CINXE.COM
Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան) - Վիքիպեդիա
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան) - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"e659a6eb-890b-4778-b4fd-ef12556cccb9","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Գրիգոր_Գրիգորյան_(պատմաբան)","wgTitle":"Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան)","wgCurRevisionId":9784049,"wgRevisionId":9784049,"wgArticleId":659163,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig","Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով","Մարտի 2 ծնունդներ","1930 ծնունդներ","Հոկտեմբերի 14 մահեր","2018 մահեր", "ՀՊՄՀ շրջանավարտներ","Գիտնականներ այբբենական կարգով","Անձինք այբբենական կարգով","Վլադիկավկազ քաղաքում ծնվածներ","Հայ գիտնականներ","Հայ հնագետներ","Հայ պատմաբաններ","Հայ պրոֆեսորներ","Հայ վիմագրագետներ","Պատմական գիտությունների դոկտորներ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Գրիգոր_Գրիգորյան_(պատմաբան)","wgRelevantArticleId":659163,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q22138649","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready", "skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/1200px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="794"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/800px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="529"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/640px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="423"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան) - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Գրիգոր_Գրիգորյան_պատմաբան rootpage-Գրիգոր_Գրիգորյան_պատմաբան skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Կենսագրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կենսագրություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Կենսագրություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Կենսագրություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գիտական_գործունեություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գիտական_գործունեություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Գիտական գործունեություն</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Գիտական_գործունեություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Գիտական գործունեություն subsection</span> </button> <ul id="toc-Գիտական_գործունեություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-«Սյունիքի_վանական_կալվածատիրությունը_9-13-րդ_դդ.»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«Սյունիքի_վանական_կալվածատիրությունը_9-13-րդ_դդ.»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>«Սյունիքի վանական կալվածատիրությունը 9-13-րդ դդ.»</span> </div> </a> <ul id="toc-«Սյունիքի_վանական_կալվածատիրությունը_9-13-րդ_դդ.»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-«Սյունիքը_Օրբելյանների_օրոք,_13–15-րդ_դարեր»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«Սյունիքը_Օրբելյանների_օրոք,_13–15-րդ_դարեր»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>«Սյունիքը Օրբելյանների օրոք, 13–15-րդ դարեր»</span> </div> </a> <ul id="toc-«Սյունիքը_Օրբելյանների_օրոք,_13–15-րդ_դարեր»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-«Դիվան_հայ_վիմագրության»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«Դիվան_հայ_վիմագրության»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>«Դիվան հայ վիմագրության»</span> </div> </a> <ul id="toc-«Դիվան_հայ_վիմագրության»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-«Վահանավանք»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«Վահանավանք»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>«Վահանավանք»</span> </div> </a> <ul id="toc-«Վահանավանք»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-«Ղարաբաղյան_օրագիրը_»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«Ղարաբաղյան_օրագիրը_»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>«Ղարաբաղյան օրագիրը »</span> </div> </a> <ul id="toc-«Ղարաբաղյան_օրագիրը_»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մանկավարժական_գործունեություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Մանկավարժական_գործունեություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Մանկավարժական գործունեություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Մանկավարժական_գործունեություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Կոչումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Կոչումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Կոչումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Կոչումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Աղբյուրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Աղբյուրներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Աղբյուրներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Աղբյուրներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="This article exist only in this language. Add the article for other languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ավելացնել լեզուներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span><span class="wb-langlinks-add wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q22138649#sitelinks-wikipedia" title="Միջլեզվային հղումներ ավելացնել" class="wbc-editpage">Ստեղծել հղումը</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&oldid=9784049" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29&id=9784049&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B3%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A3%25D5%25B8%25D6%2580_%25D4%25B3%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A3%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%28%25D5%25BA%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25A2%25D5%25A1%25D5%25B6%29"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D4%25B3%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A3%25D5%25B8%25D6%2580_%25D4%25B3%25D6%2580%25D5%25AB%25D5%25A3%25D5%25B8%25D6%2580%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%28%25D5%25BA%25D5%25A1%25D5%25BF%25D5%25B4%25D5%25A1%25D5%25A2%25D5%25A1%25D5%25B6%29"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF:%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%AB" hreflang="hy"><span>Վիքիդարան</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q22138649" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><dl><dd><dl><dd><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:HS_Disambig.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/25px-HS_Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/38px-HS_Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/HS_Disambig.svg/50px-HS_Disambig.svg.png 2x" data-file-width="156" data-file-height="156" /></a></span> Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/Գրիգոր_Գրիգորյան_(այլ_կիրառումներ)">Գրիգոր Գրիգորյան (այլ կիրառումներ)</a></span></dd> <dd><i>Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6" title="Գրիգորյան">Գրիգորյան</a> ազգանունով այլ մարդկանց մասին։</i></dd></dl></dd></dl> <table class="infobox vcard" style="width:22em;width:21em; text-align:left;"><tbody><tr><th colspan="2" class="summary" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background:transparent; text-align:center;"><div style="background:#eaecf0; position:relative; width:100%; height:45px; display:table;"><span style="position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center;padding:4px;"><b>Գրիգոր Գրիգորյան</b></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-bottom:0.5em;"><span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/250px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg" decoding="async" width="250" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/375px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg/500px-%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg 2x" data-file-width="2372" data-file-height="1569" /></a></span></span><div><div style="padding-top:0.3em; line-height:1.2em;"></div></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;">Ծնվել է</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q22138649$170AF487-4667-4519-85ED-54C0A28B4866" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB_2" title="Մարտի 2">մարտի 2</a>, <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1930-03-02</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_0278598564900519_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-_0278598564900519-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span><br /><span data-wikidata-property-id="P19" class="no-wikidata"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Russia.svg" class="mw-file-description" title="Ռուսաստան"><img alt="Ռուսաստան" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռուսաստան">Ռուսաստան</a> <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1%D5%A6" title="Վլադիկավկազ">Վլադիկավկազ</a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;">Մահացել է</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q22138649$a92c3d63-461e-a18a-4604-47b48e8e4792" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_14" title="Հոկտեմբերի 14">հոկտեմբերի 14</a>, <a href="/wiki/2018" title="2018">2018</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">2018-10-14</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_0278598564900519_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-_0278598564900519-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <span style="white-space:nowrap;">(88 տարեկան)</span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;">Ազգություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-property-id="P172" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80" title="Հայեր">Հայ</a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;">Մասնագիտություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q22138649$df68920e-449b-79e3-5bc3-e7b29a9c1f3b" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%AB%D5%B9" title="Պատմիչ">պատմաբան</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q22138649$047bfb22-44cd-708b-259d-2a85153cd693" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Հնագիտություն">հնագետ</a></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q22138649$c5e86959-4514-88c0-3cce-a1b8450c36f6" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P106"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Վիմագրություն">վիմագրագետ</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;"><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%B4%D5%A1_%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80" title="Ալմա մատեր">Ալմա մատեր</a></th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q22138649$c14053ab-4bb9-3b0f-3ae2-7cf68cd60fea" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P69"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D6%80_%D4%B1%D5%A2%D5%B8%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարան">Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color: #eaecf0;">Գիտական աստիճան</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P512" data-wikidata-claim-id="Q22138649$fff84c5f-4673-f4ac-d3c2-f99e4c0858df"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12101789" class="extiw" title="d:Q12101789">պատմական գիտությունների դոկտոր</a></span></span> և <span class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P512" data-wikidata-claim-id="Q22138649$acd3a6a4-4978-d771-04ce-c60ad3052a94"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%86%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%80" title="Պրոֆեսոր">պրոֆեսոր</a></span></span></td></tr></tbody></table> <p><b>Գրիգոր Մեսրոպի Գրիգորյան</b> (<span data-wikidata-claim-id="Q22138649$170AF487-4667-4519-85ED-54C0A28B4866" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P569"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB_2" title="Մարտի 2">մարտի 2</a>, <a href="/wiki/1930" title="1930">1930</a></span><span style="display:none">(<span class="bday">1930-03-02</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_0278598564900519_1-3" class="reference"><a href="#cite_note-_0278598564900519-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q22138649$c05000c7-42bd-97f8-7357-0347b2f87476" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P19"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1%D5%A6" title="Վլադիկավկազ">Վլադիկավկազ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2636093" class="extiw" title="d:Q2636093">Հյուսիսկովկասյան երկրամաս</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%96%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BE_%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ռուսաստանի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն">ՌԽՖՍՀ</a></span>, <span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%84%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն">ԽՍՀՄ</a></span></span> - <span data-wikidata-claim-id="Q22138649$a92c3d63-461e-a18a-4604-47b48e8e4792" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P570"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_14" title="Հոկտեմբերի 14">հոկտեմբերի 14</a>, <a href="/wiki/2018" title="2018">2018</a></span><span style="display:none">(<span class="dday">2018-10-14</span>)</span></span><sup id="cite_ref-_0278598564900519_1-4" class="reference"><a href="#cite_note-_0278598564900519-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span>), հայ պատմաբան, հնագետ, վիմագրագետ։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1985), պրոֆեսոր (1989)։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կենսագրություն"><span id=".D4.BF.D5.A5.D5.B6.D5.BD.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Կենսագրություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Կենսագրություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Կենսագրություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգոր Գրիգորյանը ծնվել է 1930 թվականին <a href="/wiki/%D5%8C%D4%B4" class="mw-redirect" title="ՌԴ">ՌԴ</a> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%95%D5%BD%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Հյուսիսային Օսիա">Հյուսիսային Օսիայի</a> <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1%D5%A6" title="Վլադիկավկազ">Վլադիկավկազ</a> քաղաքում։ 1937 թվականին Գրիգորյանների ընտանիքը տեղափոխվում է Հայաստան։ Երևանում Գրիգոր Գրիգորյանն ավարտելով միջնակարգ դպրոցը՝ 1948-1949 թվականներին ուսումը շարունակել է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AE%D5%AB%D5%B6" class="mw-redirect" title="Էջմիածին">Էջմիածնի</a> <a href="/wiki/%D4%B3%D6%87%D5%B8%D6%80%D5%A3%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%83%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="Գևորգյան Ճեմարան">Գևորգյան ճեմարանում</a>։ Այնուհետև ընդունվել է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան">Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի</a> պատմալեզվագրական Ֆակուլտետը, որը ավարտել է 1954 թվականին։ 1954-1956 թվականներին աշխատել է <a href="/wiki/%D4%B5%D5%B2%D5%A5%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%B1%D5%B8%D6%80" title="Եղեգնաձոր">Եղեգնաձորի</a> շրջանի հեռավոր <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%80%D5%BD" title="Հորս">Հորս</a> գյուղում՝ որպես դպրոցի տնօրեն։ Վերադառնալով Երևան՝ 1956 թվականին աշխատանքի է անցել Հայպետհրատում, ապա նաև թիվ 31 միջնակարգ դպրոցում։ </p><p>Եղեգնաձորում, շրջելով մերձակա բնակավայրերը, ուսումնասիրում է հայկական միջնադարյան հուշարձանները և գրառում դրանց որմերին փորագրված արձանագրությունները։ </p><p>Դեռևս 60-ական թվականներից Գրիգոր Գրիգորյանը վիմագրության բաժնի արշավախմբերի կազմում մասնակցել է վիմական արձանագրությունների հավաքման գործին՝ Հայաստանի և Արցախի շրջաններում։ Այնուհետև շուրջ երկու տասնամյակ շրջելով <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռուսաստան">Ռուսաստանի</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%AB%D5%B6%D5%A1" title="Ուկրաինա">Ուկրաինայի</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D5%AC%D5%A4%D5%B8%D5%BE%D5%A1" title="Մոլդովա">Մոլդովայի</a> նախկինում հայաբնակ վայրերում՝ ընդօրինակել և վերծանել է հարյուրավոր քարեղեն վկայագրեր, որոնցից շատերն այսօր չեն պահպանվել։ Նա հավաքել է ոչ միայն հուշարձանների որմերին փորագրված վիմագրերը, այլև տարբեր թանգարաններում պահվող հայկական եկեղեցական սպասքի, այլ առարկաների հիշատակագրերը<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գիտական_գործունեություն"><span id=".D4.B3.D5.AB.D5.BF.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Գիտական գործունեություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Գիտական գործունեություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Գիտական գործունեություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգոր Գրիգորյանի գիտական գործունեությունը սկսվել է 1962 թվականին, երբ նա ընդունվել է <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Գիտությունների ակադեմիա">Գիտությունների ակադեմիայի</a> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D6%87_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AB%D5%B6%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BF" title="Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ">հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի</a> հայ վիմագրության բաժինը՝ անցնելով ավագ լաբորանտից մինչև առաջատար գիտաշխատողի ուղի։ Ներկայումս ինստիտուտի հայ վիմագրության բաժնի վարիչն է։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«Սյունիքի_վանական_կալվածատիրությունը_9-13-րդ_դդ.»"><span id=".C2.AB.D5.8D.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.AB.D6.84.D5.AB_.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.AF.D5.A1.D5.AC.D5.BE.D5.A1.D5.AE.D5.A1.D5.BF.D5.AB.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A8_9-13-.D6.80.D5.A4_.D5.A4.D5.A4..C2.BB"></span>«Սյունիքի վանական կալվածատիրությունը 9-13-րդ դդ.»</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. «Սյունիքի վանական կալվածատիրությունը 9-13-րդ դդ.»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: «Սյունիքի վանական կալվածատիրությունը 9-13-րդ դդ.»"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգոր Գրիգորյանը գիտական ուսումնասիրությունների առարկան <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%84%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6" title="Սյունիքի մարզ">Սյունյաց աշխարհն</a> էր, նրա միջնադարյան պատմության տարաբնույթ խնդիրները, պատմամշակութային հուշարձանները, վանական հաստատությունները՝ որպես կրոնական, ուսումնական, գիտական կենտրոններ։ 1973 թվականին հրատարակվեց նրա առաջին ծավալուն ուսումնասիրությունը՝ «Սյունիքի վանական կալվածատիրությունը 9–13-րդ դդ.»: Աշխատության մեջ միջնադարյան Հայաստանի վանական միաբանությունների վարչատնտեսական գործունեության քննությունը կատարվել է Սյունյաց աշխարհի վանքերի օրինակով։ Վանքերի առաջացման սոցիալական ու քաղաքական հիմքերը, միաբանությունների կալվածատիրության ընդլայնման, ապահարկության խնդիրները քննարկված են մատենագրական և վիմագրական բազմաքանակ սկզբնաղբյուրների հենքի վրա։ Առանձնակի քննության առարկա են դարձել միաբանությունների հիերարխիկ սկզբունքներն ու եղանակները, վանքերի գիտակրթական, մշակութային գործունեությունը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«Սյունիքը_Օրբելյանների_օրոք,_13–15-րդ_դարեր»"><span id=".C2.AB.D5.8D.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.AB.D6.84.D5.A8_.D5.95.D6.80.D5.A2.D5.A5.D5.AC.D5.B5.D5.A1.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D6.85.D6.80.D5.B8.D6.84.2C_13.E2.80.9315-.D6.80.D5.A4_.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.A5.D6.80.C2.BB"></span>«Սյունիքը Օրբելյանների օրոք, 13–15-րդ դարեր»</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. «Սյունիքը Օրբելյանների օրոք, 13–15-րդ դարեր»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: «Սյունիքը Օրբելյանների օրոք, 13–15-րդ դարեր»"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգորյանի գիտական ուսումնասիրությունների առանցքային բնագավառներից մեկը նշանավոր Օրբելյան իշխանական տան պատմությունն էր։ 1981 թվականին նա գրեց «Սյունիքը Օրբելյանների օրոք, 13–15-րդ դարեր» աշխատությունը, իսկ ավելի ուշ՝ «Դրվագներ Սյունիքի պատմության (9–15-րդ դդ.)» (1990 թ. ռուսերեն) աշխատությունը։ 2004 թվականին Մոսկվայում հրատարակվեց այս երկրորդ գրքի լրամշակված, նոր նյութերով ու փաստերով հարստացված տարբերակը, Օրբելյան իշխանների մերօրյա շառավիղ, Առևտրի համաշխարհային խորհրդի (Սան Ֆրանցիսկո) նախագահ Գարի Աղապարոնի Օրբելյանի հորդորով և հովանավորությամբ։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«Դիվան_հայ_վիմագրության»"><span id=".C2.AB.D4.B4.D5.AB.D5.BE.D5.A1.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.B5_.D5.BE.D5.AB.D5.B4.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6.C2.BB"></span>«Դիվան հայ վիմագրության»</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. «Դիվան հայ վիմագրության»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: «Դիվան հայ վիմագրության»"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգոր Գրիգորյանը ուսումնասիրել է նաև Մոսկվայի <a href="/wiki/%D4%BF%D6%80%D5%A5%D5%B4%D5%AC" title="Կրեմլ">Կրեմլի</a> զինապալատի և Պատմության պետական թանգարանի պահոցների տասնյակ եկեղեցական առարկաների ու սրբազան մասունքների վրա դրոշմված հայկական հիշատակագրերը։ Արդյունքում՝ 1996 և 1999 թվականներին լույս են տեսել «Դիվան հայ վիմագրության» մատենաշարի 7-րդ և 8-րդ հատորները, որոնք ընդգրկում էին համապատասխանաբար Ուկրաինայի, Մոլդովայի և Ռուսաստանի Դաշնության հայկական հուշարձանների վիմական արձանագրությունները։ Այս հատորներում հայերենից զատ տեղ են գտել նաև զգալի թվով ռուսերեն, լեհերեն, գերմաներեն, լատիներեն, հայատառ ղփչաղերեն արձանագրություններ, որոնք ներկայացված են բնագրերով և հայերեն թարգմանություններով։ </p><p>Կրեմլի զինապալատի և Պատմության թանգարանի համար նա կատարել է հայերեն հիշատակագրերի հարյուրավոր ռուսերեն թարգմանություններ։ Իսկ <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Թեոդոսիա">Թեոդոսիայում</a> ստեղծել է Քարեդարան-թանգարան՝ թարգմանաբար ներկայացված արձանագրություններով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«Վահանավանք»"><span id=".C2.AB.D5.8E.D5.A1.D5.B0.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D6.84.C2.BB"></span>«Վահանավանք»</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. «Վահանավանք»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: «Վահանավանք»"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D6%84_(%D5%8D%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%84%D5%AB_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6)" class="mw-redirect" title="Վահանավանք (Սյունիքի մարզ)">Վահանավանքի</a> պատմահնագիտական ուսումնասիրություններից հետո Գրիգոր Գրիգորյանը 2007 թվականին հրատարակել է «Վահանավանք» երկլեզու մենագրությունը։ Այս թեմատիկային է վերաբերում նաև 2009 թվականին տեսած «Վահանավանքի վերածնունդը (հնագետի օրագրից)» էսսեն։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«Ղարաբաղյան_օրագիրը_»"><span id=".C2.AB.D5.82.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.A2.D5.A1.D5.B2.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D6.85.D6.80.D5.A1.D5.A3.D5.AB.D6.80.D5.A8_.C2.BB"></span>«Ղարաբաղյան օրագիրը »</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. «Ղարաբաղյան օրագիրը »" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: «Ղարաբաղյան օրագիրը »"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1988–1992 թվականներին հրապարակվել են Գրիգոր Գրիգորյանի Արցախյան շարժման խնդրին առնչվող նամակներն ու հեռագրերը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մանկավարժական_գործունեություն"><span id=".D5.84.D5.A1.D5.B6.D5.AF.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D6.80.D5.AA.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A3.D5.B8.D6.80.D5.AE.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A5.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Մանկավարժական գործունեություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Մանկավարժական գործունեություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Մանկավարժական գործունեություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Գրիգոր Գրիգորյանը գիտական աշխատանքին զուգահեռ շուրջ 30 տարի զբաղվել է մանկավարժական գործունեությամբ, Երևանի մի շարք բուհերում դասավանդելով հայ վիմագրություն և պատմագիտական այլ առարկաներ։ Դասախոսական գործունեության արդյունքում նա հրատարակել է «Հայկական վիմագրություն» (2000 թ.), «Սյունիքի պատմություն» (2001 թ., հեղինակակից՝ Սերգեյ Հախվերդյան) ձեռնարկները։ «Հայկական վիմագրություն»-ը հայ իրականության մեջ բնագավառին վերաբերող առաջին դասագիրքն է։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Կոչումներ"><span id=".D4.BF.D5.B8.D5.B9.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Կոչումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Կոչումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Կոչումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>1967 թվականին Գրիգոր Գրիգորյանին շնորհվել է պատմական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։</li> <li>1985 թվականին Գրիգոր Գրիգորյանին շնորհվել է պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։</li> <li>1993 թվականին Գրիգոր Գրիգորյանին շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում, այնուհետև՝ «Գիտության վաստակավոր գործչի» կոչում։</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-_0278598564900519-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-_0278598564900519_1-0">1,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_0278598564900519_1-1">1,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_0278598564900519_1-2">1,2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_0278598564900519_1-3">1,3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-_0278598564900519_1-4">1,4</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://am.hayazg.info/index.php?curid=8931">http://am.hayazg.info/index.php?curid=8931</a><span class="wef_low_priority_links"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180417081234/http://hpj.asj-oa.am/2852/1/2010-2(285).pdf">«ԳրիգորԳրիգորյանիծննդյան 80-ամյակիառթիվ»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hpj.asj-oa.am/2852/1/2010-2(285).pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2018 թ․ ապրիլի 17-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%AE%D5%B6%D5%B6%D5%A4%D5%B5%D5%A1%D5%B6+80-%D5%A1%D5%B4%D5%B5%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%A1%D5%BC%D5%A9%D5%AB%D5%BE&rft_id=http%3A%2F%2Fhpj.asj-oa.am%2F2852%2F1%2F2010-2%28285%29.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80+%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Աղբյուրներ"><span id=".D4.B1.D5.B2.D5.A2.D5.B5.D5.B8.D6.82.D6.80.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Աղբյուրներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Աղբյուրներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Աղբյուրներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Գագիկ Սարգսյան «Վաստակաշատ գիտնականը» (Գրիգոր Գրիգորյանի ծննդյան 80-ամյակի առթիվ) պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2010, էջ 285-288</li></ul> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikisource-logo.svg/24px-Notification-icon-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikisource-logo.svg/36px-Notification-icon-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Notification-icon-Wikisource-logo.svg/48px-Notification-icon-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Վիքիդարան">Վիքիդարանն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B2%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%AF:%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%A5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%AB" class="extiw" title="s:Հեղինակ:Գրիգոր Գրիգորյան Մեսրոպի">«Գրիգոր Գրիգորյան (պատմաբան)»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Բառարաններ և հանրագիտարաններ</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://am.hayazg.info/index.php?curid=8931/">Հայազգ</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6688061">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;width:6em"> </span><div class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb15627727z">15627727z</a> · <span title="CiNii" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">CiNii</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA07778857">DA07778857</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/1159151385">1159151385</a> · <span title="Միջազգային տիպօրինակ անունների նույնացուցիչ" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ISNI</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000029857818">0000000029857818</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/n85007611">n85007611</a> · <a href="/wiki/VIAF" title="VIAF">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/74177332">74177332</a> · <span title="WorldCat" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">WorldCat VIAF</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/74177332">74177332</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐6fb5f6ff64‐ns8j9 Cached time: 20241128205745 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.569 seconds Real time usage: 0.898 seconds Preprocessor visited node count: 2213/1000000 Post‐expand include size: 49317/2097152 bytes Template argument size: 1385/2097152 bytes Highest expansion depth: 17/100 Expensive parser function count: 18/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 5737/5000000 bytes Lua time usage: 0.441/10.000 seconds Lua memory usage: 10813733/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 23/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 849.125 1 -total 63.58% 539.901 39 Կաղապար:Wikidata 53.16% 451.385 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Գիտնական 52.27% 443.871 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ 22.53% 191.298 1 Կաղապար:ԱԾ 11.42% 96.998 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ 10.35% 87.890 1 Կաղապար:Ծանցանկ 8.23% 69.841 1 Կաղապար:Cite_web 6.82% 57.919 1 Կաղապար:Գլխագրի_պատկեր 5.67% 48.113 2 Կաղապար:Br_separated_entries --> <!-- Saved in parser cache with key hywiki:pcache:idhash:659163-0!canonical and timestamp 20241128205745 and revision id 9784049. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գրիգոր_Գրիգորյան_(պատմաբան)&oldid=9784049">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գրիգոր_Գրիգորյան_(պատմաբան)&oldid=9784049</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%AB_2_%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Մարտի 2 ծնունդներ">Մարտի 2 ծնունդներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:1930_%D5%AE%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:1930 ծնունդներ">1930 ծնունդներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_14_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հոկտեմբերի 14 մահեր">Հոկտեմբերի 14 մահեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:2018_%D5%B4%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:2018 մահեր">2018 մահեր</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%8A%D5%84%D5%80_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:ՀՊՄՀ շրջանավարտներ">ՀՊՄՀ շրջանավարտներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Գիտնականներ այբբենական կարգով">Գիտնականներ այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B6%D5%B1%D5%AB%D5%B6%D6%84_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Անձինք այբբենական կարգով">Անձինք այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%AF%D5%A1%D5%A6_%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%AE%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վլադիկավկազ քաղաքում ծնվածներ">Վլադիկավկազ քաղաքում ծնվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հայ գիտնականներ">Հայ գիտնականներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%B0%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հայ հնագետներ">Հայ հնագետներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հայ պատմաբաններ">Հայ պատմաբաններ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%BA%D6%80%D5%B8%D6%86%D5%A5%D5%BD%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հայ պրոֆեսորներ">Հայ պրոֆեսորներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%A1%D5%B5_%D5%BE%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հայ վիմագրագետներ">Հայ վիմագրագետներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A4%D5%B8%D5%AF%D5%BF%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Պատմական գիտությունների դոկտորներ">Պատմական գիտությունների դոկտորներ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%BB%D5%A5%D6%80,_%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B6%D6%84_%D6%85%D5%A3%D5%BF%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A5%D5%B6_JsonConfig" title="Կատեգորիա:Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig">Էջեր, որոնք օգտագործում են JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BF%D5%BE%D5%B5%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով">Վիքիպեդիա:Հոդվածներ Վիքիտվյալներից աղբյուրներով</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 7 Ապրիլի 2024-ի ժամը 16:19-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-swrkh","wgBackendResponseTime":113,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.569","walltime":"0.898","ppvisitednodes":{"value":2213,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":49317,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1385,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":18,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":5737,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":23,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 849.125 1 -total"," 63.58% 539.901 39 Կաղապար:Wikidata"," 53.16% 451.385 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Գիտնական"," 52.27% 443.871 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ"," 22.53% 191.298 1 Կաղապար:ԱԾ"," 11.42% 96.998 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 10.35% 87.890 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 8.23% 69.841 1 Կաղապար:Cite_web"," 6.82% 57.919 1 Կաղապար:Գլխագրի_պատկեր"," 5.67% 48.113 2 Կաղապար:Br_separated_entries"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.441","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":10813733,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1559 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1196 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P172 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P135 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1416 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1412 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P184 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P185 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P802 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P737 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P428 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P553 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6fb5f6ff64-ns8j9","timestamp":"20241128205745","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0533\u0580\u056b\u0563\u0578\u0580 \u0533\u0580\u056b\u0563\u0578\u0580\u0575\u0561\u0576 (\u057a\u0561\u057f\u0574\u0561\u0562\u0561\u0576)","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_(%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q22138649","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q22138649","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2016-01-11T12:55:07Z","dateModified":"2024-04-07T16:19:32Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/27\/%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%28%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%29.jpg"}</script> </body> </html>