CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sovyetler Birliği'nin dağılması - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"e2ded6c4-f1d3-4b9c-b7d7-34f3ff9b5a94","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sovyetler_Birliği'nin_dağılması","wgTitle":"Sovyetler Birliği'nin dağılması","wgCurRevisionId":33494150,"wgRevisionId":33494150,"wgArticleId":985753,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Kartographer uzantısını kullanan sayfalar","Sovyetler Birliği'nin dağılması","Soğuk Savaş","Ülke dağılmaları"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sovyetler_Birliği'nin_dağılması","wgRelevantArticleId":985753,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":33494150,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q5167679","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.kartographer.style":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.kartographer.staticframe","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.kartographer.style%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/0/07/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="892"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/0/07/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="595"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="476"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sovyetler Birliği'nin dağılması - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sovyetler_Birliği_nin_dağılması rootpage-Sovyetler_Birliği_nin_dağılması skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Sovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Sovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Sovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Sovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Birliği_kurtarma_çabaları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Birliği_kurtarma_çabaları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Birliği kurtarma çabaları</span> </div> </a> <ul id="toc-Birliği_kurtarma_çabaları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1991_Sovyet_darbe_girişimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1991_Sovyet_darbe_girişimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>1991 Sovyet darbe girişimi</span> </div> </a> <ul id="toc-1991_Sovyet_darbe_girişimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dağılma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Dağılma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Dağılma</span> </div> </a> <ul id="toc-Dağılma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sonuçları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sonuçları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Sonuçları</span> </div> </a> <ul id="toc-Sonuçları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin dağılması</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 76 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-76" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">76 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ontbinding_van_die_Sowjetunie" title="Ontbinding van die Sowjetunie - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Ontbinding van die Sowjetunie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%83%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D9%8A" title="تفكك الاتحاد السوفيتي - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تفكك الاتحاد السوفيتي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%81%D9%83%D9%8A%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D9%8A%D9%8A%D8%AA%D9%89" title="تفكيك الاتحاد السوفييتى - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="تفكيك الاتحاد السوفييتى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Disoluci%C3%B3n_de_la_Xuni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Disolución de la Xunión Soviética - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Disolución de la Xunión Soviética" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sovet_%C4%B0ttifaq%C4%B1n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Sovet İttifaqının dağılması - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Sovet İttifaqının dağılması" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D2%A1%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%83%D1%8B" title="СССР тарҡалыуы - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="СССР тарҡалыуы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Распад СССР - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Распад СССР" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Распад СССР - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Распад СССР" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D1%8A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D1%8A%D1%8E%D0%B7" title="Разпадане на Съветския съюз - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Разпадане на Съветския съюз" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98_%E0%A4%95%E0%A5%87_%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%98%E0%A4%9F%E0%A4%A8" title="सोवियत संघ के बिघटन - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="सोवियत संघ के बिघटन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%8B%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%A4_%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%A8%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A6%A4%E0%A6%A8" title="সোভিয়েত ইউনিয়নের পতন - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সোভিয়েত ইউনিয়নের পতন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Freuzadenn_an_Unaniezh_Soviedel" title="Freuzadenn an Unaniezh Soviedel - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Freuzadenn an Unaniezh Soviedel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Raspad_Sovjetskog_Saveza" title="Raspad Sovjetskog Saveza - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Raspad Sovjetskog Saveza" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dissoluci%C3%B3_de_la_Uni%C3%B3_Sovi%C3%A8tica" title="Dissolució de la Unió Soviètica - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dissolució de la Unió Soviètica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rozpad_Sov%C4%9Btsk%C3%A9ho_svazu" title="Rozpad Sovětského svazu - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rozpad Sovětského svazu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BD%C4%83%D0%B2%C4%95" title="СССР арканăвĕ - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="СССР арканăвĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Diddymiad_yr_Undeb_Sofietaidd" title="Diddymiad yr Undeb Sofietaidd - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Diddymiad yr Undeb Sofietaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zerfall_der_Sowjetunion" title="Zerfall der Sowjetunion - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Zerfall der Sowjetunion" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dissolution_of_the_Soviet_Union" title="Dissolution of the Soviet Union - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Dissolution of the Soviet Union" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dissolvo_de_Sovetunio" title="Dissolvo de Sovetunio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dissolvo de Sovetunio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Disoluci%C3%B3n_de_la_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Disolución de la Unión Soviética - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Disolución de la Unión Soviética" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/N%C3%B5ukogude_Liidu_lagunemine" title="Nõukogude Liidu lagunemine - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Nõukogude Liidu lagunemine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sobietar_Batasunaren_desegitea" title="Sobietar Batasunaren desegitea - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sobietar Batasunaren desegitea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Neuvostoliiton_hajoaminen" title="Neuvostoliiton hajoaminen - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Neuvostoliiton hajoaminen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dislocation_de_l%27URSS" title="Dislocation de l'URSS - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dislocation de l'URSS" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Disoluci%C3%B3n_da_Uni%C3%B3n_Sovi%C3%A9tica" title="Disolución da Unión Soviética - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Disolución da Unión Soviética" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%AA%D7%A4%D7%A8%D7%A7%D7%95%D7%AA_%D7%91%D7%A8%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%9E%D7%95%D7%A2%D7%A6%D7%95%D7%AA" title="התפרקות ברית המועצות - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="התפרקות ברית המועצות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%98%E0%A4%9F%E0%A4%A8" title="सोवियत संघ का विघटन - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सोवियत संघ का विघटन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Raspad_SSSR-a" title="Raspad SSSR-a - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Raspad SSSR-a" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/A_Szovjetuni%C3%B3_felboml%C3%A1sa" title="A Szovjetunió felbomlása - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="A Szovjetunió felbomlása" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BD%D5%8D%D5%80%D5%84_%D6%83%D5%AC%D5%B8%D6%82%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="ԽՍՀՄ փլուզում - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="ԽՍՀՄ փլուզում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pembubaran_Uni_Soviet" title="Pembubaran Uni Soviet - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Pembubaran Uni Soviet" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hrun_Sov%C3%A9tr%C3%ADkjanna" title="Hrun Sovétríkjanna - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Hrun Sovétríkjanna" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dissoluzione_dell%27Unione_Sovietica" title="Dissoluzione dell'Unione Sovietica - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Dissoluzione dell'Unione Sovietica" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%BD%E3%83%93%E3%82%A8%E3%83%88%E9%80%A3%E9%82%A6%E3%81%AE%E5%B4%A9%E5%A3%8A" title="ソビエト連邦の崩壊 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ソビエト連邦の崩壊" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A1%E1%83%A0%E1%83%99-%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%9A%E1%83%90" title="სსრკ-ის დაშლა - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სსრკ-ის დაშლა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%A1%D0%A0%D0%9E_%D1%8B%D0%B4%D1%8B%D1%80%D0%B0%D1%83%D1%8B" title="КСРО ыдырауы - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="КСРО ыдырауы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%8C%EB%A0%A8%EC%9D%98_%EB%B6%95%EA%B4%B4" title="소련의 붕괴 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="소련의 붕괴" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Dissolutio_Unionis_Sovieticae" title="Dissolutio Unionis Sovieticae - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Dissolutio Unionis Sovieticae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/TSRS_gri%C5%ABtis" title="TSRS griūtis - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="TSRS griūtis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/PSRS_sabrukums" title="PSRS sabrukums - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="PSRS sabrukums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D0%A1%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B7" title="Распад на Советскиот Сојуз - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Распад на Советскиот Сојуз" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%A5%D0%A3-%D1%8B%D0%BD_%D0%B7%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="ЗХУ-ын задрал - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="ЗХУ-ын задрал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%8F%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%98%E0%A4%9F%E0%A4%A8" title="सोव्हिएत संघाचे विघटन - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सोव्हिएत संघाचे विघटन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pembubaran_Kesatuan_Soviet" title="Pembubaran Kesatuan Soviet - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pembubaran Kesatuan Soviet" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%A4_%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%98%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%97%E0%A5%81_%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A5%87%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="सोभियत संघयागु बायेज्या - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="सोभियत संघयागु बायेज्या" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Uiteenvallen_van_de_Sovjet-Unie" title="Uiteenvallen van de Sovjet-Unie - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Uiteenvallen van de Sovjet-Unie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Oppl%C3%B8sningen_av_Sovjetunionen" title="Oppløsningen av Sovjetunionen - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Oppløsningen av Sovjetunionen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rozpad_ZSRR" title="Rozpad ZSRR - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rozpad ZSRR" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AF%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84" title="سوویت اتحاد دی تحلیل - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سوویت اتحاد دی تحلیل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%8A_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%93%D9%86%DA%AB%DB%90%D8%AF%D9%84" title="د شوروي اتحاد ړنګېدل - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د شوروي اتحاد ړنګېدل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dissolu%C3%A7%C3%A3o_da_Uni%C3%A3o_Sovi%C3%A9tica" title="Dissolução da União Soviética - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dissolução da União Soviética" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Destr%C4%83marea_Uniunii_Republicilor_Sovietice_Socialiste" title="Destrămarea Uniunii Republicilor Sovietice Socialiste - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Destrămarea Uniunii Republicilor Sovietice Socialiste" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Распад СССР - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Распад СССР" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A0%D0%A1_%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%B4%D1%8B%D1%8B%D1%82%D0%B0" title="ССРС хайдыыта - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="ССРС хайдыыта" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Raspad_Sovjetskog_Saveza" title="Raspad Sovjetskog Saveza - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Raspad Sovjetskog Saveza" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Razpad_Sovjetske_zveze" title="Razpad Sovjetske zveze - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Razpad Sovjetske zveze" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shp%C3%ABrb%C3%ABrja_e_Bashkimit_Sovjetik" title="Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%98%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3_%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B7%D0%B0" title="Распад Совјетског Савеза - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Распад Совјетског Савеза" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sovjetunionens_uppl%C3%B6sning" title="Sovjetunionens upplösning - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sovjetunionens upplösning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%83%D1%80%D3%AF%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B8_%D0%98%D2%B6%D0%A8%D0%A1" title="Фурӯпошии ИҶШС - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Фурӯпошии ИҶШС" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B9%82%E0%B8%8B%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95" title="การล่มสลายของสหภาพโซเวียต - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="การล่มสลายของสหภาพโซเวียต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Pagbuwag_ng_Unyong_Sobyet" title="Pagbuwag ng Unyong Sobyet - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Pagbuwag ng Unyong Sobyet" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A0%D0%91_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%8B" title="ССРБ таркалуы - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="ССРБ таркалуы" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A0%D0%A1%D0%A0" title="Розпад СРСР - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Розпад СРСР" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%DB%8C_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84" title="سوویت اتحاد کی تحلیل - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سوویت اتحاد کی تحلیل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/SSSRning_qulashi" title="SSSRning qulashi - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="SSSRning qulashi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Li%C3%AAn_X%C3%B4_gi%E1%BA%A3i_th%E1%BB%83" title="Liên Xô giải thể - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Liên Xô giải thể" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94%E8%A7%A3%E4%BD%93" title="苏联解体 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="苏联解体" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A6%D7%A2%D7%9C%D7%90%D7%96%D7%95%D7%A0%D7%92_%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%93%D7%A2%D7%A8_%D7%A1%D7%90%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%98%D7%9F_%D7%A4%D7%90%D7%A8%D7%91%D7%90%D7%A0%D7%93" title="צעלאזונג פון דער סאוועטן פארבאנד - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="צעלאזונג פון דער סאוועטן פארבאנד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E8%81%94%E8%A7%A3%E4%BD%93" title="苏联解体 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="苏联解体" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF%E5%B4%A9%E6%9E%90" title="蘇聯崩析 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="蘇聯崩析" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/So%CD%98-li%C3%A2n_pang-ho%C4%81i" title="So͘-liân pang-hoāi - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="So͘-liân pang-hoāi" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E8%81%AF%E8%A7%A3%E9%AB%94" title="蘇聯解體 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蘇聯解體" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5167679#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&oldid=33494150" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&id=33494150&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSovyetler_Birli%25C4%259Fi%2527nin_da%25C4%259F%25C4%25B1lmas%25C4%25B1"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSovyetler_Birli%25C4%259Fi%2527nin_da%25C4%259F%25C4%25B1lmas%25C4%25B1"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Sovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Collapse_of_the_Soviet_Union" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q5167679" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vevent"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above summary">Sovyetler Birliği'nin dağılması</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="border-bottom:#aaa solid 1px"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/0/07/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png/240px-Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png" decoding="async" width="240" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/0/07/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png/360px-Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/0/07/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png 2x" data-file-width="366" data-file-height="272" /></a></span><div class="infobox-caption"><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Sovyetler Birliği bayrağı">Sovyetler Birliği bayrağı</a>, <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">SSCB</a>'nin resmen dağılmasından bir gün önce, 25 Aralık 1991'de <a href="/wiki/Kremlin" title="Kremlin">Kremlin</a>'den indiriliyor ve <a href="/wiki/Rusya_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Rusya bayrağı">Rusya bayrağıyla</a> değiştiriliyor.</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="border-bottom:#aaa solid 1px"><a class="mw-kartographer-map notheme mw-kartographer-container center" style="width: 270px; height: 270px;" data-mw-kartographer="mapframe" data-style="osm-intl" data-width="270" data-height="270" data-zoom="12" data-lat="65" data-lon="90" data-overlays="["_179e30e0057f1a2124b0300e15e8a6eb3cff83ea"]" href="/wiki/%C3%96zel:Map/12/65/90/tr"><img src="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,12,65,90,270x270.png?lang=tr&domain=tr.wikipedia.org&title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&revid=33494150&groups=_179e30e0057f1a2124b0300e15e8a6eb3cff83ea" width="270" height="270" decoding="async" srcset="https://maps.wikimedia.org/img/osm-intl,12,65,90,270x270@2x.png?lang=tr&domain=tr.wikipedia.org&title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&revid=33494150&groups=_179e30e0057f1a2124b0300e15e8a6eb3cff83ea 2x" alt="Harita" /></a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Konum</th><td class="infobox-data konum" style="text-align: left;"><span class="datasortkey" data-sort-value="Sovyetler Birliği"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/23px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/35px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_the_Soviet_Union.svg/46px-Flag_of_the_Soviet_Union.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Katılanlar</th><td class="infobox-data katılan" style="text-align: left;"><div style=""><ul><li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nde yaşayan <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_demografisi" title="Sovyetler Birliği demografisi">halklar</a></li><li><a href="/wiki/Sovyet_h%C3%BCk%C3%BBmeti" class="mw-redirect" title="Sovyet hükûmeti">SSCB hükûmeti</a></li><li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_cumhuriyetleri_listesi" title="Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri listesi">Sovyet cumhuriyetleri hükûmetleri</a></li><li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_%C3%B6zerk_cumhuriyetleri_listesi" title="Sovyetler Birliği'nin özerk cumhuriyetleri listesi">Sovyet özerk cumhuriyetleri hükûmetleri</a></li><li>Milliyetçiler, liberaller ve sol muhalefet</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Sonuç</th><td class="infobox-data açıklama" style="text-align: left;"><div style=""><ul><li><a href="/wiki/Eski_Sovyet_%C3%BClkeleri" title="Eski Sovyet ülkeleri">Eski Sovyet ülkelerinin</a> bağımsızlıklarını ilan etmesi</li><li><a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_Devletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Bağımsız Devletler Topluluğu">Bağımsız Devletler Topluluğu</a>'nun kuruluşu</li><li>Dağılma sırasında ve sonrasında çok sayıda askeri çatışma ve etnik çatışma yaşandı</li><li>Cumhuriyetler <a href="/wiki/Serbest_piyasa" title="Serbest piyasa">serbest piyasa</a> ekonomilerini benimsemeye başladı</li><li><a href="/wiki/Ruble" title="Ruble">Ruble</a> bölgesi 1992-94 arasında yeni kurulan ülkelerin çoğunda aktif</li><li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri">Birleşik Silahlı Kuvvetler</a> 1992 ve 1993'te bölündü</li><li><a href="/wiki/Karadeniz_Filosu" title="Karadeniz Filosu">Karadeniz Filosu</a> 1997'de <a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a> ile <a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a> arasında paylaşıldı</li><li><a href="/wiki/So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Soğuk Savaş">Soğuk Savaşın</a> sonu</li><li><a href="/wiki/Balt%C4%B1k_%C3%BClkeleri" class="mw-redirect" title="Baltık ülkeleri">Baltık ülkeleri</a> ve eski <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Blo%C4%9Fu" class="mw-redirect" title="Doğu Bloğu">Doğu Bloğu</a> <a href="/wiki/AB" class="mw-disambig" title="AB">AB</a> ve <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a>'ya katıldı</li><li><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a> tarafsızlık ilkesini ilan etti</li><li><a href="/w/index.php?title=Belovezha_Anla%C5%9Fmalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Belovezha Anlaşmaları (sayfa mevcut değil)">Belovezha Anlaşmaları</a> 2014 <a href="/wiki/Rusya%27n%C4%B1n_K%C4%B1r%C4%B1m%27%C4%B1_ilhak%C4%B1" title="Rusya'nın Kırım'ı ilhakı">Ukrayna krizinden</a> sonra ihlal edildi</li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Sovyetler Birliği'nin dağılması</b>, 25 Aralık 1991 tarihinde <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a> Devlet Başkanı <a href="/wiki/Mihail_Gorba%C3%A7ov" title="Mihail Gorbaçov">Mihail Gorbaçov</a>'un istifa etmesinin ardından Sovyetler Birliği'ni teşkil eden <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_cumhuriyetleri" class="mw-redirect" title="Sovyetler Birliği cumhuriyetleri">cumhuriyetlerin</a> bağımsızlığını kazanmalarıyla 26 Aralık 1991'de <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği</a>'nin dağıldığı olaydır. </p><p>1980'li yılların sonuna gelindiğinde Sovyetler Birliği'nin <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Bloku" title="Batı Bloku">Batı Bloğu</a> ile girdiği silahlanma yarışından mağlup bir şekilde ayrıldığı artık açıktı. Öyle ki bu amansız yarış Sovyetler'in ekonomisinde tamiri imkânsız büyük yaralar açmış, birliğin parçalanmasındaki en önemli unsuru oluşturmuştur. </p><p>Durdurulamayan bu parçalanma süreci, 1985 yılında <a href="/wiki/Mihail_Gorba%C3%A7ov" title="Mihail Gorbaçov">Mihail Gorbaçov</a>'un birliğin başkanı olmasıyla bu süreci durdurmak için yeni önlem paketleri ortaya atılmasına yol açmıştı. Temelde <a href="/wiki/Glasnost" title="Glasnost">Glasnost</a> (açıklık) ve <a href="/wiki/Perestroyka" title="Perestroyka">Perestroyka</a> (yeniden yapılandırma) olarak kendini gösteren bu politikalar bazı ekonomik, sosyal ve siyasal hakların verilmesi ve bu konularda daha esnek bir yönetim anlayışının benimsenmesi prensibini içeriyordu. Ancak bu politikalar zaten parçalanmakta olan birliği bir arada tutmaya yetmedi. Aksine, süreci hızlandırıcı etki yaptı. Glasnost ve Perestroyka'nın sağladığı özgürlük ortamından yararlanan tüm bastırılmış görüşler daha rahat çalışabilecekleri göreceli olarak liberal ortama kavuştular. Bu durumdan rahatsız olan ve Sovyetler'in eskisi gibi yönetilmesini savunan bazı generaller ve politbüro üyeleri Mihail Gorbaçov'a karşı darbe girişiminde bulundu. <a href="/wiki/Boris_Yeltsin" title="Boris Yeltsin">Boris Yeltsin</a> tarafından engellendiği ileri sürülen bu darbe, birliğin birkaç ay içinde parçalanmasına yol açtı. Aralık 1991 yılında bir araya gelen <a href="/wiki/Belarus" title="Belarus">Belarus</a>, <a href="/wiki/Ukrayna" title="Ukrayna">Ukrayna</a> ve <a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a> başkanları <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'ni feshettiklerini ve bunun yerine <a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_Devletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Bağımsız Devletler Topluluğu">Bağımsız Devletler Topluluğu</a>'nun kurulduğunu karara bağladılar. </p><p>Böylelikle bu tarihten itibaren <a href="/wiki/Avrupa" title="Avrupa">Avrupa</a> ve <a href="/wiki/Asya" title="Asya">Asya</a>'nın siyasi haritası değişmiştir. 1917'de temelleri atılan ve 1922'de kurulan Sovyetler Birliği'nin dağılması ve yerini <a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_Devletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Bağımsız Devletler Topluluğu">Bağımsız Devletler Topluluğu</a> (BDT)'na bırakması dönemin en önemli olaylarındandır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1990 yılının ilk aylarında <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nde <a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">Stalinizm'den</a> çıkışın ötesinde, <a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">Leninizm'den</a> çıkışın somut adımları atıldı. 1990 Şubat ayının kitlesel demokrasi yürüyüşleri, <a href="/wiki/Gorba%C3%A7ov" class="mw-redirect" title="Gorbaçov">Gorbaçov</a>'un bir yıl önce iddia ettiğinin tam tersini savunarak, <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Kom%C3%BCnist_Partisi" title="Sovyetler Birliği Komünist Partisi">SBKP'nin</a> anayasa güvencesi altındaki öncü rolünü ve iktidar tekelini kaldırmaya girişmesi,<sup id="cite_ref-McCauley_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-McCauley-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Doğu Avrupa'da komünist partilerin hızla iktidardan uzaklaşmaları ve Doğu Almanya'nın Batı Almanya'yla birleşmesi, Sovyet tipi sosyalizmin hızla sonuna yaklaştığına işaret ediyordu. 1990'da "İkinci Şubat Devrimi" olarak adlandırılan gelişmeler sonunda, <a href="/wiki/Gorba%C3%A7ov" class="mw-redirect" title="Gorbaçov">Gorbaçov</a> parti sosyalizminden devlet sosyalizmine geçebilmek için SBKP'nin seçme ve yasama yetkilerini seçilmiş kurullara ve referanduma devretme girişimini sürdürdü.<sup id="cite_ref-summer_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-summer-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Şubat ayı <a href="/wiki/Moskova" title="Moskova">Moskova</a> ve <a href="/wiki/Sankt-Peterburg" title="Sankt-Peterburg">Leningrad</a>'da reform taraftarlarının büyük sokak gösterilerine şahit oldu. <a href="/wiki/SBKP" class="mw-redirect" title="SBKP">SBKP</a>'den bağımsız partiler, işçi dernekleri ve cepheler hızla ortaya çıktılar. SBKP içinde de farklı kanatlar açıkça örgütlenmeye başladılar. Bu ortamda Gorbaçov, gerçek iktidarı SBKP'den devlet aygıtına devredebilecek bir başkanlık sistemi önerdi. Bu öneri, bir kişinin elinde aşırı yetki toplanmasının sonuçlarından ürken "demokratlar" ve özerklik ya da bağımsızlık arzulayan ulusal federasyonların tepkisiyle karşılaştı.<sup id="cite_ref-summer_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-summer-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Mikhail_Gorbachev_1987.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Mikhail_Gorbachev_1987.jpg/220px-Mikhail_Gorbachev_1987.jpg" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Mikhail_Gorbachev_1987.jpg/330px-Mikhail_Gorbachev_1987.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Mikhail_Gorbachev_1987.jpg/440px-Mikhail_Gorbachev_1987.jpg 2x" data-file-width="1169" data-file-height="1187" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mihail_Gorba%C3%A7ov" title="Mihail Gorbaçov">Mihail Gorbaçov</a></figcaption></figure> <p>1990 Şubat'ından itibaren, Perestroyka ve Glasnost'un tutarsızlıklarını sık sık eleştirmekle beraber, Ligaçev'in önderliğini yaptığı muhafazakâr kanada karşı kendisini desteklemekten de geri durmayan reformistlerle Gorbaçov'un ilişkileri hızla bozuldu. 17 Mart'ta yapılan birlik referandumu esas desteğini kasaba, köyler ve Müslüman çoğunluklu cumhuriyetlerde buluyordu. Bunun ardından ikinci Gorbaçov dönemi olarak da adlandırılan, <a href="/wiki/Eduard_%C5%9Eevardnadze" title="Eduard Şevardnadze">Şevardnadze</a>, Şatalin, Abalkin, Afanasiev, Moskova Belediye Başkanı <a href="/wiki/Yeltsin" class="mw-redirect" title="Yeltsin">Yeltsin</a> ve radikal-demokrat aydınların büyük bölümüyle ilişkileri koparıp, bir merkez partisi oluşturmak çabaları ağırlık kazandı.<sup id="cite_ref-Venadskiy_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Venadskiy-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1990 yaz aylarında açıkça ortaya çıkan bu kopuşun doruk noktası, Dışişleri Bakanı Şevardnadze'nin 1990 Aralık ayında "darbe tehlikesinin" altını çizerek istifa etmesi oldu. İktisadi planda reform konusunda çıkan anlaşmazlıklar ve özellikle "500 günlük plan" adıyla kabul edilip, birkaç ay içinde rafa kaldırılan Abalkin'in hızla serbest fiyat sistemine geçilmesini öngören reform planı ayrı bir anlaşmazlık konusuydu. İktisadi yaşamın hızla felce uğraması karşısında prestij ve popülaritesini büyük ölçüde yitiren Gorbaçov, böyle bir planın yaratacağı halk tepkisinden ürküyordu. Bu dönemde Gorbaçov'un en büyük destekçileri ABD ve Batı Avrupa ülkeleri yöneticileri ve kamuoyu ve uluslararası finans çevreleri oldu. Bu çevreler için Gorbaçov, <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin çökmesiyle ortaya çıkacak olan kaosu engelleyebilecek tek güç olarak algılanıyordu.<sup id="cite_ref-Venadskiy_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Venadskiy-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aynı zamanda nükleer ve konvansiyonel silahların azaltılması konusunda da somut adımlar atılmaya devam edildi. 1990 yılları başında <a href="/wiki/II._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="II. Dünya Savaşı">İkinci Dünya Savaşı</a> sonrasında oluşan <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a>-<a href="/wiki/Var%C5%9Fova_Pakt%C4%B1" title="Varşova Paktı">Varşova Paktı</a> çatışması fiilen sona eriyordu.<sup id="cite_ref-Venadskiy_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Venadskiy-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p> 1990 yaz aylarından itibaren Gorbaçov'un yakın çevresini, devlet teknokrasisi olarak adlandırılan ve askeri sanayi sektöründe (VPK) yetişmiş <a href="/wiki/Teknokrat" class="mw-redirect" title="Teknokrat">teknokratlar</a> almaya başladı.<sup id="cite_ref-McCauley_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-McCauley-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sovyet devlet iktidarının sancağı olan Ordu-KGB-SBKP üçlüsü arasında köprü görevi gören VPK teknokratlarının önde gelen isimlerinden Pavlov başbakanlığa geldi. Planlı ekonomiyi tedricen terk edip, güdümlü ekonomiye geçmeye çalışan bu kesimin temel kaygıları ulusal özerklik ve bağımsızlık arzularının hızla genişlediği <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'ni kurtarmak ve aynı zamanda devleti elde tutmaktı. 1991 yılı başından itibaren ordu ve KGB'nin bundan sonra SBKP'den değil, sadece hükûmet ve devletten emir alması ilkesi benimsendi.</p><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg/170px-Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg" decoding="async" width="170" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg/255px-Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg/340px-Freedom_Monument_Riga_closeup.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption><a href="/wiki/Riga" title="Riga">Riga</a>'da yer alan özgürlük anıtı Letonya'nın SSCB'den bağımsızlığını ilan etmesini sembolize ediyor.</figcaption></figure> <p>Ordu ve <a href="/wiki/SBKP" class="mw-redirect" title="SBKP">SBKP</a> içinde Gorbaçov'u devreden çıkarıp otoriter, muhafazakâr bir yönetim oluşturmayı savunanlar, bunu ilk kez Sovyet ordusunun <a href="/wiki/Vilnius" title="Vilnius">Vilnius</a>'a yaptığı kanlı müdahale ile ifade ettiler. Bunun ardından Baltık Cumhuriyetlerindeki ayrılıkçı eğilimler daha da güçlendi ve üç cumhuriyetin parlamentoları birbirleri ardından bağımsızlıklarını ilan ettiler. Siyasal planda Çernobil olarak değerlendirilen Vilnius'a müdahale, Birliğin sonunu hızlandırdı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Birliği_kurtarma_çabaları"><span id="Birli.C4.9Fi_kurtarma_.C3.A7abalar.C4.B1"></span>Birliği kurtarma çabaları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Birliği kurtarma çabaları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Birliği kurtarma çabaları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Referandumu_1991" class="mw-redirect" title="Sovyetler Birliği Referandumu 1991">Sovyetler Birliği Referandumu 1991</a></div><p> Gorbaçov 1990 yılının sonlarında <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin tüm cumhuriyetlerine yenilenmiş birlik federasyonu için referandum çağrısında bulundu. Sovyet liderinin bu çağrısına 9 cumhuriyet olumlu yanıt verdi. 17 Mart 1991'de <a href="/wiki/Rusya_Sovyet_Federatif_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti">Rusya SFSC</a>, <a href="/wiki/Belarus_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" class="mw-redirect" title="Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Belarus SSC</a>, <a href="/wiki/Ukrayna_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Ukrayna SSC</a>, <a href="/wiki/Kazakistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Kazakistan SSC</a>, <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Kırgızistan SSC</a>, <a href="/wiki/Tacikistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Tacikistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Tacikistan SSC</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Türkmenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Türkmenistan SSC</a>, <a href="/wiki/%C3%96zbekistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Özbekistan SSC</a> ve <a href="/wiki/Azerbaycan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Azerbaycan SSC</a>'nde <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin korunması konusunda referandum (<a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Referandumu_1991" class="mw-redirect" title="Sovyetler Birliği Referandumu 1991">Sovyetler Birliği Referandumu 1991</a>) düzenlendi. %80 katılımın olduğu referandumda halkın %77'si Sovyetler Birliği'nin korunması yönünde oy kullandı. Diğer altı cumhuriyette ise merkezi hükûmetler oylamayı reddetmesine rağmen, yerel Sovyet konseyleri seçim sandıkları kurdu. <a href="/wiki/Estonya_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Estonya SSC</a>, <a href="/wiki/Letonya_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Letonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Letonya SSC</a>, <a href="/wiki/Litvanya_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Litvanya SSC</a>, <a href="/wiki/Moldova_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Moldova Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Moldova SSC</a>, <a href="/wiki/G%C3%BCrcistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Gürcistan SSC</a> ve <a href="/wiki/Ermenistan_Sovyet_Sosyalist_Cumhuriyeti" title="Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti">Ermenistan SSC</a> hükûmetleri halklarına referandumu boykot etmeleri çağrısında bulundu. Ermenistan ve Gürcistan'da katılım düşük olurken diğer cumhuriyetlerde geçerli sayılabilecek bir katılım oldu. Bu ülkelerde de birlik lehine sonuç çıktı. Ancak bağımsızlık yanlısı hükûmetler bu referandumu meşru kabul etmediler.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Riga_barricade_1991.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Riga_barricade_1991.jpg/170px-Riga_barricade_1991.jpg" decoding="async" width="170" height="119" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Riga_barricade_1991.jpg/255px-Riga_barricade_1991.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Riga_barricade_1991.jpg/340px-Riga_barricade_1991.jpg 2x" data-file-width="2838" data-file-height="1991" /></a><figcaption>Riga'da protestocuların kızıl ordunun Letonya parlamentosuna ulaşmasını engellemek için kurdukları barikat.</figcaption></figure><p>1991 Nisan ayında on beş cumhuriyetten sadece dokuzunun imzaladığı yeni "Egemen Devletler Birliği" antlaşmasının ömrü birkaç ay sürdü. Üye devletlerin istedikleri zaman federasyonu terk edebilecekleri belirtilen yeni birlik şartnamesiyle beraber, merkezi hükûmet aldığı bir dizi kararla, pazar ekonomisine doğru gidişi frenleyip, yeniden sıkı bir merkezi denetim sistemi getirmeye çalıştı. Bu ise üretim ve özellikle dağıtım sisteminin daha da fazla felç olmasına yol açtı. Üretimin azalmasının yanında, fiyatlar ve dış borç hızla arttı. Buna tepki olarak Rusya federasyonunun başkanlığına seçilen Yeltsin ve Leningrad Belediye Başkanı Sobçak, merkezi otoritenin yetkilerini sınırlayıcı bir dizi önlem aldılar. SSCB'nin temel direğini oluşturan Rusya federasyonu üzerindeki idari denetimini kısmen kaybeden merkezi hükûmetin ve onunla beraber Gorbaçov'un meşruiyet temeli giderek yok olmaya başladı. Gorbaçov yaz aylarında yeniden liberal kanada yakınlaşmaya çalıştı ve "9+1" olarak adlandırılan Yeni Birlik Anlaşması'nın 20 Ağustos'ta imzalanması için çaba gösterdi. </p><p>1991 yılında <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Kom%C3%BCnist_Partisi" title="Sovyetler Birliği Komünist Partisi">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</a>'nin yönetici rolü kaldırıldı. Haziran 1991'de ilk çok partili seçim yapıldı. Ancak Ağustos 1991'de KGB başkanı, bazı <a href="/wiki/Politb%C3%BCro" title="Politbüro">Politbüro</a> üyeleri ve generaller ülkenin çökmekte olduğunu fark ederek darbe girişiminde bulundular. Darbeciler amaçlarından hemen vazgeçseler de bu girişim diğer cumhuriyetlerde tedirginlik yarattı ve ayrılıklarını ilan etmelerine sebep oldu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1991_Sovyet_darbe_girişimi"><span id="1991_Sovyet_darbe_giri.C5.9Fimi"></span>1991 Sovyet darbe girişimi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: 1991 Sovyet darbe girişimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: 1991 Sovyet darbe girişimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin ve onun temsil ettiği tüm idari ve ideolojik özelliklerin sonu, Sovyet ordusu, <a href="/wiki/KGB" title="KGB">KGB</a> ve SBKP'nin üst yöneticilerinden bir kısmının, "9+1" anlaşmasının imzalanmasından bir gün önce, 19 Ağustos 1991'de bir hükûmet darbesiyle yönetime el koymaya teşebbüs etmeleriyle geldi. "Kamu Selamet Komitesi" adı altında, merkezini Kruçkov, Yazov ve Pugo, yani Ordu, KGB ve İçişleri Bakanlığı üçlüsünün oluşturduğu cunta, Gorbaçov'un direnişiyle karşılaştı. Ordu ve KGB içinde umdukları desteği bulamayan darbeciler, iki gün içinde tüm yönetimi kaybettiler. Askerî birliklerin bir kısmı Moskova ve Leningrad'da sokağa dökülen halkın yanında yer aldı. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade,_1982-2008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade%2C_1982-2008.jpg/220px-Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade%2C_1982-2008.jpg" decoding="async" width="220" height="331" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade%2C_1982-2008.jpg/330px-Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade%2C_1982-2008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/Grand_Kremlin_Palace_fa%C3%A7ade%2C_1982-2008.jpg 2x" data-file-width="358" data-file-height="538" /></a><figcaption>Birliğin kalbi olan Kremlin Sarayı'nın SSCB'nin çöküşü sonrası aldığı görünüm. Saray duvarı üzerindeki SSCB yazısı Sovyetler Birliği'nin çöküşünün ardından kaldırıldı.</figcaption></figure> <p>Rusya federasyonunun meclis binasında darbeye karşı direndiğini açıklayan ve genel oyla seçilmiş Rusya federasyonu Cumhurbaşkanı Yeltsin, tüm idari ve askeri yetkilerin Rusya federasyonunda geçici olarak toplandığını ilan etti. Darbecilerin Kırım'da yazlık evinde kalmaya mecbur ettikleri Gorbaçov'un Moskova'ya dönmesini sağladı. Darbeci önderler tutuklanırken, Gorbaçov, SBKP Genel Sekreterliği'nden istifa etti. Ortaya çıkan iktidar boşluğunu hızla kendi şahsiyeti etrafında toplayan Yeltsin, SBKP'nin yasaklandığını ve partinin tüm malvarlığına el konduğunu ilân etti. <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>, 26 Aralık 1991'de <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_Y%C3%BCksek_Sovyeti" title="Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti">Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti</a>'nin üst meclisi <a href="/w/index.php?title=Milletler_Sovyeti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milletler Sovyeti (sayfa mevcut değil)">Milletler Sovyeti</a>'nin aldığı karar ile resmen dağıldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Dağılma"><span id="Da.C4.9F.C4.B1lma"></span>Dağılma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Dağılma" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dağılma"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Darbeyi izleyen birkaç ay içinde 1917 <a href="/wiki/Ekim_Devrimi" title="Ekim Devrimi">Ekim Devrimi</a>'yle açılan tarih sayfası hızla son buldu. Sovyet önderlerinin isimlerini taşıyan kentler, <a href="/wiki/%C3%87arl%C4%B1k_Rusyas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Çarlık Rusyası">Çarlık Rusyası</a> sırasında taşıdıkları isimlere döndüler. <a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a> orak-çekiçli bayrağı bırakıp beyaz-mavi- kırmızılı eski bayrağı benimsedi. Ardından Rusya Federasyonu başta olmak üzere <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'ni oluşturan federasyonlar bağımsızlıklarını ilan ettiler. Gorbaçov'un 1985'te iş başına gelmesiyle başlayan süreç 1991 yılında <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin tarihe karışmasıyla son buldu. Onun yerini <a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z_Devletler_Toplulu%C4%9Fu" title="Bağımsız Devletler Topluluğu">Bağımsız Devletler Topluluğu</a> adı altında geçici olarak birleşen, hem kendi aralarında hem kendi içlerinde ulusal-etnik çatışmaların hızla büyüdüğü büyük ölçüde bağımsız cumhuriyetler aldı. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sonuçları"><span id="Sonu.C3.A7lar.C4.B1"></span>Sonuçları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Sonuçları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sonuçları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Russian_male_life_expectancy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Russian_male_life_expectancy.jpg/200px-Russian_male_life_expectancy.jpg" decoding="async" width="200" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Russian_male_life_expectancy.jpg/300px-Russian_male_life_expectancy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b2/Russian_male_life_expectancy.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="500" /></a><figcaption>Rus erkeklerinin beklenen yaşam süresi, 1980-2007. Yaşam süresinde 1980'lerin sonlarından itibaren Glasnost ile birlikte gerçekleşen ekonomik liberalizasyonla eş zamanlı olarak başlayan düşüş, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılması ile daha da kötüleşmiştir.</figcaption></figure><p>Sovyetler Birliği'nin dağılmasının sonuçları ve bu sonuçların bir bütün olarak negatif mi yoksa pozitif mi olduğu, Sovyet <a href="/wiki/Tarihyaz%C4%B1m%C4%B1" title="Tarihyazımı">tarihyazımının</a> en çok tartışılan alanlarından biri ve kapitalizm ile serbest piyasa ekonomisi eleştirisinin önemli bir parçasıdır.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Akademisyen Marcel H. Van Herpen'e göre, Sovyetler Birliği'nin dağılması Rus sömürgeciliğinin ve emperyalizminin de sonudur.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ekonomik bağların dağılmayı izleyen kopması, <a href="/wiki/Eski_Sovyet_%C3%BClkeleri" title="Eski Sovyet ülkeleri">Eski Sovyet ülkeleri</a> ve eski <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Bloku" title="Doğu Bloku">Doğu Bloku</a>'nda <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Buhran" title="Büyük Buhran">Büyük Buhran</a>'dan bile daha şiddetli bir ekonomik kriz ve <a href="/wiki/Ya%C5%9Fam_kalitesi" title="Yaşam kalitesi">yaşam standartlarında</a> "daha önce görülmemiş" bir düşüşe sebep oldu.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Yoksulluk" title="Yoksulluk">Yoksulluk</a> ve <a href="/wiki/Ekonomik_e%C5%9Fitsizlik" title="Ekonomik eşitsizlik">ekonomik eşitsizlik</a> 1988 yılından itibaren artmaya başlamıştı ve 1991'de büyük bir ivme kazandı, tüm eski Sosyalist ülkelerdeki <a href="/wiki/Gini_katsay%C4%B1s%C4%B1" title="Gini katsayısı">Gini oranı</a> ortalama 9 puan yükseldi.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Eski Sovyet ülkelerinin neredeyse hepsi birliğin dağılması ile hala önüne geçilememiş bir şekilde "geri kaldı"; öyle ki, bu ülkelerin bazılarının dağılmadan önceki durumlarına yetişmesinin 50 yıldan fazla süreceği tahmin edilmektedir.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Sina_Ak%C5%9Fin" title="Sina Akşin">Sina Akşin</a>'e göre, Rusya'nın sosyalizmden kapitalizme geçişi "tam bir felaket oldu."<sup id="cite_ref-:1_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1991'den 1998'e değin Rus ekonomisi her yıl daha da geriledi.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ürünler toplanamadığı ya da dağıtılamadığı için açlık çekildi. Sağlık hizmetlerindeki aksamalar da eklenince, Rusların ömürleri kısaldı. 1990'da orta ve büyük boyutta 30.000 fabrika varken bu sayının 5.000'e düşmesinin etkisiyle işsizlik çok kısa sürede drastik bir artış gösterdi ve aniden işsiz kalan milyonlarca insanın izlediği yollar daha büyük ayrı sorunları da türetti; eski KGB ve polis memurları ve Kızıl Ordu askerlerinin istikrarlı bir iş arayışı içerisinde mafyanın saflarını doldurması ile suç oranları Rus tarihinde görülmemiş bir artış gösterdi,<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> stabil bir gelecek için umutlarını kaybeden çok sayıda üniversite mezunu kız aracılığıyla aynısı <a href="/wiki/Fuhu%C5%9F" title="Fuhuş">fuhuş</a> oranları için de gerçekleşti.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Evsizlik drastik bir şekilde yükseldi, öyle ki, 1993'te her on çocuktan birisi sokakta yatıyordu. Dağılmadan önce Rusya'da 10.700 hastane vardı, bu sayı kısa süre içerisinde 5.400'e düştü.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Verem" title="Verem">Verem</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Bebek_%C3%B6l%C3%BCm%C3%BC" title="Bebek ölümü">bebek ölümleri</a> "<a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_d%C3%BCnya_%C3%BClkesi" title="Üçüncü dünya ülkesi">üçüncü dünya</a> düzeylerine ulaştı", 1990 ve 1998 yılları arasında 3.4 milyon bebek ölümü gerçekleşti.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 1991'de Sovyetler Birliği'nde 2.000 difteri vakası meydana gelmişti; 1991 ve 1998 arasında ise Bağımsız Devletler Topluluğu'nda 200.000 kadar vaka bildirildi ve yaklaşık 5.000 kişi öldü.<sup id="cite_ref-:0_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hastanelere benzer bir şekilde okulların sayısı da yaklaşık 70.000 iken 42.600'e kadar geriledi.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dağılmanın hemen ardından Rusya'nın <a href="/wiki/Gayri_safi_yurt_i%C3%A7i_has%C4%B1la" class="mw-redirect" title="Gayri safi yurt içi hasıla">gayri safi yurt içi hasılası</a> yarı yarıya düştü.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bunalım 1998'de zirve yaptı. Rus rublesinin değeri hızla düştü ve Rusya dış borcunu ödeyemez hale geldi. Rus menkul kıymetler borsası dibe vurdu. Hükûmet rublenin uluslararası piyasada satışını durdurdu. Bu noktada Rusya halkının %90'ı yoksulluk sınırının altında yaşıyordu. Yeltsin'in görevinden istifa etmesi ve yerine 26 Mart 1999'da <a href="/wiki/Vladimir_Putin" title="Vladimir Putin">Vladimir Putin</a>'in gelmesi ile bu negatif etkiler geri çevrilmeye başladı. Rus ekonomisi yaklaşık 10 yıldır ilk kez büyüme gördü, <a href="/wiki/Rusya_Federasyonu_Kom%C3%BCnist_Partisi" title="Rusya Federasyonu Komünist Partisi">Komünist Parti</a>'yle de işbirliği yapılarak yerel, bölgesel makamların, <a href="/wiki/Oligar%C5%9Fi" title="Oligarşi">oligarkların</a> güçleri sınırlandı ve yolsuzlukları kovuşturuldu. Rusya bir <a href="/wiki/Karma_ekonomi" title="Karma ekonomi">karma ekonomi</a> modeli izleyerek yeniden gelişmeye ve büyümeye başladı, G7'lere katılması ile topluluk <a href="/wiki/G8" title="G8">G8</a> adını aldı. Bunlara rağmen, özellikle <a href="/w/index.php?title=Rusya%27da_fakirlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rusya'da fakirlik (sayfa mevcut değil)">fakirlik</a> ve <a href="/w/index.php?title=Rusya%27da_su%C3%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rusya'da suç (sayfa mevcut değil)">suç</a> başta olmak üzere dağılmanın sebep olduğu sorunlar günümüzde Rusya'da, ilk yıllara göre daha küçük ancak hala büyük bir ölçüde devam etmektedir, 2014'te Rusya'ya karşı başlatılan <a href="/wiki/Ekonomik_yapt%C4%B1r%C4%B1mlar" title="Ekonomik yaptırımlar">ekonomik yaptırımlar</a> da bu sorunların büyümesi için yeni bir tetikleyici olmuştur.<sup id="cite_ref-:1_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg/270px-2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg" decoding="async" width="270" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg/405px-2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg/540px-2018-05-09._%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D1%8B_%D0%B2_%D0%94%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B5_f171.jpg 2x" data-file-width="4928" data-file-height="3264" /></a><figcaption><a href="/wiki/Donetsk" title="Donetsk">Donetsk</a>'deki Rus yanlısı ayrılıkçılar Sovyetler Birliği'nin <a href="/wiki/Nazi_Almanyas%C4%B1" title="Nazi Almanyası">Nazi Almanyası</a>'na karşı <a href="/wiki/Zafer_G%C3%BCn%C3%BC_(9_May%C4%B1s)" title="Zafer Günü (9 Mayıs)">zaferini</a> kutluyor, 9 Mayıs 2018</figcaption></figure> <p>Eski Sovyet ülkelerinde dağılma ve etkilerine yönelik kamuoyu değişiklik göstermektedir. Ermenistan halkının %12'si dağılmanın hayatları üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu söylerken, %66'sı olumsuz bir etkisi olduğunu söylemiştir. Kırgızistan'da, %16 olumlu etkiye, %61 ise olumsuz etkiye sahip olduğunu söylemiştir. Tacikistan'da ise aynı oranlar sırasıyla %27 ve %52'dir.<sup id="cite_ref-:2_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ukrayna halkının %72'si dağılmadan beri hayatın dağılma öncesine göre kötüleştiğini düşünmektedir. <a href="/wiki/Levada_Merkezi" title="Levada Merkezi">Levada Merkezi</a> tarafından 1991'den beri her yıl gerçekleştirilen anketlerin her birinde Rusların büyük çoğunluğu birliğin dağılmasından pişmanlık duyduğunu belirtmiştir. 2019'da bu oran %66'ya kadar yükselmiştir.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2019 tarihli bir ankete göre Rusların %59'u Sovyet hükûmetinin "sıradan insanlarla da ilgilendiğine",<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 2020 tarihli bir başka ankete göre ise Rusların %75'i, Sovyet döneminin ülkelerinin tarihinin "en iyi zamanı" olduğuna inanmaktadır.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bir bütün olarak, eski Sovyet ülkelerinin vatandaşlarının %25'i dağılmanın ülkelerini olumlu, %51'i ise olumsuz etkilediğini söylemektedir. Ek olarak, Sovyet dönemini yaşamış olan daha yaşlı nesiller genellikle kapitalizme yönelik daha negatif ve Sovyetler Birliği'ne yönelik daha pozitif görüşler sergilemeye meyillidirler.<sup id="cite_ref-:2_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Yugoslavya%27n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Yugoslavya'nın dağılması">Yugoslavya'nın dağılması</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ekoslovakya%27n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Çekoslovakya'nın dağılması">Çekoslovakya'nın dağılması</a></li> <li><a href="/wiki/Almanya%27n%C4%B1n_yeniden_birle%C5%9Fmesi" title="Almanya'nın yeniden birleşmesi">Almanya'nın yeniden birleşmesi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width" style="column-width: 25em;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-McCauley-1"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-McCauley_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-McCauley_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">> M.McCauley, The Soviet Union under Gorbachov (Londra 1987)" s.121</span> </li> <li id="cite_note-summer-2"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-summer_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-summer_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">B.H. Sumner " A Survey of Russian History (Londra, 1944)" s.297</span> </li> <li id="cite_note-Venadskiy-3"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-Venadskiy_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Venadskiy_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Venadskiy_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">> G. Venadskiy " A History of Russia (5. baskı, New Haven, 1961)" s.251</span> </li> <li id="cite_note-4"><strong><a href="#cite_ref-4">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://online.norwich.edu/academic-programs/resources/consequences-of-the-collapse-of-the-soviet-union">"Consequences of the Collapse of the Soviet Union"</a>. <i>Norwich University</i> (İngilizce). Norwich University Online. 2 Ekim 2017. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220124030717/https://online.norwich.edu/academic-programs/resources/consequences-of-the-collapse-of-the-soviet-union">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Norwich+University&rft.atitle=Consequences+of+the+Collapse+of+the+Soviet+Union&rft.date=2017-10-02&rft_id=https%3A%2F%2Fonline.norwich.edu%2Facademic-programs%2Fresources%2Fconsequences-of-the-collapse-of-the-soviet-union&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Van Herpen, Marcel H. (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=q1IWCgAAQBAJ&pg=PA2"><i>Putin%27s Wars: The Rise of Russia's New Imperialism</i></a> (İngilizce). Rowman & Littlefield. s. 2. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781442253599" title="Özel:KitapKaynakları/9781442253599">9781442253599</a>. 24 Aralık 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211224174757/https://books.google.com/books?id=q1IWCgAAQBAJ&pg=PA2">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Putin%2527s+Wars%3A+The+Rise+of+Russia%27s+New+Imperialism&rft.pages=2&rft.pub=Rowman+%26+Littlefield&rft.date=2015&rft.isbn=9781442253599&rft.aulast=Van+Herpen&rft.aufirst=Marcel+H.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dq1IWCgAAQBAJ%26pg%3DPA2&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/966616.stm">"Child poverty soars in eastern Europe"</a>. <i><a href="/wiki/BBC" title="BBC">BBC</a></i> (İngilizce). 11 Ekim 2000. 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170912021554/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/966616.stm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Child+poverty+soars+in+eastern+Europe&rft.date=2000-10-11&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F1%2Fhi%2Fbusiness%2F966616.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.k-a.kg/?nid=5&value=6">K-A.kg</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120530044004/http://worldbank.org/transitionnewsletter/janfeb2002">"What Can Transition Economies Learn from the First Ten Years? A New World Bank Report"</a>. <i><a href="/wiki/D%C3%BCnya_Bankas%C4%B1" title="Dünya Bankası">Dünya Bankası</a></i> (İngilizce). Transition Newsletter. Şubat 2002 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldbank.org/transitionnewsletter/janfeb2002">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=D%C3%BCnya+Bankas%C4%B1&rft.atitle=What+Can+Transition+Economies+Learn+from+the+First+Ten+Years%3F+A+New+World+Bank+Report&rft_id=http%3A%2F%2Fworldbank.org%2Ftransitionnewsletter%2Fjanfeb2002&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><strong><a href="#cite_ref-8">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Scheidel, Walter (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=NgZpDQAAQBAJ&pg=PA222"><i>The Great Leveler: Violence and the History of Inequality from the Stone Age to the Twenty-First Century</i></a> (İngilizce). <a href="/wiki/Princeton_University_Press" title="Princeton University Press">Princeton University Press</a>. s. 222. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0691165028" title="Özel:KitapKaynakları/978-0691165028">978-0691165028</a>. 4 Nisan 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170404054044/https://books.google.com/books?id=NgZpDQAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA222">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Great+Leveler%3A+Violence+and+the+History+of+Inequality+from+the+Stone+Age+to+the+Twenty-First+Century&rft.pages=222&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2017&rft.isbn=978-0691165028&rft.aulast=Scheidel&rft.aufirst=Walter&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DNgZpDQAAQBAJ%26pg%3DPA222&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Milanović, Branko (2015). "After the Wall Fell: The Poor Balance Sheet of the Transition to Capitalism". <i>Challenge</i> (İngilizce). <b>58</b> (2). ss. 135-138. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/05775132.2015.1012402">10.1080/05775132.2015.1012402</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=After+the+Wall+Fell%3A+The+Poor+Balance+Sheet+of+the+Transition+to+Capitalism&rft.pages=135-138&rft.date=2015&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F05775132.2015.1012402&rft.aulast=Milanovi%C4%87&rft.aufirst=Branko&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Ghodsee, Kristen (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dukeupress.edu/red-hangover"><i>Red Hangover: Legacies of Twentieth-Century Communism</i></a> (İngilizce). Duke University Press. ss. 63-64. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-0822369493" title="Özel:KitapKaynakları/978-0822369493">978-0822369493</a>. 4 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180804180848/https://www.dukeupress.edu/red-hangover">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Red+Hangover%3A+Legacies+of+Twentieth-Century+Communism&rft.pages=63-64&rft.pub=Duke+University+Press&rft.date=2017&rft.isbn=978-0822369493&rft.aulast=Ghodsee&rft.aufirst=Kristen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dukeupress.edu%2Fred-hangover&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-11"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:1_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:1_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Akşin, Sina (Mayıs 2014). "Yüzyılın Sonu: Kapitalizmin Büyük Taaruzu, Sosyalizmin Bunalımı (1985-2000)". Berktay, Ali (Ed.). <i>Kısa 20. Yüzyıl Tarihi</i> (6 bas.). İstanbul: <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye_%C4%B0%C5%9F_Bankas%C4%B1_K%C3%BClt%C3%BCr_Yay%C4%B1nlar%C4%B1" title="Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları">Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları</a> (Kasım 2018 tarihinde yayınlandı). ss. 459-461. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-605-332-151-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-605-332-151-4">978-605-332-151-4</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Y%C3%BCzy%C4%B1l%C4%B1n+Sonu%3A+Kapitalizmin+B%C3%BCy%C3%BCk+Taaruzu%2C+Sosyalizmin+Bunal%C4%B1m%C4%B1+%281985-2000%29&rft.btitle=K%C4%B1sa+20.+Y%C3%BCzy%C4%B1l+Tarihi&rft.place=%C4%B0stanbul&rft.pages=459-461&rft.edition=6&rft.pub=T%C3%BCrkiye+%C4%B0%C5%9F+Bankas%C4%B1+K%C3%BClt%C3%BCr+Yay%C4%B1nlar%C4%B1&rft.date=2014-05&rft.isbn=978-605-332-151-4&rft.aulast=Ak%C5%9Fin&rft.aufirst=Sina&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG">"GDP growth (annual %)"</a>. <i><a href="/wiki/D%C3%BCnya_Bankas%C4%B1" title="Dünya Bankası">Dünya Bankası</a></i> (İngilizce). 22 Şubat 2017 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170222091903/http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=D%C3%BCnya+Bankas%C4%B1&rft.atitle=GDP+growth+%28annual+%25%29&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2Findicator%2FNY.GDP.MKTP.KD.ZG&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171224053240/https://worldview.stratfor.com/article/organized-crime-russia">"Organized Crime in Russia"</a>. <i>Rane</i> (İngilizce). 16 Nisan 2008. 24 Aralık 2017 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldview.stratfor.com/article/organized-crime-russia">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Rane&rft.atitle=Organized+Crime+in+Russia&rft.date=2008-04-16&rft_id=https%3A%2F%2Fworldview.stratfor.com%2Farticle%2Forganized-crime-russia&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Kannan, Kavya (29 Nisan 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201202141550/https://www.colorado.edu/polisci/2019/04/29/sex-trafficking-after-communism">"Sex Trafficking After Communism"</a>. <i>University of Colorado</i> (İngilizce). University of Colorado Boulder. 2 Aralık 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.colorado.edu/polisci/2019/04/29/sex-trafficking-after-communism">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=University+of+Colorado&rft.atitle=Sex+Trafficking+After+Communism&rft.date=2019-04-29&rft.aulast=Kannan&rft.aufirst=Kavya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.colorado.edu%2Fpolisci%2F2019%2F04%2F29%2Fsex-trafficking-after-communism&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Reshetnikov, Vladimir A.; Ekkert, Natalia V.; Capasso, Lorenzo; Arsentyev, Evgeny V.; Mikerova, Maria S.; Yakushina, Irina I. (2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mattioli1885journals.com/index.php/MedHistor/article/download/8156/8018/34964">"The history of public healthcare in Russia"</a>. <i>Medicina Historica</i> (İngilizce). <b>3</b> (1). ss. 16-24. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220124030710/https://www.mattioli1885journals.com/index.php/MedHistor/article/download/8156/8018/34964">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+history+of+public+healthcare+in+Russia&rft.pages=16-24&rft.date=2019&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mattioli1885journals.com%2Findex.php%2FMedHistor%2Farticle%2Fdownload%2F8156%2F8018%2F34964&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.doctorswithoutborders.org/what-we-do/news-stories/story/tb-crisis-former-soviet-states">"TB: A Crisis in the Former Soviet States"</a>. <i><a href="/wiki/S%C4%B1n%C4%B1r_Tan%C4%B1mayan_Doktorlar" title="Sınır Tanımayan Doktorlar">Sınır Tanımayan Doktorlar</a></i> (İngilizce). 22 Mart 2011. 12 Haziran 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190612002820/https://www.doctorswithoutborders.org/what-we-do/news-stories/story/tb-crisis-former-soviet-states">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=S%C4%B1n%C4%B1r+Tan%C4%B1mayan+Doktorlar&rft.atitle=TB%3A+A+Crisis+in+the+Former+Soviet+States&rft.date=2011-03-22&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.doctorswithoutborders.org%2Fwhat-we-do%2Fnews-stories%2Fstory%2Ftb-crisis-former-soviet-states&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Rosefielde, Steven (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_europe-asia-studies_2001-12_53_8/page/1159">"Premature Deaths: Russia's Radical Economic Transition in Soviet Perspective"</a>. <i>Europe-Asia Studies</i> (İngilizce). <b>53</b> (8). ss. 1159-1176. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/09668130120093174">10.1080/09668130120093174</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Premature+Deaths%3A+Russia%27s+Radical+Economic+Transition+in+Soviet+Perspective&rft.pages=1159-1176&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F09668130120093174&rft.aulast=Rosefielde&rft.aufirst=Steven&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_europe-asia-studies_2001-12_53_8%2Fpage%2F1159&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-18"><strong><a href="#cite_ref-:0_18-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Laval, Enrique (Mart 2006). "El garotillo (Difteria) en España (Siglos XVI y XVII)". <i>Revista Chilena de Infectología</i>. <b>23</b> (1). ss. 78-80. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.4067/S0716-10182006000100012">10.4067/S0716-10182006000100012</a>. <a href="/wiki/PubMed#PubMed_tanımlayıcısı" title="PubMed">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16462970">16462970</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=El+garotillo+%28Difteria%29+en+Espa%C3%B1a+%28Siglos+XVI+y+XVII%29&rft.pages=78-80&rft.date=2006-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.4067%2FS0716-10182006000100012&rft_id=info%3Apmid%2F16462970&rft.aulast=Laval&rft.aufirst=Enrique&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Vandegrift, Darcie (24 Temmuz 2015). "<span style="padding-left:0.2em;">'</span>We don't have any limits': Russian young adult life narratives through a social generations lens". <i>Journal of Youth Studies</i> (İngilizce). <b>19</b> (2). ss. 221-236. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080/13676261.2015.1059930">10.1080/13676261.2015.1059930</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%27We+don%27t+have+any+limits%27%3A+Russian+young+adult+life+narratives+through+a+social+generations+lens&rft.pages=221-236&rft.date=2015-07-24&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F13676261.2015.1059930&rft.aulast=Vandegrift&rft.aufirst=Darcie&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Kaplan, Robert D. (8 Ekim 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2000/10/08/books/who-lost-russia.html">"Who Lost Russia?"</a>. <i><a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a></i> (İngilizce). 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180729141454/https://www.nytimes.com/2000/10/08/books/who-lost-russia.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Who+Lost+Russia%3F&rft.date=2000-10-08&rft.aulast=Kaplan&rft.aufirst=Robert+D.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2000%2F10%2F08%2Fbooks%2Fwho-lost-russia.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-21"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:2_21-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:2_21-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Esipova, Neli; Ray, Julie (19 Aralık 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://news.gallup.com/poll/166538/former-soviet-countries-harm-breakup.aspx">"Former Soviet Countries See More Harm From Breakup"</a>. <i><a href="/wiki/Gallup_(%C5%9Firket)" title="Gallup (şirket)">Gallup</a></i> (İngilizce). 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201111230251/https://news.gallup.com/poll/166538/former-soviet-countries-harm-breakup.aspx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Gallup&rft.atitle=Former+Soviet+Countries+See+More+Harm+From+Breakup&rft.date=2013-12-19&rft_id=https%3A%2F%2Fnews.gallup.com%2Fpoll%2F166538%2Fformer-soviet-countries-harm-breakup.aspx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code><ref></code> etiketi: ":2" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.levada.ru/2018/12/19/nostalgiya-po-sssr-2/">"Ностальгия по СССР"</a>. <i><a href="/wiki/Levada_Merkezi" title="Levada Merkezi">Levada</a></i> (Rusça). 19 Aralık 2018. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201111232102/https://www.levada.ru/2018/12/19/nostalgiya-po-sssr-2/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D0%9D%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B8%D1%8F+%D0%BF%D0%BE+%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0&rft.date=2018-12-19&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.levada.ru%2F2018%2F12%2F19%2Fnostalgiya-po-sssr-2%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Maza, Christina (19 Aralık 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newsweek.com/russia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875">"Russia vs. Ukraine: More Russians Want the Soviet Union and Communism Back Amid Continued Tensions"</a>. <i><a href="/wiki/Newsweek" title="Newsweek">Newsweek</a></i> (İngilizce). 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201211132920/https://www.newsweek.com/russia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Russia+vs.+Ukraine%3A+More+Russians+Want+the+Soviet+Union+and+Communism+Back+Amid+Continued+Tensions&rft.date=2018-12-19&rft.aulast=Maza&rft.aufirst=Christina&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newsweek.com%2Frussia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Balmforth, Tom (19 Aralık 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-sovietunion/russian-nostalgia-for-soviet-union-reaches-13-year-high-idUSKBN1OI20Q">"Russian nostalgia for Soviet Union reaches 13-year high"</a>. <i><a href="/wiki/Reuters" title="Reuters">Reuters</a></i> (İngilizce). 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201210195537/https://www.reuters.com/article/us-russia-politics-sovietunion/russian-nostalgia-for-soviet-union-reaches-13-year-high-idUSKBN1OI20Q">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Russian+nostalgia+for+Soviet+Union+reaches+13-year+high&rft.date=2018-12-19&rft.aulast=Balmforth&rft.aufirst=Tom&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2Fus-russia-politics-sovietunion%2Frussian-nostalgia-for-soviet-union-reaches-13-year-high-idUSKBN1OI20Q&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.themoscowtimes.com/2019/06/24/most-russians-say-soviet-union-took-care-of-ordinary-people-poll-a66125">"Most Russians Say Soviet Union 'Took Care of Ordinary People' – Poll"</a>. <i>The Moscow Times</i> (İngilizce). 24 Haziran 2019. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201130060800/https://www.themoscowtimes.com/2019/06/24/most-russians-say-soviet-union-took-care-of-ordinary-people-poll-a66125">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Most+Russians+Say+Soviet+Union+%E2%80%98Took+Care+of+Ordinary+People%E2%80%99+%E2%80%93+Poll&rft.date=2019-06-24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.themoscowtimes.com%2F2019%2F06%2F24%2Fmost-russians-say-soviet-union-took-care-of-ordinary-people-poll-a66125&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.themoscowtimes.com/2020/03/24/75-of-russians-say-soviet-era-was-greatest-time-in-countrys-history-poll-a69735">"75% of Russians Say Soviet Era Was 'Greatest Time' in Country's History – Poll"</a>. <i>The Moscow Times</i> (İngilizce). 24 Mart 2020. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220124030708/https://www.themoscowtimes.com/2020/03/24/75-of-russians-say-soviet-era-was-greatest-time-in-countrys-history-poll-a69735">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=75%25+of+Russians+Say+Soviet+Era+Was+%27Greatest+Time%27+in+Country%E2%80%99s+History+%E2%80%93+Poll&rft.date=2020-03-24&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.themoscowtimes.com%2F2020%2F03%2F24%2F75-of-russians-say-soviet-era-was-greatest-time-in-countrys-history-poll-a69735&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Maza, Cristina (19 Aralık 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newsweek.com/russia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875">"Russia vs. Ukraine: More Russians Want the Soviet Union and Communism Back Amid Continued Tensions"</a>. <i><a href="/wiki/Newsweek" title="Newsweek">Newsweek</a></i>. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201211132920/https://www.newsweek.com/russia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">24 Ocak</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Russia+vs.+Ukraine%3A+More+Russians+Want+the+Soviet+Union+and+Communism+Back+Amid+Continued+Tensions&rft.date=2018-12-19&rft.aulast=Maza&rft.aufirst=Cristina&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newsweek.com%2Frussia-vs-ukraine-soviet-union-communism-1264875&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3ASovyetler+Birli%C4%9Fi%27nin+da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Soğuk_Savaş" style=";wide;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Şablon:Soğuk Savaş"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Şablon tartışma:Soğuk Savaş"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";background-color:#C3D6EF;;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Soğuk_Savaş" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Soğuk Savaş">Soğuk Savaş</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;"><div id="*_Antikomünizm_*_ANZUS_*_NATO_*_Bağlantısızlar_Hareketi_*_SEATO_*_Varşova_Paktı"> <ul><li><a href="/wiki/Antikom%C3%BCnizm" title="Antikomünizm">Antikomünizm</a></li> <li><a href="/wiki/ANZUS" title="ANZUS">ANZUS</a></li> <li><a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1zlar_Hareketi" title="Bağlantısızlar Hareketi">Bağlantısızlar Hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCneydo%C4%9Fu_Asya_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı">SEATO</a></li> <li><a href="/wiki/Var%C5%9Fova_Pakt%C4%B1" title="Varşova Paktı">Varşova Paktı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1940'lar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Morgenthau_Plan%C4%B1" title="Morgenthau Planı">Morgenthau Planı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hukbalahap_%C4%B0syan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hukbalahap İsyanı (sayfa mevcut değil)">Hukbalahap İsyanı</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Dekemvriana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dekemvriana (sayfa mevcut değil)">Dekemvriana</a></i></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%BCzdeler_Anla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Yüzdeler Anlaşması">Yüzdeler Anlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Yalta_Konferans%C4%B1" title="Yalta Konferansı">Yalta Konferansı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Balt%C4%B1k_%C3%BClkelerinde_gerilla_sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baltık ülkelerinde gerilla savaşı (sayfa mevcut değil)">Baltık ülkelerinde gerilla savaşı</a> <ul><li><a href="/wiki/Mart_S%C3%BCrg%C3%BCn%C3%BC" title="Mart Sürgünü"><i>Priboi</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Cengel_Operasyonu" title="Cengel Operasyonu">Cengel Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_Balt%C4%B1k_devletlerini_i%C5%9Fgali" title="Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali">Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Talihsiz_askerler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Talihsiz askerler (sayfa mevcut değil)">Talihsiz askerler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unthinkable_Opreasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unthinkable Opreasyonu (sayfa mevcut değil)"><i>Unthinkable</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Downfall_Operasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Downfall Operasyonu (sayfa mevcut değil)"><i>Downfall</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Potsdam_Konferans%C4%B1" title="Potsdam Konferansı">Potsdam Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Igor_Gouzenko" class="mw-redirect" title="Igor Gouzenko">Gouzenko Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/Kore%27nin_b%C3%B6l%C3%BCnmesi" title="Kore'nin bölünmesi">Kore'nin bölünmesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vietnam%27da_sava%C5%9F_(1945-46)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vietnam'da savaş (1945-46) (sayfa mevcut değil)"><i>Masterdom</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Beleaguer_Operasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beleaguer Operasyonu (sayfa mevcut değil)"><i>Beleaguer</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kara_liste_40_Operasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kara liste 40 Operasyonu (sayfa mevcut değil)"><i>Kara liste 40</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/1946_%C4%B0ran_krizi" title="1946 İran krizi">1946 İran krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Yunan_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Yunan İç Savaşı">Yunan İç Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Baruch_Plan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baruch Planı (sayfa mevcut değil)">Baruch Planı</a></li> <li><a href="/wiki/Korfu_Bo%C4%9Faz%C4%B1_Olay%C4%B1" title="Korfu Boğazı Olayı">Korfu Boğazı Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Bo%C4%9Fazlar%C4%B1_krizi" title="Türk Boğazları krizi">Türk Boğazları krizi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Almanya_siyasetinin_yeniden_ifadesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almanya siyasetinin yeniden ifadesi (sayfa mevcut değil)">Almanya siyasetinin yeniden ifadesi</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_%C3%87inhindi_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Birinci Çinhindi Savaşı">Birinci Çinhindi Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Truman_Doktrini" title="Truman Doktrini">Truman Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Asya_%C4%B0li%C5%9Fkileri_Konferans%C4%B1" title="Asya İlişkileri Konferansı">Asya İlişkileri Konferansı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1947_May%C4%B1s_krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1947 Mayıs krizi (sayfa mevcut değil)">1947 Mayıs krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Hindistan%27%C4%B1n_b%C3%B6l%C3%BCnmesi" title="Hindistan'ın bölünmesi">Hindistan'ın bölünmesi</a></li> <li><a href="/wiki/I._Hindistan-Pakistan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. Hindistan-Pakistan Savaşı">I. Hindistan-Pakistan Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1947%E2%80%931949_Filistin_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1947–1949 Filistin Savaşı (sayfa mevcut değil)">1947–1949 Filistin Savaşı</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=1947%E2%80%931948_Filistin_Mandas%C4%B1_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1947–1948 Filistin Mandası İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">1947–1948 Filistin Mandası İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1948_Arap-%C4%B0srail_Sava%C5%9F%C4%B1" title="1948 Arap-İsrail Savaşı">1948 Arap-İsrail Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1948_Filistin_toplu_g%C3%B6%C3%A7%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="1948 Filistin toplu göçü (sayfa mevcut değil)">1948 Filistin toplu göçü</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Marshall_Plan%C4%B1" title="Marshall Planı">Marshall Planı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Haydarabad%27%C4%B1n_ilhak%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Haydarabad'ın ilhakı (sayfa mevcut değil)">Haydarabad'ın ilhakı</a></li> <li><a href="/wiki/1948_%C3%87ekoslovakya_darbesi" title="1948 Çekoslovakya darbesi">1948 Çekoslovakya darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/Tito-Stalin_ayr%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Tito-Stalin ayrılığı">Tito-Stalin ayrılığı</a></li> <li><a href="/wiki/Berlin_Ablukas%C4%B1" title="Berlin Ablukası">Berlin Ablukası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Endonezya_Kom%C3%BCnist_Partisi_%C4%B0syan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endonezya Komünist Partisi İsyanı (sayfa mevcut değil)">Endonezya Komünist Partisi İsyanı</a></li> <li><a href="/wiki/Bat%C4%B1_ihaneti" title="Batı ihaneti">Batı ihaneti</a></li> <li><a href="/wiki/Demir_Perde" title="Demir Perde">Demir Perde</a></li> <li><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Bloku" title="Doğu Bloku">Doğu Bloku</a></li> <li><a href="/wiki/Bat%C4%B1_Bloku" title="Batı Bloku">Batı Bloğu</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çin İç Savaşı">Çin İç Savaşı</a> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87in_Kom%C3%BCnist_Devrimi" title="Çin Komünist Devrimi">Çin Komünist Devrimi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Malezya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malezya İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">Malezya İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Mart_1949_Suriye_asker%C3%AE_darbesi" title="Mart 1949 Suriye askerî darbesi">Mart 1949 Suriye askerî darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Valuable_Operasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valuable Operasyonu (sayfa mevcut değil)"><i>Valuable</i> Operasyonu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1950'ler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bambu_perdesi" title="Bambu perdesi">Bambu perdesi</a></li> <li><a href="/wiki/Kore_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kore Savaşı">Kore Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/McCarthycilik" title="McCarthycilik">McCarthycilik</a></li> <li><a href="/wiki/Mau_Mau_%C4%B0syan%C4%B1" title="Mau Mau İsyanı">Mau Mau İsyanı</a></li> <li><a href="/wiki/Cezayir_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Cezayir Bağımsızlık Savaşı">Cezayir Bağımsızlık Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1952_M%C4%B1s%C4%B1r_asker%C3%AE_darbesi" class="mw-redirect" title="1952 Mısır askerî darbesi">Mısır Darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/Ajax_Operasyonu" title="Ajax Operasyonu">Ajax Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Alman_Ayaklanmas%C4%B1" title="Doğu Alman Ayaklanması">Doğu Alman Ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Madrid_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_(1953)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Madrid Antlaşması (1953) (sayfa mevcut değil)">Madrid Antlaşması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bricker_De%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bricker Değişikliği (sayfa mevcut değil)">Bricker Değişikliği</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Petrov_Olay%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrov Olayı (sayfa mevcut değil)">Petrov Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/Cenevre_Konferans%C4%B1_(1954)" title="Cenevre Konferansı (1954)">Vietnam'ın bölünmesi</a></li> <li><a href="/wiki/1954_Guatemala_Darbesi" title="1954 Guatemala Darbesi">1954 Guatemala Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Umman_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umman Savaşı (sayfa mevcut değil)">Umman Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Vietnam_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Vietnam Savaşı">Vietnam Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/I._Tayvan_Bo%C4%9Faz%C4%B1_Krizi" title="I. Tayvan Boğazı Krizi">I. Tayvan Boğazı Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/1955-1959_K%C4%B1br%C4%B1s_olaylar%C4%B1" title="1955-1959 Kıbrıs olayları">1955-1959 Kıbrıs olayları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kashmir_Princess&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kashmir Princess (sayfa mevcut değil)"><i>Kashmir Princess</i></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cenevre_Zirvesi_(1955)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cenevre Zirvesi (1955) (sayfa mevcut değil)">Cenevre Zirvesi (1955)</a></li> <li><a href="/wiki/Bandung_Konferans%C4%B1" title="Bandung Konferansı">Bandung Konferansı</a></li> <li><a href="/wiki/Pozna%C5%84_Ayaklanmas%C4%B1" title="Poznań Ayaklanması">Poznań Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/1956_Macaristan_ayaklanmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="1956 Macaristan ayaklanması">1956 Macaristan ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/S%C3%BCvey%C5%9F_Krizi" title="Süveyş Krizi">Süveyş Krizi</a></li> <li>"<a href="/wiki/Sizi_g%C3%B6mece%C4%9Fiz" title="Sizi gömeceğiz">Sizi gömeceğiz</a>"</li> <li><a href="/wiki/%C4%B0fni_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İfni Savaşı">İfni Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Gladio" title="Gladio"><i>Gladio</i> Operasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Arap_So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Arap Soğuk Savaşı">Arap Soğuk Savaşı</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=1957_Suriye_Krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1957 Suriye Krizi (sayfa mevcut değil)">1957 Suriye Krizi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1958_L%C3%BCbnan_Krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1958 Lübnan Krizi (sayfa mevcut değil)">1958 Lübnan Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/14_Temmuz_Devrimi" title="14 Temmuz Devrimi">Irak 14 Temmuz Devrimi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sputnik_Krizi" title="Sputnik Krizi">Sputnik Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/II._Tayvan_Bo%C4%9Faz%C4%B1_Krizi" title="II. Tayvan Boğazı Krizi">II. Tayvan Boğazı Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/1958_Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri_Lockheed_C-130_u%C3%A7a%C4%9F%C4%B1n%C4%B1n_d%C3%BC%C5%9F%C3%BCr%C3%BClmesi" title="1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi">1958 Amerika Birleşik Devletleri Lockheed C-130 uçağının düşürülmesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1959_Tibet_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1959 Tibet ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1959 Tibet ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/1959_Musul_Ayaklanmas%C4%B1" title="1959 Musul Ayaklanması">1959 Musul Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/Laos_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Laos İç Savaşı">Laos İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCba_Devrimi" title="Küba Devrimi">Küba Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Mutfak_Tart%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1" title="Mutfak Tartışması">Mutfak Tartışmaları</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in-Sovyet_ayr%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çin-Sovyet ayrılığı">Çin-Sovyet ayrılığı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1960'lar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kongo_Krizi" title="Kongo Krizi">Kongo Krizi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Simba_%C4%B0syan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simba İsyanı (sayfa mevcut değil)">Simba İsyanı</a></li> <li><a href="/wiki/U-2_Krizi" title="U-2 Krizi">U-2 Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Domuzlar_K%C3%B6rfezi_%C3%87%C4%B1karmas%C4%B1" title="Domuzlar Körfezi Çıkarması">Domuzlar Körfezi Çıkarması</a></li> <li><a href="/wiki/27_May%C4%B1s_Darbesi" title="27 Mayıs Darbesi">1960 Türkiye Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arnavutluk-Sovyet_ayr%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arnavutluk-Sovyet ayrılığı (sayfa mevcut değil)">Arnavutluk-Sovyet ayrılığı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Goa%27n%C4%B1n_ilhak%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goa'nın ilhakı (sayfa mevcut değil)">Goa'nın ilhakı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Endonezya-Papua_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endonezya-Papua çatışması (sayfa mevcut değil)">Endonezya-Papua çatışması</a></li> <li><a href="/wiki/Kum_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kum Savaşı">Kum Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Portekiz_S%C3%B6m%C3%BCrge_Sava%C5%9Flar%C4%B1" title="Portekiz Sömürge Savaşları">Portekiz Sömürge Savaşları</a> <ul><li><a href="/wiki/Angola_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Angola Bağımsızlık Savaşı">Angola</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gine-Bissau_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gine-Bissau Bağımsızlık Savaşı (sayfa mevcut değil)">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Mozambik Bağımsızlık Savaşı">Mozambik</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCba_f%C3%BCze_krizi" class="mw-redirect" title="Küba füze krizi">Küba füze krizi</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=El_Porte%C3%B1azo&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Porteñazo (sayfa mevcut değil)">El Porteñazo</a></i></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in-Hindistan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çin-Hindistan Savaşı">Çin-Hindistan Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Saravak_Kom%C3%BCnist_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saravak Komünist ayaklanması (sayfa mevcut değil)">Saravak Komünist ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/Ramazan_Devrimi" title="Ramazan Devrimi">Irak Ramazan Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Eritre_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Eritre Bağımsızlık Savaşı">Eritre Bağımsızlık Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Yemen_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kuzey Yemen İç Savaşı">Kuzey Yemen İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1963_Suriye_asker%C3%AE_darbesi" title="1963 Suriye askerî darbesi">1963 Suriye askerî darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/John_F._Kennedy_Suikast%C4%B1" title="John F. Kennedy Suikastı">John F. Kennedy Suikastı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Radfan_%C4%B0syan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radfan İsyanı (sayfa mevcut değil)">Radfan İsyanı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eifta_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şifta Savaşı (sayfa mevcut değil)">Şifta Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Meksika_Kirli_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meksika Kirli Savaşı (sayfa mevcut değil)">Meksika Kirli Savaşı</a> <ul><li><a href="/wiki/Tlatelolco_Katliam%C4%B1" title="Tlatelolco Katliamı">Tlatelolco Katliamı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Guatemala_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Guatemala İç Savaşı">Guatemala İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Kolombiya_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1_(1964-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz)" class="mw-redirect" title="Kolombiya çatışmaları (1964-günümüz)">Kolombiya çatışmaları</a></li> <li><a href="/wiki/1964_Brezilya_Darbesi" title="1964 Brezilya Darbesi">1964 Brezilya Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dominik_Cumhuriyeti_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominik Cumhuriyeti İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">Dominik Cumhuriyeti İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Rodezya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Rodezya İç Savaşı">Rodezya İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1965-1966_Endonezya_katliamlar%C4%B1" title="1965-1966 Endonezya katliamları">1965-1966 Endonezya katliamları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Endonezya%27da_Yeni_D%C3%BCzen_s%C3%BCreci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Endonezya'da Yeni Düzen süreci (sayfa mevcut değil)">Endonezya'da "Yeni Düzen" süreci</a></li> <li><a href="/wiki/Domino_teorisi" title="Domino teorisi">Domino teorisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bangkok_Bildirgesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bangkok Bildirgesi (sayfa mevcut değil)">Bangkok Bildirgesi</a></li> <li><a href="/wiki/1966_Suriye_asker%C3%AE_darbesi" title="1966 Suriye askerî darbesi">1966 Suriye askerî darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_K%C3%BClt%C3%BCr_Devrimi" class="mw-redirect" title="Çin Kültür Devrimi">Kültür Devrimi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arjantin_Devrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arjantin Devrimi (sayfa mevcut değil)">Arjantin Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Afrika_S%C4%B1n%C4%B1r_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Güney Afrika Sınır Savaşı">Güney Afrika Sınır Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kore_Tarafs%C4%B1z_B%C3%B6lge_%C3%87at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kore Tarafsız Bölge Çatışması (sayfa mevcut değil)">Kore Tarafsız Bölge Çatışması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=12-3_Olay%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="12-3 Olayı (sayfa mevcut değil)">12-3 Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/1967-1974_Yunanistan_asker%C3%AE_cuntas%C4%B1" class="mw-redirect" title="1967-1974 Yunanistan askerî cuntası">Yunan cuntası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1967_Hong_Kong_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1967 Hong Kong ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1967 Hong Kong ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kur%C5%9Fun_Y%C4%B1llar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kurşun Yılları (sayfa mevcut değil)">Kurşun Yılları</a></li> <li><a href="/wiki/Alt%C4%B1_G%C3%BCn_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Altı Gün Savaşı">Altı Gün Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C4%B1pratma_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Yıpratma Savaşı">Yıpratma Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Dhofar_Ayaklanmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dhofar Ayaklanması">Dhofar Ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Suudi_Arabistan_Vadi_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Suudi Arabistan Vadi Savaşı (sayfa mevcut değil)">Suudi Arabistan Vadi Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Nijerya İç Savaşı">Nijerya İç Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1968_Protestolar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1968 Protestoları (sayfa mevcut değil)">1968 Protestoları</a> <ul><li><a href="/wiki/1968_May%C4%B1s_olaylar%C4%B1" title="1968 Mayıs olayları">Mayıs '68</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Prag_Bahar%C4%B1" title="Prag Baharı">Prag Baharı</a></li> <li><a href="/wiki/USS_Pueblo_(AGER-2)" title="USS Pueblo (AGER-2)">USS <i>Pueblo</i> olayı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1968_Polonya_siyasi_krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1968 Polonya siyasi krizi (sayfa mevcut değil)">1968 Polonya siyasi krizi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Malezya_Kom%C3%BCnist_Ayaklanmas%C4%B1_(1968%E2%80%931989)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Malezya Komünist Ayaklanması (1968–1989) (sayfa mevcut değil)">Malezya Komünist Ayaklanması (1968–1989)</a></li> <li><a href="/wiki/Var%C5%9Fova_Pakt%C4%B1%27n%C4%B1n_%C3%87ekoslovakya%27ya_m%C3%BCdahalesi" title="Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi">Çekoslovakya'nın işgali</a></li> <li><a href="/wiki/17_Temmuz_Devrimi" title="17 Temmuz Devrimi">Irak Baas Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1968_Peru_Darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1968 Peru Darbesi (sayfa mevcut değil)">1968 Peru Darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/1969_Libya_asker%C3%AE_darbesi" title="1969 Libya askerî darbesi">1969 Libya askerî darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/Futbol_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Futbol Savaşı">Futbol Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Gula%C5%9F_Kom%C3%BCnizmi" title="Gulaş Komünizmi">Gulaş Komünizmi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in-Sovyetler_Birli%C4%9Fi_s%C4%B1n%C4%B1r_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1" title="Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması">Çin-Sovyet sınır çatışması</a></li> <li><a href="/wiki/Filipin_Kom%C3%BCnist_Ayaklanmas%C4%B1" title="Filipin Komünist Ayaklanması">Filipin Komünist Ayaklanması</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1970'ler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Yumu%C5%9Fama_(uluslararas%C4%B1_politika)" title="Yumuşama (uluslararası politika)">Yumuşama (uluslararası politika)</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%BCkleer_Silahlar%C4%B1n_Yay%C4%B1lmas%C4%B1n%C4%B1n_%C3%96nlenmesi_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması">Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Kara_Eyl%C3%BCl_olaylar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Kara Eylül olayları">Kara Eylül olayları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alcora_A%C3%A7%C4%B1l%C4%B1m%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alcora Açılımı (sayfa mevcut değil)">Alcora Açılımı</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%BCzeltici_Hareket_(Suriye)" title="Düzeltici Hareket (Suriye)">Düzeltici Hareket (Suriye)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bat%C4%B1_Sahra_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batı Sahra çatışması (sayfa mevcut değil)">Batı Sahra çatışması</a></li> <li><a href="/wiki/Kambo%C3%A7ya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kamboçya İç Savaşı">Kamboçya İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Vietnam_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Vietnam Savaşı">Vietnam Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Koza_Ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Koza Ayaklanması (sayfa mevcut değil)">Koza Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/Ping-pong_diplomasisi" title="Ping-pong diplomasisi">Ping-pong diplomasisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1971_Sri_Lanka_Ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1971 Sri Lanka Ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1971 Sri Lanka Ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C4%B1s%C4%B1r_D%C3%BCzeltici_Devrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mısır Düzeltici Devrimi (sayfa mevcut değil)">Mısır Düzeltici Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/12_Mart_Muht%C4%B1ras%C4%B1" title="12 Mart Muhtırası">12 Mart Muhtırası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1971_Sudan_asker%C3%AE_darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1971 Sudan askerî darbesi (sayfa mevcut değil)">1971 Sudan askerî darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Berlin_D%C3%B6rt_G%C3%BC%C3%A7_Anla%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Berlin Dört Güç Anlaşması (sayfa mevcut değil)">Berlin Dört Güç Anlaşması</a></li> <li><a href="/wiki/Banglade%C5%9F_Kurtulu%C5%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Bangladeş Kurtuluş Savaşı">Bangladeş Kurtuluş Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Nixon%27%C4%B1n_%C3%87in_ziyareti" title="Nixon'ın Çin ziyareti">Nixon'ın Çin ziyareti</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1972_Yemen_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1972 Yemen Savaşı (sayfa mevcut değil)">1972 Yemen Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%BCnih_Katliam%C4%B1" title="Münih Katliamı">Münih Katliamı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eritre_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9Flar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eritre İç Savaşları (sayfa mevcut değil)">Eritre İç Savaşları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1973_Uruguay_Darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1973 Uruguay Darbesi (sayfa mevcut değil)">1973 Uruguay Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1973_Afgan_Darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1973 Afgan Darbesi (sayfa mevcut değil)">1973 Afgan Darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/1973_%C5%9Eili_Darbesi" title="1973 Şili Darbesi">1973 Şili Darbesi</a></li> <li><a href="/wiki/1973_Arap-%C4%B0srail_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="1973 Arap-İsrail Savaşı">1973 Arap-İsrail Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1973_Petrol_Krizi" title="1973 Petrol Krizi">1973 Petrol Krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Karanfil_Devrimi" title="Karanfil Devrimi">Karanfil Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0spanya%27da_demokrasiye_ge%C3%A7i%C5%9F_s%C3%BCreci" title="İspanya'da demokrasiye geçiş süreci">İspanya'da demokrasiye geçiş süreci</a></li> <li><i><a href="/wiki/Metapolitefsi" title="Metapolitefsi">Metapolitefsi</a></i></li> <li><a href="/wiki/Stratejik_Silahlar%C4%B1n_S%C4%B1n%C4%B1rland%C4%B1r%C4%B1lmas%C4%B1_G%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmeleri" title="Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri">Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Harek%C3%A2t%C4%B1" title="Kıbrıs Harekâtı">Kıbrıs Harekâtı</a></li> <li><a href="/wiki/Angola_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Angola İç Savaşı">Angola İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Kambo%C3%A7ya_Soyk%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1" title="Kamboçya Soykırımı">Kamboçya Soykırımı</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Mozambik İç Savaşı">Mozambik İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Ogaden_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Ogaden Savaşı">Ogaden Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bat%C4%B1_Sahra_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batı Sahra Savaşı (sayfa mevcut değil)">Batı Sahra Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Etiyopya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Etiyopya İç Savaşı">Etiyopya İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Lübnan İç Savaşı">Lübnan İç Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%87in-Arnavutluk_ayr%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çin-Arnavutluk ayrılığı (sayfa mevcut değil)">Çin-Arnavutluk ayrılığı</a></li> <li><a href="/wiki/Kambo%C3%A7ya-Vietnam_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kamboçya-Vietnam Savaşı">Kamboçya-Vietnam Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Condor_Plan%C4%B1" title="Condor Planı">Condor Planı</a></li> <li><a href="/wiki/Kirli_Sava%C5%9F" title="Kirli Savaş">Arjantin Kirli Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1976_Arjantin_Darbesi" title="1976 Arjantin Darbesi">1976 Arjantin Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C4%B1s%C4%B1r-Libya_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mısır-Libya Savaşı (sayfa mevcut değil)">Mısır-Libya Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Alman_Sonbahar%C4%B1" title="Alman Sonbaharı">Alman Sonbaharı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Korean_Air%27in_902_sefer_say%C4%B1l%C4%B1_u%C3%A7u%C5%9Fu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Korean Air'in 902 sefer sayılı uçuşu (sayfa mevcut değil)">Korean Air'in 902 sefer sayılı uçuşu</a></li> <li><a href="/wiki/Sandinist_Devrimi" title="Sandinist Devrimi">Sandinist Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda-Tanzanya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Uganda-Tanzanya Savaşı">Uganda-Tanzanya Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad-Libya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çad-Libya Savaşı">Çad-Libya Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1979_Yemen_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1979 Yemen Savaşı (sayfa mevcut değil)">1979 Yemen Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/1979_K%C3%A2be_Bask%C4%B1n%C4%B1" title="1979 Kâbe Baskını">1979 Kâbe Baskını</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran_%C4%B0slam_Devrimi" title="İran İslam Devrimi">İran İslam Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Sevr_Devrimi" title="Sevr Devrimi">Sevr Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in-Vietnam_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çin-Vietnam Savaşı">Çin-Vietnam Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1979_Herat_Ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1979 Herat Ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1979 Herat Ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yedi_G%C3%BCnde_Ren_Nehri%27ne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yedi Günde Ren Nehri'ne (sayfa mevcut değil)">Yedi Günde Ren Nehri'ne</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1980'ler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=El_Salvador_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="El Salvador İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">El Salvador İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_Afganistan%27a_m%C3%BCdahalesi" title="Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi">Sovyet-Afgan Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran-Irak_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İran-Irak Savaşı">İran-Irak Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1980_Yaz_Olimpiyatlar%C4%B1_boykotu&action=edit&redlink=1" class="new" title="1980 Yaz Olimpiyatları boykotu (sayfa mevcut değil)">1980</a> ve <a href="/w/index.php?title=1984_Yaz_Olimpiyatlar%C4%B1_boykot&action=edit&redlink=1" class="new" title="1984 Yaz Olimpiyatları boykot (sayfa mevcut değil)">1984 Yaz Olimpiyatları boykotları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gera_Talepleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gera Talepleri (sayfa mevcut değil)">Gera Talepleri</a></li> <li><a href="/wiki/Peru_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Peru İç Savaşı">Peru İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/12_Eyl%C3%BCl_Darbesi" title="12 Eylül Darbesi">1980 Türkiye Darbesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Uganda_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uganda İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">Uganda İç Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sitre_K%C3%B6rfezi_Olay%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sitre Körfezi Olayı (sayfa mevcut değil)">Sitre Körfezi Olayı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Casamance_%C3%87at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Casamance Çatışması (sayfa mevcut değil)">Casamance Çatışması</a></li> <li><a href="/wiki/Falkland_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Falkland Savaşı">Falkland Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1982_Etiyopya-Somali_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1982 Etiyopya-Somali Savaşı (sayfa mevcut değil)">1982 Etiyopya-Somali Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Grenada%27n%C4%B1n_i%C5%9Fgali" title="Grenada'nın işgali">Grenada'nın işgali</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Able_Archer_83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Able Archer 83 (sayfa mevcut değil)">Able Archer 83</a></li> <li><a href="/wiki/Stratejik_Savunma_Giri%C5%9Fimi" title="Stratejik Savunma Girişimi">Yıldız Savaşları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cenevre_Zirvesi_(1985)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cenevre Zirvesi (1985) (sayfa mevcut değil)">Cenevre Zirvesi (1985)</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran-Irak_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İran-Irak Savaşı">İran-Irak Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reykjav%C3%ADk_Zirvesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reykjavík Zirvesi (sayfa mevcut değil)">Reykjavík Zirvesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1986_Karadeniz_Olay%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1986 Karadeniz Olayı (sayfa mevcut değil)">1986 Karadeniz Olayı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G%C3%BCney_Yemen_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Güney Yemen İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">Güney Yemen İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Toyota_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Toyota Savaşı">Toyota Savaşı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1987_Lieyu_Katliam%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1987 Lieyu Katliamı (sayfa mevcut değil)">1987 Lieyu Katliamı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Enfeksiyon_Operasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enfeksiyon Operasyonu (sayfa mevcut değil)">Enfeksiyon Operasyonu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1987%E2%80%931989_JVP_ayaklanmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1987–1989 JVP ayaklanması (sayfa mevcut değil)">1987–1989 JVP ayaklanması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1988_Karadeniz_Olay%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="1988 Karadeniz Olayı (sayfa mevcut değil)">1988 Karadeniz Olayı</a></li> <li><a href="/wiki/8888_Ayaklanmas%C4%B1" title="8888 Ayaklanması">8888 Ayaklanması</a></li> <li><a href="/wiki/Solidarno%C5%9B%C4%87" title="Solidarność">Solidarność</a></li> <li><a href="/wiki/Kontralar" title="Kontralar">Kontralar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Orta_Amerika_krizi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orta Amerika krizi (sayfa mevcut değil)">Orta Amerika krizi</a></li> <li><a href="/wiki/Korean_Air%27in_007_sefer_say%C4%B1l%C4%B1_u%C3%A7u%C5%9Fu" title="Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu">Korean Air'in 007 sefer sayılı uçuşu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Halk_G%C3%BCc%C3%BC_Devrimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Halk Gücü Devrimi (sayfa mevcut değil)">Halk Gücü Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Glasnost" title="Glasnost">Glasnost</a></li> <li><a href="/wiki/Perestroyka" title="Perestroyka">Perestroyka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bougainville_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bougainville İç Savaşı (sayfa mevcut değil)">Bougainville İç Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Birinci_Da%C4%9Fl%C4%B1k_Karaba%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Birinci Dağlık Karabağ Savaşı">I. Dağlık Karabağ Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1_(1989-1992)" title="Afganistan İç Savaşı (1989-1992)">Afganistan İç Savaşı (1989-1992)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Panama%27n%C4%B1n_ABD_taraf%C4%B1ndan_i%C5%9Fgali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panama'nın ABD tarafından işgali (sayfa mevcut değil)">Panama'nın ABD tarafından işgali</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1988_Polonya_Genel_Grevi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1988 Polonya Genel Grevi (sayfa mevcut değil)">1988 Polonya Genel Grevi</a></li> <li><a href="/wiki/1989_Tiananmen_Meydan%C4%B1_protestolar%C4%B1" title="1989 Tiananmen Meydanı protestoları">1989 Tiananmen Olayları</a></li> <li><a href="/wiki/1989_Devrimleri" title="1989 Devrimleri">1989 Devrimleri</a></li> <li><a href="/wiki/Berlin_Duvar%C4%B1%27n%C4%B1n_y%C4%B1k%C4%B1l%C4%B1%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Berlin Duvarı'nın yıkılışı">Berlin Duvarı'nın yıkılışı</a></li> <li><a href="/wiki/Kadife_Devrim" title="Kadife Devrim">Kadife Devrim</a></li> <li><a href="/wiki/Romanya_Devrimi" title="Romanya Devrimi">Romanya Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Bar%C4%B1%C5%9F%C3%A7%C4%B1l_Devrim" title="Barışçıl Devrim">Barışçıl Devrim</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">1990'lar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Mo%C4%9Folistan_Demokratik_Devrimi" title="Moğolistan Demokratik Devrimi">Moğolistan Demokratik Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%B6rfez_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Körfez Savaşı">Körfez Savaşı</a></li> <li><a href="/wiki/Almanya%27n%C4%B1n_yeniden_birle%C5%9Fmesi" title="Almanya'nın yeniden birleşmesi">Almanya'nın yeniden birleşmesi</a></li> <li><a href="/wiki/Yemen%27in_birle%C5%9Fmesi" title="Yemen'in birleşmesi">Yemen'in birleşmesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Arnavutluk%27ta_kom%C3%BCnizmin_sonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arnavutluk'ta komünizmin sonu (sayfa mevcut değil)">Arnavutluk'ta komünizmin sonu</a></li> <li><a href="/wiki/Yugoslavya%27n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Yugoslavya'nın dağılması">Yugoslavya'nın dağılması</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ekoslovakya%27n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Çekoslovakya'nın dağılması">Çekoslovakya'nın dağılması</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Sovyetler Birliği'nin dağılması</a> <ul><li><a href="/wiki/1991_Sovyetler_Birli%C4%9Fi_darbe_giri%C5%9Fimi" title="1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi">1991 Sovyetler Birliği darbe girişimi</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Donmuş çatışmalar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abhaz-G%C3%BCrc%C3%BC_ihtilaf%C4%B1" class="mw-redirect" title="Abhaz-Gürcü ihtilafı">Abhazya</a></li> <li><a href="/wiki/Tayvan%27%C4%B1n_siyasi_durumu" title="Tayvan'ın siyasi durumu">Tayvan</a></li> <li><a href="/wiki/Kore%27nin_b%C3%B6l%C3%BCnmesi" title="Kore'nin bölünmesi">Kore</a></li> <li><a href="/wiki/Karaba%C4%9F_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Karabağ Savaşı">Dağlık Karabağ</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan-G%C3%BCney_Osetya_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmas%C4%B1" title="Gürcistan-Güney Osetya çatışması">Güney Osetya</a></li> <li><a href="/wiki/Transdinyester_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Transdinyester Savaşı">Transdinyester</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%87in-Hindistan_s%C4%B1n%C4%B1r_antla%C5%9Fmazl%C4%B1klar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çin-Hindistan sınır antlaşmazlıkları (sayfa mevcut değil)">Çin-Hindistan sınır antlaşmazlıkları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuzey_Borneo_ihtilaf%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuzey Borneo ihtilafı (sayfa mevcut değil)">Kuzey Borneo ihtilafı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Dış<br /> politika</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Eisenhower_Doktrini" title="Eisenhower Doktrini">Eisenhower Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Domino_teorisi" title="Domino teorisi">Domino teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Hallstein_Doktrini" title="Hallstein Doktrini">Hallstein Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Kennedy_Doktrini" title="Kennedy Doktrini">Kennedy Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Bar%C4%B1%C5%9F_i%C3%A7inde_bir_arada_ya%C5%9Fama" title="Barış içinde bir arada yaşama">Barış içinde bir arada yaşama</a></li> <li><i><a href="/wiki/Ostpolitik" title="Ostpolitik">Ostpolitik</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Johnson_Doktrini&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johnson Doktrini (sayfa mevcut değil)">Johnson Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Brejnev_Doktrini" title="Brejnev Doktrini">Brejnev Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Nixon_Doktrini" title="Nixon Doktrini">Nixon Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Ulbricht_Doktrini" title="Ulbricht Doktrini">Ulbricht Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Carter_Doktrini" title="Carter Doktrini">Carter Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Reagan_Doktrini" title="Reagan Doktrini">Reagan Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/Truman_Doktrini" title="Truman Doktrini">Truman Doktrini</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87evreleme_politikas%C4%B1" title="Çevreleme politikası">Çevreleme politikası</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">İdeolojiler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Kapitalizm" title="Kapitalizm">Kapitalizm</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Muhafazak%C3%A2rl%C4%B1k" title="Muhafazakârlık">Muhafazakârlık</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Liberteryen_muhafazak%C3%A2rl%C4%B1k" title="Liberteryen muhafazakârlık">Liberteryen</a> <ul><li><a href="/wiki/Avusturya_Okulu" title="Avusturya Okulu">Avusturya Okulu</a></li> <li><a href="/wiki/Chicago_ekonomi_okulu" title="Chicago ekonomi okulu">Chicago Okulu</a></li> <li><a href="/wiki/Parasalc%C4%B1l%C4%B1k" title="Parasalcılık">Parasalcı</a></li> <li><a href="/wiki/Reaganomics" title="Reaganomics">Reaganomics</a></li> <li><a href="/wiki/Thatcherizm" title="Thatcherizm">Thatcherizm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/A%C5%9F%C4%B1r%C4%B1_sa%C4%9F" title="Aşırı sağ">Radikal</a></li> <li><a href="/wiki/Rasyonel_se%C3%A7im_teorisi" title="Rasyonel seçim teorisi">Rasyonel seçim teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0rtica" class="mw-redirect" title="İrtica">Reaksiyonist</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_muhafazak%C3%A2rl%C4%B1k" title="Yeni muhafazakârlık">Yeni muhafazakârlık</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Liberalizm" title="Liberalizm">Liberalizm</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alman_liberalizmi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alman liberalizmi (sayfa mevcut değil)">Alman liberalizmi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0sve%C3%A7_Modeli" class="mw-redirect" title="İsveç Modeli">İsveç Modeli</a></li> <li><a href="/wiki/Liberal_sosyalizm" title="Liberal sosyalizm">Liberal sosyalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Neoliberalizm" title="Neoliberalizm">Neoliberalizm</a></li> <li><a href="/wiki/Refah%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Refahçılık">Refahçılık</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_yol" title="Üçüncü yol">Üçüncü yol</a></li> <li><a href="/wiki/Yeni_sol" title="Yeni sol">Yeni Sol</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Cumhuriyet%C3%A7ilik" title="Cumhuriyetçilik">Cumhuriyetçilik</a></li> <li><a href="/wiki/Fa%C5%9Fizm" title="Faşizm">Faşizm</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCd%C3%BCml%C3%BC_demokrasi" title="Güdümlü demokrasi">Güdümlü demokrasi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0lliberal_demokrasi" title="İlliberal demokrasi">İlliberal demokrasi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0slamc%C4%B1l%C4%B1k" title="İslamcılık">İslamcılık</a></li> <li><a href="/wiki/Liberal_demokrasi" title="Liberal demokrasi">Liberal demokrasi</a></li> <li><a href="/wiki/Milliyet%C3%A7ilik" title="Milliyetçilik">Milliyetçilik</a></li> <li><a href="/wiki/Neo-Nazizm" title="Neo-Nazizm">Neo-Nazizm</a></li> <li><a href="/wiki/Siyonizm" title="Siyonizm">Siyonizm</a></li> <li><a href="/wiki/Sosyal_demokrasi" title="Sosyal demokrasi">Sosyal demokrasi</a></li> <li><a href="/wiki/Yay%C4%B1lmac%C4%B1l%C4%B1k" title="Yayılmacılık">Yayılmacılık</a></li> <li><a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_siyaset" title="Yeşil siyaset">Yeşil</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Kom%C3%BCnizm" title="Komünizm">Komünizm</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Marksizm" title="Marksizm">Marksist</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Leninizm" title="Leninizm">Leninist</a> <ul><li><a href="/wiki/Marksizm-Leninizm" title="Marksizm-Leninizm">Marksizm-Leninizm</a></li> <li><a href="/wiki/Stalinizm" title="Stalinizm">Stalinizm</a></li> <li><a href="/wiki/Tro%C3%A7kizm" title="Troçkizm">Troçkizm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Pazar_sosyalizmi" title="Pazar sosyalizmi">Yugoslav türü</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in_de%C4%9Ferleri_ile_sosyalizm" title="Çin değerleri ile sosyalizm">Çin türü</a> <ul><li><a href="/wiki/Maoculuk" title="Maoculuk">Maoculuk</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/w/index.php?title=Marks_%C3%B6ncesi_kom%C3%BCnizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marks öncesi komünizm (sayfa mevcut değil)">Marks öncesi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Fourierizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fourierizm (sayfa mevcut değil)">Fourierist</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0karyac%C4%B1lar&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkaryacılar (sayfa mevcut değil)">İkaryacı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Owenizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Owenizm (sayfa mevcut değil)">Owenist</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9Ctopik_sosyalizm" title="Ütopik sosyalizm">Ütopik</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Avrupa_kom%C3%BCnizmi" title="Avrupa komünizmi">Avrupa</a></li> <li><a href="/wiki/Kibbutz" title="Kibbutz">Yahudi</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;"><a href="/wiki/Anar%C5%9Fizm" title="Anarşizm">Anarşizm</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Anarko-feminizm" title="Anarko-feminizm">Feminist</a></li> <li><a href="/wiki/Bireyci_anar%C5%9Fizm" title="Bireyci anarşizm">Bireyci</a> <ul><li><a href="/wiki/Anarko-kapitalizm" title="Anarko-kapitalizm">Anarko-kapitalizm</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Kolektivist_anar%C5%9Fizm" title="Kolektivist anarşizm">Kolektivist</a></li> <li><a href="/wiki/Kuir_Anar%C5%9Fi" title="Kuir Anarşi">Kuir</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Postmodern_anar%C5%9Fizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Postmodern anarşizm (sayfa mevcut değil)">Postmodern</a></li> <li><a href="/wiki/Sosyal_anar%C5%9Fizm" title="Sosyal anarşizm">Sosyal</a></li> <li><a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_anar%C5%9Fizm" title="Yeşil anarşizm">Yeşil</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Organizasyonlar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/ASEAN" class="mw-redirect" title="ASEAN">ASEAN</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1zlar_Hareketi" title="Bağlantısızlar Hareketi">Bağlantısızlar Hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/CENTO" title="CENTO">CENTO</a></li> <li><a href="/wiki/Kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1kl%C4%B1_Ekonomik_Yard%C4%B1mla%C5%9Fma_Konseyi" title="Karşılıklı Ekonomik Yardımlaşma Konseyi">Comecon</a></li> <li><a href="/wiki/Avrupa_Ekonomik_Toplulu%C4%9Fu" title="Avrupa Ekonomik Topluluğu">EEC</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Safari_Kul%C3%BCb%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Safari Kulübü (sayfa mevcut değil)">Safari Kulübü</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Asya_B%C3%B6lgesel_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı">SAARC</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCneydo%C4%9Fu_Asya_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı">SEATO</a></li> <li><a href="/wiki/Var%C5%9Fova_Pakt%C4%B1" title="Varşova Paktı">Varşova Paktı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Propaganda</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;;wide"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Sovyet yanlısı</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Aktif_%C3%B6nlemler" title="Aktif önlemler">Aktif önlemler</a></li> <li><i><a href="/wiki/%C4%B0zvestiya" title="İzvestiya">İzvestiya</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Pravda" title="Pravda">Pravda</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">ABD yanlısı</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Amerika_(dergi)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amerika (dergi) (sayfa mevcut değil)">Amerika</a></i></li> <li><a href="/wiki/Amerika%27n%C4%B1n_Sesi" title="Amerika'nın Sesi">Amerika'nın Sesi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crusade_for_Freedom&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crusade for Freedom (sayfa mevcut değil)">Crusade for Freedom</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_Tehlike" title="Kızıl Tehlike">Kızıl Tehlike</a></li> <li><a href="/wiki/Soviet_Life" title="Soviet Life">Sovyet Yaşamı</a></li> <li><a href="/wiki/Radio_Free_Asia" title="Radio Free Asia">Özgür Asya Radyosu</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96zg%C3%BCr_Avrupa_Radyosu" title="Özgür Avrupa Radyosu">Özgür Avrupa Radyosu</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Yarışlar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Silahlanma_yar%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Silahlanma yarışı">Silahlanma</a> <ul><li><a href="/wiki/N%C3%BCkleer_silahlanma_yar%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Nükleer silahlanma yarışı">Nükleer</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Uzay_Yar%C4%B1%C5%9F%C4%B1" title="Uzay Yarışı">Uzay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Casusluk</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/CIA" title="CIA">CIA</a></li> <li><a href="/wiki/KGB" title="KGB">KGB</a></li> <li><a href="/wiki/MI5" title="MI5">MI5</a></li> <li><a href="/wiki/Gizli_Haber_Alma_Servisi" class="mw-redirect" title="Gizli Haber Alma Servisi">MI6</a></li> <li><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Almanya_Devlet_G%C3%BCvenlik_Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Doğu Almanya Devlet Güvenlik Bakanlığı">Stasi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background-color:#DCDCDC;">Ayrıca bakınız</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-Sovyetler_Birli%C4%9Fi_ili%C5%9Fkileri" title="Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri">ABD-Sovyet ilişkileri</a></li> <li><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri-Sovyetler_Birli%C4%9Fi_liderler_zirveleri" title="Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği liderler zirveleri">ABD-Sovyet zirveleri</a></li> <li><a href="/wiki/Rus_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1%27nda_M%C3%BCttefiklerin_m%C3%BCdahalesi" title="Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi">Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesi</a></li> <li><a href="/wiki/Rusya-NATO_ili%C5%9Fkileri" title="Rusya-NATO ilişkileri">Rusya-NATO ilişkileri</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/Kategori:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Kategori:Soğuk Savaş">Kategori</a></b></li> <li><b><a href="/w/index.php?title=So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F_kronolojisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Soğuk Savaş kronolojisi (sayfa mevcut değil)">Kronoloji</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Antikomünizm" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Antikom%C3%BCnizm" title="Şablon:Antikomünizm"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Antikom%C3%BCnizm" title="Şablon tartışma:Antikomünizm"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Antikom%C3%BCnizm&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Antikomünizm" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Antikom%C3%BCnizm" title="Antikomünizm">Antikomünizm</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tarihsel olaylar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/12_Eyl%C3%BCl_Darbesi" title="12 Eylül Darbesi">12 Eylül Darbesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/12_Mart_Muht%C4%B1ras%C4%B1" title="12 Mart Muhtırası">12 Mart Muhtırası</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/15_Mart_Olay%C4%B1" title="15 Mart Olayı">15 Mart Olayı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/1905_Moskova_Ayaklanmas%C4%B1" title="1905 Moskova Ayaklanması">1905 Moskova Ayaklanması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/1940-1944_%C3%87e%C3%A7enistan_Ayaklanmas%C4%B1" title="1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması">1940-1944 Çeçenistan Ayaklanması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/1988_%C4%B0ran_siyasi_su%C3%A7lu_idamlar%C4%B1" title="1988 İran siyasi suçlu idamları">1988 İran siyasi suçlu idamları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/1989_Devrimleri" title="1989 Devrimleri">1989 Devrimleri</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/30_Eyl%C3%BCl_hareketi" title="30 Eylül hareketi">30 Eylül hareketi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Almanya%27n%C4%B1n_yeniden_birle%C5%9Fmesi" title="Almanya'nın yeniden birleşmesi">Almanya'nın birleşmesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Anti-Komintern_Pakt%C4%B1" title="Anti-Komintern Paktı">Anti-Komintern Paktı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Balt%C4%B1k_Yolu" title="Baltık Yolu">Baltık Yolu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bodo_League_Katliam%C4%B1" class="mw-redirect" title="Bodo League Katliamı">Bodo League Katliamı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bratislava_mum_g%C3%B6sterileri" title="Bratislava mum gösterileri">Bratislava mum gösterileri</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%87in_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Çin İç Savaşı">Çin İç Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Dirgen_ayaklanmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Dirgen ayaklanması">Dirgen ayaklanması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Domuzlar_K%C3%B6rfezi_%C3%87%C4%B1karmas%C4%B1" title="Domuzlar Körfezi Çıkarması">Domuzlar Körfezi Çıkarması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Goyang_Geumjeong_Ma%C4%9Faras%C4%B1_Katliam%C4%B1" title="Goyang Geumjeong Mağarası Katliamı">Goyang Geumjeong Mağarası Katliamı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Haydutlara_Kar%C5%9F%C4%B1_Sava%C5%9F" title="Haydutlara Karşı Savaş">Haydutlara Karşı Savaş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/II._D%C3%BCnya_Sava%C5%9F%C4%B1" title="II. Dünya Savaşı">II. Dünya Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%B0ran-Kontra_skandal%C4%B1" title="İran-Kontra skandalı">İran-Kontra skandalı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%B0spanya_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="İspanya İç Savaşı">İspanya İç Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Jeju_Ayaklanmas%C4%B1" title="Jeju Ayaklanması">Jeju Ayaklanması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kadife_Devrim" title="Kadife Devrim">Kadife Devrim</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kanl%C4%B1_Pazar_(1905)" title="Kanlı Pazar (1905)">Kanlı Pazar (1905)</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kirli_Sava%C5%9F" title="Kirli Savaş">Kirli Savaş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kore_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Kore Savaşı">Kore Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Laos_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Laos İç Savaşı">Laos İç Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/My_Lai_Katliam%C4%B1" title="My Lai Katliamı">My Lai Katliamı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mara%C5%9F_Katliam%C4%B1" title="Maraş Katliamı">Maraş Katliamı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nazilerin_Sovyet_sava%C5%9F_esirlerine_kar%C5%9F%C4%B1_i%C5%9Fledikleri_su%C3%A7lar" title="Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar">Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Obukhov_Savunmas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Obukhov Savunması">Obukhov Savunması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Paris_Kom%C3%BCn%C3%BC" title="Paris Komünü">Paris Komünü</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Pozna%C5%84_Ayaklanmas%C4%B1" title="Poznań Ayaklanması">Poznań Ayaklanması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Prag_Bahar%C4%B1" title="Prag Baharı">Prag Baharı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Romanya_Devrimi" title="Romanya Devrimi">Romanya Devrimi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Rus_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Rus İç Savaşı">Rus İç Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Siklon_Operasyonu" title="Siklon Operasyonu">Siklon Operasyonu</a> <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">Sovyetler Birliği'nin dağılması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C5%9Eark%C4%B1_Devrimi" title="Şarkı Devrimi">Şarkı Devrimi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tan_Olay%C4%B1" title="Tan Olayı">Tan Olayı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tari%C5%9F_Olaylar%C4%B1" title="Tariş Olayları">Tariş Olayları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ukrayna%27da_Vladimir_Lenin_an%C4%B1tlar%C4%B1n%C4%B1n_tahribat%C4%B1" title="Ukrayna'da Vladimir Lenin anıtlarının tahribatı">Ukrayna'da Vladimir Lenin anıtlarının tahribatı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vietnam_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Vietnam Savaşı">Vietnam Savaşı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Yeni_%C3%87eltek_olaylar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Yeni Çeltek olayları">Yeni Çeltek olayları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Yugoslavya%27n%C4%B1n_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Yugoslavya'nın dağılması">Yugoslavya'nın dağılması</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Anti-kom%C3%BCnist_kitlesel_katliamlar" title="Anti-komünist kitlesel katliamlar">Anti-komünist kitlesel katliamlar</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Anticommunist_Logo.svg" class="mw-file-description" title="Antikomünizm"><img alt="Antikomünizm" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Anticommunist_Logo.svg/150px-Anticommunist_Logo.svg.png" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Anticommunist_Logo.svg/225px-Anticommunist_Logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Anticommunist_Logo.svg/300px-Anticommunist_Logo.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kuruluşlar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:11em;">Yayın organları</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Chicago_American" title="Chicago American">Chicago American</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Der_St%C3%BCrmer" title="Der Stürmer">Der Stürmer</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Il_Popolo_d%27Italia" title="Il Popolo d'Italia">Il Popolo d'Italia</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%96zg%C3%BCr_Avrupa_Radyosu" title="Özgür Avrupa Radyosu">Özgür Avrupa Radyosu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/V%C3%B6lkischer_Beobachter" title="Völkischer Beobachter">Völkischer Beobachter</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:11em;">Örgütler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Alman_Emek_Cephesi" title="Alman Emek Cephesi">Alman Emek Cephesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Alperen_Ocaklar%C4%B1" title="Alperen Ocakları">Alperen Ocakları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Alt%C4%B1n_G%C3%B6mlekliler" title="Altın Gömlekliler">Altın Gömlekliler</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Arjantin_Antikom%C3%BCnist_%C4%B0ttifak%C4%B1" title="Arjantin Antikomünist İttifakı">Arjantin Antikomünist İttifakı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ayy%C4%B1ld%C4%B1z_Tim" title="Ayyıldız Tim">Ayyıldız Tim</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bat%C4%B1_Bloku" title="Batı Bloku">Batı Bloku</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Beyaz_Ordu" title="Beyaz Ordu">Beyaz Ordu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%87etnikler" title="Çetnikler">Çetnikler</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Demir_Muhaf%C4%B1zlar" title="Demir Muhafızlar">Demir Muhafızlar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Fa%C5%9Fist_M%C3%BCcadele_Birliklerinin_%C4%B0ttifak%C4%B1" title="Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı">Faşist Mücadele Birliklerinin İttifakı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Freikorps" title="Freikorps">Freikorps</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Heimwehr" title="Heimwehr">Heimwehr</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/G%C3%BCneydo%C4%9Fu_Asya_Antla%C5%9Fmas%C4%B1_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı">Güneydoğu Asya Antlaşması Teşkilatı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kara_G%C3%B6mlekliler" title="Kara Gömlekliler">Kara Gömlekliler</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kilise_(%C3%B6rg%C3%BCt)" title="Kilise (örgüt)">Kilise (örgüt)</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kom%C3%BCnist_Avlama_Komutanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Komünist Avlama Komutanlığı">Komünist Avlama Komutanlığı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kom%C3%BCnizmle_M%C3%BCcadele_Derne%C4%9Fi" title="Komünizmle Mücadele Derneği">Komünizmle Mücadele Derneği</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kontralar" title="Kontralar">Kontralar</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ku_Klux_Klan" title="Ku Klux Klan">Ku Klux Klan</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Macar_Ulusal_Savunma_Birli%C4%9Fi" title="Macar Ulusal Savunma Birliği">Macar Ulusal Savunma Birliği</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/NATO" title="NATO">NATO</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Orman_Gerillalar%C4%B1" title="Orman Gerillaları">Orman Gerillaları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Orman_Karde%C5%9Fleri" title="Orman Kardeşleri">Orman Kardeşleri</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Sturmabteilung" title="Sturmabteilung">SA</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tacuara_Milliyet%C3%A7i_Hareketi" title="Tacuara Milliyetçi Hareketi">Tacuara Milliyetçi Hareketi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7_G%C3%BC%C3%A7_Pakt%C4%B1" title="Üç Güç Paktı">Üçlü Pakt</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/T%C3%BCrk_%C4%B0ntikam_Tugay%C4%B1" title="Türk İntikam Tugayı">Türk İntikam Tugayı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ukrayna_Milliyet%C3%A7iler_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" class="mw-redirect" title="Ukrayna Milliyetçiler Örgütü">Ukrayna Milliyetçiler Örgütü</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Usta%C5%9Fa" title="Ustaşa">Ustaşa</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%9Clk%C3%BCc%C3%BC_komando_kamplar%C4%B1" title="Ülkücü komando kampları">Ülkücü komando kampları</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Yeniden_Mill%C3%AE_M%C3%BCcadele_Hareketi" title="Yeniden Millî Mücadele Hareketi">Yeniden Millî Mücadele Hareketi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Werwolf" title="Werwolf">Werwolf</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:11em;">Partiler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Alman_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Partisi" title="Alman İşçi Partisi">Alman İşçi Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Alman_Sosyalist_Partisi" title="Alman Sosyalist Partisi">Alman Sosyalist Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Amerikan_Nazi_Partisi" title="Amerikan Nazi Partisi">Amerikan Nazi Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Britanya_Fa%C5%9Fistler_Birli%C4%9Fi" title="Britanya Faşistler Birliği">Britanya Faşistler Birliği</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Birlik_Partisi" title="Büyük Birlik Partisi">Büyük Birlik Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Cumhuriyet%C3%A7i_Fa%C5%9Fist_Parti" title="Cumhuriyetçi Faşist Parti">Cumhuriyetçi Faşist Parti</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Cumhuriyet%C3%A7i_Parti_(Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri)" title="Cumhuriyetçi Parti (Amerika Birleşik Devletleri)">Cumhuriyetçi Parti (ABD)</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Hristiyan_Demokrat_Birli%C4%9Fi_(Almanya)" class="mw-redirect" title="Hristiyan Demokrat Birliği (Almanya)">Hristiyan Demokrat Birliği (Almanya)</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kuomintang" title="Kuomintang">Kuomintang</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/Milliyet%C3%A7i_Hareket_Partisi" title="Milliyetçi Hareket Partisi">Milliyetçi Hareket Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nasyonal_Sosyalist_Alman_%C4%B0%C5%9F%C3%A7i_Partisi" title="Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Sosyalist_Reich_Partisi" title="Sosyalist Reich Partisi">Sosyalist Reich Partisi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ulusal_Fa%C5%9Fist_Parti" title="Ulusal Faşist Parti">Ulusal Faşist Parti</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam_Qu%E1%BB%91c_D%C3%A2n_%C4%90%E1%BA%A3ng" title="Việt Nam Quốc Dân Đảng">Việt Nam Quốc Dân Đảng</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:11em;">Devlet aygıtları</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;width:auto;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/CIA" title="CIA">CIA</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Derinlemesine_Ara%C5%9Ft%C4%B1rma_Laboratuvar%C4%B1" title="Derinlemesine Araştırma Laboratuvarı">Derinlemesine Araştırma Laboratuvarı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gestapo" title="Gestapo">Gestapo</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/GSG_9" title="GSG 9">GSG 9</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/J%C4%B0TEM" title="JİTEM">JİTEM</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%96zel_Harp_Dairesi" title="Özel Harp Dairesi">Özel Harp Dairesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Reichswehr" title="Reichswehr">Reichswehr</a> <b>·</b>  <i><a href="/wiki/Schutzstaffel" title="Schutzstaffel">Schutzstaffel</a></i> <b>·</b>  <a href="/wiki/Tokubetsu_K%C5%8Dt%C5%8D_Keisatsu" title="Tokubetsu Kōtō Keisatsu">Tokubetsu Kōtō Keisatsu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Amerikan_Kar%C5%9F%C4%B1t%C4%B1_Faaliyetleri_%C4%B0zleme_Komitesi" title="Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi">Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/COINTELPRO" title="COINTELPRO">COINTELPRO</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">İdeolojiler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Apartheid" title="Apartheid">Apartheid</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Avusturya_Fa%C5%9Fizmi" class="mw-redirect" title="Avusturya Faşizmi">Avusturya faşizmi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Emperyalizm" title="Emperyalizm">Emperyalizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Estado_Novo_(Portekiz)" title="Estado Novo (Portekiz)">Estado Novo (Portekiz)</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Falanjizm" title="Falanjizm">Falanjizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Fa%C5%9Fizm" title="Faşizm">Faşizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Irk%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Irkçılık">Irkçılık</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%B0talyan_fa%C5%9Fizmi" title="İtalyan faşizmi">İtalyan faşizmi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kapitalizm" title="Kapitalizm">Kapitalizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Liberalizm" title="Liberalizm">Liberalizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mill%C3%AE_G%C3%B6r%C3%BC%C5%9F" title="Millî Görüş">Millî Görüş</a> <b>·</b> <a href="/wiki/Milliyet%C3%A7ilik" title="Milliyetçilik">Milliyetçilik</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Nasyonal_sosyalizm" title="Nasyonal sosyalizm">Nasyonal sosyalizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Neofa%C5%9Fizm" class="mw-redirect" title="Neofaşizm">Neofaşizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Neo-Nazizm" title="Neo-Nazizm">Neo-Nazizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/S%C3%B6m%C3%BCrgecilik" title="Sömürgecilik">Sömürgecilik</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Szeged_fa%C5%9Fizmi" title="Szeged faşizmi">Szeged faşizmi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Turanc%C4%B1l%C4%B1k" title="Turancılık">Turancılık</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/T%C3%BCrk%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk" title="Türkçülük">Türkçülük</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C3%9Clk%C3%BCc%C3%BCl%C3%BCk" title="Ülkücülük">Ülkücülük</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Kavramlar</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/9_I%C5%9F%C4%B1k_Doktrini" title="9 Işık Doktrini">9 Işık Doktrini</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Beyaz_Ter%C3%B6r" title="Beyaz Terör">Beyaz Terör</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Condor_Plan%C4%B1" title="Condor Planı">Condor Planı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Franco_diktat%C3%B6rl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" class="mw-redirect" title="Franco diktatörlüğü">Franco diktatörlüğü</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Gladio" title="Gladio">Gladio</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Japon_militarizmi" title="Japon militarizmi">Japon militarizmi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kar%C5%9F%C4%B1_devrim" title="Karşı devrim">Karşı devrim</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/K%C4%B1z%C4%B1l_Tehlike" title="Kızıl Tehlike">Kızıl Tehlike</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kontrgerilla" title="Kontrgerilla">Kontrgerilla</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/K%C3%B6ktendincilik" title="Köktendincilik">Köktendincilik</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Marshall_Plan%C4%B1" title="Marshall Planı">Marshall Planı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/McCarthycilik" title="McCarthycilik">McCarthycilik</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Mongoose_Operasyonu" title="Mongoose Operasyonu">Mongoose Operasyonu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Reagan_Doktrini" title="Reagan Doktrini">Reagan Doktrini</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Soğuk Savaş">Soğuk Savaş</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Truman_Doktrini" title="Truman Doktrini">Truman Doktrini</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ye%C5%9Fil_Ku%C5%9Fak_Projesi" title="Yeşil Kuşak Projesi">Yeşil Kuşak Projesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Ar%C4%B1nd%C4%B1rma" title="Arındırma">Arındırma</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Yasalar</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/1927_Tevkifat%C4%B1" title="1927 Tevkifatı">1927 Tevkifatı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Anti-Sosyalist_Yasa" title="Anti-Sosyalist Yasa">Anti-Sosyalist Yasa</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Bar%C4%B1%C5%9F_Koruma_Kanunu" class="mw-redirect" title="Barış Koruma Kanunu">Barış Koruma Kanunu</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Taft_Harley_Yasas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Taft Harley Yasası">Taft Harley Yasası</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Diğer</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/77_Bildirgesi" title="77 Bildirgesi">77 Bildirgesi</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Imnul_Eroilor_Mo%C5%A3a-Marin" title="Imnul Eroilor Moţa-Marin">Imnul Eroilor Moţa-Marin</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%B0htiyac%C4%B1m%C4%B1z_Olan_Felsefe" title="İhtiyacımız Olan Felsefe">İhtiyacımız Olan Felsefe</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%C4%B0rtica" class="mw-redirect" title="İrtica">İrtica</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kom%C3%BCnizmin_Kara_Kitab%C4%B1" title="Komünizmin Kara Kitabı">Komünizmin Kara Kitabı</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kom%C3%BCnizm_kar%C5%9F%C4%B1t%C4%B1_rock" title="Komünizm karşıtı rock">Komünizm karşıtı rock</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kuban_Halk_Cumhuriyeti" title="Kuban Halk Cumhuriyeti">Kuban Halk Cumhuriyeti</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Sovyet_kar%C5%9F%C4%B1tl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Sovyet karşıtlığı">Sovyet karşıtlığı</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/Tear_down_this_wall!" title="Tear down this wall!">Tear down this wall!</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_antikom%C3%BCnizm" title="Türkiye'de antikomünizm">Türkiye'de antikomünizm</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">İlgili kategoriler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.5em;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Kategori:Fa%C5%9Fizm" title="Kategori:Faşizm">Faşizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kategori:Nasyonal_sosyalizm" title="Kategori:Nasyonal sosyalizm">Nasyonal sosyalizm</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kategori:NATO" title="Kategori:NATO">NATO</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/Kategori:%C3%9Clkelere_g%C3%B6re_antikom%C3%BCnizm" title="Kategori:Ülkelere göre antikomünizm">Ülkelere göre antikomünizm</a></div></td></tr></tbody></table></div> <p><br /> </p> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q5167679&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q5167679&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q5167679" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph832281&CON_LNG=ENG">ph832281</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sovyetler_Birliği%27nin_dağılması&oldid=33494150">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sovyetler_Birliği%27nin_dağılması&oldid=33494150</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Kategori:Sovyetler Birliği'nin dağılması">Sovyetler Birliği'nin dağılması</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:So%C4%9Fuk_Sava%C5%9F" title="Kategori:Soğuk Savaş">Soğuk Savaş</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%9Clke_da%C4%9F%C4%B1lmalar%C4%B1" title="Kategori:Ülke dağılmaları">Ülke dağılmaları</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynak_g%C3%B6sterme_hatas%C4%B1_bulunan_maddeler" title="Kategori:Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler">Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kartographer_uzant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:Kartographer uzantısını kullanan sayfalar">Kartographer uzantısını kullanan sayfalar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 21.26, 13 Temmuz 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-4bspq","wgBackendResponseTime":181,"wgKartographerLiveData":{"_179e30e0057f1a2124b0300e15e8a6eb3cff83ea":[{"type":"Feature","geometry":{"coordinates":[90,65],"type":"Point"},"properties":{"marker-size":"small","marker-color":"ff0000","marker-symbol":"1"}}]},"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.610","walltime":"0.821","ppvisitednodes":{"value":2451,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":188440,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2372,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":40738,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 577.392 1 -total"," 40.09% 231.469 1 Şablon:Kaynakça"," 30.47% 175.931 1 Şablon:Olay_bilgi_kutusu"," 29.64% 171.112 1 Şablon:Bilgi_kutusu"," 14.32% 82.705 7 Şablon:Web_kaynağı"," 13.33% 76.973 5 Şablon:Askeri_dolaşım"," 11.83% 68.298 1 Şablon:Soğuk_Savaş"," 8.50% 49.068 8 Şablon:Haber_kaynağı"," 5.64% 32.541 2 Şablon:Dolaşım"," 5.42% 31.285 1 Şablon:Antikomünizm"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.281","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4794541,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-zrwhc","timestamp":"20241123052943","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Sovyetler Birli\u011fi'nin da\u011f\u0131lmas\u0131","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5167679","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q5167679","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-05-06T19:17:49Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/tr\/0\/07\/Sovyetler_Birli%C4%9Fi_bayra%C4%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_indirilmesi.png","headline":"Sovyetler Birli\u011fi'nin da\u011f\u0131lmas\u0131"}</script> </body> </html>