CINXE.COM
化石 - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ja" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>化石 - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )jawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ja", "wgMonthNames":["","1月","2月","3月","4月","5月","6月","7月","8月","9月","10月","11月","12月"],"wgRequestId":"3eecef61-6644-4728-8540-5187954fe334","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"化石","wgTitle":"化石","wgCurRevisionId":103175080,"wgRevisionId":103175080,"wgArticleId":4979,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["参照方法","BNE識別子が指定されている記事","BNF識別子が指定されている記事","BNFdata識別子が指定されている記事","GND識別子が指定されている記事","J9U識別子が指定されている記事","LCCN識別子が指定されている記事","LNB識別子が指定されている記事","NDL識別子が指定されている記事","NKC識別子が指定されている記事","EMU識別子が指定されている記事","NARA識別子が指定されている記事", "ISBNマジックリンクを使用しているページ","化石","古生物学","分類学 (生物学)","系統学","進化","地質学","資料学","石","年代測定"],"wgPageViewLanguage":"ja","wgPageContentLanguage":"ja","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"化石","wgRelevantArticleId":4979,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ja","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ja"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q40614","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.PDFLinkIcon":"ready","ext.gadget.RedirectColor":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.NormalizeCharWidth","ext.gadget.suppressEnterAtSummaryBox","ext.gadget.checkSignature","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.switcher","ext.gadget.protectionIndicator","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ja&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=ext.gadget.PDFLinkIcon%2CRedirectColor&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ja&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.15"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Ammonite_by_Azu.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Ammonite_by_Azu.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="化石 - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ja.m.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="編集" href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ja)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ja.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipediaの Atom フィード" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-化石 rootpage-化石 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">コンテンツにスキップ</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="メインメニュー" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="メインメニュー" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">メインメニュー</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">メインメニュー</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> 案内 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="メインページに移動する[z]" accesskey="z"><span>メインページ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B3%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%BB%E3%83%9D%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%83%AB" title="このプロジェクトについて、できること、情報を入手する場所"><span>コミュニティ・ポータル</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E5%87%BA%E6%9D%A5%E4%BA%8B" title="最近の出来事の背景を知る"><span>最近の出来事</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%B0%E3%81%97%E3%81%84%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="最近新規に作成されたページの一覧"><span>新しいページ</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%9C%80%E8%BF%91%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0" title="このウィキにおける最近の更新の一覧[r]" accesskey="r"><span>最近の更新</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%8A%E3%81%BE%E3%81%8B%E3%81%9B%E8%A1%A8%E7%A4%BA" title="無作為に選択されたページを読み込む[x]" accesskey="x"><span>おまかせ表示</span></a></li><li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%9C%E3%83%83%E3%82%AF%E3%82%B9" title="練習用のページ"><span>練習用ページ</span></a></li><li id="n-commonsupload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ja" title="画像やメディアファイルをウィキメディア・コモンズにアップロード"><span>アップロード (ウィキメディア・コモンズ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-help" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-help" > <div class="vector-menu-heading"> ヘルプ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Help:%E7%9B%AE%E6%AC%A1" title="情報を得る場所"><span>ヘルプ</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E4%BA%95%E6%88%B8%E7%AB%AF" title="プロジェクトについての意見交換"><span>井戸端</span></a></li><li id="n-notice" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%81%8A%E7%9F%A5%E3%82%89%E3%81%9B" title="プロジェクトについてのお知らせ"><span>お知らせ</span></a></li><li id="n-bugreportspage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%83%90%E3%82%B0%E3%81%AE%E5%A0%B1%E5%91%8A" title="ウィキペディア・ソフトウェアのバグ報告"><span>バグの報告</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:%E9%80%A3%E7%B5%A1%E5%85%88" title="ウィキペディアやウィキメディア財団に関する連絡先"><span>ウィキペディアに関するお問い合わせ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ja.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ja.svg" width="100" height="14" style="width: 6.25em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%A4%9C%E7%B4%A2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索" aria-label="Wikipedia内を検索" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia内を検索[f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="個人用ツール"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="ページのフォントサイズ、幅、色の外観を変更する" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="表示" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">表示</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja" class=""><span>寄付</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません" class=""><span>アカウント作成</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o" class=""><span>ログイン</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="その他の操作" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="個人用ツール" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">個人用ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="利用者メニュー" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ja.wikipedia.org&uselang=ja"><span>寄付</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%88%E4%BD%9C%E6%88%90&returnto=%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="アカウントを作成してログインすることをお勧めしますが、必須ではありません"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>アカウント作成</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AD%E3%82%B0%E3%82%A4%E3%83%B3&returnto=%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="ログインすることを推奨します。ただし、必須ではありません。[o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ログイン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ログアウトした編集者のページ <a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%B8%E3%82%88%E3%81%86%E3%81%93%E3%81%9D" aria-label="編集の詳細"><span>もっと詳しく</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E8%87%AA%E5%88%86%E3%81%AE%E6%8A%95%E7%A8%BF%E8%A8%98%E9%8C%B2" title="このIPアドレスからなされた編集の一覧[y]" accesskey="y"><span>投稿記録</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%88%E3%83%BC%E3%82%AF%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="このIPアドレスからなされた編集についての議論[n]" accesskey="n"><span>トーク</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="サイト"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="目次" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">目次</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">非表示</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">ページ先頭</div> </a> </li> <li id="toc-でき方と産出状況" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#でき方と産出状況"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>でき方と産出状況</span> </div> </a> <ul id="toc-でき方と産出状況-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-化石の分類" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#化石の分類"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>化石の分類</span> </div> </a> <ul id="toc-化石の分類-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-研究史" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#研究史"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>研究史</span> </div> </a> <ul id="toc-研究史-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-化石の意義" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#化石の意義"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>化石の意義</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-化石の意義-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>化石の意義サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-化石の意義-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-生命の誕生" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#生命の誕生"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>生命の誕生</span> </div> </a> <ul id="toc-生命の誕生-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-生物史の解明" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#生物史の解明"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>生物史の解明</span> </div> </a> <ul id="toc-生物史の解明-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-系統学と化石" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#系統学と化石"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>系統学と化石</span> </div> </a> <ul id="toc-系統学と化石-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-分類学と化石" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#分類学と化石"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.4</span> <span>分類学と化石</span> </div> </a> <ul id="toc-分類学と化石-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-地質学・地球物理学と化石" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#地質学・地球物理学と化石"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.5</span> <span>地質学・地球物理学と化石</span> </div> </a> <ul id="toc-地質学・地球物理学と化石-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-示準化石" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#示準化石"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>示準化石</span> </div> </a> <ul id="toc-示準化石-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-示相化石" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#示相化石"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>示相化石</span> </div> </a> <ul id="toc-示相化石-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-人間との関わり" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#人間との関わり"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>人間との関わり</span> </div> </a> <ul id="toc-人間との関わり-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-著名な化石研究者" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#著名な化石研究者"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>著名な化石研究者</span> </div> </a> <ul id="toc-著名な化石研究者-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-脚注" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#脚注"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>脚注</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-脚注-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>脚注サブセクションを切り替えます</span> </button> <ul id="toc-脚注-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-注釈" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#注釈"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>注釈</span> </div> </a> <ul id="toc-注釈-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-出典" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#出典"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>出典</span> </div> </a> <ul id="toc-出典-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-参考文献" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#参考文献"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>参考文献</span> </div> </a> <ul id="toc-参考文献-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-関連項目" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#関連項目"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>関連項目</span> </div> </a> <ul id="toc-関連項目-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-外部リンク" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#外部リンク"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>外部リンク</span> </div> </a> <ul id="toc-外部リンク-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="目次" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">化石</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="特定の記事の別の言語版に移動します。 利用可能な言語110件" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-110" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">110の言語版</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Fossiel" title="アフリカーンス語: Fossiel" lang="af" hreflang="af" data-title="Fossiel" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="アフリカーンス語" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="スイスドイツ語: Fossil" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Fossil" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="スイスドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Holac" title="Amis: Holac" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Holac" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AB%D8%A9" title="アラビア語: مستحاثة" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مستحاثة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="アラビア語" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3sil" title="アストゥリアス語: Fósil" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fósil" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="アストゥリアス語" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="アゼルバイジャン語: Fosil" lang="az" hreflang="az" data-title="Fosil" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="アゼルバイジャン語" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="South Azerbaijani: فوسیل" lang="azb" hreflang="azb" data-title="فوسیل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96" title="ベラルーシ語: Акамянеласці" lang="be" hreflang="be" data-title="Акамянеласці" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ベラルーシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82" title="ブルガリア語: Вкаменелост" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вкаменелост" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ブルガリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%89%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B2" title="Bhojpuri: फॉसिल" lang="bh" hreflang="bh" data-title="फॉसिल" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A7%80%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AE" title="ベンガル語: জীবাশ্ম" lang="bn" hreflang="bn" data-title="জীবাশ্ম" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ベンガル語" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Karrekaenn" title="ブルトン語: Karrekaenn" lang="br" hreflang="br" data-title="Karrekaenn" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ブルトン語" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Fosili" title="ボスニア語: Fosili" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Fosili" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ボスニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/F%C3%B2ssil" title="カタロニア語: Fòssil" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Fòssil" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="カタロニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Hu%C3%A1-si%C5%8Fh" title="閩東語: Huá-siŏh" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Huá-siŏh" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="閩東語" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%86%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="中央クルド語: فۆسیل" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="فۆسیل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="中央クルド語" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Fosilie" title="チェコ語: Fosilie" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Fosilie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="チェコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="チュヴァシ語: Фоссилисем" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Фоссилисем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="チュヴァシ語" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffosil" title="ウェールズ語: Ffosil" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffosil" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ウェールズ語" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="デンマーク語: Fossil" lang="da" hreflang="da" data-title="Fossil" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="デンマーク語" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="ドイツ語: Fossil" lang="de" hreflang="de" data-title="Fossil" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1" title="ギリシャ語: Απολίθωμα" lang="el" hreflang="el" data-title="Απολίθωμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ギリシャ語" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="英語: Fossil" lang="en" hreflang="en" data-title="Fossil" data-language-autonym="English" data-language-local-name="英語" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fosilio" title="エスペラント語: Fosilio" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fosilio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="エスペラント語" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="秀逸な記事"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3sil" title="スペイン語: Fósil" lang="es" hreflang="es" data-title="Fósil" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="スペイン語" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kivistis" title="エストニア語: Kivistis" lang="et" hreflang="et" data-title="Kivistis" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="エストニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="バスク語: Fosil" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Fosil" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="バスク語" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3sil" title="エストレマドゥーラ語: Fósil" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Fósil" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="エストレマドゥーラ語" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="ペルシア語: فسیل" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فسیل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="ペルシア語" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Fossiili" title="フィンランド語: Fossiili" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Fossiili" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="フィンランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Fossile" title="フランス語: Fossile" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Fossile" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="フランス語" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Fossyl" title="西フリジア語: Fossyl" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Fossyl" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="西フリジア語" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Iontaise" title="アイルランド語: Iontaise" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Iontaise" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="アイルランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3sil" title="ガリシア語: Fósil" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Fósil" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ガリシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%90%D7%95%D7%91%D7%9F" title="ヘブライ語: מאובן" lang="he" hreflang="he" data-title="מאובן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ヘブライ語" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="ヒンディー語: जीवाश्म" lang="hi" hreflang="hi" data-title="जीवाश्म" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ヒンディー語" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="クロアチア語: Fosil" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Fosil" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="ハイチ・クレオール語: Fosil" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fosil" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="ハイチ・クレオール語" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Fossz%C3%ADlia" title="ハンガリー語: Fosszília" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fosszília" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ハンガリー語" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%AE%D5%B8_%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="アルメニア語: Բրածո կենդանիներ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բրածո կենդանիներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="アルメニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="インドネシア語: Fosil" lang="id" hreflang="id" data-title="Fosil" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="インドネシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Fosilo" title="イド語: Fosilo" lang="io" hreflang="io" data-title="Fosilo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="イド語" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Steingervingur" title="アイスランド語: Steingervingur" lang="is" hreflang="is" data-title="Steingervingur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="アイスランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fossile" title="イタリア語: Fossile" lang="it" hreflang="it" data-title="Fossile" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="イタリア語" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="ジャワ語: Fosil" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Fosil" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ジャワ語" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AE%E1%83%98_%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%97%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ジョージア語: ნამარხი ნაშთები" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნამარხი ნაშთები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ジョージア語" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="Komering: Fosil" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Fosil" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D2%9A%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="カザフ語: Қазындылар" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Қазындылар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="カザフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%BC%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%B8%E1%9E%9B" title="クメール語: ហ្វូស៊ីល" lang="km" hreflang="km" data-title="ហ្វូស៊ីល" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="クメール語" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B2%B3%E0%B3%86%E0%B2%AF%E0%B3%81%E0%B2%B3%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%86" title="カンナダ語: ಪಳೆಯುಳಿಕೆ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪಳೆಯುಳಿಕೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="カンナダ語" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%99%94%EC%84%9D" title="韓国語: 화석" lang="ko" hreflang="ko" data-title="화석" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="韓国語" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Fossile" title="ラテン語: Fossile" lang="la" hreflang="la" data-title="Fossile" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ラテン語" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="ルクセンブルク語: Fossil" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Fossil" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ルクセンブルク語" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Fossiel" title="リンブルフ語: Fossiel" lang="li" hreflang="li" data-title="Fossiel" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="リンブルフ語" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%8A%E0%BA%B2%E0%BA%81%E0%BA%94%E0%BA%B6%E0%BA%81%E0%BA%94%E0%BA%B3%E0%BA%9A%E0%BA%B1%E0%BA%99" title="ラオ語: ຊາກດຶກດຳບັນ" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຊາກດຶກດຳບັນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="ラオ語" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Fosilija" title="リトアニア語: Fosilija" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Fosilija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="リトアニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Fosilijas" title="ラトビア語: Fosilijas" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Fosilijas" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ラトビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="バニュマス語: Fosil" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Fosil" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="バニュマス語" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/F%C3%B4sily" title="マダガスカル語: Fôsily" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fôsily" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="マダガスカル語" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB" title="マケドニア語: Фосил" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Фосил" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="マケドニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%82" title="マラヤーラム語: ജീവാശ്മം" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ജീവാശ്മം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="マラヤーラム語" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%87%E1%80%99%E1%80%BC" title="Mon: ဇမြ" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ဇမြ" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B6%E0%A5%8D%E0%A4%AE" title="マラーティー語: जीवाश्म" lang="mr" hreflang="mr" data-title="जीवाश्म" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="マラーティー語" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="マレー語: Fosil" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Fosil" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="マレー語" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%80%E1%80%BB%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%96%E1%80%BC%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%AF%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%80%E1%80%BC%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ミャンマー語: ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း" lang="my" hreflang="my" data-title="ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ミャンマー語" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="低地ドイツ語: Fossil" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Fossil" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="低地ドイツ語" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A5%80%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%B6%E0%A5%87%E0%A4%B7" title="ネパール語: जीवावशेष" lang="ne" hreflang="ne" data-title="जीवावशेष" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="ネパール語" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Fossiel" title="オランダ語: Fossiel" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Fossiel" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="オランダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="ノルウェー語(ニーノシュク): Fossil" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Fossil" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="ノルウェー語(ニーノシュク)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="ノルウェー語(ブークモール): Fossil" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Fossil" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="ノルウェー語(ブークモール)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="オック語: Fossil" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fossil" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="オック語" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AD%80%E0%AC%AC%E0%AC%BE%E0%AC%B6%E0%AD%8D%E0%AC%AE" title="オディア語: ଜୀବାଶ୍ମ" lang="or" hreflang="or" data-title="ଜୀବାଶ୍ମ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="オディア語" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%A5%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9F" title="パンジャブ語: ਪਥਰਾਟ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਥਰਾਟ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="パンジャブ語" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Fossiel" title="パピアメント語: Fossiel" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Fossiel" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="パピアメント語" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Skamienia%C5%82o%C5%9Bci" title="ポーランド語: Skamieniałości" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Skamieniałości" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="ポーランド語" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AA%DA%BE%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="Western Punjabi: پتھری جاندار" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پتھری جاندار" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/F%C3%B3ssil" title="ポルトガル語: Fóssil" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Fóssil" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="ポルトガル語" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Rumiyasqa" title="ケチュア語: Rumiyasqa" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Rumiyasqa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ケチュア語" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fosil%C4%83" title="ルーマニア語: Fosilă" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fosilă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ルーマニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="ロシア語: Фоссилии" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Фоссилии" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ロシア語" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="シンド語: فاسل" lang="sd" hreflang="sd" data-title="فاسل" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="シンド語" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="セルボ・クロアチア語: Fosil" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Fosil" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="セルボ・クロアチア語" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%9C%E0%B7%83%E0%B7%92%E0%B6%BD" title="シンハラ語: පොසිල" lang="si" hreflang="si" data-title="පොසිල" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="シンハラ語" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="シンプル英語: Fossil" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Fossil" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="シンプル英語" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Fos%C3%ADlia" title="スロバキア語: Fosília" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Fosília" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="スロバキア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="スロベニア語: Fosil" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Fosil" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="スロベニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Fosilet" title="アルバニア語: Fosilet" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Fosilet" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="アルバニア語" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB" title="セルビア語: Фосил" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Фосил" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="セルビア語" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="スンダ語: Fosil" lang="su" hreflang="su" data-title="Fosil" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="スンダ語" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Fossil" title="スウェーデン語: Fossil" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fossil" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="スウェーデン語" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kisukuku" title="スワヒリ語: Kisukuku" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kisukuku" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="スワヒリ語" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%8A%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%B2%E0%AF%81%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%8D_%E0%AE%8E%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="タミル語: தொல்லுயிர் எச்சம்" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தொல்லுயிர் எச்சம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="タミル語" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%AE%E0%B1%81" title="テルグ語: శిలాజము" lang="te" hreflang="te" data-title="శిలాజము" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="テルグ語" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B6%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%9E%E0%B9%8C" title="タイ語: ซากดึกดำบรรพ์" lang="th" hreflang="th" data-title="ซากดึกดำบรรพ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="タイ語" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Galyndy_yazgy" title="トルクメン語: Galyndy yazgy" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Galyndy yazgy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="トルクメン語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Posil" title="タガログ語: Posil" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Posil" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="タガログ語" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fosil" title="トルコ語: Fosil" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Fosil" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="トルコ語" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BC%27%D1%8F%D0%BD%D1%96%D0%BB%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%96" title="ウクライナ語: Скам'янілості" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Скам'янілості" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ウクライナ語" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%B2" title="ウルドゥー語: رکاز" lang="ur" hreflang="ur" data-title="رکاز" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ウルドゥー語" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3a_th%E1%BA%A1ch" title="ベトナム語: Hóa thạch" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Hóa thạch" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ベトナム語" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Fossiel" title="西フラマン語: Fossiel" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Fossiel" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="西フラマン語" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6sil" title="ヴォラピュク語: Fösil" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Fösil" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ヴォラピュク語" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Posil" title="ワライ語: Posil" lang="war" hreflang="war" data-title="Posil" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="ワライ語" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="呉語: 化石" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="化石" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="呉語" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%90%D7%A1%D7%99%D7%9C" title="イディッシュ語: פאסיל" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פאסיל" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="イディッシュ語" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="中国語: 化石" lang="zh" hreflang="zh" data-title="化石" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="中国語" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="漢文: 化石" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="化石" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="漢文" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/H%C3%B2a-chio%CC%8Dh" title="閩南語: Hòa-chio̍h" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Hòa-chio̍h" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="閩南語" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="広東語: 化石" lang="yue" hreflang="yue" data-title="化石" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="広東語" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Intshicwa" title="ズールー語: Intshicwa" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Intshicwa" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ズールー語" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40614#sitelinks-wikipedia" title="言語間リンクを編集" class="wbc-editpage">リンクを編集</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="名前空間"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="本文を閲覧[c]" accesskey="c"><span>ページ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%88:%E5%8C%96%E7%9F%B3" rel="discussion" title="本文ページについての議論[t]" accesskey="t"><span>ノート</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="別の言語に切り替える" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">日本語</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="表示"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=history" title="このページの過去の版[h]" accesskey="h"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ツール" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ツール</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ツール</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">非表示</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="その他の操作" > <div class="vector-menu-heading"> 操作 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3"><span>閲覧</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit" title="このページのソースコードを編集する[e]" accesskey="e"><span>編集</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=history"><span>履歴を表示</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> 全般 </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E5%85%83/%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="ここにリンクしている全ウィキページの一覧[j]" accesskey="j"><span>リンク元</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E9%96%A2%E9%80%A3%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%81%AE%E6%9B%B4%E6%96%B0%E7%8A%B6%E6%B3%81/%E5%8C%96%E7%9F%B3" rel="nofollow" title="このページからリンクしているページの最近の更新[k]" accesskey="k"><span>関連ページの更新状況</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ja.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:ファイルのアップロード" title="ファイルをアップロードする[u]" accesskey="u"><span>ファイルをアップロード</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E7%89%B9%E5%88%A5%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E4%B8%80%E8%A6%A7" title="特別ページの一覧[q]" accesskey="q"><span>特別ページ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&oldid=103175080" title="このページのこの版への固定リンク"><span>この版への固定リンク</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=info" title="このページについての詳細情報"><span>ページ情報</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%81%93%E3%81%AE%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%92%E5%BC%95%E7%94%A8&page=%E5%8C%96%E7%9F%B3&id=103175080&wpFormIdentifier=titleform" title="このページの引用方法"><span>このページを引用</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E5%258C%2596%25E7%259F%25B3"><span>短縮URLを取得する</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fja.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E5%258C%2596%25E7%259F%25B3"><span>QRコードをダウンロード</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> 印刷/書き出し </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%83%96%E3%83%83%E3%82%AF&bookcmd=book_creator&referer=%E5%8C%96%E7%9F%B3"><span>ブックの新規作成</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E7%89%B9%E5%88%A5:DownloadAsPdf&page=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=show-download-screen"><span>PDF 形式でダウンロード</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&printable=yes" title="このページの印刷用ページ[p]" accesskey="p"><span>印刷用バージョン</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> 他のプロジェクト </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Fossil" hreflang="en"><span>コモンズ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40614" title="関連付けられたデータリポジトリ項目へのリンク[g]" accesskey="g"><span>ウィキデータ項目</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ページツール"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="表示"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">表示</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">サイドバーに移動</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">非表示</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ja" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r101304250">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-left:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%;font-size:90%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .ambox{display:none!important}}</style><table class="box-参照方法 plainlinks metadata ambox ambox-content" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/45px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/68px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/90px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%82%A4%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%82%A2%E3%83%AB_(%E3%83%AC%E3%82%A4%E3%82%A2%E3%82%A6%E3%83%88)#参考文献" class="mw-redirect" title="Wikipedia:スタイルマニュアル (レイアウト)">出典</a>は列挙するだけでなく、<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8" title="Help:脚注">脚注</a>などを用いて<a href="/wiki/Wikipedia:%E5%87%BA%E5%85%B8%E3%82%92%E6%98%8E%E8%A8%98%E3%81%99%E3%82%8B#出典の示し方" title="Wikipedia:出典を明記する">どの記述の情報源であるかを明記</a>してください。</b><span class="hide-when-compact"> 記事の<a href="/wiki/Wikipedia:%E6%A4%9C%E8%A8%BC%E5%8F%AF%E8%83%BD%E6%80%A7" title="Wikipedia:検証可能性">信頼性向上</a>にご協力をお願いいたします。<small>(<span title="2018年9月">2018年9月</span>)</small></span></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Ammonite_by_Azu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ammonite_by_Azu.jpg/250px-Ammonite_by_Azu.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ammonite_by_Azu.jpg/375px-Ammonite_by_Azu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Ammonite_by_Azu.jpg/500px-Ammonite_by_Azu.jpg 2x" data-file-width="568" data-file-height="426" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%88" title="アンモナイト">アンモナイト</a>の化石</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:PetrifiedWood.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/PetrifiedWood.jpg/250px-PetrifiedWood.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/PetrifiedWood.jpg/375px-PetrifiedWood.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/PetrifiedWood.jpg/500px-PetrifiedWood.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E7%8F%AA%E5%8C%96%E6%9C%A8" title="珪化木">珪化木</a>(木の化石)</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Crossotheca_nodule.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Crossotheca_nodule.JPG/250px-Crossotheca_nodule.JPG" decoding="async" width="250" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Crossotheca_nodule.JPG/375px-Crossotheca_nodule.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Crossotheca_nodule.JPG/500px-Crossotheca_nodule.JPG 2x" data-file-width="1000" data-file-height="634" /></a><figcaption>植物の化石</figcaption></figure> <p><b>化石</b>(かせき、<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英語</a>: <span lang="en">Fossil</span>、ギリシャ語:απολίθωμα)とは、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="地質時代">地質時代</a>に生息していた<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9" title="生物">生物</a>が死骸となって長く残っていたもの、もしくはその活動の痕跡を指す。 </p><p>多くは、古い<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%B1%A4" title="地層">地層</a>の中の<a href="/wiki/%E5%A0%86%E7%A9%8D%E5%B2%A9" title="堆積岩">堆積岩</a>において発見される。化石の存在によって知られる生物のことを<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9" title="古生物">古生物</a>といい、化石を素材として、過去の生物のことを研究する学問分野を<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="古生物学">古生物学</a>という。 </p> <ol><li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9" title="古生物">古生物</a>として、</li> <li><a href="/wiki/%E5%A0%86%E7%A9%8D%E7%89%A9" title="堆積物">堆積物</a>として、</li></ol> <p>の二重の性格を併せもっている。 </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="でき方と産出状況"><span id=".E3.81.A7.E3.81.8D.E6.96.B9.E3.81.A8.E7.94.A3.E5.87.BA.E7.8A.B6.E6.B3.81"></span>でき方と産出状況</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=1" title="節を編集: でき方と産出状況"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Fossil_echinoderm.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Fossil_echinoderm.jpg/230px-Fossil_echinoderm.jpg" decoding="async" width="230" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Fossil_echinoderm.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="225" /></a><figcaption>モールド状(左)とカスト状(右)の<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%83%8B" title="ウニ">ウニ</a>化石</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png/230px-ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png" decoding="async" width="230" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png/345px-ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png/460px-ROM-BurgessShale-CompleteAnomalocarisFossil.png 2x" data-file-width="1027" data-file-height="551" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%B9%E9%A0%81%E5%B2%A9" title="バージェス頁岩">バージェス頁岩</a>中の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8E%E3%83%9E%E3%83%AD%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%82%B9" title="アノマロカリス">アノマロカリス</a></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg/230px-Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg" decoding="async" width="230" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg/345px-Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg/460px-Palais_de_la_Decouverte_Tyrannosaurus_rex_p1050040.jpg 2x" data-file-width="1892" data-file-height="1912" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%A9%E3%83%8E%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ティラノサウルス">ティラノサウルス</a>の骨格標本</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Taphonomy" class="extiw" title="en:Taphonomy">en:Taphonomy</a>」を参照</div> <p>化石は、過去の生物の遺骸や遺跡が何らかの形で地層の中から発見されたものである。腐敗から化石化までのメカニズムなどを研究する学問をタフォノミーという。この用語は、古生物学の<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%83%95%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%A2%E3%83%95" title="イワン・エフレーモフ">イワン・エフレーモフ</a>が1940年に作った用語である。タフォノミーには、生物堆積論と化石続成の大きく2分野がある<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>遺骸が地層にとじ込められたのち、<a href="/wiki/%E8%82%89" class="mw-disambig" title="肉">肉</a>などの軟質部は通常、<a href="/wiki/%E5%8C%96%E5%AD%A6%E5%8F%8D%E5%BF%9C" title="化学反応">化学変化</a>により失われる。したがって化石には動物の<a href="/wiki/%E9%AA%A8" title="骨">骨</a>や<a href="/wiki/%E6%AE%BB" class="mw-disambig" title="殻">殻</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%AF" title="歯">歯</a>などの固い組織の部分を主として、それらが<a href="/wiki/%E9%89%B1%E7%89%A9" title="鉱物">鉱物</a>に置換されて残っているものが多いが、木の<a href="/wiki/%E8%91%89" title="葉">葉</a>や<a href="/wiki/%E6%81%90%E7%AB%9C" title="恐竜">恐竜</a>をはじめとする動物の<a href="/wiki/%E7%9A%AE%E8%86%9A" title="皮膚">皮膚</a>や<a href="/wiki/%E7%BE%BD%E6%AF%9B" title="羽毛">羽毛</a>の型が残っているもの、<a href="/wiki/%E8%B2%9D" title="貝">貝</a>などの内部が鉱物で充填されたものもある。形状的には、凸型(雄型、石膏型形状)のものを「カスト」、凹型(雌型、鋳型形状)を「モールド」と呼ぶ。また、軟体性生物あるいは生物における軟質部が<a href="/wiki/%E9%85%B8%E7%B4%A0" title="酸素">酸素</a>の少ない<a href="/wiki/%E6%B3%A5" title="泥">泥</a>に閉じ込められた<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%B9%E9%A0%81%E5%B2%A9" title="バージェス頁岩">バージェス頁岩</a>のような例もまれに見つかる。 </p><p>また、鉱物に置換されていない例として、<a href="/wiki/%E7%82%AD%E5%8C%96" title="炭化">炭化</a>した植物、<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%8F%E3%82%AF" class="mw-redirect" title="コハク">琥珀</a>(こはく)に取り込まれた<a href="/wiki/%E6%98%86%E8%99%AB" title="昆虫">昆虫</a>、<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シベリア">シベリア</a>で発掘された生体に近い<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%82%B9" title="マンモス">マンモス</a>、新しい時代では<a href="/wiki/%E8%B2%9D%E6%AE%BB" title="貝殻">貝殻</a>がそのまま化石になるなどの例もある。<a href="/wiki/2005%E5%B9%B4" title="2005年">2005年</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ</a>で<a href="/wiki/%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%A9%E3%83%8E%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="ティラノサウルス">ティラノサウルス</a>の<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E8%85%BF%E9%AA%A8" title="大腿骨">大腿骨</a>から柔軟性を残した<a href="/wiki/%E8%A1%80%E7%AE%A1" title="血管">血管</a>や<a href="/wiki/%E9%AA%A8%E7%B4%B0%E8%83%9E" title="骨細胞">骨細胞</a>が発見され、どのくらい<a href="/wiki/%E7%B5%84%E7%B9%94_(%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6)" title="組織 (生物学)">組織</a>が残されているか注目されている<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Lucy_Mexico.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Lucy_Mexico.jpg/150px-Lucy_Mexico.jpg" decoding="async" width="150" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Lucy_Mexico.jpg/225px-Lucy_Mexico.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Lucy_Mexico.jpg/300px-Lucy_Mexico.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="700" /></a><figcaption>二足歩行の足跡が見つかったエチオピアの<a href="/wiki/%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%BC_(%E3%82%A2%E3%82%A6%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AD%E3%83%94%E3%83%86%E3%82%AF%E3%82%B9)" title="ルーシー (アウストラロピテクス)">「ルーシー」</a>(レプリカ)</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg/150px-Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg" decoding="async" width="150" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg/225px-Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg/300px-Naturkundemuseum_Berlin_-_Archaeopteryx_-_Eichst%C3%A4tt.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1800" /></a><figcaption>完全な頭部ののこる<a href="/wiki/%E5%A7%8B%E7%A5%96%E9%B3%A5" title="始祖鳥">始祖鳥</a>の化石(ベルリン標本)</figcaption></figure> <p>生物体それ自体だけでなく生物活動の跡(遺跡)も<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%97%95%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生痕化石">生痕化石</a>といわれ、化石の一種とされる(足跡、這い跡、<a href="/wiki/%E5%B7%A3" title="巣">巣</a>穴など)。生痕化石は、生物本体の化石よりも重要ではないと考えられるかもしれないが、必ずしもそうではない。生物体化石だけでは判らないことが、生痕化石から判断できる場合も多い。発達した生物が多く現れる<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代">古生代</a><a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%B4%80" title="カンブリア紀">カンブリア紀</a>の始めを示すのは這い跡の生痕化石であり、恐竜の行動様式が判るのは足跡の研究の成果である。<a href="/wiki/%E3%82%BF%E3%83%B3%E3%82%B6%E3%83%8B%E3%82%A2" title="タンザニア">タンザニア</a>では、360万年前の<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%82%A6%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AD%E3%83%94%E3%83%86%E3%82%AF%E3%82%B9" title="アウストラロピテクス">アウストラロピテクス</a>の足跡の化石が見つかっており、そこでは親子が並んで<a href="/wiki/%E4%BA%8C%E8%B6%B3%E6%AD%A9%E8%A1%8C" title="二足歩行">二足歩行</a>していることが実際に確かめられている。 </p><p>動物の<a href="/wiki/%E7%B3%9E" title="糞">糞</a>の化石(糞化石)も、その動物の消化器官の様子や、餌にしていた生物を知る重要な手がかりとなる。また、<a href="/wiki/%E6%81%90%E7%AB%9C" title="恐竜">恐竜</a>の卵の化石は一箇所に集中して大量に見つかることが多く、<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%82%A2%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%A9" title="マイアサウラ">マイアサウラ</a>のように、ある種の恐竜は子育てをしたのではないかと推論される証拠も見つかって、このような例から動物たちの多様な行動様式を知ることができる。 </p><p>いずれにせよ、化石としてのこる生物は偶然に左右され、その身体の部位、条件、その他きわめて限られた場合だけである。たとえば、<a href="/wiki/%E9%B3%A5%E9%A1%9E" title="鳥類">鳥類</a>については他のものより産出量は少なく、<a href="/wiki/%E5%A7%8B%E7%A5%96%E9%B3%A5" title="始祖鳥">始祖鳥</a>と現世鳥類を結ぶ<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96" title="進化">進化</a>の過程には未解明な点が今なお多い。また、化石から分かる情報もそれなりに限られたものである。しかし、過去の生物を直接目にすることは、化石を通じてしかありえない。それゆえ、進化という考えの起源の一つが化石研究であったのは当然である。とはいえ、化石から生物界の<a href="/wiki/%E7%A8%AE_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="種 (分類学)">種</a>すべての情報を引き出せるわけではない。生物界全体を見渡せば、化石から<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96" title="進化">系統進化</a>にかかわる知識を汲み出せるのは<a href="/wiki/%E5%8B%95%E7%89%A9%E7%95%8C" class="mw-redirect" title="動物界">動物界</a>と<a href="/wiki/%E6%A4%8D%E7%89%A9%E7%95%8C" class="mw-redirect" title="植物界">植物界</a>だけにほぼ限られると言ってよい。<a href="/wiki/%E8%8F%8C%E7%95%8C" class="mw-redirect" title="菌界">菌界</a>、<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E7%94%9F%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%95%8C" class="mw-redirect" title="原生生物界">原生生物界</a>、<a href="/wiki/%E7%B4%B0%E8%8F%8C" title="細菌">細菌</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%B4%B0%E8%8F%8C" title="古細菌">古細菌</a>の化石の産出も少なくないが、<a href="/wiki/%E5%BE%AE%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="微化石">微化石</a>として多産するもの以外については、通常、断片的な知識しか得ることができない。 </p><p>ただし、<a href="/wiki/%E5%8E%9F%E6%A0%B8%E7%94%9F%E7%89%A9" title="原核生物">原核生物</a>など極めて情報量の乏しい生物群でも、他生物の化石と細胞内共生や<a href="/wiki/%E9%81%BA%E4%BC%9D%E5%AD%90%E3%81%AE%E6%B0%B4%E5%B9%B3%E4%BC%9D%E6%92%AD" title="遺伝子の水平伝播">LGT</a>などを利用して関連付けることで系統樹に関する情報を得ることができる場合がある。分類群特有の成分も分子化石として産出する場合がある<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>化石の中には本体とは別種の生物の生態を示すものがあり、有名なものに歯型が残る化石が挙げられる。例えばアルゼンチンから発見された四肢動物の化石には、爬虫類(ワニやドロマエオサウルス科)が食べ残したと思しき骨に、さらに哺乳類が歯型を残しており、死骸が余すことなく活用されたことを示している<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="化石の分類"><span id=".E5.8C.96.E7.9F.B3.E3.81.AE.E5.88.86.E9.A1.9E"></span>化石の分類</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=2" title="節を編集: 化石の分類"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>古生物遺体(遺骸)としての化石は、生物学上の分類にしたがって動物化石、植物化石などのように分類されるが、上述のように遺骸か遺跡か、また遺存の状況や程度によっても分類が可能である。表にまとめると以下のようになるが、あくまでもこれは代表的でわかりやすい事例を掲げたにすぎない。 </p> <table class="wikitable" cellspacing="0"> <tbody><tr> <th>分類</th> <th><b>遺体</b>(遺骸)</th> <th><b>遺跡</b>(<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%97%95%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生痕化石">生痕化石</a>) </th></tr> <tr> <td><b>実体のあるもの</b>(軟質部ものこるもの)</td> <td><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%B9%E5%8B%95%E7%89%A9%E7%BE%A4" title="バージェス動物群">バージェス動物群</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%83%A9%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%BE%A4" title="エディアカラ生物群">エディアカラ生物群</a>、<a href="/wiki/%E6%BE%84%E6%B1%9F%E5%8B%95%E7%89%A9%E7%BE%A4" title="澄江動物群">澄江動物群</a></td> <td>バージェス動物群、エディアカラ生物群、澄江生物群 </td></tr> <tr> <td><b>実体のあるもの</b></td> <td><a href="/wiki/%E8%B2%9D%E6%AE%BB" title="貝殻">貝殻</a>、<a href="/wiki/%E9%AA%A8" title="骨">骨</a>、<a href="/wiki/%E8%A7%92" title="角">角</a>、<a href="/wiki/%E6%AD%AF" title="歯">歯</a>、<a href="/wiki/%E7%90%A5%E7%8F%80" title="琥珀">琥珀</a>にふくまれる<a href="/wiki/%E6%98%86%E8%99%AB" title="昆虫">昆虫</a>など、炭化植物</td> <td><a href="/wiki/%E5%B7%A3" title="巣">巣</a>穴、はい跡、足跡、<a href="/wiki/%E8%83%83%E7%9F%B3" title="胃石">胃石</a>、<a href="/wiki/%E7%97%85%E6%B0%97" title="病気">病気</a> </td></tr> <tr> <td><b>岩石や鉱物で置換されたもの</b></td> <td>貝殻、骨、<a href="/wiki/%E6%9C%A8" title="木">木</a>の幹</td> <td><a href="/wiki/%E9%A3%9F%E7%89%A9" class="mw-redirect" title="食物">食物</a>、<a href="/wiki/%E7%B3%9E" title="糞">糞</a>、<a href="/wiki/%E5%8D%B5" title="卵">卵</a> </td></tr> <tr> <td><b>岩石にのこされた印象</b></td> <td>貝殻、<a href="/wiki/%E6%9C%A8%E3%81%AE%E8%91%89" title="木の葉">木の葉</a></td> <td>食性、<a href="/wiki/%E6%AD%BB" title="死">死</a>、<a href="/wiki/%E4%BA%A4%E5%B0%BE" title="交尾">交尾</a> </td></tr> <tr> <td><b>変形・変質したもの</b></td> <td><a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B2%B9" title="石油">石油</a>、<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%84%B6%E3%82%AC%E3%82%B9" title="天然ガス">天然ガス</a>、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%82%AD" title="石炭">石炭</a>、炭化木</td> <td><a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%B3" title="リン">リン</a>、琥珀 </td></tr></tbody></table> <p>生物そのものでなく、足跡や糞などの生痕が残ったものを<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%97%95%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生痕化石">生痕化石</a>という<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。生物もしくは、その一部は体化石という<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p>大きさによる分類として、<a href="/wiki/%E5%BE%AE%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="微化石">微化石</a>、<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%A4%A7%E5%9E%8B%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="大型化石 (存在しないページ)">大型化石</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Macrofossil" class="extiw" title="en:Macrofossil">英語版</a>)</span></span>がある<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="研究史"><span id=".E7.A0.94.E7.A9.B6.E5.8F.B2"></span>研究史</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=3" title="節を編集: 研究史"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg/230px-ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg" decoding="async" width="230" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg/345px-ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/61/ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg/460px-ColumbianMammoth_CollegeOfEasternUtah.jpg 2x" data-file-width="2353" data-file-height="2728" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%AD%E3%83%B3%E3%83%93%E3%82%A2%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%82%B9" title="コロンビアマンモス">コロンビアマンモス</a>の骨格標本</figcaption></figure> <p>古くから化石の存在は知られていた。<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A3%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B7%E3%82%A2" title="古代ギリシア">古代ギリシア</a>においては、化石を過去の生物と見るものがあったが、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%86%E3%83%AC%E3%82%B9" title="アリストテレス">アリストテレス</a>は特殊な力によって石の中に生まれるものとみなし、そのため、<a href="/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91" title="ヨーロッパ">ヨーロッパ</a>では化石への正しい認識が遅れた。その後の流れの中では、<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E6%95%99" title="キリスト教">キリスト教</a>の教義とのかかわりもあり、化石を『<a href="/wiki/%E6%97%A7%E7%B4%84%E8%81%96%E6%9B%B8" title="旧約聖書">旧約聖書</a>』に記載されている「<a href="/wiki/%E3%83%8E%E3%82%A2%E3%81%AE%E6%96%B9%E8%88%9F" title="ノアの方舟">ノアの方舟</a>」伝説における洪水の犠牲と見る考え方も長く維持されてきた。 </p><p>また、化石化した魚は地下水を泳ぐ魚であると解釈されたりもした。「化石」を意味する<a href="/wiki/%E8%8B%B1%E8%AA%9E" title="英語">英語</a>/<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%82%A4%E3%83%84%E8%AA%9E" title="ドイツ語">ドイツ語</a>単語 fossil や<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9%E8%AA%9E" title="フランス語">フランス語</a>単語 fossile などが<a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%86%E3%83%B3%E8%AA%9E" title="ラテン語">ラテン語</a>で「掘り起こされた」を意味する fossilis (「掘る」を意味する動詞 fodere から派生したもの)に由来するのはそのためである<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>。 </p><p><a href="/wiki/1796%E5%B9%B4" title="1796年">1796年</a>、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%82%B9" title="フランス">フランス</a>の<a href="/wiki/%E5%8D%9A%E7%89%A9%E5%AD%A6%E8%80%85" class="mw-redirect" title="博物学者">博物学者</a><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%AB%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%A5%E3%83%93%E3%82%A8" class="mw-redirect" title="ジョルジュ・キュビエ">ジョルジュ・キュビエ</a>は現生の<a href="/wiki/%E3%82%BE%E3%82%A6" title="ゾウ">ゾウ</a>の骨格とゾウの化石との詳細な比較を行い、この化石は現生種とはまったく異なる古代に絶滅した種であると結論付け、この化石種を「<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%82%B9" title="マンモス">マンモス</a>」と命名した。ほどなく<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%99%E3%83%AA%E3%82%A2" title="シベリア">シベリア</a>の<a href="/wiki/%E6%B0%B8%E4%B9%85%E5%87%8D%E5%9C%9F" title="永久凍土">永久凍土</a>から氷づけのマンモスが発見され、キュビエの考えに強力な裏づけが得られた。<a href="/wiki/1811%E5%B9%B4" title="1811年">1811年</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AE%E3%83%AA%E3%82%B9" title="イギリス">イギリス</a>の<a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0" title="メアリー・アニング">メアリー・アニング</a>によって<a href="/wiki/%E3%82%A4%E3%82%AF%E3%83%81%E3%82%AA%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="イクチオサウルス">イクチオサウルス</a>の化石が発見され、解剖学的特徴などについて研究がなされ、これを契機に化石研究が盛んにおこなわれるようになった。化石の研究は、生物学に対しては<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96%E8%AB%96" title="進化論">進化論</a>の重要な証拠となった。ただし、キュビエは反進化論者であった。彼は神による創造という概念から抜けられず、そのために、過去において、時代によって異なる生物が見られるのは、神が生命を創造し、それをノアの洪水のような災害によって滅ぼし、あらためて生命を創造する、ということを繰り返した結果だとする「<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E5%A4%89%E5%9C%B0%E7%95%B0%E8%AA%AC" title="天変地異説">天変地異説</a>」をとなえ、当時<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96%E8%AB%96" title="進化論">進化論</a>を主張していた<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A3%E3%83%B3%EF%BC%9D%E3%83%90%E3%83%86%E3%82%A3%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF" title="ジャン=バティスト・ラマルク">ジャン=バティスト・ラマルク</a>と激しく対立した。 </p><p>このように化石は生物の進化の証拠の一つであるが、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD" title="アメリカ合衆国">アメリカ合衆国</a>では、生物の進化は<a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88" title="キリスト">キリスト</a><a href="/wiki/%E5%8E%9F%E7%90%86%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="原理主義">原理主義</a>と相容れないとして、<a href="/wiki/%E5%88%9D%E7%AD%89%E6%95%99%E8%82%B2" title="初等教育">初等教育</a>では教えてはならないとされる地域もある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="化石の意義"><span id=".E5.8C.96.E7.9F.B3.E3.81.AE.E6.84.8F.E7.BE.A9"></span>化石の意義</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=4" title="節を編集: 化石の意義"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="生命の誕生"><span id=".E7.94.9F.E5.91.BD.E3.81.AE.E8.AA.95.E7.94.9F"></span>生命の誕生</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=5" title="節を編集: 生命の誕生"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Nautilus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Nautilus.jpg/180px-Nautilus.jpg" decoding="async" width="180" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Nautilus.jpg/270px-Nautilus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Nautilus.jpg/360px-Nautilus.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a><figcaption>生きている化石<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%82%A6%E3%83%A0%E3%82%AC%E3%82%A4" title="オウムガイ">オウムガイ</a>(姫路市立水族館)</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Haeckel_arbol_bn.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Haeckel_arbol_bn.png/180px-Haeckel_arbol_bn.png" decoding="async" width="180" height="280" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Haeckel_arbol_bn.png/270px-Haeckel_arbol_bn.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Haeckel_arbol_bn.png/360px-Haeckel_arbol_bn.png 2x" data-file-width="2128" data-file-height="3307" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%83%98%E3%83%83%E3%82%B1%E3%83%AB" title="エルンスト・ヘッケル">ヘッケル</a>の系統樹(1866年)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD" title="生命">生命</a>がいつ誕生したかについては諸説がある。<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%B3%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89" title="グリーンランド">グリーンランド</a>のイスア地方では、38億年前(<a href="/wiki/%E5%85%88%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AA%E3%82%A2%E6%99%82%E4%BB%A3" title="先カンブリア時代">先カンブリア時代</a>)の堆積岩中に生命に由来するものと思われる<a href="/wiki/%E7%82%AD%E7%B4%A0" title="炭素">炭素</a>の層が見つかっており、<a href="/wiki/%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2" title="オーストラリア">オーストラリア</a>では保存状態が良好な34億6,000万年前以前の<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%82%AF%E3%83%86%E3%83%AA%E3%82%A2" class="mw-redirect" title="バクテリア">バクテリア</a>の化石が<a href="/wiki/%E8%A5%BF%E3%82%AA%E3%83%BC%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2%E5%B7%9E" title="西オーストラリア州">西オーストラリア州</a>より発見されている。同州では、さらに1億年以上古いと推定される化石も見つかっており、早ければ43億年前に生命が発生したと考える研究者もいる。いずれにせよ、化石は<a href="/wiki/%E7%94%9F%E5%91%BD%E3%81%AE%E8%B5%B7%E6%BA%90" title="生命の起源">生命の起源</a>を探究していくうえで重要な鍵を握る直接的な<a href="/wiki/%E8%B3%87%E6%96%99" title="資料">資料</a>となっている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="生物史の解明"><span id=".E7.94.9F.E7.89.A9.E5.8F.B2.E3.81.AE.E8.A7.A3.E6.98.8E"></span>生物史の解明</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=6" title="節を編集: 生物史の解明"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>化石は過去の生物の遺骸であることから、過去の生物を復元的に考察し、古生物界の様相や推移を知るためのほぼ唯一の資料<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>注釈 2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>であり、誕生以来長く続いてきた生命の長い歴史、とくに<a href="/wiki/%E9%80%B2%E5%8C%96" title="進化">系統進化</a>の直接的な証拠となる。生物は、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83" title="地球">地球</a>の歴史のなかで生まれ、それが分化し、あるものは繁栄して、その後ある種は絶滅するが、再び新しい生物群が誕生するという巨大な流れを展開している。この流れのなかで、かつては多くの<a href="/wiki/%E7%A8%AE_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="種 (分類学)">種</a>に分かれて繁栄したものの、現在はその子孫がごく限られた場所にわずかに生き残っている例を「<a href="/wiki/%E7%94%9F%E3%81%8D%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生きている化石">生きている化石</a>」とよんでいる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="系統学と化石"><span id=".E7.B3.BB.E7.B5.B1.E5.AD.A6.E3.81.A8.E5.8C.96.E7.9F.B3"></span>系統学と化石</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=7" title="節を編集: 系統学と化石"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>生命誕生以来、地球の表層部に蓄積された化石は莫大な数に達する。これらの化石は記載され、化石<a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%9C%AC" class="mw-disambig" title="標本">標本</a>をもとに同定され、現生の生物と同様にその系統的類縁関係の検討の結果、過去から現在につらなる動植物界の<a href="/wiki/%E3%83%89%E3%83%A1%E3%82%A4%E3%83%B3_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="ドメイン (分類学)">ドメイン</a>・<a href="/wiki/%E7%95%8C_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="界 (分類学)">界</a>・<a href="/wiki/%E9%96%80_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="門 (分類学)">門</a>・<a href="/wiki/%E7%B6%B1_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="綱 (分類学)">綱</a>・<a href="/wiki/%E7%9B%AE_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="目 (分類学)">目</a>・<a href="/wiki/%E7%A7%91_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="科 (分類学)">科</a>・<a href="/wiki/%E5%B1%9E_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="属 (分類学)">属</a>・<a href="/wiki/%E7%A8%AE_(%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6)" title="種 (分類学)">種</a>などの分類上の階級的位置が定められ、系統進化の道筋が明らかにされた。それは通常<a href="/wiki/%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E6%A8%B9" title="系統樹">系統樹</a>(デンドログラム)というかたちでまとめられ、叙述される。また、<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%83%BC%E3%82%BF" title="データ">データ</a>の検討と考察によって、種の分化、進化のスピード、絶滅の原因などについても追究されている。さらに、こんにちでは<a href="/wiki/%E3%82%B3%E3%83%B3%E3%83%94%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%BF" title="コンピュータ">コンピュータ</a>による<a href="/wiki/%E7%B5%B1%E8%A8%88" title="統計">統計</a>処理によってデータの<a href="/w/index.php?title=%E5%AE%9A%E9%87%8F%E7%9A%84%E8%A7%A3%E6%9E%90&action=edit&redlink=1" class="new" title="定量的解析 (存在しないページ)">定量的解析</a>が飛躍的に進んでいる。だが、現生の生物の祖先の形を知るには、現在でも化石以外に頼れる証拠はない。いずれにせよ、<a href="/wiki/%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E5%AD%A6" title="系統学">系統学</a>の存在と発展にとって化石はなくてはならない根本的な資料であり、化石がなくては系統学そのものが成り立たない。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="分類学と化石"><span id=".E5.88.86.E9.A1.9E.E5.AD.A6.E3.81.A8.E5.8C.96.E7.9F.B3"></span>分類学と化石</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=8" title="節を編集: 分類学と化石"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%89%A9%E3%81%AE%E5%88%86%E9%A1%9E" title="生物の分類">生物の分類</a>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E5%AD%A6" title="系統学">系統学</a>と<a href="/wiki/%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6" title="分類学">分類学</a>は密接な関係にある。生物の多様性に関して重要なのは、それが「種」とよばれる不連続群によって最も意味深くあらわれることである。系統学においては連続的なものとしてまとめられることが、ここでは不連続的な一単位を基礎に検討される。また、分類学は古生物のみならず現世の生物をも対象としている。ここでも化石は、他の動植物の<a href="/wiki/%E6%A8%99%E6%9C%AC" class="mw-disambig" title="標本">標本資料</a>とならんで<a href="/wiki/%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6#自然分類" title="分類学">自然分類</a>を考察していくうえでの重要な手掛かりとなって居る可能性がある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="地質学・地球物理学と化石"><span id=".E5.9C.B0.E8.B3.AA.E5.AD.A6.E3.83.BB.E5.9C.B0.E7.90.83.E7.89.A9.E7.90.86.E5.AD.A6.E3.81.A8.E5.8C.96.E7.9F.B3"></span>地質学・地球物理学と化石</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=9" title="節を編集: 地質学・地球物理学と化石"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Gondwana_fossil_map_ger.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Gondwana_fossil_map_ger.png/300px-Gondwana_fossil_map_ger.png" decoding="async" width="300" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Gondwana_fossil_map_ger.png/450px-Gondwana_fossil_map_ger.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/Gondwana_fossil_map_ger.png 2x" data-file-width="577" data-file-height="443" /></a><figcaption>古代<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AF%E3%83%8A%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="ゴンドワナ大陸">ゴンドワナ大陸</a>化石地図 <i>Cynognathus</i>(橙)と<i>Lystrosaurus</i>(茶)は三畳紀に生存していた陸棲の哺乳類型爬虫類。<i>Cynognathus</i>は体長3mに達したとみられる。<i>Mesosaurus</i>(青)は淡水性の爬虫類。<i>Glossopteris</i>(緑)はシダ類であり、南半球に所在するすべての大陸とインド亜大陸で化石が見つかっていることから、これらの大陸が一続きであったことを示唆する</figcaption></figure> <p>化石を<a href="/wiki/%E5%A0%86%E7%A9%8D%E7%89%A9" title="堆積物">堆積物</a>としてみた場合、そもそも「<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代">古生代</a>」「<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="中生代">中生代</a>」「<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="新生代">新生代</a>」など<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="地質時代">地質時代</a>の区分(<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E7%90%83%E5%8F%B2%E5%B9%B4%E8%A1%A8" title="地球史年表">地質年代</a>)は、化石にもとづいて定められたものであり、<a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%83%96%E3%83%AA%E3%82%A2%E7%B4%80" title="カンブリア紀">カンブリア紀</a>は俗に「三葉虫時代」と呼ばれたりする。 </p><p><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6" title="地質学">地質学</a>研究の分野において化石を利用する目的には、 </p> <ol><li>それぞれの地層を時代ごとに分けること。</li> <li>地理的に隔たった地域の地層を互いに時間的に対比すること。</li> <li>化石をふくむ岩石が堆積する際の諸条件を研究すること。</li></ol> <p>などがある。後述する<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E6%BA%96%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示準化石">示準化石</a>は1.の、<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E7%9B%B8%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示相化石">示相化石</a>は3.の根拠となる化石のことであるが、もとより、この二者は互いに対立するものではなく、示準化石であると同時に示相化石である場合も多い。 </p><p>2.に関しては、<a href="/wiki/%E4%B8%89%E7%95%B3%E7%B4%80" title="三畳紀">三畳紀</a>初期の陸棲の四脚歩行動物である<i>Lystrosaurus</i>(<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%AD%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9" title="リストロサウルス">リストロサウルス</a>)の化石が<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="アフリカ大陸">アフリカ大陸</a>と<a href="/wiki/%E5%8D%97%E6%A5%B5%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="南極大陸">南極大陸</a>の両方で見つかったことにより、アフリカから南極まで乾いた陸の上を歩いたものと考えられ、それゆえ両大陸がかつて接続していた蓋然性があらためて指摘された。同様に、<i>Cynognathus</i>(哺乳類型<a href="/wiki/%E7%88%AC%E8%99%AB%E9%A1%9E" title="爬虫類">爬虫類</a>)、<i>Mesosaurus</i>(淡水性の爬虫類)、<i>Glossopteris</i>(シダ類)の化石がいずれもこんにち遠く隔たった複数の大陸にまたがって発見されている。このことは、南半球にかつてひとつながりの大きな大陸(<a href="/wiki/%E3%82%B4%E3%83%B3%E3%83%89%E3%83%AF%E3%83%8A%E5%A4%A7%E9%99%B8" title="ゴンドワナ大陸">ゴンドワナ大陸</a>)が存在していたとする仮定、<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E9%99%B8%E7%A7%BB%E5%8B%95%E8%AA%AC" title="大陸移動説">大陸移動説</a>および<a href="/wiki/%E3%83%97%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%88%E3%83%86%E3%82%AF%E3%83%88%E3%83%8B%E3%82%AF%E3%82%B9" title="プレートテクトニクス">プレートテクトニクス理論</a>の両仮説を裏付ける物的な証拠資料と考えられる。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="示準化石"><span id=".E7.A4.BA.E6.BA.96.E5.8C.96.E7.9F.B3"></span>示準化石</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=10" title="節を編集: 示準化石"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Asaphus_kowalewskii_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Asaphus_kowalewskii_3.jpg/180px-Asaphus_kowalewskii_3.jpg" decoding="async" width="180" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Asaphus_kowalewskii_3.jpg/270px-Asaphus_kowalewskii_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Asaphus_kowalewskii_3.jpg/360px-Asaphus_kowalewskii_3.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E4%B8%89%E8%91%89%E8%99%AB" title="三葉虫">三葉虫</a>の化石(ロシア産)</figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E6%BA%96%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示準化石">示準化石</a>」を参照</div> <p><a href="/wiki/%E6%94%BE%E5%B0%84%E6%80%A7%E5%90%8C%E4%BD%8D%E4%BD%93" title="放射性同位体">放射性同位体</a>による年代推定法が確立するまでは、地層のできた時代を知る手がかりは、化石のみであった。そのなかでも、特定の<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E6%99%82%E4%BB%A3" title="地質時代">地質時代</a>に限り生息していた特定の種の化石は<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E6%BA%96%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示準化石">示準化石</a>と呼ばれ、それぞれの地層の年代決定に用いられる。これは、イギリスの<a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%82%A2%E3%83%A0%E3%83%BB%E3%82%B9%E3%83%9F%E3%82%B9_(%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6%E8%80%85)" title="ウィリアム・スミス (地質学者)">ウィリアム・スミス</a>の研究により確立された方法である。示準化石として好ましい条件には、以下のようなものがある。 </p> <ol><li>進化が速かった、すぐに絶滅した、などの原因で、生息していた期間が短い。</li> <li>広い範囲に渡って分布している。</li> <li>数多く産出する(当時の生息数が多い)。</li></ol> <p>示準化石の例としては<a href="/wiki/%E4%B8%89%E8%91%89%E8%99%AB" title="三葉虫">三葉虫</a>(<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="古生代">古生代</a>)、<a href="/wiki/%E3%83%95%E3%83%87%E3%82%A4%E3%82%B7" title="フデイシ">フデイシ</a>(古生代)、アンモナイト(<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="中生代">中生代</a>)、<a href="/wiki/%E3%83%93%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%82%A2" title="ビカリア">ビカリア</a>(<a href="/wiki/%E6%96%B0%E7%94%9F%E4%BB%A3" title="新生代">新生代</a>)などがある。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="示相化石"><span id=".E7.A4.BA.E7.9B.B8.E5.8C.96.E7.9F.B3"></span>示相化石</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=11" title="節を編集: 示相化石"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Yabishi1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yabishi1.jpg/150px-Yabishi1.jpg" decoding="async" width="150" height="113" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yabishi1.jpg/225px-Yabishi1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Yabishi1.jpg/300px-Yabishi1.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E5%85%AB%E9%87%8D%E5%B9%B2%E7%80%AC" title="八重干瀬">八重干瀬</a>の<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B4%E7%A4%81" title="サンゴ礁">サンゴ礁</a></figcaption></figure> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→詳細は「<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E7%9B%B8%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示相化石">示相化石</a>」を参照</div> <p>特定の<a href="/wiki/%E7%92%B0%E5%A2%83" title="環境">環境</a>(<a href="/wiki/%E6%B0%97%E5%80%99" title="気候">気候</a>、<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%B7%B1" title="水深">水深</a>、<a href="/wiki/%E6%B0%B4%E6%B8%A9" title="水温">水温</a>、<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E5%BD%A2" title="地形">地形</a>など)に限って棲息していた特定の種の化石は<a href="/wiki/%E7%A4%BA%E7%9B%B8%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示相化石">示相化石</a>と呼ばれ、地層が堆積した<a href="/w/index.php?title=%E5%8F%A4%E7%92%B0%E5%A2%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="古環境 (存在しないページ)">古環境</a>の検討や特定に用いられる。示相化石は、<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%B3%E3%82%B4" title="サンゴ">サンゴ</a>(暖かく澄んだ浅い海)や<a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%82%B8%E3%83%9F" title="シジミ">シジミ</a>(<a href="/wiki/%E5%B7%9D" title="川">川</a>の<a href="/wiki/%E6%B2%B3%E5%8F%A3" title="河口">河口</a>付近)などがわかりやすい例であるが、実際にはすべての化石が多かれ少なかれ示相化石としての意味をもつものであり、とくに植物化石は、古気候などを知る重要な資料となっている。こんにち、<a href="/wiki/%E7%AC%AC%E5%9B%9B%E7%B4%80" title="第四紀">第四紀</a>における気候の変遷はそれぞれの種の植物化石の消長によって詳細にたどられている。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="人間との関わり"><span id=".E4.BA.BA.E9.96.93.E3.81.A8.E3.81.AE.E9.96.A2.E3.82.8F.E3.82.8A"></span>人間との関わり</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=12" title="節を編集: 人間との関わり"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Silver_fossil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Silver_fossil.jpg/220px-Silver_fossil.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3d/Silver_fossil.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a><figcaption>化石(<a href="/wiki/%E3%82%B5%E3%83%A1" title="サメ">サメ</a>の歯)を利用したアクセサリー</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A1%E3%82%A4%E3%83%AB:Limestone_with_fossils01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Limestone_with_fossils01.jpg/220px-Limestone_with_fossils01.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Limestone_with_fossils01.jpg/330px-Limestone_with_fossils01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Limestone_with_fossils01.jpg/440px-Limestone_with_fossils01.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%BA%E3%83%AA%E3%83%8A" title="フズリナ">フズリナ</a>を含んだ<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%81%B0%E5%B2%A9" title="石灰岩">石灰岩</a>(<a href="/wiki/%E5%A4%A7%E5%9E%A3%E5%9F%8E" title="大垣城">大垣城</a>の<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E5%9E%A3" title="石垣">石垣</a>)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E6%81%90%E7%AB%9C" title="恐竜">恐竜</a>、<a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%88" title="アンモナイト">アンモナイト</a>等の古生物の化石は古生物に関する知識を与え、太古の生物へのロマンを感じることができる。アマチュア古生物マニアも数多く存在し、稀少な化石はとくに高値で売買される。<a href="/wiki/%E5%8D%9A%E7%89%A9%E9%A4%A8" title="博物館">博物館</a>でも、特別展や企画展の目玉となることが多いので、高額でやりとりされる場合が少なくない。「<a href="/wiki/%E9%BE%8D" class="mw-redirect" title="龍">龍</a>」も恐竜の化石からイメージされたのではないかと考えられることがあり、恐竜化石は人気が高い。最近では珍しい化石の発掘が商業ベースで進んでおり、有名になった化石が産地を離れて遠隔地のコレクターの手に流れることもあり、研究者たちも頭を痛めている。裏ルートで高額に売り出されてしまうケースも少なくない。 </p><p>また、古い時代から<a href="/wiki/%E6%BC%A2%E6%96%B9%E8%96%AC" title="漢方薬">漢方薬</a>として用いられたり、アンモナイトの化石には<a href="/wiki/%E9%AD%94%E5%8A%9B" class="mw-redirect" title="魔力">魔力</a>が宿るなどとされたりといったかたちで、長く利用されてきた歴史がある。<a href="/wiki/%E4%B8%AD%E5%8C%BB%E5%AD%A6" class="mw-redirect" title="中医学">中医学</a>では大型<a href="/wiki/%E3%81%BB%E4%B9%B3%E9%A1%9E" class="mw-redirect" title="ほ乳類">ほ乳類</a>の骨の化石を「竜骨」、歯牙を「竜歯」、角を「竜角」と呼び、いずれも<a href="/wiki/%E9%8E%AE%E9%9D%99" title="鎮静">鎮静</a>、<a href="/wiki/%E4%B8%8D%E7%9C%A0" class="mw-redirect" title="不眠">不眠</a>などに用いられ、これらの遺物は<a href="/wiki/%E6%AD%A3%E5%80%89%E9%99%A2" title="正倉院">正倉院</a>薬物中にもみえる。また、<a href="/wiki/%E7%94%B2%E9%AA%A8%E6%96%87%E5%AD%97" title="甲骨文字">甲骨文字</a>の発見は<a href="/wiki/%E6%B8%85" title="清">清</a>末の<a href="/wiki/%E9%87%91%E7%9F%B3%E5%AD%A6" title="金石学">金石学</a>者<a href="/wiki/%E7%8E%8B%E6%87%BF%E6%A0%84" title="王懿栄">王懿栄</a>が持病の<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%A9%E3%83%AA%E3%82%A2" title="マラリア">マラリア</a>の治療薬として「竜骨」を求めたことに端を発するといわれている。 </p><p>現在でも、三葉虫やアンモナイトなどの美しい化石は<a href="/wiki/%E8%A3%85%E8%BA%AB%E5%85%B7" title="装身具">アクセサリー</a>に用いられている場合がある。特殊な化石では、<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E7%9F%B3" title="宝石">宝石</a>や美しい<a href="/wiki/%E9%89%B1%E7%89%A9" title="鉱物">鉱物</a>の成分に置き換わっているものがあり、それ自体が宝石として流通するものがある。<a href="/wiki/%E7%90%A5%E7%8F%80" title="琥珀">琥珀</a>は樹木から分泌された<a href="/wiki/%E6%A8%B9%E6%B6%B2" title="樹液">樹液</a>の化石であり、一種の<a href="/wiki/%E7%94%9F%E7%97%95%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生痕化石">生痕化石</a>であるが、多くの場合<a href="/wiki/%E5%AE%9D%E7%9F%B3" title="宝石">宝飾品</a>となり、特に中に<a href="/wiki/%E6%98%86%E8%99%AB" title="昆虫">昆虫</a>などが封入されたものが珍重される。世界的には<a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%AB%E3%83%88%E6%B5%B7" title="バルト海">バルト海</a>沿岸の琥珀が特に良質とされ、日本では<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%89%8B%E7%9C%8C" title="岩手県">岩手県</a><a href="/wiki/%E4%B9%85%E6%85%88%E5%B8%82" title="久慈市">久慈市</a>が代表産地である。<a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%82%A4%E3%82%B1%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%82%AF%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%83%88%E3%83%B3" title="マイケル・クライトン">マイケル・クライトン</a>原作の小説およびその映画化<a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%83%A9%E3%82%B7%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%BB%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%AF" title="ジュラシック・パーク">ジュラシック・パーク</a>」では琥珀中の<a href="/wiki/%E3%82%AB" title="カ">蚊</a>の体内に恐竜の赤血球が残され、そこから恐竜の<a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%AA%E3%82%AD%E3%82%B7%E3%83%AA%E3%83%9C%E6%A0%B8%E9%85%B8" title="デオキシリボ核酸">DNA</a>が抽出されるという設定になっているが、現実にはDNAが保持していた<a href="/wiki/%E9%81%BA%E4%BC%9D" title="遺伝">遺伝</a>情報は失われているはずである。また、日本で<a href="/wiki/%E5%8B%BE%E7%8E%89" title="勾玉">勾玉</a>の素材などとして愛好されてきた<a href="/wiki/%E7%A2%A7%E7%8E%89" title="碧玉">碧玉</a>の多くは<a href="/wiki/%E6%94%BE%E6%95%A3%E8%99%AB" title="放散虫">放散虫</a>の遺体で形成されている。 </p><p>なお、<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%82%AD" title="石炭">石炭</a>・<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E6%B2%B9" title="石油">石油</a>・<a href="/wiki/%E5%A4%A9%E7%84%B6%E3%82%AC%E3%82%B9" title="天然ガス">天然ガス</a>は古生物の遺骸が化学変化を受けたものであることから<a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3%E7%87%83%E6%96%99" title="化石燃料">化石燃料</a>とよばれる。 </p><p>古生物の遺骸がそのまま堆積して<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E7%9F%B3" title="岩石">岩石</a>化したものとしては<a href="/wiki/%E7%9F%B3%E7%81%B0%E5%B2%A9" title="石灰岩">石灰岩</a>、<a href="/wiki/%E8%8B%A6%E7%81%B0%E5%B2%A9" title="苦灰岩">苦灰岩</a>、<a href="/wiki/%E3%83%81%E3%83%A3%E3%83%BC%E3%83%88_(%E5%B2%A9%E7%9F%B3)" title="チャート (岩石)">チャート</a>、<a href="/wiki/%E7%8F%AA%E8%97%BB%E5%9C%9F" title="珪藻土">珪藻土</a>がある。そのほか、海鳥の糞が堆積・固化してできる<a href="/wiki/%E3%82%B0%E3%82%A2%E3%83%8E" title="グアノ">グアノ</a>を起源とする<a href="/wiki/%E3%83%AA%E3%83%B3" title="リン">リン</a>鉱床、鉄バクテリアにより生成された<a href="/wiki/%E9%89%84%E9%89%B1%E7%9F%B3" title="鉄鉱石">鉄</a>鉱床など、人間生活にとって有用な<a href="/wiki/%E5%9C%B0%E4%B8%8B%E8%B3%87%E6%BA%90" title="地下資源">地下資源</a>となっているものも少なくない。 </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="著名な化石研究者"><span id=".E8.91.97.E5.90.8D.E3.81.AA.E5.8C.96.E7.9F.B3.E7.A0.94.E7.A9.B6.E8.80.85"></span>著名な化石研究者</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=13" title="節を編集: 著名な化石研究者"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%AB%E3%83%B3%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%BB%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%88%E3%83%AD%E3%83%BC%E3%83%9E%E3%83%BC" title="エルンスト・シュトローマー">エルンスト・シュトローマー</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%A2%E3%83%AA%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%A2%E3%83%8B%E3%83%B3%E3%82%B0" title="メアリー・アニング">メアリー・アニング</a>(Mary Anning、1799年-1847年)</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%9B%E3%83%BC%E3%83%8A%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="ジョン・ホーナー">ジョン・ホーナー</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%95%E3%82%A3%E3%83%AA%E3%83%83%E3%83%97%E3%83%BB%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%83%BC" class="mw-redirect" title="フィリップ・カリー">フィリップ・カリー</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="脚注"><span id=".E8.84.9A.E6.B3.A8"></span>脚注</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=14" title="節を編集: 脚注"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint" style="float:right; font-size:90%;">[<a href="/wiki/Help:%E8%84%9A%E6%B3%A8/%E8%AA%AD%E8%80%85%E5%90%91%E3%81%91" title="Help:脚注/読者向け"><span title="この欄の操作法">脚注の使い方</span></a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="注釈"><span id=".E6.B3.A8.E9.87.88"></span>注釈</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=15" title="節を編集: 注釈"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text">これにより、少なくとも27億年前までには3ドメインが成立していたと推定されている。</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">ハンソンは、「進化の研究にたいして特殊の寄与をする資料」として<a href="/wiki/%E8%83%9A" title="胚">胚</a>と化石を掲げている。</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="出典"><span id=".E5.87.BA.E5.85.B8"></span>出典</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=16" title="節を編集: 出典"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2; -moz-column-width: 20em; -webkit-column-width: 20em; column-width: 20em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">寿男, 安藤 (1988年). “<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstage.jst.go.jp/article/kaseki/45/0/45_KJ00003713905/_article/-char/ja/">小集会報告「タフォノミーを考える会」</a>”. <i>化石</i>. pp. 35–38. <a href="/wiki/%E3%83%87%E3%82%B8%E3%82%BF%E3%83%AB%E3%82%AA%E3%83%96%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%AF%E3%83%88%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90" title="デジタルオブジェクト識別子">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.14825%2Fkaseki.45.0_35">10.14825/kaseki.45.0_35</a>. <span title="">2023年3月23日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.asahi.com/science/news/TKY200503240358.html">6800万年前の恐竜化石から細胞・血管 米で発見(朝日新聞2005年3月25日)</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Cretaceous Small Scavengers: Feeding Traces in Tetrapod Bones from Patagonia, Argentina (Silvina de Valais:2012)</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.city.kurashiki.okayama.jp/musnat/geology/fossil/ippan-kaseki/seikonnkaseki.html">生痕化石</a>”. <i>www2.city.kurashiki.okayama.jp</i>. <span title="">2023年9月14日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chiba-u.ac.jp/research/coe_gp/result/education/post_24.html">国立大学法人千葉大学 生痕化石から探る古生物の行動生態とその進化</a>”. <i>www.chiba-u.ac.jp</i>.  千葉大学. <span title="">2023年9月14日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal">“<a rel="nofollow" class="external text" href="http://geo.sc.niigata-u.ac.jp/~passage/online_exhibition/library/6.html">オンライン展示>大型化石</a>”. <i>geo.sc.niigata-u.ac.jp</i>.  新潟大学. <span title="">2023年9月14日</span>閲覧。</cite></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Oxford Dictionary of Word Histories</i>, 2002.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="参考文献"><span id=".E5.8F.82.E8.80.83.E6.96.87.E7.8C.AE"></span>参考文献</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=17" title="節を編集: 参考文献"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%89%E3%83%BC%E3%83%81%E3%82%A7%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%83%8F%E3%83%B3%E3%82%BD%E3%83%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="アール・ドーチェスター・ハンソン (存在しないページ)">ハンソン</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Earl_Dorchester_Hanson" class="extiw" title="en:Earl Dorchester Hanson">英語版</a>)</span></span> 『動物の分類と進化』 <a href="/wiki/%E5%85%AB%E6%9D%89%E9%BE%8D%E4%B8%80" title="八杉龍一">八杉龍一</a>訳、<a href="/wiki/%E5%B2%A9%E6%B3%A2%E6%9B%B8%E5%BA%97" title="岩波書店">岩波書店</a>〈現代生物学入門6〉、1975年。</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%89%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%83%B3%E3%83%BBH%E3%83%BB%E3%82%B3%E3%83%AB%E3%83%90%E3%83%BC%E3%83%88" class="mw-redirect" title="エドウィン・H・コルバート">エドウィン・H・コルバート</a> 『さまよえる大陸と動物たち - 絶滅した恐龍たちの叙事詩』 <a href="/wiki/%E5%B0%8F%E7%95%A0%E9%83%81%E7%94%9F" title="小畠郁生">小畠郁生</a>・<a href="/w/index.php?title=%E6%BE%A4%E7%94%B0%E8%B3%A2%E6%B2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="澤田賢治 (存在しないページ)">澤田賢治</a>訳、<a href="/wiki/%E8%AC%9B%E8%AB%87%E7%A4%BE" title="講談社">講談社</a>〈ブルーバックス〉、1980年。</li> <li><a href="/wiki/%E6%B5%9C%E7%94%B0%E9%9A%86%E5%A3%AB" class="mw-redirect" title="浜田隆士">浜田隆士</a>・<a href="/wiki/%E7%B3%B8%E9%AD%9A%E5%B7%9D%E6%B7%B3%E4%BA%8C" title="糸魚川淳二">糸魚川淳二</a> 『日本の化石』 <a href="/wiki/%E5%B0%8F%E5%AD%A6%E9%A4%A8" title="小学館">小学館</a>〈自然観察シリーズ17〉、1983年、138-141頁、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4092140177" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4-09-214017-7</a>。</li> <li><a href="/w/index.php?title=%E3%83%87%E3%83%9C%E3%83%A9%E3%83%BB%E3%82%AD%E3%83%A3%E3%83%89%E3%83%90%E3%83%AA%E3%83%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="デボラ・キャドバリー (存在しないページ)">デボラ・キャドバリー</a> 『恐竜の世界をもとめて - 化石を取り巻く学者たちのロマンと野望』 <a href="/w/index.php?title=%E5%8C%97%E4%BB%A3%E6%99%8B%E4%B8%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="北代晋一 (存在しないページ)">北代晋一</a>訳、<a href="/w/index.php?title=%E7%84%A1%E5%90%8D%E8%88%8E&action=edit&redlink=1" class="new" title="無名舎 (存在しないページ)">無名舎</a>、2001年、<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E6%96%87%E7%8C%AE%E8%B3%87%E6%96%99/4895859517" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 4-89585-951-7</a>。</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="関連項目"><span id=".E9.96.A2.E9.80.A3.E9.A0.85.E7.9B.AE"></span>関連項目</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=18" title="節を編集: 関連項目"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r94202605">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox noprint" style="width:22em;"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist" style="font-size:100%;">ウィキメディア・コモンズには、<b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Fossils?uselang=ja">化石</a></span></b>に関連するカテゴリがあります。</div></div> </div> <ul><li><a href="/wiki/%E8%80%83%E5%8F%A4%E5%AD%A6" title="考古学">考古学</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="古生物学">古生物学</a>、<a href="/wiki/%E5%8F%A4%E6%A4%8D%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="古植物学">古植物学</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6" title="地質学">地質学</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9" title="古生物">古生物</a>: <a href="/wiki/%E3%83%9E%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%82%B9" title="マンモス">マンモス</a> - <a href="/wiki/%E6%81%90%E7%AB%9C" title="恐竜">恐竜</a> - <a href="/wiki/%E5%A7%8B%E7%A5%96%E9%B3%A5" title="始祖鳥">始祖鳥</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%83%8A%E3%82%A4%E3%83%88" title="アンモナイト">アンモナイト</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A2%E3%83%8E%E3%83%9E%E3%83%AD%E3%82%AB%E3%83%AA%E3%82%B9" title="アノマロカリス">アノマロカリス</a>など</li> <li><a href="/wiki/%E7%94%9F%E3%81%8D%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="生きている化石">生きている化石</a>: <a href="/wiki/%E3%82%B7%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%82%AB%E3%83%B3%E3%82%B9" title="シーラカンス">シーラカンス</a> - <a href="/wiki/%E3%82%AB%E3%83%96%E3%83%88%E3%82%AC%E3%83%8B" title="カブトガニ">カブトガニ</a> - <a href="/wiki/%E3%83%A1%E3%82%BF%E3%82%BB%E3%82%B3%E3%82%A4%E3%82%A2" title="メタセコイア">メタセコイア</a>など</li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3%E5%88%86%E9%A1%9E%E7%BE%A4" title="化石分類群">化石分類群</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%B9%B4%E4%BB%A3%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="年代測定">年代測定</a> - <a href="/wiki/%E7%A4%BA%E6%BA%96%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="示準化石">示準化石</a></li> <li><a href="/wiki/%E5%81%BD%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="偽化石">偽化石</a> ‐ 化石に似た形跡や文様。</li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%91%E3%83%AC%E3%82%AA%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%83%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="パレオアート (存在しないページ)">パレオアート</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Paleoart" class="extiw" title="en:Paleoart">英語版</a>)</span></span>(生態復元想像図)</li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3%E3%81%AE%E7%94%A3%E5%9C%B0%E4%B8%80%E8%A6%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="化石の産地一覧 (存在しないページ)">化石の産地一覧</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_fossil_sites" class="extiw" title="en:List of fossil sites">英語版</a>、<a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Liste_bedeutender_Fossilfundstellen" class="extiw" title="de:Liste bedeutender Fossilfundstellen">ドイツ語版</a>、<a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Anexo:Yacimientos_paleontol%C3%B3gicos_del_mundo" class="extiw" title="es:Anexo:Yacimientos paleontológicos del mundo">スペイン語版</a>)</span></span> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%A9%E3%83%BC%E3%82%AC%E3%83%BC%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%86%E3%83%83%E3%83%86" title="ラーガーシュテッテ">ラーガーシュテッテ</a> - 保存状態の良い化石を産出する地域を指す用語。</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%A8%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%82%AB%E3%83%A9%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%BE%A4" title="エディアカラ生物群">エディアカラ生物群</a></li> <li><a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%B9%E5%8B%95%E7%89%A9%E7%BE%A4" title="バージェス動物群">バージェス動物群</a> - <a href="/wiki/%E3%83%90%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%82%A7%E3%82%B9%E9%A0%81%E5%B2%A9" title="バージェス頁岩">バージェス頁岩</a></li> <li><a href="/wiki/%E6%BE%84%E6%B1%9F%E7%94%9F%E7%89%A9%E7%BE%A4" class="mw-redirect" title="澄江生物群">澄江生物群</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%A2%E3%83%AD%E3%83%83%E3%82%B3%E7%94%A3%E5%8C%96%E7%9F%B3%E3%83%88%E3%83%AC%E3%83%BC%E3%83%89&action=edit&redlink=1" class="new" title="モロッコ産化石トレード (存在しないページ)">モロッコ産化石トレード</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Moroccan_fossil_trade" class="extiw" title="en:Moroccan fossil trade">英語版</a>)</span></span></li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3%E6%88%A6%E4%BA%89" title="化石戦争">化石戦争</a> - 恐竜化石の発掘競争</li></ul></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E9%81%BA%E5%AD%98%E4%BD%93&action=edit&redlink=1" class="new" title="遺存体 (存在しないページ)">遺存体</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Biofact_(archaeology)" class="extiw" title="en:Biofact (archaeology)">英語版</a>)</span></span>、<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E9%81%BA%E5%AD%98%E4%BD%93%E3%81%AE%E4%BF%9D%E5%AD%98%E3%81%A8%E4%BF%AE%E5%BE%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="遺存体の保存と修復 (存在しないページ)">遺存体の保存と修復</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_and_restoration_of_human_remains" class="extiw" title="en:Conservation and restoration of human remains">英語版</a>)</span></span>(古生物復元師)</li> <li><a href="/wiki/%E8%BB%9F%E9%83%A8%E7%B5%84%E7%B9%94" title="軟部組織">軟部組織</a>(軟組織) ‐ 一部の化石に残っておりコラーゲンなどが確認される。</li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%BE%E3%83%B3%E3%83%93%E5%88%86%E9%A1%9E%E7%BE%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ゾンビ分類群 (存在しないページ)">ゾンビ分類群</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Zombie_taxon" class="extiw" title="en:Zombie taxon">英語版</a>)</span></span> - 化石が露出した後、再び地中に埋まって別の時代の化石のように見える状態の生物分類。</li> <li><a href="/wiki/%E3%82%AD%E3%83%A1%E3%83%A9_(%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6)" title="キメラ (古生物学)">キメラ (古生物学)</a> ‐ 複数の種が混ざった化石。</li> <li><a href="/wiki/%E5%8C%96%E7%9F%B3%E5%B8%AF" title="化石帯">化石帯</a> <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%80%E3%82%A4%E3%83%8A%E3%82%BD%E3%83%BC%E3%83%91%E3%83%BC%E3%82%AF%E7%B4%AF%E5%B1%A4" title="ダイナソーパーク累層">ダイナソーパーク累層</a>、<span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E7%86%B1%E6%B2%B3%E5%B1%A4%E7%BE%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="熱河層群 (存在しないページ)">熱河層群</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jehol_Biota" class="extiw" title="en:Jehol Biota">英語版</a>)</span></span>、<a href="/wiki/%E6%89%8B%E5%8F%96%E5%B1%A4%E7%BE%A4" title="手取層群">手取層群</a></li></ul></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%82%B0%E3%83%AA%E3%83%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="アンモグリフ (存在しないページ)">アンモグリフ</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ammoglyph" class="extiw" title="en:Ammoglyph">英語版</a>)</span></span> - 初期の人類によって作られたアート作品が化石化したもの。</li> <li><a href="/wiki/%E7%A7%91%E5%AD%A6%E3%81%AB%E3%81%8A%E3%81%91%E3%82%8B%E4%B8%8D%E6%AD%A3%E8%A1%8C%E7%82%BA" title="科学における不正行為">科学における不正行為</a>(捏造された化石) <ul><li><a href="/wiki/%E3%83%94%E3%83%AB%E3%83%88%E3%83%80%E3%82%A6%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="ピルトダウン人">ピルトダウン人</a></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%82%A2%E3%83%BC%E3%82%B1%E3%82%AA%E3%83%A9%E3%83%97%E3%83%88%E3%83%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="アーケオラプトル (存在しないページ)">アーケオラプトル</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Archaeoraptor" class="extiw" title="en:Archaeoraptor">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%88%E3%83%AA%E3%83%87%E3%83%B3%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%8E%E3%82%B5%E3%82%A6%E3%83%AB%E3%82%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="トリデンティノサウルス (存在しないページ)">トリデンティノサウルス</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tridentinosaurus" class="extiw" title="en:Tridentinosaurus">英語版</a>)</span></span></li> <li><span title="リンク先の項目はまだありません。新規の執筆や他言語版からの翻訳が望まれます。"><a href="/w/index.php?title=%E3%83%92%E3%83%9E%E3%83%A9%E3%83%A4%E5%8C%96%E7%9F%B3%E3%81%AE%E6%8D%8F%E9%80%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="ヒマラヤ化石の捏造 (存在しないページ)">ヒマラヤ化石の捏造</a><span style="font-size: 0.77em; font-weight: normal;" class="noprint">(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Himalayan_fossil_hoax" class="extiw" title="en:Himalayan fossil hoax">英語版</a>)</span></span></li></ul></li></ul> <dl><dt>黄鉄鉱化した化石</dt></dl> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Pyritized_fossils" class="extiw" title="en:Category:Pyritized fossils">en:Category:Pyritized fossils</a>」を参照</div> <dl><dt>オパール化した化石</dt></dl> <div class="rellink" style="margin-bottom: 0.5em; padding-left: 2em; font-size: 90%;" role="note">→「<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Opal_fossils" class="extiw" title="en:Category:Opal fossils">en:Category:Opal fossils</a>」を参照</div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="外部リンク"><span id=".E5.A4.96.E9.83.A8.E3.83.AA.E3.83.B3.E3.82.AF"></span>外部リンク</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&action=edit&section=19" title="節を編集: 外部リンク"><span>編集</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/news/2005/050321/full/050321-13.html">"Nature"2005年3月(英文)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.uni-bonn.de/neues/182-2010">Vogelspuren (古代の鳥の化石)(ドイツ語)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tokaikaseki.org/">東海化石研究会</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080701034218/http://www.saitoho-on.com/page_1.html">斎藤報恩会自然史博物館</a> - <a href="/wiki/%E3%82%A6%E3%82%A7%E3%82%A4%E3%83%90%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%9E%E3%82%B7%E3%83%B3" title="ウェイバックマシン">ウェイバックマシン</a>(2008年7月1日アーカイブ分)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.city.toyama.toyama.jp/etc/yatsuo/kaiinkan/">八尾化石資料館「海韻館」</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gsj.jp/geology/geomap/process-field/fossil.html">化石|地質を学ぶ、地球を知る|産総研地質調査総合センター</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q40614#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="典拠管理データベース_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=ウィキデータを編集&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q40614#identifiers&#124;class=noprint&#124;ウィキデータを編集" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Help:%E5%85%B8%E6%8B%A0%E7%AE%A1%E7%90%86" title="Help:典拠管理">典拠管理データベース</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q40614#identifiers" title="ウィキデータを編集"><img alt="ウィキデータを編集" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">国立図書館</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><abbr title="Fósiles"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX526061">スペイン</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Fossiles"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11956262f">フランス</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="Fossiles"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11956262f">BnF data</a></abbr></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4017999-0">ドイツ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007534580105171">イスラエル</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh89005492">アメリカ</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000069373&P_CON_LNG=ENG">ラトビア</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00565096">日本</a></span></li> <li><span class="uid"><abbr title="fosilie"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph116775&CON_LNG=ENG">チェコ</a></abbr></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">その他</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=33980">現代ウクライナ百科事典</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10637263">公文書館(アメリカ)</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐7d7c8f785d‐rnvx2 Cached time: 20250211165333 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.248 seconds Real time usage: 0.358 seconds Preprocessor visited node count: 2703/1000000 Post‐expand include size: 30005/2097152 bytes Template argument size: 4174/2097152 bytes Highest expansion depth: 23/100 Expensive parser function count: 24/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 7143/5000000 bytes Lua time usage: 0.087/10.000 seconds Lua memory usage: 2169235/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 254.494 1 -total 23.74% 60.422 1 Template:Normdaten 19.28% 49.062 1 Template:参照方法 16.78% 42.694 1 Template:Ambox 16.08% 40.926 2 Template:Reflist 13.91% 35.405 1 Template:Commonscat 13.30% 33.853 1 Template:Sister 12.61% 32.088 1 Template:Side_box 11.52% 29.329 11 Template:Ill2 11.10% 28.250 4 Template:Cite_web --> <!-- Saved in parser cache with key jawiki:pcache:4979:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250211165333 and revision id 103175080. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">「<a dir="ltr" href="https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=化石&oldid=103175080">https://ja.wikipedia.org/w/index.php?title=化石&oldid=103175080</a>」から取得</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E3%82%AB%E3%83%86%E3%82%B4%E3%83%AA" title="特別:カテゴリ">カテゴリ</a>: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%8C%96%E7%9F%B3" title="Category:化石">化石</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%8F%A4%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6" title="Category:古生物学">古生物学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%88%86%E9%A1%9E%E5%AD%A6_(%E7%94%9F%E7%89%A9%E5%AD%A6)" title="Category:分類学 (生物学)">分類学 (生物学)</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%B3%BB%E7%B5%B1%E5%AD%A6" title="Category:系統学">系統学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E9%80%B2%E5%8C%96" title="Category:進化">進化</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6" title="Category:地質学">地質学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E8%B3%87%E6%96%99%E5%AD%A6" title="Category:資料学">資料学</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E7%9F%B3" title="Category:石">石</a></li><li><a href="/wiki/Category:%E5%B9%B4%E4%BB%A3%E6%B8%AC%E5%AE%9A" title="Category:年代測定">年代測定</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">隠しカテゴリ: <ul><li><a href="/wiki/Category:%E5%8F%82%E7%85%A7%E6%96%B9%E6%B3%95" title="Category:参照方法">参照方法</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNE%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNE識別子が指定されている記事">BNE識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNF%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNF識別子が指定されている記事">BNF識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:BNFdata%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:BNFdata識別子が指定されている記事">BNFdata識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:GND%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:GND識別子が指定されている記事">GND識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:J9U%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:J9U識別子が指定されている記事">J9U識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LCCN%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LCCN識別子が指定されている記事">LCCN識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:LNB%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:LNB識別子が指定されている記事">LNB識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NDL%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NDL識別子が指定されている記事">NDL識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NKC%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NKC識別子が指定されている記事">NKC識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:EMU%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:EMU識別子が指定されている記事">EMU識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:NARA%E8%AD%98%E5%88%A5%E5%AD%90%E3%81%8C%E6%8C%87%E5%AE%9A%E3%81%95%E3%82%8C%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E8%A8%98%E4%BA%8B" title="Category:NARA識別子が指定されている記事">NARA識別子が指定されている記事</a></li><li><a href="/wiki/Category:ISBN%E3%83%9E%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF%E3%83%AA%E3%83%B3%E3%82%AF%E3%82%92%E4%BD%BF%E7%94%A8%E3%81%97%E3%81%A6%E3%81%84%E3%82%8B%E3%83%9A%E3%83%BC%E3%82%B8" title="Category:ISBNマジックリンクを使用しているページ">ISBNマジックリンクを使用しているページ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> 最終更新 2025年1月3日 (金) 20:48 (日時は<a href="/wiki/%E7%89%B9%E5%88%A5:%E5%80%8B%E4%BA%BA%E8%A8%AD%E5%AE%9A#mw-prefsection-rendering" title="特別:個人設定">個人設定</a>で未設定ならば<a href="/wiki/%E5%8D%94%E5%AE%9A%E4%B8%96%E7%95%8C%E6%99%82" title="協定世界時">UTC</a>)。</li> <li id="footer-info-copyright">テキストは<a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ja">クリエイティブ・コモンズ 表示-継承ライセンス</a>のもとで利用できます。追加の条件が適用される場合があります。詳細については<a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">利用規約</a>を参照してください。</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ja">プライバシー・ポリシー</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:%E3%82%A6%E3%82%A3%E3%82%AD%E3%83%9A%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%81%AB%E3%81%A4%E3%81%84%E3%81%A6">ウィキペディアについて</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:%E5%85%8D%E8%B2%AC%E4%BA%8B%E9%A0%85">免責事項</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">行動規範</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">開発者</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ja.wikipedia.org">統計</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieに関する声明</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ja.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E5%8C%96%E7%9F%B3&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">モバイルビュー</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>検索</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia内を検索"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="特別:検索"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">検索</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="目次" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="目次の表示・非表示を切り替え" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">目次の表示・非表示を切り替え</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">化石</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>110の言語版</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>話題追加</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7b9b8ffd89-5lqzs","wgBackendResponseTime":128,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.248","walltime":"0.358","ppvisitednodes":{"value":2703,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30005,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4174,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":24,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":7143,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 254.494 1 -total"," 23.74% 60.422 1 Template:Normdaten"," 19.28% 49.062 1 Template:参照方法"," 16.78% 42.694 1 Template:Ambox"," 16.08% 40.926 2 Template:Reflist"," 13.91% 35.405 1 Template:Commonscat"," 13.30% 33.853 1 Template:Sister"," 12.61% 32.088 1 Template:Side_box"," 11.52% 29.329 11 Template:Ill2"," 11.10% 28.250 4 Template:Cite_web"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.087","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":2169235,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-7d7c8f785d-rnvx2","timestamp":"20250211165333","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u5316\u77f3","url":"https:\/\/ja.wikipedia.org\/wiki\/%E5%8C%96%E7%9F%B3","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40614","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40614","author":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u30d7\u30ed\u30b8\u30a7\u30af\u30c8\u3078\u306e\u8ca2\u732e\u8005"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u30a6\u30a3\u30ad\u30e1\u30c7\u30a3\u30a2\u8ca1\u56e3","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-03-23T07:40:51Z","dateModified":"2025-01-03T20:48:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/ea\/Ammonite_by_Azu.jpg","headline":"\u5730\u8cea\u6642\u4ee3\u306e\u751f\u7269\u306e\u75d5\u8de1"}</script> </body> </html>