CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Đế quốc Sasan – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"8aabf938-2665-4fa6-9a24-49c51c5b3929","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Đế_quốc_Sasan","wgTitle":"Đế quốc Sasan","wgCurRevisionId":71331535,"wgRevisionId":71331535,"wgArticleId":244180,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang có các đối số formatnum không phải số","Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Bài có liên kết hỏng","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ","Trang có bản mẫu cổng thông tin trống","Bài viết có trích dẫn không khớp", "Bài viết cần được mở rộng","CS1: giá trị quyển dài","Nguồn CS1 tiếng Ba Tư (fa)","Lỗi CS1: tham số thừa","Lỗi CS1: thiếu tựa đề","Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Bách khoa toàn thư Britannica năm 1911 với một tham số không được đặt tên","Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Encyclopædia Britannica năm 1911","Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)","Bản mẫu webarchive dùng liên kết archiveis","Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư trung cổ","Bản mẫu Portal-inline có liên kết đỏ đến cổng thông tin","Nhà Sassanid","Siêu cường","Lịch sử cổ đại Iraq","Iraq trung cổ","Lịch sử cổ đại Thổ Nhĩ Kỳ","Tiểu Á trung cổ","Lịch sử Kavkaz","Lịch sử Abkhazia","Lịch sử Dagestan", "Lịch sử cổ đại Gruzia","Gruzia trung cổ","Lịch sử cổ đại Afghanistan","Lịch sử Tajikistan","Lịch sử cổ đại Pakistan","Lịch sử Turkmenistan","Lịch sử Uzbekistan","Lịch sử Kyrgyzstan","Syria cổ đại","Lịch sử Levant","Lịch sử Kazakhstan","Lịch sử Armenia","Armenia cổ đại","Armenia trung cổ","Lịch sử cổ đại Azerbaijan","Quốc gia châu Phi cổ đại","Cựu đế quốc"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Đế_quốc_Sasan","wgRelevantArticleId":244180,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Nhà_Sassanid","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks": "vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q83891","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/1200px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1203"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/800px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="802"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/640px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="642"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Đế quốc Sasan – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Đế_quốc_Sasan rootpage-Đế_quốc_Sasan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Lịch sử</span> </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguồn_gốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Nguồn gốc</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kì_đầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kì_đầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Thời kì đầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_kì_đầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kì_hoàng_kim_đầu_tiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kì_hoàng_kim_đầu_tiên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Thời kì hoàng kim đầu tiên</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_kì_hoàng_kim_đầu_tiên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_trung_kì_(379-498)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_trung_kì_(379-498)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Thời trung kì (379-498)</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_trung_kì_(379-498)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_kì_hoàng_kim_thứ_hai" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_kì_hoàng_kim_thứ_hai"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Thời kì hoàng kim thứ hai</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_kì_hoàng_kim_thứ_hai-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Suy_yếu_và_sụp_đổ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Suy_yếu_và_sụp_đổ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Suy yếu và sụp đổ</span> </div> </a> <ul id="toc-Suy_yếu_và_sụp_đổ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hậu_duệ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hậu_duệ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Hậu duệ</span> </div> </a> <ul id="toc-Hậu_duệ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chính_quyền" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chính_quyền"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Chính quyền</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Chính_quyền-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Chính quyền</span> </button> <ul id="toc-Chính_quyền-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Quân_đội" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quân_đội"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Quân đội</span> </div> </a> <ul id="toc-Quân_đội-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bộ_binh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bộ_binh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>Bộ binh</span> </div> </a> <ul id="toc-Bộ_binh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kị_binh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kị_binh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.2</span> <span>Kị binh</span> </div> </a> <ul id="toc-Kị_binh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_cuộc_chiến_tranh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_cuộc_chiến_tranh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Các cuộc chiến tranh</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_cuộc_chiến_tranh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bành_trướng_tới_Ấn_Độ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bành_trướng_tới_Ấn_Độ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Bành trướng tới Ấn Độ</span> </div> </a> <ul id="toc-Bành_trướng_tới_Ấn_Độ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chiến_tranh_với_Ethiopia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiến_tranh_với_Ethiopia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Chiến tranh với Ethiopia</span> </div> </a> <ul id="toc-Chiến_tranh_với_Ethiopia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quan_hệ_với_Trung_Hoa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quan_hệ_với_Trung_Hoa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Quan hệ với Trung Hoa</span> </div> </a> <ul id="toc-Quan_hệ_với_Trung_Hoa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Văn_hóa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Văn_hóa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Văn hóa</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Văn_hóa-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Văn hóa</span> </button> <ul id="toc-Văn_hóa-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Xã_hội" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Xã_hội"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Xã hội</span> </div> </a> <ul id="toc-Xã_hội-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giáo_dục" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Giáo_dục"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Giáo dục</span> </div> </a> <ul id="toc-Giáo_dục-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khoa_học,_nghệ_thuật_và_thơ_ca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khoa_học,_nghệ_thuật_và_thơ_ca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Khoa học, nghệ thuật và thơ ca</span> </div> </a> <ul id="toc-Khoa_học,_nghệ_thuật_và_thơ_ca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tôn_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tôn_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tôn giáo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tôn_giáo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tôn giáo</span> </button> <ul id="toc-Tôn_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hỏa_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hỏa_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Hỏa giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Hỏa_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thiên_chúa_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thiên_chúa_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Thiên chúa giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Thiên_chúa_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_tôn_giáo_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_tôn_giáo_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Các tôn giáo khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_tôn_giáo_khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_vua_nhà_Sassanid" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_vua_nhà_Sassanid"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Các vua nhà Sassanid</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_vua_nhà_Sassanid-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đọc_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Đọc_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Đọc thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Đọc_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Đế quốc Sasan</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 101 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-101" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">101 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Sassanidiese_Ryk" title="Sassanidiese Ryk – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Sassanidiese Ryk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الإمبراطورية الساسانية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الإمبراطورية الساسانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Imperio_Sasanida" title="Imperio Sasanida – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Imperio Sasanida" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Սասանեան Պարսկաստան – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սասանեան Պարսկաստան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Imperiu_sas%C3%A1nida" title="Imperiu sasánida – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Imperiu sasánida" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D1%83%D0%BB_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Сасанилазул империя – Tiếng Avaric" lang="av" hreflang="av" data-title="Сасанилазул империя" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Tiếng Avaric" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sasanil%C9%99r_imperiyas%C4%B1" title="Sasanilər imperiyası – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Sasanilər imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="ساسانیلر – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ساسانیلر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kekaisaran_Sasaniyah" title="Kekaisaran Sasaniyah – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Kekaisaran Sasaniyah" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Empayar_Sasan" title="Empayar Sasan – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Empayar Sasan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="সাসানীয় সাম্রাজ্য – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সাসানীয় সাম্রাজ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sasan_T%C3%A8-kok" title="Sasan Tè-kok – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sasan Tè-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%81%D3%99%D0%BD%D0%B8%D2%99%D3%99%D1%80_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сәсәниҙәр дәүләте – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәсәниҙәр дәүләте" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%9E" title="Дзяржава Сасанідаў – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Дзяржава Сасанідаў" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%9E" title="Дзяржава Сасанідаў – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Дзяржава Сасанідаў" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sasanidsko_Carstvo" title="Sasanidsko Carstvo – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sasanidsko Carstvo" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Sasanided" title="Sasanided – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Sasanided" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Сасанидска империя – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сасанидска империя" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Imperi_Sass%C3%A0nida" title="Imperi Sassànida – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Imperi Sassànida" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%B5%D0%BD_%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%88%D0%B0%D0%BB%D3%91%D1%85%D3%97" title="Сасанидсен патшалӑхӗ – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сасанидсен патшалӑхӗ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1s%C3%A1novsk%C3%A1_%C5%99%C3%AD%C5%A1e" title="Sásánovská říše – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Sásánovská říše" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Sassaniaid" title="Sassaniaid – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Sassaniaid" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="bài chất lượng cao"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sassaniderne" title="Sassaniderne – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Sassaniderne" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sassanidenreich" title="Sassanidenreich – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Sassanidenreich" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Sassaniidide_riik" title="Sassaniidide riik – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Sassaniidide riik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%B1%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%B4%CF%8E%CE%BD" title="Αυτοκρατορία των Σασσανιδών – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Αυτοκρατορία των Σασσανιδών" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sasanian_Empire" title="Sasanian Empire – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Sasanian Empire" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Imperio_sas%C3%A1nida" title="Imperio sasánida – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Imperio sasánida" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sasanida_Imperio" title="Sasanida Imperio – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sasanida Imperio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sasandar_Inperioa" title="Sasandar Inperioa – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sasandar Inperioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی ساسانی – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="شاهنشاهی ساسانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Sassanides" title="Sassanides – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Sassanides" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Sassanidyske_Ryk" title="Sassanidyske Ryk – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sassanidyske Ryk" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Imperio_Sas%C3%A1nida" title="Imperio Sasánida – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Imperio Sasánida" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%B8%E0%AA%BE%E0%AA%AE%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AB%8D%E0%AA%AF" title="સાસાની સામ્રાજ્ય – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સાસાની સામ્રાજ્ય" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%82%B0_%EC%A0%9C%EA%B5%AD" title="사산 제국 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사산 제국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Daular_Sasanian" title="Daular Sasanian – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Daular Sasanian" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Սասանյան Պարսկաստան – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սասանյան Պարսկաստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="सासानी साम्राज्य – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सासानी साम्राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sasanidsko_Perzijsko_Carstvo" title="Sasanidsko Perzijsko Carstvo – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sasanidsko Perzijsko Carstvo" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sassan%C3%ADdar" title="Sassanídar – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Sassanídar" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Impero_sasanide" title="Impero sasanide – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Impero sasanide" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%9E%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A1%D7%90%D7%A1%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="האימפריה הסאסאנית – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="האימפריה הסאסאנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="სასანიანთა იმპერია – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სასანიანთა იმპერია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D3%99%D1%83%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%96" title="Сасани әулеті – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Сасани әулеті" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B9%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D0%BC%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B8" title="Сасанийлер мамлекети – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Сасанийлер мамлекети" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Milki_ya_Wasasani" title="Milki ya Wasasani – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Milki ya Wasasani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C3%8Emperatoriya_Sasan%C3%AE" title="Împeratoriya Sasanî – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Împeratoriya Sasanî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Regnum_Sassanidarum" title="Regnum Sassanidarum – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Regnum Sassanidarum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sasan%C4%ABdu_imp%C4%93rija" title="Sasanīdu impērija – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sasanīdu impērija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Sasanid%C5%B3_imperija" title="Sasanidų imperija – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sasanidų imperija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Impero_Sasanan" title="Impero Sasanan – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Impero Sasanan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sz%C3%A1sz%C3%A1nida_Birodalom" title="Szászánida Birodalom – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szászánida Birodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сасанидско Царство – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сасанидско Царство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Empira_Sasanida" title="Empira Sasanida – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Empira Sasanida" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="സസാനിയൻ സാമ്രാജ്യം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സസാനിയൻ സാമ്രാജ്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%A6_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="सासानिद साम्राज्य – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सासानिद साम्राज्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90" title="სასანიანეფიშ იმპერია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სასანიანეფიშ იმპერია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الشاهنشاهية الساسانية – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الشاهنشاهية الساسانية" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%86" title="ساسانیون – Tiếng Mazanderani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ساسانیون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Tiếng Mazanderani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Sassaniden" title="Sassaniden – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Sassaniden" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="सासानी साम्राज्य – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="सासानी साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%AE%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="सासानी साम्राज्य – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="सासानी साम्राज्य" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%82%B5%E3%83%BC%E3%83%B3%E6%9C%9D" title="サーサーン朝 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="サーサーン朝" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sasanideriket" title="Sasanideriket – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sasanideriket" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sasanidane" title="Sasanidane – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sasanidane" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Emp%C3%A8ri_Sassanida" title="Empèri Sassanida – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Empèri Sassanida" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sosoniylar_davlati" title="Sosoniylar davlati – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sosoniylar davlati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%EF%BB%BF%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%B8%E0%A8%B2%E0%A8%A4%E0%A8%A8%E0%A8%A4" title="ਸਾਸਾਨੀ ਸਲਤਨਤ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਾਸਾਨੀ ਸਲਤਨਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="ساسانی سلطنت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ساسانی سلطنت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%88_%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%85%D9%86%D9%8A" title="د ساسانيانو واکمني – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د ساسانيانو واکمني" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Sassanidenriek" title="Sassanidenriek – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Sassanidenriek" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Imperium_Sasanid%C3%B3w" title="Imperium Sasanidów – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Imperium Sasanidów" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Imp%C3%A9rio_Sass%C3%A2nida" title="Império Sassânida – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Império Sassânida" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Imperiul_Sasanid" title="Imperiul Sasanid – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Imperiul Sasanid" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%B2" title="Государство Сасанидов – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Государство Сасанидов" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sasanian_Empire" title="Sasanian Empire – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sasanian Empire" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Perandoria_Sasanide" title="Perandoria Sasanide – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Perandoria Sasanide" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sassanid_Empire" title="Sassanid Empire – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sassanid Empire" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="ساساني سلطنت – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ساساني سلطنت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Novoperzsk%C3%A1_r%C3%AD%C5%A1a" title="Novoperzská ríša – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Novoperzská ríša" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sasanidsko_cesarstvo" title="Sasanidsko cesarstvo – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sasanidsko cesarstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ئیمپراتۆریەتیی ساسانی – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی ساسانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сасанидско царство – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Сасанидско царство" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sasanidska_Monarhija" title="Sasanidska Monarhija – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sasanidska Monarhija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sassanidit" title="Sassanidit – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sassanidit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sasaniderna" title="Sasaniderna – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sasaniderna" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Imperyong_Sasanida" title="Imperyong Sasanida – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Imperyong Sasanida" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%9A%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%B0%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="சாசானியப் பேரரசு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சாசானியப் பேரரசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D0%B4%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82%D0%B5" title="Сасанидлар дәүләте – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Сасанидлар дәүләте" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="จักรวรรดิซาเซเนียน – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="จักรวรรดิซาเซเนียน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%BE%D2%B3%D0%B0%D0%BD%D1%88%D0%BE%D2%B3%D0%B8%D0%B8_%D0%A1%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BD%D3%A3" title="Шоҳаншоҳии Сосонӣ – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Шоҳаншоҳии Сосонӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sasani İmparatorluğu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B4%D1%96%D0%B2" title="Держава Сасанідів – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Держава Сасанідів" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D8%AA" title="ساسانی سلطنت – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ساسانی سلطنت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Imperyo_Sasanida" title="Imperyo Sasanida – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Imperyo Sasanida" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%90%A8%E7%8F%8A%E7%8E%8B%E6%9C%9D" title="萨珊王朝 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="萨珊王朝" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%96%A9%E7%8F%8A" title="薩珊 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="薩珊" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0mperatoriya_Sasani" title="İmperatoriya Sasani – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İmperatoriya Sasani" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%90%A8%E7%8F%8A%E7%8E%8B%E6%9C%9D" title="萨珊王朝 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="萨珊王朝" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/S%C9%99s%C9%99nijon_Imperij%C9%99" title="Səsənijon Imperijə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Səsənijon Imperijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83891#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" rel="discussion" class="mw-redirect" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&oldid=71331535" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&id=71331535&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590%25E1%25BA%25BF_qu%25E1%25BB%2591c_Sasan"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2590%25E1%25BA%25BF_qu%25E1%25BB%2591c_Sasan"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sassanid_Empire" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83891" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Đổi hướng từ <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sassanid&redirect=no" class="mw-redirect" title="Nhà Sassanid">Nhà Sassanid</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em;font-size:88%;"><caption></caption> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align:center;font-weight:bold;position: relative; padding: 12px; line-height: 1.1em; font-size: 135%; background-color:#E5E5E5; color:#000000;"> <div><span style="display:inline" class="fn org country-name">Đế quốc Sasan</span></div> </th> </tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; text-align:center; font-weight:bold; background-color:#E5E5E5;"><div style="margin: 0 4em">Tên bản ngữ</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0; padding-top:0.25em; font-weight:normal; word-break:break-all; text-align:center;"><li style="line-height: inherit; margin: 0">Ērānshahr<sup id="cite_ref-native-name_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-native-name-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-wiesehofer_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-wiesehofer-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">224–651</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding:0 2px 0 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg" class="mw-file-description" title="Derafsh Kaviani Persia"><img alt="Derafsh Kaviani Persia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/125px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/188px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg/250px-Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg.png 2x" data-file-width="1193" data-file-height="1196" /></a></span></div> <div>Derafsh Kaviani</div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding:0 5px 0 2px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Senmurv.svg" class="mw-file-description" title="Simurgh Persia"><img alt="Simurgh Persia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/85px-Senmurv.svg.png" decoding="async" width="85" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/128px-Senmurv.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Senmurv.svg/170px-Senmurv.svg.png 2x" data-file-width="644" data-file-height="645" /></a></span></div> <div>Simurgh</div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sasanian_Empire_621_A.D.jpg" class="mw-file-description" title="Đế quốc Sassanid vào thời điểm cực thịnh năm 620 CN, dưới triều Khosrau II *   Cương vực ban đầu *   Lãnh thổ mà Khoraus II chiếm được trong cuộc chiến với Đông La Mã (602-628)"><img alt="Đế quốc Sassanid vào thời điểm cực thịnh năm 620 CN, dưới triều Khosrau II *   Cương vực ban đầu *   Lãnh thổ mà Khoraus II chiếm được trong cuộc chiến với Đông La Mã (602-628)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Sasanian_Empire_621_A.D.jpg/250px-Sasanian_Empire_621_A.D.jpg" decoding="async" width="250" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Sasanian_Empire_621_A.D.jpg/375px-Sasanian_Empire_621_A.D.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Sasanian_Empire_621_A.D.jpg/500px-Sasanian_Empire_621_A.D.jpg 2x" data-file-width="1490" data-file-height="1106" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">Đế quốc Sassanid vào thời điểm cực thịnh năm 620 CN, dưới triều <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><div class="plainlist" style="padding-center: 0.6em; text-align: center;"> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144386">.mw-parser-output .legend{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .legend-color{display:inline-block;min-width:1.25em;height:1.25em;line-height:1.25;margin:1px 0;text-align:center;border:1px solid black;background-color:transparent;color:black}.mw-parser-output .legend-text{}</style><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#FF7F50; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Cương vực ban đầu</div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144386"><div class="legend"><span class="legend-color" style="background-color:#FF9966; color:black; -webkit-column-break-inside: avoid;"> </span> Lãnh thổ mà Khoraus II chiếm được trong cuộc chiến với Đông La Mã (602-628)</div></li></ul> </div></div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Tổng quan</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_%C4%91%C3%B4" title="Thủ đô">Thủ đô</a></th><td> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Istakhr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Istakhr (trang không tồn tại)">Istakhr</a> <small>(224–226)</small><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Ctesiphon" title="Ctesiphon">Ctesiphon</a> <small>(226–637)</small></li></ul> </td></tr><tr><th scope="row">Ngôn ngữ thông dụng</th><td> <ul><li><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0" title="Tiếng Ba Tư">Tiếng Ba Tư</a> trung đại (chính thức)<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDaryaee200899-100-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Aramaic" class="mw-redirect" title="Tiếng Aramaic">Tiếng Aramaic</a> trung đại (<a href="/wiki/Lingua_franca" title="Lingua franca">lingua franca</a>)<sup id="cite_ref-Chyet_1997_284_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chyet_1997_284-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Parthia" title="Tiếng Parthia">Parthia</a> (hành chính, đến thế kỷ 3) được nói ở các tỉnh miền đông bắc và bởi <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3y_d%C3%B2ng_h%E1%BB%8D_Parthia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảy dòng họ Parthia (trang không tồn tại)">bảy dòng họ Parthia</a>)<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDaryaee200899-100-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Tiếng Hy Lạp">Hy Lạp</a> (hành chính, đến thế kỷ 3) và địa phương)<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDaryaee200899-100-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Armenia" title="Tiếng Armenia">Armenia</a> (ngôn ngữ địa phương) </p> <ul><li><a href="#Ngôn_ngữ_địa_phương">Các ngôn ngữ khác</a></li></ul> </td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">Tôn giáo chính</a><div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td><a href="/wiki/B%C3%A1i_Ho%E1%BA%A3_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Bái Hoả giáo">Bái Hoả giáo</a><br />(<small>ngoài ra còn có <a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o_Babylon" title="Tôn giáo Babylon">tôn giáo Babylon</a>, <a href="/wiki/C%E1%BA%A3nh_gi%C3%A1o" title="Cảnh giáo">Cảnh giáo</a>, <a href="/wiki/Minh_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Minh giáo">Minh giáo</a>, <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo</a>, <a href="/w/index.php?title=Manda_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manda giáo (trang không tồn tại)">Manda giáo</a>, <a href="/wiki/Pagan_gi%C3%A1o" title="Pagan giáo">Pagan giáo</a>, <a href="/w/index.php?title=Mithra_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mithra giáo (trang không tồn tại)">Mithra giáo</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Ấn giáo">Ấn giáo</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a></small>)</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Chính trị</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Chính phủ">Chính phủ</a></th><td><a href="/wiki/Phong_ki%E1%BA%BFn_t%E1%BA%ADp_quy%E1%BB%81n" class="mw-redirect" title="Phong kiến tập quyền">Phong kiến tập quyền</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_shahanshah_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sassanid" class="mw-redirect" title="Danh sách shahanshah của Đế quốc Sassanid">Shahanshah</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 224–241 </div></th><td><a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a> <small>(đầu)</small></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 632–651 </div></th><td><a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a> <small>(cuối)</small></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Lịch sử</th></tr><tr><th scope="row">Thời kỳ</th><td>Hậu Cổ đại</td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Hormozdg%C4%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Hormozdgān (trang không tồn tại)">Trận Hormozdgān</a> </div></th><td>28 tháng 4 224</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3-Ba_T%C6%B0#Điểm_cực_đỉnh" class="mw-redirect" title="Chiến tranh La Mã-Ba Tư">Điểm cực đỉnh của cuộc chiến tranh La Mã-Ba Tư 602-628</a> </div></th><td>602–628</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Nội chiến<sup id="cite_ref-Parvaneh_Pourshariati_2008._p._4_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Parvaneh_Pourshariati_2008._p._4-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </div></th><td>628-632</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_chinh_ph%E1%BA%A1t_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hồi giáo chinh phạt Ba Tư (trang không tồn tại)">Người Hồi giáo xâm lăng</a> </div></th><td>633–651</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_s%E1%BB%A5p_%C4%91%E1%BB%95_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự sụp đổ của Đế quốc Sassanid (trang không tồn tại)">Đế quốc cáo chung</a> </div></th><td>651</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Địa lý</th></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row">Diện tích</th><td> </td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 550<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th><td>3.500.000 <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t_vu%C3%B4ng" title="Kilômét vuông">km<sup><small>2</small></sup></a><br />(1.351.358 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Dặm vuông">mi<sup><small>2</small></sup></a>)</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E5E5E5;"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; display:inline-table;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Tiền thân</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Kế tục</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Parthia_001ad.jpg/20px-Parthia_001ad.jpg" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Parthia_001ad.jpg/30px-Parthia_001ad.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Parthia_001ad.jpg/40px-Parthia_001ad.jpg 2x" data-file-width="793" data-file-height="652" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Đế quốc Parthia</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Indo-ScythiansMap.jpg/20px-Indo-ScythiansMap.jpg" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Indo-ScythiansMap.jpg/30px-Indo-ScythiansMap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Indo-ScythiansMap.jpg/40px-Indo-ScythiansMap.jpg 2x" data-file-width="1804" data-file-height="2160" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%E1%BA%A4n-Scythia" class="mw-redirect" title="Ấn-Scythia">Ấn-Scythia</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg/20px-Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg/30px-Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg/40px-Georgian_States_Colchis_and_Iberia_%28600-150BC%29-en.svg.png 2x" data-file-width="792" data-file-height="696" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Iberia" class="mw-disambig" title="Vương quốc Iberia">Vương quốc Iberia</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/20px-Kushanmap.jpg" decoding="async" width="20" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/30px-Kushanmap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/40px-Kushanmap.jpg 2x" data-file-width="1119" data-file-height="1440" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Qu%C3%BD_S%C6%B0%C6%A1ng" title="Đế quốc Quý Sương">Đế quốc Quý Sương</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif/20px-Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif/30px-Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif/40px-Maps_of_the_Armenian_Empire_of_Tigranes.gif 2x" data-file-width="673" data-file-height="669" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Vương quốc Armenia (cổ đại)">Vương quốc Armenia (cổ đại)</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LakhmidsVassal.png/20px-LakhmidsVassal.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LakhmidsVassal.png/30px-LakhmidsVassal.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/LakhmidsVassal.png/40px-LakhmidsVassal.png 2x" data-file-width="819" data-file-height="599" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Lakhmid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Lakhmid (trang không tồn tại)">Người Lakhmid</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Qarinvand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Qarinvand (trang không tồn tại)">Nhà Qarinvand</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Zarmihrid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zarmihrid (trang không tồn tại)">Zarmihrid</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Rashidun" title="Nhà Rashidun">Nhà Rashidun</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Black_flag.svg/20px-Black_flag.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Black_flag.svg/30px-Black_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Black_flag.svg/40px-Black_flag.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="450" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Dabuy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Dabuy (trang không tồn tại)">Nhà Dabuy</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Tabaristan-EN.svg/20px-Tabaristan-EN.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Tabaristan-EN.svg/30px-Tabaristan-EN.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Tabaristan-EN.svg/40px-Tabaristan-EN.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="582" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Masmughan_%E1%BB%9F_Damavand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masmughan ở Damavand (trang không tồn tại)">Masmughan ở Damavand</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Bavand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Bavand (trang không tồn tại)">Nhà Bavand</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/BavandDynastyIranian.png/20px-BavandDynastyIranian.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/BavandDynastyIranian.png/30px-BavandDynastyIranian.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/BavandDynastyIranian.png/40px-BavandDynastyIranian.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="429" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr></tbody></table> <table class="vertical-navbox nowraplinks plainlist" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;font-size:145%;line-height:1.2em"><div style="margin: -0.2em 0; font-size:65%; font-weight:normal;">Bài này nằm trong <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Thể loại:Lịch sử Iran"><b>loạt bài</b></a> về</div></th> </tr><tr> <th class="vcard navbox-title" style="background: none; font-size: 145%;padding: 0.15em 0.1em;line-height: 1.2em;"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Lịch sử <span class="fn org label">Iran</span></a></th> </tr><tr><td style="padding: 0.2em; border-bottom: 1px solid #ccc;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Tachar_Persepolis_Iran.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tachar_Persepolis_Iran.JPG/220px-Tachar_Persepolis_Iran.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tachar_Persepolis_Iran.JPG/330px-Tachar_Persepolis_Iran.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/Tachar_Persepolis_Iran.JPG/440px-Tachar_Persepolis_Iran.JPG 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a></span></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A7n_tho%E1%BA%A1i_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thần thoại Ba Tư (trang không tồn tại)">Huyền sử</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Pishdadi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Pishdadi (trang không tồn tại)">Nhà Pishdadi</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kayani" title="Nhà Kayani">Nhà Kayani</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="#REDIRECT_Lịch_sử_Iran#Tiền_sử">Thời kỳ cổ đại</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <i><a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Bc_C%C3%B4ng_Nguy%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Trước Công Nguyên">Trước Công Nguyên</a></i> (TCN)</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81n_s%E1%BB%AD_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiền sử Iran (trang không tồn tại)">Tiền sử Iran</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thời cổ đại–4000</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_ho%C3%A1_Kura%E2%80%93Araxes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hoá Kura–Araxes (trang không tồn tại)">Văn hoá Kura–Araxes</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 3400–2000</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Proto-Elamite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Proto-Elamite (trang không tồn tại)">Proto-Elamite</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 3200–2700</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_Jiroft&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa Jiroft (trang không tồn tại)">Văn hóa Jiroft</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Circa" title="Circa">c.</a> 3100 – c. 2200</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Elam" title="Elam">Elam</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 2700–539</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Akkad" title="Đế quốc Akkad">Đế quốc Akkad</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 2400–2150</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Kassite" title="Người Kassite">Người Kassite</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Circa" title="Circa">c.</a> 1500 – c. 1155</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Assyria" title="Đế quốc Tân Assyria">Đế quốc Tân Assyria</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 911–609</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Urartu" title="Urartu">Urartu</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 860–590</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Mannaeans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mannaeans (trang không tồn tại)">Mannaeans</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 850–616</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="#REDIRECT_Lịch_sử_Iran#Cổ_đại">Thời kỳ Đế quốc</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Medes" class="mw-redirect" title="Medes">Đế quốc Media</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 678–550 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> (<a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Scythia" title="Người Scythia">Vương quốc Scythia</a>)</td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 652–625 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Babylon" title="Đế quốc Tân Babylon">Đế quốc Tân Babylon</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 626–539 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">Đế quốc Achaemenes</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 550–330 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Armenia_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Vương quốc Armenia (cổ đại)">Vương quốc Armenia</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 331 TCN – 428 SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Atropatene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atropatene (trang không tồn tại)">Atropatene</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thập niên 320 TCN – Thế kỷ III SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Cappadocia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Cappadocia (trang không tồn tại)">Vương quốc Cappadocia</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thập niên 320 TCN – 17 SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seleukos" class="mw-redirect" title="Đế quốc Seleukos">Đế quốc Seleukos</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 312–63 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Pontus" class="mw-redirect" title="Vương quốc Pontus">Vương quốc Pontus</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 281–62 TCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Frataraka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Frataraka (trang không tồn tại)">Nhà Frataraka</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thế kỷ III TCN – c. 222 SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Đế quốc Parthia</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 247 TCN – 224 SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Suren&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Suren (trang không tồn tại)">Vương quốc Suren</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 119 TCN – 240 SCN</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sassanid" class="mw-redirect" title="Nhà Sassanid">Đế quốc Sasania</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 224–651</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Zarmihr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Zarmihr (trang không tồn tại)">Nhà Zarmihr</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thế kỷ VI – 785</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Qarinvand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Qarinvand (trang không tồn tại)">Nhà Qarinvand</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> Thập niên 550 – Thế kỷ XI</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="#REDIRECT_Lịch_sử_Iran#Iran_Trung_đại">Thời kỳ Trung đại</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Rashidun" title="Nhà Rashidun">Nhà Rashidun</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 632-661</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Omeyyad" title="Nhà Omeyyad">Nhà Omeyyad</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 661–750</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Abbas" title="Nhà Abbas">Nhà Abbas</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 750–1258</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Dabuy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Dabuy (trang không tồn tại)">Nhà Dabuy</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 642–760</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Bavand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Bavand (trang không tồn tại)">Nhà Bavand</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 651–1349</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Masmughan_c%E1%BB%A7a_Damavand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masmughan của Damavand (trang không tồn tại)">Masmughan của Damavand</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 651–760</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Paduspan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paduspan (trang không tồn tại)">Paduspan</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 665–1598</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Justan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Justan (trang không tồn tại)">Justan</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 791 – thế kỷ XI</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Alid_%E1%BB%9F_mi%E1%BB%81n_b%E1%BA%AFc_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các triều đại Alid ở miền bắc Iran (trang không tồn tại)">Các triều đại Alid</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 864 – thế kỷ XIV</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Tahiri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tahiri (trang không tồn tại)">Nhà Tahiri</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 821–873</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Saman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Saman (trang không tồn tại)">Đế quốc Saman</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 819–999</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Saffar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Saffar (trang không tồn tại)">Nhà Saffar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 861–1003</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Ghur" title="Nhà Ghur">Nhà Ghur</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> trước 879 – 1141</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Saj&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Saj (trang không tồn tại)">Nhà Saj</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 889–929</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Sallar (trang không tồn tại)">Nhà Sallar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 919–1062</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Ziyar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ziyar (trang không tồn tại)">Nhà Ziyar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 930–1090</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Banu_Ilyas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Banu Ilyas (trang không tồn tại)">Ilyas</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 932–968</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Buy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Buy (trang không tồn tại)">Nhà Buy</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 934–1062</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Ghaznav&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ghaznav (trang không tồn tại)">Nhà Ghaznav</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 977–1186</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Kakuy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Kakuy (trang không tồn tại)">Nhà Kakuy</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1008–1141</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Nasr_(Sistan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Nasr (Sistan) (trang không tồn tại)">Nhà Nasr</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1029–1236</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Shabankara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shabankara (trang không tồn tại)">Shabankara</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1030–1355</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Đế quốc Seljuk</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1037–1194</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Khwarezm-Shah" title="Nhà Khwarezm-Shah">Nhà Khwarezm-Shah</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1077–1231</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Eldiguz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Eldiguz (trang không tồn tại)">Nhà Eldiguz</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1135–1225</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Atabeg_c%E1%BB%A7a_Yazd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atabeg của Yazd (trang không tồn tại)">Atabeg của Yazd</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1141–1319</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Salghur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Salghur (trang không tồn tại)">Nhà Salghur</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1148–1282</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Hazarasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Hazarasp (trang không tồn tại)">Nhà Hazarasp</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1155–1424</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Mihraban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Mihraban (trang không tồn tại)">Nhà Mihraban</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1236–1537</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Kurt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Kurt (trang không tồn tại)">Nhà Kurt</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1244–1396</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Y_Nhi" title="Hãn quốc Y Nhi">Hãn quốc Y Nhi</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1256–1335</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Choban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choban (trang không tồn tại)">Nhà Choban</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335–1357</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Muzaffar_(Iran)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muzaffar (Iran) (trang không tồn tại)">Nhà Muzaffar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335–1393</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Sultan_Jalair&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultan Jalair (trang không tồn tại)">Nhà Jalair</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1337–1376</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Sarbadar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sarbadar (trang không tồn tại)">Sarbadar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1337–1376</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Inju&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Inju (trang không tồn tại)">Nhà Inju</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1335–1357</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Afrasiyab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Afrasiyab (trang không tồn tại)">Nhà Afrasiyab</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1349–1504</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Marashis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marashis (trang không tồn tại)">Marashis</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1359–1596</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Timur" class="mw-redirect" title="Nhà Timur">Đế quốc Timur</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1370–1507</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Karkiya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Karkiya (trang không tồn tại)">Nhà Karkiya</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1370s–1592</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Kara_Koyunlu" class="mw-redirect" title="Kara Koyunlu">Kara Koyunlu</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1406–1468</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Aq_Qoyunlu" title="Aq Qoyunlu">Aq Qoyunlu</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1468–1508</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="#REDIRECT_Lịch_sử_Iran#Cận_đại_(1502–1925)">Thời kỳ Cận đại</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">Nhà Safavid</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1501–1736</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> (<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Hotak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Hotak (trang không tồn tại)">Nhà Hotak</a>)</td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1722–1729</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Afshar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Afshar (trang không tồn tại)">Nhà Afshar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1736–1796</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Talysh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hãn quốc Talysh (trang không tồn tại)">Hãn quốc Talysh</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1747–1826</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Zand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Zand (trang không tồn tại)">Nhà Zand</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1751–1794</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Nhà Qajar</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1789–1925</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;"><a href="#REDIRECT_Lịch_sử_Iran#Nhà_Pahlavi_(1925_-_1979)">Thời kỳ Hiện đại</a></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Pahlavi" class="mw-redirect" title="Nhà Pahlavi">Nhà Pahlavi</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1925–1979</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7_L%C3%A2m_th%E1%BB%9Di_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính phủ Lâm thời Iran (trang không tồn tại)">Chính phủ Lâm thời Iran</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1979–1980</td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;padding-right:0.2em"> <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Cộng hòa Hồi giáo Iran (trang không tồn tại)">Lịch sử Cộng hòa Hồi giáo Iran</a></td><td style="text-align:right;font-size:90%;white-space:nowrap"> 1980–nay</td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#eee;text-align:center;">Bài liên quan</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%C3%AAn_g%E1%BB%8Di_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tên gọi Iran (trang không tồn tại)">Tên gọi</a></li> <li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_vua_Ba_T%C6%B0" title="Danh sách vua Ba Tư">Quân chủ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Kinh_t%E1%BA%BF_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Kinh tế Iran (trang không tồn tại)">Lịch sử Kinh tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Quân sự Iran (trang không tồn tại)">Lịch sử Quân sự</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_li%C3%AAn_quan_%C4%91%E1%BA%BFn_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh liên quan đến Iran (trang không tồn tại)">Chiến tranh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7_qu%E1%BB%91c_gia_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên thủ quốc gia Iran (trang không tồn tại)">Nguyên thủ quốc gia</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;"> <a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu lịch sử Iran (trang không tồn tại)">Niên biểu</a><br /></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Bản mẫu:Lịch sử Iran"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Lịch sử Iran (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sassan" class="mw-redirect" title="Nhà Sassan">Nhà Sassan</a></b>, còn gọi là <b>Sassanian</b>, <b>Sasanid</b>, <b>Sassanid</b>, (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0" title="Tiếng Ba Tư">tiếng Ba Tư</a>: ساسانیان) hay <b><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">Tân Đế quốc Ba Tư</a></b>,<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> là triều đại <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo">Hỏa giáo</a> cuối cùng của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">Đế quốc Ba Tư</a> trước sự nổi lên của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_H%E1%BB%93i" class="mw-redirect" title="Đạo Hồi">đạo Hồi</a>.<sup id="cite_ref-wiesehofer_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-wiesehofer-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đây là một trong hai <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">đế quốc</a> hùng mạnh nhất vùng <a href="/wiki/T%C3%A2y_Nam_%C3%81" class="mw-redirect" title="Tây Nam Á">Tây Á</a> trong vòng 400 năm. <a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a> đã thành lập triều đại này sau khi ông ta đánh bại vua <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">nhà Arsacid</a> cuối cùng là <a href="/wiki/Artabanus_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus IV của Parthia">Artabanus IV</a> <i>Adravan</i>, và kết thúc khi vị Vua của các vua cuối cùng là <a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a> (632–651) thoái vị sau 14 năm kháng chiến chống sự càn quét của người <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Ả Rập">Ả Rập</a> theo <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>. Lãnh thổ của đế quốc Sassanid bao gồm <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Iran</a>, <a href="/wiki/Iraq" title="Iraq">Iraq</a>, <a href="/wiki/Armenia" title="Armenia">Armenia</a>, <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>, phía tây <a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> và một phần của <a href="/wiki/Syria" title="Syria">Syria</a>, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>, <a href="/wiki/Kavkaz" title="Kavkaz">Kavkaz</a>, <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a> và <a href="/wiki/%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Ả Rập">Ả rập</a>. Dưới triều <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> (590–628) thì <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>, <a href="/wiki/Jordan" title="Jordan">Jordan</a>, <a href="/wiki/Palestine" class="mw-redirect" title="Palestine">Palestine</a> và <a href="/wiki/Liban" title="Liban">Liban</a> cũng thuộc Sassanid. Người Sassanid gọi đế quốc họ là <i><b>Erānshahr</b></i> (ایرانشهر) tức "Lãnh địa của người Iran". </p><p>Vương triều Sassanid được xem là một trong những thời đại quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">lịch sử Iran</a>. Thời đại này chứng kiến đỉnh cao của nền văn minh Ba Tư và là đế quốc hùng mạnh cuối cùng của người Ba Tư trước <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hồi giáo xâm lược Ba Tư (trang không tồn tại)">cuộc càn quét của những người Hồi giáo</a>. Ba Tư gây ảnh hưởng rất lớn đến <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">đế quốc La Mã</a> lừng danh trong thời kì Sassanid và La Mã dành cho Ba Tư một vị thế ngang bằng mình, như trong bức thư Hoàng đế La Mã gửi cho Vua của các vua Ba Tư đề là "gửi người anh em".<sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (29 tháng 7 năm 2008)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup> Tầm ảnh hưởng của văn hóa Ba Tư đã vươn ra ngoài đất nước họ, tác động đến <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">Tây Âu</a>, <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_Phi" title="Châu Phi">châu Phi</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> và <a href="/wiki/T%C3%AAn_g%E1%BB%8Di_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Tên gọi Trung Quốc">Trung Hoa</a>, đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành của <a href="/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt" title="Nghệ thuật">nghệ thuật</a> <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Châu Á">châu Á</a> và <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a> thời <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">Trung Cổ</a>. </p><p><a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau Đại Đế</a>, còn gọi là Chosroes I được coi là vị vua vĩ đại nhất của Vương triều Sassanid, đã tiến hành <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%95i_m%E1%BB%9Bi" title="Đổi mới">cải cách</a> lớn lao và thể hiện tài năng quân sự trong cuộc chiến tranh chống <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế quốc Đông La Mã</a>, đồng thời là một nhà xây dựng xuất sắc.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đối với <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thế giới Islam (trang không tồn tại)">thế giới Islam</a> thì nhiều thứ như <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a" title="Văn hóa">văn hóa</a>, <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc" title="Kiến trúc">kiến trúc</a> hay kĩ năng của họ đều lấy phần lớn là từ thời Sassanid. Chẳng hạn như ngôn ngữ chính của <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a> cũng là ngôn ngữ chính của Ba Tư thời Sassanid. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguồn_gốc"><span id="Ngu.E1.BB.93n_g.E1.BB.91c"></span>Nguồn gốc</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo Stokvis <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, chỉ một thời gian ngắn sau khi Ba Tư bị <a href="/wiki/Alexandros_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Alexandros Đại đế">Alexandros Đại Đế</a> chinh phục, con cháu <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">nhà Achaemenid</a> nổi lên lập một triều đại là <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Bazrangid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Bazrangid (trang không tồn tại)">nhà Bazrangid</a>. Triều đại này đóng đô ở <a href="/w/index.php?title=Istakhr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Istakhr (trang không tồn tại)">Istakhr</a>, gần tàn tích của cố đô <a href="/wiki/Persepolis" title="Persepolis">Persepolis</a>. Niên đại chính xác lúc thành lập triều đại không được rõ, nhưng có thể xếp vào lối 300 TCN đến 250 TCN. Đế quốc <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Seleukos" title="Vương quốc Seleukos">nhà Seleucid</a> vốn ngự trị trên nhiều vương quốc nhỏ, nên nhà Bazrangid có thể đã là một nước <a href="/wiki/Ch%C6%B0_h%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Chư hầu">chư hầu</a> của Seleucid. Điều chắc chắn hơn, là nhà Bazrangid là chư hầu của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">nhà Arsacid</a>, và đôi lúc hoàn toàn bị nhà Arsacid sáp nhập lãnh thổ (30 TCN - 20), nhưng rồi lại được trả đất cho làm chư hầu như trước. </p><p>Có mấy thuyết mâu thuẫn nhau về lai lịch của vua <a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a>, hoàng đế khai quốc nhà Sassan, được lưu truyền đến ngày nay. Các truyền thuyết nói khác nhau về liên hệ huyết thống của vua <a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a> và ngài <a href="/w/index.php?title=Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sasan (trang không tồn tại)">Sasan</a>, người cho tên cho triều đại. Đại khái hoàng thân Sasan (hay Sassan) là một tu sĩ <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo">Hỏa giáo</a>, phương trượng của đền thờ nữ thần <a href="/w/index.php?title=Anahita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anahita (trang không tồn tại)">Anahita</a>. </p><p>Theo Stokvis, con của ngài Sassan là Pabak được nối ngôi nhà Bazrangid. Pabak được nối ngôi bởi con trai là Ardashir IV vào khoảng năm 205. Sau khi diệt <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">nhà Arsaces</a> và lên ngôi vua Ba Tư, Ardashir IV của nhà Bazrangid trở thành Ardashir I của nhà Sassan. </p><p>Thuyết khác <sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cho rằng Pabak (cũng viết là Papag, Babak, v.v...) là người đã diệt nhà Bazrangid và thừa kế lãnh thổ nhà này, mở đường cho con thứ là Ardashir dựng nên nghiệp đế. Theo thuyết này thì nhà Sassan không phải là hậu duệ của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">nhà Achaemenes</a>, triều đại đã lập ra <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ba_T%C6%B0" title="Đế quốc Ba Tư">đế quốc Ba Tư</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_kì_đầu"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.C3.AC_.C4.91.E1.BA.A7u"></span>Thời kì đầu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Thời kì đầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kì đầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Babak ban đầu là vua của một khu vực được gọi là Kheir. Tuy nhiên, vào năm 200, ông đã cố gắng để lật đổ Gocihr, và chỉ định mình là vị vua mới của nhà Bazrangid. Mẹ ông, Rodhagh, là con gái của thống đốc tỉnh Persis. Babak và Shapur-con trai cả của ông- đã cố gắng để mở rộng quyền lực của họ trên toàn bộ Persis. Các sự kiện tiếp theo là không rõ ràng, do tính chất sơ sài của các nguồn. Tuy nhiên, nhất định rằng sau cái chết của Babak, vua Ardashir I, vào thời điểm đó là thống đốc của Darabgird, đã tham gia vào một cuộc tranh chấp quyền lực của riêng mình với Shapur-anh trai của ông. Nhiều nguồn tiết lộ rằng Shapur, đã rời bỏ khỏi một cuộc gặp với anh trai của ông, người đã thiệt mạng khi mái của một tòa nhà bị sụp đổ vào ông. Đến năm 208, sau khi loại bỏ hết các anh em khác của mình, vua Ardahir I tuyên bố mình là vua của Persis.<sup id="cite_ref-Farrokh178_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Farrokh178-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sau khi vua Ardashir I lên ngôi, ông dời đô của mình hơn nữa về phía nam của Persis và thành lập Ardahir I-Khwarrah (trước đây là Gur, hiện nay là Firouzabad). Thành phố này dựa vào những dãy núi cao và dễ phòng thủ, trở thành trung tâm của những nỗ lực của Ardashir I để giành được nhiều quyền lực hơn. Thành phố được bao quanh bởi một bức tường cao tròn, có thể sao chép từ Darabgird, và ở phía bắc bao gồm một cung điện lớn, vẫn còn tồn tại tới ngày nay. Sau khi thiết lập sự cai trị của ông trên toàn Persis, vua Ardashir I nhanh chóng mở rộng lãnh thổ của mình, đòi hỏi trung thành từ các hoàng tử địa phương của Fars, và giành được quyền kiểm soát đối với các tỉnh lân cận <a href="/w/index.php?title=Kerman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerman (trang không tồn tại)">Kerman</a>, <a href="/wiki/Isfahan" title="Isfahan">Isfahan</a>, <a href="/w/index.php?title=Susiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Susiana (trang không tồn tại)">Susiana</a> và <a href="/w/index.php?title=Mesene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesene (trang không tồn tại)">Mesene</a>. Việc mở rộng một cách nhanh chóng dẫn đến sự chú ý của <a href="/wiki/Artabanus_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus IV của Parthia">Artabanus IV</a>, vua Parthia, người ban đầu đã ra lệnh cho thống đốc của Khuzestan tiến chiến tranh chống lại vua Ardashir I trong năm 224, nhưng các trận chiến đem đến chiến thắng cho vua Ardashir I. Trong một nỗ lực thứ hai để tiêu diệt vua Ardashir I, Artabanus tự mình đã chạm trán vua Ardashir I trong trận chiến tại Hormozgan, nơi Artabanus bỏ mạng ở đây. Sau cái chết của vị vua Parthia, vua Ardashir I tiếp tục xâm lược vào các tỉnh miền Tây của Đế chế Parthia giờ đây không còn tồn tại.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Yếu tố hỗ trợ cho sự trỗi dậy của nhà Sassanid là tranh chấp quyền lực giữa Artabanus-Vologases cho ngai vàng Parthia, mà có lẽ cho phép vua Ardahir I củng cố quyền lực của mình ở miền Nam với rất ít hoặc không có sự can thiệp từ người Parthia; và địa lý của tỉnh Fars,tách ra khỏi phần còn lại của Iranr<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đăng quang năm 224 ở <a href="/wiki/Ctesiphon" title="Ctesiphon">Ctesiphon</a> là vị vua duy nhất của Ba Tư, vua Ardahir I đã lấy danh hiệu <a href="/wiki/Shahanshah" class="mw-redirect" title="Shahanshah">Shahanshah</a>, "Vua của các vị vua" (có những dòng chữ đề cập đến Adhur-Anahid là "nữ hoàng của các nữ hoàng" của ông, nhưng mối quan hệ của bà với vua Ardahir I không được thiết lập), đánh dấu sự kết thúc 400 năm tồn tại của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">đế chế Parthia</a>, và bắt đầu bốn thế kỷ cầm quyền của nhà Sassanid.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg/250px-Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg/375px-Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg/500px-Bas_relief_nagsh-e-rostam_al.jpg 2x" data-file-width="1892" data-file-height="1419" /></a><figcaption>Tranh khắc trên đá ở <a href="/wiki/Naqsh-e_Rustam" title="Naqsh-e Rustam">Naqsh-e Rustam</a> vẽ cảnh Hoàng đế Ba Tư Shapur I (cưỡi ngựa) bắt hoàng đế La Mã Valerianus (đang đứng) và Philipus Ả Rập (đang quỳ). Cả hai người đều đang van xin cầu hoà</figcaption></figure> <p>Trong vài năm tới, các cuộc khởi nghĩa sẽ nổ ra khắp nơi trong đế quốc. Tuy nhiên, vua Ardahir I vẫn tiếp tục mở rộng đế chế mới của mình về phía đông và phía tây bắc, chinh phục các tỉnh <a href="/w/index.php?title=Sistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistan (trang không tồn tại)">Sistan</a>, <a href="/w/index.php?title=Gorgan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gorgan (trang không tồn tại)">Gorgan</a>, <a href="/wiki/Khorasan" class="mw-disambig" title="Khorasan">Khorasan</a>, <a href="/w/index.php?title=Margiana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Margiana (trang không tồn tại)">Margiana</a> (<a href="/wiki/Turkmenistan" title="Turkmenistan">Turkmenistan</a> hiện nay), Balkh và <a href="/w/index.php?title=Chorasmia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chorasmia (trang không tồn tại)">Chorasmia</a>. Ông cũng thêm Bahrain và <a href="/wiki/Mosul" title="Mosul">Mosul</a> vào lãnh thổ nhà Sassanid. Các chữ khắc Sassanid cũng khẳng định sự quy phục của các vị vua Quý Sương, Turan và Mekran trước Ardahir I, mặc dù được dựa trên các bằng chứng loại tiền, có nhiều khả năng rằng thực sự họ quy phục con trai của vua Ardahir I, vị vua tương lai <a href="/wiki/Shapur_I" title="Shapur I">Shapur I</a>. Ở phía tây, các cuộc tấn công vào <a href="/wiki/Hatra" title="Hatra">Hatra</a>, <a href="/wiki/Armenia" title="Armenia">Armenia</a> và <a href="/w/index.php?title=Adiabene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adiabene (trang không tồn tại)">Adiabene</a> gặp ít thành công hơn. Năm 230, ông đã đột kích sâu vào lãnh thổ La Mã, và cuộc phản công của La Mã hai năm sau đó đã kết thúc bất phân thắng bại, mặc dù hoàng đế La Mã, <a href="/wiki/Alexander_Severus" title="Alexander Severus">Alexander Severus</a>, đã tổ chức một lễ diễu hành chiến thắng tại Rome<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Shapur_I" title="Shapur I">Shapur I</a>, con trai của vua Ardahir I, tiếp tục mở rộng đế quốc, chinh phục <a href="/wiki/Bactria" title="Bactria">Bactria</a> và phần phía tây của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Qu%C3%BD_S%C6%B0%C6%A1ng" title="Đế quốc Quý Sương">đế quốc Quý Sương</a>, cũng như dẫn đầu nhiều chiến dịch chống lại Rome. Xâm lược vùng Lưỡng Hà của La Mã, Shapur I chiếm <a href="/w/index.php?title=Carrhae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carrhae (trang không tồn tại)">Carrhae</a> và <a href="/w/index.php?title=Nisibis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nisibis (trang không tồn tại)">Nisibis</a>, nhưng đến năm 243, tướng La Mã <a href="/w/index.php?title=Timesitheus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timesitheus (trang không tồn tại)">Timesitheus</a> đánh bại người Ba Tư tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Resaena&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Resaena (trang không tồn tại)">Rhesaina</a> và lấy lại các vùng lãnh thổ bị mất<sup id="cite_ref-Frye125_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Frye125-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hoàng đế <a href="/wiki/Gordianus_III" title="Gordianus III">Gordianus III</a> (238-244)tiếp sau đó bị đánh bại tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Misiche&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Misiche (trang không tồn tại)">Meshike</a> (năm 244), dẫn đến việc Gordianus bị quân đội riêng của mình giết hại và cho phép Shapur ký kết một hiệp ước hòa bình rất thuận lợi với vị hoàng đế <a href="/wiki/Marcus_Julius_Philippus" title="Marcus Julius Philippus">Philip Ả Rập</a>, mà ông ta bảo đảm nộp ngay lập tức 500.000 denarii và các khoản nộp hàng năm hơn nữa. </p><p>Shapur sẽ sớm tiếp tục chiến tranh, ông đánh bại người La Mã tại <a href="/w/index.php?title=Barbalissos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barbalissos (trang không tồn tại)">Barbalissos</a> (năm 252), và sau đó có lẽ đã cướp bóc <a href="/wiki/Antioch" class="mw-redirect" title="Antioch">Antioch</a>.<sup id="cite_ref-Frye125_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Frye125-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cuộc phản công của người La Mã dưới quyền hoàng đế <a href="/w/index.php?title=Valerianus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valerianus (trang không tồn tại)">Valerianus</a> đã kết thúc trong thảm họa khi quân đội La Mã đã bị đánh bại và bị bao vây ở <a href="/wiki/Edessa" title="Edessa">Edessa</a> và Valerianus đã bị bắt bởi Shapur, và ông ta dành phần còn lại của cuộc đời mình trong sự cầm tù. Shapur kỷ niệm chiến thắng của mình bằng cách chạm khắc phù điêu đá ấn tượng ở Naqsh-e Rostam và Bishapur, cũng như các chữ khắc kỉ niệm bằng tiếng Ba Tư và Hy Lạp ở vùng lân cận của <a href="/wiki/Persepolis" title="Persepolis">Persepolis</a>. Ông khai thác thành công của mình bằng cách tiến vào Anatolia (năm 260), nhưng ông đã phải rút chạy trong hỗn loạn sau khi bị đánh bại dưới bàn tay của người La Mã và <a href="/wiki/Odaenathus" title="Odaenathus">Odaenathus</a>, đồng minh <a href="/wiki/Palmyra" title="Palmyra">Palmyra</a> của họ, ông ta đã thu giữ hậu cung của ông và tất cả các vùng lãnh thổ La Mã mà ông đã chiếm đóng.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Shapur đã ra lệnh xây dựng cầu đập đầu tiên ở Iran và thành lập nhiều thành phố, định cư bởi một phần những di dân từ các vùng lãnh thổ La Mã, bao gồm cả những người Kitô giáo có thể thực hiện đức tin của họ một cách tự do dưới sự cai trị của nhà Sassanid. Hai thành phố, Bishapur và Nishapur, được mang tên ông. Ông đặc biệt ủng hộ giáo phái Mani, bảo vệ <a href="/w/index.php?title=Mani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mani (trang không tồn tại)">Mani</a> (người đã dành một trong những cuốn sách của ông ta, <a href="/w/index.php?title=Shabuhragan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shabuhragan (trang không tồn tại)">Shabuhragan</a>, cho ông) và gửi nhiều nhà truyền giáo Mani ra nước ngoài. Ông cũng kết bạn với một giáo sĩ Do Thái người Babylon gọi là <a href="/w/index.php?title=Shmuel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shmuel (trang không tồn tại)">Shmuel</a>. </p><p>Tình bạn này đem đến thuận lợi cho cộng đồng Do Thái và đã cho họ một thời gian nghỉ ngơi khỏi sự áp bức của pháp luật được ban hành đối với họ. Các nhà vua sau này đã đảo ngược chính sách khoan dung tôn giáo của Shapur. Dưới áp lực từ các thầy pháp Hỏa Giáo và chịu ảnh hưởng của giáo sĩ tối cao Kartir, <a href="/w/index.php?title=Bahram_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram I (trang không tồn tại)">Bahram I</a> giết hại Mani và bức hại những người theo ông. <a href="/w/index.php?title=Bahram_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram II (trang không tồn tại)">Bahram II</a>, giống như cha mình, tuân theo những mong muốn của các giáo sĩ Hỏa Giáo<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong triều đại của ông,kinh đô Ctesiphon của Sassanid bị cướp phá bởi người La Mã dưới thời hoàng đế <a href="/wiki/Carus" title="Carus">Carus</a>, và hầu hết Armenia, sau nửa thế kỷ dưới sự cai trị của Ba Tư, đã được nhượng lại cho <a href="/wiki/Diocletianus" title="Diocletianus">Diocletianus</a>.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Lên kế vị <a href="/w/index.php?title=Bahram_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram III (trang không tồn tại)">Bahram III</a> (người cai trị một thời gian ngắn trong năm 293), <a href="/w/index.php?title=Narseh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narseh (trang không tồn tại)">Narseh</a> bắt tay vào một cuộc chiến khác với người La Mã. Sau thành công ban đầu chống lại Hoàng đế <a href="/wiki/Galerius" title="Galerius">Galerius</a> gần <a href="/w/index.php?title=Callinicum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Callinicum (trang không tồn tại)">Callinicum</a> trên <a href="/wiki/Euphrates" title="Euphrates">sông Euphrates</a> trong năm 296, Narseh đã bị đánh bại hoàn toàn. Thật vậy Galerius đã được tăng cường, có thể trong mùa xuân 298, bởi một đội quân mới được thu thập từ của khu vực Danube của đế chế<sup id="cite_ref-BNSCE18_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-BNSCE18-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Narseh đã không tiến quân từ Armenia và Lưỡng Hà, để cho Galerius dẫn đầu cuộc tấn công trong năm 298 vào miền bắc Lưỡng Hà thông qua Armenia. Narseh sau đó rút về Armenia để chiến đấu với quân đội của Galerius, nhưng bất lợi cho Narseh: địa hình gồ ghề của Armenia lại thuận lợi cho bộ binh La Mã, nhưng gây bất lợi cho <a href="/wiki/K%E1%BB%B5_binh" title="Kỵ binh">kỵ binh</a> Sassanid. Thuận lợi địa phương này đã cho Galerius lợi thế bất ngờ trước lực lượng Ba Tư, và trong hai trận đánh liên tiếp, Galerius đã giành được chiến thắng trước Narseh<sup id="cite_ref-Barnes,_p._18_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Barnes,_p._18-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Caucasus_300_map_alt_de.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Caucasus_300_map_alt_de.png/330px-Caucasus_300_map_alt_de.png" decoding="async" width="330" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Caucasus_300_map_alt_de.png/495px-Caucasus_300_map_alt_de.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Caucasus_300_map_alt_de.png/660px-Caucasus_300_map_alt_de.png 2x" data-file-width="2990" data-file-height="2324" /></a><figcaption>Rome và chư hầu Armenia khoảng nam 300 CN, sau thất bại của Narseh</figcaption></figure> <p>Trong các cuộc giao tranh thứ hai, Quân La Mã đã chiếm giữ trại của Narseh, quốc khố của ông, hậu cung và vợ ông cùng với nó <sup id="cite_ref-Barnes,_p._18_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-Barnes,_p._18-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Galerius sau đó tiến quân vào Media và Adiabene, và giành chiến thắng liên tục, nổi bật nhất là gần Erzurum, và chiếm lại Nisibis(Nusaybin, Thổ Nhĩ Kỳ.) trước ngày 01 tháng 10, năm 298. Ông ta đã di chuyển theo sông <a href="/wiki/Tigris" title="Tigris">Tigris</a>, chiếm Ctesiphon. </p><p>Narseh trước đó đã gửi một sứ thần tới chỗ Galerius để cầu xin phóng thích vợ và con cái của ông. Các cuộc đàm phán hòa bình bắt đầu vào mùa xuân năm 299, với cả Diocletianus và Galerius cùng chủ trì. </p><p>Các điều khoản hòa bình là nặng nề: Ba Tư sẽ giao nộp lãnh thổ cho Rome, biến sông Tigris thành ranh giới giữa hai đế quốc. Hơn nữa các điều khoản quy định rằng Armenia phải quay trở lại dưới sự thống trị của La Mã, với pháo đài Ziatha là biên giới của nó, <a href="/w/index.php?title=Caucasian_Iberia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caucasian Iberia (trang không tồn tại)">Caucasian Iberia</a> sẽ phải trung thành với La Mã dưới quyền một người La Mã được bổ nhiệm; Nisibis, bây giờ nằm dưới sự cai trị của La Mã, sẽ trở thành đầu mối duy nhất cho thương mại giữa Ba Tư và Rome và Rome sẽ tiến hành kiểm soát toàn bộ năm tỉnh giữa sông Tigris và Armenia: Ingilene, Sophanene (<a href="/w/index.php?title=Sophene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sophene (trang không tồn tại)">Sophene</a>), Arzanene (<a href="/w/index.php?title=Aghdznik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aghdznik (trang không tồn tại)">Aghdznik</a>), <a href="/wiki/Corduene" title="Corduene">Corduene</a>, và Zabdicene (gần <a href="/wiki/Hakk%C3%A2ri" title="Hakkâri">Hakkari</a> ngày nay, Thổ Nhĩ Kỳ)<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong hiệp ước kết thúc cuộc chiến này, nhà Sassanid phải nhượng lại năm tỉnh phía đông của sông Tigris, và đồng ý không can thiệp vào công việc của <a href="/wiki/Armenia" title="Armenia">Armenia</a> và <a href="/wiki/Gruzia" title="Gruzia">Gruzia</a>.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong hậu quả của thất bại này, Narseh đã thoái vị và qua đời một năm sau đó, để lại ngai vàng Sassanid cho con trai mình, <a href="/wiki/Hormizd_II" title="Hormizd II">Hormizd II</a>. Tình trạng bất ổn lan rộng ra khắp đất nước, và trong khi Hormizd II đàn áp cuộc nổi dậy tại <a href="/w/index.php?title=Sistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistan (trang không tồn tại)">Sistan</a> và Kushan, ông đã không thể kiểm soát giới quý tộc và sau đó ông đã bị giết hại bởi <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Bedouin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Bedouin (trang không tồn tại)">người Bedouin</a> trong một chuyến đi săn vào năm 309. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_kì_hoàng_kim_đầu_tiên"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.C3.AC_ho.C3.A0ng_kim_.C4.91.E1.BA.A7u_ti.C3.AAn"></span>Thời kì hoàng kim đầu tiên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Thời kì hoàng kim đầu tiên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kì hoàng kim đầu tiên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau cái chết của Hormizd II, người Ả Rập từ phía nam bắt đầu tàn phá và cướp bóc những thành phố phía nam của đế quốc, thậm chí tấn công <a href="/wiki/T%E1%BB%89nh_Fars" class="mw-redirect" title="Tỉnh Fars">tỉnh Fars</a>, quê hương của các vị vua Sassanid. Trong khi đó, quý tộc Ba Tư giết chết con trai cả của Hormizd II, làm mù người thứ hai, và giam cầm người con thứ ba (người này sau đó trốn thoát đến lãnh thổ La Mã). Ngai vàng đã được dành riêng cho <a href="/wiki/Shapur_II" title="Shapur II">Shapur II</a>, người con chưa được sinh ra từ một người vợ của Hormizd II,được trao vương miện trong tử cung: vương miện đã đặt trên bào thai của mẹ ông<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong thời niên thiếu của ông, đế chế đã được kiểm soát bởi mẹ ông và giới quý tộc. Khi Shapur II đủ tuổi, ông lên nắm quyền và nhanh chóng chứng tỏ là một vị vua tích cực và hiệu quả. </p><p>Shapur II đầu tiên dẫn một đội quân nhỏ nhưng kỷ luật của mình tiến về phía Nam chống lại người Ả Rập, những người mà ông đã đánh bại, bảo vệ khu vực phía nam của đế quốc<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau đó, ông bắt đầu chiến dịch đầu tiên của mình chống lại người La Mã ở phía tây, nơi các lực lượng Ba Tư đã giành một loạt các chiến thắng nhưng không thể giành thêm được lãnh thổ do sự thất bại của cuộc vao vây lặp đi lặp lại thành phố biên giới quan trọng,<a href="/w/index.php?title=Nisibis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nisibis (trang không tồn tại)">Nisibis</a>, và người La Mã đã thành công trong việc chiếm lại các thành phố <a href="/w/index.php?title=Singara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Singara (trang không tồn tại)">Singara</a> và <a href="/w/index.php?title=Amida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amida (trang không tồn tại)">Amida</a>, sau khi đã rơi vào tay người Ba Tư. </p><p>Những chiến dịch này đã phải dừng lại bởi các cuộc tấn công của dân <a href="/wiki/Du_m%E1%BB%A5c" title="Du mục">du mục</a> dọc theo biên giới phía đông của đế quốc, mà đe dọa <a href="/wiki/Transoxiana" title="Transoxiana">Transoxiana</a>, một khu vực chiến lược quan trọng để kiểm soát con đường tơ lụa. Do đó Shapur đã hành quân về phía đông tới Transoxiana để giao chiến với dân du mục phía đông, để lại những vị tướng địa phương của mình tiến hành các cuộc tấn công gây khó chịu cho những người La Mã <sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ông đã nghiền nát các bộ lạc Trung Á, và sáp nhập khu vực này thành một tỉnh mới. Ông đã hoàn thành cuộc chinh phục của khu vực ngày nay được gọi là <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>. </p><p>Sự truyền bá văn hóa xảy ra tiếp sau chiến thắng này, và nghệ thuật Sassanid truyền bá vào Turkestan, tiến xa tới tận Trung Quốc. Shapur, cùng với vị vua du mục <a href="/w/index.php?title=Grumbates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grumbates (trang không tồn tại)">Grumbates</a>, bắt đầu chiến dịch thứ hai của mình chống lại người La Mã vào năm 359, và sớm thành công trong việc chiếm Singara và Amida một lần nữa. Để đáp trả, hoàng đế La Mã, Julianus tấn công sâu vào lãnh thổ Ba Tư và đánh bại lực lượng của Shapur tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Ctesiphon_(n%C4%83m_363)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Ctesiphon (năm 363) (trang không tồn tại)">Ctesiphon</a>, nhưng thất bại trong việc chiếm kinh đô, ông ta đã tử trận trong khi để rút lui trở lại lãnh thổ La Mã..<sup id="cite_ref-Frye137-138_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Frye137-138-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Người kế vị của ông ta, <a href="/wiki/Jovianus" title="Jovianus">Jovianus</a>, bị mắc kẹt trên bờ đông của sông Tigris, buộc phải đồng ý trao lại tất cả các tỉnh mà người Ba Tư đã nhượng lại cho La Mã trong năm 298 cũng như Nisibis và Singara, để đảm bảo con đường an toàn cho quân đội rút khỏi Ba Tư. </p><p>Shapur II đã theo đuổi một chính sách tôn giáo khắc nghiệt. Dưới triều đại của ông, bộ kinh <a href="/wiki/Avesta" title="Avesta">Avesta</a>, các văn bản thiêng liêng của Hỏa Giáo, đã được hoàn thành, dị giáo và bội giáo đã bị trừng phạt, và <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Cơ đốc giáo</a> đã bị đàn áp. Loại thứ hai là một phản ứng chống lại sự Cơ Đốc hóa Đế chế La Mã bởi <a href="/wiki/Constantinus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Constantinus Đại đế">Constantine Đại Đế</a>. Shapur II, giống như Shapur I, thân thiện đối với người Do Thái, những người sống trong tương đối tự do và đã đạt được nhiều ưu đãi trong triều đại của ông (xem thêm <a href="/w/index.php?title=Raba_(Talmud)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raba (Talmud) (trang không tồn tại)">Raba (Talmud)</a>). Vào thời điểm Shapur qua đời, đế chế Ba Tư mạnh hơn bao giờ hết, với kẻ thù của nó về phía đông đãn bị bình định và Armenia nằm dưới sự kiểm soát của Ba Tư.<sup id="cite_ref-Frye137-138_39-1" class="reference"><a href="#cite_note-Frye137-138-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_trung_kì_(379-498)"><span id="Th.E1.BB.9Di_trung_k.C3.AC_.28379-498.29"></span>Thời trung kì (379-498)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Thời trung kì (379-498)”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời trung kì (379-498)"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Folio_from_a_Khamsa-c.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Folio_from_a_Khamsa-c.jpg/200px-Folio_from_a_Khamsa-c.jpg" decoding="async" width="200" height="447" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Folio_from_a_Khamsa-c.jpg/300px-Folio_from_a_Khamsa-c.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Folio_from_a_Khamsa-c.jpg/400px-Folio_from_a_Khamsa-c.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="1340" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Bahram_Gur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram Gur (trang không tồn tại)">Bahram Gur</a> là một đề tài yêu thích trong thi ca và <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn học Ba Tư (trang không tồn tại)">văn học Ba Tư</a>. Cảnh "Bahram và công chúa Ấn Độ ở Hắc đài". Tranh trong một Khamsa của Đại thi hào Ba Tư <a href="/w/index.php?title=Nizami_Ganjavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nizami Ganjavi (trang không tồn tại)">Nizami</a>, sống dưới thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">Nhà Safavid</a></figcaption></figure> <p>Từ thời điểm Shapur II qua đời cho đến khi <a href="/w/index.php?title=Kavadh_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kavadh I (trang không tồn tại)">Kavadh I</a> lên ngôi lần đầu tiên, đã có một khoảng thời gian khá yên bình với những người La Mã (thời gian này là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đông La Mã</a>, Đế chế Byzantine) chỉ bị gián đoạn bởi hai cuộc chiến tranh ngắn, đầu tiên trong năm 421-422 và lần thứ hai trong năm 440.<sup id="cite_ref-Neusner68_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Neusner68-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong suốt thời đại này, chính sách tôn giáo nhà Sassanid khác nhau đáng kể giữa các vị vua. Mặc dù có một loạt các vị vua yếu kém, hệ thống hành chính được thành lập trong suốt triều đại của Shapur II vẫn còn mạnh mẽ, và đế quốc tiếp tục hoạt động hiệu quả.<sup id="cite_ref-Neusner68_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-Neusner68-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sau khi Shapur II qua đời năm 379, ông đã để lại một đế quốc hùng mạnh cho người em cùng cha,vua <a href="/w/index.php?title=Ardahir_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ardahir II (trang không tồn tại)">Ardahir II</a> (379-383, con trai của Vahram của Quý Sương) và con trai ông ta <a href="/wiki/Shapur_III" title="Shapur III">Shapur III</a> (383-388), nhưng không ai tỏ ra tài năng như người tiền nhiệm của mình. Vua Ardahir I II, người đã lớn lên như "người anh em cùng cha" của nhà vua, không để thay thế người anh trai mình, và Shapur III là một người quá nhiều u sầu để làm được bất cứ điều gì. <a href="/w/index.php?title=Bahram_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram IV (trang không tồn tại)">Bahram IV</a> (388-399), mặc dù không tỏ ra yếu kém như người cha mình, ông vẫn không làm được bất cứ điều gì quan trọng đối với đế quốc. Trong thời gian này Armenia bị chia cắt bởi hiệp ước giữa đế quốc La Mã và Sassanid. Nhà Sassanid đã tái lập lại uyền lực của họ đối trên toàn bộ Đại Armenia, trong khi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế quốc Byzantine</a> đã giữ một phần nhỏ của miền Tây Armenia. </p><p>Con trai của Bahram IV, <a href="/wiki/Yazdegerd_I" title="Yazdegerd I">Yazdegerd I</a> (399-421) thường được so sánh với <a href="/wiki/Constantinus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Constantinus Đại đế">Constantinus I</a>. Giống như Constantinus Đại Đế, Yazdegerd tiến hành khoan dung tôn giáo và cho phép tự do phát triển của các tôn giáo thiểu số. Ông dừng lại cuộc đàn áp chống lại các tín đồ Kitô giáo và thậm chí trừng phạt quý tộc và các giáo sĩ, những người đàn áp họ. Triều đại của ông đánh dấu một kỷ nguyên tương đối yên bình. Ông đã xây dựng một nền hòa bình lâu dài với người La Mã và thậm chí đã giữ <a href="/wiki/Theodosius_II" title="Theodosius II">Theodosius II</a> (408-450) dưới sự giám hộ của mình. Ông cũng kết hôn với một công chúa người Do Thái, người sinh cho ông một con trai gọi là Narsi. </p><p>Người con kế vị Yazdegerd,<a href="/wiki/Bahram_V" title="Bahram V">Bahram V</a>(421-438), là một trong những quốc vương Sassanid nổi tiếng nhất và là một anh hùng trong truyền thuyết. Những truyền thuyết này vẫn còn tồn tại khi đế chế Sassanid bị những người Hồi giáo Ả Rập tàn phá. Bahram V, được biết đến như <i>Bahram-e Gur</i>, đã giành được vương miện sau khi Yazdegerd I qua đời đột ngột(hoặc bị ám sát) chống lại phe quý tộc đối lập với sự giúp đỡ của <a href="/w/index.php?title=Al-Mundhir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mundhir (trang không tồn tại)">al-Mundhir</a>, triều đại Ả Rập của <a href="/w/index.php?title=Al-Hirah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Hirah (trang không tồn tại)">al-Hirah</a>. Mẹ của Bahram V là Soshandukht, con gái một <a href="/w/index.php?title=Exilarch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exilarch (trang không tồn tại)">Exilarch</a> của người Do Thái. Năm 427, ông nghiền nát một cuộc xâm lược ở phía đông của <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hephthalite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hephthalite (trang không tồn tại)">người Hephthalite</a> du mục, mở rộng ảnh hưởng của mình vào Trung Á, nơi chân dung của ông còn tồn tại trong nhiều thế kỷ trên tiền đúc của Bukhara (<a href="/wiki/Uzbekistan" title="Uzbekistan">Uzbekistan</a> hiện nay). Bahram V còn phế truất vua chư hầu của Ba Tư ở Armenia và biến nó thành một tỉnh. </p><p>Bahram V có niềm đam mê lớn lao với truyền thuyết Ba Tư, trong đó thuật lại rất nhiều câu chuyện về lòng dũng cảm và vẻ đẹp của ông, chiến thắng của ông trước người La Mã, người gốc Thổ, người Ấn Độ và người châu Phi, và những cuộc phiêu lưu của ông khi đi săn và trong tình yêu, ông được gọi là <i>Bahram-eGur</i>, Gur có nghĩa là một giống lừa rừng, một thông tin về tình yêu của ông với săn bắn, và đặc biệt, săn lừa rừng. Ông tượng trưng một vị vua ở đỉnh cao của một thời kỳ vàng son. Ông đã giành được vương miện bằng cách cạnh tranh với anh trai của ông và dành nhiều thời gian đấu tranh chống lại kẻ thù ngoại quốc, nhưng chủ yếu là giữ mình thích thú với việc đi săn và những buổi tiệc triều chính cùng với những phụ nữ và triều thần nổi tiếng của mình. Ông đã tượng trưng sự thịnh vượng của hoàng gia. Trong suốt triều đại của mình, các tuyệt tác của văn học Sassanid đã được viết, những tác phẩm âm nhạc tiêu biểu của nhà Sassanid đã được sáng tác, và môn thể thao như <a href="/wiki/Polo" title="Polo">polo</a> đã trở thành trò chơi tiêu khiển của hoàng gia, một truyền thống tiếp tục cho đến ngày nay ở nhiều vương quốc.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Con trai của Bahram V, <a href="/w/index.php?title=Yazdegerd_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yazdegerd II (trang không tồn tại)">Yazdegerd II</a> (438-457) là một vị vua ôn hòa, nhưng đối lập với Yazdegerd I, ông thực hành một chính sách khắc nghiệt đối với các tôn giáo thiểu số, đặc biệt là <a href="/wiki/Kit%C3%B4_gi%C3%A1o" title="Kitô giáo">Kitô giáo</a>.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vào đầu triều đại của ông, Yazdegerd II đã tập hợp một đội quân hỗn hợp gồm nhiều dân tộc khác nhau, bao gồm cả các đồng minh Ấn Độ của ông, và tấn công <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế chế Đông La Mã</a> trong năm 441, nhưng hòa bình đã sớm được khôi phục. Sau đó, ông tập hợp lực lượng của mình ở Nishapur vào năm 443 và đã phát động một chiến dịch kéo dài chống lại <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Kidarite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Kidarite (trang không tồn tại)">người Kidarite</a>. Cuối cùng, sau một số trận đánh, ông nghiền nát người Kidarites và đánh đuổi họ qua bên kia sông Oxus vào năm 450.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong chiến dịch ở phía đông, Yazdegerd II đã trở nên nghi ngờ của các tín đồ Kitô giáo trong quân đội và trục xuất tất cả họ khỏi toàn bộ chính quyền và quân đội. Sau đó,Ông đàn áp các tín đồ Kitô giáo, và với một mức độ thấp hơn rất nhiều, người Do Thái.<sup id="cite_ref-Zarinkoob219_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zarinkoob219-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Để thiết lập lại <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo">Hỏa giáo</a> ở Armenia, ông đã nghiền nát một cuộc khởi nghĩa của các tín đồ Kitô giáo người Armenia trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Vartanantz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Vartanantz (trang không tồn tại)">trận Vartanantz</a> vào năm 451. Tuy nhiên, người Armenia vẫn chủ yếu là tín đồ Kitô giáo. Trong những năm cuối đời mình, ông đã giao chiến một lần nữa với người Kidarite cho đến khi qua đời vào năm 457. <a href="/wiki/Hormizd_III" title="Hormizd III">Hormizd III</a> (457-459),người con trẻ tuổi hơn của Yazdegerd II, lên ngôi. Trong thời gian cai trị ngắn của ông, ông đã liên tục chiến đấu với anh trai Peroz của mình, người có sự ủng hộ của giới quý tộc<sup id="cite_ref-Zarinkoob219_48-1" class="reference"><a href="#cite_note-Zarinkoob219-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và với người Hephthalites ở Bactria. Ông đã bị giết bởi anh trai Peroz của mình trong năm 459. </p><p>Trong những năm đầu của thế kỷ thứ 5, <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hephthalite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hephthalite (trang không tồn tại)">Người Hephthalite</a> (<a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hung" title="Người Hung">Người Hung</a> trắng), cùng với các nhóm dân du mục khác, tấn công Ba Tư. Lúc đầu, Bahram V và Yazdegerd II đã giáng cho họ những thất bại nặng nề và đánh đuổi họ quay trở lại phía đông. Người Hun sau đó quay trở lại vào cuối thế kỷ thứ 5 và đánh bại <a href="/wiki/Peroz_I" title="Peroz I">Peroz I</a> (457-484) trong năm 483. Sau chiến thắng này, người Hun xâm chiếm và cướp bóc phần phía đông Ba Tư trong hai năm. Họ đã đòi hỏi cống nạp nặng nề trong một số năm sau đó. </p><p>Những cuộc tấn công mang lại sự bất ổn và hỗn loạn cho vương quốc. Peroz I một lần nữa cố gắng đánh đuổi người Hephthalite, nhưng trên đường đến <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a>, ông và quân đội của ông bị mắc bẫy của người Hun trong sa mạc; Peroz I đã bị giết chết, và quân đội của ông đã bị xóa sổ. Sau chiến thắng này, người Hephthalite tiến đến phía trước thành phố<a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a>,khiến cho đế quốc rơi vào sự hỗn loạn. Cuối cùng, một quý tộc Ba Tư từ gia tộc Karen lâu đời, Zarmihr (hoặc Sokhra), khôi phục lại một số mức độ trật tự. Ông tôn Balash, một trong những người em của Peroz I, lên ngôi, mặc dù vậy mối đe dọa từ người Hun tiếp tục tồn tại cho đến triều đại của <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a>. <a href="/w/index.php?title=Balash&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balash (trang không tồn tại)">Balash</a> (484-488) là một quốc vương nhu nhược và khoan dung, tuy nhiên, ông đã không chiến đấu chống lại kẻ thù của đế chế, đặc biệt, là người Hun trắng. Balash, sau một triều đại chỉ bốn năm, đã bị chọc mù và bị lật đổ (bởi những kẻ nắm nhiều quyền lực), và Kavadh I, cháu trai ông đã được tôn lên làm vua. </p><p><a href="/w/index.php?title=Kavadh_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kavadh I (trang không tồn tại)">Kavadh I</a> (488-531) là một nhà vị vua nhiệt huyết và cải cách. Kavadh I đã dành sự ủng hộ của mình cho giáo phái được thành lập bởi <a href="/w/index.php?title=Mazdak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mazdak (trang không tồn tại)">Mazdak</a>, con trai của <a href="/w/index.php?title=Bamdad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bamdad (trang không tồn tại)">Bamdad</a>, người yêu cầu rằng người giàu nên chia sẻ những người vợ của họ và sự giàu có của họ với người nghèo. Ý định của ông rõ ràng là, bằng cách áp dụng giáo lý của những người Mazdakite, để phá vỡ các ảnh hưởng của tầng lớp giàu có và sự trỗi dậy của tầng lớp quý tộc. Những cải cách này đã dẫn đến việc ông bị lật đổ và bị giam cầm trong "Thành trì của sự lãng quên" ở <a href="/wiki/Susa" title="Susa">Susa</a>, và em trai của ông, <a href="/w/index.php?title=Jamasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jamasp (trang không tồn tại)">Jamasp</a> (Zamaspes), đã được tôn lên ngôi vào năm 496. Tuy nhiên, Kavadh I, đã trốn thoát vào năm 498 và đã được cho phép ẩn náu ở chỗ vua Hun trắng. </p><p><a href="/w/index.php?title=Djamasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Djamasp (trang không tồn tại)">Djamasp</a> (496-498) đã được đặt lên ngai vàng Sassanid sau khi giới quý tộc lật đổ Kavadh I. Djamasp là một vị vua tốt và tử tế, ông giảm thuế để làm xoa dịu đối với nông dân và người nghèo. Ông cũng là một môn đồ của đạo Zoroastrian chủ đạo. Triều đại của ông sớm kết thúc khi Kavadh, người đứng đầu một đội quân lớn được trao cho ông bởi vua Hephthalite, trở lại kinh đô của đế chế. Djamasp thoái vị và khôi phục lại ngai vàng cho người anh của mình. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_kì_hoàng_kim_thứ_hai"><span id="Th.E1.BB.9Di_k.C3.AC_ho.C3.A0ng_kim_th.E1.BB.A9_hai"></span>Thời kì hoàng kim thứ hai</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Thời kì hoàng kim thứ hai”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời kì hoàng kim thứ hai"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Thời kỳ hoàng kim thứ hai bắt đầu với lần cai trị thứ hai của Kavadh I. Với sự hỗ trợ của người Hun trắng, Kavadh I tiến hành một chiến dịch chống lại người La Mã. Năm 502, ông đã chiếm <a href="/w/index.php?title=Theodosiopolis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theodosiopolis (trang không tồn tại)">Theodosiopolis</a> ở Armenia, nhưng bị mất ngay sau đó. Năm 503, ông chiếm Amida trên sông Tigris. Năm 504, một cuộc xâm lược của Armenia của người Hung phía tây từ Caucasus dẫn đến hiệp ước đình chiến, thành phố Amida quay trở lại dưới sự kiểm soát của người La Mã và một hiệp ước hòa bình trong năm 506. Năm 521/522 Kavadh bị mất quyền kiểm soát vùng Lazica, nơi mà các nhà cầm quyền chuyển lòng trung thành của họ sang những người La Mã, một nỗ lực tương tự như vậy của người Iberian vào năm 524/525 đã gây ra một cuộc chiến tranh giữa Rome và Ba Tư. </p><p>Năm 527, một cuộc tấn công của người La Mã nhằm vào Nisibis đã bị đẩy lui và những nỗ lực của người La Mã để củng cố các vị trí gần biên giới của họ đã bị cản trở. Năm 530, Kavadh đã phái một đội quân dưới quyền Firouz nhà Mirranes nhằm tấn công thành phố biên giới quan trọng của người La Mã, <a href="/wiki/2NE1#Dara" title="2NE1">Dara</a>. Đội quân này đã chạm trán với viên tướng La Mã là <a href="/wiki/Belisarius" title="Belisarius">Belisarius</a>, và mặc dù vượt trội về số lượng, họ đã bị đánh bại trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Dara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Dara (trang không tồn tại)">trận Dara</a>. Trong cùng một năm, một đội quân Ba Tư thứ hai dưới quyền Mihr-Mihroe, đã bị đánh bại tại Satala bởi lực lượng La Mã dưới quyền Sittas và Dorotheus, nhưng trong năm 531 một đội quân Ba Tư đi kèm với đó là một đội quân <a href="/w/index.php?title=Lakhmid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lakhmid (trang không tồn tại)">Lakhmid</a> dưới quyền al-Mundhir IV đã đánh bại Belisarius tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Callinicum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Callinicum (trang không tồn tại)">trận Callinicum</a>, và trong năm 532 một hiệp ước hòa bình "vĩnh cửu" đã được ký kết<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mặc dù ông không thể tự giải thoát khỏi ách thống trị của người Hun trắng, Kavadh đã thành công trong việc lập lại trật tự trong nước và chiến đấu với sự thành công chung chống lại Đông La Mã, ông cũng thành lập một số thành phố, một số được mang tên ông, và bắt đầu điều chỉnh thuế và sự cai trị trong nước. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:ChosroesHuntingScene.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/ChosroesHuntingScene.JPG/200px-ChosroesHuntingScene.JPG" decoding="async" width="200" height="196" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/ChosroesHuntingScene.JPG/300px-ChosroesHuntingScene.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/ChosroesHuntingScene.JPG/400px-ChosroesHuntingScene.JPG 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1176" /></a><figcaption>Cảnh vua <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a> đi săn vẽ trên một bát vàng</figcaption></figure> <p>Kế vị Kavadh I, con trai của ông, <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a>, còn được gọi là Anushirvan ("linh hồn bất tử"; trị vì 531-579), lên ngôi. Ông là vị vua nổi tiếng nhất trong số các vị vua nhà Sassanid. Khosrau I nổi tiếng nhất với những cải cách của ông thay đổi sự già cỗi của toàn bộ đế chế Sassanid. Trong cải cách của ông, ông đã giới thiệu một hệ thống thuế hợp lý, dựa trên một cuộc khảo sát sự sở hữu đất đai, mà cha ông đã bắt đầu và cố gắng bằng mọi cách để tăng phúc lợi và các khoản thu cho đế chế của mình. Trước kia các đại lãnh chúa phong kiến đưa ra chiến trường đội quân tự trang bị của họ, những người đi theo và thuộc hạ. Khosrau I đã phát triển một lực lượng mới là dehkans hoặc "hiệp sĩ", được trả lương và được trang bị bởi chính quyền trung ương<sup id="cite_ref-Frye_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-Frye-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và quan lại, buộc quân đội và bộ máy quan lại phải trung thành chặt chẽ hơn với chính quyền trung ương hơn là lãnh chúa địa phương. </p><p>Mặc dù Hoàng đế <a href="/wiki/Justinianus_I" title="Justinianus I">Justinian I</a> (527-565) đã phải cống nạp cho ông 440.000 lượng vàng để giữ hòa bình, trong năm 540 Khosrau I đã phá vỡ "nền hòa bình vĩnh cửu" của năm 532 và xâm lược Syria, nơi ông cướp phá các thành phố Antioch và bóp nặn một khoản tiền lớn từ một số thành phố khác. Thành công hơn nữa sau: trong năm 541 vương quốc <a href="/w/index.php?title=Lazica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lazica (trang không tồn tại)">Lazica</a> đã đứng về phía người Ba Tư, và trong năm 542 cuộc tấn công lớn của Byzantine vào Armenia đã bị đánh bại tại Anglon. Một thỏa thuận đình chiến năm năm đã được thống nhất trong năm 545 nhưng lại tiếp tục bị gián đoạn vào năm 547 khi vương quốc Lazica lại chuyển phe một lần nữa và cuối cùng nó đã đánh đuổi đội quân đồn trú Ba Tư với sự giúp đỡ của người Byzantine, cuộc chiến lại tiếp tục, nhưng vẫn chỉ giới hạn ở Lazica, mà sau đó được Byzantine giữ lại khi hòa bình được ký kết trong năm 562. </p><p>Năm 565, <a href="/wiki/Justinianus_I" title="Justinianus I">Justinian I</a> qua đời và <a href="/w/index.php?title=Justin_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Justin II (trang không tồn tại)">Justin II</a> lên kế vị (565-578), ông ta đã quyết ngừng cống nạp cho các tù trưởng Ả rập vốn để kiềm chế các cuộc cướp bóc nhằm vào lãnh thổ Byzantine ở Syria. Một năm trước đó, vị tổng đốc Sassanid ở Armenia, của gia đình Suren, đã xây dựng một ngôi đền lửa ở Dvin gần Yerevan ngày nay, và ông ta kết tội chết một thành viên quyền lực của <a href="/w/index.php?title=Gia_%C4%91%C3%ACnh_Mamikonian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gia đình Mamikonian (trang không tồn tại)">gia đình Mamikonian</a>, điều này kích động một cuộc nổi dậy dẫn đến việc giết hại vị tổng đốc Ba Tư và cận vệ của ông ta vào năm 571, cùng lúc đó khởi nghĩa nổ ra ở Iberia. Justin II đã lợi dụng cuộc khởi nghĩa của người Armenia để ngăn chặn việc cống nạp hàng năm của ông ta cho Khosrau I để bảo vệ cho khu vực cửa ngõ Caucasus. </p><p>Người Armenia đã chào đón họ như những người bạn đồng minh và một đội quân đã được lệnh tiến vào lãnh thổ Sassanid mà đã bao vây Nisibis vào năm 573. Tuy nhiên, bất đồng giữa các tướng Byzantine không chỉ dẫn đến việc từ bỏ cuộc bao vây, mà còn khiến cho họ lại bị bao vây trong thành phố Dara, mà tiếp đó bị chiếm bởi người Ba Tư những người sau đó tàn phá Syria, khiến cho Justin II đồng ý thực hiện việc cống nạp hàng năm đổi lại một thỏa thuận đình chiến năm năm về trên khu vực Lưỡng Hà, mặc dù vậy chiến tranh vẫn tiếp tục ở các nơi khác. Năm 576,Khosrau I đã chỉ huy chiến dịch cuối cùng của ông, một cuộc tấn công vào Anatolia và đã cướp phá <a href="/w/index.php?title=Sebasteia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebasteia (trang không tồn tại)">Sebasteia</a> cùng <a href="/w/index.php?title=Melitene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Melitene (trang không tồn tại)">Melitene</a>, nhưng lại kết thúc trong thảm họa: bị đánh bại bên ngoài Melitene, người Ba Tư bị tổn thất nặng nề khi họ chạy trốn qua sông Euphrates dưới sự tấn công của người Byzantine. Lợi dụng tình trạng lộn xộn của Ba Tư, Byzantine đột kích sâu vào lãnh thổ của Khosrau, thậm chí kết hợp với một cuộc tấn công đổ bộ qua biển Caspian. Khosrau đã yêu cầu hòa bình, nhưng ông quyết định tiếp tục cuộc chiến sau khi tướng <a href="/w/index.php?title=Tamkhosrau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tamkhosrau (trang không tồn tại)">Tamkhosrau</a> của ông giành được một chiến thắng tại Armenia trong năm 577, và giao tranh tiếp tục xảy ra ở vùng Lưỡng Hà. Cuộc khởi nghĩa của người Armenia đã kết thúc với một lệnh ân xá chung, mà đã đặt Armenia quay trở lại sự cai trị của đế chế Sassanid..<sup id="cite_ref-Frye_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-Frye-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Justinian_Byzanz.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Justinian_Byzanz.png/300px-Justinian_Byzanz.png" decoding="async" width="300" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Justinian_Byzanz.png/450px-Justinian_Byzanz.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Justinian_Byzanz.png/600px-Justinian_Byzanz.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1100" /></a><figcaption>Đế quốc Sassanid và Byzantine vào năm 500 CN, hơn một thế kỉ trước những cuộc chinh phục của người Arab</figcaption></figure> <p>Khoảng năm 570, "Ma'd-Karib", một người anh em cùng cha của vua Yemen, đã cầu xin Khosrau I can thiệp. Khosrau I đã gửi một hạm đội và một quân đội nhỏ dưới một sự chỉ huy của một vị tướng tên là Vahriz tới khu vực gần Aden hiện nay, và họ hành quân tiến đến kinh đô San'a'l, mà bị chiếm đóng sau đó. Saif, con trai của Ma'd-Karib, người đã đi theo cuộc viễn chinh, đã trở thành vua vào khoảng năm 575 và 577. Nhờ vậy mà người Sassanid đã có thể thiết lập một căn cứ ở phía nam Arabia để kiểm soát việc buôn bán bằng đường biển với phía đông. Sau đó, vương quốc phía nam Ả Rập này đã không thừa nhận sự thống trị của nhà Sassanid, và một đội quân viễn chinh Ba Tư khác đã được gửi đến vào năm 598, và đã thành công trong việc sáp nhập miền Nam Arabia trở thành một tỉnh của nhà Sassanid, điều này kéo dài cho đến khi thời kì hỗn loạn dưới thời Khosrau II.<sup id="cite_ref-Frye_50-2" class="reference"><a href="#cite_note-Frye-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Triều đại của Khosrau I đã chứng kiến sự trỗi dậy của các dihqan (nghĩa đen, lãnh chúa làng), các quý tộc sở hữu những mảnh đất nhỏ nhưng lại là xương sống của chính quyền tỉnh và hệ thống thu thuế thời kì sau này của nhà Sassanid.<sup id="cite_ref-Chamber_51-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chamber-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khosrau I là một nhà xây dựng vĩ đại, ông đã tranh hoàng cho kinh đô của mình, thành lập các thành phố, và xây dựng các công trình mới. Ông cũng cho xây dựng lại các kênh đào và kho bãi bị phá hủy trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh" title="Chiến tranh">chiến tranh</a>. Ông coi trọng việc củng cố biên giới và thường hợp tác với các bộ lạc để chống ngoại xâm. </p><p>Đối với tôn giáo, Khosrau I cũng khoan dung, vì bản thân con trai ông cũng là một tín đồ <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Công giáo">Công giáo</a>. Ông trị vì được 48 năm, và được xem là một trong những vị vua vĩ đại nhất của <a href="/wiki/Iran" title="Iran">Ba Tư</a>. </p><p>Sau thời Khosrau I, <a href="/w/index.php?title=Hormizd_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd IV (trang không tồn tại)">Hormizd IV</a> (579-590) lên ngôi kế vị vua cha. Cuộc chiến với Byzantine tiếp tục diễn ra ác liệt nhưng bất phân thắng bại cho đến khi tướng <a href="/w/index.php?title=Bahram_Chobin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram Chobin (trang không tồn tại)">Bahram Chobin</a>, bị miễn nhiệm và làm nhục bởi Hormizd, ông ta đã tiến hành làm phản vào năm 589. Năm sau đó, Hormizd bị lật đổ bởi một cuộc đảo chính cung đình và con trai của ông <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> (590-628) được đưa lên làm vua. Tuy nhiên, sự thay đổi triều đại này cũng không thể xoa dịu Bahram, người đã đánh bại Khosrau, buộc ông ta phải chạy trốn sang lãnh thổ Byzantine và tự mình chiếm lấy ngai vàng với tên là Bahram VI. Khosrau đã cầu xin Hoàng đế Byzantine <a href="/w/index.php?title=Maurice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maurice (trang không tồn tại)">Maurice</a> (582-602) trợ giúp ông ta chống lại Bahram, chấp nhận nhượng lại vùng phía Tây Caucasus cho Byzantine. Để củng cố liên minh này, Khosrau cũng kết hôn với con gái của Maurice, Miriam. Dưới sự chỉ huy của Khosrau và tướng Byzantine là <a href="/w/index.php?title=Narses&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narses (trang không tồn tại)">Narses</a> và <a href="/w/index.php?title=John_Mystacon&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Mystacon (trang không tồn tại)">John Mystacon</a>, liên quân Byzantine-Ba Tư mới này đã phát động một cuộc nổi loạn chống lại Bahram, đánh bại ông ta ở <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Blarathon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Blarathon (trang không tồn tại)">trận Blarathon</a> trong năm 591. Sau khi Khosrau đã khôi phục lại được quyền lực của mình, ông ta đã giữ lời hứa,giao lại quyền kiểm soát phía Tây Armenia và <a href="/w/index.php?title=Caucasia_Iberia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caucasia Iberia (trang không tồn tại)">Caucasia Iberia</a>. Nền hòa bình mới được dàn xếp này cho phép hai đế quốc tập trung vào các vấn đề quân sự ở những nơi khác: Khosrau mở rộng biên giới phía đông của đế chế Sassanid trong khi Maurice khôi phục lại quyền kiểm soát Byzantine ở khu vực Balkan. </p><p>Tuy nhiên, Maurice đã bị lật đổ và bị giết bởi <a href="/wiki/Phocas" title="Phocas">Phocas</a> (602-610) vào năm 602, Khosrau II sử dụng vụ sát hại ân nhân của mình như là một cái cớ để bắt đầu một cuộc xâm lược mới, và nhờ được hưởng lợi từ cuộc nội chiến đang xảy ra bên trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế quốc Byzantine</a>, và gặp rất ít sự kháng cự đáng kể. Tướng lĩnh của Khosrau đã chinh phục một cách hệ thống các thành phố biên giới nghiêm ngặt của Byzantine ở Mesopotamia và Armenia, đặt nền móng cho việc mở rộng chưa từng có. Người Ba Tư chiếm đóng Syria và chiếm Antioch trong năm 611. </p><p>Năm 613, bên ngoài Antioch, các vị tướng Ba Tư như <a href="/wiki/Shahrbaraz" title="Shahrbaraz">Shahrbaraz</a> và <a href="/w/index.php?title=Shahin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shahin (trang không tồn tại)">Shahin</a>, đã có chiến thắng quyết định đánh bại cuộc phản công lớn đo đích thân hoàng đế Byzantine <a href="/wiki/Heraclius" title="Heraclius">Heraclius</a> chỉ huy. Sau đó, người Ba Tư vẫn tiếp tục tiến quân mà không bị cản trở. <a href="/wiki/Jerusalem" title="Jerusalem">Jerusalem</a> thất thủ năm 614, <a href="/wiki/Alexandria" title="Alexandria">Alexandria</a> vào năm 619 và phần còn lại của Ai Cập vào năm 621. Giấc mơ của nhà Sassanid nhằm khôi phục lại ranh giới của nhà Achaemenid đã gần hoàn thành. Song song với sự mở rộng lên tới đỉnh điểm này là một sự thăng hoa trong âm nhạc, nghệ thuật và kiến trúc Ba Tư. Đế quốc Byzantine đang đứng trên bờ vực của sự sụp đổ và biên giới của Đế chế Achaemenid gần như được phục hồi trên tất cả các mặt trận. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Suy_yếu_và_sụp_đổ"><span id="Suy_y.E1.BA.BFu_v.C3.A0_s.E1.BB.A5p_.C4.91.E1.BB.95"></span>Suy yếu và sụp đổ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Suy yếu và sụp đổ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Suy yếu và sụp đổ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Byzantine-Sassanid_n%C4%83m_602%E2%80%93628&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Byzantine-Sassanid năm 602–628 (trang không tồn tại)">Chiến tranh Byzantine-Sassanid năm 602–628</a>, <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_s%E1%BB%A5p_%C4%91%E1%BB%95_c%E1%BB%A7a_nh%C3%A0_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự sụp đổ của nhà Sassanid (trang không tồn tại)">Sự sụp đổ của nhà Sassanid</a>, và <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_chinh_ph%E1%BB%A5c_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hồi giáo chinh phục Ba Tư (trang không tồn tại)">Người Hồi giáo chinh phục Ba Tư</a></div> <p>Mới xem lướt qua thì tưởng chừng đây là một thắng lợi căn bản, song chiến dịch <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> đã đẩy quân đội và quốc khố Ba Tư vào tình trạng khánh kiệt. Trong một nỗ lực nhằm tái thiết ngân khố quốc gia, Khosrau đã áp đặt sưu cao thuế nặng lên nhân dân. Chớp lấy thời cơ, <a href="/wiki/Heraclius" title="Heraclius">Heraclius</a> (610–641) đã quy tụ mọi nguồn lực còn lại của đế quốc đã bị tàn phá và mất đất của ông và phát động một cuộc phản công mãnh liệt. Từ năm <a href="/wiki/622" title="622">622</a> cho đến năm <a href="/wiki/627" title="627">627</a>, ông lâm chiến với quân Ba Tư ở vùng <a href="/wiki/Ti%E1%BB%83u_%C3%81" title="Tiểu Á">Tiểu Á</a> và <a href="/wiki/Kavkaz" title="Kavkaz">Kavkaz</a>, giành một loạt thắng lợi trước quân Ba Tư dưới quyền Khosrau, <a href="/wiki/Shahrbaraz" title="Shahrbaraz">Shahrbaraz</a>, <a href="/w/index.php?title=Shahin_Vahmanzadegan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shahin Vahmanzadegan (trang không tồn tại)">Shahin</a> và <a href="/w/index.php?title=Shahraplakan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shahraplakan (trang không tồn tại)">Shahraplakan</a>, cướp phá ngôi đền <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_gi%C3%A1o" title="Hỏa giáo">Hỏa giáo</a> hoành tráng tại <a href="/w/index.php?title=Takht-i-Suleiman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Takht-i-Suleiman (trang không tồn tại)">Ganzak</a> và <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ba_T%C6%B0-Turk_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Ba Tư-Turk thứ ba (trang không tồn tại)">nhận được</a> sự hỗ trợ của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Khazar" class="mw-redirect" title="Người Khazar">người Khazar</a> và <a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BA%A3_H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2y_%C4%90%E1%BB%99t_quy%E1%BA%BFt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khả Hãn quốc Tây Đột quyết (trang không tồn tại)">Khả Hãn quốc Tây Đột quyết</a>. <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Ch%C3%BA_th%C3%ADch_ngu%E1%BB%93n_g%E1%BB%91c" title="Wikipedia:Chú thích nguồn gốc"><span title="Tuyên bố này cần tham khảo đến các nguồn đáng tin cậy. (September 2009)">cần dẫn nguồn</span></a></i>]</sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Moldovita_murals_2010_16.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Moldovita_murals_2010_16.jpg/300px-Moldovita_murals_2010_16.jpg" decoding="async" width="300" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Moldovita_murals_2010_16.jpg/450px-Moldovita_murals_2010_16.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Moldovita_murals_2010_16.jpg/600px-Moldovita_murals_2010_16.jpg 2x" data-file-width="3447" data-file-height="2216" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Constantinopolis_(626)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Constantinopolis (626) (trang không tồn tại)">Cuộc bao vây Constantinopolis năm 626</a> của liên quân Sassanid, Avar, và Slavic được vẽ trên tường của <a href="/w/index.php?title=Tu_vi%E1%BB%87n_Moldovi%C8%9Ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tu viện Moldovița (trang không tồn tại)">Tu viện Moldovița</a>, <a href="/wiki/Romania" class="mw-redirect" title="Romania">Romania</a></figcaption></figure> <p>Vào năm <a href="/wiki/626" title="626">626</a>, với sự trợ giúp của một đạo quân Ba Tư do Shahrbaraz ở tận bên kia eo biển <a href="/wiki/Bosporus" title="Bosporus">Bosphorus</a>, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Slav" title="Người Slav">người Sla-vơ</a> và <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Avar_%E1%BB%9F_l%E1%BB%A5c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%C3%81-%C3%82u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Avar ở lục địa Á-Âu (trang không tồn tại)">Avar</a> đã vây hãm thành <a href="/wiki/Constantinopolis" title="Constantinopolis">Constantinopolis</a>, nhưng hạm đội Đông La Mã đã ngăn chặn các kế hoạch vượt qua eo biển của quân Ba Tư và cuộc vây hãm đã kết thúc thất bại. Mùa đông năm <a href="/wiki/627" title="627">627</a>- <a href="/wiki/628" title="628">628</a>, Heraclius cử binh xâm lược vùng <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_H%C3%A0" title="Lưỡng Hà">Lưỡng Hà</a> và, tuy rằng quân Khazar không còn liên minh với ông nữa, ông đánh tan đạo quân Ba Tư dưới quyền Rhahzadh trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Nineveh_(n%C4%83m_627)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Nineveh (năm 627) (trang không tồn tại)">trận Nineveh</a>, mặc dù ông không thể chiếm được đại bản doanh và nguồn tiếp tế của quân Ba Tư. Tiếng tăm của Khosrau II bị suy sụp, Ba Tư bắt đầu lâm vào hỗn loạn<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ông ta sau đó hành quân xuôi theo sông Tigris, tàn phá vùng đất này và cướp phá cung điện của Khosrau tại Dastagerd. Ông ta đã không thể tấn công Ctesiphon bởi người Ba Tư đã phá hết những cây cầu trên kênh Nahrawan và tiến hành các cuộc tấn công xa hơn nữa trước khi rút theo sông Diyala về phía tây bắc Iran.<sup id="cite_ref-HBS_53-0" class="reference"><a href="#cite_note-HBS-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg/200px-BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg" decoding="async" width="200" height="197" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg/300px-BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/BorandukhtCoinHistoryofIran.jpg 2x" data-file-width="391" data-file-height="386" /></a><figcaption>Nữ hoàng <a href="/wiki/Purandokht" class="mw-redirect" title="Purandokht">Purandokht</a>, con gái của Khosrau II, người phụ nữ cuối cùng và một trong những người cai trị cuối cùng ngồi trên ngai vàng của triều đại Sassanid, năm 630</figcaption></figure> <p>Đầu năm <a href="/wiki/628" title="628">628</a>, Khosrau II đã bịn con ông là <a href="/wiki/Kavadh_II" title="Kavadh II">Kavadh II</a> (628) lật đổ và giết chết, người ngay lập tức đã mang đến một kết thúc cho cuộc chiến tranh, đồng ý rút khỏi tất cả các lãnh thổ chiếm đóng. Năm 629, Heraclius đem <a href="/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%A1" class="mw-redirect" title="Thánh Giá">Thánh giá</a> trở lại thành Jerusalem trong một buổi lễ hoành tráng.<sup id="cite_ref-HBS_53-1" class="reference"><a href="#cite_note-HBS-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau đó, Kavadh chết chỉ trong vòng vài tháng, và sự hỗn loạn cùng nội chiến theo sau nó. Trong khoảng thời gian bốn năm và năm vị vua liên tiếp, trong đó có hai người con gái của Khosrau II và <a href="/w/index.php?title=Spahbod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spahbod (trang không tồn tại)">spahbod</a> Shahrbaraz, đế quốc Sassanid đã bị suy yếu đáng kể. Sức mạnh của chính quyền trung ương đã rơi vào tay của các tướng lĩnh. Nó sẽ mất vài năm để có thể có được một vị vua hùng mạnh xuất hiện từ một loạt các cuộc đảo chính, và nhà Sassanid sẽ không bao giờ có thời gian để hồi phục hoàn toàn.<sup id="cite_ref-Chamber_51-1" class="reference"><a href="#cite_note-Chamber-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong mùa xuân năm 632, người cháu nội của Khosrau I, người vốn sống ẩn dật, <a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a> đã lên ngôi. Năm năm chiến tranh đã làm cạn kiệt cả người Byzantine và Ba Tư. Nhà Sassanid tiếp tục suy yếu do sự suy giảm kinh tế, thuế cao, tình trạng bất ổn tôn giáo, phân chia giai cấp cứng nhắc, sức mạnh ngày càng tăng của các chủ đất địa phương, và sự lật đổ nhanh chóng các vị vua cầm quyền. Những yếu tố này tạo điều kiện cho các tín đồ đạo Hồi chinh phục Ba Tư. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:SassanidEmpirebeforeArabConquest.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/SassanidEmpirebeforeArabConquest.png/350px-SassanidEmpirebeforeArabConquest.png" decoding="async" width="350" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/SassanidEmpirebeforeArabConquest.png/525px-SassanidEmpirebeforeArabConquest.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/SassanidEmpirebeforeArabConquest.png/700px-SassanidEmpirebeforeArabConquest.png 2x" data-file-width="1296" data-file-height="581" /></a><figcaption>Cương thổ nhà Sassanid 632</figcaption></figure> <p>Yazdegerd chỉ là một cậu bé nằm dưới quyền lực của các cố vấn của ông và không có khả năng đoàn kết một đất nước rộng lớn vốn đang bị tan vỡ thành các vương quốc phong kiến nhỏ, mặc dù thực tế rằng Byzantine, dưới áp lực tương tự từ sự bành trướng mới đây của người Ả Rập, đã không còn là mối đe dọa. Vị tướng tài năng của <a href="/wiki/Khalip" title="Khalip">Caliph</a> <a href="/wiki/Abu_Bakar" title="Abu Bakar">Abu Bakr</a>, <a href="/w/index.php?title=Khalid_ibn_Walid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khalid ibn Walid (trang không tồn tại)">Khalid ibn Walid</a> đã tiến quân đến đánh chiếm Iraq trong một loạt các trận chiến nhỏ. Vì được triệu hồi đến mặt trận Syria để chống lại Đế chế Byzantines trong tháng 6 năm 634, người kế nhiệm Khalid tại Iraq đã không thể làm tròn trọng trách, và người Hồi giáo bị đánh bại trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_c%C3%A2y_c%E1%BA%A7u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận chiến cây cầu (trang không tồn tại)">trận chiến cây cầu</a> vào năm 634 kết quả là một chiến thắng cho nhà Sassanid. Tuy nhiên, mối đe dọa từ người Ả Rập đã không dừng lại và nó xuất hiện trở lại ngay sau đó với một đội quân kỷ luật của <a href="/w/index.php?title=Khalid_ibn_Walid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khalid ibn Walid (trang không tồn tại)">Khalid ibn Walid</a>. </p><p>Dưới thời Caliph <a href="/wiki/Omar_bin_Khattab" title="Omar bin Khattab">Umar ibn al-Khattab</a>, một đội quân Hồi giáo đã đánh bại một lực lượng Ba Tư đông hơn dưới sự chỉ huy của tướng <a href="/w/index.php?title=Rostam_Farrokhzad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rostam Farrokhzad (trang không tồn tại)">Rostam Farrokhzad</a> tại vùng đồng bằng <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_al-Q%C4%81disiyyah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận al-Qādisiyyah (trang không tồn tại)">al-Qādisiyyah</a> vào năm 637, và bao vây Ctesiphon. Ctesiphon tiếp đó thất thủ sau một cuộc bao vây kéo dài. Yazdegerd bỏ Ctesiphon và chạy trốn về phía đông, để lại đằng sau ông ta hầu hết toàn bộ ngân khố của Đế chế. Một số các tổng đốc Sassanid đã cố gắng kết hợp lực lượng của họ để đánh trả những kẻ xâm lược, nhưng nỗ lực này đã sớm lụn bại do thiếu một chính quyền trung ương hùng mạnh, và các tổng đốc bị đánh bại tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Nihaw%C4%81nd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Nihawānd (trang không tồn tại)">trận Nihawānd</a>. </p><p>Khi nghe tin về thất bại ở Nihawānd, Yazdegerd cùng với hầu hết các quý tộc Ba Tư chạy trốn sâu vào nội địa các tỉnh phía đông của <a href="/wiki/Khorasan" class="mw-disambig" title="Khorasan">Khorasan</a>. Ông bị ám sát bởi một chủ cối xay ở <a href="/wiki/Merv" title="Merv">Merv</a> vào cuối năm 651, trong khi các quý tộc còn lại định cư ở trung Á, nơi họ đã đóng góp rất nhiều trong việc truyền bá văn hóa và ngôn ngữ Ba Tư ở khu vực này và thành lập triều đại Hồi giáo đầu tiên có nguồn gốc Iran, <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Samanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Samanid (trang không tồn tại)">triều đại Samanid</a>, những người tìm cách làm sống lại truyền thống Sassanid và thúc đẩy truyền bá đạo Hồi. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hậu_duệ"><span id="H.E1.BA.ADu_du.E1.BB.87"></span>Hậu duệ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Hậu duệ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hậu duệ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Người ta tin rằng các triều đại và các nhà lãnh đạo tôn giáo sau đây có tổ tiên từ những vị vua Sassanian: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Bavandi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Bavandi (trang không tồn tại)">Nhà Bavandi</a> (665-1006) của Mazenderan, hậu duệ của <a href="/w/index.php?title=Kavadh_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kavadh I (trang không tồn tại)">Kavadh I</a>.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sassanid_c%E1%BB%A7a_Gruzia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Sassanid của Gruzia (trang không tồn tại)">Nhà Sassanid của Gruzia</a>, còn được gọi là <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Khosroide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Khosroide (trang không tồn tại)">nhà Khosroide</a> (265-570), hậu duệ của Shapur I.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Nhà Gavparehid của Tabaristan (647-1597), con cháu của Djamasp<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Nhà Ghaznavid (977-1187), một tổ tiên Ba Tư: Yazdegerd III <sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shah_c%E1%BB%A7a_Shirwan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shah của Shirwan (trang không tồn tại)">Shah của Shirwan</a> (1100-1382) từ dòng dõi Hormizd IV <sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Bah%C3%A1%27u%27ll%C3%A1h" title="Bahá'u'lláh">Bahá'u'lláh</a> (1817-1892) người sáng lập của <a href="/wiki/Bah%C3%A1%27%C3%AD" class="mw-redirect" title="Bahá'í">tôn giáo Baha'i</a>, hậu duệ của Yazdegerd III theo một tác giả Bahai<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>"Mandal-i-Nausherani ", <a href="/w/index.php?title=Nawabzada_Liaquat_Ali_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nawabzada Liaquat Ali Khan (trang không tồn tại)">Nawabzada Liaquat Ali Khan</a>, Một trong những người sáng lập và Thủ tướng đầu tiên của nước Pakistan,là một hậu duệ của <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> (Khosrow II, Chosroes II, hoặc Xosrov II trong nguồn cổ, đôi khi gọi là Parvez,)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chính_quyền"><span id="Ch.C3.ADnh_quy.E1.BB.81n"></span>Chính quyền</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chính quyền”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chính quyền"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhà Sassanid đã thiết lập một đế chế nằm trong phạm vi biên giới trước đây mà nhà Arsacid của người Parthia đã đạt được, với kinh đô <a href="/wiki/Ctesiphon" title="Ctesiphon">Ctesiphon</a> ở tỉnh <a href="/w/index.php?title=Khvarvaran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khvarvaran (trang không tồn tại)">Khvarvaran</a>. Trong việc cai trị đế chế này, các vị vua Sassanid sử dụng tước hiệu <i>Vua của các vua</i> (<a href="/w/index.php?title=Sh%C4%81hansh%C4%81h&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shāhanshāh (trang không tồn tại)">Shāhanshāh</a>), trở thành vị chúa tể trung ương và cũng đảm nhận việc giám hộ ngọn lửa thiêng liêng, biểu tượng của quốc giáo. Các hoàng hậu của nhà Sassanid đã sử dụng tước hiệu <i>Hoàng hậu của các Hoàng hậu</i> (<a href="/w/index.php?title=Banebshenan_banebshen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Banebshenan banebshen (trang không tồn tại)">Banebshenan banebshen</a>). </p><p>Trên một quy mô nhỏ hơn, các vùng lãnh thổ cũng có thể được cai trị bởi một số tiểu vương thuộc dòng dõi của nhà vua, được gọi là <i>Shahrdar</i>, và dưới sự giám sát trực tiếp bởi vị Vua của các vua. Sự cai trị của nhà Sassanid đã được đặc trưng bởi sự tập quyền trung ương đáng kể, những dự án quy hoạch đô thị đầy tham vọng, sự phát triển nông nghiệp, và cải tiến kĩ thuật<sup id="cite_ref-Chamber_51-2" class="reference"><a href="#cite_note-Chamber-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bên dưới nhà vua, một bộ máy quan liêu đầy quyền lực thực hiện nhiều công việc của chính phủ, người đứng đầu của bộ máy quan liêu và <a href="/w/index.php?title=Vice-Chancellor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vice-Chancellor (trang không tồn tại)">Vice-Chancellor</a>, là "Vuzorg (Bozorg) Farmadar". Bên trong bộ máy quan liêu này, các tu sĩ Hỏa Giáo là những người nắm rất nhiều quyền lực. Người đứng đầu của tầng lớp giáo sĩ Magi, <a href="/w/index.php?title=Mobadan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mobadan (trang không tồn tại)">Mobadan</a>, cùng với tổng tư lệnh quân đội, (Eran) <a href="/w/index.php?title=Spahbod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spahbod (trang không tồn tại)">Spahbod</a>, người đứng đầu của nghiệp đoàn thương nhân và các thương gia "Ho Tokhshan Bod", quan "Vastrioshansalar" (tương đương với chức <a href="/wiki/B%E1%BB%99_tr%C6%B0%E1%BB%9Fng" title="Bộ trưởng">Bộ trưởng</a> Nông nghiệp ngày nay), là những người bên dưới nhà vua và nắm nhiều quyền lực nhất trong nhà nước Sassanid..<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Các vua nhà Sassanid luôn biết nghe những ý kiến của triều thần. Nhà sử học Hồi giáo <a href="/w/index.php?title=Masudi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Masudi (trang không tồn tại)">Masudi</a> đã ca ngợi bộ máy chính quyền nhà Sassanid như sau: </p> <blockquote class="templatequote"><p>"chính quyền xuất sắc của các vua Sassanid, chính sách được thực thi tốt của họ, sự chăm lo của họ dành cho thần dân, và sự thịnh vượng của các lãnh thổ của họ." </p></blockquote> <p>Trong thời bình, vương quyền của nhà vua là cha truyền con nối, nhưng có thể được nhà vua trao lại cho một người con trai trẻ hơn, đã có hai trường hợp quyền lực tối cao được nắm giữ bởi nữ hoàng. Khi không có người thừa kế trực tiếp đã có sẵn, quý tộc và các giám mục sẽ lựa chọn một vị vua, nhưng sự lựa chọn của họ bị hạn chế trong các thành viên của Hoàng gia.<sup id="cite_ref-Durant_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-Durant-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Giới quý tộc Sassanid là một hỗn hợp của các gia tộc Parthia cũ, các gia đình quý tộc Ba Tư, và các gia đình quý tộc từ các vùng lãnh thổ bị chinh phục. Nhiều gia đình quý tộc mới đã trỗi dậy sau sự sụp đổ của triều đại Parthia, trong khi một số trong số <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3y_gia_t%E1%BB%99c_Parthia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảy gia tộc Parthia (trang không tồn tại)">Bảy gia tộc Parthia</a> thống trị vẫn có tầm quan trọng cao. Tại triều đình của <a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a>, các gia tộc Arsacid cũ như <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Karen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Karen (trang không tồn tại)">Nhà Karen</a> và <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Suren&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Suren (trang không tồn tại)">nhà Suren</a>, cùng với một số gia tộc Ba Tư như, nhà Varazes và Andigan, đã nắm giữ những chức vụ cao quý. Cùng với những gia đình quý tộc người Iran và không phải người Iran, các vị vua của <a href="/wiki/Merv" title="Merv">Merv</a>, <a href="/w/index.php?title=Abarshahr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abarshahr (trang không tồn tại)">Abarshahr</a>,<a href="/w/index.php?title=Carmania&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carmania (trang không tồn tại)">Carmania</a>, <a href="/w/index.php?title=Sakastan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sakastan (trang không tồn tại)">Sakastan</a>, <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_Iberia" title="Bán đảo Iberia">Iberia</a>, và <a href="/w/index.php?title=Adiabene&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adiabene (trang không tồn tại)">Adiabene</a>, cũng được nhắc đến với việc nắm giữ những vị trí danh dự trong số các quý tộc, xuất hiện tại triều đình của Shahanshah. Quả thực, những lãnh địa rộng lớn của nhà Suren, Karen, và Varaze, mà đã hợp thành một phần của nhà nước Sassanid ban đầu là các tiểu quốc bán độc lập. </p><p>Nhìn chung, thành viên các gia đình quyền quý Ba Tư (<i>Bozorgan</i>) thường nắm giữ những địa vị quyền lực nhất trong nền hành chính đế quốc, chẳng hạn như chức Tổng trấn các tỉnh miền biên ải (<a href="/w/index.php?title=Marzban&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marzban (trang không tồn tại)">Marzban</a> مرزبان). Phần lớn các chức vị này mang tính thừa hưởng, và nhiều chức vị trong số đó đã được truyền qua hàng loạt thế hệ trong gia đình. Các <i>Marzban</i> cao tuổi nhất được ban tặng cho một cái ghế bạch, trong khi các Marzban ở phần lớn cái tỉnh có ý nghĩa <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_l%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Chiến lược">chiến lược</a> ở biên cương, tỷ dụ như tỉnh <a href="/wiki/Kavkaz" title="Kavkaz">Kavkaz</a>, thì được ban cho ghế vàng.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khi có binh đạo, các Marzban địa phương có thể được xem là <i><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_so%C3%A1i" title="Nguyên soái">Nguyên soái</a></i>, trong khi các <i><a href="/w/index.php?title=Spahbod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spahbod (trang không tồn tại)">spahbod</a></i> (hiểu là <i>Chỉ huy trưởng</i>) dưới cấp có thể chỉ huy một đạo quân.<sup id="cite_ref-Nicolle,_p._14_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nicolle,_p._14-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ngoài ra, triều đình Sassanid cũng tổ chức hệ một thống cấp bậc <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a" title="Văn hóa">văn hóa</a> - <a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Xã hội">xã hội</a>. Cơ cấu này được hỗ trợ bởi Hỏa giáo, được công nhận làm quốc giáo Ba Tư. các tôn giáo khác chủ yếu là được khoan dung (cho dù chính sách là vấn đề tranh cãi nóng bỏng; có thể xem một ví dụ trong sách <i>Ancient Persia</i> của Wiesehöfer hay sách <i>Cambridge History of Iran</i>, Tập 3). Các vua nhà Sassanid chủ trương hồi phục các truyền thống Ba Tư và loại bỏ ảnh hưởng của <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Văn hóa Hy Lạp">văn hóa Hy Lạp</a>.<sup id="cite_ref-Chamber_51-3" class="reference"><a href="#cite_note-Chamber-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quân_đội"><span id="Qu.C3.A2n_.C4.91.E1.BB.99i"></span>Quân đội</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Quân đội”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quân đội"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_nh%C3%A0_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội nhà Sassanid (trang không tồn tại)">Quân đội nhà Sassanid</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg/200px-Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg" decoding="async" width="200" height="215" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg/300px-Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg/400px-Sassanid_army_helmet_by_Nickmard_Khoey.jpg 2x" data-file-width="908" data-file-height="978" /></a><figcaption>Mũ của binh lính Sassanid</figcaption></figure> <p>Quân đội chính quy của đế chế Sassanid đã được hình thành dưới triều đại <a href="/wiki/Ardeshir_I" class="mw-redirect" title="Ardeshir I">Ardeshir I</a>, vị Vua của các vua đầu tiên của đế quốc. Ardeshir đã tập trung vào sự hồi sinh chiến thuật quân sự và hệ thống tổ chức trước đây đã được sử dụng dưới thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">Đế chế Achaemenid</a>, cũng như các <a href="/wiki/Cataphract" title="Cataphract">hiệp sĩ Parthia</a>. Ông thậm chí còn tập trung vào phát triển những vũ khí công thành mới. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bộ_binh"><span id="B.E1.BB.99_binh"></span>Bộ binh</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Bộ binh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bộ binh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Lực lượng <a href="/w/index.php?title=Paighan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paighan (trang không tồn tại)">Paighan</a> đã hình thành nên phần lớn bộ binh Sassanid, và thường được tuyển mộ từ những người nông dân. Mỗi đơn vị nằm dưới sự chỉ quy của một viên quan được gọi là một "Paighan Salar",và nhiệm vụ chính của họ là để bảo vệ những đoàn quân nhu, phụng sự như là đầy tớ của Sarvan (một chức vụ cao hơn), tấn công ồ ạt vào các thành lũy, và khai mỏ.<sup id="cite_ref-source_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-source-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Media" title="Người Media">Người Medes</a> cung cấp cho quân đội Sassanid với những lính phóng lao ưu tú, phóng thạch thủ và bộ binh nặng. Bộ binh Iran được mô tả bởi <a href="/wiki/Ammianus_Marcellinus" title="Ammianus Marcellinus">Ammianus Marcellinus</a> "trang bị như võ sĩ giác đấu" và "tuân theo mệnh lệnh giống hệt như những chú bé bồi ngựa"<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> người Dailamite cũng phụng sự trong bộ binh và là những cư dân người Iran sống chủ yếu ở Gilan, Iran <a href="/wiki/Azerbaijan" title="Azerbaijan">Azerbaijan</a> và Mazandaran. Họ được ghi chép lại là đã chiến đấu với các loại vũ khí như dao găm, kiếm và các ngọn lao. Một ghi chép về người Dalamite là sự tham gia của họ trong cuộc xâm lược Yemen, nơi 800 người trong số họ được chỉ huy bởi viên quan Sarvan <a href="/w/index.php?title=Vahriz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vahriz (trang không tồn tại)">Vahriz</a>.<sup id="cite_ref-source_64-1" class="reference"><a href="#cite_note-source-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vahriz cuối cùng sẽ đánh bại quân Ả Rập tại Yemen và tại kinh đô <a href="/wiki/Sana%27a" title="Sana'a">Sana'a</a> của nó biến nó trở thành một chư hầu của Ba Tư cho đến tận những cuộc xâm lược của Ba Tư của người Ả Rập.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kị_binh"><span id="K.E1.BB.8B_binh"></span>Kị binh</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Kị binh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kị binh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Knight-Iran.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Knight-Iran.JPG/200px-Knight-Iran.JPG" decoding="async" width="200" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Knight-Iran.JPG/300px-Knight-Iran.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Knight-Iran.JPG/400px-Knight-Iran.JPG 2x" data-file-width="522" data-file-height="768" /></a><figcaption>Một vị vua được thể hiện như là một kỵ binh giáp nặng, <a href="/w/index.php?title=Taq-e_Bostan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taq-e Bostan (trang không tồn tại)">Taq-e Bostan</a>, Iran</figcaption></figure> <p>Lực lượng kỵ binh được sử dụng trong suốt thời đế chế Sassanid gồm có hai loại kỵ binh nặng: <a href="/w/index.php?title=Clibanarii&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clibanarii (trang không tồn tại)">Clibanarii</a> và <a href="/wiki/Cataphract" title="Cataphract">Cataphract</a>. Lực lượng kỵ binh này bao gồm các nhà quý tộc ưu tú được đào tạo từ khi là những thanh niên trẻ tuổi, và nó được hỗ trợ bởi kị binh nhẹ, bộ binh và cung thủ. Chiến thuật của nhà Sassanid là tập trung vào phá vỡ hàng ngũ kẻ thù với các cung thủ, và cũng sử dụng đến những con <a href="/wiki/Voi_chi%E1%BA%BFn" title="Voi chiến">voi chiến</a> vốn là một đặc trưng của nhà Sassanid, triển khai voi để nhằm hỗ trợ kỵ binh.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Không giống như người Parthia, nhà Sassanid đã phát triển những vũ khí công thành tiên tiến. Sự phát triển của các vũ khí công thành đã tỏ ra là một điều hữu ích trong các cuộc xung đột với Rome, ngược lại, nhà Sassanid cũng phát triển một số kỹ thuật để bảo vệ thành phố của mình khỏi bị tấn công. Quân đội Sassanid nổi tiếng nhờ những kỵ binh nặng của nó, giống như quân đội của người Parthia quân đội, mặc dù chỉ có một số kỵ binh nặng của nhà Sassanid được trang bị với những ngọn giáo. Sử gia La Mã Ammianus Marcellinus đã mô tả lực lượng kỵ binh clibanarii của <a href="/wiki/Shapur_II" title="Shapur II">Shapur II</a> khá cụ thể,cho thấy nó được trang bị nhiều, và chỉ có một phần được trang bị giáo: </p> <blockquote><p> Mọi Đại đội đều mặc giáp sắt, và khắp cơ thể họ được bao bọc với kim loai nặng mà nó vừa vặn tới mức các khớp cứng vừa khít với tay chân của họ, và các dạng mặt người của con người đã được khéo léo trang bị để vừa vặn với đầu của họ, và rằng kể từ khi toàn bộ cơ thể của họ được phủ bằng kim loại, những mũi tên đã bị rơi xuống ngay khi chúng bắn vào đó.</p></blockquote> <p>Hoàng đế Đông La Mã <a href="/w/index.php?title=Maurikios&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maurikios (trang không tồn tại)">Maurikios</a> cũng nhấn mạnh trong tác phẩm <i>Strategikon</i> của mình rằng nhiều kị binh nặng của nhà Sassanid kỵ binh đã không mang những ngọn giáo, mà họ chỉ dựa vào những cây cung như là vũ khí chính của họ. Tuy nhiên trên các bức phù điêu Taq-i Bustan và Al-Tabari nổi tiếng đã liệt ra danh sách những trang bị thiết yếu cho các hiệp sĩ dihqan trong đó bao gồm các ngọn giáo, cho thấy một sự tương phản. Điều chắc chắn là trang bị của các kỵ sĩ này là khá phong phú. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_cuộc_chiến_tranh"><span id="C.C3.A1c_cu.E1.BB.99c_chi.E1.BA.BFn_tranh"></span>Các cuộc chiến tranh</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Các cuộc chiến tranh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các cuộc chiến tranh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg/200px-Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg" decoding="async" width="200" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg/300px-Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg/400px-Cameo_Shapur_Valerianus_Bab360_CdM_Paris.jpg 2x" data-file-width="2350" data-file-height="1575" /></a><figcaption>Một đồ trang sức bằng đá có cảnh hoàng đế Shapur I đánh tay đôi với hoàng đế Valerianus và bắt được ông ta năm 256</figcaption></figure> <p>Nhà Sassanid, cũng giống như người Parthia, thường xuyên có chiến sự với <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">Đế chế La Mã</a>. Tiếp theo sự phân chia đế chế La Mã năm 395, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">đế quốc Đông La Mã</a>, định đô tại <a href="/wiki/Constantinopolis" title="Constantinopolis">Constantinopolis</a>, đã thay thế Đế chế La Mã như là kẻ thù của chính ở phía Tây của Ba Tư. Sự thù địch giữa hai đế quốc đã trở nên thường xuyên hơn <sup id="cite_ref-Chamber_51-4" class="reference"><a href="#cite_note-Chamber-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nhà Sassanid, cũng giống như Đế chế La Mã, là một quốc gia liên tục có xung đột với các vương quốc láng giềng và những dân tộc du mục. Mặc dù mối đe dọa từ những cuộc tấn công bất ngờ của người du mục chưa bao giờ có thể được giải quyết ổn thỏa, nhà Sassanid lại tỏ ra thành công hơn nhiều khi đối phó với những vấn đề này so với những người La Mã. </p><p>Ở phía tây, lãnh thổ của nhà Sassanid tiếp giáp với nhà nước La Mã rộng lớn và ổn định, nhưng ở phía đông, những người hàng xóm gần nhất của nó là <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Qu%C3%BD_S%C6%B0%C6%A1ng" title="Đế quốc Quý Sương">Đế quốc Quý Sương</a> và các bộ lạc du mục như <a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hun_tr%E1%BA%AFng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Người Hun trắng (trang không tồn tại)">người Hun trắng</a>. Việc xây dựng công sự như <a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A1o_%C4%91%C3%A0i_Tus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pháo đài Tus (trang không tồn tại)">pháo đài Tus</a>, hoặc như thành phố <a href="/wiki/Nishapur" title="Nishapur">Nishapur</a>, mà sau này đã trở thành một trung tâm học thuật và thương mại, cũng như hỗ trợ trong việc bảo vệ các tỉnh phía đông khỏi những cuộc tấn công. </p><p>Ở phía nam và trung tâm Arabia, các bộ lạc <a href="/w/index.php?title=Bedouin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bedouin (trang không tồn tại)">Bedouin</a> Ả Rập đôi khi đột kích vào đế chế Sassanid. <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Al-Hirah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Al-Hirah (trang không tồn tại)">Vương quốc Al-Hirah</a>, một vương quốc chư hầu của nhà Sassanid, được thành lập để tạo thành một vùng đệm giữa khu trung tâm của đế quốc và các bộ lạc Bedouin. Việc xóa sổ vương quốc Al-Hirah bởi Pervaiz (vua) Khosrau II vào năm 602, đã góp phần nhiều vào những thất bại quyết định của nhà Sassanid khi chống lại người Ả Rập Bedouin trong thế kỷ sau này. Những thất bại này đã dẫn đến việc toàn bộ đế chế Sassanid bị xâm chiếm một cách nhanh chóng bởi các bộ lạc Bedouin dưới ngọn cờ Hồi giáo. </p><p>Ở phía Bắc, dân <a href="/wiki/Khazar" title="Khazar">Khazar</a> và những cư dân du mục gốc Thổ thường xuyên tấn công các tỉnh phía Bắc của đế quốc. Họ đã cướp đoạt vùng đất Medes vào năm 634. Nhưng ngay sau đó, quân đội Ba Tư đã đánh bại và đánh đuổi họ khỏi vùng đất này. Nhà Sassanid cũng đã xây dựng nhiều công sự ở khu vực Caucasus để ngăn cản những cuộc tấn công này. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bành_trướng_tới_Ấn_Độ"><span id="B.C3.A0nh_tr.C6.B0.E1.BB.9Bng_t.E1.BB.9Bi_.E1.BA.A4n_.C4.90.E1.BB.99"></span>Bành trướng tới Ấn Độ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Bành trướng tới Ấn Độ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bành trướng tới Ấn Độ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_%E1%BA%A4n-Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ấn-Sassanid (trang không tồn tại)">Nhà Ấn-Sassanid</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:VarahranI.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/VarahranI.jpg/220px-VarahranI.jpg" decoding="async" width="220" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/VarahranI.jpg/330px-VarahranI.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/VarahranI.jpg/440px-VarahranI.jpg 2x" data-file-width="596" data-file-height="304" /></a><figcaption>Đồng tiền của vị <i>kushansha</i> của nhà Ấn-Sassanid <a href="/w/index.php?title=Varhran_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Varhran I (trang không tồn tại)">Varhran I</a> (đầu thế kỷ 4)<br /> <i>Trái:</i> Vua Varhran I<br /> <i>Phải:</i> Thần <a href="/wiki/Shiva" title="Shiva">Shiva</a> và bò</figcaption></figure> <p>Sau khi chinh phục Iran và các vùng lân cận, <a href="/wiki/Shapur_I" title="Shapur I">Shapur I</a> đã mở rộng quyền lực của mình về phía đông vào phía tây bắc tiểu lục địa Ấn Độ. Người Quý Sương trước đó tự trị đã buộc phải chấp nhận quyền bá chủ của ông. Mặc dù đế chế Quý Sương đã suy yếu vào cuối thế kỷ thứ 3, và sau đó được thay thế bởi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Gupta" title="Đế quốc Gupta">đế chế Gupta</a> ở Ấn Độ trong thế kỷ thứ 4, rõ ràng rằng nhà Sassanid vẫn còn lưu lại ở tây bắc Ấn Độ trong suốt giai đoạn này. </p><p>Ba Tư và vùng tây bắc Ấn Độ đã có sự giao thoa về văn hóa cũng như quan hệ chính trị trong thời gian này, như một số truyền thống Sassanid đã truyền vào các vùng lãnh thổ Quý Sương. Đặc biệt, người Quý Sương đã bị ảnh hưởng bởi quan niệm vương quyền của nhà Sassanid, mà được lan truyền thông qua thương mại đồ tạo tác bằng bạc của nhà Sassanid và những tấm vải dệt miêu tả cảnh hoàng đế săn bắn hoặc thực thi công lý </p><p>Sự Giao lưu văn hóa ở mức độ thấp hơn cũng đã diễn ra giữa Ấn Độ và Ba Tư trong thời gian này. Ví dụ, người Ba Tư du nhập cờ vua từ Ấn Độ và đổi tên của trò chơi này từ <a href="/w/index.php?title=Chaturanga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chaturanga (trang không tồn tại)">chaturanga</a> thành <i>chatrang</i>. Đổi lại, người Ba Tư đã giới thiệu <a href="/wiki/Backgammon" title="Backgammon">cờ tào cáo</a> vào Ấn Độ. </p><p>Trong suốt triều đại <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a>, nhiều cuốn sách đã được mang về từ Ấn Độ và dịch ra tiếng <a href="/w/index.php?title=Pahlavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pahlavi (trang không tồn tại)">Pahlavi</a>, ngôn ngữ của đế chế Sassanid. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chiến_tranh_với_Ethiopia"><span id="Chi.E1.BA.BFn_tranh_v.E1.BB.9Bi_Ethiopia"></span>Chiến tranh với Ethiopia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Chiến tranh với Ethiopia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiến tranh với Ethiopia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vào năm <a href="/wiki/522" title="522">522</a>, trước khi Khosrau I lên ngôi, một đạo quân <a href="/wiki/Ethiopia" title="Ethiopia">Ethiopia</a> theo Nhất Tính Thuyết đã tấn công lãnh thổ của người <a href="/w/index.php?title=Himyarite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Himyarite (trang không tồn tại)">Himyarite</a> ở miền Nam Ả Rập. Thủ lĩnh của người Ả Rập tại đây đã đánh lại được cuộc xâm phạm này và cấu cứu triều Sassanid, trong khi đó người Ethiopia Ả Rập địa phương đã có thể chống lại cuộc xâm lược này và kêu gọi người Sassanid cứu viện, trong khi đó thì người Ethiopia cầu viện Đế quốc Đông La Mã. Sau đó, người Ethiopia lại xua quân vượt qua Biển Đỏ và lần này thì họ giết chết được thủ lĩnh của người Ả Rập và đưa một người Ethiopia lên làm thủ lĩnh vùng này thay cho ông ta.<sup id="cite_ref-FryeAncient_68-0" class="reference"><a href="#cite_note-FryeAncient-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vào năm <a href="/wiki/531" title="531">531</a>, <a href="/wiki/Justinianus_I" title="Justinianus I">Justinianus I</a> yêu cầu người Ethiopia ở Yemen phải loại bỏ người Ba Tư khỏi tuyến thương mại với Ấn Độ bằng cách buôn bán đường biển với người Ấn Độ. Ethiopia không bao giờ đáp ứng đề nghị này bởi vì một vị tướng Ethiopia tên là Abraha đã chiếm đoạt ngai vàng Yemen và tạo ra một quốc gia độc lập.<sup id="cite_ref-FryeAncient_68-1" class="reference"><a href="#cite_note-FryeAncient-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau khi Abraha qua đời, một trong những con trai của ông, Ma'd Karib, đã bị lưu đày trong khi người anh em cùng cha khác lên ngôi. Sau khi bị từ chối bởi Justinianus, Ma'd-Karib đã cầu xin sự giúp đỡ từ Khosrau I, ông đã gửi một đội tàu nhỏ và quân đội dưới sự chỉ huy của <a href="/w/index.php?title=Vahriz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vahriz (trang không tồn tại)">Vahriz</a> để lật đổ vị vua hiện tại của Yemen. Sau khi chiếm đóng kinh đô Yemen là <a href="/w/index.php?title=San%27a%27l&action=edit&redlink=1" class="new" title="San'a'l (trang không tồn tại)">San'a'l</a>, người con trai của Ma'd Karib, Saif, được đưa lên làm vua.<sup id="cite_ref-FryeAncient_68-2" class="reference"><a href="#cite_note-FryeAncient-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Rốt cuộc, trách nhiệm cho sự hiện diện ven biển của quân Sassanid ở Yemen thuộc về Justinianus I. Do không hỗ trợ người Ả Rập Yemen, Khosrau I đã có thể trợ giúp Ma'd-Karib và sau này còn biến Yemen thành một thuộc quốc của Đế quốc Sassanid.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quan_hệ_với_Trung_Hoa"><span id="Quan_h.E1.BB.87_v.E1.BB.9Bi_Trung_Hoa"></span>Quan hệ với Trung Hoa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Quan hệ với Trung Hoa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quan hệ với Trung Hoa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Giống như người Parthia trước đây, Đế quốc Sassanid đã tiến hành nhiều hoạt động ngoại giao với Nhà nước phong kiến <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, và đã cử nhiều phái bộ sứ thần tới Trung Quốc. Thư liệu Trung Quốc đã đề cập đến 13 vị sứ thần nhà Sassanid ở Trung Hoa. Thương mại đường bộ và thương mại đường biển với Trung Hoa đều quan trọng cho cả hai đế chế Sassanid và Trung Hoa. Một số lượng lớn tiền xu Ba Tư thời Sassanid đã được tìm thấy ở miền Nam Trung Hoa, khẳng định mối quan hệ thương mại hàng hải. </p><p>Trong những dịp khác nhau, các vị vua Sassanid gửi tặng những nhạc sư Ba Tư và các vũ nữ tài năng nhất cho triều đình Trung Hoa tại Lạc Dương dưới triều đại <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n" title="Nhà Tấn">nhà Tấn</a> và triều đại <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y" title="Bắc Ngụy">Bắc Ngụy</a>, và tới Trường An trong triều đại <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">nhà Tùy</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">nhà Đường</a>. Cả hai đế chế đều hưởng lợi từ thương mại dọc theo <a href="/wiki/Con_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%C6%A1_l%E1%BB%A5a" title="Con đường tơ lụa">Con đường tơ lụa</a>, và chia sẻ lợi ích chung trong việc giữ gìn và bảo vệ tuyến đường thương mại này. Họ hợp tác trong việc bảo vệ các tuyến đường thương mại xuyên qua Trung Á, và cùng xây những tiền đồn trong khu vực biên giới để giữ cho các đoàn lữ hành an toàn khỏi các bộ lạc du mục và kẻ cướp. </p><p>Sau khi quân Ả Rập xâm lược Ba Tư, con trai của <a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a> là <a href="/w/index.php?title=Peroz_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peroz III (trang không tồn tại)">Peroz III</a> đã trốn thoát cùng với một vài quý tộc Ba Tư và đã sống lưu vong trong triều đình Trung Hoa. Cả Peroz và con trai ông <a href="/w/index.php?title=Narsieh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narsieh (trang không tồn tại)">Narsieh</a> (Tiếng Trung neh-Shie) đã được ban cho những chức quan cao quý tại triều đình Trung Hoa. Ít nhất là trong hai lần, lần cuối cùng có thể vào năm 670, quân đội Trung Hoa đã được phái đi cùng với Peroz để khôi phục lại ngai vàng Sassanid cho ông ta nhưng chỉ đạt được thành công khá khiêm tốn, một lần đã có thể kết thúc với một giai đoạn cai trị ngắn ngủi của Peroz ở <a href="/w/index.php?title=Sistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistan (trang không tồn tại)">Sistan</a> (Sakestan), mà từ đó chúng ta đã được có một vài bằng chứng tiền xu còn sót lại. Narsieh sau này đã đạt được chức vụ chỉ huy trong lực lượng ngự lâm quân Trung Hoa, và con cháu ông sống ở Trung Hoa như là những vị hoàng tử được tôn kính. Người em gái của Hoàng tử Sassanid Peroz II đã được tuyển vào hậu cung, và cho phép những người tị nạn Sassanian đang chạy trốn khỏi cuộc chinh phục của người Ả Rập được định cư tại Trung Quốc.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hoàng đế của Trung Hoa tại thời điểm này là vua Cao Tông nhà Đường. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Văn_hóa"><span id="V.C4.83n_h.C3.B3a"></span>Văn hóa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Văn hóa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Văn hóa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Xã_hội"><span id="X.C3.A3_h.E1.BB.99i"></span>Xã hội</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Xã hội”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xã hội"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sassanid_Music_Plate_7thcentury.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Sassanid_Music_Plate_7thcentury.jpg/220px-Sassanid_Music_Plate_7thcentury.jpg" decoding="async" width="220" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Sassanid_Music_Plate_7thcentury.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="296" /></a><figcaption>Người Iran cổ đặc biệt coi trọng âm nhạc và thi ca cũng như ngày nay. Tấm đĩa từ thế kỷ thứ 7 vẽ các nhạc công thời <a href="/wiki/Sassanid" class="mw-redirect" title="Sassanid">Sassanid</a></figcaption></figure> <p>Xã hội và nền văn minh Sassanid đã hưng thịnh trong hầu hết thời kì tồn tại của nó, sánh ngang với nó trong khu vực chỉ có nền văn minh Byzantine. Tầm quan trọng của sự trao đổi khoa học và trí tuệ giữa hai đế quốc được chứng thực bởi sự cạnh tranh và hợp tác giữa những cái nôi của nền văn minh<sup id="cite_ref-iranologie_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-iranologie-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong học thuyết của nhà Sassanid, xã hội lý tưởng là xã hội mà nó có thể duy trì được sự ổn định và công lý và công cụ cần thiết cho điều này là một vị vua hùng mạnh<sup id="cite_ref-Daniel,_p._57_72-0" class="reference"><a href="#cite_note-Daniel,_p._57-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Xã hội Sassanid vốn vô cùng phức tạp, với các hệ thống tổ chức quản lý xã hội riêng biệt giữa nhiều nhóm khác nhau trong đế quốc<sup id="cite_ref-Nicolle,_p._11_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nicolle,_p._11-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các nhà sử học tin rằng xã hội này được chia thành bốn<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> tầng lớp: Tu sĩ (tiếng Ba Tư: Atorbanan), Chiến binh, ký lục và thường dân. Nằm trung tâm của hệ thống phân chia tầng lớp của nhà Sassanid là <a href="/wiki/Shahanshah" class="mw-redirect" title="Shahanshah">Shahanshah</a>, cai trị tất cả các quý tộc <sup id="cite_ref-Zarinkoob,_p._201_75-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zarinkoob,_p._201-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các hoàng tử hoàng gia, tiểu vương, đại lãnh chúa và các tu sĩ, cùng nhau tạo thành một tầng lớp đặc quyền đặc lợi, và được gọi là <i>Bozorgan</i>, hoặc quý tộc. Hệ thống phân chia tầng lớp của nhà Sassanid còn tồn tại lâu hơn chính đế quốc, nó tiếp tục trong những năm đầu thời kỳ Hồi giáo.<sup id="cite_ref-Zarinkoob,_p._201_75-1" class="reference"><a href="#cite_note-Zarinkoob,_p._201-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Giáo_dục"><span id="Gi.C3.A1o_d.E1.BB.A5c"></span>Giáo dục</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Giáo dục”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giáo dục"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dưới triều nhà Sassanid, trên đất kinh kỳ có một ngôi <i>Trường Lớn</i>. Ban đầu, chỉ có 50 học sinh nhập học trường này. Thế mà chưa đầy 100 năm, <i>Trường Lớn</i> đã có tới hơn 3 vạn học sinh. </p><p>Người ta dựa theo <i>dòng dõi</i> để phân loại tầng lớp, mặc dù một cá nhân đặc biệt hợp lý giữa các tầng lớp, qua đó kẻ mạnh không thể áp bức kẻ yếu và kẻ yếu không thể chống lại kẻ mạnh. Để giữ vững sự cân bằng xã hội thì sự công bằng của Hoàng gia là một yếu tố rất cần thiết, và việc thực thi đúng đắn trách nhiệm của nhà vua phụ thuộc vào sự tôn vinh nền quân chủ hơn hết mọi tầng lớp.<sup id="cite_ref-Daniel,_p._57_72-1" class="reference"><a href="#cite_note-Daniel,_p._57-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ở một cấp độ thấp hơn, xã hội Sassanid được chia làm hai tầng lớp: <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Sassanid (trang không tồn tại)">Azatan</a> (dân tự do), những người luôn tích cực bảo vệ vai vế của mình như là hậu duệ của các anh hùng của tộc <a href="/wiki/Aryan" class="mw-redirect" title="Aryan">Aryan</a> cổ xưa, và quần chúng có nguồn gốc là <a href="/wiki/N%C3%B4ng_d%C3%A2n" title="Nông dân">nông dân</a> khác tộc Aryan. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khoa_học,_nghệ_thuật_và_thơ_ca"><span id="Khoa_h.E1.BB.8Dc.2C_ngh.E1.BB.87_thu.E1.BA.ADt_v.C3.A0_th.C6.A1_ca"></span>Khoa học, nghệ thuật và thơ ca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Khoa học, nghệ thuật và thơ ca”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khoa học, nghệ thuật và thơ ca"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><i>Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=%C3%82m_nh%E1%BA%A1c_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm nhạc Sassanid (trang không tồn tại)">Âm nhạc Sassanid</a>, <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8Dc_vi%E1%BB%87n_Gundishapur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Học viện Gundishapur (trang không tồn tại)">Học viện khoa học và y khoa Gundishapur</a>, <a href="/w/index.php?title=Th%C6%A1_ca_Pahlavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thơ ca Pahlavi (trang không tồn tại)">Thơ ca Pahlavi</a>, <a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc Sassanid (trang không tồn tại)">Kiến trúc Sassanid</a>, <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A0nh_tr%C3%AC_nh%C3%A0_Sassanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thành trì nhà Sassanid (trang không tồn tại)">thành trì nhà Sassanid</a></i></dd></dl> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG/220px-Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG" decoding="async" width="220" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG/330px-Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG/440px-Coupe_de_Chosro%C3%A8s.JPG 2x" data-file-width="1532" data-file-height="1485" /></a><figcaption>A bowl with <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a>'s image at the center</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg/220px-Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg/330px-Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg/440px-Head_horse_Kerman_Louvre_MAO132.jpg 2x" data-file-width="1660" data-file-height="1650" /></a><figcaption>Horse head, gilded silver, 4th century, Sassanid art</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg/220px-Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg/330px-Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg/440px-Sassanid_silver_plate_by_Nickmard_Khoey.jpg 2x" data-file-width="1012" data-file-height="1024" /></a><figcaption>A Sassanid silver plate featuring a senmurw</figcaption></figure> <p>Các vị vua Sassanid là những nhà bảo trợ tuyệt vời cho văn chương và triết học. Khosrau I đã có những tác phẩm của <a href="/wiki/Platon" title="Platon">Plato</a> và <a href="/wiki/Aristoteles" title="Aristoteles">Aristotle</a> dịch ra tiếng Pahlavi để dạy tại Gundishapur, và thậm chí còn tự mình đọc chúng. Dưới triều đại của ông, nhiều biên niên sử sử đã được biên soạn, trong đó tác phẩm duy nhất còn sót lại là <a href="/w/index.php?title=Artaxshir_Karnamak-i-i_Papakan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Artaxshir Karnamak-i-i Papakan (trang không tồn tại)">Artaxshir Karnamak-i-i Papakan</a> (Những chiến công của Ardashir), một hỗn hợp của yếu tố lịch sử và sự lãng mạn mà được dùng như là cơ sở cho tác phẩm sử thi dân tộc Iran, <a href="/w/index.php?title=Shahnama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shahnama (trang không tồn tại)">Shahnama</a>. Khi Justinianus I đóng cửa các trường học ở Athena, bảy vị giảng sư tại Athena đã trốn sang Ba Tư và được Triều đình Khosrau I cho nương nhờ. Nhưng theo thời gian, họ càng nhớ nhàng, và trong Hiệp định với Justinianus I vào năm 533 vua Ba Tư đã ra điều kiện rằng các nhà hiền triết Hy Lạp sẽ được trở về quê hương và thoát khỏi sự đàn áp của Hoàng đế Đông La Mã.<sup id="cite_ref-Durant_61-1" class="reference"><a href="#cite_note-Durant-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Dưới thời Khosrau I, <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8Dc_vi%E1%BB%87n_Gundishapur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Học viện Gundishapur (trang không tồn tại)">Học viện Gundishapur</a>, đã được thành lập vào thế kỷ thứ 5, và trở thành "trung tâm tri thức lớn nhất của mọi thời đại", thu hút học sinh và các thầy giáo từ khắp bốn phương thế giới tìm đến. Tín đồ chính thống giáo phương Đông đã được đón nhận được ở đó, và mang đến những bản dịch <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Syriac" title="Tiếng Syriac">tiếng Syria</a> của các tác phẩm y học và triết học Hy Lạp. Những người theo học thuyết Tân Plato cũng vậy, họ đến Gundishapur, nơi họ gieo những hạt giống của chủ nghĩa thần bí <a href="/wiki/Sufi" class="mw-redirect" title="Sufi">Sufi</a>, kiến thức y học của Ấn Độ, Ba Tư, Syria và Hy Lạp đã trộn lẫn vào nhau để tạo ra một ngôi trường y học phát triển rực rỡ.<sup id="cite_ref-Durant_61-2" class="reference"><a href="#cite_note-Durant-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong lĩnh vực nghệ thuật, thời kỳ Sassanid chứng kiến một số trong những thành tựu cao nhất của nền <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_minh_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn minh Ba Tư (trang không tồn tại)">văn minh Ba Tư</a>. Phần lớn những gì sau này được biết đến như là văn hóa Hồi giáo, bao gồm cả kiến trúc và văn học, ban đầu đều được tìm thấy từ nền văn hóa Ba Tư. Vào đỉnh cao của nó, Đế chế Sassanid kéo dài từ Syria đến phía tây bắc Ấn Độ, nhưng ảnh hưởng của nó đã được cảm nhận vượt xa hơn cả những ranh giới chính trị. Họa tiết Sassanid đã theo các con đường khác nhau ảnh hưởng tới nghệ thuật của <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a> và Trung Hoa, Đế quốc Byzantine, và thậm chí là <a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Merovingian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triều đại Merovingian (trang không tồn tại)">triều đại Merovingian</a> ở Pháp. Tuy nhiên, <a href="/w/index.php?title=Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghệ thuật Hồi giáo (trang không tồn tại)">nghệ thuật Hồi giáo</a>, mới là sự thừa kế thực sự cho nghệ thuật Sassanid. Theo Will Durant. </p><p>"Nghệ thuật Sasanian truyền bá các dạng hình dáng và họa tiết của nó về phía đông vào Ấn Độ, Turkestan và Trung Hoa, về phía tây vào Syria, Tiểu Á, Constantinopolis, Balkan, Ai Cập và <a href="/wiki/T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a>. " </p><p>Hội họa, điêu khắc, đồ gốm, và các dạng huy chương đã chia sẻ những mẫu ý tưởng trang trí của chúng với những tấm vải dệt mỹ thuật Sasanian. Vải sợi, thêu ren, thổ cẩm, tơ lụa, thảm trang trí, mái che, lều và chăn đã được dệt bằng sự kiên nhẫn và kỹ năng bậc thầy, và được nhuộm trong những màu ấm áp như màu vàng, xanh dương và xanh lá cây. </p><p>Các nghiên cứu về những di vật của nhà Sassanid cho thấy có hơn 100 loại vương miện được đeo bởi các vị vua Sassanid. Các loại vương miện Sassanid khác nhau đã minh chứng cho văn hóa, kinh tế, xã hội và hoàn cảnh lịch sử ở mỗi thời kỳ. Các vương miện này cũng cho thấy những đặc điểm tính cách của mỗi vua trong thời đại này. Những biểu tượng khác nhau và các dấu hiệu trên vương miện,Mặt Trăng, ngôi sao, con đại bàng và cành cọ, mỗi loại làm sáng tỏ cho đức tin tôn giáo và niềm tin của người đội chúng.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Triều đại Sassanid, cũng như <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">nhà Achaemenid</a>, có nguồn gốc từ tỉnh <a href="/wiki/Persis" title="Persis">Persis</a> (Fars). Nhà Sassanids tự coi mình là những người kế thừa của nhà Achaemenid, sau thời kì gián đoạn bởi người Hy Lạp và Parthia, và tin rằng số mệnh của họ là khôi phục lại sự vĩ đại của Ba Tư. </p><p>Trong việc làm sống lại vinh quang của nhà Achaemenid xưa kia, nhà Sassanid đã chứng minh rằng họ không phải là những kẻ bắt chước. Nghệ thuật của thời kỳ này cho thấy một sự rắn rỏi đáng ngạc nhiên, ở khía cạnh nào đó dự đoán tính năng chính của nghệ thuật Hồi giáo. Nghệ thuật Sassanid đã kết hợp các yếu tố của nghệ thuật truyền thống Ba Tư với các yếu tố của nghệ thuật Hy Lạp hóa và sự ảnh hưởng của nó. Cuộc chinh phục Ba Tư của <a href="/wiki/Alexandros_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Alexandros Đại đế">Alexander Đại đế</a> đã mở đầu cho sự truyền bá của nghệ thuật Hy Lạp hóa vào Tây Á. Trong thời kì Parthia, nghệ thuật Hy Lạp đã được tiếp nhận một cách tự do bởi các dân tộc ở vùng <a href="/wiki/C%E1%BA%ADn_%C4%90%C3%B4ng" title="Cận Đông">Cận Đông</a>. Trong suốt thời kì nhà Sassanid, đó lại là thái độ chống lại nó. Nghệ thuật Sassanid đã hồi sinh hình dáng và truyền thống có nguồn gốc từ Ba Tư, và trong thời kỳ Hồi giáo, nó đã lan đến bờ biển Địa Trung Hải <sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo Fergusson: </p> <table class="box-Phần_sơ_khai plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Phần này <b>cần được mở rộng</b>. Bạn có thể giúp bằng cách <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=">mở rộng nội dung của nó</a>.</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tôn_giáo"><span id="T.C3.B4n_gi.C3.A1o"></span>Tôn giáo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Tôn giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tôn giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="box-Phần_sơ_khai plainlinks metadata ambox mbox-small-left ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wiki_letter_w_cropped.svg" class="mw-file-description"><img alt="[icon]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png" decoding="async" width="20" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/30px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/40px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png 2x" data-file-width="44" data-file-height="31" /></a></span></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Phần này <b>cần được mở rộng</b>. Bạn có thể giúp bằng cách <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=">mở rộng nội dung của nó</a>.</div></td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hỏa_giáo"><span id="H.E1.BB.8Fa_gi.C3.A1o"></span>Hỏa giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Hỏa giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hỏa giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thiên_chúa_giáo"><span id="Thi.C3.AAn_ch.C3.BAa_gi.C3.A1o"></span>Thiên chúa giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Thiên chúa giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thiên chúa giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_tôn_giáo_khác"><span id="C.C3.A1c_t.C3.B4n_gi.C3.A1o_kh.C3.A1c"></span>Các tôn giáo khác</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Các tôn giáo khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các tôn giáo khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_vua_nhà_Sassanid"><span id="C.C3.A1c_vua_nh.C3.A0_Sassanid"></span>Các vua nhà Sassanid</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Các vua nhà Sassanid”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các vua nhà Sassanid"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" align=""> <tbody><tr> <th>Tên Ba Tư</th> <th>Tên Anh hóa</th> <th>Niên đại</th> <th>Ghi chú </th></tr> <tr> <td>Artakhshetr I</td> <td><a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a></td> <td><a href="/wiki/224" title="224">224</a> tới <a href="/wiki/241" title="241">241</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Shahpuri I</td> <td><a href="/wiki/Shapur_I" title="Shapur I">Shapur I</a></td> <td><a href="/wiki/240" title="240">240</a> tới <a href="/wiki/272" title="272">272</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi I</td> <td><a href="/w/index.php?title=Hormizd_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd I (trang không tồn tại)">Hormizd I</a></td> <td><a href="/wiki/272" title="272">272</a> tới <a href="/wiki/273" title="273">273</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran I</td> <td><a href="/w/index.php?title=Bahram_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram I (trang không tồn tại)">Bahram I</a></td> <td><a href="/wiki/273" title="273">273</a> tới <a href="/wiki/276" title="276">276</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran II</td> <td><a href="/w/index.php?title=Bahram_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram II (trang không tồn tại)">Bahram II</a></td> <td><a href="/wiki/276" title="276">276</a> tới <a href="/wiki/293" title="293">293</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran III Sagan Shah</td> <td><a href="/w/index.php?title=Bahram_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram III (trang không tồn tại)">Bahram III</a></td> <td><a href="/wiki/293" title="293">293</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Nersehi</td> <td><a href="/w/index.php?title=Narseh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narseh (trang không tồn tại)">Narseh</a></td> <td><a href="/wiki/293" title="293">293</a> tới <a href="/wiki/302" title="302">302</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi II</td> <td><a href="/wiki/Hormizd_II" title="Hormizd II">Hormizd II</a></td> <td><a href="/wiki/302" title="302">302</a> tới <a href="/wiki/309" title="309">309</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Adharnarse</td> <td><a href="/wiki/Adhur_Narseh" title="Adhur Narseh">Adhur Narseh</a></td> <td><a href="/wiki/309" title="309">309</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Shahpuri II</td> <td><a href="/wiki/Shapur_II" title="Shapur II">Shapur II</a></td> <td><a href="/wiki/309" title="309">309</a> tới <a href="/wiki/379" title="379">379</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Artakhshetr II</td> <td><a href="/w/index.php?title=Ardashir_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ardashir II (trang không tồn tại)">Ardashir II</a></td> <td><a href="/wiki/379" title="379">379</a> tới <a href="/wiki/383" title="383">383</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Shahpuri III</td> <td><a href="/wiki/Shapur_III" title="Shapur III">Shapur III</a></td> <td><a href="/wiki/383" title="383">383</a> tới <a href="/wiki/388" title="388">388</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran IV Kerman Shah</td> <td><a href="/w/index.php?title=Bahram_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram IV (trang không tồn tại)">Bahram IV</a></td> <td><a href="/wiki/388" title="388">388</a> tới <a href="/wiki/399" title="399">399</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Yezdikerti I</td> <td><a href="/wiki/Yazdegerd_I" title="Yazdegerd I">Yazdegerd I</a></td> <td><a href="/wiki/399" title="399">399</a> tới <a href="/wiki/420" title="420">420</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran V Gor</td> <td><a href="/wiki/Bahram_V" title="Bahram V">Bahram V</a></td> <td><a href="/wiki/420" title="420">420</a> tới <a href="/wiki/438" title="438">438</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Yezdikerti II</td> <td><a href="/w/index.php?title=Yazdegerd_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yazdegerd II (trang không tồn tại)">Yazdegerd II</a></td> <td><a href="/wiki/438" title="438">438</a> tới <a href="/wiki/457" title="457">457</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi III</td> <td><a href="/wiki/Hormizd_III" title="Hormizd III">Hormizd III</a></td> <td><a href="/wiki/457" title="457">457</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Pirudshi I</td> <td><a href="/wiki/Peroz_I" title="Peroz I">Peroz I</a></td> <td><a href="/wiki/457" title="457">457</a> tới <a href="/wiki/484" title="484">484</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Balash</td> <td><a href="/w/index.php?title=Balash&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balash (trang không tồn tại)">Balash</a></td> <td><a href="/wiki/484" title="484">484</a> tới <a href="/wiki/488" title="488">488</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Kawadh (Kobad) I</td> <td><a href="/w/index.php?title=Kavadh_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kavadh I (trang không tồn tại)">Kavadh I</a></td> <td><a href="/wiki/488" title="488">488</a> tới <a href="/wiki/531" title="531">531</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Djamasp</td> <td><a href="/w/index.php?title=Djamasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Djamasp (trang không tồn tại)">Djamasp</a></td> <td><a href="/wiki/496" title="496">496</a> tới <a href="/wiki/498" title="498">498</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Khusrui I Anushirwan</td> <td><a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I Đại Đế</a></td> <td><a href="/wiki/531" title="531">531</a> tới <a href="/wiki/579" title="579">579</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi IV</td> <td><a href="/w/index.php?title=Hormizd_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd IV (trang không tồn tại)">Hormizd IV</a></td> <td><a href="/wiki/579" title="579">579</a> tới <a href="/wiki/590" title="590">590</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Varahran VI Kobin</td> <td><a href="/w/index.php?title=Bahram_VI_Chobin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram VI Chobin (trang không tồn tại)">Bahram VI Chobin</a></td> <td><a href="/wiki/590" title="590">590</a> tới <a href="/wiki/591" title="591">591</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Bistam</td> <td><a href="/wiki/Bistam" class="mw-redirect" title="Bistam">Bistam</a></td> <td><a href="/wiki/591" title="591">591</a> tới <a href="/wiki/595" title="595">595</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi V</td> <td><a href="/w/index.php?title=Hormizd_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd V (trang không tồn tại)">Hormizd V</a></td> <td><a href="/wiki/593" title="593">593</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Khusrui II Parwez</td> <td><a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a></td> <td><a href="/wiki/590" title="590">590</a> tới <a href="/wiki/628" title="628">628</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Kawadh (Kobad) II Pirudsh</td> <td><a href="/wiki/Kavadh_II" title="Kavadh II">Kavadh II</a></td> <td><a href="/wiki/628" title="628">628</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Artakhshetr III</td> <td><a href="/wiki/Ardashir_III" title="Ardashir III">Ardashir III</a></td> <td><a href="/wiki/628" title="628">628</a> tới <a href="/wiki/630" title="630">630</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Shahrbaraz</td> <td><a href="/wiki/Shahrbaraz" title="Shahrbaraz">Shahrbaraz</a></td> <td><a href="/wiki/630" title="630">630</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Khusrui III</td> <td><a href="/wiki/Khosrau_III" title="Khosrau III">Khosrau III</a></td> <td><a href="/wiki/630" title="630">630</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Burandukht</td> <td><a href="/wiki/Purandokht" class="mw-redirect" title="Purandokht">Purandokht</a></td> <td><a href="/wiki/630" title="630">630</a> tới <a href="/wiki/631" title="631">631</a></td> <td>nữ hoàng </td></tr> <tr> <td>Pirudshi II</td> <td><a href="/w/index.php?title=Peroz_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peroz II (trang không tồn tại)">Peroz II</a></td> <td><a href="/wiki/631" title="631">631</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Azarmidukht</td> <td><a href="/wiki/Azarmidokht" title="Azarmidokht">Azarmidokht</a></td> <td><a href="/wiki/631" title="631">631</a></td> <td>nữ hoàng </td></tr> <tr> <td>Khusrui IV</td> <td><a href="/w/index.php?title=Khosrau_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khosrau IV (trang không tồn tại)">Khosrau IV</a></td> <td><a href="/wiki/631" title="631">631</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Khorezadh Khusrui V</td> <td><a href="/w/index.php?title=Khorezadh_Khosrau_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khorezadh Khosrau V (trang không tồn tại)">Khorezadh Khosrau V</a></td> <td><a href="/wiki/631" title="631">631</a></td> <td>hay Farrukhzadh Khosrau V </td></tr> <tr> <td>Okhramazdi VI</td> <td><a href="/wiki/Hormizd_VI" title="Hormizd VI">Hormizd VI</a></td> <td><a href="/wiki/631" title="631">631</a> tới <a href="/wiki/632" title="632">632</a></td> <td> </td></tr> <tr> <td>Yezdikerti III</td> <td><a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a></td> <td><a href="/wiki/632" title="632">632</a> tới <a href="/wiki/651" title="651">651</a></td> <td> </td></tr></tbody></table> <p><br /> </p><p>Đế quốc Sassanid đạt tới đỉnh cao năm <a href="/wiki/626" title="626">626</a> dưới triều Khosrau II, rộng 3,5 triệu km²<sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-native-name-1"><b><a href="#cite_ref-native-name_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=Book_Pahlavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Book Pahlavi (trang không tồn tại)">Book Pahlavi</a> spelling: <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Eranshahr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Eranshahr.svg/60px-Eranshahr.svg.png" decoding="async" width="60" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Eranshahr.svg/90px-Eranshahr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Eranshahr.svg/120px-Eranshahr.svg.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="300" /></a></span> (<i lang="pal-Latn" title="Chuyển tự tiếng Ba Tư trung cổ">ʾylʾnštr'</i>)<br /><a href="/w/index.php?title=Inscriptional_Pahlavi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inscriptional Pahlavi (trang không tồn tại)">Inscriptional Pahlavi</a> spelling: <span lang="pal" title="Văn bản tiếng Ba Tư trung cổ">𐭠𐭩𐭥𐭠𐭭𐭱𐭲𐭥𐭩</span> (<i lang="pal-Latn" title="Chuyển tự tiếng Ba Tư trung cổ">ʾyrʾnštry</i>), <span lang="pal" title="Văn bản tiếng Ba Tư trung cổ">𐭠𐭩𐭫𐭠𐭭𐭱𐭲𐭥𐭩</span> (<i lang="pal-Latn" title="Chuyển tự tiếng Ba Tư trung cổ">ʾylʾnštry</i>)<br />Tiếng Ba Tư trung đại: <span lang="fa" title="Văn bản tiếng Ba Tư">ایرانشهر</span></span> </li> <li id="cite_note-wiesehofer-2">^ <a href="#cite_ref-wiesehofer_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-wiesehofer_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">(<a href="#CITEREFWiesehofer1996">Wiesehofer 1996</a>)<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFWiesehofer1996 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/ctesiphon">“CTESIPHON – Encyclopaedia Iranica”</a>. Iranicaonline.org<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 16 tháng 12 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=CTESIPHON+%E2%80%93+Encyclopaedia+Iranica&rft.pub=Iranicaonline.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fctesiphon&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDaryaee200899-100-4">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEDaryaee200899-100_4-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDaryaee2008">Daryaee 2008</a>, tr. 99-100.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East</i>, Vol.1, Ed. Jamie Stokes, (Infobase Publishing, 2009), 601.</span> </li> <li id="cite_note-Chyet_1997_284-6"><b><a href="#cite_ref-Chyet_1997_284_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChyet1997" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Michael_L._Chyet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael L. Chyet (trang không tồn tại)">Chyet, Michael L.</a> (1997). <a href="/w/index.php?title=Asma_Afsaruddin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asma Afsaruddin (trang không tồn tại)">Afsaruddin, Asma</a>; Krotkoff, Georg; Zahniser, A. H. Mathias (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/humanismculturel0000unse"><i>Humanism, Culture, and Language in the Near East: Studies in Honor of Georg Krotkoff</i></a>. <a href="/w/index.php?title=Eisenbrauns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eisenbrauns (trang không tồn tại)">Eisenbrauns</a>. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/humanismculturel0000unse/page/284">284</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-57506-020-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-57506-020-0"><bdi>978-1-57506-020-0</bdi></a>. <q>In the Middle Persian period (Parthian and Sasanian Empires), Aramaic was the medium of everyday writing, and it provided scripts for writing Middle Persian, Parthian, Sogdian, and Khwarezmian.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Humanism%2C+Culture%2C+and+Language+in+the+Near+East%3A+Studies+in+Honor+of+Georg+Krotkoff&rft.pages=284&rft.pub=Eisenbrauns&rft.date=1997&rft.isbn=978-1-57506-020-0&rft.aulast=Chyet&rft.aufirst=Michael+L.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhumanismculturel0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://books.google.dk/books?id=sP_hVmik-QYC&pg=PA179">https://books.google.dk/books?id=sP_hVmik-QYC&pg=PA179</a></span> </li> <li id="cite_note-Parvaneh_Pourshariati_2008._p._4-8"><b><a href="#cite_ref-Parvaneh_Pourshariati_2008._p._4_8-0">^</a></b> <span class="reference-text">Parvaneh Pourshariati, <i>Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran</i>, I.B. Tauris, 2008. (tr. 4)</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTurchinAdamsHall2006" class="citation journal cs1">Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (tháng 12 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jwsr.pitt.edu/ojs/index.php/jwsr/article/view/369/381">“East-West Orientation of Historical Empires”</a>. <i>Journal of world-systems research</i>. <b>12</b> (2): 223. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1076-156X">1076-156X</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+world-systems+research&rft.atitle=East-West+Orientation+of+Historical+Empires&rft.volume=12&rft.issue=2&rft.pages=223&rft.date=2006-12&rft.issn=1076-156X&rft.aulast=Turchin&rft.aufirst=Peter&rft.au=Adams%2C+Jonathan+M.&rft.au=Hall%2C+Thomas+D&rft_id=http%3A%2F%2Fjwsr.pitt.edu%2Fojs%2Findex.php%2Fjwsr%2Farticle%2Fview%2F369%2F381&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTaagepera1979" class="citation journal cs1">Taagepera, Rein (1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/stable/1170959">“Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.”</a>. <i>Social Science History</i>. <b>3</b> (3/4): 122. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1170959">10.2307/1170959</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Social+Science+History&rft.atitle=Size+and+Duration+of+Empires%3A+Growth-Decline+Curves%2C+600+B.C.+to+600+A.D.&rft.volume=3&rft.issue=3%2F4&rft.pages=122&rft.date=1979&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1170959&rft.aulast=Taagepera&rft.aufirst=Rein&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1170959&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFattah2009" class="citation book cs1">Fattah, Hala Mundhir (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/briefhistoryofir0000fatt"><i>A Brief History Of Iraq</i></a>. <a href="/w/index.php?title=Infobase_Publishing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Infobase Publishing (trang không tồn tại)">Infobase Publishing</a>. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/briefhistoryofir0000fatt/page/49">49</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8160-5767-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8160-5767-2"><bdi>978-0-8160-5767-2</bdi></a>. <q>Historians have also referred to the Sassanian Empire as the Neo-Persian Empire.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Brief+History+Of+Iraq&rft.pages=49&rft.pub=Infobase+Publishing&rft.date=2009&rft.isbn=978-0-8160-5767-2&rft.aulast=Fattah&rft.aufirst=Hala+Mundhir&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbriefhistoryofir0000fatt&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cultureofiran.com/b_history.php">“A Brief History”</a>. <i>Culture of Iran</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 9 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Culture+of+Iran&rft.atitle=A+Brief+History&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cultureofiran.com%2Fb_history.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ May 2016">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Great Britain. Naval Intelligence Division, <i>Persia</i>, trang 242</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">Leonard Cottrell, <i>The Concise encyclopædia of archaeology</i>, trang 135</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J., Manuel d'Histoire, de Généalogie et de Chronologie de tous les Etats du Globe depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours. Tr 109</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">Farrokh Kaveh, Shadows in the Desert: Ancient Persia at War isbn=1-846-03108-7, Osprey Publishing 2007, tr. 178</span> </li> <li id="cite_note-Farrokh178-17"><b><a href="#cite_ref-Farrokh178_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFarrokh2007">Farrokh 2007</a>, tr. 178</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob1999">Zarinkoob 1999</a>, tr. 194 198</span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFarrokh2007">Farrokh 2007</a>, tr. 180</span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye2005p-465_466">Frye, 2005 & p-465 466</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFFrye2005p-465_466 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye2005">Frye 2005</a>, tr. 466 467</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/he-hg/herodian/hre605.html">5.1-6</a></span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDodgeon-Greatrex-Lieu2002">Dodgeon-Greatrex-Lieu 2002</a>, tr. 24 28<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFDodgeon-Greatrex-Lieu2002 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1993">Frye 1993</a>, tr. 124</span> </li> <li id="cite_note-Frye125-25">^ <a href="#cite_ref-Frye125_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Frye125_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1993">Frye 1993</a>, tr. 125</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSouthern2001">Southern 2001</a>, tr. 235 236</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1993">Frye 1993</a>, tr. 126</span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSouthern">Southern</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFSouthern (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob1999">Zarinkoob 1999</a>, tr. 197</span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1968">Frye 1968</a>, tr. 128<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFFrye1968 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob1999">Zarinkoob 1999</a>, tr. 199</span> </li> <li id="cite_note-BNSCE18-32"><b><a href="#cite_ref-BNSCE18_32-0">^</a></b> <span class="reference-text">Barnes, <i>Constantine and Eusebius</i>, p. 18.</span> </li> <li id="cite_note-Barnes,_p._18-33">^ <a href="#cite_ref-Barnes,_p._18_33-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Barnes,_p._18_33-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Barnes, <i>Constantine and Eusebius</i>, p. 18; Potter, <i>The Roman Empire at Bay</i>, p. 293.</span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=njwgd7YZHi8C&printsec=frontcover&dq=roman+empire+in+persia&hl=en&ei=CaAhTNrBOoKKlwfRx4E2&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEgQ6AEwBg#v=onepage&q=roman%20empire%20in%20persia&f=false">Galienus conquests:Google Book on Roman Eastern Frontier (part 1)</a></span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob1999">Zarinkoob 1999</a>, tr. 200</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">Agathias, <i>Histories</i>, 25, 2-5 translated by Dodgeon-Greatrex-Lieu (2002), I, 126</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob1999">Zarinkoob 1999</a>, tr. 206</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBlockley1998">Blockley 1998</a>, tr. 421</span> </li> <li id="cite_note-Frye137-138-39">^ <a href="#cite_ref-Frye137-138_39-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Frye137-138_39-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1968">Frye 1968</a>, tr. 137 138<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFFrye1968 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Neusner68-40">^ <a href="#cite_ref-Neusner68_40-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Neusner68_40-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNeusner1969">Neusner 1969</a>, tr. 68</span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBury1923">Bury 1923</a><span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFBury1923 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/14*.html">http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/14*.html</a> XIV.1</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFrye1993">Frye 1993</a>, tr. 145</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">Greatrex-Lieu (2002), II, 37–51</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html">“History of Iran, Chapter V:Sassanians”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranologie.com/history/history5.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 17 tháng 9 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+Iran%2C+Chapter+V%3ASassanians&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranologie.com%2Fhistory%2Fhistory5.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob">Zarinkoob</a>, tr. 218<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFZarinkoob (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob">Zarinkoob</a>, tr. 217<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFZarinkoob (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Zarinkoob219-48">^ <a href="#cite_ref-Zarinkoob219_48-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Zarinkoob219_48-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZarinkoob">Zarinkoob</a>, tr. 219<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFZarinkoob (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text">Zarinkoob, p. 229.</span> </li> <li id="cite_note-Frye-50">^ <a href="#cite_ref-Frye_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Frye_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Frye_50-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060902025020/http://www.fordham.edu/halsall/med/fryehst.html">“Richard Frye "The History of Ancient Iran<span class="cs1-kern-right">"</span>”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/med/fryehst.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 2 tháng 9 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 13 tháng 5 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Richard+Frye+%22The+History+of+Ancient+Iran%22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fordham.edu%2Fhalsall%2Fmed%2Ffryehst.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Chamber-51">^ <a href="#cite_ref-Chamber_51-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Chamber_51-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Chamber_51-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Chamber_51-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Chamber_51-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061110131804/http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php">“Iran Chamber Society: The Sassanid Empire, 224–642 CE”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 11 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 13 tháng 5 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Iran+Chamber+Society%3A+The+Sassanid+Empire%2C+224%E2%80%93642+CE&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranchamber.com%2Fhistory%2Fhistoric_periods.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><b><a href="#cite_ref-52">^</a></b> <span class="reference-text">Walter Emil Kaegi, <i>Heraclius: Emperor of Byzantium</i>, trang 168</span> </li> <li id="cite_note-HBS-53">^ <a href="#cite_ref-HBS_53-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-HBS_53-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Haldon (1997), 46; Baynes (1912), <i>passim</i>; Speck (1984), 178</span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J.,, pp. 112, 123.</span> </li> <li id="cite_note-55"><b><a href="#cite_ref-55">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J.,, pp. 76-78, 112.</span> </li> <li id="cite_note-56"><b><a href="#cite_ref-56">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J.,, pp. 112, 120-122.</span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J.,, p. 112.</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text">Stokvis A.M.H.J.,, pp. 112, 129.</span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBalyuzi2000" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Hasan_Balyuzi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasan Balyuzi (trang không tồn tại)">Balyuzi, Hasan</a> (2000), <i>Bahá'u'lláh, King of Glory</i>, Oxford, UK: George Ronald, tr. 9–11, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-85398-328-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-85398-328-3"><bdi>0-85398-328-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Bah%C3%A1%27u%27ll%C3%A1h%2C+King+of+Glory&rft.place=Oxford%2C+UK&rft.pages=9-11&rft.pub=George+Ronald&rft.date=2000&rft.isbn=0-85398-328-3&rft.aulast=Balyuzi&rft.aufirst=Hasan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text">Sarfaraz, p. 344</span> </li> <li id="cite_note-Durant-61">^ <a href="#cite_ref-Durant_61-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Durant_61-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Durant_61-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Durant.</span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text">Nicolle, p. 10</span> </li> <li id="cite_note-Nicolle,_p._14-63"><b><a href="#cite_ref-Nicolle,_p._14_63-0">^</a></b> <span class="reference-text">Nicolle, p. 14</span> </li> <li id="cite_note-source-64">^ <a href="#cite_ref-source_64-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-source_64-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKaveh_Farrokh,_Angus_McBride2005" class="citation book cs1">Kaveh Farrokh, Angus McBride (ngày 13 tháng 7 năm 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=aQspOf291_cC&pg=PA23&dq=paighan&hl=en&sa=X&ei=ioIiT_ydEsrl0QGH2szaCA&ved=0CDMQ6AEwAQ#v=onepage&q=paighan&f=false"><i>Sassanian elite cavalry AD 224-642</i></a>. Osprey Publishing. tr. 23.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sassanian+elite+cavalry+AD+224-642&rft.pages=23&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2005-07-13&rft.au=Kaveh+Farrokh%2C+Angus+McBride&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DaQspOf291_cC%26pg%3DPA23%26dq%3Dpaighan%26hl%3Den%26sa%3DX%26ei%3DioIiT_ydEsrl0QGH2szaCA%26ved%3D0CDMQ6AEwAQ%23v%3Donepage%26q%3Dpaighan%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-08-23">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text">Vadim Mikhaĭlovich Masson, <i>History of Civilizations of Central Asia</i>, Vol.II, (UNESCO, 1996), 52.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://books.google.com/books?id=883OZBe2sMYC&pg=PA52&dq=Ammianus+Marcellinus+Persian+infantry+disciplined&hl=en&ei=0Ct1TuaAHM_fsQK30c2LBQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=Ammianus%20Marcellinus%20Persian%20infantry%20disciplined&f=false">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKaveh_Farrokh2007" class="citation book cs1">Kaveh Farrokh (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=p7kltwf9yrwC&pg=PA237&dq=Vahriz+defeat+Yemen&hl=en&sa=X&ei=AYkiT4aZCcTm0QHC58GwCA&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=Vahriz%20defeat%20Yemen&f=false"><i>Shadows in the desert: ancient Persia at war</i></a>. Osprey Publishing. tr. 237.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Shadows+in+the+desert%3A+ancient+Persia+at+war&rft.pages=237&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2007&rft.au=Kaveh+Farrokh&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dp7kltwf9yrwC%26pg%3DPA237%26dq%3DVahriz%2Bdefeat%2BYemen%26hl%3Den%26sa%3DX%26ei%3DAYkiT4aZCcTm0QHC58GwCA%26ved%3D0CDIQ6AEwAA%23v%3Donepage%26q%3DVahriz%2520defeat%2520Yemen%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-08-23">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMichael_Mitterauer,_Gerald_Chapple2010" class="citation book cs1">Michael Mitterauer, Gerald Chapple (15 tháng 7 năm 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=0IU9fduDRIMC&pg=PA106&dq=sassanid+cavalry&hl=en&sa=X&ei=K4siT6WoIufq0gHylrGHCQ&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=sassanid%20cavalry&f=false"><i>Why Europe?: The Medieval Origins of Its Special Path</i></a>. University of Chicago Press. tr. 106.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Why+Europe%3F%3A+The+Medieval+Origins+of+Its+Special+Path&rft.pages=106&rft.pub=University+of+Chicago+Press&rft.date=2010-07-15&rft.au=Michael+Mitterauer%2C+Gerald+Chapple&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D0IU9fduDRIMC%26pg%3DPA106%26dq%3Dsassanid%2Bcavalry%26hl%3Den%26sa%3DX%26ei%3DK4siT6WoIufq0gHylrGHCQ%26ved%3D0CDIQ6AEwAA%23v%3Donepage%26q%3Dsassanid%2520cavalry%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FryeAncient-68">^ <a href="#cite_ref-FryeAncient_68-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FryeAncient_68-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FryeAncient_68-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Frye Ancient Iran</span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text">Farrokh 2007, 237</span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKaveh_Farrokh2007" class="citation cs2">Kaveh Farrokh (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=p7kltwf9yrwC&pg=PA274&dq=pirooz+sister+was+married+to+the+Chinese+emperor#v=onepage&q=pirooz's%20sister%20was%20married%20to%20the%20Chinese%20emperor&f=false"><i>Shadows in the desert: ancient Persia at war</i></a>, Osprey Publishing, tr. 274, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-84603-108-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-84603-108-7"><bdi>1-84603-108-7</bdi></a><span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 29 tháng 6 năm 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Shadows+in+the+desert%3A+ancient+Persia+at+war&rft.pages=274&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2007&rft.isbn=1-84603-108-7&rft.au=Kaveh+Farrokh&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3Dp7kltwf9yrwC%26pg%3DPA274%26dq%3Dpirooz%2Bsister%2Bwas%2Bmarried%2Bto%2Bthe%2BChinese%2Bemperor%23v%3Donepage%26q%3Dpirooz%27s%2520sister%2520was%2520married%2520to%2520the%2520Chinese%2520emperor%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-08-23">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-iranologie-71"><b><a href="#cite_ref-iranologie_71-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKhodadad_Rezakhani" class="citation web cs1">Khodadad Rezakhani. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html">“Iranologie History of Iran Chapter V: Sasanians”</a>. Iranologie.com. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranologie.com/history/history5.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 15 tháng 7 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 16 tháng 12 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Iranologie+History+of+Iran+Chapter+V%3A+Sasanians&rft.pub=Iranologie.com&rft.au=Khodadad+Rezakhani&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranologie.com%2Fhistory%2Fhistory5.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Daniel,_p._57-72">^ <a href="#cite_ref-Daniel,_p._57_72-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Daniel,_p._57_72-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Daniel, tr. 57</span> </li> <li id="cite_note-Nicolle,_p._11-73"><b><a href="#cite_ref-Nicolle,_p._11_73-0">^</a></b> <span class="reference-text">Nicolle, tr. 11</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text">These four are the three common "Indo-Euoropean" social Tripartition common among ancient Iranian, Indian and Romans with one extra Iranian element (from Yashna xix/17). cf. Frye, tr. 54.</span> </li> <li id="cite_note-Zarinkoob,_p._201-75">^ <a href="#cite_ref-Zarinkoob,_p._201_75-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Zarinkoob,_p._201_75-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Zarinkoob, tr. 201</span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chn.ir/en/news/?section=2&id=4471">Iranian cultural heritage news agency (CHN)</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ ngày 17 tháng 4 năm 2021">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text">Parviz Marzban, tr.36</span> </li> <li id="cite_note-78"><b><a href="#cite_ref-78">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf">Adams, Hall và Turchin</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080527235437/http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf">Lưu trữ</a> 2008-05-27 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> (2004)</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=27" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=27" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li>G. Reza Garosi (2012): <i>The Colossal Statue of Shapur I in the Context of Sasanian Sculptures</i>. Publisher: Persian Heritage Foundation, New York.</li> <li>G. Reza Garosi (2009), <i>Die Kolossal-Statue Šāpūrs I. im Kontext der sasanidischen Plastik</i>. Verlag Philipp von Zabern, Mainz, Germany.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBaynes1912" class="citation cs2">Baynes, Norman H. (1912), “The restoration of the Cross at Jerusalem”, <i>The English Historical Review</i>, <b>27</b> (106): 287–299, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fehr%2FXXVII.CVI.287">10.1093/ehr/XXVII.CVI.287</a>, <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0013-8266">0013-8266</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+English+Historical+Review&rft.atitle=The+restoration+of+the+Cross+at+Jerusalem&rft.volume=27&rft.issue=106&rft.pages=287-299&rft.date=1912&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fehr%2FXXVII.CVI.287&rft.issn=0013-8266&rft.aulast=Baynes&rft.aufirst=Norman+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBlockley1998" class="citation cs2">Blockley, R.C. (1998), “Warfare and Diplomacy”, trong Averil Cameron; Peter Garnsey (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=zdoUNivK_hsC&dq=Shapur,+Constantius"><i>The Cambridge Ancient History: The Late Empire, A.D. 337-425</i></a>, Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-30200-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-30200-5"><bdi>0-521-30200-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Warfare+and+Diplomacy&rft.btitle=The+Cambridge+Ancient+History%3A+The+Late+Empire%2C+A.D.+337-425&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=0-521-30200-5&rft.aulast=Blockley&rft.aufirst=R.C.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DzdoUNivK_hsC%26dq%3DShapur%2C%2BConstantius&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBörm2007" class="citation cs2">Börm, Henning (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.edu/1012245/Prokop_und_die_Perser_Untersuchungen_zu_den_romisch-sasanidischen_Kontakten_in_der_ausgehenden_Spatantike_OrOcc_16_._Stuttgart_Franz_Steiner_Verlag_2007"><i>Prokop und die Perser. Untersuchungen zu den Römisch-Sasanidischen Kontakten in der ausgehenden Spätantike</i></a>, Stuttgart: Franz Steiner, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-3-515-09052-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-3-515-09052-0"><bdi>978-3-515-09052-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Prokop+und+die+Perser.+Untersuchungen+zu+den+R%C3%B6misch-Sasanidischen+Kontakten+in+der+ausgehenden+Sp%C3%A4tantike&rft.place=Stuttgart&rft.pub=Franz+Steiner&rft.date=2007&rft.isbn=978-3-515-09052-0&rft.aulast=B%C3%B6rm&rft.aufirst=Henning&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F1012245%2FProkop_und_die_Perser_Untersuchungen_zu_den_romisch-sasanidischen_Kontakten_in_der_ausgehenden_Spatantike_OrOcc_16_._Stuttgart_Franz_Steiner_Verlag_2007&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Börm, Henning (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.edu/1012249/Das_Konigtum_der_Sasaniden_-_Strukturen_und_Probleme._Bemerkungen_aus_althistorischer_Sicht_in_Klio_90_2008_pp._423ff">"Das Königtum der Sasaniden - Strukturen und Probleme. Bemerkungen aus althistorischer Sicht."</a> <i>Klio</i> 90, pp. 423ff.</li> <li>Börm, Henning (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.edu/1012248/Herrscher_und_Eliten_in_der_Spatantike_in_H._Borm_-_J._Wiesehofer_eds._Commutatio_et_contentio._Studies_in_the_Late_Roman_Sasanian_and_Early_Islamic_Near_East_Dusseldorf_Wellem_2010_pp._159ff">"Herrscher und Eliten in der Spätantike."</a> In: Henning Börm, <a href="/wiki/Josef_Wieseh%C3%B6fer" title="Josef Wiesehöfer">Josef Wiesehöfer</a> (eds.): <i>Commutatio et contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and Early Islamic Near East</i>. Düsseldorf: Wellem, pp. 159ff.</li> <li>Börm, Henning (2016). "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/23977858/A_Threat_or_a_Blessing_The_Sasanians_and_the_Roman_Empire_in_C._Binder_-_H._B%C3%B6rm_-_A._Luther_eds._Diwan._Studies_in_the_History_and_Culture_of_the_Ancient_Near_East_and_the_Eastern_Mediterranean_Duisburg_Wellem_2016_pp._615ff">A Threat or a Blessing? The Sasanians and the Roman Empire</a>". In: Carsten Binder, Henning Börm, Andreas Luther (eds.): <i>Diwan. Studies in the History and Culture of the Ancient Near East and the Eastern Mediterranean</i>. Duisburg: Wellem, pp. 615ff.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDaniel2001" class="citation cs2">Daniel, Elton L. (2001), <i>The History of Iran</i>, Westport, Connecticut: Greenwood Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-313-30731-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-313-30731-7"><bdi>978-0-313-30731-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+History+of+Iran&rft.place=Westport%2C+Connecticut&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2001&rft.isbn=978-0-313-30731-7&rft.aulast=Daniel&rft.aufirst=Elton+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDaryaee2008" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Touraj_Daryaee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Touraj Daryaee (trang không tồn tại)">Daryaee, Touraj</a> (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.dk/books?id=LU0BAwAAQBAJ"><i>Sasanian Persia: The Rise and Fall of an Empire</i></a>. I.B.Tauris. tr. 1–240. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0857716662" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0857716662"><bdi>0857716662</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sasanian+Persia%3A+The+Rise+and+Fall+of+an+Empire&rft.pages=1-240&rft.pub=I.B.Tauris&rft.date=2008&rft.isbn=0857716662&rft.aulast=Daryaee&rft.aufirst=Touraj&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.dk%2Fbooks%3Fid%3DLU0BAwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDodgeon2002" class="citation cs2">Dodgeon, Michael H. (2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=cpg9AAAAIAAJ&dq=Second+Persian+war,+Lieu"><i>The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part I, 226-363 AD)</i></a>, Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C., Routledge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-00342-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-00342-3"><bdi>0-415-00342-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Roman+Eastern+Frontier+and+the+Persian+Wars+%28Part+I%2C+226-363+AD%29&rft.pub=Routledge&rft.date=2002&rft.isbn=0-415-00342-3&rft.aulast=Dodgeon&rft.aufirst=Michael+H.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3Dcpg9AAAAIAAJ%26dq%3DSecond%2BPersian%2Bwar%2C%2BLieu&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDurant" class="citation cs2"><a href="/wiki/Will_Durant" title="Will Durant">Durant, Will</a>, <i>The Story of Civilization</i>, 4: The Age Of Faith, New York: Simon and Schuster, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-671-21988-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-671-21988-8"><bdi>978-0-671-21988-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Story+of+Civilization&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+and+Schuster&rft.isbn=978-0-671-21988-8&rft.aulast=Durant&rft.aufirst=Will&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFarrokh2007" class="citation cs2">Farrokh, Kaveh (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=p7kltwf9yrwC&dq=Lazica,+545"><i>Shadows in the Desert: Ancient Persia at War</i></a>, Osprey Publishing, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-84603-108-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-84603-108-7"><bdi>1-84603-108-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Shadows+in+the+Desert%3A+Ancient+Persia+at+War&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2007&rft.isbn=1-84603-108-7&rft.aulast=Farrokh&rft.aufirst=Kaveh&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3Dp7kltwf9yrwC%26dq%3DLazica%2C%2B545&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-07-14">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrye1993" class="citation cs2">Frye, R.N. (1993), “The Political History of Iran under the Sassanians”, trong William Bayne Fisher; Ilya Gershevitch; Ehsan Yarshater; R. N. Frye; J. A. Boyle; Peter Jackson; Laurence Lockhart; Peter Avery; Gavin Hambly; Charles Melville (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=Ko_RafMSGLkC&pg=PA124&dq=Severus,+Ardashir"><i>The Cambridge History of Iran</i></a>, Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-20092-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-20092-X"><bdi>0-521-20092-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Political+History+of+Iran+under+the+Sassanians&rft.btitle=The+Cambridge+History+of+Iran&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1993&rft.isbn=0-521-20092-X&rft.aulast=Frye&rft.aufirst=R.N.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DKo_RafMSGLkC%26pg%3DPA124%26dq%3DSeverus%2C%2BArdashir&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrye2005" class="citation cs2">Frye, R.N. (2005), “The Sassanians”, trong Iorwerth Eiddon; Stephen Edwards (biên tập), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=MNSyT_PuYVMC&dq=Parthian,+Sassanid,+Roman,+Byzantine"><i>The Cambridge Ancient History - XII - The Crisis of Empire</i></a>, Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-30199-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-30199-8"><bdi>0-521-30199-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Sassanians&rft.btitle=The+Cambridge+Ancient+History+-+XII+-+The+Crisis+of+Empire&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=0-521-30199-8&rft.aulast=Frye&rft.aufirst=R.N.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DMNSyT_PuYVMC%26dq%3DParthian%2C%2BSassanid%2C%2BRoman%2C%2BByzantine&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGreatrex2002" class="citation cs2">Greatrex, Geoffrey (2002), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=zoZIxpQ8A2IC&dq=Eternal+Peace,+Justinian,+Kavadh"><i>The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD)</i></a>, Lieu, Samuel N. C., Routledge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-14687-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-14687-9"><bdi>0-415-14687-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Roman+Eastern+Frontier+and+the+Persian+Wars+%28Part+II%2C+363%E2%80%93630+AD%29&rft.pub=Routledge&rft.date=2002&rft.isbn=0-415-14687-9&rft.aulast=Greatrex&rft.aufirst=Geoffrey&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DzoZIxpQ8A2IC%26dq%3DEternal%2BPeace%2C%2BJustinian%2C%2BKavadh&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHaldon1997" class="citation cs2">Haldon, John (1997), <i>Byzantium in the Seventh Century: the Transformation of a Culture</i>, Cambridge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-31917-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-31917-X"><bdi>0-521-31917-X</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Byzantium+in+the+Seventh+Century%3A+the+Transformation+of+a+Culture&rft.pub=Cambridge&rft.date=1997&rft.isbn=0-521-31917-X&rft.aulast=Haldon&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHourani1991" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Albert_Hourani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Albert Hourani (trang không tồn tại)">Hourani, Albert</a> (1991), <i><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Arab_Peoples&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Arab Peoples (trang không tồn tại)">A History of the Arab Peoples</a></i>, London: Faber and Faber, tr. 9–11, 23, 27, 75, 87, 103, 453, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-571-22664-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-571-22664-7"><bdi>0-571-22664-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Arab+Peoples&rft.place=London&rft.pages=9-11%2C+23%2C+27%2C+75%2C+87%2C+103%2C+453&rft.pub=Faber+and+Faber&rft.date=1991&rft.isbn=0-571-22664-7&rft.aulast=Hourani&rft.aufirst=Albert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Howard-Johnston, James: "The Sasanian's Strategic Dilemma". In: Henning Börm - <a href="/wiki/Josef_Wieseh%C3%B6fer" title="Josef Wiesehöfer">Josef Wiesehöfer</a> (eds.), <i>Commutatio et contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and Early Islamic Near East</i>, Wellem Verlag, Düsseldorf 2010, pp. 37–70.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMartindaleJonesMorris1992" class="citation book cs1">Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J. biên tập (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?ei=cpMHT5DKJeLt0gGl9oi9Ag&id=110PAQAAMAAJ"><i>The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527–641</i></a>. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-20160-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-20160-5"><bdi>978-0-521-20160-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Prosopography+of+the+Later+Roman+Empire%2C+Volume+III%3A+A.D.+527%E2%80%93641&rft.place=Cambridge%2C+United+Kingdom&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1992&rft.isbn=978-0-521-20160-5&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fei%3DcpMHT5DKJeLt0gGl9oi9Ag%26id%3D110PAQAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKhaleghi-Motlagh1996" class="citation cs2">Khaleghi-Motlagh, Djalal (1996), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080407000320/http://www.iranica.com/articles/v7/v7f3/v7f344.html">“Derafš-e Kāvīān”</a>, <i>Encyclopedia Iranica</i>, <b>7</b>, Cosa Mesa: Mazda, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranica.com/articles/v7/v7f3/v7f344.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 4 năm 2008<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 23 tháng 1 năm 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Deraf%C5%A1-e+K%C4%81v%C4%AB%C4%81n&rft.btitle=Encyclopedia+Iranica&rft.place=Cosa+Mesa&rft.pub=Mazda&rft.date=1996&rft.aulast=Khaleghi-Motlagh&rft.aufirst=Djalal&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranica.com%2Farticles%2Fv7%2Fv7f3%2Fv7f344.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMackenzie2005" class="citation cs2">Mackenzie, David Neil (2005), <i>A Concise Pahalvi Dictionary</i> (bằng tiếng Ba Tư), Trans. by Mahshid Mirfakhraie, Tehrān: Institute for Humanities and Cultural Studies, tr. 341, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/964-426-076-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/964-426-076-7"><bdi>964-426-076-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Concise+Pahalvi+Dictionary&rft.place=Tehr%C4%81n&rft.pages=341&rft.pub=Institute+for+Humanities+and+Cultural+Studies&rft.date=2005&rft.isbn=964-426-076-7&rft.aulast=Mackenzie&rft.aufirst=David+Neil&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeusner1969" class="citation cs2">Neusner, Jacob (1969), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=2Kti6Bz5At0C&dq=Shapur+II,+administrative+system"><i>A History of the Jews in Babylonia: The Age of Shapur II</i></a>, BRILL, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/90-04-02146-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/90-04-02146-9"><bdi>90-04-02146-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Jews+in+Babylonia%3A+The+Age+of+Shapur+II&rft.pub=BRILL&rft.date=1969&rft.isbn=90-04-02146-9&rft.aulast=Neusner&rft.aufirst=Jacob&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3D2Kti6Bz5At0C%26dq%3DShapur%2BII%2C%2Badministrative%2Bsystem&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNicolle1996" class="citation cs2">Nicolle, David (1996), <i>Sassanian Armies: the Iranian Empire Early 3rd to Mid-7th Centuries AD</i>, Stockport: Montvert, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-874101-08-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-874101-08-6"><bdi>978-1-874101-08-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sassanian+Armies%3A+the+Iranian+Empire+Early+3rd+to+Mid-7th+Centuries+AD&rft.place=Stockport&rft.pub=Montvert&rft.date=1996&rft.isbn=978-1-874101-08-6&rft.aulast=Nicolle&rft.aufirst=David&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span>.</li> <li>Rawlinson, George, <i>The Seven Great Monarchies of the Ancient Eastern World: The Seventh Monarchy: History of the Sassanian or New Persian Empire</i>, IndyPublish.com, 2005 [1884].</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ali_Akbar_Sarfaraz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Akbar Sarfaraz (trang không tồn tại)">Sarfaraz, Ali Akbar</a>, and Bahman Firuzmandi, <i>Mad, Hakhamanishi, Ashkani, Sasani</i>, Marlik, 1996. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9649049517" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 964-90495-1-7</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSouthern2001" class="citation cs2">Southern, Pat (2001), “Beyond the Eastern Frontiers”, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=DWiyzw91atgC&dq=Severus,+Ardashir"><i>The Roman Empire from Severus to Constantine</i></a>, Routledge, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-23943-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-23943-5"><bdi>0-415-23943-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Beyond+the+Eastern+Frontiers&rft.btitle=The+Roman+Empire+from+Severus+to+Constantine&rft.pub=Routledge&rft.date=2001&rft.isbn=0-415-23943-5&rft.aulast=Southern&rft.aufirst=Pat&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DDWiyzw91atgC%26dq%3DSeverus%2C%2BArdashir&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Parviz Marzban, <i>Kholaseh Tarikhe Honar</i>, Elmiv Farhangi, 2001. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9644451775" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 964-445-177-5</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShapur_Shahbazi2005" class="citation cs2">Shapur Shahbazi, A. (2005), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/sasanian-dynasty">“Sasanian Dynasty”</a>, <i>Encyclopedia Iranica</i>, Columbia University Press, <b>1</b></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Encyclopedia+Iranica&rft.atitle=Sasanian+Dynasty&rft.volume=1&rft.date=2005&rft.aulast=Shapur+Shahbazi&rft.aufirst=A.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fsasanian-dynasty&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSpeck1984" class="citation cs2">Speck, Paul (1984), “Ikonoklasmus und die Anfänge der Makedonischen Renaissance”, <i>Varia 1 (Poikila Byzantina 4)</i>, Rudolf Halbelt, tr. 175–210</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Ikonoklasmus+und+die+Anf%C3%A4nge+der+Makedonischen+Renaissance&rft.btitle=Varia+1+%28Poikila+Byzantina+4%29&rft.pages=175-210&rft.pub=Rudolf+Halbelt&rft.date=1984&rft.aulast=Speck&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Stokvis A.M.H.J., Manuel d'Histoire, de Généalogie et de Chronologie de tous les Etats du Globe depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, Leiden, 1888–1893 (ré-édition en 1966 par B.M.Israel)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTurchin2004" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Peter_Turchin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peter Turchin (trang không tồn tại)">Turchin, Peter</a> (tháng 11 năm 2004), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080527235437/http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf"><i>East-West Orientation of Historical Empires</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>, Jonathan M. Adams, and Thomas D. Hall, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.eeb.uconn.edu/people/turchin/PDF/Latitude.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 27 tháng 5 năm 2008<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 2 tháng 5 năm 2008</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=East-West+Orientation+of+Historical+Empires&rft.date=2004-11&rft.aulast=Turchin&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.eeb.uconn.edu%2Fpeople%2Fturchin%2FPDF%2FLatitude.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">Đã định rõ hơn một tham số trong <code class="cs1-code">|archiveurl=</code> và <code class="cs1-code">|archive-url=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#redundant_parameters" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWiesehöfer1996" class="citation cs2">Wiesehöfer, Josef (1996), <i>Ancient Persia</i>, New York: I.B. Taurus</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Persia&rft.place=New+York&rft.pub=I.B.+Taurus&rft.date=1996&rft.aulast=Wieseh%C3%B6fer&rft.aufirst=Josef&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Wiesehöfer, Josef: <i>The Late Sasanian Near East</i>. In: Chase Robinson (ed.), <i>The New Cambridge History of Islam</i> vol. 1. Cambridge 2010, pp. 98–152.</li> <li>Yarshater, Ehsan: <i>The Cambridge History of Iran</i> vol. 3 p. 1 Cambridge 1983, pp. 568–592.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZarinkoob1999" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Zarinkoob&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zarinkoob (trang không tồn tại)">Zarinkoob</a>, Abdolhossein (1999), <i>Ruzgaran:Tarikh-i Iran Az Aghz ta Saqut Saltnat Pahlvi</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ruzgaran%3ATarikh-i+Iran+Az+Aghz+ta+Saqut+Saltnat+Pahlvi&rft.date=1999&rft.aulast=Zarinkoob&rft.aufirst=Abdolhossein&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:PD-icon.svg" class="mw-file-description"><img alt="Public Domain" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/PD-icon.svg/12px-PD-icon.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/PD-icon.svg/18px-PD-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/PD-icon.svg/24px-PD-icon.svg.png 2x" data-file-width="196" data-file-height="196" /></a></span> Bài viết này bao gồm văn bản từ một ấn phẩm hiện thời trong <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_vi_c%C3%B4ng_c%E1%BB%99ng" title="Phạm vi công cộng">phạm vi công cộng</a>: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChisholm1911" class="citation encyclopaedia cs1">Chisholm, Hugh biên tập (1911). <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica_Eleventh_Edition" title="Encyclopædia Britannica Eleventh Edition">Encyclopædia Britannica</a></i> (ấn bản thứ 11). Cambridge University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.edition=11th&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1911&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment"><code class="cs1-code">|title=</code> trống hay bị thiếu (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#citation_missing_title" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đọc_thêm"><span id=".C4.90.E1.BB.8Dc_th.C3.AAm"></span>Đọc thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=28" title="Sửa đổi phần “Đọc thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=28" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đọc thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChristensen1939" class="citation cs2">Christensen, A (ngày 2 tháng 1 năm 1939), “Sassanid Persia”, trong Cook, S. A. (biên tập), <i>The Cambridge Ancient History</i>, XII: The Imperial Crisis and Recovery (A.D. 193–324), Cambridge: Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-04494-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-04494-4"><bdi>0-521-04494-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Sassanid+Persia&rft.btitle=The+Cambridge+Ancient+History&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1939-01-02&rft.isbn=0-521-04494-4&rft.aulast=Christensen&rft.aufirst=A&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Michael H. Dodgeon, Samuel N. C. Lieu. <i>The Roman Eastern frontier and the Persian Wars (AD 226-363). Part 1</i>. Routledge. London, 1994 <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0415103177" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-415-10317-7</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoward-Johnston2006" class="citation cs2">Howard-Johnston, J.D. (2006), <i>East Rome, Sasanian Persia and the End of Antiquity: Historiographical and Historical Studies</i>, Ashgate Publishing, Ltd., <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-860-78992-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-860-78992-6"><bdi>0-860-78992-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=East+Rome%2C+Sasanian+Persia+and+the+End+of+Antiquity%3A+Historiographical+and+Historical+Studies&rft.pub=Ashgate+Publishing%2C+Ltd.&rft.date=2006&rft.isbn=0-860-78992-6&rft.aulast=Howard-Johnston&rft.aufirst=J.D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li>Labourt, J. <i>Le Christianisme dans l'empire Perse, sous la Dynastie Sassanide (224-632).</i> Paris: Librairie Victor Lecoffre, 1904.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFOranskij1977" class="citation cs2">Oranskij, I. M. (1977), <i>Les langues Iraniennes (translated by Joyce Blau)</i> (bằng tiếng Pháp), Paris: Klincksieck, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-2-252-01991-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-2-252-01991-7"><bdi>978-2-252-01991-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+langues+Iraniennes+%28translated+by+Joyce+Blau%29&rft.place=Paris&rft.pub=Klincksieck&rft.date=1977&rft.isbn=978-2-252-01991-7&rft.aulast=Oranskij&rft.aufirst=I.+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdward_Thomas1868" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Edward_Thomas_(antiquarian)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Edward Thomas (antiquarian) (trang không tồn tại)">Edward Thomas</a> (1868), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=RV8-AAAAcAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false"><i>Early Sassanian inscriptions, seals and coins</i></a>, London: Trübner, tr. 137<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2011</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Sassanian+inscriptions%2C+seals+and+coins&rft.place=London&rft.pages=137&rft.pub=Tr%C3%BCbner&rft.date=1868&rft.au=Edward+Thomas&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DRV8-AAAAcAAJ%26printsec%3Dfrontcover%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span> (Original from the Bavarian State Library)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEdward_Thomas1868" class="citation cs2">Edward Thomas (1868), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/?id=iQ0YAAAAYAAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false"><i>Early Sassanian inscriptions, seals and coins</i></a>, London: Trübner, tr. 137<span class="reference-accessdate">, truy cập ngày 5 tháng 7 năm 2011</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Early+Sassanian+inscriptions%2C+seals+and+coins&rft.place=London&rft.pages=137&rft.pub=Tr%C3%BCbner&rft.date=1868&rft.au=Edward+Thomas&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DiQ0YAAAAYAAJ%26printsec%3Dfrontcover%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%90%E1%BA%BF+qu%E1%BB%91c+Sasan" class="Z3988"></span> (Original from the New York Public Library)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&veaction=edit&section=29" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&section=29" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sassanids?uselang=vi">Đế quốc Sasan</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.humanities.uci.edu/sasanika/">Sasanika: the History and Culture of Sasanians</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120529001916/http://www.humanities.uci.edu/sasanika/">Lưu trữ</a> 2012-05-29 tại <a href="/w/index.php?title=Archive.today&action=edit&redlink=1" class="new" title="Archive.today (trang không tồn tại)">Archive.today</a></li> <li><i>Sasanian rock reliefs</i>, Photos from Iran, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid-reliefs.html"><i>Livius</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161110012241/http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid-reliefs.html">Lưu trữ</a> 2016-11-10 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranica.com/newsite/articles/ot_grp7/ot_sasanian_dyn_20050301.html">Sasanian Dynasty</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100109191214/http://www.iranica.com/newsite/articles/ot_grp7/ot_sasanian_dyn_20050301.html">Lưu trữ</a> 2010-01-09 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> entry in the <a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Iranica" title="Encyclopædia Iranica">Encyclopædia Iranica</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.angelfire.com/rnb/bashiri/Sassanian/Sassan.html">The Sassanians</a> The Sassanians by Iraj Bashiri, University of Minnesota.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/art/articles/art_of_sassanians.php">The Art of Sassanians, on Iran Chamber Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ecai.org/sasanianweb/">ECAI.org <i>The Near East in Late Antiquity: The Sasanian Empire</i></a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061214083059/http://www.ecai.org/sasanianweb/">Lưu trữ</a> 2006-12-14 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=njwgd7YZHi8C&printsec=frontcover&dq=roman+empire+in+persia&hl=en&ei=CaAhTNrBOoKKlwfRx4E2&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEgQ6AEwBg#v=onepage&q=roman%20empire%20in%20persia&f=false">Google Book on Roman Eastern Frontier (part 1)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/sassanids/sassanid_images_inscriptions1.php">A Review of Sassanid Images and Inscriptions, on Iran Chamber Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid-crowns.html">Sassanid crowns</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061108103315/http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid-crowns.html">Lưu trữ</a> 2006-11-08 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid_kings.html">Sassanid coins</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061107051131/http://www.livius.org/sao-sd/sassanids/sassanid_kings.html">Lưu trữ</a> 2006-11-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hp.uab.edu/image_archive/ugp/">Sassanid textile</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061022075330/http://www.hp.uab.edu/image_archive/ugp/">Lưu trữ</a> 2006-10-22 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.islamicarchitecture.org/art/islamic-metalwork.html">Islamic Metalwork</a> <i>The continuation of Sassanid Art</i></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.transoxiana.com.ar/0104/sasanians.html">Sasanians in Africa in Transoxiana 4</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/ctesiphon/ctesiphon.php">Ctesiphon; The capital of the Parthian and the Sassanid empires, on Iran Chamber Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/islamic_conquest/islamic_conquest.php">Islamic Conquest of Persia</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranian.com/History/2000/August/China/">Pirooz in China, By Frank Wong</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/inourtime_20071213.shtml">The Sassanian Empire</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090101013011/http://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/inourtime_20071213.shtml">Lưu trữ</a> 2009-01-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> <a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a> – <a href="/w/index.php?title=BBC_Radio_4&action=edit&redlink=1" class="new" title="BBC Radio 4 (trang không tồn tại)">Radio 4</a> <i><a href="/w/index.php?title=In_Our_Time_(BBC_Radio_4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="In Our Time (BBC Radio 4) (trang không tồn tại)">In Our Time</a></i> programme (available as.ram file)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/radio4/history/inourtime/research_20071213.shtml">The Sassanian Empire: Further Reading</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranologie.com/history/history5.html">Iranologie History of Iran Chapter V: Sasanians</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090715080555/http://www.iranologie.com/history/history5.html">Lưu trữ</a> 2009-07-15 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php">History of Iran on Iran Chamber Society</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061110131804/http://www.iranchamber.com/history/historic_periods.php">Lưu trữ</a> 2006-11-10 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/persia.html">Livius articles on ancient Persia</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110513141529/http://www.livius.org/persia.html">Lưu trữ</a> 2011-05-13 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/med/fryehst.html">Richard Frye "The History of Ancient Iran"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060902025020/http://www.fordham.edu/halsall/med/fryehst.html">Lưu trữ</a> 2006-09-02 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.artarena.force9.co.uk/hpart.html">Iransaga: Persian arts through the centuries</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/religions/articles/aba_church_persia.php">Christianity in Ancient Iran: Aba & The Church in Persia, on Iran Chamber Society</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranchamber.com/history/sassanids/sassanian_army.php">iranchamber.com</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Đế_quốc_Sasan" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan" title="Bản mẫu:Đế quốc Sasan"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đế quốc Sasan (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Đế_quốc_Sasan" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Đế quốc Sasan</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_v%E1%BB%8B_vua_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các vị vua của Đế chế Sasan (trang không tồn tại)">Danh sách quốc vương</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_th%E1%BB%9Di_gian_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng thời gian của Đế quốc Sasan (trang không tồn tại)">Dòng thời gian</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Triều đại</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sasan" title="Nhà Sasan">Nhà Sasan</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A2y_gia_ph%E1%BA%A3_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cây gia phả Sasan (trang không tồn tại)">Gia phả</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3y_tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_l%E1%BB%9Bn_c%E1%BB%A7a_Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảy triều đại lớn của Iran (trang không tồn tại)">Bảy triều đại lớn</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Kayus</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Derafsh_Kaviani.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Derafsh_Kaviani.png/100px-Derafsh_Kaviani.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Derafsh_Kaviani.png/150px-Derafsh_Kaviani.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Derafsh_Kaviani.png/200px-Derafsh_Kaviani.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Văn hoá</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc Sasan (trang không tồn tại)">Kiến trúc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_Sasanian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghệ thuật Sasanian (trang không tồn tại)">Nghệ thuật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81n_xu_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiền xu Sasan (trang không tồn tại)">Tiền xu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_mi%E1%BB%87n_Sasanian_crowns&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương miện Sasanian crowns (trang không tồn tại)">Vương miện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trang_ph%E1%BB%A5c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trang phục Sasan (trang không tồn tại)">Trang phục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8Dc_vi%E1%BB%87n_Gondishapur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Học viện Gondishapur (trang không tồn tại)">Giáo dục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BB%B7_tinh_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuỷ tinh Sasan (trang không tồn tại)">Đồ thuỷ tinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_v%C4%83n_t%E1%BB%B1_kh%E1%BA%AFc_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các văn tự khắc Sasan (trang không tồn tại)">Văn tự khắc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_Ba_T%C6%B0_th%E1%BB%9Di_Trung_C%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn học Ba Tư thời Trung Cổ (trang không tồn tại)">Văn học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%82m_nh%E1%BA%A1c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm nhạc Sasan (trang không tồn tại)">Âm nhạc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%ABng_ph%E1%BA%A1t_trong_v%C4%83n_ho%C3%A1_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trừng phạt trong văn hoá Sasan (trang không tồn tại)">Hình phạt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF_trong_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phụ nữ trong Đế quốc Sasan (trang không tồn tại)">Phụ nữ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Quân sự và chiến tranh</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân đội Đế quốc Sasan (trang không tồn tại)">Quân đội Đế quốc Sasan</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hải quân Sasan (trang không tồn tại)">Hải quân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tuy%E1%BA%BFn_ph%C3%B2ng_th%E1%BB%A7_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tuyến phòng thủ Sasan (trang không tồn tại)">Tuyến phòng thủ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3%E2%80%93Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các cuộc chiến tranh La Mã–Ba Tư (trang không tồn tại)">Các cuộc chiến tranh La Mã–Ba Tư</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp_c%E1%BB%A7a_Shapur_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến dịch Ả Rập của Shapur II (trang không tồn tại)">Các bộ tộc Ả Rập</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hephthalite%E2%80%93Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Hephthalite–Sasan (trang không tồn tại)">Chiến tranh Hephthalite–Sasan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_G%C3%B6kt%C3%BCrk%E2%80%93Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các cuộc chiến tranh Göktürk–Ba Tư (trang không tồn tại)">Các cuộc chiến tranh Göktürk–Ba Tư</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_Aksumite%E2%80%93Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các cuộc chiến tranh Aksumite–Ba Tư (trang không tồn tại)">Các cuộc chiến tranh Aksumite–Ba Tư</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_kh%E1%BB%9Fi_ngh%C4%A9a_v%C3%A0_n%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các cuộc khởi nghĩa và nội chiến Sasan (trang không tồn tại)">Khởi nghĩa và nội chiến</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_Ba_T%C6%B0_c%E1%BB%A7a_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc xâm lược Ba Tư của người Hồi giáo (trang không tồn tại)">Cuộc xâm lược Ba Tư của người Hồi giáo</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Hậu duệ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Dabuyid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Dabuyid (trang không tồn tại)">Dabuyid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Bavand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Bavand (trang không tồn tại)">Bavand</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Baduspanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Baduspanid (trang không tồn tại)">Vương triều Baduspanid</a></li> <li><a href="/wiki/Banu_al-Munajjim" title="Banu al-Munajjim">Banu al-Munajjim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Mikalid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Mikalid (trang không tồn tại)">Vương triều Mikalid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Qarinvand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Qarinvand (trang không tồn tại)">Qarinvand</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_x%C3%A1_Sasan" title="Đường xá Sasan">Đường xá</a></li> <li><a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_Sasan" title="Kinh tế Sasan">Kinh tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quan_h%E1%BB%87_La_M%C3%A3-Iran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quan hệ La Mã-Iran (trang không tồn tại)">Quan hệ La Mã-Iran</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kushano-Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Kushano-Sasan (trang không tồn tại)">Vương quốc Kushano-Sasan</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Iran_(t%E1%BB%AB)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iran (từ) (trang không tồn tại)">ērān</a></i> and <i><a href="/w/index.php?title=Aneran&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aneran (trang không tồn tại)">anērān</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Đế quốc Sasan (trang không tồn tại)">Thể loại</a></div></td></tr></tbody></table></div><div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_vị_vua_của_Ba_Tư" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_Ba_T%C6%B0" title="Bản mẫu:Vua Ba Tư"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_Ba_T%C6%B0" title="Thảo luận Bản mẫu:Vua Ba Tư"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Vua_Ba_T%C6%B0&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_vị_vua_của_Ba_Tư" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các vị vua của <a href="/wiki/Ba_T%C6%B0" class="mw-redirect" title="Ba Tư">Ba Tư</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Mada" class="mw-redirect" title="Người Mada">Đế quốc Mada</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Deioces" title="Deioces">Deioces</a> •  <a href="/wiki/Phraortes" title="Phraortes">Phraortes</a> •  <a href="/wiki/Madius" title="Madius">Madius</a> •  <a href="/wiki/Cyaxares" title="Cyaxares">Cyaxares</a> •  <a href="/wiki/Astyages" title="Astyages">Astyages</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">Nhà Achaemenes</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Achaemenes" title="Achaemenes">Achaemenes</a> •  <a href="/wiki/Teispes" title="Teispes">Teispes</a> •  <a href="/wiki/Ariaramnes" title="Ariaramnes">Ariaramnes</a> •  <a href="/wiki/Cyrus_I" title="Cyrus I">Cyrus I</a> •  <a href="/wiki/Arsames" title="Arsames">Arsames</a> •  <a href="/wiki/Cambyses_I" title="Cambyses I">Cambyses I</a> •  <a href="/wiki/Cyrus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Cyrus Đại đế">Cyrus II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Cambyses_II" title="Cambyses II">Cambyses II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Smerdis" title="Smerdis">Smerdis</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Darius_I" title="Darius I">Darius I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Xerxes_I" title="Xerxes I">Xerxes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artaxerxes_I" title="Artaxerxes I">Artaxerxes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Xerxes_II" title="Xerxes II">Xerxes II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Sogdianus" title="Sogdianus">Sogdianus</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Darius_II" title="Darius II">Darius II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artaxerxes_II" title="Artaxerxes II">Artaxerxes II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artaxerxes_III" title="Artaxerxes III">Artaxerxes III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Arses" class="mw-disambig" title="Arses">Arses</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Darius_III" title="Darius III">Darius III</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Thuộc <a href="/wiki/Macedonia" class="mw-redirect mw-disambig" title="Macedonia">Macedonia</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Alexandros_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Alexandros Đại đế">Alexandros Đại đế</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Philippos_III_c%E1%BB%A7a_Macedonia" title="Philippos III của Macedonia">Philippos III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Alexandros_IV_c%E1%BB%A7a_Macedonia" title="Alexandros IV của Macedonia">Alexandros IV</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Seleukos" title="Vương quốc Seleukos">Nhà Seleukos</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Seleukos_I_Nikator" title="Seleukos I Nikator">Seleukos I Nikator</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Antiochos_I_Soter" title="Antiochos I Soter">Antiochos I Soter</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Antiochos_II_Theos" title="Antiochos II Theos">Antiochos II Theos</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Seleukos_II_Kallinikos" title="Seleukos II Kallinikos">Seleukos II Kallinikos</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Seleukos_III_Keraunos" title="Seleukos III Keraunos">Seleukos III Keraunos</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Antiochos_III_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Antiochos III Đại đế">Antiochos III Đại đế</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Seleukos_IV_Philopator" title="Seleukos IV Philopator">Seleukos IV Philopator</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Antiochos_IV_Epiphanes" title="Antiochos IV Epiphanes">Antiochos IV Epiphanes</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Antiochos_V" title="Antiochos V">Antiochos V</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Demetrios_I_Soter" title="Demetrios I Soter">Demetrios I Soter</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Alexandros_Balas" title="Alexandros Balas">Alexandros Balas</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Demetrios_II_Nikator" title="Demetrios II Nikator">Demetrios II Nikator</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Nhà Arsaces</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Arsaces_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Arsaces I của Parthia">Arsaces I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tiridates_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Tiridates I của Parthia">Tiridates I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Arsaces_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Arsaces II của Parthia">Arsaces II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phriapatius_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Phriapatius của Parthia">Phriapatius</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phraates_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Phraates I của Parthia">Phraates I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mithridates_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Mithridates I của Parthia">Mithridates I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phraates_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Phraates II của Parthia">Phraates II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artabanus_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus I của Parthia">Artabanus I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mithridates_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Mithridates II của Parthia">Mithridates II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gotarzes_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Gotarzes I của Parthia">Gotarzes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Orodes_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Orodes I của Parthia">Orodes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Sanatruces_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Sanatruces của Parthia">Sanatruces</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phraates_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Phraates III của Parthia">Phraates III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mithridates_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Mithridates III của Parthia">Mithridates III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Orodes_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Orodes II của Parthia">Orodes II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phraates_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Phraates IV của Parthia">Phraates IV</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tiridates_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Tiridates II của Parthia">Tiridates II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Phraates_V_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Phraates V của Parthia">Phraates V</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Musa_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Musa của Parthia">Musa</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Orodes_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Orodes III của Parthia">Orodes III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vonones_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vonones I của Parthia">Vonones I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artabanus_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus II của Parthia">Artabanus II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tiridates_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Tiridates III của Parthia">Tiridates III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vardanes_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vardanes I của Parthia">Vardanes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gotarzes_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Gotarzes II của Parthia">Gotarzes II</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sanabares_c%E1%BB%A7a_Parthia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sanabares của Parthia (trang không tồn tại)">Sanabares</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vonones_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vonones II của Parthia">Vonones II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vologases I của Parthia">Vologases I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vardanes_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vardanes II của Parthia">Vardanes II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vologases II của Parthia">Vologases II</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Pacorus_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Pacorus II của Parthia">Pacorus II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artabanus_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus III của Parthia">Artabanus III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_III_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Vologases III của Parthia">Vologases III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Osroes_I_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Osroes I của Parthia">Osroes I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mithridates_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Mithridates IV của Parthia">Mithridates IV</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Vologases IV của Parthia">Vologases IV</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Osroes_II_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Osroes II của Parthia">Osroes II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_V_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Vologases V của Parthia">Vologases V</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vologases_VI_c%E1%BB%A7a_Parthia" class="mw-redirect" title="Vologases VI của Parthia">Vologases VI</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Artabanus_IV_c%E1%BB%A7a_Parthia" title="Artabanus IV của Parthia">Artabanus IV</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sassanid" class="mw-redirect" title="Nhà Sassanid">Nhà Sassanid</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Ardashir_I" title="Ardashir I">Ardashir I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Shapur_I" title="Shapur I">Shapur I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Hormizd_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd I (trang không tồn tại)">Hormizd I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram I (trang không tồn tại)">Bahram I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram II (trang không tồn tại)">Bahram II</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram III (trang không tồn tại)">Bahram III</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Narseh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narseh (trang không tồn tại)">Narseh</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hormizd_II" title="Hormizd II">Hormizd II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Adhur_Narseh" title="Adhur Narseh">Adhur Narseh</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Shapur_II" title="Shapur II">Shapur II</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ardashir_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ardashir II (trang không tồn tại)">Ardashir II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Shapur_III" title="Shapur III">Shapur III</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram IV (trang không tồn tại)">Bahram IV</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Yazdegerd_I" title="Yazdegerd I">Yazdegerd I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bahram_V" title="Bahram V">Bahram V</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Yazdegerd_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yazdegerd II (trang không tồn tại)">Yazdegerd II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hormizd_III" title="Hormizd III">Hormizd III</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Peroz_I" title="Peroz I">Peroz I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Balash&action=edit&redlink=1" class="new" title="Balash (trang không tồn tại)">Balash</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Kavadh_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kavadh I (trang không tồn tại)">Kavadh I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Djamasp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Djamasp (trang không tồn tại)">Djamasp</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Khosrau_I" title="Khosrau I">Khosrau I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Hormizd_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd IV (trang không tồn tại)">Hormizd IV</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_VI_Chobin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram VI Chobin (trang không tồn tại)">Bahram VI Chobin</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bistam" class="mw-redirect" title="Bistam">Bistam</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Hormizd_V&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hormizd V (trang không tồn tại)">Hormizd V</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Khosrau_II" title="Khosrau II">Khosrau II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kavadh_II" title="Kavadh II">Kavadh II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ardashir_III" title="Ardashir III">Ardashir III</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Peroz_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Peroz II (trang không tồn tại)">Peroz II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Shahrbaraz" title="Shahrbaraz">Shahrbaraz</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Purandokht" class="mw-redirect" title="Purandokht">Purandokht</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hormizd_VI" title="Hormizd VI">Hormizd VI</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Yazdegerd_III" title="Yazdegerd III">Yazdegerd III</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Ghaznavid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ghaznavid (trang không tồn tại)">Nhà Ghaznavid</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Alptigin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alptigin (trang không tồn tại)">Alptigin</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sebuktigin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sebuktigin (trang không tồn tại)">Sebuktigin</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ismail_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ismail của Ghazni (trang không tồn tại)">Ismail</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mahmud_c%E1%BB%A7a_Ghazni" title="Mahmud của Ghazni">Mahmud</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mohammed_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mohammed của Ghazni (trang không tồn tại)">Mohammed</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mas%27ud_I_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mas'ud I của Ghazni (trang không tồn tại)">Mas'ud I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mohammed_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mohammed của Ghazni (trang không tồn tại)">Mohammed</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Modud_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Modud của Ghazni (trang không tồn tại)">Modud</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mas%27ud_II_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mas'ud II của Ghazni (trang không tồn tại)">Mas'ud II</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Abu%27l-Hasan_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu'l-Hasan Ali (trang không tồn tại)">Abu'l-Hasan Ali</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Abu_Mansur_Abder_Rashid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Mansur Abder Rashid (trang không tồn tại)">Abu Mansur Abder Rashid</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Toghril_el_Malun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toghril el Malun (trang không tồn tại)">Toghril el Malun</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Abu_Shaja_Ferrukhzad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Shaja Ferrukhzad (trang không tồn tại)">Abu Shaja Ferrukhzad</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Abu_Mozaffer_Ibrahim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abu Mozaffer Ibrahim (trang không tồn tại)">Abu Mozaffer Ibrahim</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mas%27ud_III_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mas'ud III của Ghazni (trang không tồn tại)">Mas'ud III</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Shirzad_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shirzad của Ghazni (trang không tồn tại)">Shirzad</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Arslan_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arslan của Ghazni (trang không tồn tại)">Arslan</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Bahram_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bahram của Ghazni (trang không tồn tại)">Bahram</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Khosru_I_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khosru I của Ghazni (trang không tồn tại)">Khosru I</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Khosru_II_c%E1%BB%A7a_Ghazni&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khosru II của Ghazni (trang không tồn tại)">Khosru II</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Seljuk" title="Nhà Seljuk">Nhà Seljuk</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Toghrul_Beg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toghrul Beg (trang không tồn tại)">Toghrul Beg</a> •  <a href="/wiki/Alp_Arslan" title="Alp Arslan">Alp Arslan</a> •  <a href="/w/index.php?title=Malik_Shah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malik Shah (trang không tồn tại)">Malik Shah</a> •  <a href="/wiki/Mahmud_I_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A1i_Seljuk" title="Mahmud I của Đại Seljuk">Mahmud I</a> •  <a href="/wiki/Barkiyaruq" title="Barkiyaruq">Barkiyaruq</a> •  <a href="/wiki/Malik_Shah_II" title="Malik Shah II">Malik Shah II</a> •  <a href="/w/index.php?title=Mehmed_I_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A1i_Seljuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmed I của Đại Seljuk (trang không tồn tại)">Mehmed I</a> •  <a href="/w/index.php?title=Ahmed_Sanjar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmed Sanjar (trang không tồn tại)">Ahmed Sanjar</a> •  <a href="/wiki/Mahmud_II_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A1i_Seljuk" title="Mahmud II của Đại Seljuk">Mahmud II</a> •  <a href="/w/index.php?title=Dawud_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A1i_Seljuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dawud của Đại Seljuk (trang không tồn tại)">Dawud</a> •  <a href="/w/index.php?title=Toghrul_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toghrul II (trang không tồn tại)">Toghrul II</a> •  <a href="/w/index.php?title=Mesud_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesud I (trang không tồn tại)">Mesud I</a> •  <a href="/w/index.php?title=Malik_Shah_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malik Shah III (trang không tồn tại)">Malik Shah III</a> •  <a href="/w/index.php?title=Mehmed_II_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%A1i_Seljuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mehmed II của Đại Seljuk (trang không tồn tại)">Mehmed II</a> •  <a href="/w/index.php?title=Arslan_Shah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arslan Shah (trang không tồn tại)">Arslan Shah</a> •  <a href="/w/index.php?title=Toghrul_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toghrul III (trang không tồn tại)">Toghrul III</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Khwarezm-Shah" title="Nhà Khwarezm-Shah">Nhà Khwarezm-Shah</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Muhammad_I_c%E1%BB%A7a_Khwarezm" title="Muhammad I của Khwarezm">Muhammad I</a> •  <a href="/w/index.php?title=Atsiz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atsiz (trang không tồn tại)">Atsiz</a> •  <a href="/w/index.php?title=Il-Arslan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Il-Arslan (trang không tồn tại)">Il-Arslan</a> •  <a href="/w/index.php?title=Tekish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tekish (trang không tồn tại)">Tekish</a> •  <a href="/w/index.php?title=Sultan_Shah_c%E1%BB%A7a_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultan Shah của Khwarezm (trang không tồn tại)">Sultan</a> •  <a href="/wiki/Muhammad_II_c%E1%BB%A7a_Khwarezm" class="mw-redirect" title="Muhammad II của Khwarezm">Muhammad II</a> •  <a href="/w/index.php?title=Jaal_ad-Din_Mingburnu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaal ad-Din Mingburnu (trang không tồn tại)">Mingburnu</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Y_Nh%C4%A9_H%C3%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Y Nhĩ Hãn (trang không tồn tại)">Nhà Y Nhĩ Hãn</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/H%C3%BAc_Li%E1%BB%87t_Ng%E1%BB%99t" title="Húc Liệt Ngột">Húc Liệt Ngột</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=A_B%C3%A1t_Ha&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Bát Ha (trang không tồn tại)">A Bát Ha</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFp_C%E1%BB%95_%C4%90i%E1%BB%87t_Nhi" title="Thiếp Cổ Điệt Nhi">Thiếp Cổ Điệt Nhi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/A_L%E1%BB%97_H%E1%BB%93n" title="A Lỗ Hồn">A Lỗ Hồn</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_H%E1%BB%A3p_%C4%90%C3%B4" title="Hải Hợp Đô">Hải Hợp Đô</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/B%C3%A1i_%C4%90%C3%B4" title="Bái Đô">Bái Đô</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_T%C3%A1n" title="Hợp Tán">Hợp Tán</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ho%C3%A0n_Gi%E1%BA%A3_%C4%90%C3%B4" title="Hoàn Giả Đô">Hoàn Giả Đô</a> •  <a href="/wiki/B%E1%BA%A5t_T%C3%A1i_Nh%C3%A2n" title="Bất Tái Nhân">Bất Tái Nhân</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=A_Nh%C3%A2n_Ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Nhân Ba (trang không tồn tại)">A Nhân Ba</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%99c_T%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mộc Tát (trang không tồn tại)">Mộc Tát</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ma_H%E1%BB%A3p_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ma Hợp Mã (trang không tồn tại)">Ma Hợp Mã</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Timur" class="mw-redirect" title="Nhà Timur">Nhà Timur</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Timur_Lenk" class="mw-redirect" title="Timur Lenk">Timur Lenk</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Pir_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pir Muhammad (trang không tồn tại)">Pir Muhammad</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Shah_Rukh_nh%C3%A0_Timur" class="mw-redirect" title="Shah Rukh nhà Timur">Shah Rukh</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Babur_Ibn-Baysunkur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Babur Ibn-Baysunkur (trang không tồn tại)">Babur Ibn-Baysunkur</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Shah_Mahmud_nh%C3%A0_Timur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shah Mahmud nhà Timur (trang không tồn tại)">Shah Mahmud</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ibrahim_(Timurid)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibrahim (Timurid) (trang không tồn tại)">Ibrahim</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sultan_Sa%27id_nh%C3%A0_Timur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultan Sa'id nhà Timur (trang không tồn tại)">Sultan Sa'id</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Yadigar_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yadigar Muhammad (trang không tồn tại)">Yadigar Muhammad</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Husayn_Bayqarah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Husayn Bayqarah (trang không tồn tại)">Husayn Bayqarah</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Badi%27_al-Zaman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Badi' al-Zaman (trang không tồn tại)">Badi' al-Zaman</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Muzaffar_Husayn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muzaffar Husayn (trang không tồn tại)">Muzaffar Husayn</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">Nhà Safavid</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Ismail_I" title="Ismail I">Ismail I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tahmasp_I" title="Tahmasp I">Tahmasp I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ismail_II" title="Ismail II">Ismail II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mohammed_Khodabanda" title="Mohammed Khodabanda">Mohammed Khodabanda</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Abbas_I_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0" title="Abbas I của Ba Tư">Abbas I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Safi_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0" title="Safi của Ba Tư">Safi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Abbas_II_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0" title="Abbas II của Ba Tư">Abbas II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Suleyman_I_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0" class="mw-redirect" title="Suleyman I của Ba Tư">Suleyman I</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Soltan_Hosein" title="Soltan Hosein">Soltan Hosein</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tahmasp_II" title="Tahmasp II">Tahmasp II</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Abbas_III" title="Abbas III">Abbas III</a> <b>·</b> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Afshar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Afshar (trang không tồn tại)">Nhà Afshar</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Nader_Shah" title="Nader Shah">Nader Shah</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Adil_Shah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adil Shah (trang không tồn tại)">Adil Shah</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Ebrahim_Afshar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ebrahim Afshar (trang không tồn tại)">Ebrahim Afshar</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Shah_Rukh_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shah Rukh của Ba Tư (trang không tồn tại)">Shah Rukh</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Zand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Zand (trang không tồn tại)">Nhà Zand</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Karim_Khan" title="Karim Khan">Karim Khan</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Abol_Fath_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abol Fath Khan (trang không tồn tại)">Abol Fath Khan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ali_Murad_Khan" title="Ali Murad Khan">Ali Murad Khan</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Mohammad_Ali_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mohammad Ali Khan (trang không tồn tại)">Mohammad Ali Khan</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=Sadiq_Khan_c%E1%BB%A7a_Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sadiq Khan của Ba Tư (trang không tồn tại)">Sadiq Khan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ali_Murad_Khan" title="Ali Murad Khan">Ali Murad Khan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Jafar_Khan" title="Jafar Khan">Jafar Khan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Lotf_Ali_Khan" title="Lotf Ali Khan">Lotf Ali Khan</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Nhà Qajar</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Mohammad_Khan_Qajar" title="Mohammad Khan Qajar">Mohammad Khan Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Fath_Ali_Shah_Qajar" title="Fath Ali Shah Qajar">Fath Ali Shah Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mohammad_Shah_Qajar" title="Mohammad Shah Qajar">Mohammad Shah Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nasser_al-Din_Shah_Qajar" title="Nasser al-Din Shah Qajar">Nasser al-Din Shah Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mozaffar_al-Din_Shah_Qajar" title="Mozaffar al-Din Shah Qajar">Mozaffar al-Din Shah Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mohammad_Ali_Shah_Qajar" title="Mohammad Ali Shah Qajar">Mohammad Ali Shah Qajar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ahmad_Shah_Qajar" title="Ahmad Shah Qajar">Ahmad Shah Qajar</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Pahlavi" class="mw-redirect" title="Nhà Pahlavi">Nhà Pahlavi</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Reza_Shah" title="Reza Shah">Reza Shah</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mohammad_Reza_Pahlavi" title="Mohammad Reza Pahlavi">Mohammad Reza Pahlavi</a></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71915089">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;justify-content:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-left:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 1em 0 0.5em;flex:0 0 auto;min-height:24px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em;align-items:baseline;margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:inline-block;margin:0.15em 0.2em;min-height:24px;line-height:24px}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-left:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;align-items:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:center;flex:0;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1;margin:0 auto;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{border-top:none;margin:0;list-style:none}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .sister-bar+link+.portal-bar,.mw-parser-output .sister-bar+style+.portal-bar,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.sister-bar{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Cổng thông tin"><span class="portal-bar-header"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Danh sách cổng thông tin">Cổng thông tin</a>:</span><ul class="portal-bar-content"><li class="portal-bar-item"><span class="nowrap"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/19px-Icon_History.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/29px-Icon_History.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/38px-Icon_History.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span> </span><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD" title="Cổng thông tin:Lịch sử">Lịch sử</a></li></ul></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Đế_quốc" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Đế quốc"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đế quốc (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Đế_quốc" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">Đế quốc</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thời kỳ cổ đại">Cổ đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Akkad" title="Đế quốc Akkad">Akkadian</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2n_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ai_C%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Tân vương quốc Ai Cập">Ai Cập</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hittite" class="mw-redirect" title="Người Hittite">Hittite</a></li> <li><a href="/wiki/Carthage_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Carthage cổ đại">Carthage cổ đại</a></li> <li><a href="/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia">Phoenicia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Assyria" title="Đế quốc Tân Assyria">Assyria</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Babylon" title="Đế quốc Tân Babylon">Babylon</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kush" title="Vương quốc Kush">Kush</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Aksum" title="Vương quốc Aksum">Aksum</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hittite" class="mw-redirect" title="Người Hittite">Hittite</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Media" title="Người Media">Media</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">Achaemenes</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Parthia</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sassanid" class="mw-redirect" title="Nhà Sassanid">Sassanid</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Qu%C3%BD_S%C6%B0%C6%A1ng" title="Đế quốc Quý Sương">Kushan</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y" title="Bắc Ngụy">Bắc Ngụy</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Hy_L%E1%BA%A1p_h%C3%B3a" title="Thời kỳ Hy Lạp hóa">Hy Lạp hóa</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Macedonia" title="Vương quốc Macedonia">Macedon</a></li> <li><a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp_thu%E1%BB%99c_Hy_L%E1%BA%A1p" class="mw-redirect" title="Ai Cập thuộc Hy Lạp">Ptolemaic</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Seleukos" title="Vương quốc Seleukos">Seleukos</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Nanda (trang không tồn tại)">Nanda</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Maurya" title="Đế quốc Maurya">Maurya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Satavahana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Satavahana (trang không tồn tại)">Satavahana </a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Shunga" title="Đế quốc Shunga">Shunga </a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Gupta" title="Đế quốc Gupta">Gupta</a></li> <li><a href="/wiki/Harsha" title="Harsha">Harsha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A7n" title="Nhà Tần">Tần</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">Hán</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n" title="Nhà Tấn">Tấn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Cao_C%C3%A2u_Ly" title="Cao Câu Ly">Cao Câu Ly</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">La Mã</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2y_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Tây La Mã">Tây</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đông</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Teotihuacan" title="Teotihuacan">Teotihuacan</a></li> <li><a href="/wiki/Ti%C3%AAn_Ti" title="Tiên Ti">Tiên Ti</a></li> <li><a href="/wiki/Hung_N%C3%B4" title="Hung Nô">Hung Nô</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">Trung đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Byzantium</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nikaia" title="Đế quốc Nikaia">Nicaea</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trebizond" class="mw-redirect" title="Đế quốc Trebizond">Trebizond</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Gruzia" title="Vương quốc Gruzia">Gruzia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Hunnic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Hunnic (trang không tồn tại)">Hunnic</a></li> <li><a href="/wiki/Khalifah" title="Khalifah">Ả Rập</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Rashidun" title="Nhà Rashidun">Rashidun</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Umayyad" class="mw-redirect" title="Nhà Umayyad">Umayyad</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Abbasid" class="mw-redirect" title="Nhà Abbasid">Abbasid</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Fatimid" title="Nhà Fatimid">Fatimid</a></li> <li><a href="/wiki/Caliphate_C%C3%B3rdoba" title="Caliphate Córdoba">Córdoba</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Maroc" title="Lịch sử Maroc">Maroc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Idrisid_dynasty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Idrisid dynasty (trang không tồn tại)">Idrisid</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Almoravid" title="Nhà Almoravid">Almoravid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Almohad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Almohad (trang không tồn tại)">Almohad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Marinid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Marinid (trang không tồn tại)">Marinid</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Tahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tahir (trang không tồn tại)">Tahir</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Samanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Samanid (trang không tồn tại)">Samanid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Buyid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Buyid (trang không tồn tại)">Buyid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Sallar (trang không tồn tại)">Sallar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Ziyar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ziyar (trang không tồn tại)">Ziyar</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_Th%E1%BB%95-Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa Thổ-Ba Tư (trang không tồn tại)">Thổ-Ba Tư</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ghaznavid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghaznavid (trang không tồn tại)">Ghaznavid</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Seljuk</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Khwarezm-Shah" title="Nhà Khwarezm-Shah">Khwarezm-Shah</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Timurid" class="mw-redirect" title="Đế quốc Timurid">Timurid</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Somalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Somalia (trang không tồn tại)">Somalia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ajuran_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ajuran Sultanate (trang không tồn tại)">Ajuran</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sultanate_of_Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanate of Ifat (trang không tồn tại)">Ifatite</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adal_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adal Sultanate (trang không tồn tại)">Adalite</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sultanate_of_Mogadishu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanate of Mogadishu (trang không tồn tại)">Mogadishan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Warsangali_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Warsangali Sultanate (trang không tồn tại)">Warsangali</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria" title="Đế quốc Bulgaria">Bulgarian</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Đế quốc Bulgaria thứ nhất">thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Đế quốc Bulgaria thứ hai">thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Aragon" class="mw-redirect" title="Vương quốc Aragon">Aragon</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Benin" class="mw-redirect" title="Đế quốc Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Latinh" title="Đế quốc Latinh">Latinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Oyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Oyo (trang không tồn tại)">Oyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bornu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Bornu (trang không tồn tại)">Bornu</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/wiki/Chola" title="Chola">Chola</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gurjara-Pratihara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gurjara-Pratihara (trang không tồn tại)">Gurjara-Pratihara</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Pala" title="Đế quốc Pala">Pala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_%C4%90%C3%B4ng_Ganga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Đông Ganga (trang không tồn tại)">Đông Ganga</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Delhi" title="Vương quốc Hồi giáo Delhi">Delhi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Vijayanagara" title="Đế quốc Vijayanagara">Vijayanagara</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Đế quốc Mông Cổ">Mông Cổ</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nguyên</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Kim_Tr%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Hãn quốc Kim Trướng">Kim Trướng</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_S%C3%A1t_H%E1%BB%A3p_%C4%90%C3%A0i" title="Hãn quốc Sát Hợp Đài">Sát Hợp Đài</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Y_Nhi" title="Hãn quốc Y Nhi">Y Nhi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Kanem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Kanem (trang không tồn tại)">Kanem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Serbia (trang không tồn tại)">Serbia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Songhai" title="Đế quốc Songhai">Songhai</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Khmer" title="Đế quốc Khmer">Khmer</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Carolus" class="mw-redirect" title="Nhà Carolus">Carolingia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">La Mã Thần thánh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bi%E1%BB%83n_B%E1%BA%AFc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Biển Bắc (trang không tồn tại)">Biển Bắc</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Na_Uy" title="Đế quốc Na Uy">Na Uy</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Angevin" title="Đế quốc Angevin">Angevin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Mali" title="Đế quốc Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">Tùy</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">Đường</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Nhà Tống">Tống</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nguyên</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ghana" title="Đế quốc Ghana">Wagadou</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Aztec" title="Đế quốc Aztec">Aztec</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Inca" title="Đế quốc Inca">Inca</a></li> <li><a href="/wiki/Srivijaya" title="Srivijaya">Srivijaya</a></li> <li><a href="/wiki/Majapahit" title="Majapahit">Majapahit</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Malacca" title="Vương quốc Malacca">Malaccan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Brunei" title="Đế quốc Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ethiopia" title="Đế quốc Ethiopia">Ethiopia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Zagwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Zagwe (trang không tồn tại)">Zagwe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Solomonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Solomonic (trang không tồn tại)">Solomonic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%C3%A1i_Lan" title="Lịch sử Thái Lan">Thái Lan</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sukhothai" title="Vương quốc Sukhothai">Sukhothai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Ph%E1%BB%93n" title="Thổ Phồn">Tây Tạng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Lịch sử hiện đại">Hiện đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Tu%CA%BBi_Tonga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Tuʻi Tonga (trang không tồn tại)">Tonga</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ashanti" title="Đế quốc Ashanti">Ashanti</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Maratha" title="Đế quốc Maratha">Maratha</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sikh" title="Đế quốc Sikh">Sikh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Mughal" class="mw-redirect" title="Đế quốc Mughal">Mughal</a></li> <li><a href="/wiki/Raj_thu%E1%BB%99c_Anh" title="Raj thuộc Anh">Raj thuộc Anh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">Minh</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">Thanh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Hoa_(1915%E2%80%931916)" title="Đế quốc Trung Hoa (1915–1916)">Viên Thế Khải</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Ottoman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karamanids&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karamanids (trang không tồn tại)">Karaman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ramadanids&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramadanids (trang không tồn tại)">Ramazan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">Safavid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Afshar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Afshar (trang không tồn tại)">Afshar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Zand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Zand (trang không tồn tại)">Zand</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Qajar</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Pahlavi" class="mw-redirect" title="Nhà Pahlavi">Pahlavi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Maroc" title="Lịch sử Maroc">Maroc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Saadi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Saadi (trang không tồn tại)">Saadi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Alaouite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Alaouite (trang không tồn tại)">Alaouite</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sudan_thu%E1%BB%99c_Anh-Ai_C%E1%BA%ADp" title="Sudan thuộc Anh-Ai Cập">Ai Cập</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Somalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Somalia (trang không tồn tại)">Somalia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Geledi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Geledi (trang không tồn tại)">Gobroon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Majeerteen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Majeerteen (trang không tồn tại)">Majeerteen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Hobyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Hobyo (trang không tồn tại)">Hobyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Dervish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà nước Dervish (trang không tồn tại)">Dervish</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%C3%A1p" title="Lịch sử Pháp">Pháp</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhất Đế chế Pháp">Đệ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ nhị</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o_(1804%E2%80%931867)" class="mw-redirect" title="Đế quốc Áo (1804–1867)">Áo</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o-Hung" title="Đế quốc Áo-Hung">Áo-Hung</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Lịch sử Đức">Đức</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đế quốc Đức">Đệ nhị</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_x%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đức Quốc xã">Đệ tam</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Nga</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n" title="Đế quốc Thụy Điển">Thụy Điển</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Mexico" class="mw-redirect" title="Lịch sử Mexico">México</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%A9xico" class="mw-redirect" title="Đệ nhất Đế quốc México">Thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%A9xico" class="mw-redirect" title="Đệ nhị Đế quốc México">Thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Brasil" title="Đế quốc Brasil">Brasil</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Đế quốc Triều Tiên">Triều Tiên</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Đế quốc Nhật Bản">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%C3%A1i_Lan" title="Lịch sử Thái Lan">Thái Lan</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ayutthaya" title="Vương quốc Ayutthaya">Ayutthaya</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Thonburi" title="Vương triều Thonburi">Thonburi</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Rattanakosin" title="Vương quốc Rattanakosin">Xiêm</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Haiti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Haiti (trang không tồn tại)">Haiti</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Haiti_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Đế quốc Haiti thứ nhất">thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Haiti_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Đế quốc Haiti thứ hai">thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Phi" title="Đế quốc Trung Phi">Trung Phi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Đế quốc thuộc địa">Thực dân</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/S%E1%BB%B1_m%E1%BB%9F_r%E1%BB%99ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_c%E1%BB%A7a_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Sự mở rộng lãnh thổ của Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_B%E1%BB%89" title="Đế quốc thực dân Bỉ">Bỉ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Anh" title="Đế quốc Anh">Anh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_%C4%90an_M%E1%BA%A1ch" title="Đế quốc thực dân Đan Mạch">Đan Mạch</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_H%C3%A0_Lan" title="Đế quốc Hà Lan">Hà Lan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_Ph%C3%A1p" title="Đế quốc thực dân Pháp">Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đế quốc thực dân Đức">Đức</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Đế quốc Ý">Ý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc thuộc địa Nhật Bản (trang không tồn tại)">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Na_Uy" title="Đế quốc Na Uy">Na Uy</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha" title="Đế quốc Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Đế quốc Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba_h%E1%BA%A3i_ngo%E1%BA%A1i_c%E1%BB%A7a_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuộc địa hải ngoại của Thụy Điển (trang không tồn tại)">Thụy Điển</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đế_quốc_Sasan&oldid=71331535">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Đế_quốc_Sasan&oldid=71331535</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0_trung_c%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư trung cổ (trang không tồn tại)">Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư trung cổ</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Portal-inline_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8F_%C4%91%E1%BA%BFn_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Bản mẫu Portal-inline có liên kết đỏ đến cổng thông tin (trang không tồn tại)">Bản mẫu Portal-inline có liên kết đỏ đến cổng thông tin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_Sassanid" title="Thể loại:Nhà Sassanid">Nhà Sassanid</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Si%C3%AAu_c%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Thể loại:Siêu cường">Siêu cường</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Iraq" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Iraq">Lịch sử cổ đại Iraq</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Iraq_trung_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Iraq trung cổ">Iraq trung cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Thổ Nhĩ Kỳ">Lịch sử cổ đại Thổ Nhĩ Kỳ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ti%E1%BB%83u_%C3%81_trung_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Tiểu Á trung cổ">Tiểu Á trung cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Kavkaz" title="Thể loại:Lịch sử Kavkaz">Lịch sử Kavkaz</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Abkhazia" title="Thể loại:Lịch sử Abkhazia">Lịch sử Abkhazia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Dagestan" title="Thể loại:Lịch sử Dagestan">Lịch sử Dagestan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Gruzia" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Gruzia">Lịch sử cổ đại Gruzia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Gruzia_trung_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Gruzia trung cổ">Gruzia trung cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Afghanistan" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Afghanistan">Lịch sử cổ đại Afghanistan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Tajikistan" title="Thể loại:Lịch sử Tajikistan">Lịch sử Tajikistan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Pakistan" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Pakistan">Lịch sử cổ đại Pakistan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Turkmenistan" title="Thể loại:Lịch sử Turkmenistan">Lịch sử Turkmenistan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Uzbekistan" title="Thể loại:Lịch sử Uzbekistan">Lịch sử Uzbekistan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Kyrgyzstan" title="Thể loại:Lịch sử Kyrgyzstan">Lịch sử Kyrgyzstan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Syria_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Syria cổ đại">Syria cổ đại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Levant" title="Thể loại:Lịch sử Levant">Lịch sử Levant</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Kazakhstan" title="Thể loại:Lịch sử Kazakhstan">Lịch sử Kazakhstan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Armenia" title="Thể loại:Lịch sử Armenia">Lịch sử Armenia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Armenia_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Armenia cổ đại">Armenia cổ đại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Armenia_trung_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Armenia trung cổ">Armenia trung cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_Azerbaijan" title="Thể loại:Lịch sử cổ đại Azerbaijan">Lịch sử cổ đại Azerbaijan</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BB%91c_gia_ch%C3%A2u_Phi_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Quốc gia châu Phi cổ đại">Quốc gia châu Phi cổ đại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%B1u_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Cựu đế quốc">Cựu đế quốc</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_c%C3%A1c_%C4%91%E1%BB%91i_s%E1%BB%91_formatnum_kh%C3%B4ng_ph%E1%BA%A3i_s%E1%BB%91" title="Thể loại:Trang có các đối số formatnum không phải số">Trang có các đối số formatnum không phải số</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư">Bài viết có văn bản tiếng Ba Tư</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_h%E1%BB%99p_th%C3%B4ng_tin_qu%E1%BB%91c_gia_c%C3%B3_c%C3%A1c_tham_s%E1%BB%91_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ">Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_tr%E1%BB%91ng" title="Thể loại:Trang có bản mẫu cổng thông tin trống">Trang có bản mẫu cổng thông tin trống</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_kh%C3%B4ng_kh%E1%BB%9Bp" title="Thể loại:Bài viết có trích dẫn không khớp">Bài viết có trích dẫn không khớp</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%E1%BA%A7n_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_m%E1%BB%9F_r%E1%BB%99ng" title="Thể loại:Bài viết cần được mở rộng">Bài viết cần được mở rộng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:CS1:_gi%C3%A1_tr%E1%BB%8B_quy%E1%BB%83n_d%C3%A0i" title="Thể loại:CS1: giá trị quyển dài">CS1: giá trị quyển dài</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Ba_T%C6%B0_(fa)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Ba Tư (fa)">Nguồn CS1 tiếng Ba Tư (fa)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_tham_s%E1%BB%91_th%E1%BB%ABa" title="Thể loại:Lỗi CS1: tham số thừa">Lỗi CS1: tham số thừa</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BB%B1a_%C4%91%E1%BB%81" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tựa đề">Lỗi CS1: thiếu tựa đề</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_tr%C3%AAn_Wikipedia_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%A3p_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_t%E1%BB%AB_B%C3%A1ch_khoa_to%C3%A0n_th%C6%B0_Britannica_n%C4%83m_1911_v%E1%BB%9Bi_m%E1%BB%99t_tham_s%E1%BB%91_kh%C3%B4ng_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_%C4%91%E1%BA%B7t_t%C3%AAn" title="Thể loại:Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Bách khoa toàn thư Britannica năm 1911 với một tham số không được đặt tên">Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Bách khoa toàn thư Britannica năm 1911 với một tham số không được đặt tên</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_tr%C3%AAn_Wikipedia_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%A3p_tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn_t%E1%BB%AB_Encyclop%C3%A6dia_Britannica_n%C4%83m_1911" title="Thể loại:Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Encyclopædia Britannica năm 1911">Bài viết trên Wikipedia kết hợp trích dẫn từ Encyclopædia Britannica năm 1911</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Ph%C3%A1p_(fr)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)">Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_archiveis" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết archiveis">Bản mẫu webarchive dùng liên kết archiveis</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%8F_%C4%91%E1%BA%BFn_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Thể loại:Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin">Bản mẫu cổng thông tin có liên kết đỏ đến cổng thông tin</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 28 tháng 4 năm 2024, 07:22.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-8hbsd","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.245","walltime":"1.525","ppvisitednodes":{"value":9437,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":387264,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":14336,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":161855,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1173.933 1 -total"," 29.28% 343.712 4 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 29.21% 342.940 1 Bản_mẫu:Infobox_Former_Country"," 28.26% 331.772 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 11.65% 136.814 1 Bản_mẫu:ISO_3166_code"," 10.29% 120.778 27 Bản_mẫu:Citation"," 9.36% 109.853 3 Bản_mẫu:Transl"," 7.22% 84.717 6 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 6.59% 77.395 3 Bản_mẫu:Navbox"," 4.92% 57.746 1 Bản_mẫu:Đế_quốc_Sasan"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.646","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":21236411,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFBalyuzi2000\"] = 1,\n [\"CITEREFBaynes1912\"] = 1,\n [\"CITEREFBlockley1998\"] = 1,\n [\"CITEREFBörm2007\"] = 1,\n [\"CITEREFChisholm1911\"] = 1,\n [\"CITEREFChristensen1939\"] = 1,\n [\"CITEREFChyet1997\"] = 1,\n [\"CITEREFDaniel2001\"] = 1,\n [\"CITEREFDaryaee2008\"] = 1,\n [\"CITEREFDodgeon2002\"] = 1,\n [\"CITEREFDurant\"] = 1,\n [\"CITEREFEdward_Thomas1868\"] = 2,\n [\"CITEREFFarrokh2007\"] = 1,\n [\"CITEREFFattah2009\"] = 1,\n [\"CITEREFFrye1993\"] = 1,\n [\"CITEREFFrye2005\"] = 1,\n [\"CITEREFGreatrex2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHaldon1997\"] = 1,\n [\"CITEREFHourani1991\"] = 1,\n [\"CITEREFHoward-Johnston2006\"] = 1,\n [\"CITEREFKaveh_Farrokh,_Angus_McBride2005\"] = 1,\n [\"CITEREFKaveh_Farrokh2007\"] = 2,\n [\"CITEREFKhaleghi-Motlagh1996\"] = 1,\n [\"CITEREFKhodadad_Rezakhani\"] = 1,\n [\"CITEREFMackenzie2005\"] = 1,\n [\"CITEREFMartindaleJonesMorris1992\"] = 1,\n [\"CITEREFMichael_Mitterauer,_Gerald_Chapple2010\"] = 1,\n [\"CITEREFNeusner1969\"] = 1,\n [\"CITEREFNicolle1996\"] = 1,\n [\"CITEREFOranskij1977\"] = 1,\n [\"CITEREFShapur_Shahbazi2005\"] = 1,\n [\"CITEREFSouthern2001\"] = 1,\n [\"CITEREFSpeck1984\"] = 1,\n [\"CITEREFTaagepera1979\"] = 1,\n [\"CITEREFTurchin2004\"] = 1,\n [\"CITEREFTurchinAdamsHall2006\"] = 1,\n [\"CITEREFWiesehöfer1996\"] = 1,\n [\"CITEREFZarinkoob1999\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Cbignore\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 3,\n [\"Chú thích\"] = 2,\n [\"Chú thích sách\"] = 7,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 2,\n [\"Chú thích web\"] = 6,\n [\"Citation\"] = 27,\n [\"Các chủ đề\"] = 1,\n [\"Cần chú thích\"] = 1,\n [\"DEFAULTSORT:Sasan\"] = 1,\n [\"Dead link\"] = 1,\n [\"EB1911\"] = 1,\n [\"Fact\"] = 1,\n [\"Harv\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 24,\n [\"Infobox Former Country\"] = 1,\n [\"Lang\"] = 3,\n [\"Legend\"] = 2,\n [\"Liên kết hỏng\"] = 5,\n [\"Lịch sử Iran\"] = 1,\n [\"Mở rộng đoạn viết\"] = 2,\n [\"Plainlist\"] = 1,\n [\"Quote\"] = 1,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 3,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"Transl\"] = 3,\n [\"Vua Ba Tư\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 13,\n [\"Đế quốc\"] = 1,\n [\"Đế quốc Sasan\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\ntable#1 {\n [\"size\"] = \"tiny\",\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6dd79c4cfc-dttjd","timestamp":"20241210111413","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0110\u1ebf qu\u1ed1c Sasan","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sasan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83891","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83891","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-06-21T11:09:53Z","dateModified":"2024-04-28T07:22:52Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fc\/Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg"}</script> </body> </html>