CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Истражување на вселената — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"3be222c6-0b1a-4c88-8c13-6aa911186a0f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Истражување_на_вселената","wgTitle":"Истражување на вселената","wgCurRevisionId":5282955,"wgRevisionId":5282955,"wgArticleId":197296,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Сите страници за викифицирање","Статии за викифицирање","Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)","Космонаутика","Вселенски летови","Истражување на вселената"],"wgPageViewLanguage":"mk", "wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Истражување_на_вселената","wgRelevantArticleId":197296,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5282955,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q180046","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles": "ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/1200px-RocketSunIcon.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/800px-RocketSunIcon.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/640px-RocketSunIcon.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Истражување на вселената — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Истражување_на_вселената rootpage-Истражување_на_вселената skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Nobel_Prize.png\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки ден „Меѓународни награди“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки ден „Меѓународни награди“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/25px-Nobel_Prize.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/38px-Nobel_Prize.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/50px-Nobel_Prize.png 2x\" data-file-width=\"500\" data-file-height=\"492\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки ден „Меѓународни награди“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека на 26 ноември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки денови\"\u003Eуредувачки ден\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8_2024#Меѓународни_награди\" title=\"Википедија:Уредувачки денови 2024\"\u003EМеѓународни награди\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-хронологија_на_вселенското_истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#хронологија_на_вселенското_истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>хронологија на вселенското истражување</span> </div> </a> <ul id="toc-хронологија_на_вселенското_истражување-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Историја_на_вселенските_истражувања_во_20_век" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Историја_на_вселенските_истражувања_во_20_век"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Историја на вселенските истражувања во 20 век</span> </div> </a> <ul id="toc-Историја_на_вселенските_истражувања_во_20_век-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Прво_планетарно_истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Прво_планетарно_истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Прво планетарно истражување</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Прво_планетарно_истражување-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Прво планетарно истражување</span> </button> <ul id="toc-Прво_планетарно_истражување-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Клучни_луѓе_во_раното_вселенско_истражување" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Клучни_луѓе_во_раното_вселенско_истражување"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Клучни луѓе во раното вселенско истражување</span> </div> </a> <ul id="toc-Клучни_луѓе_во_раното_вселенско_истражување-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Цели_на_истражувањето" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Цели_на_истражувањето"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Цели на истражувањето</span> </div> </a> <ul id="toc-Цели_на_истражувањето-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Астробиологија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Астробиологија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Астробиологија</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Астробиологија-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Астробиологија</span> </button> <ul id="toc-Астробиологија-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Астероиди" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Астероиди"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span><i><b>Астероиди</b></i></span> </div> </a> <ul id="toc-Астероиди-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Начела" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Начела"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Начела</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Начела-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Начела</span> </button> <ul id="toc-Начела-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Спротивставеност" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Спротивставеност"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Спротивставеност</span> </div> </a> <ul id="toc-Спротивставеност-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Поврзани_теми" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Поврзани_теми"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Поврзани теми</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Поврзани_теми-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Поврзани теми</span> </button> <ul id="toc-Поврзани_теми-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Вселенски_летови" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Вселенски_летови"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Вселенски летови</span> </div> </a> <ul id="toc-Вселенски_летови-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Сателити" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Сателити"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Сателити</span> </div> </a> <ul id="toc-Сателити-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Милитаризација_на_вселената" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Милитаризација_на_вселената"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Милитаризација на вселената</span> </div> </a> <ul id="toc-Милитаризација_на_вселената-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Колонизирање_на_вселената" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Колонизирање_на_вселената"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Колонизирање на вселената</span> </div> </a> <ul id="toc-Колонизирање_на_вселената-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Истражување на вселената</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 74 јазици" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-74" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">74 јазици</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ruimteverkenning" title="Ruimteverkenning — африканс" lang="af" hreflang="af" data-title="Ruimteverkenning" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африканс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%83%D8%B4%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="استكشاف الفضاء — арапски" lang="ar" hreflang="ar" data-title="استكشاف الفضاء" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арапски" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Esploraci%C3%B3n_espacial" title="Esploración espacial — астурски" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Esploración espacial" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурски" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Kosmosun_t%C9%99dqiqi" title="Kosmosun tədqiqi — азербејџански" lang="az" hreflang="az" data-title="Kosmosun tədqiqi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербејџански" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B2%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اوزای آراشدیرمالاری — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اوزای آراشدیرمالاری" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B6_%E0%A6%85%E0%A6%A8%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="মহাকাশ অনুসন্ধান — бенгалски" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মহাকাশ অনুসন্ধান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгалски" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A0i-khong_th%C3%A0m-chh%C3%A2" title="Thài-khong thàm-chhâ — јужномински" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Thài-khong thàm-chhâ" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="јужномински" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B0%D1%81%D1%83" title="Даследаванне космасу — белоруски" lang="be" hreflang="be" data-title="Даследаванне космасу" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белоруски" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%B0" title="Изследване на Космоса — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Изследване на Космоса" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Istra%C5%BEivanje_svemira" title="Istraživanje svemira — босански" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Istraživanje svemira" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босански" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Exploraci%C3%B3_espacial" title="Exploració espacial — каталонски" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Exploració espacial" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонски" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pr%C5%AFzkum_vesm%C3%ADru" title="Průzkum vesmíru — чешки" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Průzkum vesmíru" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешки" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Rumforskning" title="Rumforskning — дански" lang="da" hreflang="da" data-title="Rumforskning" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дански" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Weltraumforschung" title="Weltraumforschung — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Weltraumforschung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82" title="Εξερεύνηση του διαστήματος — грчки" lang="el" hreflang="el" data-title="Εξερεύνηση του διαστήματος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грчки" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Space_exploration" title="Space exploration — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="Space exploration" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="избрана статија"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Exploraci%C3%B3n_espacial" title="Exploración espacial — шпански" lang="es" hreflang="es" data-title="Exploración espacial" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="шпански" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kosmoesploro" title="Kosmoesploro — есперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kosmoesploro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="есперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Espazioaren_esplorazioa" title="Espazioaren esplorazioa — баскиски" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Espazioaren esplorazioa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскиски" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%B4_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کاوش فضایی — персиски" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کاوش فضایی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персиски" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Exploration_spatiale" title="Exploration spatiale — француски" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Exploration spatiale" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француски" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A1staisc%C3%A9aladh" title="Spástaiscéaladh — ирски" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Spástaiscéaladh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирски" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Exploraci%C3%B3n_espacial" title="Exploración espacial — галициски" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Exploración espacial" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галициски" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%85%E0%AA%B5%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B6_%E0%AA%B8%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%8B%E0%AA%A7%E0%AA%A8" title="અવકાશ સંશોધન — гуџарати" lang="gu" hreflang="gu" data-title="અવકાશ સંશોધન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="гуџарати" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9A%B0%EC%A3%BC_%ED%83%90%EC%82%AC" title="우주 탐사 — корејски" lang="ko" hreflang="ko" data-title="우주 탐사" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корејски" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7_%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%A3" title="अंतरिक्ष अन्वेषण — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अंतरिक्ष अन्वेषण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Istra%C5%BEivanje_svemira" title="Istraživanje svemira — хрватски" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Istraživanje svemira" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penjelajahan_antariksa" title="Penjelajahan antariksa — индонезиски" lang="id" hreflang="id" data-title="Penjelajahan antariksa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезиски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Geimk%C3%B6nnun" title="Geimkönnun — исландски" lang="is" hreflang="is" data-title="Geimkönnun" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландски" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Esplorazione_spaziale" title="Esplorazione spaziale — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Esplorazione spaziale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%97%D7%A7%D7%A8_%D7%94%D7%97%D7%9C%D7%9C" title="חקר החלל — хебрејски" lang="he" hreflang="he" data-title="חקר החלל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="хебрејски" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Lelana_akasa" title="Lelana akasa — јавански" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Lelana akasa" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="јавански" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Exploratio_astrorum" title="Exploratio astrorum — латински" lang="la" hreflang="la" data-title="Exploratio astrorum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латински" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kosmosa_izp%C4%93te" title="Kosmosa izpēte — латвиски" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kosmosa izpēte" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латвиски" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Weltraumfuerschung" title="Weltraumfuerschung — луксембуршки" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Weltraumfuerschung" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="луксембуршки" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kosmoso_tyrin%C4%97jimai" title="Kosmoso tyrinėjimai — литвански" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kosmoso tyrinėjimai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литвански" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C5%B0rkutat%C3%A1s" title="Űrkutatás — унгарски" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Űrkutatás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="унгарски" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B6_%E0%B4%AA%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="ബഹിരാകാശ പര്യവേഷണം — малајалски" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ബഹിരാകാശ പര്യവേഷണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малајалски" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Penjelajahan_angkasa" title="Penjelajahan angkasa — малајски" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Penjelajahan angkasa" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малајски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Splora%C3%A7on_spacial" title="Sploraçon spacial — мирандски" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Sploraçon spacial" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандски" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D1%80_%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%BB%D0%B0%D0%BB" title="Сансар судлал — монголски" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сансар судлал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монголски" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%9E_%E1%80%85%E1%80%B0%E1%80%B8%E1%80%85%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9B%E1%80%BE%E1%80%AC%E1%80%96%E1%80%BD%E1%80%B1%E1%80%81%E1%80%BC%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="အာကာသ စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း — бурмански" lang="my" hreflang="my" data-title="အာကာသ စူးစမ်းရှာဖွေခြင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="бурмански" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ruimteonderzoek" title="Ruimteonderzoek — холандски" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ruimteonderzoek" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="холандски" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%85%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%B7%E0%A4%A3" title="सर्ग अन्वेषण — неварски" lang="new" hreflang="new" data-title="सर्ग अन्वेषण" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неварски" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%87%E5%AE%99%E9%96%8B%E7%99%BA" title="宇宙開発 — јапонски" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宇宙開発" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="јапонски" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Kosmosni_tadqiq_etish" title="Kosmosni tadqiq etish — узбечки" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Kosmosni tadqiq etish" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбечки" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A9%9C_%E0%A8%96%E0%A9%8B%E0%A8%9C" title="ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ — пенџапски" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="пенџапски" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7_%D8%AF%DB%8C_%DA%A9%DA%BE%D9%88%D8%AC" title="خلا دی کھوج — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خلا دی کھوج" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%84%D9%8A" title="ستورمزلي — паштунски" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ستورمزلي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="паштунски" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Spies_explorieshan" title="Spies explorieshan — јамајски креолски" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Spies explorieshan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="јамајски креолски" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Eksploracja_kosmosu" title="Eksploracja kosmosu — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Eksploracja kosmosu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Explora%C3%A7%C3%A3o_espacial" title="Exploração espacial — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Exploração espacial" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Explorarea_spa%C8%9Biului" title="Explorarea spațiului — романски" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Explorarea spațiului" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="романски" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%B0" title="Освоение космоса — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Освоение космоса" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%85%E0%B6%B7%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%80%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B7%81_%E0%B6%9C%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B7%82%E0%B6%AB%E0%B6%BA" title="අභ්‍යවකාශ ගවේෂණය — синхалски" lang="si" hreflang="si" data-title="අභ්‍යවකාශ ගවේෂණය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="синхалски" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Space_exploration" title="Space exploration — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Space exploration" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%8C%D9%86%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%86%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="توێژینەوەی بۆشایی — централнокурдски" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="توێژینەوەی بۆشایی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="централнокурдски" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Istra%C5%BEivanje_svemira" title="Istraživanje svemira — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Istraživanje svemira" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Istra%C5%BEivanje_svemira" title="Istraživanje svemira — српскохрватски" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Istraživanje svemira" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="српскохрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Avaruustoiminta" title="Avaruustoiminta — фински" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Avaruustoiminta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фински" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Panggagalugad_sa_kalawakan" title="Panggagalugad sa kalawakan — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Panggagalugad sa kalawakan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%B5%E0%AF%86%E0%AE%B3%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%AF%E0%AE%A3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="விண்வெளிப் பயணம் — тамилски" lang="ta" hreflang="ta" data-title="விண்வெளிப் பயணம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилски" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8" title="การสำรวจอวกาศ — тајландски" lang="th" hreflang="th" data-title="การสำรวจอวกาศ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тајландски" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%B9%D2%B3%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B4%D3%A3" title="Кайҳоннавардӣ — таџикистански" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Кайҳоннавардӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таџикистански" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Uzay_ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar%C4%B1" title="Uzay araştırmaları — турски" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Uzay araştırmaları" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турски" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%81%D0%BB%D1%96%D0%B4%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%83" title="Дослідження космосу — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Дослідження космосу" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="خلانوردی — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خلانوردی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%C3%A1m_hi%E1%BB%83m_kh%C3%B4ng_gian" title="Thám hiểm không gian — виетнамски" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thám hiểm không gian" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="виетнамски" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Ilmaruumiuurmin%C3%B5" title="Ilmaruumiuurminõ — виру" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Ilmaruumiuurminõ" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="виру" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Pamiling_ug_panginsayod_han_kamatuoran_ha_kalarakan" title="Pamiling ug panginsayod han kamatuoran ha kalarakan — варајски" lang="war" hreflang="war" data-title="Pamiling ug panginsayod han kamatuoran ha kalarakan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варајски" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Aakimoo_jawwu_ji" title="Aakimoo jawwu ji — волофски" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Aakimoo jawwu ji" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="волофски" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E7%A9%BA%E6%8E%A2%E7%B4%A2" title="太空探索 — ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="太空探索" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E7%A9%BA%E6%8E%A2%E7%B4%A2" title="太空探索 — кантонски" lang="yue" hreflang="yue" data-title="太空探索" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонски" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%AA%E7%A9%BA%E6%8E%A2%E7%B4%A2" title="太空探索 — кинески" lang="zh" hreflang="zh" data-title="太空探索" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кинески" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q180046#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" rel="discussion" title="Разговор за содржинската страница [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&oldid=5282955" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&id=5282955&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2598%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25B6%25D1%2583%25D0%25B2%25D0%25B0%25D1%259A%25D0%25B5_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%25B2%25D1%2581%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2598%25D1%2581%25D1%2582%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25B6%25D1%2583%25D0%25B2%25D0%25B0%25D1%259A%25D0%25B5_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%25B2%25D1%2581%25D0%25B5%25D0%25BB%25D0%25B5%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Space_exploration_firsts" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q180046" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><table class="plainlinks metadata plainlinks ambox ambox-style" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Wikitext-ru.svg/55px-Wikitext-ru.svg.png" decoding="async" width="55" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Wikitext-ru.svg/83px-Wikitext-ru.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Wikitext-ru.svg/110px-Wikitext-ru.svg.png 2x" data-file-width="236" data-file-height="78" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>Оваа статија или заглавие има потреба од <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Категорија:Статии за викифицирање">викифицирање</a> за да ги исполни <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%82" title="Википедија:Прирачник за стилот">стандардите за квалитет</a> на Википедија.</b><br /><small>Ве молиме помогнете во <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit">подобрувањето на оваа статија</a> со <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B5_%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%88%D1%82%D0%BE_%D1%81%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%82" title="Википедија:Правете само врски што се поврзани со контекстот">соодветни</a> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B5_%D0%BC%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B0" title="Википедија:Направете мрежа">внатрешни врски</a>. </small></div></td></tr></tbody></table> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:RocketSunIcon.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/250px-RocketSunIcon.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/375px-RocketSunIcon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/RocketSunIcon.svg/500px-RocketSunIcon.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a><figcaption>Идејна ракета која ја истражува вселената</figcaption></figure> <p><i><b>Истражувањата на вселената</b></i> вклучуцаат употреба на астрономија и вселенска технологија за да се истражи поблиската и подалечната вселена. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Piers_Sellers_spacewalk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Piers_Sellers_spacewalk.jpg/400px-Piers_Sellers_spacewalk.jpg" decoding="async" width="400" height="265" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Piers_Sellers_spacewalk.jpg/600px-Piers_Sellers_spacewalk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Piers_Sellers_spacewalk.jpg/800px-Piers_Sellers_spacewalk.jpg 2x" data-file-width="3032" data-file-height="2007" /></a><figcaption>Астронаутот Пјер Селер на третата мисија, СТС-121 во 2006 година.</figcaption></figure> <p>Физичкото истражување на вселената е водено како од летала управувани од човек така и од летала управувани од роботи. Надгледувањето на објектите во вселената, познато како астрономија, претходи на сигурно запишана историја, каде што тоа беше развивањето на големи раќетни мотори на течно гориво за време на дваесеттиот век кои овозможија физичкото истражување на вселената да стане реалност. Заеднички принципи за истражување на вселената вклучуваат напредни научни истражувања, обединување на различни нации, осигурување на опстанокот на човештвото и развивање воена и стратегиска предност против други земји. Некогаш за вселенското истражување се кажани различни критики. </p><p>Вселенското истражување често е користено како замена на конкурентноста на геополитичките соперници како што е Студената војна. Раната ера на вселенското истражување се случило поради „Вселенската трка“ ( “Space race“) помеѓу <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" class="mw-redirect" title="Советскиот Сојуз">Советскиот Сојуз</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BDe%D1%82%D0%B8_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%94%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Соединeти Американски Држави (страницата не постои)">Соединетите Американски Држави</a> (САД), а често како граници за периодот се земени лансирањето на првото <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BE" class="mw-redirect" title="Летало">летало</a> направено од човекот за кружење околу земјата, Советскиот <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_1" title="Спутник 1">Спутник 1</a> (на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Македонски јазик">македонски</a>: патник), на 4 октомври 1957 година, како и првото спуштање на Месечината од страна на американското <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенско летало (страницата не постои)">вселенско летало</a>, Аполо 11 на 20 јули 1969 година. Советската вселенска програма достигна многу од првите важни настани, вклучувајќи го и првото живо суштество во 1957 година, првиот лет на човек во вселената <a href="/wiki/%D0%88%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD" title="Јуриј Гагарин">Јуриј Гагарин</a> <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_1" title="Восток 1">Восток 1</a> (на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Македонски јазик">македонски</a>: Исток 1) во 1961 година, првото одење во вселената (од <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D1%98_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Алексеј Леонов">Алексеј Леонов</a>) во 1965 година, првото автоматско слетување на друго небесно тело во 1966 година и лансирање на првата вселенска станица <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%99%D1%83%D1%82_1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саљут 1 (страницата не постои)">Саљут 1</a> (на <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Македонски јазик">македонски</a>: поздрав) во 1971 година. </p><p>По првите 20 години од истражувањата лансирањата биле вршени со ракети и друга опрема која се користела само еднаш. Главното преместување во овој контекст претставува американската шатл програма и советската вселенска станица Мир. Од 90-те години на минатиот век понатаму започна да се промовира вселенскиот туризам, како и приватните вселенски истражувања на Месечината. </p><p>Во 2000-те, Кина започна успешна програма за летање во вселената со екипаж. Европската унија, Јапонија и Индија, исто така, планираат идни вселенски мисии со екипаж. САД се обврзаа за враќање на месечината до 2018 година а потоа и на Марс. Кина, Русија, Јапонија и Индија планираат да испратат мисии со екипаж на Месечината во 21 век, додека пак, Европската унија планира да испрати мисии со екипаж и на месечината и на Марс во текот на 21 век. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="хронологија_на_вселенското_истражување"><span id=".D1.85.D1.80.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.BE.D1.82.D0.BE_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>хронологија на вселенското истражување</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „хронологија на вселенското истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: хронологија на вселенското истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/16_%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BB" title="16 април">16 април</a> <a href="/wiki/1946" title="1946">1946</a> - САД започнуваат со лансирање на ракети В2. </p><p><a href="/wiki/4_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="4 октомври">4 октомври</a> <a href="/wiki/1957" title="1957">1957</a> - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" class="mw-redirect" title="Советскиот Сојуз">Советскиот Сојуз</a> го лансира во орбитата околу земјата првиот вештачки сателит "<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA_1" title="Спутник 1">Спутник 1</a>". </p><p><a href="/wiki/31_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="31 јануари">31 јануари</a> <a href="/wiki/1958" title="1958">1958</a> - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%90%D0%94" class="mw-redirect" title="САД">САД</a> од космодромот Кејп Канаверал (Флорида), во орбитата околу земјата го лансираа својот прв вештачки сателит "<a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D1%81%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%80_1" title="Експлорер 1">Експлорер 1</a>". </p><p>17.03.1958 - САД од космодромот Кејп Канаверал во орбитата околу Земјата го лансираа вториот американски сателит "Вангард". </p><p><a href="/wiki/2_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="2 јануари">2 јануари</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> - <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a> го лансираа сателитот "Луна 1" кој беше упатен кон Месечината. Притоа беше откриен "сончевиот ветер". </p><p><a href="/wiki/3_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%82" title="3 март">3 март</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> - И САД упатија сателит кон Месечината, "Пионер 4". </p><p><a href="/wiki/12_%D1%81%D0%B5%D0%BF%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="12 септември">12 септември</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> - СССР го лансираа "Луна 2". Првиот сателит (без екипаж) кој се спушти на површината на Месечината на <a href="/wiki/14_%D1%81%D0%B5%D0%BF%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="14 септември">14 септември</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> г. </p><p><a href="/wiki/4_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="4 октомври">4 октомври</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> - СССР го лансираа сателитот "Луна 3", кој на <a href="/wiki/7_%D0%BE%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="7 октомври">7 октомври</a> <a href="/wiki/1959" title="1959">1959</a> г. ги испрати првите снимки од тамната страна на Месечината. </p><p>30.03.1960 - Во САД, во вселенската база Кејп Кенеди е лансиран првиот метеоролошки вештачки сателит - Тајрос 1. </p><p>12.04.1961 - Јуриј Гагарин со своите 27 години, е првиот човек што изврши космички лет околу Земјата, во вселенскиот брод - "Восток 1" летајќи на височина помеѓу 181 и 327 км. По поминати 41.000 км успешно се спушти на Земјата, кај селото Смеловск, јужно од Саратов. </p><p>05.05.1961 - Во Флорида, од лансирната рампа на Кејп Канаверал, со вселенски брод "Меркјури" лансиран е Алан Шепард, прв американски космонаут во вселената. Бродот достигна висина од 185 км и по 15 мин. се врати на Земјата. </p><p>20.02.1962 - САД го лансираше вселенскиот брод “Меркјури атлас МА-6“ со првиот американски космонаут Џон Глен. Бродот трипати ја обиколи Земјата и се спуштил во Атлантикот. </p><p>07.03.1962 - Во САД е лансирано првото автоматско меѓупланетарно летало - ОСО 1. (Орбитална Сончева Опсерваторија). </p><p>26.04.1962 - Во Кејп Канаверал, САД лансиран е првиот меѓународен сателит за телекомуникациски цели, Ова е заеднички американско-британски проект. </p><p>14.06.1962 - Во Париз е основана Европската организација за истражување на вселената. </p><p>10.07.1962 - САД го лансираа телекомуникацискиот сателит за пренос на телевизиските програми од САД во Европа. </p><p>22.07.1962 - Пропадна првиот американски обид за лансирање автоматска сонда на Венера. Ракетата лансирана од Кејп Канаверал на Флорида ја промени насоката и по неколку минути експлодира. </p><p>23.08.1962 - Американскиот телекомуникациски сателит "Телстар" за првпат емитуваше телевизиски пренос на линија САД - Европа. </p><p>16.06.1963 - Летна советскиот вселенски брод - Восток 6. кој ја носеше првата жена во вселената (Валентина Владимировна Терешкова, родена на 06.03.1937 г.). Таа леташе до 19.06.1963 г. и ја обиколи Земјата 48 пати, поминувајЌи 1.960.000 км. (Таа беше 6-ти советски, а 10-ти светски космонаут). </p><p>20.09.1963 - Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на Обединетите нации предложи заедничка советско-американска експедиција на Месечината. </p><p><a href="/wiki/18_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%82" title="18 март">18 март</a> <a href="/wiki/1965" title="1965">1965</a> - Советскиот астронаут <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B5%D1%98_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2" title="Алексеј Леонов">Алексеј Леонов</a> е првиот човек кој престојувал во вселената, надвор од својот вселенски брод <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA_2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Восток 2 (страницата не постои)">Восток 2</a>(12 минути). </p><p>06.04.1965 - Од Кејп Канаверал на Флорида беше лансиран првиот комерцијален комуникациски сателит - Ранобудникот. Сателитот почна да функционира на 28 јуни истата година. </p><p>15.07.1965 - Американското вселенско летало "Маринер 4" ги испрати првите снимки од планетата Марс. </p><p>01.03.1966 - Советското вселенско летало Венера 3 се спушти на планетата Венера. Тоа е прво што се спуштило на друга планета. </p><p>02.06.1966 - На Месечината се спушти првиот американски вселенски брод "Сервејер-1", без човечки екипаж. </p><p>10.08.1966 - Американските вселенски научници од Кејп Кенеди го лансираа "Орбитер 1" првото вселенско летало што на Земјата испрати фотографии од површината на Месечината, кои требаше да им помогнат на научниците да одредат место за слетување на летало на Месечината. Орбитер 1 се урна на темната страна на Месечината на 29 октомври. </p><p>18.10.1967 - Како прва во историјата на космонауката, советската атомска меѓупланетарна станица "Венера-4" спушти научна лабораторија на површината на Венера. Со автоматски апарати успешно се испитани атмосферата и површината на планетата. Сателитот леташе 4 месеци од Земјата до Венера. </p><p>30.10.1967 - Првпат во историјата на космонаутиката е извршено спојување и раздвојување на вештачкии Земјини сателити. Ова го изведоа советските научници со леталата "Космос - 186" и "Космос - 188". </p><p>27.03.1968 - При еден пробен лет со авион загина Јуриј Гагарин, првиот човек во вселената, херој на Советскиот Сојуз и светот. </p><p>21.12.1968 - САД го лансираа кон Месечината вселенскиот брод "Аполо 8" со човечки екипаж (Френ Бормен, Џемс Ловел и Вилијам Андерс). </p><p>24.12.1968 - Екипажот на вселенското летало "Аполо 8" влезе во орбитата околу месечината. Бродот десет пати ја обиколи Месечината на 27.12.1968 г. и успешно се спушти на Земјата. </p><p>14.01.1969 - Во СССР се лансирани во вселената бродовите “Сојуз-4” и “Сојуз-5” и првпат во историјата е формирана експериментална вселенска станица и е остварено преминување на космонаутите од еден во друг вселенски брод. </p><p>16.05.1969 - На планетата Венера се спушти советското вселенско летало - Венера 5. </p><p>16.07.1969 - Од Кејп Кенеди е лансиран вселенскиот брод "Аполо 11" на Месечината, во која се наоѓаа <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BB_%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B3" title="Нил Армстронг">Нил Армстронг</a>, Мајкл Колинс и Едвин Олдрин. Астронаутот Н.Амстронг на <a href="/wiki/21_%D1%98%D1%83%D0%BB%D0%B8" title="21 јули">21 јули</a> прв стапна на Месечината. </p><p><a href="/w/index.php?title=20_%D1%98%D1%83%D0%BB%D0%B8_1969&action=edit&redlink=1" class="new" title="20 јули 1969 (страницата не постои)">20 јули 1969</a> - Месечевото возило "Орел" на американскиот вселенски брод "<a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE_11" title="Аполо 11">Аполо 11</a>" со космонаутите <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D0%BB_%D0%90%D0%BC%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нил Амстронг (страницата не постои)">Нил Амстронг</a> и Едвин Олдрин, се упати на поврината на Месечината, додека Мајкл Колинс продолжи да кружи околу Месечевата орбита со матичниот брод. </p><p>06?08.08.1969 - Советскиот Сојуз ја лансира автоматската вселенска станица "Зонд - 7" со задача да ја проучува месечината и пространствата околу неа. </p><p>05.11.1969 - САД го лансираа првиот вселенски брод "Маринер-3" во правец кон Марс. Поради технички грешки, мисијата претрпе неуспех. </p><p>05.02.1971 - Американските космонаути од вселенскиот брод Аполо 14 се спуштија на површината на месечината. </p><p>19.04.1971 - СССР ја лансира вселенската станица - Саљут во орбитата околу земјата. </p><p>28.05.1971 - СССР во правец на Марс ја лансира автоматската вселенска сонда Марс -3, со тежина од 5 тони. </p><p>07.06.1971 - Советскиот вселенски брод "Сојуз 2" во орбитата околу Земјата се спои со вселенската станица "Саљут". Тоа е првото автоматско спојување во Вселената.<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.example.com">наслов на врска</a> </p><p>14.02.1972- Советскиот вселенски брод - Луна 20, се упатил кон месечината. По 11 денови престој, на земјата донел примероци од површината на Месечината. </p><p>02.03.1972- Во САД е лансиран вселенскиот брод Пионер 10 за испитување на планетата Јупитер. </p><p>20.04.1972 - Американското вселенско летало "Аполо 16" се спушти на површината на Месечината. </p><p>11.12.1972 - Американските астронаути и членови на екипажот на вселенскиот брод "Аполо 17" стапнаа на Месечината. Тоа беше последната мисија во рамките на програмата Аполо. </p><p>05.02.1974 - Американската вселенска сонда Маринер-10, која беше лансирана на 03.11.1973 г., ја надлета планетата Венера на височина од 6 000 км. и на 29.03.1974 г. првпат сними крупни кадри од оваа планета. </p><p>??.07.1976 - Американскиот вселенски брод "Викинг" лансиран кон Марс, пристигна. </p><p>10.01.1978 - Двајцата руски астроанути (Гречко и Романенко) од "Саљут 6" излегоа во безвоздушниот простор и имаа кусо "рандеву". Тие останаа во вселената 96 дена. </p><p>12.01.1978 - Советскиот вселенски брод “Сојуз 27” се спои со системите “Сојуз 6” и “Сојуз 26” и така околу Земјината орбита првпат е создаден пилотиран научно-истражувачки комплекс што го сочинуваат орбиталната станица и два транспортни брода. </p><p>22.01.1978 - Првпат во историјата на космонаутиката, во вселенската орбита е остварена - операција снабдување. По дводневно самостојно летање товарниот брод без екипаж “Прогрес-1” автоматски се спои со системот “Саљут-6”-“Саљут-27”. Ова летало однесе во вселената гориво за моторите, материјали за натамошно истражување, како и вода, воздух и храна за космонаутите. </p><p>02.11.1978 - Двајца советски космонаути се вратија на Земјата од вселенската станица "Саљут 6", на која поминаа 139 дена и 14 часа - најдолгиот вселенски престој дотогаш. </p><p>11.07.1979 - Американската вселенска станица "Скајлаб" по шестгодишно кружење по орбитата околу Земјата, се распадна при приземјувањето. </p><p>12.04.1981 - Од Кејп Канаверал на Флорида беше лансирано првото вселенско летало што може да патува повеќепати во вселената - спејс шатлот Колумбија. </p><p>18.06.1983 - Сели Рајд стана првата Американка во вселената. Таа летна кон орбитата со спејс шатлот "Челинѓер". </p><p>17.07.1984 - Лансиран е советскиот вселенски брод "Сојуз 12". Членот на екипажот Светлана Савицкаја стана прва жена која "прошета" во вселенскиот простор надвор од леталото. </p><p>28.01.1986 - Две минути по полетувањето во вселената, американскиот вселенски брод “Челинџер”, експлодирал над Кејп Канаверал и во парчиња се урнал во водите на Атлантикот. Тоа е најголемата несреќа што се случила во космичките летови во кои загинаа сите 7 членови на екипажот. </p><p>11.02.1994 - 5 Американци и 1 Русин се вратија со шатлот “Дискавери “ на Земјата, по првата американски-руска вселенска шатл-мисија. </p><p>14.03.1995 - Астронаутот Норман Тагард стана првиот Американец што полета во космосот со руска ракета, лансирана од космодромот во Бајконур. </p><p>04.06.1996 - Европската ракета "Аријана 5" експлодира 40 секунди по лансирањето. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Историја_на_вселенските_истражувања_во_20_век"><span id=".D0.98.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8.D1.82.D0.B5_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B0_.D0.B2.D0.BE_20_.D0.B2.D0.B5.D0.BA"></span>Историја на вселенските истражувања во 20 век</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Историја на вселенските истражувања во 20 век“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Историја на вселенските истражувања во 20 век"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Atmosphere_layers-mk.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Atmosphere_layers-mk.svg/170px-Atmosphere_layers-mk.svg.png" decoding="async" width="170" height="1000" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Atmosphere_layers-mk.svg/255px-Atmosphere_layers-mk.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Atmosphere_layers-mk.svg/340px-Atmosphere_layers-mk.svg.png 2x" data-file-width="457" data-file-height="2688" /></a><figcaption>Повеќето орбитални летови всушност се случуваат во горните слоеви на атмосферата, особено во термосферата.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg/200px-Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg" decoding="async" width="200" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg/300px-Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg/400px-Bumper8_launch-GPN-2000-000613.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2310" /></a><figcaption>Првата ракета која е лансирана во јули 1950, во Кејп Канаверал, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Флорида">Флорида</a>. Била користена за тестови.</figcaption></figure> <p>Првиот успешен лет во вселената со човек се случил на 12 април 1961 година, а тоа бил Восток 1 („Исток 1“), кој го носел 27 годишниот руски космонаут Јуриј Гагарин. Вселенското летало направило една орбита околу земјата, што траело околу 1 час и 48 минути. Летот на Гагарин се слушнал низ светот, со што било покажување за напреднатата Советска вселенска програма и отвори една целосна нова ера на вселенско истражување: вселенски лет со човек. САД за првпат лансирале човек во вселената, по еден месец од Восток 1, со суборбиталниот лет на Алан Шепард, Меркјури-Редстоун 3. САД достигнале орбитален лет кога Меркјури-Атлас 6 на Џон Глен ја заобиколил земјата на 20 февруари 1962 година. Кина за првпат лансирала човек во вселената, 42 години по Восток 1, на 15 октомври 2003 година со летот на Јанг Ливеј со вселенското летало Шенжоу 5 (Вселенскиброд 5). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Прво_планетарно_истражување"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B2.D0.BE_.D0.BF.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D0.B5.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.BD.D0.BE_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Прво планетарно истражување</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Прво планетарно истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Прво планетарно истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Прво вештачко тело кое стигнало до друго вселенско тело било Луна 2 во 1959 година. Првото автоматско слетување на друго вселенско тело било извршено од Луна 9 во 1966 година. Луна 10 стана првиот вештачки сателит на друго вселенско тело. Првото слетување со екипаж на друго вселенско тело било извршено со Аполо 11 со неговото слетување на месечината на 20 јули 1969 година. Првото успешно меѓупланетарно прелетување било прелетувањето на Маринер 2 во 1962 година на Венера (најблизок пристап 34 773 км). Прелетувањата на други планети првин биле постигнати во 1965 година за Марс со Маринер 4, 1973 година за Јупитер со Пионир 10, 1974 година за Меркур со Маринер 10, 1979 година за Сатурн со Пионер 11, 1986 година за Уран со Вуајажер 2 и 1989 година за Нептун со Вуајажер 2. Првата меѓупланетарна мисија за враќање на мал број податоци за површината на друга планета било спуштањето на Венера 7 на Венера во 1970 година, која врати податоци на земјата за 23 минути. Во 1971 година мисијата Марс 3 го постигна првото лесно слетување на Марс каде врати податоци на земјата за скоро 20 секунди. Подоцна многу подолги мисии биле завршени, вклучувајќи повеќе од 6 годишна операција на површината на Марс од страна на Викинг 1, од 1975 до 1982 година и повеќе од 2 часа пренос од површината на Венера од Венера 13 во 1982 година (најдолгата некогаш Советска планетарна мисија на површина). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Клучни_луѓе_во_раното_вселенско_истражување"><span id=".D0.9A.D0.BB.D1.83.D1.87.D0.BD.D0.B8_.D0.BB.D1.83.D1.93.D0.B5_.D0.B2.D0.BE_.D1.80.D0.B0.D0.BD.D0.BE.D1.82.D0.BE_.D0.B2.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5"></span>Клучни луѓе во раното вселенско истражување</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Клучни луѓе во раното вселенско истражување“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Клучни луѓе во раното вселенско истражување"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Сонот на зачекорување надвор од атмосферата на земјата било поради ракетната технологија. Германската В2 била првата ракета која патувала во вселената, надминувајќи ги проблемите на удари и материјален неуспех. За време на последните денови од Втората светска војна оваа технологија беше достигната и од американците и од русите како нејзини дизајнери. Првобитните движечки сили за понатамошен технолошки развој беше искористено оружјето за меѓуконтинентални балистички проектили (на ИЦБМ) како носачи на големи растојанија за брзо јадрено пренесување, но во 1961 година кога СССР го лансираше првиот човек во вселената, САД објави дека е во „Вселенска трка“ со Русија. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wernher_von_Braun.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wernher_von_Braun.jpg/220px-Wernher_von_Braun.jpg" decoding="async" width="220" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wernher_von_Braun.jpg/330px-Wernher_von_Braun.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wernher_von_Braun.jpg/440px-Wernher_von_Braun.jpg 2x" data-file-width="2440" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Вернер Вон Браун</figcaption></figure> <p>Вернер Вон Браун беше водечкиот инженер за ракети на проектот со В-2 ракета во Втората светска војна за нацистичка Германија. Во последните денови од војната, тој водеше караван на работници во Германската ракетна програма до американските граници, каде се предадоа и беа однесени во САД за да работат на Американското ракетно развивање. Тој побара американско државјанство и го водеше тимот кој го усовршуваше и лансираше Експлорер 1, првиот американски сателит. Вон Браун подоцна го водеше тимот на НАСА во Маршал центарот за вселенско летање кој ја усоврши Сатурн V, ракета за месечината. На почетокот трката за вселената често беше водена од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%98_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%99%D0%BE%D0%B2" title="Сергеј Корољов">Сергеј Корољов</a>, чие наследство ги вклучува и Р7 и Сојуз - кој остана во служба до ден денешен. Корољов беше главниот за првиот сателит, првиот човек (и првата жена) во орбитата и првото вселенско одење. Сè до неговата смрт неговиот идентитет остана државна тајна, каде дури ни неговата мајка не знаеше дека тој бил одговорен за создавањето на Руската вселенска програма. Керим Керимов беше еден од основачите на Советската вселенска програма и беше еден од водечките архитекти на првиот лет во вселената на човек (Восток 1) заедно со Корољов. По смртта на Корољовво 1966 година, Керимов стана главниот научник на Советската вселенска програма и беше одговорен за лансирањето на првата вселенска станица од 1971 до 1991 година, вклучувајќи ги и Саљут и Мир сериите и нивните претходници во 1967 година, Космос 186 и Космос 188. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Robert_Gilruth_S87-26820.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Robert_Gilruth_S87-26820.jpg/100px-Robert_Gilruth_S87-26820.jpg" decoding="async" width="100" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Robert_Gilruth_S87-26820.jpg/150px-Robert_Gilruth_S87-26820.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Robert_Gilruth_S87-26820.jpg/200px-Robert_Gilruth_S87-26820.jpg 2x" data-file-width="2204" data-file-height="2778" /></a><figcaption>Роберт Гилрут</figcaption></figure> <p>Други вклучени клучни луѓе: Валентин Глушко ја имаше улогата на главен дизајнер за мотори на СССР. Глушко ги дизајнираше повеќето мотори користени на раните советски ракети, но постојано беше чуден со Корољов. Василиј Мишин беше главниот дизајнер кој работеше под раководство на Сергеј Корољов и еден од првите руси кој го истражуваше заробениот германски дизајн В2. По смртта на Сергеј Корољов, Мишин ја сноси одговорноста за советскиот неуспех, да се биде прва држава која ќе постави човек на месечината. Боб Гилрут беше раководител на НАСА за задачата вселенска сила и директор на 25 вселенски лета со екипаж. Глирут беше човекот кој му предложи на Џон Ф. Кенеди смел чекор за достигнување на Месечината во обидот да ја врати супериорноста од Советите. Кристофер Ц. Крафт, помладиот, беше првиот директор за лет на НАСА, кој го надгледуваше развивањето на Контролата на мисијата и поврзаните технологии и процедури. Максим Фаџет бил дизајнерот на Меркјури капсулата, кој играл клучна улога во дизајнирањето на Џемини и Аполо вселенските летала и придонел за дизајнот на Вселенскиот шатл. </p><p><i><b>Иднината на вселенското истражување</b></i> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:S122e008264.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/S122e008264.jpg/250px-S122e008264.jpg" decoding="async" width="250" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/S122e008264.jpg/375px-S122e008264.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/S122e008264.jpg/500px-S122e008264.jpg 2x" data-file-width="3032" data-file-height="2000" /></a><figcaption>Модулот Колумбус на Европската Вселенска Агенција на Меѓународната вселенска станица, лансиран во вселената во 2008 година.</figcaption></figure> <p>Во 2000-те години, неколку планови за вселенско истражување биле најавени, каде и владините лица и приватниот сектор имаат цели за вселенско истражување. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Цели_на_истражувањето"><span id=".D0.A6.D0.B5.D0.BB.D0.B8_.D0.BD.D0.B0_.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B0.D0.B6.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5.D1.82.D0.BE"></span>Цели на истражувањето</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Цели на истражувањето“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Цели на истражувањето"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Астробиологија"><span id=".D0.90.D1.81.D1.82.D1.80.D0.BE.D0.B1.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Астробиологија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Астробиологија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Астробиологија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><b>Астробиологија</b></i> е меѓудисциплинарно изучување за животот во универзумот, каде се спојуваат аспекти на астрономијата, биологијата и геологијата. Првенствено е фокусирано на изучувањето на потеклото, пренесувањето и еволуцијата на животот. Терминот „ксенобиологија“ исто така бил користен, но ова технички не е точно бидејќи во буквален превод би значело „биологија од странци“. Астробиологистите мораат исто така што ги разгледаат можностите за живот кои хемички се целосно различни од секој пронајден организам на земјата. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sun920607.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Sun920607.jpg/125px-Sun920607.jpg" decoding="async" width="125" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Sun920607.jpg/188px-Sun920607.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Sun920607.jpg/250px-Sun920607.jpg 2x" data-file-width="466" data-file-height="463" /></a><figcaption>Слика на Сонцето од 7 јуни 1992 година каде се гледаат неколку сончеви точки</figcaption></figure> <p><i><b>Сонце</b></i> </p><p>Додека Сонцето најверојатно не ќе биде физички истражено во блиска иднина, но една од причините за одење во вселената вклучува и знаење повеќе за Сонцето. Кога ќе се најде над атмосферата и магнетното поле на Земјата, им се дава пристап на сончевите ветрови и инфрацрвените и ултравиолетовите радијации кои не можат да достигнат до површината на Земјата. Сонцето го генерира поголемиот дел од вселенското време, кое може да влијае на создавањето на енергија и системите за трансмисија на Земјата како и да смета па дури и да ги оштети сателитите и вселенските сонди. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg/125px-Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg" decoding="async" width="125" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg/188px-Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg/250px-Mercury_in_color_-_Prockter07_centered.jpg 2x" data-file-width="1991" data-file-height="1974" /></a><figcaption>Слика на Меркур од МЕСЕНЏЕР</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:MESSENGER_EN0108828359M.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/MESSENGER_EN0108828359M.png/125px-MESSENGER_EN0108828359M.png" decoding="async" width="125" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/MESSENGER_EN0108828359M.png/188px-MESSENGER_EN0108828359M.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/MESSENGER_EN0108828359M.png/250px-MESSENGER_EN0108828359M.png 2x" data-file-width="1016" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Слика на МЕСЕНЏЕР од 18 000 км каде е прикажан регион од 500 км2</figcaption></figure> <p><i><b>Меркур</b></i> </p><p>Меркур останува најмалку истражувана од внатрешните планети. Од јануари 2008 година, Маринер 10 и МЕСЕНЏЕР мисиите беа единствените мисии кои го набљудувале од блиску Меркур. МЕСЕНЏЕР прелетал покрај Меркур на 14 јануари 2008 година, за да го доистражи она што го започна Маринер 10 во 1975 година (Мансел, 2006б). Трета мисија на Меркур е планирана за 2020 година, каде БепиКоломбо ќе вклучи две сонди. БепиКоломбо е здружена мисија меѓу Јапонија и Европската вселенска агенција. МЕСЕНЏЕР и БепиКоломбо е планирано да соберат комплетни податоци за да се помогне на научниците да ги расфетлат многуте мистерии откриени од прелетувањата на Маринер 10. Летови до други планети во Сончевиот Систем се достигнати по цена на енергијата, која е опишана од промената на брзината на вселенските летала или делта-в единиците. Поради релативно високите делта-в единици за достигнување на Меркур и неговата близина до Сонцето, тешко е да се истражува бидејќи кружењето околу сонцето е нестабилно. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Venus-real_color.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Venus-real_color.jpg/125px-Venus-real_color.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Venus-real_color.jpg/188px-Venus-real_color.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Venus-real_color.jpg/250px-Venus-real_color.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></a><figcaption>Слика на Венера од Маринер 10</figcaption></figure> <p><i><b>Венера</b></i> </p><p>Венера беше првата цел на меѓупланетарното прелетување и мисии со слетување, покрај една од најнепријателските средини во Сончевиот Систем. Првото успешно прелетување на Венера беше на американското вселенско летало Маринер 2, кое ја прелета Венера во 1962 година. По Маринер 2 следеле и други прелетувања од многубројни вселенски агенции, често како дел од мисии што го користат прелетувањето за да обезбедат гравитациска помош на пат до други вселенски тела. Во 1967 година, Венера 4 стана првата сонда која влегла и директно ја испитувала атмосферата на Венера. Во 1970 година Венера 7 беше првото успешно спуштање на површината на Венера и до 1985 година следеа осум додатни успешни Советски спуштања на Венера кои обезбедија слики и други податоци од површината. Во 1975 година со советското летало Венера 9 започнаа мисиите за кружење на Венера, каде следеа уште десет успешни мисии кои вклучуваа исцртување на површината на Венера користејќи радар за продирање на замаглената атмосфера. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/125px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/188px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg/250px-The_Earth_seen_from_Apollo_17.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="3002" /></a><figcaption>„Шарената“ слика на Земјата сликана од Аполо 17</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:TIROS-1-Earth.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/TIROS-1-Earth.png/125px-TIROS-1-Earth.png" decoding="async" width="125" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/TIROS-1-Earth.png/188px-TIROS-1-Earth.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/TIROS-1-Earth.png/250px-TIROS-1-Earth.png 2x" data-file-width="527" data-file-height="582" /></a><figcaption>Прва телевизиска слика на Земјата од вселената</figcaption></figure> <p><i><b>Земја</b></i> </p><p>Вселенското истражување било искористено како алатка за да се разбере Земјата како вселенско тело како што е. Орбиталните мисии може да обезбедат податоци за Земјата кои тешко или невозможно е да се добијат од некоја точка на површината. На пример постоењето на појасот Ван Ален беше непознат сè до откривањето од страна на првиот вештачки сателит на САД, Експлорер 1. Овие појаси содржат зрачење кое е заробено од магнетните полиња на Земјата кои моментално овозможуваат конструирање на населиви вселенски станици на неостварливи 1 000 км над површината. Како што следело ова неочекувано откритие, голем број на набљудувачки сателити на Земјата биле развивани само за истражување на Земјата од перспектива на вселената. Овие сателити значајно придонеле во разбирањето на различните земјени феномени. На пример дупката во озонската обвивка била пронајдена од вештачки сателит кој ја истражувал Земјината атмосфера па така сателитите овозможиле и да се пронајдат археолошки места и геолошки формации за кои било тешко или невозможно да се откријат поинаку. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Full_Moon_Luc_Viatour.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Full_Moon_Luc_Viatour.jpg/125px-Full_Moon_Luc_Viatour.jpg" decoding="async" width="125" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Full_Moon_Luc_Viatour.jpg/188px-Full_Moon_Luc_Viatour.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Full_Moon_Luc_Viatour.jpg/250px-Full_Moon_Luc_Viatour.jpg 2x" data-file-width="1411" data-file-height="1424" /></a><figcaption>Месечината, сликана од Земјата</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Apollo_16_LM_Orion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Apollo_16_LM_Orion.jpg/125px-Apollo_16_LM_Orion.jpg" decoding="async" width="125" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Apollo_16_LM_Orion.jpg/188px-Apollo_16_LM_Orion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Apollo_16_LM_Orion.jpg/250px-Apollo_16_LM_Orion.jpg 2x" data-file-width="2340" data-file-height="2369" /></a><figcaption>Астронаутот Џон Јанг со Аполо 16</figcaption></figure> <p><i><b>Месечина</b></i> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="8" data-mwtitle="Phrase_de_Neil_Armstrong.oga" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Phrase_de_Neil_Armstrong.oga"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/e/e0/Phrase_de_Neil_Armstrong.oga/Phrase_de_Neil_Armstrong.oga.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Phrase_de_Neil_Armstrong.oga" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=apc&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="apc" label="شامي ‪(apc)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=bg&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="bg" label="български ‪(bg)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=cs&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="cs" label="čeština ‪(cs)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=de&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="de" label="Deutsch ‪(de)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=eo&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eo" label="Esperanto ‪(eo)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=eu&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="eu" label="euskara ‪(eu)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=fa&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fa" label="فارسی ‪(fa)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=fr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fr" label="français ‪(fr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=fy&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="fy" label="Frysk ‪(fy)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=he&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="he" label="עברית ‪(he)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=io&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="io" label="Ido ‪(io)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=it&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="it" label="italiano ‪(it)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=nl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="nl" label="Nederlands ‪(nl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=pl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pl" label="polski ‪(pl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=pt-br&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt-BR" label="português do Brasil ‪(pt-br)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=pt&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="pt" label="português ‪(pt)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=ru&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ru" label="русский ‪(ru)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=si&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="si" label="සිංහල ‪(si)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=sq&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="sq" label="shqip ‪(sq)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=ta&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ta" label="தமிழ் ‪(ta)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=tl&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tl" label="Tagalog ‪(tl)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=tok&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tok" label="toki pona ‪(tok)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=tr&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="tr" label="Türkçe ‪(tr)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=zh-cn&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans-CN" label="中文（中国大陆） ‪(zh-cn)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3APhrase_de_Neil_Armstrong.oga&lang=zh-hans&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="zh-Hans" label="中文（简体） ‪(zh-hans)‬" data-dir="ltr" /></audio></span><figcaption>Познатата реченица на Нил Армстронг кога стапнал на Месечината</figcaption></figure> <p>Земјината Месечина била првиот вселенски предмет на вселенското истражување (освен самата Земја). Ја има одликата на прво вселенско тело кое било прелетано, кружено и спуштено од вселенски летала и единствено вселенско тело некогаш посетено од луѓе. Во 1959 година Советите ги добиле првите слики од другата страна на Месечината, никогаш порано видлива за човекот. Американското истражување на Месечината започна со Ренџер 4 во 1962 година. Започнувајќи во 1966 година, Советите успешно пуштиле голем број на летала на површината на Месечината кои овозможиле добивање на податоци директно од површината на Месечината, каде четири месеци подоцна, Сурвејор 1 го означи почетокот на успешните серии на американски спуштања. Советските мисии без екипаж завршиле со Лунокод програмата во раните 70-ти кои го вклучува првиот ровер без екипаж (возило за планетарно истражување) и исто така успешно врати примероци од почва на Месечината за истражување. Ова го означи (и до денес единственото) автоматско враќање на вонземски примероци на Земјата. Продолжиле истражувањата без екипаж на Месечината каде различни нации на периоди лансирале летала за кружење и во 2008 година Индиската сонда на Месечината. Истражувањето на Месечината започнало во 1968 година со мисијата на Аполо 8 која успешно кружеше околу Месечината, каде за првпат едно вонземно тело од страна на човекот беше во обиколка. Во 1969 година мисијата на Аполо 11 го означи првото слетување на човекот на друг свет. Истражувањето на Месечината со човечки екипаж не траеше долго. Мисијата на Аполо 17 во 1972 година беше последната мисија каде луѓето за последен пат ја посетиле Месечината и ниту една мисија на истражување од страна на човекот не е планирана во блиска иднина. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mars_Hubble.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mars_Hubble.jpg/125px-Mars_Hubble.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mars_Hubble.jpg/188px-Mars_Hubble.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Mars_Hubble.jpg/250px-Mars_Hubble.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a><figcaption>Марс сликан од Хабл вселенскиот телескоп</figcaption></figure> <p><i><b>Марс</b></i> </p><p>Истражувањето на Марс беше важен дел од програмите за вселенско истражување на Советскиот Сојуз (подоцна Русија), САД, Европа и Јапонија. Десетици роботски вселенски летала, вклучувајќи летала за обиколување, спуштање и ровер биле лансирани кон Марс од 60-те години. Овие мисии имале за цел да соберат податоци за моменталните услови и одговори на прашањата за историјата на Марс. За поставените прашања од научната заедница се очекува не само да дадат повеќе почит кон црвената планета, исто така и да даде понатамошен увид на минатото и можната иднина на Земјата. Истражувањето на Марс стана значаен финансиски трошок, каде со груба пресметка на две третини од вселенските летала наменети за Марс не успеваат да ја завршат својата мисија, некои дури не можат ни да ја започнат. Толку висок просек на неуспех може да се припише на сложеноста и големиот број на промени вклучени во меѓупланетарното патување со што истражувачите на шега ќе кажат за Големиот Галактички Дух која е на сметка на пробите на Марс. Овој феномен е исто така познат и како Клетвата на Марс. </p><p><i><b>Фобос</b></i> </p><p>Руската вселенска мисија Фобос-Грант, планирана за 2011 година, ќе започне истражување на Фобос и обиколување на Марс каде ќе проучи дали месечините на Марс или најмалку Фобос може да биде „точка за пренесување пратки“ за вселенски бродови кои патуваат кон Марс. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Jupiter_gany.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Jupiter_gany.jpg/125px-Jupiter_gany.jpg" decoding="async" width="125" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Jupiter_gany.jpg/188px-Jupiter_gany.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Jupiter_gany.jpg/250px-Jupiter_gany.jpg 2x" data-file-width="673" data-file-height="750" /></a><figcaption>Слика на Јупитер, сликана од Војаџер 1</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Io,_moon_of_Jupiter,_NASA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg/125px-Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg" decoding="async" width="125" height="129" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg/188px-Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg/250px-Io%2C_moon_of_Jupiter%2C_NASA.jpg 2x" data-file-width="379" data-file-height="391" /></a><figcaption>Слика на месечината Ија, сликана од вселенското летало Галилео</figcaption></figure> <p><i><b>Јупитер</b></i> </p><p>Истражувањето на Јупитер се состои единствено од посети на планетата од неколку автоматски вселенски летала на НАСА од 1973 година. Голем дел од мисиите биле само „обиколувања“, каде детални прегледи се направени без сондата да слета или да влезе во орбитата; вселенското летало Галилео е единственото кое ја има заобиколено планетата. Како што се верува дека Јупитер има релативно мало карпесто јадро и нема вистинска тврда површина, мисија за слетување е скоро невозможна. За достигнување на Јупитер од Земјата се потребни вкупно делта-в единици од 9,2 км/ч, што е споредбено со 9,7 км/ч делта-в единици потребни за достигнување на <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Нискоземска орбита">нискоземската орбита</a>. За среќа, гравитацијата помага преку планетарното прелетување кое се користи за намалување на енергијата потребна за време на лансирањето за да се стигне до Јупитер, но на сметка на значително подолго траење на летот. Јупитер има повеќе од 60 познати месечини, од кои за повеќето се знае многу малку. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Saturn_(planet)_large.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Saturn_%28planet%29_large.jpg/125px-Saturn_%28planet%29_large.jpg" decoding="async" width="125" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Saturn_%28planet%29_large.jpg/188px-Saturn_%28planet%29_large.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Saturn_%28planet%29_large.jpg/250px-Saturn_%28planet%29_large.jpg 2x" data-file-width="926" data-file-height="1434" /></a><figcaption>Слика на Сатурн, сликана од Војаџер 2</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Huygens_surface_color.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Huygens_surface_color.jpg/75px-Huygens_surface_color.jpg" decoding="async" width="75" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Huygens_surface_color.jpg/113px-Huygens_surface_color.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Huygens_surface_color.jpg/150px-Huygens_surface_color.jpg 2x" data-file-width="316" data-file-height="630" /></a><figcaption>Површината на месечината Титан, сликана од сондата <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B8-%D0%A5%D0%B0%D1%98%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Касини-Хајгенс (страницата не постои)">Касини-Хајгенс</a></figcaption></figure> <p><i><b>Сатурн</b></i> </p><p>Сатурн досега бил истражуван преку вселенски летала без екипаж лансирани од НАСА, вклучувајќи и една мисија (<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B8-%D0%A5%D0%B0%D1%98%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Касини-Хајгенс (страницата не постои)">Касини-Хајгенс</a>) планирана и извршена во соработка со други вселенски агенции. Овие мисии се состојат од прелетувања во 1979 година со Пионир 11, во 1981 година со Војаџер 1, во 1982 година со Војаџер 2 и орбитална мисија со вселенското летало Касини кое влезе во орбитата во 2004 година и се очекува истата мисија да продолжи во 2010. Сатурн има најмалку 60 сателити, иако точната бројка е за дебатирање бидејќи прстените на Сатурн се направени од голем број на независни тела од различни големини. Најголема од месечините е Титан. Титан ја има карактериситиката на единствена месечина во Сончевиот Систем со погуста и потенка атмосфера од онаа на Земјата. Како резултат на пуштањето на сондата Хајгенс од вселенското летало Касини и неговото успешно спуштање на Титан, така Титан ја има одликата на единствена месечина (освен Месечината на Земјата) која е успешно истражена со летало кое се спуштило. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Uranus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Uranus.jpg/125px-Uranus.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Uranus.jpg/188px-Uranus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Uranus.jpg/250px-Uranus.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="750" /></a><figcaption>Уран сликан од Војаџер 2</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg/125px-PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg" decoding="async" width="125" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg/188px-PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg/250px-PIA18185_Miranda%27s_Icy_Face.jpg 2x" data-file-width="571" data-file-height="574" /></a><figcaption>Слика на Војаџер 2 каде се гледа „мачената“ површина на месечината Миранда</figcaption></figure> <p><i><b>Уран</b></i> </p><p>Истражувањето на Уран целосно е направено преку вселенското летало Војаџер 2, но сега за сега не се планирани други истражувања. Закосена под агол од 97,77 степени, со поларните региони изложени на сончева светлина или темнина на долги периоди, научниците не биле сигурни што да очекуваат од Уран. Најблиското приближување до Уран се случило на 24 јануари 1986 година. Војаџер 2 ја проучуваше уникатната атмосфера на планетата како и магнетосферата. Војаџер 2 исто така го испитуваше и системот на прстени и месечините на Уран, вклучувајќи ги и сите претходно познати месечини, додека се откриле и додатни десет претходно непознати месечини. Слики на Уран докажуваат дека има непроменлива појава, каде нема доказ за силните бури или атмосферските јасни појави на Јупитер и Сатурн. Голем напор бил потребен за да се идентификуваат неколку облаци на сликите од планетата. Сепак, магнетосферата на Уран е докажано единствена и сосема влијателна на необичното закосување на планетата. Наспроти благата појава на самиот Уран, беа добиени добри слики од месечините на Уран, кои вклучуваа и доказ дека Миранда е необично географски активен. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Neptune_Voyager2_color_calibrated.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Neptune_Voyager2_color_calibrated.png/125px-Neptune_Voyager2_color_calibrated.png" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Neptune_Voyager2_color_calibrated.png/188px-Neptune_Voyager2_color_calibrated.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Neptune_Voyager2_color_calibrated.png/250px-Neptune_Voyager2_color_calibrated.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Слика на Нептун сликана од Војаџер 2</figcaption></figure><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Triton_moon_mosaic_Voyager_2_(large).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg/125px-Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg/188px-Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg/250px-Triton_moon_mosaic_Voyager_2_%28large%29.jpg 2x" data-file-width="4700" data-file-height="4700" /></a><figcaption>Тритон сликан од Војаџер 2</figcaption></figure> <p><i><b>Нептун</b></i> </p><p>Истражувањето на Нептун започна со прелетувањето на Војаџер 2 на 25 август 1989 година, единствена посета на системот од 2009 година. Разговарано е за можност за пуштање на летало во орбитата на Нептун, но не се размислува сериозно. Иако екстремната непроменлива појава на Уран за време на посетата на Војаџер 2 во 1986 година доведе до очекување дека Нептун исто така ќе има малку видливи атмосферски феномени, сепак Војаџер 2 откри дека Нептун има видливи облаци, аурори и дури забележлив антициклонски систем за бури поголем во големина од Големата Точка на Јупитер. Нептун исто така докажа дека ги има најбрзите ветрови на било која планета во Сончевиот Систем, каде некои измерени изнесувале и до 2 100 км/ч. Војаџер 2 исто така ги испитувал прстените на Нептун и системот месечини. Откри четири комплетни прстени и додатен делумен прстен, „арка“, околу Нептун. Понатаму за испитување на преходно познатите три месечини на Нептун, Војаџер 2 исто така открил пет непознати месечини, една од нив Протеус, се докажа дека е втората најголема месечина во системот. Податоците од Војаџер понатаму го засилиле гледиштето на најголемата месечина на Нептун, Тритон, каде се докажало дека е од Куиперовиот појас. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Pluto.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/3/30/Pluto.jpg/125px-Pluto.jpg" decoding="async" width="125" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/3/30/Pluto.jpg/188px-Pluto.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/3/30/Pluto.jpg/250px-Pluto.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></a><figcaption>Карта на Плутон заснована на <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Затемнување">затемнувањето</a> на Шарон, каде е најсветла бојата и е една слика со најголемата разложеност</figcaption></figure> <p><i><b>Џуџести планети</b></i> </p><p><i><b>Плутон</b></i> </p><p>Џуџестата планета, Плутон, (сметана за планета до редефинирањето на терминот „планета“ од Меѓународната Астрономаска Унија во октомври 2006 година) претставува значаен предизвик за вселенските летала поради големата далечина од Земјата (треба голема брзина за разумно време на патувањето) и мала маса (сега е многу тешко да се биде во неговата орбита). Војаџер 1 можел да го посети Плутон, каде избраните контроли наместо за блиско минување покрај месечината на Сатурн, Титан, резултирало во неспоива линија на движење со кружењето на Плутон. Плутон продолжува да буди голем интерес и покрај неговата повторна класификација како водечки и најблизок член на нова и растечка класа на блиски тела од мраз со средна големина во тежината помеѓу останатите осум планети и малите карпести тела, историски наречени астероиди (и исто така прв член на важната подкласа, дефинирана од орбитата и позната како „Плутинос“). По напната политичка битка, во 2003 година се одобри мисија до Плутон, на Њу Хорајзонс финансирана од американската влада. Њу Хорајзонс беше успешно лансирана на 19 јануари 2006 година. На почетокот од 2007 година леталото ја искористи гравитацијата на Јупитер. Најблиското пристапување до Плутон ќе биде на 14 јули 2015 година, каде научни набљудувања на Плутон ќе започнат пет месеци претходно и ќе продолжат најмалку еден месец по средбата. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Eris_and_dysnomia2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Eris_and_dysnomia2.jpg/125px-Eris_and_dysnomia2.jpg" decoding="async" width="125" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Eris_and_dysnomia2.jpg/188px-Eris_and_dysnomia2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Eris_and_dysnomia2.jpg/250px-Eris_and_dysnomia2.jpg 2x" data-file-width="386" data-file-height="384" /></a><figcaption>Ерида и Дисномија од Хабл</figcaption></figure> <p><i><b>Ерида</b></i> </p><p><a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B0_(%D1%9F%D1%83%D1%9F%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Ерида (џуџеста планета)">Ерида</a> е најголемата позната џуџееста планета во Сончевиот Систем и деветтото најголемо познато тело кое кружи директно околу Сонцето, што беше откриено во јануари 2005 година во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Паломарска опсерваторија">Паломарската опсерваторија</a>. Ерида е околу 2 500 км во пречник и 27% потешка од Плутон. Има само една месечина која се вика Дисмонија. Моменаталното растојание од Сонцето е 96,7 АУ, скоро трипати од онаа на Плутон. Со исклучок на некои комети овој пар претставува најдалечно познато природно тело во Сончевиот Систем. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_(22381131691)_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg/125px-Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="125" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg/188px-Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg/250px-Ceres_-_RC3_-_Haulani_Crater_%2822381131691%29_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="852" data-file-height="836" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%80%D0%B0_(%D1%9F%D1%83%D1%9F%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Церера (џуџеста планета)">Церера</a></figcaption></figure> <p><i><b>Церера</b></i> </p><p><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%80%D0%B0_(%D1%9F%D1%83%D1%9F%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Церера (џуџеста планета)">Церера</a> е најмалку истражувана во моментов, но се очекува во 2015 Дон вселенската сонда на НАСА да пристигне и да влезе во орбитата околу џуџестата планета. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:951_Gaspra.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/951_Gaspra.jpg/100px-951_Gaspra.jpg" decoding="async" width="100" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/951_Gaspra.jpg/150px-951_Gaspra.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/951_Gaspra.jpg/200px-951_Gaspra.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="880" /></a><figcaption>951 Гаспра</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Астероиди"><span id=".D0.90.D1.81.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.BE.D0.B8.D0.B4.D0.B8"></span><i><b>Астероиди</b></i></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Астероиди“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Астероиди"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>До почетокот на вселенското патување, телата во астероидниот појас скоро биле и невидлив зрак светлина кои ниту ни најголемите телескопи не можеле да им го откријат обликот или пак земјиштето. Неколку астероиди досега се посетени од сонди, првата била Галилео која прелетала покрај два: 951 Гаспра во 1991 година и 243 Ида во 1993 година. И двата се наоѓале на планираната патека на движење на Галилео до Јупитер. Првото слетување на астероид било изведено од сондата НЕАР Шумејкер во 2000 година, каде следело орбитално следење на телото. Џуџестата планета Церера и астероидот 4 Веста, два од трите најголеми астероиди, се цел на Дон мисијата на НАСА лансирана во септември 2007 година. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv/220px--Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="165" data-durationhint="75" data-mwtitle="Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon,_1094228.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon,_1094228.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/7d/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7d/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/7d/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/7d/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv/Apollo_11._Television_clip_of_Buzz_descending_the_ladder_and_stepping_onto_the_moon%2C_1094228.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /></video></span><figcaption>Астронаутот Баз Алдрин како се спушта на Месечината</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Начела"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.87.D0.B5.D0.BB.D0.B0"></span>Начела</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Начела“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Начела"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Истражување кое е спроведено до националните вселенски истражувачки агенции, како НАСА и РКА, е една од причините која поддржувачите ја цитираат за да го оправдаат владиното трошење. Економските анализи на НАСА програмите често покажуваат актуелни економски бенефиции (од работи како неочекуван профит), каде многупати се прави повраток на средствата од програмата. Друго барање е дека вселенското истражување е потребно за човештвото и дека ако останеме на нашата планета ќе изумреме. Некои од изворите се недостаток на природни извори, комети, јадрена војна и светска епидемија. Стефен Хокинг, славен британски теоретски физичар, изјавил „јас не мислам дека човековата раса ќе преживее во наредните илјада години, доколку не се преселиме во вселената. Има премногу несреќи кои може да достигнат еден живот на една планета. Но, јас сум оптимист. Ќе стигнеме до ѕвездите.“ НАСА направила серии на видеа со Јавни сервисни објави каде го поддржува концептот на вселенско истражување. Сепак, јавноста останува со голема поддршка на вселенското истражување, и со и без екипаж. Според анкетата на Асошиејтед Прес спроведена во јули 2003 година, 71% од американските државјани се согласиле со изјавата дека вселенската програма е „добра инвестиција“, споредено со 21% кои не се согласувале. Артур Ц. Кларк (1950) претстави преглед на мотивациите за човековото истражување на вселената во неговата нефикциона полутехничка монографија Меѓународен лет. Тој расправа дека изборот на луѓето е главно меѓу проширувањето на Земјата во вселената, наспроти културната (и евентуално билошка) стагнација и смрт. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_2" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Sts-94-launch.ogv/220px--Sts-94-launch.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="165" data-durationhint="18" data-mwtitle="Sts-94-launch.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Sts-94-launch.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/99/Sts-94-launch.ogv/Sts-94-launch.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Sts-94-launch.ogv" type="video/ogg; codecs="theora"" data-width="384" data-height="288" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/99/Sts-94-launch.ogv/Sts-94-launch.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /></video></span><figcaption>Лансирањето на Колумбија - СТС - 94</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Спротивставеност"><span id=".D0.A1.D0.BF.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B8.D0.B2.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B2.D0.B5.D0.BD.D0.BE.D1.81.D1.82"></span>Спротивставеност</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Спротивставеност“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Спротивставеност"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Критичарите како физичарот и добитник на Нобелова награда Ричард Фејман тврди дека вселенското патување на луѓето (воглавно различно од вселенското истражување, како роботски мисии) немаат постигнато некој голем научен чекор. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Challenger_explosion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Challenger_explosion.jpg/290px-Challenger_explosion.jpg" decoding="async" width="290" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Challenger_explosion.jpg/435px-Challenger_explosion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Challenger_explosion.jpg/580px-Challenger_explosion.jpg 2x" data-file-width="3555" data-file-height="2879" /></a><figcaption>Експлозијата на Чаленџер која се случи на 28 јануари 1986 година</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Поврзани_теми"><span id=".D0.9F.D0.BE.D0.B2.D1.80.D0.B7.D0.B0.D0.BD.D0.B8_.D1.82.D0.B5.D0.BC.D0.B8"></span>Поврзани теми</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=10" title="Уреди го одделот „Поврзани теми“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=10" title="Уреди изворен код на одделот: Поврзани теми"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Вселенски_летови"><span id=".D0.92.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B8_.D0.BB.D0.B5.D1.82.D0.BE.D0.B2.D0.B8"></span>Вселенски летови</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=11" title="Уреди го одделот „Вселенски летови“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=11" title="Уреди изворен код на одделот: Вселенски летови"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Вселенското летање претставува користење на вселенска технологија за да се изврши лет на вселенско летало во и надвор од Сончеиот систем (вселената). Вселенските летови се користени за вселенско истражување и исто така за комерцијални цели како вселенски туризами сателитски комуникации. Додатно некомерцијални употреби на вселенските летови вклучува и вселенски опсерватории, извиднички сателити и други земјени опсерваторски сателити. Вселенските летови всушност започнуваат со лансирање на ракета која обезбедува почетен пробив за да ја надмине силата на гравитацијата и го движи вселенското летало од површината на Земјата. Кога ќе биде во вселената, движењето на вселенското летало - и двете кога не се под пропелери и под погон - е проучувано од област која е наречена астродинамика. Некои вселенски летала остануваат засекогаш во вселената, некои се распаѓаат за време на повторното влегување во атмосферата а некои пак достигнуваат до планетарна површина или површина на месечина каде слетува или се судрува. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg/230px-Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg" decoding="async" width="230" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg/345px-Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg/460px-Cassini_Saturn_Orbit_Insertion.jpg 2x" data-file-width="14400" data-file-height="9600" /></a><figcaption>Сондата <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B8%D0%BD%D0%B8-%D0%A5%D0%B0%D1%98%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Касини-Хајгенс (страницата не постои)">Касини-Хајгенс</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg/150px-Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg/225px-Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg/300px-Mir_entre_l%27espace_et_la_Terre_edit.jpg 2x" data-file-width="1612" data-file-height="1612" /></a><figcaption>Меѓународната вселенска станица Мир</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Сателити"><span id=".D0.A1.D0.B0.D1.82.D0.B5.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B8"></span>Сателити</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=12" title="Уреди го одделот „Сателити“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=12" title="Уреди изворен код на одделот: Сателити"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Сателитите се користат за голем број на цели. Некои типови на сателити имаат задача за воено (шпионско) и цивилно набљудување на Земјата, некои за комуникација, навигација, временска прогноза и истражување. Вселенските станици како и човековите вселенски летала во орбитата се исто така сателити. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Милитаризација_на_вселената"><span id=".D0.9C.D0.B8.D0.BB.D0.B8.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0_.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0"></span>Милитаризација на вселената</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=13" title="Уреди го одделот „Милитаризација на вселената“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=13" title="Уреди изворен код на одделот: Милитаризација на вселената"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Милитаризацијата на вселената е започната уште од 60-те години и сега е развиена во оружување на вселената со вистинско поставување на оружје од далечните-вселенски нации за одлучни воени предности. Додека воените активности се случуваат во вселената и вселената е место за операции за многу воени вселенски летала (како балистички ракети), сепак не е спроведено постојано поставување на оружја со долг дострел во вселената. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Neil_Armstrong.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Neil_Armstrong.jpg/220px-Neil_Armstrong.jpg" decoding="async" width="220" height="224" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Neil_Armstrong.jpg/330px-Neil_Armstrong.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Neil_Armstrong.jpg/440px-Neil_Armstrong.jpg 2x" data-file-width="2340" data-file-height="2381" /></a><figcaption>Нил Армстронг</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Колонизирање_на_вселената"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.B8.D1.80.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D1.81.D0.B5.D0.BB.D0.B5.D0.BD.D0.B0.D1.82.D0.B0"></span>Колонизирање на вселената</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=14" title="Уреди го одделот „Колонизирање на вселената“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=14" title="Уреди изворен код на одделот: Колонизирање на вселената"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Колонизирањето на вселената, исто така наречено и населување и хуманизација на вселената, ќе биде целосно независно (само-способно) човеково место за живеење на локации надвор од Земјата, посебно на природните сателити или планети како Месечината или Марс, каде би се користеле значајни количини на недопрени извори за преживување. Доденес, најдолгото заземање на вселената беше вселенската станица Мир, која беше повторно населувана скоро десет години, вклучувајќи го и рекордот на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98_%D0%9F%D0%BE%D1%99%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Валериј Пољаков">Валериј Пољаков</a> од единствен вселенски лет од скоро 438 дена. Подолгите престојувања во вселената обелоденија некои проблеми како слабеење на коските и мускулите од слабата гравитација, намалување на имуниот систем и изложување на зрачење. Многу мунати и сегашни концепти за продолженото истражување и колонизирање на вселената се фокусира на враќање на Месечината како „камења за преминување“ на други планети, посебно на Марс. На крајот од 2006 година НАСА објави дека планираат да изградат постојана база на Месечината со постојано присуство до 2024 година. </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Mars_Valles_Marineris.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Mars_Valles_Marineris.jpeg/210px-Mars_Valles_Marineris.jpeg" decoding="async" width="210" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Mars_Valles_Marineris.jpeg/315px-Mars_Valles_Marineris.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Mars_Valles_Marineris.jpeg/420px-Mars_Valles_Marineris.jpeg 2x" data-file-width="1552" data-file-height="1552" /></a><figcaption>Марс</figcaption></figure><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Hubble_Space_Telescope_(27946391011).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg/150px-Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg" decoding="async" width="150" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg/225px-Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg/300px-Hubble_Space_Telescope_%2827946391011%29.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="1020" /></a><figcaption>Вселенскиот телескоп Хабл</figcaption></figure> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82" title="Предлошка:Вселенски лет"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Разговор за предлошка:Вселенски лет (страницата не постои)"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенски лет (страницата не постои)">Вселенски лет</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Општо</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орбитална механика (страницата не постои)">Астродинамика</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на вселеснките летови (страницата не постои)">Историја</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%80%D0%B5%D1%9C%D0%B8_%D0%B8_%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на несреќи и инциденти поврзани со вселеснките летови (страницата не постои)">Несреќи и инциденти</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на записи за вселенските летови (страницата не постои)">Записи</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска доба (страницата не постои)">Вселенска доба</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Вселенска трка">Вселенска трка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Животни во вселената (страницата не постои)">Животни во вселената</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B3%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска регулатива (страницата не постои)">Вселенска регулатива</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кинеска вселеснка програма (страницата не постои)">Кина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B3%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска регулатива на Европската унија (страницата не постои)">Европска унија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B3%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%90%D0%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска регулатива на САД (страницата не постои)">САД</a></li></ul></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="13" style="width:0%;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/MAVENnMars.jpg/125px-MAVENnMars.jpg" decoding="async" width="125" height="97" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/MAVENnMars.jpg/188px-MAVENnMars.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/MAVENnMars.jpg/250px-MAVENnMars.jpg 2x" data-file-width="3300" data-file-height="2550" /></span></span></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска наука (страницата не постои)">Примена</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D1%99%D1%83%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Земјино набљудувачки сателит (страницата не постои)">Земјино набљудувачки сателит</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%BF%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шпионски сателит (страницата не постои)">Шпионски сателит</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Метеоролошки сателит (страницата не постои)">Метеоролошки сателит</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Приватен вселенски лет (страницата не постои)">Приватен вселенски лет</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сателитска навигација (страницата не постои)">Сателитска навигација</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска археологија (страницата не постои)">Вселенска археологија</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска архитектура (страницата не постои)">Вселенска архитектура</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска колонизација (страницата не постои)">Вселенска колонизација</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Истражување на вселената</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска медицина (страницата не постои)">Вселенска медицина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска нега (страницата не постои)">Вселенска нега</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" class="mw-redirect" title="Вселенско истражување">Вселенско истражување</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска технологија (страницата не постои)">Вселенска технологија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Вселенски туризам">Вселенски туризам</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Човечки вселенски лет (страницата не постои)">Човечки вселенски лет</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">општо</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%83%D1%82" title="Космонаут">Космонаут</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC_%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Систем за одржување на живот (страницата не постои)">Систем за одржување на живот</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Работа во отворената вселена (страницата не постои)">Работа во отворената вселена</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенски скафандер (страницата не постои)">Вселенски скафандер</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">Опасности</div></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%84%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BB%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ефектот на вселенскиот лет на човековото тело (страницата не постои)">Ефектот на вселенскиот лет на човековото тело</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B1%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синдром на вселенско приспособување (страницата не постои)">Синдром на вселенско приспособување</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%BE%D0%B4_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%87%D0%B5%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Опасност од космичко зрачење (страницата не постои)">Опасност од космичко зрачење</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%81%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D0%B5%D1%84%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Психолошки и социолошки ефекти при вселенскиот лет (страницата не постои)">Психолошки и социолошки ефекти при вселенскиот лет</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселена и преживување (страницата не постои)">Вселена и преживување</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенска метеорологија (страницата не постои)">Вселенска метеорологија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%98%D0%B1%D0%B0" class="mw-redirect" title="Бестежинска состојба">Бестежинска состојба</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">Големи проекти</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програм Аполо (страницата не постои)">Аполо</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82_%D0%8F%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Проект Џемини (страницата не постои)">Џемини</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Меѓународна вселенска станица">Меѓународна вселенска станица</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82_%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%BA%D1%83%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Проект Меркур (страницата не постои)">Меркур</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%80_(%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0)" title="Мир (вселенска станица)">Мир (вселенска станица)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%A8%D0%B5%D0%BD%D1%9F%D0%BE%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програм Шенџоу (страницата не постои)">Шенџоу</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програм Сојуз (страницата не постои)">Сојуз</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0_%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%98%D1%81_%D1%88%D0%B0%D1%82%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програма Спејс шатл (страницата не постои)">Спејс шатл</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програм Восход (страницата не постои)">Восход</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC_%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Програм Восток (страницата не постои)">Восток</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенско возило (страницата не постои)">Вселенско возило</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Носечка ракета">Носечка ракета</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Роботско вселенско возило (страницата не постои)">Роботско вселенско возило</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Ракета">Ракета</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82" class="mw-redirect" title="Сателит">Сателит</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BD%D0%BE%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саморазмножувачко вселенско возило (страницата не постои)">Саморамножувачко</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Вселенска опсерваторија">Вселенска опсерваторија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%B0" title="Вселенска сонда">Вселенска сонда</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BD_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%BA%D0%BE_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Погон на вселеснко летало (страницата не постои)">Погон на вселеснко летало</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орбитални летала (страницата не постои)">Орбитални летала</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Одредишта</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ниско орбитален лет (страницата не постои)">Ниско орбитален</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Орбитален лет (страницата не постои)">Орбитален</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0" title="Околуземска орбита">Околуземска</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%85%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Геосинхрона орбита (страницата не постои)">Геосинхрона</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Меѓупланетарен лет (страницата не постои)">Меѓупланетарено</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D1%95%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Меѓуѕвезден лет (страницата не постои)">Меѓуѕвездено</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Меѓугалактички лет (страницата не постои)">Меѓугалактичко</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вселенско лансирање (страницата не постои)">Вселенско лансирање</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Директен лет (страницата не постои)">Директен лет</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D1%80%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Втора космичка брзина">Втора космичка брзина</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Потрошен лансирен систем (страницата не постои)">Потрошен</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D1%83%D0%BF%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%B2_%D1%81%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Повторно употреблив систем (страницата не постои)">Повторно употреблив систем</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лансирна рампа (страницата не постои)">Лансирна рампа</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Безракетен вселенски лет (страницата не постои)">Безракетен вселенски лет</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Космодром (страницата не постои)">Космодром</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Список на вселенски агенции">Вселеснки агенции</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%9D%D0%95%D0%A1" title="ЦНЕС">ЦНЕС</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Кинеска национална вселенска управа">КНВУ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска вселенска агенција">ЕВА</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Индиска организација за вселенско истражување">ИОВИ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B0" title="Јапонски центар за вселенски истражувања">ЈЦВИ</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A1%D0%90" title="НАСА">НАСА</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D1%81" title="Роскосмос">Роскосмос</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Иранска вселенска агенција">ИВА</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Нормативна контрола">Нормативна контрола</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/identities/lccn-sh85-096159">WorldCat</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Контролен број на Конгресната библиотека">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85096159">sh85096159</a></span></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_(%D0%88%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Национална парламентарна библиотека (Јапонија)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00574081">00574081</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Истражување_на_вселената&oldid=5282955">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Истражување_на_вселената&oldid=5282955</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категории</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Категорија:Космонаутика">Космонаутика</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8" title="Категорија:Вселенски летови">Вселенски летови</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Категорија:Истражување на вселената">Истражување на вселената</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриени категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Категорија:Сите страници за викифицирање">Сите страници за викифицирање</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%84%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5" title="Категорија:Статии за викифицирање">Статии за викифицирање</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0_(LCCN)" title="Категорија:Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)">Википедија:Статии со нормативна контрола (LCCN)</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 15 октомври 2024 г. во 13:19 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-wjlpq","wgBackendResponseTime":177,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.225","walltime":"0.445","ppvisitednodes":{"value":686,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":40012,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1263,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 120.153 1 -total"," 37.50% 45.063 1 Предлошка:Викифицирање"," 34.02% 40.874 1 Предлошка:Ambox"," 33.98% 40.827 1 Предлошка:Нормативна_контрола"," 28.18% 33.864 1 Предлошка:Вселенски_лет"," 23.59% 28.344 1 Предлошка:Navbox"," 11.56% 13.891 1 Предлошка:Navbox_subgroup"," 5.52% 6.627 1 Предлошка:Навкутија"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.039","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1419781,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-75467d7d54-pj4jp","timestamp":"20241118213727","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0418\u0441\u0442\u0440\u0430\u0436\u0443\u0432\u0430\u045a\u0435 \u043d\u0430 \u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u0430","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%98%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q180046","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q180046","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-04-30T01:01:53Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d6\/RocketSunIcon.svg","headline":"\u0438\u0441\u0442\u0440\u0430\u0436\u0443\u0432\u0430\u045a\u0430\u0442\u0430 \u0438 \u043e\u0442\u043a\u0440\u0438\u0442\u0438\u0458\u0430\u0442\u0430 \u043d\u0430 \u043d\u0435\u0448\u0442\u0430 \u0432\u043e \u0432\u0441\u0435\u043b\u0435\u043d\u0430\u0442\u0430"}</script> </body> </html>