CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Babilonija – Wikipedija/Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )shwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy sh-latn","wgMonthNames":["","januar","februar","mart","april","maj","juni","juli","august","septembar","oktobar","novembar","decembar"],"wgRequestId":"bee6ab59-d730-4902-a16a-cbdf1ea378af","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Babilonija","wgTitle":"Babilonija","wgCurRevisionId":41007711,"wgRevisionId":41007711,"wgArticleId":20288,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Mezopotamija","Stari Istok"],"wgPageViewLanguage":"sh-latn","wgPageContentLanguage":"sh-latn","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Babilonija","wgRelevantArticleId":20288,"wgTempUserName":null,"wgUserVariant":"sh-latn","wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true, "wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sh","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sh-latn"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q47690","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.8"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"});mw.user.options.set({"language":"sh-latn"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=ext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sh-latn&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Babilonija – Wikipedija/Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sh.m.wikipedia.org/wiki/Babilonija"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Uredi" href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedija (sh)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sh.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Babilonija"> <link rel="alternate" hreflang="sh" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Babilonija"> <link rel="alternate" hreflang="sh-Cyrl" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Babilonija&variant=sh-cyrl"> <link rel="alternate" hreflang="sh-Latn" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Babilonija&variant=sh-latn"> <link rel="alternate" hreflang="x-default" href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Babilonija"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sh"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedija Atom fid" href="/w/index.php?title=Posebno:Nedavne_izmjene&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Babilonija rootpage-Babilonija skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Prijeđi na sadržaj</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sajt"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Glavni meni" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Glavni meni</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Glavni meni</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Navigacija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Glavna_stranica" title="Posjetite glavnu stranicu [z]" accesskey="z"><span>Glavna stranica</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Istaknuti_%C4%8Dlanci" title="Pronađite najkvalitetnije članke"><span>Istaknuti članci</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Nedavne_izmjene" title="Prelistajte nove izmjene [r]" accesskey="r"><span>Nedavne izmjene</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Slu%C4%8Dajna_stranica" title="Otvorite slučajan članak [x]" accesskey="x"><span>Nasumičan članak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Interakcija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Sadr%C5%BEaj" title="Saznajte više o upotrebi i uređivanju"><span>Pomoć</span></a></li><li id="n-sidebar-village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Pijaca"><span>Pijaca</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Portal_zajednice" title="Pronađite aktualne zadatke i akcije"><span>Radionica</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Novosti" title="Pogledajte tekuće događaje i aktualnosti"><span>Novosti</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="https://forum.movement-strategy.org/c/general/meduprojektniforum/40" rel="nofollow"><span>Međuprojektni forum</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="https://discord.gg/khcKdUUxYY" rel="nofollow"><span>Discord</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Glavna_stranica" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sh-latn.svg" style="width: 7.5em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sh-latn.svg" width="120" height="18" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pretražite Wikipediju [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Pretraga</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretražite Wikipediju" aria-label="Pretražite Wikipediju" autocapitalize="sentences" title="Pretražite Wikipediju [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pretraži</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Osobne alatke"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Izgled" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Izgled</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sh.wikipedia.org&uselang=sh" class=""><span>Donacije</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Babilonija" title="Preporučujemo da izradite račun i prijavite se, ali to nije obavezno" class=""><span>Izradi račun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Korisni%C4%8Dka_prijava&returnto=Babilonija" title="Preporučujemo da se prijavite, ali to nije obavezno [o]" accesskey="o" class=""><span>Prijavi me</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out user-links-collapsible-item" title="Više mogućnosti" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Osobne alatke" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Osobne alatke</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Korisnički meni" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sh.wikipedia.org&uselang=sh"><span>Donacije</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Babilonija" title="Preporučujemo da izradite račun i prijavite se, ali to nije obavezno"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Izradi račun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Korisni%C4%8Dka_prijava&returnto=Babilonija" title="Preporučujemo da se prijavite, ali to nije obavezno [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Prijavi me</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Ezatvori\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"sh\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" style=\"clear: both; margin: 0.2em 0; border: 1px solid #aaa; background: #f9f9f9; width: 100%; background: #f9f9f9; border:1px solid black; padding: 2px 5px\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\t\n\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\n \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Mjesec_Azije/2024\" title=\"Wikipedija:Mjesec Azije/2024\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/25px-WAM_logo_without_text.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"27\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/38px-WAM_logo_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/50px-WAM_logo_without_text.svg.png 2x\" data-file-width=\"800\" data-file-height=\"859\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\n\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"\"\u003E Od 1. do 30. novembra održava se uređivački maraton \u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Mjesec_Azije/2024\" title=\"Wikipedija:Mjesec Azije/2024\"\u003EMjesec Azije\u003C/a\u003E. \u003C/td\u003E\n\u003C/tr\u003E\n\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sajt"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sadržaj" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sadržaj</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sakrij</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Početak</div> </a> </li> <li id="toc-Povijest" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Povijest"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Povijest</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Povijest-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uključi/isključi podsekciju Povijest</span> </button> <ul id="toc-Povijest-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Izvori_babilonske_civilizacije" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Izvori_babilonske_civilizacije"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Izvori babilonske civilizacije</span> </div> </a> <ul id="toc-Izvori_babilonske_civilizacije-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rano_starobabilonsko_razdoblje_(oko_2017.-1793._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rano_starobabilonsko_razdoblje_(oko_2017.-1793._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Rano starobabilonsko razdoblje (oko 2017.-1793. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Rano_starobabilonsko_razdoblje_(oko_2017.-1793._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Amorejci" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Amorejci"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Amorejci</span> </div> </a> <ul id="toc-Amorejci-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Isin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Isin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Isin</span> </div> </a> <ul id="toc-Isin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Larsa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Larsa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.3</span> <span>Larsa</span> </div> </a> <ul id="toc-Larsa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kraj_starobabilonskog_razdoblja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kraj_starobabilonskog_razdoblja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.4</span> <span>Kraj starobabilonskog razdoblja</span> </div> </a> <ul id="toc-Kraj_starobabilonskog_razdoblja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hamurabijevo_razdoblje_(oko_1792.-1750._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hamurabijevo_razdoblje_(oko_1792.-1750._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Hamurabijevo razdoblje (oko 1792.-1750. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Hamurabijevo_razdoblje_(oko_1792.-1750._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mari" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mari"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>Mari</span> </div> </a> <ul id="toc-Mari-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Šamši-Adad_I._(oko_1813.-1781._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Šamši-Adad_I._(oko_1813.-1781._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.2</span> <span>Šamši-Adad I. (oko 1813.-1781. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Šamši-Adad_I._(oko_1813.-1781._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hamurabi_(oko_1792.-1750._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hamurabi_(oko_1792.-1750._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.3</span> <span>Hamurabi (oko 1792.-1750. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Hamurabi_(oko_1792.-1750._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Pad_Babilona_(oko_1750.-1595._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pad_Babilona_(oko_1750.-1595._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Pad Babilona (oko 1750.-1595. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Pad_Babilona_(oko_1750.-1595._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kasiti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasiti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Kasiti</span> </div> </a> <ul id="toc-Kasiti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Srednjobabilonsko_razdoblje_(oko_1595.-1000._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Srednjobabilonsko_razdoblje_(oko_1595.-1000._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Srednjobabilonsko razdoblje (oko 1595.-1000. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Srednjobabilonsko_razdoblje_(oko_1595.-1000._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kasitska_dinastija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kasitska_dinastija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.1</span> <span>Kasitska dinastija</span> </div> </a> <ul id="toc-Kasitska_dinastija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Druga_isinska_dinastija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Druga_isinska_dinastija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6.2</span> <span>Druga isinska dinastija</span> </div> </a> <ul id="toc-Druga_isinska_dinastija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vrijeme_slabosti_i_asirska_prevlast_(oko_1000.-627._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vrijeme_slabosti_i_asirska_prevlast_(oko_1000.-627._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Vrijeme slabosti i asirska prevlast (oko 1000.-627. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Vrijeme_slabosti_i_asirska_prevlast_(oko_1000.-627._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Razdoblje_slabosti_Babilonije_(oko_1000.-748._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Razdoblje_slabosti_Babilonije_(oko_1000.-748._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7.1</span> <span>Razdoblje slabosti Babilonije (oko 1000.-748. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Razdoblje_slabosti_Babilonije_(oko_1000.-748._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pod_asirskom_vlašću_(oko_747.-627._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pod_asirskom_vlašću_(oko_747.-627._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7.2</span> <span>Pod asirskom vlašću (oko 747.-627. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Pod_asirskom_vlašću_(oko_747.-627._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Novobabilonsko_carstvo_(626.-539._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Novobabilonsko_carstvo_(626.-539._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>Novobabilonsko carstvo (626.-539. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Novobabilonsko_carstvo_(626.-539._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vrhunac_carstva_(604.-556._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vrhunac_carstva_(604.-556._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8.1</span> <span>Vrhunac carstva (604.-556. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Vrhunac_carstva_(604.-556._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nabonid_i_pad_Babilona_(555.-539._pne.)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nabonid_i_pad_Babilona_(555.-539._pne.)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8.2</span> <span>Nabonid i pad Babilona (555.-539. pne.)</span> </div> </a> <ul id="toc-Nabonid_i_pad_Babilona_(555.-539._pne.)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Babilonija_pod_Perzijancima_i_Grcima" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Babilonija_pod_Perzijancima_i_Grcima"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.9</span> <span>Babilonija pod Perzijancima i Grcima</span> </div> </a> <ul id="toc-Babilonija_pod_Perzijancima_i_Grcima-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaži/sakrij sadržaj" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaži/sakrij sadržaj</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading" lang="sh-Latn" dir="ltr"><span class="mw-page-title-main">Babilonija</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Prijedi na druge jezične varijante članka. Dostupno je na 93 jezika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-93" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">93 jezika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Babiloni%C3%AB" title="Babilonië — Afrikanerski" lang="af" hreflang="af" data-title="Babilonië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikanerski" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Babylon" title="Babylon — Švajcarsko nemački" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Babylon" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Švajcarsko nemački" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="بلاد بابل — Arapski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بلاد بابل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Asturijski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturijski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Babilistan" title="Babilistan — Azerbejdžanski" lang="az" hreflang="az" data-title="Babilistan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbejdžanski" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84_%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%88%D9%86%D9%88" title="بابیل تمدونو — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بابیل تمدونو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Бабилия — Baškir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Бабилия" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Baškir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вавілонія — Beloruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Вавілонія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Beloruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%96%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Бабілёнія — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Бабілёнія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония — Bugarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bugarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ব্যাবিলনিয়া — Bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ব্যাবিলনিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Bretonski" lang="br" hreflang="br" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonski" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B2nia" title="Babilònia — Katalonski" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Babilònia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalonski" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Babilonya" title="Babilonya — Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Babilonya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="شارستانیەتی بابل — centralnokurdski" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شارستانیەتی بابل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="centralnokurdski" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Babylonie" title="Babylonie — Češki" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Babylonie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Češki" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien — Danski" lang="da" hreflang="da" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danski" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien — Nemački" lang="de" hreflang="de" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Nemački" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Babil" title="Babil — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Babil" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%B2%CF%85%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Βαβυλωνία — Grčki" lang="el" hreflang="el" data-title="Βαβυλωνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grčki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Engleski" lang="en" hreflang="en" data-title="Babylonia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engleski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Babilonio" title="Babilonio — Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Babilonio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Babilonia_(reino)" title="Babilonia (reino) — Španski" lang="es" hreflang="es" data-title="Babilonia (reino)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Španski" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BCloonia" title="Babüloonia — Estonski" lang="et" hreflang="et" data-title="Babüloonia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonski" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Babiloniar_Inperioa" title="Babiloniar Inperioa — Baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Babiloniar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="تمدن بابل — Persijski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تمدن بابل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Persijski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Finski" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Finski" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Babylone_(civilisation)" title="Babylone (civilisation) — Francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Babylone (civilisation)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Babyloanje" title="Babyloanje — Frizijski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Babyloanje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Frizijski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Bhabl%C3%B3inia" title="An Bhablóinia — Irski" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Bhablóinia" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Irski" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Babil%C3%B3nico" title="Imperio Babilónico — Galski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Babilónico" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%91%D7%9C_(%D7%90%D7%96%D7%95%D7%A8_%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99)" title="בבל (אזור היסטורי) — Hebrejski" lang="he" hreflang="he" data-title="בבל (אזור היסטורי)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebrejski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कसदी — Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कसदी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članci"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija — Hrvatski" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hrvatski" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B3nia" title="Babilónia — Mađarski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Babilónia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Mađarski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B8%D5%B6%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բաբելոնի թագավորություն — Jermenski" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բաբելոնի թագավորություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Jermenski" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Indonezijski" lang="id" hreflang="id" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonezijski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BDl%C3%B3n%C3%ADa" title="Babýlónía — Islandski" lang="is" hreflang="is" data-title="Babýlónía" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Islandski" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Babilonia_(regione_storica)" title="Babilonia (regione storica) — Italijanski" lang="it" hreflang="it" data-title="Babilonia (regione storica)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobar članak"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%90%E3%83%93%E3%83%AD%E3%83%8B%E3%82%A2" title="バビロニア — Japanski" lang="ja" hreflang="ja" data-title="バビロニア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japanski" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Javanski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javanski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაბილონეთი — Gruzijski" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბაბილონეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gruzijski" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B0%94%EB%B9%8C%EB%A1%9C%EB%8B%88%EC%95%84" title="바빌로니아 — Korejski" lang="ko" hreflang="ko" data-title="바빌로니아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korejski" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%AEl_(dewlet)" title="Babîl (dewlet) — Kurdski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Babîl (dewlet)" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kurdski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония — Kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Latinski" lang="la" hreflang="la" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latinski" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija — Litvanski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija — Letonski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B4nia" title="Babilônia — Malagazijski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Babilônia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagazijski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Вавилонија — Makedonski" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вавилонија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonski" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="ബാബിലോണിയ — Malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബാബിലോണിയ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8" title="Вавилони — Mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Вавилони" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%B1%E1%80%98%E1%80%AE%E1%80%9C%E1%80%AF%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%AB%E1%80%9A%E1%80%AC" title="ဘေဘီလုံအင်ပါယာ — Burmanski" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘေဘီလုံအင်ပါယာ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Burmanski" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="बेबिलोनिया — Nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="बेबिलोनिया" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Nias" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="Nias" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Babyloni%C3%AB" title="Babylonië — Holandski" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Babylonië" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Holandski" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Norveški njorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveški njorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Norveški bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveški bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Babil%C3%B2nia_(reialme)" title="Babilònia (reialme) — Provansalski" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Babilònia (reialme)" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Provansalski" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Poljski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Poljski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="سلطنت بابل — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سلطنت بابل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84_%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%85%D9%86%D9%8A" title="د بابل واکمني — Paštunski" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د بابل واکمني" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Paštunski" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Civiliza%C3%A7%C3%A3o_babil%C3%B4nica" title="Civilização babilônica — Portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Civilização babilônica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Babilonian" title="Imperiul Babilonian — Rumunski" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Babilonian" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumunski" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Вавилония — Ruski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вавилония" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Ruski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Babbil%C3%B2nia" title="Babbilònia — Sicilijanski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Babbilònia" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B6%E0%B7%90%E0%B6%B6%E0%B7%92%E0%B6%BD%E0%B7%9D%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="බැබිලෝනියාව — Singaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="බැබිලෝනියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Babylonia" title="Babylonia — Slovački" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Babylonia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovački" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Babilonija" title="Babilonija — Slovenački" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Babilonija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovenački" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Baabiylooniya" title="Baabiylooniya — Somalski" lang="so" hreflang="so" data-title="Baabiylooniya" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Babilonia" title="Babilonia — Albanski" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Babilonia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanski" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Вавилонија — Srpski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Вавилонија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Srpski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Babylonien" title="Babylonien — Švedski" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Babylonien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Švedski" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AF%8B%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="பாபிலோனியா — Tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பாபிலோனியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="బాబిలోనియా — Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="బాబిలోనియా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Бобилистон — Tađik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Бобилистон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tađik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="บาบิโลเนีย — Tajlandski" lang="th" hreflang="th" data-title="บาบิโลเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tajlandski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Babilonya" title="Babilonya — Tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Babilonya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Babil" title="Babil — Turski" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Babil" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turski" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Вавилонія — Ukrajinski" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вавилонія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukrajinski" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%84" title="سلطنت بابل — Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سلطنت بابل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Bobil_(davlat)" title="Bobil (davlat) — Uzbečki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Bobil (davlat)" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Uzbečki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_minh_c%E1%BB%95_Babylon" title="Văn minh cổ Babylon — Vijetnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Văn minh cổ Babylon" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vijetnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Bab%C3%BClon%C3%A4n" title="Babülonän — Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Babülonän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E4%BC%A6%E5%B0%BC%E4%BA%9A" title="巴比伦尼亚 — Wu kineski" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="巴比伦尼亚" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu kineski" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ბაბილონეთი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ბაბილონეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E5%80%AB%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="巴比倫尼亞 — Kineski" lang="zh" hreflang="zh" data-title="巴比倫尼亞" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Kineski" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%B4%E6%AF%94%E5%80%AB%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="巴比倫尼亞 — kantonski" lang="yue" hreflang="yue" data-title="巴比倫尼亞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonski" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47690#sitelinks-wikipedia" title="Uredi međujezične poveznice" class="wbc-editpage">Uredi veze</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Imenski prostori"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Babilonija" title="Vidi stranicu sadržaja [c]" accesskey="c"><span>Stranica</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Razgovor:Babilonija&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Razgovarajte o sadržini ove stranice (stranica ne postoji) [t]" accesskey="t"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown " lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Promijeni jezičnu varijantu" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Latinica</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-varlang-0" class="selected ca-variants-sh-Latn mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&variant=sh-latn" lang="sh-Latn" hreflang="sh-Latn"><span>Latinica</span></a></li><li id="ca-varlang-1" class="ca-variants-sh-Cyrl mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&variant=sh-cyrl" lang="sh-Cyrl" hreflang="sh-Cyrl"><span>Ћирилица</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Teme"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Babilonija"><span>Prikaži</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit" title="Uredite izvorni kod ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kod</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=history" title="Pogledajte prethodne verzije ove stranice [h]" accesskey="h"><span>Historija</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alatke" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Alatke</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Alati</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Više mogućnosti" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Radnje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Babilonija"><span>Prikaži</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit" title="Uredite izvorni kod ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kod</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=history"><span>Historija</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Opšte </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:%C5%A0to_vodi_ovdje/Babilonija" title="Pogledajte listu svih stranica koje vode ovamo [j]" accesskey="j"><span>Šta vodi ovamo</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Povezane_izmjene/Babilonija" rel="nofollow" title="Prelistajte nedavne izmjene stranica koje su povezane s ovom [k]" accesskey="k"><span>Povezane izmjene</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Posebne_stranice" title="Pregledajte listu svih posebnih stranica [q]" accesskey="q"><span>Posebne stranice</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&oldid=41007711" title="Nabavite trajnu vezu do ove verzije stranice"><span>Trajna veza</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=info" title="Pronađite više informacija o ovoj stranici"><span>Podaci o stranici</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Citiraj&page=Babilonija&id=41007711&wpFormIdentifier=titleform" title="Saznajte kako da citirate ovu stranicu"><span>Citiraj stranicu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Skra%C4%87iva%C4%8D_adresa&url=https%3A%2F%2Fsh.wikipedia.org%2Fwiki%2FBabilonija"><span>Skrati URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsh.wikipedia.org%2Fwiki%2FBabilonija"><span>Preuzmi QR kod</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Štampanje/izvoz </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Kolekcija&bookcmd=book_creator&referer=Babilonija"><span>Napravi knjigu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:DownloadAsPdf&page=Babilonija&action=show-download-screen"><span>Preuzmi kao PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Babilonija&printable=yes" title="Odštampajte ovu stranicu [p]" accesskey="p"><span>Odštampaj</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <div class="vector-menu-heading"> Na drugim projektima </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Babylonia" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q47690" title="Pogledajte povezanu stavku u skladištu podataka [g]" accesskey="g"><span>Stavka na Wikipodacima</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Izgled</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">premjesti na bočnu traku</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sakrij</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Izvor: Wikipedija</div> </div> <div id="contentSub" lang="sh-Latn" dir="ltr"><div id="mw-content-subtitle" lang="sh-Latn" dir="ltr"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="sh-Latn" dir="ltr"><p><b>Babilonija</b>, kasnije i <b>Babilonsko carstvo</b>, bila je nekadašnje kraljevstvo u <a href="/wiki/Mezopotamija" title="Mezopotamija">Mezopotamiji</a> u razdoblju između <a href="/wiki/19._vijek_pne." title="19. vijek pne.">1900. pne.</a> ili <a href="/w/index.php?title=1800._pne.&action=edit&redlink=1" class="new" title="1800. pne. (stranica ne postoji)">1800. pne.</a> pa do propasti <a href="/wiki/530-e_pne." title="530-e pne.">539. pne.</a>. Nalazila se na donjem toku rijeka <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrat</a> i <a href="/wiki/Tigris" title="Tigris">Tigris</a>, otprilike između današnjeg <a href="/wiki/Irak" title="Irak">iračkog</a> grada <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdada</a> i <a href="/wiki/Perzijski_zaljev" title="Perzijski zaljev">Perzijskog zaljeva</a>. Kulturni centar područja bio je grad <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilon</a>, a tijekom postojanja osvajali su ga i njime vladali vladari više raznih plemena. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Povijest">Povijest</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=1" title="Uredi odjeljak Povijest" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=1" title="Uredi kôd odjeljka Povijest"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Povijest Babilonije započinje propašću sumerske civilizacije u koja se u to doba sastojala od niza gradova-država, bez neke snažnije središnje vlasti, a bila je obilježena stalnim borbama za prevlast među vladarima. Usto, bili su suočeni nadiranjem <a href="/wiki/Semiti" title="Semiti">semitskih</a> naroda. S jedne strane su pristizali <a href="/wiki/Amoriti" title="Amoriti">Amorejci</a>, a s druge su ih pritiskali <a href="/wiki/Elamiti" class="mw-redirect" title="Elamiti">Elamci</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Izvori_babilonske_civilizacije">Izvori babilonske civilizacije</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=2" title="Uredi odjeljak Izvori babilonske civilizacije" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=2" title="Uredi kôd odjeljka Izvori babilonske civilizacije"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Iraq.A2003060.0750.500m.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Iraq.A2003060.0750.500m.jpg/250px-Iraq.A2003060.0750.500m.jpg" decoding="async" width="250" height="325" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Iraq.A2003060.0750.500m.jpg/375px-Iraq.A2003060.0750.500m.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Iraq.A2003060.0750.500m.jpg/500px-Iraq.A2003060.0750.500m.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2600" /></a><figcaption>Satelitska snimka juga <a href="/wiki/Mezopotamija" title="Mezopotamija">Mezopotamije</a>, s utokom Eufrata i Tigrisa u <a href="/wiki/Perzijski_zaljev" title="Perzijski zaljev">Perzijski zaljev</a>. Kolijevka sumerske, a potom i babilonske civilizacije.</figcaption></figure> <p>Babilonska je civilizacija bila mješavina kultura i naroda. Oko 2000. pne. najjači pečat tome području davali su <a href="/w/index.php?title=Akadijci_(Sumeri)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Akadijci (Sumeri) (stranica ne postoji)">Akadijci</a>, <a href="/wiki/Amoriti" title="Amoriti">Amorejci</a> i <a href="/wiki/Sumeri" class="mw-redirect" title="Sumeri">Sumerci</a>. Sumerci i Akadijci bili su već dugo ovdje i u 3. tisućljeću pne. stvorili snažnu civilizaciju, obično nazivanu sumerskom, čiji je Babilonija bila izravni baštinik. U to doba bili je ovdje prisutno i nešto Amorejaca, no velika migracija njihovih <a href="/wiki/Pleme" title="Pleme">plemena</a> oko 2000. pne. pridonijela je stvaranju zajedničke, miješane babilonske civilizacije. </p><p>Dok su se Sumerci služili jezikom koji se ne može svrstati ni u jednu poznatu lingvističku skupinu, Akadijci i Amorejci pripadali su <a href="/wiki/Semitski_jezici" title="Semitski jezici">semitskoj</a> jezičnoj skupini. Oko 2000. pne. upravo <a href="/wiki/Akadski_jezik" title="Akadski jezik">akadski jezik</a>, uz snažne amorejske utjecaje, postaje snažniji od <a href="/wiki/Sumerski_jezik" title="Sumerski jezik">sumerskog</a>, te ga sasvim nadvladava i postaje temeljem babilonske inačice akadskoga. Usto, u uporabi je bio i <a href="/wiki/Akadski_jezik" title="Akadski jezik">asirski jezik</a>. Babilonci su preuzeli i sumerski sustav <a href="/wiki/Klinasto_pismo" title="Klinasto pismo">klinopisa</a>, a babilonski su pisari još dugo bili sposobni čitati i pisati sumerski, iako nije bio u širokoj uporabi. Na tom su se jeziku ili na jeziku koji bio snažno njime obilježen pisali su se <a href="/wiki/Religija" title="Religija">religiozni</a> i <a href="/wiki/Nauka" title="Nauka">znanstveni</a> tekstovi, dok je za trgovinu, državne poslove i svakodnevne potrebe služio babilonski akadski i to sve do <a href="/wiki/700-e_pne." title="700-e pne.">700.</a> ili <a href="/wiki/600-e_pne." title="600-e pne.">600. pne.</a> kad ga počinje zamijenjivati <a href="/wiki/Aramejski_jezik" title="Aramejski jezik">aramejski jezik</a>, prvo kao govorni jezik, a potom i u službenim spisima. Akadski se ipak nastavio koristiti u nekim krugovima sve do 1. st. </p><p>Osim jezika i pisma, babilonsko je društvo i u drugim područjima bilo snažno pod drevnim sumerskim utjecajima. To se odnosi na književnost, zakonodavstvo, religiju, društvenoekonomski i politički sustav, a najočitije je bilo na jugu Babilonije, gdje je bilo i srce sumerske civilizacije. Pravo zahvaljujući nastavku sumerske kulture u Babiloniji, danas možemo nešto znati o sumerskoj književnosti i religiji. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rano_starobabilonsko_razdoblje_(oko_2017.-1793._pne.)"><span id="Rano_starobabilonsko_razdoblje_.28oko_2017.-1793._pne..29"></span>Rano starobabilonsko razdoblje (oko 2017.-1793. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=3" title="Uredi odjeljak Rano starobabilonsko razdoblje (oko 2017.-1793. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=3" title="Uredi kôd odjeljka Rano starobabilonsko razdoblje (oko 2017.-1793. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pad grada-države pod imenom Ur, u južnoj Babiloniji, oko 2004. pne. naznačio je i kraj sumerske civilizacije, dok je osnutak amorejske dinastije u gradu Isin, nešto sjevernije od Ura, označio početak babilonske. U početku je osnivač isinske dinastije, Išbi-Era bio <a href="/wiki/Vazal" title="Vazal">vazal</a> posljednjeg urskog vladara Ibi-Sina, no ubrzo se osamostalio. Ovo je razdoblje obilježeno većim brojem manjih amorejskih država koje su se međusobno sukobljavale, te je često jedna od tih državica znala pasti u vlast druge. U tom su neredu najjači takmaci bili gradovi-države Isin i Larsa, pa se stoga rano starobabilonsko razdoblje često naziva i isin-larško doba. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Amorejci">Amorejci</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=4" title="Uredi odjeljak Amorejci" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=4" title="Uredi kôd odjeljka Amorejci"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Amoriti" title="Amoriti">Amorejci</a> su bili pokretačka snaga toga doba. To je ime nosio niz plemena <a href="/wiki/Semitski_jezici" title="Semitski jezici">semitske</a> lingvističke skupine, koja su krajem 3. tisućljeća pne. u velikom broju pristigla iz područja od <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Sirije</a> do <a href="/wiki/Arabija" title="Arabija">Arabije</a>. Bili su polu<a href="/wiki/Nomad" title="Nomad">nomadi</a>, prezirani od starosjedilaca Babilonije zbog načina života, ali i uzrok straha zbog ratničkih vještina. Neki su od njih došli na miran način u ovo područje, preuzimajući niže poslove, dok su drugi prodirali nasilno. Postupno su prihvatili babilonsku kulturu, jezik i običaje, pa su kasniji kraljevi amorejskih dinastija čak nosili i babilonska imena. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Isin">Isin</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=5" title="Uredi odjeljak Isin" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=5" title="Uredi kôd odjeljka Isin"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Začetnik isinske dinastije, Išbi-Era, bio je Amorejac iz <a href="/w/index.php?title=Mari_(grad)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mari (grad) (stranica ne postoji)">Marija</a>, grada na srednjem toku <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a>, a s čitavom skupinom imigranata doselio je u Isin. Za svoje duge vladavine (oko 2017.-1985. pne.) nije samo postao samostalnim vladarom Isina, nego je zavladao i nad Nipurom i Larsom, pa čak i Urom. Pritom je preuzeo i učinkoviti upravni sustav kakav je postojao u Uru. Ipak, postojale su i razlike: državni službenici u Isinu bili su izrazito podložni vladaru. To je vidljivo i iz njihovih imena: „Išbi-Era-je-život-zemlje“, „Išbi-Era-je-bog-svoje-zemlje“ ili „Išbi-Era-je-moj-bog“. </p><p>Nakon smrti Išbi-Ere započinje razdoblje nesigurnosti i stalne borbe s okolnim gradovima-državama. Upravo to koristi <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">Asirija</a> za svoga prvog upada u Babiloniju. Unatoč tome, kulturna je djelatnost u to doba bila izuzetno snažna. U ovome se razdoblju obnavljaju i grade <a href="/wiki/Hram" title="Hram">hramovi</a>, nastaju književna djela, te zbirke <a href="/wiki/Zakon" title="Zakon">zakona</a>. Usto, uspostavlja se običaj da vladar izdaje uredbe kojima ispravlja društvene i ekonomske zloporabe. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Larsa">Larsa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=6" title="Uredi odjeljak Larsa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=6" title="Uredi kôd odjeljka Larsa"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg/250px-Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg" decoding="async" width="250" height="334" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg/375px-Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg/500px-Foundation_tablet_Nanaia_Louvre_AO4412.jpg 2x" data-file-width="1025" data-file-height="1370" /></a><figcaption>Temeljna pločica hrama s natpisom Kudur-Mabuka i Rim-Sina iz Larse. Vapnenac, oko 1820. pne.</figcaption></figure> <p>I dinastija iz Larse također je bila amorejska i ustanovljena otprilike istovremeno s isinskom, oko 2025. pne., no njezini su vladari, u odnosu na one iz Isina, bili slabiji, sve dok oko 1834. pne. vlast ne preuzme Kudur-Mabuk. On i njegovo pleme dotad su bili plaćenici <a href="/wiki/Elamiti" class="mw-redirect" title="Elamiti">|Elamaca</a>, no kad je Kudur-Mabuk osvojio Larsu, postao je neovisan. Njegova je politika bila ambiciozna i dalekosežna. Čini se da je njegov odnos prema domaćem laršanskom stanovništvu bio dosta dobar. Svoga je sina, Varad-Sina, postavio za vladara Larse (oko 1834.-1823.), a on je sam ratovao u okolici. </p><p>Nakon Varad-Sinove smrti Kudur-Mabuk je još bio živ, no ubrzo je za vladara postavio svoga drugog sina, Rim-Sina, čija je vladavina bila i najduža u povijesti Babilonije (oko 1822.-1763. pne.). To je razdoblje obilježeno pravim procvatom Larse. Kroz vojne pohode (između 1822. i 1804. pne.) Rim-Sin je osvojio gotovo čitavu Babiloniju, osim krajnjeg sjevera, a 1804. pne. osvaja i Isin, što označava vrhunac njegova vladanja. Ova pobjeda je imala toliki značaj, da je Rim-Sin, počevši od nje, datirao sve ostale događaje u svojoj vladavini, tako da je u kraljevskim spisima već za sljedeću godinu pisalo: „Ovo je prva godina otkako je kralj zauzeo Isin“. Usto, to je i prvi primjer u povijesti da se koristi sustav kalendara koji ovisi o nekoj eri. U ovom slučaju, to je isinska <a href="/wiki/Era" class="mw-disambig" title="Era">era</a>. Ipak, ona se nakon Rim-Sinove smrti više nije koristila. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kraj_starobabilonskog_razdoblja">Kraj starobabilonskog razdoblja</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=7" title="Uredi odjeljak Kraj starobabilonskog razdoblja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=7" title="Uredi kôd odjeljka Kraj starobabilonskog razdoblja"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kraj ovog razdoblja obilježen je značajnim pojavama. Kulturalno, babilonska je civilizacija prošla kroz godine svoga oblikovanja i sada je bila spremna za procvat. Politički, socijalno i gospodarski, prizorište je bilo još uvijek u priličnom neredu. Budući da se takvo stanje nije moglo dugo održati, sve je bilo spremno za stupanje na scenu jednog od najvećih babilonskih vladara - <a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hamurabija</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hamurabijevo_razdoblje_(oko_1792.-1750._pne.)"><span id="Hamurabijevo_razdoblje_.28oko_1792.-1750._pne..29"></span>Hamurabijevo razdoblje (oko 1792.-1750. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=8" title="Uredi odjeljak Hamurabijevo razdoblje (oko 1792.-1750. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=8" title="Uredi kôd odjeljka Hamurabijevo razdoblje (oko 1792.-1750. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg/250px-Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg" decoding="async" width="250" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg/375px-Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg/500px-Disk_Yahdun-Lim_Louvre_AO18236.jpg 2x" data-file-width="2050" data-file-height="1860" /></a><figcaption>Disk s natpisom Jahdun-Lima, kralja Marija. Terracotta, oko 1800. pne.</figcaption></figure> <p>Vrhunac starobabilonskog razdoblja predstavljala je bez sumnje vladavina kralja <a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hamurabija</a> koji se uspio izdići iznad svojih takmaca, već spomenutog Rim-Sina iz Larse, kraljeve <a href="/w/index.php?title=Mari_(grad)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mari (grad) (stranica ne postoji)">Marija</a> i Šamši-Adada I. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mari">Mari</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=9" title="Uredi odjeljak Mari" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=9" title="Uredi kôd odjeljka Mari"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Otkriće „Arhiva iz Marija“ s oko 20.000 pločica ispisanih klinopisom 30-tih godina 20. stoljeća, bilo je najznačajniji događaj koji je rasvijetlio Hamurabijevo doba. Većina dokumenata iz Marija, smještenog oko 300 km uzvodno od <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilona</a>, pisma su i administrativni tekstovi iz kojih možemo upoznati služeno političko stanje toga doba, ispunjeno zavjerama i savezima. </p><p>Prije stupanja na scenu Hamurabija, Mari je bio jedan od mnogih samostalnih gradova-država u sjevernoj <a href="/wiki/Mezopotamija" title="Mezopotamija">Mezopotamiji</a> i <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Siriji</a>, a njime je upravljala dinastija <a href="/wiki/Amoriti" title="Amoriti">amorejskih</a> korijena. Među najjačim vladarima Marija bio je Jahdun-Lim koji je imao pod svojom vlasti područja sve do <a href="/wiki/Sredozemno_more" title="Sredozemno more">Sredozemlja</a>, a uspio je zaključiti sporazume s polunomadskim plemenima duž Eufrata, koja su inače bila stalan problem za Mari. Ipak grad je uskoro pao pod vlast Šamši-Adada I. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Šamši-Adad_I._(oko_1813.-1781._pne.)"><span id=".C5.A0am.C5.A1i-Adad_I._.28oko_1813.-1781._pne..29"></span>Šamši-Adad I. (oko 1813.-1781. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=10" title="Uredi odjeljak Šamši-Adad I. (oko 1813.-1781. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=10" title="Uredi kôd odjeljka Šamši-Adad I. (oko 1813.-1781. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>I Šamši Adad I. bio je amorejskog porijekla, a nakon vojnih pohoda smjestio se u gradu Šubat-Enlil u istočnoj <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Siriji</a>. Na vrhuncu svoje moći osvojio je grad <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Ašur</a> i čitavo područje <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">Asirije</a>. Nakon pogubljenja Jahdun-Lima osvaja i Mari, te ondje kao upravitelja postavlja svoga mlađeg sina, Jasmah-Adada, dok mu je stariji sin, Išme-Dagan, upravljao Ekalatumom, južno od Ašura. Tako je Šamši-Adad I., skupa sa svojim sinovima, vladao većim dijelom sjeverne Mezopotamije. No, u to doba u <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilonu</a> preuzima vlast Hamurabi. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hamurabi_(oko_1792.-1750._pne.)"><span id="Hamurabi_.28oko_1792.-1750._pne..29"></span>Hamurabi (oko 1792.-1750. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=11" title="Uredi odjeljak Hamurabi (oko 1792.-1750. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=11" title="Uredi kôd odjeljka Hamurabi (oko 1792.-1750. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg/200px-St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg" decoding="async" width="200" height="489" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg/300px-St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg/400px-St%C3%A8le_du_Code_d%27Hammurabi.jpg 2x" data-file-width="916" data-file-height="2240" /></a><figcaption>Stela s natpisom koji sadrži „Hamurabijev zakonik“.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Hammurabi" title="Hammurabi">Hamurabi</a> je bio šesti vladar iz svoje dinastije u <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilonu</a>, također amorejskog porijekla, a grad Babilon bio je tek jedna od gradova-državica. Već su njegovi prethodnici udarili čvrste temelje koje je Hamurabi znao dobro iskoristiti, osvajajući druge države, omogućivši tako početak zlatnog doba Babilona. Pod njegovom se vlašću prvi puta može govoriti o Babiloniji kao jedinsvenoj političkoj stvarnosti. </p><p>Nije bio samo ratnik i osvajać, već se obilno koristio i mogućnostima <a href="/wiki/Diplomacija" title="Diplomacija">diplomacije</a>, kao što je to vidljivo i iz „Arhiva iz Marija“. Imao je dobre odnose sa Šamši-Adadom I., kao i s Rim-Sinom kojemu čak šalje upomoć svoju vojsku u borbi protiv <a href="/wiki/Nomad" title="Nomad">nomada</a>. To se mijenja nakon smrti Šamši-Adada, kad se počinje stvarati savez Elama i grada Ešnune, dok u Mariju vlast preuzima sin ubijenoga Jahdun-Lima, Zimri-Lim. Hamurabi pomaže Zimri-Limu, te s njim ostaje u dobrim odnosima kroz mnogo godina, o čemu svjedoče brojna pisma što su ih razmijenili. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Hammurabi_detalle.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Hammurabi_detalle.jpg/200px-Hammurabi_detalle.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Hammurabi_detalle.jpg/300px-Hammurabi_detalle.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/10/Hammurabi_detalle.jpg 2x" data-file-width="360" data-file-height="270" /></a><figcaption>„Hamurabijev zakonik“, detalj.</figcaption></figure> <p>Hamurabi se tada okreće prema Larsi u ratu koji će trajati pet godina. Na koncu Larsa postaje dijelom babilonske države, a Hamurabi je dobio pod svoju kontrolu čitavu južnu <a href="/wiki/Mezopotamija" title="Mezopotamija">Mezopotamiju</a>. Nakon toga kreće i protiv Zimri-Lima i brzo osvaja Mari na <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufratu</a>, a kroz sljedeće godine i Ašur na <a href="/wiki/Tigris" title="Tigris">Tigrisu</a>, te područje između ta dva grada. Tako je postao vladarem, ne samo babilonske nizine, nego i čitavog područja koje će se kasnije zvati <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">Asirija</a>. </p><p>No, Hamurabijeva vladavina ne smije biti gledana samo kroz vojna osvajanja. Njegov zakonik govori i o naporima oko ustrojstva učinkovite i državne uprave. U zapisima nađenim u Larsi, nalaze se i pisma u kojima vladar odgovara na upite svojih podanika i rješava zahtjeve u vezi prava na zemlju i sličnih problema. Čini se da je Hamurabi bio vrlo dostupan svakom podaniku koji je imao neku žalbu. Koliko se iz sačuvanih dokumenata može vidjeti, kao što je bio uspješan diplomat i vojskovođa, bio je i uspješan upravitelj. </p><p>Iako je i dalje prevladavala sumerska religija, u Hamurabijevo doba određenu prednost dobiva bog sunca Šamaš, a očito je i nastojanje oko smanjivanja ekonomske dobiti hramova u korist vladareva dvora. U Hamurabijevo doba cvate i književnost na akadskom jeziku. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pad_Babilona_(oko_1750.-1595._pne.)"><span id="Pad_Babilona_.28oko_1750.-1595._pne..29"></span>Pad Babilona (oko 1750.-1595. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=12" title="Uredi odjeljak Pad Babilona (oko 1750.-1595. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=12" title="Uredi kôd odjeljka Pad Babilona (oko 1750.-1595. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hamurabijev sin i nasljednik Samsu-iluna (oko 1749.-1712. pne.) uspio je održati vlast nad većinom teritorija što ga je naslijedio, no već su se tada pojavili ozbiljni problemi i borbe za prevlast. U tome su prednjačili Kasiti, primorski narod, te Rim-Sin II. iz Larse. Upravo je to postupno dovelo do slabljenja babilonske moći. </p><p>Kasiti se prvi put spominju u dokumentima iz razdoblja Samsu-ilune, a čini se da su bili opasnost za Babiloniju kroz čitava ova dva stoljeća. Istovremeno, u primorskom dijelu, uz obalu <a href="/wiki/Perzijski_zaljev" title="Perzijski zaljev">Perzijskog zaljeva</a>, jačala je snaga vladara Iliamaile, koji je polako osvajao južna babilonska područja. Iliamaila nije imao snažnih nasljednici, a vladari primorja sve su više slabili, dok i oni, poput Babilona, nisu pali pod vlast Kasita. U Larsi je Rim-Sin II., nećak Rim-Sina I., uspio pridobiti neovisnost, no nakon pet godina je pobijeđen i ubijen, te su kao jedine tri sile na tom području ostali Babilonija, Kasiti i primorske zemlje. </p><p>Iz čitavog ovog razdoblja vrlo je malo podataka, a jedina poznata činjenica jest da su <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilon</a> 1595. pne. zauzeli <a href="/wiki/Hetiti" title="Hetiti">Hetiti</a>, predvođeni kraljem Muršilijem I. Grad je, kažu i babilonski i hetitski izvori, razoren, Hetiti su se brzo povukli, a čitavu su situaciju iskoristili Kasiti. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kasiti">Kasiti</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=13" title="Uredi odjeljak Kasiti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=13" title="Uredi kôd odjeljka Kasiti"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Kasiti, za razliku od ostalih imigranata u Babiloniju, do danas ostaju prilično nepoznati, što se odnosi na njihovo porijeklo, jezik i kulturu. Zna se da su bili nepismeni <a href="/wiki/Nomad" title="Nomad">nomadi</a> koji su se u Mezopotamiju probili vjerojatno iz <a href="/wiki/Srednja_Azija" title="Srednja Azija">srednjoazijskih</a> stepa, bilo preko <a href="/wiki/Kavkaz_(region)" title="Kavkaz (region)">Kavkaza</a>, bilo preko <a href="/wiki/Perzija" class="mw-disambig" title="Perzija">Perzije</a>. Prihvatili su babilonski jezik i klinopis. </p><p>Od razdoblja Samsu-ilune, ulazili su u Babiloniju na miran način ili kroz borbe. Na miran način dolazili su kao pastiri ili žeteoci i kao takve ih spominju babilonski dokumenti. Malo se zna o njihovim vladarima, koji vjerojatno nisu bili više nego <a href="/wiki/Pleme" title="Pleme">plemenski</a> vođe, sve dok nisu zauzeli Babilon. S babilonskih popisa vladara poznata su samo njihova imena, a nešto više se zna tek o devetom kasitskom vladaru s toga popisa, Agumu II. koji je prvi vladao iz grada Babilona. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Srednjobabilonsko_razdoblje_(oko_1595.-1000._pne.)"><span id="Srednjobabilonsko_razdoblje_.28oko_1595.-1000._pne..29"></span>Srednjobabilonsko razdoblje (oko 1595.-1000. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=14" title="Uredi odjeljak Srednjobabilonsko razdoblje (oko 1595.-1000. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=14" title="Uredi kôd odjeljka Srednjobabilonsko razdoblje (oko 1595.-1000. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ovo je razdoblje dviju dinastija: kasitske i druge isinske. Međusobno su podijeljene probojem <a href="/wiki/Elamiti" class="mw-redirect" title="Elamiti">|Elamaca</a> u Babiloniju oko 1157. pne., a svaka je od njih iznjedrila po jednoga velikoga kralja: kesitska Kurigalzua, a isinska Nabokodonozora I. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kasitska_dinastija">Kasitska dinastija</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=15" title="Uredi odjeljak Kasitska dinastija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=15" title="Uredi kôd odjeljka Kasitska dinastija"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Čini se da je Agum II. bio prvi kasitski kralj koji je preuzeo vlast u <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilonu</a>, nakon provale Hetita 1595. pne. Vladao je Babilonijom, ali i područjem istočno od Tigrisa u kojem su se Kesiti bili prethodno nastanili. Jedino što nam je o njemu poznato jest da je uspio ponovno preoteti od Hetita kip babilonskog božanstva Marduka i uz veliko ga slavlje vratiti u hram. Nakon toga nemamo nikakvih podataka o događajima u Babiloniji kroz sljedeća dva stoljeća. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Amarna_Akkadian_letter.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Amarna_Akkadian_letter.png/250px-Amarna_Akkadian_letter.png" decoding="async" width="250" height="390" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Amarna_Akkadian_letter.png/375px-Amarna_Akkadian_letter.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Amarna_Akkadian_letter.png 2x" data-file-width="440" data-file-height="687" /></a><figcaption>Pločica pisana na akadskom iz zbirke pisama iz Amarne.</figcaption></figure> <p>Tek u 14. st. pne. o prilikama u Babiloniji saznajemo iz zbirke <a href="/wiki/Pisma_iz_Amarne" title="Pisma iz Amarne">pisama iz Amarne</a> na gornjem toku <a href="/wiki/Nil" title="Nil">Nila</a> u <a href="/wiki/Egipat" title="Egipat">Egiptu</a>. Mnoga od njih pisma su babilonskih kraljeva <a href="/wiki/Faraon" title="Faraon">faraonima</a>, a pisana su babilonskim (akadskim) jezikom i klinopisom, što dokazuje da je taj jezik tada bio <i>lingua franca</i> - zajednički jezik diplomacije i trgovine - na <a href="/wiki/Bliski_Istok" class="mw-redirect" title="Bliski Istok">Bliskom istoku</a>. Iz tih je pisama vidljiv postupni pad ugleda Babilonije, od sile kojoj faraon šalje zlato ne bi li imao njezine princeze u <a href="/wiki/Harem" title="Harem">haremu</a>, do znakova očite slabosti, kad se babilonski kraljevi žale jer u egiptu primaju <a href="/wiki/Asirci" title="Asirci">asirske</a> poslanike. Riječ je vjerojatno o sredini 14. st. pne., kada se jedan babilonski kralj oženio asirskom princezom, našto ga je narod svrgnuo. Asirski kralj Ašur-ubalit, princezin otac, osvaja Babilon i postavlja svoga vladara ondje. </p><p>Neko vrijeme nakon toga, na vlast dolazi Kurigalzu koji vodio pobjedničke pohode protiv Asiraca i Elamaca, a čini se i primorskih vladara. Usto bio je i veliki graditelj: podizao je hramove i palače po svim gradovima, no najviše mu je na srcu bio novoutemeljeni grad Dur-Kurigalzu („Kurigalzova utvrda“) u današnjem predgrađu Bagdada. </p><p>I nakon smrti ovoga kralja malo je toga poznatog, osim povremenih borbi s <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">Asirijom</a>. Za jedne od tih borbi Asirci pljačkaju Babilon i odnose Mardukov kip (druga polovica 13. st. pne.), no Babilonija se brzo oporavlja i čini se da je kroz neko vrijeme imala i prevlast nad Asirijom. U tom se razdoblju događa i mala religijska revolucija, budući da su velikaši tražili da se Marduk prizna „bogom bogova“, na što je kralj na kraju morao i pristati (oko 1200. pne.), što je vjerojatno imalo i neke ekonomske učinke. </p><p>1157. pne. Elamci zarobljuju i odvode posljednjeg kesitskog kralja Babilonije, a odnose ponovno i Mardukov kip. U razdoblju Kasitske vlasti, osim započetih religijskih promjena i graditeljskih pothvata, značajna je i književna djelatnost. Upravo u to doba svoj konačni oblik dobiva <a href="/w/index.php?title=Gilgame%C5%A1_(ep)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilgameš (ep) (stranica ne postoji)">Ep o Gilgamešu</a>, nastaju i brojna pjesnička djela, osobito o kraljevima. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Druga_isinska_dinastija">Druga isinska dinastija</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=16" title="Uredi odjeljak Druga isinska dinastija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=16" title="Uredi kôd odjeljka Druga isinska dinastija"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/250px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg" decoding="async" width="250" height="379" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/375px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg/500px-Babylonian_stele_Louvre_Sb9.jpg 2x" data-file-width="894" data-file-height="1354" /></a><figcaption>Babilonska stela što su je bili oteli Elamci. 12. st. pne.</figcaption></figure> <p>Nakon kratkog razdoblja u kojem nam je nepoznata povijest Babilonije, u gradu Isinu izdiže se nova dinastija, a njezin najodličniji predstavnik svakako je Nabokodonozor I. (oko 1133.-1116. pne.), kojeg ne valja miješati s Nabukodonozorom II. što se spominje u <a href="/wiki/Biblija" title="Biblija">Bibliji</a>. Kad je došao na vlast, središte države ponovno je bio <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilon</a>, a postao je slavan po velikoj pobijedi nad Elamcima o kojoj govori i pogranični natpis iz toga doba, te po tome što je opet vratio Mardukov kip u Babilon. Tom prilikom i službeno proglašava da je Marduk „bog bogova“, a u gradu se obnavlja hram te se kip vraća u svećanoj procesiji. Neće biti ponovno odnijet sve do 689. pne. </p><p>U doba Nabukodonozora I. Babilonija je u dva navrata pokušala napasti Asiriju, no bila uvijek odbijena. Ipak to govori o priličnoj moći Babilonije. Ponovno će pograničan područja Asirije napasti Marduk-nadinahe (1098.-1081. pne.) i odnijeti kipove asirskih božanstava, koji će ostati u bibilonskoj vlasti sve do 7. st. pne. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vrijeme_slabosti_i_asirska_prevlast_(oko_1000.-627._pne.)"><span id="Vrijeme_slabosti_i_asirska_prevlast_.28oko_1000.-627._pne..29"></span>Vrijeme slabosti i asirska prevlast (oko 1000.-627. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=17" title="Uredi odjeljak Vrijeme slabosti i asirska prevlast (oko 1000.-627. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=17" title="Uredi kôd odjeljka Vrijeme slabosti i asirska prevlast (oko 1000.-627. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Krajem 2. tisućljeća pne. Babilonija ponovno ulazi u tamno razdoblje. <a href="/wiki/Aramejci" title="Aramejci">Aramejske</a> provale prisilile su ograničile su moć Babilonije i izazvale previranja unutar same države. To jača <a href="/wiki/Asirija" title="Asirija">Asiriju</a> koja nadire preko babilonskih sjevernih granica. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Razdoblje_slabosti_Babilonije_(oko_1000.-748._pne.)"><span id="Razdoblje_slabosti_Babilonije_.28oko_1000.-748._pne..29"></span>Razdoblje slabosti Babilonije (oko 1000.-748. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=18" title="Uredi odjeljak Razdoblje slabosti Babilonije (oko 1000.-748. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=18" title="Uredi kôd odjeljka Razdoblje slabosti Babilonije (oko 1000.-748. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg/250px-Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg" decoding="async" width="250" height="524" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg/375px-Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg/500px-Tiglath-Pileser_III_Nimrud_Louvre_AO19853.jpg 2x" data-file-width="720" data-file-height="1510" /></a><figcaption>Tiglat-Pileser III., asirski kralj. Alabastreni reljef u Nimrudu, 8. st. pne.</figcaption></figure> <p>Asirija je u 10. st. pne. vodeća sila na tom području, premda se i sama mora braniti od Elamaca i sve moćnijih Aramejaca. Ipak, o tom stoljeću u Babiloniji imamo vrlo malo podataka. U 9. st. pne. Babilonija je u dobrim odnosima s Asirijom te postoji i sporazum između babilonskog kralja imenom Nabu-aplaidina (oko 887.-885. pne.) i tadašnjeg vladara Asirije. To je možda i najsvjetliji trenutak u „tamno doba“ Babilonije. Granice zemlje bile su sigurne, a zemlja se mogla posvetiti obnovi. Nabu-aplaidina je primjerice obnovio hram boga sunca Šamaša u Siparu. </p><p>I njegov nasljednik, Marduk-zakir-šumi I. (oko 854.-819. pne.) obnovio je stari savez s Asirijom, što mu je i pomoglo u nutarnjim borbama. Kad ga je brat htio svrgnuti s vlasti, u zemlju je upao Salmanasar III., asirski kralj i vratio mu kraljevstvo. U starosti Salmanasarovoj bile su borbe za vlast i u Asiriji, a babilonski kralj priskače upomoć njegovom sinu, Šamši-Adadu V., protiv drugih <a href="/wiki/Pretendent" title="Pretendent">pretendenata</a>, ali mu nameće ponižavajući sporazum, što će izazvati asirski napad na Babiloniju i osvajanje najvećih gradova, Babilonija je prisiljena na plaćanje danka. Takvo će stanje potrajati do prve polovice 8. st. pne. kad Asirija opet slabi i ima problema oko obrane vlastitih granica. Iz toga razdoblja nema znatnijih materijalnih ostataka, ali ni podataka o životu unutar Babilonije. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pod_asirskom_vlašću_(oko_747.-627._pne.)"><span id="Pod_asirskom_vla.C5.A1.C4.87u_.28oko_747.-627._pne..29"></span>Pod asirskom vlašću (oko 747.-627. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=19" title="Uredi odjeljak Pod asirskom vlašću (oko 747.-627. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=19" title="Uredi kôd odjeljka Pod asirskom vlašću (oko 747.-627. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nakon smrti babilonskog kralja Nabu-nasira (747.-734. pne.), vlast u zemlji žele preuzeti <a href="/wiki/Kaldeja" title="Kaldeja">kaldejska</a> plemena na čelu s Mukin-zerom. To prisiljava asirskog kralja <a href="/wiki/Tiglat-Pileser_III" title="Tiglat-Pileser III">Tiglat-Pilesera III.</a> da upadne u Babiloniju i odvrati Kaldejce. Na koncu se sam Tiglat-Pleser okrunio za kralja Babilonije, čime su po prvi puta u povijesti Babilonija i Asirija združene pod jednim vladarom. </p><p>Sama je Babilonija u to doba sastavljena od raznih naroda. Tu su domaći Babilonci, Elamci, Aramejci i Kaldejci, te odnedavno pristigli Asirci. </p><p>Jedan od najistaknutijih boraca protiv Asirije bio je Merodah-Baladan II., vođa jednog od kaldejskih <a href="/wiki/Pleme" title="Pleme">plemena</a>. Kad je <a href="/wiki/Sargon_II" title="Sargon II">Sargon II.</a> (721.-705. pne.) postao kraljem Asirije, Merodah-Baladan proglasio se kraljem Babilona. Tek nakon deset godina (710. pne.) Asirci ga protjeruju, a on se sklanja u južna močvarna područja ušća <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a> i <a href="/wiki/Tigris" title="Tigris">Tigrisa</a>. Vratiti će ponovno u vrijeme asirskoga kralja <a href="/wiki/Senaherib" title="Senaherib">Sanheriba</a> (704.-681. pne.), što ovoga prisiljava na napuštanje planova oko <a href="/wiki/Kraljevstvo_Juda" title="Kraljevstvo Juda">Kraljevstva Jude</a> u Palestini. 689. pne. Sanherib osvaja, pali i uništava <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilon</a>, a <a href="/wiki/Marduk" title="Marduk">Mardukov</a> je kip ponovno odnijet u Asiriju. </p><p>Babilonija će ostati pod asirskom vlašću, uz brojne borbe i često s kraljevima u vazalskom odnosu prema Asiriji, sve do 626. pne., no u zemlji će cijelo vrijeme vladati nesigurnost. Stoga ni ostaci materijalne kulture nisu značajniji, a ni književana djelatnost nije došla do izražaja. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Novobabilonsko_carstvo_(626.-539._pne.)"><span id="Novobabilonsko_carstvo_.28626.-539._pne..29"></span>Novobabilonsko carstvo (626.-539. pne.)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=20" title="Uredi odjeljak Novobabilonsko carstvo (626.-539. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=20" title="Uredi kôd odjeljka Novobabilonsko carstvo (626.-539. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint relarticle mainarticle"><i>Glavni članak: <a href="/wiki/Novobabilonsko_carstvo" class="mw-redirect" title="Novobabilonsko carstvo">Novobabilonsko carstvo</a></i></div></dd></dl> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg/200px-Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg/300px-Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg/400px-Pergamonmuseum_Ishtartor_06.jpg 2x" data-file-width="1944" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Babilon, Ištarina vrata. Danas u muzeju Pergamon u Berlinu.</figcaption></figure> <p>Iz pepela što su ga ostavili nemiri i ratovi s Asirijom, u Babiloniji se izdiže nova dinastija čiji je rodozačetnik Nabopolasar (625.-605. pne.), Kaldejac koji je okrunjen kraljem Babilonije nakon podbjede nad Asirijom kod Nipura i <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilona</a>, 626. pne. Prvi njegov potez kao kralja bio je taj da je Elamcima vratio kipove bogova što su im ih Asirci oduzeli i pohranili u Babilonu, čime su potvrđene jake veze između dvije države. </p><p>Kad je Nabopolasar potisnuo asriske snage sve do gornjeg toka <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a>, <a href="/wiki/Egipat" title="Egipat">Egipat</a> se zabrinuo i poslao pomoć Asiriji (616. pne.). Istvremeno, <a href="/wiki/Medijci" title="Medijci">Medijci</a>, koji su se nalazili na području zapadnog <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Irana</a> i sada se širili prema <a href="/wiki/Anatolija" class="mw-redirect" title="Anatolija">Anatoliji</a>, sklapaju savez s Babilonijom. 610. pne. Babilonci uz pomoć Medijaca osvajaju <a href="/wiki/Haran" class="mw-redirect" title="Haran">Haran</a> i potiskuju Asirce i Egipćane na područje <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Sirije</a>. Odlučujuća je bila <a href="/wiki/Bitka_kod_Karkemi%C5%A1a" title="Bitka kod Karkemiša">bitka kod Karkemiša</a>, 605. pne. u kojoj s Babilonske strane sudjeluju Nabopolasar i njegov sin i nasljednik <a href="/wiki/Nabukodonosor_II" title="Nabukodonosor II">Nabukodonozor II.</a>, koji i odnosi konačnu pobjedu nad Egipćanima. Odmah nakon bitke, na vijest da mu je otac umro, vraća se u Babilon i ondje biva okrunjen. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vrhunac_carstva_(604.-556._pne.)"><span id="Vrhunac_carstva_.28604.-556._pne..29"></span>Vrhunac carstva (604.-556. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=21" title="Uredi odjeljak Vrhunac carstva (604.-556. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=21" title="Uredi kôd odjeljka Vrhunac carstva (604.-556. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nabokodonozor II. (604.-562. pne.), odmah nakon krunidbe, nastavio je s osvajanjima na zapadu, dok nije svojoj vlasti podložio cijelo područje Asirije. Poveo je više pohoda zapadno od <a href="/wiki/Eufrat" title="Eufrat">Eufrata</a>, u <a href="/wiki/Sirija" title="Sirija">Siriju</a> i protiv <a href="/wiki/Kraljevstvo_Juda" title="Kraljevstvo Juda">Jude</a>. Neke su od tih zemalja bile pokorene, a neke su plačale danak. 601. pne. Nabukodonozor kreće i protiv Egipta, no bez uspjeha, što je potaklo zapadne zemlje na pobunu, a među njima i Kraljevstvu Jude. <a href="/w/index.php?title=580-e_pne&action=edit&redlink=1" class="new" title="580-e pne (stranica ne postoji)">597. pne.</a> Babilonci osvajaju <a href="/wiki/Jeruzalem" title="Jeruzalem">Jeruzalem</a>, te ondje postavljaju svojeg kralja Sedekiju, dok prethodnoga s čitavom obitelji odvode u Babilon. Nakon Sedekijine pobene i pristajanja uz Egipat, Jeruzalem je konačno u potpunosti pokoren <a href="/wiki/580-e_pne." title="580-e pne.">587. pne.</a>, vođe su pogubljeni, a narod velikim dijelom odveden u ropstvo. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:The_historical_city_of_Babylon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/The_historical_city_of_Babylon.jpg/550px-The_historical_city_of_Babylon.jpg" decoding="async" width="550" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/The_historical_city_of_Babylon.jpg/825px-The_historical_city_of_Babylon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/The_historical_city_of_Babylon.jpg/1100px-The_historical_city_of_Babylon.jpg 2x" data-file-width="8400" data-file-height="1800" /></a><figcaption>Ostaci staroga Babilona.</figcaption></figure> <p>Ipak, Nabukodonozor je bio i graditelj i zaštitinik kulture, što mu je i omogućeno mirom na granicama. U <a href="/wiki/Babilon" title="Babilon">Babilonu</a> je izgradio novu palaču uz obalu Eufrata, obnovio zidine grada, te izgradio most kako bi povezao dijelove grada na suprotnim obalama. Hramski <a href="/wiki/Zigurat" title="Zigurat">zigurat</a> u potpunosti je obnovljen, kao i obližnji Mardukov hram. Na vrhu zigurata bile su zasađene biljke, što je moglo proširiti legendu o babilonskim „<a href="/wiki/Semiramidini_vise%C4%87i_vrtovi" title="Semiramidini viseći vrtovi">visećim vrtovima</a>“. Sačuvani su i fragmenti <a href="/wiki/Epika" title="Epika">epa</a> o Nabukodonozoru iz toga doba. </p><p>Nabukodonozorovi nasljednici, Evil-Merodah i Nergal-Šarezor nisu bili toliko moćni, premda su idalje vladali ogromnim cartstvom, koje se međutim više nije širilo. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nabonid_i_pad_Babilona_(555.-539._pne.)"><span id="Nabonid_i_pad_Babilona_.28555.-539._pne..29"></span>Nabonid i pad Babilona (555.-539. pne.)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=22" title="Uredi odjeljak Nabonid i pad Babilona (555.-539. pne.)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=22" title="Uredi kôd odjeljka Nabonid i pad Babilona (555.-539. pne.)"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Posljednji od novobabilonskih vladara bio je <a href="/wiki/Nabonid" title="Nabonid">Nabonid</a>, koji, čini se, nije bio izravni nasljednik, pa ga neki tekstovi nazivaju i uzurpatorom. Iako su se nad njegovo carstvo nadvijale opasnosti, on je uspio provesti religijsku obnovu, velike gradnje, pa čak i deset godina živjeti u pustinji. Njegova je majka bila iz Harana gdje se štovalo božanstvo mjeseca i taj kult Nabonid uvodi i u Babilon. Stoga je promicao štovanje babilonskog boga mjeseca koji se zvao Sin, a središte kulta stavio je u <a href="/wiki/Ur" title="Ur">Ur</a>. Time je navukao neprijateljstvo Mardukovih svećenika u Babilonu. Za vrijeme njegovog dragovoljnog desetogodišnjeg boravaka u <a href="/wiki/Arabija" title="Arabija">arabijskoj</a> pustinji, poslove je u Babilonu obavljao njegov sin Belšazar. Nisu poznati motivi toga Nabonidova poteza. Za svojih je velikih građevinskih pothvata osobito tragao za drevnim kipovima i natpisima ugrađenim u starije građevine. Na kraju ga je dočekao nezavidan svršetak. </p><p><a href="/wiki/530-e_pne." title="530-e pne.">539. pne.</a> Babiloniju napadaju <a href="/wiki/Perzija" class="mw-disambig" title="Perzija">Perzijanci</a> predvođeni kraljem <a href="/wiki/Kir_Veliki" title="Kir Veliki">Kirom</a>. Bitka se odigrala kod Opisa, nedaleko od današnjeg <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdada</a>. Nabonid je potučen, a Perzijanci ulaze u Babilon. Otada više u Babiloniji neće biti domaćih vladara. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Babilonija_pod_Perzijancima_i_Grcima">Babilonija pod Perzijancima i Grcima</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&veaction=edit&section=23" title="Uredi odjeljak Babilonija pod Perzijancima i Grcima" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Babilonija&action=edit&section=23" title="Uredi kôd odjeljka Babilonija pod Perzijancima i Grcima"><span>uredi kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Perzijski kralj Kir odlučio je očuvati značajke domaće babilonske kulture, te se nije miješao u nutarnje prilike dokle god su Babilonci bili podložni. Za kralja <a href="/wiki/Darije_I" class="mw-redirect" title="Darije I">Darija I.</a> (521.-<a href="/wiki/486._pne." title="486. pne.">486. pne.</a>) Babilonija plača dvostruki porez u odnosu na sve druge provincije carstva. Jedini ozbiljni pokušaj pobune bio je u doba <a href="/wiki/Kserks_I" title="Kserks I">Kserksa I.</a> (<a href="/wiki/485._pne." title="485. pne.">485</a>.-<a href="/wiki/465._pne." title="465. pne.">465. pne.</a>), koji šalje snažnu vojsku, uništava Babilon i razara Mardukov hram. </p><p>Za svojih osvajanja <a href="/wiki/Aleksandar_Veliki" title="Aleksandar Veliki">Aleksandar Veliki</a> (<a href="/wiki/331._pne." title="331. pne.">331. pne.</a>) bira Babilon kao svoju prijestolnicu, a ondje i umire (<a href="/wiki/323._pne." title="323. pne.">323. pne.</a>). Nakon njegove smrti, u Babilonu preuzimaju vlast <a href="/wiki/Seleukidsko_Kraljevstvo" class="mw-redirect" title="Seleukidsko Kraljevstvo">Seleukovići</a>, a u Babiloniju snažno prodire <a href="/wiki/Gr%C4%8Dki_jezik" title="Grčki jezik">grčki jezik</a>. U 2. st. pne. u Babiloniju prodiru novi perzijski vladari Arsakidi. Otada je malo poznato o događajima u Babiloniji, a njezina je sudbina bitno vezana uz sudbinu <a href="/wiki/Perzija" class="mw-disambig" title="Perzija">Perzije</a>. </p> <div class="infobox sisterproject" style="width: 300px"> <div style="float: left;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Babylonia" title="commons:Category:Babylonia"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a><figcaption></figcaption></figure></div> <div style="margin-left: 20px;"><i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Babylonia" class="extiw" title="commons:Category:Babylonia">Babilonija</a></b></i> na <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Glavna_stranica_-_%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="extiw" title="commons:Glavna stranica - Главна страница">Wikimedijinoj ostavi</a> </div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="" lang="sh-Latn" dir="ltr">Izvor: <a dir="ltr" href="https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Babilonija&oldid=41007711">https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Babilonija&oldid=41007711</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Posebno:Kategorije" title="Posebno:Kategorije">Kategorije</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Mezopotamija" title="Kategorija:Mezopotamija">Mezopotamija</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Stari_Istok" title="Kategorija:Stari Istok">Stari Istok</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" lang="sh-Latn" dir="ltr"> <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ova stranica je posljednji put izmijenjena 22. jula 2020. u 17:48.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst je dostupan pod licencom <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.en">Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>; mogu se primijeniti i dodatni uslovi. Za više informacija pogledajte <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Uslove korištenja</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Pravila o privatnosti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedija:O_projektu">O projektu</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedija:Op%C4%87e_odricanje_odgovornosti">Odricanje odgovornosti</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodeks ponašanja</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programeri</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sh.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Izjava o kolačićima</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sh.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Babilonija&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobilni prikaz</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-dfwpk","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.064","walltime":"0.112","ppvisitednodes":{"value":242,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":480,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":62,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":4,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 8.377 1 -total"," 69.97% 5.861 1 Šablon:Main"," 23.72% 1.987 1 Šablon:Commonscat"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-6jlzm","timestamp":"20241123131309","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Babilonija","url":"https:\/\/sh.wikipedia.org\/wiki\/Babilonija","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47690","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q47690","author":{"@type":"Organization","name":"Doprinositelji Wikimedijinim projektima"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-01-09T21:11:19Z","dateModified":"2020-07-22T16:48:44Z"}</script> </body> </html>