CINXE.COM
Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών
<!DOCTYPE html> <html lang="el"> <head> <meta name="google-site-verification" content="bFUO0FqF538omQPtwlCEnexBduqgntMTIH79pzY0qks" /> <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1"> <meta charset="UTF-8" /> <link rel="profile" href="https://gmpg.org/xfn/11" /> <link rel="pingback" href="https://www.archaiologia.gr/xmlrpc.php" /> <link rel="icon" href="https://www.archaiologia.gr/favicon.ico" type="image/x-icon"> <link rel="shortcut icon" href="https://www.archaiologia.gr/favicon.ico" type="image/x-icon"> <link rel="apple-touch-icon" href="https://www.archaiologia.gr/favicon.ico"> <link rel="stylesheet" href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/css/bootstrap.min.css"> <link href="https://fonts.googleapis.com/css?family=Open+Sans:300,300i,400,400i,600,600i,700,700i,800,800i&display=swap&subset=greek" rel="stylesheet"> <link href="https://fonts.googleapis.com/css?family=Open+Sans+Condensed:300,300i,700&display=swap&subset=greek" rel="stylesheet"> <link rel="stylesheet" href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/assets/FontAw/css/all.min.css"> <link href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/style_v2.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <link href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/colors.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <link href="https://www.archaiologia.gr//js/jquery.kwicks.min.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <link href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/old_css.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <!--[if lt IE 9]> <link href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/style_ie.css" rel="stylesheet" type="text/css" /> <![endif]--> <link href="https://code.jquery.com/ui/1.10.3/themes/smoothness/jquery-ui.css" rel="stylesheet" type="text/css" media="all"/> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://www.archaiologia.gr/js/fancy/jquery.fancybox.css?v=2.1.5" media="screen" /> <link rel="stylesheet" type="text/css" href="https://www.archaiologia.gr/js/fancy/helpers/jquery.fancybox-thumbs.css?v=1.0.7" /> <link rel="stylesheet" href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/style.css"> <link rel="stylesheet" href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/responsive.css"> <script src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/js/jquery-3.4.1.min.js"></script> <script src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/js/bootstrap.min.js"></script> <script src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/assets/FontAw/js/all.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="https://cdnjs.cloudflare.com/ajax/libs/waypoints/4.0.1/jquery.waypoints.min.js"></script> <script type="text/javascript" src="https://cdnjs.cloudflare.com/ajax/libs/Counter-Up/1.0.0/jquery.counterup.min.js"></script> <meta name='robots' content='index, follow, max-image-preview:large, max-snippet:-1, max-video-preview:-1' /> <!-- This site is optimized with the Yoast SEO plugin v22.1 - https://yoast.com/wordpress/plugins/seo/ --> <title>Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών</title> <meta name="description" content="Χ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο." /> <link rel="canonical" href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/χρ-ι-παπαναστασοπούλου-οι-θυσίες-των/" /> <meta property="og:locale" content="el_GR" /> <meta property="og:type" content="article" /> <meta property="og:title" content="Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών" /> <meta property="og:description" content="Χ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο." /> <meta property="og:url" content="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/χρ-ι-παπαναστασοπούλου-οι-θυσίες-των/" /> <meta property="og:site_name" content="Αρχαιολογία Online" /> <meta property="article:modified_time" content="2024-08-07T09:36:19+00:00" /> <meta property="og:image" content="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l.jpg" /> <meta property="og:image:width" content="1000" /> <meta property="og:image:height" content="625" /> <meta property="og:image:type" content="image/jpeg" /> <meta name="twitter:card" content="summary_large_image" /> <meta name="twitter:site" content="@archaiologia_gr" /> <meta name="twitter:label1" content="Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης" /> <meta name="twitter:data1" content="11 λεπτά" /> <script type="application/ld+json" class="yoast-schema-graph">{"@context":"https://schema.org","@graph":[{"@type":"WebPage","@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/","url":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/","name":"Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών","isPartOf":{"@id":"https://www.archaiologia.gr/#website"},"primaryImageOfPage":{"@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/#primaryimage"},"image":{"@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/#primaryimage"},"thumbnailUrl":"https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l.jpg","datePublished":"2024-07-15T08:50:03+00:00","dateModified":"2024-08-07T09:36:19+00:00","description":"Χ. Ι. Παπαναστασοπούλου, Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο.","breadcrumb":{"@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/#breadcrumb"},"inLanguage":"el","potentialAction":[{"@type":"ReadAction","target":["https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/"]}]},{"@type":"ImageObject","inLanguage":"el","@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/#primaryimage","url":"https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l.jpg","contentUrl":"https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l.jpg","width":1000,"height":625,"caption":"Το εξώφυλλο του βιβλίου."},{"@type":"BreadcrumbList","@id":"https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87%cf%81-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd/#breadcrumb","itemListElement":[{"@type":"ListItem","position":1,"name":"Home","item":"https://www.archaiologia.gr/"},{"@type":"ListItem","position":2,"name":"Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, «Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο»"}]},{"@type":"WebSite","@id":"https://www.archaiologia.gr/#website","url":"https://www.archaiologia.gr/","name":"Αρχαιολογία Online","description":"","potentialAction":[{"@type":"SearchAction","target":{"@type":"EntryPoint","urlTemplate":"https://www.archaiologia.gr/?s={search_term_string}"},"query-input":"required name=search_term_string"}],"inLanguage":"el"}]}</script> <!-- / Yoast SEO plugin. --> <link rel="alternate" type="application/rss+xml" title="Ροή RSS » Αρχαιολογία Online" href="https://www.archaiologia.gr/feed/" /> <script type="text/javascript"> /* <![CDATA[ */ window._wpemojiSettings = {"baseUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/14.0.0\/72x72\/","ext":".png","svgUrl":"https:\/\/s.w.org\/images\/core\/emoji\/14.0.0\/svg\/","svgExt":".svg","source":{"concatemoji":"https:\/\/www.archaiologia.gr\/wp-includes\/js\/wp-emoji-release.min.js?ver=d65ebce37c5e5179abae01d2b002e0f2"}}; /*! This file is auto-generated */ !function(i,n){var o,s,e;function c(e){try{var t={supportTests:e,timestamp:(new Date).valueOf()};sessionStorage.setItem(o,JSON.stringify(t))}catch(e){}}function p(e,t,n){e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(t,0,0);var t=new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data),r=(e.clearRect(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height),e.fillText(n,0,0),new Uint32Array(e.getImageData(0,0,e.canvas.width,e.canvas.height).data));return t.every(function(e,t){return e===r[t]})}function u(e,t,n){switch(t){case"flag":return n(e,"\ud83c\udff3\ufe0f\u200d\u26a7\ufe0f","\ud83c\udff3\ufe0f\u200b\u26a7\ufe0f")?!1:!n(e,"\ud83c\uddfa\ud83c\uddf3","\ud83c\uddfa\u200b\ud83c\uddf3")&&!n(e,"\ud83c\udff4\udb40\udc67\udb40\udc62\udb40\udc65\udb40\udc6e\udb40\udc67\udb40\udc7f","\ud83c\udff4\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc62\u200b\udb40\udc65\u200b\udb40\udc6e\u200b\udb40\udc67\u200b\udb40\udc7f");case"emoji":return!n(e,"\ud83e\udef1\ud83c\udffb\u200d\ud83e\udef2\ud83c\udfff","\ud83e\udef1\ud83c\udffb\u200b\ud83e\udef2\ud83c\udfff")}return!1}function f(e,t,n){var r="undefined"!=typeof WorkerGlobalScope&&self instanceof WorkerGlobalScope?new OffscreenCanvas(300,150):i.createElement("canvas"),a=r.getContext("2d",{willReadFrequently:!0}),o=(a.textBaseline="top",a.font="600 32px Arial",{});return e.forEach(function(e){o[e]=t(a,e,n)}),o}function t(e){var t=i.createElement("script");t.src=e,t.defer=!0,i.head.appendChild(t)}"undefined"!=typeof Promise&&(o="wpEmojiSettingsSupports",s=["flag","emoji"],n.supports={everything:!0,everythingExceptFlag:!0},e=new Promise(function(e){i.addEventListener("DOMContentLoaded",e,{once:!0})}),new Promise(function(t){var n=function(){try{var e=JSON.parse(sessionStorage.getItem(o));if("object"==typeof e&&"number"==typeof e.timestamp&&(new Date).valueOf()<e.timestamp+604800&&"object"==typeof e.supportTests)return e.supportTests}catch(e){}return null}();if(!n){if("undefined"!=typeof Worker&&"undefined"!=typeof OffscreenCanvas&&"undefined"!=typeof URL&&URL.createObjectURL&&"undefined"!=typeof Blob)try{var e="postMessage("+f.toString()+"("+[JSON.stringify(s),u.toString(),p.toString()].join(",")+"));",r=new Blob([e],{type:"text/javascript"}),a=new Worker(URL.createObjectURL(r),{name:"wpTestEmojiSupports"});return void(a.onmessage=function(e){c(n=e.data),a.terminate(),t(n)})}catch(e){}c(n=f(s,u,p))}t(n)}).then(function(e){for(var t in e)n.supports[t]=e[t],n.supports.everything=n.supports.everything&&n.supports[t],"flag"!==t&&(n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&n.supports[t]);n.supports.everythingExceptFlag=n.supports.everythingExceptFlag&&!n.supports.flag,n.DOMReady=!1,n.readyCallback=function(){n.DOMReady=!0}}).then(function(){return e}).then(function(){var e;n.supports.everything||(n.readyCallback(),(e=n.source||{}).concatemoji?t(e.concatemoji):e.wpemoji&&e.twemoji&&(t(e.twemoji),t(e.wpemoji)))}))}((window,document),window._wpemojiSettings); /* ]]> */ </script> <style id='wp-emoji-styles-inline-css' type='text/css'> img.wp-smiley, img.emoji { display: inline !important; border: none !important; box-shadow: none !important; height: 1em !important; width: 1em !important; margin: 0 0.07em !important; vertical-align: -0.1em !important; background: none !important; padding: 0 !important; } </style> <link rel='stylesheet' id='wp-block-library-css' href='https://www.archaiologia.gr/wp-includes/css/dist/block-library/style.min.css?ver=d65ebce37c5e5179abae01d2b002e0f2' type='text/css' media='all' /> <style id='classic-theme-styles-inline-css' type='text/css'> /*! This file is auto-generated */ .wp-block-button__link{color:#fff;background-color:#32373c;border-radius:9999px;box-shadow:none;text-decoration:none;padding:calc(.667em + 2px) calc(1.333em + 2px);font-size:1.125em}.wp-block-file__button{background:#32373c;color:#fff;text-decoration:none} </style> <style id='global-styles-inline-css' type='text/css'> body{--wp--preset--color--black: #000000;--wp--preset--color--cyan-bluish-gray: #abb8c3;--wp--preset--color--white: #ffffff;--wp--preset--color--pale-pink: #f78da7;--wp--preset--color--vivid-red: #cf2e2e;--wp--preset--color--luminous-vivid-orange: #ff6900;--wp--preset--color--luminous-vivid-amber: #fcb900;--wp--preset--color--light-green-cyan: #7bdcb5;--wp--preset--color--vivid-green-cyan: #00d084;--wp--preset--color--pale-cyan-blue: #8ed1fc;--wp--preset--color--vivid-cyan-blue: #0693e3;--wp--preset--color--vivid-purple: #9b51e0;--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple: linear-gradient(135deg,rgba(6,147,227,1) 0%,rgb(155,81,224) 100%);--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan: linear-gradient(135deg,rgb(122,220,180) 0%,rgb(0,208,130) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange: linear-gradient(135deg,rgba(252,185,0,1) 0%,rgba(255,105,0,1) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red: linear-gradient(135deg,rgba(255,105,0,1) 0%,rgb(207,46,46) 100%);--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray: linear-gradient(135deg,rgb(238,238,238) 0%,rgb(169,184,195) 100%);--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum: linear-gradient(135deg,rgb(74,234,220) 0%,rgb(151,120,209) 20%,rgb(207,42,186) 40%,rgb(238,44,130) 60%,rgb(251,105,98) 80%,rgb(254,248,76) 100%);--wp--preset--gradient--blush-light-purple: linear-gradient(135deg,rgb(255,206,236) 0%,rgb(152,150,240) 100%);--wp--preset--gradient--blush-bordeaux: linear-gradient(135deg,rgb(254,205,165) 0%,rgb(254,45,45) 50%,rgb(107,0,62) 100%);--wp--preset--gradient--luminous-dusk: linear-gradient(135deg,rgb(255,203,112) 0%,rgb(199,81,192) 50%,rgb(65,88,208) 100%);--wp--preset--gradient--pale-ocean: linear-gradient(135deg,rgb(255,245,203) 0%,rgb(182,227,212) 50%,rgb(51,167,181) 100%);--wp--preset--gradient--electric-grass: linear-gradient(135deg,rgb(202,248,128) 0%,rgb(113,206,126) 100%);--wp--preset--gradient--midnight: linear-gradient(135deg,rgb(2,3,129) 0%,rgb(40,116,252) 100%);--wp--preset--font-size--small: 13px;--wp--preset--font-size--medium: 20px;--wp--preset--font-size--large: 36px;--wp--preset--font-size--x-large: 42px;--wp--preset--spacing--20: 0.44rem;--wp--preset--spacing--30: 0.67rem;--wp--preset--spacing--40: 1rem;--wp--preset--spacing--50: 1.5rem;--wp--preset--spacing--60: 2.25rem;--wp--preset--spacing--70: 3.38rem;--wp--preset--spacing--80: 5.06rem;--wp--preset--shadow--natural: 6px 6px 9px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--deep: 12px 12px 50px rgba(0, 0, 0, 0.4);--wp--preset--shadow--sharp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 0.2);--wp--preset--shadow--outlined: 6px 6px 0px -3px rgba(255, 255, 255, 1), 6px 6px rgba(0, 0, 0, 1);--wp--preset--shadow--crisp: 6px 6px 0px rgba(0, 0, 0, 1);}:where(.is-layout-flex){gap: 0.5em;}:where(.is-layout-grid){gap: 0.5em;}body .is-layout-flow > .alignleft{float: left;margin-inline-start: 0;margin-inline-end: 2em;}body .is-layout-flow > .alignright{float: right;margin-inline-start: 2em;margin-inline-end: 0;}body .is-layout-flow > .aligncenter{margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > .alignleft{float: left;margin-inline-start: 0;margin-inline-end: 2em;}body .is-layout-constrained > .alignright{float: right;margin-inline-start: 2em;margin-inline-end: 0;}body .is-layout-constrained > .aligncenter{margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > :where(:not(.alignleft):not(.alignright):not(.alignfull)){max-width: var(--wp--style--global--content-size);margin-left: auto !important;margin-right: auto !important;}body .is-layout-constrained > .alignwide{max-width: var(--wp--style--global--wide-size);}body .is-layout-flex{display: flex;}body .is-layout-flex{flex-wrap: wrap;align-items: center;}body .is-layout-flex > *{margin: 0;}body .is-layout-grid{display: grid;}body .is-layout-grid > *{margin: 0;}:where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;}.has-black-color{color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-color{color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-color{color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-color{color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-color{color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-color{color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-background-color{background-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-black-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--black) !important;}.has-cyan-bluish-gray-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--cyan-bluish-gray) !important;}.has-white-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--white) !important;}.has-pale-pink-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-pink) !important;}.has-vivid-red-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-red) !important;}.has-luminous-vivid-orange-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-amber-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--luminous-vivid-amber) !important;}.has-light-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--light-green-cyan) !important;}.has-vivid-green-cyan-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-green-cyan) !important;}.has-pale-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--pale-cyan-blue) !important;}.has-vivid-cyan-blue-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-cyan-blue) !important;}.has-vivid-purple-border-color{border-color: var(--wp--preset--color--vivid-purple) !important;}.has-vivid-cyan-blue-to-vivid-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--vivid-cyan-blue-to-vivid-purple) !important;}.has-light-green-cyan-to-vivid-green-cyan-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--light-green-cyan-to-vivid-green-cyan) !important;}.has-luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-amber-to-luminous-vivid-orange) !important;}.has-luminous-vivid-orange-to-vivid-red-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-vivid-orange-to-vivid-red) !important;}.has-very-light-gray-to-cyan-bluish-gray-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--very-light-gray-to-cyan-bluish-gray) !important;}.has-cool-to-warm-spectrum-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--cool-to-warm-spectrum) !important;}.has-blush-light-purple-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-light-purple) !important;}.has-blush-bordeaux-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--blush-bordeaux) !important;}.has-luminous-dusk-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--luminous-dusk) !important;}.has-pale-ocean-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--pale-ocean) !important;}.has-electric-grass-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--electric-grass) !important;}.has-midnight-gradient-background{background: var(--wp--preset--gradient--midnight) !important;}.has-small-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--small) !important;}.has-medium-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--medium) !important;}.has-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--large) !important;}.has-x-large-font-size{font-size: var(--wp--preset--font-size--x-large) !important;} .wp-block-navigation a:where(:not(.wp-element-button)){color: inherit;} :where(.wp-block-post-template.is-layout-flex){gap: 1.25em;}:where(.wp-block-post-template.is-layout-grid){gap: 1.25em;} :where(.wp-block-columns.is-layout-flex){gap: 2em;}:where(.wp-block-columns.is-layout-grid){gap: 2em;} .wp-block-pullquote{font-size: 1.5em;line-height: 1.6;} </style> <link rel='stylesheet' id='taxonomy-image-plugin-public-css' href='https://www.archaiologia.gr/wp-content/plugins/taxonomy-images/css/style.css?ver=0.9.6' type='text/css' media='screen' /> <link rel="https://api.w.org/" href="https://www.archaiologia.gr/wp-json/" /><link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" title="RSD" href="https://www.archaiologia.gr/xmlrpc.php?rsd" /> <link rel='shortlink' href='https://www.archaiologia.gr/?p=123487' /> <link rel="alternate" type="application/json+oembed" href="https://www.archaiologia.gr/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.archaiologia.gr%2Fblog%2Fpublishig%2F%25cf%2587%25cf%2581-%25ce%25b9-%25cf%2580%25ce%25b1%25cf%2580%25ce%25b1%25ce%25bd%25ce%25b1%25cf%2583%25cf%2584%25ce%25b1%25cf%2583%25ce%25bf%25cf%2580%25ce%25bf%25cf%258d%25ce%25bb%25ce%25bf%25cf%2585-%25ce%25bf%25ce%25b9-%25ce%25b8%25cf%2585%25cf%2583%25ce%25af%25ce%25b5%25cf%2582-%25cf%2584%25cf%2589%25ce%25bd%2F" /> <link rel="alternate" type="text/xml+oembed" href="https://www.archaiologia.gr/wp-json/oembed/1.0/embed?url=https%3A%2F%2Fwww.archaiologia.gr%2Fblog%2Fpublishig%2F%25cf%2587%25cf%2581-%25ce%25b9-%25cf%2580%25ce%25b1%25cf%2580%25ce%25b1%25ce%25bd%25ce%25b1%25cf%2583%25cf%2584%25ce%25b1%25cf%2583%25ce%25bf%25cf%2580%25ce%25bf%25cf%258d%25ce%25bb%25ce%25bf%25cf%2585-%25ce%25bf%25ce%25b9-%25ce%25b8%25cf%2585%25cf%2583%25ce%25af%25ce%25b5%25cf%2582-%25cf%2584%25cf%2589%25ce%25bd%2F&format=xml" /> <script src="https://www.archaiologia.gr/js/global.js" type="text/javascript"></script> <script src="https://www.archaiologia.gr/js/jquery.kwicks.min.js" type="text/javascript"></script> <script src="https://www.archaiologia.gr/js/jquery.cycle.all.js" type="text/javascript"></script> <script src="https://code.jquery.com/ui/1.10.3/jquery-ui.js" type="text/javascript"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.archaiologia.gr/js/fancy/jquery.fancybox.js?v=2.1.5"></script> <script type="text/javascript" src="https://www.archaiologia.gr/js/fancy/helpers/jquery.fancybox-thumbs.js?v=1.0.7"></script> <script src='https://www.archaiologia.gr/js/jquery.printPage.js' type='text/javascript'></script> <script type="text/javascript"> function login_proccess(){ $.post("https://www.archaiologia.gr/tools/login_prosses.php", { user: $('#username').val(), pass: $('#password').val(), }, function(data) { console.log(data); if (data == "OK"){ location.href="https://www.archaiologia.gr/%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%86%ce%af%ce%bb/"; } else { $('#error_message').fadeIn(); $('#error_message_text').html(data); } }); } $(document).ready(function() { $('#username').keypress(function(event) { if (event.which == 13) { event.preventDefault(); login_proccess(); } }); $('#password').keypress(function(event) { if (event.which == 13) { event.preventDefault(); login_proccess(); } }); }); </script> <script> function toggle_member_menu(){ $("#member_menu").toggleClass("open"); } function open_mashup(post_id,map_lat,map_lon,map_width,map_height){ $("#map_pid_"+post_id).slideToggle('fast'); var image = 'https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/markers/simple_marker.png'; var myLatlng = new google.maps.LatLng(map_lat,map_lon); var mapOptions = { scrollwheel: false, zoom: 12, disableDefaultUI: false, minZoom:2, center: myLatlng, mapTypeId: google.maps.MapTypeId.ROADMAP, streetViewControl: false, mapTypeControl: true, mapTypeControlOptions: {style: google.maps.MapTypeControlStyle.HORIZONTAL_BAR}, scaleControl: false, navigationControl: true, navigationControlOptions: {style: google.maps.NavigationControlStyle.DEFAULT}, keyboardShortcuts: false } var map = new google.maps.Map(document.getElementById("map_pid_"+post_id), mapOptions); var marker = new google.maps.Marker({ position: myLatlng, title:"", icon: image }); marker.setMap(map); } $(document).ready(function() { $('.post_img').fancybox({ prevEffect : 'none', nextEffect : 'none', closeBtn : true, arrows : true, nextClick : true, autoDimensions : true, maxWidth : '90%', maxHeight : '90%', scrolling : 'no', padding : 2, helpers : { title : { type : 'float' }, overlay : { css : { 'background' : 'rgba(51,48,43,0.85)' } } } }); $("a.note").fancybox({ prevEffect : 'none', nextEffect : 'none', minWidth : '600px', maxWidth : '600px', maxHeight : '90%', titlePosition : 'no', transitionIn : 'none', transitionOut : 'none', padding : 0, helpers : { overlay : { css : { 'background' : 'rgba(51,48,43,0.2)' } } } }); }); function search_form(){ sstring = $('#imput_search').val(); if (sstring.length > 2 && sstring != 'Αναζήτηση') { document.location = 'https://www.archaiologia.gr/search/' + sstring + '/'; } else { return false ; } } $(document).ready(function() { $('#imput_search').keypress(function(event) { if (event.which == 13) { event.preventDefault(); search_form(); } }); }); function fbs_click() { u=location.href;t=document.title;window.open('https://www.facebook.com/sharer.php?u='+encodeURIComponent(u)+'&t='+encodeURIComponent(t),'sharer','toolbar=0,status=0,width=626,height=436');return false; } function twit_click(text,url) { window.open('https://twitter.com/share?url='+url+'&text='+text+'&via=Archaeology and Arts','sharer','toolbar=0,status=0,width=626,height=436'); } function gp_click(url) { window.open('https://plusone.google.com/_/+1/confirm?hl=en&url='+url+'','sharerg','toolbar=0,status=0,width=627,height=437'); return false; } function fbs_click(text,url) { window.open('https://www.facebook.com/sharer.php?u='+encodeURIComponent(""+url+"")+'&t='+encodeURIComponent(""+text+""),'sharer','toolbar=0,status=0,width=627,height=437'); return false; } function toggle_authors(team_id){ $(".om_s_"+team_id).toggle(200); } </script> <!-- Global site tag (gtag.js) - Google Ads: 778939101 --> <script async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=AW-778939101"></script> <script> window.dataLayer = window.dataLayer || []; function gtag(){dataLayer.push(arguments);} gtag('js', new Date()); gtag('config', 'AW-778939101'); </script> <!-- Google tag (gtag.js) --> <script async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=G-KZRDMVN6LS"></script> <script> window.dataLayer = window.dataLayer || []; function gtag(){dataLayer.push(arguments);} gtag('js', new Date()); gtag('config', 'G-KZRDMVN6LS'); </script> </head> <body class="publishig-template-default single single-publishig postid-123487"> <a href="https://plus.google.com/+ArchaiologiaGreece/about" rel="publisher"></a> <header> <div class="container-fluid bg-white"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-12 col-md-10"> <nav class="navbar navbar-expand-lg navbar-light"> <a class="navbar-brand" href="https://www.archaiologia.gr" title="Αρχαιολογία Online"><img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/header-logo.png" alt="Αρχαιολογία Online"></a> <button class="navbar-toggler" type="button" data-toggle="collapse" data-target="#navbarNavDropdown" aria-controls="navbarNavDropdown" aria-expanded="false" aria-label="Toggle navigation"> <span class="navbar-toggler-icon"></span> </button> <div class="collapse navbar-collapse" id="navbarNavDropdown"> <div class="menu-new_menu-container"><ul id="menu-new_menu" class="navbar-nav"><li id="menu-item-71783" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-home menu-item-71783"><a href="https://www.archaiologia.gr/">Αρχική σελίδα</a></li> <li id="menu-item-71784" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71784"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b1%cf%84%ce%b6%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b1/">Ατζέντα</a></li> <li id="menu-item-71785" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71785"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%86%cf%89%cf%84%ce%bf%ce%b3%cf%81%ce%b1%cf%86%ce%af%ce%b5%cf%82/">Φωτογραφίες</a></li> <li id="menu-item-100890" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-100890"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b2%ce%af%ce%bd%cf%84%ce%b5%ce%bf/">Βίντεο</a></li> <li id="menu-item-71787" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71787"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%bf-%cf%84%ce%b5%cf%85%cf%87%cf%8e%ce%bd/">Αρχείο τευχών</a></li> <li id="menu-item-87396" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-87396"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b1%ce%b9%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%af-%cf%87%cf%8e%cf%81%ce%bf%ce%b9/">Αρχαιολογικοί χώροι</a></li> <li id="menu-item-71801" class="more_menu menu-item menu-item-type-custom menu-item-object-custom menu-item-has-children menu-item-71801"><a href="#">Περισσότερα</a> <ul class="sub-menu"> <li id="menu-item-71789" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71789"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%b5%ce%b9%ce%b4%ce%ae%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/">Ειδήσεις</a></li> <li id="menu-item-71790" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71790"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%ad%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%bd%ce%b1-%ce%b5%ce%ba%cf%80%ce%b1%ce%af%ce%b4%ce%b5%cf%85%cf%83%ce%b7/">Έρευνα – Εκπαίδευση</a></li> <li id="menu-item-71791" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71791"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%b5%ce%ba%ce%b4%cf%8c%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82-2/">Εκδόσεις</a></li> <li id="menu-item-71792" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71792"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%ac%cf%81%ce%b8%cf%81%ce%b1/">Άρθρα</a></li> <li id="menu-item-71793" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71793"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%be%ce%ad%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b5-%cf%8c%cf%84%ce%b9/">Ξέρατε ότι…</a></li> <li id="menu-item-71794" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71794"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%b1%cf%81%cf%87%ce%b5%ce%af%ce%bf-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%84%cf%8c%cf%80%ce%bf%cf%85/">Αρχείο Ιστοτόπου</a></li> <li id="menu-item-71795" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71795"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%cf%84%ce%b1-%ce%bd%ce%ad%ce%b1-%ce%bc%ce%b1%cf%82/">Τα Νέα μας</a></li> <li id="menu-item-74918" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-74918"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%b5%ce%ba%ce%b8%ce%ad%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-2/">Εκθέματα</a></li> <li id="menu-item-71796" class="menu-item menu-item-type-taxonomy menu-item-object-category menu-item-71796"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%b5%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%8d%ce%be%ce%b5%ce%b9%cf%82-2/">Συνεντεύξεις</a></li> <li id="menu-item-71797" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71797"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b4%ce%b7%ce%bc%ce%bf%cf%83%ce%b9%ce%b5%cf%8d%cf%83%ce%b5%ce%b9%cf%82/">Δημοσιεύσεις</a></li> <li id="menu-item-71799" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71799"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b1%cf%80%cf%8c%cf%88%ce%b5%ce%b9%cf%82/">Απόψεις</a></li> <li id="menu-item-71800" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71800"><a href="https://www.archaiologia.gr/blogs/">Blogs</a></li> <li id="menu-item-71808" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71808"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%8c%cf%81%ce%bf%ce%b9-%cf%87%cf%81%ce%ae%cf%83%ce%b7%cf%82/">Όροι χρήσης</a></li> <li id="menu-item-71812" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71812"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%83%cf%89%cf%80%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%ce%b4%ce%b5%ce%b4%ce%bf%ce%bc%ce%ad%ce%bd%ce%b1/">Προσωπικά δεδομένα</a></li> <li id="menu-item-71806" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-71806"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd%ce%af%ce%b1/">Επικοινωνία</a></li> <li id="menu-item-74213" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-74213"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%84%ce%b1%cf%85%cf%84%cf%8c%cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1/">Ταυτότητα</a></li> </ul> </li> </ul></div> </div> <div id="gen_search_form"> <input name="sstring" placeholder="Αναζήτηση" type="text" id="imput_search"> <button type="button" id="search_bt" title="Αναζήτηση" onclick="search_form()"><i class="fal fa-angle-right"></i></button> <div id="form_close" title="Close" onclick="$('#gen_search_form').hide();$('.search_trigger').show();"><i class="fal fa-times"></i></div> </div> <div class="search_trigger" onclick="$('#gen_search_form').show();$(this).hide();"><i class="far fa-search"></i></div> </nav> </div> <div class="col-6 col-md-1 text-center d-none d-sm-block"> <ul class="language_sw"> <li class="active">GR</li> <li class=""><a href="https://www.archaeology.wiki/" title="Archaeology & Arts EN" target="_blank">EN</a></li> </ul> </div> <div class="col-6 col-md-1 d-none d-sm-block"> <div class="member-menu float-right"> <div id="login_menu"> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </header> <script type="text/javascript" src="https://www.archaiologia.gr/js/jquery.columnize.js"></script> <script type="text/javascript"> document.write('<style>#publishing_visit_my_web_site{background: url(https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/' + BrowserDetect.browser + '_website_new.png);"}</style>'); jQuery(document).ready(function() { $("a[rel=slide]").fancybox({ 'transitionIn' : 'none', 'transitionOut' : 'none', 'titleShow' : 'false' }); }); </script> <style> #left_side_all{ width: calc(70% - 4px); } </style> <div class="containter-fluid"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-md-8 offset-md-2 bg-white"> <div id="all_in"> <div id="single_publishing_post_all"> <div id="single_publishing_post_main_all"> <div id="single_publishing_post_main"> <div id="publishing_top_title"> <div id="title_txt">Δημοσιεύσεις</div> </div> <div id="publishing_top_qts_all"> <div id="publishing_top_qts_img"><img src='https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/avatar/7.jpg' class='avatar photo' width='168' height='168' /></div> <div id="publishing_top_qts_name"> <a href="https://www.archaiologia.gr/members/zxekalaki/" class="member_name" title="">από Zeta Xekalaki</a> <span class="publishing_member_type"></span></div> <div id="publishing_top_view_my_profile"><a href="https://www.archaiologia.gr/members/zxekalaki/">Δείτε το προφίλ μου</a></div> <div id="publishing_top_qts_member_type"><img src='https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology/images/icons/contributor_member.png' width='10' height='10' /> Exclusive Member</div> </div> <div id="single_publishings_left_post_specs"> <div id="articles_left_post_fav_btns"> <div class="articles_left_post_favorite" style="background: url('https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/add_to_favorits_new.png') no-repeat;display:block;" title="Register in order to add Favorites"></div> <div id="articles_left_post_note" title="Register to Send Note" alt="Register to Send Note"></div> </div> <div id="popUpMail" style="display:none;"> <script type="text/javascript"> //Created / Generates the captcha function function DrawCaptcha() { var a = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var b = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var c = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var d = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var e = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var f = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var g = Math.ceil(Math.random() * 10)+ ''; var code = a + ' ' + b + ' ' + ' ' + c + ' ' + d + ' ' + e + ' '+ f + ' ' + g; document.getElementById("txtCaptcha").value = code } // Validate the Entered input aganist the generated security code function function ValidCaptcha(){ var str1 = removeSpaces(document.getElementById('txtCaptcha').value); var str2 = removeSpaces(document.getElementById('captcha_input').value); if (str1 != str2) document.getElementById('captcha_input').style.color='#F00'; return false; } // Remove the spaces from the entered and generated code function removeSpaces(string){ return string.split(' ').join(''); } </script> <div id="mail_all"> <div id="mail_form_logo"></div> <div id="mail_form_title"> <div id="mail_form_title_txt"> Αποστολή σε φίλο </div> <div id="mail_close" onclick="popup('popUpMail')"></div> </div> <div id="mail_form_specs_all"> <div id="mail_form_specs_categ"> </div> <div id="mail_form_specs_post_title"> Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, «Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο» </div> </div> <form id="form3" name="form3" method="post" action=""> <div id="mail_stoixeia_left"> <div id="mail_stoixeia_left_mail">e-mail *</div> <input name="email" type="text" id="email" class="my_email"/> <div id="mail_stoixeia_left_mail">e-mail Φίλου *</div> <input name="frient_email" type="text" id="frient_email" class="frient_email"/> <div id="mail_stoixeia_left_captcha">Eικόνα *</div> <div id="mail_stoixeia_left_captcha_input">Επιβεβαίωση Εικόνας *</div> <div id="captcha_img"><input type="text" id="txtCaptcha"/></div> <input name="captcha_input" type="text" id="captcha_input"/> <div id="refresh_captcha" onclick="DrawCaptcha();">Aνανέωση Εικόνας</div> <div id="mail_stoixeia_left_mail">Σχόλια</div> <div id="mail_comments"><textarea name="comments" cols="" rows="" id="mail_comments_textarea" class="comments"></textarea></div> </div> <div id="mail_stoixeia_right"> <div id="must_fields">* Υποχρεωτικά πεδία</div> <input name="send_to_frient" type="hidden" id="send_to_frient" value="1"/> <div id="mail_send_button"> <div id="mail_send_button_txt" onclick="MM_validateForm('my_email','','R','frient_email','','message','','R');return document.MM_returnValue">Αποστολή</div> </div> <input id="Button1" type="button" value="Check" onclick="alert(ValidCaptcha());"/> <input type="button" name="Αποστολή" onclick="ValidCaptcha(); MM_validateForm('name','','R','email','','message','','R');return document.MM_returnValue" value="send" id="mail_send_button" /> </div> </form> </div> </div> <div id="mail_btn" title="email to friend" onclick="popup('popUpMail'); DrawCaptcha();"></div> <div id="publishing_left_post_title">Χρ. Ι. Παπαναστασοπούλου, «Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο»</div> <div id="publishing_left_post_subtitle">Βιβλιοκρισία</div> </div> <div id="single_publishings_left_post_by"> <div id="single_publishings_view_all_btn" onclick="show_all();">View all</div> <div id="size_select" style="margin-right:170px;"> <!--<a href="javascript:decreaseFontSize();"><div id="small_letter"></div></a> <div class="blue_box" id="div1"></div> <div class="blue_box" id="div1"></div> <div class="blue_box" id="div1"></div> <div class="blue_box" id="div1"></div> <a href="javascript:increaseFontSize();"><div id="big_letter"></div></a>--> </div> <style type="text/css"> li { line-height: 1.2em; margin: 0 1em 0 0; } ul { margin: 1.2em 0 1.2em 1.2em; } ul.continued { margin: 0 0 1.2em 1.2em; } #content { max-height: 630px; margin-bottom: 1em; width:10000px; font-size: 13px; color: #333; line-height: 170%; text-align: justify; } .column { width: 330px; margin-left:15px; margin-right:10px; float: left; } </style> <input name="cpage" type="hidden" id="cpage" value="1" /> <script type="text/javascript"> $(function () { $("#content").columnize({columns: 4, balance: true, dontsplit: "li"}); }); $(document).ready(function() { pager_count = $("#content > div").length ; pager_count = pager_count /2 ; pager_count = Math.ceil(pager_count) ; var i=1; for (i=1;i<=pager_count;i++) { $("#pager_numbers").append("<a id='"+ i +"' style='margin-left:5px;' class='pager_all' onClick='show_page("+ i +");'>" + i + "</a>"); } $("#1").css('color','#333'); }); function switch_pager(page_set){ page_set = page_set * 2 ; for (i=1;i<page_set;i++) { $(".col" + i).fadeOut(300) ; } $(".col" + i).fadeIn(300) ; $(".col" + i).fadeIn(300) ; } function show_page(page_set){ $("#cpage").val(page_set); $(".pager_all").css('color','#999'); $("#" + page_set).css('color','#333'); page_set = page_set * 2 ; col_show_1 = page_set - 1 ; col_show_2 = page_set ; $(".column").hide(); $(".col" + col_show_1).show(); $(".col" + col_show_2).show(); } function prev_page(){ current_page = $("#cpage").val(); if(current_page > 1){ show_page(current_page - 1) ; } } function next_page(){ current_page = $("#cpage").val(); if(current_page < pager_count){ show_page(Number(current_page) + 1) ; } } function show_all(){ if( $('#publishing_post_txt_all').is(':visible') ) { $("#single_publishings_view_all_btn").empty(); $("#single_publishings_view_all_btn").html("Show colums"); $("#publishing_post_txt_all").hide(); $("#mashup_page_pager").hide(); $("#publishing_all_text").show(); }else { $("#single_publishings_view_all_btn").empty(); $("#single_publishings_view_all_btn").html("Show all"); $("#publishing_post_txt_all").show(); $("#mashup_page_pager").show(); $("#publishing_all_text").hide(); } } </script> <div id="color_select"> <div id="color_select_red" onclick="text_color('#content','#D45754');text_color('#publishing_all_text','#D45754');"></div> <div id="color_select_black" onclick="text_color('#content','#333333');text_color('#publishing_all_text','#333333');"></div> </div> </div> <div id="left_side_all"> <div id="publishing_post_txt_all" style="float:left;"> <div id="content" ><p>Χρυσοβαλάντη Ι. Παπαναστασοπούλου, <em>Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο. Θεολογική και Αρχαιολογική Μελέτη</em>, εκδόσεις ΕΝΝΟΙΑ, Αθήνα 2023. 320 σελ. ISBN: 9789606410642</p> <p>Μετά την τεκμηρίωση της <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%ba/" target="_blank" rel="noopener">εξέλιξης του εβραϊκού μονοθεϊσμού</a>, η Χρυσοβαλάντη Ι. Παπαναστασοπούλου επιστρέφει με ένα ακόμη «δύσκολο» θέμα: την πρακτική της ανθρωποθυσίας παιδιών, η οποία αναφέρεται στο βιβλικό κείμενο. Στο <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2023/09/21/%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%cf%8e%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b9%cf%83%cf%81/" target="_blank" rel="noopener">βιβλίο </a>αυτό η Βίβλος είναι μόνο η αρχή για την Παπαναστασοπούλου, η οποία με τη διττή της ιδιότητα ως αρχαιολόγου και θεολόγου, δεν περιορίζεται σε μια κλειστή ανάγνωση των παλαιοδιαθηκικών ιστοριών, αλλά προχωράει σε μια εκτενή συγκριτική μελέτη ανάλογων περιστατικών, μυθικών και ιστορικών, από όλη τη Μεσόγειο, και, τέλος, στην αρχαιολογική τεκμηρίωση της ανθρωποθυσίας παιδιών ως μιας πρακτικής σε εξέλιξη, σε διάφορα σημεία της κλειστής μας θάλασσας.</p> <p>Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο μιλάει σε όσους από εμάς έχουν παρατηρήσει τη συνάφεια μεταξύ της θυσίας του Αβραάμ και εκείνης της Ιφιγένειας, θέματα που διδάσκονται στα ελληνικά σχολεία ήδη από την τρίτη δημοτικού. Κοινός τόπος και στις δύο ιστορίες η νεαρή ηλικία του θύματος, η άγνοια της μοίρας του, η ψυχολογική πίεση του πατέρα που δέχεται να τελέσει τη θυσία του παιδιού του παραπλανώντας το, ο τρόπος τέλεσης και η τελική σωτηρία του θύματος με αντικατάστασή του με ένα ζώο ως σφάγιο. Παράλληλα, οι ιστορίες διαφέρουν σε πολλά σημεία, από το φύλο του υποψήφιου θύματος και την ιδιότητά του στην οικογένεια, μέχρι τον σκοπό της θυσίας αλλά και την έκβαση για το υποψήφιο θύμα: η Ιφιγένεια, αν και σώθηκε, απομακρύνθηκε για πάντα από το περιβάλλον της, αντίθετα με τον Ισαάκ. Κι εμείς, ως αποδέκτες των ιστοριών, κληθήκαμε πολύ νωρίς να δεχτούμε ‘παιδευτικά’ τη θυσία ως αυταξία. Να απανθρωποποιήσουμε ίσως ό,τι πιο αγαπημένο και αθώο μπροστά σε μια «ιδέα», όπως το κοινωνικό και εθνικό χρέος (στην περίπτωση της Ιφιγένειας), η υποταγή και η πίστη (στην ιστορία του Αβραάμ), ή η μεγαλοσύνη της ανώτερης δύναμης.</p> <p>Αυτή τη διαδικασία της αποδοχής της θυσίας που, έστω και σε επίπεδο ιστορικής μυθοπλασίας, δοκιμάζει τα όρια της ανθρώπινης ψυχής, επιλέγει η συγγραφέας να περιγράψει «με σάρκα και οστά», ‘αρχαιο-λογώντας’ πάνω στο θέμα της παιδικής θυσίας στην μεσογειακή αρχαιότητα. Έτσι, με αφετηρία τη θυσία του Αβραάμ επεκτείνεται σε άλλα, λιγότερο γνωστά, και ταυτόχρονα περισσότερο θλιβερά περιστατικά βιβλικών θυσιών παιδιών (όπου η θυσία ευοδώθηκε). Καθοριστικό ρόλο στα ζητούμενα και την πορεία της μελέτης παίζουν αναφορές στο κείμενο που αποδίδουν ‘εξω-ισραηλιτική’ καταγωγή στα θυσιαστικά αυτά επεισόδια. Το στοιχείο αυτό της ξένης επίδρασης, πρώτα χαναανιτικής και αργότερα φοινικικής, οδηγεί την Παπαναστασοπούλου στην επιλογή ανάλογου εξωβιβλικού υλικού για τη μελέτη της. Έτσι, το βιβλίο περιέχει μια μοναδική για την ελληνική επιστημονική εκδοτική παραγωγή συλλογή δεδομένων από την προεβραϊκή Χαναάν και τον ευρύτερο φοινικο-καρχηδονιακό κόσμο, την Αίγυπτο, αλλά και τον αιγαιακό χώρο, στον βαθμό που επιτρέπει το αντικείμενο της έρευνας.</p> <p>Η παρουσίαση και ερμηνεία του υλικού, καθώς και η χρήση του στη στήριξη επιστημονικών επιχειρημάτων είναι μια μοναδική επιστημονική πρόκληση. Η φύση του υλικού είναι εξαιρετικά πολυδιάστατη: πρόκειται για δεδομένα ανασκαφικά, παλαιογραφικά (σε διάφορες αρχαίες γλώσσες), εικονογραφικά, φιλολογικά και ιστορικά. Επίσης η βιβλιογραφία προέρχεται από πολύ διαφορετικούς χώρους, τόσο γεωγραφικά όσο κι επιστημολογικά: αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής, Βιβλική αρχαιολογία, Αιγυπτιολογία, Προϊστορική αρχαιολογία του Αιγαίου, Κλασική αρχαιολογία, Καρχηδονιακές σπουδές/ Punic studies. Ένα επιπλέον ζήτημα δημιουργεί η δημοσίευση της μελέτης στα ελληνικά, όταν η ορολογία στις περισσότερες από τις παραπάνω ειδικεύσεις είναι αποκλειστικά ξενόγλωσση (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά ή κι εβραϊκά). Έτσι η συγγραφέας καλείται από πολύ νωρίς να οριοθετήσει επακριβώς τα ζητούμενά της, τη μεθοδολογία της και το εύρος της ανάλυσης των δεδομένων.</p> <p>Πράγματι, στην εισαγωγή της μελέτης οριοθετεί χρονικά την περίοδο που μελετά, δομεί την έρευνα πάνω σε συγκεκριμένα ερωτήματα, θέτει τις προϋποθέσεις όπου στηρίζεται το θέμα της και, μετά από την απαραίτητη ανασκόπηση της ιστορίας της έρευνας, παρουσιάζει τη δομή της εργασία της. Έτσι, αναφορικά με την περίοδο μεταξύ 1200-586 π.Χ. που συμπίπτει στο αρχαίο Ισραήλ με την Εποχή των Κριτών και της Ισραηλιτικής βασιλείας, η συγγραφέας υποθέτει, με βάση το βιβλικό κείμενο ότι, γειτονικοί του Ισραήλ λαοί τελούσαν ανθρωποθυσίες παιδιών, αλλά εκεί φαίνεται ότι το έθιμο ήταν κανονικοποιημένο. Έτσι ως ζητούμενα της έρευνας παρουσιάζονται α. η ταυτότητα της θεότητας, όπου απευθύνονται οι παιδικές θυσίες, β. τα είδη θυσιών που υπήρχαν και ο σκοπός της όποιας διαφοροποίησης, και γ. η προέλευση (επίδραση, κληροδότηση) του εθίμου και οι λόγοι που περιστασιακά κανονικοποιείται στο αρχαίο Ισραήλ. Προσδιορίζει επίσης τη μέθοδό της ως “ιστορικο-κριτική”, με πρωτοκαθεδρία των κειμένων και χρήση των αρχαιολογικών μαρτυριών συμπληρωματικά. Υποδειγματική είναι η σαφήνειά της στους όρους που επιτρέπουν αρχαιολογικά την ερμηνεία ενός ευρήματος ως καταλοίπου παιδικής θυσίας.</p> <p>Στην πράξη, τα δεδομένα εξετάζονται σε επίπεδο πρόσληψης και πρακτικής. Ειδικότερα, η συγγραφέας επικεντρώνεται στην ονομασία των θυσιαστικών πράξεων στο κείμενο, στον τρόπο που αυτές πραγματοποιούνται (διαμόρφωση χώρου, τρόπος αφαίρεσης της ζωής, διαχείριση του «σφάγιου» μετά τη θυσία) και στην αρνητική αντιμετώπισή τους από τους συντάκτες των κειμένων, οι οποίοι, θεωρούν τέτοιες διαδικασίες «ξένες» προς τα ήθη του λαού του Ισραήλ. Τραγική ειρωνεία, βέβαια, αποτελεί το γεγονός ότι οι όροι-κλειδιά για τέτοια φαινόμενα έμελλε να προέλθουν από τα ισραηλιτικά κείμενα. Πρόκειται για τις λέξεις mōlekh και tophet (Τοφέτ).</p> <p>Τόσο ο όρος mōlekh όσο και ο όρος tophet συναντώνται ήδη από την εισαγωγή (σελ. 19, 20). Σύμφωνα με τα όσα περιγράφονται, η ερμηνεία της λέξης mōlekh ως θέμα αποτέλεσε έναυσμα για την αφετηρία της έρευνας των παιδικών θυσιών από την Αναγέννηση, ενώ η συνάφεια του όρου με τον καρχηδονιακό θυσιαστικό όρο mlk αποτέλεσε πάτημα να συνδεθεί το βιβλικό σύμπαν με την ιστορική Καρχηδόνα. Όσο για τον όρο tophet (τοφέτ), στην εισαγωγή αναφέρεται επιγραμματικά ότι πρόκειται για βιβλική λέξη που όμως χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα για να σηματοδοτήσει τόπους που συνδέονται με θυσίες παιδιών, ειδικά στην Καρχηδόνα. Το ιστορικό του όρου όμως, καθώς και λεπτομέρειες για το λεγόμενο «τοφέτ της Ιερουσαλήμ» περιγράφονται αναλυτικά αργότερα (σελ. 100), με αφορμή την ανάλυση αρχαιολογικών δεδομένων.</p> <p>Από πλευράς δομής, το κύριο μέρος της εργασίας χωρίζεται σε τρία μέρη, με αντίστοιχα θέματα τις εξωβιβλικές μαρτυρίες, τα αρχαιολογικά δεδομένα και τις βιβλικές μαρτυρίες.</p> <p>Στο πρώτο τμήμα της εργασίας παρουσιάζονται και αναλύονται κείμενα κλασικών συγγραφέων της ελληνορωμαϊκής περιόδου. Κύριο θέμα εδώ αποτελεί η ανάλυση μυθολογικών (π.χ. Ανδρομέδα) και μετά περιηγητικών αφηγημάτων που συνδέουν τις θυσίες παιδιών με την Βόρεια Αφρική, ειδικά την Καρχηδόνα, όπου τελούνται με τρόπο “κατά τι νόμιμον” (σελ 47), και προσδιορίζουν τη θεότητα όπου απευθύνονταν με τον έλληνα Κρόνο/ λατίνο Saturn, ως συγκρητιστικό όμως παράλληλο του φοινικικού Βάαλ-Άμμωνα. Εδώ είναι που παρουσιάζεται και η μαρτυρία του Φίλωνα η οποία, συνδέοντας τους Καρχηδόνιους με τους Φοίνικες, ανάγει το έθιμο στη Φοινίκη κι έτσι στοιχειοθετεί την υπόθεση της έρευνας (σελ. 68-69). Η παρουσίαση των «εξωβιβλικών μαρτυριών» αποτελεί φυσική συνέχεια στην ιστορία της έρευνας της εισαγωγής. Αν και κάποτε δίνει στον αναγνώστη την εντύπωση ότι περιέχει πληροφορίες που επαναλαμβάνονται, είναι ιδιαίτερα βοηθητικό στο να καταλάβουμε την κυρίαρχη θέση της Καρχηδόνας, αν και μη βιβλικού τόπου, στην αφήγηση. Ταυτόχρονα, γεφυρώνει αποτελεσματικά την εισαγωγή με το μεγαλύτερο τμήμα της έρευνας, τα αρχαιολογικά δεδομένα.</p> <p>Το κεφάλαιο των αρχαιολογικών δεδομένων, αφορά ανασκαφικά δεδομένα από όλη τη Μεσόγειο (σημ. Ισραήλ, Παλαιστίνη, Ιορδανία, Συρία, Τουρκία, Λίβανο, Ελλάδα, Τυνησία, Ιταλία, Ισπανία). Πέρα από τα αρχιτεκτονικά και φορητά ευρήματα/ ανθρωπολογικά κατάλοιπα, η συγγραφέας επιλέγει να συμπεριλάβει στο κεφάλαιο αυτό και τα επιγραφικά και εικονογραφικά τεκμήρια (π.χ. επιγραφές στις στήλες των καρχηδονιακών Τοφέτ, ανάγλυφα από αιγυπτιακούς ναούς). Η συζήτηση και η τεκμηρίωση αποτελεί κατόρθωμα, ειδικά αν κανείς αναλογιστεί ότι η Παπαναστασοπούλου είναι η πρώτη Ελληνίδα ερευνήτρια που ασχολείται με το υλικό αυτό. Κατά την παρουσίαση των δεδομένων της δεν ξεφεύγει ποτέ από τα ζητούμενα της εργασίας, ενώ οι περιγραφές της δείχνουν μια έμπειρη αρχαιολόγο που είναι ταυτόχρονα γνώστρια τόσο των κλασικών όσο και των σημιτικών γλωσσών, στο σημείο που απαιτείται για την ερμηνεία του υλικού.</p> <p>Ακόμα και στα σημεία που δεν άπτονται των άμεσων επιστημονικών της ενδιαφερόντων, η Παπαναστασοπούλου είναι απόλυτα λειτουργική, παραθέτοντας όλη τη σχετική βιβλιογραφία, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν τα σημεία στήριξης των επιχειρημάτων της από άλλους ειδικούς. Ένα παράδειγμα αποτελεί η παρουσίαση μιας αιγυπτιακής παράστασης πιθανής ανθρωποθυσίας στα τείχη χαναανιτικής πόλης κατά τη διάρκεια πολιορκίας, όπου η ιερογλυφική επιγραφή ίσως αναφέρει τον θεό Βάαλ (<cite><a href="https://isac.uchicago.edu/research/publications/ne/ne-1-beit-el-wali-temple-ramesses-ii" target="_blank" rel="noopener">The Beit el-Wali Temple of Ramesses II</a>,</cite> pl. 12 και “Baal” Wb 1, 447.10-12; LÄ I, 290 f., in <a href="https://aaew.bbaw.de/tla/" target="_blank" rel="noopener">TLE</a>). Εδώ η βιβλιογραφία μας επέτρεψε να διαμορφώσουμε άποψη τόσο για το επιστημονικό πρόβλημα όσο και τη λύση του.</p> <p>Εντούτοις, ερωτηματικά προκαλεί στον αναγνώστη το γεγονός ότι η ταξινόμηση δεν είναι απόλυτα σαφής (γεωγραφική; χρονολογική;) ενώ η επιστροφή σε συζήτηση για κείμενα (επιγραφική) μετά τη συζήτηση για τα “καθαρά αρχαιολογικά” ευρήματα ίσως αποσυντονίζει. Ο τρόπος ταξινόμησης ίσως δικαιολογείται από τον όγκο του υλικού, ενώ η παράθεση των επιγραφών στο τέλος του κεφαλαίου δικαιολογείται από τη γειτνίαση του περιεχομένου αυτού με το τρίτο κεφάλαιο της έρευνας, που περιέχει επίσης κείμενα – τις βιβλικές μαρτυρίες.</p> <p>Αν και οι βιβλικές μαρτυρίες για τις παιδικές θυσίες αποτελούν την φυσική αφετηρία του θέματος, η συγγραφέας τις παραθέτει στο τελευταίο τμήμα της μελέτης. Αυτό μπορεί να μη συνάδει με την παραδοσιακή δομή μιας επιστημονικής εργασίας, όπου τα κείμενα αυτά θα αποτελούσαν το πρωτογενές υλικό. Η Παπαναστασοπούλου όμως επιλέγει να σπάσει την παράδοση, προκρίνοντας την αρχαιολογική γνώση προς κατανόηση του βιβλικού κειμένου. Έτσι, αντί να θεωρήσει ως προϋπάρχουσα γνώση το βιβλικό κείμενο, επιχειρώντας να το «τεκμηριώσει αρχαιολογικά», φαίνεται ότι κινείται αντίθετα, ερμηνεύοντας τα όσα (ξανα)διαβάζει, μέσα από μια ήδη υπάρχουσα αρχαιολογική γνώση, και τοποθετώντας τα κριτικά μέσα σε διάφορα ιστορικά συγκείμενα: α. της εποχής όπου αναφέρονται, β. εκείνης της συγγραφής των κειμένων, γ. της μετάφρασης από τους Εβδομήκοντα. Η παράθεση του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου δίπλα στην πρώτη ιστορική μετάφρασή του στα ελληνικά, και η λεπτομερής ανάλυση νομικών όρων, βοηθούν στο να καταλάβει κανείς το εύρος των ερωτημάτων και τα τεκμήρια που οδηγούν στα τελικά συμπεράσματα.</p> <p>Το βιβλίο ολοκληρώνεται τοποθετώντας στη σειρά τα όσα έχουν εξαχθεί από τη λεπτομερή αυτή παρουσιάση. Έτσι, καταδεικνύεται η τέλεση της θυσιαστικής λατρείας και στα δύο ισραηλιτικά βασίλεια, ενώ στηρίζεται η ομοιότητα του τελετουργικού με τις καρχηδονιακές θυσίες. Η Φοινίκη φέρεται ασφαλώς πλέον ως ο συνδετικός κρίκος Ισραήλ και Καρχηδόνας, ενώ το πλαίσιο όπου τελούνταν τέτοιες θυσίες στα δύο ισραηλιτικά βασίλεια φαίνεται να ήταν εκείνο της «οικογενειακής ευσέβειας». Ιδιαίτερη σημασία έχει η τεκμηρίωση της «αντικατάστασης» των παιδιών ως σφάγιων -σταδιακά, όσο προχωρά η ρωμαϊκή περίοδος στην Καρχηδόνα- με αμνοερίφια, κάτι που φέρνει αναπόφευκτα στο νου τον συμβολισμό του θυσιαζόμενου Ιησού ως «αμνού του θεού».</p> <p>Η Παπαναστασοπούλου αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ικανή να εξάγει ασφαλή τεκμηριωμένα συμπεράσματα διαχειριζόμενη έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών, ενώ η δουλειά της αποτελεί μια σπάνιας ποιότητας παρουσίαση όλων των γνωστών τεκμηρίων για ένα φαινόμενο που σημάδεψε το συλλογικό φαντασιακό τόσο των Κλασικών Σπουδών, του Ιουδαϊσμού αλλά και του Χριστιανισμού. Αν και το θέμα δεν είναι καινούριο, ο νέος τρόπος παρουσίασης, οι επικαιροποιημένες πληροφορίες και η επέκταση του υλικού στην ευρύτερη Μεσόγειο καθιστούν το βιβλίο βασικό για την κατανόηση των θρησκευτικών αλληλεπιδράσεων στη Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό θα ήταν χρήσιμη η μετάφρασή του στα αγγλικά καθώς και η χρήση των πληροφοριών που περιέχει ως κεφάλαιο για την ανάπτυξη πιθανού επιστημονικού προγράμματος μεγάλης έκτασης σχετικά με το θέμα.</p> </div> </div> <div id="mashup_page_pager" style="width:700px; margin-left: 5px; margin-top: 0px;"> <div id="pager_numbers"></div> <div id="prev_page" onclick="prev_page();"></div> <div id="next_page" onclick="next_page();"></div> </div> <div id="publishing_all_text" style="display:none" ><p>Χρυσοβαλάντη Ι. Παπαναστασοπούλου, <em>Οι θυσίες των παιδιών στον βιβλικό Ισραήλ, την Εγγύς Ανατολή και την κεντρική Μεσόγειο. Θεολογική και Αρχαιολογική Μελέτη</em>, εκδόσεις ΕΝΝΟΙΑ, Αθήνα 2023. 320 σελ. ISBN: 9789606410642</p> <p>Μετά την τεκμηρίωση της <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%87-%ce%b9-%cf%80%ce%b1%cf%80%ce%b1%ce%bd%ce%b1%cf%83%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%80%ce%bf%cf%8d%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%b3%ce%ba/" target="_blank" rel="noopener">εξέλιξης του εβραϊκού μονοθεϊσμού</a>, η Χρυσοβαλάντη Ι. Παπαναστασοπούλου επιστρέφει με ένα ακόμη «δύσκολο» θέμα: την πρακτική της ανθρωποθυσίας παιδιών, η οποία αναφέρεται στο βιβλικό κείμενο. Στο <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2023/09/21/%ce%bf%ce%b9-%ce%b8%cf%85%cf%83%ce%af%ce%b5%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%cf%8e%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%bf%ce%bd-%ce%b2%ce%b9%ce%b2%ce%bb%ce%b9%ce%ba%cf%8c-%ce%b9%cf%83%cf%81/" target="_blank" rel="noopener">βιβλίο </a>αυτό η Βίβλος είναι μόνο η αρχή για την Παπαναστασοπούλου, η οποία με τη διττή της ιδιότητα ως αρχαιολόγου και θεολόγου, δεν περιορίζεται σε μια κλειστή ανάγνωση των παλαιοδιαθηκικών ιστοριών, αλλά προχωράει σε μια εκτενή συγκριτική μελέτη ανάλογων περιστατικών, μυθικών και ιστορικών, από όλη τη Μεσόγειο, και, τέλος, στην αρχαιολογική τεκμηρίωση της ανθρωποθυσίας παιδιών ως μιας πρακτικής σε εξέλιξη, σε διάφορα σημεία της κλειστής μας θάλασσας.</p> <p>Πρόκειται για ένα θέμα το οποίο μιλάει σε όσους από εμάς έχουν παρατηρήσει τη συνάφεια μεταξύ της θυσίας του Αβραάμ και εκείνης της Ιφιγένειας, θέματα που διδάσκονται στα ελληνικά σχολεία ήδη από την τρίτη δημοτικού. Κοινός τόπος και στις δύο ιστορίες η νεαρή ηλικία του θύματος, η άγνοια της μοίρας του, η ψυχολογική πίεση του πατέρα που δέχεται να τελέσει τη θυσία του παιδιού του παραπλανώντας το, ο τρόπος τέλεσης και η τελική σωτηρία του θύματος με αντικατάστασή του με ένα ζώο ως σφάγιο. Παράλληλα, οι ιστορίες διαφέρουν σε πολλά σημεία, από το φύλο του υποψήφιου θύματος και την ιδιότητά του στην οικογένεια, μέχρι τον σκοπό της θυσίας αλλά και την έκβαση για το υποψήφιο θύμα: η Ιφιγένεια, αν και σώθηκε, απομακρύνθηκε για πάντα από το περιβάλλον της, αντίθετα με τον Ισαάκ. Κι εμείς, ως αποδέκτες των ιστοριών, κληθήκαμε πολύ νωρίς να δεχτούμε ‘παιδευτικά’ τη θυσία ως αυταξία. Να απανθρωποποιήσουμε ίσως ό,τι πιο αγαπημένο και αθώο μπροστά σε μια «ιδέα», όπως το κοινωνικό και εθνικό χρέος (στην περίπτωση της Ιφιγένειας), η υποταγή και η πίστη (στην ιστορία του Αβραάμ), ή η μεγαλοσύνη της ανώτερης δύναμης.</p> <p>Αυτή τη διαδικασία της αποδοχής της θυσίας που, έστω και σε επίπεδο ιστορικής μυθοπλασίας, δοκιμάζει τα όρια της ανθρώπινης ψυχής, επιλέγει η συγγραφέας να περιγράψει «με σάρκα και οστά», ‘αρχαιο-λογώντας’ πάνω στο θέμα της παιδικής θυσίας στην μεσογειακή αρχαιότητα. Έτσι, με αφετηρία τη θυσία του Αβραάμ επεκτείνεται σε άλλα, λιγότερο γνωστά, και ταυτόχρονα περισσότερο θλιβερά περιστατικά βιβλικών θυσιών παιδιών (όπου η θυσία ευοδώθηκε). Καθοριστικό ρόλο στα ζητούμενα και την πορεία της μελέτης παίζουν αναφορές στο κείμενο που αποδίδουν ‘εξω-ισραηλιτική’ καταγωγή στα θυσιαστικά αυτά επεισόδια. Το στοιχείο αυτό της ξένης επίδρασης, πρώτα χαναανιτικής και αργότερα φοινικικής, οδηγεί την Παπαναστασοπούλου στην επιλογή ανάλογου εξωβιβλικού υλικού για τη μελέτη της. Έτσι, το βιβλίο περιέχει μια μοναδική για την ελληνική επιστημονική εκδοτική παραγωγή συλλογή δεδομένων από την προεβραϊκή Χαναάν και τον ευρύτερο φοινικο-καρχηδονιακό κόσμο, την Αίγυπτο, αλλά και τον αιγαιακό χώρο, στον βαθμό που επιτρέπει το αντικείμενο της έρευνας.</p> <p>Η παρουσίαση και ερμηνεία του υλικού, καθώς και η χρήση του στη στήριξη επιστημονικών επιχειρημάτων είναι μια μοναδική επιστημονική πρόκληση. Η φύση του υλικού είναι εξαιρετικά πολυδιάστατη: πρόκειται για δεδομένα ανασκαφικά, παλαιογραφικά (σε διάφορες αρχαίες γλώσσες), εικονογραφικά, φιλολογικά και ιστορικά. Επίσης η βιβλιογραφία προέρχεται από πολύ διαφορετικούς χώρους, τόσο γεωγραφικά όσο κι επιστημολογικά: αρχαιολογία της Εγγύς Ανατολής, Βιβλική αρχαιολογία, Αιγυπτιολογία, Προϊστορική αρχαιολογία του Αιγαίου, Κλασική αρχαιολογία, Καρχηδονιακές σπουδές/ Punic studies. Ένα επιπλέον ζήτημα δημιουργεί η δημοσίευση της μελέτης στα ελληνικά, όταν η ορολογία στις περισσότερες από τις παραπάνω ειδικεύσεις είναι αποκλειστικά ξενόγλωσση (αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά ή κι εβραϊκά). Έτσι η συγγραφέας καλείται από πολύ νωρίς να οριοθετήσει επακριβώς τα ζητούμενά της, τη μεθοδολογία της και το εύρος της ανάλυσης των δεδομένων.</p> <p>Πράγματι, στην εισαγωγή της μελέτης οριοθετεί χρονικά την περίοδο που μελετά, δομεί την έρευνα πάνω σε συγκεκριμένα ερωτήματα, θέτει τις προϋποθέσεις όπου στηρίζεται το θέμα της και, μετά από την απαραίτητη ανασκόπηση της ιστορίας της έρευνας, παρουσιάζει τη δομή της εργασία της. Έτσι, αναφορικά με την περίοδο μεταξύ 1200-586 π.Χ. που συμπίπτει στο αρχαίο Ισραήλ με την Εποχή των Κριτών και της Ισραηλιτικής βασιλείας, η συγγραφέας υποθέτει, με βάση το βιβλικό κείμενο ότι, γειτονικοί του Ισραήλ λαοί τελούσαν ανθρωποθυσίες παιδιών, αλλά εκεί φαίνεται ότι το έθιμο ήταν κανονικοποιημένο. Έτσι ως ζητούμενα της έρευνας παρουσιάζονται α. η ταυτότητα της θεότητας, όπου απευθύνονται οι παιδικές θυσίες, β. τα είδη θυσιών που υπήρχαν και ο σκοπός της όποιας διαφοροποίησης, και γ. η προέλευση (επίδραση, κληροδότηση) του εθίμου και οι λόγοι που περιστασιακά κανονικοποιείται στο αρχαίο Ισραήλ. Προσδιορίζει επίσης τη μέθοδό της ως “ιστορικο-κριτική”, με πρωτοκαθεδρία των κειμένων και χρήση των αρχαιολογικών μαρτυριών συμπληρωματικά. Υποδειγματική είναι η σαφήνειά της στους όρους που επιτρέπουν αρχαιολογικά την ερμηνεία ενός ευρήματος ως καταλοίπου παιδικής θυσίας.</p> <p>Στην πράξη, τα δεδομένα εξετάζονται σε επίπεδο πρόσληψης και πρακτικής. Ειδικότερα, η συγγραφέας επικεντρώνεται στην ονομασία των θυσιαστικών πράξεων στο κείμενο, στον τρόπο που αυτές πραγματοποιούνται (διαμόρφωση χώρου, τρόπος αφαίρεσης της ζωής, διαχείριση του «σφάγιου» μετά τη θυσία) και στην αρνητική αντιμετώπισή τους από τους συντάκτες των κειμένων, οι οποίοι, θεωρούν τέτοιες διαδικασίες «ξένες» προς τα ήθη του λαού του Ισραήλ. Τραγική ειρωνεία, βέβαια, αποτελεί το γεγονός ότι οι όροι-κλειδιά για τέτοια φαινόμενα έμελλε να προέλθουν από τα ισραηλιτικά κείμενα. Πρόκειται για τις λέξεις mōlekh και tophet (Τοφέτ).</p> <p>Τόσο ο όρος mōlekh όσο και ο όρος tophet συναντώνται ήδη από την εισαγωγή (σελ. 19, 20). Σύμφωνα με τα όσα περιγράφονται, η ερμηνεία της λέξης mōlekh ως θέμα αποτέλεσε έναυσμα για την αφετηρία της έρευνας των παιδικών θυσιών από την Αναγέννηση, ενώ η συνάφεια του όρου με τον καρχηδονιακό θυσιαστικό όρο mlk αποτέλεσε πάτημα να συνδεθεί το βιβλικό σύμπαν με την ιστορική Καρχηδόνα. Όσο για τον όρο tophet (τοφέτ), στην εισαγωγή αναφέρεται επιγραμματικά ότι πρόκειται για βιβλική λέξη που όμως χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα για να σηματοδοτήσει τόπους που συνδέονται με θυσίες παιδιών, ειδικά στην Καρχηδόνα. Το ιστορικό του όρου όμως, καθώς και λεπτομέρειες για το λεγόμενο «τοφέτ της Ιερουσαλήμ» περιγράφονται αναλυτικά αργότερα (σελ. 100), με αφορμή την ανάλυση αρχαιολογικών δεδομένων.</p> <p>Από πλευράς δομής, το κύριο μέρος της εργασίας χωρίζεται σε τρία μέρη, με αντίστοιχα θέματα τις εξωβιβλικές μαρτυρίες, τα αρχαιολογικά δεδομένα και τις βιβλικές μαρτυρίες.</p> <p>Στο πρώτο τμήμα της εργασίας παρουσιάζονται και αναλύονται κείμενα κλασικών συγγραφέων της ελληνορωμαϊκής περιόδου. Κύριο θέμα εδώ αποτελεί η ανάλυση μυθολογικών (π.χ. Ανδρομέδα) και μετά περιηγητικών αφηγημάτων που συνδέουν τις θυσίες παιδιών με την Βόρεια Αφρική, ειδικά την Καρχηδόνα, όπου τελούνται με τρόπο “κατά τι νόμιμον” (σελ 47), και προσδιορίζουν τη θεότητα όπου απευθύνονταν με τον έλληνα Κρόνο/ λατίνο Saturn, ως συγκρητιστικό όμως παράλληλο του φοινικικού Βάαλ-Άμμωνα. Εδώ είναι που παρουσιάζεται και η μαρτυρία του Φίλωνα η οποία, συνδέοντας τους Καρχηδόνιους με τους Φοίνικες, ανάγει το έθιμο στη Φοινίκη κι έτσι στοιχειοθετεί την υπόθεση της έρευνας (σελ. 68-69). Η παρουσίαση των «εξωβιβλικών μαρτυριών» αποτελεί φυσική συνέχεια στην ιστορία της έρευνας της εισαγωγής. Αν και κάποτε δίνει στον αναγνώστη την εντύπωση ότι περιέχει πληροφορίες που επαναλαμβάνονται, είναι ιδιαίτερα βοηθητικό στο να καταλάβουμε την κυρίαρχη θέση της Καρχηδόνας, αν και μη βιβλικού τόπου, στην αφήγηση. Ταυτόχρονα, γεφυρώνει αποτελεσματικά την εισαγωγή με το μεγαλύτερο τμήμα της έρευνας, τα αρχαιολογικά δεδομένα.</p> <p>Το κεφάλαιο των αρχαιολογικών δεδομένων, αφορά ανασκαφικά δεδομένα από όλη τη Μεσόγειο (σημ. Ισραήλ, Παλαιστίνη, Ιορδανία, Συρία, Τουρκία, Λίβανο, Ελλάδα, Τυνησία, Ιταλία, Ισπανία). Πέρα από τα αρχιτεκτονικά και φορητά ευρήματα/ ανθρωπολογικά κατάλοιπα, η συγγραφέας επιλέγει να συμπεριλάβει στο κεφάλαιο αυτό και τα επιγραφικά και εικονογραφικά τεκμήρια (π.χ. επιγραφές στις στήλες των καρχηδονιακών Τοφέτ, ανάγλυφα από αιγυπτιακούς ναούς). Η συζήτηση και η τεκμηρίωση αποτελεί κατόρθωμα, ειδικά αν κανείς αναλογιστεί ότι η Παπαναστασοπούλου είναι η πρώτη Ελληνίδα ερευνήτρια που ασχολείται με το υλικό αυτό. Κατά την παρουσίαση των δεδομένων της δεν ξεφεύγει ποτέ από τα ζητούμενα της εργασίας, ενώ οι περιγραφές της δείχνουν μια έμπειρη αρχαιολόγο που είναι ταυτόχρονα γνώστρια τόσο των κλασικών όσο και των σημιτικών γλωσσών, στο σημείο που απαιτείται για την ερμηνεία του υλικού.</p> <p>Ακόμα και στα σημεία που δεν άπτονται των άμεσων επιστημονικών της ενδιαφερόντων, η Παπαναστασοπούλου είναι απόλυτα λειτουργική, παραθέτοντας όλη τη σχετική βιβλιογραφία, έτσι ώστε να είναι δυνατόν να επιβεβαιωθούν τα σημεία στήριξης των επιχειρημάτων της από άλλους ειδικούς. Ένα παράδειγμα αποτελεί η παρουσίαση μιας αιγυπτιακής παράστασης πιθανής ανθρωποθυσίας στα τείχη χαναανιτικής πόλης κατά τη διάρκεια πολιορκίας, όπου η ιερογλυφική επιγραφή ίσως αναφέρει τον θεό Βάαλ (<cite><a href="https://isac.uchicago.edu/research/publications/ne/ne-1-beit-el-wali-temple-ramesses-ii" target="_blank" rel="noopener">The Beit el-Wali Temple of Ramesses II</a>,</cite> pl. 12 και “Baal” Wb 1, 447.10-12; LÄ I, 290 f., in <a href="https://aaew.bbaw.de/tla/" target="_blank" rel="noopener">TLE</a>). Εδώ η βιβλιογραφία μας επέτρεψε να διαμορφώσουμε άποψη τόσο για το επιστημονικό πρόβλημα όσο και τη λύση του.</p> <p>Εντούτοις, ερωτηματικά προκαλεί στον αναγνώστη το γεγονός ότι η ταξινόμηση δεν είναι απόλυτα σαφής (γεωγραφική; χρονολογική;) ενώ η επιστροφή σε συζήτηση για κείμενα (επιγραφική) μετά τη συζήτηση για τα “καθαρά αρχαιολογικά” ευρήματα ίσως αποσυντονίζει. Ο τρόπος ταξινόμησης ίσως δικαιολογείται από τον όγκο του υλικού, ενώ η παράθεση των επιγραφών στο τέλος του κεφαλαίου δικαιολογείται από τη γειτνίαση του περιεχομένου αυτού με το τρίτο κεφάλαιο της έρευνας, που περιέχει επίσης κείμενα – τις βιβλικές μαρτυρίες.</p> <p>Αν και οι βιβλικές μαρτυρίες για τις παιδικές θυσίες αποτελούν την φυσική αφετηρία του θέματος, η συγγραφέας τις παραθέτει στο τελευταίο τμήμα της μελέτης. Αυτό μπορεί να μη συνάδει με την παραδοσιακή δομή μιας επιστημονικής εργασίας, όπου τα κείμενα αυτά θα αποτελούσαν το πρωτογενές υλικό. Η Παπαναστασοπούλου όμως επιλέγει να σπάσει την παράδοση, προκρίνοντας την αρχαιολογική γνώση προς κατανόηση του βιβλικού κειμένου. Έτσι, αντί να θεωρήσει ως προϋπάρχουσα γνώση το βιβλικό κείμενο, επιχειρώντας να το «τεκμηριώσει αρχαιολογικά», φαίνεται ότι κινείται αντίθετα, ερμηνεύοντας τα όσα (ξανα)διαβάζει, μέσα από μια ήδη υπάρχουσα αρχαιολογική γνώση, και τοποθετώντας τα κριτικά μέσα σε διάφορα ιστορικά συγκείμενα: α. της εποχής όπου αναφέρονται, β. εκείνης της συγγραφής των κειμένων, γ. της μετάφρασης από τους Εβδομήκοντα. Η παράθεση του πρωτότυπου εβραϊκού κειμένου δίπλα στην πρώτη ιστορική μετάφρασή του στα ελληνικά, και η λεπτομερής ανάλυση νομικών όρων, βοηθούν στο να καταλάβει κανείς το εύρος των ερωτημάτων και τα τεκμήρια που οδηγούν στα τελικά συμπεράσματα.</p> <p>Το βιβλίο ολοκληρώνεται τοποθετώντας στη σειρά τα όσα έχουν εξαχθεί από τη λεπτομερή αυτή παρουσιάση. Έτσι, καταδεικνύεται η τέλεση της θυσιαστικής λατρείας και στα δύο ισραηλιτικά βασίλεια, ενώ στηρίζεται η ομοιότητα του τελετουργικού με τις καρχηδονιακές θυσίες. Η Φοινίκη φέρεται ασφαλώς πλέον ως ο συνδετικός κρίκος Ισραήλ και Καρχηδόνας, ενώ το πλαίσιο όπου τελούνταν τέτοιες θυσίες στα δύο ισραηλιτικά βασίλεια φαίνεται να ήταν εκείνο της «οικογενειακής ευσέβειας». Ιδιαίτερη σημασία έχει η τεκμηρίωση της «αντικατάστασης» των παιδιών ως σφάγιων -σταδιακά, όσο προχωρά η ρωμαϊκή περίοδος στην Καρχηδόνα- με αμνοερίφια, κάτι που φέρνει αναπόφευκτα στο νου τον συμβολισμό του θυσιαζόμενου Ιησού ως «αμνού του θεού».</p> <p>Η Παπαναστασοπούλου αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά ικανή να εξάγει ασφαλή τεκμηριωμένα συμπεράσματα διαχειριζόμενη έναν μεγάλο όγκο πληροφοριών, ενώ η δουλειά της αποτελεί μια σπάνιας ποιότητας παρουσίαση όλων των γνωστών τεκμηρίων για ένα φαινόμενο που σημάδεψε το συλλογικό φαντασιακό τόσο των Κλασικών Σπουδών, του Ιουδαϊσμού αλλά και του Χριστιανισμού. Αν και το θέμα δεν είναι καινούριο, ο νέος τρόπος παρουσίασης, οι επικαιροποιημένες πληροφορίες και η επέκταση του υλικού στην ευρύτερη Μεσόγειο καθιστούν το βιβλίο βασικό για την κατανόηση των θρησκευτικών αλληλεπιδράσεων στη Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό θα ήταν χρήσιμη η μετάφρασή του στα αγγλικά καθώς και η χρήση των πληροφοριών που περιέχει ως κεφάλαιο για την ανάπτυξη πιθανού επιστημονικού προγράμματος μεγάλης έκτασης σχετικά με το θέμα.</p> </div> </div> <div id="publishing_post_sidebar_all"> <div id="publishing_post_sidebar_image_all"> <div id="publishing_post_sidebar_image"> <div id="vortal_article_more_images_slider" class="publishing_slider"> <a href="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l.jpg" rel="slide"> <div class="pub_slider_image"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2024/07/BOOK-THYSIES-Sel-1-320-1-l-541x338.jpg" border="0"/> </div> </a> </div> <div id="publishing_post_sidebar_image_desc">Το εξώφυλλο του βιβλίου.</div> </div> <div id="clear" style="width: 255px; height: 1px; margin-top: 270px;"></div> </div> <div id="publishing_post_sidebar_mashup"> <div id="post_map" style="width: 256px; height: 142px; margin-left: 2px; margin-top: 6px;"></div> <script src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/osm/OpenLayers.js"></script> <script> var lat = 0.000000; var lon = 0.000000; var zoom = 8; var fromProjection = new OpenLayers.Projection("EPSG:4326"); var toProjection = new OpenLayers.Projection("EPSG:900913"); var position = new OpenLayers.LonLat(lon, lat).transform( fromProjection, toProjection); map = new OpenLayers.Map("post_map"); var mapnik = new OpenLayers.Layer.OSM(); map.addLayer(mapnik); var markers = new OpenLayers.Layer.Markers( "Markers" ); map.addLayer(markers); size = new OpenLayers.Size(47, 57); calculateOffset = function(size) { return new OpenLayers.Pixel(-(size.w/2), -size.h); }; icon = new OpenLayers.Icon('https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/markers/simple_marker.png',size, null, calculateOffset); markers.addMarker(new OpenLayers.Marker(position, icon)); map.setCenter(position, zoom); </script> <style type="text/css"> #OpenLayers_Control_Attribution_7 { display: none; } </style> </div> <div id="most_pop_publishing_sidebar"> <div id="most_pop_publishing_sidebar_title"> <div id="most_pop_opinions_sidebar_title_txt">Τα πιο δημοφιλή</div> </div> <div id="most_pop_publishing_sidebar_tab"> <div id="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt"> <span class="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt_title"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%cf%84%ce%bf-%ce%b7%cf%81%ce%ac%ce%ba%ce%bb%ce%b5%ce%b9%ce%bf-%ce%b1%cf%84%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%b1%ce%be%cf%8d-%ce%bc%cf%8d%ce%b8%ce%bf%cf%85-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b9/">Το Ηράκλειο Αττικής μεταξύ μύθου και Ιστορίας</a></span> <br /> <span class="m_p_author"> <span class="member_name">από Δήμητρα Κουντή</span> <span style="font-style: italic;"></span> </span> <br /><br /> <span class="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt_title"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%ce%b9%cf%89%ce%ac%ce%bd%ce%bd%ce%b9%ce%bd%ce%b1-%ce%b7-%ce%bc%ce%b5%cf%84%ce%ac%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b7-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b7%ce%bd-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%b1%ce%b4%ce%bf%cf%83%ce%b9%ce%b1/">Ιωάννινα: Η μετάβαση από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στα νεοκλασικά πρότυπα</a></span> <br /> <span class="m_p_author"> <a href="https://www.archaiologia.gr/members/juliep/" class="member_name" title="">από Τζούλη Παπασταύρου</a> <span style="font-style: italic;">Δρ. Αρχιτέκτων</span> </span> <br /><br /> <span class="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt_title"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%ce%b3%ce%b5%cf%89%cf%81%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%83-%cf%87%ce%b1%ce%bb%ce%ba%ce%b9%ce%b1%cf%83-%e2%80%93-%cf%83%cf%84%cf%81%ce%b1%ce%b2%ce%b5%ce%bb%ce%b1%ce%ba%ce%b7%cf%83-mustapha-khasnadar/">Γεώργιος Χαλκιάς-Στραβελάκης (Mustapha Khasnadar) (مصطفى خزندار)</a></span> <br /> <span class="m_p_author"> <a href="https://www.archaiologia.gr/members/ValiaKasri/" class="member_name" title="">από Βάλια Παπαναστασοπούλου</a> <span style="font-style: italic;">Archaeologist-Theologian</span> </span> <br /><br /> <span class="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt_title"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%ce%bf-%ce%ac%ce%b3%ce%b9%ce%bf%cf%82-%ce%bc%ce%ac%cf%81%ce%ba%ce%bf%cf%82-%cf%86%cf%81%ce%b1%ce%b3%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%bf%ce%bd%ce%ac%cf%83%cf%84%ce%b7%cf%81%ce%bf-%cf%83%cf%84%ce%bf-%ce%bb%cf%8c-5/">Ο Άγιος Μάρκος - Φραγκομονάστηρο στο λόφο των Ταξιαρχών στον Υμηττό</a></span> <br /> <span class="m_p_author"> <a href="https://www.archaiologia.gr/members/Orestidis_Goulielmos/" class="member_name" title="">από Orestidis_Goulielmos</a> <span style="font-style: italic;">ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ-ΑΝΑΣΤΗΛΩΤΗΣ</span> </span> <br /><br /> <span class="most_pop_publishing_sidebar_tab_txt_title"><a href="https://www.archaiologia.gr/blog/publishig/%ce%b7-%ce%bb%cf%8d%ce%ba%cf%84%ce%bf%cf%82-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%bd%ce%b7%ce%bc%ce%b5%ce%af%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%83%cf%84%ce%b1-%ce%ba%ce%b5%ce%af%ce%bc%ce%b5%ce%bd%ce%b1/">Η Λύκτος και τα μνημεία της στα κείμενα των περιηγητών</a></span> <br /> <span class="m_p_author"> <a href="https://www.archaiologia.gr/members/chris/" class="member_name" title="">από Χριστίνα Παπαδάκη</a> <span style="font-style: italic;">Αρχαιολόγος</span> </span> <br /><br /> </div> </div> </div> </div> <div id="single_clear" style="margin-top: 145px;"></div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <footer> <div class="container-fluid"> <div class="container"> <div class="row"> <div class="col-12 col-md-6 col-lg-4 m-b-20"> <div class="widget-contact"> <h3 class="widget-title">ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΕΜΑΣ</h3> <a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b5%cf%80%ce%b9%ce%ba%ce%bf%ce%b9%ce%bd%cf%89%ce%bd%ce%af%ce%b1/" class="read-more">Περισσότερα <span><i class="fal fa-chevron-right"></i></span> </a> <a href="https://www.archaiologia.gr" title="Αρχαιολογία Online" class="footer-logo"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/footer-logo.png" alt="Αρχαιολογία Online"> </a> <div class="text"> <p>Πλατεία Καρύτση 10, Αθήνα, ΤΚ 105 61, Ελλάδα<br> Tηλ.: 210 32 28 705</p> <p><a href="mailto:info@arxaiologia.gr">info@arxaiologia.gr</a></p> </div> <ul class="socials-nets"> <li><a href="https://www.facebook.com/archaiologiaonline/" target="_blank" class="facebook_link" rel="noopener noreferrer"><i class="fab fa-facebook-f"></i></a></li> <li><a href="https://twitter.com/archaiologia_en" target="_blank" class="twitter_link" rel="noopener noreferrer"><i class="fab fa-twitter"></i></a></li> <li><a href="https://www.youtube.com/channel/UCODgHJIHaa05I9B6NFPGbiA" target="_blank" class="youtube_link" rel="noopener noreferrer"><i class="fab fa-youtube"></i></a></li> <li><a href="https://www.instagram.com/archaeoarts/" target="_blank" class="instagram_link" rel="noopener noreferrer"><i class="fab fa-instagram"></i></a></li> <li><a href="https://gr.pinterest.com/archaiologiaen/" target="_blank" class="pinterest_link" rel="noopener noreferrer"><i class="fab fa-pinterest-p"></i></a></li> </ul> <form id="newsletter-form"> <p>Subscribe to our newsletter:</p> <input type="text" class="form-control" placeholder="email address"> <button type="button" class="btn btn-secondary">SUBMIT</button> </form> </div> </div> <div class="col-12 col-md-6 col-lg-4 m-b-20"> <div class="widget-issues"> <h3 class="widget-title">ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ</h3> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/category/%ce%ac%cf%81%ce%b8%cf%81%ce%b1/" class="read-more">Περισσότερα <span><i class="fal fa-chevron-right"></i></span></a> <ul class="issue-items"> <li class="issue-item"> <div class="thumbnail"><img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2017/07/Kordos_2_1-e1500289759118-210x210.jpg" alt="Η ιστορία και η προοπτική ενός σχολείου ως Μουσείου Σχολικού Πολιτισμού"></div> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2017/07/17/%ce%b7-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%bf%cf%80%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b5%ce%bd%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%87%ce%bf%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%bf/" class="issue-title">Η ιστορία και η προοπτική ενός σχολείου ως Μουσείου Σχολικού Πολιτισμού</a> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2017/07/17/%ce%b7-%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%81%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%cf%80%cf%81%ce%bf%ce%bf%cf%80%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b5%ce%bd%cf%8c%cf%82-%cf%83%cf%87%ce%bf%ce%bb%ce%b5%ce%af%ce%bf/" class="more-btn"><i class="fas fa-chevron-right"></i></a> </li> <li class="issue-item"> <div class="thumbnail"><img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2012/12/Pantazis_1-e1354877594461-175x175.jpg" alt="Το Ηραίο του Άργους"></div> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2012/12/10/%cf%84%ce%bf-%ce%b7%cf%81%ce%b1%ce%af%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ac%cf%81%ce%b3%ce%bf%cf%85%cf%82/" class="issue-title">Το Ηραίο του Άργους</a> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2012/12/10/%cf%84%ce%bf-%ce%b7%cf%81%ce%b1%ce%af%ce%bf-%cf%84%ce%bf%cf%85-%ce%ac%cf%81%ce%b3%ce%bf%cf%85%cf%82/" class="more-btn"><i class="fas fa-chevron-right"></i></a> </li> <li class="issue-item"> <div class="thumbnail"><img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2015/01/Deligiannidi_1-e1421658444967-210x210.jpg" alt="Τα μουσεία και η μουσειολογία στη σύγχρονη κοινωνία. Νέες προκλήσεις, νέες σχέσεις (Μέρος IΓ΄)"></div> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2015/01/19/%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b5%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b5%ce%b9%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%8d%ce%b3-14/" class="issue-title">Τα μουσεία και η μουσειολογία στη σύγχρονη κοινωνία. Νέες προκλήσεις, νέες σχέσεις (Μέρος IΓ΄)</a> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/2015/01/19/%cf%84%ce%b1-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b5%ce%af%ce%b1-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b7-%ce%bc%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b5%ce%b9%ce%bf%ce%bb%ce%bf%ce%b3%ce%af%ce%b1-%cf%83%cf%84%ce%b7-%cf%83%cf%8d%ce%b3-14/" class="more-btn"><i class="fas fa-chevron-right"></i></a> </li> </ul> </div> </div> <div class="col-12 col-md-12 col-lg-4 m-b-20"> <div class="widget-banners"> <div class="row h-50"> <div class="col-6"> <div class="banner-item small"> <a href="https://www.ekirikas.com/" target="_blank"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2018/03/ethnikos_kiriks.jpg"> </a> </div> </div> <div class="col-6"> <div class="banner-item small"> <a href="https://www.archaiologia.gr/subscription-page/" target="_self"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2016/12/unnamed.jpg"> </a> </div> </div> </div> <div class="row h-50"> <div class="col-6"> <div class="banner-item small"> <a href="" target="_self"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2017/12/banner-gift.png"> </a> </div> </div> <div class="col-6"> <div class="banner-item small"> <a href="https://www.archaiologia.gr/blog/educational_material/%ce%b7-%ce%b1%ce%b8%ce%ae%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b9%cf%8e%cf%82/" target="_self"> <img src="https://www.archaiologia.gr/wp-content/uploads/2018/11/Arx-i-athina-allios.jpg"> </a> </div> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="row p-t-40"> <div class="col-3 p-t-10"> <p class="copyrights">Copyright © 2024 Αρχαιολογία & Τέχνες | All Rights Reserved.</p> </div> <div class="col-9"> <div id="footer-menu" class="menu-footer-menu-container"><ul id="menu-footer-menu" class="footer-nav"><li id="menu-item-100857" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-100857"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%84%cf%81%cf%8c%cf%80%ce%bf%ce%b9-%cf%80%ce%bb%ce%b7%cf%81%cf%89%ce%bc%ce%ae%cf%82/">Τρόποι Πληρωμής</a></li> <li id="menu-item-100858" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-100858"><a href="https://www.archaiologia.gr/%ce%b1%cf%83%cf%86%ce%ac%ce%bb%ce%b5%ce%b9%ce%b1%cf%82-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%b1%ce%b3%cf%8e%ce%bd/">Ασφάλεια Συναλλαγών</a></li> <li id="menu-item-100859" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-100859"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%cf%80%ce%b1%cf%81%ce%ac%ce%b4%ce%bf%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%8a%cf%8c%ce%bd%cf%84%cf%89%ce%bd%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84%ce%b7%ce%bd/">Πολιτική Παράδοσης Προϊόντων</a></li> <li id="menu-item-100860" class="menu-item menu-item-type-post_type menu-item-object-page menu-item-100860"><a href="https://www.archaiologia.gr/%cf%80%ce%bf%ce%bb%ce%b9%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%ce%ba%cf%85%cf%81%cf%8e%cf%83%ce%b5%cf%89%ce%bd-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%ce%b5%cf%80%ce%b9%cf%83%cf%84%cf%81%ce%bf%cf%86%cf%8e%ce%bd/">Πολιτική Ακυρώσεων και Επιστροφών</a></li> </ul></div> </div> </div> </div> </div> </footer> <script> function fix_images(){ $(".post-item.big").each(function( index ) { cor_img = $(this).find('img.the-post-image').data('lnd'); if (cor_img){ $(this).find('img.the-post-image').attr('src', cor_img); $(this).find('img.the-post-image').addClass('fixed'); $(this).find('img.the-post-image').addClass('lnd'); } ratio = 1.618; width = $(this).find('.post-thumbnail').outerWidth(); height = width/ratio; $(this).find('img.the-post-image').parent().css('height',Math.round(height-2)); }); $(".post-item.mid").each(function( index ) { cor_img = $(this).find('img.the-post-image').data('prt'); if (cor_img){ $(this).find('img.the-post-image').attr('src', cor_img); $(this).find('img.the-post-image').addClass('fixed'); $(this).find('img.the-post-image').addClass('prt'); } ratio = 0.769; width = $(this).find('.post-thumbnail').outerWidth(); height = width/ratio; $(this).find('img.the-post-image').parent().css('height',Math.round(height)); }); $(".banner-item.big").each(function( index ) { ratio = 2.68; width = $(this).find('.post-thumbnail').outerWidth(); height = width/ratio; $(this).find('.post-thumbnail > a').css('height',Math.round(height)); }); } $(window).resize(function() { fix_images(); }); if (window.matchMedia("(max-width: 767px)").matches) { console.log('Media Query XS'+ '\n' +'Window Width: '+ window.innerWidth); } else if(window.matchMedia("(min-width:768px) and (max-width: 991px)").matches){ console.log('Media Query SM'+ '\n' +'Window Width: '+ window.innerWidth); fix_images(); } else if(window.matchMedia("(min-width:992px) and (max-width: 1199px)").matches){ console.log('Media Query MD'+ '\n' +'Window Width: '+ window.innerWidth); fix_images(); } else if (window.matchMedia("(min-width: 1199px)").matches) { console.log('Media Query LG'+ '\n' +'Window Width: '+ window.innerWidth); fix_images(); } $('a[href*="#note_id"]').each(function() { var $t = $(this); $t.addClass("note"); }); $('a').each(function() { var $l = $(this); if ($l[0].host != 'www.archaiologia.gr'){ $l[0].setAttribute('target', '_blank'); } }); (function(h,o,t,j,a,r){ h.hj=h.hj||function(){(h.hj.q=h.hj.q||[]).push(arguments)}; h._hjSettings={hjid:514686,hjsv:5}; a=o.getElementsByTagName('head')[0]; r=o.createElement('script');r.async=1; r.src=t+h._hjSettings.hjid+j+h._hjSettings.hjsv; a.appendChild(r); })(window,document,'//static.hotjar.com/c/hotjar-','.js?sv='); function set_new_small_mab_box(post_id,map_lat,map_lon){ console.log(post_id); var image = 'https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/markers/simple_marker.png'; var myLatlng = new google.maps.LatLng(map_lat,map_lon); var mapOptions = { scrollwheel: false, zoom: 10, disableDefaultUI: false, minZoom:2, center: myLatlng, mapTypeId: google.maps.MapTypeId.ROADMAP, streetViewControl: false, mapTypeControl: false, mapTypeControlOptions: {style: google.maps.MapTypeControlStyle.HORIZONTAL_BAR}, scaleControl: false, navigationControl: false, navigationControlOptions: {style: google.maps.NavigationControlStyle.DEFAULT}, keyboardShortcuts: false } var map = new google.maps.Map($(".map_box_" + post_id)[0], mapOptions); var marker = new google.maps.Marker({ position: myLatlng, title:"", icon: image }); marker.setMap(map); } function set_new_big_mab_box(post_id,map_lat,map_lon){ var image = 'https://www.archaiologia.gr/wp-content/themes/archaeology_v3/images/markers/simple_marker.png'; var myLatlng = new google.maps.LatLng(map_lat,map_lon); var mapOptions = { scrollwheel: false, zoom: 10, disableDefaultUI: false, minZoom:2, center: myLatlng, mapTypeId: google.maps.MapTypeId.ROADMAP, streetViewControl: false, mapTypeControl: true, mapTypeControlOptions: {style: google.maps.MapTypeControlStyle.HORIZONTAL_BAR}, scaleControl: false, navigationControl: true, navigationControlOptions: {style: google.maps.NavigationControlStyle.DEFAULT}, keyboardShortcuts: false } var map = new google.maps.Map(document.getElementById("post_map"), mapOptions); var marker = new google.maps.Marker({ position: myLatlng, title:"", icon: image }); marker.setMap(map); } </script> <!-- 141 queries. 0,216 seconds. --> </body> </html>