CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ka" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ძველი აღთქმა - ვიკიპედია</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","იანვარი","თებერვალი","მარტი","აპრილი","მაისი","ივნისი","ივლისი","აგვისტო","სექტემბერი","ოქტომბერი","ნოემბერი","დეკემბერი"],"wgRequestId":"6fd9e4cc-cc3c-4fde-b6e0-15d66de6bca6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ძველი_აღთქმა","wgTitle":"ძველი აღთქმა","wgCurRevisionId":4684552,"wgRevisionId":4684552,"wgArticleId":181079,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ძველი აღთქმა"],"wgPageViewLanguage":"ka","wgPageContentLanguage":"ka","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ძველი_აღთქმა","wgRelevantArticleId":181079,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4684552,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ka","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ka"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q19786","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.switcher","ext.gadget.pgnviewer","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ka&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ka&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/1200px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1718"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/800px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1146"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/640px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="917"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ძველი აღთქმა - ვიკიპედია"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ka.m.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="რედაქტირება" href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ვიკიპედია (ka)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ka.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ka"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ვიკიპედია-ის არხი Atom" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ძველი_აღთქმა rootpage-ძველი_აღთქმა skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">შინაარსზე გადასვლა</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="მთავარი მენიუ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">მთავარი მენიუ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">მთავარი მენიუ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ნავიგაცია </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" title="გახსენით მთავარი გვერდი [z]" accesskey="z"><span>მთავარი გვერდი</span></a></li><li id="n-თემატური-ძიება" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98"><span>თემატური ძიება</span></a></li><li id="n-რჩეული-სტატიები" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A0%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>რჩეული სტატიები</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97" title="შემთხვევითი გვერდის გახსნა. [x]" accesskey="x"><span>შემთხვევითი გვერდი</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ახალი გვერდები</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> მონაწილეობა </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-ინფორმაცია" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98"><span>ინფორმაცია</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="სად გავიგოთ."><span>დახმარება</span></a></li><li id="n-ფორუმი" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98"><span>ფორუმი</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედიაში ბოლო ცვლილებების სია. [r]" accesskey="r"><span>ბოლო ცვლილებები</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ვიკიპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ka.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.5em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="თავისუფალი ენციკლოპედია" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ka.svg" width="130" height="14" style="width: 8.125em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ძიება</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ძიება ვიკიპედია" aria-label="ძიება ვიკიპედია" autocapitalize="sentences" title="ძიება ვიკიპედია [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="სპეციალური:ძიება"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ძიება</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="პირადი ხელსაწყოები"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="გვერდის შრიფტის ზომის, სიგანისა და ფერის შეცვლა" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="იერსახე" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">იერსახე</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka" class=""><span>შემოწირულობები</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი" class=""><span>ანგარიშის შექმნა</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o" class=""><span>შესვლა</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="მეტი შესაძლებლობა" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="პირადი ხელსაწყოები" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">პირადი ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="მომხმარებლის მენიუ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ka.wikipedia.org&uselang=ka"><span>შემოწირულობები</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%9C%E1%83%90&returnto=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="ჩვენ გთავაზობთ, შექმნათ ანგარიში და შეხვიდეთ სისტემაში; თუმცა ეს არ არის აუცილებელი"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ანგარიშის შექმნა</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90&returnto=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="სასურველია დარეგისტრირდეთ, თუმცა აუცილებელი არ არის. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>შესვლა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> გვერდები სისტემიდან გამოსული რედაქტორებისათვის <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" aria-label="რედაქტირების შესახებ მეტის გაგება"><span>გაიგეთ მეტი</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%AC%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98" title="რედაქტირებების სია შესრულებული ამ IP მისამართიდან [y]" accesskey="y"><span>წვლილი</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%A9%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90" title="დისკუსია ამ ip მისამართის წაშლის შესახებ [n]" accesskey="n"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eდამალვა\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ka\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv class=\"layout plainlinks\" align=\"right\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.facebook.com/georgianwikipedia\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/18px-Facebook_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"18\" height=\"18\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/27px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/36px-Facebook_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"256\" data-file-height=\"256\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.instagram.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/17px-Instagram_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"17\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/26px-Instagram_icon.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Instagram_icon.png/34px-Instagram_icon.png 2x\" data-file-width=\"5001\" data-file-height=\"5001\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://www.twitter.com/georgianwiki\" rel=\"nofollow\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/12px-Twitter_logo_initial.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"12\" height=\"17\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/18px-Twitter_logo_initial.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Twitter_logo_initial.svg/24px-Twitter_logo_initial.svg.png 2x\" data-file-width=\"50\" data-file-height=\"69\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\n\u003Cp\u003E\u003Cbr /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cdiv id=\"wle-banner\" class=\"plainlinks\" style=\"background:white; border:3px solid #21ABCD; margin: 0 auto 1em auto; font-size: 120%; overflow: hidden; text-align: center; padding: 0.5ex;\"\u003E\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/100px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"100\" height=\"108\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/150px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg/200px-Wikipedia_Asian_Month_Logo_v2_%28ka%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"555\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/\" title=\"wmge:\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/90px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"90\" height=\"90\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/135px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg/180px-Wikimedia_User_Group_Georgia_Logo_Black_%28Official%29.svg.png 2x\" data-file-width=\"2329\" data-file-height=\"2329\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \u003Cb\u003Eჩაერთეთ კონკურსში \u003Cbr /\u003E\u003Cbig\u003E\u003Ca href=\"https://ge.wikimedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%9B_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98/2024/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94\" class=\"extiw\" title=\"wmge:ვმ საქართველო/კონკურსები/2024/ვიკიპედიის აზიის თვე\"\u003E\u003Cfont color=\"#0000FF\"\u003E„ვიკიპედიის აზიის თვე“,\u003C/font\u003E\u003C/a\u003E\u003C/big\u003E \u003Cbr /\u003Eშექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზები!\u003C/b\u003E\u003C/div\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="საიტი"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="სარჩევი" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">სარჩევი</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">დამალვა</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">შესავალი</div> </a> </li> <li id="toc-ტერმინის_წარმომავლობა_და_მნიშვნელობა" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ტერმინის_წარმომავლობა_და_მნიშვნელობა"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ტერმინის წარმომავლობა და მნიშვნელობა</span> </div> </a> <ul id="toc-ტერმინის_წარმომავლობა_და_მნიშვნელობა-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ძველი_აღთქმის_წიგნები" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ძველი_აღთქმის_წიგნები"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ძველი აღთქმის წიგნები</span> </div> </a> <ul id="toc-ძველი_აღთქმის_წიგნები-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-რესურსები_ინტერნეტში" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#რესურსები_ინტერნეტში"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>რესურსები ინტერნეტში</span> </div> </a> <ul id="toc-რესურსები_ინტერნეტში-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-სქოლიო" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#სქოლიო"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>სქოლიო</span> </div> </a> <ul id="toc-სქოლიო-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="სარჩევი" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="სარჩევის დამალვა/ჩვენება" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">სარჩევის დამალვა/ჩვენება</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ძველი აღთქმა</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="სხვაენოვან სტატიაზე გადასვლა. ხელმისაწვდომია 149 ენაზე" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-149" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">149 ენა</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ou_Testament" title="Ou Testament — აფრიკაანსი" lang="af" hreflang="af" data-title="Ou Testament" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="აფრიკაანსი" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Altes_Testament" title="Altes Testament — შვეიცარიული გერმანული" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Altes Testament" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="შვეიცარიული გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A5%E1%88%89%E1%8B%AD_%E1%8A%AA%E1%8B%B3%E1%8A%95" title="ብሉይ ኪዳን — ამჰარული" lang="am" hreflang="am" data-title="ብሉይ ኪዳን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ამჰარული" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Antigo_Testamento" title="Antigo Testamento — არაგონული" lang="an" hreflang="an" data-title="Antigo Testamento" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="არაგონული" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="العهد القديم — არაბული" lang="ar" hreflang="ar" data-title="العهد القديم" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="არაბული" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%95%DC%9D%DC%AC%DC%9D%DC%A9%DC%9D_%DC%A5%DC%AC%DC%9D%DC%A9%DC%AC%DC%90" title="ܕܝܬܝܩܝ ܥܬܝܩܬܐ — არამეული" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܕܝܬܝܩܝ ܥܬܝܩܬܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="არამეული" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="العهد القديم — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="العهد القديم" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Vieyu_Testamentu" title="Vieyu Testamentu — ასტურიული" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Vieyu Testamentu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ასტურიული" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%B1_%D0%9A%D1%8A%D0%BE%D1%82%D3%80%D0%B8" title="Басрияб КъотӀи — ხუნძური" lang="av" hreflang="av" data-title="Басрияб КъотӀи" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="ხუნძური" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fhdi-%C9%99tiq" title="Əhdi-ətiq — აზერბაიჯანული" lang="az" hreflang="az" data-title="Əhdi-ətiq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="აზერბაიჯანული" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D9%82" title="عهد عتیق — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="عهد عتیق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D2%AB%D0%BA%D0%B5_%D2%92%D3%99%D2%BB%D0%B5%D0%B4" title="Иҫке Ғәһед — ბაშკირული" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Иҫке Ғәһед" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ბაშკირული" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Oids_Testament" title="Oids Testament — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Oids Testament" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sen%C4%81sis_Testam%C4%97nts" title="Senāsis Testamėnts — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Senāsis Testamėnts" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Стары Запавет — ბელარუსული" lang="be" hreflang="be" data-title="Стары Запавет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ბელარუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Стары Запавет — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Стары Запавет" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Wasiat_Kolot" title="Wasiat Kolot — Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Wasiat Kolot" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Стар завет — ბულგარული" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Стар завет" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ბულგარული" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8_%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%AE" title="পুরাতন নিয়ম — ბენგალური" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পুরাতন নিয়ম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ბენგალური" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Testamant_Kozh" title="Testamant Kozh — ბრეტონული" lang="br" hreflang="br" data-title="Testamant Kozh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ბრეტონული" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Stari_zavjet" title="Stari zavjet — ბოსნიური" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Stari zavjet" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ბოსნიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Antic_Testament" title="Antic Testament — კატალანური" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Antic Testament" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="კატალანური" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/G%C3%B4-i%C3%B3k_S%C3%A9ng-g%C4%ADng" title="Gô-iók Séng-gĭng — Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Gô-iók Séng-gĭng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Daang_Tugon" title="Daang Tugon — სებუანო" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Daang Tugon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="სებუანო" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%86" title="پەیمانی کۆن — ცენტრალური ქურთული" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پەیمانی کۆن" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="ცენტრალური ქურთული" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Anticu_Testamentu" title="Anticu Testamentu — კორსიკული" lang="co" hreflang="co" data-title="Anticu Testamentu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="კორსიკული" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Star%C3%BD_z%C3%A1kon" title="Starý zákon — ჩეხური" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Starý zákon" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ჩეხური" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B2%C4%95_%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Кивĕ Халал — ჩუვაშური" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Кивĕ Халал" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ჩუვაშური" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Hen_Destament" title="Yr Hen Destament — უელსური" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Hen Destament" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="უელსური" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Det_Gamle_Testamente" title="Det Gamle Testamente — დანიური" lang="da" hreflang="da" data-title="Det Gamle Testamente" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="დანიური" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Altes_Testament" title="Altes Testament — გერმანული" lang="de" hreflang="de" data-title="Altes Testament" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="გერმანული" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ehdo_K%C4%B1han" title="Ehdo Kıhan — Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ehdo Kıhan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%AC_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7" title="Παλαιά Διαθήκη — ბერძნული" lang="el" hreflang="el" data-title="Παλαιά Διαθήκη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ბერძნული" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old_Testament" title="Old Testament — ინგლისური" lang="en" hreflang="en" data-title="Old Testament" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ინგლისური" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Malnova_Testamento" title="Malnova Testamento — ესპერანტო" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Malnova Testamento" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ესპერანტო" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Antiguo_Testamento" title="Antiguo Testamento — ესპანური" lang="es" hreflang="es" data-title="Antiguo Testamento" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="ესპანური" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vana_testament" title="Vana testament — ესტონური" lang="et" hreflang="et" data-title="Vana testament" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ესტონური" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Itun_Zaharra" title="Itun Zaharra — ბასკური" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Itun Zaharra" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ბასკური" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D9%82" title="عهد عتیق — სპარსული" lang="fa" hreflang="fa" data-title="عهد عتیق" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="სპარსული" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Vanha_testamentti" title="Vanha testamentti — ფინური" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Vanha testamentti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ფინური" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Na_Veiyalayalati_Makawa" title="Na Veiyalayalati Makawa — ფიჯი" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Na Veiyalayalati Makawa" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="ფიჯი" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Gamla_Testamenti" title="Gamla Testamenti — ფარერული" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Gamla Testamenti" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ფარერული" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ancien_Testament" title="Ancien Testament — ფრანგული" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ancien Testament" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ფრანგული" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Vecjo_Testament" title="Vecjo Testament — ფრიულური" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Vecjo Testament" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ფრიულური" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Alde_Testamint" title="Alde Testamint — დასავლეთფრიზიული" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Alde Testamint" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="დასავლეთფრიზიული" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Sean-Tiomna" title="Sean-Tiomna — ირლანდიური" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Sean-Tiomna" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ირლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Seann_Tiomnadh" title="Seann Tiomnadh — შოტლანდიური გელური" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Seann Tiomnadh" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="შოტლანდიური გელური" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Antigo_Testamento" title="Antigo Testamento — გალისიური" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Antigo Testamento" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="გალისიური" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Adlo_korar" title="Adlo korar — Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Adlo korar" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/P%C3%BCtchapalaa_Kama%27air%C3%BC" title="Pütchapalaa Kama'airü — Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Pütchapalaa Kama'airü" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Tsohon_Alkawari" title="Tsohon Alkawari — ჰაუსა" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Tsohon Alkawari" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="ჰაუსა" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Khiu-yok_S%E1%B9%B3n-k%C3%AEn" title="Khiu-yok Sṳn-kîn — Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Khiu-yok Sṳn-kîn" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%99%D7%A9%D7%A0%D7%94" title="הברית הישנה — ებრაული" lang="he" hreflang="he" data-title="הברית הישנה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ებრაული" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%AE" title="पुराना नियम — ჰინდი" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पुराना नियम" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ჰინდი" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Stari_zavjet" title="Stari zavjet — ხორვატული" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Stari zavjet" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Stary_zako%C5%84" title="Stary zakoń — ზემოსორბული" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Stary zakoń" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="ზემოსორბული" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Ansyen_Testaman" title="Ansyen Testaman — ჰაიტიური კრეოლი" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Ansyen Testaman" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ჰაიტიური კრეოლი" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%93sz%C3%B6vets%C3%A9g" title="Ószövetség — უნგრული" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ószövetség" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="უნგრული" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6_%D4%BF%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հին Կտակարան — სომხური" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հին Կտակարան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="სომხური" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Vetere_Testamento" title="Vetere Testamento — ინტერლინგუალური" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Vetere Testamento" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ინტერლინგუალური" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Lama" title="Perjanjian Lama — ინდონეზიური" lang="id" hreflang="id" data-title="Perjanjian Lama" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ინდონეზიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Ancian_Testament" title="Ancian Testament — ინტერლინგი" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Ancian Testament" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ინტერლინგი" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Anciena_Testamento" title="Anciena Testamento — იდო" lang="io" hreflang="io" data-title="Anciena Testamento" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="იდო" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Gamla_testamenti%C3%B0" title="Gamla testamentið — ისლანდიური" lang="is" hreflang="is" data-title="Gamla testamentið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ისლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Antico_Testamento" title="Antico Testamento — იტალიური" lang="it" hreflang="it" data-title="Antico Testamento" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="იტალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A7%E7%B4%84%E8%81%96%E6%9B%B8" title="旧約聖書 — იაპონური" lang="ja" hreflang="ja" data-title="旧約聖書" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="იაპონური" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Prajanjian_Lawas" title="Prajanjian Lawas — იავური" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Prajanjian Lawas" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="იავური" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1khwukhwop_La%CC%B1p_A%CC%B1nu" title="A̱khwukhwop La̱p A̱nu — ტიაპი" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱khwukhwop La̱p A̱nu" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="ტიაპი" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D0%B5_%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Көне келісім — ყაზახური" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Көне келісім" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ყაზახური" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B9%E0%B2%B3%E0%B3%86_%E0%B2%92%E0%B2%A1%E0%B2%82%E0%B2%AC%E0%B2%A1%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86" title="ಹಳೆ ಒಡಂಬಡಿಕೆ — კანადა" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಹಳೆ ಒಡಂಬಡಿಕೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="კანადა" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%AC%EC%95%BD%EC%84%B1%EA%B2%BD" title="구약성경 — კორეული" lang="ko" hreflang="ko" data-title="구약성경" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="კორეული" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Peymana_Kevin" title="Peymana Kevin — ქურთული" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Peymana Kevin" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="ქურთული" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vetus_Testamentum" title="Vetus Testamentum — ლათინური" lang="la" hreflang="la" data-title="Vetus Testamentum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ლათინური" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Antiko_Testamento" title="Antiko Testamento — ლადინო" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Antiko Testamento" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ლადინო" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Aalt_Testament" title="Aalt Testament — ლუქსემბურგული" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Aalt Testament" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ლუქსემბურგული" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%85_%D0%90%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82" title="Бух Аманат — Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Бух Аманат" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Atesta_Vea" title="Atesta Vea — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Atesta Vea" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Antigo_Testamento" title="Antigo Testamento — Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Antigo Testamento" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Antigh_Testament" title="Antigh Testament — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Antigh Testament" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Boy%C3%B3kani_bwa_Kala" title="Boyókani bwa Kala — ლინგალა" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Boyókani bwa Kala" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="ლინგალა" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Senasis_Testamentas" title="Senasis Testamentas — ლიეტუვური" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Senasis Testamentas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ლიეტუვური" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vec%C4%81_Der%C4%ABba" title="Vecā Derība — ლატვიური" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vecā Derība" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ლატვიური" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Testamenta_Taloha" title="Testamenta Taloha — მალაგასიური" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Testamenta Taloha" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="მალაგასიური" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Kawenata_Tawhito" title="Kawenata Tawhito — მაორი" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Kawenata Tawhito" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="მაორი" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Стар завет — მაკედონური" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Стар завет" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="მაკედონური" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B4%E0%B4%AF_%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%AE%E0%B4%82" title="പഴയ നിയമം — მალაიალამური" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പഴയ നിയമം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="მალაიალამური" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D1%83%D1%87%D0%B8%D0%BD_%D0%93%D1%8D%D1%80%D1%8D%D1%8D" title="Хуучин Гэрээ — მონღოლური" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Хуучин Гэрээ" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="მონღოლური" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BE_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="जुना करार — მარათჰი" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जुना करार" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="მარათჰი" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perjanjian_Lama" title="Perjanjian Lama — მალაიური" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perjanjian Lama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="მალაიური" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Testment_il-Qadim" title="Testment il-Qadim — მალტური" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Testment il-Qadim" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="მალტური" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%93%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%99%E1%80%9F%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ဓမ္မဟောင်းကျမ်း — ბირმული" lang="my" hreflang="my" data-title="ဓမ္မဟောင်းကျမ်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ბირმული" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Oolde_Testement" title="Oolde Testement — ქვემოსაქსონური" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Oolde Testement" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ქვემოსაქსონური" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8B_%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="पुरानो करार — ნეპალური" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पुरानो करार" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ნეპალური" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Amabu%27ulali_Sif%C3%B6f%C3%B6na" title="Amabu'ulali Siföföna — ნიასი" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Amabu'ulali Siföföna" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="ნიასი" class="interlanguage-link-target"><span>Li Niha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Testament" title="Oude Testament — ნიდერლანდური" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Oude Testament" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ნიდერლანდური" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Det_gamle_testamentet" title="Det gamle testamentet — ნორვეგიული ნიუნორსკი" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Det gamle testamentet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ნორვეგიული ნიუნორსკი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Det_gamle_testamentet" title="Det gamle testamentet — ნორვეგიული ბუკმოლი" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Det gamle testamentet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ნორვეგიული ბუკმოლი" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Vu%C3%BB_Testament" title="Vuû Testament — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Vuû Testament" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Ancian_Testament" title="Ancian Testament — ოქსიტანური" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Ancian Testament" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ოქსიტანური" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A8%BE_%E0%A8%A8%E0%A9%87%E0%A8%AE" title="ਪੁਰਾਣਾ ਨੇਮ — პენჯაბური" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪੁਰਾਣਾ ਨੇਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="პენჯაბური" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Viu_Testamint" title="Viu Testamint — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Viu Testamint" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Testament" title="Stary Testament — პოლონური" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Stary Testament" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="პოლონური" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%81%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%81_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" title="عہد نامہ قدیم — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="عہد نامہ قدیم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%88%DA%93_%D8%AA%DA%93%D9%88%D9%86" title="زوړ تړون — პუშტუ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="زوړ تړون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="პუშტუ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Antigo_Testamento" title="Antigo Testamento — პორტუგალიური" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Antigo Testamento" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="პორტუგალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/%C3%91awpa_Rimanakuy" title="Ñawpa Rimanakuy — კეჩუა" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ñawpa Rimanakuy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="კეჩუა" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Vegl_Testament" title="Vegl Testament — რეტორომანული" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Vegl Testament" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="რეტორომანული" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Vechiul_Testament" title="Vechiul Testament — რუმინული" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Vechiul Testament" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="რუმინული" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%B8%D0%B9_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Ветхий Завет — რუსული" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ветхий Завет" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="რუსული" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Isezerano_rya_Kera" title="Isezerano rya Kera — კინიარუანდა" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Isezerano rya Kera" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="კინიარუანდა" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B3%D1%8D_%D0%AB%D0%B9%D0%B0%D0%B0%D1%85" title="Эргэ Ыйаах — იაკუტური" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эргэ Ыйаах" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="იაკუტური" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Anticu_Tistamentu" title="Anticu Tistamentu — სიცილიური" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Anticu Tistamentu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="სიცილიური" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Auld_Testament" title="Auld Testament — შოტლანდიური" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Auld Testament" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="შოტლანდიური" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Boares_testameanta" title="Boares testameanta — ჩრდილოეთ საამური" lang="se" hreflang="se" data-title="Boares testameanta" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ჩრდილოეთ საამური" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Fini_Testament" title="Fini Testament — სანგო" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Fini Testament" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="სანგო" class="interlanguage-link-target"><span>Sängö</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Stari_zavjet" title="Stari zavjet — სერბულ-ხორვატული" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Stari zavjet" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="სერბულ-ხორვატული" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%90%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B7%92_%E0%B6%9C%E0%B7%92%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B7%94%E0%B6%B8" title="පැරණි ගිවිසුම — სინჰალური" lang="si" hreflang="si" data-title="පැරණි ගිවිසුම" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="სინჰალური" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Old_Testament" title="Old Testament — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Old Testament" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Star%C3%BD_z%C3%A1kon" title="Starý zákon — სლოვაკური" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Starý zákon" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="სლოვაკური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Stara_zaveza" title="Stara zaveza — სლოვენური" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Stara zaveza" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="სლოვენური" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/%CA%BBO_le_Feagaiga_Tuai" title="ʻO le Feagaiga Tuai — სამოა" lang="sm" hreflang="sm" data-title="ʻO le Feagaiga Tuai" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="სამოა" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Testamende_Yekare" title="Testamende Yekare — შონა" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Testamende Yekare" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="შონა" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Axdigii_Hore" title="Axdigii Hore — სომალიური" lang="so" hreflang="so" data-title="Axdigii Hore" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="სომალიური" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bes%C3%ABlidhja_e_Vjet%C3%ABr" title="Besëlidhja e Vjetër — ალბანური" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Besëlidhja e Vjetër" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ალბანური" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Стари завет — სერბული" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Стари завет" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="სერბული" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Oold_T%C3%A4stam%C3%A4nt" title="Oold Tästamänt — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Oold Tästamänt" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Gamla_testamentet" title="Gamla testamentet — შვედური" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Gamla testamentet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="შვედური" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Agano_la_Kale" title="Agano la Kale — სუაჰილი" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Agano la Kale" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="სუაჰილი" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%B4%E0%AF%88%E0%AE%AF_%E0%AE%8F%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="பழைய ஏற்பாடு — ტამილური" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பழைய ஏற்பாடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ტამილური" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A1" title="พันธสัญญาเดิม — ტაილანდური" lang="th" hreflang="th" data-title="พันธสัญญาเดิม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="ტაილანდური" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Lumang_Tipan" title="Lumang Tipan — Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Lumang Tipan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Olpela_Testamen" title="Olpela Testamen — ტოკ-პისინი" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Olpela Testamen" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="ტოკ-პისინი" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Eski_Ahit" title="Eski Ahit — თურქული" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Eski Ahit" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="თურქული" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ty mw-list-item"><a href="https://ty.wikipedia.org/wiki/Faufaa_Tahito" title="Faufaa Tahito — ტაიტური" lang="ty" hreflang="ty" data-title="Faufaa Tahito" data-language-autonym="Reo tahiti" data-language-local-name="ტაიტური" class="interlanguage-link-target"><span>Reo tahiti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%82" title="Старий Завіт — უკრაინული" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Старий Завіт" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="უკრაინული" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%DB%81%D8%AF_%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%81_%D9%82%D8%AF%DB%8C%D9%85" title="عہد نامہ قدیم — ურდუ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="عہد نامہ قدیم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ურდუ" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Qadimgi_Ahd" title="Qadimgi Ahd — უზბეკური" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Qadimgi Ahd" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="უზბეკური" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Vanh_Zavet" title="Vanh Zavet — Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Vanh Zavet" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%B1u_%C6%AF%E1%BB%9Bc" title="Cựu Ước — ვიეტნამური" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cựu Ước" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ვიეტნამური" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/V%C3%AE_Testamint" title="Vî Testamint — ვალონური" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Vî Testamint" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="ვალონური" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/D%C3%A1an_nga_Ginsabutan" title="Dáan nga Ginsabutan — ვარაი" lang="war" hreflang="war" data-title="Dáan nga Ginsabutan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ვარაი" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A7%E7%BA%A6%E5%9C%A3%E7%BB%8F" title="旧约圣经 — ვუ" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="旧约圣经" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ვუ" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%AF%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="ჯვეში აპიანი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ჯვეში აპიანი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1j%E1%BA%B9%CC%80m%C3%BA_L%C3%A1%C3%A9l%C3%A1%C3%A9" title="Májẹ̀mú Láéláé — იორუბა" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Májẹ̀mú Láéláé" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="იორუბა" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Ouwe_Testamant" title="Ouwe Testamant — Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Ouwe Testamant" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%A7%E7%BA%A6%E5%9C%A3%E7%BB%8F" title="旧约圣经 — ჩინური" lang="zh" hreflang="zh" data-title="旧约圣经" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ჩინური" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%A1%94%E7%B4%8D%E8%B5%AB" title="塔納赫 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="塔納赫" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C5%AB-iok_S%C3%A8ng-keng" title="Kū-iok Sèng-keng — Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kū-iok Sèng-keng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%88%8A%E7%B4%84%E8%81%96%E7%B6%93" title="舊約聖經 — კანტონური" lang="yue" hreflang="yue" data-title="舊約聖經" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="კანტონური" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q19786#sitelinks-wikipedia" title="ენათშორისი ბმულების რედაქტირება" class="wbc-editpage">ბმულების რედაქტირება</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="სახელთა სივრცე"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="იხილეთ შიგთავსის გვერდი [c]" accesskey="c"><span>სტატია</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" rel="discussion" title="გვერდის შიგთავსის განხილვა [გ]" accesskey="გ"><span>განხილვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ენის ვარიანტის შეცვლა" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ქართული</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="გადახედვა"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=history" title="ამ გვერდის ბოლო ვერსიები [ი]" accesskey="ი"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ხელსაწყოები" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ხელსაწყოები</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ხელსაწყოები</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">დამალვა</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> მოქმედებები </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90"><span>შემოწმებული სტატია</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit" title="ამ გვერდის რედაქტირება [v]" accesskey="v"><span>რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit" title="ამ გვერდის წყაროს კოდის რედაქტირება [e]" accesskey="e"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=history"><span>ისტორია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ძირითადი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:WhatLinksHere/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="ყველა ვიკი გვერდის სია, რომლებშიც ეს გვერდია მითითებული [j]" accesskey="j"><span>ბმულები გვერდზე</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:RecentChangesLinked/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" rel="nofollow" title="ბოლო ცვლილებები ამ გვერდთან დაკავშირებულ გვერდებზე [k]" accesskey="k"><span>დაკავშირებული ცვლილებები</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ყველა სპეციალური გვერდის სია [q]" accesskey="q"><span>სპეციალური გვერდები</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&oldid=4684552" title="მუდმივი ბმული გვერდის ამ ვერსიაზე"><span>მუდმივი ბმული</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=info" title="მეტი ინფორმაცია ამ გვერდის შესახებ"><span>გვერდის ინფორმაცია</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:CiteThisPage&page=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&id=4684552&wpFormIdentifier=titleform" title="ინფორმაცია ამ გვერდის ციტირების შესახებ"><span>გვერდის ციტირება</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25AB%25E1%2583%2595%25E1%2583%2594%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598_%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A6%25E1%2583%2597%25E1%2583%25A5%25E1%2583%259B%25E1%2583%2590"><span>შემოკლებული URL-ის მიღება</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:QrCode&url=https%3A%2F%2Fka.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E1%2583%25AB%25E1%2583%2595%25E1%2583%2594%25E1%2583%259A%25E1%2583%2598_%25E1%2583%2590%25E1%2583%25A6%25E1%2583%2597%25E1%2583%25A5%25E1%2583%259B%25E1%2583%2590"><span>QR-კოდის ჩამოტვირთვა</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> ბეჭდვა/ექსპორტი </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98&bookcmd=book_creator&referer=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98+%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90"><span>წიგნის შექმნა</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:DownloadAsPdf&page=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=show-download-screen"><span>გადაწერა PDF ფორმატში</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&printable=yes" title="ამ გვერდის დასაბეჭდი ვერსია [p]" accesskey="p"><span>დასაბეჭდი ვერსია</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> სხვა პროექტებში </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Old_Testament" hreflang="en"><span>ვიკისაწყობი</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q19786" title="მონაცემთა საცავის დაკავშირებული ელემენტის ბმული [g]" accesskey="g"><span>ვიკიმონაცემების ელემენტი</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ინსტრუმენტები გვერდებისთვის"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="იერსახე"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">იერსახე</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">გადატანა გვერდით ზოლზე</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">დამალვა</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">მასალა ვიკიპედიიდან — თავისუფალი ენციკლოპედია</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ka" dir="ltr"><p><b>ძველი აღთქმა</b> — საერთო წმინდა ტექსტი (წიგნთა კრებული) <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="იუდაიზმი">იუდაიზმისა</a> და <a href="/wiki/%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ქრისტიანობა">ქრისტიანობისა</a>. პირველი, უძველესი ნაწილი ქრისტიანული ბიბლიისა, უძველესი ებრაული წმინდა წერილი (ებრაული ბიბლია — <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98" title="თანახი">თანახი</a>). </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/300px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg" decoding="async" width="300" height="430" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/450px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg/600px-Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg 2x" data-file-width="2009" data-file-height="2877" /></a><figcaption>ძველი აღთქმა, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%95%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ვულგატა (ჯერ არაა დაწერილი)">ვულგატა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%A3%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="გუტენბერგის ბიბლია">გუტენბერგის ბიბლია</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ნეტარი იერონიმე (ჯერ არაა დაწერილი)">ნეტარი იერონიმეს</a> მიერ თარგმანილი ბიბლია</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ტერმინის_წარმომავლობა_და_მნიშვნელობა"><span id=".E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.AC.E1.83.90.E1.83.A0.E1.83.9B.E1.83.9D.E1.83.9B.E1.83.90.E1.83.95.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.90_.E1.83.93.E1.83.90_.E1.83.9B.E1.83.9C.E1.83.98.E1.83.A8.E1.83.95.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.9D.E1.83.91.E1.83.90"></span>ტერმინის წარმომავლობა და მნიშვნელობა</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit&section=1" title="სექციის რედაქტირება:ტერმინის წარმომავლობა და მნიშვნელობა" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: ტერმინის წარმომავლობა და მნიშვნელობა"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ტერმინი „აღთქმა“ შეესაბამება ებრაულ სიტყვას <i>ბერიტ</i> ლათინურად <b>testamentum - ტესტამენტუმ</b>, ბერძნულათ კი <b>Διαθήκη - დიათიკე</b> „კავშირი, შეთანხმება, კონტრაქტი, დაბეჭდვა ან ბეჭედის დასმა (ტესტამენტუმ) ყველაზე ნათლად მისი ლათინური გამოთქმა გამოხატავს მის მნიშვნელობას“. </p><p>ძველაღმოსავლური წესი შეთანხმების დადებისა ორ მხარეს შორის მოცავდა მსხვერპლის შეწირვასა და წყევლის წარმოთქმას მის დამრღვევზე. ამის შემდეგ მხარეები გაივლიდნენ დაკლული მსხვერპლის ორ ნაწილს შორის და თავიანთ კავშირს ამტკიცებდნენ დაღვრილი სისხლით. ამ შეთანხმების სახსოვრად დებდნენ ქვას, ან რგავდნენ ხეს, უწოდებდნენ რა მათ ცის წინაშე მოწმეებს ამ შეთანხმებისა. </p><p>ვასალური დამოკიდებულებისგან განსხვავებით, რომელშიც იძულებითი მფარველობის მიღება იგულისხმება, ჭეშმარიტი კავშირი - ეს კავშირია თანასწორთა შორის. მისი საფუძველი ურთიერთპატივისცემა და ნებაყოფლობითი თანხმობაა მისი წარმომადგენელ მხარეებს შორის, რაც განაპირობებს მათ ნებელობით თავისუფლებას და შესაძლებლობას მისი გაუქმებისა, გაწყვეტისა, საპასუხო დამსჯელობითი სანქციების შიშის გარეშე. დაახლოებით მოცემული პირობების მსგავსად განისაზღვრება განსაკუთრებული ხასიათი ძველ აღთქმაში ღმერთსა და ადამიანებს შორის ურთიერთკავშირი<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. მას საფუძველი ჯერ კიდევ სამოთხეში დაედო, რომელიც დაირღვა ადამის ცოდვით დაცემით. ასეთივე საყოველთაო ხასიათით გამოირჩევა აღთქმა ნოესთან, და მისი მეშვეობით, მთელს ქმნილ სამყაროსთან. რჩეული გამოცხადების დამცველთა წრე ვიწროვდება აბრაამთან და მის შთამომავლებთან აღთქმით, სინას მთის აღთქმა კი განსაზღვრავს საბოლოო ხასიათს ძველი აღთქმისა: ისრაელი ხდება უფლის რჩეული ერი, რომელსაც მიეცა ქანაანის მიწა, უფლის მფარველობა და დახმარება. ისტორიული დანიშნულება ისრაელისა - არა მხოლოდ „ზეციური მეუფების“ მიწაზე დამყარება, არამედ მაგალითად ყოფნა მეზობელი ხალხებისათვის - სინათლედ ყოფნა წარმართთათვის. ისრაელმა დაივიწყა თავისი დანიშნულება და მისი უფლის მიერ რჩეულობა მხოოდდამხოლოდ ეთნიკური ქედმაღლობის საბაბად იქცა. </p><p><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%A5%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94" title="იესო ქრისტე">იესო ქრისტეს</a> შობამდე 6 საუკუნით ადრე იერემია წინასწარმეტყველმა იწინასწარმეტყველა ძველი, ნაციონალურ პოლიტიკური ილუზიების დანგრევა და ახალი კავშირის „დადება“ ღმერთსა და ადამიანებს შორის მხოლოდ და მხოლოდ სულიერ საფუძვლებზე. ქრისტიანობა წარმოშობისთანავე ცხოვრობდა იმ რწმენით, რომ იერემიას წინასწარმეტყველება განხორციელდა, ძველი შეთანხმება ღმერთსა და ადამიანებს შორის ერთი ერის მეშვეობით, შეიცვალა ახალი კავშირით-აღთქმით, რომელიც დადებულია მთელ კაცობრიობასთან ძე ღმრთისას განკაცებისა და მისი გამომხსნელობითი მსხვერპლის მეშვეობით. თავად იესო ქრისტემ საიდუმლო სერობაზე მიანიშნა განსხვავებაზე ყოფიერების ამ ორ მდგომარეობას შორის <i>„ესე არს სისხლი ჩემი ახლისა აღთქუმისაჲ, მრავალთათჳს დათხეული მისატევებელად ცოდვათა“</i><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. ამიტომაც ბიბლია, როგორც მსოფლიო ისტორია, იყოფა ორ პერიოდად: ქრისტეს შობამდე და ქრისტეს შობიდან, ან კიდევ ეპოქა ძველი აღთქმისა და ეპოქა ახალი აღთქმისა.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ძველი_აღთქმის_წიგნები"><span id=".E1.83.AB.E1.83.95.E1.83.94.E1.83.9A.E1.83.98_.E1.83.90.E1.83.A6.E1.83.97.E1.83.A5.E1.83.9B.E1.83.98.E1.83.A1_.E1.83.AC.E1.83.98.E1.83.92.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98"></span>ძველი აღთქმის წიგნები</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit&section=2" title="სექციის რედაქტირება:ძველი აღთქმის წიგნები" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: ძველი აღთქმის წიგნები"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ძველი აღთქმის წიგნები იყოფა კანონიკურ და არაკანონიკურ წიგნებად. მათ შორის არსებული განსხვავება ისაა, რომ კანონიკური წიგნები უფრო ძველია, დაწერილი დაახლოებით XV-V საუკუნეებში ქრისტეს შობამდე, არაკანონიკური წიგნები კი შედარებით გვიან IV-I საუკუნეებში ქრისტეს შობამდე.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>შინაარსის მიხედვით ძველი აღთქმის წიგნებში გამოყოფენ შემდეგ კატეგორიებს: </p> <ul><li>რჯულმდებითი (დაბადება, გამოსვლა, ლევიტელთა, რიცხვთა, მეორე შჯული)</li> <li>ისტორიული (<a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი იესო ნავეს ძისა">ისუ ნავესი</a>, მსაჯულთა, რუთისი, მეფეთა, ნეშტთა, წიგნები ეზდრასი, ნემიასი და ესთერისა)</li> <li>ზნეობრივ-დამრიგებლური (იობისი, ფსალმუნნი, წიგნები სოლომონისა)</li> <li>წინასწარმეტყველური (ესაია, იერემია, ეზეკიელი, დანიელი და სხვა თორმეტი წინასწარმეტყველის წიგნები)</li></ul> <table class="prettytable"> <caption><b>ძველი აღთქმის წიგნები</b> </caption> <tbody><tr> <th>ქართული <br />დასახელება </th> <th>ლათინური<br />დასახელება </th> <th>ბერძნული<br />დასახელება </th> <th>რუს. </th> <th>ინგლ. </th> <th>სახელწოდება <br /> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%98" title="თანახი">თანახში</a> </th></tr> <tr> <th colspan="6"><center></center> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" class="mw-redirect" title="დაბადება">დაბადება</a> (დაბ.) </td> <td>Genesis</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Γένεσις</span></td> <td>Быт.</td> <td>Gen</td> <td>בְּרֵאשִׁית </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90" class="mw-redirect" title="გამოსვლა">გამოსვლა</a> (გამ.)</td> <td>Exodus</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἔξοδος</span></td> <td>Исх.</td> <td>Ex</td> <td>שְׁמוֹת </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ლევიანნი">ლევიანნი</a> (ლევ.)</td> <td>Leviticus</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Λευϊτικòν</span></td> <td>Лев.</td> <td>Lev</td> <td>וַיִּקְרָא </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="რიცხვნი">რიცხვნი</a> (რიცხ.)</td> <td>Numeri</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἀριθμοὶ</span></td> <td>Чис.</td> <td>Num</td> <td>בְּמִדְבַּר </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="მეორე რჯული">მეორე რჯული</a> (რჯლ.)</td> <td>Deuteronomium</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Δευτερονόμιον</span></td> <td>Втор.</td> <td>Deut</td> <td>דְּבָרִים </td></tr> <tr> <th colspan="6"> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი იესო ნავეს ძისა">იესო ნავეს ძე</a> (იესო)</td> <td>Iosue</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἰησοῦς</span></td> <td>Нав.</td> <td>Josh</td> <td>יְהוֹשֻׁעַ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AF%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98" class="mw-redirect" title="მსაჯულნი">მსაჯულნი</a> (მსაჯ.)</td> <td>Iudicum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Κριταὶ</span></td> <td>Суд.</td> <td>Judg</td> <td>שׁוֹפְטִים </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="რუთი (ჯერ არაა დაწერილი)">რუთი</a> (რუთ.)</td> <td>Ruth</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ροὺθ</span></td> <td>Руф.</td> <td>Ruth</td> <td>רוּת </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="პირველი მეფეთა (ჯერ არაა დაწერილი)">პირველი მეფეთა</a> (1 მეფ.)</td> <td>I Samuelis</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Βασιλειων Α'</span></td> <td>1Цар</td> <td>1Sam</td> <td>שְׁמוּאֵל א׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეორე მეფეთა">წიგნი მეორე მეფეთა</a> (2 მეფ.)</td> <td>II Samuelis</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Βασιλειων Β'</span></td> <td>2Цар</td> <td>2Sam</td> <td>שְׁמוּאֵל ב׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მესამე მეფეთა">წიგნი მესამე მეფეთა</a> (3 მეფ.)</td> <td>I Regum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Βασιλειων Γ'</span></td> <td>3Цар</td> <td>1Kings</td> <td>מְלָכִים א׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეოთხე მეფეთა">წიგნი მეოთხე მეფეთა</a> (4 მეფ.)</td> <td>II Regum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Βασιλειων Δ'</span></td> <td>4Цар</td> <td>2Kings</td> <td>מְלָכִים ב׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="პირველი ნეშტთა (ჯერ არაა დაწერილი)">პირველი ნეშტთა</a> (1 ნეშტ.)</td> <td>I Paralipomenon</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Παραλειπομένων Α'</span></td> <td>1Пар</td> <td>1Chron</td> <td>דִּבְרֵי הַיָּמִים א׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეორე ნეშტთა">წიგნი მეორე ნეშტთა</a> (2 ნეშტ.)</td> <td>II Paralipomenon</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Παραλειπομένων Β'</span></td> <td>2Пар</td> <td>2Chron</td> <td>דִּבְרֵי הַיָּמִים ב׳ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="პირველი ეზრა (ჯერ არაა დაწერილი)">პირველი ეზრა</a> (1 ეზრ.)</td> <td>Esdrae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἒσδρας</span></td> <td>Езд</td> <td>Ezra</td> <td>עֶזְרָא </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ნეემია (ჯერ არაა დაწერილი)">ნეემია </a>(ნეემ.)</td> <td>Nehemiae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Νεεμιας</span></td> <td>Неем</td> <td>Neh</td> <td>נְחֶמְיָה </td></tr> <tr> <td><i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ტობითი (ჯერ არაა დაწერილი)">ტობითი</a> (ტობ.)</i></td> <td>Tobias</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Τωβιθ</span></td> <td>Тов</td> <td>Tob</td> <td>טובי </td></tr> <tr> <td><i><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ივდითი (ჯერ არაა დაწერილი)">ივდითი</a> (ივდ.)</i></td> <td>Judith</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ιουδίθ</span></td> <td>Иудифь</td> <td>Judith</td> <td>יְהוּדִית </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98" title="ესთერი">ესთერი</a> (ესთ.)</td> <td>Esther</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἐσθὴρ</span></td> <td>Есф</td> <td>Esther</td> <td>אֶסְתֵּר </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="იობი (ჯერ არაა დაწერილი)">იობი</a> (იობ.)</td> <td>Iob</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἰῶβ</span></td> <td>Иов</td> <td>Job</td> <td>אִיּוֹב </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%9C%E1%83%98" title="ფსალმუნნი">ფსალმუნნი</a> (ფსალმ.)</td> <td>Psalmorum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ψαλμοὶ</span></td> <td>Пс / Псал</td> <td>Ps</td> <td>תְּהִלִּים </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="იგავნი სოლომონისა (ჯერ არაა დაწერილი)">იგავნი სოლომონისა</a> (იგავ.)</td> <td>Proverbiorum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Παροιμιαι</span></td> <td>Прит</td> <td>Prov</td> <td>מִשְׁלֵי </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94" title="ეკლესიასტე">ეკლესიასტე</a> (ეკლ.)</td> <td>Ecclesiasticus</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἐκκλησιαστὴς</span></td> <td>Екк</td> <td>Eccles</td> <td>קֹהֶלֶת </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90-%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="ქებათა-ქება სოლომონისა (ჯერ არაა დაწერილი)">ქებათა-ქება სოლომონისა</a> (ქებ.)</td> <td>Canticum Canticorum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">ᾎσμα</span></td> <td>Песн</td> <td>Song</td> <td>שִׁיר הַשִּׁירִים </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ესაია წინასწარმეტყველი">ესაია წინასწარმეტყველი </a>(ეს.)</td> <td>Isaiae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἠσαΐας</span></td> <td>Ис / Исаи</td> <td>Is</td> <td>יְשַׁעְיָהוּ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იერემია წინასწარმეტყველი">იერემია წინასწარმეტყველი</a> (იერ.)</td> <td>Ieremiae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ιερεμίας</span></td> <td>Иер</td> <td>Jer</td> <td>יִרְמְיָהוּ </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="გოდება იერემიასი (ჯერ არაა დაწერილი)">გოდება იერემიასი</a> (გოდ.)</td> <td>Lamentationes</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Θρῆνοι</span></td> <td>Плач</td> <td>Lam</td> <td>אֵיכָה </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="ეზეკიელ წინასწარმეტყველი">ეზეკიელ წინასწარმეტყველი</a> (ეზეკ.)</td> <td>Ezechielis</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἰεζεκιὴλ</span></td> <td>Иез</td> <td>Ezek</td> <td>יְחֶזְקֵאל </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" class="mw-redirect" title="დანიელ წინასწარმეტყველი">დანიელ წინასწარმეტყველი </a>(დან.)</td> <td>Danielis</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Δανιὴλ</span></td> <td>Дан</td> <td>Dan</td> <td>דָּנִיֵּאל </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ოსია წინასწარმეტყველი (ჯერ არაა დაწერილი)">ოსია წინასწარმეტყველი</a> (ოს.)</td> <td>Osee</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ὡσηὲ</span></td> <td>Ос</td> <td>Hos</td> <td>הוֹשֵׁעַ </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იოველ წინასწარმეტყველი">იოველ წინასწარმეტყველი</a> (იოვ.)</td> <td>Ioel</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἰωὴλ</span></td> <td>Иоил</td> <td>Joel</td> <td>יוֹאֵל </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ამოს წინასწარმეტყველი">ამოს წინასწარმეტყველი</a> (ამოს)</td> <td>Amos</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἀμὼς</span></td> <td>Амос</td> <td>Amos</td> <td>עָמוֹס </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="აბდია წინასწარმეტყველი">აბდია წინასწარმეტყველი</a> (აბდ.)</td> <td>Abdiae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἀβδιοὺ</span></td> <td>Авд</td> <td>Obad</td> <td>עֹבַדְיָה </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იონა წინასწარმეტყველი">იონა წინასწარმეტყველი</a> (იონ.)</td> <td>Ionae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἰωνᾶς</span></td> <td>Иона</td> <td>Jon</td> <td>יוֹנָה </td></tr> <tr> <td><a href="/w/index.php?title=%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="მიქა წინასწარმეტყველი (ჯერ არაა დაწერილი)">მიქა წინასწარმეტყველი</a> (მიქ.)</td> <td>Michaeae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Μιχαίας</span></td> <td>Мих</td> <td>Mic</td> <td>מִיכָה </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9B_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ნაუმ წინასწარმეტყველი">ნაუმ წინასწარმეტყველი</a> (ნაუმ.)</td> <td>Nahum</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ναοὺμ</span></td> <td>Наум</td> <td>Nahum</td> <td>נַחוּם </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9B_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="აბაკუმ წინასწარმეტყველი">აბაკუმ წინასწარმეტყველი</a> (აბაკ.)</td> <td>Habacuc</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Αμβακοὺμ</span></td> <td>Авв</td> <td>Hab</td> <td>חֲבַקּוּק </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="სოფონია წინასწარმეტყველი">სოფონია წინასწარმეტყველი</a> (სოფ.)</td> <td>Sophoniae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Σοφονίας</span></td> <td>Соф</td> <td>Zeph</td> <td>צְפַנְיָה </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ანგია წინასწარმეტყველი">ანგია წინასწარმეტყველი</a> (ანგ.)</td> <td>Aggaei</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ἁγγαῖος</span></td> <td>Агг</td> <td>Hag</td> <td>חַגַּי </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ზაქარია წინასწარმეტყველი">ზაქარია წინასწარმეტყველი</a> (ზაქ.)</td> <td>Zachariae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Ζαχαρίας</span></td> <td>Зах</td> <td>Zech</td> <td>זְכַרְיָה </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მალაქია წინასწარმეტყველი">მალაქია წინასწარმეტყველი</a> (მალ.)</td> <td>Malachiae</td> <td><span lang="el" style="font-family: new athena unicode, athena, gentium, code2000, palatino linotype, serif; font-size: 110%;">Μαλαχίας</span></td> <td>Мал</td> <td>Mal</td> <td>מַלְאָכִי </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="რესურსები_ინტერნეტში"><span id=".E1.83.A0.E1.83.94.E1.83.A1.E1.83.A3.E1.83.A0.E1.83.A1.E1.83.94.E1.83.91.E1.83.98_.E1.83.98.E1.83.9C.E1.83.A2.E1.83.94.E1.83.A0.E1.83.9C.E1.83.94.E1.83.A2.E1.83.A8.E1.83.98"></span>რესურსები ინტერნეტში</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit&section=3" title="სექციის რედაქტირება:რესურსები ინტერნეტში" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: რესურსები ინტერნეტში"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.allgeo.org/index.php/ka/2018-12-15-17-45-38/2018-12-16-00-25-41">აუდიო–ვერსია Allgeo.org-ზე</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="სქოლიო"><span id=".E1.83.A1.E1.83.A5.E1.83.9D.E1.83.9A.E1.83.98.E1.83.9D"></span>სქოლიო</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&veaction=edit&section=4" title="სექციის რედაქტირება:სქოლიო" class="mw-editsection-visualeditor"><span>რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: სქოლიო"><span>წყაროს რედაქტირება</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="font-size: 90%; list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <span class="reference-text">ქრისტიანული მოძღვრების თანახმად ადამიანი თავისუფალია (ნების თავისუფლება), და ამ ნებელობის მეშვეობით ის თავად წყვეტს, იყოს ღმერთთან თუ განუდგეს მათ, იცხოვროს მისი მცნებების მიხედვით, თუ საკუთარი ნების მიხედვით. არც ჯოჯოხეთია ღმერთის მიერ დაწესებული სასჯელი, სანაცვლო საზღაური ადამიანთა განდგომაზე (ღმერთი აბსოლუტური სიკეთეა), არამედ ადამიანები, რომლებიც ღმერთთან მყოფობისათვის არიან შექმნილნი (ეს არის მათი ბუნებრივი მდგომარეობა), თავიანთი განდგომით გამოეყოფიან ამ სიკეთეს (სამოთხეს), თავიანთ ბუნებრივ მდგომარეობას და ხვდებიან ჯოჯოხეთში. ანუ ჯოჯოხეთი არის ადამიანის ბუნებრივი მდგომარეობის დარღვევა, მიერ განხორციელებული არასწორი ნებელობითი არჩევანის შედეგი და არა უფლის სასჯელი – ადამიანი თავად ისჯის საკუთარ თავს</span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.orthodoxy.ge/tserili/mtatsmindeli/mate22-28.htm">/მთ.26,28</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3">↑</a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://azbyka.ru/dictionary/03/vethiy_zavet-all.shtml">/ Ветхий Завет</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <span class="reference-text"><cite class="web" style="font-style:normal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111231040304/http://superbook.azbyka.ru/LOGIC/add3.htm">/ О книгах канонических и неканонических</a>.  დაარქივებულია <a rel="nofollow" class="external text" href="http://superbook.azbyka.ru/LOGIC/add3.htm">ორიგინალიდან</a> — 2011-12-31. <small style="color:grey">ციტირების თარიღი: 2012-01-02.</small></cite></span> </li> </ol></div></div> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";" class="navbox-title" colspan="2"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="თარგი:ბიბლიის წიგნები"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="თარგის განხილვა:ბიბლიის წიგნები (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color: #002bb8;" title="თარგის განხილვა">გ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <a href="/wiki/%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90" title="ბიბლია">ბიბლიის</a> წიგნები</div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;"><a class="mw-selflink selflink">ძველი აღთქმა</a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> </div><table cellspacing="0" class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;;;"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";padding-left:0em;padding-right:0em;;"><div style="padding:0em 0.75em;">კანონიკური</div></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-"><div style="padding:"> <p><a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი დაბადებისა">დაბადება</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი გამოსვლათა">გამოსვლა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი ლევიტელთა">ლევიანნი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%95%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი რიცხვთა">რიცხვნი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%A0%E1%83%AF%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი მეორე რჯულისა">მეორე რჯული</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%AB%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი იესო ნავეს ძისა">იესო ნავეს ძე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AF%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მსაჯულთა">მსაჯულნი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი რუთისა">რუთი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი პირველი მეფეთა">პირველი მეფეთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეორე მეფეთა">მეორე მეფეთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მესამე მეფეთა">მესამე მეფეთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეოთხე მეფეთა">მეოთხე მეფეთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი პირველი ნეშტთა">პირველი ნეშტთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი მეორე ნეშტთა">მეორე ნეშტთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წიგნი პირველი ეზრასი">პირველი ეზრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წიგნი ნეემიასი">ნეემია</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი ესთერისა">ესთერი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წიგნი იობისა">იობი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%9C%E1%83%98" title="ფსალმუნნი">ფსალმუნნი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%97%E1%83%90" title="წიგნი იგავთა">იგავნი სოლომონისა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%94" title="ეკლესიასტე">ეკლესიასტე</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%B2" title="წიგნი ქება ქებათაჲ">ქებათა-ქება</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინასწარმეტყველება ესაიასი">ესაია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინასწარმეტყველება იერემიასი">იერემია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="გოდებანი იერემია წინასწარმეტყველისანი">გოდება იერემიასი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წინასწარმეტყველება ეზეკიელისა">ეზეკიელ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წინასწარმეტყველება დანიელისა">დანიელ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინასწარმეტყველება ოსესი">ოსია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90" title="წინასწარმეტყველება იოველისა">იოველ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება ამოსისი">ამოს წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება აბდიასი">აბდია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინასწარმეტყველება იონასი">იონა წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება მიქიასი">მიქა წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება ნაუმისი">ნაუმ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება ამბაკუმისი">აბაკუმ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება სოფონიასი">სოფონია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება ანგიასი">ანგია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება ზაქარიასი">ზაქარია წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" title="წინაწარმეტყველება მალაქიასი">მალაქია წინასწარმეტყველი</a> </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";padding-left:0em;padding-right:0em;;"><div style="padding:0em 0.75em;">არაკანონიკური</div></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-"><div style="padding:"> <p><a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი პირველი მაკაბელთა (ჯერ არაა დაწერილი)">პირველი მაკაბელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი მეორე მაკაბელთა (ჯერ არაა დაწერილი)">მეორე მაკაბელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი მესამე მაკაბელთა (ჯერ არაა დაწერილი)">მესამე მაკაბელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%AE%E1%83%94_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი მეოთხე მაკაბელთა (ჯერ არაა დაწერილი)">მეოთხე მაკაბელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="წინასწარმეტყველება ბარუქისი (ჯერ არაა დაწერილი)">ბარუქ წინასწარმეტყველი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94_%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი მეორე ეზრასი (ჯერ არაა დაწერილი)">მეორე ეზრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი მესამე ეზრასი (ჯერ არაა დაწერილი)">მესამე ეზრა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი ივდითისა (ჯერ არაა დაწერილი)">ივდითი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%B2_%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ლოცვაჲ წმიდისა იერემიასი (ჯერ არაა დაწერილი)">ეპისტოლე იერემიასი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი სიბრძნისა (ჯერ არაა დაწერილი)">წიგნი სიბრძნისა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%AB%E1%83%9C%E1%83%94_%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="სიბრძნე ზირაქისა (ჯერ არაა დაწერილი)">სიბრძნე ზირაქისა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%92%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="წიგნი ტობისი (ჯერ არაა დაწერილი)">ტობითი</a> </p> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";;"><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="ახალი აღთქმა">ახალი აღთქმა</a></th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="მათეს სახარება">მათეს</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="მარკოზის სახარება">მარკოზის</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ლუკას სახარება">ლუკას</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="იოანეს სახარება">იოანეს</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%94_%E1%83%AC%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90" title="საქმე წმიდათა მოციქულთა">საქმე წმიდათა მოციქულთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" title="რომაელთა მიმართ">რომაელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98)" title="კორინთელთა მიმართ (პირველი)">1 კორინთელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94)" title="კორინთელთა მიმართ (მეორე)">2 კორინთელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" title="გალატელთა მიმართ">გალატელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" title="ეფესელთა მიმართ">ეფესელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" class="mw-redirect" title="ფილიპელთა მიმართ">ფილიპელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" title="კოლასელთა მიმართ">კოლასელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98)" title="თესალონიკელთა მიმართ (პირველი)">1 თესალონიკელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94)" title="თესალონიკელთა მიმართ (მეორე)">2 თესალონიკელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98)" class="mw-redirect" title="ტიმოთეს მიმართ (პირველი)">1 ტიმოთეს</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="ტიმოთეს მიმართ (მეორე)">2 ტიმოთეს</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" class="mw-redirect" title="ტიტეს მიმართ">ტიტეს</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" class="mw-redirect" title="ფილიმონის მიმართ">ფილიმონის</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97" class="mw-redirect" title="ებრაელთა მიმართ">ებრაელთა</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%98" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა იაკობისი">წმ. მოციქულისა იაკობისი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98)" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა პეტრესი (პირველი)">წმ. მოციქულისა პეტრესი (პირველი)</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა პეტრესი (მეორე)">წმ. მოციქულისა პეტრესი (მეორე)</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98)" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა იოანესი (პირველი)">წმ. მოციქულისა იოანესი (პირველი)</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა იოანესი (მეორე)">წმ. მოციქულისა იოანესი (მეორე)</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98_(%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94)" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა იოანესი (მესამე)">წმ. მოციქულისა იოანესი (მესამე)</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%AC%E1%83%9B._%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%98" class="mw-redirect" title="წმ. მოციქულისა იუდასი">წმ. მოციქულისა იუდასი</a><span style="white-space:nowrap; font-weight:bold;"> · </span> <a href="/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%AA%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98" title="გამოცხადება იოანესი">გამოცხადება იოანესი</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table cellspacing="0" class="navbox" style="border-spacing:0;;"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="width:100%;border-spacing:0;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th scope="col" style=";background:#ccccff" class="navbox-title" colspan="3"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand" style="background-color:transparent; padding:0; font-weight:normal; font-size:xx-small; color:#000000; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98" title="თარგი:ბიბლიის წინასწარმეტყველნი"><span title="იხილე თარგი">ხ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%90:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="თარგის განხილვა:ბიბლიის წინასწარმეტყველნი (ჯერ არაა დაწერილი)"><span style="color: #002bb8;" title="თარგის განხილვა">გ</span></a> <span style="font-size:80%;">•</span> <a class="external text" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%92%E1%83%98:%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9C%E1%83%98&action=edit"><span style="color: #002bb8;" title="შეგიძლიათ თარგის რედაქტირება. გამოიყენეთ წინასწარი გადახედვის ღილაკი შენახვამდე.">რ</span></a></div></div><div class="" style="font-size:110%;"> <a href="/w/index.php?title=%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ბიბლიის წინასწარმეტყველები (ჯერ არაა დაწერილი)">ბიბლიის წინასწარმეტყველები</a></div></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#ccccff;;">დიდი წინასწარმეტყველები</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ეზეკიელი">ეზეკიელი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იერემია წინასწარმეტყველი">იერემია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ესაია წინასწარმეტყველი">ესაია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="დანიელი">დანიელი</a> </p> </div></td><td class="navbox-image" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px;" rowspan="5"><div> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E1%83%A4%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98:Esaia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/0/0b/Esaia.jpg/50px-Esaia.jpg" decoding="async" width="50" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/0/0b/Esaia.jpg/75px-Esaia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/ka/thumb/0/0b/Esaia.jpg/100px-Esaia.jpg 2x" data-file-width="158" data-file-height="283" /></a></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#ccccff;;">მცირე წინასწარმეტყველები</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#ffffff;;" class="navbox-list navbox-even"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9B_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="აბაკუმ წინასწარმეტყველი">აბაკუმი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="აბდია წინასწარმეტყველი">აბდია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ანგია წინასწარმეტყველი">ანგია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ამოს წინასწარმეტყველი">ამოსი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ზაქარია წინასწარმეტყველი">ზაქარია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იოველ წინასწარმეტყველი">იოველი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%98%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="იონა წინასწარმეტყველი">იონა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მალაქია წინასწარმეტყველი">მალაქია</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%A5%E1%83%94%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="მიქეა წინასწარმეტყველი">მიქეა</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%9B_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ნაუმ წინასწარმეტყველი">ნაუმი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ოსე წინასწარმეტყველი">ოსე</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="სოფონია წინასწარმეტყველი">სოფონია</a>. </p> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style=";background:#ccccff;;">სხვადასხვა</th><td style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left;;background:#ffffff;;" class="navbox-list navbox-odd"><div style="padding:0em 0.25em"> <p><a href="/wiki/%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94" title="მოსე">მოსე</a>, <a href="/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98" title="არონი">არონი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%97%E1%83%98" title="დავითი">დავითი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%9C_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%94" title="სოლომონ მეფე">სოლომონი</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ელისე (ჯერ არაა დაწერილი)">ელისე</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="ნათანი (ჯერ არაა დაწერილი)">ნათანი</a>, <a href="/w/index.php?title=%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="გედეონი (ჯერ არაა დაწერილი)">გედეონი</a>, <a href="/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%90_%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98" title="ელია წინასწარმეტყველი">ელია</a> </p> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ReferenceTooltips\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgets\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">მოძიებულია „<a dir="ltr" href="https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ძველი_აღთქმა&oldid=4684552">https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=ძველი_აღთქმა&oldid=4684552</a>“-დან</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სპეციალური:კატეგორიები">კატეგორია</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90" title="კატეგორია:ძველი აღთქმა">ძველი აღთქმა</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ეს გვერდი ბოლოს დარედაქტირდა: 18:47, 21 ივლისი 2024.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>ტექსტი ვრცელდება <a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Creative_Commons_Attribution-ShareAlike_4.0_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9D_%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%96%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიის ტექსტი">Creative Commons Attribution-ShareAlike ლიცენზიით</a> და შესაძლოა არსებობდეს დამატებითი პირობები. ამ საიტის გამოყენებით, თქვენ ეთანხმებით <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">გამოყენების პირობებსა</a> და <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკას</a>.</div> <div>ვიკიპედია® არის არაკომერციული ორგანიზაცია <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>-ის რეგისტრირებული სავაჭრო ნიშანი.</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90" title="ვიკიპედია:ფორუმი/დახმარება">დაგვიკავშირდით</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">კონფიდენციალურობის პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A8%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91">ვიკიპედიის შესახებ</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%94%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98:%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A3%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A7%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%90">პასუხისმგებლობის უარყოფა</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">ქცევის კოდექსი</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">შემქმნელები</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ka.wikipedia.org">სტატისტიკა</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">მზა ფაილების პოლიტიკა</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ka.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">მობილური ვერსია</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-b8zqw","wgBackendResponseTime":183,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.138","walltime":"0.375","ppvisitednodes":{"value":3335,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":119892,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":84476,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3775,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 81.809 1 -total"," 43.62% 35.688 3 თარგი:ნავდაფა"," 33.23% 27.184 1 თარგი:ბიბლიის_წიგნები"," 33.09% 27.070 1 თარგი:სქოლიო"," 21.46% 17.553 41 თარგი:Lang-el2"," 14.06% 11.501 41 თარგი:LangWithName"," 13.16% 10.768 1 თარგი:ნავდაფა_ქვეჯგუფი"," 9.87% 8.075 1 თარგი:ბიბლიის_წინასწარმეტყველნი"," 7.04% 5.756 2 თარგი:Tnavbar"," 5.59% 4.572 1 თარგი:Cite_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":579786,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-587f7d4878-vvl2n","timestamp":"20241120201423","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u10eb\u10d5\u10d4\u10da\u10d8 \u10d0\u10e6\u10d7\u10e5\u10db\u10d0","url":"https:\/\/ka.wikipedia.org\/wiki\/%E1%83%AB%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%97%E1%83%A5%E1%83%9B%E1%83%90","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q19786","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q19786","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-01-02T10:54:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/27\/Gutenberg_bible_Old_Testament_Epistle_of_St_Jerome.jpg"}</script> </body> </html>