CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Լուսապսակ (կրոն) - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"c6f46c77-854f-42a8-bcba-98dfbf41994d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Լուսապսակ_(կրոն)","wgTitle":"Լուսապսակ (կրոն)","wgCurRevisionId":9745469,"wgRevisionId":9745469,"wgArticleId":1047403,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)","Webarchive template wayback links","Wikipedia articles needing page number citations from July 2017","Աշխարհի կրոններ","Արվեստ","Բուդդայական արվեստ","Խորհրդանիշներ","Կրոնական արվեստ", "Կրոնական խորհրդանիշներ","Քրիստոնեություն"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Լուսապսակ_(կրոն)","wgRelevantArticleId":1047403,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3341893","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media", "site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="893"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="595"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png/640px-Masaccio_chapelle_Brancacci.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="476"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Լուսապսակ (կրոն) - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Լուսապսակ_կրոն rootpage-Լուսապսակ_կրոն skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&returntoquery=section%3D14%26veaction%3Dedit" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&returntoquery=section%3D14%26veaction%3Dedit" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&returntoquery=section%3D14%26veaction%3Dedit" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&returntoquery=section%3D14%26veaction%3Dedit" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Հին_Հունական_աշխարհ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հին_Հունական_աշխարհ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Հին Հունական աշխարհ</span> </div> </a> <ul id="toc-Հին_Հունական_աշխարհ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ասիական_արվեստում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ասիական_արվեստում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ասիական արվեստում</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ասիական_արվեստում-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Ասիական արվեստում subsection</span> </button> <ul id="toc-Ասիական_արվեստում-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Եգիպտոս_և_Ասիա" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Եգիպտոս_և_Ասիա"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Եգիպտոս և Ասիա</span> </div> </a> <ul id="toc-Եգիպտոս_և_Ասիա-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հռոմեական_արվեստում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հռոմեական_արվեստում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Հռոմեական արվեստում</span> </div> </a> <ul id="toc-Հռոմեական_արվեստում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Քրիստոնեական_արվեստում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Քրիստոնեական_արվեստում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Քրիստոնեական արվեստում</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Քրիստոնեական_արվեստում-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Քրիստոնեական արվեստում subsection</span> </button> <ul id="toc-Քրիստոնեական_արվեստում-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Հրաժարում_լուսապսակից" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հրաժարում_լուսապսակից"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Հրաժարում լուսապսակից</span> </div> </a> <ul id="toc-Հրաժարում_լուսապսակից-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հոգևոր_նշանակություն_քրիստոնեության_մեջ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հոգևոր_նշանակություն_քրիստոնեության_մեջ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Հոգևոր նշանակություն քրիստոնեության մեջ</span> </div> </a> <ul id="toc-Հոգևոր_նշանակություն_քրիստոնեության_մեջ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Քրիստոնեական_արվեստի_պատկերասրահ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Քրիստոնեական_արվեստի_պատկերասրահ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Քրիստոնեական արվեստի պատկերասրահ</span> </div> </a> <ul id="toc-Քրիստոնեական_արվեստի_պատկերասրահ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տարբեր_տերմինների_ծագում_և_օգտագործում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Տարբեր_տերմինների_ծագում_և_օգտագործում"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Տարբեր տերմինների ծագում և օգտագործում</span> </div> </a> <ul id="toc-Տարբեր_տերմինների_ծագում_և_օգտագործում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Տես նաև</span> </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Նշումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Նշումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Նշումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Նշումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հետագա_ընթերցանություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հետագա_ընթերցանություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Հետագա ընթերցանություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Հետագա_ընթերցանություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Արտաքին հղումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Լուսապսակ (կրոն)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 31 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-31" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">31 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D8%A9_(%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85_%D8%AF%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9)" title="هالة (رسوم دينية) – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="هالة (رسوم دينية)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%87" title="الهاله – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الهاله" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Hale" title="Hale – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Hale" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%BE_(%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B0_%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F)" title="Хало (религиозна иконография) – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хало (религиозна иконография)" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A3%E0%A6%AC%E0%A6%B2%E0%A6%AF%E0%A6%BC" title="বর্ণবলয় – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="বর্ণবলয়" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Eurgylch" title="Eurgylch – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Eurgylch" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Glorie" title="Glorie – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Glorie" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Heiligenschein" title="Heiligenschein – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Heiligenschein" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CE%BB%CF%89%CF%82_(%CE%B8%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7)" title="Άλως (θρησκευτική τέχνη) – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Άλως (θρησκευτική τέχνη)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Halo_(religious_iconography)" title="Halo (religious iconography) – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Halo (religious iconography)" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Nimbo" title="Nimbo – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Nimbo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Nimbo_(iconograf%C3%ADa)" title="Nimbo (iconografía) – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Nimbo (iconografía)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ninbo" title="Ninbo – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ninbo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="هاله نور – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="هاله نور" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4dekeh%C3%A4" title="Sädekehä – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sädekehä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Nimbe" title="Nimbe – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Nimbe" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%B6%E0%A5%81%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%9A%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="अंशुश्चक्र – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अंशुश्चक्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%85%89%E8%BC%AA_(%E5%AE%97%E6%95%99%E7%BE%8E%E8%A1%93)" title="光輪 (宗教美術) – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="光輪 (宗教美術)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%AD%E0%B2%BE%E0%B2%AE%E0%B2%82%E0%B2%A1%E0%B2%B2" title="ಪ್ರಭಾಮಂಡಲ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪ್ರಭಾಮಂಡಲ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Nimbus_(ars)" title="Nimbus (ars) – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Nimbus (ars)" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sirascakera" title="Sirascakera – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sirascakera" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nimb" title="Nimb – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Nimb" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Halo_(iconografia_religiosa)" title="Halo (iconografia religiosa) – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Halo (iconografia religiosa)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B1" title="Нимб – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Нимб" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Svetni%C5%A1ki_sij" title="Svetniški sij – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Svetniški sij" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Oreol" title="Oreol – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Oreol" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gloria_(symbol)" title="Gloria (symbol) – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gloria (symbol)" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%A2le_(din%C3%AE_ikonografi)" title="Hâle (dinî ikonografi) – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hâle (dinî ikonografi)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%BC%D0%B1" title="Німб – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Німб" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BA%A7ng_h%C3%A0o_quang" title="Vầng hào quang – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vầng hào quang" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%93%E5%85%89" title="圓光 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="圓光" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3341893#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&oldid=9745469" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&id=9745469&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D4%25BC%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25BA%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25AF_%28%25D5%25AF%25D6%2580%25D5%25B8%25D5%25B6%29%26section%3D14%26veaction%3Dedit"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D4%25BC%25D5%25B8%25D6%2582%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25BA%25D5%25BD%25D5%25A1%25D5%25AF_%28%25D5%25AF%25D6%2580%25D5%25B8%25D5%25B6%29%26section%3D14%26veaction%3Dedit"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Halo_(religious_iconography)" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3341893" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Gandhara_Buddha_(tnm).jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/260px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg" decoding="async" width="260" height="431" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/390px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg/520px-Gandhara_Buddha_%28tnm%29.jpeg 2x" data-file-width="1746" data-file-height="2894" /></a><figcaption>Կանգնած Բուդդան լուսապսակով, մ․թ․ 1-2-րդ դարեր (կամ ավելի վաղ), <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գանդհարա (դեռ գրված չէ)">Գանդհարայի</a> հունա-բուդդայական արվեստ</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Masaccio_chapelle_Brancacci.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png/320px-Masaccio_chapelle_Brancacci.png" decoding="async" width="320" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png/480px-Masaccio_chapelle_Brancacci.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Masaccio_chapelle_Brancacci.png/640px-Masaccio_chapelle_Brancacci.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="595" /></a><figcaption>Շրջանաձև լուսապսակներով պատկերված <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Հիսուս">Հիսուսը</a> և տասներկու <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Առաքյալներ">առաքյալներից</a> ինը (Հատված <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%84_%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D6%80%D5%B8%D5%BE_(%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80)" title="Հրաշք ստատիրով (նկար)">«Հրաշք ստատիրով»</a> նկարից, <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Bible_(King_James)/Matthew#17:24" class="extiw" title="wikisource:Bible (King James)/Matthew">Մատթեոս 17։24-27</a>, պատկերազարդումը <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%B9%D5%B9%D5%B8" title="Մազաչչո">Մազաչչոյի</a>, 1424, <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%B9%D5%B9%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրանկաչչի մատուռ (դեռ գրված չէ)">Բրանկաչչի մատուռ</a>)</figcaption></figure> <p><b>Լուսապսակ</b> (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլ.</a>՝ <span lang="en">halo</span>, հունարեն <span lang="grc">ἅλως</span>, <i>halōs</i><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, հայտնի նաև որպես <b>նիմբուս</b>, <b>օրեոլա</b>, <b>գլորիոլ</b>), լուսային ճառագայթներից կազմված թագ կամ լույսի շրջանակ<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, որով մարդը պատկերվել է կերպարվեստում։ Օգտագործվել է տարբեր կրոնների սրբապատկերագրության մեջ սրբերի կերպարներ պատկերելու համար և որոշակի ժամանակաշրջանում եղել նաև ղեկավարների կամ հերոսների պատկերման ձևը։ <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հին Հունաստան">Հին Հունաստանի</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4" title="Հին Հռոմ">Հին Հռոմի</a>, <a href="/wiki/%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քրիստոնեություն">Քրիստոնեության</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Հինդուիզմ">Հինդուիզմի</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բուդդայականություն">Բուդդայականության</a> ու <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%B4" title="Իսլամ">Իսլամի</a> կրոնական արվեստում սրբերը պատկերվել են շրջանաձև փայլուն լուսապսակով (ասիական արվեստում բոցերի լուսապսակով) գլխի կամ ամբողջ մարմնի շուրջ․ վերջինը հաճախ կոչվում է մանդոռլա։ Լուսապսակները կարող են պատկերված լինել ցանկացած գույնով կամ գույների ցանկացած համադրությամբ, սակայն լույս պատկերելիս ամենից հաճախ օգտագործվել են ոսկեգույնը, դեղինը կամ սպիտակը, իսկ բոց պատկերելիս՝ կարմիրը։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հին_Հունական_աշխարհ"><span id=".D5.80.D5.AB.D5.B6_.D5.80.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D5.B7.D5.AD.D5.A1.D6.80.D5.B0"></span>Հին Հունական աշխարհ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Հին Հունական աշխարհ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Հին Հունական աշխարհ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg/220px-Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg" decoding="async" width="220" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg/330px-Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg/440px-Octadrachm_Ptolemy_III_BM_CMBMC103.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="760" /></a><figcaption>Պտղոմեոս III Էվերգետի <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%AD%D5%B4%D5%A1" title="Հունական դրախմա">օկտադրախմ</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D5%87%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A5%D6%80" title="Շումեր">Շումերական</a> կրոնական գրականության մեջ հաճախ է խոսվում <i>melam-</i>ի մասին (<a href="/wiki/%D4%B1%D6%84%D6%84%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Աքքադերեն">աքքադերեն</a> փոխառությամբ՝ <i>melammu</i>), որը «փայլուն, տեսանելի լույս է, որը նշմարվում է աստվածների, հերոսների, երբեմն թագավորների վրա, նաև մեծ սրբություն ունեցող տաճարների ու աստվածային խորհրդանշանների վրա»<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BD" title="Հոմերոս">Հոմերոսը</a> գերբնական լույս է նկարագրել ճակատամարտի <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%A8_%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Հերոսների պաշտամունքը Հին Հունաստանում">հերոսների</a> գլուխների շուրջ<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%A1_%D4%B3%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%B6%D5%A1" class="mw-redirect" title="Մեդուզա Գորգոնա">Մեդուզային</a> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%BD%D6%87%D5%BD" title="Պերսևս">Պերսևսի</a> կողմից սպանելը պատկերող և <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BE%D6%80" title="Լուվր">Լուվրում</a> գտնվող սպիտակ զարդատուփի վրա, ինչպես նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82_%D5%85%D5%B8%D6%80%D6%84)" title="Մետրոպոլիտեն թանգարան (Նյու Յորք)">Մետրոպոլիտեն թանգարանում</a> գտնվող ավելի ուշ ժամանակաշրջանի (450–30 մ․թ․ա․) կավե սկահակի վրա հերոսը պատկերված է գլխից ճառագող գծերով<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Մեծ Հունաստան">Մեծ Հունաստանի</a> նկարազարդ իրերի վրա ճառագող գծերը կամ հասարակ լուսապսակները պատկերված են մի շարք առասպելական կերպարների՝ խելագարության մարմնավորում Լիսսայի, <a href="/wiki/%D5%8D%D6%86%D5%AB%D5%B6%D6%84%D5%BD" title="Սֆինքս">Սֆինքսի</a>, ծովահրեշի, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%84%D5%AB%D5%AC%D5%AC%D5%A5%D5%BD" title="Աքիլլես">Աքիլլեսի</a> մոր՝ ծովահարս <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%BF%D5%AB%D5%BD" title="Թետիս">Թետիսի</a> վրա<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%AF%D5%B8%D5%A9%D5%B8%D5%B2" title="Հռոդոսի կոթող">Հռոդոսի կոթողն</a> արևի աստված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D5%BD" title="Հելիոս">Հելիոսի</a> արձանն էր, որտեղ վերջինս պատկերված էր իր սովորական ճառագայթաձև պսակը գլխին (կրկնօրինակվել է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6" title="Ազատության արձան">Ազատության արձանի</a> համար)։ <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%AC%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="Հելլենականության դարաշրջան">Հելլենականության դարաշրջանի</a> ղեկավարները հաճախ պատկերվել են ճառագայթաձև պսակով<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%AC%D5%AB_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Վիքիպեդիա:Վստահելի աղբյուրներ"><span title="Այս տեղեկությունը անհրաժեշտ է հիմնավորել վստահելի աղբյուրներով։ (January 2012)">փա՞ստ</span></a></i>]</sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ասիական_արվեստում"><span id=".D4.B1.D5.BD.D5.AB.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D6.80.D5.BE.D5.A5.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Ասիական արվեստում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Ասիական արվեստում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Ասիական արվեստում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg/350px-Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg" decoding="async" width="350" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg/525px-Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Menander_II_with_nimbate_Nike.jpg 2x" data-file-width="646" data-file-height="287" /></a><figcaption>Հնդո-հունական թագավոր Մենանդեր II-ի (90–85 մ․թ․ա․) մետաղադրամ, որի դարձերեսին պատկերված է <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%A5" title="Նիկե">Նիկե</a> աստվածուհին լուսապսակով</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստանում</a> լուսապսակի օգտագործումը կարող է հետ գնալ մինչև մ․թ․ա․ երկրորդ հազարամյակի երկրորդ կեսը։ Դայմաբադ <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնագիտական հուշարձաններ">հնագիտական տեղանքում</a> (մ․թ․ա․ 1600–1400) հայտնաբերված կավե սկահակի վրայի երկու կերպարները մեկնաբանվել են որպես հինդու <a href="/wiki/%D5%87%D5%AB%D5%BE%D5%A1" title="Շիվա">Շիվա</a> աստվածն իր սպասավորի հետ, և երկուսի գլխին էլ լուսապսակ է պատկերված<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հնդկական արվեստում, մասնավորապես <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բուդդայականություն">բուդդայական</a> պատկերագրության մեջ, սկսած մ․թ․ առաջին դարից, լայնորեն օգտագործվել է օրեոլը<sup id="cite_ref-metmuseum.org_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-metmuseum.org-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>․ քուշանական Բիմարան արկղիկը թվագրված է մ․թ․ 60 թվականով (կամ առնվազն մ․թ․ա․ 30 և մ․թ․ 200 թվականների միջև)։ <a href="/wiki/%D5%94%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քուշանական պետություն">Քուշանական թագավորության</a> ղեկավարները թերևս առաջիններն էին, որ մետաղադրամների վրա իրենց պատկերել են տվել լուսապսակներով, և հավանաբար նիմբուսն առաջացել է Կենտրոնական Ասիայում ու տարածվել արևելքում ու արևմուտքում<sup id="cite_ref-metmuseum.org_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-metmuseum.org-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Չինական և ճապոնական բուդդայական արվեստում ևս լուսապսակն օգտագործվել է վաղ ժամանակներից ի վեր, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B4%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%A2%D5%B0%D5%A1_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ամիտաբհա Բուդդա (դեռ գրված չէ)">Ամիտաբհա Բուդդայի</a> և այլոց պատկերներում։ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%A9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տիբեթական բուդդայականություն">Տիբեթական բուդդայականությունն</a> օգտագործել է տարբեր տեսակների լուսապսակներ և օրեոլներ, պատկերելով դրանք և՛ հնդկական, և՛ չինական ավանդույթներին համապաատասխան, հատկապես բուդդայական սրբերի՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%84%D5%AB%D5%AC%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%BA%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Միլարեպա (դեռ գրված չէ)">Միլարեպայի</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D5%A4%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պադմասամբհավա (դեռ գրված չէ)">Պադմասամբհավայի</a> ու այլ աստվածությունների արձաններում ու տանկա գեղանկարներում։ Տարբեր գույների լուսապսակները տարբեր իմաստներ են ունցել․ նարնջագույնը վանականների համար էր, կանաչը՝ Բուդդայի կամ ավելի բարձր էակների<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> և սովորաբար պատկերները գլխի շուրջ լուսապսակ են ունեցել և ևս մեկն՝ ամբողջ մարմնի շուրջը, որոնք հատվել են գլխի կամ վզի շուրջը որևէ հատվածում։ Լուսապսակի օղակից դեպի ներս կամ դուրս տարածվել են ոսկու բարակ շողեր, և երբեմն ամբողջ լուսապսակն է կազմված եղել դրանցից<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հնդկաստանում գլխի շուրջ լուսապսակը կոչվել է նաև <i>Prabhamandala</i> կամ <i>Siras-cakra</i>, իսկ մարմնի շուրջ լուսապսակը՝ <i>Prabhavali</i><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Տհերավադա բուդդայականության մեջ ու <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Ջայնիզմ">ջայնիզմում</a> երկար դարերի ընթացքում լուսապսակ չի օգտագործվել, թեև նրանք հետագայում այն ընդօրինակել են, բայց օգտագործել ոչ այնպես, ինչպես մյուս կրոնական խմբերը։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg/220px-Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg" decoding="async" width="220" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg/330px-Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg/440px-Medieval_Persian_manuscript_Muhammad_leads_Abraham_Moses_Jesus.jpg 2x" data-file-width="1073" data-file-height="680" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B4%D5%A1%D5%A4" title="Մուհամմադ">Մուհամմադն</a> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B4" title="Աբրահամ">Աբրահամին</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%A5%D5%BD_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A5" title="Մովսես մարգարե">Մովսես մարգարեին</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%BD" title="Հիսուս">Հիսուսին</a> ու այլոց տանում է աղոթքի։ Պարսկական մանրանկար</figcaption></figure> <p>Ասիական արվեստում նիմբուսը հաճախ պատկերվել է ոչ միայն լույսից բաղկացած, այլ նաև բոցերից։ Այս տեսակի լուսապսակներն առաջին անգամ հայտնվել են չինական բրոնզե արձանների վրա, որոնց ամենավաղ պահպանվող օրինակները թվագրվում են նախքան 450 թվականով<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Կրակի պատկերումը կարող է շատ պաշտոնականացված լինել, երբեմն պատկերվել են նաև վեր բարձրացող ծխի քուլաներ, սակայն սրանք ավելի հազվադեպ են հանդիպում և հիմնականում միջնադարյան քրիստոնեական արվեստում<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:Citing_sources" class="mw-redirect" title="Վիքիպեդիա:Citing sources"><span title="This citation requires a reference to the specific page or range of pages in which the material appears. (July 2017)">Հղում աղբյուրներին</span></a></i>]</sup>։ Տիբեթական նկարներում բոցերը պատկերված են քամուց քշվելով, սովորաբար ձախից դեպի աջ<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D4%BB%D5%BD%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Իսլամական արվեստ">Իսլամական արվեստում</a> լուսապսակներ պատկերվել են տարբեր վայրերում ու ժամանակահատվածներում, հատկապես <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պարսկական մանրանկարչություն (դեռ գրված չէ)">պարսկական մանրանկարչության</a> մեջ ու դրանից ազդեցությաուն կրած մոնղոլաական ու օսմանյան արվեստներում։ Բուդդայական արվեստից սերող բոցավառ լուսապսակներով շրջապատվել են հրեշտակները, դրանցից տեսանելի են նաև Մուհամմադի ու այլ մարդկային էակների շուրջը։ 17-րդ դարասկզբից ի վեր ավելի հասարակ, կլոր լուսապսակներով են պատկերվել <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%B4%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մեծ մողոլների կայսրություն">Մեծ մողոլների կայսրերի</a>, հետագայում նաև ռաջպուտ և <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%AF%D5%B0%D5%A5%D6%80" title="Սիկհեր">սիկհ</a> առաջնորդների դիմանկարները<sup id="cite_ref-metmuseum.org_8-2" class="reference"><a href="#cite_note-metmuseum.org-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Օսմանյան կայսրություն">Օսմանները</a> խուսափել են իրենց <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A9%D5%A1%D5%B6" title="Սուլթան">սուլթաններին</a> լուսապսակով պատկերելուց, չնայած վերջիններիս <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%86" class="mw-redirect" title="Խալիֆ">խալիֆ</a> տիտղոսին<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Եգիպտոս_և_Ասիա"><span id=".D4.B5.D5.A3.D5.AB.D5.BA.D5.BF.D5.B8.D5.BD_.D6.87_.D4.B1.D5.BD.D5.AB.D5.A1"></span>Եգիպտոս և Ասիա</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Եգիպտոս և Ասիա" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Եգիպտոս և Ասիա"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg" class="mw-file-description" title="Ռան արևի սկավառակով, մ․թ․ա․ 1235 թվականից առաջ"><img alt="Ռան արևի սկավառակով, մ․թ․ա․ 1235 թվականից առաջ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg/166px-Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg" decoding="async" width="166" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg/250px-Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg/333px-Maler_der_Grabkammer_der_Nefertari_001.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2432" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1" title="Ռա">Ռան</a> արևի սկավառակով, մ․թ․ա․ 1235 թվականից առաջ</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:TrilogyDetail.JPG" class="mw-file-description" title="Քուշանական Կանիշկա կայսեր աճյունասափորը, 127 թվական, ձախից աջ՝ Բրահման, Բուդդան ու Ինդրան։"><img alt="Քուշանական Կանիշկա կայսեր աճյունասափորը, 127 թվական, ձախից աջ՝ Բրահման, Բուդդան ու Ինդրան։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/TrilogyDetail.JPG/200px-TrilogyDetail.JPG" decoding="async" width="200" height="162" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/TrilogyDetail.JPG/300px-TrilogyDetail.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/TrilogyDetail.JPG/400px-TrilogyDetail.JPG 2x" data-file-width="1446" data-file-height="1171" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քուշանական պետություն">Քուշանական</a> Կանիշկա կայսեր աճյունասափորը, 127 թվական, ձախից աջ՝ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1" title="Բրահմա">Բրահման</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1" title="Բուդդա">Բուդդան</a> ու <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1" title="Ինդրա">Ինդրան</a>։ </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Maitri.jpg" class="mw-file-description" title="Հյուսիսային Վեյ կայսրության բուդդայական բրոնզե արձան, 524 թվական, բոցավառ մանդոռլայի մեջ երկու օղակաձև լուսապսակով"><img alt="Հյուսիսային Վեյ կայսրության բուդդայական բրոնզե արձան, 524 թվական, բոցավառ մանդոռլայի մեջ երկու օղակաձև լուսապսակով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Maitri.jpg/150px-Maitri.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Maitri.jpg/225px-Maitri.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Maitri.jpg/300px-Maitri.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Հյուսիսային Վեյ կայսրության բուդդայական բրոնզե արձան, 524 թվական, բոցավառ մանդոռլայի մեջ երկու օղակաձև լուսապսակով</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg" class="mw-file-description" title="Չոլա Նատարաջան բոցավոր լուսապսակով, 11-րդ դար[16]"><img alt="Չոլա Նատարաջան բոցավոր լուսապսակով, 11-րդ դար[16]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg/178px-Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg" decoding="async" width="178" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg/268px-Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg/357px-Shiva_Nataraja_Mus%C3%A9e_Guimet_25971.jpg 2x" data-file-width="1701" data-file-height="1906" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Չոլա Նատարաջան բոցավոր լուսապսակով, 11-րդ դար<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg" class="mw-file-description" title="Հինդու արձանիկ, 11-րդ դար"><img alt="Հինդու արձանիկ, 11-րդ դար" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg/150px-Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg/225px-Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg/300px-Museum_f%C3%BCr_Indische_Kunst_Dahlem_Berlin_Mai_2006_019.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="2560" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Հինդու արձանիկ, 11-րդ դար</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG" class="mw-file-description" title="Վիշնուի ժամանակակից արձանիկ լուսապսակով"><img alt="Վիշնուի ժամանակակից արձանիկ լուսապսակով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG/150px-Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG" decoding="async" width="150" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG/225px-Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG/300px-Vishnu_Kumartuli_Park_Sarbojanin_Arnab_Dutta_2010.JPG 2x" data-file-width="1944" data-file-height="2592" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%B7%D5%B6%D5%B8%D6%82" title="Վիշնու">Վիշնուի</a> ժամանակակից արձանիկ լուսապսակով</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg" class="mw-file-description" title="Մեծ մողոլների կայսր Ջահանգիրը հաճախ իրեն պատկերել էր տալիս անհավանական չափսի լուսապսակով, մոտավորապես 1620 թվական"><img alt="Մեծ մողոլների կայսր Ջահանգիրը հաճախ իրեն պատկերել էր տալիս անհավանական չափսի լուսապսակով, մոտավորապես 1620 թվական" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg/131px-Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg" decoding="async" width="131" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg/197px-Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg/263px-Bichitr_-_Jahangir_preferring_a_sufi_sheikh_to_kings.jpg 2x" data-file-width="1875" data-file-height="2851" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%B4%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մեծ մողոլների կայսրություն">Մեծ մողոլների</a> կայսր <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Ջահանգիր">Ջահանգիրը</a> հաճախ իրեն պատկերել էր տալիս անհավանական չափսի լուսապսակով, մոտավորապես 1620 թվական</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Tibetan_Thangka,_anonymous,_private_collection.jpg" class="mw-file-description" title="Տիբեթական բազմավերջույթ աստվածություն՝ շրջապատված կրակի ու ծխի լուսապսակով, 19-րդ դար"><img alt="Տիբեթական բազմավերջույթ աստվածություն՝ շրջապատված կրակի ու ծխի լուսապսակով, 19-րդ դար" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg/145px-Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg" decoding="async" width="145" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg/217px-Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg/290px-Tibetan_Thangka%2C_anonymous%2C_private_collection.jpg 2x" data-file-width="2268" data-file-height="3128" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%A9" title="Տիբեթ">Տիբեթական</a> բազմավերջույթ աստվածություն՝ շրջապատված կրակի ու ծխի լուսապսակով, 19-րդ դար</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Durga,_Burdwan,_2011.JPG" class="mw-file-description" title="Դուրգայի ու այլ լուսապսակավոր աստվածությունների նվիրական պատկերներ ժամանակակից հինդուում"><img alt="Դուրգայի ու այլ լուսապսակավոր աստվածությունների նվիրական պատկերներ ժամանակակից հինդուում" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG/200px-Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG" decoding="async" width="200" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG/300px-Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG/400px-Durga%2C_Burdwan%2C_2011.JPG 2x" data-file-width="2542" data-file-height="1575" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A3%D5%A1" title="Դուրգա">Դուրգայի</a> ու այլ լուսապսակավոր աստվածությունների նվիրական պատկերներ ժամանակակից հինդուում</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հռոմեական_արվեստում"><span id=".D5.80.D5.BC.D5.B8.D5.B4.D5.A5.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D6.80.D5.BE.D5.A5.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Հռոմեական արվեստում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Հռոմեական արվեստում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Հռոմեական արվեստում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Apollo1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Apollo1.JPG/240px-Apollo1.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Apollo1.JPG/360px-Apollo1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Apollo1.JPG/480px-Apollo1.JPG 2x" data-file-width="2272" data-file-height="1704" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AC%D5%B8%D5%B6" title="Ապոլլոն">Ապոլլոնը</a> ճառագայթաձև լուսապսակով, հռոմեական հատակի <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խճանկարչություն">խճանկար</a> (2-րդ դարի վերջ, <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC_%D5%8B%D5%A5%D5%B4" title="Էլ Ջեմ">Էլ Ջեմ</a>, Թունիս)</figcaption></figure> <p>Լուսապսակը ներկայացնում է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%A1%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1" title="Մարդու աուրա">մարդու աուրան</a> կամ սրբության փայլը, որը պայմանականորեն պատկերվել է գլխի շուրջ։ Առաջին անգամ հայտնվել է հելլենական Հունաստանի ու Հռոմի մշակույթներում և հավանաբար կապ է ունեցել <a href="/wiki/%D4%B6%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Զրադաշտականություն">զրադաշտական</a> <i>hvarena</i> («աստվածային փայլ») բառի հետ և ներմուծվել է <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Միհրականություն">միհրականության</a> հետ<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Թեև հռոմեական նկարները մեծամասամբ անհետացել են, բացի որոշ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%BD%D5%AF%D5%B8" title="Ֆրեսկո">ֆրեսկո</a> զարդապատկերներից, լուսապսակավոր կերպարները հաճախ են հանդիպում հռոմեական խճապատկերներում։ Թունիսի Բարդո քաղաքում պահպանված մ․թ․ 2-րդ դարի հատակի խճանկարի մեջ<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> պատկերված է լուսապսակով <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%BD%D5%A5%D5%B5%D5%A4%D5%B8%D5%B6" title="Պոսեյդոն">Պոսեյդոնը</a>՝ հիպոկամպներով իր կառքի մեջ։ Հատկանշական է, որ ծովային աստծուն ուղեկցող <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D5%B6_(%D5%A4%D5%AB%D6%81%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Տրիտոն (դիցաբանություն)">Տրիտոններն</a> ու <a href="/wiki/%D5%86%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ներեուհիներ">Ներեուհիները</a> պատկերված են առանց լուսապսակների։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD" title="Թունիս">Թունիսի</a> <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC_%D5%8B%D5%A5%D5%B4" title="Էլ Ջեմ">Էլ Ջեմ</a> քաղաքում պահպանված մ․թ․ 2-րդ դարավերջի հատակային մի խճանկարում <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B8%D5%BD" title="Հելիոս">Հելիոսն</a> առանձնանում է իր շողշողուն լուսապսակով։ Թունիսի <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%BD_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84)" class="mw-redirect" title="Սուս (քաղաք)">Սուս քաղաքի</a> թանգարանում պահպանվում է լուսապսակով Ապոլլոնին պատկերող մեկ այլ խճանկար<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այս խճանկարի որոշ դրվագներ՝ թեքված գլուխը, մի փոքր բացված շրթունքները, խոշոր աչքերը և վզին հասնող գանգուր մազերը մ․թ․ա․ 3-րդ դարում օգտագործվել են <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A5%D6%84%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80_%D5%84%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%AB" title="Ալեքսանդր Մակեդոնացի">Ալեքսանդր Մակեդոնացուն</a> պատկերելու համար, որից որոշ ժամանակ անց կայսրին սկսել են պատկերել լուսապսակով<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Քրիստոնեական_արվեստում"><span id=".D5.94.D6.80.D5.AB.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A5.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D6.80.D5.BE.D5.A5.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Քրիստոնեական արվեստում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Քրիստոնեական արվեստում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Քրիստոնեական արվեստում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:ChristAsSol.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/ChristAsSol.jpg/240px-ChristAsSol.jpg" decoding="async" width="240" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/ChristAsSol.jpg/361px-ChristAsSol.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/ChristAsSol.jpg 2x" data-file-width="462" data-file-height="494" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%B2%D5%A9_%D4%B1%D6%80%D6%87" title="Անհաղթ Արև">Անհաղթ Արևի</a> նախա-4-րդ դարյա խճանկար<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> M դամբարանում <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%8A%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%AB_%D5%BF%D5%A1%D5%B3%D5%A1%D6%80" title="Սուրբ Պետրոսի տաճար">Սուրբ Պետրոսի տաճարի</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.saintpetersbasilica.org/?tm=1&subid4=1608652762.0017297911&kw=Saint+Peters+Basilica&KW1=Vatican%20Online%20Learning%20Management%20System&KW2=Saint%20Peters%20Basilica%20Tours&KW3=Online%20Ticket%20Purchasing%20System&searchbox=0&backfill=0">տակ</a>․ ոմանք կարծում են, որ պատկերված է Քրիստոսը</figcaption></figure> <p>Լուսապսակը վաղ քրիստոնեական արվեստ է ներմուծվել 4-րդ դարի ինչ-որ ժամանակահատվածում, Քրիստոսի <a href="/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80" title="Սրբապատկեր">սրբապատկերման</a> միջոցով, որն սկզբնապես միակ պատկերն է եղել լուսապսակով (իր խորհրդանիշ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%AE%D5%B8_%D5%A3%D5%A1%D5%BC" title="Աստծո գառ">գառան</a> հետ)։ Սկզբնապես լուսապսակը համարվել է Քրիստոսի աստվածային ծագման խորհրդանիշ, հետևաբար մինչև <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%84%D5%AF%D6%80%D5%BF%D5%AB%D5%B9" title="Հովհաննես Մկրտիչ">Հովհաննես Մկրտչի</a> կողմից մկրտվելն իր պատկերումներում նա լուսապսակ չի կրել։ Այս ժամանակահատվածում նա նաև պատկերվել է որպես մանուկ կամ երիտասարդ<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg/220px-K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg" decoding="async" width="220" height="310" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg/330px-K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg/440px-K%C3%B6lner_Meister_eines_Evangelienbuches_001.jpg 2x" data-file-width="1256" data-file-height="1769" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB_%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Հիսուսի ծնունդ">Հիսուսի ծնունդն</a></i> ու <i>կերպարանափոխությունը</i> խաչաձև լուսապսակներով։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Առաքյալներ">Առաքյալները</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A5%D5%B7%D5%BF%D5%A1%D5%AF" title="Հրեշտակ">հրեշտակներն</a> ու մարգարեները տափակ լուսապսակներով են (1025–50, <a href="/wiki/%D5%94%D5%B5%D5%B8%D5%AC%D5%B6" title="Քյոլն">Քյոլն</a>)</figcaption></figure> <p><b>Խաչաձև լուսապսակը,</b> այսինքն շրջանակի ներսում կամ դրանից դուրս խաչ ունեցող լուսապսակը, հատկապես միջնադարում օգտագործվել է <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Սուրբ Երրորդություն">Սուրբ Երրորդության</a> պատկերման համար։ Բյուզանդական և ուղափառ պատկերներում Քրիստոսի լուսապսակի խաչի թևերից յուրաքանչյուրի ներսում գրված են <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Հունարենի այբուբեն">հունարեն այբուբենի</a> Ο Ω Ν տառերը, որոնք կազմում են «ես եմ այն, ինչ կամ» (ես եմ ալֆան ու օմեգան) արտահայտությունը, որով արտահայտվում է Հիսուսի աստվածայնությունը<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1_%D5%84%D5%A1%D5%BB%D5%B8%D6%80%D5%A5" title="Սանտա Մարիա Մաջորե">Սանտա Մարիա Մաջորե</a> եկեղեցու <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խճանկարչություն">խճանկարներում</a> (432–40 թվականներ) պատանի Քրիստոսի գլխին քառաթև խաչ է պատկերված լուսապսակի շառավիղների վրա, լուսապսակներ են կրում նաև նրան ուղեկցող հրեշտակները, բայց ոչ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B4_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" title="Մարիամ Աստվածածին">Մարիամն</a> ու <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%A5%D6%83" title="Սուրբ Հովսեփ">Հովսեփը</a>։ Երբեմն այլ կերպարներ նույնպես ունեն խաչաձև լուսապսակներ<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Հետագայում սուրբ երրորդությունը խորհրդաանշող եռանկյունաձև լուսապսակներով երբեմն պատկերել են <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D6%80_%D4%B1%D5%BD%D5%BF%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Հայր Աստված">Հայր Աստծուն</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>․ երբ նա պատկերվել է ամպի միջից պարզված ձեռքով, ամպը հասկացվել է որպես լուսապսակ։ </p><p>Հասարակ կլոր լուսապսակներն օգտագործվել են <a href="/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A5%D6%80" title="Սրբեր">սրբերին</a>, կույս Մարիամին, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D4%BF%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հին Կտակարան">Հին Կտակարանի</a> մարգարեներին, հրեշտակներին ու այլ կերպարների պատկերելու համար։ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Բյուզանդական կայսրերի անվանացանկ">Բյուզանդական կայսրերն</a> ու կայսրուհիները երբեմն պատկերվել են նրանց հետ, որը հետագայում կրկնօրինակել են օսմանյան ու ռուսական տիրակալները։ Արևմուտքում հին կտակարանի կերպարները միջնադարում հազվադեպ են պատկերված լուսապսակներով<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pope_Paschalis_I._in_apsis_mosaic_of_Santa_Prassede_in_Rome.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Pope_Paschalis_I._in_apsis_mosaic_of_Santa_Prassede_in_Rome.gif/180px-Pope_Paschalis_I._in_apsis_mosaic_of_Santa_Prassede_in_Rome.gif" decoding="async" width="180" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Pope_Paschalis_I._in_apsis_mosaic_of_Santa_Prassede_in_Rome.gif 1.5x" data-file-width="207" data-file-height="299" /></a><figcaption>Հռոմի պապ Պասքալիս I-ը պատկերվել է կենդանության օրոք, քառակուսի լուսապսակով, մոտավորապես 820 թվական, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1_%D5%8A%D6%80%D5%A5%D5%BD%D5%BD%D5%A5%D5%A4%D5%A5_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AF" title="Սանտա Պրեսսեդե բազիլիկ">Սանտա Պրեսսեդե բազիլիկ</a>, Հռոմ</figcaption></figure> <p><b>Քառակուսի լուսապսակներով</b> սրբապատկերներ հանդիպում են մոտավորապես 500–1100 թվականների իտալական դիմանկարներում<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Դրանք հիմնականում Հռոմի խճանկարներում հանդիպող Հռոմի պապերի պատկերներն են, ինչպես նաև տվյալ ժամանակի Հռոմի պապի մոր՝ լեդի Թեոդորայի գլուխը պատկերող խճանկարը։ Հետագա ժամանակաշրջանի օրինակներից են 1056–86 թվականի ձեռագրերից մեկում պատկերված Վիկտոր III պապի նկարը<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հռոմի պապ <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_I_(%D5%80%D5%BC%D5%B8%D5%B4%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BA)" title="Գրիգոր I (Հռոմի պապ)">Գրիգոր I-ը</a> իրեն նկարել է տվել այդպիսի լուսապսակով<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հավանաբար <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%A5%D5%BD_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%A5" title="Մովսես մարգարե">Մովսես մարգարեին</a> պատկերող 3-րդ դարի մի պատկերում նույնպես օգտագործված է քառակուսի լուսապսակ․ կլոր լուսապսակներ պատկերված չեն<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Պահպանվել են պատկերներ նաև <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A5%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Վեցանկյուն">վեցանկյուն</a> լուսապսակներով<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, խեցիաձև լուսապսակներով և այլն։ </p><p>Ամբողջ մարմնի փայլող պատկերը հաճախ կոչվում է «օրեոլա» կամ «գլորիոլ»։ Այն ցույց է տալիս, որ փայլում է ամբողջ մարմինը, ամենից հաճախ՝ Քրիստոսի կամ Աստվածածնի, հազվադեպ՝ սրբերի։ Այսպիսի օրեոլան երբեմն անվանվում է «մանդոռլա»։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%BE%D5%A1" title="Մոսկվա">Մոսկվայի</a> <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B0" title="Տրետյակովյան պատկերասրահ">Տրետյակովյան պատկերասրահում</a> գտնվող Հիսուսի կերպարանափոխությունը պատկերող 15-րդ դարի սրբապատկերում ավելի բարդ ձևերի լուսապսակներ կարելի է տեսնել<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մանրանկարչություն">Մանրանկարներում</a>, խճանկարներում, որտեղ ոսկեգույնն օգտագործվել է որպես ֆոն, լուսապսակը հաճախ հազիվ նշմարելի է լինում։ Օգտագործման սկզբնական ժամանակներում քրիստոնեական լուսապսակը կարող էր լինել տարբեր գույների (թեև սևով պատկերվել են <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A1_%D4%BB%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D5%BE%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%AB" title="Հուդա Իսկարիովտացի">Հուդա Իսկարիովտացին</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Սատանա">Սատանան</a> ու այլ չար կերպարներ) կամ բազմագույն։ Հետագայում ոսկեգույնը դարձել է ստանդարտ և եթե ամբողջ ֆոնը ոսկեգույն չէր, լուսապսակն անպայման պետք է այդպիսին լիներ<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հրաժարում_լուսապսակից"><span id=".D5.80.D6.80.D5.A1.D5.AA.D5.A1.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4_.D5.AC.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.A1.D5.BA.D5.BD.D5.A1.D5.AF.D5.AB.D6.81"></span>Հրաժարում լուսապսակից</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Հրաժարում լուսապսակից" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Հրաժարում լուսապսակից"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Fra_Angelico_082.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Fra_Angelico_082.jpg/290px-Fra_Angelico_082.jpg" decoding="async" width="290" height="296" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Fra_Angelico_082.jpg/435px-Fra_Angelico_082.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Fra_Angelico_082.jpg/580px-Fra_Angelico_082.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2066" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%B8" class="mw-redirect" title="Անջելիկո">Անջելիկո</a> «Կույսի թագադրումը»․ ուշադրություն դարձրեք առջևում ծնկած կերպարների լուսապսակներին</figcaption></figure> <p>Երբ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4_(%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF)" title="Ռեալիզմ (արվեստ)">ռեալիզմը</a> մտել է արվեստի մեջ, լուսապսակ պատկերելը նկարիչների համար խնդիր է դարձել։ Քանի դեռ նրանք շարունակում էին օգտագործել հին կոմպոզիցիոն բանաձևերը, այդ խնդիրը կառավարելի էր, բայց երբ արևմտյան նկարիչներն սկսել են կոմպոզիցիային ավելի ճկունություն հաղորդել, խնդիրը խորացել է։ Միջնադարյան <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Քանդակագործություն">քանդակներում</a> արդեն լուսապսակը պատկերվում էր գլխի վրա կամ դրա հետևում՝ որպես տափակ շրջանակ։ Երբ գրաֆիկական պերսպեկտիվը սկսել է առաջնային համարվել, նկարիչները փոխել են նաև լուսապսակի տեսքը՝ այն դարձնելով տափակ ոսկեգույն շրջանակ, որն ուղղահայաց դիրք էր ընդունում, երբ պատկերվում էր գլխի հետևում։ Սկզբից սա կարելի էր նկատել <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%BF%D5%BF%D5%B8_%D5%A4%D5%AB_%D4%B2%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A5" title="Ջոտտո դի Բոնդոնե">Ջոտտոյի</a> աշխատանքներում։ Հյուսիսային Եվրոպայում 14-րդ դարավերջի ֆրանսիական կերպարվեստում սկսել է օգտագործվել ճառագայթնման լուսապսակը<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>15-րդ դարասկզբին <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%B6_%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D4%B7%D5%B5%D6%84" title="Յան վան Էյք">Յան վան Էյքը</a> և Ռոբեր Կամպենը մեծապես հրաժարվել են լուսապսակ պատկերելուց, թեև որոշ նիդեռլանդացի նկարիչներ շարունակում էին պատկերել այն<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մոտավորապես նույն ժամանակահատվածում <a href="/wiki/%D4%BB%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A1" title="Իտալիա">Իտալիայում</a> <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AC%D5%AC%D5%B8" title="Պիզանելլո">Պիզանելլոն</a> լուսապսակներ է պատկերել այն դեպում, երբ դրանք չեն խանգարել իր սիրած մեծ գլխարկները նկարելուն։ Իտալիայում լուսապսակներն ավելի երկար ժամանակ են պատկերվել, ինչպես օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%AB_%D4%B2%D5%A5%D5%AC%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%AB" title="Ջովաննի Բելլինի">Ջովաննի Բելլինիի</a> աշխատանքներում։ Քրիստոսին սկսել են պատկերել հասարակ լուսապսակով։ </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Madonna_Benois.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Madonna_Benois.jpg/250px-Madonna_Benois.jpg" decoding="async" width="250" height="393" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Madonna_Benois.jpg/376px-Madonna_Benois.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1a/Madonna_Benois.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="785" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8_%D5%A4%D5%A1_%D5%8E%D5%AB%D5%B6%D5%B9%D5%AB" title="Լեոնարդո դա Վինչի">Լեոնարդո դա Վինչի</a> (վերագրվում է), <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D6%80_%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A1" title="Տիրամայր Բենուա">«Տիրամայր Բենուա»</a>, կիսաթափանցիկ լուսապսակներ</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%B8" class="mw-redirect" title="Անջելիկո">Անջելիկոն</a>, ինքը վանական լինելով, պահպանողական էր լուսապսակների հարցում․ նրա մարդաշատ ստեղծագործություններում լուսապսակները խանգարում են մյուս կերպարներին։ Ջոտտոյի «Ողբ Քրիստոսի» աշխատանքում ութ կերպարներ պատկերված են լուսապսակով, տասը ՝ առանց դրա։ Նույն կերպ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%A5%D5%BF%D6%80%D5%B8_%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D5%B8" title="Պիետրո Պերուջինո">Պիետրո Պերուջինոյի</a> «Քրիստոսի մկրտություն» աշխատանքում ո՛չ Քրիստոսը, ո՛չ էլ Հովհաննես Մկրտիչը լուսապսակներով չեն, սակայն ետին պլանում կանգնած սուրբը կրում է իր ստատուսն ընդգծող կլոր լուսապսակ<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%B1%D6%80_%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Բարձր Վերածնունդ">Բարձր Վերածննդի</a> ժամանակաշրջանում, երբ շատ իտալացի նկարիչներ հրաժարվել էին լուսապսակ պատկերելուց, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%B4%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Ռեֆորմացիա">ռեֆորմացիայի</a> նկատմամբ եկեղեցու վերաբերմունքը, որը գագաթնակետին է հասել 1563 թվականի Տրենտի խորհրդի պատկերների վերաբերյալ հրամանագրերով, դրա օգտագործումը պարտադիր համարել կրոնական արվեստում։ Կերպարներն այնպես էին պատկերվում, որ բնական լույսը ընդգծեր նրանց գլուխները, կամ Քրիստոսի ու այլոց գլխի շուրջ նշմարելի փայլուն լույս էր պատկերվում (առաջինը թերևս <a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B6" title="Տիցիան">Տիցիանի</a> ուշ շրջանի աշխատանքներում)։ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4_%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%8C%D5%A5%D5%B5%D5%B6" title="Ռեմբրանդ վան Ռեյն">Ռեմբրանդի</a> <a href="/wiki/%D5%95%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%BF" title="Օֆորտ">օֆորտներում</a>, օրինակ, պատկերված են բոլոր տեսակների բազմազան լուծումներ, ինչպես նաև կերպարներ առանց լուսապսակների։ Դասական դիցաբանության կերպարների համար լուսապսակ հազվադեպ է օգտագործվել Վերածննդի ժամանակաշրջանում, թեև դրանք երբեմն տեսնել կարելի է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Մաներիզմ">մաներիստական</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%AF%D5%AF%D5%B8" title="Բարոկկո">բարոկկո</a> ոճերում։ </p><p>19-րդ դարի արևմտյան մաներիզմի արվեստում լուսապսակներն արդեն անսովոր երևույթ էին։ Երբ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%B7%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%A9_%D5%84%D5%AB%D5%AC%D5%AC%D5%A5" title="Ջոն Էվերեթ Միլլե">Ջոն Միլլեն</a> իր <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%A5%D6%83%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D5%86%D5%A1%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1" title="Ստեփանոս Նախավկա">«Ստեփանոս Նախավկային»</a> պատկերում է լուսապսակով, դա արդեն բավականին զարմանալի երևույթ էր<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Հանրաճանաչ գրաֆիկական մշակույթում 19-րդ դարավերջից սկսած լուսապսակը պատկերվել է հասարակ շրջանակով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հոգևոր_նշանակություն_քրիստոնեության_մեջ"><span id=".D5.80.D5.B8.D5.A3.D6.87.D5.B8.D6.80_.D5.B6.D5.B7.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D6.84.D6.80.D5.AB.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.B4.D5.A5.D5.BB"></span>Հոգևոր նշանակություն քրիստոնեության մեջ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Հոգևոր նշանակություն քրիստոնեության մեջ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Հոգևոր նշանակություն քրիստոնեության մեջ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ushakov_Nerukotvorniy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ushakov_Nerukotvorniy.jpg/250px-Ushakov_Nerukotvorniy.jpg" decoding="async" width="250" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ushakov_Nerukotvorniy.jpg/376px-Ushakov_Nerukotvorniy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Ushakov_Nerukotvorniy.jpg/501px-Ushakov_Nerukotvorniy.jpg 2x" data-file-width="1338" data-file-height="1571" /></a><figcaption>Քրիստոսի արևելյան ուղղափառ <a href="/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80" title="Սրբապատկեր">սրբապատկեր</a> հունարեն <b>Ο</b> <big>ὤ</big> <b>Ν</b> տառերով։ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%88%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%BE" title="Սիմոն Ուշակով">Սիմոն Ուշակով</a>, 17-րդ դար</figcaption></figure> <p>Առաջին <a href="/wiki/%D4%B5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%B8%D6%82_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%A5%D6%80" title="Եկեղեցու հայրեր">եկեղեցու հայրերը</a> մեծ ուշադրություն են դարձրել աստծո գաղափարի վրա՝ որպես լույսի աղբյուրի։ </p><p><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%AF_%D5%A5%D5%AF%D5%A5%D5%B2%D5%A5%D6%81%D5%AB" title="Կաթոլիկ եկեղեցի">Կաթոլիկ եկեղեցու</a> մեկնաբանմամբ լուսապսակը ներկայացնում է հոգին պարուրող աստվածային շնորհի լույսը, որը միանգամայն միավորված և ներդաշնակ է ֆիզիկական մարմնի հետ։ </p><p>Արևելյան ուղղափառ եկեղեցու աստվածաբանության մեջ <a href="/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80" title="Սրբապատկեր">սրբապատկերը</a> «պատուհան է դեպի երկինք», որի միջոցով այնտեղ գտնվող Քրիստոսին ու սրբերին կարելի է տեսնել ու հաղորդակցվել նրանց հետ։ Սրբապատկերի ոսկեգույն ֆոնը հուշում է, որ պատկերվածը երկնքում է։ Լուսապսակը խորհրդանշում է ամենաստեղծ լույսը (Greek: Ἄκτιστον Φῶς) կամ աստծո շնորհը։ <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D5%BD%D6%87%D5%A4%D5%B8-%D4%B4%D5%AB%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D4%B1%D6%80%D5%A5%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պսևդո-Դիոնիսիուս Արեոպագիտ (դեռ գրված չէ)">Պսևդո-Դիոնիսիուս Արեոպագիտն</a> իր <i>Celestial Hierarchies</i> աշխատության մեջ ներկայացրել է, որ հրեշտակներն ու սրբերը լուսավորվում են աստծո շնորհով և իրեենց հերթին իրենք էլ լուսավորում այլոց։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Քրիստոնեական_արվեստի_պատկերասրահ"><span id=".D5.94.D6.80.D5.AB.D5.BD.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A5.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A1.D6.80.D5.BE.D5.A5.D5.BD.D5.BF.D5.AB_.D5.BA.D5.A1.D5.BF.D5.AF.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.BD.D6.80.D5.A1.D5.B0"></span>Քրիստոնեական արվեստի պատկերասրահ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Քրիստոնեական արվեստի պատկերասրահ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Քրիստոնեական արվեստի պատկերասրահ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Justinian.jpg" class="mw-file-description" title="Կայսր Հուստինիանոս Ա-ն ու կայսրուհի Թեոդորան լուսապսակներով, Ռավեննայի Սան Վիտալե բազիլիկի խճանկարներ, 548 թվական։"><img alt="Կայսր Հուստինիանոս Ա-ն ու կայսրուհի Թեոդորան լուսապսակներով, Ռավեննայի Սան Վիտալե բազիլիկի խճանկարներ, 548 թվական։" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Justinian.jpg/157px-Justinian.jpg" decoding="async" width="157" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Justinian.jpg/235px-Justinian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/91/Justinian.jpg 2x" data-file-width="267" data-file-height="340" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Կայսր <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D5%BD_%D4%B1" title="Հուստինիանոս Ա">Հուստինիանոս Ա-ն</a> ու կայսրուհի <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D6%80%D5%A1" title="Թեոդորա">Թեոդորան</a> լուսապսակներով, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%B6%D5%B6%D5%A1" title="Ռավեննա">Ռավեննայի</a> Սան Վիտալե <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D5%A6%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%AF" title="Բազիլիկ">բազիլիկի</a> խճանկարներ, 548 թվական։</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg" class="mw-file-description" title="Բուլղարիայի թագավոր Իվան Ալեքսանդերի ավետարաններ, 1355–56 թվականներ, արքայական ամբողջ ընտանիքը պատկերված է լուսապսակներով"><img alt="Բուլղարիայի թագավոր Իվան Ալեքսանդերի ավետարաններ, 1355–56 թվականներ, արքայական ամբողջ ընտանիքը պատկերված է լուսապսակներով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg/149px-Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg" decoding="async" width="149" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg/224px-Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg/299px-Tetraevangelia_of_Tsar_Ivan_Alexander.jpg 2x" data-file-width="523" data-file-height="700" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Բուլղարիայի թագավոր Իվան Ալեքսանդերի ավետարաններ, 1355–56 թվականներ, արքայական ամբողջ ընտանիքը պատկերված է լուսապսակներով</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg" class="mw-file-description" title="Ջոտտո դի Բոնդոնեի Սկրովենյի կապելլան, 1305 թվական, տեսքը հետևից բարդություններ է առաջացրել, այդ պատճառով Հովհաննես առաքյալի լուսապսակը պատկերվել է փոքր չափսով"><img alt="Ջոտտո դի Բոնդոնեի Սկրովենյի կապելլան, 1305 թվական, տեսքը հետևից բարդություններ է առաջացրել, այդ պատճառով Հովհաննես առաքյալի լուսապսակը պատկերվել է փոքր չափսով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg/200px-Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg" decoding="async" width="200" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg/300px-Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg/400px-Giotto_-_Scrovegni_-_-29-_-_Last_Supper.jpg 2x" data-file-width="714" data-file-height="688" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%BF%D5%BF%D5%B8_%D5%A4%D5%AB_%D4%B2%D5%B8%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D5%B6%D5%A5" title="Ջոտտո դի Բոնդոնե">Ջոտտո դի Բոնդոնեի</a> Սկրովենյի կապելլան, 1305 թվական, տեսքը հետևից բարդություններ է առաջացրել, այդ պատճառով <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%B5%D5%A1%D5%AC" title="Հովհաննես առաքյալ">Հովհաննես առաքյալի</a> լուսապսակը պատկերվել է փոքր չափսով </div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg" class="mw-file-description" title="«Հարություն առած Քրիստոսի հայտնությունը տասնմեկին» (Ղուկաս 24,36-49),Դուչչոյի «Մաեստա»։ Քրիստոսը պատկերված է տափակ լուսապսակով, իսկ առաքյալներից նրանք են լուսապսակով, ում լուսապսակը չի խանգարում ընդհանուր պատկերին"><img alt="«Հարություն առած Քրիստոսի հայտնությունը տասնմեկին» (Ղուկաս 24,36-49),Դուչչոյի «Մաեստա»։ Քրիստոսը պատկերված է տափակ լուսապսակով, իսկ առաքյալներից նրանք են լուսապսակով, ում լուսապսակը չի խանգարում ընդհանուր պատկերին" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg/200px-Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg" decoding="async" width="200" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg/300px-Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg/400px-Duccio_di_Buoninsegna_017.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="1559" /></a></span></div> <div class="gallerytext">«Հարություն առած Քրիստոսի հայտնությունը տասնմեկին» (Ղուկաս 24,36-49),<a href="/wiki/%D4%B4%D5%B8%D6%82%D5%B9%D5%B9%D5%B8" title="Դուչչո">Դուչչոյի</a> «Մաեստա»։ Քրիստոսը պատկերված է տափակ լուսապսակով, իսկ առաքյալներից նրանք են լուսապսակով, ում լուսապսակը չի խանգարում ընդհանուր պատկերին</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_(National_Gallery_London).jpg" class="mw-file-description" title="Վաղ հոլանդական նկարչություն, նախքան 1430 թվական։ Կրոնական տեսարան, որտեղ իրերը իրատեսական կենցաղային պայմաններում սիմվոլիզմ են պարունակում։ Կրակի բոցը ծառայում է որպես լուսապսակ"><img alt="Վաղ հոլանդական նկարչություն, նախքան 1430 թվական։ Կրոնական տեսարան, որտեղ իրերը իրատեսական կենցաղային պայմաններում սիմվոլիզմ են պարունակում։ Կրակի բոցը ծառայում է որպես լուսապսակ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg/153px-Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg" decoding="async" width="153" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg/230px-Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg/306px-Robert_Campin_-_The_Virgin_and_Child_before_a_Firescreen_%28National_Gallery_London%29.jpg 2x" data-file-width="3235" data-file-height="4226" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Վաղ հոլանդական նկարչություն, նախքան 1430 թվական։ Կրոնական տեսարան, որտեղ իրերը իրատեսական կենցաղային պայմաններում սիմվոլիզմ են պարունակում։ Կրակի բոցը ծառայում է որպես լուսապսակ</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pisanello_014.jpg" class="mw-file-description" title="Աստվածածինը վերևում պատկերված է մեծ լուսապսակով, սուրբ Անտոնիոսն ունի տափակ լուսապսակ, սուրբ Ջորջը գլխարկով է։ Պիզանելլո, 1430-ական թվականներ"><img alt="Աստվածածինը վերևում պատկերված է մեծ լուսապսակով, սուրբ Անտոնիոսն ունի տափակ լուսապսակ, սուրբ Ջորջը գլխարկով է։ Պիզանելլո, 1430-ական թվականներ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Pisanello_014.jpg/125px-Pisanello_014.jpg" decoding="async" width="125" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Pisanello_014.jpg/188px-Pisanello_014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Pisanello_014.jpg/251px-Pisanello_014.jpg 2x" data-file-width="2123" data-file-height="3381" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Աստվածածինը վերևում պատկերված է մեծ լուսապսակով, սուրբ Անտոնիոսն ունի տափակ լուսապսակ, սուրբ Ջորջը գլխարկով է։ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%AC%D5%AC%D5%B8" title="Պիզանելլո">Պիզանելլո</a>, 1430-ական թվականներ</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Fra_Angelico_005.jpg" class="mw-file-description" title="Ֆրա Անջելիկո, 1450 թվական, Մարիամը լուսապսակով է, սուրբ Հովսեփը՝ ոչ։ Հիսուսը պատկերված է խաչաձև լուսապսակով"><img alt="Ֆրա Անջելիկո, 1450 թվական, Մարիամը լուսապսակով է, սուրբ Հովսեփը՝ ոչ։ Հիսուսը պատկերված է խաչաձև լուսապսակով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Fra_Angelico_005.jpg/193px-Fra_Angelico_005.jpg" decoding="async" width="193" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Fra_Angelico_005.jpg/289px-Fra_Angelico_005.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Fra_Angelico_005.jpg/386px-Fra_Angelico_005.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2099" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%AF%D5%B8" class="mw-redirect" title="Անջելիկո">Ֆրա Անջելիկո</a>, 1450 թվական, Մարիամը լուսապսակով է, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%BD%D5%A5%D6%83" title="Սուրբ Հովսեփ">սուրբ Հովսեփը</a>՝ ոչ։ Հիսուսը պատկերված է խաչաձև լուսապսակով</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg" class="mw-file-description" title="Լյութերական Հանս Շոյֆելինն իր «Վերջին ընթրիքում» միայն Հիսուսին է պատկերել լուսապսակով, 1515 թվական"><img alt="Լյութերական Հանս Շոյֆելինն իր «Վերջին ընթրիքում» միայն Հիսուսին է պատկերել լուսապսակով, 1515 թվական" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg/200px-Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg" decoding="async" width="200" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg/300px-Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg/400px-Hans_Leonhard_Sch%C3%A4ufelein_-_Abendmahl.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="1525" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Լյութերական <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD_%D5%87%D5%B8%D5%B5%D6%86%D5%A5%D5%AC%D5%AB%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հանս Շոյֆելին (դեռ գրված չէ)">Հանս Շոյֆելինն</a> իր «Վերջին ընթրիքում» միայն Հիսուսին է պատկերել լուսապսակով, 1515 թվական</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg" class="mw-file-description" title="Սիմոն Ուշակովի «Խորհրդավոր ընթրիք» սրբապատկերում (1685) տասներկու առաքյալներից տասնմեկը լուսապսակով են․ Հուդա Իսկարիովտացին պատկերված է առանց լուսապսակի"><img alt="Սիմոն Ուշակովի «Խորհրդավոր ընթրիք» սրբապատկերում (1685) տասներկու առաքյալներից տասնմեկը լուսապսակով են․ Հուդա Իսկարիովտացին պատկերված է առանց լուսապսակի" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg/200px-Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg" decoding="async" width="200" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg/300px-Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg/400px-Simon_ushakov_last_supper_1685.jpg 2x" data-file-width="958" data-file-height="694" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%88%D6%82%D5%B7%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%BE" title="Սիմոն Ուշակով">Սիմոն Ուշակովի</a> <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A8%D5%B6%D5%A9%D6%80%D5%AB%D6%84" title="Խորհրդավոր ընթրիք">«Խորհրդավոր ընթրիք»</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D6%80%D5%A2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80" title="Սրբապատկեր">սրբապատկերում</a> (1685) տասներկու <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%A1%D6%84%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Առաքյալներ">առաքյալներից</a> տասնմեկը լուսապսակով են․ <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A1_%D4%BB%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%B8%D5%BE%D5%BF%D5%A1%D6%81%D5%AB" title="Հուդա Իսկարիովտացի">Հուդա Իսկարիովտացին</a> պատկերված է առանց լուսապսակի</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Salvatormundi.jpg" class="mw-file-description" title="Տիցիանի «Աշխարհի փրկիչը», 1570 թվական։ Ուշ վերածննդից հետո նախընտրելի էր լուսապսակի ավելի նատուրալիստական ձևը"><img alt="Տիցիանի «Աշխարհի փրկիչը», 1570 թվական։ Ուշ վերածննդից հետո նախընտրելի էր լուսապսակի ավելի նատուրալիստական ձևը" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Salvatormundi.jpg/166px-Salvatormundi.jpg" decoding="async" width="166" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Salvatormundi.jpg/248px-Salvatormundi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Salvatormundi.jpg/331px-Salvatormundi.jpg 2x" data-file-width="343" data-file-height="414" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%8F%D5%AB%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%B6" title="Տիցիան">Տիցիանի</a> «Աշխարհի փրկիչը», 1570 թվական։ Ուշ վերածննդից հետո նախընտրելի էր լուսապսակի ավելի նատուրալիստական ձևը</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg" class="mw-file-description" title="Ուիլյամ Բլեյքն աղջիկների գլխարկներն օգտագործել է որպես լուսապսակներ Մարի Վոլսթոնքրաֆթի «Օրիգինալ պատմություններ իրական կյանքից» գրքի տիտղոսաթերթի վրա, 1791 թվական"><img alt="Ուիլյամ Բլեյքն աղջիկների գլխարկներն օգտագործել է որպես լուսապսակներ Մարի Վոլսթոնքրաֆթի «Օրիգինալ պատմություններ իրական կյանքից» գրքի տիտղոսաթերթի վրա, 1791 թվական" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg/104px-Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg" decoding="async" width="104" height="200" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg/156px-Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg/208px-Mary_Wollstonecraft_Original_Stories_from_Real_Life_copy_1_object_1_-_Look_what_a_fine_morning_it_is.jpg 2x" data-file-width="873" data-file-height="1680" /></a></span></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D4%B2%D5%AC%D5%A5%D5%B5%D6%84" title="Ուիլյամ Բլեյք">Ուիլյամ Բլեյքն</a> աղջիկների գլխարկներն օգտագործել է որպես լուսապսակներ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%A9%D5%B8%D5%B6%D6%84%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%A9" title="Մարի Վոլսթոնքրաֆթ">Մարի Վոլսթոնքրաֆթի</a> «Օրիգինալ պատմություններ իրական կյանքից» գրքի տիտղոսաթերթի վրա, 1791 թվական</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 230px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg" class="mw-file-description" title="Յուլիուս Շնոր ֆոն Կարոլսֆելդը Նազարեն շարժման անդամ էր, որը վերադառնում էր դեպի միջնադարյան արվեստ։ 1835 թվականի «Երեք Մարիամները գերեզմանի մոտ» կտավում, սակայն, միայն հրեշտակն է լուսապսակով"><img alt="Յուլիուս Շնոր ֆոն Կարոլսֆելդը Նազարեն շարժման անդամ էր, որը վերադառնում էր դեպի միջնադարյան արվեստ։ 1835 թվականի «Երեք Մարիամները գերեզմանի մոտ» կտավում, սակայն, միայն հրեշտակն է լուսապսակով" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg/200px-L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg" decoding="async" width="200" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg/300px-L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/L_F_Schnorr_von_Carolsfeld_Die_drei_Marien_am_Grab_Jesu.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="263" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Յուլիուս Շնոր ֆոն Կարոլսֆելդը Նազարեն շարժման անդամ էր, որը վերադառնում էր դեպի միջնադարյան արվեստ։ 1835 թվականի «Երեք Մարիամները գերեզմանի մոտ» կտավում, սակայն, միայն հրեշտակն է լուսապսակով</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տարբեր_տերմինների_ծագում_և_օգտագործում"><span id=".D5.8F.D5.A1.D6.80.D5.A2.D5.A5.D6.80_.D5.BF.D5.A5.D6.80.D5.B4.D5.AB.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.AE.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.82.D5.B4_.D6.87_.D6.85.D5.A3.D5.BF.D5.A1.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B4"></span>Տարբեր տերմինների ծագում և օգտագործում</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Տարբեր տերմինների ծագում և օգտագործում" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Տարբեր տերմինների ծագում և օգտագործում"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_(15th_c,_Tretyakov_gallery).jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg/220px-Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg/330px-Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg/440px-Transfiguration_by_Feofan_Grek_from_Spaso-Preobrazhensky_Cathedral_in_Pereslavl-Zalessky_%2815th_c%2C_Tretyakov_gallery%29.jpeg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Կերպարանափոխության ուշ բյուզանդական/ռուսական սրբապատկեր։ Քրիստոսը պատկերված է բաց կապույտ լուսապսակով՝ կայծակի սպիտակ կայծերով (15-րդ դար, վերագրվում է <a href="/wiki/%D5%96%D5%A5%D5%B8%D6%86%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D6%80%D5%A5%D5%AF" title="Ֆեոֆան Գրեկ">Ֆեոֆան Գրեկին</a>, <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A5%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B0" title="Տրետյակովյան պատկերասրահ">Տրետյակովյան պատկերասրահ</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%BE%D5%A1" title="Մոսկվա">Մոսկվա</a>)</figcaption></figure> <p>Անգլերեն լեզվում այլընտրանքային տարբերակների ծագումը բավականին անորոշ է։ Ամենահին անգլերեն տերմինը «glory» բառն է, որը միակ օգտագործվողն էր <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="Միջնադար">Միջնադարում</a>, սակայն հնացած է մեր օրերում։ Ծագել է ֆրանսերեն «gloire» բառից, որն ունեցել է մոտավորապես նույն իմաստն, ինչ «glory»-ն։ «Գլորիոլն» այս իմաստով առաջին անգամ օգտագործվել է 1844 թվականին։ «Լուսապսակ» բառն անգլերենում առաջին անգամ կիրառվել է 1646 թվականին (օպտիկական ու աստղագիտական օգտագործումից մոտավորապես մեկ դար անց)։ Օգտագործվել է և՛ հոգնակի թվում, և՛ որպես բայ<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ծագել է հունարեն «կալ» բառից, որը մաքուր պահվող շրջանաձև, թեթևակիորեն թեք տարածք էր, որտեղ ստրուկները կամ եզները ոտքով կալսում էին ցորենը։ Հունարենում սկսել է օգտագործվել «աստվածային պայծառ շրջանակ» իմաստով։ </p><p>«Nimbus» բառը լատիներենում նշանակել է «ամպ», որը 1616 թվականից օգտագործվել է «աստվածային ամպ» իմաստով, իսկ 1727 թվականից՝ «գլուխը շրջապատող պայծառ կամ ոսկեգույն սկավառակ» իմաստով։ Արվեստի պատմաբանները երբեմն այս բառը նախընտրում են օգտագործել լուսապսակի փոխարեն<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Լատիներեն «ոսկեգույն» բառից առաջացած «Aureole» տարբերակն անգլերենում օգտագործվել է «ոսկե թագ» իմաստով և հատկապես միջնադարից սկսած համարվել նահատակների պարգևը։ Որպես լուսապսակ առաջին գրանցված կիրառությունը եղել է 1848 թվականին, որից շատ կարճ ժամանակ անց գործերը բարդացել են 1851 թվականին ֆրանսիացի արվեստի պատմաբան <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86_%D5%86%D5%A1%D5%BA%D5%B8%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%D4%B4%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%B8%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադոլֆ Նապոլեոն Դիդրոն (դեռ գրված չէ)">Ադոլֆ Նապոլեոն Դիդրոնի</a> «Քրիստոնեական սրբապատկերագրություն կամ քրիստոնեական արվեստի պատմությունը միջնադարում» աշխատության անգլերեն թարգմանության լույս ընծայումով։ Այստեղ լատիներեն «aura» բառի փաղաքշական տարբերակից առաջացել է «օրեոլը», որը նաև նշանակել է ամբողջ մարմինը ծածկող լուսապսակ, մինչդեռ «nimbus»-ը վերաբերել է միայն գլուխը շրջապատող լուսապսակին<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Անգլերեն միակ տերմինը, որը նշանակում է ամբողջ մարմնի լուսապսակ և չի կարող օգտագործվել գլուխը շրջապատող շրջանաձև սկավառակի փոխարեն, 1883 թվականից օգտագործվող «մանդոռլա» բառն է։ Սակայն իտալերենում <a href="/wiki/%D5%86%D5%B7%D5%A5%D5%B6%D5%AB" title="Նշենի">«նուշ»</a> նշանակող այս բառը քրիստոնեական արվեստում հիմնականում օգտագործվել է <span title="երկու շրջանագծի հատումից առաջացած պատկեր" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap">vesica piscis</span> ուրվագիծ արտահայտելու համար․ ասիական արվեստում ավելի լայնորեն է կիրառվել<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այլ կերպ ասած, կարելի է գտնել մեծաթիվ բառեր, որոնք կարող են վերաբերել ինչպես գլխի լուսապսակին, այնպես էլ ամբողջ մարմինը պարուրող լուսապսակին։ «Լուսապսակ» բառն ինքնին ըստ վերջին բառարանների<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> նշանակում է պարզապես «շրջանակ գլխի շուրջ», թեև Ռայնն ու Թրումենը բառն օգտագործել են նաև շրջանաձև, ամբողջ մարմինն ընդգրկող օրեոլներ արտահայտելու համար<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև"><span id=".D5.8F.D5.A5.D5.BD_.D5.B6.D5.A1.D6.87"></span>Տես նաև</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Տես նաև"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D5%95%D6%80%D5%A5%D5%B8%D5%AC%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օրեոլա (դեռ գրված չէ)">Օրեոլա</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A1%D5%A3" title="Անմահության թագ">Անմահության թագ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1_(%D6%85%D5%BA%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D6%87%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%A9)" title="Գլորիա (օպտիկական երևույթ)">Գլորիա (օպտիկական երևույթ)</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFHarper" class="citation web cs1">Harper, Douglas. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.etymonline.com/?term=halo">«halo»</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Online_Etymology_Dictionary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Online Etymology Dictionary (դեռ գրված չէ)">Online Etymology Dictionary</a></i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Online+Etymology+Dictionary&rft.atitle=halo&rft.aulast=Harper&rft.aufirst=Douglas&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.etymonline.com%2F%3Fterm%3Dhalo&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span> .</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/halo-art">«halo – art»</a>. <i>britannica.com</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=britannica.com&rft.atitle=halo+%E2%80%93+art&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fart%2Fhalo-art&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">J. Black and A. Green, <i>Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotmia</i> (Austin, 1992) p. 130.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Iliad</i> v.4ff, xviii.203ff.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Marjorie J. Milne, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metmuseum.org/toah/bibliography/?id=12253">Perseus and Medusa on an Attic Vase</a>" <i>The Metropolitan Museum of Art Bulletin</i> New Series, <b>4</b>.5 (January 1946, pp. 126–130) 126.p.)</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">L. Stephani, <i>Nimbus und Strahlenkranz in den Werken der Alten Kunst" in</i> Mémoires de l'Académie des Sciences de Saint-Petersbourg<i>, series vi, vol. vol ix, noted in Milne 1946:130.</i></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSali" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Sali, S. A. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.indianculture.gov.in/daimabad-1976-79-masi83">«Daimabad : 1976–79»</a>. <i>INDIAN CULTURE</i> (անգլերեն). էջ 499<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 12-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=INDIAN+CULTURE&rft.atitle=Daimabad+%3A+1976%E2%80%9379&rft.pages=499&rft.aulast=Sali&rft.aufirst=S.+A&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.indianculture.gov.in%2Fdaimabad-1976-79-masi83&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-metmuseum.org-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-metmuseum.org_8-0">8,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-metmuseum.org_8-1">8,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-metmuseum.org_8-2">8,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metmuseum.org/explore/publications/pdfs/asia/divided/d1_Art_S_Asia.pdf">«Metropolitan Museum of Art: Art of South Asia»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>metmuseum.org</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=metmuseum.org&rft.atitle=Metropolitan+Museum+of+Art%3A+Art+of+South+Asia&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.metmuseum.org%2Fexplore%2Fpublications%2Fpdfs%2Fasia%2Fdivided%2Fd1_Art_S_Asia.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">including the Qianlong Emperor – see note below. Rhie, Marylin and Thurman, Robert (eds):<i>Wisdom And Compassion: The Sacred Art of Tibet</i>, p. 99, & passim, 2000, 1991, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8109-2526-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8109-2526-5">0-8109-2526-5</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Rhie and Thurman, pp 77, 176, 197 etc.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Gopinatha Rao, T. A. (1985). <a href="//archive.org/details/cu31924071128825" class="extiw" title="iarchive:cu31924071128825">Elements of Hindu Iconography</a>. pp. 31–32. Motilal Banarsidass. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9788120808782" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9788120808782">9788120808782</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">No doubt, as later, the same motif appeared in paintings, but none survive from this early. L Sickman & A Soper, "The Art and Architecture of China", Pelican History of Art, 3rd ed 1971, pp. 86–7, Penguin (now Yale History of Art), LOC 70-125675</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">See Didron</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Rhie and Thurman, p. 161</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Such as the Qianlong Emperor <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Image:The_Qianlong_Emperor_in_Buddhist_Dress.jpg">the Qianlong Emperor in Buddhist Dress</a>, and his father.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">The ring of fire is ascribed other meanings in many accounts of the iconography of the Nataraja, but many other types of statue have similar aureoles, and their origin as such is clear.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFRamsden1941" class="citation journal cs1">Ramsden, E. H. (1941). «The Halo: A Further Enquiry into Its Origin». <i>The Burlington Magazine for Connoisseurs</i>. <b>78</b> (457): 123–131. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/868232">868232</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Burlington+Magazine+for+Connoisseurs&rft.atitle=The+Halo%3A+A+Further+Enquiry+into+Its+Origin&rft.volume=78&rft.issue=457&rft.pages=123-131&rft.date=1941&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F868232%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Ramsden&rft.aufirst=E.+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.theoi.com/Gallery/Z2.4.html">Illustrated</a>.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080708143541/http://www.tunisiaonline.com/mosaics/mosaic05b.html">«Illustration»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tunisiaonline.com/mosaics/mosaic05b.html">օրիգինալից</a> 2008 թ․ հուլիսի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Illustration&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tunisiaonline.com%2Fmosaics%2Fmosaic05b.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Initially only dead and therefore deified Emperors were haloed, later the living <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newadvent.org/cathen/11080b.htm">Catholic Encyclopedia</a></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">According to the 1967 New Catholic Encyclopedia, a standard library reference, in an article on <i>Constantine the Great</i>: "Besides, the Sol Invictus had been adopted by the Christians in a Christian sense, as demonstrated in the Christ as Apollo-Helios in a mausoleum (c. 250) discovered beneath St. Peter's in the Vatican."</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">G Schiller, <i>Iconography of Christian Art, Vol. I</i>, 1971 (English trans. from German), Lund Humphries, London, p. 135, figs 150-53, 346–54. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-85331-270-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-85331-270-2">0-85331-270-2</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111223120343/http://www.catholicbiblical.ca/wp-content/uploads/Early-Christian-symbols.pdf">«Early Christian Symbols»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Catholic Biblical Association of Canada. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.catholicbiblical.ca/wp-content/uploads/Early-Christian-symbols.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2011 թ․ դեկտեմբերի 23-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 20-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Early+Christian+Symbols&rft.pub=Catholic+Biblical+Association+of+Canada&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.catholicbiblical.ca%2Fwp-content%2Fuploads%2FEarly-Christian-symbols.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">G Schiller, <i>Iconography of Christian Art, Vol. I</i>, 1971 (English trans. from German), Lund Humphries, London, figs 20–22, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-85331-270-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-85331-270-2">0-85331-270-2</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationalgallery.org.uk/cgi-bin/WebObjects.dll/CollectionPublisher.woa/wa/content?contentName=GL_Halo">Nationalgallery.org.uk</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070423223708/http://www.nationalgallery.org.uk/cgi-bin/WebObjects.dll/CollectionPublisher.woa/wa/content?contentName=GL_Halo">Արխիվացված</a> 23 Ապրիլ 2007 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, Late 15th century reliefs by Jacopo della Quercia on the portal of San Petronio, Bologna are an early example of the triangular halo. According to Didron, Adolphe Napoléon: <i>Christian Iconography: Or, The History of Christian Art in the Middle Ages</i>, London, 1851, Vol 2, p30, this is "extremely rare in France, but common enough in Italy and Greece</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Didron, Vol 2, pp. 68–71</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">only in Italy, according to Didron, Vol 2 p. 79.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">see Didron, Vol 2 p. 79 and Dodwell, C.R.; <i>The Pictorial arts of the West, 800–1200</i>, 1993, Yale UP, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-300-06493-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-300-06493-4">0-300-06493-4</a>, p. 170</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Johannes Diaconus gives the reason: <i>circa verticem tabulae similitudinem, quod viventis insigne est, preferens, non-coronam</i> ("bearing around his head the likeness of a square, which is the sign for a living person, and not a crown") (Migne, <i>Pat. Lat.</i> 75, 231). The deacon of Rome was unaware of the Eastern tradition of depicting the emperor with a halo. Surviving examples are rare, and seem to be becoming rarer; Bishop Ecclesius has a clear one in older photos of the mosaics in San Vitale, Ravenna, which appears to have been removed in recent restoration <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Image:SanVitale16.jpg">Cupola of the choir</a> – see: James Hall, <i>A History of Ideas and Images in Italian Art</i>, p100 & photo p. 93, 1983, John Murray, London, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7195-3971-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7195-3971-4">0-7195-3971-4</a>. Other surviving examples are Pope Hadrian I in a mural formerly in Santa Prassede, Rome, donor figures in the church at Saint Catherine's Monastery <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hp.uab.edu/image_archive/cr-03/cr-01/index.html">and two more Roman examples – items 3 and 5</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070630131544/http://www.hp.uab.edu/image_archive/cr-03/cr-01/index.html">Արխիվացված</a> 30 Հունիս 2007 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, one of Paschal's mother, the rather mysterious Episcopa Theodora. see also: Fisher, Sally. <i>The Square Halo and Other Mysteries of Western Art: Images and the Stories that Inspired Them</i>. Edited by Harriet Whelchel, Harry N Abrams, Inc., 1995</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBecklectic" class="citation web cs1">Becklectic, made by photographer. <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dura_Europos_fresco_holy_man.jpg">«Joshua. Fresco from the Dura Europos synagogue (Jewish Art, ed. Cecil Roth, Tel Aviv: Massadah Press, 1961, cols. 203–204: "Joshua")»</a> – via Wikimedia Commons.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Joshua.+Fresco+from+the+Dura+Europos+synagogue+%28Jewish+Art%2C+ed.+Cecil+Roth%2C+Tel+Aviv%3A+Massadah+Press%2C+1961%2C+cols.+203%E2%80%93204%3A+%22Joshua%22%29.&rft.aulast=Becklectic&rft.aufirst=made+by+photographer&rft_id=http%3A%2F%2Fcommons.wikimedia.org%2Fwiki%2FFile%3ADura_Europos_fresco_holy_man.jpg&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">As in the frescoes by the workshop of Giotto in the lower church at Assisi. James Hall, <i>A History of Ideas and Images in Italian Art</i>, p202, 1983, John Murray, London, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7195-3971-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7195-3971-4">0-7195-3971-4</a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Didron, Vol 2, pp. 107–126</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Robin Margaret Jensen, <i>Understanding Early Christian Art</i>, p. 112, 2000, Routledge, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-415-20454-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-415-20454-2">0-415-20454-2</a></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Tait, Hugh. <i>Catalogue of the Waddesdon Bequest in the British Museum</i>, p. 43, 1986, British Museum Press, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-7141-0525-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-7141-0525-3">978-0-7141-0525-3</a></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Haloes were also often added by later dealers and restorers to such works, and indeed sometimes used to convert portraits into "saints". <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metmuseum.org/toah/hd/neth/hd_neth.htm">Intentional Alterations of Early Netherlandish Painting, Metropolitan Museum</a></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">If not their identity. The painting has been partly repainted, and the current appearance may not be the original one. <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Pietro_Perugino_077.jpg" title="Պատկեր:Pietro Perugino 077.jpg">Vienna Perugino</a></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTate" class="citation web cs1">Tate. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-saint-stephen-n01563">«<span class="cs1-kern-left"></span>'Saint Stephen', Sir John Everett Millais, Bt, 1895 – Tate»</a>. <i>tate.org.uk</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=tate.org.uk&rft.atitle=%E2%80%98Saint+Stephen%E2%80%99%2C+Sir+John+Everett+Millais%2C+Bt%2C+1895+%E2%80%93+Tate&rft.au=Tate&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tate.org.uk%2Fart%2Fartworks%2Fmillais-saint-stephen-n01563&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF+%28%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">OED original edition for "glory", "gloriole" and "halo".</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">OED original edition for "nimbus" etc.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">OED original edition for "aureole".</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">For example by Sickman and Soper, op. cit.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">Concise Oxford Dictionary, 1995, and Collins English Dictionary.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">op & pages cit. The Catholic Encyclopedia of 1911 (link above) has a further set of meanings for these terms, including glory.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Նշումներ"><span id=".D5.86.D5.B7.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Նշումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Նշումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Նշումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Aster, Shawn Zelig, <i>The Unbeatable Light: Melammu and Its Biblical Parallels</i>, Alter Orient und Altes Testament vol. 384 (Münster), 2012, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-3-86835-051-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-3-86835-051-7">978-3-86835-051-7</a></li> <li>Crill, Rosemary, and Jariwala, Kapil. <i>The Indian Portrait, 1560–1860</i>, National Portrait Gallery, London, 2010, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1-85514-409-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1-85514-409-5">978-1-85514-409-5</a></li> <li>Adolphe Napoléon Didron, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=iWQMAAAAYAAJ&printsec=titlepage#PPP4,M1"><i>Christian Iconography: Or, The History of Christian Art in the Middle Ages</i></a>, Translated by Ellen J. Millington, H. G. Bohn, (Original from Harvard University, Digitized for Google Books) – Volume I, Part I (pp. 25–165) is concerned with the halo in its different forms, though the book is not up to date.</li> <li>Dodwell, C. R., <i>The Pictorial arts of the West, 800–1200</i>, 1993, Yale UP, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-300-06493-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-300-06493-4">0-300-06493-4</a></li> <li>Rhie, Marylin and Thurman, Robert (eds.): <i>Wisdom And Compassion: The Sacred Art of Tibet</i>, 1991, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8109-2526-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8109-2526-5">0-8109-2526-5</a></li> <li>Gertrud Schiller, <i>Iconography of Christian Art, Vol. I</i>, 1971 (English trans from German), Lund Humphries, London, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-85331-270-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-85331-270-2">0-85331-270-2</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հետագա_ընթերցանություն"><span id=".D5.80.D5.A5.D5.BF.D5.A1.D5.A3.D5.A1_.D5.A8.D5.B6.D5.A9.D5.A5.D6.80.D6.81.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Հետագա ընթերցանություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Հետագա ընթերցանություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Հետագա ընթերցանություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Ainsworth, Maryan W., "Intentional Alterations of Early Netherlandish Paintings", <i>Metropolitan Museum Journal</i>, Vol. 40, Essays in Memory of John M. Brealey (2005), pp. 51–65, 10, University of Chicago Press on behalf of The Metropolitan Museum of Art, – on the later addition and removal of halos</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ"><span id=".D4.B1.D6.80.D5.BF.D5.A1.D6.84.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.B2.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Արտաքին հղումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.asianart.com/forum/takaki/halo/Kuzekann.htm">Article on some early Japanese Buddhist haloes</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121102235352/http://home.comcast.net/~taoistresource/art_halo.html">The Halos in Taoist, Buddhist, Christian, Hindu, Islam, Greek and Roman images</a></li></ul> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Halo_(religious_iconography)" class="extiw" title="commons:Category:Halo (religious iconography)">«Լուսապսակ (կրոն)»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Թեմատիկ կայքեր</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.giantbomb.com/wd/3055-4159/">Giant Bomb</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/halo-art">Բրիտանիկա</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B1" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Нимб">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B1" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Нимб">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0126338.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9D%D0%AD%D0%A1/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B1" class="extiw" title="s:ru:НЭС/Нимб">Նոր</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9D%D0%AD%D0%A1/%D0%9E%D1%80%D0%B5%D0%BE%D0%BB" class="extiw" title="s:ru:НЭС/Ореол">Նոր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pravenc.ru/text/2577657.html">Ուղղափառ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85091972">sh85091972</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լուսապսակ_(կրոն)&oldid=9745469">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լուսապսակ_(կրոն)&oldid=9745469</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%AB_%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Աշխարհի կրոններ">Աշխարհի կրոններ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Կատեգորիա:Արվեստ">Արվեստ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Կատեգորիա:Բուդդայական արվեստ">Բուդդայական արվեստ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Խորհրդանիշներ">Խորհրդանիշներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Կատեգորիա:Կրոնական արվեստ">Կրոնական արվեստ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Կրոնական խորհրդանիշներ">Կրոնական խորհրդանիշներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%94%D6%80%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:Քրիստոնեություն">Քրիստոնեություն</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80_(en)" title="Կատեգորիա:CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)">CS1 անգլերեն աղբյուրներով էջեր (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_from_July_2017" title="Կատեգորիա:Wikipedia articles needing page number citations from July 2017">Wikipedia articles needing page number citations from July 2017</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 5 Ապրիլի 2024-ի ժամը 16:43-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)&section=14&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-74cc59cb9d-jm867","wgBackendResponseTime":178,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.390","walltime":"1.098","ppvisitednodes":{"value":1439,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":26583,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1587,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":5,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":78540,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 443.873 1 -total"," 41.94% 186.153 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 23.78% 105.557 8 Կաղապար:Cite_web"," 21.91% 97.268 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 20.99% 93.175 1 Կաղապար:OEtymD"," 12.25% 54.368 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 10.40% 46.171 1 Կաղապար:Citation_needed"," 6.93% 30.758 2 Կաղապար:Fix"," 5.97% 26.509 4 Կաղապար:Category_handler"," 3.17% 14.067 2 Կաղապար:Webarchive"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.141","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4633982,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-phl7d","timestamp":"20241125134152","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u053c\u0578\u0582\u057d\u0561\u057a\u057d\u0561\u056f (\u056f\u0580\u0578\u0576)","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BA%D5%BD%D5%A1%D5%AF_(%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3341893","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3341893","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2020-12-26T15:55:25Z","dateModified":"2024-04-05T16:43:13Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/1\/14\/Masaccio_chapelle_Brancacci.png"}</script> </body> </html>