CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Cząstka elementarna – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"c1d310eb-e53f-4760-bdd7-6bbf7c859788","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Cząstka_elementarna","wgTitle":"Cząstka elementarna","wgCurRevisionId":74184466,"wgRevisionId":74184466,"wgArticleId":875,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Cząstki elementarne"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Cząstka_elementarna","wgRelevantArticleId":875,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}}, "wgStableRevisionId":74184466,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q43116","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready", "ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.math.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Cząstka elementarna – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Cząstka_elementarna rootpage-Cząstka_elementarna skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Cz%C4%85stka+elementarna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Cz%C4%85stka+elementarna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Cz%C4%85stka+elementarna" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Cz%C4%85stka+elementarna" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia</span> </div> </a> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Próby_zmiany_definicji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Próby_zmiany_definicji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Próby zmiany definicji</span> </div> </a> <ul id="toc-Próby_zmiany_definicji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cząstki_elementarne_w_strukturze_materii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cząstki_elementarne_w_strukturze_materii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Cząstki elementarne w strukturze materii</span> </div> </a> <ul id="toc-Cząstki_elementarne_w_strukturze_materii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cząstki_elementarne_modelu_standardowego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cząstki_elementarne_modelu_standardowego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Cząstki elementarne modelu standardowego</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Cząstki_elementarne_modelu_standardowego-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Cząstki elementarne modelu standardowego</span> </button> <ul id="toc-Cząstki_elementarne_modelu_standardowego-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fermiony" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fermiony"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Fermiony</span> </div> </a> <ul id="toc-Fermiony-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bozony" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bozony"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Bozony</span> </div> </a> <ul id="toc-Bozony-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nowe_teorie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nowe_teorie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Nowe teorie</span> </div> </a> <ul id="toc-Nowe_teorie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uwagi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uwagi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Uwagi</span> </div> </a> <ul id="toc-Uwagi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Cząstka elementarna</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 99 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-99" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">99 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Element%C3%AAre_deeltjie" title="Elementêre deeltjie – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Elementêre deeltjie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Elementarteilchen" title="Elementarteilchen – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Elementarteilchen" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%8A" title="جسيم أولي – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جسيم أولي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Particla_elemental" title="Particla elemental – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Particla elemental" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_elemental" title="Partícula elemental – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Partícula elemental" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Elementar_hiss%C9%99cik" title="Elementar hissəcik – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Elementar hissəcik" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%B1" title="بنیادی ذره‌لر – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بنیادی ذره‌لر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%8C%E0%A6%B2%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%95%E0%A6%A3%E0%A6%BE" title="মৌলিক কণা – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মৌলিক কণা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ki-p%C3%BAn_lia%CC%8Dp-ch%C3%BA" title="Ki-pún lia̍p-chú – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Ki-pún lia̍p-chú" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Элементарная часціца – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Элементарная часціца" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D1%8D%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Элемэнтарная часьцінка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Элемэнтарная часьцінка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%8F%E0%A4%B2%E0%A4%BF%E0%A4%AE%E0%A5%87%E0%A4%82%E0%A4%9F%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%B2" title="एलिमेंटरी पार्टिकल – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="एलिमेंटरी पार्टिकल" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Елементарна частица – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Елементарна частица" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Elementaraitzal" title="Elementaraitzal – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Elementaraitzal" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Elementarna_%C4%8Destica" title="Elementarna čestica – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Elementarna čestica" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rannig_elfennel" title="Rannig elfennel – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Rannig elfennel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_elemental" title="Partícula elemental – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Partícula elemental" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BA%C4%95%D1%81%D0%BB%D0%B5_%D0%BF%C4%95%D1%80%D1%87%C4%95" title="Никĕсле пĕрчĕ – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Никĕсле пĕрчĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Element%C3%A1rn%C3%AD_%C4%8D%C3%A1stice" title="Elementární částice – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Elementární částice" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Elementarpartikel" title="Elementarpartikel – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Elementarpartikel" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Elementarteilchen" title="Elementarteilchen – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Elementarteilchen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Elementaarosakesed" title="Elementaarosakesed – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Elementaarosakesed" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%BF%CE%B9%CF%87%CE%B5%CE%B9%CF%8E%CE%B4%CE%B5%CF%82_%CF%83%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF" title="Στοιχειώδες σωματίδιο – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Στοιχειώδες σωματίδιο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Elementary_particle" title="Elementary particle – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Elementary particle" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_elemental" title="Partícula elemental – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Partícula elemental" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Elementa_partiklo" title="Elementa partiklo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Elementa partiklo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Oinarrizko_partikula" title="Oinarrizko partikula – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Oinarrizko partikula" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ذرات بنیادی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ذرات بنیادی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Particule_%C3%A9l%C3%A9mentaire" title="Particule élémentaire – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Particule élémentaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Bunch%C3%A1ithn%C3%ADn" title="Buncháithnín – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Buncháithnín" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_elemental" title="Partícula elemental – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Partícula elemental" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B8%B0%EB%B3%B8_%EC%9E%85%EC%9E%90" title="기본 입자 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="기본 입자" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տարրական մասնիկներ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տարրական մասնիկներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B2%E0%A4%95%E0%A4%A3" title="मूलकण – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मूलकण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Elementarna_%C4%8Destica" title="Elementarna čestica – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Elementarna čestica" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Partikel_dasar" title="Partikel dasar – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Partikel dasar" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/INhlayiyana_eyisiseko" title="INhlayiyana eyisiseko – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="INhlayiyana eyisiseko" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/%C3%96reind" title="Öreind – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Öreind" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Particella_elementare" title="Particella elementare – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Particella elementare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%9C%D7%A7%D7%99%D7%A7_%D7%99%D7%A1%D7%95%D7%93%D7%99" title="חלקיק יסודי – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="חלקיק יסודי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%82%E0%B2%B2%E0%B2%95%E0%B2%A3%E0%B2%97%E0%B2%B3%E0%B3%81" title="ಮೂಲಕಣಗಳು – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮೂಲಕಣಗಳು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%AC%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="ელემენტარული ნაწილაკი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ელემენტარული ნაწილაკი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B9%D1%8B%D0%BC_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Қарапайым бөлшектер – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қарапайым бөлшектер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Par%C3%A7ik%C3%AA_bingeh%C3%AEn" title="Parçikê bingehîn – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Parçikê bingehîn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Particula_elementaris" title="Particula elementaris – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Particula elementaris" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Element%C4%81rda%C4%BCi%C5%86a" title="Elementārdaļiņa – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Elementārdaļiņa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Elementardeelchen" title="Elementardeelchen – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Elementardeelchen" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Elementarioji_dalel%C4%97" title="Elementarioji dalelė – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Elementarioji dalelė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Elementair_deilkes" title="Elementair deilkes – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Elementair deilkes" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Partezela_elementar" title="Partezela elementar – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Partezela elementar" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Elemi_r%C3%A9szecske" title="Elemi részecske – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Elemi részecske" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Елементарна честичка – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Елементарна честичка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%97%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95_%E0%B4%95%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="മൗലിക കണം – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മൗലിക കണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B2%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%A4_%E0%A4%95%E0%A4%A3" title="मूलभूत कण – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मूलभूत कण" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Zarah_asas" title="Zarah asas – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Zarah asas" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_eilementar" title="Partícula eilementar – mirandyjski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Partícula eilementar" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%B3%D1%8D%D0%BB_%D0%B1%D3%A9%D3%A9%D0%BC" title="Эгэл бөөм – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Эгэл бөөм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%B1%E1%80%81%E1%80%B6%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BA" title="အခြေခံအမှုန် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="အခြေခံအမှုန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Elementair_deeltje" title="Elementair deeltje – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Elementair deeltje" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B2%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%A4_%E0%A4%95%E0%A4%A3" title="मूलभूत कण – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मूलभूत कण" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%A0%E7%B2%92%E5%AD%90" title="素粒子 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="素粒子" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D0%B4%D0%B0%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D0%BB%D0%B3" title="Физикийн дакъалг – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Физикийн дакъалг" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Elementaardeelken" title="Elementaardeelken – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Elementaardeelken" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Element%C3%A6rpartikkel" title="Elementærpartikkel – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Elementærpartikkel" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Element%C3%A6rpartikkel" title="Elementærpartikkel – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Elementærpartikkel" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Particula_element%C3%A0ria" title="Particula elementària – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Particula elementària" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Elementar_zarracha" title="Elementar zarracha – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Elementar zarracha" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AC%E0%A9%81%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A6%E0%A9%80_%E0%A8%95%E0%A8%A3" title="ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਣ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਣ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%DD%A8" title="بنیادی کݨ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بنیادی کݨ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Partissela_elementar" title="Partissela elementar – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Partissela elementar" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Elementardeelken" title="Elementardeelken – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Elementardeelken" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADcula_elementar" title="Partícula elementar – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Partícula elementar" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Particul%C4%83_elementar%C4%83" title="Particulă elementară – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Particulă elementară" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Tiksi_k%27atacha" title="Tiksi k'atacha – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Tiksi k'atacha" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Фундаментальная частица – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Фундаментальная частица" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Elementarpaat" title="Elementarpaat – fryzyjski saterlandzki" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Elementarpaat" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="fryzyjski saterlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Grimca_elementare" title="Grimca elementare – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Grimca elementare" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Particedda_elimintari" title="Particedda elimintari – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Particedda elimintari" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Elementary_particle" title="Elementary particle – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Elementary particle" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Fundament%C3%A1lna_%C4%8Dastica" title="Fundamentálna častica – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Fundamentálna častica" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Osnovni_delec" title="Osnovni delec – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Osnovni delec" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%95" title="بنوردیلە – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بنوردیلە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Елементарна честица – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Елементарна честица" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Elementarne_%C4%8Destice" title="Elementarne čestice – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Elementarne čestice" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Partikel_%C3%A9lem%C3%A9nter" title="Partikel éleménter – sundajski" lang="su" hreflang="su" data-title="Partikel éleménter" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundajski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Alkeishiukkanen" title="Alkeishiukkanen – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Alkeishiukkanen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Elementarpartikel" title="Elementarpartikel – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Elementarpartikel" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%9F%E0%AF%88%E0%AE%A4%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="அடிப்படைத் துகள் – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அடிப்படைத் துகள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BA%D0%B8%D1%81%D3%99%D0%BA%D1%87%D0%B5%D0%BA" title="Элементар кисәкчек – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Элементар кисәкчек" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Part%C3%ADkula_element%C3%A1r" title="Partíkula elementár – tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Partíkula elementár" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%B8%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="อนุภาคมูลฐาน – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="อนุภาคมูลฐาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Temel_par%C3%A7ac%C4%B1k" title="Temel parçacık – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Temel parçacık" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Фундаментальна частинка – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Фундаментальна частинка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B0%D8%B1%DB%81" title="بنیادی ذرہ – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بنیادی ذرہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hạt sơ cấp" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Elementarya_nga_partikulo" title="Elementarya nga partikulo – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Elementarya nga partikulo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%BA%E6%9C%AC%E7%B2%92%E5%AD%90" title="基本粒子 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="基本粒子" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%BA%E6%9C%AC%E7%B2%92%E5%AD%90" title="基本粒子 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="基本粒子" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9F%BA%E6%9C%AC%E7%B2%92%E5%AD%90" title="基本粒子 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="基本粒子" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q43116#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Cz%C4%85stka_elementarna" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Cz%C4%85stka_elementarna" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Cz%C4%85stka_elementarna" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&oldid=74184466" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Cz%C4%85stka_elementarna&id=74184466&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCz%25C4%2585stka_elementarna"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FCz%25C4%2585stka_elementarna"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Cz%C4%85stka+elementarna"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Cz%C4%85stka_elementarna&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Elementary_particles" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q43116" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy zagadnienia związanego z fizyką. Zobacz też: <a href="/wiki/Cz%C4%85stki_elementarne_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Cząstki elementarne (ujednoznacznienie)">inne znaczenie tej nazwy</a>.</span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70829359">.mw-parser-output .listen-box{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;padding:2px 4px;box-sizing:border-box;width:250px;font-size:88%;line-height:1.25em;border:1px solid #aaa;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .listen-header{display:flex;align-items:center;gap:8px}.mw-parser-output .listen-file{display:flex;flex-direction:column;gap:2px;margin-top:4px;padding-top:4px}.mw-parser-output .listen-file+.listen-file{border-top:1px solid #ddd}.mw-parser-output .listen-file>:not(.listen-player){padding:0 2px}.mw-parser-output .listen-footer{font-size:0.9em;margin-top:8px;text-align:right}@media(max-width:500px){.mw-parser-output .listen-box{width:300px;margin:4px auto;float:none;clear:both}.mw-parser-output .listen-player .mw-tmh-player{width:100%!important}}</style><div class="listen-box"><div class="listen-header"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/32px-Audio-input-microphone.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/48px-Audio-input-microphone.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/64px-Audio-input-microphone.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span><span><a href="/wiki/Plik:Cz%C4%85stki_elementarne.mp3" title="Plik:Cząstki elementarne.mp3">Cząstki elementarne</a></span></div><div class="listen-file"><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="3098" data-mwtitle="Cząstki_elementarne.mp3" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/1/1d/Cz%C4%85stki_elementarne.mp3/Cz%C4%85stki_elementarne.mp3.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-transcodekey="ogg" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Cz%C4%85stki_elementarne.mp3" type="audio/mpeg" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> Rozmowa z prof. Marianem Kozielskim. Podkast z serii Nauka XXI wieku</div></div><div class="listen-footer"><i>Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Pomoc_-_multimedia" class="extiw" title="commons:Commons:Pomoc - multimedia">strony pomocy</a>.</i></div></div> <p><b>Cząstka elementarna</b> – <a href="/wiki/Cz%C4%85stka" title="Cząstka">cząstka</a> będąca podstawowym budulcem, czyli najmniejszym i nieposiadającym wewnętrznej <a href="/wiki/Struktura" title="Struktura">struktury</a>. Niemniej pojęcie to ze względów historycznych ma trochę inne znaczenie. Badaniem tych cząstek zajmuje się <a href="/wiki/Fizyka_cz%C4%85stek_elementarnych" title="Fizyka cząstek elementarnych">fizyka cząstek elementarnych</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pojęcie <b>cząstki elementarne</b> wprowadzono w latach 1930–1935 i oznaczało ono <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>, <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> i kwant <a href="/wiki/Pole_elektromagnetyczne" title="Pole elektromagnetyczne">pola elektromagnetycznego</a> (<a href="/wiki/Foton" title="Foton">foton</a>). W tamtych czasach uznawano, że cała materia zbudowana jest z tych cząstek. </p><p>W latach późniejszych odkryto <a href="/wiki/Mion" title="Mion">miony</a>, <a href="/wiki/Mezony" title="Mezony">mezony</a>, <a href="/wiki/Hiperony" title="Hiperony">hiperony</a> i wiele innych cząstek oraz ich <a href="/wiki/Antymateria" title="Antymateria">antycząstki</a>, początkowo wszystkie były uznane za elementarne. Obecnie znanych jest ponad 200 takich cząstek<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>, większość z nich współcześnie nie jest już uważana za elementarne. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Próby_zmiany_definicji"><span id="Pr.C3.B3by_zmiany_definicji"></span>Próby zmiany definicji</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Próby zmiany definicji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Próby zmiany definicji"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wśród fizyków nie ma obecnie jednomyślności w uznaniu definicji cząstki elementarnej, choć przeważa pogląd, że cząstkami elementarnymi są te wszystkie cząstki, które są niezbędne do wyjaśnienia własności wszystkich form materii, i tylko te, których nie można wyjaśnić przez inne cząstki. Z definicji tej wynika, że są one jednocześnie podstawowym budulcem materii i nie posiadają wewnętrznej struktury. </p><p>Tak zwana <i>hipoteza demokracji cząstek</i> zakłada, że wszystkie cząstki są sobie nawzajem potrzebne i nawzajem tłumaczą się teoretycznie. W myśl tego poglądu oraz ze względów historycznych terminu cząstki elementarne używa się czasem także w odniesieniu do <a href="/wiki/Hadrony" title="Hadrony">hadronów</a> (czyli do kilkuset cząstek jak proton, czy neutron, niebędących w istocie cząstkami elementarnymi). </p><p>Terminu tego używa się jednak tylko w kontekście, w którym rozumiany jest jednoznacznie. </p><p>Niejednoznaczności w definicji spowodowały wprowadzenie pojęcia <b>cząstki fundamentalne</b> określające cząstki elementarne w myśl pierwszej definicji. </p><p>Ścisła definicja cząstek elementarnych (w znaczeniu fundamentalnych) oznacza, że w miarę postępu badań pewne cząstki mogą przestać być uznawane za elementarne<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cząstki_elementarne_w_strukturze_materii"><span id="Cz.C4.85stki_elementarne_w_strukturze_materii"></span>Cząstki elementarne w strukturze materii</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Cząstki elementarne w strukturze materii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Cząstki elementarne w strukturze materii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Z cząstek elementarnych zbudowane są wszystkie inne cząstki. Na przykład <a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomy</a> zbudowane są z mniejszych cząstek takich jak <a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektrony</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">protony</a> i <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutrony</a>. Protony i neutrony są również cząstkami złożonymi z innych, bardziej podstawowych cząstek – <a href="/wiki/Kwark" title="Kwark">kwarków</a>. Najważniejszym problemem w <a href="/wiki/Fizyka_cz%C4%85stek_elementarnych" title="Fizyka cząstek elementarnych">fizyce cząstek</a> jest znalezienie czegoś, co można uznać za <b>cząstki fundamentalne</b>, z których, jak z budulca, złożone byłyby wszystkie inne cząstki „elementarne”, a które same nie byłyby już złożone z niczego innego. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cząstki_elementarne_modelu_standardowego"><span id="Cz.C4.85stki_elementarne_modelu_standardowego"></span>Cząstki elementarne modelu standardowego</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Cząstki elementarne modelu standardowego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Cząstki elementarne modelu standardowego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Model_standardowy" title="Model standardowy">Model standardowy</a> wprowadza: </p> <ul><li>12 cząstek, z których zbudowana jest <a href="/wiki/Materia_(fizyka)" title="Materia (fizyka)">materia</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[a]</a></sup>, zwanych <a href="/wiki/Fermiony" title="Fermiony">fermionami</a>;</li> <li>12 cząstek, odpowiedzialnych za przenoszenie <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywania_podstawowe" title="Oddziaływania podstawowe">oddziaływań</a> między innymi cząstkami, zwanych <a href="/wiki/Bozony" title="Bozony">bozonami</a> („cząstek <a href="/wiki/Promieniowanie" title="Promieniowanie">promieniowania</a>”).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fermiony">Fermiony</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Fermiony" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Fermiony"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dwanaście rodzajów fermionów podzielonych jest na trzy rodziny, po cztery cząstki w każdej. Sześć z nich to <a href="/wiki/Kwark" title="Kwark">kwarki</a>, pozostałe sześć to <a href="/wiki/Lepton_(mechanika_kwantowa)" title="Lepton (mechanika kwantowa)">leptony</a>. Trzy z leptonów są <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrinami</a> (obojętnymi elektrycznie), dalsze trzy mają ładunek elektryczny -1: elektron, <a href="/wiki/Mion" title="Mion">mion</a> i <a href="/wiki/Taon" title="Taon">taon</a>. </p> <table width="100%"> <tbody><tr> <td width="20%">rodzina I </td> <td width="20%">rodzina II </td> <td width="20%">rodzina III </td> <td width="10%">ładunek elektryczny </td> <td width="10%"> </td></tr> <tr> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron (e)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino elektronowe (ν<sub>e</sub>)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Mion" title="Mion">mion (μ)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino mionowe (ν<sub>μ</sub>)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Taon" title="Taon">taon (τ)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino taonowe (ν<sub>τ</sub>)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table> <tbody><tr> <td>–1 </td></tr> <tr> <td>0 </td></tr></tbody></table> </td> <td><a href="/wiki/Lepton_(mechanika_kwantowa)" title="Lepton (mechanika kwantowa)">leptony</a> </td></tr> <tr style="border:1px #000000 solid;"> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Kwark_g%C3%B3rny" title="Kwark górny">kwark górny (u)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kwark_dolny" title="Kwark dolny">kwark dolny (d)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Kwark_powabny" title="Kwark powabny">kwark powabny (c)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kwark_dziwny" title="Kwark dziwny">kwark dziwny (s)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table style="border:1px #000000 solid;" width="100%"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Kwark_t" title="Kwark t">kwark wysoki (t)</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Kwark_b" title="Kwark b">kwark niski (b)</a> </td></tr></tbody></table> </td> <td> <table> <tbody><tr> <td>+2/3 </td></tr> <tr> <td>–1/3 </td></tr></tbody></table> </td> <td><a href="/wiki/Kwark" title="Kwark">kwarki</a> </td></tr></tbody></table> <p>Oprócz tego należy uwzględnić dwanaście rodzajów <a href="/wiki/Antymateria" title="Antymateria">antycząstek</a> do wymienionych tu fermionów. Antycząstką elektronu jest <a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">pozyton</a> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle (e^{+})}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo stretchy="false">(</mo> <msup> <mi>e</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle (e^{+})}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fcd6d7f1387fbbf6795ba485eedd43f32c4f67d2" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:4.404ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle (e^{+})}"></span> o ładunku +1, dodatni mion <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \mu ^{+}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>μ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \mu ^{+}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/efba17f582e5e2330f9c3166ea6ae8b4b53e0ded" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:2.912ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle \mu ^{+}}"></span> jest antycząstką mionu, zaś dodatni taon <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \tau ^{+}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>τ</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \tau ^{+}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/19605d36e7f44721bc9b2c5e8f54644c1fa3f51f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:2.769ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle \tau ^{+}}"></span> antycząstką taonu. Antykwarkami są: antykwark górny <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {u}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>u</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {u}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/af37233bf385a228c2b8495f127fcad8c9540f75" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:2.091ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\overline {u}},}"></span> antykwark dolny <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {d}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>d</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {d}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ae993b8293989d601b3e20e6958aea890a9032a4" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.982ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle {\overline {d}},}"></span> antykwark powabny <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {c}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>c</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {c}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dfa645a6aaa8a88d6b74ff0ea62da1e8da6778c0" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.769ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\overline {c}},}"></span> antykwark dziwny <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {s}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>s</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {s}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/f047b8ebcda9adb9e63cb7f251de745d77c71070" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:1.852ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\overline {s}},}"></span> antykwark wysoki <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {t}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>t</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {t}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/98149ad7daaf4bf1d4620fd6fce3d01efa4e6f0f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:0.955ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\overline {t}}}"></span> i antykwark niski <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {b}}.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>b</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {b}}.}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dc3cc2f3e3550a89f57d0e826abef542aff158d3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.759ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\overline {b}}.}"></span> Antyneutrina to antyneutrino elektronowe <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{e},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>ν</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {\nu }}_{e},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/be0e6c1610ec72d97a43f08a1f0ae2916fe8d808" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.047ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{e},}"></span> antyneutrino mionowe <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\mu }}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>ν</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>μ</mi> </mrow> </msub> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\mu }}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1466b693b31c2a190836281397eb8ed5383cd975" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:2.625ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\mu }}"></span> i antyneutrino taonowe <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\tau }.}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>ν</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>τ</mi> </mrow> </msub> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\tau }.}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1c869ebcf7b3f66ae6a1c8abcfc80fe1452b019f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:3.131ex; height:2.676ex;" alt="{\displaystyle {\overline {\nu }}_{\tau }.}"></span> </p><p>Jak dotąd nigdy nie zaobserwowano kwarków i antykwarków w stanie wolnym, tzn. niepołączonych w inne cząstki. Kwark może łączyć się z antykwarkiem, tworząc <a href="/wiki/Mezony" title="Mezony">mezon</a>: kwarki charakteryzują się „<a href="/wiki/%C5%81adunek_kolorowy" title="Ładunek kolorowy">kolorem</a>” – odpowiedni antykwark obdarzony jest wówczas „antykolorem”. Kolor i antykolor znoszą się wzajemnie, dając w wyniku kolor biały, co oznacza kolor obojętny (nie ma to nic wspólnego z kolorami widzianymi, jedynie taka jest terminologia). Kwarki mogą też łączyć się z innymi kwarkami w grupy po trzy, tworząc <a href="/wiki/Bariony" title="Bariony">bariony</a>: kwark „czerwony” łączy się z „zielonym” i „niebieskim”. Ich kolory znów znoszą się dając kolor biały, czyli znów brak ładunku koloru. Trzy antykwarki, „antyczerwony”, „antyzielony” i „antyniebieski” w połączeniu dają antybarion o kolorze „antybiałym”, co oznacza, że antybarion również nie przejawia ładunku koloru. Kolor i antykolor są jedynie cechami kwarków i antykwarków i nie mogą istnieć oddzielnie od nich. </p><p>Same kwarki mogą przenosić ładunek elektryczny, który jest <i>ułamkową</i> częścią <a href="/wiki/%C5%81adunek_elektryczny_elementarny" title="Ładunek elektryczny elementarny">ładunku elementarnego</a>, ale jak dotąd w przyrodzie nie został on zaobserwowany – model standardowy przewiduje, że kwarki łączą się w taki sposób, że wypadkowy ładunek powstałej cząstki jest całkowitą krotnością ładunku elementarnego. Ładunek przenoszony przez kwarki może być równy +2/3 lub –1/3 ładunku elementarnego, antykwarki przenoszą wówczas ładunek –2/3 lub +1/3. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bozony">Bozony</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Bozony" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bozony"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Quark_structure_pion.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Quark_structure_pion.svg/150px-Quark_structure_pion.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Quark_structure_pion.svg/225px-Quark_structure_pion.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Quark_structure_pion.svg/300px-Quark_structure_pion.svg.png 2x" data-file-width="525" data-file-height="525" /></a><figcaption>Struktura <a href="/wiki/Pion_(cz%C4%85stka)" title="Pion (cząstka)">mezonu pi</a> (tzw. pionu <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \pi ^{+}=u{\overline {d}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>π</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> <mo>=</mo> <mi>u</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mover> <mi>d</mi> <mo accent="false">¯</mo> </mover> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \pi ^{+}=u{\overline {d}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9bf9ecd26f0d39e81f65b894ba1b16546782a339" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:8.609ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle \pi ^{+}=u{\overline {d}}}"></span>) złożonego z <a href="/wiki/Kwark_g%C3%B3rny" title="Kwark górny">kwarka górnego</a> i antykwarka dolnego związanych <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_silne" title="Oddziaływanie silne">silnym oddziaływaniem</a> przenoszonym przez <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluony</a>.</figcaption></figure> <p>Z 12 rodzajów bozonów 8 to tak zwane <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluony</a>. Są to obojętne cząstki o <a href="/wiki/Masa_spoczynkowa" title="Masa spoczynkowa">masie spoczynkowej</a> zero, obdarzone jednocześnie „kolorem” i „antykolorem”. Gluony są podobne do mezonów, jednak są kolejnym rodzajem cząstek fundamentalnych – nie są zbudowane z kwarków, ani nie są kwarkami. W przypadku gluonów kolor i antykolor nie znoszą się wzajemnie: istnieją gluony niosące kolor „czerwony”/„antyzielony”, co w przypadku mezonów nie jest możliwe. Gluony są odpowiedzialne za przenoszenie <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_silne" title="Oddziaływanie silne">oddziaływań silnych</a>. </p><p>Z pozostałych bozonów fundamentalnych trzy: <a href="/wiki/Bozon_W" title="Bozon W">wuony</a> (<span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle W^{+},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle W^{+},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/fba3817fd486a967cf633d5c68501fdb1aa392d5" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.671ex; width:4.665ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle W^{+},}"></span> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle W^{-}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msup> <mi>W</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> </mrow> </msup> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle W^{-}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/8a3348daa98275ffdd7f1f43fd4e169df4419260" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:4.019ex; height:2.509ex;" alt="{\displaystyle W^{-}}"></span>) i <a href="/wiki/Bozon_Z" title="Bozon Z">zeton</a> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle (Z^{0}),}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo stretchy="false">(</mo> <msup> <mi>Z</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>0</mn> </mrow> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle (Z^{0}),}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d69a490e2fd218c67ded8f86a22dd1d0793d3822" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:5.219ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle (Z^{0}),}"></span> są odpowiedzialne za przenoszenie <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_s%C5%82abe" title="Oddziaływanie słabe">oddziaływań słabych</a>. Ostatnim bozonem fundamentalnym jest <a href="/wiki/Foton" title="Foton">foton</a>, który pośredniczy w przenoszeniu <a href="/wiki/Oddzia%C5%82ywanie_elektromagnetyczne" title="Oddziaływanie elektromagnetyczne">oddziaływań elektromagnetycznych</a>. Bozonami, czyli cząstkami o <a href="/wiki/Spin_(fizyka)" title="Spin (fizyka)">spinie</a> całkowitym, są również mezony. Jako złożone z kwarków nie są jednak bozonami fundamentalnymi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nowe_teorie">Nowe teorie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Nowe teorie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nowe teorie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Obecnie zaczyna panować przekonanie, że model standardowy jest teorią tymczasową i trwają intensywne prace nad znalezieniem teorii bardziej podstawowej – być może cząstki uważane za „elementarne” przez model standardowy, w nowej teorii okażą się cząstkami złożonymi; fizycy mają też nadzieję, że będzie ona zawierała cząstki nieujęte w modelu standardowym. Chodzi tu przede wszystkim o hipotetyczne <a href="/wiki/Grawiton" title="Grawiton">grawitony</a>, które miałyby być odpowiedzialne za przenoszenie oddziaływań <a href="/wiki/Grawitacja" title="Grawitacja">grawitacyjnych</a>. Ogólna teoria miałaby łączyć wreszcie wszystkie cztery typy podstawowych oddziaływań w przyrodzie. </p><p>Według <a href="/wiki/Teoria_superstrun" title="Teoria superstrun">teorii superstrun</a>, każda cząstka fundamentalna jest przejawem innego rodzaju drgań superstruny (struny drgają bezustannie w sposób podobny jak fale stojące: cząstki miałyby być obrazem drgań analogicznie jak orbitale atomowe w <a href="/wiki/Model_atomu_Bohra" title="Model atomu Bohra">modelu atomu Bohra</a> są <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_fali" title="Węzeł fali">węzłami fali</a> stojącej według teorii <a href="/wiki/Fale_materii" title="Fale materii">fal materii</a>). Wszystkie struny są takie same, różne są jedynie sposoby ich wibracji. Masywniejsze cząstki odpowiadają drganiom strun o większej energii. W teorii superstrun jednakże cząstki <i>nie zawierają</i> strun – one <i>są strunami</i>. </p><p>Istnieje też grupa modeli zwanych <a href="/wiki/Supersymetria" title="Supersymetria">supersymetrycznymi</a>. Przewiduje ona, że każda ze znanych cząstek ma swego, nieodkrytego jeszcze, supersymetrycznego partnera, zwanego <b>s-cząstką</b>. S-cząstki mają większą masę niż „zwykłe” cząstki: rozważania teoretyczne sugerują, że masa ich może leżeć w obszarze kilkuset <a href="/wiki/Elektronowolt" title="Elektronowolt">GeV</a> do 1 TeV, czyli nieco poza zasięgiem istniejących <a href="/wiki/Akcelerator_cz%C4%85stek" title="Akcelerator cząstek">akceleratorów</a>. </p><p>W mechanice kwantowej <a href="/wiki/Dekoherencja_kwantowa" title="Dekoherencja kwantowa">dekoherencja kwantowa</a> zakłada ponadto oddziaływanie obiektu z otoczeniem w sposób nieodwracalny eliminujące <a href="/wiki/Stan_spl%C4%85tany" title="Stan splątany">splątanie kwantowe</a>. Stan kwantowy jest stanem <a href="/wiki/Superpozycja" title="Superpozycja">superpozycji</a>. Zgodnie z wynikami badań nie ma nigdzie żadnych cząstek elementarnych póki nie nastąpi ich obserwacja, tj. dekoherencja kwantowa<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/28px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/42px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/56px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz publikację<br /><b><a href="https://pl.wikibooks.org/wiki/Wst%C4%99p_do_fizyki_cz%C4%85stek_elementarnych" class="extiw" title="b:Wstęp do fizyki cząstek elementarnych">Wstęp do fizyki cząstek elementarnych</a></b> w Wikibooks </td></tr></tbody></table> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Cz%C4%85stka_elementarna" class="extiw" title="q:Cząstka elementarna"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>o cząstce elementarnej</em> w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Kalendarium_odkry%C4%87_cz%C4%85stek_elementarnych" title="Kalendarium odkryć cząstek elementarnych">Kalendarium odkryć cząstek elementarnych</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uwagi">Uwagi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Uwagi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Uwagi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection refsection-uwagi ll-script ll-script-uwagi"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Według innej definicji materię stanowią także bozony.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">C. Amsler <i>et al.</i> (Particle Data Group), <i>2008 Review of Particle Physics</i>, Physics Letters, B667, 1 (2008) and 2009 partial update for the 2010 edition wylicza około 220 cząstek o statusie „pewne” lub „niemal pewne” (nie licząc antycząstek).</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3889348"><i>Cząstki elementarne</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">Encyklopedia PWN</a></i> [online], <a href="/wiki/Wydawnictwo_Naukowe_PWN" title="Wydawnictwo Naukowe PWN">Wydawnictwo Naukowe PWN</a><span class="accessdate"> [dostęp 2021-07-22]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=unknown&rft.atitle=Cz%C4%85stki+elementarne&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.jtitle=%5B%5BWydawnictwo+Naukowe+PWN%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Fencyklopedia.pwn.pl%2Fhaslo%2F%3B3889348" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Bruce Rosenblum, Fred Kuttner, <i>Quantum Enigma: Physics Encounters Consciousness</i>, Second Edition, Oxford University Press; 2011, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0199753814" title="Specjalna:Książki/0199753814">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-19-975381-4</span></a>.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=PF_Modu%C5%82_20">Podstawowe informacje o cząstkach elementarnych</a></li> <li><cite class="citation open-access"><a href="/wiki/Grzegorz_Bia%C5%82kowski" title="Grzegorz Białkowski"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Grzegorz</span><span class="cite-name-initials" title="Grzegorz" style="display:none">G.</span> </span><span class="cite-lastname">Białkowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Grzegorz</span><span class="cite-name-initials" title="Grzegorz">G.</span></span></a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.deltami.edu.pl//media/articles/1974/01/delta-1974-01-na-pytanie-co-to-jest-czastka-elementarna-odpowiada.pdf"><i>Na pytanie co to jest czastka elementarna odpowiada</i></a>, „<a href="/wiki/Delta_(miesi%C4%99cznik)" title="Delta (miesięcznik)">Delta</a>”, styczeń 1974<span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0137-3005">0137-3005</a></span><span class="accessdate"> [dostęp 2023-12-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Grzegorz&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Na+pytanie+co+to+jest+czastka+elementarna+odpowiada&rft.issn=0137-3005&rft.date=1974-01&rft.aulast=Bia%C5%82kowski&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.deltami.edu.pl%2F%2Fmedia%2Farticles%2F1974%2F01%2Fdelta-1974-01-na-pytanie-co-to-jest-czastka-elementarna-odpowiada.pdf" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Otwarty_dost%C4%99p" title="publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać"><img alt="publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/8px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png" decoding="async" width="8" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/12px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Open_Access_logo_green_alt2.svg/16px-Open_Access_logo_green_alt2.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="1000" /></a></span> Don Lincoln, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=m2sr6n6JWhc">Big Questions: The Ultimate Building Blocks of Matter</a></i> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>, kanał <a href="/wiki/Fermilab" title="Fermilab">Fermilabu</a> na <a href="/wiki/YouTube" title="YouTube">YouTube</a>, 6 listopada 2013 [dostęp 2023-05-22] – nagranie o niektórych znanych i spekulowanych cząstkach elementarnych.</li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Cz%C4%85stki_elementarne" title="Szablon:Cząstki elementarne"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Cz%C4%85stki_elementarne" title="Dyskusja szablonu:Cząstki elementarne"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Cz%C4%85stki_elementarne&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka" title="Cząstka">Cząstki w fizyce</a></div><div class="mw-collapsible-content navbox-main-content inner-group"><div class="tr a1 mw-collapsible" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a class="mw-selflink selflink">Elementarne</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a1 inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Fermiony" title="Fermiony">Fermiony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kwark" title="Kwark">Kwarki</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Kwark_g%C3%B3rny" title="Kwark górny">u</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_dolny" title="Kwark dolny">d</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_powabny" title="Kwark powabny">c</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_dziwny" title="Kwark dziwny">s</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_t" title="Kwark t">t</a></li> <li><a href="/wiki/Kwark_b" title="Kwark b">b</a></li> <li><a href="/wiki/Antykwark" title="Antykwark">antykwarki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Lepton_(mechanika_kwantowa)" title="Lepton (mechanika kwantowa)">Leptony</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">e<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Pozyton" title="Pozyton">e<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Mion" title="Mion">µ<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Antymion" class="mw-redirect" title="Antymion">µ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Taon" title="Taon">τ<sup>-</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Antytaon" title="Antytaon">τ<sup>+</sup></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>e</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>e</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>µ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>µ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">ν<sub>τ</sub></a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino"><span style="text-decoration:overline;">ν</span><sub>τ</sub></a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bozony" title="Bozony">Bozony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bozony_cechowania" title="Bozony cechowania">Cechowania</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Foton" title="Foton">γ</a></li> <li><a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluon</a></li> <li><a href="/wiki/Bozon_W" title="Bozon W">W</a></li> <li><a href="/wiki/Bozon_Z" title="Bozon Z">Z</a></li> <li><a href="/wiki/B_(bozon_cechowania)" title="B (bozon cechowania)">B</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_skalarna" title="Cząstka skalarna">Skalar</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bozon_Higgsa" title="Bozon Higgsa">H</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Duchy_Fadiejewa-Popowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duchy Fadiejewa-Popowa (strona nie istnieje)">duchy Fadiejewa-Popowa</a></li> <li><a href="/wiki/Biegun_Landaua" title="Biegun Landaua">duch Landaua</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Hipotetyczne</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Supersymetria" title="Supersymetria">Superpartnerzy</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_4_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Gaugino" title="Gaugino">Gaugina</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gluino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gluino (strona nie istnieje)">gluino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grawitino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grawitino (strona nie istnieje)">grawitino</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chargino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chargino (strona nie istnieje)">chargino</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Higsino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Higsino (strona nie istnieje)">higsino</a></li> <li><a href="/wiki/Neutralino" title="Neutralino">neutralino</a></li> <li><a href="/wiki/Skwark" title="Skwark">skwarki</a></li> <li><a href="/wiki/Slepton" title="Slepton">sleptony</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a1_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Aksjon" title="Aksjon">aksjon</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%85stka_Plancka" title="Cząstka Plancka">cząstka Plancka</a></li> <li><a href="/wiki/Dylaton" title="Dylaton">dylaton</a></li> <li><a href="/wiki/Grawiton" title="Grawiton">grawiton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Majoron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoron (strona nie istnieje)">majoron</a></li> <li><a href="/wiki/Preon" title="Preon">preon</a></li> <li><a href="/wiki/Fermion_Majorany" title="Fermion Majorany">fermion Majorany</a></li> <li><a href="/wiki/Monopol_magnetyczny" title="Monopol magnetyczny">monopol magnetyczny</a></li> <li><a href="/wiki/Tachion" title="Tachion">tachion</a></li> <li><a href="/wiki/Bozony_X_i_Y" title="Bozony X i Y">X</a></li> <li><a href="/wiki/Bozony_X_i_Y" title="Bozony X i Y">Y</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bozony_W%E2%80%B2_i_Z%E2%80%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bozony W′ i Z′ (strona nie istnieje)">W′</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bozony_W%E2%80%B2_i_Z%E2%80%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bozony W′ i Z′ (strona nie istnieje)">Z′</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_sterylne" title="Neutrino sterylne">neutrino sterylne</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a2 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis">Złożone</div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a2 inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hadrony" title="Hadrony">Hadrony</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Bariony" title="Bariony">Bariony</a> / <a href="/wiki/Hiperony" title="Hiperony">Hiperony</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Nukleony" title="Nukleony">N</a> <ul><li><a href="/wiki/Proton" title="Proton">p</a></li> <li><a href="/wiki/Antyproton" title="Antyproton"><span style="text-decoration:overline;">p</span></a></li> <li><a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">n</a></li> <li><a href="/wiki/Neutron" title="Neutron"><span style="text-decoration:overline;">n</span></a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Delta_(cz%C4%85stka)" title="Delta (cząstka)">Δ</a></li> <li><a href="/wiki/Lambda_(cz%C4%85stka)" title="Lambda (cząstka)">Λ</a></li> <li><a href="/wiki/Sigma_(cz%C4%85stka)" title="Sigma (cząstka)">Σ</a></li> <li><a href="/wiki/Ksi_(cz%C4%85stka)" title="Ksi (cząstka)">Ξ</a></li> <li><a href="/wiki/Omega_(cz%C4%85stka)" title="Omega (cząstka)">Ω</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Mezony" title="Mezony">Mezony</a> / <a href="/wiki/Kwarkonium" title="Kwarkonium">Kwarkonia</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Pion_(cz%C4%85stka)" title="Pion (cząstka)">π</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_eta" title="Mezon eta">η</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_rho" title="Mezon rho">ρ</a></li> <li><a href="/wiki/Kaon" title="Kaon">K</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_fi" title="Mezon fi">φ</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_D" title="Mezon D">D</a></li> <li><a href="/wiki/Mezon_B" title="Mezon B">B</a></li> <li><a href="/wiki/Czarmonium" title="Czarmonium">czarmonium</a> (J/ψ)</li> <li><a href="/wiki/Bottomonium" title="Bottomonium">bottomonium</a> (Υ)</li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2_3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/J%C4%85dro_atomowe" title="Jądro atomowe">jądra atomowe</a></li> <li><a href="/wiki/Hiperj%C4%85dro" title="Hiperjądro">hiperjądra</a></li> <li><a href="/wiki/Atom" title="Atom">atomy</a></li> <li><a href="/wiki/Atom_egzotyczny" title="Atom egzotyczny">atomy egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Pozytonium" title="Pozytonium">pozytonium</a></li> <li><a href="/wiki/Mionium" title="Mionium">mionium</a></li> <li><a href="/wiki/Pionium" title="Pionium">pionium</a></li> <li><a href="/wiki/Protonium" title="Protonium">protonium</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Superatom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Superatom (strona nie istnieje)">superatomy</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%85steczka" title="Cząsteczka">cząsteczki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Hipotetyczne</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Hadrony_egzotyczne" title="Hadrony egzotyczne">Hadrony egzotyczne</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Bariony_egzotyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bariony egzotyczne (strona nie istnieje)">bariony egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Pentakwark" title="Pentakwark">pentakwarki</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dibarion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dibarion (strona nie istnieje)">dibariony</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mezony_egzotyczne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mezony egzotyczne (strona nie istnieje)">mezony egzotyczne</a> <ul><li><a href="/wiki/Kula_gluonowa" title="Kula gluonowa">kule gluonowe</a></li> <li><a href="/wiki/Tetrakwark" title="Tetrakwark">tetrakwarki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moleku%C5%82a_mezonowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Molekuła mezonowa (strona nie istnieje)">molekuły mezonowe</a></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a2_4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Interpretacja</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Dikwark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dikwark (strona nie istnieje)">dikwarki</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (strona nie istnieje)">skyrmiony</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pomeron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomeron (strona nie istnieje)">pomerony</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div></div><div class="tr a3 mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><span class="fakebar"></span><div class="navbox-group opis"><a href="/wiki/Kwazicz%C4%85stka" title="Kwazicząstka">Kwazicząstki</a></div><div class="mw-collapsible-content"><table class="a3 inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Elektrony i dziury</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Elektron" title="Elektron">elektron</a></li> <li><a href="/wiki/Dziura_elektronowa" title="Dziura elektronowa">dziura</a></li> <li><a href="/wiki/Ekscyton" title="Ekscyton">ekscyton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trion_(fizyka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trion (fizyka) (strona nie istnieje)">trion</a></li> <li><a href="/wiki/Biekscyton" title="Biekscyton">biekscyton</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Fonony i pokrewne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Fonon" title="Fonon">fonon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bipolaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bipolaron (strona nie istnieje)">bipolaron</a></li> <li><a href="/wiki/Polaron" title="Polaron">polaron</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polaryton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polaryton (strona nie istnieje)">polaryton</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Separacja_spinowo-%C5%82adunkowa" title="Separacja spinowo-ładunkowa">Separacja spinowo-ładunkowa</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Holon_(cz%C4%85stka)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Holon (cząstka) (strona nie istnieje)">holon</a></li> <li><a href="/wiki/Orbiton" title="Orbiton">orbiton</a></li> <li><a href="/wiki/Separacja_spinowo-%C5%82adunkowa" title="Separacja spinowo-ładunkowa">spinon</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Odpowiedniki cz. elementarnych</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Anyon" title="Anyon">anyon</a></li> <li><a href="/wiki/Fermion_Majorany" title="Fermion Majorany">fermion Majorany</a></li> <li><a href="/wiki/Monopol_magnetyczny" title="Monopol magnetyczny">monopol magnetyczny</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (strona nie istnieje)">skyrmion</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3_5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fazon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fazon (strona nie istnieje)">fazon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Frakton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Frakton (strona nie istnieje)">frakton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Konfiguron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konfiguron (strona nie istnieje)">konfiguron</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lewiton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lewiton (strona nie istnieje)">lewiton</a></li> <li><a href="/wiki/Magnon" title="Magnon">magnon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plazmaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plazmaron (strona nie istnieje)">plazmaron</a></li> <li><a href="/wiki/Plazmon_(fizyka)" title="Plazmon (fizyka)">plazmon</a></li> <li><a href="/wiki/Roton" title="Roton">roton</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Soliton_Dawydowa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Soliton Dawydowa (strona nie istnieje)">soliton Dawydowa</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">typ cząstki</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85098374">sh85098374</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4014413-6">4014413-6</a></span></li><li><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Web_NDL_Authorities" class="extiw" title="de:Web NDL Authorities">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00571436">00571436</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119415082">119415082</a></span></li><li><a href="/wiki/Centralna_Biblioteka_Narodowa_we_Florencji" title="Centralna Biblioteka Narodowa we Florencji">BNCF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=4211">4211</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph119911">ph119911</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007565494605171">987007565494605171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3889348.html">3889348</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/elementary-particle">topic/elementary-particle</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/particelle-elementari">particelle-elementari</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/particules-elementaires-caracteres-generaux/">particules-elementaires-caracteres-generaux</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=element%C3%A6rpartikkel">elementærpartikkel</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=elementarpartikler">elementarpartikler</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cząstka_elementarna&oldid=74184466">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cząstka_elementarna&oldid=74184466</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Cz%C4%85stki_elementarne" title="Kategoria:Cząstki elementarne">Cząstki elementarne</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 4 lip 2024, 10:08.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Cz%C4%85stka_elementarna&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-7v4jq","wgBackendResponseTime":158,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.376","walltime":"0.580","ppvisitednodes":{"value":1178,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":53181,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1161,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":13486,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 423.683 1 -total"," 36.60% 155.075 1 Szablon:Cząstki_elementarne"," 35.78% 151.597 1 Szablon:Szablon_nawigacyjny_ze_zwijanymi_grupami"," 23.99% 101.630 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 10.10% 42.772 1 Szablon:Przypisy"," 9.82% 41.619 9 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 8.77% 37.151 2 Szablon:Projekt_siostrzany"," 8.53% 36.152 1 Szablon:Wikicytaty"," 7.76% 32.864 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 6.73% 28.522 1 Szablon:Inne_znaczenia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.220","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4167517,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ze zwijanymi grupami ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\ntitlePattern = \"%[%[%s*[Cc]ząstka elementarna%s*[|%]]\"\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-8f644c877-vb98k","timestamp":"20241106040518","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Cz\u0105stka elementarna","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Cz%C4%85stka_elementarna","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q43116","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q43116","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-06-06T17:24:44Z","headline":"podstawowy, niepodzielny budulec materii"}</script> </body> </html>