CINXE.COM
نظام تشغيل - ويكيبيديا
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ar" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>نظام تشغيل - ويكيبيديا</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )arwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","يناير","فبراير","مارس","أبريل","مايو","يونيو","يوليو","أغسطس","سبتمبر","أكتوبر","نوفمبر","ديسمبر"],"wgRequestId":"13cf668e-f2cd-4e00-b820-34c7242ab5e0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"نظام_تشغيل","wgTitle":"نظام تشغيل","wgCurRevisionId":69483352,"wgRevisionId":69483352,"wgArticleId":1275,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحات تستخدم امتداد JsonConfig","الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)","قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك","جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة","مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أغسطس 2020", "صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown","صفحات تستخدم خاصية P279","صفحات بها مراجع ويكي بيانات","صفحات تستخدم خاصية P361","صفحات تستخدم خاصية P1813","صفحات تستخدم خاصية P2579","صفحات تستخدم خاصية P12861","صفحات تستخدم خاصية P527","صفحات تستخدم خاصية P155","صفحات تستخدم وحدة بطاقة/بلا مدخلات","صفحات تستخدم وحدة بطاقة","مقالات تستعمل قوالب معلومات","مقالات تحتاج إلى صور","مقالات تحوي نصا بالإنجليزية","بوابة الولايات المتحدة/مقالات متعلقة","بوابة تقانة المعلومات/مقالات متعلقة","بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة","نظم تشغيل","اختراعات أمريكية","حواسيب","علم الحاسوب"],"wgPageViewLanguage":"ar", "wgPageContentLanguage":"ar","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"نظام_تشغيل","wgRelevantArticleId":1275,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":69483352,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ar","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ar"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9135","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.Site":"ready","ext.gadget.Font-Amiri":"ready","ext.gadget.palestineTheme":"ready","ext.gadget.WMP-icons":"ready","ext.gadget.HideExLinkIcon":"ready","ext.gadget.Urgent-fixes":"ready","ext.gadget.color-definition":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.events-loader","ext.gadget.ArabicAds","ext.gadget.LoadJS","ext.gadget.searchlang","ext.gadget.NoRefCopy","ext.gadget.exlinks","ext.gadget.content-support-loader","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.TemplateParamWizard","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ar&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&modules=ext.gadget.Font-Amiri%2CHideExLinkIcon%2CSite%2CUrgent-fixes%2CWMP-icons%2Ccolor-definition%2CpalestineTheme&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/1200px-Operating_system_placement-ar.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1776"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/800px-Operating_system_placement-ar.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1184"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/640px-Operating_system_placement-ar.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="947"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="نظام تشغيل - ويكيبيديا"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ar.m.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="عدل" href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ويكيبيديا (ar)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ar.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="تلقيمة أتوم ويكيبيديا" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-نظام_تشغيل rootpage-نظام_تشغيل skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">انتقل إلى المحتوى</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="القائمة الرئيسة" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="القائمة الرئيسية" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">القائمة الرئيسية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">القائمة الرئيسية</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-encyclopedia" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-encyclopedia" > <div class="vector-menu-heading"> الموسوعة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" title="زر الصفحة الرئيسية [z]" accesskey="z"><span>الصفحة الرئيسة</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB_%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="مطالعة سريعة لأهم الأحداث الجارية"><span>الأحداث الجارية</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="قائمة أحدث التغييرات في الويكي. [r]" accesskey="r"><span>أحدث التغييرات</span></a></li><li id="n-wrecentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A9"><span>أحدث التغييرات الأساسية</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> تصفح </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-subjects" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>المواضيع</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3_%D8%B3%D8%B1%D9%8A%D8%B9"><span>أبجدي</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>بوابات</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="حمل صفحة عشوائية [x]" accesskey="x"><span>مقالة عشوائية</span></a></li><li id="n-Kiwix" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%83%D9%8A%D9%88%D9%8A%D9%83%D8%B3"><span>تصفح من غير إنترنت</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%A9"><span>الصفحات الخاصة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-contributing" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-contributing" > <div class="vector-menu-heading"> مشاركة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D9%86%D8%A7"><span>تواصل مع ويكيبيديا</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="حيث تجد المساعدة"><span>مساعدة</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D9%86"><span>الميدان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ويكيبيديا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ar.svg" style="width: 7em; height: 2.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ar.svg" width="105" height="22" style="width: 6.5625em; height: 1.375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A8%D8%AD%D8%AB" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا" aria-label="ابحث في ويكيبيديا" autocapitalize="sentences" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="أدوات شخصية"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغيير مظهر الصفحة، حجم الخط، العرض واللون" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="المظهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">المظهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ar.wikipedia.org&uselang=ar" class=""><span>تبرع</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&returnto=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال" class=""><span>إنشاء حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&returnto=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o" class=""><span>دخول</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="المزيد من الخيارات" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات شخصية" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">أدوات شخصية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="قائمة المستخدم" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ar.wikipedia.org&uselang=ar"><span>تبرع</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&returnto=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>إنشاء حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&returnto=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>دخول</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحات للمحررين الذين سجَّلوا خروجهم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%A9" aria-label="تعلَّم المزيد بخصوص التحرير"><span>تعلَّم المزيد</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="قائمة بتعديلات قام بها عنوان الآي بي [y]" accesskey="y"><span>مساهمات</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%D9%8A" title="نقاش حول التعديلات من عنوان الأيبي هذا [n]" accesskey="n"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="المحتويات" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">المحتويات</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">أخف</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">المقدمة</div> </a> </li> <li id="toc-مقدمة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مقدمة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>مقدمة</span> </div> </a> <ul id="toc-مقدمة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-أنواع_نظم_التشغيل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#أنواع_نظم_التشغيل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>أنواع نظم التشغيل</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-أنواع_نظم_التشغيل-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي أنواع نظم التشغيل</span> </button> <ul id="toc-أنواع_نظم_التشغيل-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-المنفرد_المستخدم_المنفرد_المهمة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المنفرد_المستخدم_المنفرد_المهمة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>المنفرد المستخدم المنفرد المهمة</span> </div> </a> <ul id="toc-المنفرد_المستخدم_المنفرد_المهمة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المنفرد_المستخدم_المتعدد_المهام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المنفرد_المستخدم_المتعدد_المهام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>المنفرد المستخدم المتعدد المهام</span> </div> </a> <ul id="toc-المنفرد_المستخدم_المتعدد_المهام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المتعدد_المستخدمين_المنفرد_المهمة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المتعدد_المستخدمين_المنفرد_المهمة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>المتعدد المستخدمين المنفرد المهمة</span> </div> </a> <ul id="toc-المتعدد_المستخدمين_المنفرد_المهمة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المتعددة_المستخدمين_المتعددة_المهام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المتعددة_المستخدمين_المتعددة_المهام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>المتعددة المستخدمين المتعددة المهام</span> </div> </a> <ul id="toc-المتعددة_المستخدمين_المتعددة_المهام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-حوسبة_الزمن_الحقيقي" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#حوسبة_الزمن_الحقيقي"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>حوسبة الزمن الحقيقي</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-حوسبة_الزمن_الحقيقي-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي حوسبة الزمن الحقيقي</span> </button> <ul id="toc-حوسبة_الزمن_الحقيقي-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الصعوبات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الصعوبات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>الصعوبات</span> </div> </a> <ul id="toc-الصعوبات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-الأنظمة_المدمجة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الأنظمة_المدمجة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>الأنظمة المدمجة</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-الأنظمة_المدمجة-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي الأنظمة المدمجة</span> </button> <ul id="toc-الأنظمة_المدمجة-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الأنظمة_الموزعة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الأنظمة_الموزعة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>الأنظمة الموزعة</span> </div> </a> <ul id="toc-الأنظمة_الموزعة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-الخدمات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الخدمات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>الخدمات</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-الخدمات-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي الخدمات</span> </button> <ul id="toc-الخدمات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-إدارة_العمليات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#إدارة_العمليات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>إدارة العمليات</span> </div> </a> <ul id="toc-إدارة_العمليات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-القرص_وأنظمة_الملفات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#القرص_وأنظمة_الملفات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>القرص وأنظمة الملفات</span> </div> </a> <ul id="toc-القرص_وأنظمة_الملفات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الشبكات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الشبكات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>الشبكات</span> </div> </a> <ul id="toc-الشبكات-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الحاسوب_الشبكي" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#الحاسوب_الشبكي"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3.1</span> <span>الحاسوب الشبكي</span> </div> </a> <ul id="toc-الحاسوب_الشبكي-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الحاسوب_الشخصي" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#الحاسوب_الشخصي"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3.2</span> <span>الحاسوب الشخصي</span> </div> </a> <ul id="toc-الحاسوب_الشخصي-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-الأمن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الأمن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>الأمن</span> </div> </a> <ul id="toc-الأمن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-واجهة_المستخدم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#واجهة_المستخدم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>واجهة المستخدم</span> </div> </a> <ul id="toc-واجهة_المستخدم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مشغلات_العتاد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#مشغلات_العتاد"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>مشغلات العتاد</span> </div> </a> <ul id="toc-مشغلات_العتاد-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-واجهة_التطبيقات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#واجهة_التطبيقات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>واجهة التطبيقات</span> </div> </a> <ul id="toc-واجهة_التطبيقات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الوظائف_الأساسية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الوظائف_الأساسية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>الوظائف الأساسية</span> </div> </a> <ul id="toc-الوظائف_الأساسية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-التطبيقات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#التطبيقات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>التطبيقات</span> </div> </a> <ul id="toc-التطبيقات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-استدعاء_نظام_التشغيل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#استدعاء_نظام_التشغيل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>استدعاء نظام التشغيل</span> </div> </a> <ul id="toc-استدعاء_نظام_التشغيل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تصميم_نظام_التشغيل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#تصميم_نظام_التشغيل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>تصميم نظام التشغيل</span> </div> </a> <ul id="toc-تصميم_نظام_التشغيل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هيكل_نظام_التشغيل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#هيكل_نظام_التشغيل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>هيكل نظام التشغيل</span> </div> </a> <ul id="toc-هيكل_نظام_التشغيل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-معالجة_النظام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#معالجة_النظام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>معالجة النظام</span> </div> </a> <ul id="toc-معالجة_النظام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المقاطعة_ضد_الفخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#المقاطعة_ضد_الفخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>المقاطعة ضد الفخ</span> </div> </a> <ul id="toc-المقاطعة_ضد_الفخ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المصادر_المفتوحة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#المصادر_المفتوحة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>المصادر المفتوحة</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-المصادر_المفتوحة-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي المصادر المفتوحة</span> </button> <ul id="toc-المصادر_المفتوحة-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-سلبيات_المصادر_المفتوحة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سلبيات_المصادر_المفتوحة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>سلبيات المصادر المفتوحة</span> </div> </a> <ul id="toc-سلبيات_المصادر_المفتوحة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-إيجابيات_المصادر_المفتوحة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#إيجابيات_المصادر_المفتوحة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>إيجابيات المصادر المفتوحة</span> </div> </a> <ul id="toc-إيجابيات_المصادر_المفتوحة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-الفرق_بين_خدمة_النظير_إلى_النظير_وخدمة_الزبائن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الفرق_بين_خدمة_النظير_إلى_النظير_وخدمة_الزبائن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>الفرق بين خدمة النظير إلى النظير وخدمة الزبائن</span> </div> </a> <ul id="toc-الفرق_بين_خدمة_النظير_إلى_النظير_وخدمة_الزبائن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الفرق_بين_الأنظمة_المجمعة_ومتعدد_المعالجات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الفرق_بين_الأنظمة_المجمعة_ومتعدد_المعالجات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>الفرق بين الأنظمة المجمعة ومتعدد المعالجات</span> </div> </a> <ul id="toc-الفرق_بين_الأنظمة_المجمعة_ومتعدد_المعالجات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ما_المطلوب_لجهازين_تابعين_للأنظمة_المجمعة_لتوفير_خدمة_عالية_التوفر_؟" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ما_المطلوب_لجهازين_تابعين_للأنظمة_المجمعة_لتوفير_خدمة_عالية_التوفر_؟"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>ما المطلوب لجهازين تابعين للأنظمة المجمعة لتوفير خدمة عالية التوفر ؟</span> </div> </a> <ul id="toc-ما_المطلوب_لجهازين_تابعين_للأنظمة_المجمعة_لتوفير_خدمة_عالية_التوفر_؟-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ذاكرة_الكاش_أو_الذاكرة_المخبئية_(Cache_Memory)" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ذاكرة_الكاش_أو_الذاكرة_المخبئية_(Cache_Memory)"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>ذاكرة الكاش أو الذاكرة المخبئية (Cache Memory)</span> </div> </a> <ul id="toc-ذاكرة_الكاش_أو_الذاكرة_المخبئية_(Cache_Memory)-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-العقبات_الاقتصادية_للذاكرة_المخبئية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#العقبات_الاقتصادية_للذاكرة_المخبئية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>العقبات الاقتصادية للذاكرة المخبئية</span> </div> </a> <ul id="toc-العقبات_الاقتصادية_للذاكرة_المخبئية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المعالجة_المتعددة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#المعالجة_المتعددة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">18</span> <span>المعالجة المتعددة</span> </div> </a> <ul id="toc-المعالجة_المتعددة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ايجابيات_وسلبيات_المعالجة_المتعددة_المتماثلة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ايجابيات_وسلبيات_المعالجة_المتعددة_المتماثلة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">19</span> <span>ايجابيات وسلبيات المعالجة المتعددة المتماثلة</span> </div> </a> <ul id="toc-ايجابيات_وسلبيات_المعالجة_المتعددة_المتماثلة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بعض_الأنظمة_المتوفرة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بعض_الأنظمة_المتوفرة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">20</span> <span>بعض الأنظمة المتوفرة</span> </div> </a> <ul id="toc-بعض_الأنظمة_المتوفرة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-استدعاءات_النظام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#استدعاءات_النظام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">21</span> <span>استدعاءات النظام</span> </div> </a> <ul id="toc-استدعاءات_النظام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الانشطة_الرئيسيه_لنظام_التشغيل_التي_تتعلق_بإدارة_العمليات" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الانشطة_الرئيسيه_لنظام_التشغيل_التي_تتعلق_بإدارة_العمليات"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">22</span> <span>الانشطة الرئيسيه لنظام التشغيل التي تتعلق بإدارة العمليات</span> </div> </a> <ul id="toc-الانشطة_الرئيسيه_لنظام_التشغيل_التي_تتعلق_بإدارة_العمليات-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-واجهة_سطر_الأوامر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#واجهة_سطر_الأوامر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">23</span> <span>واجهة سطر الأوامر</span> </div> </a> <ul id="toc-واجهة_سطر_الأوامر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-مستويات_وحدات_التخزين" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#مستويات_وحدات_التخزين"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">24</span> <span>مستويات وحدات التخزين</span> </div> </a> <ul id="toc-مستويات_وحدات_التخزين-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الحصة_السوقية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#الحصة_السوقية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">25</span> <span>الحصة السوقية</span> </div> </a> <ul id="toc-الحصة_السوقية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-انظر_أيضًا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#انظر_أيضًا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">26</span> <span>انظر أيضًا</span> </div> </a> <ul id="toc-انظر_أيضًا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المراجع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#المراجع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">27</span> <span>المراجع</span> </div> </a> <ul id="toc-المراجع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="جدول المحتويات" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">نظام تشغيل</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="اذهب إلى المقالة في لغةٍ أخرى. مُتاحة في 152 لغة" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-152" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">152 لغة</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/OS" title="OS – الأتشينيزية" lang="ace" hreflang="ace" data-title="OS" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="الأتشينيزية" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bedryfstelsel_(inligtingstegnologie)" title="Bedryfstelsel (inligtingstegnologie) – الأفريقانية" lang="af" hreflang="af" data-title="Bedryfstelsel (inligtingstegnologie)" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="الأفريقانية" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Betriebssystem" title="Betriebssystem – الألمانية السويسرية" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Betriebssystem" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="الألمانية السويسرية" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B2%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%88%9D_%E1%8A%A0%E1%88%B0%E1%88%AA" title="የሲስተም አሰሪ – الأمهرية" lang="am" hreflang="am" data-title="የሲስተም አሰሪ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="الأمهرية" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativo" title="Sistema operativo – الأراغونية" lang="an" hreflang="an" data-title="Sistema operativo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="الأراغونية" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Weorcendebyrdness" title="Weorcendebyrdness – الإنجليزية القديمة" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Weorcendebyrdness" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="الإنجليزية القديمة" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نظام تشغيل – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="نظام تشغيل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativu" title="Sistema operativu – الأسترية" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sistema operativu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="الأسترية" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fm%C9%99liyyat_sistemi" title="Əməliyyat sistemi – الأذربيجانية" lang="az" hreflang="az" data-title="Əməliyyat sistemi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="الأذربيجانية" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="ایشلدیم سیستمی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ایشلدیم سیستمی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операцион система – الباشكيرية" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Операцион система" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="الباشكيرية" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Uoperac%C4%97n%C4%97_s%C4%97stema" title="Uoperacėnė sėstema – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Uoperacėnė sėstema" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0" title="Аперацыйная сістэма – البيلاروسية" lang="be" hreflang="be" data-title="Аперацыйная сістэма" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="البيلاروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0" title="Апэрацыйная сыстэма – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Апэрацыйная сыстэма" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операционна система – البلغارية" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Операционна система" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="البلغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%91%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%AE" title="ऑपरेटिंग सिस्टम – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="ऑपरेटिंग सिस्टम" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%82_%E0%A6%B8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A7%87%E0%A6%AE" title="অপারেটিং সিস্টেম – البنغالية" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অপারেটিং সিস্টেম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="البنغالية" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Reizhiad_korvoi%C3%B1" title="Reizhiad korvoiñ – البريتونية" lang="br" hreflang="br" data-title="Reizhiad korvoiñ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="البريتونية" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Operativni_sistem" title="Operativni sistem – البوسنية" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Operativni sistem" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="البوسنية" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%B9%D0%BB%D1%8D%D0%B4%D1%8D%D0%BB%D1%8D%D0%B9_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D1%8D" title="Үйлэдэлэй системэ – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Үйлэдэлэй системэ" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sistema_operatiu" title="Sistema operatiu – الكتالانية" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sistema operatiu" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="الكتالانية" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ch%C5%8F%CC%A4-c%C3%A1uk_hi%C3%AA-t%C5%ABng" title="Chŏ̤-cáuk hiê-tūng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Chŏ̤-cáuk hiê-tūng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операционни система – الشيشانية" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Операционни система" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="الشيشانية" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AE%DB%95%D8%B1%DB%8C" title="سیستمی بەکارخەری – السورانية الكردية" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سیستمی بەکارخەری" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="السورانية الكردية" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Opera%C4%8Dn%C3%AD_syst%C3%A9m" title="Operační systém – التشيكية" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Operační systém" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="التشيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/%C3%92peracjow%C3%B4_systema" title="Òperacjowô systema – الكاشبايان" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Òperacjowô systema" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="الكاشبايان" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B8" title="Операци системи – التشوفاشي" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Операци системи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="التشوفاشي" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/System_weithredu" title="System weithredu – الويلزية" lang="cy" hreflang="cy" data-title="System weithredu" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="الويلزية" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Styresystem" title="Styresystem – الدانمركية" lang="da" hreflang="da" data-title="Styresystem" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="الدانمركية" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Betriebssystem" title="Betriebssystem – الألمانية" lang="de" hreflang="de" data-title="Betriebssystem" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="الألمانية" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Sistemo_operatif" title="Sistemo operatif – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Sistemo operatif" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%83%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" title="Λειτουργικό σύστημα – اليونانية" lang="el" hreflang="el" data-title="Λειτουργικό σύστημα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="اليونانية" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Sistamma_operat%C3%AEv" title="Sistamma operatîv – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Sistamma operatîv" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operating_system" title="Operating system – الإنجليزية" lang="en" hreflang="en" data-title="Operating system" data-language-autonym="English" data-language-local-name="الإنجليزية" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Operaciumo" title="Operaciumo – الإسبرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Operaciumo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="الإسبرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativo" title="Sistema operativo – الإسبانية" lang="es" hreflang="es" data-title="Sistema operativo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="الإسبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Operatsioonis%C3%BCsteem" title="Operatsioonisüsteem – الإستونية" lang="et" hreflang="et" data-title="Operatsioonisüsteem" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="الإستونية" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sistema_eragile" title="Sistema eragile – الباسكية" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sistema eragile" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="الباسكية" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84" title="سیستمعامل – الفارسية" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سیستمعامل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="الفارسية" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/K%C3%A4ytt%C3%B6j%C3%A4rjestelm%C3%A4" title="Käyttöjärjestelmä – الفنلندية" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Käyttöjärjestelmä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="الفنلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Op%C3%B5rats%27oonis%C3%BCstem" title="Opõrats'oonisüstem – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Opõrats'oonisüstem" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation" title="Système d'exploitation – الفرنسية" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Système d'exploitation" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="الفرنسية" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bedriifs%C3%BCsteem" title="Bedriifsüsteem – الفريزينية الشمالية" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bedriifsüsteem" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="الفريزينية الشمالية" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Sisteme_operat%C3%AEf" title="Sisteme operatîf – الفريلايان" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Sisteme operatîf" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="الفريلايان" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/C%C3%B3ras_oibri%C3%BAch%C3%A1in" title="Córas oibriúcháin – الأيرلندية" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Córas oibriúcháin" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="الأيرلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativo" title="Sistema operativo – الجاليكية" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sistema operativo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="الجاليكية" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Apopyvusu_oku%27%C3%A9va" title="Apopyvusu oku'éva – الغوارانية" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Apopyvusu oku'éva" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="الغوارانية" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Chok-ngia%CC%8Dp_h%C3%AC-th%C3%BAng" title="Chok-ngia̍p hì-thúng – الهاكا الصينية" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Chok-ngia̍p hì-thúng" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="الهاكا الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A2%D7%A8%D7%9B%D7%AA_%D7%94%D7%A4%D7%A2%D7%9C%D7%94" title="מערכת הפעלה – العبرية" lang="he" hreflang="he" data-title="מערכת הפעלה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="العبرية" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%A8_%E0%A4%A4%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="प्रचालन तन्त्र – الهندية" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रचालन तन्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="الهندية" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Operating_system" title="Operating system – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Operating system" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Operacijski_sustav" title="Operacijski sustav – الكرواتية" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Operacijski sustav" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="الكرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/D%C5%BA%C4%9B%C5%82owy_system" title="Dźěłowy system – الصوربية العليا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Dźěłowy system" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="الصوربية العليا" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Oper%C3%A1ci%C3%B3s_rendszer" title="Operációs rendszer – الهنغارية" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Operációs rendszer" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="الهنغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%95%D5%BA%D5%A5%D6%80%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%B8%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3" title="Օպերացիոն համակարգ – الأرمنية" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Օպերացիոն համակարգ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="الأرمنية" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Systema_de_operation" title="Systema de operation – اللّغة الوسيطة" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Systema de operation" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اللّغة الوسيطة" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sistem_operasi" title="Sistem operasi – الإندونيسية" lang="id" hreflang="id" data-title="Sistem operasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="الإندونيسية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Operativ_systema" title="Operativ systema – الإنترلينج" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Operativ systema" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="الإنترلينج" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Sistema_ti_panangpaandar" title="Sistema ti panangpaandar – الإيلوكو" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Sistema ti panangpaandar" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="الإيلوكو" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Funcionanta_sistemo" title="Funcionanta sistemo – الإيدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Funcionanta sistemo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="الإيدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/St%C3%BDrikerfi" title="Stýrikerfi – الأيسلندية" lang="is" hreflang="is" data-title="Stýrikerfi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="الأيسلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativo" title="Sistema operativo – الإيطالية" lang="it" hreflang="it" data-title="Sistema operativo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="الإيطالية" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%9A%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%82%B0%E3%82%B7%E3%82%B9%E3%83%86%E3%83%A0" title="オペレーティングシステム – اليابانية" lang="ja" hreflang="ja" data-title="オペレーティングシステム" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="اليابانية" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sistem_operasi_komputer" title="Sistem operasi komputer – الجاوية" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sistem operasi komputer" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="الجاوية" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="ოპერაციული სისტემა – الجورجية" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ოპერაციული სისტემა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="الجورجية" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Operaciyal%C4%B1q_sistema" title="Operaciyalıq sistema – الكارا-كالباك" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Operaciyalıq sistema" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="الكارا-كالباك" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Anagraw_n_wammud" title="Anagraw n wammud – القبيلية" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Anagraw n wammud" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="القبيلية" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%B6%D2%AF%D0%B9%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Операциялық жүйелер – الكازاخستانية" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Операциялық жүйелер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="الكازاخستانية" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%B9%E0%B2%A3_%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%A7%E0%B2%A8" title="ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣ ಸಾಧನ – الكانادا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣ ಸಾಧನ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="الكانادا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B4%EC%98%81%EC%B2%B4%EC%A0%9C" title="운영체제 – الكورية" lang="ko" hreflang="ko" data-title="운영체제" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="الكورية" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%B9%D9%90%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D9%90%D8%B3%D9%B9%D9%8E%D9%85" title="آپریٹِنگ سِسٹَم – الكشميرية" lang="ks" hreflang="ks" data-title="آپریٹِنگ سِسٹَم" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="الكشميرية" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Bedriefsystem" title="Bedriefsystem – لغة الكولونيان" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Bedriefsystem" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="لغة الكولونيان" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Pergala_xebitandin%C3%AA" title="Pergala xebitandinê – الكردية" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Pergala xebitandinê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="الكردية" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D3%A7%D0%B9_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операционнӧй система – الكومي" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Операционнӧй система" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="الكومي" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D0%BA_%D1%82%D1%83%D1%82%D1%83%D0%BC" title="Операциялык тутум – القيرغيزية" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Операциялык тутум" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="القيرغيزية" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Systema_internum" title="Systema internum – اللاتينية" lang="la" hreflang="la" data-title="Systema internum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="اللاتينية" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Betribssystem" title="Betribssystem – اللكسمبورغية" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Betribssystem" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="اللكسمبورغية" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Sistem_de_opera" title="Sistem de opera – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Sistem de opera" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Scistema_%C3%B2perativo" title="Scistema òperativo – الليغورية" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Scistema òperativo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="الليغورية" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativ" title="Sistema operativ – اللومبردية" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sistema operativ" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="اللومبردية" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A1mbwisi-mokonzi" title="Litámbwisi-mokonzi – اللينجالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Litámbwisi-mokonzi" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="اللينجالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A5%E0%BA%B0%E0%BA%9A%E0%BA%BB%E0%BA%9A%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BA%95%E0%BA%B4%E0%BA%9A%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99" title="ລະບົບປະຕິບັດການ – اللاوية" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ລະບົບປະຕິບັດການ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="اللاوية" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Operacin%C4%97_sistema" title="Operacinė sistema – الليتوانية" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Operacinė sistema" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="الليتوانية" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Oper%C4%93t%C4%81jsist%C4%93ma" title="Operētājsistēma – اللاتفية" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Operētājsistēma" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="اللاتفية" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Mpandrindra_milina" title="Mpandrindra milina – الملغاشي" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Mpandrindra milina" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="الملغاشي" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BB%D0%BE_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5" title="Операционло системе – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Операционло системе" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Sistem_operasi" title="Sistem operasi – المينانجكاباو" lang="min" hreflang="min" data-title="Sistem operasi" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="المينانجكاباو" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Оперативен систем – المقدونية" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Оперативен систем" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="المقدونية" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%82" title="ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം – المالايالامية" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഓപ്പറേറ്റിങ് സിസ്റ്റം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="المالايالامية" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D2%AE%D0%B9%D0%BB%D0%B4%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Үйлдлийн систем – المنغولية" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Үйлдлийн систем" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="المنغولية" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A4%A8_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE%E0%A4%B2%E0%A5%80" title="संचालन प्रणाली – الماراثية" lang="mr" hreflang="mr" data-title="संचालन प्रणाली" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="الماراثية" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sistem_pengendalian" title="Sistem pengendalian – الماليزية" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sistem pengendalian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="الماليزية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Sistema_ouperatibo" title="Sistema ouperatibo – الميرانديز" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Sistema ouperatibo" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="الميرانديز" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BD%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%80%AC_%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%8A%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8_%E1%80%85%E1%80%94%E1%80%85%E1%80%BA" title="ကွန်ပျူတာ စက်လည်ပတ်ရေး စနစ် – البورمية" lang="my" hreflang="my" data-title="ကွန်ပျူတာ စက်လည်ပတ်ရေး စနစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="البورمية" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Bedriefssystem" title="Bedriefssystem – الألمانية السفلى" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Bedriefssystem" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="الألمانية السفلى" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A5%87%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%99_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%AE" title="अपरेटिङ सिस्टम – النوارية" lang="new" hreflang="new" data-title="अपरेटिङ सिस्टम" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="النوارية" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Besturingssysteem" title="Besturingssysteem – الهولندية" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Besturingssysteem" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="الهولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Operativsystem" title="Operativsystem – النرويجية نينورسك" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Operativsystem" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="النرويجية نينورسك" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالة جيدة"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Operativsystem" title="Operativsystem – النرويجية بوكمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Operativsystem" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="النرويجية بوكمال" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sist%C3%A8ma_operatiu" title="Sistèma operatiu – الأوكسيتانية" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sistèma operatiu" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="الأوكسيتانية" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%85%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AD%87%E0%AC%9F%E0%AC%BF%E0%AC%99%E0%AD%8D%E0%AC%97_%E0%AC%B8%E0%AC%BF%E0%AC%B7%E0%AD%8D%E0%AC%9F%E0%AC%AE" title="ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମ – الأورية" lang="or" hreflang="or" data-title="ଅପରେଟିଙ୍ଗ ସିଷ୍ଟମ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="الأورية" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%86%E0%A8%AA%E0%A8%B0%E0%A9%87%E0%A8%9F%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%97_%E0%A8%B8%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%9F%E0%A8%AE" title="ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ – البنجابية" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਆਪਰੇਟਿੰਗ ਸਿਸਟਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="البنجابية" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pfl mw-list-item"><a href="https://pfl.wikipedia.org/wiki/Betriebssystem" title="Betriebssystem – Palatine German" lang="pfl" hreflang="pfl" data-title="Betriebssystem" data-language-autonym="Pälzisch" data-language-local-name="Palatine German" class="interlanguage-link-target"><span>Pälzisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/System_operacyjny" title="System operacyjny – البولندية" lang="pl" hreflang="pl" data-title="System operacyjny" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="البولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%B9%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B3%D9%B9%D9%85" title="اوپریٹنگ سسٹم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="اوپریٹنگ سسٹم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativo" title="Sistema operativo – البرتغالية" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sistema operativo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="البرتغالية" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Llamk%27achiy_llikacha" title="Llamk'achiy llikacha – كيشوا" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Llamk'achiy llikacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="كيشوا" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Sistem_de_operare" title="Sistem de operare – الرومانية" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sistem de operare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="الرومانية" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операционная система – الروسية" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Операционная система" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="الروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операчна сістема – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Операчна сістема" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D1%80_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операциялыыр система – الساخيّة" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Операциялыыр система" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="الساخيّة" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالة مختارة"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Sistema_operativu" title="Sistema operativu – السردينية" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Sistema operativu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="السردينية" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Operatin_seestem" title="Operatin seestem – الأسكتلندية" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Operatin seestem" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="الأسكتلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Operatiivavuog%C3%A1dat" title="Operatiivavuogádat – سامي الشمالية" lang="se" hreflang="se" data-title="Operatiivavuogádat" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامي الشمالية" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Operativni_sistem" title="Operativni sistem – صربية-كرواتية" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Operativni sistem" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صربية-كرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%81%A2%E1%80%84%E1%80%BA%E1%82%88_%E1%81%B6%E1%80%BD%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BB%E1%80%B0%E1%80%90%E1%82%83%E1%82%87" title="ပိူင်သၢင်ႈ ၶွမ်းပျူတႃႇ – الشان" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပိူင်သၢင်ႈ ၶွမ်းပျူတႃႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="الشان" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B6%BB%E0%B7%92%E0%B6%9C%E0%B6%AB%E0%B6%9A_%E0%B6%B8%E0%B7%99%E0%B7%84%E0%B7%99%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%B8%E0%B7%8A_%E0%B6%B4%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E0%B6%B0%E0%B6%AD%E0%B7%92" title="පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධති – السنهالية" lang="si" hreflang="si" data-title="පරිගණක මෙහෙයුම් පද්ධති" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="السنهالية" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Operating_system" title="Operating system – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Operating system" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Opera%C4%8Dn%C3%BD_syst%C3%A9m" title="Operačný systém – السلوفاكية" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Operačný systém" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="السلوفاكية" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%B9%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B3%D9%B9%D9%85" title="آپریٹنگ سسٹم – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="آپریٹنگ سسٹم" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Operacijski_sistem" title="Operacijski sistem – السلوفانية" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Operacijski sistem" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="السلوفانية" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Operating_system" title="Operating system – الصومالية" lang="so" hreflang="so" data-title="Operating system" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="الصومالية" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Sistemi_operativ" title="Sistemi operativ – الألبانية" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Sistemi operativ" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="الألبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="Оперативни систем – الصربية" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Оперативни систем" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="الصربية" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Sistim_Operasi" title="Sistim Operasi – السوندانية" lang="su" hreflang="su" data-title="Sistim Operasi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="السوندانية" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Operativsystem" title="Operativsystem – السويدية" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Operativsystem" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="السويدية" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mfumo_wa_uendeshaji" title="Mfumo wa uendeshaji – السواحلية" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mfumo wa uendeshaji" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="السواحلية" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Uoperacyjno_systyma" title="Uoperacyjno systyma – السيليزية" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Uoperacyjno systyma" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="السيليزية" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%AF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81_%E0%AE%A4%E0%AE%B3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="இயக்கு தளம் – التاميلية" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இயக்கு தளம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="التاميلية" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D_%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%AE%E0%B1%8D" title="ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్ – التيلوغوية" lang="te" hreflang="te" data-title="ఆపరేటింగ్ సిస్టమ్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="التيلوغوية" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB" title="Системаи амал – الطاجيكية" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Системаи амал" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="الطاجيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ระบบปฏิบัติการ – التايلاندية" lang="th" hreflang="th" data-title="ระบบปฏิบัติการ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="التايلاندية" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Operating_system" title="Operating system – التاغالوغية" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Operating system" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="التاغالوغية" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0%C5%9Fletim_sistemi" title="İşletim sistemi – التركية" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İşletim sistemi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="التركية" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операцион система – التترية" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Операцион система" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="التترية" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%95%D8%B4%D8%BA%DB%87%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%89%D8%B3%D8%AA%DB%90%D9%85%D9%89%D8%B3%D9%89" title="مەشغۇلات سىستېمىسى – الأويغورية" lang="ug" hreflang="ug" data-title="مەشغۇلات سىستېمىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="الأويغورية" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0" title="Операційна система – الأوكرانية" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Операційна система" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="الأوكرانية" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%B9%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B3%D9%B9%D9%85" title="آپریٹنگ سسٹم – الأوردية" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آپریٹنگ سسٹم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="الأوردية" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ishlatuv_tizimi" title="Ishlatuv tizimi – الأوزبكية" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ishlatuv tizimi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="الأوزبكية" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Sistema_oparadivo" title="Sistema oparadivo – البندقية" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sistema oparadivo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="البندقية" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%87_%C4%91i%E1%BB%81u_h%C3%A0nh" title="Hệ điều hành – الفيتنامية" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hệ điều hành" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="الفيتنامية" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Sistinme_d%27_operance" title="Sistinme d' operance – الولونية" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Sistinme d' operance" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="الولونية" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sistema_operatiba" title="Sistema operatiba – الواراي" lang="war" hreflang="war" data-title="Sistema operatiba" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="الواراي" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Nosteg_doxiin" title="Nosteg doxiin – الولوفية" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Nosteg doxiin" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="الولوفية" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%93%8D%E4%BD%9C%E7%B3%BB%E7%BB%9F" title="操作系统 – الوو الصينية" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="操作系统" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="الوو الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90" title="ოპერაციული სისტემა – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ოპერაციული სისტემა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%A2%D7%A8%D7%99%D7%A8%D7%9F_%D7%A1%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%A2%D7%9D" title="אפערירן סיסטעם – اليديشية" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אפערירן סיסטעם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="اليديشية" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Operating_System" title="Operating System – اليوروبا" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Operating System" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="اليوروبا" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%93%8D%E4%BD%9C%E7%B3%BB%E7%BB%9F" title="操作系统 – الصينية" lang="zh" hreflang="zh" data-title="操作系统" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chok-gia%CC%8Dp_h%C4%93-th%C3%B3ng" title="Chok-gia̍p hē-thóng – مين-نان الصينية" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chok-gia̍p hē-thóng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مين-نان الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BD%9C%E6%A5%AD%E7%B3%BB%E7%B5%B1" title="作業系統 – الكَنْتُونية" lang="yue" hreflang="yue" data-title="作業系統" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="الكَنْتُونية" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Uhlelomgidinga" title="Uhlelomgidinga – الزولو" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Uhlelomgidinga" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="الزولو" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9135#sitelinks-wikipedia" title="تعديل وصلات اللغات" class="wbc-editpage">عدل الوصلات</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="نطاقات"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="اعرض صفحة المحتوى [c]" accesskey="c"><span>مقالة</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4:%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" rel="discussion" title="نقاش صفحة المحتوى [t]" accesskey="t"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="غيّر لهجة اللغة" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">العربية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="معاينة"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=history" title="النسخ السابقة لهذه الصفحة [h]" accesskey="h"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">أدوات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">أدوات</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="المزيد من الخيارات" > <div class="vector-menu-heading"> إجراءات </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=history"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عام </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%A7_%D9%8A%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%86%D8%A7/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قائمة بكل صفحات الويكي التي تصل هنا [j]" accesskey="j"><span>ماذا يصل هنا</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" rel="nofollow" title="أحدث التغييرات في الصفحات الموصولة من هذه الصفحة [k]" accesskey="k"><span>تغييرات ذات علاقة</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ar.wikipedia.org/wiki/ويكيبيديا:رفع" title="ارفع ملفات [u]" accesskey="u"><span>رفع ملف</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&oldid=69483352" title="وصلة دائمة لهذه النسخة من الصفحة"><span>وصلة دائمة</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=info" title="المزيد من المعلومات عن هذه الصفحة"><span>معلومات الصفحة</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF&page=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&id=69483352&wpFormIdentifier=titleform" title="معلومات عن كيفية الاستشهاد بالصفحة"><span>استشهد بهذه الصفحة</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AA%D9%82%D8%B5%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1&url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2586%25D8%25B8%25D8%25A7%25D9%2585_%25D8%25AA%25D8%25B4%25D8%25BA%25D9%258A%25D9%2584"><span>احصل على مسار مختصر</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2586%25D8%25B8%25D8%25A7%25D9%2585_%25D8%25AA%25D8%25B4%25D8%25BA%25D9%258A%25D9%2584"><span>تنزيل رمز الاستجابة السريعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> طباعة/تصدير </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8&bookcmd=book_creator&referer=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84"><span>إنشاء كتاب</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:DownloadAsPdf&page=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=show-download-screen"><span>تحميل PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&printable=yes" title="نسخة للطباعة لهذه الصفحة [p]" accesskey="p"><span>نسخة للطباعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> في مشاريع أخرى </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Operating_systems" hreflang="en"><span>ويكيميديا كومنز</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiversity mw-list-item"><a href="https://ar.wikiversity.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" hreflang="ar"><span>ويكي الجامعة</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9135" title="وصلة إلى المادة المرتبطة في مستودع البيانات المركزي [g]" accesskey="g"><span>عنصر ويكي بيانات</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">المظهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">أخف</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">من ويكيبيديا، الموسوعة الحرة</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ar" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69353278">@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3{background-color:#212529!important;border:solid 1px #4b5156!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 .entete{background-color:#303540!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 td{background-color:#212529!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 caption{background-color:#343a40!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="row"]{background-color:#2c3034!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 .navigation-only{border-top:2px #E1E1E1 dotted!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 a:link{text-decoration:initial!important;color:var(--color-progressive)!important}}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3{background-color:#212529!important;border:solid 1px #4b5156!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 .entete{background-color:#303540!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 td{background-color:#212529!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 caption{background-color:#343a40!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="row"]{background-color:#2c3034!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 .navigation-only{border-top:2px #E1E1E1 dotted!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 a:link{text-decoration:initial!important;color:var(--color-progressive)!important}}.mw-parser-output div.infobox_v3{padding:4px;width:25em!important;background-color:#f9f9f9;color:var(--color-emphasized,#000);border:1px solid #aaa;clear:left;float:left;font-size:0.9em;line-height:1.4;margin:0 0 0.5em 1em;max-width:325px;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .infobox_v3 .secTable{border-radius:unset;color:inherit;margin:unset!important;border:unset}.mw-parser-output .infobox_v3 .entete{display:table;height:45px;width:100%;font-weight:bold;text-align:center;font-size:1.4em;line-height:1.1;margin-bottom:10px;background-color:#dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3 .entete>div{display:table-cell;vertical-align:middle;padding:3px}.mw-parser-output .infobox_v3:not(.large) .entete.icon>div{padding:3px 48px}.mw-parser-output .infobox_v3 .images{text-align:center;display:flex;justify-content:space-around;align-items:center}.mw-parser-output .infobox_v3 .images a{max-width:100%;flex:0 0 auto}.mw-parser-output .infobox_v3 .deux-images a{max-width:48%}.mw-parser-output .infobox_v3 .images img{max-width:100%;height:auto}.mw-parser-output .infobox_v3 .legend{font-size:0.9em;text-align:center;margin:5px 0 8px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 table,.mw-parser-output .secTable{width:100%;margin:2px 0;table-layout:fixed;border-collapse:separate}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="col"]{text-align:center;word-wrap:normal}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row]{text-align:right;padding-right:10px;width:8em;max-width:140px;word-wrap:normal;background-color:#F3F3F3}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row],.mw-parser-output .infobox_v3 td{padding-top:4px;vertical-align:super}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row].middle{vertical-align:middle}.mw-parser-output .infobox_v3.bordered th[scope=row],.mw-parser-output .infobox_v3.bordered td{padding-bottom:4px;border-top:1px solid #dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3.bordered caption.bordered{margin:0 0 -1px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.left td{text-align:right}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.vborder td{border-left:1px dotted #aaa}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.vborder td:first-child{border-left:none}.mw-parser-output .infobox_v3 td.data{text-align:center}.mw-parser-output .infobox_v3 tr:first-child ul:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .infobox_v3 .url{direction:ltr;text-align:left;font-size:0.9em}.mw-parser-output .infobox_v3 p.bloc,.mw-parser-output .infobox_v3 caption{font-weight:bold;text-align:center;line-height:1.1;margin:0 0 2px 0;padding:4px;background:#dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3 p.bloc{margin:5px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 caption.bordered,.mw-parser-output .infobox_v3 p.bordered{border-top:1px solid #dfedff;border-bottom:1px solid #dfedff;background:transparent}.mw-parser-output .infobox_v3 .bordered.navbar,.mw-parser-output .infobox_v3 .bordered.nav{padding-top:4px;border-bottom:0}.mw-parser-output .infobox_v3 caption.hidden{margin:0!important;padding:0!important}.mw-parser-output .infobox_v3 .hr{font-size:1px;line-height:1px;margin:5px 0;background-color:#dfedff;clear:both}.mw-parser-output .infobox_v3 .hr.collapse{margin:5px 0 -8px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 .navbar{text-align:right;font-size:0.8em!important;line-height:1.1;margin:8px 0 0}.mw-parser-output .infobox_v3 .navbar .plainlinks{float:right}.mw-parser-output .infobox_v3 .overflow{overflow:hidden;width:100%}.mw-parser-output .infobox_v3 .prev a,.mw-parser-output .infobox_v3 .prev_bloc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/ArrowRightNavbox.svg/12px-ArrowRightNavbox.svg.png")no-repeat right center;float:right;max-width:70%;padding:3px 18px 3px 3px;text-align:right;background-color:#F3F3F3;margin:3px}.mw-parser-output .infobox_v3 .next a,.mw-parser-output .infobox_v3 .next_bloc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/ArrowLeftNavbox.svg/12px-ArrowLeftNavbox.svg.png")no-repeat left center;float:left;max-width:70%;padding:3px 3px 3px 18px;text-align:left;background-color:#F3F3F3;direction:ltr;margin:3px}.mw-parser-output .infobox_v3 table.maillot-equipe td{padding:0}.mw-parser-output .infobox_v3 table.maillot-equipe{table-layout:auto}.mw-parser-output .infobox_v3 a.NavToggle{position:unset}.mw-parser-output .mwe-math-mathml-a11y{width:auto!important;height:auto!important}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69534358">.mw-parser-output .entete.aerostat{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7e/Picto_infobox_aerostat.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.aikido{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aikido_pictogram.svg/40px-Aikido_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.alpinisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/df/Picto_infobox_alpinisme.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arbitre{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Referee_football_pictogram.svg/35px-Referee_football_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Archery_pictogram.svg/35px-Archery_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.archives2{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Picto_infobox_archives.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arduino,.mw-parser-output .entete.electro{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Arduino_ftdi_chip-1.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.artiste{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Picto_infobox_artiste.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.artsmartiauxjap{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/81/Picto_infobox_samourai.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.association{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Collaboration_logo_infobox.svg/50px-Collaboration_logo_infobox.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.athletisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Athletics_pictogram.svg/40px-Athletics_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.audio{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gnome-speakernotes.png/35px-Gnome-speakernotes.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.auteur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_auteur.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.autogire{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Picto_Autogyro.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.automobile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Picto_infobox_automobil.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.avion{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Airplane_silhouette_white.svg/40px-Airplane_silhouette_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.aviron{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Rowing_pictogram.svg/35px-Rowing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.badminton{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Badminton_pictogram.svg/35px-Badminton_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.baseball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Baseball_pictogram.svg/35px-Baseball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.basket-ball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Picto_Infobox_Basketball.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.bd{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Picto_infobox_comicballoon.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.biathlon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Biathlon_pictogram.svg/40px-Biathlon_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.biere{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Picto_infobox_beer.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.book,.mw-parser-output .entete.universite{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Picto_infobox_book.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.boxe{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Boxing_pictogram.svg/35px-Boxing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.calendrier{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Almanacco.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.camera{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Camera-photo.svg/120px-Camera-photo.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.canada{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Picto_infobox_Canada.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cardinal{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Picto_infobox_cardinal.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.catch{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Picto_infobox_catch.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.chateau{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Picto_infobox_chateau.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.chimie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Picto_infobox_chemistry_HUN.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cinema{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Picto_infobox_cinema.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.commonwealth{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Picto_infobox_Commonwealth.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.communication{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a2/Picto_infobox_antenna.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cyclisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Cycling_%28road%29_pictogram.svg/45px-Cycling_%28road%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.deportation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Picto_Infobox_deportation.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.diplomatie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Picto_infobox_ambassade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.disney{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Picto_infobox_Disney.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.droit{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Balance%2C_by_David.svg/40px-Balance%2C_by_David.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.drone-civil{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Picto_infobox_civil_drone.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.echecs{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Chess_pictogram.svg/35px-Chess_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.egypte-antique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Picto_infobox_ancient_Egypt.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.entreprise{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Factory_black.png/40px-Factory_black.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.entreprise-blanc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Factory_white.png/40px-Factory_white.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.equitation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Equestrian_pictogram.svg/35px-Equestrian_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escalade{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Picto_infobox_escalade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escalade{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Picto_infobox_alpinisme-escalade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escrime{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Fencing_pictogram.svg/35px-Fencing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.espagne{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Picto_Infobox_Coat_of_Arms_of_Spain.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.eveque{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Picto_infobox_bishop.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.factory{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Picto_infobox_enterprise.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.floorball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Floorball_pictogram.svg/35px-Floorball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.fondeur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Cross_country_skiing_pictogram.svg/40px-Cross_country_skiing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.football{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Infobox_Football_pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.footballblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Picto_infobox_fotbal_2.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.footUS{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Picto_Foot_US.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.futsal{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Futsal_pictogram.svg/35px-Futsal_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.golf{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Golf_pictogram.svg/35px-Golf_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.grappe{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Icone_oenobox.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.gymnastique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Gymnastics_%28artistic%29_pictogram.svg/35px-Gymnastics_%28artistic%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.handball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Handball_pictogram_white.svg/35px-Handball_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.handballblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Handball_pictogram.svg/35px-Handball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.helicoptere{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Picto_infobox_helicopter.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hockey{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Picto_Infobox_Ice_hockey.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hockey-sur-gazon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Field_hockey_pictogram.svg/35px-Field_hockey_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hospitaliers{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_Hospitaliers.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.humain{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/82/Picto_infobox_manwoman.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.informatique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Picto-infoboxinfo.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.internet{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Web-browser-openclipart.svg/45px-Web-browser-openclipart.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.israel-judaisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Picto_infobox_israel-judaisme.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeu{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/Picto_infobox_Game.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeu-role{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Picto_infobox_Jeu_de_rôle.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeuvideo,.mw-parser-output .entete.jeuvideov3{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Kontrollikon_1.0d_-_Grey.svg/35px-Kontrollikon_1.0d_-_Grey.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.judo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Judo_pictogram.svg/40px-Judo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.karate{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Karate_pictogram.svg/40px-Karate_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.kayak{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Canoeing_%28flatwater%29_pictogram.svg/35px-Canoeing_%28flatwater%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.kickboxing{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Kickboxing_pictogram.svg/40px-Kickboxing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.lutte{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Wrestling_pictogram.svg/40px-Wrestling_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.macintosh{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/Picto_infobox_Macintosh.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.malte{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Picto_infobox_Malte.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.map{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Picto_infobox_map.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.medecine{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Picto_infobox_med.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.mets{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Picto_infobox_mets.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.militaire{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Picto_infobox_military.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.money,.mw-parser-output .entete.money_coin{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Money_Coin_Icon.svg/40px-Money_Coin_Icon.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.montreal-metro,.mw-parser-output .entete.metro{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Picto_infobox_Mtl_metro.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.montreal-train{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Picto_infobox_Mtl_train.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.moteur-avion{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Picto_Infobox_moteur_d%27avion.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.mosque{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Picto_infobox_Mosque.svg/35px-Picto_infobox_Mosque.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.musee,.mw-parser-output .entete.museum,.mw-parser-output .entete.papyrus{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/Picto_infobox_papyrus.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.musique,.mw-parser-output .entete.music{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Picto_infobox_music.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.natation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Swimming_pictogram_white.png/35px-Swimming_pictogram_white.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.nations-unies{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/Picto_infobox_UN.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.omnisports{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Sport3_icone.svg/35px-Sport3_icone.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.palace{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Pictogram_infobox_palace.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.paralympique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Picto_infobox_Paralympics.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.persofiction{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Picto_infobox_masks.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.petrole{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Picto_Infobox_Oil.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.planeur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Picto_infobox_planeur.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.plateforme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Picto_Infobox_Oil_Platform.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.poker{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Crystal_Clear_app_Cardgame-3.svg/50px-Crystal_Clear_app_Cardgame-3.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.presse{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/39/Picto_infobox_journal-ar.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.pretendant{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5f/Picto_infobox_pr%C3%A9tendant_%C3%A0_un_tr%C3%B4ne.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.projet,.mw-parser-output .entete.project{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Picto_infobox_tools.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.psychologie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Picto_infobox_psycho.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.quebec{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Picto_infobox_Quebec.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.recherche{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Picto_infobox_detective.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rinkhockey{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Roller_hockey_pictogram.svg/35px-Roller_hockey_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rome-antique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Picto_infobox_Roman_military_banner.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.route{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Infobox_road_pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rugby{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Picto_Infobox_Rugby.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rugbyblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Rugby_union_pictogram.svg/35px-Rugby_union_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.satellite{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/Picto_infobox_satellite.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sautski{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Ski_jumping_pictogram.svg/40px-Ski_jumping_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.science-fiction{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Picto_infobox_fliyingsaucer.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.serie-video{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Logo_television_blanc.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.ski-alpin{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Alpine_skiing_pictogram.svg/40px-Alpine_skiing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.snooker{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Cue_sports_pictogram.svg/40px-Cue_sports_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.software{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Picto_infobox_software.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sport{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Picto_infobox_Olympic.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sport-automobile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Picto_infobox_sport_auto.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.squash{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Squash_pictogram.svg/35px-Squash_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.stadium{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Stadium.svg/40px-Stadium.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.starwars{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Star_Wars_Infobox_Pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.surf{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Surfing_pictogram.svg/35px-Surfing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.taekwondo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Taekwondo_pictogram.svg/40px-Taekwondo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.television{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a6/Picto_infobox_TV-T%26PC.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.templiers{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Picto_infobox_Templiers.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Tennis_pictogram_white.svg/35px-Tennis_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis-de-table{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Table_tennis_pictogram_white.svg/40px-Table_tennis_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis-de-tableblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Table_tennis_pictogram.svg/35px-Table_tennis_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.timbre{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Picto_infobox_Stamps.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.train{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Infobox_train.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.triathlon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Triathlon_pictogram.svg/40px-Triathlon_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.ultimate{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Ultimate_pictogram.svg/70px-Ultimate_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.union-europeenne{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c0/Picto_Infobox_Europe.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.video{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Tango-video-x-generic.png/35px-Tango-video-x-generic.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.voile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Sailing_pictogram.svg/40px-Sailing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.volleyball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Volleyball_%28indoor%29_pictogram.svg/35px-Volleyball_%28indoor%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.water-polo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Water_polo_pictogram.svg/40px-Water_polo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}</style><div class="infobox_v3 infobox"><div class="entete" style="background-color:#CEDEFF;color:#000000"><div>نظام تشغيل</div></div><table><caption style="display:table-caption;background-color:#E1E1E1;text-align:center;color:#000000">معلومات عامة</caption><tbody><tr class=""><th scope="row">صنف فرعي من</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85" title="برمجيات النظام">برمجيات النظام</a> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P279" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">جزء من</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D8%A9_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="منصة حوسبة">منصة حاسوب</a><sup id="cite_ref-51d78b112d510a6e1ed30e3e0ad32fb7086546b1_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-51d78b112d510a6e1ed30e3e0ad32fb7086546b1-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P361" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">الاسم المختصر</th><td class=""><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border: none; padding: 0;"><div><div style="text-align:right;border: none; padding: 0; background:none; font-size: 75%;"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/20px-Incomplete_list.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/30px-Incomplete_list.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/40px-Incomplete_list.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="40" /></span></span> القائمة ...</div></div><div class="mw-collapsible-content"> <span lang="en">OS</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالإنجليزية)</span> <br /><span lang="nb">OS</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالنرويجية بوكمول)</span> <br /><span lang="ru">ОС</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالروسية)</span> <br /><span lang="es">SO</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالإسبانية)</span> <br /><span lang="el">ΛΣ</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(باليونانية)</span> <br /><span lang="gl">SO</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالغاليسية)</span> <br /><span lang="ro">SO</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالرومانية)</span> <br /><span lang="uk">ОС</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالأوكرانية)</span> <br /><span lang="sr-cyrl">ОС</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالصربية سيريلية)</span> <br /><span lang="sr-latn">OS</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالصربية لاتينية)</span> <br /><span lang="pt">SO</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالبرتغالية)</span> <br /><span lang="nn">OS</span> <span class="languageicon" style="font-size:0.75em; font-weight:bold; color:var(--color-subtle, #54595d);">(بالنرويجية نينوشك)</span> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P1813" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">يدرسه</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="علم الحاسوب">علم الحاسوب</a> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P2579" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">مخطَّط كيان للصنف</th><td class=""><div> Entity schema not supported yet (E102)<br />Entity schema not supported yet (E179) <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P12861" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">له جزء أو أجزاء</th><td class=""><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="border: none; padding: 0;"><div><div style="text-align:right;border: none; padding: 0; background:none; font-size: 75%;"> <span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/20px-Incomplete_list.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/30px-Incomplete_list.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Incomplete_list.svg/40px-Incomplete_list.svg.png 2x" data-file-width="40" data-file-height="40" /></span></span> القائمة ...</div></div><div class="mw-collapsible-content"> <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة (نظم تشغيل)">نواة</a><br /><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="نظام الملفات">نظام الملفات</a><br /><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3761391" class="extiw" title="d:Special:EntityPage/Q3761391">مدير الذاكرة</a><br /><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="جدولة (حاسوب)">جدولة المهام</a><br /><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84" title="تحكم بالوصول">تحكم بالوصول</a> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P527" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></div></td></tr></tbody></table><div class="overflow nav"><div class="prev_bloc"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة (نظم تشغيل)">نواة</a> <span class="penicon"><span class="mw-valign-baseline" typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135?uselang=ar#P155" title="عدل القيمة على Wikidata"><img alt="عدل القيمة على Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/10px-Arbcom_ru_editing.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/15px-Arbcom_ru_editing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Arbcom_ru_editing.svg/20px-Arbcom_ru_editing.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></span></div></div><p class="navbar noprint bordered" style="display:block;flex:auto;border-top:2px dotted #CEDEFF;width:100%"><span class="plainlinks" style="background:inherit;text-align:right;font-size:80%"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&veaction=edit&section=0">تعديل</a> - <a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=0">تعديل مصدري</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135" class="extiw" title="d:Q9135">تعديل ويكي بيانات</a></span><span style="text-align:left;float:left"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%A9" title="حول القالب"><img alt="حول القالب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/30px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/45px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/60px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="1792" data-file-height="800" /></a></span></span></p></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64177691">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68652148">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:center;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar nomobile nowraplinks hlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a class="mw-selflink selflink">أنظمة التشغيل</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Operating_system_placement-ar.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/165px-Operating_system_placement-ar.svg.png" decoding="async" width="165" height="244" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/248px-Operating_system_placement-ar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/330px-Operating_system_placement-ar.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="370" /></a></span></td></tr><tr><th class="sidebar-heading"> الميزّات المشتركة</th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="text-align:right"> <div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="إدارة عملية (حوسبة)">إدارة عملية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مقاطعة (حوسبة)">مقاطعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%A9" title="تنظيم الذاكرة">تنظيم الذاكرة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="نظام الملفات">نظام الملف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AC_%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81" title="برنامج تعريف">مشغلات الأجهزة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="شبكة حاسوب">التشبيك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="أمن الحاسوب">الأمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم رسومية">واجهة المستخدم الرسومية</a></li></ul> </div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666671">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قالب:أنظمة تشغيل"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="نقاش القالب:أنظمة تشغيل"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>نظام التشغيل</b><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Operating System</span>)، اختصارًا بالانجليزية <b>OS</b> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">OS</span>) هو مجموعة من البرمجيات المسؤولة عن إدارة <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="عتاد حاسوب">الموارد</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="برمجية">والبرمجيات</a> ويمثل وسيط بين <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مستخدم (حوسبة)">المستخدم</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="عتاد حاسوب">وعتاد الحاسوب</a>. وبتعريفٍ آخر، هو وسيلة لتشغيل برامج المستخدم، ويقوم بالمهام الأساسية مثل: إدارة وتخصيص موارد الحاسوب <a href="/wiki/%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="ذاكرة حاسوب">كالذاكرة</a> <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%B5_%D8%B5%D9%84%D8%A8" title="قرص صلب">والقرص الصلب</a> الوصول <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%AD%D9%82_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" class="mw-redirect" title="ملحق (حاسوب)">للأجهزة الملحقة</a> مثلا. كما يهتم بترتيب أولوية التعامل مع الأوامر، والتحكم في أجهزة الإدخال، والإخراج مثل: <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%AD_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="لوحة مفاتيح حاسوب">لوحة المفاتيح</a>، وكذلك تسهيل التعامل مع الشبكات، وإدارة الملفات.<sup id="cite_ref-:0_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مقدمة"><span id=".D9.85.D9.82.D8.AF.D9.85.D8.A9"></span>مقدمة</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=1" title="عدل القسم: مقدمة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png/300px-Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png/450px-Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png/600px-Debian_9_Stretch-gnome_desktop.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>نظام التشغيل <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86" title="دبيان">دبيان</a></figcaption></figure> <p>تأتي أجهزة <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="حاسوب">الحاسوب</a> دائِمًا بنظامِ تشغيل. يتكون نظام التشغيل من برامج تُدير <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="برمجيات تطبيقية">التطبيقات</a> والوظائف والأجهزة الموجودة على الجهاز، ويوفر واجهة تُستخدم للتفاعل مع هذه الميزات. تعمل برامج نظام التشغيل على أجهزة <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84" title="حاسوب محمول">الكمبيوتر المحمولة</a> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D9%8A" title="حاسوب مكتبي">وأجهزة الكمبيوتر المكتبية</a> <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AA%D9%81_%D8%B0%D9%83%D9%8A" title="هاتف ذكي">والهواتف الذكية</a> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D9%84%D9%88%D8%AD%D9%8A" title="حاسوب لوحي">والأجهزة اللوحية</a> وأجهزة توجيه الشبكة والأجهزة الذكية الأُخرى.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>الحواسيب الحديثة متعددة الأغراض، هي شاملة للحواسيب الشخصية والحواسيب العملاقة (<a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2%D9%8A" title="حاسوب مركزي">Mainframes</a>)، ولها نظام تشغيل ليشغل بقية البرامج مثل التطبيقات البرمجية. ومن الأمثلة على أنظمة تشغيل الحواسيب الشخصية <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ميكروسوفت ويندوز</a>، <a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">وجنو/لينكس</a>، <a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="أنظمة تشغيل ماكينتوش">وماك أو.إس</a> و (<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%8A%D9%86_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="داروين (نظام تشغيل)">داروين</a>)، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="ماك أو إس">وماك أو.إس.إكس</a> <a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس">ويونكس</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>والمستوى الأدنى من أي نظام تشغيل هو <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة (نظم تشغيل)">نواته</a>، وهذه هي الطبقة الأولى من البرمجيات التي يتم تحميلها في الذاكرة عند إقلاع النظام أو بدء التشغيل. وتوفر النواة إمكانية الوصول إلى الخدمات المركزية الشائعة الأخرى لكل برامج النظام والتطبيقات. وهذه الخدمات تشمل (وليس فقط): <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="جدولة (حاسوب)">جدولة المهام</a>، وإدارة الذاكرة، والوصول للقرص، والوصول لأجهزة العتاد. </p><p>كما هو الحال بالنسبة للنواة، فإن نظام التشغيل كثيرا ما يزود ببرمجيات نظام لإدارة <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم رسومية">واجهة المستخدم الرسومية</a> (بالرغم من إدماج ويندوز وماكينتوش لهذه البرامج في نظام التشغيل). وأيضا أدوات لمهام مثل إدارة الملفات وإعداد نظام التشغيل. وفي أحيان كثيرة يوزع مع نظام التشغيل برمجيات ليست لها علاقة مباشرة بالوظائف الأساسية لنظام التشغيل، ولكن من يوزع نظام التشغيل وجد فائدة في توزيعها معه. </p><p>تستخدم أنظمة التشغيل على أغلب الحواسيب، وليس كلها. فالحواسيب الأبسط ذات <a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D9%85%D8%BA%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="أنظمة مغروسة (الصفحة غير موجودة)">الأنظمة المغروسة</a> الأصغر والعديد من الحواسيب المبكرة بدون نظام تشغيل، بدلا من أنظمة التشغيل فقد اعتمدوا على برامج التطبيقات لتدير العتاد بمعرفتها، وربما بمساعدة مكتبات صممت لهذا الغرض. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="أنواع_نظم_التشغيل"><span id=".D8.A3.D9.86.D9.88.D8.A7.D8.B9_.D9.86.D8.B8.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B4.D8.BA.D9.8A.D9.84"></span>أنواع نظم التشغيل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=2" title="عدل القسم: أنواع نظم التشغيل"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يُقسَم نظام التشغيل من حيث قدرته على تشغيل أكثر من برنامج للمستخدم إلى قسمين:<sup id="cite_ref-:1_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>نظام متعدد المهام (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Multi-Tasking</span>): هنا يُتيح للمستخدم التعامل مع أكثر من برنامج في الوقت نفسه.</li> <li>نظام أحادي المهام (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Single-Tasking</span>): هذا النظام لا يُسمَح للمستخدم بتشغيل أكثر من برنامجٍ واحدٍ في الوقت ذاته.</li></ul> <p>كما تنقسم الأقسام الواردة أعلاه إلى عدة أقسام كذلك </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المنفرد_المستخدم_المنفرد_المهمة"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D8.AF.D9.85_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.87.D9.85.D8.A9"></span>المنفرد المستخدم المنفرد المهمة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=3" title="عدل القسم: المنفرد المستخدم المنفرد المهمة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>أبسط أنواع نظم التشغيل تخدم مستخدما واحدا في الوقت الواحد وهو منفرد المهمة (Single-Tasking) بمعنى آخر ويمكنه أن ينفذ برنامجا واحدا فقط في الوقت الواحد ومن الأمثلة عليه نظام <a href="/wiki/%D8%A5%D9%85_%D8%A5%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D8%B3" title="إم إس-دوس">إم إس-دوس</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">MS-DOS</span>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المنفرد_المستخدم_المتعدد_المهام"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D8.AF.D9.85_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.87.D8.A7.D9.85"></span>المنفرد المستخدم المتعدد المهام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=4" title="عدل القسم: المنفرد المستخدم المتعدد المهام"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هذا النظام لديه القدرة على تنفيذ أكثر من برنامج واحد بشكل متزامن، حيث تنتقل الوحدة المعالجة المركزية (CPU) بين المهمات بسرعة كبيرة. ومن أمثلتها: windows,linux,macOS. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المتعدد_المستخدمين_المنفرد_المهمة"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D8.AF.D9.85.D9.8A.D9.86_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.86.D9.81.D8.B1.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.87.D9.85.D8.A9"></span>المتعدد المستخدمين المنفرد المهمة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=5" title="عدل القسم: المتعدد المستخدمين المنفرد المهمة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يسمح هذا النظام لعدد من الأشخاص بتنفيذ كل منهم برنامجاً واحداّ في الوقت نفسه. ويزود كل مستخدم بمحطة إدخال وإخراج تتصل مع الحاسوب المركزي ويسمى هذا التنظيم بنظام المشاركة الزمنية (Timesharing) وذلك لأن نظام التشغيل يأمر الحاسوب بالانتقال بسرعة كبيرة بين المستخدمين بعد إعطائهم فترات زمنية ثابتة لاستخدام CPU وتسمى هذه الفترات بالشرائح الزمنية (Time Slices) وهي قصيرة جداً (حوالي ألوف جزئية من الثانية) بحيث يتوهم كل مستخدم أنه يمتلك انتباه الحاسوب كلية ومن امثلته Windows NT. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المتعددة_المستخدمين_المتعددة_المهام"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D8.AF.D9.85.D9.8A.D9.86_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.87.D8.A7.D9.85"></span>المتعددة المستخدمين المتعددة المهام</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=6" title="عدل القسم: المتعددة المستخدمين المتعددة المهام"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هو عباره عن نظم التشغيل الحديثة حيث تتيح للمستخدم تشغيل عدة برامج حتى إن كان تعدد المعالجات (CPU) غير كافية لذلك. تقوم نظم التشغيل بتوزيع وقت المعالج بين هذه البرامج بحيث يأخذ كل برنامج وقت محدد من المعالج من ثم يقوم بإيقاف مؤقت للبرنامج وإعطاء برنامج اخر هذا الوقت. هذا يعني ان خلال اللحظة الواحدة برنامج واحد يعمل على المعالج ونظام التشغيل يقوم بالتغيير بسرعة كبيرة جداً كأجزاء من الثانية. عملية توزيع وقت المعالج تسمى بالجدولة (scheduling) حيث يحتفظ نظام التشغيل بقائمة من البرامج التي قام المُستخدم بتشغيلها وتقوم عملية الجدولة بتوزيع وقت لكل برنامج موجود في هذه القائمة ليستفيد من المُعالج في هذا الوقت. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="حوسبة_الزمن_الحقيقي"><span id=".D8.AD.D9.88.D8.B3.D8.A8.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B2.D9.85.D9.86_.D8.A7.D9.84.D8.AD.D9.82.D9.8A.D9.82.D9.8A"></span>حوسبة الزمن الحقيقي</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=7" title="عدل القسم: حوسبة الزمن الحقيقي"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>حوسبة الزمن الحقيقي هي دراسة للعتاد والبرامج التي  تكون لها قيود في الزمن الحقيقي بمعنى أن النظام لا بد أن يضمن معالجة الأحداث أو البيانات في وقت محدد، على عكس الأنظمة الأخرى حيث لا تكون هناك قيود على مدة الاستجابة على الرغم أنه كلما كانت أسرع استجابة كلما كانت أفضل، ويُلَبَّى الطلب على برامج الوقت الحقيقي بواسطة أنظمة تشغيل الوقت الحقيقي (مثل VxWork، و Windows CE، و RTLinux) ولغات البرمجة المتزامنة (مثل Averest و ChucK و SyncCharts). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الصعوبات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.B5.D8.B9.D9.88.D8.A8.D8.A7.D8.AA"></span>الصعوبات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=8" title="عدل القسم: الصعوبات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تتمثل الصعوبة الرئيسية للمبرمج في الحفاظ على نظام التشغيل ضمن القيود الزمنية الثابتة لنظام في الوقت الحقيقي، فعلى سبيل المثال إذا لم يكمل النظام مهمة في إطار زمني معين، فقد يتسبب في انهيار النظام بأكمله الذي يعمل عليه، لذلك عند كتابة نظام تشغيل لنظام الوقت الحقيقي، يجب أن يكون المبرمج على يقين من أن مخططات الجدولة الخاصة به لا تسمح بوقت الاستجابة لتتجاوز وقت القيد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الأنظمة_المدمجة"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AF.D9.85.D8.AC.D8.A9"></span>الأنظمة المدمجة</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=9" title="عدل القسم: الأنظمة المدمجة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تعني ارتباط شي بشيء آخر، وهذا النظام صمم خصيصًا للقيام بمهمة محددة أو عدد من المهمات المحددة، أي أنه مصمم لأغراض محددة، وهو المتحكم أو المعالج القائم على النظام الذي تم تصميمه ليؤدي مهمة محددة أو عدة مهمات محددة.على سبيل المثال: إنذار الحريق هو نظام مدمج، والآلات الصناعية، والأجهزة الزراعية والمعدات الطبية والكاميرات والأجهزة المنزلية، فضلًا عن الأجهزة النقالة (المحمول)، وأيضًا أجهزة الراوتر (Routers) وأمثلة على الأنظمة المدمجة في منتج أكبر وهو الحاسوب (Computer) الـ DVD Player وكارت الـ LAN.والأنظمة المدمجة بعضها يحتوي على واجهة مستخدم (UI) وآخر لا.. على سبيل المثال الأجهزة التي صممت لأداء مهمة واحدة لا تحتوي على واجهة مستخدم في كثير من الأحيان، والأخرى الأكثر تعقيدًا والتي صممت لأداء عدد أكبر من المهمات مثل الأجهزة النقالة (المحمول) صممت بواجهة مستخدم رسومية (GUI).يحتوي النظام المدمج على ثلاث مكونات أساسية هي الجزء المادي (Hardware) وتطبيقات برمجية (Application Software) و RTOS وهو اختصار لـ Real Time Operating system. </p><p>من مميزات هذا النظام: </p> <ul><li>سهولة التخصيص (تخصيص النظام لأداء المهمات المحددة).</li> <li>منخفض استهلاك الطاقة.</li> <li>تكلفة منخفضة.</li> <li>أداء جيد. ويعتبر من أهم عيوب الأنظمة المدمجة جهود تطويرها وإنتاجها عالية.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الأنظمة_الموزعة"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.88.D8.B2.D8.B9.D8.A9"></span>الأنظمة الموزعة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=10" title="عدل القسم: الأنظمة الموزعة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مجموعة من الحواسيب المستقلة تظهر للمستخدمين ويستخدمونها عن طريق جهاز مركزي (إدارة مركزية)، أمثلة على النظم الموزعة شبكة داخل جامعة أو مديرية في شركة معينة وغيره من الأمثلة. للنظم الموزعة مزايا عديدة في الأنظمة المركزية منها انها توفر الكثير من المال وتعطي أداء جيد وكذلك لها مزايا في الأجهزة المستقلة حيث أنها تساعد على تبادل الملفات والقدرة على الوصول لقواعد البيانات. وأيضا للنظم الموزعة مساوئ حيث أن هناك برمجيات محددة يمكن استخدامها.    </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الخدمات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AE.D8.AF.D9.85.D8.A7.D8.AA"></span>الخدمات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=11" title="عدل القسم: الخدمات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Operating_system_placement-ar.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/220px-Operating_system_placement-ar.svg.png" decoding="async" width="220" height="326" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/330px-Operating_system_placement-ar.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Operating_system_placement-ar.svg/440px-Operating_system_placement-ar.svg.png 2x" data-file-width="250" data-file-height="370" /></a><figcaption>صورة توضح مكانة نظام التشغيل في الحاسوب</figcaption></figure><p><sup id="cite_ref-:0_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="إدارة_العمليات"><span id=".D8.A5.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B9.D9.85.D9.84.D9.8A.D8.A7.D8.AA"></span><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="جدولة (حاسوب)">إدارة العمليات</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=12" title="عدل القسم: إدارة العمليات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>أي عملية في حاسوب، سواء كانت خدمة تعمل في الخلفية أو تطبيق، تجرى داخل عملية. ما دام أسلوب معمارية <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86" title="جون فون نيومان">جون فون نيومان</a> هو المستخدم في بناء الحاسوب، فلا يمكن تشغيل سوى عملية واحدة لكل <a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="وحدة معالجة مركزية">و.م.م</a> في كل مرة. أنظمة التشغيل الأقدم مثل <a href="/wiki/%D8%A5%D9%85_%D8%A5%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D8%B3" title="إم إس-دوس">إم إس-دوس</a> لا تقدم أي محاولة لتجاوز هذه المحدودية. تستطيع الأنظمة الحديثة محاكاة تشغيل أكثر من عملية مرة واحدة (متعددة المهام) على <a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="وحدة معالجة مركزية">و.م.م</a> واحدة، في الحقيقة لا يمكن لأكثر من عملية واحدة أن تنفذ في نفس الوقت في المعالجات أحادية النواة ولكن مع السرعات الهائلة للمعالجات لا يمكننا ملاحظة ذلك، يمكن أن يستخدم ما يسمى بالتزامن الكاذب عن طريق تقسيم المهام إلى <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%B9%D8%A8_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="تشعب (حوسبة)">تشعبات</a>. إدارة العمليات هي طريقة نظام التشغيل في التعامل مع العمليات العديدة العاملة. حيث أن أغلب الحواسيب تحتوى على <a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="وحدة معالجة مركزية">و.م.م</a> مفردة ذات قلب واحد، فإن الحصول على تعدد المهام يكون ببساطة عن طريق التحويل بين المهام بسرعة. ومع زيادة العمليات التي يشغلها المستخدم يصبح نصيب كل عملية من الوقت أقل، في كثير الأنظمة قد يسبب هذا مشاكل مثل تخطى أجزاء من ملفات الصوت أو حركة مرتعشة لمؤشر الفأرة. تشمل إدارة العمليات الحساب والتوزيع «للأنصبة الزمنية». </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="القرص_وأنظمة_الملفات"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.82.D8.B1.D8.B5_.D9.88.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.84.D9.81.D8.A7.D8.AA"></span>القرص وأنظمة الملفات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=13" title="عدل القسم: القرص وأنظمة الملفات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لدى الكثير من أنظمة التشغيل العديد من أنظمة الملفات التي يمكن استخدامها بشكل طبيعي، <a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">جنو/لينكس</a> لديه أكبر تنوع من أنظمة الملفات هذه، وهي <a href="/wiki/%D8%A5%D9%83%D8%B3_%D8%AA%D9%8A_2" title="إكس تي 2">إكس تي 2</a>، <a href="/wiki/%D8%A5%D9%83%D8%B3_%D8%AA%D9%8A_3" title="إكس تي 3">إكس تي 3</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%B1_%D8%A3%D9%81_%D8%A3%D8%B3" title="ريسير أف أس">ريسير أف أس</a>، <a href="/w/index.php?title=Reiser4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiser4 (الصفحة غير موجودة)">Reiser4</a>، <a href="/w/index.php?title=GFS&action=edit&redlink=1" class="new" title="GFS (الصفحة غير موجودة)">GFS</a>، <a href="/w/index.php?title=GFS2&action=edit&redlink=1" class="new" title="GFS2 (الصفحة غير موجودة)">GFS2</a>، <a href="/w/index.php?title=OCFS&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCFS (الصفحة غير موجودة)">OCFS</a>، <a href="/w/index.php?title=OCFS2&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCFS2 (الصفحة غير موجودة)">OCFS2</a>، <a href="/w/index.php?title=NILFS&action=edit&redlink=1" class="new" title="NILFS (الصفحة غير موجودة)">NILFS</a>. كما يدعم <a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">جنو/لينكس</a> أيضا أنظمة ملفات <a href="/wiki/%D8%A5%D9%83%D8%B3_%D8%A5%D9%81_%D8%A5%D8%B3" title="إكس إف إس">إكس إف إس</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A_%D8%A3%D9%81_%D8%A3%D8%B3" title="جي أف أس">وجي أف أس</a> بشكل كامل. مع دعم لنظام ملفات <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81" title="جدول توزيع الملف">جدول توزيع الملف</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81" title="جدول توزيع الملف">FAT</a> <a href="/wiki/%D8%A5%D9%86_%D8%AA%D9%8A_%D8%A5%D9%81_%D8%A5%D8%B3" title="إن تي إف إس">وإن تي إف إس</a>. أما <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a> فمحدود من ناحية دعمه لأنظمة الملفات حيث يدعم فقط: <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81" title="جدول توزيع الملف">FAT12</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81" title="جدول توزيع الملف">وFAT16</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81" title="جدول توزيع الملف">وFAT32</a> <a href="/wiki/%D8%A5%D9%86_%D8%AA%D9%8A_%D8%A5%D9%81_%D8%A5%D8%B3" title="إن تي إف إس">وإن تي إف إس</a>. </p><p>بالنسبة لأغلب أنظمة الملفات التي ذكرناها هناك طريقتان لتخصيصها. فالنظام هو إما أن يكون <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D9%81" title="نظم الملفات ذات صحائف">نظام الملفات المزود بقيد حوادث</a> (Journaling File System)، أيْ مزود بقيد للحوادث (journal) وإما غير مزود به. يعتبر النظام المزود بقيد الحوادث (Journaling File System) خياراً آمناً في حالات تعافي النظام. لو حدث أن توقف النظام عن العمل فجأة (في حالة انقطاع الكهرباء مثلا) فإن نظام الملفات غير المزود بقيد للحوادث سيحتاج إلى نوع من الفحص في حين يحدث هذا تلقائيا في أنظمة الملفات المزودة بقيد الحوادث. </p><p>أنظمة ملفات ويندوز المزودة بقيد الحوادث هي NTFS فقط، في حين أن كل أنظمة ملفات لينكس هي مزودة بقيد الحوادث ماعدا ext2. </p><p>يتكون كل نظام ملفات من أدلة وأدلة فرعية منفصلة. ومع ذلك هناك اختلافات غير ملحوظة فمثلا أنظمة ملفات <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a> تفصل بين المجلدات بالشرطة المائلة الراجعة "\" وأسماء الملفات غير حساسة لحالة الأحرف، على حين في <a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس">يونكس</a> يفصل بين المجلدات باستخدام الشرطة المائلة "/" وأسماء الملفات حساسة لحالة الأحرف. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الشبكات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.B4.D8.A8.D9.83.D8.A7.D8.AA"></span>الشبكات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=14" title="عدل القسم: الشبكات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>أغلب أنظمة التشغيل الحديثة قادرة على استخدام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B0%D8%B9%D9%8A" class="mw-redirect" title="بروتوكول الشبكات الافتراضية الوهمية الجذعي">بروتوكول الشبكات العالمي</a> TCP/IP. مما يعنى أن أحد الأنظمة يمكن أن يظهر في شبكة نظام آخر، ويشاركه المصادر مثل الملفات، والطابعة، وماسح الصور. </p><p>الكثير من أنظمة التشغيل أيضا تدعم واحد أو أكثر من البروتوكولات التقليدية الخاصة بكل مصنّع، مثل SNA في أنظمة <a href="/wiki/%D8%A2%D9%8A_%D8%A8%D9%8A_%D8%A5%D9%85" title="آي بي إم">آي بي إم</a>، والبروتوكولات الخاصة بمايكروسوفت في <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a>. هناك أيضا بروتوكولات خاصة بمهام معينة مثل <a href="/w/index.php?title=NFS&action=edit&redlink=1" class="new" title="NFS (الصفحة غير موجودة)">NFS</a> للوصول للملفات. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="الحاسوب_الشبكي"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AD.D8.A7.D8.B3.D9.88.D8.A8_.D8.A7.D9.84.D8.B4.D8.A8.D9.83.D9.8A"></span>الحاسوب الشبكي</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=15" title="عدل القسم: الحاسوب الشبكي"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>حاسوب شبكي (بالإنجليزية: <i>Network Computer</i>) هو نظام لربط جهازين أو أكثرباستخدام إحدى تقنيات نظم الاتصالات من أجل تبادل ومشاركة المعلومات والموارد والبيانات المتاحة للشبكة مثل الآلة الطابعة أو البرامج التطبيقية وكذلك يسمح بالتواصل المباشر بين المستخدمين. الفكرة وراء الحاسوب الشبكي هو أن العديد من المستخدمين المتصلين بالشبكة لا يحتاجون إلى كل طاقة الكمبيوتر التي يحصلون عليها من كمبيوتر شخصى نموذجي. بدلا من ذلك، يمكنهم الاعتماد على قوة الجهاز المركزي لمعظم الخدمات. </p><p>إيجابيات الحاسوب الشبكي: </p> <ul><li>أجهزة الكمبيوتر المتصلة بالشبكة تخدم العمود الفقري في المكاتب، للاتصال اليوميمن المستوى الأعلى إلى مستوى أقل من المنظمة.</li> <li>تعتبر أجهزة الكمبيوتر المتصلة بالشبكة مفيدة حيث تكون التكاليف الإدارية عالية.</li> <li>تبادل البيانات والموارد: يمكن مشاركة البيانات مثل الملفات والمستندات والبرامج التطبيقية ومقاطع الفيديو ومعلومات ضمن الشبكات المتصلة.</li> <li>يسمح الحاسوب الشبكي لعدة مستخدمين بالوصول إلى نفس البيانات في نفس الوقت.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="الحاسوب_الشخصي"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AD.D8.A7.D8.B3.D9.88.D8.A8_.D8.A7.D9.84.D8.B4.D8.AE.D8.B5.D9.8A"></span>الحاسوب الشخصي</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=16" title="عدل القسم: الحاسوب الشخصي"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>حاسوب شخصي (بالإنجليزية: <i>Personal Computer</i>) هو نظام الاكتفاء الذاتي الغير متصل بأي كمبيوتر آخر يمكن استخدامه من قبل مستخدم واحد. الحاسوب الشخصي قادر على توفير جميع الوظائف اللازمة ويستخدم لأغراض عامة ويكون حجمه وقدراته مناسبين للاستخدام الشخصي. وهو نظام مستقل لا يعتمد على الجهاز المركزي. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الأمن"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.85.D9.86"></span>الأمن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=17" title="عدل القسم: الأمن"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>الأمن من منظور نظام التشغيل يعنى: التحقق من المستخدمين قبل السماح بالوصول، تصنيف مستوى السماحية بالوصول الذي يملكه المستخدم، وتحجيم مستوى الوصول تبعا للسياسة التي يحددها مدير النظام. </p><p><b>تمييز بين وضع النواة ووضع المستخدم كشكل أولي من نظام الحماية الأمن .</b> </p><p>يوفر وضع النواة ووضع المستخدم شكلاً أوليًا من الحماية يمكن تنفيذ التعليمات (التعليمات) فقط عندما تكون وحدة المعالجة المركزية في وضع النواة لا يمكن الوصول إلى الأجهزة إلا عند تنفيذ البرنامج في وضع النواة . يمكنك التحكم عند تمكين المقاطعات أو تعطيلها فقط عندما تكون وحدة المعالجة المركزية في وضع النواة .وحدة المعالجة المركزية لديها قدرة محدودة للغاية عند التنفيذ في وضع المستخدم. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="واجهة_المستخدم"><span id=".D9.88.D8.A7.D8.AC.D9.87.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B3.D8.AA.D8.AE.D8.AF.D9.85"></span>واجهة المستخدم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=18" title="عدل القسم: واجهة المستخدم"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table style="float: left"> <tbody><tr> <td><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Ubuntu_11.10_Final.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ubuntu_11.10_Final.png/210px-Ubuntu_11.10_Final.png" decoding="async" width="210" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ubuntu_11.10_Final.png/315px-Ubuntu_11.10_Final.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/Ubuntu_11.10_Final.png/420px-Ubuntu_11.10_Final.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption> نظام التشغيل <a href="/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="أوبونتو">أوبونتو</a> يستخدم واجهة <a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%8A_(%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85)" title="يونتي (واجهة مستخدم)">يونتي</a></figcaption></figure> </td> <td> </td> <td><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png/250px-OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png" decoding="async" width="250" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png/375px-OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png/500px-OpenSUSE_11.4_KDE_Plasma_desktop.png 2x" data-file-width="1366" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%8A" title="أوبن سوزي">أوبن سوزي</a> بواجهة <a href="/wiki/%D9%83%D8%AF%D9%8A" class="mw-redirect" title="كدي">كيدي</a></figcaption></figure> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Windows_7.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ar/thumb/b/bd/Windows_7.png/220px-Windows_7.png" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ar/thumb/b/bd/Windows_7.png/330px-Windows_7.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ar/thumb/b/bd/Windows_7.png/440px-Windows_7.png 2x" data-file-width="750" data-file-height="600" /></a><figcaption>نظام التشغيل <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_7" title="ويندوز 7">ويندوز 7</a></figcaption></figure> <p>وهي الوسيلة لربط المستخدم بالحاسوب، ومن فوائدها: </p> <ul><li>توفر للمستخدم وسيلة للتعامل مع الحاسوب</li> <li>تمكن المستخدم من الوصول لخدمات النواة</li> <li>تمكن المستخدم من تشغيل التطبيقات.</li> <li>تسمح للمستخدم باستعراض الملفات والمجلدات.</li></ul> <p>ومن أشهر أنواعها: </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Unison-cli-screenshot.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Unison-cli-screenshot.png/250px-Unison-cli-screenshot.png" decoding="async" width="250" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Unison-cli-screenshot.png/375px-Unison-cli-screenshot.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Unison-cli-screenshot.png/500px-Unison-cli-screenshot.png 2x" data-file-width="642" data-file-height="356" /></a><figcaption>واجهة <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D8%B3%D8%B7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="واجهة سطر الأوامر">سطر أوامر</a> على أحد انظمة التشغيل <a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">لينكس</a></figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D8%B3%D8%B7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="واجهة سطر الأوامر">واجهة سطر الأوامر</a> CLI:</li></ul> <p>وتعتبر من أقدم الواجهات التي تعتمد على كتابة الأوامر بواسطة لوحة المفاتيح فيقوم المعالج بتنفيذها مباشرة ومن هنا يتضح أن هذه الواجهات لا تدعم التنفيذ المتعدد للمهام، من الأنظمة التي تستخدمها دوس بإصداراته المختلفة. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم رسومية">واجهة المستخدم الرسومية</a> GUI:</li></ul> <p>عبارة عن واجهة توفر صور وأيقونات تسهل للمستخدم التعامل معها وتعتبر من أنسب أنواع الواجهات وأكثرها استخداما، من الأنظمة التي تستخدم هذه الواجهات <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a> بإصداراته المختلفة <a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">وجنو/لينكس</a> <a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس">ويونكس</a>، من الجدير بالذكر أن أكثر الأنظمة تمكن المستخدم من استخدام <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D8%B3%D8%B7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="واجهة سطر الأوامر">واجهة سطر الأوامر</a> ضمن الواجهات الرسومية. </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم تكبيرية">واجهة المستخدم القابلة للتكبير</a> ZUI:</li></ul> <p>في هذا النوع من الواجهات تكون جميع <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D9%82%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="التطبيقات (الصفحة غير موجودة)">التطبيقات</a> قيد التشغيل ولكنها تكون مصغرة في سطح المكتب وبمجرد النقر على ايقوناتها يقوم نظام التشغيل بتكبيرها فقط وعند الإنهاء أيضا يقوم بتصغيرها، من التطبيقات التي تستخدم هذا النوع من الواجهات <a href="/wiki/%D8%A2%D9%8A%D9%81%D9%88%D9%86" title="آيفون">آي فون</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B7_%D8%AC%D9%88%D8%AC%D9%84" title="خرائط جوجل">خرائط جوجل</a>، لكنها غير محبذة لأنظمة التشغيل العملاقة كونها تستوجب أن تكون جميع التطبيقات قيد التشغيل وبالتالي تكون متواجدة في الذاكرة الأساسية، وهذا ما يصعب تنفيذه للأنظمة ذات البرامج والتطبيقات الكثيرة. </p><p>أغلب أنظمة التشغيل الحديثة اليوم توفر <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم رسومية">واجهة مستخدم رسومية</a>(GUI). بعض أنظمة التشغيل الأقدم تربط بشكل وثيق بين الواجهة الرسومية <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة (نظم تشغيل)">والنواة</a> مثل الإصدارات الأولى من <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a> <a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="أنظمة تشغيل ماكينتوش">وماك أو.إس</a>. أنظمة التشغيل الأحدث تفصل بين نظام الرسوميات الفرعي والنواة (كما في <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="ماك أو إس">ماك أو.إس.إكس</a> والأنظمة المبنية على <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2_%D8%A5%D9%86_%D8%AA%D9%8A" title="ويندوز إن تي">ويندوز إن تي</a>.) </p><p><b>قامت بعض أجهزة الكمبيوتر المبكرة بحماية نظام التشغيل من خلال وضعه في قسم ذاكرة لا يمكن تعديله بواسطة وظيفة المستخدم أو نظام التشغيل نفسه. ولكن توجد مشكلتين في هذا المخطط</b> . </p><p>1 - يجب تمرير البيانات المهمة مثل كلمات المرور ومعلومات التحكم في الوصول التي يتطلبها أو يتم إنشاؤها بواسطة نظام التشغيل من خلال أو تخزينها في فتحات ذاكرة غير محمية ويمكن للمستخدمين غير المصرح لهم الوصول إليها. </p><p>2 - لا يمكن أبداً تحديث نظام التشغيل أو ترقيته، حيث إنه غير قابل للتعديل أو يمكن الوصول إليه من قبل المستخدم أو نظام التشغيل نفسه. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="مشغلات_العتاد"><span id=".D9.85.D8.B4.D8.BA.D9.84.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.B9.D8.AA.D8.A7.D8.AF"></span>مشغلات العتاد</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=19" title="عدل القسم: مشغلات العتاد"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>مشغل العتاد (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">hardware driver</span>) هو قطعة من برمجيات الحاسوب صممت لتسمح بالتفاعل بين العتاد والبرمجيات. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="واجهة_التطبيقات"><span id=".D9.88.D8.A7.D8.AC.D9.87.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B7.D8.A8.D9.8A.D9.82.D8.A7.D8.AA"></span>واجهة التطبيقات</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=20" title="عدل القسم: واجهة التطبيقات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هذه الواجهة توفر لمطوري البرامج والتطبيقات مجموعة من الدوال (Functions) الأساسية التي يكثر استعمالها مثل دوال لإدارة الذاكرة والدوال الرسومية ودوال لإدارة الملفات وغيرها. هذه الواجهة تسهل عمل المبرمج حيث أنها توفر عليه القيام بهذه المهمات في البرامج التي يكتبها. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الوظائف_الأساسية"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.88.D8.B8.D8.A7.D8.A6.D9.81_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D8.B3.D8.A7.D8.B3.D9.8A.D8.A9"></span>الوظائف الأساسية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=21" title="عدل القسم: الوظائف الأساسية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لنظام التشغيل وظائف أساسية في عمل <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="حاسوب">الحاسوب</a> من أهمها: </p> <ul><li>تنظيم ملفات المستخدم على العديد من وسائط التخزين (Storage Media) <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%B5_%D8%B5%D9%84%D8%A8" title="قرص صلب">كالقرص الصلب</a> والقرص المضغوط (CDROM). كما ويعتمد كل نظام تشغيل على نظام ملف (File System) خاص به، مثلا، تعتمد معظم أنظمة تشغيل <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA" title="مايكروسوفت">مايكروسوفت</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a> الجديدة على نظام <a href="/wiki/%D8%A5%D9%86_%D8%AA%D9%8A_%D8%A5%D9%81_%D8%A5%D8%B3" title="إن تي إف إس">NTFS</a>.</li> <li>تنظيم البرامج المحمَلة على الحاسوب وقطع الأجهزة (Hardware) المتصلة به، كالشاشة <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A9" title="طابعة">والطابعة</a> <a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D9%85%D9%81%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%AD_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="لوحة مفاتيح حاسوب">ولوحة المفاتيح</a>...إلخ</li> <li>معالجة أخطاء قطع الأجهزة والبرامج وتفادي خسارة المعلومات.</li> <li>المحافظة على سرية النظام وذلك لضمان عدم الوصول غير المسموح به للبيانات والبرمجيات.</li> <li>إدارة الذاكرة الرئيسية ووحدات الإدخال والإخراج وإدارة وحدة المعالجة ووحدات التخزين الثانوي.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="التطبيقات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B7.D8.A8.D9.8A.D9.82.D8.A7.D8.AA"></span>التطبيقات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=22" title="عدل القسم: التطبيقات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يجب أن يتضمن نظام التشغيل بعض التطبيقات مثل متصفحات الويب وبرامج البريد الإلكتروني، حيث يمكن أن يوفر اقتران متصفح الويب (أو أي تطبيق آخر) مع نظام التشغيل مزايا أداء معين، على سبيل المثال لان متصفح الإنترنت (Internet Explorer) مقترناً بنظام التشغيل (Windows)، فإنه يتم تخزينها مؤقتًا بينما يقوم Windows بالتمهيد لأعلى مما يجعل تحميل البرنامج أسرع، وهذا يعارض FireFox والذي لا يتم تخزينه مؤقتًا (بشكل افتراضي) بواسطة Linux ، ولذلك يتم تحميله ببطء في كل مرة يتم فيها استدعاؤه، ولكن يجب أن تكون محدودة الحجم؛ لكي لا تأثر على سرعة النظام. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="استدعاء_نظام_التشغيل"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AF.D8.B9.D8.A7.D8.A1_.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B4.D8.BA.D9.8A.D9.84"></span>استدعاء نظام التشغيل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=23" title="عدل القسم: استدعاء نظام التشغيل"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يوفر نظام التشغيل عدداً من الخدمات، في المستوى الأدنى  يسمح استدعاء  النظام (System Call)  للبرنامج الحالي بإرسال طلب للنظام التشغيل مباشرة، وفي المستوى الأعلى يقوم مترجم الأوامر (Command Interpreter) أو Shell  بتوفير آلية طلب نظام التشغيل للمستخدم من دون كتابة البرنامج، من الممكن أن تأتي الأوامر من خلال الملفات عن طريق  (Batch-Mode Executio) أو مباشرة من خلال واجهة النصوص أو واجهة المستخدم الرسومية عندما تكون في الوضع التفاعلي (Interactive) أو الوضع المشترك (Time-Shared Mode). يقوم نظام البرامج في تلبية العديد من طلبات المستخدم الشائعة . </p><p>تعتمد أنواع الطلبات على المستويات، يجب على مستوى استدعاء النظام أن يوفر الوظائف الأساسية مثل التحكم في العمليات والملفات ومعالجة الجهاز، فيما أن طلبات المستوى الأعلى مثل مترجم الأوامر (Command Interpreter)  و برامج النظام تترجم إلى سلسلة من استدعاءات النظام . </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تصميم_نظام_التشغيل"><span id=".D8.AA.D8.B5.D9.85.D9.8A.D9.85_.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B4.D8.BA.D9.8A.D9.84"></span>تصميم نظام التشغيل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=24" title="عدل القسم: تصميم نظام التشغيل"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>إن تصميم نظام تشغيل جديد هو مهمة أساسية. ومن المهم أيضاً أن تكون أهداف النظام معرّفه بشكل جيد قبل البدء بالتصميم. إن نوع النظام المرغوب هو الأساس للخيارات ضمن الخوارزميات والاستراتيجيات المختلفة التي ستكون مطلوبة. </p><p>تصميم نظام التشغيل هي المهمة الرئيسية عند إنشاء نظام تشغيل جديد، ولتصميم نظام تشغيل ناجح يجب أن تكون الأهداف واضحة قبل البدء بالتصميم، فإن نوع النظام المطلوب هو الأساس في اختيار الخوارزميات والاستراتيجيات المطلوبة . </p><p>على مدار فترة التصميم يجب أن نكون حريصين ان نفصل القرارات الأمنية من تفاصيل التنفيذ (Mechanisms)مما يسمح هذا الفصل بتوفير المرونة إذا تغيرت القرارات الأمنية لاحقاً  . في الوقت الحالي يجب على نظام التشغيل أن يكون مكتوب بلغة تنفيذ الأنظمة (Systems-Implementation Language)أو لغة عالية المستوى  (Higher-Level Language)، هذه الميزة تسمح بتحسين الإنجاز، التعديل وقابلية التنقل . </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="هيكل_نظام_التشغيل"><span id=".D9.87.D9.8A.D9.83.D9.84_.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B4.D8.BA.D9.8A.D9.84"></span>هيكل نظام التشغيل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=25" title="عدل القسم: هيكل نظام التشغيل"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نظام التشغيل كبير ومعقد كنظام تشغيل حديث ويجب أن تتم هندسته بعناية لكي يتم تعديله بسهولة، تنقسم مكونات نظام التشغيل إلى طبقات (Layers). كل طبقة تتفاعل فقط مع الطبقة السفلية التي تتطلب خدمات الطبقة العليا للرد على الطلبات </p><p>مثال: </p><p>- طبقة المستوى الأعلى </p><p>* Applications </p><p>-أدنى مستوى الطبقة </p><p>* Hardware </p><p>تدعم أنظمة التشغيل الآن الوحدات المحملة ديناميكيًا أثناء التنفيذ وهو آلية يمكن من خلالها لبرنامج الكمبيوتر، في وقت التشغيل، تحميل واسترداد عناوين الوظائف والمتغيرات الموجودة، وتنفيذ تلك الوظائف أو الوصول إلى تلك المتغيرات . وهيكل نظام التشغيل ينقسم إلى أجزاء مستقلة حيث لها ميزات فردية بسيطة، ويمكن الحفاظ على التصميم وبتالي يمكن التحكم فيه. يمكن أن يؤثر هيكل نظام التشغيل على الميزات الأساسية مثل المتانة أو الكفاءة. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="معالجة_النظام"><span id=".D9.85.D8.B9.D8.A7.D9.84.D8.AC.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85"></span>معالجة النظام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=26" title="عدل القسم: معالجة النظام"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>عند حدوث خطأ في النواة تعمل النواة (Kernel) وعملية المعالجة معاً. ويتم استخدام أدوات المعالجة وأدوات أخرى لحل هذا الخطأ مثل أداة (DTrace): تقوم هذه الأداة بالكشف عن المأزق أو الخطأ الموجود وفهم سلوك النظام الآخر. </p><p>ولبدء نظام التشغيل في الحاسب آلي يجب على وحدة المعالجة المركزية تهيئة وبدء تنفيذ التمهيد (Bootstrap), والتمهيد يستطيع تنفيذ نظام التشغيل مباشرة إذا كان نظام التشغيل في البرامج الثابتة أو يكمل عملية تحميل البرنامج الأكثر ذكاءً من البرامج الثابتة حتى يتم تحميل نظام التشغيل نفسه في الذاكرة ويتم تنفيذه. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المقاطعة_ضد_الفخ"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D9.82.D8.A7.D8.B7.D8.B9.D8.A9_.D8.B6.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.81.D8.AE"></span>المقاطعة ضد الفخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=27" title="عدل القسم: المقاطعة ضد الفخ"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1- ماهو الهدف من المقاطعة: </p><p>المقاطعة هي تغيير في تدفق النظام داخل النظام. يتم استدعاء معالج المقاطعة لمعالجة سببالمقاطعة؛ ثم يعود التحكم إلى السياق والتعليمات المتقطعة. </p><p>2-كيف تختلف المقاطعة عن الفخ: </p> <ul><li>المقاطعة:</li></ul> <p>يمكن استخدام مقاطعة للإشارة إلى إكمال المدخلات/المخرجات  لتجنب الحاجة إلى اقتراع الجهاز. </p> <ul><li>الفخ:</li></ul> <p>يمكن استخدام فخ لاستدعاء إجراءات نظام التشغيل أو للقبض على أخطاء حسابية. </p><p>تحدث المصائد عن طريق تنفيذ التعليمات الحالية وبالتالي فهي تسمى أحداث متزامنة. </p><p>3- هل يمكن إنشاء الفخاخ عن قصد بواسطة برنامج المستخدم: </p><p>يمكن إنشاء الفخ عن قصد بواسطة مستخدم البرنامج يمكن استخدامه لاستعداء نظام التشغيل أو للقبض على أخطاء حسابية. تسمى أحداث متزامنة. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المصادر_المفتوحة"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.81.D8.AA.D9.88.D8.AD.D8.A9"></span>المصادر المفتوحة</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=28" title="عدل القسم: المصادر المفتوحة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>المصادر المفتوحة (بالإنجليزية: <i>Open Source</i>): يشير إلى أي برنامج يتوفر شفرة مصدره (Source Code) للاستخدام أو التعديل كما يرى المستخدمون أو غيرهم من المطورين. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سلبيات_المصادر_المفتوحة"><span id=".D8.B3.D9.84.D8.A8.D9.8A.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.81.D8.AA.D9.88.D8.AD.D8.A9"></span>سلبيات المصادر المفتوحة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=29" title="عدل القسم: سلبيات المصادر المفتوحة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>صعوبة الاستخدام: بعض المصادر المفتوحة قد تكون صعبة الإنشاء والاستخدام. والأخرى قد لا تمتلك واجهة (Interface)سهلة التعامل.</li> <li>مشكلات التوافق: تحتاج العديد من أنواع الأجهزة إلى برامج تشغيل متخصصة لتشغيل برامج مفتوحة المصدر، والتي لا تتوفر في الغالب إلا من قبل الشركة المصنعة للمعدات. هذا يمكن أن يضيف إلى تكلفة مشروعك. حتى إذا كان هناك برنامج تشغيل مفتوحة المصدر، فقد لا يعمل مع برنامجك.</li> <li>الخصوم والضمانات: عادةً ما يحتوي ترخيص برنامج المصدر المفتوح العادي على ضمان محدود فقط دون أي التزامات.</li> <li>تكاليف المخفية: البرمجيات قد تكون مجانية في البداية ولكن في وقت لاحق تكلف أموالا للتشغيل يمكن أن تشكل عبئا كبيرا، خاصة إذا لم تكن قد أخذت في الاعتبار هذه التكاليف الخفية منذ البداية.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="إيجابيات_المصادر_المفتوحة"><span id=".D8.A5.D9.8A.D8.AC.D8.A7.D8.A8.D9.8A.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D9.84.D9.85.D9.81.D8.AA.D9.88.D8.AD.D8.A9"></span>إيجابيات المصادر المفتوحة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=30" title="عدل القسم: إيجابيات المصادر المفتوحة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يمكن للعديد من الأشخاص العمل والتحديث والتصحيح على الأكواد. ومن إيجابيات المصادر المفتوحة: </p> <ul><li>سهولة التوزيع: المصادر المفتوحة تتطور بشكل مستمر في الوقت الحقيقي حيث يقوم المطورون بتعديله والإضافة عليه، وهذا يجعل جودة الكود جيدة مع مصادر أكثر واقل عرضة للمشكلات من الأنظمة الاحتكارية.</li> <li>المرونة والقدرة: يمكن للطلاب وللمبرمجين التعديل والإضافة على مصدر الأكواد بسهولة في أي مكان وفي أي وقت.</li> <li>السرعة: يمكن للأشخاص التعديل على الأكواد وتحديثها بشكل أسرع.</li> <li>القدرة على البدء من الصفر: مع المصادر المفتوحة يمكنك البدء من الصغر وبسرعة مع إصدارات المجتمع، ودمجها مع الإصدارات الأخرى لتصبح مدعومة تجاريا.</li> <li>جذب مواهب أفضل: تجذب أصحاب المواهب من كل مكان ليقوموا بإظهار موهبتهم؛ لأن المصادر المفتوحة تسمع للجميع بالتحديث والإضافة عليها.</li> <li>التكلفة: المصادر المفتوحة مجانية لذلك يسهل للجميع مشاركتها والتصحيح عليها.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الفرق_بين_خدمة_النظير_إلى_النظير_وخدمة_الزبائن"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.81.D8.B1.D9.82_.D8.A8.D9.8A.D9.86_.D8.AE.D8.AF.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.B8.D9.8A.D8.B1_.D8.A5.D9.84.D9.89_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.B8.D9.8A.D8.B1_.D9.88.D8.AE.D8.AF.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B2.D8.A8.D8.A7.D8.A6.D9.86"></span><small>الفرق بين خدمة النظير إلى النظير وخدمة الزبائن</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=31" title="عدل القسم: الفرق بين خدمة النظير إلى النظير وخدمة الزبائن"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>خدمة الزبائن هي خدمة تعتمد على علاقة رئيس ضد المستعبد، يكون فيه رئيس محدد ومستعبد محدد يتصلون ببعض ويتشاركون، وتكون العملية بمشاركة البيانات والمعلومات، ويتطلب فيه عنوان بروتوكول الإنترنت للتواصل، ومن الأمثلة على هذه الخدمة : الإيميل وخدمة شبكة الإنترنت. خدمة النظير إلى النظير هي خدمة تعتمد على التشاركية، حيث لا يوجد رئيس ولا مستعبد، النقاط كلها تعمل وتتشارك معا، والخدمة تعتمد على خاصية بروتوكول الاكتشاف، من الأمثلة على هذه الخدمة : بلوتوث. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الفرق_بين_الأنظمة_المجمعة_ومتعدد_المعالجات"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.81.D8.B1.D9.82_.D8.A8.D9.8A.D9.86_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AC.D9.85.D8.B9.D8.A9_.D9.88.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B9.D8.A7.D9.84.D8.AC.D8.A7.D8.AA"></span><small>الفرق بين الأنظمة المجمعة ومتعدد المعالجات</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=32" title="عدل القسم: الفرق بين الأنظمة المجمعة ومتعدد المعالجات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يتم عادةً إنشاء الأنظمة المجمعة عن طريق ضم أجهزة كمبيوتر متعددة في نظام واحد لإجراء مهمة حسابية موزعة عبر النظام المجمع. من ناحية أخرى، يمكن أن تكون أنظمة المعالجات المتعدد يشتمل على وحدات معالجة مركزية متعددة. الأنظمة المجمعة أقل إحكامًا من نظام متعدد المعالجات. تتواصل الأنظمة المجمعة باستخدام الرسائل، في حين أن المعالجات في نظام متعدد المعالجات يمكن أن تتصل باستخدام الذاكرة المشتركة وكل معالج لديه ذاكرة التخزين المؤقت الخاصة به. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ما_المطلوب_لجهازين_تابعين_للأنظمة_المجمعة_لتوفير_خدمة_عالية_التوفر_؟"><span id=".D9.85.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B7.D9.84.D9.88.D8.A8_.D9.84.D8.AC.D9.87.D8.A7.D8.B2.D9.8A.D9.86_.D8.AA.D8.A7.D8.A8.D8.B9.D9.8A.D9.86_.D9.84.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AC.D9.85.D8.B9.D8.A9_.D9.84.D8.AA.D9.88.D9.81.D9.8A.D8.B1_.D8.AE.D8.AF.D9.85.D8.A9_.D8.B9.D8.A7.D9.84.D9.8A.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.88.D9.81.D8.B1_.D8.9F"></span><small>ما المطلوب لجهازين تابعين للأنظمة المجمعة لتوفير خدمة عالية التوفر ؟</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=33" title="عدل القسم: ما المطلوب لجهازين تابعين للأنظمة المجمعة لتوفير خدمة عالية التوفر ؟"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>من أجل ان تتوفر خدمة عالية التوفر في الأنظمة المجمعة، يجب تكرار الحالة على الجهازين ويجب تحديثها باستمرار. عندما تفشل إحدى هذه الأجهزة، يمكن للآخر التولي على وظائف الجهاز الفاشل. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ذاكرة_الكاش_أو_الذاكرة_المخبئية_(Cache_Memory)"><span id=".D8.B0.D8.A7.D9.83.D8.B1.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.83.D8.A7.D8.B4_.D8.A3.D9.88_.D8.A7.D9.84.D8.B0.D8.A7.D9.83.D8.B1.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AE.D8.A8.D8.A6.D9.8A.D8.A9_.28Cache_Memory.29"></span><small>ذاكرة الكاش أو الذاكرة المخبئية (Cache Memory)</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=34" title="عدل القسم: ذاكرة الكاش أو الذاكرة المخبئية (Cache Memory)"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هي نوع من أنواع الذاكرة في الحاسب وهي من أسرع الذواكر، فتستخدم الذاكرة المخبئية لحفظ البيانات وعند طلب هذه البيانات يتم استرجاعها بشكل أسرع، فإذا كان المعلومات أو البيانات موجودة في الذاكرة يتم قراءة البيانات من الذاكرة وبذلك يتم الإجابة على الطلب. تتم عملية القراءة من الذاكرة المخبئية بشكل أسرع مع المقارنة بمحاولة قراءة البيانات من مخزنها الأصلي. </p><p>تحديث البيانات: إذا تم تحديث البيانات في مخزنها الأصلي يجب أيضا تحديثها في الذاكرة المخبئية. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="العقبات_الاقتصادية_للذاكرة_المخبئية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.B9.D9.82.D8.A8.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.A7.D9.82.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D9.8A.D8.A9_.D9.84.D9.84.D8.B0.D8.A7.D9.83.D8.B1.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AE.D8.A8.D8.A6.D9.8A.D8.A9"></span><small>العقبات الاقتصادية للذاكرة المخبئية</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=35" title="عدل القسم: العقبات الاقتصادية للذاكرة المخبئية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>الذاكرة المخبئية هي ذاكرة ذات كلفة عالية، فسيكون من الصعب ومن المكلف جداً تجهيز حاسوب مع هذا النوع من الذواكر. فسيكون إنشاء ذاكرة تخزين مؤقت (ذاكرة مخبئية)كبيرة مثل القرص غير فعال لأنه سيكون مكلف للغاية، فإن الحجم الهائل سيبطئ من عمل الذاكرة. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المعالجة_المتعددة"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B9.D8.A7.D9.84.D8.AC.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF.D8.A9"></span><small>المعالجة المتعددة</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=36" title="عدل القسم: المعالجة المتعددة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>هي استخدام مجموعة من وحدات المعالجة المركزية في نظام كمبيوتر واحد. وهي تحتوي على نوعين : </p><p>1. المعالجة المتعددة المتماثلة : هي مجموعة من وحدات المعالجة المركزية تتشارك في استخدام الذاكرة وكل وحدة معالجة مركزية تعمل على كل المهام . </p><p>2. المعالجة المتعددة الغير متماثلة: هي مجموعة من وحدات المعالجة المركزية التي لا تتشارك في استخدام الذاكرة وكل وحدة معالجة مركزية تعمل على معمة معينة وتوجد وحدة معالجة مركزية تعمل على إدارة هذه المهام. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ايجابيات_وسلبيات_المعالجة_المتعددة_المتماثلة"><span id=".D8.A7.D9.8A.D8.AC.D8.A7.D8.A8.D9.8A.D8.A7.D8.AA_.D9.88.D8.B3.D9.84.D8.A8.D9.8A.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B9.D8.A7.D9.84.D8.AC.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D8.AF.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D9.85.D8.A7.D8.AB.D9.84.D8.A9"></span><small>ايجابيات وسلبيات المعالجة المتعددة المتماثلة</small></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=37" title="عدل القسم: ايجابيات وسلبيات المعالجة المتعددة المتماثلة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ايجابيات : </p> <ul><li>زيادة الإنتاجية: زيادة عدد المعالجات.</li> <li>الاقتصاد الكلي: تتشارك في استخدام الذاكرة والمحيط</li> <li>زيادة الموثوقية : إذا تعطلت وحدة معالجة مركزية واحدة لا يتأثر النظام.</li></ul> <p>سلبيات: </p> <ul><li>إذا تعطلت وحدة معالجة مركزية ستتأثر السرعة.</li></ul> <p><b>توفر بعض وحدات المعالجة المركزية (CPUs) أكثر من وضعين للتشغيل واستخدامين محتملين لهذه الأوضاع المتعددة .</b> </p><p>1.وضع النواة. </p><p>2. وضع المستخدم. </p><p>دعمت بعض وحدات المعالجة المركزية* أساليب متعددة * للتشغيل من خلال توفير اختلافات مختلفة في وضع النواة ووضع المستخدم بشكل منفصل، بدلاً من التمييز بين وضع النواة ووضع المستخدم فقط. </p><p>1. تتمثل إحدى الاحتمالات في تقديم اختلافات مختلفة في شفرة النواة. على سبيل المثال، يسمح رمز معين لأجهزة USB أن تسمح لأجهزة USB بتشغيل برنامج التشغيل. وهذا يعني أنه يمكن صيانة أجهزة USB دون الحاجة إلى التبديل إلى وضع النواة، وذلك من خلال السماح بشكل أساسي بتشغيل برامج تشغيل USB في وضع شبه مستخدم / النواة. </p><p>2. الاحتمال الثاني هو توفير اختلافات مختلفة في وضع المستخدم. يمكن استخدام أوضاع المستخدم المتعددة لتوفير نهج أمان أكثر دقة. ربما ينفذ المستخدمون الذين ينتمون إلى المجموعة نفسها كل رمز آخر. عندما كان الجهاز في هذا الوضع، يمكن أن يعمل عضو من المجموعة ينتمي إلى أي شخص آخر في المجموعة. </p><p><b>المؤقتات يمكن استخدامها لحساب الوقت الحالي.</b> يمكن للبرنامج تعيين جهاز توقيت لبعض الوقت في المستقبل والذهاب إلى النوم. عندما يستيقظ من قبل المقاطعة، فإنه يمكن تحديث حالتها المحلية، والتي تستخدمها لتتبع عدد المقاطعات التي تلقتها حتى الآن. فإنه يمكن ثم تكرار هذه العملية باستمرار تعيين المقاطعات جهاز ضبط الوقت وتحديث حالته المحلية عند رفع المقاطعات بالفعل. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بعض_الأنظمة_المتوفرة"><span id=".D8.A8.D8.B9.D8.B6_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.86.D8.B8.D9.85.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.85.D8.AA.D9.88.D9.81.D8.B1.D8.A9"></span>بعض الأنظمة المتوفرة</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=38" title="عدل القسم: بعض الأنظمة المتوفرة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA" title="مايكروسوفت">مايكروسوفت</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a>، طور في العام 1992: Windows 3.1، موجه للمستخدم المنزلي خصوصًا.</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%83_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="ماك أو إس">ماك أو إس عشرة</a> من شركة أبل، تم إصداره في العام 1999.</li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">جنو/لينكس</a> الحر/<a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD" title="مصدر مفتوح">مفتوح المصدر</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%8A%D9%87_%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="شبيه يونكس">شبيه بيونكس</a> ويستعمل في شتى الأغراض، كما أنه مجاني.</li> <li><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس">يونكس</a>. طور في العام 1969، يتمتع بشهرة كبيرة في الأوساط الأكاديمية لدوره الكبير في تطوير شبكة <a href="/wiki/%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="إنترنت">إنترنت</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%83%D8%AA_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="رياكت أو إس">رياكت أو إس</a> نظام تشغيل حر <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D9%85%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD" title="مصدر مفتوح">مفتوح المصدر</a> متوافق مع نظام ويندوز.</li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%85_%D8%A5%D8%B3-%D8%AF%D9%88%D8%B3" title="إم إس-دوس">إم إس - دوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3/2_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" class="mw-redirect" title="أو إس/2 (نظام تشغيل)">أو إس/2</a> المطور من قبل <a href="/wiki/%D8%A2%D9%8A_%D8%A8%D9%8A_%D8%A5%D9%85" title="آي بي إم">اي بي ام</a></li> <li>سولاريس: من شركة Sun، نظام تشغيل <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%8A%D9%87_%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="شبيه يونكس">شبيه بيونكس</a> موجه للخوادم عمومًا.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="استدعاءات_النظام"><span id=".D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.AF.D8.B9.D8.A7.D8.A1.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85"></span>استدعاءات النظام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=39" title="عدل القسم: استدعاءات النظام"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>استدعاءات النظام هي طريقة تعمل في وضع المستخدم لطلب بعض الخدمات من نظام التشغيل. أي بمعنى آخر تمكن المستخدم أن يطلب من نظام التشغيل أن يقوم ببعض الأمور نيابة عنه. مثال: أن يطلب من نظام التشغيل أن يقوم بعمل نسخ لمحتويات ملف ووضعه في ملف آخر. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الانشطة_الرئيسيه_لنظام_التشغيل_التي_تتعلق_بإدارة_العمليات"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A7.D9.86.D8.B4.D8.B7.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B1.D8.A6.D9.8A.D8.B3.D9.8A.D9.87_.D9.84.D9.86.D8.B8.D8.A7.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B4.D8.BA.D9.8A.D9.84_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.8A_.D8.AA.D8.AA.D8.B9.D9.84.D9.82_.D8.A8.D8.A5.D8.AF.D8.A7.D8.B1.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B9.D9.85.D9.84.D9.8A.D8.A7.D8.AA"></span>الانشطة الرئيسيه لنظام التشغيل التي تتعلق بإدارة العمليات</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=40" title="عدل القسم: الانشطة الرئيسيه لنظام التشغيل التي تتعلق بإدارة العمليات"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1-إنشاء وحذف المستخدم ونظام التشغيل: </p><p>بعض العمليات على جهاز الكمبيوتر الخاص بك قد تعمل لفترات قصيرة من الزمن، ومع الآخرين تعمل بشكل مستمر على فترات أطول. على سبيل المثال، ستبدأ بعض عمليات الخلفية عند تشغيل الكمبيوتر لأول مرة، مثل تلك المرتبطة بالإدخال والمخرجات. ستبدأ عمليات أخرى عند تشغيل التطبيقات. عادة ما تتوقف العمليات التي تم إنشاؤها عند تشغيل تطبيق البرنامج عند الخروج أو إنهاء التطبيق. يدير نظام التشغيل إنشاء وحذف جميع العمليات التي هي قيد التشغيل. </p><p>2-تعليق واستئناف العمليات: </p><p>على الرغم من أن العمليات على جهاز الكمبيوتر قد يبدو أنها تعمل بشكل مستمر، ولكن إنها غالبا ما تدخل  في حالات توقف لفترة قصيرة من الزمن. إذا لم يتم تنفيذ عملية في هذا الوقت - على سبيل المثال، إذا كان  الكمبيوتر ينتظر عملية إدخال أو إخراج فإنه قد يتم تعليقه. ويدير نظام التشغيل عملية التعليق واستئناف هذه العمليات عندما تصبح الموارد المطلوبة متاحة. </p><p>3-وضع آلية لعملية التزامن: </p><p>يحتوي الكمبيوتر على مجموعة محدودة من موارد المعالجة التي يجب أن تكون مشتركة بين جميع العمليات التي تكون قيد التشغيل. نظام التشغيل يخلق انطباعا بأن العديد من العمليات يتم تنفيذها في نفس الوقت، ولكن في الواقع يتم تبديل الموارد المتاحة بينهما بسرعة بحيث يبدو أنها تعمل في وقت واحد. يقوم نظام التشغيل بتنفيذ تزامن العملية للحفاظ على أي برامج تشغيل وظيفية ومتاحة لتفاعل المستخدم. </p><p>4-وضع آلية لعملية الإتصال: </p><p>من أجل الحفاظ على عمليات التشغيل متزامنة وتستقبل الموارد اللازمة، يجب أن يكون نظام التشغيل قادرا على التواصل مع العمليات. على سبيل المثال، يجب أن يكون نظام التشغيل قادرا على تحديد متى تكون العملية معلقة أو جاهزة لتخصيص الموارد. وإذا احتاجت العمليات إلى النفاذ إلى نفس موارد النظام، يصبح نشاط الاتصالات هذا أكثر حيوية. </p><p>5-وضع آلية لمعالجة الجمود: </p><p>عندما يكون عدد من العمليات قيد التشغيل في حالة متوقفة مؤقتا، كل واحد في انتظار الموارد المستخدمة حاليا بواسطة عملية تشغيل أخرى، هنا يمكن أن تحدث حالة توقف تام. وقد يؤدي ذلك إلى توقف جميع البرامج إلى أجل غير مسمى إذا لم يتدخل نظام التشغيل. يمكن لنظام التشغيل اتخاذ خطوات على حد سواء لتجنب وإنهاء حالة الجمود إذا حدث. أنظمة التشغيل تستخدم استراتيجيات مختلفة للتعامل مع الجمود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="واجهة_سطر_الأوامر"><span id=".D9.88.D8.A7.D8.AC.D9.87.D8.A9_.D8.B3.D8.B7.D8.B1_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D9.88.D8.A7.D9.85.D8.B1"></span>واجهة سطر الأوامر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=41" title="عدل القسم: واجهة سطر الأوامر"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>واجه سطر الأوامر والمعروفة باسم (Command Line Interface “CLI ”) أو مترجم الأوامر وهي التي تسمح للمستخدم بإدخال الأوامر مباشرة ليتم تنفيذها بواسطة نظام تشغيل، وفي بعض الأحيان يتم تطبيق واجه سطر الأوامر في النواة (Kernel)، واحيانًا بواسطة برمجيات النظام. </p><p>عادة ما يكون مترجم الأوامر منفصلاً عن النواة (Kernel)لأن النواة هو مركز نظام التشغيل الذي يدير كل شيء في نظام التشغيل، يقرأ مترجم الأوامر الأوامر من المستخدم أو من ملف الأوامر وينفذها، عادةً عن طريق تحويلها إلى واحد أو أكثر من استدعاء النظام (system calls)، أي أن واجهة سطر الأوامر (CLI) عادة لا تكون جزءًا من النواة (Kernel); لأن مترجم الأوامر يخضع للتغييرات. وبما أن واجه سطر الاوامر أو مترجم الأوامر هو وحدة المستخدم ليس وحده النواة (Kernel) ولذلك فان واجه سطر الاوامر منفصلة عن النواة (Kernel). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="مستويات_وحدات_التخزين"><span id=".D9.85.D8.B3.D8.AA.D9.88.D9.8A.D8.A7.D8.AA_.D9.88.D8.AD.D8.AF.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.AE.D8.B2.D9.8A.D9.86"></span>مستويات وحدات التخزين</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=42" title="عدل القسم: مستويات وحدات التخزين"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <td>5 </td> <td>4 </td> <td>3 </td> <td>2 </td> <td>1 </td> <td>المستوى </td></tr> <tr> <td>Magnetic Disk القرص المغناطيسي </td> <td>Solid State Disk وسيط تخزين ذو حاة ثابتة </td> <td>Main Memory الذاكرة الرئيسية   </td> <td>Cache الذاكرة المخبأة </td> <td>Register سجل التخزين   </td> <td>الاسم </td></tr> <tr> <td><10TB </td> <td><1TB </td> <td><64GB </td> <td><16MB </td> <td><1KB </td> <td>الحجم الفعلي </td></tr> <tr> <td>… </td> <td>… </td> <td>… </td> <td>… </td> <td>… </td> <td>… </td></tr> <tr> <td>5000000 </td> <td>25000-50000 </td> <td>80-250 </td> <td>0.5-25 </td> <td>0.25-.05 </td> <td>زمن الوصول </td></tr> <tr> <td>20-150 </td> <td>500 </td> <td>1000-5000 </td> <td>5000-10000 </td> <td>20000-100000 </td> <td>عرض الموجة </td></tr> <tr> <td>نظام التشغيل </td> <td>نظام التشغيل </td> <td>نظام التشغيل </td> <td>الكيان المادي </td> <td>المجمع </td> <td>أدير من قبل   </td></tr> <tr> <td>القرص </td> <td>القرص   </td> <td>القرص </td> <td>الذاكرة الرئيسية   </td> <td>الذاكرة المخبأة   </td> <td>دعم من قبل   </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الحصة_السوقية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AD.D8.B5.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.B3.D9.88.D9.82.D9.8A.D8.A9"></span>الحصة السوقية</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=43" title="عدل القسم: الحصة السوقية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64185648">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">لمعلوماتٍ أكثر: <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="حصة استخدام أنظمة التشغيل">حصة استخدام أنظمة التشغيل</a></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انظر_أيضًا"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.B8.D8.B1_.D8.A3.D9.8A.D8.B6.D9.8B.D8.A7"></span>انظر أيضًا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=44" title="عدل القسم: انظر أيضًا"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%87%D9%8A%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="انهيار النظام (حوسبة)">انهيار النظام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="تاريخ أنظمة التشغيل">تاريخ أنظمة التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="تاريخ أنظمة التشغيل">تاريخ أنظمة تشغيل الحواسيب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%AF" title="جهاز محمول باليد">جهاز محمول باليد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="علم الحاسوب">علم الحاسبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قائمة نظم التشغيل">قائمة أنظمة التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="قائمة الرواد في علم الحاسوب">قائمة الرواد في علم الحاسوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قائمة نظم التشغيل">قائمة نظم التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%B5_%D8%AD%D9%8A" title="قرص حي">قرص حي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85_%D8%B5%D8%BA%D8%B1%D9%8A" title="متحكم صغري">متحكم صغري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AC%D9%87%D8%B2%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="مراقب الأجهزة الافتراضية">مراقب الأجهزة الافتراضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="مقارنة بين أنظمة التشغيل">مقارنة بين أنظمة التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D9%8A" class="mw-redirect" title="نظام التشغيل الشبكي">نظام التشغيل الشبكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%86" title="نظام تشغيل مضمن">نظام تشغيل مدمج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D8%A3%D8%AC%D9%87%D8%B2%D8%A9_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A9" title="نظام تشغيل أجهزة محمولة">نظام تشغيل هواتف محمولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="هندسة البرمجيات">هندسة البرامج</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المراجع"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AC.D8.B9"></span>المراجع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&section=45" title="عدل القسم: المراجع"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68964954">.mw-parser-output .reflist-wrap{overflow-y:auto;max-height:300px}.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:36em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:28em}.mw-parser-output .reflist-columns-4{column-width:20em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}@media print{.mw-parser-output .reflist{overflow-y:visible!important;max-height:none!important}}</style><div class="reflist-wrap"><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-51d78b112d510a6e1ed30e3e0ad32fb7086546b1-1"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-51d78b112d510a6e1ed30e3e0ad32fb7086546b1_1-0">^</a></b></span> <span class="reference-text">وصلة مرجع: <i><a rel="nofollow" class="external free" href="https://simplicable.com/new/computing-platform">https://simplicable.com/new/computing-platform</a></i>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68982381">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")left 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/SOI2000ENAR"><i>معجم مصطلحات المعلوماتية</i></a> (بالعربية والإنجليزية)، دمشق: <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="الجمعية العلمية السورية للمعلوماتية">الجمعية العلمية السورية للمعلوماتية</a>، 2000، ص. 382، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/47938198">47938198</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q108408025" class="extiw" title="d:Q108408025">Q108408025</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9&rft.place=%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82&rft.pages=382&rft.pub=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9&rft.date=2000&rft_id=info%3Aoclcnum%2F47938198&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FSOI2000ENAR&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-3"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-:0_3-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_3-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.netcraft.com/internet-data-mining/ssl-survey/CMatch/osdv_all">"Operating System Share by Groups for Sites in All Locations January 2009"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090706135203/http://news.netcraft.com/SSL-Survey/CMatch/osdv_all">مؤرشف</a> من الأصل في 6 يوليو 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Operating+System+Share+by+Groups+for+Sites+in+All+Locations+January+2009&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.netcraft.com%2Finternet-data-mining%2Fssl-survey%2FCMatch%2Fosdv_all&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.islandnet.com/~kpolsson/compsoft/soft1998.htm">"Chronology of Personal Computer Software"</a><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080514022217/http://www.islandnet.com/~kpolsson/compsoft/soft1998.htm">نسخة محفوظة</a> 14 May 2008 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.. Retrieved on 2008-05-07. Last checked on 2009-03-30. <sup class="reference"><span title="هناك وصلة مكسورة في العبارة السابقة منذ أغسطس 2020" style="white-space: nowrap;">[<a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ويكيبيديا:وصلات خارجية مكسورة">وصلة مكسورة</a>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFStallings2005" class="citation book cs1">Stallings (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220627124521/https://archive.org/details/operatingsystems00stal_116"><i>Operating Systems, Internals and Design Principles</i></a>. Pearson: Prentice Hall. ص. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/operatingsystems00stal_116/page/n543">6</a>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/operatingsystems00stal_116">الأصل</a> في 2022-06-27.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Operating+Systems%2C+Internals+and+Design+Principles&rft.place=Pearson&rft.pages=6&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=2005&rft.au=Stallings&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Foperatingsystems00stal_116&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221017031555/https://www.lifewire.com/operating-systems-and-computer-networks-817375">"The Role of Operating Systems in Computer Networking"</a> [دور أنظمة التشغيل في شبكات الحاسوب]. <i><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%81_%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%B1" title="لايف واير">لايف واير</a></i>. 29 يونيو 2021. مؤرشف من الأصل في 2022-10-17<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2022-10-17</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%81+%D9%88%D8%A7%D9%8A%D8%B1&rft.atitle=The+Role+of+Operating+Systems+in+Computer+Networking&rft.date=2021-06-29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.lifewire.com%2Foperating-systems-and-computer-networks-817375&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D9%88%D9%8A%D8%A8" class="mw-redirect" title="قالب:استشهاد ويب">استشهاد ويب</a>}}</code>: صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF:_BOT:_original_URL_status_unknown" title="تصنيف:صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220807092027/https://www.coursehero.com/study-guides/sanjacinto-computerapps-v2/reading-operating-system/">"Reading: Operating System"</a>. <i>www.coursehero.com</i>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.coursehero.com/study-guides/sanjacinto-computerapps-v2/reading-operating-system/">الأصل</a> في 2022-08-07<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2022-08-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.coursehero.com&rft.atitle=Reading%3A+Operating+System&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.coursehero.com%2Fstudy-guides%2Fsanjacinto-computerapps-v2%2Freading-operating-system%2F&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-:1_8-0">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201203170450/https://azrael.digipen.edu/~mmead/www/Courses/CS180/Single-Multi-task-OS.html">"Single/Multi-tasking Operating Systems"</a> [أنظمة تشغيل الأُحادية/المُتعددة المهام]. <i>azrael.digipen.edu</i>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://azrael.digipen.edu/~mmead/www/Courses/CS180/Single-Multi-task-OS.html">الأصل</a> في 2020-12-03<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2022-08-07</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=azrael.digipen.edu&rft.atitle=Single%2FMulti-tasking+Operating+Systems&rft_id=https%3A%2F%2Fazrael.digipen.edu%2F~mmead%2Fwww%2FCourses%2FCS180%2FSingle-Multi-task-OS.html&rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85+%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68409654">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageleft{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68510355">.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow>b{display:block}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul{border-top:1px solid #aaa;padding:0.1em 0;width:217px;margin:0 auto}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul>li{min-height:25px;padding:0;margin:0}.mw-parser-output .sister-logo{display:inline-block;width:25px;line-height:25px;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .sister-link{display:inline-block;margin-left:2px;width:190px;vertical-align:middle}</style><div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="side-box metadata side-box-left sister-box sistersitebox plainlinks"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666675">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-abovebelow"> نظام تشغيل في <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B4%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="ويكيبيديا:مشاريع شقيقة"><span id="sister-projects">المشاريع الشقيقة</span></a></div> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist"><ul><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/22px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Operating_systems" class="extiw" title="c:Category:Operating systems">وسائط</a> من كومنز</span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/20px-Wikiversity_logo_2017.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/30px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/40px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 2x" data-file-width="626" data-file-height="512" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://ar.wikiversity.org/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" class="extiw" title="v:نظام تشغيل">مصادر</a> من ويكي الجامعة</span></li></ul></div></div> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68124052">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_الحاسوب" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="قالب:علم الحاسوب"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="نقاش القالب:علم الحاسوب"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8&action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_الحاسوب" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="علم الحاسوب">علم الحاسوب</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>يعتمد هذا القالب على <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصنيف أنظمة الحوسبة لجمعية آلات الحوسبة (الصفحة غير موجودة)">تصنيف أنظمة الحوسبة</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/ACM_Computing_Classification_System" class="extiw" title="en:ACM Computing Classification System"><sup class="reference" title="ACM Computing Classification System (Q288530)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏ الذي أنجزته <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="جمعية آلات الحوسبة">جمعية آلات الحوسبة</a> في عام 2012</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="عتاد حاسوب">العتاد</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D8%B7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%A9" title="لوحة دارة مطبوعة">اللوحات المطبوعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%81%D9%8A%D8%A9_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="طرفية (حاسوب)">الطرفيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="دارة متكاملة">الدارات المُتكاملة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="تكامل وسيع النطاق">تكامل وسيع النطاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="نظام على رقاقة">نظام على رقاقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%AE%D8%B6%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="حوسبة خضراء">الحوسبة الخضراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AA%D9%85%D8%AA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="أتمتة التصميم الإلكتروني">أتمتة التصميم الإلكتروني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تسريع عتاد الحاسوب">تسريع العتاد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنية الأنظمة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="معمارية الحاسوب">المعماريَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B6%D9%85%D9%86" title="نظام مضمن">الأنظمة المُضمَّنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%8A" title="حوسبة في زمن حقيقي">الحوسبة في الزمن الحقيقي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعتمادية (الصفحة غير موجودة)">الاعتمادية</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dependability" class="extiw" title="en:Dependability"><sup class="reference" title="Dependability (Q2689057)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="شبكة حاسوب">الشبكات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="معمارية الشبكة">المعماريَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%83%D9%88%D9%84_(%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="بروتوكول (اتصالات)">البروتوكولات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="عتاد الشبكة">العتاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="مجدول الشبكة">الجدولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9" title="أداء الشبكة">الأداء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9_(%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%AA)" title="خدمة (شبكات)">الخدمات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بنية البرمجيات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D8%B3%D8%B1_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="مفسر (برمجة)">المُفسِّرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%B7%D8%A9" title="برمجيات وسيطة">برمجيات وسيطة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="آلة افتراضية">آلة افتراضية</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">أنظمة التشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="جودة البرمجيات">جودة البرمجيات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نظرية لغات البرمجة">نظرية لغات <br />البرمجة</a> <a href="/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A7%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="أداة برمجة">وأدواتها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%B7_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="نمط برمجة">الأنماط</a></li> <li>اللغات <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="لغة برمجة">البرمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9" title="لغة نمذجة">النمذجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AE%D8%B5%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82" title="لغة مخصصة النطاق">مخصصة النطاق</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مصرف (حوسبة)">المُصرِّفات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%B7%D8%A7%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%84_(%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9)" title="إطار عمل (برمجة)">أُطُر العمل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="بيئة تطوير متكاملة">بيئة التطوير المتكاملة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="مكتبة برمجية">المكتبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%AF%D8%B9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="مستودع برمجيات">المُستودعات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تطوير برمجيات">تطوير البرمجيات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D8%B1_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="متغير (علم الحاسوب)">المتغيرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="عملية تطوير البرمجيات">عملية التطوير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="تحليل المتطلبات">تحليل المتطلبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تصميم البرمجيات">التصميم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="بناء البرمجيات">البناء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="نشر البرمجيات">النشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="صيانة البرمجيات">الصيانة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9" title="فريق البرمجة">فريق البرمجة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%AF%D8%B1" title="برمجيات مفتوحة المصدر">البرمجيات حُرَّة المصدر</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="نظرية الحوسبة">نظرية الحوسبة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="نموذج حوسبة">نموذج حوسبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B5%D8%B1%D9%81%D8%A9" title="لغة متصرفة">لغة متصرفة</a></li> <li>نظريات <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="نظرية التشغيل الذاتي">التشغيل الذاتي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="نظرية الحسوبية">الحسوبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%82%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%8A" title="نظرية التعقيد الحسابي">التعقيد الحسابي</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="المنطق في علوم الحاسوب">المنطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A" title="علم الدلالة الشكلي">علم الدلالة الشكلي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="خوارزمية">الخوارزميات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تحليل الخوارزميات">التحليل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%81%D8%A7%D8%A1%D8%A9_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="كفاءة خوارزمية">الكفاءة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="خوارزمية عشوائية">خوارزمية عشوائية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="هندسة رياضية حاسوبية">هندسة مُحوسبة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">رياضيات الحوسبة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%B7%D8%B9%D8%A9" title="رياضيات متقطعة">رياضيات مُتقطِّعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84" title="احتمال">الاحتمالات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1" title="إحصاء">الإحصاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="برمجية رياضية">برمجية رياضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نظرية المعلومات">نظرية المعلومات</a></li> <li>التحليل <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="تحليل رياضي">الرياضي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D9%8A" title="تحليل عددي">العددي</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A" title="علم الحاسوب النظري">علم الحاسوب النظري</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نظم معلومات">نظم المعلومات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%B2%D9%8A%D9%86_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تخزين بيانات الحاسوب">التخزين</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="قاعدة بيانات">قواعد البيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9" title="قواعد بيانات الوسائط المتعددة">الوسائط المتعددة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%83%D8%A9" title="نظام بيانات شركة">اقتصادية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="برمجية اجتماعية">اجتماعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="نظام معلومات جغرافية">جغرافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B9%D9%85_%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1" title="نظام دعم قرار">دعم القرارات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="التحكم في العمليات">التحكُّم في العمليات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%82%D9%8A%D8%A8_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="تنقيب في البيانات">تنقيب في البيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="مكتبة رقمية">مكتبة رقمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B5%D8%A9_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="منصة حوسبة">منصة حوسبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%8A%D9%82_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="تسويق إلكتروني">التسويق الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%86%D9%83%D8%A8%D9%88%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="الشبكة العنكبوتية العالمية">شبكة عالمية المجال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="استرجاع المعلومات">استرجاع المعلومات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="أمن الحاسوب">الأمن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="أمن العتاد (الصفحة غير موجودة)">العتاد</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hardware_security" class="extiw" title="en:Hardware security"><sup class="reference" title="Hardware security (Q30325435)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A7%D8%AA" title="أمن الشبكات">الشبكات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="أمن المعلومات">المعلومات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="أمن التطبيقات">التطبيقات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A9_%D8%A3%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9_(%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA)" title="خدمة أمنية (اتصالات)">الخدمات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="علم التعمية">علم التعمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D9%8A%D9%82%D8%A9_%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="طريقة شكلية">طريقة شكلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%83%D8%B4%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D9%84" title="نظام كشف التسلل">أنظمة كشف التسلسل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84_%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" class="mw-redirect" title="تفاعل إنساني حاسوبي">التفاعل الإنساني <br />الحاسويبي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>حوسبة <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="حوسبة اجتماعية">اجتماعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%AF%D8%A9" title="حوسبة سائدة">سائدة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9%D9%84" title="تصميم التفاعل">تصميم التفاعل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%B1%D8%A6%D9%8A_(%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="تمثيل مرئي (رسوميات)">تمثيل مرئي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84_%D9%84%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="إمكانية الوصول للحاسوب (الصفحة غير موجودة)">إمكانية الوصول</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Computer_accessibility" class="extiw" title="en:Computer accessibility"><sup class="reference" title="Computer accessibility (Q3097841)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="تزامن (حوسبة)">تزامن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%A9" title="حوسبة متزامنة">مُتزامِنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="حوسبة متوازية">مُتوازيَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9_%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B9%D8%A9" title="حوسبة موزعة">مُوزَّعة</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%D8%B9%D8%A8_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشعب متعدد (الصفحة غير موجودة)">تشعب مُتعدِّد</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multithreading_(computer_architecture)" class="extiw" title="en:Multithreading (computer architecture)"><sup class="reference" title="Multithreading (computer architecture) (Q1064412)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9" title="معالجة متعددة">مُعالَجة مُتعدِّدة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="ذكاء اصطناعي">الذكاء الاصطناعي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="معالجة اللغة الطبيعية">معالجة اللغة الطبيعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9" title="تمثيل المعرفة">تمثيل المعرفة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A4%D9%8A%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="رؤية حاسوبية">رؤية حاسوبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AE%D8%B7%D9%8A%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%84%D9%8A_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9" title="التخطيط الآلي والجدولة">التخطيط الآلي والجدولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84_(%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="استمثال (رياضيات)">الاستمثال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85" title="نظرية التحكم">نظرية التَّحكُّم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="فلسفة الذكاء الاصطناعي">الفلسفة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B0%D9%83%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D8%B5%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A_%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ذكاء اصطناعي موزع (الصفحة غير موجودة)">ذكاء اصطناعي مُوزَّع</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Distributed_artificial_intelligence" class="extiw" title="en:Distributed artificial intelligence"><sup class="reference" title="Distributed artificial intelligence (Q3153007)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%84%D8%A9" title="تعلم الآلة">تعلم الآلة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>أنواع التَّعلُّم <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8" title="تعلم مراقب">مُراقَب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8" title="تعلم غير مراقب">غير مُراقَب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعلم مدعوم (الصفحة غير موجودة)">مَدعُوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%8F%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D9%90%D9%91%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%87%D8%A7%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعلم مُتعدِّد المهام (الصفحة غير موجودة)">مُتعدِّد المهام</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Multi-task_learning" class="extiw" title="en:Multi-task learning"><sup class="reference" title="Multi-task learning (Q6934509)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%82%D9%82_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9" title="تحقق متقاطع">التحقق المُتقاطِع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="رسوميات حاسوبية">رسوميَّات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%83_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="تحريك حاسوبي">التحريك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%8A%D9%8A%D8%B1_(%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A%D8%A9)" title="تصيير (رسوميات حاسوبية)">تصيير</a></li> <li>صور <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D8%B1" title="تلاعب بالصور">التَّلاعُب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%BA%D8%B7_%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ضغط صورة">الضَّغط</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="وحدة معالجة الرسوميات">وحدة معالجة الرسوميَّات</a></li> <li>وُقُع <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A" title="واقع افتراضي">افتراضي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D9%85%D8%B9%D8%B2%D8%B2" title="واقع معزز">مُعزَّز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%B7" class="mw-redirect" title="واقع مختلط">مُختلَط</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمذجة المجسمات (الصفحة غير موجودة)">نمذجة المُجسَّمات</a> <span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Solid_modeling" class="extiw" title="en:Solid modeling"><sup class="reference" title="Solid modeling (Q2991685)">[الإنجليزية]</sup></a></span>‏</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الحوسبة التطبيقيَّة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>اختصاصات محوسبة <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="رياضيات محوسبة">رياضيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" class="mw-redirect" title="كيمياء محوسبة">كيمياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="فيزياء محوسبة">فيزياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8" title="علم الأحياء المحوسب">علم الأحياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9" title="هندسة محوسبة">هندسة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="العلوم الاجتماعية المحوسبة (الصفحة غير موجودة)">العلوم الاجتماعية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="معلوماتية صحية">معلوماتية صحية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="تجارة إلكترونية">التجارة الرقميَّة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%86_%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="فن رقمي">الفن الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%B1_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="نشر إلكتروني">النشر الرقمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%B3%D9%8A%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="حرب سيبرانية">حرب رقمية عبر الشبكة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%8A%D8%AA_%D8%A5%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="تصويت إلكتروني">التصويت الإلكتروني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A9_%D9%81%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D9%88" title="لعبة فيديو">ألعاب الفيديو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%B1_%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B5" title="محرر نصوص">مُعالِجات النصوص</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D9%88%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="بحوث العمليات">بحوث العمليات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%85" title="تقانة تعليم">تقنيات التعليم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تصنيف:علم الحاسوب">تصنيف</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/16px-Symbol_question.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/23px-Symbol_question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/31px-Symbol_question.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D9%88%D8%AC%D8%B2_%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" class="mw-redirect" title="مختصر موجز لعلم الحاسوب">مُختصَر موجز</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مشروع ويكي"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></span></span> <b><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="ويكيبيديا:مشروع حوسبة (الصفحة غير موجودة)">مشروع</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="صفحة كومنز"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Computer_science" class="extiw" title="commons:Category:Computer science">كُومُنز</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="نظام_التشغيل" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قالب:نظم تشغيل"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:نظم تشغيل (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="نظام_التشغيل" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">نظام التشغيل</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عام</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="تاريخ أنظمة التشغيل">التاريخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="الجدول الزمني لأنظمة التشغيل (الصفحة غير موجودة)">الجدول الزمني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قائمة نظم التشغيل">القائمة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A9_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقارنة أنظمة التشغيل (الصفحة غير موجودة)">المقارنة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AD%D8%B5%D8%A9_%D9%85%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="استخدام حصة من أنظمة التشغيل (الصفحة غير موجودة)">استخدام حصة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B7%D9%88%D9%8A%D8%B1_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="تطوير نظام التشغيل (الصفحة غير موجودة)">التطوير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظام التشغيل الدعوة (الصفحة غير موجودة)">الدعوة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة (نظم تشغيل)">النواة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المعمارية </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">عام </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_%D9%85%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A9" title="نواة متجانسة">نواة متجانسة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_%D8%AF%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة دقيقة (نظام تشغيل)">نواة دقيقة</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">الأنواع الفرعية </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Exokernel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exokernel (الصفحة غير موجودة)">Exokernel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_%D8%AF%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة دقيقة (نظام تشغيل)">نواة دقيقة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hybrid_kernel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hybrid kernel (الصفحة غير موجودة)">Hybrid</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المكونات </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85" title="مساحة المستخدم">مساحة المستخدم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%A9_%D8%AF%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="نواة دقيقة (نظام تشغيل)">نواة دقيقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D9%88%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%8A%D9%84" title="وحدات الأنوية قابلة التحميل">وحدات الأنوية قابلة التحميل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%AC_%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D9%81" title="برنامج تعريف">برنامج تعريف</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="إدارة عملية (حوسبة)">إدارة عملية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">المفاهيم </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="عملية (حوسبة)">عملية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Process_control_block&action=edit&redlink=1" class="new" title="Process control block (الصفحة غير موجودة)">Process control block</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="مقاطعة (حوسبة)">مقاطعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%B9%D8%A8_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)" title="تشعب (حوسبة)">الخيط</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D9%82" title="تبديل السياق">تحويل السياق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_(%D8%AD%D9%88%D8%B3%D8%A8%D8%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="جدولة (حوسبة) (الصفحة غير موجودة)">الجدولة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88%D8%B6%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC" title="أوضاع المعالج">أوضاع المعالج</a> </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%84%D8%AC_80386&action=edit&redlink=1" class="new" title="آلية الحماية في المعالج 80386 (الصفحة غير موجودة)">الوضع المحمي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="وضع المشرف (الصفحة غير موجودة)">وضع المشرف</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="جدولة الخوارزمية (الصفحة غير موجودة)">جدولة الخوارزمية</a> </div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cooperative_multitasking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cooperative multitasking (الصفحة غير موجودة)">Cooperative multitasking</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Preemptive_multitasking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Preemptive multitasking (الصفحة غير موجودة)">Preemptive multitasking</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%86" title="جدولة راوند روبن">جدولة راوند روبن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fixed_priority_pre-emptive_scheduling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fixed priority pre-emptive scheduling (الصفحة غير موجودة)">Fixed priority pre-emptive scheduling</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Multilevel_feedback_queue&action=edit&redlink=1" class="new" title="Multilevel feedback queue (الصفحة غير موجودة)">Multilevel feedback queue</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%82%D8%B5%D8%B1_%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81%D8%A9_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="أقصر وظيفة تالية">أقصر وظيفة تالية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B8%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%A9" title="تنظيم الذاكرة">إدارة الذاكرة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Memory_protection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memory protection (الصفحة غير موجودة)">Memory protection</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Memory_segmentation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memory segmentation (الصفحة غير موجودة)">Segmentation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D8%AD%D9%8A%D9%81_(%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="تصحيف (حاسوب)">تصحيف (حاسوب)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Segmentation_fault&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segmentation fault (الصفحة غير موجودة)">Segmentation fault</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=General_protection_fault&action=edit&redlink=1" class="new" title="General protection fault (الصفحة غير موجودة)">General protection fault</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bus_error&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bus error (الصفحة غير موجودة)">Bus error</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الأمثلة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%BA%D8%A7_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="أميغا أو إس">أميغا أو إس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="بي أو إس">بي أو إس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B9%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%83%D9%84%D9%8A" title="توزيعة برمجيات بيركلي">BSD</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B3_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" title="دوس (نظام تشغيل)">دوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88" title="جنو">جنو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D9%86%D9%83%D8%B3" title="لينكس">لينكس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84_%D9%85%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="أنظمة تشغيل ماكينتوش">ماك أو أس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%81_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="مورف أو إس">مورف أو إس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3/2_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84)" class="mw-redirect" title="أو إس/2 (نظام تشغيل)">أو إس/2</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%83%D8%AA_%D8%A3%D9%88_%D8%A5%D8%B3" title="رياكت أو إس">رياكت أو إس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B3" title="سولاريس">Solaris</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%83%D8%B3" title="يونكس">يونكس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%AA_%D9%88%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="مايكروسوفت ويندوز">ويندوز</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="قائمة نظم التشغيل">قائمة نظم التشغيل</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المفاهيم المتنوعة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bootstrapping_(computing)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bootstrapping (computing) (الصفحة غير موجودة)">Boot loader</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Preboot_Execution_Environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Preboot Execution Environment (الصفحة غير موجودة)">PXE</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D9%82%D8%A7%D8%AA" title="واجهة برمجة التطبيقات">و ب ت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظام الملف الإفتراضي (الصفحة غير موجودة)">نظام الملف الإفتراضي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Virtual_tape_library&action=edit&redlink=1" class="new" title="Virtual tape library (الصفحة غير موجودة)">Virtual tape library</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%83%D8%A9_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="شبكة حاسوب">شبكة حاسوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D8%B3%D8%B7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B1" title="واجهة سطر الأوامر">و س أ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D9%86%D8%B5%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم نصية">و م ن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="واجهة مستخدم رسومية">و م ر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%D8%A9_%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%B5%D9%88%D8%AA%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="واجهة مستخدم صوتية (الصفحة غير موجودة)">و م ص</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A9_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="طبقة تجريد العتاد (الصفحة غير موجودة)">ط ت ع</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_الأنظمة" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="قالب:علم الأنظمة"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="نقاش القالب:علم الأنظمة"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9&action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_الأنظمة" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="علم الأنظمة">علم الأنظمة</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">أنواع <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85)" title="نظام (علوم)">الأنظمة</a><br /></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="جسم الإنسان">تشريحي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="فن الأنظمة (الصفحة غير موجودة)">فن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%B2_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="جهاز حيوي">حيوي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%82%D8%AF" title="نظام معقد">معقد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%82%D8%AF" title="نظام متوائم معقد">متوائم معقد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%B7%D8%A7%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%84_%D8%AA%D8%B5%D9%88%D8%B1%D9%8A" title="إطار عمل تصوري">مفاهيمي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%AA%D8%B1%D9%86_%D8%A8%D9%8A%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظام مقترن بين الإنسان والبيئة (الصفحة غير موجودة)">نظام مقترن بين الإنسان والبيئة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="قاعدة بيانات">قاعدة بيانات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A" title="نظام تحريكي">ديناميكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A" title="نظام بيئي">بيئي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="نظام اقتصادي">اقتصادي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="نظام الطاقة">طاقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B4%D9%83%D9%84%D9%8A" title="نظام شكلي">شكلي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D9%86_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9)&action=edit&redlink=1" class="new" title="هولون (فلسفة) (الصفحة غير موجودة)">هولاركيك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="نظم معلومات">معلومات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B7%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="قائمة الأنطمة القانونية الوطنية (الصفحة غير موجودة)">قانوني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AA" title="نظام وحدات">وحدات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%8A" title="نظام متري">متري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%83%D9%84%D8%A7%D8%A1" title="نظام متعدد الوكلاء">متعدد الوكلاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%B2_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%D9%8A" title="جهاز عصبي">عصبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%84%D8%A7%D8%AE%D8%B7%D9%8A" title="نظام لاخطي">لاخطي</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">تشغيل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A8%D9%8A" title="نظام كوكبي">كوكبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A" title="نظام سياسي">سياسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%B2_%D8%A5%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3" title="جهاز إحساس">إحساس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="نظام اجتماعي">اجتماعي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%8A" title="نظام نجمي">نجمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%A9" title="نظام كتابة">كتابي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المفاهيم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%B9%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مضاعفة الوقت (الصفحة غير موجودة)">مضاعفة الوقت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AB%D9%86%D8%A7_%D8%B9%D8%B4%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%B7%D8%A9_%D9%86%D8%A7%D9%81%D8%B0%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="اثنا عشر نقطة نافذة (الصفحة غير موجودة)">نقاط النفوذ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AF" title="عامل محدد">عامل محدد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%B3%D9%84%D8%A8%D9%8A" title="ارتجاع سلبي">ارتجاع سلبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B9_%D8%A5%D9%8A%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D9%8A" title="ارتجاع إيجابي">ارتجاع إيجابي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجال<br />النظرية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%81%D9%88%D8%B6%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D9%86" title="نظرية فوضى الكون">نظرية شواش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%82%D8%AF" title="نظام معقد">نظام معقد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%83%D9%85" title="نظرية التحكم">نظرية التحكم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D8%A8%D8%B1%D9%86%D9%8A%D8%B7%D9%8A%D9%82%D8%A7" class="mw-redirect" title="سيبرنيطيقا">سيبرنيطيقا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم نظام الأرض">علوم نظام الأرض</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%AD%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="أنظمة حية (الصفحة غير موجودة)">أنظمة حية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الأنظمة الاجتماعية التقانية">الأنظمة الاجتماعية التقنية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="نظاميات">نظاميات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D9%8A" title="استقلاب حضري">استقلاب حضري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="نظرية المنظومات العالمية">نظرية المنظومات العالمية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85" title="تحليل النظم">تحليل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="علم أنظمة الأحياء">الأحياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85" title="ديناميكيات النظام">ديناميكيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85" title="علم بيئة النظم">بيئة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="هندسة أنظمة">هندسة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="أنظمة العلوم العصبية">العلوم العصبية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%8A%D8%AF%D9%84%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم النظم الصيدلي (الصفحة غير موجودة)">علم العقاقير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%86%D9%81%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D9%85" title="علم نفس النظم">علم النفس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9" title="نظرية الأنظمة">النظرية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">العلماء</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%84%D9%83%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%81" title="ألكسندر بوجدانوف">ألكسندر بوجدانوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84_%D8%A3%D9%83%D9%88%D9%81" title="راسل أكوف">راسل أكوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B4%D8%A8%D9%8A" title="ويليام روس آشبي">ويليام روس آشبي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%8A%D9%86%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%83%D8%B3%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="روزينا باجكسي (الصفحة غير موجودة)">روزينا باجكسي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D9%8A%D9%84%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AB%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="بيلا بانثي (الصفحة غير موجودة)">بيلا بانثي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%AC%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%86" title="جريجوري بيتسون">جريجوري بيتسون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%8A%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ستافورد بير (الصفحة غير موجودة)">ستافورد بير</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%D9%8A%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ريتشارد بيلمان">ريتشارد بيلمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%81%D9%8A%D8%AC_%D9%81%D9%88%D9%86_%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%8A" title="لودفيج فون بيرتالانفي">لودفيج فون بيرتالانفي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D8%B1%D9%8A%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86" title="مارغريت بودن">مارغريت بودن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%AB_%D8%A8%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%AC" title="كينيث بولدينج">كينيث بولدينج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%86" title="موراي بوين">موراي بوين</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%A7%D8%AB%D9%84%D9%8A%D9%86_%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="كاثلين كارلي (الصفحة غير موجودة)">كاثلين كارلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%AA" title="ماري كارترايت">ماري كارترايت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%88%D9%8A%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%86" title="تشارلز ويست تشيرشمان">تشارلز ويست تشيرشمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%B1%D9%8A%D8%AF_%D9%83%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="مانفريد كلاينز (الصفحة غير موجودة)">مانفريد كلاينز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B2%D8%BA" title="جورج دانتزغ">جورج دانتزغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%8A%D8%AF%D8%B3%D9%83%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D9%83%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7" title="أيدسكر دايكسترا">أيدسكر دايكسترا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%A5%D9%85%D9%8A%D8%B1%D9%8A" title="فرد إميري">فرد إميري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%B2_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="هاينز فون فورستر">هاينز فون فورستر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D8%AA" title="ستيفاني فوريست">ستيفاني فوريست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%8A_%D8%B1%D8%A7%D9%8A%D8%AA_%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B1" title="جاي رايت فوريستر">جاي رايت فوريستر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%A7_%D8%AC%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="باربرا جروسز (الصفحة غير موجودة)">باربرا جروسز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D9%87%D9%88%D9%84" title="تشارلز هول">تشارلز هول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%8A%D9%83_%D8%AC%D8%A7%D9%83%D8%B3%D9%88%D9%86_(%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8)" title="مايك جاكسون (عالم حاسوب)">مايك جاكسون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7_%D9%83%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%8A" title="ليديا كافراكي">ليديا كافراكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%85%D8%B3_%D9%83%D8%A7%D9%8A" title="جيمس كاي">جيمس كاي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%A7_%D9%85%D9%8A%D8%AE%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84%D9%88%D9%81%D9%86%D8%A7_%D9%83%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D9%84%D9%88%D9%81%D8%A7" title="فاينا ميخائيلوفنا كيريلوفا">فاينا ميخائيلوفنا كيريلوفا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AC_%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%B1" title="جورج كلير">جورج كلير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%84%D9%8A%D9%86%D8%A7_%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ألينا ليونارد (الصفحة غير موجودة)">ألينا ليونارد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%AA%D8%B2" title="إدوارد نورتون لورنتز">إدوارد نورتون لورنتز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%8A%D9%83%D9%84%D8%A7%D8%B3_%D9%84%D9%88%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86" title="نيكلاس لوهمان">نيكلاس لوهمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D9%88_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%A7" title="هامبرتو ماتورانا">هامبرتو ماتورانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D8%B1%D9%8A%D8%AA_%D9%85%D9%8A%D8%AF" title="مارغريت ميد">مارغريت ميد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%84%D8%A7_%D9%85%D9%8A%D8%AF%D9%88%D8%B2" title="دونيلا ميدوز">دونيلا ميدوز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%8A%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%84%D9%88_%D9%85%D9%8A%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ميهاجلو ميساروفيتش (الصفحة غير موجودة)">ميهاجلو ميساروفيتش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%85%D8%B3_%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%B1_%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="جيمس جرير ميلر (الصفحة غير موجودة)">جيمس جرير ميلر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D9%86%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="راديكا ناجبال (الصفحة غير موجودة)">راديكا ناجبال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A3%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%85" title="هوارد أودوم">هوارد أودوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D8%AA_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%B2" title="تالكوت بارسونز">تالكوت بارسونز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%BA%D9%88%D8%AC%D9%8A%D9%86" title="إيليا بريغوجين">إيليا بريغوجين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B4%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%8A%D9%88%D9%8A%D9%87_%D8%B3%D9%86" title="تشيان شيويه سن">تشيان شيويه سن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84_%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="أناتول رابوبورت">أناتول رابوبورت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%88%D9%86_%D8%B3%D9%8A%D8%AF%D9%88%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="جون سيدون (الصفحة غير موجودة)">جون سيدون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B1_%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%AC%D9%8A" title="بيتر سينجي">بيتر سينجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%84%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="كلود شانون">كلود شانون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%8A%D9%83%D8%A7%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="كاتيا سيكارا (الصفحة غير موجودة)">كاتيا سيكارا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D8%B1%D9%8A%D9%83_%D8%AA%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="إريك تريست (الصفحة غير موجودة)">إريك تريست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%B3%D9%83%D9%88_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%84%D8%A7" title="فرانسيسكو فاريلا">فرانسيسكو فاريلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%8A%D9%84%D8%A7_%D8%A5%D9%85._%D9%81%D9%8A%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%88" title="مانويلا إم. فيلوسو">مانويلا إم. فيلوسو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%81%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%8A%D9%83" title="كيفن وارويك">كيفن وارويك</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D9%81%D9%8A%D9%86%D8%B1" title="نوربرت فينر">نوربرت فينر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%81%D8%B1_%D9%88%D9%8A%D9%84%D8%A8%D9%8A&action=edit&redlink=1" class="new" title="جينيفر ويلبي (الصفحة غير موجودة)">جينيفر ويلبي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A_%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="أنتوني فيلدن (الصفحة غير موجودة)">أنتوني فيلدن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التطبيقات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظرية الأنظمة في الأنثروبولوجيا (الصفحة غير موجودة)">نظرية الأنظمة في الأنثروبولوجيا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظرية الأنظمة في علم الآثار (الصفحة غير موجودة)">نظرية الأنظمة في علم الآثار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="نظرية الأنظمة في العلوم السياسية">نظرية الأنظمة في العلوم السياسية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المنظمات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%86%D8%B8%D9%85%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="قائمة منظمات علم الأنظمة (الصفحة غير موجودة)">قائمة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="مبادئ السبرانية (الصفحة غير موجودة)">مبادئ السبرانية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ضبط_استنادي_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9135#identifiers&#124;class=noprint&#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ضبط_استنادي_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q9135#identifiers&#124;class=noprint&#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="ويكيبيديا:ضبط استنادي">ضبط استنادي</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q9135#identifiers" title="عدلها في ويكي بيانات"><img alt="عدلها في ويكي بيانات" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">دولية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/1046280/">المُعرِّف مُتعدِّد الأوجه (FAST)</a></span></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">وطنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4006216-8">الملف الاستنادي المتكامِل (GND)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85094982">مكتبة الكونغرس (LCNAF)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119333481">المكتبة الوطنية الفرنسية (BnF)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00865121">مكتبة البرلمان القومي الياباني (NDL)</a></span></li><li><span class="uid"><span class="explain" title="operační systémy"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph115593&CON_LNG=ENG">قاعدة البيانات الوطنية التشيكية (NLCR AUT)</a></span></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/ar/authorities/987007548430005171">المكتبة القومية الإسرائيلية (J9U)</a></span></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68268331">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:20ch;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:solid #aaa 1px;padding:0.1em;background:#f9f9f9}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}.mw-parser-output #bandeau-portail{clear:both;line-height:1.9em;padding:3px;margin:2px 0;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);text-align:center;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}.mw-parser-output #liste-portail{padding:3px;text-align:center;margin-right:0;clear:both}.mw-parser-output #liste-portail li,.mw-parser-output #bandeau-portail li{display:inline}.mw-parser-output .bandeau-portail-element{white-space:nowrap;margin:auto 1.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-icone{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-texte>a:nth-child(1){font-weight:700}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail{width:242px;float:left;font-size:96%;text-align:right;margin:0;clear:left}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail li{margin-right:-17px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .pane{background:transparent}}</style><ul role="navigation" aria-label="Portals" class="noprint bandeau-portail" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Flag_of_the_United_States.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/32px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="32" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/48px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/64px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9" title="بوابة:الولايات المتحدة">بوابة الولايات المتحدة</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:P_computing.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/P_computing.svg/31px-P_computing.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/P_computing.svg/47px-P_computing.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/P_computing.svg/62px-P_computing.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="بوابة:تقانة المعلومات">بوابة تقانة المعلومات</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/32px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png" decoding="async" width="32" height="23" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/48px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg/64px-Desktop_computer_clipart_-_Yellow_theme.svg.png 2x" data-file-width="281" data-file-height="203" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="بوابة:علم الحاسوب">بوابة علم الحاسوب</a></span></li></ul></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">مجلوبة من «<a dir="ltr" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=نظام_تشغيل&oldid=69483352">https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=نظام_تشغيل&oldid=69483352</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD" title="ويكيبيديا:تصفح">تصنيفات</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84" title="تصنيف:نظم تشغيل">نظم تشغيل</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:اختراعات أمريكية">اختراعات أمريكية</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A8" title="تصنيف:حواسيب">حواسيب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="تصنيف:علم الحاسوب">علم الحاسوب</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">تصنيفات مخفية: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_JsonConfig" title="تصنيف:صفحات تستخدم امتداد JsonConfig">صفحات تستخدم امتداد JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9_(en)" title="تصنيف:الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)">الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%A3%D8%B1%D8%B4%D9%8A%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83" title="تصنيف:قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك">قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AC%D9%85%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="تصنيف:جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة">جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A3%D8%BA%D8%B3%D8%B7%D8%B3_2020" title="تصنيف:مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أغسطس 2020">مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أغسطس 2020</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF:_BOT:_original_URL_status_unknown" title="تصنيف:صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown">صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P279" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P279">صفحات تستخدم خاصية P279</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%87%D8%A7_%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B9_%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:صفحات بها مراجع ويكي بيانات">صفحات بها مراجع ويكي بيانات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P361" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P361">صفحات تستخدم خاصية P361</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P1813" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P1813">صفحات تستخدم خاصية P1813</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P2579" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P2579">صفحات تستخدم خاصية P2579</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P12861" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P12861">صفحات تستخدم خاصية P12861</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P527" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P527">صفحات تستخدم خاصية P527</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P155" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P155">صفحات تستخدم خاصية P155</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9/%D8%A8%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AF%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:صفحات تستخدم وحدة بطاقة/بلا مدخلات">صفحات تستخدم وحدة بطاقة/بلا مدخلات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:صفحات تستخدم وحدة بطاقة">صفحات تستخدم وحدة بطاقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%84_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:مقالات تستعمل قوالب معلومات">مقالات تستعمل قوالب معلومات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AD%D8%AA%D8%A7%D8%AC_%D8%A5%D9%84%D9%89_%D8%B5%D9%88%D8%B1" title="تصنيف:مقالات تحتاج إلى صور">مقالات تحتاج إلى صور</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%8A_%D9%86%D8%B5%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:مقالات تحوي نصا بالإنجليزية">مقالات تحوي نصا بالإنجليزية</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D8%A9/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة الولايات المتحدة/مقالات متعلقة">بوابة الولايات المتحدة/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة تقانة المعلومات/مقالات متعلقة">بوابة تقانة المعلومات/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%88%D8%A8/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة">بوابة علم الحاسوب/مقالات متعلقة</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> آخر تعديل لهذه الصفحة كان يوم 3 فبراير 2025، الساعة 08:34.</li> <li id="footer-info-copyright">النصوص متاحة تحت <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%86%D8%B5_%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D9%8A:_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B5_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84_4.0" title="ويكيبيديا:نص رخصة المشاع الإبداعي: النسبة-الترخيص بالمثل 4.0">رخصة المشاع الإبداعي الملزمة بنسبة العمل لمؤلفه وبترخيص الأعمال المشتقة بالمثل 4.0</a>؛ قد تُطبّق شروط إضافية. استخدامُك هذا الموقع هو موافقةٌ على <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Terms of Use">شروط الاستخدام</a> <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Privacy policy">وسياسة الخصوصية</a>. ويكيبيديا ® هي علامة تجارية مسجلة <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">لمؤسسة ويكيميديا</a>، وهي منظمة غير ربحية.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ar">سياسة الخصوصية</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B9%D9%86">حول ويكيبيديا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A5%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%B3%D8%A4%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%85">إخلاء مسؤولية</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">القواعد السلوكية</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">المطورون</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ar.wikipedia.org">إحصائيات</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بيان تعريف الارتباطات</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ar.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نسخة للأجهزة المحمولة</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">نظام تشغيل</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>152 لغة</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>أضف موضوعًا</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-dx6rg","wgBackendResponseTime":171,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.485","walltime":"1.940","ppvisitednodes":{"value":3827,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":159964,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3989,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":24,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":87019,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":13,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1526.703 1 -total"," 40.62% 620.089 1 قالب:بطاقة_عامة"," 18.74% 286.028 1 قالب:مراجع"," 18.46% 281.788 6 قالب:شريط"," 13.95% 213.050 1 قالب:استشهاد_بويكي_بيانات"," 13.25% 202.355 1 قالب:علم_الحاسوب"," 8.31% 126.836 8 قالب:Ill-WD2"," 6.92% 105.662 1 قالب:أنظمة_تشغيل"," 6.92% 105.597 1 قالب:روابط_شقيقة"," 6.71% 102.500 1 قالب:شريط_جانبي"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.986","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":12237976,"limit":52428800},"limitreport-logs":"table#1 {\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P279\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"$0$R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P361\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"$0$R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"colformat0\"] = \"Text with Language icon|Text=$text|Lang=$language|NoCat=y\",\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P1813\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"{{$0}} $R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P2579\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"$0$R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P12861\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"$0$R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"colformat2\"] = \"Y\",\n [\"colformat3\"] = \"Y\",\n [\"colformat4\"] = \"Y\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"formatting\"] = \"table\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"listmax\"] = 12,\n [\"listrank\"] = \"bestrank\",\n [\"property\"] = \"P527\",\n [\"qualifier1\"] = \"P580 or P582\",\n [\"qualifier2\"] = \"P580\",\n [\"qualifier3\"] = \"P582\",\n [\"qualifier4\"] = \"P585\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"rowformat\"] = \"$0$R0$1$4\",\n [\"rowsubformat1\"] = \" \u003Csmall class=\\\"nowrap\\\"\u003E($2 – $3)\u003C/small\u003E\",\n [\"rowsubformat4\"] = \" \u003Csmall\u003E($4)\u003C/small\u003E\",\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr\u003E\",\n [\"showDate\"] = \"true\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"conjtype\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"property\"] = \"P155\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"conjtype\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"item\"] = \"Q9135\",\n [\"property\"] = \"P156\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-f4qtn","timestamp":"20250216212133","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0646\u0638\u0627\u0645 \u062a\u0634\u063a\u064a\u0644","url":"https:\/\/ar.wikipedia.org\/wiki\/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D8%BA%D9%8A%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9135","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9135","author":{"@type":"Organization","name":"\u0627\u0644\u0645\u0633\u0627\u0647\u0645\u0648\u0646 \u0641\u064a \u0645\u0634\u0627\u0631\u064a\u0639 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0624\u0633\u0633\u0629 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-02-09T20:54:56Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6f\/Operating_system_placement-ar.svg","headline":"\u0645\u062c\u0645\u0648\u0639\u0629 \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0628\u0631\u0627\u0645\u062c \u0627\u0644\u062a\u064a \u062a\u062f\u064a\u0631 \u0645\u0648\u0627\u0631\u062f \u0623\u062c\u0647\u0632\u0629 \u0627\u0644\u0643\u0645\u0628\u064a\u0648\u062a\u0631"}</script> </body> </html>