CINXE.COM

ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ - វិគីភីឌា

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="km" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ - វិគីភីឌា</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kmwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".",","],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "០\t១\t២\t៣\t៤\t៥\t៦\t៧\t៨\t៩"],"wgDefaultDateFormat":"km","wgMonthNames":["","ខែមករា","ខែកុម្ភៈ","ខែមីនា","ខែមេសា","ខែឧសភា","ខែមិថុនា","ខែកក្កដា","ខែសីហា","ខែកញ្ញា","ខែតុលា","ខែវិច្ឆិកា","ខែធ្នូ"],"wgRequestId":"40719963-383a-4e3c-b6a7-10f8b7b3fedc","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ","wgTitle":"ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ","wgCurRevisionId":301530,"wgRevisionId":301530,"wgArticleId":26368,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"km","wgPageContentLanguage":"km","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ","wgRelevantArticleId":26368,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"km","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"km"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4097998","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model", "platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=km&amp;modules=ext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=km&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=km&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1593"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1062"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/640px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="850"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ - វិគីភីឌា"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//km.m.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="កែប្រែ" href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="វិគីភីឌា (km)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//km.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.km"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Atom Feed នៃ វិគីភីឌា" href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%94%E1%9F%86%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%8A%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%B8%E1%9F%97&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ rootpage-ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="បញ្ជីដើម" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">បញ្ជីដើម</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">បញ្ជីដើម</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ប្ដូរទីតាំងទៅរបារចំហៀង</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">លាក់</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ការណែនាំ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98" title="ចូលមើលទំព័រដើម [z]" accesskey="z"><span>ទំព័រដើម</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%94%E1%9F%86%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%8A%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%B8%E1%9F%97" title="បញ្ជី​​បន្លាស់ប្ដូរថ្មីៗ​នៅក្នុងវិគីនេះ [r]" accesskey="r"><span>បន្លាស់ប្ដូរថ្មីៗ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%87%E1%9F%86%E1%9E%93%E1%9E%BD%E1%9E%99:%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%B6" title="ជំនួយ​បន្ថែម"><span>ជំនួយ</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9E%B8%E1%9F%97"><span>ទំព័រថ្មីៗ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%85%E1%9F%83%E1%9E%8A%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%99" title="ផ្ទុក​ទំព័រចៃដន្យ​មួយទំព័រ [x]" accesskey="x"><span>ទំព័រចៃដន្យ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-community" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-community" > <div class="vector-menu-heading"> សហគមន៍ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-admin" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%97%E1%9E%B8%E1%9E%8C%E1%9E%B6:%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9F%86%E1%9E%92%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%BE%E1%9E%87%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%A2%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%80%E2%80%8B%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9F%8B%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%84"><span>សុំធ្វើជាអ្នកអភិបាល</span></a></li><li id="n-rename" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%97%E1%9E%B8%E1%9E%8C%E1%9E%B6:%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%A2%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%98"><span>សុំប្តូរអត្តនាម</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%97%E1%9E%B8%E1%9E%8C%E1%9E%B6:%E2%80%8B%E1%9E%95%E1%9E%8F%E1%9E%90%E1%9E%9B%E1%9E%9F%E1%9E%A0%E1%9E%82%E1%9E%98%E1%9E%93%E1%9F%8D" title="អំពីគម្រោង អ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបាន និងកន្លែងស្វែងរកព័ត៌មាន"><span>ផតថលសហគមន៍</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%8A%E1%9E%BE%E1%9E%98" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="វិគីភីឌា" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-km.svg" style="width: 5.0625em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-km.svg" width="81" height="14" style="width: 5.0625em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9F%82%E1%9E%84%E1%9E%9A%E1%9E%80" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ស្វែងរកក្នុងវិគីភីឌា [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ស្វែងរក</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ស្វែងរក​ក្នុងវិគីភីឌា" aria-label="ស្វែងរក​ក្នុងវិគីភីឌា" autocapitalize="sentences" title="ស្វែងរកក្នុងវិគីភីឌា [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ពិសេស:ស្វែងរក"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ស្វែងរក</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ឧបករណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=spontaneous&amp;uselang=km" class=""><span>បរិច្ចាគ</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%94%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9E%BE%E1%9E%8F%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%93%E1%9E%B8&amp;returnto=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="អ្នកត្រូវបានលើកទឹកចិត្តបង្កើតគណនីនិងកត់ឈ្មោះចូល។ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការបង្ខំទេ។" class=""><span>បង្កើតគណនី</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%80%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%88%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%85%E1%9E%BC%E1%9E%9B%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%A2%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%80%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BE%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B&amp;returnto=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="អ្នកត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យកត់ឈ្មោះចូល។ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការបង្ខំទេ។ [o]" accesskey="o" class=""><span>កត់ឈ្មោះចូល</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ជម្រើសផ្សេងទៀត" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ឧបករណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ឧបករណ៍ផ្ទាល់ខ្លួន</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="បញ្ជីសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=spontaneous&amp;uselang=km"><span>បរិច្ចាគ</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%94%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9E%BE%E1%9E%8F%E1%9E%82%E1%9E%8E%E1%9E%93%E1%9E%B8&amp;returnto=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="អ្នកត្រូវបានលើកទឹកចិត្តបង្កើតគណនីនិងកត់ឈ្មោះចូល។ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការបង្ខំទេ។"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>បង្កើតគណនី</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%80%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%88%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%84%E1%9F%87%E1%9E%85%E1%9E%BC%E1%9E%9B%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%A2%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%80%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BE%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B&amp;returnto=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="អ្នកត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យកត់ឈ្មោះចូល។ ប៉ុន្តែនេះមិនមែនជាការបង្ខំទេ។ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>កត់ឈ្មោះចូល</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ទំព័រសម្រាប់អ្នកកែសម្រួលដែលបានកត់ឈ្មោះចេញ <a href="/wiki/%E1%9E%87%E1%9F%86%E1%9E%93%E1%9E%BD%E1%9E%99:Introduction" aria-label="ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការកែសម្រួល"><span>ស្វែងយល់បន្ថែម</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%BD%E1%9E%98%E1%9E%85%E1%9F%86%E1%9E%8E%E1%9F%82%E1%9E%80%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%BB%E1%9F%86" title="បញ្ជីកំណែប្រែធ្វើឡើងពីអាសយដ្ឋាន IP នេះ [y]" accesskey="y"><span>ការរួមចំណែក</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%BB%E1%9F%86" title="ការពិភាក្សាអំពីកំណែប្រែដែល​ធ្វើ​ឡើង​ចេញ​ពីអាសយដ្ឋាន IP នេះ [n]" accesskey="n"><span>ការ​ពិភាក្សា</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eលាក់\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"km\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cstyle data-mw-deduplicate=\"TemplateStyles:r295743\"\u003E.mw-parser-output .ombox{margin:4px 0;border-collapse:collapse;border:1px solid #a2a9b1;background-color:#f8f9fa;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ombox-speedy{border:2px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ombox-delete{border:2px solid #b32424}.mw-parser-output .ombox-content{border:1px solid #f28500}.mw-parser-output .ombox-style{border:1px solid #fc3}.mw-parser-output .ombox-move{border:1px solid #9932cc}.mw-parser-output .ombox-protection{border:2px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ombox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output .ombox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ombox .mbox-invalid-type{text-align:center}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ombox{margin:4px 10%}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;width:238px}}\u003C/style\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks ombox ombox-notice\" role=\"presentation\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Cspan\u003E\u003Cimg alt=\"\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/40px-Information_icon4.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"40\" height=\"40\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/60px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/80px-Information_icon4.svg.png 2x\" data-file-width=\"620\" data-file-height=\"620\" /\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\"\u003Eក្រុមការងារយើង កំពុងស្វែងរកអ្នកស្ម័គ្រចិត្តដែលចង់ចូលរួមពង្រីកបណ្ដាញសមគមន៍វិគីភីឌាយើង។ \u003Cbr /\u003E\nសូមទំនាក់ទំនងមកកាន់ក្រុមការងារយើង តាមរយៈបណ្ដាញសង្គម social media ខាងក្រោម៖\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Cdiv class=\"center\"\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Csmall\u003E\n\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://facebook.com/kmwp.fb\"\u003EFB Fan Page\u003C/a\u003E |\n\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://twitter.com/KhmerWikipedia\"\u003ETwitter\u003C/a\u003E |\n\u003Ca class=\"external text\" href=\"https://lists.wikimedia.org/mailman/listinfo/wikimedia-kh\"\u003EMailing List\u003C/a\u003E\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="មាតិកា" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">មាតិកា</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ប្ដូរទីតាំងទៅរបារចំហៀង</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">លាក់</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ក្បាលទំព័រ</div> </a> </li> <li id="toc-ក.យុគកតាំង_និង_រីកចំរើនគង់វង់" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ក.យុគកតាំង_និង_រីកចំរើនគង់វង់"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">១</span> <span>ក.យុគកតាំង និង រីកចំរើនគង់វង់</span> </div> </a> <ul id="toc-ក.យុគកតាំង_និង_រីកចំរើនគង់វង់-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ខ._យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម_និង_កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ខ._យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម_និង_កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">២</span> <span>ខ. យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម និង កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី</span> </div> </a> <ul id="toc-ខ._យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម_និង_កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ឯកសារយោង" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ឯកសារយោង"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">៣</span> <span>ឯកសារយោង</span> </div> </a> <ul id="toc-ឯកសារយោង-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-មើលផងដែរ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#មើលផងដែរ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">៤</span> <span>មើលផងដែរ</span> </div> </a> <ul id="toc-មើលផងដែរ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="មាតិកា" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in ១០ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-10" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">១០ ភាសា</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_in_Laos" title="Buddhism in Laos – អង់គ្លេស" lang="en" hreflang="en" data-title="Buddhism in Laos" data-language-autonym="English" data-language-local-name="អង់គ្លេស" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Bouddhisme_au_Laos" title="Bouddhisme au Laos – បារាំង" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Bouddhisme au Laos" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="បារាំង" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Buddhizmus_Laoszban" title="Buddhizmus Laoszban – ហុងគ្រី" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Buddhizmus Laoszban" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ហុងគ្រី" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Buddhisme_di_Laos" title="Buddhisme di Laos – ឥណ្ឌូណេស៊ី" lang="id" hreflang="id" data-title="Buddhisme di Laos" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ឥណ្ឌូណេស៊ី" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Buddismo_in_Laos" title="Buddismo in Laos – អ៊ីតាលី" lang="it" hreflang="it" data-title="Buddismo in Laos" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="អ៊ីតាលី" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%93%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A4%A7%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A5%8C%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="लाओसमधील बौद्ध धर्म – ម៉ារ៉ាធី" lang="mr" hreflang="mr" data-title="लाओसमधील बौद्ध धर्म" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="ម៉ារ៉ាធី" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%A1%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AD_%E1%80%97%E1%80%AF%E1%80%92%E1%80%B9%E1%80%93%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9E%E1%80%AC" title="လာအိုနိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ – ភូមា" lang="my" hreflang="my" data-title="လာအိုနိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ភូមា" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Budismo_no_Laos" title="Budismo no Laos – ព័រទុយហ្គាល់" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Budismo no Laos" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ព័រទុយហ្គាល់" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%9B%D0%B0%D0%BE%D1%81%D0%B5" title="Буддизм в Лаосе – រុស្ស៊ី" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Буддизм в Лаосе" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="រុស្ស៊ី" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AF%AE%E5%9C%8B%E4%BD%9B%E6%95%99" title="寮國佛教 – ចិន" lang="zh" hreflang="zh" data-title="寮國佛教" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ចិន" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4097998#sitelinks-wikipedia" title="កែប្រែតំណភ្ជាប់អន្តរភាសា" class="wbc-editpage">កែប្រែតំណភ្ជាប់</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="លំហឈ្មោះ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="មើលទំព័រមាតិកា [c]" accesskey="c"><span>ទំព័រ</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6:%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;redlink=1" rel="discussion" class="new" title="ការពិភាក្សា​អំពីទំព័រខ្លឹមសារ​នេះ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ) [t]" accesskey="t"><span>ការពិភាក្សា</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ភាសាខ្មែរ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="គំហើញ"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C"><span>អាន</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit" title="កែប្រែ​កូដ​របស់​ទំព័រ​នេះ [e]" accesskey="e"><span>កែប្រែ</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=history" title="កំណែកន្លងមករបស់ទំព័រនេះ ។ [h]" accesskey="h"><span>មើល​ប្រវត្តិ​</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="​ឧបករណ៍" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">​ឧបករណ៍</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ឧបករណ៍​</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ប្ដូរទីតាំងទៅរបារចំហៀង</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">លាក់</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ជម្រើសផ្សេងទៀត" > <div class="vector-menu-heading"> សកម្មភាព </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C"><span>អាន</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit" title="កែប្រែ​កូដ​របស់​ទំព័រ​នេះ [e]" accesskey="e"><span>កែប្រែ</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=history"><span>មើល​ប្រវត្តិ​</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ទូទៅ​ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%A2%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B8%E1%9E%8A%E1%9F%82%E1%9E%9B%E1%9E%97%E1%9F%92%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%8B%E1%9E%98%E1%9E%80%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9E%93%E1%9F%81%E1%9F%87/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" title="បញ្ជី​ទំព័វិគី​ទាំងអស់​ដែលភ្ជាប់​មកទីនេះ [j]" accesskey="j"><span>អ្វី​ដែលភ្ជាប់មកទីនេះ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%94%E1%9F%86%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%8A%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9E%91%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%8B%E1%9E%91%E1%9E%B7%E1%9E%93/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C" rel="nofollow" title="បន្លាស់ប្ដូរថ្មីៗក្នុងទំព័រដែលត្រូវបានភ្ជាប់មកទំព័រនេះ [k]" accesskey="k"><span>បន្លាស់ប្ដូរដែលពាក់ព័ន្ធ</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=km" title="ផ្ទុកឯកសារឡើង [u]" accesskey="u"><span>ផ្ទុកឯកសារឡើង</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F%E1%9F%97" title="បញ្ជីនៃទំព័រពិសេសទាំងអស់ [q]" accesskey="q"><span>ទំព័រ​ពិសេស​ៗ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;oldid=301530" title="តំណភ្ជាប់អចិន្ត្រៃយ៍ដែលភ្ជាប់មកកំណែនេះរបស់ទំព័រនេះ"><span>តំណភ្ជាប់អចិន្ត្រៃយ៍</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=info" title="ព័ត៌មានបន្ថែមអំពីទំព័រនេះ"><span>ព័ត៌មានអំពីទំព័រនេះ</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:CiteThisPage&amp;page=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;id=301530&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="ព័ត៌មានអំពីរបៀបយោងទំព័រនេះ"><span>យោងទំព័រនេះ</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fkm.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%259E%2596%25E1%259F%2592%25E1%259E%259A%25E1%259F%2587%25E1%259E%2596%25E1%259E%25BB%25E1%259E%2591%25E1%259F%2592%25E1%259E%2592%25E1%259E%259F%25E1%259E%25B6%25E1%259E%259F%25E1%259E%2593%25E1%259E%25B6%25E2%2580%258B%25E1%259E%2593%25E1%259F%2585%25E2%2580%258B%25E1%259E%259B%25E1%259E%25B6%25E1%259E%259C"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fkm.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%259E%2596%25E1%259F%2592%25E1%259E%259A%25E1%259F%2587%25E1%259E%2596%25E1%259E%25BB%25E1%259E%2591%25E1%259F%2592%25E1%259E%2592%25E1%259E%259F%25E1%259E%25B6%25E1%259E%259F%25E1%259E%2593%25E1%259E%25B6%25E2%2580%258B%25E1%259E%2593%25E1%259F%2585%25E2%2580%258B%25E1%259E%259B%25E1%259E%25B6%25E1%259E%259C"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> បោះពុម្ព​/នាំចេញ​ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%85%E1%9E%84%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%84&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C"><span>បង្កើតសៀវភៅ​</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%9F:DownloadAsPdf&amp;page=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=show-download-screen"><span>ទាញយកជា PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;printable=yes" title="ទម្រង់សម្រាប់បោះពុម្ភរបស់ទំព័រនេះ [p]" accesskey="p"><span>ទម្រង់​សម្រាប់បោះពុម្ភ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ក្នុងគម្រោងផ្សេងៗទៀត </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Buddhism_in_Laos" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4097998" title="Link to connected data repository item [g]" accesskey="g"><span>Wikidata item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ប្ដូរទីតាំងទៅរបារចំហៀង</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">លាក់</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">ពីវិគីភីឌា</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="km" dir="ltr"><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%9E%AF%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A:Phra_Bang_Budhhalawan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/200px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg" decoding="async" width="200" height="266" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/300px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/400px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1062" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%84" title="ព្រះបាង">ព្រះបាទ</a>(ព្រះបាង), សិល្បៈ<a href="/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%9A%E1%9E%92%E1%9F%86" title="អង្គរធំ">អង្គរធំ</a> ក្នុងក្រុងហ្លួងព្រះបាង.</figcaption></figure> <table style="float: right; text-align: center; font-size: 90%; clear:right; color:#000; margin: 0px 0px 15px 15px; border: 2px solid #af4630;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr style="background:#ffffdd; color:#000;"> <td>ផ្នែកជា<a href="/wiki/%E1%9E%85%E1%9F%86%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9F%8B%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%8B%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%98:%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="ចំណាត់ថ្នាក់ក្រុម:ព្រះពុទ្ធសាសនា">បន្តបន្ទាប់</a>នៃ<br /><b><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា"><span style="color:#af4630; font-size:large;">ព្រះពុទ្ធសាសនា</span></a></b><br /> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%9E%AF%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A:Dharma_Wheel.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Dharma_Wheel.gif/100px-Dharma_Wheel.gif" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Dharma_Wheel.gif/150px-Dharma_Wheel.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Dharma_Wheel.gif/200px-Dharma_Wheel.gif 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a></span><br /> <b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%84%E1%9E%84%E1%9E%98%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="គ្រោងមតិកានៃព្រះពុទ្ធសាសនា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">គ្រោងមតិកា</a></b> · <b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%84%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%9A:%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ក្លោងទ្វារ:ព្រះពុទ្ធសាសនា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ក្លោងទ្វារ</a></b> </p> </td></tr><tr><td style="background:#ffef80; border-top:2px solid #af4630;"> <p><b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ប្រវត្តិនៃព្រះពុទ្ធសាសនា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ប្រវត្តិ</a></b><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="កាលប្បវត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា">កាលប្បវត្តិ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="សង្គាយនា">សង្គាយនា</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92" title="ព្រះពុទ្ធ">ព្រះពុទ្ធ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9C%E1%9F%90%E1%9E%80%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92" title="សាវ័កព្រះពុទ្ធ">សាវ័ក</a> </p> </td></tr><tr><td style="background:#ffd068; border-top:2px solid #af4630;"><b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C_(%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ព្រះធម៌ (ព្រះពុទ្ធសាសនា) (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ព្រះធម៌</a></b> ឬ <b><a href="/w/index.php?title=Buddhist_terms_and_concepts&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Buddhist terms and concepts (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">Concepts</a></b><br /> <p><a href="/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%9A%E1%9E%B7%E1%9E%99%E1%9E%9F%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85%E1%9F%A4" title="អរិយសច្ច៤">អរិយសច្ច៤</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%92" title="បញ្ចក្ខន្ធ">បញ្ចក្ខន្ធ</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%83%E1%9E%9B%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%8E%E1%9F%8D" title="ត្រៃលក្ខណ៍">អនិច្ចំ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%83%E1%9E%9B%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%8E%E1%9F%8D" title="ត្រៃលក្ខណ៍">ទុក្ខំ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%83%E1%9E%9B%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%8E%E1%9F%8D" title="ត្រៃលក្ខណ៍">អនត្តា</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%B7%E1%9E%99%E1%9E%94%E1%9E%8A%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85%E1%9E%9F%E1%9E%98%E1%9E%BB%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%91%E1%9F%A1%E1%9F%A2" title="លោកិយបដិច្ចសមុប្បាទ១២">បដិច្ចសមុប្បាទ</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%BB%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%8A%E1%9E%B7%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%85%E1%9E%9F%E1%9E%98%E1%9E%BB%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%91%E1%9F%A1%E1%9F%A1" title="លោកុត្តរបដិច្ចសមុប្បាទ១១">លោកុត្តរបដិច្ចសមុប្បាទ១១</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%87%E1%9F%92%E1%9E%88%E1%9E%B7%E1%9E%98%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%94%E1%9E%8A%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%91%E1%9E%B6" title="មជ្ឈិមគ្គបដិបទា">មជ្ឈិមគ្គបដិបទា</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%8F%E1%9E%B6" title="សុញ្ញតា">សុញ្ញតា</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9F%8B%E1%9E%93%E1%9F%83%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98" title="ច្បាប់នៃកម្ម">ច្បាប់នៃកម្ម</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7_(%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%B7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ជាតិ (ជាតិ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ជាតិ (ជាតិ</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%9F%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="សង្សារវដ្ត (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">សង្សារវដ្ត</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%9B%E1%9F%84%E1%9E%80%E1%9E%92%E1%9E%B6%E1%9E%8F%E1%9E%BB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="លោកធាតុ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">លោកធាតុ</a> </p> </td></tr><tr><td style="background:#ffffdd; border-top:2px solid #af4630;"><b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%83%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ត្រៃសិក្ខា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ការបដិបត្តិ</a></b><br /> <p><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%9A%E1%9E%8F%E1%9E%93%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%90%E1%9E%99" title="ព្រះរតនត្រ័យ">ព្រះរតនត្រ័យ</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9E%91%E1%9F%A5" title="សិក្ខាបទ៥">សិក្ខាបទ៥</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1%9E%91%E1%9F%A8" title="សិក្ខាបទ៨">សិក្ខាបទ៨</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%92%E1%9E%B7" title="សមាធិ">សមាធិ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%B6" title="បញ្ញា">បញ្ញា</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%8A%E1%9F%92%E1%9E%8B%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%82" title="អដ្ឋង្គិកមគ្គ">អរិយអដ្ឋង្គិកមគ្គ</a><br /> <a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%84%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%94%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%81%E1%9E%B7%E1%9E%99%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C" title="ពោធិបក្ខិយធម៌">ពោធិបក្ខិយធម៌</a> </p> </td></tr><tr><td style="background:#ffef80; border-top:2px solid #af4630;"> <p><b><a href="/wiki/%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93" class="mw-redirect" title="និព្វាន"><span title="បរិវត្តនក្សរអក្ខរក្រមសំស្ក្រឹតអន្តរជាតិ" class="Unicode" style="white-space:normal; text-decoration: none">និព្វាន</span></a></b><br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%A4%E1%9E%90%E1%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="និព្វាន៤ថ្នាក់ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">និព្វាន៤ថ្នាក់</a> · <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%A2%E1%9E%9A%E1%9E%A0%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%8F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="អរហន្ត (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ព្រះអរហន្ត</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%96%E1%9E%96%E1%9F%84%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ពុទ្ធភាពពោធិសត្វ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ពុទ្ធភាពពោធិសត្វ</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%84%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9C" title="ពោធិសត្វ">ពោធិសត្វ</a> </p> </td></tr><tr><td style="background:#ffd068; border-top:2px solid #af4630;"> <p><b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="សាលាព្រះពុទ្ធសាសនា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា</a></b> <br /> <b><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%82%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%9A%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="គម្ពីរធម៌ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">គម្ពីរធម៌</a></b> · <a href="/wiki/%E1%9E%90%E1%9F%81%E1%9E%9A%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%91" title="ថេរវាទ">ថេរវាទ</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%82%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%9B%E1%9E%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="គម្ពីរបាលី (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">គម្ពីរបាលី</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%A0%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%B6%E1%9E%93" title="មហាយាន">មហាយាន</a> <br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%82%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%9A%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C%E1%9E%85%E1%9E%B7%E1%9E%93&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="គម្ពីរធម៌ចិន (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">គម្ពីរធម៌ចិន</a> · <a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%87%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%99%E1%9E%B6%E1%9E%93" title="វិជ្រយាន">វិជ្រយាន</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%82%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%9A%E1%9E%92%E1%9E%98%E1%9F%8C%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9E%94%E1%9F%81&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="គម្ពីរធម៌ទីបេ (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">គម្ពីរធម៌ទីបេ</a> </p> </td></tr> <tr> <td><div class="noprint plainlinks hlist navbar mini" style=""><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%82%E1%9F%86%E1%9E%9A%E1%9E%BC:Buddhism" class="mw-redirect" title="ទំព័រគំរូ:Buddhism"><span title="មើលទំព័រគំរូនេះ" style="">ម</span></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9E%B7%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9E%B8%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%82%E1%9F%86%E1%9E%9A%E1%9E%BC:Buddhism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ការពិភាក្សាអំពីទំព័រគំរូ:Buddhism (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)"><span title="ពិភាក្សាទំព័រគំរូនេះ" style="">ព</span></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%91%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9F%90%E1%9E%9A%E1%9E%82%E1%9F%86%E1%9E%9A%E1%9E%BC:Buddhism&amp;action=edit"><span title="កែប្រែទំព័រគំរូនេះ" style="">ក</span></a></li></ul></div> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%9E%AF%E1%9E%80%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9A:Phra_Bang_Budhhalawan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/220px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg" decoding="async" width="220" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/330px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg/440px-Phra_Bang_Budhhalawan.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="1062" /></a><figcaption>ព្រះបាងនៅក្នុងវត្តសុវណ្ណភូមា ដែលមានប្រភពដើមចេញពីខ្មែរ</figcaption></figure> <p><b>ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ</b> (<a href="/wiki/%E1%9E%97%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%A2%E1%9E%84%E1%9F%8B%E1%9E%82%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9F%81%E1%9E%9F" title="ភាសាអង់គ្លេស">អង់គ្លេស</a>: <span lang="en">Buddhism in Laos</span>) ជនជាតិលាវមានប្រវត្តិមកតាំងពីដើមទាក់ទង និង ជាតិវង្ស ហើយការភៀសខ្លួនពីទីលំនៅជាដើម រហូតបានតាំងទីកន្លែងនៅក្នុងដែនដីបច្ចុប្បន្ន ដូចជាជនជាតិថៃមានរឿងរ៉ាវ ដែលគួរឲ្យដឹង ថាសង្ខេបថា ប្រមាណ ព.ស.១១៩៤ ជនជាតិមួយក្រុមធំបានហៅខ្លួនឯងថាថៃ ពួកភូមាហៅថា ឆានពួកចិនហៅថា អាយលាវ ឬងាយលាវ បានភៀសពីអាណាចក្រអាយលាវចុះមកភាគខាងត្បូង តាំងអាណាចក្រថ្មីហៅថាណានចៅ តមកស្តេចថៃ ណានចៅឈ្មោះខុនបរម (ខុនលុងឬខុនហ្លួង) បានមកគ្រប់គ្រងដែនដីភាគខាងត្បូងទៀត ហើយ និង បានពង្រីកអាណាខេត្តឲ្យទូលាយថែមតៀតខុនបរមមានព្រះឱរស ៧ អង្គហើយបានឲ្យឱរសទាំង ៧ អង្គនោះទៅសាងនគរផ្សេងៗមាននគរយោនក នគរល្វោ នគរពួនជាដើម ឱរសទីមួយឈ្មោះខុនល ច្បាំងបាននគរជ្វា (បានដល់ក្រុងជៅ តមកហៅថាជៀងថងឬលានឆាង) និង នៅទីបំផុតក្លាយទៅជាហ្លួងព្រះបាង រវាងប្រមាណព.ស.១២៩០ ព្រះបាទនគរជ្វាបានបន្តរាជវង្សមកតាមលំដាប់ ពេលអាណាចក្រខ្មែររុងរឿងមានអំណាចឡើង នគរជ្វាក៏ធ្លាក់ក្រោមអំណាចខែ្មរដូចជាជនជាតិថៃពួកដទៃតៀត ដែលនៅជិតគ្នា លុះដល់ព.ស.១៧៩៦ អាណាចក្រណានចៅបានបាត់បង់ឆ្ពោះកុបលៃខាន ជនជាតិថៃក៏បានបែកក្រចាយមកតាមផ្លូវខាងត្បូងថែមចំនួនច្រើនទៀត។ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ក.យុគកតាំង_និង_រីកចំរើនគង់វង់"><span id=".E1.9E.80..E1.9E.99.E1.9E.BB.E1.9E.82.E1.9E.80.E1.9E.8F.E1.9E.B6.E1.9F.86.E1.9E.84_.E1.9E.93.E1.9E.B7.E1.9E.84_.E1.9E.9A.E1.9E.B8.E1.9E.80.E1.9E.85.E1.9F.86.E1.9E.9A.E1.9E.BE.E1.9E.93.E1.9E.82.E1.9E.84.E1.9F.8B.E1.9E.9C.E1.9E.84.E1.9F.8B"></span>ក.យុគកតាំង និង រីកចំរើនគង់វង់</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;section=1" title="កែប្រែផ្នែក៖ ក.យុគកតាំង និង រីកចំរើនគង់វង់"><span>កែប្រែ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ព្រះបាទនគរជ្វាអង្គទី ២២ (ខ្លះថាទី៣៥) ព្រះនាមថា ពញ្ញាសុវណ្ណគាំផង ឡើងគ្រងរាជ្យនៅ ព.ស.១៨៥៩ ទ្រង់មានឱរសនាមថាព្រះបាទផីហ្វា ហើយស្តេចអង្គនេះមានឱរសព្រះអង្គទី ១ ឈ្មោះ <a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">អង្គម្ចាស់ង៉ុម</a> ពេលនោះមានហេតុភេទអ្វីណាមួយធ្វើឲ្យអង្គម្ចាស់ង៉ុមព្រាត់ចេញពីប្រទេសជាតិភូមិ ទៅជ្រោកអាស្រ័យជាមួយអាណាចក្រខ្មែរតាំងតែនៅយុវ វ័យ ពេលនោះព្រះពុទ្ធសាសនាបែបថេរវាទបានរីកចម្រើនរុងរឿងជាសាសនាគោលជំហោរឹងប៉ឹងនៅប្រទេសខ្មែរហើយ <a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">អង្គម្ចាស់ង៉ុម</a> នៅអាស្រ័យជាមួយព្រះភិក្ខុមួយអង្គព្រះនាមព្រះមហាបាសមន្តថេរៈ ព្រះចៅអធិការវត្តនៅមួយកន្លែង ពេលចំរើន វ័យឡើង ព្រះថេរៈបាននាំទៅផ្ញើជាក្មេងបំរើក្នុងរាជសំណាក់របស់<a href="/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%9A%E1%9E%98%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%94%E1%9E%91" title="បរមនិពាន្វបទ">ក្ស័ត្រខ្មែរ</a> (អក្នប្រាជ្ញបានសន្និដានថាគឺ<a href="/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%9A%E1%9E%98%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%96%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%94%E1%9E%91" title="បរមនិពាន្វបទ">ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នបរមេស្វរៈ</a>) អង្គម្ចាស់ង៉ុមទទួលរាជការជាទីប្រោសប្រាណរបស់ព្រះចៅផែនដី រហូតទ្រង់លើកព្រះរាជធីតានាមថា <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%9C%E2%80%8B%E1%9E%80%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="កែវ​កណ្ណិកា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">កែវកេងយា ឬកែវយតហ្វា</a> (ហៅថា រាជបុត្រីគាំហ្យាត ឬហៅផ្សេងទៀតក៏មាន) ឲ្យជាព្រះជាយា។ </p><p>សម័យនោះអាណាចក្រខ្មែរកំពុងតែទាន់ខ្សោយចុះ ហើយក្នុង ព.ស.១៨៩៣ ព្រះ បាទរាមាធិបតីទីមួយ នៃរាជវង្សអ៊ូទង បានតាំងអាណាចក្រថៃឡើងនៅក្រុងស្រីអយុធ្យា ហើយចាប់ផ្តើមពង្រីកអំណាចចេញទៅថែមទៀត ក្ស័ត្រខ្លាចក្រែងការរុករានរបស់ថៃអយុធ្យា ទើបទ្រង់ឲ្យ<a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a>គ្រប់គ្រងនគរលានឆាង ដើម្បីជាកំលាំងការពារថៃស្រីអយុធ្យាតទៅ <a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a>ឡើងគ្រងរាជ្យក្នុងព.ស.១៨៩៦ (ក្រោយពីអាណាចក្រថៃស្រីអយុធ្យាតាំងឡើងបាន ៣ ឆ្នាំ) ទ្រង់ជាវីរៈក្ស័ត្រអាចរួបរួមខេត្តផ្សេងៗ ក្នុងទីទំនាបទន្លេមេគង្គភាគខាងលើរួមចូលតែមួយ មានអាណាខេត្តភាគខាងជើងទល់នឹងរហូត ១២អណាចក្រ។ ភាគខាងត្បួងទល់ និង <a href="/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%81%E1%9F%92%E1%9E%98%E1%9F%82%E1%9E%9A" title="អាណាចក្រខ្មែរ">អាណាចក្រខ្មែរ</a> ភាគខាងលេចទល់ និង អាណាចក្រឆៀងម៉ាយ សុខោទ័យ និង ស្រីអយុធ្យា ភាគខាងកើតទល់ និង អាណាមនឹងចម្ប៉ា អាចហៅថាជាក្សត្រដំបូងក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៃអាណាចក្រលានឆាង (មុននេះមានតែនិទាន) និង តមកក្រុងលានឆាង ឬក្រុងធំរបស់អាណាចក្រលានឆាង ក៏មានឈ្មោះជាផ្លូវរាជការថា “ក្រុងស្រីសត្នាគុនហុតលានឆាងចូលគ្នា”។ </p><p>ក្នុងផ្នែកសាសនា សូម្បីតែជាតិលានឆាងបានកាន់<a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា">ព្រះពុទ្ធសាសនា</a>បែបមហាយាន ឆ្លងតាមរយៈចិនមក តាំងតែពេលនៅក្នុងអាណាចក្រអាយលាវ ដូចជនជាតិថៃជំពួកដទៃទៀត។ ក្នុងសម័យខុនហ្លួងម៉ៅ (លីមៅឬលីវមៅ) រយៈពេលប្រមាណ ព.ស.៦២០ ហើយយ៉ាងណាក៏ដោយ ពេលដល់សម័យអាណាចក្រលានឆាងនេះ សេចក្តីជំនឿនោះបានលិចចុះដល់សាបបាតទៅហើយ ទើបប្រាកដថា ប្រជារាស្ត្រទូទៅគោរពខ្មោច ព្រាយ បិសាចអារក្ស អ្នកតា ដែលជាជំនឿដើមតាំងតែសម័យបូរាណ ធ្វើឲ្យព្រពុទ្ធសាសនាត្រូវប្រដិស្ឋានសាជាថ្មី ហើយនៅក្នុងគ្រានេះពុទ្ធសាសនាបែបថេរវាទ ដែលនាំចូរមកពីអាណាចក្រខ្មែរ។ រឿងនាំព្រះពុទ្ធសាសនាចូលមកកាន់អាណាចក្រលានឆាង មានភស្តុតាងផ្សេងគ្នា ២យ៉ាងគឺ មួយផ្នែកថា <a href="/w/index.php?title=%E1%9E%80%E1%9F%82%E1%9E%9C%E2%80%8B%E1%9E%80%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%B7%E1%9E%80%E1%9E%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="កែវ​កណ្ណិកា (ទំព័រនេះមិនទាន់​មាននៅឡើយទេ)">ព្រះនាងកែវកេនយា</a> មហេសីនៃ<a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a> ទ្រង់ជាព្រះពុទ្ធសាសនិកជនតឹងរឹងបំផុត ពេល ដែលព្រះនាងទ្រង់ឃើញចៅហ្វាយនាយ ហើយ និង ប្រជារាស្រ្តអ្នកស្រុកលានឆាង គោរពខ្មោចព្រាយ នាំគ្នាសម្លាប់ ដំរី សេះ គោក្របី ដើម្បីធ្វើពលីកម្ម ទ្រង់តក់ស្លុតព្រះទ័យ ទើបទូលព្រះស្វាមីនាំព្រះពុទ្ធសាសនាពីកម្ពុជាមកប្រដិស្ឋាន ។ <a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a>ទ្រង់បានបញ្ជូនទូតទៅក្រាបទូលពីគោលបំណងចំពោះកម្ពុជា, ស្តេចខ្មែរទ្រង់បញ្ជូនគណៈភិក្ខុសង្ឃ មានព្រះមហាបាសមន្តថេរ ដែលជាគ្រូរបស់<a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a> និង ព្រះមហាទេពលង្កា ជាប្រធាន ព្រមទាំងអក្នប្រាជ្ញខាងជាង និង បរិវារជាច្រើន នាំ<a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9A%E1%9E%BC%E1%9E%94" title="ព្រះពុទ្ធរូប">ព្រះពុទ្ធរូប</a> ទម្រង (style) ហាមញាតិ (នេះគឺទម្រង់ហាមញាតិ) ឈ្មោះ “<a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%84" title="ព្រះបាង">ព្រះបាង</a>” និង ព្រះត្រៃបិដកព្រមជាមួយ និង សាសនៈវត្ថុដទៃទៀត ព្រះរាជទានចំពោះ<a href="/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6_%E1%9E%84%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%98" title="ហ្វា ង៉ុម">ព្រះបាទហ្វាង៉ុម</a>។ </p><p>ចំណែកភស្តុតាងមួយទៀតថា ពេលព្រះបាទហ្វាង៉ុមគ្រងរាជ្យមិនយូរប៉ុន្មាន ព្រះអង្គក៏ទ្រង់មានព្រះទ័យឃោរឃៅ ព្រឹត្តិការណ៍នោះបានជ្រាបដល់ព្រះមហាក្ស័ត្រកម្ពុជាព្រះស្សុរៈ“ជីតា” ទើបមានព្រះរាជបញ្ជាឲ្យព្រះបាទហ្វាង៉ុមទៅគល់ និង ទ្រង់រាជទានឱវាទឲ្យគ្រប់គ្រងប្រជានិករតាមគោលធម៌នៃព្រះពុទ្ធសាសនា ឲ្យសមាទានសីល ៥ ហើយព្រះអង្គទ្រង់ត្រឡប់មកលានឆាង ព្រមជាមួយព្រះភិក្ខុសង្ឃ ដែលបានចូលមកខាងដើម ។ </p><p>សម្រាប់ព្រះបាងនោះ ជាព្រះពុទ្ធរូប ដែលក្ស័ត្រលង្កាបានបញ្ជូនមកថ្វាយចំពោះស្តេចផែនដីខ្មែរ ពេលស្តេចផែនដីខ្មែរព្រះរាជទានទៅឲ្យព្រះបាទហ្វាង៉ុមវិញ ហើយបាននាំទៅរក្សាទុកនៅទីក្រុងវៀងគាំ មុនពេលដល់ ព.ស.២០៤៥ ទើបអារធនាមកទុកនៅនគរឆៀងថង គឺនគរជ្វាឬលានឆាង ហើយតមកនគរឆៀងថង ឬលានឆាងក៏ផ្លាស់ហៅតាមឈ្មោះព្រះបាងថា ក្រុងហ្លួងព្រះបាង ជួនកាលហៅអាណាចក្រទាំងអស់ថា អាណាចក្រហ្លួងព្រះបាង។ តាមន័យនេះ ស្តែងឲ្យឃើញថា ការស្ថាបនាអាណាចក្រលាវ ដំណើរការព្រមជាមួយការប្រដិស្ឋានព្រះពុទ្ធសាសនាបែបថេរវាទ ដោយមានព្រះបាងជាមជ្ឈមណ្ឌល ដែលរួបរួមចិត្តគំនិតរបស់ជាតិ និង ជាសញ្ញលក្ខណ៍របស់ព្រះពុទ្ធសាសនា និង ជាសម្បត្តិសក្តិសិទ្ធរបស់ប្រទេសជាតិ។ រជ្ជកាលព្រះបាទហ្វាង៉ុមពោរពេញដោយសឹកសង្គ្រាម ធ្វើឲ្យប្រជារាស្រ្តលាវ ដែលជាអ្នកមាននិស្ស័យស្រឡាញ់សន្តិភាព ត្រឡប់ជាធុញទ្រាន់ចិត្ត នៅទីបំផុត ព.ស.១៩១៦អាមត្យទាំងអស់ក៏ព្រមព្រៀងគ្នាបណេ្តញព្រះអង្គចេញពីរាជបល្លង្ក ហើយក៏អភិសេកព្រះរាជឱរសព្រះជន្មាយុ ១៧ វស្សា ឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិ ទ្រង់ព្រះនាមតាមចំនួនប្រុសជំទង់ ដែលបានត្រួតក្នុងព.ស.១៩១៩ ដែលមាន ៣០០,០០០ នាក់ថា “ពញ្ញាសាមសែនថៃ” ទ្រង់រៀបអភិសេកជាមួយរាជបុត្រីថៃនៃក្រុងស្រីអយុធ្យា និង ទ្រង់រៀបចំប្រទេសជាតិតាមបែប ផែន ដែលទ្រង់បានទទួលពីប្រទេសថៃជាច្រើន។ </p><p>ចំណែកព្រះពុទ្ធសាសនា ទ្រង់សាងវត្ត និង សាលារៀន ព្រះបរិយត្តិធម៌ផ្នែកខាងជំនាញ លានឆាងក៏បានក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់មួយកន្លែង ទ្រង់រក្សាមេត្រីជាមួយថៃ និង វៀតណាមយ៉ាងជិតស្និទ្ធ រជ្ជកាលនេះមានឈ្មោះថា ជាសម័យនៃការរៀបចំប្រទេសជាតិឲ្យមានរបៀប និង ការសាងនូវបែបផែនរឹងមាំ ក្រោយពីរជ្ជកាលនេះ និង អាណាចក្រលានឆាងបានទទួលនូវភាពស្ងប់សុខ អស់រយៈពេលយូរអង្វែង មានការក្តៅក្រហាយពីការរុករានពីវៀតណាមប្រទេសជិតខាងចូលមកជ្រៀតជ្រែកខ្លះ ប៉ុន្តែបន្តិចបន្តួចប៉ុណ្ណោះ និង កន្លងផុតទៅក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី។ </p><p>កាលកន្លងមកដល់រជ្ជកាលពោធិសាលរាជ (ព.ស.២០៦៣-២០៩០) ក្សត្រអង្គនេះទ្រង់ជាពុទ្ធសាសនិកជនដ៏តឹងរឹង បានព្យាយាមទាក់ទាញប្រជាជនឲ្យឈប់គោរពខ្មោចព្រាយ អារក្សអ្នកតា មន្តអាគម ដើម្បីស្ថាបនាព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យបរិសុទ្ធ ទើបទ្រង់ឲ្យរុះរើខ្ទមអ្នកតា ខ្ទមខ្មោចព្រាយ ក្នុងក្រុងឲ្យអស់ ប៉ុន្តែប្រពៃណីយការគោរពខ្មោចព្រាយបានផ្សាផ្ជាប់ក្នុងចិត្តគំនិតរបស់ប្រជាជនមកតាំងតែពីបូរាណហើយ ពិបាកនឹងរំសាយបាន សេចក្តីព្យាយាមរបស់ព្រះអង្គទើបមិនបានសម្រេច ក្រៅពីនេះព្រះអង្គបានយាងទៅប្រថាប់នារាជសំណាក់ ដែលសាងថ្មីនៅក្រុងវៀងច័ន្ទ ធ្វើឲ្យការជំនួញជាមួយថៃ និង វៀតណាមស្រួយហើយបានលទ្ធផលរិតតែប្រសើរ ចាត់ទុកថាទ្រង់ជាក្ស័ត្រលាវអង្គដំបូង ដែលព្រះអង្គយាងទៅប្រថាប់នៅក្រុងនេះ។ </p><p>តមកនៅចុងរជ្ជកាល ក្ស័ត្រនៃឡានណានៅនគរឆៀងម៉ាយទ្រង់សោយទិវង្គត់ ខ្វះរាជទាយាទដើម្បីបន្តរាជសម្បត្តិ ទើបមានអ្នកសំអាងសិទ្ធិក្នុងរាជសម្បត្តិជាច្រើនពួក ព្រះបាទពោធិសាលរាជ ទ្រង់អាងសិទ្ធិក្នុងរាជបល្លង្កផងដែរ ក្នុងឋានៈ ដែលព្រះរាជមាតារបស់ព្រះអង្គជាក្សត្រីយ៍ក្រុងឆៀងម៉ាយ ទ្រង់លើកកងទ័ពទៅបង្រ្កាបអ្នកសំអាងសិទ្ធិទាំងនោះបានទាំងអស់ ស្រេចហើយអាណាចក្រឡានណាក៏បានបញ្ជូនគណៈទូតទៅយាងព្រះអង្គឲ្យទៅសោយរាជនៅក្រុងឆៀងម៉ាយ ព្រះបាទពោធិសាលរាជទើបទ្រង់ឲ្យព្រះរាជឱរសព្រះនាមជេដ្ឋវំសោ ទៅគ្រងអាណាចក្រឡានណា តែភស្តុតាងកន្លែងខ្លះបានពោលថាព្រះបាទពោធិសាលរាជមានមហេសីជាក្សត្រីយ៍ផែ្នកខាងឡានណា ទើបបញ្ជូនទូតមកទូលសូមព្រះរាជឱរសរបស់ព្រះអង្គគឺ ព្រះបាទជេដ្ឋវំសោ ព្រះជន្មាយុ ១២ វស្សាទៅគ្រងរាជ្យនៅនគរឆៀងម៉ាយ។ </p><p>តមកនៅ ព.ស.២០៩០ ព្រះបាទពោធិសាលរាជទ្រង់ជួបប្រទះឧបទ្ទវហេតុ ក្នុងការប្រម៉ាញសត្វ ហើយសោយទិវង្គត់ទៅ ក៏កើតហេតុជ្រួលច្របល់ ទាក់ទង និង ការស្នងរាជ្យ សម្បត្តិ ព្រះបាទជេដ្ឋវំសោ ទើបទ្រង់យាងទៅរៀបចំក្រុងលានឆាងឲ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ និង ព្រះអង្គទ្រង់ឡើងគ្រងរាជ្យនៅអាណាចក្រនោះក្នុង ព.ស.២០៩១ ទ្រង់ព្រះនាមថា ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជ ព្រះអង្គមិនព្រមយាងត្រឡប់ទៅឆៀងម៉ាយ បណ្តោយឲ្យព្រះបាទថៃយ៉ៃ ឈ្មោះមេកុដិ ឡើងគ្រប់គ្រងឡានណារហូតមក។ </p><p>ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជ ទ្រង់ជាមហារាជអង្គទី ២ របស់លាវ (អង្គដំបូងគឺព្រះបាទហ្វាង៉ុម) ទ្រង់ជាវីរៈក្ស័ត្រដ៏ស្ទាត់ជំនាញក្នុងសឹក្សាសង្គ្រាម និង ជាពុទ្ធសាសនូបត្ថម្ភ ដែលមានសទ្ធាយ៉ាងខ្លាំងក្លា ទ្រង់បានសាងវត្តសំខាន់ៗជាច្រើនវត្ត និង ព្រះពុទ្ធរូបសំខាន់ជាច្រើនព្រះអង្គ, ទ្រង់លើកស្ទួយការសិក្សាព្រះបរិយត្តិធម៌ ធ្វើឲ្យអក្នប្រាជ្ញតែងគម្ពីរផ្សេងៗ និង មានវណ្ណកម្មលាវកើតឡើងជាច្រើនរឿង។ </p><p>ក្នុងរជ្ជកាលនេះ ព្រះបាទហង្សាវតីបុរេងណង ក្ស័ត្រភូមាកំពុងពង្រីកអំណាចមកភាគខាងកើត ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជ ទើបទ្រង់ចងសម្ពន្ធមេត្រី និង ក្រុងស្រីអយុធ្យាយ៉ាងជិតស្និទ រហូតមានព្រះរាជសារទៅសូមព្រះទេពក្សត្រីយ៍ រាជធីតារបស់ស្តេចមហាចក្រពត្តិ ដែលទើបប្រសូតិពីព្រះទេពក្សត្រីយ៍ ត្រូវកងទ័ពភូមាដណ្តើមព្រះនាងនៅកណ្តាលផ្លូវ និង នាំទៅថ្វាយចំពោះព្រះបាទហង្សាវតី ក្រោយពីនោះក្សត្រនៃអាណាចក្រទាំងពីរទ្រង់បានសាងចេតិយរួមគ្នា ហៅថា (ព្រះធាតុស្រីសងរ័ក) នៅក្នុងស្រុកដានសាយ ខេត្តលើយ មានពិធីធ្វើបុណ្យរួមគ្នារាល់ឆ្នាំក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌ខែ វសាខ។ ពាក្យថា “ស្រី” ក្នុងឈ្មោះចេតិយនោះមានន័យថា “ស្រីអយុធ្យា” ជាមួយ និង ស្រីសត្នាគុនហុត។ </p><p>ម្យ៉ាងទៀត ក្នុងពេល ដែលព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជ ស្តេចទ្រង់យាងចាកចេញពីឆៀងម៉ាយមកគ្រងរាជ្យនៅក្រុងឆៀងថងលានឆាងនោះ ទ្រង់បានអារធនាព្រះកែវមក៌ត ដែលប្រដិស្ឋាននៅវត្តបុផ្ផារាមក្រុងឆៀងម៉ាយ ព្រមទាំងព្រះពុទ្ធរូបសំខាន់ៗ និង វត្ថុមានដំលៃផ្សេងៗមកទុកក្នុងក្រុងហ្លួងព្រះបាងផងដែរ តមកព្រះអង្គបានផ្លាស់រាជធានីមកក្រុងវៀងចន្ទន៍ ដើម្បីរួមជាមួយក្រុងស្រីអយុធ្យា តស៊ូសឹកសង្គ្រាមជាមួយភូមា ទើបទ្រង់នាំព្រះកែវ មក៌តមកជាមួយ ទ្រង់បានសាងវត្តហើយប្រដិស្ឋានទុកក្នុងក្រុងវៀងចន្ទន៍ផង និង ទ្រង់បានសាងព្រះធាតុហ្លួង ដែលជាស្ថាបត្យកម្មដ៏អស្ចារ្យរបស់លាវទុកជាប្រវត្តិតមក។ </p><p>ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជទ្រង់បានគ្រប់គ្រងអាណាចក្ររបស់ព្រះអង្គឲ្យរួចផុតពីភ័យវិបត្តិរហូតដល់អស់រជ្ជកាល ថ្វីបើឡានណាថៃចាញ់ភូមាក្នុង ព.ស.២១០១ និង ស្រីអយុធ្យាបានបាត់បង់ក្រុងនៅក្នុង ព.ស.២១០៧ តែអាណាចក្រលាវនៅជាឥស្សរៈដ ដែល យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រោយពីព្រះអង្គសោយទិវង្គតក្នុង ព.ស. ២១១៤ និង លុះដល់ ព.ស. ២១១៧-២១១៨ ព្រះបាទហង្សាវតីក៏លើកទ័ពមកវាយយកលាវជាប្រទេសឯករាជ្យបាន និង ទ្រងនាំព្រះឱរសតែមួយគត់ព្រះអង្គរបស់ព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាធិរាជ ទើបតែប្រសូតិក្នុងឆ្នាំព្រះអង្គសោយទិវង្គត់ទៅ ទុកជាចំណាប់ខ្មាំងនៅឯហង្សាវតីផង។ លុះតមកផែនដីលាវមានហេតុជ្រួលច្របល់ និង រឿងរាជសម្បត្តិជាច្រើនឆ្នាំទៀតរហូតដល់ ព.ស.២១៣៤ ព្រះថេរៈជាចៅអធិការវត្តផ្សេងៗ បានប្រជុំគ្នាយល់ព្រមឲ្យបញ្ជូនទូតទៅយាងក្សត្រាណកែវកោម៉េន ដែលជាឈ្លើយក្នុងរាជសំណាក់ភូមាត្រឡប់មកគ្រងរាជ្យ ព្រោះពេលនោះព្រះបាទ បូរេងណង សោយទិវង្គត់ហើយ និង ភូមាក៏កំពុងតែទន់ខ្សោយទៅៗ ទើបបានយល់ព្រមដោយស្រួល ព្រះបាទណកែវកោម៉េនឡើងគ្រងរាជ្យក្នុង ព.ស.១២៣៥ និង ប្រកាសឯករាជ្យមិនចំណុះភូមាតទៅ។ </p><p>តមកមិនយូរប៉ុន្មាន ដែនដីលាវក៏មានហេតុក្តៅក្រហាយជ្រួលច្របល់ផ្ទៃក្នុងទាក់ទងរឿងរាជសម្បត្តិទើបព្រះសុរិយវង្សាឡើងគ្រងរាជ្យក្នុងព.ស ២១៨០ ទើបបានស្ងប់ស្ងាត់វិញ ព្រះបាទសុរិយវង្សាជាក្សត្រដ៏អង់អាចហើយរឹងប៉ឹង។ អ្នកប្រវតិ្តសាស្ត្រសម័យថ្មីលើកស្ទួយថា ជាក្សត្រដ៏អង់អាចបំផុតរបស់លាវក្នុងរាជ្យកាលដ៏យូរអង្វែងដល់ ៥៥ ឆ្នាំ ប្រទេសជាតិមានសន្តិភាព និង របៀបរៀបរយទាំងផ្ទៃក្នុង និង ក្រៅ វប្បធម៌រុងរឿងមានតន្រ្តី ស្ថាបត្យកម្ម និង បដិមាកម្ម វិចិត្រកម្ម និង មុខវិជ្ជាជាងផ្សេងៗ ច្រើនផ្សាយសាយភាយទៅ និង មានសម្ពន្ធមេត្រីជាមួយអាណាចក្រជិតខាងយ៉ាងល្អ លើកលែងតែសង្រ្គាមដណ្តើមយកឈ្នះ ឆៀងខ្វាង ក្នុងព.ស ២១៩៤ ថ្វីត្បិតឆៀងខ្វាងបានចុះចាញ់ ក៏ក្លាយជាសត្រូវ និង គ្នាតមកជាខាងក្រោយដ៏យូរ រហូតដល់ធ្លាក់ទៅជាប្រទេសអាណានិគមរបស់បារាំងសេសទាំងអស់គ្នា។ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ខ._យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម_និង_កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី"><span id=".E1.9E.81._.E1.9E.99.E1.9E.BB.E1.9E.82.E1.9E.94.E1.9F.82.E1.9E.80.E1.9E.94.E1.9E.B6.E1.9E.80.E1.9F.8B.E1.9E.91.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9E.BB.E1.9E.8C.E1.9E.91.E1.9F.92.E1.9E.9A.E1.9F.84.E1.9E.98_.E1.9E.93.E1.9E.B7.E1.9E.84_.E1.9E.80.E1.9E.80.E1.9E.BE.E1.9E.8F.E1.9E.81.E1.9F.92.E1.9E.9B.E1.9E.BD.E1.9E.93.E1.9E.A1.E1.9E.BE.E1.9E.84.E1.9E.87.E1.9E.B6.E1.9E.90.E1.9F.92.E1.9E.98.E1.9E.B8"></span>ខ. យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម និង កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;section=2" title="កែប្រែផ្នែក៖ ខ. យុគបែកបាក់ទ្រុឌទ្រោម និង កកើតខ្លួនឡើងជាថ្មី"><span>កែប្រែ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ក្រោយពីសាបសូន្យរជ្ជកាលព្រះបាទសុរិយវង្សានៅ ព.ស.២២៣៥ រួចអាណាចក្រលាវក៏ជ្រួលច្របល់ទៅដោយបញ្ហាការដណ្តើមរាជសម្បត្តិ រហូតដល់បែកបាក់ទៅជាពីរអាណាចក្រគឺ រាជធានីព្រះបាង និង រាជធានីវៀងចន្ទន៍ ក្រៅពីនេះដែនដីចម្ប៉ាសក្តិ ដែលនៅមិនទាន់បានជាដែនដីក្នុងអាណាចក្រលាវដោយត្រង់ គ្រាន់តែធ្លាក់នៅក្នុងអំណាចគ្រប់គ្រងជាបណ្តោះអាសន្ន ក៏បានតាំងខ្លួនជាឥស្សរៈផងដែរ។ </p><p>អ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តមួយចំនួនបានចាត់ទុកដែនដីចម្ប៉ាសក្តិឥស្សរៈភាពនេះចូលទៀត ពោលគឺ លាវបែកបាក់ទៅជា ៣ អាណាចក្រ ជាងនោះទៅទៀតបើប្រកាន់យកដែនដីលាវបច្ចុប្បន្នជាគោលនៅមានរាជអាណាចក្រតូចៗមួយកន្លែងទៀត ដែលនៅក្នុងវេលានោះ នៅមិនទាន់បានជាដែនដីរបស់លាវគឺ ដែនដីត្រនិនហ៍របស់ពួកពួន មានក្រុងឆៀងខ្វាងជារាជធានី ពេលខ្លះហៅថាដែនឆៀងខ្វាង ខ្លះហៅក្រុងពួន ក្រុងពួននេះជួនកាលក៏នៅក្រោមអំណាចរបស់វៀនចន្ទន៍ ពេលខ្លះនៅក្រោមអំណាចហ្លួងព្រះបាង ពេលខ្លះនៅក្រោមអំណាចរបស់យួន ពេលខ្លះនៅក្រោមអំណាចរបស់ថៃ យួន និង ហ្លួនព្រះបាងព្រមជាមួយគ្នា រហូតនៅទីបំផុងក៏ធ្លាក់ខ្លួនទៅជាអាណានិគមរបស់បារាំងសេស ពេលប្រទេសលាវបានឯករាជ្យហើយទើបរួបរួមចូលក្នុងអាណាចក្រកលាវ។ </p><p>អាណាចក្រទាំងពីរគឺ ហ្លួងព្រះបាង និង វ៉ៀងចន្ទន៍ សុទ្ធតែឃ្លាំចាំមើលឱកាសរវាងគ្នា និង គ្នាដើម្បីដណ្ដើមអំណាចគ្នា ជាហេតុនាំឲ្យមានការខ្ចីដៃពីជនបរទេសឲ្យចូលមកកំចាត់គ្នាឯង ជាការនាំសត្រូវចូលផ្ទះ ដូចមួយក្រុមចូលជាដៃជាមួយភូមា មួយក្រុមទៀតចូលដៃជាមួយថៃ មួយពួកទៀតក៏ចូលជាមួយយួន ជាអាទិ៍ លុះដល់ទីបំផុត ប្រទេសថៃនាសម័យព្រះបាទតាកសិណ សឹងជាសម្ពន្ធមិត្តជាមួយហ្លួងព្រះបាង រំដោះឯករាជ្យពីប្រទេសភូមបានរួចហើយ ក៏បានលើកទ័ពមកវាយវ៉ៀងចន្ទន៍ ដែលជាសម្ពន្ធមិត្តរបស់ភូមា ចូលទៅគ្រប់គ្រងបានក្នុង ព.ស.២៣២១ និង បាននាំយកនូវព្រះកែវមក៌តមកកាន់ប្រទេសថៃទៀតផង។ អាណាចក្រវ៉ៀងចន្ទន៍បានរលំ និង ក្លាយជាអាណានិគមរបស់ថៃក្នុង ព.ស.២៣៧១ ចំណែកខាងហ្លួងព្រះបាងសឹងជាប្រទេសក្រោមអាណានិគមរបស់ថៃបានបញ្ជូនទូតទៅអង្វរក និង ជូនបណ្ដាការឲ្យវៀតណាមនៅក្នុង ព.ស.២៣៧៤ ក្លាយជាគោលអាងរបស់បារាំង ដែលចូលទៅគ្រប់គ្រងប្រទេសវៀតណាមក្នុងគ្រាក្រោយមក ហើយចូលមកគ្រប់គ្រងប្រទេសលាវ ដោយលំដាប់ ចាប់ផ្ដើមតាំងតែពី ព.ស.២៤៣៦ រហូតទីបំផុតក្នុងព.ស.២៤៤៧ ប្រទេសលាវត្រូវប្រទេសបារាំងគ្រប់គ្រងអស់ ៤៥ ឆ្នាំ ទើបបានទទួលឯករាជ្យដោយបរិបូណ៌កាលពីថ្ងៃទី ១៩ កក្កដា ២៤៩២ បានឈ្មោះជាផ្លូវការថា “ព្រះរាជាណាចក្រលាវ”។ </p><p>យ៉ាងណាក៏ដោយ មុនពេលបានទទួលឯករាជ្យដោយបរិបូណ៌នេះ បានមានហេតុផ្សេង ៗ សឹងធ្វើឲ្យប្រជាជនលាវបែកបាក់គ្នាទៀត ចាប់ផ្តើមតាំងពីពេលជប៉ុនឈ្លានពានចូលមកគ្រប់គ្រងឆ្នេរសមុទ្រឥណ្ឌូចិន ហើយដកខ្លួនចេញទៅនៅក្នុង ព.ស.២៤៨៨ ប្រជាជនលាវបានបែកបាក់គ្នាក្នុងគោលការណ៍ថាតើនឹងព្រមនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់បារាំង ឬទាមទៀរឯករាជ្យដោយបរិបូណ៌ ជាហេតុនាំឲ្យកើតមានលាវឥស្សរះឡើងក្នុងព.ស.២៤៩២ បារាំងបានផ្ដល់ឯករាជ្យជូនលាវមួយចំនួនភូមិភាគធ្វើឲ្យពួកលាវឥស្សរះបែកបាក់គ្នាទៅទៀត មួយពួកយល់ព្រមទៅតាមនោះ តែមួយក្រុមទៀតនៅមិនទាន់ព្រម ពួក ដែលមិនព្រមក៏បានបង្កើតបក្សប្រទេសលាវឡើង ហើយក្រោយក្លាយជាក្បួនការនៃប្រទេសលាវ និង បានទទួលការឧបត្ថម្ភពីវៀតមិញ សង្គ្រាមចោរឈ្មួយប្រឆាំងនឹងបារាំងបានប្រព្រឹត្តទៅក្រោយពីបារាំងបានដកកម្លាំងចេញទៅហើយ ភាពជ្រួលច្របល់ក្នុងប្រទេសជាហេតុនាំឲ្យប្រទេសមហាអំណាចដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយសូវៀតរុស្សីចូលមកពាក់ពាន់ក្នុង ព.ស.២៥០៣ ប្រជាជនលាវបានបែកបាក់គ្នាជា ៣ ក្រុមគឺ ក្រុមភាគខាងស្ដាំ ក្រុមភាគខាងឆ្វេង និង ក្រុមភាគកណ្ដាល បានកាប់សម្លាប់គ្នាឯងយ៉ាងខ្លាំងក្លា ទោះបីជាមានការព្យាយាមជួយជ្រោមជ្រែងឲ្យមានការស្ម័គ្រសាមគ្គីគ្នា ដោយមានការចាត់តាំងរដ្ឋាភិបាលចំរុះជាដើម តែក៏ប្រព្រឹត្តទៅបានត្រឹមតែបណ្ដោះអាសន្ន ហើយសង្គ្រាមក៏បានប្រព្រឹត្តទៅទៀតរហូតដល់ទីបំផុតប្រទេសលាវក្លាយជាលានសមរភូមិទាំងជាតិឯង និង ជាតិឯង និង បរទេស ដែលចូលមកជួយឧបត្ថម្ភ ភាគីនីមួយៗ ជាពិសេសគឺតាំងពី ព.ស.២៥០៨ ជាដើមមក សភាពបែបនេះគង់មិនមានអ្វីប្លែកជាងហេតុកាណ៍កាលពីមុន អាណាចក្រលាវទោះបីជាពេលក្រោយបានទទួលឯករាជ្យហើយតែក៏នៅមានភាពចលាចលគ្មានស្ថេរភាពខាងនយោបាយ គ្មានសន្តិភាពពេញលេញ ដែលនឹងជាគ្រឹះស្ថានសម្រាប់កសាងនូវវឌ្ឍនភាព ក្នុងវិស័យផ្សេង ៗ បានយ៉ាងពិតប្រាកដ។ </p><p>ព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសលាវមានលក្ខណះស្រដៀងគ្នាជាមួយព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសថៃណាស់ ព្រោះប្រទេសទាំងពីរមានសម្ពន្ធភាពជិតដិតគ្នាជាប់មករហូតប្រវត្តិសាស្ត្រ ទោះជាសម័យដំបូងលាវបានទទួលព្រះពុទ្ធសាសនាថេរវាទអំពីកម្ពុជាតែក៏មានការរួមចំណែកអំពីប្រទេសថៃដែរ ព្រោះ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ថេរវាទ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ចូល​ទៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​បាន​ឆ្លង​កាត់​ផែនដី​ថៃ បែបចម្លងទៅឯងដោយពុំមែនជាផ្លូវការ និង ក្រោយពីនោះមិនយូរ ពេល ដែលខ្មែរចុះខ្សោយអំណាចទៅតាមលំដាប់ ទាំងខ្មែរ និង លាវ​ក៏​បាន​ទទួល​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ពី​ប្រទេស​ថៃ​ដោយ​ត្រង់ ពិសេសនោះគឺ លាវជាជនជាតិជាមួយគ្នា និង ថៃ មានខ្សែលោហិតមកពីបុព្វបុរសជាមួយគ្នា មានភាសានិយាយស្រដៀងគ្នា ទាក់ទងគ្នាងាយស្រួល យល់​បាន​យ៉ាង​ទាន់ហន់ ថែមទាំងមានព្រំដែនជាប់គ្នាទៀតផង និង ហេតុការណ៍ប្រទេសជាតិបង្ខំឲ្យមានការទំនាក់ទំនងទៅមករកជារឿយ ៗ ព្រមទាំងមានអារម្មណ៍ថា ថៃជាប្រទេសធំជាង បាន​ទទួល​ភាព​រីកចម្រើនខាងវិស័យផ្សេង ៗ មកយូរយាជាង មានឯករាជ្យ សន្តិភាព និង ស្ថេរភាពរៀបរយច្រើនជាង ក៏រឹងរឹតតែធ្វើឲ្យលាវព្រមទទួលឥទ្ធិពលពីថៃ និង ធ្វើ​ការ​ទទួលយកនោះស្ទើរតែជាការចម្លងបែបយ៉ាងទាំងស្រុងតែម្ដង។ </p><p>ជាងនោះទៅទៀត ពិតជាការរៀនចម្លងបែបជានិច្ចទៀតផង ព្រោះកន្លងមកជនជាតិនៅក្នុងអាណាចក្រលាវនិយមចូលចិត្តអានសៀវភៅថៃ ស្ដាប់វិទ្យុថៃ ចូលចិត្តចម្រៀងថៃ ទៅលេងប្រទេសថៃ និង ទៅរៀនបន្តនៅប្រទេសថៃ ដោយឡែកការទំនាក់ទំនងផ្នែកខាងព្រះសង្ឃនោះ ប្រព្រឹត្តទៅយ៉ាងទូលំទូលាយ ជ្រួតជ្រាប​ស្និទ្ធស្នាល​ជិតដិត​គ្នា​ស្ទើរតែ​មិនមាន​ការ​ស្មាន​ថាជាជនជាតិផ្សេងគ្នាឡើយ ដោយអាស្រ័យហេតុនេះ កិច្ចការខាងព្រះសាសនាផ្នែកផ្សេង ៗ មិនថារូបបែបការគ្រប់គ្រងគណមន្ត្រីសង្ឃ ការសិក្សាផ្នែកសាសនារបៀបបែបផែនផ្សេង ៗ រហូតដល់ទស្សនគតិ និង វត្តប្រតិបត្តិនានាក្នុងព្រះរាជអាណាចក្រលាវ ទើបដូចឬស្រដៀងគ្នាជាមួយប្រទេសថៃ។ </p><p>ក្នុងសម័យ ដែលនៅក្រោមអាណានិគមរបស់បារាំង ព្រះពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសលាវបានមានការទ្រុឌទ្រោមទៅខ្លះ ព្រោះមិនមានការយកចិត្តទុកដាក់ទំនុកបម្រុងតាមការគួរ ប៉ុន្តែ ប្រជាជន ដែលមានសទ្ធាជ្រះថ្លាមោះមុតក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនានោះ បានជួយគ្នាផ្គត់ផ្គងព្រះពុទ្ធសាសនាឲ្យគង់វង់រហូតមក។ នៅពេលលាវបានទទួលឯករាជ្យរួចហើយ ទោះជាប្រទេសជាតិពុំទាន់បានស្ងប់រៀបរយក៏ដោយ តែខាងរាជរដ្ឋាភិបាលរួមជាមួយប្រជាជនបានដំណើរការស្ថាបនាទំនុកបម្រុងព្រះពុទ្ធសាសនាយ៉ាងអស់ពីសមត្ថភាព។ </p><p>រដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រលាវ មាត្រាទី ៧ បញ្ញត្តិថា “ព្រះពុទ្ធសាសនាជាសាសនាប្រចាំជាតិ និង ព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ជាឯកអគ្គសាសនូបត្ថម្ភក៍” មួយ​កន្លែងទៀតបញ្ញត្តិថា “គណសង្ឃលាវ មាននិកាយដើមតែនិកាយមួយគឺ ហិនយានបែបលង្កាវង្ស” ផ្នែក​ការគ្រប់គ្រងគណះសង្ឃ មានសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជាប្រមុខ ក្នុងរវាង ព.ស. ២៤៨៩ ជាដើមមកមានអ្នកគ្រប់គ្រង ប្រកបដោយព្រះសង្ឃនាយក មានសង្ឃាភិបាលគ្រប់គ្រងអង្គការសិក្សា អង្គការផ្សព្វផ្សាយ និង អង្គការជួសជុលស្ថាបនា ប៉ុន្តែ​ខាង​ក្រោយ​មក​បាន​រំសាយ​អង្គការ​គណៈសង្ឃទាំងនោះ ហើយបានបង្កើតទីប្រឹក្សាគណៈសង្ឃ ៤ អង្គ សម្រាប់ព្រះសង្ឃរាជ ធ្វើឲ្យមានលក្ខណះប្រហាក់ប្រហែលគ្នាជាមួយមហាថេរសមាគមនៅប្រទេសថៃ។ </p><p>ច្បាប់វិន័យគណះសង្ឃ ហៅថា “ព្រះរាជឱង្ការតែងតាំងរបៀបព្រះសង្ឃនៃព្រះរាជាណាចក្រលាវ ច្បាប់លេខទី ១៦០ ចុះថ្ងៃទី ២៥ ឧសភា ព.ស.២៥០២ (គ.ស.១៩៥៩)” បានកំណត់ក្នុងមាត្រាទី ៣ ថា “បព្វជិតកនុងព្រះពុទ្ធសាសនា គឺ ព្រះភិក្ខុ និង សាមណេរ ទាំងអស់ ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រលាវ ត្រូវនៅក្រោមការបង្គាប់បញ្ជា (មនោធម្មប្រមុខ) របស់សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ សឹងគង់នៅក្នុងរាជធានីនៃប្រទេស”។ </p><p>មាត្រាទី ១៩ បានកំណត់ថា “សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជជានាទីរបស់មេគណសង្កាត់ទាំងឡាយក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ ជាអ្នកជ្រើសរើសអំពីចំនួនព្រះសង្ឃ ដែលរដ្ឋមន្ត្រីអភិបាលក្រសួងជាអ្នកស្នើរ ការបោះឆ្នោតនឹងធ្វើជាសំបុត្របិទស្រោម និង សង្កត់ត្រា ដោយឲ្យមេឃុំ ចៅសង្កាត់ទាំងឡាយជាអ្នកនាំទៅសុំស្នើរអំពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធម្មការ ដែលជាអ្នកចាត់តាំងការបោះឆ្នោតនោះក៏បាន”។ និង មាត្រាទី ២០ ចែងថា “ការតែងតាំងសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជនឹងបែងជាព្រះរាជឱង្ការតាមពាក្យសំណើររបស់គណៈរដ្ឋាភិបាល ការផ្ទេរដំណែង និង ការទូលថ្វាយសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជាព្រះរាជករណីយកិច្ចរបស់ព្រះរាជា ដោយឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធម្មការជាអ្នកចាត់ការ ទូត”។ </p><p>ព្រះរាជឱង្ការច្បាច់ដ ដែលនេះ បានកំណត់សមណស័ក្តិរបស់ព្រះសង្ឃចំនួន ៦ បណ្ដាស័ក្តិគឺ ១. ព្រះកំពូលកែវ (ប្រៀបស្មើនឹងព្រះសង្ឃរាជ) ២.ព្រះកូនកែវ(សម្ដេចព្រះរាជាគណៈ) ៣.ព្រះល័កខាំ(ព្រះរាជាគណះ) ៤.ព្រះគ្រូ ៥.ព្រះសា ៦.សម្ដេច និង កំណត់ឋានន្តរស័ក្តិព្រះសង្ឃជាថ្នាក់ ៗ ដូចជា ១.សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ២.ព្រះមេគណខែត្រ ៣.ប្រធាននិគម ៤.ប្រធានឃុំ ៥.ព្រះចៅអធិការវត្ត (ក្នុងតំណែងនីមួយ ៗ ត្រឹមតែជាការប្រៀបធៀបប៉ុណ្ណោះ)។ </p><p>ផ្នែកការសិក្សាខាងពុទ្ធសាសនា ភាគច្រើនព្រះសង្ឃថេរៈរបស់លាវច្រើនតែសិក្សាពីប្រទេសថៃ ការសិក្សាគណៈសង្ឃលាវ ទើបមានការចាត់របៀបតាមបែបថៃ គឺមានការរៀនភាសាបាលី បែងឲ្យមានការសិក្សាតាំងពីប្រយោគ ៣ ដល់ប្រយោគ ៩ ដូចគ្នានឹងប្រទេសថៃ ក្រោយមក ព.ស.២៥០០ បានមានការចាត់របៀបការសិក្សាតាមនយោបាយរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងធម្មការ (គឺច្បាប់ក្រសួងធម្មការ) ចំណាត់ជាថ្នាក់ ៗ ដូចជា៖ </p><p>១.ថ្នាក់មធ្យមបាលី (បែងជាតម្រៀមបឋម បឋមត្រី បឋមទោ បឋមឯក ចប់ថ្នាក់បឋមឯកស្មើនឹងប្រយោគ ៣) </p><p>២.ថ្នាក់មធ្យមបាលី (បែងជាមធ្យមត្រី ទោ ឯក ស្មើនឹងប្រយោគ ៤-៥-៦ តាមលំដាប់) </p><p>៣.ថ្នាក់ឧត្តមបាលីបរិបូណ៌ (មានថ្នាក់ត្រៀមមហាវិទ្យាល័យ រួចហើយចូលរៀនថ្នាក់បាលីជាន់ខ្ពស់ បែងជាឧត្តមសិក្សា ត្រី-ទោ-ឯក ស្មើនឹងប្រយោគ ៧-៨-៩ តាមលំដាប់)។ លុះដល់ ព.ស.២៥០៨ បានមានការកែប្រែរបបការសិក្សាថ្មីទៀត តាមនយោបាយរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសិក្សាធិការ សិល្បករ និង កីឡាយុវជន ដែលបានចាត់ការសិក្សាជា ៣ ថ្នាក់ ឲ្យស្របជាមួយការសិក្សារបស់គ្រហស្ថ គឺ </p><p>១.បឋមសិក្សា ៦ ឆ្នាំ (បឋមដំបូង ៣ ឆ្នាំ =ការសិក្សាភាគវិជ្ជាចាំបាច់ និង បឋមចុងវគ្គ ៣ ឆ្នាំ) </p><p>២.មធ្យមសិក្សា ៤ ឆ្នាំ </p><p>៣.ស្ថាប័នការសិក្សាពុទ្ធសាសនា ៣ ឆ្នាំ ការសិក្សាថ្នាក់បឋម និង មធ្យមរបស់ព្រះសង្ឃ នៅក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួងធម្មការ ចំណែកជាន់ខ្ពស់គឺ ស្ថាប័នការសិក្សាពុទ្ធសាសនា នៅក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួងសិក្សាធិការ។ តាមរបបការសិក្សានេះ ការសិក្សារបស់ព្រះសង្ឃ ទើបក្លាយជាការសិក្សាមួយភាគរបស់ជាតិ នៅក្រោមការទទួលខុសត្រូវ និង ឧបត្ថម្ភរបស់រដ្ឋមន្ត្រីដោយបរិបូណ៌។ </p><p>សម្រាប់ស្ថាប័នការសិក្សាពុទ្ធសាសនានោះ តាំងនៅក្នុងវត្តអង្គតឺមហាវិហារ អ្នក ដែលរៀនចប់ស្ថាប័ននឹងបានទទួលសញ្ញាប័ត្រអំពីក្រសួងសិក្សាធិការ និង មានសិទ្ធិបានទទួលកិត្តិនាមថា “មហា” មុខវិជ្ជា ដែលរៀនមានទាំងព្រះបរិយត្តិធម៌ និង មុខវិជ្ជាសាកល ដូចជា បាលី សំស្ក្រឹត លាវ បារាំង អង់គ្លេស សាសនា ទស្សនវិជ្ជា ចិត្តវិទ្យា ភូមិសាស្ត្រ ប្រវត្តិសាស្ត្រ វិទ្យាសាស្រ្ត គណិតសាស្ត្រ សង្គមសាស្ត្រ ការសិក្សាសុខាភិបាល រហូតទៅដល់ហោរាសាស្ត្រ អ្នក ដែលរៀនបញ្ចប់ស្ថាប័នរួចហើយ ត្រូវនៅបដិបត្តិសាសនកិច្ចក្នុងភិក្ខុភាវៈយ៉ាងតិចបំផុត ២ ឆ្នាំ ទើបមានសិទ្ធិលាសិក្ខាបទ។ ក្នុងរវាងការផ្លាស់ប្តូររបបការសិក្សា មានការបន្ថែមថ្នាក់តម្រៀមចូលស្ថាប័នមកក្នុងចន្លោះរវៀងថ្នាក់មធ្យមទី ៤ ជាមួយស្ថាប័នសិក្សាថ្នាក់ ទី ១ ដើម្បីកែប្រែបញ្ហាចំពោះមុខទៅនឹងសេចក្តីព្រមរបស់អ្នករៀន ក្នុង ព.ស.២៥១០ មានស្ថិតិអ្នកសិក្សា ដែលចំណាប់អារម្មណ៍ គឺ ថ្នាក់ ឧត្តមសិក្សាឯក (ប្រយោគ ៩) ៣៩ អង្គ វិទ្យាស្ថាន ឆ្នាំទី ១ មាន ១០ អង្គ ឆ្នាំទី ២ មាន ៤ អង្គ ឆ្នាំទី ៣ នៅមិនទាន់មានអ្នករៀនដល់។ </p><p>ក្នុងរយៈកាល ដែលកន្លងមក ព្រះសង្ឃលាវបាននិមន្តទៅសិក្សានៅប្រទេសនានាជាច្រើន ពិសេសគឺប្រទេសថៃ រដ្ឋាភិបាលថៃបានឧបត្ថម្ភអាហារូបករណ៍ដល់ព្រះសង្ឃលាវដើម្បីចូលសិក្សាបន្តនាសាលាមហាវិទ្យាល័យព្រះសង្ឃរៀងរាល់ឆ្នាំ, មួយឆ្នាំ ៗ ជាច្រើនអង្គ ហើយមានព្រះសង្ឃមួយចំនួនបានសិក្សាចប់រួចហើយ ក៏វិលត្រឡប់ទៅជួយជាកម្លាំងសំខាន់ខាងផ្នែកការសិក្សា និង ធ្វើការបម្រើកិច្ចការងារផ្សេង ៗ ដល់ព្រះរាជាណាចក្រលាវ ទាំងខាងពុទ្ធចក្រ និង អាណាចក្រ។ </p><p>ការសិក្សាក្នុងប្រទេសបែបថ្មីរបស់លាវ គង់នៅក្នុ្ងរយៈកាលចាប់ផ្ដើម ការសិក្សាភាគវិជ្ជាចាប់បង្ខំមានចំនួនត្រឹមតែ ៣ ឆ្នាំ គឺថ្នាក់បឋមឆ្នាំទី ៣ និង សាលារៀនក្នុងភាគបង្ខំនេះ ទោះបីជានៅមានយ៉ាងទូលំទូលាយ តែក៏នៅមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ នៅតាមដំបន់ជនបទឆ្ងាយ ៗ ក៏នៅមានការពឹងទៅលើព្រះសង្ឃជួយបង្ហាត់បង្រៀនដល់កុលបុត្ត ឲ្យល្មមតែអានបានសរសេរបាន។ ខាងរដ្ឋាភិបាលក៏បានខំព្យាយាមជំនួយ ដូចជា ការជួយដំណើរការការបង្រៀនឲ្យជាដើម ចំណែកខាងការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា ឬមហាវិទ្យាល័យ រឹតតែចាត់ថារឿងយ៉ាងនេះនៅថ្មីនៅឡើយ ហើយមានត្រឹមតែមួយកន្លែង គឺមហាវិទ្យាល័យសិរិស្វាងវង្ស ដែលល្បឺរន្ទឺ ដែលទើបតែកសាងឡើងកាលពីមុន ព.ស.២៥១០ មិនប៉ុន្មានឆ្នាំនេះឯង មាន ៣ មហាវិទ្យាល័យគឺ មហាវិទ្យាល័យវិជ្ចានិតិសាស្ត្រ ការគ្រប់គ្រង សេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញិក និង វិជ្ជាការទូត ១ មហាវិទ្យាល័យវិជ្ជាការសិក្សា ១ និង មហាវិទ្យាល័យវេជ្ជសាស្ត្រ ១ មាននិស្សិតទាំងអស់ប្រមាណ ២០០ នាក់ ការបង្រៀនវិជ្ជាផ្សេង ៗ ក្នុងថ្នាក់បឋមទុតិយភូមិឡើងទៅប្រើភាសាបារាំងច្រើនជាងភាសាលាវ ព្រោះត្រូវប្រើគ្រូអាចារ្យ និង ក្បួនតម្រាជាភាសាបរទេសជាច្រើន សូម្បីតែប្រជាជនលាវ ដែលមានការសិក្សានៅជាន់ខ្ពស់ ក៏មិនសូវស្ទាត់ជំនាញផ្នែកភាសាលាវឡើយ ព្រោះរៀនតែភាសាបារាំង តាំងពីមុនមក បើមិនដូច្នោះទេក៏ជាអ្នកសម្រេចការសិក្សាមកពីប្រទេសបារាំងតែម្ដង កាលបើប្រៀបធៀបការសិក្សានៃជាតិដោយសភាពការណ៍ដូច្នេះហើយ ក៏ចាត់ថាការសិក្សាផ្នែកព្រះសង្ឃជាការរីកចម្រើនបង្គួរដែរ ម្យ៉ាងទៀត ក្នុងការសិក្សារបស់ព្រះសង្ឃ មានចំណុច ដែលគួរឲ្យកត់សំគាល់ទៀតនោះគឺ ផ្នែកខាងនយោបាយរដ្ឋាភិបាលនៅគ្រប់សង្កាត់ខែត្រក្រុងបានមានការសិក្សាដល់ថ្នាក់មធ្យមសិក្សាបឋមភូមិហើយ ភិក្ខុសាមណេរ ដែលចូលទៅសិក្សាបន្តក្នុងទីក្រុងវ៉ៀងចន្ទន៍ ចាំបាចត្រូវរៀនឲ្យចប់ថ្នាក់មធ្យមសិក្សាបឋមភូមិជាមុនសិន ព្រះមេគណស្រុកសង្កាត់ និង ប្រធានសិក្សាធិការប្រចាំស្រុកឃុំទើបចេញលិខិតអនុញ្ញាតឲ្យចូលរៀនបន្តនៅទីក្រុងវ៉ៀងចន្ទន៍បាន ចាត់ថាជាការកែបញ្ហាទីស្នាក់អាស្រ័យ និង ភាពកកកុញនៅរាជធានី ដែលព្រះសង្ឃរកកន្លែងគង់នៅសិក្សាបានម្យ៉ាងដែរ។ </p><p>ប្រជាជនលាវភាគច្រើន ជាពុទ្ធសាសនិកជនមានចិត្តសទ្ធាជ្រះថ្លាយ៉ាងមោះមុតក្នុងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី មានការគោរពព្រះសង្ឃយ៉ាងក្រៃលែង ប៉ុន្តែ ការបូជាភូត ទេវតា អារក្ស អ្នកតានៅមានជាចំនួនច្រើននៅឡើយ អាចពោលថា ការគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា និង ភូតខ្មោចបានចម្រុះសម្រុងគ្នាយ៉ាងស្អិតរមួត ប្រពៃណីការបួសរៀន បួស​ហើយ​សឹក​ទៅតាមចិត្តស្ម័គ្រនៅមានជាហូរហែរទូទៅ គឺ ពេល ដែលក្មេងប្រុសអាយុពេញ ១០ ឆ្នាំបរិបូណ៌ហើយ និង បួសជាសាមណេរ ពេល ដែលអាយុគ្រប់ ២០ ឆ្នាំបរិបូណ៌ក៏ឧបសម្បទាជាភិក្ខុ ព្រះ​រាជាណាចក្រលាវមានផ្ទៃដីប្រមាណ ២៣៦.៨០០ km2 នា ព.ស.២៥២០ មានប្រជាជនចំនួន ៣.៤៥០.០០០ នាក់ក្នុង ព.ស.២៥១៥ មានវត្តចំនួន ២១០៨ វត្ត មានភិក្ខុសាមណេរចំនួន ១៨.២២៤ អង្គ ក្នុងចំនួននេះមានប្រមាណ ៨១.៥%អាយុរវាង ១០ដល់ ២៥ ឆ្នាំ ចំពោះឆ្នាំ ព.ស.២៥១៥ នោះ មានឧបសម្បទាបេក្ខចំនួន ៨២២ អង្គ មានភិក្ខុលាសិក្ខាបទចំនួន ៤៧៥នាក់ មានអ្នកចូលមកបព្វជ្ជាជាសាមណេរចំនួន ១៣៣៤នាក់ សាមណេរ ដែលលាសិក្ខាបទចំនួន ៧៧១ អង្គ។ </p><p>យ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាផ្នែកខាងព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រលាវ ក៏នៅមានសភាពការណ៍ដ៏គួរព្រួយបារម្ភជាច្រើនប្រការ ដែលកើតឡើងអាស្រ័យបញ្ហាខាងការផ្លាស់ប្តូររបបគ្រប់គ្រងក្នុងសង្គម ក៏ដូចជាប្រទេសជិតខាងដែរ ពោលគឺ ទោះបីជាប្រជាជននៅមានសទ្ធាជ្រះថ្លាចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា និង ព្រះសង្ឃយ៉ាងស្អិតរមួតក៏ដោយ ការធ្វើបុណ្យឲ្យទានរក្សាសីល ស្តាប់ធម៌ និង ចូលវត្តបដិបត្តិធម៌ គង់នៅមានយ៉ាងទូទៅ វត្ត និង ព្រះសង្ឃនៅទទួលបានការឧបត្ថម្ភគាំទ្រយ៉ាងល្អប្រសើរ ប្រជាជននៅតាមជនបទស្តាប់បង្គាប់ព្រះសង្ឃច្រើនជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសទៅទៀត ប៉ុន្តែការបញ្ចេញសទ្ធាជ្រះថ្លាទាំងអស់នោះ ភាគច្រើនបានប្រព្រឹត្តិទៅតាមគន្លងប្រពៃណី និង ដោយច្រើនជាអ្នកចាស់ទុំ តែដោយភាវះនៃវត្ត ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃជំនុំជនកំពុងអន់ថយទៅ ព្រះសង្ឃភាគច្រើនជាអ្នកបួសមកពីជនបទ ខ្វះការសិក្សារៀនសូធ្យ តួនាទីរបស់ព្រះសង្ឃ ដែលមានភាពជិតដិតជាមួយប្រជាជនក៏បានអន់ថយទៅផងដែរ ដោយមានគ្រូ គ្រូពេទ្យ អ្នកព្យាបាល មន្ត្រីរាជការ រហូតដល់អ្នកនយោបាយ ចូលមកដឹកនាំជំនួស។ ការជំនឿ និង ភាពកោតក្រែងទៅលើអំណាចនៃភាពសក្តិសិទ្ធិ៍ ក៏បានសន្សឹមចុះខ្សោយ នៅក្នុងទីក្រុងការឧបត្ថម្ភទំនុកបម្រុងព្រះសង្ឃក៏បានស្តួចស្តើងទៅ។ </p><p>ហេតុការណ៍នេះ បានមានព្រះសង្ឃមេដឹកនាំមួយចំនួនអង្គក៏បានភ្ញាក់រលឹក គិតរក មធ្យោបាយកែប្រែជម្រុញកិច្ចការផ្សេង ៗ ដើម្បី​ជួយ​ស្រោចស្រង់​ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​ឲ្យ​មាន​ឋានៈ​នាទី​មាន​ប្រយោជន៍​ដល់សង្គមជាច្រើនឡើង ដូចជា ចូលរួមក្នុងវិធានការណ៍អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និង សង្គមជាដើម ជាពិសេសគឺ លោក ដែលមានគំនិត និង ដំណើរការ ដែលមានប្រសិទ្ធិភាព មាន​អ្នកចាប់អារម្មណ៍ជាខ្លាំងមួយអង្គគឺ ព្រះតេជគុណ ព្រះមហាបាលអានន្ទោ នៃវត្ត ពុទ្ធវង្សាប៉ាហ្លួង ទីក្រុងវ៉ៀងចន្ទន៍ ព្រះតេជគុណអង្គនេះ មាន​គំនិត​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​ផ្នែក​ខាង​ការ​ប្រតិបត្តិ​ធម៌ រក្សានូវខ្លឹមនៃព្រះពុទ្ធសាសនាបានយ៉ាងរឹងប៉ឹង ព្រមប្រព្រឹត្តិទៅជាមួយកិច្ចការដើម្បីផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមបច្ចុប្បន្នទៀតផង។ ព្រះអង្គជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយព្រមទាំងជាអ្នកកម្មដ្ឋានផង។ </p><p>ព្រះអង្គមានកិត្តិនាមល្បីល្បាញ់ក្នុងរង្វង់អ្នកផ្សព្វផ្សាយសាសនា ខាងរាជការក៏បានប្រគេនការយល់ព្រមក្នុងឱកាសជាមួយគ្នា ព្រះ​អង្គ​បាន​បើក​សំណាក់​បដិបត្តិ​កម្មដ្ឋាន​ជា​ច្រើន​កន្លែង​ក្នុង​ប្រទេស​លាវ ថែមទាំងភាគឦសាននៃប្រទេសថៃ បើកសាលារៀនព្រះអភិធម្ម បង្កើតសាលារៀនសង្គ្រោះក្មេងកំព្រាអនាថា បើកសាលារៀនអប់រំសីលធម៌ពុទ្ធយុវជនលាវ (អ.ស.ព.) (ស្រដៀង​គ្នានឹងសាលារៀនពុទ្ធសាសនាថ្ងៃអាទិត្យរបស់ថៃ) ក្នុង ព.ស.២៥១០ មាននៅក្នុងទីផ្សេង ៗ ប្រមាណ ១៣ កន្លែង និង មានវត្តពុទ្ធវង្សាប៉ាហ្លួងជាមជ្ឈដ្ឋាន បង្កើត​ពុទ្ធ​សមាគម​មួយឲ្យឈ្មោះថា “មហាពុទ្ធវង្សា”(ព.ស.២៥០៤) យុវពុទ្ធិកសមាគម មួយឈ្មោះ “ពុទ្ធយុវជនវង្សាលាវ” (ព.ស.២៥០៦) ហើយក្នុង ព.ស.២៥១៥ មានសាខាចំនួន ១៨ កន្លែង និង បានចេញទស្សនាវដ្តី បោះពុម្ពសៀវភៅផ្សព្វផ្សាយធម៌អាថ៌ផ្សេង ៗ ទៀតផង។ </p><p>ចំណែកព្រះសង្ឃទូទៅក៏បានយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងការងារជួយផ្សព្វផ្សាយសាសនា និង សង្គ្រោះសង្គមជាច្រើនឡើង អង្គខ្លះធ្វើដំណើរទៅកាន់ជនបទដាច់ស្រយាល ស្នាក់​នៅ​បង្រៀន​ជា​ច្រើន​ថ្ងៃ ពេលវិលត្រឡប់មកក៏បាននាំកុលបុត្រកូនចៅអ្នកស្រុកមកបង្ហាត់បង្រៀនអក្សរសាស្ត្រផង អង្គខ្លះក៏ជួយសង្គ្រោះជនភាសខ្លូន។ </p><p>វត្តនៅក្នុងទីក្រុងក៏បានចាប់អារម្មណ៍ក្មេង ៗ ក្នុងក្រុងកាន់តែជាច្រើនឡើង ក្នុង​ការ​ផ្សព្វផ្សាយ​សាសនា​ក៏​បាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ទៅ​លើ​គោលធម៌​ទាក់ទង​ដល់​ការបំពេញ​ប្រយោជន៍​ជា​ច្រើន​ឡើង​ផង​ដែរ មានការរួមដៃគ្នាជាមួយក្រុមសាសនាផ្សេង ៗ បង្កើនឡើងថែមទៀត ពិសេសជាមួយពួកកាតូលិក រហូតដល់មានក្រុម ដែលសិក្សាធម៌ និង សន្ទនាធម៌រួមគ្នា ព្រម​ទាំង​ធ្វើ​សមាធិ​ភាវនា​ជាដើម ចំណែកខាងរដ្ឋាភិបាលក៏កំណត់ឲ្យរៀនវិជ្ជាសីលធម៌ជាផ្នែកវិជ្ជាចាប់បង្ខំក្នុងសាលារៀន បង្កើតស្ថានីយវិទ្យុទាក់ទងដល់ព្រះពុទ្ធសាសនា ជម្រុញការសិក្សាខាងប្រវត្តិសាស្ត្រ វណ្ណកម្ម​លាវ និង ក្នុងគ្រាធ្វើបុណ្យសម្ពោធិ៍ព្រះពុទ្ធសាសនា ២៥ សតវត្សបានបង្កើតគ្រោងការណ៍បោះពុម្ពសៀវភៅព្រះត្រៃបិដក ៨០ ក្បាល ប៉ន្តែបែទៅជាបោះពុម្ពបានត្រឹម ៣ ក្បាល​ក៏​ឈប់​បាត់ស្ងាត់ទៅ ។ </p><p>យ៉ាងណាក៏ដោយហេតុការប្រទេសជាតិរបស់លាវក៏បានប្រួលប្រែតទៅទៀត ហើយបានប៉ះទង្គិចដល់ព្រះពុទ្ធសាសនាយ៉ាងក្រៃលែងនាថ្ងៃ ទី ២១ កុម្ភះ ព.ស.២៥១៦ សង្គ្រាម​បាន​បញ្ចប់​ជា​ផ្លូវការ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលនៃព្រះបាទមហាជីវិតជាមួយចលនាប្រទេសលាវបានបញ្ចុះឈ្មោះក្នុងសន្ធិសញ្ញាឈប់បាញ់គ្នាតទៅទៀត ក្រោយពីនោះក៏បានបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចំរុះ បែង​ក្រសួង​គ្នា​គ្រប់គ្រង និង គូសខ្សែបន្ទាត់បែងផ្ទៃដីនៃប្រទេសជាពីរខែត្រ ចែកគ្នាគ្រប់គ្រងម្នាក់មួយខែត្រ។ </p><p>បន្ទាប់ពីនោះ អំណាចនៃការចលនាប្រជាជនលាវក៏បានបង្កើនឡើងជារឿយ ៗ រហូតបក្សខាងស្ដាំត្រូវបាត់បង់កៅអ៊ីក្នុងរដ្ឋាភិបាលផ្សំអស់ទៅ។ នាខែ ឧសភា ព.ស.២៥១៧ ហេតុការណ៍តានតឹងកើនដោយលំដាប់ រហូតដល់ថ្នាក់វិបត្តិក្នុងបំណាច់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំព.ស. ២៥១៨ ក្រុម​ចលនា​ប្រទេស​លាវ​បាន​បោស​សំអាត​អំណាច​របស់​ក្រុម​ផ្សេង​ក្នុង​រដ្ឋាភិបាល​ដល់​អស់​រលីង ព្រះបាទស្រីស្វាងវង្ស ក្សត្រអង្គចុងក្រោយបង្អស់របស់ប្រទេសលាវទ្រង់បានដាក់រាជសម្បត្តិក្នុងថ្ងៃទី ២៩ វិច្ឆិការ ព.ស.២៥១៨ និង នាយករដ្ឋមន្ត្រី​លាវ​ចៅសុវណ្ណភូមា​ក៏​បាន​លា​ចាក​ពីដំណែងផងដែរ ចលនាប្រទេសលាវទើបចូលមកត្រួតត្រាការគ្រប់គ្រងប្រទេសទាំងស្រុង លុះដល់ថ្ងៃទី ២ ធ្នូ ២៥១៨ ក៏ប្រកាសផ្លាស់ពីសភាពព្រះរាជាណាចក្រលាវ មក​ជា​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាធិបតេយ្យប្រជាជនលាវ គ្រប់គ្រងប្រទេសដោយរបបសង្គមនិយមកុម្មុយនិស្តបន្តទៅ។ </p><p>ក្នុងរវាងវិបត្តិនេះ និង ក្នុងពេលក្រោយ ៗ មក អ្នកនយោបាយខាងបក្សប្រឆាំង និង ប្រជាជនជាច្រើន បានភាសខ្លួនទៅរស់នៅឯបរទេស មានប្រទេសថៃជាដើម ស្រុកទេសប្រកបទៅដោយភាពចលាចលជ្រួលច្របល់ កិច្ចការខាងព្រះពុទ្ធសាសនាហាក់ដូចជាត្រូវបញ្ឈប់នឹងថ្កល់ ហើយសភាពការណ៍របស់ពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសលាវបន្ទាប់ពីនេះទៅ តាម ដែលមានលេចឮជាពត៌មានទៅដល់ពុទ្ធសាសនិកនៅប្រទេសនានា ប្រាកដដូចជាដើមឈើធំមានផ្កាស្លឹកស្រស់ល្អសំពោងពាសពេញ ដែលត្រូវបណ្ដោយឲ្យឈរទ្រឹងនៅយ៉ាងល្អ ត្រឹមតែចាំមើលរក្សាថែទុកមិនឲ្យមានទឹកធ្លាក់មកដល់តែប៉ុណ្ណោះ ទោះជាទឹកធ្លាក់ពីមេឃឬដីក៏ដោយ ។ </p><p>យ៉ាងណាក៏ដោយ ពេលវេលាកន្លងទៅ និង ហេតុការណ៍​ស្រុកទេស​សន្សឹម​ស្ងប់ស្ងាត់​ហើយ​ក៏​បាន​មាន​ជនជាតិ​ថៃ​ទាំង​បព្វជិត​ទាំង​គ្រហស្ថ​បាន​ធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់​ប្រទេស​លាវ​ដើម្បី​សង្កេត​មើល​ហេតុការណ៍​ក្នុងប្រទេសលាវម្ដងម្កាល ចំណែកប្រទេសលាវ ដែលបានដាច់ខ្សែរយៈទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសថៃផ្នែកខាងព្រះសាសនាអស់ជាយូរអង្វែង ក៏បានមានព្រះសង្ឃលាវចំនួន ៧ អង្គ មានអនុប្រធានពុទ្ធសាសនាសម្ព័ន្ធនៃប្រទេសលាវជាអ្នកដឹកនាំ ព្រមដោយគ្រហស្ថ ៣ នាក់ បានធ្វើដំណើរមកកាន់ប្រទេសថៃជាផ្លូវការជាគ្រាដំបូង ក្នុងរវាងថ្ងៃទី ២៥ វិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី ៣ ធ្នូ ព.ស.២៥៣០ ដោយការអារាធនាអំពីមហាចុឡាលងកនរាជវិទ្យាល័យ រួមជាមួយគ្រោងការសន្តិភាពដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និង គណៈកម្មការសាសនាដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ គណៈព្រះសង្ឃលាវបាននិមន្តចូលទៅក្រាបថ្វាយបង្គំសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ បាននិមន្តទៅពើបពះសួរសុខទុក្ខព្រះថេរានុថេរះថៃ ក្នុងវត្ត និង ស្ថាប័នសិក្សារបស់ព្រះសង្ឃទាំងក្នុងរាជធានី និង នៅតាមបណ្ដាសខែត្រ ទើបជាមានសេចក្តីសង្ឃឹមបានថា ព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបេតយ្យប្រជាជនលាវ គង់នឹងបង្ហាញ់ខ្លួនឲ្យប្រាកដដល់ពុទ្ធសាសនិកជនជិតខាងក្នុងប្រទេសថៃជាច្រើនឡើងតាមលំដាបលំដោយ។ </p><p>ដោយការជួយអំណោយផលរបស់ភ្នាក់ងារស្ថានទូតលាវ បានជ្រាបដំណឹងទាក់ទងទៅនឹងព្រះបុទ្ធសាសនានៅប្រទេសលាវកាលពីចុងឆ្នាំ ព.ស.២៥៣០ ដុចច្នេះ សាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាជនលាវបច្ចុប្បន្ន មានប្រជាជន ៣.៨០០.០០០ នាក់ មានព្រះសង្ឃទាំង ភិក្ខុសាមណេរ ១៥.៦៣៤ អង្គ (មានភិក្ខុ ៦០០០ អង្គ សាមណេរ ៩៦២៦ អង្គ) មានវត្ត ២៨២៧ វត្ត (ចំពោះទីក្រុងវ៉ៀងចន្ទន៍មាន ១.២១២ វត្ត) ប្រមុខសង្ឃហៅថា ប្រធានអង្គការពុទ្ធសាសនាសម្ព័ន្ធនៃប្រទេសលាវ មហាវិទ្យាល័យដងដោក បច្ចុប្បន្នបានផ្លាស់ឈ្មោះទៅជា មហាវិទ្យាល័យសាងគ្រូ៕ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ឯកសារយោង"><span id=".E1.9E.AF.E1.9E.80.E1.9E.9F.E1.9E.B6.E1.9E.9A.E1.9E.99.E1.9F.84.E1.9E.84"></span>ឯកសារយោង</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;section=3" title="កែប្រែផ្នែក៖ ឯកសារយោង"><span>កែប្រែ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li>จำนงค์ ทองประเสริฐ. ประวติศาสตร์พุทธศาสนานเอเชียอาคเนย์ กรุงเทพ โรงพิมพ์อักษรสัมพันธ์ พ.ศ.๒๕๑๔</li> <li>ประยุทธ์ ปยุตฺโต. พระมหา. ข้อมูล ข้อสังเกต และความคิดเห็นที่ได้จากการเยี่ยมเยือนพระราชอาณาจักรลาว, พ.ศ.๒๕๑๐ (โรเนียว)</li> <li>สารานุกรมไทย ฉบับพระราชบัณฑิตยสถาน (พ.ศ.๒๔๙๘-๒๕๒๑) “เชียงขวาง”, “เซ่า”, “ไทย”</li> <li>เสฐียร โกเศศ. เรื่องของชาติไทย .กรุงเทพ. สำนักพิมพ์บรรณาคาร, พ.ศ.๒๕๑๕</li> <li>Hall, D.G.E. A History of Southeast Asia. New York: St. Martin’s Press, 1970</li> <li>Zago, Marcello. “Buddhism in Contemporary Laos”.In Buddhism in The modern World. Edited by Heinrich Dumoulin and John C. Maraldo. # New York: Macmillan Publishing Co., Inc.,1976</li></ol> <p><br /> </p> <table class="metadata mbox-small plainlinks" style="border:1px solid #aaa; background-color:#f9f9f9;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></td> <td class="mbox-text" style=""> វិគីមេឌាទូទៅមានមេឌាដែលទាក់ទងទៅនឹង: <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:%E2%80%8B_%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C">​ ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ</a></b></i> </td> </tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="មើលផងដែរ"><span id=".E1.9E.98.E1.9E.BE.E1.9E.9B.E1.9E.95.E1.9E.84.E1.9E.8A.E1.9F.82.E1.9E.9A"></span>មើលផងដែរ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;action=edit&amp;section=4" title="កែប្រែផ្នែក៖ មើលផងដែរ"><span>កែប្រែ</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E2%80%8B%E1%9F%A2%E1%9F%A8%E2%80%8B%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%A2%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%82" title="ព្រះពុទ្ធ​២៨​ព្រះអង្គ">ព្រះពុទ្ធ​២៨​ព្រះអង្គ</a><br /></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា">ព្រះពុទ្ធសាសនា</a><br /></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%94%E1%9E%B7%E1%9E%93%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9F%86%E1%9E%94%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%90_%E1%9E%98%E1%9E%BB%E1%9E%93%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%8B%E1%9E%8A%E1%9E%B9%E1%9E%84" title="សុបិននិមិត្តប្រាំប្រការរបស់ព្រះសិទ្ធត្ថ មុនបានត្រាស់ដឹង">សុបិននិមិត្តប្រាំប្រការរបស់ព្រះសិទ្ធត្ថ មុនបានត្រាស់ដឹង</a><br /></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E2%80%8B%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%87%E1%9E%B6" title="ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​នៅ​កម្ពុជា">ព្រះ​ពុទ្ធសាសនា​នៅ​កម្ពុជា</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%84%E1%9E%92%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9C" title="ពោធិសត្វ">ពោធិសត្វ</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9C%E1%9F%80%E1%9E%8F%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%98" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​វៀតណាម">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​វៀតណាម</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%90%E1%9F%83" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ថៃ">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ថៃ</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%B8%E1%9E%9B%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9E%B6" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ស្រីលង្កា">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ស្រីលង្កា</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%84%E1%9E%8A%E1%9F%82%E1%9E%93%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%9C%E1%9E%8E%E1%9F%92%E1%9E%8E%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7" title="ពុទ្ធសាសនានិងដែនសុវណ្ណភូមិ">ពុទ្ធសាសនានិងដែនសុវណ្ណភូមិ</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%80%E1%9E%BC%E1%9E%9A%E1%9F%89%E1%9F%81" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​កូរ៉េ">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​កូរ៉េ</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%85%E1%9E%B7%E1%9E%93" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ចិន">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ចិន</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%87%E1%9E%94%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%93" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ជប៉ុន">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ជប៉ុន</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B6" title="ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ភូមា">ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​ភូមា</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92" title="ព្រះពុទ្ធ">ព្រះពុទ្ធ</a></li> <li><a href="/wiki/%E1%9E%98%E1%9E%A0%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%B6%E1%9E%93" title="មហាយាន">មហាយាន</a></li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐849f99967d‐7kpmr Cached time: 20241122211551 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.045 seconds Real time usage: 0.066 seconds Preprocessor visited node count: 354/1000000 Post‐expand include size: 11108/2097152 bytes Template argument size: 2091/2097152 bytes Highest expansion depth: 18/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 0/5000000 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 26.188 1 -total 48.20% 12.623 1 ទំព័រគំរូ:Commons_category 42.21% 11.054 1 ទំព័រគំរូ:Commons 39.51% 10.346 1 ទំព័រគំរូ:ព្រះពុទ្ធសាសនា 37.33% 9.777 1 ទំព័រគំរូ:Sister 31.47% 8.241 1 ទំព័រគំរូ:Side_box 24.83% 6.502 1 ទំព័រគំរូ:Sec_link_auto 19.59% 5.130 1 ទំព័រគំរូ:Navbar 13.49% 3.533 1 ទំព័រគំរូ:IAST 13.09% 3.429 1 ទំព័រគំរូ:Sec_link/relative_url --> <!-- Saved in parser cache with key kmwiki:pcache:26368:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241122211551 and revision id 301530. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">បានពី "<a dir="ltr" href="https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ&amp;oldid=301530">https://km.wikipedia.org/w/index.php?title=ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​លាវ&amp;oldid=301530</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ទំព័រនេះត្រូវបានកែចុងក្រោយនៅម៉ោងម៉ោង១៨:០៦ ថ្ងៃពុធ ទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។</li> <li id="footer-info-copyright">អត្ថបទ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ផ្ដល់​ក្រោម​អាជ្ញាបណ្ណ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a>​ ។ លក្ខខណ្ឌបន្ថែម​ផ្សេងៗទៀតក៏នឹងអាចត្រូវបានអនុវត្ត។​ សូមមើល <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">លក្ខខណ្ឌ​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់</a> សម្រាប់​ព័ត៌មានលម្អិត​។</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">គោលការណ៍នៃ​ភាពឯកជន</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%97%E1%9E%B8%E1%9E%8C%E1%9E%B6:%E1%9E%A2%E1%9F%86%E1%9E%96%E1%9E%B8">អំពីវិគីភីឌា</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%82%E1%9E%B8%E1%9E%97%E1%9E%B8%E1%9E%8C%E1%9E%B6:%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1%9E%94%E1%9E%8A%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9F%81%E1%9E%92%E2%80%8B%E1%9E%91%E1%9E%BC%E1%9E%91%E1%9F%85">ការបដិសេធ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ក្រមសីលធម៌</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">អ្នកសរសេរកូដ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/km.wikipedia.org">ស្ថិតិ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//km.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">អានលើឧបករណ៍ចល័ត</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7g25x","wgBackendResponseTime":151,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.045","walltime":"0.066","ppvisitednodes":{"value":354,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11108,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2091,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 26.188 1 -total"," 48.20% 12.623 1 ទំព័រគំរូ:Commons_category"," 42.21% 11.054 1 ទំព័រគំរូ:Commons"," 39.51% 10.346 1 ទំព័រគំរូ:ព្រះពុទ្ធសាសនា"," 37.33% 9.777 1 ទំព័រគំរូ:Sister"," 31.47% 8.241 1 ទំព័រគំរូ:Side_box"," 24.83% 6.502 1 ទំព័រគំរូ:Sec_link_auto"," 19.59% 5.130 1 ទំព័រគំរូ:Navbar"," 13.49% 3.533 1 ទំព័រគំរូ:IAST"," 13.09% 3.429 1 ទំព័រគំរូ:Sec_link/relative_url"]},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-7kpmr","timestamp":"20241122211551","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u1796\u17d2\u179a\u17c7\u1796\u17bb\u1791\u17d2\u1792\u179f\u17b6\u179f\u1793\u17b6\u200b\u1793\u17c5\u200b\u179b\u17b6\u179c","url":"https:\/\/km.wikipedia.org\/wiki\/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%96%E1%9E%BB%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B6%E2%80%8B%E1%9E%93%E1%9F%85%E2%80%8B%E1%9E%9B%E1%9E%B6%E1%9E%9C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4097998","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4097998","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2014-06-18T19:57:35Z","dateModified":"2023-10-18T18:06:18Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/53\/Phra_Bang_Budhhalawan.jpg"}</script> </body> </html>

Pages： 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10