CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>नदी - विकिपीडिया</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "०\t१\t२\t३\t४\t५\t६\t७\t८\t९"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","जानेवारी","फेब्रुवारी","मार्च","एप्रिल","मे","जून","जुलै","ऑगस्ट","सप्टेंबर","ऑक्टोबर","नोव्हेंबर","डिसेंबर"],"wgRequestId":"467e2967-9394-49e9-b2af-6992f8d33057","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"नदी","wgTitle":"नदी","wgCurRevisionId":2396708,"wgRevisionId":2396708,"wgArticleId":3180,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["मृत बाह्य दुवे असणारे सर्व लेख","साच्यात दिनांकाचा अवैध प्राचल असणारे लेख", "मृत बाह्य दुवे असणारे लेख from November 2022","कायमचे मृत बाह्य दुवे असणारे लेख","CS1 maint: extra text","नद्या","भूगोल","जलस्त्रोत"],"wgPageViewLanguage":"mr","wgPageContentLanguage":"mr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"नदी","wgRelevantArticleId":3180,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain": false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4022","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready", "wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.ProtectionIndicators","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.shortUrl","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="नदी - विकिपीडिया"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mr.m.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="लिहा" href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="विकिपीडिया (mr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="विकिपीडिया अ‍ॅटम रसद (Atom Feed)" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-नदी rootpage-नदी skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Main menu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Main menu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Main menu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">hide</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> सुचालन </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" title="मुखपृष्ठाला भेट द्या [z]" accesskey="z"><span>मुखपृष्ठ</span></a></li><li id="n-धूळपाटी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%A7%E0%A5%82%E0%A4%B3%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80/%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A4%B3_%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0%E0%A5%80"><span>धूळपाटी</span></a></li><li id="n-कार्यशाळा" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A4%BE"><span>कार्यशाळा</span></a></li><li id="n-साहाय्य/मदतकेंद्र" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%AF"><span>साहाय्य/मदतकेंद्र</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2" title="विकिवरील अलीकडील बदलांची यादी [r]" accesskey="r"><span>अलीकडील बदल</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%A3%E0%A4%A4%E0%A5%87%E0%A4%B9%E0%A5%80" title="कोणतेही पान पाहा [x]" accesskey="x"><span>अविशिष्ट लेख</span></a></li><li id="n-चावडी" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%A1%E0%A5%80"><span>चावडी</span></a></li><li id="n-दूतावास-(Embassy)" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF_%E0%A4%A6%E0%A5%82%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8"><span>दूतावास (Embassy)</span></a></li><li id="n-ऑनलाइन-शब्दकोश" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA/%E0%A4%91%E0%A4%A8%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%87%E0%A4%A8_%E0%A4%B6%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ऑनलाइन शब्दकोश</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="मराठी विकिपीडिया" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hi.svg" style="width: 7.5em; height: 1.75em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="एक मुक्त ज्ञानकोश" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mr.svg" width="79" height="18" style="width: 4.9375em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%A7%E0%A4%BE" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>शोध</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="शोधा विकिपीडिया" aria-label="शोधा विकिपीडिया" autocapitalize="sentences" title="विकिपीडिया शोधा [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="विशेष:शोधा"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">शोधा</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="वैयक्तिक साधने"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Appearance" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Appearance</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr" class=""><span>दान</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही." class=""><span>नवीन खाते तयार करा</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o" class=""><span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="More options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="वैयक्तिक साधने" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">वैयक्तिक साधने</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mr.wikipedia.org&uselang=mr"><span>दान</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%A6&returnto=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आम्ही आपणास खाते उघडून आल्याची नोंद करण्यास प्रोत्साहीत करत आहोत;अर्थातच, ते नेहमीच आवश्यक नाही."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>नवीन खाते तयार करा</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%A6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B6&returnto=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आपणांस सनोंद प्रवेशासाठी प्रोत्साहीत करण्यात येत आहे;अर्थातच, ते अनिवार्य नाही. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>प्रवेश करा(लॉग इन करा)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>learn more</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%87_%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="या अंकपत्त्यावरुन झालेले संपादन [y]" accesskey="y"><span>योगदान</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE" title="या अंकपत्त्यापासून झालेल्या संपादनांबद्दल चर्चा [n]" accesskey="n"><span>चर्चा पान</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contents" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contents</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">hide</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Beginning</div> </a> </li> <li id="toc-उगम" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#उगम"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१</span> <span>उगम</span> </div> </a> <ul id="toc-उगम-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-भूसंरचना" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#भूसंरचना"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२</span> <span>भूसंरचना</span> </div> </a> <ul id="toc-भूसंरचना-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-वर्गीकरण" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#वर्गीकरण"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">३</span> <span>वर्गीकरण</span> </div> </a> <ul id="toc-वर्गीकरण-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-उपयोग" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#उपयोग"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">४</span> <span>उपयोग</span> </div> </a> <ul id="toc-उपयोग-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-जीवसृष्टीचे_चक्र" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#जीवसृष्टीचे_चक्र"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">५</span> <span>जीवसृष्टीचे चक्र</span> </div> </a> <ul id="toc-जीवसृष्टीचे_चक्र-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-पूर" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#पूर"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६</span> <span>पूर</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-पूर-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle पूर subsection</span> </button> <ul id="toc-पूर-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-दिशा" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#दिशा"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६.१</span> <span>दिशा</span> </div> </a> <ul id="toc-दिशा-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-वेग" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#वेग"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">६.२</span> <span>वेग</span> </div> </a> <ul id="toc-वेग-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-पाण्याचे_नियोजन" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#पाण्याचे_नियोजन"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">७</span> <span>पाण्याचे नियोजन</span> </div> </a> <ul id="toc-पाण्याचे_नियोजन-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नदीमुळे_तयार_होणारी_भूरूपे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नदीमुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८</span> <span>नदीमुळे तयार होणारी भूरूपे</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-नदीमुळे_तयार_होणारी_भूरूपे-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle नदीमुळे तयार होणारी भूरूपे subsection</span> </button> <ul id="toc-नदीमुळे_तयार_होणारी_भूरूपे-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-नदीच्या_खनन_कार्यामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#नदीच्या_खनन_कार्यामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८.१</span> <span>नदीच्या खनन कार्यामुळे तयार होणारी भूरूपे</span> </div> </a> <ul id="toc-नदीच्या_खनन_कार्यामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नदीच्या_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#नदीच्या_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८.२</span> <span>नदीच्या संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे</span> </div> </a> <ul id="toc-नदीच्या_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नदीच्या_खननामुळे_आणि_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#नदीच्या_खननामुळे_आणि_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">८.३</span> <span>नदीच्या खननामुळे आणि संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे</span> </div> </a> <ul id="toc-नदीच्या_खननामुळे_आणि_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-दर्जा_पद्धती" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#दर्जा_पद्धती"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">९</span> <span>दर्जा पद्धती</span> </div> </a> <ul id="toc-दर्जा_पद्धती-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-जगातील_प्रमुख_नद्या" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#जगातील_प्रमुख_नद्या"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१०</span> <span>जगातील प्रमुख नद्या</span> </div> </a> <ul id="toc-जगातील_प्रमुख_नद्या-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-भारतातील_प्रमुख_नद्या" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#भारतातील_प्रमुख_नद्या"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">११</span> <span>भारतातील प्रमुख नद्या</span> </div> </a> <ul id="toc-भारतातील_प्रमुख_नद्या-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नद्यांचे_भौगोलिक_महत्त्व" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नद्यांचे_भौगोलिक_महत्त्व"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१२</span> <span>नद्यांचे भौगोलिक महत्त्व</span> </div> </a> <ul id="toc-नद्यांचे_भौगोलिक_महत्त्व-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-सामाजिक_महत्त्व" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#सामाजिक_महत्त्व"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१३</span> <span>सामाजिक महत्त्व</span> </div> </a> <ul id="toc-सामाजिक_महत्त्व-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नद्यांचे_धार्मिक_महत्त्व" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नद्यांचे_धार्मिक_महत्त्व"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१४</span> <span>नद्यांचे धार्मिक महत्त्व</span> </div> </a> <ul id="toc-नद्यांचे_धार्मिक_महत्त्व-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-राजकीय_महत्त्व" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#राजकीय_महत्त्व"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१५</span> <span>राजकीय महत्त्व</span> </div> </a> <ul id="toc-राजकीय_महत्त्व-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नदी_ओलांडण्याचे_मार्ग" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नदी_ओलांडण्याचे_मार्ग"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१६</span> <span>नदी ओलांडण्याचे मार्ग</span> </div> </a> <ul id="toc-नदी_ओलांडण्याचे_मार्ग-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-नदीमार्गाने_जाण्याची_वाहतूक_साधने" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#नदीमार्गाने_जाण्याची_वाहतूक_साधने"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१७</span> <span>नदीमार्गाने जाण्याची वाहतूक साधने</span> </div> </a> <ul id="toc-नदीमार्गाने_जाण्याची_वाहतूक_साधने-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-चित्रपट" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#चित्रपट"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१८</span> <span>चित्रपट</span> </div> </a> <ul id="toc-चित्रपट-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-गद्य_पुस्तके" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#गद्य_पुस्तके"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">१९</span> <span>गद्य पुस्तके</span> </div> </a> <ul id="toc-गद्य_पुस्तके-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-काव्ये" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#काव्ये"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२०</span> <span>काव्ये</span> </div> </a> <ul id="toc-काव्ये-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-संदर्भ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#संदर्भ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२१</span> <span>संदर्भ</span> </div> </a> <ul id="toc-संदर्भ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-चित्र_दालन" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#चित्र_दालन"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">२२</span> <span>चित्र दालन</span> </div> </a> <ul id="toc-चित्र_दालन-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contents" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">नदी</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in २२६ languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-226" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">२२६ languages</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Kru%C3%ABng" title="Kruëng – अचीनी" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Kruëng" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="अचीनी" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Rivier" title="Rivier – अफ्रिकान्स" lang="af" hreflang="af" data-title="Rivier" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="अफ्रिकान्स" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Fluss" title="Fluss – स्विस जर्मन" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Fluss" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="स्विस जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8B%9D" title="ወንዝ – अम्हारिक" lang="am" hreflang="am" data-title="ወንዝ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="अम्हारिक" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Tarawadan" title="Tarawadan – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Tarawadan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo" title="Río – अर्गोनीज" lang="an" hreflang="an" data-title="Río" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="अर्गोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1" title="نهر – अरबी" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نهر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="अरबी" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A2%DC%97%DC%AA%DC%90" title="ܢܗܪܐ – अ‍ॅरेमाइक" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܢܗܪܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="अ‍ॅरेमाइक" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1" title="نهر – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نهر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নদী – आसामी" lang="as" hreflang="as" data-title="নদী" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="आसामी" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADu" title="Ríu – अस्तुरियन" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ríu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="अस्तुरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-atj mw-list-item"><a href="https://atj.wikipedia.org/wiki/Sipi" title="Sipi – अटिकमेक" lang="atj" hreflang="atj" data-title="Sipi" data-language-autonym="Atikamekw" data-language-local-name="अटिकमेक" class="interlanguage-link-target"><span>Atikamekw</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D3%80%D0%BE%D1%80" title="ГӀор – अ‍ॅव्हेरिक" lang="av" hreflang="av" data-title="ГӀор" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="अ‍ॅव्हेरिक" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Kuksa" title="Kuksa – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Kuksa" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Jawira" title="Jawira – ऐमरा" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Jawira" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ऐमरा" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay_(co%C4%9Frafiya)" title="Çay (coğrafiya) – अझरबैजानी" lang="az" hreflang="az" data-title="Çay (coğrafiya)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="अझरबैजानी" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%DB%8C_(%D8%AC%D9%88%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7)" title="چای (جوغرافیا) – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="چای (جوغرافیا)" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%99%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0" title="Йылға – बष्किर" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Йылға" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="बष्किर" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Tukad" title="Tukad – बालिनीज" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Tukad" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="बालिनीज" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Flu%C3%9F" title="Fluß – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Fluß" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Op%C4%97s" title="Opės – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Opės" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Salog" title="Salog – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Salog" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bdr mw-list-item"><a href="https://bdr.wikipedia.org/wiki/Suang" title="Suang – West Coast Bajau" lang="bdr" hreflang="bdr" data-title="Suang" data-language-autonym="Bajau Sama" data-language-local-name="West Coast Bajau" class="interlanguage-link-target"><span>Bajau Sama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D0%B0" title="Рака – बेलारुशियन" lang="be" hreflang="be" data-title="Рака" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="बेलारुशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D0%B0" title="Рака – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рака" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Kali" title="Kali – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Kali" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Река – बल्गेरियन" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Река" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="बल्गेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नदी – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="नदी" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Sungai" title="Sungai – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Sungai" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA" title="ခြောင် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ခြောင်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="নদী – बंगाली" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নদী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="बंगाली" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%86%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BD%B4%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ཆུ་རྒྱུན། – तिबेटी" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཆུ་རྒྱུན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="तिबेटी" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/St%C3%AAr" title="Stêr – ब्रेतॉन" lang="br" hreflang="br" data-title="Stêr" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ब्रेतॉन" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Rijeka" title="Rijeka – बोस्नियन" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Rijeka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="बोस्नियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB_%D0%BC%D2%AF%D1%80%D1%8D%D0%BD" title="Гол мүрэн – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Гол мүрэн" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Riu" title="Riu – कातालान" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Riu" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="कातालान" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C3%92%CC%A4" title="Ò̤ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ò̤" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BA" title="Эрк – चेचेन" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Эрк" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="चेचेन" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Suba" title="Suba – सिबुआनो" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Suba" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="सिबुआनो" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A4%E1%8F%AA%E1%8F%B4" title="ᎤᏪᏴ – चेरोकी" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎤᏪᏴ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="चेरोकी" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/%C3%93%27he%27e" title="Ó'he'e – शेयेन्न" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Ó'he'e" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="शेयेन्न" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ڕووبار – मध्य कुर्दिश" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕووبار" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="मध्य कुर्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Fiume" title="Fiume – कॉर्सिकन" lang="co" hreflang="co" data-title="Fiume" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="कॉर्सिकन" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/%C3%96zen" title="Özen – क्राइमीन तुर्की" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Özen" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="क्राइमीन तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98eka" title="Řeka – झेक" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Řeka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="झेक" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AE%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%88%D1%8B%D0%B2" title="Юханшыв – चूवाश" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Юханшыв" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="चूवाश" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Afon" title="Afon – वेल्श" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Afon" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="वेल्श" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Flod" title="Flod – डॅनिश" lang="da" hreflang="da" data-title="Flod" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="डॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Fluss" title="Fluss – जर्मन" lang="de" hreflang="de" data-title="Fluss" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ro" title="Ro – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ro" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/R%C4%9Bka" title="Rěka – लोअर सोर्बियन" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Rěka" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="लोअर सोर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%BF%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ποταμός – ग्रीक" lang="el" hreflang="el" data-title="Ποταμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ग्रीक" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Fi%C3%B2mm" title="Fiòmm – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Fiòmm" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/River" title="River – इंग्रजी" lang="en" hreflang="en" data-title="River" data-language-autonym="English" data-language-local-name="इंग्रजी" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="संपादन"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Rivero" title="Rivero – एस्परान्टो" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Rivero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="एस्परान्टो" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo" title="Río – स्पॅनिश" lang="es" hreflang="es" data-title="Río" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="स्पॅनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/J%C3%B5gi" title="Jõgi – इस्टोनियन" lang="et" hreflang="et" data-title="Jõgi" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="इस्टोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ibai" title="Ibai – बास्क" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ibai" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="बास्क" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADu" title="Ríu – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Ríu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF" title="رود – फारसी" lang="fa" hreflang="fa" data-title="رود" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="फारसी" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Joki" title="Joki – फिनिश" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Joki" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="फिनिश" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/J%C3%B5gi" title="Jõgi – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Jõgi" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Uciwai" title="Uciwai – फिजियन" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Uciwai" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="फिजियन" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Rivi%C3%A8re" title="Rivière – फ्रेंच" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Rivière" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="फ्रेंच" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Revi%C3%A9re" title="Reviére – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Reviére" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Struum" title="Struum – उत्तरी फ्रिशियन" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Struum" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="उत्तरी फ्रिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Flum" title="Flum – फ्रियुलियान" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Flum" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="फ्रियुलियान" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Rivier" title="Rivier – पश्चिमी फ्रिशियन" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Rivier" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="पश्चिमी फ्रिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Abhainn" title="Abhainn – आयरिश" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Abhainn" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="आयरिश" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%B1%9F" title="江 – गॅन चिनी" lang="gan" hreflang="gan" data-title="江" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="गॅन चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Larivy%C3%A8" title="Larivyè – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Larivyè" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Abhainn" title="Abhainn – स्कॉटिश गेलिक" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Abhainn" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="स्कॉटिश गेलिक" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADo" title="Río – गॅलिशियन" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Río" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="गॅलिशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DB%8A%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="رۊبار – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="رۊبار" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ysyry" title="Ysyry – गुआरनी" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ysyry" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="गुआरनी" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Dutula" title="Dutula – गोरोन्तालो" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Dutula" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="गोरोन्तालो" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/S%C3%BCchi" title="Süchi – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Süchi" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Awin" title="Awin – मांक्स" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Awin" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="मांक्स" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kogin" title="Kogin – हौसा" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kogin" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="हौसा" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/H%C3%B2" title="Hò – हाक्का चिनी" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Hò" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="हाक्का चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%94%D7%A8" title="נהר – हिब्रू" lang="he" hreflang="he" data-title="נהר" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="हिब्रू" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नदी – हिंदी" lang="hi" hreflang="hi" data-title="नदी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="हिंदी" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Naddi" title="Naddi – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Naddi" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Rijeka_(vodotok)" title="Rijeka (vodotok) – क्रोएशियन" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Rijeka (vodotok)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/R%C4%9Bka" title="Rěka – अप्पर सॉर्बियन" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Rěka" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="अप्पर सॉर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Rivy%C3%A8" title="Rivyè – हैतीयन क्रेओल" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Rivyè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="हैतीयन क्रेओल" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Foly%C3%B3" title="Folyó – हंगेरियन" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Folyó" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="हंगेरियन" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%A5%D5%BF" title="Գետ – आर्मेनियन" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գետ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="आर्मेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Fluvio" title="Fluvio – इंटरलिंग्वा" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Fluvio" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="इंटरलिंग्वा" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Sungai" title="Sungai – इबान" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Sungai" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="इबान" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sungai" title="Sungai – इंडोनेशियन" lang="id" hreflang="id" data-title="Sungai" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="इंडोनेशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Osimiri" title="Osimiri – ईग्बो" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Osimiri" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ईग्बो" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Kuuk" title="Kuuk – इनूपियाक" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Kuuk" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="इनूपियाक" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Karayan" title="Karayan – इलोको" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Karayan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="इलोको" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D1%85%D0%B8%D0%B9" title="Дода хий – इंगुश" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Дода хий" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="इंगुश" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Rivero" title="Rivero – इडौ" lang="io" hreflang="io" data-title="Rivero" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="इडौ" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%81" title="Á – आईसलँडिक" lang="is" hreflang="is" data-title="Á" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="आईसलँडिक" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fiume" title="Fiume – इटालियन" lang="it" hreflang="it" data-title="Fiume" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="इटालियन" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%9D" title="川 – जपानी" lang="ja" hreflang="ja" data-title="川" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="जपानी" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Riba" title="Riba – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Riba" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/rirxe" title="rirxe – लोज्बान" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="rirxe" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="लोज्बान" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kali" title="Kali – जावानीज" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kali" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="जावानीज" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მდინარე – जॉर्जियन" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მდინარე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="जॉर्जियन" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1rya" title="Dárya – कारा-कल्पक" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Dárya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="कारा-कल्पक" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Asif" title="Asif – कबाइल" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Asif" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="कबाइल" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/P%C9%94%C9%94" title="Pɔɔ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Pɔɔ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1ghyui" title="A̱ghyui – त्याप" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱ghyui" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="त्याप" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Mubu" title="Mubu – काँगो" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Mubu" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="काँगो" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Batangari" title="Batangari – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Batangari" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%B7%D0%B5%D0%BD" title="Өзен – कझाक" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Өзен" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="कझाक" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%9B%E1%9F%81" title="ទន្លេ – ख्मेर" lang="km" hreflang="km" data-title="ទន្លេ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ख्मेर" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B2%A6%E0%B2%BF" title="ನದಿ – कन्नड" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ನದಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="कन्नड" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B0%95" title="강 – कोरियन" lang="ko" hreflang="ko" data-title="강" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="कोरियन" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%83_(%D1%87%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BA,_%D0%BA%D1%8A%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D0%BD)" title="Суу (черек, къобан) – कराचय-बाल्कर" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Суу (черек, къобан)" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="कराचय-बाल्कर" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%87em" title="Çem – कुर्दिश" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Çem" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="कुर्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%AE" title="Ю – कोमी" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Ю" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="कोमी" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Avon" title="Avon – कोर्निश" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Avon" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="कोर्निश" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Дарыя – किरगीझ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Дарыя" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="किरगीझ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Flumen" title="Flumen – लॅटिन" lang="la" hreflang="la" data-title="Flumen" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="लॅटिन" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Floss" title="Floss – लक्झेंबर्गिश" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Floss" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="लक्झेंबर्गिश" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%86%D3%80" title="ВацӀ – लेझ्घीयन" lang="lez" hreflang="lez" data-title="ВацӀ" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="लेझ्घीयन" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Rio" title="Rio – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Rio" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Reveer" title="Reveer – लिंबूर्गिश" lang="li" hreflang="li" data-title="Reveer" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="लिंबूर्गिश" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Ruf" title="Ruf – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Ruf" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Fium" title="Fium – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Fium" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Mot%C3%ADma" title="Motíma – लिंगाला" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Motíma" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="लिंगाला" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Up%C4%97" title="Upė – लिथुआनियन" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Upė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="लिथुआनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Upe" title="Upe – लात्व्हियन" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Upe" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="लात्व्हियन" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Songay" title="Songay – मादुरीस" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Songay" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="मादुरीस" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8F%D0%B9%D1%81%D1%8C" title="Ляйсь – मोक्ष" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Ляйсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="मोक्ष" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Renirano" title="Renirano – मलागसी" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Renirano" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="मलागसी" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D2%A5%D0%B5%D1%80" title="Эҥер – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Эҥер" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Sungai" title="Sungai – मिनांग्काबाउ" lang="min" hreflang="min" data-title="Sungai" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="मिनांग्काबाउ" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Река – मॅसेडोनियन" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Река" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="मॅसेडोनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A8%E0%B4%A6%E0%B4%BF" title="നദി – मल्याळम" lang="ml" hreflang="ml" data-title="നദി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="मल्याळम" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB_%D0%BC%D3%A9%D1%80%D3%A9%D0%BD" title="Гол мөрөн – मंगोलियन" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Гол мөрөн" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="मंगोलियन" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sungai" title="Sungai – मलय" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sungai" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="मलय" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Riu" title="Riu – मिरांडिज्" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Riu" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="मिरांडिज्" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%85%E1%80%BA" title="မြစ် – बर्मी" lang="my" hreflang="my" data-title="မြစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="बर्मी" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9" title="Лей – एर्झ्या" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Лей" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="एर्झ्या" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AE%D9%86%D9%87" title="روخنه – माझानदेरानी" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="روخنه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="माझानदेरानी" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Sciummo" title="Sciummo – नेपोलिटान" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Sciummo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="नेपोलिटान" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Stroom_(Water)" title="Stroom (Water) – लो जर्मन" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Stroom (Water)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="लो जर्मन" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Revier" title="Revier – लो सॅक्सन" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Revier" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="लो सॅक्सन" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नदी – नेपाळी" lang="ne" hreflang="ne" data-title="नदी" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="नेपाळी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%96%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A4%BF" title="खुसि – नेवारी" lang="new" hreflang="new" data-title="खुसि" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="नेवारी" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Rivier" title="Rivier – डच" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Rivier" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="डच" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Elv" title="Elv – नॉर्वेजियन न्योर्स्क" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Elv" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="नॉर्वेजियन न्योर्स्क" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Elv" title="Elv – नॉर्वेजियन बोकमाल" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Elv" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="नॉर्वेजियन बोकमाल" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Rivi%C3%A9the_-_Rivyire" title="Riviéthe - Rivyire – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Riviéthe - Rivyire" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Noka" title="Noka – उत्तरी सोथो" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Noka" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="उत्तरी सोथो" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Mtsinje" title="Mtsinje – न्यान्जा" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Mtsinje" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="न्यान्जा" class="interlanguage-link-target"><span>Chi-Chewa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ribi%C3%A8ra" title="Ribièra – ऑक्सितान" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ribièra" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ऑक्सितान" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Jogi" title="Jogi – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Jogi" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AC%A6%E0%AD%80" title="ନଦୀ – उडिया" lang="or" hreflang="or" data-title="ନଦୀ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="उडिया" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%C3%A6%D1%83%D0%B3%C3%A6%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Цæугæдон – ओस्सेटिक" lang="os" hreflang="os" data-title="Цæугæдон" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ओस्सेटिक" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A6%E0%A8%B0%E0%A8%BF%E0%A8%86" title="ਦਰਿਆ – पंजाबी" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਦਰਿਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="पंजाबी" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Riu" title="Riu – पापियामेन्टो" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Riu" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="पापियामेन्टो" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Rewwer" title="Rewwer – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Rewwer" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Riveh" title="Riveh – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Riveh" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rzeka" title="Rzeka – पोलिश" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rzeka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="पोलिश" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="دریا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دریا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%AF" title="سيند – पश्तो" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سيند" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="पश्तो" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Rio" title="Rio – पोर्तुगीज" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Rio" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="पोर्तुगीज" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Mayu" title="Mayu – क्वेचुआ" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Mayu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="क्वेचुआ" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Flum" title="Flum – रोमान्श" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Flum" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="रोमान्श" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Nasho" title="Nasho – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Nasho" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rn mw-list-item"><a href="https://rn.wikipedia.org/wiki/Uruzi" title="Uruzi – रुन्दी" lang="rn" hreflang="rn" data-title="Uruzi" data-language-autonym="Ikirundi" data-language-local-name="रुन्दी" class="interlanguage-link-target"><span>Ikirundi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/R%C3%A2u" title="Râu – रोमानियन" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Râu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="रोमानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Ar%C3%A2u" title="Arâu – अरोमानियन" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Arâu" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="अरोमानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Jume" title="Jume – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Jume" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Река – रशियन" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Река" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="रशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Ріка – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ріка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Uruzi" title="Uruzi – किन्यार्वान्डा" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Uruzi" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="किन्यार्वान्डा" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नदी – संस्कृत" lang="sa" hreflang="sa" data-title="नदी" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="संस्कृत" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D1%80%D2%AF%D1%81" title="Өрүс – साखा" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Өрүс" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="साखा" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B0%E1%B1%9F" title="ᱜᱟᱰᱟ – संताली" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱜᱟᱰᱟ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="संताली" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ciumi" title="Ciumi – सिसिलियन" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ciumi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="सिसिलियन" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/River" title="River – स्कॉट्स" lang="sco" hreflang="sco" data-title="River" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="स्कॉट्स" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%A7%DA%BE" title="درياھ – सिंधी" lang="sd" hreflang="sd" data-title="درياھ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="सिंधी" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Rijeka" title="Rijeka – सर्बो-क्रोएशियन" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Rijeka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="सर्बो-क्रोएशियन" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Asif" title="Asif – ताशेल्हिट" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Asif" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="ताशेल्हिट" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9C%E0%B6%82%E0%B6%9C%E0%B7%8F" title="ගංගා – सिंहला" lang="si" hreflang="si" data-title="ගංගා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="सिंहला" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/River" title="River – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="River" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Rieka" title="Rieka – स्लोव्हाक" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rieka" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="स्लोव्हाक" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Reka" title="Reka – स्लोव्हेनियन" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Reka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="स्लोव्हेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Rwizi" title="Rwizi – शोना" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Rwizi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="शोना" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Webiyada" title="Webiyada – सोमाली" lang="so" hreflang="so" data-title="Webiyada" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="सोमाली" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Lumi" title="Lumi – अल्बानियन" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Lumi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="अल्बानियन" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Река – सर्बियन" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Река" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="सर्बियन" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/%C3%84i" title="Äi – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Äi" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Walungan" title="Walungan – सुंदानीज" lang="su" hreflang="su" data-title="Walungan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="सुंदानीज" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Flod" title="Flod – स्वीडिश" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Flod" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="स्वीडिश" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mto" title="Mto – स्वाहिली" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mto" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="स्वाहिली" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Rzyka" title="Rzyka – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Rzyka" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%B1%E0%AF%81" title="ஆறு – तामिळ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆறு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="तामिळ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/llyung" title="llyung – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="llyung" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%A6%E0%B3%86" title="ಸುದೆ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಸುದೆ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%A6%E0%B0%BF" title="నది – तेलगू" lang="te" hreflang="te" data-title="నది" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="तेलगू" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%80%D1%91" title="Дарё – ताजिक" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Дарё" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="ताजिक" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="แม่น้ำ – थाई" lang="th" hreflang="th" data-title="แม่น้ำ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="थाई" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Der%C3%BDa" title="Derýa – तुर्कमेन" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Derýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="तुर्कमेन" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ilog" title="Ilog – टागालोग" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ilog" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="टागालोग" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Noka" title="Noka – त्स्वाना" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Noka" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="त्स्वाना" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nehir" title="Nehir – तुर्की" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Nehir" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="तुर्की" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B3%D0%B0" title="Елга – तातर" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Елга" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="तातर" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%96%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Річка – युक्रेनियन" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Річка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="युक्रेनियन" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="دریا – उर्दू" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دریا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="उर्दू" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Daryo" title="Daryo – उझ्बेक" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Daryo" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="उझ्बेक" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Fiume" title="Fiume – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Fiume" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Jogi" title="Jogi – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Jogi" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/S%C3%B4ng" title="Sông – व्हिएतनामी" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sông" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="व्हिएतनामी" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Riviere" title="Riviere – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Riviere" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Salog" title="Salog – वारे" lang="war" hreflang="war" data-title="Salog" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="वारे" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Dex" title="Dex – वोलोफ" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Dex" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="वोलोफ" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%B3%E6%B5%81" title="河流 – व्हू चिनी" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="河流" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="व्हू चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Umlambo" title="Umlambo – खोसा" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Umlambo" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="खोसा" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AC%E1%83%A7%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3" title="წყარმალუ – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="წყარმალუ" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%99%D7%99%D7%9A" title="טייך – यिद्दिश" lang="yi" hreflang="yi" data-title="טייך" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="यिद्दिश" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Od%C3%B2" title="Odò – योरुबा" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Odò" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="योरुबा" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Dah" title="Dah – झुआंग" lang="za" hreflang="za" data-title="Dah" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="झुआंग" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%B3%E6%B5%81" title="河流 – चीनी" lang="zh" hreflang="zh" data-title="河流" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="चीनी" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%9D" title="川 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="川" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Khe" title="Khe – मिन नान चिनी" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Khe" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="मिन नान चिनी" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%B2%B3" title="河 – कँटोनीज" lang="yue" hreflang="yue" data-title="河" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="कँटोनीज" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umfula" title="Umfula – झुलू" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umfula" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="झुलू" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4022#sitelinks-wikipedia" title="आंतरभाषिक दुवे संपादा" class="wbc-editpage">दुवे संपादा</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="नामविश्वे"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आशयाचे पान पहा [c]" accesskey="c"><span>लेख</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BE:%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" rel="discussion" title="आशय पानाबद्दलची चर्चा [t]" accesskey="t"><span>चर्चा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">मराठी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="दृष्ये"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=history" title="या पानाच्या जुन्या आवृत्या. [h]" accesskey="h"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="साधनपेटी" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">साधनपेटी</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tools</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">hide</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>वाचा</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit" title="लेखपान मूळस्वरूपात संपादीत करा,तेथे मराठी टायपींगसाठी युएलएस कार्यान्वित करू शकता. [e]" accesskey="e"><span>संपादन</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=history"><span>इतिहास पहा</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%A5%E0%A5%87_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%B9%E0%A5%87/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="येथे जोडलेल्या सर्व विकिपानांची यादी [j]" accesskey="j"><span>येथे काय जोडले आहे</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%85%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%A1%E0%A5%80%E0%A4%B2%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%B2/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" rel="nofollow" title="येथुन जोडलेल्या सर्व पानांवरील अलीकडील बदल [k]" accesskey="k"><span>या पृष्ठासंबंधीचे बदल</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=mr" title="चित्रे किंवा माध्यम संचिका चढवा [u]" accesskey="u"><span>संचिका चढवा</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="सर्व विशेष पृष्ठांची यादी [q]" accesskey="q"><span>विशेष पृष्ठे</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&oldid=2396708" title="पानाच्या या आवर्तनाचा शाश्वत दुवा"><span>शाश्वत दुवा</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=info" title="या पानाबाबत अधिक माहिती"><span>पानाबद्दलची माहिती</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&page=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&id=2396708&wpFormIdentifier=titleform" title="हे पृष्ठ उद्धृत कसे करावे याची माहिती"><span>लेखाचा संदर्भ द्या</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580"><span>Get shortened URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25A4%25A8%25E0%25A4%25A6%25E0%25A5%2580"><span>Download QR code</span></a></li><li id="t-shorturl" class="mw-list-item"><a href="//mr.wikipedia.org/s/22e" title="Copy this short link for sharing"><span>लघु यूआरएल(Short URL)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> छापा/ निर्यात करा </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%95&bookcmd=book_creator&referer=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80"><span>ग्रंथ तयार करा</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:DownloadAsPdf&page=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=show-download-screen"><span>PDF म्हणून उतरवा</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&printable=yes" title="या पानाची छापण्यायोग्य आवृत्ती [p]" accesskey="p"><span>छापण्यायोग्य आवृत्ती</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> इतर प्रकल्पात </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/River" hreflang="en"><span>विकिमिडिया कॉमन्स</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4022" title="माहिती भांडारात जोडलेल्या कलमाचा दुवा [g]" accesskey="g"><span>विकिडाटा कलम</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Appearance"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Appearance</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">move to sidebar</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">hide</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mr" dir="ltr"><p><b>नदी</b> म्हणजे मोठ्या भूप्रदेशावरून एका दिशेकडून दुसरीकडे वाहत जाणारा नैसर्गिक रुंद थंड पाण्याचा प्रवाह. नदीचा उगम हा <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B5" class="mw-redirect" title="तलाव">तलाव</a>, मोठा झरा, अनेक छोटे झरे एकत्रित येऊन किंवा बर्फाच्छादित पर्वतापासून होतो. रचनेच्या दृष्टीने त्या भूप्रदेशातून जल निःसारण करणाऱ्या सर्व जल प्रवाहांची मिळून नदीप्रणाली होते आणि त्या प्रदेशाला त्या नदीचे खोरे म्हणतात.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>१<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>नदी ही बहुधा गोड्या पाण्याची बनलेली असते. आणि हे पाणी समुद्राच्या दिशेने किंवा क्वचित एखाद्या जलाशयाच्या दिशेने वाहत जाते. काही नद्या दुसऱ्या नदीला मिळून त्यांची अधिक मोठी नदी बनते. अति प्रचंड नद्यांना नद असे म्हणतात. उदा. ब्रह्मपुत्रा नद. कमी रुंदीच्या जलप्रवाहाला झरा, ओहोळ, नाला, किंवा ओढा म्हणतात. नदी असे म्हणण्यासाठी कोणतेही प्रमाणित नियम नाहीत. जेथे नदी समुद्राला मिळते तिथे तिची रुंदी जास्त असू शकते आणि पाणी खारटसर. नदीच्या या भागाला <a href="/wiki/%E0%A4%96%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A5%80" title="खाडी">खाडी</a> म्हणतात. अनेकदा नदी नसून सुद्धा खाडी असू शकते. समुद्राचे पाणी किनाऱ्याच्या दंतूर किनाऱ्याच्या भूभागातून थोड्या अंतरासाठी जमिनीत घुसते त्या जलाशयालाही खाडी म्हणतात. समुद्रापासून दूर असलेल्या मोठ्या जलाशयाला, <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B5" class="mw-redirect" title="तलाव">तलाव</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B3%E0%A5%87" title="तळे">तळे</a> किंवा <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="सरोवर">सरोवर</a> म्हणतात.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>२<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> जलाशय फारच छोटा आणि फक्त पावसाच्या पाण्याने बनलेला असेल तर त्याला डबके म्हणतात.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>३<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>नदी हा पाण्याच्या चक्राचा एक भाग आहे. नदीतले <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80" title="पाणी">पाणी</a> हे बहुधा भूपृष्ठावर पडून वाहत येत जमा झालेले असते. काही वेळा हे पाणी बर्फाच्या पठारातून म्हणजेच साठ्यातूनही येते. <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%AF" title="हिमालय">हिमालयातून</a> उगम पावणाऱ्या नद्या बहुधा अशा प्रकारच्या असतात. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="बियास नदी">बियास नदी</a> सतलज. नदी म्हणजे समृद्ध जलस्त्रोत. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="उगम"><span id=".E0.A4.89.E0.A4.97.E0.A4.AE"></span>उगम</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=1" title="विभाग: उगम संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदीचा उगम विविध प्रकारे होतो. त्यामध्ये जलाशय, <a href="/wiki/%E0%A4%9D%E0%A4%B0%E0%A5%87" title="झरे">झरे</a>, प्रचंड मोठ्या दलदलीच्या जागा आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AB" title="बर्फ">बर्फाची</a> पठारे यांचा समावेश होतो. बहुतेक सगळ्या नद्यांना उपनद्या, ओढे, नाले येऊन मिळतात. हेच नद्यांचे <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80" title="पाणी">पाणी</a> वाहते असण्याचे प्रमुख स्रोत असतात. काही वेळा भूगर्भातील पाणीही <a href="/wiki/%E0%A4%9D%E0%A4%B0%E0%A5%87" title="झरे">झऱ्यांद्वारे</a> नदीत येऊ शकते. नदीच्या वाहत्या पाण्यात नदीपात्रातील [खडक], <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B3%E0%A5%82" title="वाळू">वाळू</a> व सच्छिद्र जमीन यांतील पाणीही सामील असते. अनेकदा दरीतून वाहणारी नदी पात्रावरून लहान दिसली तरी तिच्यात मोठ्या प्रमाणात पाणी असू शकते. </p><p>नद्या सर्वसाधारणपणे उगमापासून सुरुवात करून, उताराकडे वाहात जातात व <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="समुद्र">समुद्रास</a> जाऊन मिळतात. काही प्रसंगी <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="सूर्य">सूर्याच्या</a> उष्णतेने <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%AD%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="बाष्पीभवन">बाष्पीभवन</a> होऊन नद्या मध्येच संपू शकतात. काही वेळा नदीतील पाणी जमिनीतील भेगांमध्ये झिरपून जाऊ शकते, आणि नंतर भूगर्भातील पाणी बनते. प्राचीन भारतातील <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="सरस्वती नदी">सरस्वती नदी</a> भूगर्भात अशीच लुप्त झाली आहे. या शिवाय <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="शेती">शेती</a> आणि औद्योगिकीकरणामुळे होणारा नदीच्या पाण्याचा उपसाही नदी आटवू शकतो. <a href="/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="धरण">धरणे</a> नदी रोखून धरतात, व त्यामुळे धरणाखालील काही भागातले पात्र आटून जाते. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="भूसंरचना"><span id=".E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.B0.E0.A4.9A.E0.A4.A8.E0.A4.BE"></span>भूसंरचना</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=2" title="विभाग: भूसंरचना संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदीचे पाणी बहुधा तिच्या ठरलेल्या पात्रातूनच वाहते. मोठ्या नद्यांची पूररेषा मात्र नेहमीच्या पात्रापेक्षा अधिक अंतरापर्यंत विस्तारलेली असू शकते. तरीही सर्वसाधारणपणे नदीचे पात्र व पूर आलेल्या नदीचे पात्र हे बहुधा ठरलेले असते. शहरी भागात, जर नदीपात्राच्या पूररेषेचा विचार केलेला नसेल तर पूर आल्यावर नदीचे <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80" title="पाणी">पाणी</a> शहरातील काही भागात घुसलेले दिसते. नदीचे वरचे अंग म्हणजे, नदीच्या उगमाजवळील भाग होय. हे कोणत्याही दिशेने वाहत असले तरी याला उगम असेच संबोधले जाते. यामुळे नदीच्या मुख्य अथवा खालच्या भागाच्या वाहण्याच्या प्रवृत्तीनुसार नदीची दिशा ठरवली जाते. </p><p>नदीचे पात्र सहसा एकच असते. परंतु काही वेळा नदी एकाच वेळी अनेक पात्रांनीही वाहते. ही पात्रे एकमेकांना जोडलेली अथवा विलगही असू शकतात. अशा नद्या <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82_%E0%A4%9D%E0%A5%80%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="न्यू झीलंड">न्यू झीलंडच्या</a> दक्षिण बेटावर आढळतात. वाहणाऱ्या पाण्याच्या ओढीने नदीच्या पात्राची रुंदी आणि आकार बदलू शकतो. </p><p>ब्राह्म अथवा आयरच्या नियमानुसार, नदीची वाहून नेण्याची क्षमता ही नदीच्या वेगाच्या साधारण एक षष्ठांश इतकी असते. म्हणजेच जर नदीचा प्रवाह दुप्पट झाला तर तिची वाहून नेण्याची क्षमता चौसष्टपट वाढते.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>४<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> पर्वतीय प्रदेशात पाण्याच्या प्रवाहामुळे कठीण खडकांचीही धूप झालेली आढळून येते. त्यामुळे खडकांच्या बारीक तुकड्यांची वाळू बनते. काही वेळा पठारी प्रदेशात प्रवाहाच्या ताकदीमुळे नदी आपला मार्ग बदलते आणि मार्ग छोटा होतो. काही वेळा नद्या काठावरचा गाळ प्रवाहात ओढतात. हा गाळ प्रवाहाच्या मध्य भागात जमत जातो आणि त्याचे बेट तयार होते. या भूभागांना त्रिभुज प्रदेश अशी संज्ञा आहे. हे त्रिभुज प्रदेश अतिशय सुपीक असतात. असे प्रदेश नदीच्या मुखाजवळ तयार होतात. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6" title="बांगलादेश">बांगलादेशमध्ये</a> <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदीत</a> व <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्रा नदी">ब्रह्मपुत्रा नदीत</a> असे अनेक त्रिभुज प्रदेश बनले आहेत. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="वर्गीकरण"><span id=".E0.A4.B5.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A5.80.E0.A4.95.E0.A4.B0.E0.A4.A3"></span>वर्गीकरण</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=3" title="विभाग: वर्गीकरण संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>जरी खालील प्रकारचे वर्गीकरण सर्वसाधारण अंदाज घेण्यासाठी उपयुक्त असले तरी अजून अनेक प्रकारे वर्गीकरण शक्य आहे. नदी या एका संकल्पनेत अनेक घटक समाविष्ट होतात. पाण्याचा प्रवाह हा वातावरणातील बदल, भूपृष्ठाची ठेवण आणि तत्कालीन जीवसृष्टी यावरही अवलंबून असतो. </p> <ul><li><b>अवखळ नदी</b> : पर्वतावरून वेगाने वहात जाणारा प्रवाह असेल त्याला अवखळ नदीचे पात्र असे संबोधले जाते. या नदीचे पात्र रुंद नसून खोल असते. उदा. ब्राझोस नदी तसेच <a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%87" title="अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने">अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने</a> देशातील <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%85%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AB%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="कॅलिफोर्निया">कॅलिफोर्निया</a> येथील त्रिनिटी नदी.</li></ul> <ul><li>संथ नदी : भूपृष्ठाचा उतार कमी झाल्यावर नदीचे पाणी हळू वहायला लागते म्हणून अशा नदीला संथ नदी म्हणतात. तसेच आता अवखळपणा संपून नदीला गंभीरपणा येतो. या पात्रात पाण्याचे प्रमाणही जास्त असते. संथ भागात नदीचे पात्र पसरट होत जाते. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मिसिसिपी नदी">मिसिसिपी नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%AC_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="डॅन्यूब नदी">डॅन्यूब नदी</a> आणि पठारी प्रदेशातील <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदी</a></li></ul> <ul><li>जुनी नदी : ज्या नदीचा उतार अतिशय कमी होतो आणि काठाची झीज करण्याची क्षमताही संपलेली असते अशा नद्या जुन्या नद्या या प्रकारात येतात. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B9%E0%A5%8B_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ह्वांग हो नदी">ह्वांग हो नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%88%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="तैग्रिस नदी">तैग्रिस नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="युफ्रेटिस नदी">युफ्रेटिस नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%82_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="सिंधू नदी">सिंधू नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%88%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नाईल नदी">नाईल नदी</a>)</li></ul> <ul><li>पुनरुज्जीवित नदी : अनेक कारणांनी एखादी नदी कोरडी पडते व भूस्तरीय हालचालींमुळे भूपृष्ठ उचलले गेले असता आणि नदी वाहू लागते अशा नदीला पुनरुज्जीवित नदी म्हणतात.</li></ul> <p>नदीच्या एकूण अंतराची लांबी व सरळ रेषेत मोजलेली लांबी यांचे गुणोत्तर साधारण ३ असते.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>५<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>६<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>बहुतेक सर्व नद्या भूपृष्ठावरच वाहतात. परंतु काही नद्या भूपृष्ठाखालून गुहांमधून वाहतात. अशा नद्यांमुळे अनेक गुहा मोठ्या झालेल्या असतात. अनेकदा अशा नद्या लवणखडक फोडतात व गुहा बनवत जातात. यामुळे अनेक चमत्कृतिपूर्ण आकार बनलेले दिसून येतात. </p><p>काही नद्या तात्पुरत्या असतात. त्या फक्त काही काळ वाहून मग अनेक वर्षांसाठी लुप्त होतात. अशा नद्या अत्यंत कमी अथवा अनियमित पर्जन्यमान असलेल्या प्रदेशात आढळतात. भारतात <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="राजस्थान">राजस्थानमधील</a> घागरा नदी ही अशाच प्रकारची नदी आहे आणि हिमालयातील बहुतांश नद्या या उन्हाळ्यात वाहत असतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="उपयोग"><span id=".E0.A4.89.E0.A4.AA.E0.A4.AF.E0.A5.8B.E0.A4.97"></span>उपयोग</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=4" title="विभाग: उपयोग संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नद्यांचा प्रमुख उपयोग पाण्याचा स्रोत म्हणून होतो. वाहतुकीसाठीही नदीचा उपयोग होतो. नदीचा उपयोग संरक्षणाची ढाल, <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%9C" title="वीज">वीजनिर्मिती</a>, आणि मोठी यंत्रे चालवण्यासाठीही करून घेतला जातो. औद्योगिकीकरण आणि शहरांची घाण वाहून नेण्यासाठी नद्यांचा वापर सध्या होत आहे. भूभागांची सरहद्द सुनिश्चित करणे, वाहतुकीचे माध्यम व दिशादर्शक म्हणून नदीचा उपयोग शतकानुशतके होत आला आहे. नदीतल्या नौकानयनाचा पहिला पुरावा इ.स. पूर्व ३३०० पासून <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%82_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="सिंधू संस्कृती">सिंधू संस्कृतीमध्ये</a> सापडतो. नदीपात्रातली वाहतूक ही अतिशय स्वस्त पडते. आज ही जगातल्या महत्त्वाच्या आणि मोठ्या नद्यांमध्ये अशी वाहतूक केली जाते. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%85%E2%80%8D%E0%A5%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%9D%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="अ‍ॅमेझॉन नदी">अ‍ॅमेझॉन नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%88%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नाईल नदी">नाईल नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मिसिसिपी नदी">मिसिसिपी नदी</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%82_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="सिंधू नदी">सिंधू नदी</a>. </p><p><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%81%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="स्कँडिनेव्हिया">स्कॅंडेनेव्हिया</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A4%A1%E0%A4%BE" title="कॅनडा">कॅनडा</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6" class="mw-redirect" title="ब्रम्हदेश">ब्रम्हदेश</a> या देशांतील दाट अरण्यांच्या प्रदेशांत तोडलेले वृक्ष वाहून इच्छित ठिकाणी नेण्यासाठीही नद्यांचा उपयोग केला जातो. </p><p>अनादी काळापासून अन्न मिळवण्यासाठी नद्यांचा उपयोग होत आला आहे. नद्यांतील जीवसॄष्टीचे एक चक्र असते. यामुळे अनेक प्रकारचे मासे मिळतात. फक्त <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="मासेमारी">मासेमारीच</a> नव्हे तर <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="शेती">शेतीसाठी</a> व पर्यायाने अन्न उत्पादनासाठी नदीच्या पाण्याचा उपयोग होत आला आहे. </p><p>गोड्या पाण्याचा उपलब्धीमुळे जगातील बहुतेक सर्व शहरे नदीकाठीच वसलेली आहेत. नद्यामुळे शहर कसे बनणार याचा आराखडाही आपोआप ठरत जातो असे दिसून येते. या शहरांच्या उभारणीमुळे सांडपाणी नदीत सोडले जाते आणि नदीचे <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A5%82%E0%A4%B7%E0%A4%A3" title="प्रदूषण">प्रदूषण</a> होते. </p><p>भारतातील बहुतेक नद्यांच्या काठावर मनोरंजनासाठी व नदीत प्रवेश करण्यासाठी उपयुक्त असे काठ (घाट) बनवले गेले आहेत. </p><p>नदीतील वाळूचा उपयोग बांधकामासाठी केला जातो. सुशोभित केलेले नदीचे काठ जास्त पर्यटक आकर्षित करतात, आणि स्थानिक समाजातील लोकांना जलपर्यटनाची सोय करण्याची संधी देतात. </p><p>काही वेळा पर्वतीय प्रदेशात वाहणाऱ्या नद्या धबधबे निर्माण करतात. अशी ठिकाणे सहलींचे केंद्र बनतात. काही वेळा खळखळत वाहणाऱ्या पाण्यात <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%95" title="कायाक">कायाकिंग</a> नावाचे वेगवान नौकानयन केले जाते. जोरदार प्रवाह असलेल्या नद्यांपासून <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वीजनिर्मिती">वीजनिर्मिती</a> केली जाते. </p><p>नद्या या सुरक्षेचे माध्यम म्हणूनही वापरल्या गेल्या आहेत. तसेच राजकीय सीमा म्हणूनही त्यांचा उपयोग झालेला दिसतो. उदा. <a href="/wiki/%E0%A4%A1%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%AC_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="डॅन्यूब नदी">डॅन्यूब नदी</a> ही <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A4%A8_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="रोमन साम्राज्य">रोमन साम्राज्याची</a> सरहद्द मानली गेली होती. ती आजही तशीच <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="बल्गेरिया">बल्गेरिया</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="रोमेनिया">रोमेनिया</a> दरम्यानची सरहद्द मानली गेली आहे. भारतातील अनेक राज्यांच्या सरहद्दी नदीचे प्रवाह ठरवतात. </p><p>अमेरिकेतील <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मिसिसिपी नदी">मिसिसिपी नदी</a> आणि <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA" title="युरोप">युरोपातील</a> ऱ्हाईन नदी या खंडाच्या सरहद्दी ठरवणाऱ्या नद्या आहेत. पुरातन <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%95" class="mw-redirect" title="ग्रीक">ग्रीक</a> इतिहासकार <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%85%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8" class="mw-redirect" title="मॅगेस्थेनिस">मॅगेस्थेनिस</a> याने त्याच्या इंडिका नावाच्या ग्रंथात <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदी</a> विषयी नोंदवून ठेवले होते की, ही भारतातील अनेक नद्यांपैकी ही एक मोठी नदी आहे. या नदीत नौकानयन करता येते आणि हिचा उगम पर्वतातून होतो. या नदीला अनेक नद्या येऊन मिळतात व ही पुढे समुद्रास जाऊन मिळते. या नदीमुळे गंगारीदाई नावाच्या प्रचंड मोठे हत्तींचे कळप असलेल्या एका राज्याला अतिशय पक्की अशी सरहद्द मिळते व त्याची शक्ती वाढते. या नदीमुळे नद्यामुळे अनेक ठिकाणी पर्यटक आकर्षित होत असतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="जीवसृष्टीचे_चक्र"><span id=".E0.A4.9C.E0.A5.80.E0.A4.B5.E0.A4.B8.E0.A5.83.E0.A4.B7.E0.A5.8D.E0.A4.9F.E0.A5.80.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.9A.E0.A4.95.E0.A5.8D.E0.A4.B0"></span>जीवसृष्टीचे चक्र</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=5" title="विभाग: जीवसृष्टीचे चक्र संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदीतले <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5" class="mw-redirect" title="जीव">जीव</a> नदीतील नैसर्गिकरीत्या तयार झालेल्या साधनांचा व राहत्या बनलेल्या जागेचाच वापर करतात. यामुळे त्यांचे नदीवर अवलंबून असलेले एक स्वतंत्र जीवसृष्टीचे चक्र अस्तित्वात असते. यामधे अनेक प्रकारचे <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5" title="सजीव">सजीव</a>, परजीवी सजीव व <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वनस्पती">वनस्पती</a> अंतर्भूत होतात. नदीतील बहुतेक जीव हे गोड्यापाण्यात जगणारेच असतात. परंतु काही मात्र खाऱ्या पाण्यातही जगू शकतात. उदा. सामन नावाचे <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%87" class="mw-redirect" title="मासे">मासे</a> नदी व <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="समुद्र">समुद्र</a> दोन्हीकडे राहू शकतात. काही मासे समुद्रातून पोहोत नदीत येतात व उगमाकडील बाजूस अंडी घालतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="पूर"><span id=".E0.A4.AA.E0.A5.82.E0.A4.B0"></span>पूर</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=6" title="विभाग: पूर संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0" title="पूर">पूर</a> येणे ही नदीच्या नैसर्गिक चक्राचा भाग आहे. नदीकाठची धूप व आसपासच्या मैदानात साठणारी गाळवजा माती ही पुरामुळेच होते. माणसाने आपल्या सोयीनुसार बंधारे घालून, <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A0_(%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80)" class="mw-redirect" title="काठ (नदी)">काठ</a> बांधून व प्रवाह वळवून पूर येण्यावर निर्बंध घातले आहेत. तरीही अनेकदा शहराची रचना करतांना जलप्रवाहाची दिशा व वेग विचारात न घेतल्याने पूर येतात व मोठी जीवितहानी व वित्तहानी होते. <a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%88" title="मुंबई">मुंबईमध्ये</a> मिठी नावाच्या नदीच्या पूर रेषेचा विचार न करता त्या भागातही बांधकामे केल्यामुळे नदीचे पाणी शहरातील उपनगरांत शिरले होते व मोठा हाहाकार उडाला होता. <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6" title="बांगलादेश">बांग्लादेश</a> येथेही उन्हाळ्यात हिमालयातले बर्फ मोठ्या प्रमाणात वितळून गंगा, ब्रह्मपुत्रा या नद्यांना मोठे पूर येतात. अशाने भारतातील व बांग्लादेशातील जनजीवन विसकटते. नदीतील पाण्याची पातळी वाढली की पुर येतो त्याची अनेक कृत्रिम कारणेही आहेत. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="दिशा"><span id=".E0.A4.A6.E0.A4.BF.E0.A4.B6.E0.A4.BE"></span>दिशा</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=7" title="विभाग: दिशा संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदी नेहमी उताराच्या दिशेने वाहते. नदीचा प्रवाह बऱ्याचदा वळणावळणांचा असतो व असे करताना प्रवाहाची दिशा अष्टदिशांतून बदलते.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>७<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>८<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>९<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> मात्र त्यात पर्वताची रचना जशी असेल तसा प्रवाह तयार होतो. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="वेग"><span id=".E0.A4.B5.E0.A5.87.E0.A4.97"></span>वेग</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=8" title="विभाग: वेग संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>पाण्याचा वेग हा त्याच्या वाहणाऱ्या आकारमानानुसार क्युसेकमध्ये- (क्युबिक मीटर पर सेकंद) एका सेकंदात किती घनमीटर पाणी वाहिले- यावर ठरवला जातो. (क्युसेक =1 m³/s = 35.51 ft³/s) तसेच काही वेळा हे गॅलन मध्येही मोजले जाते. नदीचा वेग नियंत्रित करण्यासाठी बांधलेले <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A0_(%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80)" class="mw-redirect" title="काठ (नदी)">काठ</a> उपयोगी पडतात. अशा बांधलेल्या रुंद दगडी <a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A0_(%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80)" class="mw-redirect" title="काठ (नदी)">काठांना</a> <a href="/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%9F" title="घाट">घाट</a> असे म्हणतात. भारतात पवित्र समजल्या जाणाऱ्या सर्व मोठ्या नद्यांना घाट आहेत. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="पाण्याचे_नियोजन"><span id=".E0.A4.AA.E0.A4.BE.E0.A4.A3.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.A8.E0.A4.BF.E0.A4.AF.E0.A5.8B.E0.A4.9C.E0.A4.A8"></span>पाण्याचे नियोजन</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=9" title="विभाग: पाण्याचे नियोजन संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नद्यांच्या पाण्याचा सुयोग्य वापर व्हावा यासाठी बहुतेक वेळा प्रवाहाचे नियमन केले जाते. यामुळे त्यांच्यापासून मानवाला पोहोचणारी हानीही कमी होते. </p> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="धरण">धरणे</a>: वापरासाठी पाणी अडवण्यासाठी अथवा त्याचा प्रवाह योग्य त्या वेगात आणण्यासाठी धरणे बांधली जातात. धरणातून सुयोग्य रीतीने मिळालेल्या प्रवाहाच्या आधारे <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="वीजनिर्मिती">वीजनिर्मिती</a> आणि माणसाच्या उपयोगासाठीचा पाणीपुरवठा यांसारखी कार्ये साधली जातात.</li> <li>पूर प्रतिबंधक भिंती : या नदीच्या पुराचे पाणी गावात पसरू नये यासाठी बांधल्या जातात.</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A4%BE" title="कालवा">कालवे</a> : नदीला नदी जोडणे अथवा नदीचे पाणी लांबवर खेळवता येणे यासाठी कालवे काढले जातात. यांचा नौकानयनालाही उपयोग होतो.</li> <li>मार्ग बदल : कधीकधी नौकानयनाची सोय होण्यासाठी किंवा नदीच्या प्रवाहातून जास्त ताकद मि़ळवण्यासाठी नदीच्या मार्गात बदल केला जातो.</li></ul> <p>नदीचे नियोजन ही सातत्याने चालणारी गोष्ट आहे. कारण नदी तिला घातलेल्या बांध-भिंती नष्ट करते. तसेच बांधांमधले घातूचे भाग गंजतात व बदलावे लागतात. धरणाच्या भिंतींना पाण्याच्या धडकांनी तडे जातात व बाहेर पडलेल्या पाण्याने हाहाकार उडतो. याशिवाय अशा प्रकारच्या पाणी नियोजनाने विस्थापित झालेल्या लोकांचे प्रश्न उभे राहतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नदीमुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.B3.E0.A5.87_.E0.A4.A4.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.B9.E0.A5.8B.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.B0.E0.A5.82.E0.A4.AA.E0.A5.87"></span>नदीमुळे तयार होणारी भूरूपे</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=10" title="विभाग: नदीमुळे तयार होणारी भूरूपे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="नदीच्या_खनन_कार्यामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.9A.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE_.E0.A4.96.E0.A4.A8.E0.A4.A8_.E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.B3.E0.A5.87_.E0.A4.A4.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.B9.E0.A5.8B.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.B0.E0.A5.82.E0.A4.AA.E0.A5.87"></span>नदीच्या खनन कार्यामुळे तयार होणारी भूरूपे</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=11" title="विभाग: नदीच्या खनन कार्यामुळे तयार होणारी भूरूपे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>१. <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%80_%E0%A4%86%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%A6%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="व्ही आकाराची दरी">व्ही आकाराची दरी</a> </p><p>२. <a href="/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%B3%E0%A4%88" title="घळई">घळई</a> </p><p>३. <a href="/wiki/%E0%A4%98%E0%A4%B3" title="घळ">घळ</a> </p><p>४. धावत्या </p><p>५. <a href="/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%AC%E0%A4%A7%E0%A4%AC%E0%A4%BE" title="धबधबा">धबधबा</a> </p><p>६. <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A4%A3%E0%A4%96%E0%A4%B3%E0%A4%97%E0%A5%87" title="रांजणखळगे">रांजणखळगे</a> </p><p>७. डोंगर बाहु </p><p>८. कुंभगर्ता </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="नदीच्या_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.9A.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE_.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.AF.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.B3.E0.A5.87_.E0.A4.A4.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.B9.E0.A5.8B.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.B0.E0.A5.82.E0.A4.AA.E0.A5.87"></span>नदीच्या संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=12" title="विभाग: नदीच्या संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li><a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0_%E0%A4%AE%E0%A5%88%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="पूर मैदान">पूर मैदान</a></li> <li>पूर तट</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%AD%E0%A5%81%E0%A4%9C_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6" title="त्रिभुज प्रदेश">त्रिभुज प्रदेश</a></li> <li>पंखाकृती मैदान</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="नदीच्या_खननामुळे_आणि_संचयनामुळे_तयार_होणारी_भूरूपे"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.9A.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE_.E0.A4.96.E0.A4.A8.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.B3.E0.A5.87_.E0.A4.86.E0.A4.A3.E0.A4.BF_.E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A4.AF.E0.A4.A8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.B3.E0.A5.87_.E0.A4.A4.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.B0_.E0.A4.B9.E0.A5.8B.E0.A4.A3.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.80_.E0.A4.AD.E0.A5.82.E0.A4.B0.E0.A5.82.E0.A4.AA.E0.A5.87"></span>नदीच्या खननामुळे आणि संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=13" title="विभाग: नदीच्या खननामुळे आणि संचयनामुळे तयार होणारी भूरूपे संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>१. <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%B3%E0%A4%A3%E0%A5%87" title="नागमोडी वळणे">नागमोडी वळणे</a> </p><p>२. <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%B0" title="नालाकृती सरोवर">नालाकृती सरोवर</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="दर्जा_पद्धती"><span id=".E0.A4.A6.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.9C.E0.A4.BE_.E0.A4.AA.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.A7.E0.A4.A4.E0.A5.80"></span>दर्जा पद्धती</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=14" title="विभाग: दर्जा पद्धती संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>नद्यांतून होणाऱ्या वाहतुकीसाठी आंतरराष्ट्रीय पातळीवरील अडचणी - हे प्रमाण नेव्हिगेशनच्या आव्हानांना, विशेषतः रॅपिड्सच्या आव्हानांना रेटिंग देण्यासाठी वापरले जाते. वर्ग पहिला सर्वात सोपा आहे आणि सहावा वर्ग सर्वात कठीण आहे.</li> <li>स्ट्रालर स्ट्रीम ऑर्डर - स्ट्रालर स्ट्रीम ऑर्डर ही जोड्या आणि सहयोगी उपशाखांच्या श्रेणीबद्धतेवर आधारित नद्यांची श्रेणी मोजते. अ‍ॅमेझॉन नदीची बारावी ऑर्डर असताना हेडवॉटर प्रथम क्रमवारीत आहे. जगातील सुमारे ८०% नद्या आणि प्रवाह पहिल्या आणि दुसऱ्या क्रमांकाच्या आहेत.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="जगातील_प्रमुख_नद्या"><span id=".E0.A4.9C.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.A4.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.96_.E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE"></span>जगातील प्रमुख नद्या</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=15" title="विभाग: जगातील प्रमुख नद्या संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>जगातील सर्वांत जास्त लांबीच्या १० नद्या पुढीलप्रमाणे आहेत. </p> <ol><li><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%88%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नाईल नदी">नाईल नदी</a> ( ६,६९० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%85%E2%80%8D%E0%A5%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%9D%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="अ‍ॅमेझॉन नदी">अ‍ॅमेझॉन नदी</a> ( ६,४५२ कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मिसिसिपी नदी">मिसिसिपी नदी</a>-<a href="/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="मिसूरी नदी">मिसूरी नदी</a> ( ६,२७० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%9D%E0%A5%87_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="यांगत्झे नदी">यांगत्झे नदी</a> (चॅंग जिआंग ) ( ६,२४५ कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%87_%E0%A4%86%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="येनिसे आंगारा नदी">येनिसे आंगारा नदी</a> ( ५,५५० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B9%E0%A5%8B_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ह्वांग हो नदी">ह्वांग हो नदी</a> ( ५,५६४ कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%91%E0%A4%AC-%E0%A4%87%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B6_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="ऑब-इर्तिश नदी">ऑब ईर्तीश नदी</a> ( ५,४१० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="आमूर नदी">आमूर नदी</a> ( ४,४१० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%97%E0%A5%8B_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="काँगो नदी">काँगो नदी</a> ( ४,३८० कि.मी.)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="लेना नदी">लेना नदी</a> ( ४,२६० कि.मी.)</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="भारतातील_प्रमुख_नद्या"><span id=".E0.A4.AD.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A4.A4.E0.A4.BE.E0.A4.A4.E0.A5.80.E0.A4.B2_.E0.A4.AA.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AE.E0.A5.81.E0.A4.96_.E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE"></span>भारतातील प्रमुख नद्या</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=16" title="विभाग: भारतातील प्रमुख नद्या संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%82_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="सिंधू नदी">सिंधू नदी</a></li> <li>मांजरा नदी</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="ब्रम्हपुत्रा नदी">ब्रम्हपुत्रा नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी">यमुना नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गोदावरी नदी">गोदावरी नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A3%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कृष्णा नदी">कृष्णा नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="नर्मदा नदी">नर्मदा नदी</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="कावेरी नदी">कावेरी नदी</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नद्यांचे_भौगोलिक_महत्त्व"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.AD.E0.A5.8C.E0.A4.97.E0.A5.8B.E0.A4.B2.E0.A4.BF.E0.A4.95_.E0.A4.AE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5"></span>नद्यांचे भौगोलिक महत्त्व</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=17" title="विभाग: नद्यांचे भौगोलिक महत्त्व संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदी तिच्या दोन्ही तीरांवरील तिच्या पात्रातून सखल भागाकडे वाहत जाते आणि तिच्या मार्गातील भूप्रदेशाची घडामोड करून वेगवेगळी भूरूपे निर्माण करते.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>१०<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> दोन राजकीय भूप्रदेशांच्या सरहद्दी बहुधा नद्या असतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="सामाजिक_महत्त्व"><span id=".E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.9C.E0.A4.BF.E0.A4.95_.E0.A4.AE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5"></span>सामाजिक महत्त्व</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=18" title="विभाग: सामाजिक महत्त्व संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदीच्या काठी संपूर्ण गावाचे जीवन घडत असते. त्यामुळे नदीच्या विषयी जी कृतज्ञता वाटते व्यक्त करण्यासाठी नदीकाठी विविध प्रकारचे उत्सव केले जातात. नदीमध्ये दिवे सोडणे, नदीची ओटी भरणे यासारखे धार्मिक व सामाजिक ऐक्य साधणारे विधी करण्याची जुनी प्रथा दिसून येते. पुण्यातील पवना नदीचा उत्सव, वाई येथील कृष्णामाई हिचा उत्सव ही प्रातिनिधिक उदाहरणे म्हणून सांगता येतील. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नद्यांचे_धार्मिक_महत्त्व"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.A7.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AE.E0.A4.BF.E0.A4.95_.E0.A4.AE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5"></span>नद्यांचे धार्मिक महत्त्व</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=19" title="विभाग: नद्यांचे धार्मिक महत्त्व संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदीच्या काठावर संस्कृती तयार होते. त्यामुळे लोकांचे दैनदिन व्यवहार हे नदीच्या संपर्कानेच अधिक होतात. त्यामुळे धर्माचरण म्हणजे दैनंदिन आंघोळ, संध्या, जप, तर्पण यासारख्या गोष्टी प्राचीन कालापासून नदीच्या किनारीच होऊ लागल्या. त्यामुळे नदी हे त्या त्या गावाचे प्रमुख सामाजिक आणि धार्मिक केंद्र मानले जाते. </p><p>ऋग्वेद या ग्रंथात नन्दीसूक्त आहे. त्यामध्ये भारत वर्षातील प्राचीन नद्यांची नावे आढळतात. <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="गंगा नदी">गंगा</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="यमुना नदी">यमुना</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A5%80_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="सरस्वती नदी">सरस्वती</a>, परुष्णा, वितस्ता, विपाशा, असिक्नी, सुशोमा, त्रिसामा, <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%82" class="mw-redirect" title="सिंधू">सिंधू</a> , कुभा, क्रमू अशा त्या नद्या आहेत.(ऋग्वेद १०.७५)<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>११<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="राजकीय_महत्त्व"><span id=".E0.A4.B0.E0.A4.BE.E0.A4.9C.E0.A4.95.E0.A5.80.E0.A4.AF_.E0.A4.AE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B5"></span>राजकीय महत्त्व</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=20" title="विभाग: राजकीय महत्त्व संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>काही नद्या एका प्रांतातून दुसऱ्या प्रांतात, किंवा एका देशातून दुसऱ्या देशात वहात जातात. काहीवेळा अशा दोन प्रातांमध्ये किंवा दोन देशांमध्ये नदीच्या पाणीवापरावरून झगडे सुरू होतात. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नदी_ओलांडण्याचे_मार्ग"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80_.E0.A4.93.E0.A4.B2.E0.A4.BE.E0.A4.82.E0.A4.A1.E0.A4.A3.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.87_.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97"></span>नदी ओलांडण्याचे मार्ग</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=21" title="विभाग: नदी ओलांडण्याचे मार्ग संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B2" title="पूल">पूल</a></li> <li>फेरी</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%81%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="भुयार">भुयार</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="नदीमार्गाने_जाण्याची_वाहतूक_साधने"><span id=".E0.A4.A8.E0.A4.A6.E0.A5.80.E0.A4.AE.E0.A4.BE.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.97.E0.A4.BE.E0.A4.A8.E0.A5.87_.E0.A4.9C.E0.A4.BE.E0.A4.A3.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A4.BE.E0.A4.9A.E0.A5.80_.E0.A4.B5.E0.A4.BE.E0.A4.B9.E0.A4.A4.E0.A5.82.E0.A4.95_.E0.A4.B8.E0.A4.BE.E0.A4.A7.E0.A4.A8.E0.A5.87"></span>नदीमार्गाने जाण्याची वाहतूक साधने</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=22" title="विभाग: नदीमार्गाने जाण्याची वाहतूक साधने संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>बार्ज</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A5%8B%E0%A4%A1%E0%A5%80" title="होडी">होडी</a></li> <li>शिडाची होडी</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A4%88" title="कलई">कलई</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="चित्रपट"><span id=".E0.A4.9A.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0.E0.A4.AA.E0.A4.9F"></span>चित्रपट</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=23" title="विभाग: चित्रपट संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>नदी या विषयावर दिग्दर्शक संदीप सावंत यांनी 'नदी वाहते' नावाचा मराठी चित्रपट बनवला आहे. </p><p>उपयोगी </p> <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A4%BE" title="कालवा">कालवा</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E2%80%8D%E0%A5%85%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A1%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="अ‍ॅक्विडक्ट (पान अस्तित्वात नाही)">अ‍ॅक्विडक्ट</a>(जलसेतु]]</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="बायरचा नियम (पान अस्तित्वात नाही)">बायरचा नियम</a> (इंग्रजी: Baer's law)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AC%E0%A5%85%E0%A4%95%E0%A4%B5%E0%A5%89%E0%A4%9F%E0%A4%B0_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="बॅकवॉटर नदी (पान अस्तित्वात नाही)">बॅकवॉटर नदी</a> Backwater river</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B3" title="दुष्काळ">दुष्काळ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जलविज्ञान">पाणीशास्त्र</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%97%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A4_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="सगळ्यात जास्त पाणी असलेल्या नद्या (पान अस्तित्वात नाही)">सगळ्यात जास्त पाणी असलेल्या नद्या</a> List of rivers</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A4%97%E0%A4%B3%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A4_%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4_%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="सगळ्यात जास्त लांबीच्या नद्या (पान अस्तित्वात नाही)">सगळ्यात जास्त लांबीच्या नद्या</a>List of rivers by length</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%86%E0%A4%AB%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%87%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="आफ्रिकेतील नद्या (पान अस्तित्वात नाही)">आफ्रिकेतील नद्या</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE_%E0%A4%96%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="आशिया खंडातील नद्या">आशिया खंडातील नद्या</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA_%E0%A4%96%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="युरोप खंडातील नद्या (पान अस्तित्वात नाही)">युरोप खंडातील नद्या</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%96%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="अमेरिका खंडातील नद्या (पान अस्तित्वात नाही)">अमेरिका खंडातील नद्या</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%9A%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="जलमार्ग सूची (पान अस्तित्वात नाही)">जलमार्ग सूची</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A5%81%E0%A4%96%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="मुख्यधारा (पान अस्तित्वात नाही)">मुख्यधारा</a> (<a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जलविज्ञान">जलविज्ञान</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A5%8C%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AF%E0%A4%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="नदीतील नौकानयन (पान अस्तित्वात नाही)">नदीतील नौकानयन</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A5%87_%E0%A4%96%E0%A4%A1%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%A8_%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A2%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97&action=edit&redlink=1" class="new" title="नदीने खडक कापून काढलेले मार्ग (पान अस्तित्वात नाही)">नदीने खडक कापून काढलेले मार्ग</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6&action=edit&redlink=1" class="new" title="पाणी विवाद (पान अस्तित्वात नाही)">पाणी विवाद</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="गद्य_पुस्तके"><span id=".E0.A4.97.E0.A4.A6.E0.A5.8D.E0.A4.AF_.E0.A4.AA.E0.A5.81.E0.A4.B8.E0.A5.8D.E0.A4.A4.E0.A4.95.E0.A5.87"></span>गद्य पुस्तके</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=24" title="विभाग: गद्य पुस्तके संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>डॉ. आंबेडकरांची जलनीती (दत्तात्रेय गायकवाड)</li> <li>जलचर प्राणी (शैलजा ग्रब)</li> <li>नद्या आणि जनजीवन (संजय संगवई)</li> <li><a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="नर्मदा परिक्रमा">नर्मदा परिक्रमा</a>. या विषयावर अनेक पुस्तके आहेत. त्यांची यादी <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="नर्मदा परिक्रमा">नर्मदा परिक्रमा</a> या पानावर आहेत.</li> <li>नाईल नदीचा शोध (<a href="/wiki/%E0%A4%B9.%E0%A4%85._%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A5%87" title="ह.अ. भावे">ह.अ. भावे</a></li> <li>बियॉंड द ब्रिजेस लाइफ ऑन अमेरिकन रिव्हर्स Beyond the Bridges Life on American Rivers told by Riverlorian, Jerry Hay. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.indianawaterways.com">[१]</a></li> <li><cite class="citation book">Luna B. Leopold. <i>A View of the River</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+View+of+the+River&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2448300">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:var(--color-success,#3a3);margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style> — a non-technical primer on the geomorphology and hydraulics of water.</li> <li>शुष्क नद्यांचे आक्रोश (डाॅ. <a href="/wiki/%E0%A4%B0%E0%A4%BE.%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80._%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="रा.श्री. मोरवंचीकर">रा.श्री. मोरवंचीकर</a>)</li> <li>संथ वाहते...? (अभिजित घोरपडे)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="काव्ये"><span id=".E0.A4.95.E0.A4.BE.E0.A4.B5.E0.A5.8D.E0.A4.AF.E0.A5.87"></span>काव्ये</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=25" title="विभाग: काव्ये संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>इंद्रायणी काठी लागली समाधी (चित्रपट गीत. कवी - <a href="/wiki/%E0%A4%97.%E0%A4%A6%E0%A4%BF._%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A1%E0%A4%97%E0%A5%82%E0%A4%B3%E0%A4%95%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="ग.दि. माडगूळकर">ग.दि. माडगूळकर</a>; गायक - <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%A8_%E0%A4%9C%E0%A5%8B%E0%A4%B6%E0%A5%80" title="भीमसेन जोशी">भीमसेन जोशी</a>; संगीत दिग्दर्शक - <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81.%E0%A4%B2._%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A1%E0%A5%87" title="पु.ल. देशपांडे">पु.ल. देशपांडे</a>, चित्रपट - गुळाचा गणपती; राग - <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%80%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%B8" class="mw-redirect" title="भीमपलास">भीमपलास</a>)</li> <li>कृष्णा मिळाली कोयनेला, तसंच माझं माहेर बाई येऊन मिळालं सासरला (भावगीत. कवी - <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%80._%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE" class="mw-redirect" title="पी. सावळाराम">पी. सावळाराम</a>; संगीतकार - <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%A4_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AD%E0%A5%82" title="वसंत प्रभू">वसंत प्रभू</a>; गायिका - <a href="/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="लता मंगेशकर">लता मंगेशकर</a>)</li> <li>कैसे आऊॅं जमुना के तीर, पॉंव पडी जंजीर (हिंदी चित्रपट गीत, चित्रपट - देवता; अभिनेत्री - <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A5%80_%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="अंजली देवी (पान अस्तित्वात नाही)">अंजली देवी</a>; गीतकार - [[राजेंद्र कृष्ण; संगीतकार - <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%80._%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0" class="mw-redirect" title="सी. रामचंद्र">सी. रामचंद्र</a>; गायिका - <a href="/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="लता मंगेशकर">लता मंगेशकर</a>; <a href="/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%88%E0%A4%B0%E0%A4%B5%E0%A5%80" title="भैरवी">भैरवी</a> रागातली <a href="/wiki/%E0%A4%A0%E0%A5%81%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="ठुमरी">ठुमरी</a>)</li> <li>गंगा-नर्मदा यांच्यावरील स्तोत्रे (उदा० १) गांगं वारि मनोहारि मुरारिचरणच्युतम्। ......, २) देवि सुरेश्वरि भगवति गङ्गे त्रिभुवनतारिणि तरलतरङ्गे । (३) नर्मदाष्टकम्, ३) यमुनाष्टकम् वगैरे : कवी - आदि <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="शंकराचार्य">शंकराचार्य</a>)</li> <li>गंगास्तोत्रम् - ब्रह्नवैवर्तपुराणांतर्गत.</li> <li>गंगासहस्रनाम स्तोत्राणि (१) स्कन्दपुराणान्तर्गत (२) बृहद्धर्मपुराणान्तर्गत.</li> <li>गङ्गास्तवः (१) कल्की आणि (२) भविष्यपुराण)</li> <li>गंगास्तुति: अर्थात् गङ्गादशहरास्तोत्रम् (स्कन्दपुराण)</li> <li>गंगे गोदे यमुने माझा नोहे, तुझाचि हा बाळ (मोरोपंत)</li> <li>गंगालहरी (संस्कृत, जगन्नाथ पंडित)</li> <li>चंद्रभागेच्या तीराला संतमेळा दंग झाला</li> <li>जमुना के तीर कान्हा आओ (गायिका - संध्या</li> <li>जमुना के तीर मोरी ऊंची हवेली, (अब्दुल करीम खॉं)</li> <li>तू गंगा के मोज में, जमुना का धारा, हो रहेगा मिलन ये हमारा तुम्हारा</li> <li>धीरसमीरे यमुनातीरे वसति वने वनमाली । गोपी-पीनपयोधरमर्दन-चंचलकर-युगशाली (गीतगोविंद काव्यायाली संस्कृत कवी जयदेवाची आर्या)</li> <li>नदी किनारी, नदी किनारी, नदी किनारी गं (जी. एन. जोशी)</li> <li>नदियॉं धीऽरे बहो, धिरे बहो नदीयॉं, मोरे सैयॉंजी उतरेंगे पार हो (हिंदी चित्रपट गीथ, चित्रपट - उडनखटोला; कवी - <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%AC%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="शकील बदायुनी (पान अस्तित्वात नाही)">शकील बदायुनी</a>; संगीतकार - <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8C%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="नौशाद">नौशाद</a>, गायिका - <a href="/wiki/%E0%A4%B2%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%AE%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B6%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="लता मंगेशकर">लता मंगेशकर</a>)</li> <li>नदी नाले न जाओ, नदी नाले न जाओ, पैयॉं पडूॅं (हिंदी चित्रपट - मुझे जीने दो; गीतकार <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B0_%E0%A4%B2%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B5%E0%A5%80" title="साहिर लुधियानवी">साहिर लुधियानवी</a>; गायिका <a href="/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B6%E0%A4%BE_%E0%A4%AD%E0%A5%8B%E0%A4%B8%E0%A4%B2%E0%A5%87" title="आशा भोसले">आशा भोसले</a>; अभिनेत्री <a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B9%E0%A5%80%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8" class="mw-redirect" title="वहीदा रहमान">वहीदा रहमान</a>; संगीतकार - <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%9C%E0%A4%AF%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="जयदेव (पान अस्तित्वात नाही)">जयदेव</a>).</li> <li>नर्मदाष्टक - सबिन्दुसिन्धुसुस्खलत्तरङ्गभङ्गरञ्जितं ..... त्वदीय पादपंकजम् नमामि देवि नर्मदे । ... (आदि शंकराचार्य)</li> <li>बादशहाच्या अमर प्रीतीचे मंदिर एक विशाल, यमुनाकाठी ताजमहाल (भावगीत, कवी - अनिल भारती; गायक/संगीतकार - <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8_%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A4%B5%E0%A5%87" title="गजानन वाटवे">गजानन वाटवे</a>)</li> <li>यमुनाजळी खेळू खेळ कन्हैया, कां लाजतां? (चित्रपट गीत - चित्रपट ब्रह्मचारी (१९३८), कवी - <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0.%E0%A4%95%E0%A5%87._%E0%A4%85%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87" class="mw-redirect" title="प्र.के. अत्रे">प्र.के. अत्रे</a>; संगीतकार - <a href="/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A4%BE_%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="दादा चांदेकर">दादा चांदेकर</a>; गायिका-अभिनेत्री <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%AE%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="मीनाक्षी (पान अस्तित्वात नाही)">मीनाक्षी</a> शिरोडकर)</li> <li>यमुनाऽजळी खेऽळूऽऽ खेळ कन्हैऽऽया, कालाजतां? (वेगळी चाल - संगीतकार <a href="/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%B6%E0%A5%8B%E0%A4%95_%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%80" title="अशोक पत्की">अशोक पत्की</a>)</li> <li>यमुनासहस्रनामस्तोत्रम् कालिन्दीसहस्रनामम्च (गर्गसंहितातः)</li> <li>यमुनास्तवम् (गर्गसंहितान्तर्गत)</li> <li>ये गं ये गं विठाबाई, माझे पंढरीचे आई । भीमा आणि चंद्रभागा, तुझ्या चरणीच्या गंगा (कवयित्री - <a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%88" class="mw-redirect" title="जनाबाई">जनाबाई</a>)</li> <li>रावी के उस पार सजनवा (हिंदी चित्रपटगीत, चित्रपट - मेरा लडका; गायिका - <a href="/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%BE_%E0%A4%B9%E0%A5%81%E0%A4%AC%E0%A4%B3%E0%A5%80%E0%A4%95%E0%A4%B0" title="शांता हुबळीकर">शांता हुबळीकर</a>) (मूळ गायिका - उमराव झिया बेगम- <a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A4%BE%E0%A4%AE_%E0%A4%B9%E0%A5%88%E0%A4%A6%E0%A4%B0" title="गुलाम हैदर">गुलाम हैदर</a> यांची पत्नी))</li> <li>संथ वाहते कृष्णामाई (भावगीत)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="संदर्भ"><span id=".E0.A4.B8.E0.A4.82.E0.A4.A6.E0.A4.B0.E0.A5.8D.E0.A4.AD"></span>संदर्भ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=26" title="विभाग: संदर्भ संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1954978">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b></span> <span class="reference-text">मराठी विश्वकोश खंड आठवा </span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wordnet.princeton.edu/perl/webwn?s=river&sub=Search+WordNet&o2=&o0=1&o7=&o5=&o1=1&o6=&o4=&o3=&h=">River</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:Link_rot" class="mw-redirect" title="विकिपीडिया:Link rot"><span title=" Dead link since November 2022">permanent dead link</span></a></i>]</span></sup>, Wordnet</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://geonames.usgs.gov/domestic/faqs.htm">USGS - U.S. Geological Survey - faqs</a>, #17 What is the difference between <a href="/w/index.php?title=Mountain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mountain (पान अस्तित्वात नाही)">mountain</a>, <a href="/w/index.php?title=Hill&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hill (पान अस्तित्वात नाही)">hill</a>, and <a href="/w/index.php?title=Peak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peak (पान अस्तित्वात नाही)">peak</a>; <a href="/w/index.php?title=Lake&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lake (पान अस्तित्वात नाही)">lake</a> and <a href="/w/index.php?title=Pond&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pond (पान अस्तित्वात नाही)">pond</a>; or <a href="/w/index.php?title=River&action=edit&redlink=1" class="new" title="River (पान अस्तित्वात नाही)">river</a> and <a href="/w/index.php?title=Creek&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creek (पान अस्तित्वात नाही)">creek</a>?</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFGarde" class="citation book">Garde, R. J. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?lr=&hl=en&q=%22It+may+also+be+mentioned+that+criterion+for+the+beginning%22"><i>History of fluvial hydraulics</i></a>. pp. p. 19.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=History+of+fluvial+hydraulics&rft.pages=p.+19&rft.aulast=Garde&rft.aufirst=R.+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Flr%3D%26hl%3Den%26q%3D%2522It%2Bmay%2Balso%2Bbe%2Bmentioned%2Bthat%2Bcriterion%2Bfor%2Bthe%2Bbeginning%2522&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: extra text (<a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:CS1_maint:_extra_text&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:CS1 maint: extra text (पान अस्तित्वात नाही)">link</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text">Hans-Henrik Stølum: "River Meandering as a Self-Organization Process", <i>Science</i> 271 (5256), 1710</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text">Fermat's last theorem, Simon Singh, 1997</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Matt Rosenberg. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070601031537/http://geography.about.com/b/a/257582.htm">"Do All Rivers Flow South?"</a>. 2007-06-01 रोजी <a rel="nofollow" class="external text" href="http://geography.about.com/b/a/257582.htm">मूळ पान</a> पासून संग्रहित<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2009-02-04</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Do+All+Rivers+Flow+South%3F&rft_id=http%3A%2F%2Fgeography.about.com%2Fb%2Fa%2F257582.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Matt Rosenberg. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130404102344/http://geography.about.com/od/learnabouttheearth/a/northrivers.htm">"Rivers Flowing North: Rivers Only Flow Downhill; Rivers Do Not Prefer to Flow South"</a>. 2013-04-04 रोजी <a rel="nofollow" class="external text" href="http://geography.about.com/od/learnabouttheearth/a/northrivers.htm">मूळ पान</a> पासून संग्रहित<span class="reference-accessdate">. <span class="nowrap">2009-02-04</span> रोजी पाहिले</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Rivers+Flowing+North%3A+Rivers+Only+Flow+Downhill%3B+Rivers+Do+Not+Prefer+to+Flow+South&rft_id=http%3A%2F%2Fgeography.about.com%2Fod%2Flearnabouttheearth%2Fa%2Fnorthrivers.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nezette Rydell. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.madsci.org/posts/archives/mar97/858609276.Es.r.html">"Re: What determines the direction of river flow? Elevation, Topography, Gravity??"</a>. <i>Earth Sciences</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Earth+Sciences&rft.atitle=Re%3A+What+determines+the+direction+of+river+flow%3F+Elevation%2C+Topography%2C+Gravity%3F%3F&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.madsci.org%2Fposts%2Farchives%2Fmar97%2F858609276.Es.r.html&rfr_id=info%3Asid%2Fmr.wikipedia.org%3A%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r2448300"></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b></span> <span class="reference-text">मराठी विश्वकोश खंड आठवा </span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b></span> <span class="reference-text">भारतीय संस्कृती कोश खंड चौथा </span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="चित्र_दालन"><span id=".E0.A4.9A.E0.A4.BF.E0.A4.A4.E0.A5.8D.E0.A4.B0_.E0.A4.A6.E0.A4.BE.E0.A4.B2.E0.A4.A8"></span>चित्र दालन</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&section=27" title="विभाग: चित्र दालन संपादा"><span>संपादन</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg" class="mw-file-description" title="Río Peralonso - El Zulia (Norte de Santander), Colombia"><img alt="Río Peralonso - El Zulia (Norte de Santander), Colombia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg/120px-R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg" decoding="async" width="120" height="81" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg/180px-R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg/240px-R%C3%ADo_Peralonso_2.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1390" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> Río Peralonso - <a href="/w/index.php?title=El_Zulia&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Zulia (पान अस्तित्वात नाही)">El Zulia</a> (<a href="/w/index.php?title=Norte_de_Santander&action=edit&redlink=1" class="new" title="Norte de Santander (पान अस्तित्वात नाही)">Norte de Santander</a>), <a href="/w/index.php?title=Colombia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Colombia (पान अस्तित्वात नाही)">Colombia</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif" class="mw-file-description" title="River Gambia flowing through Niokolokoba National Park"><img alt="River Gambia flowing through Niokolokoba National Park" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif/120px-River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif" decoding="async" width="120" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif/180px-River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif/240px-River_gambia_Niokolokoba_National_Park.gif 2x" data-file-width="691" data-file-height="443" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> <a href="/w/index.php?title=River_Gambia&action=edit&redlink=1" class="new" title="River Gambia (पान अस्तित्वात नाही)">River Gambia</a> flowing through Niokolokoba National Park</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Howrah_Bridge_01.jpg" class="mw-file-description" title="Bridges are a common way of crossing rivers (Hooghly River, Kolkata, India)"><img alt="Bridges are a common way of crossing rivers (Hooghly River, Kolkata, India)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Howrah_Bridge_01.jpg/120px-Howrah_Bridge_01.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Howrah_Bridge_01.jpg/180px-Howrah_Bridge_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Howrah_Bridge_01.jpg/240px-Howrah_Bridge_01.jpg 2x" data-file-width="4751" data-file-height="3168" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> <a href="/w/index.php?title=Bridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bridge (पान अस्तित्वात नाही)">Bridge</a>s are a common way of crossing rivers (<a href="/w/index.php?title=Hooghly_River&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hooghly River (पान अस्तित्वात नाही)">Hooghly River</a>, <a href="/w/index.php?title=Kolkata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kolkata (पान अस्तित्वात नाही)">Kolkata</a>, <a href="/w/index.php?title=India&action=edit&redlink=1" class="new" title="India (पान अस्तित्वात नाही)">India</a>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg" class="mw-file-description" title="Zambezi and Victoria Falls (Zambia/Zimbabwe, Africa)"><img alt="Zambezi and Victoria Falls (Zambia/Zimbabwe, Africa)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg/120px-Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg" decoding="async" width="120" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg/180px-Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg/240px-Victoria_Falls_aerial_view_September_2003.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="512" /></a></span></div> <div class="gallerytext"> <a href="/w/index.php?title=Zambezi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zambezi (पान अस्तित्वात नाही)">Zambezi</a> and <a href="/w/index.php?title=Victoria_Falls&action=edit&redlink=1" class="new" title="Victoria Falls (पान अस्तित्वात नाही)">Victoria Falls</a> (<a href="/w/index.php?title=Zambia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zambia (पान अस्तित्वात नाही)">Zambia</a>/<a href="/w/index.php?title=Zimbabwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zimbabwe (पान अस्तित्वात नाही)">Zimbabwe</a>, Africa)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg" class="mw-file-description" title="Heathcote National Park"><img alt="Heathcote National Park" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg/120px-Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg/180px-Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg/240px-Heathcote_National_Park_stream_2.1.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=Heathcote_National_Park&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heathcote National Park (पान अस्तित्वात नाही)">Heathcote National Park</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Chosen4.JPG" class="mw-file-description" title="This river flows from Woronora Dam, Sydney."><img alt="This river flows from Woronora Dam, Sydney." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Chosen4.JPG/120px-Chosen4.JPG" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Chosen4.JPG/180px-Chosen4.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Chosen4.JPG/240px-Chosen4.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a></span></div> <div class="gallerytext">This river flows from <a href="/w/index.php?title=Woronora_Dam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woronora Dam (पान अस्तित्वात नाही)">Woronora Dam</a>, Sydney.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg" class="mw-file-description" title="ब्लॅकवुड नदी, पश्चिम ऑस्ट्रेलिया"><img alt="ब्लॅकवुड नदी, पश्चिम ऑस्ट्रेलिया" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg/120px-Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg/180px-Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg/240px-Colour_patch_near_Blackwood_mouth.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%85%E0%A4%95%E0%A4%B5%E0%A5%81%E0%A4%A1_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="ब्लॅकवुड नदी">ब्लॅकवुड नदी</a>, <a href="/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%AE_%E0%A4%91%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="पश्चिम ऑस्ट्रेलिया">पश्चिम ऑस्ट्रेलिया</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:MariaValeriaBridge.jpg" class="mw-file-description" title="डॅन्यूब नदीवरील हंगेरी व स्लोवाकिया यांना सांधणारा पूल"><img alt="डॅन्यूब नदीवरील हंगेरी व स्लोवाकिया यांना सांधणारा पूल" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/MariaValeriaBridge.jpg/120px-MariaValeriaBridge.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/MariaValeriaBridge.jpg/180px-MariaValeriaBridge.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/MariaValeriaBridge.jpg/240px-MariaValeriaBridge.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%A1%E0%A5%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%AC&action=edit&redlink=1" class="new" title="डॅन्यूब (पान अस्तित्वात नाही)">डॅन्यूब</a> नदीवरील <a href="/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%87%E0%A4%B0%E0%A5%80" title="हंगेरी">हंगेरी</a> व <a href="/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" class="mw-redirect" title="स्लोवाकिया">स्लोवाकिया</a> यांना सांधणारा पूल</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg" class="mw-file-description" title="गुवाहाटी येथील सुक्लेश्वराच्या घाटावरून दिसणारी ब्रह्मपुत्रा नदी"><img alt="गुवाहाटी येथील सुक्लेश्वराच्या घाटावरून दिसणारी ब्रह्मपुत्रा नदी" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/120px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg" decoding="async" width="120" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/180px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg/240px-Brahmaputra_River_Homeward_bound.jpg 2x" data-file-width="1969" data-file-height="1416" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%80" title="गुवाहाटी">गुवाहाटी</a> येथील सुक्लेश्वराच्या घाटावरून दिसणारी <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="ब्रह्मपुत्रा नदी">ब्रह्मपुत्रा नदी</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Tambo_river.jpg" class="mw-file-description" title="अवखळपणे वाहणारी तांबो नावाची एक नदी"><img alt="अवखळपणे वाहणारी तांबो नावाची एक नदी" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Tambo_river.jpg/120px-Tambo_river.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Tambo_river.jpg/180px-Tambo_river.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Tambo_river.jpg/240px-Tambo_river.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a></span></div> <div class="gallerytext">अवखळपणे वाहणारी तांबो नावाची एक नदी</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Mouths_of_amazon_geocover_1990.png" class="mw-file-description" title="उपग्रहाद्वारे घेतलेल्या चित्रात दिसणारी ब्राझील येथील अ‍ॅमेझॉन नदी"><img alt="उपग्रहाद्वारे घेतलेल्या चित्रात दिसणारी ब्राझील येथील अ‍ॅमेझॉन नदी" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Mouths_of_amazon_geocover_1990.png/120px-Mouths_of_amazon_geocover_1990.png" decoding="async" width="120" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Mouths_of_amazon_geocover_1990.png/180px-Mouths_of_amazon_geocover_1990.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Mouths_of_amazon_geocover_1990.png/240px-Mouths_of_amazon_geocover_1990.png 2x" data-file-width="992" data-file-height="653" /></a></span></div> <div class="gallerytext">उपग्रहाद्वारे घेतलेल्या चित्रात दिसणारी <a href="/wiki/%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9D%E0%A5%80%E0%A4%B2" title="ब्राझील">ब्राझील</a> येथील <a href="/wiki/%E0%A4%85%E2%80%8D%E0%A5%85%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%9D%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80" class="mw-redirect" title="अ‍ॅमेझॉन नदी">अ‍ॅमेझॉन नदी</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:ReichenbachBegin2.jpg" class="mw-file-description" title="स्विस आल्प्स पर्वतातील नदीचा उगम होणारा भूप्रदेश"><img alt="स्विस आल्प्स पर्वतातील नदीचा उगम होणारा भूप्रदेश" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/ReichenbachBegin2.jpg/120px-ReichenbachBegin2.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/ReichenbachBegin2.jpg/180px-ReichenbachBegin2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/ReichenbachBegin2.jpg/240px-ReichenbachBegin2.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B8_%E0%A4%86%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B8_%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="स्विस आल्प्स पर्वत (पान अस्तित्वात नाही)">स्विस आल्प्स पर्वतातील</a> नदीचा उगम होणारा भूप्रदेश</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:River_avon_at_keynsham_arp.jpg" class="mw-file-description" title="इंग्लंडमध्ये ब्रिस्टॉल येथील अ‍ॅव्हॉन नदीमध्ये प्रवासी घेऊन जाणारी नाव"><img alt="इंग्लंडमध्ये ब्रिस्टॉल येथील अ‍ॅव्हॉन नदीमध्ये प्रवासी घेऊन जाणारी नाव" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/River_avon_at_keynsham_arp.jpg/120px-River_avon_at_keynsham_arp.jpg" decoding="async" width="120" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/River_avon_at_keynsham_arp.jpg/180px-River_avon_at_keynsham_arp.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/River_avon_at_keynsham_arp.jpg/240px-River_avon_at_keynsham_arp.jpg 2x" data-file-width="2122" data-file-height="1502" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%8D%E0%A4%B2%E0%A4%82%E0%A4%A1" title="इंग्लंड">इंग्लंडमध्ये</a> ब्रिस्टॉल येथील <a href="/w/index.php?title=%E0%A4%85%E2%80%8D%E0%A5%85%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A5%89%E0%A4%A8_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="अ‍ॅव्हॉन नदी (पान अस्तित्वात नाही)">अ‍ॅव्हॉन नदीमध्ये</a> प्रवासी घेऊन जाणारी <a href="/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%B5" class="mw-redirect mw-disambig" title="नाव">नाव</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Hanami_party,_sakura_and_koi_nobori.jpg" class="mw-file-description" title="जपान"><img alt="जपान" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg/120px-Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg/180px-Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg/240px-Hanami_party%2C_sakura_and_koi_nobori.jpg 2x" data-file-width="2240" data-file-height="1500" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="जपान">जपान</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg" class="mw-file-description" title="पन्हालेकाजी (कोकण)गावातील नदी"><img alt="पन्हालेकाजी (कोकण)गावातील नदी" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg/80px-%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg/120px-%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg/160px-%E0%A4%AA%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%B2_%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="3456" /></a></span></div> <div class="gallerytext">पन्हालेकाजी (कोकण)गावातील नदी</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Ganga_Dashara_Festival,_2005_at_Har_ki_Pauri,_Haridwar.jpg" class="mw-file-description" title="गंगा नदीकाठी दसरा उत्सव"><img alt="गंगा नदीकाठी दसरा उत्सव" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg/120px-Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg/180px-Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg/240px-Ganga_Dashara_Festival%2C_2005_at_Har_ki_Pauri%2C_Haridwar.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">गंगा नदीकाठी दसरा उत्सव </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0:Ganga_arti_at_Haridwar.JPG" class="mw-file-description" title="गंगा नदीची आरती"><img alt="गंगा नदीची आरती" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ganga_arti_at_Haridwar.JPG/120px-Ganga_arti_at_Haridwar.JPG" decoding="async" width="120" height="77" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ganga_arti_at_Haridwar.JPG/180px-Ganga_arti_at_Haridwar.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Ganga_arti_at_Haridwar.JPG/240px-Ganga_arti_at_Haridwar.JPG 2x" data-file-width="4000" data-file-height="2551" /></a></span></div> <div class="gallerytext">गंगा नदीची आरती </div> </li> </ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=नदी&oldid=2396708">https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=नदी&oldid=2396708</a>" पासून हुडकले</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7:%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97" title="विशेष:वर्ग">वर्ग</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96_from_November_2022&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:मृत बाह्य दुवे असणारे लेख from November 2022 (पान अस्तित्वात नाही)">मृत बाह्य दुवे असणारे लेख from November 2022</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%AE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96" title="वर्ग:कायमचे मृत बाह्य दुवे असणारे लेख">कायमचे मृत बाह्य दुवे असणारे लेख</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:CS1_maint:_extra_text&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:CS1 maint: extra text (पान अस्तित्वात नाही)">CS1 maint: extra text</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="वर्ग:नद्या">नद्या</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%97%E0%A5%8B%E0%A4%B2" title="वर्ग:भूगोल">भूगोल</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%9C%E0%A4%B2%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="वर्ग:जलस्त्रोत (पान अस्तित्वात नाही)">जलस्त्रोत</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">लपविलेले वर्ग: <ul><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%AE%E0%A5%83%E0%A4%A4_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96" title="वर्ग:मृत बाह्य दुवे असणारे सर्व लेख">मृत बाह्य दुवे असणारे सर्व लेख</a></li><li><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97:%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%A4_%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%85%E0%A4%B5%E0%A5%88%E0%A4%A7_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%B2_%E0%A4%85%E0%A4%B8%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%87_%E0%A4%B2%E0%A5%87%E0%A4%96" title="वर्ग:साच्यात दिनांकाचा अवैध प्राचल असणारे लेख">साच्यात दिनांकाचा अवैध प्राचल असणारे लेख</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> या पानातील शेवटचा बदल १७ मार्च २०२४ रोजी ०९:१६ वाजता केला गेला.</li> <li id="footer-info-copyright">येथील मजकूर हा <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">क्रियेटीव्ह कॉमन्स अट्रीब्युशन-शेअरअलाईक लायसन्स</a> अंतर्गत उपलब्ध आहे; अतिरिक्त अटी लागू असू शकतात. हे संकेतस्थळ वापरुन आपण याच्या <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">वापरण्याच्या अटी</a> आणि <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गोपनीयता धोरणांचे</a> पालन करण्यास आपली सहमती देत आहात. Wikipedia® हे <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> एक ना-नफा ना-तोटा संस्थेचे नोंदणीकृत ट्रेडमार्क आहे.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">गुप्तता नीती</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%80%E0%A4%AA%E0%A5%83%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%A0">विकिपीडिया बद्दल</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BF%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE:%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3_%E0%A4%89%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%95%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B8_%E0%A4%A8%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0">उत्तरदायित्वास नकार</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">विकसक</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mr.wikipedia.org">Statistics</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">कुकिंचा तक्ता</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">भ्रमणध्वनी-दृश्य</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rxt7p","wgBackendResponseTime":202,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.231","walltime":"0.304","ppvisitednodes":{"value":685,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11084,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":898,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":38469,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 168.654 1 -total"," 55.74% 94.004 2 साचा:स्रोत_पुस्तक"," 46.19% 77.909 1 साचा:संदर्भयादी"," 24.05% 40.568 1 साचा:मृत_दुवा"," 21.09% 35.574 1 साचा:Fix"," 19.68% 33.198 2 साचा:Category_handler"," 7.30% 12.316 3 साचा:संकेतस्थळ_स्रोत"," 2.71% 4.576 1 साचा:Fix/category"," 1.06% 1.788 1 साचा:Main_other"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.090","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2546450,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-5fd4fc67fd-5c4rc","timestamp":"20241104215911","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0928\u0926\u0940","url":"https:\/\/mr.wikipedia.org\/wiki\/%E0%A4%A8%E0%A4%A6%E0%A5%80","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4022","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4022","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-20T18:04:29Z","dateModified":"2024-03-17T03:46:11Z","headline":"\u0928\u0948\u0938\u0930\u094d\u0917\u093f\u0915 \u091c\u0932\u0938\u094d\u0930\u094b\u0924 \u0915\u093f\u0902\u0935\u093e \u092a\u094d\u0930\u0935\u093e\u0939"}</script> </body> </html>