CINXE.COM
నెల్సన్ మండేలా - వికీపీడియా
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="te" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>నెల్సన్ మండేలా - వికీపీడియా</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","జనవరి","ఫిబ్రవరి","మార్చి","ఏప్రిల్","మే","జూన్","జూలై","ఆగస్టు","సెప్టెంబరు","అక్టోబరు","నవంబరు","డిసెంబరు"],"wgRequestId":"5e90c804-31df-4f2e-8f6e-5a7fc2e1c15e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"నెల్సన్_మండేలా","wgTitle": "నెల్సన్ మండేలా","wgCurRevisionId":3990512,"wgRevisionId":3990512,"wgArticleId":2505,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","Webarchive template wayback links","CS1 maint: location","CS1 maint: bot: original URL status unknown","Articles with permanently dead external links","ఈ వారం వ్యాసాలు","మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు","All articles with dead external links","ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు","August 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు","భారతరత్న గ్రహీతలు", "గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు","AC with 18 elements","Wikipedia articles with VIAF identifiers","Wikipedia articles with LCCN identifiers","Wikipedia articles with ISNI identifiers","Wikipedia articles with GND identifiers","Wikipedia articles with SELIBR identifiers","Wikipedia articles with BNF identifiers","Wikipedia articles with BIBSYS identifiers","Wikipedia articles with ULAN identifiers","Wikipedia articles with MusicBrainz identifiers","Wikipedia articles with NLA identifiers","Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN)","Wikipedia articles with SNAC-ID identifiers","దక్షిణ ఆఫ్రికా","నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు","ప్రపంచ ప్రసిద్ధులు","1918 జననాలు","2013 మరణాలు","దక్షిణ ఆఫ్రికా రాజకీయ నాయకులు", "జవహర్ లాల్ నెహ్రూ అవార్డు గ్రహీతలు"],"wgPageViewLanguage":"te","wgPageContentLanguage":"te","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"నెల్సన్_మండేలా","wgRelevantArticleId":2505,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"te","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"te"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader": false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8023","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.6"};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media", "site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=te&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/1200px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1552"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/800px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1035"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/640px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="828"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="నెల్సన్ మండేలా - వికీపీడియా"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//te.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edit this page" href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="వికీపీడియా (te)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//te.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.te"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="వికీపీడియా ఆటమ్ ఫీడు" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-నెల్సన్_మండేలా rootpage-నెల్సన్_మండేలా skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eఈ నోటీసును తొలగించు\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"te\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"wikitable\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #f1ff81; text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003Eవికీ పాఠకులే వికీ రచయితలు!\n\u003C/big\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\n\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #fff1ff; text-align: left;\"\u003E\n\u003Ctd\u003Eవికీలో వ్యాసాలు రాస్తున్నది ఎక్స్పర్టులూ, సబ్జెక్టు నిపుణులూ కాదు. ఇక్కడ సాధారణ పాఠకులే వ్యాసాలు రాస్తారు. అందరూ కలిసి పరస్పర సహకారంతో, సమన్వయంతో పనిచేస్తూ వ్యాసాలను రాస్తారు. వివిధ వనరుల్లోంచి సమాచారాన్ని సేకరించి, ఆ మూలాలను ఉదహరిస్తూ ఆ సమాచారాన్ని వికీలో చేరుస్తారు. మరింత సమాచారం కోసం \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81\" title=\"వికీపీడియా:పరిచయము\"\u003Eవికీపీడియా:పరిచయము\u003C/a\u003E చూడండి. ఈ పనిలో మీరూ భాగం పంచుకోవచ్చు. వికీలో \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F\" title=\"వికీపీడియా:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?\"\u003Eఖాతా సృష్టించుకోండి\u003C/a\u003E. మీకు ఆసక్తి ఉన్న విషయం గురించిన సమాచారాన్ని రాసి, వికీ అభివృద్ధిలో మీరూ తోడ్పడండి. ఈ విషయంలో సందేహమేమైనా ఉంటే \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82\" title=\"వికీపీడియా:సహాయ కేంద్రం\"\u003Eవికీపీడియా సహాయకేంద్రంలో\u003C/a\u003E అడగండి.\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">నెల్సన్ మండేలా</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">వికీపీడియా నుండి</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Jump to navigation</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Jump to search</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="te" dir="ltr"><p><br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Nelson_Mandela_1994_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/220px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/330px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg/440px-Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1940" /></a><figcaption>నెల్సన్ మండేలా</figcaption></figure> <p><br /> <b>నెల్సన్ రోలిహ్లాహ్లా మండేలా</b> (<a href="/wiki/18_%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%88" class="mw-redirect" title="18 జూలై">18 జూలై</a>, <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> - <a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%81_5" class="mw-redirect" title="డిసెంబరు 5">డిసెంబరు 5</a>, <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a>) <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="దక్షిణాఫ్రికా">దక్షిణాఫ్రికా</a> మాజీ <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="అధ్యక్షుడు">అధ్యక్షుడు</a>. ఆ దేశానికి పూర్తి స్థాయి ప్రజాస్వామ్యంలో ఎన్నికైన మొట్టమొదటి నాయకుడు. అధ్యక్షుడు కాకముందు ఇతను జాతి వివక్ష వ్యతిరేక ఉద్యమ కారుడు, ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (African National Congress) కు, దానికి సాయుధ విభాగం అయిన "ఉంకోంటో విసిజ్వే"కు <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="అధ్యక్షుడు">అధ్యక్షుడు</a>. జాతి వివక్షకు వ్యతిరేకంగా జరిపిన పోరాటంలో జరిగిన ఒక మారణకాండకు సంబంధించి 27 సంవత్సరాల పాటు "రోబెన్" అనే ద్వీపంలో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="కారాగార (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కారాగార</a> శిక్షననుభవించాడు. 20వ శతాబ్దపు అత్యంత ప్రసిద్ధులైన <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="ప్రపంచము">ప్రపంచ</a> నాయకులలో ఒకడు. <b>నల్లజాతి సూరీడు</b> అని పలు తెలుగు వ్యాసాలలో ఈయన గురించి వర్ణించారు. జాతి వివక్షకు వ్యతిరేకంగా జరిపే పొరాటాలకు, వర్ణ సమానతకు నెల్సన్ మండేలా సంకేతంగా నిలిచాడు. </p><p>1990 ఫిబ్రవరి 11లో కారాగారం నుండి విడుదల అయిన తరువాత నెల్సన్ మండేలా <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="రాజకీయం">రాజకీయంగా</a> తన లక్ష్యాన్ని సాధించడానికి, దేశంలో నెలకొన్న జాతి వైర్యాన్ని నివారించడానికి, అందరి మధ్య సయోధ్య పెంచడానికి కృషి చేశాడు. తన పూర్వపు ప్రతిస్పర్థుల నుండి కూడా ప్రశంసలు అందుకొన్నాడు. వందకు పైగా పురస్కారాలు, సత్కారాలతో వివిధ దేశాలు, సంస్థలు మండేలాను గౌరవించాయి. వాటిలో 1993లో లభించిన <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ శాంతి బహుమతి">నోబెల్ శాంతి బహుమతి</a> ముఖ్యమైనది. స్వదేశంలో మండేలాను <b>మదిబా</b> అని వారి తెగకు సంబంధించిన గౌరవసూచకంతో మన్నిస్తారు. </p><p><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="మహాత్మా గాంధీ">మహాత్మా గాంధీ</a> బోధించిన శాంతియుత విధానాలు, <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B8" title="అహింస">అహింస</a>, శత్రువును సంస్కారయుతంగా ఎదుర్కొనే పద్ధతి తనకు ఎంతో స్ఫూర్తినిచ్చాయని మండేలా పెక్కుమార్లు చెప్పాడు. భారత దేశం మండేలాను 1990 లో '<a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8" class="mw-redirect" title="భారత రత్న">భారత రత్న</a>', <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82_%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="జవహర్లాల్ నెహ్రూ అంతర్జాతీయ సయోధ్య బహుమతు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జవహర్లాల్ నెహ్రూ అంతర్జాతీయ సయోధ్య బహుమతులతో</a> సత్కరించింది. <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారత దేశం">భారత దేశం</a> నుండి మండేలాకు ఎంతో సమర్థన లభించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా అణచివేతకు వ్యతిరేకంగా పోరాడే కోట్ల మంది ప్రజలకు మండేలా ఒక ప్రతీకగా మారారు. పశ్చిమ దేశాలు కూడా హక్కుల ఉద్యమ కారులైన అబ్రహం లింకన్, మార్టిన్ లూథర్కింగ్లతో సమానంగా ఆయన్ను గౌరవిస్తున్నాయి. హింసా మార్గంలో ప్రారంభించిన ఉద్యమాన్ని గాంధేయ మార్గంలోకి ఆయన మలచుకున్న తీరు ఆయనకు దక్షిణాఫ్రికా గాంధీగా పేరు తెచ్చింది. నోబెల్ శాంతి బహుమతితో అంతర్జాతీయ సమాజం ఆయన్ను గౌరవించుకోగా, 1990లో అత్యున్నత పౌర పురస్కారం భారతరత్న ఇచ్చి భారతీయ సమాజం గౌరవించింది. మండేలా 2013 డిసెంబరు 5 న మరణించారు. మండేలా మానవతకే స్ఫూర్తి ప్రదాతని <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="రాష్ట్రపతి">రాష్ట్రపతి</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ప్రణబ్ ముఖర్జీ">ప్రణబ్ ముఖర్జీ</a> కొనియాడారు. దక్షిణాఫ్రికా మాజీ అధ్యక్షుడు నెల్సన్ మండేలా మృతికి గౌరవసూచకంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం ఐదు రోజుల సంతాపదినాలు ప్రకటించింది. </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="te" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">విషయాలు</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#జననం"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">జననం</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#చదువు"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">చదువు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#జొహన్నెస్బర్గ్_కు"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">జొహన్నెస్బర్గ్ కు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-4"><a href="#రాజకీయ_కార్యకలాపాలు"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">రాజకీయ కార్యకలాపాలు</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#గెరిల్లా_కలాపాలు"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">గెరిల్లా కలాపాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#అరెస్టు,_రివోనియా_విచారణ"><span class="tocnumber">2.2</span> <span class="toctext">అరెస్టు, రివోనియా విచారణ</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-7"><a href="#కారాగార_జీవితం"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">కారాగార జీవితం</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-8"><a href="#విడుదల"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">విడుదల</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-9"><a href="#చర్చలు"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">చర్చలు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#స్వియ_చరిత్ర"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">స్వియ చరిత్ర</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#దక్షిణ_ఆఫ్రికా_అధ్యక్ష_పదవి"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">దక్షిణ ఆఫ్రికా అధ్యక్ష పదవి</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#జాతీయ_సయోధ్య_విధానం"><span class="tocnumber">7.1</span> <span class="toctext">జాతీయ సయోధ్య విధానం</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#లిసోతో_పై_దాడి"><span class="tocnumber">7.2</span> <span class="toctext">లిసోతో పై దాడి</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#ఎయిడ్స్_వ్యాధి_గురించిన_వ్యాఖ్యలపై_విమర్శలు"><span class="tocnumber">7.3</span> <span class="toctext">ఎయిడ్స్ వ్యాధి గురించిన వ్యాఖ్యలపై విమర్శలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-15"><a href="#లాకర్బీ_విచారణ"><span class="tocnumber">7.4</span> <span class="toctext">లాకర్బీ విచారణ</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#వివాహం,_కుటుంబం"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">వివాహం, కుటుంబం</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#పదవీ_విరమణ,_అనంతరం"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">పదవీ విరమణ, అనంతరం</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#సామాజిక_కార్యాలు"><span class="tocnumber">9.1</span> <span class="toctext">సామాజిక కార్యాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="#పెద్దలు"><span class="tocnumber">9.2</span> <span class="toctext">పెద్దలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="#ఎయిడ్స్_నియంత్రణకు_చర్యలు"><span class="tocnumber">9.3</span> <span class="toctext">ఎయిడ్స్ నియంత్రణకు చర్యలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="#ఇరాక్_పై_దాడి_గురించి"><span class="tocnumber">9.4</span> <span class="toctext">ఇరాక్ పై దాడి గురించి</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="#ఇస్మాయిల్_అయూబ్_వివాదం"><span class="tocnumber">9.5</span> <span class="toctext">ఇస్మాయిల్ అయూబ్ వివాదం</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-23"><a href="#ఆరోపణలు"><span class="tocnumber">9.5.1</span> <span class="toctext">ఆరోపణలు</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-2 tocsection-24"><a href="#వజ్రాల_వాణిజ్యంపై_వివాదం"><span class="tocnumber">9.6</span> <span class="toctext">వజ్రాల వాణిజ్యంపై వివాదం</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-25"><a href="#జింబాబ్వే,_రాబర్ట్_ముగాబే"><span class="tocnumber">9.7</span> <span class="toctext">జింబాబ్వే, రాబర్ట్ ముగాబే</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-26"><a href="#ప్రశంసలు,_సన్మానాలు"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">ప్రశంసలు, సన్మానాలు</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-27"><a href="#పురస్కారాలు"><span class="tocnumber">10.1</span> <span class="toctext">పురస్కారాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-28"><a href="#పాటలు,_చలనచిత్రాలు,_రోడ్లు,_విగ్రహాలు"><span class="tocnumber">10.2</span> <span class="toctext">పాటలు, చలనచిత్రాలు, రోడ్లు, విగ్రహాలు</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-29"><a href="#నెల్సన్_మండేలా_అంతర్జాతీయ_దినోత్సవం"><span class="tocnumber">10.3</span> <span class="toctext">నెల్సన్ మండేలా అంతర్జాతీయ దినోత్సవం</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-30"><a href="#అస్తమయం"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">అస్తమయం</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-31"><a href="#ఇవి_కూడా_చూడండి"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">ఇవి కూడా చూడండి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-32"><a href="#చదువ_దగినవి"><span class="tocnumber">13</span> <span class="toctext">చదువ దగినవి</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-33"><a href="#బయటి_లింకులు"><span class="tocnumber">14</span> <span class="toctext">బయటి లింకులు</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-34"><a href="#మూలాలు"><span class="tocnumber">15</span> <span class="toctext">మూలాలు</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="జననం"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.A8.E0.B0.A8.E0.B0.82"></span>జననం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=1" title="విభాగాన్ని మార్చు: జననం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మండేలా కుటుంబం "తెంబు" వంశానికి చెందినది. వీరు దక్షిణ ఆఫ్రికాలో "కేప్ ప్రాంతం"లో "ట్రాన్సకెయన్" భాగాలకు సాంప్రదాయికంగా పాలకులు. ఇతడు ఉమాటా జిల్లాలో మవెజో అనే వూరిలో <a href="/wiki/18_%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%88" class="mw-redirect" title="18 జూలై">18 జూలై</a> <a href="/wiki/1918" title="1918">1918న</a> జన్మించాడు. ఇతని తాతలకాలంలో వారు పాలించే తెంబూ తెగల ప్రాంతం <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="బ్రిటిష్">బ్రిటిష్</a> వలస పాలకుల పరమయ్యింది. మండేలా తండ్రి "గాడ్లా" హక్కుల ప్రకారం పాలకుడు కాకపోయినా కొన్ని స్థానిక తెగలకు నాయకుడిగా గుర్తింపు కలిగి ఉండేవాడు. స్థానిక మండలిలో సభ్యుడు. గాడ్లాకు నలుగురు భార్యలు. పదమూడు మంది పిల్లలు. వారిలో గాడ్లా 3వ భార్య "నోసెకెని ఫాన్నీ"కి జన్మించిన మగబిడ్డకు "రోలిహ్లాహ్లా" (<i>అంటే కొమ్మలు లాగేవాడు -"దుడుకు స్వభావం కలవాడు" ) అని పేరు పెట్టారు. మండేలా బాల్యం తల్లి కుటుంబానికి చెందిన గూడెం ("ఉమ్జీ")లో అధికంగా గడిచింది.<sup id="cite_ref-port_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-port-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-longwalk_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-longwalk-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></i> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="చదువు"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.A6.E0.B1.81.E0.B0.B5.E0.B1.81"></span>చదువు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=2" title="విభాగాన్ని మార్చు: చదువు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఏడవయేట రోలిహ్లాహ్లా చదువు ప్రారంభమైంది. (వారి కుటుంబంలో బడికి వెళ్ళిన మొదటి వ్యక్తి అతనే.) ) బడిలోని ఒక <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A5%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మెథడిస్ట్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మెథడిస్ట్</a> ఉపాధ్యాయుడు అతనికి "నెల్సన్" అనే పేరు తగిలించాడు. (ప్రసిద్ధుడైన బ్రిటిష్ నావికాదళ నాయకుడు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="హొరేషియో నెల్సన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హొరేషియో నెల్సన్</a> పేరు మీద). ఎందుకంటే ఆ ఉపాధ్యాయునికి రోలిహ్లాహ్లా పేరు పలకడం రాలేదు. </p><p>రోలిహ్లాహ్లా 9వ యేట అతని తండ్రి <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%AF" title="క్షయ">క్షయ</a> వ్యాధితో మరణించాడు. తరువాత నెల్సన్ మండేలా చదువు వివిధ పాఠశాలలలో సాగింది. తెంబూ తెగల ఆచారం ప్రకారం ప్రివీ కౌన్సిల్లో అతని తండ్రి స్థానం అతనికి సంక్రమిస్తుంది. 1937లో మండేలా "ఫోర్ట్ బ్యూఫోర్ట్"లో "హీల్డ్టౌన్" కళాశాలలో చేరాడు. అతనికి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బాక్సింగ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బాక్సింగ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81" title="పరుగు">పరుగు</a> పట్ల ఆసక్తి పెరిగింది. </p><p>మెట్రిక్యులేషన్ తరువాత మండేలా ఫోర్ట్హేర్ విశ్వవిద్యాలయంలో బి.ఎ.లో చేరాడు. అక్కడ అతనికి పరిచయమైన ఆలివర్ టాంబో అతని జీవితకాలం మిత్రుడైనాడు. అదే సమయంలో అతని తెగకు వారసత్వంగా నాయకుడు కావలసిన కైజర్ మతంజిమా కూడా మిత్రుడయ్యాడు కాని కాలక్రమంలో వారిద్దరూ రాజకీయ ప్రతిస్పర్థులయ్యారు. ఎందుకంటే మతంజిమా "బంతూస్తాన్" కార్యకలాపాల పక్షం వహించాడు.<sup id="cite_ref-port_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-port-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ఒక సంవత్సరం తరువాత విశ్వవిద్యాలయం రాజకీయాలలో పాల్గొన్న ఫలితంగా మండేలాను విశ్వవిద్యాలయం నుండి తీసేశారు. </p><p>తరువాత అతను కారాగారంలో ఉన్నపుడు <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="లండన్ విశ్వవిద్యాలయం">లండన్ విశ్వవిద్యాలయం</a> వారి దూర విద్యా సదుపాయంతో బి.ఎల్. పూర్తి చేశాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="జొహన్నెస్బర్గ్_కు"><span id=".E0.B0.9C.E0.B1.8A.E0.B0.B9.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.A8.E0.B1.86.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E2.80.8C.E0.B0.AC.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.97.E0.B1.8D_.E0.B0.95.E0.B1.81"></span>జొహన్నెస్బర్గ్ కు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=3" title="విభాగాన్ని మార్చు: జొహన్నెస్బర్గ్ కు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఫోర్ట్హేర్ వదలిన కొద్దికాలానికే మండేలా సంరక్షకుడైన జోగింతాబా మండేలాకు పెండ్లి నిశ్చయించాడు. అదే సమయంలో జోగింతాబా కొడుకు (కుటుంబ వారసుడు)కు కూడా వివాహం నిశ్చయమైంది. ఇది ఇష్టం లేక యువకులిద్దరూ తమ సంపన్న కుటుంబాలను వదలి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జోహాన్నెస్బర్గ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జోహాన్నెస్బర్గ్</a>కు వెళ్ళిపోయారు. నగరంలో మండేలా చిన్న చిన్న ఉద్యోగాలు చేశాడు. తాను మధ్యలో ఆపివేసిన బి.ఎ. డిగ్రీ కోర్సును దూరవిద్య ద్వారా పూర్తి చేశాడు. తరువాత విట్వాటర్స్రాండ్ విశ్వవిద్యాలయంలో న్యాయశాస్త్రం చదువసాగాడు. ఆ సమయంలో అతనికి పరిచయమైన కొందరు మిత్రులు తరువాత జాతివివక్ష వ్యతిరేక కార్యశీలురయ్యారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="రాజకీయ_కార్యకలాపాలు"><span id=".E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B0.95.E0.B1.80.E0.B0.AF_.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.95.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>రాజకీయ కార్యకలాపాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=4" title="విభాగాన్ని మార్చు: రాజకీయ కార్యకలాపాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1948లో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఆఫ్రికనెర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆఫ్రికనెర్</a>లు అధికంగా ఉన్న దక్షిణాఫ్రికా నేషనలిస్టు పార్టీ అధికారంలోకి వచ్చింది. నల్ల, తెల్ల జాతుల మధ్య వివక్షత, ఇద్దరినీ వేరువేరుగా ఉంచడం వారి విధానం. ఆ పరిస్థితులలో 1952 డిఫెన్సు కాంపెయిన్, 1955 పీపుల్స్ కాంగ్రెస్ కార్యక్రమాలలో నెల్సన్ మండేలా ప్రముఖంగా పాల్గొన్నాడు. వారు ఆమోదించిన "స్వాతంత్ర్య చార్టర్" వారి జాతివివక్షత వ్యతిరేక విధానానికి ప్రాథమిక దశానిర్దేశకంగా రూపొందింది. ఈ సమయంలో మండేలా, అతని మిత్రుడు కలసి స్థాపించిన ఒక లా సంస్థ ద్వారా అనేక పేద నల్లజాతి వారికి ఉచితంగా న్యాయవాద సౌకర్యం కలిగించారు. </p><p>మండేలా కార్యక్రమాలపైన, ఇతర దక్షిణాఫ్రికా జాతి వివక్ష వ్యతిరేక ఉద్యమాలపైనా జాతీయ మహాత్మా గాంధీ ప్రభావం గాఢంగా ఉంది.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మహాత్మా గాంధీ దక్షిణాఫ్రికాలో <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B0%82" title="సత్యాగ్రహం">సత్యాగ్రహం</a> విధానాన్ని ప్రవేశపెట్టి <a href="/w/index.php?title=100&action=edit&redlink=1" class="new" title="100 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">100</a> సంవత్సరాలు గడచిన సందర్భంగా <a href="/wiki/%E0%B0%A2%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="ఢిల్లీ">ఢిల్లీలో</a> <a href="/wiki/29_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="29 జనవరి">29 జనవరి</a> – <a href="/wiki/30_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="30 జనవరి">30 జనవరి</a> <a href="/wiki/2007" title="2007">2007న</a> జరిగిన సమ్మేళనానికి నెల్సన్ మండేలా హాజరయ్యాడు.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>మొదట్లో మండేలా శాంతియుతంగానే తన ప్రతిఘటనను నిర్వహించినా గాని <a href="/w/index.php?title=5_%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="5 డిసెంబరు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">5 డిసెంబరు</a> <a href="/wiki/1956" title="1956">1956న</a> మండేలా, మరో 150 మంది <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="దేశద్రోహం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దేశద్రోహనేరంపై</a> అరెస్టు చేయబడ్డారు. 1956-61 కాలంలో సుదీర్ఘంగా నడచిన ఈ విచారణ అనంతరం వారందరూ నిర్దోషులుగా విడుదలయ్యారు. అయితే 1952-59 కాలంలో ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఆ.నే.కా.)లో చాలామంది అసహనానికి గురై తమ ఆశయాలను సాధించిడానికి మరింత తీవ్రమైన చర్యలు చేపట్టాలని వత్తిడి చేశారు. అంతకుముందు ఆ.నే.కా.లో ఉన్న మితవాద నాయకుల నాయకత్వానికి సవాళ్ళు ఎదురయ్యాయి. దక్షిణ ఆఫ్రికా <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="కమ్యూనిస్టు">కమ్యూనిస్టు</a> పార్టీ ఈ కాలంలో బలం పుంజుకుంది. 1959లో అతివాద ఆఫ్రికనిస్టులు ఆ.నే.కా.ను సమర్థిస్తున్న "పాన్ ఆఫ్రికనిస్ట్ కాంగ్రెస్" నుండి విడిపోయారు. అలా విడిపోయినవారికి ఘనా వంటి ఇతర దేశాలనుండి మద్దతు కూడా లభించింది. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="గెరిల్లా_కలాపాలు"><span id=".E0.B0.97.E0.B1.86.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.B2.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B0.BE_.E0.B0.95.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>గెరిల్లా కలాపాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=5" title="విభాగాన్ని మార్చు: గెరిల్లా కలాపాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1961లో మండేలా ఆ.నే.కా.కు సాయుధ విభాగాన్ని ఏర్పరచి దానికి అధ్యక్షుడు అయ్యాడు. ఈ విభాగం పేరు "ఉమ్ఖోంటో వి సిజ్వె" (అనగా <i>దేశపు బల్లెం</i>). ఈ విభాగం దళాలు ప్రభుత్వ, సైనిక స్థానాలను లక్ష్యాలుగా చేసుకొని దాడులు నిర్వహించింది. జాతి వివక్షతను అంతం చేయడానికి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE_%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="గెరిల్లా పోరాటం (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గెరిల్లా పోరాటం</a> కొరకు ప్రణాళికలు కూడా తయారు చేసుకొన్నారు. 1980 దశకంలో వీరి దళాలు నిర్వహించిన గెరిల్లా పోరాటాలలో అనేకులు మరణించారు. శాంతియుత ప్రతిఘటన వల్ల ప్రయోజనం లేనందునా, ప్రభుత్వం విచక్షణారహితంగా దమన విధానాన్ని అమలు చేస్తున్నందువలనా, తతిమ్మా మార్గాలన్నీ మూసుకుపోవడం వల్లనే తాము సాయుధపోరాటం వైపు మళ్ళవలసివచ్చిందని మండేలా సమర్థించుకొన్నాడు.<sup id="cite_ref-longwalk_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-longwalk-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-rivonia_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-rivonia-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>అయితే ఈ విధమైన సాయుధచర్లవలన ఆ.నే.కా. <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5_%E0%B0%B9%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మానవ హక్కులు">మానవ హక్కులను</a> ఉల్లంఘించిందని తరువాతికాలంలో మండేలా అంగీకరించాడు. తన ఈ అంగీకారాన్ని తన పార్టీలోని కొందరు <a href="/w/index.php?title=Truth_and_Reconciliation_Commission_(South_Africa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Truth and Reconciliation Commission (South Africa) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సత్య, సర్దుబాటు కమిషన్</a> రిపోర్టులనుండి తొలగించడానికి ప్రయత్నించగా అందుకు వ్యతిరేకించాడు.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="అరెస్టు,_రివోనియా_విచారణ"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.B0.E0.B1.86.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.81.2C_.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B1.8B.E0.B0.A8.E0.B0.BF.E0.B0.AF.E0.B0.BE_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.9A.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A3"></span>అరెస్టు, రివోనియా విచారణ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=6" title="విభాగాన్ని మార్చు: అరెస్టు, రివోనియా విచారణ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=5_%E0%B0%86%E0%B0%97%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="5 ఆగస్టు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">5 ఆగస్టు</a> <a href="/wiki/1962" title="1962">1962న</a> మండేలా అరెస్టు చేయబడ్డాడు. అంతకుముందు అతను 17 నెలలు అజ్ఞాతంలో ఉన్నాడు. అతని ఉనికిని గురించిన సమాచారం ప్రభుత్వానికి అందించడంలో <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BF.%E0%B0%90.%E0%B0%8E.&action=edit&redlink=1" class="new" title="సి.ఐ.ఎ. (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సి.ఐ.ఎ.</a> హస్తం ఉండి ఉండవచ్చును.<sup id="cite_ref-blum_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-blum-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-salon_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-salon-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మూడు రోజుల తరువాత అతనిపై అభియోగాలు న్యాయస్థానంలో వెళ్ళడించబడ్డాయి - 1961లో కార్మికులచే సమ్మె చేయించడమూ, అనుమతి లేకుండా విదేశాలకు వెళ్ళడమూ. <a href="/wiki/25_%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="25 అక్టోబర్">25 అక్టోబర్</a> <a href="/wiki/1962" title="1962">1962న</a> మండేలాకు ఐదు సంవత్సరాల శిక్ష విధించబడింది. రెండేళ్ళ తరువాత <a href="/wiki/11_%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="11 జూన్">11 జూన్</a> <a href="/wiki/1964" title="1964">1964న</a>, అంతకుముందు ఆ.నే.కా.లో అతని కార్యకలాపాల విషయంలో మరొక తీర్పు వెలువడింది. </p><p>మండేలా అరెస్టు అయిన సమయంలోనే ప్రభుత్వం అనేక ప్రముఖ ఆ.నే.కా. నాయకులను అరెస్టు చేసింది. మండేలాపైన, తక్కినవారిపైన తీవ్రమైన నేరాలు ఆరోపించారు. <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BF" title="దేశద్రోహి">దేశద్రోహ</a> చర్యల అభియోగాన్ని, విదేశాలతో కూడి దేశంపై దాడిజరపడాన్నీ మండేలా నిరాకరించాడు. కొన్ని విధ్వంసకర చర్యల బాధ్యతను మండేలా ఒప్పుకొన్నాడు. </p><p><a href="/wiki/20_%E0%B0%8F%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="20 ఏప్రిల్">20 ఏప్రిల్</a> <a href="/wiki/1964" title="1964">1964న</a> ప్రిటోరియాలో <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%82" title="న్యాయస్థానం">న్యాయస్థానం</a> ఎదుట మండేలా తమ లక్ష్యాలను సాధించడానికి ఆ.నే.కా. సాయుధ పోరాట విధానాన్ని ఎందుకు అవలంబింపవలసి వచ్చిందో వివరించాడు. తమ శాంతియుత ప్రతిఘటన ఎలా విఫలమైందో తెలియజెప్పాడు. ప్రభుత్వ దమన విధానం తరువాత కూడా తాము అలానే ఉండిపోతే ప్రభుత్వ విధానాలకు అంగీకరించి లొంగిపోయినట్లే అవుతుందని తేల్చిచెప్పాడు. ప్రభుత్వ విధానాలు దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థను ఎలా నిర్వీర్యం చేస్తున్నాయో వివరించాడు.<sup id="cite_ref-mk_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-mk-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ఆ సందర్భంలో అతని చివరి వాక్యాలు: </p> <table class="cquote" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="border:none; color:#B2B7F2;font-size:35px;font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td valign="top" style="border: none; padding: 4px 10px;">నా జీవితమంతా ఆఫ్రికన్ జనుల సంఘర్షణకే అంకితం. తెల్లవారి పెత్తనాన్నీ, నల్లవారి పెత్తనాన్నీ నేను ప్రతిఘటించాను. అందరూ సుహృద్భావంతో కలిసి ఉండే, అందరికీ సమానావకాశాలు లభించే ప్రజాస్వామ్యం, స్వేచ్ఛా సమాజం నాకత్యంత ప్రియమైన లక్ష్యాలు. అందుకోసమే నేను జీవిస్తాను. అవసరమైతే అందుకోసం మరణించడానికి కూడా నేను సంసిద్ధుడను.<sup id="cite_ref-rivonia_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-rivonia-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td> <td width="20" valign="bottom" style="border: none; color: #B2B7F2; font-size: 35px; font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> </tbody></table> <p>నిందితుల పక్షాన కూడా ప్రసిద్ధులైన <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="న్యాయవాదులు">న్యాయవాదులు</a> వాదించారు. కాని ఒకరు తప్ప మిగిలినవారందరూ దోషులుగా తీర్మానించబడింది. కాని ఉరి శిక్ష పడలేదు. జీవితకాలం ఖైదు శిక్ష <a href="/wiki/12_%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="12 జూన్">12 జూన్</a> <a href="/wiki/1964" title="1964">1964న</a> విధించబడింది. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="కారాగార_జీవితం"><span id=".E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.B0_.E0.B0.9C.E0.B1.80.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B0.82"></span>కారాగార జీవితం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=7" title="విభాగాన్ని మార్చు: కారాగార జీవితం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Nelson_Mandela%27s_prison_cell,_Robben_Island,_South_Africa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg/250px-Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg/375px-Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg/500px-Nelson_Mandela%27s_prison_cell%2C_Robben_Island%2C_South_Africa.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>రొబెన్ దీవిలో మండేలా ఉన్న చెరసాల గది</figcaption></figure> <p>తరువాతి 18 సంవత్సరాలు నెల్సన్ మండేలా రొబెన్ దీవిలో కారాగారశిక్ష అనుభవించాడు. అతని 27 సంవత్సరాల కారాగార జీవితంలో 18 సంవత్సరాలు ఇక్కడే గడిచింది. "డి"-గ్రేడ్ ఖైదీ (అంతదరికంటె తక్కువ స్థాయి ఖైదీ)గా మండేలాకు చాలా తక్కువ సదుపాయాలు లభించాయి. ఆరు నెలలకొక ఉత్తరం (అదీ సెన్సార్ చేయబడింది), ఒక సందర్శకుడు. సున్నపు క్వారీలో శారీరిక శ్రమ. అతి తక్కువ రేషనులు.<sup id="cite_ref-longwalk_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-longwalk-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>కారాగారంలో ఉన్న కాలంలోనే మండేలా లండన్ విశ్వవిద్యాలయం వారి విదేశీ కార్యక్రమం ద్వారా న్యాయవాద పట్టాను సాధించాడు. తరువాతి కాలంలో 2009లో మండేలా పేరు లండన్ విశ్వవిద్యాలయం ఛాన్సలర్గా ప్రతిపాదింపబడింది. (కాని ఎన్నిక కాలేదు. రాకుమారి యాన్నె ఆ ఎన్నికలో విజయం సాధించింది) </p><p>1981 తాను వ్రాసిన <i>Inside BOSS</i> అనే జ్ఞాపిక రచనలో గోర్డాన్ వింటర్ అనే గూఢచారి ఉద్యోగి సంచలనాత్మక విషయాలు వ్రాశాడు<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మండేలాను చెరసాల నుండి తప్పించడానికి ఒక పథకం వేయబడింది. ఆ పథకం వేసే బృందంలో (విశ్వాస పాత్రునిగా) దక్షిణ ఆఫ్రికా గూఢచారి గోర్డాన్ వింటర్ చొరబడ్డాడు. అతని ఆలోచన ఏమంటే మండేలా కారాగారంలోంచి పారిపోయే పరిస్థితులు కల్పించి, అతను పారిపోయేటప్పుడు ఆతనిని కాల్చి చంపాలని. బ్రిటిష్ గూఢచారి సంస్థ ద్వారా ఈ పథకం భగ్నం చేయబడింది.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>మార్చి 1982లో మండేలా, మరికొందరు నాయకులను రాబెన్ దీవి నుండి పోల్స్మూర్ కారాగారానికి మార్చారు. బహశా ఇతర యువ ఖైదీలపై మండేలా ప్రభావం పడకుండా కావచ్చును. లేదా హడావుడి లేకుండా మండేలాతో చర్చలు జరపాలని ప్రభుత్వం భావించి ఉండవచ్చును. </p><p>ఫిబ్రవరి 1985లో మండేలా గనుక సాయుధ పోరాటాన్ని త్యజిస్తే అతనిని విడుదల చేస్తానని దక్షిణాఫ్రికా అధ్యక్షుడు పీటర్ విలియన్ బోథా ప్రకటించాడు. అయితే మండేలా ఈ ప్రభుత్వ ప్రతిపాదనను తృణీకరించాడు. అతని కుమార్తె ద్వారా అతను విడుదల చేసిన ప్రకటనలో ఇలా ఉన్నది - "ప్రజల సంస్థలను నిషేధించినపుడు నాకిచ్చిన స్వేచ్ఛకు అర్థం ఏమున్నది? స్వతంత్రుడైన వ్యక్తి మాత్రమే ఇచ్చిపుచ్చుకొనే చర్చలు జరుపవచ్చును. ఖైదీ ఇటువంటి ఒప్పందాలలో ప్రవేశించలేడు" <sup id="cite_ref-sparks_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-sparks-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1985లో మండేలా, ప్రభుత్వ ప్రతినిధుల మధ్య మొదటి సమావేశం (ఒక ఆసుపత్రిలో) జరిగింది. తరువాతి 4 సంవత్సరాలలో అనేక సమావేశాలు జరిగాయి. వీటివల్ల మరిన్ని చర్చలకు అవకాశం కలిగింది. కాని జరిగిన ప్రగతి చాలా అల్పం.<sup id="cite_ref-sparks_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-sparks-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మండేలా కారాగారంలో గడిపిన కాలమంతా దక్షిణాఫ్రికా ప్రభుత్వానికి బయటి నుంచి, లోపలి నుంచి అతన్ని విడుదల చేయమని ఒత్తిళ్ళు ఎక్కువయ్యాయి. <a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a> లో బోతా వైఫల్యంతో ఫ్రెడెరిక్ విలియం క్లర్క్ అధ్యక్షుడయ్యాడు. క్లర్క్ ఫిబ్రవరి 1990 లో మండేలా ను విడుదల చేయడానికి ఉత్తర్వులు జారీ చేశాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="విడుదల"><span id=".E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A1.E0.B1.81.E0.B0.A6.E0.B0.B2"></span>విడుదల</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=8" title="విభాగాన్ని మార్చు: విడుదల"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF_2" title="ఫిబ్రవరి 2">ఫిబ్రవరి 2</a>, <a href="/wiki/1990" title="1990">1990న</a> దక్షిణాఫ్రికా అధ్యక్షుడైన ఫ్రెడెరిక్ డీ క్లర్క్ ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్, ఇతర జాతి వివక్ష వ్యతిరేక పోరాట సంస్థల మీద నిషేధాన్ని ఎత్తి వేస్తున్నట్లు, మండేలా తొందరలో విడుదలవబోతున్నట్లు ప్రకటించాడు. దాంతో మండేలా విక్టర్ వెర్స్టర్ కారాగారం నుంచి <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF_11" title="ఫిబ్రవరి 11">ఫిబ్రవరి 11</a>, <a href="/wiki/1990" title="1990">1990న</a> విడుదల అవడం జరిగింది. ఈ దృశ్యాన్ని ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ప్రసారం చేశారు. </p><p>మండేలా విడుదలైన రోజున ఆయన జాతినుద్దేశించి ప్రసంగించారు. ఈ <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%AA%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%82" title="ఉపన్యాసం">ఉపన్యాసంలో</a> ఆయన తను శాంతికి కట్టుబడి ఉన్నానని, ఇందుకోసం శ్వేత జాతీయులతో ఒప్పందానికి సిద్దమనీ ప్రకటించాడు. కానీ జాతి వివక్షకు వ్యతిరేకంగా ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ సాగించే పోరు మాత్రం ఆగదని సూచనప్రాయంగా తెలిపారు. </p> <table class="cquote" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="border:none; color:#B2B7F2;font-size:35px;font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td valign="top" style="border: none; padding: 4px 10px;">1960 లో ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ లో భాగంగా మేము ప్రారభించిన సాయుధ బలగం పూర్తిగా జాతి వివక్ష నుంచి మమ్మల్ని మేం కాపాడుకోవడానికి ఉద్ధేశించినది. ఆ కారణాలు ఇప్పటికీ ఉన్నాయి. కాబట్టి దానిని మేము కొనసాగించడం తప్ప వేరే మార్గం లేదు. అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన సుహృద్భావ వాతావరణం ఏర్పాటు అవుతుందని, ఆయుధ పోరు అవసరం రాకూడదనీ ఆశిస్తున్నాం. </td> <td width="20" valign="bottom" style="border: none; color: #B2B7F2; font-size: 35px; font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> </tbody></table> <p>అంతే కాకుండా నల్ల జాతి వారి జీవితాలలో శాంతిని నెలకొల్పడం, వారికి జాతీయ, ప్రాంతీయ ఎన్నికలలో వోటు హక్కును కల్పించడం తన ప్రాథమ్యాలలో భాగమని పేర్కొన్నాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చర్చలు"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.9A.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>చర్చలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=9" title="విభాగాన్ని మార్చు: చర్చలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>విడుదలైన తరువాత ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ నాయకత్వ పగ్గాలను తిరిగి స్వీకరించాడు. <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a>, <a href="/wiki/1994" title="1994">1994</a> మధ్యలో బహుళ పక్షాలతో సమావేశాన్ని ఏర్పరిచి దేశంలో మొట్టమొదటిసారిగా అన్ని జాతులవారికీ కలిపి ఎన్నికలను నిర్వహించేటట్లు చేశాడు. </p><p>ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్, దాని మీద నిషేధం ఎత్తివేసిన తరువాత మొదటిసారిగా <a href="/wiki/1991" title="1991">1991లో</a> జాతీయ సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేసి మండేలాను అధ్యక్షుడిగా ఎన్నుకుంది. మండేలా కారాగారంలో ఉన్నపుడు పార్టీ పగ్గాలు చేపట్టిన పాత స్నేహితుడు ఆలివర్ టాంబో జాతీయ అధ్యక్షుడయ్యాడు. <sup id="cite_ref-ancprofile_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-ancprofile-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>మండేలా కారాగారంలో ఉండగానే దక్షిణాఫ్రికా ప్రెసిడెంట్ డి క్లర్క్తో చర్చలు సాగించాడు. 1993లో వారిద్దరికి సమిష్టిగా <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ బహుమతి">నోబెల్ బహుమతి</a> ఇవ్వడం ద్వారా వారి కృషికి మరింత గుర్తింపు, ప్రోత్సాహం లభించాయి. సుదీర్ఘ కాలం జరిగిన ఈ చర్చలకు అనేక అవాంతరాలెదురయ్యాయి. బోయ్పాటాంగ్ ఊచకోత తరువాత ఈ చర్చలు నిలిపివేశారు.<sup id="cite_ref-boipatong_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-boipatong-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మళ్ళీ 1992లో పునఃప్రారంభించారు.<sup id="cite_ref-longwalk_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-longwalk-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>1993లో సీనియర్ ఆ.నే.కా. నాయకుడు క్రిస్ హని హత్య జరిగినపుడు దేశం అంతర్యుద్ధంలో పడిపోయే పరిస్థితి ఎదురయ్యింది. అప్పుడు దేశంలో శాంతి కోసం మండేలా ఇచ్చిన పిలుపు ఒక దేశాధ్యక్షుడి సందేశంలాగానే ఉంది: </p> <table class="cquote" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="border:none; color:#B2B7F2;font-size:35px;font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td valign="top" style="border: none; padding: 4px 10px;">ఈ రాత్రి నేను నా హృదయాంతరాళాలనుండి ప్రతి నల్ల, తెల్ల జాతీయునికి నా స్నేహహస్తాన్ని అందిస్తున్నాను. విద్వేషంతో నిండిన ఒక తెల్ల జాతీయుడు చేసిన ఈ నీచకార్యం దేశాన్ని ప్రమాదం అంచులకు నెడుతున్నది. ఆ హంతకుడిని చట్టానికి అప్పగించడానికి మరొక తెల్లజాతి వనిత ప్రాణాలకు తెగించింది. క్రిస్ హనీ హత్య దక్షిణాఫ్రికాలోను, ప్రపంచంలోను తీవ్రమైన ప్రకంపనాలకు దారి తీసింది. ఇది దేశంలో అందరూ ఐక్యమై దేశాన్ని కల్లోలంలోకి నెడుతున్నవారిని ప్రతిఘటించాల్సిన సమయం. క్రిస్ హని ఏ స్వేచ్ఛ కోసం తన జీవితాన్ని అంకితం చేశాడో ఆ మహదాశయాన్ని నాశనం చేసేవారికి ఎదురు తిరగాల్సిఉంది. </td> <td width="20" valign="bottom" style="border: none; color: #B2B7F2; font-size: 35px; font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> </tbody></table><p> కొద్దిపాటి అలజడుల తరువాత దేశంలో శాంతి నెలకొంది. మరల చర్చలు వూపందుకొన్నాయి. <a href="/wiki/27_%E0%B0%8F%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="27 ఏప్రిల్">27 ఏప్రిల్</a> <a href="/wiki/1994" title="1994">1994లో</a> సార్వజనిక ఎన్నికలు జరగాలని నిశ్చయించారు.<sup id="cite_ref-sparks_14-2" class="reference"><a href="#cite_note-sparks-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="స్వియ_చరిత్ర"><span id=".E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.AF_.E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0"></span>స్వియ చరిత్ర</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=10" title="విభాగాన్ని మార్చు: స్వియ చరిత్ర"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మండేలా స్వియ చరిత్ర <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Long_Walk_to_Freedom_(book)" class="extiw" title="en:Long Walk to Freedom (book)">లాంగ్ వాక్ టు ఫ్రీడమ్</a></i> 1994లో ప్రచురింపబడింది. అతను కారాగారంలో ఉండగానే రహస్యంగా ఇది వ్రాయడం మొదలుపెట్టాడు. కాని అందులో మండేలా డి క్లర్క్ దురాగతాల గురించి గాని, కొన్ని హింసా కార్యక్రమాలలో తన భార్య విన్నీ మండేలా పాత్ర గురించి గాని ఏమీ వ్రాయలేదు. ఇవీ, మరికొన్ని వివాదాస్పద విషయాలు తరువాత మండేలా అనుమతి, సహకారాలతో ప్రచురింపబడిన మరొక <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A4_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0" title="జీవిత చరిత్ర">జీవిత చరిత్రలో</a> వ్రాయబడ్డాయి. <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mandela:_The_Authorised_Biography" class="extiw" title="en:Mandela: The Authorised Biography">మండేలా: ది ఆథరైజ్డ్ బయోగ్రఫీ</a></i>. <sup id="cite_ref-sampson_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-sampson-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="దక్షిణ_ఆఫ్రికా_అధ్యక్ష_పదవి"><span id=".E0.B0.A6.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B7.E0.B0.BF.E0.B0.A3_.E0.B0.86.E0.B0.AB.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B0.BE_.E0.B0.85.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B7_.E0.B0.AA.E0.B0.A6.E0.B0.B5.E0.B0.BF"></span>దక్షిణ ఆఫ్రికా అధ్యక్ష పదవి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=11" title="విభాగాన్ని మార్చు: దక్షిణ ఆఫ్రికా అధ్యక్ష పదవి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%8F%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_27" title="ఏప్రిల్ 27">ఏప్రిల్ 27</a>, <a href="/wiki/1994" title="1994">1994న</a> దక్షిణాఫ్రికాలో మొదటిసారిగా పూర్తి ప్రజాస్వామ్యంతో కూడిన ఎన్నికలు నిర్వహించబడ్డాయి. ఈ ఎన్నికల్లో ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ 62 శాతం ఓట్లను సాధించింది. <a href="/wiki/1994" title="1994">1994</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%87_10" title="మే 10">మే 10</a> వతేదీన మండేలా దేశానికి నల్లజాతికి చెందిన మొట్టమొదటి అధ్యక్షుడయ్యాడు. డీ క్లర్క్ ఉపాధ్యక్షుడిగానూ, థాబో ఎంబెకీ రెండవ ఉపాధ్యక్షుడిగానూ ఎన్నికయ్యారు. <sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="జాతీయ_సయోధ్య_విధానం"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B1.80.E0.B0.AF_.E0.B0.B8.E0.B0.AF.E0.B1.8B.E0.B0.A7.E0.B1.8D.E0.B0.AF_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.A7.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B0.82"></span>జాతీయ సయోధ్య విధానం</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=12" title="విభాగాన్ని మార్చు: జాతీయ సయోధ్య విధానం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మే 1994 నుంచి జూన్ 1999 దాకా అధ్యక్షుడిగా పని చేసిన మండేలా జాతీయ, అంతర్జాతీయ విధానాలలో ఆయన చూపిన చొరవకు ప్రపంచం నలుమూలల నుంచి ప్రశంసలు లభించాయి. </p><p>1995 లో దక్షిణాఫ్రికాలో జరిగిన రగ్బీ ప్రపంచ కప్ పోటీల సందర్భంగా నల్లజాతీయులైన దక్షిణాఫ్రికన్లను జాతీయ జట్టులో చేరమని మండేలా ప్రోత్సహించాడు. ఫైనల్ మ్యాచ్ లో దక్షిణాఫ్రికా జట్టు <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="న్యూజీలాండ్">న్యూజీలాండ్</a> జట్టుపై గెలిచిన తరువాత మండేలా దక్షీణాఫ్రికా జెర్సీని ధరించి ఆ జట్టు నాయకుడైనటువంటి ఫ్రాంకాయిస్ పైనార్ కు ట్రోఫీ అందజేశాడు. ఈ సంఘటనను దక్షిణాఫ్రికాలో శ్వేతజాతీయులకు, నల్లజాతివారికీ కుదిరిన సయోధ్యలో ముఖ్యమైన అధ్యాయంగా అభివర్ణించవచ్చు.<sup class="noprint">[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీపీడియా:మూలాలు"><i><span title="ఈ వాదనకు మూలం కావాలి" style="white-space: nowrap;color:red">ఆధారం చూపాలి</span></i></a>]</sup> </p><p>మండేలా అధ్యక్షుడైన తరువాత ఆయన ముఖ్యమైన సందర్భాలలో కూడా బాటిక్ చొక్కాలను వాడేవాడు. వీటినే మడీబా చొక్కాలంటారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="లిసోతో_పై_దాడి"><span id=".E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.B8.E0.B1.8B.E0.B0.A4.E0.B1.8B_.E0.B0.AA.E0.B1.88_.E0.B0.A6.E0.B0.BE.E0.B0.A1.E0.B0.BF"></span>లిసోతో పై దాడి</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=13" title="విభాగాన్ని మార్చు: లిసోతో పై దాడి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>దక్షిణాఫ్రికాలో జాతి వివక్ష వ్యతిరేక పోరాటాల అనంతరం జరిగిన మొట్టమొదటి సంఘటన లిసోతోపై దాడి. సెప్టెంబరు 1998 న మండేలా అప్పటి ప్రధాని <i>పకలిత మొసిసిలి</i> ప్రభుత్వాన్ని కాపాడడానికి తన సేనలను లిసోతో పై దాడికి పంపించాడు. ఎన్నికల వివాదంతో వ్యతిరేక పక్షాలు ప్రభుత్వాన్ని కూలదోస్తామన్న బెదిరింపే ఇందుకు కారణం.<sup id="cite_ref-Lesotho_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lesotho-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఎయిడ్స్_వ్యాధి_గురించిన_వ్యాఖ్యలపై_విమర్శలు"><span id=".E0.B0.8E.E0.B0.AF.E0.B0.BF.E0.B0.A1.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B1.8D_.E0.B0.B5.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.A7.E0.B0.BF_.E0.B0.97.E0.B1.81.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.9A.E0.B0.BF.E0.B0.A8_.E0.B0.B5.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.96.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.B2.E0.B0.AA.E0.B1.88_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.AE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.B6.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఎయిడ్స్ వ్యాధి గురించిన వ్యాఖ్యలపై విమర్శలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=14" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఎయిడ్స్ వ్యాధి గురించిన వ్యాఖ్యలపై విమర్శలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఎడ్విన్ కామెరాన్ మొదలైన ఎయిడ్స్ ఉద్యమ కారులు, వ్యాఖ్యాతలు, విమర్శకులు ఎయిడ్స్ పట్ల మండేలా ప్రభుత్వం చూపుతున్న నిర్లక్ష్యాన్ని విమర్శించారు.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> మండేలా పదవీ విరమణ చేసిన తరువాత ఎయిడ్స్ నివారణలో తన ప్రభుత్వ వైఫల్యాన్ని ఒప్పుకున్నాడు.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> అప్పటి నుంచీ ఆయనకు అవకాశం వచ్చినప్పుడల్లా ఈ విషయాన్ని గురించి ప్రస్తావించేవారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="లాకర్బీ_విచారణ"><span id=".E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.95.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AC.E0.B1.80_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.9A.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.A3"></span>లాకర్బీ విచారణ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=15" title="విభాగాన్ని మార్చు: లాకర్బీ విచారణ"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="లిబ్యా">లిబ్యా</a> ప్రెసిడెంట్ <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B9%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="ముహమ్మద్ గద్దాఫీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ముహమ్మద్ గద్దాఫీకి</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="అమెరికా">అమెరికాకు</a> మధ్య చిరకాలం నడచిన లాకర్బీ వివాదం పరిష్కారం కొరకు మండేలా చొరవ చూపాడు. <a href="/wiki/21_%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="21 డిసెంబర్">21 డిసెంబర్</a> <a href="/wiki/1988" title="1988">1988లో</a> పాన్అమ్ విమానం 103 కూలిపోవడానికి కారకులని నిందింపబడిన ఇద్దరు లిబ్యనులను అప్పగించడానికి లిబ్యా నిరాకరంచడమే ఈ వివాదానికి మూలకారణం. ఈ ప్రమాదంలో 270 మంది మరణించారు. ఈ వివాదంలో నిందితుల విచారణ <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దక్షిణ ఆఫ్రికా">దక్షిణాఫ్రికాలో</a> జరపమని మండేలా ప్రతిపాదించాడు కానీ అందుకు అమెరికఅ, బ్రిటన్ ప్రభుత్వాలు అంగీకరించలేదు.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. కాని మళ్ళీ మండేలా 1997లో "నేరారోపణ చేయడం, విచారణ జరపడం, తీర్పు ఇవ్వడం - అన్నీ ఒకే దేశం అధీనంలో ఉండడం న్యాయం కాదు" అన్న వాదనతో ఇదే ప్రతిపాదన చేశాడు. సుదీర్ఘ చర్చల తరువాత <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="నెదర్లాండ్స్">నెదర్లాండ్స్</a>లో స్కాటిష్ న్యాయచట్టం ప్రకారం విచారణ జరగాలని ఒప్పందం జరిగింది. తరువాత మండేలా గద్దాఫీని కలిసి 1999లో ఈ ప్రతిపాదనకు ఒప్పించాడు.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 9 నెలల విచారణ తరువాత ఒకరిని విడుదల చేశారు. మరొకరికి 27 సంవత్సరాల కారాగార శిక్ష విధించారు. అనంతర కాలంలో 2002లో జైలులో ఉన్న మెగ్రాహీని మండేలా పరామర్శించాడు. అతని ఒంటరితనంపై విచారం వ్యక్తం చేశాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="వివాహం,_కుటుంబం"><span id=".E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.B9.E0.B0.82.2C_.E0.B0.95.E0.B1.81.E0.B0.9F.E0.B1.81.E0.B0.82.E0.B0.AC.E0.B0.82"></span>వివాహం, కుటుంబం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=16" title="విభాగాన్ని మార్చు: వివాహం, కుటుంబం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మండేలా మూడు సార్లు వివాహం చేసుకున్నాడు. ఆరు మంది సంతానం, 20 మంది మనుమలు, మనుమరాళ్ళు, ఇంకా పెద్ద సంఖ్యలో ముని మనుమలు ఉన్నారు. ఇతని మనుమడు మండ్లా మండేలా ఒక తెగకు నాయకుడు కూడా.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>మొదటి వివాహం మండేలా మొదటి వివాహం దక్షిణాఫ్రికాలో నల్లజాతి వారు ఎక్కువగా నివసించే ట్రాన్స్కీ అనే ప్రదేశం నుంచి వచ్చిన ఎంటోకో మేస్ అనే మహిళతో జరిగింది. వీరు మొట్టమొదట కలుసుకొన్నది జొహన్నెస్ బర్గ్ లో. వీరికి ఇద్దరు కొడుకులు, మడిబా థెంబెకైల్ (1946 లో జననం), మగాతో (1950 లో జననం), ఇద్దరు కూతుర్లు. ఇద్దరి పేర్లూ మకాజివే మండేలానే. మొదటి కూతురు తొమ్మిది నెలల వయసులోనే కన్ను మూసింది. కాబట్టి రెండవ కూతురికి ఆమె జ్ఞాపకార్థం అదే పేరు పెట్టారు. వీరి వివాహమైన 13 సంవత్సరాల తరువాత, 1957 లో, నెల్సన్ ఎక్కువగా విప్లవం వైపు మొగ్గు చూపుతూ ఉండట వలన, ఆయన భార్య రాజకీయ తటస్థతను విశ్వసించడం వలన, అభిప్రాయ భేదాలతో విడిపోయారు. మండేలా కారాగారంలో ఉండగా మొదటి కొడుకు 25 సంవత్సరాల వయసులో కారు ప్రమాదానికి గురై మరణించాడు. అందరు పిల్లలు వాటర్ ఫోర్డ్ కామ్లాబా అనే చోటనే విద్యనభ్యసించారు. ఎవెలీన్ మేస్ 2004లో చనిపోయింది. </p><p>రెండవ వివాహం మండేలా రెండవ భార్య <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AE%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="విన్నీ మడికిజెలా మండేలా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">విన్నీ మడికిజెలా మండేలా</a> లేదా విన్నీ మండేలా. ఆమె జోహాన్నెస్ నగరంలో సమాజ కార్యకర్త అయిన మొదటి నల్ల జాతి వనిత. వారికి ఇద్దరు కుమార్తెలు. ఈ వివాహంలో కూడా దక్షిణాఫ్రికా నల్లజాతివారు ఎదుర్కొనే రాజకీయ, సాంఘిక అంతఃసంఘర్షణ ఛాయలు ప్రబలంగా పడ్డాయి. 1992లో వారు విడాకులు తీసుకొన్నారు. వీరి కుమార్తె జింద్జీకి <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8A%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="జొలేకా మండేలా">జొలేకా మండేలా</a> 1980లో జన్మించింది. ఆమె రచయిత, ఆరోగ్య సంరక్షణ కార్యకర్త.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>మూడవ వివాహం 1998లో, తన 80వ <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="జన్మదినం">జన్మదినం</a> సందర్భంగా నెల్సన్ మండేలా మూడవసారి గ్రాచా మాచెల్ను పెళ్ళి చేసుకొన్నాడు. ఈ వివాహానికి ముందు ఎన్నో నెలల చర్చలు (కన్యాశుల్కానికి సంబంధించిన బేరసారాల వంటివి) జరిగాయి. (ఈ పెళ్ళి కుదిర్చిన పెద్దమనిషే అంతకుముందు ఒకమారు మండేలాకు సంబంధం నిర్ణయిస్తే, అందుకు ఒప్పుకోని కుర్ర మండేలా ఇల్లు వదలి వెళ్ళిపోయాడు.) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="పదవీ_విరమణ,_అనంతరం"><span id=".E0.B0.AA.E0.B0.A6.E0.B0.B5.E0.B1.80_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B0.E0.B0.AE.E0.B0.A3.2C_.E0.B0.85.E0.B0.A8.E0.B0.82.E0.B0.A4.E0.B0.B0.E0.B0.82"></span>పదవీ విరమణ, అనంతరం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=17" title="విభాగాన్ని మార్చు: పదవీ విరమణ, అనంతరం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1994" title="1994">1994</a> లో మండేలా 77 సంవత్సరాల వయసులో అధ్యక్ష పదవిని చేబట్టి ఆ పదవిని అలంకరించిన వారిలో అతి పెద్ద వయస్కుడయ్యాడు. రెండవసారి మరలా ఎన్నికల్లో పోటీ చేయరాదని నిశ్చయించుకున్నాడు. 1999లో పదవీ విరమణ చేశాడు. ఆయన తరువాత థాబో ఎంబెకీ ఆ పదవిని స్వీకరించాడు. </p><p>జూలై 2001లో మండేలాకు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ప్రోస్టేట్ క్యాన్సర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ప్రోస్టేట్ క్యాన్సర్</a> వ్యాధి ఉన్నదని నిర్ధారించబడింది. <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="రేడియేషన్">రేడియేషన్</a> వైద్యం చేశారు.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> జూన్ 2004లో తాను పబ్లిక్ జీవితం నుండి విరమిస్తున్నట్లుగాను, అధికంగా కుటుంబంతో గడపదలచుకొన్నట్లుగాను మండేలా ప్రకటించాడు. కాని పూర్తిగా సమాజం నుండి దూరంగా ఉండలేదు. "My appeal therefore is: Don't call me, I will call you."<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2003 తరువాత తన <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%98%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="సాంఘిక శాస్త్రం">సాంఘిక</a> కార్యక్రమాలను మండేలా బాగా తగ్గించుకొన్నాడు.<sup id="cite_ref-retirement_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-retirement-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> పైబడుతున్న వయసు కారణంగా అతని ఆరోగ్యం కొంత క్షీణించింది. 2003లో మండేలా మరణం గురించిన సంతాపవార్త పొరపాటున <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BF.%E0%B0%8E%E0%B0%A8%E0%B1%8D.%E0%B0%8E%E0%B0%A8%E0%B1%8D.&action=edit&redlink=1" class="new" title="సి.ఎన్.ఎన్. (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సి.ఎన్.ఎన్.</a> వారి వెబ్సైటులో ప్రచురింపబడింది. వారు మండేలా వంటి ప్రముఖుల మరణవార్తల సందేశాలను ముందుగా వ్రాసి ఉంచుకుంటారు.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="సామాజిక_కార్యాలు"><span id=".E0.B0.B8.E0.B0.BE.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B0.BF.E0.B0.95_.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>సామాజిక కార్యాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=18" title="విభాగాన్ని మార్చు: సామాజిక కార్యాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>పదవీ విరమణానంతరం మండేలా మానవహక్కులకు సంబంధించినవి, పేదరికం నిర్మూలనకు అంకితమయినవి అయిన వివిధ సామాజిక కార్యక్రమాలలో పాల్గొన్నాడు. 2006 శీతాకాలపు ఒలింపిక్ క్రీడల టెలివిజన్ ప్రచారంలో కనిపించాడు. <sup id="cite_ref-ioc_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-ioc-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <blockquote><div class="poem"> <p>17 రోజులు వాళ్ళు రూమ్ మేట్స్<br /> 17 రోజులు వాళ్ళు ఆత్మబంధువులు<br /> 22 సెకన్లు వారు ప్రతిస్పర్థులు<br /> 17 రోజులు సమానులు, 22 సెకన్లు విరోధులు<br /> ఇది ఎంత అద్భుతమైన ప్రపంచం?<br /> ఇదే ఒలింపిక్ ఆటలలో నాకు కనిపించే ఆశాభావం. </p> </div></blockquote> <p>ఇంకా కొన్ని సామాజిక కార్యక్రమాలలో మండేలా పాత్ర వహించాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="పెద్దలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.86.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>పెద్దలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=19" title="విభాగాన్ని మార్చు: పెద్దలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/18_%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%88" class="mw-redirect" title="18 జూలై">18 జూలై</a> <a href="/wiki/2007" title="2007">2007న</a> నెల్సన్ మండేలా, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="గ్రాచా మాకెల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గ్రాచా మాకెల్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="డెస్మండ్ టుటు">డెస్మండ్ టుటు</a> కలిపి <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జోహాన్నెస్బర్గ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జోహాన్నెస్బర్గ్</a>లో వృద్ధులైన ప్రపంచనాయకుల స్వతంత్ర సమూహాన్ని <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Global_Elders" class="extiw" title="en:Global Elders">ప్రపంచ పెద్దలు</a> అనే పేరుతో స్థాపించారు. ప్రపంచం ఎదుర్కొంటున్న కొన్ని తీవ్రమైన సమస్యల పరిష్కారానికి వారి అనుభవాన్ని, వివేకాన్ని అందించి సహకరించడమే వారి ఆశయం.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> బిషప్ టుటు అధ్యక్షతన ప్రాంభమైన ఈ సమూహంలో మరికొంతమంది పేరెన్నికగన్న ప్రపంచ నాయకులు ఉన్నారు. వారి ఆశయాన్ని గురించి మండేలా ఇలా చెప్పాడు. </p> <table class="cquote" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; background-color: transparent; color:inherit; width: auto;"> <tbody><tr> <td width="20" valign="top" style="border:none; color:#B2B7F2;font-size:35px;font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td valign="top" style="border: none; padding: 4px 10px;">ఈ సమూహం స్వేచ్ఛగాను, ధైర్యంగాను, పబ్లిక్గాను, ప్రచ్ఛన్నంగాను కూడా పనిచేస్తుంది. భయం ఆవహించిన చోట ధైర్యాన్ని సమర్థించడం, సంఘర్షణలు నెలకొన్నచోట సుహృద్భావం నెలకొల్పడం, నిరాశ గూడుకట్టుకొన్నప్పుడు ఆశను చిగురింపజేయడం మా ధ్యేయాలు. </td> <td width="20" valign="bottom" style="border: none; color: #B2B7F2; font-size: 35px; font-family: 'Times New Roman', serif; font-weight: bold; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> </tbody></table><p><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఎయిడ్స్_నియంత్రణకు_చర్యలు"><span id=".E0.B0.8E.E0.B0.AF.E0.B0.BF.E0.B0.A1.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B1.8D_.E0.B0.A8.E0.B0.BF.E0.B0.AF.E0.B0.82.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.A3.E0.B0.95.E0.B1.81_.E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఎయిడ్స్ నియంత్రణకు చర్యలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=20" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఎయిడ్స్ నియంత్రణకు చర్యలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>తన పదవీ విరమణ తరువాత <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="ఎయిడ్స్">ఎయిడ్స్</a> వ్యాధి నివారణకు మండేలా విశేషంగా కృషి చేశాడు. ఇందులో భాగంగా అనేక కార్యక్రమాలకు తన సహకారం అందించాడు. మండేలా కుమారుడు మకఘతో మండేలా ఎయిడ్స్ వ్యాధితో మరణించాడు. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఇరాక్_పై_దాడి_గురించి"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.95.E0.B1.8D_.E0.B0.AA.E0.B1.88_.E0.B0.A6.E0.B0.BE.E0.B0.A1.E0.B0.BF_.E0.B0.97.E0.B1.81.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.9A.E0.B0.BF"></span>ఇరాక్ పై దాడి గురించి</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=21" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇరాక్ పై దాడి గురించి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>2003లో <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B1%8D" title="జార్జి బుష్">జార్జి బుష్</a> అధ్వర్యంలో అమెరికా <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="ఇరాక్">ఇరాక్</a> పై చేసిన దాడినీ, అమెరికా విదేశాంగ విధానాన్నీ మండేలా నిశితంగా విమర్శించాడు. <a href="/wiki/%E0%B0%90%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఐక్య రాజ్య సమితి">ఐక్య రాజ్య సమితిని</a> బుష్ నిర్వీర్యం చేస్తున్నాడని ఆరోపించాడు. ఈ విధానంలో అమెరికా యొక్క జాతి వివక్ష భావాలు కనిపిస్తున్నాయని కూడా విమర్శించాడు.<sup id="cite_ref-CBS30012003_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-CBS30012003-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ఒక దేశం ప్రపంచంపై పెత్తనం సాగించడాన్ని వ్యతిరేకించమని చాటిచెప్పాడు. మానవాళి మనుగడకు ప్రమాదకరమైన సంఘటనలు అందరికంటే అధికంగా అమెరికా వల్లనే జరిగాయన్నాడు.<sup id="cite_ref-CBS30012003_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-CBS30012003-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఇస్మాయిల్_అయూబ్_వివాదం"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.AF.E0.B0.BF.E0.B0.B2.E0.B1.8D_.E0.B0.85.E0.B0.AF.E0.B1.82.E0.B0.AC.E0.B1.8D_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A6.E0.B0.82"></span>ఇస్మాయిల్ అయూబ్ వివాదం</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=22" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇస్మాయిల్ అయూబ్ వివాదం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ఇస్మాయిల్ అయూబ్ 30 సంవత్సరాలకు పైగా మండేలాకు నమ్మకమైన వ్యక్తిగత న్యాయవాదిగా పని చేశాడు. 2005 మేలో తను సంతకం చేసిన ప్రతులను అమ్మవద్దనీ, ఇంతకు ముందు అమ్మినవాటి డబ్బులు లెక్క చూపమనీ ఇస్మాయిల్ను మండేలా ఆదేశించాడు. ఈ విషయంపై నెలకొన్న వివాదం ఉన్నత న్యాయస్థానం వరకు వెళ్ళింది. చాలా కాలం నడచింది. అయితే తాను ఏ విధమైన చట్టవిరుద్ద చర్యా చేయలేదని, తనను అపఖ్యాతి పాలుజేయడానికి కుట్ర జరుగుతున్నదని ఇస్మాయిల్ వాదించాడు.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2005, 2006 సంవత్సరాలలో మండేలా అనుయాయులు ఇస్మాయిల్ కుటుంబంపై దాడి చేశారు. ఈ వివాదం రచ్చన పడి దేశమంతా చర్చనీయాంశం అయ్యింది. ఇస్మాయిల్ అయూబ్ కుటుంబాన్ని దాదాపు వెలివేశారు. 2007లో అయూబ్ వివాదం పరిష్కారానికి మండేలా కుటుంబం ట్రస్టుకు R700 000 విరాళం ఇచ్చి క్షమాపణ చెప్పాడు. అయితే మండేలాకున్న ఉన్నత స్థాయి వలన అయూబ్ పక్షం వాదనను నిష్పక్షపాతంగా పరిశీలించే అవకాశం లేకుండా పోయిందని కొందరు వ్యాఖ్యానించారు.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ఆరోపణలు"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.B0.E0.B1.8B.E0.B0.AA.E0.B0.A3.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ఆరోపణలు</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=23" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఆరోపణలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>నెల్సన్ మండేలా వారసుల కోసం ఏర్పరచిన నెల్సన్ మండేలా ట్రస్ట్కు ప్రముఖ వాణిజ్యవేత్తలనుండి పెద్ద పెట్టున విరాళాలు లభించడం వల్ల వారి ఆర్థిక లావాదేవీల గురించి కూడా కొన్ని వివాదాలు జరిగాయి. మండేలా విదేశీ బ్యాంకు ఖాతాల గురించి, పన్నులు కట్టకపోవడం గురించిన ప్రస్తావనలు కూడా ఈ వివాదాలలో ఉన్నాయి.<sup id="cite_ref-ismailnocash_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-ismailnocash-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="వజ్రాల_వాణిజ్యంపై_వివాదం"><span id=".E0.B0.B5.E0.B0.9C.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2_.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A3.E0.B0.BF.E0.B0.9C.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.82.E0.B0.AA.E0.B1.88_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.B5.E0.B0.BE.E0.B0.A6.E0.B0.82"></span>వజ్రాల వాణిజ్యంపై వివాదం</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=24" title="విభాగాన్ని మార్చు: వజ్రాల వాణిజ్యంపై వివాదం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>దక్షిణాఫ్రికా ఆర్థిక స్థితికి వజ్రాల గనులు ఒక ముఖ్యమైన వనరు. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/blood_diamond" class="extiw" title="en:blood diamond">రక్తపు వజ్రాల</a> గురించి ఈ విషయంలో కొన్ని విమర్శలున్నాయి. ఆ విషయంపై వజ్రాల వ్యాపారాన్ని పరిరక్షించే దిశలో మండేలా చేసిన వ్యాఖ్యల గురించి పెక్కు విమర్శలు వచ్చాయి. తన మిత్రుడైన వజ్రాల వ్యాపారిని సమర్థిస్తున్నాడని, సంకుచితమైన స్వదేశ ఆర్థిక లాభాలను కాపాడుకొంటున్నాడని విమర్శించారు.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="జింబాబ్వే,_రాబర్ట్_ముగాబే"><span id=".E0.B0.9C.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.AC.E0.B0.BE.E0.B0.AC.E0.B1.8D.E0.B0.B5.E0.B1.87.2C_.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.AC.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.8D_.E0.B0.AE.E0.B1.81.E0.B0.97.E0.B0.BE.E0.B0.AC.E0.B1.87"></span>జింబాబ్వే, రాబర్ట్ ముగాబే</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=25" title="విభాగాన్ని మార్చు: జింబాబ్వే, రాబర్ట్ ముగాబే"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/1980" title="1980">1980లో</a> స్వాతంత్ర్యం వచ్చినప్పటి నుంచి జింబాబ్వేకు అధ్యక్షుడిగా వ్యవహరిస్తున్న <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%87" title="రాబర్ట్ ముగాబే">రాబర్ట్ ముగాబే</a> 1980లలో గుకురాహుండి అనే ప్రదేశంలో 20,000 మందిని వధించడంలోనూ, అవినీతి, అసమర్థ పరిపాలన, రాజకీయంగా అణగదొక్కడం వంటి విషయాలపైననూ అంతర్జాతీయంగా చాలా విమర్శలకు గురయ్యాడు. అంతే కాకుండా ఆర్థికంగా ఆ దేశం వెనుకబాటు తనానికి కారణమయ్యాడు. మండేలా 2000 సంవత్సరంలో ఆ ప్రభుత్వాన్ని విమర్శించాడు.<sup id="cite_ref-mugabe_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-mugabe-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-mbeki-aids_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-mbeki-aids-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> కానీ 2003 నుంచీ జింబాబ్వే పై, ఇతర అంతర్జాతీయ విషయాలపై మండేలా మౌనంగా ఉన్నాడు.<sup id="cite_ref-retirement_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-retirement-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> తన ప్రభావాన్ని ఉపయోగించి ముగాబే విధానాలను సరిదిద్దుకోమని చెప్పడం మాని మౌనంగా ఉండడం అనేక విమర్శలకు దారి తీసింది.<sup id="cite_ref-zim_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-zim-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ప్రశంసలు,_సన్మానాలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.B6.E0.B0.82.E0.B0.B8.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.B8.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.AE.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>ప్రశంసలు, సన్మానాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=26" title="విభాగాన్ని మార్చు: ప్రశంసలు, సన్మానాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:The_Soviet_Union_1988_CPA_5971_stamp_(70th_birth_anniversary_of_Nelson_Mandela,_South_African_anti-apartheid_revolutionary,_political_leader_and_philanthropist).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Soviet_Union_1988_CPA_5971_stamp_%2870th_birth_anniversary_of_Nelson_Mandela%2C_South_African_anti-apartheid_revolutionary%2C_political_leader_and_philanthropist%29.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="310" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Soviet_Union_1988_CPA_5971_stamp_%2870th_birth_anniversary_of_Nelson_Mandela%2C_South_African_anti-apartheid_revolutionary%2C_political_leader_and_philanthropist%29.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/The_Soviet_Union_1988_CPA_5971_stamp_%2870th_birth_anniversary_of_Nelson_Mandela%2C_South_African_anti-apartheid_revolutionary%2C_political_leader_and_philanthropist%29.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="680" data-file-height="958" /></a><figcaption>దక్షిణాఫ్రికా విముక్తి పోరాట యోధుడు - 1988 లో సోవియట్ యూనియన్లో విడుదలయిన స్మారక తపాళా బిళ్ళ</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="పురస్కారాలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B1.81.E0.B0.B0.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.95.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>పురస్కారాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=27" title="విభాగాన్ని మార్చు: పురస్కారాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>మండేలా ఎన్నో జాతీయ, అంతర్జాతీయ పురస్కారాల్ని అందుకున్నాడు. <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a> లో ఫ్రెడెరిక్ విలియం డీ క్లర్క్ తో కలిసి <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ శాంతి బహుమతి">నోబెల్ శాంతి బహుమతిని</a> అందుకున్నాడు. ఇంగ్లండు రాణి ఎలిజబెత్ -2 నుంచి "వెనెరబుల్ ఆర్డర్ ఆఫ్ సెయింట్ జాన్", కామన్వెల్త్ కూటమి ప్రధానం చేసే "ఆర్డర్ ఆఫ్ మెరిట్", <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B1%8D" title="జార్జి బుష్">జార్జి బుష్</a> నుంచి "ప్రెసిడెన్షియల్ మెడల్ ఆఫ్ ఫ్రీడమ్" గౌరవాలను అందుకున్నాడు. జూలై 2004 లో జొహన్నెస్ బర్గ్ నగరంలో ఇచ్చే అత్యున్నత పురస్కారం "ఫ్రీడమ్ ఆఫ్ ది సిటీ" ని <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%93%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఓర్లాండో (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఓర్లాండో</a> లో జరిగిన కార్యక్రమంలో ప్రధానం చేశారు. </p><p>1998లో ఆయన పాల్గొన్న <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="కెనడా">కెనడా</a> పర్యటనలో టొరంటో లోని స్కైడోమ్ లో ఏర్పాటు చేసిన ఉపన్యాస సభలో 45,000 మంది స్కూలు విద్యార్థులు మండేలాకు స్వాగతం పలికారు. ఈ సంఘటన అతనికి విదేశాలలో ఎంతమంది అభిమానులు ఉన్నారో తెలియజేస్తుంది. 1989 లో అతనికి <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="కెనడా">కెనడా</a> గౌరవ పౌరసత్వాన్ని ప్రకటించింది. జీవించి ఉన్న వ్యక్తికి కెనడా గౌరవ పౌరసత్వాన్ని ఇవ్వడం అదే మొదటిసారి. అంతకు మునుపు మరణానంతరం ఈ గౌరవాన్ని పొందింది రావుల్ వాలెన్ బర్గ్. </p><p><a href="/wiki/1990" title="1990">1990లో</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AD%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="భారత ప్రభుత్వం">భారత ప్రభుత్వం</a> మండేలాకు భారతదేశపు అత్యున్నత పురస్కారం <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="భారతరత్న పురస్కారం">భారతరత్న</a> ను ప్రకటించింది. అదే సంవత్సరం సోవియట్ ప్రభుత్వం <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="లెనిన్ శాంతి బహుమతి">లెనిన్ శాంతి బహుమతిని</a> ప్రకటించి సత్కరించింది. <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a> లో అతనికి <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80" title="టర్కీ">టర్కీ</a> "అటాటర్క్ శాంతి బహుమతి"ని ప్రకటించింది. దీనిని మొదట్లో అప్పట్లో టర్కీలో మానవ హక్కుల ఉల్లంఘనను కారణంగా చూపి తిరస్కరించినా, 1999 లో మండేలా అంగీకరించడం జరిగింది.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="పాటలు,_చలనచిత్రాలు,_రోడ్లు,_విగ్రహాలు"><span id=".E0.B0.AA.E0.B0.BE.E0.B0.9F.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.9A.E0.B0.B2.E0.B0.A8.E0.B0.9A.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.B0.E0.B1.8B.E0.B0.A1.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.B5.E0.B0.BF.E0.B0.97.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B0.B9.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>పాటలు, చలనచిత్రాలు, రోడ్లు, విగ్రహాలు</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=28" title="విభాగాన్ని మార్చు: పాటలు, చలనచిత్రాలు, రోడ్లు, విగ్రహాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>పెక్కు మంది సంగీత కళాకారులు తమ పాటలను మండేలాకు అంకితం చేశారు. వీటిలో బాగా ప్రచారం పొందినది <i>ది స్పెషల్స్</i> <a href="/wiki/1983" title="1983">1983</a> లో రూపొందించిన <i>నెల్సన్ మండేలా</i> అనే గీతం. <i>స్టెవీ వండర్</i> కు <i>ఐ జస్ట్ కాల్డ్ టు సే ఐ లవ్ యు</i> అనే గీతానికి <a href="/wiki/1985" title="1985">1985లో</a> లభించిన <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఆస్కార్ పురస్కారం">ఆస్కార్ పురస్కారాన్ని</a> మండేలాకు అంకితం చేశాడు. దాంతో అప్పటి దక్షిణాఫ్రికా ప్రభుత్వం ఆ దేశంలో అతని సంగీతాన్ని నిషేధించింది.<sup id="cite_ref-wonder_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-wonder-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/1985" title="1985">1985</a> లో యూసౌ ఎండూర్ కూడా అమెరికాలో నెల్సన్ మండేలా మీద ఆల్బమ్ ను విడుదల చేశాడు. </p><p><a href="/wiki/1988" title="1988">1988</a> లో మండేలా 70వ జన్మదినం నాడు <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లండన్">లండన్</a> లోని వెంబ్లే స్టేడియంలో ఒక సంగీత ప్రదర్శన జరిగింది. జాతి వివక్ష వ్యతిరేక పోరాటానికి అది ఒక కేంద్ర బిందువుగా నిలిచింది. ఈ ప్రదర్శనలో చాలామంది కళాకారులు మండేలాకు తమ మద్దతు ప్రకటించారు. <i>నెల్సన్ మండేలా</i> అనే పుస్తకాన్ని రచించిన <i>జెర్రీ డామర్స్</i> నేతృత్వం లోఈ కార్యక్రమం జరిగింది. <i>సింపుల్ మైండ్స్</i> అనే బృంద ప్రదర్శన కోసం <i>మండేలా డే</i> అనే గీతాన్ని సమకూర్చగా, <i>శంతన</i> <i>మండేలా</i> అనే వాయిద్య సంగీతాన్ని సమకూర్చింది. <i>ట్రేసీ చాప్ మాన్</i> మండేలాకు అంకితంగా <i>ఫ్రీడమ్ నౌ</i> అనే గీతాన్ని ఆలపించింది. ఈ గీతాన్ని <i>క్రాస్ రోడ్స్</i> అనే ఆల్బమ్ తో కలిపి విడుదల చేసింది. <i>మాలి</i> నుంచి వచ్చిన <i>సలీఫ్ కీటా</i> తరువాత దక్షిణాఫ్రికాను సందర్శించి 1995లో <i>ఫోలోన్</i> అనే ఆల్బమ్ కోసం మండేలా పై ఒక పాటను స్వరపరిచాడు. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:MandelaStatue.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/MandelaStatue.jpg/150px-MandelaStatue.jpg" decoding="async" width="150" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/MandelaStatue.jpg/225px-MandelaStatue.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/MandelaStatue.jpg/300px-MandelaStatue.jpg 2x" data-file-width="667" data-file-height="1000" /></a><figcaption>లండన్ లోని పార్లమెంటు స్క్వేర్ వద్దగల మండేలా విగ్రహం</figcaption></figure> <p>ఇంకా మండేలాను గౌరవిస్తూ వివిధ దేశాలలో పెక్కు పాటలు, ఆల్బమ్లు, సంగీత కార్యక్రమాలు అతనికి అంకితం చేయబడ్డాయి. <a href="/wiki/1997" title="1997">1997లో</a> వచ్చిన <i>మండేలా అండ్ డీ క్లర్క్</i> అనే చలన చిత్రం మండేలా జైలు నుంచి విడుదలైన కథ ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఈ చిత్రంలో మండేలా పాత్రను <i><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="సిడ్నీ పాయిటర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">సిడ్నీ పాయిటర్</a></i> అనే నటుడు పోషించాడు. మండేలా జీవితం మీద ఆధారపడి నిర్మించిన <i>గుడ్ బై బఫానా</i> అనే చిత్రం <a href="/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF_11" title="ఫిబ్రవరి 11">ఫిబ్రవరి 11</a>, <a href="/wiki/2007" title="2007">2007న</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="బెర్లిన్">బెర్లిన్</a> ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో ప్రదర్శించబడింది. <i>డెన్నిస్ హేస్బర్ట్</i> మండేలాగా నటించిన ఒక చిత్రం, జైలు గార్డు <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="జేమ్స్ గ్రెగొరీ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జేమ్స్ గ్రెగొరీతో</a> అతని సంబంధాన్ని గురించి వివరిస్తుంది. 1992లో, 27 సంవత్సరాల జైలు జీవితం తరువాత, వచ్చిన ఒక చిత్రం <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Malcolm_X_(film)" class="extiw" title="en:Malcolm X (film)">Malcolm X</a></i> లో మండేలా ఒక పాఠశాల ఉపాధ్యాయునిగా కనిపించాడు. అందులో అతని ప్రసిద్ధి చెందిన ఉపన్యాసాలలో కొన్ని భాగాలు మండేలా స్వయంగా చెప్పాడు. సమాన హక్కుల కోసం మేము పోరాడతాం అనే సందర్భంలో చెప్పిన ఉపన్యాసంలో <i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/by_any_means_necessary" class="extiw" title="en:by any means necessary">అవసరాన్ని బట్టి ఏ విధానంలోనైనా</a></i> అన్న భాగాన్ని ఆ చిత్రంలో మండేలా చెప్పలేదు. ఎందుకంటే ఆ పదాలను అతనిపై నేరారోపణ చేయడానికి దక్షిణాఫ్రికా ప్రభుత్వం వాడుకోవచ్చునేమోనని. </p><p>మండేలా విగ్రహాలు కూడా అనేకచోట్ల నెలకొల్పబడ్డాయి. కొన్ని కూడళ్ళకు, రోడ్లకు మండేలా పేరు పెట్టారు. ఢిల్లీలో కూడా ఒక "నెల్సన్ మండేలా రోడ్" ఉంది. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="నెల్సన్_మండేలా_అంతర్జాతీయ_దినోత్సవం"><span id=".E0.B0.A8.E0.B1.86.E0.B0.B2.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B0.A8.E0.B1.8D_.E0.B0.AE.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B1.87.E0.B0.B2.E0.B0.BE_.E0.B0.85.E0.B0.82.E0.B0.A4.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.9C.E0.B0.BE.E0.B0.A4.E0.B1.80.E0.B0.AF_.E0.B0.A6.E0.B0.BF.E0.B0.A8.E0.B1.8B.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B8.E0.B0.B5.E0.B0.82"></span>నెల్సన్ మండేలా అంతర్జాతీయ దినోత్సవం</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=29" title="విభాగాన్ని మార్చు: నెల్సన్ మండేలా అంతర్జాతీయ దినోత్సవం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>వర్ణ వివక్షకు వ్యతిరేకంగా, ప్రపంచ శాంతికి కృషి చేసిన నెల్సన్ మండేలా యొక్క జయంతి జూలై 18న <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE_%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="నెల్సన్ మండేలా అంతర్జాతీయ దినోత్సవం">నెల్సన్ మండేలా అంతర్జాతీయ దినోత్సవం</a> జరుపబడుతుంది.<sup id="cite_ref-మండే'గాంధీ'లా_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-మండే'గాంధీ'లా-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="అస్తమయం"><span id=".E0.B0.85.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.A4.E0.B0.AE.E0.B0.AF.E0.B0.82"></span>అస్తమయం</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=30" title="విభాగాన్ని మార్చు: అస్తమయం"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>కొంత కాలంగా తీవ్ర శ్వాసకోశ సంబంధ అస్వస్థతతో బాధపడుతూ <a href="/wiki/2013" title="2013">2013</a> <a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%81_5" class="mw-redirect" title="డిసెంబరు 5">డిసెంబరు 5</a> న 20:50 (దక్షిణాఫ్రికా ప్రాంతీయ సమయం)గంటలకు జోహెన్స్ బర్గ్ లో మరణించారు. వివిధ దేశాలనుండి సుమారుగా 90 మంది ప్రతినిధులు ఆయన అంత్యక్రియలకు హాజరు అయ్యారు. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఇవి_కూడా_చూడండి"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B5.E0.B0.BF_.E0.B0.95.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.BE_.E0.B0.9A.E0.B1.82.E0.B0.A1.E0.B0.82.E0.B0.A1.E0.B0.BF"></span>ఇవి కూడా చూడండి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=31" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇవి కూడా చూడండి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దక్షిణ ఆఫ్రికా">దక్షిణ ఆఫ్రికా</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చదువ_దగినవి"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.A6.E0.B1.81.E0.B0.B5_.E0.B0.A6.E0.B0.97.E0.B0.BF.E0.B0.A8.E0.B0.B5.E0.B0.BF"></span>చదువ దగినవి</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=32" title="విభాగాన్ని మార్చు: చదువ దగినవి"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>ఆంగ్లంలో పెక్కు రిఫరెన్సులకొరకు ఆంగ్ల వికీ వ్యాసం <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" class="extiw" title="en:Nelson Mandela">en:Nelson Mandela</a> చూడండి.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="బయటి_లింకులు"><span id=".E0.B0.AC.E0.B0.AF.E0.B0.9F.E0.B0.BF_.E0.B0.B2.E0.B0.BF.E0.B0.82.E0.B0.95.E0.B1.81.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>బయటి లింకులు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=33" title="విభాగాన్ని మార్చు: బయటి లింకులు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/peace/laureates/1993/mandela-bio.html">Nelson Mandela – Biography at Nobelprize.org</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130707224033/http://www.nelsonmandela.org/">Nelson Mandela Foundation</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nelsonmandelachildrensfund.com.au">Nelson Mandela Children's Fund</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Link_rot" title="వికీపీడియా:Link rot"><span title=" Dead link since జనవరి 2020">permanent dead link</span></a></i>]</span></sup></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mandela-children.ca">Nelson Mandela Children's Fund (Canada)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/time100/leaders/profile/mandela.html">Time 100 profile</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090422130012/http://www.time.com/time/time100/leaders/profile/mandela.html">Archived</a> 2009-04-22 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=1851882">Mandela: An Audio History</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061015180116/http://www.palmpictures.com/film/palm-world-voices-mandela.php">Mandela: Son of Africa, Father of a Nation Documentary & Soundtrack</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080107184421/http://www.sos-usa.org/cgi-bin/sos/jsp/retrieve.do?lang=en&site=US&hNav=show&nav=6.5&cat=%2F654_friends_worldwide&fn=6551_mandela_en.xml">Nelson Mandela: Helping Orphans in South Africa</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theelders.org/">The Elders</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090516074534/http://www.blogs.targetx.com/wildriverreview/penworldvoices/2007/09/nelson_mandela_holding_africa.html">The Art of Nelson Mandela</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మూలాలు"><span id=".E0.B0.AE.E0.B1.82.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81"></span>మూలాలు</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit&section=34" title="విభాగాన్ని మార్చు: మూలాలు"><span>మార్చు</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px; border:1px solid #AAAAAA; reflist2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4300226">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-port-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-port_1-0">1.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-port_1-1">1.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4342780">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120106210905/http://www.nextreads.com/display2.aspx?recid=126238&FC=1">"Mandela: The Authorized Portrait"</a>. 2006. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/0-7407-5572-2" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/0-7407-5572-2"><bdi>0-7407-5572-2</bdi></a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nextreads.com/display2.aspx?recid=126238&FC=1">the original</a> on 2012-01-06<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-31</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mandela%3A+The+Authorized+Portrait&rft.date=2006&rft.isbn=0-7407-5572-2&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nextreads.com%2Fdisplay2.aspx%3Frecid%3D126238%26FC%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-longwalk-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-longwalk_2-0">2.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-longwalk_2-1">2.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-longwalk_2-2">2.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-longwalk_2-3">2.3</a></sup></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFMandela1994" class="citation book cs1">Mandela, Nelson (1994). <i><a href="/w/index.php?title=Long_Walk_to_Freedom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Long Walk to Freedom (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Long Walk to Freedom</a></i>. Little Brown and Company.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Long+Walk+to+Freedom&rft.pub=Little+Brown+and+Company&rft.date=1994&rft.aulast=Mandela&rft.aufirst=Nelson&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFNelson_Mandela2000" class="citation web cs1">Nelson Mandela (2000-01-03). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081020031336/http://www.time.com/time/time100/poc/magazine/the_sacred_warrior13a.html">"The Sacred Warrior"</a>. <i>TIME 100: Person of the Century</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/time100/poc/magazine/the_sacred_warrior13a.html">the original</a> on 2008-10-20<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=TIME+100%3A+Person+of+the+Century&rft.atitle=The+Sacred+Warrior&rft.date=2000-01-03&rft.au=Nelson+Mandela&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Ftime100%2Fpoc%2Fmagazine%2Fthe_sacred_warrior13a.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFSurendra_Bhana_and_Goolam_Vahed2005" class="citation book cs1">Surendra Bhana and Goolam Vahed (2005). <i>The Making of a Political Reformer: Gandhi in South Africa, 1893-1914, p. 149</i>. p. 149.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Making+of+a+Political+Reformer%3A+Gandhi+in+South+Africa%2C+1893-1914%2C+p.+149&rft.pages=149&rft.date=2005&rft.au=Surendra+Bhana+and+Goolam+Vahed&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFNita_Bhalla2007" class="citation news cs1">Nita Bhalla (29 January 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.boston.com/news/world/asia/articles/2007/01/29/mandela_calls_for_gandhis_non_violence_approach">"Mandela calls for Gandhi's non-violence approach"</a>. <i>Reuters</i><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Reuters&rft.atitle=Mandela+calls+for+Gandhi%27s+non-violence+approach&rft.date=2007-01-29&rft.au=Nita+Bhalla&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.boston.com%2Fnews%2Fworld%2Fasia%2Farticles%2F2007%2F01%2F29%2Fmandela_calls_for_gandhis_non_violence_approach&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-rivonia-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rivonia_6-0">6.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rivonia_6-1">6.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFNelson_Mandela1964" class="citation web cs1">Nelson Mandela (April 20, 1964). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/19971017203308/http://www.anc.org.za/ancdocs/history/mandela/1960s/rivonia.html">"<span class="cs1-kern-left"></span>"I am Prepared to Die" - Nelson Mandela's statement from the dock at the opening of the defence case in the Rivonia Trial"</a>. <i>African National Congress</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anc.org.za/ancdocs/history/mandela/1960s/rivonia.html">the original</a> on 1997-10-17<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=African+National+Congress&rft.atitle=%22I+am+Prepared+to+Die%22+-+Nelson+Mandela%27s+statement+from+the+dock+at+the+opening+of+the+defence+case+in+the+Rivonia+Trial&rft.date=1964-04-20&rft.au=Nelson+Mandela&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anc.org.za%2Fancdocs%2Fhistory%2Fmandela%2F1960s%2Frivonia.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span> <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.findarticles.com/p/articles/mi_qn4196/is_19981102/ai_n10463122">Mandela admits ANC violated rights, too</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080108011532/http://findarticles.com/p/articles/mi_qn4196/is_19981102/ai_n10463122">Archived</a> 2008-01-08 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></i> (from findarticles.com, originally published in the <i><a href="/w/index.php?title=Milwaukee_Journal_Sentinel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milwaukee Journal Sentinel (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Milwaukee Journal Sentinel</a></i>, <a href="/w/index.php?title=2_November&action=edit&redlink=1" class="new" title="2 November (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">2 November</a> <a href="/wiki/1998" title="1998">1998</a>)</span> </li> <li id="cite_note-blum-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-blum_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFBlum" class="citation web cs1">Blum, William. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thirdworldtraveler.com/Blum/CIAMandela_WBlum.html">"How the CIA sent Nelson Mandela to prison for 28 years"</a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-04-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+the+CIA+sent+Nelson+Mandela+to+prison+for+28+years&rft.aulast=Blum&rft.aufirst=William&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thirdworldtraveler.com%2FBlum%2FCIAMandela_WBlum.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-salon-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-salon_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFStein1996" class="citation web cs1">Stein, Jeff (1996-11-14). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.salon.com/news/news961114.html">"Our Man in South Africa"</a>. Salon. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20001208162100/http://www.salon.com/news/news961114.html">Archived</a> from the original on 2000-12-08<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-04-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Our+Man+in+South+Africa&rft.pub=Salon&rft.date=1996-11-14&rft.aulast=Stein&rft.aufirst=Jeff&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.salon.com%2Fnews%2Fnews961114.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFWeiner2007" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Tim_Weiner&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tim Weiner (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Weiner, Tim</a> (2007). <i>Legacy of Ashes</i>. page 362: <a href="/w/index.php?title=Penguin_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penguin Group (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Penguin Group</a>. <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/9781846140464" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-1-84614-046-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Legacy+of+Ashes&rft.place=page+362&rft.pub=Penguin+Group&rft.date=2007&rft.aulast=Weiner&rft.aufirst=Tim&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_book" title="మూస:Cite book">cite book</a>}}</code>: CS1 maint: location (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_location" title="వర్గం:CS1 maint: location">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-mk-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mk_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061217090228/http://www.anc.org.za/ancdocs/history/manifesto-mk.html">"Manifesto of Umkhonto we Sizwe"</a>. African National Congress. 1961-12-16. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anc.org.za/ancdocs/history/manifesto-mk.html">the original</a> on 2006-12-17<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2006-12-30</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Manifesto+of+Umkhonto+we+Sizwe&rft.pub=African+National+Congress&rft.date=1961-12-16&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anc.org.za%2Fancdocs%2Fhistory%2Fmanifesto-mk.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Winter, Gordon, <i>Inside BOSS</i>, Penguin 1981</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Lobster_Magazine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lobster Magazine (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Lobster Magazine</a> 18</span> </li> <li id="cite_note-sparks-14"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-sparks_14-0">14.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-sparks_14-1">14.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-sparks_14-2">14.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFSparks1994" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Allister_Sparks&action=edit&redlink=1" class="new" title="Allister Sparks (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sparks, Allister</a> (1994). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/tomorrowisanothe0000spar_g6p8"><i>Tomorrow is Another Country</i></a>. Struik.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tomorrow+is+Another+Country&rft.pub=Struik&rft.date=1994&rft.aulast=Sparks&rft.aufirst=Allister&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftomorrowisanothe0000spar_g6p8&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ancprofile-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ancprofile_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040610081033/http://www.anc.org.za/people/mandela.html">"Profile of Nelson Rolihlahla Mandela"</a>. ANC. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anc.org.za/people/mandela.html">the original</a> on 2004-06-10<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-05-08</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Profile+of+Nelson+Rolihlahla+Mandela&rft.pub=ANC&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anc.org.za%2Fpeople%2Fmandela.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-boipatong-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-boipatong_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20010514041611/http://www.anc.org.za/ancdocs/pr/1992/pr0618.html">"Boipatong Massacre"</a>. ANC. 18 June 1992. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anc.org.za/ancdocs/pr/1992/pr0618.html">the original</a> on 14 మే 2001<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-04-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Boipatong+Massacre&rft.pub=ANC&rft.date=1992-06-18&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anc.org.za%2Fancdocs%2Fpr%2F1992%2Fpr0618.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-sampson-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-sampson_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFSampson1999" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Anthony_Sampson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Sampson (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sampson, Anthony</a> (1999). <i><a href="/w/index.php?title=Mandela:_The_Authorised_Biography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mandela: The Authorised Biography (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Mandela: The Authorised Biography</a></i>. HarperCollins. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/mandelaauthorize0000samp/page/217">217</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mandela%3A+The+Authorised+Biography&rft.pages=217&rft.pub=HarperCollins&rft.date=1999&rft.aulast=Sampson&rft.aufirst=Anthony&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/10/newsid_2661000/2661503.stm">"Mandela becomes SA's first black president"</a>. <i>BBC On This Day</i><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=BBC+On+This+Day&rft.atitle=Mandela+becomes+SA%27s+first+black+president&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2Fonthisday%2Fhi%2Fdates%2Fstories%2Fmay%2F10%2Fnewsid_2661000%2F2661503.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lesotho-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lesotho_19-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFBethuel_Thai1998" class="citation web cs1">Bethuel Thai (1998-10-04). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.africa.upenn.edu/Newsletters/lsno8.html">"15 నుంచి 18 నెలల్లోపు మళ్ళీ ఎన్నికలు జరపనున్న లిసోతో"</a>. Lesotho News Online<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=15+%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF+18+%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B1%81+%E0%B0%AE%E0%B0%B3%E0%B1%8D%E0%B0%B3%E0%B1%80+%E0%B0%8E%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%81+%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8+%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8B&rft.pub=Lesotho+News+Online&rft.date=1998-10-04&rft.au=Bethuel+Thai&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.africa.upenn.edu%2FNewsletters%2Flsno8.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFSampson2003" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=Anthony_Sampson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anthony Sampson (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sampson, Anthony</a> (2003-07-06). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://observer.guardian.co.uk/review/story/0,,992092,00.html">"85 లో మండేలా"</a>. The Observer.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=85+%E0%B0%B2%E0%B1%8B+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&rft.pub=The+Observer&rft.date=2003-07-06&rft.aulast=Sampson&rft.aufirst=Anthony&rft_id=http%3A%2F%2Fobserver.guardian.co.uk%2Freview%2Fstory%2F0%2C%2C992092%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFRobinson2007" class="citation web cs1">Robinson, Simon (2007-04-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040606173821/http://www.time.com/time/europe/html/040419/mandela.html">"The Lion In Winter"</a>. TIMEeurope Magazine. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/europe/html/040419/mandela.html">the original</a> on 2004-06-06<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-04-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Lion+In+Winter&rft.pub=TIMEeurope+Magazine&rft.date=2007-04-11&rft.aulast=Robinson&rft.aufirst=Simon&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Feurope%2Fhtml%2F040419%2Fmandela.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6EiCWr1mK?url=http://peaceandjustice.org/article.php?story=20050109125126110&mode=print">"Can Mandela's AIDS Message Pierce the Walls of Shame?"</a>. Peninsula Peace and Justice Center. 2005-01-09. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://peaceandjustice.org/article.php?story=20050109125126110&mode=print">the original</a> on 2013-02-26<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-04-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Can+Mandela%27s+AIDS+Message+Pierce+the+Walls+of+Shame%3F&rft.pub=Peninsula+Peace+and+Justice+Center&rft.date=2005-01-09&rft_id=http%3A%2F%2Fpeaceandjustice.org%2Farticle.php%3Fstory%3D20050109125126110%26mode%3Dprint&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFQuist-Arcton2003" class="citation web cs1">Quist-Arcton, Ofeibea (2003-07-19). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://allafrica.com/stories/200307190001.html">"South Africa: Mandela Deluged With Tributes as He Turns 85"</a>. allAfrica.com.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=South+Africa%3A+Mandela+Deluged+With+Tributes+as+He+Turns+85&rft.pub=allAfrica.com&rft.date=2003-07-19&rft.aulast=Quist-Arcton&rft.aufirst=Ofeibea&rft_id=http%3A%2F%2Fallafrica.com%2Fstories%2F200307190001.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dispatch.co.za/1997/10/27/page%2013.htm">Families say SA trial site acceptable</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090822194456/http://www.dispatch.co.za/1997/10/27/page%2013.htm">Archived</a> 2009-08-22 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>The Guardian</i> <a href="/w/index.php?title=11_May&action=edit&redlink=1" class="new" title="11 May (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">11 May</a> <a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a> page 13 "Mandela's parting shot at Major over Lockerbie"</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/1144147.stm">"Analysis: Lockerbie's long road"</a>. BBC. 2001-01-31.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Analysis%3A+Lockerbie%27s+long+road&rft.date=2001-01-31&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2Fworld%2F1144147.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ఆంగ్లము)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFHenry_Soszynski" class="citation web cs1">Henry Soszynski. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uq.net.au/~zzhsoszy/states/southafrica/thembu.html">"Genealogical Gleanings"</a>. <i>abaThembu (Tribe)</i>. University of Queensland. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20030311032256/http://www.uq.net.au/~zzhsoszy/states/southafrica/thembu.html">Archived</a> from the original on 2003-03-11<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2006-12-12</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=abaThembu+%28Tribe%29&rft.atitle=Genealogical+Gleanings&rft.au=Henry+Soszynski&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uq.net.au%2F~zzhsoszy%2Fstates%2Fsouthafrica%2Fthembu.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230927060646/https://www.sakshi.com/telugu-news/international/nelson-mandela-granddaughter-zoleka-mandela-dies-cancer-1790745">"Zoleka: క్యాన్సర్తో మండేలా మనవరాలి కన్నుమూత | Nelson Mandela Granddaughter Zoleka Mandela Died At Age Of 43 Due To Cancer - Sakshi"</a>. <i>web.archive.org</i>. 2023-09-27. Archived from the original on 2023-09-27<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2023-09-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=web.archive.org&rft.atitle=Zoleka%3A+%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%A4%E0%B1%8B+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE+%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF+%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%A4+%7C+Nelson+Mandela+Granddaughter+Zoleka+Mandela+Died+At+Age+Of+43+Due+To+Cancer+-+Sakshi&rft.date=2023-09-27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sakshi.com%2Ftelugu-news%2Finternational%2Fnelson-mandela-granddaughter-zoleka-mandela-dies-cancer-1790745&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="వర్గం:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/1492865.stm">"Mandela 'responding well to treatment'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. BBC News. 2001-08-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mandela+%27responding+well+to+treatment%27&rft.date=2001-08-15&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fafrica%2F1492865.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6EhSNBc53?url=http://www.southafrica.info/mandela/mandela-retirement.htm">"<span class="cs1-kern-left"></span>"I'll call you"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>SouthAfrica.info</i>. 2004-06-02. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.southafrica.info/mandela/mandela-retirement.htm">the original</a> on 2013-02-25<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=SouthAfrica.info&rft.atitle=%22I%27ll+call+you%22&rft.date=2004-06-02&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.southafrica.info%2Fmandela%2Fmandela-retirement.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-retirement-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-retirement_31-0">31.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-retirement_31-1">31.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFCarroll2006" class="citation news cs1">Carroll, Rory (18 July 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardian.co.uk/southafrica/story/0,,1823060,00.html">"Mandela keeps his opinions to himself as a nation marks its idol's birthday"</a>. The Guardian.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mandela+keeps+his+opinions+to+himself+as+a+nation+marks+its+idol%27s+birthday&rft.date=2006-07-18&rft.aulast=Carroll&rft.aufirst=Rory&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.guardian.co.uk%2Fsouthafrica%2Fstory%2F0%2C%2C1823060%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thesmokinggun.com/archive/cnnobit1.html">"The Smoking Gun: Archive"</a>. 2003<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-05-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Smoking+Gun%3A+Archive&rft.date=2003&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thesmokinggun.com%2Farchive%2Fcnnobit1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ioc-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ioc_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070614011746/http://multimedia.olympic.org/pdf/en_report_902.pdf">"Celebrate Humanity 2004"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. International Olympic Committee. 2004. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://multimedia.olympic.org/pdf/en_report_902.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2007-06-14<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-05-01</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Celebrate+Humanity+2004&rft.pub=International+Olympic+Committee&rft.date=2004&rft_id=http%3A%2F%2Fmultimedia.olympic.org%2Fpdf%2Fen_report_902.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.msnbc.msn.com/id/19836050">"Mandela joins 'Elders' on turning 89"</a>. <i>MSNBC</i>. 2007-07-20.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=MSNBC&rft.atitle=Mandela+joins+%E2%80%98Elders%E2%80%99+on+turning+89&rft.date=2007-07-20&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.msnbc.msn.com%2Fid%2F19836050&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theelders.org/transcript.aspx">Nelson Mandela announces The Elders</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081224213614/http://www.theelders.org/transcript.aspx">Archived</a> 2008-12-24 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> July 18, 2007</span> </li> <li id="cite_note-CBS30012003-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-CBS30012003_36-0">36.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-CBS30012003_36-1">36.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFFenton2003" class="citation web cs1">Fenton, Tom (2003-01-30). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/6EhQr4N5U?url=http://www.cbsnews.com/stories/2003/01/30/iraq/main538607.shtml">"Mandela Slams Bush On Iraq"</a>. <i>CBS News</i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbsnews.com/stories/2003/01/30/iraq/main538607.shtml">the original</a> on 2013-02-25<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2007-08-27</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=CBS+News&rft.atitle=Mandela+Slams+Bush+On+Iraq&rft.date=2003-01-30&rft.aulast=Fenton&rft.aufirst=Tom&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbsnews.com%2Fstories%2F2003%2F01%2F30%2Firaq%2Fmain538607.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFAbhik_Kumar_Chanda2005" class="citation news cs1">Abhik Kumar Chanda (2005-05-10). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mg.co.za/articlePage.aspx?articleid=237663">"Mandela sues over forged sketches"</a>. Mail & Guardian.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mandela+sues+over+forged+sketches&rft.date=2005-05-10&rft.au=Abhik+Kumar+Chanda&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mg.co.za%2FarticlePage.aspx%3Farticleid%3D237663&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFMadondo2007" class="citation news cs1">Madondo, Bongani (25 February 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sundaytimes.co.za/PrintEdition/Insight/Article.aspx?id=395267">"Fawning over St Nelson is no way to do justice to Mandela"</a>. Sunday Times.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Fawning+over+St+Nelson+is+no+way+to+do+justice+to+Mandela&rft.date=2007-02-25&rft.aulast=Madondo&rft.aufirst=Bongani&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sundaytimes.co.za%2FPrintEdition%2FInsight%2FArticle.aspx%3Fid%3D395267&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ismailnocash-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ismailnocash_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFMabuza2007" class="citation news cs1">Mabuza, Ernest (10 March 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070314052547/http://allafrica.com/stories/200703100051.html">"Ayob Runs Out of Cash But Accuses Mandela Again"</a>. Business Day. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://allafrica.com/stories/200703100051.html">the original</a> on 14 మార్చి 2007<span class="reference-accessdate">. Retrieved 22 ఏప్రిల్ 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ayob+Runs+Out+of+Cash+But+Accuses+Mandela+Again&rft.date=2007-03-10&rft.aulast=Mabuza&rft.aufirst=Ernest&rft_id=http%3A%2F%2Fallafrica.com%2Fstories%2F200703100051.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tnr.com/doc.mhtml?i=20061218&s=chotiner121806">"Half Nelson - Mandela, diamond shill"</a>. The New Republic. 8 December 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Half+Nelson+-+Mandela%2C+diamond+shill&rft.pub=The+New+Republic&rft.date=2006-12-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tnr.com%2Fdoc.mhtml%3Fi%3D20061218%26s%3Dchotiner121806&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Link_rot" title="వికీపీడియా:Link rot"><span title=" Dead link since జనవరి 2020">permanent dead link</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-mugabe-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mugabe_41-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20030520014011/http://www.namibian.com.na/Netstories/2000/May/Africa/007A98DA73.html">"Mandela expresses anger at Mugabe"</a>. The Namibian. 8 May 2000. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.namibian.com.na/Netstories/2000/May/Africa/007A98DA73.html">the original</a> on 20 మే 2003<span class="reference-accessdate">. Retrieved 22 ఏప్రిల్ 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mandela+expresses+anger+at+Mugabe&rft.date=2000-05-08&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.namibian.com.na%2FNetstories%2F2000%2FMay%2FAfrica%2F007A98DA73.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-mbeki-aids-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mbeki-aids_42-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080512024741/http://archives.cnn.com/2000/WORLD/africa/09/29/safrica.mandela.reut/index.html">"Mandela repudiates Mbeki on AIDS stance"</a>. CNN. 29 September 2000. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archives.cnn.com/2000/WORLD/africa/09/29/safrica.mandela.reut/index.html">the original</a> on 2008-05-12<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-04-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Mandela+repudiates+Mbeki+on+AIDS+stance&rft.date=2000-09-29&rft_id=http%3A%2F%2Farchives.cnn.com%2F2000%2FWORLD%2Fafrica%2F09%2F29%2Fsafrica.mandela.reut%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-zim-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-zim_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFHentoff2003" class="citation web cs1">Hentoff, Matt (23 May 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080309041953/http://www.villagevoice.com/news/0322,hentoff,44393,6.html">"Where is Nelson Mandela?"</a>. Village Voice. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.villagevoice.com/news/0322,hentoff,44393,6.html">the original</a> on 9 మార్చి 2008<span class="reference-accessdate">. Retrieved 22 ఏప్రిల్ 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Where+is+Nelson+Mandela%3F&rft.pub=Village+Voice&rft.date=2003-05-23&rft.aulast=Hentoff&rft.aufirst=Matt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.villagevoice.com%2Fnews%2F0322%2Chentoff%2C44393%2C6.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061001161737/http://www.anc.org.za/ancdocs/pr/1992/pr0412a.html">"Statement on the Ataturk Award given to Nelson Mandela"</a>. ANC. 1992-04-12. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anc.org.za/ancdocs/pr/1992/pr0412a.html">the original</a> on 2006-10-01<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2008-04-22</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Statement+on+the+Ataturk+Award+given+to+Nelson+Mandela&rft.pub=ANC&rft.date=1992-04-12&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anc.org.za%2Fancdocs%2Fpr%2F1992%2Fpr0412a.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-wonder-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wonder_45-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F00E4DD1438F934A15750C0A963948260">"Stevie Wonder Music Banned in South Africa"</a>. New York Times. 1985-03-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Stevie+Wonder+Music+Banned+in+South+Africa&rft.date=1985-03-27&rft_id=http%3A%2F%2Fquery.nytimes.com%2Fgst%2Ffullpage.html%3Fres%3D9F00E4DD1438F934A15750C0A963948260&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-మండే'గాంధీ'లా-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-మండే'గాంధీ'లా_46-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFసాక్షి2016" class="citation news cs1">సాక్షి, ఫన్ డే (ఆదివారం సంచిక) (17 July 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160717153817/https://www.sakshi.com/news/funday/on-july-18th-international-mandela-day-362402">"మండే'గాంధీ'లా"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sakshi.com/news/funday/on-july-18th-international-mandela-day-362402">the original</a> on 17 July 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 July</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%27%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80%27%E0%B0%B2%E0%B0%BE&rft.date=2016-07-17&rft.aulast=%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF&rft.aufirst=%E0%B0%AB%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%A1%E0%B1%87+%28%E0%B0%86%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82+%E0%B0%B8%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sakshi.com%2Fnews%2Ffunday%2Fon-july-18th-international-mandela-day-362402&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/8353853.stm">"UN gives backing to 'Mandela Day'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. BBC News. 11 November 2009<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 July</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=UN+gives+backing+to+%27Mandela+Day%27&rft.date=2009-11-11&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2Fworld%2Fafrica%2F8353853.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3795437">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286695">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="నోబెల్_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:silver"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294021">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1976-2000" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1976-2000"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1976-2000&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1976-2000 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1976-2000" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1976-2000"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="నోబెల్_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ బహుమతి">నోబెల్ శాంతి బహుమతి</a> <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు">గ్రహీతలు</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <p><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="బెట్టీ విలియమ్స్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">బెట్టీ విలియమ్స్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మెయిరెడ్ కొర్రిగన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మెయిరెడ్ కొర్రిగన్</a> (1976) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఆమ్నెస్టీ ఇంటర్నేషనల్">ఆమ్నెస్టీ ఇంటర్నేషనల్</a> (1977) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అన్వర్ అల్ సదాత్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అన్వర్ అల్ సదాత్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="మెంచెమ్ బెగిన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మెంచెమ్ బెగిన్</a> (1978) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A5%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B0%BE" title="మదర్ థెరీసా">మదర్ థెరీసా</a> (1979) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B1%8B_%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%9C%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అడాల్ఫో పెరెజ్ ఎస్క్వివల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అడాల్ఫో పెరెజ్ ఎస్క్వివల్</a> (1980) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%90%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%B6%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B1%81%E0%B0%B2_%E0%B0%B9%E0%B1%88%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఐక్యరాజ్యసమితి శరణార్ధుల హైకమీషనర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఐక్యరాజ్యసమితి శరణార్ధుల హైకమీషనర్</a> (1981) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అల్వా మిర్డల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అల్వా మిర్డల్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%B8%E0%B1%8B_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="అల్ఫాంసో గార్సియా రోబ్లెస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అల్ఫాంసో గార్సియా రోబ్లెస్</a> (1982) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%9A%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="లెచ్ వాలెసా">లెచ్ వాలెసా</a> (1983) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="డెస్మండ్ టూటూ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">డెస్మండ్ టూటూ</a> (1984) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=International_Physicians_for_the_Prevention_of_Nuclear_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Physicians for the Prevention of Nuclear War (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">International Physicians for the Prevention of Nuclear War</a> (1985) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%8E%E0%B0%B2%E0%B1%80_%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఎలీ వీసెల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఎలీ వీసెల్</a> (1986) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%8F%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఆస్కార్ ఏరియస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆస్కార్ ఏరియస్</a> (1987) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="పీస్ కీపింగ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యు.ఎన్.పీస్ కీపింగ్</a> (1988) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/14_%E0%B0%B5_%E0%B0%A6%E0%B0%B2%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BE" title="14 వ దలైలామా">దలై లామా</a> (1989) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B1%8D" title="మిఖాయిల్ గోర్బచేవ్">మిఖాయిల్ గోర్బచేవ్</a> (1990) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%95%E0%B1%80" title="అంగ్ సాన్ సూకీ">అంగ్ సాన్ సూకీ</a> (1991) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%82" title="రిగోబర్టా మేంచూ">రిగోబర్టా మేంచూ</a> (1992) •</span> <span class="nowrap"><a class="mw-selflink selflink">నెల్సన్ మండేలా</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%A1%E0%B1%80_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఫ్రెడెరిక్ విల్లెమ్ డీ క్లార్క్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఎఫ్.డ్బ్ల్యూ డీ క్లార్క్</a> (1993) •</span> <span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="యాసర్ అరాఫత్">యాసర్ అరాఫత్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%9C%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="షియోన్ పెరెజ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">షియోన్ పెరెజ్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="యిత్జిక్ రాబిన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">యిత్జిక్ రాబిన్</a> (1994) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Pugwash_Conferences_on_Science_and_World_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pugwash Conferences on Science and World Affairs (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Pugwash Conferences</a> / <a href="/w/index.php?title=Joseph_Rotblat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joseph Rotblat (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Joseph Rotblat</a> (1995) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%86_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="కార్లోస్ ఫిలిపె క్షిమెనెస్ బేలో (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కార్లోస్ బేలో</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B9%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%87_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="హోసే రామోస్ హోర్త (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">హోసే హోర్త</a> (1996) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=International_Campaign_to_Ban_Landmines&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Campaign to Ban Landmines (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">International Campaign to Ban Landmines</a> / <a href="/w/index.php?title=Jody_Williams&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jody Williams (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Jody Williams</a> (1997) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జాన్ హ్యూమ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జాన్ హ్యూమ్</a> / <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="డేవిడ్ ట్రింబుల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">డేవిడ్ ట్రింబుల్</a> (1998) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=M%C3%A9decins_Sans_Fronti%C3%A8res&action=edit&redlink=1" class="new" title="Médecins Sans Frontières (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Médecins Sans Frontières</a> (1999) •</span> <span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%A1%E0%B1%87_%E0%B0%9C%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="కిమ్ డే జుంగ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కిమ్ డే జుంగ్</a> (2000) </span> </p> </div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <hr /> </div> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Nobel_Peace_Prize&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:Nobel Peace Prize (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">పూర్తి జాబితా</a> | <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1901-1925&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1901-1925 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">(1901-1925)</a> | <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1926-1950&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1926-1950 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">(1926-1950)</a> | <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1951-1975&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1951-1975 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">(1951-1975)</a> | <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_1976-2000" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 1976-2000"><b>(1976-2000)</b></a> | <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81_2001-2025" title="మూస:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు 2001-2025">(2001-2025)</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="30px&#124;_భారతరత్న_గ్రహీతలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:భారతరత్న గ్రహీతలు"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:భారతరత్న గ్రహీతలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:భారతరత్న గ్రహీతలు"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="30px&#124;_భారతరత్న_గ్రహీతలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/30px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/45px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/60px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8" title="భారతరత్న">భారతరత్న గ్రహీతలు</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">1954 -1960</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్">సర్వేపల్లి రాధాకృష్ణన్</a> (1954)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి">చక్రవర్తి రాజగోపాలాచారి</a> (1954)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B6%E0%B1%87%E0%B0%96%E0%B0%B0_%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%9F_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="చంద్రశేఖర వేంకట రామన్">చంద్రశేఖర వేంకట రామన్</a> (1954)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B0%97%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="భగవాన్ దాస్">భగవాన్ దాస్</a> (1955)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%AF%E0%B1%8D%E0%B0%AF" title="మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య">మోక్షగుండం విశ్వేశ్వరయ్య</a> (1955)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82" class="mw-redirect" title="జవహర్లాల్ నెహ్రూ">జవహర్లాల్ నెహ్రూ</a> (1955)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%AD%E0%B1%8D_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D" title="గోవింద్ వల్లభ్ పంత్">గోవింద్ వల్లభ్ పంత్</a> (1957)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%A7%E0%B1%8A%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8A_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%B5_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87" class="mw-redirect" title="ధొండొ కేశవ కార్వే">ధొండొ కేశవ కార్వే</a> (1958)</div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Bharat_Ratna.jpg" class="mw-file-description" title="భారతరత్న"><img alt="భారతరత్న" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bharat_Ratna.jpg/150px-Bharat_Ratna.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bharat_Ratna.jpg/225px-Bharat_Ratna.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Bharat_Ratna.jpg/300px-Bharat_Ratna.jpg 2x" data-file-width="2016" data-file-height="1512" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">1961 -1980</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%8D" title="బిధాన్ చంద్ర రాయ్">బిధాన్ చంద్ర రాయ్</a> (1961)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B7%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AE_%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పురుషోత్తమ దాస్ టాండన్">పురుషోత్తమ దాస్ టాండన్</a> (1961)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%82_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="బాబూ రాజేంద్ర ప్రసాద్">బాబూ రాజేంద్ర ప్రసాద్</a> (1962)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="జాకీర్ హుస్సేన్">జాకీర్ హుస్సేన్</a> (1963)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%97_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B1%87" title="పాండురంగ వామన్ కాణే">పాండురంగ వామన్ కాణే</a> (1963)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="లాల్ బహాదుర్ శాస్త్రి">లాల్ బహాదుర్ శాస్త్రి</a> (1966)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="ఇందిరా గాంధీ">ఇందిరా గాంధీ</a> (1971)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF.%E0%B0%B5%E0%B0%BF._%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="వి.వి. గిరి">వి.వి. గిరి</a> (1975)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86.%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D" title="కె.కామరాజ్">కె.కామరాజ్</a> (1976) •  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A5%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B8%E0%B0%BE" title="మదర్ థెరీసా">మదర్ థెరీసా</a> (1980)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">1981 -2000</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B0%BE_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%87" title="వినోబా భావే">వినోబా భావే</a> (1983)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్">ఖాన్ అబ్దుల్ గఫార్ ఖాన్</a> (1987)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%82.%E0%B0%9C%E0%B0%BF.%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఎం.జి.రామచంద్రన్">ఎం.జి.రామచంద్రన్</a> (1988)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BF.%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C._%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B1%87%E0%B0%A1%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E2%80%8C" class="mw-redirect" title="బి.ఆర్. అంబేడ్కర్">బి.ఆర్. అంబేడ్కర్</a> (1990)  •  <a class="mw-selflink selflink">నెల్సన్ మండేలా</a> (1990)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80" title="రాజీవ్ గాంధీ">రాజీవ్ గాంధీ</a> (1991)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%AD%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B0%9F%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సర్దార్ వల్లభభాయి పటేల్">సర్దార్ వల్లభభాయి పటేల్</a> (1991)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF" title="మొరార్జీ దేశాయి">మొరార్జీ దేశాయి</a> (1991)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్">మౌలానా అబుల్ కలామ్ ఆజాద్</a> (1992)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%86.%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D.%E0%B0%A1%E0%B0%BF.%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B0%BE" title="జె.ఆర్.డి.టాటా">జె.ఆర్.డి.టాటా</a> (1992)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B1%87" class="mw-redirect" title="సత్యజిత్ రే">సత్యజిత్ రే</a> (1992)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%8F.%E0%B0%AA%E0%B0%BF.%E0%B0%9C%E0%B1%86._%E0%B0%85%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" title="ఏ.పి.జె. అబ్దుల్ కలామ్">ఏ.పి.జె. అబ్దుల్ కలామ్</a> (1997)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BE" title="గుల్జారీలాల్ నందా">గుల్జారీలాల్ నందా</a> (1997)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A3%E0%B0%BE_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%80" title="అరుణా అసఫ్ అలీ">అరుణా అసఫ్ అలీ</a> (1997)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%82.%E0%B0%8E%E0%B0%B8%E0%B1%8D._%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి">ఎం.ఎస్. సుబ్బలక్ష్మి</a> (1998)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF.%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="సి.సుబ్రమణ్యం">సి.సుబ్రమణ్యం</a> (1998)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%A3%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="లోక్నాయక్ జయప్రకాశ్ నారాయణ్">జయప్రకాశ్ నారాయణ్</a> (1998)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="పండిట్ రవిశంకర్">రవి శంకర్</a> (1999)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF_%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="అమర్త్య సేన్">అమర్త్య సేన్</a> (1999)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%8A%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="గోపీనాధ్ బొర్దొలాయి">గోపీనాధ్ బొర్దొలాయి</a> (1999)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">2001 - 2020</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%A4%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లతా మంగేష్కర్">లతా మంగేష్కర్</a> (2001)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఉస్తాద్ బిస్మిల్లాఖాన్">బిస్మిల్లాఖాన్</a> (2001)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%80%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B7%E0%B0%BF" title="భీమ్సేన్ జోషి">భీమ్సేన్ జోషి</a> (2008)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సచిన్ టెండూల్కర్">సచిన్ టెండూల్కర్</a> (2014)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%A3%E0%B0%BF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B1%87%E0%B0%B6_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="చింతామణి నాగేశ రామచంద్ర రావు">సి. ఎన్. ఆర్. రావు</a> (2014)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%9F%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%AF%E0%B0%BF" title="అటల్ బిహారీ వాజపేయి">అటల్ బిహారీ వాజపేయి</a> (2015)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A6%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మదన్ మోహన్ మాలవ్యా">మదన్ మోహన్ మాలవ్యా</a> (2015)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ప్రణబ్ ముఖర్జీ">ప్రణబ్ ముఖర్జీ</a> (2019)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95" class="mw-redirect" title="భూపెన్ హజారిక">భూపెన్ హజారిక</a> (2019)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%80_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%96%E0%B1%8D" title="నానాజీ దేశ్ముఖ్">నానాజీ దేశ్ముఖ్</a> (2019)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">2021 - 2040</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%A0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="కర్పూరీ ఠాకూర్">కర్పూరీ ఠాకూర్</a> (2024)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80" title="లాల్ కృష్ణ అద్వానీ">లాల్ కృష్ణ అద్వానీ</a> (2024)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B0%9F_%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు">పాములపర్తి వెంకట నరసింహారావు</a> (2024)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B0%82.%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D.%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="యం.యస్.స్వామినాధన్">యం.యస్.స్వామినాధన్</a> (2024)  •  <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D" title="చరణ్ సింగ్">చరణ్ సింగ్</a> (2024)</div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="25px_గాంధీ_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు_25px" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:yellow; color:greene; font-size: 110%; width: 90%;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మూస:గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు"><abbr title="View this template" style="color:greene">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template" style="color:greene">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు"><abbr title="Edit this template" style="color:greene">e</abbr></a></li></ul></div><div id="25px_గాంధీ_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు_25px" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/25px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/38px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/50px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> <b>గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు</b> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/25px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/38px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/50px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="జూలియస్ నైరేరె (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జూలియస్ నైరేరె</a>(1995)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%8F.%E0%B0%9F%E0%B1%80._%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఏ.టీ. అరియరత్నే (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఏ.టీ. అరియరత్నే</a>(1996)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%AB%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%B0%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="గెర్హార్డ్ ఫిషర్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గెర్హార్డ్ ఫిషర్</a>(1997)  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%95%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%A3_%E0%B0%AE%E0%B0%A0%E0%B0%AE%E0%B1%81" class="mw-redirect" title="రామకృష్ణ మఠము">రామకృష్ణ మఠము</a>(1998)  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%B3%E0%B1%80%E0%B0%A7%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%87" title="మురళీధర్ దేవదాస్ ఆమ్టే">మురళీధర్ దేవదాస్ ఆమ్టే</a>(1999)  <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">నెల్సన్ మండేలా</a>(2000)(సహవిజేత)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%A3_%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="గ్రామీణ బ్యాంకు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">గ్రామీణ బ్యాంకు</a>(2000)(సహవిజేత)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="జాన్ హ్యూమ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">జాన్ హ్యూమ్</a>(2001)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AD%E0%B0%B5%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="భారతీయ విద్యా భవన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">భారతీయ విద్యా భవన్</a>(2002)  <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%8D_%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="వాక్లావ్ హావెల్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">వాక్లావ్ హావెల్</a>(2003)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%9F%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="కొరెట్టా స్కాట్ కింగ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">కొరెట్టా స్కాట్ కింగ్</a>(2004)  <b>·</b>  <a href="/wiki/%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="డెస్మండ్ టుటు">డెస్మండ్ టుటు</a>(2005)  <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">నెల్సన్ మండేలా</a>(2006)</div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="1" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Gandhi_smiling_R.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Gandhi_smiling_R.jpg/100px-Gandhi_smiling_R.jpg" decoding="async" width="100" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Gandhi_smiling_R.jpg/150px-Gandhi_smiling_R.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Gandhi_smiling_R.jpg/200px-Gandhi_smiling_R.jpg 2x" data-file-width="784" data-file-height="1116" /></a><figcaption></figcaption></figure></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="padding:0.2em; line-height:1.3em;"><div><big><b><a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="గాంధీ శాంతి బహుమతి">గాంధీ శాంతి బహుమతి</a></b></big></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Authority_controlCategory:AC_with_18_elements" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Authority_controlCategory:AC_with_18_elements" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:Authority_control&action=edit&redlink=1" class="new" title="సహాయం:Authority control (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Authority control</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/98029748">WorldCat Identities</a></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="వర్చువల్ ఇంటర్నేషనల్ అథారిటీ ఫైల్">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/98029748">98029748</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="లైబ్రరీ ఆఫ్ కాంగ్రెస్ కంట్రోల్ నంబర్">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/n85153068">n85153068</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%AE%E0%B1%8D_%E0%B0%90%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AB%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="ఇంటర్నేషనల్ స్టాండర్డ్ నేమ్ ఐడెంటిఫయర్">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000121447715">0000 0001 2144 7715</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%80_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="ఇంటెగ్రేటెడ్ అథారిటీ ఫైల్">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118730541">118730541</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LIBRIS" class="mw-redirect" title="LIBRIS">SELIBR</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/74042">74042</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Système universitaire de documentation (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/028570804">028570804</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bibliothèque nationale de France (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb120379994">cb120379994</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120379994">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/BIBSYS" class="mw-redirect" title="BIBSYS">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90135718">90135718</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Union_List_of_Artist_Names&action=edit&redlink=1" class="new" title="Union List of Artist Names (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ULAN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500198443">500198443</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=MusicBrainz&action=edit&redlink=1" class="new" title="MusicBrainz (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">MusicBrainz</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/artist/33c3a112-3a62-461a-b02d-763bbe168216">33c3a112-3a62-461a-b02d-763bbe168216</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=National_Library_of_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Library of Australia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35325159">35325159</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=National_Diet_Library&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Diet Library (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00470984">00470984</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=National_Central_Library&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Central Library (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NCL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleweb.ncl.edu.tw/F/?func=accref&acc_sequence=001419364&CON_LNG=ENG">001419364</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="mw-redirect" title="National Library of the Czech Republic">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=kup19950000060983&CON_LNG=ENG">kup19950000060983</a></span></span></li> <li><span class="error">The SBN id CFIV018882 is not valid.</span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Biblioteca_Nacional_de_Espa%C3%B1a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biblioteca Nacional de España (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1721566">XX1721566</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=CiNii&action=edit&redlink=1" class="new" title="CiNii (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">CiNii</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA06336332?l=en">DA06336332</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/w/index.php?title=Institute_for_Advanced_Technology_in_the_Humanities&action=edit&redlink=1" class="new" title="Institute for Advanced Technology in the Humanities (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">IATH</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://socialarchive.iath.virginia.edu/ark:/99166/w6cs6hck">w6cs6hck</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.canary‐5bd8ff6df6‐flck9 Cached time: 20241115152152 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.640 seconds Real time usage: 0.857 seconds Preprocessor visited node count: 3149/1000000 Post‐expand include size: 145799/2097152 bytes Template argument size: 7503/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 195546/5000000 bytes Lua time usage: 0.376/10.000 seconds Lua memory usage: 5205709/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 624.081 1 -total 51.33% 320.364 1 మూస:Reflist 29.22% 182.339 24 మూస:Cite_web 15.42% 96.210 1 మూస:నోబెల్_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు_1976-2000 14.97% 93.423 2 మూస:Navbox_generic 12.04% 75.140 1 మూస:Authority_control 8.31% 51.863 12 మూస:Cite_news 8.03% 50.132 2 మూస:Dead_link 5.09% 31.755 2 మూస:Fix 4.57% 28.550 4 మూస:Category_handler --> <!-- Saved in parser cache with key tewiki:pcache:idhash:2505-0!canonical and timestamp 20241115152152 and revision id 3990512. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=నెల్సన్_మండేలా&oldid=3990512">https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=నెల్సన్_మండేలా&oldid=3990512</a>" నుండి వెలికితీశారు</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:వర్గాలు">వర్గాలు</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B0%A1%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B_%E0%B0%A1%E0%B1%82%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు">మూసలను పిలవడంలో డూప్లికేటు ఆర్గ్యుమెంట్లను వాడుతున్న పేజీలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:All_articles_with_dead_external_links" title="వర్గం:All articles with dead external links">All articles with dead external links</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:ISBN_%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%A8%E0%B1%81_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%87_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ISBN మ్యాజిక్ లింకులను వాడే పేజీలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:August_2007_%E0%B0%A8%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:August 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">August 2007 నుండి మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:భారతరత్న గ్రహీతలు">భారతరత్న గ్రహీతలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు">గాంధీ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:AC_with_18_elements&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:AC with 18 elements (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">AC with 18 elements</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_VIAF_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with VIAF identifiers">Wikipedia articles with VIAF identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_LCCN_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with LCCN identifiers">Wikipedia articles with LCCN identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_ISNI_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with ISNI identifiers">Wikipedia articles with ISNI identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_GND_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with GND identifiers">Wikipedia articles with GND identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_SELIBR_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with SELIBR identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with SELIBR identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_BNF_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with BNF identifiers">Wikipedia articles with BNF identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_BIBSYS_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with BIBSYS identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with BIBSYS identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_ULAN_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with ULAN identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with ULAN identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_MusicBrainz_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with MusicBrainz identifiers">Wikipedia articles with MusicBrainz identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_NLA_identifiers&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with NLA identifiers (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with NLA identifiers</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_faulty_authority_control_identifiers_(SBN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_with_SNAC-ID_identifiers" title="వర్గం:Wikipedia articles with SNAC-ID identifiers">Wikipedia articles with SNAC-ID identifiers</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="వర్గం:దక్షిణ ఆఫ్రికా">దక్షిణ ఆఫ్రికా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు">నోబెల్ శాంతి బహుమతి గ్రహీతలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%9A_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ప్రపంచ ప్రసిద్ధులు">ప్రపంచ ప్రసిద్ధులు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:1918_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:1918 జననాలు">1918 జననాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:2013_%E0%B0%AE%E0%B0%B0%E0%B0%A3%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:2013 మరణాలు">2013 మరణాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AF_%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:దక్షిణ ఆఫ్రికా రాజకీయ నాయకులు">దక్షిణ ఆఫ్రికా రాజకీయ నాయకులు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%9C%E0%B0%B5%E0%B0%B9%E0%B0%B0%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82_%E0%B0%85%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B1%81_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B9%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:జవహర్ లాల్ నెహ్రూ అవార్డు గ్రహీతలు">జవహర్ లాల్ నెహ్రూ అవార్డు గ్రహీతలు</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">దాచిన వర్గాలు: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="వర్గం:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Webarchive_template_wayback_links" title="వర్గం:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_location" title="వర్గం:CS1 maint: location">CS1 maint: location</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="వర్గం:CS1 maint: bot: original URL status unknown">CS1 maint: bot: original URL status unknown</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_permanently_dead_external_links" title="వర్గం:Articles with permanently dead external links">Articles with permanently dead external links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%88_%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఈ వారం వ్యాసాలు">ఈ వారం వ్యాసాలు</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>మార్గదర్శకపు మెనూ</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">వ్యక్తిగత పరికరాలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="మీ ఐపీ చిరునామాకి సంబంధించిన వాడుకరి పేజీ">లాగిన్ అయిలేరు</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A" title="ఈ ఐపీ చిరునామా నుండి చేసిన మార్పుల గురించి చర్చ [n]" accesskey="n"><span>ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81-%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఈ IP అడ్రసు నుండి చేసిన దిద్దుబాట్ల జాబితా [y]" accesskey="y"><span>మార్పుచేర్పులు</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు"><span>ఖాతా సృష్టించుకోండి</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o"><span>లాగినవండి</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పేరుబరులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="విషయపు పేజీని చూడండి [c]" accesskey="c"><span>వ్యాసం</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" rel="discussion" title="విషయపు పేజీ గురించి చర్చ [t]" accesskey="t"><span>చర్చ</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">తెలుగు</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">చూపులు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE"><span>చదువు</span></a></li><li id="ca-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=edit" title="ఈ పేజీ సోర్సుకోడ్ను దిద్దండి [e]" accesskey="e"><span>మార్చు</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=history" title="ఈ పేజీ మునుపటి కూర్పులు [h]" accesskey="h"><span>చరిత్ర</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="మరిన్ని ఎంపికలు" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మరిన్ని</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >వెతుకు</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియాలో వెతకండి" aria-label="వికీపీడియాలో వెతకండి" autocapitalize="sentences" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="పేజీలలో ఈ పాఠ్యం కొరకు వెతుకు" value="వెతుకు"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="కచ్చితంగా ఇదే పేరుతో పేజీ ఉంటే అక్కడికి తీసుకెళ్ళు" value="వెళ్లు"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">మార్గదర్శకము</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి [z]" accesskey="z"><span>మొదటి పేజీ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%83%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఓ యాదృచ్చిక పేజీని చూడండి [x]" accesskey="x"><span>యాదృచ్ఛిక పేజీ</span></a></li><li id="n-రచ్చబండ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1"><span>రచ్చబండ</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF"><span>వికీపీడియా గురించి</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Contact_us"><span>సంప్రదింపు పేజీ</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_te.wikipedia.org&uselang=te" title="మాకు తోడ్పడండి"><span>విరాళాలు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-పరస్పరక్రియ" class="mw-portlet mw-portlet-పరస్పరక్రియ vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-పరస్పరక్రియ-label" > <h3 id="p-పరస్పరక్రియ-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరస్పరక్రియ</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-సహాయసూచిక" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95"><span>సహాయసూచిక</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ప్రాజెక్టు గురించి, మీరేం చేయవచ్చు, సమాచారం ఎక్కడ దొరుకుతుంది"><span>సముదాయ పందిరి</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పుల జాబితా. [r]" accesskey="r"><span>ఇటీవలి మార్పులు</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81"><span>కొత్త పేజీలు</span></a></li><li id="n-దస్త్రం-ఎక్కింపు" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:File_Upload_Wizard"><span>దస్త్రం ఎక్కింపు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">పరికరాల పెట్టె</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="ఇక్కడికి లింకై ఉన్న అన్ని వికీ పేజీల జాబితా [j]" accesskey="j"><span>ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE" rel="nofollow" title="ఈ పేజీకి లింకై ఉన్న పేజీల్లో జరిగిన ఇటీవలి మార్పులు [k]" accesskey="k"><span>సంబంధిత మార్పులు</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు" title="దస్త్రాలను ఎక్కించండి [u]" accesskey="u"><span>దస్త్రపు ఎక్కింపు</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక పేజీలన్నిటి జాబితా [q]" accesskey="q"><span>ప్రత్యేక పేజీలు</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&oldid=3990512" title="ఈ పేజీకి చెందిన ఈ కూర్పుకు శాశ్వత లింకు"><span>శాశ్వత లింకు</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=info" title="ఈ పేజీ గురించి మరింత సమాచారం"><span>పేజీ సమాచారం</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:CiteThisPage&page=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&id=3990512&wpFormIdentifier=titleform" title="ఈ పేజీని ఎలా ఉల్లేఖించాలనే దానిపై సమాచారం"><span>ఈ పేజీని ఉల్లేఖించండి</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%2586%25E0%25B0%25B2%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25B8%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%258D_%25E0%25B0%25AE%25E0%25B0%2582%25E0%25B0%25A1%25E0%25B1%2587%25E0%25B0%25B2%25E0%25B0%25BE"><span>పొట్టి URL ని పొందండి</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:QrCode&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%2586%25E0%25B0%25B2%25E0%25B1%258D%25E0%25B0%25B8%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%258D_%25E0%25B0%25AE%25E0%25B0%2582%25E0%25B0%25A1%25E0%25B1%2587%25E0%25B0%25B2%25E0%25B0%25BE"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ముద్రణ/ఎగుమతి</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D+%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE"><span>ఓ పుస్తకాన్ని సృష్టించండి</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:DownloadAsPdf&page=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&action=show-download-screen"><span>PDF రూపంలో దించుకోండి</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&printable=yes" title="ఈ పేజీకి ముద్రించుకోదగ్గ కూర్పు [p]" accesskey="p"><span>అచ్చుతీయదగ్గ కూర్పు</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర ప్రాజెక్టులలో</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Nelson_Mandela" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8023" title="ఈ పేజీకి జత చేసి ఉన్న వికీడేటా పేజీకి లంకె [g]" accesskey="g"><span>వికీడేటా అంశం</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">ఇతర భాషలు</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇంగ్లీష్" lang="en" hreflang="en" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ఇంగ్లీష్" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मंडेला – హిందీ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="नेल्सन मंडेला" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="హిందీ" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B3%86%E0%B2%B2%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%AE%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B3%87%E0%B2%B2%E0%B2%BE" title="ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾ – కన్నడ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ನೆಲ್ಸನ್ ಮಂಡೇಲಾ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="కన్నడ" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AF%86%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%AE%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AE%BE" title="நெல்சன் மண்டேலா – తమిళము" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நெல்சன் மண்டேலா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="తమిళము" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B5%BD%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B5%BA_%E0%B4%AE%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%87%E0%B4%B2" title="നെൽസൺ മണ്ടേല – మలయాళం" lang="ml" hreflang="ml" data-title="നെൽസൺ മണ്ടേല" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="మలయాళం" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0,_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Мандела, Нельсон – అబ్ఖాజియన్" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Мандела, Нельсон" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="అబ్ఖాజియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఆఖినీస్" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ఆఖినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఆఫ్రికాన్స్" lang="af" hreflang="af" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ఆఫ్రికాన్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్విస్ జర్మన్" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="స్విస్ జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%94%E1%88%8D%E1%88%B0%E1%8A%95_%E1%88%9B%E1%8A%95%E1%8B%B4%E1%88%8B" title="ኔልሰን ማንዴላ – అమ్హారిక్" lang="am" hreflang="am" data-title="ኔልሰን ማንዴላ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="అమ్హారిక్" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – అరగోనిస్" lang="an" hreflang="an" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="అరగోనిస్" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ప్రాచీన ఆంగ్లం" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ప్రాచీన ఆంగ్లం" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मंडेला – ఆంగిక" lang="anp" hreflang="anp" data-title="नेल्सन मंडेला" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ఆంగిక" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%8A%D9%84%D8%A7" title="نيلسون مانديلا – అరబిక్" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نيلسون مانديلا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A2%DC%A0%DC%A3%DC%98%DC%A2_%DC%A1%DC%90%DC%A2%DC%95%DC%9D%DC%A0%DC%90" title="ܢܠܣܘܢ ܡܐܢܕܝܠܐ – అరామైక్" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܢܠܣܘܢ ܡܐܢܕܝܠܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="అరామైక్" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%8A%D9%84%D8%A7" title="نيلسون مانديلا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="نيلسون مانديلا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%8A%D9%84%D8%A7" title="نيلسون مانديلا – ఈజిప్షియన్ అరబిక్" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نيلسون مانديلا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ఈజిప్షియన్ అరబిక్" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%9B%E0%A6%A8_%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="নেলছন মেণ্ডেলা – అస్సామీస్" lang="as" hreflang="as" data-title="নেলছন মেণ্ডেলা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="అస్సామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఆస్టూరియన్" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ఆస్టూరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मण्डेला – అవధి" lang="awa" hreflang="awa" data-title="नेल्सन मण्डेला" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="అవధి" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఐమారా" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ఐమారా" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – అజర్బైజాని" lang="az" hreflang="az" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="అజర్బైజాని" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A7" title="نلسون ماندلا – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="نلسون ماندلا" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – బాష్కిర్" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="బాష్కిర్" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – బాలినీస్" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="బాలినీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Nelsons_Mandela" title="Nelsons Mandela – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Nelsons Mandela" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BB%D0%B0" title="Нельсан Мандэла – బెలారుషియన్" lang="be" hreflang="be" data-title="Нельсан Мандэла" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="బెలారుషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%8D%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BB%D0%B0" title="Нэльсан Мандэла – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Нэльсан Мандэла" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%8A%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсън Мандела – బల్గేరియన్" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Нелсън Мандела" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="బల్గేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मंडेला – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="नेल्सन मंडेला" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – బంబారా" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="బంబారా" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%B8%E0%A6%A8_%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%BE" title="নেলসন ম্যান্ডেলা – బంగ్లా" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নেলসন ম্যান্ডেলা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="బంగ్లా" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%93%E0%BD%BA%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%BC%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%B1%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%8C%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BC%8D" title="ནེལ་སོན་མཱན་ཌེ་ལ། – టిబెటన్" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ནེལ་སོན་མཱན་ཌེ་ལ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="టిబెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – బ్రెటన్" lang="br" hreflang="br" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="బ్రెటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – బోస్నియన్" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="బోస్నియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కాటలాన్" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="కాటలాన్" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0,_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Мандела, Нельсон – చెచెన్" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Мандела, Нельсон" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="చెచెన్" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సెబువానో" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="సెబువానో" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – చమర్రో" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="చమర్రో" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – చెరోకీ" lang="chr" hreflang="chr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="చెరోకీ" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – చేయేన్" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="చేయేన్" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8E%D9%84%D8%B3%DB%86%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8E%D9%84%D8%A7" title="نێلسۆن ماندێلا – సెంట్రల్ కర్డిష్" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="نێلسۆن ماندێلا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="సెంట్రల్ కర్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కోర్సికన్" lang="co" hreflang="co" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="కోర్సికన్" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – చెక్" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="చెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – చువాష్" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="చువాష్" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – వెల్ష్" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="వెల్ష్" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – డానిష్" lang="da" hreflang="da" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="డానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandella" title="Nelson Mandella – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Nelson Mandella" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – జర్మన్" lang="de" hreflang="de" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – డింకా" lang="din" hreflang="din" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="డింకా" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లోయర్ సోర్బియన్" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="లోయర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मण्डेला – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="नेल्सन मण्डेला" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%82%DE%AC%DE%8D%DE%B0%DE%90%DE%A6%DE%82%DE%B0_%DE%89%DE%A6%DE%82%DE%B0%DE%91%DE%AD%DE%8D%DE%A7" title="ނެލްސަން މަންޑޭލާ – దివేహి" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ނެލްސަން މަންޑޭލާ" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="దివేహి" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – యూ" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%AD%CE%BB%CF%83%CE%BF%CE%BD_%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B1" title="Νέλσον Μαντέλα – గ్రీక్" lang="el" hreflang="el" data-title="Νέλσον Μαντέλα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="గ్రీక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఎస్పెరాంటో" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ఎస్పెరాంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్పానిష్" lang="es" hreflang="es" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="స్పానిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఎస్టోనియన్" lang="et" hreflang="et" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ఎస్టోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – బాస్క్యూ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="బాస్క్యూ" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A7" title="نلسون ماندلا – పర్షియన్" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نلسون ماندلا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="పర్షియన్" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Nelson_Manndelaa" title="Nelson Manndelaa – ఫ్యుల" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Nelson Manndelaa" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="ఫ్యుల" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఫిన్నిష్" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ఫిన్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Mandela_Nelson" title="Mandela Nelson – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Mandela Nelson" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఫారోస్" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ఫారోస్" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఫ్రెంచ్" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ఫ్రెంచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఉత్తర ఫ్రిసియన్" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ఉత్తర ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఫ్రియులియన్" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ఫ్రియులియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఐరిష్" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ఐరిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్కాటిష్ గేలిక్" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="స్కాటిష్ గేలిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – గాలిషియన్" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="గాలిషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – గ్వారనీ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="గ్వారనీ" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%B9%F0%90%8C%BB%F0%90%8D%83%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BF%F0%90%8C%BD_%F0%90%8C%BC%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B3%F0%90%8C%B4%F0%90%8C%BB%F0%90%8C%B0" title="𐌽𐌰𐌹𐌻𐍃𐌰𐌿𐌽 𐌼𐌰𐌽𐌳𐌴𐌻𐌰 – గోథిక్" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌽𐌰𐌹𐌻𐍃𐌰𐌿𐌽 𐌼𐌰𐌽𐌳𐌴𐌻𐌰" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="గోథిక్" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%A8%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AB%8D%E0%AA%B8%E0%AA%A8_%E0%AA%AE%E0%AA%82%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%B2%E0%AA%BE" title="નેલ્સન મંડેલા – గుజరాతి" lang="gu" hreflang="gu" data-title="નેલ્સન મંડેલા" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="గుజరాతి" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guw mw-list-item"><a href="https://guw.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Gun" lang="guw" hreflang="guw" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Gungbe" data-language-local-name="Gun" class="interlanguage-link-target"><span>Gungbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మాంక్స్" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="మాంక్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – హౌసా" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="హౌసా" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – హక్కా చైనీస్" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="హక్కా చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – హవాయియన్" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="హవాయియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%9C%D7%A1%D7%95%D7%9F_%D7%9E%D7%A0%D7%93%D7%9C%D7%94" title="נלסון מנדלה – హిబ్రూ" lang="he" hreflang="he" data-title="נלסון מנדלה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="హిబ్రూ" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – క్రొయేషియన్" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – అప్పర్ సోర్బియన్" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="అప్పర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – హైటియన్ క్రియోల్" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="హైటియన్ క్రియోల్" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – హంగేరియన్" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="హంగేరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Նելսոն Մանդելա – ఆర్మేనియన్" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Նելսոն Մանդելա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ఆర్మేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%A5%D5%AC%D5%BD%D5%A8%D5%B6_%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%AC%D5%A1" title="Նելսըն Մանտելա – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Նելսըն Մանտելա" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇంటర్లింగ్వా" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్వా" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇండోనేషియన్" lang="id" hreflang="id" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ఇండోనేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇంటర్లింగ్" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇగ్బో" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ఇగ్బో" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఐలోకో" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ఐలోకో" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఈడో" lang="io" hreflang="io" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ఈడో" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఐస్లాండిక్" lang="is" hreflang="is" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ఐస్లాండిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇటాలియన్" lang="it" hreflang="it" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ఇటాలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8D%E3%83%AB%E3%82%BD%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%87%E3%83%A9" title="ネルソン・マンデラ – జపనీస్" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ネルソン・マンデラ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="జపనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – జావనీస్" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="జావనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9C_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90" title="ნელსონ მანდელა – జార్జియన్" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნელსონ მანდელა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="జార్జియన్" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కారా-కల్పాక్" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="కారా-కల్పాక్" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కాబిల్" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="కాబిల్" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – కజఖ్" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="కజఖ్" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%84%AC%EC%8A%A8_%EB%A7%8C%EB%8D%B8%EB%9D%BC" title="넬슨 만델라 – కొరియన్" lang="ko" hreflang="ko" data-title="넬슨 만델라" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="కొరియన్" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%8E%D9%86_%D9%85%D9%86%D9%9B%DA%88%DB%8C%D9%84%D9%8E" title="نیلسَن منٛڈیلَ – కాశ్మీరి" lang="ks" hreflang="ks" data-title="نیلسَن منٛڈیلَ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="కాశ్మీరి" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కొలోనియన్" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="కొలోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కుర్దిష్" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="కుర్దిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కోర్నిష్" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="కోర్నిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – కిర్గిజ్" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="కిర్గిజ్" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లాటిన్" lang="la" hreflang="la" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="లాటిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లాడినో" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="లాడినో" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లక్సెంబర్గిష్" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="లక్సెంబర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – లేజ్ఘియన్" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="లేజ్ఘియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – గాండా" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="గాండా" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లిమ్బర్గిష్" lang="li" hreflang="li" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="లిమ్బర్గిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లింగాల" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="లింగాల" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BB%80%E0%BA%99%E0%BA%A5%E0%BA%AA%E0%BA%B1%E0%BA%99_%E0%BB%81%E0%BA%A1%E0%BA%99%E0%BB%80%E0%BA%94%E0%BA%A5%E0%BA%B2" title="ເນລສັນ ແມນເດລາ – లావో" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ເນລສັນ ແມນເດລາ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="లావో" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లిథువేనియన్" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="లిథువేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Nelsons_Mandela" title="Nelsons Mandela – లాట్వియన్" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Nelsons Mandela" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="లాట్వియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मन्डेला – మైథిలి" lang="mai" hreflang="mai" data-title="नेल्सन मन्डेला" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="మైథిలి" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మలగాసి" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="మలగాసి" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మినాంగ్కాబో" lang="min" hreflang="min" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="మినాంగ్కాబో" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсон Мандела – మాసిడోనియన్" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Нелсон Мандела" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="మాసిడోనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсон Мандела – మంగోలియన్" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Нелсон Мандела" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="మంగోలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मंडेला – మరాఠీ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="नेल्सन मंडेला" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="మరాఠీ" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మలయ్" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="మలయ్" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మాల్టీస్" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="మాల్టీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%BA%E1%80%86%E1%80%84%E1%80%BA_%E1%80%99%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%B2%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%B8" title="နယ်လ်ဆင် မန်ဒဲလား – బర్మీస్" lang="my" hreflang="my" data-title="နယ်လ်ဆင် မန်ဒဲလား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="బర్మీస్" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A7" title="نلسون ماندلا – మాసన్దెరాని" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="نلسون ماندلا" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="మాసన్దెరాని" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – నియాపోలిటన్" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="నియాపోలిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – లో జర్మన్" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="లో జర్మన్" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मन्डेला – నేపాలి" lang="ne" hreflang="ne" data-title="नेल्सन मन्डेला" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="నేపాలి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8_%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन मन्डेला – నెవారి" lang="new" hreflang="new" data-title="नेल्सन मन्डेला" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="నెవారి" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – డచ్" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="డచ్" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – నార్వేజియన్ బొక్మాల్" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="నార్వేజియన్ బొక్మాల్" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nr mw-list-item"><a href="https://nr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – దక్షిణ దెబెలె" lang="nr" hreflang="nr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="IsiNdebele seSewula" data-language-local-name="దక్షిణ దెబెలె" class="interlanguage-link-target"><span>IsiNdebele seSewula</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఉత్తర సోతో" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="ఉత్తర సోతో" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – న్యాన్జా" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="న్యాన్జా" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఆక్సిటన్" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ఆక్సిటన్" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AD%87%E0%AC%B2%E0%AC%B8%E0%AC%A8_%E0%AC%AE%E0%AC%A3%E0%AD%8D%E0%AC%A1%E0%AD%87%E0%AC%B2%E0%AC%BE" title="ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା – ఒడియా" lang="or" hreflang="or" data-title="ନେଲସନ ମଣ୍ଡେଲା" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="ఒడియా" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0,_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Мандела, Нельсон – ఒసేటిక్" lang="os" hreflang="os" data-title="Мандела, Нельсон" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ఒసేటిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A8%E0%A9%88%E0%A8%B2%E0%A8%B8%E0%A8%A8_%E0%A8%AE%E0%A9%B0%E0%A8%A1%E0%A9%87%E0%A8%B2%E0%A8%BE" title="ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ – పంజాబీ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਨੈਲਸਨ ਮੰਡੇਲਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="పంజాబీ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – పంపన్గా" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="పంపన్గా" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – పపియమేంటో" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="పపియమేంటో" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – నైజీరియా పిడ్గిన్" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="నైజీరియా పిడ్గిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Naijá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – పోలిష్" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="పోలిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%86_%D9%85%D9%86%DA%88%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="نیلسن منڈیلا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="نیلسن منڈیلا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%90%D9%84%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%89%DB%90%D9%84%D8%A7" title="نېلسن مانډېلا – పాష్టో" lang="ps" hreflang="ps" data-title="نېلسن مانډېلا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="పాష్టో" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – పోర్చుగీస్" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="పోర్చుగీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – కెచువా" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="కెచువా" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – రోమేనియన్" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="రోమేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0,_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Мандела, Нельсон – రష్యన్" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Мандела, Нельсон" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="రష్యన్" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсон Мандела – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Нелсон Мандела" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%A8%E0%A5%8D_%E0%A4%AE%E0%A4%A3%E0%A5%8D%E0%A4%A1%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="नेल्सन् मण्डेला – సంస్కృతం" lang="sa" hreflang="sa" data-title="नेल्सन् मण्डेला" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="సంస్కృతం" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD" title="Мандела Нельсон – సాఖా" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Мандела Нельсон" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="సాఖా" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B1%E1%B1%AE%E1%B1%9E%E1%B1%A5%E1%B1%9A%E1%B1%B1_%E1%B1%A2%E1%B1%AE%E1%B1%B1%E1%B1%B0%E1%B1%AE%E1%B1%9E%E1%B1%9F" title="ᱱᱮᱞᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱰᱮᱞᱟ – సంతాలి" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱱᱮᱞᱥᱚᱱ ᱢᱮᱱᱰᱮᱞᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="సంతాలి" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సార్డీనియన్" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="సార్డీనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సిసిలియన్" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="సిసిలియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్కాట్స్" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="స్కాట్స్" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%84%D8%B3%D9%86_%D9%85%D9%86%DA%8A%D9%8A%D9%84%D8%A7" title="نيلسن منڊيلا – సింధీ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="نيلسن منڊيلا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="సింధీ" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఉత్తర సామి" lang="se" hreflang="se" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ఉత్తర సామి" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సేర్బో-క్రొయేషియన్" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="సేర్బో-క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B1%E0%B7%99%E0%B6%BD%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B6%B1%E0%B7%8A_%E0%B6%B8%E0%B7%90%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%A9%E0%B7%99%E0%B6%BD%E0%B7%8F" title="නෙල්සන් මැන්ඩෙලා – సింహళం" lang="si" hreflang="si" data-title="නෙල්සන් මැන්ඩෙලා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="సింహళం" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్లోవక్" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="స్లోవక్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్లోవేనియన్" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="స్లోవేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఇనారి సామి" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ఇనారి సామి" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – షోన" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="షోన" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సోమాలి" lang="so" hreflang="so" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="సోమాలి" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – అల్బేనియన్" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="అల్బేనియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсон Мандела – సెర్బియన్" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Нелсон Мандела" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="సెర్బియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్వాతి" lang="ss" hreflang="ss" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="స్వాతి" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సండానీస్" lang="su" hreflang="su" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="సండానీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్వీడిష్" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="స్వీడిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్వాహిలి" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="స్వాహిలి" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – టేటం" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="టేటం" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нелсон Мандела – తజిక్" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Нелсон Мандела" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="తజిక్" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99_%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%B2" title="เนลสัน แมนเดลา – థాయ్" lang="th" hreflang="th" data-title="เนลสัน แมนเดลา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="థాయ్" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – టగలాగ్" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="టగలాగ్" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – స్వానా" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="స్వానా" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – టోక్ పిసిన్" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="టోక్ పిసిన్" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – టర్కిష్" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="టర్కిష్" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – సోంగా" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="సోంగా" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – టాటర్" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="టాటర్" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%89%D9%84%D8%B3%DB%87%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%89%D9%84%D8%A7" title="نىلسۇن ماندىلا – ఉయ్ఘర్" lang="ug" hreflang="ug" data-title="نىلسۇن ماندىلا" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ఉయ్ఘర్" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BE%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Нельсон Мандела – ఉక్రెయినియన్" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Нельсон Мандела" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ఉక్రెయినియన్" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%86_%D9%85%D9%86%DA%88%DB%8C%D9%84%D8%A7" title="نیلسن منڈیلا – ఉర్దూ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نیلسن منڈیلا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ఉర్దూ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – ఉజ్బెక్" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ఉజ్బెక్" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mandela_Nel%27son" title="Mandela Nel'son – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mandela Nel'son" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – వియత్నామీస్" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="వియత్నామీస్" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – వోలాపుక్" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="వోలాపుక్" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – వాలూన్" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="వాలూన్" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – వారే" lang="war" hreflang="war" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="వారే" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BA%B3%E5%B0%94%E9%80%8A%C2%B7%E6%9B%BC%E5%BE%B7%E6%8B%89" title="纳尔逊·曼德拉 – వు చైనీస్" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="纳尔逊·曼德拉" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="వు చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – షోసా" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="షోసా" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9C_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90" title="ნელსონ მანდელა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ნელსონ მანდელა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%A2%D7%9C%D7%A1%D7%90%D7%9F_%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%93%D7%A2%D7%9C%D7%A2" title="נעלסאן מאנדעלע – ఇడ్డిష్" lang="yi" hreflang="yi" data-title="נעלסאן מאנדעלע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ఇడ్డిష్" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="విశేష వ్యాసాలు"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – యోరుబా" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="యోరుబా" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BA%B3%E5%B0%94%E9%80%8A%C2%B7%E6%9B%BC%E5%BE%B7%E6%8B%89" title="纳尔逊·曼德拉 – చైనీస్" lang="zh" hreflang="zh" data-title="纳尔逊·曼德拉" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – మిన్ నాన్ చైనీస్" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="మిన్ నాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%8D%E7%88%BE%E9%81%9C%C2%B7%E6%9B%BC%E5%BE%B7%E6%8B%89" title="納爾遜·曼德拉 – కాంటనీస్" lang="yue" hreflang="yue" data-title="納爾遜·曼德拉" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="కాంటనీస్" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela" title="Nelson Mandela – జూలూ" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Nelson Mandela" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="జూలూ" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8023#sitelinks-wikipedia" title="భాషాలింకులను మార్చు" class="wbc-editpage">లంకెలను మార్చు</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ఈ పేజీలో చివరి మార్పు 28 సెప్టెంబరు 2023న 05:33కు జరిగింది.</li> <li id="footer-info-copyright">పాఠ్యం <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">క్రియేటివ్ కామన్స్ అట్రిబ్యూషన్/షేర్-ఎలైక్ లైసెన్సు</a>; క్రింద లభ్యం అదనపు షరతులు వర్తించవచ్చు. మరిన్ని వివరాలకు <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">వాడుక నియమాలను</a> చూడండి.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">గోప్యతా విధానం</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81">అస్వీకారములు</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">వృద్ధికారులు</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/te.wikipedia.org">గణాంకాలు</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">కుకీ ప్రకటన</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//te.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">మొబైల్ వీక్షణ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7d89b5d4c4-cp9tk","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.640","walltime":"0.857","ppvisitednodes":{"value":3149,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":145799,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7503,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":195546,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 624.081 1 -total"," 51.33% 320.364 1 మూస:Reflist"," 29.22% 182.339 24 మూస:Cite_web"," 15.42% 96.210 1 మూస:నోబెల్_శాంతి_బహుమతి_గ్రహీతలు_1976-2000"," 14.97% 93.423 2 మూస:Navbox_generic"," 12.04% 75.140 1 మూస:Authority_control"," 8.31% 51.863 12 మూస:Cite_news"," 8.03% 50.132 2 మూస:Dead_link"," 5.09% 31.755 2 మూస:Fix"," 4.57% 28.550 4 మూస:Category_handler"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.376","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5205709,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.canary-5bd8ff6df6-flck9","timestamp":"20241115152152","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0c28\u0c46\u0c32\u0c4d\u0c38\u0c28\u0c4d \u0c2e\u0c02\u0c21\u0c47\u0c32\u0c3e","url":"https:\/\/te.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%B2%E0%B0%BE","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8023","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8023","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-07-12T18:18:04Z","dateModified":"2023-09-28T05:33:22Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/78\/Nelson_Mandela_1994_%282%29.jpg","headline":"\u0c26\u0c15\u0c4d\u0c37\u0c3f\u0c23\u0c3e\u0c2b\u0c4d\u0c30\u0c3f\u0c15\u0c3e \u0c05\u0c27\u0c4d\u0c2f\u0c15\u0c4d\u0c37\u0c41\u0c21\u0c41"}</script> </body> </html>