CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ածխածին - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"4b401375-bb31-48a2-a078-d3c0fd3cd3dc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ածխածին","wgTitle":"Ածխածին","wgCurRevisionId":10063540,"wgRevisionId":10063540,"wgArticleId":4923,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","Կոտրված ֆայլի հղումով հոդվածներ","Webarchive template wayback links","Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից","Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից","Pages using ISBN magic links", "Քիմիական տարրեր","Ածխածնի միացություններ","Ածխածին","Ոչ մետաղներ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ածխածին","wgRelevantArticleId":4923,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q623","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs" ,"site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="720"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4b/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="384"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ածխածին - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ածխածին rootpage-Ածխածին skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմական_տեղեկություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմական_տեղեկություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Պատմական տեղեկություններ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատմական_տեղեկություններ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Պատմական տեղեկություններ subsection</span> </button> <ul id="toc-Պատմական_տեղեկություններ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Անվան_ծագում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Անվան_ծագում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Անվան ծագում</span> </div> </a> <ul id="toc-Անվան_ծագում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ֆիզիկական_հատկություներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ֆիզիկական_հատկություներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ֆիզիկական հատկություներ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ֆիզիկական_հատկություներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ֆիզիկական հատկություներ subsection</span> </button> <ul id="toc-Ֆիզիկական_հատկություներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Իզոտոպներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Իզոտոպներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Իզոտոպներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Իզոտոպներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ալոտրոպ_ձևափոխություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ալոտրոպ_ձևափոխություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ալոտրոպ ձևափոխություններ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ալոտրոպ_ձևափոխություններ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ալոտրոպ ձևափոխություններ subsection</span> </button> <ul id="toc-Ալոտրոպ_ձևափոխություններ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Բյուրեղային_ածխածին" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բյուրեղային_ածխածին"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Բյուրեղային ածխածին</span> </div> </a> <ul id="toc-Բյուրեղային_ածխածին-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ամորֆ_ածխածին" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ամորֆ_ածխածին"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ամորֆ ածխածին</span> </div> </a> <ul id="toc-Ամորֆ_ածխածին-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Քիմիական_հատկություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Քիմիական_հատկություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Քիմիական հատկություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Քիմիական_հատկություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բնության_մեջ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Բնության_մեջ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Բնության մեջ</span> </div> </a> <ul id="toc-Բնության_մեջ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ստացում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ստացում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ստացում</span> </div> </a> <ul id="toc-Ստացում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կիրառություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կիրառություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Կիրառություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կիրառություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Տես նաև</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Գրականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ածխածին</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 203 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-203" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">203 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Koolstof" title="Koolstof – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Koolstof" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kohlenstoff" title="Kohlenstoff – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kohlenstoff" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%88%AD%E1%89%A6%E1%8A%95" title="ካርቦን – ամհարերեն" lang="am" hreflang="am" data-title="ካርቦን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ամհարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Carbonio" title="Carbonio – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Carbonio" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="कार्बन" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="كربون – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كربون" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="كاربون – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="كاربون" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="كاربون – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كاربون" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A8" title="কাৰ্বন – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="কাৰ্বন" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Carbonu" title="Carbonu – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Carbonu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Karbon" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="کربون – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کربون" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Углерод" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Karbon" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Ongl%C4%97" title="Onglė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Onglė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Karbon" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B3%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Вуглярод – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Вуглярод" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B3%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Вуглярод – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вуглярод" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8A%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Въглерод – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Въглерод" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="कार्बन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%97%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA" title="ကာဗွန် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ကာဗွန်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A8" title="কার্বন – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কার্বন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%BC%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%97%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="སོལ་རྗས། – տիբեթերեն" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སོལ་རྗས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="տիբեթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Karbon" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Ugljik" title="Ugljik – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ugljik" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%AF%D2%AF%D1%80%D2%BB%D1%8D%D0%BD%D1%82%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%B3%D1%88%D1%8D" title="Нүүрһэнтүрэгшэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Нүүрһэнтүрэгшэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Carboni" title="Carboni – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Carboni" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/T%C3%A1ng" title="Táng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Táng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – սեբուերեն" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Karbon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="սեբուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A4%E1%8E%A6%E1%8F%94_%E1%8F%85%E1%8F%93%E1%8F%B3%E1%8F%93%E1%8E%B4%E1%8F%85_%E1%8F%AC%E1%8F%97%E1%8E%A8" title="ᎤᎦᏔ ᏅᏓᏳᏓᎴᏅ ᏬᏗᎨ – չերոկի" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎤᎦᏔ ᏅᏓᏳᏓᎴᏅ ᏬᏗᎨ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="չերոկի" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%DB%86%D9%86" title="کاربۆن – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کاربۆن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Carboniu" title="Carboniu – կորսիկերեն" lang="co" hreflang="co" data-title="Carboniu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="կորսիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Uhl%C3%ADk" title="Uhlík – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Uhlík" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%C4%83%D0%BC%D1%80%C4%83%D0%BA%D0%B0%D0%BC%C4%83%D1%88" title="Кăмрăкамăш – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кăмрăкамăш" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Carbon" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="խորհուրդ տրվող հոդված"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Carbon" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kohlenstoff" title="Kohlenstoff – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Kohlenstoff" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Wuglik" title="Wuglik – ստորին սորբերեն" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Wuglik" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="ստորին սորբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%BD%CE%B8%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%B1%CF%82" title="Άνθρακας – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Άνθρακας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Carbon" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Karbono" title="Karbono – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Karbono" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Carbono" title="Carbono – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Carbono" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCsinik" title="Süsinik – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Süsinik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Karbono" title="Karbono – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Karbono" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Carbonu" title="Carbonu – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Carbonu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="کربن – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کربن" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Hiili" title="Hiili – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Hiili" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Kaboni" title="Kaboni – ֆիջիերեն" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Kaboni" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ֆիջիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Kolevni" title="Kolevni – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Kolevni" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Carbone" title="Carbone – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Carbone" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Karboon_(element)" title="Karboon (element) – հյուսիսային ֆրիզերեն" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Karboon (element)" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="հյուսիսային ֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Carboni" title="Carboni – ֆրիուլիերեն" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Carboni" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ֆրիուլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Koalstof" title="Koalstof – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Koalstof" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Carb%C3%B3n" title="Carbón – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Carbón" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B3" title="碳 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="碳" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Karbonn" title="Karbonn – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Karbonn" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Gualan" title="Gualan – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Gualan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Carbono" title="Carbono – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Carbono" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tatap%E1%BB%B9i" title="Tatapỹi – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tatapỹi" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%8D%E0%AA%AC%E0%AA%A8" title="કાર્બન – գուջարաթի" lang="gu" hreflang="gu" data-title="કાર્બન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="գուջարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Carboan" title="Carboan – մեներեն" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Carboan" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="մեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Than" title="Than – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Than" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kalepona" title="Kalepona – հավայիերեն" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kalepona" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="հավայիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%97%D7%9E%D7%9F" title="פחמן – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="פחמן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कार्बन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Koila" title="Koila – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Koila" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ugljik" title="Ugljik – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ugljik" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Wuhlik" title="Wuhlik – վերին սորբերեն" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Wuhlik" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="վերին սորբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Kab%C3%B2n" title="Kabòn – խառնակերտ հայիթերեն" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Kabòn" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="խառնակերտ հայիթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%A9n" title="Szén – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szén" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%AD" title="Բնածուխ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Բնածուխ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Carbon" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Karbon" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – ինտերլինգուե" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Carbon" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ինտերլինգուե" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Karbon" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Karbo" title="Karbo – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Karbo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Kolefni" title="Kolefni – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Kolefni" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Carbonio" title="Carbonio – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Carbonio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%82%AD%E7%B4%A0" title="炭素 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="炭素" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Kaaban" title="Kaaban – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Kaaban" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/tabno" title="tabno – լոժբան" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="tabno" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="լոժբան" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Karbon" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98" title="ნახშირბადი – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნახშირბადი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Aka%E1%B9%9Bbun" title="Akaṛbun – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Akaṛbun" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Kar%C9%A9b%C9%94n%C9%A9" title="Karɩbɔnɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Karɩbɔnɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Karbon" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – կիկույու" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Carbon" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="կիկույու" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D1%96%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Көміртегі – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Көміртегі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%87%E0%B2%82%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%B2" title="ಇಂಗಾಲ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಇಂಗಾಲ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%83%84%EC%86%8C" title="탄소 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="탄소" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%B2%D1%82%D1%8B%D1%80" title="Шомувтыр – պերմյակ կոմիերեն" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Шомувтыр" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="պերմյակ կոմիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Kohlenstoff" title="Kohlenstoff – քյոլներեն" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Kohlenstoff" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="քյոլներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Karbon" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D0%BC%D1%87%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%81%D1%8C" title="Шомчужысь – կոմիերեն" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Шомчужысь" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="կոմիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Karbon" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D2%AF%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BA" title="Көмүртек – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Көмүртек" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Carbonium" title="Carbonium – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Carbonium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Kuelestoff" title="Kuelestoff – լյուքսեմբուրգերեն" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Kuelestoff" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="լյուքսեմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – լեզգիերեն" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Углерод" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="լեզգիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Carbono" title="Carbono – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Carbono" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Koolstof" title="Koolstof – լիմբուրգերեն" lang="li" hreflang="li" data-title="Koolstof" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="լիմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Carbonio" title="Carbonio – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Carbonio" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Carbonie" title="Carbonie – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Carbonie" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Carboni" title="Carboni – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Carboni" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Kaboni" title="Kaboni – լինգալա" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Kaboni" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="լինգալա" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%84%E0%BA%B2%E0%BA%9A%E0%BA%AD%E0%BA%99" title="ຄາບອນ – լաոսերեն" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຄາບອນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="լաոսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Anglis" title="Anglis – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Anglis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ogleklis" title="Ogleklis – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ogleklis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Karbon" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Седель – մոկշայերեն" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Седель" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="մոկշայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Karb%C3%B4nina" title="Karbônina – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Karbônina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%B1%D0%B9%D0%B4%D3%B1%D2%A5" title="Шӱйдӱҥ – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Шӱйдӱҥ" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Waro" title="Waro – մաորի" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Waro" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="մաորի" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – մինանգկաբաու" lang="min" hreflang="min" data-title="Karbon" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="մինանգկաբաու" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Јаглерод – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Јаглерод" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B5%BA" title="കാർബൺ – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കാർബൺ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D2%AF%D2%AF%D1%80%D1%81%D1%82%D3%A9%D1%80%D3%A9%D0%B3%D1%87" title="Нүүрстөрөгч – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Нүүрстөрөгч" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%80%EA%AF%A5%EA%AF%94%EA%AF%95%EA%AF%A3%EA%AF%9F" title="ꯀꯥꯔꯕꯣꯟ – մանիպուրի" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯀꯥꯔꯕꯣꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="մանիպուրի" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कार्बन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – արևմտամարիերեն" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Углерод" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="արևմտամարիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Karbon" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Karbonju" title="Karbonju – մալթայերեն" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Karbonju" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="մալթայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%97%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA" title="ကာဗွန် – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="ကာဗွန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D1%8C" title="Седь – էրզյա" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Седь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="էրզյա" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Tecolli" title="Tecolli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Tecolli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Kohlenstoff" title="Kohlenstoff – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Kohlenstoff" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="कार्बन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="कार्बन" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof" title="Koolstof – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Koolstof" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Karbon" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Karbon" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Karbo" title="Karbo – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Karbo" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1%C3%A1bin" title="Káábin – նավախո" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Káábin" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="նավախո" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Carb%C3%B2ni" title="Carbòni – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Carbòni" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Hiilisuadu" title="Hiilisuadu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Hiilisuadu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Kaarboonii" title="Kaarboonii – օրոմո" lang="om" hreflang="om" data-title="Kaarboonii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="օրոմո" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97%E0%AC%BE%E0%AC%B0%E0%AC%95" title="ଅଙ୍ଗାରକ – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ଅଙ୍ଗାରକ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%C3%86%D0%B2%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%83%D1%8B%D1%80" title="Æвзалыгуыр – օսերեն" lang="os" hreflang="os" data-title="Æвзалыгуыр" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="օսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%AC%E0%A8%A8" title="ਕਾਰਬਨ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਕਾਰਬਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – պապյամենտո" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Karbon" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="պապյամենտո" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A5%8B%E0%A4%A8" title="कार्बोन – պալի" lang="pi" hreflang="pi" data-title="कार्बोन" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="պալի" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99giel_(pierwiastek)" title="Węgiel (pierwiastek) – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Węgiel (pierwiastek)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Carb%C3%B2ni" title="Carbòni – պիեմոնտերեն" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Carbòni" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="պիեմոնտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="کاربن – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کاربن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="کاربون – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="کاربون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Carbono" title="Carbono – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Carbono" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/K%27illimsayaq" title="K'illimsayaq – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="K'illimsayaq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Carbon" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Carbonu" title="Carbonu – արոմաներեն" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Carbonu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="արոմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Углерод" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BD" title="Карбон – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Карбон" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="कार्बन – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="कार्बन" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA" title="Харыалык – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Харыалык" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Carb%C3%B2niu" title="Carbòniu – սարդիներեն" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Carbòniu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="սարդիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Carb%C3%B2niu" title="Carbòniu – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Carbòniu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Caurbon" title="Caurbon – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Caurbon" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ڪاربان – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪاربان" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Ugljenik" title="Ugljenik – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ugljenik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%B6%E0%B6%B1%E0%B7%8A" title="කාබන් – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="කාබන්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Carbon" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Uhl%C3%ADk" title="Uhlík – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Uhlík" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="کاربن – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="کاربن" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ogljik" title="Ogljik – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ogljik" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/%C4%8Ci%C4%91%C4%91%C3%A2" title="Čiđđâ – ինարի սաամի" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Čiđđâ" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ինարի սաամի" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kabhoni" title="Kabhoni – շոնա" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kabhoni" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="շոնա" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Kaarboon" title="Kaarboon – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Kaarboon" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Karboni" title="Karboni – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Karboni" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D1%99%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Угљеник – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Угљеник" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Koolestof" title="Koolestof – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Koolestof" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – սունդաներեն" lang="su" hreflang="su" data-title="Karbon" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="սունդաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kol" title="Kol – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kol" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kaboni" title="Kaboni – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kaboni" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AE%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கரிமம் – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கரிமம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కార్బన్ – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="కార్బన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%BE%D0%BD" title="Карбон – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Карбон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="คาร์บอน – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="คาร์บอน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Karbon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Karbon" title="Karbon – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Karbon" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Углерод" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – տուվերեն" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Углерод" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="տուվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="كاربون – ույղուրերեն" lang="ug" hreflang="ug" data-title="كاربون" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ույղուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%83%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%86%D1%8C" title="Вуглець – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вуглець" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="کاربن – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کاربن" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Uglerod" title="Uglerod – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Uglerod" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Carbonio" title="Carbonio – վենետերեն" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Carbonio" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="վենետերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Hil%27nik" title="Hil'nik – վեպսերեն" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Hil'nik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="վեպսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Carbon" title="Carbon – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Carbon" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Carbong" title="Carbong – արևմտաֆլամանդերեն" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Carbong" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="արևմտաֆլամանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Karbin" title="Karbin – վոլապյուկ" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Karbin" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="վոլապյուկ" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Carbone" title="Carbone – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Carbone" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Carbono" title="Carbono – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Carbono" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B3" title="碳 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="碳" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Углерод – կալմիկերեն" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Углерод" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="կալմիկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-carbon" title="I-carbon – քոսա" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-carbon" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="քոսա" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%99%D7%9C%D7%A0%D7%A9%D7%98%D7%90%D7%A3" title="קוילנשטאף – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קוילנשטאף" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/K%C3%A1rb%E1%BB%8D%CC%80n%C3%B9" title="Kárbọ̀nù – յորուբա" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Kárbọ̀nù" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="յորուբա" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Danq" title="Danq – ժուանգ" lang="za" hreflang="za" data-title="Danq" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="ժուանգ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B5%A5%E2%B5%93%E2%B5%A5%E2%B5%89%E2%B5%8E" title="ⴰⵥⵓⵥⵉⵎ – ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⵥⵓⵥⵉⵎ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B3" title="碳 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="碳" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B3" title="碳 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="碳" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Th%C3%B2a%E2%81%BF-s%C3%B2%CD%98" title="Thòaⁿ-sò͘ – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Thòaⁿ-sò͘" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%A2%B3" title="碳 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="碳" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/UmCalahle" title="UmCalahle – զուլուերեն" lang="zu" hreflang="zu" data-title="UmCalahle" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="զուլուերեն" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q623#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&oldid=10063540" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&id=10063540&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B1%25D5%25AE%25D5%25AD%25D5%25A1%25D5%25AE%25D5%25AB%25D5%25B6"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B1%25D5%25AE%25D5%25AD%25D5%25A1%25D5%25AE%25D5%25AB%25D5%25B6"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Carbon" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q623" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em;background-color:#FEFEFE; border-collapse:collapse; width:30em;"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;font-style:normal;"><table class="prettytable" style="margin:0; width:100% !important"> <tbody><tr><td style="font-size: 120%; font-weight: bold;">6</td> <td><span style="font-size:95%"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80_(%D6%84%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80)" title="Բոր (քիմիական տարր)">Բոր</a> <p> ← <span style="font-size:120%"><a class="mw-selflink selflink">Ածխածին</a> </span> → <span style="font-size:95%"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%B8%D5%BF" title="Ազոտ">Ազոտ</a> </span></p> </span></td></tr><tr> <td style="vertical-align:middle" colspan="2" align="center"><div style="width:255px;position:relative"><figure class="noresize" typeof="mw:File"><span title="Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգ"><img alt="Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/TableImageMap.svg/255px-TableImageMap.svg.png" decoding="async" width="255" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/TableImageMap.svg/383px-TableImageMap.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/TableImageMap.svg/510px-TableImageMap.svg.png 2x" data-file-width="255" data-file-height="69" usemap="#ImageMap_497b8b7e808cce63" /></span><map name="ImageMap_497b8b7e808cce63"><area href="/wiki/%D5%8B%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="0,0,7,9" alt="Ջրածին" title="Ջրածին" /><area href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="248,0,255,9" alt="Հելիում" title="Հելիում" /><area href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,10,7,19" alt="Լիթիում" title="Լիթիում" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,10,15,19" alt="Բերիլիում" title="Բերիլիում" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80_(%D6%84%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80)" shape="rect" coords="208,10,215,19" alt="Բոր" title="Բոր" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="216,10,223,19" alt="Ածխածին" title="Ածխածին" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%B8%D5%BF" shape="rect" coords="224,10,231,19" alt="Ազոտ" title="Ազոտ" /><area href="/wiki/%D4%B9%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="232,10,239,19" alt="Թթվածին" title="Թթվածին" /><area href="/wiki/%D5%96%D5%BF%D5%B8%D6%80" shape="rect" coords="240,10,247,19" alt="Ֆտոր" title="Ֆտոր" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,10,255,19" alt="Նեոն" title="Նեոն" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,20,7,29" alt="Նատրիում" title="Նատրիում" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,20,15,29" alt="Մագնեզիում" title="Մագնեզիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="208,20,215,29" alt="Ալյումին" title="Ալյումին" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="216,20,223,29" alt="Սիլիցիում" title="Սիլիցիում" /><area href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%BD%D6%86%D5%B8%D6%80" shape="rect" coords="224,20,231,29" alt="Ֆոսֆոր" title="Ֆոսֆոր" /><area href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2" shape="rect" coords="232,20,239,29" alt="Ծծումբ" title="Ծծումբ" /><area href="/wiki/%D5%94%D5%AC%D5%B8%D6%80" shape="rect" coords="240,20,247,29" alt="Քլոր" title="Քլոր" /><area href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,20,255,29" alt="Արգոն" title="Արգոն" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,30,7,39" alt="Կալիում" title="Կալիում" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,30,15,39" alt="Կալցիում" title="Կալցիում" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="128,30,135,39" alt="Սկանդիում" title="Սկանդիում" /><area href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6" shape="rect" coords="136,30,143,39" alt="Տիտան" title="Տիտան" /><area href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="144,30,151,39" alt="Վանադիում" title="Վանադիում" /><area href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%B8%D5%B4" shape="rect" coords="152,30,159,39" alt="Քրոմ" title="Քրոմ" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%B6" shape="rect" coords="160,30,167,39" alt="Մանգան" title="Մանգան" /><area href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%A9" shape="rect" coords="168,30,175,39" alt="Երկաթ" title="Երկաթ" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%AC%D5%BF" shape="rect" coords="176,30,183,39" alt="Կոբալտ" title="Կոբալտ" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%AC" shape="rect" coords="184,30,191,39" alt="Նիկել" title="Նիկել" /><area href="/wiki/%D5%8A%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%B1" shape="rect" coords="192,30,199,39" alt="Պղինձ" title="Պղինձ" /><area href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%B6%D5%AF" shape="rect" coords="200,30,207,39" alt="Ցինկ" title="Ցինկ" /><area href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="208,30,215,39" alt="Գալիում" title="Գալիում" /><area href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="216,30,223,39" alt="Գերմանիում" title="Գերմանիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%B6" shape="rect" coords="224,30,231,39" alt="Արսեն" title="Արսեն" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%B6" shape="rect" coords="232,30,239,39" alt="Սելեն" title="Սելեն" /><area href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D5%B4" shape="rect" coords="240,30,247,39" alt="Բրոմ" title="Բրոմ" /><area href="/wiki/%D4%BF%D6%80%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,30,255,39" alt="Կրիպտոն" title="Կրիպտոն" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%AB%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,40,7,49" alt="Ռուբիդիում" title="Ռուբիդիում" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,40,15,49" alt="Ստրոնցիում" title="Ստրոնցիում" /><area href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="128,40,135,49" alt="Իտրիում" title="Իտրիում" /><area href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="136,40,143,49" alt="Ցիրկոնիում" title="Ցիրկոնիում" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="144,40,151,49" alt="Նիոբիում" title="Նիոբիում" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%A2%D5%A4%D5%A5%D5%B6" shape="rect" coords="152,40,159,49" alt="Մոլիբդեն" title="Մոլիբդեն" /><area href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%AD%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="160,40,167,49" alt="Տեխնեցիում" title="Տեխնեցիում" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="168,40,175,49" alt="Ռութենիում" title="Ռութենիում" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="176,40,183,49" alt="Ռոդիում" title="Ռոդիում" /><area href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="184,40,191,49" alt="Պալադիում" title="Պալադիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A9" shape="rect" coords="192,40,199,49" alt="Արծաթ" title="Արծաթ" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A4%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="200,40,207,49" alt="Կադմիում" title="Կադմիում" /><area href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="208,40,215,49" alt="Ինդիում" title="Ինդիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%A3" shape="rect" coords="216,40,223,49" alt="Անագ" title="Անագ" /><area href="/wiki/%D4%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB%D6%80" shape="rect" coords="224,40,231,49" alt="Ծարիր" title="Ծարիր" /><area href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%80" shape="rect" coords="232,40,239,49" alt="Տելուր" title="Տելուր" /><area href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%A4" shape="rect" coords="240,40,247,49" alt="Յոդ" title="Յոդ" /><area href="/wiki/%D5%94%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,40,255,49" alt="Քսենոն" title="Քսենոն" /><area href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,50,7,59" alt="Ցեզիում" title="Ցեզիում" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,50,15,59" alt="Բարիում" title="Բարիում" /><area href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%B6" shape="rect" coords="16,50,23,59" alt="Լանթան" title="Լանթան" /><area href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="24,50,31,59" alt="Ցերիում" title="Ցերիում" /><area href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="32,50,39,59" alt="Պրազեդիում" title="Պրազեդիում" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B4" shape="rect" coords="40,50,47,59" alt="Նեոդիմ" title="Նեոդիմ" /><area href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="48,50,55,59" alt="Պրոմեթիում" title="Պրոմեթիում" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="56,50,63,59" alt="Սամարիում" title="Սամարիում" /><area href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="64,50,71,59" alt="Եվրոպիում" title="Եվրոպիում" /><area href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="72,50,79,59" alt="Գադոլինիում" title="Գադոլինիում" /><area href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="80,50,87,59" alt="Տերբիում" title="Տերբիում" /><area href="/wiki/%D4%B4%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="88,50,95,59" alt="Դիսպրոզիում" title="Դիսպրոզիում" /><area href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="96,50,103,59" alt="Հոլմիում" title="Հոլմիում" /><area href="/wiki/%D4%B7%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="104,50,111,59" alt="Էրբիում" title="Էրբիում" /><area href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="112,50,119,59" alt="Թուլիում" title="Թուլիում" /><area href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="120,50,127,59" alt="Իտերբիում" title="Իտերբիում" /><area href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="128,50,135,59" alt="Լուտեցիում" title="Լուտեցիում" /><area href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%86%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="136,50,143,59" alt="Հաֆնիում" title="Հաֆնիում" /><area href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%AC" shape="rect" coords="144,50,151,59" alt="Տանտալ" title="Տանտալ" /><area href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B4" shape="rect" coords="152,50,159,59" alt="Վոլֆրամ" title="Վոլֆրամ" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="160,50,167,59" alt="Ռենիում" title="Ռենիում" /><area href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="168,50,175,59" alt="Օսմիում" title="Օսմիում" /><area href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%AB%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="176,50,183,59" alt="Իրիդիում" title="Իրիդիում" /><area href="/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="184,50,191,59" alt="Պլատին" title="Պլատին" /><area href="/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%AB" shape="rect" coords="192,50,199,59" alt="Ոսկի" title="Ոսկի" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%AF" shape="rect" coords="200,50,207,59" alt="Սնդիկ" title="Սնդիկ" /><area href="/wiki/%D4%B9%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="208,50,215,59" alt="Թալիում" title="Թալիում" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80" shape="rect" coords="216,50,223,59" alt="Կապար" title="Կապար" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%AB%D5%BD%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9" shape="rect" coords="224,50,231,59" alt="Բիսմութ" title="Բիսմութ" /><area href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="232,50,239,59" alt="Պոլոնիում" title="Պոլոնիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF" shape="rect" coords="240,50,247,59" alt="Աստատ" title="Աստատ" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,50,255,59" alt="Ռադոն" title="Ռադոն" /><area href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="0,60,7,69" alt="Ֆրանցիում" title="Ֆրանցիում" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="8,60,15,69" alt="Ռադիում" title="Ռադիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="16,60,23,69" alt="Ակտինիում" title="Ակտինիում" /><area href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="24,60,31,69" alt="Թորիում" title="Թորիում" /><area href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="32,60,39,69" alt="Պրոտակտինիում" title="Պրոտակտինիում" /><area href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%B6_(%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80)" shape="rect" coords="40,60,47,69" alt="Ուրան" title="Ուրան" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="48,60,55,69" alt="Նեպտունիում" title="Նեպտունիում" /><area href="/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="56,60,63,69" alt="Պլուտոնիում" title="Պլուտոնիում" /><area href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="64,60,71,69" alt="Ամերիցիում" title="Ամերիցիում" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="72,60,79,69" alt="Կյուրիում" title="Կյուրիում" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="80,60,87,69" alt="Բերկլիում" title="Բերկլիում" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="88,60,95,69" alt="Կալիֆորնիում" title="Կալիֆորնիում" /><area href="/wiki/%D4%B7%D5%B5%D5%B6%D5%B7%D5%BF%D5%A5%D5%B5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="96,60,103,69" alt="Էյնշտեյնիում" title="Էյնշտեյնիում" /><area href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="104,60,111,69" alt="Ֆերմիում" title="Ֆերմիում" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D6%87%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="112,60,119,69" alt="Մենդելեևիում" title="Մենդելեևիում" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="120,60,127,69" alt="Նոբելիում" title="Նոբելիում" /><area href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="128,60,135,69" alt="Լոուրենսիում" title="Լոուրենսիում" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="136,60,143,69" alt="Ռեզերֆորդիում" title="Ռեզերֆորդիում" /><area href="/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="144,60,151,69" alt="Դուբնիում" title="Դուբնիում" /><area href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="152,60,159,69" alt="Սիբորգիում" title="Սիբորգիում" /><area href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="160,60,167,69" alt="Բորիում" title="Բորիում" /><area href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="168,60,175,69" alt="Հասիում" title="Հասիում" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="176,60,183,69" alt="Մայտներիում" title="Մայտներիում" /><area href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D5%BF%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="184,60,191,69" alt="Դարմշտադտիում" title="Դարմշտադտիում" /><area href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="192,60,199,69" alt="Ռենտգենիում" title="Ռենտգենիում" /><area href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="200,60,207,69" alt="Կոպեռնիցիում" title="Կոպեռնիցիում" /><area href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%B0%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="208,60,215,69" alt="Նիհոնիում" title="Նիհոնիում" /><area href="/wiki/%D5%96%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="216,60,223,69" alt="Ֆլերովիում" title="Ֆլերովիում" /><area href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="224,60,231,69" alt="Մոսկովիում" title="Մոսկովիում" /><area href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" shape="rect" coords="232,60,239,69" alt="Լիվերմորիում" title="Լիվերմորիում" /><area href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%BD%D5%AB%D5%B6" shape="rect" coords="240,60,247,69" alt="Թենեսսին" title="Թենեսսին" /><area href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D5%B6" shape="rect" coords="248,60,255,69" alt="Օգանեսոն" title="Օգանեսոն" /></map><figcaption>Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգ</figcaption></figure><div style="position:absolute;top:5px;right:48px;font-size:1.5em;font-weight:bold;width:79px;height:24px;text-align:center;display:table"><span style="font-size:0.6em">6</span><span data-wikidata-property-id="P246" class="no-wikidata">C</span></div> <div style="position:absolute;top:5px;left:16px;width:55px;height:44px;text-align:center;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Unknown.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Unknown.svg/35px-Unknown.svg.png" decoding="async" width="35" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Unknown.svg/53px-Unknown.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Unknown.svg/70px-Unknown.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="860" /></a></span></div> <div style="position:absolute;top:5px;left:72px;width:55px;height:44px;text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Electron_shell_006_Carbon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Electron_shell_006_Carbon.svg/40px-Electron_shell_006_Carbon.svg.png" decoding="async" width="40" height="43" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Electron_shell_006_Carbon.svg/60px-Electron_shell_006_Carbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Electron_shell_006_Carbon.svg/80px-Electron_shell_006_Carbon.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="860" /></a></span></div><div style="position:absolute;left:216px;top:10px;width:3px;height:5px;border:2px solid black;box-sizing:content-box"></div></div></td></tr> </tbody></table></th></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Պարզ նյութի արտաքին տեսք</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding:5px; vertical-align:middle;"><div style="width: 200px; margin: auto"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Diamond-and-graphite-with-scale.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg/200px-Diamond-and-graphite-with-scale.jpg" decoding="async" width="200" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg/300px-Diamond-and-graphite-with-scale.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg/400px-Diamond-and-graphite-with-scale.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="360" /></a></span> <br /> Սև (գրաֆիտ) կամ թափանցիկ (ադամանդ)</div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Carbon_Spectra.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Carbon_Spectra.jpg/250px-Carbon_Spectra.jpg" decoding="async" width="250" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Carbon_Spectra.jpg/375px-Carbon_Spectra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Carbon_Spectra.jpg/500px-Carbon_Spectra.jpg 2x" data-file-width="784" data-file-height="64" /></a></span></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Ատոմի հատկություններ</th></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80" class="mw-redirect" title="Քիմիական տարր">Անվանում, սիմվոլ, կարգաթիվ</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">Ածխածին / Carboneum (С), <span data-wikidata-property-id="P246" class="no-wikidata">C</span>, 6</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Ատոմային զանգված">Ատոմային զանգված</a> <br />(<a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Մոլային զանգված">մոլային զանգված</a>)</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">[12,0096; 12,0116]<sup id="cite_ref-iupac_atomic_weights_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-iupac_atomic_weights-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D4%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%AB_%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80" title="Զանգվածի ատոմական միավոր">զ. ա. մ.</a> (<a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Գրամ">գ</a>/<a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC" title="Մոլ">մոլ</a>)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6" title="Էլեկտրոն">Էլեկտրոնային կոնֆիգուրացիա</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">[He] 2s<sup>2</sup> 2p<sup>2</sup></td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%B8%D5%B4" title="Ատոմ">Ատոմի շառավիղ</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">91 <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80" title="Պիկոմետր">պմ</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Քիմիական հատկություններ</th></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%BF_%D5%B7%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%BE%D5%AB%D5%B2" title="Կովալենտ շառավիղ">Կովալենտ շառավիղ</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">77 <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80" title="Պիկոմետր">պմ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Իոնի շառավիղ</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">16 (+4e) 260 (-4e) <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80" title="Պիկոմետր">պմ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Էլեկտրաբացասականություն</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">2,55 (Պոլինգի սանդղակ)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D5%95%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%B3%D5%A1%D5%B6" title="Օքսիդացման աստիճան">Օքսիդացման աստիճաններ</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;"><b>4</b>, 3, 2, 1<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Формальдегид (դեռ գրված չէ)">0</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B1%D0%B8%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карбиды (դեռ գրված չէ)">-1</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Метанол (դեռ գրված չէ)">-2</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D1%82%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Этан (դեռ գրված չէ)">-3</a>, <b>-4</b><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%B4%D5%A1%D5%B6_%D5%A7%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Իոնացման էներգիա">Իոնացման էներգիա</a> <br />(առաջին էլեկտրոն)</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;"> 1085,7 (11,25) <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Ջոուլ">կՋ</a>/<a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC" title="Մոլ">մոլ</a> (<a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6-%D5%BE%D5%B8%D5%AC%D5%BF" title="Էլեկտրոն-վոլտ">էՎ</a>)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Պարզ նյութի թերմոդինամիկական հատկություններ</th></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Եռման ջերմաստիճան</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">3780 <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%AC%D5%BE%D5%AB%D5%B6" class="mw-redirect" title="Կելվին">Կ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Մոլյար ջերմունակություն</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">8,54 (графит)<sup id="cite_ref-ХЭ_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-ХЭ-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ջ/(Կ·մոլ)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Մոլային ծավալ</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">5,3 <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%AB%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D6%80" title="Սանտիմետր">սմ</a>³/<a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC" title="Մոլ">մոլ</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Պարզ նյութի <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D6%81" title="Բյուրեղային ցանց">բյուրեղային ցանց</a></th></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Բյուրեղացանցի կառուցվածք</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">վեցանկյուն (գրաֆիտ), խորանարդ (ադամանդ)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Բյուրեղացանցի տվյալներ</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">a=2,46, c=6,71 (գրաֆիտ), а=3,567 (ադամանդ)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%A2%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%B3%D5%A1%D5%B6" title="Դեբայի ջերմաստիճան">Դեբայի ջերմաստիճան</a></th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">1860 (ադամանդ) <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%AC%D5%BE%D5%AB%D5%B6" class="mw-redirect" title="Կելվին">Կ</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background: #A0FFA0">Այլ հատկություններ</th></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">Ջերմահաղորդականություն</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;">(300 Կ) 1,59 Վտ/(մ·Կ)</td></tr><tr><th scope="row" style="padding:5px; vertical-align:middle;">CAS համար</th><td style="padding:5px; vertical-align:middle;"><small>CAS գրանցման համար?</small></td></tr></tbody></table> <div title="6 Ածխածին" style="height:100%; min-height:100%;"> <table border="0" cellpadding="4" cellspacing="0" style="padding:0px; margin:0.5em 1em 0.5em 0.2em; float:left; vertical-align:middle; text-align:center; font-size:100%; font-weight:bold; color:#123; text-shadow: 0px 0px 12px #eee; background-color: #a0ffa0; width: 100px; height:100px; min-height:100px; line-height:96%;"> <tbody><tr> <td style="text-align:left;">6 </td> <td style="text-align:center; width:100%;"><div style="width: 100%; text-align:center;">Ածխածին</div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="height:100%; vertical-align:middle;"><div style="height:100%; vertical-align:middle;"><div style="float:left; font-size:200%; font-family:Georgia, Verdana, serif;"><a class="mw-selflink selflink">C</a></div><div style="float:right; width=100%; text-align:center;">12,011</div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:left; vertical-align:bottom;">2s<sup>2</sup>2p<sup>2</sup> </td></tr></tbody></table></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:Error mw:File/Thumb"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B2%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A5%D5%AC&wpDestFile=Element_6.webm" class="new" title="Պատկեր:Element 6.webm"><span class="mw-file-element mw-broken-media" data-width="180">Պատկեր:Element 6.webm</span></a><figcaption>Ածխածին</figcaption></figure> <p><b>Ածխածին</b> (<a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Լատիներեն">լատին․</a>՝ <span lang="la">Carboneum</span>, <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Լատիներեն">լատին․</a>՝ <span lang="la">carbo</span> - ածուխ բառից), քիմիական նշանը՝ <b>C</b>, ատոմային թիվն է 6, ատոմային զանգվածը՝ 12,011<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու կայուն իզոտոպներից՝ <sup>12</sup>C (բնության մեջ հանդիպող զանգվածի 98.892%-ը) և ¹³C (զանգվածի 1.108%-ը)։ Արհեստական եղանակով ստացվել են <sup>10</sup>C, <sup>11</sup>C, <sup>14</sup>C, <sup>15</sup>C և <sup>16</sup>C ռադիոակտիվ իզոտոպները։ </p><p>Ածխածինը տեղակայված է Մենդելեևի <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" class="mw-redirect" title="Պարբերական համակարգ">պարբերական համակարգի</a> երկրորդ պարբերության 4-րդ A խմբում։ Ատոմի հիմնական վիճակի արտաքին էլեկտրոնային մակերևույթի դասավորվածությունն է 2s²p²։ Օքսիդացման կարևորագույն աստիճաններն են +2, +4, -4, վալենտականությունները՝ 4 և 2։ Ածխածնի նեյտրալ ատոմի շառավիղը 0.077 նմ է։ C<sup>4+</sup> իոնի շառավիղը՝ 0.029 նմ (կոորդինացիոն թիվը 4), 0.030 նմ (կոորդինացիոն թիվը 6)։ </p><p>ա </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմական_տեղեկություններ"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.BF.D5.A5.D5.B2.D5.A5.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Պատմական տեղեկություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմական տեղեկություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմական տեղեկություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ածխածինը հայտնի է հեռու անցյալից։ Փայտածուխն օգտագործվել է հանքաքարերից մետաղները վերականգնելու համար, իսկ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A4%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A4" title="Ադամանդ">ալմաստը</a>՝ ինչպես թանկարժեք քար։ <a href="/wiki/1789" title="1789">1789</a> թվականին <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Ֆրանսիա">ֆրանսիացի</a> քիմիկոս <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%B6_%D4%BC%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%A5" title="Անտուան Լորան Լավուազիե">Ա. Լ. Լավուազիեն</a> հետևություն արեց ածխածնի <a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Տարրեր">տարրային</a> հատկությունների մասին։ Արհեստական ալմաստները առաջին անգամ ստացվել են <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a> թվականին <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդիա">շվեդ</a> հետազոտողների կողմից, սակայն արդյունքները նրանք չհասցրեցին հրապարակել։ Արհեստական ալմաստ ստացան «Ջեներալ էլեկտրիկ» ընկերության աշխատակիցները <a href="/wiki/1954" title="1954">1954</a> թվականի <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80" title="Դեկտեմբեր">դեկտեմբերին</a> և <a href="/wiki/1955" title="1955">1955</a> թվականի սկզբին հրապարակեցին </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Անվան_ծագում"><span id=".D4.B1.D5.B6.D5.BE.D5.A1.D5.B6_.D5.AE.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Անվան ծագում</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Անվան ծագում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Անվան ծագում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դարի</a> սկզբին ռուսերեն քիմիական գրականությունում, երբեմն օգտագործվում էր «ածխածնային» տերմինը (Շերեր՝ 1807; Սևերգին՝ 1815), <a href="/wiki/1824" title="1824">1824</a> թվականից Սոլովյով առաջարկեց «ածխածին» անվանումը։ Ածխածնի միացությունները ունեն <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Լատիներեն">լատին․</a>՝ <span lang="la">carbō</span> - կարբոն անվանումը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ֆիզիկական_հատկություներ"><span id=".D5.96.D5.AB.D5.A6.D5.AB.D5.AF.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.BF.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ֆիզիկական հատկություներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ֆիզիկական հատկություներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ֆիզիկական հատկություներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ածխածինը չի լուծվում օրգանական և անօրգանական լուծիչներում, լուծվում է մետաղներում (երկաթ, կոբալտ և այլն)։ 1 մթնոլորտ ճնշման տակ (օդի բացակայությամբ) սուբլիմվում է մոտ 3500 °C ջերմաստիճանում։ Հալվում է 3800±200 °C-ում 125 հազար մթնոլորտ ճնշման տակ (հաշված է տեսականորեն)։ </p><p>Ածխածինը ոչ մետաղ է, քիմիապես ակտիվ է միայն բարձր ջերմաստիճաններում, ընդ որում «ամորֆ» ածխածինը, գրաֆիտ, ալմաստ շարքում ածխածնի քիմիական ակտիվությունը փոքրանում է։ Լավ վերականգնիչ է։ Միացություններում քառարժեք է, երբեմն նաև երկարժեք, հազվադեպ՝ եռարժեք։ Խիտ հիմքերը և թթուներն անգամ տաքացնելիս չեն ազդում ածխածնիի վրա։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Իզոտոպներ"><span id=".D4.BB.D5.A6.D5.B8.D5.BF.D5.B8.D5.BA.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Իզոտոպներ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Իզոտոպներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Իզոտոպներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բնական ածխածինը բաղկացած է երկու կայուն իզոտոպներից՝ <sup>12</sup>C (բնության մեջ հանդիպող զանգվածի 98.892%-ը) և ¹³C (զանգվածի 1.108%-ը)։ Արհեստական եղանակով ստացվել են <sup>10</sup>C, <sup>11</sup>C, <sup>14</sup>C, <sup>15</sup>C և <sup>16</sup>C ռադիոակտիվ իզոտոպները։ </p><p>Իզոտոպների բնական խառնուրդում շատ չնչին քանակությամբ միշտ առկա է լինում <sup>14</sup>C ռադիոակտիվ նուկլիդը (b<sup>-</sup> ճառագայթ, կիսատրոհման պարբերությունը՝ T½ = 5,6.103 տարի)։ Այն անընդհատ առաջանում է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%BF" title="Մթնոլորտ">մթնոլորտի</a> ստորին շերտերում՝ ազոտի <sup>14</sup>N իզոտոպի նեյտրոնների տիեզերական ճառագայթման շնորհիվ։ </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {{}_{1}^{7}4\mathrm {N} +{}_{1}^{0}\mathrm {n} \rightarrow {}_{6}^{16}\mathrm {C} +{}_{1}^{1}\mathrm {H} }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>7</mn> </mrow> </msubsup> <mn>4</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">N</mi> </mrow> <mo>+</mo> <msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">n</mi> </mrow> <mo stretchy="false">→</mo> <msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>6</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>16</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">C</mi> </mrow> <mo>+</mo> <msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">H</mi> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {{}_{1}^{7}4\mathrm {N} +{}_{1}^{0}\mathrm {n} \rightarrow {}_{6}^{16}\mathrm {C} +{}_{1}^{1}\mathrm {H} }}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4b6433cf3d58bd16c8cf941d65c4ffddf84e9a36" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:21.953ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {{}_{1}^{7}4\mathrm {N} +{}_{1}^{0}\mathrm {n} \rightarrow {}_{6}^{16}\mathrm {C} +{}_{1}^{1}\mathrm {H} }}"></span></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ալոտրոպ_ձևափոխություններ"><span id=".D4.B1.D5.AC.D5.B8.D5.BF.D6.80.D5.B8.D5.BA_.D5.B1.D6.87.D5.A1.D6.83.D5.B8.D5.AD.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ալոտրոպ ձևափոխություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Ալոտրոպ ձևափոխություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Ալոտրոպ ձևափոխություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Carbon_basic_phase_diagram.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Carbon_basic_phase_diagram.png/300px-Carbon_basic_phase_diagram.png" decoding="async" width="300" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Carbon_basic_phase_diagram.png/450px-Carbon_basic_phase_diagram.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Carbon_basic_phase_diagram.png/600px-Carbon_basic_phase_diagram.png 2x" data-file-width="672" data-file-height="509" /></a><figcaption>Ածխածնի պարզեցված դիագրամը, նշված մասեր, որոնցում ալատրոպ ձևափոխությունները կարող են լինել կայուն։ (<i>diamond </i>- <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF" title="Ալմաստ">ալմաստ</a>, <i>graphite</i> - <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%BF" title="Գրաֆիտ">գրաֆիտ</a>, <i>liquid</i> - <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%AF" title="Հեղուկ">հեղուկ</a>, <i>vapor</i> - <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%A6" title="Գազ">գազ</a>)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Eight_Allotropes_of_Carbon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Eight_Allotropes_of_Carbon.svg/300px-Eight_Allotropes_of_Carbon.svg.png" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Eight_Allotropes_of_Carbon.svg/450px-Eight_Allotropes_of_Carbon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Eight_Allotropes_of_Carbon.svg/600px-Eight_Allotropes_of_Carbon.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Ածխածնի տարբեր մոդիֆիկացիաների սխեմաների կառուցվածքը<br /><b>a</b>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF" title="Ալմաստ">ալմաստ</a>, <b>b</b>։ <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%BF" title="Գրաֆիտ">գրաֆիտ</a>, <b>c</b>։ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%BD%D5%A4%D5%A5%D5%B5%D5%AC%D5%AB%D5%BF" title="Լոնսդեյլիտ">լոնսդեյլիտ</a><br /><b>d</b>։ <a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆուլերեն">Ֆուլերեն</a> - բակիբոլ C<sub>60</sub>, <b>e</b>։ ֆուլերեն C<sub>540</sub>, <b>f</b>։ ֆուլերեն C<sub>70</sub><br /><b>g</b>։ ամորֆ ածխածին, <b>h</b>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ածխածնային նանոխողովակներ">Ածխածնային նանոխողովակներ</a></figcaption></figure> <p>Ածխածինը ունի ալոտրոպային երեք ձևափոխություն (ալմաստ, գրաֆիտ և լոնսդեյլիտ), որոնց հատկությունների տարբերությունները պայմանավորված են նրանց բյուրեղական տարբեր կառուցվածքներով։ Այսպես կոչված, «ամորֆ» ածխածինը նույնպես պինդ նյութ է և ունի գրաֆիտի չկարգավորված բյուրեղական կառուցվածք (մուր, կոքս, փայտածուխ)։ Փայտածուխը և կոքսը մաքուր ածխածին չեն և պարունակում են համապատասխանաբար 6 և 5% խառնուրդներ (չհաշված մոխիրը)։ Համեմատաբար մաքուր «ամորֆ» ածխածին է մուրը, որը, սակայն, պարունակում է աբսորբված ցնդող խառնուրդներ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բյուրեղային_ածխածին"><span id=".D4.B2.D5.B5.D5.B8.D6.82.D6.80.D5.A5.D5.B2.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.A1.D5.AE.D5.AD.D5.A1.D5.AE.D5.AB.D5.B6"></span>Բյուրեղային ածխածին</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Բյուրեղային ածխածին" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Բյուրեղային ածխածին"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF" title="Ալմաստ">Ալմաստ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%BF" title="Գրաֆիտ">Գրաֆիտ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարբին (դեռ գրված չէ)">Կարբին</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B6%D5%BD%D5%A4%D5%A5%D5%B5%D5%AC%D5%AB%D5%BF" title="Լոնսդեյլիտ">Լոնսդեյլիտ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Ֆուլերեն">Ֆուլերեն</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D5%96%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆուլերիտ (դեռ գրված չէ)">Ֆուլերիտ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A9%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ածխածնային մանրաթելեր (դեռ գրված չէ)">Ածխածնային մանրաթելեր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ածխածնային նանոխողովակներ">Ածխածնային նանոխողովակներ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ամորֆ_ածխածին"><span id=".D4.B1.D5.B4.D5.B8.D6.80.D6.86_.D5.A1.D5.AE.D5.AD.D5.A1.D5.AE.D5.AB.D5.B6"></span>Ամորֆ ածխածին</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Ամորֆ ածխածին" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Ամորֆ ածխածին"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Մուր">Մուր</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%84%D5%BD" title="Կոքս">Կոքս</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D5%B5%D5%BF%D5%A1%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%AD" title="Փայտածուխ">Փայտածուխ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Քիմիական_հատկություններ"><span id=".D5.94.D5.AB.D5.B4.D5.AB.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.BF.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Քիմիական հատկություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Քիմիական հատկություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Քիմիական հատկություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Լավ վերականգնիչ է։ Միացություններում քառարժեք է, երբեմն նաև երկարժեք, հազվադեպ՝ եռարժեք։ Խիտ <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B4%D6%84%D5%A5%D6%80" title="Հիմքեր">հիմքերը</a> և <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Թթուներ">թթուներն</a> անգամ տաքացնելիս չեն ազդում ածխածնի վրա։ Տաք և խիտ <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A9%D5%B8%D6%82" title="Ծծմբական թթու">ծծմբական թթուն</a> դանդաղ օքսիդացնում է «ամորֆ» ածխածին, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A9%D5%B8%D6%82" title="Ազոտական թթու">ազոտական թթուն</a>՝ նաև <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%BF" title="Գրաֆիտ">գրաֆիտը</a>, քրոմական խառնուրդը՝ նաև <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF" title="Ալմաստ">ալմաստը</a>։ 800 °C–ից բարձր տաքացրած ածխածինը փոխազդեցության մեջ է մտնում ջրային գոլորշիների հետ. </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ~{\mathsf {C+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ CO\uparrow +H_{2}\uparrow }}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> </mrow> </msub> <mi mathvariant="sans-serif">O</mi> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mo>→</mo> <mpadded width="+0.611em" lspace="0.278em" voffset=".15em" /> </mover> </mrow> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mi mathvariant="sans-serif">O</mi> <mo stretchy="false">↑</mo> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">↑</mo> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ~{\mathsf {C+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ CO\uparrow +H_{2}\uparrow }}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f8b663d230db3f7f008e1411bf5b82f706c39b34" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-top: -0.452ex; width:24.766ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle ~{\mathsf {C+H_{2}O\ {\xrightarrow {}}\ CO\uparrow +H_{2}\uparrow }}}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>սխեմայով։ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Կատալիզատորներ">Կատալիզատորների</a> առկայությամբ տաքացնելիս ածխածինը միանում է ջրածնի հետ։ </p><p>Ածխածնի և ջրածնի միացությունները՝ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%BB%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ածխաջրածիններ">ածխաջրածինները</a>, բազմաթիվ են և կազմում են օրգանական քիմիայի հիմքը։ </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ~{\mathsf {NH_{3}+CH_{4}\ {\xrightarrow {Pt}}\ HCN+3H_{2}\uparrow }}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="sans-serif">N</mi> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">3</mn> </mrow> </msub> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">4</mn> </mrow> </msub> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mo>→</mo> <mpadded width="+0.611em" lspace="0.278em" voffset=".15em"> <mi mathvariant="sans-serif">P</mi> <mi mathvariant="sans-serif">t</mi> </mpadded> </mover> </mrow> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mi mathvariant="sans-serif">N</mi> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <mn mathvariant="sans-serif">3</mn> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">↑</mo> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ~{\mathsf {NH_{3}+CH_{4}\ {\xrightarrow {Pt}}\ HCN+3H_{2}\uparrow }}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9d7e9c092205a66b34c42f6ad4ecfe8994112346" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-top: -0.311ex; width:29.367ex; height:4.009ex;" alt="{\displaystyle ~{\mathsf {NH_{3}+CH_{4}\ {\xrightarrow {Pt}}\ HCN+3H_{2}\uparrow }}}"></span></dd></dl></dd></dl> <p>Ածխածինը այրվում է օդում՝ առաջացնելով ածխածնի օքսիդներ՝ CO և CO<sub>2</sub>։ Միանում է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հալոգեններ">հալոգենների</a> հետ՝ առաջացնելով միացությունների շարք, որոնք ածխաջրածինների հալոգենածանցյալներն են։ </p><p><a href="/wiki/%D5%96%D5%BF%D5%B8%D6%80" title="Ֆտոր">Ֆտորը</a> գրաֆիտի հետ միանում է 900 °C–ում, <a href="/wiki/%D5%94%D5%AC%D5%B8%D6%80" title="Քլոր">քլորը</a>՝ էլեկտրական աղեղում։ <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2" title="Ծծումբ">Ծծմբի</a> հետ ածխածինը միանում է 700-1000 °C-ում, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%B8%D5%BF" title="Ազոտ">ազոտի</a> հետ՝ էլեկտրական կայծի ազդեցությամբ՝ առաջացնելով համապատասխանաբար <a href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Ծծմբածխածին">ծծմբածխածին</a> և <a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%A1%D5%B6" title="Ցիան">ցիան</a>։ </p><p>Հայտնի են նաև ածխածնի խառը միացությունները նշված տարրերի հետ՝ COS, CSCl<sub>2</sub>, (CNO)<sub>2</sub>, (CNS)<sub>2</sub>, HCN, HSCN և այլն։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Մետաղներ">Մետաղների</a> մեծ մասն ածխածնի հետ առաջացնում է կարբիդներ։ Տաքացնելիս ածխածինը վերականգնում է մետաղները օքսիդներից՝ անջատելով մետաղը (Zn, Cd, Fe, Pb, Sb ևն) կամ նրա կարբիդը (CaC<sub>2</sub>, Fe<sub>3</sub>C, WC, TaC և այլն)։ Այս հատկությունն օգտագործվում է երկաթ և մի շարք այլ մետաղներ ստանալու համար. </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ~{\mathsf {4Al+3C\ {\xrightarrow {t}}\ Al_{4}C_{3}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">4</mn> <mi mathvariant="sans-serif">A</mi> <mi mathvariant="sans-serif">l</mi> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <mn mathvariant="sans-serif">3</mn> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mo>→</mo> <mpadded width="+0.611em" lspace="0.278em" voffset=".15em"> <mi mathvariant="sans-serif">t</mi> </mpadded> </mover> </mrow> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mi mathvariant="sans-serif">A</mi> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">l</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">4</mn> </mrow> </msub> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">3</mn> </mrow> </msub> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ~{\mathsf {4Al+3C\ {\xrightarrow {t}}\ Al_{4}C_{3}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f9d12f87f5c6e9260606b4c58f7c1a8cdb4e3a9d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-top: -0.346ex; width:18.523ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle ~{\mathsf {4Al+3C\ {\xrightarrow {t}}\ Al_{4}C_{3}}}}"></span></dd></dl></dd></dl> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ~{\mathsf {Ca+2C\ {\xrightarrow {t}}\ CaC_{2}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mi mathvariant="sans-serif">a</mi> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mo>→</mo> <mpadded width="+0.611em" lspace="0.278em" voffset=".15em"> <mi mathvariant="sans-serif">t</mi> </mpadded> </mover> </mrow> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mi mathvariant="sans-serif">a</mi> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> </mrow> </msub> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ~{\mathsf {Ca+2C\ {\xrightarrow {t}}\ CaC_{2}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/23b8e7c6b0bc070ead1f906e54cd4933ba0f2f61" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-top: -0.346ex; width:17.301ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle ~{\mathsf {Ca+2C\ {\xrightarrow {t}}\ CaC_{2}}}}"></span></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Բնության_մեջ"><span id=".D4.B2.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.B4.D5.A5.D5.BB"></span>Բնության մեջ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Բնության մեջ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Բնության մեջ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ածխածինը զբաղեցնում է երկրակեղևի զանգվածի 0.48 %-ը։ Կուտակվում է կենսոլորտում. կենդանական նյութերում պարունակվում է 18 % ածխածին, բնափայտում՝ 50 %, տորֆում՝ 62 %, բնական այրվող գազերում՝ 75 %, այրվող թերթաքարերում՝ 78 %, քարածխում և գորշ ածխում՝ 80 %, նավթում՝ 85 %, անտրացիտում (լավատեսակ քարածուխ)՝ 96 %։ </p><p>Երկրակեղևի ածխածնի նշանակալի մասը կենտրոնացված է կրաքարերում և դոլոմիտներում։ +4 օքսիդացման աստիճանի ածխածինը մտնում է կարբոնատային <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Ապարներ">ապարների</a> և հանքանյութերի (կավիճ, կիր, մարմար, դոլոմիտներ) բաղադրության մեջ։ Ածխաթթու գազը՝ CO<sub>2</sub>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%BF" title="Մթնոլորտ">մթնոլորտի</a> հիմնական բաղադրիչներից է (զանգվածի 0.046 %-ը)։ Ածխաթթու գազը լուծված վիճակում միշտ առկա է գետերի, լճերի և ծովերի ջրում։ Աստղերի, մոլորակների և երկնաքարերի մթնոլորտում հայտնաբերված են ածխածին պարունակող նյութեր։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ստացում"><span id=".D5.8D.D5.BF.D5.A1.D6.81.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ստացում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Ստացում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Ստացում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հնում ածուխը ստանում էին բնափայտի թերի այրման միջոցով։ <a href="/wiki/19-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="19-րդ դար">19-րդ դարում</a> <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Մետաղագործություն">մետաղագործության</a> մեջ փայտածուխը փոխարինեցին քարածուխով (կոքսով)։ Ներկայումս արդյունաբերության մեջ ածուխ ստանում են բնական գազի՝ մեթանի (CH<sub>4</sub>) կրեկինգով (նավթաթորմամբ). </p> <dl><dd><dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ~{\mathsf {CH_{4}\ {\xrightarrow {t}}\ C+2H_{2}}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">4</mn> </mrow> </msub> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mo>→</mo> <mpadded width="+0.611em" lspace="0.278em" voffset=".15em"> <mi mathvariant="sans-serif">t</mi> </mpadded> </mover> </mrow> <mtext mathvariant="sans-serif"> </mtext> <mi mathvariant="sans-serif">C</mi> <mo mathvariant="sans-serif">+</mo> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> <msub> <mi mathvariant="sans-serif">H</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn mathvariant="sans-serif">2</mn> </mrow> </msub> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ~{\mathsf {CH_{4}\ {\xrightarrow {t}}\ C+2H_{2}}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f600c0c153726c916b0affa9d8356257d67ae53b" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; margin-top: -0.346ex; width:16.439ex; height:3.843ex;" alt="{\displaystyle ~{\mathsf {CH_{4}\ {\xrightarrow {t}}\ C+2H_{2}}}}"></span></dd></dl></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rough_diamond.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Rough_diamond.jpg/220px-Rough_diamond.jpg" decoding="async" width="220" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Rough_diamond.jpg/330px-Rough_diamond.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d7/Rough_diamond.jpg 2x" data-file-width="360" data-file-height="271" /></a><figcaption>Ալմաստ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կիրառություն"><span id=".D4.BF.D5.AB.D6.80.D5.A1.D5.BC.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կիրառություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Կիրառություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Կիրառություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%AB%D5%BF" title="Գրաֆիտ">Գրաֆիտ</a> հիմնականում օգտագործվում է ցինկածխածնային մարտկոցներում, էլեկտրական շարժիչների խոզանակների արտադրությունում և ունեն նաև մի քանի այլ մասնագիտական կիրառություն։ Օգտագործվում է նաև աղացած վիճակում։ Նկարչական աշխատանքների ժամանակ տարբեր կարծրություն և որակ ունեցող գրաֆիտներն օգտագործվում են տարբեր երանգներ ստանալու համար։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%BF" title="Ալմաստ">Ալմաստը</a> բացառիկ կարծրության շնորհիվ, օգտագործվում են լեռնային ապարներում խորը անցքեր հորատելիս։ Ալմաստով հանդերձված հորատիչի հատուկ թագագլխիկները 10 անգամ մեծացնում են հորատման արագությունը։ Ալմաստե կտրիչներն ու շաղափները լայնորեն կիրառվում են կարծր համաձուլվածքներ, մետաղներ, ապակիներ, պլաստմասսաներ մշակելու համար։ Ալմաստից պատրաստում են բարակ մետաղալարեր (օրինակ՝ վոլֆրամի և պողպատի) ստանալու թելքակորզաններ։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բժշկություն">Բժշկական</a> նպատակների համար ածուխը պատրաստում են <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AF%D5%B8%D5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոկոս (դեռ գրված չէ)">կոկոսի</a> կեղևի այրմամբ։ Իսկ լաբորատոր անհրաժեշտությունների համար չայրվող խառնուրդներից զերծ ածուխ ստանում են <a href="/wiki/%D5%87%D5%A1%D6%84%D5%A1%D6%80" title="Շաքար">շաքարի</a> թերի այրումից։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.B6.D5.A1.D6.87"></span>Տես նաև</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Տես նաև"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Պարբերական աղյուսակ">Պարբերական աղյուսակ</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%8B%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%A6" title="Ջրագազ">Ջրագազ</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-iupac_atomic_weights-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-iupac_atomic_weights_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Michael E. Wieser, Norman Holden, Tyler B. Coplen, John K. Böhlke, Michael Berglund, Willi A. Brand, Paul De Bièvre, Manfred Gröning, Robert D. Loss, Juris Meija, Takafumi Hirata, Thomas Prohaska, Ronny Schoenberg, Glenda O’Connor, Thomas Walczyk, Shige Yoneda, Xiang‑Kun Zhu.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iupac.org/publications/pac/85/5/1047/">Atomic weights of the elements 2011 (IUPAC Technical Report)</a><span title="անգլերեն" style="font-size:85%; cursor:help; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d);">(անգլ.)</span> // <i><a href="/w/index.php?title=Pure_and_Applied_Chemistry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pure and Applied Chemistry (դեռ գրված չէ)">Pure and Applied Chemistry</a></i>. — 2013. — Т. 85. — № 5. — С. 1047-1078. — <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/issn/0033-4545">0033-4545</a>. — <span class="noprint"><a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1351%2FPAC-REP-13-03-02">10.1351/PAC-REP-13-03-02</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080216090130/http://bernath.uwaterloo.ca/media/42.pdf">«Fourier Transform Spectroscopy of the Electronic Transition of the Jet-Cooled CCI Free Radical»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (անգլերեն). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bernath.uwaterloo.ca/media/42.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2008 թ․ փետրվարի 16-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 6–ին-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fourier+Transform+Spectroscopy+of+the+Electronic+Transition+of+the+Jet-Cooled+CCI+Free+Radical&rft_id=http%3A%2F%2Fbernath.uwaterloo.ca%2Fmedia%2F42.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webelements.com/webelements/elements/text/C/comp.html">«Carbon: Binary compounds»</a> (անգլերեն)<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 6–ին-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Carbon%3A+Binary+compounds&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webelements.com%2Fwebelements%2Felements%2Ftext%2FC%2Fcomp.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ХЭ-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ХЭ_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation">Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1988. — Т. 1. — 623 с.</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl">«Physical Measurement Laboratory: Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements»</a> (անգլերեն).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Physical+Measurement+Laboratory%3A+Atomic+Weights+and+Isotopic+Compositions+for+All+Elements&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nist.gov%2Fcgi-bin%2FCompositions%2Fstand_alone.pl&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գրականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Գրականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Берёзкин В. И.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecosafety-spb.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=91">Углерод: замкнутые наночастицы, макроструктуры, материалы</a>. - СПб.։ АРТЭГО, 2013. - 450 с. - <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9785910140510" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-91014-051-0</a></li> <li><span class="citation"><i>Бухаркина Т. В.</i> Химия природных энергоносителей и углеродных материалов / Т.В. Бухаркина, Н.Г. Дигуров. — М.: РХТУ им. Д.И. Менделеева, 1999. — 195 с. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5723701398" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-7237-0139-8</a></span></li> <li><span class="citation"><i>Ола Д.А.</i> Химия гиперкоординированного углерода = Hupercarbon chemistry / Ола Дж., Пракаш Г.К.С., Уильямс Р.Е. и др. Перевод с англ. В.И. Минкина. — М.: Мир, 1990. — 336 с. — <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/5030014519" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-03-001451-9</a></span></li> <li><i>Сладков А. М., Кудрявцев Ю. П.</i> Алмаз, графит, карбин - аллотропные формы углерода // Природа. 1969. № 5. - С.37-44.</li> <li>Kirk - Othmer encyclopedia, 3 ed., vol.4, N.-Y., 1978, p. 556-709.</li> <li><i>В.І. Саранчук, В. В. Ошовський, Г. О. Власов.</i> Хімія і фізика горючих копалин . - Донецьк։ Східний видавничий дім, 2003. ?204 с.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imdproc.am/p/qimia/9-dasaran/voch-metaghner-atskhatsni-entakhumb-20857/atskhatsni-entakhmbi-yndhanur-bnutagiry-atskhatsin-20858/re-d4b726fb-8db5-4168-8f74-265f5a121ab5">Ածխածին</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webelements.com/carbon/">Ածխածինը Webelements-ում</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uglerod.info/">Տեղեկություններ ածխածնի մասին</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110121234836/http://uglerod.info/">Արխիվացված</a> 2011-01-21 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121221111632/www.lgz.ru/archives/html_arch/lg042003/Tetrad/art11_1.htm">Ածխածին Ալեքսեյ Սլադկով</a></li></ul> <div class="interProject" style="display:none;"><a href="https://hy.wiktionary.org/wiki/Special:Search/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="extiw" title="wikt:Special:Search/Ածխածին">Վիքիբառարան</a></div> <table id="wiktsjab" class="toccolours interProjectTemplate zusterprojectsjab" style="margin:0.1em auto 0.1em auto; clear:both; width:100%;"> <tbody><tr> <td width="40"><span typeof="mw:File"><a href="https://hy.wiktionary.org/wiki/Գլխավոր_էջ"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Wiktionary-logo-hy.png/35px-Wiktionary-logo-hy.png" decoding="async" width="35" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Wiktionary-logo-hy.png/53px-Wiktionary-logo-hy.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/Wiktionary-logo-hy.png/70px-Wiktionary-logo-hy.png 2x" data-file-width="391" data-file-height="474" /></a></span> </td> <td>Ընթերցե՛ք <b><a href="https://hy.wiktionary.org/wiki/%D5%A1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="extiw" title="wikt:ածխածին">«ածխածին»</a></b> բառի բացատրությունը <a href="https://hy.wiktionary.org/wiki/" class="extiw" title="wikt:">Հայերեն Վիքիբառարանում</a>։ </td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Carbon" class="extiw" title="commons:Category:Carbon">«Ածխածին»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Թեմատիկ կայքեր</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.drugbank.ca/drugs/DBDB09278">Drugbank</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kegg.jp/entry/C06265">KEGG</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fdasis.nlm.nih.gov/srs/unii/4XYU5U00C4">UNII</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Carbon" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Carbon">Բրիտանիկա (11-րդ)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/carbon-chemical-element">Բրիտանիկա</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/kohlenstoff">Բրոքհաուս</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Углерод">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A3%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B4" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Углерод">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/carbone/30774">Լարուսի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/himiya/UGLEROD.html">Կրուգոսվետ</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0088553.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/karbon">Մեծ նորվեգական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D002244">MESH ID</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/carbonio">Treccani</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/carbone/">Universalis</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6688061">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;width:6em"> </span><div class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Իսպանիայի ազգային գրադարան">BNE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX526055">XX526055</a> · <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11976417k">11976417k</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4164538-8">4164538-8</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85020090">sh85020090</a> · <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Լատվիայի ազգային գրադարան">LNB</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/processed/LNB%7CLNC10-000084767">000084767</a> · <span title="Microsoft Academic" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">Microsoft</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://academic.microsoft.com/#/detail/501529594">501529594</a> · <span title="Ազգային խորհրդարանական գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00572686">00572686</a> · <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Չեխիայի ազգային գրադարան">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph158523">ph158523</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:0.1em; margin-bottom:0.1em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td><i>Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հայկական սովետական հանրագիտարան">Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a>  (<a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_1.djvu/208" class="extiw" title="s:Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 1.djvu/208">հ․ 1, էջ 208</a>)։</i> <span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a></span> </td></tr></tbody></table> <table class="navbox collapsible"> <tbody><tr> <th colspan="32"><div class="plainlinks hlist navbar mini" style="float:left; text-align:left; width:6em;"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%93%D5%B8%D6%84%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Կաղապար:Փոքր պարբերական աղյուսակ"><span title="Դիտել կաղապարը">դ</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%93%D5%B8%D6%84%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Կաղապարի քննարկում:Փոքր պարբերական աղյուսակ"><span title="Քննարկել կաղապարը">ք</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D5%93%D5%B8%D6%84%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF&action=edit"><span title="Խմբագրել կաղապարը">խ</span></a></li></ul></div><span style="font-size:110%;"><span style="padding-left: 1em;"> </span><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF" title="Պարբերական աղյուսակ">Պարբերական աղյուսակ</a></span> </th></tr> <tr> <td width="3.125%" style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D5%8B%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Ջրածին">H</a> </td> <td width="3.125%" colspan="30">  </td> <td width="3.125%" style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Հելիում">He</a> </td></tr> <tr> <td style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Լիթիում">Li</a> </td> <td style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բերիլիում">Be</a> </td> <td colspan="24">  </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80_(%D6%84%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80)" title="Բոր (քիմիական տարր)">B</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a class="mw-selflink selflink">C</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%B8%D5%BF" title="Ազոտ">N</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Թթվածին">O</a> </td> <td style="background-color:#ffff99"><a href="/wiki/%D5%96%D5%BF%D5%B8%D6%80" title="Ֆտոր">F</a> </td> <td style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%B8%D5%B6" title="Նեոն">Ne</a> </td></tr> <tr> <td style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նատրիում">Na</a> </td> <td style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" class="mw-redirect" title="Մագնիում">Mg</a> </td> <td colspan="24">  </td> <td style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%AB%D5%B6" title="Ալյումին">Al</a> </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սիլիցիում">Si</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D5%96%D5%B8%D5%BD%D6%86%D5%B8%D6%80" title="Ֆոսֆոր">P</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D4%BE%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2" title="Ծծումբ">S</a> </td> <td style="background-color:#ffff99"><a href="/wiki/%D5%94%D5%AC%D5%B8%D6%80" title="Քլոր">Cl</a> </td> <td style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%B6" title="Արգոն">Ar</a> </td></tr> <tr> <td style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կալիում">K</a> </td> <td style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կալցիում">Ca</a> </td> <td colspan="14">  </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սկանդիում">Sc</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Տիտան">Ti</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Վանադիում">V</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%B8%D5%B4" title="Քրոմ">Cr</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%B6" title="Մանգան">Mn</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D5%A1%D5%A9" title="Երկաթ">Fe</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%AC%D5%BF" title="Կոբալտ">Co</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%A5%D5%AC" title="Նիկել">Ni</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%B1" title="Պղինձ">Cu</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D5%B6%D5%AF" title="Ցինկ">Zn</a> </td> <td style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Գալիում">Ga</a> </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Գերմանիում">Ge</a> </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D5%84%D5%AF%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%B2" class="mw-redirect" title="Մկնդեղ">As</a> </td> <td style="background-color:#a0ffa0"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%B6" title="Սելեն">Se</a> </td> <td style="background-color:#ffff99"><a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%B8%D5%B4" title="Բրոմ">Br</a> </td> <td style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D4%BF%D6%80%D5%AB%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Կրիպտոն">Kr</a> </td></tr> <tr> <td style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%AB%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռուբիդիում">Rb</a> </td> <td style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ստրոնցիում">Sr</a> </td> <td colspan="14">  </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Իտրիում">Y</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%91%D5%AB%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ցիրկոնիում">Zr</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%B8%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նիոբիում">Nb</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%A2%D5%A4%D5%A5%D5%B6" title="Մոլիբդեն">Mo</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%AD%D5%B6%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Տեխնեցիում">Tc</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռութենիում">Ru</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռոդիում">Rh</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պալադիում">Pd</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A9" title="Արծաթ">Ag</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A4%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կադմիում">Cd</a> </td> <td style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ինդիում">In</a> </td> <td style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%A3" title="Անագ">Sn</a> </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D4%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB%D6%80" title="Ծարիր">Sb</a> </td> <td style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Տելուր">Te</a> </td> <td style="background-color:#ffff99"><a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%A4" title="Յոդ">I</a> </td> <td style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D5%94%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D5%B6" title="Քսենոն">Xe</a> </td></tr> <tr> <td width="3.125%" style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ցեզիում">Cs</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բարիում">Ba</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D5%B6" title="Լանթան">La</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%91%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ցերիում">Ce</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պրազեդիում">Pr</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B4" title="Նեոդիմ">Nd</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D5%A9%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պրոմեթիում">Pm</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սամարիում">Sm</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Եվրոպիում">Eu</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Գադոլինիում">Gd</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Տերբիում">Tb</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%AB%D5%BD%D5%BA%D6%80%D5%B8%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Դիսպրոզիում">Dy</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AC%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Հոլմիում">Ho</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%B7%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Էրբիում">Er</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Թուլիում">Tm</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A2%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Իտերբիում">Yb</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffbfff"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Լուտեցիում">Lu</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%86%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Հաֆնիում">Hf</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%AC" title="Տանտալ">Ta</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Վոլֆրամ">W</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռենիում">Re</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Օսմիում">Os</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%AB%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Իրիդիում">Ir</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%B6" title="Պլատին">Pt</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%88%D5%BD%D5%AF%D5%AB" title="Ոսկի">Au</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D5%AF" title="Սնդիկ">Hg</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Թալիում">Tl</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80" title="Կապար">Pb</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#cccccc"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%AB%D5%BD%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9" title="Բիսմութ">Bi</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#cccc99"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պոլոնիում">Po</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#ffff99"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF" title="Աստատ">At</a> </td> <td width="3.125%" style="background-color:#c0ffff"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D5%B6" title="Ռադոն">Rn</a> </td></tr> <tr> <td style="background-color:#ff6666"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ֆրանսիում">Fr</a> </td> <td style="background-color:#ffdead"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռադիում">Ra</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ակտինիում">Ac</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Թորիում">Th</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պրոտակտինիում">Pa</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%B6_(%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80)" title="Ուրան (տարր)">U</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%BA%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նեպտունիում">Np</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Պլուտոնիում">Pu</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ամերիցիում">Am</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կյուրիում">Cm</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բերկլիում">Bk</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" class="mw-redirect" title="Կալիֆորնիում">Cf</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%B7%D5%B5%D5%B6%D5%B7%D5%BF%D5%A5%D5%B5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Էյնշտեյնիում">Es</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ֆերմիում">Fm</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" class="mw-redirect" title="Մենդելեվիում">Md</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նոբելիում">No</a> </td> <td style="background-color:#ff99cc"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Լոուրենսիում">Lr</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A6%D5%A5%D6%80%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռեզերֆորդիում">Rf</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Դուբնիում">Db</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Սիբորգիում">Sg</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Բորիում">Bh</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Հասիում">Hs</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Մայտներիում">Mt</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Դարմշտադիում">Ds</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռենտգենիում">Rg</a> </td> <td style="background-color:#ffc0c0"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կոպեռնիցիում">Cn</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%B0%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Նիհոնիում">Nh</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D5%96%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ֆլերովիում">Fl</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Մոսկովիում">Mc</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Լիվերմորիում">Lv</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%BD%D5%AB%D5%B6" title="Թենեսսին">Ts</a> </td> <td style="background-color:#f0f0f0"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Օգանեսոն">Og</a> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ածխածին&oldid=10063540">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ածխածին&oldid=10063540</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Քիմիական տարրեր">Քիմիական տարրեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Ածխածնի միացություններ">Ածխածնի միացություններ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Կատեգորիա:Ածխածին">Ածխածին</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D5%B9_%D5%B4%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%B2%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Ոչ մետաղներ">Ոչ մետաղներ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BF%D5%B8%D5%BF%D6%80%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%AC%D5%AB_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B8%D5%BE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Կոտրված ֆայլի հղումով հոդվածներ">Կոտրված ֆայլի հղումով հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից">Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից">Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_using_ISBN_magic_links" title="Կատեգորիա:Pages using ISBN magic links">Pages using ISBN magic links</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 31 Հուլիսի 2024-ի ժամը 22:44-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-g6cgs","wgBackendResponseTime":184,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.560","walltime":"0.875","ppvisitednodes":{"value":3636,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":66874,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7917,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":29,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":30451,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 685.620 1 -total"," 50.55% 346.552 1 Կաղապար:Քիմիական_տարր"," 49.64% 340.364 1 Կաղապար:Infobox"," 24.04% 164.842 1 Կաղապար:Քիմիական_տարր/աղյուսակ"," 21.67% 148.602 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 19.80% 135.753 3 Կաղապար:Wikidata"," 17.51% 120.085 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 13.95% 95.658 3 Կաղապար:Citeweb"," 9.20% 63.046 1 Կաղապար:CAS"," 8.27% 56.731 1 Կաղապար:Str_find"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.236","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8337024,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype string of P246 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype string of P246 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P231 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5cb77ff894-rtdmh","timestamp":"20241028030153","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0531\u056e\u056d\u0561\u056e\u056b\u0576","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B1%D5%AE%D5%AD%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q623","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q623","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-08-13T23:12:27Z","dateModified":"2024-07-31T22:44:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4b\/Diamond-and-graphite-with-scale.jpg"}</script> </body> </html>