CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Coördinatieverbinding - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"cecf33fb-7d4a-4b76-814f-c303d90dbbe9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Coördinatieverbinding","wgTitle":"Coördinatieverbinding","wgCurRevisionId":68366897,"wgRevisionId":68366897,"wgArticleId":1221588,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Coördinatieverbinding"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Coördinatieverbinding","wgRelevantArticleId":1221588,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q238156","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready", "user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/96/Cisplatin-3D-balls.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="997"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Cisplatin-3D-balls.png/800px-Cisplatin-3D-balls.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="665"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Cisplatin-3D-balls.png/640px-Cisplatin-3D-balls.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="532"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Coördinatieverbinding - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Co%C3%B6rdinatieverbinding"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Co%C3%B6rdinatieverbinding"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Coördinatieverbinding rootpage-Coördinatieverbinding skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/19_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Basisconcepten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Basisconcepten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Basisconcepten</span> </div> </a> <ul id="toc-Basisconcepten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nomenclatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nomenclatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Nomenclatuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nomenclatuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Nomenclatuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Nomenclatuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Namen_van_liganden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Namen_van_liganden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Namen van liganden</span> </div> </a> <ul id="toc-Namen_van_liganden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Namen_van_metaalionen_in_complexe_anionen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Namen_van_metaalionen_in_complexe_anionen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Namen van metaalionen in complexe anionen</span> </div> </a> <ul id="toc-Namen_van_metaalionen_in_complexe_anionen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voorbeelden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voorbeelden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Voorbeelden</span> </div> </a> <ul id="toc-Voorbeelden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Liganden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liganden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Liganden</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Liganden-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Liganden-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Liganden-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Coördinatiegetal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Coördinatiegetal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Coördinatiegetal</span> </div> </a> <ul id="toc-Coördinatiegetal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zuur_gedrag_van_metaalionen_in_water" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zuur_gedrag_van_metaalionen_in_water"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Zuur gedrag van metaalionen in water</span> </div> </a> <ul id="toc-Zuur_gedrag_van_metaalionen_in_water-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geometrische_structuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Geometrische_structuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Geometrische structuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Geometrische_structuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Isomerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Isomerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Isomerie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Isomerie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Isomerie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Isomerie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Structuurisomerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Structuurisomerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Structuurisomerie</span> </div> </a> <ul id="toc-Structuurisomerie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Stereo-isomerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Stereo-isomerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Stereo-isomerie</span> </div> </a> <ul id="toc-Stereo-isomerie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cis-_en_trans-isomerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Cis-_en_trans-isomerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>Cis- en trans-isomerie</span> </div> </a> <ul id="toc-Cis-_en_trans-isomerie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Optische_isomerie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Optische_isomerie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.2</span> <span>Optische isomerie</span> </div> </a> <ul id="toc-Optische_isomerie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Complexen_in_de_biochemie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Complexen_in_de_biochemie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Complexen in de biochemie</span> </div> </a> <ul id="toc-Complexen_in_de_biochemie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Coördinatieverbinding</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 43 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-43" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">43 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%82%D8%AF_%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%82%D9%8A" title="معقد تناسقي – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="معقد تناسقي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kompleks_birl%C9%99%C5%9Fm%C9%99l%C9%99r" title="Kompleks birləşmələr – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Kompleks birləşmələr" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D1%8A%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Комплексно съединение – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Комплексно съединение" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Koordinacijski_kompleks" title="Koordinacijski kompleks – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Koordinacijski kompleks" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Complex_de_coordinaci%C3%B3" title="Complex de coordinació – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Complex de coordinació" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Komplexn%C3%AD_slou%C4%8Denina" title="Komplexní sloučenina – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Komplexní sloučenina" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BB%C4%83_%D1%8F%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB%C4%83%D1%85" title="Комплекслă япалалăх – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Комплекслă япалалăх" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%BF_(%CF%87%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%B1)" title="Σύμπλοκο (χημεία) – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Σύμπλοκο (χημεία)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Coordination_complex" title="Coordination complex – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Coordination complex" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kunordiga_komplekso" title="Kunordiga komplekso – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kunordiga komplekso" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kompleks%C3%BChend" title="Kompleksühend – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Kompleksühend" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Koordinazio_konposatu" title="Koordinazio konposatu – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Koordinazio konposatu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%BE%D9%84%DA%A9%D8%B3_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کمپلکس شیمیایی – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کمپلکس شیمیایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Complexe_de_coordination" title="Complexe de coordination – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Complexe de coordination" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Coimpl%C3%A9asc_comhordan%C3%A1idithe" title="Coimpléasc comhordanáidithe – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Coimpléasc comhordanáidithe" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%9E%D7%A4%D7%9C%D7%A7%D7%A1_(%D7%9B%D7%99%D7%9E%D7%99%D7%94)" title="קומפלקס (כימיה) – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="קומפלקס (כימיה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%89%E0%A4%AA%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%9C%E0%A4%95_%E0%A4%AF%E0%A5%8C%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="उपसहसंयोजक यौगिक – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="उपसहसंयोजक यौगिक" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B4%D5%BA%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոմպլեքս միացություններ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կոմպլեքս միացություններ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Complesso_(chimica)" title="Complesso (chimica) – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Complesso (chimica)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%8C%AF%E4%BD%93" title="錯体 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="錯体" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D1%81%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Кешенді қосылыстар – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Кешенді қосылыстар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%B0%EC%9C%84_%ED%99%94%ED%95%A9%EB%AC%BC" title="배위 화합물 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="배위 화합물" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kompleksie_savienojumi" title="Kompleksie savienojumi – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kompleksie savienojumi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%BB_%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%82%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="കോർഡിനേഷൻ കോംപ്ലക്സ് – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കോർഡിനേഷൻ കോംപ്ലക്സ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%BD%D1%8D%D0%B3%D0%B4%D1%8D%D0%BB" title="Комплекс нэгдэл – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Комплекс нэгдэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Zwi%C4%85zki_kompleksowe" title="Związki kompleksowe – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Związki kompleksowe" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Composto_de_coordena%C3%A7%C3%A3o" title="Composto de coordenação – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Composto de coordenação" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Complex_coordinativ" title="Complex coordinativ – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Complex coordinativ" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Комплексные соединения – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Комплексные соединения" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kompleksno_jedinjenje" title="Kompleksno jedinjenje – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kompleksno jedinjenje" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Coordination_complex" title="Coordination complex – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Coordination complex" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Koordina%C4%8Dn%C3%A1_zl%C3%BA%C4%8Denina" title="Koordinačná zlúčenina – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Koordinačná zlúčenina" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kompleksna_spojina" title="Kompleksna spojina – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kompleksna spojina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D0%BE_%D1%98%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%9A%D0%B5%D1%9A%D0%B5" title="Комплексно једињење – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Комплексно једињење" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%A3%E0%AF%88%E0%AE%B5%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AF%8D_%E0%AE%9A%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="அணைவுச் சேர்மங்கள் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அணைவுச் சேர்மங்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สารประกอบโคออร์ดิเนชัน – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="สารประกอบโคออร์ดิเนชัน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kompleks_(kimya)" title="Kompleks (kimya) – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kompleks (kimya)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BA%D0%B8" title="Комплексні сполуки – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Комплексні сполуки" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Koordinatsion_birikmalar" title="Koordinatsion birikmalar – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Koordinatsion birikmalar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%E1%BB%A9c_ch%E1%BA%A5t" title="Phức chất – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Phức chất" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%85%8D%E4%BD%8D%E5%8C%96%E5%90%88%E7%89%A9" title="配位化合物 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="配位化合物" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%85%8D%E5%90%88%E7%89%A9" title="配合物 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="配合物" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%85%8D%E5%90%88%E7%89%A9" title="配合物 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="配合物" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q238156#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Co%C3%B6rdinatieverbinding" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Co%C3%B6rdinatieverbinding"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Co%C3%B6rdinatieverbinding"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Co%C3%B6rdinatieverbinding" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&oldid=68366897" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Co%C3%B6rdinatieverbinding&id=68366897&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCo%25C3%25B6rdinatieverbinding"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCo%25C3%25B6rdinatieverbinding"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Co%C3%B6rdinatieverbinding"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Coordination_compounds" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q238156" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Cisplatin-3D-balls.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Cisplatin-3D-balls.png/220px-Cisplatin-3D-balls.png" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Cisplatin-3D-balls.png/330px-Cisplatin-3D-balls.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Cisplatin-3D-balls.png/440px-Cisplatin-3D-balls.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="914" /></a><figcaption><a href="/wiki/Molecuulmodel" title="Molecuulmodel">Molecuulmodel</a> van <a href="/wiki/Cisplatine" title="Cisplatine"><i>cis</i>-diamminedichloroplatina(II)</a>, een coördinatieverbinding van <a href="/wiki/Platina" title="Platina">platina</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Tetramminekoper(II)sulfaat.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Tetramminekoper%28II%29sulfaat.png/220px-Tetramminekoper%28II%29sulfaat.png" decoding="async" width="220" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8b/Tetramminekoper%28II%29sulfaat.png 1.5x" data-file-width="261" data-file-height="377" /></a><figcaption>Het complex <a href="/wiki/Tetramminekoper(II)sulfaat" title="Tetramminekoper(II)sulfaat">tetramminekoper(II)sulfaat</a> heeft een typische azuurblauwe kleur.</figcaption></figure> <p><b>Coördinatieverbindingen</b> of <b>(metaal)complexen</b> zijn <a href="/wiki/Samengestelde_stof" title="Samengestelde stof">chemische verbindingen</a> die bestaan uit een of meer <a href="/wiki/Overgangsmetaal" title="Overgangsmetaal">overgangsmetalen</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en een of meer <a href="/wiki/Ligand" title="Ligand">liganden</a>. In de techniek is het verschijnsel ook bekend onder de naam <a href="/wiki/Chelatie" title="Chelatie">chelatie</a>. Een ligand is een neutraal molecuul of een <a href="/wiki/Ion_(deeltje)" title="Ion (deeltje)">ion</a> dat een <a href="/wiki/Vrij_elektronenpaar" title="Vrij elektronenpaar">vrij elektronenpaar</a> heeft (negatief ion), dat gebruikt kan worden om een binding te vormen met een metaalion. Een coördinatieverbinding is neutraal (coördinatieverbinding) of geladen (complex ion). In het laatste geval heeft het een positief of negatief tegenion bij zich. Een opvallende eigenschap van coördinatieverbindingen is dat ze meestal een karakteristieke kleur aannemen, alsook bijzondere magnetische en spectroscopische eigenschappen vertonen. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Basisconcepten">Basisconcepten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Basisconcepten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Basisconcepten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De binding tussen een metaalion en een ligand is een <a href="/wiki/Covalente_binding" title="Covalente binding">covalente binding</a> met een partieel ionair karakter, waarbij het bindend elektronenpaar afkomstig is van het ligand alleen (een zogenaamde <a href="/wiki/Elektronenpaardonor" class="mw-redirect" title="Elektronenpaardonor">elektronenpaardonor</a>). Daarom wordt de binding ook wel een <a href="/wiki/Donor-acceptorbinding" title="Donor-acceptorbinding">donor-acceptorbinding</a>, <i>coördinatief-covalente binding</i> of <i>datieve binding</i> genoemd. </p><p>Een voorbeeld: de verbinding [CoCl(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>]Br<sub>2</sub> bestaat uit een kobaltion met 5 (ongeladen) NH<sub>3</sub>-moleculen en een negatief geladen chloride-ion aan zich gebonden. Dit geheel heeft een lading van 2+, dus zijn er 2 bromide-ionen aanwezig als <a href="/wiki/Tegenion" title="Tegenion">tegenionen</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nomenclatuur">Nomenclatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Nomenclatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Nomenclatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Coördinatieverbinding bezitten een eigen nomenclatuur, die gebaseerd is op volgende regels: </p> <ul><li>Het kation wordt eerst genoemd, vervolgens het anion.</li> <li>Bij een complex ion worden de namen van de liganden eerst genoemd (zie tabel hieronder), voor de naam van het metaalion</li> <li>Anionische liganden krijgen een uitgang <i>-o</i> (<a href="/wiki/Fluor_(element)" title="Fluor (element)">fluor</a> wordt dus fluoro).</li> <li>Neutrale liganden krijgen hun gewone moleculaire benaming (met uitzondering van water, ammoniak, koolstofmonoxide en stikstofmonoxide).</li> <li>Het aantal monodentate liganden wordt met de klassieke Griekse prefixen (di-, tri-, tetra-, penta-, ...) beschreven. Voor polydentate liganden en liganden die reeds een Grieks prefix dragen (bijvoorbeeld ethyleen<b>di</b>ammine), wordt een alternatief prefix gebruikt: bis-, tris-, tetrakis-, pentakis-, ...</li> <li>De <a href="/wiki/Oxidatietoestand" title="Oxidatietoestand">oxidatietoestand</a> van het centraal metaalion wordt aangeduid met een Romeins cijfer.</li> <li>Als er meer dan 1 soort ligand voorkomt, worden deze alfabetisch gerangschikt. Bij deze alfabetische rangschikking worden de prefixen genegeerd.</li> <li>Wanneer het complex ion een negatieve lading draagt, wordt aan de naam van het centraal metaalion de uitgang <i>-aat</i> toegevoegd. De stam is de Latijnse naam van het metaal.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Namen_van_liganden">Namen van liganden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Namen van liganden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Namen van liganden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto 1em auto 1em auto"> <tbody><tr> <th>Ligand</th> <th>Formule (bindend atoom is dikgedrukt)</th> <th>Meestvoorkomende denticiteit </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Jodium_(element)" title="Jodium (element)">jodido</a></td> <td><b>I<sup>−</sup></b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Broom_(element)" title="Broom (element)">bromido</a></td> <td><b>Br<sup>−</sup></b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Chloor_(element)" title="Chloor (element)">chlorido</a></td> <td><b>Cl<sup>−</sup></b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Fluor_(element)" title="Fluor (element)">fluorido</a></td> <td><b>F<sup>−</sup></b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Thio_(voorvoegsel)" title="Thio (voorvoegsel)">thio</a></td> <td><b>S<sup>2−</sup></b></td> <td>monodentaat (M=S) <br /> bidentaat (M-S-M') </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Thiocyanaat" title="Thiocyanaat">thiocyanato</a></td> <td><b>S</b>-CN<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Isothiocyanaat" title="Isothiocyanaat">isothiocyanato</a></td> <td><b>N</b>=C=S<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Nitrosyl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nitrosyl (de pagina bestaat niet)">nitrosyl</a></td> <td><b>N</b>O</td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nitrogroep" title="Nitrogroep">nitro</a></td> <td><b>N</b>-O<sub>2</sub><sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nitriet" title="Nitriet">nitrito</a></td> <td><b>O</b>NO<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nitraat" title="Nitraat">nitrato</a></td> <td><b>O</b>-NO<sub>2</sub><sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Azide" title="Azide">azido</a></td> <td><b>N</b>-N<sub>2</sub><sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cyanide" title="Cyanide">cyano</a></td> <td><b>C</b>N<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cyanaat" title="Cyanaat">cyanato</a></td> <td><b>O</b>CN<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Isocyanaat" title="Isocyanaat">isocyanato</a></td> <td><b>N</b>CO<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hydroxylgroep" title="Hydroxylgroep">hydroxo</a></td> <td><b>O</b>-H<sup>−</sup></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Water" title="Water">aqua</a></td> <td>H-<b>O</b>-H</td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak">ammine</a></td> <td><b>N</b>H<sub>3</sub></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Koolstofmonoxide" title="Koolstofmonoxide">carbonyl</a></td> <td><b>C</b>O</td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Pyridine" title="Pyridine">pyridine</a></td> <td>C<sub>5</sub>H<sub>5</sub><b>N</b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Acetonitril" title="Acetonitril">acetonitrilo</a></td> <td>CH<sub>3</sub>C<b>N</b></td> <td>monodentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Oxalaat" title="Oxalaat">oxalato</a></td> <td>[<b>O</b>-C(=O)-C(=O)<b>-O</b>]<sup>2−</sup></td> <td>bidentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ethyleendiamine" title="Ethyleendiamine">ethyleendiamine</a></td> <td><b>N</b>H<sub>2</sub>-CH=CH-<b>N</b>H<sub>2</sub> (afgekort tot <i>en</i>)</td> <td>bidentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/2,2%27-bipyridine" title="2,2'-bipyridine">2,2'-bipyridine</a></td> <td><b>N</b>C<sub>5</sub>H<sub>4</sub>-C<sub>5</sub>H<sub>4</sub><b>N</b> (afgekort tot <i>bipy</i>)</td> <td>bidentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Glycine_(aminozuur)" title="Glycine (aminozuur)">glycinato</a></td> <td><b>N</b>H<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>C(=<b>O</b>)-OH</td> <td>bidentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Di-ethyleentriamine" title="Di-ethyleentriamine">di-ethyleentriamine</a></td> <td><b>N</b>H<sub>2</sub>-C<sub>2</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>H-C<sub>2</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>H<sub>2</sub></td> <td>tridentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Terpyridine" title="Terpyridine">terpyridine</a></td> <td><b>N</b>C<sub>5</sub>H<sub>4</sub>-<b>N</b>C<sub>5</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>C<sub>5</sub>H<sub>4</sub></td> <td>tridentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=1,4,7-triazacyclononaan&action=edit&redlink=1" class="new" title="1,4,7-triazacyclononaan (de pagina bestaat niet)">1,4,7-triazacyclononaan</a></td> <td>C<sub>6</sub>H<sub>12</sub>(<b>N</b>H)<sub>3</sub></td> <td>tridentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ftalocyanine" title="Ftalocyanine">ftalocyanine</a></td> <td>(<b>N</b>C<sub>8</sub>H<sub>4</sub>N)<sub>2</sub>-(<b>N</b>C<sub>8</sub>H<sub>5</sub>N)<sub>2</sub></td> <td>tetradentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Porfyrine" title="Porfyrine">porfyrine</a></td> <td></td> <td>tetradentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tri-ethyleentetramine" title="Tri-ethyleentetramine">tri-ethyleentetramine</a></td> <td><b>N</b>H<sub>2</sub>-C<sub>2</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>H-C<sub>2</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>H-C<sub>2</sub>H<sub>3</sub>-<b>N</b>H<sub>2</sub></td> <td>tetradentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Tris(2-amino-ethyl)amine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tris(2-amino-ethyl)amine (de pagina bestaat niet)">tris(2-amino-ethyl)amine</a></td> <td><b>N</b>(CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub><b>N</b>H<sub>2</sub>)<sub>3</sub></td> <td>tetradentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=Ethyleendiaminetriacetaat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethyleendiaminetriacetaat (de pagina bestaat niet)">ethyleendiaminetriacetaat</a></td> <td></td> <td>pentadentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=2.2.2-cryptand&action=edit&redlink=1" class="new" title="2.2.2-cryptand (de pagina bestaat niet)">2.2.2-cryptand</a></td> <td>N[CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>-<b>O</b>CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub><b>O</b>-CH<sub>2</sub>CH<sub>2</sub>]<sub>3</sub>N</td> <td>hexadentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ethyleendiaminetetra-azijnzuur" title="Ethyleendiaminetetra-azijnzuur">ethyleendiaminetetra-azijnzuur</a> (EDTA)</td> <td>(CH<sub>2</sub>C(=O)<b>O</b>)<sub>2</sub>-<b>N</b>-CH<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>-<b>N</b>-(CH<sub>2</sub>C(=O)<b>O</b>)<sub>2</sub></td> <td>hexadentaat </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Namen_van_metaalionen_in_complexe_anionen">Namen van metaalionen in complexe anionen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Namen van metaalionen in complexe anionen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Namen van metaalionen in complexe anionen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable sortable" style="margin: 1em auto 1em auto 1em auto 1em auto"> <tbody><tr> <th>Metaal</th> <th>Symbool</th> <th>Naam in het complex anion </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Aluminium" title="Aluminium">aluminium</a></td> <td>Al</td> <td>aluminaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Titanium" title="Titanium">titanium</a></td> <td>Ti</td> <td>titanaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Vanadium" title="Vanadium">vanadium</a></td> <td>V</td> <td>vanadaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Chroom_(element)" title="Chroom (element)">chroom</a></td> <td>Cr</td> <td>chromaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Mangaan" title="Mangaan">mangaan</a></td> <td>Mn</td> <td>manganaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/IJzer_(element)" title="IJzer (element)">ijzer</a></td> <td>Fe</td> <td>ferraat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kobalt" title="Kobalt">kobalt</a></td> <td>Co</td> <td>cobaltaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Nikkel" title="Nikkel">nikkel</a></td> <td>Ni</td> <td>nikkelaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Koper_(element)" title="Koper (element)">koper</a></td> <td>Cu</td> <td>cupraat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zink_(element)" title="Zink (element)">zink</a></td> <td>Zn</td> <td>zinkaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Niobium" title="Niobium">niobium</a></td> <td>Nb</td> <td>niobaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Molybdeen" title="Molybdeen">molybdeen</a></td> <td>Mo</td> <td>molybdaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Technetium" title="Technetium">technetium</a></td> <td>Tc</td> <td>technetaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Ruthenium" title="Ruthenium">ruthenium</a></td> <td>Ru</td> <td>ruthenaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Palladium_(element)" title="Palladium (element)">palladium</a></td> <td>Pd</td> <td>palladaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zilver" title="Zilver">zilver</a></td> <td>Ag</td> <td>argentaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Cadmium" title="Cadmium">cadmium</a></td> <td>Cd</td> <td>cadmiaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tin_(element)" title="Tin (element)">tin</a></td> <td>Sn</td> <td>stannaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Hafnium" title="Hafnium">hafnium</a></td> <td>Hf</td> <td>hafniaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Tantalium" class="mw-redirect" title="Tantalium">tantalium</a></td> <td>Ta</td> <td>tantalaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Wolfraam" title="Wolfraam">wolfraam</a></td> <td>W</td> <td>wolframaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Renium" title="Renium">renium</a></td> <td>Re</td> <td>renaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Iridium_(element)" title="Iridium (element)">iridium</a></td> <td>Ir</td> <td>iridaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Platina" title="Platina">platina</a></td> <td>Pt</td> <td>platinaat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Goud" title="Goud">goud</a></td> <td>Au</td> <td>auraat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kwik" title="Kwik">kwik</a></td> <td>Hg</td> <td>mercuraat </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Lood_(element)" title="Lood (element)">lood</a></td> <td>Pb</td> <td>plumbaat </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voorbeelden">Voorbeelden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Voorbeelden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Voorbeelden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="margin: 1em auto 1em auto 1em auto 1em auto"> <tbody><tr> <th>Formule</th> <th>Naam van het complex </th></tr> <tr> <td valign="top">K<sub>4</sub>Fe(CN)<sub>6</sub></td> <td>kaliumhexacyanoferraat(II)<br /><a href="/wiki/Geel_bloedloogzout" class="mw-redirect" title="Geel bloedloogzout">Geel bloedloogzout</a> </td></tr> <tr> <td valign="top">K<sub>3</sub>Fe(CN)<sub>6</sub></td> <td>kaliumhexacyanoferraat(III)<br /><a href="/wiki/Rood_bloedloogzout" class="mw-redirect" title="Rood bloedloogzout">Rood bloedloogzout</a> </td></tr> <tr> <td>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>Cl]Cl<sub>2</sub></td> <td>penta-amminechlorokobalt(III)chloride </td></tr> <tr> <td>[Fe(en)<sub>2</sub>(NO<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]SO<sub>4</sub></td> <td>bis(ethyleendiamine)dinitroijzer(III)sulfaat </td></tr> <tr> <td>[Ru(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>Cl]S</td> <td>penta-amminechlororuthenium(II)sulfide </td></tr> <tr> <td>Na<sub>2</sub>[Au(CN)<sub>3</sub>F<sub>2</sub>]</td> <td>natriumtricyanodifluoroauraat(III) </td></tr> <tr> <td>[Pt(CO)<sub>3</sub>H<sub>2</sub>O]Br<sub>2</sub></td> <td>aquatricarbonylplatina(II)bromide </td></tr> <tr> <td>[Nb(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub>(NO<sub>2</sub>)<sub>2</sub>]NO<sub>2</sub></td> <td>tetra-amminedinitroniobium(III)nitriet </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liganden">Liganden</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Liganden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Liganden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De liganden binden aan het centrale metaalion via de donatie van een vrij elektronenpaar. Het <a href="/wiki/Co%C3%B6rdinatiegetal" title="Coördinatiegetal">coördinatiegetal</a> van een complex geeft weer hoeveel donoratomen er aan het metaalion gebonden zijn in de eerste coördinatiesfeer. Hierbij moet men rekening houden met de verschillende soorten liganden: </p> <ul><li>Liganden met 1 donoratoom: deze liganden kunnen slechts 1 elektronenpaar doneren aan het metaalion en worden daarom monodentate liganden genoemd. Voorbeelden in deze context zijn <a href="/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak">ammoniak</a>, <a href="/wiki/Water" title="Water">water</a> en <a href="/wiki/Koolstofmonoxide" title="Koolstofmonoxide">koolstofmonoxide</a>.</li> <li>Liganden met meer dan 1 donoratoom (deze worden polydentate liganden of <a href="/wiki/Chelatie" title="Chelatie">chelaten</a> genoemd): <ul><li>2 donoratomen (bidentaat ligand), zoals bijvoorbeeld <a href="/wiki/Ethyleendiamine" title="Ethyleendiamine">ethyleendiamine</a>, <a href="/wiki/Oxalaat" title="Oxalaat">oxalaat</a>, <a href="/w/index.php?title=Aminoacetaat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aminoacetaat (de pagina bestaat niet)">aminoacetaat</a> en <a href="/wiki/Acetylaceton" title="Acetylaceton">acetylaceton</a></li> <li>3 donoratomen (tridentaat ligand), zoals <a href="/wiki/Di-ethyleentriamine" title="Di-ethyleentriamine">di-ethyleentriamine</a></li> <li>4 donoratomen (tetradentaat ligand): <ul><li>Open-keten-ligand: <a href="/w/index.php?title=1,3,7,9-tetra-aza-undecaan&action=edit&redlink=1" class="new" title="1,3,7,9-tetra-aza-undecaan (de pagina bestaat niet)">1,3,7,9-tetra-aza-undecaan</a></li> <li>Gesloten-keten-ligand (macrocyclisch ligand): <a href="/wiki/Cyclam" title="Cyclam">1,4,8,11-tetraminecyclotetradecaan</a> (Cyclam)</li></ul></li> <li>Meer dan 4 donoratomen: zoals bijvoorbeeld <a href="/wiki/Ethyleendiaminetetra-azijnzuur" title="Ethyleendiaminetetra-azijnzuur">EDTA</a> (hexadentaat)</li></ul></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Coördinatiegetal"><span id="Co.C3.B6rdinatiegetal"></span>Coördinatiegetal</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Coördinatiegetal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Coördinatiegetal"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het coördinatiegetal wordt aan een complex ion of een coördinatieverbinding toegekend op basis van het aantal donoratomen die zich rond het centraal metaalion hebben geplaatst. </p> <dl><dt>Voorbeeld 1 - [Pt(NH<sub>3</sub>)<sub>6</sub>]<sup>4+</sup></dt></dl> <p>Hierbij zit een platina(IV+)ion gecoördineerd met 6 ammine-liganden. Elk ammoniak-ligand bezit op stikstof een vrij elektronenpaar, dat gebruikt wordt voor de coördinatief covalente binding. Aangezien er 6 van dergelijke liganden zijn, betekent dit dat het coördinatiegetal 6 bedraagt. </p> <dl><dt>Voorbeeld 2 - [Co(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>(en)<sub>2</sub>]<sup>2+</sup></dt></dl> <p>Hierbij zit een kobalt(II+)ion gecoördineerd met 2 ammine-liganden en 2 ethyleendiamine-liganden. Elk ammine-ligand bezit een vrij elektronenpaar op stikstof; elk ethyleendiammine heeft 2 stikstoffen met elk een vrij elektronenpaar en bezit dus 2 donoratomen. Dat betekent dat deze verbinding als coördinatiegetal 6 draagt. </p> <dl><dt>Voorbeeld 3 - [Hg(CN)<sub>3</sub>(CO)<sub>2</sub>]<sup>−</sup></dt></dl> <p>Hierbij zit een kwik(II+)ion gecoördineerd met 3 cyano-liganden en 2 carbonyl-liganden. Elk cyano-ligand heeft een vrij elektronenpaar op stikstof; elk carbonyl-ligand bezit een vrij elektronenpaar op koolstof. Dat betekent dat het coördinatiegetal van dit complex 5 is. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zuur_gedrag_van_metaalionen_in_water">Zuur gedrag van metaalionen in water</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Zuur gedrag van metaalionen in water" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Zuur gedrag van metaalionen in water"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De metaal-ligand-binding kan worden beschreven als de interactie tussen een <a href="/wiki/Lewisbase" title="Lewisbase">lewisbase</a> en een <a href="/wiki/Lewiszuur" title="Lewiszuur">lewiszuur</a>. Hierbij neemt het metaalion de rol van het lewiszuur over en de liganden die van de lewisbase. In een waterige oplossing zijn alle ionen <a href="/wiki/Hydraat" title="Hydraat">gehydrateerd</a>. Een voorbeeld vormt [Fe(H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub>]<sup>3+</sup> of kortweg Fe<sup>3+</sup><sub>(aq)</sub>. Veel gehydrateerde ionen (dit zijn zogenaamde aqua-complexen) reageren in een oplossing als een <a href="/wiki/Zwak_zuur" title="Zwak zuur">zwak zuur</a>: </p> <dl><dd>[Fe(H<sub>2</sub>O)<sub>6</sub>]<sup>3+</sup> + H<sub>2</sub>O → [Fe(H<sub>2</sub>O)<sub>5</sub>(OH)]<sup>2+</sup> + H<sub>3</sub>O<sup>+</sup></dd></dl> <p>De zuursterkte van het gehydrateerde metaalion is afhankelijk van de sterkte van de binding tussen het centraal metaalion en het zuurstofatoom van de gebonden watermolecule. Als deze binding zeer sterk is, dan wordt de O-H-binding in water verzwakt en kan een H<sup>+</sup>-ion worden afgesplitst. Als deze binding echter zwak is, dan wordt een volledige watermolecule afgesplitst. De sterkte van de binding tussen het metaalion en het zuurstofatoom in water is afhankelijk van 2 belangrijke factoren: </p> <ul><li>Op basis van de elektrostatische aantrekkingskracht tussen het kation en de water-dipool (<a href="/wiki/Wet_van_Coulomb" title="Wet van Coulomb">wet van Coulomb</a>) kan men concluderen dat kleine ionen met een hoge lading (bijvoorbeeld Fe<sup>3+</sup>) het sterkst zuur zullen reageren.</li> <li>Als het kation (centraal metaalion) een lewiszuur is dat over vacante atoomorbitalen beschikt (transitiemetalen uit periode 4, 5 en 6), heeft de binding tussen het metaalion en het zuurstofatoom een covalent karakter. De binding wordt dus versterkt en het zuur karakter verhoogd.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Geometrische_structuur">Geometrische structuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Geometrische structuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Geometrische structuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Moleculaire_geometrie" title="Moleculaire geometrie">Moleculaire geometrie</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Afhankelijk van het aantal liganden en de lading kan een complex verschillende geometrische vormen aannemen, meestal een waarbij de liganden en vrije elektronen zo ver mogelijk van elkaar zitten. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verschillende geometrische structuren van een complexverbinding. </p> <table class="wikitable" align="center" style="margin: 1em auto 1em auto 1em auto 1em auto"> <tbody><tr> <th>Coördinatiegetal</th> <th><a href="/wiki/Moleculaire_geometrie" title="Moleculaire geometrie">Geometrie</a></th> <th><a href="/wiki/Hybridisatie_(scheikunde)" title="Hybridisatie (scheikunde)">Hybridisatie van het metaalion</a></th> <th>Voorbeeld </th></tr> <tr> <td>2</td> <td><a href="/wiki/Lineaire_moleculaire_geometrie" title="Lineaire moleculaire geometrie">lineair</a></td> <td>sp</td> <td>[Ag(NH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>]<sup>+</sup> </td></tr> <tr> <td>3</td> <td><a href="/wiki/Trigonaal_planaire_moleculaire_geometrie" title="Trigonaal planaire moleculaire geometrie">trigonaal planair</a></td> <td>sp<sup>2</sup></td> <td>[PdCl<sub>3</sub>]<sup>−</sup> </td></tr> <tr> <td>4</td> <td><a href="/wiki/Tetra%C3%ABdrische_moleculaire_geometrie" title="Tetraëdrische moleculaire geometrie">tetraëdrisch</a></td> <td>sp<sup>3</sup></td> <td>[Zn(CN)<sub>4</sub>]<sup>2−</sup> </td></tr> <tr> <td>4</td> <td><a href="/wiki/Vierkant_planaire_moleculaire_geometrie" title="Vierkant planaire moleculaire geometrie">vierkant planair</a><br />(tetragonaal)</td> <td>dsp<sup>2</sup></td> <td>[Ni(CN)<sub>4</sub>]<sup>2−</sup> </td></tr> <tr> <td>5</td> <td><a href="/wiki/Vierkant_piramidale_moleculaire_geometrie" title="Vierkant piramidale moleculaire geometrie">vierkant piramidaal</a></td> <td>d<sup>2</sup>sp<sup>2</sup></td> <td>[VOCl<sub>4</sub>]<sup>2−</sup> </td></tr> <tr> <td>5</td> <td><a href="/wiki/Trigonaal_bipiramidale_moleculaire_geometrie" title="Trigonaal bipiramidale moleculaire geometrie">trigonaal bipiramidaal</a></td> <td>dsp<sup>3</sup></td> <td>Fe(CO)<sub>5</sub> </td></tr> <tr> <td>6</td> <td><a href="/wiki/Octa%C3%ABdrische_moleculaire_geometrie" title="Octaëdrische moleculaire geometrie">octaëdrisch</a></td> <td>d<sup>2</sup>sp<sup>3</sup></td> <td>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>6</sub>]<sup>3+</sup> </td></tr> <tr> <td>7</td> <td><a href="/wiki/Pentagonaal_bipiramidale_moleculaire_geometrie" title="Pentagonaal bipiramidale moleculaire geometrie">pentagonaal bipiramidaal</a></td> <td>d<sup>3</sup>sp<sup>3</sup></td> <td> </td></tr> <tr> <td>8</td> <td><a href="/wiki/Antiprisma" title="Antiprisma">vierhoekig antiprisma</a></td> <td>d<sup>4</sup>sp<sup>3</sup></td> <td>[Mo(CN)<sub>8</sub>]<sup>4−</sup> </td></tr> <tr> <td>9</td> <td><a href="/w/index.php?title=Trigonaal_prima&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trigonaal prima (de pagina bestaat niet)">drievoudig afgeknot trigonaal prisma</a></td> <td>d<sup>5</sup>sp<sup>3</sup></td> <td>[ReH<sub>9</sub>]<sup>2−</sup> </td></tr></tbody></table> <p>Sommige metaalionen kunnen nog meer liganden coördineren. De oorzaak hiervan ligt in de relatieve grootte van de liganden en de positieve lading op het metaalion. Zo werd in <a href="/wiki/2007" title="2007">2007</a> melding gemaakt van een opmerkelijk stabiel <a href="/wiki/Lood_(element)" title="Lood (element)">lood</a>-complex dat door niet minder dan 15 <a href="/wiki/Helium" title="Helium">heliumliganden</a> werd omringd: PbHe<sub>15</sub><sup>2+</sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Isomerie">Isomerie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Isomerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Isomerie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Coördinatieverbindingen bezitten, in het geval van meerdere soorten liganden, veelal <a href="/wiki/Isomeer" title="Isomeer">isomeren</a>. Er kunnen ruwweg 2 soorten isomeren bij coördinatieverbindingen onderscheiden worden: </p> <ul><li><a href="/wiki/Structuurisomeer" title="Structuurisomeer">Structuurisomeren</a></li> <li><a href="/wiki/Stereo-isomeer" title="Stereo-isomeer">Stereo-isomeren</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Structuurisomerie">Structuurisomerie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Structuurisomerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Structuurisomerie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het algemeen principe bij structuurisomeren van coördinatieverbindingen is het feit dat er telkens andere liganden aan het centraal metaalion zijn gebonden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen volgende structuurisomeren: </p> <ul><li>Ionisatie-isomeren: in <a href="/wiki/Water" title="Water">water</a> <a href="/wiki/Ionisatie" title="Ionisatie">ioniseren</a> deze isomeren verschillend van elkaar. Voorbeeld:</li></ul> <dl><dd><dl><dd>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>SO<sub>4</sub>]Br (rood complex) → [Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>SO<sub>4</sub>]<sup>+</sup> + Br<sup>−</sup></dd></dl></dd></dl> <dl><dd><dl><dd>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>Br]SO<sub>4</sub> (paars-violet complex) → [Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub>Br]<sup>2+</sup> + SO<sub>4</sub><sup>2−</sup></dd></dl></dd></dl> <ul><li>Coördinatie-isomeren: deze isomeren bezitten 2 of meerdere metaalionen, die fungeren als coördinatiecentrum. De liganden kunnen op die manier telkens op een ander metaalion binden.</li> <li>Hydraat-isomeren: dit zijn ionisatie-isomeren met als ligand H<sub>2</sub>O</li> <li>Linkage-isomeren: dit zijn isomeren die een ligand bezitten dat op verschillende manieren (met telkens andere donoratomen) kan gebonden zijn aan het metaalion. Voorbeeld:</li></ul> <dl><dd><dl><dd>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub><b>(NO<sub>2</sub>)</b>]Cl<sub>2</sub>: hierbij bindt het vetgedrukte ligand via stikstof (nitro-verbinding)</dd></dl></dd></dl> <dl><dd><dl><dd>[Co(NH<sub>3</sub>)<sub>5</sub><b>(ONO)</b>]Cl<sub>2</sub>: hierbij bindt het vetgedrukte ligand via zuurstof (nitrito-verbinding)</dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Stereo-isomerie">Stereo-isomerie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Stereo-isomerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Stereo-isomerie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bij stereo-isomeren zal het complex het aantal liganden behouden, maar zullen deze telkens op een andere plaats gerangschikt zijn rondom het centraal metaalion. Er wordt onderscheid gemaakt tussen 2 soorten stereo-isomeren: </p> <ul><li><a href="/wiki/Cis-trans-isomerie" title="Cis-trans-isomerie">Cis- en trans-isomeren</a></li> <li><a href="/wiki/Optische_isomerie" title="Optische isomerie">Optische isomeren</a> (enantiomeren)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Cis-_en_trans-isomerie">Cis- en trans-isomerie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=13" title="Bewerk dit kopje: Cis- en trans-isomerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Cis- en trans-isomerie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cis- en trans-isomerie kan in complexe verbindingen optreden bij een octaëdrische of tetragonaal planaire structuur. Wanneer twee dezelfde liganden naast elkaar liggen, staan ze <i>cis</i> ten opzichte van elkaar. Als ze tegenover elkaar staan, dan staan ze <i>trans</i> ten opzichte van elkaar. Wanneer drie dezelfde liganden een zijde van een octaëder bepalen, dan staan deze <i>fac</i> (afgeleid van <i>faciaal</i>) ten opzichte van elkaar. Hierbij zullen minstens twee liganden <i>cis</i> staan. Als drie liganden en het centraal metaalion in een vlak liggen, dan liggen zij <i>mer</i> (afgeleid van <i>meridionaal</i>) ten opzichte van elkaar. Onderstaande structuren geven een voorbeeld (de groene chloor-liganden dienen als toonbeeld): </p> <div align="center"> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Cis-dichlorotetraamminecobalt(III).png" class="mw-file-description" title="cis-[CoCl2(NH3)4]+"><img alt="cis-[CoCl2(NH3)4]+" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/132px-Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png" decoding="async" width="132" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/197px-Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/263px-Cis-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="1004" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>cis</i>-[CoCl<sub>2</sub>(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub>]<sup>+</sup></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Trans-dichlorotetraamminecobalt(III).png" class="mw-file-description" title="trans-[CoCl2(NH3)4]+"><img alt="trans-[CoCl2(NH3)4]+" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/150px-Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png" decoding="async" width="150" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/226px-Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png/301px-Trans-dichlorotetraamminecobalt%28III%29.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="878" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>trans</i>-[CoCl<sub>2</sub>(NH<sub>3</sub>)<sub>4</sub>]<sup>+</sup></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Fac-trichlorotriamminecobalt(III).png" class="mw-file-description" title="fac-[CoCl3(NH3)3]"><img alt="fac-[CoCl3(NH3)3]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/109px-Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png" decoding="async" width="109" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/163px-Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/218px-Fac-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png 2x" data-file-width="998" data-file-height="1100" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>fac</i>-[CoCl<sub>3</sub>(NH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>]</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Mer-trichlorotriamminecobalt(III).png" class="mw-file-description" title="mer-[CoCl3(NH3)3]"><img alt="mer-[CoCl3(NH3)3]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/136px-Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png" decoding="async" width="136" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/203px-Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png/271px-Mer-trichlorotriamminecobalt%28III%29.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="974" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><i>mer</i>-[CoCl<sub>3</sub>(NH<sub>3</sub>)<sub>3</sub>]</div> </li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Optische_isomerie">Optische isomerie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=14" title="Bewerk dit kopje: Optische isomerie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Optische isomerie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Optische isomeren van complexe verbindingen komen voor bij <a href="/wiki/Chiraliteit_(scheikunde)" title="Chiraliteit (scheikunde)">chirale</a> of disymmetrische moleculen. Ze ontstaan door het <a href="/wiki/Spiegelbeeld_(reflectie)" title="Spiegelbeeld (reflectie)">spiegelbeeld</a> van een molecule te vormen en zijn dus niet superponeerbaar (de atomen kunnen op geen enkele manier samenvallen met elkaar). Optische isomerie ontstaat doordat deze moleculen <a href="/wiki/Optisch_actief" class="mw-redirect" title="Optisch actief">optisch actief</a> zijn: ze zorgen voor een rotatie van het vlak van <a href="/wiki/Polarisatie_(elektromagnetisme)" title="Polarisatie (elektromagnetisme)">gepolariseerd licht</a>. De twee optische isomeren worden ook wel enantiomeren of enantiomorfen genoemd. </p><p>Het symbool lambda (Λ) duidt op een enantiomeer dat een linksdraaiende conformatie bezit (de zogenaamde <i>laevo</i>-vorm). Het symbool delta (Δ) duidt op een enantiomeer dat rechtsdraaiende conformatie bezit (de zogenaamde <i>dextro</i>-vorm). Hieronder als voorbeeld de vormen van het trisoxalatoferraat(III)ion: </p> <div align="center"> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Delta-tris(oxalato)ferrate(III)-3D-balls.png" class="mw-file-description" title="Δ-[Fe(ox)3]3−"><img alt="Δ-[Fe(ox)3]3−" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/110px-Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png" decoding="async" width="110" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/164px-Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/219px-Delta-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png 2x" data-file-width="914" data-file-height="1000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Δ-[Fe(ox)<sub>3</sub>]<sup>3−</sup></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 205px"> <div class="thumb" style="width: 200px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Lambda-tris(oxalato)ferrate(III)-3D-balls.png" class="mw-file-description" title="Λ-[Fe(ox)3]3−"><img alt="Λ-[Fe(ox)3]3−" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/111px-Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png" decoding="async" width="111" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/166px-Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png/221px-Lambda-tris%28oxalato%29ferrate%28III%29-3D-balls.png 2x" data-file-width="1014" data-file-height="1100" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Λ-[Fe(ox)<sub>3</sub>]<sup>3−</sup></div> </li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Complexen_in_de_biochemie">Complexen in de biochemie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=15" title="Bewerk dit kopje: Complexen in de biochemie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Complexen in de biochemie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Voorbeelden van complexen in de <a href="/wiki/Biochemie" title="Biochemie">biochemie</a> zijn <a href="/wiki/Hemoglobine" title="Hemoglobine">hemoglobine</a>, dat een <a href="/wiki/IJzer_(element)" title="IJzer (element)">ijzer</a>-atoom bevat en <a href="/wiki/Bladgroen" class="mw-redirect" title="Bladgroen">bladgroen</a> (chlorofyl), dat <a href="/wiki/Magnesium" title="Magnesium">magnesium</a> bevat (beiden met een <a href="/wiki/Porfine" title="Porfine">porfine-ring</a> als ligand). </p><p>Andere voorbeelden van coördinatieverbindingen zijn met name te vinden in de <a href="/wiki/Katalysator" title="Katalysator">katalyse</a>, maar ook in <a href="/wiki/Geneesmiddel" title="Geneesmiddel">geneesmiddelen</a>, <a href="/wiki/Kleurstof" title="Kleurstof">kleurstoffen</a> en <a href="/wiki/Enzym" title="Enzym">enzymen</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&veaction=edit&section=16" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&action=edit&section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Carbonylcomplex" title="Carbonylcomplex">Carbonylcomplex</a></li> <li><a href="/wiki/Co%C3%B6rdinatiechemie" title="Coördinatiechemie">Coördinatiechemie</a></li> <li><a href="/wiki/Chelatie" title="Chelatie">Chelatie</a></li> <li><a href="/wiki/Cyclopentadienylcomplex" title="Cyclopentadienylcomplex">Cyclopentadienylcomplex</a></li> <li><a href="/wiki/Kristalveldtheorie" title="Kristalveldtheorie">Kristalveldtheorie</a></li> <li><a href="/wiki/Ligandveldtheorie" title="Ligandveldtheorie">Ligandveldtheorie</a></li> <li><a href="/wiki/Spectrochemische_reeks" title="Spectrochemische reeks">Spectrochemische reeks</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Enkele <a href="/wiki/Hoofdgroepmetaal" title="Hoofdgroepmetaal">hoofdgroepmetalen</a> zoals <a href="/wiki/Calcium" title="Calcium">calcium</a> en <a href="/wiki/Magnesium" title="Magnesium">magnesium</a> kunnen ook complexen vormen.</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Complex_ions#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Complex ions">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Complex_ions#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Complex ions">Complex ions</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coördinatieverbinding&oldid=68366897">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Coördinatieverbinding&oldid=68366897</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Co%C3%B6rdinatieverbinding" title="Categorie:Coördinatieverbinding">Coördinatieverbinding</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 11 nov 2024 om 15:52.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Co%C3%B6rdinatieverbinding&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5fb746f978-79cpl","wgBackendResponseTime":159,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.208","walltime":"0.482","ppvisitednodes":{"value":441,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2643,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":479,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6649,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 108.354 1 -total"," 46.16% 50.014 1 Sjabloon:Commonscat"," 39.26% 42.538 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 28.56% 30.947 1 Sjabloon:Appendix"," 24.60% 26.652 1 Sjabloon:References"," 11.67% 12.643 2 Sjabloon:First_non_empty"," 8.27% 8.962 1 Sjabloon:Zie_hoofdartikel"," 4.75% 5.151 1 Sjabloon:Multiparameters"," 2.95% 3.193 1 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.010","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":638448,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-7ff5fcd866-6s5g6","timestamp":"20241111145647","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Co\u00f6rdinatieverbinding","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Co%C3%B6rdinatieverbinding","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q238156","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q238156","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-03-08T23:47:11Z","dateModified":"2024-11-11T14:52:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/96\/Cisplatin-3D-balls.png"}</script> </body> </html>