CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Midden-Oosten - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"c9c9e91d-2f16-4f1f-8770-39efbf49a32b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Midden-Oosten","wgTitle":"Midden-Oosten","wgCurRevisionId":68420119,"wgRevisionId":68420119,"wgArticleId":13675,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Artikel mist tijdsaanduiding sinds november 2024","Midden-Oosten"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Midden-Oosten","wgRelevantArticleId":13675,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick" :true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7204","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user": "ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader", "ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f9/Middle_East_geographic.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1074"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Middle_East_geographic.jpg/800px-Middle_East_geographic.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="716"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Middle_East_geographic.jpg/640px-Middle_East_geographic.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="573"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Midden-Oosten - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Midden-Oosten"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Midden-Oosten"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Midden-Oosten rootpage-Midden-Oosten skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/29_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Midden-Oosten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Midden-Oosten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Midden-Oosten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Midden-Oosten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Naamgeving" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Naamgeving"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Naamgeving</span> </div> </a> <ul id="toc-Naamgeving-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Betekenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Betekenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Betekenis</span> </div> </a> <ul id="toc-Betekenis-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Geografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Geografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Geografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Geografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Geografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Landen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Landen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Landen</span> </div> </a> <ul id="toc-Landen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Geologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Geologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimaat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimaat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Klimaat</span> </div> </a> <ul id="toc-Klimaat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Water" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Water"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Water</span> </div> </a> <ul id="toc-Water-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Beknopte_geschiedenis" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Beknopte_geschiedenis"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Beknopte geschiedenis</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Beknopte_geschiedenis-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Beknopte geschiedenis-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Beknopte_geschiedenis-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vóór_Christus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vóór_Christus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Vóór Christus</span> </div> </a> <ul id="toc-Vóór_Christus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eerste_eeuwen_na_Christus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eerste_eeuwen_na_Christus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Eerste eeuwen na Christus</span> </div> </a> <ul id="toc-Eerste_eeuwen_na_Christus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opkomst_islam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opkomst_islam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Opkomst islam</span> </div> </a> <ul id="toc-Opkomst_islam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kruistochten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kruistochten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>Kruistochten</span> </div> </a> <ul id="toc-Kruistochten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mongolen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mongolen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>Mongolen</span> </div> </a> <ul id="toc-Mongolen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ottomaanse_Rijk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ottomaanse_Rijk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.6</span> <span>Ottomaanse Rijk</span> </div> </a> <ul id="toc-Ottomaanse_Rijk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eerste_Wereldoorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eerste_Wereldoorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.7</span> <span>Eerste Wereldoorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Eerste_Wereldoorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tweede_Wereldoorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tweede_Wereldoorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.8</span> <span>Tweede Wereldoorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Tweede_Wereldoorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Einde_mandaten_en_oprichting_van_de_staat_Israël" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Einde_mandaten_en_oprichting_van_de_staat_Israël"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.9</span> <span>Einde mandaten en oprichting van de staat Israël</span> </div> </a> <ul id="toc-Einde_mandaten_en_oprichting_van_de_staat_Israël-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koude_Oorlog" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koude_Oorlog"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.10</span> <span>Koude Oorlog</span> </div> </a> <ul id="toc-Koude_Oorlog-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Einde_van_de_20e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Einde_van_de_20e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.11</span> <span>Einde van de 20e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-Einde_van_de_20e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-21e_eeuw" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#21e_eeuw"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.12</span> <span>21e eeuw</span> </div> </a> <ul id="toc-21e_eeuw-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Demografie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Demografie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Demografie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bevolkingsgroepen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bevolkingsgroepen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Bevolkingsgroepen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bevolkingsgroepen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Religie</span> </div> </a> <ul id="toc-Religie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Talen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Talen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Talen</span> </div> </a> <ul id="toc-Talen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Politiek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Politiek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Politiek</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Politiek-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Politiek-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Politiek-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Grenzen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Grenzen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Grenzen</span> </div> </a> <ul id="toc-Grenzen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Positie_van_vrouwen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Positie_van_vrouwen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Positie van vrouwen</span> </div> </a> <ul id="toc-Positie_van_vrouwen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Economie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Economie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Economie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Economie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Economie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Economie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Aardolie_en_aardgas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Aardolie_en_aardgas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Aardolie en aardgas</span> </div> </a> <ul id="toc-Aardolie_en_aardgas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cultuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Cultuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cultuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Cultuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Cultuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Muziek" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muziek"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Muziek</span> </div> </a> <ul id="toc-Muziek-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cinema" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cinema"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Cinema</span> </div> </a> <ul id="toc-Cinema-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Televisie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Televisie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.4</span> <span>Televisie</span> </div> </a> <ul id="toc-Televisie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Internet" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Internet"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.5</span> <span>Internet</span> </div> </a> <ul id="toc-Internet-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Midden-Oosten</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 179 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-179" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">179 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Midde-Ooste" title="Midde-Ooste – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Midde-Ooste" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Naher_Osten" title="Naher Osten – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Naher Osten" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%8A%AB%E1%8A%A8%E1%88%88%E1%8A%9B%E1%8B%8D_%E1%88%9D%E1%88%A5%E1%88%AB%E1%89%85" title="መካከለኛው ምሥራቅ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="መካከለኛው ምሥራቅ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Orient_Meyo" title="Orient Meyo – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Orient Meyo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Etete_Mbum-ura" title="Etete Mbum-ura – Obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Etete Mbum-ura" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="Obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्य पूर्व – Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="मध्य पूर्व" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%B3%D8%B7" title="الشرق الأوسط – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الشرق الأوسط" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A1%DC%95%DC%A2%DC%9A%DC%90_%DC%A1%DC%A8%DC%A5%DC%9D%DC%AC%DC%90" title="ܡܕܢܚܐ ܡܨܥܝܬܐ – Aramees" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܡܕܢܚܐ ܡܨܥܝܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramees" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%B3%D8%B7" title="الشرق لأوسط – Marokkaans Arabisch" lang="ary" hreflang="ary" data-title="الشرق لأوسط" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Marokkaans Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%B7" title="الشرق الاوسط – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الشرق الاوسط" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Oriente_Mediu" title="Oriente Mediu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Oriente Mediu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Orta_%C5%9E%C9%99rq" title="Orta Şərq – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Orta Şərq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="اورتاشرق – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اورتاشرق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88" title="Урта Көнсығыш – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Урта Көнсығыш" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/V%C4%97dor%C4%97n%C4%97%CC%84j%C4%97_R%C4%ABt%C4%81" title="Vėdorėnė̄jė Rītā – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vėdorėnė̄jė Rītā" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tahaw_na_Sirangan" title="Tahaw na Sirangan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tahaw na Sirangan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4" title="Сярэдні Усход – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Сярэдні Усход" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%96_%D0%8E%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4" title="Сярэдні Ўсход – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Сярэдні Ўсход" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BA_%D0%B8%D0%B7%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Близък изток – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Близък изток" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%AC" title="मध्य पूरुब – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मध्य पूरुब" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Timur_Tangah" title="Timur Tangah – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Timur Tangah" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9A%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="মধ্যপ্রাচ্য – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মধ্যপ্রাচ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Reter-Kreiz" title="Reter-Kreiz – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Reter-Kreiz" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Srednji_istok" title="Srednji istok – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Srednji istok" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Timur_tonga" title="Timur tonga – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Timur tonga" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%94%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%B0" title="Дунда Дурна – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Дунда Дурна" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Orient_Mitj%C3%A0" title="Orient Mitjà – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Orient Mitjà" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/D%E1%B9%B3%CC%86ng-d%C4%95%CC%A4ng" title="Dṳ̆ng-dĕ̤ng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Dṳ̆ng-dĕ̤ng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D1%83%D0%BA%D0%BA%D1%8A%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B5" title="Йуккъера Малхбале – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Йуккъера Малхбале" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86" title="ڕۆژھەڵاتی ناوین – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕۆژھەڵاتی ناوین" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Mediu_Urienti" title="Mediu Urienti – Corsicaans" lang="co" hreflang="co" data-title="Mediu Urienti" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Corsicaans" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/St%C5%99edn%C3%AD_v%C3%BDchod" title="Střední východ – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Střední východ" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8_%D0%A5%C4%95%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%85%C4%83%C3%A7" title="Малти Хĕвелтухăç – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Малти Хĕвелтухăç" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Dwyrain_Canol" title="Y Dwyrain Canol – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Dwyrain Canol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Mellem%C3%B8sten" title="Mellemøsten – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Mellemøsten" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mittlerer_Osten" title="Mittlerer Osten – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Mittlerer Osten" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Rocakewtena_Miyani" title="Rocakewtena Miyani – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Rocakewtena Miyani" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्य पूर्व – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="मध्य पूर्व" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AD%CF%83%CE%B7_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE" title="Μέση Ανατολή – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Μέση Ανατολή" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Middle_East" title="Middle East – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Middle East" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Mezoriento" title="Mezoriento – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Mezoriento" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Oriente_Medio" title="Oriente Medio – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Oriente Medio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/L%C3%A4his-Ida" title="Lähis-Ida – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Lähis-Ida" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ekialde_Ertain" title="Ekialde Ertain – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ekialde Ertain" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Orienti_Meiu" title="Orienti Meiu – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Orienti Meiu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خاورمیانه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A4hi-it%C3%A4" title="Lähi-itä – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lähi-itä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/L%C3%A4hk%C3%BC-Hummogumaa" title="Lähkü-Hummogumaa – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Lähkü-Hummogumaa" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0eystur" title="Miðeystur – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Miðeystur" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen-Orient" title="Moyen-Orient – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Moyen-Orient" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Moyen-Oriant" title="Moyen-Oriant – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Moyen-Oriant" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Midden-Easten" title="Midden-Easten – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Midden-Easten" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Me%C3%A1noirthear" title="An Meánoirthear – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Meánoirthear" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Ortado%C4%9Fu" title="Ortadoğu – Gagaoezisch" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Ortadoğu" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagaoezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東 – Ganyu" lang="gan" hreflang="gan" data-title="中東" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Ganyu" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_Ear_Mheadhanach" title="An Ear Mheadhanach – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Ear Mheadhanach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Oriente_Medio" title="Oriente Medio – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Oriente Medio" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kuarahyres%E1%BA%BD_Mbytegua" title="Kuarahyresẽ Mbytegua – Guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kuarahyresẽ Mbytegua" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%BE%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83_%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8D%83%F0%90%8D%84%F0%90%8D%82%F0%90%8C%B0" title="𐌼𐌹𐌳𐌾𐌹𐍃 𐌰𐌿𐍃𐍄𐍂𐌰 – Gothisch" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌼𐌹𐌳𐌾𐌹𐍃 𐌰𐌿𐍃𐍄𐍂𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gothisch" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gabas_ta_Tsakiya" title="Gabas ta Tsakiya – Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gabas ta Tsakiya" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%96%D7%A8%D7%97_%D7%94%D7%AA%D7%99%D7%9B%D7%95%D7%9F" title="המזרח התיכון – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="המזרח התיכון" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्य पूर्व – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मध्य पूर्व" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Middle_East" title="Middle East – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Middle East" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Srednji_istok" title="Srednji istok – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Srednji istok" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6zel-Kelet" title="Közel-Kelet – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Közel-Kelet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%A5%D5%AC%D6%84" title="Միջին Արևելք – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Միջին Արևելք" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Oriente_Medie" title="Oriente Medie – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Oriente Medie" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Timur_Tengah" title="Timur Tengah – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Timur Tengah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Tengnga_a_Daya" title="Tengnga a Daya – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Tengnga a Daya" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D0%BA%D1%8A%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%85%D0%B1%D0%BE%D0%B0%D0%BB%D0%B5" title="Юкъера Малхбоале – Ingoesjetisch" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Юкъера Малхбоале" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Ingoesjetisch" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Mez-Oriento" title="Mez-Oriento – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Mez-Oriento" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Mi%C3%B0-Austurl%C3%B6nd" title="Mið-Austurlönd – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Mið-Austurlönd" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Medio_Oriente" title="Medio Oriente – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Medio Oriente" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="中東" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Migl_Iis" title="Migl Iis – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Migl Iis" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/W%C3%A9tan_Tengah" title="Wétan Tengah – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Wétan Tengah" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A8%E1%83%A3%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="შუა აღმოსავლეთი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="შუა აღმოსავლეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Asamar_alemmas" title="Asamar alemmas – Kabylisch" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Asamar alemmas" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabylisch" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Moyen-Orient_t%C9%9Bt%CA%8B_wandamm" title="Moyen-Orient tɛtʋ wandamm – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Moyen-Orient tɛtʋ wandamm" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%87%E1%9F%92%E1%9E%88%E1%9E%B7%E1%9E%98%E1%9E%94%E1%9E%BC%E1%9E%96%E1%9F%8C%E1%9E%B6" title="មជ្ឈិមបូព៌ា – Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="មជ្ឈិមបូព៌ា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%A7%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%9A%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಧ್ಯ ಪ್ರಾಚ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A4%91%EB%8F%99" title="중동 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="중동" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%A7%D1%80%D3%A7%D1%82_%D0%90%D1%81%D1%8B%D0%B2%D0%B2%D1%8B%D0%B2" title="Шӧрӧт Асыввыв – Komi-Permjaaks" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Шӧрӧт Асыввыв" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="Komi-Permjaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9A%D1%8E%D0%BD%D1%87%D1%8B%D0%B3%D1%8A%D1%8B%D1%88" title="Орта Кюнчыгъыш – Karatsjaj-Balkarisch" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Орта Кюнчыгъыш" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karatsjaj-Balkarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Nahe_Oste" title="Nahe Oste – Kölsch" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Nahe Oste" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="Kölsch" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Rojhilata_Nav%C3%AEn" title="Rojhilata Navîn – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rojhilata Navîn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Est_Kres" title="Est Kres – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Est Kres" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Asia_occidentalis" title="Asia occidentalis – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Asia occidentalis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Medio_Oryente" title="Medio Oryente – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Medio Oryente" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Noen_Osten" title="Noen Osten – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Noen Osten" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Midde-Ooste" title="Midde-Ooste – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Midde-Ooste" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Orient_Median" title="Orient Median – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Orient Median" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Viduriniai_Rytai" title="Viduriniai Rytai – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Viduriniai Rytai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tuvie_Austrumi" title="Tuvie Austrumi – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tuvie Austrumi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/T%C3%A8mor_Tengnga" title="Tèmor Tengnga – Madoerees" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Tèmor Tengnga" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Madoerees" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Atsinanana_Afovoany" title="Atsinanana Afovoany – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Atsinanana Afovoany" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Waenganui_R%C4%81whiti" title="Waenganui Rāwhiti – Maori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Waenganui Rāwhiti" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Maori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Timur_Tangah" title="Timur Tangah – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Timur Tangah" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Среден Исток – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Среден Исток" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%A7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%AA%E0%B5%82%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B4%A6%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="മധ്യപൂർവദേശം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മധ്യപൂർവദേശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B9%D1%80%D1%85_%D0%94%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B4" title="Ойрх Дорнод – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Ойрх Дорнод" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्यपूर्व – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मध्यपूर्व" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Timur_Tengah" title="Timur Tengah – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Timur Tengah" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9dio_Ouriente" title="Médio Ouriente – Mirandees" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Médio Ouriente" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandees" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%B1%E1%80%B7%E1%80%A1%E1%80%9C%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%92%E1%80%B1%E1%80%9E" title="အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%87" title="خاورمیونه – Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="خاورمیونه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Middelste_Oosten" title="Middelste Oosten – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Middelste Oosten" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Midden-Oosten" title="Midden-Oosten – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Midden-Oosten" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्य पूर्व – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मध्य पूर्व" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5" title="मध्य पूर्व – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="मध्य पूर्व" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Timur_Tengah" title="Timur Tengah – Nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Timur Tengah" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="Nias" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Midtausten" title="Midtausten – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Midtausten" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Midt%C3%B8sten" title="Midtøsten – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Midtøsten" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ast_du_Mitan" title="Êst du Mitan – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Êst du Mitan" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Orient_Mejan" title="Orient Mejan – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Orient Mejan" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%C3%A6%D1%83%D0%BA%D0%BA%D0%B0%D0%B3_%D0%A5%D1%83%D1%80%D1%8B%D1%81%D0%BA%C3%A6%D1%81%C3%A6%D0%BD" title="Астæуккаг Хурыскæсæн – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Астæуккаг Хурыскæсæн" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A9%B1%E0%A8%A7_%E0%A8%AA%E0%A9%82%E0%A8%B0%E0%A8%AC" title="ਮੱਧ ਪੂਰਬ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮੱਧ ਪੂਰਬ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kalibudtang_Aslagan" title="Kalibudtang Aslagan – Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kalibudtang Aslagan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Medio_Oriente" title="Medio Oriente – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Medio Oriente" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/West_Asya" title="West Asya – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="West Asya" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Azja_Przednia" title="Azja Przednia – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Azja Przednia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Vzin_Orient" title="Vzin Orient – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Vzin Orient" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D9%88%D8%B3%D8%B7%D8%A7" title="مشرق وسطا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مشرق وسطا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%DA%81%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%AA%D9%8A%DA%81" title="منځنی ختيځ – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="منځنی ختيځ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9dio_Oriente" title="Médio Oriente – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Médio Oriente" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Orientul_Mijlociu" title="Orientul Mijlociu – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Orientul Mijlociu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Medie_Oriende" title="Medie Oriende – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Medie Oriende" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%B9_%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Средний Восток – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Средний Восток" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%97%D0%B9_%D0%92%D1%8B%D1%85%D0%BE%D0%B4" title="Середнїй Выход – Roetheens" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Середнїй Выход" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Roetheens" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Oriente_M%C3%A8diu" title="Oriente Mèdiu – Sardijns" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Oriente Mèdiu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardijns" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Mediu_Urienti" title="Mediu Urienti – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Mediu Urienti" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Middle_East" title="Middle East – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Middle East" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DA%86_%D8%A7%D9%88%DA%80%D8%B1" title="وچ اوڀر – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="وچ اوڀر" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Gaska-nuorti" title="Gaska-nuorti – Noord-Samisch" lang="se" hreflang="se" data-title="Gaska-nuorti" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Noord-Samisch" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Srednji_istok" title="Srednji istok – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Srednji istok" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Agmu%E1%B8%8D_anammas" title="Agmuḍ anammas – Tashelhiyt" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Agmuḍ anammas" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tashelhiyt" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%BD%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%81%B5%E1%81%A2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%90%E1%81%A2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%80%BD%E1%81%B5%E1%80%BA%E1%82%87" title="ပွတ်းၵၢင်တၢင်းဢွၵ်ႇ – Shan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပွတ်းၵၢင်တၢင်းဢွၵ်ႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Shan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%AF_%E0%B6%B4%E0%B7%99%E0%B6%BB%E0%B6%AF%E0%B7%92%E0%B6%9C" title="මැද පෙරදිග – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="මැද පෙරදිග" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Middle_East" title="Middle East – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Middle East" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Stredn%C3%BD_v%C3%BDchod" title="Stredný východ – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Stredný východ" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Srednji_vzhod" title="Srednji vzhod – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Srednji vzhod" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Aldanuortt%C3%A2" title="Aldanuorttâ – Inari-Samisch" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Aldanuorttâ" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="Inari-Samisch" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Middle_East" title="Middle East – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Middle East" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Bariga_Dhexe" title="Bariga Dhexe – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Bariga Dhexe" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lindja_e_Mesme" title="Lindja e Mesme – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lindja e Mesme" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%9A%D0%B8_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Средњи исток – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Средњи исток" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Botjhabela_Bohare" title="Botjhabela Bohare – Zuid-Sotho" lang="st" hreflang="st" data-title="Botjhabela Bohare" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="Zuid-Sotho" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Nai_Aaste" title="Nai Aaste – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Nai Aaste" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/W%C3%A9tan_Tengah" title="Wétan Tengah – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Wétan Tengah" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Mellan%C3%B6stern" title="Mellanöstern – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Mellanöstern" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mashariki_ya_Kati" title="Mashariki ya Kati – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mashariki ya Kati" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B4%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81" title="மத்திய கிழக்கு – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மத்திய கிழக்கு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="మధ్యప్రాచ్యం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="మధ్యప్రాచ్యం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="ตะวันออกกลาง – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ตะวันออกกลาง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Orta_G%C3%BCndogar" title="Orta Gündogar – Turkmeens" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Orta Gündogar" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmeens" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Gitnang_Silangan" title="Gitnang Silangan – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Gitnang Silangan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Orta_Do%C4%9Fu" title="Orta Doğu – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Orta Doğu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Vuxa-dyambu_bya_le_xikarhi" title="Vuxa-dyambu bya le xikarhi – Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Vuxa-dyambu bya le xikarhi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0_%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%87%D1%8B%D0%B3%D1%8B%D1%88" title="Урта Көнчыгыш – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Урта Көнчыгыш" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%8C_%D0%A8%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%8B_%D3%9D%D1%83%D0%B6%D0%B0%D0%BD_%D0%BF%D0%B0%D0%BB" title="Матысь Шунды ӝужан пал – Oedmoerts" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Матысь Шунды ӝужан пал" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Oedmoerts" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%AA%D8%AA%DB%87%D8%B1%D8%A7_%D8%B4%DB%95%D8%B1%D9%82" title="ئوتتۇرا شەرق – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئوتتۇرا شەرق" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D1%96%D0%B9_%D0%A1%D1%85%D1%96%D0%B4" title="Середній Схід – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Середній Схід" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="مشرق وسطی – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مشرق وسطی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/O%CA%BBrta_Sharq" title="Oʻrta Sharq – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oʻrta Sharq" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/M%C3%A8dio_Oriente" title="Mèdio Oriente – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Mèdio Oriente" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng" title="Trung Đông – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Trung Đông" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Middn-%C3%94ostn" title="Middn-Ôostn – West-Vlaams" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Middn-Ôostn" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West-Vlaams" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/M%C3%AEtrin_Levant" title="Mîtrin Levant – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Mîtrin Levant" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Butnga_Sinirangan" title="Butnga Sinirangan – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Butnga Sinirangan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Penku_gu_Diggu" title="Penku gu Diggu – Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Penku gu Diggu" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E4%B8%9C" title="中东 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="中东" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%99%D7%98%D7%9C_%D7%9E%D7%96%D7%A8%D7%97" title="מיטל מזרח – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מיטל מזרח" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Cunghdungh_(Dieg)" title="Cunghdungh (Dieg) – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Cunghdungh (Dieg)" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Midden-O%C3%B4sten" title="Midden-Oôsten – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Midden-Oôsten" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B4%B3%E2%B5%8E%E2%B5%93%E2%B4%B9_%E2%B4%B0%E2%B5%8F%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%8E%E2%B4%B0%E2%B5%99" title="ⴰⴳⵎⵓⴹ ⴰⵏⴰⵎⵎⴰⵙ – Standaard Marokkaanse Tamazight" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴳⵎⵓⴹ ⴰⵏⴰⵎⵎⴰⵙ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Standaard Marokkaanse Tamazight" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E4%B8%9C" title="中东 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="中东" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東 – Klassiek Chinees" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="中東" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Klassiek Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Tiong-tang" title="Tiong-tang – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tiong-tang" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%AD%E6%9D%B1" title="中東 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="中東" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7204#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Midden-Oosten" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Midden-Oosten" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Midden-Oosten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&action=edit" title="Deze pagina is beveiligd.
U kunt wel de broncode bekijken. [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bekijken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Midden-Oosten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&action=edit"><span>Brontekst bekijken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Midden-Oosten" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Midden-Oosten" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&oldid=68420119" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Midden-Oosten&id=68420119&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMidden-Oosten"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FMidden-Oosten"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Midden-Oosten"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Midden-Oosten&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Middle_East" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Midden-Oosten" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://nl.wikivoyage.org/wiki/Midden-Oosten" hreflang="nl"><span>Wikivoyage</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7204" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Middle_East_geographic.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Middle_East_geographic.jpg/300px-Middle_East_geographic.jpg" decoding="async" width="300" height="268" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Middle_East_geographic.jpg/450px-Middle_East_geographic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Middle_East_geographic.jpg/600px-Middle_East_geographic.jpg 2x" data-file-width="1026" data-file-height="918" /></a><figcaption>Het Midden-Oosten geografisch</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg/300px-%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg" decoding="async" width="300" height="364" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg/450px-%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/%22Political_Middle_East%22_CIA_World_Factbook.jpg 2x" data-file-width="544" data-file-height="660" /></a><figcaption>Het Midden-Oosten staatkundig</figcaption></figure> <p>Het <b>Midden-Oosten</b> (<a href="/wiki/Arabisch" title="Arabisch">Arabisch</a>: <span lang="ar" dir="rtl" title="Arabisch">الشرق الأوسط</span>, <i>ash-Sharq al-Awsaṭ</i>, <a href="/wiki/Turks" title="Turks">Turks</a>: <i>Orta Doğu</i>, <a href="/wiki/Perzisch" title="Perzisch">Perzisch</a>: خاورمیانه <i>châvar-e miyâne,</i> <a href="/wiki/Hebreeuws" title="Hebreeuws">Hebreeuws</a>: המזרח התיכון <i>ha-mizrach ha-tichon)</i> is een <a href="/wiki/Historische_geografie" title="Historische geografie">historische</a> en <a href="/wiki/Politiek" title="Politiek">politieke</a> regio van <a href="/wiki/Afrika-Eurazi%C3%AB" title="Afrika-Eurazië">Afrika-Eurazië</a>. De term Midden-Oosten werd rond 1900 populair in het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk" title="Verenigd Koninkrijk">Verenigd Koninkrijk</a>. Het gebied is niet precies bepaald, maar meestal worden met 'het Midden-Oosten' de landen in <a href="/wiki/Zuidwest-Azi%C3%AB" title="Zuidwest-Azië">Zuidwest-Azië</a> en delen van <a href="/wiki/Noord-Afrika" title="Noord-Afrika">Noord-Afrika</a> bedoeld. Met de term Midden-Oosten wordt ook de <a class="mw-selflink-fragment" href="#Cultuur">cultuur</a> van het gebied aangeduid, gebaseerd op bijvoorbeeld religie of <a class="mw-selflink-fragment" href="#Gesproken_talen">taal</a>. </p><p>De <a href="/wiki/Vruchtbare_Sikkel" title="Vruchtbare Sikkel">Vruchtbare Sikkel</a> ligt in haar geheel in het Midden-Oosten. Dit gebied is een van de plaatsen waar de <a href="/wiki/Landbouw" title="Landbouw">landbouw</a> is ontstaan, en de vroegste beschaving op aarde kwam er tot ontwikkeling, die van de <a href="/wiki/Sumer" title="Sumer">Sumeriërs</a>. Sindsdien is het Midden-Oosten belangrijk geweest voor de wereld. Onder meer omdat er drie grote <a class="mw-selflink-fragment" href="#religie">religies</a> ontstaan zijn, maar ook omdat het een doorgeefluik was tussen het <a href="/wiki/Westerse_wereld" title="Westerse wereld">Westen</a> en het <a href="/wiki/Oosten" title="Oosten">Oosten</a>. De <a href="/wiki/Sassaniden" title="Sassaniden">Sassaniden</a> bijvoorbeeld hadden goede banden met <a href="/wiki/Geschiedenis_van_China" title="Geschiedenis van China">China</a> en de <a href="/wiki/Zijderoute" title="Zijderoute">Zijderoute</a> liep ook door het Midden-Oosten. Nog steeds is het Midden-Oosten economisch erg belangrijk, omdat het het grootste deel van de wereldwijde <a href="/wiki/Aardolie" title="Aardolie">aardolievoorraden</a> bevat. </p><p>Tegenwoordig is het Midden-Oosten nog steeds het toneel van politieke en religieuze spanningen. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Naamgeving">Naamgeving</h2></div> <p>Het begrip Midden-Oosten lijkt rond 1900 in het Verenigd Koninkrijk te zijn ontstaan, en werd ook elders een gebruikelijke term na de instelling van het Britse <a href="/w/index.php?title=Midden-Oosten-Commando&action=edit&redlink=1" class="new" title="Midden-Oosten-Commando (de pagina bestaat niet)">Midden-Oosten-Commando</a> in 1939. Voordien sprak men meestal van het <a href="/wiki/Nabije_Oosten" title="Nabije Oosten">Nabije Oosten</a>, een term die onder andere in het Duits en de geschiedeniscontext nog steeds wordt gebruikt. Het West-Aziatische deel werd ook wel <i>Voor-Azië</i> genoemd. </p><p>De term 'Midden-Oosten' gaat, net als het <a href="/wiki/Verre_Oosten" title="Verre Oosten">Verre Oosten</a>, uit van het specifieke geografische gezichtspunt van Europa, en wordt daarom wel als <a href="/wiki/Eurocentrisme" title="Eurocentrisme">eurocentrisch</a> gekritiseerd. Andere aanduidingen hebben echter ook hun tekortkomingen. Zo is <i><a href="/wiki/Zuidwest-Azi%C3%AB" title="Zuidwest-Azië">West-Azië</a></i> weliswaar neutraler omdat deze niet uitgaat van een centrale positie van Europa in de wereld, maar niet goed geschikt omdat deze de <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrikaanse</a> landen <a href="/wiki/Libi%C3%AB" title="Libië">Libië</a>, <a href="/wiki/Soedan" title="Soedan">Soedan</a> en het grotendeels Afrikaanse <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a> uitsluit. Ook de benaming <i><a href="/wiki/Arabische_wereld" title="Arabische wereld">Arabische wereld</a></i> voldoet niet omdat die niet-Arabische landen zoals <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>, <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> en <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a> buitensluit, terwijl die dikwijls wel tot het Midden-Oosten worden gerekend. </p><p>Wellicht door de invloed van de westerse pers, is het Arabische equivalent van Midden-Oosten, “<span lang="ar" dir="rtl" title="Arabisch">الشرق الأوسط</span>”, <i><span lang="ar-Latn" title="Arabisch">ash-sharq-l-awsat</span></i>, de standaardterm geworden voor de Arabische pers in het Midden-Oosten. Midden-Oosten heeft er dezelfde betekenis als in de westerse wereld. Het Perzische <span lang="fa" dir="rtl" title="Perzisch">خاورمیانه</span> , <i><span lang="fa-Latn" title="Perzisch">châvar-e miyâne</span></i>, het Turkse <i>Orta Doğu</i> en het Hebreeuwse <span lang="he" dir="rtl" title="Hebreeuws">המזרח התיכון</span> , <i><span lang="he-Latn" title="Hebreeuws">ha-mizrach ha-tichon</span></i>, betekenen eveneens Midden-Oosten. </p><p>Niet precies hetzelfde gebied als het Midden-Oosten is de <a href="/wiki/Oosten" title="Oosten">Oriënt</a>. Oriënt is een naam, die steeds minder wordt gebruikt. De term en afgeleiden daarvan zijn verwarrend, zoals de wetenschappelijke discipline <a href="/wiki/Ori%C3%ABntalistiek" title="Oriëntalistiek">oriëntalistiek</a>, die zich bezighoudt met de bestudering van de oosterse geschiedenis, cultuur, talen, religie en volkeren. Deze wetenschappelijke discipline bestrijkt namelijk een veel ruimer gebied dan alleen het specifieke Midden-Oosten (of de onder historici en archeologen nog gebruikte term <a href="/wiki/Nabije_Oosten" title="Nabije Oosten">Nabije Oosten</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Betekenis">Betekenis</h2></div> <p>Het Midden-Oosten heeft om verschillende redenen een belangrijke betekenis in de wereld: </p> <ul><li>Geografisch: Het Midden-Oosten ligt op het kruispunt van drie continenten: <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a>, <a href="/wiki/Azi%C3%AB" title="Azië">Azië</a> en <a href="/wiki/Afrika" title="Afrika">Afrika</a>. Hierdoor heeft zij dikwijls een culturele en economische brugfunctie vervuld tussen diverse aangrenzende gebieden.</li> <li>Religieus: Het Midden-Oosten is de bakermat van de drie monotheïstische <a href="/wiki/Abrahamitische_religies" title="Abrahamitische religies">Abrahamitische religies</a> met bijbehorende culturele ontwikkelingen: het <a href="/wiki/Jodendom" title="Jodendom">jodendom</a>, het <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a> en de <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a>. <a href="/wiki/Mekka" title="Mekka">Mekka</a> en <a href="/wiki/Medina_(Arabi%C3%AB)" class="mw-redirect" title="Medina (Arabië)">Medina</a> zijn heilige steden voor de islam, <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> is een heilige stad voor het joodse geloof en een belangrijke stad voor het christendom. De veel gebruikte jaartelling is gebaseerd op de vermoedelijke geboorte van <a href="/wiki/Jezus_(historisch-kritisch)" class="mw-redirect" title="Jezus (historisch-kritisch)">Jezus Christus</a> in <a href="/wiki/Bethlehem" title="Bethlehem">Bethlehem</a>.</li> <li>Cultureel: Het Midden-Oosten heeft in belangrijke mate bijgedragen aan andere beschavingen alsmede de beschaving in zijn algemeenheid. Zo is het gebied de bakermat van de landbouw en de eerste stedelijke beschavingen, en heeft het in de (Europese) middeleeuwen gediend als doorgeefluik voor de <a href="/wiki/Wetenschap" title="Wetenschap">wetenschappelijke</a> en de <a href="/wiki/Filosofie" title="Filosofie">filosofische</a> kennis van de oude <a href="/wiki/Grieken" title="Grieken">Grieken</a>, waaraan het ook het nodige heeft toegevoegd.</li> <li>Historisch: Het Midden-Oosten heeft diverse historische relaties met andere gebieden in de wereld. Het gaat dan om toestanden en gebeurtenissen als het <a href="/wiki/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinse Rijk</a>, het <a href="/wiki/Byzantijnse_Keizerrijk" class="mw-redirect" title="Byzantijnse Keizerrijk">Byzantijnse Rijk</a>, de <a href="/wiki/Kruistocht" title="Kruistocht">Kruistochten</a>, het <a href="/wiki/Turken" title="Turken">Turkse Rijk</a>, de invallen van de <a href="/wiki/Mongoolse_Rijk" title="Mongoolse Rijk">Mongolen</a>, het <a href="/wiki/Perzische_Rijk" title="Perzische Rijk">Perzische Rijk</a>, de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a>, de <a href="/wiki/Britse_Rijk" title="Britse Rijk">Britse koloniën</a>, de Britse en <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Franse</a> mandaatgebieden en de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Amerikaanse</a> en <a href="/wiki/Rusland" title="Rusland">Russische</a> belangen en bemoeienissen.</li> <li>Economisch: Het Midden-Oosten pompt 31% van de olie van de wereldolieproductie op.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Het in <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a> gelegen <a href="/wiki/Suezkanaal" title="Suezkanaal">Suezkanaal</a> is nog altijd een belangrijke scheepvaartroute, hoewel de schepen <a href="/wiki/Suezmax" title="Suezmax">suezmax</a> moeten zijn, wat sinds de opkomst van de <a href="/wiki/Mammoettanker" class="mw-redirect" title="Mammoettanker">mammoettanker</a> een aanzienlijke beperking vormt. Nog belangrijker is de <a href="/wiki/Straat_van_Hormuz" title="Straat van Hormuz">Straat van Hormuz</a>, waar een kwart van de olie doorheen moet.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Politiek: Het Midden-Oosten is een gebied waar veel conflicten zijn en worden uitgevochten. Zie: <a href="/wiki/Zesdaagse_Oorlog" title="Zesdaagse Oorlog">Zesdaagse Oorlog</a>, <a href="/wiki/Jom_Kipoeroorlog" class="mw-redirect" title="Jom Kipoeroorlog">Jom Kipoeroorlog</a>, <a href="/wiki/Noord-Jemenitische_Burgeroorlog" title="Noord-Jemenitische Burgeroorlog">Noord-Jemenitische Burgeroorlog</a>, <a href="/wiki/Irak-Iranoorlog" title="Irak-Iranoorlog">Irak-Iranoorlog</a>, <a href="/wiki/Libanese_Burgeroorlog" title="Libanese Burgeroorlog">Libanese Burgeroorlog</a>, <a href="/wiki/Golfoorlog_(1990-1991)" class="mw-redirect" title="Golfoorlog (1990-1991)">Eerste Golfoorlog</a>, <a href="/wiki/Irakoorlog" title="Irakoorlog">Tweede Golfoorlog</a>, <a href="/wiki/Iraakse_Burgeroorlog" class="mw-redirect" title="Iraakse Burgeroorlog">Iraakse Burgeroorlog</a>, <a href="/wiki/Syrische_Burgeroorlog" title="Syrische Burgeroorlog">Syrische Burgeroorlog</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geografie">Geografie</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Landen">Landen</h3></div> <p>De landen die tot het Midden-Oosten worden gerekend kunnen enigszins variëren, maar in het algemeen gaat het in ieder geval om: </p> <table> <tbody><tr> <td valign="top"> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Bahrain.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Bahrein"><img alt="Vlag van Bahrein" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/20px-Flag_of_Bahrain.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/30px-Flag_of_Bahrain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Bahrain.svg/40px-Flag_of_Bahrain.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Bahrein" title="Bahrein">Bahrein</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Egypt.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Egypte"><img alt="Vlag van Egypte" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/20px-Flag_of_Egypt.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/30px-Flag_of_Egypt.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Flag_of_Egypt.svg/40px-Flag_of_Egypt.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Iraq.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Irak"><img alt="Vlag van Irak" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/20px-Flag_of_Iraq.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/30px-Flag_of_Iraq.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Flag_of_Iraq.svg/40px-Flag_of_Iraq.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Iran.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Iran"><img alt="Vlag van Iran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/20px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/30px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/40px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span> <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Israel.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Israël"><img alt="Vlag van Israël" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/20px-Flag_of_Israel.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/30px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/40px-Flag_of_Israel.svg.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Isra%C3%ABl_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Israël (hoofdbetekenis)">Israël</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Yemen.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Jemen"><img alt="Vlag van Jemen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/20px-Flag_of_Yemen.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/30px-Flag_of_Yemen.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Flag_of_Yemen.svg/40px-Flag_of_Yemen.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Jemen" title="Jemen">Jemen</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Jordan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Jordanië"><img alt="Vlag van Jordanië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/20px-Flag_of_Jordan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/30px-Flag_of_Jordan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Flag_of_Jordan.svg/40px-Flag_of_Jordan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Jordani%C3%AB" title="Jordanië">Jordanië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Kuwait.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Koeweit"><img alt="Vlag van Koeweit" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/20px-Flag_of_Kuwait.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/30px-Flag_of_Kuwait.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Flag_of_Kuwait.svg/40px-Flag_of_Kuwait.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Koeweit" title="Koeweit">Koeweit</a></li></ul> </td> <td valign="top"> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Lebanon.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Libanon"><img alt="Vlag van Libanon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/20px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/30px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/40px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Libanon_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Libanon (hoofdbetekenis)">Libanon</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Oman.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Oman"><img alt="Vlag van Oman" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/20px-Flag_of_Oman.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/30px-Flag_of_Oman.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Oman.svg/40px-Flag_of_Oman.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Palestine.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Palestina"><img alt="Vlag van Palestina" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/20px-Flag_of_Palestine.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/30px-Flag_of_Palestine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_Palestine.svg/40px-Flag_of_Palestine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Palestina_(staat)" title="Palestina (staat)">Palestina</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Qatar.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Qatar"><img alt="Vlag van Qatar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/20px-Flag_of_Qatar.svg.png" decoding="async" width="20" height="8" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/30px-Flag_of_Qatar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Flag_of_Qatar.svg/40px-Flag_of_Qatar.svg.png 2x" data-file-width="1400" data-file-height="550" /></a></span> <a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Saudi_Arabia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Saoedi-Arabië"><img alt="Vlag van Saoedi-Arabië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/20px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/30px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Flag_of_Saudi_Arabia.svg/40px-Flag_of_Saudi_Arabia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_Arab_Republic_(1958%E2%80%931971).svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Syrië"><img alt="Vlag van Syrië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg/20px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg/30px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg/40px-Flag_of_the_United_Arab_Republic_%281958%E2%80%931971%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Turkey.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Turkije"><img alt="Vlag van Turkije" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/20px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/30px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/40px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van de Verenigde Arabische Emiraten"><img alt="Vlag van Verenigde Arabische Emiraten" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/20px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/30px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/40px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Verenigde Arabische Emiraten">Verenigde Arabische Emiraten</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <p>Afhankelijk van de bron worden hier ook nog een of meerdere van onderstaande landen bij gerekend: </p> <table> <tbody><tr> <td valign="top"> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Taliban.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Afghanistan"><img alt="Vlag van Afghanistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/20px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/30px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/40px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Libya.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Libië"><img alt="Vlag van Libië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/20px-Flag_of_Libya.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/30px-Flag_of_Libya.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Libya.svg/40px-Flag_of_Libya.svg.png 2x" data-file-width="960" data-file-height="480" /></a></span> <a href="/wiki/Libi%C3%AB" title="Libië">Libië</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <p>Tot slot worden soms ook nog een of meerdere van onderstaande landen bij het Midden-Oosten in brede zin gerekend: </p> <table> <tbody><tr> <td valign="top"> <ul><li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Algeria.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Algerije"><img alt="Vlag van Algerije" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/20px-Flag_of_Algeria.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/30px-Flag_of_Algeria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Flag_of_Algeria.svg/40px-Flag_of_Algeria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Algerije" title="Algerije">Algerije</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Armenië"><img alt="Vlag van Armenië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/20px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/30px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/40px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Armeni%C3%AB" title="Armenië">Armenië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Azerbaijan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Azerbeidzjan"><img alt="Vlag van Azerbeidzjan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/20px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/30px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/40px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Azerbeidzjan" title="Azerbeidzjan">Azerbeidzjan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Cyprus.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Cyprus"><img alt="Vlag van Cyprus" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/20px-Flag_of_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/30px-Flag_of_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Cyprus.svg/40px-Flag_of_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Cyprus" title="Cyprus">Cyprus</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Djibouti.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Djibouti"><img alt="Vlag van Djibouti" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Djibouti.svg/20px-Flag_of_Djibouti.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Djibouti.svg/30px-Flag_of_Djibouti.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Flag_of_Djibouti.svg/40px-Flag_of_Djibouti.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Djibouti_(land)" title="Djibouti (land)">Djibouti</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Georgia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Georgië"><img alt="Vlag van Georgië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/20px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/30px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/40px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Georgi%C3%AB" title="Georgië">Georgië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Kazakhstan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Kazachstan"><img alt="Vlag van Kazachstan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/20px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/30px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/40px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Kyrgyzstan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Kirgizië"><img alt="Vlag van Kirgizië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/20px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/30px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/40px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië">Kirgizië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Morocco.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Marokko"><img alt="Vlag van Marokko" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/20px-Flag_of_Morocco.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/30px-Flag_of_Morocco.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Flag_of_Morocco.svg/40px-Flag_of_Morocco.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Marokko_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Marokko (hoofdbetekenis)">Marokko</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Mauritania.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Mauritanië"><img alt="Vlag van Mauritanië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/20px-Flag_of_Mauritania.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/30px-Flag_of_Mauritania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_Mauritania.svg/40px-Flag_of_Mauritania.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Mauritani%C3%AB" title="Mauritanië">Mauritanië</a></li></ul> </td> <td valign="top"> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/20px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/30px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/40px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Noord-Cyprus" title="Noord-Cyprus">Noord-Cyprus</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Uzbekistan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Oezbekistan"><img alt="Vlag van Oezbekistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/20px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/30px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/40px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/Oezbekistan" title="Oezbekistan">Oezbekistan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Pakistan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Pakistan"><img alt="Vlag van Pakistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/20px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/30px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/40px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Sudan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Soedan"><img alt="Vlag van Soedan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/20px-Flag_of_Sudan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/30px-Flag_of_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/40px-Flag_of_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Soedan" title="Soedan">Soedan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Somalia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Somalië"><img alt="Vlag van Somalië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/20px-Flag_of_Somalia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/30px-Flag_of_Somalia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Flag_of_Somalia.svg/40px-Flag_of_Somalia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Somali%C3%AB" title="Somalië">Somalië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Tajikistan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Tadzjikistan"><img alt="Vlag van Tadzjikistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/20px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/30px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/40px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Tadzjikistan" title="Tadzjikistan">Tadzjikistan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Tunisia.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Tunesië"><img alt="Vlag van Tunesië" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/20px-Flag_of_Tunisia.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/30px-Flag_of_Tunisia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Flag_of_Tunisia.svg/40px-Flag_of_Tunisia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span> <a href="/wiki/Tunesi%C3%AB" title="Tunesië">Tunesië</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_Turkmenistan.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Turkmenistan"><img alt="Vlag van Turkmenistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/20px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/30px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/40px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/Turkmenistan" title="Turkmenistan">Turkmenistan</a></li> <li><span class="mw-image-border noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg" class="mw-file-description" title="Vlag van Westelijke Sahara"><img alt="Vlag van Westelijke Sahara" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg/20px-Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg/30px-Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg/40px-Flag_of_the_Sahrawi_Arab_Democratic_Republic.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span> <a href="/wiki/Westelijke_Sahara" title="Westelijke Sahara">Westelijke Sahara</a>/<a href="/wiki/SADR" class="mw-redirect" title="SADR">SADR</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geologie">Geologie</h3></div> <p>Het Midden-Oosten ligt op het grensvlak van drie <a href="/wiki/Tektonische_plaat" title="Tektonische plaat">tektonische platen</a>, namelijk de <a href="/wiki/Afrikaanse_plaat" class="mw-redirect" title="Afrikaanse plaat">Afrikaanse plaat</a>, de <a href="/wiki/Arabische_plaat" class="mw-redirect" title="Arabische plaat">Arabische plaat</a> en de <a href="/wiki/Euraziatische_plaat" class="mw-redirect" title="Euraziatische plaat">Euraziatische plaat</a>. Doordat deze platen tegen elkaar aanschuiven is een aantal gebergtes ontstaan. Sommige gebieden in het Midden-Oosten, vooral Turkije en Iran, zijn seismisch actief. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook de sectie <a href="#Olie">Olie</a> en de <a href="/wiki/Lijst_van_gebergten_in_het_Midden-Oosten" title="Lijst van gebergten in het Midden-Oosten">lijst van gebergten in het Midden-Oosten</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimaat">Klimaat</h3></div> <p>Een groot deel van het Midden-Oosten heeft een <a href="/wiki/Droog_klimaat" title="Droog klimaat">droog klimaat</a> of een semi-droog klimaat. Het landschap bestaat daardoor grotendeels uit graslanden, uitgestrekte velden en woestijn. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Water">Water</h3></div> <p>Het Midden-Oosten is een relatief <a href="/wiki/Droog_klimaat" title="Droog klimaat">droog gebied</a>. Belangrijke rivieren die door het gebied lopen zijn de <a href="/wiki/Nijl" title="Nijl">Nijl</a>, de <a href="/wiki/Eufraat" title="Eufraat">Eufraat</a>, de <a href="/wiki/Tigris" title="Tigris">Tigris</a> en de veel kleinere <a href="/wiki/Jordaan_(rivier)" title="Jordaan (rivier)">Jordaan</a>. Er is niet veel oppervlaktewater, dat voor de <a href="/wiki/Irrigatie" title="Irrigatie">landbouw</a> of voor <a href="/wiki/Drinkwater" title="Drinkwater">drinkwater</a> geschikt is. <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a>, <a href="/wiki/Libanon" title="Libanon">Libanon</a> en <a href="/wiki/Jordani%C3%AB" title="Jordanië">Jordanië</a> gebruiken wel water van de Jordaan voor <a href="/wiki/Irrigatie" title="Irrigatie">irrigatiedoeleinden</a>. Grote delen van het Midden-Oosten worden voorzien van water door <a href="/wiki/Aquifer" title="Aquifer">aquifers</a>. Een aquifier is een <a href="/wiki/Grondwater" title="Grondwater">watervoerende</a> laag in de <a href="/wiki/Ondergrond_(geologie)" class="mw-redirect" title="Ondergrond (geologie)">ondergrond</a>. In Saoedi-Arabië liggen twee aquifers afkomstig uit het <a href="/wiki/Paleozo%C3%AFcum" title="Paleozoïcum">Paleozoïcum</a> en het <a href="/wiki/Trias" title="Trias">Trias</a> onder de Jebel Tuwaiq en ten oosten van de <a href="/wiki/Rode_Zee" title="Rode Zee">Rode Zee</a>, andere grote aquifers liggen onder centraal en oostelijk Saoedi-Arabië en grote delen van Noord-Afrika. Israël probeert in zijn drinkwater te voorzien door <a href="/wiki/Ontziltingsinstallatie" title="Ontziltingsinstallatie">ontzilting</a> van zeewater, dat is een dure manier om aan water te komen.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Daarom heeft het land ook een akkoord met Turkije voor de levering van drinkwater.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Tot op heden zijn er geen gewapende conflicten geweest waarbij water de hoofdrol speelde, maar met een toenemende bevolking en het verder opraken van waterbronnen wordt dit door experts in de toekomst niet ondenkbaar geacht.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De bouw van enkele grote <a href="/wiki/Stuwdam" title="Stuwdam">stuwdammen</a>, onder andere van de <a href="/wiki/Atat%C3%BCrkdam" title="Atatürkdam">Atatürkdam</a>, <a href="/wiki/Karkam%C4%B1%C5%9Fdam" title="Karkamışdam">Karkamışdam</a> en <a href="/wiki/Kebandam" title="Kebandam">Kebandam</a> in <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a> in de bovenloop van Eufraat en Tigris, was tegen de zin van landen in de <a href="/wiki/Benedenloop" title="Benedenloop">benedenloop</a> in, dat waren <a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a> en <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De <a href="/wiki/Golanhoogten" class="mw-redirect" title="Golanhoogten">Golanhoogvlakte</a> vormt niet alleen een strategische hoogte, maar is tevens een belangrijke bron van water voor de Jordaan. </p><p>Zeven Afrikaanse landen delen de rivier met Egypte en Soedan, maar mogen het water van de Nijl niet vrij gebruiken. <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a> was volgens een koloniaal verdrag uit 1929 het enige land dat water uit de Nijl mocht gebruiken. Dat is daarna bijgesteld, maar nog steeds mag Egypte meer water uit de Nijl gebruiken dan de andere landen aan de Nijl.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Beknopte_geschiedenis">Beknopte geschiedenis</h2></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Geschiedenis_van_het_Midden-Oosten" title="Geschiedenis van het Midden-Oosten">Geschiedenis van het Midden-Oosten</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vóór_Christus"><span id="V.C3.B3.C3.B3r_Christus"></span>Vóór Christus</h3></div> <p>Rond <a href="/wiki/24e_eeuw_v.Chr." title="24e eeuw v.Chr.">2400 v.Chr.</a> waren in het gebied van <a href="/wiki/Mesopotami%C3%AB" title="Mesopotamië">Mesopotamië</a>, ongeveer overeenkomend met het huidige <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a>, al grote beschavingen te vinden. Onder meer de Sumeriërs, <a href="/wiki/Assyri%C3%AB" class="mw-redirect" title="Assyrië">Assyriërs</a>, <a href="/wiki/Babyloni%C3%AB" title="Babylonië">Babyloniërs</a> en andere volken vormden in het gebied opeenvolgend grote staten. Niet veel later ontstond ook de <a href="/wiki/Oude_Egypte" title="Oude Egypte">Oud-Egyptische</a> beschaving. </p><p>In de periode tussen 1500 en 1000 v.Chr. veroverden de <a href="/wiki/Isra%C3%ABlieten" title="Israëlieten">Israëlieten</a> grote delen van <a href="/wiki/Kana%C3%A4n_(gebied)" title="Kanaän (gebied)">Kanaän</a>. Hieruit ontstond in de <a href="/wiki/11e_eeuw_v.Chr." title="11e eeuw v.Chr.">11e eeuw v.Chr.</a> het Israëlitische koninkrijk. </p><p>Vanaf ongeveer <a href="/wiki/800_v.Chr." title="800 v.Chr.">800 v.Chr.</a> werd de regio gedomineerd door enkele grote rijken. Het eerste was het <a href="/wiki/Nieuw-Assyrische_Rijk" title="Nieuw-Assyrische Rijk">Nieuw-Assyrische Rijk</a> dat zich uitstrekte over Mesopotamië, Egypte en Syrië. Het latere <a href="/wiki/Perzische_Rijk" title="Perzische Rijk">Perzische Rijk</a> van de <a href="/wiki/Achaemeniden" title="Achaemeniden">Achaemeniden</a> werd in de <a href="/wiki/4e_eeuw_v.Chr." title="4e eeuw v.Chr.">4e eeuw v.Chr.</a> verslagen door <a href="/wiki/Alexander_de_Grote" title="Alexander de Grote">Alexander de Grote</a> die het gebied inlijfde bij het <a href="/wiki/Macedoni%C3%AB_(oudheid)" title="Macedonië (oudheid)">Macedonisch</a>-<a href="/wiki/Hellenistische_periode" class="mw-redirect" title="Hellenistische periode">Griekse</a> Rijk. Hierdoor kwam deze regio in aanraking met de Griekse taal en cultuur waaruit het <a href="/wiki/Hellenisme" title="Hellenisme">hellenisme</a> ontstond. De volgende 200 jaar kwamen enkele Griekssprekende dynastieën op waaronder de <a href="/wiki/Seleucidische_Rijk" title="Seleucidische Rijk">Seleuciden</a> in Syrië en de <a href="/wiki/Ptolemae%C3%ABn" title="Ptolemaeën">Ptolemaeën</a> in Egypte. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Europa60AD.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Europa60AD.jpeg/300px-Europa60AD.jpeg" decoding="async" width="300" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Europa60AD.jpeg/450px-Europa60AD.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Europa60AD.jpeg/600px-Europa60AD.jpeg 2x" data-file-width="750" data-file-height="469" /></a><figcaption>Situatie in 60 n.Chr. Een vrij groot deel van wat nu het Midden-Oosten heet, maakte deel uit van het Romeinse Rijk.</figcaption></figure> <p>In de <a href="/wiki/1e_eeuw_v.Chr." title="1e eeuw v.Chr.">1e eeuw v.Chr.</a> werd een deel van het gebied, de streek rondom de <a href="/wiki/Middellandse_Zee" title="Middellandse Zee">Middellandse Zee</a>, veroverd door het <a href="/wiki/Romeinse_Rijk" title="Romeinse Rijk">Romeinse Rijk</a>. Hierdoor werd dit gedeelte van het Midden-Oosten verenigd met Noord-Afrika en een groot deel van Europa. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eerste_eeuwen_na_Christus">Eerste eeuwen na Christus</h3></div> <p>In de eerste eeuwen na Christus verspreidde het <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a> zich over de door de Romeinen bezette gebieden van het Midden-Oosten. In de <a href="/wiki/4e_eeuw" title="4e eeuw">4e eeuw</a> werd het Romeinse Rijk opgevolgd door het <a href="/wiki/Byzantijnse_Rijk" title="Byzantijnse Rijk">Byzantijnse Rijk</a> met als hoofdstad <a href="/wiki/Constantinopel" title="Constantinopel">Constantinopel</a>, het huidige <a href="/wiki/Istanboel" class="mw-redirect" title="Istanboel">Istanboel</a>. Ten oosten van het Byzantijnse Rijk, in Perzië (Iran), kwamen de <a href="/wiki/Parthische_Rijk" title="Parthische Rijk">Parthen</a> en later de Sassaniden op. Mesopotamië lag als een <a href="/wiki/Bufferstaat" title="Bufferstaat">buffer</a> tussen het Byzantijnse Rijk en de Perzische rijken in. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opkomst_islam">Opkomst islam</h3></div> <p>Door de opkomst van de islam kreeg het Midden-Oosten in korte tijd de cultuur, religie en een identiteit, die het ten opzichte van Europa en Afrika in de 21e eeuw in grote lijnen nog steeds heeft. Na de komst van de islam, in de 7e eeuw na Christus, werd dit gebied vooral door deze wereldreligie bepaald. Nog steeds leven er minderheden van oudere culturen en religies, bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Kopten" title="Kopten">Kopten</a> in <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a>, Chaldeeuwse christenen in Irak en Maronitische christenen in Libanon, in het Midden-Oosten. Vanaf <a href="/wiki/634" title="634">634</a> werd de islam door volgelingen van <a href="/wiki/Mohammed" title="Mohammed">Mohammed</a> vanuit <a href="/wiki/Mekka" title="Mekka">Mekka</a> verspreid. Mohammed en zijn volgelingen stichtten het <a href="/wiki/Arabische_Rijk" class="mw-redirect" title="Arabische Rijk">Arabische Rijk</a>. In <a href="/wiki/636" title="636">636</a> werd <a href="/wiki/Palestina_(regio)" title="Palestina (regio)">Palestina</a> veroverd, in <a href="/wiki/637" title="637">637</a> Mesopotamië, in <a href="/wiki/640" title="640">640</a> Egypte en Syrië en in <a href="/wiki/642" title="642">642</a> Perzië. </p><p>Het <a href="/wiki/Arabisch" title="Arabisch">Arabisch</a>, de taal van de <a href="/wiki/Koran" title="Koran">Koran</a>, werd de <a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">lingua franca</a> van het Midden-Oosten. Het geloof in één leider of <a href="/wiki/Kalief" title="Kalief">kalief</a>, zowel religieus als wereldlijk, leidde tot de vorming van het <a href="/wiki/Kalifaat" title="Kalifaat">kalifaat</a>. In deze tijd verklaarden de Arabische moslims de <a href="/wiki/Oemma" title="Oemma">oemma</a>, één land voor alle moslims, als een religieus ideaal te zien. </p><p>Maar al snel kwamen er scheuren in het verenigde Midden-Oosten. Met de dood van <a href="/wiki/Ali_ibn_Aboe_Talib" title="Ali ibn Aboe Talib">Kalief Ali</a> nabij de stad <a href="/wiki/Koefa" title="Koefa">Koefa</a> in <a href="/wiki/661" title="661">661</a> trad een definitieve scheuring op binnen de islam, waaruit het <a href="/wiki/Soennisme" title="Soennisme">soennisme</a> en het <a href="/wiki/Sjiisme" title="Sjiisme">sjiisme</a> ontstonden. In het oosten werd Perzië snel min of meer onafhankelijk en overwegend sjiitisch. </p><p>De Arabische legers veroverden steeds meer gebieden in <a href="/wiki/Noord-Afrika" title="Noord-Afrika">Noord-Afrika</a> en <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a>. Ook voeren Arabische handelsschepen naar <a href="/wiki/India" title="India">India</a>, <a href="/wiki/Indonesi%C3%AB" title="Indonesië">Indonesië</a> en langs <a href="/wiki/Oost-Afrika" title="Oost-Afrika">Oost-Afrika</a>. </p><p>Het Midden-Oosten kende in deze periode een grote culturele bloei. Waar Europa na de val van het Romeinse Rijk in een diepe crisis kwam, met een dalende bevolking, invasies en opkomende armoede, kwamen steden als <a href="/wiki/Alexandri%C3%AB" title="Alexandrië">Alexandrië</a>, <a href="/wiki/Basra" title="Basra">Basra</a>, <a href="/wiki/Damascus" title="Damascus">Damascus</a> en vooral <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> tot grote bloei. De bevolking van deze steden groeide en op gebieden als literatuur, architectuur, geneeskunde en wetenschap kwam de regio voor te liggen op Europa. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kruistochten">Kruistochten</h3></div> <p>Toen in <a href="/wiki/1071" title="1071">1071</a> het christelijke Byzantijnse Rijk in de <a href="/wiki/Slag_bij_Manzikert" title="Slag bij Manzikert">Slag bij Manzikert</a> door de islamitische <a href="/wiki/Seltsjoeken" title="Seltsjoeken">Seltsjoeken</a> werd verslagen, stuurde de <a href="/wiki/Lijst_van_Byzantijnse_keizers" title="Lijst van Byzantijnse keizers">Byzantijnse</a> keizer <a href="/wiki/Alexios_I_Komnenos" title="Alexios I Komnenos">Alexios I Komnenos</a> een verzoek om hulp aan <a href="/wiki/Paus_Urbanus_II" title="Paus Urbanus II">paus Urbanus II</a>. Deze organiseerde in <a href="/wiki/1095" title="1095">1095</a> de eerste <a href="/wiki/Kruistocht" title="Kruistocht">kruistocht</a> en dit leger van kruisvaarders veroverde <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> in <a href="/wiki/1099" title="1099">1099</a>. Hierna stichtten zij het <a href="/wiki/Koninkrijk_Jeruzalem" title="Koninkrijk Jeruzalem">Koninkrijk Jeruzalem</a>, evenals drie andere staatjes. De rijken van de <a href="/wiki/Kalifaat_van_de_Abbasiden" title="Kalifaat van de Abbasiden">Abbasiden</a>, <a href="/wiki/Seltsjoeken" title="Seltsjoeken">Seltsjoeken</a> en <a href="/wiki/Fatimiden" class="mw-redirect" title="Fatimiden">Fatimiden</a> reageerden enigszins onverschillig aangezien zij nauwelijks geïnteresseerd waren in het gebied. </p><p>In <a href="/wiki/1187" title="1187">1187</a> veroverde de <a href="/wiki/Koerden" title="Koerden">Koerdische</a> leider <a href="/wiki/Saladin" title="Saladin">Saladin</a> Jeruzalem op de kruisvaarders. Hierna werden nog verschillende kruistochten georganiseerd, maar geen daarvan waren van grote invloed op het Midden-Oosten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mongolen">Mongolen</h3></div> <p>In <a href="/wiki/1219" title="1219">1219</a> vielen <a href="/wiki/Mongoli%C3%AB" title="Mongolië">Mongoolse</a> troepen onder leiding van <a href="/wiki/Dzjengis_Khan" title="Dzjengis Khan">Dzjengis Khan</a> het Midden-Oosten binnen. In <a href="/wiki/1243" title="1243">1243</a> werden de Seltsjoeken <a href="/wiki/Vazal" title="Vazal">vazallen</a> en met de val van de hoofdstad Bagdad in <a href="/wiki/1258" title="1258">1258</a> werd het <a href="/wiki/Kalifaat_van_de_Abbasiden" title="Kalifaat van de Abbasiden">rijk van de Abbassiden</a> vernietigd. In <a href="/wiki/1258" title="1258">1258</a>-<a href="/wiki/1260" title="1260">1260</a> werden de <a href="/wiki/Mammelukken" title="Mammelukken">mammelukken</a> uit Syrië verdreven. De Mongolen bleven tot de dood van <a href="/wiki/Timoer_Lenk" title="Timoer Lenk">Timoer Lenk</a> in <a href="/wiki/1405" title="1405">1405</a>, die zowel Turks als Mongools wordt beschouwd, de grootste macht in het Midden-Oosten. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:OttomanEmpireIn1683.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/300px-OttomanEmpireIn1683.png" decoding="async" width="300" height="282" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/450px-OttomanEmpireIn1683.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/OttomanEmpireIn1683.png/600px-OttomanEmpireIn1683.png 2x" data-file-width="1966" data-file-height="1850" /></a><figcaption>Situatie in 1683. Het Ottomaanse Rijk was op zijn hoogtepunt en grote delen van het Midden-Oosten maakten er deel van uit.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ottomaanse_Rijk">Ottomaanse Rijk</h3></div> <p>Rond <a href="/wiki/1330" title="1330">1330</a> kwam <a href="/wiki/Osman_I" title="Osman I">Osman I</a> in <a href="/wiki/Anatoli%C3%AB" title="Anatolië">Anatolië</a> aan de macht. Hij stichtte het <a href="/wiki/Ottomaanse_Rijk" title="Ottomaanse Rijk">Ottomaanse Rijk</a>. Nadat het in de eerste eeuwen van zijn bestaan op de Balkan en in Oost-Europa veel gebied had veroverd, begon het rijk in <a href="/wiki/1516" title="1516">1516</a> met de verovering van Syrië, Palestina en Egypte op de mammelukken. In <a href="/wiki/1517" title="1517">1517</a> erkende de <a href="/wiki/Sjarief_van_Mekka" title="Sjarief van Mekka">sjarief van Mekka</a> de Sultan als <a href="/wiki/Kalief" title="Kalief">kalief</a>. In <a href="/wiki/1534" title="1534">1534</a> werd Bagdad veroverd en in <a href="/wiki/1546" title="1546">1546</a> Basra. Ook <a href="/wiki/Bahrein" title="Bahrein">Bahrein</a> en delen van Oman en Jemen vielen onder Ottomaanse controle. Tot aan de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a> hield het Ottomaanse Rijk zijn greep op het Midden-Oosten. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eerste_Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</h3></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Recente_geschiedenis_van_het_Midden-Oosten" title="Recente geschiedenis van het Midden-Oosten">Recente geschiedenis van het Midden-Oosten</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarin het Ottomaanse Rijk werd verslagen door de <a href="/wiki/Entente" title="Entente">Entente</a>, veranderde de politieke situatie ingrijpend. Van de meeste huidige staten werd tijdens deze oorlog het grondgebied bepaald. De Britse officier <a href="/wiki/Thomas_Edward_Lawrence" title="Thomas Edward Lawrence">Thomas Edward Lawrence</a> haalde <a href="/wiki/Hoessein_ibn_Ali" class="mw-redirect" title="Hoessein ibn Ali">Hoessein ibn Ali</a>, de <a href="/wiki/Sjarief_van_Mekka" title="Sjarief van Mekka">sjarief van Mekka</a>, over om de <a href="/wiki/Arabische_opstand" title="Arabische opstand">Arabische opstand</a> tegen de Ottomanen te beginnen. De Britten beloofden in de <a href="/wiki/Hoessein-McMahoncorrespondentie" title="Hoessein-McMahoncorrespondentie">Hoessein-McMahoncorrespondentie</a> aan de sjarief onafhankelijkheid voor de Arabieren. Zover kwam het echter niet, want na de oorlog besloot de <a href="/wiki/Volkenbond" title="Volkenbond">Volkenbond</a> dat de nieuwe landen Irak, <a href="/wiki/Transjordani%C3%AB" title="Transjordanië">Transjordanië</a>, en Palestina onder Brits <a href="/wiki/Mandaatgebied" title="Mandaatgebied">mandaat</a> en Syrië en Libanon onder Frans mandaat kwamen te vallen. De Britten gaven Irak en Transjordanië een zekere autonomie, de andere gebieden bleven onder strengere controle. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tweede_Wereldoorlog">Tweede Wereldoorlog</h3></div> <p>De Tweede Wereldoorlog ging grotendeels aan het Midden-Oosten voorbij. Perzië (Iran), dat de zijde van <a href="/wiki/Nazi-Duitsland" title="Nazi-Duitsland">Duitsland</a> had gekozen, werd vervolgens door de <a href="/wiki/Britse-Sovjet_invasie_van_Iran" class="mw-redirect" title="Britse-Sovjet invasie van Iran">geallieerden binnengevallen</a>. Generaal <a href="/wiki/Erwin_Rommel" title="Erwin Rommel">Erwin Rommel</a> bereikte in <a href="/wiki/1942" title="1942">1942</a> vanuit Libië Egypte, maar de Britten wisten ten westen van de Nijl, bij <a href="/wiki/El_Alamein" title="El Alamein">El Alamein</a> stand te houden. In maart <a href="/wiki/1943" title="1943">1943</a> waren de asmogendheden verdreven uit Noord-Afrika. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Einde_mandaten_en_oprichting_van_de_staat_Israël"><span id="Einde_mandaten_en_oprichting_van_de_staat_Isra.C3.ABl"></span>Einde mandaten en oprichting van de staat Israël</h3></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlisch_conflict" title="Arabisch-Israëlisch conflict">Arabisch-Israëlisch conflict</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>In <a href="/wiki/1943" title="1943">1943</a> werd het Franse <a href="/wiki/Mandaatgebied" title="Mandaatgebied">mandaat</a> over Libanon opgeheven en werd Libanon een onafhankelijke republiek. Hierbij werd het zogenaamde Nationaal Pact gesloten waarbij werd bepaald dat de president altijd een christen (maroniet) zou zijn, de premier een soenniet en de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden een sjiiet. Gedurende de jaren veertig en vijftig was de situatie in Libanon stabiel, hoewel er wel degelijk ongenoegen waarneembaar was onder de <a href="/wiki/Sjiieten" class="mw-redirect" title="Sjiieten">sjiieten</a>, die, hoewel hun bevolkingsgroep steeds meer toenam, nog altijd een tweederangs positie bekleedden in de regering. De jaren vijftig en zestig waren tijden van grote economische voorspoed en ver doorgedreven markteconomie. Binnen enkele jaren na de oorlog werden ook de andere mandaten opgeheven en werden deze landen zelfstandig. Op <a href="/wiki/22_maart" title="22 maart">22 maart</a> <a href="/wiki/1945" title="1945">1945</a> werd de <a href="/wiki/Arabische_Liga" title="Arabische Liga">Arabische Liga</a> gevormd. </p><p>In <a href="/wiki/1917" title="1917">1917</a> was de <a href="/wiki/Balfour-verklaring" title="Balfour-verklaring">Balfour-verklaring</a> uitgegeven, die de Joden de vorming van een <i>Joods Nationaal Tehuis</i> in Palestina beloofde. Al voor de oprichting van de staat <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> vormde het <a href="/wiki/Zionisme" title="Zionisme">zionisme</a> een bron van spanning in het toenmalige <a href="/wiki/Palestina_(regio)" title="Palestina (regio)">Palestina</a>. De zionistische territoriale claim is bevochten door de Arabische landen en de <a href="/wiki/Palestijnen" class="mw-redirect" title="Palestijnen">Palestijnen</a>. Nadat het Britse mandaat voor Palestina afliep, werd in 1948 de staat Israël uitgeroepen. De Arabieren, die al decennia tegen de instroom van Joden waren, verklaarden prompt de oorlog, wat leidde tot de <a href="/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlische_Oorlog_van_1948" title="Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948">Eerste Arabisch-Israëlische oorlog</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koude_Oorlog">Koude Oorlog</h3></div> <p>In <a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a> wilden de Fransen en Britten het Suezkanaal, dat door de Egyptische president <a href="/wiki/Nasser" title="Nasser">Nasser</a> genationaliseerd was, opnieuw onder controle krijgen. Zij maakten een geheime afspraak met Israël, dat zelf de Sinaï wilde controleren om Egyptische aanvallen te kunnen weerstaan, waarna de <a href="/wiki/Suezcrisis" title="Suezcrisis">Suezcrisis</a> van <a href="/wiki/1956" title="1956">1956</a> een feit was. De <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> steunden de aanval niet, waarmee de VS aan invloed wonnen. Ook de <a href="/wiki/Sovjet-Unie" title="Sovjet-Unie">Sovjet-Unie</a> mengde zich in de politiek van het gebied, op zoek naar invloed. De Sovjets steunden verschillende landen in hun <a href="/wiki/Arabisch_nationalisme" class="mw-redirect" title="Arabisch nationalisme">Arabisch-nationalistische</a> aspiraties. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Beirut1_i_april_1978.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Beirut1_i_april_1978.jpg/250px-Beirut1_i_april_1978.jpg" decoding="async" width="250" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/Beirut1_i_april_1978.jpg 1.5x" data-file-width="352" data-file-height="220" /></a><figcaption>Beiroet in 1978 ten tijde van de Libanese Burgeroorlog</figcaption></figure> <p>In 1958 kwamen de moslims in Libanon in opstand omdat zij een nieuwe volkstelling eisten. Zij meenden dat de volkstelling uit 1932 achterhaald was en dat zij inmiddels de meerderheid van de Libanese bevolking uitmaakten. De Libanese regering gaf geen gehoor aan de eis van de moslims en met Amerikaanse steun werd de opstand onderdrukt. </p><p>In de jaren 50 was de spanning tussen monarchistische, prowesterse regeringen en meer socialistisch georiënteerde regeringen gegroeid. Hierdoor kwamen onder meer Syrië en Jordanië steeds meer tegenover elkaar te staan. De moord in 1960 op de Jordaanse minister-president <a href="/w/index.php?title=Hazza_al-Majali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hazza al-Majali (de pagina bestaat niet)">Hazza al-Majali</a> werd door Jordanië toegeschreven aan Syrië, dat op dat moment deel uitmaakte van de <a href="/wiki/Verenigde_Arabische_Republiek" title="Verenigde Arabische Republiek">Verenigde Arabische Republiek</a>. De spanning nam nog verder toe toen Koning Hoessein van Jordanië in 1966 officieel de steun aan de PLO opzegde. Na de <a href="/wiki/Zesdaagse_Oorlog" title="Zesdaagse Oorlog">Zesdaagse Oorlog</a> van <a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a> werden veel Palestijnen naar Jordanië verdreven. Tijdens <a href="/wiki/Zwarte_September_(conflict)" title="Zwarte September (conflict)">Zwarte September</a> (september 1970) kwamen ze in conflict met het Jordaanse leger. Die maand trok een militaire eenheid van Syrië Jordanië binnen om de Palestijnen te ontzetten. Het Syrische leger werd teruggedreven, maar de spanning tussen Syrië en Jordanië bleef. Radicale Palestijnen zouden gedurende de jaren zeventig en tachtig wereldwijd vele vliegtuigkapingen, gijzelingen en ontvoeringen uitvoeren. </p><p>In 1973 vond er in Libanon opnieuw een geweldsuitbarsting plaats tussen regeringsmilities en de in Libanon verblijvende Palestijnen van de <a href="/wiki/Palestijnse_Bevrijdingsorganisatie" title="Palestijnse Bevrijdingsorganisatie">PLO</a>. Daarnaast brak er een strijd uit tussen de <a href="/wiki/Falangisme_(Libanon)" title="Falangisme (Libanon)">falangisten</a> van <a href="/wiki/Pierre_Gemayel" title="Pierre Gemayel">Pierre Gemayel</a> en diverse islamitische partijen. In 1975 brak de <a href="/wiki/Libanese_Burgeroorlog" title="Libanese Burgeroorlog">Libanese Burgeroorlog</a> uit. De verschillende partijen in de burgeroorlog raakten ook onderling verdeeld, wat de onoverzichtelijkheid in het conflict vergrootte. In 1976 vielen Syrische troepen Libanon binnen, later gevolgd door VN-troepen en het Israëlische leger (1977 en 1982). </p><p>Nadat in <a href="/wiki/1979" title="1979">1979</a> de <a href="/wiki/Iraanse_Revolutie" title="Iraanse Revolutie">Iraanse Revolutie</a> werd gehouden, waarbij de pro<a href="/wiki/Westerse_wereld" title="Westerse wereld">westerse</a> <a href="/wiki/Sjah" title="Sjah">sjah</a> werd afgezet ten gunste van de fundamentalistische <a href="/wiki/Ayatollah" title="Ayatollah">ayatollah</a> <a href="/wiki/Ruhollah_Khomeini" title="Ruhollah Khomeini">Khomeini</a>, viel buurland Irak onder <a href="/wiki/Saddam_Hoessein" title="Saddam Hoessein">Saddam Hoessein</a> Iran binnen. De bloedige <a href="/wiki/Irak-Iranoorlog" title="Irak-Iranoorlog">Irak-Iranoorlog</a> duurde zeven jaar en kostte waarschijnlijk aan 1 miljoen mensen het leven. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Einde_van_de_20e_eeuw">Einde van de 20e eeuw</h3></div> <p>In 1989 werd onder druk van Arabische landen het <a href="/wiki/Vredesakkoord_van_Taif" title="Vredesakkoord van Taif">Vredesakkoord van Taif</a> gesloten, waarmee een einde kwam aan de Libanese Burgeroorlog. Het zou nog tot het jaar 2000 duren voordat de Israëlische troepen zich uit Libanon zouden terugtrekken en tot 2005 voordat ook de Syrische troepen verdwenen. </p><p>In <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> viel Irak buurland Koeweit binnen. Vrijwel de gehele Arabische wereld veroordeelde de inval en onder leiding van de Verenigde Staten werd in de <a href="/wiki/Golfoorlog_(1990-1991)" class="mw-redirect" title="Golfoorlog (1990-1991)">Golfoorlog van 1990-1991</a> Koeweit bevrijd. </p><p>De Palestijnse leider <a href="/wiki/Yasser_Arafat" title="Yasser Arafat">Yasser Arafat</a> had in het conflict tussen Irak en de coalitie officieel een bemiddelende rol, maar veel Arabische landen vonden dat Arafat te veel op de hand van Saddam Hoessein was. Als gevolg hiervan werd de <a href="/wiki/Geldkraan" title="Geldkraan">geldkraan</a> naar de <a href="/wiki/Palestijnse_Bevrijdingsorganisatie" title="Palestijnse Bevrijdingsorganisatie">PLO</a> vanuit de Arabische wereld grotendeels dichtgedraaid. De PLO kwam hierdoor in grote problemen en moest haar koers herzien. </p><p>In <a href="/wiki/Oslo" title="Oslo">Oslo</a> werden 'geheime' vredesbesprekingen gehouden tussen Israël en de Palestijnen, waarna in <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a> de <a href="/wiki/Oslo-akkoorden" title="Oslo-akkoorden">Oslo-akkoorden</a> gesloten worden. De Palestijnen krijgen beperkte <a href="/wiki/Autonomie" title="Autonomie">autonomie</a> met uitzicht op een eigen staat in ruil voor de erkenning van Israël. Yasser Arafat, de Israëlische minister-president <a href="/wiki/Yitzchak_Rabin" class="mw-redirect" title="Yitzchak Rabin">Yitzchak Rabin</a> en de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken <a href="/wiki/Shimon_Peres" title="Shimon Peres">Shimon Peres</a> ontvingen hiervoor de <a href="/wiki/Nobelprijs_voor_de_Vrede" title="Nobelprijs voor de Vrede">Nobelprijs voor de Vrede</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="21e_eeuw">21e eeuw</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay,_seen_from_Safa_Park.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg/260px-Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg" decoding="async" width="260" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg/390px-Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg/520px-Downtown_Burj_Dubai_and_Business_Bay%2C_seen_from_Safa_Park.jpg 2x" data-file-width="2985" data-file-height="1641" /></a><figcaption>Verschillende Golfstaten, zoals het hierboven afgebeelde <a href="/wiki/Dubai_(emiraat)" title="Dubai (emiraat)">Dubai</a>, groeiden begin 21e eeuw uit tot belangrijke economische centra.</figcaption></figure> <p>Op <a href="/wiki/Terroristische_aanslagen_op_11_september_2001" class="mw-redirect" title="Terroristische aanslagen op 11 september 2001">11 september 2001</a> werd de wereld opgeschrikt toen drie, door fundamentalistische moslims van <a href="/wiki/Al_Qaida" title="Al Qaida">al Qaida</a>, gekaapte vliegtuigen zich in het <a href="/wiki/World_Trade_Center_(New_York)" class="mw-redirect" title="World Trade Center (New York)">World Trade Center</a> en het <a href="/wiki/Het_Pentagon" class="mw-redirect" title="Het Pentagon">Pentagon</a> boorden. Een vierde vliegtuig stortte neer in onbewoond gebied. De Verenigde Staten openden de <a href="/wiki/Strijd_tegen_terrorisme" title="Strijd tegen terrorisme">strijd tegen terrorisme</a>. Allereerst werd <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a> aangevallen, waar Al Qaida diverse bases had. Het <a href="/wiki/Taliban" title="Taliban">Talibanregime</a> in Afghanistan werd verdreven. Begin <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> werd Irak in de <a href="/wiki/Irakoorlog" title="Irakoorlog">Irakoorlog</a> binnengevallen en <a href="/wiki/Saddam_Hoessein" title="Saddam Hoessein">Saddam Hoessein</a> afgezet. Het moslimterrorisme leidde ook in Israël, Egypte, Saoedi-Arabië, Libanon, Iran en Jordanië tot aanslagen. </p><p>Ondanks de <a href="/wiki/Oslo-akkoorden" title="Oslo-akkoorden">Oslo-akkoorden</a> kwam er geen rust in de regio. Na een bezoek van de Israëlische oppositieleider <a href="/wiki/Ariel_Sharon" title="Ariel Sharon">Ariel Sharon</a> aan de <a href="/wiki/Tempelberg" title="Tempelberg">Tempelberg</a> en de <a href="/wiki/Klaagmuur" class="mw-redirect" title="Klaagmuur">Klaagmuur</a> eind september <a href="/wiki/2000" title="2000">2000</a> brak de <a href="/wiki/Tweede_Intifada" class="mw-redirect" title="Tweede Intifada">Tweede Intifada</a> uit. De Tweede Intifada werd gekenmerkt door bloedige <a href="/wiki/Zelfmoordaanslag" title="Zelfmoordaanslag">zelfmoordaanslagen</a> door Palestijnse terroristen en liquidaties van Palestijnse leiders door het Israëlische leger. Aan beide kanten vielen hierdoor veel slachtoffers, vooral onder de burgerbevolking. Na de ontvoering van twee soldaten door <a href="/wiki/Hezbollah" title="Hezbollah">Hezbollah</a> vond een <a href="/wiki/Isra%C3%ABlisch-Libanese_oorlog_van_2006" class="mw-redirect" title="Israëlisch-Libanese oorlog van 2006">gewapend conflict plaats tussen Israël en Hezbollah</a>, waarbij honderden doden vielen. Dit conflict eindigde zonder winnaar: het lukte Israël niet de ontvoerde soldaten te bevrijden, maar de militaire slagkracht van Hezbollah werd zwaar aangetast. In 2007 brak een burgeroorlog uit tussenin de Palestijnse gebieden tussen het islamistische <a href="/wiki/Hamas" title="Hamas">Hamas</a> en het meer seculiere <a href="/wiki/Fatah" title="Fatah">Fatah</a>. De gevechten leidden tot een opdeling van Palestina in een deel voor Hamas (de Gazastrook) en een deel voor Fatah (Westelijke Jordaanoever). </p><p>In 2011-12 brengt de vanuit de volksmassa opborrelende <a href="/wiki/Arabische_Lente" title="Arabische Lente">Arabische Lente</a> achtereenvolgens diverse autoritaire regimes een na een ten val, zoals in <a href="/wiki/Tunesi%C3%AB" title="Tunesië">Tunesië</a> en <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a>, maar de toekomst is er telkens onzeker, onder meer door de hoofdrol die wordt opgeëist door islamitische fundamentalisten zoals de Moslimbroederschappen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografie">Demografie</h2></div> <p>De landen van het Midden-Oosten hebben over het algemeen een jonge, groeiende bevolking, onder meer omdat de islam voor grote gezinnen is en tegen voorbehoedsmiddelen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bevolkingsgroepen">Bevolkingsgroepen</h3></div> <p>Naast de sedentaire bewoners van deze landen (<a href="/wiki/Arabieren" title="Arabieren">Arabieren</a>, <a href="/wiki/Turken" title="Turken">Turken</a>, <a href="/wiki/Koerden" title="Koerden">Koerden</a>, <a href="/wiki/Perzen" title="Perzen">Perzen</a>, <a href="/wiki/Joden" title="Joden">Joden</a> enz.) wordt het Midden-Oosten ook nog altijd bevolkt door <a href="/wiki/Nomade" title="Nomade">nomaden</a> die in de <a href="/wiki/Woestijn" title="Woestijn">woestijnen</a> leven, met name de <a href="/wiki/Bedoe%C3%AFenen" title="Bedoeïenen">Bedoeïenen</a>, de 'echte' Arabieren. Verder zijn er belangrijke groepen vluchtelingen, vooral binnen de regio, en arbeidsmigranten, deels ook van ver daarbuiten (vooral uit moslimlanden). </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ede_ethnic_groups.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Ede_ethnic_groups.jpg/260px-Ede_ethnic_groups.jpg" decoding="async" width="260" height="161" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Ede_ethnic_groups.jpg/390px-Ede_ethnic_groups.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Ede_ethnic_groups.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="248" /></a><figcaption>Diverse etnische groepen (foto uit de 19e eeuw)</figcaption></figure> <p>Veel landen kennen grote groepen etnische en/of confessionele minderheden, zoals <a href="/wiki/Armenen" class="mw-redirect" title="Armenen">Armenen</a>, <a href="/wiki/Assyri%C3%ABrs_(volk)" title="Assyriërs (volk)">Assyriërs</a>, <a href="/wiki/Koerden" title="Koerden">Koerden</a>, <a href="/wiki/Druzen" title="Druzen">Druzen</a>, <a href="/wiki/Grieken" title="Grieken">Grieken</a>, <a href="/wiki/Kopten" title="Kopten">Kopten</a>, <a href="/wiki/Turkse_volkeren#Het_Ottomaanse_Rijk" title="Turkse volkeren">Turkomannen</a>. Veelal worden deze minderheden niet gelijkwaardig behandeld of zelfs systematisch onderdrukt. Vaak hebben dergelijke spanningen een <a href="/wiki/Etniciteit" title="Etniciteit">etnisch-religieuze</a> achtergrond. Zo verschillen de Arabische <a href="/wiki/Soennieten" class="mw-redirect" title="Soennieten">soennieten</a> en <a href="/wiki/Sjiieten" class="mw-redirect" title="Sjiieten">sjiieten</a> etnisch niet of nauwelijks van elkaar en zelfs de theologische verschillen zijn (vergeleken met die tussen katholieken, orthodoxen en de diverse protestantse kerken) vrij beperkt. In Irak anno 2007 plegen soennieten en sjiieten zeer regelmatig aanslagen op elkaar met honderden doden tot gevolg. Ook in streng conservatieve staten zoals Saoedi-Arabië (waar de Koran grondwet is) worden sjiieten slechter behandeld, zelfs als ze de meerderheid vormen zoals in Bahrein. In het sjiitische Iran worden op hun beurt soennieten (vooral Arabieren in het zuidwesten van het land) achtergesteld. </p><p>Ook het traditionele denken in stammen en clans leidt tot een achterstelling van groepen. In <a href="/wiki/Libanon" title="Libanon">Libanon</a> zijn de etnische en <a href="/wiki/Religie" title="Religie">religieuze</a> tegenstellingen al decennia een voortdurende bron van spanning. In Israël worden <a href="/wiki/Arabische_Isra%C3%ABli%C3%ABrs" title="Arabische Israëliërs">Arabische Israëliërs</a> volgens diverse onderzoeken achtergesteld ten opzichte van <a href="/wiki/Joden" title="Joden">Joden</a>, waarvan de orthodoxe strekking bevoordeeld wordt door regeringen die afhankelijk zijn van hun extremistische partijen op de electorale wip. </p><p>In de meeste landen, vooral in de rijke <a href="/wiki/Golfstaten" title="Golfstaten">Golfstaten</a>, wonen en werken veel <a href="/wiki/Gastarbeiders" class="mw-redirect" title="Gastarbeiders">arbeidsmigranten</a>. Laag- of ongeschoolde arbeidsmigranten zijn vaak afkomstig uit <a href="/wiki/Zuid-Azi%C3%AB" title="Zuid-Azië">Zuid-Azië</a> en <a href="/wiki/Zuidoost-Azi%C3%AB" title="Zuidoost-Azië">Zuidoost-Azië</a> en worden te werk gesteld onder een systeem dat <i><a href="/wiki/Kafala" title="Kafala">kafala</a></i> heet, een term uit de <a href="/wiki/Sharia" title="Sharia">sharia</a>. De werknemer is daarbij volledig afhankelijk van zijn werkgever, die ook vaak het paspoort inneemt. Het spreekt daarbij voor zich dat de arbeidsmigranten vaak slecht betaald en behandeld worden. Ze hebben geen burgerrechten en bouwen geen sociale verzekeringen op. </p><p>Daarnaast zijn er, met name in de Golfregio, veel uit het Westen afkomstige hoogopgeleide <a href="/wiki/Expat" class="mw-redirect" title="Expat">expats</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religie">Religie</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG/260px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG" decoding="async" width="260" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG/390px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG/520px-Jerusalem_Dome_of_the_rock_BW_13.JPG 2x" data-file-width="3812" data-file-height="2556" /></a><figcaption>Tempelberg in Jeruzalem</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png/260px-Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png" decoding="async" width="260" height="306" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png/390px-Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Sunnisme_et_Chiisme_au_Proche-Orient.png 2x" data-file-width="513" data-file-height="604" /></a><figcaption>De islam in het Midden-Oosten. Geel:soennitisch, groen: sjiitisch, zwart: ibadisch en gearceerd: conflictgebieden.</figcaption></figure> <p><i>Zie ook: <a href="/wiki/Jodendom#Geschiedenis" title="Jodendom">Jodendom</a>, <a href="/wiki/Geschiedenis_van_het_christendom" title="Geschiedenis van het christendom">Geschiedenis van het christendom</a> en <a href="/wiki/Geschiedenis_van_de_islam" title="Geschiedenis van de islam">Geschiedenis van de islam</a>.</i> </p><p>Het Midden-Oosten is de bakermat van verschillende <a href="/wiki/Religie" title="Religie">godsdiensten</a>. Drie religies met wereldwijde aanhang vinden hier hun oorsprong: <a href="/wiki/Jodendom" title="Jodendom">jodendom</a>, <a href="/wiki/Christendom" title="Christendom">christendom</a> en <a href="/wiki/Islam" title="Islam">islam</a>; de laatste twee zijn zelfs de grootste godsdiensten van de wereld. De bijbehorende heilige geschriften van de 3 religies, respectievelijk de <a href="/wiki/Tenach" title="Tenach">Tenach</a>, de <a href="/wiki/Bijbel_(christendom)" title="Bijbel (christendom)">Bijbel</a> en de <a href="/wiki/Koran" title="Koran">Koran</a> dragen het stempel van de cultuur van het Midden-Oosten. Verder rekenen veel aanhangers op toekomstige belangrijke gebeurtenissen in dit gebied. Voorts heeft het <a href="/wiki/Samaritanen" title="Samaritanen">Samaritanisme</a> ook nog volgelingen in <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> en <a href="/wiki/Palestina_(staat)" title="Palestina (staat)">Palestina</a>. Zo verwachten (bepaalde) joden de komst van de <a href="/wiki/Messias" title="Messias">messias</a> die de <a href="/wiki/Joodse_tempel" title="Joodse tempel">tempel</a> in <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a> zal herbouwen en dat <a href="/wiki/God_(jodendom)" title="God (jodendom)">God</a> vanaf de nabijgelegen <a href="/wiki/Olijfberg" title="Olijfberg">Olijfberg</a> zal beginnen met het opnieuw tot leven wekken van alle gestorvenen. De christenen geloven dat de messias al gekomen is, namelijk <a href="/wiki/Jezus_(traditioneel-christelijk)" title="Jezus (traditioneel-christelijk)">Jezus Christus</a>. Veel christenen verwachten dat Jezus uit de hemel zal terugkeren op de al eerder genoemde Olijfberg om vervolgens vanuit Jeruzalem zijn <a href="/wiki/Nieuwe_Jeruzalem" title="Nieuwe Jeruzalem">vrederijk</a> op te richten. Moslims daarentegen verwachten dat de messias (vaak ook Jezus, soms de <i><a href="/wiki/Mahdi_(islam)" title="Mahdi (islam)">mahdi</a></i>) niet in Jeruzalem, maar in <a href="/wiki/Mekka" title="Mekka">Mekka</a> zal komen om daar een wereldgericht te houden. Daarom is Mekka voor de moslims van groot belang en richten zij zich in hun gebed tot Mekka en is het een plicht van elke moslim om ten minste eenmaal in zijn leven Mekka met het heiligdom de <a href="/wiki/Ka%27aba" class="mw-redirect" title="Ka'aba">Ka'aba</a> te bezoeken. </p><p>De verschillende aspiraties van deze godsdiensten zorg(d)en soms ook voor onderlinge conflicten. In het verleden was dit bijvoorbeeld het geval vanaf de <a href="/wiki/7e_eeuw" title="7e eeuw">7e eeuw</a>, toen het <a href="/wiki/Byzantijnse_Rijk" title="Byzantijnse Rijk">Byzantijnse Rijk</a> werd teruggedrongen door de zojuist moslim geworden <a href="/wiki/Arabieren" title="Arabieren">Arabieren</a> en vanaf de <a href="/wiki/13e_eeuw" title="13e eeuw">13e eeuw</a> door de tot de islam bekeerde <a href="/wiki/Ottomaanse_Rijk" title="Ottomaanse Rijk">Ottomanen</a>, die het in 1453 definitief ten val brachten. Daarnaast waren er van de 12e tot en met de 14e eeuw de <a href="/wiki/Kruistocht" title="Kruistocht">Kruistochten</a>, waarbij Europese christelijke ridders met aanhang het <i>Heilige Land</i> van de islamitische overheersing wilden ontdoen. De strijd tussen de joodse Israëliërs enerzijds en de <a href="/wiki/Palestijnen" class="mw-redirect" title="Palestijnen">Palestijnen</a> en bepaalde Arabische landen anderzijds heeft gedeeltelijk ook een religieuze dimensie (gekregen) waarbij het vooral gaat om de status van het oude deel van Jeruzalem en daarbinnen om het complex van de <a href="/wiki/Tempelberg" title="Tempelberg">Tempelberg</a>. </p><p>In het Midden-Oosten zijn in de loop van de 20e eeuw in veel landen een <a href="/wiki/Wereldlijke_macht" title="Wereldlijke macht">seculiere</a> regeringen aan de macht gekomen, zoals in Turkije, Irak, Egypte, Syrië, Iran (Perzië) en Israël. Soms leggen deze regeringen dwingende maatregelen op tegen religieuzen en worden kleding en religieuze gebruiken afgedaan als 'achterlijk' of zelfs verboden. Dit leidt tot conflicten met religieuze groepen. In andere landen daarentegen blijft het bewind vaak traditioneel islamitisch, wat dan weer op weerstand van moderne hervormers stuit, die voor democratie of vrouwenrechten strijden. </p><p>Volgens de meeste onderzoekers, zoals <a href="/wiki/Karen_Armstrong" title="Karen Armstrong">Karen Armstrong</a>, kan het <a href="/wiki/Moslimfundamentalisme" title="Moslimfundamentalisme">moslimfundamentalisme</a> niet los gezien worden van de onderdrukking van religieuze waarden door seculiere machthebbers en het verlies in vertrouwen in wat het (westers) secularisme zou brengen. Voorbeelden van uitvloeisels hiervan zijn de <a href="/wiki/Iraanse_Revolutie" title="Iraanse Revolutie">Iraanse Revolutie</a>, het <a href="/wiki/Front_Islamique_du_Salut" title="Front Islamique du Salut">FIS</a>, <a href="/wiki/Hezbollah" title="Hezbollah">Hezbollah</a> en <a href="/wiki/Hamas" title="Hamas">Hamas</a> in de Palestijnse gebieden, de opkomst van <a href="/wiki/Islamisme" title="Islamisme">islamistische</a> partijen zoals de <a href="/wiki/Moslimbroederschap" title="Moslimbroederschap">Moslimbroederschap</a> in <a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a> en de opkomst van <a href="/wiki/Terrorisme" title="Terrorisme">terroristische</a> organisaties zoals <a href="/wiki/Al_Qaida" title="Al Qaida">Al Qaida</a>. Het moslimfundamentalisme teert bovendien op de onvrede van een groot deel van de Arabische bevolking over de militaire aanwezigheid van het westen (vooral Amerikanen) in de regio, de corruptie en dictatoriale houding van verschillende regimes en de zwakke sociale positie van veel burgers. </p><p>Niet alleen richten deze groepen zich tegen het Westen of Israël, maar vaker nog zijn seculiere leiders, zoals president <a href="/wiki/Anwar_Sadat" title="Anwar Sadat">Anwar Sadat</a> van Egypte, of zelfs andere groepen moslims het slachtoffer, zoals de sjiieten in Irak. Niet alleen in islamitische landen speelt deze problematiek, ook in Israël en Libanon zijn er spanningen tussen seculiere en religieuze waarden. Het aantal <a href="/wiki/Christendom_in_het_Midden-Oosten" title="Christendom in het Midden-Oosten">christenen in het Midden-Oosten</a> neemt snel af.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tot halverwege de 20e eeuw kenden veel landen in het Midden-Oosten ook een aanzienlijke Joodse gemeenschap. Na de <a href="/wiki/Arabisch-Isra%C3%ABlische_Oorlog_van_1948" title="Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948">Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948</a> vluchtte het overgrote deel van deze Joden naar Israël, ook wel genoemd, de <a href="/wiki/Joodse_vluchtelingen_uit_de_Arabische_wereld" title="Joodse vluchtelingen uit de Arabische wereld">Joodse exodus uit de Arabische wereld</a>. </p><p>Het Midden-Oosten kent dankzij zijn millennialange geschiedenis van beschavingen meerdere <a href="/wiki/Syncretisme_(religie)" title="Syncretisme (religie)">syncretische</a> religies die in de 21e eeuw nog volgelingen hebben: </p> <ul><li><a href="/wiki/Ahl-e_Haqq" title="Ahl-e Haqq">Ahl-e Haqq</a> (onduidelijk)</li> <li><a href="/wiki/Alevitisme" title="Alevitisme">Alevitisme</a> (veilig)</li> <li><a href="/wiki/Alawieten" title="Alawieten">Alawitisme</a> (veilig)</li> <li><a href="/wiki/Bahai" title="Bahai">Bahaïsme</a> (veilig)</li> <li><a href="/wiki/Druzen" title="Druzen">Druzisme</a> (veilig)</li> <li><a href="/wiki/Mandae%C3%ABrs" title="Mandaeërs">Mandaïsme</a> (ernstig bedreigd)</li> <li><a href="/wiki/Maniche%C3%AFsme" title="Manicheïsme">Manicheïsme</a> (uitgestorven)</li> <li><a href="/wiki/Shabakisme" class="mw-redirect" title="Shabakisme">Shabakisme</a> (ernstig bedreigd)</li> <li><a href="/wiki/Yezidi" class="mw-redirect" title="Yezidi">Yedizisme</a> (enigszins bedreigd)</li> <li><a href="/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme">Zoroastrisme</a> (enigszins bedreigd)</li></ul> <p>Door oorlogen en de toename van religieuze onderdrukking in de overwegend islamitische staten van het Midden-Oosten staan de meeste van deze religies echter ernstig onder druk en worden deze in veel gevallen met uitsterven bedreigd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Talen">Talen</h3></div> <p>Er worden in het Midden-Oosten talen uit verschillende families gesproken, waaronder <a href="/wiki/Indo-Europese_talen" title="Indo-Europese talen">Indo-Europese talen</a>, <a href="/wiki/Semitische_talen" title="Semitische talen">Semitische</a> (waaronder het heilig Arabisch van de Koran), <a href="/wiki/Afro-Aziatische_talen" title="Afro-Aziatische talen">Afro-Aziatische talen</a> en <a href="/wiki/Alta%C3%AFsche_talen" title="Altaïsche talen">Altaïsche talen</a>. </p><p>De meest gesproken talen in het gebied zijn <a href="/wiki/Arabisch" title="Arabisch">Arabisch</a> (inclusief de <a href="/wiki/Dialect" title="Dialect">dialecten</a>), <a href="/wiki/Perzisch" title="Perzisch">Perzisch</a> en <a href="/wiki/Turks" title="Turks">Turks</a>. Andere talen die gesproken worden zijn onder meer <a href="/wiki/Abchazo-Adygese_talen" class="mw-redirect" title="Abchazo-Adygese talen">Abchazo-Adygese talen</a>, <a href="/wiki/Armeens" title="Armeens">Armeens</a>, <a href="/wiki/Azerbeidzjaans" title="Azerbeidzjaans">Azerbeidzjaans</a>, <a href="/wiki/Beloetsji_(taal)" title="Beloetsji (taal)">Beloetsji</a>, <a href="/wiki/Berbertalen" title="Berbertalen">Berbertalen</a>, <a href="/wiki/Georgisch" title="Georgisch">Georgisch</a>, <a href="/wiki/Grieks" title="Grieks">Grieks</a>, <a href="/wiki/Hebreeuws" title="Hebreeuws">Hebreeuws</a>, <a href="/wiki/Koerdisch" title="Koerdisch">Koerdisch</a>, <a href="/wiki/Syrisch" title="Syrisch">Syrisch</a> (een variant van het <a href="/wiki/Aramees" title="Aramees">Aramees</a>), <a href="/wiki/Urdu" title="Urdu">Urdu</a> en <a href="/wiki/Jiddisch" title="Jiddisch">Jiddisch</a>. </p><p>Vooral de midden- en <a href="/wiki/Bovenklasse" title="Bovenklasse">bovenklasse</a> in landen als Egypte, Jordanië, Israël, Irak en Koeweit<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> spreken <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a>. In Israël, Libanon, Syrië, Marokko en Egypte spreken ook veel mensen <a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a>. </p><p>In veel landen in het Midden-Oosten wonen grote groepen mensen die oorspronkelijk afkomstig zijn uit <a href="/wiki/Zuid-Azi%C3%AB" title="Zuid-Azië">Zuid-Azië</a>, zoals <a href="/wiki/India" title="India">India</a>, en in die landen zijn deze talen grote minderheidstalen. In Israël spreekt ongeveer 5% van de bevolking <a href="/wiki/Roemeens" title="Roemeens">Roemeens</a>.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ook in Arabisch-sprekende landen zijn relatief veel inwoners die het Roemeens beheersen; naar schatting hebben ongeveer een half miljoen mensen uit Arabisch-sprekende landen in de jaren 80 van de 20e eeuw in Roemenië gestudeerd.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In Israël wordt daarnaast door een grote groep van de bevolking Russisch gesproken, als gevolg van de grote migratie van <a href="/wiki/Asjkenazische_Joden" title="Asjkenazische Joden">Russische joden</a> naar Israël in de tweede helft van de jaren 90. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Politiek">Politiek</h2></div> <p>Het Midden-Oosten kent verschillende politieke systemen. Sommige landen zijn (gedeeltelijk) democratisch, maar de meeste landen in het Midden-Oosten worden <a href="/wiki/Dictatuur_(regeringsvorm)" class="mw-redirect" title="Dictatuur (regeringsvorm)">dictatoriaal</a> of autoritair geregeerd. Sinds het begin van de <a href="/wiki/Arabische_Lente" title="Arabische Lente">Arabische Lente</a> hebben revoluties voor democratie plaatsgevonden in Tunesië, Egypte en Libië. Samen met Noord-Afrika wordt het Midden-Oosten gerekend tot de <a href="/wiki/MENA" title="MENA">MENA</a>-regio. (SWANA Regio) </p><p><a href="/wiki/The_Economist_Group" title="The Economist Group">The Economist</a> stelt elke twee jaar een <a href="/wiki/Democratie-index" class="mw-redirect" title="Democratie-index">democratie-index</a> op, waarbij alle landen beoordeeld worden op hun democratiegehalte. Geen van de landen in het Midden-Oosten wordt gezien als een 'volledige democratie'. <a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> scoort het hoogst op de index; met een score van 7,48 (2010) geldt het als een 'onvolledige democratie'. <a href="/wiki/Libanon" title="Libanon">Libanon</a>, <a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a>, de <a href="/wiki/Palestijnse_Autoriteit" title="Palestijnse Autoriteit">Palestijnse Autoriteit</a> en <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> zijn geclassificeerd als een 'hybride regime' en zijn dus deels democratisch, deels autoritair. Alle overige landen worden als autoritair beschouwd. Saoedi-Arabië wordt als het meest autoritaire land van het Midden-Oosten beoordeeld. </p><p>Veel landen in het Midden-Oosten hebben een <a href="/wiki/Majlis" title="Majlis">majlis</a>, een adviesgevende raad, die advies geeft aan het staatshoofd. In de meeste landen wordt een deel van deze raad verkozen door de burgers en een ander deel van de raad benoemd door het staatshoofd. </p><p>In de Golfstaten, Jordanië en Marokko is het staatshoofd een koning, sultan of emir. In die landen is kritiek hebben op het staatshoofd strafbaar. </p><p>Onderstaande tabel toont de ontwikkeling van de mate van vrijheid aan tussen 2010 en 2012. Deze tabel wordt elk jaar gepubliceerd door <i>Freedom House</i> een Amerikaans onderzoeksinstituut. Landen worden geclassificeerd als 'free, partly free of not free' (<i>vrij, gedeeltelijk vrij of niet vrij</i>).<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In deze periode vond de <a href="/wiki/Arabische_Lente" title="Arabische Lente">Arabische Lente</a> plaats. </p> <table class="wikitable sortable" style="width:100%; text-align:center;"> <tbody><tr> <th style="width:3em; text-align:left;" rowspan="2"><br /><br />Land </th> <th colspan="3">2010 </th> <th colspan="3">2011 </th> <th colspan="3">2012 </th></tr> <tr> <th style="width:3em;">Politieke<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Burger<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Status </th> <th style="width:3em;">Politieke<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Burger<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Status </th> <th style="width:3em;">Politieke<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Burger<br />rechten </th> <th style="width:3em;">Status </th></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Bahrein" title="Bahrein">Bahrein</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Egypte_(land)" title="Egypte (land)">Egypte</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Gazastrook" title="Gazastrook">Gazastrook</a> </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a> </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> </td> <td>5 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>5 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>5 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Isra%C3%ABl" title="Israël">Israël</a> </td> <td>1 </td> <td>2 </td> <td>Vrij </td> <td>1 </td> <td>2 </td> <td>Vrij </td> <td>1 </td> <td>2 </td> <td>Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Jemen" title="Jemen">Jemen</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Jordani%C3%AB" title="Jordanië">Jordanië</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Koeweit" title="Koeweit">Koeweit</a> </td> <td>4 </td> <td>4 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>4 </td> <td>5 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>4 </td> <td>5 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Libanon" title="Libanon">Libanon</a> </td> <td>5 </td> <td>3 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>5 </td> <td>3 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>5 </td> <td>4 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Oman" title="Oman">Oman</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Qatar" title="Qatar">Qatar</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a> </td> <td>7 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>7 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>7 </td> <td>7 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a> </td> <td>7 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>7 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>7 </td> <td>7 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Turkije" title="Turkije">Turkije</a> </td> <td>3 </td> <td>3 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>3 </td> <td>3 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td> <td>3 </td> <td>3 </td> <td>Gedeeltelijk Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Verenigde_Arabische_Emiraten" title="Verenigde Arabische Emiraten">Verenigde Arabische Emiraten</a> </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td></tr> <tr> <td align="left"><a href="/wiki/Westelijke_Jordaanoever" title="Westelijke Jordaanoever">Westelijke Jordaanoever</a> </td> <td>6 </td> <td>6 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td> <td>6 </td> <td>5 </td> <td>Niet Vrij </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Grenzen">Grenzen</h3></div> <p>Niet alle grenzen binnen het Midden-Oosten zijn goed gedefinieerd en dit leidt soms tot (gewapende) conflicten. Veel van de grenzen zijn gedefinieerd aan het einde van de <a href="/wiki/Eerste_Wereldoorlog" title="Eerste Wereldoorlog">Eerste Wereldoorlog</a> door de verschillende verdragen die door de <a href="/wiki/Volkenbond" title="Volkenbond">Volkenbond</a> zijn bekrachtigd. Zo was de directe aanleiding voor de <a href="/wiki/Irak-Iranoorlog" title="Irak-Iranoorlog">Irak-Iranoorlog</a> een onduidelijke locatie van de grens in het zuiden van de landen. Ook gedeeltes van de grenzen tussen <a href="/wiki/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a> en <a href="/wiki/Jemen" title="Jemen">Jemen</a> en tussen Saoedi-Arabië en Irak zijn niet goed gedefinieerd, maar leiden vooralsnog niet tot grote conflicten. De grens tussen Turkije en Irak is ook nooit internationaal vastgesteld, hoewel beide landen al decennia geen aanspraak meer maken op elkaars grondgebied. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Positie_van_vrouwen">Positie van vrouwen</h3></div> <p>In veel landen in deze regio zijn vrouwen achtergesteld, en mogen zij maar in beperkte mate deelnemen aan het publieke leven. Een uitzondering hierop vormen de seculiere <a href="/wiki/Turkse_talen" title="Turkse talen">Turkstalige</a> republieken Azerbeidzjan en Turkije, waar vrouwen zowel actief als passief <a href="/wiki/Stemrecht" class="mw-redirect" title="Stemrecht">kiesrecht</a> verkregen, al eerder dan veel vrouwen in Europa. Turkije heeft ook al een vrouwelijke president gehad, en kent in vergelijking met andere landen in het Midden-Oosten en zelfs in Europa veel vrouwen op topposities in het bedrijfsleven, de overheid en het onderwijs. Een zeer groot deel van de universitaire studenten in het Midden-Oosten is vrouw, met name in Turkije, Saudi-Arabië en Iran. In Turkije is zelfs een meerderheid van de technische studenten vrouw. In andere landen in het Midden-Oosten worden vrouwenrechten vaak geschonden door kledingvoorschriften, beperkende wetten, uithuwelijking en een conservatieve cultuur. Daardoor hebben zij minder inspraak in de samenleving, hoewel zij soms veel macht hebben over de directe familie. Met de Arabische Lente kwam daar in sommige landen langzaam verandering in, en verkregen vrouwen een leidende rol in oppositiebewegingen, zoals in Jemen. In <a href="/wiki/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a> is echter het hele openbare leven strikt gescheiden naar sekse en, wat in andere landen in de regio ongehoord is, mogen vrouwen niet autorijden. De vrouwen mogen een opleiding volgen, maar in het zakenleven spelen ze een beperkte rol. Ook Saudische vrouwen hebben zich sinds de Arabische Lente bereid getoond om meer rechten op te eisen, door protesten te houden van autorijdende vrouwen, maar vooralsnog<sup class="noprint nopopups"><a href="/wiki/Wikipedia:Tijdsaanduiding" title="Wikipedia:Tijdsaanduiding"><span title="Voor deze uitspraak is sinds 22 november 2024 een preciezere tijdsaanduiding gewenst.">[(sinds) wanneer?]</span></a></sup> heeft dat nog niet tot versoepeling van het conservatieve bewind gevoerd. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Economie">Economie</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Aardolie_en_aardgas">Aardolie en aardgas</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Oil_producing_countries_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Oil_producing_countries_map.png/260px-Oil_producing_countries_map.png" decoding="async" width="260" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Oil_producing_countries_map.png/390px-Oil_producing_countries_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Oil_producing_countries_map.png/520px-Oil_producing_countries_map.png 2x" data-file-width="1427" data-file-height="628" /></a><figcaption>Olieproducerende landen</figcaption></figure> <p>Het Midden-Oosten bevat de meerderheid van de wereldwijde <a href="/wiki/Aardolie" title="Aardolie">oliereserves</a> en <a href="/wiki/Aardgas" title="Aardgas">aardgasreserves</a>. Economisch en politiek is het gebied daarom zeer belangrijk. De aardolie- en aardgasreserves zijn niet gelijk verdeeld over het gebied. Sommige landen hebben veel reserves, andere vrijwel niets. Iran, Irak, Koeweit, Qatar, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten zijn lid van de <a href="/wiki/Organisatie_van_Olie_Exporterende_Landen" class="mw-redirect" title="Organisatie van Olie Exporterende Landen">Organisatie van Olie Exporterende Landen</a> (OPEC), deze landen zijn erg afhankelijk van de olie-inkomsten. <a href="/wiki/Saoedi-Arabi%C3%AB" title="Saoedi-Arabië">Saoedi-Arabië</a> heeft van deze landen verreweg de grootste hoeveelheid olie, gevolgd door <a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a> en <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>. De kleine <a href="/wiki/Golfstaten" title="Golfstaten">Golfstaten</a> hebben eveneens aanzienlijke reserves. In <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> viel <a href="/wiki/Golfoorlog_(1990-1991)" class="mw-redirect" title="Golfoorlog (1990-1991)">Irak Koeweit</a> binnen om het in te lijven, waarbij de olierijkdom van Koeweit als een van de motieven wordt gezien. Het land van de regio met de grootste bevolking, Egypte, heeft slechts zo'n 2% van de aangetoonde hoeveelheid reserves van de grootste producent, Saoedi-Arabië. Syrië heeft een relatief kleine olie en aardgas productie. Het naburige Libië, met een veel kleinere bevolking, heeft 10% van de aangetoonde hoeveelheid reserves van Saoedi-Arabië. Libanon, Israël en Jordanië hebben in het geheel geen olie.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In 2016 produceerden Bahrein, Iran, Irak, Koeweit, Oman, Qatar, Saoedi-Arabië, Syrië, Verenigde Arabische Emiraten en Jemen 2040 miljoen ton olie-equivalent (Mtoe) in 2016, 100% aardolie en aardgas. (1 Mtoe = 11,63 TWh, miljard kilowattuur.) Dat was ruim genoeg voor de energievoorziening, het TPES (<i><a href="/wiki/Total_primary_energy_supply" title="Total primary energy supply">total primary energy supply</a></i>): 734 Mtoe. Er werd 1250 Mtoe fossiele brandstof meer geëxporteerd dan geïmporteerd. </p><p>Van de energie ging ongeveer 180 Mtoe verloren bij elektriciteitsopwekking. 70 Mtoe werd gebruikt voor niet-energetische producten zoals smeermiddelen, asfalt en petrochemicaliën. Voor energie eindgebruikers resteerde 413 Mtoe waarvan 75 Mtoe = 870 TWh elektriciteit. </p><p>De uitstoot van kooldioxide was 1770 megaton, dat is 7,6 ton per persoon. Het wereldgemiddelde was 4,4 ton per persoon.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultuur">Cultuur</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muziek">Muziek</h3></div> <p>Het Midden-Oosten kent een eigen muziekvorm die in geen enkele andere muziekcultuur terug te vinden is. Net als in de westerse muziek gaat de <a href="/wiki/Arabische_muziek" title="Arabische muziek">Arabische muziek</a> uit van een <a href="/wiki/Toonladder" title="Toonladder">toonladder</a> van 8 tonen, de <a href="/wiki/Maqam" title="Maqam">maqam</a>, maar deze zijn onderverdeeld in 17 ongelijke delen (ook wel <a href="/wiki/Kwarttoon" class="mw-redirect" title="Kwarttoon">kwarttonen</a> genoemd). De melodie kan gebruikmaken van al deze ongelijke delen. Hierdoor zijn vormen mogelijk, die met het westerse octaafsysteem vrijwel onmogelijk zijn. De Arabische muziek heeft hierdoor een geheel eigen geluid. </p><p>Een typisch Arabisch muziekinstrument is de <a href="/wiki/Oed" title="Oed">oed</a>, in de Nederlands taal Arabische <a href="/wiki/Luit" title="Luit">luit</a> genoemd. De oed is ontstaan uit de Byzantijnse luit en enkele muziekinstrumenten die al voor de komst van de islam gebruikelijk waren, zoals de mizhar en kiran, en de Perzische barbat en sintar. </p><p>Bekende Arabische zangers/zangeressen die over het hele Midden-Oosten bekend zijn, zijn <a href="/wiki/Umm_Kulthum" title="Umm Kulthum">Umm Kulthum</a>, <a href="/wiki/Farid_al-Atrash" title="Farid al-Atrash">Farid al-Atrash</a>, <a href="/wiki/Abdel_Halim_Hafez" title="Abdel Halim Hafez">Abdel Halim Hafez</a> en <a href="/wiki/Fayrouz" class="mw-redirect" title="Fayrouz">Fayrouz</a>. </p><p>Andere zangers en zangeressen hebben een meer op het Westen georiënteerde muziekstijl. In Europa bekendere voorbeelden zijn <a href="/wiki/Ofra_Haza" title="Ofra Haza">Ofra Haza</a> (inmiddels overleden) en <a href="/w/index.php?title=Noa_Tishby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noa Tishby (de pagina bestaat niet)">Noa</a>, beiden uit Israël. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatuur">Literatuur</h3></div> <p>De oudste bekende <a href="/wiki/Arabische_literatuur" title="Arabische literatuur">Arabische literatuur</a> komt uit de periode tussen de 4e en de 7e eeuw. Deze oude literatuur bestaat voornamelijk uit <a href="/wiki/Po%C3%ABzie" title="Poëzie">poëzie</a> die handelde over het leven van alledag. Kort na de opkomst van de islam kwam er een korte inzinking in de ontwikkeling van deze poëzie ten gunste van Koran-gerelateerde literatuur. Maar tijdens de economische en culturele bloeiperiode vanaf de 8e en de 9e eeuw, kwam ook de literatuur weer opzetten. Bekende schrijvers uit die tijd zijn <a href="/wiki/Abu_Nuwas" title="Abu Nuwas">Abu Nuwas</a> (overleden in <a href="/wiki/810" title="810">810</a>), <a href="/w/index.php?title=Masudi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masudi (de pagina bestaat niet)">Masudi</a> (overleden in <a href="/wiki/956" title="956">956</a>), <a href="/wiki/Ibn_Khaldun" title="Ibn Khaldun">Ibn Khaldun</a> (<a href="/wiki/1332" title="1332">1332</a>-<a href="/wiki/1406" title="1406">1406</a>), <a href="/wiki/Abu_Hamid_al-Ghazali" class="mw-redirect" title="Abu Hamid al-Ghazali">Al Ghazali</a> (<a href="/wiki/1058" title="1058">1058</a>-<a href="/wiki/1111" title="1111">1111</a>), <a href="/w/index.php?title=Abu_Muhammad_Al-Kasim_Al_Hariri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Muhammad Al-Kasim Al Hariri (de pagina bestaat niet)">Abu Muhammad Al-Kasim Al Hariri</a> (<a href="/wiki/1054" title="1054">1054</a>-<a href="/wiki/1122" title="1122">1122</a>). Een bekend literair werk uit die tijd is de verhalen van <i><a href="/wiki/Duizend-en-een-nacht" title="Duizend-en-een-nacht">Duizend-en-een-nacht</a></i>. </p><p>Tussen ruwweg <a href="/wiki/1300" title="1300">1300</a> en <a href="/wiki/1900" title="1900">1900</a> kwam de Arabische literatuur weer in een dip te zitten. Aan het begin van de 20e eeuw kwam de literatuur weer in een opleving. Bekende hedendaagse Arabische schrijvers zijn <a href="/wiki/Nagieb_Mahfoez" title="Nagieb Mahfoez">Nagieb Mahfoez</a> (<a href="/wiki/1911" title="1911">1911</a>-<a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>), winnaar van de <a href="/wiki/Nobelprijs_voor_de_Literatuur" class="mw-redirect" title="Nobelprijs voor de Literatuur">Nobelprijs voor de Literatuur</a>, <a href="/w/index.php?title=Mahmud_Tymur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahmud Tymur (de pagina bestaat niet)">Mahmud Tymur</a>, <a href="/w/index.php?title=Ahmad_Shawqi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmad Shawqi (de pagina bestaat niet)">Ahmad Shawqi</a> (<a href="/wiki/1868" title="1868">1868</a>-<a href="/wiki/1932" title="1932">1932</a>), <a href="/w/index.php?title=Tawfiq_al-Hakim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tawfiq al-Hakim (de pagina bestaat niet)">Tawfiq al-Hakim</a> (<a href="/wiki/1898" title="1898">1898</a>-<a href="/wiki/1987" title="1987">1987</a>) en de Libanees-Amerikaanse schrijver <a href="/wiki/Khalil_Gibran" title="Khalil Gibran">Khalil Gibran</a> (bekendste boek <i>De Profeet</i>). Daarnaast zijn er enkele beroemde dichters uit de regio afkomstig, zoals <a href="/w/index.php?title=Hafiz_Ibrahim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hafiz Ibrahim (de pagina bestaat niet)">Hafiz Ibrahim</a> (<a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a>-<a href="/wiki/1932" title="1932">1932</a>) en <a href="/w/index.php?title=Nazik_al-Malaikah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nazik al-Malaikah (de pagina bestaat niet)">Nazik al-Malaikah</a>. </p><p><a href="/wiki/Orhan_Pamuk" title="Orhan Pamuk">Orhan Pamuk</a> is een Turkse schrijver die in 2006 de <a href="/wiki/Nobelprijs_voor_de_Literatuur" class="mw-redirect" title="Nobelprijs voor de Literatuur">Nobelprijs voor de Literatuur</a> won. </p><p>Ondanks deze grote namen is de literaire productie in de Arabische Wereld, in vergelijking met andere delen van de wereld, klein qua omvang. Volgens het <i><a href="/wiki/Arabisch_rapport_van_menselijke_ontwikkeling" title="Arabisch rapport van menselijke ontwikkeling">Arabisch rapport van menselijke ontwikkeling</a></i> uit 2003 werden in 1996 slechts ongeveer 2000 literaire boeken gepubliceerd in alle Arabische landen. Een verkoop van 5000 voor het hele Arabische taalgebied (ruim 270 miljoen inwoners) geldt als hoog. Dit komt onder meer omdat in de Arabische cultuur het vertellen van verhalen in groepsverband socialer wordt gevonden dan het (in je eentje) lezen van een boek. Ook de hoge <a href="/wiki/Analfabetisme" title="Analfabetisme">ongeletterdheid</a> en de <a href="/wiki/Censuur_(informatie)" title="Censuur (informatie)">censuur</a> die in een aantal landen nog steeds op geschreven teksten wordt toegepast, worden als redenen opgegeven. </p><p>Het is bekend dat de Perzische taal een van 's werelds oudste en meest invloedrijke literatuur heeft. Oude Perzische geschreven werken worden getuigd van op verschillende inscripties uit tussen de 6e en de 4e eeuw voor Christus, en <a href="/wiki/Middelperzische_literatuur" title="Middelperzische literatuur">Middel-Perzische literatuur</a> wordt getuigd op inscripties uit de Parthische en Sassanidische tijdperken en in <a href="/wiki/Zoroastrisme" title="Zoroastrisme">Zoroastrische</a> en <a href="/wiki/Maniche%C3%AFsme" title="Manicheïsme">Manicheaanse</a> geschriften van tussen de 3e tot de 10e eeuw na Christus. </p><p>Nieuwe <a href="/w/index.php?title=Perzische_literatuur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perzische literatuur (de pagina bestaat niet)">Perzische literatuur</a> bloeide na de <a href="/wiki/Islamitische_veroveringen" title="Islamitische veroveringen">Arabische verovering van Perzië (Iran)</a> met zijn vroegste verslagen uit de <a href="/wiki/9e_eeuw" title="9e eeuw">9e eeuw</a>, en werd ontwikkeld als een hoftraditie in veel oostelijke hoven. De <a href="/wiki/Sjahnama" title="Sjahnama">Sjahnama</a> van <a href="/wiki/Ferdowsi" title="Ferdowsi">Ferdowsi</a>, de werken van <a href="/wiki/Jalal_ad-Din_Rumi" title="Jalal ad-Din Rumi">Rumi</a>, de Rubaiyat van <a href="/wiki/Omar_Khayy%C3%A1m" title="Omar Khayyám">Omar Khayyam</a>, de Panj Ganj van <a href="/wiki/Nezami" title="Nezami">Nizami Ganjavi</a>, de Divān van <a href="/wiki/Hafez_(dichter)" title="Hafez (dichter)">Hafez</a>, De Samenspraak van de Vogels door <a href="/wiki/Farid_ad-Din_Attar" title="Farid ad-Din Attar">Attar van Nisjapoer</a>, en de miscellanea van Gulistan en Bustan door <a href="/wiki/Saadi" title="Saadi">Saadi Shirazi</a> behoren tot de beroemde werken van de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwse</a> Perzische literatuur. Een bloeiende hedendaagse Perzische literatuur is ook gevormd door het werk van schrijvers als <a href="/wiki/Ahmad_Shamlu" title="Ahmad Shamlu">Ahmad Shamlou</a>, <a href="/wiki/Forough_Farrokhzad" title="Forough Farrokhzad">Forough Farrokhzad</a>, Mehdi Akhavan-Sales, Parvin E'tesami, <a href="/wiki/Sadegh_Hedayat" title="Sadegh Hedayat">Sadegh Hedayat</a> en <a href="/w/index.php?title=Simin_Daneshvar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simin Daneshvar (de pagina bestaat niet)">Simin Daneshvar</a>, onder anderen. Ook zijn heel veel verhalen uit Duizend-en-een-nacht van Perzische oorsprong. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cinema">Cinema</h3></div> <p>Met name in Egypte en Turkije zijn films populair. Egypte is de belangrijkste producent van films in de regio. Hierdoor kan het Egyptisch <a href="/wiki/Dialect" title="Dialect">dialect</a> van het Arabisch in vrijwel het hele Midden-Oosten verstaan worden. De dominante rol van de Egyptische filmindustrie is echter kleiner dan in de jaren 50 en 60 van de twintigste eeuw. Toen werden jaarlijks honderden films in Egypte gemaakt, aan het begin van de 21e eeuw zijn dit er nog maar zo'n tien per jaar. Belangrijkste redenen voor deze afname zijn de toenemende concurrentie van met name Amerikaanse films, de boycot van Egyptische films door veel Arabieren vanwege de vrede die Egypte met Israël gesloten heeft, verschillende censuurregels in de landen en de burgeroorlog in Libanon, dat voor de oorlog een grootafnemer van Egyptische films was. </p><p>Bekende filmmakers uit de bloeiperiode van de Egyptische filmindustrie zijn <a href="/w/index.php?title=Kamil_el-Telmassani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamil el-Telmassani (de pagina bestaat niet)">Kamil el-Telmassani</a> (bekende film: <i>The Black Market</i> uit <a href="/wiki/1946" title="1946">1946</a>) en <a href="/w/index.php?title=Kamal_al-Sheikh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kamal al-Sheikh (de pagina bestaat niet)">Kamal al-Sheikh</a> (bekende film: <i>Life or death</i>, <a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a>)), Youssef Chahine, (<i>Cairo station</i>, <a href="/wiki/1958" title="1958">1958</a>), <a href="/w/index.php?title=Henri_Barakat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henri Barakat (de pagina bestaat niet)">Henri Barakat</a> en <a href="/w/index.php?title=Chadi_Abdelsalam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chadi Abdelsalam (de pagina bestaat niet)">Chadi Abdelsalam</a> (<i>The Mummy</i> uit <a href="/wiki/1970" title="1970">1970</a>). </p><p>Ook de Turkse filmindustrie, ook wel <a href="/w/index.php?title=Yesil%C3%A7am&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yesilçam (de pagina bestaat niet)">Yesilçam</a> genoemd naar een straat in Istanboel waar de grote filmmaatschappijen zijn gevestigd, kende een bloeiperiode halverwege de vorige eeuw. In die periode werden enkele honderden films per jaar geproduceerd. Na de militaire staatsgreep in Turkije kwam de filmindustrie onder zware censuur te staan en hoewel Turkije inmiddels een parlementaire democratie is, zijn er anno <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> nog steeds verhalen over censuur op films. </p><p>Een bekende naam uit de Turkse filmindustrie is <a href="/wiki/Y%C4%B1lmaz_G%C3%BCney" title="Yılmaz Güney">Yılmaz Güney</a>, een <a href="/wiki/Schrijver" title="Schrijver">schrijver</a>/<a href="/wiki/Acteur" title="Acteur">acteur</a> die controversiële films maakte. In de jaren 70 werd hij gevangengezet. Na zijn ontsnapping uit de gevangenis vluchtte hij naar <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>, waar hij de film <i>Yol</i> maakte die in <a href="/wiki/1982" title="1982">1982</a> een <a href="/wiki/Gouden_Palm" title="Gouden Palm">Gouden Palm</a> won op het filmfestival van <a href="/wiki/Cannes" title="Cannes">Cannes</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Televisie">Televisie</h3></div> <p>De televisie, vooral via de <a href="/wiki/Kunstmaan" title="Kunstmaan">satelliet</a>, kent een toenemende populariteit. Er zijn drie belangrijke, officieel onafhankelijke nieuwszenders: <a href="/wiki/Al_Jazeera" title="Al Jazeera">Al Jazeera</a>, <a href="/w/index.php?title=Al_Arabia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al Arabia (de pagina bestaat niet)">Al Arabia</a> en <a href="/w/index.php?title=Al_Hurra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al Hurra (de pagina bestaat niet)">Al Hurra</a> (deze laatste is door de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">VS</a> gesponsord) en het Iraanse <a href="/wiki/Press_TV" title="Press TV">Press TV</a>. Daarnaast zijn er nog entertainment- kanalen zoals <a href="/w/index.php?title=Middle_East_Broadcasting_Center&action=edit&redlink=1" class="new" title="Middle East Broadcasting Center (de pagina bestaat niet)">MBC</a>, voor Franstalig Midden-Oosten het Marokkaanse <a href="/wiki/2M_TV" title="2M TV">2M</a> en het Libanese <a href="/w/index.php?title=Future_TV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Future TV (de pagina bestaat niet)">Future TV</a>. </p><p>De Arabische versie van <a href="/wiki/Idols" title="Idols">Idols</a>, met deelnemers uit verschillende Arabische landen, was bijzonder populair. Uiteindelijk stemden 15 miljoen mensen, de winnaar was een studente uit Egypte die het in de finale won van een studente uit Marokko. </p><p>In het Midden-Oosten zijn er ook programma's geweest door een (dictatoriale) regeringen verboden. Zo werd de Arabische versie van <a href="/wiki/Big_Brother_(televisieprogramma)" title="Big Brother (televisieprogramma)">Big Brother</a> al na twee dagen door de regering van de Verenigde Arabische Emiraten verboden. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Internet">Internet</h3></div> <p>Hoewel internettoegang in het Midden-Oosten in vergelijking met West-Europa nog beperkt is, speelt het een toenemende rol in de uitwisseling van informatie. Internet is in veel landen nog sterk gecontroleerd door de overheid. </p><p>In bijvoorbeeld Iran wordt er door <a href="/wiki/Weblog" class="mw-redirect" title="Weblog">bloggers</a> actief politieke oppositie gevoerd. </p><p>Tijdens de <a href="/wiki/Irakoorlog" title="Irakoorlog">Irakoorlog</a> hield de Irakees <a href="/wiki/Salam_Pax" title="Salam Pax">Salam Pax</a> een blog bij vanuit Bagdad, waarbij hij zijn visie op de oorlog naar de rest van de wereld kon verspreiden. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatuur_2">Literatuur</h2></div> <ul><li><i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070310210457/http://www.nl.bol.com/is-bin/INTERSHOP.enfinity/eCS/Store/nl/-/EUR/BOL_DisplayProductInformation-Secondary?BOL_OWNER_ID=1001004002097360&Secondary=description&Section=BOOK">Het Midden-Oosten: 2000 jaar culturele en politieke geschiedenis</a></i>, <a href="/wiki/Bernard_Lewis" title="Bernard Lewis">Bernard Lewis</a> en <a href="/w/index.php?title=Sara_Lewis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sara Lewis (de pagina bestaat niet)">Sara Lewis</a>, 2004, 431 blz., uitgeverij <a href="/w/index.php?title=Forum_(uitgeverij)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forum (uitgeverij) (de pagina bestaat niet)">Forum</a> - <a href="/wiki/Amsterdam" title="Amsterdam">Amsterdam</a>, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-225-3965-2" title="Speciaal:Boekbronnen/90-225-3965-2">ISBN 90-225-3965-2</a></span></li> <li><i>Het Midden-Oosten: een politieke geschiedenis</i>, <a href="/wiki/Ruud_Hoff" title="Ruud Hoff">Ruud Hoff</a>, 1991, Het Spectrum BV te Utrecht, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-274-2786-0" title="Speciaal:Boekbronnen/90-274-2786-0">ISBN 90-274-2786-0</a></span></li> <li><i>Het Midden-Oosten: een politiek handboek</i>, onder redactie van <a href="/w/index.php?title=Michiel_Beker&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michiel Beker (de pagina bestaat niet)">Michiel Beker</a>, <a href="/w/index.php?title=Roemer_van_Oordt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roemer van Oordt (de pagina bestaat niet)">Roemer van Oordt</a> en <a href="/w/index.php?title=Robert_Soeterik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Soeterik (de pagina bestaat niet)">Robert Soeterik</a>, 1997, Instituut voor Publiek en Politiek - Middle East Research Associates te Amsterdam, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-6473-328-7" title="Speciaal:Boekbronnen/90-6473-328-7">ISBN 90-6473-328-7</a></span></li> <li><i>In de Arabische wereld</i>, <a href="/w/index.php?title=Michael_Field&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Field (de pagina bestaat niet)">Michael Field</a>, 1997, Het Spectrum BV te Utrecht, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-274-5184-2" title="Speciaal:Boekbronnen/90-274-5184-2">ISBN 90-274-5184-2</a></span></li> <li><i>Zicht op het Midden-Oosten: politiek, economisch, strategisch spanningsveld</i>, onder redactie van <a href="/w/index.php?title=Leonard_Biegel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonard Biegel (de pagina bestaat niet)">Leonard Biegel</a>, 1985, Boom & Venture Press te Amsterdam, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-6009-648-7" title="Speciaal:Boekbronnen/90-6009-648-7">ISBN 90-6009-648-7</a></span></li> <li><i>De Grote Beschavingsoorlog De verovering van het midden-oosten</i>, <a href="/wiki/Robert_Fisk" title="Robert Fisk">Robert Fisk</a>, 2005, Anthos Standaard Uitgeverij 1437 blz. <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-8549-001-4" title="Speciaal:Boekbronnen/90-8549-001-4">ISBN 90-8549-001-4</a></span></li> <li><span style="font-variant:small-caps;">Peter Mansfield</span>, <i>A History of the Middle East</i>, derde uitgave, 2013, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780718199678" title="Speciaal:Boekbronnen/9780718199678">ISBN 9780718199678</a></span></li> <li><span style="font-variant:small-caps;">Alfred Schlicht</span>, <i>Die Araber und Europa</i>, Stuttgart, Kohlhammer, 2008</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2></div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Middle_East#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Middle East">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-klein toccolours noprint" style="box-sizing:border-box; display:flex; gap:1em; align-items:center; font-size:85%; clear:right; float:right; margin: 0 0 1em 1em; padding:0.5em; width:270px;"> <div style="min-width:fit-content;"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Commons</a> heeft mediabestanden in de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Middle_East#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Middle East">Middle East</a></b></i>.</div> </div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/">Algemene informatie over het Midden-Oosten</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen en noten</span></div> <p><b>Bronnen</b> </p> <ul><li><i>De geschiedenis van de Arabische volken</i>, Albert Hourani, eerste uitgave 1991, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-254-9757-8" title="Speciaal:Boekbronnen/90-254-9757-8">ISBN 90-254-9757-8</a></span></li> <li><i>De militante islam</i>, G.H. Jansen, eerste uitgave 1982, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/90-274-5986-X" title="Speciaal:Boekbronnen/90-274-5986-X">ISBN 90-274-5986-X</a></span></li> <li><i>A history of the Middle East</i>, Peter Mansfield, tweede uitgave 2003, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0-14-101123-8" title="Speciaal:Boekbronnen/0-14-101123-8">ISBN 0-14-101123-8</a></span></li></ul> <p><b>Noten</b> </p> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span class="citation" id="CITEREFFout:_ongeldige_tijd."><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/BP_(oliemaatschappij)" title="BP (oliemaatschappij)">BP</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk_english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2007/STAGING/local_assets/downloads/pdf/table_of_world_oil_production_tonnes_2007.pdf">Statistical Review of World Energy</a> (juni 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131216152537/http://www.bp.com/liveassets/bp_internet/globalbp/globalbp_uk_english/reports_and_publications/statistical_energy_review_2007/STAGING/local_assets/downloads/pdf/table_of_world_oil_production_tonnes_2007.pdf">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2013-12-16">16 december 2013</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dataxinfo.com/index.htm">Hormuz, the town, the island and the Strait and the Musandam Peninsula</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200807125602/http://www.dataxinfo.com/index.htm">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2020-08-07">7 augustus 2020</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span class="citation" id="CITEREF2024"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/World_Wide_Fund_for_Nature" title="World Wide Fund for Nature">WWF</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.panda.org/index.cfm?uNewsID=106660">Desalination: Option or distraction for a thirsty world?</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2007-06-19">19 juni 2007</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080416234007/http://www.panda.org:80/index.cfm?uNewsID=106660">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2008-04-16">16 april 2008</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span class="citation" id="CITEREFFout:_ongeldige_tijd."><span style="font-variant:small-caps;">GlobalResearch</span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.globalresearch.ca/index.php?context=viewArticle&code=CHO20060806&articleId=2906">“Triple Alliance”: The US, Turkey, Israel and the War on Lebanon</a> (<span class="mw-formatted-date" title="2006-08-06">6 augustus 2006</span>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120510030949/http://www.globalresearch.ca/index.php?context=viewArticle&code=CHO20060806&articleId=2906">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2012-05-10">10 mei 2012</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/The_Guardian_(krant)" class="mw-redirect" title="The Guardian (krant)">Guardian</a></span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/world/2004/jan/06/turkey.israel">Israeli 'water for arms' deal with Turkey</a>", <span class="mw-formatted-date" title="2004-01-06">6 januari 2004</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130611005411/http://www.guardian.co.uk:80/world/2004/jan/06/turkey.israel">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2013-06-11">11 juni 2013</span>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/Water/oorlog.html">Profiel: Water</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090324083149/http://www.vormen.org/Rechtvaardig/Water.html#Anchor-Conflicten-33869">Recht op water</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090327063051/http://www.american.edu/TED/ataturk.htm">Ataturk Dam and Water</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090228090733/http://www.waterland.net/index.cfm/site/Nederland%20Waterland/pageid/23E5D03E-BC6B-AA4E-EE439077F5AC375B/index.cfm">Water en conflicten</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Mondiaal Nieuws</span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mo.be/artikel/egypte-en-soedan-willen-nijlwater-niet-delen">Egypte en Soedan willen Nijlwater niet delen</a>", <span class="mw-formatted-date" title="2010-04-16">16 april 2010</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201030073353/https://www.mo.be/artikel/egypte-en-soedan-willen-nijlwater-niet-delen">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2020-10-30">30 oktober 2020</span>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Trouw_(krant)" title="Trouw (krant)">Trouw</a></span>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.trouw.nl/tr/nl/4716/Christendom/article/detail/2969531/2011/10/16/Teloorgang-van-het-christendom-in-het-Midden-Oosten.dhtml">Teloorgang van het christendom in het Midden-Oosten</a>", <span class="mw-formatted-date" title="2013-09-13">13 september 2013</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160306043433/http://www.trouw.nl/tr/nl/4716/Christendom/article/detail/2969531/2011/10/16/Teloorgang-van-het-christendom-in-het-Midden-Oosten.dhtml">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2016-03-06">6 maart 2016</span>.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181224211148/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/jo.html">World Factbook - Jordanië</a></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160521031251/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ku.html">World Factbook - Koeweit</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Volgens de in 1993 verschenen <i>Statistical Abstract of Israel</i> waren er ongeveer 250.000 Roemeens sprekende inwoners in Israël op een totale bevolking van 5.548.523 (census 1995)</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071011201045/http://evz.ro/article.php?artid=185041">Evenimentul Zilei</a></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181118192135/https://freedomhouse.org/report/freedom-world-2008/introduction?page=351&ana_page=342&year=2008">Gearchiveerde kopie</a>. Gearchiveerd op <span class="mw-formatted-date" title="2018-11-18">18 november 2018</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2019-04-16">16 april 2019</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Michael Field: <i>In de Arabische wereld</i>, Het Spectrum, 1997, p. 36</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> IEA <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.iea.org/statistics/?country=&year=2016">[1]</a> Show data table, select Balances, Electricity or Key indicators</span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Regio's_in_Azië"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_streken_Azi%C3%AB" title="Sjabloon:Navigatie streken Azië"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_streken_Azi%C3%AB&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Regio's_in_Azië" class="navigatie-titel">Regio's in <a href="/wiki/Azi%C3%AB" title="Azië">Azië</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <p><a href="/wiki/Centraal-Azi%C3%AB" title="Centraal-Azië">Centraal-Azië</a> (<a href="/wiki/Midden-Azi%C3%AB" title="Midden-Azië">Midden-Azië</a>) · <a href="/wiki/Noord-Azi%C3%AB" title="Noord-Azië">Noord-Azië</a> · <a href="/wiki/Oost-Azi%C3%AB" title="Oost-Azië">Oost-Azië</a> · <a href="/wiki/Zuid-Azi%C3%AB" title="Zuid-Azië">Zuid-Azië</a> · <a href="/wiki/Zuidoost-Azi%C3%AB" title="Zuidoost-Azië">Zuidoost-Azië</a> · <a href="/wiki/Zuidwest-Azi%C3%AB" title="Zuidwest-Azië">Zuidwest-Azië</a><br /> <b><a href="/wiki/Oosten" title="Oosten">Oosten</a>:</b> <a href="/wiki/Nabije_Oosten" title="Nabije Oosten">Nabije Oosten</a> · <a class="mw-selflink selflink">Midden-Oosten</a> · <a href="/wiki/Verre_Oosten" title="Verre Oosten">Verre Oosten</a><br /> <a href="/wiki/Arabisch_Schiereiland" title="Arabisch Schiereiland">Arabië</a> · <a href="/wiki/Golfstaten" title="Golfstaten">Golf</a> · <a href="/wiki/Indi%C3%AB_(regio)" title="Indië (regio)">Indië</a> · <a href="/wiki/Indochina" title="Indochina">Indochina</a> · <a href="/wiki/Levant" title="Levant">Levant</a> · <a href="/wiki/Mashreq" title="Mashreq">Mashreq</a> · <a href="/wiki/Sinosfeer" title="Sinosfeer">Sinosfeer</a> · <a href="/wiki/Indosfeer" title="Indosfeer">Indosfeer</a> · <a href="/wiki/Turkestan" title="Turkestan">Turkestan</a> </p> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Midden-Oosten&oldid=68420119">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Midden-Oosten&oldid=68420119</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Midden-Oosten" title="Categorie:Midden-Oosten">Midden-Oosten</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorie: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Artikel_mist_tijdsaanduiding_sinds_november_2024" title="Categorie:Wikipedia:Artikel mist tijdsaanduiding sinds november 2024">Wikipedia:Artikel mist tijdsaanduiding sinds november 2024</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 23 nov 2024 om 07:19.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Midden-Oosten&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-8p6qh","wgBackendResponseTime":183,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.513","walltime":"0.764","ppvisitednodes":{"value":4757,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":40165,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12768,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":15903,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 550.952 1 -total"," 29.54% 162.735 7 Sjabloon:Lang"," 12.69% 69.901 1 Sjabloon:Appendix"," 12.04% 66.361 1 Sjabloon:References"," 11.84% 65.220 1 Sjabloon:Commonscatklein"," 5.19% 28.585 5 Sjabloon:Citeer_web"," 3.72% 20.473 7 Sjabloon:En"," 3.18% 17.509 1 Sjabloon:Navigatie_streken_Azië"," 2.74% 15.079 1 Sjabloon:Navigatie"," 2.56% 14.107 3 Sjabloon:Citeer_nieuws"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.135","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":10368794,"limit":52428800},"limitreport-logs":"ar\nar\nar\nfa\nfa\nhe\nhe\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-d465dfd78-m59zs","timestamp":"20241126134541","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Midden-Oosten","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Midden-Oosten","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7204","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7204","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-06-07T04:57:37Z","dateModified":"2024-11-23T06:19:55Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f9\/Middle_East_geographic.jpg","headline":"regio van Afrika-Eurazi\u00eb"}</script> </body> </html>