CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Altaarstuk - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"aadfff60-c3f9-43de-a540-f419bf67e290","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Altaarstuk","wgTitle":"Altaarstuk","wgCurRevisionId":60655915,"wgRevisionId":60655915,"wgArticleId":79542,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Altaar (religie)","Retabel","Beeldende kunst"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Altaarstuk","wgRelevantArticleId":79542,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0, "wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q15711026","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options": "loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/1200px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="886"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/800px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="591"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/640px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="473"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Altaarstuk - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Altaarstuk"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Altaarstuk"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Altaarstuk rootpage-Altaarstuk skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/19_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Altaarstuk" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Altaarstuk" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Altaarstuk" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Altaarstuk" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Ontstaan_van_altaarstuk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontstaan_van_altaarstuk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Ontstaan van altaarstuk</span> </div> </a> <ul id="toc-Ontstaan_van_altaarstuk-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ontwikkeling_van_de_vorm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ontwikkeling_van_de_vorm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Ontwikkeling van de vorm</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ontwikkeling_van_de_vorm-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ontwikkeling van de vorm-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Ontwikkeling_van_de_vorm-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ten_zuiden_van_de_Alpen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ten_zuiden_van_de_Alpen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Ten zuiden van de Alpen</span> </div> </a> <ul id="toc-Ten_zuiden_van_de_Alpen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ten_noorden_van_de_Alpen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ten_noorden_van_de_Alpen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Ten noorden van de Alpen</span> </div> </a> <ul id="toc-Ten_noorden_van_de_Alpen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Engeland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Engeland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Engeland</span> </div> </a> <ul id="toc-Engeland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gebruik_van_het_altaarstuk" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Gebruik_van_het_altaarstuk"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Gebruik van het altaarstuk</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gebruik_van_het_altaarstuk-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Gebruik van het altaarstuk-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Gebruik_van_het_altaarstuk-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Zijaltaren" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zijaltaren"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Zijaltaren</span> </div> </a> <ul id="toc-Zijaltaren-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Altaarstuk</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 29 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-29" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">29 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D8%A9_%D9%85%D8%B0%D8%A8%D8%AD" title="قطعة مذبح – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="قطعة مذبح" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Olt%C3%A1%C5%99n%C3%AD_obraz" title="Oltářní obraz – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Oltářní obraz" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Altertavle" title="Altertavle – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Altertavle" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Altarbild" title="Altarbild – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Altarbild" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Altarpiece" title="Altarpiece – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Altarpiece" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Altarero" title="Altarero – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Altarero" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Altarimaal" title="Altarimaal – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Altarimaal" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erretaula" title="Erretaula – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erretaula" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%87_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="قطعه محراب – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="قطعه محراب" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Alttaritaulu" title="Alttaritaulu – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Alttaritaulu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Picti%C3%BAr_n%C3%B3_dealbh_alt%C3%B3ra" title="Pictiúr nó dealbh altóra – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Pictiúr nó dealbh altóra" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Oltarna_pala" title="Oltarna pala – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Oltarna pala" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Meja_altar" title="Meja altar – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Meja altar" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pala_d%27altare" title="Pala d'altare – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Pala d'altare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%AD%E5%A3%87%E7%94%BB" title="祭壇画 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="祭壇画" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C%EB%8B%A8%ED%99%94" title="제단화 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제단화" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Retrotabulum" title="Retrotabulum – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Retrotabulum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Олтарник – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Олтарник" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Altartavle" title="Altartavle – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Altartavle" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Altertavle" title="Altertavle – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Altertavle" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pala_(sztuka)" title="Pala (sztuka) – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pala (sztuka)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pe%C3%A7a_de_altar" title="Peça de altar – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Peça de altar" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Алтарная картина – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Алтарная картина" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Altarpiece" title="Altarpiece – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Altarpiece" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Oltarni_nastavek" title="Oltarni nastavek – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Oltarni nastavek" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Altartavla" title="Altartavla – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Altartavla" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%89%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%8A%E0%B8%B2" title="ฉากประดับแท่นบูชา – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="ฉากประดับแท่นบูชา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D0%B2%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Вівтарна картина – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вівтарна картина" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%96%AE%E5%B9%85%E7%A5%AD%E5%A3%87%E7%95%AB" title="單幅祭壇畫 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="單幅祭壇畫" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15711026#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Altaarstuk" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Altaarstuk" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Altaarstuk"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Altaarstuk"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Altaarstuk" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Altaarstuk" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&oldid=60655915" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Altaarstuk&id=60655915&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAltaarstuk"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FAltaarstuk"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Altaarstuk"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Altaarstuk&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Altarpieces" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q15711026" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/340px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg" decoding="async" width="340" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/510px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg/680px-Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2216" /></a><figcaption><a href="/wiki/Jan_van_Eyck" title="Jan van Eyck">Jan</a> en <a href="/wiki/Hubertus_van_Eyck" class="mw-redirect" title="Hubertus van Eyck">Hubertus van Eyck</a>, Altaarstuk <a href="/wiki/Het_Lam_Gods_(Gebroeders_van_Eyck)" class="mw-redirect" title="Het Lam Gods (Gebroeders van Eyck)"><i>Het Lam Gods</i></a>, 1432, Gent</figcaption></figure> <p>Een <b>altaarstuk</b> is een kunstwerk dat op het <a href="/wiki/Altaar_(religie)" title="Altaar (religie)">altaar</a> wordt geplaatst. Als het ervoor wordt geplaatst spreekt men van een <a href="/wiki/Antependium" title="Antependium">antependium</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontstaan_van_altaarstuk">Ontstaan van altaarstuk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Ontstaan van altaarstuk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontstaan van altaarstuk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het gebruik van een altaarstuk is ontstaan in Zuid-<a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a> uit een heidens gebruik, waarbij een viering werd gehouden op het <a href="/wiki/Graf" title="Graf">graf</a> van een overledene, het zogenaamde dodenmaal (ad santo). Dit werd door de <a href="/wiki/Christen" title="Christen">christenen</a> overgenomen die naast de <a href="/wiki/Eucharistieviering" class="mw-redirect" title="Eucharistieviering">eucharistieviering</a> ook op het graf van een <a href="/wiki/Martelaar_(christendom)" title="Martelaar (christendom)">martelaar</a> een viering hielden. Dit duurde tot <a href="/wiki/313" title="313">313</a> toen het <a href="/wiki/Edict_van_Milaan" title="Edict van Milaan">Edict van Milaan</a> van kracht werd. Vanaf dat moment wordt de algemene opvatting dat een mis-altaar van steen moet zijn en zich bij voorkeur op het graf van een martelaar moet bevinden. Omdat dit niet bij elk graf mogelijk was werden veel lichamen uit elkaar gehaald en als <a href="/wiki/Relikwie" title="Relikwie">relieken</a> over Europa verspreid. Met de relieken werden altaren van hun "kracht" voorzien. </p><p>Tot de 12e eeuw stond de misvierder achter het altaar, met zijn gezicht naar de gelovigen, in de 12e eeuw wordt de <a href="/wiki/Elevatie_(liturgie)" title="Elevatie (liturgie)">elevatie</a> ingevoerd, het opheffen van de geconsecreerde hostie. Tijdens het <a href="/wiki/Vierde_Lateraans_Concilie" title="Vierde Lateraans Concilie">Vierde Lateraans Concilie</a> in 1215 werd definitief vastgesteld dat de misvierder voor het altaar moet staan, met zijn rug naar de gelovigen. Dit heeft een groot gevolg gehad voor de ontwikkeling van het altaarstuk. Voor de 12e eeuw stond er geen altaarstuk op het altaar, want dan werd het zicht op de celebrant ontnomen, maar er stond of hing een <a href="/wiki/Antependium" title="Antependium">antependium</a> voor het altaar. Vaak werd het enkele decennia na de invoering van de elevaats omgebouwd tot altaarstuk voor op het altaar, maar de oorsprong is dan nog steeds zichtbaar omdat in de <a href="/wiki/Decennium" title="Decennium">decennia</a> dat de <a href="/wiki/Celebrant_(persoon)" title="Celebrant (persoon)">Celebrant</a> voor het altaar stond er met de voeten tegenaan is gestoten, dit kan zelfs de reden zijn geweest om de antependia op het altaar te plaatsen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ontwikkeling_van_de_vorm">Ontwikkeling van de vorm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Ontwikkeling van de vorm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Ontwikkeling van de vorm"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ten_zuiden_van_de_Alpen">Ten zuiden van de Alpen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Ten zuiden van de Alpen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Ten zuiden van de Alpen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Meliore,_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg/260px-Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg" decoding="async" width="260" height="105" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg/390px-Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg/520px-Meliore%2C_Christ_the_Redeemer_and_Four_Saints.jpg 2x" data-file-width="1542" data-file-height="620" /></a><figcaption>Jacopo, Altaarstuk, 13e eeuw, Italië</figcaption></figure> <p>Tot ongeveer midden 13e eeuw worden in de christelijke wereld <a href="/w/index.php?title=Heiligenplank&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heiligenplank (de pagina bestaat niet)">heiligenplanken</a> gemaakt; dit zijn paneeltjes met een afbeelding van een heilige die werd opgehangen op een plaats waar de <a href="/wiki/Heilige_(christendom)" title="Heilige (christendom)">heilige</a> een wonder had verricht. Ondanks het feit dat dit niet als altaarstuk was bedoeld werd het toch vaak op een altaar geplaatst. Vanaf het begin van de 14e eeuw groeien de heiligenplanken met één enkele heilige in de breedte. Er worden allerlei kleine paneeltjes gemaakt met afzonderlijke heiligen die in een groot <a href="/w/index.php?title=Lijstwerk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lijstwerk (de pagina bestaat niet)">lijstwerk</a> worden geplaatst, dit wordt een <a href="/wiki/Polyptiek_(schilderij)" title="Polyptiek (schilderij)">polyptiek</a> genoemd, een voorbeeld is de Maèsta van <a href="/wiki/Duccio" class="mw-redirect" title="Duccio">Duccio</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ten_noorden_van_de_Alpen">Ten noorden van de Alpen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Ten noorden van de Alpen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Ten noorden van de Alpen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De ontwikkeling ten noorden van de <a href="/wiki/Alpen" title="Alpen">Alpen</a> gaat ongeveer gelijk op met de ontwikkeling ten zuiden, maar vanaf de 12e eeuw begint het in het noorden al te veranderen. Bij de altaarstukken in het noorden ontbreekt de centrale voorstelling, het altaarstuk wordt opgedeeld in compartimenten. Aan het einde van de 13e eeuw ontstaan de reliekaltaren die voortkwamen uit het <a href="/wiki/Cisterci%C3%ABnzer" class="mw-redirect" title="Cisterciënzer">Cisterciënzermilieu</a>. Deze staan aan de oorsprong van de veelluiken, een altaarstuk met beweegbare luiken die vaak het gehele jaar gesloten waren behalve op de <a href="/wiki/Feestdag" class="mw-redirect" title="Feestdag">feestdag</a> van de heilige die op het altaar stond. Doordat de altaarstukken in het noorden veel sneller groeiden en door zijn beweegbare luiken een meer dynamisch effect kregen in tegenstelling tot de statische zuidelijke altaarstukken (met uitzondering van <a href="/wiki/Spanje" title="Spanje">Spanje</a>), hadden ze een groter effect op de gelovigen. Door de rijkversierde lijsten verspreidde zich <a href="/wiki/Architectuur" title="Architectuur">architectuurvormen</a> over <a href="/wiki/Europa_(werelddeel)" title="Europa (werelddeel)">Europa</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Engeland">Engeland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Engeland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Engeland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In <a href="/wiki/Engeland" title="Engeland">Engeland</a> zijn weinig altaarstukken overgebleven na de <a href="/wiki/Reformatie" title="Reformatie">reformatie</a>, maar is er een bijzonder type te noemen die in vooral in Engeland is ontstaan, de <a href="/w/index.php?title=Reredos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reredos (de pagina bestaat niet)">reredos</a>, een altaarstuk dat de gehele wand achter het altaar beslaat. Een voorbeeld hiervan is te vinden in de <a href="/wiki/Oxford-universiteit" class="mw-redirect" title="Oxford-universiteit">Oxford-universiteit</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gebruik_van_het_altaarstuk">Gebruik van het altaarstuk</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Gebruik van het altaarstuk" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Gebruik van het altaarstuk"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het altaarstuk voegde toe aan het visuele element dat voor de <a href="/wiki/Middeleeuwen" title="Middeleeuwen">middeleeuwse</a> <a href="/wiki/Analfabeet" class="mw-redirect" title="Analfabeet">analfabetische</a> gelovige erg belangrijk was. De afbeelding op het altaarstuk vertelt een verhaal dat de gelovige kent van de kerkmis en brengt hem in contact met de heilige op de afbeelding. Er werd echter nooit rechtstreeks tot de afbeelding gebeden, dat zou neerkomen op <a href="/wiki/Afgodendienst" title="Afgodendienst">idolatrie</a>, maar de afbeelding werd beschouwd als een middel tot <a href="/wiki/Devotie" title="Devotie">devotie</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zijaltaren">Zijaltaren</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Zijaltaren" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Altaarstuk&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Zijaltaren"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Omdat de gelovigen op relieken afkwamen en de gelovigen geld meenamen voor de vele <a href="/wiki/Bedelorden" title="Bedelorden">bedelorden</a> in Europa, werd het al gauw een wedstrijd om zo veel mogelijk relieken te hebben en daarmee zo veel mogelijk altaren. De zijaltaren werden tegen een <a href="/wiki/Pilaar" class="mw-redirect" title="Pilaar">pilaar</a> geplaatst en kregen allemaal een eigen altaarstuk. Dit is nog goed te zien in het plaatsje <a href="/wiki/Kalkar" title="Kalkar">Kalkar</a>, net over de grens in <a href="/wiki/Duitsland" title="Duitsland">Duitsland</a>, waar alle altaarstukken nog op hun originele plaats staan. Door deze altaargekte werden de kerken overvol. </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newadvent.org/cathen/01356a.htm">"Altarpiece"</a>, lemma in <a href="/wiki/Catholic_Encyclopedia" title="Catholic Encyclopedia">Catholic Encyclopedia</a> (1913)</li></ul> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Altarpieces#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Altarpieces">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Altarpieces#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Altarpieces">Altaarstuk</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Altaarstuk&oldid=60655915">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Altaarstuk&oldid=60655915</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Altaar_(religie)" title="Categorie:Altaar (religie)">Altaar (religie)</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Retabel" title="Categorie:Retabel">Retabel</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Beeldende_kunst" title="Categorie:Beeldende kunst">Beeldende kunst</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 28 dec 2021 om 19:34.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Altaarstuk&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-bd7b77474-f74cl","wgBackendResponseTime":150,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.051","walltime":"0.085","ppvisitednodes":{"value":195,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2283,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":632,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":307,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 55.706 1 -total"," 77.12% 42.961 1 Sjabloon:Commonscat"," 70.32% 39.175 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 32.79% 18.268 2 Sjabloon:First_non_empty"," 22.73% 12.661 1 Sjabloon:Appendix"," 18.08% 10.073 1 Sjabloon:En"," 12.42% 6.921 1 Sjabloon:Taalaanduiding"," 2.99% 1.663 1 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.005","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":622407,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-85db4f49b5-nrwgm","timestamp":"20241114024741","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Altaarstuk","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Altaarstuk","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15711026","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q15711026","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-08-12T18:21:40Z","dateModified":"2021-12-28T18:34:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fc\/Retable_de_l%27Agneau_mystique.jpg","headline":"kunstwerk dat op het altaar wordt geplaatst"}</script> </body> </html>