CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Lãnh địa Giáo hoàng – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"2695dace-f90b-4262-b11d-a273cb2254b8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Lãnh_địa_Giáo_hoàng","wgTitle":"Lãnh địa Giáo hoàng","wgCurRevisionId":71841914,"wgRevisionId":71841914,"wgArticleId":2287758,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Nguồn CS1 tiếng Ý (it)","Pages using deprecated image syntax","Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng NDL", "Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết chứa nhận dạng VIAF","Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers","Lãnh địa Giáo hoàng","Chấm dứt năm 1870","Cựu quốc gia trên bán đảo Ý","Giáo phận vương quyền","Giáo phận Công giáo Rôma","Cựu quốc gia châu Âu"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Lãnh_địa_Giáo_hoàng","wgRelevantArticleId":2287758,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false, "wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q170174","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready", "ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions" ,"wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/1200px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/800px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/640px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Lãnh địa Giáo hoàng – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Lãnh_địa_Giáo_hoàng rootpage-Lãnh_địa_Giáo_hoàng skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=L%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=L%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=L%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=L%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Tên_gọi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tên_gọi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tên gọi</span> </div> </a> <ul id="toc-Tên_gọi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Lịch sử</span> </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguồn_gốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Nguồn gốc</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hiến_tặng_của_Pepin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hiến_tặng_của_Pepin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Hiến tặng của Pepin</span> </div> </a> <ul id="toc-Hiến_tặng_của_Pepin-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mối_quan_hệ_với_Đế_chế_La_Mã_Thần_thánh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mối_quan_hệ_với_Đế_chế_La_Mã_Thần_thánh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Mối quan hệ với Đế chế La Mã Thần thánh</span> </div> </a> <ul id="toc-Mối_quan_hệ_với_Đế_chế_La_Mã_Thần_thánh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giáo_hoàng_ở_Avignon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Giáo_hoàng_ở_Avignon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Giáo hoàng ở Avignon</span> </div> </a> <ul id="toc-Giáo_hoàng_ở_Avignon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phục_hưng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phục_hưng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>Phục hưng</span> </div> </a> <ul id="toc-Phục_hưng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cải_cách_Kháng_nghị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cải_cách_Kháng_nghị"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>Cải cách Kháng nghị</span> </div> </a> <ul id="toc-Cải_cách_Kháng_nghị-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thời_đại_Napoleon" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thời_đại_Napoleon"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.7</span> <span>Thời đại Napoleon</span> </div> </a> <ul id="toc-Thời_đại_Napoleon-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thống_nhất_Ý" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thống_nhất_Ý"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.8</span> <span>Thống nhất Ý</span> </div> </a> <ul id="toc-Thống_nhất_Ý-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Thống_đốc_khu_vực" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Thống_đốc_khu_vực"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Thống đốc khu vực</span> </div> </a> <ul id="toc-Thống_đốc_khu_vực-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quân_đội_Giáo_hoàng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Quân_đội_Giáo_hoàng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Quân đội Giáo hoàng</span> </div> </a> <ul id="toc-Quân_đội_Giáo_hoàng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đọc_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đọc_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Đọc thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Đọc_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Lãnh địa Giáo hoàng</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 84 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-84" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">84 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kirchenstaat" title="Kirchenstaat – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kirchenstaat" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="الدولة البابوية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الدولة البابوية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Estaus_Pontificios" title="Estaus Pontificios – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Estaus Pontificios" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Estaos_Pontificios" title="Estaos Pontificios – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Estaos Pontificios" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Papa_d%C3%B6vl%C9%99ti" title="Papa dövləti – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Papa dövləti" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE_%D8%AF%D8%A4%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="پاپ دؤولتی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="پاپ دؤولتی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Negara_Gereja" title="Negara Gereja – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Negara Gereja" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri-Negeri_Paus" title="Negeri-Negeri Paus – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Negeri-Negeri Paus" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/K%C3%A0u-h%C3%B4ng-l%C3%A9ng" title="Kàu-hông-léng – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kàu-hông-léng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Папская вобласць – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Папская вобласць" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Папская дзяржава – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Папская дзяржава" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Papinska_Dr%C5%BEava" title="Papinska Država – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Papinska Država" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Stado%C3%B9_ar_Pab" title="Stadoù ar Pab – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Stadoù ar Pab" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D1%8A%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Папска държава – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Папска държава" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Estats_Pontificis" title="Estats Pontificis – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Estats Pontificis" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pape%C5%BEsk%C3%BD_st%C3%A1t" title="Papežský stát – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Papežský stát" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Taleithiau%27r_Babaeth" title="Taleithiau'r Babaeth – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Taleithiau'r Babaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kirkestaten" title="Kirkestaten – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Kirkestaten" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Kirchenstaat" title="Kirchenstaat – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Kirchenstaat" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kirikuriik" title="Kirikuriik – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Kirikuriik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%9A%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%B7" title="Παπικά Κράτη – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Παπικά Κράτη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/St%C3%A8t_dla_C%C3%AE%E1%B9%A1a" title="Stèt dla Cîṡa – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Stèt dla Cîṡa" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Papal_States" title="Papal States – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Papal States" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Estados_Pontificios" title="Estados Pontificios – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Estados Pontificios" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Papa_%C5%9Ctato" title="Papa Ŝtato – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Papa Ŝtato" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Aita_Santuen_Lurraldea" title="Aita Santuen Lurraldea – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Aita Santuen Lurraldea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D9%BE%DB%8C" title="ایالات پاپی – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ایالات پاپی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89tats_pontificaux" title="États pontificaux – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="États pontificaux" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/St%C3%A1it_an_Ph%C3%A1pa" title="Stáit an Phápa – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Stáit an Phápa" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Steatyn_y_Phaab" title="Steatyn y Phaab – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Steatyn y Phaab" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/St%C3%A0itean_na_h-Eaglaise" title="Stàitean na h-Eaglaise – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Stàitean na h-Eaglaise" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Estados_Pontificios" title="Estados Pontificios – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Estados Pontificios" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B5%90%ED%99%A9%EB%A0%B9" title="교황령 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="교황령" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%A6" title="Պապական մարզ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պապական մարզ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Papinska_Dr%C5%BEava" title="Papinska Država – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Papinska Država" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Papala_Stati" title="Papala Stati – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Papala Stati" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Es-estado_ti_Papa" title="Es-estado ti Papa – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Es-estado ti Papa" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1far%C3%ADki%C3%B0" title="Páfaríkið – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Páfaríkið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Stato_Pontificio" title="Stato Pontificio – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Stato Pontificio" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%93%D7%99%D7%A0%D7%AA_%D7%94%D7%90%D7%A4%D7%99%D7%A4%D7%99%D7%95%D7%A8" title="מדינת האפיפיור – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מדינת האפיפיור" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%98" title="პაპის ოლქი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პაპის ოლქი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8B" title="Папа облысы – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Папа облысы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D1%83%D1%81%D1%83" title="Папа облусу – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Папа облусу" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Dola_la_Papa" title="Dola la Papa – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Dola la Papa" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Status_Pontificius" title="Status Pontificius – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Status Pontificius" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/P%C4%81vesta_valsts" title="Pāvesta valsts – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pāvesta valsts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Popie%C5%BEiaus_sritis" title="Popiežiaus sritis – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Popiežiaus sritis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1pai_%C3%A1llam" title="Pápai állam – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Pápai állam" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%94%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Папска Држава – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Папска Држава" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A8_%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A5%E1%83%98" title="პაპიშ ოლქი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პაპიშ ოლქი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%8A%D9%87" title="الدوله البابويه – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الدوله البابويه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/G%C3%A1u-hu%C3%B2ng-gu%C3%B3k" title="Gáu-huòng-guók – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Gáu-huòng-guók" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Kerkelijke_Staat" title="Kerkelijke Staat – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Kerkelijke Staat" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%95%99%E7%9A%87%E9%A0%98" title="教皇領 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="教皇領" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kirkestaten" title="Kirkestaten – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kirkestaten" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Kyrkjestaten" title="Kyrkjestaten – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kyrkjestaten" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Estats_Pontificaus" title="Estats Pontificaus – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Estats Pontificaus" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Papa_viloyati" title="Papa viloyati – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Papa viloyati" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%DA%BA" title="پاپائی ریاستاں – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پاپائی ریاستاں" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%84stwo_Ko%C5%9Bcielne" title="Państwo Kościelne – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Państwo Kościelne" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Estados_Papais" title="Estados Papais – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Estados Papais" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Statele_Papale" title="Statele Papale – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Statele Papale" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Папская область – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Папская область" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shtetet_Papale" title="Shtetet Papale – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shtetet Papale" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Papal_States" title="Papal States – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Papal States" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/P%C3%A1pe%C5%BEsk%C3%BD_%C5%A1t%C3%A1t" title="Pápežský štát – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pápežský štát" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Pape%C5%A1ka_dr%C5%BEava" title="Papeška država – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Papeška država" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9B%C4%87elne_Pa%C5%84stwo" title="Kośćelne Państwo – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Kośćelne Państwo" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Папска држава – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Папска држава" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Papinska_Dr%C5%BEava" title="Papinska Država – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Papinska Država" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kirkkovaltio" title="Kirkkovaltio – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kirkkovaltio" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kyrkostaten" title="Kyrkostaten – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kyrkostaten" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Estado_ng_Simbahan" title="Estado ng Simbahan – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Estado ng Simbahan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%88_%E0%AE%A8%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%81%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="திருத்தந்தை நாடுகள் – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="திருத்தந்தை நாடுகள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B2" title="รัฐสันตะปาปา – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="รัฐสันตะปาปา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%91%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BF%D3%A3" title="Иёлоти Попӣ – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Иёлоти Попӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Papal%C4%B1k_Devleti" title="Papalık Devleti – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Papalık Devleti" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Папська держава – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Папська держава" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DB%8C%DA%BA" title="پاپائی ریاستیں – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پاپائی ریاستیں" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Stato_Pontefiso" title="Stato Pontefiso – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Stato Pontefiso" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%95%99%E5%BB%B7%E8%AB%B8%E5%B1%AC%E5%9C%8B" title="教廷諸屬國 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="教廷諸屬國" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%95%99%E5%AE%97%E5%9B%BD" title="教宗国 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="教宗国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%95%8E%E6%9C%83%E8%AB%B8%E5%9C%8B" title="敎會諸國 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="敎會諸國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%95%99%E5%AE%97%E5%9B%BD" title="教宗国 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="教宗国" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q170174#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&oldid=71841914" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&id=71841914&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FL%25C3%25A3nh_%25C4%2591%25E1%25BB%258Ba_Gi%25C3%25A1o_ho%25C3%25A0ng"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FL%25C3%25A3nh_%25C4%2591%25E1%25BB%258Ba_Gi%25C3%25A1o_ho%25C3%25A0ng"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=L%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Papal_States" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q170174" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em;font-size:88%;"><caption></caption> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align:center;font-weight:bold;position: relative; padding: 12px; line-height: 1.1em; font-size: 135%; background-color:#E5E5E5; color:#000000;"> <div><span style="display:inline" class="fn org country-name">Quốc gia Giáo hội</span></div> </th> </tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div class="collapsible-list mw-collapsible mw-collapsed" style="text-align: left;"> <div style="line-height: 1.6em; font-weight: bold; text-align:center; font-weight:bold; background-color:#E5E5E5;"><div style="margin: 0 4em">Tên bản ngữ</div></div> <ul class="mw-collapsible-content" style="margin-top: 0; margin-bottom: 0; line-height: inherit; list-style: none; margin-left: 0; padding-top:0.25em; font-weight:normal; word-break:break-all; text-align:center;"><li style="line-height: inherit; margin: 0"><i>Stato della Chiesa</i><br /><i>Status Pontificius</i></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">754–1870<br /><small>Những gián đoạn: <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18) (trang không tồn tại)">1798–1799</a>, <a href="/w/index.php?title=Napoleon_v%C3%A0_Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Napoleon và Giáo hội Công giáo (trang không tồn tại)">1809-1814</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_19)" class="mw-redirect" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 19)">1849</a></small></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding:0 2px 0 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Flag_of_the_Papal_States_(1825-1870).svg" class="mw-file-description" title="Quốc kỳ năm 1870 Lãnh địa Giáo hoàng"><img alt="Quốc kỳ năm 1870 Lãnh địa Giáo hoàng" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/125px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png" decoding="async" width="125" height="94" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/188px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg/250px-Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div> <div><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_k%E1%BB%B3_Th%C3%A0nh_Vatican" title="Quốc kỳ Thành Vatican">Quốc kỳ năm 1870</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding:0 5px 0 2px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:CoA_Pontifical_States_02.svg" class="mw-file-description" title="Quốc huy cho tới thế kỷ 19 Lãnh địa Giáo hoàng"><img alt="Quốc huy cho tới thế kỷ 19 Lãnh địa Giáo hoàng" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/CoA_Pontifical_States_02.svg/70px-CoA_Pontifical_States_02.svg.png" decoding="async" width="70" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/CoA_Pontifical_States_02.svg/105px-CoA_Pontifical_States_02.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/CoA_Pontifical_States_02.svg/140px-CoA_Pontifical_States_02.svg.png 2x" data-file-width="618" data-file-height="710" /></a></span></div> <div>Quốc huy cho tới thế kỷ 19</div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><td colspan="2" class="anthem" style="text-align:center"><hr style="height:3px; background-color:#E5E5E5" /> <div style="line-height:1.2em;"><b><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_ca" title="Quốc ca">Quốc ca</a>: </b><i><a href="/wiki/Noi_vogliam_Dio,_Vergine_Maria" title="Noi vogliam Dio, Vergine Maria">Noi vogliam Dio, Vergine Maria</a></i> (– 1857) <br /><center> <i><a href="/w/index.php?title=Marcia_trionfale_(Hallmayer)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcia trionfale (Hallmayer) (trang không tồn tại)">Marcia trionfale</a></i> (1857–1870)</center></div></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Papal_States_1815.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Papal_States_1815.svg/250px-Papal_States_1815.svg.png" decoding="async" width="250" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Papal_States_1815.svg/375px-Papal_States_1815.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Papal_States_1815.svg/500px-Papal_States_1815.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="456" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">Bản đồ Lãnh địa Giáo hoàng năm 1815 sau <a href="/wiki/C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Napol%C3%A9on" title="Các cuộc chiến tranh của Napoléon">các cuộc chiến tranh của Napoléon</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:PapalStates1700.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/PapalStates1700.png/250px-PapalStates1700.png" decoding="async" width="250" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e8/PapalStates1700.png 1.5x" data-file-width="375" data-file-height="228" /></a></span><div style="position:relative;top:0.3em;">Bản đồ Lãnh địa Giáo hoàng năm 1700</div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Tổng quan</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_%C4%91%C3%B4" title="Thủ đô">Thủ đô</a></th><td><a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a></td></tr><tr><th scope="row">Ngôn ngữ thông dụng</th><td><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">Tiếng Latinh</a>, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C3%9D" title="Tiếng Ý">tiếng Ý</a>, <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Occitan" title="Tiếng Occitan">tiếng Occitan</a></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">Tôn giáo chính</a><div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td><a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Giáo hội Công giáo La Mã">Công giáo La Mã</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Chính trị</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_ph%E1%BB%A7" title="Chính phủ">Chính phủ</a></th><td><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tuy%E1%BB%83n_c%E1%BB%AD" title="Quân chủ tuyển cử">Quân chủ tuyển cử</a> <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_chuy%C3%AAn_ch%E1%BA%BF" title="Quân chủ chuyên chế">chuyên chế</a> <a href="/wiki/Th%E1%BA%A7n_quy%E1%BB%81n" title="Thần quyền">thần quyền</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" class="mw-redirect" title="Danh sách Giáo hoàng">Giáo hoàng</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 754–757 </div></th><td><a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_St%C3%AAphan%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Stêphanô II">Stêphanô II</a> <small>(đầu tiên)</small></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1846–1870 </div></th><td><a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Piô IX</a> <small>(cuối cùng)</small></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_y_Qu%E1%BB%91c_v%E1%BB%A5_khanh" title="Hồng y Quốc vụ khanh">Hồng y Quốc vụ khanh</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1551–1555 </div></th><td><a href="/w/index.php?title=Girolamo_Dandini_(1509%E2%80%931559)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Girolamo Dandini (1509–1559) (trang không tồn tại)">Girolamo Dandini</a> <small>(đầu tiên)</small></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1848–1870 </div></th><td><a href="/w/index.php?title=Giacomo_Antonelli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giacomo Antonelli (trang không tồn tại)">Giacomo Antonelli</a> <small>(cuối cùng)</small></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Lịch sử</th></tr><tr><th scope="row">Lịch sử</th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Thành lập </div></th><td>754</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Charlemagne#Xâm_chiếm_Lombardy" title="Charlemagne">Codification</a> </div></th><td>781</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Venice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Venice (trang không tồn tại)">Hiệp ước Venice</a> (Độc lập khỏi Đế quốc La Mã Thần Thánh) </div></th><td>1177</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18) (trang không tồn tại)">Sụp đổ (lần đầu)</a> </div></th><td>15 tháng 2 năm 1798</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Napoleon_v%C3%A0_Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Napoleon và Giáo hội Công giáo (trang không tồn tại)">Tuyên bố Dinh Schönbrunn</a> </div></th><td>17 tháng 5 năm 1809</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFm_gi%E1%BB%AF_Roma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiếm giữ Roma (trang không tồn tại)">Sụp đổ (lần hai)</a> </div></th><td>ngày 20 tháng 9, 1870</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Lat%C3%AAran%C3%B4" title="Hiệp ước Latêranô">Thành Vatican</a> </div></th><td>11 tháng 2 năm 1929</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Kinh tế</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ti%E1%BB%81n_t%E1%BB%87" class="mw-redirect" title="Đơn vị tiền tệ">Đơn vị tiền tệ</a></th><td><a href="/w/index.php?title=Scudo_L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scudo Lãnh địa Giáo hoàng (trang không tồn tại)">Scudo Lãnh địa Giáo hoàng</a><br /><small>(tới năm 1866)</small><br /><a href="/w/index.php?title=Lira_L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lira Lãnh địa Giáo hoàng (trang không tồn tại)">Lira Lãnh địa Giáo hoàng</a><br /><small>(1866–1870)</small></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E5E5E5;"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; display:inline-table;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Tiền thân</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Kế tục</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg/20px-Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg/30px-Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg/40px-Byzantine_Palaiologos_Eagle.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="770" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế quốc Đông La Mã</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D_(%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_Th%C3%A1nh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Ý (Đế quốc La Mã Thần Thánh) (trang không tồn tại)">Vương quốc Ý (Đế quốc La Mã Thần Thánh)</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/20px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/30px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/40px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18) (trang không tồn tại)">Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18)</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/30px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/40px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Đệ nhất Đế chế Pháp">Đệ nhất Đế chế Pháp</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/20px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/30px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/40px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_19)" class="mw-redirect" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 19)">Cộng hòa La Mã (thế kỷ 19)</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg/20px-Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg/30px-Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg/40px-Flag_of_the_Napoleonic_Kingdom_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D_(Napol%C3%A9on)" title="Vương quốc Ý (Napoléon)">Vương quốc Ý (Napoléon)</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18) (trang không tồn tại)">Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18)</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/20px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/30px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg/40px-Flag_of_the_Repubblica_Romana_%281798%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Đệ nhất Đế chế Pháp">Đệ nhất Đế chế Pháp</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/30px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/40px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_19)" class="mw-redirect" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 19)">Cộng hòa La Mã (thế kỷ 19)</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/20px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/30px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg/40px-Flag_of_the_Roman_Republic_%2819th_century%29.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg/20px-Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg/30px-Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg/40px-Flag_of_Italy_%281861%E2%80%931946%29.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_t%C3%B9_%E1%BB%9F_Vatican" title="Người tù ở Vatican">Người tù ở Vatican</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg/20px-Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg/30px-Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg/40px-Flag_of_the_Papal_States_%281808-1870%29.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row">Hiện nay là một phần của</th><td><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/23px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/35px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/45px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/23px-Flag_of_Italy.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/35px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/45px-Flag_of_Italy.svg.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="1000" /></span></span> </span><a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Ý</a><br /><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/16px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/24px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg/32px-Flag_of_Vatican_City_%282001%E2%80%932023%29.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="500" /></span></span>  </span><a href="/wiki/Th%C3%A0nh_Vatican" title="Thành Vatican">Thành Vatican</a></td></tr></tbody></table> <p><b>Lãnh địa Giáo hoàng</b> hay <b>Nhà nước Giáo hoàng</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C3%9D" title="Tiếng Ý">tiếng Ý</a>: <i>Stato Pontificio</i>; <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>: <i>Papal States</i>), tên gọi chính thức là <b>Nhà nước Giáo hội</b> hay <b>Quốc gia Giáo hội</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C3%9D" title="Tiếng Ý">tiếng Ý</a>: <i>Stato della Chiesa</i>, phát âm tiếng Ý: <small>phát âm tiếng Ý: </small><span title="Kí hiệu đại diện trong IPA" class="IPA"><a href="/wiki/IPA" class="mw-redirect" title="IPA">[ˈstaːto della ˈkjɛːza, ˈkjeː-]</a></span>; <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latinh</a>: <i>Status Ecclesiasticus</i>;<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> cũng là <i>Dicio Pontificia</i>; <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>: <i>State of the Church</i>), là một lãnh thổ ở <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> nằm dưới quyền cai trị trực tiếp của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> từ năm 756 đến năm 1870.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đây là một trong những quốc gia lớn nhất từng tồn tại trên Bán đảo Ý từ thế kỷ VIII cho đến khi <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sardegna" title="Vương quốc Sardegna">Vương quốc Sardegna</a> thống nhất bán đảo này bằng cách chinh phục và kết thúc vào năm 1861 và dứt điểm vào năm 1870 để lập ra <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a>. </p><p>Trong thời kỳ <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_h%C6%B0ng" class="mw-redirect" title="Phục hưng">Phục hưng</a>, lãnh thổ của giáo hội đã mở rộng rất nhiều và <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> trở thành một trong những nhà cai trị thế tục quan trọng nhất của Ý cũng như người đứng đầu Giáo hội. Ở thời kỳ đỉnh cao của mình, Lãnh địa Giáo hoàng đã bao phủ hầu hết các vùng <a href="/wiki/Lazio" title="Lazio">Lazio</a> (bao gồm cả <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a>), <a href="/wiki/Marche" title="Marche">Marche</a>, <a href="/wiki/Umbria" title="Umbria">Umbria</a> và <a href="/w/index.php?title=Romagna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romagna (trang không tồn tại)">Romagna</a> và một phần của <a href="/wiki/Emilia" class="mw-redirect" title="Emilia">Emilia</a> thuộc nước <a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Ý</a> hiện nay. Những tài sản này được coi là biểu hiện của quyền lực nhất thời của Giáo hoàng, trái ngược với quyền lực tối cao trong giáo hội của ngài. </p><p>Tuy nhiên, đến năm 1861, phần lớn lãnh thổ của Lãnh địa Giáo hoàng đã bị <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> của <a href="/wiki/Vittorio_Emanuele_II_c%E1%BB%A7a_%C3%9D" title="Vittorio Emanuele II của Ý">Victor Emmanuel II</a> chinh phục. Chỉ có <a href="/wiki/Lazio" title="Lazio">Lazio</a>, bao gồm <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a>, vẫn nằm dưới sự kiểm soát tạm thời của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a>. Năm 1870, Giáo hoàng mất Lazio cũng như Rome, và không còn kiểm soát bất kỳ lãnh thổ thực tế nào. Ngoại trừ <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_cung_th%C3%A1nh_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_Th%C3%A1nh_Ph%C3%AAr%C3%B4" title="Vương cung thánh đường Thánh Phêrô">Vương cung thánh đường Thánh Phêrô</a>, nơi ở của Giáo hoàng và các toà nhà liên quan xung quanh <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93i_Vatican" title="Đồi Vatican">Đồi Vatican</a> thuộc thành phố <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a>, mà nhà nước Ý mới không chiếm đóng về mặt quân sự, mặc dù đã sáp nhập. Năm 1929, lãnh tụ <a href="/wiki/Ph%C3%A1t_x%C3%ADt_%C3%9D" title="Phát xít Ý">Phát xít Ý</a> <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a>, người đứng đầu Chính phủ Ý, đã chấm dứt vấn đề "<a href="/wiki/T%C3%B9_nh%C3%A2n_%E1%BB%9F_Vatican" class="mw-redirect" title="Tù nhân ở Vatican">Tù nhân ở Vatican</a>" bằng cách đàm phán và ký kết <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Lat%C3%AAran%C3%B4" title="Hiệp ước Latêranô">Hiệp ước Lateran</a>. Hiệp ước này đã công nhận quyền của <a href="/wiki/T%C3%B2a_Th%C3%A1nh" title="Tòa Thánh">Tòa Thánh</a> đối với một lãnh thổ với diện tích tương đương với 0,44 km2 mà ngày nay được biết đến là <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_Vatican" title="Thành Vatican">Thành Vatican</a>, một quốc gia có chủ quyền với diện tích nhỏ nhất thế giới nằm bên trong thủ đô <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a> của nước Ý. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tên_gọi"><span id="T.C3.AAn_g.E1.BB.8Di"></span>Tên gọi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Tên gọi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tên gọi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các lãnh địa Giáo hoàng còn được gọi chung là Nhà nước Giáo hoàng, mặc dù số nhiều thường được sử dụng phổ biến, nhưng số ít thì đúng hơn, vì nó được dùng cho một chính thể thống nhất hơn là một liên minh cá nhân đơn thuần. Ngoài ra nó còn được gọi với nhiều tên gọi khác nhau như: các lãnh địa Giáo hội, các lãnh địa La Mã...<sup id="cite_ref-mitchell368_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-mitchell368-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ở một mức độ nào đó, tên dùng được thay đổi theo sở thích và thói quen của các ngôn ngữ <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a> mà nó được thể hiện. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%A7a_Roma" class="mw-redirect" title="Lịch sử của Roma">Lịch sử của Roma</a> và <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Lịch sử Chế độ Giáo hoàng">Lịch sử Chế độ Giáo hoàng</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguồn_gốc"><span id="Ngu.E1.BB.93n_g.E1.BB.91c"></span>Nguồn gốc</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Roma" title="Công quốc Roma">Công quốc Roma</a></div> <p>Trong 300 năm đầu tiên, <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i" title="Giáo hội">Giáo hội</a> bị <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế La Mã">Đế chế La Mã</a> đàn áp và không được công nhận, không thể giữ hoặc chuyển nhượng tài sản.<sup id="cite_ref-schnurer_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-schnurer-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các hội chúng ban đầu nhóm họp trong những căn phòng của những gia đình khá giả, và một số nhà thờ ban đầu, nằm ở ngoại ô của <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a> cổ đại, được giữ như tài sản của các cá nhân, thay vì bởi chính Giáo hội. Tuy nhiên, tài sản do các thành viên riêng lẻ của Giáo hội nắm giữ trên danh nghĩa hoặc thực tế thường được coi là tài sản thừa kế chung được chuyển tiếp cho người thừa kế hợp pháp của tài sản đó, thường là các <a href="/wiki/Ph%C3%B3_t%E1%BA%BF" title="Phó tế">phó tế</a> cao cấp, những người phụ tá cho <a href="/wiki/Gi%C3%A1m_m%E1%BB%A5c" title="Giám mục">Giám mục</a> địa phương. Nói chung khối tài sản này gọp chung lại thì khá lớn, vì nó không chỉ có những ngôi nhà ở Rome, hoặc lân cận mà còn bao gồm các điền trang trên khắp nước Ý...<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hệ thống này bắt đầu thay đổi dưới thời trị vì của <a href="/wiki/Constantinus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Constantinus Đại đế">Constantinus Đại đế</a>, người đã công nhận sự hợp pháp của <a href="/wiki/C%C6%A1_%C4%91%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Cơ đốc giáo">Cơ đốc giáo</a> trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế La Mã">Đế chế La Mã</a>, và trao trả lại bất kỳ tài sản nào đã bị tịch thu trước đó.<sup id="cite_ref-schnurer_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-schnurer-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Cung_%C4%91i%E1%BB%87n_Lateran" title="Cung điện Lateran">Cung điện Lateran</a> là khoản quyên góp mới quan trọng đầu tiên cho Nhà thờ, đây có lẽ là một món quà từ chính <a href="/wiki/Constantinus_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Constantinus Đại đế">Constantinus Đại đế</a>.<sup id="cite_ref-schnurer_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-schnurer-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Các khoản quyên góp sau đó chủ yếu nằm trên <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_Italia" class="mw-redirect" title="Bán đảo Italia">Bán đảo Italia</a>, nhưng một số khác cũng có ở các tỉnh của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế La Mã">Đế chế La Mã</a>. Tuy nhiên, Giáo hội nắm giữ tất cả những vùng đất này như một chủ đất tư nhân, chứ không phải là một thực thể có chủ quyền. Sau sự sụp đổ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_T%C3%A2y_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế Tây La Mã">Đế chế Tây La Mã</a>, vị trí <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> ngày càng bị đe doạ và dễ bị tổn thương. Khi quyền lực trung ương của La Mã tan rã trong suốt cuối thế kỷ V, quyền kiểm soát trên <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> liên tục bị đổi chủ, rơi vào tay người Arian dưới thời trị vì của <a href="/wiki/Odoacer" title="Odoacer">Odoacer</a> và sau đó là <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Ostrogoth" title="Người Ostrogoth">người Ostrogoth</a>. Tổ chức Giáo hội ở Ý do Giáo hoàng đứng đầu đã đệ trình lên chính quyền đương thời khẳng định quyền tối cao của mình trong toàn thể <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i" title="Giáo hội">Giáo hội</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nền móng của Nhà nước Giáo hoàng với tư cách là một thực thể chính trị có chủ quyền đã được bắt đầu từ thế kỷ VI. Năm 535, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế Đông La Mã">Đế chế Đông La Mã</a> - được hầu hết các nhà sử học gọi là Đế chế Byzantine để phân biệt chính thể Chính thống nói <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Tiếng Hy Lạp">tiếng Hy Lạp</a> và có thủ phủ tại <a href="/wiki/Constantinople" class="mw-redirect" title="Constantinople">Constantinople</a> với <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_T%C3%A2y_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế Tây La Mã">Đế chế Tây La Mã</a> của <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Công giáo">Công giáo</a> nói <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latinh" title="Tiếng Latinh">tiếng Latinh</a> cai trị từ <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a> - dưới thời Hoàng đế <a href="/wiki/Justinianus_I" title="Justinianus I">Justinianus I</a>, đã tái chiếm Ý kéo dài vài thập kỷ và tàn phá các cấu trúc chính trị, kinh tế của Ý. Sau đó vào năm 568, <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Lombard" title="Người Lombard">người Lombard</a> tiến vào <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> từ phía Bắc, thành lập một vương quốc Ý, và trong 2 thập kỷ tiếp theo, họ đã chinh phục phần lớn lãnh thổ Ý do Byzantine cai trị trước đó. Đến thế kỷ VII, quyền lực của Byzantine chủ yếu giới hạn trong một dãi chéo chạy từ <a href="/wiki/Ravenna" title="Ravenna">Ravenna</a>, nơi đặt đại diện của hoàng đế, đến Rome và về phía Nam tới <a href="/wiki/Naples" class="mw-redirect" title="Naples">Naples</a>, cộng với các vùng ven biển.<sup id="cite_ref-FOOTNOTETreadgold1997378_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTETreadgold1997378-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Phía Bắc Naples, dãi kiểm soát của Byzantine đã bị thu hẹp và biên giới của "hành lang Rome-Ravenna" đã cực kỳ hẹp.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Với quyền lực cai trị của Byzantine ở phần lãnh thổ còn lại thuộc Đông Bắc bán đảo, <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> với tư cách là chủ đất lớn nhất và là nhân vật có uy tín nhất ở Ý, mặc nhiên bắt đầu đảm nhận phần lớn quyền cai trị mà Byzantine không thể thực hiện ở các khu vực xung quanh thành phố Rome. Trong khi các Giáo hoàng vẫn là "thần dân La Mã" về mặt pháp lý, dưới quyền của Byzantine, tuy nhiên trên thực tế thì <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Roma" title="Công quốc Roma">Công quốc Roma</a>, một khu vực gần tương đương với <a href="/wiki/Lazio" title="Lazio">Latium ngày nay</a>, đã trở thành một quốc gia độc lập do Giáo hoàng cai trị.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz20041060_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKleinhenz20041060-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sự độc lập của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i" title="Giáo hội">Giáo hội</a> phần lớn đến từ việc người dân ủng hộ đối với vị trí của Giáo hoàng ở Ý, đã cho phép nhiều Giáo hoàng khác nhau chống lại ý muốn của hoàng đế Byzantine: Thậm chí <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gr%C3%AAg%C3%B4ri%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Grêgôriô II">Giáo hoàng Grêgôriô II</a> đã ra <a href="/wiki/V%E1%BA%A1_tuy%E1%BB%87t_th%C3%B4ng" title="Vạ tuyệt thông">Vạ tuyệt thông</a> cho Hoàng đế <a href="/wiki/Leon_III" title="Leon III">Leon III</a> trong Cuộc tranh cãi Iconoclastic.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, Giáo hoàng và các đại diện của Hoàng đế Byzantine ở Ý vẫn làm việc cùng nhau để kiểm soát sức mạnh đang lên của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Lombard" title="Người Lombard">người Lombard</a> ở bán đảo. Tuy nhiên, khi quyền lực của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đế chế Đông La Mã">Byzantine</a> suy yếu, Giáo hoàng đảm nhận một vai trò ngày càng lớn trong việc bảo vệ Rome khỏi người Lombard, vì không sở hữu quyền lực quân sự, nên Giáo hoàng chủ yếu đạt được mọi thứ thông qua ngoại giao.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Dấu mốc quan trọng nhất trong việc thành lập Nhà nước Giáo hoàng là thoả thuận về ranh giới được thể hiện trong Lễ <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BA%BFn_t%E1%BA%B7ng_Sutri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiến tặng Sutri (trang không tồn tại)">hiến tặng Sutri</a> của <a href="/w/index.php?title=Liutprand,_Vua_c%E1%BB%A7a_Lombard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liutprand, Vua của Lombard (trang không tồn tại)">Vua Lombard Liuprand</a> (728) cho <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gr%C3%AAg%C3%B4ri%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Grêgôriô II">Giáo hoàng Grêgôriô II</a>.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hiến_tặng_của_Pepin"><span id="Hi.E1.BA.BFn_t.E1.BA.B7ng_c.E1.BB.A7a_Pepin"></span>Hiến tặng của Pepin</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Hiến tặng của Pepin”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hiến tặng của Pepin"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Hi%E1%BA%BFn_t%E1%BA%B7ng_c%E1%BB%A7a_Pepin" title="Hiến tặng của Pepin">Hiến tặng của Pepin</a></div> <p>Khi Lãnh địa của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đế quốc Đông La Mã</a> ở <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> (Exarchate of Ravenna) rơi vào tay của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Lombard" title="Người Lombard">người Lombard</a> vào năm 751,<sup id="cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz2004324_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKleinhenz2004324-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Roma" title="Công quốc Roma">Công quốc Roma</a> hoàn toàn bị chia cắt khỏi Đế chế Byzantine, nhưng về mặt lý thuyết thì nó vẫn là một phần của đế chế. Các <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> đã nỗ lực trong <a href="/wiki/Ngo%E1%BA%A1i_giao" title="Ngoại giao">ngoại giao</a> để đảm bảo sự ủng hộ của <a href="/wiki/Francia" title="Francia">người Frank</a>. Năm 751, <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Dacaria" title="Giáo hoàng Dacaria">Giáo hoàng Dacaria</a> đã phong cho <a href="/wiki/P%C3%A9pin_L%C3%B9n" title="Pépin Lùn">Pépin Lùn</a> làm vua thay cho vị vua bù nhìn của <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Merovee" class="mw-redirect" title="Vương triều Merovee">Vương triều Merovee</a> <a href="/w/index.php?title=Childeric_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Childeric III (trang không tồn tại)">Childeric III</a>. Người kế vị Giáo hoàng Dacaria là <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_St%C3%AAphan%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Stêphanô II">Giáo hoàng Stêphanô II</a>, đã phong cho Pepin danh hiệu <i>"Patrician of the Romans"</i>. Pepin đã dẫn đầu một đội quân Frank vào Ý vào năm 754 và 756. Pepin đã đánh bại người Lombard - nắm quyền kiểm soát miền bắc nước Ý - và dâng tặng cho Giáo hoàng những tài sản trước đây thuộc về Exarchate của Ravenna (lãnh thổ mà Đế quốc Đông La Mã kiểm soát ở Ý). </p><p>Năm 781, <a href="/wiki/Charlemagne" title="Charlemagne">Charlemagne</a> đã hệ thống hoá các khu vực mà <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> sẽ được trao chủ quyền: <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Roma" title="Công quốc Roma">Công quốc Roma</a> là trung tâm và là thủ phủ của các Giáo hoàng, nhưng lãnh thổ sau đó được mở rộng ra bao gồm Ravenna, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Pentapolis" title="Công quốc Pentapolis">Công quốc Pentapolis</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Benevento" title="Công quốc Benevento">Công quốc Benevento</a>, <a href="/wiki/Toscana" title="Toscana">Toscana</a>, <a href="/wiki/Corse" title="Corse">Corse</a>, <a href="/wiki/Lombardy" class="mw-redirect" title="Lombardy">Lombardy</a>, và một số thành phố của Ý. Sự hợp tác đôi bên cùng có lợi giữa Giáo hoàng và triều đại Carolingian lên đến đỉnh điểm vào năm 800, khi <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_L%C3%AA%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Lêô II">Giáo hoàng Lêô II</a> phong cho <a href="/wiki/Charlemagne" title="Charlemagne">Charlemagne</a> làm <i>Hoàng đế của người La Mã</i>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mối_quan_hệ_với_Đế_chế_La_Mã_Thần_thánh"><span id="M.E1.BB.91i_quan_h.E1.BB.87_v.E1.BB.9Bi_.C4.90.E1.BA.BF_ch.E1.BA.BF_La_M.C3.A3_Th.E1.BA.A7n_th.C3.A1nh"></span>Mối quan hệ với Đế chế La Mã Thần thánh</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Mối quan hệ với Đế chế La Mã Thần thánh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mối quan hệ với Đế chế La Mã Thần thánh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D_(%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh)" title="Vương quốc Ý (Đế quốc La Mã Thần thánh)">Vương quốc Ý (Đế quốc La Mã Thần thánh)</a></div> <p>Bản chất chính xác của mối quan hệ giữa các Giáo hoàng và hoàng đế - và giữa Nhà nước Giáo hội và Đế chế là không rõ ràng. Người ta không biết liệu các Lãnh địa Giáo hoàng có phải là một vương quốc riêng biệt, mà Giáo hoàng là người cai trị hay không, hay chỉ đơn thuần là một phần của <a href="/wiki/Francia" title="Francia">Đế chế Frankish</a>, trong đó vai trò của Giáo hoàng là kiểm soát hành chính như được đề xuất trong chuyên luận cuối thế kỷ IX <i>"Libellus de imperatoria potestate in urbe Roma"</i>, hoặc liệu các Hoàng đế La Mã Thần thánh có phải là đại diện của Giáo hoàng (như một loại Lãnh chúa) cai trị Các quốc gia Cơ đốc giáo (Christendom), trong đó Giáo hoàng chỉ chịu trách nhiệm trực tiếp về các khu vực Rome và các nhiệm vụ tinh thần. </p><p>Các sự kiện vào thế kỷ IX đã làm trì hoãn cuộc xung đột quyền lời. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" class="mw-redirect" title="Đế chế La Mã Thần thánh">Đế chế La Mã Thần thánh</a> của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Frank" title="Người Frank">người Frank</a> đã sụp đổ khi lãnh thổ của nó đã bị chia nhỏ cho các cháu của <a href="/wiki/Charlemagne" title="Charlemagne">Charlemagne</a>. Quyền lực của hoàng gia ở <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> suy yếu và uy tín của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> giảm sút. Điều này dẫn đến sự gia tăng quyền lực của giới <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quý tộc La Mã (trang không tồn tại)">quý tộc La Mã</a> địa phương, và quyền kiểm soát các Lãnh địa Giáo hoàng trong đầu thế kỷ X đã rơi vào tay của một gia đình quý tộc quyền lực và thối nát, <a href="/w/index.php?title=B%C3%A1_t%C6%B0%E1%BB%9Bc_Tusculum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bá tước Tusculum (trang không tồn tại)">Theophylacti</a>. Thời kỳ này sau đó được gọi là <a href="/w/index.php?title=Saeculum_obscurum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saeculum obscurum (trang không tồn tại)">Saeculum obscurum</a> ("thời đại đen tối"), và đôi khi được coi là <i>"rule by harlots"</i>.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trên thực tế thì các <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> không thể thực hiện chủ quyền hiệu quả đối với toàn bộ lãnh thổ rộng lớn và nhiều đồi núi của Nhà nước Giáo hội, và các khu vực này vẫn duy trì hệ thống chính quyền cũ của mình, với nhiều lãnh địa và hầu quốc nhỏ, mỗi lãnh thổ đều đóng kiên cố vào một <a href="/w/index.php?title=Rocca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rocca (trang không tồn tại)">rocca</a> - thành trì hoặc pháo đài kiên cố, thường nằm trên đỉnh đồi, trên thực tế một rocca có thể không lớn hơn một trang trại, những rocca lớn hơn sẽ được gọi là castello. </p><p>Qua một số chiến dịch vào giữa thế kỷ X, nhà cai trị <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Người Đức">người Đức</a> <a href="/wiki/Otto_I_c%E1%BB%A7a_Th%C3%A1nh_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" title="Otto I của Thánh chế La Mã">Otto I</a> đã chinh phục miền Bắc nước <a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Ý</a>; <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gioan_XII" title="Giáo hoàng Gioan XII">Giáo hoàng Gioan XII</a> đã phong cho ông làm Hoàng đế (người đầu tiên đăng quang sau hơn 40 năm) và hai người đã phê chuẩn <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_b%E1%BA%B1ng_Ottonianum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn bằng Ottonianum (trang không tồn tại)">Văn bằng Ottonianum</a>, theo đó hoàng đế trở thành người bảo đảm cho nền độc lập của Lãnh địa Giáo hoàng.<sup id="cite_ref-FOOTNOTETucker2009332_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTETucker2009332-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, trong hai thế kỷ tiếp theo, các Giáo hoàng và hoàng đế đã tranh cãi về nhiều vấn đề, và các nhà cai trị Đức thường coi Lãnh địa Giáo hoàng như một phần lãnh thổ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">Đế quốc La Mã Thần thánh</a>. Sau cuộc <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1i_c%C3%A1ch_Gregorian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cái cách Gregorian (trang không tồn tại)">Cái cách Gregorian</a> đã giúp giải phóng việc quản lý Giáo hội khỏi sự can thiệp của Đế chế La Mã Thần thánh, từ đó tính độc lập của Lãnh địa Giáo hoàng càng ngày càng tăng lên. Sau khi <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Staufer" class="mw-redirect" title="Nhà Staufer">Triều đại Hohenstufen</a> bị diệt vong, các hoàng đế Đức hiếm khi can thiệp vào công việc của Ý. Để đối phó với cuộc đấu tranh gữa <a href="/wiki/Guelphs_v%C3%A0_Ghibellines" title="Guelphs và Ghibellines">Guelphs và Ghibellines</a>, <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Venice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Venice (trang không tồn tại)">Hiệp ước Venice</a> chính thức công nhận sự độc lập của Lãnh địa Giáo hoàng khỏi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">Đế quốc La Mã Thần thánh</a> vào năm 1177. Đến năm 1300, Lãnh địa Giáo hoàng, cùng các công quốc và thân vương quốc trên <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> đã kiểm soát quyền cai trị độc lập của mình một cách hiệu quả. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Giáo_hoàng_ở_Avignon"><span id="Gi.C3.A1o_ho.C3.A0ng_.E1.BB.9F_Avignon"></span>Giáo hoàng ở Avignon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Giáo hoàng ở Avignon”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giáo hoàng ở Avignon"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Avignon_Papacy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Avignon Papacy (trang không tồn tại)">Avignon Papacy</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Central_States_of_the_Church_c_1430.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Central_States_of_the_Church_c_1430.png/250px-Central_States_of_the_Church_c_1430.png" decoding="async" width="250" height="409" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Central_States_of_the_Church_c_1430.png/375px-Central_States_of_the_Church_c_1430.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Central_States_of_the_Church_c_1430.png/500px-Central_States_of_the_Church_c_1430.png 2x" data-file-width="1900" data-file-height="3106" /></a><figcaption>Lãnh thổ của Nhà nước Giáo hoàng k.<span style="white-space:nowrap;"> 1430</span></figcaption></figure> <p>Từ năm 1305 đến năm 1378, các <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> đều cư trú tại lãnh địa <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a>, được bao quanh bởi <a href="/wiki/Provence" title="Provence">Provence</a> và chịu ảnh hưởng bởi các vị vua Pháp. Thời kỳ này được gọi là "Avignonese" hay "Babylonian Captivity"<sup id="cite_ref-FOOTNOTESpielvogel2013245-246_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESpielvogel2013245-246-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEElmMixson2015154_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEElmMixson2015154-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEWatanabe2013241_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWatanabe2013241-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz2004220,_982_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEKleinhenz2004220,_982-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Thành phố Avignon đã được thêm vào Lãnh địa Giáo hoàng; nó vẫn thuộc sở hữu của các Giáo hoàng trong khoảng 400 năm nữa, ngay cả sau khi các Giáo hoàng quay trở lại <a href="/wiki/Rome" class="mw-redirect" title="Rome">Rome</a>. Avignon bị chiếm giữ và sáp nhập vào nhà nước Pháp trong cuộc <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Ph%C3%A1p" title="Cách mạng Pháp">Cách mạng Pháp</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phục_hưng"><span id="Ph.E1.BB.A5c_h.C6.B0ng"></span>Phục hưng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Phục hưng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phục hưng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg/250px-Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg" decoding="async" width="250" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg/375px-Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg/500px-Quirinale_palazzo_e_obelisco_con_dioscuri_Roma.jpg 2x" data-file-width="6965" data-file-height="4912" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Cung_%C4%91i%E1%BB%87n_Quirinal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cung điện Quirinal (trang không tồn tại)">Cung điện Quirinal</a>, nơi ở của Giáo hoàng và là nơi đặt các văn phòng dân sự của các Lãnh địa Giáo hoàng từ <a href="/w/index.php?title=Renaissance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Renaissance (trang không tồn tại)">Renaissance</a> cho đến khi họ sáp nhập</figcaption></figure> <p>Trong thời <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_h%C6%B0ng" class="mw-redirect" title="Phục hưng">Phục hưng</a>, lãnh thổ của Nhà nước Giáo hoàng mở rộng rất nhiều, đặc biệt là dưới thời các <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Alexan%C4%91%C3%AA_VI" title="Giáo hoàng Alexanđê VI">Giáo hoàng Alexanđê VI</a> và <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Giuli%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Giuliô II">Giáo hoàng Giuliô II</a>. Giáo hoàng trở thành một trong những nhà cai trị thế tục quan trọng nhất của Ý cũng như người đứng đầu <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i" title="Giáo hội">Giáo hội</a>, ký kết các hiệp ước với các vị vua khác và chống lại các cuộc chiến tranh. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết các Lãnh địa Giáo hoàng vẫn chỉ do Giáo hoàng kiểm soát trên danh nghĩa, và phần lớn lãnh thổ được cai trị bởi các thân vương nhỏ. Quyền kiểm soát luôn luôn bị tranh cãi; thực sự thì phải đến thế kỷ XVI, Giáo hoàng mới có quyền kiểm soát thực tế đối với tất cả các lãnh thổ của mình. </p><p>Các trách nhiệm của Giáo hoàng thường bị xung đột. Nhà nước Giáo hoàng đã tham gia vào ít nhất 3 cuộc chiến trong hai thập kỷ đầu của thế kỷ XVI.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Giuli%C3%B4_II" title="Giáo hoàng Giuliô II">Giáo hoàng Giuliô II</a>, "Giáo hoàng chiến binh", đã chiến đấu thay mặt họ. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cải_cách_Kháng_nghị"><span id="C.E1.BA.A3i_c.C3.A1ch_Kh.C3.A1ng_ngh.E1.BB.8B"></span>Cải cách Kháng nghị</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Cải cách Kháng nghị”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cải cách Kháng nghị"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Cuộc <a href="/wiki/C%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_Kh%C3%A1ng_ngh%E1%BB%8B" class="mw-redirect" title="Cải cách Kháng nghị">Cải cách Kháng nghị</a> bắt đầu vào năm 1517. Năm 1527, trước khi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">Đế quốc La Mã Thần thánh</a> chiến đấu với những người theo đạo <a href="/wiki/Tin_l%C3%A0nh" class="mw-redirect" title="Tin lành">Tin lành</a>, quân đội trung thành với <a href="/wiki/Karl_V_c%E1%BB%A7a_Th%C3%A1nh_ch%E1%BA%BF_La_M%C3%A3" title="Karl V của Thánh chế La Mã">Hoàng đế Charles V</a> đã cướp phá tàn bạo thành Rome và bỏ tù <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Cl%C3%AAment%C3%AA_VII" title="Giáo hoàng Clêmentê VII">Giáo hoàng Clêmentê VII</a>, như một kết quả phụ của các cuộc chiến tranh giành Lãnh địa Giáo hoàng.<sup id="cite_ref-Durant1_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Durant1-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vì vậy, mà Clêmentê VII buộc phải từ bỏ <a href="/wiki/Parma" title="Parma">Parma</a>, <a href="/wiki/Modena" title="Modena">Modena</a>, và một số lãnh thổ nhỏ hơn.<sup id="cite_ref-Durant1_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Durant1-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một thế hệ sau, quân đội của Vua <a href="/wiki/Felipe_II_c%E1%BB%A7a_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Felipe II của Tây Ban Nha">Felipe II của Tây Ban Nha</a> đã đánh bại quân đội của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Phaol%C3%B4_IV" title="Giáo hoàng Phaolô IV">Giáo hoàng Phaolô IV</a> vì cùng một vấn đề.<sup id="cite_ref-Durant2_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Durant2-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thời kỳ này chứng kiến sự hồi sinh dần dần quyền lực tạm thời của Giáo hoàng tại các Lãnh địa Giáo hoàng. Trong suốt thế kỷ XVI, các <a href="/wiki/Th%C3%A1i_%E1%BA%A5p" title="Thái ấp">thái ấp</a> hầu như độc lập như <a href="/wiki/Rimini" title="Rimini">Rimini</a> (thuộc sở hữu của gia đình Malatesta) đã được đưa trở lại dưới sự kiểm soát của Giáo hoàng. Năm 1512, Giáo hội sáp nhập <a href="/wiki/Parma" title="Parma">Parma</a> và <a href="/wiki/Piacenza" title="Piacenza">Piacenza</a>, năm 1545 trở thành một giáo quyền độc lập dưới quyền một người con trai ngoài giá thú của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Phaol%C3%B4_III" title="Giáo hoàng Phaolô III">Giáo hoàng Phaolô III</a>. Quá trình này lên đến đỉnh điểm trong việc giành lại <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Ferrara" title="Công quốc Ferrara">Công quốc Ferrara</a> vào năm 1598, <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanlon2008134_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanlon2008134-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEDomenico200285_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDomenico200285-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Urbino" title="Công quốc Urbino">Công quốc Urbino</a> vào năm 1631. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEGross200440_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEGross200440-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vào thế kỷ XVIII, Lãnh địa Giáo hoàng phát triển đến mức cực đại, bao gồm phần lớn miền Trung nước Ý ngày nay - <a href="/wiki/Latium" title="Latium">Latium</a>, <a href="/wiki/Umbria" title="Umbria">Umbria</a>, <a href="/wiki/Marche" title="Marche">Marche</a> và các <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_ph%C3%A2n_khu_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_c%E1%BB%A7a_L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_t%E1%BB%AB_n%C4%83m_1816_%C4%91%E1%BA%BFn_1870&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các phân khu hành chính của Lãnh địa Giáo hoàng từ năm 1816 đến 1870 (trang không tồn tại)">Legation</a> của <a href="/wiki/Ravenna" title="Ravenna">Ravenna</a>, <a href="/wiki/Ferrara" title="Ferrara">Ferrara</a> và <a href="/wiki/Bologna" title="Bologna">Bologna</a> kéo dài về phía Bắc đến <a href="/w/index.php?title=Romagna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romagna (trang không tồn tại)">Romagna</a>. Nó cũng bao gồm các vùng đất nhỏ <a href="/wiki/Benevento" title="Benevento">Benevento</a> và <a href="/wiki/Pontecorvo" title="Pontecorvo">Pontecorvo</a> ở miền Nam nước Ý, cũng như <a href="/wiki/Comtat_Venaissin" title="Comtat Venaissin">Comtat Venaissin</a> lớn hơn xung quanh <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a> ở miền Nam nước <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thời_đại_Napoleon"><span id="Th.E1.BB.9Di_.C4.91.E1.BA.A1i_Napoleon"></span>Thời đại Napoleon</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Thời đại Napoleon”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thời đại Napoleon"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Italy_1796.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Italy_1796.svg/220px-Italy_1796.svg.png" decoding="async" width="220" height="264" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Italy_1796.svg/330px-Italy_1796.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Italy_1796.svg/440px-Italy_1796.svg.png 2x" data-file-width="3500" data-file-height="4200" /></a><figcaption>Bản đồ <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> năm 1796, cho thấy Lãnh địa Giáo hoàng trước <a href="/wiki/C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Napol%C3%A9on" title="Các cuộc chiến tranh của Napoléon">Các cuộc chiến tranh của Napoléon</a> đã thay đổi bộ mặt của bán đảo</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Ph%C3%A1p" title="Cách mạng Pháp">Cách mạng Pháp</a> đã ảnh hưởng đến các lãnh thổ của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a> cũng như <a href="/w/index.php?title=Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giáo hội La Mã (trang không tồn tại)">Giáo hội La Mã</a> nói chung. Năm 1791, sau một cuộc bầu cử ở <a href="/wiki/Comtat_Venaissin" title="Comtat Venaissin">Comtat Venaissin</a> và <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a>, lực lượng của Cách mạng Pháp đã chiếm đóng lãnh thổ này. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau đó, với cuộc xâm lược của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhất Cộng hòa Pháp">Đệ Nhất Cộng hòa Pháp</a> vào <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> năm 1796, Legation (lãnh thổ phía Bắc của Lãnh địa Giáo hoàng <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) đã bị chiếm giữ và trở thành một phần của <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Cispadane" title="Cộng hòa Cispadane">Cộng hòa Cisalpine</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hai năm sau, quân Pháp xâm chiếm khu vực còn lại của Lãnh địa Giáo hoàng và tướng <a href="/wiki/Louis_Alexandre_Berthier" title="Louis Alexandre Berthier">Louis Alexandre Berthier</a> đã tuyên bố thành lập <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_18)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cộng hòa La Mã (thế kỷ 18) (trang không tồn tại)">Cộng hòa La Mã</a> trên lãnh thổ này vào tháng 2/1798. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_VI" title="Giáo hoàng Piô VI">Giáo hoàng Piô VI</a> đã trốn đến <a href="/wiki/Siena" title="Siena">Siena</a>, và chết trong quá trình lưu vong ở Valence (Pháp) năm 1799. <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_T%E1%BB%95ng_t%C3%A0i_Ph%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ Tổng tài Pháp (trang không tồn tại)">Chế độ Tổng tài Pháp</a> đã cho khôi phục lại Lãnh địa Giáo hoàng vào tháng 6/1800 và <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_VII" title="Giáo hoàng Piô VII">Giáo hoàng Piô VII</a> mới được bầu lên cư trú tại <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>, nhưng <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhất Đế chế Pháp">Đệ Nhất Đế chế Pháp</a> dưới thời <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" class="mw-redirect" title="Napoleon Bonaparte">Napoleon Bonaparte</a> đã tái xâm lược vào năm 1808, và vào ngày 17/05/1809, phần còn lại của Lãnh địa Giáo hoàng đã bị sáp nhập vào Pháp <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-5" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, để lập ra các <a href="/wiki/T%E1%BB%89nh_c%E1%BB%A7a_Ph%C3%A1p" class="mw-redirect" title="Tỉnh của Pháp">tỉnh</a> <a href="/w/index.php?title=Rome_(t%E1%BB%89nh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rome (tỉnh) (trang không tồn tại)">Tibre</a> và <a href="/w/index.php?title=Trasim%C3%A8ne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trasimène (trang không tồn tại)">Trasimène</a>. </p><p>Sau sự sụp đổ của hệ thống Napoleon vào năm 1814, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_Vi%C3%AAn" title="Đại hội Viên">Đại hội Viên</a> chính thức cho khôi phục lại Lãnh địa Giáo hoàng (nhưng không bao gồm <a href="/wiki/Contat_Venaissin" class="mw-redirect" title="Contat Venaissin">Contat Venaissin</a> hay <a href="/wiki/Avignon" title="Avignon">Avignon</a>). <sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-6" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Từ năm 1814 cho đến khi <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gr%C3%AAg%C3%B4ri%C3%B4_XVI" title="Giáo hoàng Grêgôriô XVI">Giáo hoàng Grêgôriô XVI</a> qua đời vào năm 1846, các Giáo hoàng đã tuân theo chính sách <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Phản động">phản động</a> tại Lãnh địa Giáo hoàng. Ví dụ, thành phố Roma duy trì khu <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i" class="mw-disambig" title="Do Thái">Do Thái</a> cuối cùng ở <a href="/wiki/T%C3%A2y_%C3%82u" title="Tây Âu">Tây Âu</a>. Người ta hy vọng rằng điều này sẽ thay đổi khi <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a> (tại vị 1846 - 1878) kế vị <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Gr%C3%AAg%C3%B4ri%C3%B4_XVI" title="Giáo hoàng Grêgôriô XVI">Giáo hoàng Grêgôriô XVI</a> và bắt đầu đưa ra các cải cách tự do. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thống_nhất_Ý"><span id="Th.E1.BB.91ng_nh.E1.BA.A5t_.C3.9D"></span>Thống nhất Ý</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Thống nhất Ý”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thống nhất Ý"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_th%E1%BB%9Di_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lãnh địa Giáo hoàng dưới thời Giáo hoàng Piô IX (trang không tồn tại)">Lãnh địa Giáo hoàng dưới thời Giáo hoàng Piô IX</a> và <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_khu_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_c%E1%BB%A7a_L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_t%E1%BB%AB_n%C4%83m_1816_-_1870&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các khu hành chính của Lãnh địa Giáo hoàng từ năm 1816 - 1870 (trang không tồn tại)">Các khu hành chính của Lãnh địa Giáo hoàng từ năm 1816 - 1870</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Stato_Pontificio_1818.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Stato_Pontificio_1818.jpg/250px-Stato_Pontificio_1818.jpg" decoding="async" width="250" height="333" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Stato_Pontificio_1818.jpg/375px-Stato_Pontificio_1818.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Stato_Pontificio_1818.jpg/500px-Stato_Pontificio_1818.jpg 2x" data-file-width="3294" data-file-height="4394" /></a><figcaption>Trái phiếu của Lãnh địa Giáo hoàng phát hành ngày 09/12/1818.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:BrecciaPortaPia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/BrecciaPortaPia.jpg/250px-BrecciaPortaPia.jpg" decoding="async" width="250" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/BrecciaPortaPia.jpg/375px-BrecciaPortaPia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/BrecciaPortaPia.jpg/500px-BrecciaPortaPia.jpg 2x" data-file-width="6048" data-file-height="3728" /></a><figcaption>Bức tường Porta Pia, năm 1870.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_d%C3%A2n_t%E1%BB%99c" title="Chủ nghĩa dân tộc">Chủ nghĩa dân tộc</a> của <a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Ý</a> đã được khơi dậy trong thời kỳ Napoléon nhưng mọi thứ đã tiêu tan bởi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%99i_Vi%C3%AAn" title="Đại hội Viên">Đại hội Viên</a> (1814–15), họ muốn khôi phục lại hiện trạng <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a> trước thời Napoléon: phần lớn miền Bắc nước Ý nằm dưới sự cai trị của các nhánh nhỏ của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Habsburg" class="mw-redirect" title="Nhà Habsburg">Nhà Habsburg</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Bourbon" class="mw-redirect" title="Nhà Bourbon">Nhà Bourbon</a>. Lãnh địa Giáo hoàng ở miền Trung nước Ý và <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Hai_Sicilia" class="mw-redirect" title="Vương quốc Hai Sicilia">Vương quốc Hai Sicilia</a> của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Bourbon" class="mw-redirect" title="Nhà Bourbon">Nhà Bourbon</a> ở miền Nam đều được khôi phục. Sự phản đối phổ biến đối với giới cầm quyền tu sĩ tham nhũng đã dẫn đến nhiều cuộc nổi dậy, nhưng sau đó bị dập tắt bởi sự can thiệp của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o" title="Đế quốc Áo">Đế quốc Áo</a>. </p><p>Cuộc <a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_1848" title="Cách mạng 1848">Cách mạng dân tộc chủ nghĩa và tự do năm 1848</a> đã ảnh hưởng phần lớn lên <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a>. Vào tháng 2/1849, một nước <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_(1849%E2%80%931850)" title="Cộng hòa La Mã (1849–1850)">Cộng hoà La Mã</a> đã được tuyên bố thành lập tại Roma <sup id="cite_ref-FOOTNOTERoesslerMiklos2003149_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTERoesslerMiklos2003149-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a> phải rời khỏi thành phố. Cuộc cách mạng bị dập tắt với sự giúp đỡ của Pháp vào năm 1849 và <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a> chuyển từ khuyên hướng tự do sang đường lối bảo thủ. Cho đến khi ông trở lại Roma vào năm 1850, Lãnh địa Giáo hoàng được cai quản bởi một nhóm <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_y" title="Hồng y">Hồng y</a> được gọi là <a href="/w/index.php?title=Tam_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%E1%BA%BF_%C4%90%E1%BB%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tam đầu chế Đỏ (trang không tồn tại)">Tam đầu chế Đỏ</a> (Red Triumvirate).<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_gi%C3%A0nh_%C4%91%E1%BB%99c_l%E1%BA%ADp_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_2_c%E1%BB%A7a_%C3%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh giành độc lập lần thứ 2 của Ý (trang không tồn tại)">Chiến tranh Áo-Sardinia</a> năm 1859 kết thúc, <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sardegna" title="Vương quốc Sardegna">Vương quốc Sardegna-Piedmont</a> của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Savoy" class="mw-redirect" title="Nhà Savoy">Nhà Savoy</a> đã sáp nhập <a href="/wiki/Lombardy" class="mw-redirect" title="Lombardy">Lombardy</a> vào lãnh thổ của mình, trong khi <a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a> lật đổ chế độ quân chủ của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Bourbon" class="mw-redirect" title="Nhà Bourbon">Nhà Bourbon</a> cai trị <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Hai_Sicilia" class="mw-redirect" title="Vương quốc Hai Sicilia">Vương quốc Hai Sicilia</a> ở phía Nam.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEFischer2011136_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFischer2011136-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sợ rằng Garibaldi sẽ lập chính phủ cộng hòa, <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sardegna" title="Vương quốc Sardegna">Chính phủ Sardegna-Piedmont</a> đã thỉnh cầu <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Hoàng đế Pháp">Hoàng đế Pháp</a> <a href="/wiki/Napoleon_III" class="mw-redirect" title="Napoleon III">Napoleon III</a> cho phép gửi quân qua Lãnh địa Giáo hoàng để giành quyền kiểm soát miền Nam <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">Bán đảo Ý</a>. Pháp đồng ý với điều kiện thành <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> không bị quấy phá. </p><p>Vào năm 1860, phần lớn khu vực đã nổi dậy chống lại sự cai trị của Giáo hoàng, <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sardegna" title="Vương quốc Sardegna">Vương quốc Sardegna-Piedmont</a> dã chinh phục 2/3 phía Đông của Lãnh địa Giáo hoàng và củng cố quyền lực của mình ở phía Nam. <a href="/wiki/Bologna" title="Bologna">Bologna</a>, <a href="/wiki/Ferrara" title="Ferrara">Ferrara</a>, <a href="/wiki/Umbria" title="Umbria">Umbria</a>, <a href="/wiki/Marche" title="Marche">Marche</a>, <a href="/wiki/Benevento" title="Benevento">Benevento</a> và <a href="/wiki/Pontecorvo" title="Pontecorvo">Pontecorvo</a> đều bị sáp nhập vào tháng 11 cùng năm. Mặc dù đã mất nhiều lãnh thổ, nhưng Giáo hoàng vẫn kiểm soát <a href="/wiki/Latium" title="Latium">Latium</a> và các khu vực rộng lớn phía Tây Bắc của <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>. </p><p>Một <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> thống nhất được tuyên bố thành lập vào tháng 3/1861, <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BB%91c_h%E1%BB%99i_%C3%9D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quốc hội Ý (trang không tồn tại)">Quốc hội Ý</a> đầu tiên đã nhóm họp tại <a href="/wiki/Turin" class="mw-redirect" title="Turin">Turin</a>, cố đô của <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sardegna" title="Vương quốc Sardegna">Vương quốc Sardegna-Piedmont</a>, tuyên bố <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> là thủ đô của Vương quốc. Tuy nhiên, chính phủ mới của Ý không thể chiếm giữ thành phố vì một đơn vị đồn trú của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ Nhị Đế chế Pháp</a> đang hiện diện ở Roma để bảo vệ <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a>. </p><p>Năm 1870, cơ hội để <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> sáp nhập toàn bộ Lãnh địa Giáo hoàng đã đến. Sự bùng nổ của <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Ph%C3%A1p-Ph%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Pháp-Phổ">Chiến tranh Pháp-Phổ</a> vào tháng 7 đã khiến <a href="/wiki/Napoleon_III" class="mw-redirect" title="Napoleon III">Napoleon III</a> phải cho rút toàn bộ quân Pháp đồn trú ở <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> về, và sự sụp đổ của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ Nhị Đế chế Pháp</a> sau <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Sedan" class="mw-disambig" title="Trận Sedan">Trận Sedan</a> đã tước bỏ quyền bảo hộ của Pháp ở Lãnh địa Giáo hoàng. </p><p>Vua <a href="/wiki/Vittorio_Emanuele_II_c%E1%BB%A7a_%C3%9D" title="Vittorio Emanuele II của Ý">Victor Emmanuel II</a> ban đầu nhắm đến một cuộc chinh phục thành phố trong hòa bình và đề xuất gửi quân vào Roma, dưới chiêu bài đề nghị bảo vệ <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Giáo hoàng">Giáo hoàng</a>. Khi bị Giáo hoàng từ chối, <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> đưa ra lời tuyên chiến vào ngày 10/09/1870, và Quân đội Ý, do Tướng <a href="/w/index.php?title=Raffaele_Cadorna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raffaele Cadorna (trang không tồn tại)">Raffaele Cadorna</a> chỉ huy, đã vượt qua biên giới vào lãnh thổ của Giáo hoàng vào ngày 11/09 và tiến chậm về phía Roma. </p><p>Quân đội Ý đã đến được <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%A9c_t%C6%B0%E1%BB%9Dng_Aurelian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bức tường Aurelian (trang không tồn tại)">Bức tường Aurelian</a> vào ngày 19/09 và đặt thành <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> trong tình trạng bị bao vây. Mặc dù đội quân nhỏ bé của Giáo hoàng không có khả năng bảo vệ thành phố, nhưng <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a> đã ra lệnh cho họ tiến hành nhiều động thái hơn để nhấn mạnh rằng <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> đang tiến vào Roma bằng vũ lực chứ không phải được Giáo hoàng đồng ý. Điều này tình cờ phục vụ các mục đích của Nhà nước Ý và làm nảy sinh huyền thoại về <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%A1nh_chi%E1%BA%BFm_th%C3%A0nh_Roma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đánh chiếm thành Roma (trang không tồn tại)">Vụ đột nhập Porta Pia</a>, sự kiện này đã phá hủy bức tường 1600 năm tuổi. </p><p><a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a> đã ra lệnh cho chỉ huy lực lượng của Giáo hoàng hạn chế việc phòng thủ thành phố để tránh đổ máu.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thành phố bị chiếm vào ngày 20/09/1870. Roma và những gì còn lại của Lãnh địa Giáo hoàng đã bị sát nhập vào <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> sau một cuộc <a href="/wiki/Tr%C6%B0ng_c%E1%BA%A7u_d%C3%A2n_%C3%BD" title="Trưng cầu dân ý">Trưng cầu dân ý</a> vào tháng 10 năm sau. Điều này đánh dấu sự cáo chung của Lãnh địa Giáo hoàng.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-7" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mặc dù trên thực tế Giáo hoàng đã mất hết các quyền hành trên lãnh thổ của mình, nhưng Giáo hoàng không công nhận quyền lực của Vương quốc Ý, bác bỏ "<a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3o_%C4%91%E1%BA%A3m" title="Luật Bảo đảm">Luật Bảo đảm</a>" năm 1871, đặc biệt là bất kỳ đề xuất nào yêu cầu Giáo hoàng trở thành một chủ thể thuộc Vương quốc Ý. Thay vào đó, Giáo hoàng tự giam mình (xem <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_t%C3%B9_%E1%BB%9F_Vatican" title="Người tù ở Vatican">Người tù ở Vatican</a>) trong <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_T%C3%B4ng_t%C3%B2a" title="Điện Tông tòa">Điện Tông tòa</a> và các công trình cổ xưa xung quanh được gọi là <a href="/w/index.php?title=Th%C3%A0nh_ph%E1%BB%91_Leonine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thành phố Leonine (trang không tồn tại)">Thành phố Leonine</a>, trên <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93i_Vatican" title="Đồi Vatican">Đồi Vatican</a> (Vatican Hill). </p><p>Vào những năm 1920, Giáo hoàng khi đó là <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_XI" title="Giáo hoàng Piô XI">Piô XI</a> đã tuyên bố từ bỏ Lãnh địa Giáo hoàng. Ngày 11/02/1929, <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Lat%C3%AAran%C3%B4" title="Hiệp ước Latêranô">Hiệp ước Latêranô</a> được ký kết với Vương quốc Ý (khi đó do Đảng Phát xít Quốc gia dưới quyền của <a href="/wiki/Benito_Mussolini" title="Benito Mussolini">Benito Mussolini</a> <sup id="cite_ref-FOOTNOTEDe_Grand200489_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDe_Grand200489-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) đã tạo ra một nhà nước mới nằm trong lòng của thủ đô <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a> chỉ với diện tích 0,44 km2, được cai trị thế tục bởi các Giáo hoàng cho đến ngày nay, với tên gọi chính thức là <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_Vatican" title="Thành Vatican">Thành Quốc Vatican</a>, tạo thành lãnh thổ có chủ quyền của <a href="/wiki/T%C3%B2a_Th%C3%A1nh" title="Tòa Thánh">Tòa Thánh</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thống_đốc_khu_vực"><span id="Th.E1.BB.91ng_.C4.91.E1.BB.91c_khu_v.E1.BB.B1c"></span>Thống đốc khu vực</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Thống đốc khu vực”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thống đốc khu vực"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg/250px-I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg" decoding="async" width="250" height="258" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg/375px-I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/I_fratelli_de_charette_de_la_contrie_detti_i_moschettieri_del_papa.jpg 2x" data-file-width="398" data-file-height="410" /></a><figcaption>Lực lượng vệ binh "Papal Zouaves", năm 1869.</figcaption></figure> <p>Như tên gọi số nhiều của <i>Papal States</i> (Các Nhà nước Giáo hoàng), lãnh thổ này quy tụ nhiều thực thể khác nhau và họ vẫn giữ nguyên bản sắc vốn có trước đó của mình. Ở mỗi tỉnh, Giáo hoàng cử đến một đại diện, gọi lại <a href="/wiki/Th%E1%BB%91ng_%C4%91%E1%BB%91c" title="Thống đốc">Thống đốc</a> (Gevernor), những đại diện này mang một số tước vị, bao gồm: "Đại sứ của Giáo hoàng" hay "Tông truyền" (Papal legate/Apostolic legate) như ở <a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c" title="Công quốc">Công quốc</a> cũ của <a href="/wiki/Benevento" title="Benevento">Benevento</a>, hoặc ở <a href="/wiki/Bologna" title="Bologna">Bologna</a>, <a href="/w/index.php?title=Romagna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Romagna (trang không tồn tại)">Romagna</a>, và <a href="/wiki/Ancona" title="Ancona">Ancona</a>. Ngoài ra còn có "Đại biểu của Giáo hoàng" (Papal delegate), như ở <a href="/w/index.php?title=C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c_Pontecorvo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Công quốc Pontecorvo (trang không tồn tại)">Công quốc Pontecorvo</a> và <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%89nh_Campagna_v%C3%A0_Maritime&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỉnh Campagna và Maritime (trang không tồn tại)">Tỉnh Campagna và Maritime</a>. Các tước hiệu khác như "Đại diện của Giáo hoàng" (Papal Vicar), "Tổng đại diện" (Vicar Genegal) và một số danh hiệu quý tộc khác, chẳng hạn như "Bá tước" hoặc thậm chí là "Thân vương" đã được sử dụng. Tuy nhiên, trong suốt lịch sử của Lãnh địa Giáo hoàng, nhiều lãnh chúa và thậm chí cả những thủ lĩnh băng cướp đã kiểm soát các thành phố và công quốc nhỏ mà không nhận được bất kỳ danh hiệu nào từ Giáo hoàng. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Quân_đội_Giáo_hoàng"><span id="Qu.C3.A2n_.C4.91.E1.BB.99i_Gi.C3.A1o_ho.C3.A0ng"></span>Quân đội Giáo hoàng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Quân đội Giáo hoàng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quân đội Giáo hoàng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg/250px-1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg" decoding="async" width="250" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg/375px-1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg/500px-1_Scudo_Pio_IX_1853.jpg 2x" data-file-width="2870" data-file-height="1424" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Xu_b%E1%BA%A1c" title="Xu bạc">Xu bạc</a>: 1 <a href="/w/index.php?title=Scudo_L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scudo Lãnh địa Giáo hoàng (trang không tồn tại)">scudo Lãnh địa Giáo hoàng</a> được đúc dưới thời <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a>, năm 1853 - Vị giáo hoàng cuối cùng cai trị Lãnh địa Giáo hoàng</figcaption></figure> <p>Trong suốt lịch sử của mình, Lãnh địa Giáo hoàng đã duy trì các lực lượng quân sự bao gồm những người tình nguyện và lính đánh thuê, bao gồm cả các đơn vị quân đội <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Công giáo">Công giáo</a>. Từ năm 1860 đến năm 1870, Quân đội Giáo hoàng (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_%C3%9D" title="Tiếng Ý">tiếng Ý</a> là Esercito Pontificio) bao gồm hai <a href="/wiki/Trung_%C4%91o%C3%A0n" title="Trung đoàn">trung đoàn</a> bộ binh <a href="/wiki/%C3%9D" title="Ý">Ý</a> được tuyển chọn tại địa phương, hai trung đoàn <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Thụy Sĩ">Thụy Sĩ</a> và một tiểu đoàn quân tình nguyện <a href="/wiki/Ireland" class="mw-redirect" title="Ireland">Ireland</a>, cộng với <a href="/wiki/Ph%C3%A1o_binh" title="Pháo binh">pháo binh</a> và lính kéo.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Năm 1861, một quân đoàn tình nguyện Công giáo quốc tế, được gọi là <i>Papal Zouaves</i> theo tên một loại bộ binh gốc Algeria thuộc địa của Pháp, và bắt chước kiểu đồng phục của họ, được thành lập. Chủ yếu bao gồm các tình nguyện viên đến từ <a href="/wiki/H%C3%A0_Lan" title="Hà Lan">Hà Lan</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a> và <a href="/wiki/B%E1%BB%89" title="Bỉ">Bỉ</a>, quân đoàn này đã phục vụ chống lại quân Áo đỏ của <a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a>, những người yêu nước Ý, và cuối cùng là với lực lượng của <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Vương quốc Ý">Vương quốc Ý</a> mới thống nhất.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Quân đội Giáo hoàng bị giải tán vào năm 1870, chỉ còn lại Đội <a href="/wiki/V%E1%BB%87_binh_Palatine" title="Vệ binh Palatine">Vệ binh Palatine</a>, đội này cũng bị giải tán vào ngày 14/09/1970 bởi <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_VI" title="Giáo hoàng Piô VI">Giáo hoàng Piô VI</a>;<sup id="cite_ref-FOOTNOTELevillain20021095_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTELevillain20021095-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đội <a href="/wiki/V%E1%BB%87_binh_Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" title="Vệ binh Quý tộc">Vệ binh Quý tộc</a>, cũng giải tán vào năm 1970; và Lực lượng <a href="/wiki/V%E1%BB%87_binh_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Vệ binh Thụy Sĩ">Vệ binh Thụy Sĩ</a> vẫn tiếp tục đóng vai trò như một đơn vị nghi lễ tại <a href="/wiki/Vatican" class="mw-disambig" title="Vatican">Vatican</a> và là lực lượng bảo vệ của Giáo hoàng. </p><p>Một lực lượng <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n" title="Hải quân">Hải quân</a> nhỏ của Giáo hoàng cũng được duy trì, đóng tại <a href="/wiki/Civitavecchia" title="Civitavecchia">Civitavecchia</a> trên bờ biển phía Tây và <a href="/wiki/Ancona" title="Ancona">Ancona</a> ở phía Đông. Với sự sụp đổ của các Lãnh địa Giáo hoàng vào năm 1870, những con tàu cuối cùng của đội tàu đã được lên đường đến <a href="/wiki/Ph%C3%A1p" title="Pháp">Pháp</a>, nơi chúng được bán lại sau cái chết của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng_Pi%C3%B4_IX" title="Giáo hoàng Piô IX">Giáo hoàng Piô IX</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đọc_thêm"><span id=".C4.90.E1.BB.8Dc_th.C3.AAm"></span>Đọc thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Đọc thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đọc thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_t%C3%B9_%E1%BB%9F_Vatican" title="Người tù ở Vatican">Người tù ở Vatican</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A0nh_Vatican" title="Thành Vatican">Thành Vatican</a></li> <li><a href="/wiki/Vittorio_Emanuele_II_c%E1%BB%A7a_%C3%9D" title="Vittorio Emanuele II của Ý">Vittorio Emanuele II của Ý</a></li> <li><a href="/wiki/Giuseppe_Garibaldi" title="Giuseppe Garibaldi">Giuseppe Garibaldi</a></li> <li><a href="/wiki/Pence_c%E1%BB%A7a_Ph%C3%AAr%C3%B4" title="Pence của Phêrô">Pence của Phêrô</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">Frederik de Wit, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://digital.ub.uni-duesseldorf.de/ihd/content/titleinfo/3220872">"Status Ecclesiasticus et Magnus Ducatus Thoscanae" (1700)</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Papal-States">“Papal States”</a>. <i><a href="/wiki/Encyclopaedia_Britannica" class="mw-redirect" title="Encyclopaedia Britannica">Encyclopaedia Britannica</a></i>. 30 tháng 4 năm 2020.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopaedia+Britannica&rft.atitle=Papal+States&rft.date=2020-04-30&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fplace%2FPapal-States&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-mitchell368-3"><b><a href="#cite_ref-mitchell368_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMitchell1840" class="citation book cs1">Mitchell, S.A. (1840). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/mitchellsgeogra01mitcgoog"><i>Mitchell's geographical reader</i></a>. Thomas, Cowperthwait & Co. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/mitchellsgeogra01mitcgoog/page/n274">368</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Mitchell%27s+geographical+reader&rft.pages=368&rft.pub=Thomas%2C+Cowperthwait+%26+Co.&rft.date=1840&rft.aulast=Mitchell&rft.aufirst=S.A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fmitchellsgeogra01mitcgoog&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-schnurer-4">^ <a href="#cite_ref-schnurer_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-schnurer_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-schnurer_4-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newadvent.org/cathen/14257a.htm">Schnürer, Gustav. "States of the Church."</a> <i>Catholic Encyclopedia</i>. Vol. 14. New York: Robert Appleton Company, 1912. 16 July 2014</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrent2009" class="citation book cs1">Brent, Allen (1 tháng 9 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=tmavAwAAQBAJ&pg=PA243"><i>A Political History of Early Christianity</i></a> (bằng tiếng Anh). A&C Black. tr. 243. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780567606051" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780567606051"><bdi>9780567606051</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Political+History+of+Early+Christianity&rft.pages=243&rft.pub=A%26C+Black&rft.date=2009-09-01&rft.isbn=9780567606051&rft.aulast=Brent&rft.aufirst=Allen&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DtmavAwAAQBAJ%26pg%3DPA243&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.catholic.org/encyclopedia/view.php?id=8827">“Ostrogoths”</a>. Catholic Online<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ostrogoths&rft.pub=Catholic+Online&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.catholic.org%2Fencyclopedia%2Fview.php%3Fid%3D8827&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETreadgold1997378-7"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTETreadgold1997378_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFTreadgold1997">Treadgold 1997</a>, tr. 378.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFTreadgold1997 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcEvedy1961" class="citation book cs1">McEvedy, Colin (1961). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=rjHVAAAAMAAJ&q=Rome-Ravenna+corridor"><i>The Penguin Atlas of Medieval History</i></a>. Penguin Books. tr. 32. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780140708226" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780140708226"><bdi>9780140708226</bdi></a>. <q>... separated from their theoretical overlord in Pavia by the continuing Imperial control of the Rome-Ravenna corridor.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Penguin+Atlas+of+Medieval+History&rft.pages=32&rft.pub=Penguin+Books&rft.date=1961&rft.isbn=9780140708226&rft.aulast=McEvedy&rft.aufirst=Colin&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DrjHVAAAAMAAJ%26q%3DRome-Ravenna%2Bcorridor&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFreeman2014" class="citation book cs1">Freeman, Charles (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=UtMVAwAAQBAJ&q=Rome-Ravenna+corridor"><i>Egypt, Greece, and Rome: Civilizations of the Ancient Mediterranean</i></a>. OUP Oxford. tr. 661. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0199651924" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0199651924"><bdi>978-0199651924</bdi></a>. <q>The empire retained control only of Rome, Ravenna, a fragile corridor between them, ...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Egypt%2C+Greece%2C+and+Rome%3A+Civilizations+of+the+Ancient+Mediterranean&rft.pages=661&rft.pub=OUP+Oxford&rft.date=2014&rft.isbn=978-0199651924&rft.aulast=Freeman&rft.aufirst=Charles&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DUtMVAwAAQBAJ%26q%3DRome-Ravenna%2Bcorridor&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRichards2014" class="citation book cs1">Richards, Jeffrey (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Zod9AwAAQBAJ&q=Rome-Ravenna+corridor"><i>The Popes and the Papacy in the Early Middle Ages: 476-752</i></a>. Routledge. tr. 230. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1317678175" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1317678175"><bdi>978-1317678175</bdi></a>. <q>In 749 Ratchis embarked on a bid to capture Perusia, the key to the Rome-Ravenna land corridor</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Popes+and+the+Papacy+in+the+Early+Middle+Ages%3A+476-752&rft.pages=230&rft.pub=Routledge&rft.date=2014&rft.isbn=978-1317678175&rft.aulast=Richards&rft.aufirst=Jeffrey&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DZod9AwAAQBAJ%26q%3DRome-Ravenna%2Bcorridor&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKleinhenz20041060-11"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz20041060_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKleinhenz2004">Kleinhenz 2004</a>, tr. 1060.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFKleinhenz2004 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.catholic.org/saints/saint.php?saint_id=982">“St. Gregory II - Saints & Angels”</a>. Catholic Online<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=St.+Gregory+II+-+Saints+%26+Angels&rft.pub=Catholic+Online&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.catholic.org%2Fsaints%2Fsaint.php%3Fsaint_id%3D982&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.catholic.org/encyclopedia/view.php?id=5358">“Pope St. Gregory II”</a>. Catholic Online<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 9 tháng 12 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Pope+St.+Gregory+II&rft.pub=Catholic+Online&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.catholic.org%2Fencyclopedia%2Fview.php%3Fid%3D5358&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.romeartlover.it/Civita3.html">“Sutri”</a>. <i>From Civitavecchia to Civita Castellana</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 8 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=From+Civitavecchia+to+Civita+Castellana&rft.atitle=Sutri&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.romeartlover.it%2FCivita3.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKleinhenz2004324-15"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz2004324_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKleinhenz2004">Kleinhenz 2004</a>, tr. 324.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFKleinhenz2004 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%C3%89mile_Amann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Émile Amann (trang không tồn tại)">Émile Amann</a> and Auguste Dumas, <i>L'église au pouvoir des laïques</i>, in Auguste Fliche and Victor Martin, eds. <i>Histoire de l'Église depuis l'origine jusqu'au nos jours</i>, vol. 7 (Paris 1940, 1948)</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETucker2009332-17"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTETucker2009332_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFTucker2009">Tucker 2009</a>, tr. 332.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFTucker2009 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESpielvogel2013245-246-18"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTESpielvogel2013245-246_18-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSpielvogel2013">Spielvogel 2013</a>, tr. 245-246.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFSpielvogel2013 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEElmMixson2015154-19"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEElmMixson2015154_19-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFElmMixson2015">Elm & Mixson 2015</a>, tr. 154.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFElmMixson2015 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWatanabe2013241-20"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWatanabe2013241_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWatanabe2013">Watanabe 2013</a>, tr. 241.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFWatanabe2013 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKleinhenz2004220,_982-21"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKleinhenz2004220,_982_21-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFKleinhenz2004">Kleinhenz 2004</a>, tr. 220, 982.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFKleinhenz2004 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNoble2013" class="citation book cs1">Noble; và đồng nghiệp (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Td4WAAAAQBAJ&q=avignon+babylonian+captivity+1309-1377"><i>Cengage Advantage Books: Western Civilization: Beyond Boundaries</i></a> (ấn bản thứ 7). Cengage Learning. tr. 304. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1285661537" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1285661537"><bdi>978-1285661537</bdi></a>. <q>The Babylonian Captivity, 1309–1377</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cengage+Advantage+Books%3A+Western+Civilization%3A+Beyond+Boundaries&rft.pages=304&rft.edition=7&rft.pub=Cengage+Learning&rft.date=2013&rft.isbn=978-1285661537&rft.au=Noble&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DTd4WAAAAQBAJ%26q%3Davignon%2Bbabylonian%2Bcaptivity%2B1309-1377&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFButt2006" class="citation book cs1">Butt, John J. (2006). <span class="cs1-lock-registration" title="Yêu cầu đăng ký miễn phí"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/greenwooddiction00butt_0"><i>The Greenwood Dictionary of World History</i></a></span>. Greenwood Publishing Group. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/greenwooddiction00butt_0/page/36">36</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0313327650" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0313327650"><bdi>978-0313327650</bdi></a>. <q>Term (coined by <a href="/wiki/Petrarch" class="mw-redirect" title="Petrarch">Petrarch</a>) for the papal residence in Avignon (1309–1377), in reference to the Babylonian Captivity (...)</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Greenwood+Dictionary+of+World+History&rft.pages=36&rft.pub=Greenwood+Publishing+Group&rft.date=2006&rft.isbn=978-0313327650&rft.aulast=Butt&rft.aufirst=John+J.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fgreenwooddiction00butt_0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGanse" class="citation web cs1">Ganse, Alexander. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zum.de/whkmla/military/italy/milxpapalstate.html">“History of the Papal States”</a>. <i>World History at KDMLA</i>. Korean Minjok Leadership Academy<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 7 tháng 3 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+History+at+KDMLA&rft.atitle=History+of+the+Papal+States&rft.aulast=Ganse&rft.aufirst=Alexander&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zum.de%2Fwhkmla%2Fmilitary%2Fitaly%2Fmilxpapalstate.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Durant1-25">^ <a href="#cite_ref-Durant1_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Durant1_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDurant1953" class="citation book cs1">Durant, Will (1953). “Chapter XXI: The Political Collapse: 1494–1534”. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.547401"><i>The Renaissance</i></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+XXI%3A+The+Political+Collapse%3A+1494%E2%80%931534&rft.btitle=The+Renaissance&rft.date=1953&rft.aulast=Durant&rft.aufirst=Will&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fin.ernet.dli.2015.547401&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200806025822/https://www.themaparchive.com/papal-states-in-the-16th-century.html">“Papal States in the 16th Century”</a>. <i>themaparchive.com</i>. <span class="cs1-lock-subscription" title="Yêu cầu đăng ký mua quyền truy cập"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.themaparchive.com/papal-states-in-the-16th-century.html">Bản gốc</a></span> lưu trữ ngày 6 tháng 8 năm 2020<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 26 tháng 8 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=themaparchive.com&rft.atitle=Papal+States+in+the+16th+Century&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.themaparchive.com%2Fpapal-states-in-the-16th-century.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Durant2-27"><b><a href="#cite_ref-Durant2_27-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDurant1953" class="citation book cs1">Durant, Will (1953). “Chapter XXXIX: The popes and the Council: 1517–1565”. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.547401"><i>The Renaissance</i></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Chapter+XXXIX%3A+The+popes+and+the+Council%3A+1517%E2%80%931565&rft.btitle=The+Renaissance&rft.date=1953&rft.aulast=Durant&rft.aufirst=Will&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fin.ernet.dli.2015.547401&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHanlon2008134-28"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanlon2008134_28-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHanlon2008">Hanlon 2008</a>, tr. 134.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFHanlon2008 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDomenico200285-29"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDomenico200285_29-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDomenico2002">Domenico 2002</a>, tr. 85.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFDomenico2002 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGross200440-30"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGross200440_30-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGross2004">Gross 2004</a>, tr. 40.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFGross2004 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHanson2015252-31">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHanson2015252_31-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFHanson2015">Hanson 2015</a>, tr. 252.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFHanson2015 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text">Alex Witula: TITOLI di STATO, p. 245, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-88-95848-12-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-88-95848-12-9">978-88-95848-12-9</a></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERoesslerMiklos2003149-33"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTERoesslerMiklos2003149_33-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRoesslerMiklos2003">Roessler & Miklos 2003</a>, tr. 149.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFRoesslerMiklos2003 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bibliotecasalaborsa.it/cronologia/bologna/1849/il_triumvirato_rosso">“Il 'triumvirato rosso<span class="cs1-kern-right">'</span>”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Biblioteca_Salaborsa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biblioteca Salaborsa (trang không tồn tại)">Biblioteca Salaborsa</a></i> (bằng tiếng Ý)<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 5 năm 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Biblioteca+Salaborsa&rft.atitle=Il+%27triumvirato+rosso%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bibliotecasalaborsa.it%2Fcronologia%2Fbologna%2F1849%2Fil_triumvirato_rosso&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFischer2011136-35"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFischer2011136_35-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFischer2011">Fischer 2011</a>, tr. 136.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFFischer2011 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAbulafia2003" class="citation book cs1">Abulafia, David (2003). “The Mediterranean as a battleground”. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=LrRzgSebSZMC&q=Giuseppe+Garibaldi+overthrew+bourbon"><i>The Mediterranean in History</i></a>. Getty Publication. tr. 268. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0892367252" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0892367252"><bdi>978-0892367252</bdi></a>. <q>(...) under Giuseppe Garibaldi to overthrow the Neapolitan Bourbons. After defeating a Neapolitan force at Calatafirmi, Caribaldi captured Palermo after three days of street fighting.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Mediterranean+as+a+battleground&rft.btitle=The+Mediterranean+in+History&rft.pages=268&rft.pub=Getty+Publication&rft.date=2003&rft.isbn=978-0892367252&rft.aulast=Abulafia&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DLrRzgSebSZMC%26q%3DGiuseppe%2BGaribaldi%2Boverthrew%2Bbourbon&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190203143600/http://www.guardiasvizzera.va/content/guardiasvizzera/en/storia/1870-fine-dello-stato-pontificio.html">“History of the Pontifical Swiss Guard”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.guardiasvizzera.va/content/guardiasvizzera/en/storia/1870-fine-dello-stato-pontificio.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2019<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 8 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+the+Pontifical+Swiss+Guard&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.guardiasvizzera.va%2Fcontent%2Fguardiasvizzera%2Fen%2Fstoria%2F1870-fine-dello-stato-pontificio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDe_Grand200489-38"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDe_Grand200489_38-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDe_Grand2004">De Grand 2004</a>, tr. 89.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFDe_Grand2004 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrandani1976" class="citation book cs1">Brandani, Massimo (1976). <i>L'Esercito Pontificio da Castelfidardo a Porta Pia</i>. Milan: Intergest. tr. 6.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27Esercito+Pontificio+da+Castelfidardo+a+Porta+Pia&rft.place=Milan&rft.pages=6&rft.pub=Intergest&rft.date=1976&rft.aulast=Brandani&rft.aufirst=Massimo&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AL%C3%A3nh+%C4%91%E1%BB%8Ba+Gi%C3%A1o+ho%C3%A0ng" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text">Charles A. Coulombe, <i>The Pope's Legion: The Multinational Fighting Force that Defended the Vatican</i>, Palgrave Macmillan, New York, 2008</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELevillain20021095-41"><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTELevillain20021095_41-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLevillain2002">Levillain 2002</a>, tr. 1095.<span class="error harv-error" style="display: none; font-size:100%">Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFLevillain2002 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>)</span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q170174#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q170174#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q170174#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4114201-9">4114201-9</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/007342">007342</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79066158">n79066158</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00567227">00567227</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge680841&CON_LNG=ENG">ge680841</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/124322284">124322284</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat Identities</a> (via VIAF): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/124322284">124322284</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lãnh_địa_Giáo_hoàng&oldid=71841914">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Lãnh_địa_Giáo_hoàng&oldid=71841914</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng" title="Thể loại:Lãnh địa Giáo hoàng">Lãnh địa Giáo hoàng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%A5m_d%E1%BB%A9t_n%C4%83m_1870" title="Thể loại:Chấm dứt năm 1870">Chấm dứt năm 1870</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%B1u_qu%E1%BB%91c_gia_tr%C3%AAn_b%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Thể loại:Cựu quốc gia trên bán đảo Ý">Cựu quốc gia trên bán đảo Ý</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Gi%C3%A1o_ph%E1%BA%ADn_v%C6%B0%C6%A1ng_quy%E1%BB%81n" title="Thể loại:Giáo phận vương quyền">Giáo phận vương quyền</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Gi%C3%A1o_ph%E1%BA%ADn_C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_R%C3%B4ma" title="Thể loại:Giáo phận Công giáo Rôma">Giáo phận Công giáo Rôma</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%B1u_qu%E1%BB%91c_gia_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Thể loại:Cựu quốc gia châu Âu">Cựu quốc gia châu Âu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_%C3%9D_(it)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Ý (it)">Nguồn CS1 tiếng Ý (it)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Pages_using_deprecated_image_syntax" title="Thể loại:Pages using deprecated image syntax">Pages using deprecated image syntax</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_h%E1%BB%99p_th%C3%B4ng_tin_qu%E1%BB%91c_gia_c%C3%B3_c%C3%A1c_tham_s%E1%BB%91_kh%C3%B4ng_r%C3%B5" title="Thể loại:Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ">Trang sử dụng hộp thông tin quốc gia có các tham số không rõ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_VIAF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng VIAF">Bài viết chứa nhận dạng VIAF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Wikipedia_articles_with_WorldCat-VIAF_identifiers" title="Thể loại:Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers">Wikipedia articles with WorldCat-VIAF identifiers</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 6 tháng 10 năm 2024, 02:47.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-67ffd876-mtb94","wgBackendResponseTime":180,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.645","walltime":"0.745","ppvisitednodes":{"value":6693,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":121535,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":12078,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":83318,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 620.629 1 -total"," 43.62% 270.695 5 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 43.02% 266.969 1 Bản_mẫu:Infobox_Former_Country"," 26.45% 164.169 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 15.63% 96.975 1 Bản_mẫu:ISO_3166_code"," 13.89% 86.207 9 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 12.96% 80.447 1 Bản_mẫu:Authority_control"," 11.37% 70.592 23 Bản_mẫu:Sfn"," 7.52% 46.675 11 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 4.10% 25.456 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin_quốc_gia/imagetable"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.373","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6459081,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAbulafia2003\"] = 1,\n [\"CITEREFBrandani1976\"] = 1,\n [\"CITEREFBrent2009\"] = 1,\n [\"CITEREFButt2006\"] = 1,\n [\"CITEREFDurant1953\"] = 2,\n [\"CITEREFFreeman2014\"] = 1,\n [\"CITEREFGanse\"] = 1,\n [\"CITEREFMcEvedy1961\"] = 1,\n [\"CITEREFMitchell1840\"] = 1,\n [\"CITEREFNoble2013\"] = 1,\n [\"CITEREFRichards2014\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Authority control\"] = 1,\n [\"Chú thích sách\"] = 11,\n [\"Chú thích web\"] = 9,\n [\"Circa\"] = 1,\n [\"FRA\"] = 1,\n [\"Further\"] = 1,\n [\"IPA-it\"] = 1,\n [\"ISBN\"] = 1,\n [\"ITA\"] = 1,\n [\"Infobox Former Country\"] = 1,\n [\"Main\"] = 4,\n [\"See also\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 23,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"VAT\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-njhdv","timestamp":"20241125065112","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"L\u00e3nh \u0111\u1ecba Gi\u00e1o ho\u00e0ng","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/L%C3%A3nh_%C4%91%E1%BB%8Ba_Gi%C3%A1o_ho%C3%A0ng","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q170174","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q170174","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-08-16T08:08:55Z","dateModified":"2024-10-06T02:47:03Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/00\/Flag_of_the_Papal_States_%281825-1870%29.svg","headline":"l\u00e3nh th\u1ed5 C\u00f4ng gi\u00e1o \u1edf B\u00e1n \u0111\u1ea3o \u00dd"}</script> </body> </html>