CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>تصلب شرایین - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"d469769f-78fb-4d40-8491-cf7cc02dbe36","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"تصلب_شرایین","wgTitle":"تصلب شرایین","wgCurRevisionId":39626916,"wgRevisionId":39626916,"wgArticleId":166369,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه", "نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان","مقاله‌های دارای شرح مختصر","شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده","آماس","بیماری‌های ایسکمیک قلب","بیماری‌های با علت ناشناخته","بیماری‌های شریان‌ها، شریان‌چه‌ها و مویرگها","بیماری‌های عروقی","بیماری‌های قلب و عروق","بیماری‌های مرتبط با چاقی","قلب‌شناسی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"تصلب_شرایین","wgRelevantArticleId":166369,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault": true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12252367","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user": "ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents", "ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/1200px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1164"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/800px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="776"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/640px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="621"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="تصلب شرایین - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-تصلب_شرایین rootpage-تصلب_شرایین skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-پیشینه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیشینه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>پیشینه</span> </div> </a> <ul id="toc-پیشینه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فیزیوپاتولوژی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فیزیوپاتولوژی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>فیزیوپاتولوژی</span> </div> </a> <ul id="toc-فیزیوپاتولوژی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نقش_پلاکت‌ها_در_تصلب_شرایین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نقش_پلاکت‌ها_در_تصلب_شرایین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نقش پلاکت‌ها در تصلب شرایین</span> </div> </a> <ul id="toc-نقش_پلاکت‌ها_در_تصلب_شرایین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نقش_پلاکت‌ها_در_التهاب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نقش_پلاکت‌ها_در_التهاب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>نقش پلاکت‌ها در التهاب</span> </div> </a> <ul id="toc-نقش_پلاکت‌ها_در_التهاب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ترکیبات_القاء_و_تعدیل‌کننده_التهاب_موجود_در_پلاکت‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ترکیبات_القاء_و_تعدیل‌کننده_التهاب_موجود_در_پلاکت‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>ترکیبات القاء و تعدیل‌کننده التهاب موجود در پلاکت‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-ترکیبات_القاء_و_تعدیل‌کننده_التهاب_موجود_در_پلاکت‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیش‌گیری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیش‌گیری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>پیش‌گیری</span> </div> </a> <ul id="toc-پیش‌گیری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">تصلب شرایین</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۵۷ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-57" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۵۷ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Aterosclerosi" title="Aterosclerosi–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Aterosclerosi" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B9%D8%B5%D9%8A%D8%AF%D9%8A" title="تصلب عصيدي–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تصلب عصيدي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3" title="آتروسکلروزیس–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آتروسکلروزیس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атэрасклероз–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Атэрасклероз" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атэрасклероз–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Атэрасклероз" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Ateroesclerosi" title="Ateroesclerosi–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Ateroesclerosi" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%95%D9%82%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D9%88%DB%8E%D9%86%D8%A8%DB%95%D8%B1" title="ڕەقبوونی خوێنبەر–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕەقبوونی خوێنبەر" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Ateroskler%C3%B3za" title="Ateroskleróza–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Ateroskleróza" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Atherosklerose" title="Atherosklerose–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Atherosklerose" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BA%CE%BB%CE%AE%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7" title="Αθηροσκλήρωση–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αθηροσκλήρωση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Atherosclerosis" title="Atherosclerosis–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Atherosclerosis" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ateroesclerosis" title="Ateroesclerosis–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Ateroesclerosis" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroos" title="Ateroskleroos–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Ateroskleroos" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Aterosklerosi" title="Aterosklerosi–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Aterosklerosi" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroosi" title="Ateroskleroosi–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ateroskleroosi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ath%C3%A9roscl%C3%A9rose" title="Athérosclérose–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Athérosclérose" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ait%C3%A9iriscl%C3%A9ar%C3%B3is" title="Aitéiriscléaróis–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Aitéiriscléaróis" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Aterosclerose" title="Aterosclerose–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Aterosclerose" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%A8%D7%A9%D7%AA_%D7%A2%D7%95%D7%A8%D7%A7%D7%99%D7%9D" title="טרשת עורקים–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="טרשת עורקים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroza" title="Ateroskleroza–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Ateroskleroza" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BD%D5%AF%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%A6" title="Աթերոսկլերոզ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Աթերոսկլերոզ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Aterosklerosis" title="Aterosklerosis–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Aterosklerosis" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Aterosclerosi" title="Aterosclerosi–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Aterosclerosi" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%86%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%A0%E6%80%A7%E5%8B%95%E8%84%88%E7%A1%AC%E5%8C%96" title="アテローム性動脈硬化–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アテローム性動脈硬化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A3%BD%EC%83%81%EA%B2%BD%ED%99%94%EC%A6%9D" title="죽상경화증–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="죽상경화증" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroze" title="Ateroskleroze–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ateroskleroze" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Атеросклероза–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Атеросклероза" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A5%E0%B5%80%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="അഥീറോസ്ക്ളിറോസിസ്–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അഥീറോസ്ക്ളിറോസിസ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Aterosklerosis" title="Aterosklerosis–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Aterosklerosis" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Atheromatose" title="Atheromatose–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Atheromatose" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/%C3%85reforkalking" title="Åreforkalking–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Åreforkalking" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/%C3%85reforkalkning" title="Åreforkalkning–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Åreforkalkning" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%86%E0%AC%A5%E0%AD%87%E0%AC%B0%E0%AD%8B%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%95%E0%AD%8D%E0%AC%B2%E0%AD%87%E0%AC%B0%E0%AD%8B%E0%AC%B8%E0%AC%BF%E0%AC%B8" title="ଆଥେରୋସ୍କ୍ଲେରୋସିସ–اوریه‌ای" lang="or" hreflang="or" data-title="ଆଥେରୋସ୍କ୍ଲେରୋସିସ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="اوریه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%90%E0%A8%A5%E0%A9%80%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%B8%E0%A8%95%E0%A8%B2%E0%A9%87%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%9F%E0%A8%BF%E0%A8%95" title="ਐਥੀਰੋਸਕਲੇਰੋਟਿਕ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਐਥੀਰੋਸਕਲੇਰੋਟਿਕ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Mia%C5%BCd%C5%BCyca" title="Miażdżyca–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Miażdżyca" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Aterosclerose" title="Aterosclerose–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Aterosclerose" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Ateroscleroz%C4%83" title="Ateroscleroză–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Ateroscleroză" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7_-_%D1%82%D1%8B%D0%BC%D1%8B%D1%80_%D1%8B%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8B%D1%82%D0%B0" title="Атеросклероз - тымыр ыарыыта–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Атеросклероз - тымыр ыарыыта" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Atherosclerosis" title="Atherosclerosis–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Atherosclerosis" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Ateroskler%C3%B3za" title="Ateroskleróza–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Ateroskleróza" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroza" title="Ateroskleroza–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Ateroskleroza" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroza" title="Ateroskleroza–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Ateroskleroza" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Атеросклероза–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Атеросклероза" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%85derf%C3%B6rkalkning" title="Åderförkalkning–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Åderförkalkning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%82%E0%AE%B4%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%88%E0%AE%A4%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="தமனிக்கூழ்மைத் தடிப்பு–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தமனிக்கூழ்மைத் தடிப்பு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B9%81%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%87" title="ภาวะหลอดเลือดแข็ง–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาวะหลอดเลือดแข็ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ateroskleroz" title="Ateroskleroz–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ateroskleroz" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B7" title="Атеросклероз–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Атеросклероз" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%A8%D8%AA_%D8%B9%D8%B5%DB%8C%D8%AF%DB%81" title="صلابت عصیدہ–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صلابت عصیدہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Arterioskleroz" title="Arterioskleroz–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Arterioskleroz" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/X%C6%A1_v%E1%BB%AFa_%C4%91%E1%BB%99ng_m%E1%BA%A1ch" title="Xơ vữa động mạch–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Xơ vữa động mạch" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8A%A8%E8%84%89%E7%B2%A5%E6%A0%B7%E7%A1%AC%E5%8C%96" title="动脉粥样硬化–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="动脉粥样硬化" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12252367#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&oldid=39626916" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&id=39626916&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25B5%25D9%2584%25D8%25A8_%25D8%25B4%25D8%25B1%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C%25D9%2586"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AA%25D8%25B5%25D9%2584%25D8%25A8_%25D8%25B4%25D8%25B1%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C%25D9%2586"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Atherosclerosis" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12252367" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Medical condition</div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="background:#ccc">تصلب شرایین</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/300px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png" decoding="async" width="300" height="291" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/450px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png/600px-Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png 2x" data-file-width="2500" data-file-height="2425" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data">روند شکل‌گیری آترواسکلروزیس (تصلب شرایین) در طی سالیان، درون یک رگ.</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="تخصص (پزشکی)">تخصص</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="کاردیولوژی">کاردیولوژی</a> <span class="penicon autoconfirmed-show"><span class="mw-valign-text-top" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12252367?uselang=fa#P1995" title="ویرایش این در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش این در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background:#eee;">طبقه‌بندی و منابع بیرونی</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها">آی‌سی‌دی</a>-<a href="/wiki/ICD-10" class="mw-redirect" title="ICD-10">۱۰</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://icd.who.int/browse10/2019/en#/I70">I70</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="طبقه‌بندی بین‌المللی آماری بیماری‌ها">آی‌سی‌دی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C-%DB%B9" title="فهرست کدهای آی‌سی‌دی-۹">۹-سی‌ام</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icd9data.com/getICD9Code.ashx?icd9=440">440</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.icd9data.com/getICD9Code.ashx?icd9=414.0">414.0</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="دادگان بیماری‌ها">دادگان بیماری‌ها</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diseasesdatabase.com/ddb1039.htm">1039</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="مدلاین پلاس">مدلاین پلاس</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://medlineplus.gov/ency/article/000171.htm">000171</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="ئی‌مدیسین">ئی‌مدیسین</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emedicine.com/med/topic182.htm">med/۱۸۲</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Patient_UK" class="extiw" title="en:Patient UK">پیشنت پلاس</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://patient.info/doctor/atherosclerosis">تصلب شرایین</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="سرعنوان‌های موضوعی پزشکی">سمپ</a></th><td class="infobox-data"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2024/MB_cgi?field=uid&term=D050197">D050197</a></td></tr><tr class="noprint"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="text-align: left; font-size:0.9em;">[<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12252367" class="extiw" title="d:Q12252367">ویرایش در ویکی‌داده</a>]</div></td></tr></tbody></table> <p><b>تَصَلُّبِ شَرایین</b> یا <b>سختاک سرخرگ‌ها</b> و یا <b>آترواسکلروزیس</b> (Atherosclerosis)، نام یک بیماری در رگ‌ها و نوعی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3" class="mw-redirect" title="آرتریواسکلروزیس">آرتریواسکلروزیس</a> است که با رسوب <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF" title="لیپید">لیپید</a> و لیپوپروتئین کم‌چگال بر روی دیواره داخلی سرخ‌رگ‌های با قطر متوسط و بزرگ، مشخص می‌گردد. نتیجه این فرایند تشکیل <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="آتروما">پلاک‌های فیبری-چربی</a> بوده که با افزایش سن رفته رفته ازدیاد می‌یابد و موجب تنگی رگ (<a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="تنگی (پزشکی)">استنوزیس</a>) یا دیگر عواقب می‌گردد.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تصلب شرایین یکی از دلایل عمده مرگ و میر در بزرگسالان در جوامع پیشرفته و نیز کشورهای با میزان بالای استرس است، برای مثال در <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a>، بتنهایی سالانه حدود سیصد هزار مرگ قلبی مرتبط دربردارد.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیشینه"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.DB.8C.D9.86.D9.87"></span>پیشینه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: پیشینه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تصلب شرایین که علت اصلی بروز بیماری‌های <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%85%DB%8C" title="ایسکمی">ایسکمی</a> دهنده رگ‌های <a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D8%A8" title="قلب">قلب</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%B2" title="مغز">مغز</a> به‌شمار می‌رود، از زمان‌های بسیار قدیم شناخته شده بوده‌است. قدیمی‌ترین ضایعه آترواسکلروز که مشخصات آن از نظر آسیب‌شناسی شرح داده شده در اجساد مومیایی شده <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مصر باستان">مصر باستان</a> با قدمت بیش از سه هزار سال <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="قبل از میلاد">قبل از میلاد</a> پیدا شد. این گرفتاری یک روند التهابی مزمن است که در طی آن فرایندهای ایمنی با عوامل خطرساز متابولیک واکنش نموده و موجب شروع، گسترش و فعال شدن این ضایعه در رگ‌های بزرگ و متوسط می‌گردند. لخته‌ای که به دنبال شکاف خوردن ضایعه آترواسکلروتیک یا به دنبال کنده شدن سلول‌های اندوتلیوم در محل ضایعه در رگ گرفتار پدید می‌آید می‌تواند موجب آنفارکتوس بافتی (میوکارد و مغز) شود.<sup id="cite_ref-autogenerated1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated2_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Atherosclerosis,_aorta,_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg/220px-Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg" decoding="async" width="220" height="343" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg/330px-Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg/440px-Atherosclerosis%2C_aorta%2C_gross_pathology_PHIL_846_lores.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="1090" /></a><figcaption>هیستولوژی آترواسکلروزیس حاد درون <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آئورت">آئورت</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AC%D9%86%D8%B1" title="ادوارد جنر">ادوارد جنر</a> (Edward Jenner) که برای نخستین بار واکسیناسیون را معرفی نمود، برای اولین بار نیز فرضیه وجود گرفتگی در رگ‌های کرونر را به عنوان علت بروز آنژین پایدار در سال ۱۷۸۶ مطرح کرد. <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%87%D8%B1%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="جیمز هریک (صفحه وجود ندارد)">جیمز هریک</a> (James Herrick) در ۱۹۱۲ ثابت نمود که مسدود شدن شریان‌های به شدت آترواسکلروتیک کرونر توسط یک لخته عامل بروز آنفارکتوس حاد میوکارد می‌باشد. حدود ۵۰ سال طول کشید تا کونستانتینیدس (Constantinides)، چاپمن (Chapman) و فریدمن (Friedman) در سال ۱۹۶۰ با آتوپسی‌های دقیق مراحل پیشرفت و گسترش آترواسکلروز و تشکیل لخته را شرح دادند. آین متخصصین بحث شکاف خوردن پلاک آترواسکلروتیک را به عنوان عامل شروع روند تشکیل لخته را مطرح کردند. بعدها محققین دریافتند که کنده شدن لایه اندوتلیوم از روی پلاک آترواسکلروتیک می‌تواند این روند را فعال کند. هم‌اکنون مشخص شده‌است که تشکیل لخته بر روی پلاک آترواسکلروتیک پاره شده یا پلاکی که لایه اندوتلیوم از روی آن کنده شده‌است عامل بروز آنفارکتوس حاد میوکارد، آنژین ناپایدار و بسیاری از موارد مرگ ناگهانی بوده که به مجموعه این موارد با نام سندروم‌های حاد کرونری یاد می‌شود.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فیزیوپاتولوژی"><span id=".D9.81.DB.8C.D8.B2.DB.8C.D9.88.D9.BE.D8.A7.D8.AA.D9.88.D9.84.D9.88.DA.98.DB.8C"></span>فیزیوپاتولوژی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: فیزیوپاتولوژی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="آتروما">آتروما</a> (Atheroma) ضخیم شدن غیر قرینه انتیما (Intima)، درونی‌ترین لایه رگ‌های متوسط و بزرگ است. مجرای درون رگ با ضخیم شدن لایه انتیما تنگ می‌شود. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86_%D9%82%D9%84%D8%A8_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="انجمن قلب آمریکا">انجمن قلب آمریکا</a> بر اساس اطلاعات حاصل از آتوپسی در سنین مختلف پیشنهاد نموده که ضایعات آترواسکلروزیس سیر خاصی را از دوران جوانی تا سنین بالاتر طی می‌کند و در بیماران مبتلا به نوع شدید و علامت دار این ضایعه، مخلوطی از تمام این تغییرات بافتی مشاهده می‌شود. بر اساس این بررسی، ضایعه از تشکیل نوارهای درخشنده چربی (Fatty Streaks) در لایه انتیما در افراد جوان که حاوی سلول‌های حباب دار است شروع و در سیر خود به پلاک فیبروآتروماتو (Fibroatheromatous)، پلاک فیبروزه (Fibrous) و پلاک‌های عارضه دار (Complicated plaque) تبدیل می‌شود.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceB_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>با توجه به آن که هیپرکلسترولمی، دیابت، کشیدن سیگار، چاقی، <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="پرفشاری خون">پرفشاری خون</a> و زندگی بی تحرک و نشسته از عوامل خطرساز در بروز این ضایعات شناخته شده‌اند تا ۱۰ سال قبل تصور می‌شد که با کنترل این عوامل به ویژه هیپرکلسترولمی و پرفشاری خون، بتوان تا آخر <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" class="mw-redirect" title="قرن بیستم">قرن بیستم</a> ابتلا به بیماری‌های کرونری را محدود ساخت. اما به نظر می‌رسد وجود عوامل دیگری موجب شکست در این امر شده‌است.<sup id="cite_ref-ReferenceB_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>این ضایعه از سلول‌ها، عناصر موجود در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="بافت همبند">بافت همبند</a>، چربی و مواد حاصل از تخریب سلولی تشکیل شده‌است. سلول‌های التهابی و ایمنی که از خون وارد این ضایعه می‌شوند یکی از بخش‌های اصلی این ضایعه را تشکیل می‌دهند. باقی سلول‌هایی که در ساختار این ضایعه دیده می‌شوند عبارت‌اند از سلول‌های اندوتلیوم و عضلات صاف. سلول‌هایی با ظاهر حباب دار و کف آلود (Foam cells) همراه با قطرات چربی آزاد خارج سلولی در مرکز ضایعه آترومی دیده می‌شوند که توسط یک سرپوش متشکل از سلول‌های عضلانی و یک ماده زمینه‌ای پر از کلاژن محدود شده‌اند. سلول‌های لنفوسیتT، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%A7%DA%98" title="ماکروفاژ">ماکروفاژها</a> و ماست سل‌ها به این ضایعه نفوذ نموده و به ویژه در کناره‌های ضایعه که برجستگی آن به شکل یک لبه به بخش سالم درونی رگ می‌پیوندد (و حالت شانه مانندی در اطراف ضایعه به وجود می‌آورد) به تعداد زیاد دیده می‌شوند. از این محل شانه مانند است که ضایعه آترومی گسترش می‌یابد. علائم حاکی از فعالیت التهابی در بسیاری از سلول‌های ایمنی موجود در آتروم دیده شده و سیتوکین‌های بسیاری توسط این سلول‌ها تولید می‌گردد.<sup id="cite_ref-ReferenceB_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:5ICA.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/5ICA.jpg/250px-5ICA.jpg" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/5ICA.jpg/375px-5ICA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/5ICA.jpg/500px-5ICA.jpg 2x" data-file-width="768" data-file-height="505" /></a><figcaption>تصویر دوپلری قلب یک زن نمایانگر استنوسیس حاد است.</figcaption></figure> <p>به نظر می‌رسد هیپرکلسترولمی موجب فعال شدن موضعی سلول‌های اندوتلیوم در شریان‌های بزرگ و متوسط گشته و احتباس لیپویروتئین‌ها، به ویژه با <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85_%D8%AD%D8%AC%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="جرم حجمی">جرم حجمی</a> کم (LDL)، در لایه انتیما عامل اصلی در شروع روند تشکیل آتروم باشد. اکسیداسیون این لیپوپروتئین‌ها توسط <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF" title="رادیکال آزاد">رادیکال‌های آزاد</a> که توسط ماکروفاژها تولید می‌گردد و تغییر <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B2%DB%8C%D9%85" title="آنزیم">آنزیمی</a> آن‌ها در انتیما موجب تولید لیپیدهایی می‌شود که از نظر حیاتی فعال می‌باشند. سلول‌های اندوتلیوم و عضلانی صاف موجود در محیط آتروم ممکن است دارای نقش مهمی نیز در این روند باشند. این لیپوپروتئین‌های اکسید شده باعث آزاد شدن فسفولیپیدهایی می‌شوند که سلول‌های اندوتلیوم را به ویژه در محل‌هایی از رگ که تحت فشار همودینامیک است فعال می‌سازند. LDLهای اکسیده شده خود محرک واکنش‌های التهابی بوده موجب جذب مونوسیت‌های خون و بسیج و تکثیر ماکروفاژهای حاصل از مونوسیت‌های جذب شده می‌گردد. این واکنش‌های التهابی برای از بین بردن LDLهای اکسیده شده پدید می‌آید. در این سیر، چربی‌های اکسیده شده ماکروفاژها را بیشتر فعال کرده و پدیده اکسیداسیون خود را تشدید می‌کنند. در حضور هیپرکلسترولمی، پاسخ‌های التهابی که برای خنثی کردن اثر LDLهای اکسیده شده آغاز می‌شوند نمی‌توانند عملکرد خود را کامل کنند و در عوض چرخه التهاب، اکسیده شدن لیپوپروتئین‌ها و و بروز التهاب بیشتر در انتیما باقی می‌ماند. لنفوسیت‌های T که از مراحل اولیه در ضایعه آترواسکلروتیک حضور دارند واکنش‌های التهابی را به صورت یک چرخه معیوب تشدید می‌کنند. سلول‌های ماکروفاژ و عضلات صاف با ولع لیپوپروتئین‌های اکسیده را می‌بلعند و <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="سیتوپلاسم">سیتوپلاسم</a> آن‌ها از قطرات حاوی استرهای کلستریل پر شده و به آن‌ها ظاهر حباب دار و کف آلود (Foam cells) می‌دهد.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-3" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceB_6-3" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>همچنین جریان خون در محل‌هایی از رگ که مستعد ابتلا به آترواسکلروز است (محل دو شاخه شدن شریان) به گونه‌ای است که سلول‌های اندوتلیوم را تحت فشار قرار می‌دهد. این امر موجب افزایش مولکول‌هایی (Adhesion molecules) در سطح سلول اندوتلیوم می‌شود که قدرت چسبیدن این سلول‌ها را به محیط و سلول‌های دیگر افزایش می‌دهند. هم چنین مولکول‌های التهابی در این محیط پر فشار توسط سلول‌های اندوتلیوم بیشتر تولید می‌گردد. به این شکل فشارهای همودینامیک و افزایش لیپوپروتئین‌های خون موجب فعال شدن روند التهاب در دیواره شریان می‌شوند.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-4" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceB_6-4" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نقش_پلاکت‌ها_در_تصلب_شرایین"><span id=".D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.BE.D9.84.D8.A7.DA.A9.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.D8.AF.D8.B1_.D8.AA.D8.B5.D9.84.D8.A8_.D8.B4.D8.B1.D8.A7.DB.8C.DB.8C.D9.86"></span>نقش پلاکت‌ها در تصلب شرایین</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: نقش پلاکت‌ها در تصلب شرایین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Aortic_stenosis_rheumatic,_gross_pathology_20G0014_lores.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg/250px-Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg/375px-Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg/500px-Aortic_stenosis_rheumatic%2C_gross_pathology_20G0014_lores.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="466" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آئورت">آئورت</a> استنوزیس شده.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA" title="پلاکت">پلاکت‌ها</a> از عناصر کلیدی در تشکیل و گسترش پلاک‌های آترومی به‌شمار می‌روند. این سلول‌ها در روند <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="انعقاد خون">انعقاد خون</a> هنگام بروز آسیب به رگ‌ها موجب توقف خون‌ریزی می‌شوند. پلاکت‌ها اولین سلول‌های خونی هستند که در محل فعال شدن سلول‌های اندوتلیوم حاضر می‌شوند. <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86" title="گلیکوپروتئین">گلیکوپروتئین‌های</a> Ib و IIb/IIIa موجود در سطح این سلول‌های بدون هسته با مولکول‌های موجود در سطح سلول‌های اندوتلیوم در هم گیر کرده این امر خود می‌تواند در فعال شدن بیشتر سلول‌های اندوتلیوم دخیل باشد. مهار کردن این مولکول‌ها در پلاکت‌ها از نفوذ لکوسیت‌ها و هم چنین پدید آمدن آترواسکلروز در موش‌هایی که مبتلا به <a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%85%DB%8C" title="هیپرکلسترولمی">هیپرکلسترولمی</a> هستند جلوگیری می‌نماید. </p><p>اهمیت تشکیل <a href="/wiki/%D9%84%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="لخته">لخته</a> (thrombosis) در بروز سندروم‌های کرونری حاد (شامل <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%DA%98%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D8%AF%D8%B1%DB%8C" title="آنژین صدری">آنژین ناپایدار</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%81%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D9%85%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="آنفارکتوس میوکارد">آنفارکتوس میوکارد</a> بدون موج Q، آنفارکتوس حاد با بالا رفتن قطعه ST و بسته شدن ناگهانی مجرای رگ کرونر پس از بازکردن درمانی آن) ثابت شده‌است. اعتقاد بر این است که فعال شدن <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9_%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پلاک آترومی (صفحه وجود ندارد)">پلاک آترومی</a> و تشکیل یک لخته که مجرا را مسدود می‌سازد موجب بسته شدن حاد رگ و بروز آنفارکتوس می‌شود. سرپوش موجود بر روی پلاک با افزایش فعالیت سلول‌های التهابی و تولید آنزیم‌های <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="پروتئولیتیک (صفحه وجود ندارد)">پروتئولیتیک</a> تضعیف شده و هم چنین سلول‌های مرکزی در ضایعه فعال می‌شوند. این امر در نهایت موجب شکاف خوردن پلاک در این محل می‌گردد. هم چنین سلول‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="اندوتلیوم">اندوتلیوم</a> ممکن است به علت فشار جریان خون عبوری از کنار پلاک آترومی از روی آن کنده شوند. هم شکاف خوردن پلاک آترومی و هم کنده شدن سلول‌های اندوتلیوم از روی آن می‌تواند لایه زیر <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%DB%8C%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="اندوتلیوم">اندوتلیوم</a> را در محل ضایعه در برابر عناصر موجود در خون قرار دهد.<sup id="cite_ref-ReferenceB_6-5" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceB-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceC_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>هنگامی که پلاکت‌ها به دنبال این دو پدیده در برابر لایه زیر اندوتلیوم قرار می‌گیرند با واسطه گلیکوپروتئین‌های گروه Ib/IX/V به محل ضایعه می‌چسبند. فاکتور فون ویلبراند (von Willebrand) به میزان زیادی موجب تشدید این روند می‌شود. پلاکت‌ها به دنبال چسبیدن به لایه زیر اندوتلیوم و آزاد شدن ترکیبات متعددی از جمله <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D9%86" title="آدنوزین">آدنوزین</a> دی نوکلئوتید <a href="/wiki/%D9%81%D8%B3%D9%81%D8%A7%D8%AA" title="فسفات">فسفات</a> (ADP)، سروتونین (Serotonin)، ترومبوکسان (Thromboxan)، ترومبوسپاندین (Thrombospondin) و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%98%D9%86" title="فیبرینوژن">فیبرینوژن</a> (Firbrinogen) به محیط اطراف ضایعه فعال می‌شوند. ترومبین (Thrombin) و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%DA%98%D9%86" title="کلاژن">کلاژن</a> از فعال‌کننده‌های قوی پلاکت و ترومبوگزان، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="سروتونین">سروتونین</a> (Serotonin)، <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%BE%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="وازوپرسین">وازوپرسین</a> (Vasopressin), ADP، <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%BE%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DB%8C" title="فاکتور فعال‌کننده پلاکتی">فاکتور فعال‌کننده پلاکتی</a> (Platelet-activating factor) و اپینفرین (Epinephrine) از فعال‌کننده‌های ضعیف این سلول‌ها به‌شمار می‌روند. بر روی سطح پلاکت‌ها گیرنده‌هایی وجود دارد که با چسبیدن ترکیبات فوق به آن‌ها پدیده چسبیدن پلاکت‌ها به دیواره رگ و اتصال آن‌ها به یکدیگر گسترش می‌یابد. از آن جمله می‌توان به گیرنده‌ای به نام گلیکوپروتئین IIb/IIIa (GP IIB/IIa) اشاره کرد.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-5" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-ReferenceC_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گیرنده GP IIb/IIIa به خانواده اینتگرین‌ها (Integrin) تعلق دارد که از گلیکوپروتئین‌های موجود در روی غشاء سلول‌ها به‌شمار آمده و به توسط آن‌ها سلول‌ها به ترکیبات مختلف یا به سایر سلول‌ها می‌چسبند. هر پلاکت در گردش خون دارای ۵۰۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ گیرنده GP IIb/IIIa است که بیشتر آن‌ها در سطح سلول پراکنده شده و تعداد کمی به عنوان ذخیره در داخل پلاکت جای گرفته‌اند. اهمیت وجود و عملکرد صحیح این گیرنده برای اولین بار در بیماران مبتلا به ضعف پلاکتی گلانزمن (Glanzmann’s thromboasthenia) مورد توجه قرار گرفت. با آن که فیبرینوژن <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84" title="مولکول">مولکول</a> اصلی پیوندی با این گیرنده می‌باشد اما <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="فیبرونکتین">فیبرونکتین</a> (Fibronectin)، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%86%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="ویترونکتین">ویترونکتین</a> (Vitronectin) و فاکتور وون ویلبراند (von Willebrand) از ترکیبات دیگری هستند که از این گیرنده به عنوان محل اتصال به پلاکت استفاده می‌کنند. این گیرنده در حالت استراحت هیچ تمایلی به اتصال به فیبرینوژن ندارد. ترکیباتی که قادرند پلاکت‌ها را فعال نمایند از راه یک پیام از «درون به بیرون» (Inside-to-outside signal) تغییری در ساختار گیرنده GP IIb/IIIa پدید می‌آورند که به دنبال آن امکان چسبیدن فیبرینوژن به این گیرنده فراهم می‌آید و در واقع به واسطه آن‌ها این گیرنده فعال می‌شود. به این شکل مولکول فیبرینوژن به صورت پلی میان پلاکت‌ها عمل نموده و موجب تشکیل شبکه در هم بافته‌ای از پلاکت‌ها یا به عبارت دیگر تجمع یافتن پلاکت‌ها می‌گردد. برعکس، با اتصال فیبرینوژن و <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D9%81%D9%88%D9%86_%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فاکتور فون ویلبراند (صفحه وجود ندارد)">فاکتور فون ویلبراند</a> به این گیرنده یک پیام از «بیرون به داخل» (Outside-to-inside signal) پدید می‌آید که موجب تغییر در میزان سیال بودن غشای پلاکت، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%DA%A9%D9%84" class="mw-redirect" title="تغییر شکل">تغییر شکل</a> توبول‌ها و اسکلت سلولی، جریان یافتن و به‌کارگیری کلسیم داخل سلولی و تولید گیرنده‌های جدید بر روی سطح پلاکت می‌گردد. باید اشاره کرد که ترومبین میزان تظاهر گیرنده GP IIb/IIIa را در سطح پلاکت تا ۵۰٪ افزایش می‌دهد. بر عکس کمی سطح فیبرینوژن در پلاسما، می‌تواند اثر ضد لخته‌ای مهارکننده‌های این گیرنده را تشدید نماید چرا که نبود <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%98%D9%86" title="فیبرینوژن">فیبرینوژن</a> کافی از فعال شدن این گیرنده به میزان کافی جلوگیری می‌کند. این روند رابطه میان گیرنده GP IIB/IIIa با سایر عملکردهای مهم پلاکت‌ها از جمله تخلیه محتویات گرانول‌های درون پلاکت (که خود حاوی ترکیبات فعال‌کننده پلاکتی هستند) را بر قرار می‌سازد. بدون در نظر گرفتن محرک اولیه‌ای که موجب فعال شدن پلاکت‌ها می‌گردد مسیر انتهایی مشترک در تشکیل و گسترش لخته در محل ضایعه آترواسکلروتیک به واسطه همین گیرنده GP IIB/IIIa صورت می‌پذیرد.<sup id="cite_ref-ReferenceC_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceC-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نقش_پلاکت‌ها_در_التهاب"><span id=".D9.86.D9.82.D8.B4_.D9.BE.D9.84.D8.A7.DA.A9.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.87.D8.A7.D8.A8"></span>نقش پلاکت‌ها در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a></h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: نقش پلاکت‌ها در التهاب"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در گذشته نقش پلاکت‌ها در سازماندهی روند <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a> شناخته نشده بود. در سال ۱۹۸۸ مشخص شد لیگاند CD 40 (CD 40 ligand) که از پلاکت‌ها آزاد می‌شود به صورت مستقیم روند التهاب را در رگ‌ها آغاز می‌نماید؛ لذا پلاکت‌ها نه تنها در عمل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%AF_%D8%AE%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="انعقاد خون">انعقاد خون</a> شرکت می‌کنند بلکه با وجود ترکیباتی در ساختار خود دارای نقش عمده‌ای در بروز پدیده التهاب می‌باشند. پلاکت‌ها عامل تولید ۹۰ درصد از لیگاند CD ۴۰ در بدن به‌شمار می‌روند. جدول ۱ تعدادی از ترکیبات القاء و تعدیل‌کننده التهاب را که در پلاکت‌ها یافت می‌شود، نشان می‌دهد.<sup id="cite_ref-autogenerated2_5-6" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ترکیبات_القاء_و_تعدیل‌کننده_التهاب_موجود_در_پلاکت‌ها"><span id=".D8.AA.D8.B1.DA.A9.DB.8C.D8.A8.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D9.82.D8.A7.D8.A1_.D9.88_.D8.AA.D8.B9.D8.AF.DB.8C.D9.84.E2.80.8C.DA.A9.D9.86.D9.86.D8.AF.D9.87_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.87.D8.A7.D8.A8_.D9.85.D9.88.D8.AC.D9.88.D8.AF_.D8.AF.D8.B1_.D9.BE.D9.84.D8.A7.DA.A9.D8.AA.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>ترکیبات القاء و تعدیل‌کننده التهاب موجود در پلاکت‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: ترکیبات القاء و تعدیل‌کننده التهاب موجود در پلاکت‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Nitric Oxide</li> <li>Thrombospondin</li> <li>Trasforming growth factor-ß</li> <li>CD 154 (CD40 ligand)</li> <li>Platelet factor ۴</li> <li>Platelet-derived growth factor</li> <li>Thromboxane A۲</li> <li>Serotonin</li> <li>Adenosine</li> <li>P-selectin</li> <li>Interleukin precursers</li></ul> <p>اگرچه عملکرد پلاکت‌ها در زمان شکاف خوردن پلاک آترومی یا کنده شدن سلول اندوتلیوم از روی پلاک، یک روند <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="فیزیولوژی">فیزیولوژیک</a> در کنترل خون‌ریزی و ترمیم به‌شمار می‌آید اما گسترش و تشدید این روند می‌تواند با گسترش لخته تشکیل شده و بسته شدن مجرای رگ به بروز آنفارکتوس میوکارد، سندرم‌های حاد کرونری یا ایسکمی مغز منجر شود. هم چنین به نظر می‌رسد پلاکت‌ها با واسطه عملکرد خود در روند ایجاد پاسخ‌های التهابی در بروز پدیده آترواسکلروز نقش مهمی ایفا می‌کنند.<sup id="cite_ref-autogenerated1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated2_5-7" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از این رو با مهار کردن فعالیت‌های انعقادی و التهابی پلاکت‌ها می‌توان از بروز آترواسکلروز و <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سندرم‌های حاد کرونری (صفحه وجود ندارد)">سندرم‌های حاد کرونری</a> و ایسکمی‌های مغزی یا ایسکمی در بافت‌های دیگر پیشگیری نمود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیش‌گیری"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.B4.E2.80.8C.DA.AF.DB.8C.D8.B1.DB.8C"></span>پیش‌گیری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: پیش‌گیری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پزشکان اعتقاد دارند علاوه بر رژیم‌های غذایی و استرس‌های محیطی برخی از داروها و اقدامات نیز در وقوع تصلب شرایین و مشکلات قلبی عروقی تأثیر دارند به همین دلیل باید از آن‌ها دوری کرد. به اعتقاد پزشکان داروهای بدن‌سازی و لاغرکننده‌های گیاهی سبب بروز بیماری‌های قلبی عروقی، نارسایی‌های قلبی و در مواردی مرگ ناگهانی می‌شوند. آندروژن‌های آنابولیک همچون ناندرولون یا داروهای گیاهی ضد اشتها از جملهٔ این داروهای زیانبار به‌شمار می‌آیند.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تاکنون در پیشگیری از تصلب شرایین، ترکیب <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="استاتین">استاتین</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="نیاسین">نیاسین</a> و مکمل‌های بازدارنده جذب کلسترول روده‌ای، در تغییر عمومی و مشترک (و نه بهینه‌سازی) الگوهای <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" class="mw-redirect" title="لیپوپروتئین کم‌چگال">لیپوپروتئینی</a> موفق‌ترین بوده‌است. طبق یک پژوهش در فنلاند، در بسیاری از پیشگیری‌های ثانویه و چندین آزمایش پیشگیرانه اولیه، کلاس‌های گوناگونی از عوامل <i>تغییردهنده جای‌گاه بیان لیپوپروتئین</i> (که به نادرست به نام کاهنده کلسترول شناخته شده‌اند)، نه تنها باعث کاهشی پیوسته در آمار حمله قلبی، سکته و بستری شدن در بیمارستان داشتند بلکه میزان مرگ و میر به هر علت نیز کاهش یافت.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> هردو آزمایش بر روی انسان و حیوان، شواهدی از پسرفت بیماری را در پیشگیری‌های ترکیبات شامل نیاسین نشان داده است. ترک کردن سیگار، ورزش‌های منظم و کاهش دادن استرس‌های روزمره نیز از جمله مواردی است که برای پیشگیری از تصلب شرایین مفید می‌باشد.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="بیماری شریان‌های کرونری">بیماری شریان‌های کرونری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="آتروما">آتروما</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.athero.org/">وب‌گاه انجمن بین‌المللی تصلب شرایین</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/522790/description#description">رونامه تصلب شرایین</a> چاپ Elsevier</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nhlbi.nih.gov/health/dci/Diseases/Atherosclerosis/Atherosclerosis_WhatIs.html">تعریف تصلب شرایین در وب‌گاه NIH</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2 mw-content-ltr" dir="ltr"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Melloni's Illustrated Medical Dictionary. 2nd Edition. p.۵۲. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-683-02641-0" title="ویژه:منابع کتاب/0-683-02641-0">0-683-02641-0</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140806084819/http://iransalamat.com/?file=new&operation=show&id=65&subsectionId=">«وضعیت بحرانی بیماری‌های قلبی-عروقی در کشور»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iransalamat.com/?file=new&operation=show&id=65&subsectionId=">اصلی</a> در ۶ اوت ۲۰۱۴<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۱۲ آوریل ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA+%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iransalamat.com%2F%3Ffile%3Dnew%26operation%3Dshow%26id%3D65%26subsectionId%3D&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">سلامت نیوز: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.salamatnews.com/news/88346/تلفات-گرفتگی-عروق-قلبی-در-ایران-8درصد-بیشتر-دنیا">تلفات گرفتگی عروق در ایران</a></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autogenerated1_4-0">۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated1_4-1">۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">Patrono C, et al. Low- dose aspirin for the prevention of atherothrombosis. New England Journal of Medicine. ۲۰۰۵; ۳۵۳: ۲۳۷۳–۸۳</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated2-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-0">۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-1">۵٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-2">۵٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-3">۵٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-4">۵٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-5">۵٫۵</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-6">۵٫۶</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autogenerated2_5-7">۵٫۷</a></sup></span> <span class="reference-text">Bentzon J F, Falk E. Pathology of stable and acute coronary syndrome. In: Thréoux’s “Acute Coronary Syndromes; A companion to Braunwald’s Heart Disease. Saunders. 1st ed. 2003: 67-79</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceB-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-0">۶٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-1">۶٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-2">۶٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-3">۶٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-4">۶٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceB_6-5">۶٫۵</a></sup></span> <span class="reference-text">Hansson G K. Inflammation, atherosclerosis and coronary artery disease. New England Journal of Medicine. ۲۰۰۵; ۳۵۲: ۱۶۸۵–۹۵</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceC-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_7-0">۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_7-1">۷٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-ReferenceC_7-2">۷٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text">Madan M, et al. Glycoprotein IIb/IIIa integrin blockade. Circulation ۱۹۹۸; ۹۸:۲۶۲۹–۳۵</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Chew D P, et al. A critical appraisal of platelet glycoprotein Iib/IIIa inhibition. Journal of American College of Cardiology ۲۰۰۰; ۳۶:۲۰۲۸–۳۵</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Henn V, et al. CD40 ligand on activated platelets triggers an inflammatory reaction of endothelial cells. Nature ۱۹۹۸;۳۹۱: ۵۹۱–۴</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Libby P, et al. Inflammation and thrombosis: the clot thickens. Circulation ۲۰۰۱; ۱۰۳:۱۷۱۸–۲۰</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.irna.ir/fa/News/81733416/">بیماری‌های قلبی و مرگ ناگهانی پیامد مصرف داروهای بدن‌سازی و لاغرکننده</a> . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) <a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.irna.ir">http://www.irna.ir</a>]</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFT._E._Strandberg,_S._Lehto,_K._Pyörälä,_A._Kesäniemi,_H._Oksa1997" class="citation journal cs1">T. E. Strandberg, S. Lehto, K. Pyörälä, A. Kesäniemi, H. Oksa (1997-01-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eurheartj.oxfordjournals.org/cgi/content/abstract/18/11/1725">"Cholesterol lowering after participation in the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S) in Finland"</a>. <i>European Heart Journal</i>. <b>18</b> (11): 1725–7, . <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Foxfordjournals.eurheartj.a015166">10.1093/oxfordjournals.eurheartj.a015166</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9402446">9402446</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=European+Heart+Journal&rft.atitle=Cholesterol+lowering+after+participation+in+the+Scandinavian+Simvastatin+Survival+Study+%284S%29+in+Finland&rft.volume=18&rft.issue=11&rft.pages=1725-7%2C+&rft.date=1997-01-11&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Foxfordjournals.eurheartj.a015166&rft_id=info%3Apmid%2F9402446&rft.au=T.+E.+Strandberg%2C+S.+Lehto%2C+K.+Py%C3%B6r%C3%A4l%C3%A4%2C+A.+Kes%C3%A4niemi%2C+H.+Oksa&rft_id=http%3A%2F%2Feurheartj.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fcontent%2Fabstract%2F18%2F11%2F1725&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8+%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_journal" title="الگو:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87" title="رده:نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه">link</a>) نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://hamoonmedical.com/%d8%ad%d9%85%d9%84%d9%87-%d9%82%d9%84%d8%a8%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/">https://hamoonmedical.com/%d8%ad%d9%85%d9%84%d9%87-%d9%82%d9%84%d8%a8%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/</a></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="بیماری_قلبی-عروقی_(عروق)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="الگو:بیماری‌های عروقی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:بیماری‌های عروقی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:بیماری‌های عروقی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="بیماری_قلبی-عروقی_(عروق)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="بیماری قلبی-عروقی">بیماری قلبی-عروقی</a> (عروق)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF" title="سرخرگ">سرخرگ</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF%DA%86%D9%87" class="mw-redirect" title="سرخرگچه">سرخرگچه</a><br />و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF" title="مویرگ">مویرگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arteritis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteritis (صفحه وجود ندارد)">Arteritis</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D8%AA" title="آئورتیت">آئورتیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%A2%D9%86%DA%98%D8%A6%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ترومبوآنژئیت انسدادی">ترومبوآنژئیت انسدادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B1%DA%AF_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" title="بیماری سرخرگ محیطی">بیماری سرخرگ محیطی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B3%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2" title="آرتریوسکلروز">آرتریوسکلروز</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">تصلب شرایین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%88%D9%85" title="سلول‌های فوم">سلول‌های فوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fatty_streak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fatty streak (صفحه وجود ندارد)">Fatty streak</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="آتروما">آتروما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intermittent_claudication&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intermittent claudication (صفحه وجود ندارد)">Intermittent claudication</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Critical_limb_ischemia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Critical limb ischemia (صفحه وجود ندارد)">Critical limb ischemia</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Monckeberg%27s_arteriosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Monckeberg's arteriosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Monckeberg's arteriosclerosis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Arteriolosclerosis</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hyaline_arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyaline arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Hyaline</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hyperplastic_arteriolosclerosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hyperplastic arteriolosclerosis (صفحه وجود ندارد)">Hyperplastic</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%84" title="کلسترول">کلسترول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="لیپوپروتئین کم‌چگالی">لیپوپروتئین کم‌چگالی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Oxycholesterol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxycholesterol (صفحه وجود ندارد)">Oxycholesterol</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="چربی">چربی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%DA%AF%DB%8C_(%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C)" title="تنگی (پزشکی)">تنگی (پزشکی)</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Carotid_artery_stenosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carotid artery stenosis (صفحه وجود ندارد)">Carotid artery stenosis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Renal_artery_stenosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renal artery stenosis (صفحه وجود ندارد)">Renal artery stenosis</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aortoiliac_occlusive_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aortoiliac occlusive disease (صفحه وجود ندارد)">Aortoiliac occlusive disease</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Degos_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Degos disease (صفحه وجود ندارد)">Degos disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%E2%80%8C%D8%AF%D8%B1%D8%AF" title="سرخ‌درد">سرخ‌درد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fibromuscular_dysplasia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibromuscular dysplasia (صفحه وجود ندارد)">Fibromuscular dysplasia</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%AF" title="سندرم رینود">سندرم رینود</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنوریسم">آنوریسم</a> / <a href="/w/index.php?title=Dissection_(medical)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dissection (medical) (صفحه وجود ندارد)">تشریح</a> /<br /> <a href="/w/index.php?title=Pseudoaneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pseudoaneurysm (صفحه وجود ندارد)">pseudoaneurysm</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>torso</i>: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="آنوریسم آئورت">آنوریسم آئورت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA_%D8%B4%DA%A9%D9%85%DB%8C" title="آنوریسم آئورت شکمی">آنوریسم آئورت شکمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thoracic_aortic_aneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thoracic aortic aneurysm (صفحه وجود ندارد)">Thoracic aortic aneurysm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aneurysm_of_sinus_of_Valsalva&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aneurysm of sinus of Valsalva (صفحه وجود ندارد)">Aneurysm of sinus of Valsalva</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aortic_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aortic dissection (صفحه وجود ندارد)">Aortic dissection</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A6%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="پارگی آئورت">پارگی آئورت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Coronary_artery_aneurysm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coronary artery aneurysm (صفحه وجود ندارد)">Coronary artery aneurysm</a></li> <li><i>head / neck</i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="آنوریسم مغزی">آنوریسم مغزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="آنوریسم مغزی">آنوریسم مغزی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carotid_artery_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carotid artery dissection (صفحه وجود ندارد)">Carotid artery dissection</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="دیکسیون عروق گردنی">دیکسیون عروق گردنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Familial_aortic_dissection&action=edit&redlink=1" class="new" title="Familial aortic dissection (صفحه وجود ندارد)">Familial aortic dissection</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Vascular_malformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vascular malformation (صفحه وجود ندارد)">بدشکلی عروقی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%84_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="فیستول شریانی‌وریدی">فیستول شریانی‌وریدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arteriovenous_malformation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arteriovenous malformation (صفحه وجود ندارد)">Arteriovenous malformation</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="گشادشدگی مویرگ‌ها">گشادشدگی مویرگ‌ها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%B1_%D9%88%D8%A8%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88" title="سندرم اسلر وبر راندو">سندرم اسلر وبر راندو</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84" title="خال">خال</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cherry_hemangioma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cherry hemangioma (صفحه وجود ندارد)">Cherry hemangioma</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%84%D9%88_%D9%86%D9%88%D9%88%D8%B3" title="هالو نووس">هالو نووس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Spider_angioma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spider angioma (صفحه وجود ندارد)">Spider angioma</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF" title="سیاهرگ">سیاهرگ</a> ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%A7%D8%A8" title="التهاب">التهاب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="فلبیت">فلبیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF%DB%8C" title="ترومبوز سیاهرگی">ترومبوز سیاهرگی</a> /<br /> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%81%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%AA" title="ترومبوفلبیت">ترومبوفلبیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i>عمدتاً اندام تحتانی</i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D9%82%DB%8C" title="ترومبوز سیاهرگی عمقی">ترومبوز سیاهرگی عمقی</a></li></ul></li> <li><i>شکم</i> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hepatic_veno-occlusive_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hepatic veno-occlusive disease (صفحه وجود ندارد)">Hepatic veno-occlusive disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="نشانگان باد-کیاری">نشانگان باد-کیاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=May%E2%80%93Thurner_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="May–Thurner syndrome (صفحه وجود ندارد)">May–Thurner syndrome</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="ترومبوز وریدپورت">ترومبوز وریدپورت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="گرفتگی سیاهرگ کلیوی">گرفتگی سیاهرگ کلیوی</a></li></ul></li> <li><i>اندام فوقانی/نیم‌تنه</i> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Mondor%27s_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mondor's disease (صفحه وجود ندارد)">Mondor's disease</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DA%98%D9%87_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="نشانگان پاژه اسکروتر">نشانگان پاژه اسکروتر</a></li></ul></li> <li><i>head</i> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="ترومبوز سینوس وریدی مغزی">ترومبوز سینوس وریدی مغزی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Post-thrombotic_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Post-thrombotic syndrome (صفحه وجود ندارد)">Post-thrombotic syndrome</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3" title="واریس">واریس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gastric_varices&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gastric varices (صفحه وجود ندارد)">Gastric varices</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Portacaval_anastomosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portacaval anastomosis (صفحه وجود ندارد)">Portacaval anastomosis</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%AA_%D9%85%D8%AF%D9%88%D8%B2%D8%A7" title="کاپوت مدوزا">کاپوت مدوزا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%B3_%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="واریس مری">واریس مری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B1" title="بواسیر">بواسیر</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B3%D9%84" title="واریکوسل">واریکوسل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="نارسایی مزمن وریدی">نارسایی مزمن وریدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chronic_cerebrospinal_venous_insufficiency&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chronic cerebrospinal venous insufficiency (صفحه وجود ندارد)">Chronic cerebrospinal venous insufficiency</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%B1%DA%AF_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نشانگان بزرگ‌سیاهرگ بالایی">نشانگان بزرگ‌سیاهرگ بالایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inferior_vena_cava_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inferior vena cava syndrome (صفحه وجود ندارد)">Inferior vena cava syndrome</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Venous_ulcer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Venous ulcer (صفحه وجود ندارد)">Venous ulcer</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Angiopathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angiopathy (صفحه وجود ندارد)">Angiopathy</a> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">تصلب شرایین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microangiopathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microangiopathy (صفحه وجود ندارد)">Microangiopathy</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Embolism (صفحه وجود ندارد)">Embolism</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="آمبولی ریه">آمبولی ریه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cholesterol_embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cholesterol embolism (صفحه وجود ندارد)">Cholesterol embolism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paradoxical_embolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paradoxical embolism (صفحه وجود ندارد)">Paradoxical embolism</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B2" title="ترومبوز">ترومبوز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hepatic_artery_thrombosis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hepatic artery thrombosis (صفحه وجود ندارد)">Hepatic artery thrombosis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="واسکولیت">واسکولیت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86" title="فشار خون">فشار خون</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7" title="فشار خون بالا">فشار خون بالا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_heart_disease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive heart disease (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive heart disease</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_emergency&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive emergency (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive emergency</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypertensive_nephropathy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypertensive nephropathy (صفحه وجود ندارد)">Hypertensive nephropathy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Essential_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Essential hypertension (صفحه وجود ندارد)">Essential hypertension</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Secondary_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Secondary hypertension (صفحه وجود ندارد)">Secondary hypertension</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Renovascular_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renovascular hypertension (صفحه وجود ندارد)">Renovascular hypertension</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benign_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benign hypertension (صفحه وجود ندارد)">Benign hypertension</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D9%88%DB%8C" title="پرفشاری ریوی">پرفشاری ریوی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systolic_hypertension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systolic hypertension (صفحه وجود ندارد)">Systolic hypertension</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B4_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF" title="فشار خون روپوش سفید">فشار خون روپوش سفید</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="فشار خون پایین">فشار خون پایین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Orthostatic_hypotension&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orthostatic hypotension (صفحه وجود ندارد)">Orthostatic hypotension</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تصلب_شرایین&oldid=39626916">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تصلب_شرایین&oldid=39626916</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="رده:آماس">آماس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B3%DA%A9%D9%85%DB%8C%DA%A9_%D9%82%D9%84%D8%A8" title="رده:بیماری‌های ایسکمیک قلب">بیماری‌های ایسکمیک قلب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%B9%D9%84%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" title="رده:بیماری‌های با علت ناشناخته">بیماری‌های با علت ناشناخته</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D9%85%D9%88%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D9%87%D8%A7" title="رده:بیماری‌های شریان‌ها، شریان‌چه‌ها و مویرگها">بیماری‌های شریان‌ها، شریان‌چه‌ها و مویرگها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82%DB%8C" title="رده:بیماری‌های عروقی">بیماری‌های عروقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%84%D8%A8_%D9%88_%D8%B9%D8%B1%D9%88%D9%82" title="رده:بیماری‌های قلب و عروق">بیماری‌های قلب و عروق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%D8%A7_%DA%86%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="رده:بیماری‌های مرتبط با چاقی">بیماری‌های مرتبط با چاقی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%82%D9%84%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:قلب‌شناسی">قلب‌شناسی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_CS1:_%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B6%D8%A7%D9%81%D9%87" title="رده:نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه">نگهداری CS1: نقطه‌گذاری اضافه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1" title="رده:مقاله‌های دارای شرح مختصر">مقاله‌های دارای شرح مختصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده">شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱ ژوئن ۲۰۲۴ ساعت ۰۲:۳۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-f7rzp","wgBackendResponseTime":151,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.349","walltime":"0.542","ppvisitednodes":{"value":1629,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":61441,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1232,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":26409,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 366.014 1 -total"," 39.22% 143.546 1 الگو:جعبه_بیماری"," 37.98% 139.007 1 الگو:پانویس"," 24.12% 88.269 1 الگو:Infobox"," 20.40% 74.662 5 الگو:Navbox"," 19.72% 72.165 1 الگو:بیماری‌های_عروقی"," 19.50% 71.359 1 الگو:Cite_journal"," 12.87% 47.115 1 الگو:یادکرد_وب"," 12.78% 46.775 1 الگو:Short_description"," 6.55% 23.963 1 الگو:نوع_صفحه"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.204","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6141716,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-69xkf","timestamp":"20241122095951","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062a\u0635\u0644\u0628 \u0634\u0631\u0627\u06cc\u06cc\u0646","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AA%D8%B5%D9%84%D8%A8_%D8%B4%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12252367","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12252367","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-11-16T21:52:19Z","dateModified":"2024-06-01T02:39:46Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/af\/Endothelial_dysfunction_Atherosclerosis.png"}</script> </body> </html>