CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Նոբելյան մրցանակ - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"3009afdb-750b-4048-8f38-3eeac3c1166c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Նոբելյան_մրցանակ","wgTitle":"Նոբելյան մրցանակ","wgCurRevisionId":10155125,"wgRevisionId":10155125,"wgArticleId":13942,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ","CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու","Webarchive template wayback links","CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list","CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն","CS1 սխալներ: generic name", "Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ","Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից","Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից","Աուդիո հոդվածներ","Մրցանակներ այբբենական կարգով","Գիտությունը Շվեդիայում","Միջազգային մրցանակներ","Նոբելյան մրցանակ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Նոբելյան_մրցանակ","wgRelevantArticleId":13942,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir": "ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7191","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles": "ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/hy/5/58/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1181"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/hy/5/58/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="787"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="630"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Նոբելյան մրցանակ - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Նոբելյան_մրցանակ rootpage-Նոբելյան_մրցանակ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Հիմնական ընտրացանկ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB">Գլխավոր էջ</a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB">Կատեգորիաներ</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x">Պատահական հոդված</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8">Նոր էջեր</a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին">Ընթացիկ իրադարձություններ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Էությունը</a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6">Խորհրդարան</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r">Վերջին փոփոխություններ</a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց">Օգնություն</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"> Որոնել </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Արտաքին տեսք </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class="">Նվիրաբերել</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class="">Ստեղծել հաշիվ</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class="">Մտնել</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Անձնական գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy">Նվիրաբերել</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"> Ստեղծել հաշիվ</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"> Մտնել</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing">իմանալ ավելին</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y">Ներդրումներ</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n">Քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմություն"> <div class="vector-toc-text"> 1 Պատմություն </div> </a> <button aria-controls="toc-Պատմություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Պատմություն subsection </button> <ul id="toc-Պատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Նոբելյան_հիմնադրամ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Նոբելյան_հիմնադրամ"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Նոբելյան հիմնադրամ </div> </a> <ul id="toc-Նոբելյան_հիմնադրամ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Առաջին_մրցանակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Առաջին_մրցանակներ"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Առաջին մրցանակներ </div> </a> <ul id="toc-Առաջին_մրցանակներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմ"> <div class="vector-toc-text"> 1.3 Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ </div> </a> <ul id="toc-Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տնտեսագիտության_մրցանակ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Տնտեսագիտության_մրցանակ"> <div class="vector-toc-text"> 1.4 Տնտեսագիտության մրցանակ </div> </a> <ul id="toc-Տնտեսագիտության_մրցանակ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մրցանակաբաշխության" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մրցանակաբաշխության"> <div class="vector-toc-text"> 2 Մրցանակաբաշխության </div> </a> <button aria-controls="toc-Մրցանակաբաշխության-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Մրցանակաբաշխության subsection </button> <ul id="toc-Մրցանակաբաշխության-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Թեկնածուների_առաջադրում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Թեկնածուների_առաջադրում"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Թեկնածուների առաջադրում </div> </a> <ul id="toc-Թեկնածուների_առաջադրում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ընտրություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ընտրություն"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Ընտրություն </div> </a> <ul id="toc-Ընտրություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հետմահու_հայտեր" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հետմահու_հայտեր"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Հետմահու հայտեր </div> </a> <ul id="toc-Հետմահու_հայտեր-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ճանաչման_ժամանակի_ուշացում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ճանաչման_ժամանակի_ուշացում"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Ճանաչման ժամանակի ուշացում </div> </a> <ul id="toc-Ճանաչման_ժամանակի_ուշացում-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մրցանակների_հանձնում" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մրցանակների_հանձնում"> <div class="vector-toc-text"> 3 Մրցանակների հանձնում </div> </a> <button aria-controls="toc-Մրցանակների_հանձնում-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Մրցանակների հանձնում subsection </button> <ul id="toc-Մրցանակների_հանձնում-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Նոբելյան_բանկետ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Նոբելյան_բանկետ"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Նոբելյան բանկետ </div> </a> <ul id="toc-Նոբելյան_բանկետ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Նոբելյան_դասախոսություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Նոբելյան_դասախոսություն"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Նոբելյան դասախոսություն </div> </a> <ul id="toc-Նոբելյան_դասախոսություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մրցանակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մրցանակներ"> <div class="vector-toc-text"> 4 Մրցանակներ </div> </a> <button aria-controls="toc-Մրցանակներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Մրցանակներ subsection </button> <ul id="toc-Մրցանակներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Մեդալներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Մեդալներ"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Մեդալներ </div> </a> <ul id="toc-Մեդալներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Դիպլոմ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Դիպլոմ"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Դիպլոմ </div> </a> <ul id="toc-Դիպլոմ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գումար" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Գումար"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Գումար </div> </a> <ul id="toc-Գումար-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Վեճեր_և_քննադատություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Վեճեր_և_քննադատություն"> <div class="vector-toc-text"> 5 Վեճեր և քննադատություն </div> </a> <button aria-controls="toc-Վեճեր_և_քննադատություն-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Վեճեր և քննադատություն subsection </button> <ul id="toc-Վեճեր_և_քննադատություն-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Վիճելի_մրցանակակիրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Վիճելի_մրցանակակիրներ"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Վիճելի մրցանակակիրներ </div> </a> <ul id="toc-Վիճելի_մրցանակակիրներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ուշադրության_չարժանացած_ձեռքբերումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ուշադրության_չարժանացած_ձեռքբերումներ"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Ուշադրության չարժանացած ձեռքբերումներ </div> </a> <ul id="toc-Ուշադրության_չարժանացած_ձեռքբերումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գենդերային_անհավասարություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Գենդերային_անհավասարություն"> <div class="vector-toc-text"> 5.3 Գենդերային անհավասարություն </div> </a> <ul id="toc-Գենդերային_անհավասարություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Դափնեկիրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Դափնեկիրներ"> <div class="vector-toc-text"> 6 Դափնեկիրներ </div> </a> <button aria-controls="toc-Դափնեկիրներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Toggle Դափնեկիրներ subsection </button> <ul id="toc-Դափնեկիրներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Բազմակի_դափնեկիրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Բազմակի_դափնեկիրներ"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Բազմակի դափնեկիրներ </div> </a> <ul id="toc-Բազմակի_դափնեկիրներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Դափնեկիրներ_նույն_ընտանիքից" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Դափնեկիրներ_նույն_ընտանիքից"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Դափնեկիրներ նույն ընտանիքից </div> </a> <ul id="toc-Դափնեկիրներ_նույն_ընտանիքից-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Մերժումներ_և_պարտադրանքներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մերժումներ_և_պարտադրանքներ"> <div class="vector-toc-text"> 7 Մերժումներ և պարտադրանքներ </div> </a> <ul id="toc-Մերժումներ_և_պարտադրանքներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Մշակութային_ազդեցություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Մշակութային_ազդեցություն"> <div class="vector-toc-text"> 8 Մշակութային ազդեցություն </div> </a> <ul id="toc-Մշակութային_ազդեցություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Տես_նաև" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Տես_նաև"> <div class="vector-toc-text"> 9 Տես նաև </div> </a> <ul id="toc-Տես_նաև-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> 10 Ծանոթագրություններ </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Աղբյուրներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Աղբյուրներ"> <div class="vector-toc-text"> 11 Աղբյուրներ </div> </a> <ul id="toc-Աղբյուրներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրականություն"> <div class="vector-toc-text"> 12 Գրականություն </div> </a> <ul id="toc-Գրականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Արտաքին_հղումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Արտաքին_հղումներ"> <div class="vector-toc-text"> 13 Արտաքին հղումներ </div> </a> <ul id="toc-Արտաքին_հղումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Toggle the table of contents </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Նոբելյան մրցանակ</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 191 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-191" aria-hidden="true" > 191 լեզու </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Nobelprys" title="Nobelprys – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Nobelprys" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Nobelpreis" title="Nobelpreis – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Nobelpreis" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%96%E1%89%A4%E1%88%8D_%E1%88%BD%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%89%B5" title="ኖቤል ሽልማት – ամհարերեն" lang="am" hreflang="am" data-title="ኖቤል ሽልማት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="ամհարերեն" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Mkpukpe_N%E1%BB%8Dbel%C3%B9" title="Mkpukpe Nọbelù – օբոլո" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Mkpukpe Nọbelù" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="օբոլո" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%A6%D8%B2%D8%A9_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" title="جائزة نوبل – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="جائزة نوبل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%B2%D8%A9_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" title="جايزة نوبل – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="جايزة نوبل" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%B2%D8%A9_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" title="جايزة نوبل – եգիպտական արաբերեն" lang="arz" hreflang="arz" data-title="جايزة نوبل" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="եգիպտական արաբերեն" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%27%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2_%E0%A6%AC%E0%A6%81%E0%A6%9F%E0%A6%BE" title="ন'বেল বঁটা – ասամերեն" lang="as" hreflang="as" data-title="ন'বেল বঁটা" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ասամերեն" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Premios_Nobel" title="Premios Nobel – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Premios Nobel" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – ավադհի" lang="awa" hreflang="awa" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="ավադհի" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%22Nobel%22_m%C3%BCkafat%C4%B1" title=""Nobel" mükafatı – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title=""Nobel" mükafatı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="نوبل جایزه‌سی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="نوبل جایزه‌سی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Нобель премияһы – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Нобель премияһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Paica_Nob%C3%A9l" title="Paica Nobél – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Paica Nobél" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Nobelpreis" title="Nobelpreis – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Nobelpreis" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Nuobel%C4%97_prem%C4%97j%C4%97" title="Nuobelė premėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Nuobelė premėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Premyo_Nobel" title="Premyo Nobel – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Premyo Nobel" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Нобелеўская прэмія – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Нобелеўская прэмія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D1%8D%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D1%8D%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Нобэлеўская прэмія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Нобэлеўская прэмія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Peris_Nob%C3%A8l" title="Peris Nobèl – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Peris Nobèl" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Нобелова награда – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Нобелова награда" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="নোবেল পুরস্কার – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নোবেল পুরস্কার" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A7%8B%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B2_%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0" title="নোবেল পুরস্কার – Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="নোবেল পুরস্কার" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Priz_Nobel" title="Priz Nobel – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Priz Nobel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada" title="Nobelova nagrada – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Nobelova nagrada" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Pangargaan_Nobel" title="Pangargaan Nobel – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Pangargaan Nobel" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B8%D0%BD_%D1%88%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BB" title="Нобелиин шагнал – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Нобелиин шагнал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Premi_Nobel" title="Premi Nobel – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Premi Nobel" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Premyo_Nobel" title="Premyo Nobel – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Premyo Nobel" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Nobel_Ci%C5%8Dng" title="Nobel Ciōng – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Nobel Ciōng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="ընտրյալ հոդված"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D3%80%D0%B0%D1%82" title="Нобелин совгӀат – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Нобелин совгӀат" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA%DB%8C_%D9%86%DB%86%D8%A8%DB%8E%D9%84" title="خەڵاتی نۆبێل – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خەڵاتی نۆبێل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Premiu_Nobel" title="Premiu Nobel – կորսիկերեն" lang="co" hreflang="co" data-title="Premiu Nobel" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="կորսիկերեն" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Nobelova_cena" title="Nobelova cena – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Nobelova cena" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/N%C3%B4dgroda_Nobla" title="Nôdgroda Nobla – Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Nôdgroda Nobla" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8" title="Нобель парни – չուվաշերեն" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Нобель парни" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="չուվաշերեն" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwobr_Nobel" title="Gwobr Nobel – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwobr Nobel" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Nobelprisen" title="Nobelprisen – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Nobelprisen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Nobelpreis" title="Nobelpreis – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Nobelpreis" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Xelata_Nobeli" title="Xelata Nobeli – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Xelata Nobeli" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9D%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CE%BB" title="Βραβείο Νόμπελ – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Βραβείο Νόμπελ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nobel_Prize" title="Nobel Prize – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Nobel Prize" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Nobel-premio" title="Nobel-premio – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Nobel-premio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Nobeli_auhind" title="Nobeli auhind – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Nobeli auhind" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Nobel_Sariak" title="Nobel Sariak – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Nobel Sariak" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84" title="جایزه نوبل – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="جایزه نوبل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Nobel-palkinto" title="Nobel-palkinto – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Nobel-palkinto" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Nobeli_avvutaso" title="Nobeli avvutaso – վորո" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Nobeli avvutaso" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="վորո" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Nobelvir%C3%B0isl%C3%B8nin" title="Nobelvirðislønin – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Nobelvirðislønin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Prix_Nobel" title="Prix Nobel – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Prix Nobel" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Nobelpris" title="Nobelpris – հյուսիսային ֆրիզերեն" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Nobelpris" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="հյուսիսային ֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Premi_Nobel" title="Premi Nobel – ֆրիուլիերեն" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Premi Nobel" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ֆրիուլիերեն" class="interlanguage-link-target">Furlan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Nobelpriis" title="Nobelpriis – արևմտաֆրիզերեն" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Nobelpriis" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="արևմտաֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Duais_Nobel" title="Duais Nobel – իռլանդերեն" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Duais Nobel" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="իռլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%BE%E8%B2%9D%E7%88%BE%E7%8D%8E" title="諾貝爾獎 – Gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="諾貝爾獎" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Gan" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Pri_Nobel" title="Pri Nobel – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Pri Nobel" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Duais_Nobel" title="Duais Nobel – շոտլանդական գաելերեն" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Duais Nobel" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="շոտլանդական գաելերեն" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Premios_Nobel" title="Premios Nobel – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Premios Nobel" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Jop%C3%B3i_Nobel" title="Jopói Nobel – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Jopói Nobel" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%85%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबॅल पुरस्कार – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="नोबॅल पुरस्कार" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%A8%E0%AB%8B%E0%AA%AC%E0%AB%85%E0%AA%B2_%E0%AA%AA%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AA%BF%E0%AA%A4%E0%AB%8B%E0%AA%B7%E0%AA%BF%E0%AA%95" title="નોબૅલ પારિતોષિક – գուջարաթի" lang="gu" hreflang="gu" data-title="નોબૅલ પારિતોષિક" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="գուջարաթի" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Aundyr_Nobel" title="Aundyr Nobel – մեներեն" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Aundyr Nobel" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="մեներեն" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kyautar_Nobel" title="Kyautar Nobel – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kyautar Nobel" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Nobel_Chi%C3%B3ng" title="Nobel Chióng – Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Nobel Chióng" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%A1_%D7%A0%D7%95%D7%91%D7%9C" title="פרס נובל – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="פרס נובל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Nobel_Prize" title="Nobel Prize – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Nobel Prize" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada" title="Nobelova nagrada – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Nobelova nagrada" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Nobel-d%C3%ADj" title="Nobel-díj – հունգարերեն" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Nobel-díj" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="հունգարերեն" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%AC%D5%A5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Նոպելեան Մրցանակ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Նոպելեան Մրցանակ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Penghargaan_Nobel" title="Penghargaan Nobel – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Penghargaan Nobel" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Ihe_nrite_Nobel" title="Ihe nrite Nobel – իգբո" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ihe nrite Nobel" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="իգբո" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Nobel-premio" title="Nobel-premio – իդո" lang="io" hreflang="io" data-title="Nobel-premio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="իդո" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/N%C3%B3belsver%C3%B0launin" title="Nóbelsverðlaunin – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Nóbelsverðlaunin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8E%E3%83%BC%E3%83%99%E3%83%AB%E8%B3%9E" title="ノーベル賞 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ノーベル賞" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Nobel_Praiz" title="Nobel Praiz – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Nobel Praiz" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bebungah_Nobel" title="Bebungah Nobel – ճավայերեն" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bebungah Nobel" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ճավայերեն" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ნობელის პრემია – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ნობელის პრემია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Nobel_s%C4%B1yl%C4%B1%C4%A3%C4%B1" title="Nobel sıylıģı – Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Nobel sıylıģı" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Arraz_Nobel" title="Arraz Nobel – կաբիլերեն" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Arraz Nobel" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="կաբիլերեն" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Prix_Nobel" title="Prix Nobel – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Prix Nobel" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/K%C4%A9heo_ya_Nobero" title="Kĩheo ya Nobero – կիկույու" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Kĩheo ya Nobero" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="կիկույու" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D1%81%D1%8B%D0%B9%D0%BB%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Нобель сыйлығы – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Нобель сыйлығы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9F%8B%E1%9E%8E%E1%9E%BC%E1%9E%94%E1%9F%82%E1%9E%9B" title="រង្វាន់ណូបែល – քմերերեն" lang="km" hreflang="km" data-title="រង្វាន់ណូបែល" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="քմերերեն" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B3%8A%E0%B2%AC%E0%B3%86%E0%B2%B2%E0%B3%8D_%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%B6%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%BF" title="ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ – կաննադա" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ನೊಬೆಲ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="կաննադա" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%85%B8%EB%B2%A8%EC%83%81" title="노벨상 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="노벨상" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BD%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8B" title="Нобелни премиясы – կարաչայ-բալկարերեն" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Нобелни премиясы" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="կարաչայ-բալկարերեն" class="interlanguage-link-target">Къарачай-малкъар</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%8E%D9%84_%DB%8C%D9%8E%D9%86%D8%A7%D9%85" title="نوبَل یَنام – քաշմիրերեն" lang="ks" hreflang="ks" data-title="نوبَل یَنام" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="քաշմիրերեն" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xelata_Nobel%C3%AA" title="Xelata Nobelê – քրդերեն" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xelata Nobelê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="քրդերեն" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Pewas_Nobel" title="Pewas Nobel – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Pewas Nobel" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D1%81%D1%8B%D0%B9%D0%BB%D1%8B%D0%B3%D1%8B" title="Нобель сыйлыгы – ղրղզերեն" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Нобель сыйлыгы" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="ղրղզերեն" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Praemium_Nobelianum" title="Praemium Nobelianum – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Praemium Nobelianum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Nobelpr%C3%A4is" title="Nobelpräis – լյուքսեմբուրգերեն" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Nobelpräis" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="լյուքսեմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Premio_Nobel" title="Premio Nobel – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Premio Nobel" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Nobelpries" title="Nobelpries – լիմբուրգերեն" lang="li" hreflang="li" data-title="Nobelpries" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="լիմբուրգերեն" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Pest_Nobel" title="Pest Nobel – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Pest Nobel" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Premi_Nobel" title="Premi Nobel – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Premi Nobel" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Nobelio_premija" title="Nobelio premija – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Nobelio premija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Nobela_pr%C4%93mija" title="Nobela prēmija – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Nobela prēmija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – մայթիլի" lang="mai" hreflang="mai" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="մայթիլի" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Loka_Nobel" title="Loka Nobel – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Loka Nobel" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Adiah_Nobel" title="Adiah Nobel – մինանգկաբաու" lang="min" hreflang="min" data-title="Adiah Nobel" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="մինանգկաբաու" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Нобелова награда – մակեդոներեն" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Нобелова награда" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="մակեդոներեն" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="നോബൽ സമ്മാനം – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="നോബൽ സമ്മാനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%88%D0%B0%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D0%BB" title="Нобелийн шагнал – մոնղոլերեն" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Нобелийн шагнал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="մոնղոլերեն" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%85%EA%AF%A3%EA%AF%95%EA%AF%A6%EA%AF%9C_%EA%AF%84%EA%AF%AD%EA%AF%94%EA%AF%A5%EA%AF%8F%EA%AF%93" title="ꯅꯣꯕꯦꯜ ꯄ꯭ꯔꯥꯏꯓ – մանիպուրի" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯅꯣꯕꯦꯜ ꯄ꯭ꯔꯥꯏꯓ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="մանիպուրի" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%9D%E1%80%BA%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%9C%E1%80%BA" title="လာပ်နဝ်ဗေလ် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="လာပ်နဝ်ဗေလ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target">ဘာသာမန်</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%B7%E0%A4%BF%E0%A4%95" title="नोबेल पारितोषिक – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="नोबेल पारितोषिक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hadiah_Nobel" title="Hadiah Nobel – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hadiah Nobel" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Premju_Nobel" title="Premju Nobel – մալթայերեն" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Premju Nobel" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="մալթայերեն" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A9mio_Nobel" title="Prémio Nobel – միրանդերեն" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Prémio Nobel" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="միրանդերեն" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%98%E1%80%9A%E1%80%BA%E1%80%86%E1%80%AF" title="နိုဘယ်ဆု – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="နိုဘယ်ဆု" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D9%87" title="نوبل جایزه – մազանդարաներեն" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="نوبل جایزه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="մազանդարաներեն" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Premmio_Nobel" title="Premmio Nobel – նեապոլերեն" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Premmio Nobel" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="նեապոլերեն" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Nobelpries" title="Nobelpries – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Nobelpries" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="नोबेल पुरस्कार – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="नोबेल पुरस्कार" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2_%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A4%BE" title="नोबेल सिरपा – նեվարերեն" lang="new" hreflang="new" data-title="नोबेल सिरपा" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="նեվարերեն" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nia mw-list-item"><a href="https://nia.wikipedia.org/wiki/Nobel" title="Nobel – նիասերեն" lang="nia" hreflang="nia" data-title="Nobel" data-language-autonym="Li Niha" data-language-local-name="նիասերեն" class="interlanguage-link-target">Li Niha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Nobelprijs" title="Nobelprijs – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Nobelprijs" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Nobelprisen" title="Nobelprisen – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Nobelprisen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Nobelprisen" title="Nobelprisen – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Nobelprisen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Nobel_Premie" title="Nobel Premie – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Nobel Premie" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Pris_Nobel" title="Pris Nobel – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Pris Nobel" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A8mi_Nobel" title="Prèmi Nobel – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Prèmi Nobel" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Nobel-palkindo" title="Nobel-palkindo – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Nobel-palkindo" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Badhaasa_Noobeli" title="Badhaasa Noobeli – օրոմո" lang="om" hreflang="om" data-title="Badhaasa Noobeli" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="օրոմո" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%A8%E0%AD%8B%E0%AC%AC%E0%AD%87%E0%AC%B2_%E0%AC%AA%E0%AD%81%E0%AC%B0%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B0" title="ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – օրիյա" lang="or" hreflang="or" data-title="ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="օրիյա" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8B_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8" title="Нобелы преми – օսերեն" lang="os" hreflang="os" data-title="Нобелы преми" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="օսերեն" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A8%E0%A9%8B%E0%A8%AC%E0%A8%B2_%E0%A8%87%E0%A8%A8%E0%A8%BE%E0%A8%AE" title="ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਨੋਬਲ ਇਨਾਮ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Nagroda_Nobla" title="Nagroda Nobla – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Nagroda Nobla" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Premi_Nobel" title="Premi Nobel – պիեմոնտերեն" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Premi Nobel" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="պիեմոնտերեն" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نوبل انعام – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="نوبل انعام" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%AC%D8%A7%D9%8A%D8%B2%D9%87" title="نوبل جايزه – փուշթու" lang="ps" hreflang="ps" data-title="نوبل جايزه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="փուշթու" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="լավ հոդված"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%AAmio_Nobel" title="Prêmio Nobel – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Prêmio Nobel" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Nobel_Su%C3%B1ay" title="Nobel Suñay – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Nobel Suñay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Premiul_Nobel" title="Premiul Nobel – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Premiul Nobel" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" title="Нобелевская премия – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Нобелевская премия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Нобелівска премія – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Нобелівска премія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A5%8B%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%B2%E0%A5%8D_%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%83" title="नोबेल् प्रशस्तिः – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="नोबेल् प्रशस्तिः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8C_%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D1%8D%D0%BC%D0%B8%D0%B9%D1%8D%D1%82%D1%8D" title="Нобель бириэмийэтэ – յակուտերեն" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Нобель бириэмийэтэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="յակուտերեն" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B1%E1%B1%9A%E1%B1%B5%E1%B1%AE%E1%B1%9E_%E1%B1%A5%E1%B1%A4%E1%B1%A8%E1%B1%AF%E1%B1%B7%E1%B1%9F%E1%B1%B9" title="ᱱᱚᱵᱮᱞ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ – սանտալի" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱱᱚᱵᱮᱞ ᱥᱤᱨᱯᱷᱟᱹ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="սանտալի" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A8miu_Nobel" title="Prèmiu Nobel – սարդիներեն" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Prèmiu Nobel" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="սարդիներեն" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Premiu_Nobel" title="Premiu Nobel – սիցիլիերեն" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Premiu Nobel" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="սիցիլիերեն" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%8A%D9%84_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%B2" title="نوبيل پرائيز – սինդհի" lang="sd" hreflang="sd" data-title="نوبيل پرائيز" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="սինդհի" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada" title="Nobelova nagrada – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Nobelova nagrada" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasm%C9%A3urt_n_Nubl" title="Tasmɣurt n Nubl – տաշելհիթ" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasmɣurt n Nubl" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="տաշելհիթ" class="interlanguage-link-target">Taclḥit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B1%E0%B7%9C%E0%B6%B6%E0%B7%99%E0%B6%BD%E0%B7%8A_%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B6%9C%E0%B6%BA" title="නොබෙල් ත්‍යාගය – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="නොබෙල් ත්‍යාගය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Nobel_Prize" title="Nobel Prize – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Nobel Prize" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Nobelova_cena" title="Nobelova cena – սլովակերեն" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Nobelova cena" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="սլովակերեն" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Nobelova_nagrada" title="Nobelova nagrada – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Nobelova nagrada" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Abaalmarinta_Nobel" title="Abaalmarinta Nobel – սոմալիերեն" lang="so" hreflang="so" data-title="Abaalmarinta Nobel" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="սոմալիերեն" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/%C3%87mimi_Nobel" title="Çmimi Nobel – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Çmimi Nobel" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Нобелова награда – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Нобелова награда" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Nobelpries" title="Nobelpries – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Nobelpries" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="խորհուրդ տրվող հոդված"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Nobelpriset" title="Nobelpriset – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Nobelpriset" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tuzo_ya_Nobel" title="Tuzo ya Nobel – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tuzo ya Nobel" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AF%8B%E0%AE%AA%E0%AE%B2%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%9A%E0%AF%81" title="நோபல் பரிசு – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நோபல் பரிசு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B3%8A%E0%B2%AC%E0%B3%86%E0%B2%B2%E0%B3%8D" title="ನೊಬೆಲ್ – տուլու" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ನೊಬೆಲ್" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="տուլու" class="interlanguage-link-target">ತುಳು</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8B%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%A4%E0%B0%BF" title="నోబెల్ బహుమతి – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="నోబెల్ బహుమతి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B8_%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB" title="Ҷоизаи Нобел – տաջիկերեն" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷоизаи Нобел" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="տաջիկերեն" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%82%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%A5" title="รางวัลโนเบล – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="รางวัลโนเบล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Nobel_ba%C3%BDragy" title="Nobel baýragy – թուրքմեներեն" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Nobel baýragy" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="թուրքմեներեն" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Gantimpalang_Nobel" title="Gantimpalang Nobel – տագալերեն" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Gantimpalang Nobel" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="տագալերեն" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Nobel_%C3%96d%C3%BCl%C3%BC" title="Nobel Ödülü – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Nobel Ödülü" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Nobel_b%C3%BCl%C3%A4ge" title="Nobel büläge – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Nobel büläge" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%89%D9%84_%D9%85%DB%87%D9%83%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%89" title="نوبىل مۇكاپاتى – ույղուրերեն" lang="ug" hreflang="ug" data-title="نوبىل مۇكاپاتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ույղուրերեն" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Нобелівська премія – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Нобелівська премія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%86%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نوبل انعام – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="نوبل انعام" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Nobel_mukofoti" title="Nobel mukofoti – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Nobel mukofoti" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%A8mio_Nobel" title="Prèmio Nobel – վենետերեն" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Prèmio Nobel" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="վենետերեն" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Nobel%C3%A4n_premii" title="Nobelän premii – վեպսերեն" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Nobelän premii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="վեպսերեն" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Gi%E1%BA%A3i_Nobel" title="Giải Nobel – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Giải Nobel" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Pris_Nobel" title="Pris Nobel – վալոներեն" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Pris Nobel" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="վալոներեն" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Pahidungog_Nobel" title="Pahidungog Nobel – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Pahidungog Nobel" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%AF%BA%E8%B4%9D%E5%B0%94%E5%A5%96" title="诺贝尔奖 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="诺贝尔奖" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9C%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90" title="ნობელიშ პრემია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ნობელიშ პრემია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%90%D7%91%D7%A2%D7%9C_%D7%A4%D7%A8%D7%99%D7%96" title="נאבעל פריז – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="נאבעל פריז" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%E1%BA%B8%CC%80b%C3%B9n_Nobel" title="Ẹ̀bùn Nobel – յորուբա" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ẹ̀bùn Nobel" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="յորուբա" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%99%E2%B5%8E%E2%B5%96%E2%B5%93%E2%B5%94%E2%B5%9C_%E2%B5%8F%E2%B5%93%E2%B4%B1%E2%B5%8D" title="ⵜⴰⵙⵎⵖⵓⵔⵜ ⵏⵓⴱⵍ – ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵙⵎⵖⵓⵔⵜ ⵏⵓⴱⵍ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ընդհանուր մարոկյան թամազիղտ" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%AF%BA%E8%B4%9D%E5%B0%94%E5%A5%96" title="诺贝尔奖 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="诺贝尔奖" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%BE%E8%B2%9D%E7%88%BE%E7%8D%8E" title="諾貝爾獎 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="諾貝爾獎" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Nobel_Chi%C3%B3ng" title="Nobel Chióng – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Nobel Chióng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%BE%E8%B2%9D%E7%88%BE%E7%8D%8E" title="諾貝爾獎 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="諾貝爾獎" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7191#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c">Հոդված</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t">քննարկում</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >հայերեն </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF">Կարդալ</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Գործիքներ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF">Կարդալ</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v">Խմբագրել</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e">Խմբագրել կոդը</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=history">Դիտել պատմությունը</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j">Այստեղ հղվող էջերը</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k">Կապված փոփոխություններ</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q">Սպասարկող էջեր</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&oldid=10155125" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում">Մշտական հղում</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին">Էջի վիճակագրություն</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&id=10155125&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը">Մեջբերել այս էջը</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2586%25D5%25B8%25D5%25A2%25D5%25A5%25D5%25AC%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25B4%25D6%2580%25D6%2581%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25AF">Ստանալ կարճ URL հասցե</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D5%2586%25D5%25B8%25D5%25A2%25D5%25A5%25D5%25AC%25D5%25B5%25D5%25A1%25D5%25B6_%25D5%25B4%25D6%2580%25D6%2581%25D5%25A1%25D5%25B6%25D5%25A1%25D5%25AF">Download QR code</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF">Ստեղծել գիրք</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=show-download-screen">Ներբեռնել որպես PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p">Տպելու տարբերակ</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nobel_Prize" hreflang="en">Վիքիպահեստ</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7191" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g">Վիքիտվյալների տարր</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><div class="infobox sisterproject noprint" style="width:312px;"> <div style="text-align:center; padding-bottom: .7em; width: 100%"><a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_%28Nobel_Prize%29.ogg" class="internal" title="Hy-Նոբելյան մրցանակ (Nobel Prize).ogg">Լսել հոդվածի ներածությունը</a> · (<a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_(Nobel_Prize).ogg">տեղ.</a>) <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File"><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="182" data-mwtitle="Hy-Նոբելյան_մրցանակ_(Nobel_Prize).ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/0/09/Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_%28Nobel_Prize%29.ogg/Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_%28Nobel_Prize%29.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/09/Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_%28Nobel_Prize%29.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /></audio><figcaption>noicon</figcaption></figure></div> <div style="float:left; margin-left:5px;"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE" title="Վիքիպեդիա:Խոսող հոդված"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Exquisite-kmix.png/45px-Exquisite-kmix.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Exquisite-kmix.png/68px-Exquisite-kmix.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Exquisite-kmix.png/90px-Exquisite-kmix.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a><figcaption></figcaption></figure></div> <div style="font-size:xx-small; line-height:1.6em; margin-left:60px;">Ձայնային ֆայլն ստեղծվել է <a class="external text" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&oldid=6401215">հետևյալ տարբերակի</a> հիման վրա (հունիսի 20, 2019) և չի պարունակում այս ամսաթվից հետո կատարված փոփոխությունները։ Տես նաև <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_(Nobel_Prize).ogg" class="extiw" title="commons:File:Hy-Նոբելյան մրցանակ (Nobel Prize).ogg">ֆայլի մասին տեղեկությունները</a> կամ <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Media:Hy-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF_(Nobel_Prize).ogg" class="extiw" title="commons:Media:Hy-Նոբելյան մրցանակ (Nobel Prize).ogg">բեռնիր ձայնագրությունը</a> Վիքիպահեստից։ (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%B8_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Աուդիո հոդվածներ">Գտնել այլ աուդիո հոդվածներ</a>)</div> </div> <table class="infobox vcard" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" class="summary" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold"><big>Նոբելյան մրցանակ </big> </th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-bottom:0.5em;"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hy/thumb/5/58/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png/274px-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png" decoding="async" width="274" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hy/thumb/5/58/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png/411px-%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hy/5/58/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="492" /></a><div><div style="padding-top:0.3em; line-height:1.2em;"></div></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Տեսակ</th><td><a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%B9%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կոչումներ">պարգև</a> և <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q11448906" class="extiw" title="d:Q11448906">գիտական մրցանակ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ենթատեսակ</th><td><a href="/wiki/%D5%84%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Մրցանակ">մրցանակ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Կազմված է</th><td><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ">Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Գրականության Նոբելյան մրցանակ">Գրականության Նոբելյան մրցանակ</a>, <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ">Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ">ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B4_%D6%86%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ">Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Երկիր</th><td><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Sweden.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/20px-Flag_of_Sweden.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/30px-Flag_of_Sweden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/40px-Flag_of_Sweden.svg.png 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1000" /></a> <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդիա">Շվեդիա</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Norway.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/20px-Flag_of_Norway.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/30px-Flag_of_Norway.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Norway.svg/40px-Flag_of_Norway.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="372" /></a> <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Նորվեգիա">Նորվեգիա</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Հիմնադրվել է</th><td><a href="/wiki/1901" title="1901">1901</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Հիմնադիր</th><td><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A5%D5%A4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ալֆրեդ Նոբել">Ալֆրեդ Նոբել</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Պարգևադրող</th><td><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q946621" class="extiw" title="d:Q946621">Նորվեգիայի Նոբելյան կոմիտե</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա">Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդական ակադեմիա">Շվեդական ակադեմիա</a>, <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3375124" class="extiw" title="d:Q3375124">Nobel Assembly at the Karolinska Institute</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">? և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A5%D5%A4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ալֆրեդ Նոբել">Ալֆրեդ Նոբել</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Շնորհվում է</th><td>մարդկությանն օգտակար ձեռքբերումների համար <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ">քիմիայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Գրականության Նոբելյան մրցանակ">գրականության</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ">խաղաղության</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ">ֆիզիկայի</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B4_%D6%86%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ">ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության</a>, ինչպես նաև <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ">տնտեսագիտության</a> բնագավառներում</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Առաջին շնորհում</th><td><a href="/wiki/1901_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1901 թվական">1901 թվական</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Անվանված է</th><td><a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A5%D5%A4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ալֆրեդ Նոբել">Ալֆրեդ Նոբել</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Կայք</th><td><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/">nobelprize.org</a>(անգլ.)</td></tr></tbody></table> Նոբելյան մրցանակ (շվեդերեն արտասանություն: <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B6%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Միջազգային հնչյունական այբուբեն">[nʊˈbɛl]</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Շվեդերեն">շվեդերեն</a>՝ Nobelpriset, <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Նորվեգերեն">նորվ.</a>՝ Nobelprisen), ամենամյա միջազգային մրցանակների հավաքածու, որոնք շնորհվում են շվեդական ու նորվեգական ինստիտուտների կողմից ակադեմիական, մշակութային և գիտական ձեռքբերումների համար։ Մրցանակները սահմանվել են <a href="/wiki/1859_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1859 թվական">1859 թվականին</a> շվեդ գիտնական <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A5%D5%A4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ալֆրեդ Նոբել">Ալֆրեդ Նոբելի</a> կտակի համաձայն։ <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ">Քիմիայի</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Գրականության Նոբելյան մրցանակ">գրականության</a>, <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ">խաղաղության</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ">ֆիզիկայի</a> և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="mw-redirect" title="Բժշկության Նոբելյան մրցանակ">ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության</a> բնագավառում Նոբելյան մրցանակներն առաջին անգամ շնորհվել են 1901 թվականին<a href="#cite_note-1">[1]</a>։ Նախքան 1980 թվականը մեդալները պատրաստվել են 23 կարատանոց ոսկուց, իսկ դրանից հետո՝ 18 կարատանոց կանաչ ոսկուց, որ ծածկվում է 24 կարատանոց ոսկով։ 1901 թվականից մինչև 2016 թվականը Նոբելյան մրցանակներն ու <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ">Տնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված մրցանակը</a> շնորհվել են 579 անգամ 911 մարդու և կազմակերպությունների։ Քանի որ ոմանք այդ մրցանակին արժանացել են մեկից ավելի անգամներ, ընդհանուր առմամբ ստացվում է 23 կազմակերպություն և 881 անհատ<a href="#cite_note-2">[2]</a>։ Մրցանակների հանձնման արարողություններն անցկացվում են ամեն տարի Շվեդիայի մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D5%AF%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%B4" title="Ստոկհոլմ">Ստոկհոլմում</a> (բացառությամբ Խաղաղության մրցանակի, որը հանձնվում է Նորվեգիայի մայրաքաղաք <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AC%D5%B8" title="Օսլո">Օսլոյում</a>)։ Յուրաքանչյուր մրցանակակիր կամ դափնեկիր ստանում է ոսկե մեդալ, դիպլոմ և գումար, որի չափը որոշվում է <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">Նոբելյան հիմնադրամի</a> կողմից (2017 թվականին հանձնվող գումարի չափը կազմել է 9,000,000 շվեդական կրոն կամ շուրջ US$1,110,000, €944,000, £836,000, INR 72,693,900 կամ CNR 376,000)<a href="#cite_note-PrizeAmountRaised-3">[3]</a>։ Նոբելյան մրցանակը համարվում է ամենահեղինակավոր մրցանակը, որ շնորհվում է գրականության, բժշկության, ֆիզիկայի, քիմիայի, խաղաղության և տնտեսագիտության բնագավառներում<a href="#cite_note-Shalev8-4">[4]</a>։ <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա">Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան</a> հանձնում է Ֆիզիկայի ու Քիմիայի Նոբելյան մրցանակները և Տնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված Շվեդիայի պետական բանկի մրցանակը, <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%BD%D5%AF%D5%A1_%D5%AB%D5%B6%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարոլինսկա ինստիտուտ (դեռ գրված չէ)">Կարոլինսկա ինստիտուտի</a> Նոբելյան ասամբլեան՝ Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակը, <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդական ակադեմիա">Շվեդական ակադեմիան</a> շնորհում է Գրականության Նոբելյան մրցանակը։ Խաղաղարարության Նոբելյան մրցանակը շնորհվում է ոչ թե շվեդական կազմակերպության, այլ Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի կողմից։ Նոբելյան մրցանակը հետմահու չի շնորհվում, բայց եթե մարդը հայտարարվում է դափնեկիր և մահանում նախքան այն ստանալը, ապա մրցանակը շնորհվում է<a href="#cite_note-cbc1003-5">[5]</a>։ Թեև յուրաքանչյուր մրցանակի դափնեկիրների միջին թվաքանակը մեծացել է 20-րդ դարի ընթացքում, բայց այն չի կարող բաժանվել երեքից ավելի մարդկանց միջև։ Բացառություն է կազմում Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը, որի դափնեկիր կարող են դառնալ կազմակերպությունները կամ երեքից ավելի անձինք<a href="#cite_note-6">[6]</a>։ <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմություն">Պատմություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:AlfredNobel_adjusted.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/AlfredNobel_adjusted.jpg/170px-AlfredNobel_adjusted.jpg" decoding="async" width="170" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/AlfredNobel_adjusted.jpg/255px-AlfredNobel_adjusted.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/AlfredNobel_adjusted.jpg/340px-AlfredNobel_adjusted.jpg 2x" data-file-width="1872" data-file-height="2516" /></a><figcaption>Ալֆրեդ Նոբելի համար տհաճ անակնկալ է եղել ֆրանսիական թերթում իր մահվան վերաբերյալ նյութը, որ վերնագրված էր «Մահ վաճառողը մահացել է»</figcaption></figure> <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%A5%D5%A4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ալֆրեդ Նոբել">Ալֆրեդ Նոբելը</a> (<a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Sv-Alfred_Nobel.ogg" class="internal" title="Sv-Alfred Nobel.ogg">listen</a> (<a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D6%86%D5%A1%D5%B5%D5%AC%D5%A5%D6%80" title="Վիքիպեդիա:Մեդիաֆայլեր">օգնություն</a> • <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Sv-Alfred_Nobel.ogg" title="Պատկեր:Sv-Alfred Nobel.ogg">ինֆո</a>)) ծնվել է 1833 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Ստոկհոլմում (Շվեդիա), ինժեներների ընտանիքում<a href="#cite_note-Levinovitz5-7">[7]</a>։ Նա եղել է քիմիկոս, ինժեներ և գյուտարար։ 1894 թվականին Նոբելը գնել է <a href="/w/index.php?title=Bofors&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bofors (դեռ գրված չէ)">Bofors</a> մետաղամշակման գործարանը, որը դարձրել է զենքի խոշորագույն արտադրող։ Նոբելը հայտնագործել է նաև <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%AB%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բալիստիտ (դեռ գրված չէ)">բալիստիտները</a>, որոնք դարձել են բազմաթիվ ռազմական անծուխ պայթուցիկ նյութերի, մասնավորապես Բրիտանական կորդիտ անծուխ վառոդի նախորդները։ Իր ողջ կյանքի ընթացքում Նոբելը հավաքել է հսկայական կարողություն. դրա մեծ մասը նա վաստակել է իր 355 գյուտերի շնորհիվ, որոնցից ամենահայտնին <a href="/wiki/%D4%B4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%BF" title="Դինամիտ">դինամիտն</a> է<a href="#cite_note-Levinovitz11-8">[8]</a>։ 1888 թվականին Ալֆրեդ Նոբելը զարմանքով կարդացել է իր մահախոսականը, որ տպագրվել էր ֆրանսիական թերթում «Մահ վաճառողը մահացել է» խորագրով։ Ռուսաստանում մահացել էր նրա եղբայրը՝ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%BE%D5%AB%D5%A3_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Լյուդվիգ Նոբել">Լյուդվիգը</a>, և լրագրողները սխալմամբ հայտարարել էին հենց Ալֆրեդ Նոբելի մահվան մասին։ Հոդվածն ազդել է Նոբելի վրա և ստիպել մտածել այն մասին, թե ինչպես են իրեն հիշելու մահվանից հետո։ Դա նրան դրդել է փոխել իր կտակը<a href="#cite_note-Time-9">[9]</a>։ 1896 թվականի դեկտեմբերի 10-ին Ալֆրեդ Նոբելը մահացել է Իտալիայի <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8C%D5%A5%D5%B4%D5%B8" title="Սան Ռեմո">Սան Ռեմո</a> քաղաքում գտնվող իր տանը ուղեղի արյունազեղումից, 63 տարեկան հասակում<a href="#cite_note-Sohlman13-10">[10]</a>։ Իր կյանքի ընթացքում Նոբելը գրել է մի քանի <a href="/wiki/%D4%BF%D5%BF%D5%A1%D5%AF" title="Կտակ">կտակ</a>։ Վերջինը նա կազմել է մահվանից մեկ տարի առաջ և ստորագրել <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6" title="Փարիզ">Փարիզի</a> Շվեդ-նորվեգական ակումբում 1895 թվականի <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%B5%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_27" title="Նոյեմբերի 27">նոյեմբերի 27</a>-ին<a href="#cite_note-Sohlman7-11">[11]</a><a href="#cite_note-12">[12]</a>։ Ի զարմանս շատերի՝ Նոբելն իր վերջին կտակում պատվիրել է, որ իր կարողությունն օգտագործվի ստեղծելու մրցանակների շարք նրանց համար, ովքեր տալիս են «մեծագույն օգուտ մարդկությանը» <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Ֆիզիկա">ֆիզիկայի</a>, <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Քիմիա">քիմիայի</a>, <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Ֆիզիոլոգիա">ֆիզիոլոգիայի</a> կամ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բժշկություն">բժշկության</a>, <a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գրականություն">գրականության</a> և <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Խաղաղություն">խաղաղության</a> բնագավառում<a href="#cite_note-thelocal1-13">[13]</a>։ Նոբելը հատկացրել է իր բոլոր ակտիվների 94%-ը, 31 մլն <a href="/w/index.php?title=%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Շվեդական կրոնա (դեռ գրված չէ)">շվեդական կրոնա</a> (US$186 մլն, €150 մլն, 2008 թվական) Նոբելյան հինգ մրցանակների ստեղծման համար<a href="#cite_note-Abrams7-14">[14]</a><a href="#cite_note-NobelFoundationPrizeAmount-15">[15]</a>։ Կտակի վերաբերյալ եղած կասկածների պատճառով այն հաստատվել է միայն 1897 թվականի ապրիլի 26-ին Նորվեգիայի <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A9%D5%B8%D6%80%D5%A9%D5%AB%D5%B6%D5%A3" title="Սթորթինգ">Սթորթինգի</a> կողմից<a href="#cite_note-Levinovitz13-25-16">[16]</a>։ Նոբելի կտակատարներ Ռագնար Սոլմանն ու Ռուդոլֆ Լիլջեքուիստն ստեղծել են <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">Նոբելյան հիմնադրամը</a>, որը պետք է վերահսկեր Նոբելի թողած կարողությունն ու կազմակերպեր մրցանակների հանձնումը<a href="#cite_note-Abrams7-8-17">[17]</a>։ Նոբելի կամքի համաձայն՝ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը հանձնում է Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովը, որի անդամները նշանակվել են 1897 թվականի ապրիլին կտակի հաստատումից կարճ ժամանակ անց։ Դրանից հետո ստեղծվել կամ նշանակվել են մյուս մրցանակների հանձնաժողովները։ Դրանք են Կարոլինսկա ինստիտուտը (հունիսի 7), Շվեդական ակադեմիան (հունիսի 9) և <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B4%D5%AB%D5%A1" title="Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա">Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան</a> (հունիսի 11)<a href="#cite_note-Crawford1-18">[18]</a>։ Նոբելյան հիմնադրամը համաձայնության է հասել մրցանակների շնորհման հիմնական սկզբունքների վերաբերյալ, 1900 թվականին Նոբելյան հիմնադրամի նորաստեղծ կանոնակարգը հրապարակվել է <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AF%D5%A1%D6%80_II" title="Օսկար II">Օսկար II</a> թագավորի կողմից<a href="#cite_note-thelocal1-13">[13]</a>։ 1905 թվականին <a href="/wiki/%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D6%87_%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Շվեդիայի և Նորվեգիայի միացյալ թագավորություն">Շվեդիայի և Նորվեգիայի միացյալ թագավորությունը</a> դադարել է գոյություն ունենալուց։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Նոբելյան_հիմնադրամ">Նոբելյան հիմնադրամ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Նոբելյան հիմնադրամ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Նոբելյան հիմնադրամ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">Նոբելյան հիմնադրամ</a></div> 19-րդ դարում Նոբելների ընտանիքը, որը հայտնի էր Ադրբեջանում նավթի արդյունաբերության բնագավառում իր նորարարություններով, եղել է արտասահմանյան կապիտալի առաջատար ներկայացուցիչը Բաքվում։ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC" title="Ռոբերտ Նոբել">Ռոբերտ Նոբելը</a> եղել է նավթարդյունաբերության ոլորտում առաջին օտարերկրացի ներդրողը Բաքվում։ <a href="/wiki/1875_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1875 թվական">1875 թվականին</a> Ռոբերտ Նոբելը գնել է նավթավերամշակման փոքր գործարան Բաքվում՝ դրանով իսկ հիմք դնելով «Նոբել եղբայրների ընկերությանը», որն ազգայնացվել է Ժողովրդական կոմիսարների Բաքվի խորհրդի կողմից 1918 թվականին<a href="#cite_note-19">[19]</a>։ 1920 թվականին ընկերությունն ազգայնացվել է <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A4%D6%80%D5%A2%D5%A5%D5%BB%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Ադրբեջանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետություն">Ադրբեջանի Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության</a> կառավարության կողմից։ Նոբել եղբայրների նավթային ընկերության խորհրդանիշը ստեղծվել է ոգեշնչվելով <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%B7%D6%80%D5%BB%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սարուխանի շրջան (դեռ գրված չէ)">Սարուխանի շրջանում</a> գտնվող Կրակի տաճարից (Ատեշգահ), իսկ նրանց նավթի տանկերներն ունեցել են կրոնական ու փիլիսոփայական անվանումներ, ինչպիսիք են՝ <a href="/wiki/%D4%B6%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D5%B7%D5%BF" title="Զրադաշտ">Զրադաշտ</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%B4%D5%A1%D5%A4" title="Մուհամմադ">Մուհամմադ</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A4%D5%A1" title="Բուդդա">Բուդդա</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1" title="Բրահմա">Բրահմա</a>, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%BD" title="Սոկրատես">Սոկրատես</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%AF%D5%BF_%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D5%A6%D5%A1" title="Բենեդիկտ Սպինոզա">Սպինոզա</a> և Դարվին։ Ալֆրեդ Նոբելի կամքի և 1896 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Ստոկհոլմում ընթերցված կտակի համաձայն՝ նրա կողմից ստեղծված հիմնադրամը մրցանակներ է շնորհում այն մարդկանց, որոնք ծառայում են մարդկությանը։ Նոբելյան մրցանակը ֆինանսավորվում է Ալֆրեդ Նոբելի կողմից հավաքված անձնական կարողությունից։ Ըստ պաշտոնական աղբյուրների՝ Ալֆրեդ Նոբելն իր կարողության 94 %-ը կտակել է Նոբելյան հիմնադրամին, որը ներկայում կազմում է Նոբելյան մրցանակի տնտեսական հիմքը<a href="#cite_note-20">[20]</a>։ <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Alfred_Nobels_will-November_25th,_1895.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg/220px-Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg/330px-Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg/440px-Alfred_Nobels_will-November_25th%2C_1895.jpg 2x" data-file-width="2965" data-file-height="2056" /></a><figcaption>Ալֆրեդ Նոբելի կտակը</figcaption></figure> Նոբելյան հիմնադրամն ստեղծվել է որպես մասնավոր կազմակերպություն <a href="/wiki/1900_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1900 թվական">1900 թվականի</a> <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%AB_29" title="Հունիսի 29">հունիսի 29</a>-ին։ Դրա նպատակն է վերահսկել Նոբելի թողած ֆինանսներն ու Նոբելյան մրցանակների հանձնման գործընթացները<a href="#cite_note-Levinovitz14-21">[21]</a>։ Նոբելի կտակի համաձայն՝ հիմնադրամի հիմնական խնդիրն է կառավարել այն կարողությունը, որ թողել է Նոբելը։ Նոբելյան հիմնադրամի կարևոր խնդիրներից են միջազգային հանրությանը մրցանակը ներկայացնելն ու դրանց հետ կապված ոչ պաշտոնական վարչությունները վերահսկելը։ Հիմնադրամը չի մասնակցում մրցանակակիրների ընտրությանը<a href="#cite_note-Levinovitz15-22">[22]</a><a href="#cite_note-Feldman16-23">[23]</a>։ Շատ դեպքերում Նոբելյան հիմնադրամը նման է ներդրումային ընկերության, որը Նոբելի թողած կարողությունն օգտագործում է մրցանակների և վարչական գործունեության համար վստահելի ֆինանսական բազա ստեղծելու համար։ Նոբելյան հիմնադրամն ազատվել է բոլոր հարկերից Շվեդիայում (1946 թվականից) և ներդրումային հարկերից Միացյալ Նահանգներում (1953 թվականից)<a href="#cite_note-Levinovitz17-18-24">[24]</a>։ <a href="/wiki/1980-%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="1980-ականներ">1980-ական թվականներից</a> սկսած հիմնադրամի ներդրումները դարձել են ավելի շահութաբեր, և 2007 թվականի դեկտեմբերի 31-ի տվյալներով՝ Նոբելյան հիմնադրամի կողմից վերահսկվող ակտիվների ընդհանուր արժեքը կազմել է 3.628 միլիարդ շվեդական կրոնա (շուրջ US$560 մլն)<a href="#cite_note-Levinovitz15-17-25">[25]</a>։ Ըստ կանոնադրության՝ Նոբելյան հիմնադրամի խորհուրդը կազմված է Շվեդիայի ու <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%BE%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%A1" title="Նորվեգիա">Նորվեգիայի</a> հինգ կամ վեց քաղաքացիներից, իսկ նստավայրը Ստոկհոլմում է։ Խորհրդի նախագահը նշանակվում է շվեդական Riksrådet-ի, մյուս չորս անդամները՝ մրցանակը շնորհող ինստիտուտների հոգաբարձուների կողմից։ Գործադիր տնօրենն ընտրվում է խորհրդի անդամներից, նրա տեղակալին նշանակում է Riksrådet-ը, իսկ երկու օգնականները նշանակվում են հոգաբարձուների կողմից։ Այնուամենայնիվ, <a href="/wiki/1995_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1995 թվական">1995 թվականից</a> ի վեր խորհրդի բոլոր անդամներն ընտրվում են հոգաբարձուների կողմից, գործադիր տնօրենն ու տնօրենի տեղակալը նշանակվում են խորհրդի կողմից։ Ինչպես խորհուրդը, այնպես էլ Նոբելյան հիմնադրամը կազմված է մրցանակները շնորհող ինստիտուտներից (Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Կարոլինսկա ինստիտուտի Նոբելյան ասամբլեա, Շվեդական ակադեմիա, Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողով), այդ ինստիտուտների հոգաբարձուներից ու <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%BF" title="Աուդիտ">աուդիտորներից</a><a href="#cite_note-Levinovitz15-17-25">[25]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Առաջին_մրցանակներ">Առաջին մրցանակներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Առաջին մրցանակներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Առաջին մրցանակներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:R%C3%B6ntgen,_Wilhelm_Conrad_(1845-1923).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg/220px-R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg" decoding="async" width="220" height="342" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg/330px-R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg/440px-R%C3%B6ntgen%2C_Wilhelm_Conrad_%281845-1923%29.jpg 2x" data-file-width="3168" data-file-height="4920" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%AC%D5%B0%D5%A5%D5%AC%D5%B4_%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A3%D5%A5%D5%B6" title="Վիլհելմ Ռենտգեն">Վիլհելմ Ռենտգենն</a> առաջինն է ստացել Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը X-ճառագայթների հայտնագործման համար</figcaption></figure> Նոբելյան հիմնադրամի ստեղծումից ու դրա հիմնական սկզբունքների սահմանումից հետո <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%B6%D5%A1%D5%AA%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%BE" title="Նոբելյան հանձնաժողով">Նոբելյան հանձնաժողովն</a> սկսել է հավաքել հայտեր մրցանակների համար։ Դրանից հետո նրանք մրցանակների հավակնորդների նախնական ցուցակներն ուղարկել են մրցանակները շնորհող ինստիտուտներին։ Ֆիզիկայի բնագավառում հանձնվելիք մրցանակի հավակնորդների կարճ ցանկում նշված էին <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%AC%D5%B0%D5%A5%D5%AC%D5%B4_%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A3%D5%A5%D5%B6" title="Վիլհելմ Ռենտգեն">Վիլհելմ Ռենտգենի</a> հայտնաբերած <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Ռենտգենյան ճառագայթներ">X-ճառագայթները</a> և <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%AC%D5%AB%D5%BA_%D4%BC%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%A4" title="Ֆիլիպ Լենարդ">Ֆիլիպ Լենարդի</a> աշխատանքը <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%BC%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%A9%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կատոդային ճառագայթներ (դեռ գրված չէ)">կատոդային ճառագայթների</a> վրա։ Գիտությունների ակադեմիան որպես մրցանակի դափնեկիր ընտրել է Ռենտգենին<a href="#cite_note-Feldman134-26">[26]</a><a href="#cite_note-Leroy117-118-27">[27]</a>։ 19-րդ դարի վերջին տասնամյակներում բազմաթիվ քիմիկոսներ էին կատարել նշանակալի աշխատանքներ, և Ակադեմիան ստացել է 20 հայտ, որոնցից տասնմեկը՝ <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%A2_%D5%80%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%AF_%D5%BE%D5%A1%D5%B6%D5%BF_%D5%80%D5%B8%D6%86%D6%86" title="Յակոբ Հենդրիկ վանտ Հոֆֆ">Յակոբ Հենդրիկ վանտ Հոֆֆից</a><a href="#cite_note-Crawford118-28">[28]</a>։ Վերջինս արժանացել է Նոբելյան մրցանակի <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%B8%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Քիմիական թերմոդինամիկա">քիմիական թերմոդինամիկայի</a> բնագավառում իր ներդրման համար<a href="#cite_note-Levinovitz81-29">[29]</a><a href="#cite_note-Feldman205-30">[30]</a>։ Որպես Գրականության Նոբելյան մրցանակի առաջին դափնեկիր՝ Շվեդական ակադեմիայի կողմից ընտրվել է բանաստեղծ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB-%D5%8A%D6%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%B8%D5%B4" title="Սյուլի-Պրյուդոմ">Սյուլի-Պրյուդոմը</a>։ Քառասուներկու շվեդ գրողներից, նկարիչներից ու գրաքաննադատներից կազմված խումբը բողոքել է այդ որոշման դեմ՝ պնդելով, թե մրցանակը պետք է շնորհվեր <a href="/wiki/%D4%BC%D6%87_%D5%8F%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B5" title="Լև Տոլստոյ">Լև Տոլստոյին</a><a href="#cite_note-Levinovitz144-31">[31]</a>։ Ոմանք, այդ թվում նաև Բյորտոն Ֆելդմանը, քննադատել են այդ մրցանակը՝ պատճառաբանելով, թե Պրյուդոմը միջակ գրող է։ Ֆելդմանը որպես բացատրություն ասել է, թե Ակադեմիայի անդամներից շատերը նախընտրում էր Վիկտորյանական գրականություն, այդ պատճառով էլ ընտրել են Վիկտորյանական բանաստեղծի<a href="#cite_note-Feldman69-32">[32]</a>։ Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության բնագավառում հանձնվող առաջին մրցանակը շնորհվել է գերմանացի ֆիզիոլոգիստ ու միկրոկենսաբան <a href="/wiki/%D4%B7%D5%B4%D5%AB%D5%AC_%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86_%D6%86%D5%B8%D5%B6_%D4%B2%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A3" title="Էմիլ Ադոլֆ ֆոն Բերինգ">Էմիլ Ադոլֆ ֆոն Բերինգին</a>, որ 1890-ական թվականների ընթացքում մշակել է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6" title="Հակաթույն">հակաթույն</a> <a href="/wiki/%D4%B4%D5%AB%D6%86%D5%A9%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%A1" title="Դիֆթերիա">դիֆթերիայի</a> բուժման համար, որը նախքան այդ դառնում էր տարեկան հազարավոր մարդկանց մահվան պատճառ<a href="#cite_note-Feldman242-244-33">[33]</a><a href="#cite_note-Leroy233-34">[34]</a>։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակն առաջինը շնորհվել է շվեյցարացի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D4%B4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Անրի Դյունան">Անրի Դյունանը</a>, որին նա արժանացել է <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%AD%D5%A1%D5%B9" class="mw-redirect" title="Կարմիր խաչ">Կարմիր խաչի և կարմիր մահիկի միջազգային շարժման</a> մեջ ունեցած իր դերի ու Ժնևի կոնվենցիան նախաձեռնելու համար և ֆրանսիացի պացիֆիստ Ֆրեդերիկ Պասիին, որը եղել է Խաղաղության լիգայի հիմնադիրն ու Դյունանի հետ ակտիվ մասնակցություն ունեցել «Հանուն կարգի և քաղաքակրթության համընդհանուր դաշինքի» ստեղծման գործում։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Երկրորդ_համաշխարհային_պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">խմբագրել կոդը</a>]</div> 1938 և 1939 թվականներին <a href="/wiki/%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86_%D5%80%D5%AB%D5%BF%D5%AC%D5%A5%D6%80" title="Ադոլֆ Հիտլեր">Ադոլֆ Հիտլերի</a> գլխավորած <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%8C%D5%A1%D5%B5%D5%AD" class="mw-redirect" title="Երրորդ Ռայխ">Երրորդ ռայխը</a> գերմանացի երեք դափնեկիրների (<a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիխարդ Կուն (դեռ գրված չէ)">Ռիխարդ Կուն</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86_%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%AD_%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադոլֆ Ֆրիդրիխ Յոհան Բուտենանդտ (դեռ գրված չէ)">Ադոլֆ Ֆրիդրիխ Յոհան Բուտենանդտ</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%B4%D5%B8%D5%B4%D5%A1%D5%A3%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գերհարդ Դոմագկ (դեռ գրված չէ)">Գերհարդ Դոմագկ</a>) արգելել է ընդունել իրենց մրցանակները<a href="#cite_note-Levinovitz23-35">[35]</a>։ Հետագայում նրանք կարողացել են ստանալ մեդալ և դիպլոմ<a href="#cite_note-Wilhelm85-36">[36]</a>։ Չնայած Շվեդիան պաշտոնապես չեզոք էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ, մրցանակները շնորհվել են ոչ պարբերաբար։ 1939 թվականին Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ չի շնորհվել։ Մրցանակներից ոչ մեկը չի շնորհվել 1940-1942 թվականներին Գերմանիայի կողմից Նորվեգիայի օկուպացման պատճառով։ Հաջորդ տարի շնորհվել են բոլոր մրցանակները, բացառությամբ գրականության և խաղաղության ոլորտում հանձնվողների<a href="#cite_note-37">[37]</a>։ Նորվեգիայի օկուպացիայի ընթացքում Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի երեք անդամներ փախել են, իսկ մյուսները կարողացել են խուսափել գերմանացիների հետապնդումներից, երբ Նոբելյան հիմնադրամը հայտարարել է, որ <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AC%D5%B8" title="Օսլո">Օսլոյում</a> գտնվող հանձնաժողովի շենքը շվեդական սեփականություն է։ Այդպիսով այն դարձել է գերմանացիներից պաշտպանված տարածք, քանի որ վերջիններս չէին պատերազմում Շվեդիայի դեմ<a href="#cite_note-Abrams23-38">[38]</a>։ Օսլոյում մնացած անդամները շարունակել են հանձնաժողովի աշխատանքները, բայց չեն շնորհել ոչ մի մրցանակ։ 1944 թվականին Նոբելյան հիմնադրամը հանձնաժողովի՝ տարագրության մեջ գտնվող երեք անդամների հետ միասին հավաստիացրել են, որ հայտերը ներկայացվել են Խաղաղության մրցանակի համար, և այն կարող է նորից շնորհվել<a href="#cite_note-Levinovitz23-35">[35]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Տնտեսագիտության_մրցանակ">Տնտեսագիտության մրցանակ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Տնտեսագիտության մրցանակ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Տնտեսագիտության մրցանակ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Հիմնական հոդված՝ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ">Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG/220px-Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG" decoding="async" width="220" height="102" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG/330px-Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG/440px-Worldmapnobellaureatesbycountry2.PNG 2x" data-file-width="1357" data-file-height="628" /></a><figcaption>Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներն ըստ երկրների</figcaption></figure> 1968 թվականին Շվեդիայի ազգային բանկն (Sveriges Riksbank) իր 300-ամյակի առթիվ մեծ գումար է հատկացրել Նոբելյան հիմնադրամին՝ որն այն պետք է օգտագործեր Նոբելի հիշատակին նվիրված մրցանակի համար։ Հաջորդ տարի առաջին անգամ հանձնվել է Տնտեսագիտական գիտությունների բնագավառում Ալֆրեդ Նոբելի հիշատակին նվիրված մրցանակը։ Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիան դարձել է պատասխանատու դափնեկիրների ընտրության համար։ Տնտեսագիտության Նոբելյան առաջին մրցանակը շնորհվել է <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%B6_%D4%B9%D5%AB%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6" title="Յան Թինբերգեն">Յան Թինբերգենն</a> ու <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D6%80_%D5%96%D6%80%D5%AB%D5%B7" title="Ռագնար Ֆրիշ">Ռագնար Ֆրիշին</a> տնտեսական պրոցեսների վերլուծության համար դինամիկ մոդելների զարգացման և կիրառության համար<a href="#cite_note-Feldman343-39">[39]</a><a href="#cite_note-Levinovitz207-40">[40]</a>։ Նոբելյան հիմնադրամի խորհուրդը որոշել է, որ այդ հավելումից հետո նոր մրցանակներ չեն ավելացվի<a href="#cite_note-Levinovitz20-41">[41]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մրցանակաբաշխության">Մրցանակաբաշխության</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Մրցանակաբաշխության" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Մրցանակաբաշխության">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մրցանակների հանձնման արարողությունները նույնն են Նոբելյան բոլոր մրցանակների համար. հիմնական տարբերությունն այն է, թե ով կարող է առաջարկել թեկնածություններ դրանցից յուրաքանչյուրի համար<a href="#cite_note-Feldman16-17-42">[42]</a>։ <div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:204px;max-width:204px"><div class="tsingle" style="margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/200px--Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="200" height="150" data-durationhint="48" data-mwtitle="Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/7/75/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv/Announcement_Nobelprize_Chemistry_2009-3.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /></video></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">2009 թվականի Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների անունների հայտարարումը Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի մշտական քարտուղար Գուննար Օքվիստի կողմից</div></div><div class="tsingle" style="margin:1px;width:202px;max-width:202px"><div class="thumbimage"><video id="mwe_player_2" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/200px--Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="200" height="150" data-durationhint="111" data-mwtitle="Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="640" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="192" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="320" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="480" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/b/be/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv/Announcement_Nobelprize_Literature_2009-1.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="480" data-height="360" /></video></div><div class="thumbcaption" style="clear:left">2009 թվականի Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկրի հայտարարումը <a href="/wiki/%D5%93%D5%AB%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D4%B7%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Փիթեր Էնգլունդ">Փիթեր Էնգլունդի</a> կողմից շվեդերեն, անգլերեն և գերմաներեն</div></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Թեկնածուների_առաջադրում">Թեկնածուների առաջադրում</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Թեկնածուների առաջադրում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Թեկնածուների առաջադրում">խմբագրել կոդը</a>]</div> Մրցանակների հանձնումից մեկ տարի առաջ՝ սովորաբար սեպտեմբերին, Նոբելյան հիմնադրամի կողմից հայտերի ձևերն ուղարկվում են շուրջ 3000 անձանց։ Որպես կանոն՝ այդ անձինք ականավոր գիտնականներ են, որ աշխատում են համապատասխան ոլորտներում։ <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ">Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի</a> դեպքում հայտերի ձևերն ուղարկվում են նաև կառավարություններին, Խաղաղության մրցանակի նախկին դափնեկիրներին և Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի ներկա կամ նախկին անդամներին։ Հայտերի վերադարձման վերջնաժամկետը մրցանակի հանձնման տարվա <a href="/wiki/%D5%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%AB_31" title="Հունվարի 31">հունվարի 31</a>-ն է<a href="#cite_note-Feldman16-17-42">[42]</a><a href="#cite_note-Levinovitz26-43">[43]</a>։ Նոբելյան հանձնաժողովը կազմում է մրցանակի շուրջ 300 թեկնածուների ցանկ այդ հայտերն ուղարկածների ու ավելացված անուններից<a href="#cite_note-Abrams15-44">[44]</a>։ Թեկնածուների անունները չեն հրապարակվում, և նրանց չեն տեղեկացնում այդ ցանկում ընդգրկվելու վերաբերյալ։ Թեկնածուների վերաբերյալ բոլոր գրանցումները գաղտնի են պահում մրցանակի հանձնմանը հաջորդող 50 տարիների ընթացքում<a href="#cite_note-Feldman315-45">[45]</a><a href="#cite_note-46">[46]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ընտրություն">Ընտրություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Ընտրություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Ընտրություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Նոբելյան հանձնաժողովը նախապատրաստում է հաշվետվություն, որն արտացոլում է համապատասխան բնագավառների մասնագետների երաշխավորումները։ Թեկնածուների նախնական ցանկի հետ միասին այն հանձնվում է մրցանակակրին որոշող ինստիտուտներին<a href="#cite_note-Feldman52-47">[47]</a>։ Յուրաքանչյուր ոլորտում հաղթողը կամ հաղթողները որոշվում են քվերակության ընթացքում ստացած ձայների մեծամասնությամբ։ Քվեարկության արդյունքը բողոքարկման ենթակա չէ և հայտարարվում է քվերակության ավարտից անմիջապես հետո<a href="#cite_note-Levinovitz25-28-48">[48]</a>։ Ամեն մի մրցանակի համար կարող է ընտրվել առավելագույնը երեք դափնեկիր կամ երկու տարբեր աշխատանք։ Բացառությամբ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը, որը կարող է տրվել ինստիտուտների, մյուս մրցանակները կարող են շնորհվել միայն մարդկանց<a href="#cite_note-Abrams8-49">[49]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հետմահու_հայտեր">Հետմահու հայտեր</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Հետմահու հայտեր" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Հետմահու հայտեր">խմբագրել կոդը</a>]</div> Թեև հետմահու անվանակարգումները ներկայում արգելված են, սակայն մարդիկ, որոնք մահացել էին մրցանակի ներկայացվելուց մինչև հանձնաժողովի կողմից որոշման կայացումն ընկած ժամանակահատվածում, նախկինում կարող էին ստանալ մրցանակը։ Դա պատահել է երկու անգամ. 1931 թվականին Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է ճանաչվել <a href="/wiki/%D4%B7%D6%80%D5%AB%D5%AF_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC%D6%86%D5%A5%D5%AC%D5%A4%D5%BF" title="Էրիկ Կարլֆելդտ">Էրիկ Կարլֆելդտը</a>, իսկ <a href="/wiki/1961_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1961 թվական">1961 թվականին</a> Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF-%D5%AB_%D5%A3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D6%80" title="ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար">ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար</a> <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%A3_%D5%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%B7%D5%B8%D5%AC%D5%A4" title="Դագ Համարշոլդ">Դագ Համարշոլդին</a>։ 1974 թվականից սկսած՝ դափնեկիրը պետք է կենդանի լինի հոկտեմբերին նրա անունը հայտարարելու ժամանակ։ 1996 թվականին <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D5%8E%D5%AB%D6%84%D6%80%D5%AB" title="Ուիլյամ Վիքրի">Ուիլյամ Վիքրին</a> մահացել է մրցանակի (տնտեսագիտության բնագավառում) դափնեկրի անունը հայտարարելուց հետո՝ նախքան այն կհանձնվեր իրեն<a href="#cite_note-Abrams9-50">[50]</a>։ <a href="/wiki/2011_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2011 թվական">2011 թվականի</a> հոկտեմբերի 3-ին հայտարարվել են Բժշկության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների անունները, սակայն հանձնաժողովը չի իմացել, որ նրանցից մեկը՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%A1%D5%AC%D6%86_%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռալֆ Ստայնման (դեռ գրված չէ)">Ռալֆ Ստայնմանը</a>, մահացել էր դրանից երեք օր առաջ։ Հանձնաժողովը քննարկել է Ստայնմանը մրցանակի հարցը, քանի որ ըստ կանոնակարգի՝ այն չի կարող հանձնվել հետմահու<a href="#cite_note-cbc1003-5">[5]</a>։ Ավելի ուշ հանձնաժողովը որոշումը թողել է անփոփոխ<a href="#cite_note-51">[51]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ճանաչման_ժամանակի_ուշացում">Ճանաչման ժամանակի ուշացում</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Ճանաչման ժամանակի ուշացում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Ճանաչման ժամանակի ուշացում">խմբագրել կոդը</a>]</div> Նոբելը ցանկացել է, որ մրցանակները շնորհվեն «նախորդ տարում» կատարված ձեռքբերումների համար։ Նախկինում սովորաբար մրցանակի էին արժանանում վերջին ժամանակներում կատարված հայտնագործությունների համար<a href="#cite_note-52">[52]</a>։ Սակայն այդ հայտնագործութունների մի մասը հետագայում կասկածի տակ է դրվել կամ ժխտվել։ Օրինակ՝ 1926 թվականին Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակը հանձնվել է <a href="/w/index.php?title=%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D5%BD_%D5%96%D5%AB%D5%A2%D5%AB%D5%A3%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Յոհանես Ֆիբիգեր (դեռ գրված չէ)">Յոհանես Ֆիբիգերին</a>, որն իբր թե հայտնաբերել էր մակաբույծ, որը դառնում է <a href="/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%B2%D6%81%D5%AF%D5%A5%D5%B2" title="Քաղցկեղ">քաղցկեղի</a> պատճառ<a href="#cite_note-Levinovitz125-53">[53]</a>։ Նման թյուրիմացություններից խուսափելու համար հետագայում մրցանակները շնորհվում են ժամանակի քննությանը դիմացած գիտական հայտնագործությունների համար<a href="#cite_note-Abrams25-54">[54]</a><a href="#cite_note-embo-55">[55]</a><a href="#cite_note-scienceline1-56">[56]</a>։ Ըստ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AA%D5%B7%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B4_%D6%86%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%B8%D5%AC%D5%B8%D5%A3%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ">Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի</a> հանձնաժողովի նախկին նախագահ Ռալֆ Պետերսոնի՝ «Նոբելյան հանձնաժողովի կողմից «նախորդ տարի» չափանիշը մեկնաբանվում է որպես այն տարին, երբ պարզ է դարձել հայտնագործության ողջ ազդեցությունը»<a href="#cite_note-embo-55">[55]</a>։ <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nobelinstituttet_20080913-01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nobelinstituttet_20080913-01.jpg/220px-Nobelinstituttet_20080913-01.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nobelinstituttet_20080913-01.jpg/330px-Nobelinstituttet_20080913-01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Nobelinstituttet_20080913-01.jpg/440px-Nobelinstituttet_20080913-01.jpg 2x" data-file-width="4368" data-file-height="2912" /></a><figcaption>Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի սենյակը</figcaption></figure> Մրցանակի հանձնման ու այն ստանալու համար հիմք հանդիսացած ձեռքբերմանը հասնելու միջև ընկած ժամանակը տարբերվում է ըստ կատեգորիաների։ Գրականության բնագավառում մրցանակը սովորաբար շնորհվում է աշխատանքների շարք, այլ ոչ թե մեկ ստեղծագործության համար<a href="#cite_note-57">[57]</a><a href="#cite_note-58">[58]</a>։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը նույնպես կարող է շնորհվել ամբողջ կյանքի ընթացքում կատարած աշխատանքի համար։ Օրինակ՝ 2008 թվականին այդ մրցանակին արժանացել է Մարտի Ախտիսաարին մի քանի մայրցամաքներում միջազգային կոնֆլիկտների լուծման ուղղությամբ ավելի քան երեք տասնամյակ իր գործադրած նշանակալի ջանքերի համար<a href="#cite_note-59">[59]</a><a href="#cite_note-60">[60]</a>։ Այնուամենայնիվ մրցանակները կարող են շնորհվել նաև վերջերս կատարված առանձին իրադարձությունների համար<a href="#cite_note-61">[61]</a>։ Օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%94%D5%B8%D6%86%D5%AB_%D4%B1%D5%B6%D5%A1%D5%B6" title="Քոֆի Անան">Քոֆի Անանը</a> Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի արժանացել է 2001 թվականին՝ <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF-%D5%AB_%D5%A3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D6%84%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B2%D5%A1%D6%80" title="ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար">ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար</a> դառնալուց ընդամենը չորս տարի անց<a href="#cite_note-Abrams330-62">[62]</a>։ <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80_%D4%B1%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%A1%D5%A9" title="Յասեր Արաֆաթ">Յասեր Արաֆաթը</a>, <a href="/wiki/%D4%BB%D6%81%D5%B0%D5%A1%D5%AF_%D5%8C%D5%A1%D5%A2%D5%AB%D5%B6" title="Իցհակ Ռաբին">Իցհակ Ռաբինը</a> և <a href="/wiki/%D5%87%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Շիմոն Պերես">Շիմոն Պերեսը</a> Նոբելյան մրցանակ ստացել են 1994 թվականին՝ Օսլոյի պայմանագրի ստորագրումից շուրջ մեկ տարի անց<a href="#cite_note-Abrams27-63">[63]</a>։ Ֆիզիկայի, քիմիայի և բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի բնագավառներում մրցանակները սովորաբար հանձնվում են այն բանից հետո, երբ տվյալ ձեռքբերումն ստանում է լայն ճանաչում։ Երբեմն դա պահանջում է տասնամյակներ, օրինակ՝ <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%BC%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%89%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AF%D5%B0%D5%A1%D6%80" title="Սուբռահմանյան Չանդրասեկհար">Սուբռահմանյան Չանդրասեկհարը</a> 1983 թվականին արժանացել է <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ">Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի</a> աստղերի էվոլյուցիային և կառուցվածքին վերաբերող իր աշխատանքների համար, որ կատարել է 1930-ական թվականներին<a href="#cite_note-currentscience-64">[64]</a><a href="#cite_note-65">[65]</a>։ Ոչ բոլոր գիտնականներն են ապրում մինչև իրենց աշխատանքների ճանաչումը։ Որոշ հայտնագործություններ այդպես էլ չեն ներկայացվում Նոբելյան մրցանակի այն պատճառով, որ դրանց հեղինակները մահանում են նախքան իրենց աշխատանքի նշանակության հաստատումը<a href="#cite_note-66">[66]</a><a href="#cite_note-67">[67]</a><a href="#cite_note-68">[68]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մրցանակների_հանձնում">Մրցանակների հանձնում</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Մրցանակների հանձնում" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Մրցանակների հանձնում">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg/220px-Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg/330px-Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg/440px-Horbjorn_Jagland_presents_President_Barack_Obama_with_the_Nobel_Prize_medal_and_diploma.jpg 2x" data-file-width="2731" data-file-height="4096" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%A1%D6%84_%D5%95%D5%A2%D5%A1%D5%B4%D5%A1" title="Բարաք Օբամա">Բարաք Օբաման</a> Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի նախագահ <a href="/w/index.php?title=%D5%8F%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%80%D5%B6_%D5%85%D5%A1%D5%A3%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Տուրբյորն Յագլանդ (դեռ գրված չէ)">Տուրբյորն Յագլանդի</a> ձեռքից Խաղաղության Նոբելյան մրցանակն ստանալուց հետո</figcaption></figure> Բացառությամբ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի՝ Նոբելյան մրցանակները հանձնվում են Շվեդիայի մայրաքաղաք Ստոկհոլմում անցկացվող մրցանակաբաշխության ամենամյա արարողության ժամանակ, որ տեղի է ունենում <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D5%A5%D5%B4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%AB_10" title="Դեկտեմբերի 10">դեկտեմբերի 10</a>-ին՝ Նոբելի մահվան օրը։ Դափնեկրի դասախոսությունը սովորաբար անցկացվում է մրցանակի հանձնումից մի քանի օր առաջ։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրն ու նրա դասախոսությունը ներկայացվում են Նորվեգիայի մայրաքաղաք Օսլոյում անցկացվող ամենամյա միջոցառման ժամանակ, որ սովորաբար անցկացվում է դեկտեմբերի 10-ին։ Մրցանակների հանձնման արարողություններն ու դրանց հետ կապված բանկետները, որպես կանոն, լինում են միջազգային խոշոր միջոցառումներ<a href="#cite_note-autogenerated5-69">[69]</a><a href="#cite_note-thelocal2-70">[70]</a>։ Շվեդիայում մրցանակների հանձնման արարողություններն անցկացվում են <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%B8%D5%AF%D5%B0%D5%B8%D5%AC%D5%B4%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A1%D5%BD%D6%80%D5%A1%D5%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստոկհոլմի համերգասրահ (դեռ գրված չէ)">Ստոկհոլմի համերգասրահում</a>, իսկ բանկետը տեղի է ունենում Ստոկհոլմի քաղաքապետարանում։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը հանձնվել է Նորվեգիայի Նոբելյան ինստիտուտում (1905-1946), <a href="/wiki/%D5%95%D5%BD%D5%AC%D5%B8%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Օսլոյի համալսարան">Օսլոյի համալսարանի</a> դահլիճում (1947-1989), ապա Օսլոյի քաղաքապետարանում (1990 թվականից մինչ օրս)<a href="#cite_note-Levinovitz21-23-71">[71]</a>։ Ստոկհոլմում Նոբելյան մրցանակների հանձնման արարողության գլխավոր իրադարձությունը Շվեդիայի թագավորի ձեռքից մրցանակների ստացումն է։ Օսլոյում Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի նախագահը հանձնում է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկրին Նորվեգիայի թագավորի ներկայությամբ<a href="#cite_note-thelocal2-70">[70]</a><a href="#cite_note-sweden2-72">[72]</a>։ Սկզբում Օսկար II թագավորը դեմ է եղել մրցանակը նաև օտարերկրացիներին շնորհելուն։ Ասվում է, թե նա իր կարծիքը փոխել է, երբ նրա ուշադրությունը հրավիրել են այն հանգամանքի վրա, որ մրցանակները դրական են անդրադառնում Շվեդիայի միջազգային հեղինակության վրա<a href="#cite_note-73">[73]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Նոբելյան_բանկետ">Նոբելյան բանկետ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Նոբելյան բանկետ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Նոբելյան բանկետ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nobel-banquet-table.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Nobel-banquet-table.jpg/220px-Nobel-banquet-table.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Nobel-banquet-table.jpg/330px-Nobel-banquet-table.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Nobel-banquet-table.jpg/440px-Nobel-banquet-table.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1728" /></a><figcaption>2005 թվականի Նոբելյան բանկետի սեղան Ստոկհոլմում</figcaption></figure> Շվեդիայում Նոբելյան մրցանակների հանձնման արարողությունից հետո տեղի է ունենում <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A5%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նոբելյան բանկետ (դեռ գրված չէ)">հանդիսավոր ճաշկերույթ</a> Ստոկհոլմի քաղաքապետարանի Կապույտ դահլիճում, որին մասնակցում են Շվեդիայի թագավորական ընտանիքն ու շուրջ 1300 հյուրեր։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի հանձնումից հետո բանկետ է կազմակերպվում <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A4_%D5%B0%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%81_(%D5%95%D5%BD%D5%AC%D5%B8)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գրանդ հյուրանոց (Օսլո) (դեռ գրված չէ)">Օսլոյի Գրանդ հյուրանոցում</a>։ Մրցանակակրից բացի ներկա են գտնվում <a href="/w/index.php?title=Storting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Storting (դեռ գրված չէ)">Storting</a>-ի նախագահը, վարչապետը, իսկ <a href="/wiki/2006_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2006 թվական">2006 թվականից</a> սկսած՝ նաև Նորվեգիայի թագավորն ու թագուհին։ Ընդհանուր առմամբ բանկետին մասնակցում է շուրջ 250 հյուր։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Նոբելյան_դասախոսություն">Նոբելյան դասախոսություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Նոբելյան դասախոսություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Նոբելյան դասախոսություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Նոբելյան հիմնադրամի կանոնադրության համաձայն՝ յուրաքանչյուր մրցանակակիր պարտավոր է կարդալ հրապարակային դասախոսություն՝ նվիրված այն թեմային, ինչի համար արժանացել է մրցանակին<a href="#cite_note-74">[74]</a>։ Նոբելյան դասախոսությունը՝ որպես հռետորական ժանր, իր ներկայիս ձևաչափին հասել է տասնամյակների ընթացքում<a href="#cite_note-75">[75]</a>։ Այդ դասախոսությունները սովորաբար ներկայացվում են Նոբելյան շաբաթվա ընթացքում (մրցանակների հանձնմանն ու բանկետին նախորդող շաբաթը, որը սովորաբար սկսվում է մրցանակակիրների ժամանումով Ստոկհոլմ և ավարտվում բանկետով), բայց դա պարտադիր չէ։ Մրցանակակիրները պարտավոր են դասախոսությունը ներկայացնել մրցանակն ստանալուն հաջորդող վեց ամիսների ընթացքում։ Սակայն ոմանք դա անում են ավելի ուշ։ Օրինակ՝ Միացյալ Նահանգների նախագահ <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A5%D5%B8%D5%A4%D5%B8%D6%80_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%BF" title="Թեոդոր Ռուզվելտ">Թեոդոր Ռուզվելտը</a> Նոբելյան Խաղաղության մրցանակն ստացել է <a href="/wiki/1906_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1906 թվական">1906 թվականին</a>, բայց իր դասախոսությունը կարդացել է 1910 թվականին՝ իր պաշտոնավարման ժամկետի ավարտից հետո<a href="#cite_note-Abrams18-19-76">[76]</a>։ Դասախոսությունները կազմակերպվում են այն նույն ինստիտուտների կողմից, որոնք ընտրել են դափնեկրին<a href="#cite_note-77">[77]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մրցանակներ">Մրցանակներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Մրցանակներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Մրցանակներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Մեդալներ">Մեդալներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Մեդալներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Մեդալներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <a href="/wiki/2012_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2012 թվական">2012 թվականի</a> մայիսի 30-ին հայտարարվել է, որ Նոբելյան հիմնադրամը հինգ (շվեդական) Նոբելյան մեդալների ստեղծման համար պայմանագիր է կնքել Svenska Medalj AB ընկերության հետ։ Նախկինում՝ 1902 թվականից մինչև 2010 թվականը, Նոբելյան մեդալները ձուլվում էին <a href="/w/index.php?title=Myntverket&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myntverket (դեռ գրված չէ)">Myntverket</a>-ի (Շվեդական դրամահատարան) կողմից։ Վերջինս Շվեդիայի ամենահին ընկերությունն էր և դադարեցրել է իր գործունեությունը 2011 թվականին՝ 1017 տարի գործելուց հետո։ <a href="/wiki/2011_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2011 թվական">2011 թվականին</a> մեդալները պատրաստել է Նորվեգիայի դրամահատարանը, որ տեղակայված է <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A3%D5%BD%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոնգսբերգ (դեռ գրված չէ)">Կոնգսբերգում</a>։ Նոբելյան մեդալները գրանցված են որպես Նոբելյան հիմնադրամի <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BA%D6%80%D5%A1%D5%B6%D6%84%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%B7" title="Ապրանքանիշ">ապրանքանիշ</a><a href="#cite_note-78">[78]</a>։ Յուրաքանչյուր մեդալ իր երեսակողմի ձախ մասում կրում է Ալֆրեդ Նոբելի դիմապատկերը։ Ֆիզիկայի, քիմիայի, ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության և գրականության ոլորտներում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներին հանձնվող մեդալներն ունեն իրար նման երեսակողմեր, որի վրա Ալֆրեդ Նոբելի դիմապատկերն է և նրա ծննդյան ու մահվան տարեթվերը։ Նոբելի դիմապատկերն առկա է նաև խաղաղության և տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակների մեդալների երեսակողմին, բայց մի փոքր այլ դիզայնով։ Օրինակ՝ դափնեկրի անունը փորագրվում է <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ">Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի</a> մեդալի եզրին<a href="#cite_note-Feldman2-79">[79]</a>։ Մեդալների դարձերեսի պատկերները տարբեր են և կախված են այն ինստիտուտից, որը որոշում է մրցանակակրին։ Քիմիայի ու ֆիզիկայի ոլորտում Նոբելյան մրցանակի արժանացած անձանց հանձնվող մեդալների դարձերեսներն ունեն նույն դիզայնը<a href="#cite_note-Paulingmedal-80">[80]</a>։ <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG/220px-Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG/330px-Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG/440px-Nobel_Prize_Diploma_Fritz_Haber_1918.JPG 2x" data-file-width="1938" data-file-height="1296" /></a><figcaption>Մրցանակակիրներն ստանում են դիպլոմ, ոսկե մեդալ և գումար. նկարում <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80" title="Ֆրից Հաբեր">Ֆրից Հաբերի</a> դիպլոմն է, որ Նոբելյան մրցանակի է արժանացել ամոնիակի սինթեզման մեթոդի մշակման համար</figcaption></figure> Նախքան 1980 թվականը բոլոր մեդալները ձուլվում էին 23 կարատանոց ոսկուց։ Դրանից հետո մեդալները պատրաստվում են 18 կարատանոց կանաչ ոսկուց և ծածկվում 24 կարատանոց ոսկով։ Մեդալների քաշերը տարբեր են՝ կախված ոսկու արժեքից, բայց միջին քաշը կազմում է 175 գրամ։ Տրամագիծը 66 մմ է, հաստությունը կարող է տատանվել 5,2 մմ-ից մինչև 2,4 մմ<a href="#cite_note-81">[81]</a>։ Պատրաստված լինելով ոսկուց և ունենալով բարձր արժեք, ինչպես նաև հրապարակային ցուցադրությունների պատճառով Նոբելյան մեդալները հաճախ են գողացվում<a href="#cite_note-UniversityofCalifornia-82">[82]</a><a href="#cite_note-NYTimes-83">[83]</a><a href="#cite_note-Reuters-84">[84]</a>։ <a href="/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ">Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի</a> ընթացքում գերմանացի գիտնականներ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%84%D5%BD_%D4%BC%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%A5" title="Մաքս Լաուե">Մաքս Լաուեի</a> ու <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD_%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Ջեյմս Ֆրանկ">Ջեյմս Ֆրանկի</a> մեդալներն ուղարկվել են <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D5%BA%D5%A5%D5%B6%D5%B0%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%B6" title="Կոպենհագեն">Կոպենհագեն</a>, որպեսզի ապահովվի դրանց անվտանգությունը։ Գերմանիայի՝ Դանիա ներխուժելուց հետո հունգարացի քիմիկոս (նույնպես Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր) <a href="/wiki/%D4%B4%D5%B5%D5%B8%D6%80%D5%A4_%D5%80%D6%87%D5%A5%D5%B7%D5%AB" title="Դյորդ Հևեշի">Դյորդ Հևեշին</a> այդ մեդալները լուծել է <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%A1%D5%BB%D5%B8%D6%82%D6%80" title="Արքայաջուր">արքայաջրի</a> (ազոտական թթվի և աղաթթվի խառնուրդ) մեջ, որպեսզի կանխի դրանց բռնագրավումը <a href="/wiki/%D5%86%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%A1" title="Նացիստական Գերմանիա">Նացիստական Գերմանիայի</a> կողմից, ինչպես նաև պատժից ազատի դրանք պահողներին։ Պատերազմից հետո ոսկին անջատվել է լուծույթից, և մեդալները վերաձուլվել են<a href="#cite_note-Feldman397-85">[85]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Դիպլոմ">Դիպլոմ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Դիպլոմ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Դիպլոմ">խմբագրել կոդը</a>]</div> Նոբելյան մրցանակակիրներն ստանում են դիպլոմ անմիջապես Շվեդիայի թագավորի ձեռքից, իսկ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրները՝ Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի նախագահի ձեռքից։ Յուրաքանչյուր դիպլոմ ունի յուրահատուկ ձևավորում, որը հեղինակում է մրցանակակրին ընտրած ինստիտուտը<a href="#cite_note-Feldman2-79">[79]</a>։ Նկարից բացի դիպլոմի վրա կա տեքստ, որ պարունակում է այն ստացողի անունը և քաղվածք, թե ինչու է շնորհվում մրցանակը։ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներին տրվող դիպլոմների վրա նման քաղվածքներ երբեք չեն եղել<a href="#cite_note-Abrams18-86">[86]</a><a href="#cite_note-87">[87]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Գումար">Գումար</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Գումար" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Գումար">խմբագրել կոդը</a>]</div> Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներին տրվում է որոշակի գումար՝ մրցանակի հանձնման արարողության ժամանակ նրան փոխանցելով գումարի հանձնմանը վերաբերող փաստաթուղթ<a href="#cite_note-Feldman2-79">[79]</a>։ Մրցանակակիրների տրվող գումարի չափը կախված է այն հանգամանքից, թե տվյալ տարում Նոբելյան հիմնադրամը որքան գումար կարող է հատկացնել։ Այդ գումարն սկսել է աճել <a href="/wiki/1980-%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="1980-ականներ">1980-ական թվականներից</a> սկսած, երբ յուրաքանչյուր մրցանակակրին տրվել է 880 000 շվեդական կրոնա (շուրջ 2.6 մլն շվեդական կրոնա, US$350 000 այսօրվա դրությամբ)։ <a href="/wiki/2009_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2009 թվական">2009 թվականին</a> այդ գումարը կազմել է 10 մլն շվեդական կրոնա (US$1.4 մլն)<a href="#cite_note-Nobel_Prize_Amounts-88">[88]</a><a href="#cite_note-CNN-89">[89]</a>։ 2012 թվականի հունիսին գումարը նվազեցվել է մինչև 8 մլն շվեդական կրոնա<a href="#cite_note-90">[90]</a>։ Եթե մեկ կատեգորիայում ընտրվում են երկու մրցանակակիրներ, ապա գումարը հավասարապես բաժանվում է նրանց միջև։ Եթե ընտրվել են երեք դափնեկիրներ, ապա հանձնաժողովն իրավունք ունի այդ գումարի կեսը տալ մրցանակակիրներից մեկին, իսկ մյուսներից յուրաքանչյուրին տալ գումարի մեկ քառորդը<a href="#cite_note-Abrams8-10-91">[91]</a><a href="#cite_note-92">[92]</a><a href="#cite_note-93">[93]</a>։ Հաճախ մրցանակակիրներն իրենց ստացած գումարը նվիրաբերում են գիտական, մշակութային կամ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%BD%D5%AB%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Մարդասիրություն">մարդասիրական</a> նպատակներով օգտագործելու համար<a href="#cite_note-94">[94]</a><a href="#cite_note-95">[95]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Վեճեր_և_քննադատություն">Վեճեր և քննադատություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=18" title="Խմբագրել բաժինը. Վեճեր և քննադատություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=18" title="Edit section's source code: Վեճեր և քննադատություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Վիճելի_մրցանակակիրներ">Վիճելի մրցանակակիրներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=19" title="Խմբագրել բաժինը. Վիճելի մրցանակակիրներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=19" title="Edit section's source code: Վիճելի մրցանակակիրներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Henry_A._Kissinger,_U.S._Secretary_of_State,_1973-1977.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg/170px-Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg" decoding="async" width="170" height="209" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg/255px-Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg/340px-Henry_A._Kissinger%2C_U.S._Secretary_of_State%2C_1973-1977.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2459" /></a><figcaption>Երբ հայտարարվել է, որ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է ճանաչվել <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%94%D5%AB%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D6%80" title="Հենրի Քիսինջեր">Հենրի Քիսինջերը</a>, Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի երկու անդամներ հրաժարական են տվել ի նշան բողոքի</figcaption></figure> Այլ քննադատությունների շարքում Նոբելյան հանձնաժողովը մեղադրվել է քաղաքական ազդեցությունների ենթարկվելու, ինչպես նաև արժանի թեկնածուներին անուշադրության մատնելու մեջ։ Հանձնաժողովը քննադատվել է նաև Եվրոպոցենտրիզմի համար, հատկապես Գրականության Նոբելյան մրցանակի դեպքում<a href="#cite_note-Abramsxiv-96">[96]</a><a href="#cite_note-Feldman65-97">[97]</a><a href="#cite_note-Sarasota_Herald-Tribune_-_20_Sep_1981-98">[98]</a>։ <dl><dt>Խաղաղության մրցանակ</dt></dl> Ամենաշատը քննադատվել է <a href="/wiki/%D5%80%D5%A5%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%94%D5%AB%D5%BD%D5%AB%D5%B6%D5%BB%D5%A5%D6%80" title="Հենրի Քիսինջեր">Հենրի Քիսինջերին</a> և <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5_%D4%B4%D5%AB%D6%84_%D4%B9%D5%B0%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լե Դիք Թհո (դեռ գրված չէ)">Լե Դիք Թհոյին</a> հանձնված Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը, որի պատճառով հրաժարական են տվել Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի երկու անդամներ<a href="#cite_note-topten-99">[99]</a>։ Քիսինջերն ու Թհոն մրցանակին արժանացել են <a href="/wiki/1973_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1973 թվական">1973 թվականի</a> հունվարին <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%8E%D5%AB%D5%A5%D5%BF%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հյուսիսային Վիետման (դեռ գրված չէ)">Հյուսիսային Վիետմանի</a> ու <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%A1%D6%81%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%86%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%B6%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Միացյալ Նահանգներ">Միացյալ Նահանգների</a> միջև պատերազմի դադարեցման նպատակով բանակցությունների անցկացման համար։ Սակայն մրցանակակիրների անունների հայտարարման ժամանակ երկու կողմերը թշնամությունը դեռևս շարունակվում էր<a href="#cite_note-Abrams219-100">[100]</a>։ Քննադատները հայտարարել են, թե Քիսինջերը ոչ միայն խաղաղարար չէ, այլև պատասխանատու է պատերազմի ընդլայնման համար։ Լե Դիք Թհոն խուսափել է քննադատությունից, որովհետև հրաժարվել է մրցանակից<a href="#cite_note-Feldman315-45">[45]</a><a href="#cite_note-Abrams315-101">[101]</a>։ <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D6%80_%D4%B1%D6%80%D5%A1%D6%86%D5%A1%D5%A9" title="Յասեր Արաֆաթ">Յասեր Արաֆաթը</a>, <a href="/wiki/%D5%87%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%8A%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%BD" title="Շիմոն Պերես">Շիմոն Պերեսը</a> և <a href="/wiki/%D4%BB%D6%81%D5%B0%D5%A1%D5%AF_%D5%8C%D5%A1%D5%A2%D5%AB%D5%B6" title="Իցհակ Ռաբին">Իցհակ Ռաբինը</a> 1994 թվականին արժանացել են Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի Իսրայելի ու Պաղեստինի միջև խաղաղություն հաստատելու ուղղությամբ գործադրած ջանքերի համար<a href="#cite_note-Feldman315-45">[45]</a><a href="#cite_note-Levinovitz183-102">[102]</a>։ Դափնեկիրների անունների հայտարարումից անմիջապես հետո Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի անդամներից մեկն Արաֆաթին անվանել է ահաբեկիչ ու հրաժարական տվել<a href="#cite_note-Feldman15-16-103">[103]</a>։ Արաֆաթի վերաբերյալ հավելյալ մեղադրանքները լայնորեն տարածում են գտել տարբեր թերթերում<a href="#cite_note-Abrams302-306-104">[104]</a>։ Վեճերի տեղիք է տվել նաև 2009 թվականին Բարաք Օբամային Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ շնորհելու հարցը<a href="#cite_note-105">[105]</a>։ Հայտերի ընդունումն ավարտվել է Օբամայի՝ Միացյալ Նահանգների նախագահի պաշտոնն զբաղեցնելուց տասնմեկ օր անց, սակայն նրա աշխատանքը գնահատվել է հետագա ութ ամիսների ընթացքում<a href="#cite_note-philp-106">[106]</a>։ Օբաման հայտարարել է, որ իրեն արժանի չի համարում այդ մրցանակին<a href="#cite_note-107">[107]</a><a href="#cite_note-108">[108]</a>։ Նախկինում Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի արժանացած մարդկանց կարծիքները բաժանվել են երկու խմբի. ոմանք ասել են, թե Օբաման արժանի էր այդ մրցանակին, սակայն մյուսները նշել են, թե նա դեռևս չուներ այնպիսի ձեռքբերումներ, որոնք իրեն արժանի կդարձնեին նման պարգևի։ Օբամային, ինչպես նաև Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի նախկին դափնեկիրներ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%AB%D5%B4%D5%AB_%D5%94%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%A5%D6%80" title="Ջիմի Քարթեր">Ջիմի Քարթերին</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D4%B3%D5%B8%D5%BC" title="Ալբերտ Գոռ">Ալբերտ Գոռին</a> նման շնորհի արժանացնելը քննադատվել է ձախակողմյան ուժերի կողմից<a href="#cite_note-109">[109]</a>։ <dl><dt>Գրականության մրցանակ</dt></dl> 2004 թվականին Գրականության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC%D6%86%D6%80%D5%AB%D5%A4%D5%A5_%D4%B5%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D5%AF" title="Էլֆրիդե Ելինեկ">Էլֆրիդե Ելինեկին</a>, ինչն առաջացրել է Շվեդական ակադեմիայի անդամներից մեկի՝ Կնուտ Անլունդի բողոքը։ Վերջինս հրաժարական է տվել և հայտարարել, որ Ելինեկի ընտրությունն հասցրել է «անուղղելի վնաս բոլոր առաջադիմական ուժերին, ինչպես նաև այն աղավաղել է գրականության՝ որպես արվեստի վերաբերյալ ընդհանուր տեսակետը»։ Նա պնդել է, թե Ելինեկի ստեղծագործությունները «տեքստի կույտ է, որ հավաքվել են իրար մոտ առանց գեղարվեստական կառուցվածքի»<a href="#cite_note-110">[110]</a><a href="#cite_note-111">[111]</a>։ 2009 թվականին Գրականության Նոբելյան մրցանակը շնորհվել է <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%A1_%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AC%D5%A5%D6%80" class="mw-redirect" title="Գերտա Մյուլլեր">Գերտա Մյուլլերին</a>, ինչը նույնպես քննադատությունների տեղիք է տվել։ Ըստ <a href="/wiki/The_Washington_Post" class="mw-redirect" title="The Washington Post">The Washington Post</a> պարբերականի՝ Միացյալ Նահանգների շատ գրաքննադատներ ու պրոֆեսորներ տեղյակ չեն եղել նրա ստեղծագործություններից<a href="#cite_note-112">[112]</a>։ Դա թույլ է տվել այդ քննադատներին եզրակացնել, որ մրցանակը չափազանց եվրոպակենտրոն է<a href="#cite_note-113">[113]</a>։ <dl><dt>Գիտական մրցանակներ</dt></dl> 1949 թվականին նյարդաբան <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B8%D6%82_%D4%B7%D5%A3%D5%A1%D5%B7_%D5%84%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Անտոնիու Էգաշ Մոնիշ (դեռ գրված չէ)">Անտոնիու Էգաշ Մոնիշն</a> արժանացել է Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի «որոշ հոգեկան հիվանդությունների ժամանակ լեյկոտոմիայի թերապևտիկ ազդեցության հայտնաբերման համար»։ Նախորդ տարի բժիշկ Վալտեր Ֆրիմանը մշակել էր այդ պրոցեդուրայի այլ տարբերակ, որն ավելի արագ ու հեշտ էր կատարվում։ Շնորհիվ այնպիսի ազդեցիկ հրատարակությունների, ինչպիսին է <a href="/w/index.php?title=The_New_England_Journal_of_Medicine&action=edit&redlink=1" class="new" title="The New England Journal of Medicine (դեռ գրված չէ)">The New England Journal of Medicine</a> պարբերականը, լեյկոտոմիան կամ լոբոտոմիան այնքան են հայտնի դարձել, որ Մոնիշի՝ Նոբելյան մրցանակ ստանալուն հաջորդող երեք տարիների ընթացքում Միացյալ Նահանգներում կատարվել է շուրջ 5000 լոբոտոմիա<a href="#cite_note-Feldman286-289-114">[114]</a><a href="#cite_note-115">[115]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ուշադրության_չարժանացած_ձեռքբերումներ"><span id=".D5.88.D6.82.D5.B7.D5.A1.D5.A4.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.A1.D5.B6_.D5.B9.D5.A1.D6.80.D5.AA.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D6.81.D5.A1.D5.AE_.D5.B1.D5.A5.D5.BC.D6.84.D5.A2.D5.A5.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80">Ուշադրության չարժանացած ձեռքբերումներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=20" title="Խմբագրել բաժինը. Ուշադրության չարժանացած ձեռքբերումներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=20" title="Edit section's source code: Ուշադրության չարժանացած ձեռքբերումներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Portrait_Gandhi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Portrait_Gandhi.jpg/170px-Portrait_Gandhi.jpg" decoding="async" width="170" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Portrait_Gandhi.jpg/255px-Portrait_Gandhi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d1/Portrait_Gandhi.jpg/340px-Portrait_Gandhi.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="3040" /></a><figcaption>1948 թվականին, երբ մահացել է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%A9%D5%B4%D5%A1_%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB" title="Մահաթմա Գանդի">Գանդին</a>, Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովը հրաժարվել է մրցանակը շնորհել որևէ մեկին՝ պատճառաբանելով, թե «չկա արժանի կենդանի թեկնածու»</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg/170px-Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg" decoding="async" width="170" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg/255px-Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg/340px-Revolutionary_Joyce_Better_Contrast.jpg 2x" data-file-width="570" data-file-height="764" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD_%D5%8B%D5%B8%D5%B5%D5%BD" title="Ջեյմս Ջոյս">Ջեյմս Ջոյսին</a> Նոբելյան մրցանակ չշնորհելը նույնպես վեճերի տեղիք է տվել</figcaption></figure> Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովը հաստատել է, որ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%A9%D5%B4%D5%A1_%D4%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%AB" title="Մահաթմա Գանդի">Մահաթմա Գանդին</a> ներկայացվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի 1937-1939, 1947, ինչպես նաև 1948 թվականի հունվարին՝ իր սպանությունից մի քանի օր առաջ<a href="#cite_note-Levinovitz181-186-116">[116]</a>։ Ավելի ուշ Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի անդամներն ափսոսանք են հայտնել, որ նա երբեք Նոբելյան մրցանակի չի արժանացել<a href="#cite_note-Gandhi-117">[117]</a>։ Նորվեգիայի Նոբելյան հանձնաժողովի քարտուղար Գեյր Լանդեստադը 2006 թվականին ասել է. «Մեր պատմության 106 տարիների մեծագույն բացթողումն անկասկած այն է, որ Մահաթմա Գանդին երբեք չի արժանացել Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի։ Գանդին կարող էր ապրել առանց Նոբելյան մրցանակի։ Սակայն այն, թե Նոբելյան հանձնաժողովը կարող է դիմանալ առանց Գանդիի, հարցական է»<a href="#cite_note-118">[118]</a>։ 1948 թվականին, երբ մահացել է Գանդին, Նոբելյան հանձնաժողովը որոշել է ոչ ոքի չշնորհել Խաղաղության Մրցանակը՝ հայտարարելով, թե այդ տարի կենդանի մարդկանց մեջ չկա արժանի թեկնածու<a href="#cite_note-Gandhi-117">[117]</a><a href="#cite_note-Abrams147-148-119">[119]</a>։ Հետագայում, երբ <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%B5_%D5%AC%D5%A1%D5%B4%D5%A1_XIV" title="Դալայ լամա XIV">Դալայ լամա XIV</a>-ն արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի 1989 թվականին, հանձնաժողովի նախագահն ասել է, թե դա «մասամբ հարգանքի տուրք է Մահաթմա Գանդիի հիշատակին»<a href="#cite_note-120">[120]</a>։ Խաղաղության պահպանման գործում մեծ ներդրում ունեցած բազմաթիվ այլ նշանավոր անձինք նույնպես երբևէ չեն արժանացել Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի։ <a href="/w/index.php?title=Foreign_Policy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Foreign Policy (դեռ գրված չէ)">Foreign Policy</a> պարբերականը նշել է, թե <a href="/wiki/%D4%B7%D5%AC%D5%A5%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%80_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%BF" title="Էլեոնոր Ռուզվելտ">Էլեոնոր Ռուզվելտը</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%A1%D6%81%D5%AC%D5%A1%D5%BE_%D5%80%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%AC" title="Վացլավ Հավել">Վացլավ Հավելը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%94%D5%A5%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%B8_%D5%8E%D5%AB%D5%BE%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Քեն Սարո Վիվա (դեռ գրված չէ)">Քեն Սարո Վիվան</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A5%D5%B5%D5%A2%D5%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սարի Նուսեյբե (դեռ գրված չէ)">Սարի Նուսեյբեն</a> և <a href="/wiki/%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%B8%D5%B6_%D4%B1%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%B8" title="Կորասոն Ակինո">Կորասոն Ակինոն</a> արժանի էին Նոբելյան մրցանակի, բայց երբեք չեն ստացել այն<a href="#cite_note-121">[121]</a>։ 1965 թվականին ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար <a href="/wiki/%D5%88%D6%82_%D5%8F%D5%A1%D5%B6" title="Ու Տան">Ու Տանին</a> ՄԱԿ-ում Նորվեգիայի մշտական ներկայացուցիչը հայտնել է, որ նրան շնորհվելու է այդ տարվա Խաղաղության Նոբելյան մրցանակը, և հարցրել, թե արդյոք նա կընդունի այն։ Նա խորհրդակցել է անձնակազմի հետ և ավելի ուշ հայտնել, որ կընդունի։ Միևնույն ժամանակ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի հանձնաժողովի նախագահ Գունար Յանը դեմ է հանդես եկել մրցանակը Ու Տանին շնորհելուն, և վերջին պահին որոշվել է այն տալ <a href="/wiki/%D5%85%D5%88%D5%92%D5%86%D4%BB%D5%8D%D4%B5%D5%96" title="ՅՈՒՆԻՍԵՖ">ՅՈՒՆԻՍԵՖ</a>-ին։ Հանձնաժողովի մյուս բոլոր անդաները ցանկանում էին մրցանակը տալ Ու Տանին, որը նպաստել էր <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B3%D5%A3%D5%B6%D5%A1%D5%AA%D5%A1%D5%B4" title="Կարիբյան ճգնաժամ">Կարիբյան ճգնաժամի</a> վերացմանը, Կոնգոյում պատերազմի դադարեցմանը և շարունակում էր աշխատել <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A1%D5%B4%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A6%D5%B4" title="Վիետնամի պատերազմ">Վիետնամի պատերազմն</a> ավարտելու վերաբերյալ բանակցություններ վարելու ուղղությամբ։ Տարաձայնությունները շարունակվել են երեք տարի, և 1966 ու 1967 թվականներին ոչ ոքի չի շնորհվել մրցանակ, քանի որ Գունար Յանը դեմ է հանդես եկել այն Ու Տանին շնորհելուն<a href="#cite_note-122">[122]</a><a href="#cite_note-123">[123]</a>։ Գրականության բնագավառում բազմաթիվ գործիչներ նույնպես համարվել են արժանի, բայց երբեք չեն արժանացել Նոբելյան մրցանակի։ Ամերիկացի գրող և գրաքննադատ Ադամ Կիրշը նշել է, որ բազմաթիվ նշանավոր գրողներ չեն արժանացել Նոբելյան մրցանակի քաղաքական կամ գրականությունից դուրս գտնվող պատճառներով։ Ավելի հաճախ եվրոպացի ու շվեդ գրողներին մրցանակ շնորհելու պատճառով նույնպես բազմաթիվ քննադատություններ են հնչել<a href="#cite_note-KirschNoClue-124">[124]</a><a href="#cite_note-125">[125]</a>։ Մրցանակի Եվրոպակենտրոն բնույթը 2009 թվականին Շվեդական ակադեմիայի մշտական քարտուղար <a href="/wiki/%D5%93%D5%AB%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D4%B7%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Փիթեր Էնգլունդ">Փիթեր Էնգլունդի</a> կողմից ճանաչվել է որպես մրցանակի հետ կապված խնդիր և այդ միտումը բացատրել նրանով, որ ակադեմիան ավելի շատ ծանոթ է եվրոպական հեղինակների հետ<a href="#cite_note-126">[126]</a>։ Այնուամենայնիվ, Նոբելյան մրցանակի չարժանացած ականավոր գրողների շարքում բազմաթիվ են նաև եվրոպացի գրողները։ Նման գրողների շարքում հիշատակվում են եվրոպացիներ <a href="/wiki/%D4%BC%D6%87_%D5%8F%D5%B8%D5%AC%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D5%B5" title="Լև Տոլստոյ">Լև Տոլստոյը</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%B8%D5%B6_%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%B8%D5%BE" title="Անտոն Չեխով">Անտոն Չեխովը</a>, <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D5%8C%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AC%D5%A4_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC_%D4%B9%D5%B8%D5%AC%D6%84%D5%AB%D5%B6" title="Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքին">Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքինը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A5%D5%AC_%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF" title="Մարսել Պրուստ">Մարսել Պրուստը</a>, <a href="/wiki/%D5%8E%D5%AC%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%86%D5%A1%D5%A2%D5%B8%D5%AF%D5%B8%D5%BE" title="Վլադիմիր Նաբոկով">Վլադիմիր Նաբոկովը</a>, <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD_%D5%8B%D5%B8%D5%B5%D5%BD" title="Ջեյմս Ջոյս">Ջեյմս Ջոյսը</a>, <a href="/wiki/%D5%85%D5%B8%D6%82%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BE%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF_%D5%8D%D5%BF%D6%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3" title="Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգ">Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D5%B6_%D5%8E%D5%A5%D5%BD%D5%BF%D5%A4%D5%A5%D5%B5%D6%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Սիմոն Վեստդեյք (դեռ գրված չէ)">Սիմոն Վեստդեյքը</a>, <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%AC_%D5%89%D5%A1%D5%BA%D5%A5%D5%AF" title="Կարել Չապեկ">Կարել Չապեկը</a>, ամերիկացիներ <a href="/wiki/%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%AD%D5%A5_%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%AB%D5%BD_%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AD%D5%A5%D5%BD" title="Խորխե Լուիս Բորխես">Խորխե Լուիս Բորխեսը</a>, <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A6%D6%80%D5%A1_%D5%93%D5%A1%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A4" title="Էզրա Փաունդ">Էզրա Փաունդը</a>, <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%B1%D5%BA%D5%A4%D5%A1%D5%B5%D5%AF" class="mw-redirect" title="Ջոն Ապդայկ">Ջոն Ապդայկը</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%84%D5%AB%D5%AC%D5%AC%D5%A5%D6%80" title="Արթուր Միլլեր">Արթուր Միլլերը</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AF_%D5%8F%D5%BE%D5%A5%D5%B6" title="Մարկ Տվեն">Մարկ Տվենը</a> և աֆրիկացի <a href="/wiki/%D5%89%D5%AB%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D4%B1%D5%B9%D5%A5%D5%A2%D5%A5" title="Չինուա Աչեբե">Չինուա Աչեբեն</a><a href="#cite_note-Feldman56-57-127">[127]</a>։ Յուրաքանչյուր թեկնածուի անունից նույն տարում կարող են ներկայացվել բազմաթիվ հայտեր։ Գաստոն Ռամոնն ստացել է ընդհանուր առմամբ 155<a href="#cite_note-128">[128]</a> անվանակարգ բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի համար 1930 թվականից մինչև 1953 թվականը՝ ըստ 2016 թվականին հրապարակված տվյալների։ Նա մահացել է 1963 թվականին՝ այդպես էլ չստանալով ոչ մի մրցանակ։ Պիեռ Պոլ Էմիլ Ռուն ներկայացվել է 115<a href="#cite_note-129">[129]</a> անգամ բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի, իսկ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%BC%D5%B6%D5%B8%D5%AC%D5%A4_%D4%B6%D5%B8%D5%B4%D5%B4%D5%A5%D6%80%D6%86%D5%A5%D5%AC%D5%A4" title="Առնոլդ Զոմմերֆելդ">Առնոլդ Զոմմերֆելդը</a>՝ 84<a href="#cite_note-130">[130]</a> անգամ ֆիզիկայի բնագավառում։ Այդ երեք գիտնականներն ամենաշատ ներկայացվածներն են՝ ըստ 2016 թվականի հրապարակված տվյալների, որոնք ոչ մի անգամ չեն արժանացել մրցանակի<a href="#cite_note-131">[131]</a>։ <a href="/wiki/%D5%95%D5%BF%D5%BF%D5%B8_%D5%87%D5%BF%D5%A5%D5%BC%D5%B6" title="Օտտո Շտեռն">Օտտո Շտեռնը</a> Նոբելյան մրցանակի ներկայացվել է 79<a href="#cite_note-132">[132]</a> անգամ ֆիզիկայի բնագավառում 1925-1943 թվականներին և արժանացել է մրցանակի <a href="/wiki/1943_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1943 թվական">1943 թվականին</a><a href="#cite_note-133">[133]</a>։ Երեքից ավելի անձանց մրցանակ շնորհելն արգելող խիստ կանոնը նույնպես վեճերի տեղիք է տվել<a href="#cite_note-Levinovitz61-134">[134]</a>։ Երբ մրցանակը տրվում է խմբի կամ երեքից ավելի անձանց ձեռքբերման համար, մեկ կամ ավելի անձինք անտեսվում են։ Օրինակ՝ 2002 թվականին Նոբելյան մրցանակ է շնորհվել <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B8%D5%AB%D5%BF%D5%AB_%D5%8F%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կոիտի Տանակա (դեռ գրված չէ)">Կոիտի Տանակայի</a> ու Ջոն Ֆենին <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D6%81%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Սպիտակուցներ">սպիտակուցների</a> <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%BD-%D5%BD%D5%BA%D5%A5%D5%AF%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մասս-սպեկտրաչափություն">մասս-սպեկտրաչափության</a> մշակման համար, սակայն ուշադրության չեն արժանացել <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D6%86%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D5%85%D5%B8%D5%B0%D5%A1%D5%B6_%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D6%86%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%A3_%D4%B3%D5%B5%D5%B8%D5%A9%D5%A5%D5%AB_%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%AC%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրանկֆուրտի Յոհան Վոլֆգանգ Գյոթեի անվան համալսարան (դեռ գրված չէ)">Ֆրանկֆուրտի համալսարանի</a> Ֆիզիկական և տեսական քիմիայի ինստիտուտի աշխատակիցներ Ֆրանց Հիլենկամպի ու Մայքլ Կարասի ձեռքբերումները<a href="#cite_note-Spinney-135">[135]</a><a href="#cite_note-136">[136]</a>։ <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%A6%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ">Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի</a> թեկնածուներից մեկի խոսքերով՝ երեք անձի վերաբերյալ սահմանափակումն իրեն ու իր թիմի երկու անդամների զրկել է 2013 թվականին մրցանակի արժանանալու հնարավորությունից. Կարլ Հագենի, Ջերալդ Գուրալնիկի և Թոմաս Քիբլի թիմը 1964 թվականին հրատարակել է զեկուցում, որում պատասխանել է Տիեզերքի սկզբնավորմանը վերաբերող հարցերին, բայց չեն կիսել 2013 թվականին <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%BF%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%AB%D5%A3%D5%BD" title="Պիտեր Հիգս">Պիտեր Հիգսին</a> ու <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%A1_%D4%B7%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80" title="Ֆրանսուա Էնգլեր">Ֆրանսուա Էնգլերին</a> շնորհված Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը, որոնք նույնպես 1964 թվականին հրատարակել են նույն սուբյեկտին վերաբերող զեկուցումներ։ Բոլոր հինգ ֆիզիկոսներն ել հանգել են նույն եզրակացության՝ թեև տարբեր տեսանկյուններից։ Հագենը նշել է, որ արդարացի լինելու համար պետք է կամ հրաժարվել երեք անձին վերաբերող սահմանափակումից, կամ էլ ձեռքբերման ճանաչման համար հատկացվի ավելի երկար ժամանակ<a href="#cite_note-137">[137]</a>։ Մահացած անձանց մրցանակներ շներհելն արգելող կանոնը նույնպես խանգարում է գնահատել առանձին մարդու կամ աշխատակցի ձեռքբերումը, որը մահացել է մրցանակի շնորհումից առաջ։ 1962 թվականին <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%BD_%D5%94%D6%80%D5%AB%D6%84" title="Ֆրենսիս Քրիք">Ֆրենսիս Քրիքը</a>, <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A5%D5%B5%D5%B4%D5%BD_%D4%B4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%AB_%D5%88%D6%82%D5%B8%D5%A9%D5%BD%D5%B8%D5%B6" class="mw-redirect" title="Ջեյմս Դյուի Ուոթսոն">Ջեյմս Դյուի Ուոթսոնը</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%AF%D5%AB%D5%B6%D5%BD" title="Մորիս Ուիլկինս">Մորիս Ուիլկինսն</a> արժանացել են Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի <a href="/wiki/%D4%B4%D5%86%D4%B9" title="ԴՆԹ">ԴՆԹ</a>-ի մոլեկուլի կառուցվածքը գտնելու համար։ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A6%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A4_%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%B6" title="Ռոզալինդ Ֆրանկլին">Ռոզալինդ Ֆրանկլինը</a>, որ կարևոր դերակատարում է ունեցել այդ հայտնագործության մեջ, մահացել էր դրանից չորս տարի առաջ ձվարանի քաղցկեղից<a href="#cite_note-nobelprize3-138">[138]</a>։ <a href="/wiki/%D5%8F%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%A2%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%BC%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակ">Տնտեսագիտության բնագավառում Նոբելյան մրցանակը</a> չի շնորհվել <a href="/wiki/%D5%96%D5%AB%D5%B7%D5%A5%D6%80_%D4%B2%D5%AC%D5%A5%D6%84" title="Ֆիշեր Բլեք">Ֆիշեր Բլեքին</a>, որ մահացել է <a href="/wiki/1995_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1995 թվական">1995 թվականին</a>, սակայն նրա համահեղինակ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%B5%D6%80%D5%B8%D5%B6_%D5%87%D5%B8%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%A6" title="Մայրոն Շոուլզ">Մայրոն Շոուլզը</a> 1997 թվականին <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D5%84%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%B8%D5%B6" title="Ռոբերտ Մերտոն">Ռոբերտ Մերտոնի</a> հետ միասին ստացել է Նոբելյան մրցանակ երկրորդային արժեթղթերի արժեքի որոշման նոր մեթոդի մշակման համար, որ նրանք կատարել էին միասին։ Սակայն դափնեկիրների անունների հայտարարման ժամանակ Նոբելյան հանձնաժողովը նշել է նաև Ֆիշեր Բլեքի ունեցած մեծ դերակատարման մասին։ Քաղաքական մատիվները նույնպես կարող են պատճառ դառնալ անձին Նոբելյան մրցանակ չշնորհելուն։ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%A6%D5%A1_%D5%84%D5%A5%D5%B5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Լիզա Մեյտներ">Լիզա Մեյտներին</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D5%96%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%87%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%B4%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ֆրից Շտրասման (դեռ գրված չէ)">Ֆրից Շտրասմանին</a>, որոնք <a href="/w/index.php?title=%D5%95%D5%BF%D5%BF%D5%B8_%D5%80%D5%A1%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Օտտո Հան (դեռ գրված չէ)">Օտտո Հանի</a> հետ միասին հայտնաբերել էին <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AB_%D5%B3%D5%A5%D5%B2%D6%84%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Միջուկի ճեղքում">միջուկի ճեղքումը</a>, կարող էին թույլ չտալ ստանալ 1944 թվականի Քիմիայի Նոբելյան մրցանակը Գերմանիայում նացիստների իշխանության հաստատումից հետո երկրից փախչելու համար<a href="#cite_note-139">[139]</a>։ Այդ ուսումնասիրության մեջ Մեյտների ու Շտրասմանի ունեցած դերի մասին հայտնի է դարձել միայն տարիներ անց, երբ նրանք Հանի հետ 1966 թվականին ստացել են <a href="/w/index.php?title=%D4%B7%D5%B6%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%B8_%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%AB%D5%AB_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Էնրիկո Ֆերմիի մրցանակ (դեռ գրված չէ)">Էնրիկո Ֆերմիի մրցանակ</a>։ Ալֆրեդ Նոբելն իր կարողությունը կտակել է, որպեսզի մրցանակներ շնորհվեն «նրանց, ովքեր նախորդ տարվա ընթացքում ամենամեծ օգուտն են տվել մարդկությանը»<a href="#cite_note-140">[140]</a>։ Նա նշել է, որ Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը տրվի «այն մարդուն, որը կատարել է ամենանշանակալի «հայտնագործությունը» կամ «գյուտը» ֆիզիկայի բնագավառում։ Նոբելը վեր չի դասել հայտնագործությունները, բայց ժամանակի ընթացքում այնպես է ստացվել, որ Նոբելյան մրցանակի հանձնաժողովը հայտնագործություններն ավելի շատ է կարևորում, քան գյուտերը. Ֆիզիկայի Նոբելյա մրցանակների 77 %-ը տրվել է հայտնագործությունների, 23 %-ը՝ գյուտերի համար։ Քրիստոֆ Բարթնեկն ու Մաթիաս Ռաուտերբերգը <a href="/w/index.php?title=Nature_(%D5%A1%D5%B4%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nature (ամսագիր) (դեռ գրված չէ)">Nature</a> և Technoetic Arts պարբերականներում տպագրված իրենց հոդվածներում նշել են, որ այդ գերադասության պատճառով Նոբելյան մրցանակը հեռացել է իր նախնական կոչումից՝ պարգևատրել հասարակության կյանքում արված մեծագույն ներդրումը<a href="#cite_note-141">[141]</a><a href="#cite_note-142">[142]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Գենդերային_անհավասարություն">Գենդերային անհավասարություն</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=21" title="Խմբագրել բաժինը. Գենդերային անհավասարություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=21" title="Edit section's source code: Գենդերային անհավասարություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> 1901 թվականից մինչև <a href="/wiki/2014_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2014 թվական">2014 թվականն</a> ընկած ժամանակահատվածում Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի արժանացած 199 անձանց շարքում կանայք ընդամենը երկուսն են, <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ">Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի</a> 169 դափնեկիրների շարքում՝ չորսը, իսկ Բժշկության Նոբելյան մրցանակի 207 դափնեկիրների շարքում 11-ը<a href="#cite_note-143">[143]</a><a href="#cite_note-144">[144]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Դափնեկիրներ">Դափնեկիրներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=22" title="Խմբագրել բաժինը. Դափնեկիրներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=22" title="Edit section's source code: Դափնեկիրներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Բազմակի_դափնեկիրներ">Բազմակի դափնեկիրներ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=23" title="Խմբագրել բաժինը. Բազմակի դափնեկիրներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=23" title="Edit section's source code: Բազմակի դափնեկիրներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Marie_Curie_1903.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Marie_Curie_1903.jpg/170px-Marie_Curie_1903.jpg" decoding="async" width="170" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Marie_Curie_1903.jpg/255px-Marie_Curie_1903.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Marie_Curie_1903.jpg 2x" data-file-width="280" data-file-height="396" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Մարի Կյուրի">Մարի Կյուրին</a> ստացել է երկու Նոբելյան մրցանակ (ֆիզիկայի և քիմիայի)</figcaption></figure> Չորս անձ ստացել է երկուական Նոբելյան մրցանակ։ <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Մարի Կյուրի">Մարի Կյուրին</a> 1903 թվականին արժանացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի ռադիոակտիվ նյութերի ուսումնասիրման համար, իսկ 1911 թվականին ստացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ մաքուր <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A4%D5%AB%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ռադիում">ռադիումի</a> ստացման համար<a href="#cite_note-145">[145]</a>. այդպիսով նա դարձել է միակ մարդը, որ Նոբելյան մրցանակի է արժանացել երկու տարբեր գիտությունների բնագավառում։ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%BD_%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC_%D5%93%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B6%D5%A3" class="mw-redirect" title="Լայնուս Կարլ Փոլինգ">Լայնուս Փոլինգը</a> 1954 թվականի արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի <a href="/wiki/%D5%94%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%BA" title="Քիմիական կապ">քիմիական կապի</a> բնույթի և բարդ մոլեկուլների կառուցվածքի բացատրության մեջ դրա կիրառման ուսումնասիրմանը նվիրված իր աշխատանքի համար։ 1962 թվականին նա արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի մթնոլորտում միջուկային փորձերի արգելման ուղղությամբ կատարած աշխատանքի համար՝ այդպիսով դառնալով միակ մարդը, որ մենակ է ստացել Նոբելյան երկու մրցանակներ։ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%B2%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B6" title="Ջոն Բարդին">Ջոն Բարդինն</a> երկու անգամ արժանացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի. 1956 թվականին մրցանակը նրան շնորհվել է <a href="/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A6%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%80" title="Տրանզիստոր">տրանզիստորի</a> հայտնաբերման (<a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D5%87%D5%B8%D5%AF%D5%AC%D5%AB" class="mw-redirect" title="Ուիլյամ Շոկլի">Ուիլյամ Շոկլիի</a> ու <a href="/wiki/%D5%8E%D5%B8%D5%AC%D5%BF%D6%80_%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%B5%D5%B6" title="Վոլտր Բրատեյն">Վոլտր Բրատեյնի</a> հետ միասին), իսկ 1972 թվականին՝ <a href="/wiki/%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%B0%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գերհաղորդականություն">գերհաղորդականության</a> տեսության համար (<a href="/wiki/%D4%BC%D5%A5%D5%B8%D5%B6_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%BA%D5%A5%D6%80" title="Լեոն Կուպեր">Լեոն Կուպերի</a> և <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D5%8C%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%BF_%D5%87%D6%80%D5%AB%D6%86%D5%A5%D6%80" title="Ջոն Ռոբերտ Շրիֆեր">Ջոն Ռոբերտ Շրիֆերի</a> հետ միասին)<a href="#cite_note-Feldman180-146">[146]</a>։ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF_%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D6%80" title="Ֆրեդերիկ Սանգեր">Ֆրեդերիկ Սանգերն</a> երկու անգամ արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի. 1958 թվականին նա մրցանակն ստացել է <a href="/wiki/%D4%BB%D5%B6%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%AC%D5%AB%D5%B6" title="Ինսուլին">ինսուլինի</a> մոլեկուլի կառուցվածքի որոշման, 1980 թվականին՝ <a href="/wiki/%D4%B4%D5%86%D4%B9" title="ԴՆԹ">ԴՆԹ</a>-ի առաջնային կառուցվածքի վերծանման նոր, բացառիկ արդյունավետ մեթոդի ստեղծման համար<a href="#cite_note-Shalev78-147">[147]</a><a href="#cite_note-Feldman222-148">[148]</a>։ Երկու կազմակերպություններ արժանացել են Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի մեկից ավելի անգամներ։ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D5%AD%D5%A1%D5%B9%D5%AB_%D5%B4%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%AF%D5%B8%D5%B4%D5%AB%D5%BF%D5%A5" title="Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտե">Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեն</a> այն ստացել է երեք անգամ. 1917 և 1944 թվականներին մրցանակը կոմիտեին շնորհվել է համաշխարհային պատերազմների ժամանակ կատարած աշխատանքի, 1963 թվականին՝ իր հարյուրամյա գործունեության համար<a href="#cite_note-Abrams84-149">[149]</a><a href="#cite_note-Abrams149-150">[150]</a><a href="#cite_note-Abrams199-200-151">[151]</a>։ <a href="/wiki/%D5%84%D4%B1%D4%BF-%D5%AB_%D5%93%D5%A1%D5%AD%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D6%80%D6%81%D5%A5%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%AF" title="ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակ">ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատարի գրասենյակը</a> Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի է արժանացել 1954 և 1981 թվականներին փախստականներին օգնելու համար<a href="#cite_note-Feldman313-152">[152]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Դափնեկիրներ_նույն_ընտանիքից">Դափնեկիրներ նույն ընտանիքից</h3>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=24" title="Խմբագրել բաժինը. Դափնեկիրներ նույն ընտանիքից" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=24" title="Edit section's source code: Դափնեկիրներ նույն ընտանիքից">խմբագրել կոդը</a>]</div> Կյուրի ընտանիքն ստացել է ամենաշատ մրցանակները. հինգ անձի շնորհվել է չորս մրցանակ։ Մարի Կյուրին արժանացել է Ֆիզիկայի (1903 թվականին) և Քիմիայի (1911 թվականին) Նոբելյան մրցանակների։ Նրա ամուսինը՝ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%AB%D5%A5%D5%BC_%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Պիեռ Կյուրի">Պիեռ Կյուրին</a>, 1903 թվականին նրա հետ կիսել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը<a href="#cite_note-153">[153]</a>։ Նրանց դուստրը՝ <a href="/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Իրեն Կյուրի">Իրեն Ժոլիո-Կյուրին</a>, 1935 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի իր ամուսնու՝ <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A5%D5%A4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF_%D4%BA%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%B8-%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրի">Ֆրեդերիկ Ժոլիո-Կյուրիի</a> հետ միասին։ Դրանից բացի, Մարի Կյուրիի երկրորդ դստեր՝ <a href="/wiki/%D4%B7%D5%BE%D5%A1_%D4%BF%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%AB" title="Էվա Կյուրի">Էվա Կյուրիի</a> ամուսինը՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%A5%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D5%8C%D5%AB%D5%B9%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%BD%D5%B8%D5%B6_%D4%BC%D5%A1%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հենրի Ռիչարդսոն Լաբյուզի (դեռ գրված չէ)">Հենրի Ռիչարդսոն Լաբյուզի</a> կրտսերը, արժանացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի 1965 թվականին, երբ եղել է <a href="/wiki/%D5%85%D5%88%D5%92%D5%86%D4%BB%D5%8D%D4%B5%D5%96" title="ՅՈՒՆԻՍԵՖ">ՅՈՒՆԻՍԵՖ</a>-ի նախագահը<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a>։ Թեև ոչ մի ընտանիք չի կրկնել Կյուրի ընտանիքի ռեկորդը, սակայն մի շարք ընտանիքներ ստացել են երկուական Նոբելյան մրցանակներ։ Ամուսիններ <a href="/w/index.php?title=%D4%B3%D5%A5%D6%80%D5%BF%D5%AB_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Գերտի Կորի (դեռ գրված չէ)">Գերտի Կորին</a> ու <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC_%D5%96%D5%A5%D6%80%D5%A4%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կարլ Ֆերդինանդ Կորի (դեռ գրված չէ)">Կարլ Ֆերդինանդ Կորին</a> 1947 թվականին արժանացել են Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի<a href="#cite_note-GrinsteinBiermann1997-155">[155]</a>, իսկ 2014 թվականին նույն մրցանակին արժանացել են <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%B5-%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%A9_%D5%84%D5%B8%D5%A6%D5%A5%D6%80" title="Մեյ-Բրիթ Մոզեր">Մեյ-Բրիթ Մոզերը</a> և <a href="/wiki/%D4%B7%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D5%84%D5%B8%D5%A6%D5%A5%D6%80" title="Էդվարդ Մոզեր">Էդվարդ Մոզերը</a> (Ջոն Օ’Քիֆի հետ միասին)<a href="#cite_note-156">[156]</a>։ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D5%A6%D5%A5%D6%86_%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոն">Ջոզեֆ Ջոն Թոմսոնը</a> 1906 թվականին ստացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ էլեկտրոնների՝ մասնիկ լինելը ցույց տալու համար։ Նրա որդին՝ <a href="/wiki/%D5%8B%D5%B8%D6%80%D5%BB_%D5%93%D5%A1%D5%BB%D5%A5%D5%A9_%D4%B9%D5%B8%D5%B4%D5%BD%D5%B8%D5%B6" title="Ջորջ Փաջեթ Թոմսոն">Ջորջ Փաջեթ Թոմսոնը</a>, 1937 թվականին արժանացել է նույն մրցանակին <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%AB%D5%AF-%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A5%D6%80%D5%AF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Մասնիկ-ալիքային երկվություն">էլեկտրոնների ալիքային բնույթը</a> հայտնագործելու համար<a href="#cite_note-Gribbin91-157">[157]</a>։ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D5%80%D5%A5%D5%B6%D6%80%D5%AB_%D4%B2%D6%80%D5%A5%D5%A3" title="Ուիլյամ Հենրի Բրեգ">Ուիլյամ Հենրի Բրեգն</a> ու իր որդին՝ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%AB%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B4_%D4%BC%D5%B8%D6%80%D5%A5%D5%B6%D5%BD_%D4%B2%D6%80%D5%A5%D5%A3" title="Ուիլյամ Լորենս Բրեգ">Ուիլյամ Լորենս Բրեգը</a>, 1915 թվականին ստացել են Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ X-ճառագայթների սպեկտրաչափի հայտնաբերման համար<a href="#cite_note-Hargittai2003-158">[158]</a>։ <a href="/wiki/%D5%86%D5%AB%D5%AC%D5%BD_%D4%B2%D5%B8%D6%80" title="Նիլս Բոր">Նիլս Բորը</a> Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի արժանացել է 1922 թվականին, իսկ նրա որդին՝ <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%A5_%D4%B2%D5%B8%D6%80" title="Օգե Բոր">Օգե Բորը</a>, 1975 թվականին<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a><a href="#cite_note-159">[159]</a>։ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D6%80%D5%AC_%D5%8D%D5%AB%D5%A3%D5%A2%D5%A1%D5%B6" title="Կարլ Սիգբան">Կարլ Սիգբանը</a> Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ ստացել է 1924 թվականին, իսկ նրա որդին՝ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B5_%D5%8D%D5%AB%D5%A3%D5%A2%D5%A1%D5%B6" title="Կայ Սիգբան">Կայ Սիգբան</a>՝ 1981 թվականին<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a><a href="#cite_note-160">[160]</a>։ Հանս ֆոն Էյլեր Խելպինը 1929 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի, իսկ նրա որդին՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%AC%D6%86_%D6%86%D5%B8%D5%B6_%D4%B7%D5%B5%D5%AC%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուլֆ ֆոն Էյլեր (դեռ գրված չէ)">Ուլֆ ֆոն Էյլերը</a>, 1970 թվականին ստացել է Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակ<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a>։ <a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AF%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A1_%D5%8E%D5%A5%D5%B6%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A1_%D5%8C%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6" title="Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռաման">Չանդրասեկհարա Վենկատա Ռամանը</a>, որ 1930 թվականին ստացել է Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ, <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%BC%D5%A1%D5%B0%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%89%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%BD%D5%A5%D5%AF%D5%B0%D5%A1%D6%80" title="Սուբռահմանյան Չանդրասեկհար">Սուբռահմանյան Չանդրասեկհարի</a> հորեղբայրն էր, որը նույն մրցանակին արժանացել է 1983 թվականին<a href="#cite_note-161">[161]</a><a href="#cite_note-Feldman406-162">[162]</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D5%A9%D5%B8%D6%82%D6%80_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D5%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արթուր Կորնբեգ (դեռ գրված չէ)">Արթուր Կորնբեգը</a> 1959 թվականին ստացել է Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակ, իսկ նրա որդին՝ <a href="/wiki/%D5%8C%D5%B8%D5%BB%D5%A5%D6%80_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3" title="Ռոջեր Կորնբերգ">Ռոջեր Կորնբերգը</a>, 2006 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի<a href="#cite_note-163">[163]</a>։ <a href="/wiki/%D5%85%D5%A1%D5%B6_%D4%B9%D5%AB%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6" title="Յան Թինբերգեն">Յան Թինբերգենը</a>, որ 1969 թվականին դարձել է Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի առաջին դափնեկիրը, <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%AB%D5%AF%D5%B8%D5%AC%D5%A1%D5%BD_%D4%B9%D5%AB%D5%B6%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A3%D5%A5%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նիկոլաս Թինբերգեն (դեռ գրված չէ)">Նիկոլաս Թինբերգենի</a> եղբայրն էր, որը 1973 թվականին արժանացել է Ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%BE%D5%A1_%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AC" title="Ալվա Մյուրդալ">Ալվա Մյուրդալը</a> 1982 թվականին ստացել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ, իսկ նրա ամուսինը՝ <a href="/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80_%D5%84%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%A1%D5%AC" title="Գուննար Մյուրդալ">Գուննար Մյուրդալը</a>, 1974 թվականին արժանացել է ՏՆտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի<a href="#cite_note-Feldman405-154">[154]</a>։ Ազգակցական կապ են ունեցել նաև Տնտեսագիտության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D5%8D%D5%A1%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A5%D5%AC%D5%BD%D5%B8%D5%B6" class="mw-redirect" title="Պոլ Սամուելսոն">Պոլ Սամուելսոնը</a> և <a href="/wiki/%D5%94%D5%A5%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D5%A9_%D4%B7%D6%80%D6%80%D5%B8%D5%B8%D6%82" title="Քեննեթ Էրրոու">Քեննեթ Էրրոուն</a>, ինչպես նաև 1953 թվականին Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի արժանացած <a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%AB%D6%81_%D5%91%D5%A5%D6%80%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%A5" title="Ֆրից Ցերնիկե">Ֆրից Ցերնիկեն</a> ու 1999 թվականին նույն մրցանակի դափնեկիր ճանաչված Գերարդ տ’ Հոոֆտը<a href="#cite_note-164">[164]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մերժումներ_և_պարտադրանքներ">Մերժումներ և պարտադրանքներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=25" title="Խմբագրել բաժինը. Մերժումներ և պարտադրանքներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=25" title="Edit section's source code: Մերժումներ և պարտադրանքներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg/170px-Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg" decoding="async" width="170" height="252" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg/255px-Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg/340px-Richard_Kuhn_ETH-Bib_Dia_248-065.jpg 2x" data-file-width="401" data-file-height="594" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիխարդ Կուն (դեռ գրված չէ)">Ռիխարդ Կունը</a>, որին ստիպել են հրաժարվել Քիմիայի Նոբելյան մրցանակից</figcaption></figure> Երկու դափնեկիրների կամավոր կերպով հրաժարվել են Նոբելյան մրցանակներից։ 1964 թվականին որոշվել է Գրականության Նոբելյան մրցանակը շնորհել <a href="/wiki/%D4%BA%D5%A1%D5%B6_%D5%8A%D5%B8%D5%AC_%D5%8D%D5%A1%D6%80%D5%BF%D6%80" title="Ժան Պոլ Սարտր">Ժան Պոլ Սարտրին</a>, սակայն նա հրաժարվել է՝ պատճառաբանելով, թե գրողը չպետք է թույլ տա, որ իրեն ստիպեն պարտական լինել ինչ-որ սոցիալական ինստիտուտի, նույնիսկ եթե դա արվում է ամենապատվավոր ձևով<a href="#cite_note-165">[165]</a>։ <a href="/w/index.php?title=%D4%BC%D5%A5_%D4%B4%D5%AB%D6%84_%D4%B9%D5%B0%D5%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Լե Դիք Թհո (դեռ գրված չէ)">Լե Դիք Թհոն</a> 1973 թվականին ընտրվել է որպես <a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D6%83%D5%B6%D5%A5%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ">Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր</a> <a href="/wiki/%D5%93%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A6%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B1%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80_(1973)" title="Փարիզի համաձայնագիր (1973)">Փարիզի համաձայնագրի</a> ստորագրման գործում իր ունեցած ներդրման համար, սակայն մերժել է մրցանակը՝ նշելով, որ Վիետնամում դեռևս չկա իսկական խաղաղություն<a href="#cite_note-autogenerated4-166">[166]</a>։ Երրորդ ռայխի տարիներին Ադոլֆ Հիտլերը թույլ չի տվել, որ <a href="/w/index.php?title=%D5%8C%D5%AB%D5%AD%D5%A1%D6%80%D5%A4_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ռիխարդ Կուն (դեռ գրված չէ)">Ռիխարդ Կունը</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D5%A4%D5%B8%D5%AC%D6%86_%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ադոլֆ Բուտենանդտ (դեռ գրված չէ)">Ադոլֆ Բուտենանդտն</a> ու Գերհարդ Դոմագկն ստանան իրենց Նոբելյան մրցանակները։ Նրանք բոլորն իրենց մեդալներն ու դիպլոմներն ստացել են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ 1958 թվականին <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%BD_%D5%8A%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%BC%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Բորիս Պաստեռնակ">Բորիս Պաստեռնակը</a> հրաժարվել է Գրականության Նոբելյան մրցանակից՝ վախենալով նրանից, թե ինչ կարող է անել խորհրդային իշխանությունը, եթե ինքը մրցանակն ստանալու համար գնա Ստոկհոլմ։ Դրան ի պատասխան՝ Շվեդական ակադեմիան մերժել է նրա մերժումը՝ նշելով, որ «այդ մերժումը, իհարկե, ոչ մի կերպ չի ազդում մրցանակի վավերականության վրա»<a href="#cite_note-autogenerated4-166">[166]</a>։ Ակադեմիան հայտարարել է, որ այդ տարի Գրականության Նոբելյան մրցանակի հանձնման արարողություն չի կայանա, իսկ մրցանակը 1989 թվականին գրողի անունից ընդունել է նրա որդին<a href="#cite_note-timesonline-292690-167">[167]</a><a href="#cite_note-washingtonpost-168">[168]</a>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%B6_%D5%8D%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D6%82_%D5%89%D5%AA%D5%AB" title="Աուն Սան Սու Չժի">Աուն Սան Սու Չժին</a> 1991 թվականին ճանաչվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, սակայն մրցանակը նրա փոխարեն ստացել են նրա երեխաները, քանի որ ինքն այդ ժամանակ գտնվում էր տնային կալանքի տակ <a href="/wiki/%D5%84%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%A1" title="Մյանմա">Բիրմայում</a>։ Այդ առթիվ Աուն Սան Սու Չժիի ելույթը տեղի է ունեցել երկու տասնամյակ անց՝ 2012 թվականին<a href="#cite_note-169">[169]</a>։ 2010 թվականին Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր է դարձել <a href="/wiki/%D4%BC%D5%B5%D5%B8%D6%82_%D5%8D%D5%B5%D5%A1%D5%B8%D5%A2%D5%B8" title="Լյու Սյաոբո">Լյու Սյաոբոն</a>, սակայն այդ ժամանակ նա իր կնոջ հետ գտնվել է տնային կալանքի տակ Չինաստանում և չի կարողացել ստանալ մրցանակն իր կենդանության օրոք։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Մշակութային_ազդեցություն">Մշակութային ազդեցություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=26" title="Խմբագրել բաժինը. Մշակութային ազդեցություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=26" title="Edit section's source code: Մշակութային ազդեցություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> Լինելով գիտության ու գրականության բնագավառներում ունեցած ձեռքբերումների՝ համաշխարհային ճանաչում ունեցող խորհրդանիշ՝ Նոբելյան մրցանակը հաճախ է հիշատակվում գեղարվեստական գրականության տարբեր ստեղծագործություններում։ «Մրցանակը» (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլ.</a>՝ «The Prize», 1963) և «Նոբելյան մրցանակակրի որդին» (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլ.</a>՝ Nobel Son, 2007) ֆիլմերը պատմում են Նոբելյան մրցանակի հորինված դափնեկիրների մասին, իսկ «Նոբելյան գող» (<a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլ.</a>՝ Nobel Chor<a href="#cite_note-170">[170]</a><a href="#cite_note-171">[171]</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%A5%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Բենգալերեն">բենգալերեն</a>՝ নোবেল চোর, 2012) ֆիլմը պատմում է <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%A2%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A9_%D4%B9%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80" title="Ռաբինդրանաթ Թագոր">Ռաբինդրանաթ Թագորի</a> մրցանակի գողության մասին, որը մնում է չբացահայտված<a href="#cite_note-nobel_film_screen-172">[172]</a>։ <a href="/wiki/2008_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="2008 թվական">2008 թվականին</a> Դնեպրոպետրովսկի տնտեսագիտության և իրավունքի համալսարանում բացվել է «Ալֆրեդ Նոբելի մոլորակ» հուշարձանը։ Հինգ մետր բարձրություն ունեցող հուշարձանը ներառում է երեք մետր տրամագծով խորհրդանշական երկրագունդ, որի վրա կան <a href="/wiki/1901_%D5%A9%D5%BE%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6" class="mw-redirect" title="1901 թվական">1901 թվականից</a> հետո Նոբելյան մրցանակի բոլոր դափնեկիրների (վեց անվանակարգերում) նկարները բրոնզե մեդալների վրա։ Հուշարձանն ստեղծել է կոռոզիայի չենթարկվող մետաղներից, որոնք հիմնականում ստացվել են օգտահան ռազմավարական <a href="/wiki/%D5%80%D6%80%D5%A9%D5%AB%D5%BC" title="Հրթիռ">հրթիռներից</a><a href="#cite_note-173">[173]</a><a href="#cite_note-174">[174]</a><a href="#cite_note-175">[175]</a>։ <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Տես_նաև">Տես նաև</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=27" title="Խմբագրել բաժինը. Տես նաև" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=27" title="Edit section's source code: Տես նաև">խմբագրել կոդը</a>]</div> <ul><li><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D6%83%D5%B6%D5%A5%D5%AF%D5%AB%D6%80_%D5%BF%D5%B6%D5%BF%D5%A5%D5%BD%D5%A1%D5%A3%D5%A5%D5%BF%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" class="mw-redirect" title="Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր տնտեսագետների ցանկ">Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր տնտեսագետների ցանկ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D6%83%D5%B6%D5%A5%D5%AF%D5%AB%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ">Գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրների ցանկ</a></li> <li><a href="/wiki/%D4%BD%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6" title="Խաղաղության Նոբելյան կենտրոն">Խաղաղության Նոբելյան կենտրոն</a></li> <li><a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB_%D5%A4%D5%A1%D6%83%D5%B6%D5%A5%D5%AF%D5%AB%D6%80_%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B6%D6%81_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր կանանց ցանկ">Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր կանանց ցանկ</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ">Ծանոթագրություններ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=28" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=28" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181118211914/https://www.bbc.co.uk/news/magazine-11500373">«Which country has the best brains?»</a>. BBC News. 2010 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/magazine-11500373">օրիգինալից</a> 2018 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Which+country+has+the+best+brains%3F&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnews%2Fmagazine-11500373&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/lists/all/">All Nobel Prizes</a>. Nobel Prize. Retrieved on 10 February 2017. </li> <li id="cite_note-PrizeAmountRaised-3"><a href="#cite_ref-PrizeAmountRaised_3-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/press/#/publication/59c911c82a43dd000437b4b7/552bd85dccc8e20c00e7f979">«Nobel Prize amount is raised by SEK 1 million»</a>. Nobelprize.org.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nobel+Prize+amount+is+raised+by+SEK+1+million&rft.pub=Nobelprize.org&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fpress%2F%23%2Fpublication%2F59c911c82a43dd000437b4b7%2F552bd85dccc8e20c00e7f979&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Shalev8-4"><a href="#cite_ref-Shalev8_4-0">↑</a> <a href="#Shalev69">Shalev</a>, p. 8 </li> <li id="cite_note-cbc1003-5">↑ <a href="#cite_ref-cbc1003_5-0">5,0</a> <a href="#cite_ref-cbc1003_5-1">5,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cbc.ca/news/technology/story/2011/10/03/nobel-prize-medicine.html">«Montreal-born scientist dies before Nobel honour»</a>. CBC News. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Montreal-born+scientist+dies+before+Nobel+honour&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cbc.ca%2Fnews%2Ftechnology%2Fstory%2F2011%2F10%2F03%2Fnobel-prize-medicine.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSchmidhuber" class="citation web cs1">Schmidhuber, Jürgen. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140327012415/http://www.idsia.ch/~juergen/nobelshare.html">«Evolution of National Nobel Prize Shares in the 20th century»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idsia.ch/~juergen/nobelshare.html">օրիգինալից</a> 2014 թ․ մարտի 27-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Evolution+of+National+Nobel+Prize+Shares+in+the+20th+century&rft.aulast=Schmidhuber&rft.aufirst=J%C3%BCrgen&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.idsia.ch%2F~juergen%2Fnobelshare.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz5-7"><a href="#cite_ref-Levinovitz5_7-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 5 </li> <li id="cite_note-Levinovitz11-8"><a href="#cite_ref-Levinovitz11_8-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 11 </li> <li id="cite_note-Time-9"><a href="#cite_ref-Time_9-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGolden" class="citation news cs1">Golden, Frederic (2000 թ․ հոկտեմբերի 16). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201111213919/https://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,998209,00.html">«The Worst And The Brightest»</a>. Time. Time Warner. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,998209,00.html">օրիգինալից</a> 2020 թ․ նոյեմբերի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 9-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Time&rft.atitle=The+Worst+And+The+Brightest&rft.aulast=Golden&rft.aufirst=Frederic&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.time.com%2Ftime%2Fmagazine%2Farticle%2F0%2C9171%2C998209%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Sohlman13-10"><a href="#cite_ref-Sohlman13_10-0">↑</a> <a href="#Sohlman69">Sohlman</a>, p. 13 </li> <li id="cite_note-Sohlman7-11"><a href="#cite_ref-Sohlman7_11-0">↑</a> <a href="#Sohlman69">Sohlman</a>, p. 7 </li> <li id="cite_note-12"><a href="#cite_ref-12">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFvon_Euler" class="citation news cs1">von Euler, U. S. (1981 թ․ հունիսի 6). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110714080803/http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest">«The Nobel Foundation and its Role for Modern Day Science»</a>. Die Naturwissenschaften. Springer-Verlag. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=xu7j67w616m06488&size=largest">օրիգինալից</a> (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Die+Naturwissenschaften&rft.atitle=The+Nobel+Foundation+and+its+Role+for+Modern+Day+Science&rft.aulast=von+Euler&rft.aufirst=U.+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fresources.metapress.com%2Fpdf-preview.axd%3Fcode%3Dxu7j67w616m06488%26size%3Dlargest&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-thelocal1-13">↑ <a href="#cite_ref-thelocal1_13-0">13,0</a> <a href="#cite_ref-thelocal1_13-1">13,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/alfred_nobel/will/will-full.html">«Full text of Alfred Nobel's Will»</a>. nobelprize.org.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=nobelprize.org&rft.atitle=Full+text+of+Alfred+Nobel%27s+Will&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Falfred_nobel%2Fwill%2Fwill-full.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abrams7-14"><a href="#cite_ref-Abrams7_14-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 7 </li> <li id="cite_note-NobelFoundationPrizeAmount-15"><a href="#cite_ref-NobelFoundationPrizeAmount_15-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/">«The Nobel Prize Amounts»</a>. The Nobel Foundation. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+Amounts&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fabout%2Famounts%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz13-25-16"><a href="#cite_ref-Levinovitz13-25_16-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 13–25 </li> <li id="cite_note-Abrams7-8-17"><a href="#cite_ref-Abrams7-8_17-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 7–8 </li> <li id="cite_note-Crawford1-18"><a href="#cite_ref-Crawford1_18-0">↑</a> <a href="#Crawford69">Crawford</a>, p. 1 </li> <li id="cite_note-19"><a href="#cite_ref-19">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAleklett" class="citation book cs1">Aleklett, Kjell (2012 թ․ մայիսի 19). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.az/books?id=pANooo5WaK8C&pg=PA33&lpg=PA33&dq=nobel%20prize%20baku&source=bl&ots=HsHiFJUOjI&sig=UtVsvrcEvJKTHWDZ_fqam0JdJas&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi3wpGB4vzWAhWJDMAKHauXC4s4ChDoAQhAMAc#v=onepage&q=nobel%20prize%20baku&f=false">Peeking at Peak Oil</a>. Springer Science & Business Media. էջ 33. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9781461434245" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9781461434245"><bdi>9781461434245</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Peeking+at+Peak+Oil&rft.pages=33&rft.pub=Springer+Science+%26+Business+Media&rft.isbn=9781461434245&rft.aulast=Aleklett&rft.aufirst=Kjell&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.az%2Fbooks%3Fid%3DpANooo5WaK8C%26pg%3DPA33%26lpg%3DPA33%26dq%3Dnobel%2520prize%2520baku%26source%3Dbl%26ots%3DHsHiFJUOjI%26sig%3DUtVsvrcEvJKTHWDZ_fqam0JdJas%26hl%3Den%26sa%3DX%26ved%3D0ahUKEwi3wpGB4vzWAhWJDMAKHauXC4s4ChDoAQhAMAc%23v%3Donepage%26q%3Dnobel%2520prize%2520baku%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-20"><a href="#cite_ref-20">↑</a> <a rel="nofollow" class="external free" href="http://eujournal.org/index.php/esj/article/viewFile/1314/1322">http://eujournal.org/index.php/esj/article/viewFile/1314/1322</a> </li> <li id="cite_note-Levinovitz14-21"><a href="#cite_ref-Levinovitz14_21-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 14 </li> <li id="cite_note-Levinovitz15-22"><a href="#cite_ref-Levinovitz15_22-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 15 </li> <li id="cite_note-Feldman16-23"><a href="#cite_ref-Feldman16_23-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 16 </li> <li id="cite_note-Levinovitz17-18-24"><a href="#cite_ref-Levinovitz17-18_24-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 17–18 </li> <li id="cite_note-Levinovitz15-17-25">↑ <a href="#cite_ref-Levinovitz15-17_25-0">25,0</a> <a href="#cite_ref-Levinovitz15-17_25-1">25,1</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 15–17 </li> <li id="cite_note-Feldman134-26"><a href="#cite_ref-Feldman134_26-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 134 </li> <li id="cite_note-Leroy117-118-27"><a href="#cite_ref-Leroy117-118_27-0">↑</a> <a href="#Leroy">Leroy</a>, pp. 117–118 </li> <li id="cite_note-Crawford118-28"><a href="#cite_ref-Crawford118_28-0">↑</a> <a href="#Crawford69">Crawford</a>, p. 118 </li> <li id="cite_note-Levinovitz81-29"><a href="#cite_ref-Levinovitz81_29-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 81 </li> <li id="cite_note-Feldman205-30"><a href="#cite_ref-Feldman205_30-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 205 </li> <li id="cite_note-Levinovitz144-31"><a href="#cite_ref-Levinovitz144_31-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 144 </li> <li id="cite_note-Feldman69-32"><a href="#cite_ref-Feldman69_32-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 69 </li> <li id="cite_note-Feldman242-244-33"><a href="#cite_ref-Feldman242-244_33-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, pp. 242–244 </li> <li id="cite_note-Leroy233-34"><a href="#cite_ref-Leroy233_34-0">↑</a> <a href="#Leroy">Leroy</a>, p. 233 </li> <li id="cite_note-Levinovitz23-35">↑ <a href="#cite_ref-Levinovitz23_35-0">35,0</a> <a href="#cite_ref-Levinovitz23_35-1">35,1</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 23 </li> <li id="cite_note-Wilhelm85-36"><a href="#cite_ref-Wilhelm85_36-0">↑</a> <a href="#Wilhelm69">Wilhelm</a>, p. 85 </li> <li id="cite_note-37"><a href="#cite_ref-37">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/lists/all/">«All Nobel Laureates»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=All+Nobel+Laureates&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Flists%2Fall%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abrams23-38"><a href="#cite_ref-Abrams23_38-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 23 </li> <li id="cite_note-Feldman343-39"><a href="#cite_ref-Feldman343_39-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 343 </li> <li id="cite_note-Levinovitz207-40"><a href="#cite_ref-Levinovitz207_40-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 207 </li> <li id="cite_note-Levinovitz20-41"><a href="#cite_ref-Levinovitz20_41-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 20 </li> <li id="cite_note-Feldman16-17-42">↑ <a href="#cite_ref-Feldman16-17_42-0">42,0</a> <a href="#cite_ref-Feldman16-17_42-1">42,1</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, pp. 16–17 </li> <li id="cite_note-Levinovitz26-43"><a href="#cite_ref-Levinovitz26_43-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 26 </li> <li id="cite_note-Abrams15-44"><a href="#cite_ref-Abrams15_44-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 15 </li> <li id="cite_note-Feldman315-45">↑ <a href="#cite_ref-Feldman315_45-0">45,0</a> <a href="#cite_ref-Feldman315_45-1">45,1</a> <a href="#cite_ref-Feldman315_45-2">45,2</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 315 </li> <li id="cite_note-46"><a href="#cite_ref-46">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100109142845/http://nobelprize.org/nomination/nomination_facts.html">«Nomination Facts»</a>. <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">Nobel Foundation</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nomination/nomination_facts.html">օրիգինալից</a> 2010 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nomination+Facts&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnomination%2Fnomination_facts.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman52-47"><a href="#cite_ref-Feldman52_47-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 52 </li> <li id="cite_note-Levinovitz25-28-48"><a href="#cite_ref-Levinovitz25-28_48-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 25–28 </li> <li id="cite_note-Abrams8-49"><a href="#cite_ref-Abrams8_49-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 8 </li> <li id="cite_note-Abrams9-50"><a href="#cite_ref-Abrams9_50-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 9 </li> <li id="cite_note-51"><a href="#cite_ref-51">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_organizations/nobelfoundation/press_releases_archive/2011/steinman.html">«Ralph Steinman Remains Nobel Laureate»</a>. <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">The Nobel Foundation</a>. 2011 թ․ հոկտեմբերի 3. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ralph+Steinman+Remains+Nobel+Laureate&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_organizations%2Fnobelfoundation%2Fpress_releases_archive%2F2011%2Fsteinman.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-52"><a href="#cite_ref-52">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/espmark/index.html">«The Nobel Prize in Literature»</a>. <a href="/wiki/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%AB%D5%B4%D5%B6%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%A1%D5%B4" title="Նոբելյան հիմնադրամ">Nobel Foundation</a>. 1999 թ․ դեկտեմբերի 3. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 10-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Literature&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fliterature%2Farticles%2Fespmark%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz125-53"><a href="#cite_ref-Levinovitz125_53-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 125 </li> <li id="cite_note-Abrams25-54"><a href="#cite_ref-Abrams25_54-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 25 </li> <li id="cite_note-embo-55">↑ <a href="#cite_ref-embo_55-0">55,0</a> <a href="#cite_ref-embo_55-1">55,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBreithaupt2001" class="citation journal cs1">Breithaupt, Holger (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1083830">«The Nobel Prizes in the new century: An interview with Ralf Pettersson, Director of the Stockholm Branch of the Ludwig Institute for Cancer Research, the Karolinska Institute, and former chairman of the Nobel Prize Committee for Physiology/Medicine»</a>. EMBO Reports. Nature Publishing Group. 2 (2): 83–5. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fembo-reports%2Fkve034">10.1093/embo-reports/kve034</a>. <a href="/wiki/ISSN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISSN (identifier)">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/issn/1469-221X">1469-221X</a>. <a href="/wiki/PMC_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMC (identifier)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1083830">1083830</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11258715">11258715</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=EMBO+Reports&rft.atitle=The+Nobel+Prizes+in+the+new+century%3A+An+interview+with+Ralf+Pettersson%2C+Director+of+the+Stockholm+Branch+of+the+Ludwig+Institute+for+Cancer+Research%2C+the+Karolinska+Institute%2C+and+former+chairman+of+the+Nobel+Prize+Committee+for+Physiology%2FMedicine&rft.volume=2&rft.issue=2&rft.pages=83-5&rft.date=2001&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1083830%23id-name%3DPMC&rft.issn=1469-221X&rft_id=info%3Apmid%2F11258715&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fembo-reports%2Fkve034&rft.aulast=Breithaupt&rft.aufirst=Holger&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1083830&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-scienceline1-56"><a href="#cite_ref-scienceline1_56-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scienceline.org/2009/10/06/blog-liu-nobel_physics-200/">«Nobel Prize in Physics Honors "Masters of Light"»</a>. Scienceline. 2009 թ․ հոկտեմբերի 7. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 19-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Scienceline&rft.atitle=Nobel+Prize+in+Physics+Honors+%22Masters+of+Light%22&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scienceline.org%2F2009%2F10%2F06%2Fblog-liu-nobel_physics-200%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-57"><a href="#cite_ref-57">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/">«All Nobel Laureates in Literature»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=All+Nobel+Laureates+in+Literature&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fliterature%2Flaureates%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-58"><a href="#cite_ref-58">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/">«The Nobel Prize in Literature»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Literature&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fliterature%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-59"><a href="#cite_ref-59">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2008/index.html">«Peace 2008»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Peace+2008&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F2008%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-60"><a href="#cite_ref-60">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBryant" class="citation news cs1">Bryant, Lisa (2008 թ․ հոկտեմբերի 10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081117162443/http://voanews.com/english/archive/2008-10/2008-10-10-voa8.cfm">«Former Finnish President Martti Ahtisaari Wins Nobel Peace Prize»</a>. Voice of America. International Broadcasting Bureau. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://voanews.com/english/archive/2008-10/2008-10-10-voa8.cfm">օրիգինալից</a> 2008 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2008 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Voice+of+America&rft.atitle=Former+Finnish+President+Martti+Ahtisaari+Wins+Nobel+Peace+Prize&rft.aulast=Bryant&rft.aufirst=Lisa&rft_id=http%3A%2F%2Fvoanews.com%2Fenglish%2Farchive%2F2008-10%2F2008-10-10-voa8.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/">«All Nobel Peace Prize Laureates»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=All+Nobel+Peace+Prize+Laureates&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abrams330-62"><a href="#cite_ref-Abrams330_62-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 330 </li> <li id="cite_note-Abrams27-63"><a href="#cite_ref-Abrams27_63-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 27 </li> <li id="cite_note-currentscience-64"><a href="#cite_ref-currentscience_64-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFVishveshwara" class="citation journal cs1">Vishveshwara, S. (2000 թ․ ապրիլի 25). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080227013938/http://www.ias.ac.in/currsci/apr252000/generalia.pdf">«Leaves from an unwritten diary: S. Chandrasekhar, Reminiscences and Reflections»</a> (PDF). Current Science. 78 (8): 1025–1033. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ias.ac.in/currsci/apr252000/generalia.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2008 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 27-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Science&rft.atitle=Leaves+from+an+unwritten+diary%3A+S.+Chandrasekhar%2C+Reminiscences+and+Reflections&rft.volume=78&rft.issue=8&rft.pages=1025-1033&rft.aulast=Vishveshwara&rft.aufirst=S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ias.ac.in%2Fcurrsci%2Fapr252000%2Fgeneralia.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-65"><a href="#cite_ref-65">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1983/chandrasekhar-autobio.html">«Subramanyan Chandrasekhar – Autobiography»</a>. The Nobel Foundation. 1983. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Subramanyan+Chandrasekhar+%E2%80%93+Autobiography&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft.date=1983&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1983%2Fchandrasekhar-autobio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-66"><a href="#cite_ref-66">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090626035538/http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2004/ecoadv.pdf">«Finn Kydland and Edward Prescott's Contribution to Dynamic Macroeconomics»</a> (PDF). Nobel Foundation. 2004 թ․ հոկտեմբերի 11. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/economics/laureates/2004/ecoadv.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2009 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Finn+Kydland+and+Edward+Prescott%27s+Contribution+to+Dynamic+Macroeconomics&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Feconomics%2Flaureates%2F2004%2Fecoadv.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGingrasWallace2010" class="citation journal cs1">Gingras, Yves; Wallace, Matthew L. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.springerlink.com/content/0352751044g0746k/">«Why it has become more difficult to predict Nobel Prize winners: a bibliometric analysis of nominees and winners of the chemistry and physics prizes (1901–2007)»</a>. Scientometrics. 82 (2): 401. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs11192-009-0035-9">10.1007/s11192-009-0035-9</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Scientometrics&rft.atitle=Why+it+has+become+more+difficult+to+predict+Nobel+Prize+winners%3A+a+bibliometric+analysis+of+nominees+and+winners+of+the+chemistry+and+physics+prizes+%281901%E2%80%932007%29&rft.volume=82&rft.issue=2&rft.pages=401&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs11192-009-0035-9&rft.aulast=Gingras&rft.aufirst=Yves&rft.au=Wallace%2C+Matthew+L.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.springerlink.com%2Fcontent%2F0352751044g0746k%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988">(չաշխատող հղում) </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFEditorial2009" class="citation journal cs1">Editorial (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/nchem/journal/v1/n7/full/nchem.372.html">«Access : A nobel prize : Nature Chemistry»</a>. Nature Chemistry. 1 (7): 509. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009NatCh...1..509.">2009NatCh...1..509.</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnchem.372">10.1038/nchem.372</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21378920">21378920</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Chemistry&rft.atitle=Access+%3A+A+nobel+prize+%3A+Nature+Chemistry&rft.volume=1&rft.issue=7&rft.pages=509&rft.date=2009&rft_id=info%3Apmid%2F21378920&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnchem.372&rft_id=info%3Abibcode%2F2009NatCh...1..509.&rft.au=Editorial&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnchem%2Fjournal%2Fv1%2Fn7%2Ffull%2Fnchem.372.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-autogenerated5-69"><a href="#cite_ref-autogenerated5_69-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100209005839/http://news.icm.ac.uk/technology/2009-nobel-prize-award-ceremony-live-online/4893/">«2009 Nobel Prize award ceremony live online | IT | ICM Commercial & Business News»</a>. Institute of Commercial Management. 2009 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.icm.ac.uk/technology/2009-nobel-prize-award-ceremony-live-online/4893/">օրիգինալից</a> 2010 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 16-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2009+Nobel+Prize+award+ceremony+live+online+%26%23124%3B+IT+%26%23124%3B+ICM+Commercial+%26+Business+News&rft.pub=Institute+of+Commercial+Management&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.icm.ac.uk%2Ftechnology%2F2009-nobel-prize-award-ceremony-live-online%2F4893%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-thelocal2-70">↑ <a href="#cite_ref-thelocal2_70-0">70,0</a> <a href="#cite_ref-thelocal2_70-1">70,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091215055502/http://www.thelocal.se/23784/20091210/">«Pomp aplenty as winners gather for Nobel gala»</a>. The Local. 2009 թ․ դեկտեմբերի 10. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelocal.se/23784/20091210/">օրիգինալից</a> 2009 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 16-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Local&rft.atitle=Pomp+aplenty+as+winners+gather+for+Nobel+gala&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thelocal.se%2F23784%2F20091210%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz21-23-71"><a href="#cite_ref-Levinovitz21-23_71-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 21–23 </li> <li id="cite_note-sweden2-72"><a href="#cite_ref-sweden2_72-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFroman" class="citation web cs1">Froman, Ingmarie (2007 թ․ դեկտեմբերի 4). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091014205607/http://www.sweden.se/eng/Home/Education/Research/Reading/The-Nobel-Week--a-celebration-of-science/">«The Nobel Week — a celebration of science»</a>. Swedish Institute. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sweden.se/eng/Home/Education/Research/Reading/The-Nobel-Week--a-celebration-of-science/">օրիգինալից</a> 2009 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 16-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Week+%E2%80%94+a+celebration+of+science&rft.pub=Swedish+Institute&rft.aulast=Froman&rft.aufirst=Ingmarie&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sweden.se%2Feng%2FHome%2FEducation%2FResearch%2FReading%2FThe-Nobel-Week--a-celebration-of-science%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091009110708/http://www.thelocal.se/14776/20091005/">«Alfred Nobel's last will and testament»</a>. The Local. 2009 թ․ դեկտեմբերի 5. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelocal.se/14776/20091005/">օրիգինալից</a> 2009 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 16-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Local&rft.atitle=Alfred+Nobel%27s+last+will+and+testament&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thelocal.se%2F14776%2F20091005%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-74"><a href="#cite_ref-74">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_organizations/nobelfoundation/statutes.html#par9">«The Nobel Foundation - Statutes»</a>. www.nobelprize.org.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.nobelprize.org&rft.atitle=The+Nobel+Foundation+-+Statutes&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_organizations%2Fnobelfoundation%2Fstatutes.html%23par9&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> Philippe-Joseph Salazar, "Nobel Rhetoric, Or Petrarch's Pendulum", in the journal Rhetoric and Philosophy 42(4), 373–400, 2009 <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/issn/0031-8213">0031-8213</a> </li> <li id="cite_note-Abrams18-19-76"><a href="#cite_ref-Abrams18-19_76-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 18–19 </li> <li id="cite_note-77"><a href="#cite_ref-77">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLea" class="citation news cs1">Lea, Richard (2008 թ․ դեկտեմբերի 8). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/books/2008/dec/08/jmg-clezio-nobel-lecture">«Le Clézio uses Nobel lecture to attack information poverty»</a>. The Guardian. London: Guardian Media Company. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 20-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Le+Cl%C3%A9zio+uses+Nobel+lecture+to+attack+information+poverty&rft.aulast=Lea&rft.aufirst=Richard&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fbooks%2F2008%2Fdec%2F08%2Fjmg-clezio-nobel-lecture&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218102934/http://www.myntverket.se/products.asp?lang=sv&page=3">«Medalj – ett traditionellt hantverk»</a> (Swedish). Myntverket. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.myntverket.se/products.asp?lang=sv&page=3">օրիգինալից</a> 2007 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Medalj+%E2%80%93+ett+traditionellt+hantverk&rft.pub=Myntverket&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.myntverket.se%2Fproducts.asp%3Flang%3Dsv%26page%3D3&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_web" title="Կաղապար:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B9%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու">link</a>) </li> <li id="cite_note-Feldman2-79">↑ <a href="#cite_ref-Feldman2_79-0">79,0</a> <a href="#cite_ref-Feldman2_79-1">79,1</a> <a href="#cite_ref-Feldman2_79-2">79,2</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 2 </li> <li id="cite_note-Paulingmedal-80"><a href="#cite_ref-Paulingmedal_80-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/bond/pictures/nobel-chemistry-medal.html">"Nobel Prize for Chemistry. Front and back images of the medal. 1954"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110812032606/http://osulibrary.oregonstate.edu/specialcollections/coll/pauling/bond/pictures/nobel-chemistry-medal.html">Արխիվացված</a> 2011-08-12 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, "Source: Photo by Eric Arnold. Ava Helen and Linus Pauling Papers. Honors and Awards, 1954h2.1", "All Documents and Media: Pictures and Illustrations", Linus Pauling and The Nature of the Chemical Bond: A Documentary History, the Valley Library, Oregon State University. Retrieved 7 December 2007. </li> <li id="cite_note-81"><a href="#cite_ref-81">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLemmel" class="citation web cs1">Lemmel, Birgitta. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/about/medals/">«The Nobel Prize Medals and the Medal for the Prize in Economics»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 2-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+Medals+and+the+Medal+for+the+Prize+in+Economics&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.aulast=Lemmel&rft.aufirst=Birgitta&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fabout%2Fmedals%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-UniversityofCalifornia-82"><a href="#cite_ref-UniversityofCalifornia_82-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090111230223/http://www.universityofcalifornia.edu/news/article/8975">«University of California – UC Newsroom – Nobel Prize medal stolen from Lawrence Hall of Science is found, student arrested»</a>. University of California. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.universityofcalifornia.edu/news/article/8975">օրիգինալից</a> 2009 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=University+of+California+%E2%80%93+UC+Newsroom+%E2%80%93+Nobel+Prize+medal+stolen+from+Lawrence+Hall+of+Science+is+found%2C+student+arrested&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.universityofcalifornia.edu%2Fnews%2Farticle%2F8975&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-NYTimes-83"><a href="#cite_ref-NYTimes_83-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKumar" class="citation news cs1">Kumar, Hari (2004 թ․ մարտի 26). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2004/03/26/world/world-briefing-asia-india-poet-s-nobel-medal-stolen.html?fta=y">«Poet's Nobel Medal Stolen»</a>. The New York Times. Arthur Ochs Sulzberger, Jr. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Poet%27s+Nobel+Medal+Stolen&rft.aulast=Kumar&rft.aufirst=Hari&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2004%2F03%2F26%2Fworld%2Fworld-briefing-asia-india-poet-s-nobel-medal-stolen.html%3Ffta%3Dy&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Reuters-84"><a href="#cite_ref-Reuters_84-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/idUSL1646982020070616">«Police hand back Tutu's stolen Nobel medal»</a>. Reuters. Reuters. 2007 թ․ հունիսի 16. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Reuters&rft.atitle=Police+hand+back+Tutu%27s+stolen+Nobel+medal&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2FidUSL1646982020070616&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman397-85"><a href="#cite_ref-Feldman397_85-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 397 </li> <li id="cite_note-Abrams18-86"><a href="#cite_ref-Abrams18_86-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 18 </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLemmel2009" class="citation web cs1">Lemmel, Birgitta (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/about/diplomas/index.html">«The Nobel Prize Diplomas»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 12-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+Diplomas&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=2009&rft.aulast=Lemmel&rft.aufirst=Birgitta&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fabout%2Fdiplomas%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Nobel_Prize_Amounts-88"><a href="#cite_ref-Nobel_Prize_Amounts_88-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/prize_amounts_14.pdf">«Prize Amount and Market Value»</a> (PDF). Nobel Foundation. 2014. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Prize+Amount+and+Market+Value&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fabout%2Famounts%2Fprize_amounts_14.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CNN-89"><a href="#cite_ref-CNN_89-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://edition.cnn.com/video/#/video/us/2009/10/11/foreman.how.nobel.awarded.cnn?iref=videosearch">«Video – Breaking News Videos from CNN.com»</a>. CNN. 2009 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Video+%E2%80%93+Breaking+News+Videos+from+CNN.com&rft_id=http%3A%2F%2Fedition.cnn.com%2Fvideo%2F%23%2Fvideo%2Fus%2F2009%2F10%2F11%2Fforeman.how.nobel.awarded.cnn%3Firef%3Dvideosearch&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120615172218/http://www.thelocal.se/41378/20120611">«Committee lowers Nobel Prize by 2 million kronor»</a>. The Local. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thelocal.se/41378/20120611/">օրիգինալից</a> 2012 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 12-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Committee+lowers+Nobel+Prize+by+2+million+kronor&rft.pub=The+Local&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thelocal.se%2F41378%2F20120611%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abrams8-10-91"><a href="#cite_ref-Abrams8-10_91-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 8–10 </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSample" class="citation news cs1">Sample, Ian (2009 թ․ հոկտեմբերի 5). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/science/2009/oct/05/nobel-prize-medicine-2009-award">«Nobel prize for medicine shared by scientists for work on ageing and cancer»</a>. The Guardian. London: Guardian Media Group. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Nobel+prize+for+medicine+shared+by+scientists+for+work+on+ageing+and+cancer&rft.aulast=Sample&rft.aufirst=Ian&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fscience%2F2009%2Foct%2F05%2Fnobel-prize-medicine-2009-award&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSample,_Ian" class="citation news cs1">Sample, Ian (2008 թ․ հոկտեմբերի 7). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/science/2008/oct/07/physics.nobel">«Three share Nobel prize for physics»</a>. The Guardian. London: Guardian Media Group. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 10-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Three+share+Nobel+prize+for+physics&rft.au=Sample%2C+Ian&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fscience%2F2008%2Foct%2F07%2Fphysics.nobel&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-94"><a href="#cite_ref-94">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLocke" class="citation web cs1">Locke, Michelle. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110726012539/http://ebcf.org/press/07/Smoot_AP_3-07.pdf">«Berkeley Nobel laureates donate prize money to charity»</a> (PDF). Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ebcf.org/press/07/Smoot_AP_3-07.pdf">օրիգինալից</a> (PDF) 2011 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 10-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Berkeley+Nobel+laureates+donate+prize+money+to+charity&rft.aulast=Locke&rft.aufirst=Michelle&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ebcf.org%2Fpress%2F07%2FSmoot_AP_3-07.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-95"><a href="#cite_ref-95">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPederson2006" class="citation journal cs1">Pederson, T. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fasebj.org/cgi/content/full/20/13/2186">«Reflections on the prize of prizes: Alfred Nobel»</a>. The FASEB Journal. The FASEB Journal. 20 (13): 2186–9. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1096%2Ffj.06-1102ufm">10.1096/fj.06-1102ufm</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17077294">17077294</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+FASEB+Journal&rft.atitle=Reflections+on+the+prize+of+prizes%3A+Alfred+Nobel&rft.volume=20&rft.issue=13&rft.pages=2186-9&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1096%2Ffj.06-1102ufm&rft_id=info%3Apmid%2F17077294&rft.aulast=Pederson&rft.aufirst=T.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fasebj.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F20%2F13%2F2186&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abramsxiv-96"><a href="#cite_ref-Abramsxiv_96-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. xiv </li> <li id="cite_note-Feldman65-97"><a href="#cite_ref-Feldman65_97-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 65 </li> <li id="cite_note-Sarasota_Herald-Tribune_-_20_Sep_1981-98"><a href="#cite_ref-Sarasota_Herald-Tribune_-_20_Sep_1981_98-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTuohy" class="citation news cs1">Tuohy, William (1981 թ․ սեպտեմբերի 20). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.google.com/newspapers?nid=1755&dat=19810920&id=FZ0cAAAAIBAJ&sjid=DGgEAAAAIBAJ&pg=6245,2424225">«Literature Award Hardest for Nobel Prize Panel»</a>. Sarasota Herald Tribune. էջ 58. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 9-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Literature+Award+Hardest+for+Nobel+Prize+Panel&rft.pages=58&rft.aulast=Tuohy&rft.aufirst=William&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.google.com%2Fnewspapers%3Fnid%3D1755%26dat%3D19810920%26id%3DFZ0cAAAAIBAJ%26sjid%3DDGgEAAAAIBAJ%26pg%3D6245%2C2424225&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-topten-99"><a href="#cite_ref-topten_99-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFde_Sousa" class="citation news cs1">de Sousa, Ana Naomi (2009 թ․ հոկտեմբերի 9). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230924100234/https://www.thetimes.co.uk/">«Top ten Nobel Prize rows»</a>. The Times. London: Times Newspapers Limited. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article6868007.ece">օրիգինալից</a> 2023-09-24-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times&rft.atitle=Top+ten+Nobel+Prize+rows&rft.aulast=de+Sousa&rft.aufirst=Ana+Naomi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesonline.co.uk%2Ftol%2Fnews%2Fworld%2Farticle6868007.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Abrams219-100"><a href="#cite_ref-Abrams219_100-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 219 </li> <li id="cite_note-Abrams315-101"><a href="#cite_ref-Abrams315_101-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 315 </li> <li id="cite_note-Levinovitz183-102"><a href="#cite_ref-Levinovitz183_102-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 183 </li> <li id="cite_note-Feldman15-16-103"><a href="#cite_ref-Feldman15-16_103-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, pp. 15–16 </li> <li id="cite_note-Abrams302-306-104"><a href="#cite_ref-Abrams302-306_104-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 302–306 </li> <li id="cite_note-105"><a href="#cite_ref-105">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFErlangerStolberg" class="citation news cs1">Erlanger, Steven; Stolberg, Sheryl Gay (2009 թ․ հոկտեմբերի 9). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2009/10/10/world/10nobel.html?_r=1">«Surprise Nobel for Obama Stirs Praise and Doubts»</a>. The New York Times. Arthur Ochs Sulzberger, Jr. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=Surprise+Nobel+for+Obama+Stirs+Praise+and+Doubts&rft.aulast=Erlanger&rft.aufirst=Steven&rft.au=Stolberg%2C+Sheryl+Gay&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2009%2F10%2F10%2Fworld%2F10nobel.html%3F_r%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-philp-106"><a href="#cite_ref-philp_106-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFPhilp" class="citation news cs1">Philp, Catherine (2009 թ․ հոկտեմբերի 10). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230924100235/https://www.thetimes.co.uk/">«How the Nobel Peace Prize winner is decided»</a>. The Times. London: Times Newspapers Limited. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/us_and_americas/article6868833.ece">օրիգինալից</a> 2023-09-24-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 25-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times&rft.atitle=How+the+Nobel+Peace+Prize+winner+is+decided&rft.aulast=Philp&rft.aufirst=Catherine&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesonline.co.uk%2Ftol%2Fnews%2Fworld%2Fus_and_americas%2Farticle6868833.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-107"><a href="#cite_ref-107">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/topNews/idUSTRE5981JK20091009?sp=true">«Obama is surprise winner of Nobel Peace Prize»</a>. Reuters. 2009 թ․ հոկտեմբերի 9. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Obama+is+surprise+winner+of+Nobel+Peace+Prize&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2FtopNews%2FidUSTRE5981JK20091009%3Fsp%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://webarchive.loc.gov/all/20091014210725/http://www.whitehouse.gov/the_press_office/Remarks-by-the-President-on-Winning-the-Nobel-Peace-Prize/">«Remarks by the President on winning the Nobel Peace Prize»</a>. The White House. 2009 թ․ հոկտեմբերի 9. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.whitehouse.gov/the_press_office/Remarks-by-the-President-on-Winning-the-Nobel-Peace-Prize/">օրիգինալից</a> 2009 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Remarks+by+the+President+on+winning+the+Nobel+Peace+Prize&rft.pub=The+White+House&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.whitehouse.gov%2Fthe_press_office%2FRemarks-by-the-President-on-Winning-the-Nobel-Peace-Prize%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFNaughton" class="citation news cs1">Naughton, Philippe (2009 թ․ հոկտեմբերի 9). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/us_and_americas/article6868457.ece">«President Obama humbled: I do not deserve the Nobel Peace Prize»</a>. The Times. London: Times Newspapers Limited. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times&rft.atitle=President+Obama+humbled%3A+I+do+not+deserve+the+Nobel+Peace+Prize&rft.aulast=Naughton&rft.aufirst=Philippe&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesonline.co.uk%2Ftol%2Fnews%2Fworld%2Fus_and_americas%2Farticle6868457.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988">(չաշխատող հղում) </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.msnbc.msn.com/id/9665122/">«Who deserves Nobel prize? Judges don't agree»</a>. Associated Press. 2005 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Who+deserves+Nobel+prize%3F+Judges+don%27t+agree&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.msnbc.msn.com%2Fid%2F9665122%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/4329962.stm">«Nobel judge steps down in protest»</a>. BBC News. BBC. 2005 թ․ հոկտեմբերի 11. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Nobel+judge+steps+down+in+protest&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fentertainment%2F4329962.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFJordan" class="citation news cs1">Jordan, Mary (2009 թ․ հոկտեմբերի 9). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/10/08/AR2009100800965.html">«Author's Nobel Stirs Shock-and-'Bah'»</a>. The Washington Post. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Author%27s+Nobel+Stirs+Shock-and-%27Bah%27&rft.aulast=Jordan&rft.aufirst=Mary&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2009%2F10%2F08%2FAR2009100800965.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.huffingtonpost.com/2009/10/08/nobel-prize-winner-herta_n_313577.html">«NOBEL PRIZE WINNER: Herta Muller»</a>. The Huffington Post. 2009 թ․ հոկտեմբերի 8. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 31-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=NOBEL+PRIZE+WINNER%3A+Herta+Muller&rft.pub=The+Huffington+Post&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.huffingtonpost.com%2F2009%2F10%2F08%2Fnobel-prize-winner-herta_n_313577.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman286-289-114"><a href="#cite_ref-Feldman286-289_114-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, pp. 286–289 </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDay" class="citation news cs1">Day, Elizabeth (2008 թ․ հունվարի 12). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/science/2008/jan/13/neuroscience.medicalscience">«He was bad, so they put an ice pick in his brain...»</a>. The Guardian. London: Guardian Media Group. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 31-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=He+was+bad%2C+so+they+put+an+ice+pick+in+his+brain...&rft.aulast=Day&rft.aufirst=Elizabeth&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fscience%2F2008%2Fjan%2F13%2Fneuroscience.medicalscience&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz181-186-116"><a href="#cite_ref-Levinovitz181-186_116-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, pp. 181–186 </li> <li id="cite_note-Gandhi-117">↑ <a href="#cite_ref-Gandhi_117-0">117,0</a> <a href="#cite_ref-Gandhi_117-1">117,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFTønnesson" class="citation web cs1">Tønnesson, Øyvind (1999 թ․ դեկտեմբերի 1). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/articles/gandhi/index.html">«Mahatma Gandhi, the Missing Laureate»</a>. Nobel Foundation. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mahatma+Gandhi%2C+the+Missing+Laureate&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.aulast=T%C3%B8nnesson&rft.aufirst=%C3%98yvind&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Farticles%2Fgandhi%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110915025114/http://www.icrs.ugm.ac.id/wednesday-forum-schedule/111-relevance-of-gandhian-philosophy-in-the-21st-century">Relevance of Gandhian Philosophy in the 21st century</a>. icrs.ugm.ac.id </li> <li id="cite_note-Abrams147-148-119"><a href="#cite_ref-Abrams147-148_119-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 147–148 </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFAarvik" class="citation web cs1">Aarvik, Egil. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1989/presentation-speech.html">«The Nobel Prize in Peace 1989 – Presentation Speech»</a>. The Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 12-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Peace+1989+%E2%80%93+Presentation+Speech&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft.aulast=Aarvik&rft.aufirst=Egil&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F1989%2Fpresentation-speech.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKenner" class="citation news cs1">Kenner, David (2009 թ․ հոկտեմբերի 7). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100125073527/http://www.foreignpolicy.com/articles/2009/10/07/nobel_peace_prize_also_rans">«Nobel Peace Prize Also-Rans»</a>. Foreign Policy. The Washington Post Company. էջեր 1–7. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://foreignpolicy.com/articles/2009/10/07/nobel_peace_prize_also_rans">օրիգինալից</a> 2010 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 11-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Foreign+Policy&rft.atitle=Nobel+Peace+Prize+Also-Rans&rft.pages=1-7&rft.aulast=Kenner&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fforeignpolicy.com%2Farticles%2F2009%2F10%2F07%2Fnobel_peace_prize_also_rans&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/themes/peace/lundestad-review/">«The Nobel Peace Prize 1901–2000»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 25-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Peace+Prize+1901%E2%80%932000&rft.pub=Nobelprize.org&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fthemes%2Fpeace%2Flundestad-review%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> "U Thant in New York: A Portrait of the Third Secretary-General of the United Nations", Rames Nassif, C Hurst & Co Publishers Ltd (31 December 1988) </li> <li id="cite_note-KirschNoClue-124"><a href="#cite_ref-KirschNoClue_124-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKirsch" class="citation web cs1">Kirsch, Adam (2008 թ․ հոկտեմբերի 3). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.com/id/2201447/">«The Nobel Committee has no clue about American literature. – By Adam Kirsch – Slate Magazine»</a>. Slate. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 31-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Committee+has+no+clue+about+American+literature.+%E2%80%93+By+Adam+Kirsch+%E2%80%93+Slate+Magazine&rft.pub=Slate&rft.aulast=Kirsch&rft.aufirst=Adam&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slate.com%2Fid%2F2201447%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFristorp" class="citation web cs1">Fristorp, Mimmi (2008 թ․ հոկտեմբերի 8). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100218021516/http://www.dn.se/dnbok/akademien-valjer-helst-en-europe-1.789000">«Akademien väljer helst en europé»</a> (Swedish). Dagens Nyheter. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dn.se/dnbok/akademien-valjer-helst-en-europe-1.789000">օրիգինալից</a> 2010 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 2-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Akademien+v%C3%A4ljer+helst+en+europ%C3%A9&rft.pub=Dagens+Nyheter&rft.aulast=Fristorp&rft.aufirst=Mimmi&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dn.se%2Fdnbok%2Fakademien-valjer-helst-en-europe-1.789000&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_web" title="Կաղապար:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B9%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու">link</a>) </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/feedarticle/8742797">«Judge: Nobel literature prizes 'too Eurocentric'»</a>. The Guardian. London: Guardian Media Group. 2009 թ․ հոկտեմբերի 6. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Judge%3A+Nobel+literature+prizes+%27too+Eurocentric%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2Ffeedarticle%2F8742797&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman56-57-127"><a href="#cite_ref-Feldman56-57_127-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, pp. 56–57 </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=7545">«Nomination Database: Gaston Ramon»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobelprize.org&rft.atitle=Nomination+Database%3A+Gaston+Ramon&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnomination%2Farchive%2Fshow_people.php%3Fid%3D7545&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-129"><a href="#cite_ref-129">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=7930">«Nomination Database: Emile P Roux»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobelprize.org&rft.atitle=Nomination+Database%3A+Emile+P+Roux&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnomination%2Farchive%2Fshow_people.php%3Fid%3D7930&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=8661">«Nomination Database: Arnold Sommerfeld»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobelprize.org&rft.atitle=Nomination+Database%3A+Arnold+Sommerfeld&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnomination%2Farchive%2Fshow_people.php%3Fid%3D8661&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFButler" class="citation web cs1">Butler, Declan (2016 թ․ հոկտեմբերի 11). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/news/close-but-no-nobel-the-scientists-who-never-won-1.20781">«Close but no Nobel: the scientists who never won»</a>. nature.com. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature.2016.20781">10.1038/nature.2016.20781</a>. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=nature.com&rft.atitle=Close+but+no+Nobel%3A+the+scientists+who+never+won&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature.2016.20781&rft.aulast=Butler&rft.aufirst=Declan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnews%2Fclose-but-no-nobel-the-scientists-who-never-won-1.20781&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nomination/archive/show_people.php?id=8779">«Nomination Database: Otto Stern»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 7-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Nobelprize.org&rft.atitle=Nomination+Database%3A+Otto+Stern&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnomination%2Farchive%2Fshow_people.php%3Fid%3D8779&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-133"><a href="#cite_ref-133">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCrawford" class="citation news cs1">Crawford, Elisabeth (2001 թ․ նոյեմբեր). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060203183205/http://physicsweb.org/articles/world/14/11/7">«Nobel population 1901–50: anatomy of a scientific elite»</a>. Physics World. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsweb.org/articles/world/14/11/7">օրիգինալից</a> 2006 թ․ փետրվարի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physics+World&rft.atitle=Nobel+population+1901%E2%80%9350%3A+anatomy+of+a+scientific+elite&rft.aulast=Crawford&rft.aufirst=Elisabeth&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsweb.org%2Farticles%2Fworld%2F14%2F11%2F7&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Levinovitz61-134"><a href="#cite_ref-Levinovitz61_134-0">↑</a> <a href="#Levinovitz69">Levinovitz</a>, p. 61 </li> <li id="cite_note-Spinney-135"><a href="#cite_ref-Spinney_135-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFSpinney,_Laura2002" class="citation web cs1">Spinney, Laura (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.the-scientist.com/article/display/20931">«News Analysis: Nobel Prize Controversy»</a>. The Scientist. Վերցված է 2006 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Scientist&rft.atitle=News+Analysis%3A+Nobel+Prize+Controversy&rft.date=2002&rft.au=Spinney%2C+Laura&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.the-scientist.com%2Farticle%2Fdisplay%2F20931&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFDawidoff" class="citation news cs1">Dawidoff, Nicholas (2009 թ․ ապրիլի 25). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2009/03/29/magazine/29Dyson-t.html?_r=1&pagewanted=all/">«The Civil Heretic»</a>. The New York Times. Arthur Ochs Sulzberger, Jr. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=The+Civil+Heretic&rft.aulast=Dawidoff&rft.aufirst=Nicholas&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2009%2F03%2F29%2Fmagazine%2F29Dyson-t.html%3F_r%3D1%26pagewanted%3Dall%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGoodman" class="citation web cs1">Goodman, James. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.democratandchronicle.com/story/news/local/2013/10/08/ur-prof-disappointed-in-nobel-prize-decision/2941821/">«UR prof disappointed in Nobel Prize decision»</a>. democratandchronicle.com. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=UR+prof+disappointed+in+Nobel+Prize+decision&rft.pub=democratandchronicle.com&rft.aulast=Goodman&rft.aufirst=James&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.democratandchronicle.com%2Fstory%2Fnews%2Flocal%2F2013%2F10%2F08%2Fur-prof-disappointed-in-nobel-prize-decision%2F2941821%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nobelprize3-138"><a href="#cite_ref-nobelprize3_138-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFredholm2003" class="citation web cs1">Fredholm, Lotta (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/educational_games/medicine/dna_double_helix/readmore.html">«The Discovery of the Molecular Structure of DNA – The Double Helix»</a>. The Nobel Foundation. Վերցված է 2010 թ․ փետրվարի 27-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Discovery+of+the+Molecular+Structure+of+DNA+%E2%80%93+The+Double+Helix&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft.date=2003&rft.aulast=Fredholm&rft.aufirst=Lotta&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Feducational_games%2Fmedicine%2Fdna_double_helix%2Freadmore.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFCrawfordLewin_SimeWalker1997" class="citation cs2">Crawford, Elisabeth,; և այլք: (1997), «A Nobel Tale of Postwar Injustice», Physics Today, 50 (9): 26–32, <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.881933">10.1063/1.881933</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physics+Today&rft.atitle=A+Nobel+Tale+of+Postwar+Injustice&rft.volume=50&rft.issue=9&rft.pages=26-32&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F1.881933&rft.aulast=Crawford&rft.aufirst=Elisabeth%2C&rft.au=Lewin+Sime%2C+Ruth%2C&rft.au=Walker%2C+Mark%2C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Citation" title="Կաղապար:Citation">citation</a>}}</code>: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">link</a>) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն">link</a>) </li> <li id="cite_note-140"><a href="#cite_ref-140">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110604155708/http://nobelprize.org/alfred_nobel/will/short_testamente.html">Excerpt from the Will of Alfred Nobel</a>. nobelprize.org </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBartneckRauterberg2007" class="citation journal cs1">Bartneck, Christoph; Rauterberg, Matthias (2007). «Physics Nobels should favour inventions». Nature. 448 (7154): 644. <a href="/wiki/Bibcode_(identifier)" class="mw-redirect" title="Bibcode (identifier)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007Natur.448..644B">2007Natur.448..644B</a>. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F448644c">10.1038/448644c</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17687300">17687300</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Physics+Nobels+should+favour+inventions&rft.volume=448&rft.issue=7154&rft.pages=644&rft.date=2007&rft_id=info%3Apmid%2F17687300&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F448644c&rft_id=info%3Abibcode%2F2007Natur.448..644B&rft.aulast=Bartneck&rft.aufirst=Christoph&rft.au=Rauterberg%2C+Matthias&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBartneckRauterberg2008" class="citation journal cs1">Bartneck, Christoph; Rauterberg, Matthias (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bartneck.de/publications/2008/nobel/bartneckTechnoeticArts2008.pdf">«The asymmetry between discoveries and inventions in the Nobel Prize in Physics»</a> (PDF). Technoetic Arts: a Journal of Speculative Research. 6: 73. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1386%2Ftear.6.1.73_1">10.1386/tear.6.1.73_1</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Technoetic+Arts%3A+a+Journal+of+Speculative+Research&rft.atitle=The+asymmetry+between+discoveries+and+inventions+in+the+Nobel+Prize+in+Physics&rft.volume=6&rft.pages=73&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1386%2Ftear.6.1.73_1&rft.aulast=Bartneck&rft.aufirst=Christoph&rft.au=Rauterberg%2C+Matthias&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bartneck.de%2Fpublications%2F2008%2Fnobel%2FbartneckTechnoeticArts2008.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-143"><a href="#cite_ref-143">↑</a> Nobelprize.org. 2014. Nobel Prize Facts. <a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/facts/">https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/facts/</a></> (Accessed 29 October 2014) </li> <li id="cite_note-144"><a href="#cite_ref-144">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFUNESCO2015" class="citation book cs1">UNESCO (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://unesdoc.unesco.org/images/0023/002315/231519e.pdf">A Complex Formula: Girls and Women in Science, Technology, Engineering and Mathematics in Asia</a> (PDF). Paris, UNESCO. էջ 23. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-92-9223-492-8" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-92-9223-492-8"><bdi>978-92-9223-492-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Complex+Formula%3A+Girls+and+Women+in+Science%2C+Technology%2C+Engineering+and+Mathematics+in+Asia&rft.pages=23&rft.pub=Paris%2C+UNESCO&rft.date=2015&rft.isbn=978-92-9223-492-8&rft.au=UNESCO&rft_id=http%3A%2F%2Funesdoc.unesco.org%2Fimages%2F0023%2F002315%2F231519e.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101206055634/http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/5715220/Marie-Curie-voted-greatest-female-scientist.html">«Marie Curie voted greatest female scientist»</a>. The Daily Telegraph. London: Telegraph Media Group. 2009 թ․ հուլիսի 2. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.telegraph.co.uk/science/science-news/5715220/Marie-Curie-voted-greatest-female-scientist.html">օրիգինալից</a> 2010 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 15-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Daily+Telegraph&rft.atitle=Marie+Curie+voted+greatest+female+scientist&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.telegraph.co.uk%2Fscience%2Fscience-news%2F5715220%2FMarie-Curie-voted-greatest-female-scientist.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman180-146"><a href="#cite_ref-Feldman180_146-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 180 </li> <li id="cite_note-Shalev78-147"><a href="#cite_ref-Shalev78_147-0">↑</a> <a href="#Shalev69">Shalev</a>, p. 78 </li> <li id="cite_note-Feldman222-148"><a href="#cite_ref-Feldman222_148-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 222 </li> <li id="cite_note-Abrams84-149"><a href="#cite_ref-Abrams84_149-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 84 </li> <li id="cite_note-Abrams149-150"><a href="#cite_ref-Abrams149_150-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, p. 149 </li> <li id="cite_note-Abrams199-200-151"><a href="#cite_ref-Abrams199-200_151-0">↑</a> <a href="#Abrams">Abrams</a>, pp. 199–200 </li> <li id="cite_note-Feldman313-152"><a href="#cite_ref-Feldman313_152-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 313 </li> <li id="cite_note-153"><a href="#cite_ref-153">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/curie_marie.shtml">«Marie Curie (1867–1934)»</a>. BBC. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Marie+Curie+%281867%E2%80%931934%29&rft.pub=BBC&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fhistory%2Fhistoric_figures%2Fcurie_marie.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman405-154">↑ <a href="#cite_ref-Feldman405_154-0">154,0</a> <a href="#cite_ref-Feldman405_154-1">154,1</a> <a href="#cite_ref-Feldman405_154-2">154,2</a> <a href="#cite_ref-Feldman405_154-3">154,3</a> <a href="#cite_ref-Feldman405_154-4">154,4</a> <a href="#cite_ref-Feldman405_154-5">154,5</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 405 </li> <li id="cite_note-GrinsteinBiermann1997-155"><a href="#cite_ref-GrinsteinBiermann1997_155-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGrinsteinBiermannRose1997" class="citation book cs1">Grinstein, Louise S.; Biermann, Carol A.; Rose, Rose K. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=oPGJZ7e06PQC&pg=PA108">Women in the Biological Sciences: A Biobibliographic Sourcebook</a>. Greenwood Publishing Group. էջեր 108–110. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-313-29180-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-313-29180-7"><bdi>978-0-313-29180-7</bdi></a>. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Women+in+the+Biological+Sciences%3A+A+Biobibliographic+Sourcebook&rft.pages=108-110&rft.pub=Greenwood+Publishing+Group&rft.date=1997&rft.isbn=978-0-313-29180-7&rft.aulast=Grinstein&rft.aufirst=Louise+S.&rft.au=Biermann%2C+Carol+A.&rft.au=Rose%2C+Rose+K.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2Fbooks%3Fid%3DoPGJZ7e06PQC%26pg%3DPA108&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-156"><a href="#cite_ref-156">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/">The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014</a>, Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 28-ին</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Physiology+or+Medicine+2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fmedicine%2Flaureates%2F2014%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Gribbin91-157"><a href="#cite_ref-Gribbin91_157-0">↑</a> <a href="#Gribbin69">Gribbin</a>, p. 91 </li> <li id="cite_note-Hargittai2003-158"><a href="#cite_ref-Hargittai2003_158-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHargittai" class="citation book cs1">Hargittai, István (2003 թ․ օգոստոսի 28). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=M9rF6MTXtXYC&pg=PA149">The Road to Stockholm:Nobel Prizes, Science, and Scientists: Nobel Prizes, Science, and Scientists</a>. Oxford University Press. էջ 149. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-19-860785-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-19-860785-4"><bdi>978-0-19-860785-4</bdi></a>. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 25-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Road+to+Stockholm%3ANobel+Prizes%2C+Science%2C+and+Scientists%3A+Nobel+Prizes%2C+Science%2C+and+Scientists&rft.pages=149&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.isbn=978-0-19-860785-4&rft.aulast=Hargittai&rft.aufirst=Istv%C3%A1n&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2Fbooks%3Fid%3DM9rF6MTXtXYC%26pg%3DPA149&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-159"><a href="#cite_ref-159">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100524221649/http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article6829396.ece">«Professor Aage Bohr: Nobel prize-winning physicist»</a>. <a href="/wiki/The_Times" class="mw-redirect" title="The Times">The Times</a>. London: Times Newspapers Limited. 2009 թ․ սեպտեմբերի 11. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/obituaries/article6829396.ece">օրիգինալից</a> 2010-05-24-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 24-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times&rft.atitle=Professor+Aage+Bohr%3A+Nobel+prize-winning+physicist&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesonline.co.uk%2Ftol%2Fcomment%2Fobituaries%2Farticle6829396.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-160"><a href="#cite_ref-160">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMaugh" class="citation news cs1">Maugh, Thomas H., II (2007 թ․ օգոստոսի 8). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.latimes.com/news/obituaries/la-me-siegbahn8aug08,1,6152607.story">«Kai Siegbahn, 89; Nobel-winning physicist invented electron spectroscopy for chemical analysis»</a>. <a href="/wiki/Los_Angeles_Times" class="mw-redirect" title="Los Angeles Times">Los Angeles Times</a>. Eddy Hartenstein. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 24-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Los+Angeles+Times&rft.atitle=Kai+Siegbahn%2C+89%3B+Nobel-winning+physicist+invented+electron+spectroscopy+for+chemical+analysis&rft.aulast=Maugh&rft.aufirst=Thomas+H.%2C+II&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.latimes.com%2Fnews%2Fobituaries%2Fla-me-siegbahn8aug08%2C1%2C6152607.story&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_news" title="Կաղապար:Cite news">cite news</a>}}</code>: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">link</a>) </li> <li id="cite_note-161"><a href="#cite_ref-161">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-news.uchicago.edu/releases/95/950822.chandrasekhar.shtml">«Subrahmanyan Chandrasekhar»</a>. University of Chicago. 1995 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 24-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Subrahmanyan+Chandrasekhar&rft.pub=University+of+Chicago&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-news.uchicago.edu%2Freleases%2F95%2F950822.chandrasekhar.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Feldman406-162"><a href="#cite_ref-Feldman406_162-0">↑</a> <a href="#Feldman">Feldman</a>, p. 406 </li> <li id="cite_note-163"><a href="#cite_ref-163">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFConger" class="citation web cs1">Conger, Krista (2006 թ․ հոկտեմբերի 4). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100105094041/http://news-service.stanford.edu/news/2006/october11/kornberg-101106.html">«Roger Kornberg wins the 2006 Nobel Prize in Chemistry»</a>. Stanford Report. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news-service.stanford.edu/news/2006/october11/kornberg-101106.html">օրիգինալից</a> 2010 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 24-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Stanford+Report&rft.atitle=Roger+Kornberg+wins+the+2006+Nobel+Prize+in+Chemistry&rft.aulast=Conger&rft.aufirst=Krista&rft_id=http%3A%2F%2Fnews-service.stanford.edu%2Fnews%2F2006%2Foctober11%2Fkornberg-101106.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-164"><a href="#cite_ref-164">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1999/thooft-bio.html">«Gerardus 't Hooft - Biographical»</a>. Nobelprize.org. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 5-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Gerardus+%27t+Hooft+-+Biographical&rft.pub=Nobelprize.org&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1999%2Fthooft-bio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-165"><a href="#cite_ref-165">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFHolt" class="citation news cs1">Holt, Jim (2003 թ․ սեպտեմբերի 22). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slate.com/id/2088648/">«Exit, Pursued by a Lobster»</a>. Slate. The Washington Post Company. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Slate&rft.atitle=Exit%2C+Pursued+by+a+Lobster&rft.aulast=Holt&rft.aufirst=Jim&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slate.com%2Fid%2F2088648%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-autogenerated4-166">↑ <a href="#cite_ref-autogenerated4_166-0">166,0</a> <a href="#cite_ref-autogenerated4_166-1">166,1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFEnglish" class="citation news cs1">English, Jason (2009 թ․ հոկտեմբերի 6). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://edition.cnn.com/2009/LIVING/wayoflife/10/06/mf.nobel.odd.facts/index.html">«Odd facts about Nobel Prize winners»</a>. <a href="/wiki/CNN" title="CNN">CNN</a>. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CNN&rft.atitle=Odd+facts+about+Nobel+Prize+winners&rft.aulast=English&rft.aufirst=Jason&rft_id=http%3A%2F%2Fedition.cnn.com%2F2009%2FLIVING%2Fwayoflife%2F10%2F06%2Fmf.nobel.odd.facts%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-timesonline-292690-167"><a href="#cite_ref-timesonline-292690_167-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFranchetti" class="citation news cs1">Franchetti, Mark (2007 թ․ հունվարի 14). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110805073045/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article1292690.ece">«How the CIA won Zhivago a Nobel»</a>. <a href="/wiki/The_Times" class="mw-redirect" title="The Times">The Times</a>. London: Times Newspapers Limited. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/article1292690.ece">օրիգինալից</a> 2011-08-05-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Times&rft.atitle=How+the+CIA+won+Zhivago+a+Nobel&rft.aulast=Franchetti&rft.aufirst=Mark&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.timesonline.co.uk%2Ftol%2Fnews%2Fworld%2Farticle1292690.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-washingtonpost-168"><a href="#cite_ref-washingtonpost_168-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFinn" class="citation news cs1">Finn, Peter (2007 թ․ հունվարի 27). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/01/26/AR2007012601758.html">«The Plot Thickens»</a>. <a href="/wiki/The_Washington_Post" class="mw-redirect" title="The Washington Post">The Washington Post</a>. Katharine Weymouth. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 21-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Washington+Post&rft.atitle=The+Plot+Thickens&rft.aulast=Finn&rft.aufirst=Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2007%2F01%2F26%2FAR2007012601758.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-169"><a href="#cite_ref-169">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/1991/kyi.html">«Aung San Suu Kyi – Biographical»</a>. The Nobel Foundation. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 28-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Aung+San+Suu+Kyi+%E2%80%93+Biographical&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F1991%2Fkyi.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-170"><a href="#cite_ref-170">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110811121248/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-11-10/news-interviews/28248627_1_tagore-santiniketan-nobel-theft">«Mithunda in Suman's 'Nobel Chor'»</a>. timesofindia.indiatimes.com. 2010 թ․ նոյեմբերի 10. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-11-10/news-interviews/28248627_1_tagore-santiniketan-nobel-theft">օրիգինալից</a> 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Mithunda+in+Suman%27s+%27Nobel+Chor%27&rft.pub=timesofindia.indiatimes.com&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.timesofindia.indiatimes.com%2F2010-11-10%2Fnews-interviews%2F28248627_1_tagore-santiniketan-nobel-theft&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-171"><a href="#cite_ref-171">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170920085615/http://www.washingtonbanglaradio.com/content/72932611-tagore-effect-suman-ghoshs-nobel-chor-bengali-2011-movie-mithun-chakraborty-soumitr">«The Tagore Effect in Suman Ghosh's NOBEL CHOR»</a>. washingtonbanglaradio.com. 2011 թ․ հուլիսի 14. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.washingtonbanglaradio.com/content/72932611-tagore-effect-suman-ghoshs-nobel-chor-bengali-2011-movie-mithun-chakraborty-soumitr">օրիգինալից</a> 2017 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 3-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Tagore+Effect+in+Suman+Ghosh%27s+NOBEL+CHOR&rft.pub=washingtonbanglaradio.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.washingtonbanglaradio.com%2Fcontent%2F72932611-tagore-effect-suman-ghoshs-nobel-chor-bengali-2011-movie-mithun-chakraborty-soumitr&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nobel_film_screen-172"><a href="#cite_ref-nobel_film_screen_172-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFStockholm_Business_Region" class="citation web cs1">Stockholm Business Region (2013 թ․ դեկտեմբերի 5). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mynewsdesk.com/stockholmvisitorsboard/pressreleases/the-nobel-prize-on-the-film-screen-937364">«The Nobel Prize: On the film screen»</a>. Mynewsdesk. Վերցված է 2015 թ․ մարտի 31-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Mynewsdesk&rft.atitle=The+Nobel+Prize%3A+On+the+film+screen&rft.au=Stockholm+Business+Region&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mynewsdesk.com%2Fstockholmvisitorsboard%2Fpressreleases%2Fthe-nobel-prize-on-the-film-screen-937364&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> <code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_web" title="Կաղապար:Cite web">cite web</a>}}</code>: <code class="cs1-code">|author=</code> has generic name (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#generic_name" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>) </li> <li id="cite_note-173"><a href="#cite_ref-173">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.panoramio.com/photo/27994903?comment_page=1">Monument of the Planet of Alfred Nobel</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170809124737/http://www.panoramio.com/photo/27994903?comment_page=1">Արխիվացված</a> 2017-08-09 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Panoramio.com. Retrieved on 2013-07-28. </li> <li id="cite_note-174"><a href="#cite_ref-174">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelplanet.org/index.php?option=com_content&view=article&id=3&Itemid=2&lang=en">Memorial symbol "Alfred Nobel Planet"</a>. Nobelplanet.org. Retrieved on 2013-07-28. </li> <li id="cite_note-175"><a href="#cite_ref-175">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180221111818/http://duan.edu.ua/ru/nobel_planet_group/alfred_nobel_planet">«Планета Альфреда Нобеля»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://duan.edu.ua/ru/nobel_planet_group/alfred_nobel_planet">օրիգինալից</a> 2018 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 16-ին.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0+%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%84%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0+%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8F&rft_id=http%3A%2F%2Fduan.edu.ua%2Fru%2Fnobel_planet_group%2Falfred_nobel_planet&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Աղբյուրներ">Աղբյուրներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=29" title="Խմբագրել բաժինը. Աղբյուրներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=29" title="Edit section's source code: Աղբյուրներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <div class="references-small" style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;margin-left:1.5em;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Abrams" class="citation book cs1">Abrams, Irwin (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=ny77bPwKxaUC&printsec=frontcover">The Nobel Peace Prize and the Laureates</a>. Watson Publishing International. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-88135-388-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-88135-388-4"><bdi>0-88135-388-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+Peace+Prize+and+the+Laureates&rft.pub=Watson+Publishing+International&rft.date=2001&rft.isbn=0-88135-388-4&rft.aulast=Abrams&rft.aufirst=Irwin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3Dny77bPwKxaUC%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Crawford69" class="citation book cs1">Crawford, Elizabeth T (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=EGfhs_tvjVYC">The Beginnings of the Nobel Institution – The Science Prizes, 1901–1915</a> (First ed.). Maison des Sciences de l'Homme & Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-521-26584-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-521-26584-3"><bdi>0-521-26584-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Beginnings+of+the+Nobel+Institution+%E2%80%93+The+Science+Prizes%2C+1901%E2%80%931915&rft.edition=First&rft.pub=Maison+des+Sciences+de+l%27Homme+%26+Cambridge+University+Press&rft.date=1984&rft.isbn=0-521-26584-3&rft.aulast=Crawford&rft.aufirst=Elizabeth+T&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DEGfhs_tvjVYC&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Feldman" class="citation book cs1">Feldman, Burton (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=xnckeeTICn0C&printsec=frontcover">The Nobel prize: a history of genius, controversy, and prestige</a>. Arcade Publishing. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/1-55970-592-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/1-55970-592-2"><bdi>1-55970-592-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+prize%3A+a+history+of+genius%2C+controversy%2C+and+prestige&rft.pub=Arcade+Publishing&rft.date=2001&rft.isbn=1-55970-592-2&rft.au=Feldman%2C+Burton&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DxnckeeTICn0C%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Gribbin69" class="citation book cs1">Gribbin, John (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/insearchofschrod0000grib_g0k9">In Search of Schrödinger's Cat: Quantum Physics and Reality</a>. Corgi. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-552-12555-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-552-12555-5"><bdi>0-552-12555-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=In+Search+of+Schr%C3%B6dinger%27s+Cat%3A+Quantum+Physics+and+Reality&rft.pub=Corgi&rft.date=1985&rft.isbn=0-552-12555-5&rft.aulast=Gribbin&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Finsearchofschrod0000grib_g0k9&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Jones" class="citation book cs1">Jones, Brenn (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=Bg6_1Ejy9r4C&dq=Mother+Teresa+Nobel+banquet+cancelled">Learning about love from the life of Mother Teresa</a>. PowerKids Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8239-5777-2" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8239-5777-2"><bdi>0-8239-5777-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Learning+about+love+from+the+life+of+Mother+Teresa&rft.pub=PowerKids+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-8239-5777-2&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=Brenn&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DBg6_1Ejy9r4C%26dq%3DMother%2BTeresa%2BNobel%2Bbanquet%2Bcancelled&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Levinovitz69" class="citation book cs1">Levinovitz, Agneta Wallin (2001). Nils Ringertz (ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=QMSg5mRJiukC&printsec=frontcover">The Nobel Prize: The First 100 Years</a>. Imperial College Press and World Scientific Publishing. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/981-02-4664-1" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/981-02-4664-1"><bdi>981-02-4664-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+Prize%3A+The+First+100+Years&rft.pub=Imperial+College+Press+and+World+Scientific+Publishing&rft.date=2001&rft.isbn=981-02-4664-1&rft.aulast=Levinovitz&rft.aufirst=Agneta+Wallin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DQMSg5mRJiukC%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Leroy" class="citation book cs1">Leroy, Francis (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=8DjwaFWE4fYC&printsec=frontcover&q">A century of Nobel Prizes recipients: chemistry, physics, and medicine</a>. CRC Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-8247-0876-8" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-8247-0876-8"><bdi>0-8247-0876-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+century+of+Nobel+Prizes+recipients%3A+chemistry%2C+physics%2C+and+medicine&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2003&rft.isbn=0-8247-0876-8&rft.aulast=Leroy&rft.aufirst=Francis&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3D8DjwaFWE4fYC%26printsec%3Dfrontcover%26q&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Shalev69" class="citation book cs1">Shalev, Baruch Aba (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=PfRaPHr86XUC">100 years of Nobel prizes</a> (Third ed.). The Americas Group. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-935047-37-0" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-935047-37-0"><bdi>978-0-935047-37-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=100+years+of+Nobel+prizes&rft.edition=Third&rft.pub=The+Americas+Group&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-935047-37-0&rft.aulast=Shalev&rft.aufirst=Baruch+Aba&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DPfRaPHr86XUC&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Sohlman69" class="citation book cs1">Sohlman, Ragnar (1983). The Legacy of Alfred Nobel – The Story Behind the Nobel Prizes. The Nobel Foundation.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Legacy+of+Alfred+Nobel+%E2%80%93+The+Story+Behind+the+Nobel+Prizes&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft.date=1983&rft.aulast=Sohlman&rft.aufirst=Ragnar&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="judia85" class="citation book cs1">Söderlind, Ulrica (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldscientific.com/worldscibooks/10.1142/7789">The Nobel Banquet</a>. World Scientific Publishing.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+Banquet&rft.pub=World+Scientific+Publishing&rft.date=2010&rft.aulast=S%C3%B6derlind&rft.aufirst=Ulrica&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.worldscientific.com%2Fworldscibooks%2F10.1142%2F7789&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Wilhelm69" class="citation book cs1">Wilhelm, Peter (1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=CNnZKHxQpO4C">The Nobel Prize</a>. Springwood Books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-86254-111-8" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-86254-111-8"><bdi>978-0-86254-111-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nobel+Prize&rft.pub=Springwood+Books&rft.date=1983&rft.isbn=978-0-86254-111-8&rft.aulast=Wilhelm&rft.aufirst=Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DCNnZKHxQpO4C&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրականություն">Գրականություն</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=30" title="Խմբագրել բաժինը. Գրականություն" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=30" title="Edit section's source code: Գրականություն">խմբագրել կոդը</a>]</div> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="Pais69" class="citation book cs1">Pais, Abraham (1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=IQibQgAACAAJ">Subtle Is the Lord: The Science and the Life of Albert Einstein</a> (Third ed.). Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-19-520438-7" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-19-520438-7"><bdi>0-19-520438-7</bdi></a>. <a href="/w/index.php?title=OCLC_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OCLC (identifier) (դեռ գրված չէ)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/8195995">8195995</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Subtle+Is+the+Lord%3A+The+Science+and+the+Life+of+Albert+Einstein&rft.edition=Third&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1983&rft_id=info%3Aoclcnum%2F8195995&rft.isbn=0-19-520438-7&rft.aulast=Pais&rft.aufirst=Abraham&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DIQibQgAACAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6+%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" class="Z3988"></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Արտաքին_հղումներ">Արտաքին հղումներ</h2>[<a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&veaction=edit&section=31" title="Խմբագրել բաժինը. Արտաքին հղումներ" class="mw-editsection-visualeditor">խմբագրել</a> | <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&action=edit&section=31" title="Edit section's source code: Արտաքին հղումներ">խմբագրել կոդը</a>]</div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nobelprize.org/">Նոբելյան մրցանակի պաշտոնական կայք</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://armeco.am/index/0-89">Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր տնտեսագետները - ԱրմԷկո.am</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://philotheus.blogspot.com/2013/05/blog-post_24.html">Նոբելյան Մրցանակի ավանդույթները (հոդված)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/lists/universities.html">Nobel Prizes by Universities and Institutes</a></li></ul> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nobel_Prize" class="extiw" title="commons:Category:Nobel Prize">«Նոբելյան մրցանակ»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"> <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a> </div>  <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%81%D5%AB%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D6%81" title="Սոցիալական ցանց">Սոցիալական ցանցերում</a></div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/nobelprize">Ֆեյսբուք</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.linkedin.com/company/nobelprize/">LinkedIn</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://x.com/NobelPrize">X</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Ֆոտո, վիդեո և աուդիո</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://instagram.com/nobelprize_org">Ինստագրամ</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://youtube.com/channel/UC-V6odR7HzLCuqjYeowPjLA">ՅուԹյուբ</a> (անգլ.)</div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Թեմատիկ կայքեր</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em">Internet Movie Database: ev0002882</div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Բառարաններ և հանրագիտարաններ</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Nobel-Prize">Բրիտանիկա</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Нобеля премии">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/nobel-prizes-macleans/">Կանադական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/istoriya/NOBELEVSKIE_PREMII.html">Կրուգոսվետ</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/12993">Համառոտ հրեական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-21979535.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/Nobelprisen">Մեծ նորվեգական</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%91%D0%A1%D0%AD1/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:БСЭ1/Нобелевская премия">Մեծ սովետական (1 հրտ.)</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9D%D0%AD%D0%A1/%D0%9D%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:НЭС/Нобеля премии">Նոր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ria.ru/spravka/00000000/54435625.html">ՌԻԱ տեղեկանք</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://meshb.nlm.nih.gov/record/ui?ui=D009613">MESH ID</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4130217-5">4130217-5</a> · LCCN: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85092136">sh85092136</a> · NDL: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00568591">00568591</a> · <a href="/wiki/%D5%89%D5%A5%D5%AD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Չեխիայի ազգային գրադարան">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph117923">ph117923</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="toccolours" style="font-size:85%; margin-top:0.1em; margin-bottom:0.1em; border: 1px solid #aaa; padding: 5px; clear: both;" width="100%"> <tbody><tr> <td>Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Հայկական սովետական հանրագիտարան">Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a>  (<a href="https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%8D%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6_(Soviet_Armenian_Encyclopedia)_8.djvu/333" class="extiw" title="s:Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 8.djvu/333">հ․ 8, էջ 333</a>)։ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:CC_BY-SA_icon_80x15.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bf/CC_BY-SA_icon_80x15.png" decoding="async" width="80" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="80" data-file-height="15" /></a> </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նոբելյան_մրցանակ&oldid=10155125">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նոբելյան_մրցանակ&oldid=10155125</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%AB%D5%B8_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Աուդիո հոդվածներ">Աուդիո հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Մրցանակներ այբբենական կարգով">Մրցանակներ այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%B3%D5%AB%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8_%D5%87%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կատեգորիա:Գիտությունը Շվեդիայում">Գիտությունը Շվեդիայում</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Միջազգային մրցանակներ">Միջազգային մրցանակներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF" title="Կատեգորիա:Նոբելյան մրցանակ">Նոբելյան մրցանակ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%A1%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%B2_%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ">Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B9%D5%B3%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B9%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու">CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%B4%D5%A1%D5%A9%D5%AB%D5%BE_%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80:_authors_list" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list">CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%BA%D5%A1%D5%BD%E2%80%A4_%D5%B0%D5%A1%D5%BE%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%AC_%D5%AF%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Կատեգորիա:CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն">CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80:_generic_name" title="Կատեգորիա:CS1 սխալներ: generic name">CS1 սխալներ: generic name</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%B9%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ">Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%86%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%BD%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%BF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից">Նյութեր Հայկական սովետական հանրագիտարանից</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%89%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%A6%D5%A1%D5%BF_%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%81" title="Կատեգորիա:Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից">Չստուգված հոդվածներ ազատ աղբյուրներից</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 26 Նոյեմբերի 2024-ի ժամը 09:56-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-42tss","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.905","walltime":"2.319","ppvisitednodes":{"value":7020,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":255838,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1910,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":15,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":346010,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":27,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1961.368 1 -total"," 41.13% 806.802 18 Կաղապար:Wikidata"," 39.93% 783.176 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Մրցանակ"," 39.64% 777.409 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ"," 38.85% 761.902 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 14.11% 276.781 33 Կաղապար:Cite_news"," 11.64% 228.289 50 Կաղապար:Cite_web"," 7.21% 141.436 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 5.36% 105.137 16 Կաղապար:Cite_book"," 1.99% 39.012 7 Կաղապար:Cite_journal"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.189","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15745874,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype commonsMedia of P154 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P279 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P527 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3730 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3729 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P112 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P170 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1027 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P138 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P156 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","220","18.0"],["?","140","11.5"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","140","11.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","100","8.2"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","80","6.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","80","6.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::anchorEncode","40","3.3"],["type","40","3.3"],["makeMessage \u003Cmw.message.lua:76\u003E","40","3.3"],["citation0 \u003CՄոդուլ:Citation/CS1:2605\u003E","40","3.3"],["[others]","300","24.6"]]},"cachereport":{"origin":"mw-api-ext.eqiad.main-5b67b9df47-bnrwf","timestamp":"20241126095634","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0546\u0578\u0562\u0565\u056c\u0575\u0561\u0576 \u0574\u0580\u0581\u0561\u0576\u0561\u056f","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7191","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7191","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-12-25T16:25:15Z","dateModified":"2024-11-26T09:56:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/hy\/5\/58\/%D5%86%D5%B8%D5%A2%D5%A5%D5%AC%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D6%80%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF.png"}</script> </body> </html>