> ทรงสนพระราชหฤทัยในรายงานจากมิชชันนารีที่เสนอว่า สมเด็จพระนารายณ์อาจเปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์ได้<sup id="cite_ref-conphal_127-0" class="reference"><a href="#cite_note-conphal-127"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>อาณาจักรอยุธยามีความสัมพันธ์กับชาติตะวันตกในด้านการค้าขายและการเผยแผ่ศาสนา โดยชาวตะวันตกได้นำเอาวิทยาการใหม่ ๆ เข้ามาด้วย ต่อมา <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99_%E0%B8%9F%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99)" class="mw-redirect" title="เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ (คอนสแตนติน ฟอลคอน)">คอนสแตนติน ฟอลคอน</a>ได้เข้ามามีอิทธิพลและยัง บรรดาขุนนางจึงประหารฟอลคอนเสีย และลดระดับความสำคัญกับชาติตะวันตกตลอดช่วงเวลาที่เหลือของอาณาจักรอยุธยา </p><p>อย่างไรก็ดี การเข้ามาของฝรั่งเศสกระตุ้นให้เกิดความแค้นและความหวาดระแวงแก่หมู่ชนชั้นสูงของไทยและนักบวชในศาสนาพุทธ ทั้งมีหลักฐานว่าคบคิดกับฝรั่งเศสจะยึดกรุงศรีอยุธยา<sup id="cite_ref-โกวิท14_123-1" class="reference"><a href="#cite_note-โกวิท14-123"><span class="cite-bracket">[</span>123<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เมื่อข่าวสมเด็จพระนารายณ์กำลังจะเสด็จสวรรคตแพร่ออกไป <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="สมเด็จพระเพทราชา">พระเพทราชา</a> ผู้สำเร็จราชการ ก็ได้สังหาร<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="พระปีย์">รัชทายาทที่ทรงได้รับแต่งตั้ง</a> คริสเตียนคนหนึ่ง และสั่งประหารชีวิตฟอลคอน และมิชชันนารีอีกจำนวนหนึ่ง การมาถึงของเรือรบอังกฤษยิ่งยั่วยุให้เกิดการสังหารหมู่ชาวยุโรปมากขึ้นไปอีก พระเพทราชาเมื่อปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แล้ว ทรงขับชาวต่างชาติออกจากราชอาณาจักร รายงานการศึกษาบางส่วนระบุว่า อยุธยาเริ่มต้นสมัยแห่งการตีตัวออกห่างพ่อค้ายุโรป ขณะที่ต้อนรับวาณิชจีนมากขึ้น แต่ในการศึกษาปัจจุบันอื่น ๆ เสนอว่า สงครามและความขัดแย้งในยุโรปช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 18 เป็นเหตุให้พ่อค้ายุโรปลดกิจกรรมในทางตะวันออก อย่างไรก็ดี เป็นที่ประจักษ์ว่า <a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์">บริษัทอินเดียตะวันออกของเนเธอร์แลนด์</a>ยังทำธุรกิจกับอยุธยาอยู่ แม้จะประสบกับความยากลำบากทางการเมือง<sup id="cite_ref-conphal_127-1" class="reference"><a href="#cite_note-conphal-127"><span class="cite-bracket">[</span>127<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ดูเพิ่ม"><span id=".E0.B8.94.E0.B8.B9.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>ดูเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=21" title="แก้ไขส่วน: ดูเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="เหตุการณ์สำคัญในอาณาจักรอยุธยา">เหตุการณ์สำคัญในอาณาจักรอยุธยา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93_%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="พระราชวังโบราณ อยุธยา">พระราชวังหลวงแห่งกรุงเทพทวารวดีศรีอยุธยา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%8D%E0%B9%8C" title="วัดพระศรีสรรเพชญ์">วัดพระศรีสรรเพชญ์</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=22" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r12126193">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 25em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/detail/1189"><i>หนังสือเจ้าพระยาศรีธรรมราชถึงเมอร์สิเออร์ ปองชาตแรง พุทธศักราช 2236</i></a>. (คำปริวรรตโดย ภูธร ภูมะธน). ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร, 2563. สืบค้นเมื่อ 18 กันยายน 2567. <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/image_detail/21349">เพิ่งอ้าง</a>, หน้า 2 บรรทัดที่ 18-20:- "<i>๑๘. ประการหนึ่ง ทหารฝรั่งเศสซึ่งเข้าไปอยู่ ณ กรุงไทยนั้นเป็นคน ๑๙. ใหม่ มิรู้ขนบ ณ กรุงไทย จึงเกิดวิวาทผิดหมองกันกับ ๒๐. ชาวไทย</i>".</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/image_detail/21350">เพิ่งอ้าง</a>, หน้า 3 บรรทัดที่ 33:- "<i>กระษัตรเจ้ากรุงฝรั่งเศสให้ปาตรีทสรร เข้าไป ณ กรุงไทย</i>", บรรทัด 35-36:- "<i>แลสมเด็จพระมหากระษัตราธิ ๓๖. ราชเจ้ากรุงไทย</i>".</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=nyp.33433082430988;page=root;view=image;size=100;seq=15;num=5">Description du Royaume Thai ou Siam" (1854)</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFสุจิตต์_วงษ์เทศ2018" class="citation web cs1">สุจิตต์ วงษ์เทศ (25 กุมภาพันธ์ 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matichonweekly.com/column/article_82031">"คนไทยเป็นชาวสยาม ของชาวยุโรปยุคอยุธยา"</a>. <i>มติชนสุดสัปดาห์</i><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 14 มิถุนายน 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B9%8C&rft.atitle=%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1+%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&rft.date=2018-02-25&rft.au=%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B9%8C+%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.matichonweekly.com%2Fcolumn%2Farticle_82031&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">ดนัย ไชยโยธา. (2543). <b>พัฒนาการของมนุษย์กับอารยธรรมในราชอาณาจักรไทย เล่ม ๑</b>. โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์. หน้า 305.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">ชนิดา ศักดิ์ศิริสัมพันธ์. (2542). <b>ท่องเที่ยวไทย</b>. สำนักพิมพ์หน้าต่างสู่โลกกว้าง. หน้า 40. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-86261-9-9" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-86261-9-9">974-86261-9-9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-malaystates-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-malaystates_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFHooker2003" class="citation book cs1">Hooker, Virginia Matheson (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid032wiiDAGRL7HprUMtnxG7LJjPvDbGknPf2882VdiWMGTqYQ1Z3DG7L8RPXPSXnB7Fl&id=100075187571412&mibextid=Nif5oz"><i>A Short History of Malaysia: Linking East and West</i></a>. St Leonards, New South Wales, Australia: Allen and Unwin. p. 72. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/1864489553" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/1864489553"><bdi>1864489553</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Short+History+of+Malaysia%3A+Linking+East+and+West&rft.place=St+Leonards%2C+New+South+Wales%2C+Australia&rft.pages=72&rft.pub=Allen+and+Unwin&rft.date=2003&rft.isbn=1864489553&rft.aulast=Hooker&rft.aufirst=Virginia+Matheson&rft_id=https%3A%2F%2Fm.facebook.com%2Fstory.php%3Fstory_fbid%3Dpfbid032wiiDAGRL7HprUMtnxG7LJjPvDbGknPf2882VdiWMGTqYQ1Z3DG7L8RPXPSXnB7Fl%26id%3D100075187571412%26mibextid%3DNif5oz&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">คริส เบเคอร์ และ ผาสุก พงษ์ไพจิตร. (2563). ประวัติศาสตร์อยุธยา: ห้าศตวรรษสู่โลกใหม่. กรุงเทพฯ: มติชน. 463 หน้า. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-0-21721-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-0-21721-3">978-974-0-21721-3</a></span> </li> <li id="cite_note-:1-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_8-0">8.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_8-1">8.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_8-2">8.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_8-3">8.3</a></sup></span> <span class="reference-text">ปรีดี พิศภูมิวิถี. (2553). กระดานทองสองแผ่นดิน. กรุงเทพฯ: มติชน. 231 หน้า. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-0-20626-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-0-20626-2">978-974-0-20626-2</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Burma Department of Information and Broadcasting. (1971). <i>Forward Volume 10</i>. Yangoon: Dept. of Information and Broadcasting. p. 23. :– "<i>Shin Maharatta Thara the eminent monk-scholar of Ava Period also mentions "ယိုးဒယား" i.e. Yun Thais in his "Tada-U Mingala-zedi Mawgun," a famous verse. For centuries the prefix "yun" was used with the word "Yodaya" (Thailand) which literally means the "Yun Thais."</i>" <ul><li>BARNETT, L.D., British Museum. Department of Oriental Printed Books and Manuscripts. (1913). <i>A Catalogue of the Burmese Books in the British Museum</i>. London: William Clowes and Sons. p. 133. :– "<i>[Pôn taẉ Rāma kakkhaņa yo:-dayá: zāt taẉ kyÏ:. A Dramatised version of the Rāmayana.]</i>"</li> <li>San San Hnin Tun and McCormick, P. (2014). "ယ", <i>Colloquial Burmese: The Complete Course for Beginners</i>. New York: Taylor & Francis Group</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-hmannan-1923-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-hmannan-1923_10-0">10.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-hmannan-1923_10-1">10.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-hmannan-1923_10-2">10.2</a></sup></span> <span class="reference-text">The Text Publication Fund of the Burma Research Society. (1923). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia904706.us.archive.org/4/items/in.ernet.dli.2015.81533/2015.81533.The-Glass-Palace-Chronicle-Of-The-Kings-Of-Burma_text.pdf"><i>The Glass Palace Chronicle of the Kings of Burma</i></a>. (Translated by Pe Maung Tin and G.H. Luce). LONDON: Oxford University Press. pp. 92, 106.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">ศานติ ภักดีคำ. (2561). "เชลยชาวโยเดีย", ขุนหลวงหาวัด กษัตริย์ผู้เสียสละราชย์. กรุงเทพฯ: มติชน. 166 หน้า. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-0-21612-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-0-21612-4">978-974-0-21612-4</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Cœdès, George. "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.persee.fr/doc/befeo_0336-1519_1925_num_25_1_3044">Documents sur l'Histoire Politique et Religieuse du Laos Occidental,</a>" <i>Bulletin de l'École française d'Extrême-Orient</i> 25(1925): 24. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<span class="id-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3406%2Fbefeo.1925.3044">10.3406/befeo.1925.3044</a></span> <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" class="mw-redirect" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/issn/1760-737X">1760-737X</a>. "<i>Le Hmannan Yazawin (trad. Maung Tin et Luce, pp. 99 et 106) place les Gywam au Sud-Est des Birmans et dit que leur contrée est aussie appelée Arawsa ou Ayoja,c'est-à-dire Ayudhya = le Siam.</i>"</span> </li> <li id="cite_note-:2-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_13-0">13.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_13-1">13.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_13-2">13.2</a></sup></span> <span class="reference-text">ดิเรก กุลสิริสวัสดิ์. (2517). ความสัมพันธ์ของมุสลิมทางประวัติศาสตร์ และวรรณคดีไทย และสำเภากษัตริย์สุลัยมาน (ฉบับย่อ). กรุงเทพฯ: สมาคมภาษา และหนังสือแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์. 201 หน้า.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">ศูนย์วัฒนธรรม สาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน. (2538). การสัมมนาเรื่อง เจ้าพระยาบวรราชนายก (เชค อหมัด คูมี) กับประวัติศาสตร์สยาม (Sheikh Ahmad Qomi and the history of Siam) วันที่ 15 พฤษภาคม 2537 ห้องประชุมศูนย์ศึกษาประวัติศาสตร์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา: รวมคําบรรยายและบทความทางวิชาการ. แปลโดย กิติมา อมรทัต. กรุงเทพฯ: ศูนย์วัฒนธรรม สาธารณรัฐอิสลามแห่งอิหร่าน. 288 หน้า. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-8-92697-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-8-92697-1">978-974-8-92697-1</a></span> </li> <li id="cite_note-oliver1904-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-oliver1904_15-0">15.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-oliver1904_15-1">15.1</a></sup></span> <span class="reference-text">Oliver Codrington. (1904). A MANUAL OF MUSALMAN NUMISMATICS, The Royal Asiatic Society Monographs Vol. VII. LONDONS: Stephen Austin and Sons. 239 pp.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Kertas Kerja. (1997). Cultures in Contact: Kertas kerja Simposium antarabangsa mengenai hubungan antara kebudayaan, Kuala Lumpur, 2-3 April 1996. Kem. Kebudayaan, Kesenian & Pelancongan ; Ecole française d'Extrême-Orient (EFEO), Kuala Lumpur, Paris. 240 pp. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-967-9-03018-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-967-9-03018-1">978-967-9-03018-1</a></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Academic and Cultural Publications Charitable Trust (Hyderabad, India), Islamic Culture Board, Marmaduke William Pickthall, Muhammad Asad. Islamic Culture, 77(1-2), (2003): p. 62, p.69. </span> </li> <li id="cite_note-:3-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_18-0">18.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_18-1">18.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_18-2">18.2</a></sup></span> <span class="reference-text">ธวัชชัย ตั้งศิริวานิช. (2566, 5 มีนาคม). "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.silpa-mag.com/history/article_38772">จาก “แชร์นอเนิม” มาเป็น “ซาร์เนา” ชื่อเก่า อยุธยา ก่อนการเข้ามาของโปรตุเกส</a>". ศิลปวัฒนธรรมออนไลน์. (14 กันยายน 2562). สืบค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2566.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">จันทร์ฉาย ภัคอธิคม. (2543). "ชะตากรรมพระยาละแวกถูกปฐมกรรมจริงหรือ?", ศิลปวัฒนธรรม 21(10-11), (กันยายน 2543): 31.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Nicolas Gervaise and Herbert Stanley O'Neill. (1928). The Natural and Political History of the Kingdom of Siam A.D. 1688. Translated by Herbert Stanley O'Neill. Bangkok: Siam Observer Press. 150 pp.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">อาทร จันทรวิมล. (2546). ประวัติของแผ่นดินไทย. กรุงเทพฯ: อักษรไทย. 445 หน้า </span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">วินัย พงศ์ศรีเพียร และประเสริฐ ณ นคร. (2552). <i>อาจารยบูชา: สรรพสาระ ประวัติศาสตร์ ภาษาและวรรณกรรมไทย (โครงการวิจัย ๑๐๐ เอกสารสําคัญเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทย)</i>. กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์. หน้า 137. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-6-42582-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-6-42582-7">978-974-6-42582-7</a></span> </li> <li id="cite_note-boonprakong.2503-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-boonprakong.2503_23-0">23.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-boonprakong.2503_23-1">23.1</a></sup></span> <span class="reference-text">ประสาน บุญประครอง. "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20241006062131/https://manuscript.nlt.go.th/Portals/0/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%99%20%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%20%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%20%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2.pdf">พระราชสาส์น อักษรไทย ภาษาไทย สมัยอยุธยา,</a>" <i>ศิลปากร</i>, 4(3)(กันยายน 2503): 45–54.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/image_detail/23060">พระราชสาส์นถึงพระเจ้าดอนฟิลิปแห่งโปรตุเกส</a>. <i>ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)</i>. สืบค้นเมื่อ 6 ตุลาคม 2567.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=George_Modelski&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Modelski (ไม่มีหน้านี้)">George Modelski</a>, <i>World Cities: –3000 to 2000</i>, Washington DC: FAROS 2000, 2003. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-9676230-1-6" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-9676230-1-6">978-0-9676230-1-6</a>. See also <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081228052839/http://faculty.washington.edu/modelski/">"Evolutionary World Politics Homepage"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://faculty.washington.edu/modelski/">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 28 ธันวาคม 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Evolutionary+World+Politics+Homepage&rft_id=http%3A%2F%2Ffaculty.washington.edu%2Fmodelski%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://economictimes.indiatimes.com/features/et-travel/Ayutthaya-Thailands-historic-city/articleshow/3307967.cms">"Ayutthaya, Thailand's historic city"</a>. <i>The Times Of India</i>. 31 กรกฎาคม 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times+Of+India&rft.atitle=Ayutthaya%2C+Thailand%27s+historic+city&rft.date=2008-07-31&rft_id=http%3A%2F%2Feconomictimes.indiatimes.com%2Ffeatures%2Fet-travel%2FAyutthaya-Thailands-historic-city%2Farticleshow%2F3307967.cms&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ayutthaya:_Venice_of_the_East-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ayutthaya:_Venice_of_the_East_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFDerick_Garnier2004" class="citation book cs1">Derick Garnier (2004). <i>Ayutthaya: Venice of the East</i>. River books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-8225-60-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-8225-60-7"><bdi>974-8225-60-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ayutthaya%3A+Venice+of+the+East&rft.pub=River+books&rft.date=2004&rft.isbn=974-8225-60-7&rft.au=Derick+Garnier&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Thailands_World.com-2011-09-22-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Thailands_World.com-2011-09-22_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111005054355/http://thailandsworld.com/ayutthaya/index.cfm">"Ayutthaya Historical Park"</a>. Asia's World Publishing Limited. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thailandsworld.com/ayutthaya/index.cfm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 5 ตุลาคม 2011<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 22 กันยายน 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ayutthaya+Historical+Park&rft.pub=Asia%27s+World+Publishing+Limited&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thailandsworld.com%2Fayutthaya%2Findex.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-yupho-2503-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-yupho-2503_29-0">29.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-yupho-2503_29-1">29.1</a></sup></span> <span class="reference-text">ธนิต อยู่โพธิ์, กรมศิลปากร. (2503). "แคว้นอโยธยา," <a rel="nofollow" class="external text" href="https://digital.library.tu.ac.th/tu_dc/frontend/Info/item/dc:148923"><i>เรื่องเมืองไตรตรึงส์ อู่ทอง และอโยธยา และเมืองอู่ทอง</i></a>. ที่ระลึกในการฌาปนกิจศพ นางรัตนา มานิตยกุล ณ เมรุวัดธาตุทอง อำเภอพระโขนง พระนคร วันที่ ๑๘ เมษายน ๒๕๐๓. พระนคร: รุ่งเรืองธรรม. หน้า 37–50.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://db.sac.or.th/inscriptions/inscribe/image_detail/25692">จารึกวัดเขากบ ด้านที่ 2</a>. <i>ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)</i>. สืบค้นเมื่อ 11 ตุลาคม 2567.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">วินัย ผู้นำพล. (2552). <i>วัฒนธรรมผสมในศิลปกรรมสยาม</i>. นครปฐม: คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. หน้า 458. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-6-41261-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-6-41261-2">978-974-6-41261-2</a> <ul><li>Archaeological Survey of Burma (ed.). (1897). <i>Inscriptions copied from the stones collected by King Bodawpaya and placed near the Arakan Pagoda, Mandalay, Vol. II</i>. Rangoon: SGP. p. 627.</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-matichon-19-25-2566-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-matichon-19-25-2566_32-0">32.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-matichon-19-25-2566_32-1">32.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.matichonweekly.com/culture/article_674388">"จิตร ภูมิศักดิ์ ตรวจสอบหลักฐาน พบเมืองอโยธยา เก่ากว่าสุโขทัย"</a>. มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 19-25 พฤษภาคม 2566. สืบค้นเมื่อ 1 สิงหาคม 2567.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">The Text Publication Fund of the Burma Research Society. (1923). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ia904706.us.archive.org/4/items/in.ernet.dli.2015.81533/2015.81533.The-Glass-Palace-Chronicle-Of-The-Kings-Of-Burma_text.pdf"><i>The Glass Palace Chronicle of the Kings of Burma</i></a>. (Translated by Pe Maung Tin and G.H. Luce). LONDON: Oxford University Press. p 106.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Giles, Francis H. "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://thesiamsociety.org/wp-content/uploads/2020/02/JSS_030_3b_Giles_AnalysisOfVanVlietsAccountContinued.pdf">Analysis of Van Vliet's Account of Siam, Part Eight: Concerning Titles in Siam</a>," <i>The Journal of the Siam Society</i> 30(3)(1938): 332. "<i>Arawsa is undoubtedly Ayocha (Ayudhya) and the Gyawns are descendants of the Thai Yuan who accompanied Prince Phromkuman of Yonoknakhon in his victorious war against the Khom when he came as far South as Khamphaengsaen.</i>"</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">ธนโชติ เกียรติณภัทร. "อโยธยา ก่อน พ.ศ. ๑๘๙๓ ความทรงจำจากเอกสารและตำนาน (กฎหมาย ๔ ฉบับ และปีที่สร้างพระเจ้าแพนงเชิง)," <i>ศิลปวัฒนธรรม</i> 44(10)(สิงหาคม 2566):20. อ้างใน <i>กฏหมายตราสามดวง เล่ม ๓</i>. หน้า 173.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">กรมศิลปากร. (2521). <i>เรื่องกฎหมายตราสามดวง</i>. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร. หน้า 414. </span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. (2548). <i>อักษรไทยมาจากไหน</i>. กรุงเทพฯ: มติชน. หน้า 117. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-323-547-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-323-547-7">974-323-547-7</a> <ul><li>ณัฏฐพล ตันมิ่ง. (2551, 26 สิงหาคม). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240729075046/https://www.gotoknow.org/posts/203504"><i>วรรณคดียุคอโยธยา เก่าแก่กว่าจารึกสุโขทัย เกือบ 100 ปี</i></a>. GotoKnow. สืบค้นเมื่อ 29 กรกฎาคม 2567.</li></ul> </span></li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">กรมศิลปากร. (2498). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.finearts.go.th/nakhonphanomlibrary/view/26919-%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3-%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2--%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%90%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%8C-"><i>พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์</i></a>. จอมพลผิน ชุณหะวัณ และนางเพทาย พยุงเวชชศาสตร์ พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ หลวงพยุงเวชชศาสตร์ (พยุง พยุงเวช) และแพทย์หญิงสุภาณี พยุงเวช วันที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๘. พระนคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย. หน้า 129.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">อาทร จันทวิมล. (2546). <i>ประวัติของแผ่นดินไทย</i>. กรุงเทพฯ: อักษรไทย. หน้า 226.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>"พลังลาว" ชาวอีสาน มาจากไหน?</i>. กรุงเทพฯ : มติชน. 2549, หน้า 95</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>การปรับแก้เทียบศักราช และ อธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</i>, หน้า 13-14</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>การปรับแก้เทียบศักราช และ อธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</i>, หน้า 14</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา (2455)/ภาค 1/แผ่นดินที่ 1 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210721170213/https://lek-prapai.org/home/view.php?id=5379">"อโยธยาศรีรามเทพนคร"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="https://lek-prapai.org/home/view.php?id=5379">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 21 กรกฎาคม 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3&rft_id=https%3A%2F%2Flek-prapai.org%2Fhome%2Fview.php%3Fid%3D5379&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-history-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-history_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080721192404/http://www.thailandsworld.com/index.cfm?p=213">"The Tai Kingdom of Ayutthaya"</a>. The Nation: Thailand's World. 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thailandsworld.com/index.cfm?p=213">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 21 กรกฎาคม 2008<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 28 มิถุนายน 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Tai+Kingdom+of+Ayutthaya&rft.pub=The+Nation%3A+Thailand%27s+World&rft.date=2009&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thailandsworld.com%2Findex.cfm%3Fp%3D213&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text">พระบริหารเทพธานี. (2541). <b>ประวัติศาสตร์ไทย เล่ม ๒</b>. โสภณการพิมพ์. หน้า 67.</span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://huexonline.com/knowledge/19/151/">อาณาจักรอยุธยา ตอนที่ 1</a> First Revision: July 18, 2015 Last Change: Jan.13, 2020 สืบค้น รวบรวม เรียบเรียง และปริวรรตโดย อภิรักษ์ กาญจนคงคา.</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>การปรับแก้เทียบศักราช และ อธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</i>, หน้า 2</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">ทั้งนี้ เมื่อปรับแก้ให้เป็นวันที่ตามระบบ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="ปฏิทินจูเลียน">ปฏิทินสุริยคติแบบจูเลียน</a>แล้ว ตรงกับวันศุกร์ที่ <i>4 มีนาคม พ.ศ. 1894 (ค.ศ. 1351) </i> และเมื่อปรับแก้เป็น<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="ปฏิทินกริกอเรียน">ปฏิทินสุริยคติแบบกริกอเรียน</a>ซึ่งเป็นปฏิทินสากลที่ใช้กันอยู่ปัจจุบัน ตรงกับวันศุกร์ที่ <i>12 มีนาคม พ.ศ. 1894 (ค.ศ. 1351) </i>; <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sac.or.th/main/th/article/detail/108">วันที่ 4 มีนาคม พ.ศ. 1893 เป็นวันสถาปนากรุงศรีอยุธยาจริงหรือ?</a></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text">Suárez, Thomas. (1999). <i>Early Mapping of Southeast Asia</i>. Singapore: Periplus Editions (HK) Ltd. p. 165. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/962-593-470-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/962-593-470-7">962-593-470-7</a></span> </li> <li id="cite_note-higham-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-higham_51-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHigham1989">Higham 1989</a>, p. 355</span> </li> <li id="cite_note-succ-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-succ_52-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://countrystudies.us/thailand/7.htm">"The Aytthaya Era, 1350–1767"</a>. U. S. Library of Congress<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 25 กรกฎาคม 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Aytthaya+Era%2C+1350%E2%80%931767&rft.pub=U.+S.+Library+of+Congress&rft_id=http%3A%2F%2Fcountrystudies.us%2Fthailand%2F7.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-malacca-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-malacca_53-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFJin2005" class="citation book cs1">Jin, Shaoqing (2005). Office of the People's Goverernment of Fujian Province (บ.ก.). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=QmpkR6l5MaMC&pg=PA58&lpg=PA58&dq=zheng+he+mansur+shah&source=bl&ots=IqDNCCxZKu&sig=HEX0vPAjTRnSNZGXuIOt_8gCkzY&hl=en&ei=LsF1SrL5Fo78MeGx-bAM&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1#v=onepage&q=zheng%20he%20mansur%20shah&f=false"><i>Zheng He's voyages down the western seas</i></a>. Fujian, China: China Intercontinental Press. p. 58<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 2 สิงหาคม 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Zheng+He%27s+voyages+down+the+western+seas&rft.place=Fujian%2C+China&rft.pages=58&rft.pub=China+Intercontinental+Press&rft.date=2005&rft.aulast=Jin&rft.aufirst=Shaoqing&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DQmpkR6l5MaMC%26pg%3DPA58%26lpg%3DPA58%26dq%3Dzheng%2Bhe%2Bmansur%2Bshah%26source%3Dbl%26ots%3DIqDNCCxZKu%26sig%3DHEX0vPAjTRnSNZGXuIOt_8gCkzY%26hl%3Den%26ei%3DLsF1SrL5Fo78MeGx-bAM%26sa%3DX%26oi%3Dbook_result%26ct%3Dresult%26resnum%3D1%23v%3Donepage%26q%3Dzheng%2520he%2520mansur%2520shah%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-app-111-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-app-111_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFLt._Gen._Sir_Arthur_P._Phayre1883" class="citation book cs1">Lt. Gen. Sir Arthur P. Phayre (1883). <i>History of Burma</i> (1967 ed.). London: Susil Gupta. p. 111.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+Burma&rft.place=London&rft.pages=111&rft.edition=1967&rft.pub=Susil+Gupta&rft.date=1883&rft.au=Lt.+Gen.+Sir+Arthur+P.+Phayre&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-geh-167-55"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-geh-167_55-0">55.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-geh-167_55-1">55.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFGE_Harvey1925" class="citation book cs1">GE Harvey (1925). <i>History of Burma</i>. London: Frank Cass & Co. Ltd. pp. 167–170.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+Burma&rft.place=London&rft.pages=167-170&rft.pub=Frank+Cass+%26+Co.+Ltd.&rft.date=1925&rft.au=GE+Harvey&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text">Phayre, pp. 127–130</span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text">Phayre, p. 139</span> </li> <li id="cite_note-wyatt2-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wyatt2_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWyatt2003">Wyatt 2003</a>, pp. 90–121</span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFChristopher_John_BakerPasuk_Phongpaichit2009" class="citation book cs1">Christopher John Baker; Pasuk Phongpaichit (14 เมษายน 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.co.th/books?id=TEdueeBj1H0C&pg=PA21&hl=th&source=gbs_toc_r&cad=3#v=onepage&q&f=false"><i>A history of Thailand</i></a>. Cambridge University Press. p. 22. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-521-76768-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-521-76768-2"><bdi>978-0-521-76768-2</bdi></a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 25 มิถุนายน 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+history+of+Thailand&rft.pages=22&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2009-04-14&rft.isbn=978-0-521-76768-2&rft.au=Christopher+John+Baker&rft.au=Pasuk+Phongpaichit&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.co.th%2Fbooks%3Fid%3DTEdueeBj1H0C%26pg%3DPA21%26hl%3Dth%26source%3Dgbs_toc_r%26cad%3D3%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-60">↑</a></span> <span class="reference-text">ประเสริฐ ณ นคร. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.royin.go.th/upload/93/FileUpload/98_1986.PDF">วารสารราชบัณฑิตยสถาน</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" เมื่อ ธันวาคม 2024" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="วิกิพีเดีย:ลิงก์เสีย">ลิงก์เสีย</a></i>]</span></sup>. สืบค้นเมื่อ 14 ธันวาคม 2552.</span> </li> <li id="cite_note-bamar-61"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-bamar_61-0">61.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-bamar_61-1">61.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.finearts.go.th/storage/contents/2022/03/file/GYuH2DNiL3NaYrkT5QIFMctudYgfEc3dtr6Vcbsd.pdf">"แถลงงานคณะกรรมการชำาระประวัติศาสตร์ไทย พุทธศักราช ๒๕๖๔"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม. 2022. p. 145-150<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 11 เมษายน 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B9%81%E0%B8%96%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%B3%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2+%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A+%E0%B9%92%E0%B9%95%E0%B9%96%E0%B9%94&rft.pages=145-150&rft.pub=%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3+%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&rft.date=2022&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.finearts.go.th%2Fstorage%2Fcontents%2F2022%2F03%2Ffile%2FGYuH2DNiL3NaYrkT5QIFMctudYgfEc3dtr6Vcbsd.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text">คณะกรมการจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. (2513). <i>เฉลิมพระราชอนุสาวรีย์สมเด็จพระรามาธิบดีศรีสุนทรบรมบพิตรพระพุทธิเจ้าอยู่หัว (อนุสรณ์สมเด็จพระเจ้าอู่ทองรามาธิบดีศรีสินทรบรมบพิตรพระพุทธเจ้าอยู่หัว)</i>. คณะกรมการจังหวัดพระนครศรีอยุธยาจัดพิมพ์เป็นที่ระลึกเนื่องในอภิลักขิตมงคลสมัยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพระราชอนุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าอู่ทองรามาธิบดีที่ ๑ และอยุธยามหาปราสาท วันที่ ๒๔ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๑๓ ประมวญไว้ซึ่งประวัติศาสตร์อันเนื่องด้วยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ พระบรมราชประวัติ การประดิษฐานพระราชวงศ์อู่ทองหรือเชียงรายสถาปนากรุงเทพทวาราวศรีอยุธยาหรือกรุงอโยธยาศรีรามเทพนคร พระมหากษัตริย์ราชวงศ์อู่ทองมาจากไหน สัมพันธ์กับวงศ์สุพรรณอย่างไร ปูชนียโบราณวัตถุสถาน ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ศิลปกรรมสมัยหลงเหลืออยู่ที่ไหนบ้าง ทำไมจึงเรียกว่าพระเจ้าอู่ท่องว่าเชษฐบิดร ค้นคว้ามาเขียนโดยนักประวัติศาสตร์ นักโบราณคดี นักปกครอง นักโหราศาสตร์ นักวรรณคดี นายแพทย์ปริญญา ผู้ทรงคุณวุฒิทางประติมากรรม สถาปัตยกรรม ศิลปกรรม. พระนคร: ศิริมิตรการพิมพ์. หน้า 121.</span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text">กรมศิลปากร. (2521). <i>เรื่องกฎหมายตราสามดวง</i>. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร. หน้า 414.</span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text">ธนโชติ เกียรติณภัทร."อโยธยาก่อน พ.ศ. ๑๘๙๓ ความทรงจำจากเอกสารและตำนาน," <i>ศิลปวัฒนธรรม</i>, 44(10)(สิงหาคม, 2566): 21. อ้างใน กฏหมายตราสามดวง.</span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text">รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล. (2560). <i>พระศรีสรรเพชญ์ ไม่ถูกไฟเผาลอกทอง ตอนกรุงแตก</i>. กรุงเทพฯ: มติชน. หน้า 133. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-974-02-1543-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-974-02-1543-1">978-974-02-1543-1</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text">ตรงใจ หุตางกูร.(2561) <i>ปรับแก้เทียบศักราช และ การอธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</i>. กรุงเทพฯ: ศูนย์มนุษย์วิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)</span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFCoedès1968" class="citation book cs1"><a href="/wiki/George_Coed%C3%A8s" class="mw-redirect" title="George Coedès">Coedès, George</a> (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). <i>The Indianized States of Southeast Asia</i>. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8248-0368-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8248-0368-1"><bdi>978-0-8248-0368-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Indianized+States+of+Southeast+Asia&rft.pub=University+of+Hawaii+Press&rft.date=1968&rft.isbn=978-0-8248-0368-1&rft.aulast=Coed%C3%A8s&rft.aufirst=George&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFพิเศษ_เจียจันทร์พงษ์2560" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9_%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ (ไม่มีหน้านี้)">พิเศษ เจียจันทร์พงษ์</a> (25 มีนาคม 2560). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.silpa-mag.com/club/art-and-culture/article_7723">"อย่าลืม! ราชสำนักเมืองเหนือ ที่พิษณุโลก"</a>. ศิลปวัฒนธรรม<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2560</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%A1%21+%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD+%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81&rft.pub=%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&rft.date=2560-03-25&rft.au=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9+%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.silpa-mag.com%2Fclub%2Fart-and-culture%2Farticle_7723&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_web" title="แม่แบบ:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">ตรวจสอบค่าวันที่ใน: <code class="cs1-code">|accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#bad_date" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 5.</span> </li> <li id="cite_note-โกวิท6-70"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-โกวิท6_70-0">70.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-โกวิท6_70-1">70.1</a></sup></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 6.</span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 7.</span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 9.</span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 10.</span> </li> <li id="cite_note-โกวิท11-74"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-โกวิท11_74-0">74.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-โกวิท11_74-1">74.1</a></sup></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 11.</span> </li> <li id="cite_note-dopa-75"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-dopa_75-0">75.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dopa_75-1">75.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-dopa_75-2">75.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101120133003/http://www.dopa.go.th/English/history/econ2.htm">"The Economy and Economic Changes"</a>. <i>The Ayutthaya Administration</i>. Department of Provincial Administration. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dopa.go.th/English/history/econ2.htm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 20 พฤศจิกายน 2010<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 30 มกราคม 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Ayutthaya+Administration&rft.atitle=The+Economy+and+Economic+Changes&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dopa.go.th%2FEnglish%2Fhistory%2Fecon2.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text">Tome Pires. The Suma Oriental of Tome Pires. London, The Hakluyt Society,1944, p.107</span> </li> <li id="cite_note-apex-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-apex_77-0">77.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apex_77-1">77.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apex_77-2">77.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apex_77-3">77.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apex_77-4">77.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-apex_77-5">77.5</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100223050933/http://www.mahidol.ac.th/thailand/ayutthaya.html">"Ayutthaya"</a>. Mahidol University. 1 พฤศจิกายน 2002. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mahidol.ac.th/thailand/ayutthaya.html">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2010<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 1 พฤศจิกายน 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ayutthaya&rft.pub=Mahidol+University&rft.date=2002-11-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mahidol.ac.th%2Fthailand%2Fayutthaya.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-โกวิท12-78"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-โกวิท12_78-0">78.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-โกวิท12_78-1">78.1</a></sup></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 12.</span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 13.</span> </li> <li id="cite_note-usstate-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-usstate_80-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2814.htm">"Background Note: Thailand"</a>. U.S. Department of State. กรกฎาคม 2009. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091104165710/http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2814.htm">เก็บ</a>จากแหล่งเดิมเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2009<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 8 พฤศจิกายน 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Background+Note%3A+Thailand&rft.pub=U.S.+Department+of+State&rft.date=2009-07&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.state.gov%2Fr%2Fpa%2Fei%2Fbgn%2F2814.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-tring-81"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-tring_81-0">81.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tring_81-1">81.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-tring_81-2">81.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFSharon_La_Boda1994" class="citation book cs1">Sharon La Boda (1994). Trudy Ring; Robert M. Salkin (บ.ก.). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=vWLRxJEU49EC&pg=PA56&lpg=PA56&dq=Naresuan++freemen&source=bl&ots=REatqifhlS&sig=rBQpvLxkkyykDwU3qjfHTbHOHgw&hl=en&ei=flIgS_fHB4OysgPR8ImACg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CAgQ6AEwAA#v=onepage&q=Naresuan%20%20freemen&f=false"><i>International Dictionary of Historic Places: Asia and Oceania</i></a>. Vol. 5. Taylor & Francis. p. 56. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/1-884964-04-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/1-884964-04-4"><bdi>1-884964-04-4</bdi></a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 10 ธันวาคม 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=International+Dictionary+of+Historic+Places%3A+Asia+and+Oceania&rft.pages=56&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.date=1994&rft.isbn=1-884964-04-4&rft.au=Sharon+La+Boda&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DvWLRxJEU49EC%26pg%3DPA56%26lpg%3DPA56%26dq%3DNaresuan%2B%2Bfreemen%26source%3Dbl%26ots%3DREatqifhlS%26sig%3DrBQpvLxkkyykDwU3qjfHTbHOHgw%26hl%3Den%26ei%3DflIgS_fHB4OysgPR8ImACg%26sa%3DX%26oi%3Dbook_result%26ct%3Dresult%26resnum%3D1%26ved%3D0CAgQ6AEwAA%23v%3Donepage%26q%3DNaresuan%2520%2520freemen%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text">Simon de La Loubère, "The Kingdom of Siam" (Oxford Univ Press, 1986) (1693), p. 49</span> </li> <li id="cite_note-La_Loubère_1693,_at_49-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-La_Loubère_1693,_at_49_83-0">↑</a></span> <span class="reference-text">La Loubère (1693), at 49</span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFJames_Low1839" class="citation web cs1">James Low (1839). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221112174820/http://www.siamese-heritage.org/jsspdf/2001/JSS_095_0i_Smyth_JamesLowOnSiameseLiterature.pdf">"On Siamese Literature"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. p. 177. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.siamese-heritage.org/jsspdf/2001/JSS_095_0i_Smyth_JamesLowOnSiameseLiterature.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>เมื่อ 12 พฤศจิกายน 2022.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=On+Siamese+Literature&rft.pages=177&rft.date=1839&rft.au=James+Low&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.siamese-heritage.org%2Fjsspdf%2F2001%2FJSS_095_0i_Smyth_JamesLowOnSiameseLiterature.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text">มร.เดอะ ลาลูแบรฺ. <i>จดหมายเหตุลาลูแบรฺฉบับสมบูรณ์</i>, เล่มที่ 1, แปล สันต์ ท. โกมลบุตร. พระนคร:ก้าวหน้า. 2510, หน้า 46</span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text">มร.เดอะ ลาลูแบรฺ. <i>จดหมายเหตุลาลูแบรฺฉบับสมบูรณ์</i>, หน้า 47</span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text">Anthony Reid, South East Asia in the Age of Commerce: Expansion and Crisis (1988), p.71–73</span> </li> <li id="cite_note-อัก-88"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-อัก_88-0">88.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-อัก_88-1">88.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-อัก_88-2">88.2</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?</i>. หน้า 128</span> </li> <li id="cite_note-ไทย-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ไทย_89-0">↑</a></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?</i>. หน้า 130</span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text">มร.เดอะ ลาลูแบรฺ. จดหมายเหตุลาลูแบรฺฉบับสมบูรณ์, หน้า 45</span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text">Simon de La Loubère, The Kingdom of Siam (Oxford Univ. Press 1986) (1693), at 9</span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text">La Loubère (1693), p.10</span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text">La Loubère (1693), p.10</span> </li> <li id="cite_note-ษร-94"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ษร_94-0">94.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ษร_94-1">94.1</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?</i>. หน้า 129</span> </li> <li id="cite_note-กรุง-95"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-กรุง_95-0">95.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-กรุง_95-1">95.1</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. กรุงเทพฯ มาจากไหน?. หน้า 188</span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text">สุภรณ์ โอเจริญ. <i>ชาวมอญในประเทศไทย:วิเคราะห์ฐานะและบทบาทในสังคมไทยตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนกลางจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น.</i> (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิตบัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, พ.ศ. 2519), หน้า 48–68</span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันทานุมาศ (เจิม) กับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) </i>. พระนคร:คลังวิทยา, 2507, หน้า 145 และ 403</span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันทานุมาศ (เจิม) กับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) </i>, หน้า 446</span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันทานุมาศ (เจิม) กับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด) </i>, หน้า 463</span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text">นิโกลาส์ แชรแวส. <i>ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและการเมืองแห่งราชอาณาจักรสยาม (ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช) </i>. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. พระนคร:ก้าวหน้า, 2506, หน้า 62</span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text">ประชุมพงศาวดารภาคที่ 36 ฉบับหอสมุดแห่งชาติ, เล่ม 9. พระนคร:ก้าวหน้า, 2507, หน้า 150</span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text">พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันทานุมาศ (เจิม) กับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด), หน้า 507-508</span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text">สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ. ไทยรบพม่า. พระนคร:คลังวิทยา, 2514. หน้า 235–237</span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text">บังอร ปิยะพันธุ์, หน้า 11</span> </li> <li id="cite_note-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-105">↑</a></span> <span class="reference-text">บาทหลวงตาชารด์, แปล สันต์ ท. โกมลบุตร. <i>จดหมายเหตุการเดินทางสู่ประเทศสยามของบาทหลวงตาชาร์ด.</i> กรุงเทพฯ:กรมศิลปากร, 2517, หน้า 46</span> </li> <li id="cite_note-106"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-106">↑</a></span> <span class="reference-text">เซอร์จอห์น เบาริง แปล นันทนา ตันติเวสส์. หน้า 73</span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text">พลับพลึง มูลศิลป์. ความสัมพันธ์ไทย-ฝรั่งเศสสมัยกรุงศรีอยุธยา, กรุงเทพฯ:บรรณกิจ, 2523. หน้า 72</span> </li> <li id="cite_note-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-108">↑</a></span> <span class="reference-text">เซอร์จอห์น เบาริง แปล นันทนา ตันติเวสส์. หน้า 95–115</span> </li> <li id="cite_note-109"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-109">↑</a></span> <span class="reference-text">สุภัตรา ภูมิประภาส. นางออสุต: เมียลับผู้ทรงอิทธิพลแห่งการค้าเมืองสยาม. ในศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 30 ฉบับที่ 11 กันยายน 2552 กรุงเทพ: สำนักพิมพ์มติชน, 2552. หน้า 93.</span> </li> <li id="cite_note-110"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-110">↑</a></span> <span class="reference-text">ภาสกร วงศ์ตาวัน. ไพร่ ขุนนาง เจ้า แย่งชิงบัลลังก์สมัยอยุธยา. กรุงเทพฯ: ยิปซี. หน้า 80.</span> </li> <li id="cite_note-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-111">↑</a></span> <span class="reference-text">ไกรฤกษ์ นานา. <i>500 ปี สายสัมพันธ์สองแผ่นดินไทย-โปรตุเกส</i>. กรุงเทพฯ: มติชน, 2553. หน้า 126.</span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>กรุงเทพฯ มาจากไหน?</i>. หน้า 190.</span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text">Liberman (2003), "Strange Parallel Southeast Asia in Global Context c. 800 - 1830, Vol. 1", at 313–314</span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text">Liberman (2003), Strange Parallel Southeast Asia in Global Context, at 324</span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Vliet (1692), "Description of the Kingdom of Siam" (L.F. Van Ravenswaay trans.), at 82</span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text">Liberman (2003), "Strange Parallel Southeast Asia in Global Context", at 329–330</span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://prachatai.com/journal/2012/06/41272">"สุเนตร ชุตินธรานนท์: ไขคติ "เบิกยุค" ของพม่า เหตุย้ายเมืองหลวงไป "เนปิดอว์"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>ประชาไท</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97&rft.atitle=%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3+%E0%B8%8A%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%8C%3A+%E0%B9%84%E0%B8%82%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4+%22%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%22+%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2+%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%9B+%22%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B9%8C%22&rft_id=https%3A%2F%2Fprachatai.com%2Fjournal%2F2012%2F06%2F41272&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-มา-118"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-มา_118-0">118.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-มา_118-1">118.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-มา_118-2">118.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-มา_118-3">118.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-มา_118-4">118.4</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?</i>. หน้า 132</span> </li> <li id="cite_note-จาก-119"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-จาก_119-0">119.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-จาก_119-1">119.1</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?</i>. หน้า 133</span> </li> <li id="cite_note-ไหน-120"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ไหน_120-0">120.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ไหน_120-1">120.1</a></sup></span> <span class="reference-text">สุจิตต์ วงษ์เทศ. <i>อักษรไทยมาจากไหน?.</i> หน้า 130</span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text">สุดารา สุจฉายา. ประวัติศาสตร์เก็บตกที่อิหร่านย้อนรอยสายสัมพันธ์ไทย-อิหร่าน. <i>กรุ่นกลิ่นอารยธรรมเปอร์เซียในเมืองสยาม.</i> กรุงเทพฯ : มติชน, 2550. หน้า 144</span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text">อาทิตย์ ทรงกลด. <i>เรื่องลับเขมรที่คนไทยควรรู้.</i> กรุงเทพฯ:สยามบันทึก, 2552. หน้า 106</span> </li> <li id="cite_note-โกวิท14-123"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-โกวิท14_123-0">123.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-โกวิท14_123-1">123.1</a></sup></span> <span class="reference-text">โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. หน้า 14.</span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text">Donald Frederick Lach, Edwin J. Van Kley, "Asia in the making of Europe", pp. 520–521, University of Chicago Press, 1994, <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-226-46731-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-226-46731-3">978-0-226-46731-3</a>.</span> </li> <li id="cite_note-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-125">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210714144623/https://siamrath.co.th/n/11107">"ประวัติสัมพันธไมตรีสยาม-เนเธอร์แลนด์ รัชกาลสมเด็จพระเอกาทศรถ (1)"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.siamrath.co.th/n/11107">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 14 กรกฎาคม 2021<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 25 พฤษภาคม 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1-%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%98%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C+%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%96+%281%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.siamrath.co.th%2Fn%2F11107&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-francethai-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-francethai_126-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090621210217/http://www.mfa.go.th/web/117.php">"The Beginning of Relations with Buropean Nations and Japan (sic)"</a>. Thai Ministry of Foreign Affairs. 2006. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mfa.go.th/web/117.php">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 21 มิถุนายน 2009<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 11 กุมภาพันธ์ 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Beginning+of+Relations+with+Buropean+Nations+and+Japan+%28sic%29&rft.pub=Thai+Ministry+of+Foreign+Affairs&rft.date=2006&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mfa.go.th%2Fweb%2F117.php&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-conphal-127"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-conphal_127-0">127.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-conphal_127-1">127.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFSmithies2002" class="citation book cs1">Smithies, Michael (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/threemilitaryacc0000desf"><i>Three military accounts of the 1688 "Revolution" in Siam</i></a>. Bangkok: Orchid Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/threemilitaryacc0000desf/page/n15">12</a>, 100, 183. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-524-005-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-524-005-2"><bdi>974-524-005-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Three+military+accounts+of+the+1688+%22Revolution%22+in+Siam&rft.place=Bangkok&rft.pages=12%2C+100%2C+183&rft.pub=Orchid+Press&rft.date=2002&rft.isbn=974-524-005-2&rft.aulast=Smithies&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fthreemilitaryacc0000desf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="บรรณานุกรม"><span id=".E0.B8.9A.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.93.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B8.B8.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>บรรณานุกรม</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=23" title="แก้ไขส่วน: บรรณานุกรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Van Vliet, Jeremias, "Description of the Kingdom of Siam" (L.F. Van Ravenswaay trans.) (1692).</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFHigham1989" class="citation book cs1">Higham, Charles (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=-ifNH4uK0LAC&pg=PA355"><i>The Archaeology of Mainland Southeast Asia</i></a>. Cambridge, England: Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-521-27525-3" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-521-27525-3"><bdi>0-521-27525-3</bdi></a><span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ 6 กันยายน 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Archaeology+of+Mainland+Southeast+Asia&rft.place=Cambridge%2C+England&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1989&rft.isbn=0-521-27525-3&rft.aulast=Higham&rft.aufirst=Charles&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D-ifNH4uK0LAC%26pg%3DPA355&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li>Liberman, Victor, "Strange Parallel Southeast Asia in Global Context c. 800 - 1830, Vol. 1: Integration on the Mainland" (Cambridge Univ. Press, 2003).</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite id="CITEREFWyatt2003" class="citation book cs1">Wyatt, David K. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/thailandshorthis00unse"><i>Thailand: A Short History</i></a>. New Haven, Connecticut: Yale University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0-300-08475-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0-300-08475-7"><bdi>0-300-08475-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Thailand%3A+A+Short+History&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-300-08475-7&rft.aulast=Wyatt&rft.aufirst=David+K.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fthailandshorthis00unse&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li>โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. <b>การเมืองการปกครองไทย: หลายมิติ</b>.</li> <li>นิโกลาส์ แชรแวส. <i>ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและการเมืองแห่งราชอาณาจักรสยาม (ในแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช) </i>, แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. พระนคร:ก้าวหน้า, 2506</li> <li><i>พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับพันทานุมาศ (เจิม) กับพระจักรพรรดิพงศ์ (จาด).</i>พระนคร: คลังวิทยา, 2507</li> <li>บาทหลวงตาชารด์, แปล สันต์ ท. โกมลบุตร. <i>จดหมายเหตุการเดินทางสู่ประเทศสยามของบาทหลวงตาชาร์ด</i>. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2517</li> <li>ตรงใจ หุตางกูร. <i>การปรับแก้เทียบศักราช และ อธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ.</i> กรุงเทพฯ: <a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3_(%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99)" title="ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)">ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)</a>, 2561. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-616-7154-73-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-616-7154-73-2">978-616-7154-73-2</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B9%8C_%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="สุจิตต์ วงษ์เทศ">สุจิตต์ วงษ์เทศ</a>. <i>อักษรไทยมาจากไหน?.</i> กรุงเทพฯ: มติชน, 2548. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-323-547-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-323-547-7">974-323-547-7</a></li> <li>เซอร์จอห์น เบาริง, แปล นันทนา ตันติเวสส์. <i>ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศสยามกับต่างประเทศสมัยกรุงศรีอยุธยา</i>. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, 2527</li> <li>บังอร ปิยะพันธุ์. <i>ลาวในกรุงรัตนโกสินทร์</i>. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2541. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-86304-7-1" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-86304-7-1">974-86304-7-1</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B9%8C_%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="สุจิตต์ วงษ์เทศ">สุจิตต์ วงษ์เทศ</a>. <i>กรุงเทพฯ มาจากไหน?.</i> กรุงเทพฯ: มติชน, 2548. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/974-323-436-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/974-323-436-5">974-323-436-5</a></li> <li>Suthachai Yimprasert, "Portuguese Lancados in Asia in the Sixteenth and Seventeenth Centuries, " Ph.D. Dissertation, University of Bristol, 1998.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="แหล่งข้อมูลอื่น"><span id=".E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>แหล่งข้อมูลอื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&section=24" title="แก้ไขส่วน: แหล่งข้อมูลอื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10827797">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r12102239">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="38" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/57px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/76px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%8B" title="วิกิซอร์ซ">วิกิซอร์ซ</a> มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ: <div style="margin-left: 10px;"><b><a href="https://th.wikisource.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="extiw" title="s:สถานีย่อย:กรุงศรีอยุธยา">ประมวลงานประวัติศาสตร์กรุงศรีอยุธยา</a></b> </div></div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.naresuan.com">นเรศวรดอตคอม</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130512201102/http://www.thapra.lib.su.ac.th/dbcollection/rarebook/showrarebook.asp?id=296">"พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา เล่ม 1–2"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thapra.lib.su.ac.th/dbcollection/rarebook/showrarebook.asp?id=296">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 12 พฤษภาคม 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2+%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1+1%E2%80%932&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thapra.lib.su.ac.th%2Fdbcollection%2Frarebook%2Fshowrarebook.asp%3Fid%3D296&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080325081327/http://www.student.chula.ac.th/~49370271/main.htm">"รวมบทความประวัติศาสตร์ของกรุงศรีอยุธยา"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.student.chula.ac.th/~49370271/main.htm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 25 มีนาคม 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.student.chula.ac.th%2F~49370271%2Fmain.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070928060809/http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=26442&page=4">"ประวัติศาสตร์กรุงศรีอยุธยา"</a>. <i>วิชาการ.คอม</i>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Pid=26442&page=4">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 28 กันยายน 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3.%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1&rft.atitle=%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vcharkarn.com%2Finclude%2Fvcafe%2Fshowkratoo.php%3FPid%3D26442%26page%3D4&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080212030058/http://www.tv5.co.th/service/mod/heritage/king/ayuthaya/ayuthaya5.htm#top">"หอมรดกไทย"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tv5.co.th/service/mod/heritage/king/ayuthaya/ayuthaya5.htm#top">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tv5.co.th%2Fservice%2Fmod%2Fheritage%2Fking%2Fayuthaya%2Fayuthaya5.htm%23top&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ayutthaya.org/">กรุงศรีอยุธยา</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120216205346/http://www.ayutthayachannel.com/">"อยุธยาชาแนล.คอม"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ayutthayachannel.com/">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 16 กุมภาพันธ์ 2012.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%99%E0%B8%A5.%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ayutthayachannel.com%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" class="Z3988"></span></li></ul> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10791470">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="อาณาจักรอยุธยา" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093841" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="แม่แบบ:กรุงศรีอยุธยา"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="คุยเรื่องแม่แบบ:กรุงศรีอยุธยา (ไม่มีหน้านี้)"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:กรุงศรีอยุธยา"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="อาณาจักรอยุธยา" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">อาณาจักรอยุธยา</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C" title="ราชวงศ์">ราชวงศ์</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์อู่ทอง">อู่ทอง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4" title="ราชวงศ์สุพรรณภูมิ">สุพรรณภูมิ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="ราชวงศ์สุโขทัย">สุโขทัย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ปราสาททอง">ปราสาททอง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87" title="ราชวงศ์บ้านพลูหลวง">บ้านพลูหลวง</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Seal_of_Ayutthaya_(King_Narai)_goldStamp_bgred.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/50px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/75px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png/100px-Seal_of_Ayutthaya_%28King_Narai%29_goldStamp_bgred.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B3%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ลำดับเหตุการณ์สำคัญในอาณาจักรอยุธยา">เหตุการณ์สำคัญ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%95%E0%B8%B5%E0%B9%89" title="สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้">สงครามพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9C%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="สงครามช้างเผือก">สงครามช้างเผือก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="การรบที่เมืองคัง">สงครามตีเมืองคัง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่หนึ่ง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B5" title="สงครามยุทธหัตถี">สงครามยุทธหัตถี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%97%E0%B8%B9%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%9B%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2229)" title="ราชทูตสยามไปฝรั่งเศส (พ.ศ. 2229)">คณะราชทูตสยามไปฝรั่งเศส พ.ศ. 2229</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="กบฏมักกะสัน">กบฏมักกะสัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2231" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2231">การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2231</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="การล้อมบางกอก">การล้อมบางกอก</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="สงครามพระเจ้าอลองพญา">สงครามพระเจ้าอลองพญา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง">การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2309%E2%80%932310)" title="การล้อมอยุธยา (พ.ศ. 2309–2310)">การล้อมกรุงศรีฯ</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">หลักฐานสำคัญ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="คำให้การชาวกรุงเก่า">คำให้การชาวกรุงเก่า</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม">คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95" title="จดหมายเหตุวันวลิต">จดหมายเหตุวันวลิต</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="จดหมายเหตุลาลูแบร์">จดหมายเหตุลาลูแบร์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9E%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%B2_%E0%B8%89%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%90" title="พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ">พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470" /></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&#124;border_&#124;alt=ประเทศไทย&#124;link=ประเทศไทย_บทความเกี่ยวกับประเทศไทย" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093835" /><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r12093841" /><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="แม่แบบ:ประเทศไทย"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ประเทศไทย"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ประเทศไทย"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&#124;border_&#124;alt=ประเทศไทย&#124;link=ประเทศไทย_บทความเกี่ยวกับประเทศไทย" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประเทศไทย"><img alt="ประเทศไทย" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/23px-Flag_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/35px-Flag_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/45px-Flag_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> บทความเกี่ยวกับ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประเทศไทย">ประเทศไทย</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประวัติศาสตร์ไทย">ประวัติศาสตร์</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">แบ่งตามเวลา</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ประวัติศาสตร์ไทยช่วงต้น">ประวัติศาสตร์ช่วงต้น</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%82%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A2" title="อาณาจักรสุโขทัย">อาณาจักรสุโขทัย</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">อาณาจักรอยุธยา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%A3%E0%B8%B5" title="อาณาจักรธนบุรี">อาณาจักรธนบุรี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C_(%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B9%8C)" title="อาณาจักรรัตนโกสินทร์ (สมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์)">อาณาจักรรัตนโกสินทร์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2475" title="การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475">การปฏิวัติสยาม พ.ศ. 2475</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2475%E2%80%932516)" title="ประวัติศาสตร์ไทย (พ.ศ. 2475–2516)">พ.ศ. 2475–2516</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_(%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2516%E2%80%932544)" title="ประวัติศาสตร์ไทย (พ.ศ. 2516–2544)">พ.ศ. 2516–2544</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._2544" title="ประวัติศาสตร์ไทยหลัง พ.ศ. 2544">หลัง พ.ศ. 2544</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">แบ่งตามหัวข้อ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อสงครามในประเทศไทย">สงคราม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="ศักดินา">ศักดินา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประวัติศาสตร์หน่วยเงินในประเทศไทย">หน่วยเงิน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ทำเนียบหัวเมือง">หัวเมือง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="มณฑลเทศาภิบาล">มณฑลเทศาภิบาล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อแหล่งมรดกโลกในประเทศไทย">แหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่ออุทยานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย">อุทยานประวัติศาสตร์</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2#Garuda_emblem" title="ตราแผ่นดินของไทย"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/100px-Emblem_of_Thailand.svg.png" decoding="async" width="100" height="106" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/150px-Emblem_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Emblem_of_Thailand.svg/200px-Emblem_of_Thailand.svg.png 2x" data-file-width="374" data-file-height="398" /></a><figcaption></figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภูมิศาสตร์ไทย">ภูมิศาสตร์</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภูมิภาคของประเทศไทย">ภูมิภาค</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ภาคเหนือ (ประเทศไทย)">เหนือ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%99_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" class="mw-redirect" title="ภาคอีสาน (ประเทศไทย)">ตะวันออกเฉียงเหนือ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ภาคกลาง (ประเทศไทย)">กลาง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ภาคตะวันออก (ประเทศไทย)">ตะวันออก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ภาคตะวันตก (ประเทศไทย)">ตะวันตก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ภาคใต้ (ประเทศไทย)">ใต้</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เส้นแบ่งเขตแดนไทย">เส้นแบ่งเขตแดน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ทรัพยากรธรรมชาติในประเทศไทย">ทรัพยากรธรรมชาติ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ปัญหาสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย">ปัญหาสิ่งแวดล้อม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภูมิอากาศไทย">ภูมิอากาศ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อแม่น้ำในประเทศไทย">แม่น้ำ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อเกาะของประเทศไทย">เกาะ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อแหล่งมรดกโลกในประเทศไทย">แหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="อุทยานแห่งชาติในประเทศไทย">อุทยานแห่งชาติ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การเมืองไทย">การเมือง</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การเลือกตั้งในประเทศไทย">การเลือกตั้ง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เขตการปกครองของประเทศไทย">เขตการปกครอง</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="จังหวัดในประเทศไทย">จังหวัด</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อเทศบาลในประเทศไทย">เทศบาล</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของประเทศไทย">ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อพรรคการเมืองในประเทศไทย">พรรคการเมือง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="พระมหากษัตริย์ไทย">พระมหากษัตริย์</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย">รายพระนาม</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รัฐบาลไทย">รัฐบาล</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%8E%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กฎหมายไทย">กฎหมาย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย">รัฐธรรมนูญ</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A_2560" title="รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560">ฉบับปัจจุบัน</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รัฐสภาไทย">รัฐสภา</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สภาผู้แทนราษฎรไทย">สภาผู้แทนราษฎร</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%92%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="วุฒิสภาไทย">วุฒิสภา</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="นายกรัฐมนตรีไทย">นายกรัฐมนตรี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อนายกรัฐมนตรีไทย">รายชื่อ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="คณะรัฐมนตรีไทย">คณะรัฐมนตรี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2_%E0%B8%84%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_64" title="คณะรัฐมนตรีไทย คณะที่ 64">ชุดปัจจุบัน</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กระทรวงในประเทศไทย">กระทรวง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ราชการส่วนกลาง (ประเทศไทย)">ราชการส่วนกลาง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%A0%E0%B8%B9%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ราชการส่วนภูมิภาค (ประเทศไทย)">ราชการส่วนภูมิภาค</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99_(%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2)" title="ราชการส่วนท้องถิ่น (ประเทศไทย)">ราชการส่วนท้องถิ่น</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ข้าราชการไทย">ข้าราชการ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B9%E0%B8%8D%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="องค์กรตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย">องค์กรตามรัฐธรรมนูญ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาลไทย">ศาล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กองทัพไทย">กองทัพ</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กองทัพบกไทย">กองทัพบก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กองทัพเรือไทย">กองทัพเรือ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กองทัพอากาศไทย">กองทัพอากาศ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ตำรวจไทย">ตำรวจ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%90%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เศรษฐกิจไทย">เศรษฐกิจ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%97_(%E0%B8%AA%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%87%E0%B8%B4%E0%B8%99)" title="บาท (สกุลเงิน)">เงินบาท</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อธนาคารในประเทศไทย">ธนาคาร</a> (<a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ธนาคารแห่งประเทศไทย">ธนาคารกลาง</a>)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="งบประมาณแผ่นดินของไทย">งบประมาณแผ่นดิน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เกษตรกรรมในประเทศไทย">เกษตรกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การขนส่งในประเทศไทย">การขนส่ง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การท่องเที่ยวในประเทศไทย">การท่องเที่ยว</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="พลังงานในประเทศไทย">พลังงาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การว่างงานในประเทศไทย">การว่างงาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย">ตลาดหลักทรัพย์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="โทรคมนาคมในประเทศไทย">โทรคมนาคม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อบริษัทมหาชนในประเทศไทย">บริษัทมหาชน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาษีอากรในประเทศไทย">ภาษีอากร</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รัฐวิสาหกิจไทย">รัฐวิสาหกิจ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ค่าจ้างขั้นต่ำในประเทศไทย">ค่าจ้างขั้นต่ำ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="วิดีโอเกมในประเทศไทย">วิดีโอเกม</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:สังคมไทย">สังคม</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การศึกษาในประเทศไทย">การศึกษา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B8%AC%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กีฬาในประเทศไทย">กีฬา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="ไทยสยาม">เชื้อชาติไทย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาษาในประเทศไทย">ภาษา</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาษาไทย">ไทยกลาง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ภาษาไทยถิ่นอีสาน">ไทยถิ่นอีสาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" title="ภาษาไทยถิ่นเหนือ">ไทยถิ่นเหนือ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" title="ภาษาไทยถิ่นใต้">ไทยถิ่นใต้</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประชากรศาสตร์ไทย">ประชากรศาสตร์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาในประเทศไทย">ศาสนา</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาพุทธในประเทศไทย">พุทธ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาอิสลามในประเทศไทย">อิสลาม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาคริสต์ในประเทศไทย">คริสต์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาฮินดูในประเทศไทย">ฮินดู</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%82%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศาสนาซิกข์ในประเทศไทย">ซิกข์</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สตรีในประเทศไทย">สตรี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การทำแท้งในประเทศไทย">การทำแท้ง</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="สาธารณสุขในประเทศไทย">สาธารณสุข</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="บริการสุขภาพในประเทศไทย">บริการสุขภาพ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="โรงพยาบาลในประเทศไทย">โรงพยาบาล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9E%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การแพทย์แผนไทย">การแพทย์แผนไทย</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="โทรทัศน์ในประเทศไทย">โทรทัศน์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" class="mw-redirect" title="รายชื่อภัยพิบัติในประเทศไทย">ภัยพิบัติ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="วัฒนธรรมไทย">วัฒนธรรม</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ศิลปะไทย">ศิลปะ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="จิตรกรรมไทย">จิตรกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ประติมากรรมไทย">ประติมากรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สถาปัตยกรรมไทย">สถาปัตยกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ดนตรีไทย">ดนตรี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เพลงไทย">เพลง</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%8F%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="นาฏศิลป์ไทย">นาฏศิลป์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%89" title="การไหว้">การไหว้</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สีประจำวันในประเทศไทย">สีประจำวัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ภาพยนตร์ไทย">ภาพยนตร์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A8%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ละครโทรทัศน์ไทย">ละครโทรทัศน์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%B9%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การ์ตูนไทย">การ์ตูน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="วรรณกรรมไทย">วรรณกรรม</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อวรรณคดีไทย">วรรณคดี</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="การละเล่นพื้นเมือง">การละเล่นพื้นเมือง</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การละเล่นเด็กไทย">การละเล่นเด็ก</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ผีในวัฒนธรรมไทย">ผี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="อาหารไทย">อาหาร</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%A1%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ขนมไทย">ขนม</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ชื่อบุคคลไทย">ชื่อบุคคล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การแต่งงานแบบไทย">การแต่งงาน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เรือไทย">เรือ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="หน่วยไทย">หน่วย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%84%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อวันสำคัญของไทย">วันสำคัญ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เวลามาตรฐานไทย">เวลา</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ปฏิทินไทย">ปฏิทิน</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:สัญลักษณ์ของประเทศไทย">สัญลักษณ์ประจำชาติ</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ตราแผ่นดินของไทย">ตราแผ่นดิน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ธงชาติไทย">ธงชาติ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="เพลงชาติไทย">เพลงชาติ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ความเป็นไทย">ความเป็นไทย</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">ประเด็น</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การเกณฑ์ทหารในประเทศไทย">การเกณฑ์ทหาร</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="คตินิยมเชื้อชาติในประเทศไทย">คตินิยมเชื้อชาติ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การแผลงเป็นไทย">การแผลงเป็นไทย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ลัทธิข้อยกเว้นไทย">ลัทธิข้อยกเว้นไทย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ความรู้สึกต่อต้านไทย">ความรู้สึกต่อต้านไทย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การตรวจพิจารณาในประเทศไทย">การตรวจพิจารณา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A9%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="โทษประหารชีวิตในประเทศไทย">โทษประหารชีวิต</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A9%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย">สิทธิมนุษยชน</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%A8%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สิทธิของกลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศในประเทศไทย">กลุ่มบุคคลที่มีความหลากหลายทางเพศ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="อาชญากรรมในประเทศไทย">อาชญากรรม</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%9A%E0%B8%8F%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="กบฏในประเทศไทย">กบฏ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การก่อการร้ายในประเทศไทย">การก่อการร้าย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%8A%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รายชื่อการสังหารหมู่ในประเทศไทย">การสังหารหมู่</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การค้าประเวณีในประเทศไทย">การค้าประเวณี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การค้าหญิงและเด็กในประเทศไทย">การค้าหญิงและเด็ก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%89%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การฉ้อราษฎร์บังหลวงในประเทศไทย">การฉ้อราษฎร์บังหลวง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การพนันในประเทศไทย">การพนัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%88%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%9B%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="การเพิ่มจำนวนอาวุธปืนในประเทศไทย">การเพิ่มจำนวนอาวุธปืน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="ความผิดต่อองค์พระมหากษัตริย์ไทย">ความผิดต่อองค์พระมหากษัตริย์</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="รัฐประหารในประเทศไทย">รัฐประหาร</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="หมวดหมู่"><img alt="หมวดหมู่" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:ประเทศไทย">หมวดหมู่</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="สถานีย่อย"><img alt="สถานีย่อย" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/16px-Symbol_portal_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/23px-Symbol_portal_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Symbol_portal_class.svg/31px-Symbol_portal_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="สถานีย่อย:ประเทศไทย">สถานีย่อย</a></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="หน้าโครงการวิกิ"><img alt="หน้าโครงการวิกิ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></span></span> <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="วิกิพีเดีย:โครงการวิกิประเทศไทย">โครงการวิกิ</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อาณาจักรอยุธยา&oldid=12150296">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=อาณาจักรอยุธยา&oldid=12150296</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:อาณาจักรอยุธยา">อาณาจักรอยุธยา</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%A2%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:อาณาจักรสยาม">อาณาจักรสยาม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในทวีปเอเชีย">รัฐสิ้นสภาพในทวีปเอเชีย</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B5_%E0%B8%9E.%E0%B8%A8._1894&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 1894 (ไม่มีหน้านี้)">รัฐและดินแดนที่ก่อตั้งในปี พ.ศ. 1894</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_18" title="หมวดหมู่:สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 18">สิ้นสุดในคริสต์ศตวรรษที่ 18</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%95" title="หมวดหมู่:ราชอาณาจักรในอดีต">ราชอาณาจักรในอดีต</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศไทย">รัฐสิ้นสภาพในประเทศไทย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศพม่า">รัฐสิ้นสภาพในประเทศพม่า</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศกัมพูชา">รัฐสิ้นสภาพในประเทศกัมพูชา</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศมาเลเซีย">รัฐสิ้นสภาพในประเทศมาเลเซีย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%88%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="หมวดหมู่:รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน">รัฐสิ้นสภาพในประเทศจีน</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%98" title="หมวดหมู่:รัฐพุทธ">รัฐพุทธ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:กลุ่มราชาธิปไตย">กลุ่มราชาธิปไตย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%95" title="หมวดหมู่:ราชาธิปไตยในอดีต">ราชาธิปไตยในอดีต</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย">บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%98%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1_2024" title="หมวดหมู่:บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่ธันวาคม 2024">บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่ธันวาคม 2024</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3" title="หมวดหมู่:บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร">บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_errors:_dates" title="หมวดหมู่:CS1 errors: dates">CS1 errors: dates</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_infobox_country_or_infobox_former_country_with_the_flag_caption_or_type_parameters" title="หมวดหมู่:Pages using infobox country or infobox former country with the flag caption or type parameters">Pages using infobox country or infobox former country with the flag caption or type parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_infobox_country_or_infobox_former_country_with_the_symbol_caption_or_type_parameters" title="หมวดหมู่:Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters">Pages using infobox country or infobox former country with the symbol caption or type parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาพม่า">บทความที่มีข้อความภาษาพม่า</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาเปอร์เซีย">บทความที่มีข้อความภาษาเปอร์เซีย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ">บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A_small_%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="หมวดหมู่:หน้าที่ใช้แม่แบบ small ที่พารามิเตอร์นำเข้าว่างเปล่า">หน้าที่ใช้แม่แบบ small ที่พารามิเตอร์นำเข้าว่างเปล่า</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2568 เวลา 14:06 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">อาณาจักรอยุธยา</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>49 ภาษา</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>เพิ่มหัวข้อ</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.next-577f6fdb4b-ks95g","wgBackendResponseTime":291,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.196","walltime":"1.490","ppvisitednodes":{"value":18541,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":466805,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":96064,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":32,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":236723,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1164.894 1 -total"," 32.32% 376.523 1 แม่แบบ:รายการอ้างอิง"," 15.29% 178.139 13 แม่แบบ:Infobox"," 13.60% 158.387 3 แม่แบบ:Langx"," 13.33% 155.304 20 แม่แบบ:Cite_web"," 11.57% 134.823 1 แม่แบบ:กล่องข้อมูล_อดีตประเทศ"," 11.10% 129.341 1 แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ไทย"," 10.54% 122.807 1 แม่แบบ:Sidebar_with_collapsible_lists"," 6.59% 76.757 16 แม่แบบ:Rp"," 6.19% 72.139 16 แม่แบบ:R/superscript"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.574","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":23801994,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFChristopher_John_BakerPasuk_Phongpaichit2009\"] = 1,\n [\"CITEREFCoedès1968\"] = 1,\n [\"CITEREFDerick_Garnier2004\"] = 1,\n [\"CITEREFGE_Harvey1925\"] = 1,\n [\"CITEREFHigham1989\"] = 1,\n [\"CITEREFHooker2003\"] = 1,\n [\"CITEREFJames_Low1839\"] = 1,\n [\"CITEREFJin2005\"] = 1,\n [\"CITEREFLt._Gen._Sir_Arthur_P._Phayre1883\"] = 1,\n [\"CITEREFSharon_La_Boda1994\"] = 1,\n [\"CITEREFSmithies2002\"] = 1,\n [\"CITEREFWyatt2003\"] = 1,\n [\"CITEREFพิเศษ_เจียจันทร์พงษ์2560\"] = 1,\n [\"CITEREFสุจิตต์_วงษ์เทศ2018\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Break\"] = 1,\n [\"Cite book\"] = 11,\n [\"Cite news\"] = 1,\n [\"Cite web\"] = 20,\n [\"Doi\"] = 1,\n [\"Flagcountry\"] = 7,\n [\"Harvnb\"] = 2,\n [\"ISBN\"] = 17,\n [\"ISSN\"] = 1,\n [\"Langx\"] = 3,\n [\"Quote\"] = 1,\n [\"Rp\"] = 16,\n [\"Small\"] = 135,\n [\"กรุงศรีอยุธยา\"] = 1,\n [\"กล่องข้อมูล อดีตประเทศ\"] = 1,\n [\"คำพูด\"] = 1,\n [\"ดูเพิ่ม\"] = 1,\n [\"ประวัติศาสตร์ไทย\"] = 1,\n [\"ประเทศไทย\"] = 1,\n [\"ระวังสับสน\"] = 1,\n [\"รายการอ้างอิง\"] = 1,\n [\"ลิงก์เสีย\"] = 1,\n [\"วิกิซอร์ซ\"] = 1,\n [\"เปลี่ยนทาง\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64f8f8dcdb-gm4xs","timestamp":"20250224042228","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e2d\u0e32\u0e13\u0e32\u0e08\u0e31\u0e01\u0e23\u0e2d\u0e22\u0e38\u0e18\u0e22\u0e32","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%98%E0%B8%A2%E0%B8%B2","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q841364","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q841364","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-08-16T02:44:06Z","dateModified":"2025-02-16T07:06:49Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/0a\/Flag_of_Thailand_%28Ayutthaya_period%29.svg","headline":"\u0e2d\u0e32\u0e13\u0e32\u0e08\u0e31\u0e01\u0e23\u0e02\u0e2d\u0e07\u0e0a\u0e32\u0e27\u0e2a\u0e22\u0e32\u0e21 (\u0e1e.\u0e28. 1893\u20132310)"}</script> </body> </html>