CINXE.COM
Hrvatske obrambene snage – Wikipedija
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Hrvatske obrambene snage – Wikipedija</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy hr","wgMonthNames":["","siječanj","veljača","ožujak","travanj","svibanj","lipanj","srpanj","kolovoz","rujan","listopad","studeni","prosinac"],"wgRequestId":"f8d29684-aaf5-4d55-85ad-d76536fec00a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Hrvatske_obrambene_snage","wgTitle":"Hrvatske obrambene snage","wgCurRevisionId":7064581,"wgRevisionId":7064581,"wgArticleId":20396,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 greške: nedostaje periodika","Članci kojima nedostaje izvor","Hrvatske postrojbe u Domovinskom ratu","Rat u Bosni i Hercegovini","HOS"],"wgPageViewLanguage":"hr","wgPageContentLanguage":"hr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Hrvatske_obrambene_snage","wgRelevantArticleId":20396,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove" :["autoconfirmed"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q648014","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false, "wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.5"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Web2Cit","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/1200px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1197"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/800px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="798"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/640px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="638"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Hrvatske obrambene snage – Wikipedija"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hr.m.wikipedia.org/wiki/Hrvatske_obrambene_snage"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedija (hr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hrvatske_obrambene_snage"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedija Atom izvor" href="/w/index.php?title=Posebno:Nedavne_promjene&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Hrvatske_obrambene_snage rootpage-Hrvatske_obrambene_snage skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Prijeđi na sadržaj</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Glavni izbornik" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Glavni izbornik</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Glavni izbornik</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Orijentacija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Glavna_stranica" title="Posjeti glavnu stranicu [z]" accesskey="z"><span>Glavna stranica</span></a></li><li id="n-contents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Sadr%C5%BEaj"><span>Sadržaj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Slu%C4%8Dajna_stranica" title="Učitavanje slučajne stranice [x]" accesskey="x"><span>Slučajna stranica</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Nedavne_promjene" title="Popis nedavnih promjena u wikiju [r]" accesskey="r"><span>Nedavne promjene</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Kafi%C4%87" title="O projektu, što možete učiniti, gdje se što nalazi"><span>Kafić</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Sadr%C5%BEaj" title="Mjesto gdje se može dobiti pomoć"><span>Pomoć</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Glavna_stranica" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hr.svg" style="width: 7.5em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Slobodna enciklopedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Traži</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretraži projekt Wikipedija" aria-label="Pretraži projekt Wikipedija" autocapitalize="sentences" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Traži</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Osobni alati"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Izgled" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Izgled</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hr.wikipedia.org&uselang=hr" class=""><span>Donacije</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Hrvatske+obrambene+snage" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno" class=""><span>Stvori račun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&returnto=Hrvatske+obrambene+snage" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o" class=""><span>Prijavi se</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Više mogućnosti" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Osobni alati" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Osobni alati</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Suradnički izbornik" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hr.wikipedia.org&uselang=hr"><span>Donacije</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Hrvatske+obrambene+snage" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Stvori račun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&returnto=Hrvatske+obrambene+snage" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Prijavi se</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Stranice za neprijavljene suradnike <a href="/wiki/Pomo%C4%87:Uvod" aria-label="Vidi više o uređivanju"><span>saznajte više</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moji_doprinosi" title="Popis uređivanja učinjenih s ove IP adrese [y]" accesskey="y"><span>Doprinosi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moj_razgovor" title="Rasprava o uređivanjima s ove IP adrese [n]" accesskey="n"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Esakrij\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"hr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid #E3B100;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Marko_Maruli%C4%87\" title=\"Marko Marulić\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/40px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png\" decoding=\"async\" width=\"40\" height=\"40\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/60px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png/80px-Wikipedia_Puzzleball_Maruli%C4%87_500.png 2x\" data-file-width=\"640\" data-file-height=\"640\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E \u003Cb\u003EGodina \u003Ca href=\"/wiki/Marko_Maruli%C4%87\" title=\"Marko Marulić\"\u003EMarka Marulića\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E – 500 godina od smrti oca hrvatske književnosti. \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid #eaa;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Kriteriji_zna%C4%8Dajnosti_po_temama\" title=\"Wikipedija:Kriteriji značajnosti po temama\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/22px-Help-content.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"22\" height=\"22\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/33px-Help-content.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Help-content.svg/44px-Help-content.svg.png 2x\" data-file-width=\"48\" data-file-height=\"48\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E \u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Kriteriji_zna%C4%8Dajnosti_po_temama\" title=\"Wikipedija:Kriteriji značajnosti po temama\"\u003ERaspravite \u003Cb\u003Erazradu po temama kriterija\u003C/b\u003E o značajnosti!\u003C/a\u003E \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sadržaj" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sadržaj</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sakrij</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Početak</div> </a> </li> <li id="toc-HOS_tijekom_rata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#HOS_tijekom_rata"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>HOS tijekom rata</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-HOS_tijekom_rata-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline HOS tijekom rata</span> </button> <ul id="toc-HOS_tijekom_rata-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-HOS_u_Hrvatskoj_(1991.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#HOS_u_Hrvatskoj_(1991.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>HOS u Hrvatskoj (1991.)</span> </div> </a> <ul id="toc-HOS_u_Hrvatskoj_(1991.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nastanak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nastanak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Nastanak</span> </div> </a> <ul id="toc-Nastanak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Jačanje_i_širenje_HOS-a" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Jačanje_i_širenje_HOS-a"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.2</span> <span>Jačanje i širenje HOS-a</span> </div> </a> <ul id="toc-Jačanje_i_širenje_HOS-a-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-HOS_na_bojištima_Hrvatske" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#HOS_na_bojištima_Hrvatske"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.3</span> <span>HOS na bojištima Hrvatske</span> </div> </a> <ul id="toc-HOS_na_bojištima_Hrvatske-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-HOS_u_Bosni_i_Hercegovini" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#HOS_u_Bosni_i_Hercegovini"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>HOS u Bosni i Hercegovini</span> </div> </a> <ul id="toc-HOS_u_Bosni_i_Hercegovini-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1993." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1993."> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>1993.</span> </div> </a> <ul id="toc-1993.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-HOS_do_kraja_rata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#HOS_do_kraja_rata"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>HOS do kraja rata</span> </div> </a> <ul id="toc-HOS_do_kraja_rata-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zapovjedna_struktura_i_organizacija_postrojbi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zapovjedna_struktura_i_organizacija_postrojbi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Zapovjedna struktura i organizacija postrojbi</span> </div> </a> <ul id="toc-Zapovjedna_struktura_i_organizacija_postrojbi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opremljenost,_znakovlje,_naoružanje" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Opremljenost,_znakovlje,_naoružanje"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Opremljenost, znakovlje, naoružanje</span> </div> </a> <ul id="toc-Opremljenost,_znakovlje,_naoružanje-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kontroverze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kontroverze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kontroverze</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kontroverze-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Kontroverze</span> </button> <ul id="toc-Kontroverze-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nakon_rata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nakon_rata"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Nakon rata</span> </div> </a> <ul id="toc-Nakon_rata-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ratni_zločini" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ratni_zločini"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Ratni zločini</span> </div> </a> <ul id="toc-Ratni_zločini-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Poznati_pripadnici" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Poznati_pripadnici"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Poznati pripadnici</span> </div> </a> <ul id="toc-Poznati_pripadnici-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Izjave_poznatih_o_HOS-u" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Izjave_poznatih_o_HOS-u"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Izjave poznatih o HOS-u</span> </div> </a> <ul id="toc-Izjave_poznatih_o_HOS-u-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Udruge_dragovoljaca_HOS-a" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Udruge_dragovoljaca_HOS-a"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Udruge dragovoljaca HOS-a</span> </div> </a> <ul id="toc-Udruge_dragovoljaca_HOS-a-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Galerija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Galerija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Galerija</span> </div> </a> <ul id="toc-Galerija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Izvori" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Izvori"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Izvori</span> </div> </a> <ul id="toc-Izvori-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Literatura</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Srodni_članci" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Srodni_članci"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Srodni članci</span> </div> </a> <ul id="toc-Srodni_članci-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vanjske_poveznice" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Vanjske_poveznice"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Vanjske poveznice</span> </div> </a> <ul id="toc-Vanjske_poveznice-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaz sadržaja stranice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaz sadržaja stranice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Hrvatske obrambene snage</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Idi na druge jezične varijante članka. Dostupan je na 23 jezika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-23" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">23 jezika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="قوات الدفاع الكرواتية – arapski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قوات الدفاع الكرواتية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arapski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hrvatske_odbrambene_snage" title="Hrvatske odbrambene snage – bosanski" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hrvatske odbrambene snage" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosanski" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Forces_de_Defensa_Croates" title="Forces de Defensa Croates – katalonski" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Forces de Defensa Croates" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalonski" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Chorvatsk%C3%A9_obrann%C3%A9_s%C3%ADly" title="Chorvatské obranné síly – češki" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Chorvatské obranné síly" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="češki" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Hrvatske_obrambene_snage" title="Hrvatske obrambene snage – njemački" lang="de" hreflang="de" data-title="Hrvatske obrambene snage" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="njemački" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Croatian_Defence_Forces" title="Croatian Defence Forces – engleski" lang="en" hreflang="en" data-title="Croatian Defence Forces" data-language-autonym="English" data-language-local-name="engleski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fuerzas_Croatas_de_Defensa" title="Fuerzas Croatas de Defensa – španjolski" lang="es" hreflang="es" data-title="Fuerzas Croatas de Defensa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="španjolski" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نیروهای دفاعی کرواسی – perzijski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نیروهای دفاعی کرواسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perzijski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/HOS_(j%C3%A4rjest%C3%B6)" title="HOS (järjestö) – finski" lang="fi" hreflang="fi" data-title="HOS (järjestö)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finski" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Forces_de_d%C3%A9fense_croates" title="Forces de défense croates – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Forces de défense croates" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Horv%C3%A1t_V%C3%A9delmi_Er%C5%91k" title="Horvát Védelmi Erők – mađarski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Horvát Védelmi Erők" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="mađarski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Forze_di_difesa_croate" title="Forze di difesa croate – talijanski" lang="it" hreflang="it" data-title="Forze di difesa croate" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="talijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%82%A2%E3%83%81%E3%82%A2%E9%98%B2%E8%A1%9B%E8%BB%8D" title="クロアチア防衛軍 – japanski" lang="ja" hreflang="ja" data-title="クロアチア防衛軍" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japanski" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AE%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ხორვატთა თავდაცვის ძალები – gruzijski" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ხორვატთა თავდაცვის ძალები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruzijski" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BE%D0%B4%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Хрватски одбранбени сили – makedonski" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Хрватски одбранбени сили" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedonski" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kroatische_Defensiekrachten" title="Kroatische Defensiekrachten – nizozemski" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kroatische Defensiekrachten" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nizozemski" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Chorwackie_Si%C5%82y_Obrony" title="Chorwackie Siły Obrony – poljski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Chorwackie Siły Obrony" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poljski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/For%C3%A7as_de_Defesa_da_Cro%C3%A1cia" title="Forças de Defesa da Croácia – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Forças de Defesa da Croácia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D1%8B" title="Хорватские оборонительные силы – ruski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Хорватские оборонительные силы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hrvatske_obrambene_snage" title="Hrvatske obrambene snage – srpsko-hrvatski" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hrvatske obrambene snage" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="srpsko-hrvatski" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B5_%D0%BE%D0%B4%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B5_%D1%81%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B5" title="Хрватске одбрамбене снаге – srpski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хрватске одбрамбене снаге" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="srpski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C4%B1rvat_Savunma_Kuvvetleri" title="Hırvat Savunma Kuvvetleri – turski" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hırvat Savunma Kuvvetleri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turski" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%81%D1%8C%D0%BA%D1%96_%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8" title="Хорватські оборонні сили – ukrajinski" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Хорватські оборонні сили" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrajinski" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q648014#sitelinks-wikipedia" title="Poveznice na druge jezike" class="wbc-editpage">Uredi poveznice</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Imenski prostori"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hrvatske_obrambene_snage" title="Pogledaj sadržaj [c]" accesskey="c"><span>Stranica</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Razgovor:Hrvatske_obrambene_snage" rel="discussion" title="Razgovorna stranica [t]" accesskey="t"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Promijeni jezičnu varijantu" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">hrvatski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Pogledi"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Hrvatske_obrambene_snage"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&action=edit" title="Ova stranica je zaštićena. Možete pogledati izvorni kod. [e]" accesskey="e"><span>Vidi kôd</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&action=history" title="Ranije izmjene na ovoj stranici [h]" accesskey="h"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pomagala" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Pomagala</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pomagala</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Više mogućnosti" > <div class="vector-menu-heading"> Radnje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Hrvatske_obrambene_snage"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&action=edit"><span>Vidi kôd</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&action=history"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Razno </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:%C5%A0to_vodi_ovamo/Hrvatske_obrambene_snage" title="Popis svih stranica koje sadrže poveznice na ovu stranicu [j]" accesskey="j"><span>Što vodi ovamo</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Povezane_promjene/Hrvatske_obrambene_snage" rel="nofollow" title="Nedavne promjene na stranicama koje su povezane s navedenom stranicom [k]" accesskey="k"><span>Povezane promjene</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Upload" title="Postavi datoteke [u]" accesskey="u"><span>Postavi datoteku</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Posebne_stranice" title="Popis svih posebnih stranica [q]" accesskey="q"><span>Posebne stranice</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&oldid=7064581" title="Trajna poveznica na ovu verziju stranice"><span>Trajna poveznica</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&action=info" title="Više informacija o ovoj stranici"><span>Podatci o stranici</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Citiraj&page=Hrvatske_obrambene_snage&id=7064581&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacije o tome kako citirati ovu stranicu"><span>Citiraj ovu stranicu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Skra%C4%87iva%C4%8D_adresa&url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FHrvatske_obrambene_snage"><span>Skraćeni URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FHrvatske_obrambene_snage"><span>Preuzmi QR kôd</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Ispis/izvoz </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Zbirka&bookcmd=book_creator&referer=Hrvatske+obrambene+snage"><span>Stvori knjigu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:DownloadAsPdf&page=Hrvatske_obrambene_snage&action=show-download-screen"><span>Preuzmi kao PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&printable=yes" title="Inačica za ispis ove stranice [p]" accesskey="p"><span>Inačica za ispis</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Wikimedijini projekti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Croatian_Defence_Forces" hreflang="en"><span>Zajednički poslužitelj</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q648014" title="Poveznica na stavku na projektu Wikipodatci [g]" accesskey="g"><span>Stavka na Wikipodatcima</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Izgled</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sakrij</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Izvor: Wikipedija</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hr" dir="ltr"><div class="hatnote"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/20px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/30px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/40px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></span></span> <i>Ovo je glavno značenje pojma <b>Hrvatske obrambene snage</b>. Za druga značenja pogledajte <a href="/wiki/Hrvatske_oru%C5%BEane_snage_(razdvojba)" class="mw-disambig" title="Hrvatske oružane snage (razdvojba)">Hrvatske oružane snage (razdvojba)</a>.</i></div> <div class="hatnote"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/20px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/30px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/40px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></span></span> <i>»HOS« preusmjerava ovamo.</i> <i>Za druga značenja pogledajte <a href="/wiki/HOS_(razdvojba)" class="mw-disambig" title="HOS (razdvojba)">HOS (razdvojba)</a></i>. </div> <table class="infobox" style="width:22em;width:26em"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background:#aa8">Hrvatske obrambene snage</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/250px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png" decoding="async" width="250" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/375px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/500px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span><div>Vojna oznaka Hrvatskih obrambenih snaga</div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Utemeljena</th><td><a href="/wiki/1991." title="1991.">1991.</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Raspuštena</th><td><i>de iure</i>: <a href="/wiki/1992." title="1992.">1992.</a><br /><i>de facto</i>: <a href="/wiki/1993." title="1993.">1993.</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Stožer</th><td>Ratni Stožer HOS-a, <a href="/wiki/Zagreb" title="Zagreb">Zagreb</a><br /><a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuški</a>, <a href="/wiki/BiH" class="mw-redirect" title="BiH">BiH</a><br /><a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenica</a>, <a href="/wiki/BiH" class="mw-redirect" title="BiH">BiH</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background:#886; color:white;">Vodstvo</th></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Vrhovni zapovjednik</th><td><a href="/wiki/Dobroslav_Paraga" title="Dobroslav Paraga">Dobroslav Paraga</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Načelnik Glavnog stožera</th><td><a href="/wiki/Ante_Parad%C5%BEik" title="Ante Paradžik">Ante Paradžik</a><br />o.d. <a href="/wiki/Anto_%C4%90api%C4%87" title="Anto Đapić">Anto Đapić</a><br /><a href="/wiki/Ante_Prka%C4%8Din" title="Ante Prkačin">Ante Prkačin</a><br /><a href="/w/index.php?title=Mladen_Holman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mladen Holman (stranica ne postoji)">Mladen Holman</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background:#886; color:white;">Ljudstvo</th></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Vojna dob</th><td>Nema</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Novačenje</th><td>dragovoljno služenje</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;background:#886; color:white;">Povezani članci</th></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left">Povijest</th><td><a href="/wiki/Domovinski_rat" title="Domovinski rat">Domovinski rat</a>, <a href="/wiki/Rat_u_BiH" class="mw-redirect" title="Rat u BiH">Rat u BiH</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Hrvatske obrambene snage</b> (kratica <b>HOS</b>, ponekad zvane i <b>Hrvatske oružane snage</b>),<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> bivše dragovoljačke<sup id="cite_ref-HE_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-HE-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Paravojna_postrojba" title="Paravojna postrojba">paravojne postrojbe</a> i stranačko vojno krilo <a href="/wiki/Hrvatska_stranka_prava" title="Hrvatska stranka prava">Hrvatske stranke prava</a> (HSP) u razdoblju od <a href="/wiki/1991." title="1991.">1991.</a> do <a href="/wiki/1993." title="1993.">1993.</a> </p><p>Bile su među prvim organiziranim vojnim postrojbama koje su djelovale u <a href="/wiki/Domovinski_rat" title="Domovinski rat">Domovinskom ratu</a>, te su uz <a href="/wiki/Hrvatsko_vije%C4%87e_obrane" title="Hrvatsko vijeće obrane">Hrvatsko vijeće obrane</a> (HVO), i <a href="/wiki/Teritorijalna_obrana_Bosne_i_Hercegovine" title="Teritorijalna obrana Bosne i Hercegovine">Teritorijalnu obranu BiH</a> (TO BiH), činile okosnicu <a href="/wiki/Rat_u_BiH" class="mw-redirect" title="Rat u BiH">otpora velikosrpskim snagama u Bosni i Hercegovini</a>. U Hrvatskoj, HOS se kasnije integrirao u <a href="/wiki/Hrvatska_vojska" class="mw-redirect" title="Hrvatska vojska">Hrvatsku vojsku</a> početkom <a href="/wiki/1992." title="1992.">1992.</a> prilikom restrukturiranja vojnih snaga unutar <a href="/wiki/Hrvatska" title="Hrvatska">Republike Hrvatske</a>. HOS u BiH je neko vrijeme službeno činio dio <a href="/wiki/Armija_Republike_Bosne_i_Hercegovine" title="Armija Republike Bosne i Hercegovine">Armije RBiH</a>, ali se osuo i raspao nakon ubojstva zapovjednika HOS-a Hercegovine <a href="/wiki/General_bojnik" title="General bojnik">general-bojnika</a> Armije RBiH <a href="/wiki/Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87" title="Blaž Kraljević">Blaža Kraljevića</a>. Posljednja postrojba HOS-a raspuštena je 5. travnja 1993. u <a href="/wiki/Srednja_Bosna" class="mw-redirect" title="Srednja Bosna">središnjoj Bosni</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShrader200346_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShrader200346-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ideja vodilja HOS-a bila je obrana Hrvatske od agresora u Domovinskom ratu, ali i povratak Hrvatske na istočne granice <a href="/wiki/Nezavisna_Dr%C5%BEava_Hrvatska" title="Nezavisna Država Hrvatska">Nezavisne Države Hrvatske</a> iz <a href="/wiki/Drugi_svjetski_rat" title="Drugi svjetski rat">Drugog svjetskog rata</a>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedija:Navo%C4%91enje_izvora" title="Wikipedija:Navođenje izvora">nedostaje izvor</a></i>]</sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="HOS_tijekom_rata">HOS tijekom rata</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="HOS_u_Hrvatskoj_(1991.)"><span id="HOS_u_Hrvatskoj_.281991..29"></span>HOS u Hrvatskoj (1991.)</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/275px-Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png" decoding="async" width="275" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/413px-Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg/550px-Flag_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a><figcaption>Ratna zastava HOS-a</figcaption></figure> <p>U <a href="/wiki/Hrvatska" title="Hrvatska">Hrvatskoj</a> je <a href="/wiki/25._velja%C4%8De" title="25. veljače">25. veljače</a> <a href="/wiki/1990." title="1990.">1990.</a> obnovljena <a href="/wiki/Hrvatska_stranka_prava" title="Hrvatska stranka prava">Hrvatska stranka prava</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> i za predsjednika joj je izabran <a href="/wiki/Dobroslav_Paraga" title="Dobroslav Paraga">Dobroslav Paraga</a>. Potpredsjednik je bio <a href="/wiki/Ante_Parad%C5%BEik" title="Ante Paradžik">Ante Paradžik</a>. Kako se velik dio <a href="/wiki/Srbi" title="Srbi">srpskog</a> stanovništva u Hrvatskoj sve više protivio hrvatskim vlastima i radikalizirao, mnogi su se <a href="/wiki/Hrvati" title="Hrvati">Hrvati</a> samoinicijativno naoružavali radi obrane svojih domova u slučaju rata. Dne <a href="/wiki/21._prosinca" title="21. prosinca">21. prosinca</a> <a href="/wiki/1990." title="1990.">1990.</a> izbija otvorena pobuna <a href="/wiki/Srbi_u_Hrvatskoj" title="Srbi u Hrvatskoj">hrvatskih Srba</a>, koji proglašavaju tzv. <a href="/wiki/Republika_Srpska_Krajina" title="Republika Srpska Krajina">Republiku Srpsku Krajinu</a>, a uskoro se i <a href="/wiki/Jugoslavenska_narodna_armija" title="Jugoslavenska narodna armija">Jugoslavenska narodna armija</a> stavlja na stranu pobunjenika. Iako vodstvo HSP-a nije namjeravalo imati stranačku vojsku,<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> nakon slabih početnih reakcija vodstva Republike Hrvatske, Paraga i Paradžik počinju razmatrati osnivanje oružanih postrojba radi obrane Hrvatske. Odluka vodstva HSP-a o osnivanju vojske donesena je nakon <a href="/wiki/Rat_u_Sloveniji" title="Rat u Sloveniji">agresije JNA na Sloveniju.</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nastanak">Nastanak</h4></div> <p>Hrvatske obrambene snage (HOS) su službeno osnovane krajem lipnja <a href="/wiki/1991." title="1991.">1991.</a> od strane Dobroslava Parage, Ante Paradžika, <a href="/wiki/Alija_%C5%A0iljak" title="Alija Šiljak">Alije Šiljka</a> i još nekih članova tadašnjeg vodstva HSP-a. Odmah je osnovan i Ratni stožer HOS-a, a Ante Paradžik je bio njegov prvi načelnik. Ratni Stožer HOS-a je bio smješten u zagrebačkim prostorijama HSP-a, tj. u Šenoinoj ulici na broju 13, a kasnije u <a href="/wiki/Star%C4%8Devi%C4%87ev_dom" title="Starčevićev dom">Starčevićevom domu</a>. </p><p>Isprva slabo naoružani pješačkim naoružanjem koje su sami nabavili, prvi HOS-ovci su se iskazali u borbama sa srpskim pobunjenicima i JNA i tako privukli pažnju hrvatske javnosti na HOS i HSP. Kasnije je zahvaljujući donacijama <a href="/wiki/Hrvatska_dijaspora" class="mw-redirect" title="Hrvatska dijaspora">iseljenih Hrvata</a> i članova HSP-a iz <a href="/wiki/Australija" title="Australija">Australije</a> i <a href="/wiki/Kanada" title="Kanada">Kanade</a>, vodstvo domovinskog HSP-a nabavilo veću količinu oružja te je broj HOS-ovaca rastao. HOS-ovci su pred Starčevićev dom postavili jedan <a href="/wiki/Top" title="Top">top</a> zarobljen u borbama s JNA. </p><p>Nisu se svi u vodstvu HSP-a slagali s osnivanjem HOS-a. Tajnik stranke, <a href="/wiki/Kre%C5%A1imir_Paveli%C4%87_(politi%C4%8Dar)" title="Krešimir Pavelić (političar)">Krešimir Pavelić</a> je smatrao da je nepotrebno stvarati paralelnu vojsku uz već postojeće postrojbe <a href="/wiki/ZNG" class="mw-redirect" title="ZNG">Zbora Narodne Garde</a>. Kada je HOS ipak osnovan, Pavelić je iz protesta napustio stranku. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Jačanje_i_širenje_HOS-a"><span id="Ja.C4.8Danje_i_.C5.A1irenje_HOS-a"></span>Jačanje i širenje HOS-a</h4></div> <p>U postrojbe HOS-a dolazili su Hrvati iz domovine i <a href="/wiki/BiH" class="mw-redirect" title="BiH">Bosne i Hercegovine</a> kao i Hrvati iz emigracije. Nakon što je borba Hrvatske za nezavisnost privukla pažnju svjetske javnosti, neki su strani državljani koji su ujedno bili i profesionalni vojnici napuštali svoje zemlje i pristupali HOS-u.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Oni su uvježbavali vojnike HOS-a, koji je time postao jedna od najboljih jedinica koje su pružale otpor srpskoj agresiji. Prema dogovorima vodstva HSP-a i ministarstva obrane Slovenije, neki HOS-ovci bili su obučavani u Sloveniji od pripadnika Slovenske teritorijalne obrane koji su imali iskustva u borbi protiv JNA. Kampovi za obuku HOS-a u Hrvatskoj nalazili su se na <a href="/wiki/%C5%BDumbera%C4%8Dka_gora" title="Žumberačka gora">Žumberku</a>, u maloj školi u zagrebačkoj <a href="/wiki/Dubrava_(Zagreba%C4%8Dka_%C5%BEupanija)" title="Dubrava (Zagrebačka županija)">Dubravi</a>, na <a href="/wiki/%C5%BDnjan" title="Žnjan">Žnjanu</a> i u <a href="/wiki/Tugare" title="Tugare">Tugarama</a> kod Splita te na otocima <a href="/wiki/Bra%C4%8D" title="Brač">Braču</a> i <a href="/wiki/%C4%8Ciovo" title="Čiovo">Čiovu</a>. </p><p>O organiziranju postrojba HOS-a Ante Paradžik je rekao sljedeće: <i>"Hrvatska stranka prava organizira preko svog članstva dobrovoljce za obranu domovine. Borci se pripremaju na poligonima za obuku kako bi bili što spremniji ući u rat s neprijateljima. Mi diljem Hrvatske imamo pravaške dobrovoljačke odrede, u sastavu ZNG-a. Ali, mi imamo svoj znak i nižu komandu. Jedinice smo potpuno sami opremili, od uniformi do raznovrsnog modernog oružja. Same jedinice djeluju kao desetice, tridesetice, stotice, ili dvjestotice, što je vrlo slično rimskom sistemu vojske po centurijama i kohortama. Velik priliv sredstava za nabavku skupe opreme omogućio nam je Hrvatski potporni i obrambeni fond "Drina", iz Toronta u Kanadi."</i><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="HOS_na_bojištima_Hrvatske"><span id="HOS_na_boji.C5.A1tima_Hrvatske"></span>HOS na bojištima Hrvatske</h4></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:HOS_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/5/53/HOS_2.jpg/220px-HOS_2.jpg" decoding="async" width="220" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/5/53/HOS_2.jpg/330px-HOS_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/5/53/HOS_2.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="274" /></a><figcaption>HOS-ovci u Vinkovcima 1991.</figcaption></figure> <p>Broj HOS-ovaca u Hrvatskoj se povećao na 6000 i borili su se na svim bojištima. Djelovali su poluneovisno u odnosu na regularne postrojbe <a href="/wiki/ZNG" class="mw-redirect" title="ZNG">Zbora narodne garde</a> i slušali su samo naređenja svojih časnika.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zbog tzv. nepisanog pravila da u HOS mogu pristupiti samo članovi HSP-a, HOS je u dijelu hrvatske javnosti smatran stranačkom vojskom HSP-a. </p><p>Ispočetka HOS sudjeluje zajedno s postrojbama ZNG-a u <a href="/wiki/Bitka_za_vojarne" title="Bitka za vojarne">osvajanju vojarni JNA</a> u <a href="/wiki/Zagreb" title="Zagreb">Zagrebu</a> i ostalim dijelovima Hrvatske. Preko HOS-a, HSP-u je rasla popularnost. HOS se počinje osnivati u svim mjestima Hrvatske u kojima djeluje i HSP. </p><p>Dana 10. rujna 1991., Paraga i Paradžik s jednom <a href="/w/index.php?title=Vukovarska_postrojba_HOS-a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vukovarska postrojba HOS-a (stranica ne postoji)">satnijom HOS-a</a>, na glavnom zagrebačkom trgu održavaju demonstraciju, tj. predstavljanje Hrvatskih obrambenih snaga pred 10.000 građana Hrvatske. Satnija je odmah nakon toga pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Robert_%C5%A0ili%C4%87" title="Robert Šilić">Roberta Šilića</a> upućena na bojište u <a href="/wiki/Vukovar" title="Vukovar">Vukovar</a>.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ta je postrojba pokazala iznimno visoku predanost u borbi (poput mnogih drugih hrvatskih postrojbi u obrani Vukovara), te je među 58 pripadnika većina bila tijekom borbi za Vukovar više puta ranjeno, a čak 25 je i poginulo.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Istodobno, jedinice HOS-a se osnivaju i u <a href="/wiki/Dalmacija" title="Dalmacija">Dalmaciji</a>. Do svibnja 1991., jedinice HOS-a u Dalmaciji su prerasle na razinu <a href="/wiki/Satnija" title="Satnija">satnije</a>. Dogovorom Dobroslava Parage i tadašnjeg ministra obrane <a href="/wiki/Slovenija" title="Slovenija">Slovenije</a> <a href="/wiki/Janez_Jan%C5%A1a" title="Janez Janša">Janeza Janše</a>, dio njenih pripadnika prošao je specijalističku obuku u Sloveniji. Do listopada 1991. ta jedinica raste i dobiva status <a href="/wiki/Bojna" title="Bojna">bojne</a>. Prozvana je <a href="/wiki/IX._bojna_%22Rafael_vitez_Boban%22" title="IX. bojna "Rafael vitez Boban"">IX. bojna "Rafael vitez Boban"</a>, a zapovjednik joj je bio <a href="/wiki/Bojnik" title="Bojnik">bojnik</a> <a href="/wiki/Jozo_Radanovi%C4%87" title="Jozo Radanović">Jozo Radanović</a>, dotadašnji predsjednik podružnice HSP-a u <a href="/wiki/Split" title="Split">Splitu</a>. IX. bojna HOS-a je uskoro postala jedna od najpoznatijih jedinica HOS-a u Hrvatskoj. Početkom prosinca 1991. Jozu Radanovića je vodstvo HSP-a promaknulo u <a href="/wiki/Dopukovnik" class="mw-redirect" title="Dopukovnik">dopukovnika</a> HOS-a. </p><p>HOS djeluje i u <a href="/wiki/Vinkovci" title="Vinkovci">Vinkovcima</a> i okolici. U okolici Vinkovaca po nalogu glavnog stožera Zagreb upućuje se 200 bojovnici iz Žumberka za pripomoć i daljne djelovanje prema Vukovaru, pod zapovjedništvom bojnika Eugena Meindorfera i satnika Dubravka Klauderotija koji pri dolasku dobiva uručen čin satnika, po zapovjedi vrše se zadatci oslobađanja (Komletinci, Jarmina, Nušar, Mala Bosna, Nijemci, Vrbanja, Antin, Tordinci i Đeletovci, CERIĆ) položaje je držala <a href="/w/index.php?title=6._bojna_%22Marijan_Baoti%C4%87%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="6. bojna "Marijan Baotić" (stranica ne postoji)">6. bojna "Marijan Baotić"i</a> samostalna Satnija i prva Bojna Žumberak posebne namjene, koja je krajem veljače <a href="/wiki/1992." title="1992.">1992.</a> imala 800 ljudi; pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Bojnik" title="Bojnik">bojnika</a> <a href="/w/index.php?title=Ivica_Zupkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivica Zupković (stranica ne postoji)">Ivice Zupkovića</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> i <a href="/wiki/Satnik" title="Satnik">satnika</a> <a href="/w/index.php?title=Ivan_Zoraja&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivan Zoraja (stranica ne postoji)">Ivana Zoraje</a>. <a href="/wiki/Osijek" title="Osijek">Osijek</a> i <a href="/wiki/%C4%8Cepin" title="Čepin">Čepin</a> je branila <a href="/w/index.php?title=%C4%8Cepinska_bojna_(HOS)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Čepinska bojna (HOS) (stranica ne postoji)"><i>Čepinska bojna</i></a> pod zapovjedništvom <a href="/w/index.php?title=Slobodan_Tolj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Slobodan Tolj (stranica ne postoji)">Slobodana Tolja</a>. U <a href="/wiki/Bitka_za_Gospi%C4%87" title="Bitka za Gospić">obrani Gospića i okolice</a> sudjelovala je <a href="/w/index.php?title=19._bojna_%22Vitez_Jure_Franceti%C4%87%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="19. bojna "Vitez Jure Francetić" (stranica ne postoji)">19. bojna "<i>Vitez Jure Francetić</i>"</a> pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Pukovnik" title="Pukovnik">pukovnika</a> <a href="/w/index.php?title=Valentin_Rajkovi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valentin Rajković (stranica ne postoji)">Valentina Rajkovića</a>.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ante Paradžik biva <a href="/wiki/21._rujna" title="21. rujna">21. rujna</a> 1991. ubijen u okolici Zagreba od strane <a href="/wiki/Hrvatska_policija" title="Hrvatska policija">hrvatske policije</a>. Policijsko objašnjenje je bilo da su <i>"dobili anonimnu dojavu da su u autu martićevci"</i>.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nakon Paradžikovog ubojstva, privremeni vršitelj dužnosti načelnika Ratnog stožera HOS-a postaje <a href="/wiki/Anto_%C4%90api%C4%87" title="Anto Đapić">Anto Đapić</a>. Dobroslav Paraga početkom <a href="/wiki/1992." title="1992.">1992.</a> slučajno izbjegava smrt kada je dignut u zrak stožer HOS-a u <a href="/wiki/Vinkovci" title="Vinkovci">Vinkovcima</a> pri čemu je poginulo pet osoba, a osam bilo ranjeno. </p><p>Početkom studenog 1991., vodstvo opsjednutog <a href="/wiki/Vukovar" title="Vukovar">Vukovara</a> traži pomoć od Parage. Dne 13. Rujan 1991., Paraga iz Zagreba šalje 200 vojnika HOS-a pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Bojnik" title="Bojnik">bojnika</a> Eugena Meindorfera i satnika Dubravka Klauderotija u pomoć opkoljenom gradu. U <a href="/wiki/Vinkovci" title="Vinkovci">Vinkovcima</a> ih zaustavlja <a href="/wiki/Tomislav_Mer%C4%8Dep" title="Tomislav Merčep">Tomislav Merčep</a>, zamjenik ministra policije <a href="/wiki/Ivan_Veki%C4%87" title="Ivan Vekić">Ivana Vekića</a>.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Poslao ih je u <a href="/wiki/Osijek" title="Osijek">Osijek</a> gdje su zatvoreni u Crvenu vojarnu. Ministar obrane <a href="/wiki/General" title="General">general</a> <a href="/wiki/Martin_%C5%A0pegelj" title="Martin Špegelj">Martin Špegelj</a> je 16. Listopada izvršio smotru te jedinice i naredio Merčepu proboj prema Vukovaru pravcem <a href="/wiki/Nu%C5%A1tar" title="Nuštar">Nuštar</a>-<a href="/wiki/Bogdanovci" title="Bogdanovci">Bogdanovci</a> kako bi se bar stanovništvo spasilo kad se grad više ne može braniti. Merčep je odbio napasti pod izgovorom: <i>"Kukuruzi su puni mina, a i nisam siguran da mi <a href="/wiki/Mile_Dedakovi%C4%87" title="Mile Dedaković">Dedaković</a> ne bi pucao u leđa."</i> HOS-ovci nisu pušteni da pomognu Vukovaru i grad pada u srpske ruke. </p><p>Nakon toga (22. studenoga 1991.) čelništvo HSP-a i zapovjednik obrane Vukovara <a href="/wiki/Mile_Dedakovi%C4%87" title="Mile Dedaković">Mile Dedaković</a> bivaju uhićeni. Tijekom boravka u zatvoru, Dedaković je bio učestalo premlaćivan.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Paraga je u zatvoru započeo štrajk glađu. Hapšenje Parage i njegovih kolega izaziva veliki prosvjed građana Hrvatske na <a href="/wiki/Trg_bana_Jela%C4%8Di%C4%87a_(Zagreb)" title="Trg bana Jelačića (Zagreb)">glavnom zagrebačkom trgu</a>. Novo-osnovana "Komisija za Vukovar" na čelu s <a href="/wiki/Josip_Manoli%C4%87" title="Josip Manolić">Josipom Manolićem</a> proglašava Paragu i Dedakovića krivcima za pad Vukovara te ih optužuje da su agenti Kontraobavještajne službe JNA (<a href="/wiki/KOS" title="KOS">KOS</a>), te da su spremali napad na <a href="/wiki/Banski_dvori" title="Banski dvori">Banske dvore</a>. <a href="/wiki/Vrhovni_sud_Republike_Hrvatske" title="Vrhovni sud Republike Hrvatske">Vrhovni sud Republike Hrvatske</a> <a href="/wiki/13._prosinca" title="13. prosinca">13. prosinca</a> donosi rješenje kojim su sve optužbe protiv Parage i Dedakovića odbačene kao neosnovane. Nakon oslobađanja, Dedaković napušta <a href="/wiki/Hrvatska_vojska" class="mw-redirect" title="Hrvatska vojska">Hrvatsku vojsku</a> i pristupa HSP-u. Paraga ga ubrzo imenuje Glavnim inspektorom HOS-a. </p><p>Nakon što je <a href="/wiki/23._studenog" class="mw-redirect" title="23. studenog">23. studenog</a> 1991. objavljen proglas o općoj mobilizaciji, jedinice HOS-a se postupno uklapaju u redove <a href="/wiki/Hrvatska_vojska" class="mw-redirect" title="Hrvatska vojska">Hrvatske vojske</a>. 13. siječnja 1992. sve postrojbe HOS-a dobile su zapovijed o pripajanju Hrvatskoj vojsci. Taj proces je u najvećoj mjeri završen do ožujka 1992. godine. Hrvatska vojska je preuzela logore za obuku HOS-ovaca. Neke jedinice HOS-a su zadržale službenu samostalnost do 1993., ali kao dio Hrvatske vojske. No neke jedinice HOS-a prelaze u BiH jer i tamo započinju sukobi Srba i JNA s jedne strane, te Hrvata i Muslimana/Bošnjaka s druge strane. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="HOS_u_Bosni_i_Hercegovini">HOS u Bosni i Hercegovini</h3></div> <div class="thumb tright"><div class="thumbinner" style="width:308px;"> <table style="background: transparent; border: 0; padding: 0; margin: 0; width:304px;" cellspacing="0"> <tbody><tr style="vertical-align:top;"> <td style="padding: 0; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg" class="mw-file-description" title="Oznaka koju su koristili neki vojnici HOS-a u BiH"><img alt="Oznaka koju su koristili neki vojnici HOS-a u BiH" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg/150px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg/225px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg/300px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_in_BiH.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0; width: 2px"> </td> <td style="padding: 0; margin: 0;" class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg" class="mw-file-description" title="Oznaka koju su koristili neki vojnici HOS-a u BiH"><img alt="Oznaka koju su koristili neki vojnici HOS-a u BiH" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg/150px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg/225px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg/300px-Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces_for_Muslims.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td></tr> <tr style="vertical-align:top;"> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;"><div class="thumbcaption">Oznaka koju su koristili neki vojnici HOS-a u BiH</div> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;"> </td> <td style="padding: 0; margin: 0; border: 0;"><div class="thumbcaption">Oznaka HOS-a za borce muslimanske vjeroispovjesti</div> </td></tr></tbody></table> </div> </div> <p>Uspostavom demokratskog režima u Bosni i Hercegovini dolazi i do osnivanja političkih stranaka. Tako se osniva i <a href="/wiki/Hrvatska_stranka_prava_Bosne_i_Hercegovine" title="Hrvatska stranka prava Bosne i Hercegovine">Hrvatska stranka prava Bosne i Hercegovine</a> preko koje se osnivaju i Hrvatske obrambene snage. HOS je osnovan 25. lipnja 1991., a ratni stožer HOS-a za Hercegovinu 18. prosinca 1991. u <a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuškom</a>. Za zapovjednika je postavljen <a href="/wiki/Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87" title="Blaž Kraljević">Blaž Kraljević</a>.<sup id="cite_ref-Ljportal_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ljportal-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Iako je sredinom travnja 1992. HVO nudio Armiji RBiH osnivanje zajedničkog vojnog stožera za obranu Bosne i Hercegovine, vodstvo Armije RBiH ovaj prijedlog nikada nije razmotrilo. Naprotiv, muslimansko vodstvo počinje instrumentalizirati HSP BiH i HOS na račun HVO-a. Muslimanskom vodstvu je politika HSP-a, odnosno HOS-a, odogovarala jer su zagovarali unitarnu Bosnu i Hercegovinu, iako je krajnji cilj bio stvaranje hrvatskih granica na Drini, no muslimansko vodstvo bilo je svjesno nemogućnosti tog projekta.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zaobilazeći suradnju s HVO-m, Armija RBiH uspostavlja kontakt s Kraljevićem koji se sastaje s muslimanskim vojnim vodstvom u Sarajevu.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>HOS se suprotstavio <a href="/wiki/Hrvatska_Republika_Herceg-Bosna" title="Hrvatska Republika Herceg-Bosna">HZ Herceg-Bosni</a> i <a href="/wiki/Hrvatsko_vije%C4%87e_obrane" title="Hrvatsko vijeće obrane">Hrvatskom vijeću obrane</a> te Kraljević zahtijeva podređivanje HVO-a HOS-u, a u isto vrijeme blisko surađuje s <a href="/wiki/Alija_Izetbegovi%C4%87" title="Alija Izetbegović">Alijom Izetbegovićem</a> i <a href="/wiki/Armija_Republike_Bosne_i_Hercegovine" title="Armija Republike Bosne i Hercegovine">Armijom Republike Bosne i Hercegovine</a>.<sup id="cite_ref-Ljportal_17-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ljportal-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> HOS se od srpnja 1992. službeno nalazio pod vrhovnim zapovjedništvom Predsjedništva RBiH.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U kolovozu 1992. Kraljević je imenovan je generalom bojnikom Armije RBiH i postavljen u njezin Glavni stožer.<sup id="cite_ref-Ljportal_17-2" class="reference"><a href="#cite_note-Ljportal-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Prema procjeni dozapovjednika HOS-a <a href="/w/index.php?title=Ivica_Primorac&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ivica Primorac (stranica ne postoji)">Ivice Primorca</a> HOS je imao do 3000 pripadnika uz manji broj pripadnika HOS-a Bosne sa stožerom u <a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenici</a> pod zapovjedništvom <a href="/w/index.php?title=Mladen_Holman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mladen Holman (stranica ne postoji)">Mladena Holmana</a>.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U <a href="/wiki/%C4%8Capljina" title="Čapljina">Čapljini</a> su HOS omasovili muslimani. U srpnju 1992. HOS u Čapljini počinje stvarati probleme HVO-u pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Slobodan_Praljak" title="Slobodan Praljak">Slobodana Praljka</a> zbog velikog broja neevidentiranih boraca koji su uglavnom bili nepoznati. Zbog toga se Praljak sastaje s Kraljevićem te na sastanku od njega traži podređivanje HOS-a ili bar evidenciju o novačenju u HOS. Kraljević je takav prijedlog Praljka odbio. Sličan problem s HOS-om pojavio se i u <a href="/wiki/Stolac_(BiH)" title="Stolac (BiH)">Stocu</a> gdje su 90% HOS-a činili muslimani.<sup id="cite_ref-Svjedocenje_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Svjedocenje-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Novačenje HOS-a nepoznatim i neevidentiranim osobama događalo se i na području <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostara</a>.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Prema izvješću <a href="/w/index.php?title=Vojna_obavje%C5%A1tajna_slu%C5%BEba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vojna obavještajna služba (stranica ne postoji)">VOS-a</a> od 8. kolovoza 1992. Muslimani su dobili interna uputstva da ulaze isključivo u Armiju RBiH ili HOS kako bi se borili protiv HVO-a.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>HOS nije djelovao jedinstveno na području BiH. Na području Mostara HOS je bio blizak Armiji RBiH i održavao je svakodnevne kontakte s generalom Armije RBiH, <a href="/wiki/Arif_Pa%C5%A1ali%C4%87" title="Arif Pašalić">Arifom Pašalićem</a>, te izbjegavao suradnju s HVO. Međutim, na području <a href="/wiki/Novi_Travnik" title="Novi Travnik">Novog Travnika</a> HOS je djelovao kao produžena ruka HVO-a.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:HOS_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/2/22/HOS_1.jpg/220px-HOS_1.jpg" decoding="async" width="220" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/2/22/HOS_1.jpg/330px-HOS_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/2/22/HOS_1.jpg/440px-HOS_1.jpg 2x" data-file-width="581" data-file-height="399" /></a><figcaption>HOS-ovci na položajima kod Brčkog u Bosanskoj Posavini</figcaption></figure> <p>Kao uvod u <a href="/wiki/Operacija_Lipanjske_zore" title="Operacija Lipanjske zore">operaciju Lipanjske zore</a>, 6. lipnja 1992. snage HOS-a Hercegovine započinju akciju kojom su za nekoliko sati oslobođena mjesta <a href="/wiki/Klepci" title="Klepci">Klepci</a>, <a href="/wiki/Tasov%C4%8Di%C4%87i" title="Tasovčići">Tasovčići</a> i <a href="/wiki/Prebilovci" title="Prebilovci">Prebilovci</a> u <a href="/wiki/%C4%8Capljina" title="Čapljina">općini Čapljina</a>.<sup>[<i><a href="/wiki/Wikipedija:Navo%C4%91enje_izvora" title="Wikipedija:Navođenje izvora">nedostaje izvor</a></i>]</sup> Nakon oslobođenja <a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostara</a> u <a href="/wiki/Operacija_Lipanjske_zore" title="Operacija Lipanjske zore">operaciji Lipanjske zore</a> u lipnju 1992. HOS-ovci počinju paliti pravoslavne crkve te pljačkati i paliti srpske kuće.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kraljević se tijekom rata vodio <a href="/wiki/Usta%C5%A1e" title="Ustaše">ustaškom</a> ideologijom. Kao cilj HOS-a u Bosni i Hercegovini postavio je stvaranje hrvatske granice na <a href="/wiki/Drina" title="Drina">Drini</a>, a vodio se uvjerenjem da su i <a href="/wiki/Bo%C5%A1njaci" title="Bošnjaci">bosanskohercegovački muslimani</a> Hrvati islamske vjeroispovijesti. U svojim istupima napadao je Hrvatsku zajednicu Herceg-Bosnu i njezinog predsjednika <a href="/wiki/Mate_Boban" title="Mate Boban">Matu Bobana</a> optužujući ih za antihrvatstvo.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> U <a href="/wiki/Logor_Dretelj" title="Logor Dretelj">logoru Dretelj</a> HOS je zlostavljao i ubijao srpsko civilno stanovništvo, a Kraljević je za zamjenika zapovjednika logora postavio <a href="/wiki/Edib_Buljuba%C5%A1i%C4%87" title="Edib Buljubašić">Ediba Buljubašića</a>, serijskog ubojicu koji je priznao i ratne zločine počinjene u Dretelju.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Dnevnik_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dnevnik-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nakon zaoštravanja odnosa HOS-a i HVO-a, HZ Herceg-Bosna izdala je naređenje kojim se traži uhićenje svih zapovjednika HOS-a koji odbiju suradnju s HVO-om. U to vrijeme radile su se pripreme za <a href="/wiki/Operacija_Bura" title="Operacija Bura">operaciju Buru</a> gdje je bila potrebna i suradnja HOS-a koja je do tada bila upitna zbog zbližavanja s Armijom RBiH. HVO je od policije preuzeo sve kontrolne punktove u sklopu tog naređenja, a poseban režim kontrole uspostavljen je u Mostaru zbog ratne opasnosti. Nakon sastanka Kraljevića i časnika Teritorijalne obrane BiH organiziranog od strane Vinka Martinovića Štele, zapovjednika HOS-a u Mostaru, Kraljević se uputio prema Čitluku gdje je, pod nerazjašnjenim okolnostima došlo do paljbe između HVO-a i HOS-a u kojoj je poginula Kraljevićeva pratnja koju je činilo osam HOS-ovaca i Kraljević te jedan vojnik HVO-a, dok je drugi bio ranjen. Kraljević je trebao biti sproveden u Split gdje je trebao pristati na podređenost HOS-a HVO-u.<sup id="cite_ref-Ljportal_17-3" class="reference"><a href="#cite_note-Ljportal-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Svjedocenje_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-Svjedocenje-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>HOS je konačno raspušten sporazumom između predsjednika Herceg-Bosne, <a href="/wiki/Mate_Boban" title="Mate Boban">Mate Bobana</a> i generala HOS-a, <a href="/wiki/Ante_Prka%C4%8Din" title="Ante Prkačin">Ante Prkačina</a> 29. kolovoza 1992. koji je postignut u <a href="/wiki/Grude" title="Grude">Grudama</a>. Zbog ovog poteza, Dobroslav Paraga izbacio je Prkačina iz HSP-a.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> HOS se u međuvremenu podijelio po narodnosnom principu.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Unatoč raspuštanju HOS-a u BiH, Paraga je 9. listopada 1992. donio odluku kojom je objedinio dva stožera HOS-a u Bosni i Hercegovini pod jednim zapovjedništvom sa sjedištem u Zenici, a za zapovjednika je imenovao Mladena Holmana.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> HOS je tako djelovao u sastavu Armije RBiH sve do travnja 1993. Nakon pokolja Hrvata u Dusini počinjenog od strane muslimanskih snaga u siječnju 1993. pripadnici HOS-a počinju prelaziti u HVO, dok se Paraga protivio takvim radnjama. Holman je konačno donio odluku o inkorporiranju u HVO 5. travnja 1993.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1993.">1993.</h3></div> <p>Usprkos brzom osipanju HOS-a, neke njegove postrojbe u BiH su zadržale samostalnost do 1993. <a href="/w/index.php?title=II._bojna_%22Stojan_Vujnovi%C4%87_Srbin%22%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="II. bojna "Stojan Vujnović Srbin"" (stranica ne postoji)">II. bojna "<i>Stojan Vujnović Srbin</i>"</a> je opstala u Bosanskoj Posavini do veljače 1993. kada je raspuštena, a <a href="/w/index.php?title=I._pohodna_bojna_HOS-a&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. pohodna bojna HOS-a (stranica ne postoji)">I. pohodna bojna HOS-a</a> iz <a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenice</a> je opstala u sastavu Armije BiH do travnja 1993. godine.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Izbijanjem <a href="/wiki/Bo%C5%A1nja%C4%8Dko-hrvatski_sukob" title="Bošnjačko-hrvatski sukob">hrvatsko-bošnjačkog sukoba</a> na tom prostoru 16. travnja ta jedinica prelazi u sastav <a href="/w/index.php?title=156._brigada_HVO&action=edit&redlink=1" class="new" title="156. brigada HVO (stranica ne postoji)">156. brigade</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a>-a pod zapovjedništvom <a href="/wiki/Tihomir_Bla%C5%A1ki%C4%87" title="Tihomir Blaškić">Tihomira Blaškića</a>. Taj datum se ujedno uzima i kao datum prestanka postojanja HOS-a kao organizacije.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>U lipnju 1993. na Vojnom sudu u Zagrebu, Dobroslav Paraga, Anto Đapić, Mile Dedaković i Ante Prkačin optuženi su za stvarenje <a href="/wiki/Paravojna_postrojba" title="Paravojna postrojba">paravojske</a> (HOS), ugrožavanje ustavnog poretka Republike Hrvatske, planiranje državnog udara, neovlašteno pribavljanje oružja i agitiranje protiv tadašnje vlasti. Vojni tužitelj bio je <a href="/wiki/Mirsad_Bak%C5%A1i%C4%87" title="Mirsad Bakšić">Mirsad Bakšić</a>. Protiv Parage, Đapića, Dedakovića i Prkačina svjedočili su <a href="/wiki/Kre%C5%A1imir_Paveli%C4%87_(politi%C4%8Dar)" title="Krešimir Pavelić (političar)">Krešimir Pavelić</a> (bivši tajnik HSP-a), <a href="/wiki/Janko_Bobetko" title="Janko Bobetko">Janko Bobetko</a> (general HV-a) i <a href="/wiki/Mate_%C5%A0arlija_Daid%C5%BEa" class="mw-redirect" title="Mate Šarlija Daidža">Mate Šarlija Daidža</a> (general HV-a i HVO-a), a optužene je branio <a href="/wiki/Zvonimir_Hodak" title="Zvonimir Hodak">Zvonimir Hodak</a>, pravni zastupnik HSP-a. Đapić je optužnicu nazvao političkim skandalom, a suđenje je potrajalo mjesec dana i privuklo veliku pažnju hrvatske javnosti. Na kraju je optužba odbačena, svi su optuženi proglašeni nevinima, a HOS je rješenjem Vrhovnog suda Republike Hrvatske priznat kao legalni dio Hrvatske vojske. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="HOS_do_kraja_rata">HOS do kraja rata</h3></div> <p>Tijekom čitavog postojanja HOS-a od 1991. do konačnog raspada HOS-a kao organizacije 1993., jedinice HOS-a su polako uklapane u sastav regularnih postrojbi država u kojima su djelovale, bilo Hrvatske vojske, bilo Hrvatskog vijeća obrane i Armije BiH. Neke su jedinice raspuštene i njihovo je ljudstvo uklopljeno u regularne postrojbe (poput većine jedinica HOS-a), dok su neke jedinice opstale, ali u sastavu drugih vojski. Npr. <a href="/wiki/13._bojna_%22Jure_vitez_Franceti%C4%87%22" title="13. bojna "Jure vitez Francetić"">13. bojna "Jure vitez Francetić"</a> je nastavila djelovati kao samostalna bojna u sklopu <a href="/wiki/Brigada_Kralj_Tomislav" title="Brigada Kralj Tomislav">HVO brigade Kralj Tomislav</a> iz Tomislavgrada, jedinica <a href="/wiki/Vitezovi" class="mw-redirect" title="Vitezovi">Vitezovi</a> je nastavila djelovati do 1994. kao jedinica HVO-a pod nazivom PPN Vitezovi, satnija HOS-a Kakanj je preustrojena i uklopljena u HVO brigadu "Kotromanić"; jedan dio vojnika je uključen u već postojeće organizacijske postrojbe brigade, a otprilike polovica sa zapovjednikom Tomislavom Tokmakčijom je ustrojena u vod za specijalna djelovanja HVO-a. Bojna Crni vukovi iz Kalesije je nastavila djelovati kao Samostalni diverzantski bataljon "Crni vukovi" u sklopu Armije BiH, satnija HOS-a iz <a href="/wiki/Prozor-Rama" title="Prozor-Rama">Rame-Prozora</a> je opstala kao jedinica HVO-a pod nazivom <a href="/w/index.php?title=Postrojba_posebne_namjene_%22Marinko_Beljo%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="Postrojba posebne namjene "Marinko Beljo" (stranica ne postoji)">Postrojba posebne namjene "Marinko Beljo"</a>, <a href="/wiki/101._bojna_%22Do_Drine%22" title="101. bojna "Do Drine"">sarajevska 101. bojna</a> je opstala u sklopu Armije BiH i početkom 1995. bila uklopljena u <a href="/wiki/Hrvatska_brigada_Kralj_Tvrtko" title="Hrvatska brigada Kralj Tvrtko">Hrvatsku brigadu Armije BiH "Kralj Tvrtko"</a>, dok se najduže održala <a href="/wiki/IX._bojna_%22Rafael_vitez_Boban%22" title="IX. bojna "Rafael vitez Boban"">IX. bojna "<i>Rafael vitez Boban</i>"</a> koja je u sklopu <a href="/wiki/%C4%8Cetvrta_brigada_Hrvatske_vojske" class="mw-redirect" title="Četvrta brigada Hrvatske vojske">4. brigade</a> i <a href="/wiki/114._brigada_Hrvatske_vojske" class="mw-redirect" title="114. brigada Hrvatske vojske">114. brigade</a> HV-a doživjela kraj rata i bila raspuštena 1996. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zapovjedna_struktura_i_organizacija_postrojbi">Zapovjedna struktura i organizacija postrojbi</h2></div> <p>Na čelu HOS-a nalazio se Glavni stožer HOS-a, kojem je sjedište bilo u Zagrebu. Na čelu Glavnog stožera HOS-a bio je stožernik. Tijekom postojanja HOS-a stožernici su bili <a href="/wiki/Ante_Parad%C5%BEik" title="Ante Paradžik">Ante Paradžik</a>, <a href="/wiki/Anto_%C4%90api%C4%87" title="Anto Đapić">Anto Đapić</a> (v.d.), <a href="/wiki/Ante_Prka%C4%8Din" title="Ante Prkačin">Ante Prkačin</a>, i <a href="/w/index.php?title=Mladen_Holman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mladen Holman (stranica ne postoji)">Mladen Holman</a>. Smještaj Glavnog stožera HOS-a promijenjen je samo jednom, krajem 1992., kada je Glavni stožer HOS-a za BiH, koji se nalazio u <a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenici</a>, preustrojen u Glavni stožer HOS-a. <a href="/wiki/Vrhovni_zapovjednik" title="Vrhovni zapovjednik">Vrhovni zapovjednik</a> HOS-a bio je predsjednik HSP-a <a href="/wiki/Dobroslav_Paraga" title="Dobroslav Paraga">Dobroslav Paraga</a>,<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> te je kao takav postavljao i ponekad promicao časnike HOS-a. Većinu promaknuća činili su časnici HOS-a na bojištima. Svi činovi u HOS-u i njihove oznake bili su istovjetne onima <a href="/wiki/Hrvatska_vojska" class="mw-redirect" title="Hrvatska vojska">Hrvatske vojske</a> i <a href="/wiki/Hrvatsko_vije%C4%87e_obrane" title="Hrvatsko vijeće obrane">Hrvatskog vijeća obrane</a>, osim najvišeg čina <a href="/wiki/Krilnik" title="Krilnik">krilnika</a>, koji je u HOS-u bio jedinstven. </p><p>Postrojbe HOS-a bile su veličina <a href="/wiki/Vod" title="Vod">voda</a>, <a href="/wiki/Satnija" title="Satnija">satnije</a>, i <a href="/wiki/Bojna" title="Bojna">bojne</a>. Kroz redove HOS-a prošlo je ukupno preko 9000 dragovoljaca.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Djelovanje većine postrojbi bilo je na regionalnoj osnovi, odnosno, svaki viši časnik HOS-a imao je pod nadzorom određeno veće ili manje područje. Tako je <a href="/wiki/Jozo_Radanovi%C4%87" title="Jozo Radanović">Jozo Radanović</a> bio zapovjednik HOS-a za srednju Dalmaciju, <a href="/w/index.php?title=Mladen_Holman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mladen Holman (stranica ne postoji)">Mladen Holman</a> zapovjednik HOS-a za Bosnu, a <a href="/wiki/Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87" title="Blaž Kraljević">Blaž Kraljević</a> zapovjednik HOS-a za Hercegovinu. Neke postrojbe HOS-a bile su pokretne, tj. išle su kamo je situacija nalagala. Tako su npr. pojedini vodovi <a href="/wiki/IX._bojna_%22Rafael_vitez_Boban%22" title="IX. bojna "Rafael vitez Boban"">IX. bojne HOS-a</a> sudjelovali u borbama u Slavoniji, iako je njihovo glavno područje djelovanja bila Dalmacija. </p> <table class="plainrowheaders wikitable collapsible collapsed"> <caption>Postrojbe HOS-a </caption> <tbody><tr bgcolor="#FFFFFF"> <th>Oznaka </th> <th>Naziv </th> <th>Zapovjednik </th> <th>Mjesto stožera ili djelovanja </th> <th>Uklopljena u: </th></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/75px-Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png" decoding="async" width="75" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/113px-Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/150px-Patch_of_the_1st_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="346" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg/75px-Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg/113px-Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg/150px-Patch_of_1st_battalion_Ivan_the_knight_Brdar.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td>I. bojna "Rafael Vitez Boban"<br />(kasnije I. bojna "Ivan Vitez Brdar") </td> <td>Mate Šukan </td> <td><a href="/wiki/Livno" title="Livno">Livno</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Brigada_%22Petar_Kre%C5%A1imir_IV%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brigada "Petar Krešimir IV" (stranica ne postoji)">Brigada "Petar Krešimir IV"</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg/75px-Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg.png" decoding="async" width="75" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg/113px-Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg/150px-Patch_of_the_2nd_Battalion_Stojan_Vujnovic_Srbin.svg.png 2x" data-file-width="282" data-file-height="424" /></a></span> </td> <td>II. bojna "Ante Paradžik"<br />(kasnije II. bojna "Stojan Vujnović Srbin") </td> <td><a href="/wiki/Stojan_Vujnovi%C4%87" title="Stojan Vujnović">Stojan Vujnović</a> </td> <td><a href="/wiki/Domaljevac-%C5%A0amac" title="Domaljevac-Šamac">Domaljevac</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=104._brigada_Bosanski_%C5%A0amac&action=edit&redlink=1" class="new" title="104. brigada Bosanski Šamac (stranica ne postoji)">104. brigada Bosanski Šamac</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>4. bojna HOS-a </td> <td> </td> <td>Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Fojnička satnija HOS-a </td> <td>Pero Bošnjak </td> <td><a href="/wiki/Fojnica" title="Fojnica">Fojnica</a> </td> <td> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>6. bojna "Marijan Baotić" </td> <td>Ivica Zupković<br />Ivan Zoraja </td> <td><a href="/wiki/Vinkovci" title="Vinkovci">Vinkovci</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/w/index.php?title=109._brigada_HV&action=edit&redlink=1" class="new" title="109. brigada HV (stranica ne postoji)">109. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg/75px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg/113px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg/150px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban_2.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/75px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/113px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg/150px-Patch_of_Ninth_battalion_Rafael_the_knight_Boban.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/IX._bojna_%22Rafael_vitez_Boban%22" title="IX. bojna "Rafael vitez Boban"">IX. bojna "Rafael vitez Boban"</a> </td> <td><a href="/wiki/Jozo_Radanovi%C4%87" title="Jozo Radanović">Jozo Radanović</a><br />Marko Skejo </td> <td><a href="/wiki/Split" title="Split">Split</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/wiki/4._gardijska_brigada_%22Pauci%22" class="mw-redirect" title="4. gardijska brigada "Pauci"">4. brigada HV</a><br /><a href="/wiki/114._brigada_HV" title="114. brigada HV">114. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>1. satnija "Ante Paradžik" </td> <td>Miroslav Martinovski </td> <td><a href="/wiki/Jasenovac" title="Jasenovac">Jasenovac</a>, Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Vukovarska satnija HOS-a </td> <td><a href="/wiki/Robert_%C5%A0ili%C4%87" title="Robert Šilić">Robert Šilić</a> </td> <td><a href="/wiki/Vukovar" title="Vukovar">Vukovar</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/wiki/204._brigada_HV" title="204. brigada HV">204. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg/75px-Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg/113px-Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg/150px-Patch_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87_2.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/75px-Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/113px-Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/150px-Patch_of_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/75px-Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/113px-Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg/150px-Patch_of_the_2nd_company_of_the_13th_battalion_Jure_the_knight_Franceti%C4%87.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/13._bojna_%22Jure_vitez_Franceti%C4%87%22" title="13. bojna "Jure vitez Francetić"">13. bojna "Jure vitez Francetić"</a> </td> <td>Ivan Mamić </td> <td><a href="/wiki/Tomislavgrad" title="Tomislavgrad">Tomislavgrad</a>, BiH </td> <td><a href="/wiki/Brigada_Kralj_Tomislav" title="Brigada Kralj Tomislav">brigada Kralj Tomislav</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Vitezovi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Patch_of_Vitezovi.svg/75px-Patch_of_Vitezovi.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Patch_of_Vitezovi.svg/113px-Patch_of_Vitezovi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Patch_of_Vitezovi.svg/150px-Patch_of_Vitezovi.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td><a href="/wiki/Vitezovi" class="mw-redirect" title="Vitezovi">Vitezovi</a> </td> <td><a href="/wiki/Darko_Kraljevi%C4%87" title="Darko Kraljević">Darko Kraljević</a> </td> <td><a href="/wiki/Vitez_(BiH)" title="Vitez (BiH)">Vitez</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Vite%C5%A1ka_brigada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viteška brigada (stranica ne postoji)">Viteška brigada</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/wiki/101._bojna_%22Do_Drine%22" title="101. bojna "Do Drine"">101. bojna "Do Drine"</a> </td> <td>Mate Matasin </td> <td><a href="/wiki/Sarajevo" title="Sarajevo">Sarajevo</a>, BiH </td> <td><a href="/wiki/Hrvatska_brigada_Kralj_Tvrtko" title="Hrvatska brigada Kralj Tvrtko">Hrvatska brigada Kralj Tvrtko</a><br /><a href="/w/index.php?title=Prvi_korpus_Armije_RBiH&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prvi korpus Armije RBiH (stranica ne postoji)">Prvi korpus Armije RBiH</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>19. bojna "Vitez Jure Francetić" </td> <td>Valentin Rajković </td> <td><a href="/wiki/Gospi%C4%87" title="Gospić">Gospić</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/w/index.php?title=118._brigada_HV&action=edit&redlink=1" class="new" title="118. brigada HV (stranica ne postoji)">118. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Crni vukovi Kalesija(vukovije) </td> <td>Refik Fiko Brđanović </td> <td><a href="/wiki/Kalesija" title="Kalesija">Kalesija</a>, BiH </td> <td>ARBiH </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Zigosani.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Patch_of_Zigosani.svg/75px-Patch_of_Zigosani.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Patch_of_Zigosani.svg/113px-Patch_of_Zigosani.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Patch_of_Zigosani.svg/150px-Patch_of_Zigosani.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td>Vod HOS-a "Žigosani"<br />(kasnije PPN Žigosani) </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Novi_Travnik" title="Novi Travnik">Novi Travnik</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Brigada_Stjepan_Toma%C5%A1evi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brigada Stjepan Tomašević (stranica ne postoji)">Brigada Stjepan Tomašević</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Satnija HOS-a Kakanj </td> <td>Ivo Vuletić<br />Tomislav Tokmačija Crni </td> <td><a href="/wiki/Kakanj" title="Kakanj">Kakanj</a>, BiH </td> <td>Brigada HVO "Kotromanić" Kakanj </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Lovac.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Patch_of_Lovac.svg/75px-Patch_of_Lovac.svg.png" decoding="async" width="75" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Patch_of_Lovac.svg/113px-Patch_of_Lovac.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Patch_of_Lovac.svg/150px-Patch_of_Lovac.svg.png 2x" data-file-width="343" data-file-height="504" /></a></span> </td> <td>Satnija HOS-a "Lovac"<br />(kasnije Interventni vod "Lovac") </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuški</a>, BiH </td> <td><a href="/wiki/156._brigada_HV" title="156. brigada HV">156. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/wiki/Samostalna_satnija_osiguranja" title="Samostalna satnija osiguranja">Samostalna satnija osiguranja</a> </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Zagreb" title="Zagreb">Zagreb</a>, Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Mostarska satnija HOS-a </td> <td>Željko Martinović<br />Vinko Martinović </td> <td><a href="/wiki/Mostar" title="Mostar">Mostar</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=1._brigada_Mostar&action=edit&redlink=1" class="new" title="1. brigada Mostar (stranica ne postoji)">1. brigada Mostar</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Ljubuška satnija HOS-a </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuški</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=4._brigada_Stjepan_Radi%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="4. brigada Stjepan Radić (stranica ne postoji)">4. brigada Stjepan Radić</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>I. pohodna bojna HOS-a </td> <td>Mladen Holman </td> <td><a href="/wiki/Zenica" title="Zenica">Zenica</a>, BiH </td> <td>1. brigada OS Zenica<br /><a href="/w/index.php?title=156._brigada_Zenica&action=edit&redlink=1" class="new" title="156. brigada Zenica (stranica ne postoji)">156. brigada Zenica</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Tuzlanski vod HOS-a </td> <td><a href="/wiki/Viktorin_Juri%C4%87" title="Viktorin Jurić">Viktorin Jurić</a> </td> <td><a href="/wiki/Tuzla" title="Tuzla">Tuzla</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=115._brigada_Zrinski&action=edit&redlink=1" class="new" title="115. brigada Zrinski (stranica ne postoji)">115. brigada Zrinski</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Čapljinska bojna HOS-a </td> <td>Tomislav Zvono<br />Ivica Vego </td> <td><a href="/wiki/%C4%8Capljina" title="Čapljina">Čapljina</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Brigada_Knez_Domagoj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brigada Knez Domagoj (stranica ne postoji)">Brigada Knez Domagoj</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Sinjski vod HOS-a </td> <td>Dušan Jukić </td> <td><a href="/wiki/Sinj" title="Sinj">Sinj</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/w/index.php?title=126._brigada_HV&action=edit&redlink=1" class="new" title="126. brigada HV (stranica ne postoji)">126. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Blagajski vod HOS-a </td> <td>Zulfo Batlak </td> <td><a href="/wiki/Blagaj_(Mostar,_BiH)" title="Blagaj (Mostar, BiH)">Blagaj</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=4._korpus_Armije_RBiH&action=edit&redlink=1" class="new" title="4. korpus Armije RBiH (stranica ne postoji)">4. korpus Armije RBiH</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Čepinski bataljun HOS-a </td> <td>Slobodan Tolj </td> <td><a href="/wiki/%C4%8Cepin" title="Čepin">Čepin</a>, Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Travnički vod HOS-a </td> <td>Berislav Šapina </td> <td><a href="/wiki/Travnik" title="Travnik">Travnik</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Travni%C4%8Dka_brigada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Travnička brigada (stranica ne postoji)">Travnička brigada</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Vojna policija HOS-a Hercegovine </td> <td>Ivan Petrušić </td> <td><a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuški</a>, BiH </td> <td> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Jablanički vod HOS-a </td> <td>Zvonko Lukić </td> <td><a href="/wiki/Jablanica" title="Jablanica">Jablanica</a>, BiH </td> <td>TG-1 Konjic ARBiH </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Fočanski vod HOS-a </td> <td>Halim Uzunović </td> <td><a href="/wiki/Fo%C4%8Da" title="Foča">Foča</a>, BiH </td> <td>ARBiH </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Stolačka satnija HOS-a </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Stolac_(BiH)" title="Stolac (BiH)">Stolac</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Brigada_Knez_Domagoj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Brigada Knez Domagoj (stranica ne postoji)">Brigada Knez Domagoj</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Gorždanski vod HOS-a </td> <td>Halim Uzunović </td> <td><a href="/wiki/Gora%C5%BEde" title="Goražde">Goražde</a>, BiH </td> <td>ARBiH </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Vod HOS-a <a href="/w/index.php?title=Sokoli_(HOS)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sokoli (HOS) (stranica ne postoji)">"<i>Sokoli</i>"</a> </td> <td> </td> <td><a href="/wiki/Po%C5%BEega" title="Požega">Požega</a>, Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Bjelopoljski vod HOS-a </td> <td>Marinko Šunjić "Lunja" </td> <td><a href="/wiki/Potoci_(Mostar,_BiH)" title="Potoci (Mostar, BiH)">Bijelo Polje</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=1._bojna_Bijelo_Polje&action=edit&redlink=1" class="new" title="1. bojna Bijelo Polje (stranica ne postoji)">1. bojna Bijelo Polje</a>, <a href="/w/index.php?title=2._brigada_Mostar&action=edit&redlink=1" class="new" title="2. brigada Mostar (stranica ne postoji)">2. brigada Mostar</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg/75px-Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg.png" decoding="async" width="75" height="75" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg/113px-Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg/150px-Patch_of_Special_purpose_unit_Marinko_Beljo.svg.png 2x" data-file-width="351" data-file-height="350" /></a></span> </td> <td>Prozorska satnija HOS-a<br />(kasnije PPN Marinko Beljo) </td> <td>Marinko Beljo </td> <td><a href="/wiki/Prozor-Rama" title="Prozor-Rama">Prozor-Rama</a>, BiH </td> <td><a href="/w/index.php?title=Prva_ramska_brigada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prva ramska brigada (stranica ne postoji)">Prva ramska brigada</a> <a href="/wiki/HVO" class="mw-redirect" title="HVO">HVO</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Konjički vod HOS-a </td> <td>Zvonko Lukić </td> <td><a href="/wiki/Konjic" title="Konjic">Konjic</a>, BiH </td> <td>TG-1 Konjic ARBiH </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/w/index.php?title=MSB_%22Veterani%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="MSB "Veterani" (stranica ne postoji)">MSB "<i>Veterani</i>"</a> </td> <td> </td> <td>Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Širokobriješka satnija HOS-a </td> <td><a href="/w/index.php?title=Zlatan_Mijo_Jeli%C4%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zlatan Mijo Jelić (stranica ne postoji)">Zlatan Mijo Jelić</a> </td> <td><a href="/wiki/%C5%A0iroki_Brijeg" title="Široki Brijeg">Široki Brijeg</a>, BiH </td> <td>HVO Široki Brijeg </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Interventni_vod_%22No%C4%87ne_ptice%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interventni vod "Noćne ptice" (stranica ne postoji)">Interventni vod "Noćne ptice"</a> </td> <td> </td> <td>Hrvatska </td> <td>HV </td></tr> <tr> <td> </td> <td>Samostalna satnija HOS-a </td> <td>Luka Džako </td> <td><a href="/wiki/Ljubu%C5%A1ki" title="Ljubuški">Ljubuški</a>, BiH, Hrvatska </td> <td><a href="/wiki/141._brigada_HV" title="141. brigada HV">141. brigada HV</a> </td></tr> <tr> <td> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Samostalna_satnija_i_1._bojna_%C5%BDumberak_(HOS)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samostalna satnija i 1. bojna Žumberak (HOS) (stranica ne postoji)">Samostalna satnija i 1. bojna Žumberak (HOS)</a> </td> <td>bojnik Eugen Meindorfer, satnik Dubravko Klauderoti </td> <td><a href="/wiki/%C5%BDumberak" class="mw-redirect" title="Žumberak">Žumberak</a>, Hrvatska </td> <td><a href="/wiki/HOS" class="mw-redirect" title="HOS">HOS</a> </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Opremljenost,_znakovlje,_naoružanje"><span id="Opremljenost.2C_znakovlje.2C_naoru.C5.BEanje"></span>Opremljenost, znakovlje, naoružanje</h2></div> <p>Vojnici HOS-a bili su odjeveni u standardne maskirne odore koje su tada korištene u vojskama zapadne Europe i SAD-a. Oprema je bila mješovita, tj. nešto je bilo kupljeno na crnim tržištima, a nešto zarobljeno na bojišnicama. Neke postrojbe su koristile potpuno crne odore. Postrojbe koje su bile logistički naslonjene na HV bile su dobro opremljene vojnim vozilima. </p><p>Iako je postojao pravilnik o isticanju i nošenju znakovlja HOS-a, pojedinci su ga nosili raznoliko. Standardna oznaka HOS-a nosila se na lijevoj nadlaktici, ali pojedini su ju vojnici nosili i na desnoj nadlaktici, te na lijevoj strani grudi. Prije potpunog gašenja HOS-a u Hrvatskoj, pripadnici HOS-a koji su ujedno bili i pripadnici ZNG-a nosili su i oznake HOS-a i oznake ZNG-a. Neki vojnici HOS-a u BiH su uz oznaku HOS-a nosili i oznaku TO BiH. Početkom 1992. pokušalo se u HOS uvesti još jednu oznaku koja je nosila natpis "Hrvatska vojska", ali ta oznaka u HOS-u nikada nije proširena. Na beretkama se nosio hrvatski grb s prvim bijelim poljem. U pojedinim slučajevima zabilježena je uporaba i crnih kape s ustaškim oznakama koje su i oblikom podsjećale na ustaške iz Drugog svjetskog rata.<sup id="cite_ref-bajto_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-bajto-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Postrojbe HOS-a bile su dobro naoružane pješačkim naoružanjem, uglavnom pištoljima, te poluautomatskim i automatskim puškama. Većina toga kupila je Hrvatska stranka prava novcem doniranim od hrvatskog iseljeništva.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ostalo su borci HOS-a zarobljavali izravno na bojišnici od protivnika. Teškog topništva HOS nije imao. HOS u BiH je posjedovao nekoliko komada lakog topništva. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kontroverze">Kontroverze</h2></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:IX_RVB.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/IX_RVB.jpg/220px-IX_RVB.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/IX_RVB.jpg/330px-IX_RVB.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/IX_RVB.jpg/440px-IX_RVB.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="654" /></a><figcaption>Pripadnici IX. bojne HOS-a nakon rata</figcaption></figure> <p>Neke su jedinice HOS-a nosile crne odore, a neki njihovi pripadnici ustaško znakovlje zbog čega ih je srpska strana redovito nazivala <a href="/wiki/Usta%C5%A1e" title="Ustaše">ustašama</a>. Neke su jedinice HOS-a nosile imena po ustaškim časnicima iz Drugog svjetskog rata; <a href="/wiki/13._bojna_%22Jure_vitez_Franceti%C4%87%22" title="13. bojna "Jure vitez Francetić"">13. bojna "Jure vitez Francetić"</a> iz <a href="/wiki/Tomislavgrad" title="Tomislavgrad">Tomislavgrada</a> i <a href="/wiki/IX._bojna_%22Rafael_vitez_Boban%22" title="IX. bojna "Rafael vitez Boban"">IX. bojna "Rafael vitez Boban"</a> iz <a href="/wiki/Split" title="Split">Splita</a>. U vojarnama i na priredbama HOS-a isticane su slike Ante Pavelića te zemljovidi Velike Hrvatske, koja je obuhvaćala čitavu Bosnu i Hercegovinu, Istočni Srijem i Boku kotorsku. Marko Skejo, zapovjednik IX. bojne HOS-a, uklopljene u 114. brigadu HV-a, na 4. obljetnici osnivanja postrojbe u Splitu 10. travnja 1995. noseći ustašku kapu i pod slikom Ante Pavelića prisutnim HOS-ovcima obraćao se kao "ustaškim sinovima", "ustašama", nazivajući HOS "nasljednicima Bobana i Francetića i poglavnika doktora Ante Pavelića" te zavjetujući se da će HOS "stati na granice NDH".<sup id="cite_ref-bajto_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-bajto-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Franjo_Tu%C4%91man" title="Franjo Tuđman">Franjo Tuđman</a> je HOS uspoređivao s nacističkim <a href="/wiki/Schutzstaffel" title="Schutzstaffel">SS jedinicama</a>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Kratica <b>HOS</b> se rabila od 1944. do 1945. kao službena oznaka <a href="/wiki/Hrvatske_oru%C5%BEane_snage" title="Hrvatske oružane snage">Hrvatskih oružanih snaga</a>, tadašnje vojske <a href="/wiki/NDH" class="mw-redirect" title="NDH">Nezavisne Države Hrvatske</a>, iako je u slučaju Hrvatskih obrambenih snaga označavala upravo Hrvatske obrambene snage. </p><p>Na grbu HOS-a piše "<a href="/wiki/Za_dom_spremni!" class="mw-redirect" title="Za dom spremni!">Za dom spremni</a>", pozdrav oko kojeg se javnost i dalje prepire. Dok jedni tvrde da je to izvorno ustaški pozdrav, drugi tvrde da je to <a href="/w/index.php?title=Staro-hrvatski_pozdrav&action=edit&redlink=1" class="new" title="Staro-hrvatski pozdrav (stranica ne postoji)">staro-hrvatski pozdrav</a> i <a href="/wiki/Usta%C5%A1ka_vojnica" title="Ustaška vojnica">Ustaške vojnice</a>, a i u neslužbenoj <a href="/w/index.php?title=Himna_Hrvatskih_obrambenih_snaga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Himna Hrvatskih obrambenih snaga (stranica ne postoji)">himni HOS-a</a> se veličaju <a href="/wiki/NDH" class="mw-redirect" title="NDH">NDH</a>, <a href="/wiki/Ante_Paveli%C4%87" title="Ante Pavelić">Ante Pavelić</a>, te <a href="/wiki/Jure_Franceti%C4%87" title="Jure Francetić">Jure Francetić</a> i <a href="/wiki/Rafael_Boban" title="Rafael Boban">Rafael Boban</a>, zapovjednici elitne ustaške postrojbe, <a href="/wiki/Crna_legija" title="Crna legija">Crne legije</a>.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Bilo je pokušaja da vojnici HOS-a rabe <a href="/wiki/%C4%8Cinovi_u_Hrvatskim_oru%C5%BEanim_snagama" class="mw-redirect" title="Činovi u Hrvatskim oružanim snagama">oznake činova</a> vojske NDH, ali se od toga odustalo u korist službenih oznaka činova <a href="/wiki/HV" class="mw-redirect" title="HV">Hrvatske vojske</a>. Nakon rata, <a href="/wiki/Anto_%C4%90api%C4%87" title="Anto Đapić">Anto Đapić</a> je optuživan da je nagovarao HOS-ovce na nošenje crnih odora i ustaškog znakovlja.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nakon_rata">Nakon rata</h3></div> <p>Zbog sadržavanja pozdrava "Za dom spremni", varijacija slova U, hrvatskog grba s prvim bijelim poljem i imena ustaških zapovjednika, upotreba pojedinih službenih oznaka HOS-a je izazivala poprilično problema prilikom podizanja spomen-obilježja poginulim HOS-ovcima i u drugim komemorativnim prigodama. Kada su veterani IX. bojne HOS-a dobili odobrenje za podizanje spomen obilježja HOS-ovcima u Splitu, na spomeniku je izostavljen pozdrav "za dom spremni" s ratnog amblema postrojbe.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dan obilježavanja osnivanja postrojbe i odavanja počasti poginulima, 10. travnja, dan uspostave NDH, izazvao je mnoge prijepore u Splitu i Hrvatskoj te je splitski gradonačelnik <a href="/wiki/Ivo_Baldasar" title="Ivo Baldasar">Ivo Baldasar</a> odlučio 2016. vijence položiti dan ranije, 9. travnja. Prilikom velikog <a href="/wiki/Mimohod_OSRH_2015." class="mw-redirect" title="Mimohod OSRH 2015.">vojnog mimohoda</a> na obilježavanju 20. obljetnice pobjede u Domovinskom ratu, 4. kolovoza 2015., najavljeno je izostavljanje zastave HOS-a iz postroja ratnih zastava zbog pozdrava "Za dom spremni". Kompromisno rješenje - uključivanje zastave HOS-a, ali bez spornog pozdrava - isprovociralo je bojkot mimohoda od strane veterana HOS-a.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ratni_zločini"><span id="Ratni_zlo.C4.8Dini"></span>Ratni zločini</h3></div> <p>Četvero pripadnika HOS-a u BiH osuđeno je na kazne zatvora u trajanju između pet i šest godina zbog protuzakonitog zatočenja te sustavnog zlostavljanja civila <a href="/wiki/Srbi_Bosne_i_Hercegovine" title="Srbi Bosne i Hercegovine">srpske</a> nacionalnosti u Mostaru i <a href="/wiki/Logor_Dretelj" title="Logor Dretelj">logoru Dretelj</a> kraj <a href="/wiki/%C4%8Capljina" title="Čapljina">Čapljine</a> tijekom ljeta 1992.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Zbog mučenja i silovanja u Dretelju još jedan pripadnik HOS-a iz BiH osuđen je u Švedskoj na pet godina zatvora,<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> dok je drugi osuđen u Norveškoj na osam godina zbog lišavanja slobode i nanošenja patnje žrtvama u istom logoru.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Petorica pripadnika izviđačko-diverzantske satnije HOS-a osuđena su na dugotrajne kazne zatvora za ratni zločin ubojstva četveročlane obitelji Olujić u <a href="/wiki/Cerna" title="Cerna">Cerni</a> pokraj Županje 17. veljače 1992.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Poznati_pripadnici">Poznati pripadnici</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/Dobroslav_Paraga" title="Dobroslav Paraga">Dobroslav Paraga</a>, kao predsjednik HSP-a vrhovni zapovjednik HOS-a</li> <li><a href="/wiki/Ante_Parad%C5%BEik" title="Ante Paradžik">Ante Paradžik</a></li> <li><a href="/wiki/Bla%C5%BE_Kraljevi%C4%87" title="Blaž Kraljević">Blaž Kraljević</a></li> <li><a href="/wiki/Alija_%C5%A0iljak" title="Alija Šiljak">Alija Šiljak</a></li> <li><a href="/wiki/Ante_Prka%C4%8Din" title="Ante Prkačin">Ante Prkačin</a></li> <li><a href="/wiki/Stojan_Vujnovi%C4%87" title="Stojan Vujnović">Stojan Vujnović</a></li> <li><a href="/wiki/Robert_%C5%A0ili%C4%87" title="Robert Šilić">Robert Šilić</a>, zapovjednik vukovarske satnije HOS-a</li> <li><a href="/wiki/Jean-Michel_Nicolier" title="Jean-Michel Nicolier">Jean-Michel Nicolier</a> (1966. – 1991.), francuski dragovoljac; u njegovu čast imenovan je pješački most u Vukovaru</li> <li><a href="/w/index.php?title=Stipe_Petrina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stipe Petrina (stranica ne postoji)">Stipe Petrina</a>,<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> saborski zastupnik i načelnik Općine <a href="/wiki/Primo%C5%A1ten" title="Primošten">Primošten</a></li> <li>Ivana Šojat Kuči,<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> osječka spisateljica i prevoditeljica</li> <li><a href="/wiki/Kre%C5%A1o_Beljak" title="Krešo Beljak">Krešo Beljak</a>,<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> gradonačelnik <a href="/wiki/Samobor" title="Samobor">Samobora</a>, <a href="/wiki/Sabor" class="mw-redirect" title="Sabor">saborski</a> zastupnik i predsjednik <a href="/wiki/HSS" class="mw-redirect" title="HSS">HSS</a>-a</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izjave_poznatih_o_HOS-u">Izjave poznatih o HOS-u</h2></div> <div style="margin-bottom: 0.5em; padding-left:3%; padding-right:3%; color:var(--color-subtle, #54595d); text-align: left; font-size:95%"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> »Kada sam u čapljinskoj bojni tražio dobrovoljce koji će krenuti sa mnom prema Domanovićima, nitko se nije javio, osim zapovjednika satnije HOS-a, čije je zapovjedno mjesto bilo u Ljubuškom. Pitao sam ga za koje vrijeme može pokrenuti barem vod, ako ne i cijelu satniju. Odgovorio mi je da to može biti za jedan sat. Dao sam suglasnost i on je doista pokrenuo ojačan vod i pratio oklop do spajanja sa satnijom 4. brigade na Gubavici. Poslije je on ušao u sastav Hrvatske vojske i pokazao se kao vrlo hrabar i čestit u svim operacijama u Hercegovini.«<div>(<small><a href="/wiki/Janko_Bobetko" title="Janko Bobetko">Janko Bobetko</a> o susretu s HOS-ovcima tijekom <a href="/wiki/Operacija_%C4%8Cagalj" class="mw-redirect" title="Operacija Čagalj">operacije Čagalj</a> u lipnju 1992., u knjizi "Sve moje bitke"</small>)</div></div> <div style="margin-bottom: 0.5em; padding-left:3%; padding-right:3%; color:var(--color-subtle, #54595d); text-align: left; font-size:95%"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> »Mnogo puta potkraj 1991. i početkom 1992. susretao sam se s većim ili manjim formacijama HOS-a na samoj bojišnici ili u njenoj blizini, te ne mogu osporiti njihovu borbenu vrijednost, osobito većih sastava i onih što su ih vodili zapovjednici realnih i razumnih nazora... Manje jedinice u crnim odorama nalazio sam u proljeće i ljeto 1992. u Bosanskoj Posavini, ali tada su već sve te formacije nosile službeno znakovlje Republike Hrvatske. Činjenica je da su upravo one ostajale na bojišnici i onda kada je zapovjedano da se postrojbe HV-a i HVO-a povuku sjeverno od Save.«<div>(<small><a href="/wiki/Martin_%C5%A0pegelj" title="Martin Špegelj">Martin Špegelj</a>, u knjizi memoara "Sjećanja vojnika"</small>)</div></div> <div style="margin-bottom: 0.5em; padding-left:3%; padding-right:3%; color:var(--color-subtle, #54595d); text-align: left; font-size:95%"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/15px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/23px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> »Da nije bilo HOS-a, Vukovar bi pao već u rujnu mjesecu.«<div>(<small><a href="/wiki/Sini%C5%A1a_Glava%C5%A1evi%C4%87" title="Siniša Glavašević">Siniša Glavašević</a>, krajem 1991.</small>)</div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Udruge_dragovoljaca_HOS-a">Udruge dragovoljaca HOS-a</h2></div> <p>Mnogi HOS-ovci su tijekom rata položili živote za slobodu domovine dok su također mnogi ostali teški invalidi. Danas u Hrvatskoj postoji nekoliko udruga <a href="/wiki/Dragovoljci_Domovinskog_rata" title="Dragovoljci Domovinskog rata">dragovoljaca HOS-a</a> s 300-400 članova. Zakonom o pravima hrvatskih branitelja iz Domovinskog rata i članova njihovih obitelji iz <a href="/wiki/2004." title="2004.">2004.</a> godine HOS-ovci su priznati kao punopravni hrvatski branitelji.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Udruga_dragovoljaca_Hrvatskih_obrambenih_snaga_Zagreb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Udruga dragovoljaca Hrvatskih obrambenih snaga Zagreb (stranica ne postoji)">Udruga dragovoljaca Hrvatskih obrambenih snaga Zagreb</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Savez_udruga_dragovoljaca_HOS-a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Savez udruga dragovoljaca HOS-a (stranica ne postoji)">Savez udruga dragovoljaca HOS-a</a><sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Zajednica_udruga_dragovoljaca_HOS-a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zajednica udruga dragovoljaca HOS-a (stranica ne postoji)">Zajednica udruga dragovoljaca HOS-a</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Udruga_bojovnika_HOS-a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Udruga bojovnika HOS-a (stranica ne postoji)">Udruga bojovnika HOS-a</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Udruga_dragovoljaca_Devete_Srednjodalmatinske_bojne_HOS-a_%22Rafael_vitez_Boban_1991%22&action=edit&redlink=1" class="new" title="Udruga dragovoljaca Devete Srednjodalmatinske bojne HOS-a "Rafael vitez Boban 1991" (stranica ne postoji)">Udruga dragovoljaca Devete Srednjodalmatinske bojne HOS-a "<i>Rafael vitez Boban</i> 1991"</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Udruga_veterana_Hrvatskih_obrambenih_snaga_Livno&action=edit&redlink=1" class="new" title="Udruga veterana Hrvatskih obrambenih snaga Livno (stranica ne postoji)">Udruga veterana Hrvatskih obrambenih snaga Livno</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Galerija">Galerija</h2></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg" class="mw-file-description" title="Rijetka oznaka HOS-a u Hercegovini."><img alt="Rijetka oznaka HOS-a u Hercegovini." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg/120px-Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg.png" decoding="async" width="120" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg/180px-Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg/240px-Patch_of_Blaz_Kraljevic.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Rijetka oznaka HOS-a u Hercegovini.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izvori">Izvori</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6541845">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 30em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Hrvatski leksikon, 1996., pojam "Hrvatske oružane snage"</span> </li> <li id="cite_note-HE-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HE_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7012897">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"»""«"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style><cite id="CITEREFLeksikografski_zavod_Miroslav_Krleža2024" class="citation web cs1"><a href="/wiki/Leksikografski_zavod_Miroslav_Krle%C5%BEa" title="Leksikografski zavod Miroslav Krleža">Leksikografski zavod Miroslav Krleža</a>. 2024. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/clanak/hrvatske-obrambene-snage">Hrvatske obrambene snage</a>. <i>enciklopedija.hr</i>. Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 13. lipnja 2024.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=enciklopedija.hr&rft.atitle=Hrvatske+obrambene+snage&rft.date=2024&rft.au=Leksikografski+zavod+Miroslav+Krle%C5%BEa&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.enciklopedija.hr%2Fclanak%2Fhrvatske-obrambene-snage&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShrader200346-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShrader200346_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFShrader2003">Shrader 2003</a>, str. 46.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Mi smo apsolutno za jedinstvo hrvatskog naroda i za njegovu zajedničku obranu, ali smo isto tako za jedinstvo sa muslimanskim narodom. Mi od naše politike cjelovite Bosne i Hercegovine, odn. Hrvatske do Drine ne odustajemo. Svaka druga politika značila bi komadanje Herceg-Bosne i stvaranje nove srpske države s ovu stranu Drine, što bi bila propast za hrvatski muslimanski narod.</i> – <a href="/wiki/Dobroslav_Paraga" title="Dobroslav Paraga">Dobroslav Paraga</a> 21.08.1992. u uputstvima bojniku <a href="/wiki/Darko_Kraljevi%C4%87" title="Darko Kraljević">Darku Kraljeviću</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti2/020227kri.htm">Spomen na Antu Paradžika</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Borba za hrvatsku državnu nezavisnost, D. Paraga i A. Paradžik, 1991., str. 215.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti2/020720hos.htm">Ratnik Madden se malo zanio</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Davor Butković, <i>Domovinski rat Interview</i> Knjiga 8, Zagreb, 1992., str. 39 - Interview s Antom Paradžikom od 10. rujna 1991.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120209092900/http://www.domovinskirat.hr/index.php?option=com_content&view=article&id=346:kraljevi-bla-&catid=32:ostali-leksikoni&Itemid=65">Blaž Kraljević i HOS</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.domovinskirat.hr/index.php?option=com_content&view=article&id=346:kraljevi-bla-&catid=32:ostali-leksikoni&Itemid=65">izvorne stranice</a> arhivirana 9. veljače 2012<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 23. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bla%C5%BE+Kraljevi%C4%87+i+HOS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.domovinskirat.hr%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D346%3Akraljevi-bla-%26catid%3D32%3Aostali-leksikoni%26Itemid%3D65&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti/971128inme.htm">Satnija HOS-a Vukovar</a></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://vojnapovijest.vecernji.hr/broj-22-vp/skinite-stigmu-josipa-manolica-s-hos-a-907967">"Skinite stigmu Josipa Manolića s HOS - a", Tomislav Šulj za Večernji list - Vojna povijest 10.1.2013</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160307045720/http://www.dubrovacki.hr/clanak/11716/vijenci-za-hos-ovce-poginule-1991-godine">Vijenci za HOS-ovce iz Vinkovaca</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dubrovacki.hr/clanak/11716/vijenci-za-hos-ovce-poginule-1991-godine">izvorne stranice</a> arhivirana 7. ožujka 2016<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 22. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Vijenci+za+HOS-ovce+iz+Vinkovaca&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dubrovacki.hr%2Fclanak%2F11716%2Fvijenci-za-hos-ovce-poginule-1991-godine&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti3/021003dp.htm">19. satnija HOS-a Gospić</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/69OaMrGjR?url=http://www.nacional.hr/clanak/76462/ljudi-koje-je-90-ih-trebalo-ukloniti">Ubojstvo Ante Paradžika</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nacional.hr/clanak/76462/ljudi-koje-je-90-ih-trebalo-ukloniti">izvorne stranice</a> arhivirana 24. srpnja 2012<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 23. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ubojstvo+Ante+Parad%C5%BEika&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nacional.hr%2Fclanak%2F76462%2Fljudi-koje-je-90-ih-trebalo-ukloniti&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110824184154/http://www.hsp1861.hr/vijesti3/030107dp.htm">Paraga šalje HOS u pomoć Vukovaru</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti3/030107dp.htm">izvorne stranice</a> arhivirana 24. kolovoza 2011<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 23. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Paraga+%C5%A1alje+HOS+u+pomo%C4%87+Vukovaru&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hsp1861.hr%2Fvijesti3%2F030107dp.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://m.tportal.hr/44445/Svi-su-mi-se-ispricali-osim-Manolica.html">Dedaković:'Svi su mi se ispričali osim Manolića'</a></span> </li> <li id="cite_note-Ljportal-17"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Ljportal_17-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ljportal_17-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ljportal_17-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Ljportal_17-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ljportal.com/arhiva/3571-kako-i-zato-je-poginuo-bla-kraljevi">Kako je i zašto poginuo Blaž Kraljević</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131024014726/http://www.ljportal.com/arhiva/3571-kako-i-zato-je-poginuo-bla-kraljevi">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 24. listopada 2013. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>). Ljubuški portal, 9. kolovoza 2010. Preuzeto 25. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Davor Marijan: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hercegbosna.org/dokumenti_upload/20100204/herceg_bosna201002041330160.pdf">Bosna i Hercegovina 1991. - 1995. - u godinama nesvršenog rata</a>. Status, br. 3, svibanj/lipanj 2004. Str. 103. Preuzeto 25. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Marijan, 2004., str. 231.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131029184151/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/agresija_do_1992/2304.pdf">Vjesnik - 7.02.1992</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/agresija_do_1992/2304.pdf">izvorne stranice</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> arhivirana 29. listopada 2013<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 22. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Vjesnik+-+7.02.1992.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slobodanpraljak.com%2FMATERIJALI%2FRATNI%2520DOKUMENTI%2Fagresija_do_1992%2F2304.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/ISKAZI/PrimoracIvica.pdf">Svjedočenje Ivice Primorca</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924102713/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/ISKAZI/PrimoracIvica.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 24. rujna 2015. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), srpnja 2005. Preuzeto 24. listopada 2013.</span> </li> <li id="cite_note-Svjedocenje-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Svjedocenje_22-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Svjedocenje_22-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/ISKAZI/StankoPrimoracCane.pdf">Svjedočenje Stanka Primorca</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150924102721/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/ISKAZI/StankoPrimoracCane.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 24. rujna 2015. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), str. 28. - 29. Ljubuški, studeni 2005. Preuzeto 28. rujna 2013.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/agresija_do_1992/670.pdf">Izvješće</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120514090516/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/agresija_do_1992/670.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 14. svibnja 2012. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>). Općinski stožer Mostar, 9. kolovoza 1992. Preuzeto 1. listopada 2013.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/KRONOLOGIJA%20DOGADJANJA%20SREDNJA%20BOSNA%20-%20ZBORNO%20PODRUCJE%20VITEZ/srednja_bosna_zborno_podrucje_vitez.pdf">Operativna zona Srednja Bosna: Zborno područje Vitez. Dnevno izvješće VOS od 8. VIlI. 1992.</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131203033616/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/KRONOLOGIJA%20DOGADJANJA%20SREDNJA%20BOSNA%20-%20ZBORNO%20PODRUCJE%20VITEZ/srednja_bosna_zborno_podrucje_vitez.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 3. prosinca 2013. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>) Vojna obavještajna služba, 8. kolovoza 1992. Preuzeto 26. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Marijan, 2004., str. 231. - 232.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Zovko (1999.), str. 94.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/materijali/RATNI%20VIDEO/OPIS_SADRZAJ/DVD-V-238-P.pdf">DVD-V-238-P</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131002075803/http://www.slobodanpraljak.com/materijali/RATNI%20VIDEO/OPIS_SADRZAJ/DVD-V-238-P.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 2. listopada 2013. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), str. 1., 3. Preuzeto 29. rujna 2013.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oslobodjenje.ba/vijesti/bih/zarobljenici-sa-masnicama-na-licu-">Zločini u Dretelju: Zarobljenici sa masnicama na licu</a>. Oslobođenje, 17. travnja 2013. Preuzeto 1. listopada 2013. (na bošnjačkom)</span> </li> <li id="cite_note-Dnevnik-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dnevnik_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dnevnik.ba/novosti/bih/titoizam-optu%C5%BEenik-za-zlo%C4%8Dine-u-dretelju-kao-svjedok-humanizma-u-filmu-brozove">Titoizam: optuženik za zločine u Dretelju kao svjedok humanizma u filmu Brozove</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141220222249/http://www.dnevnik.ba/novosti/bih/titoizam-optu%C5%BEenik-za-zlo%C4%8Dine-u-dretelju-kao-svjedok-humanizma-u-filmu-brozove">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 20. prosinca 2014. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>). Dnevnik.ba, 8. rujna 2012. Preuzeto 1. listopada 2013.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vecernji.hr/biografije/ante-prkacin-188">Ante Prkačin</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131121054055/http://www.vecernji.hr/biografije/ante-prkacin-188">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 21. studenoga 2013. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), Večernji list. Preuzeto 25. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Marijan, 2004. str. 231.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Dobroslav Paraga: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/O%20CEMU%20JE%20BIO%20OBAVIJESTEN%20ZAGREB%20O%20BiH%201992.-1995/701.pdf">Zapovijed</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131202224913/http://www.slobodanpraljak.com/MATERIJALI/RATNI%20DOKUMENTI/O%20CEMU%20JE%20BIO%20OBAVIJESTEN%20ZAGREB%20O%20BiH%201992.-1995/701.pdf">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 2. prosinca 2013. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), 9. listopada 1992. Preuzeto 25. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hrt.hr/arhiv/98/11/18/HAG.html">Haški procesi</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100403060010/http://www.hrt.hr/arhiv/98/11/18/HAG.html">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 3. travnja 2010. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>). Hrvatska radiotelevizija, 18. studenog 1998. Preuzeto 25. studenog 2013.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100403060010/http://www.hrt.hr/arhiv/98/11/18/HAG.html">Haaški procesi</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hrt.hr/arhiv/98/11/18/HAG.html">izvorne stranice</a> arhivirana 3. travnja 2010<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 24. rujna 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Haa%C5%A1ki+procesi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hrt.hr%2Farhiv%2F98%2F11%2F18%2FHAG.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icty.org/x/cases/blaskic/tjug/bcs/000303.pdf">Rasformiranje HOS-a</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti1/010905maba.htm">I MIROSLAV TUĐMAN MORA PLATITI SVOJ RAČUN ...</a></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160920130909/http://www.hsp.hr/wp-content/uploads/2016/01/hsp-na%C5%A1ice.jpg">Vojna iskaznica vojnika HOS-a Tihomira Kovačevića pokazuje broj 9709</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp.hr/wp-content/uploads/2016/01/hsp-na%C5%A1ice.jpg">izvorne stranice</a> arhivirana 20. rujna 2016<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 30. svibnja 2016.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Vojna+iskaznica+vojnika+HOS-a+Tihomira+Kova%C4%8Devi%C4%87a+pokazuje+broj+9709&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hsp.hr%2Fwp-content%2Fuploads%2F2016%2F01%2Fhsp-na%25C5%25A1ice.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-bajto-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-bajto_38-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-bajto_38-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bajto, Nikola: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.portalnovosti.com/hos-ova-kapa">"HOS-ova kapa"</a>, <i>Novosti</i>, 13. veljače 2016.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti4/031003dr.htm">Paraga svjedočio o nabavi oružja</a></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hsp1861.hr/vijesti/200804demg.htm">Hrvatske orgijaške snage</a></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Neslužbena himna HOS-a - HOS Za dom spremni - pjeva Boško Landeka</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110410045244/http://www.nacional.hr/clanak/10792/sljedbenik-ante-pavelica-pred-ulaskom-u-vladu-rh">Ante Đapić i HOS</a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nacional.hr/clanak/10792/sljedbenik-ante-pavelica-pred-ulaskom-u-vladu-rh">izvorne stranice</a> arhivirana 10. travnja 2011<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 23. ožujka 2011.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Ante+%C4%90api%C4%87+i+HOS&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nacional.hr%2Fclanak%2F10792%2Fsljedbenik-ante-pavelica-pred-ulaskom-u-vladu-rh&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131005012204/http://www.dnevno.hr/vijesti/hrvatska/98855-hos-ovci-10-travnja-otkrivaju-spomenik-u-splitu-zabranjen-ratni-amblem-zbog-za-dom-spremni.html">HOS-ovci 10. travnja otkrivaju spomenik u Splitu, zabranjen ratni amblem zbog 'Za dom spremni<span class="cs1-kern-right">'</span></a>. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dnevno.hr/vijesti/hrvatska/98855-hos-ovci-10-travnja-otkrivaju-spomenik-u-splitu-zabranjen-ratni-amblem-zbog-za-dom-spremni.html">izvorne stranice</a> arhivirana 5. listopada 2013<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 4. listopada 2013.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=HOS-ovci+10.+travnja+otkrivaju+spomenik+u+Splitu%2C+zabranjen+ratni+amblem+zbog+%27Za+dom+spremni%27&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dnevno.hr%2Fvijesti%2Fhrvatska%2F98855-hos-ovci-10-travnja-otkrivaju-spomenik-u-splitu-zabranjen-ratni-amblem-zbog-za-dom-spremni.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Ante Božić: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nacija.hr/2015/08/04/savez-udruga-dragovoljaca-hos-a-ako-se-sramite-naseg-ratnog-stijega-pod-kojim-smo-branili-i-oslobodili-lijepu-nasu-i-pod-kojim-su-ginuli-nase-sestre-i-braca-onda-ga-nemojte-niti-nositi-u-mimohodu/">"Savez udruga dragovoljaca HOS-a: Ako se sramite našeg ratnog stijega pod kojim smo branili i oslobodili Lijepu našu i pod kojim su ginuli naše sestre i braća onda ga nemojte niti nositi u Mimohodu"</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160315193208/http://nacija.hr/2015/08/04/savez-udruga-dragovoljaca-hos-a-ako-se-sramite-naseg-ratnog-stijega-pod-kojim-smo-branili-i-oslobodili-lijepu-nasu-i-pod-kojim-su-ginuli-nase-sestre-i-braca-onda-ga-nemojte-niti-nositi-u-mimohodu/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 15. ožujka 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), nacija.hr, 4. kolovoza 2015.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tportal.hr/vijesti/svijet/377495/HOS-ovci-osudeni-zbog-ratnih-zlocina-u-logoru-Dretelj.html">"HOS-ovci osuđeni zbog ratnih zločina u logoru Dretelj"</a>, HINA, tportal.hr, 14.4.2015.</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.index.hr/vijesti/clanak/svedski-sud-za-zlocine-u-logoru-dretelj-osudio-hosovca-ahmeta-makitana-maksa/546233.aspx">"Švedski sud za zločine u logoru Dretelj osudio HOS-ovca Ahmeta Makitana-Maksa", index.hr, 8.4.2011.</a></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hrvatska-rijec.com/hosovac-mirsad-repak-u-norveskoj-osuden-na-osam-godina-zatvora/">"Hosovac Mirsad Repak u Norveškoj osuđen na osam godina zatvora"</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160215211043/http://www.hrvatska-rijec.com/hosovac-mirsad-repak-u-norveskoj-osuden-na-osam-godina-zatvora/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 15. veljače 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), Hrvatska riječ</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jutarnji.hr/petorici-hos-ovaca-57-godina-zatvora-za-ubojstvo-olujicevih/242541/">"Petorici HOS-ovaca 57 godina zatvora za ubojstvo Olujićevih"</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160216145624/http://www.jutarnji.hr/petorici-hos-ovaca-57-godina-zatvora-za-ubojstvo-olujicevih/242541/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 16. veljače 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), <i>Jutarnji list</i>, 14.02.2008.</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.24sata.hr/news/hvidra-izbacuje-petrinu-jer-je-ukinuo-ulicu-franje-tumana-325179">"Hvidra izbacuje Petrinu jer je ukinuo Ulicu Franje Tuđmana"</a>, Hrvoslav Pavić, 24sata, Srijeda, 24.07.2013.</span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.crotsunami.com/vijesti/hrvatska/ugledna-knjizevnica-da-i-ja-sam-bila-pripadnica-hos-a-sa-20-godina-bila-sam-luda-ko-siba-ljuta-na-sve-ali-brzo-sam-se-ohladila/">"Ugledna književnica: Da, i ja sam bila pripadnica HOS-a! Sa 20 godina bila sam luda ko’ šiba, ljuta na sve, ali brzo sam se ohladila"</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160217052747/http://www.crotsunami.com/vijesti/hrvatska/ugledna-knjizevnica-da-i-ja-sam-bila-pripadnica-hos-a-sa-20-godina-bila-sam-luda-ko-siba-ljuta-na-sve-ali-brzo-sam-se-ohladila/">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 17. veljače 2016. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>), 12.2.2016.</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vecernji.hr/hrvatska/oreskovic-nema-izborni-legitimitet-nije-pao-s-marsa-ali-on-nema-veze-s-hrvatskom-1075183">"Kreso Beljak: 'Orešković nema izborni legitimitet. Nije pao s Marsa, ali on nema veze s Hrvatskom'"</a>, vecernji.hr, 10.4.2016.</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://narodne-novine.nn.hr/clanci/sluzbeni/313650.html">Zakon o priznanju HOS-ovaca kao hrvatskih branitelja</a></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.domovinskirat.hr/index.php?option=com_content&view=article&id=2741%3A4-sabor-saveza-udruga-dragovoljaca-hrvatskih-obrambenih-snaga&catid=4%3Anovosti&Itemid=75">Savez udruga dragovoljaca HOS-a</a></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literatura">Literatura</h2></div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite id="CITEREFShrader2003" class="citation book cs1">Shrader, Charles R. 2003. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=1_ceXJTw71MC"><i>The Muslim-Croat Civil War in Central Bosnia: A Military History, 1992–1994</i></a>. <a href="/w/index.php?title=Texas_A%26M_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Texas A&M University Press (stranica ne postoji)">Texas A&M University Press</a>. College Station, Texas. <a href="/wiki/ISBN" class="mw-redirect" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/978-1-58544-261-4" title="Posebno:Traži ISBN/978-1-58544-261-4"><bdi>978-1-58544-261-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Muslim-Croat+Civil+War+in+Central+Bosnia%3A+A+Military+History%2C+1992%E2%80%931994&rft.place=College+Station%2C+Texas&rft.pub=Texas+A%26M+University+Press&rft.date=2003&rft.isbn=978-1-58544-261-4&rft.aulast=Shrader&rft.aufirst=Charles+R.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D1_ceXJTw71MC&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite id="CITEREFMarijan2004" class="citation book cs1">Marijan, Davor. 2004. <i>Vještački nalaz: o ratnim vezama Hrvatske i Bosne i Hercegovine (1991. – 1995.)</i>. Hrvatski institut za povijest. Zagreb. </cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vje%C5%A1ta%C4%8Dki+nalaz%3A+o+ratnim+vezama+Hrvatske+i+Bosne+i+Hercegovine+%281991.+%E2%80%93+1995.%29&rft.place=Zagreb&rft.pub=Hrvatski+institut+za+povijest&rft.date=2004&rft.aulast=Marijan&rft.aufirst=Davor&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897"><cite id="CITEREFZovko1999" class="citation book cs1">Zovko, Radoslav. 1999. <i>Mostarski dnevnik 1991 - 1996</i>. Biskupski ordinarijat Mostar. Mostar. </cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mostarski+dnevnik+1991+-+1996&rft.place=Mostar&rft.pub=Biskupski+ordinarijat+Mostar&rft.date=1999&rft.aulast=Zovko&rft.aufirst=Radoslav&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AHrvatske+obrambene+snage" class="Z3988"></span></li> <li><i>Rat u Bosni i Hercegovini</i> - <a href="/w/index.php?title=Erich_Rathfalder&action=edit&redlink=1" class="new" title="Erich Rathfalder (stranica ne postoji)">Rathfalder, Erich</a> 1998.</li> <li><i>Sjećanja vojnika</i> - <a href="/wiki/Martin_%C5%A0pegelj" title="Martin Špegelj">Špegelj, Martin</a> 2001.</li> <li><i>Bitka za Vukovar</i> - <a href="/wiki/Mile_Dedakovi%C4%87" title="Mile Dedaković">Dedaković, Mile</a>, <a href="/wiki/Alenka_Mirkovi%C4%87-Na%C4%91" title="Alenka Mirković-Nađ">Mirković-Nađ, Alenka</a>, <a href="/wiki/Davor_Runti%C4%87" title="Davor Runtić">Runtić, Davor</a> 1997.</li> <li><i>Blaž Kraljević - pukovnik i pokojnik</i> - <a href="/w/index.php?title=Mladen_Bo%C5%A1njak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mladen Bošnjak (stranica ne postoji)">Bošnjak, Mladen</a> 2007.</li> <li><i>Glasom protiv topova</i> - <a href="/wiki/Alenka_Mirkovi%C4%87" class="mw-redirect" title="Alenka Mirković">Mirković, Alenka</a> 1997.</li> <li><i>Sve moje bitke</i> - <a href="/wiki/Janko_Bobetko" title="Janko Bobetko">Janko Bobetko</a> 1996.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Srodni_članci"><span id="Srodni_.C4.8Dlanci"></span>Srodni članci</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/Hrvatsko_vije%C4%87e_obrane" title="Hrvatsko vijeće obrane">Hrvatsko vijeće obrane</a></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_Republika_Herceg-Bosna" title="Hrvatska Republika Herceg-Bosna">Hrvatska Republika Herceg-Bosna</a></li> <li><a href="/wiki/Mate_Boban" title="Mate Boban">Mate Boban</a></li> <li><a href="/wiki/Bosanskohercegova%C4%8Dki_Hrvati_u_Ratu_u_Bosni_i_Hercegovini" class="mw-redirect" title="Bosanskohercegovački Hrvati u Ratu u Bosni i Hercegovini">Bosanskohercegovački Hrvati u Ratu u Bosni i Hercegovini</a></li> <li><a href="/wiki/Rat_u_Bosni_i_Hercegovini" title="Rat u Bosni i Hercegovini">Rat u Bosni i Hercegovini</a></li> <li><a href="/wiki/HVO_Sarajevo" title="HVO Sarajevo">HVO Sarajevo</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vanjske_poveznice">Vanjske poveznice</h2></div> <table border="0" class="noprint" style="clear: right; border: solid var(--border-color-base, #a2a9b1) 1px; margin: 0 0 1em 1em; font-size: 90%; background: var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color: inherit; width: 250px; padding: 4px; spacing: 0px; text-align: left; float: right;"> <tbody><tr> <td><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description" title="Logotip Wikicitata"><img alt="Logotip Wikicitata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="36" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/45px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/60px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a><figcaption>Logotip Wikicitata</figcaption></figure> </td> <td><a href="https://hr.wikiquote.org/wiki/glavna_stranica" class="extiw" title="q:glavna stranica">Wikicitati</a> imaju zbirke citata o temi <i><b><a href="https://hr.wikiquote.org/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi/Hrvatske_obrambene_snage" class="extiw" title="q:Posebno:Traži/Hrvatske obrambene snage">Hrvatske obrambene snage</a></b></i> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zeljko-heimer-fame.from.hr/images/ba-hos.gif">Grb HOS-a</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.udhos-zagreb.hr/"><b>Udruga dragovoljaca HOS-a - Zagreb</b></a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090907194130/http://www.hsp-austrija.com/hrvatske-obrambene-snage-h-o-s/">Podstranica o HOS-u HSP-a Austrije</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=jBL9h62plUg&feature=youtu.be">Predsjednik Tuđman o HOS-u na televiziji 1992.</a> (YouTube)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.express.hr/brifing/evo-sto-je-tudman-govorio-o-hos-u-i-ustasama-3889">Predsjednik Tuđman o HOS-u</a> u memoarima Vladimira Šeksa</li></ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐869fdccf5d‐nrnxr Cached time: 20241118120319 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.405 seconds Real time usage: 0.484 seconds Preprocessor visited node count: 3069/1000000 Post‐expand include size: 49115/2097152 bytes Template argument size: 9312/2097152 bytes Highest expansion depth: 12/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 66853/5000000 bytes Lua time usage: 0.156/10.000 seconds Lua memory usage: 5553184/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 341.952 1 -total 56.49% 193.152 1 Predložak:Izvori 26.09% 89.202 1 Predložak:Cite_web 13.65% 46.682 1 Predložak:Sfn 12.34% 42.191 9 Predložak:Citiranje_časopisa 8.77% 29.980 1 Predložak:Infookvir_nacionalna_vojska 7.47% 25.528 1 Predložak:Infookvir 6.81% 23.278 14 Predložak:Webarchive 5.02% 17.173 3 Predložak:Cite_book 4.87% 16.637 14 Predložak:DatumFormat --> <!-- Saved in parser cache with key hrwiki:pcache:idhash:20396-0!canonical and timestamp 20241118120319 and revision id 7064581. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Dobavljeno iz "<a dir="ltr" href="https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&oldid=7064581">https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&oldid=7064581</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Posebno:Kategorije" title="Posebno:Kategorije">Kategorije</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:%C4%8Clanci_kojima_nedostaje_izvor" title="Kategorija:Članci kojima nedostaje izvor">Članci kojima nedostaje izvor</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Hrvatske_postrojbe_u_Domovinskom_ratu" title="Kategorija:Hrvatske postrojbe u Domovinskom ratu">Hrvatske postrojbe u Domovinskom ratu</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Rat_u_Bosni_i_Hercegovini" title="Kategorija:Rat u Bosni i Hercegovini">Rat u Bosni i Hercegovini</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:HOS" title="Kategorija:HOS">HOS</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Skrivena kategorija: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:CS1_gre%C5%A1ke:_nedostaje_periodika" title="Kategorija:CS1 greške: nedostaje periodika">CS1 greške: nedostaje periodika</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ova stranica posljednji je put uređivana 18. studenoga 2024. u 00:12.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst je dostupan pod licencijom <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr">Creative Commons: Imenuj autora/Dijeli pod istim uvjetima</a>; mogu se primjenjivati i dodatni uvjeti. Pogledajte <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Uvjete upotrebe</a> za detalje.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Zaštita privatnosti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Impresum">Impresum</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedija:Op%C4%87e_odricanje_od_odgovornosti">Odricanje od odgovornosti</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodeks ponašanja</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Razvojni programeri</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hr.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Izjava o kolačićima</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Hrvatske_obrambene_snage&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Prikaz za mobilne uređaje</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-r6c9v","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.405","walltime":"0.484","ppvisitednodes":{"value":3069,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":49115,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9312,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":66853,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 341.952 1 -total"," 56.49% 193.152 1 Predložak:Izvori"," 26.09% 89.202 1 Predložak:Cite_web"," 13.65% 46.682 1 Predložak:Sfn"," 12.34% 42.191 9 Predložak:Citiranje_časopisa"," 8.77% 29.980 1 Predložak:Infookvir_nacionalna_vojska"," 7.47% 25.528 1 Predložak:Infookvir"," 6.81% 23.278 14 Predložak:Webarchive"," 5.02% 17.173 3 Predložak:Cite_book"," 4.87% 16.637 14 Predložak:DatumFormat"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.156","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5553184,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFLeksikografski_zavod_Miroslav_Krleža2024\"] = 1,\n [\"CITEREFMarijan2004\"] = 1,\n [\"CITEREFShrader2003\"] = 1,\n [\"CITEREFZovko1999\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Citat\"] = 3,\n [\"Cite book\"] = 3,\n [\"Cite web\"] = 1,\n [\"Citiranje časopisa\"] = 9,\n [\"Dvostruka slika\"] = 1,\n [\"Dz\"] = 1,\n [\"Infookvir nacionalna vojska\"] = 1,\n [\"Izvori\"] = 1,\n [\"Nedostaje izvor\"] = 2,\n [\"Preusmjerava\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 14,\n [\"Wikicitat\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\nm\t6\nm\t3\nm\t2\nm\t3\nm\t3\nm\t3\nm\t7\nm\t3\nm\t8\nm\t3\nm\t10\nm\t9\nm\t4\nm\t5\nm\t9\nm\t3\nm\t4\nm\t10\nm\t10\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-869fdccf5d-nrnxr","timestamp":"20241118120319","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Hrvatske obrambene snage","url":"https:\/\/hr.wikipedia.org\/wiki\/Hrvatske_obrambene_snage","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q648014","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q648014","author":{"@type":"Organization","name":"Doprinositelji projektima Wikimedije"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-09-11T11:15:52Z","dateModified":"2024-11-17T23:12:12Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/32\/Patch_of_the_Croatian_Defence_Forces.svg","headline":"paravojni ogranak HSP-a"}</script> </body> </html>